Brzozie

Gmin

ISBN 978-83-65984-61-6 ISBN

Projekt i skład: Anita Własnowolska-Bielak Anita skład: i Projekt

Zdjęcia: Archiwum UG Brzozie Brzozie UG Archiwum Zdjęcia:

Brzozie www.wydawnictwo-regis.pl

Gmin

tel. 604 185 506, 608 574 219 574 608 506, 185 604 tel.

32-744 Łapczyca 573 Łapczyca 32-744

paweł Bielak paweł

Opracowanie map: Wydawnictwo REGIS Wydawnictwo map: Opracowanie

Powiat Brodnicki Powiat Copyright by Wydawnictwo Regis 2021 Regis Wydawnictwo by Copyright

fot. Paweł Bielak „Pochód 1-majowy” inscenizacja historycz- Kościół pw. Wszystkich Świętych w Brzoziu, Wnętrze kościoła w Brzoziu Dwór w Kuligach Kapliczka Świętej Rodziny Zespół wokalno-teatralny „Wszyscy razem” Gospodarstwo pasieczne w Brzoziu Boisko sportowe Orliki 2012 w Brzoziu Wioska Tematyczna

nych pochodów 1-majowych w PRL-u z ok. 1826 r. z przykościelnym cmentarzem w Małym Głęboczku „Początku Życia” w Jajkowie kujawsko-pomorskie

rez. Łabędź OKOLICE GMINY BRZOZIE – WARTO ZOBACZYĆ Województwo

rez. Kociołek Lekarty (Sekretariat) 10 129 49 56 +48 tel. Chrośle brodnicki powiat:

Bielice 541 15 Rakowice Prątnica Szczepankowo kujawsko-pomorskie woj.

J. Kakaj rez. Rzeka 50 Brzozie 87-313

Drwęca Tuszewo BRZOZIE GMINA Lipinki Skarlin ruiny zamku Mortęgi Łążyn J. Skarlińskie Bratian kościół pw. Rumienica Muzeum lokalne św. Jakuba Starszego kościół w Łąkorzu Nawra pw. św. Mikołaja Mikołajki Mszanowo Zajączkowo Łąkorz Wawrowice Świniarc J. Zwiniarz 538 NOWE MIASTO Zwiniarz fot. Paweł Bielak Marzęcice Kuligi - malownicze krajobrazy Brodnicki LUBAWSKIE 538 Montowo Truszczyny Malownicza Drwęca z lotu ptaka. Rzeka wije się urozmaiconym krajobrazem wśród bagien bazylika pw. św. Tomasza muzeum Linowiec i podmokłych łąk, które są siedliskiem wielu gatunków ptaków Wielkie Tylice Rumian rez. Żurawie Bałówki Nowe Grodziczno J. Łękorz Bagno Pacółtowo strzelnica kościół pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła ścieżka dydaktyczna J. Tylickie J. Głowińskie "Grabiny-Łękorz" Kacze Bagno Grodziczno Miejsce Inicjatyw Pozytywnych J. Małe Lipowiec Hartowiec Partęczyny rez. Wyspa na Jez. wyciąg 538 Dębień Partęczyny Wielkie ruiny zamku narciarski Gwiździny J. Hartowieckie rez. J. Partęczyny Wielkie kapituły chełmińskiej kościół pw. Kurzętnik Narodzenia NMP Ostaszewo J. Mieliwo rez. Okonek Rybno Park Mroczenko Jeglia J. Dębno Ciche rez. Stręszek rez. Rzeka Krzemieniewo rez. Jezioro J. Ciche J. Szafarnia Drwęca Neliwa

15 Mroczno Trzcin www.brzozie.pl Krajobrazowy J. Kiełpińskie rez. Bagno Drewniany pomost nad jeziorem Sośno Królewskie Małe w Zembrzu J. J. Mostki J. Tarczyńskie Drwęca – spływy kajakowe Brzozie kościół pw. Kiełpiny Szlak Drwęcy uważany jest za jeden z najpiękniejszych szlaków kajakowych w Polsce J. Dęby Adama i Ewy - pomnik przyrodyLubawskie św. Jana Chrzciciela Welski rez. Ostrów rez. Retno J. Sugajno kościół pw. Zbiczno J. Strażym Tarczyński kościół pw. Niepokalanego kościół pw. Sugajno Marcina Biskupa 541 Poczęcia NMP Wszystkich Świętych Sumowo J. Łąki Wielki muzeum rez. Piekiełko Gród Foluszek Boleszyn Ośrodek Edukacji rez. Głęboczek Brzozie Regionalnej J. Głęboczek Park J. Forbin głaz Muzeum Etnograficzne Wąpiersk Wysokie narzutowy kurhan Brodno J. Bachotek J. Janowskie J. Sosno J. Jeleńskie J. Sopień kościół pw. Żmijewo Wioska Tematyczna rez. Bagno św. Jakuba "Początku Życia" Janówko Leźno Słup Koziana Jeleń Obelisk Wielkie Goltza J. Trepkowskie Grzybno Karbowo J. Leźno J. Leźno ruiny mostu Małe Wielkie 1:26 000 Niskie kolejki wąskotorowej Krajobrazowy Brodno Wlewsk Drużyny 15 kościół pw. wieża widokowa wieża św. Wojciecha Morsy Głęboczek widokowa Jezioro Janówko z lotu ptaka ścieżka edukacyjna J. Samińskie Weltrack - ścieżka „Bagienna Dolina Drwęcy” rowerowa singletrack Pałac Anny Wazówny kościół pw. i okolice Zamek Krzyżacki w Brodnicy J. Lidzbarskie LIDZBARK GMINA św. Marcina Biskupa Radoszki Górznieńsko- kościół pw. św. kościół pw. Muzeum Leśne Cibórz Katarzyny Aleksandryjskiej św. Wawrzyńca i Mikołaja 544 Łaszewo rez. 544 muzeum rez. Jar grądowy Bartniczka Aleja Dębów Cielęta Grążawy Gutowo Pomnikowych Klonowo Jamielnik 544 Kozia zagroda, Pracownia na kółkach, Klonowo Zdroje Zaborowo rez. Jar Brynicy J. Cielęckie Nowe Świerczyny Miesiączkowo Kuźnia rez. Ostrowy Nowy Dwór rez. Rzeka 560 Moczadła Mirosław Luda nad Brynicą Drwęca J. Szczuckie rez. Czarny kościół pw. -Lidzbarski Nawiedzenia NMP Jastrzębie Bryńsk kościół pw. Wioska mydlarska Dąb Rzeczypospolitej (pomnik przyrody) śś. Fabiana i Sebastiana Szczuka w Górznie kościół pw. Szczutowo J.Bryńskie Półn. kościół pw. BRZOZIE J. Górzeńskie Podwyższenia Gorczenica Matki Boskiej Anielskiej Krzyża Świętego Bryńsk fot. Paweł Bielak Park linowy Górzno J. Bryńskie Poł. Komorowo GÓRZNO kościół pw. Podwyższenia 541 Stajnia Głęboczek - stadnina koni Krzyża Świętego Obszar gminy z zalesieniami tworzy doskonałe warunki na wycieczki piesze, rowerowe, konne czy nordic walking i jogging kościół pw. rez. Rzeka Gołkowo św. Jana Nepomucena Drwęca rez. Szumny Zdrój im. K. Sulisławskiego Zieluń zabytkowy Park Wronka kościół filialny Księte pw. NMP Osiek J. Księte J. Kiełpińskie kościół pw. Kretki Małe Krzyża Świętego trójstyk województw Świedziebnia Kiełpiny

Janowo Krajobrazowy rez. Mszar Okalewko Płociczno Strzygi Kłuśno kościół pw. św. Andrzeja fot. Paweł Bielak Lubowidz Jezioro Sugajno - 35 ha Zimowy krajobraz gminy Brzozie

mapa turystyczna

mapa gminy szlaki turystyczne zdjęcia zabytków i atrakcji mapa okolic gminy

Muzeum Stowarzyszenia Brodnickiej Festyny, imprezy plenerowe Lawendowe Brzozie – Uroczysko Leźno Przepyszne ryby wędzone Agroturystyka nad jeziorem Sopień Sery – produkt lokalny Szopka Bożonarodzeniowa Alpaki Grupy Eksploracyjno-Poszukiwawczej pole lawendy w Brzoziu metodą naszych przodków

19°29’ 19°30’ 19°31’ 19°32’ 19°33’ 19°34’ Nowe Miasto Lubawskie 19°35’ 19°36’ Nad19°37’ Szosą 19°38’ 19°39’ 19°40’ 19°41’ 19°42’ 19°43’ rez. Bagno Mostki Wieś Kościelna Natura 2000 Mroczno PLH Ostoja Brodnicka Sugajenko

Lipowiec Brzoziak 53°21’

O K

N I

53°21’ Z N C T I D Ę Piaski B Z Ż Pod Polskie Brzozie

. R M U Welski K G Ławy . Zastawie M Drwęczne G

Natura 2000 Rabusiewo PLH Dolina

Drwęcy Park Wąs o kościół rez. Rzeka Brzozie pw. św. Jana Staw i Drwęca Chrzciciela g Lubawskie ro d g Krajobrazowy ie b e Stawek rz p ny

a

w głaz l o Jezioro an Je narzutowy pl z Szramowskie io Wybudowanie r o Kowalickie S u 53°20’ g a j

Szramowo n Sugajno

o 53°20’ i URSKIE) ŃSKO-MAZ OJ. WARMI POW. NOWOMIEJSKI (W Gospodarstwo ORSKIE) SKO-POM Rybackie Sugajno WOJ. KUJAW głaz POW. BRODNICKI ( Brzozie kościół pw. narzutowy Niepokalanego Poczęcia NMP

n pw. Wszystkich Zakątek historyczny muzeum w Wielkim Głęboczku Świętych Augustowo Pokrzydowo Boleszyn Masarnia Zespół kościół pw. św. Marcina Zespół dworsko-parkowy Brzozie Gospod. Wodno-Parkowy Wielki pasieczne Głęboczek Hotel a Kalchem ek cz bo Głę J. J Gabinet Terapii e myjnia O z 53°19’ N Wymalove Z Głęboczek i Pokrzydowo- IC Manualnej Kręgosłupa Maria Florkiewicz o B IE Vine Resort & SPA Serowarnia Ż Z r -Wybudowanie . O Głęboczek M Z o G R Ciastka B . kręgielnia F królewskie M Zajazd o 53°19’ G plenerowa Gospodarstwo Przy Kominku r

b agroturystyczne i

i Waldemar Karbowski n

n S u g a Stajnia jn i Głęboczek c Kępa a zabudowania Pod Leżno pałacowo-parkowe a r Sośno D S a c u G b i łowisko Mały ga Królewskie jn Miały jnica Kuligi ga Głęboczek głaz Su Głęboczek Topiele narzutowy D rw ę ca kurhan Kwaśne w Małym Głęboczku Jezioro Ostromierz Jeziorany r Jezioro Janow skie Sosno Mariany rez. Rzeka plaża Drwęca Ostromierz 15 Jez. w Blue Sopień Lakehouse

Janówko 53°18’

) )

E E I I

K K

S S

R R

Szerokie U Brodnicki O Z 53°18’ M A

O Agroturystyka M Agroturystyka P - - O Jajkowo Fraszka O nad Jeziorem Sopień K K S Pokrzywnia S Ń I ę W A M Wioska Tematyczna 150 J R U A „Początku Życia” K

. W J . J O Górznieńsko- O W ( W I (

I Cmentarz K C K I S

rodowy N W Zalesie D Abramowskich O O D Zembrze R A B I c . Z

W D Wielkie . O

P W Obelisk Goltza O a Leźno P 142 Park L u b w s k była kopalnia żwiru i Agroturystyka Wielkie Leźno y (Kislagry) Długi Jezioro Trepkowskie Agroturystyka Nad Jeziorem Ośrodek szkoleniowo- Kantyła Most Agroturystyka Pod Gruszą -wypoczynkowy UMK Jez. Małe Leźno Agroturystyka Maryśka Łowisko Małe Leźno Bachotek Hotel Cykada Wielkie 53°17’ restauracja i sala weselna Tor Offroadowy 4x4 grodzisko Agroturystyka Leźno Świecie średniowieczne Krajobrazowy Małe E

53°17’ I Z Leźno O A ] ruiny mostu Z K R Z kolejki wąskotorowej . B IC 124 N M T G R GM A Samin -Lidzbarski . BR . B ZO M ZIE G Agroturystyka G Smolne Brodnica M . B ,,Pod Kasztanem" RO Trepki DN ICA 131

D Pod Lipą. rw Agroturystyka Nowy Dwór ęca Natura 2000 Sa mio PLH Dolina nka głazy Drwęcy narzutowe Natura 2000 "Spiżarnia Obrazik Natura 2000 Pojezierza G PLH Dolina wyciąg tubingowy M. B RZO PLB Bagienna Brodnickiego" ZIE Drwęcy GM Madera Stajnia Leźno . LI Dolina Drwęcy DZB Iły Park Marek i Anna Michalak ARK G G M M Samin . . B B A kapliczka R R O Swojski T Wilamowo „OBRAZIK” D N wa Stajnia Behawiorystyka koni N I lejo chleb C ko K I linia 190 C Z ynna Małgorzata Horecka z a 53°16’ A K iec n n A Długi Most a ł B zioro Sam r Je iń y sk n ie i 53°16’ c Uroczysko Leźno 19°29’ 19°30’ 19°31’ a

stadnina koni 122 LEGENDA obszary rezerwatów granica gminy Brzozie przystanek autobusowy, stacja paliw skala 1:26 000 granice województw plac zabaw, siłownia 0 0,25 0,5 1 km granice powiatów poczta, bankomat, parking Piaseczenko Natura 2000 granice gmin 79 drogi krajowe plaża, łowisko PLH Ostoja Lidzbarska 964 drogi wojewódzkie parki kraobrazowe leśniczówka inne drogi Natura 2000 - obszar ptasi Radoszki Krajobrazowy urząd (gminy, miasta), szkoła drogi utwardzone Natura 2000 - obszar siedliskowy kościół pw. św. Wawrzyńca Kozieniec i Mikołaja, dzwonnica drogi gruntowe, ścieżki szlaki hotel, schronisko, inny nocleg turystyczne kolej piesze restauracja rzeki, potoki kościół, kościół zabytkowy, ośrodek zdrowia, apteka Dębowiec poziomice kościół drewniany Koziary grodzisko 544 (co 50 i 5 m) rez. Jar kaplica zabytkowa, kaplica

pomnik przyrody 544 53°15’ zabudowaniagrądowy (ożywionej /nieożywionej) Gutowo Cielęta dwór Grążawy 152 zabytkowy park, skała lasy inny zabytek, grodzisko Belfort 53°15’ Wybudowanie ogródki działkowe muzeum, świetlica wiejska punkt wysokościowy kościół pw. Radoszkowskie Łaszewo św. Marcina zbiorniki wodne, bagna Świerczynki Bartniczka Sarnia Wlecz cmentarz osobliwości natury, inny obiekt Góra

19°32’ Brodnica 19°33’ 19°34’ 19°35’ 19°36’ 19°37’ 19°38’ Lidzbark 19°39’ 19°40’ 19°41’ 19°42’ 19°43’