<<

115747Roma IntimaFrontST125597BlackIntimaFrontST125597CyanIntimaFrontST125597MagentaIntimaFrontST125597Yellow

0422903005008 16

115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1

kast opgeborgen (of verborgen!). (of opgeborgen kast

Archeologico Nazionale, Napels, in een gesloten gesloten een in Napels, Nazionale, Archeologico

ook gekend als Gabinetto Segreto van het Museo Museo het van Segreto Gabinetto als gekend ook

(kabinet van obscene objecten) objecten) obscene van (kabinet osceni Oggetti

Gabinetto degli degli Gabinetto het in werden stukken Deze

in Herculaneum en Pompeii werden opgegraven. opgegraven. werden Pompeii en Herculaneum in

in oktober 1819 onder leiding van Michele Arditi Arditi Michele van leiding onder 1819 oktober in De inventaris van de 102 erotische voorwerpen die die voorwerpen erotische 102 de van inventaris De ROMA INTIMA. LIEFDE, LIJF EN LUST EN LIJF LIEFDE, INTIMA. ROMA

11

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

115747_Roma Intima - Front - ST125597 - 14.01.2020 09:19:18 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105 115747Roma IntimaBackST125597BlackIntimaBackST125597CyanIntimaBackST125597MagentaIntimaBackST125597Yellow 0422903005009

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

‘YOU’VE GOT IT ALL WRONG’

DROWNERS, ‘YOU’VE GOT IT ALL WRONG’ (DROWNERS, 2014). ––––––––––––––––––– INLEIDING

ET OUDE ROME: PERVERTS’ PARADISE? en vloeide onder hun bewind geen bloed (en andere Op zaterdag 22 maart 2014 organiseerde lichaamssappen) bij liters van de paleistrappen? H Classici Lovanienses, de vereniging voor Het oude Rome, dat was toch niets anders dan seks, afgestudeerden klassieke talen en oude geschiede- drugs en rock-’n-roll? nis van de KU Leuven, een Romeinse avond in het ‘Sex sells!’ zegt men dan. En nog steeds is la vie Gallo-Romeins museum in Tongeren. In een mum sexuelle van die rare jongens, blutgeil und ganz toll. van tijd waren de 150 plaatsen uitverkocht, en het Misschien was dit ook de reden waarom u dit boek duurde niet lang tot ook de pers lucht kreeg van deze ter hand nam, leende uit de bibliotheek of misschien cena Romana (Romeins avondmaal). Net als tiental- zelfs stiekem gestolen of – God weet waar – gedown- len deelnemers aan de maaltijd stelden journalisten load hebt. Maar neen, u bent op zoek naar meerwaarde keer op keer de vraag of het er ‘decadent’ aan toe en u wilt meer dan alleen de vele vieze plaatjes bekij- zou gaan. In feite was dat codetaal waarmee men de ken die dit boek rijk is. U wilt weten hoe het werkelijk vraag verhulde of er iets pikants zou gebeuren die gesteld was met het intieme leven van de Romeinen. avond, en daarbij doelde men niet op de smaak van Welnu, voor u is dit boek bestemd, waarde lezer. de Romeinse gerechten. Zouden er slaven aanwezig zijn? En zouden Romadie uit de kleren gaan? En zou er – DOEL, OPZET EN INHOUD VAN DIT BOEK zo durfden sommigen te vragen – ook een ‘onoffici- In dit boek staat dus het intieme leven van de Romei- eel’ gedeelte zijn in een donkere kamer? Veel van die nen centraal, waarbij we ons geconcentreerd hebben vragen waren zonder twijfel geïnspireerd door boe- op de periode tussen de eerste eeuw v.Chr. en de ken, strips, tv-series en films waarin het Romeinse tweede eeuw n.Chr., grofweg drie eeuwen geschie- rijk in al zijn glorie – of decadentie – wordt voorge- denis. We kozen doelbewust voor deze eeuwen, niet steld. Was dat rijk geen paradijs voor perverse pedo-, alleen omdat ons voor die periode heel wat bronnen homo-, necro- en andere fielen? Zwaaiden daar geen ter beschikking staan, maar ook omdat het Romein- dolgedraaide keizers zoals Nero en Caligula de plak, se rijk toen op zijn hoogtepunt was. In deze tijd schreven de grootste en belangrijkste auteurs uit de Romeinse geschiedenis, zoals de redenaar Cicero, de intima Cupido en Psyche, olieverfschilderij, 1798. Door Gérard François. Musée du Louvre, Parijs. encyclopedist Plinius de Oudere, de historiografen Tacitus en Suetonius, de romanschrijvers Apuleius

115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1 15

115747_Roma Intima - Back - ST125597 - 14.01.2020 09:19:19 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105 115747Roma IntimaBackST125597BlackIntimaBackST125597CyanIntimaBackST125597MagentaIntimaBackST125597Yellow 0422903005009

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

bert gevaert & johan mattelaer

RomaLIEFDE, LIJF EN LUST

intimaSterck & De Vreese 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1

115747_Roma Intima - Back - ST125597 - 14.01.2020 09:19:19 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105

115747Roma IntimaFrontST125597BlackIntimaFrontST125597CyanIntimaFrontST125597MagentaIntimaFrontST125597Yellow

0422903005008 13

115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1

Rheinisches Landesmuseum, Trier Landesmuseum, Rheinisches

Zühmer Thomas Zühmer

Archeologisch Museum, Oudenburg Museum, Archeologisch

waarnemend cultuurfunctionaris, Romeins Romeins cultuurfunctionaris, waarnemend

Wouter D’Haeze Wouter

Collezione, Archeologisch Museum, Napels Museum, Archeologisch Collezione,

responsabile e conservatore Capo delle delle Capo conservatore e responsabile

Valeria Sampaolo Valeria

uroloog, Naples uroloog,

Renato Jungano Renato

uroloog, Antwerpen uroloog,

Philip Van Kerrebroeck Van Philip

nefroloog, Brugge nefroloog,

Boelaert Johan

uroloog, New York New uroloog,

Jennifer R. Hill R. Jennifer [email protected]

Antwerpen en Manchester en Antwerpen [email protected]

professor oude Geschiedenis en Latijn, Latijn, en Geschiedenis oude professor

Christian Laes Christian www.sterckendevreese.nl

archeoloog, Universiteit van Lissabon van Universiteit archeoloog,

Carlos Pereira Carlos 20 leafdesdichten en in liet fan wanhoop bv wanhoop fan liet in en leafdesdichten 20

Brussel Sterck & De Vreese is onderdeel van onderdeel is Vreese De & Sterck

directeur Koninklijke Musea voor Kunsten Geschiedenis, Geschiedenis, Kunsten voor Musea Koninklijke directeur

Alexandra De Poorter De Alexandra

Dank aan Dank Uitgeverij Sterck & De Vreese. De & Sterck Uitgeverij

doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met met nemen te op contact verzocht wordt gelden, doen

680|683 nur Aan hen die desondanks menen alsnog rechten te kunnen kunnen te rechten alsnog menen desondanks die hen Aan

978 90 5615 582 7 582 5615 90 978 isbn de in deze uitgave opgenomen illustraties te achterhalen. achterhalen. te illustraties opgenomen uitgave deze in de

De uitgeverij heeft ernaar gestreefd alle copyrights van van copyrights alle gestreefd ernaar heeft uitgeverij De

Pascal Simon. Musée du Louvre, Parijs. Louvre, du Musée Simon. Pascal [email protected].

Olieverfschilderij, 1798. Door Gérard François François Gérard Door 1798. Olieverfschilderij, 234, 8400 AE Gorredijk, Nederland Nederland Gorredijk, AE 8400 234,

bekend als Psyche krijgt haar eerste kus. kus. eerste haar krijgt Psyche als bekend toestemming van Uitgeverij Sterck & De Vreese, postbus postbus Vreese, De & Sterck Uitgeverij van toestemming

Cupido en Psyche, ook ook Psyche, en Cupido Omslagbeeld andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke schriftelijke voorafgaande zonder manier, andere

Jelle F. Post F. Jelle Boekverzorging mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige enige op of opnamen fotokopieën, door mechanisch,

Jelle F. Post Post F. Jelle Omslagontwerp in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, elektronisch, hetzij wijze, enige op of vorm enige in

geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt gemaakt openbaar of gegevensbestand, geautomatiseerd

Sterck & De Vreese De & Sterck mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een een in opgeslagen vermenigvuldigd, worden mag © 2020 Bert Gevaert & Johan J. Mattelaer | | Mattelaer J. Johan & Gevaert Bert 2020 © Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave uitgave deze uit Niets voorbehouden. rechten Alle

11

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

115747_Roma Intima - Front - ST125597 - 14.01.2020 09:19:18 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105 115747Roma IntimaFrontST125597BlackIntimaFrontST125597CyanIntimaFrontST125597MagentaIntimaFrontST125597Yellow 0422903005008 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1 1

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

Procul hinc, procul este, severae! Weg van hier, weg van hier, preutse sulletjes! OVIDIUS, LIEFDESGEDICHTEN II, 1, 3

Amor en Psyche, olieverfschilderij, 1817. Door Picot François Eduoard. Musée du Louvre, Parijs.

115747_Roma Intima - Front - ST125597 - 14.01.2020 09:19:18 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105

115747Roma IntimaBackST125597BlackIntimaBackST125597CyanIntimaBackST125597MagentaIntimaBackST125597Yellow

0422903005009

11

72 Testis unus, testis nullus testis unus, Testis 72

133 De tederheid van het kussen het van tederheid De 133

71 Stenen hermespenissen Stenen 71 , Oxford, 2017. Oxford, , Curiosities Byzantine of Cabinet A A., Kaldellis – 4

Oxford, 2017. Oxford, Curiosities, Medical Ancient of Cabinet A C., J. McKeown 2013; Oxford, Curiosities,

ontstaan van de porno-industrie de van ontstaan

70 Priapus in beeld in Priapus 70 Oxford, 2010; McKeown J. C., A Cabinet of Greek Greek of Cabinet A C., J. McKeown 2010; Oxford, Curiosities, Roman of Cabinet A C., J. McKeown – 3

in RE 22.1, k. 235-240, 1952. 235-240, k. 22.1, RE in Porde, Art. L., Radermacher – 2

131 Een Italiaanse Kama Sutra en het het en Sutra Kama Italiaanse Een 131

68 Priapus: de lullenkampioen de Priapus: 68

122, Gent, 2019. 2019. Gent, 122, identiteit, Over Bart, Wever De – 1

68 De allergrootste lul van Rome van lul allergrootste De 68

(SEKS, IN AL ZIJN VORMEN EN KLEUREN) EN VORMEN ZIJN AL IN (SEKS,

64 Piemels, overal piemels overal Piemels, 64

5

LET’S TALK ABOUT SEX, BABY BABY SEX, ABOUT TALK LET’S

62 De gevleugelde fallus en fallusamuletten en fallus gevleugelde De 62

60 …tot een gedicht voor een (kanarie)pietje een voor gedicht een …tot 60

60 Van fallus tot fluit… tot fallus Van 60 124 Beknopte bibliografie Beknopte 124

57 Size does matter does Size 57 2 Echtscheiding 122

55 Het verdriet van een meisje een van verdriet Het 55 120 Overspel en de straffen op overspel op straffen de en Overspel 120

118 Een gelukkig huwelijk? gelukkig Een 118

(IN DE BAN VAN DE FALLUS) DE VAN BAN DE (IN 116 Kinderen, de juwelen van een vrouw een van juwelen de Kinderen, 116

2

DON’T WANT NO SHORT MAN MAN DICK SHORT NO WANT DON’T 115 Een romantische huwelijksnacht? romantische Een 115

112 De mooiste dag van je leven je van dag mooiste De 112

hedendaagse, westerse huwelijk westerse hedendaagse,

110 Verschillen tussen het Romeinse en het het en Romeinse het tussen Verschillen 110 Beknopte bibliografie Beknopte 49

pudicitia van incarnatie als maagden Vestaalse 109 Een woord van troost van woord Een 49

van de ideale vrouw ideale de van 47 De lelijkheid van oude vrouwen oude van lelijkheid De 47

, hét richtsnoer in het leven leven het in richtsnoer hét , Pudor 108 6 Afknappers 46

een heilige heldin heilige een 46 Een verzorgde mond verzorgde Een 46

107 Een inspirerende zelfdoding door door zelfdoding inspirerende Een 107 45 Lichaamsgeur en parfum en Lichaamsgeur 45

44 Puur natuur? Puur 44

(HUWELIJK, OVERSPEL EN ECHTSCHEIDING) EN OVERSPEL (HUWELIJK,

3 Make-up 43

AND CARRIAGE CARRIAGE AND

42 Andere lichaamsbeharing Andere 42 een een Altertumswissenschaft classischen der cyclopädie History, University of Manchester (UK) Manchester of University History,

GO TOGETHER LIKE A HORSE HORSE A LIKE TOGETHER GO

0 Wenkbrauwen 40

Paulys Realen- Paulys eerbiedwaardige de in werd 1952 In Christian Laes, Professor of Ancient Ancient of Professor Laes, Christian

4

LOVE AND MARRIAGE, THEY THEY MARRIAGE, AND LOVE

39 Lonkende lokken Lonkende 39

34 Een huid als sneeuw of zo zwart als roet? als zwart zo of sneeuw als huid Een 34 van verandering en continuïteit. en verandering van

101 Beknopte bibliografie Beknopte 101 31 Billen en de zone daartussen zone de en Billen 31 verrast, in een spel van herkenning en verbijstering, verbijstering, en herkenning van spel een in verrast, niet wat je denkt dat er staat.” er dat denkt je wat niet

0 Homohuwelijk 100 leving te doorgronden. Dat de oudheid steeds weer weer steeds oudheid de Dat doorgronden. te leving tot ontdekken en denken. “Kijk en lees maar, er staat staat er maar, lees en “Kijk denken. en ontdekken tot 31 Een mooi handje vol handje mooi Een 31

99 Afkeer van wie afwijkt wie van Afkeer 99 banale zaken heel relevant zijn om de antieke samen- antieke de om zijn relevant heel zaken banale de manier zetten Gevaert en Mattelaer hun lezers aan aan lezers hun Mattelaer en Gevaert zetten manier de 27 Algemene kenmerken van het ideale lichaam ideale het van kenmerken Algemene 27

96 Nichten met naam met Nichten 96 noodzakelijk beter) werd ingevuld. Dat schijnbaar schijnbaar Dat ingevuld. werd beter) noodzakelijk heid subtiel anders blijken te zijn. Op een uitdagen- een Op zijn. te blijken anders subtiel heid 25 Een moment van schaamte van moment Een 25

93 Hermafrodieten, het derde geslacht? geslacht? derde het Hermafrodieten, 93 in de Romeinse oudheid heel anders (en zeker niet niet zeker (en anders heel oudheid Romeinse de in Meer dan eens zal wat herkenbaar lijkt, in werkelijk- in lijkt, herkenbaar wat zal eens dan Meer

93 Vrijwillige castratie en travestie en castratie Vrijwillige 93 gewezen dat wat herkenbaar en hedendaags lijkt, lijkt, hedendaags en herkenbaar wat dat gewezen warm aan te bevelen. bevelen. te aan warm Intima Roma intrigerende eens (ROMEINSE SCHOONHEIDSIDEALEN … EN LELIJKHEID) EN … SCHOONHEIDSIDEALEN (ROMEINSE

werpen belichten. Voortdurend wordt de lezer erop erop lezer de wordt Voortdurend belichten. werpen Op mijn beurt aarzel ik niet de lectuur van het even- het van lectuur de niet ik aarzel beurt mijn Op 90 De eunuch als ultieme verwijfde man verwijfde ultieme als eunuch De 90 WONDERFUL TONIGHT TONIGHT WONDERFUL

1 auteurs op een speelse manier heel serieuze onder- serieuze heel manier speelse een op auteurs 87 Kenmerken van een mannelijke vrouw mannelijke een van Kenmerken 87 AND I SAY YES, YOU LOOK LOOK YOU YES, SAY I AND

Wie aan de lectuur begint, zal algauw merken dat de de dat merken algauw zal begint, lectuur de aan Wie te noemen. noemen. te delightful often and intriguing dotes 87 Kenmerken van een verwijfde man verwijfde een van Kenmerken 87

hebben niet geaarzeld deze verzamelingen van anek- van verzamelingen deze geaarzeld niet hebben 86 Passieve en actieve seksualiteit actieve en Passieve 86

23 Algemene bibliografie Algemene 23

– recensenten recensenten – nommeerde Oxford University Press University Oxford nommeerde planting – worden georganiseerd.” georganiseerd.” worden – planting

85 Van sodomiet en uraniër naar homo naar uraniër en sodomiet Van 85

3 1

20 De problematiek van Romeinse bronnen Romeinse van problematiek De 20

tel van nu reeds vier succesvolle boeken bij het gere- het bij boeken succesvolle vier reeds nu van tel manier waarop seksuele relaties – en dus de voort- de dus en – relaties seksuele waarop manier 83 Een controversiële drinkbeker controversiële Een 83

15 Doel, opzet en inhoud van dit boek dit van inhoud en opzet Doel, 15

- onderti de is Facts Surprising and Tales Strange gezien. leven, en de kans is groot dat hij of zij zal zeggen: de de zeggen: zal zij of hij dat groot is kans de en leven,

14 Het oude Rome: pervert’s paradise? pervert’s Rome: oude Het 14

(LESBISCH, HOMO, BISEKSUEEL EN TRANSGENDER) EN BISEKSUEEL HOMO, (LESBISCH, historisch gegeven dat te vaak over het hoofd werd werd hoofd het over vaak te dat gegeven historisch antropoloog wat de basis is van elk menselijk samen- menselijk elk van is basis de wat antropoloog

(INLEIDING)

3

SING IF YOU’RE GLAD TO BE GAY BE TO GLAD YOU’RE IF SING van het fenomeen in ruim zestig jaar: een cultuur- een jaar: zestig ruim in fenomeen het van politicus onlangs aldus verwoordde: “Vraag aan een een aan “Vraag verwoordde: aldus onlangs politicus

0

YOU’VE GOT IT ALL WRONG WRONG ALL IT GOT YOU’VE

is wat hier voorligt de meest uitvoerige behandeling behandeling uitvoerige meest de voorligt hier wat is dagelijks hebben ervaren wat een bekend Vlaams Vlaams bekend een wat ervaren hebben dagelijks

Bij mijn weten weten mijn Bij schaamte van scheten” betitelden. scheten” van schaamte in de medische praktijk moeten beide heren haast haast heren beide moeten praktijk medische de in

2

gaat van wat Gevaert en Mattelaer plastischer als “de “de als plastischer Mattelaer en Gevaert wat van gaat cultuur in de ruimste zin van het woord. Op reis of of reis Op woord. het van zin ruimste de in cultuur

77 Beknopte bibliografie Beknopte 77

beseffen dat het om een uitvoerige behandeling behandeling uitvoerige een om het dat beseffen zijn voor hem nauw verweven met religie, kunst en en kunst religie, met verweven nauw hem voor zijn

76 Een Romeinse penispiercing? Romeinse Een 76

. Alleen ingewijde lezers lezers ingewijde Alleen . porde titel de onder ceerd, de eeuwen heen bestonden. Seksualiteit en erotiek erotiek en Seksualiteit bestonden. heen eeuwen de

75 Ongedaan maken van besnijdenis van maken Ongedaan 75

omstandig lemma vol geleerde referenties gepubli- referenties geleerde vol lemma omstandig vertrouwd met opvattingen over seks zoals die door door die zoals seks over opvattingen met vertrouwd 10 VOORWOORD 75 Romeinse afkeer van besnijdenis van afkeer Romeinse 75

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1

115747_Roma Intima - Back - ST125597 - 14.01.2020 09:19:19 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105

115747Roma IntimaBackST125597BlackIntimaBackST125597CyanIntimaBackST125597MagentaIntimaBackST125597Yellow

0422903005009

10

(SEKS TOT IN DE DOOD) DE IN TOT (SEKS

door songteksten en titels uit de wereld van de pop- de van wereld de uit titels en songteksten door loog en kunstverzamelaar is Johan Mattelaer grondig grondig Mattelaer Johan is kunstverzamelaar en loog

213 Beknopte bibliografie Beknopte 213

forever be, eternally eternally be, forever

van de titels hebben beide auteurs zich laten leiden leiden laten zich auteurs beide hebben titels de van culturen ongetwijfeld verrijkt en verruimd. Als uro- Als verruimd. en verrijkt ongetwijfeld culturen

210 Der Teufel steckt im Detail (Nietzsche) Detail im steckt Teufel Der 210

214 It will always be you and me, me, and you be always will It 214

merkwaardige sectie over flatulentie. Bij de keuze keuze de Bij flatulentie. over sectie merkwaardige ervaring in Mongolië heeft zijn kijk op ‘vreemde’ ‘vreemde’ op kijk zijn heeft Mongolië in ervaring

207 Het penseel van de liefde de van penseel Het 207

(SEKSMANIAKKEN)

nog een portie Romeinse toilethumor, inclusief een een inclusief toilethumor, Romeinse portie een nog vaert van vele markten thuis: zijn antropologische antropologische zijn thuis: markten vele van vaert

204 Vogelen voor Venus voor Vogelen 204

190 She’s a maniac maniac a She’s 190

cataloog van seks in al zijn vormen en kleuren volgt volgt kleuren en vormen zijn al in seks van cataloog Als immer nieuwsgierig cultuurhistoricus is Ge- is cultuurhistoricus nieuwsgierig immer Als

202 Wulpse nimfen en bacchanten en nimfen Wulpse 202

(AFRODISIACA)

onze voor- of afkeuren; en na een een overvloedige overvloedige een een na en afkeuren; of voor- onze contextualiseren en naar de huidige tijd te vertalen. vertalen. te tijd huidige de naar en contextualiseren

196 Bacchus, de gore en obscene dronkaard obscene en gore de Bacchus, 196 158 She drives me crazy crazy me drives She 158

deel ervan) blijken verbazingwekkend parallel met met parallel verbazingwekkend blijken ervan) deel als geen ander de ‘weerbarstige’ antieke teksten te te teksten antieke ‘weerbarstige’ de ander geen als

(GEBOORTEBEPERKING)

Paris van 1847 van Paris

schoonheidsidealen (en de obsessie met het tegen- het met obsessie de (en schoonheidsidealen stevige portie literaire theorie omvatte, weet Gevaert Gevaert weet omvatte, theorie literaire portie stevige

condom on your willy willy your on condom

de Salon Le op decadentie en wellust Antieke 195

gender prijken vrolijk in de inhoudstafel; Romeinse Romeinse inhoudstafel; de in vrolijk prijken gender mentaliteitsgeschiedenis, met een doctoraat dat een een dat doctoraat een met mentaliteitsgeschiedenis,

126 Hey you. Don’t be silly, put a a put silly, be Don’t you. Hey 126

categorieën als lesbisch, homo, biseksueel en trans- en biseksueel homo, lesbisch, als categorieën dacht en weloverwogen. Gepromoveerd op Romeinse Romeinse op Gepromoveerd weloverwogen. en dacht

LATERE EUROPESE KUNST) EUROPESE LATERE (OBSCENE GRAFFITI) GRAFFITI) (OBSCENE

en herkenning gaan alle remmen los. Moderne Moderne los. remmen alle gaan herkenning en de opzet van Bert Gevaert en Johan Mattelaer door- Mattelaer Johan en Gevaert Bert van opzet de

(ARS ROMANA IMPUDICA IN DE DE IN IMPUDICA ROMANA (ARS 102 You sexy motherfucker motherfucker sexy You 102

wingen grondig lak hebben. In een orgie van lust lust van orgie een In hebben. lak grondig wingen Schijn bedriegt. Bij nader inzicht blijken de keuze en en keuze de blijken inzicht nader Bij bedriegt. Schijn

LOOKING GOOD GOOD LOOKING (OBSCENE TAAL EN PORNOGRAFIE) EN TAAL (OBSCENE

aan deze methodologische waarschu- methodologische deze aan Intima Roma 7

SHE’S A MODEL AND SHE’S SHE’S AND MODEL A SHE’S these pictures of you you of pictures these

Op het eerste gezicht lijkt het alsof de auteurs van van auteurs de alsof het lijkt gezicht eerste het Op citeren. En ook wel, het aantal jaren op mijn teller. mijn op jaren aantal het wel, ook En citeren.

78 I’ve been looking so long at at long so looking been I’ve 78

zekere schroom weerhoudt me ervan voorbeelden te te voorbeelden ervan me weerhoudt schroom zekere

(SEXY LINGERIE) (SEXY

189 Beknopte bibliografie Beknopte 189

niet wat je denkt dat er staat.” er dat denkt je wat niet arsenaal bij rappers: berucht, jong en succesvol. Een Een succesvol. en jong berucht, rappers: bij arsenaal

50 I wanna be your underwear underwear your be wanna I 50

en rond het badhuis het rond en

toeschouwer erin wil zien. “Kijk en lees maar, er staat staat er maar, lees en “Kijk zien. wil erin toeschouwer daag wil choqueren met songteksten, vindt een rijk rijk een vindt songteksten, met choqueren wil daag

188 Zien en gezien worden én meer in in meer én worden gezien en Zien 188

iets heel anders verbeelden dan een hedendaagse hedendaagse een dan verbeelden anders heel iets bliek kan bereiken, is maar zeer de vraag. Wie van- Wie vraag. de zeer maar is bereiken, kan bliek

VLUGGERTJES

187 Of baden in smurrie? in baden Of 187 logie of innerlijke beleving. Waar afbeeldingen vaak vaak afbeeldingen Waar beleving. innerlijke of logie te. Of je met een dergelijke verwijzing een jong pu- jong een verwijzing dergelijke een met je Of te.

183 Baden in schoonheid in Baden 183 putatie steeds weer de bovenhand krijgen op psycho- op krijgen bovenhand de weer steeds putatie Mieke Vogels in de tijd toen Groen nog Agalev heet- Agalev nog Groen toen tijd de in Vogels Mieke

181 Aambeien en constipatie en Aambeien 181 wij er doorgaans mee verbinden. Waar status en re- en status Waar verbinden. mee doorgaans er wij tense aids-preventie en 'zet hem op'-campagnes van van op'-campagnes hem 'zet en aids-preventie tense

De schaamte van scheten van schaamte De 179 den en concepten heel andere inhouden dekken dan dan dekken inhouden andere heel concepten en den 1994. Het roept reminiscenties op aan jaren van in- van jaren aan op reminiscenties roept Het 1994.

178 ‘Piskijken’ of uroscopie uroscopie of ‘Piskijken’ 178 dat dit bij uitstek een ‘moeilijk’ thema is. Waar woor- Waar is. thema ‘moeilijk’ een uitstek bij dit dat Belgische meidengroep Def Dames Dope alweer uit uit alweer Dope Dames Def meidengroep Belgische

175 Urine wast witter dan wit! dan witter wast Urine 175 en erotiek behandel. Om er vervolgens op te wijzen wijzen te op vervolgens er Om behandel. erotiek en van de de van willy your on condom a put silly, be Don’t reltje

Pissen in potten of plassen in het wild? het in plassen of potten in Pissen 174 D nis van de oudheid voor het eerst het onderwerp seks seks onderwerp het eerst het voor oudheid de van nis of negentig van de vorige eeuw. Zo dateert het pa- het dateert Zo eeuw. vorige de van negentig of

171 Humor op het toilet en toilethumor en toilet het op Humor 171 ten wanneer ik tijdens de colleges geschiede- colleges de tijdens ik wanneer ten van de geciteerde songs behoort tot de jaren tachtig tachtig jaren de tot behoort songs geciteerde de van

167 Samen gezellig op het toilet het op gezellig Samen 167 niet onderdrukte lachtijd gun ik mijn studen- mijn ik gun lachtijd onderdrukte niet jaren op de teller hebben, want veruit het merendeel merendeel het veruit want hebben, teller de op jaren

kakken en pissen en kakken ertig seconden. Zoveel roezemoes- of al dan dan al of roezemoes- Zoveel seconden. ertig muziek. Hun keuzes bewijzen dat ze al een aantal aantal een al ze dat bewijzen keuzes Hun muziek.

166 Van defeceren en urineren naar naar urineren en defeceren Van 166

163 De plassende putto plassende De 163

(TOILETBEZOEK EN INTIEME HYGIËNE) INTIEME EN (TOILETBEZOEK

6 LET IT GO GO IT LET

ANDERS?

157 Beknopte bibliografie Beknopte 157

OF SUBTIEL SUBTIEL OF

155 Heel vreemde voorkeuren: dieren voorkeuren: vreemde Heel 155

150 Vreemde voorkeuren: groepsseks voorkeuren: Vreemde 150 150 Vreemde voorkeuren: dwergen voorkeuren: Vreemde 150

HERKENBAAR HERKENBAAR

4 Sekssymbolen 148

148 Master and servant and Master 148

145 Betaalde liefde Betaalde 145

VERRADERLIJK VERRADERLIJK

EN TEKSTEN EN

145 To dildo or not to dildo to not or dildo To 145

222 222 LIJST VAN KLASSIEKE AUTEURS AUTEURS KLASSIEKE VAN LIJST

142 Orale seks: , en cunnilingus en irrumatio fellatio, seks: Orale 142

140 Anale seks Anale 140 –––––––––––––––––––

139 Vrouwelijk genot of seks onder dwang? onder seks of genot Vrouwelijk 139 (CONCLUSIE) 219 219

138 Variaties op een thema een op Variaties 138

DIFFERENT, ME AND YOU YOU AND ME DIFFERENT, VOORWOORD VOORWOORD

8

3 Masturbatie 135 SO WE’RE REALLY NOT THAT THAT NOT REALLY WE’RE SO 134 Seks altijd en overal? en altijd Seks 134

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1 115747__Roma

115747_Roma Intima - Back - ST125597 - 14.01.2020 09:19:19 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105 115747Roma IntimaFrontST125597BlackIntimaFrontST125597CyanIntimaFrontST125597MagentaIntimaFrontST125597Yellow 0422903005008 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1 1

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

Amor en Psyche, olieverfschilderij, 1767-1771, door Lagrenée Louis Jean François (1725-1805), National Museum, Stockholm. 9

115747_Roma Intima - Front - ST125597 - 14.01.2020 09:19:18 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105 115747Roma IntimaFrontST125597BlackIntimaFrontST125597CyanIntimaFrontST125597MagentaIntimaFrontST125597Yellow 0422903005008 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1 1

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

Amor en Psyche, olieverfschilderij, 1767-1771, door Lagrenée Louis Jean François (1725-1805), National Museum, Stockholm. 9

115747_Roma Intima - Front - ST125597 - 14.01.2020 09:19:18 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105

115747Roma IntimaBackST125597BlackIntimaBackST125597CyanIntimaBackST125597MagentaIntimaBackST125597Yellow

0422903005009

10

(SEKS TOT IN DE DOOD) DE IN TOT (SEKS

door songteksten en titels uit de wereld van de pop- de van wereld de uit titels en songteksten door loog en kunstverzamelaar is Johan Mattelaer grondig grondig Mattelaer Johan is kunstverzamelaar en loog

213 Beknopte bibliografie Beknopte 213

forever be, eternally eternally be, forever

van de titels hebben beide auteurs zich laten leiden leiden laten zich auteurs beide hebben titels de van culturen ongetwijfeld verrijkt en verruimd. Als uro- Als verruimd. en verrijkt ongetwijfeld culturen

210 Der Teufel steckt im Detail (Nietzsche) Detail im steckt Teufel Der 210

214 It will always be you and me, me, and you be always will It 214

merkwaardige sectie over flatulentie. Bij de keuze keuze de Bij flatulentie. over sectie merkwaardige ervaring in Mongolië heeft zijn kijk op ‘vreemde’ ‘vreemde’ op kijk zijn heeft Mongolië in ervaring

207 Het penseel van de liefde de van penseel Het 207

(SEKSMANIAKKEN)

nog een portie Romeinse toilethumor, inclusief een een inclusief toilethumor, Romeinse portie een nog vaert van vele markten thuis: zijn antropologische antropologische zijn thuis: markten vele van vaert

204 Vogelen voor Venus voor Vogelen 204

190 She’s a maniac maniac a She’s 190

cataloog van seks in al zijn vormen en kleuren volgt volgt kleuren en vormen zijn al in seks van cataloog Als immer nieuwsgierig cultuurhistoricus is Ge- is cultuurhistoricus nieuwsgierig immer Als

202 Wulpse nimfen en bacchanten en nimfen Wulpse 202

(AFRODISIACA)

onze voor- of afkeuren; en na een een overvloedige overvloedige een een na en afkeuren; of voor- onze contextualiseren en naar de huidige tijd te vertalen. vertalen. te tijd huidige de naar en contextualiseren

196 Bacchus, de gore en obscene dronkaard obscene en gore de Bacchus, 196 158 She drives me crazy crazy me drives She 158

deel ervan) blijken verbazingwekkend parallel met met parallel verbazingwekkend blijken ervan) deel als geen ander de ‘weerbarstige’ antieke teksten te te teksten antieke ‘weerbarstige’ de ander geen als

(GEBOORTEBEPERKING)

Paris van 1847 van Paris

schoonheidsidealen (en de obsessie met het tegen- het met obsessie de (en schoonheidsidealen stevige portie literaire theorie omvatte, weet Gevaert Gevaert weet omvatte, theorie literaire portie stevige

condom on your willy willy your on condom

de Salon Le op decadentie en wellust Antieke 195

gender prijken vrolijk in de inhoudstafel; Romeinse Romeinse inhoudstafel; de in vrolijk prijken gender mentaliteitsgeschiedenis, met een doctoraat dat een een dat doctoraat een met mentaliteitsgeschiedenis,

126 Hey you. Don’t be silly, put a a put silly, be Don’t you. Hey 126

categorieën als lesbisch, homo, biseksueel en trans- en biseksueel homo, lesbisch, als categorieën dacht en weloverwogen. Gepromoveerd op Romeinse Romeinse op Gepromoveerd weloverwogen. en dacht

LATERE EUROPESE KUNST) EUROPESE LATERE (OBSCENE GRAFFITI) GRAFFITI) (OBSCENE

en herkenning gaan alle remmen los. Moderne Moderne los. remmen alle gaan herkenning en de opzet van Bert Gevaert en Johan Mattelaer door- Mattelaer Johan en Gevaert Bert van opzet de

(ARS ROMANA IMPUDICA IN DE DE IN IMPUDICA ROMANA (ARS 102 You sexy motherfucker motherfucker sexy You 102

wingen grondig lak hebben. In een orgie van lust lust van orgie een In hebben. lak grondig wingen Schijn bedriegt. Bij nader inzicht blijken de keuze en en keuze de blijken inzicht nader Bij bedriegt. Schijn

LOOKING GOOD GOOD LOOKING (OBSCENE TAAL EN PORNOGRAFIE) EN TAAL (OBSCENE

aan deze methodologische waarschu- methodologische deze aan Intima Roma 7

SHE’S A MODEL AND SHE’S SHE’S AND MODEL A SHE’S these pictures of you you of pictures these

Op het eerste gezicht lijkt het alsof de auteurs van van auteurs de alsof het lijkt gezicht eerste het Op citeren. En ook wel, het aantal jaren op mijn teller. mijn op jaren aantal het wel, ook En citeren.

78 I’ve been looking so long at at long so looking been I’ve 78

zekere schroom weerhoudt me ervan voorbeelden te te voorbeelden ervan me weerhoudt schroom zekere

(SEXY LINGERIE) (SEXY

189 Beknopte bibliografie Beknopte 189

niet wat je denkt dat er staat.” er dat denkt je wat niet arsenaal bij rappers: berucht, jong en succesvol. Een Een succesvol. en jong berucht, rappers: bij arsenaal

50 I wanna be your underwear underwear your be wanna I 50

en rond het badhuis het rond en

toeschouwer erin wil zien. “Kijk en lees maar, er staat staat er maar, lees en “Kijk zien. wil erin toeschouwer daag wil choqueren met songteksten, vindt een rijk rijk een vindt songteksten, met choqueren wil daag

188 Zien en gezien worden én meer in in meer én worden gezien en Zien 188

iets heel anders verbeelden dan een hedendaagse hedendaagse een dan verbeelden anders heel iets bliek kan bereiken, is maar zeer de vraag. Wie van- Wie vraag. de zeer maar is bereiken, kan bliek

VLUGGERTJES

187 Of baden in smurrie? in baden Of 187 logie of innerlijke beleving. Waar afbeeldingen vaak vaak afbeeldingen Waar beleving. innerlijke of logie te. Of je met een dergelijke verwijzing een jong pu- jong een verwijzing dergelijke een met je Of te.

183 Baden in schoonheid in Baden 183 putatie steeds weer de bovenhand krijgen op psycho- op krijgen bovenhand de weer steeds putatie Mieke Vogels in de tijd toen Groen nog Agalev heet- Agalev nog Groen toen tijd de in Vogels Mieke

181 Aambeien en constipatie en Aambeien 181 wij er doorgaans mee verbinden. Waar status en re- en status Waar verbinden. mee doorgaans er wij tense aids-preventie en 'zet hem op'-campagnes van van op'-campagnes hem 'zet en aids-preventie tense

De schaamte van scheten van schaamte De 179 den en concepten heel andere inhouden dekken dan dan dekken inhouden andere heel concepten en den 1994. Het roept reminiscenties op aan jaren van in- van jaren aan op reminiscenties roept Het 1994.

178 ‘Piskijken’ of uroscopie uroscopie of ‘Piskijken’ 178 dat dit bij uitstek een ‘moeilijk’ thema is. Waar woor- Waar is. thema ‘moeilijk’ een uitstek bij dit dat Belgische meidengroep Def Dames Dope alweer uit uit alweer Dope Dames Def meidengroep Belgische

175 Urine wast witter dan wit! dan witter wast Urine 175 en erotiek behandel. Om er vervolgens op te wijzen wijzen te op vervolgens er Om behandel. erotiek en van de de van willy your on condom a put silly, be Don’t reltje

Pissen in potten of plassen in het wild? het in plassen of potten in Pissen 174 D nis van de oudheid voor het eerst het onderwerp seks seks onderwerp het eerst het voor oudheid de van nis of negentig van de vorige eeuw. Zo dateert het pa- het dateert Zo eeuw. vorige de van negentig of

171 Humor op het toilet en toilethumor en toilet het op Humor 171 ten wanneer ik tijdens de colleges geschiede- colleges de tijdens ik wanneer ten van de geciteerde songs behoort tot de jaren tachtig tachtig jaren de tot behoort songs geciteerde de van

167 Samen gezellig op het toilet het op gezellig Samen 167 niet onderdrukte lachtijd gun ik mijn studen- mijn ik gun lachtijd onderdrukte niet jaren op de teller hebben, want veruit het merendeel merendeel het veruit want hebben, teller de op jaren

kakken en pissen en kakken ertig seconden. Zoveel roezemoes- of al dan dan al of roezemoes- Zoveel seconden. ertig muziek. Hun keuzes bewijzen dat ze al een aantal aantal een al ze dat bewijzen keuzes Hun muziek.

166 Van defeceren en urineren naar naar urineren en defeceren Van 166

163 De plassende putto plassende De 163

(TOILETBEZOEK EN INTIEME HYGIËNE) INTIEME EN (TOILETBEZOEK

6 LET IT GO GO IT LET

ANDERS?

157 Beknopte bibliografie Beknopte 157

OF SUBTIEL SUBTIEL OF

155 Heel vreemde voorkeuren: dieren voorkeuren: vreemde Heel 155

150 Vreemde voorkeuren: groepsseks voorkeuren: Vreemde 150 150 Vreemde voorkeuren: dwergen voorkeuren: Vreemde 150

HERKENBAAR HERKENBAAR

4 Sekssymbolen 148

148 Master and servant and Master 148

145 Betaalde liefde Betaalde 145

VERRADERLIJK VERRADERLIJK

EN TEKSTEN EN

145 To dildo or not to dildo to not or dildo To 145

222 222 LIJST VAN KLASSIEKE AUTEURS AUTEURS KLASSIEKE VAN LIJST

142 Orale seks: fellatio, irrumatio en cunnilingus en irrumatio fellatio, seks: Orale 142

140 Anale seks Anale 140 –––––––––––––––––––

139 Vrouwelijk genot of seks onder dwang? onder seks of genot Vrouwelijk 139 (CONCLUSIE) 219 219

138 Variaties op een thema een op Variaties 138

DIFFERENT, ME AND YOU YOU AND ME DIFFERENT, VOORWOORD VOORWOORD

8

3 Masturbatie 135 SO WE’RE REALLY NOT THAT THAT NOT REALLY WE’RE SO 134 Seks altijd en overal? en altijd Seks 134

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1

115747_Roma Intima - Back - ST125597 - 14.01.2020 09:19:19 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105

115747Roma IntimaBackST125597BlackIntimaBackST125597CyanIntimaBackST125597MagentaIntimaBackST125597Yellow

0422903005009

11

72 Testis unus, testis nullus testis unus, Testis 72

133 De tederheid van het kussen het van tederheid De 133

71 Stenen hermespenissen Stenen 71 , Oxford, 2017. Oxford, , Curiosities Byzantine of Cabinet A A., Kaldellis – 4

Oxford, 2017. Oxford, Curiosities, Medical Ancient of Cabinet A C., J. McKeown 2013; Oxford, Curiosities,

ontstaan van de porno-industrie de van ontstaan

70 Priapus in beeld in Priapus 70 Oxford, 2010; McKeown J. C., A Cabinet of Greek Greek of Cabinet A C., J. McKeown 2010; Oxford, Curiosities, Roman of Cabinet A C., J. McKeown – 3

in RE 22.1, k. 235-240, 1952. 235-240, k. 22.1, RE in Porde, Art. L., Radermacher – 2

131 Een Italiaanse Kama Sutra en het het en Sutra Kama Italiaanse Een 131

68 Priapus: de lullenkampioen de Priapus: 68

122, Gent, 2019. 2019. Gent, 122, identiteit, Over Bart, Wever De – 1

68 De allergrootste lul van Rome van lul allergrootste De 68

(SEKS, IN AL ZIJN VORMEN EN KLEUREN) EN VORMEN ZIJN AL IN (SEKS,

64 Piemels, overal piemels overal Piemels, 64

5

LET’S TALK ABOUT SEX, BABY BABY SEX, ABOUT TALK LET’S

62 De gevleugelde fallus en fallusamuletten en fallus gevleugelde De 62

60 …tot een gedicht voor een (kanarie)pietje een voor gedicht een …tot 60

60 Van fallus tot fluit… tot fallus Van 60 124 Beknopte bibliografie Beknopte 124

57 Size does matter does Size 57 2 Echtscheiding 122

55 Het verdriet van een meisje een van verdriet Het 55 120 Overspel en de straffen op overspel op straffen de en Overspel 120

118 Een gelukkig huwelijk? gelukkig Een 118

(IN DE BAN VAN DE FALLUS) DE VAN BAN DE (IN 116 Kinderen, de juwelen van een vrouw een van juwelen de Kinderen, 116

2

DON’T WANT NO SHORT DICK MAN MAN DICK SHORT NO WANT DON’T 115 Een romantische huwelijksnacht? romantische Een 115

112 De mooiste dag van je leven je van dag mooiste De 112

hedendaagse, westerse huwelijk westerse hedendaagse,

110 Verschillen tussen het Romeinse en het het en Romeinse het tussen Verschillen 110 Beknopte bibliografie Beknopte 49

pudicitia van incarnatie als maagden Vestaalse 109 Een woord van troost van woord Een 49

van de ideale vrouw ideale de van 47 De lelijkheid van oude vrouwen oude van lelijkheid De 47

, hét richtsnoer in het leven leven het in richtsnoer hét , Pudor 108 6 Afknappers 46

een heilige heldin heilige een 46 Een verzorgde mond verzorgde Een 46

107 Een inspirerende zelfdoding door door zelfdoding inspirerende Een 107 45 Lichaamsgeur en parfum en Lichaamsgeur 45

44 Puur natuur? Puur 44

(HUWELIJK, OVERSPEL EN ECHTSCHEIDING) EN OVERSPEL (HUWELIJK,

3 Make-up 43

AND CARRIAGE CARRIAGE AND

42 Andere lichaamsbeharing Andere 42 een een Altertumswissenschaft classischen der cyclopädie History, University of Manchester (UK) Manchester of University History,

GO TOGETHER LIKE A HORSE HORSE A LIKE TOGETHER GO

0 Wenkbrauwen 40

Paulys Realen- Paulys eerbiedwaardige de in werd 1952 In Christian Laes, Professor of Ancient Ancient of Professor Laes, Christian

4

LOVE AND MARRIAGE, THEY THEY MARRIAGE, AND LOVE

39 Lonkende lokken Lonkende 39

34 Een huid als sneeuw of zo zwart als roet? als zwart zo of sneeuw als huid Een 34 van verandering en continuïteit. en verandering van

101 Beknopte bibliografie Beknopte 101 31 Billen en de zone daartussen zone de en Billen 31 verrast, in een spel van herkenning en verbijstering, verbijstering, en herkenning van spel een in verrast, niet wat je denkt dat er staat.” er dat denkt je wat niet

0 Homohuwelijk 100 leving te doorgronden. Dat de oudheid steeds weer weer steeds oudheid de Dat doorgronden. te leving tot ontdekken en denken. “Kijk en lees maar, er staat staat er maar, lees en “Kijk denken. en ontdekken tot 31 Een mooi handje vol handje mooi Een 31

99 Afkeer van wie afwijkt wie van Afkeer 99 banale zaken heel relevant zijn om de antieke samen- antieke de om zijn relevant heel zaken banale de manier zetten Gevaert en Mattelaer hun lezers aan aan lezers hun Mattelaer en Gevaert zetten manier de 27 Algemene kenmerken van het ideale lichaam ideale het van kenmerken Algemene 27

96 Nichten met naam met Nichten 96 noodzakelijk beter) werd ingevuld. Dat schijnbaar schijnbaar Dat ingevuld. werd beter) noodzakelijk heid subtiel anders blijken te zijn. Op een uitdagen- een Op zijn. te blijken anders subtiel heid 25 Een moment van schaamte van moment Een 25

93 Hermafrodieten, het derde geslacht? geslacht? derde het Hermafrodieten, 93 in de Romeinse oudheid heel anders (en zeker niet niet zeker (en anders heel oudheid Romeinse de in Meer dan eens zal wat herkenbaar lijkt, in werkelijk- in lijkt, herkenbaar wat zal eens dan Meer

93 Vrijwillige castratie en travestie en castratie Vrijwillige 93

gewezen dat wat herkenbaar en hedendaags lijkt, lijkt, hedendaags en herkenbaar wat dat gewezen warm aan te bevelen. bevelen. te aan warm Intima Roma intrigerende eens (ROMEINSE SCHOONHEIDSIDEALEN … EN LELIJKHEID) EN … SCHOONHEIDSIDEALEN (ROMEINSE

werpen belichten. Voortdurend wordt de lezer erop erop lezer de wordt Voortdurend belichten. werpen Op mijn beurt aarzel ik niet de lectuur van het even- het van lectuur de niet ik aarzel beurt mijn Op 90 De eunuch als ultieme verwijfde man verwijfde ultieme als eunuch De 90 WONDERFUL TONIGHT TONIGHT WONDERFUL

1 auteurs op een speelse manier heel serieuze onder- serieuze heel manier speelse een op auteurs 87 Kenmerken van een mannelijke vrouw mannelijke een van Kenmerken 87 AND I SAY YES, YOU LOOK LOOK YOU YES, SAY I AND

Wie aan de lectuur begint, zal algauw merken dat de de dat merken algauw zal begint, lectuur de aan Wie te noemen. noemen. te delightful often and intriguing dotes 87 Kenmerken van een verwijfde man verwijfde een van Kenmerken 87

hebben niet geaarzeld deze verzamelingen van anek- van verzamelingen deze geaarzeld niet hebben 86 Passieve en actieve seksualiteit actieve en Passieve 86

23 Algemene bibliografie Algemene 23

– recensenten recensenten – nommeerde Oxford University Press University Oxford nommeerde planting – worden georganiseerd.” georganiseerd.” worden – planting

85 Van sodomiet en uraniër naar homo naar uraniër en sodomiet Van 85

3 1

20 De problematiek van Romeinse bronnen Romeinse van problematiek De 20

tel van nu reeds vier succesvolle boeken bij het gere- het bij boeken succesvolle vier reeds nu van tel manier waarop seksuele relaties – en dus de voort- de dus en – relaties seksuele waarop manier 83 Een controversiële drinkbeker controversiële Een 83

15 Doel, opzet en inhoud van dit boek dit van inhoud en opzet Doel, 15

- onderti de is Facts Surprising and Tales Strange gezien. leven, en de kans is groot dat hij of zij zal zeggen: de de zeggen: zal zij of hij dat groot is kans de en leven,

14 Het oude Rome: pervert’s paradise? pervert’s Rome: oude Het 14

(LESBISCH, HOMO, BISEKSUEEL EN TRANSGENDER) EN BISEKSUEEL HOMO, (LESBISCH, historisch gegeven dat te vaak over het hoofd werd werd hoofd het over vaak te dat gegeven historisch antropoloog wat de basis is van elk menselijk samen- menselijk elk van is basis de wat antropoloog

(INLEIDING)

3

SING IF YOU’RE GLAD TO BE GAY GAY BE TO GLAD YOU’RE IF SING van het fenomeen in ruim zestig jaar: een cultuur- een jaar: zestig ruim in fenomeen het van politicus onlangs aldus verwoordde: “Vraag aan een een aan “Vraag verwoordde: aldus onlangs politicus

0

YOU’VE GOT IT ALL WRONG WRONG ALL IT GOT YOU’VE

is wat hier voorligt de meest uitvoerige behandeling behandeling uitvoerige meest de voorligt hier wat is dagelijks hebben ervaren wat een bekend Vlaams Vlaams bekend een wat ervaren hebben dagelijks

Bij mijn weten weten mijn Bij schaamte van scheten” betitelden. scheten” van schaamte in de medische praktijk moeten beide heren haast haast heren beide moeten praktijk medische de in

2

gaat van wat Gevaert en Mattelaer plastischer als “de “de als plastischer Mattelaer en Gevaert wat van gaat cultuur in de ruimste zin van het woord. Op reis of of reis Op woord. het van zin ruimste de in cultuur

77 Beknopte bibliografie Beknopte 77

beseffen dat het om een uitvoerige behandeling behandeling uitvoerige een om het dat beseffen zijn voor hem nauw verweven met religie, kunst en en kunst religie, met verweven nauw hem voor zijn

76 Een Romeinse penispiercing? Romeinse Een 76

. Alleen ingewijde lezers lezers ingewijde Alleen . porde titel de onder ceerd, de eeuwen heen bestonden. Seksualiteit en erotiek erotiek en Seksualiteit bestonden. heen eeuwen de

75 Ongedaan maken van besnijdenis van maken Ongedaan 75

omstandig lemma vol geleerde referenties gepubli- referenties geleerde vol lemma omstandig vertrouwd met opvattingen over seks zoals die door door die zoals seks over opvattingen met vertrouwd 10 VOORWOORD 75 Romeinse afkeer van besnijdenis van afkeer Romeinse 75

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1

115747_Roma Intima - Back - ST125597 - 14.01.2020 09:19:19 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105 115747Roma IntimaFrontST125597BlackIntimaFrontST125597CyanIntimaFrontST125597MagentaIntimaFrontST125597Yellow 0422903005008 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1 1

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

Procul hinc, procul este, severae! Weg van hier, weg van hier, preutse sulletjes! OVIDIUS, LIEFDESGEDICHTEN II, 1, 3

Amor en Psyche, olieverfschilderij, 1817. Door Picot François Eduoard. Musée du Louvre, Parijs.

115747_Roma Intima - Front - ST125597 - 14.01.2020 09:19:18 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105

115747Roma IntimaFrontST125597BlackIntimaFrontST125597CyanIntimaFrontST125597MagentaIntimaFrontST125597Yellow

0422903005008 13

115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1

Rheinisches Landesmuseum, Trier Landesmuseum, Rheinisches

Zühmer Thomas Zühmer

Archeologisch Museum, Oudenburg Museum, Archeologisch

waarnemend cultuurfunctionaris, Romeins Romeins cultuurfunctionaris, waarnemend

Wouter D’Haeze Wouter

Collezione, Archeologisch Museum, Napels Museum, Archeologisch Collezione,

responsabile e conservatore Capo delle delle Capo conservatore e responsabile

Valeria Sampaolo Valeria

uroloog, Naples uroloog,

Renato Jungano Renato

uroloog, Antwerpen uroloog,

Philip Van Kerrebroeck Van Philip

nefroloog, Brugge nefroloog,

Boelaert Johan

uroloog, New York New uroloog,

Jennifer R. Hill R. Jennifer [email protected]

Antwerpen en Manchester en Antwerpen [email protected]

professor oude Geschiedenis en Latijn, Latijn, en Geschiedenis oude professor

Christian Laes Christian www.sterckendevreese.nl

archeoloog, Universiteit van Lissabon van Universiteit archeoloog,

Carlos Pereira Carlos 20 leafdesdichten en in liet fan wanhoop bv wanhoop fan liet in en leafdesdichten 20

Brussel Sterck & De Vreese is onderdeel van onderdeel is Vreese De & Sterck

directeur Koninklijke Musea voor Kunsten Geschiedenis, Geschiedenis, Kunsten voor Musea Koninklijke directeur

Alexandra De Poorter De Alexandra

Dank aan Dank Uitgeverij Sterck & De Vreese. De & Sterck Uitgeverij

doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met met nemen te op contact verzocht wordt gelden, doen

680|683 nur Aan hen die desondanks menen alsnog rechten te kunnen kunnen te rechten alsnog menen desondanks die hen Aan

978 90 5615 582 7 582 5615 90 978 isbn de in deze uitgave opgenomen illustraties te achterhalen. achterhalen. te illustraties opgenomen uitgave deze in de

De uitgeverij heeft ernaar gestreefd alle copyrights van van copyrights alle gestreefd ernaar heeft uitgeverij De

Pascal Simon. Musée du Louvre, Parijs. Louvre, du Musée Simon. Pascal [email protected].

Olieverfschilderij, 1798. Door Gérard François François Gérard Door 1798. Olieverfschilderij, 234, 8400 AE Gorredijk, Nederland Nederland Gorredijk, AE 8400 234,

bekend als Psyche krijgt haar eerste kus. kus. eerste haar krijgt Psyche als bekend toestemming van Uitgeverij Sterck & De Vreese, postbus postbus Vreese, De & Sterck Uitgeverij van toestemming

Cupido en Psyche, ook ook Psyche, en Cupido Omslagbeeld andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke schriftelijke voorafgaande zonder manier, andere

Jelle F. Post F. Jelle Boekverzorging mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige enige op of opnamen fotokopieën, door mechanisch,

Jelle F. Post Post F. Jelle Omslagontwerp in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, elektronisch, hetzij wijze, enige op of vorm enige in

geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt gemaakt openbaar of gegevensbestand, geautomatiseerd

Sterck & De Vreese De & Sterck mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een een in opgeslagen vermenigvuldigd, worden mag © 2020 Bert Gevaert & Johan J. Mattelaer | | Mattelaer J. Johan & Gevaert Bert 2020 © Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave uitgave deze uit Niets voorbehouden. rechten Alle

11

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

115747_Roma Intima - Front - ST125597 - 14.01.2020 09:19:18 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105 115747Roma IntimaBackST125597BlackIntimaBackST125597CyanIntimaBackST125597MagentaIntimaBackST125597Yellow 0422903005009

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

bert gevaert & johan mattelaer

RomaLIEFDE, LIJF EN LUST

intimaSterck & De Vreese 115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1

115747_Roma Intima - Back - ST125597 - 14.01.2020 09:19:19 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105 115747Roma IntimaBackST125597BlackIntimaBackST125597CyanIntimaBackST125597MagentaIntimaBackST125597Yellow 0422903005009

B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ C 20 C 40 C 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ CM CY MY CMY B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY Prinect Micro−6i Format 102/105 Dipco 3.1e (pdf) © 2008 Heidelberger Druckmaschinen AG CM CY MY CMY B C M Y XZ P B 20 B 40 B 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ CMY C 20 C 40 C 80 B C M Y X Z slurZ slurB B C M Y XZ P B C M Y XZ B C M Y XZ CMY M 20 M 40 M 80 B C M Y XZ slurC slurM B C M Y XZ P Y 20 Y 40 Y 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ X 20 X 40 X 80 B C M Y XZ slurY slurX B C M Y XZ P Z 20 Z 40 Z 80 B C M Y XZ CMY CMY CMY CMY B C M Y XZ

C M C M C M C M C M C M

Y Y Y Y Y Y −−−−−−−−−−−−−−− 1 −−−−−−−−−−−−−−− 2 −−−−−−−−−−−−−−− 3 −−−−−−−−−−−−−−− 4 −−−−−−−−−−−−−−− 5 −−−−−−−−−−−−−−− 6 −−−−−−−−−−−−−−− 7 −−−−−−−−−−−−−−− 8 −−−−−−−−−−−−−−− 9 −−−−−−−−−−−−−−− 10 −−−−−−−−−−−− B = Black −−−−−−−−−−−− 12 −−−−−−−−−−−− C = Cyan −−−−−−−−−−−− 14 −−−−−−−−−−− M = Magenta −−−−−−−−−−− 16 −−−−−−−−−−−− Y = Yellow −−−−−−−−−−−− 18 −−−−−−−−−−−−−− X = X −−−−−−−−−−−−−− 20 −−−−−−−−−−−−−− Z = Z −−−−−−−−−−−−−− 22 −−−−−−−−−−−−−−− 23 −−−−−−−−−−−−−−− 24 −−−−−−−−−−−−−−− 25 −−−−−−−−−−−−−−− 26 −−−−−−−−−−−−−−− 27 −−−−−−−−−−−−−−− 28 −−−−−−−−−−−−−−− 29 −−−−−−−−−−−−−−− 30 −−−−−−−−−−−−−−− 31 −−−−−−−−−−−−−−− 32

‘YOU’VE GOT IT ALL WRONG’

DROWNERS, ‘YOU’VE GOT IT ALL WRONG’ (DROWNERS, 2014). ––––––––––––––––––– INLEIDING

ET OUDE ROME: PERVERTS’ PARADISE? en vloeide onder hun bewind geen bloed (en andere Op zaterdag 22 maart 2014 organiseerde lichaamssappen) bij liters van de paleistrappen? H Classici Lovanienses, de vereniging voor Het oude Rome, dat was toch niets anders dan seks, afgestudeerden klassieke talen en oude geschiede- drugs en rock-’n-roll? nis van de KU Leuven, een Romeinse avond in het ‘Sex sells!’ zegt men dan. En nog steeds is la vie Gallo-Romeins museum in Tongeren. In een mum sexuelle van die rare jongens, blutgeil und ganz toll. van tijd waren de 150 plaatsen uitverkocht, en het Misschien was dit ook de reden waarom u dit boek duurde niet lang tot ook de pers lucht kreeg van deze ter hand nam, leende uit de bibliotheek of misschien cena Romana (Romeins avondmaal). Net als tiental- zelfs stiekem gestolen of – God weet waar – gedown- len deelnemers aan de maaltijd stelden journalisten load hebt. Maar neen, u bent op zoek naar meerwaarde keer op keer de vraag of het er ‘decadent’ aan toe en u wilt meer dan alleen de vele vieze plaatjes bekij- zou gaan. In feite was dat codetaal waarmee men de ken die dit boek rijk is. U wilt weten hoe het werkelijk vraag verhulde of er iets pikants zou gebeuren die gesteld was met het intieme leven van de Romeinen. avond, en daarbij doelde men niet op de smaak van Welnu, voor u is dit boek bestemd, waarde lezer. de Romeinse gerechten. Zouden er slaven aanwezig zijn? En zouden Romadie uit de kleren gaan? En zou er – DOEL, OPZET EN INHOUD VAN DIT BOEK zo durfden sommigen te vragen – ook een ‘onoffici- In dit boek staat dus het intieme leven van de Romei- eel’ gedeelte zijn in een donkere kamer? Veel van die nen centraal, waarbij we ons geconcentreerd hebben vragen waren zonder twijfel geïnspireerd door boe- op de periode tussen de eerste eeuw v.Chr. en de ken, strips, tv-series en films waarin het Romeinse tweede eeuw n.Chr., grofweg drie eeuwen geschie- rijk in al zijn glorie – of decadentie – wordt voorge- denis. We kozen doelbewust voor deze eeuwen, niet steld. Was dat rijk geen paradijs voor perverse pedo-, alleen omdat ons voor die periode heel wat bronnen homo-, necro- en andere fielen? Zwaaiden daar geen ter beschikking staan, maar ook omdat het Romein- dolgedraaide keizers zoals Nero en Caligula de plak, se rijk toen op zijn hoogtepunt was. In deze tijd schreven de grootste en belangrijkste auteurs uit de Romeinse geschiedenis, zoals de redenaar Cicero, de intima Cupido en Psyche, olieverfschilderij, 1798. Door Gérard François. Musée du Louvre, Parijs. encyclopedist Plinius de Oudere, de historiografen Tacitus en Suetonius, de romanschrijvers Apuleius

115747__Roma Intima__ST125597-Skl.__1 15

115747_Roma Intima - Back - ST125597 - 14.01.2020 09:19:19 - BlackCyanMagentaYellow MASZYNA XL 105