EBRILL 2012

Rhif 266

tafodtafod eelláiái Pris 80c Cyfnod Shane yng Ngarth Olwg Hanesyddol 3 - 19!

Mae’r paratoadau cyffrous yn mynd yn eu blaenau ar gyfer agor Adran Gynradd yn Ysgol Llanhari ym mis Medi 2012. Mae’r cwmni Interserve, sydd wedi ennill y cytundeb i wneud y gwaith adnewyddu wedi hen ddechrau a byddwn yn gweld newidiadau mawr yn hen floc y chweched yn ystod yr wythnosau nesaf. Mae blociau Ewenni a Garw wedi’u dymchwel ac mae’r ardal lle safent ar hyn o bryd yn gartref i holl adnoddau’r contractwr, er mai dyma fydd iard chwarae'r Braint oedd cael croesawu Shane Williams i i adran gynradd yn y dyfodol. siarad â’r plant. Cafodd y plant gyfle i wrando ar ei brofiadau, a Penodwyd Mrs Catherine Webb o Ysgol Gynradd Dolau yn chyfle i ofyn cwestiynau iddo. Bennaeth Cynorthwyol i’r Ysgol, a bydd hi’n ymuno â Thim Arwain yr ysgol ddiwedd mis Mawrth. Mae’r Ysgol ar fin penodi athro/athrawes a dau/dwy gynorthwy-ydd dysgu i’r Diffyg Darpariaeth Cymraeg cyfnod sylfaen hefyd. Yng nghyfarfod Fforwm Mudiadau Cymraeg Rhondda Cynon Cafwyd cyfarfod hynod lwyddianus gyda darpar rhieni a’u Taf roedd sawl mudiad yn cwyno fod y Cyngor Sir yn llusgo plant yn ddiweddar a hyderwn y byddwn yn gweld dosbarth, traed ar nifer fawr o faterion yn ymwneud â'r Gymraeg. Y oedran cymysg o ddisgyblion, yn cychwyn eu haddysg yma ym penderfyniad oedd i geisio apelio at grwpiau ac unigolion i mis Medi. Byddwn yn croesawu disgyblion meithrin a derbyn gwyno am ddiffyg darpariaeth drwy ddefnyddio sustem am y tro cyntaf ym mis Medi 2012. cwynion y Cyngor. Rhagor o wybodaeth ar dudalen 9 neu Wedi ymgynghoriad gyda disgyblion, rhieni, staff, www.iaith.org/cwyno Llywodraethwyr a rhanddeiliaid eraill, rydym wedi gwneud cais i’r Awdurdod i ail-enwi’r Ysgol yn Ysgol Llanhari o fis Medi 2012. Ni fyddwn yn newid arwyddair na bathodyn yr Ysgol. Mae hwn yn gyfnod hynod gyffrous yn hanes yr Ysgol, yn wir, hwn o bosibl yw’r cyfnod pwysicaf yn ein hanes ers agoriad Ysgol Gyfun Llanhari yn 1974. Meirion Stephens Pennaeth

Actorion Enwog

Mae dau o gyn- ddisgyblion ysgol Gyfun Llanhari sef Danielle Branch ac Aneurin Barnard yn ymddangos yn y ffilm lwyddiannus ‘Hunky Dory’ sydd ymlaen yn y sinemau ar hyn o bryd gyda’r seren enwog Minnie Driver. Mae Danielle wedi profi llwyddiant ym myd actio’n barod yn ddiweddar gyda’i rhan yn Pobol y Cwm a The Family. Mae gyrfa Aneurin yn mynd o nerth i nerth. Enillodd Wobr Laurence Olivier am ei rôl yn y ddrama gerdd ‘Spring Awakening’, roedd yn un o sêr y ffilm ‘Ironclad’ yn ogystal â drama ddiweddar BBC4 ‘We’ll Take Manhattan’ ble portreadodd y ffotograffydd David Bailey yn ŵr ifanc. Yn sioeau cerdd ac adran Ddrama Ysgol Gyfun Llanhari y bwrwodd y ddau eu prentisiaeth a braf yw eu gweld yn cael cystal llwyddiant. Llongyfarchiadau mawr iddynt.

www.tafelai.com 2 Tafod Elái Ebrill 2012

CLWB Y tafod e ái Cangen y Garth l DWRLYN Arwyn Jones, BBC GOLYGYDD

Penri Williams Betsan Llwyd 029 20890040 8.00yh Nos Fercher a HYSBYSEBION 18 Ebrill David Knight 029 20891353 Theatr Peña Neuadd y Pentref, Pentyrch

CYHOEDDUSRWYDD Nos Fawrth, 1 Mai Colin Williams Am ragor o fanylion, am 8.00.o’r gloch 029 20890979 ffoniwch: 029 20890040 Yng Nglwb Rygbi Pentyrch

Cyhoeddir y rhifyn nesaf Taith Gerdded CYMDEITHAS GYMRAEG ar 4 Mai 2012 A’R CYLCH Erthyglau a straeon i Ystradfellte Gyda Alun Wyn Bevan i gyrraedd erbyn Nos Wener 20 Ebrill 7.00 yh 23 Ebrill 2012 Dydd Sadwrn, 26 Mai Noson gyda’r Dysgwyr

New Inn, Llantrisant Y Golygydd Manylion: 029 20890040 Hendre 4 Pantbach Pentyrch Mehefin CF15 9TG Taith o gwmpas Merthyr Ffôn: 029 20890040 e-bost TAL AELODAETH: [email protected] £5 y teulu; £2.50 unigolyn Gwybodaeth bellach: [email protected] Tafod Elái ar y wê 01443 218077 http://www.tafelai.net

Argraffwyr: Gwasg Morgannwg Castell Nedd SA10 7DR Ffôn: 01792 815152

Gwasanaeth addurno, peintio a phapuro

Andrew Reeves

Gwasanaeth lleol ar gyfer eich cartref neu fusnes

Ffoniwch

Andrew Reeves 01443 407442 neu 07956 024930

I gael pris am unrhyw waith addurno

Tafod Elái Ebrill 2012 3

EFAIL ISAF Gwellhad Buan CREIGIAU Dymunwn wellhad buan i Bethan

Gohebydd Lleol: Samuel sydd wedi brifo’i hysgwydd yn Gohebydd Lleol: Loreen Williams dilyn damwain fach yn ddiweddar. Nia Williams Dymuniadau gorau i Gary hefyd gyda’r 029 20890979 gwaith tŷ!! Llongyfarchiadau Croeso i'r byd ... Llongyfarchiadau a phob dymuniad da i Cydymdeimlo ...Seren Thomas! Cafodd Seren ei geni Eleri a Daniel Morrison sydd wedi Estynnwn ein cydymdeimlad diffuant i ddiwedd mis Tachwedd yn ferch fach i mabwysiadu dau blentyn bach yn ystod Carol, Penri a’r merched ym Mhentyrch. Jonathan a Stephanie Thomas. Mae'r mis Mawrth. Merch fach bedair oed a’i Bu farw mam Carol yng Nghartref teulu bach bellach wedi ymgartrefu yng brawd bach dwyflwydd. Mae John a Pat Duffryn Ffrwd ganol mis Mawrth. Nghaerffili - ond crwtyn Llys Gwynno Edmunds, wrth eu boddau fydd Jonathan am byth! Arwr y clós! gyda’i ŵyr ac wyres newydd. Oedfa Sul y Mamau Llongyfarchiadau i Anthony a Myfanwy Cawsom oedfa hyfryd ar fore Sul y ar ddyfod yn Ddat-cu a Mam-gu am y Llwyddiant Eisteddfodol mamau a arweiniwyd yn feistrolgar gan Llongyfarchiadau i amryw o blant y Gwerfyl Morse. Cafwyd cyflwyniad tro cyntaf ac i Steffan - yr Wncwl balch! ’ a fu’n serennu yn Eisteddfod cyfoes o stori’r Samariaid Trugarog gan Dymuniadau gorau i chwi oll! Gylch yr Urdd. Ymlaen yn awr i’r blant hŷn yr Ysgol Sul ac fe ganodd y Eisteddfod Sir ac i’r Eisteddfod plant ifanca eu cân gydag arddeliad. Ar Genedlaethol, gobeithio. Pob hwyl i chi. ôl yr oedfa aeth pawb i’r ganolfan i gael paned a sgwrs a chael cyfle i brynu Merched y Wawr llyfrau i’r plant. Cynhaliwyd cyfarfod mis Mawrth o Ferched y Wawr, Cangen y Garth yng Bore Coffi Dydd Gwener Nghanolfan y Tabernacl. Cawsom noson Trefnir bore coffi bob bore Gwener yn y o hwyl Gŵyl Ddewi. Roedd ein llywydd, Ganolfan rhwng hanner awr wedi naw ac Gwen Thomas, wedi paratoi cwis a un ar ddeg o’r gloch. Croeso i bawb daro sesiwn blasu ac arfarnu bara brith. Da i mewn am sgwrs a phaned. yw cael cofnodi taw’r bara brith cartref a’r cwmni lleol a ddaeth i’r brig yn Apêl Lesotho Gwellhad buan ... hytrach na chynnyrch y cwmnïau mawr Mae tri o’n haelodau yn Y Tabernacl yn ... i Bethan Samuel, a frifodd ei masnachol. Mi ddarllenodd nifer o’r teithio i Lesotho cyn hir i ymweld â’r hysgwydd yn ddiweddar. Hen godwm aelodau gerddi am Gymru, dewi Sant gymuned y mae’r eglwys yn ei chefnogi cas sy'n golygu bod Gary yn cael neu ddydd Gŵyl Ddewi. Roedd yn yno. Bu Nia Williams yno gyda’r arddangos ei sgiliau yn y gegin! Brysia noson fach bleserus a hamddenol. ddirprwyaeth gyntaf, ac yn awr mae allan o'r hen sling 'na Beth - mae Grace Enfys Dixey a Carwyn Hedd wedi angen Mam-gu! Y TABERNACL gwirfoddoli i ymuno â Nia. Mae Enfys a ... i Enid Davies! Er - o'r hyn 'dyn ni'n Genedigaethau Carwyn yn gweithio’n frwd gyda’r bobl ddeall mae Brei yn cael trafferth dy ddal Llongyfarchiadau i Sara Esyllt a Mark ifanc bob nos Sul yng nghyfarfodydd yn barod! Cafodd Enid ben-glin newydd Rogowski ar enedigaeth mab bach, Twm Teulu Twm. Mae’r tri’n awyddus i gael jyst ar ól cinio Gwyl Ddewi Clwb y Ifan. Ŵyr cyntaf i Ken ac Eleri Jones, casgliad o grysau T a fyddai’n ffitio Dwrlyn, ac yn wir mae'r canlyniad yn Pentyrch. plant rhwng pump a phymtheg oed er syfrdanol! Dal ati i wella Enid! Longyfarchiadau hefyd i Beth a Huw mwyn eu dosbarthu i’r plant anghenus M. ar enedigaeth Elis. Mae Mari yn yno. Cysylltwch ar frys os hoffech Llongyfarchion Dr Jenny! dwlu ar ei brawd bach newydd. gefnogi’r fenter. Llongyfarchiadau gwresog i Dr Jenny Thomas ar ei phenodiad yn Bedydd Merched y Capel Gyfarwyddwr Clinigol yn y Niwro- Ar fore Sul, y pedwerydd o Fawrth, yn Teithiodd nifer fach ohonom i Gaerdydd wyddorau i Fwrdd Iechyd Caerdydd a'r yr Oedfa Gymun fe fedyddiwyd Math i neuadd dewi Sant ar Fawrth y 6ed i Fro. Yn ein tro daw llawer ar draws y Dr Elis, mab Dafydd a Lowri Roberts a wrando ar ddatganiad ar yr organ gan Jenny a braf yw cael Cymraes lan-loyw brawd bach Gwenno ac Ifan. Roedd yn Huw Tregelles Williams. Cafwyd orig i ofalu amdanom. Pob llwyddiant Jenny braf cael croesawu teuluoedd Dafydd a fach ddifyr ac addysgiadol iawn yng wrth wynebu her y dyfodol yn y byd Lowri i’r Gwasanaeth i gyd-lawenhau ar nghwmni Huw a phawb wedi mwynhau cyffrous yma. yr achlysur. Mi wnaeth plant yr Ysgol ac wedi rhyfeddu at ei ddawn. Sul gyflwyno eitem raenus i groesawu Y cyfarfod nesaf ar Ebrill 4ydd am Gwenllian yn 'canfod'! Math Elis i’n plith. hanner awr wedi deg y bore fydd O dan anogaeth Mrs Anwen Smythe, ymweliad â Chrochendy . Pennaeth Gwyddoniaeth Plasmawr, bu Derbyn Aelod Newydd Gwenllian Roberts a Megan Evans yn Yn yr un oedfa, sef yr Oedfa Gymun, Trefn yr Oedfaon ar gyfer mis Ebrill mynychu cwrs 'Discover' yn ddiweddar. cafodd Gwawr Booth ei derbyn yn aelod Ebrill 1af Oedfa Gymun o dan ofal ein Golygai hyn weithio'n galed dros gyfres yn yr eglwys. Mae Gwawr a’i merch, Gweinidog o Sadyrnau yn derbyn hyfforddiant Elan wedi bod yn ffyddlon iawn yn yr Ebrill 8fed Y Parchedig Aled Edwards gwyddoniaeth a thechnoleg. Cwrs yn oedfaon ers blynyddoedd bellach. Mae Ebrill 15fed Mr Allan James cael ei drefnu gan Gyrfa Cymru oedd Gwawr yn hanu o Sir Benfro a daeth â’i Ebrill 22ain Mr Emlyn Davies hwn ac fe gafodd y merched lawer o llythyr atom o Eglwys Jabez, Ebrill 29ain Mr Geraint Rees fudd allan o'r cwrs yn ôl pob tebyg. Pob Cwmgwaun. lwc gyda'ch astudiaethau yn y dyfodol. 4 Tafod Elái Ebrill 2012 Rifiw Y Dwrlyn

Lluniau o Sisial Maela Karadog, merch Aneirin a Laura Wyn Karadog o Bontyberem ac wyres Derec Stockley a Kristina Roudaut o Goed-y-Cwm, a anwyd ar 2ail Mawrth.

Twm Ifan, mab Sara a Mark Rogowski

Eirlys Davies yn sôn am ei hatgofion o ddathlu Gŵyl Dewi yn Llundain, a phlant Bethlehem yn canu

Priodas Aled Davies a Sara Tafod Elái Ebrill 2012 5 mis mêl i Mauritius. PENTYRCH Mae Sara yn gweithio fel Swyddog GWAELOD Y Datblygu i Menter a Busnes yng Gohebydd Lleol: Nghaerdydd ac Aled yn feddyg teulu ym GARTH A Marian Wynne Mhontypridd. Llongyfarchiadau iddynt a dymunwn yn dda i’r ddau yn eu FFYNNON TAF cartref yn Nhreganna. Gweler y llun ar Gohebydd Lleol: June Huws Y Rifiw dudalen 4 Mae rifiw Clwb y Dwrlyn wedi hen Yr Hardingiaid, Ffynnon Taf ennill ei blwy’ fel un o uchafbwyntiau y Cartref Newydd Dymunwn benblwydd hapus iawn i calendr a ‘doedd y noson eleni yng Dymunwn yn dda i Alun (mab Ros) a Angharad Harding Jones sydd newydd Nghlwb Rygbi Pentyrch ddim yn Marie Evans wrth iddynt ymgartrefu ar ddathlu carreg filltir go arbennig. eithriad. Ag ystafell fawr y Clwb dan ei eu haelwyd newydd ger Llanbedr y Fro. Dymuniadau da hefyd i'w merch, Fflur sang llywiwyd y gweithgareddau gan Angharad sydd wedi cael ei derbyn ar Margaret ac Ifan Roberts ac ni fu pall ar gwrs hyfforddi athrawon a fydd yn y chwerthin. Cafodd sawl thema megis dechrau ym mis Medi. y gemau Olympaidd, y Jiwbili, yr Ac mae'n siwr eich bod wedi clywed Eisteddfod, y sgandal hacio, ac Alwyn yn sgwrsio ar Radio Cymru am ailwampio darpariaeth S4C sylw ei waith diweddar yn adnewyddu treiddgar a bachog. Cafodd amgueddfa Eglwys Llancarfan. Trip delfrydol i Pentyrch sylw dyladwy wrth i rai digon bawb yn ystod y gwanwyn fyddai gwallgo’ (Efa Lisa yn un ohonynt!), ymweld â'r eglwys a gweld y lluniau ymweld â hi. Yn wir bydd yn anodd hynafol sydd wedi gweld golau dydd am edrych ar y cylchoedd Olympaidd heb y tro cyntaf ers cantoedd. wenu wrth gofio am ddehongliad a symudiadau gosgeiddig y bechgyn ifanc wrth “agor “ yr Olympics. Gŵyl Dewi ym Nid oedd y “props” yn bihafio bob tro Methlehem, fel y sylweddolodd yr arlunydd “Osian Freud” ond ychwanegu at yr hwyl Gwaelod-y-garth wnaeth hynny, fel y gwnaeth y ”brongysyllte” anystywallt a’r dannedd Ynghanol gwasanaeth y plant, ym gosod. ‘Doedd gallu Madam Dwrlyn i Methlehem, Gwaelod-y-garth, roedd ragweld y dyfodol heb ballu chwaith a rhai o'r oedolion yn adrodd eu hatgofion chystal oedd y gwisgoedd, y gwallt a’r am Ddyddiau Gŵyl Ddewi a fu, Yn eu coluro nes ei bod yn anodd credu nad Priodas Alun a Marie Evans plith Eirlys Davies, Pentyrch, faged oedd y frenhines ac Alex Jones yno go Hydref 2011 ymhlith Cymry Llundain, ar gyfnod lle iawn. roedd clywed y Gymraeg yn fonws-a- Diolch i bawb a gyfrannodd o’u Gwellhad Buan hanner yn ei phlentyndod. Ac fel aelod o hamser, a’u doniau yn sgriptwyr, Dymunwn yn dda i Bronwen Morris gôr plant yng nghyngerddau Neuadd perfformwyr, cyfeilyddion a wedi iddi fod yn yr ysbyty yn Albert pumdegau'r ganrif ddiwethaf, chynhyrchwyr ac yn arbennig i ddiweddar. adroddodd am anturiaethau plentyndod Margaret ac Ifan am gydlynu’r cyfan. Dymunwn yn dda hefyd i Mrs. Eiry yn y neuadd ysblennydd honno. (A gyda Ond cofiwch am eu rhybudd Griffiths, mam Peter, sydd yn aros gyda llaw, rydyn ni'n llongyfarch Eirlys ar y “Cymrwch ofal drwy y flwyddyn Gill a Peter ar hyn o bryd. penblwydd arbennig mae hi wedi ei Byddwch barchus wir, da chi ddathlu'n ddiweddar!) Neu fe fyddwch yn ein rhaglen 50 Mlynedd Y sgôr ym Methlehem, bythefnos Pan ddaw dwy fil un deg tri.” Llongyfarchiadau i Gwyn Jones, Heol y union cyn y fuddugoliaeth fawr yn Parc, ar dderbyn tlws arbennig i nodi 50 Stadiwm y Mileniwm, oedd "16 - 1" - Genedigaeth mlynedd o aelodaeth a gwasanaeth i Gôr gyda'r merched yn y mwyafrif llethol Llongyfarchiadau gwresog i Sara a Pendyrus. Bu'n teithio i ymarferion yn y ymhlith plant yr Ysgol Sul - oll yn eu Mark Rogowski ar enedigaeth eu mab, Rhondda Fach dwy waith yr wythnos ac gwisgoedd Cymreig yn cyflwyno hanes Twm Ifan. Llongyfarchiadau i Eleri a mae hefyd wedi teithio rownd y byd i Dewi yn oedfa'r bore. Heulwen Jones Ken Jones hefyd ar ddod yn fam-gu a gynnal cyngherddau ymhell ac agos. fu'n gyfrifol am roi trefn ar y cyfan. thad-cu am y tro cyntaf. Pob dymuniad Ac wedi'r oedfa - cawl. Roedd da iddynt fel teulu bach yma ym Cydymdeimlad "basned" o gawl yn aros pawb wedi'r Mhentyrch. Gweler y llun ar dudalen 4. Estynnwn ein cydymdeimlad dwysaf i oedfa. Prin bod angen cymell neb i Carol, Penri, Llio, Awen a’r teulu wedi i ymuno yn y wledd! Priodas Dda Carol golli ei mam, Mrs. Dorothy Ar Fawrth 10fed, priododd Sara Lewis, Prater yn 95 oed. Cynhaliwyd yr merch Gwyneth, Lôn y Fro, ag Aled angladd yng nghapel y Wenallt ddydd anedig i Hywel a Becky Williams. Davies, mab Carys ac Elwyn, Y Dell, Mawrth, Mawrth 27ain. Llongyfarchiadau deulu bach - a da , yng nghapel Bethlehem, gwybod bod gennych ddat-cu a mam-gu Gwaelod y Garth. Rhys Vaughan Jones Croeso Hari Michael! hynod falch ym Mhentyrch i rannu'r oedd y gwas priodas ac Anwen, chwaer Cyrhaeddodd Hari Michael y byd union gwarchod! Gareth ac Yvonne yw'r ddau Sara, a Catrin a Ffion, chwiorydd Aled fis cyn y Nadolig - yn fab bach cyntaf lwcus! oedd y morynion. Aeth y pâr priod ar eu 6 Tafod Elái Ebrill 2012 erbyn hyn, wedi gweithio'n ddiwyd am Bethlehem, LLANTRISANT dros 30 o flynyddoedd yn codi arian i ganiatau i nofwyr anabl deithio o'u

Gwaelod-y-garth GROESFAEN cartref bob wythnos i dderbyn therapi yng Nghanolfan Chwaraeon y Rhondda Trefn yr Oedfaon (ar y Sul am 10:30 MEISGYN yn . a.m. oni nodir yn wahanol) : Gohebydd y Mis: Dywedodd David, "Roedd y Elain Haf newyddion 'mod i am fod yn un o 1af o Ebrill – Parchedig Jeff Williams gludwyr y Fflam Olympaidd ym mis Mai 6ed o Ebrill (Dydd Gwener) - Cario'r Fflam yn gwbl annisgwyl. Mae'n anodd mynegi Gwasanaeth dydd Gwener y Groglith Olympaidd cymaint o anrhydedd yw hyn a faint mae (am 11:00 a.m.) Mae David Powell, hyn yn ei olygu i mi a fy nheulu." 8fed o Ebrill- Oedfa Gymun Parchedig R brodor o hen dref Alun Evans (Gweinidog) Llantrisant, yn Genedigaeth Gŵyl Dewi 15fed o Ebrill – Gwasanaeth Ardal edrych ymlaen at un Llongyfarchiadau mawr i Kate a Rhys (Pentyrch) o uchafbwyntiau ei Carter ar enedigaeth eu plentyn cyntaf. 22ain o Ebrill– Parchedig R Alun Evans fywyd a'i yrfa fel Ganwyd Joseff Daniel ar Fawrth 1af yn 29in o Ebrill – Parchedig Robin Samuel gweithiwr dyngarol, Ysbyty Brenhinol Morgannwg. ar ôl cael ei ddewis i Maent wedi ymgartrefu ers dros 6ed o Fai – Parchedig Watcyn James fod yn un o gludwyr y Fflam Olympaidd flwyddyn bellach yn Y Parc, Groesfaen. 13eg o Fai – Oedfa Gymun Parchedig R yn Ne Cymru ar gyfer Gemau Mae Rhys yn rheolwr llawr gyda BBC Alun Evans (Gweinidog) Olympaidd Llundain 2012. Cymru ac yn gweithio gan fwyaf ar y 20fed o Fai – Sul Cymorth Cristnogol Mae cael ei ddewis fel cludwr yn coroni gyfres boblogaidd, Pobol y Cwm. 27ain o Fai – Parchedig Aled Edwards 30 mlynedd o waith elusennol diflino Mae ei wraig, Kate yn athrawes yn dros blant a phobl anabl a sal iawn. Ysgol Gynradd St. Helen's, Caerffili. Nid yn aml y bydd Bethlehem yn Yn ystod y cyfnod hwnnw bu David yn cyrraedd tudalen flaen y tabloids, ond gyfrifol am anfon cannoedd o blant anabl Bedydd dyna fu’r hanes yn ystod mis Mawrth a rhai oedd yn dioddef o salwch Ddydd Sul, Mawrth 4ydd, yng Nghapel y eleni. Am wybod mwy? angheuol ar wyliau i Disneyworld. Ef Tabernacl, , bedyddiwyd Math Wel oce, ffurf tabloid sydd i’r “Tyst” oedd cydlynydd Cymreig yr elusen Elis, mab Dafydd a Lowri Roberts o'r ynte, ac yno yn rhifyn y 15fed o Fawrth Dreamflight to Disneyworld gafodd ei Groes-faen. Mae Math yn frawd bach i 2012 cafwyd hanes oedfa Sul Gŵyl Dewi sefydlu gan Syr Cliff Richard yn 1987, Gwenno ac Ifan. yn y capel, pan fu’r plant bach a mawr, ac mae'r elusen honno wedi caniatau i Cafwyd cyfraniadau hyfryd gan rai o yn adrodd hanes ein Nawdd Sant, ac gannoedd o blant o Gymru fwynhau blant yr Ysgol Sul i ddathlu'r achlysur ambell un o’r criw hŷn yn hel atgofion wythnos o wyliau bythgofiadwy. hapus. am eu plentyndod hwythau yn y Bu David hefyd yn wirfoddolwr gyda gorllewin, yn y cymoedd ac yn Llundain. chlwb anabl y Rhondda Polar Bears ers y Darlith ar Dr William Price Roedd gwisgoedd y plant yn werth eu '70au, yn gyrru pobl anabl i dderbyn Os ydych am glywed darlith ddifyr ar gweld a Heulwen, eu hathrawes, hefyd therapi nofio a chodi arian i'r elusen. fywyd Dr William Price, ewch i Lyfrgell wedi ei gwisgo mewn brethyn Cymreig. Dechreuodd ymwneud â'r clwb pan ddydd Mawrth yr 8fed o Fai Wedi’r wledd honno o oedfa cafwyd ymunodd ei fab, Dean, sy'n dioddef o am 5 y prynhawn i glywed Dean Powell gwledd go iawn yn y Festri, a’r lle glefyd prin ar yr esgyrn, â'r clwb yn yn adrodd hanesion a ffeithiau diddorol hwnnw’n morio o gawl twym, bara ffres blentyn. Mae Dean yntau yn hanesydd am fywyd y cymeriad lliwgar a rhyfeddol a chaws blasus. adnabyddus ac yn gyn-olygydd y hwn. Bydd Dean yno fel rhan o'r Dyna braf oedd gweld byrddeidiau o Pontypridd Observer ac wedi cynrychioli ymgyrch 'Cwrdd â'r Awdur' sy'n cael ei blant yn wen o glust i glust yn llowcio Cymru deirgwaith fel nofiwr, ar ôl chynnal yn y llyfrgell drwy'r flwyddyn o’r powleni a’u dal am ail lenwad wedi derbyn hyfforddiant gan y Rhondda hon. Mae Dean yn arbenigwr ar hanes Dr hynny. Polar Bears. William Price ac wedi ysgrifennu sawl Rhag anghofio, yn ôl trefn a sefydlwyd Mae David a'i wraig, Carole, sy'n gaeth llyfr ar ei fywyd gan gynnwys 'The Life rhyw dair neu bedair blynedd yn ôl erbyn i'w chadair olwyn ac wedi colli ei golwg of Dr William Price'. hyn, fe gynhaliwyd oedfa fer ar y 1af o Fawrth, ar batrwm dydd o eiriolaeth dros Pen-blwydd Arbennig Gymru, i nodi Gŵyl Dewi. hyn ar archif Bethlehem o’r gorffennol Roedd Eirlys Lamb yn dathlu pen- Cafwyd yn ogystal yr oedfaon arferol, agos. blwydd arbennig ddiwedd mis Mawrth. gan gynnwys y Cymundeb, a gynhelir ar Cofiwch y cynhelir Ysgol Sul i’r plant Llongyfarchiadau cynnes iddi hi, a yr ail Sul o bob mis, a bu’r Gweinidog yn bob Sul heblaw am wyliau Ysgol a dymuniadau gorau iddi ar ei gwasanaethu ym mhriodas Sara Lewis ac hynny i gyd fynd ac amser yr oedfa am hymddeoliad o'i swydd ym Mhrifysgol Aled Davies ar y 10fed o Fawrth. 10:30 a.m. Casnewydd. Dymunwn yn dda iddynt fel eglwys ar eu Cofiwch hefyd am wefan Bethlehem priodas. sydd i’w chanfod ar www.gwe- Llyfrgell Yn eu cyfarfod misol bu’r Cwrdd bethlehem.org Mae'r llyfrgell yn Nhonysguboriau wedi Merched yn cael cip ar recordiad o Ymwelwch yn gyson â’r safle i chwi cau ei drysau ac wedi ailagor yn y Ddramau R G Berry, cyn-weinidog gael y newyddion diweddaraf am hynt a Ganolfan Hamdden yn Llantrisant. Felly Bethlehem (1900 – 1945) , a helynt yr eglwys a’i phobl. gallwch bellach fynd i nofio ac i berfformiwyd (tair ohonynt) gan yr Os oes chwant troi i mewn i oedfa fwynhau llyfrau yn yr un lle. aelodau yn ôl yn 1995 i goffau hanner rhywbryd yn y dyfodol, bydd croeso canrif ers eu farw. Braw i ambell un , twymgalon yn eich disgwyl bob amser Gohebydd mis Mai - Allan James, rhif syndod i arall siwr o fod oedd syllu fel ym Methlehem, Gwaelod-y-garth. cyswllt: 01443 222823 Tafod Elái Ebrill 2012 7 Colled PONTYPRIDD Yn ddiweddar collodd dau o drigolion Y Comin eu mamau. Estynnwn ein cyd Gohebydd Lleol: ymdeimlad at Mair a Dan Thomas a’r Jayne Rees teulu. Roedd mam Mair, Mrs. Mair Fitter, yn byw yn Aberystwyth ac wedi bod yn gofrestrydd yn y Swyddfa Merched Y Wawr www.mentercaerdydd.org Gofrestru yn Aberystwyth cyn ymddeol. Does dim cyfarfod mis yma. Pasg hapus 029 2068 9888 Bu farw mam Wil Morus Jones ddiwedd i’n haelodau. Ym mis Mai byddwn yn Chwefror. Roedd Mrs. Mary Jones yn Cynllun Gofal y Pasg, Ebrill, 2012 cwrdd unwaith eto yng Nghlwb y Bont 97 mlwydd ac wedi byw yn Nhrefor am Bydd 2 Gynllun Gofal yn digwydd yn am 7.30p.m. nos Iau'r 10fed pan ddaw gyfnod helaeth o’i bywyd. Derbyniodd ystod gwyliau’r Pasg yn Ysgol Kevin Davies atom i ddangos sut i fedal Thomas Gee am ei ffyddlondeb i’r Treganna ac Ysgol Melin Gruffydd. drefnu blodau Ysgol Sul. Bydd y ddau gynllun ar agor yn ystod y gwyliau, heblaw Dydd Gwener y Dyrchafiad Rhaglen Newydd Groglith a Dydd Llun y Pasg rhwng Llongyfarchiadau i Mike Ebbsworth, Yn yr ail raglen yn y gyfres newydd ‘fi 8.30am a 5.30pm. Yn ogystal â’r Parc Prospect ar ei benodiad yn di duw’ gwestai Rhydian Bowen cyfleoedd chwarae arferol, bydd ddiweddar i swydd Cyfarwyddwr Phillips oedd cyn-ddisgybl Rhydfelen, y gweithdai cerdd, chwaraeon, cymorth Cynorthwyol Cefnogaeth Addysgol yn y gyflwynwraig radio Magi Dodd yn cyntaf, eisteddfod ddwl a thaith i Dan yr CBAC yng Nghaerdydd. wreiddiol o . Ogof. Am fwy o wybodaeth, e-bostiwch [email protected]. Rhaid Croeso mawr Swydd newydd cofrestru o flaen llaw - mae modd Yn Ysbyty Glangwili, Caerfyrddin Llongyfarchiadau i Catherine Webb, gwneud hynny ar ein gwefan. ganwyd Sisial Maela - plentyn cyntaf i Parc Prospect ar ei phenodiad i fod yn Aneirin Karadog a’i wraig Laura Wyn, gyfrifol am gychwyn yr ysgol gynradd Gweithgareddau’r Pasg Pontyberem. Hi yw wyres gyntaf Derec Gymraeg newydd ym Mis Medi ar safle Bydd y Fenter yn trefnu amserlen lawn Stockley a Kristina Roudaut, Coed y Ysgol Gyfun Llanhari. Ar hyn o bryd o weithgareddau a sesiynau i blant Cwm. Llongyfarchiadau! mae hi’n athrawes yn yr uned Gymraeg meithrin, plant cynradd a phobl ifanc yn yn ysgol Dolau. Mae'n gyn ddisgybl ystod y gwyliau – am fwy o wybodaeth, Pont Siôn Norton a Rhydfelen ac yn ewch i wefan y Fenter. wreiddiol o . Am fwy o fanylion, cysyllwch â

[email protected] neu Clwb Llyfrau Gwasanaeth newydd i bobl ifanc yn ewch i wefan y Fenter. ystod y gwyliau Cyfrol Mis Ebrill yw nofel ddiweddara’

Fe fydd y Fenter yn treialu gwasanaeth Ioan Kidd ‘Un o ble wyt ti?’ Byddwn yn Cwis y Mochyn Du newydd i bobl ifanc yn ystod gwyliau’r cwrdd yng Nghlwb y Bont am 8.00p.m. Bydd cwis yn cael ei gynnal Nos Sul, Pasg rhwng Ebrill y 10fed a’r 12fed ac nos Fawrth, Ebrill 24ain. Ebrill 29 yn y Mochyn Du am 8pm. £1 y eto rhwng Ebrill 17 ac 19. Bydd croeso i Dewiswyd y ddwy gyfrol ‘nain/mam- person. Mae croeso cynnes i bawb! ddisgyblion blw 7, 8 a 9 ymuno â ni yn gu’ a ‘taid/tad-cu’ i’w trafod ym Mis Cofiwch bod y cwis ar Nos Sul olaf bob Ysgol Glantaf rhwng 10am a 2pm i Mai. Dewch am sgwrs anffurfiol yn y mis! gymryd rhan mewn amrywiaeth o clwb nos Fawrth, Mai 22ain. weithdai a gemau, cyfle i gael paned a Penwythnos Teulu i Langrannog chymdeithasu. Fe fydd y gwasanaeth Ymddeoliad Mae ambell i le ar ôl ar y penwythnos yma’n rhad ac am ddim, ond bydd Dymuniadau gorau i Mary Chinnock ar poblogaidd hwn ar gyfer teuluoedd i angen i’r bobl ifanc gofrestru diddordeb ei hymddeoliad. Buodd Mary yn Wersyll yr Urdd, Llangrannog – Dydd o flaen llaw ac arwyddo mewn ag allan gweithio am flynyddoedd fel athrawes Gwener, Mawrth 30 – Dydd Sul, Ebrill ar y diwrnod. Am fwy o wybodaeth yn Ysgol Gynradd . Caiff 1, 2012. Penwythnos llawn hwyl a sbri, ewch i wefan y Fenter a chliciwch ar y ddigon o gyfle i warchod ei ŵyr bach, gyda llu o weithgareddau yn cynnwys dudalen Ieuenctid neu ebostiwch Brychan Llŷr, mab ei merch Lowri. nofio, merlota, cwrs rhaffau, gwibgartio, [email protected] sgïo, trip i'r traeth, twmpath, cwis a Llongyfarchiadau llawer mwy. Am fanylion llawn neu i Pen blwydd hapus iawn i Sonia Bwrlwm gofrestru ewch i wefan y Fenter – neu Mae’r sesiynau chwarae Bwrlwm yn Sokolowski, Heol Mayfield, Graigwen. ebostiwch [email protected] mynd o nerth i nerth, a bydd 4 Bwrlwm Buodd hi’n dathlu pen-blwydd nodedig ar agor yn ystod gwyliau’r Pasg – yn y mis diwethaf. Sblot (Ysgol Glan Morfa), Llanedyrn Dymuniadau gorau i Griff Davies, (Ysgol y Berllan Deg), Caerau (Ysgol gynt o Graigwen oedd hefyd yn dathlu Nant Caerau) a’r Tyllgoed ( Ysgol Coed Angen siarad yn gyfrinachol? derbyn ei docyn bws! y Gof). Yn ystod yr wythnos, bydd cyfleoedd i goginio, cymryd rhan mewn Enillwyr Clwb y Bont sesiynau Chwaraeon gyda’r Urdd, SAMARIAID Llongyfarchiadau i’r canlynol am ennill sesiynau celf a chrefft ac ail-gylchu a gwobrau ariannol gyda’r Clwb 200 - gweithdy cerdd. Bydd cyfle hefyd i fynd Llinell Gymraeg Wil Morus Jones, Peter Davies a Dafydd Williams. ar daith i weld ffilm yn y sinema. Does dim angen cofrestru o flaen llaw ar 0300 123 3011 gyfer y sesiynau, sy’n rhad ac am ddim. 8 Tafod Elái Ebrill 2012 Ysgol Gynradd Ysgol Parti Pasg Cynhelir Parti Pasg yn yr Ysgol ddydd Gymunedol Pont Siôn Norton Mawrth, Ebrill 3ydd. Trefnir y bore yma Gymraeg gan staff y dosbarthiadau Meithrin a Derbyn. Gwahoddir rhieni, Llantrisant Eisteddfod Gylch yr Urdd llywodraethwyr, plant o ysgolion Llongyfarchiadau i bawb a fu’n cystadlu meithrin ac aelodau o’r gymuned leol i yn Eisteddfod Gylch yr Urdd. Dyma’r Eisteddfod yr ysgol ymuno yn hwyl a sbri dathliadau’r Pasg. canlyniadau: Diolch i Siân Davies, Beti Treharne a Unawd Blwyddyn 1 a 2:1af C a t r i n Pat Edmunds am eu gwaith beirniadu ar Cyngerdd England. 3ydd Gabriel Lima yr 22ain o Fawrth. Llongyfarchiadau i’r Cynhaliwyd cyngerdd yng Nghapel Pont Unawd Blwyddyn 3 a 4: 3ydd Carwyn plant a aeth ymlaen i’r Eisteddfod Gylch Siôn Norton brynhawn dydd Mawrth, Salmon ed a sydd bellach yn brysur yn paratoi ar 6 o Fawrth. Cafodd y rhieni ac aelodau Unawd Blwyddyn 5 a 6: 3ydd Ella Jones gyfer yr Eisteddfod Sir ym Mhorthcawl o’r gymuned leol gyfle i weld y plant yn Iles ar yr 22ain o Fawrth. perfformio eitemau Eisteddfod yr Urdd Alaw Werin: 2ail Sadie Williams. 3ydd yn y cyngerdd yma. Diolch i Megan Meadows Celf a Chrefft swyddogion y Capel am ganiatau i ni Deuawd 1af : Ella a Mollie Buodd nifer o blant yn llwyddiannus ddefnyddio’r adeilad hyfryd yma ar Unwad Chwythbrennau: 1af Ella Jones iawn yn y gystadleuaeth Celf a Chrefft gyfer y gyngerdd yn ogystal â Iles. 2ail Rhianne Williams eleni. Cynhaliwyd noson wobrwyo yng gwasanaethau boreol yn achlysurol. Dawnsio Disgo/ Stryd / Hip-hop: 2ail Nghanolfan Y Mileniwm yn y Bae. Cael Clarke Dyma’r disgyblion a fu’n llwyddiannus: Chwaraeon Ymgom: 1af Ysgol Pont Siôn Norton Gwaith Lluniadu 2D Blwyddyn 2 ac Mae Aneurin James, disgybl o Parti Llefaru: 3ydd Ysgol Pont Siôn iau: 2ail Carys James Flwyddyn 6, wedi cael ei ddewis yn un Norton Gwaith Lluniadu 2D Blwyddyn 3 a o 200 i gymryd rhan mewn treial i Parti Unsain: 2ail Ysgol Pont Siôn 4: 3ydd Mali Lloyd chwarae rygbi i Dde Ddwyrain Cymru. Norton Gwaith Creadigol 2D Blwyddyn 2 ac ydd Cynhelir y treial ddydd Mercher, Grŵp Dawnsio Disgo: 3 Ysgol Pont ain iau (Grŵp): 1af Lily ac Esme. 2ail Noa Mawrth 21 yn . Yn dilyn Siôn Norton Griffith. y treial, 40 yn unig a ddewisir. Pob lwc i

Gwaith Creadigol 2D Blwyddyn 3 a 4 ti Aneurin. (Grŵp): 1af Lucy a Rio. 2ail Thomas a Pob lwc i’r disgyblion fydd yn cystadlu Jamie. yn Eisteddfod Sir yr Urdd a gynhelir yn Pêl-rwyd y Pafiliwn ym Mhorthcawl ar Fawrth 3D Tecstiliau Blwyddyn 3 a 4: 1af Lili ain Mae’r timau pêl-rwyd wedi bod yn Griffith. 22 . brysur iawn yn ystod y tymor yma ac Gwau/Crosio Blwyddyn 3 a 4: 1af Erin wedi bod yn llwyddiannus hefyd. Dyma James Cystadleuaeth Celf a Chrefft yr Urdd ganlyniadau’r gemau diweddaraf: Print Du a Gwyn Blwyddyn 2 ac Llongyfarchiadau i Nye Codd-Davy a Ysgol Pont Siôn Norton ‘A’ 2 iau: 1af Evan Morgan-Gould enillodd yr ail wobr yng Ysgol Garth Olwg ‘A’ 5 Print Du a Gwyn Blwyddyn 3 a 4: 1af nghystadleuaeth ffotograffiaeth ‘print Ysgol Pont Siôn Norton ‘B’ 14 Dafydd Powell lliw’ i Flwyddyn 3 a 4. Ysgol Garth Olwg ‘B’ 1 Print Lliw Blwyddyn 3 a 4: 3ydd (Gweler llun wedi ei atodi) Ysgol Pont Siôn Norton ‘A’ 14 Dafydd Powell Ysgol ‘A’ 0 Print Lliw Blwyddyn 2 ac iau: 1af Lily Cwis Llyfrau Ysgol Pont Siôn Norton ‘B’ 5 Prygodzicz Bydd dau dîm yn cystadlu yn y Cwis Ysgol Castellau ‘B’ 0 Argraffu Blwyddyn 3 a 4 1af Mali Llyfrau a gynhelir yn Ysgol y Castell, Ysgol Pont Siôn Norton ‘A’ 6 Lloyd Caerffili ddydd Mercher 21ain o Fawrth. Ysgol Evan James ‘A’ 0 Graffeg Cyfrifiadurol 3 a 4: 2ail Mali Aelodau’r tîm o Flwyddyn 3 a 4 yw Ysgol Pont Siôn Norton ‘B’ 7 Lloyd Teighan Young, Curig Williams, Ysgol Evan James ‘B’ 0 Argraffu/Addurno ar Ffabrig Blwyddyn Morgan Jones a Lewis Williams. Ysgol Pont Siôn Norton (Blw 6) 3 3 a 4: 1af Dafydd Powell Aelodau’r tîm o Flwyddyn 5 a 6 yw Ysgol 1 Gemwaith Blwyddyn 3 a 4: 1af Rhiannon Jenkins, Ella Jones Iles, Ysgol Pont Siôn Norton (Blw 5) 1 Myfanwy Evans Morgan Evans a Luke Hamer. Ysgol Coedpenmaen 2 Dymuniadau gorau i’r ddau dîm. Cyngerdd Dathlu Dydd Gŵyl Dewi Y Aduniad Cyn-Ddisgyblion BBC Pont Siôn Norton Bu 24 o blant yn ffodus iawn i gael eu Taith i’r Sŵ Buodd plant Blwyddyn 2 o Cynhelir aduniad i gyn-ddisgyblion yr dewis i ganu mewn cyngerdd eg ddosbarthiadau 7 ac 8 yn lwcus iawn i Ysgol ar Fai 11 yng Nghlwb Rygbi, mawreddog yn Neuadd Dewi Sant. Pontypridd am 7:30 yr hwyr. Mae’r Diolch yn fawr i Osian Rowlands a’i gael cyfle i ymweld â’r Sŵ ym Mhryste ar yr 8fed o Chwefror. Cawson nhw noson yma yn rhan o ddathliadau’r dîm o’r BBC am ddod i hyfforddi’r Ysgol yn 60 oed. Croeso mawr i'r holl plant. Cawsant gyfle i ganu fel rhan o hwyl a sbri yn cerdded o amgylch y Sŵ yn gweld yr holl wahanol anifeiliaid er gyn-ddisgyblion dros y blynyddoedd. gôr ag ysgolion eraill. Braf oedd gweld Bydd band ‘Y Duplicates’ yn pob un yn mwynhau ac yn ymddwyn yn bod y tywydd yn ddiflas. Braf oedd cael profiadau tu allan i’r ysgol. Diolch i perfformio ar y noson ac fe fydd arbennig o dda tra’n cynrychioli’r ysgol. tocynnau ar werth o’r Ysgol – pris £5. Byddant yn teithio i Lundain i bawb a aeth i helpu ar y diwrnod. Edrychwn ymlaen at y trip nesaf! Os ydych am archebu tocyn/nau neu am berfformio yn y “Royal Albert Hall” fel fwy o fanylion, cysylltwch ag Ysgol rhan o’r proms. Pob hwyl i bob un. Pont Siôn Norton ar 01443 486838. Tafod Elái Ebrill 2012 9 Dyfarnwyr y Dyfodol Cyflwynodd Prif weithredwr y Fenter, Kevin Davies, wobr i Benjamin Hopkins a Ryan David, myfyrwyr yn Ysgol Gyfun Llanhari ar ôl iddynt gwblhau cwrs dyfarnu pêl droed. Mae’r bechgyn nawr yn gymwys i ddyfarnu gemau pêl droed yn y gymuned. Menter Iaith Mae'r cwrs dyfarnu yn un o brosiectau Llawr Cyntaf, 9 Y Stryd Fawr, Craig Howells, Swyddog Llwybrau I'r Pontypridd. CF37 1QJ Brig y Fenter yn Ysgol Llanhari. Roedd 01443 407570 y Fenter yn cyfrannu tuag at eu pecyn Amser Cylch www.menteriaith.org dyfarnu. Dewch i gael hwyl gyda’ch babi/plentyn Llongyfarchiadau a phob lwc yn y yn y Gymraeg! Cynhaliwyd cyfarfod o Fforwm dyfodol! Stori, canu a sesiwn celf a chrefft yn y mudiadau Cymraeg Rhondda Cynon Taf Gymraeg ac hwn i gyd am ddim! yn diweddar. Yn y fforwm, gwyntyllodd Te Parti Pasg Cyfle gwych i wneud ffrindiau newydd sawl mudiad rhwystrediageth gan fod Dydd Sadwrn, Ebrill 7fed ac ymarfer eich Cymraeg. yna deimlad cynyddol fod y Cyngor yn 10.00yb – 3.00yp Croeso i bawb unrhywbryd! llusgo'u traed ar nifer fawr o faterion yn Parc Gwledig Cwmdâr, Aberdâr Llyfrgell Pontypridd 13:30 - 14:30yh ymwneud â'r Gymraeg. Y penderfyniad Dewch i fwynhau Anturiaethau Alys Pob Dydd Gwener - Dechrau o: oedd i geisio apelio at grwpiau o yng Ngwlad Hud gyda rhai o 16.3.12 (Am 6 wythnos *Dim yn ystod unigolion i gwyno am ddiffyg gymeriadau’r stori gwyliau ysgol) darpariaeth drwy ddefnyddio sustem • Gweithgareddau Am fwy o fanylion/lleoliadau gwynion y Cyngor. Mae cwynion sydd • Storiau cysylltwch a Catrin ar 01443407570 neu yn cael eu derbyn drwy'r sustem hyn yn • Crefftau ewch i www.menteriaith.org mynd drwy sustemau mewnol y Cyngor, • Stondinau ond yn y pendraw, mae yna opsiwn os Ymddangosiad arbennig gan Rosfa'r Prosiect 366 – Cystadleuaeth nad ydych yn hapus gyda'r ymateb i consuriwr ! ffotograffiaeth fynd yn syth at yr Ombudsman. Pob dim yn rhâd ac am ddim !! Helpwch ni greu darn o gelf arbennig i Un o'r meysydd yw diffyg darpariaeth Dewch wedi’ch gwisgo lan fel ddathlu ein ugainmlwyddiant eleni. gweithgareddau Cymraeg i ddisgyblion cymeriad o’r stori Anturiaethau Alys Ni'n chwilio am 366 o ffotograffau, un ysgolion cynradd ( ee. dim gwersi nofio yng Nghwlâd Hud. i gynrychioli pob dydd o'r flwyddyn ar gael drwy gyfrwng y Gymraeg) Ŵy Pasg enfawr i’r wisg orau! naid. Maes arall yw prinder llefydd Byddwn yn gosod pennawd newydd Dechrau'n Deg drwy gyfrwng y bob mis - Ewch ati i dynnu llun o'ch Gymraeg. dehongliad personol! Defnyddiwch eich A maes pellach yw prinder cyrsiau dychymyg a byddwch yn greadigol! cyffredinol i oedolion drwy gyfrwng y Bore Coffi'r Dysgwyr Cyfle i ennill camera digidol os mai Gymraeg : nid cyrsiau dysgu Cymraeg Bore Coffi i’r dysgwyr yn y Sgubor, ffotograff chi yw'r un gorau allan o'r ond yn hytrach cyrsiau cyffredinol lle Mwyndy, Llantrisant, 366!! Cymraeg yw iaith y dosbarth. bob bore Gwener o 11 hyd hanner Pennawd eich ffotograff mis Ebrill Os ydych chi'n cael eich heffeithio gan dydd. Croeso cynnes i chi yw: Wyau. unrhyw un o'r meysydd hyn, yna dyn ymuno â’r criw. Croeso i chi anfon eich ffotograff ni'n erfyn arnoch i wneud cwyn gyda’ch enw trwy ebost i swyddogol er mwyn profi fod yna alw [email protected] gan y cyhoedd am wasanaethau o'r fath. neu trwy twitter a facebook Mae'n bosib i chi gymeryd munud neu ddau i anfon cwyn am unrhyw ddiffyg drwy ddilyn y linc yma : http://www.rctcbc.gov.uk/cy/ ycyngorardrefnddemocrataidd/ cwynoynerbynycyngor/trefngwyno/ trefngwyno.aspx

Os fedrwch hefyd basio hwn ymlaen i gymaint o'ch cysylltiadau ag sydd yn bosib byddwn yn dra ddiolchgar. Mae enghreifftiau i gael ar draws Gymru sydd yn awgrymu taw dyma'r ffordd mwyaf effeithiol i orfodi Cyngor i ymgymryd â'u dyletswydd cyfreithiol i ddarparu canran deg o weithgareddau sydd ar gael drwy gyfrwng y Saesneg drwy gyfrwng y Gymraeg. 10 Tafod Elái Ebrill 2012

GILFACH Fercher, Mawrth 14ydd. Mae’r tîm wedi yswiriant ac yna aeth i Lundain i chwarae’n dda yn y gystadleuaeth ac hyfforddi i fod yn weithiwr GOCH wedi curo’r yn y rownd gyn- Cymdeithasol. Bu’n gynghorydd ar Gohebydd Lleol: defynol mewn gêm cyffrous dros Gyngor Ogwr a Garw ac yn faer yn Betsi Griffiths ben. Chwaraewyd y gêm derfynol ar 1974. Roedd yn briod a Jacky ond yn gae Abercwmboi ac fe gawsant anffodus bu hi farw yn 1979. Achlysur Arbennig gefnogaeth brwd gan dorf o ddilynwyr a Gweithiodd fel Gweithiwr Roedd achlysur arbennig yn cymryd lle deithiodd yno. Llongyfarchiadau mawr Cymdeithasol yn ardal Pontypridd ac yng nghapel Moreia, Fawrth 3ydd gydag i’r chwaraewyr. yna yn Brifweithiwr yng Nghwm Alwyn a Susan Beach yn adnewyddu eu Rhymni nes iddo ymddeol. Drama oedd haddewidion priodas dan ofal Mr Ernie Marwolaeth ei brif ddiddordeb a bu’n cyfarwyddo Banwell. Diwrnod emosiynol iawn Roedd pawb yn flin i glywed am Cwmni Drama Gilfach am flynyddoedd. iddynt. Mae stori arbennig tu cefn i’r farwolaeth Mr Dave Lawrence yn 81 Gweithiodd yn galed i angen i’r adnewyddu - mae Sue wedi mlwydd oed wedi salwch hir. Tyfodd i sefydlu’r Cwmni Drama Mewn derbyn un o arennau Alwyn er mwyn fyny ym Maesteg Row ac roedd yn Addysg “Spectacle” lle roedd yn achub ei bywyd. Mae’r ddau wedi bod aelod o Glwb Ieuenctid Abercerdin ac gadeirydd. yn briod ers 17mlynedd a phen blwydd yno y dechreuodd ei ddiddordeb mawr Perfformiodd Cwmni Drama Gilfach y briodas oedd Mawrth 4ydd. Mae ym myd y ddrama. Roedd y Clwb Goch ei addasiad o nofel Richard Alwyn a Sue yn rhedeg Clwb Rygbi’r Ieuenctid yn perfformio dramau yn Llewelyn “How Green Was My Valley” pentref ac aethant ar fis mêl arbennig i Neuadd y Gweithwyr ac yn mynd i a seiliwyd ar hanes Gilfach, i ddathlu Las Vegas gystadlaethau drama. Wedi treulio hanner can mlwyddiant cyhoeddi’r amser yn gweithio ar fferm ger Luton nofel. Rygbi dychwelodd i’r Gilfach i wethio ym Daeth tyrfa i’r Gwasanaeth Angladdol Braf adrodd llwyddiant ail dîm clwb Mhwll y Britannic a daeth yn aelod o yn Eglwys Sant Barnabas ac yn rygbi yn ennill cwpan Ifor Gwmni Drama Gilfach Goch. Roedd Amlosgfa Llangrallo. Anfonwn ein Williams. Roeddent yn fuddugol dros wrth ei fodd yn actio neu’n cyfarwyddo cydymdeilad at Robert ei fab a’i Senghennydd o 10 bwynt i 3 nos drama. Wedi gadael y pwll aeth i gasglu wyrion yn eu profedigaeth.

CORNEL Lliwiwch y llun Y Plant hwn o'r iar a'i chywion

Lliwiwch yr Wyau Pasg Tafod Elái Ebrill 2012 11 C Dyma gyfle arall i chi C R O E S A I R ennill Tocyn Llyfrau

L

Cafwyd llawer o hwyl ar Fawrth 1af wrth i 1 2 3 4 5 6 ni ddathlu Dydd Gŵyl Dewi gyda’n heisteddfod flynyddol. Roedd y cystadlu mor frwd ag erioed rhwng Iestyn, Collwyn, Einion a Gwrgant. Roedd hi’n 7 8 braf gweld pob un plentyn gan gynnwys y Feithrinfa a’r “Nursery”, yn cystadlu neu berfformio rhywbryd yn ystod y dydd. Y tîm buddugol eleni fodd bynnag, oedd 9 10 11 11 12 Collwyn! 12 12 13 14 Longyfarchiadau i bawb a fu’n cystadlu mewn amrywiol gystadlaethau yn yr 14 15 Eisteddfod Gylch yn ddiweddar: Unawd Chwythbrennau - 3ydd – Daniel 15 16 17 18 18 Stewart Unawd Llinynnol - 2il – George 17 18 19 20 Shewring, 3ydd – Aled Robins Unawd Telyn - 1af – Elin Preest, 2il – 25 22 Ffion Thompson Llefaru i Ddysgwyr Bl.3 a 4 - 1af – Jessica 21 22 Veale, 2il - Kira Devine, 3ydd – Seren Lewis Llefaru i Ddysgwyr Bl.5 a 6 - 1af – Emillia Gallo, 2il – Molly Grimley, 3ydd 23 24 – Maggie Webb Unawd Bl.2 ac iau – 3ydd - Nel Thomas Unawd Bl.3 a 4 - 1af – Beca Davies, 3ydd Ar Draws 10. Oes _ _ _ _ eto? (4) – Elan Davies 1. Nodweddion arbennig (8) 11. Dirweddol (4) Unawd Bl.5 a 6 - 2il – Gwen Roberts 5. Hollt (4) 12. Etifedd (3) Deuawd Bl.6 ac iau - 3ydd – Nia 7. Edrychwch (4) 13. Brolio (4) Catherwood a Molly Evans 8. Is na'r cyffredin (8) 14. Amser byr (4) Parti Llefaru iaith gyntaf - 2il 9. Cylch (6) 15. Cuddio (6) Parti Unsain - 2il 12. Rhoi prawf ar allu 16. Ffrwythau bach coch (6) rhywbeth am yr eilwaith (7) 17. Gwamal (3,3) Pob dymuniad da i’r uchod a ddaeth yn 15. Canwr carolau (7) 18. Codiad ar groen (6) fuddugol a’r canlynol a fydd yn 19. Yn cadarnhau (6) 19. Cydnabod (5) cynrychioli’r ysgol yn yr Eisteddfod Sir: 21. Adnabyddus (8) Elin Preest – Unawd Telyn, Gwen Roberts 20. Dodi olwyn ar far (5) – Unawd Cerdd-Dant Blwyddyn 5 a 6, 22. Aderyn mawr ysglyfaethus (4) Mirain Thomas - Unawd Cerdd-Dant 23. Lle i wneud calch (4) Atebion i: Croesair Col Blwyddyn 3 a 4, Ensemble Offerynnol, 24. Rhan o'r gwallt (8) 34, Pen Bryn Hendy, Yr Encil, Parti Llefaru Ail-Iaith, Parti Cerdd-Dant Meisgyn, . CF72 8QX a’r Parti Deulais. I Lawr erbyn 15 Ebrill 2012 1. Gwib-deithio (6) Llongyfarchiadau hefyd i’r unigolion a 2. Segura (5) fu’n cystadlu yn Eisteddfod Ddawns y Sir. 3. Beichio wylo (5) Atebion Mawrth Llongyfarchiadau arbennig i Daniel Calan 4. To ystafell (6) M I T S I O 3 C L A P G I Jones a ddaeth yn fuddugol yn clocsio yn 5. Jêl (6) y gystadleuaeth i fechgyn Blwyddyn 9 ac 6. Rhywbeth anodd ei oddef (6) O R R R G W iau. Tipyn o gamp! E D A U I G A M O G A M L W E B R L Gwobrwywyd brawd Daniel, sef Iestyn, RH I S E L D I R C A D yn ddiweddar hefyd – nid am glocsio ( er O 12 A L 13 O Y E ei fod yn dalentog yn y maes hwnnw N O D I A D D W N D E R hefyd!), ond am lythyr a ysgrifennodd i’r Y O 16 I N 18 G B cylchgrawn Cip. Daeth Sian Eleri, sef cynllunydd y cylchgrawn, i’r ysgol i N O L N A I F D E R Y gyflwyno’r wobr iddo. Llongyfarchiadau 20 L O 25 M A O 22 N Iestyn! C Y L CH D R O I P E R I 23 N R W N 24 S A Iestyn yn derbyn ei wobr oddi wrth Sian Eleri C U R I A D T O R I A D 12 Tafod Elái Ebrill 2012

YSGOL GYFUN Ysgol y Dolau Ysgol Gynradd LLANHARI Gwaelod Rygbi Taith Sgïo i’r Swistir Ddydd Mawrth, Mawrth 13eg cystadlodd y Garth Ar y 10fed o Chwefror ymadawodd 33 o tîm rygbi’r ysgol yng nghystadleuaeth dan ddisgyblion, Miss Stansfield, Miss 11 Ysgolion Pontypridd. Aethon nhw Yn ystod ein Wythnos Iach eleni Lougher, Mr Thomas a Mr Roberts ar draw i gaeau chwarae Hawthorn lle cynhaliwyd Gemau Olympaidd Bach i’r daith sgïo Ysgol Gyfun Llanhari 2012 i gwnaeth 8 tîm gystadlu yn erbyn ei gilydd Cyfnod Sylfaen a chystadleuaeth Traws Brienz yn y Swistir. Fe gawsom ni tua 6 mewn 2 grŵp o 4. Enillon ni ein gêm Gwlad a Dodgeball i’r adran Iau er mwyn diwrnod llawn o sgïo, llawer o eira a gyntaf yn erbyn Heol-y-Celyn, 20-0. codi arian i Childline a’r NSPCC. thymheredd tua -20°C rhai dyddiau! Nesaf, yn erbyn Gwauncelyn enillon ni Cawsom ymateb bendigedig a chodwyd Llwyddodd pawb i gwympo o leiaf eto, 25-0. Y sgôr terfynol yn ein gêm olaf dros £1400 i’r elusennau. unwaith, rhai o leiaf ugain gwaith ond er yn erbyn Evan James oedd 14-7 i ni! hynny roedd pawb yn dal i wenu ac yn Llongyfarchiadau i’r tîm rygbi - prynhawn Ymweliad yr Injan Dân bositif wrth wella eu sgiliau sgïo. ardderchog o rygbi. Bydd y tîm yn Daeth dynion tân o’r Eglwys Newydd i Cawsom ni lawer o hwyl a sbri yn ystod chwarae yn erbyn Pontyclun yn y gêm weld plant y Meithrin a’r Derbyn. Diolch y gweithgareddau nos yn sglefrio iâ, derfynol. Pob lwc fechgyn!! yn fawr iawn am adael i ni ddal y bibell bowlio deg a mynd i’r ganolfan hamdden. ddŵr ac am cael tro yn yr Injan Dân. Cafodd pawb amser arbennig. Diolch eto Dydd Gŵyl Dewi Dewch yn ôl yn fuan! i’r athrawon. Bu dathliadau Dydd Gŵyl Dewi ddydd Kate Lewis Blwyddyn 10 Iau Mawrth y 1af. Roedd canu hyfryd gan Twnel Helyg bawb, gyda Blwyddyn 1 yn dawnsio Cafodd plant y Clwb Eco ddiwrnod gwych Apêl Oxfam gwerin. Dosbarthwyd tystysgrifau am yn gweithio gydag arbenigwyr i greu Penderfyniad disgyblion Bl.7 eleni oedd ymdrechion llawysgrifen a chelf a chrefft twnnel a chylch helyg ar gae yr ysgol. cefnogi ymgyrch Oxfam Cymru am y y plant. Roedd y seremoni goroni yn Mae’n edrych yn fendigedig ac rydym yn flwyddyn er mwyn prynu adnoddau hyfryd – Katie Organ enillodd y Goron ac aros yn amyneddgar nawr am y dail addysgiadol ac offer dyfrio tiroedd sych. Ella Feist enillodd y Gadair. cyntaf . Cynhaliwyd sawl gweithgaredd megis raffl Llongyfarchiadau i’r ddwy ohonynt! nwyddau Masnach Deg, coeden gyfarch Dathliadau Dydd Gŵyl Dewi Nadoligaidd a Thwrnament Dodgeball. Bu Gweithdy Cerddoriaeth Cawsom hwyl a sbri yn dathlu Dydd Gŵyl disgyblion 7F a 7H wrthi yn cyfansoddi a Ddydd Gwener, Mawrth 2ail cafodd Dewi gydag Eisteddfod Ysgol. Roedd pherfformio cân yng Ngwasanaeth Nadolig blynyddoedd 5 a 6 weithdy cerddoriaeth cystadlaethau canu, adrodd a dawnsio. yr ysgol. Diolch am gefnogaeth yr llwyddiannus iawn yn yr ysgol. Bu’r Llongyfarchiadau mawr i Joe Lagorio athrawon Dysgu i Lwyddo er mwyn dosbarthiadau yn adeiladu cyfansoddiadau Price a gafodd ei gadeirio yn Fardd yr cwblhau’r dasg a chael cyfle i ymarfer cyn mewn gwahanol arddulliau gan gynnwys Eisteddfod. perfformio o flaen cynulleidfa! Mae’r defnyddio ostinato jasaidd fel sylfaen i cyfanswm ar hyn o bryd dros £700, ac adeiladu arno a chwarae gydag alawon Cystadleuaeth Pêl-droed yr Urdd rydym yn edrych ymlaen yn fawr at affricanaidd. Cawsom lwyddiant mawr yng groesawu Luned Jones, o elusen Oxfam Hoffai’r plant a’r staff ddiolch yn fawr nghystadleuaeth pêl-droed yr Urdd gyda Cymru i’r ysgol ddiwedd mis Mawrth er iawn i Alison Howells am deithio o timau y merched a’r bechgyn. Da iawn mwyn cael dysgu mwy am waith Oxfam a Lundain i rannu ei syniadau gwych gyda’r chi! chael cyflwyno’r siec iddi. ysgol ac i ‘Music For Youth’ am y fraint o

ennill y wobr yma a oedd yn cynnwys Y Clwb Eco Deffro’r Gwanwyn taith am ddim i Neuadd Albert, Llundain Rydym wedi bod yn gweithio’n galed yn Ym mis Rhagfyr aeth myfyrwyr y yn gynharach yn y flwyddyn. llenwi’r bocsys blodau gyda phridd yn chweched, sy’n astudio Cymraeg, i barod i’w plannu. Buom hefyd yn Ganolfan Mileniwm Cymru i weld cynyrchiadau fel hyn yn brin iawn. mwynhau gwneud tân yn ein cylch coed perfformiad o’r ddrama gerdd ‘Deffro’r Hedydd Edge yn y goedwig a choginio ‘Marshmallows’! Gwanwyn’ - cynhyrchiad gan Theatr Genedlaethol Cymru. Mae’r ddrama, sy’n Gweithio i gadw’r Faner Werdd gyfieithiad o’r sioe Saesneg ‘Spring Dan arweiniad Mr Alun Evans Arweinydd Cadwch Gymru’n Daclus a John Griffiths, Awakening’, yn dilyn hanes criw o bobl Pwnc Technoleg, mae Eco-Bwyllgor Gweinidog yr Amgylchedd a Datblygu ifanc yn eu harddegau sy’n mynd trwy Ysgol Gyfun Llanhari’n gweithio’n galed i Cynaliadwy a chawsant gyfle i gymryd gyfnod eu glasoed. Prif themâu'r ddrama sicrhau bod yr ysgol yn cadw’r Faner rhan mewn carwsél o dri gweithdy yw’r pwysau ar bobl ifanc mewn Werdd. Maent wedi sefydlu cynllun addysgiadol gan Ddŵr Cymru , Canolfan cymdeithas wrth iddynt geisio mynd i’r gwobrwyo sy’n hybu arfer dda ac mae Eco Cymru ac Amgueddfa Cymru. afael â pherthnasau, rhyw, rhywioldeb a pob adran wedi ennill ‘Eco-Ddreigiau Roedd Alun, Angharad a Keeley yn falch cheisio herio awdurdod yr oedolion. Er Gwyrdd’ yn dilyn Eco-Arolwg a i dderbyn cyfle i rannu llwyddiannau bod y cast o dri ar ddeg wedi’u gwisgo yn gynhaliwyd ar ddechrau mis Ionawr. Ysgol Gyfun Llanhari gyda disgyblion nillad yr oes o’r blaen, roedd y ddrama yn Bu tri o ddisgyblion Blwyddyn 8 - amrywiaeth o ysgolion eraill. Dangoson ymdrin â phynciau cyfoes gan ddefnyddio Keeley Harries, Alun Lawrence ac nhw gopïau o Eco-Amhari a oedd yn iaith gyfoes. Cryfder y sioe oedd ei Angharad Richards yng Nghynhadledd amlygu’r llu o weithgareddau a chaneuon, gyda phob un o’r actorion yn Pobl Ifanc ar y Newid yn yr Hinsawdd llwyddiannau y mae’r ysgol wedi’u dathlu canu. Does dim dwywaith bod y sioe yn 2012 “Cynllunio Diwrnod o Weithredu” yn ystod y blynyddoedd diwethaf. torri tir newydd ac yn ddiddorol. ym Mae Caerdydd ar yr 16eg o Fawrth. Bydd y disgyblion yn rhaeadru eu Cyfieithydd y sioe yw Dafydd James, Aethant gyda Mr Alun Evans i profiadau gydag aelodau eraill yr Eco- dramodydd ifanc o Gymru ac awdur y gynrychioli’r ysgol fel aelodau o’r Eco- Bwyllgor yn ystod y cyfarfod nesaf ac yn ddrama lwyfan boblogaidd ‘Llwyth’. Bwyllgor. Cawson nhw glywed anerchiad arwain y ffordd i gynnal Diwrnod o Roedd pawb wedi mwynhau'r sioe. Mae gan Lesley Jones, Prif Weithredwr Weithredu ar Newid yn yr Hinsawdd. Tafod Elái Ebrill 2012 13

Seremoni Eisteddfod Ysgol y Dolau – Katie Organ enillodd y Yr Injan Dân yn Ysgol Gwaelod y Garth Goron ac Ella Feist enillodd y Gadair.

Twnel Helyg y Clwb Eco Joe Lagorio Price,

Tîm Rygbi Ysgol y Dolau

Timau Cystadleuaeth Pêl-droed yr Urdd Problem gyda’r Ysgol Gyfun Llanhari cyfrifiadur?

√ CYSYLLTIAD RHYNGRWYD √ A N G H O F I O CYFRINAIR √ ACHUB DATA √ G O S O D Y N NEWYDD √ RHWYDWAITH √ ARAFU LAWR Tîm Dodgeball buddugol apêl Oxfam Cymru Angharad, Keeley ac Alun √ CALEDWEDD yn y Senedd √ MEDDALWEDD √ DIWEDDARU √ DI-WYFR

Arbenigwr gyda 15 mlynedd o brofiad Cysylltwch â Paul: (01443) 208472 Ebost: [email protected] Symudol: 07731595066 Y Daith Sgio 14 Tafod Elái Ebrill 2012 i Joshua Carey, Seren Chicken, Anwen YSGOL GYFUN Ysgol Gynradd Davies, Elinor Williams a grŵp Gymraeg Evan Thomas. Dymuniadau gorau yn GARTH OLWG Eisteddfod Y Sir ym Mhorthcawl i Ffion (Lluniau tudalen 16) James Fairclough, ddaeth yn 1af. yn y llefaru dan 8; Siân Jones, ddaeth yn 1af. yn yr Sglefrio Iâ Ar flaen y gad! unawd 10-12; ac i grŵp Eiri, enillodd y Llongyfarchiadau i Aimee Boundford o Mae plant yr ysgol yn ddiolchgar iawn i gystadleuaeth dawnsio disgo. Flwyddyn 8 am ddod yn drydydd allan o Miss Emily Frowen am ein helpu i 18 o sglefrwyr eraill o Loegr, yr Alban a ennill £1,000. Dyna oedd y wobr gyntaf Dathliadau Dydd Gŵyl Dewi Chymru ar y 28ain Chwefror yn y mewn cystadleuaeth yn ymwneud â’r Cynhaliwyd cymanfa ganu hyfryd yn gystadleuaeth agored yng Nghaerdydd. amgylchfyd – ‘Awr Ddaear WWF neuadd yr ysgol i ddathlu Dydd Gŵyl Bydd Aimee yn mynd ymlaen yn awr i 2012’. Mae’r disgyblion yn sylweddoli Dewi dan arweiniad Mrs. Greaney. gynrychioli Caerdydd yng erbyn hyn pa mor bwysig yw hi i beidio Mwynheuodd y plant glywed stori Dewi nghystadleuaeth ddeheuol y IJS yn Lee â gwastraffu ynni, a nos Sadwrn Mawrth Sant ac ymuno yn yr emynau. Valley yn Llundain ym mis Mawrth. 31ain. bu Miss Frowen yn arwain y Da iawn ti Aimee a phob lwc i ti yn y plant a phobl y gymuned ym Mharc Diwrnod Y Llyfr gystadleuaeth nesaf. Ynysangharad yng ngolau cannwyll am Dathlwyd diwrnod y llyfr ar Fawrth 5ed. awr. ‘Roedd hyn yn rhan o ymgyrch fyd a chafodd pawb yn yr ysgol gyfle i Dathlu Gŵyl Ddewi ! -eang flynyddol i ddiffodd goleuadau, wisgo fel ei hoff gymeriad o lyfr. Bu Roedd Garth Olwg yn fwrlwm o hanner a’r ysgol oedd y gyntaf ym Mhrydain i plant y cyfnod sylfaen yn tynnu lluniau awr wedi wyth tan dri o’r gloch Ddydd wneud hynny eleni. eu hoff gymeriadau o lyfrau a phlant yr Gŵyl Ddewi. Roedd y disgyblion i gyd adran iau yn cynllunio clawr ar gyfer eu yn gwisgo coch a llawer iawn o’r Eisteddfodau hoff lyfr. Cafodd un plentyn o bob athrawon wedi gwisgo dillad doniol Cafwyd cystadlu brwd yn eisteddfod yr dosbarth dystysgrif ac un o bob iawn! Cafodd Blwyddyn 7, 8 a 9 gyfle i ysgol. Diolch i Mrs. Beti Treharne am blwyddyn docyn llyfr. Dyma’r plant wrando ar fandiau’r ysgol ac wedyn feirniadu’r holl gystadlaethau cerdd a gafodd dystysgrifau : dosbarth 1 - cynhaliwyd gwledd o dwmpath i bawb. llefaru unwaith eto eleni. Aeth y Gruffydd McCallion; dosbarth 2 – Roedd Mr Bennett yn ffantastig yn buddugwyr ymlaen i Eisteddfod Gylch Kaden Eaves; dosbarth 3 – Owen galw ac yn edrych yn boeth iawn yn Yr Urdd yn y Miwni. Diolch i Mrs. Elin Williams; dosbarth 4 – Lauren Payne; gwneud hyn tra wedi gwisgo fel Ryan Prys Connor am drefnu ar ran yr ysgol dosbarth 5 – Ollie Madden; dosbarth 6 – Jones! Yn ystod amser cinio roedd ac i Mr. Gareth Blainey am arwain o’r Abigail Protheroe; dosbarth 7 – Gwen gemau a chystadlaethau i bawb. llwyfan. Llongyfarchiadau i bawb fu’n Bayliss; dosbarth 8 – Maisie George; Paratowyd stondin pice ar y maen a bara cystadlu - i Lauren Mogford ddaeth yn dosbarth 9 – Lieu Thomas; dosbarth 10 brith gan grŵp arlwyo Blwyddyn 10 ac 2il. yn y llefaru i blant rhwng 10 a 12 ac – Emily Fullard-Jones; dobsarth 11 – fe gasglwyd £104.13 ar gyfer elusen Charlotte Powell; dosbarth 12 – Chloe Ymchwil Cancr Macmillan. Mae’r Gweithgareddau Gwyddoniaeth - Philpott; dosbarth 13 – Esme Powell a lluniau Gŵyl Ddewi yn edrych yn grêt dosbarth 14 – Ieuan Bell. Y plant ar y setiau teledu newydd sydd o “Tetrahedron” Ar yr 2ail Mawrth daeth dyn o’r enw enillodd docynnau llyfr oedd : Ffion-Lili gwmpas yr ysgol. Mark o’r cwmni Partneriaeth Busnes Kenny-Griffiths, Amelia Hughes, Laurie

Addysg atom i’r ysgol i'n helpu ni Powell a Dane Wilce. “War Horse” gyda'n sgiliau Cyfathrebu a Gweithio Ar yr 2ail Mawrth fel rhan o ddiwrnod Gydag Eraill. Nod y dasg gyntaf oedd Cwis Llyfrau Cyfoethogi Cwricwlwm yr ysgol, creu “Tetrahedron Bach” (pyramid) Dymuniadau gorau i blant blwyddyn 3 a trefnodd yr Adrannau Addysg allan o ffyn pren a bandiau elastig. Fe 4 fydd yn cystadlu yn y cwis llyfrau yn Grefyddol a Hanes daith ar gyfer 150 o wnaeth Mark ddangos i ni a rhoi Ysgol Y Castell yng Nghaerffili, sef ddisgyblion Blwyddyn 7 i weld y ffilm cyfarwyddiadau clir ar lafar ac wedyn Evan Fairclough, Kloe Osman, Emily “War Horse”. Yn sgil hyn cafodd y bant â ni! Fullard-Jones ac Ethan Davies. Buon disgyblion gyfle i wneud chwilair i Ar ôl creu'r tetrahedron bach, fe nhw’n trafod “Y Crocodeil Anferthol” atgyfnerthu eu gwybodaeth o eirfa wnaeth Mark ein rhoi ni mewn grwpiau gan Roald Dahl. Diolch i Mrs. Rhian allweddol y Rhyfel Byd Cyntaf. Wedi o chwech gyda'n tetrahedronau. Y dasg Lloyd a Miss Kate Spencer am eu hyn, fe aethant ar y bws i’r Odeon ym nesaf oedd creu tetrahedron mawr! dysgu. Mhen-y-bont. Roedd rhaid i ni ddefnyddio ein sgiliau Fe wnaeth y disgyblion fwynhau’r datrys problemau a chyfathrebu er Ymweliad â Llyfrgell Pontypridd ffilm yn fawr ac fe gyfaddefodd sawl un mwyn cael canlyniad llwyddiannus. Ar Aeth dosbarth 11 i’r llyfrgell i wrando fod y dagrau’n llifo yn ystod y gwylio! ddiwedd y dasg roedd pedwar o’r rhain ar y storïwr Michael Harvey yn adrodd Mae’r stori am berthynas cryf bachgen gyda ni! Roedd y peth nesaf yn hwyl storïau ac fe gawson nhw hwyl yn ei a’i geffyl a’r ffordd y maent yn cael eu ond yn anodd. Rhoddon ni’r pedwar holi am y morforwyn hyll. Diolch i’r gwahanu o ganlyniad i’r rhyfel, ac yna tetrahedron mawr at ei gilydd a chreu llyfrgell am wahodd y plant. yn cael eu hail uno. Mae’r ffilm yn un tetrahedron enfawr a oedd yn bedwar sensitif a theimladwy ac yn bendant yn metr o uchder. Defnyddion ni 131 ffon ‘XL Cymru’ a’r wythnos wyddonol un gwerth ei gweld. bren a llawer iawn o fandiau elastig. Aeth dosbarthiadau 5 i 14 i weithdy Er mwyn troi o’r stori drist cafodd Mae ein sgiliau grŵp wedi gwella ar ôl technoleg a gwyddoniaeth ‘XL Cymru’ pawb gyfle i wneud ychydig o siopa cyn cael profiad diddorol – a heriol! - o yn Amgueddfa Pontypridd. Diolch i dychwelyd i’r ysgol. Felly - diwrnod weithio mewn grŵp. Mrs. Delyth Blainey am drefnu. bendigedig i bawb. Ethan Williams Cafwyd wythnos wyddonol yn yr ysgol a Elan Ogleby, Blwyddyn 7 a chafodd pob dosbarth gyfle i wneud arbrofion diddorol. Tafod Elái Ebrill 2012 15 Ysgol Pontypridd yn barod i goron yr Uwch Gynghrair. Nos Wener 16ed o Fawrth dangosodd Gynradd herio am goron y Pontypridd eu gwir allu drwy sicrhau Gymraeg Gynghrair. buddugoliaeth o 41pt i 16 yn erbyn Penybont ar Heol Sardis. Dyna’r math o Garth Olwg Mae cyfres o berfformiadau a berfformiad oedd ei angen i sbarduno chanlyniadau anghyson wedi peri i ymdrech y clwb am weddill y tymor. Celf a chrefft yr Urdd Bontypridd lithro nol i’r seithfed safle Mae pump gêm gartref ar ôl gan Llongyfarchiadau i bawb a fu'n cystadlu yn Uwch Gynghrair y Principality, ond Bontypridd yn y gynghrair y tymor hwn, yng nghystadlaethau Celf a Chrefft yr eto mae’r potensial gan y tim i fwrw nol ac fe ddylai’r rhain fod yn gemau Urdd. a dringo lan y tabl i herio am y cyffrous wrth i’r tîm herio am y clod a’r bencampwriaeth. bri. Mae croeso cynnes i gefnogwyr Cwis Gwybodaeth Gyffredinol Ers y flwyddyn newydd cafwyd rhai newydd ddod lawr i Heol Sardis i Llongyfarchiadau i dimau Garth Olwg a canlyniadau siomedig, lle collodd Ponty wylio’r gemau ac i fwynhau’r achlysur ddaeth yn 2il ac yn 3ydd yn rownd lleol gemau oddi cartre ym Mhenybont, a’r awyrgylch unigryw… chewch chi y Cwis Cenedlaethol. Caerfyrddin a Chasnewydd. Roedd ddim o’ch siomi! rhain yn gemau agos lle gallai Am fwy o wybodaeth am y tîm a’r Eisteddfod Gylch Pontypridd fod wedi sicrhau gemau cliciwch ar y wefan: Llongyfarchiadau i bawb a fu'n cystadlu buddugoliaeth, ond yn esgeulus o ildio www.ponty.net yn yr Eisteddfod Gylch. Dyma’r pwyntiau hwyr i golli momentwm. canlyniadau. Mae gan Ponty gemau mewn llaw Llefaru Unigol Bl 2 ac iau – Sophie dros bob un o’r timau uwch eu pennau Plumley – 2ail yn y tabl, a’r nod nawr fydd canfod Llefaru Unigol Bl 3 a 4 – Gruff Roberts cysondeb, a chasglu pwyntiau i herio am 1af, Brengain Rhys 3ydd Llefaru Unigol Bl 5 a 6 – Steffan Gohebydd Lleol: Rowlands bawb a wisgodd eu gwisgoedd Cymreig Helen Prosser Grwp llefaru Bl 6 ac Iau 1af traddodiadol neu grys Cymru! Ymgom Bl 6 ac iau – 2ail Unawd Bl 3 a 4 – 1af Brengain Rhys, 2il Pêl-droed Llwyddiant i dimau pêl-droed Steffan West Llongyfarchiadau i dîm pêl-droed Tonyrefail Unawd Bl 5 a 6 - Gwenno Iolo Davies – merched a thîm bechyn Garth Olwg. Mae tri o dimau ieunectid Tonyrefail 2ail Cyrhaeddodd y bechgyn y rowndiau wedi cyrraedd rownd derfynol y Cwpan Deuawd Bl 6 ac Iau - Isabell a Gwenno cynderfynol gan golli o ddwy gôl i yn yr ardal: y tîm dan 12 oed, y tîm dan 2ail, Megan a Megan 3ydd ddim. Llwyddodd y merched i gyrraedd 14 oed a’r tîm dan 16 oed. Pob lwc Parti Unsain – 1af y rownd derfynol, ond yna colli o un gôl iddyn nhw i gyd. (Llun tudalen 16) Côr – 1af i ddim. Da iawn chi! Ensemble lleisiol – 1af Cafodd clwb pêl-droed Garth Olwg y O Costa Rica i Gwm Deri Cyflwyno Alaw Werin Unigol Bl 6 ac cyfle i ymwelad â Stadiwm Caerdydd. Y mis diwethaf cawson ni hanes Delun iau – Isabell Prica 1af Roedd pawb wedi mwynhau yr Jones yn gwneud gwaith cadwraeth yn Dawns Hip-Hop/ Stryd /Disgo Bl 6 ac ymweliad, hyd yn oed y plant hynny Costa Rica. Bu’n brysur eto ym mis iau - Begw Non Richard 1af, Nia oedd yn cefnogi Abertawe! Mawrth, y tro hwn yn mynd am dro i Hopkins 3ydd. Gwm Deri i gymryd rhan y ferch Pob lwc i bawb sy`n mynd ymlaen i`r Pêl-rwyd haerllug oedd yn gas i Britt druan yn y Eisteddfod Sir ! Llongyfarchiadau i’r tîm pêl-rwyd siop sglods. cyntaf ar ei fuddugoliaeth yn erbyn Dydd y Llyfr Ysgol Pont Sion Norton a Chastellau. Cymanfa Ganu Mwynheuodd y plant ‘Ddydd y Llyfr’ Mae’r tîm cyntaf wedi ennill y Diolch yn fawr i Eglwys Dewi Sant yn eleni. Roedd plant yr Adran Iau wedi gynghrair yn erbyn yr ysgolion clwstwr. Nhonyrefail am drefnu cymanfu ganu i bod wrthi yn paratoi llyfrau diddorol Da iawn i’r ail dîm hefyd am eu nodi Dydd Gŵyl Dewi. Canwyd i'w darllen i blant y Babanod- ymroddiad yn eu gemau nhw. detholiad o rai o’n hemynau Cymraeg gweithgaredd hynod o lwyddiannus enwocaf. gyda`r plant ifanc a`r awduron! Aeth rhai o’r dosbarthiadau i’r llyfrgell er mwyn dewis llyfrau i`r dosbarth. Gwahoddwyd cwmni ‘Usborne’ hefyd i’r ysgol fel rhan o’r dathliad.

Dydd Gŵyl Dewi Cafwyd dathliad mawr ar Fawrth 1af eleni wrth i`r ysgol gyfan ddod ynghyd ar gyfer ‘Dydd Gŵyl Dewi’. Da iawn i bawb a gystadlodd yn yr Eisteddfod hwyl. Llongyfarchiadau mawr i Gwenno Iolo Davies am ennill y gadair. Diolch i Mrs Roberts a ddaeth i`r ysgol i ganu’r delyn ar gyfer yr achlysur ac i Gwenno Iolo Davies Tîm Pêl-rwyd 16 Tafod Elái Ebrill 2012 YSGOL GYFUN GARTH OLWG

Dathlu Dydd Gŵyl Dewi

Disgyblion Blwyddyn 7 gyda’r Tetrahedron enfawr Tîm pêl-droed dan 14 Tonyrefail (Tudalen 15)