Ard-Mhúsaem na hÉireann

Tuarascáil Bhliantúil 2019 Is í an fhís atá ag Ard-Mhúsaem na hÉireann ná go mbeadh seasamh agus caighdeán an mhúsaeim ar aon dul le caighdeáin idirnáisiúnta agus go mbeadh sé chun tosaigh i cultúrtha na hÉireann, trí scéalta a bhaineann le hÉirinn agus a háit sa domhan a chaomhnú agus a chur i láthair. Clár

Réamhrá - Cathaoirleach, Bord Ard-Mhúsaem na hÉireann 2

Réamhráiteas ó Stiúrthóir Ard-Mhúsaem na hÉireann 4

Bailiúcháin agus Foghlaim 6 Ealaíon agus Tionscal 7 Seaniarsmaí na hÉireann 10 Saol Tuaithe na hÉireann 14 Stair an Dúlra 16 Caomhnú 18 Clárúchán 21 Oideachas 24 Grianghrafadóireacht 26 Dearadh 28

Oibríochtaí 30 Airgeadas 31 An tAonad AD/Gnóthaí Corparáideacha 32 Teicneolaiocht na Faisnéise agus na Cumarsáide (TFC) 34 Margaíocht 35 Saoráidí (Cóiríocht agus Slándáil) 36

Foilseacháin Fhoireann an Mhúsaeim 37 Bord Ard-Mhúsaem na hÉireann 38 Seolaire Foirne 39

Iomhá ar an gclúdach: Taisce Dhamhrois Réamhrá ón gCathaoirleach, Bord Ard-Mhúsaem na hÉireann

Ba téamaí a bhain le cuimsiú, éagsúlacht, chreidiúint atá ag dul do Alison agus do na mná a comhoibriú agus stair shóisialta na téamaí agus na bhí páirteach i gcruthú an tsaothair, chomh maith cineálacha cur chuige ar tugadh tús áite dóibh in leis an bhfoireann in Ard-Mhúsaem na hÉireann a obair Ard-Mhúsaem na hÉireann in 2019. chuir an saothar i gcrích agus ar taispeáint i nDún Uí Choileáin. Ag tús na bliana, de réir mar a tháinig an Bhreatimeacht níos gaire dúinn, shínigh Ard- Faoi lár an tsamhraidh, bhí áthas ar fhoireann an Mhúsaem na hÉireann Meabhrán Comhthuisceana Mhúsaeim a bheith páirteach i dtogra an tuar ceatha lenár gcomhghleacaithe i Músaem Náisiunta na chun an Mother Pride Block Party a chur ar siúl ar Breataine Bige. De bharr an Mheabhráin seo, beidh fhearann Dhún Uí Choileáin. Ní amháin gur léirigh caidreamh oibre níos dlúithe agus beidh comhoibriú an ócáid seo ár dtiomantas i dtaca le héagsúlacht níos fearr idir an dá Mhúsaem agus - fiú tar éis an agus cuimsiú, ach léiríodh freisin an chaoi ar féidir Bhreatimeachta - táimid tiomanta ár rannpháirtíocht - agus ar cheart – do spásanna cultúrtha an bealach lena chéile a neartú trí thaispeántais, cleachtais a réiteach do léirithe cultúrtha. Is féidir ár spásanna agus bailiúcháin a roinnt. Chun an caidreamh a athrú agus a bheochan ar mhaithe le leas sóisialta tábhachtach seo a cheiliúradh, a bhfuil a lán stair an phobail. chomhroinnte mar bhonn agus mar thaca leis, bhí sé d’onóir againn Lá Fhéile Naomh Dáibhí a I gcomhthráth leis an Mother Pride Block Party, bhí cheiliúradh ar ár láthair i Sráid Chill Dara in 2019. an-áthas orainn ‘Cosán an Tuar Ceatha’ a sheoladh - léargas ar dhéantáin ón mbailiúchán náisiúnta - a Is téama lárnach é an comhoibriú i straitéis Ard- léiríonn cultúr LADTI+. Bhí lúcháir ar an Músaem - Mhúsaem na hÉireann. Le linn an ama, nuair agus táthar thar a bheith buíoch - do Panti Bliss agus a bhí an baol ann go gcuirfí teorainneacha agus don Aire Katherine Zappone as gúnaí a bhronnadh constaicí idir Éirinn agus an Bhreatain Bheag de ar an mbailiúchán: tá scéalta an-spreagúla agus bharr an Bhreatimeachta, léirigh an comhaontú inspioráideacha á léiriú acu seo, agus tá siad san comhpháirtíochta seo gur féidir le ceangail áireamh i gCosán anTuar Ceatha. chultúrtha leanacht go maith, beag beann ar an mBreatimeacht. Idir an dá linn, seoladh príomhthionscadal ‘CAMP’ ar láthair Ard-Mhúsaem na hÉireann i Maigh Ceann de na taispeántais ba thábhachtaí a seoladh Eo. Seo sraith de chomhshaothair a chruthaigh in 2019 ab ea An Fhírinne a bhí Ceilte - taispeántas ealaíontóirí a bhí ag obair go díreach le grúpaí cumhachtach, machnamhach agus íogair a agus pobail an Lucht Siúil in Éirinn. Rinne grúpa cruthaíodh bunaithe ar theistiméireachtaí a thug ealaíontóirí, agus iad ag obair go dlúth le baill marthanóirí institiúidí ar nós árais na Máithreacha áitiúla de Phobal an Lucht Siúil, iniúchadh ar a agus Leanaí agus Ionaid Níocháin Mhaigdiléana. n-oidhreacht chultúrtha trí réimse saothar ealaíne ar leith. Sa saothar leis an ealaíontóir iomráiteach, Alison Lowry, léirítear anseo an tráma a d’fhulaing na mná I Maigh Eo, bhí áthas orainn tionscadal staire – chomh maith le saol laethúil na mban seo – mar cumhach, sóisialta a oscailt a dhírigh ar an tionchar aon leis an bhfulaingt atá ag leanacht go fóill de a bhí ag soláthar an leictreachais faoin tuath ar bharr an uafáis seo a tharla in Éirinn. Mar gheall ar na mná a chónaigh sna ceantair seo. Taispeántas íogaireacht agus an áilleacht atá i saothar Alison, tábhachtach ab ea ‘Cumhacht na Cistine: Taithí na is taispeántas den scoth é seo a chuirfidh tocht ar mBan ar Leictriú Tuaithe’, a raibh Bantracht na gach cuairteoir a chuireann spéis ann. Is mór an Tuaithe (ICA) páirteach ann. Díríodh ar thábhacht

2 an leictreachais chun mná a chumasú, agus gcuid oibre faoi Chlár um Chaighdeáin Músaem in léiríodh an bealach ar cuireadh deireadh le cuid Éirinn (MSPI). Dá bharr seo, rinneadh forbairt agus de na cruatain a bhain leis an saol sa bhaile. Tá nuashonrú ar na príomhbheartais a rialaíonn cúram an tionscadal lán le scéalta taifeadta na mban ár mbailiúchán. faoin gcaoi ar athraigh an leictreachas a saol. Breathnaíodh siar sa taispeántas an-spéisiúil seo ar Mar Chathaoirleach ar Bhord Ard-Mhúsaem na earraí leictreacha a bhí ann sna 1950idí, 60idí agus hÉireann, táim buíoch as an obair ar fad a dhéanann 70idí. mo chomhbhaill ar an mBord, go háirithe iad siúd a stiúrann obair ár bhfochoistí. Táim go mór I ndeireadh na bliana 2019, seoladh ‘Fócas ar faoi chomaoin ag an obair agus tiomantas na Éirinn: Na 1950idí i nGrianghraif’. Sheol Uachtarán foirne ceannaireachta, na foirne ginearálta agus na na hÉireann, Michael D Ó hUiginn, an taispeántas n-oibrithe deonacha in Ard-Mhúsaem na hÉireann. seo, ina raibh saothar Henri Cartier-Bresson ar Gach uair a théim isteach in Ard-Mhúsaem na taispeáint, i measc saothar eile. hÉireann - ag aon cheann dár gceithre láthair – mothaím gur mór an onóir agus an phribhléid Thug na grianghraif sa taispeántas seo deis ar leith a bheith bainteach leis an institiúid chultúrtha dúinn machnamh ar an gcaoi ar breathnaíodh thábhachtach seo, atá á cur chun cinn ag tiomantas, orainn ar fud an domhain, nuair a bhí Éire fós paisean agus cúram ár bhfoireann uile. ag iarraidh a háit féin a aimsiú sa domhan mar Phoblacht nua. Bhí baint ag an taispeántas seo leis an oiread sin pobal agus teaghlach agus taispeánadh íomhánna ó gach cearn den tír. Thug an taispeántas léargas ar thréimhse in Éirinn Catherine Heaney, nach mbíonn chomh minic sin ar taispeáint Cathaoirleach ná á tabhairt chun cuimhne inár mbailiúcháin náisiúnta.

Lean Bord Ard-Mhúsaem na hÉireann air i mbun feabhsuithe agus leasaithe maidir lenár gcúraimí go léir. Bhí áthas orainn ár bPlean Straitéiseach trí bliana (2019 – 2022); Inniúlacht a Fhorbairt, Athrú a chur i gCrích a chur faoi bhráid Aire na Roinne Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta, Josepha Madigan T.D. i mí Aibreáin. Dúirt an tAire “go léiríonn an Plean Straitéiseach seo uaillmhian an AMÉ eispéireas comhaimseartha i dtaca leis an músaem a chur ar fáil, a chruthaíonn ceangal le raon éagsúil lucht féachana ar fud na hÉireann agus a thugann deis comhchláir a chruthú trí phróiseas comhoibríoch i ngach ceann de cheithre láthair an Mhúsaem.”

Ina theannta sin, lean an Bord ar aghaidh ag déanamh leasuithe córasacha i réimse an rialachais chorparáidigh agus leanamar ar aghaidh lenár

3 Réamhrá ó Stiúrthóir Ard-Mhúsaem na hÉireann

Bliain thar a bheith gnóthach a bhí in 2019. Thug 2019, nuair a cuireadh an réamhphlean Gnó don os cionn 1 mhilliún duine cuairt ar cheithre láthair tionscadal de chuid AMÉ, Stair an Dúlra, faoi an Mhúsaem. Ba í seo an chéad bhliain dár bplean bhráid na Roinne Cultúir, Oidhreachta agus na straitéiseach nua freisin - Inniúlacht a Fhorbairt, Gaeltachta. De bharr an iarratais seo, beidh ar Athrú a Chur i gCrích 2019 - 2022 agus cuireadh chumas an mhúsaem an chéad sciar den chiste tús le roinnt tionscadail straitéiseacha ar fud na a tharraingt anuas in 2020, chun tús a chur le heagraíochta. Sheol an tAire Cultúir, Oidhreachta próiseas scinceála na ngailearaithe uachtaracha agus Gaeltachta, Josepha Madigan TD Inniúlacht AMÉ – Stair an Dúlra agus muid ag ullmhú do a Fhorbairt, Athrú a Chur i gCrích 2019 – 2022 i mí mhóroibreacha amach anseo ar struchtúir an dín Aibreáin 2019. Leagtar amach treoir ceithre bliana agus an fhoirgnimh. d’AMÉ sa phlean, maidir le trí phríomhghné ar leith, inniúlacht, bailiúcháin agus rannpháirtíocht. In éineacht le forbairt chaipitil ár bhfoirgneamh, chuir AMÉ tús le príomhoibreacha infreastruchtúir Maidir le hInniúlacht, chuir an AMÉ tionscadail i chun WiFi a chur ar fáil in ár láithreacha go gcrích a dhírigh ar fhorbairt phlean do lucht saothair léir agus rinneadh athbhreithniú ar phróisis AMÉ trí Thionscadal Comhpháirtíochta (Project bhainistíochta taifead san institiúid chun clár agus Engage). Reachtáladh próiseas comhairliúcháin ar próiseas comhtháite, a bheidh furasta le húsáid a fud an Mhúsaeim agus rinneadh athbhreithniú ar chinntiú don todhchaí. chórais agus ar phróisis, róil agus freagrachtaí agus inniúlachtaí foirne, le cur ar chumas AMÉ socruithe Maidir leis na Bailiúcháin, rinneadh a lán oibre a dhéanamh maidir le soláthar foirne sa todhchaí, ag athbhreithniú, ag nuashonrú agus ag ullmhú chomh maith le struchtúir oiliúna agus eagraíochtúla polasaithe nua d’AMÉ. Is obair thábhachtach í in AMÉ. Foilsíodh an chéad thuarascáil den seo atá mar bhonn agus taca ag rannpháirtíocht Tionscadal Comhpháirtíochta (Project Engage) AMÉ le Clár um Chaighdeáin Músaem in Éirinn in 2019 agus bunaíodh grúpa stiúrtha a bheidh (MSPI). I measc na dtionscadal breise ar cuireadh freagrach as na príomhchuspóirí a chur i bhfeidhm tús leo in 2019, forbraíodh infreastruchtúr atá sna míonna amach romhainn. riachtanach chun comhtháthú a chur i gcrích maidir le bunachair sonraí na mbailiúchán atá in Tá sé de phribhléid ag AMÉ oibriú i roinnt AMÉ. Réiteoidh sé seo an bealach le go mbeifear láithreacha stairiúla. Cé go gcuireann an oidhreacht ábalta bailiúcháin AMÉ a dhigitiú amach anseo. I thógtha seo go mór le taithí ghinearálta na measc na bpríomhghníomhaíochtaí eile ar tugadh gcuairteoirí, tá gá le hathchóiriú agus athfhorbairt fúthu in 2019, cuireadh tús le próisis agus nósanna shuntasach a dhéanamh ar go leor dár láithreacha. imeachta nua maidir le forbairt agus pleanáil Tá maoiniú de €85 milliún a thabharfar d’AMÉ faoi taispeántas, chun a bheith ullamh don dara céim Thionscadal 2040 chun músaem Stair an Dúlra den tionscadal fardail bailiúchán. agus an músaem Seandálaíochta a athchóiriú agus a fhorbairt riachtanach, ní amháin ar mhaithe leis Cuireadh clár taispeántas den scoth ar fáil in 2019, an mbailiúchán féin ach freisin chun a chinntiú go ina measc, Ag Máirseáil ar an mBóthar chun na gcomhlíonfaimid ár nduagas i dtaca leis an earnáil Saoirse: Dáil Éireann 1919, a d’oscail i mí Eanáir phoiblí agus go dtacaímid le forbairt shóisialta, agus a rinne comóradh céad bliain ar an gcéad chultúrtha agus eacnamaíoch na hÉireann. Cuireadh Dáil; Alison Lowry: An Fhírinne a bhí Ceilte - léiriú céim shuntasach den phróiseas seo i gcrích in ealaíne ar oidhreacht na n-áras máithreacha agus

4 leanaí agus ionaid Níocháin Mhaigdiléana, taispeántas freisin inár bhforbairt tráchtála go háirithe i réimsí leis an ealaíontóir gloine comhaimseartha Alison na n-imeachtaí miondíola agus mór-ócáidí, bhí Lowry, a d’oscail i mí an Mhárta; agus ‘Fócas ar AMÉ i mbun na hócáide Bród, Mother Pride Block Éirinn: Na 1950idí i nGrianghraif’, taispeántas faoi Party i mí an Mheithimh 2019 agus Ceolchoirm choimeád an Dr. Fidelma Mullane i gcomhar le RTÉ don Oíche Chultúir i mí Mheán Fómhair 2019. hAMÉ, a osclaíodh i mí na Samhna. Cuireadh ar taispeáint an bealach a bhfaca agus ar léirigh triúr Chomh maith le tús a chur leis na grianghrafadóirí, Henri Cartier-Bresson, Dorothea príomhthionscadail thuas agus tionscnaimh nua Lange agus Robert Cresswell tír na hÉireann, trí eile, rinne ár bhfoireann i gcoitinne raon oibre áiteanna ar thug siad cuairt orthu agus na daoine ar i bhfad níos leithne maidir le gnó laethúil an ghlac siad grianghraf díobh. Seoladh Réabhlóid an Mhúsaeim. Bhí bliain an-ghnóthach ag ár rannáin Tuar Ceatha, tob-thaispeántas agus cosán, chun Bród uile in 2019. Bhí gach cineál oibre i gceist, ina 2019 a cheiliúradh. Bhí roinnt nithe tábhachtacha a measc, obair allamuigh, éadálacha, clárú déantán, fuarthas le déanaí ó bhailiúcháin Chomhaimseartha caomhnú coisctheach, iasachtaí agus taispeántais, na hÉireann sa taispeántas. I mí Iúil, thug Rialtas na slándáil agus éascú dár gcuairteoirí. Tugann an hAstráile Cros Victoria de chuid Martin O’Meara, tuarascáil seo a leanas léargas éigin ar fhairsinge a rugadh i dTiobraid Árann, ar iasacht d’AMÉ agus agus scóip na hoibre a rinneadh le dhá mhí dhéag cuireadh ar taispeáint í sa taispeántas Saighdiúirí agus anuas; ní bheifí in ann an obair seo a chur i gcrích Taoisigh. Sheolamar Cumhacht na Cistine: Taithí na gan tiomantas na foirne in AMÉ. Ba mhaith liom mBan ar Leictriú Tuaithe in AMÉ – Saol na Tuaithe. buíochas a ghabháil leis an bhfoireann uile agus Tharraing na taispeántais seo, chomh maith le clár lenár mbaill Boird as a gcuid oibre in 2019 agus iomlán, suimiúil oideachais agus foghlama pobail táim ag tnúth le cur leis an méid atá bainte amach, nua cuairteoirí chuig an Ard-Mhúsaem in 2019. in 2020. Chinntigh sé seo go bhfaca pobail níos fairsinge in Éirinn a bhféiniúlacht féin sna bailiúcháin náisiúnta. Tugtar breac-chuntas ar bhuaicphointí ar leith na gclár seo sa tuarascáil bhliantúil, sna míreanna a bhaineann le Bailiúcháin agus Foghlaim.

Maidir leis an Rannpháirtíocht, d’fhorbair an Lynn Scarff Músaem a phleananna tionscadail i gcomhair Stiúrthóir na nGailearaithe, léiriú ar Stair na hÉireann sa 20ú hAois. Rinneadh socruithe chun comhoibriú trasrannach i dtaca le heispéireas cuairteoirí agus cláir thaispeántais a neartú agus a threisiú. Leanadh den dul chun cinn maidir le suíomh Gréasáin nua a fhorbairt d’AMÉ agus táthar ag súil go mbeidh an obair curtha i gcrích in 2020. Cuirfidh sé seo ar ár gcumas níos mó rannpháirtíochta a bheith againn ar líne lenár lucht féachana agus soláthróidh sé ardán nua le haghaidh níos mó eolais a chur ar fáil don phobal. Rinneadh dul chun cinn suntasach in 2019

5 Bailiúcháin agus Foghlaim

6 Ealáin & Tionscal

Tá an Rannán Ealaíne agus Tionscail freagrach taispeáint an bealach a bhfaca agus ar léirigh triúr Taispeántas leis an as timpeall 530,000 déantán a thugann léargas grianghrafadóirí, Henri Cartier-Bresson, Dorothea ealaíontóir gloine ar stair eacnamaíoch, chultúrtha, shóisialta, Lange agus Robert Cresswell tír na hÉireann trí comhaimseartha, Alison Lowry: (An Fhírinne a thionsclaíoch, pholaitiúil agus mhíleata na áiteanna ar thug siad cuairt orthu agus na daoine Bhí Ceilte) léiriú ealaíne hÉireann le ceithre chéad bliain anuas. Ina ar ghlac siad grianghraf díobh. Seoladh Réabhlóid ar oidhreacht na n-áras theannta sin, tá bailiúcháin na nEalaíon Maisiúil an Tuar Ceatha, tob-thaispeántas agus cosán, máithreacha agus leanaí agus ionaid níocháin de chuid na hÉireann, na hEorpa agus na hÁise chun Bród 2019 a cheiliúradh. Bhí roinnt nithe Mhaigdiléana faoi chúram fhoireann an rannáin seo. tábhachtacha a fuarthas le déanaí ó bhailiúcháin Chomhaimseartha na hÉireann le feiceáil sa Taispeántais taispeántas. I mí Iúil, den chéad uair riamh, Choimheád agus d’oibrigh an fhoireannn ar thug Rialtas na hAstráile Cros Victoria Martin roinnt taispeántas sealadach a osclaíodh i rith na O’Meara, a rugadh i dTiobraid Árann, ar iasacht bliana, ar dtús, Ag Máirseáil ar an mBóthar chun na d’AMÉ agus cuireadh ar taispeáint í sa taispeántas Saoirse: Dáil Éireann 1919, taispeántas a d’oscail i Saighdiúirí agus Taoisigh, Ba é sin an dara huair mí Eanáir agus a rinne comóradh céad bliain ar an riamh a raibh an bonn seo in Éirinn. I mí na gcéad Dáil; Alison Lowry: (An Fhírinne a Bhí Ceilte), Nollag cuireadh roinnt bheag de phíosaí airgid, a léiriú ealaíne ar oidhreacht na n-áras máithreacha agus fuarthas le déanaí, ar taispeáint san fhorhalla, ina leanaí agus ionaid níocháin Mhaigdiléan, taispeántas measc, an bord maisiúcháin a rinne John Segar leis an ealaíontóir gloine comhaimseartha Alison as Baile Átha Cliath in 1685 agus a fuarthas in Lowry, a d’oscail i mí an Mhárta; agus Fócas ar 2018. Lean an taispeántas, Niamh Barry Light on Éirinn: Na 1950idí i nGrianghraif, taispeántas faoi Earth, a osclaíodh ag deireadh 2018, ar feadh na choimeád an Dr. Fidelma Mullane i gcomhar le bliana in 2019, agus i mí na Samhna léiríodh an hAMÉ, a osclaíodh i mí na Samhna. Cuireadh ar taibh-thionscadal staire beo, Beyond These Rooms, 7 comhshaothar idir ANU agus Coiscéim, in Ard- go fadtéarmach i dTeach Avondale i gContae Mhúsaem na hÉireann - Na hEalaíona Maisiúla Chill Mhantáin, a dhíshuiteáil agus a phacáil. agus Stair. Cuireadh íomhánna ábhartha agus faisnéis ó thaifid chomhfhreagracha AdLib ar fáil d’iar-Choimeádaí Bailiúcháin agus Iasachtaí an rannáin, Michael Kenny, dá fhoilseachán in Bhí baint ag an bhfoireann go léir le bogadh na 2019, Raising the Banners of War: Bratacha 1916 agus a mbailiúchán sa chnuasach stóir sa Bhloc Thoir dtábhacht stairiúil. agus sa Bhloc Thuaidh. Is beart coisctheach a bhí anseo mar tharla roinnt sceitheadh uisce sna I measc na nithe a tugadh ar iasacht le linn na hionaid seo i rith mhí Iúil agus Lúnasa. Rinne bliana, bhí taisce de mhonaí óir Charraig na Siúire a an fhoireann maoirseacht freisin ar an tionscadal cuireadh ar taispeáint i Músaem Chontae Thiobraid soilsithe gailearaí LED, tionscnamh de chuid Oifig Árann, spinéad Ferdinand Weber a cuireadh ar na nOibreacha Poiblí, agus cuireadh an obair seo taispeáint i gCaisleán Bhaile Átha Cliath, agus ábhar i gcrích i roinnt gailearaithe i rith na bliana, ina a bhain le hÓglaigh na hÉireann a tugadh ar iasacht measc, gailearaí Airgid na bProinsiasach, spás do Mhúsaem Réabhlóid Mheiriceá i Philadelphia. taispeántais sealadach ar urlár na talún sa bhloc Tugadh Más an Ard-Seansailéara do Roinn an thuaidh, gailearaí Ib Jorgensen agus cuid den Taoisigh do chomóradh 100 bliain ‘An Chéad Dáil’. taispeántas Saighdiúirí agus Taoisigh. Chuidigh Fuarthas Cros Victoria Martin O’Meara ar iasacht agus d’oibrigh an fhoireann le hionadaithe ó Rialtas na hAstráile i ndiaidh ócáide in Ambasáid ó Fhondúireacht Apollo chun an bailiúchán na hAstráile i mBaile Átha Cliath agus d’fhreastail ionstraimí méarchláir a mheas, agus chruthaigh Ambasadóir na hAstráile ar sheoladh thaispeántas an tionscadal seo a lán taighde nua. Bhí baint ag na croise sa mhúsaem ar an 26 Iúil in éineacht le an bhfoireann freisin le troscán, a bhí ar iasacht cuid de shliocht O’Meara.

Gúna ‘Noble Call’ Panti Bliss agus na gúnaí a chaith Katherine Zappone agus Ann Louise Gilligan ag a bpósadh in 2016

8 Réada a Fuarthas Rinneadh roinnt ceannachán suntasach i rith na bliana, ina measc, crúiscín uachtair déanta as airgead a rinne William Egan, Corcaigh, in 1922; cailís ‘Kirwan’, ó 1718 mar aon le paiteana, leabhar Aifrinn agus cloch altóra. Is annamh a fhaightear iarsmaí bainteach le chéile mar a fuarthas sa chás seo; agus bailiúchán troscán a dhear agus a rinne Arthur Edwards do shiopa troscán Cranach Furniture san Uaimh, in 1971. Úsáideadh airgead ó Chomhchiste Taighde, Comhoibriú agus For-Rochtain: “A dressed up life”, Ceannaigh AMÉ/ DCCoI chun cóta bréidín lámh- Ghlac baill foirne páirt i gcoistí trasrannacha sé shoitheach miotail fhite le Natalie B. Coleman as Dún na nGall, agus éagsúla agus leanadh freisin leis an obair ar le Cecelia Moore, a ceannaíodh le hairgead ó éadaí cniotáilte le Colin Burke agus Ros Duke a an bpróiseas creidiúnaithe um Chaighdeáin Chomhchiste Ceannaigh cheannach. Tá siad ar fad le feiceáil i scannán faisin Músaem (MSPI). Thug coimeádaithe cainteanna AMÉ /DCCoI (íomhá le Perry Ogden “Fí”; agus “A dressed up life, bailiúchán gailearaí, turais agus léachtaí do raon leathan lucht caoinchead Cecelia Moore de shé shoitheach miotail le Cecilia Moore. féachana agus chuir siad páipéir agus cainteanna agus Damien Maddocks) i láthair ag comhdhálacha agus seimineáir I measc na dtabhartas do na bailiúcháin, fuarthas éagsúla, ina measc, an cheardlann ar Cultúr na gúnaí a chaith Katherine Zappone agus Ann Ábhartha an Ghníomhaíochas Sláinte, a tionóladh Louise Gilligan ag a bpósadh in 2016, baill éadaigh sa Mhúsaem Eolaíochta, i Londain; agus Beyond a léiríonn an troid ar son cearta pósta comhionanna Storytelling – Ceardlann a thrácht ar ról an Mhúsaeim in Éirinn; Gúna “Noble Call” Panti Bliss a bhronn i léiriú na Staire, a tionóladh sa Chumann Ríoga Rory O’Neill; bailiúchán ábhar ón agóid “Pobail Ársaíochta. D’eagraigh agus ghlac an fhoireann Cois Teorann i gcoinne an Bhreatimeachta”; agus páirt i gcomhdhálacha i gcomhar leis an earnáil bailiúchán de rudaí a bhaineann leis na cógaslanna, Oideachais; seimineár leathlae a tionóladh i mí Hayes Conyngham & Robinson. Bhronn an haitéir Eanáir i gcomhair chomóradh céad bliain ‘an Margaret O’Connor hata “na hAisghairme” a dhear Chéad Dáil’, i 1919; Comhdháil Women in Design, a sí le haghaidh na hócáide, “Fashion in Repealing” tionóladh i mí na Bealtaine; agus, Comhdháil, Tar a tionóladh i mí na Bealtaine 2018. I measc na éis an Chogaidh - Síocháin, Coimhlint agus Tráma, a dtabhartas eile bhí leabhar gearrthóg de ghearrtháin tionóladh i mí na Samhna. ó irisí a bhain leis an dearthóir Donald Davies; bailiúchán grianghraf a bhain le gnó gúnaí pósta Chuidigh an fhoireann le taighdeoirí, daoine aonair Marjorie Boland i mBaile Átha Cliath (1930idí go agus grúpaí sainleasmhara chun rochtain a fháil dtí na 1980idí). Faoi réir Alt 1003, tugadh tabhartas ar na bailiúcháin sa chnuasach stóir. Taispeánadh gan ainm de shé phíosa airgid Éireannach, ina measc an bailiúchán cláirseach do Chumann Cruite na pota seacláide ón 18ú haois agus cupán “Lawder” hÉireann sgus Cumann Cruite Mheiriceá, agus thug a bhfuil dhá lámh air; agus mar chuimhne ar ar an Cuallacht Lásadóirí na hÉireann roinnt cuairteanna máistirghabha geal Tony Marshall, thug a theaghlach i rith na bliana chun féachaint ar chineálacha miasfháinne airgid comórtha a bronnadh air in éagsúla lása ón mbailiúchán sa chnuasach stóir. 1983. Thug teaghlach Bridge as Ceanada dhá ghúna Cuidíodh le hintéirnigh faoi oiliúint, i rith na bliana shíoda a chaith a sinsear i Ros Cré, Co. Thiobraid chomh maith le roinnt mac léinn idirbhliana. Thug Árann i lár na 18ú haois; agus thug teaghlach coimeádaithe agallaimh freisin agus chuir siad eolas Galligan bata adhmaid a d’úsáid Peter Paul Galligan ar fáil do na meáin faoi gach gné de bhailiúcháin le linn smuigléireacht gunnaí ar an Asgard i 1914. agus thaispeántais an rannáin. Déileáladh le réimse Bhí roinnt ábhar a bhain le gnéithe éagsúla den leathan fiosruithe ón bpobal i gcoitinne, chomh chéad agus dara cogadh domhanda, gunnán Frank maith le ceisteanna taighde ó mhic léinn ag gach Shouldice, agus gránáid RPG-7 ó ré na dTrioblóidí i leibhéal. measc na dtabhartas freisin.

9 Seaniarsmaí na hÉireann

Tá Rannán Sheaniarsmaí na hÉireann (IAD) dhéanach a fuarthas le linn brathadóireachta freagrach as na bailiúcháin seandálaíochta, miotail gan cheadúnas in aice le hÁth Dara, Co. eitneagrafacha, chlasaiceacha agus Éigipteacha. Luimnigh; D’oibrigh foireann RSIÉ (IAD) leis Tá an Rannán freagrach chomh maith an nGarda Síochána chun é seo agus déantáin as feidhmeanna reachtúla éagsúla a riar, shuntasacha eile a aisghabháil agus d’oibrigh siad feidhmeanna ar nós réada seandálaíochta a ar fheachtas sna meáin maidir leis an reachtaíocht ndearnadh éileamh orthu mar chuid de mhaoin a bhaineann le réada seandálaíochta a aisghabháil an Stáit, a fháil agus ceadúnais a rialú chun réada trí bhrathadóireacht miotail. Fuarthas bailiúchán seandálaíochta a easpórtáil agus a athrú. suntasach d’ábhar tochailte ó stóir Mhúsaem Poiblí Chorcaí agus cláraíodh líon mór éadálacha Ceadúnú ar bhunachar sonraí na dtochailtí dá bharr seo. I Chomhlíon an Rannán dualgais a bhain le mí Mheán Fómhair, thug an tArdeaspag Diarmuid feidhmeanna reachtúla Ard-Mhúsaem na hÉireann Martin clog láimhe ón luath-mheánaois ó Chnoc faoi Achtanna na Séadchomharthaí Náisiúnta. an Teampaill, Co. Chill Mhantáin in Ard-Deoise Próiseáladh 1205 iarratas ar cheadúnais mar a leanas Bhaile Átha Cliath, do RSIÉ (IAD). agus rinneadh iniúchtaí suímh maidir le roinnt de na hoibreacha seandálaíochta sin: Cúrsaí Dlí De bharr na bhfeidhmeanna reachtúla atá ag

Ceadúnas chun tochailt/monatóireacht/aimsiú/tumadh a dhéanamh 724 an Músaem faoin Acht um Shéadchomharthaí Náisiúnta, bhí idirchaidreamh rialta idir an Toilithe agus Ordacháin ó Airí 71 Músaem agus SSN (NMS). Bhí idirchaidreamh Ceadúnais chun réad seandálaíochta a athrú 266 freisin idir an fhoireann agus Aonad na bhforas Ceadúnais chun réad seandálaíochta a easpórtáil 174 Cultúrtha sa Roinne Cultúir, Oidhreachta agus na Gaeltachta maidir le ceadúnais easpórtála D’fhreastail baill foirne Rannán Sheaniarsmaí agus le Glacadóirí Raice. Tá imní i gcónaí maidir na hÉireann de chuid AMÉ ar chruinnithe go le brathadóireacht miotail gan cheadúnas agus rialta le Seirbhís na Séadchomharthaí Náisiúnta chuaigh baill foirne RSIÉ (IAD) i dteagmháil go (NMS) agus rinneadar roinnt comh-iniúchtaí. minic leis an nGarda Síochána agus SSN (NMS) Rinne an fhoireann idirchaidreamh le cuideachtaí faoin ábhar seo i rith na bliana. seandálaíochta comhairleacha agus le seirbhísí Stáit i dtaobh cúram agus taisceadh na mbailiúchán Taispeántais agus Iasachtaí tochailte i Lárionad Acmhainní na mBailiúchán Bíonn earraí a fhaightear ar iasacht ó fhoinsí (CRC) i Sord. Náisiúnta agus idirnáisiúnta mar chuid shuntasach de thasipeántais an Rannáin gach bliain. In Saothar Allamuigh éineacht lena gcomhghleacaithe ar fud AMÉ, Rinneadh saothar allamuigh bainteach le lean foireann Rannán Sheaniarsmaí na hÉireann fionnachtana seandálaíochta i 20 contae; le hobair ghlantacháin, mhonatóireachta, Ceatharlach, Co. an Chláir, Corcaigh, Dún na uasghrádaithe, agus fheabhsúcháin ar thaispeántais nGall, Baile Átha Cliath, Gaillimh, Ciarraí, Cill i Sráid Chill Dara agus i láithreacha eile; d’oibrigh Dara, Cill Chainnigh, Laois, Luimneach, Co. Lú, an fhoireann le hOifig na nOibreacha Poiblí Maigheo, An Mhí, Uíbh Fhailí, Tiobrad Árann, Port agus dhéileáil siad le saincheisteanna a bhain Láirge, An Iarmhí, Loch Garman, Cill Mhantáin. le timpeallacht an Mhúsaem. Tá gá le hobair chothabhála shuntasach chun na bailiúcháin atá ar Réada a Fuarthas taispeáint agus i stóras a chosaint. Baineadh anuas In 2019, cláraíodh 168 déantán ó 23 contae. Taisce Dhamhrois ionas go bhféadfaí catalógú agus Cláraíodh réimse leathan, ina measc, iarsmaí grianghrafadóireacht a dhéanamh air. daonna ársa, liteach, earraí criadóireachta, miotail agus ábhair orgánacha mar im portaigh. Glacadh I Mí na Samhna sheol RSIÉ (IAD) taispeántas le ceann tua soicéadach ón gCré-umhaois buan d’adhlacadh Fhionnghlaise, Uaigh mná

10 ó aimsir na Lochlannach, ina bhfuarthas a lán chuid de thaispeántas dar teideal Desire a osclaíodh Taisce Dhamhrois déantán. Nuair a seoladh an taispeántas, d’fhreastail i mí Mheán Fómhair. Rinne an fhoireann scinceáil ionadaithe pobail áitiúla ó Fhionnghlas agus agus athshuiteáil ar líon mór déantán a tugadh ar ionadaithe ó Ambasáid Ríoga na hIorua ar fháiltiú iasacht do Dublinia. Rinne baill foirne iniúchadh agus léacht. ar iasachtaí de chuid RSIÉ (IAD) i roinnt Músaem Ainmnithe i gcontaetha an Chabháin, Chiarraí Mar chuid dá ndualgas maidir le comhoibriú le agus Mhuineacháin. Rinne baill foirne iniúchadh músaeim áitiúla agus réigiúnacha, bhí foireann RSIÉ freisin ar iasachtaí i Músaem Contae Fhear Manach, (IAD) i mbun idirchaidrimh ar feadh na bliana Músaem Chorca Dhuibhne, Baile an Fheirtéaraigh, le comhghleacaithe ar fud earnáil na Músaem in agus in Ionad Oidhreachta an Leasa Mhóir, Co. Éirinn. I mí Dheireadh Fómhair, thug foireann Phort Láirge. I mí Mheán Fómhair, sular tosaíodh RSIÉ (IAD) déantáin cháiliúla ó bhailiúcháin ag uasghrádú an ghailearaí, rinne an fhoireann an meánaoiseach AMÉ ar iasacht do Mhúsaem taispeántas iomlán de chuid AMÉ, a bhí ar iasacht Cathrach na Gaillimhe don taispeántas Caomhnóirí ag Túr Raghnaill i bPort Láirge, a dhíshuiteáil. na nGael. I mí na Samhna, cuireadh taisce óir Chuidigh an fhoireann le suiteáil iasachtaí breise Thulaigh Dhónaill ar taispeáint i Músaem Contae i Músaem Mhíle na Meánaoise, i gCill Chainnigh Dhún na nGall. Tugadh luanla ón gCré-umhaois agus chuir siad tús le roghnú réada le haghaidh luath ar iasacht d’Áras Nua-Ealaíne na hÉireann mar iasachta chuig Músaem Cathrach na Gaillimhe in

11 2020 mar chuid den chlár don Chathair Chultúrtha. de chuid na Roinne Cultúir, Oidhreachta agus D’oibrigh an fhoireann ar ábhar a roghnú, le Gaeltachta; Ceardlanna Oidhreacht na hÉireann taispeáint ag Brú na Bóinne i gCo. Na Mí. 2030. Rinne an fhoireann idirchaidreamh leis na seirbhísí Stáit agus leis an nGarda Síochána Cuireadh bailchríoch ar roinnt iasachtaí maidir le raon saincheisteanna, a bhaineann suntasacha idirnáisiúnta freisin; i mí Dheireadh le hoidhreacht iniompartha a chosaint. Rinne Fómhair cuireadh iasacht mhór d’ábhar ó aois baill foirne ionadaíocht don Rannán ar choistí na Lochlannach ar taispeáint i Músaem Fries, san polasaí mar chuid de phróiseas creidiúnaithe AÉ Ísiltír. Chuaigh bailiúcháin eitneagrafacha, a tugadh i leith Chláir um Chaighdeáin Músaem in Éirinn ar iasacht do thaispeántas Oceania in 2018, ón (MSPI). D’fhreastail baill foirne ar go leor cúrsaí Acadamh Ríoga, i Londain i mí an Mhárta chuig oiliúna agus d’oibrigh siad ar an gcoiste Sláinte bailiúcháin Musée du Quai Branly-Jacques Chirac i agus Sábháilteachta, ghlac siad páirt i go leor bPáras, áit a raibh siad ar taispeáint go dtí Iúil 2019. tionscadal de chuid AMÉ, ina measc, an Tionscadal Rinneadh iniúchadh chomh maith ar bhailiúcháin Rannpháirtíochta (Project Engage) agus an RSIÉ (IAD) a bhí ar iasacht san Armlann Ríoga i Tionscadal Bainistíochta Taifead. Leeds agus i Músaem Captain Cook, i Whitby. Rannpháirtíocht leis an bPobal Taighde, comhoibriú agus For-Rochtain Reachtáladh sainthurais agus tugadh léachtaí agus Spreagann agus tacaíonn RSIÉ (IAD) le taighdeoirí cainteanna do raon leathan comhlachtaí áitiúla maidir le cartlann agus bailiúcháin an rannáin agus náisiúnta ar thopaicí seandálaíochta agus a úsáid agus bíonn an obair seo ina cuid mhór músaemeolaíochta laistigh d’Ard-Mhúsaem na d’obair an rannáin gach bliain. Rinne 116 taighdeoir hÉireann agus ar fud na tíre. Ghlac an fhoireann rochtain ar bhailiúcháin chnuasach stóir an rannáin páirt i roinnt clár teilifíse agus raidió agus thug siad agus rinne 160 taighdeoir rochtain ar chomhaid léachtaí do mhicléinn fochéime agus iarchéime choimeádaíochta an Rannáin. Rinneadh freastal ar i gColáiste na hOllscoile, Corcaigh, An Coláiste 16 socrúchán Idirbhliana agus ar bheirt intéirneach Ollscoile, Baile Átha Cliath agus Ollscoil na a bhí ina mic léinn Seandálaíochta san ollscoil, mar hÉireann, Gaillimh. aon le micléinn MA a bhí i mbun Staidéar Músaem i gColáiste na hOllscoile, Corcaigh. Rinne an fhoireann ionadaíocht ar RSIÉ (IAD) ag na comhdhálacha agus na himeachtaí poiblí Bhí baint ag foireann an rannáin le roinnt seo a leanas: Comhdháil Bhliantúil Institiúid tionscadal, ina measc, Tionscadal Taighde ar Seandálaithe na hÉireann i gCorcaigh; Príomh- Choirp Phortaigh. D’éascaigh agus d’oibrigh baill óráid ag Comhdháil Bhliantúil Ráth Cruachan; foirne ar roinnt tionscadal taighde éagsúla, ina cuireadh páipéir i láthair ag: an Líonra Taighde um measc, staidéar ildisciplíneach ar im portaigh agus Chorp Portaigh i Músaem na Breataine; Fóram rinneadh anailís ar iarmhar orgánach a fuarthas ar Oidhreachta Ghleann Dá Loch; Comhdháil 2019 earraí criadóireachta de chuid na Cré-umhaoise. an Aontais Idirnáisiúnta um Thaighde Ceathartha Lean baill foirne ar aghaidh ag cuidiú le taighde (INQUA); Féile Eolaíochta Lár Tíre; Rinneadh ar ár mbailiúcháin eitneagrafaíochta i gcomhair Ionadaíocht ar AMÉ ag Comhdháil Clay Pipes, fhoilseacháin de chuid AMÉ, a chuirfear amach Droichead Átha; Seimineár FOODCULT, Coláiste go luath. Cuireadh samplaí de thaisí daonna, na Tríonóide; Seimineár ar Phróitéamaíocht sa d’adhmad agus d’im portaigh a fuarthas le déanaí ar Seandálaíocht, An Coláiste Ollscoile, Baile Átha aghaidh i gcomhair dátú radacarbóin. Cliath; Thug an fhoireann trí léacht ar leith mar chuid de shraith léachtaí Mhúsaem Chontae Rinne baill foirne ionadaíocht d’AMÉ ar Dhún na nGall; Thug an fhoireann ceithre chaint chomhlachtaí seachtracha mar a leanas: phoiblí ar leith mar chuid de chlár Chlub Cultúir Comhairle an Chláir Fionnachtana; Buanchoiste an rannáin oideachais agus for-rochtana in AMÉ. Seandálaíochta Acadamh Ríoga na hÉireann; Coiste Rinne an fhoireann ionadaíocht freisin ar AMÉ Idirchaidrimh Seandálaíochta Bhord na Móna; ag an gComórtas Náisiúnta Treabhdóireachta i Grúpa Idirchaidrimh na Músaem Ainmnithe; gContae Cheatharlach. Grúpa Comhairleach maidir le hAthrú Aeráide

12 An Garrán Buí, Áth Dara, ceann tua á bhronnadh ar AMÉ, © Julien Behal Photography

13 Saol na Tuaithe in Éirinn

Déanann Rannán Shaol na Tuaithe Ard-Mhúsaem Sa taispeántas sealadach in AMÉ, The Enemy Within: na hÉireann bainistiú ar an mbailiúchán náisiúnta the Spanish Flu in 1918-1919, rinneadh de réada a léiríonn saol traidisiúnta na hÉireann, comóradh céad bliain ar an tionchar ollmhór a ag tuiscint go n-athraíonn traidisiúin agus go bhí ag Fliú na Spáinneach ar shochaí na hÉireann. dtagann forás orthu. Bíonn an Rannán ag obair le Rinne Saol na Tuaithe in AMÉ iniúchadh ar chógais pobail agus ag iniúchadh téamaí maidir le bailiú agus leigheasanna traidisiúnta a d’úsáid daoine comhaimseartha. Tá an Rannán lonnaithe in Ard- chun dul i ngleic leis an tinneas tubaisteach. Tá an Mhúsaem na hÉireann - Saol na Tuaithe, Páirc taispeántas bunaithe ar bhailiúchán de chuid Ard- Thurlaigh, Caisleán an Bharraigh, Co. Mhaigh Eo. Mhúsaem na hÉireann féin.

I mí Eanáir, d’fhill Clodagh Doyle, Coimeádaí Ba thaispeántas sealadach a bhí in Aistear an Cúnta, ar an obair tar éis a bheith as láthair de bharr Lucht Siúil/Mincéir Misli’ inar léiríodh cultúr, méala in 2018. Bhí Tony Candon ina Bhainisteoir traidisiúin agus ceardaíocht an lucht siúil. Is í Coimeádaithe ar an Rannán - Saol Tuaithe na Rosa Meehan an coimeádaí a d’oibrigh ar an hÉireann, ó 2007 agus níor ceapadh aon duine sa taispeántas i gcomhpháirt le Líonra Sláinte Lucht phost seo nuair a d’éirigh sé as i mí an Mheithimh. Siúil Réigiúnach an Iarthair (baill den Lucht Siúil D’fhan an folúntas seo gan líonadh an chuid eile ó Mhaigh Eo, Ros Comáin agus Gaillimh). Sheol den bhliain. Rinne an Ceannasaí Caomhnaithe, Uachtaránna hÉireann, Micheál D. Ó hUiginn an an Dr Karena Morten, bainistíocht i bpáirt ar taispeántas in 2018 agus bhí sé ar taispeáint go dtí an láithreán agus thuairiscigh an Rannán don Mí Iúil 2019. Cheannasaí Bailiúcháin agus Foghlama, an Dr Audrey Whitty. Is saothar ealaíne é On Sight - MMRAM Pavillion/ Mother’s Lament a chuirtear ar taispeáint gach bliain Taispeántais ar láthair Pháirc Thurlaigh. Ba í Niamh McCann Lean Saol na Tuaithe – AMÉ lena chomhpháirtíocht a bhí i mbun an tionscadail in 2019 agus léiríonn le hOllscoil Kingston, i Londain ar thionscadal agus spreagann a saothar fiosracht faoi thraidisiún taighde a dhírigh ar mhná agus ar leictriú na tuaithe agus ceirdeanna a mbíonn tionchar acu ar an in Éirinn le linn na 1950idí agus 1960idí. Sheol iar- gceangal atá idir an t-am atá caite agus an saol i Uachtarán na hÉireann Mary Robinson Cumhacht láthair na huaire. na Cistine: taithí na mban ar leictriú tuaithe, go hoifigiúil. D’oibrigh an Dr Sorcha O’Brien, an I mí an Mheithimh 2019, mar chuid de thaispeántas Iar-Uachtarán na hÉireann taighdeoir/ coimeádaí seachtrach le Noel Campbell, níos mó i nDún Uí Choileáin, rinne Rosa Meehan Máire Mhic Róibín ag Coimeádaí Cúnta, Rannán Shaol na Tuaithe in maoirseacht ar shuiteáil agus ócáid darbh ainm seoladh oifigiúil Kitchen Power: women’s experience of Éirinn, ag ullmhú an taispeántais agus clár iomlán Réabhlóid an Tuar Ceatha tionscadal Staire ó Bhéal rural electrification na n-imeachtaí poiblí. LADTI + - in Ard-Mhúsaem na hÉireann - Saol na Tuaithe.

Chomh maith leis na taispeántais a bhíonn ar siúl i nGailearaithe an Mhúsaeim, cuidíonn Saol na Tuaithe – AMÉ le daoine eile chun taispeántais a chur ar siúl i nGailearaí an Chlóis. Bíonn baint ag na taispeántais seo le téama ginearálta ‘Saol Na Tuaithe’ – AMÉ.

Réada a Fuarthas Ceannaíodh an cnuasach seo de thrí Phod insínte, i 2019 ón déantóir ciseán, Joe Hogan. Tá siad déanta as slata saileach, adhmad agus clocha. Rinneadh iad in 2018 don taispeántas Portfóilió le Comhairle Dearaidh agus Cheardaíochta na hÉireann.

14 Fuarthas 28 réad nua i rith na bliana agus cláraíodh 273 réad a fuarthas de bharr phróiseas ollmhaithiúnais. Nithe eile a cuireadh le Bailiúchán Shaol Tuaithe na hÉireann; - Dhá chathaoir as Contae Aontroma, den chineál trí chosach le cúl díreach. - Bratach de chuid Chonradh na Talún ó Chluain Tuaiscirt in Oirthear na Gaillimhe. - Coiléar agus srathair asail . - Bhí cáil ar Bhranda an Chaisleain san Aonach mar gheall ar a n-earraí cócaireachta, déanta as alúmanaim, ach rinne siad bréagáin don Nollaig freisin. Fuarthas Pram bábóige déanta as miotal a bhaineann le Síol Éalaigh, Co. Chill Mhantáin. - Cairdeagan Árann a cniotáladh sna 1970idí ar cuairt ar Sain Ffagain, (St. Fagan’s), Músaem Cnuasach de Phod Oileán Chliara. Náisiúnta na Breataine Bige. Insínte a ceannaíodh - Fuarthas 150 réad a raibh baint acu le héadach agus ón Déantóir ciseán, Joe Hogan bróga ó Ghráig na Manach, Co. Chill Chainnigh. Ba chomhshaothar idir an fhoireann agus Músaem - Roinnt gúnaí a bhain le damhsa Gaelach. Dhaonpháirc Shligigh, Ambasáid na Polainne agus - Deonaíodh leabhar cuntas mná fuála (1920idí), teaghlach Mag Uibhir a bhí sa taispeántas painéal- leabhar coigiltis O.P. agus ciseán caolaigh uibheacha. bhunaithe a cruthaíodh ar shaol agus ar shaothar an - Dheonaigh iar-Choimeádaí Shaol Tíre na hÉireann bhailitheora agus an scríbhneora béaloidis, Séamus John O ’Sullivan sleamhnáin 35mm. Bhain siad seo Mag Uidhir as Dumha Thuama, Iorras, Maigh Eo lena chuid ama ag obair sa rannán agus le hobair (1902-1969) agus Cumann Titanic Eadargúil. allamuigh agus tá siad seo scanta . Cuireadh tús le taighde ar an taispeántas atá Comhoibriú agus For-Rochtain beartaithe ar bháid thraidisiúnta chósta thiar na Ghlac an Fhoireann páirt i gcainteanna a thabhairt agus hÉireann. i ngníomhaíochtaí oideachasúla eile sna gailearaithe, agus rinneadh freastal ar imeachtaí for-rochtain do Cuireadh tús le taighde ar thaispeántas ghrúpaí pobail agus grúpaí staire áitiúla mar aon le chathaoireacha Thuama/Shligigh atá beartaithe do comhdhálacha. Bhí an fhoireann páirteach i bhforbairt 2021 agus freisin, bunaíodh Grúpa Comhairleach ar chláir an Mhúsaeim, go háirithe cláir a bhaineann le Thaispeántais. Cuireadh taighde agus faisnéis ar fáil taispeántais shealadacha. do Choiste Idirnáisiúnta na Séadchomharthaí agus na Láithreacha (ICOMOS) don alt ‘Scéalta Eile: Taighde agus Rannpháirtíocht Oidhreacht Chultúrtha agus an tSochaí - Imircigh D’eagraigh Rosa Meehan comhdháil Is duine den Ban: taispeántas um Thaithí Comhchoiteann’. Lucht Siúil mé: Ár Stair agus ár n-Oidhreacht, ag cur leis an tionscadal taispeántais Aistear an Lucht Siúil, D’fhreastail baill foirne ar an léiriúchán/suiteán a thugann léargas ar chultúr an Lucht Siúil. Ba í an amharclainne Arán & Im le Manchán Magan ina Seanadóir Collette Kelleher, a bhí ina cathaoirleach ndearna sé iniúchadh ar thraidisiúin na hÉireann ar an ócáid agus bhí siad seo a leanas ar an bpainéal, maidir le hárán agus im agus rinne Noel Campbell Brigid Carmody, Hugh Friel, Michael McDonagh, cúrsa seoltóireachta de chuid húicéir na Gaillimhe Mary Collins agus Oein De Bhairduin. Rinneadh cur ag an gCladach i nGaillimh. síos ar chultúr traidisiúnta agus comhaimseartha agus tionscnaimh phobail an Lucht Siúil. Bhí alt a bhain leis Fiosrúcháin an ócáid seo san iris Traveller’s Voice. Dhéileáil an fhoireann le go leor fiosruithe ón bpobal, ó mhic léinn, ón lucht acadúil, agus ó Thug baill foirne cuairt ar an gCartlann Náisiúnta um institiúidí eile faoi bhailiúchán Shaol na Tuaithe i Bhailiú Béaloideas sa Choláiste Ollscoile, Baile Átha rith na bliana. Léiríonn anailís ar na ceisteanna a Cliath d’fhonn cur le heolas an Rannáin faoin gceangal fuarthas gnéithe de raon tíreolaíoch na bhfiosruithe atá idir an dá bhailiúchán. sin. Cuirtear a lán ceisteanna i gcónaí faoi chniotáil Árann agus faoi ábhar a bhaineann le nósanna agus St Fagan’s, Caerdydd, An Bhreatain Bheag. féilte. I mí na Samhna 2019, thug Rannán Shaol na Tuaithe

15 Stair an Dúlra

Tugann an Rannán seo aire do bhailiúcháin AMÉ i Tógadh suiteán nua ar urlár na talún sa ndisciplíní na zó-eolaíochta agus na geolaíochta, a mhúsaem. Feidhmíonn Caibinéad na nIontas bhfuil tuairim is dhá mhilliún eiseamal iontu. mar thaispeántas idirghníomhach, ach tá áiseanna tacaíochta ann freisin ionas go mbeidh Bíonn an-tóir i gcónaí ag an bpobal ar Mhúsaem an fhoireann oideachais ábalta cainteanna, Stair an Dúlra – AMÉ, agus tháinig níos mó ná ceardlanna agus seisiúin láimhseála a reáchtáil 388,000 ar cuairt chuige in 2019. Ba í seo an bhliain don phobal. Eagraíodh taispeántas beag agus ba rathúla dár taifeadadh riamh agus ardú seasta gníomhaíochtaí do Bhliain Idirnáisiúnta an tagtha ar líon na gcuairteoirí le deich mbliana Bhradáin. anuas. Tháinig a dhá oiread de mhéadú ar líon na gcuairteanna bliantúla le linn na tréimhse sin. Chabhraigh tacaíocht na n-oibrithe deonacha go mór leis an raon tionscadal ar tugadh fúthu D’oibrigh Ard-Mhúsaem na hÉireann leis an Roinn agus chuidigh siad go mór le hathlonnú na Cultúir, Oidhreachta & Gaeltachta agus le hOifig mbailiúchán geolaíochta ach go háirithe. Bhí na nOibreacha Poiblí chun Measúnú Straitéiseach a ról lárnach acu freisin i mbainistiú chartlann ullmhú faoin gCód Caiteachais Phoiblí. Cheadaigh Iontaobhas Oidhreacht Mhianadóireachta na an tAire é seo agus réitíonn sé an bealach le hÉireann, nach bhfuil ag trádáil a thuilleadh. haghaidh athchóiriú iomlán a dhéanamh ar an D’ullmhaigh an fhoireann suíomh Gréasáin bhfoirgneamh seo, a tógadh in 1856. Sa chéad oidhreachta, áit ar cuireadh ábhar bliain is fiche chéim de seo, déanfaidh Oifig na nOibreacha Poiblí de thaighde agus d’fhoilsiúcháin ar líne, chun oibreacha athchóirithe ar an díon. Táthar ag súil freastal ar lucht féachana nua. ansin go leanfaidh an plean athchóirithe iomlán don fhoirgneamh mar a cheadaítear faoi Thionscadal Tabhartais agus Réada a Fuarthas Éireann 2040. Bhí an fhoireann cothabhála Thug an t-ealaíontóir Shevaun Doherty gnóthach ag deisiú sceitheadh uisce sa díon agus bunphictiúr de bhumbóg, agus ba í sin an rinne OOP sárobair dheisiúcháin, rud a chabhraigh íomhá a úsáideadh chun Plean Uile-Éireann um go mór sa chás seo. Pailneoirí a chur chun cinn. Déanann sí taighde ar a portráidí mionsonraithe d’ainmhithe le cúnamh Taispeántais na foirne agus baineann sí úsaid as eiseamail ó Cé nach bhfuil aon spás faoi láthair i gcomhair na bailiúcháin chun mionsonraí a léiriú. Bheadh taispeántais shealadacha in Ard-Mhúsaem na eolas ag daoine ar a cuid oibre ó na stampaí poist hÉireann -Stair an Dúlra, leanadh den taispeántas a dhear sí. Thug ceathrar ealaíontóirí eile cuairt Jurassic Skies, When dinosaurs took to the air a chur ar na bailiúcháin freisin do thionscadal arna ar taispeáint in Ard-Mhúsaem na hÉireann - Na mhaoiniú ag an gComhairle Ealaíon, (Fiosrúchán hEalaíona Maisiúla agus Stair go dtí mí Mheán Práinneach) ina scrúdaítear gnéithe éagsúla Fómhair. Bhí saothar taighde anseo a rinne ár den bhithéagsúlacht tríd an ealaín. Séideadh bpáirtithe Amgueddfa Cymru-Músaem Náisiúnta éan Meiriceánach trasna an Atlantaigh le linn na Breataine Bige maidir leis na héin ba luaithe a stoirme agus cuireadh an Bonnán Beag seo a bhí ann, agus cuireadh iontaisí d’ár reiptílí féin, aimsíodh i gContae Chiarraí, leis na bailiúcháin. a raibh cumas eitilte acu, ar taispeáint chomh Thug taighdeoirí roinnt eiseamal feithidí, nach maith. Coimisiúnaíodh samhail den luath-éan raibh aon eolas orthu roimhe seo in Éirinn, Archeopteryx don taispeántas. don mhúsaem, agus cuireadh speiceas nua de

16 chiaróg le liosta na hÉireann bunaithe ar eiseamail músaem freisin roimh chriú scannánaíochta Aonad a aimsiodh sa mhúsaeim ach nár tugadh faoi deara Stair an Dúlra de chuid an BBC agus iad i mbun roimhe seo. D’aithin speisialtóirí tacsanomaíocha scannánaíochta ar shraith teilifíse Secrets of Skin. Ba é roinnt eiseamal de chineál nua sa bhailiúchán ár gcoimeádaí an comhairleoir eolaíochta a bhí acu. feithideolaíochta, ina measc, speiceas féileacán ó cheantar na Meánmhara agus ar thagair W. F. Thosaigh coimeádaí nua feithideolaíochta i mí Kirby dó ar dtús – ba é Kirby an chéad choimeádaí Feabhra, agus anois tá ceathrar d’fhoireann i feithideolaíochta a bhí sa Mhúsaem. Cuireadh Rannán Stair an Dúlra. Aistríodh a lán bailiúchán nathair mhór a aimsíodh i Sléibhte Chill Mhantáin d’fhoilseacháin eolaíochta chuig Ionad Acmhainní leis na bailiúcháin. na mBailiúchán. Leanadh ag aistriú bailiúcháin ó fhoirgnimh eile go dtí an lárionad i Sord. I measc roinnt ceannachán, bhí dreigítí, mianraí agus coprailít hiéana. Tugadh dhá bhailiúchán mhóra de sheoda (gheamanna) agus de threalamh geameolaíocchta don mhúsaem. Aistríodh bailiúchán suntasach d’eiseamal fianna móra na mbeann ó Mhúsaem Poiblí Chorcaí.

Taighde agus Comhoibriú Chomh maith lena bhfoilseacháin eolaíochta a chur i gcrích, chuidigh an triúr ball foirne eolaíochta le foilsiú agus bainistíocht na n-irisí Geoheritage, The Geological Curator, Irish Journal of Earth Sciences, Irish Naturalists ’Journal agus Journal of Natural Science Collections. Rinne an fhoireann bainistíocht ar shuíomh gréasáin Irish Naturalists’ Journal, agus ar leabharlann Chumann Uaimheadóireachta na hÉireann freisin.

Thug baill foirne roinnt cainteanna poiblí, eagraíodh turais do choláistí tríú leibhéal agus do ghrúpaí sainleasa, agus chuidigh siad le heagraíochtaí, ina measc, Grúpa na gCoimeádaithe Geolaíoch (Geological Curators’ Group), Cumann Bhailiúcháin na nEolaíochtaí Nádúrtha, (Natural Sciences Collections Association), Líonra Chearnóg Mhuirfean, an tIonad Náisiúnta le Sonraí Bithéagsúlachta agus Clár Oidhreachta agus Pleanála Shuirbhéireacht Gheolaíochta na hÉireann. Bhí ról acu freisin sa mhórchomhdháil idirnáisiúnta ar an oighearaois, inar tháinig 2,500 toscaire go Baile Átha Cliath, le haghaidh INQUA 2019. D’fháiltigh an

17 Caomhnú

Tá an Rannán Caomhnaithe freagrach as cúram Caomhnú Leasúcháin coisctheach, leasúcháin agus imscrúdaitheach na Rinneadh obair den chineál seo ar réada a bhí le mBailiúchán in Ard-Mhúsaem na hÉireann. cur ar taispeáint agus le tabhairt ar iasacht, nithe a bhí le stóráil nó le foilsiú agus nithe a raibh Caomhnú Coisctheach taighde le déanamh orthu chomh maith le bearta Cuireadh dlús le monatóireacht agus cothabháil garchabhrach d’ábhar úr-thochailte. Tugadh faoi ar thimpeallacht an Mhúsaeim agus le Srianadh chóireálacha breise ar rudaí ó na bailiúcháin Comhtháite Lotnaidí (IPM) in 2019. Rinneadh eitneagrafacha i gcomhair ghrianghrafadóireacht sraith suirbhéanna agus tuarascálacha ar láithreáin foilsiúchán agus freisin chun iad a stóráil ar bhealach chun na príomhfhadhbanna maidir le Caomhnú ní ba shábháilte. Rinneadh cóireáil chaomhnaithe Coisctheach a aithint agus ullmhaíodh ‘plean ar chófra mór agus 11 iomróir i gcanú. Tar éis gníomhaíochta’ do gach láthair. Chonacthas grianghraf a ghlacadh de, rinneadh an réad seo a lochtanna sa chóras MEACO (taifeadann sé seo phacáil agus a chur ar ais ina stór i gcráta stórála teocht agus bogthaise choibhneasta) agus rinneadh saincheaptha - ag cinntiú go mbeadh sé coinnithe suirbhé measúnaithe ar chumraíocht an chórais. slán, seasmhach agus sábháilte. Thug an rannán caomhnaithe aghaidh freisin ar shaincheisteanna rialaithe timpeallachta (córas cothabhála foirgneamh) i ngailearaithe taispeántas agus cuireadh coigeartuithe i bhfeidhm le haghaidh na dtaispeántas seanbhunaithe agus na dtaispeántas nua.

Rinneadh iniúchadh go rialta ar réada a bhí ar Samhail eitneagraphach de chanú le 11 iomróir taispeáint nó sna stóir, earraí a fuarthas le déanaí, ann – curtha i dtoll a bailiúcháin a tháinig isteach agus bailiúcháin a bhí á cheile i gcráta stórála mbogadh chuig áiteanna eile ar an láithreán céanna saincheaptha, feistithe le painéal tosaigh agus rinneadh réada a raibh amhras go raibh siad inmhíolaithe a chur ar coraintín nó a reo, mar is cuí, chun iad a shlánú. Rinneadh freastal freisin ar iarratais ar reothriomú réada ó ghníomhaireachtaí seachtracha. Leanadh le huasghrádú agus cothabháil na mbailiúchán agus rinneadh bailiúcháin a uasghrádú agus a phacáil chun iad a ullmhú le haistriú. Rinneadh cothabháil ar bhonn rialta ar bhailiúcháin ó thimpeallachtaí speisialta, ar nós, réada seandálaíochta mara. Rinneadh seiceálacha rialta ar iarsmaí daonna chomh maith.

Lean an mhaoirseacht ar sheirbhís agus chothabháil B’obair chaomhnaithe do thaispeántais agus trealaimh agus rinneadh deisiúcháin agus páirteanna d’iasachtaí is mó a rinneadh, ar nós, bailiúcháin nua a fheistiú ar bhonn rialta. Rinne tuilte roinnt a ullmhú don taispeántas Cumhacht na Cistine: damáiste do na foirgnimh agus do na bailiúcháin Taithí na mban ar leictriú tuaithe in AMÉ – Saol na le linn 2019. Chuidigh an fhoireann caomhnaithe Tuaithe. Leanadh le caomhnú an bhailiúcháin de le hoibreacha éigeandála tar éis d’uisce a sceith ón chuid Sheaniarsmaí na hÉireann, críochnaíodh an díon nó ó dhraenacha damáiste uisce a dhéanamh. obair ar mhacasamhail de Bhróiste Lochlannach Mar gheall ar an damáiste seo bhí gá le hobair Fhionnghlaise; rinneadh clog Chnoc an Teampaill chaomhnaithe a dhéanamh ar roinnt réada agus a chaomhnú agus a athchóiriú do thaispeántas cartlann ina dhiaidh sin. De bharr na bhfadhbanna Ghleann Dá Loch in 2020; rinneadh cóireáil agus seo a bhain le damáiste uisce, bhí próiseas athchóiriú ar chloigeann Daonna, d’Eaglais tarrthála agus clíomúcháin de dhíth i gcomhair na Naomh Muire (Músaem Mhíle na Meánaoise), bhfoirgnimh, a ndearna tuilte damáiste dóibh. Cill Chainnigh. Caomhnaíodh babhla adhmaid

18 agus crúiscín ceirmeach a tugadh ar iasacht do Tionscadail thaispeántas Dublinia agus bord beag adhmaid ón Réitigh an fhoireann an bealach agus thacaigh siad gCré-umhaois, pionna cruite, trinsiúr adhmaid, le hobair choimeádaithe agus foirne bailiúcháin eile meadar agus teirminéal adhmaid a tugadh ar agus ghlac siad páirt ghníomhach in obair phleanála iasacht do Mhúsaem Cathrach na Gaillimhe don agus scópála thionscadail scinceála Stair an Dúlra taispeántas Éire Ghaelach. Glanadh leithreas, déanta 2020. Chomhoibrigh an rannán caomhnaithe le as airgead, sular glacadh grianghraf de agus cuireadh rannáin choimeádaithe nuair a bhíothas ag réiteach ar taispeáint é níos déanaí i CB; caomhnaíodh agus ag cur i bhfeidhm an tionscadail soilsithe LED. spinéad Ferdinand Weber le tabhairt ar iasacht do Chaisleán Bhaile Átha Cliath mar aon le troscán a Bhí baint ag an bhfoireann le tuairiscí maidir bhféadfadh sé go mbeifí á thabhairt ar iasacht do le saoráidí i gcomhair iasachtaí isteach agus Theach Newman agus rinneadh réamh-mheasúnú amach a chur i gcrích agus a cheadú, agus thug agus cóireáil chaomhnaithe ar Chaibinéad Hicks. siad cuairteanna ar láithreáin ar ionaid iasachta ionchasacha.Thuairiscigh an fhoireann ar an Críochnaíodh obair chaomhnaithe ar scáileán mbail a bhí ar roinnt réad, rinne siad cúram do bloc phéinteáilte Eileen Gray mar ullmhúchán i phacáil bailiúchán a bhí le haistriú, chomhoibrigh gcomhair iasachta in 2020. Bhí caomhnú leasúcháin siad go dlúth le lucht ullmhúchán taispeántas, ag teastáil ó chána laicearaithe ón taispeántas, ghníomhaigh siad mar chúiréirí nuair a bhíothas ag What’s in Store, agus caomhnaíodh roinnt rudaí aistriú réada, agus bhí baint dhíreach acu le suiteáil do Mhúsaem Réabhlóid Mheiriceá, Philadelphia, agus díshuiteáil taispeántas agus iasachtaí. I measc ina measc, dhá bhonn agus suaitheantas. I measc na n-iasachtaí seo, bhí Más an Ard-Seansailéara, a na nithe a caomhnaíodh i gcomhair thaispeántas tugadh ar iasacht do Theach an Ard-Mhéara agus Chogaí na hÉireann, rinneadh cóireáil ar gheimhle, spinéad a tugadh ar iasacht do Chaisleán Bhaile boinn eochracha de chuid Valera, boinn, piostail Átha Cliath. Rinneadh díshuiteáil ar iasacht a bhí i de chuid Rigby as Baile Átha Cliath, gunnáin dtaispeántas an Chuntaois Markievicz agus aistríodh agus raidhfilí agus sciath naoscaire de chuid an ar ais é chuig AMÉ. Tugadh taisce de 81 mona IRA; bonn dísletheilgthe; plaic chomórtha Kevin óir ó Charraig na Siúire ar iasacht do Mhúsaem Barry; Scrín agus paidrín iniompartha Mhichíl Uí Contae Thiobraid Árann. Tugadh a lán ábhar Choileáin; meaisínghunna maxim ó 1917; paidrín seandálaíochta ar iasacht, ina measc Taisce Thulaigh Ruairí Uí Chonchubhair; babhla ó Óstán Hamman. Dhónaill, a tugadh ar iasacht do Mhúsaem Contae Ina theannta sin, d’oibrigh caomhnóirí seachtracha Dhún na nGall. Tugadh luanla óir ar iasacht d’Áras ar earraí páipéir, teicstíle agus ceirmeacha i gcomhair Nua Ealaíne na hÉireann. Lena réiteach le tabhairt an taispeántais seo. arais chuig AMÉ, ullmhaíodh agus pacáladh iasacht shubstaintiúil a bhí i dTeach Avondale le tréimhse Leanadh den chaomhnú ar Scrín Loch Cinnéile fhada. agus ar WOAM (Ábhar Seandálaíochta Orgánach Faoi Uisce), rinneadh roinnt oibre ar earraí beaga a Go hidirnáisiúnta, tugadh iasacht ar ais do na fuarthas san Fhadán Mór; rinneadh reothriomú ar Bailiúcháin Ríoga, rinneadh athbhreithniú agus im portaigh agus a gcoimeádán agus rinneadh obair ath-shuiteáil ar iasacht i Músaem Captain Cook, i ar bhailiúcháin de nithe a bhí réamhchóireáilte Whitby. Tugadh ábhar eitneagrafach a bhí ar iasacht le PEG (Gliocól Polaitiléin). Díríodh obair ag taispeántas Oceania ar ais ó Pháras. Ullmhaíodh Chaomhnaithe MAM - (Ábhar Seandálaíochta iasachtaí móra do Mhúsaem Réabhlóid Mheiriceá, i Mara) go heisiach ar choincréitiú a bhaint agus Philadelphia, rinneadh iasacht d’Ábhar Lochlannach díshalannú a dhéanamh ar roth ó raic La Juliana, de a aistriú agus a shuiteáil i Friesland. Rinneadh go chuid an Armada, ón mbliain 1588. Tá bailiúchán leor oibreacha caomhnaithe in 2019, ina measc, suntasach de thuanna cloiche le cos adhmaid, a ullmhúchán d’iasacht a bheidh á thabhairt don d’aimsigh an tAonad Seandálaíochta Faoi Uisce Bard Centre i Nua Eabhrac i mí Feabhra 2020. (UWU) de chuid Sheirbhís na Séadchomharthaí D’fhostaigh an rannán Caomhnaithe an saineolaí, Náisiúnta (NMS) lonnaithe anois sa rannán Dr Brenda Keneghan, Eolaí Caomhnaithe Plaistigh Caomhnaithe. sa V&A chun measúnú a dhéanamh ar an mbail a

19 bhí ar scáileán Ceallalóide de chuid Eileen Gray. Tá Caomhnaithe sampláil ar dhéantáin, ar leathar agus an scáileán seo an-mhór agus soloite agus bhíothas im portaigh le haghaidh anailíse, rinneadh dátú ag iarraidh a fháil amach an raibh sé oiriúnach le C14; agus speiceas adhmaid a aithint agus éascaíodh tabhairt ar iasacht. scrúdúchán agus sampláil ar iarsmaí daonna.

Taighde agus Rannpháirtíocht D’eagraigh an Rannáin Caomhnaithe turas ar na Saotharlanna Stáit chun scrúdú a dhéanamh ar ionstraimíocht eolaíoch a dfhéadfaí a úsáid i dtionscadail taighde caomhnaithe AMÉ agus pléadh teicnící anailíseacha agus a bhfeidhm i dtionscadail Oidhreachta Cultúrtha. Neartaigh an Rannán Caomhnaithe a chomhpháirtíocht leis an bhfoireann Taighde Caomhnaithe in Ollscoil Caerdydd.

Forbairt Ghairmiúil Chuir an rannán modúl i láthair ar ‘Thimpeallacht an Mhúsaeim’ do lucht na Céime Máistreachta i Staidéar Músaem in COC, agus cuireadh modúl ar ‘Mheath agus Caomhnú Réad Seandálaíochta agus Iarsmalainne’ i láthair do lucht na céime BSc sa Staidéar Seandalaíochta in IT Shligigh. Thug an fhoireann léachtaí, cainteanna poiblí agus sainthurais, ina measc, léacht ar scrín leabhair de chuid na hÉireann ag siompóisiam ildhisciplíneach ar “Cultais/Taisí In Éirinn sa Mheánaois”; tugadh léacht ar scrín Loch Cinnéille agus léacht do mhicléinn Stair na hEalaíne i gColáiste na Tríonóide ar obair mhiotail sa luath mheánaois; léacht ar mhacasamhail d’adharca srónbheannacha do Patrick Boyle, Caomhnóir Bhain an obair allamuigh go príomha le hiniúchadh chomhdháil NatSCA (Cumann na nEolaíochtaí Troscán, AMÉ agus an Dr nó aisghabháil ábhar seandálaíochta. Rinneadh Nádúrtha);Buntreoir maidir le Caomhnú Brenda Keneghan – Eolaí go leor iniúchtaí ar fud na tíre agus rinneadh Coisctheach agus léacht ar mhacasamhail Bhróiste Caomhnaithe Plaistigh i measúnuithe ar bhailiúcháin Seandálaíochta a Músaem V&A Fhionnghlaise, i Sráid Chill Dara. Ina theannta sin, bhí beartaithe a thaisceadh i stórais AMÉ. Rinne d’eagraigh an Rannán Caomhnaithe turais phoiblí an rannán Caomhnaithe measúnuithe maidir leis timpeall an rannáin uair sa ráithe, mar aon le turas an mbail a bhí ar ábhair, go háirithe, in 2019 an i rith Sheachtain na hOidhreachta, chomh maith bailiúchán mór ábhar ó Chógaslann HCR. le roinnt turas speisialaithe. D’óstáil An Rannán Caomhnaithe, mar aon le RSIÉ (IAD), seimineár ar Rinneadh imscrúdú agus anailís eolaíoch ar na thionscadal Loch Coirib. bailiúcháin i rith na bliana. Baineadh úsáid as XRF chun scrúdú a dhéanamh ar réada nua a fuarthas. D’fhreastail baill foirne ar réimse leathan imeachtaí Rinneadh suirbhéanna XRF agus taighde ar oiliúna gairmiúla agus traenála eile, ina measc, dhéantáin, ina measc, ábhar seandálaíochta Dhroim Guaiseacha i mBailiúcháin, (Tionscadail Acadúla Meánach, Drumasheer agus Taisce Dhamhrois, Idirnáisiúnta) a d’eagraigh Grúpa Oibre an Rannáin píosaí de leicne ón Meánaois agus roinnt Caomhnaithe CNCI. Reáchtáladh ceardlann Seaniarsmaí, ina measc Bachall na Corrchoille, sular d’fhoireann uile an mhúsaeim ar Acmhainneacht cuireadh ar taispeáint é i nGailearaí na Lochlannach. Gnó, Leanúnachas agus Ullmhacht maidir le Tubaistí Thug an rannán cúnamh agus tacaíocht d’earnálacha agus d’oibrigh an fhoireann caomhnaithe leis an seandálaíochta agus caomhnaithe na hÉireann trí nGrúpa Oibre um Chúram Bailiúchán agus Beartas anailís x-ghathaithe a dhéanamh. Rinne an rannán Caomhnaithe chun sraith beartas a dhréachtú. 20 Clárúchán

Díríonn Rannán Clárúcháin AMÉ ar chúram a dhéanamh do chaighdeáin bhainistíochta na mbailiúchán chun sláine na faisnéise i dtaobh bailiúchán a chinntiú, trí thús áite a thabhairt do Cuireadh Céim 1 den rialú láithreacha, lóistíocht bailiúchán, iasachtaí, tionscadal bainistíochta tacaíocht do thaispeántais, bainistíocht stóras, taifead i gcrích ionas nach faisnéis a chur ar fáil do thaighdeoirí, turais ar mbeidh riaráistí cartlainne chúl stáitse, digitiú ar réada agus ar chartlanna, agus taifead ann sa todhchaí na bailiúcháin tosaíochta a ullmhú go dtí leibhéal catalóige agus slacht ar bhonn rialta a chur ar an mbunachar sonraí a bhaineann leis na bailiúcháin éagsúla.

Críochnaíodh Céim 1 de Thionscadal Feidhmithe an Chórais Bainistíochta Taifead in 2019. Bhíothas trí bliana i mbun na hoibre seo. Teastaíonn córas bainistíochta taifead chun bainistíocht chomhsheasmhach éifeachtúil taifead a chinntiú le bheith ar fáil d’fhoireann uile AMÉ, chun deireadh a chur le riaráiste bainistíochta taifead. Mar thoradh ar an suirbhé seo cuireadh sraith moltaí, atá le cur i bhfeidhm, faoi bhráid fhoireann agus bhainistíocht AMÉ.

Lean an Cartlannaí ag soláthar seirbhísí don fhoireann agus do thaighdeoirí, agus próiseáladh 89 fiosrúchán. Leanadh den obair ag ullmhú Chartlann an Stiúrthóra lena catalógú. Chinntigh an OOP go raibh iar-sheomra Chartlann na Stiúrthóirí, i nDún Uí Choileáin dódhíonach agus athchóiríodh é mar Ionad Taifead. Aistríodh Cartlann na Stiúrthóirí agus 100 cráta de thaifid a bhí i mBloc 18 chuig Lárionad na nAcmhainní Bailiúchán (CRC) i Sord. Chríochnaigh na Cartlannaithe ar conradh an chatalóg do Chomhaid Fála na réad a bhainean le Seachtain na Cásca agus Chartlann Stair an Dúlra. Críochnaíodh uasghrádú ar Chartlann Pháirc Thurlaigh agus aistríodh an bailiúchán go dtí an spás nua seo. Leanadh le scanadh a Leanadh le turais a bhí dhéanamh ar bhunchomhaid litreacha AMÉ agus curtha in áirithe agus cruthaíodh 14,750 íomhá dhigiteach ar chaighdeán cuairteanna taighde san caomhnaithe. LAB (CRC) in 2019

Lean an Leabharlannaí ag soláthar seirbhíse d’fhoireann AMÉ ag gach ceann de na láithreacha, i measc na seirbhísí a cuireadh ar fáil, bhí orduithe leabhar, próiseáladh 78 sonrasc, 53 iasacht Idirleabharlainne, próiseáladh 165 fiosrúchán a bhain le taighde, rinneadh athnuachan ar 490 síntiús/ballraíocht, cuireadh leabhair ar mhalairt seilfeanna agus rinneadh riaráistí a chatalógú. Lean an Leabharlannaí agus an Cláraitheoir ag pleanáil an 21 Tionscadail um Leabhair Uathúla agus cuirfear tús leis an tionscadal nuair a bheidh maoiniú ar fáil len aghaidh.

Seoladh taispeántas Réabhlóid an Tuar Ceatha (Rainbow Revolution), an cosán agus cartlann na staire ó bhéal i mí an Mheithimh. Ba chomhshaothar a bhí anseo idir na rannáin Clárúcháin, TFC, Ealaín agus Tionscal, Saol na Chruthaigh an rannán Tuaithe agus Oideachais. Chruthaigh rannán clárúchain scáileáin tadhaill dhigiteacha an chlarúcháin an ghné chartlainne digití den ilmheán a insíonn scéal taispeántas i gcomhar le príomh-shaineolaithe ghluaiseacht chearta pobail LADTI +. Chuir na scáileáin tadhaill LADTI + na hÉireann dhigiteacha atá lonnaithe i nDún Uí Choileáin agus i bPáirc Thurlaigh, gluaiseacht cearta LADTI + na hÉireann os comhair an phobail. Bhí ábhar cartlainne ar na scáileáin ón Irish Queer Archive (Leabharlann Náisiúnta na hÉireann), Irish Trans Archive, Cartlann LADT Chorcaí, Cartlann RTÉ, agallaimh phearsanta ón ngníomhaí Edmund Lynch agus roinnt agallaimh bhunaidh a thaifead AMÉ, chomh maith le hábhar ó bhailiúcháin a fuarthas i gcartlanna príobháideacha. Thoiligh AMÉ 12 de na scáileáin dhigiteacha a thabhairt do Mhúsaeim na nÚdarás Áitiúil (LAM) chun go mbeifí ábalta iad a fheiceáil ar fud na tíre, mar aon leis an gceangal idir MÚÁ (LAM) agus AMÉ a neartú. Chomhordaigh an rannán clárúcháin cosán an tuar ceatha, cuireadh taispeántais a bhí curtha le chéile cheana féin i gcomhar leis an rannán um Ealaín agus Tionscal ar taispeáint agus chomhoibrigh siad leis an rannán Oideachais chun an siompóisiam ‘Out on Display’ a eagrú i mí Dheireadh Fómhair. Thug an Cláraitheoir • Oiliúint d’fhoireann AMÉ chun go mbeadh sraith léachtaí faoi Réabhlóid an Tuar Ceatha in tuiscint acu ar LADTI + ollscoileanna agus in institiúidí cultúrtha éagsúla. • Bhunaigh an Cláraitheoir Líonra Staire agus Cultúir LADTQIA + (ar a dtugtar ‘Queer D’eascair roinnt tionscnaimh nua as an tionscadal Culture Ireland’ anois), comharghrúpa de níos seo mar: mó ná 100 saineolaí ar Chultúir LADTQIA + ag • Tionscadal Cartlainne Beo LADTI +, cuireadh12 comhoibriú chun léargas níos fearr a thabhairt ar agallamh - stair ó bhéal- i gcrích in 2019 stair LADTQIA + in Éirinn. • Chomhoibrigh an rannán Clárúcháin agus

Mary Shannon (ar rannán an Oideachais le Gailearaí Náisiúnta na chlé), coimeádaí Cuilt hÉireann agus le Príosún Chill Mhaighneann Cuimhneacháin SEIF chun féile staire LADTI + (Outing the Past) a na hÉireann – faoin eagrú i mí an Mhárta, 2020. Tionscadal Ainmneacha agus an Seanadóir David Norris (ar dheis): an chéad dá agallaí a ghlac páirt i dTionscadal Cartlainne Beo LADTI + de chuid AMÉ

22 • Ghlac foireann AMÉ páirt sa bhféile Bród 2019 seilfeanna suas i gcomhair na mbailiúchán a bhí faoi Líonra Foirne LADTI + na Státseirbhíse ag teacht isteach, chomh maith le patróil um agus Seirbhíse Poiblí. Bhí an Cláraitheoir ar an chaomhnú coiscitheach. gcoiste a bhunaigh an líonra seo. • Rinneadh an chéad athbhreithniú bliantúil ar Leanadh le mór-uasghrádú ar Chóras Bainistíochta Straitéis Náisiúnta Óige LADTI + na Roinne Bailiúchán Adlib, ag nascadh na gcatalóg Déantan Leanaí agus Gnóthaí Óige in Ard-Mhúsaem na agus Cartlainne. Lean foireann Doiciméadúcháin hÉireann - Na hEalaíona Maisiúla agus Stair AMÉ ag cur oiliúna agus meantóireacht Adlib ar fáil do chomhghleacaithe ar fud na rannán éagsúil, Chuir an rannán Clárúchán sraith de rinneadh cothabháil ar Lámhleabhar um Nósanna dhréachtbheartais Doiciméadúcháin agus Faisnéise imeachta maidir le Doiciméadúcháin agus cuireadh ar fáil, chomh maith le beartais neamhspleácha i bhfeidhm cinntí a rinne Grúpa Téarmaíochta don Leabharlann agus don Chartlann. Tá siad seo AMÉ. D’oibrigh an rannán clárúcháin agus TFC le riachtanach do reáchtáil AMÉ, agus tá na beartais cheile ar an gcéad chéim den Tionscadal Bailiúchán seo ina gcuid dhílis do phróiseas iontrála iomlán Ar Líne. Cruthaíodh an bonneagar riachtanach, AMÉ um chreidiúnaithe CCMÉ (MSPI). Bhí baill faoi chúram TFC agus Bhainisteoir Tionscadail na foirne an rannáin clárúcháin ar gach ceann de na mBailiúchán Ar Líne. coistí a d’ullmhaigh na beartais seo, agus ar raon leathan coistí eile de chuid AMÉ agus ar choistí eile Nuair a chríochnaigh an Tionscadail Fardail in 2017, nach iad. Chuir baill foirne ón rannán clárúcháin lean foireann beag ag doiciméadú na mbailiúchán cainteanna ar fáil freisin ag comhdhálacha, uile in AMÉ. Díríodh ar a chinntiú go gcloífí le ollscoileanna agus institiúidí cultúrtha eile. Chuir caighdeáin chuí, ar mhaithe le sláine na faisnéise siad oiliúint agus ceardlanna ar fáil agus d’fhreastail maidir leis na bailiúcháin, mar aon le lóistíocht, siad ar chursaí oiliúna ar raon ábhar. stóráil agus cúram. D’aontaigh na Ceardchumainn agus an Bhainistíocht an Phlean Doiciméadúcháin Tugadh tús áite i mbliana do phlean teagmhasach a ghearradh siar, agus díríodh go hiomlán ar LAB (CRC) a ullmhú, toisc go raibh baol ann go fhardal do chéim a dó. Tá an próiseas soláthair n-achtódh an t-úinéir briseadh léasa. Buíochas le don tionscadal seo críochnaithe agus cuirfear tús Dia, i mí Mheán Fómhair dhearbhaigh an t-úinéir leis go luath in 2020. Dhírigh Doiciméadú ‘Saol go leanfadh an léas go dtí 2030. Ansin bhunaigh Tuaithe na hÉireann’ ar an Tionscadal a bhain AMÉ an Tionscadal Réitigh Cóiríochta Bailiúcháin le Seomra Pardúin (Amnesty) ina raibh réada a (CAST) chun breathnú ar réiteach fadtéarmach glacadh isteach ach nach raibh cláraithe go dtí sin, maidir le athshuíomh LAB (CRC). chomh maith le clár digiteach a chur i bhfeidhm, formáid do réada nua a réiteach agus plean a In éineacht le pleanáil theagmhasach, leanadh ullmhú chun an bailiúchán troscáin a uasghrádú. le gach gné eile d’obair AMÉ, ina measc. obair a Dhírigh Doiciméadú ‘Stair an Dúlra’ ar uasghrádú bhaineann le bailiúcháin, saoráidí agus bainistíocht a dhéanamh in LAB (CRC) ar riaráiste a bhain le rochtana poiblí ag an LAB (CRC). Aistríodh seachtó láithreacha, de réir mar a bhí bailiúcháin á n-aistriú seacht bailiúchán, ina measc, tugadh ar ais iasacht isteach ann. Dhírigh Doiciméadú ‘Seaniarsmaí na troscáin Theach Avondale, fuarthas réada nua do hÉireann’ ar shonraí maidir le hearraí tochailte a rannáin Stair an Dúlra agus Ealaín agus Tionscal réiteach mar is cuí, ag cloí le caighdeáin (CCMÉ) agus iarsmaí tochailte éagsúla do rannán Shean- MSPI agus lena n-aistriú go dtí an rannóg rochtaine. Iarsmaí na hÉireann. D’fhreastail foireann LAB Dhírigh Doiciméadúchán ‘Ealaín agus Tionscal’ (CRC) ar chúig thaighdeoir déag i dtréimhse ochtó ar iasachtaí agus riaradh fiche iasacht nua. I mí na dó lá oibre agus chuir siad sé thuras déag LAB Samhna, d’éirigh an tOifigeach Doiciméadúcháin (CRC) ar fáil do raon leathan grúpaí. Cuireadh Ealaíne agus Tionscail as a phost.

23 Oideachas

Clár na Scoileanna I dteannta for-rochtain chuig scoileanna, eagraíodh turais ar fud na láithreacha, cuid acu le léirmhíniú theanga chomharthaíochta na hÉireann, agus baineadh úsáid as an mbailiúchán inláimhsithe i roinnt eile. Eagraíodh ceardlanna agus imeachtaí eile a thagair do théamaí agus disciplíní éagsúla, ag baint úsáide as cur chuige ar bhonn fiosraithe agus traschuraclaim. Ina measc, bhí ceardlann darbh ainm Ealaín agus Coimhlint in AMÉ – Na hEalaíona Maisiúla agus Stair. Rinneadh scrúdú ar conas is féidir smaointe polaitiúla agus bolscaireachta a chur in iúl trí ealaín agus dearadh; rinneadh scrúdú ar an mbithéagsúlacht ar fhearann AMÉ – Saol na Tuaithe, agus foghlaimíodh faoi Éirinn sa Réamhstair ag baint úsáide as na bailiúcháin inláimhsithe de chuid AMÉ – Seandálaíocht.

Caibinéad na nIontas – In 2019 ghlac níos mó ná 173,473 duine páirt i I measc na dtionscadal idirghlúine a raibh scoileanna Stair an Dúlra – AMÉ gcláir foghlama agus baineadh úsáid as seirbhísí páirteach iontu bhí: Stories Between Us - tionscadal oideachais ar fud cheithre láthair Ard-Mhúsaem staire ó bhéal, comhshaothar idir Bunscoil Naomh na hÉireann. Ba dhaltaí scoile óga iad 104,016 Gabriel, pobail áitiúla agus Gníomhaireacht díobh. D’eagraigh Rannán an Oideachais 1,256 Forbartha Ghráinseach Ghormáin, i gcomhar leis imeacht agus gníomhaíocht agus tháinig 500 an ealaíontóir Janine Davidson chun taispeántas a fiosrúchán sa tseachtain isteach ag éileamh turais chomhchruthú ar théama ‘ an t-am atá caite’ (past agus seirbhísí eile. times); Chuir In Our Words ar chumas mhic léinn i Scoil Phobail St Louis, Coillte Mach, a bhfreagra ar Dhréachtaigh Rannán an Oideachais Polasaí agus dhráma Louise O Neill Asking for it a chruthú agus Straitéis Foghlama agus Straitéis don Bhailiúchán a léiriú in Ionad Ealaíon Halla an Línéadaigh, Bhí Inláimhsithe. an tAmharclann Náisiúnta, Grúpa Scríbhneoirí an Mhúsaeim agus Músaem Cathrach na Gaillimhe Scaipeadh foilseachán a thug breac-chuntas ar páirteach sa tionscadal. bhuaicphointí chlár poiblí rannán an Oideachais, in éineacht le nuachtlitir do scoileanna. D’oibrigh Clár do Theaghlaigh agus do Dhaoine Fásta rannán an oideachais i gcomhar le comhghleacaithe Eagraíodh clár poiblí Oideachais AMÉ do dhaoine ag imeachtaí for-rochtana, ina measc, Taispeántas fásta, do theaghlaigh agus do ghrúpaí sainspéise ag Eolaí Óg agus Teicneolaíochta BT, an Comórtas an am céanna le go leor féilte agus comóradh, ina Treabhdóireachta agus Féile Ealaíon Lár Tíre. measc, Lá Fhéile Pádraig, Bealtaine, Seachtain na hOidhreachta, Féile na Staire, an Teach Oscailte Chuir an painéal treoraithe neamhspleácha ar (Open House) agus an Nollaig. I measc na gclár, chumas an Mhúsaeim freastal ar lucht féachana agus bhí sraith léachtaí a tugadh san earrach agus san éisteachta níos fairsinge agus tosaíodh ar obair chun fhómhar ar fhionnachtana nua ó Éire sa tSeanaois painéil mar sin a chur ar bun i láithreacha eile. agus ó thréimhse na nAngla-Normannach in Éirinn i AMÉ – Seandálaíocht; cúrsa ceithre I mí Iúil seoladh Caibinéad na nIontas i Stair an seachtaine maidir le dhaoine suaithinseacha a Dúlra – AMÉ. Chuir an spás ilchéadfach agus raibh tionchar acu ar dhearadh, faisean agus na idirghníomhach seo, a dearadh go speisialta, ar healaíona maisiúla in Éirinn agus go hidirnáisiúnta, chumas leanaí, teaghlaigh agus scoileanna réimse agus comhdháil ar ‘Women in Design’ in AMÉ téamaí agus eiseamail a bhaineann le creachadóirí – Na hEalaíona Maisiúla agus Stair; caint ar Stair agus creacha a scrúdú. na Seabhacóireachta in Éirinn agus san Iorua in

24 Siobhan Pierce, Oifigeach Oideachais um Seandálaíochta agus Stair an Dúlra ag imeacht for-rochtain i bPort Laoise mar chuid d’Fhéile Eolaíochta Lár Tíre i mí na Samhna 2019

AMÉ – Stair an Dúlra agus seimineár ar théama an líonra. Thug daoine ó 154 tír, 4,652 cathair cuairt idirdhealaithe i gcoinne an Lucht Siúil mar chuid ar shuíomh baile iCAN, ár n-Oidhreacht Ghaelach, den tionscadal CAMP in AMÉ – Saol na Tuaithe. rinneadh 87,013 amharc ar leathanaigh, agus bhain San áireamh i gclár do Theaghlaigh, bhí Jurassic Skies, 35,667 úsáideoir leas as, cuireadh 528 leathanach When dinosaurs took to the air. D’fhreastail 1,641 duine nua leis mar aon le 77 trácht nua. air seo. Ba comhshaothar tras-láithreáin a bhí anseo idir oideachasóirí agus coimeádaithe de chuid ÁMÉ- Chuaigh rannán an oideachais i dteagmháil le Seandálaíocht, AMÉ – na hEalaíona Maisiúla agus pobail áitiúla i mBóthar na gCloch agus cuidíodh Stair mar aon le Stair an Dúlra in AMÉ. le taispeántas in AMÉ – DAH ag ceiliúradh phobal Ghairdíní Uí Dhuibheannaigh faoi choimeád Ullmhaíodh cláir foghlama a bhain le taispeántais ealaíontóirí óga áitiúla. Leanadh den chomhoibriú shealadacha ar na láithreacha ar fad, ina measc, le Cuideachta Chultúir Chomhairle Cathrach suiteán CAMP leis an ealaíontóir Aideen Barry in Bhaile Átha Cliath ar thionscnamh an Chlub AMÉ – Saol na Tuaithe agus chruthaigh mic léinn Cultúir agus chuaigh foireann Sendálaíochta – ó Scoil Ealaíne agus Deartha Luimnigh saothair AMÉ i dteagmháil le pobail i gCrois Araild maidir ealaíne bunaithe ar théamaí in Aistear an Lucht Siúil, le tionscadal pobail um Chomh-Mhuintearas chruthaigh an t-ealaíontóir Anna Spearman agus Náisiúnta. grúpa ban an tionscadal Teicstílí, Electric Irish Homes, taispeántas a thug léargas ar an tionchar a bhí ag Bhuail grúpaí pobail áitiúla le chéile go rialta ar leictriú na tuaithe ar shaol na mban. Cruthaíodh é láithreacha éagsúla an Mhúsaeim, chun páirt a seo mar chuid den taispeántas Cumhacht na Cistine: ghlacadh i ngníomhaíochtaí a raibh spéis acu iontu taithí na mban ar leictriú tuaithe. agus choinnigh siad i dteagmháil le foireann an Mhúsaeim agus leis an bpobal i gcoitinne. Pobail Áitiúla Leathnaíodh tionscadal Líonra Cartlainne Pobail na Deich mBliana Cuimhneacháin hÉireann (iCAN) agus chuir Éire Chruthaitheach Fuair rannán an Oideachais deontas de €10,000 maoiniú breise de €40,000 ar fáil don togra. Bhí 28 i gcomhair foilseachán chlár foghlama agus grúpa ar fad páirteach sa tionscadal nuair a tháinig cuimhneacháin. Bhí seimineár mar chuimhneachán grúpaí nua as Gaillimh agus as Co. an Chláir isteach. céad bliain ar an gCéad Dáil agus comhdháil Chuaigh an taispeántas Mná na hÉireann ‘Our Irish maidir leis an tionchar a bhí ag an gCéad Chogadh Women’ ar chamchuairt chuig ionaid eile. Cuireadh Domhanda ar shaighdiúirí na hÉireann a d’fhill oiliúint ar fáil do ghrúpaí agus tionóladh cruinnithe abhaile in ÁMÉ – na hEalaíona Maisiúla agus Stair.

25 Grianghrafadóireacht

Rinne an Rannán Grianghrafadóireachta tús leis an gcóras nua a chur ar fáil d’úsáideoirí obair ghrianghrafadóireachta ar bhailiúcháin sa cheathrú ráithe. Beidh an córas nua seo ina agus ar ghailearaithe taispeántas agus ar ghné ríthábhachtach don AMÉ sa todhchaí, ghníomhaíochtaí, agus rinne siad bainistiú ar maidir le forbairt na mBailiúchán Ar Líne. Chóras Bainistíochta Sócmhainní Digiteacha an Mhúsaeim agus ar Chartlann d’Íomhánna Tionscadail Digiteacha Grianghrafadóireachta, a thacaíonn I rith na bliana, 2019, rinne Rannán agus a chuireann le Plean Straitéiseach AMÉ ina na Grianghrafadóireachta AMÉ, láithreacha ar fad. grianghrafadóireacht i gcomhair taispeántas, foilseachán agus taighde: Córais Córas Bainistíochta Sócmhainní Digiteacha Taispeantais (DAMS)/Cartlann d’Íomhánna Digiteacha Réada ‘Irish Wars 1919 to 1923’, Réada Grianghrafadóireachta (Cartlann): ‘Cumhacht na Cistine: taithí na mban ar leictriú D’fhonn éifeachtúlacht Chartlann DAMS a na tuaithe, ‘Alison Lowry: (An Fhírinne faoi nuachóiriú agus a fheabhsú, d’oibrigh an Rannán Cheilt)’, ‘Gleann Dá Loch’ (2020), ‘Dáil Éireann Grianghrafadóireachta i gcomhar le rannóg 1919’, ‘Jurassic Skies, When dinosaurs took to the TFC agus soláthróirí bogearraí seachtracha chun air ’, ‘ Fócas ar Éirinn: Grianghrafadóireacht ó freastalaí fiorúil nua agus leagan nua de bhogearraí na 1950idí, ‘Bailiúchán Comhaimseartha agus DAMS a chumrú agus a choimisiúnú. Aistríodh Ceardaíochta’ agus gailearaithe taispeántas na sócmhainní a bhí ann agus cruthaíodh catalóga ‘Réabhlóid an Tuar Ceatha’, réada i gcomhair nua DAMS. Leanadh le leathnú ábhar agus thaispeántas ‘Eileen Gray’ (2020 Bard Center, forbairt DAMS agus na Cartlainne, agus cuireadh Nua Eabhrac).

Cnuasach do bhord maisiúcháin

26 Foilseacháin páirteach in eagrú ‘Bailiúcháin a Dhigitiú: Pleanáil Foilseacháin ghrianghrafadóireachta atá le teacht: agus Praiticiúlachtaí’, i nGailearaí Náisiúnta na ‘Ethnographic Collection in the National Museum of hÉireann. Ireland’- (Bailiúchán Eitneagrafach in Ard-Mhúsaem na hÉireann) agus ullmhú íomhánna don D’fháiltigh an Grianghrafadóir Sinsearach taispeántas ‘Cloig Láimhe ón Mheánaois Luath.’ agus an tOifigeach Íomháithe Digitigh roimh chuairteanna ó fhoireann GNÉ agus foireann I measc an tsaothair ghrianghrafadóireachta eile, Mhúsaem Nua-Ealaíne na hÉireann chun bhí réada do Mhúsaem Dheoise an Longfoirt (140 forbhreathnú a dhéanamh ar DAMS agus íomhá), fionnachtana agus éadálacha a fuair ar straitéisí um shreabhadh oibre digitigh an Rannán Sheaniarsmaí na hÉireann le déanaí rannáin. (90), na chéad íomhánna nua le blianta fada de ‘Thaisce Dhamhrois’, réada do Mhúsaem Fries, an Ísiltír, réada eitneagrafacha do Mhúsaem na Breataine, samhlacha de mhonaí airgid le John Segar, líníochtaí le Du Noyer, réada óir, cinn tua le feirceanna adhmaid, taisce monaí, bróiste fáinneach, Cloch Inis Gé, agus ceann Ptah.

Ina theannta sin, d’fhreastail an Rannán Grianghrafadóireachta ar roinnt iarratas seachtrach ar íomhánna nua de réada ó bhailiúcháin AMÉ.

Iarratais agus Dáileachán Íomhánna Ullmhaíodh agus dáileadh os cionn 4,100 íomhá ó níos mó ná 400 iarratas ó bhaill den fhoireann agus ón margadh seachtrach: rinneadh próiseáil ar amh-íomhánna, mar aon le cuardach, aisghabháil, barrfheabhsú, dearbhú cáilíochta agus dáileachán na n-íomhánna deiridh a chur i gcrích. Cuireann córas nua DAMS ar chumas na foirne sa Rannán um Chearta agus Macasamhlacha agus rannáin eile cuardach agus sainaithint íomhánna níos éifeachtaí a chur i gcrích, chomh maith le roghnú íomhánna atá le seoladh amach a chur in iúl don Rannán Grianghrafadóireachta.

Bailiúcháin Ar Líne Chuir an Rannán le Tionscadal Bailiúcháin Ar Líne AMÉ agus le Grúpa Digitithe agus Catalóige an CNCI (Comhairle um Fhorais Chultúir Náisiúnta).

Rannpháirtíocht

Mar bhall den Ghrúpa Digitithe agus Meadar le ceithre chluas Catalógaithe - Comhairle um Fhorais Chultúir agus ornáidíocht greanta Náisiúnta, bhí an Grianghrafadóir Sinsearach air. Tá ‘Dermot Tully 1590’ inscríofa air

27 Dearadh

Chun freastal ar na rannóga/rannáin éagsúla laistigh – Na hEalaíona Maisiúla & Stair; Jurassic Skies, When de cheithre láthair Ard-Mhúsaeim, cuireann an dinosaurs took to the air. rannán Deartha seirbhís deartha ghairmiúil ar ardchaighdeán ar fáil chun taithí ár lucht féachana Dearadh agus foilsíodh grafaicí taispeántais, grafaicí ar na Bailiúcháin in Ard-Mhúsaem na hÉireann a poiblíochta agus catalóg taispeántais i gcomhair fheabhsú. an taispeántais shealadach tochtmhar de chuid an ealaíontóra gloine Alison Lowry, An Fhírinne Faoi Cheilt, a Bhí an rannán páirteach i líon mór tionscadal le cuireadh ar taispeáint in AMÉ – na hEalaíona Maisiúla linn na bliana 2019 sna réimsí seo: déantáin a & Stair. léiriú, dearadh agus tacaíocht do thaispeántais, socrúcháin do mhic léinn, dearadh d’fhoilseacháin, Dearadh grafaicí taispeántais agus poiblíochta don cartagrafaíocht agus tacaíocht do dhearadh grafach taispeántas grianghrafadóireachta, Fócas ar Éirinn, ginearálta. Grianghraif ó na 1950idí. Bhí an-tóir ag an bpobal ar an taispeántas seo. Taispeántais Chuir an Rannán Dearaidh grafaicí do thaispeántais Dearadh grafaicí taispeána do bhailiúchán Monaí Airgid agus grafaicí poiblíochta ar fáil agus chuir sé Segar ón 17ú haois a fuarthas le gairid agus a cuireadh tacaíocht ghinearálta taispeántais ar fáil do ar taispeáint i dteannta earraí airgid comhaimseartha na thaispeántas Stair an Dúlra a bhí ar siúl in AMÉ hÉireann.

Dearadh don taispeántas agus catalóg Alison Lowry: (A)dressing our Hidden Truths. An artistic response to the legacy of mother and baby homes and Magdalene laundries de chuid Alison Lowry, a dhear an Rannóg Dearaidh

28 Cuireadh tacaíocht taispeántais i bhfoirm scanadh doiciméad agus grianghrafadóireachta ar fáil do thaispeántas, The Irish Wars.

Dearadh Leabhair Dhear an Rannóg Dearaidh foilseachán ar bhratacha 1916, Raising the Banners of War agus a tábhacht na mbratacha ó thaobh na staire de, le Michael Kenny. Ba é seo an dara leabhar i sraith leis an údar seo.

Léiriúcháin/Pleananna Leanadh le Léiriúchán Seandálaíochta i rith 2019. I measc na léiriúchán, bhí bun sleá cré-umha, muince dhóide airgid ó Lorga Bhreac, tuairgnín innigh ó Bhaile an Doire, meáchain luaidhe maisithe ó Drumnashear agus fáinní forluiteacha óir ó Thulaigh Dhónaill.

Grafaicí do chomhdháil Dréachtaíodh pleananna suímh i gcomhair Pháirc Women In Design na bhFianna, Co. Loch Garman do Rannán Sheaniarsmaí na hÉireann mar ullmhúchán d’fhoilsiú 2021; Seaver, M (In Prep) Murlán bhun sleá a ndearnadh dátú radacarbóin air ó Pháirc na Imeachtaí agus Cláir bhFianna, Co. Loch Garman le cur isteach in Iris Cuireadh obair dheartha ghrafach le chéile do roinnt Seandálaíochta na hÉireann i ngeimhreadh na bliana clár agus imeachtaí faoi stiúir rannán an Oideachais, 2020. ina measc an Chomhdháil, Women in Design agus féile Bhóthar na gCloch in AMÉ – Na hEalaíona Suirbhé Líníochta Maisiúla & Stair, mar aon le cainteanna agus Chuir an Rannán Dearaidh i gcomhar leis an gníomhaíochtaí ag imeachtaí ar nós comhdhálacha, Rannán Clárúcháin tús le hoibreacha tosaigh Samhradh Inbhuanaithe in ÁMÉ - Stair an Dúlra. ar thionscadal fadtéarmach chun na Líníochtaí Seandálaíochta agus Eolaíochta sa Mhúsaem a Taighde chartlannú. Freastalaíodh ar bheirt mhac léinn de chuid Bertha von Suttner Schule Mörfelden-Walldorf, Comhoibriú agus Rannpháirtíocht an Ghearmáin agus chaith siad roinnt seachtainí Cuireadh le chéile an Féilire Imeachtaí i gcomhair sa stiúideo ag dul i dtaithí ar dhearadh praiticiúil i gach ráithe. Is comhiarracht é seo idir réimsí éagsúla Músaem. sa Mhúsaem, ina measc: Oideachas, TFC, Dearadh, Grianghrafadóireacht agus Margaíocht agus tugtar cuntas dhátheangach ann ar na himeachtaí i ngach ceann de na 4 láthair.

Chuir an Rannóg Dearaidh tacaíocht, comhairle agus rialú cáilíochta ar fáil do thionscadail deartha sheachtracha.

Cuireadh comharthaíocht agus lipéadú éagsúil in airde sna cheithre láthair i rith na bliana.

29 Oibríochtaí

30 Airgeadas

Ba é seo a leanas an leithdháileadh a fuarthas ón Bíonn an tAonad i gcónaí ag iarraidh oibríochtaí Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta, i 2019: a chuíchóiriú, trí leas a bhaint as teicneolaíochtaí nua sna cásanna inar féidir sin a dhéanamh, laisigh € de shriantacht buiséid, agus freisin trí mholtaí an l Pá & pinsin 8,757,000 Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste (C&AGC) agus l Neamh-phá 4,224,000 an Iniúchóra Inmheánaigh a chur i bhfeidhm, chun l Caipiteal 1,108,000 sláine an Aonaid agus a fheidhme a chinntiú. Iomlán 14,109,000 Gach bliain, ullmhaítear pleananna gnó, agus I rith 2019, chomh maith, dheonaigh an Roinn cuirtear i bhfeidhm iad agus déantar monatóireacht Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta suimeanna rialta i rith na bliana ar gach uile ioncam agus arbh fhiú €2245,955 san iomlán iad, deontais costas. d’fheidhmeanna ar leith a bhí i gceist anseo.

Lean an tAonad Airgeadais ag tabhairt cúnamh agus tacaíochta do Choiste um Iniúchóireacht agus Riosca an Bhoird chun a chuid feidhmeanna iniúchta a chomhlíonadh.

Ráitis Airgeadais 2019 D’ullmhaigh an tAonad na Ráitis Airgeadais do 2019 agus an comhad iniúchóireachta a ghabhann leo go luath in 2020. Rinneadh iniúchadh an Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste (ARC&C) ar Ráitis Airgeadais 2019 i rith mhí Lúnasa 2020. Ullmhaíodh Ráitis Airgeadais AMÉ, atá san áireamh sa tuarascáil seo, i leith na bliana dar chríoch an 31 Nollaig 2019 de réir cheanglais Alt 35 den Acht um Fhorais Chultúir Náisiúnta, 1997. Ullmhaíodh na Ráitis Airgeadais don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2019 de réir FRS 102, an caighdeán tuairiscithe airgeadais is infheidhme sa Ríocht Aontaithe agus in Éirinn arna eisiúint ag an gComhairle um Thuairisciú Airgeadais (CTA), mar a fhógraíonn Cuntasóirí Cairte na hÉireann. Ullmhaíodh Ráitis Airgeadais 2019 de réir cheanglais tuairiscithe an Chóid Chleachtais chun Comhlachtaí Stáit a Rialú (2016).

Nósanna Imeachta Tá an tAonad freagrach as bainistiú na bpróisis soláthar Náisiúnta agus an AE. Chuige sin, cothaíonn an Músaem saineolas inmheánach i réimse an tsoláthair, agus rinneadh athbhreithniú agus uasghrádú ar nósanna imeachta agus beartais struchtúrtha in 2019 agus cuireadh oiliúint maidir le soláthar ar fáil do gach Bainisteoir.

31 An tAonad AD/Gnóthaí Corparaideacha

Chuir an tAonad AD/Gnóthaí Corparáideacha thaifeadadh agus a mhaolú agus bíonn cruinnithe a chuid feidhmeanna/gnóthais i bhfeidhm ar agus cruinnithe faisnéise rialta leis an bhfoireann fud AMÉ agus d’oibrigh an fhoireann go dlúth Sinsearach Riosca agus an Coiste Iniúchta agus le Ceannasaithe na Rannán in AMÉ, maidir le Riosca. freagrachtaí agus tionscnaimh éagsúla a bhain le AD agus Gnóthaí Corparáideacha. Earcaíocht 2019 Bhí rannóg na nAcmhainní Daonna an-ghnóthach Rialachas Corparáideach in 2019. Earcaíodh 24 fostaí, ina measc Ceannasaí Lean an tAonad lena rannpháirtíocht le páirtithe an Rannáin Oibríochtaí agus Ceannasaí an Rannáin leasmhara inmheánacha agus seachtracha, Airgeadais agus Soláthair, Ceannasaí na gClár go háirithe, an Roinn Cultúir, Oidhreachta Digiteach agus na gCóras Faisnéise, chomh maith agus Gaeltachta, iniúchóirí inmheánacha agus le le poist sna rannáin seo a leanas: miondíol, seachtracha, chun a chinntiú gur comhlíonadh oideachas, caomhnú, agus rannáin eile san go hiomlán freagrachtaí agus oibleagáidí Ard- eagraíocht. Bhí ráta athraithe foirne de 5.5% san Mhúsaem na hÉireann mar chomhlacht de chuid eagraíocht. D’fhág 20 duine, ina measc, daoine a na hearnála poiblí. Ina theannta sin, leanadh ag d’éirigh as, daoine a chuaigh ar scor agus daoine a treisiú an cheangail le PeoplePoint (An tSeirbhís haistríodh chuig poist in áiteanna eile. Chomhroinnte le haghaidh Acmhainní Daonna agus Pinsean) lena chinntiú gur réitíodh aon Oiliúint agus Rannpháirtíocht cheisteanna a bhain leis an bhfoireann go pras agus Lean an tAonad AD/Gnóthaí Corparáideacha chun an tseirbhís uile d’AMÉ a fheabhsú. ag obair go dlúth leis an bhfoireann ar fad, chun riachtanais foghlama agus forbartha an Mhúsaem Bainistiú Riosca a chomhlíonadh. In 2019, chuir an t-aonad 19 Rinneadh athbhreithniú iomlán ar chreat um imeacht oiliúna, nó 44 lá oiliúna ar fáil, do 92% Bhainistiú Riosca AMÉ in 2019. Rinneadh den fhoireann. Reáchtáladh 17 díobh seo sa nuashonrú ar bheartas um Bhainistiú Riosca Mhúsaem féin. I measc na n-imeachtaí oiliúna, AMÉ. Cuireadh oiliúint i mBainistiú Riosca ar bhí Feasacht maidir le LADTI+, Sláinte agus fáil do gach Bainisteoir ar fud na heagraíochta. Sábháilteacht, Éagsúlacht agus Comhionannas, Ullmhaíodh Clár Riosca nua le haghaidh rannán na Soláthar, Seirbhísí do Chustaiméirí, Ionduchtú nOibríochtaí agus na mBailiúchán agus Foghlama agus Oiliúint ar na meáin. Bhain 7 ball foirne leas maraon le Clár Riosca na hEagraíochta. Tionóltar as an gclár aisíocaíochta táillí.Tionóladh lá caifé cruinnithe um Bhainistiú Riosca le Bainisteoirí domhanda ar an 18 Feabhra 2019, dhírigh an clár ar uair sa ráithe, lena chinntiú go ndéantar rioscaí a thionscadal Na Rannpháirtíochta (Engage).

32 Fóram Foirne agus Comhairle an Mhúsaeim bailiú staitisticí maidir le roinnt ábhar, ina measc, Leanadh d’obair thairbheach le comhairle an féiniúlacht inscne, míchumas, creideamh, grúpaí Mhúsaeim, seo fóram don fhoireann agus don cultúrtha agus saoránach. Ba é aidhm an tsuirbhé lucht bainistíochta chun saincheisteanna maidir ná staitisticí bunlíne maidir le héagsúlacht a bhailiú, le caidreamh tionsclaíoch (IR) a phlé, faoi tuiscint a fhail ar thuairimí maidir le héagsúlacht, chathaoirleach neamhspleách. Bhuail an chomhairle agus cuidiú le hAMÉ Plean Gníomhaíochta le chéile sé huaire i rith na bliana. Rinneadh breis Éagsúlachta a ullmhú agus a chur i bhfeidhm dul chun cinn i rith na bliana, agus déileáladh le san eagraíocht. Mar thoradh ar an suirbhé fuair hábhair ar leith, i gcomhar leis an gceardchumann AMÉ tuiscint níos fearr ar an bhfoireann oibre Fórsa, ina measc, forbairt beartas agus tionscnaimh a agus chuathas i mbun pleanála le go mbeadh an bhaineann le cothromaíocht oibre is saoil. eagraíocht níos fearr ó thaobh éagsúlachta agus na hionchuimsitheachta de. Chuir an grúpa seo roinnt Beartais, Nósanna Imeachta agus Freagrachtaí beartas ar aghaidh freisin, ina measc, beartas maidir Reachtach le Féiniúlacht Inscne agus Léirithe chomh maith le Tá 19 mbeartas Acmhainní Daonna ceadaithe Beartas maidir le Daoine faoi Mhíchumas, a fhostú. anois. Rinneadh cuid den obair seo le grúpaí oibre Glacadh leis na beartais seo. éagsúla. Bunaíodh próiseas iomlán comhairliúcháin foirne le haghaidh comhaontú agus formheas a Bunaíodh grúpa píolótach um Abhcóideacht Lucht bhaint amach. Is obair leanúnach í seo mar déantar Féachana i bPáirc Thurlaigh i dteannta ghrúpaí as athbhreithniú ar na beartais seo gach dara bliain. Maigh Eo a raibh spéis acu i dtograí an Mhúsaem. Bhí oiliúint ag teastáil chun cuid de na beartais a Tháinig na grúpaí le chéile chun comhairle a chur i bhfeidhm. thabhairt maidir le tograí a d’fhéadfaí a chur san Chomhlíon baill foirne i bpoist ainmnithe agus áireamh nuair a bheifí ag pleanáil taipeántas, lena Bord Ard-Mhúsaem na hÉireann na hAchtanna um chinntiú go dtabharfaí aird ar mhianta an phobail Eitic in Oifigí Poiblí, 1995 agus 2001. uile.

Faoin Acht um Shaoráil Faisnéise 2014, tugadh Sláinte agus Folláine freagra ar 7 n-iarratas i rith na bliana agus tugadh Bunaíodh grúpa oibre Sláinte agus Folláine freagra ar 4 iarratas a bhain le Cosaint Sonraí. i ndeireadh na bliana 2019. Rinne an grúpa pleananna le haghaidh clár imeachtaí, chun folláine Éagsúlacht agus Comhionannas na foirne a chothú. Glacadh freisin le beartais Rinne an grúpa oibre ar Éagsúlacht agus an Ghrúpa Oibre, ‘Ag Obair ón mBaile’ agus Comhionannas suirbhé foirne i mí Aibreáin ag ‘Cothromaíocht Oibre is Saoil agus Saoire’.

33 Teicneolaíocht Faisnéise agus Cumarsáide (TFC)

Is é sainchúram na rannóige TFC gach córas Feidhmchláir teileachumarsáide, closamhairc agus faisnéise a Cuireadh tús le cur i bhfeidhm Windows 10 ar fud fhorbairt agus a bhainistiú, chun tacú le misean AMÉ, aistríodh na deasca agus na freastalaithe go AMÉ agus barr feabhais a bhaint amach i dtaca léir go dtí an leagan is déanaí de McAffee Endpoint eis an misean sin, ar fud fheidhmeanna agus Protection. láithreacha geografacha uile AMÉ Cuireadh an obair sholáthair maidir le bogearraí agus tacaíocht chumraíochta don Tionscadal Foireann Bailiúcháin Ar Líne, i gcrích, agus bronnadh D’fhág Ceannasaí na gCóras Digiteach & Faisnéise, an conradh ar Knowledge Integration, a bhfuil Olivier Kazmierczak AMÉ i mí Aibreáin agus tionscadail mar seo curtha i gcrích acu i músaeim sa tugadh conradh do John Phelan mar bhainisteoir RA (UK). cláir TF san idirlinn agus leanadh den iarracht earcaíochta maidir le ceannasaí buan a fhostú. Ar Líne Tugadh beagnach 710,000 cuairt ar láithreán gréasáin Infreastruchtúr AMÉ i rith 2019, ag léiriú an méadú atá ag teacht ar Cuireadh obair sholáthair i gcomhair chóras líon na gcuairteoirí bliain i ndiaidh bliana. wifi poiblí i gcrích agus cuireadh tús leis na Leanadh den obair fhorbartha ar shuíomh Gréasáin réamhoibreacha agus rinneadh nuashonrú ar na nua AMÉ, ina bhfuiltear ag déanamh uasghrádú bunchórais riachtanacha. Is córas as cuimse atá i mór ar an suíomh Gréasáin chomh maith leis an gceist anseo ina bhfuil go leor spleáchas idirnasctha mbun-infreastruchtúr chun tacú leis an suíomh i gceist ann. Gréasáin nua seo. Fuarthas an trealamh a theastaíonn chun na líonraí oifige a uasghrádú agus tá an phleanáil le haghaidh athsholáthair agus suiteála beagnach curtha i gcrích. Méadaíodh go mór acmhainn stórála an fhreastalaí fíorúil i nDún Uí Choileáin, agus ina theannta sin feabhsaíodh an straitéis um fhreastalaí cúltaca trí mhacasamhlú freastalaithe idir-laithreán a sholáthar, idir Dún Uí Choileáin agus Sráid Chill Dara.

Athraíodh na ballaí dóiteáin i nDún Uí Choileain, agus chuir seo feabhas ar shlándáil gréasán dár bhfreastalaí gréasáin.

34 Margaíocht

Ar an iomlán, tháinig méadú ar líon na gcuairteoirí i gcomparáid le Thacaigh an rannán margaíochta freisin le feachtas CP (PR) 2018. Thug breis is 1.2 milliún duine cuairt ar AMÉ. Seo an naoú Ard-Mhúsaem na hÉireann agus Músaem Náisiúnta na bliain as a chéile ar tháinig níos mó ná milliún cuairteoir chuig an Breataine Bige agus síníodh Meabhrán Comhthuisceana ag Músaem. Seo a leanas líon na gcuairteoirí chuig gach láthair de cruthú comhpháirtíocht nua idir an dá eagraíocht chultúrtha chuid AMÉ: seo.

Líon na gCuairteoirí 2018 2019 % Athraithe Ar na buaicphointí eile, chraol Raidió Teilifís Éireann (RTÉ) AMÉ – Seandálaíocht 466,038 505,420 8% a n-ócáid don Oíche Chultúir ó AMÉ – Na hEalaíona Maisiúla & Stair agus tharraing an ócáid sin beagnach 8,000 cuairteoir AMÉ – Stair an Dúlra 345,513 387,491 12% an oíche sin. Bhí feachtas cuimsitheach fógraíochta teilifíse, AMÉ – Na hEalaíona Maisiúla agus Stair 198,974 230,729 16% raidió agus digiteach ar fud chláir RTÉ chun tacú leis an ócáid. AMÉ – Saol na Tuaithe 116,206 127,127 9% Comhphairtíochtaí agus Rannpháirtíocht Iomlán 1,126,731 1,250,767 11% Lean comhpháirtíochtaí agus líonrú ar aghaidh le comhpháirtithe trádála, ina measc, Turasóireacht Éireann, D’éirigh leis an Rannán Margaíochta tuairisciú fhorleathan CP Fáilte Éireann, agus An Cumann um Eispéiris agus Nithe is (PR) a ghnóthú in 2019 sna meáin náisiúnta, réigiúnacha, chlóite Díol Spéise do Thurasóirí(AVEA) mar aon le hionaid eile idirnáisiúnta, chraolta agus shóisialta. a tharraingíonn cuairteoirí, m.sh. an Guinness Storehouse chomh maith le RTÉ, don Scéim Tacaíochta do na hEalaíona ar Tuairisciú sna Meáin 2019 an raidió. I measc buaicphointí na dTaispeántas bhí; Alison Lowry: (An Fhírinne a Bhí Ceilte), léiriú ealaíne ar oidhreacht na n-áras máithreacha Na Meáin Shóisialta agus leanaí agus ionaid níocháin Mhaigdiléan, Cuimhneachán Céad Chomh maith le tacú leis na nithe thuas; d’oibrigh an rannán Bliain - An Chéad Dáil, Jurassic Skies, When dinosaurs took to the margaíochta leis an rannán Oideachais chun for-rochtain air, i gcomhpháirtíochtaí le Músaem Náisiúnta na Breataine Bige, an Mhúsaeim a chur chun cinn mar ar tugadh deiseanna Cros Victoria Martin O’Meara, Bliain Idirnáisiúnta an Bhradáin foghlama ilghlúine, mar shampla, Stories between Us agus i gcomhpháirtíocht le hIascaigh Intíre, Comóradh 50 Bliain Féile phobail Bhóthar na gCloch - 2019. Thuirlingt ar an nGealach, Réabhlóid an Tuar Ceatha, Caibinéad na nIontas. Thug an rannán poiblíocht freisin do: Cumhacht na Chuir ár gcainéil meán sóisialta go mór leis na comhdhálacha Cistine: taithí na mban ar leictriú na tuaithe, Gailearaí an Chlóis - clár a reáchtáladh i spásanna an Mhúsaeim i rith na bliana, ar nós, taispeántais ealaíne éagsúla i rith 2019, Onsight 2019 - Suiteán le na Comhdhála “Women in Design”, an chomhdháil “Ireland Niamh McCann, Pavilion/Mother’s Lament de chuid IMMRAM / after the War”, agus sraith cainteanna Lóin de chuid Stair an le Niamh McCann ar fhearann AMÉ – Saol na Tuaithe Dúlra.

Thacaigh an rannán margaíochta freisin le tabhartais agus imeachtaí Bhí gach ceann de cheithre láthair AMÉ feiceálach go maith éagsúla, ina measc; bronnadh Asgard Baron, The Art of Pollination ar gach ardán digiteach (Facebook, Twitter & Instagram) in leis an ealaíontóir Shevaun Doherty, bhronn an tAire Katherine 2019. I measc na bhforbairtí leanúnacha a tharla maidir le Zappone na gúnaí a chaith sí féin agus a bean chéile, nach Margaíocht Dhigiteach, bhí Digital Display (Irish Times, Irish maireann, an Dr. Ann Louise Gilligan ar lá a bpósta ar bhailiúcháin Independent, , , chomhaimseartha AMÉ, i láithreacha Bhaile Átha Cliath. Ina NewsGroup.ie, Rollercoaster.ie, FleadhTV, Military History theannta sin, reáchtáladh Lá Mhaigh Eo ar láthair AMÉ – Saol na Matters, Crafts magazine), optamú innill cuardaigh trí Google Tuaithe, ócáid a mheall níos mó ná 12,000 cuairteoir. Reáchtáladh Ads / ábhar gréasáin, agus fógraíocht ar Facebook. The Future is Rural in AMÉ – Saol na Tuaithe. Chomh maith leis sin thug Rí agus Banríon na Sualainne cuairt ar an Músaem, agus Chun go mbeadh AMÉ níos feiceálaí ar line. rinneadh réamhullmhúchan i gcomhpháirtíocht le Turasóireacht Éireann-Nordics don chuairt seo. Leanúintí ar Líne: 30 Nollaig 2019 Facebook: 41,076 Reáchtáil an rannán Margaíochta feachtas fógraíochta raidió agus Twitter: 39,575 digiteach an-chuimsitheach ar fud gach ardán de chuid RTÉ chomh Instagram: 6,054 maith le feachtas CP (PR) ar fud na meán áitiúil, réigiúnach agus náisiúnta chun tacú le go leor taispeántas, tabhartas agus imeachtaí AMÉ sna laithreacha uile. 35 Saoráidí (Cóiriocht agus Slándáil)

Comhordaíonn rannán na saoráidí na feidhmeanna Rinneadh oibreacha feabhais i nDún Uí Choileain bainistíochta foirgnimh, ina measc, slándáil, Sláinte i rith na bliana mar gheall ar sceitheadh uisce sách & Sábháilteacht agus seirbhísí fáilteachais ar fud mór sna Bloic Thuaidh agus Thoir, a d’fhág gur gach láthair de chuid AMÉ. ghá bailiúcháin a bhogadh. Le tacaíocht ailtireachta OOP (OPW) táimid ag pleanáil díon nua a chur ar Rannpháirtíocht: an gcuid thoir de Chearnóg Uí Chléirigh. Cuirfear In 2019, chuidigh AMÉ, den chéad uair le tús leis an obair sa cheathrú ráithe de 2020. Ina comóradh mhór-ócáidí. I mí an Mheithimh, theannta sin, bhí sceitheadh uisce in Uaimh i chuamar i gcomhpháirtíocht leis an bPobal LADT Rannán Sheaniarsmaí na hÉireann, agus sceitheadh agus reáchtáil muid an naoú Mother Block Party i uisce sách mor in Ard-Mhúsaem na hÉireann – Stair bpríomh-charrchlós Dhún Uí Choileáin. D’fhreastail an Dúlra freisin. De bharr an sceitheadh in Ard- sé mhíle go leith duine ar an ocáid. Mhúsaem na hÉireann - Stair an Dúlra, cuireadh dlús leis an obair maidir leis an díon nua. Tá tús le Ar an Aoine 18 Meán Fómhair d’éascaíomar cur leis an obair seo sa tríú ráithe de 2020. Táimid ceolchoirm mhór faoin aer ina raibh Aslan agus an-bhuíoch den OOP (OPW) as dul i ngleic chomh grúpaí eile páirteach. Ba í an ócáid seo príomh- héifeachtúil agus chomh tapa leis na fadhbanna seo ócáid RTE don Oíche Chultúir agus rinneadh í a agus as oibreacha feabhais a dhéanamh agus cuidiú chraoladh beo ar na haerthonnta. le bearta coisctheacha a chur i bhfeidhm.

Bhí dúshlán breise ann i rith mhíonna an tsamhraidh nuair a tháinig “faoileáin uirbeacha” isteach i nDún Uí Choileáin. Tá na faoileáin seo contúirteach don phobal, déanann siad a lán torainn agus cruthaíonn siad fadhbanna do na foirne cothabhála a bhíonn ag glanadh/ag cothabháil/ ag deisiú na ngáitéar/na bhfánphíobán. Tá súil againn tús a chur le clár caomhnaithe i gcomhar le Fiadhúlra na hÉireann (Wildlife Ireland), i rith 2020, le bearta a chur i bhfeidhm chun an fhadhb seo a reiteach.

Mar fhocal scoir, ba mhaith liom an fhoireann Fáilteachais a lua. Oibríonn siad go dícheallach ag coinneáil AMÉ ar oscailt don phobal. Ar an gcaoi chéanna, bheadh sé faillíoch gan trácht a dhéanamh ar an tacaíocht a fhaighimid ó OOP (OPW), ón rannán ailtireachta caomhnaithe, an rannán innealtóireachta meicniúil agus na Seirbhísí Cothabhála Foirgneamh a bhíonn i gcónaí ar fáil chun tacú le, agus cothabháil a dhéanamh ar fhoirgnimh AMÉ.

36 Foilseacháin

Bennet, I. and O’Connor, N. 2019. ‘Lost and Found: O’Hanlon, A., Williams, C. D., Gormally, M. J. (2019) the Cloosmore Ring Brooch’ Archaeology Ireland, Vol. Terrestrial slugs (Mollusca: Gastropoda) share common 33, No 28, 17-18, Dublin: Wordwell. anti-predator defence mechanisms but their expression differs among species. Journal of Zoology 307: 203-214. Curtin, N. 2019 ‘Pottery production in 12th-15th century Ireland as an indicator of cultural, social and economic Parkes, M. (2019) One very long slow move with relationships’. Journal of Irish Archaeology XXVIII. benefits: Ireland’s national geological collection. Geological Curator 11: 185-191. Goff, Jennifer: (contributing author) ‘Liam Flynn and the National Collection’ in Fluid Forms - Liam Flynn. Sheehan, J. and Sikora, M. (2019) ‘Lurgabrack, Co. Dublin, 2019 Donegal: A Viking-Age Hoard of Scoto-Scandinavian Silver’, Journal of Irish Archaeology 28, 103-118 Goff, Jennifer: (contributing author) ‘Introduction’ in Eileen Gray A House in the Sun, by Charlotte Malterre Smyth, J., Berstan, R., Casanova, E., McCormick, F., Barthes & Zosia Dzierzawska. Penguin Random House, Mulhall, I., Sikora, M., Synnott, C., & Evershed, R.P. 2019 (2019) Four millennia of dairy surplus and deposition revealed through compound-specific stable isotope Kenny, Michael: (former Keeper of the Art and analysis and radiocarbon dating of Irish bog butters. Industrial Division) Raising the Banners of War: The flags Nature, Scientific Reports 9, Article number:4559. of 1916 and their historical significance, National Museum of Ireland, 2019 Weadick, S. (2019). ‘Re-evaluating the Manufacture, Use and Context of Early Bronze Age (funerary) Bowls in Meehan, R., Hennessy, R., Parkes, M., Power, S. (2019) the light of new archaeological evidence using the chaîne The Geological Heritage of County Westmeath. An audit of opératoire approach.’ MSc Thesis submitted to School of County Geological Sites in Westmeath. Geological Survey Archaeology, UCD Ireland. Whitty, Audrey: Glass For Our Times in Ireland Glass Monaghan, N.T. (2019) Megaloceros, the ice age giant Biennale 2019. Repository 101, National College of Art deer of Ireland and some Dutch connections. Cranium & Design Dublin, 2019, 18-20. 36 (1): 58-66. Whitty, Audrey: ‘1845: Memento Mori’ in 1845: Monaghan, N.T. (2019) Irish cave explorers and their Memento Mori. An Installation by Paula Stokes. Printed Quaternary vertebrate discoveries. In: Dalton, C. and in Monee, Illinois, 2019,18-24. McGlynn, G. (eds) Giants of the Irish Quaternary: 13 16. Irish Quaternary Association, Dublin. Whitty, Audrey: Alison Lowry: (A)dressing our Hidden Truths. An artistic response to the legacy of mother and baby Mulhall, I., Smyth, J., Berstan, R., Casanova, E., homes and Magdalene laundries. National Museum of McCormick, F., Mulhall, I., Sikora, M., Synnott, C., & Ireland, 2019. Evershed, R.P. (2019) Four millennia of dairy surplus and deposition revealed through compound-specific Whitty, Audrey: The Albert Bender Collection of Asian Art stable isotope analysis and radiocarbon dating of in the National Museum of Ireland. Wordwell Books in Irish bog butters. Nature, Scientific Reports 9, Article association with the National Museum of Ireland, 2011. number:4559. Reprinted in 2019.

Mulhall, I. (2019) Bog Bodies from Ireland’s peatlands. Wyse Jackson, P.N., Caulfield, L., Feely, M., Joyce, In G. Plunkett, I. Stuijts and C. McDermott (eds.) Life A. and Parkes, M. (2019) Connemara Marble, Galway, and Adaptation in the Irish Wetlands during the Holocene. Ireland: a Global Heritage Stone Resource proposal. XX INQUA Congress Field Guide, IQUA, Dublin, Geological Society, London, Special Publications, 486, 80-90. 1 January 2019, https://doi.org/10.1144/SP486.6

O’Connor, N. (2019). ‘Legislative Basis and Legal Background: The Lusitania and the National Museum of Ireland’ in Moore, F., Kelleher, C et al, RMS Lusitania: The Story of a Wreck,124-126, Dublin: Stationery Office.

37 Bord Ard-Mhúsaem na hÉireann

Catherine Heaney (Cathaoirleach) John Bowen Mary Crotty Prof Ingrid Hook Prof Kathleen James-Chakraborty Dr Linda King Ambrose Loughlin Judith McCarthy Denise Moroney Declan Nelson Prof Mary O’Dowd Dr Andrew Power Helen Shenton Virginia Teehan Paolo Viscardi Aidan Walsh

38 Eolaire Foirne (31 Nollaig 2019)

OIFIG AN STIÚRTHÓRA Stiurthóir Lynn Scarff Rúnaí an Bhoird/ Feidhmeannach Cúnta an Stiúrthóra Folúntas

RANNÁN BAILÚCHÁN AGUS CEANNASAÍ EATRAMHACH AD (HR) FOGHLAMA Maria Kearns Ceannasaí Bailiúchán agus Foghlama Dr Audrey Whitty (Gníomhach) RANNÁN na nOIBRÍOCHTAÍ Ceannasaí na nOibríochtaí Ealaín agus Tionscal Aoife Hurley Coimeádaí Oifigeach Cléireachais Alex Ward (Gníomhach) Folúntas Comeádaí Cúnta Grád I Ceannasaí na Seirbhísí Airgeadais agus Soláthair Folúntas Mark Sherry Comeádaí Cúnta Grád II Oifigeach Airgeadais Dr Edith Andrees Joan McGrath Dr Jennifer Goff Oifigeach Cléireachais Sandra Heise Jack Roche Brenda Malone Teicneoir Cúnta TFC (ICT) Sarah Nolan Ceannasaí na gCóras um Fhaisnéis Dhigiteach Folúntas Seaniarsmaí na hÉireann Riarthóir Gréasáin Córais Coimeádaí Lukasz Komoterski Maeve Sikora Riarthóir idirlín agus Inlíon Comeádaí Cúnta Grád I Neil Hand Dr Nessa O’Connor Oifigeach Cléireachais Comeádaí Cúnta Grád II David McKenna Dr Niamh Curtin Dr Bernard Gilhooly AD/Gnothaí Corparáideacha Isabella Mulhall Bainisteoir um Ghnóthaí Corparáideacha Fiona Reilly Aoife McBride Matthew Seaver Oifigeach um Ghnóthaí Corparáideacha Sharon Weadick Jennifer O’Connor Teicneoir Cúnta Sinsearach Oifigeach Feidhmiúcháin Margaret Lannin Helen McInerney Oifigeach Cléireachais Oifigeach Cléireachais Eamonn McLoughlin Maria Pringle Folúntas Saol Tuaithe na hÉireann Bainisteoir/Coimeádaí Margaíocht Dr Karena Morton (Gníomhach) Ceannasaí Margaíochta Comeádaí Cúnta Grád I Ann Daly Noel Campbell Feidhmeannach Margaíochta Comeádaí Cúnta Grád II Maureen Gaule Clodagh Doyle Brian Houlihan Rosa Meehan Maeve McNicholas Oifigeach Cléireachais Frances Toner Liam Doherty 39 Stair an Dúlra Oifigeach Forbartha Tráchtála Coimeádaí Terri McInerney Nigel Monaghan Feidhmeannach Forbartha Tráchtála Comeádaí Cúnta Grád I Clare McNamara Dr Matthew Parkes Comeádaí Cúnta Grád II Bainisteoir na Ceannoifige Miondíola Dr Aidan O’Hanlon Shane Sterio Paolo Viscardi Cúntóir Díolacháin Sinsearach Siobhan Collins Clárúchán Veronica Skeffington Cláraitheoir Cúntóirí Díolacháin Judith Finlay Laura Casey Cartlannaí Sinead Connolly Emer Ní Cheallaigh Tracey Curran Oifigeach Doiciméadúcháin Angela Hart Eimear Ashe Diarmuid Hough Joanne Hamilton Damian Kelly Chris Harbidge Nicola Lavin Sylviane Vaucheret Lisa McAuley Cúntóir Doiciméadúcháin Jean O’Boyle Emma Crosbie Margaret Quigley Catherine Moriarty Celestina Sassu Oifigeach Feidhmiúcháin Pauline Stack Ann Vaughan Luke Sweeney Oifigeach Cléireachais Frances Devoy Saoráidí Paul Fowley Bainisteoir Saoráidí Gregory Kelly Grianghrafadóireacht Feidhmeannach Saoráidí Sinsearach Grianghrafadóir Sinsearach Paddy Matthews Valerie Dowling Oifigeach Saoráidí Oifigeach um Íomháú Digiteach Sean Kelly Richard Weinacht Rory Loughnane Olivia Merriman Dearadh Nicola Murphy Ealaíontóir Grafach Sinsearach Seamus O’Donnell John Murray Declan O’Reilly Ealaíontóir Grafach Brendan Torsney Yvonne Doherty Freastalai Seirbhísí Michael Heffernan Elecerio Abijay Darko Vuksic Patrick Moore Glantóirí Oideachas agus For-Rochtain Martina Connolly Ceannasaí Oideachais Catherine Finnegan Lorraine Comer Louise Hanlon Oifigeach Oideachais agus For-Rochtana Feighlí Helen Beaumont Michael Byrne Siobhan Pierce Oifigigh na Seirbhísí do Chuairteoirí Barbara Barclay Robert Berrigan Sean Brady Joseph Brennan 40 Coimeádaí Cúnta II Eric Breslin Annie Birney Martin Byrne Geraldine Breen Peter Byrne Tom Doyle Conor Carlisle Patricia Ryan Ramona Chereji Cúntóir Oideachais Leigh Coughlan Diarmuid Bolger Ciaran Dowdall Aisling Dunne William Doyle Brendan Mc Donnell Patrick Fallon Emma Murphy Paul Fennell Caragh May O’Mahony Martin Fitzmaurice Sheila Stenson Padraig Fleming Cúntóir Áirithintí Derek Flynn Suzannah Vaughan Eoin Foley Andrew Gallen Caomhnú Mary Gaughan Ceannasaí an rannáIn Chaomhnaithe Raymond Gearty Dr Paul Mullarkey (Gníomhach) Henry Gillen Coimeádaí Cúnta I Brion Gilmore Folúntas Enda Greenan Coimeádaithe Cúnta Grád II Henry Hackett Patrick Boyle Dylan Hoctor Silvia Da Rocha Mandy Johnston Nieves Fernandez Chris Keenan Hannah Power Jack Kelly Carol Smith Hannah Kerrigan Fergal Leahy Bainisteoir na mBailiúchán Ar Líne Brendan Lynch Deirdre Power Majella Lynch Keith MacDonald Daragh Magee Conor Marshall Mark McDonnell Alan McKeever Emmet McNamara John Mulrooney Oliver Murphy Thomas Murphy Bethany Nishimoto Simon Ó Donnobháin Eamonn Reel James Reynolds Alan Scully Greg Stevenson Lorraine Stewart Dominic Swaine Linda Switzer Noreen Ward Alan Walsh Liam Walsh Lillian Walsh Neil Walsh Sean Young 41

National Museum of Ireland Report 2019 Our Purpose is to: Collect, preserve, promote and exhibit Ireland’s portable material heritage and natural history;

Interpret and promote the collections and make them accessible to audiences at home and abroad;

Be an authoritative voice on relevant aspects of Irish heritage, culture and natural history;

Maintain the lead role in education, research and scholarship pertaining to the collections. Contents

Foreword by the Chair, Board of the National Museum of Ireland 2

Introduction by the Director of The National Museum of Ireland 4

Collections and Learning 6 Art and Industry 7 Irish Antiquities 10 Irish Folklife 14 Natural History 16 Conservation 18 Registration 21 Education 24 Photography 26 Design 28

Operations 30 Finance 31 HR/Corporate Affairs Unit 32 Information and Communications Technology (ICT) 34 Marketing 35 Facilities (Accommodation and Security) 36

Publications by Museum Staff 37 Board of The National Museum of Ireland 38 Staff Directory 39 Foreword by the Chair, Board of the National Museum of Ireland

Diversity, inclusion, collaboration and social history By mid-summer, the National Museum had were among some of the themes and approaches embraced the rainbow to facilitate the Pride Mother that dominated the work of the National Museum Block Party on the grounds of Collins Barracks. Not of Ireland in 2019. only did this event demonstrate our commitment to diversity and inclusion, but it also highlighted how At the start of the year, as Brexit loomed large, the cultural spaces can - and should - facilitate cultural National Museum of Ireland signed a Memorandum expression. Our spaces are not static and can be of Understanding with our counterparts at the animated for social wellbeing. National Museum of Wales. This Memorandum facilitates closer and more collaborative working To coincide with the Mother Block Party, we relations, and – even after Brexit – we are committed were delighted to launch the ‘Rainbow Trail’ – an to deepening our engagement through exhibitions, illumination of objects from the national collection sharing of practice and collections. To mark this that speak to LGBTQI culture. The Museum was important relationship, which is underpinned by thrilled – and remains extremely grateful – to Panti much shared history, we were honoured to host St Bliss and Minister Katherine Zappone for donating David’s Day celebrations on our Kildare Street site dresses to the collection: they have very moving in 2019. and inspiring stories to tell, and are included in the ‘Rainbow Trail’. Collaboration is a central theme of the National Museum of Ireland’s strategy. During a time, when Meanwhile, at the National Museum of Ireland’s Brexit could potentially put borders and barriers site in Mayo, a key project ‘CAMP’ was launched. between Ireland and Wales, this partnership The project comprises a series of collaborative agreement shows that cultural ties can continue to works created by artists working directly with Irish flourish, regardless. Traveller groups and communities. Working closely with local members of the Traveller Community, a One of our most important exhibitions to launch group of artists explored cultural heritage through a in 2019 was ‘(A) Dressing Our Hidden Truths’ – an range of unique art works. empowering, reflective and sensitive exhibition that was developed out of the testimonies of survivors In Mayo, we were also pleased to open the of institutions such as the Mother and Baby homes nostalgic and social history project focusing on and Magdalene Laundries. women’s experience of electrification in Ireland. ‘Kitchen Power: Women’s Experiences of Rural Comprising works by eminent artist, Alison Lowry, Electrification’ was an important exhibition, it captures the trauma – as well as everyday life – of involving the ICA, which focused on the the women who endured – and continue to endure importance of electrification in empowering the fallout – of this dark part of Ireland’s history. women, and taking the some of the hardships The sensitivity and utter beauty of Alison’s work out of domestic life. Complemented by the makes this a world-class exhibition that will move recorded stories of women who experienced the every visitor who interacts with it. The exhibition, transformative impacts of electrification, this based at our site in Collins Barracks, is a credit not compelling exhibition was a backwards time travel just to Alison, but to the women who engaged in its in electrical items that have their place in the 1950s, making, as well as the team at the National Museum 60s and 70s. of Ireland who brought it to fruition.

2 2019 drew to a close with the launch of ‘Ireland in also deeply indebted to the work and commitment Focus: Photographing the 1950s’. This exhibition, of the leadership team, staff and volunteers at the featuring the work of Henri Cartier-Bresson, National Museum of Ireland. Each time I enter among others, was launched by the President of the National Museum of Ireland – at any of our Ireland, Michael D Higgins. four sites – I feel honoured and privileged to be associated with this important cultural institution The photographs in this exhibition provided a that is driven by commitment, passion and care unique opportunity to consider how we were from our collective team. viewed across the world, when Ireland was still finding her place in the world as a new Republic. With images from all over the country, this exhibition connected with so many communities and families, and documented a time in Ireland Catherine Heaney, that is often less represented and remembered in Chair our national collections.

The Board of the National Museum of Ireland continued to drive improvement and enhancements across all of our responsibilities. We were pleased to present our three-year Strategic Plan (2019 – 2022); Building Capacity, Driving Change to the Minister for the Department of Culture, Heritage and the Gaeltacht, Josepha Madigan T.D. in April. The Minister acknowledged that “this Strategic Plan demonstrates the NMI’s ambition to deliver a contemporary museum experience that connects with diverse audiences across Ireland and builds opportunities for collaborative programming on all its four sites.”

In addition, the Board continued to make systematic improvements across corporate governance and we continued to drive our work under the Museum Standards Programme of Ireland (MSPI), which resulted in the development and updating of key policies governing the care of our collections.

As Chair of the Board of the National Museum of Ireland, I am grateful for all of the work that my fellow Board members deliver, especially those who drive the work of our sub-committees. I am

3 Introduction by the Director of The National Museum of Ireland

2019 was an exceptionally busy year at the NMI, of funds in 2020 to initiate the decant process of while welcoming over 1 million visitors across our the upper galleries of NMI – Natural History as four Museum sites, it was also the first year of our we prepare for future major works on the roof and new strategic plan - Building Capacity, Driving Change building structures. 2019 – 2022 and saw the initiation of a number of strategic projects across the organisation. Launched Alongside the capital development of our by the Minister for the Department of Culture, buildings, NMI initiated key infrastructural works Heritage and the Gaeltacht, Josepha Madigan T.D. to enable the availability of WiFi across all our in April 2019, Building Capacity, Driving Change 2019 sites and a review of records management processes – 2022 set out a four-year direction for the NMI within the institution to ensure a cohesive and user across three key pillars of capacity, collections and friendly programme and process for the future. engagement. Under the pillar of Collections, a significant Under the pillar of Capacity, the NMI delivered body of work was undertaken in reviewing, projects that focused on the development of the updating and producing new policies for the NMI workforce plan through Project Engage. NMI. This is important work that underpins the This was a Museum wide consultation process NMI’s engagement with the Museum Standards that reviewed systems and processes, roles and Programme of Ireland (MSPI). Additional projects responsibilities and team capacities to enable the initiated in 2019 include the development of NMI to set a course for future staffing resources as required infrastructure to enable cohesion across well as training and organisational structures within the NMI’s collections databases. This will be a the NMI. The first report of Project Engage was critical enabler of the future digitisation of the delivered in 2019 and established a steering group NMI’s collection. In addition, new processes and responsible for the implementations of the key procedures around exhibition development and objectives over the coming months. planning for the initiation of the second phase of the collection inventory project were key activities The NMI is privileged to operate in a number in 2019. of historic sites. While this built heritage adds significantly to the overall visitor experience, A programme of excellent exhibitions was delivered many of our sites require significant levels of in 2019 including Marching on the Road to Freedom: refurbishment and redevelopment. The allocation Dáil Éireann 1919, which opened in January and of €85 million to the NMI through Project 2040 marked the centenary of the first Dáil; Alison for the redevelopment of our Natural History Lowry: (A)dressing our Hidden Truths. An artistic and Archaeology museums is vital, not only for response to the legacy of mother and baby homes and the collection but also to ensure that we fulfil our Magdalene laundries, an exhibition by contemporary public sector duty and support the social, cultural glass artist Alison Lowry, which opened in March; and economic development of Ireland. A significant and Ireland in Focus: Photographing the 1950s, an step on this journey was completed in 2019, with exhibition curated by Dr. Fidelma Mullane in the submission of the Preliminary Business plan collaboration with the NMI, which opened in for the NMI – Natural History project to the November. The exhibition highlighted the way Department of Culture, Heritage and the Gaeltacht. in which three photographers, Henri Cartier- This submission will enable the initial drawdown Bresson, Dorothea Lange and Robert Cresswell,

4 saw and portrayed Ireland through the places preventative conservation, loans and exhibitions, they visited and the people they photographed. security and facilitating our visitors, all of our Rainbow Revolution, a pop-up exhibition and trail departments had a busy 2019. The following report was launched to mark Pride 2019, and it included gives some insight into the breadth and scope a number of important recent acquisitions from of work carried out over the last twelve months; the Contemporary Ireland collections. In July, none of which would have been possible without the Australian Government lent the NMI the the commitment of the NMI team. I would like Victoria Cross of Tipperary born Martin O’Meara, to thank all of the staff and our Board members which went on display in Soldiers and Chiefs. We for their contribution in 2019 and look forward to also launched Kitchen Power: women’s experience of building on these successes into 2020. rural electrification at NMI – Country Life. These exhibitions, combined with a full and engaging education and learning programme, brought new communities of visitors to the National Museum in 2019 ensuring that wider communities in Ireland saw their own identity reflected in their national Lynn Scarff collection. Particular highlights of these programmes Director are outlined in the annual report under the Collections and Learning sections.

Under the pillar of Engagement, the Museum further developed its project plans for the 20th Century History of Ireland Galleries as well as developing methods to underscore and strengthen cross-departmental collaboration on visitor experience and exhibition programmes. Progress on the development of a new website for the NMI continued with an expected delivery in 2020. This will enable greater online engagement with our audiences and provide a new platform for greater depth on demand. 2019 also saw significant strides in our commercial development particularly in the areas of retail and large-scale events with the NMI hosting the Mother Pride Block Party event in June 2019 and RTE’s Culture Night Concert in September 2019.

In addition, to the initiation of the key projects above and other new initiatives, our wider team delivered on an ever increasing scope of work in the day to day business of the Museum. Whether fieldwork, acquisitions, registering of objects,

5 Collections and Learning

6 Art and Industry

The Art and Industrial Division is responsible for Lange and Robert Cresswell, saw and portrayed Alison Lowry: (A)dressing approximately 530,000 artefacts reflecting Irish Ireland through the places they visited and the our Hidden Truths. An economic, cultural, social, industrial, political and people they photographed. Rainbow Revolution, artistic response to the legacy of mother and baby military history over the last four centuries. Staff a pop-up exhibition and trail was launched to homes and Magdalene in the division also care for collections of Irish, mark Pride 2019, and it included a number laundries, an exhibition by European and Asian Decorative Arts. of important recent acquisitions from the contemporary glass artist Alison Lowry Contemporary Ireland collections. In July in a Exhibitions: world first, the Australian Government lent the Staff curated and worked on a number of temporary NMI the Victoria Cross of Tipperary born Martin exhibitions which opened during the year, O’Meara, which went on display in Soldiers and beginning with Marching on the Road to Freedom: Chiefs, only the second time that the medal has Dáil Éireann 1919, which opened in January and ever been in Ireland. In December a small display marked the centenary of the first Dáil; Alison Lowry: of recently acquired silver pieces was mounted in (A)dressing our Hidden Truths. An artistic response to the foyer, including the 1685 dressing table set by the legacy of mother and baby homes and Magdalene John Segar of Dublin which was acquired in 2018. laundries, an exhibition by contemporary glass artist The exhibition, Niamh Barry Light on Earth, which Alison Lowry, which opened in March; and Ireland opened in late 2018 continued throughout 2019 in Focus: Photographing the 1950s, an exhibition and in November the living history performance curated by Dr. Fidelma Mullane in collaboration project, Beyond These Rooms, a collaboration with the NMI, which opened in November. The between Anu and Coiscéim, premiered in exhibition highlighted the way in which three National Museum of Ireland – Decorative Arts & photographers, Henri Cartier-Bresson, Dorothea History.

7 Collections and Loans of the division, Michael Kenny, for his 2019 All staff were involved in the movement of reserve publication, Raising the Banners of War: The flags of collections in the East Block and North Block stores, 1916 and their historical significance. a preventative measure following a series of leaks in July and August. Staff also oversaw the ongoing Outward loans completed during included the LED gallery lighting project, an initiative of the Carrick-on-Suir gold coin hoard which went on OPW, and a number of galleries were completed display in Tipperary County Museum, a Ferdinand during the year, including the Franciscan Silver Weber spinet displayed in Dublin Castle, and Irish gallery, the north block ground floor temporary Volunteer material which was lent to the Museum of exhibition space, the Ib Jorgensen gallery and parts the American Revolution in Philadelphia. The Lord of Soldiers and Chiefs. Staff assisted and worked Chancellor’s Mace was brought to the Department with representatives of the Apollo Foundation to of Taoiseach to mark the 100th anniversary of the assess the keyboard instruments collection, a project first Dáil. The inward loan of Martin O’Meara’s which produced a wealth of new research. Staff were Victoria Cross from the Australian Government also involved in de-installing and packing furniture followed an event at the Australian Embassy in which had been on long-term loan to Avondale Dublin and the Australian Ambassador attended the House in Co. Wicklow. Assistance with suitable launch of its display in the museum on the 26th July imagery and information from the corresponding along with some of O’Meara’s descendants. AdLib records was provided to the former Keeper

Panti Bliss’s ‘Noble Call’ dress and the dresses worn by Katherine Zappone and Ann Louise Gilligan at their 2016 wedding

8 Acquisitions Galligan during the Asgard gun running in 1914. A “A dressed up life”, six A number of significant purchases were made during selection of material relating to different aspects of metal vessels by Cecelia the year, including a 1922 Cork silver cream jug WWI and WWII, the revolver of Frank Shouldice, Moore, purchased under the NMI/DCCoI Joint by William Egan; the 1718 ‘Kirwan’ chalice along and an RPG-7 grenade from the Troubles era were Purchase Fund (image with the paten, missal and altar stone with which also amongst the donations. courtesy of Cecelia Moore it was used, a rare survival of associated objects; and Damien Maddocks) and a collection of furniture designed and made in Research, Collaboration and Outreach: 1971 by Arthur Edwards, for Cranach Furniture in Staff participated in a variety of cross-departmental Navan. Through the NMI/DCCoI Joint Purchase committees and work continued on the Museum Fund, a Donegal hand-woven tweed coat by Natalie Standards (MPSI) accreditation process. Curators B. Coleman, and knitwear by Colin Burke and Ros delivered gallery talks, tours and lectures to a wide Duke, all of which featured in Perry Ogden’s fashion range of audiences and presented papers and talks film “Fí” were acquired; as well as “A dressed up life”, in various conferences and seminars, including a collection of six metal vessels by Cecilia Moore. the Material Culture of Health Activism workshop held in the Science Museum, London; and Beyond Donations to the collections included the dresses Storytelling – Museums and the Representation of History worn by Katherine Zappone and Ann Louise Workshop held in the Royal Society of Antiquaries. Gilligan at their 2016 wedding, garments which Staff collaborated with Education to organise and help to illustrated the fight for equal marriage rights participate in conferences hosted by the Museum; in Ireland; Panti Bliss’s “Noble Call” dress given the half-day seminar held in January to mark the by Rory O’Neill; a collection of material from the centenary of the First Dáil in 1919; the Women in “Border Communities against Brexit” protest; and a Design Conference held in May; and, After the War collection of objects relating to the pharmacy chain, – Peace, Conflict and Trauma Conference, held in Hayes Conyngham & Robinson. Milliner Margaret November. O’Connor presented the “Repeal” hat she designed for a “Fashion in Repealing” event held in May 2018. Staff facilitated researchers with access to the reserve Other donations included a scrapbook of magazine collections, for individuals and special interest cuttings relating to the designer Donald Davies; groups. Scoil na Clarsach (Irish Harp Society) and a collection of photographs relating to Marjorie the American Harp Society were given behind the Boland’s Dublin wedding dress business (1930s to scenes tours of the harp collection, and the Guild 1980s). An anonymous donation of six pieces of of Irish Lace Makers made several visits during Irish silver, including a rare 18th century chocolate the year looking at a different type of lace from pot and the two handled “Lawder” cup, was made the reserve collection on each occasion. Student through Section 1003; and a commemorative silver interns were facilitated during the year as well as a dish ring presented to master silversmith Tony number of transition year students. Curatorial staff Marshall in 1983 was given by his family in his also gave interviews and provided information to memory. The Bridge family in Canada presented media across all aspects of the division’s collections two mid-18th century silk gowns worn in Roscrea, and exhibitions. A wide variety of queries from the Co. Tipperary, by an ancestor; and the Galligan general public were dealt with, as well as research family presented a wooden baton used by Peter Paul queries from students of all levels.

9 Irish Antiquities

The Irish Antiquities Division (IAD) worked on a media campaign in relation to the is responsible for the archaeological, legislation on the recovery of archaeological objects ethnographical, classical and Egyptian through metal detecting. A significant collection of collections. The Division is also responsible for excavated material was received from Cork Public the administration of various statutory functions Museum stores and resulted in a large number such as the acquisition of archaeological objects of acquisitions to the excavations database. In claimed as the property of the State and the September, the IAD accepted a donation of an regulation of licences to export and alter early medieval handbell from Knockatemple, archaeological objects. Co. Wicklow from the Archdiocese of Dublin, represented by Archbishop Diarmuid Martin. Licensing The Division carried out duties relating to the Legal Matters NMI’s statutory functions under the National Due to the nature of the Museum’s statutory Monuments Acts. A total of 1205 various licence functions under the National Monuments Act, applications were processed as follows and site regular liaison with NMS took place. Staff also inspections were carried out in relation to a number liaised with the Cultural Institutions Unit of the of these archaeological works: Dept. of Culture, Heritage and the Gaeltacht in relation to export licences and with Receivers of

Licence to excavate/monitor/detect/dive 724 Wreck. Unlicensed metal detecting continues to be a cause of concern and IAD staff liaised frequently Ministerial Consents and Directions 71 with An Garda Síochána and NMS on this subject Licence to alter an archaeological object 266 throughout the year. Licence to export an archaeological object 174

Exhibitions and Loans Irish Antiquities staff attended regular liaison Both national and international loans form meetings with the National Monuments a significant part of the Division’s exhibition Service (NMS) and carried out a number of work each year. Together with colleagues across joint inspections. Staff liaised with consultant the Museum, IAD staff continued to monitor, archaeological companies across the country in upgrade and improve exhibitions and stores relation to the care and deposition of excavated in Kildare Street and at other locations; staff collections at the CRC, Swords. worked with OPW and dealt with many issues around the Museum environment. Significant Fieldwork ongoing maintenance work is required to ensure Fieldwork relating to archaeological discoveries the protection of the collections on display and was undertaken in 20 counties; Carlow, Clare, in store. The Dowris Hoard was removed from Cork, Donegal, Dublin, Galway, Kerry, Kildare, exhibition for cataloguing and photography. Kilkenny, Laois, Limerick, Louth, Mayo, Meath, Offaly, Tipperary, Waterford, Westmeath, Wexford, In November IAD launched a permanent Wicklow. exhibition of the Finglas burial, a rare richly- furnished female Viking grave. As part of the Acquisitions launch, local community representatives from In 2019, 168 artefacts from 23 counties were Finglas and representatives from the Royal registered. This includes a range of objects Norwegian Embassy attended a lecture and including ancient human remains, lithics, ceramics, reception. metals and organic objects such as bog butter. A late Bronze Age socketed axehead found during As part of IAD’s remit to work with local and unlicensed metal detecting near Adare, Co. regional museums in Ireland, staff liaised and Limerick; IAD staff worked with An Garda Síochána consulted with museum colleagues and engaged to recover this and other significant objects and in discussions with museums all over Ireland.

10 In October, a loan featuring high-profile objects installation of an additional loan to the Medieval The Dowris Hoard from the NMI’s medieval collections was installed Mile Museum, Kilkenny and commenced object by IAD staff at Galway City Museum for the selection for a loan in 2020 to Galway City Museum exhibition Keepers of the Gael. In November, the as part of the City of Culture programme for Tullydonnell gold hoard went on display to Donegal 2020. Staff worked on the selection of material for County Museum. An early Bronze Age lunula exhibition at Brú na Bóinne in Meath. was loaned to the Irish Museum of Modern Art as part of an exhibition entitled Desire which opened A number of significant international loans were in September. Staff facilitated the decant and re- also completed; in October a major loan of Viking- installation of a large loan of artefacts to Dublinia. age material went on display at the Fries Museum, Staff inspected loans of IAD objects at Designated Netherlands. Ethnographical collections loaned to Museums in counties Cavan, Kerry, and Monaghan. the Oceania exhibition in 2018 travelled from the Staff also inspected loans at Fermanagh County Royal Academy, London in March to the Musée du Museum, Músaem Chorca Dhuibhne, Ballyferriter, Quai Branly- Jacques Chirac, Paris until July 2019. and the Lismore Heritage Centre, Co. Waterford. IAD collections on loan to the Royal Armoury in In September, in advance of gallery upgrades, staff Leeds and to the Captain Cook Museum, Whitby de-installed the entire NMI loan exhibition at were also inspected. Reginald’s Tower, Waterford. Staff facilitated the

11 Research, collaboration and outreach on Health and Safety committee, participated many IAD actively encourages and supports researchers NMI projects including Project Engage and the to use the divisional archive and collections and Records Management Project. this work forms a major part of the divisional work each year. IAD staff facilitated 116 researcher visits Public Engagement to the reserve collection and 160 research visits Staff delivered public lectures, specialist tours to the curatorial files. In 2019, 16 Transition Year and talks to a wide variety of local, national and placements and two third-level Archaeology student international audiences on archaeological and interns, including students from the UCC MA in museological topics both within the Museum and Museum Studies, were accommodated. across the country. Staff participated in a number of television and radio programmes and lectured Staff were involved in a number of projects to undergraduate and postgraduate programmes in including the Bog Bodies Research Project and staff UCC, UCD and NUI Galway. facilitated and worked on a number of different research projects including a multi-disciplinary Staff represented IAD at the following conferences study on bog butter and on organic residue analysis and public events: on Bronze Age ceramics. Staff continued to Annual Conference of the Institute of facilitate research on the ethnographical collections Archaeologists of Ireland in Cork; Keynote speech for the forthcoming NMI publication. Samples of at the Rathcroghan Annual Conference; papers recently-acquired human remains, wood and bog presented at: the Bog Body Research Network butter were submitted for radiocarbon dating. at the British Museum; Glendalough Heritage Forum; International Union for Quaternary Staff represented the NMI on the following Research (INQUA) 2019 conference; Midland external bodies: Discovery Programme; Royal Irish Science Festival; Represented NMI at Clay Pipes Academy Standing Committee for Archaeology; Conference, Drogheda; FOODCULT Seminar, Bord na Móna Archaeological Liaison Committee; TCD; Proteomics in Archaeology seminar UCD; Designated Museums Liaison Group; Dept. of Three separate lectures were delivered by staff as Culture, Heritage and the Gaeltacht’s Climate part of the Donegal County Museum lecture series; Change Advisory Group; Heritage Ireland 2030 Staff delivered four separate public talks as part of workshops. Staff liaised with the State services and the NMI’s education and outreach department’s An Garda Síochána on a range of issues concerning Culture Club programme. Staff also represented protection of portable heritage. Internally, staff NMI at the National Ploughing Championships in represented the Division on a range of policy Co. Carlow. committees as part of the NMI’s entry to the MSPI. Staff attended many training courses and worked

12 Garraunboy, Adare, axehead being presented to NMI, © Julien Behal Photography

13 Irish Folklife

NMI’s Irish Folklife Division manages the The Enemy Within: the Spanish Flu in Ireland 1918- national collection of objects reflective of Irish 1919 exhibition marked the centenary of the traditional life, understanding that traditions massive impact the Spanish Flu had on Irish society change and evolve. The Division continues to with This temporary exhibition in the NMI – work with communities and explore themes for Country life explored the folk medicines and cures contemporary collecting. The Division is based used by people to combat the devastating illness. at NMI – Country Life, Turlough Park, Castlebar, The exhibition is based on the collection within the Co. Mayo. National Museum of Ireland.

In January, Clodagh Doyle, Assistant Keeper, Travellers’ Journey / Mincéir Misli’d was a temporary returned to work after bereavement absence in exhibition exploring the rich culture, traditions and 2018. Tony Candon was Keeper Manager of the crafts of the Traveller community curated by Rosa Irish Folklife Division since 2007 and this position Meehan in partnership with the Western Regional became vacant when he retired in June. This Traveller Health Network. The exhibition was vacancy remained unfilled for the rest of the year. launched by President Michael D. Higgins in 2018 The site management was partially undertaken and continued until May 2019. by the Head of Conservation, Dr Karena Morten whereas the Division reported to the Head of On Sight - MMRAM Pavillion/Mother’s Lament is an Collections and Learning, Dr Audrey Whitty. annual installation of artworks in and around the grounds of Turlough Park. In 2019 the project was Exhibitions undertaken by Niamh McCann, whose installation The NMI – Country Life continued its partnership reflects and provokes questions about tradition and with Kingston University, London on a research craft influencing the relationship between past and project focusing on women and rural electrification present. in Ireland during the 1950s and 1960s. Kitchen Power: women’s experience of rural electrification In June 2019 ‘Rainbow Revolution’ as a complement Was officially launched by former President of to a larger exhibition in Collins Barracks, Rosa Ireland Mary Robinson. Dr Sorcha O’Brien, the Meehan oversaw the installation and event Former President of external researcher/curator worked with the Noel ‘Rainbow Revolution’ LGBTI+ Oral History Project Ireland, Mary Robinson at Campbell, Assistant Keeper, Irish Folklife Division, – element at the National Museum of Ireland – formally launched Kitchen Power: women’s experience of developing the exhibition and the full programme Country Life. rural electrification of public events. In addition to the exhibitions that take place in the Museum Galleries, the NMI – Country Life facilitates exhibitions by others in the Courtyard Gallery. These exhibitions relate to the overall theme of the NMI – Country Life.

Acquisitions This cluster of three reclining Pods, was purchased during the year from basket-maker, Joe Hogan. Made using willow rods, wood and stones they were created in 2018 for the Portfolio exhibition by the Design and Crafts Council of Ireland.

28 new acquisitions were made during the year and 273 individual objects were retrospectively registered as part of the amnesty project backlog.

14 Other additions to the Irish Folklife Collection; - Two chairs from Co. Antrim and are of the straight backed three legged type. - Land league banner from Clontuskert, East Galway. - Donkey collar and donkey straddle. - Castle Brand Nenagh were famous for their aluminium cookware but they also made toys near Christmas. A doll’s pram of metal associated with Shillelagh, Co. Wicklow. - An Aran Cardigan knitted in the 1970’s on Clare Island. - 150 objects were accessioned from Graignamanagh, Co. Kilkenny associated with Drapery and Footwear. - A selection of Irish dancing dresses. - Also donated were a seamstress accounts book Reclining Pods, (1920s), a P.O. Savings’ books and a wicker egg purchased from Basket- basket. Staff collaborated with Sligo Folk Park, the Polish maker, Joe Hogan - Donation of 35mm slides to the Division by retired Embassy, the Mag Uibhir family in the creation of Irish Folklife Curator John O’ Sullivan. These a panel based exhibition on the life and works of related to his time at work and on fieldwork and folklore collector and writer, Séamus Mag Uidhir these have been scanned now. from Doohoma, Erris, Mayo (1902-1969) and the Addergoole Titanic Society. Collaboration and Outreach Staff participated in the delivery of talks and other Research commenced on the forthcoming exhibition educational activities in the galleries, outreach to on traditional boats of the west coast of Ireland. community and local history groups and conferences. Staff participated in the development of the Museum’s Research commenced on the Tuam/Sligo chair Programming, particularly programming associated exhibition which is planned for 2021 and an with temporary exhibitions. Advisory Group on Exhibitions was established. Research and information was provided for Research and Engagement ICOMOS Ireland for an article ‘Other Stories: Rosa Meehan organised I am Traveller: Our Histories Cultural Heritage and Society on the Migrant and Heritage conference as a continuation of the work Women: Shared Experiences exhibition’. of the Travellers’ Journey exhibition project bringing visibility to Traveller culture. Senator Collette Kelleher, Staff attended and contributed to the theatrical chaired the event with panellists, Brigid Carmody, performance/installation Arán & Im by Manchán Hugh Friel, Michael McDonagh, Mary Collins and Magan exploring the Irish traditions of bread and Oein DeBhairduin sharing their insights on traditional butter and Noel Campbell completed a Galway and contemporary Traveller culture and community hooker sailing course at the Claddagh, Galway. initiatives. An article related to this event was featured in the Traveller’s Voice magazine. Queries Staff dealt with numerous queries about the Staff visited the National Folklore Collection Archive collections and Folklife from members of the public, in UCD in order to enhance the Divisional knowledge students, academics, and other institutions during of the inter-connectedness of both collections. the year. An analysis of the queries received via the Folklife Duty Officer illustrates aspects of the St Fagan’s, Cardiff, Wales. geographical spread of these queries. Aran Knitting In November 2019, the Irish Folklife Division, visited always features strongly in information requests as St. Fagan’s, the National Museum of Wales. does material related to customs and festivals.

15 Natural History

This Division cares for NMI’s collections in the The support of volunteers greatly assisted in the disciplines of zoology and geology, which number range of projects that could be accommodated approximately two million specimens. and made a significant contribution to the relocation of the geological collections in The National Museum of Ireland – Natural History particular. They also played a key role in continues to be very popular with the public, with managing the archives of the Mining Heritage over 388,000 visits in 2019. This represents the Trust of Ireland, which ceased trading. Staff most successful year on record and a steady increase managed the development of a legacy website over the previous decade, which has seen annual to ensure that twenty-one years of research and attendances double over that period. publication went online to new audiences.

The National Museum of Ireland worked with the Donations and Acquisitions Department of Culture, Heritage & the Gaeltacht Artist Shevaun Doherty gifted an original and the Office of Public Works to prepare a Strategic painting of a bumblebee, which was the image Assessment under the Public Spending Code. This used to promote the All-Ireland Pollinator was approved by the Minister and paves the way for Plan. She researches her detailed portraits of more detailed work towards the full restoration of animals with the assistance of staff and using this 1856 building. OPW works to restore the roof specimens from the collections to get the fine will be the first stage, and it is then hoped that this detail familiar to the public from her postage will be followed by the full restoration plan for the stamps. Four other artists also visited the building as allowed for under Project Ireland 2040. collections for an Arts Council-funded project Leaks in the roof continued to keep maintenance (An Urgent Enquiry) examining different aspects staff busy, and OPW carried out effective repairs of biodiversity through art. An American bird that have helped greatly. was blown across the Atlantic during a storm and this Least Bittern found in Co. Kerry was Exhibitions acquired for the collections. Several specimens of While there is no space for temporary exhibitions insects not previously known from Ireland were in the National Museum of Ireland – Natural gifted to the museum by researchers, and a new History, Jurassic Skies, When dinosaurs took to the air beetle species was added to the Irish list based continued its run at the National Museum of Ireland on previously over-looked museum specimens. – Decorative Arts & History site up to September. Several new type specimens were also identified This featured research into the first birds by our within the entomology collection by taxonomic partners at Amgueddfa Cymru – National Museum specialists, including a Mediterranean butterfly Wales, while showcasing our own fossil flying species originally described by W. F. Kirby – the reptiles. A model of the early bird Archaeopteryx Museum’s first entomology curator. A large snake was commissioned for the exhibition. found in the Wicklow Mountains was acquired for the collections. A new installation was erected in the ground floor of the museum. The Wonder Cabinet acts A number of purchases included meteorites, as an interactive exhibit, but also houses support minerals and a hyena coprolite. Two wide-ranging facilities to allow education staff to hold talks, collections of gems and gemmological equipment workshops, and handling sessions for the public. A were gifted to the museum. A significant small exhibition and activities were organised for collection of giant deer specimens was acquired International Year of the Salmon. by transfer from Cork Public Museum.

16 Research and Collaborations In addition to their scientific publications, the three scientific staff contributed to the production and management of the journals Geoheritage, The Geological Curator, Irish Journal of Earth Sciences, Irish Naturalists’ Journal and Journal of Natural Science Collections. The website of the Irish Naturalists’ Journal, and the library of the Speleological Union of Ireland were also managed by staff.

Staff gave a number of public talks, led scientific training workshops, and appeared on a variety of radio programmes, even performing at Electric Picnic. Tours were arranged for third level colleges and special interest groups, staff also assisted with organisations including the Geological Curators’ Group, Natural Sciences Collections Association, Merrion Square Network, National Biodiversity Data Centre and Geological Survey Ireland’s Heritage and Planning Programme. They also played a role in the major international conference on the ice age, which saw 2,500 delegates come to Dublin for INQUA 2019. The museum also hosted filming by the BBC Natural History Unit for a TV series Secrets of Skin, with our curator as scientific advisor.

A new curator of entomology commenced in February, bringing the Natural History Division up to a staff four. Behind the scenes, the extensive collections of scientific publications were rehoused at the Collections Resource Centre. The steady move of collections from other buildings continued to the centralised facility in Swords.

17 Conservation

The Conservation Department is responsible for Remedial Conservation the preventative, remedial and investigative care This was undertaken on objects for exhibition and needs of the NMI’s Collection. loans, improved storage, publication and research as well as first aid measures for freshly excavated Preventive Conservation material. Further treatments were undertaken Routine monitoring and maintenance of the on objects from the ethnographic collections Museum environment and Integrated Pest for publication-photography and for improved Management (IPM) was re-invigorated in 2019. A storage. This included conservation treatment of series of site surveys and reports were undertaken to a large chest and 11 oarsmen from a canoe. The identify key Preventive Conservation issues and a latter object was packed and returned to store after ‘plan of action’ created for all museum sites. Defects photography in a bespoke storage crate – ensuring a in the MEACO system were identified (this records secure, stable and protective enclosure. temperature and relative humidity values) and an assessment survey of the system configuration was undertaken. Conservation also addressed environmental control issues (building maintenance system) in exhibition galleries and adjustments were implemented for established and for new exhibitions.

Inspections of objects on display or in store, recent Ethnographic model canoe with 11 figures – acquisitions, incoming collections or collections fully assembled in bespoke being moved between different areas of the same storage crate and with site were made routinely and objects suspected front panel fitted of infestation were quarantined or treated by freezing as appropriate. Requests for object freezing from outside agencies were also accommodated. Collections upgrade and housekeeping continued and collections were upgraded and packed in preparation for transfer. Maintenance of collections from special environments such as marine archaeological objects and condition checks on human remains were made regularly.

The oversight of equipment services and maintenance, repair and replacement parts was on- going. There were a number of incidences of flood damage to the buildings and collections throughout 2019. Conservation were involved in emergency Conservation for exhibitions and loans dominated responses following roof or drain leaks which caused including preparing collections for Kitchen Power: water damage. This damage necessitated subsequent women’s experience of rural electrification exhibition conservation of a number of objects and archives. in NMI – Country Life. Conservation of Irish These water-related issues involved ongoing recovery Antiquities collections continued, examples and acclimatisation process for buildings affected included the completion of the Finglas Viking by floods. Brooch replica; the Knockatemple Bell was

18 conserved and reconstructed for the Glendalough the Underwater Archaeology unit (UWU) of the exhibition in 2020; treatment and reconstruction National Monuments Service (NMS) are now of a Human skull for St Mary’s Church (Medieval housed in Conservation. Mile Museum), Kilkenny was undertaken. A wooden bowl and a ceramic Jug were conserved Projects for the Dublinia loan and a wooden Bronze Age Staff facilitated and supported the work of small table, harp peg, wooden platter, mether and curators and other collections staff and were active wooden terminal for the Gaelic Ireland loan to participants in the planning and scoping of the Galway city Museum. A silver toilet set was cleaned 2020 Natural History decant project. Conservation prior to photography and later exhibition in CB; a collaborated with curatorial divisions during the Ferdinand Weber Spinet was conserved for loan to development and implementation of the LED Dublin Castle loan as was furniture for a potential lighting project. loan to Newman House furniture and a preliminary assessment and conservation treatment of a Hicks Staff were involved in completing and approving Cabinet was undertaken. facilities reports for incoming and outgoing loans, and undertook site visits of potential loan venues. Conservation of an Eileen Gray painted block Staff undertook condition reports, packing, ensured screen was completed in preparation for loan in collection care in the transfer and handling of 2020. A lacquered cane from the What’s in Store collections, collaborated closely with mount exhibition required remedial conservation and makers; acted as couriers for loans, and were directly several objects including two medallions and a involved in the installation and de-installation of badge were conserved for the Museum of American exhibitions and loans. Revolution, Philadelphia. Conservation for the Irish Wars exhibition, included treatment of manacles, Some of these loans included the Lord Chancellor’s a set of De Valera keys medals, Ribgy of Dublin Mace, loaned to the Mansion House and a spinet pistols, revolvers and riffles an IRA sniper shield; to Dublin Castle. Objects on loan to the Countess medal dies, a Kevin Barry commemorative plaque; Markievicz exhibition were de-installed and Michael Collins portable shrine and rosary; 1917 returned to the NMI. A hoard of 81 gold coins maxim machine gun; the rosary beads of Rory from Carrick-on-Suir was loaned and couried to O’Connor; a Hamman Hotel bowl. Additionally, Tipperary County Museum. Archaeological material paper, textile, and ceramic objects for this exhibition was loaned widely including the Tullydonnel Hoard were treated by conservators external to the NMI. which went on loan to Donegal County Museum. A gold lunala was loaned to IMMA. A substantial and Conservation on the Lough Kinale Shrine and long-term loan to Avondale House was prepared on WOAM (waterlogged organic archaeological and packed for return to the NMI. material) continued as well as some work on small finds from Faddenmore; a number of bog Internationally, a loan was returned to the Royal butters and their containers and collections of Collections, a loan in Captain Cook’s Museum, PEG (Polyethylene Glycol) pre-treated objects were Whitby was reviewed and re-installed. Ethnographic progressed through freeze-drying. Conservation of material on loan to the Oceania exhibition was MAM – (Marine Archaeological Material) focused returned from Paris. Large loans were prepared for exclusively on the continued removal of concretions the Museum of American Revolution, Philadelphia, and desalination of the wheel from the La Juliana, a loan of Viking Material was couriered and installed Armada wreck of 1588. A significant collection in Friesland. Considerable conservation works was of stone axes with wooden handle, recovered by undertaken in 2019 in preparation for a loan to the

19 Bard Centre, New York in Feb 2020. Conservation artefacts from Drumanagh, Drumasheer and engaged the expertise of Dr Brenda Keneghan, Dowris, medieval cheek pieces and various artefacts Plastics Conservation Scientist in the V&A to for Irish Antiquities including the Prosperous undertake a condition assessment and to determine crozier prior to exhibition in the Viking Gallery. the suitability for this loan of a very large and The Department facilitated and supported, through vulnerable Celluloid screen by Eileen Gray. x-radiography analysis the Irish archaeological and conservation sectors. Conservation also undertook or facilitated sampling of artefacts, leather or bog butter for analysis, C14 dating; and wood species ID and facilitated examination and sampling of human remains.

Research and Engagement Conservation arranged a tour of the State Laboratories to assess scientific instrumentation with potential for NMI conservation research projects & to discuss analytical techniques and their application to Cultural Heritage projects. Conservation strengthened its partnership with the Conservation Research team from Cardiff University.

Professional Development 2019 saw the continued delivery of a module on ‘Museum Environment’ to the UCC Masters in Museum Studies and a module on ‘Deterioration and Conservation of Archaeological and Museum Objects’ to the BSc. in Archaeological Sciences, Sligo IT. Staff presented a wide range of lectures, public talks and specialist tours including a lecture on Irish Book shrines at a multidisciplinary symposium on ‘Relics in Medieval Ireland’; on the Lough Kinale shrine and early medieval metalwork to TCD Art History students; on rhino horns replicas for the NatSCA conference; an Introduction to Preventive Conservation and on the Finglas Brooch Replica in Kildare Street In addition,

Patrick Boyle, Furniture Fieldwork mainly concerned the inspection or Conservation delivered quarterly public tours & a Conservator, NMI and recovery of archaeological material. Numerous Heritage Week tour of the department and hosted Dr Brenda Keneghan nationwide site Inspections were undertaken and specialised tours. Conservation, together with IAD – Plastics Conservation assessments of Archaeological collections intended Scientist, V&A Museum hosted a seminar on the Lough Corrib project. for deposition in the NMI stores were made. Conservation also carried out condition assessments Staff attended a wide variety of professional and of material being considered for acquisition most other training events including Hazards in Collections, notably in 2019 was a large collection of material (International Academic Projects) event arranged from HCR Pharmacy. by the CNCI Conservation Working Group. A museum wide workshop on Business Resilience, Examination and scientific analysis of the Continuity & Disaster Preparedness took place and collections continued. Routine xrf of new and conservation staff worked together with the Care potential acquisitions was undertaken. XRf surveys of Collections and Conservation Policy Working and research of artefacts was undertaken including Group to draft a suite of policies.

20 Registration

The NMI Registration department focus on maintaining standards of collections management to ensure the integrity of collections information by prioritising location control, collection logistics, Phase 1 of the records loans, exhibition support, store management, management project providing access to information for researchers, took place to reduce the behind-the-scenes tours, object and archive creation of future archive digitisation, preparing priority collections to and records backlogs catalogue level and systematically tidying of data in the various collections management databases.

Phase 1 of a Records Management System Implementation Project was successfully completed in 2019. This was the culmination of three years planning. A records management system is required to ensure consistent and efficient records management by all NMI staff to end the production of a records management backlog. This survey resulted in a set of recommendations presented to NMI staff and management for implementation.

The Archivist continued providing a service for staff and researchers, processing 89 queries. Work continued preparing the Directors Archive for cataloguing. The former Directors Archive room, Collins Barracks was fire-proofed by the OPW and converted into a Records Centre. The Directors Archive and 100 crates of non-current Block 18 records transferred to the CRC, Swords. Contract Archivists catalogued the Easter Week Acquisition Files and Natural History Archive. The Turlough Park Archive upgrade was completed and the collection transferred to this new space. Scanning of NMI’s original letter files continued with 14,750 preservation-quality digital images created.

The Librarian continued to provide a service for NMI staff at all NMI sites including book orders, processing 78 invoices, 53 Inter library loans, Tours-by-appointment and processing 165 research queries, renewing 490 research visits continued at subscriptions/memberships, re-shelving books and the CRC in 2019 cataloguing backlogs. The Librarian and Registrar continued planning the Rare Books Project, to commence when funding is available.

21 The Rainbow Revolution exhibition, trail and oral history archive project all launched in June. This was a collaboration between Registration, ICT, Art and Industry, Irish Folklife and Education. Registration co-created the digital archive element of the exhibition with key LGBTI+ community experts. The digital touchscreens located in Collins Barracks and Turlough Park, introduced Ireland’s LGBTI+ rights movement. The screens included archival Registration led the material from the Irish Queer Archive (National creation of digital multi- media touchscreens telling Library of Ireland), Irish Trans Archive, Cork LGBT the story of Archive, RTE Archive, personal interviews from LGBTI+ rights movement activist Edmund Lynch and some original interviews recorded by NMI, as well as material from private archival collections. NMI have agreed to distribute 12 of the digital screen to the Local Authority Museums (LAM) to ensure national exposure and increase LAM-NMI connections. Registration also coordinated the Rainbow trail through existing exhibitions with Art and Industry colleagues and worked with Education colleagues to organise the ‘Out on Display’ symposium in October. The Registrar gave a series of lectures about the Rainbow Revolution in various universities and cultural institutions.

This project gave rise to a number of new initiatives such as: • LGBTI+ Living Archive Project with 12 oral history interviews complete in 2019 • LGBTI+ Awareness training for NMI staff • The Registrar co-founded the LGBTQIA+ History and Culture Network (now called • NMI staff took part in Pride 2019 under the ‘Queer Culture Ireland’) a collective of over 100 Civil and Public Service LGBTI+ Staff Network, LGBTQIA+ Culture experts collaborating to of which the Registrar is part of the founding increase the visibility of Irish LGBTQIA+ history committee • Registration and Education collaborating with • The first annual review of the Department of the National Gallery of Ireland and Kilmainham Children and Youth Affairs LGBTI+ National Gaol to organise an LGBTI+ history festival Youth Strategy took place in National Museum (Outing the Past) in March 2020 of Ireland – Decorative Arts & History

Mary Shannon (left), custodian of Irelands AIDS Memorial Quilt, under the Names Project and Senator David Norris (right): the first two interviewees for the NMI LGBTI+ Living Archive Project

22 Registration produced a series of draft maintained the Documentation Procedural Documentation and Information policies, as well Manual and implemented decisions made by as stand-alone policies for both the Library and NMI’s Terminology Group. Registration and Archive. Essential to the running of the NMI, ICT collaborated on the first phase of the these policies were also integral to the overall NMI Online Collections Project, building the required MSPI submission. Registration staff sat on all of infrastructure, procured by both and led by ICT and the policy-creation committees, as well as a wide the Online Collections Project Manager. range of NMI and other committees and groups. Registration staff also provided talks at a range of Documentation of all NMI collections continued conference, university and other cultural institution with minimal staff following the end of the events, provided training, workshops and attended Inventory Project in 2017. This focused on training on a range of subjects. maintaining minimum standards of collections management to ensure the integrity of collections The creation of a CRC contingency plan was a key information, logistics, storage and care. Unions priority this year, as there was a risk the proprietor and Management agreed a scaled-down version would enact a lease-break. Thankfully, in September of the Documentation Plan, focused solely on the proprietor confirmed the lease would continue inventory for phase two. The procurement process until 2030. The NMI then formed the Collections for this project is complete and it will commence Accommodation Solutions Project (CAST) to look in early 2020. Irish Folklife Documentation at a long-term solution for the CRC replacement. focused on the Receiving Room Amnesty Project clearing the backlog of unregistered acquisitions Alongside contingency planning, all aspects of from this area, as well as implementing a digital collections, facilities and public access management register, a format for new acquisitions and a plan to continued at the CRC. Seventy-seven collection upgrade the furniture collection. Natural History transfers took place, including significant transfers Documentation focused on clearing a backlog such as the return of the Avondale House furniture of location updates in the CRC as collections loan, new acquisitions for Natural History and continued to transfer in. Irish Antiquities Art and Industry and various Irish Antiquities Documentation focused on tidying excavation excavation deposits. CRC staff facilitated fifteen data for transfer into Access and meeting MSPI researchers over eighty-two working days and standards. Art and Industry Documentation focused provided sixteen CRC tours for a wide range of on loans with twenty-one new loans administered. groups. A series of shelving installations took In November, the Art and Industry Documentation place to facilitate incoming collections, as well as Officer resigned. preventative conservation patrols.

A major upgrade of the Adlib collections management system continued, merging the Object and Archive catalogues. Documentation staff continued to provide Adlib training and mentoring for colleagues across departments

23 Education

Schools’ Programme Alongside outreach to schools, tours were delivered across the sites, some with Irish sign language interpretation while others involved use of the handling collection. Workshops and other events were organised covering diverse themes and disciplines, using a cross curricular and enquiry based approach. Examples include an Art and Conflict workshop at NMI – Decorative Arts & History exploring how political ideas and propaganda can be expressed through art and design; exploring biodiversity within the grounds of NMI – Country Life and learning about Prehistoric Ireland using the handling collections at NMI – Archaeology.

Intergenerational projects involving schools included: Stories Between Us - an oral history

The Wonder Cabinet - In 2019, 173,473 people participated in and project involving St Gabriel’s Primary School, local NMI – Natural History engaged with learning programmes and services communities and Grangegorman Development across the National Museum of Ireland’s four Agency collaborating with artist Janine Davidson public sites, 104,016 of which were young people in co-creating an exhibition on the theme of from the formal education sector. The Education ‘past times; In Our Words enabled students at St Department organised 1,256 events and activities Louis Community School, Kiltamagh, to create and demand for tours and other services increased and perform their response to Louise O Neill’s enquiries to 500 weekly. play Asking for it at the Linenhall Arts Centre, a collaboration involving the National Theatre, The Education Department drafted a Learning the Museum’s Writers’ Group and Galway City Policy and Strategy and a Handling Collections Museum. Strategy. Family and Adult Programme A publication outlining highlights of the Education NMI Education’s public programme for adults, Department’s public programme was disseminated families and special interest groups coincided widely along with a schools’ newsletter. Education with many festivals and anniversaries including St also worked alongside colleagues at outreach events Patrick’s Day, Bealtaine, Heritage Week, Festival of including the BT Young Scientist and Technology History, Open House and Christmas. Programmes Exhibition, the Ploughing Championship and the included a spring and autumn series of lectures Midlands Arts Festival. on new discoveries from Ancient Ireland and the Anglo Normans in Ireland at NMI – Archaeology; The panel of freelance tour guides continued a four-week course on extraordinary people who to enable the Museum to reach a more diverse shaped Irish and international design, fashion and audience and progress was made on creating panels decorative arts and a conference on ‘Women in in other sites. Design’ at NMI – Decorative Arts & History; a talk on the History of Falconery in Ireland and Norway In July The Wonder Cabinet was launched in at NMI – Natural History and a seminar themed NMI – Natural History. This specially designed, around discrimination against Travellers as part of multisensory and interactive space enabled children, the CAMP project at NMI – Country Life. The families and schools explore a range of themes and Family programme included the Jurassic Skies, When specimens related to predators and prey. dinosaurs took to the air Open Day which attracted

24 Siobhan Pierce, Education Officer for Archaeology and Natural History, on Outreach to Portloaise as part of the Midlands Science Festival, Science Week November 2019

1641 people, a cross site collaboration involving 87,013 page views, 35,667 Users, 528 new pages and educators and curators at NMI – Archaeology, NMI 77 new comments. – Decorative Arts & History and NMI – Natural History. Education engaged with local communities in Stoneybatter and facilitated an exhibition at NMI Learning programmes related to temporary – DAH celebrating the community of O’Devaney exhibitions were developed across all sites and Gardens and curated by young local artists. included at NMI – Country Life the CAMP Collaboration with Dublin City Council’s Culture installation with artist Aideen Barry and students Company on the Culture Club initiative continued from Limerick School of Art and Design creating art and the team at NMI – Archaeology engaged with works based on themes in Travellers’ Journey, while communities in Harold’s Cross on a National the Electric Irish Homes Textile project involved artist Neighbourhood community project. Anna Spearman and a group of women co-creating an exhibition on the impact of rural electrification Local community groups continued to meet on women’s lives as part of Kitchen Power: women’s regularly in different Museum sites to pursue their experience of rural electrification. interests as well as engage with Museum staff and the wider public. Local Communities The Irish Community Archive Network project Decade of Commemorations (iCAN) continued to expand and Creative Ireland The Education Department was successful in contributed a further €40,000 towards its growth. receiving a grant of €10,000 for its publication New groups in Galway and Clare brought the total on learning programmes and commemorations. number of participating groups to twenty eight. Commemorative events at NMI — Decorative Arts The ‘Our Irish Women’ exhibition went on tour to & History included a seminar to mark the centenary other venues. Training was delivered to groups and of the First Dáil and a conference on the human network meetings held. iCAN’s home site Our Irish impact of World War One on Irish soldiers who Heritage had visits from 154 countries, 4652 cities, returned home.

25 Photography

The work of the Photographic Department in 2019 Projects included photography of collections, exhibition The NMI’s Photographic Department undertook galleries and activities along with the management photography for exhibitions, publications and of NMI’s Digital Asset Management System and research throughout 2019: the Digital Photographic Image Archive, which support and enhance NMI’s Strategic Plan across Exhibitions all sites. ‘Irish Wars 1919 to 1923’ objects, ‘Kitchen Power: women’s experience of rural electrification’ objects, ‘Alison Systems Lowry: (A)dressing Our Hidden Truths’, ‘Glendalough’ Digital Asset Management System (DAMS)/ (2020), ‘Dáil Éireann 1919’, ‘Jurassic Skies, When Digital Photographic Image Archive (Archive) dinosaurs took to the air’, ‘Ireland in Focus: Photographing To modernise and enhance the efficiency and the 1950s’, ‘Contemporary Collection of Design & Craft’ capacity of the DAMS/Archive, the Photographic and ‘Rainbow Revolution’ exhibition galleries, objects Department worked with ICT and third-party for ‘Eileen Gray’ (2020 Bard Center, NYC). software providers to configure and commission a new virtual server and a newer version of the DAMS Publications software. Existing assets were transferred and new Photography for forthcoming publications: ‘The DAMS catalogues built. Expansion of content and Ethnographic Collection in the National Museum of development of the DAMS and Archive continued, Ireland’, preparation of images for ‘Early Medieval and the rollout of the new system to users began in Hand-Bells’. Q4. This new system will also be a critical element in the future development of Online Collections for Other photography included objects for the Longford the NMI. Diocesan Museum (140 images), recent finds and

1685 dressing table set by John Segar, Dublin

26 acquisitions in the Irish Antiquities Division (90), the first new images of the ‘Dowris Hoard’ in many decades, objects for the Fries Museum, Netherlands, ethnographic objects for the British Museum, John Segar silver, coin models, drawings by Du Noyer, gold objects, axeheads with wooden hafts, coin hoard, ring brooch, the Inishkea Stone, the head of Ptah.

In addition, the Photographic Department facilitated a number of external requests for new images of objects from the NMI collections.

Image Requests & Distribution Preparation and distribution of over 4,100 images from over 400 requests from staff and the external market through processing of raw captures, searching, retrieving, optimising, quality assurance and distribution of final images. The new DAMS installation enables more efficient image search and identification by the Rights and Reproductions Department and other divisions, and subsequent communication of image selections to the Photographic Department for output.

Online Collections The Department contributed to the NMI’s Online Collections Project and the Digitisation and Cataloguing Group of the CNCI (Council of National Cultural Institutions).

Engagement As a member of the Digitisation and Cataloguing Group of the CNCI, the Senior Photographer was involved in organising the ‘Digitising Collections: Planning & Practicalities’ in The National Gallery of Ireland.

The Senior Photographer and the Digital Imaging Officer facilitated visits from NGI staff and IMMA staff for overviews of the Department’s DAMS and digital workflow strategies.

Caption

27 Design

In servicing the various departments/divisions Exhibition graphics, promotional graphics and within the National Museum’s four sites, the Design exhibition catalogue were designed and produced for Department provides a high quality, professional the poignant temporary exhibition by glass artist Alison design service to enhance audience’s experience of Lowry: (A)dressing our Hidden Truths. An artistic response to the Collections in the National Museum of Ireland. the legacy of mother and baby homes and Magdalene laundries, on display at NMI – Decorative Arts & History. In 2019 the department was involved in a large number of projects, which included artefact The Department designed the exhibition and illustration, exhibition design & support, student promotional graphics for the hugely popular placement, publication design, cartography and photographic exhibition Ireland in Focus, Photographing general graphic design support. the 1950s.

Exhibitions Display graphics were designed for a collection of newly The Design Department produced exhibition acquired Segar Silver from the 17th century that went on graphics, promotional graphics and provided display alongside contemporary designed Irish silver. general exhibition support for a Natural History exhibition that took place in NMI – Decorative Arts Exhibition support in the form of document and & History; Jurassic Skies, When dinosaurs took to the air. photographic scanning was provided for The Irish Wars exhibition.

Design for the Alison Lowry: (A)dressing our Hidden Truths. An artistic response to the legacy of mother and baby homes and Magdalene laundries exhibition and catalogue by the Design Department

28 Book Design A publication on the flags of 1916 and their historical significance, Raising the Banners of War, by Michael Kenny was designed in-house by the Design Department. It was the second book in a series by the author.

Illustration/Plans Archaeological Illustration was an ongoing activity throughout 2019. Illustration work produced included a bronze spear-butt, silver armlets from Lurgabrack, weft beater from Ballinderry, decorated lead weights from Drumnashear and gold overlapping rings from Tullydonnell.

Site plans were drawn for Deerpark, Co. Wexford for the Irish Antiquities Division in preparation for publication 2021; Seaver, M (In Prep) A Graphics for the Women In Radiocarbon Dated Door-knob Spearbutt from Design conference Deerpark, County Wexford for journal submission in winter 2020, Journal of Irish Archaeology.

Drawing survey Events and programming In collaboration with the Registration Department, Graphic design work was produced for number of the Design Department began initial work on a Education led programmes and events such as the long-term project to archive the Archaeological and Women in Design Conference and the Stoneybatter Scientific Drawings in the Museum. festival at the NMI – Decorative Arts & History and Sustainable Summer talks and activities at the NMI Collaboration and Engagement – Natural History. The Design Department contributed to the quarterly Calendar of Events. This is a joint effort between Research a number of areas in the Museum including: Two students from the Bertha von Suttner Schule Education, ICT, Design, Photography and Mörfelden-Walldorf Germany were facilitated by the Marketing and highlights the events for each of the Design Department by spending a number of weeks 4 sites bilingually. in the studio gaining practical design experience in a Museum setting. The Design Department provided support, advice and quality control for any external design projects.

Various signage and labelling was produced across all four sites on throughout the year.

29 Operations

30 Finance

The 2019 allocation received from the Department The Unit is continually seeking to streamline of Culture, Heritage and the Gaeltacht was as operations, taking advantage of new technologies follows: where budget constraints permit and implementing recommendations from the C&AG and Internal € Auditor, to ensure the integrity of the Unit and its l Pay & pensions 8,757,000 function. l Non-Pay 4,224,000 l Capital 1,108,000 On an annual basis, business plans are developed Total 14,109,000 and implemented and regular monitoring of all income and costs is carried out during the year. During 2019 the Department of Culture, Heritage, and the Gaeltacht also awarded amounts totalling €245,955 in relation to grants for specific purposes.

The Finance Unit continued to provide assistance and support to the Board’s Audit and Risk Committee in carrying out its audit functions.

Financial Statements 2019 The Unit prepared the Financial Statements for 2019 and the accompanying audit file in early 2020. The C&AG audit of the Financial Statements for 2019 took place during August 2020. NMI’s accounts in respect of the year ending 31 December 2019 were prepared in accordance with the requirements of Section 35 of the National Cultural Institutions Act, 1997 and are included in this report. The Financial Statements for the year ended 31 December 2019 have been prepared in accordance with FRS 102, the financial reporting standard applicable in the UK and Ireland issued by the Financial Reporting Council (FRC), as promulgated by Chartered Accountants Ireland. The 2019 Financial Statements have been prepared in accordance with the reporting requirements of the Code of Practice for the Governance of State Bodies (2016).

Procedures The Unit is responsible for the management of the procurement process of all National and EU procurements. To this end, NMI is building internal expertise in the area of procurement and structured procedures and policies were reviewed and updated in 2019 and procurement training was provided to all Managers.

31 HR/Corporate Affairs Unit

The HR/Corporate Affairs Unit continued to roll Recruitment 2019 out its function across NMI working closely with The Human Resources function was very active in the NMI’s Divisional Heads on various HR and 2019. There were 24 positions recruited, including Corporate responsibilities and initiatives. some key management positions, such as Head of Operations and Head of Finance and Procurement, Corporate Governance Head of Digital an Information Systems, other The Unit continued its engagement with both positions were in retail, facilities, education, internal and external stakeholders, particularly conservation and generally across all departments. with the Department of Culture, Heritage & the With staff turnover at 5.5%, there was 20 leavers Gaeltacht as well as Internal and External auditors including transfers, retirements and resignations. to ensure NMI’s responsibilities and obligations as a public sector body are being fully complied with. Training and Engagement The Unit also continued to develop its relationship Working closely with all staff, to meet the learning with PeoplePoint (Shared Service for HR and and development needs of the museum, the unit Pensions) to ensure issues are resolved in a timely delivered 19 training events, or 44 days training manner for staff and to enhance the overall service of which 17 were facilitated internally, with 92% for NMI. of staff receiving training in 2019. Training events included LGBTQIA Awareness, Health and Safety, Risk Management Diversity and Equality, Procurement, Customer A full review of the NMI’s Risk Management Services, Media training and Induction. The refund framework was undertaken in 2019. The NMI’s of fees programme was availed of by 7 staff. Risk Management policy was updated, a Risk A world café day was held on 18th February 2019, Management Appetite developed and Risk the programme concentrated on the Engage project. Management training was provided for all Managers across the organisation. A new Risk Staff Forum and Museum Council Register was developed for both Operations Constructive work continued with the Museum and Collections and Learning in addition to Council, a forum for IR issues to be raised and the Organisational Risk Register. Quarterly Risk discussed which is chaired independently. The Management meetings take place with Managers Council met six times over the period of the year. to ensure risks are being recorded and mitigated Relationships were further developed throughout against and regular meetings and briefings take the year, working through issues with Fórsa Trade place with both the Senior Risk team and the Audit Union, such as policy development and work life and Risk Committee. balance initiatives.

32 Policies, Procedures Legislative responsibilities There was the establishment of a pilot Audience There are now 19 Human Resources policies Advocacy group in Turlough Park, with interested approved. Some of this work was carried out with members of the community in Mayo, coming various working groups. A full staff consultation together to advise on initiatives, for consideration process was established for agreement and approval. when planning exhibitions to ensure that all This is ongoing work as all have a bi-annual review. members of the public are included. Some policies have also required training for implementation. Health and Well-being Staff in designated positions of employment and the The establishment of a Health and Well-being Board of the National Museum of Ireland complied working group in late 2019, made plans for a with the Ethics in Public Office Acts of 1995 and programme of events to continuing address, learn 2001. and promote well-being for the staff. The working group also received approval for policies, Working Under the Freedom of Information Act 2014, 7 from Home and Work-life Balance and Leave. requests were responded to throughout the year and 4 Data Access requests were responded to.

Diversity and Equality The working group on Diversity and Equality conducted a staff survey in April gathering statistics on a number of topics including gender identity, disability, religious beliefs, cultural and citizens groups. The purpose of the survey was to assist in gathering baseline diversity statistics, understand perceptions around diversity, and to help the NMI to develop and put into effect a Diversity Action Plan for the NMI. As a result of the survey the NMI gained a better understanding of the workforce and made plans to become a more diverse and inclusive organisation. This group also forwarded a number of policies, including Gender Identity and Expression Policy and Policy on Employing People with Disabilities, which have received approval.

33 Information and Communications Technology (ICT)

The ICT department’s remit is the development Applications and management of all telecommunication, The roll out of Windows 10 commenced across the audio-visual and information systems, to support NMI, all desktops and servers were migrated to the and enhance the mission of the NMI across all its latest version of McAffee Endpoint Protection. functions and geographical sites. Procurement for software supply and configuration support for the Online Collections Project was Staffing completed, with the contact being awarded to The Head of Digital & Information Systems, Olivier Knowledge Integration, who have completed similar Kazmierczak left the NMI in April and John Phelan projects with museums in the UK. was contracted as IT programme manager in the interim while recruitment for a permanent head Online continued. The total visitors to NMI website in 2019 was almost 710,000 which represents a continuing trend Infrastructure of year on year visitor growth. Procurement for a public WiFi system was completed and work commenced on installing Development continued on the new NMI website, and updating the prerequisite underlying systems, which will involve a major upgrade to the website as this is a large and ambitious system which a lot of well as the underlying infrastructure to support this interconnected dependencies. website.

Equipment required for upgrading of the office networks was procured and planning for replacement and installation is at an advanced stage. The storage for the virtual server cluster in Collins Barracks was increased significantly with the provision, additionally the server back strategy was improved by the provision of site to site replication of servers between Collins Barracks and Kildare Street

The firewalls in Collins Barracks were replaced, improving network security for our web server.

34 Marketing

Overall, visitor numbers were up on 2018 with the NMI Marketing also supported the PR of the National achieving over 1.2 million visitors. This is the ninth Museum of Ireland and National Museum Wales consecutive year to attract over 1 million visitors. The signing a Memorandum of Understanding outlining breakdown by site was as follows: a new partnership between these two cultural organisations. Visitor Numbers 2018 2019 % Change NMI – Archaeology 466,038 505,420 8% Other highlights include Raidió Teilifís Éireann (RTÉ) broadcast of their event for Culture Night from NMI – Natural History 345,513 387,491 12% NMI – Decorative Arts & History and this attracted NMI – Decorative Arts & History 198,974 230,729 16% over 8,000 visitors on the night. A comprehensive television, radio and digital advertising campaign NMI – Country Life 116,206 127,127 9% across all RTÉ to support the event. Total 1,126,731 1,250,767 11%

Partnerships and Engagement The Marketing Department gained extensive Partnerships and networking continued with PR coverage in 2019 through national, regional, trade partners including Tourism Ireland, Fáilte international print, broadcast and social media. Ireland, and the Association of Visitor Experiences & Attractions (AVEA) along with other visitor Media Coverage 2019 attractions, e.g. the Guinness Storehouse as well as Exhibition Highlights included; Alison Lowry: (A) RTÉ for Supporting the Arts Scheme on radio. dressing our Hidden Truths. An artistic response to the legacy of mother and baby homes and Magdalene laundries, Social Media the Centenary of the First Dáil, Jurassic Skies, When In addition to supporting the above; the marketing dinosaurs took to the air in partnerships with the National worked with the Education department to promote Museum of Wales, Martin O’Meara Victorian Cross, the Museum’s outreach involving multi-generational International Year of the Salmon in partnership with learning opportunities in Stories between us and in Inland Fisheries, 50th Anniversary of the Moon Landing, community festivals Stoneybatter Festival – 2019. Rainbow Revolution, The Wonder Cabinet. Marketing Our social media channels amplified the also promoted, Kitchen Power: women’s experience of rural conferences run in the Museum space during the electrification, Courtyard Gallery – changing programme year such as the “Women in Design” Conference, of art exhibitions throughout 2019, Onsight 2019 – the “Ireland after the War” conference, and Natural Installation of IMMRAM Pavilion/Mother’s Lament by History’s series of Lunchtime talks. Niamh McCann in the grounds of NMI – Country Life NMI maintained a strong presence across all Marketing also supported various donations and events digital platforms (Facebook, Twitter & Instagram) which included; the donation of Asgard Baron The in 2019 for all four NMI sites. Areas of continued Art of Pollination by artist Shevaun Doherty, Minister developments in Digital Marketing include Digital Katherine Zappone donated the dresses she and her late Display (Irish Times, , Galway wife, Dr. Ann Louise Gilligan wore on their wedding Advertiser, The Connaught Telegraph, NewsGroup. day to the NMI contemporay collections, Dublin sites. ie, Rollercoaster.ie, FleadhTV, Military History In addition, Mayo Day was hosted in the grounds Matters, Crafts magazine), SEO via Google Ads / of NMI – Country Life which attracted over 12,000 web content and Facebook Ad targeting. visitors. The Future is Rural was hosted at NMI – Country Life. As well as the visit to the Museum by the As a further promotion for NMI’s digital online King and Queen of Sweden, in preparation for which we presence. liaised with Tourism Ireland-Nordics. Online Follows: 30th Dec 2019 The Marketing Department ran very comprehensive Facebook: 41,076 radio and digital advertising campaign across all RTÉ Twitter: 39,575 platforms as well as a PR campaign across local, regional Instagram: 6,054 and national media to support numerous exhibitions, donations and NMI events across all sites. 35 Facilities (Accommodation and Security)

The Facilities Department coordinates the building Remedial works were carried out at Collins Barracks management functions, including security, Health throughout the year due to significant leaks in the & Safety and front of house services across all eight North and East Blocks necessitating the moving of sites of the National Museum of Ireland. collections. With the architectural support of OPW we are planning to replace the roof on the east Engagement: range of Clarke Square commencing in Q4, 2020. 2019, heralded a new milestone in the history of Furthermore, we had leaks in the Irish Antiquities the NMI as this year marked our first venture into Division Crypt, and significant roofs leaks in the facilitating large scale events. In June, we partnered National Museum of Ireland – Natural History too. with the LGBT Community and held the ninth The leaks in the National Museum of Ireland – Mother Block Party attended by six and a half Natural History has expedited the roof replacement thousand people in the main carpark of Collins project which is due to start in Q3, 2020. We Barracks. are very grateful to the OPW for responding so efficiently and speedily to these situations and On Friday 18th September we facilitated a large open for carrying out remedial works and assisting in air concert featuring Aslan and a number of other implementing preventative measures. acts. This event was RTE’s main event for Culture Night and it was beamed live across the airwaves. An additional challenge during the summer months was the arrival of the “urban gulls” into Collins Barracks. These gulls pose a danger to both the public, generate significant noise and make it problematic for the maintenance teams who endeavor to maintain/repair/clean the gutters/ downpipes. We hope to commence a conservation programme with Wildlife Ireland with improved housekeeping measures in place during 2020.

Finally, I would like to mention the Front of House team who work tirelessly keeping the NMI open to the public. Similarly, it would be remiss not to mention the support that we receive from OPW, from the conservation architectural division to the mechanical engineering division and the Building Maintenance Services who are always at hand to support and maintain NMI buildings.

36 Publications

Bennet, I. and O’Connor, N. 2019. ‘Lost and Found: O’Hanlon, A., Williams, C. D., Gormally, M. J. (2019) the Cloosmore Ring Brooch’ Archaeology Ireland, Vol. Terrestrial slugs (Mollusca: Gastropoda) share common 33, No 28, 17-18, Dublin: Wordwell. anti-predator defence mechanisms but their expression differs among species. Journal of Zoology 307: 203-214. Curtin, N. 2019 ‘Pottery production in 12th-15th century Ireland as an indicator of cultural, social and economic Parkes, M. (2019) One very long slow move with relationships’. Journal of Irish Archaeology XXVIII. benefits: Ireland’s national geological collection. Geological Curator 11: 185-191. Goff, Jennifer: (contributing author) ‘Liam Flynn and the National Collection’ in Fluid Forms - Liam Flynn. Sheehan, J. and Sikora, M. (2019) ‘Lurgabrack, Co. Dublin, 2019 Donegal: A Viking-Age Hoard of Scoto-Scandinavian Silver’, Journal of Irish Archaeology 28, 103-118 Goff, Jennifer: (contributing author) ‘Introduction’ in Eileen Gray A House in the Sun, by Charlotte Malterre Smyth, J., Berstan, R., Casanova, E., McCormick, F., Barthes & Zosia Dzierzawska. Penguin Random House, Mulhall, I., Sikora, M., Synnott, C., & Evershed, R.P. 2019 (2019) Four millennia of dairy surplus and deposition revealed through compound-specific stable isotope Kenny, Michael: (former Keeper of the Art and analysis and radiocarbon dating of Irish bog butters. Industrial Division) Raising the Banners of War: The flags Nature, Scientific Reports 9, Article number:4559. of 1916 and their historical significance, National Museum of Ireland, 2019 Weadick, S. (2019). ‘Re-evaluating the Manufacture, Use and Context of Early Bronze Age (funerary) Bowls in Meehan, R., Hennessy, R., Parkes, M., Power, S. (2019) the light of new archaeological evidence using the chaîne The Geological Heritage of County Westmeath. An audit of opératoire approach.’ MSc Thesis submitted to School of County Geological Sites in Westmeath. Geological Survey Archaeology, UCD Ireland. Whitty, Audrey: Glass For Our Times in Ireland Glass Monaghan, N.T. (2019) Megaloceros, the ice age giant Biennale 2019. Repository 101, National College of Art deer of Ireland and some Dutch connections. Cranium & Design Dublin, 2019, 18-20. 36 (1): 58-66. Whitty, Audrey: ‘1845: Memento Mori’ in 1845: Monaghan, N.T. (2019) Irish cave explorers and their Memento Mori. An Installation by Paula Stokes. Printed Quaternary vertebrate discoveries. In: Dalton, C. and in Monee, Illinois, 2019,18-24. McGlynn, G. (eds) Giants of the Irish Quaternary: 13 16. Irish Quaternary Association, Dublin. Whitty, Audrey: Alison Lowry: (A)dressing our Hidden Truths. An artistic response to the legacy of mother and baby Mulhall, I., Smyth, J., Berstan, R., Casanova, E., homes and Magdalene laundries. National Museum of McCormick, F., Mulhall, I., Sikora, M., Synnott, C., & Ireland, 2019. Evershed, R.P. (2019) Four millennia of dairy surplus and deposition revealed through compound-specific Whitty, Audrey: The Albert Bender Collection of Asian Art stable isotope analysis and radiocarbon dating of in the National Museum of Ireland. Wordwell Books in Irish bog butters. Nature, Scientific Reports 9, Article association with the National Museum of Ireland, 2011. number:4559. Reprinted in 2019.

Mulhall, I. (2019) Bog Bodies from Ireland’s peatlands. Wyse Jackson, P.N., Caulfield, L., Feely, M., Joyce, In G. Plunkett, I. Stuijts and C. McDermott (eds.) Life A. and Parkes, M. (2019) Connemara Marble, Galway, and Adaptation in the Irish Wetlands during the Holocene. Ireland: a Global Heritage Stone Resource proposal. XX INQUA Congress Field Guide, IQUA, Dublin, Geological Society, London, Special Publications, 486, 80-90. 1 January 2019, https://doi.org/10.1144/SP486.6

O’Connor, N. (2019). ‘Legislative Basis and Legal Background: The Lusitania and the National Museum of Ireland’ in Moore, F., Kelleher, C et al, RMS Lusitania: The Story of a Wreck,124-126, Dublin: Stationery Office.

37 Board of The National Museum of Ireland

Catherine Heaney (Chair) John Bowen Mary Crotty Prof Ingrid Hook Prof Kathleen James-Chakraborty Dr Linda King Ambrose Loughlin Judith McCarthy Denise Moroney Declan Nelson Prof Mary O’Dowd Dr Andrew Power Helen Shenton Virginia Teehan Paolo Viscardi Aidan Walsh

38 Staff Directory (as of 31 December 2019)

DIRECTOR’S OFF ICE Director Lynn Scarff Secretary to the Board/Executive Assistant to the Director Vacancy

COLLECTIONS AND LEARNING INTERIM HEAD OF HR DIVISION Maria Kearns Head of Collections and Learning Dr Audrey Whitty (Acting) OPERATIONS DIVISION Head of Operations Art and Industry Aoife Hurley Keeper Clerical Officer Alex Ward (Acting) Vacancy Assistant Keeper Grade I Head of Finance and Procurement Services Vacancy Mark Sherry Assistant Keeper Grade II Finance Officer Dr Edith Andrees Joan McGrath Dr Jennifer Goff Clerical Officer Sandra Heise Jack Roche Brenda Malone Technical Assistant ICT Sarah Nolan Head of Digital Information Systems Vacancy Irish Antiquities Network and Systems Administrator Keeper Lukasz Komoterski Maeve Sikora Intranet and Website Administrator Assistant Keeper Grade I Neil Hand Dr Nessa O’Connor Clerical Officer Assistant Keeper Grade II David McKenna Dr Niamh Curtin Dr Bernard Gilhooly HR/Corporate Affairs Isabella Mulhall Corporate Affairs Manager Fiona Reilly Aoife McBride Matthew Seaver Corporate Affairs Officer Sharon Weadick Jennifer O’Connor Senior Technical Assistant Executive Officer Margaret Lannin Helen McInerney Clerical Officer Clerical Officer Eamonn McLoughlin Maria Pringle Vacancy Irish Folklife Manager/Keeper Marketing Dr Karena Morton (Acting) Head of Marketing Assistant Keeper Grade I Ann Daly Noel Campbell Marketing Executive Assistant Keeper Grade II Maureen Gaule Clodagh Doyle Brian Houlihan Rosa Meehan Maeve McNicholas Clerical Officer Frances Toner Liam Doherty 39 Natural History Commercial Development Officer Keeper Terri McInerney Nigel Monaghan Commercial Development Executive Assistant Keeper Grade I Clare McNamara Dr Matthew Parkes Assistant Keeper Grade II Retail Head Office Manager Dr Aidan O’Hanlon Shane Sterio Paolo Viscardi Senior Sales Assistant Siobhan Collins Registration Veronica Skeffington Registrar Sales Assistant Judith Finlay Laura Casey Archivist Sinead Connolly Emer Ní Cheallaigh Tracey Curran Documentation Officer Angela Hart Eimear Ashe Diarmuid Hough Joanne Hamilton Damian Kelly Chris Harbidge Nicola Lavin Sylviane Vaucheret Lisa McAuley Documentation Assistant Jean O’Boyle Emma Crosbie Margaret Quigley Catherine Moriarty Celestina Sassu Executive Officer Pauline Stack Ann Vaughan Luke Sweeney Clerical Officer Frances Devoy Facilities Paul Fowley Facilities Manager Gregory Kelly Photography Senior Facilities Executive Senior Photographer Paddy Matthews Valerie Dowling Facilities Officer Digital Imaging Officer Sean Kelly Richard Weinacht Rory Loughnane Olivia Merriman Design Nicola Murphy Senior Graphic Artist Seamus O’Donnell John Murray Declan O’Reilly Graphic Artist Brendan Torsney Yvonne Doherty Service Attendant Michael Heffernan Elecerio Abijay Darko Vuksic Patrick Moore Cleaner Education and Outreach Martina Connolly Head of Education Catherine Finnegan Lorraine Comer Louise Hanlon Education & Outreach Officer Caretaker Helen Beaumont Michael Byrne Siobhan Pierce Visitor Services Officer Barbara Barclay Robert Berrigan Sean Brady Joseph Brennan 40 Assistant Keeper II Eric Breslin Annie Birney Martin Byrne Geraldine Breen Peter Byrne Tom Doyle Conor Carlisle Patricia Ryan Ramona Chereji Education Assistant Leigh Coughlan Diarmuid Bolger Ciaran Dowdall Aisling Dunne William Doyle Brendan Mc Donnell Patrick Fallon Emma Murphy Paul Fennell Caragh May O’Mahony Martin Fitzmaurice Sheila Stenson Padraig Fleming Booking Assistant Derek Flynn Suzannah Vaughan Eoin Foley Andrew Gallen Conservation Mary Gaughan Head of Conservation Raymond Gearty Dr Paul Mullarkey (Acting) Henry Gillen Assistant Keeper I Brion Gilmore Vacancy Enda Greenan Assistant Keepers Grade II Henry Hackett Patrick Boyle Dylan Hoctor Silvia Da Rocha Mandy Johnston Nieves Fernandez Chris Keenan Hannah Power Jack Kelly Carol Smith Hannah Kerrigan Fergal Leahy On-line Collections Manager Brendan Lynch Deirdre Power Majella Lynch Keith MacDonald Daragh Magee Conor Marshall Mark McDonnell Alan McKeever Emmet McNamara John Mulrooney Oliver Murphy Thomas Murphy Bethany Nishimoto Simon Ó Donnobháin Eamonn Reel James Reynolds Alan Scully Greg Stevenson Lorraine Stewart Dominic Swaine Linda Switzer Noreen Ward Alan Walsh Liam Walsh Lillian Walsh Neil Walsh Sean Young 41 42