Anayasa Değişiklik Teklifi

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

YASAMA DÖNEMİ YASAMA YILI 26 2

SIRA SAYISI: 447

Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı İzmir Milletvekili Binali Yıldırım ve Grup Başkanvekilleri Kayseri Milletvekili Mustafa Elitaş, Amasya Milletvekili Mehmet Naci Bostancı, Aksaray Milletvekili İlknur İnceöz, Çanakkale Milletvekili Bülent Turan ve İstanbul Milletvekili Mehmet Muş ile 310 Milletvekilinin Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/1504) ve Anayasa Komisyonu Raporu

Not: Bu Sıra Sayısına; elektronik ortamda “http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/sirasayi_sd.sorgu_baslangic” internet adresindeki sorgu sayfası üzerinden erişilebilmektedir. . ‒ 3 ‒

İÇİNDEKİLER Sayfa

 2/1504 Esas Numaralı Teklifin

- TBMM Başkanlığına Sunuş Yazısı ...... 4

- Genel Gerekçesi...... 10

- Madde Gerekçeleri...... 12

 Anayasa Komisyonu Raporu...... 16

 Muhalefet Şerhleri...... 46

 Teklif Metni...... 104

 Anayasa Komisyonunun Kabul Ettiği Metin...... 104

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 4 ‒ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifimiz ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur. Gereğini arz ederiz. Binali Yıldırım Mustafa Elitaş Mehmet Naci Bostancı İzmir Kayseri Amasya İlknur İnceöz Bülent Turan Mehmet Muş Aksaray Çanakkale İstanbul Mustafa Şentop Mehmet Doğan Kubat Murat Alparslan İstanbul İstanbul Ankara Alpaslan Kavaklıoğlu Ahmet İyimaya Yusuf Başer Niğde Ankara Yozgat Yıldız Seferinoğlu Cemil Çiçek Adem Yeşildal İstanbul Ankara Hatay Mehmet Öntürk Hilmi Bilgin İsmet Uçma Hatay Sivas İstanbul İsmail Tamer Azmi Ekinci İbrahim Aydemir Kayseri İstanbul Erzurum Mehmet Kasım Gülpınar İsmet Yılmaz Mehmet Akyürek Şanlıurfa Sivas Şanlıurfa İbrahim Halil Yıldız Feyzullah Kıyıklık Hacı Osman Akgül Şanlıurfa İstanbul Gümüşhane Nurettin Canikli Mehmet Şimşek Lütfi Elvan Giresun Gaziantep Mersin Naci Ağbal Fatma Betül Sayan Kaya Nihat Zeybekci Bayburt İstanbul Denizli Faruk Özlü Mehmet Müezzinoğlu Veysi Kaynak Düzce Bursa Kahramanmaraş Fikri Işık Recep Akdağ Numan Kurtulmuş Kocaeli Erzurum Ordu Bekir Bozdağ Ahmet Arslan Süleyman Soylu Yozgat Kars Trabzon Ömer Çelik Bülent Tüfenkci Mevlüt Çavuşoğlu Adana Malatya Antalya Veysel Eroğlu Akif Çağatay Kılıç Yıldırım Tuğrul Türkeş Afyonkarahisar Samsun Ankara

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 5 ‒ Berat Albayrak Mehmet Özhaseki Nabi Avcı İstanbul Kayseri Eskişehir Faruk Çelik Hayati Yazıcı Mustafa Ataş Şanlıurfa İstanbul İstanbul Erol Kaya Yasin Aktay Vedat Demiröz İstanbul Siirt Bitlis Öznur Çalık Cevdet Yılmaz Ahmet Sorgun Malatya Bingöl Konya Fatma Seniha Nükhet Hotar Fatih Şahin Şaban Dişli İzmir Ankara Sakarya Mehmet Mehdi Eker Abdulhamit Gül Ayşe Nur Bahçekapılı İstanbul Gaziantep İstanbul Cihan Pektaş Vural Kavuncu Nevzat Ceylan Gümüşhane Kütahya Ankara Muhammet Müfit Aydın Mustafa Savaş Mehmet Emin Şimşek Bursa Aydın Muş Salih Fırat Hatice Dudu Özkal Hüseyin Şahin Adıyaman Afyonkarahisar Bursa Salim Uslu İlyas Şeker Hasan Sert Çorum Kocaeli İstanbul Osman Mesten Selim Dursun Şahin Tin Bursa Sivas Denizli Nihat Öztürk Mustafa Şükrü Nazlı Hikmet Ayar Muğla Kütahya Rize Mehmet İlker Çitil Ahmet Tan Fehmi Küpçü Kahramanmaraş Kütahya Bolu Ebubekir Bal Ejder Açıkkapı Metin Akgün Diyarbakır Elazığ Tekirdağ Ömer Ünal Adnan Günnar Osman Boyraz Konya Trabzon İstanbul Halil Eldemir Murat Baybatur Hüseyin Samani Bilecik Manisa Antalya Cemal Öztürk Sami Çakır Fuat Köktaş Giresun Kocaeli Samsun Cemil Yaman Abdurrahman Öz Yılmaz Tunç Kocaeli Aydın Bartın

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 6 ‒ Cahit Özkan Osman Aşkın Bak Uğur Aydemir Denizli Rize Manisa Harun Karacan Ali İhsan Yavuz Mustafa Baloğlu Eskişehir Sakarya Konya Mustafa Köse İsmail Aydın Zekeriya Birkan Antalya Bursa Bursa Hamza Dağ Mustafa Açıkgöz Ebubekir Gizligider İzmir Nevşehir Nevşehir Ataullah Hamidi Abdulkadir Akgül Tülay Kaynarca Batman Yozgat İstanbul Atay Uslu Canan Candemir Çelik Radiye Sezer Katırcıoğlu Antalya Gaziantep Kocaeli Ayhan Sefer Üstün Mustafa Yel Ahmet Gündoğdu Sakarya Tekirdağ Ankara Mustafa Ilıcalı Sema Ramazanoğlu Haydar Ali Yıldız Erzurum Denizli İstanbul Hüseyin Bürge Zeyid Aslan Oktay Çanak İstanbul Tokat Ordu Cengiz Aydoğdu Ramazan Can Mikail Arslan Aksaray Kırıkkale Kırşehir Salih Çetinkaya Aziz Babuşcu Yusuf Beyazıt Kırşehir İstanbul Tokat Vedat Bilgin Metin Bulut Talip Küçükcan Ankara Elazığ Adana Mustafa Serdengeçti Nazım Maviş Halil Etyemez Aksaray Sinop Konya Hakan Çavuşoğlu Selçuk Özdağ Markar Eseyan Bursa Manisa İstanbul Süreyya Sadi Bilgiç Gökcen Özdoğan Enç Leyla Şahin Usta Isparta Antalya Konya Mehmet Erdem İsmail Emrah Karayel Metin Çelik Aydın Kayseri Kastamonu Murat Demir Volkan Bozkır Yılmaz Tezcan Kastamonu İstanbul Mersin Mücahit Durmuşoğlu Hulusi Şentürk Ahmet Sami Ceylan Osmaniye İstanbul Çorum

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 7 ‒ Serkan Bayram Sebahattin Karakelle Yusuf Selahattin Beyribey Erzincan Erzincan Kars Reşit Polat Alim Tunç Mahmut Poyrazlı Kilis Uşak Balıkesir Ahmet Davutoğlu Adnan Boynukara Kemalettin Yılmaztekin Konya Adıyaman Şanlıurfa İsrafil Kışla Tamer Dağlı Murat Göktürk Artvin Adana Nevşehir Reşat Petek Mustafa İsen Recep Konuk Burdur Sakarya Karaman Haluk İpek Cemalettin Kani Torun Metin Gündoğdu Amasya Bursa Ordu Beşir Atalay Sami Dedeoğlu Burhanettin Uysal Van Kayseri Karabük Mehmet Habib Soluk Hakkı Köylü Mehmet Demir Sivas Kastamonu Kırıkkale Coşkun Çakır Ali Ercoşkun Fevai Arslan Tokat Bolu Düzce Abdullah Başcı Taner Yıldız Muhammet Uğur Kaleli İstanbul Kayseri Konya Abdullah Ağralı Mehmet Erdoğan Recep Şeker Konya Gaziantep Karaman Fevzi Şanverdi Celalettin Güvenç Orhan Kırcalı Hatay Kahramanmaraş Samsun Serap Yaşar Bayram Özçelik Fikri Demirel İstanbul Burdur Yalova Abdullah Nejat Koçer Ahmet Hamdi Çamlı Ahmet Eşref Fakıbaba Gaziantep İstanbul Şanlıurfa Mehmet Babaoğlu Recep Uncuoğlu Hasan Basri Kurt Konya Sakarya Samsun Hüseyin Filiz Muhammet Emin Akbaşoğlu Ayhan Gider Çankırı Çankırı Çanakkale Şamil Tayyar Jülide Sarıeroğlu Erdoğan Özegen Gaziantep Ankara Niğde İbrahim Mustafa Turhan Efkan Ala Durmuş Ali Sarıkaya İzmir Bursa İstanbul

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 8 ‒ Taha Özhan Recai Berber Mehmet Ali Pulcu Malatya Manisa İstanbul Orhan Atalay Ergün Taşcı Mehmet Galip Ensarioğlu Ardahan Ordu Diyarbakır Mustafa Hilmi Dülger Orhan Karasayar Halis Dalkılıç Kilis Hatay İstanbul İsmail Bilen Aydın Ünal Ziya Altunyaldız Manisa Ankara Konya Ali Babacan Zeki Aygün Yalçın Akdoğan Ankara Kocaeli Ankara Hacı Özkan Halil Özcan Metin Külünk Mersin Şanlıurfa İstanbul Erkan Kandemir Mehmet Şükrü Erdinç Mahmut Kaçar İstanbul Adana Şanlıurfa Ömer Serdar Faruk Çaturoğlu Mehmet Metiner Elazığ Zonguldak İstanbul Cesim Gökçe Fatma Güldemet Sarı Necdet Ünüvar Ağrı Adana Adana Orhan Miroğlu Emrullah İşler Mehmet Uğur Dilipak Mardin Ankara Kahramanmaraş Ahmet Aydın İbrahim Aydın Ali İhsan Arslan Adıyaman Antalya Ankara Sabri Öztürk Ahmet Uzer Mustafa Yeneroğlu Giresun Gaziantep İstanbul Özcan Ulupınar Ahmet Demircan Şirin Ünal Zonguldak Samsun İstanbul İmran Kılıç Bennur Karaburun Abdullah Öztürk Kahramanmaraş Bursa Kırıkkale Mustafa Şahin İbrahim Halil Fırat Ekrem Erdem Malatya Adıyaman İstanbul Mehmet Ali Cevheri Mürteza Zengin Ertan Aydın Şanlıurfa İstanbul Ankara Rafet Sezen Nurettin Yaşar Burhan Kayatürk Edirne Malatya Van Tahir Öztürk Ayşe Sula Köseoğlu Ravza Kavakcı Kan Elazığ Trabzon İstanbul

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 9 ‒ Lütfiye Selva Çam Ayşe Keşir Çiğdem Karaaslan Ankara Düzce Samsun Fatma Benli Sait Yüce Muhammet Balta İstanbul Isparta Trabzon Hüsnüye Erdoğan Hacı Bayram Türkoğlu Hüseyin Özbakır Konya Hatay Zonguldak Enver Fehmioğlu Emine Yavuz Gözgeç Hasan Karal Bingöl Bursa Rize Ahmet Berat Çonkar Ali Cumhur Taşkın Suat Önal İstanbul Mersin Osmaniye Kerem Ali Sürekli Mahmut Atilla Kaya Necip Kalkan İzmir İzmir İzmir Hüseyin Kocabıyık Ertuğrul Soysal Harun Karaca İzmir Yozgat İstanbul Nurettin Aras Orhan Deligöz Sema Kırcı Iğdır Erzurum Balıkesir Zehra Taşkesenlioğlu Mihrimah Belma Satır Kasım Bostan Erzurum İstanbul Balıkesir Selahattin Minsolmaz Sena Nur Çelik Mehmet Ali Şahin Kırklareli Antalya Karabük Hülya Nergis Nursel Reyhanlıoğlu Ali Aydınlıoğlu Kayseri Kahramanmaraş Balıkesir Abdulkadir Yüksel Emine Nur Günay İshak Gazel Gaziantep Eskişehir Kütahya Mehmet Altay Burhan Kuzu Şahap Kavcıoğlu Uşak İstanbul Bayburt Hurşit Yıldırım Mehmet Akif Yılmaz Celil Göçer İstanbul Kocaeli Tokat Hasan Turan Ayşe Doğan Hacı Ahmet Özdemir İstanbul Tekirdağ Konya Nureddin Nebati Salih Cora Ali Özkaya İstanbul Trabzon Afyonkarahisar Mahir Ünal Hasan Özyer Ceyda Bölünmez Çankırı Kahramanmaraş Muğla Mardin Lütfiye İlksen Ceritoğlu Kurt Çorum

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 10 ‒

HAVALE EDİLDİĞİ KOMİSYON (2/1504)

ESAS Anayasa Komisyonu

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 11 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 12 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 13 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 14 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 15 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 16 ‒ Anayasa Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Komisyonu 04/1/2017 Esas No: 2/1504 Karar No: 5

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 17 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 18 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 19 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 20 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 21 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 22 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 23 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 24 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 25 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 26 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 27 ‒

1969’da

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 28 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 29 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 30 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 31 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 32 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 33 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 34 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 35 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 36 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 37 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 38 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 39 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 40 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 41 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 42 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 43 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 44 ‒

Başkan Başkanvekili Sözcü Mustafa Şentop Reşat Petek Abdurrahman Öz İstanbul Burdur Aydın Kâtip Üye Üye Muhammet Emin Akbaşoğlu İbrahim Halil Fırat Cengiz Aydoğdu Çankırı Adıyaman Aksaray (Bu raporun özel sözcüsü) (Bu raporun özel sözcüsü) Üye Üye Üye Murat Alparslan Mustafa Köse İsmail Aydın Ankara Antalya Bursa (Bu raporun özel sözcüsü) (Bu raporun özel sözcüsü) Üye Üye Üye Zekeriya Birkan Adem Yeşildal Haydar Ali Yıldız Bursa Hatay İstanbul (Bu raporun özel sözcüsü)

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 45 ‒ Üye Üye Üye Markar Eseyan Kemalettin Yılmaztekin Yusuf Başer İstanbul Şanlıurfa Yozgat (Bu raporun özel sözcüsü) (Bu raporun özel sözcüsü) Üye Üye Üye Murat Emir Uğur Bayraktutan Bülent Tezcan Ankara Artvin Aydın (Muhalefet şerhim vardır) (Muhalefet şerhim vardır) (Muhalefet şerhimiz vardır) Üye Üye Üye Nurhayat Altaca Kayışoğlu Muharrem Erkek Akın Üstündağ Bursa Çanakkale Muğla (Muhalefet şerhim vardır) (Son oylamada bulunamadı, (Muhalefet şerhimiz vardır) muhalefet şerhi ektedir) Üye Üye Üye Meral Danış Beştaş Erol Dora Mithat Sancar Adana Mardin Mardin (Muhalefet şerhi ektedir) (Muhalefet şerhim var) (Muhalefet şerhimiz var) Üye Üye Mehmet Parsak Oktay Öztürk Afyonkarahisar Mersin

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 46 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 47 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 48 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 49 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 50 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 51 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 52 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 53 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 54 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 55 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 56 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 57 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 58 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 59 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 60 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 61 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 62 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 63 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 64 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 65 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 66 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 67 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 68 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 69 ‒

02.01.2017

Bülent Tezcan Uğur Bayraktutan Muharrem Erkek Aydın Artvin Çanakkale

Nurhayat Altaca Kayışoğlu Akın Üstündağ Murat Emir Bursa Muğla Ankara

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 70 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 71 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 72 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 73 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 74 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 75 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 76 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 77 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 78 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 79 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 80 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 81 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 82 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 83 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 84 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 85 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 86 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 87 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 88 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 89 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 90 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 91 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 92 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 93 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 94 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 95 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 96 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 97 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 98 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 99 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 100 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 101 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 102 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 103 ‒

02.01.2017

Mithat Sancar Meral Danış Beştaş Erol Dora Mardin Adana Mardin

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 104 ‒

A(Adaletdalet ve Kalkınma ve K alk Partisiınma Genel Pa Başkanırtisi ANAYASA(Anayasa KOMİSYONUNUN Komisyonunun KABUL Gİzmirenel Milletvekili Başkan ı Binali İzmi r Yıldırım Millet vev ekili Grup KabulETTİĞİ Ettiği METİN Metin) BaşkanvekilleriBinali Yıld Kayseriırım Milletvekili ve Grup Mustafa Baş kanElitaş,- Amasyavekille r Milletvekilii Kayse Mehmetri M illet Naci Bostancı,vekili MAksarayusta fa Milletvekili Elitaş, A İlknurmasya İnceöz, Millet Çanakkalevekili MMilletvekiliehmet Bülent Naci Turan Bostanc ve İstanbulı, AMilletvekiliksaray MilletMehmetv ekiliMuş ile 310 İMilletvekilininlknur İTeklifi)nceöz, Çanakkale Milletvekili Bülent Turan ve İstanbul Milletvekili Mehmet Muş İle 310 Milletvekilinin Teklifi

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASINDA TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ TEKLİFİ

MADDE 1- 7/11/1982 tarihli ve 2709 MADDE 1- 7/11/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 9 uncu sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 9 uncu maddesine “bağımsız” ibaresinden sonra gelmek maddesine “bağımsız” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve tarafsız” ibaresi eklenmiştir. üzere “ve tarafsız” ibaresi eklenmiştir. MADDE 2- 2709 sayılı Kanunun 75 inci MADDE 2- 2709 sayılı Kanunun 75 inci maddesinde yer alan “beşyüzelli” ibaresi “altıyüz” maddesinde yer alan “beşyüzelli” ibaresi “altıyüz” şeklinde değiştirilmiştir. şeklinde değiştirilmiştir. MADDE 3- 2709 sayılı Kanunun 76 ncı MADDE 3- 2709 sayılı Kanunun 76 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Yirmibeş” maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Yirmibeş” ibaresi “Onsekiz” şeklinde, ikinci fıkrasında ibaresi “Onsekiz” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “yükümlü olduğu askerlik hizmetini yer alan “yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar,” ibaresi “askerlikle ilişiği yapmamış olanlar,” ibaresi “askerlikle ilişiği olanlar,” şeklinde değiştirilmiştir. olanlar,” şeklinde değiştirilmiştir. MADDE 4- 2709 sayılı Kanunun 77 nci MADDE 4- 2709 sayılı Kanunun 77 nci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. değiştirilmiştir. “C. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve “C. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanının seçim dönemi Cumhurbaşkanının seçim dönemi MADDE 77- Türkiye Büyük Millet Meclisi MADDE 77- Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir aynı ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir aynı günde yapılır. günde yapılır. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilir. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilir. Cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci Cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde 101 inci maddedeki usule göre ikinci halinde 101 inci maddedeki usule göre ikinci oylama yapılır.” oylama yapılır.”

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 105 ‒

MADDE 5- 2709 sayılı Kanunun 78 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “D. Yedek milletvekilliği ve seçimlerin ertelenmesi MADDE 78- Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliğinin düşmesi, düşürülmesi, ölüm ile diğer boşalma hallerinde boşalan üyelikler aynı siyasi partinin yedek milletvekilleriyle doldurulur. Siyasi partilerin seçim çevrelerindeki milletvekili aday listelerinde bulunup da seçilemeyen adaylar bulundukları sıra esas alınarak yedek milletvekili sayılırlar. Ayrıca siyasi partiler genel seçimlerde her seçim çevresinde en az iki olmak üzere seçilecek milletvekili sayısının beşte biri oranında, bağımsız adaylar ise bir yedek milletvekili adayı gösterirler. Milletvekilliklerinde boşalma olması halinde boşalan üyeliklere öncelikle o seçim çevresindeki asıl aday listesinde bulunup da seçilemeyen yedek milletvekilleri ikame olunur. Bir seçim çevresinde tüm milletvekilliklerinin aynı siyasi parti adayları tarafından kazanılmış olduğu hallerde, yedek milletvekili listesindeki adaylar sırayla boşalan milletvekilliğine ikame olunur. Boşalan milletvekilliğinin bağımsız adaylardan olması halinde, bu milletvekilinin oy pusulasında gösterilen yedek milletvekili adayı, boşalan milletvekilliğine ikame olunur. İkame gerçekleşmedikçe yedek milletvekilliği için hiçbir hak oluşmaz. Savaş sebebiyle seçimlerin yapılmasına imkân görülmezse, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin bir yıl ertelenmesine Meclis karar verebilir. Erteleme sebebi ortadan kalkmamışsa, aynı usule göre bu işlem tekrarlanabilir.”

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 106 ‒

MADDE 6- 2709 sayılı Kanunun 87 nci MADDE 5- 2709 sayılı Kanunun 87 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “MADDE 87- Türkiye Büyük Millet “MADDE 87- Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri, kanun koymak, Meclisinin görev ve yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak; bütçe ve kesinhesap değiştirmek ve kaldırmak; bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek; kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilânına karar vermek; para basılmasına ve savaş ilânına karar vermek; milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını bulmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam uygun bulmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi sayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ve özel af ilânına karar vermek ve Anayasanın ile genel ve özel af ilânına karar vermek ve diğer maddelerinde öngörülen yetkileri Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.” yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.” MADDE 7- 2709 sayılı Kanunun 98 inci MADDE 6- 2709 sayılı Kanunun 98 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve kenar maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve kenar başlığı metinden çıkarılmıştır. başlığı metinden çıkarılmıştır. MADDE 98- Türkiye Büyük Millet Meclisi “MADDE 98- Türkiye Büyük Millet belli bir konuda Meclis araştırması ve genel Meclisi; meclis araştırması, genel görüşme, görüşme yapabilir; milletvekilleri yazılı soru meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi sorabilir. edinme ve denetleme yetkisini kullanır. Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinilmek için yapılan incelemeden ibarettir. edinmek için yapılan incelemeden ibarettir. Genel görüşme, toplumu ilgilendiren belli Genel görüşme, toplumu ve Devlet bir konunun Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun Kurulunda görüşülmesidir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda Genel görüşme ve Meclis araştırmasına görüşülmesidir. yürütme adına herhangi bir temsilci katılamaz. Meclis soruşturması, Cumhurbaşkanı Yazılı soru; yazılı olarak en geç onbeş gün yardımcıları ve bakanlar hakkında 106 ncı maddenin beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları içerisinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, uyarınca yapılan soruşturmadan ibarettir. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı Yazılı soru; yazılı olarak en geç onbeş gün olarak soru sormalarından ibarettir. içinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, Meclis araştırması, genel görüşme ve yazılı Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı soru önergelerinin verilme şekli, içeriği ve olarak soru sormalarından ibarettir. kapsamı ile araştırma usûlleri Meclis İçtüzüğü ile Meclis araştırması, genel görüşme ve yazılı düzenlenir.” soru önergelerinin verilme şekli, içeriği ve kapsamı ile araştırma usulleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenir.”

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 107 ‒

MADDE 8- 2709 sayılı Kanunun 101 inci MADDE 7- 2709 sayılı Kanunun 101 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. değiştirilmiştir. “A. Adaylık ve seçimi “A. Adaylık ve seçimi MADDE 101- Cumhurbaşkanı, kırk yaşını MADDE 101-Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim yapmış, milletvekili doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, doğuştan Türk seçilme yeterliliğine sahip, Türk vatandaşları vatandaşı olanlar arasından, doğrudan halk arasından, doğrudan halk tarafından seçilir. tarafından seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir. seçilebilir. Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde beşini oyların tek başına veya birlikte en az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmen aday gösterebilir. almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmen Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin aday gösterebilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer. Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer. salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların seçilir. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci seçilir. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci çok oy almış iki aday katılır ve geçerli oyların oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilir. çok oy almış iki aday katılır ve geçerli oyların İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilir. adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame adayın kalması halinde, bu oylama referandum edilmesi suretiyle yapılır, ikinci oylamaya tek şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların salt adayın kalması halinde, bu oylama referandum çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların salt seçilir. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı çoğunluğunu alamaması halinde, sadece seçilir. Cumhurbaşkanı seçimi yenilenir. Seçimlerin tamamlanamaması halinde Seçimlerin tamamlanamaması halinde, mevcut Cumhurbaşkanı yenisi seçilinceye kadar yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut görevine devam eder. Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usûl ve esaslar kanunla düzenlenir.” usul ve esaslar kanunla düzenlenir.”

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 108 ‒

MADDE 9- 2709 sayılı Kanunun 104 üncü MADDE 8- 2709 sayılı Kanunun 104 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “MADDE 104- Cumhurbaşkanı Devletin “MADDE 104- Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder. çalışmasını temin eder. Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapar. konuşmasını yapar. Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verir. mesaj verir. Kanunları yayımlar. Kanunları yayımlar. Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderir. Büyük Millet Meclisine geri gönderir. Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesinde oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar. iptal davası açar. Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atar ve görevlerine son verir. atar ve görevlerine son verir. Üst düzey kamu yöneticilerini atar ve Üst kademe kamu yöneticilerini atar, görevlerine son verir. görevlerine son verir ve bunların atanmalarına Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı temsilcilerini gönderir, Türkiye Cumhuriyetine kararnamesiyle düzenler. gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini gönderir, Türkiye Cumhuriyetine eder. gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul Milletlerarası andlaşma akdeder ve yayımlar. eder. Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları Milletlerarası andlaşmaları onaylar ve gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar. yayımlar. Milli güvenlik politikalarını belirler ve Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli tedbirleri alır. gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar. Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını Milli güvenlik politikalarını belirler ve temsil eder. gerekli tedbirleri alır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 109 ‒

Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk karar verir. Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi eder. ile kişilerin cezalarını hafifletir veya kaldırır. Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin karar verir. konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama çıkarabilir. Anayasanın ikinci kısmının birinci sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletir veya ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi kaldırır. Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı çıkarabilir. Anayasanın ikinci kısmının birinci kararnamesi ile düzenlenemez. Anayasada ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen kararnamesiyle düzenlenemez. Anayasada konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, hükümsüz hale gelir. kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi şartıyla, yönetmelikler çıkarabilir. hükümsüz hale gelir. Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer. şartıyla, yönetmelikler çıkarabilir. Cumhurbaşkanı ayrıca Anayasada ve Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.” Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer. Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.” MADDE 10- 2709 sayılı Kanunun 105 inci MADDE 9- 2709 sayılı Kanunun 105 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. değiştirilmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 110 ‒

“E. Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu “E. Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu Madde 105- Cumhurbaşkanı hakkında, bir MADDE 105- Cumhurbaşkanı hakkında, suç işlediği iddiasıyla Türkiye Büyük Millet bir suç işlediği iddiasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir. oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir. Soruşturma açılmasına karar verilmesi Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasî partilerin, güçleri halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir. ve kesin bir süre verilir. Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının üçte Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içerisinde alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır. tamamlanır. Hakkında soruşturma açılmasına karar Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı seçim kararı alamaz. verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı alamaz. Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanının görevi sona mahkûm edilen Cumhurbaşkanının görevi sona erer. erer. Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanır.” bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanır.”

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 111 ‒

MADDE 11- 2709 sayılı Kanunun 106 ncı MADDE 10- 2709 sayılı Kanunun 106 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. değiştirilmiştir. “F. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Cumhur- “F. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Cumhur- başkanına vekâlet ve bakanlar başkanına vekâlet ve bakanlar MADDE 106- Cumhurbaşkanı, seçildikten MADDE 106- Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir. yardımcısı atayabilir. Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde kırkbeş gün bir nedenle boşalması halinde, kırkbeş gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı Yardımcısı seçilene kadar Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Genel Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Genel seçime bir yıl ve daha az kalmışsa Türkiye Büyük seçime bir yıl veya daha az kalmışsa Türkiye Millet Meclisi seçimi de Cumhurbaşkanı seçimi Büyük Millet Meclisi seçimi de Cumhurbaşkanı ile birlikte yenilenir. Genel seçime bir yıldan seçimi ile birlikte yenilenir. Genel seçime bir fazla kalmışsa seçilen Cumhurbaşkanı Türkiye yıldan fazla kalmışsa seçilen Cumhurbaşkanı Büyük Millet Meclisi seçim tarihine kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi seçim tarihine görevine devam eder. Kalan süreyi tamamlayan kadar görevine devam eder. Kalan süreyi Cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden tamamlayan Cumhurbaşkanı açısından bu süre sayılmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi genel dönemden sayılmaz. Türkiye Büyük Millet seçimlerinin yapılacağı tarihte her iki seçim Meclisi genel seçimlerinin yapılacağı tarihte her birlikte yapılır. iki seçim birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, Cumhurbaşkanı görevinden ayrılması hallerinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve yardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar alınır. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak görevden alınır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve atanırlarsa üyelikleri sona erer. bakanlar, 81 inci maddede yazılı şekilde Türkiye Cumhurbaşkanı yardımcıları ve Büyük Millet Meclisi önünde andiçerler. Türkiye bakanlar, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar yardımcısı veya bakan olarak atanırlarsa hakkında görevleri ile ilgili suç işledikleri üyelikleri sona erer.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 112 ‒

(Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı (Anayasa Komisyonunun İzmir Milletvekili Binali Yıldırım ve Grup Kabul Ettiği Metin) Başkanvekilleri Kayseri Milletvekili Mustafa Elitaş, Amasya Milletvekili Mehmet Naci Bostancı, Aksaray Milletvekili İlknur İnceöz, Çanakkale Milletvekili Bülent Turan ve İstanbul Milletvekili Mehmet Muş ile 310 Milletvekilinin Teklifi) iddiasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi üye Cumhurbaşkanı yardımcıları ve tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği bakanlar, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür hakkında görevleriyle ilgili suç işledikleri ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla iddiasıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi soruşturma açılmasına karar verebilir. üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği Soruşturma açılmasına karar verilmesi önergeyle soruşturma açılması istenebilir. halinde, Meclisteki siyasî partilerin, güçleri Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından soruşturma açılmasına karar verebilir. her siyasî parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle Soruşturma açılmasına karar verilmesi kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından ve kesin bir süre verilir. soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının üçte ve kesin bir süre verilir. ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içerisinde on gün içinde dağıtılır ve dağıtımından itibaren tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının üçte yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır. ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı Bu kişilerin görevde bulunduğu sürede alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içinde işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir sonra da bu madde hükmü uygulanır. defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan verilir, yargılama bu sürede kesin olarak mahkûm edilen Cumhurbaşkanı yardımcısı veya tamamlanır. bakanın görevi sona erer. Bu kişilerin görevde bulundukları sürede, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar göreviyle ilgili olmayan suçlarda yasama bakımından, görevleri bittikten sonra da beşinci, dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır. altıncı ve yedinci fıkra hükümleri uygulanır. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan görevleri ve yetkileri ile teşkilât yapısı mahkûm edilen Cumhurbaşkanı yardımcısı veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.” bakanın görevi sona erer.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 113 ‒

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, görevleriyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir.” MADDE 12- 2709 sayılı Kanunun 116 ncı MADDE 11- 2709 sayılı Kanunun 116 ncı maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. değiştirilmiştir. “H. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve “H. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanı seçimlerinin yenilenmesi Cumhurbaşkanı seçimlerinin yenilenmesi MADDE 116- Türkiye Büyük Millet MADDE 116- Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde Türkiye Büyük Millet karar vermesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Cumhurbaşkanı bir defa daha verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir. aday olabilir. Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve Cumhurbaşkanının yetkileri, verilen Meclisin ve Cumhurbaşkanının yetki ve bu organların seçilmesine kadar sürer. görevleri, yeni Meclisin ve Cumhurbaşkanının Bu şekilde seçilen Meclis ve Cumhur- göreve başlamasına kadar devam eder. başkanının görev süreleri de beş yıldır.” Bu şekilde seçilen Meclis ve Cumhurbaşkanının görev süreleri de beş yıldır.” MADDE 13- 2709 sayılı Kanunun 119 uncu MADDE 12- 2709 sayılı Kanunun 119 uncu maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve kenar başlıkları metinden değiştirilmiş ve kenar başlıkları metinden çıkarılmıştır. çıkarılmıştır. “III. Olağanüstü hal yönetimi “III. Olağanüstü hal yönetimi Madde 119- Cumhurbaşkanı, savaş hali, MADDE 119- Cumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi,

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 114 ‒

(Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı (Anayasa Komisyonunun İzmir Milletvekili Binali Yıldırım ve Grup Kabul Ettiği Metin) Başkanvekilleri Kayseri Milletvekili Mustafa Elitaş, Amasya Milletvekili Mehmet Naci Bostancı, Aksaray Milletvekili İlknur İnceöz, Çanakkale Milletvekili Bülent Turan ve İstanbul Milletvekili Mehmet Muş ile 310 Milletvekilinin Teklifi) ayaklanma olması veya vatan veya Cumhuriyete seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın veya karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması; anayasal düzeni veya temel hak yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik şiddet hareketlerinin ortaya çıkması; kamu yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, düzeninin ciddî şekilde bozulması; tabiî afet, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddî tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik şekilde bozulması, tabiî afet veya tehlikeli salgın bunalım hallerinde yurdun tamamında veya hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere çıkması hallerinde yurdun tamamında veya olağanüstü hal ilân edebilir. bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere Olağanüstü hal ilanı kararı verildiği gün olağanüstü hal ilan edebilir. Resmî Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Olağanüstü hal ilanı kararı verildiği gün Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Resmî Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağırılır; Meclis gerekli gördüğü derhal toplantıya çağırılır; Meclis gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilir, takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilir, uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir. uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir. Cumhurbaşkanının talebiyle Türkiye Büyük Cumhurbaşkanının talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi her defasında dört ayı geçmemek Millet Meclisi her defasında dört ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaş hallerinde bu dört üzere süreyi uzatabilir. Savaş hallerinde bu dört aylık süre aranmaz. aylık süre aranmaz. Olağanüstü hallerde vatandaşlar için Olağanüstü hallerde vatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile 15 inci maddedeki ilkeler doğrultusunda temel ile 15 inci maddedeki ilkeler doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı veya hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı veya geçici olarak durdurulacağı, hangi hükümlerin geçici olarak durdurulacağı, hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenir. kanunla düzenlenir. Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Kanun 104 üncü maddenin onyedinci fıkrasının hükmündeki bu kararnameler Resmi Gazetede ikinci cümlesinde belirtilen sınırlamalara tabi yayımlanır, aynı gün Meclis onayına sunulur. olmaksızın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi Savaş ve mücbir sebeplerle Türkiye çıkarabilir. Kanun hükmündeki bu kararnameler Büyük Millet Meclisinin toplanamaması hariç Resmî Gazetede yayımlanır, aynı gün Meclis olmak üzere; olağanüstü hal sırasında çıkarılan onayına sunulur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 115 ‒

Cumhurbaşkanlığı kararnameleri bir ay içerisinde Savaş ve mücbir sebeplerle Türkiye Büyük Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve Millet Meclisinin toplanamaması hâli hariç karara bağlanır. Aksi halde olağanüstü hallerde olmak üzere; olağanüstü hal sırasında çıkarılan çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi Cumhurbaşkanlığı kararnameleri üç ay içinde kendiliğinden yürürlükten kalkar. Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve karara bağlanır. Aksi halde olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkar.” MADDE 14- 2709 sayılı Kanunun 123 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “ancak kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak” ibaresi “kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “Üst düzey kamu görevlilerinin atanmalarına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir.” MADDE 15- 2709 sayılı Kanunun 126 ncı maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmış ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “Merkezi idare kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarının; kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.” MADDE 16- 2709 sayılı Kanunun 142 nci MADDE 13- 2709 sayılı Kanunun 142 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “Disiplin mahkemeleri dışında askeri “Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamaz. Ancak, savaş halinde mahkemeler kurulamaz. Ancak savaş halinde, asker kişilerin görevleri ile ilgili olarak işledikleri asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilir.” mahkemeler kurulabilir.” MADDE 17- 2709 sayılı Kanunun 159 MADDE 14- 2709 sayılı Kanunun 159 uncu maddesinin başlığı ile birinci ve dokuzuncu uncu maddesinin başlığı ile birinci ve dokuzuncu fıkralarında yer alan “Yüksek” ibareleri metinden fıkralarında yer alan “Yüksek” ibareleri madde çıkarılmış; iki, üç, dört ve beşinci fıkraları metninden çıkarılmış; iki, üç, dört ve beşinci aşağıdaki şekilde ve altıncı fıkrasında yer alan fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş;

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 116 ‒

“ile Adalet Bakanlığı Müsteşarı dışındaki asıl altıncı fıkrasında yer alan “asıl” ibaresi madde üyeleri,” ibaresi “dışındaki üyeleri,” şeklinde metninden çıkarılmış; dokuzuncu fıkrasında değiştirilmiş ve dokuzuncu fıkrasında yer alan yer alan “kanun, tüzük, yönetmeliklere ve “tüzük,” ibaresi metinden çıkarılmıştır. genelgelere” ibaresi “kanun ve diğer mevzuata” “Hâkimler ve Savcılar Kurulu oniki üyeden şeklinde değiştirilmiştir. oluşur; iki daire halinde çalışır. “Hâkimler ve Savcılar Kurulu onüç üyeden Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır. Adalet oluşur; iki daire halinde çalışır. Bakanın katılamadığı toplantılara Adalet Bakanı Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır. Adalet Müsteşarı katılır. Kurulun, iki üyesi, nitelikleri Bakanlığı Müsteşarı Kurulun tabiî üyesidir. kanunda belirtilen yükseköğretim kurumlarının Kurulun, üç üyesi birinci sınıf olup, birinci hukuk dallarında görev yapan öğretim üyeleri sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş ile avukatlar arasından, iki üyesi birinci adlî yargı hâkim ve savcıları arasından, bir sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı nitelikleri yitirmemiş adlî yargı hâkim ve gerektiren nitelikleri yitirmemiş idarî yargı savcıları arasından, bir üyesi birinci sınıf olup, hâkim ve savcıları arasından Cumhurbaşkanınca; birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri üç üyesi Yargıtay üyeleri, bir üyesi Danıştay yitirmemiş idarî yargı hâkim ve savcıları üyeleri, üç üyesi nitelikleri kanunda belirtilen arasından Cumhurbaşkanınca; üç üyesi Yargıtay yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında üyeleri, bir üyesi Danıştay üyeleri, iki üyesi görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar nitelikleri kanunda belirtilen yükseköğretim arasından Türkiye Büyük Millet Meclisi kurumlarının hukuk dallarında görev yapan tarafından seçilir. Öğretim üyeleri ile avukatlar öğretim üyeleri ile avukatlar arasından Türkiye arasından seçilen üyelerden, en az birinin öğretim Büyük Millet Meclisi tarafından seçilir. Kurulun üyesi ve en az birinin de avukat olması zorunludur. Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Kurulun Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilecek üyeliklerine ilişkin başvurular, Meclis seçilecek üyeliklerine ilişkin başvurular, Meclis Başkanlığına yapılır. Başkanlık, başvuruları Başkanlığına yapılır. Başkanlık, başvuruları Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona gönderir. Komisyon Kurulu Karma Komisyona gönderir. Komisyon her bir üyelik için üç adayı, üye tam sayısının her bir üyelik için üç adayı, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğuyla belirler. Birinci oylamada üçte iki çoğunluğuyla belirler. Birinci oylamada aday belirleme işleminin sonuçlandırılamaması aday belirleme işleminin sonuçlandırılamaması halinde ikinci oylamada üye tam sayısının beşte halinde ikinci oylamada üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu aranır. Bu oylamada da aday üç çoğunluğu aranır. Bu oylamada da aday belirlenemediği takdirde her bir üyelik için en belirlenemediği takdirde, her bir üyelik için en çok oyu alan iki aday arasında ad çekme usulü çok oyu alan iki aday arasında ad çekme usulü ile aday belirleme işlemi tamamlanır. Türkiye ile aday belirleme işlemi tamamlanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Komisyon tarafından Büyük Millet Meclisi, Komisyon tarafından belirlenen adaylar arasından, her bir üye için ayrı belirlenen adaylar arasından, her bir üye için ayrı

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 117 ‒

(Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı (Anayasa Komisyonunun İzmir Milletvekili Binali Yıldırım ve Grup Kabul Ettiği Metin) Başkanvekilleri Kayseri Milletvekili Mustafa Elitaş, Amasya Milletvekili Mehmet Naci Bostancı, Aksaray Milletvekili İlknur İnceöz, Çanakkale Milletvekili Bülent Turan ve İstanbul Milletvekili Mehmet Muş ile 310 Milletvekilinin Teklifi) ayrı gizli oyla seçim yapar. Birinci oylamada üye ayrı gizli oyla seçim yapar. Birinci oylamada üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu; bu oylamada tamsayısının üçte iki çoğunluğu; bu oylamada seçimin sonuçlandırılamaması halinde, ikinci seçimin sonuçlandırılamaması halinde, ikinci oylamada üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu oylamada üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu aranır. İkinci oylamada da üye seçilemediği aranır. İkinci oylamada da üye seçilemediği takdirde en çok oyu alan iki aday arasında ad takdirde en çok oyu alan iki aday arasında ad çekme usulü ile üye seçimi tamamlanır. çekme usulü ile üye seçimi tamamlanır. Üyeler dört yıl için seçilir. Süresi biten Üyeler dört yıl için seçilir. Süresi biten üyeler bir kez daha seçilebilir. üyeler bir kez daha seçilebilir. Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev süresinin Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki otuz gün içinde yapılır. dolmasından önceki otuz gün içinde yapılır. Seçilen üyelerin görev süreleri dolmadan Kurul Seçilen üyelerin görev süreleri dolmadan Kurul üyeliğinin boşalması durumunda, boşalmayı üyeliğinin boşalması durumunda, boşalmayı takip eden otuz gün içinde, yeni üyelerin seçimi takip eden otuz gün içinde, yeni üyelerin seçimi yapılır.” yapılır.” MADDE 18- 2709 sayılı Kanunun 161 inci MADDE 15- 2709 sayılı Kanunun 161 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. değiştirilmiştir. “Bütçe ve kesinhesap “A. Bütçe ve kesinhesap MADDE- 161 Kamu idarelerinin ve kamu MADDE 161- Kamu idarelerinin ve kamu iktisadî teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel iktisadî teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılır. kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılır. Malî yıl başlangıcı ile merkezi yönetim Malî yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması, uygulanması ve bütçesinin hazırlanması, uygulanması ve kontrolü ile yatırımlar veya bir yıldan fazla kontrolü ile yatırımlar veya bir yıldan fazla sürecek iş ve hizmetler için özel süre ve usuller sürecek iş ve hizmetler için özel süre ve usuller kanunla düzenlenir. Bütçe kanununa, bütçe ile kanunla düzenlenir. Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamaz. ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamaz. Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, malî Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, malî yılbaşından en az yetmişbeş gün önce, Türkiye yılbaşından en az yetmişbeş gün önce, Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar. Bütçe teklifi Bütçe Büyük Millet Meclisine sunar. Bütçe teklifi Bütçe Komisyonunda görüşülür. Komisyonun ellibeş Komisyonunda görüşülür. Komisyonun ellibeş gün içinde kabul edeceği metin Genel Kurulda gün içinde kabul edeceği metin Genel Kurulda görüşülür ve malî yılbaşına kadar karara bağlanır. görüşülür ve malî yılbaşına kadar karara bağlanır. Bütçe kanununun süresinde yürürlüğe Bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, bir önceki yılın bütçesi konulamaması halinde, geçici bütçe kanunu yeniden değerleme oranına göre artırılarak çıkarılır. Geçici bütçe kanununun da yürürlüğe konur. çıkarılamaması durumunda, yeni bütçe kanunu

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 118 ‒

Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi Genel Kurulda kamu idare bütçeleri hakkında yeniden değerleme oranına göre artırılarak düşüncelerini her bütçenin görüşülmesi sırasında uygulanır. açıklarlar, gider artırıcı veya gelirleri azaltıcı Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, önerilerde bulunamazlar. Genel Kurulda kamu idare bütçeleri hakkında Genel Kurulda kamu idare bütçeleri ile düşüncelerini her bütçenin görüşülmesi sırasında değişiklik önergeleri, üzerinde ayrıca görüşme açıklarlar, gider artırıcı veya gelirleri azaltıcı yapılmaksızın okunur ve oylanır. önerilerde bulunamazlar. Merkezî yönetim bütçesiyle verilen Genel Kurulda kamu idare bütçeleri ile ödenek, harcanabilecek tutarın sınırını gösterir. değişiklik önergeleri, üzerinde ayrıca görüşme Harcanabilecek tutarın Cumhurbaşkanlığı yapılmaksızın okunur ve oylanır. kararnamesi ile aşılabileceğine dair bütçe Merkezî yönetim bütçesiyle verilen ödenek, harcanabilecek tutarın sınırını gösterir. kanununa hüküm konulamaz. Harcanabilecek tutarın Cumhurbaşkanlığı Carî yıl bütçesindeki ödenek artışını kararnamesiyle aşılabileceğine dair bütçe öngören değişiklik teklifleri ile carî ve izleyen kanununa hüküm konulamaz. yılların bütçelerine malî yük getiren tekliflerde, Carî yıl bütçesindeki ödenek artışını öngörülen giderleri karşılayabilecek malî kaynak öngören değişiklik teklifleri ile carî ve izleyen gösterilmesi zorunludur. yılların bütçelerine malî yük getiren tekliflerde, Merkezi yönetim kesinhesap kanunu teklifi, öngörülen giderleri karşılayabilecek malî kaynak ilgili olduğu malî yılın sonundan başlayarak en geç gösterilmesi zorunludur. altı ay sonra Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye Merkezî yönetim kesinhesap kanunu teklifi, Büyük Millet Meclisine sunulur. Sayıştay genel ilgili olduğu malî yılın sonundan başlayarak en geç uygunluk bildirimini, ilişkin olduğu kesinhesap altı ay sonra Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye kanun teklifinin verilmesinden başlayarak en geç Büyük Millet Meclisine sunulur. Sayıştay genel yetmişbeş gün içinde Meclise sunar. uygunluk bildirimini, ilişkin olduğu kesinhesap Kesinhesap kanunu teklifi ve genel kanun teklifinin verilmesinden başlayarak en geç uygunluk bildiriminin Türkiye Büyük Millet yetmişbeş gün içinde Meclise sunar. Meclisine verilmiş olması, ilgili yıla ait Kesinhesap kanunu teklifi ve genel Sayıştayca sonuçlandırılamamış denetim ve uygunluk bildiriminin Türkiye Büyük Millet hesap yargılamasını önlemez ve bunların karara Meclisine verilmiş olması, ilgili yıla ait bağlandığı anlamına gelmez. Sayıştayca sonuçlandırılamamış denetim ve Kesinhesap kanunu teklifi, yeni yıl bütçe hesap yargılamasını önlemez ve bunların karara kanunu teklifiyle birlikte görüşülür ve karara bağlandığı anlamına gelmez. bağlanır.” Kesinhesap kanunu teklifi, yeni yıl bütçe kanunu teklifiyle birlikte görüşülür ve karara bağlanır.”

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 119 ‒

MADDE 19- 2709 sayılı Kanunun; MADDE 16 - 2709 sayılı Kanunun; A) 8 inci maddesinde yer alan “ve Bakanlar A) 8 inci maddesinde yer alan “ve Bakanlar Kurulu”; 15 inci maddesinin birinci fıkrasında, Kurulu”; 15 inci maddesinin birinci fıkrasında, 17 nci maddesinin dördüncü fıkrasında ve 19 17 nci maddesinin dördüncü fıkrasında ve 19 uncu maddesinin altıncı fıkrasında yer alan uncu maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “, sıkıyönetim”; 88 inci maddesinin birinci “, sıkıyönetim”; 88 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu ve”, fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu ve”, ikinci fıkrasında yer alan “tasarı ve”; 93 üncü ikinci fıkrasında yer alan “tasarı ve”; 93 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “, doğ- maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “, doğrudan rudan doğruya veya Bakanlar Kurulunun doğruya veya Bakanlar Kurulunun istemi istemi üzerine,”; 117 nci maddesinin dördüncü üzerine,”; 125 inci maddesinin ikinci fıkrasında fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunun teklifi yer alan “Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı üzerine,”; 125 inci maddesinin altıncı fıkrasında işlemler ile Yüksek Askerî Şuranın kararları yargı yer alan “sıkıyönetim,”; 148 inci maddesinin denetimi dışındadır. Ancak,” ve altıncı fıkrasında birinci fıkrasında yer alan “, sıkıyönetim”, yer alan “sıkıyönetim,”; 148 inci maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “, Askerî Yargıtay, birinci fıkrasında yer alan “, sıkıyönetim”, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi” ve “Yüksek”; altıncı fıkrasında yer alan “, Askerî Yargıtay, 154 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan Askerî Yüksek İdare Mahkemesi” ve “Yüksek”, “Yüksek”; 155 inci maddesinin ikinci fıkrasında yedinci fıkrasında yer alan “ile Jandarma Genel yer alan “Başbakan ve Bakanlar Kurulunca Komutanı”; 153 üncü maddesinin dördüncü gönderilen kanun tasarıları,” ve “tüzük tasarılarını fıkrasında yer alan “tasarı veya”; 154 üncü incelemek,”, üçüncü fıkrasında yer alan “Yüksek” maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Yüksek”; ibareleri madde metinlerinden çıkarılmıştır. 155 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Başbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen B) 73 üncü maddesinin dördüncü kanun tasarıları,” ve “tüzük tasarılarını fıkrasında yer alan “Bakanlar Kuruluna” ibaresi incelemek,”, üçüncü fıkrasında yer alan “Yüksek” “Cumhurbaşkanına”; 117 nci maddesinin ikinci ibareleri madde metinlerinden çıkarılmıştır. fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi B) 73 üncü maddesinin dördüncü “Cumhurbaşkanı”, dördüncü fıkrasında yer fıkrasında yer alan “Bakanlar Kuruluna” ibaresi alan “Başbakana” ibaresi “Cumhurbaşkanına”; “Cumhurbaşkanına”; 78 inci maddesinin 118 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan başlığı “D. Seçimlerin geriye bırakılması “Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Başbakan ve ara seçimler”; 117 nci maddesinin ikinci yardımcıları,” ibaresi “Cumhurbaşkanı fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi yardımcıları,”, “Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri “Cumhurbaşkanı”; 118 inci maddesinin birinci Komutanları ve Jandarma Genel Komutanından” fıkrasında yer alan “Başbakan, Genelkurmay ibaresi “Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz Başkanı, Başbakan yardımcıları,” ibaresi ve Hava kuvvetleri komutanlarından”, üçüncü “Cumhurbaşkanı yardımcıları,”, “Kara, Deniz ve fıkrasında yer alan “Bakanlar Kuruluna” Hava Kuvvetleri Komutanları ve Jandarma Genel ibaresi “Cumhurbaşkanına”, “Bakanlar

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 120 ‒

Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca”, Komutanından” ibaresi “Genelkurmay Başkanı, dördüncü fıkrasında yer alan “Başbakan” ibaresi Kara, Deniz ve Hava kuvvetleri komutanlarından”, “Cumhurbaşkanı yardımcıları”, beşinci fıkrasında üçüncü fıkrasında yer alan “Bakanlar Kuruluna” yer alan “Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanı ibaresi “Cumhurbaşkanına”, “Bakanlar yardımcısının”, altıncı fıkrasında yer alan Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca”, “kanunla” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi dördüncü fıkrasında yer alan “Başbakan” ile”; 124 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer ibaresi “Cumhurbaşkanı yardımcıları”, beşinci alan “Başbakanlık” ibaresi “Cumhurbaşkanı” fıkrasında yer alan “Başbakanın” ibaresi ve “tüzüklerin” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı “Cumhurbaşkanı yardımcısının”, altıncı fıkrasında kararnamelerinin”; 127 nci maddesinin altıncı yer alan “kanunla” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunun” ibaresi kararnamesiyle”; 123 üncü maddesinin üçüncü “Cumhurbaşkanının”; 131 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “ancak kanunla veya kanunun fıkrasında yer alan “ve Bakanlar Kurulunca” açıkça verdiği yetkiye dayanılarak” ibaresi ibaresi “tarafından”; 134 üncü maddesinin “kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle”; birinci fıkrasında yer alan “Başbakanlığa” ibaresi 124 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer “Cumhurbaşkanının görevlendireceği bakana”; alan “Başbakanlık” ibaresi “Cumhurbaşkanı” 137 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan ve “tüzüklerin” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı “tüzük” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi”; kararnamelerinin”; 127 nci maddesinin altıncı 148 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunun” ibaresi “kanun hükmünde kararnamelerin” ibareleri “Cumhurbaşkanının”; 131 inci maddesinin ikinci “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin”, altıncı fıkrasında yer alan “ve Bakanlar Kurulunca” fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu üyelerini” ibaresi “tarafından”; 134 üncü maddesinin ibaresi “Cumhurbaşkanı yardımcılarını, birinci fıkrasında yer alan “Başbakanlığa” ibaresi bakanları”; 150 nci maddesinde yer alan “Cumhurbaşkanının görevlendireceği bakana”; “kanun hükmündeki kararnamelerin” ibaresi 137 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin” ve “tüzük” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi”; “iktidar ve anamuhalefet partisi Meclis grupları 148 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan ile Türkiye Büyük Millet Meclisi” ibaresi “kanun hükmünde kararnamelerin” ibareleri “Türkiye Büyük Millet Meclisinde en fazla “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin”, altıncı üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve”; 151 fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu üyelerini” inci maddesinde yer alan “kanun hükmünde ibaresi “Cumhurbaşkanı yardımcılarını, kararname” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı bakanları,”; 149 uncu maddesinin birinci kararnamesi”; 152 nci maddesinin birinci fikrası fıkrasında yer alan “oniki” ibaresi “on”; 150 ile 153 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer nci maddesinde yer alan “kanun hükmündeki alan “kanun hükmünde kararnamenin” ibareleri kararnamelerin” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı “Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin”; 158 inci kararnamelerinin” ve “iktidar ve anamuhalefet maddesinin birinci fıkrasında yer alan “adli, idari partisi Meclis grupları ile Türkiye Büyük Millet ve askeri” ibaresi “adli ve idari”; 166 ncı Meclisi” ibaresi “Türkiye Büyük Millet Meclisinde

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 121 ‒

(Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı (Anayasa Komisyonunun İzmir Milletvekili Binali Yıldırım ve Grup Kabul Ettiği Metin) Başkanvekilleri Kayseri Milletvekili Mustafa Elitaş, Amasya Milletvekili Mehmet Naci Bostancı, Aksaray Milletvekili İlknur İnceöz, Çanakkale Milletvekili Bülent Turan ve İstanbul Milletvekili Mehmet Muş ile 310 Milletvekilinin Teklifi) maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna “hükümete” ibaresi “Cumhurbaşkanına”; 167 nci ve”; 151 inci maddesi ile 153 üncü maddesinin maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar üçüncü fıkrasında yer alan “kanun hükmünde Kuruluna” ibaresi “Cumhurbaşkanına” şeklinde kararname” ibareleri “Cumhurbaşkanlığı değiştirilmiştir. kararnamesi”; 152 nci maddesinin birinci fıkrası C) 2709 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ile 153 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer üçüncü fıkrasında yer alan “geri gönderilen alan “kanun hükmünde kararnamenin” ibareleri kanunu” ibaresinden sonra gelmek üzere “Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin”; 158 inci “üye tamsayısının salt çoğunluğu ile” ibaresi maddesinin birinci fıkrasında yer alan “adli, eklenmiştir. idari ve askeri” ibaresi “adli ve idari”; 166 Ç) 108 inci maddesinin birinci fıkrasına ncı maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “inceleme,” ibaresinden önce gelmek üzere “idari “hükümete” ibaresi “Cumhurbaşkanına”; 167 nci soruşturma,” ibaresi eklenmiş; ikinci fıkrasında maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar yer alan “Silahlı Kuvvetler ve” ibaresi metinden Kuruluna” ibaresi “Cumhurbaşkanına” şeklinde çıkarılmış; üçüncü fıkrasında yer alan “üyeleri değiştirilmiştir. ve üyeleri içinden Başkanı, kanunda belirlenen C) 89 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında nitelikteki kişiler arasından,” ibaresi “Başkan yer alan “geri gönderilen kanunu” ibaresinden ve üyeleri,” şeklinde ve dördüncü fıkrasında sonra gelmek üzere “üye tamsayısının salt yer alan “kanunla” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı çoğunluğuyla” ve “117 nci” maddesinin üçüncü kararnamesi ile” şeklinde değiştirilmiştir. fıkrasının başına “Cumhurbaşkanınca atanan” D) 146 ncı maddesinin birinci fıkrasında ibareleri eklenmiştir. yer alan “onyedi” ibaresi “onbeş” şeklinde Ç) 108 inci maddesinin birinci fıkrasına “inceleme,” ibaresinden önce gelmek üzere değiştirilmiş, üçüncü fıkrasında yer alan “, bir “idari soruşturma,” ibaresi eklenmiş; ikinci üyeyi Askerî Yargıtay, bir üyeyi Askerî Yüksek fıkrasında yer alan “Silahlı Kuvvetler ve” İdare Mahkemesi” ibaresi ile dördüncü fıkrasında ibaresi madde metninden çıkarılmış; üçüncü yer alan “, Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek İdare fıkrasında yer alan “üyeleri ve üyeleri içinden Mahkemesi” ibareleri metinden çıkarılmıştır. Başkanı, kanunda belirlenen nitelikteki kişiler E) 82 nci maddesinin ikinci fıkrasının ikinci arasından,” ibaresi “Başkan ve üyeleri,” şeklinde cümlesi, 96 ncı maddesinin ikinci fikrası, 117 ve dördüncü fıkrasında yer alan “kanunla” ibaresi nci maddesinin son fıkrası, 125 inci maddesinin “Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle” şeklinde ikinci fıkrası, 127 nci maddesinin üçüncü değiştirilmiştir. fıkrasının ikinci cümlesi, 150 nci maddesinin D) 146 ncı maddesinin birinci fıkrasında birinci fıkrasının son cümlesi ile 91, 99, 100, yer alan “onyedi” ibaresi “onbeş” şeklinde 102, 107, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 120, değiştirilmiş, üçüncü fıkrasında yer alan “, bir 121, 122, 145, 156, 157, 162, 163 ve 164 üncü üyeyi Askerî Yargıtay, bir üyeyi Askerî Yüksek maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. İdare Mahkemesi” ibaresi ile dördüncü fıkrasında yer alan “, Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 122 ‒

E) 82 nci maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesi, 96 ncı maddesinin ikinci fıkrası, 117 nci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkraları, 127 nci maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesi, 150 nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi ile 91, 99, 100, 102, 107, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 120, 121, 122, 145, 156, 157, 162, 163 ve 164 üncü maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 20- 2709 sayılı Kanuna aşağıdaki MADDE 17- 2709 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. geçici madde eklenmiştir. “GEÇİCİ MADDE 21- A) Türkiye Büyük “GEÇİCİ MADDE 21- A) Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27 nci Yasama Dönemi Millet Meclisinin 27’nci Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi 3/11/2019 tarihinde birlikte yapılır. seçimi 3/11/2019 tarihinde birlikte yapılır. Seçimin yapılacağı tarihe kadar Türkiye Büyük Seçimin yapılacağı tarihe kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ve Cumhurbaşkanının Millet Meclisi üyeleri ve Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Meclisin seçim kararı alması görevi devam eder. Meclisin seçim kararı alması halinde 27 nci Yasama Dönemi milletvekili genel halinde, 27’nci Yasama Dönemi milletvekili seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. yapılır. B) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden B) Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren itibaren en geç altı ay içinde Türkiye Büyük Millet en geç altı ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi bu değişikliklerin gerektirdiği Meclis Meclisi, bu Kanunla yapılan değişikliklerin İçtüzüğünü ve kanuni düzenlemeleri yapar. gerektirdiği Meclis İçtüzüğü değişikliği ile diğer Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleneceği kanuni düzenlemeleri yapar. Cumhurbaşkanlığı belirtilen değişiklikler ise Cumhurbaşkanı kararnamesiyle düzenleneceği belirtilen tarafından aynı sürede düzenlenir. değişiklikler ise Cumhurbaşkanının göreve C) Anayasanın 159 uncu maddesinde başlama tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılan düzenlemeye göre Hâkimler ve Savcılar Cumhurbaşkanı tarafından düzenlenir. Kurulu üyeleri en geç otuz gün içinde seçilirler C) Anayasanın 159 uncu maddesinde ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki yapılan düzenlemeye göre Hâkimler ve Savcılar kırkıncı günü takip eden iş günü görevlerine Kurulu üyeleri en geç otuz gün içinde seçilirler başlarlar. Başvurular, bu maddenin yürürlüğe ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki girdiği tarihten itibaren beş gün içinde Türkiye kırkıncı günü takip eden iş günü görevlerine Büyük Millet Meclisi Başkanlığına yapılır. başlarlar. Başvurular, bu maddenin yürürlüğe Başkanlık, başvuruları Anayasa ve Adalet girdiği tarihten itibaren beş gün içinde Türkiye komisyonları üyelerinden kurulu Karma Büyük Millet Meclisi Başkanlığına yapılır. Komisyona gönderir. Komisyon on gün içinde Başkanlık, başvuruları Anayasa ve Adalet

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 123 ‒

(Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı (Anayasa Komisyonunun İzmir Milletvekili Binali Yıldırım ve Grup Kabul Ettiği Metin) Başkanvekilleri Kayseri Milletvekili Mustafa Elitaş, Amasya Milletvekili Mehmet Naci Bostancı, Aksaray Milletvekili İlknur İnceöz, Çanakkale Milletvekili Bülent Turan ve İstanbul Milletvekili Mehmet Muş ile 310 Milletvekilinin Teklifi) her bir üyelik için üç adayı üye tam sayısının üçte Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma iki çoğunluğuyla belirler. Birinci oylamada üçte Komisyona gönderir. Komisyon on gün içinde iki çoğunluk ile seçimin sonuçlandırılamaması her bir üyelik için üç adayı üye tamsayısının üçte halinde, ikinci ve üçüncü oylamalar yapılır; iki çoğunluğuyla belirler. Birinci oylamada üçte bu oylamalarda üye tamsayısının beşte üç iki çoğunlukla seçimin sonuçlandırılamaması çoğunluğunun oyunu alan aday seçilmiş olur. halinde, ikinci ve üçüncü oylamalar yapılır; Beşte üç çoğunluğun sağlanamaması halinde bu oylamalarda üye tamsayısının beşte üç üçüncü oylamada en çok oyu almış olan, seçilecek çoğunluğunun oyunu alan aday seçilmiş olur. üyelerin iki katı aday arasından ad çekme usulü Beşte üç çoğunluğun sağlanamaması halinde ile üye belirleme işlemi tamamlanır. Türkiye üçüncü oylamada en çok oyu almış olan, seçilecek Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu aynı usul ve nisapları gözeterek onbeş gün içinde seçimi üyelerin iki katı aday arasından ad çekme usulü tamamlar. Mevcut Hâkimler ve Savcılar Yüksek ile üye belirleme işlemi tamamlanır. Türkiye Kurulu üyeleri, yeni üyelerin göreve başlayacağı Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu aynı usul tarihe kadar görevlerine devam eder ve bu süre ve nisapları gözeterek onbeş gün içinde seçimi içinde yürürlükteki Kanun hükümlerine göre tamamlar. Mevcut Hâkimler ve Savcılar Yüksek çalışır. Kurulu üyeleri, yeni üyelerin göreve başlayacağı D) Askerî Yargıtay ve Askerî Yüksek İdare tarihe kadar görevlerine devam eder ve bu süre Mahkemesinden Anayasa Mahkemesi üyeliğine içinde yürürlükteki Kanun hükümlerine göre seçilmiş bulunan kişilerin herhangi bir sebeple çalışır. Yeni üyeler, ilgili kanunda değişiklik görevleri sona erene kadar üyelikleri devam eder. yapılıncaya kadar mevcut Kanunun Anayasaya E) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih aykırı olmayan hükümleri uyarınca çalışır. Görevi itibarıyla Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek İdare sona eren ve Hâkimler ve Savcılar Kuruluna Mahkemesi ve askerî mahkemeler kaldırılmıştır. yeniden seçilmeyen üyelerden, talepleri halinde Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten adli yargı hâkim ve savcıları arasından seçilenler itibaren iki ay içinde; idarî görev ve kadrolarda Yargıtay üyeliğine, idari yargı hâkim ve savcıları bulunanlar dâhil askerî hâkim ve savcı sınıfından arasından seçilenler Danıştay üyeliğine Hâkimler olanlar, tercihleri ve müktesepleri dikkate alınmak suretiyle; ve Savcılar Kurulunca seçilir; öğretim üyeleri a) Hâkimler ve Savcılar Kurulunca adli veya ve avukatlar arasından seçilenler ise Danıştay idari yargıda hâkim veya savcı, üyeliğine Cumhurbaşkanınca atanır. Bu şekilde b) Milli Savunma Bakanlığınca, hukuk yapılan seçim ve atamalarda boş kadro olup müşaviri veya muvazzaf subay, olmadığına bakılmaz, seçilen ve atanan üye olarak atanır. sayısı kadar Yargıtay ve Danıştay kadrolarına üye Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde muvazzaf kadrosu ilave edilir. subay veya hukuk müşaviri olarak atananlar, D) Askerî Yargıtay ve Askerî Yüksek İdare askerî hâkimler ve savcılar için öngörülen aylık Mahkemesinden Anayasa Mahkemesi üyeliğine ödenek ve diğer özlük haklarından yararlanmaya seçilmiş bulunan kişilerin herhangi bir sebeple devam eder. görevleri sona erene kadar üyelikleri devam eder.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 124 ‒

Kaldırılan Askerî Yüksek İdare E) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih Mahkemesinde görev yapan ve askerî hâkim ve itibarıyla Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek İdare savcı sınıfından olmayan üyeler uygun bir göreve Mahkemesi ve askerî mahkemeler kaldırılmıştır. atanır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten Kaldırılan askerî yargı mercilerinde itibaren dört ay içinde; Askerî Yargıtay ve Askerî görülmekte olan dosyalardan; Yüksek İdare Mahkemesinin askerî hâkim a) Askerî Yargıtayda olanlar, Yargıtaya, sınıfından Başkan, Başsavcı, İkinci Başkan ve b) Askerî Yüksek İdare Mahkemesinde üyeleri ile diğer askerî hâkimler (yedek subaylar olanlar, Danıştaya hariç) tercihleri ve müktesepleri dikkate alınarak; c) Askerî mahkemelerde olanlar, görevli ve a) Hâkimler ve Savcılar Kurulunca adli yetkili adlî yargı mercilerine veya idari yargıda hâkim veya savcı olarak ç) Askerî savcılıklarda olanlar, yetkili atanabilirler. Cumhuriyet başsavcılıklarına, b) Aylık, ek gösterge, ödenek, yargı ödeneği, herhangi bir karara gerek kalmaksızın listeye ek ödeme, malî, sosyal hak ve yardımlar ile diğer bağlanarak devredilir. Yargıtay ve Danıştay, hakları yönünden emsali adli veya idari yargıya kendi devir işlemlerini yürütür. Diğer dosyaların mensup hâkim ve savcılar, bunların dışındaki devirleri ise Hakimler ve Savcılar Kurulu hak ve yükümlülükler yönünden ise bu Kanunun tarafından oluşturulacak komisyonlar tarafından yürürlüğe girdiği tarihteki mevzuat hükümleri yürütülür. uygulanmaya devam edilmek suretiyle Millî Kaldırılan askerî yargı mercilerince hüküm Savunma Bakanlığınca mevcut sınıflarında, verilmekle birlikte henüz gerekçeli kararı Bakanlık veya Genelkurmay Başkanlığının yazılmayan dosyalara ilişkin gerekçeli kararlar, hukuk hizmetleri kadrolarına atanırlar. dosyaların devredildiği yargı mercilerince yazılır. Bunlardan, emeklilik hakkını elde edenlerden yaş Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görev haddinden önce bu görevlerden kendi istekleriyle yapan diğer tüm idari personelin atama ve ayrılacaklara ödenecek tazminata ilişkin usul ve görevlendirilmeleri, Milli Savunma Bakanlığınca esaslar kanunla düzenlenir. yapılır. Kaldırılan askerî yargı mercilerinde F) Bu Kanun yürürlüğe girdiğinde yürürlükte görülmekte olan dosyalardan; kanun yolu bulunan kanun hükmünde kararnameler, tüzükler, incelemesi aşamasında olanlar ilgisine göre Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu tarafından Yargıtay veya Danıştaya, diğer dosyalar ise çıkarılan yönetmelikler ile diğer düzenleyici ilgisine göre görevli ve yetkili adli veya idari işlemler yürürlükten kaldırılmadıkça geçerliliğini yargı mercilerine dört ay içinde gönderilir. sürdürür. F) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği G) Kanunlar ve diğer mevzuat ile tarihte yürürlükte bulunan kanun hükmünde Başbakanlık ve Bakanlar Kuruluna verilen kararnameler, tüzükler, Başbakanlık ve Bakanlar yetkiler, ilgili mevzuatta değişiklik yapılıncaya Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikler kadar Cumhurbaşkanı tarafından kullanılır. ile diğer düzenleyici işlemler yürürlükten kaldırılmadıkça geçerliliğini sürdürür. Yürürlükte

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 125 ‒

H) Anayasanın 67 nci maddesinin son fıkrası bulunan kanun hükmünde kararnameler hakkında hükmü, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 152 nci ve 153 üncü maddelerin uygulanmasına sonra birlikte yapılacak ilk milletvekili genel devam olunur. seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi bakımından G) Kanunlar ve diğer mevzuat ile uygulanmaz. Başbakanlık ve Bakanlar Kuruluna verilen yetkiler, ilgili mevzuatta değişiklik yapılıncaya kadar Cumhurbaşkanı tarafından kullanılır. H) Anayasanın 67’nci maddesinin son fıkrası hükmü, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra birlikte yapılacak ilk milletvekili genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi bakımından uygulanmaz.” MADDE 21- Bu Kanun ile Anayasanın; MADDE 18- Bu Kanun ile Anayasanın; a) 8, 15, 17, 19, 73, 82, 87, 88, 89, 91, 93, 96, a) 8, 15, 17, 19, 73, 82, 87, 88, 89, 91, 93, 98, 99, 100, 102, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 96, 98, 99, 100, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113 üncü maddelerinde yapılan 110, 111, 112, 113 üncü maddelerinde yapılan değişiklikler ile 114 üncü maddenin ikinci ve değişiklikler ile 114 üncü maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarının ilgaları yönünden, 115, 116, üçüncü fıkralarının ilgaları yönünden, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124 ve 125 inci ncı maddelerinde yapılan değişiklikler ile 127 nci maddelerinde yapılan değişiklikler ile 127’nci maddenin son fıkrasına dair değişiklik; 131,134, maddenin son fıkrasına dair değişiklik; 131, 134, 137 inci maddelerinde yapılan değişiklikler ile 137 nci maddelerinde yapılan değişiklikler ile 148 148 inci maddenin birinci fıkrasındaki değişiklik inci maddenin birinci fıkrasındaki değişiklik ile ile altıncı fıkrasındaki “Bakanlar Kurulu altıncı fıkrasındaki “Bakanlar Kurulu üyelerini” üyelerini” ibaresine dair değişiklik, 150, 151, ibaresine dair değişiklik, 150, 151, 152, 153, 152, 153, 155 inci maddenin ikinci fıkrası,161, 155 inci maddenin ikinci fıkrası,161, 162, 163, 162, 163, 164, 166 ncı ve 167 nci maddelerinde 164, 166 ncı ve 167 nci maddelerinde yapılan yapılan değişiklikler ile Geçici 21 inci maddenin değişiklikler ile Geçici 21 inci maddenin (F) (F) ve (G) bentleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve (G) fıkraları, birlikte yapılan Türkiye Büyük ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birlikte Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldığı tarihte, sonucunda Cumhurbaşkanının göreve başladığı b) 75, 77, 78 ile 101 inci maddelerinde yapılan tarihte, değişiklikler, birlikte yapılacak ilk Türkiye Büyük b) 75, 77, 101 ve 102 nci maddelerinde yapılan Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerine değişiklikler, birlikte yapılacak ilk Türkiye Büyük ilişkin takvimin başladığı tarihte, Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin takvimin başladığı tarihte,

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) ‒ 126 ‒

c) Değiştirilen diğer hükümleri ile 101 c) Değiştirilen diğer hükümleri ile 101 inci maddesinin son fıkrasında yer alan inci maddesinin son fıkrasında yer alan “Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği “Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir” ibaresinin ilgası bakımından yayımı kesilir” ibaresinin ilgası bakımından yayımı tarihinde, tarihinde, yürürlüğe girer ve halkoyuna sunulması yürürlüğe girer ve halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanır. halinde tümüyle oylanır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 447) . TBMM Basımevi - 2017