Th ời s ự Chính tr ị Mỹ Sưu t ầm - về Ông “Đô-la-Trâm” Donald J Trump: Nh ững Điều C ần Bi ết Vĩnh T ường

Đúng v ậy!

Có nhi ều ng ười b ảo r ằng tôi là th ường dân; tôi không c ần chính “ch ị” chính em gì c ả; tôi ch ỉ bầu cho b ất k ỳ ai trong đảng mà lâu nay tôi tin. Th ế có ngh ĩa là không c ần phán đoán, ch ọn lựa gì c ả vì đã có ng ười ch ọn s ẵn cho r ồi. Và b ầu c ử còn có ý ngh ĩa gì vì nó ch ẳng khác ở Vi ệt nam sau 1975 đến gi ờ! L ại có ng ười tin r ằng “th ường dân không làm chính tr ị”. Có đúng không n ếu nói r ằng ng ười dân không bao gi ờ ra kh ỏi xã h ội, không bao gi ờ ra kh ỏi sự chi phối sinh ho ạt hàng ngày trong khung c ảnh xã h ội d ưới th ể ch ế chính tr ị nh ất định mà họ đang s ống? N ếu câu tr ả lời là “Đúng” thì đã rõ m ỗi ng ười chúng ta không th ể không quan tâm đến v ấn đề chính tr ị, xã h ội chung quanh ta, tr ừ khi chúng ta t ừ bỏ hết nh ững gì thu ộc v ề chúng ta, đó chính là quy ền s ống an bình, th ịnh vượng và h ạnh phúc mà b ất k ỳ ai trong chúng ta c ũng đều hàng gi ờ đeo đuổi.

Không mong gì h ơn là c ộng đồng m ỗi ngày m ột ti ến b ộ, gìn gi ữ nh ững gì t ốt đẹp còn l ại c ủa n ền v ăn hóa Vi ệt khi hòa mình vào th ế gi ới v ăn minh, giúp được bao nhiêu không dám ch ắc nh ưng có điều ng ười vi ết ch ắc ch ắn là mình vi ết t ừ tâm ý nh ằm giúp cho cộng đồng M ỹ-Vi ệt, nh ất là cho nh ững ng ười đang thi ệt thòi vì không bi ết, ít bi ết ti ếng Anh ho ặc b ận r ộn không có th ời gian theo dõi tình hình b ầu c ử trong n ước – dĩ nhiên là ở Hoa K ỳ; nh ững ng ười có TV nh ưng ch ỉ có Antena để nghe đài VN không thôi, mà đài Vi ệt nam thì h ầu nh ư đài nào cũng nói r ập khuôn theo m ột chi ều ho ặc ch ỉ đặt được ch ươ ng trình c ủa nh ững đài t ươ ng đối rẻ ti ền hơn CBS, MSNBC, ABC...; đài Foxnews có rate cao nh ất thì đắt ti ền nh ất nên ít ng ười đặt xem. Để tránh b ị cả tin, th ường ng ười ta nên xem cùng m ột tin, bình lu ận cùng một vi ệc trên c ả đài đắt ti ền n ữa, ở đó có c ả Dân ch ủ, C ộng hòa và ng ười không thu ộc đảng nào. Đặt bi ệt khi xem tranh lu ận ng ười ta th ường để ý xem cung cách, thái độ, c ả cử điệu để nh ận định ai có đức độ song hành v ới tính trung th ực, khách quan c ủa l ời nói và ai không đáng tin c ậy. Điều đó, giúp ng ười ta bi ết đàng sau l ời nói là gì. L ời ng ụy bi ện lanh l ợi gi ỏi giang, b ẻ cong s ự th ật th ường là l ời không th ật.

Hôm nay, xin nói v ề Donald J Trump: Đường Vào B ạch Cung

Trump! Trump! Trump!... Đài TV nào, t ờ báo nào, ngày nào ng ười ta c ũng nghe, c ũng th ấy tên c ủa ông Trump, Trump và Trump. Tên ông nổi nh ư c ồn, nh ư n ước l ụt tràn b ờ mang đi kh ắp hang cùng ngõ h ẻm n ơi đất b ằng hay thung l ũng, nh ư gió th ổi bay trên c ả đồi cao. H ầu

Page 1 of 12 nh ư không có ch ỗ nào thi ếu tên ông. Trump m ột ứng viên t ổng th ống có l ối ăn nói và v ận động l ạ lùng ch ưa t ừng th ấy trong l ịch s ử bầu c ử ở Hoa K ỳ. Ông là ai?

Donald Trump là doanh nhân M ỹ nổi ti ếng không nh ững trong n ước mà kh ắp n ơi trên th ế gi ới, là t ỷ phú, ch ủ nhân c ơ s ở Trump Organization và nh ững ngu ồn l ợi doanh nghi ệp khác, là nhân v ật truy ền hình n ổi ti ếng, là tác gi ả, và bây gi ờ là ứng viên c ủa đảng C ộng hòa trên đường tranh gh ế Tổng Th ống.

Lạ thay, c ũng có r ất nhi ều ng ười g ốc Vi ệt không ti ếc l ời g ọi ông Trump b ằng nh ững t ừ dành cho k ẻ hạ ti ện nh ất, trong khi ông ta ch ưa làm điều gì có h ại hay xúc ph ạm đến mình nh ư: th ằng h ề, th ằng khùng, tên ng ốc, Thiên lôi, tên vô l ại, tên k ỳ th ị, và m ới đây có ng ười cho rằng ông Trump ng ớ ng ẩn hô hào B ảo v ệ Mậu d ịch, là k ẻ nuôi gi ấc m ơ độc tài ki ểu Mussolini, Hitler, có h ội ch ứng hoang t ưởng (delusional disorders symptoms), ng ười theo ch ủ ngh ĩa Chauvinism, vân vân...

Ng ười vi ết không có ý ki ến, nh ưng t ưởng c ũng nên mang tin t ức ít ng ười bi ết đến lên đây để độc gi ả có d ịp xem m ột s ố dữ ki ện ti ểu s ử cách đây h ơn 30 n ăm đến 25 n ăm v ề tr ước, để bi ết thêm ông Trump có ph ải đã t ồi t ệ với đất nước này không:

• Vào n ăm 1980 Donald Trump nói v ới Rona Barrett n ăm 1980 ông không có ý ra tranh c ử TT. Ông c ũng nói ông không ưa th ấy ng ười đầu óc kém c ỏi nh ưng l ại c ười t ươ i làm t ổng th ống (Donald Trump tells Rona Barrett in 1980 he won't run for President.)

• Cách đây 28 n ăm, trên show TV Oprah Winfrey th ấy ông nói có v ẻ nh ư TT nói v ề chính tr ị, bà h ỏi ông có định ra tranh c ử không. Ông đã tr ả lời r ằng “Có l ẽ không đâu, nh ưng tôi th ấy chán khi nhìn th ấy nh ững gì x ảy ra cho đất n ước này. Và n ếu tình hình tr ở nên th ật t ồi tệ, tôi s ẽ không lo ại b ỏ hoàn toàn [ý] định, b ởi vì tôi chán ng ấy khi th ấy nh ững gì x ảy ra cho đất n ớc này – sao chúng ta – sao chúng ta th ật s ự giúp cho ng ười ngoài có đời s ống v ươ ng gi ả mà chúng ta thì l ại không được” (“I probably wouldn’t, but I do get tired of seeing what’s happening with this country. And if it got so bad, I would never want to rule it out totally, because I really am tired of seeing what’s happening with this country – how we’re – how we’re really making other people live like kings and we are not.”) Và cho đến bây gi ờ ông m ới ra tranh c ử chính vì lý do ông đã nói cách đây 28 n ăm. (Read Donald Trump Interview From Over 25 Years Ago On Running For President Transcripts).Trong cu ộc ph ỏng v ấn Donald Trump h ơn 25 n ăm v ề tr ước Trump có cái nhìn tr ước xa v ề tươ ng lai kinh t ế HK cách đây 25 n ăm y nh ư hi ện t ại. (Lost Donald Trump Interview from Over 25 Years Ago...), và ông c ũng đã ra tr ước Qu ốc H ội để nói v ề kinh t ế 1991 (Donald Trump Goes Before Congress to Talk Economics – 1991 Flashback (CSPAN). Ng ười ta có th ể tìm th ấy nh ững điều ông nói tr ước đây 25 n ăm bây gi ờ rất kh ớp v ới tình hình kinh t ế hi ện nay. (This... Donald Trump Elected).

Đôi Điều C ần Bi ết V ề Donald Trump:

Page 2 of 12

Sơ l ược ti ểu s ử

1.1. Xu ất thân:

Ông có t ất c ả 5 anh ch ị em: ch ị đầu là Maryanne (sinh 1937) hi ện là th ẩm phán c ủa Tòa phúc th ẩm liên bang Vùng 3 Hoa K ỳ và ch ị Elizabeth, anh trai là Fred Jr. (1938-1981) ch ết vì b ệnh nghi ện r ượu, Donald Trump là con th ứ tư, ông còn có ng ười em trai Robert (sinh 1948). M ẹ ông, bà Mary Anne (1912-2000) là ng ười g ốc Scottland di dân đến M ỹ năm 1930, m ột nhà t ừ thi ện và n ội tr ợ; cha ông, Fred Trump (1905-1999) là ng ười g ốc Đức, m ột nhà phát tri ển xây d ựng b ất động s ản. Gia đình ông có c ăn h ộ hai t ầng ở Wareham Place trong Jamaica Estate. Ở đó cha ông là thành viên c ủa H ội Đồng Ủy Thác t ại Kew Forest. Trump h ọc tr ường The Kew-Forest.

1.2. H ọc hành:

Theo l ời cha ông khi còn bé Donald là c ậu bé c ọc c ằn, khó b ảo nên ông g ửi vào H ọc Vi ện Quân S ự New York (NYMA). Donald h ọc h ết trung h ọc tại đây, cu ối c ấp, ông đạt c ấp đại úy c ủa thi ếu sinh quân. Khi được ph ỏng v ấn (2015) ông tr ả lời r ằng ở NYMA ông được rèn luy ện v ề mặt quân s ự nhi ều h ơn r ất nhi ều ng ười tr ực ti ếp nh ập ng ũ. Ông ti ếp t ục h ọc ở Đại học Fordham hai n ăm, ở Phân khoa kinh doanh Wharton nghiên c ứu v ề bất động s ản- Đại học Pennsylvania; v ừa h ọc ông v ừa làm vi ệc t ại công ty c ủa cha mình: Elizabeth Trump & Son. Donald Trump t ốt nghi ệp v ới b ằng c ử nhân kinh t ế năm 1968.

1.3. Đời s ống cá nhân và gia đình:

Ông có ba đời v ợ và h ọ đều là ng ười m ẫu. Ng ười v ợ th ứ nh ất là ng ười m ẫu Ivana Zelníckova. H ọ có ba ng ười con g ồm hai trai: Donald Jr. (1977), Eric (1984), và con gái Ivanka (1981). Ivana được Trump b ảo lãnh và nh ập qu ốc t ịch HK 1988. Donald Trump ngày càng được báo gi ới chú ý, tên ông xu ất h ện nhi ều trên báo Spy Magazine. Ivana tham gia vào m ột s ố công trình địa ốc c ủa Trump Organization, Phó Ch ủ tịch Thi ết k ế Nội th ất (Interior Design), sau cùng là Ch ủ tịch Atlantic City Castle casino resort and the Plaza hotel. Cu ộc đời th ường không ph ải là t ấm th ảm nhung hay lu ống hoa h ồng, Trump c ũng tr ải qua th ăng tr ầm trong s ự nghi ệp v ật ch ất c ũng nh ư đời s ống tình c ảm gia đình. Có l ần ông tr ần tình là v ợ ch ồng quá b ận r ộn chúi m ũi vào vi ệc làm ăn và ít có th ời gian cho nhau. Trong lúc làm ăn sa sút, n ợ nần ch ồng ch ất thì c ũng là lúc hôn nhân r ạn n ứt d ẫn đến k ết c ục là ly hôn n ăm 1991. Hai ng ười v ẫn có quan h ệ tốt v ới nhau cho đến bây gi ờ. Bà nói: “Chúng tôi nói chuy ện tr ước c ũng nh ư sau khi xu ất hi ện tr ước công chúng và ông tham kh ảo ý ki ến c ủa tôi”. Theo th ường thu ật c ủa the Post, bà Ivana b ảo ông Trump “nên d ịu gi ọng” mặc dù bà nói “Donald không th ể dịu gi ọng được”, “Ông là ng ười nói th ẳng. Ông nói s ự nh ư s ự, th ấy sao nói v ậy..., ông không ph ải chính tr ị gia. Ông là ng ười làm kinh t ế. Ông bi ết ông nói gì. Ông có th ể thao thao c ả gi ờ mà không c ần ghi chú nào”. Và c ũng trong bài báo bà đồng ý với chính sách di dân c ủa Trump: “Và tôi c ũng là ng ười di dân”.

Page 3 of 12

Ng ười v ợ th ứ hai là ng ười m ẫu di ễn viên Marla Mapples. Hai ng ười k ết hôn và sinh m ột ng ười con gái, Tiffany trong cùng n ăm 1993, sau đó l ại ly thân 1997 và ly d ị 1999.

Đến n ăm 2005 ông c ưới cô ng ười m ẫu th ứ ba g ốc Slovakia, Melania Knauss. Cô nh ập qu ốc tịch 2005 và sinh cho Donald Trump m ột c ậu con trai út tên là Barron William Trump.

Hi ện nay ông có 8 ng ười cháu: 5 cháu n ội con c ủa Donald Jr. và 3 cháu ngo ại con c ủa Ivanka. T ất c ả 5 đứa con c ủa ông đều được ông d ạy d ỗ nên ng ười, tr ưởng thành có t ư cách, tác phong t ốt, có tình th ần tháo vát và trách nhi ệm, và là thành viên nòng c ốt c ủa Trump Organizaton đang ho ạt động v ững vàng.

1.4. S ự nghi ệp kinh doanh và s ự thành công c ủa Trump:

• Trump Organization:

Từ nh ỏ ông đã theo cha trong các công trình xây d ựng và h ọc được r ất nhi ều v ề giá tr ị công vi ệc và ti ền b ạc, giá tr ị sáng t ạo trong xây d ựng và tinh th ần trách nhi ệm c ũng nh ư giá tr ị lao động và quan h ệ với công nhân. L ớn lên, ông r ất đam mê xây d ựng. V ới tài s ản ban đầu $200,000.00USD (t ươ ng đươ ng ch ừng $1,000,000.00USD vào n ăm 2016), sau khi thôi h ọc, ông b ắt đầu s ự nghi ệp t ại công ty b ất động s ản c ủa cha mình. T ừ đó, tích c ực làm vi ệc không ng ừng phát tri ển s ự nghi ệp kinh doanh, mua bán b ất động s ản và xây d ựng chung c ư, khách s ạn, cao ốc, sân golf... Nh ờ có cái nhìn tr ước th ời cu ộc và giá tr ị ti ềm ẩn c ủa b ất động sản ông đã đầu t ư thành công, bi ến nh ững n ơi hoang tàn, đổ nát, c ũ k ỹ tr ở thành h ữu d ụng, có giá tr ị ph ục v ụ dân sinh g ấp b ội. Ông n ổi ti ếng là trùm địa ốc ch ẳng nh ững ở trong n ước và ti ếng t ăm nhi ều ng ười bi ết đến kh ắp th ế gi ới.

Cho đến nay, The Trump Organization do ông và ba đứa con l ớn là Donald Trump Jr, Evanka và Iric Trump làm ch ủ và điều hành. C ơ s ở mang tên ông, c ũng nh ư th ươ ng hi ệu cho thuê và t ầm ho ạt động ch ẳng nh ững ở kh ắp các thành ph ố trong n ước và còn m ở rộng nhi ều n ơi trên th ế gi ới nh ư Scotland, Dubai, Vecouver, Istanbul, Toronto, Seoul, Panama, Mexico, Dominican Republic, Philipine, Mumbai... B ản ch ất th ươ ng tr ường là c ạnh tranh, càng l ớn m ức độ cạnh tranh càng kh ốc li ệt, và đã c ạnh tranh thì không tránh kh ỏi bên h ơn bên thi ệt có khi tr ơn tru nh ưng c ũng có khi khúc m ắc, xung đột và vi ệc ki ện t ụng nhau khó mà tránh kh ỏi. Chính vì v ậy mà có lu ật l ệ hàng kh ối và lu ật s ư, tòa án m ới có công ăn vi ệc làm. Ông đã t ừng b ị ki ện và ông c ũng t ừng ki ện ng ười khác. Hoa K ỳ là x ứ sở của lu ật pháp, mọi mâu thu ẫn đều được gi ải quy ết mang l ại công b ằng cho m ọi ng ười. M ọi vi ệc có lu ật pháp lo và Trump c ũng không ng ồi trên pháp lu ật; n ếu b ị thua ki ện ông c ũng ph ải b ồi th ường, n ếu th ắng thì d ĩ nhiên ông được có l ợi nh ư ng ười khác.

• Th ể thao:

Page 4 of 12

Tuy không nhi ều nh ưng ông c ũng đã d ạo qua c ả business Football và boxing. N ăm 1983 ông mua qua bán l ại câu l ạc b ộ New Jersey Generals, c ố vấn đầu t ư, và t ừng làm c ố vấn tài chánh cho Mike Tyson và đầu t ư vào cu ộc thi s ắc đẹp...

• Ho ạt động gi ải trí:

Ông là ứng c ử viên gi ải Emmy; là ch ủ đề của nhi ều danh hài, h ọa s ĩ ho ạt hình, tranh bi ếm họa on line; có ch ươ ng trình radio c ủa riêng ông (Trumped); t ừng xu ất hi ện trong m ột t ập phim TV Sex and the City qua vai khách m ời, là thành viên c ủa Screen Actors Guild... (danh m ục phim và các ch ươ ng trình TV ông tham gia có link d ưới đây)

• Sân Golf

Cơ s ở Trump Organization điều hành nhi ều sân golf kh ắp n ơi trong n ước và quanh th ế gi ới. Số lượng sân golf tr ực thu ộc và b ảo trì ch ừng 18 và doanh thu kho ản 382 tri ệu vào n ăm 2015. N ăm 2006 công trình sân golf d ưỡng sinh ở Scottland đã đụng ph ải làn sóng ph ản đối của dân địa ph ươ ng. Công trình d ự ph ỏng t ạo 6000 công vi ệc, nh ưng r ồi cu ối cùng ch ỉ tạo được 200 vi ệc làm. Vào mùa hè 2014 C ơ s ở Trump đã mua khách s ạn Turnberry và khu golf d ưỡng sinh Ayrshire ở Scottland. Tháng Sáu đến cu ối n ăm 2015 c ơ s ở Trump b ất thành trong vi ệc ng ăn ch ặn công trình s ản xu ất điện nh ờ sức gió xa b ờ bi ển trong t ầm nhìn c ủa sân góp d ưỡng sinh sau khi Tòa án t ối cao c ủa V ươ ng qu ốc Anh h ủy b ỏ vụ kháng cáo.

• Tuy ển Hoa h ậu

Ông có chân trong toàn b ộ ch ươ ng trình Miss Universe, Miss USA và Miss Teen USA cho đến 2015. N ăm 2002 Trump không hài lòng v ới cách phân chia th ời bi ểu cho ch ươ ng trình, ông chuy ển sang đài NBC. N ăm 2006, ông th ắng ki ện 5 tri ệu USD vì Rosie O'Donnell đã ch ỉ trích làm ảnh h ưởng uy tín c ủa ông khi ông v ẫn trao v ươ ng mi ện cho cô hoa h ậu Tara Conner khi cô b ị tìm th ấy có ch ất cocain trong người v ới lý do cho cô thêm c ơ h ội. Vào năm 2015, đài NBC và Univision (Latino American) c ả hai ch ấm d ứt làm ăn v ới ông Trump sau khi ông tuyên b ố tranh c ử TT và đã phát bi ểu quan điểm c ủa ông v ề di dân l ậu mà h ọ cho r ằng k ỳ th ị dân M ễ. Sau đó ông đã ki ện Univision và đòi b ồi th ường 500 tri ệu USD v ới cáo bu ộc r ằng Univision đã phá v ỡ hợp đồng và làm t ổn h ại danh d ự. Ông kh ẳng định l ời nói c ủa ông không có gì thay đổi v ới l ập tr ường ch ắc ch ắn c ủa ông t ừ nhi ều n ăm v ề di dân lậu đã mang r ất nhi ều phi ền toái cho đất n ước vì không có ki ểm tra. Tháng 11 cùng n ăm, ông tuyên b ố ông tr ở thành ch ủ sở hữu ch ươ ng trình Hoa h ậu Hoàn v ũ (Miss Universe Organization) b ởi ông đã mua c ổ ph ần c ủa NBC và ông đã dàn x ếp v ụ ki ện nh ưng không rõ đã đến đâu. Sau đó ông đã bán c ổ ph ần cho WME/IMG. Còn v ề vụ ki ện Univision 500 tri ệu USD đã được dàn x ếp vào tháng 2 n ăm 2016 nh ưng không được ti ết l ộ.

• The Apprentice (Ch ươ ng trình Ng ười T ập S ự):

Page 5 of 12

Năm 2003 làm giám đốc s ản xu ất MC c ủa ch ươ ng trình The Apprentice (Ng ười T ập S ự) trên đài NBC. Ở đây câu nói ng ười ta th ường nh ắc đến khi nh ắc đến tên ông: “Bạn đã b ị sa th ải!” (You are fired!) r ất gãy g ọn, nói lên thái độ dứt khoát c ủa m ột lãnh đạo ch ươ ng trình. Đối ph ươ ng th ường mang ra ch ỉ trích là vô tình... Ông đã thành công và ki ếm được t ừ 50 nghìn dollars m ỗi t ập lúc ban đầu và lên d ần đến 3 tri ệu, đến $213,605,575.00USD trong mùa d ẫn ch ươ ng trình. N ăm 2007 ông được g ắn sao trên Đại l ộ Danh v ọng Hollywood. Cùng th ời ông c ộng tác v ới nhà s ản xu ất truy ền hình Mark Burnett và được m ời làm MC cho ch ươ ng trình The Celebrity Apprentice, Trump th ường xu ất hi ện trên màn ảnh TV trong vi ệc quy ết định ai là ng ười th ắng cu ộc và ai là ng ười b ị sa th ải.

Kho ảng cu ối tháng 2 – 2015 ông tuyên b ố ch ưa s ẵn sàng ký ti ếp h ợp đồng cho mùa t ới vì có th ể ông s ẽ ứng c ử Tổng Th ống. Đến kho ảng cu ối tháng 6 n ăm đó NBC Universal và ông Trump ch ấm d ứt m ối quan h ệ sau khi d ư lu ận ph ản đối đề ngh ị về di dân trong bi phát bi ểu của ông.

• Tác gi ả: Ông là tác gi ả của r ất nhi ều sách, có th ể xem danh m ục (vì dài nên xin để cu ối bài): (ai không bi ết thì nh ờ con cháu b ấm vào t ất c ả các link trong bài này và nh ờ chúng gi ải thích)

http://www.paperbackswap.com/Donald-J-Trump/author

• Danh m ục nhi ều phim và TV shows: Quý v ị nên xem qua (vì dài qúa không ti ện k ể ở đây)

http://www.tvguide.com/celebrities/donald-trump/credits/194141

• Các Gi ải th ưởng :

Ông đạt được r ất nhi ều gi ải th ưởng. Danh m ục được kê ở cu ối bài (vì dài không ti ện k ể ở đây)

• Đảng phái chính tr ị:

Ông đã m ấy l ần thay đổi, tr ước 1987 ch ưa rõ; ông b ắt đầu ủng h ộ Ronald Regan đảng C ộng hòa cu ối th ập niên 70. T ừ 1987 – 1999. Sau đó chuy ển sang đảng C ải Cách (Reform Party) trong ba n ăm và v ận động th ăm dò ứng viên TT. Ông ta r ời đảng vào 2001 vì David Duke, Pat Buchanan và Lenora Fulani dính líu v ới đảng này. 2001-2009 theo đảng Dân ch ủ và l ại tr ở về đảng C ộng hòa sau khi lên ti ếng ủng h ộ ứng viên TT John McCain. Vào tháng 12/2011 Trump tr ở ra Độc L ập trong vòng 5 tháng và r ồi cu ối cùng tr ở về lại đảng đầu tiên là C ộng hòa. Nh ư v ậy, Trump đảo m ột vòng và đã tìm th ấy đảng mà ông tin t ưởng để đóng góp là C ộng hòa.

1.5. Đường vào White House:

Page 6 of 12

Ngày 16/6/2015 ông chính th ức tuyên b ố tranh c ử Tổng th ống t ại Trump Tower ở New York và t ừ kinh t ế bước th ẳng vào chính tr ường - nơi đầy sóng gió, xôi th ịt, vàng thau l ẫn lộn, th ượng vàng h ạ cám ch ỉ bằng tình yêu đất n ước, l ẽ ph ải thông th ường (common sense) và m ột gánh kinh nghi ệm kinh t ế với quy ết tâm xây d ựng l ại đất n ước Hoa K ỳ vĩ đại nh ư xưa (Make America Great Again). Thành công trên doanh nghi ệp và c ũng v ậy, b ước thứ nh ất ông đã thành công trên chính tr ường mà h ầu h ết chính gi ới c ũng nh ư ng ười th ường ít ai ng ờ tới. Ông th ật s ự đã v ượt qua th ử thách rào c ản đầy c ạm b ẫy, chông gai, và m ột n ăm trôi qua nhanh, vào ngày 21/7/2016 ông đã chính th ức danh d ự nh ận đề cử của đảng C ộng hòa làm ứng viên T ổng th ống th ứ 45 c ủa Hoa K ỳ. Ch ừng nh ư ông không đủ kinh nghi ệm chuyên nghi ệp chính tr ị sâu dày theo chi ều dài l ịch s ử của Hoa K ỳ nh ư chính gi ới chuyên nghi ệp, nh ưng nay ông v ẫn ti ến b ước nh ư đã t ừng.

• Câu h ỏi v ề thu ế và khai phá s ản

Trong khi tranh lu ận ông nói th ẳng, không ph ủ nh ận r ằng ông đã khai bankruptcy [phá s ản] đến b ốn l ần “Hàng tr ăm công ty khai phá s ản”. “Tôi đã dùng lu ật đến b ốn l ần và đã làm được vi ệc l ớn. Tôi điều hành kinh doanh. Tôi đã làm vi ệc r ất gi ỏi.” Ng ười làm kinh doanh ai c ũng bi ết khai phá s ản là c ửa m ở, là cái valve [van] mà lu ật đã dành cho tr ường h ợp vì lý do nào đó mà kinh doanh b ị tắc ngh ẽn, sa sút, có nguy c ơ ho ặc đã s ụp đổ, giúp cho c ơ s ở kinh doanh có th ể ph ục h ồi. Trong đó có các chapter 7, 11, 13 tùy tr ường h ợp mà ng ười điều hành ph ải khéo s ử dụng để có hi ệu qu ả cao. Sau khi khai phá s ản, t ừ ch ỗ th ất b ại kinh doanh tr ở nên thành công là điều đáng khen ch ứ không ph ải đáng trách. Ông Romey trình hồ sơ thu ế và lo bi ện h ộ cho s ố ti ền đóng thu ế khi Dân ch ủ tấn công t ới t ấp là đóng ít! Nay Trump không tr ưng d ẫn h ồ sơ thu ế với lý do là IRS thanh tra ch ưa xong. Doanh nghi ệp c ủa ông quá l ớn, liên h ệ tới s ự điều hành c ủa r ất nhi ều công ty con dây m ơ r ễ má vi ệc công khai thu ế thi ếu khôn ngoan có th ể ảnh h ưởng đến quy ền t ư ẩn c ủa công ty h ọ. H ơn n ữa câu h ỏi ch ủ yếu là: Ông có khai thu ế không? N ếu có thì h ết chuy ện. Không còn gì để nói cho dù ông tr ả một xu hay hàng tri ệu dollars b ởi vi ệc còn l ại là c ủa S ở Thu ế (IRS) và b ộ thu ế (Tax Code). Ông không c ần ph ải gi ải thích hay bào ch ữa cho con s ố. N ếu có sai ph ạm thì tùy mức độ ông b ị xử ph ạt ho ặc c ơ s ở bị tịch thu theo lu ật định. N ếu ai mu ốn t ấn công thì t ấn công b ộ thu ế ho ặc s ửa b ộ thu ế ch ứ không ph ải ở ông.

• Câu h ỏi v ề chính sách:

1.1. Xã h ội:

- Pro-life: chống phá thai tr ễ ngo ại tr ừ tr ường h ợp b ị cưỡng hi ếp và c ần thi ết vì s ức kh ỏe

- Ủng h ộ Tu chính án s ố (2nd Amendment) Hi ến pháp HK cho phép s ử dụng súng để tự vệ

- Ủng h ộ hôn nhân truy ền th ống, nh ưng đồng th ời không làm gì khác h ơn v ới hôn nhân đồng tính đã quy ết định h ợp pháp hóa do Tòa án T ối cao. Ông c ũng kh ẳng định là b ạn c ủa họ Page 7 of 12

- Ch ống h ợp pháp hóa t ự do ma túy (marijuana), và ch ỉ ch ấp nh ận cho dùng v ới m ục đích tr ị bệnh.

1.2. V ề kinh t ế:

- Trong n ước gi ảm thu ế cho c ơ s ở hợp tác và thu ế lợi t ức cá nhân

- Lươ ng t ối thi ểu để ti ểu bang lo. Khác v ới phía Dân ch ủ, ông tin không nên nâng ti ền l ươ ng tối thi ểu lên $15.00USD trong lúc này.

- Tạo công ăn vi ệc làm: Ông quy ết tâm mang vi ệc làm t ừ nước ngoài v ề cho dân M ỹ, theo ông n ạn th ất nghi ệp th ực t ế cao h ơn là con s ố báo cáo vì ph ần đông ng ười th ất nghi ệp đã l ọt ngoài danh sách th ống kê sau th ời gian dài h ết h ạn h ưởng tr ợ cấp. Ông s ẽ có cách đem các xí nghi ệp, nhà máy s ản xu ất tr ở về nước. Công nhân và các công ty h ầm m ỏ than c ần ph ải được quan tâm đúng m ức, ph ải tr ả lại công ăn vi ệc làm cho h ọ sau khi ph ải đóng c ửa vì chính sách b ảo v ệ môi tr ường trong lúc ch ưa có công ăn vi ệc làm thay th ế cho h ọ. Ông h ứa sẽ gỡ bỏ hàng ngàn điều l ệ ràng bu ộc b ất h ợp lý, thái quá c ủa c ơ quan này áp đặt m ấy n ăm qua để kinh t ế nội địa, gi ới trung l ưu nòng c ốt d ễ dàng phát tri ển, ng ười dân s ẽ có nhi ều công ăn vi ệc làm.

- Ông là ng ười “Tự do M ậu d ịch” nh ưng ông nói ph ải “hợp l ẽ công b ằng” (reasonably fair). Ông là ng ười b ảo v ệ mậu d ịch. Ông đòi đóng thu ế hàng nh ập t ừ Trung C ộng, t ừ lâu M ỹ đã cho h ọ quá nhi ều ưu tiên. Ông không tán thành NAFTA và TPP vì nh ững tai h ại c ủa nó. Ông c ũng đã lên ti ếng T ổ Ch ức M ậu d ịch Th ế gi ới (WTO) c ũng là m ột “ho ạn n ạn”. Ông hứa s ẽ rà soát và ch ỉnh đốn l ại toàn b ộ nh ững th ỏa thu ận v ề mậu d ịch t ự do l ấy l ại công bằng và ích l ợi cho ng ười M ỹ. T ừ 25, 30 n ăm v ề tr ước ông đã nói các n ước ti ếp t ục l ột da Hoa K ỳ trong nh ững th ỏa thu ận m ậu d ịch. Hoa K ỳ ti ếp t ục thi ệt thòi cho đến ngày s ẽ là con nợ lớn. Ông t ừng tr ả lời: “Tôi s ẽ đòi đồng minh chia ph ần trách nhi ệm công b ằng. Chúng ta là đất n ước n ợ nần; m ột s ố vấn đề sẽ xảy ra trong nh ững n ăm s ắp t ới đối v ới đất n ước này, bởi b ạn không th ể ti ếp t ục m ất $200 t ỷ. Và chúng ta đã để Nh ật B ản đổ mọi th ứ trên th ị tr ường c ủa chúng ta và m ọi th ứ nhé – đó không ph ải là t ự do m ậu d ịch. Bây gi ờ nếu b ạn đến Nh ật b ạn c ố gắng bán th ứ gì, mi ễn đi, Oprah. Hãy b ỏ đi. H ầu nh ư là không th ể được. H ọ không có lu ật l ệ ch ống đối nh ưng h ọ làm cho nó không th ể th ực hi ện.” (“I’d make our allies pay their fair share. We’re a debtor nation; something’s going to happen over the next number of years with this country, because you can’t keep going on losing $200 billion. And yet we – we let Japan come in and dump everything right into our markets and everything – it’s not free trade. If you ever go to Japan right now, and try to sell something, forget about it, Oprah. Just forget about it. It’s almost impossible. They don’t have laws against it that they just make it impossible.)

1.3. B ảo hi ểm s ức kh ỏe và Giáo d ục:

Page 8 of 12

- Thay Affordable Care Act b ằng m ột lu ật khác t ốt h ơn cho toàn dân và không làm ng ăn tr ở sự phát tri ển kinh t ế; xây d ựng l ại h ệ th ống b ảo hi ểm s ức kh ỏe cho c ựu chi ến binh t ốt nh ất ch ưa t ừng có. Xì-căng-đan [scandal] nh ư v ừa qua c ủa C ơ quan Ch ăm sóc S ức Kh ỏe C ựu chi ến binh là điều không th ể ch ấp nh ận, không th ể để xảy ra.

- Ủng h ộ quy ền ch ọn l ựa tr ường h ọc, s ơ h ọc và ti ểu h ọc do địa ph ươ ng điều hành. Ch ống tiêu chu ẩn chung (Common Core) cho các tr ường s ơ, ti ểu h ọc. Ông g ọi ph ải ch ấm d ứt s ự đổ nát này.

- Ch ươ ng trình h ọc ph ải do địa ph ươ ng, ti ểu bang quy ết định cho phù h ợp nhu c ầu phát tri ển mỗi ti ểu bang; ch ống m ột ch ươ ng trình duy nh ất t ừ Chính ph ủ Liên bang, do Liên bang qu ản lý.

1.4. Đối ngo ại:

- Tăng c ường kh ả năng quân s ự đến m ức không n ước nào còn ý định đe d ọa được. Quan điểm c ủa ông là khi có s ức m ạnh thì s ẽ ch ẳng c ần dùng n ữa. Ông ch ủ tr ươ ng coi tr ọng qu ốc gia h ơn là lo chuy ện n ước ng ười; M ỹ cần chú tr ọng xây d ựng l ại đất n ước và thay đổi ph ươ ng sách h ướng v ề nhu c ầu trong n ước. NATO có nh ững điều c ần ph ải xem xét và thay đổi để các n ước c ần ph ải có đóng góp công b ằng ch ứ không th ể để HK ph ải gánh n ặng h ơn nh ư x ưa nay.

- Ph ải gi ải quy ết kh ủng b ố ISIS nhanh, m ạnh và s ớm k ết thúc. Ông đã t ừng đề ngh ị lấy ngay ho ặc đánh bom h ũ d ầu vì ISIS khó t ồn t ại khi không còn ngu ồn tài tr ợ duy nh ất. Và đến năm 2015 chính ph ủ mới làm th ật mu ộn màng mà làm không t ới n ơi, ch ỉ đánh bom xe b ồn ch ở dầu sau khi th ả truy ền đơ n b ảo tài x ế nên đi tránh. Ông đề ngh ị các n ước cùng ra quân ch ẳng h ạn Saudi Arabia. Ông ủng h ộ tr ấn n ước kh ủng b ố khi điều tra.

- Ch ống th ỏa thu ận v ề nguyên t ử với Iran vì cho r ằng n ội dung r ất tai h ại, thi ệt thòi.

- Về xung đột Israel – Palestine, khi được h ỏi ông tr ả lời ngay ông gi ữ trung l ập (neutral). Khi b ị ch ỉ trích là không bênh v ực đồng minh Israel và ông đã tr ả lời vì có kh ả năng đàm phán, và ông mu ốn có c ơ h ội.

1.5. Môi tr ường:

- Sẽ tái đàm phán ho ặc b ỏ “Th ỏa hi ệp Thay đổi Khí h ậu Paris” kêu g ọi h ơn 170 n ước c ắt gi ảm l ượng khí th ải carbon khi ông cho r ằng không công b ằng đối v ới HK và có l ợi cho Trung c ộng.

- Ông r ất tin vào công vi ệc làm cho không khí trong s ạch. Ông không đồng ý r ằng bi ến đổi khí h ậu là hoàn toàn do con ng ười. Ông không c ả tin vào hi ện t ượng hâm nóng toàn c ầu mà ông cho r ằng đó là m ột trò “ch ơi kh ăm” (a hoax) v ới nh ững ràng bu ộc làm ảnh h ưởng phát Page 9 of 12 tri ển kinh t ế HK. Theo ông, C ơ quan B ảo v ệ Môi tr ường là điều t ệ hại và c ần ph ải c ắt gi ảm ngân sách.

1.6. Di dân:

- Di dân là chính sách được đem ra tranh cãi sôi n ổi nh ất trong k ỳ bầu c ử. Ông ủng h ộ di dân h ợp pháp và quy ết tâm ng ăn ch ận di dân b ất h ợp pháp đã đặt gánh n ặng kinh t ế và khó kh ăn v ề an ninh.

- Xây t ường d ọc biên gi ới, gi ải quy ết m ột l ần cho xong và M ễ tr ả chi phí.

- Tr ục xu ất di dân b ất h ợp pháp và ch ưa đư a ra chính sách c ụ th ể nên đã để cho phía Dân ch ủ có d ịp t ấn công r ằng ông s ẽ đến nhà lôi ng ười b ất h ợp pháp ra, t ống vào xe thùng và ném qua biên gi ới, t ức là xé tan gia đình ng ười ta. Không bi ết có s ẽ làm nh ư th ế không?

- Vì tình tr ạng kh ủng b ố do H ồi giáo quá khích x ảy ra ở kh ắp n ơi ông đề ngh ị tạm ng ưng ch ươ ng trình di dân t ừ các n ước H ồi giáo cho đến khi chính ph ủ có bi ện pháp h ữu hi ệu để thanh l ọc, nh ằm tránh nh ận l ầm khủng b ố chen theo. C ơ quan an ninh c ủa HK c ũng đã lên ti ếng tr ước đó r ằng ch ưa có cách nào thanh l ọc được vì không th ể xác minh được h ọ là ai và từ đâu đến; gi ấy t ờ tùy thân và h ộ chi ếu gi ả đầy d ẫy và r ất d ễ mua. Tuyên b ố này đã làm cho các chính tr ị gia nhất là phía Dân ch ủ ph ản đối k ịch li ệt và cho r ằng đề ngh ị nh ư th ế là ch ống l ại giá tr ị của ng ười M ỹ, ch ống l ại Hi ến pháp, và k ết lu ận rùm beng r ằng ông Trump là ng ười k ỳ th ị tôn giáo...

Để kết thúc bài vi ết này, ng ười vi ết xin l ập l ại l ời ta th ường nói “bá nhân bá tánh”. Thích ông, m ến ông, ghét ông, khinh ông, ch ửi ông, có lý do, không lý do... ng ười vi ết xin mi ễn ý ki ến. Bài này ch ỉ nh ằm cung c ấp thông tin giúp cho ng ười M ỹ-Vi ệt, nh ững ai C ẦN hi ểu rõ hơn v ề ứng viên mà trong thiên h ạ có ng ười cho r ằng ông là ng ười t ồi t ệ: Donald Trump.

Li ệu ông có th ể th ắng c ử để làm v ị Tổng th ống th ứ 45 c ủa Hoa K ỳ không?

- Không th ể nào! D ĩ nhiên không ít ng ười ti ếp t ục tin nh ư lúc ban đầu h ọ đã tin và đã t ừng bước m ột b ất ng ờ và th ất v ọng. T ừ nh ịp đùi ch ờ xem ông khùng b ị đập cho s ứt đầu m ẻ trán, rút lui thê th ảm, nh ục nhã nh ư th ế nào đến r ất n ực và không kh ỏi l ầm b ầm t ại sao ng ười ta lại ngu đến m ức c ứ tin th ằng ch ả! Có ng ười ti ếp t ục ch ờ và ch ắc c ũng có ng ười thay đổi thái độ.

- Nh ất định Trump s ẽ th ắng! Có ng ười khẳng định nh ư th ế ngay t ừ khi ông b ắt đầu tranh lu ận trên di ễn đàn và trên đường v ận động. Cho đến bây gi ờ họ vẫn còn tin nh ư th ế.

- Ch ưa bi ết b ầu cho ai! Có ng ười ch ưa bi ết được ai là ng ười nên tin.

-... Page 10 of 12

Th ật tình mà nói, vì nh ững lý do c ăn b ản sau đây khi ến ng ười ta có nh ận định khác nhau:

Th ứ nh ất là thi ếu thông tin chu ẩn m ực, t ức là lo ại thông tin trung th ực, ch ưa b ị bóp méo vo tròn, không ph ải là lo ại tuyên truy ền – tuyên truy ền (propaganda) khác v ới thông tin (information).

Th ứ hai, dù có thông tin chính xác nh ưng vì óc đảng phái quá đặc quánh khi ến ng ười nh ận tự lừa, không tin, ho ặc không nh ận thông tin ng ược v ới thành ki ến.

Th ứ ba, chi ều h ướng t ư t ưởng khác nhau ch ẳng h ạn ng ười tôn sùng xã h ội ch ủ ngh ĩa trong khi không hi ểu xã h ội ấy nh ư th ế nào ai làm ch ủ ai; k ẻ thì thích t ự do t ư b ản có chu ẩn m ực, ng ười thích t ự do th ật phóng túng mà không c ần lo ph ải ch ịu trách nhi ệm gì, không c ần bi ết rồi k ế đến là chính tr ị, xã h ội s ẽ đi đâu, không c ần lo xã h ội s ẽ rối lo ạn tr ở thành nguyên nhân c ủa độc tài, tai m ắt tay chân chính ph ủ lớn d ần nh ư chân rít, trùm kh ắp n ơi đến địa ph ươ ng để lo cho h ọ mà th ực ra là để ki ểm soát nhi ều h ơn; k ẻ thì thích chính ph ủ nh ỏ, quy ền dân l ớn h ơn, nhi ều c ơ h ội t ự do v ươ n lên h ơn...

Câu h ỏi sau cùng mà nhi ều ng ười mong được nghe là làm sao m ột ng ười nh ư ông Trump (lãnh đủ ngôn t ừ tồi t ệ nh ất cho con ng ười) có th ể còn t ồn t ại đến hôm nay và còn giong ru ổi trên đường đến Tòa B ạch Cung. Ông có đến n ơi không, ph ần l ớn là do ông, k ế đến là do các yếu t ố khách quan và nh ất là còn tùy ở vận m ệnh c ủa đất n ước tr ước nh ững khó kh ăn trong - ngoài ch ưa t ừng th ấy c ủa x ứ Cờ Hoa...

Vĩnh T ường

Theo: https://en.wikipedia.org/wiki/Donald_Trump

• Danh m ục sách c ủa tác gi ả Donald Trump • Trump: The Art of the Deal (1987), co-written with Tony Schwartz,ISBN 978-0-345-47917-4 • Trump: Surviving at the Top (1990), ISBN 978-0-394-57597-1 • Trump: The Art of Survival (1991), ISBN 978-0-446-36209-2 • Trump: The Art of the Comeback (1997), co-written with Kate Bohner, ISBN 978-0-8129-2964-5 • The America We Deserve (2000), with Dave Shiflett, ISBN 1-58063-131-2 • Trump: How to Get Rich (2004), ISBN 978-0-345-48103-0 • The Way to the Top: The Best Business Advice I Ever Received(2004), ISBN 978-1-4000-5016-1

• Trump: Think Like a Billionaire: Everything You Need to Know About Success, Real Estate, and Life (2004), ISBN 978-0-345- 48140-5

• Trump: The Best Golf Advice I Ever Received (2005), ISBN 978-0-307-20999-3 • Why We Want You to be Rich: Two Men – One Message (2006), co-written with Robert Kiyosaki, ISBN 978-1-933914-02-2 • Think Big and Kick Ass in Business and Life (2007), co-written withBill Zanker, ISBN 978-0-06-154783-6 • Trump: The Best Real Estate Advice I Ever Received: 100 Top Experts Share Their Strategies (2007), ISBN 978-1-4016-0255-0 • Trump 101: The Way to Success (2007), ISBN 978-0-470-04710-1 • Trump Never Give Up: How I Turned My Biggest Challenges into Success (2008), ISBN 978-0-470-19084-5 • Think Like a Champion: An Informal Education in Business and Life(2009), ISBN 978-0-7624-3856-3

Page 11 of 12

• Midas Touch: Why Some Entrepreneurs Get Rich—and Why Most Don't (2011), co-written with Robert T. Kiyosaki, ISBN 978- 1-61268-095-8

• Time to Get Tough: Making America No. 1 Again (2011), ISBN 978-1-59698-773-9 • Crippled America: How to Make America Great Again (2015), ISBN 978-1-5011-3796-9 • Danh m ục nhi ều Gi ải th ưởng (Distinctions) W • In 1983, Israel's Tree of Life award for outstanding contributions to Israel-United States relations • 1990 Golden Raspberry Award for Worst Supporting Actor for his role in Ghosts Can't Do It • Gaming Hall of Fame (class of 1995) • 2007 Muhammad Ali Entrepreneur Award • NY Ride of Fame (class of 2010)

• Trump was awarded an Honorary Doctorate of Business Administration (Hon. D.B.A.), in 2010 by Robert Gordon University.[580] However, this degree was revoked on December 9, 2015 because Trump had made “a number of statements that are wholly incompatible with the ethos and values of the university

• Honorary Doctor of Business (Hon. D.B.), 2012, Liberty University • WWE Hall of Fame (class of 2013) • Star on the Hollywood Walk of Fame] • The Algemeiner Liberty Award (2015) for contributions to US–Israel relations • Key to the City of Doral, Florida, 2015 • Marine Corps–Law Enforcement Foundation Commandant's Leadership Award (2015) • New Jersey Boxing Hall of Fame (inducted November 12, 2015).

Ngu ồn: Internet E-mail by Vũ V ăn Ch ươ ng chuy ển

Đă ng ngày Chúa Nh ật, August 14, 2016 Ban K ỹ Thu ật Khóa 10A-72/SQTB/ ĐĐ , ĐĐ 11/T Đ1ND, QLVNCH

Page 12 of 12