Polska Powinna Odbudować Rozpoznanie Wojsk Lądowych [Opinia]
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
aut. Marek Dąbrowski 12.11.2018 POLSKA POWINNA ODBUDOWAĆ ROZPOZNANIE WOJSK LĄDOWYCH [OPINIA] System rozpoznania to jeden z kluczowych elementów, decydujących o skuteczności działań Wojsk Lądowych. Wzmocnienie potencjału w tym zakresie rekomendował Strategiczny Przegląd Obronny. Jak więc wygląda "lądowe" rozpoznanie w wiodących armiach i jak na tym tle wyglądają plany Wojska Polskiego? Skutecznie funkcjonujący system rozpoznania to jeden z ważniejszych czynników przyczyniających się do uzyskania przewagi nad każdym potencjalnym przeciwnikiem. W wypadku samych wojsk lądowych pod pojęciem rozpoznania rozumie się nie tylko działania prowadzone na rzeczywistym polu walki, ale i te związane z uzyskiwaniem informacji znajdujących się w sieciach wymiany danych. Ponadto ważnym obszarem jest też zapewnienie ścisłego współdziałania z siłami sojuszniczymi, czy prowadzenie działań z zakresu namierzania i wskazywania celów. W Siłach Zbrojnych RP (SZ RP) w ramach systemu rozpoznania przez wydzielone siły i środki prowadzi się dozorowanie obszaru, wykrywanie celów i patrolowanie. Natomiast wydzielone komórki sztabowe zajmują się prowadzeniem procesu informatycznego, w ramach którego poddawane są ocenie i analizie zdobyte dane, rozsyłane następnie do zainteresowanych odbiorców. System rozpoznania wojsk lądowych ma w tym swój znaczący wkład. Na wstępie trzeba podkreślić, że Polska jako członek NATO powinna dążyć do zintegrowania własnego systemu rozpoznania z tym istniejącym w siłach sojuszniczych. W NATO nie występują autonomiczne siły i środki przeznaczone do wykonywania rozpoznania, a w toku prowadzonych operacji korzysta się z wydzielonych i narodowych zdolności w tym zakresie. Dlatego wymagane jest, by narodowe systemy miały jednakowe zdolności operacyjne, które w NATO określane są skrótem ISTAR (Intelligence, Surveillance, Target Acquisition and Reconnaissance). Oznacza to, że pododdziały i oddziały przeznaczone są nie tylko do prowadzenia rozpoznania, ale też zajmują się wywiadem, obserwacją przeciwnika czy namierzaniem/wskazywaniem celów itp. Ponadto odpowiadają one za integrację i planowanie procesu rozpoznania, czy gromadzenie i przetwarzanie zdobytych danych. Zresztą pod pojęciem ISTAR kryje się tak naprawdę zarówno rzeczywisty (techniczny) potencjał rozpoznawczy, jak i same możliwości czy prowadzone działania rozpoznawcze. Sprawne dzianie takiego systemu dodatkowo wymusza efektywne wykorzystanie posiadanych środków przez poszczególne systemy dowodzenia, modułowość i elastyczność w realizacji zadań, czy wsparcie przez sieć zbierania i analizy pozyskiwanych danych. Zgodnie z najnowszymi regulacjami właściwie funkcjonujący system rozpoznania powinien charakteryzować się interoperacyjnością, wszechstronnością, dostępnością, elastycznością działania, wysoką zdolnością do reagowania czy właściwym poziomem funkcjonujących i sprawdzonych zabezpieczeń. Te zasady (może w nieco innej formie) stanowią podstawę systemu rozpoznania np. U.S. Army już od dłuższego czasu i są wynikiem dynamicznych zmian i doświadczeń związanych z taktyczno-operacyjnym wykorzystaniem wojsk na polu walki. Co do samych możliwości to należy zauważyć, że lądowe rozpoznanie ma je najmniejsze, jeśli chodzi o takie parametry jak głębokość i czas jego prowadzenia (ten ostatni czynnik jest o tyle ważny, że odpowiednie wyprzedzenie w uzyskaniu informacji o zamiarach przeciwnika ma kolosalne znaczenie na wynik przebiegu dalszego starcia) od innych form rozpoznania. Wynika to głównie z fizycznych i technicznych możliwości występujących na tym poziomie środków rozpoznawczych, które to w porównaniu z rozpoznaniem kosmicznym, czy chociażby powietrznym są dużo mniej efektywne. Pewną poprawą tego stanu rzeczy jest coraz powszechniejsze zastosowanie bezzałogowców w systemie rozpoznania, a zwłaszcza różnej klasy BSP i dodatkowo wyspecjalizowanych śmigłowców wojsk lądowych. Ponadto skokowy wzrost możliwości technologicznych najnowszych rozwiązań znacznie przyczynia się do poprawy efektywności rozpoznania jednostek wchodzących w skład sił lądowych, a one same uzyskują możliwości wkroczenia w kolejny wirtualny świat sieciocentryczny, w którym przepływ informacji jest coraz większy. Rozpoznanie wojsk lądowych w wybranych krajach na świecie W skład Armored Brigade Combat Team (ABCT) U.S. Army wchodzi pancerny szwadron rozpoznania, a ponadto kompanii dowództwa podlega pluton rozpoznania skażeń (CBRN Platoon) składający się z dwóch drużyn wyposażonych w pojazdy M1135 Stryker CBRN. Również w składzie kompanii wywiadu wojskowego (MICO) istnieje pluton integracji informacji pozyskiwanych z wywiadu, obserwacji i rozpoznania (ISR) oraz pluton zbierania informacji. Ten pierwszy odpowiada za zapewnienie wsparcia analitycznego pozyskiwanych danych dla S-2 brygady, a drugi za kontrolę i analizę wywiadu elektronicznego. Batalion broni połączonych (Combined Arms Batalion) w kompanii dowództwa ma pluton zwiadowców (Scout Platoon), który z kolei składa się z trzech drużyn, każda wyposażona w jeden wóz M3A3 i HMMWV M1152. Pancerny szwadron rozpoznawczy ABCT (Armored Reconnaissance Squadron) składa się z czterech rot – dowództwa i trzech rozpoznania. Oprócz pojazdów M3A3 ma na stanie elementy systemu ewakuacji, zabezpieczenia medycznego, czy wsparcia w postaci 120 mm moździerzy. Podobną strukturę ma system rozpoznania funkcjonujący w ramach Infantry Brigade Combat Team (IBCT) i Stryker Brigade Combat Team (SBCT), przy czym różnice są w liczebności żołnierzy w poszczególnych pododdziałach oraz samym wyposażeniu (np. na wyposażeniu IBCT są wyłącznie kołowe pojazdy rozpoznawcze, głównie różne odmiany HMMWV uzbrojone w 12,7 mm wkm, ppk Javelin, 7,62 mm km M-249 lub 40 mm granatniki automatyczne Mk-19, a z czasem będą nowe wozy L-ATV (Light Combat Vehicle All-Terrain Vehicle) zapewne w wersjach JLTV-GP (specjalnych) i JLTV- CCWC (wsparcia). SBCT ma w każdym batalionie pluton rozpoznawczy złożony z dwóch sekcji wozów bojowych (po dwa transportery Stryker uzbrojone w wkm, km, ppk Javelin lub 40 mm granatnik Mk-19) oraz trzech zespołów pieszych (po pięciu żołnierzy). Również w składzie szwadronu kawalerii (Cavalery Squadron) znajduje się pluton CBRN i rota obserwacji. Jednostki U.S. Army dysponują obecnie najbardziej rozbudowanym i jednocześnie spójnym systemem wsparcia ze strony różnych klas BSP na świecie. Na szczeblu BCT znajduje się pluton rozpoznania, wchodzący w skład dywizjonu rozpoznawczego w brygadach Strykerów (lub kompanii MICO w przypadku brygad ciężkich lub piechoty). Dysponuje on pojedynczym zestawem RQ-7B Shadow (łącznie cztery takie BSP). Od rozpoczęcia ich produkcji amerykańskie wojska lądowe otrzymały 104 systemy, co daje łącznie 416 aparatów. Obecnie eksploatuje się najnowszą konfigurację RQ-7Bv2 (do tego standardu zmodernizuje się 115 ze 117 starszych systemów RQ-7Bv1), które oprócz zwiększonych możliwości są zintegrowane do współpracy ze śmigłowcami AH-64E należącymi do jednostek rozpoznawczych. Ponadto już na szczeblu kompanii funkcjonują zespoły wykorzystujące małe BSP RQ-11 Raven B lub mini BSP RQ-20A Puma AE (po trzy aparaty). BSP Raven. Fot. U.S. Army Natomiast w skład wchodzących do poszczególnych dywizji brygad lotniczych (CAB) wchodzą BSP MQ-1C oraz w tzw. full spectrum CAB, czyli dwa dodatkowe plutony RQ-7B. Same CAB prowadzą działania rozpoznawcze na rzecz walczących wojsk a polegające na lokalizowaniu zagrożeń, tworzeniu spójnego obrazu sytuacji taktyczno-operacyjnej, czy wzmacnianiu ochrony własnych wojsk (np. poprzez zabezpieczenia swobody ich ruchu). Samo rozpoznanie może być w postaci rozpoznania trasy (route reconnaissance), strefy (zone reconnaissance), obszaru (area reconnaissance) i prowadzenia nadzoru powietrznego (aerial surveillance). Trzeba też nadmienić, ze dedykowane i organiczne elementy rozpoznania znajdują się też w pozostałych wielozadaniowych brygadach wsparcia U.S. Army i jeszcze w większym stopniu przyczyniając się do pozyskiwania informacji i tworzenia spójnego obrazu sytuacji taktyczno- operacyjnej dla całości walczących wojsk. Cały system rozpoznania bazuje na najnowszej technice (w tym optoelektronice, radiolokacji i automatyzacji) oraz podlega stałemu procesowi dostosowania do zmieniających się warunków pola walki, tak by zapewnić skuteczną realizację stawianych mu zadań. W Wojskach Lądowych Federacji Rosyjskiej trwa ciągły proces modernizacji technicznej ich wyposażenia oraz dostosowania struktur do wymogów współczesnego pola walki. Dotyczy to, oczywiście, również samego systemu rozpoznania, bo dotychczas głównie prowadzone działania rozpoznania tzw. bojem zostają zastępowane innymi formami. Jednak zasadnicze kierunki zmian idą do pełnego pozyskiwania, przetwarzania, wstępnej analizy i rozsyłania zdobytych danych. Związane jest to z procesem wpięcia w sieciocentryczny system nadzoru nad polem walki. Największą zmianą jest zastąpienie przez batalion rozpoznawczy dotychczasowej kompanii rozpoznawczej w strukturze Brygady Wojsk Lądowych. Batalion rozpoznawczy składa się z dowództwa, plutonu dowodzenia i zabezpieczenia, kompanii rozpoznawczej, kompanii rozpoznania technicznego i kompanii rozpoznania radioelektronicznego. Na jego stanie oprócz gąsienicowych bojowych wozów rozpoznawczych typu BRM-1K (i nowszych modeli), czy kołowych odpowiedników BTR, znajdują się i wielozadaniowe samochody opancerzone w układzie 4x4 jak np. GAZ-233014 Tigr. Dodatkowo takie bataliony wyposażone są w transportery MT- LB, głównie w roli nośników aparatury specjalistycznej i transportowe ciężarówki KamAZ-4350. W pododdziałach rozpoznawczych dedykowanych dla Brygad WDW, Arktycznych