Jurjen Lemstra Deed Enkele Van De Grootste Massaclaims in Nederland

EERST PUZZEL MEE EN WIN! Waar Ali won, Maak deze week kans op een van de is nu leegte arrangementen in één van de 37 Fletcher hotels in Nederland (2 nachten). Kinshasa is Meedoen en winnen? Op de " 3x puzzelpagina vindt u alle in- niet bepaald ! formatie.

trots op zijn monumenten.

7 Dagelijks winnen Een halfjaarabonnement op Quizted

28 Dinsdag September 2010 WWW.DEPERS.NL GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

EERST Een worm uit het Westen Een Iraanse kerncentrale is aan- gevallen door een computer- worm, die waarschijnlijk afk om- stig is uit Israël of de Verenigde Staten. Experts zijn behoorlijk geschrokken van deze cyberat- tack. ‘Dit is een nieuwe wapen- HOLLANDSE HOOGTE/BEELDBEWERKING DE PERS HOLLANDSE HOOGTE/BEELDBEWERKING wedloop.’

Lees meer op pagina 2

Wat een enorme EERST zeurpiet ‘Er staat wel een bepaalde druk op ze.’

Pastoor Jan van der Zandt over Nederlandse Roma. Pagina 3.

SPORT Zlatan terug in Arena

17 SPORT Moeliker over Goedenavond, dit was Twitter Het Ongeluk Keeper Kevin Moeliker raakte tien maanden geleden zwaarge- Vroeger moest je als ambitieus politicus zorgen dat je bij wond bij een ongeluk. De bestuurder van de auto waarin hij Nova zat. Nu volstaan 140 tekens. zat, Twente-speler Theo Janssen, had gedronken. Moeliker kijkt in De Pers voor het eerst terug. ‘Er is Lees meer op pagina 8 geen contact meer met Theo.’ Lees meer op pagina 19 2 Eerst

LANGE Cyberwarfare De worm komt uit het Westen Geen paniek POTEN RIVM: KIP ... De oorlog tegen Iran IS VEILIG PETER We kunnen gewoon kip blijven eten. Het RIVM ziet geen reden om MIDDENDORP het eten van kippenvlees af te raden of het meest veelzijdige stukje vlees ijdens zijn Kamerlidmaat- is nu echt begonnen uit de handel te halen. Er was ophef schap was ik te jong om Hans ontstaan nadat een vrouw was Janmaat op waarde te kun- overleden door een bacterie die veel nenT schatten, maar ik heb wel altijd voorkomt in kippenvlees. Wel moe- netjes geleerd dat de leider van de Israël en de VS zijn logische ver- ten we kip goed bakken en keuken- Centrumpartij een racistische fascist dachten van de eerste grote cyber- gerei schoonmaken. was, die met alle middelen bestre- aanval afkomstig uit het Westen. den moest worden. Zaterdag leidde een link op Twit- ter naar een radio-interview met Camil Driessen Amsterdam Janmaat uit 1983, gehouden door AMSTERDAM Van Weezel, Van Hoorn en Van den ... Boogaard. Daaruit bleek dat niet ‘Tegen Iran is een elektronische oor- TOCH ACHTER Janmaat, maar de journalisten hun log gestart’, zei Mamoud Jahfari, pro- verstand verloren waren. Een uur jectleider van de Bushehr kerncen- KRAKERS AAN gingen zij tegen hem tekeer. In elke trale, over het zeer ingenieuze virus De politie in Amsterdam gaat onge- vraag de woorden fascist, racist, ex- dat computers van de faciliteit be- veer tweehonderd kraakpanden in treem-rechts. smette. Hij nuanceerde vervolgens de de hoofdstad ontruimen. Dat kon- Janmaat bleef rustig: de grote schade die de Stuxnetworm aanricht- digde burgemeester Eberhard van partijen hadden buitenlanders te: geen besmettingen in de kerncen- der Laan gisteren aan. Eerder zag voorgehouden dat het hier gunstig trale, maar op pc’s van medewerkers. het er nog naar uit dat Amsterdam voor ze was. Zij konden hun leefpa- Daarover valt te twisten. Cyber- zich bij andere steden als Groningen troon hier niet ontwikkelen, raak- kenners zijn fl ink geschrokken van de en Breda schaarde die het nieuwe ten uit het evenwicht, en wilden of worm. Het gerenommeerde IT-bevei- kraakverbod links laten liggen. konden zich niet meer aanpassen. ligingsbedrijf Kaspersky Labs liet we- ! Intussen lieten de grote partijen ten Stuxnet een angstaanjagend cy- veel meer buitenlanders komen. In berwapen te vinden, ‘dat ervoor zorgt de toekomst zaten we misschien dat de wereld in een nieuwe wapen- CZ kritisch wel met een miljoen moslims, met wedloop terechtkomt’. alle mogelijke spanningen van dien. Voor militaire strategen is al langer Zaterdagavond liep ik per toeval duidelijk dat conventionele oorlog er ZIEKENHUIZEN een van de interviewers tegen het een nieuw domein bij heeft: cyber- lijf. Hij had de link ook gezien, en space. China en Rusland hopen door IN DE BAN was er niet gemakkelijk mee. De flink te investeren in cyberwarfare Zorgverzekeraar CZ doet vanaf 2011 tijdgeest liet je rare dingen doen. Hij hun achterstand in te lopen op het geen zaken meer met zes ziekenhui- herinnerde eraan dat het destijds gebied van conventionele oorlogvoe- zen voor borstkanker omdat zij on- juist heel incorrect was Janmaat aan ring. landen aanvallen. Hoe en volgens voldoende presteren op dat gebied. het woord te laten. Tijdens het in- ‘Wat is bijvoorbeeld welke regels is geheim. De zorgverzekeraar maakte dat gis- terview werd gedemonstreerd te- Web War 1 Ook Israël zou achter de aanval teren bekend en publiceert binnen- gen de omroep die hem zendtijd Bekendste voorbeeld van cyberwar internationaal kunnen zitten. Dit jaar vergeleek een kort een lijst met de prestaties van durfde te geven. tot nog toe was Web War 1: een Rus- juridisch een hoge legerleider het belang van cy- ziekenhuizen op het gebied van Zou de wereld er anders hebben sische aanval op servers van Estse me- berwarfare met het hebben van een borstkanker. Volgens CZ presteren uitgezien als de journalistiek in 1983 dia, banken en overheid vanwege de cyberaanval?’ luchtmacht in de 20e eeuw. Israël bijna zestig ziekenhuizen matig, 23 minder hysterisch was geweest? verplaatsing van een Sovjetoorlogs- Majoor Generaal bd. Kees Homan heeft de kennis in huis. Toen het in goed en scoren vier ‘best’. Het vervelende van het heden is dat monument. 2007 een Syrische kernreactor in aan- je wel zeker weet dat iets aan je op- Maar net zoals van die aanval beraanval door een westers land. bouw bombardeerde, voerde het vattingen en gedragingen totaal be- nooit duidelijk is geworden of de In 2009 schreef The New York Times eerst een digitale aanval uit op onder lachelijk is, maar dat je moet wach- Russische overheid erachter zat, zal dat president Bush toestemming had meer Syrisch afweergeschut. Trixit ten tot de foto’s zijn vergeeld voor je nu ook moeilijk te bewijzen zijn wie gegeven om via experimentele me- Hoe Iran op de aanval gaat reage- scherp kunt zien: ja, dat hoedje had achter Stuxnet zit. Het moet haast wel thodes netwerken en computersyste- ren is onbekend. Het internationaal ik niet moeten dragen. een land zijn, omdat de worm enorm men te saboteren van het Iraanse recht biedt ze in ieder geval weinig BEDANKT! Het huidige CDA-Kamerlid Mir- ingewikkeld in elkaar zit, denkt com- kernprogramma. Obama zou dat ge- houvast. Cyberoorlog is zo nieuw dat jam Sterk wil Roma het land uitzet- puterexpert Ralph Langner. ‘De mid- heime programma vervolgens heb- er amper internationale regelgeving #LANDGENOTE ten. Zondagmiddag zag ik haar in delen die ervoor nodig zijn om zo’n ben opgevoerd, dus mogelijk komt bestaat. Majoor Generaal bd. Kees Koningin Beatrix heeft in een een weiland langs de snelweg tegen aanval uit te voeren wijzen naar een Stuxnet uit zijn koker. Homan schrijft op de website van ‘tweet’ haar dank uitgesproken een caravan duwen, in de kennelijke staat.’ Bijzonder is bovendien dat de De president investeert sowieso Clingendael dat daar dringend be- voor het hartelijke welkom dat haar hoop dat er een paar zigeuners zou- worm niet zoals gebruikelijk op spio- zwaar in cyberwarfare. Hij stelde Ho- hoefte aan is. ‘Wat is bijvoorbeeld op Twitter ten deel is gevallen. Sinds den uitrollen. Ik ben doorgereden. nage, maar op sabotage was gericht. ward Schmidt, voormalig hoofd se- internationaal juridisch een cyber- het Koninklijk Huis zaterdag de eer- Later zullen mijn kinderen mij ver- Dus zijn er met het Iraanse kern- curity van Microsoft, aan als cyberaanval? Wat zijn de juridische gevol- ste tweet de wereld instuurde, heb- wijten: ‘Waarom heb jij niet ge- programma in het achterhoofd twee tsaar. In mei werd in het Pentagon het gen van een aanval op een defensie- ben zich al bijna 17.500 followers ge- duwd?’ logische verdachten: de VS en Israël. Cyber Command geopend. Dat heeft netwerk, als dat ook een ziekenhuis meld voor de Twitterpagina van het Maar of ze zullen vinden dat ik De aanval met de Stuxnet-worm (die de bevoegdheid om ‘full-spectrum’ bedient? Worden, als er burgerslacht- koningshuis. Namens de koningin die caravan omver had moeten du- ook in een enkel ander Aziatisch land operaties uit te voeren: niet alleen offers vallen, de Conventies van Ge- twitterde de Rijksvoorlichtings- wen, of Mirjam Sterk – daarover huishield) zou daarmee het eerste Amerikaanse netwerken verdedigen nève geschonden?’ Het zijn maar en- dienst gisteren: ‘Dank aan u allen meer over twintig jaar. 1 bekende geval zijn van een grote cy- dus, maar ook systemen van andere kele van de vele vragen. 1 voor het hartelijke welkom.’

Venezuela Argus China handhaaft éénkindpolitiek MEERDERHEID CHÁVEZ KRIMPT President Hugo Chávez behoudt de gingen naar een andere partij en van meerderheid in het Venezolaanse veertien zetels is de winnaar nog niet parlement, maar de oppositie is erin vastgesteld. geslaagd te voorkomen dat Chávez’ Chávez had minstens 110 van de partij weer een tweederde meerder- 165 zetels moeten binnenslepen om heid krijgt. Dat maakte de kiescom- opnieuw grondwetswijzigingen een- missie gisteren bekend. voudig te kunnen doorvoeren. In het De Verenigde Socialistische Partij oude parlement bezetten de PSUV en van Venezuela (PSUV) van Chávez be- bondgenoten 137 zetels. Chávez haalde bij de stembusgang van zon- noemde de uitslag ‘een nieuwe overdag zeker 90 zetels. De overkoepelen- winning van het volk’. Ook de opposi- de oppositiebeweging Tafel van de tie spreekt van een overwinning. Democratische Eenheid (MUD) komt Het nieuwe parlement komt in ja- REUTERS op minstens 59 zetels uit. Twee zetels nuari voor het eerst bijeen.

Love is in the air Zwolse blindganger Een rancuneuze ex-vriendin zat achter de Opnieuw gaat men in de Zwolse wijk bommelding waardoor een vliegtuig zaterdag Holtenbroek zoeken naar een blindganger, een noodlanding in Zweden moest maken. een explosief uit de Tweede Wereldoorlog. Eerst 3

Zoeken naar iets bruikbaars in het afval

Een jutter doorzoekt het water bij een vuilnisbelt in Sidon, in het zui- den van Libanon. De enorme berg vuilnis ligt in de buurt van ziekenhuizen, scholen en woningen en is al meerdere keren in de Middel- landse Zee gestort. De belt ligt er sinds de oorlog met Is- raël in 1982 toen resten van gebou- wen er werden gedumpt. Later gingen mensen ook hun persoonlijke afval naar de belt brengen en er ligt zelfs vuilnis uit de lokale ziekenhuizen. 1 FOTO: REUTERS

Nederlandse Sinti ‘Wanneer zijn wij aan de beurt?’ Bange zigeuners klagen burgemeester aan

Nederlandse woonwagenbewoners spreken en gaat op vakantie in Oost- Het is vooral de etnische registratie groep worden behandeld, door de krijgen het koud van de anti-Roma Europa vaak langs Roma-dorpen. ‘Ik die Nederlandse woonwagenbewo- media, door de overheid. Ik denk dat sfeer in Europa. ‘Ik ga deze week voel een band. Ik zie dat dit een ners raakt. ‘Dat dat woord vált’, ver- er daardoor wederzijds begrip be- Wie, waarvandaan? Sterk en De Vos aangeven.’ kwetsbare groep is zonder regering telt Arno (49) vanuit een woonwa- staat.’ Bij de Roma en Sinti in Neder- die het voor ze opneemt.’ Vandaag genkamp in Wilnis. ‘Dan raakt mijn land merkt de pastor teneergeslagen- Ondanks de rare bijsmaak die een stuurt ze een open brief aan de Ne- moeder echt van slag. Die heeft het heid door de negatieve berichten. ‘Er uitleg over ras heeft, toch een po- Sanne Rooseboom derlandse regering met de oproep tot allemaal meegemaakt.’ Zijn dochter staat een bepaalde druk op ze.’ ging. Roma en Sinti, vaak samen- AMSTERDAM meer internationale samenwerking. is juridisch hulpverlener, vertelt hij De Nederlandse Wilma (36) voelt gevat als zigeuners, zijn aparte ... ‘In tijden van economische crisis zijn trots. ‘Mijn gezin is helemaal geïnte- dat zo niet; de situatie van de Roma groepen met een eigen geschiede- Het is gewoon discriminatie, vindt deze minderheidsgroepen altijd de speel- greerd. Maar dit is toch onze cultuur staat redelijk ver van haar af. Ze zit op nis en dialect. De Sinti kwamen in Sabina Achterbergh (28). Niks beleid bal van vaak rechtse politici. (...) Begrij- hè, de wagen.’ Hij heeft zelf ook over- de bank in haar wagen in Gouda, de 19e en vroege 20e eeuw naar of eigen bestwil. Dat de Nieuwegein- pen ze niet hoe pijnlijk de thema’s uitzet- wogen aangifte te doen van discrimi- haar vierjarige zoontje stuitert om Nederland, daarvoor trokken ze se burgermeester De Vos oproept tot ten en registreren van Roma is?’ natie. ‘Maar dat wordt niks. Ik word er haar heen. ‘Ik word er op zich niet door Europa. De eerste groep etnische registratie van Roma en dat zo emotioneel van en dan word ik down van als Frankrijk Roma uitzet. Roma kwam na WOI uit Hongarije, Mirjam Sterk van het CDA criminele WOII boos en kom niet uit mijn woorden.’ Ik vind het prima als iemand zich in de jaren ’80 volgden Roma uit Roma ondanks Europese regelgeving Dat de Tweede Wereldoorlog er snel voor ze inzet hoor, maar ik heb mijn Joegoslavië (destijds en nog steeds best wil uitzetten, dat is discrimina- bij wordt gehaald, dat is voor Sabina Terneergeslagen eigen missie: mijn kinderen.’ Veront- in huizen ondergebracht), in de ja- tie. ‘Iemand moet er wat van zeggen, vanzelfsprekend. ‘Je kunt het wel Pastoor Jan van der Zandt, van het schuldigend: ‘Klinkt dat heel egoïs- ren negentig uit Kosovo en nu uit dus doe ik het maar.’ Ze zit vastbera- overdreven vinden, maar voor mij Nederlandse Woonwagenpastoraat tisch?’ En toch, vertelt ze later, toch Roemenië. De grootste groep Ne- den achter haar laptop aan tafel in de voelt dat zo. Al m’n oma’s familie is herkent die houding. ‘Voor Neder- had ze het er gisteren nog over met derlandse woonwagenbewoners woonwagen van haar ouders aan de toen vermoord. En opgehaald door landers met Sinti-voorvaderen doemt haar moeder. ‘Ja, je kijkt extra naar is trouwens autochtoon, ze reis- rand van Amsterdam. Deze week gaat de Nederlandse politie hè. Je kunt het oorlogsbeeld snel op. Op zich het nieuws, dat wel. Ik zie niet per se den eeuwenlang vanwege hun be- ze naar het Meldpunt Discriminatie zeggen dat het lang geleden is, maar zijn de meeste Nederlandse woonwa- Roma, ik zie vooral die kinderen en roep door het land en wonen nog om Sterk en burgermeester De Vos voor ons voelt het als: daar gaan we genbewoners geen Roma of Sinti, ik denk: geef ze toch gewoon een altijd in woonwagens. 1 aan te geven. Het liefst ook Sarkozy weer, wanneer zijn wij aan de beurt?’ maar ze zijn wel gewend dat ze als plek.’ 1 en Berlusconi, maar ze snapt ook wel dat die daar niet sidderend van in een hoekje gaan zitten. Roma is ze niet. Sabina is drievier- de Nederlandse reiziger, en een vierde Sinti. Ze heeft blond haar en blau- we ogen, maar ze heeft Roma leren Verjaarscadeau voor u: Duurzaam bankieren met 50% korting!or Bedrijfsleiders

BOETES VOOR BEZOEK DISCRIMINATIE OOK ONS Drie voormalige bedrijfsleiders en SHOWPARK een personeelsfunctionaris van AH To Go hebben zich volgens het Openbaar Ministerie (OM) schuldig gemaakt aan discriminatie van Ma- rokkaanse sollicitanten. De oﬃ cier van justitie eiste voor de Haagse rechtbank boetes tegen het viertal. DeDASNBki ASN Bank investeert t titi niet innki kinderarbeid d of wapenindustrie. De verdachten zouden begin 2009 Maar juist wel in eerlijke handel en duurzame energie. Dit jaar opzettelijk hebben gediscrimineerd bestaan wij 50 jaar! Daarom krijgt u op de ASN Bankrekening en door sollicitanten van Marokkaanse afk omst af te wijzen. de nieuwe ASN Creditcard tijdelijk 50% jubileumkorting*. Voor de ASN Bankrekening betaalt u nu slechts € 9,- per jaar. Voor de ASN Creditcard, met steun aan goede doelen, €10,- per jaar.

Gepakt Op Bangkok Airport zijn *Dit aanbod geldt t/m 31 december 2010 en is na afsluiting een jaar lang geldig. Kijk voor vier koffers met 90 kilo de voorwaarden op www.asnbank.nl of bel gratis 0800-0380. ivoor in beslag genomen. 4 Eerst

Arbeid Welvaart wordt duur betaald Klimaat Bjorn Lomborg bepleit CO -tax Ook in Chinese kantoortuinen Het is wél erg,2 loert het gevaar van burn-out Hij was het internationale gezicht van de klimaatsceptici, maar de Deen Bjorn Lomborg pleit nu voor Dat Chinese fabrieksarbeiders het een dreigende burn-out, tegen slechts stuiten op bijzonder weinig begrip honderd miljard dollar aan maatre- moeilijk hebben wisten we al, maar 6 procent van de Amerikanen in een van hun bazen. Die vinden dat ze he- gelen. Per jaar. nu klagen ook steeds meer kantoor- soortgelijke situatie. lemaal niet moeten zeuren over ar- bedienden over de te lange uren en Terwijl de Amerikanen hun won- beidsomstandigheden en dat ze ge- de kans op een burn-out. den likken vanwege de recessie en woon door moeten werken’, zegt Li Marcel van Engelen velen van hen nog op zoek zijn naar Xu van Chestnut erover tegen de krant AMSTERDAM een nieuwe baan, klagen de Chine- China Daily. ... Tjeerd Wiersma zen vooral over de enorme werkdruk Het is in China nog steeds not done Wie Bjorn Lomborg aan de telefoon AMSTERDAM en het aantal overuren dat ze moeten om je baas openlijk te bekritiseren. heeft, voelt aan de andere kant van de ... En evenmin om je te beklagen over de lijn een vuur branden. Een vuur van Het is China’s nieuwe realiteit en de omstandigheden in de kantoortuin overtuiging – hij praat nogal gepas- prijs die het voor de economische ‘Veel bazen vinden waarin je moet werken. Vele Chine- sioneerd, aan één stuk – aangewak- groei – circa 10,5 procent dit jaar – be- zen zoeken daarom hun toevlucht tot kerd door ergernis. ‘Ik heb altijd ge- taalt. Een Chinees met een normale dat Chinese internetfora van sites als www.dou- zegd dat klimaatverandering real is, kantoorbaan maakt namelijk vijf kantoorbedienden ban.com en www.peixunz.com. Om- maar niet zo erg als Al Gore beweerde. keer zo veel kans op een burn-out als dat ze daar tenminste anoniem hun Mensen hoorden alleen het tweede een Amerikaan in een gelijkwaardige niet moeten zeuren.’ gram kunnen halen op hun werkge- deel en dus was ik een ontkenner. Nu functie. Li Xu, Chestnut Global Partners ver. Uit een recente enquête van zeg ik dat we andere oplossingen Dat blijkt althans uit recente gege- Peixunz onder bijna 1.700 Chinese moeten kiezen dan CO2-reductie en vens van Chestnut Global Partners, maken. Omdat veel (jonge) Chinese kantoorbedienden blijkt dat bijna 75 dat we daar honderd miljard dollar een van oorsprong Amerikaanse ad- kantoorbedienden dromen van een procent van hen last heeft van een per jaar aan moeten besteden. Op- viesclub. Dat komt wereldwijd op vrij(er) bestaan, overwegen ze daar- burn-out. Journalisten en advocaten nieuw horen mensen alleen het twee- voor de rechten van werknemers en om zelfs hun baan op te zeggen. zouden het het zwaarst te verduren de deel, en nu ben ik Al Gore.’ helpt ze ook bij problemen op de Chinese kantoorbedienden zijn hebben. werkvloer en als ze in (psychische) het namelijk zat om nog langer in het Dat Chinese arbeiders het moei- Niet gedraaid nood komen. keurslijf van een baan te zitten die lijk hebben en uitgebuit worden, was Vorige week verscheen Lomborgs En het aantal ‘overspannen’ Chi- langer duurt dan van 9 tot 5 en om de al langer bekend, maar dat de klaag- nieuwste boek, Smart Solutions to Cli- nese kantoorbedienden neemt – als orders van hun baas maar blind op te zang nu ook binnen de Chinese kan- mate Change, en de begeleidende pu- we de cijfers tenminste mogen gelo- volgen. toormuren valt te beluisteren is bliciteit ging vooral over de draai die ven – alleen maar toe. Chestnut becij- ‘Veel Chinezen die op kantoor zit- nieuw. Het lijkt de prijs die de Chi- hij zou hebben gemaakt. Het zette ferde dat ongeveer 30 procent van de ten hebben weinig plezier van hun nese kantoorbedienden moeten be- hem aan tot een opiniestuk in The Chinese kantoormedewerkers klaagt werk, zijn gedemotiveerd omdat ze talen om de ongekende economische Wall Street Journal: ik ben helemaal over te veel stress op de werkvloer en nauwelijks iets te vertellen hebben en groei maar bij te kunnen houden. 1 niet gedraaid! Dat het vooral daarover moet gaan, tekent volgens Lom- borg de polarisatie in de discussie over klimaatverandering. ‘Er lijken nog altijd maar twee posities moge- Censuur Gekocht en verbrand lijk: je vindt het bedrog of je vindt het het einde van de wereld. Geen van beide is juist. De belangrijkste reden waarom we niet vooruitkomen is dat Pentagon vernietigt 10.000 boeken het nauwelijks mogelijk is een intelligente middenpositie in te nemen.’ Een Amerikaanse luitenant die in Afghanistan toen hij aan het hoofd het Pentagon. Enkele woorden en na- Nu is het niet verboden om van Afghanistan diende, wil zijn me- stond van een team dat geheime ope- men tot complete alinea’s zijn zwart mening te veranderen, maar het moet moires verkopen. De Amerikaanse raties uitvoerde. Volgens Shaffer was gemaakt. Een van de eerste zinnen gezegd worden: Bjorn Lomborg is negentig in Denemarken tegen- overheid heeft dat liever niet. de grootste fout van de regering Bush van het boek luidt: ‘Here I was in Af- niet gedraaid. Hij heeft nooit ont- draadse opiniestukken begon te dat ze de cultuur in Afghanistan niet ghanistan (redaction) My job: to run kend dat klimaatverandering een schrijven, en tenslotte een icoon werd begreep. the Defense Intelligence Agency’s door mensen veroorzaakt probleem in het internationale debat over kli- Redactie buitenland Het ministerie van Defensie heeft operations out of (redaction) the hub is. Wel kun je zeggen dat zijn betoog maatverandering. Hij belandde er- ... naar eigen zeggen 9.500 exemplaren for U.S. operations in country.’ Van de is veranderd, of in elk geval dat hij door op de lijsten van ’s werelds in- Het Amerikaanse ministerie van De- van de eerste druk opgekocht en ver- eerste twee pagina’s van hoofdstuk zijn nadruk heeft verlegd. Van ‘hoho, vloedrijke mensen en publieke fensie heeft recentelijk bijna 10.000 nietigd. Shaffer is woedend. ‘Dit hele 15 zijn maar liefst 21 regels zwart ge- niet zo overdrijven’ – waarmee de intellectuelen – van media als Time exemplaren gekocht én vernietigd gedoe riekt naar wraak’, zegt hij tegen maakt. echte klimaatontkenners hem in hun Magazine – zo ongeveer als Ayaan van de memoires van een voormalig CNN. ‘Iemand die 10.000 boeken Op de officiële website van het kamp probeerden te slepen – naar Hirsi Ali is vergaan. offi cier van het Amerikaanse leger. koopt om een verhaal te onderdruk- boek is een video te zien over de po- ‘dit is een serieus probleem, hoe gaan Dit is afgelopen zaterdag bevestigd ken in een digitaal tijdperk, het is van gingen van het Pentagon om het boek we het oplossen?’ Misschien is met Wolkenvorming door een woordvoerster. De inhoud de gekke.’ niet gepubliceerd te krijgen. hem het hele debat aan een nieuwe Het lijkt er sterk op dat Lomborg, van het boek zou staatsgeheimen be- Volgens klokkenluiderwebsite Wi- fase toe. naarmate hij zich verder heeft ver- vatten en een gevaar vormen voor de Censuur kileaks komt de waarheid toch wel op Lomborg is een politicoloog, die diept in de onmetelijke databerg over nationale veiligheid. De uitgever van het boek heeft inmid- tafel. Hun reactie op Twitter: ‘Burn all statistiek doceerde aan de universiteit klimaat, de opwarming van de aarde In Operation Dark Heart beschrijft dels een tweede druk uitgebracht, die the books you want, Nazi punks. We van Aarhus, zich stoorde aan het pes- serieuzer is gaan nemen. ‘De laatste luitenant Anthony Shaffer zijn tijd in is nagekeken en gecorrigeerd door already have a copy.’ 1 simisme over het milieu, eind jaren drie à vier jaar heeft mijn standpunt

Aanval Misbruik PAKISTAN CELSTRAF EN BOOS OP NAVO TBS VOOR OMA Pakistan heeft verbolgen gereageerd Een oma die zou hebben meege- op NAVO-aanvallen met helikopters werkt aan seksueel misbruik en het op Pakistaans grondgebied enkele vervaardigen van kinderpornograﬁ e dagen geleden, waarbij tientallen Af- van haar vijf weken oude kleinzoon, ghaanse opstandelingen om het le- op wie ze voor het eerst paste, ven kwamen. noemde de oﬃ cier van justitie in ‘Deze incidenten zijn een duidelij- Den Bosch gisteren ‘te bizar voor ke schending van het mandaat waar- woorden’. Ze eiste voor de rechtbank onder ISAF opereert’ en ‘onaccepta- in Den Bosch een celstraf van 263 bel’, aldus een woordvoerder van het dagen plus tbs met voorwaarden te- Pakistaanse ministerie van Buiten- gen de 57-jarige oma. De rechtbank landse Zaken. EPA doet op 11 oktober uitspraak.

Oranje uitje Inﬂ atio Koningin Beatrix gaat op De voormalig Franse minister van Justitie Rachida 30 oktober naar de musical Dati zorgde voor hilariteit toen ze tijdens een Soldaat van Oranje. gesprek ‘fellatio’ zei waar ze ‘inﬂ atie’ bedoelde. Eerst 5

STEL... dus gaan we het oplossen ...dat we aliens op bezoek krijgen nieken. Als we in allemaal investeren, is de kans vrij groot dat ze resultaat r zijn van die nieuwsbe- opleveren. Laten we zeggen dat deze richten waarbij ook erva- aanpak 90 procent kans van slagen ren journalisten zich even heeft. Dat is meer dan de nul procent Ein de arm moeten knijpen. ‘VN van de huidige aanpak. We richten bereiden zich voor op eerste ont- ons al twintig jaar tevergeefs op het moeting met aliens’ stond giste- terugdringen van de CO2-uitstoot.’ ren op verschillende websites te lezen. In het Engels is het nieuws CO2-belasting nog ietsje mooier: ‘UN prepares Volgens Lomborg is het een illusie for fi rst contact with alien life’. dat we minder fossiele brandstoffen First contact! Dat is Star Trek! De zullen verbruiken als die stapsgewijs Vulcans (gele huid en puntoren, duurder worden. We zullen pas echt maar ze spreken gewoon Ameri- minder verbruiken als groene energie kaans) hebben de aarde al een zo goedkoop wordt, dat iedereen tijdje in de smiezen en komen daarvoor kiest. Daarom moet daar ons de hand reiken als we de eer- het geld naartoe. Hij stelt voor het on- ste warp-motor hebben ge- derzoek en de ontwikkeling te fi nan- bouwd, die interplanetaire ruim- cieren door wereldwijd een CO2-be- tereizen mogelijk maakt. Aan het lasting in te voeren die jaarlijks de handje van de Romulans mogen 100 miljard dollar oplevert. Hoe rea- we vervolgens meedoen in de in- listisch is dat? ‘Nee, India en China terplanetaire eredivisie van zullen niet meedoen, de VS evenmin. Klingons, Ferengi en Romulans – Maar die CO2-tax is slechts het ideale het blijkt nogal druk te zijn met economische model. Je kunt de hon- mensachtigen in de ruimte. Maar hoewel Star Trek best secuur met wetenschappelijke ‘Als we investeren in inzichten omgaat: het blijft wel fi ctie. En dan gaan de VN in de alle technieken, is echte wereld een echte ambassa- de kans groot dat ze deur aanstellen? Maar inderdaad: de Maleise doctor in de as- resultaat opleveren.’ trofysica Mw. Mazlan Othman Bjorn Lomborg wordt belast met de taak te communiceren met ET-achtigen, als derd miljard ook uit andere publieke die zich melden. Zij is erkend middelen halen. Het huidige beleid (onder)zoeker van intelligente van de EU, dat door CO2-beperkin- levensvormen buiten de aarde, gen leidt tot kunstmatige afremming en al jaren hoofd van de United van de economie, kost veel meer.’ Nations Offi ce for Outer Space Af- In wezen is Lomborgs betoog he- fairs, waar al jaren wordt ge- lemaal zo dwars niet: hij pleit boven- werkt aan protocollen voor bij- al voor schone energie. Wie kan daar voorbeeld de ontsmetting van tegen zijn? Rajendra Pachauri in elk ruimtevaartuigen en de manier geval niet. De klimaatbaas van de VN om de wezens te groeten. Want ‘Het probleem blijft honderd jaar bestaan. Zo lang kun je mensen niet bang blijven maken.’ REUTERS vergeleek Lomborg eerder met Hitler, stel dat de aliens wél landen? omdat hij mensenlevens te calcule- Dan kun je beter voorbereid zijn. zich ontwikkeld’, geeft hij toe. ‘Dat punt. In zijn nieuwste boek zetten rend zou hebben beoordeeld. Sinds In dat geval is een kopzorg of we komt doordat de mogelijkheden voor- en tegenstanders van uiteenlo- kort zijn ze vrienden en ondertekent buitenaardse ziekten buiten de voor slimme oplossingen zijn verbe- pende oplossingen hun argumenten Pachauri zijn mails naar Lomborg deur houden. En sociaal gezien terd. Maar ik ben nog altijd tegen uiteen, waarna vijf economen (onder liefelijk met ‘Pachi’, vertelt Lomborg wil je de aliens niet voor het alarmiseren, het bang maken van wie drie Nobelprijswinnaars) die be- lachend. Pachi schreef een aanbeve- hoofd stoten, gesteld dat ze die mensen. Al Gore heeft zo het pro- oordelen. Welke oplossing biedt het ling voor Lomborgs nieuwe boek. hebben. Moet je ze drie of twee bleem op de agenda gezet, dat heeft meeste waar voor haar geld? Hele- ‘Hij kende me niet, had zoals ve- keer zoenen? Handjes schudden, zijn waarde gehad, maar het blijft maal onderaan bungelt het terug- len alleen over mij gehoord via mijn snappen ze dat? honderd jaar bestaan. Zo lang kun je dringen van broeikasgassen. We kun- tegenstanders. Ik was de bad guy. Take me to your leader! Wat mensen niet bang blijven maken. nen ons geld veel beter uitgeven aan Toen we anderhalf jaar geleden sa- een bericht. Deze krant heeft zich Dan worden ze moe, verliezen ze hun ontwikkeling van schone energie men bij een debat waren, bleek hij meteen aangemeld voor het eer- interesse. Je moet oplossingen bie- (zon, wind, algen) en ook aan nog het tot zijn eigen verbazing vaak met ste interview met de aliens. 1 den.’ slecht ontwikkelde technologieën als me eens te moeten zijn. Ik was geen Lomborgs zwakte – hij is geen kli- het bevorderen van wolkenvorming gek, maar een intelligente man. En ik matoloog maar sociaal wetenschap- boven de zee, zodat de warmte van de ben vegetarisch, al sinds mijn elfde, De rubriek Stel... verkent wat per – is tevens zijn kracht. Hij pro- zon weerkaatst wordt. dat heeft wellicht ook meegespeeld. ook het nieuws had kunnen zijn. beert overzicht te houden en neemt Een onzekere richting, beaamt hij. Dan kun je natuurlijk geen slecht Reacties/suggesties: [email protected] het menselijk gedrag als uitgangs- ‘Maar er zijn vele verschillende tech- Bjorn Lomborg. HOLLANDSE HOOGTE mens zijn.’ 1

BIJ DE ATAMAN rikaanse vrouw wier joodse grootou- spirituele kozakkendom – een com- het destillaat van al die hardheid slaat bracht. ders voor de pogroms van de kozak- positie van heroïsche eigenschappen neer: de zuivere trots van de kozak. Doordeweeks geeft de Ataman ken waren gevlucht. Haar grootmoe- en sterke verhalen. ‘Voor een kozak’, zegt hij, ‘is de vrij- leiding aan een beveiligingsbedrijf der stak als vluchteling de Atlantische De afstand tot de gebeurtenissen heid belangrijker dan zijn leven.’ in Cherson (Russische maﬃ aman- Oceaan over, zij als toerist – in dezelf- bezielt de mythen. We kijken ver ach- We gaan onder de lage deurpost nen vrezen niets zozeer als de ko- ... de eeuw. De vrouw vertelde dat de ter ons terwijl Ataman Gregorevitsj door naar buiten waar onze eeuw op zakken van het beveiligingswezen), TOMMY gedachte aan haar grootmoeder haar vertelt; diep in de voorbije eeuwen ons wacht, en de dreinende teleur- in het weekeinde is hij hier in zijn ontroerde, dat ze moest denken aan zien we schaduwen dansen. Ook al stelling die daarmee verbonden is. kamp, waar hij de traditie tracht te WIERINGA hoe zij eertijds Amerika had zien op- waren het praktische anarchisten die De omgeving van een gehistori- reanimeren. Dat wil ik van hem we- doemen, toen dat nog echt het land de vrijheid hadden gezocht, de regels seerd kozakkenkamp. Een houten ten, of het niet een beetje zeer doet, p veel plaatsen kun je verha- van de vrijheid was, zonder ironie, waren strikt: tijdens de campagnes uitkijkpost, een klein kanon en vlag- een themakamp in de steppe, ter- len vinden over de hardheid zonder ondermijnende bijgedachten. was dronkenschap verboden, over- gen boven de borstwering van ge- wijl zijn hoofd vol is van de onver- van kozakken. Hun wreed- Op de oostelijke oever van de treders werden onthoofd of doodge- vlochten twijgen. Het is zondagmid- schrokken daden van zijn voorvade- Oheid. De literatuur is een belangrijke Dnjepr ontmoet ik nu Ataman Gri- ranseld. Een voor een namen de man- dag, kinderen rijden paard en werpen ren. Er is geen spoor van twijfel in bron maar ook in het leven aan gene gorevitsj Ribalko, een kozak van 168 nen de stok ter hand, ﬂ uisterend ‘ver- met messen. Een aardige vrouw leert hem wanneer hij antwoordt dat hij zijde van de literatuur drong hun re- kilo. Zijn houten handdruk zal ik niet geef me broeder, ik ben het niet die je me hoe ik een traditionele bloem tevreden is over de tijd waarin hij putatie tot mij door – aan boord van licht vergeten. Maar meer nog dan li- slaat, het is de broederschap’. De stem schilder die in het verleden op de mu- leeft, en dat de vrede hem liever is de QE2 ontmoette ik eens een Ame- chamelijk vertegenwoordigt hij het van de Ataman vult de lage kamer, ren en het meubilair werden aange- dan de strijd. 1

Verdachte vs. Google.fr Brandweer komt voor niets When Dolphins Cry Een van een zedenmisdrijf verdachte Fransman Door een stapeltje kleding bij het water in het Door nalatigheid van moeder Naomi is gisteren een zou de woorden ‘satanist’ en ‘verkrachter’ Elsenburgerbos in Rijswijk vreesde de brandweer babydolﬁ jntje kort na de geboorte in het te zien krijgen als hij zijn naam googelde. voor het ergste. Het bleek echter loos alarm. Dolﬁ narium in Harderwijk overleden. 6

ENJOY AND DO GOOD WWW.DEBETEREWERELD.NL

Campagne Stopmoedersterftenu.nl RIAN Bevallingskit spaart vele levens FOKKER ... Kinderen in Afrika Zakir Hossains vrouw overleed twee weken na de geboorte van zijn derde hebben honger! kind. Een van de vele gevallen van moedersterfte door zwanger- inderen in Afrika hebben schapsgerelateerde complicaties. honger, jij hebt trek.’ Ter- wijl ik dit tegen mijn doch- ‘Kter zeg, hoor ik mijn moeder. Honger Redactie De Betere Wereld is nog altijd een abstract begrip als AMSTERDAM je een volle maag hebt. ... Meer dan 900 miljoen mensen Bangladesh scoort slecht als het gaat hebben honger, terwijl er wereld- om het beperken van moedersterfte. wijd voldoende voedsel wordt ge- Recent onderzoek toont aan dat on- produceerd. geveer een op de 42 vrouwen overlijdt De meerderheid van de mensen aan complicaties voor, tijdens of na die honger hebben, is boer. De land- de bevalling. Ter illustratie: in Neder- bouwsector in ontwikkelingslan- land overlijden 12,1 moeders per den is jarenlang verwaarloosd. In- 100.000 geboren kinderen, wat neer- vesteringen stokten en markten komt op 24 moeders per jaar, aan werden opengegooid, waardoor lo- complicaties tijdens of na de beval- kale boeren moeten concurreren ling. Het gevaarlijkste land om zwan- met boeren uit Nederland en de VS. ger te zijn is Niger. Hier komt 1 op de En zo nam, ondanks alle ontwikke- 7 vrouwen om in het kraambed. lingshulp, het aantal mensen met Met het hoge sterftecijfer behoort honger niet af, maar toe. Bangladesh tot de elf ontwikkelings- Toch geloof ik in ontwikkelings- landen die 65 procent van de wereld- hulp! Door boeren te trainen in wijde moedersterfte voor hun reke- landbouw- en veeteeltmethodes en ning nemen. Verbetering van de zorg Weduwnaar Zakir Hossain staat er nu alleen voor. door toegang tot kredieten te ver- is nodig om Bengaalse vrouwen vei- groten nemen armoede en honger lig te laten bevallen. Hierbij valt te len vrouwen. Door betere voorlich- scheermesje om de navelstreng af te vallingskit’ helpt mee aan het tegen- daadwerkelijk af. Wanneer ik pro- denken aan het opleiden van vroed- ting ondergaan al steeds meer snijden. Iets dat voorheen met een gaan van de moedersterfte. jecten bezoek, zie ik het resultaat. vrouwen en verloskundig personeel, vrouwen tijdens hun zwangerschap scherp afgesneden, niet-steriele bam- Binnenkort is het Wereldvoed- maar structurele verbetering vraagt medische controles. Complicaties boestengel gebeurde. Verder zit er een Campagne van start seldag. Dan wordt de aandacht in ook om investering in faciliteiten. worden eerder ontdekt. absorberend matje in om onder de Eind september begint de campagne het Westen voor even verschoven Cordaid Memisa steunt RDRS vrouw die aan het bevallen is te leg- ‘Stopmoedersterftenu.nl’. Leontine naar de hongerige ogen ver weg. Ik (Rangpur District Relief Services), Moedersterftecijfer omlaag gen. Zo ziet de getrainde vroedvrouw Borsato, ambassadeur van Cordaid hoop dat wij er voor kunnen zorgen een lokale organisatie die zich richt Daarnaast zorgt de van oorsprong aan een lekkend matje of er sprake is Memisa zet zich hiervoor in. 1 dat mijn dochter nooit hoeft te zeg- op training van traditionele vroed- Nederlandse ontwikkelingsorganisa- van overmatig bloedverlies. Dat is gen: ‘Kinderen in Afrika hebben vrouwen en verloskundig personeel tie ervoor dat zwangere vrouwen een belangrijk, omdat ze dan medische www.debeterewereld.nl, Twitter: honger, jij hebt trek!’ 1 en verbetering van de gezondheidsfa- ‘bevallingskit’ meekrijgen. In zo’n kit hulp kan inschakelen. Goede voor- @debeterewereld of kijk op Facebook ciliteiten voor zwangere en pas beval- zit bijvoorbeeld een steriel verpakt lichting over het gebruik van de ‘be- en YouTube. * Rian Fokker is directeur van Heifer.

Last van prikklok allergie? JobTrack.nl Elke dag honderden nieuwe banen. Overal én op elk niveau. Eerst 7

Congo Muhammad Ali tegen George Foreman De geur van urine en nat beton In 1974 was Kinshasa’s Stade du 20 mai het centrum van de wereld. Daar is niets van over.

Mark van Assen ...KINSHASA 2010 ‘Ja maar’, zegt Jean-René, ‘ú bent toch de baas?’ ‘Dat klopt, maar deze mensen zijn jouw verantwoordelijkheid. Ik wil er niks mee te maken hebben.’ Het is even stil. Jean-René kijkt bijna smekend onze kant op. ‘Beloven jullie dan als- jeblieft dat jullie geen foto’s maken? Dat is echt verboden.’

1974 In dit jaar, op dit moment, in de vroege ochtend van 30 oktober, zitten er 100.000 mensen in het Stade du 20 Mai. Het is 04.00 uur (vanwege een live tv-verslag in de VS), maar elke plaats is bezet. Camera’s draaien, fo- totoestellen flitsen. Dan komen ze binnen. Eerst Muhammad Ali in zijn witte mantel, rustig wandelend. Daarna George Foreman, op een drafje. De mensen worden gek, ze joelen, ze brullen. Dit is de wedstrijd Foreman gaat van het jaar, van de eeuw! De hele we- tegen het canvas reld zit voor de televisie of de radio. tijdens ‘The En de plaats waar het gebeurt is Kin- Rumble in the shasa. In Congo. In Afrika. Jungle’ in Kin- shasa. 2010 HOLLANDSE HOOGTE In een donker hoekje bij de ingang van Stade Tata Raphaël, zoals het te- achter zich latend’. Hij is een dictator, In zijn kale kantoortje ergens in de moe, en begint Ali terug te slaan en aan danst om een bokszak heen. Dé genwoordig heet, zit een jongeman dat weet inmiddels iedereen, maar buik van het stadion klaagt Melchade het publiek op te zwepen. ‘Ali bumaye! bokszak? ‘Ja hoor’, zegt Jean-René. naar een televisie te kijken. Er is niks voor even ook de held van Afrika. Tau Atiani, die iets belangrijks doet in Ali bumaye!’ roept ook Fabrice tegen De jongen blijft maar slaan, links- op, alleen maar ruis. Hij draait ver- Voor tien miljoen dollar heeft hij de de organisatie maar niet precies duide radio. ‘Ali, doodt hem!’ links-rechts, met blote vuisten, links- veeld aan de antenne. De gang is leeg. twee boksers naar Congo gehaald. delijk kan maken wat, over de menta- In ronde acht gaat Foreman neer. links-rechts. Het zweet gutst over zijn Alle gangen zijn leeg. Het ruikt naar Het is het grootste evenement dat liteit van zijn landgenoten: ‘In Congo Het stadion ontploft. Fabrice rent de lijf. ‘Hij staat hier elke dag. Hij werkt urine en nat beton. Nergens brandt ooit op het continent is georgani- hebben we geen benul van tradities. straat op en voegt zich bij de rest van hier, en als hij pauze heeft, komt hij licht, we lopen achter de stem van seerd. En de wereld kijkt niet alleen Hier vond een groots moment plaats Kinshasa. oefenen.’ Jean-René aan. ‘En hier’, zegt hij, ‘was naar het gevecht, maar ook naar een in de recente geschiedenis van ons En zo herinnert er in elk geval nog de suite van president Mobutu.’ concert met zwarte sterren als James land. Dit was het beste stadion van 2010 íets aan dat grote moment van lang Er staat helemaal niks meer in de Brown, The Spinners, BB King, Miri- Afrika. En kijk eens wat er van is ge- De kleedkamer van Ali is alleen nog geleden. Links-links-rechts. Bu-ma- suite van president Mobutu. Twee am Makeba en Bill Withers. Mooie worden.’ Hijzelf kan er niks aan doen, maar te zien door een gat in de deur. ye. 1 grote deuren gaan open naar een op- reclame voor Afrika, voor Congo en natuurlijk. Er staat nog een bed, een tafel en een rit, die speciaal is aangelegd voor de voor Mobutu zelf natuurlijk. luie stoel. De rest is opgevreten door Dit artikel is mede tot stand ge- limousine van de president. Zo kon 1974 de tropen. In de trainingsruimte, een komen dankzij cultureel en politiek hij meteen doorrijden, en hoefde hij 2010 Net als miljoenen anderen zit de tie- groot, vierkant hok met veel licht van centrum De Balie in Amsterdam, het zich geen weg te banen door het op- Er zit nu helemaal niemand op de tri- ner Fabrice Nsimba voor de radio en buiten, hangt nog een versleten Ame- NCDO en SNS Reaal Fonds. De Balie dringerige volk. bunes. Scheuren, onkruid, rommel, luistert hij naar Het Gevecht. Hij rikaanse vlag. Aan de muur is de be- organiseert t/m november zes avonden stof, zand. Aan de rand van het veld, hoort hoe Muhammad Ali in de eer- roemde cover van Esquire gespijkerd, over Congo. Morgen (29 september) 1974 voor de ingang naar de catacomben, ste ronde Foreman verrast met twaalf met daarop Ali als de heilige Sint Se- is de tweede: ‘Congo Toen’, over de Hij heet eigenlijk Joseph-Désiré Mo- zit een vrouw op haar hurken de was rechtse hoeken. En hoe Foreman bastiaan, doorboord met pijlen. geschiedenis van het land. Aanvang: butu, maar heeft zichzelf hernoemd te doen. ‘Willen jullie geen foto’s ma- daarna drie ronden lang met doffe Een jongen met grote rubber laarzen 20.30u. Kaarten via www.debalie.nl. tot Mobutu Sese Seko Nkuku Ngben- ken’, vraagt Jean-René handenwrin- slagen inbeukt op Ali. ‘Ik dacht dat hij du Wa Za Banga. Dat betekent ‘de Al- gend. ‘Alstublieft?’ Op het veld tuffen het nooit zou redden’, zal Fabrice 36 machtige Krijger, die dankzij zijn twee bulldozers heen en weer. ‘Het jaar later zeggen. ‘Ik dacht dat Fore- uithoudingsvermogen en wil om te stadion gaat weer gebruikt worden. man zou winnen. Iedereen in Congo winnen van overwinning naar over- Ze willen er religieuze bijeenkomsten was voor Ali.’ winning gaat, een spoor van vuur houden, en kermissen.’ Maar in ronde vijf wordt Foreman

Uruzgan Schade COMMANDO’S AANGEKLAAGD NATUURRAMP Australië klaagt drie commando’s werd belaagd door talibanrebellen en aan voor een operatie in de Zuid- daar volgens de regels op heeft gerea- KOSTBAARDER Afghaanse provincie Uruzgan. Bij geerd. Het besluit om de militairen De schade door natuurrampen, ver- die actie kwamen vorig jaar zes bur- toch te vervolgen is mede genomen oorzaakt door weersomstandighe- gers, onder wie zeker vier kinderen, op basis van ‘recent binnengekomen den, loopt op. In de eerste negen om het leven. Dat heeft het Australi- bewijs’, maar Defensie wil niet zeg- maanden van het jaar registreerde sche ministerie van Defensie giste- gen wat de nieuwe informatie is. herverzekeraar Münich Re 725 geval- ren bekendgemaakt. Australië heeft ongeveer 1.500 mi- len van schade door weergerelateerd De militairen worden onder meer litairen in Afghanistan. Het meren- natuurgeweld. Sinds 1980 was dit ge- verdacht van doodslag en het nege- deel van hen is gelegerd in het zuide- tal slechts één keer hoger. De econo- ren van een bevel. Ze waren in fe- lijke Uruzgan. Ook in de Verenigde mische schade bedraagt volgens de bruari 2009 een huis binnengeval- Staten begint een proces tegen mili- verzekeraar in totaal meer dan 65 mil- len. Aanvankelijk verklaarde het tairen die zich in Afghanistan zouden jard dollar, de verzekerde schade liep Australische leger dat de eenheid hebben misdragen. op tot 18 miljard dollar.

Merknaam ‘onthoofd’ (1) Merknaam ‘onthoofd’ (2) Bedrijven vervangen steeds vaker de hoofd- Nationale Nederlanden is tegenwoordig letters in hun merknaam of logo door kleine nationale nederlanden, Alex transformeerde letters voor een imago van bescheidenheid. tot alex en FORTIS ging via Fortis naar ageas. 8 Perspectief

Politiek Ruziën met de duimen Twitter is het nieuwe Nova ANP

Mensen kletsen wat af over de toegenomen impact van Twitter. Tien manieren waarop dit supersnelle, ultrakorteberichtenmedium de politiek beïnvloedt. ANP

zich recent een pittige discussie. De schreef: ‘Herman Wijffels in Buiten- dels meer dan honderd keer is geret- @m_nieuwenhuis ultrakorte berichtjes – een tweet mag hof: scherpe analyses en to the point weet. En die ‘zeurpiettweet’ lokte ... maar 140 tekens tellen – hebben toch als altijd!’, wat vervolgens weer tien- volgens Wester ‘ook weer allerlei an- Harder hollen al gauw iets weg van een sneer. Van tallen keren werd aangehaald door dere reacties uit’. Huidig informateur 1voor Kamervragen Gent verweet de demissionair minis- anderen, ‘geretweet’. Zo kreeg Ferrier Ivo Opstelten, geen twitterliefheb- Het was altijd al haasten geblazen ter voor Jeugd en Gezin ‘#leugens- Frits Wester: een podium, mogelijk prominenter ber, vroeg later om ‘twitterstilte’. De voor Kamerleden, die zodra de krant rondsteunbezuinigingen’. ‘Een beetje dan met bijvoorbeeld een interview anders zo fanatieke twitteraar @ op de mat plofte naarstig begonnen kietelen en plagen mag, maar een mi- op pagina vijf van één van de dagbla- maximeverhagen – met bijna 50.000 te bladeren op zoek naar kwesties die nister betichten van leugens dat kan ‘Je ziet allerlei den met toch al tanende oplages. volgers – gaf gehoor aan diens op- aan de orde kunnen worden gesteld niet’, reageert de ChristenUnie-be- Wester: ‘Je ziet dan ook dat er allerlei roep. Overigens zwijgt VVD-voor- in het parlement. Dat is met de komst windsman. ‘Dan moet je een motie mensen gaan reageren die wij anders man Mark Rutte al langer. @mar- van het supersnelle berichtenmedi- van wantrouwen indienen. Dat klinkt mensen nooit om commentaar hadden ge- krutte raadt in één luttel tweetje enkel um Twitter alleen maar lastiger ge- zwaar, maar zo werkt het wel.’ Dat be- vraagd. Dat zet toch een bepaald aan @vvd te volgen. worden, zo weten de oppervragen- aamt ook politiek commentator Frits beeld neer.’ stellers van de Socialistische Partij die Wester van RTL Nieuws, die verzekert reageren die Meer contact in 2009 alleen al goed waren voor dat ‘de sfeer tussen die twee er niet Oude tweets uit 5met de kiezer meer dan 750 Kamervragen. ‘Twitter beter op is geworden’. 4de sloot halen Maar de meeste politici hebben het maakt de reactietijd met betrekking Dat valt volgens @inekevangent wij anders Al dat geretweet maakt informateurs juist steeds drukker met het nieuwe tot actualiteiten nog korter: omdat – ‘ik zit nu in een meet & tweet, maar er niet enthousiaster op. Zo wordt medium. Minister voor Jeugd Rou- redacteuren/journalisten vaak als het kort is kan ik wel even bellen’ Wilders geregeld herinnerd aan het voet kreeg er in één dag een kleine nieuwsfeiten twitteren voordat ze het – best mee. ‘Rouvoet bleef maar door- nooit om oordeel dat hij in maart velde: ‘Verha- duizend volgers bij na een boze tweet in hun eigen medium plaatsen’, con- zeuren en ik had geen zin om weer de gen zegt dat ik belangen Nederland over een publicatie van de Telegraaf stateert SP-campaigner Barry Smit, die hele avond te kissebissen met de mi- schaad. Zo kennen we hem weer. De over het 9-jarige Nederlandse jonge- op Twitter door het leven gaat als @ nister. Op mijn voorstel hebben we commentaar meest bange CDA-er die steeds knielt, tje dat als enige van 104 inzittenden barrysmit. ‘Politici moeten nu nóg een kop koffie gedronken en daarna buigt en trilt voor de islam.’ de vliegtuigcrash bij Tripoli overleef- sneller reageren, omdat anders de hebben we ‘de twitfight’ ook per Tijdens de formatie van Paars plus de. ‘Hoe haal je ‘t in je hersens!?’ twit- concurrentie hen voor is.’ tweet weer bijgelegd.’ hadden vroeg toenmalig informateur en terde de ChristenUnie-leider. ‘Daar- VVD-senator @UriRosenthal – met na ben ik gaan vergaderen en toen ik Tegenstellingen Critici staan amper 86 tweetjes al nooit echt fan – weer keek had ik er honderden vol- 2staan op scherp 3niet alleen gevraagd. al om te ‘onttwitteren’. D66-leider gers en een héleboel reacties bij’, ver- Soms maken bewindslieden het zelfs Politiek commentator @fritswester Alexander Pechtold lapte dat verzoek telt Rouvoet. ‘’s Avonds was ik te gast mee dat Kamerleden hen via Twitter – die ruim 70.000 volgers heeft – is luchtig aan z’n laars. ‘Even voor alle in actualiteitenrubrieken en kwam tot de orde roepen, vertelt vice-pre- stellig. ‘Natuurlijk beïnvloedt Twitter Dat zet toch duidelijkheid: ik blijf gewoon twit- het op het journaal.’ mier @andre_rouvoet. Dan reageert het politieke debat.’ Treffend voor- teren. Een beetje genuanceerd verslag SP-Kamerlid @EwoutIrrgang hij via Direct Message, een recht- beeld daarvan is volgens hem het op- van de informatie past toch niet in noemt meer contact tussen kiezer en streeks berichtje dat alleen door de treden van oud-informateur Herman een bepaald 140 tekens ;-)’, aldus @APechtold. gekozene het grootste voordeel van ontvanger gelezen kan worden, dat Wijffels die CDA-fractievoorzitter Ook Wilders doet niet aan twitter- het relatief nieuwe medium. ‘Zo heb dit alleen via de normale parlemen- Maxime Verhagen betichtte van ‘tun- rust tijdens de formatie. ‘Kan die ik via Twitter tips gekregen voor ons taire procedures kan. ‘Kamervragen nelvisie’ omdat het CDA koste wat beeld neer.’ CDA-voorzitter Bleker niet even op alternatieve bezuinigingsplan. Ie- stellen via Twitter moet je niet gedo- het kost wil regeren. Het als CDA-dis- vakantie gaan of zo? Wat een enorme mand merkte op dat we de kosten gen, dan ga je de bietenbrug op.’ sident betitelde Kamerlid Kathleen zeurpiet. En voor alle helderheid, de voor ambassades ongemoeid lieten. Tussen Rouvoet en GroenLinks- Ferrier – alias @KGFerrier – kroop à PVV moet helemaal niks!’, aldus @ Daarna kreeg ik een mail met een Kamerlid Ineke van Gent ontspon la minute achter haar toetsenbord en geertwilderspvv. Een frase die inmid- heel gedetailleerd plan van iemand

Ik eerst! ‘Spleetoog’ ‘Onzinverhaal’ @herobrinkman: ‘Democratisering pvv wordt intern VVD-Kamerlid @ajboekesteijn: ‘@ragoossens ja ik zie @JackdeVries: ‘Verhaal in de Pers is onzin inderdaad.’ besproken NA onderhandelingen. Bosma praat voor wel eens een spleetoog over het hoofd, ja het zijn er Sep 20th, in reply to Tim_V zijn beurt en frustreert proces.’ Sep 26th zoveel!’ Mar 15th. Later volgden excuses. Retweeted by 28 people Perspectief 9

#leugens- rondsteun- bezuinigingen

Hoe haal je ’t in je hersens!?

HOLLANDSE HOOGTE/BEELDBEWERKING DE PERS

die daar duidelijk meer vanaf weet.’ Ewout Irrgang ook bij uitstek geschikt dus Frits Wester. ‘Het is een makke- @fritswester vermoedt dat meer me- voor om onderwerpen op de agenda lijke manier om even een statement dia Twitter in de toekomst gaan ge- Lekker te zetten, zoals ook gebeurde met de af te geven, waarbij je geen aanvul- bruiken om berichtgeving te beïn- 6zenden actie om giro 555 open te stellen voor lende vragen hoeft te beantwoor- vloeden. Maar communiceren via Twitter is watersnoodslachtoffers in Pakistan. den.’ Zo viel het hem op hoe het minis- niet aan alle politici besteed. De ver- ‘Ik krijg van De actie van de Alkmaarse Sacha van Ook PVV-leider Wilders, die so- terie van Onderwijs @minOCW houding tussen het aantal volgers en Westen – alias @sacha1976 – werd wieso al weinig moet hebben van tra- Twitter inzet als middel voor pu- gevolgden is bij de meeste politici be- veelvuldig geretweet. ‘Ik weet nage- ditionele media en zelden interviews blieksvoorlichting als het gaat om hoorlijk scheef. GroenLinks-Kamer- heel veel noeg zeker dat dat met Twitter te ma- geeft, gebruikt naast zijn sms ook kinderopvang. De Tweede Kamer kan lid @arjanelfassed – met bijna ken had. Dat ging duizenden keren Twitter veelvuldig voor korte reacties. ook niet langer achterblijven, vindt 300.000 volgers die hij kreeg nadat rond en binnen een dag was het gere- ‘HP/De Tijd heeft infiltrante op frac- Kamervoorzitter Gerdi Verbeet. ‘Wij hij als eerste ter wereld een straat- kijkers brieven geld.’ tie gehad. Op valse voorwendselen willen mensen bijvoorbeeld graag naam vernoemd kreeg naar een twit- Burgerraadslid voor het CDA @ bij ons binnen gekomen dus. Nieuw laten weten welke belangrijke onder- teraccount is hij nog steeds Neêrlands JohnKuijt wijst op het succes van dieptepunt voor linkse media. Sme- werpen er in debatten aan de orde twitterkoning – betreurt het dat poli- die zeggen: ‘WijstaanachterhetCDA’. ‘Mede dank- rig!’, twitterde hij bijvoorbeeld begin zijn.’ tici Twitter gebruiken als ‘éénrich- zij Twitter!’ De petitie die pleitte voor dit jaar. Vorige week kwam zij nog in het tingsverkeer’. ‘De kracht van sociale gedoogsteun van Geert Wilders’ PVV nieuws nadat ze Kamerleden had ver- media zit hem juist in het luisteren.’ mevrouw had ook baat bij het sneeuwbaleffect, Meer transparantie zocht te stoppen met twitteren tij- Meest treffende voorbeeld daarvan is terwijl de actie bij traditionele media 9bij verkiezingen dens vergaderingen. Directe aanlei- volgens hem de PVV-voorman. ‘Geert eerst het selectieproces van journalis- Volgens PvdA-Kamerlid Diederik ding was de discussie over een tweet Wilders heeft 47.000 volgers, maar Verbeet, dat ten had moeten overleven. Samsom en GroenLinks-Kamerlid van PVV-Kamerlid @HeroBrinkman. volgt er zelf nul.’ Ook opvallend aan Arjan El Fassed verhoogt Twitter de Die noemde de Nationale Ombuds- het account van @geertwilderspvv is Of juist van de transparantie in de politiek, omdat man een ‘D66-potentaat’. Dit week- dat hij nog nóóit op iemand heeft ge- hoort toch 8agenda af te halen ook ‘overpeinzingen’ van politici be- end roerde hij zich overigens alweer reageerd. Het omgekeerde, politici die per Twit- ter te volgen zijn, aldus @Diede- online over zijn collega-Kamerlid Van alle fractievoorzitters in de ter juist een onderwerp van de agenda rikSamsom. ‘Niet alleen in Neder- Martin Bosma. ‘Democratisering Kamer volgt @FemkeHalsema van niet. af trachten te halen, gebeurt ook. Na land, maar ook daarbuiten’, vult @ PVV wordt intern besproken NA on- GroenLinks de meeste mensen, 562. een publicatie over oud-staatssecre- arjanelfassed hem aan. ‘Vroeger kwa- derhandelingen en daarna publiek Zij houdt zelfs ‘Twitterspreekuren’ taris Jack de Vries van Defensie die men mensenrechtenorganisaties een gemaakt. Bosma praat voor zijn beurt om tegemoet te kunnen komen aan Je luistert volgens verschillende bronnen in week na de verkiezingen met een en frustreert proces.’ de vragen van haar maar liefst 90.000 beeld was als CDA-fractievoorzitter, frauderapport, maar met www.usha- Volgens Verbeet is ten onrechte de volgers. Ook @andre_rouvoet, @ twitterde de oud-spindoctor er flink hidi.com, een soort Google Maps indruk gewekt dat ze een Twitter boe- maximeverhagen en lijsttrekker van natuurlijk op los. ‘Verhaal in de Pers is onzin’, zo voor het in kaart brengen van geweld vrouw is. ‘De Kamervoorzitter – die de Partij voor de Dieren @marian- liet @JackdeVries kortweg weten. en andere ongeregeldheden, kun je zelf omwille van haar onafhankelijke nethieme, volgen relatief veel. In te- Ook twitterde hij: ‘Het ware ver- op de dag zelf al met nieuws komen rol geen Twitter heeft – blijft er wel bij genstelling tot PvdA-leider @JobCo- niet met je haal is inderdaad dat ik stierenvech- over schendingen.’ Volgens El Fassed dat ze het niet ziet zitten als Kamerle- hen (slechts achttien personen) en ter in Spanje word. :-) #checken’. Ver- kunnen er daardoor meteen maatre- den tijdens debatten twitteren. ‘Ik VVD-leider @markrutte (slechts der weigerde de voormalig gelen getroffen worden als er iets mis krijg van heel veel kijkers brieven die zes). duimen.’ persoonlijk medewerker van premier gaat. ‘Dat heeft natuurlijk veel meer zeggen: ‘Mevrouw Verbeet, dat hoort Jan Peter Balkenende te reageren. ‘Je invloed op de verkiezingsuitslag.’ toch niet.’ Als je met elkaar in debat Om iets op de ziet dat Twitter gebruikt wordt als ka- bent, moet je naar elkaar luisteren. Je 7agenda te zetten naal om je rechtstreeks tot de burger Extra manier luistert natuurlijk niet met je dui- Twitter is er volgens SP-Kamerlid te richten, buiten de media om’, al- 10 om te spinnen men.’ 1

Koninklijk twitteren Zeurpiettweet Twexit @KHtweets: ‘Prins van Oranje en Prinses Máxima: @geertwilderspvv: ‘Kan die CDA-voorzitter Bleker @andre_rouvoet: ‘@inekevangent, zie dat jij mij voor ‘Welkom aan alle volgers van KHtweets, we wensen niet even op vakantie gaan of zo? Wat een enorme leugenaar uitmaakt. Zwaktebod. Daar stopt ‘t gesprek iedereen een goede Burendag toe!’ Aug 25th zeurpiet. ’ Aug 26th, Retweeted by 100+ people wat mij betreft, in elk geval via twitter.’ Sep 22nd Jouw steun is belangrijk!

E ylo½ no uokuk{o lykyo}kkn½ y{o soo{ Oono{kn o4 E}unno{ lo uy o vkk k}lkkno k Vumsuq Ruy Uull o o uy }o }o sk o uo{ u } kknkms o kqo lykyo4 < nk u skn nuq k{ vo oo nk u Oono{kn Î no & o u skk {oo lykyo yuvq4 ^uv oo u } qvomo o oomsko{uvy nooy o ²kmuoo½ }o k{ no{ } so kkk{ }oo nk lykyo yuvq o o}unoo½ oqo nukqo o lonoo o no q ku_o o s kko o olooo4 :k yo o uo k{{oo½ nkk sollo o v s{ skn luv nuq4

^u{ vuv y oot :k yk· : so yo k no @o{yk}lkn p oo k no nmo k o ko½ }kk y n o{p oo ooo}o p kmuo o qkuoo p nkkkk }oo o no4 Juvy 4uyull4{ so vuv y oo o }o{n vo kk k{ \uonºu¨4

Su Xp{{¼ k}lkkno Vumsuq Ruy Uull Weten 11

????? Natuurbescherming Roofvogelvriend geëerd ... De lammergier is weer terug Vooraanstaande wetenschappers beantwoorden vragen van lezers U heeft een vraag? Ga naar www.depers.nl/vraagteken Hans Frey is nu oﬃ cieel ‘wereldleider in natuurbescherming.’

Redactie weten ...AMSTERDAM De indrukwekkende lammergier kwam ooit in grote aantallen in de Alpen voor, maar is daar rond 1920 uitgestorven, vooral dankzij de jacht. Het dier overleefde in gevangen- schap. Veertig jaar geleden slaagde de Alpenzoo Innsbruck er voor het eerst De Noorse Saltstraumen is met in om een lammergierstel zo ver te zijn indrukwekkende stroming krijgen een gezin te stichten, waarop een grote publiekstrekker. Maar het idee ontstond om de roofvogel te door de Straat van Gibraltar moet fokken en opnieuw in de Alpen te in- nog veel meer water, waarom troduceren. hoor je daar nooit iets over? Ze kregen een Leo Maas, hoogleraar Golfdy- namica van de Oceaan van het lammergierstel Nederlands Instituut voor zo ver dat het een Onderzoek der Zee: ‘Het verschil tussen hoog- en laag- gezin stichtte. water in de Atlantische oceaan, bij de ingang van de Saltstraumen en De Frankfurt Zoological Society nam de Straat van Gibraltar, is ongeveer 2 de uitdaging aan, kocht het meren- meter. In het fj ord en in de Middel- deel van de lammergieren in dieren- landse Zee is dat verschil veel klei- tuinen aan en doneerde de dieren ner. Bovendien klotst het water aan een fokprogramma, dat onder daar in een ander ritme. Daardoor leiding stond van de Weense dieren- ‘slingeren’ de Middellandse Zee en arts Hans Frey. Het programma werd De Weense dierenarts Hans Frey met een van de lammergieren uit zijn fokcentrum. NORBERT GUTHIER het fj ord niet lekker mee op het rit- een overweldigend succes. In 1986 me van de oceaan, waardoor het kon Frey de eerste lammergier vrijla- de twintig lammergierpaartjes. Alles International Bearded Vulture Bree- tuurbescherming’. getij in fj ord en Middellandse Zee ten; tien jaar later werd het eerste suc- bij elkaar zijn meer dan zestig jonge ding Network. De lammergier is weer De prijs ging eerder naar promi- onderdrukt wordt. De Straat van Gi- cesvolle broedpaar gesignaleerd, in gieren inmiddels in het wild opge- helemaal terug – dankzij Frey. En nente natuurbeschermers als Jacques braltar is met zijn 14 kilometer veel de Franse Alpen. Inmiddels zijn meer groeid. daarom ontving hij gisteren in Frank- Cousteau (1983) en de bioloog, langer dan de 3 kilometer lange dan 170 lammergieren vrijgelaten in Freys fokcentrum is uitgegroeid furt de prestigieuze Bruno H. Schu- schrijver en mierenfanaat Edward O. Saltstraumen. Daardoor is de wa- de Alpen en leven er in de regio tegen tot een netwerk van dertig centra, het bert Prijs voor ‘wereldleiders in na- Wilson (1996). 1 tersnelheid in de Straat van Gibral- tar gemiddeld 1.1 m/s en in de Salts- traumen 10 m/s.’ Wat denkt de lezer? Psychologie Herinnering Erik den Ouden: ‘De Straat van Gi- braltar is 100 keer zo breed als de doorgang naar de baai bij Bodö. Ook Holocaustkind is taai maar voor het leven getekend verdeelt het water zich met eb en vloed over de hele Middellandse Zee en aangrenzende zeeën. en Marinus van IJzendoorn wilden welbevinden, cognitief functioneren vestigd, zich net iets beter voelden Redactie weten weten in hoeverre overlevenden van en eventuele geestelijke stoornissen, dan lotgenoten die dat niet hadden Volgende week: Gewone muggen AMSTERDAM de Holocaust (en anno 2010 bestaat inclusief posttraumatische stress- gedaan. De onderzoekers suggereren zijn bestand tegen de malariapara- ... die groep hoofdzakelijk uit kind- stoornis. Ze vertoonden geen blij- daarom dat leven in dat land ‘een be- siet. Is het mogelijk malaria te be- Vijfenzestig jaar na het einde van de slachtoffers) in de loop van de tijd vende fysieke klachten en ook hun schermend effect’ heeft. strijden met genen van de steek- Tweede Wereldoorlog vertonen men- hun herinneringen ‘achter zich kun- mentale functies waren prima in De Leidse hoogleraar pedagogiek mug? Meer lezersantwoorden op sen die als kind de Duitse concentra- nen laten’. Ze verzamelden daartoe 71 orde, al hadden ze inderdaad meer Rien van IJzendoorn waarschuwt www.depers.nl/vraagteken. Weet tiekampen hebben overleefd, nog verschillende onderzoeken, met in psychische klachten dan gemiddeld. echter dat de groep zware tijden tege- u het antwoord? Mail naar vraagte- steeds de sporen van die gruwelijke totaal ruim 12.000 slachtoffers, ge- Maar in de loop van ruim zestig jaar moet zou kunnen gaan: ‘Nu ze be- [email protected]. 1 tijd. Dat blijkt uit een uitgebreide publiceerd tussen 1964 en 2008. waren de klachten niet echt verergerd jaard worden, komen ze voor nieuwe analyse van een groot aantal onder- en er was ook geen sprake van een ka- uitdagingen te staan, zoals een ver- ‘Vraagteken’ wordt mogelijk gemaakt zoeken naar hun psychische gesteld- Klachtenpatroon rakteristiek klachtenpatroon (een slechterende gezondheid en het over- door de Nederlandse Organisatie heid, uitgevoerd door Leidse en Isra- De deelnemers aan die onderzoeken ‘Holocaust-syndroom’). lijden van een partner. Dat zou de voor Wetenschappelijk Onderzoek, de elische onderzoekers. waren ondervraagd omtrent hun ge- Opmerkelijk was wel dat overle- extreme stress die ze vroeger hebben nationale wetenschapsﬁ nancier. Efrat Barel, Abraham Sagi-Schwartz zondheid, algehele psychologische venden die zich in Israël hadden ge- ervaren kunnen reactiveren.’ 1

Computerprogramma Maagzuur HANDSCHRIFT HERKENNEN REMMERS NIET EFFECTIEF Handschriftanalyse heeft een slech- handschrift te verdraaien. De compu- Maagzuurremmers behoren al jaren volking vooral DNA-varianten voor- te naam. Het lijkt vooral het werk- ter kan vooral nuttig werk verrichten tot de bestverkochte medicijnen ter komen die zorgen voor een vermin- terrein van pseudowetenschappers. wanneer een briefj e vergeleken moet wereld. Maar een groot deel van die derde zuurremming, maar in Azië Maar de Nijmeegse promovendus worden met handschriftvoorbeelden pillen is onnodig. Eenderde van de komen vooral genetische varianten Kunstmatige Intelligentie Ralph uit een grote database. Om ervoor te Nederlanders reageert onvoldoende voor die leiden tot een sterkere rem- Niels heeft nu een computer geleerd zorgen dat het resultaat in de recht- op de standaarddosering. Dat komt ming. Daar reageert men veel beter handschriften te herkennen. Samen bank staande blijft, heeft Niels een doordat hun lever vanwege een erfe- op deze medicijnen en kan er dus in met Groningse onderzoekers en techniek ontwikkeld waarvan het re- lijke variatie de medicijnen te snel af- principe minder worden voorge- medewerkers van het Nederlands sultaat ook door leken te begrijpen is: breekt. Bij deze patiënten zou de do- schreven. Een genetische test voor- Forensisch Instituut heeft hij algo- ‘De experts moeten in de rechtszaal sering verhoogd moeten worden, al- dat de arts zijn receptje schrijft is ritmes ontwikkeld waarmee het kunnen uitleggen hoe zij, met behulp dus Nicole Hunfeld, die vrijdag pro- voorlopig onhaalbaar, maar patiënt mogelijk is handschriften te verge- van de computer, aan hun bewijs ge- moveerde aan het Erasmus MC. Elders én arts moeten goed in de gaten lijken en dezelfde ‘hand’ te herken- komen zijn.’ Hij promoveert op 4 ok- ligt dat omgekeerd. Uit haar onder- houden of de maagzuurremmer wel nen, ook al tracht de schrijver zijn tober in Nijmegen. zoek blijkt dat bij de Nederlandse be- naar behoren werkt.

Druppel op de oceaan Nu nog een plectrum Bos van de Grote Baas! Utrechtse en Wageningse onderzoekers hebben Medewerkers van het Twentse MESA+ Instituut voor Volgens de Wageningse hoogleraar milieubeleid becijferd dat het oppompen van grondwater de nanotechnologie hebben een gitaar gemaakt met Tuur Nol zijn niet alleen democratieën maar ook zeespiegel met 0,8 mm per jaar doet stijgen. snaren met een dikte van eentiende mensenhaar. strenge dictaturen goed voor de natuur. 12 in business

Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering

Persis Hilton Xander den Uyl spaart de rijken Digitaal jatten Heilige graal voor Weer een lekker relletje rond Pieter Lakeman fraudeloos betalen

Waarin Pieter Lakeman gelijk probeert te land aan een onderzoeksprogramma dat Xander den Uyl, vicevoorzitter van pensi- Per dag verliest Nederland 100.000 halen bij de Telegraaf en de zoon van Joop zich zou moeten richten op financiële mis- oenfonds ABP, gaf het pas toe na de uitzen- euro aan creditcard- en pinfraude, den Uyl niet solidair is met jongeren. standen. Beetje pijnlijk dat de mannen ach- ding van Rondom Tien, waar hij door M van maar er lijkt een oplossing op til. Heerlijk relletje tussen Pieter Lakeman ter het programma zelf niet helemaal Lake- MSM werd geconfronteerd met zijn hache- en de Telegraaf deze week. Vrijdag ontmoet- manproof bleken, constateerde het OM. lijke positie als hoeder der pensioenen. Die ten de partijen elkaar in de rechtbank om te De verdachtmaking was dat elementen zijn namelijk verdwenen als M’s kleinkinde- AMSTERDAM strijden over een groot artikel dat vlak na de binnen de groep geldschieters zich verrijk- ren zelf oud zijn. Wat gaan we doen? Nu kor- ... DSB-val, die Lakeman mede veroorzaakte, ten met witwassen. De Telegraaf rook een ten in de pensioenvoorzieningen of de pre- Robert Carter, een voormalige Neder- verscheen in de zaterdageditie in oktober strontgoed verhaal. Enig probleempje: La- mies verhogen? Den Uyl, zoon ván, zei landse registeraccount, heeft nieuwe 2009. Teneur: Lakeman, wilde zelf een tv- keman trok zich in april 2008 terug, ruim sputterend: ‘Dan gaan de premies omhoog.’ technologie ontwikkeld om digitale format ontwikkelen met Betuws geboefte. voordat justitie de praktijken van de entre- Conclusie: de niet-pensionado moet boeten overvallen te voorkomen. Hij werkt De bedrijfs-luis-in-de-pels werkte begin preneurs ontmaskerde. Tja, en dat laatste voor de rijkste generatie senioren. Wat zou samen met onderzoekers van de Eu- 2008 met een paar ondernemers uit Gelder- stond er helaas weer níet heel duidelijk in. Den Uyl sr. hiervan gedacht hebben? 1 ropean Space Agency en EADS, het ruimtevaartconsortium, aan een minder fraudegevoelig systeem voor het nieuwe elektronische betalings- verkeer. ‘Ik gebruik satelliet-techno- Finale De nieuwe Doutzen logie om de identiteit van pinnende rekeninghouders te verbeteren.’ Met start-up Ipaymo (in het Ne- derlands: ik betaal mobiel) wil hij ‘Nu ga ik feestvieren in Shanghai’ banken en rekeninghouders bescher- men tegen skimmers die pincodes kraken en bankrekeningen leegro- ven. Met een mobieltje, dat in verbin- ding staat met een GPS-systeem, ma- Redactie MSM ken rekeninghouders zich bekend bij AMSTERDAM een pinapparaat. ‘Nu moet je een ... pincode intikken, maar is niet duide- Lucette van Beek uit Kerkrade won lijk of jij wel de houder van de kaart gisteren de Elite Model Look 2010. De bent’, legt Carter uit. Nederlandse uitverkoren schone mag Met de nieuwe technologie lost afreizen naar Shanghai voor de we- deze kwestie zich vanzelf op, ver- reldwijde finale. wacht Carter. ‘Het systeem van een Paps Richard Witschge, de oud- pincode en magneetstrip dateert uit Ajacied, kwam op krukken binnen- de jaren zeventig en tachtig. Daarmee schrijden in de Mokumse danstem- is het probleem van de zogeheten au- pel Escape, terwijl zijn dochter Joëlle thentifi catie (is de pinner ook écht de (18) in de kleedkamer een laatste rekeninghouder, red.) niet verhol- laag make-up op haar gezicht aange- pen. De plaats waar de rekeninghou- bracht kreeg. Topsportfamilie die met der zich bevindt, wordt nu gekoppeld spanning kan omgaan. ‘Goh, ik denk aan de plek waar hij geld opneemt.’ dat allebei de beroepen keihard wer- Een paar jaar terug had een inter- ken zijn’, zegt hij op de eerste rij. Jo- nationaal bende betaalterminals ge- elle is een van de vijf kandidaten die kraakt die onder meer in Engelse na een wekenlange afvalrace en Tesco-winkels werden gebruikt. De speurtocht door het land strijden om Aziatische geldboeven hadden een de titel Elite Model van 2010. aftapmachine in de pinautomaat ge- Na backstage een professionele bouwd waarmee zowel de viercijfe- modellen-treatment te hebben on- rige code als de magneetstripgege- dergaan en een bordje pasta naar bin- vens ontvreemd konden worden. nen te hebben gewerkt, was het tijd Lucette (tweede van links) kan Cindy Crawford achterna. GEERT SNOEIJER De honderdduizenden gegevens voor een avondje vol muziek en mo- werden doorgestuurd naar een loka- deshows van de kandidaten. Tussen trice van Nederland Hilmar Mulder Na heel wat deliberaties en de nodige Kerkrade, die volgens de jury een tie in een schurkenstaat, van waaruit rocky dansnummertjes door keek en drie paar ogen van modellenbu- spanning moest er beslist worden wie klassiek fashiongezicht had en de valse kaarten werden gemaakt waar- een strenge jury naar de verrichtingen reau Elite die de esthetische afvalklus er in het illustere rijtje van Cindy hoofdprijs won. ‘Ik had niet verwacht mee wereldwijd geldopnames wer- van de dames die in de halve fi nale moesten volbrengen. Crawford, Gisèle Bundchen en Yfke te winnen van zoveel mooie meisjes’, den gedaan. ‘Bij toeval werd de kraak waren overgebleven, vijf stuks waar- Daarbij was het voor de jury deze Sturm, allen eerdere winnaressen, stamelde ze, om zich snel te herpak- ontdekt, omdat er een man was die onder dus de dochter van een be- avond vooral van belang dat de win- konden worden bijgeschreven. Heel ken: ’Nu ga ik feestvieren in Shang- zijn kaart maar op één plek, de be- roemde ex-voetballer van Ajax. Die nares zich meteen kon meten met de verassend kregen alle vijf een contract hai.’ Ze schrikt van zichzelf. ‘Maar ik wuste Tesco, had gebruikt.’ jury bestond uit onder meer de ex- internationale concurrentie. En be- met het modellenbureau Elite. ga óók heel erg mijn best doen.’ 1 Een prototype van Carters idee man van topmodel Yfke Sturm, de gin oktober in Shanghai ‘er meteen Het werd uiteindelijk de 15-jarige heeft inmiddels de belangstelling van hardstwerkende lifestylehoofdredac- zou staan’. vmbo-scholiere Lucette van Beek uit Voor het ﬁ lmpje, zie: www.depers.nl de Europese Commissie gewekt. 1

Oudeman Saab en BMW Gênant Hoekje Bizar ongeluk AKZO KIEST SPYKER-AANDEEL IN DE LIFT FRITS IS NIET SEGWAY Wie gistermiddag ‘zin had’ in een Eerder dit jaar werd Spyker voor gek TOPVROUW aandeeltje Spyker Cars, moest daar verklaard toen het aankondigde Saab UIT OP ROZE 1 DOODT BAASJE AkzoNobel (AN) heeft heus geen ruim 59 procent meer voor neertellen te willen overnemen. De fabrikant Frits Huﬀ nagel, MSM’s favoriete De Britse poenschepper Jimi Hesel- glazen plafond. Zakentopvrouw dan daarvoor. De koers van de eige- van exclusieve sportauto’s leek te aanstaande minister, wenst zich den, eigenaar van Segway (u weet Marjan Oudeman, ooit door de naar van het Zweedse Saab steeg ex- klein om het grote noodlijdende niet te herkennen in ons homoka- wel, die gênante gemotoriseerde Amerikaanse zakenkrant The Wall plosief toen bekend werd dat Saab Zweedse merk van een ondergang te binet Roze I, waar wij donderdag step) is omgekomen door een bizar Street Journal genoemd als een van met BMW in gesprek is over eventue- redden. Bovendien had General Mo- over droomden. ongeluk. Toen de 62-jarige miljonair de tien ‘European women to watch’, le samenwerking. tors Saab al afgeschreven en was Hij reageerde niet afwijzend, op zijn enorme landgoed in het komt in de hoogste management- Vorige maand ging het aandeel Spyker zelf tot dan toe nog niet maar vindt het overdreven op ie- noorden van Engeland toerde op – laag van de verfspecialist. Spyker nog hard onderuit nadat bleek winstgevend geweest. dere post een gaypoliticus aan te jawel – een Segway, reed de arme FEM Business riep haar in 2005 dat het bedrijf in de eerste helft van Of de koersstijging stand gaat hou- wijzen. man van een rotswand af en kwam ook al uit tot machtigste zaken- dit jaar 139 miljoen euro verlies heeft den, hangt af van de inhoud van de Frits, sorry dat we je zo in onze in een lager gelegen rivier terecht. vrouw van Nederland. De ex-Corus- geleden. Er werden minder auto’s deal tussen de twee bedrijven. Die is roze wolk betrokken! 1 Zijn erfenis is volgens de Daily Mail topvrouw begint per 1 januari. verkocht dan verwacht. tot nu toe onbekend. rond de 166 miljoen pond.

Haha Harry Wel wodka, geen X-factor Mail de tiplijn van MSM! Prins Harry is op een feestje gespot met ‘hippie Het cokeverslaafde hoertje dat meedeed aan de Heeft u een interessant nieuwtje, wilt u ons iets crack’, een ballon met lachgas. Volgens hem is de Britse X-Factor ligt eruit. Ze had de nacht ervoor dan inﬂ uisteren of is er een topfeestje? Schroom niet en drug onschuldig, maar het kan dodelijk zijn... ook gefeest in plaats van geslapen. mail ons! [email protected] MsM 13

Hij was de laatste twaalf jaar zeer succesvol. Jurjen Lemstra deed enkele van de grootste massaclaims in Nederland. Nu begint hij voor zichzelf. Aan zijn motieven wordt her en der echter getwijfeld.

Eigen toko Criticasters vermoeden belangverstrengeling Class Action Hero Jurjen Lemstra

Eric Smit / Follow The Money ...AMSTERDAM Succesadvocaat Jurjen Lemstra begint voor zichzelf. De advocaat die in Ne- derland bekend werd door grote col- lectieve procedures tegen bedrijven als Ahold, Aegon, World Online, Uni- lever en Shell, begint een eigen kantoor in Amsterdam, zo onthulde eerder deze maand Het Financieele Dag- blad. Het kantoor gaat Lemstra Van der Korst heten. Lemstra’s zakenpart- ner Pieter van der Korst is afkomstig van advocatenkantoor Houthoff Bu- ruma. Van der Korst maakte vooral naam door namens de Stichting De- mocratie en Media het voormalige bestuur van uitgever PCM voor wan- beleid veroordeeld te krijgen. Een belangrijk deel van de activiteiten van het kantoor zal volgens Van der Korst, vanzelfsprekend, op de massaclaims gericht zijn. Jurjen Lemstra kondigde zijn vertrek bij het deftige Haagse kantoor Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn eind vorig jaar aan. Zijn vertrek betekent een aanzienlijk verlies voor het kantoor. Lemstra was de laatste twaalf jaar zeer succesvol. Hij vertegenwoor- digde veelvuldig de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) en deed enkele van de grootste massaclaims in Nederland. Met name de gewonnen zaken tegen Dexia, Ahold en World Online en de banken Goldman Sachs en ABN Amro (RBS) leverden hem veel publiciteit en erkenning op. En miljarden euro’s aan schadevergoe- dingen voor gedupeerden. ‘Ik geloof niet dat ik de laatste jaren veel zaken heb verprutst’, zei hij tegen het advo- catenvakblad Mr. Wildgroei Van dat laatste is overigens niet iedereen overtuigd. Met name de zaak na- ‘Ik geloof niet mens de stichting Verliespolis tegen dat ik de laatste de grote woekerpolisleveranciers als jaren veel zaken Aegon en Nationale Nederlanden is heb verprutst.’ volgens velen voor veel te lage bedra- HOLLANDSE HOOGTE gen geschikt. In dezelfde periode dat Lemstra ters denken juist dat hij vooral zijn aan het schadeherstel voor beleggers. het zonneklaar dat Lemstra de Claim- vorig jaar zijn vertrek bij Pels Rijcken eigen belangen op het oog heeft. Pie- Net als advocaat Lemstra doet Krijgs- code ‘naar zichzelf heeft toegeschre- intern aankondigde, trad hij opval- De marathonman ter Lakeman van stichting Hypo- man het omdat hij er geld verdient. ven’. ‘De claimbusiness is een werk- lend in de publiciteit met een oproep theekleed is er daar een van. De door Lemstra geïnitieerde claim- terrein waaraan vooral advocaten als tot een keurmerk voor ‘leedstichtin- urjen Lemstra (1963) werkt ‘Hij heeft de code naar zijn eigen code voorziet niet in bedrijven als Lemstra veel geld kunnen verdienen. gen’. De advocaat maakte zich ernstig sinds 1989 bij het chique praktijk ontworpen en is daar met de Finvestor. Een klein detail. Hoewel Hoewel hij in het verleden voor ge- zorgen over de wildgroei aan stichtin- Haagse advocatenkantoor Claimcode Commissie zeer actief Krijgsman een claimcode en daarmee dupeerden van bijvoorbeeld woeker- gen die de laatste jaren rond bedrijfs- PelsJ Rijcken & Droogleever For- voor aan het lobbyen bij instanties het indammen van cowboyinstellin- polissen verschrikkelijk magere rege- schandalen waren ontstaan. De vele tuijn. als de AFM en het ministerie van Fi- gen zeker niet afwijst, is hij kritisch lingen heeft bedongen, geldt hij als stichtingen vergroten volgens de ad- nanciën’, zegt Lakeman. Het is vol- over de opzet van Lemstra. ‘Door de de grote specialist die stelselmatig vocaat de kans dat gedupeerden wor- Hij maakte de laatste jaren naam gens de aloude ‘bedrijfshorzel’ merk- huidige opzet wordt het vrijwel on- door enkele bestaande stichtingen den teleurgesteld. ‘Daardoor kan het als advocaat in grote collectie pro- waardig te noemen dat de claimcode doenlijk om een nieuwe claimstich- wordt ingeschakeld. In mijn ogen is beeld ontstaan dat claimstichtingen cessen. niet voorziet in een openbaar jaarver- ting op te richten. Daarmee wordt het simpel: de Claimcode moet de alleen maar het geld uit de zakken Hij trad onder andere op als beslag waarin bijvoorbeeld de beloning een democratisch recht van gedu- weg vrijmaken voor zijn nieuwe kan- van mensen willen kloppen’, zei stuurslid en advocaat van stichtin- voor de advocaten zichtbaar is ge- peerden om zeep geholpen.’ toor.’ Lemstra tegen de Telegraaf. gen als Leaseverlies en Eegalease maakt. Iets dat volgens hem essenti- Lemstra zelf zegt dat hij van het Het werd volgens Lemstra tijd voor die in 2005 onder leiding van Wim eel is voor de transparantie. Lakeman: Huisadvocaat begin af aan duidelijk heeft gemaakt een ‘zelfregulerende claimcode’. De Duisenberg voor 1 miljard een veel ‘Lemstra is een strateeg die de lange Het gevolg van de verhoogde drem- dat hij een belanghebbende is. ‘De eerste opzet zag in maart van dit jaar bekritiseerde schikking troﬀ en termijn goed in de gaten heeft. Hij is pel is dat benadeelde beleggers zich kritiek is voorstelbaar, maar het gaat het licht. Enkele maanden later werd met de Belgische bank Dexia. in feite een concurrent van me en ik noodgedwongen moeten wenden tot mij er juist om de markt te professio- de Claimcode Commissie opgericht. zie zijn pogingen om een claimcode de bestaande stichtingen waarvan naliseren, niet om andere partijen De advocaat gaf eerder in het inter- Lemstra is een fanatieke duurloper op te stellen als een poging om het eenvoudig aantoonbaar is dat Lem- buiten te sluiten. Dat gaat ook niet view met vakblad Mr. aan dat ‘op- die de marathon ruim onder de speelveld voor zich in te nemen.’ stra er in veel gevallen de huisadvo- gebeuren. De Claimcode zal genoeg recht belangen behartigen’ het enige vier uur af weet te leggen. 1 Arco Krijgsman is directeur van caat is. Volgens Piet Koremans van ruimte bieden voor kleinere stichtin- is dat hij wil. Enkele van zijn criticas- het bedrijf Finvestor dat geld verdient stichting Platform Aandelenlease is gen.’ 1

Big Brotherbrein gaat scheiden Was, Junge! Schone ballen voor Lucille Het klinkt als een echtscheiding: Big Brotherbeden- De New Kids hebben hun eigen nasynchronisatie Lingo verscheen gisteravond weer lekker fris op de ker Paul Römer en Endemol zijn na vijftien jaar ingesproken nu hun serie ook in Duitsland op de buis tv. Presentatrice Lucille Werner: ‘We hebben de ‘uit elkaar gegroeid’, zo zei Römer aan de Telegraaf. verschijnt. ‘Verrückter Mongol’, klinkt het. ballen gewassen. Het was één groot bacterieweb.’ 14 Uit & thuis LEZEN

BOEK Thriller ‘Ik gebruik geweld om over karakters te praten’ RECENSIE ARJAN TERPSTRA ... Slaughter is niet alleen horror Moord met Griekse kaasbroodjes De Amerikaanse thrillerschrijfster Karin Slaughter, ‘koningin van de e hebt literaire thrillers en literaire thrillers, bewijst de suspense’, heeft een nieuw ijzingwekkend verhaal uit: Verbroken. Griekse schrijver Petros Mar- karisJ keer op keer. Het boek Het Kin- dermeisje, de vijfde titel uit zijn Kos- tas Charitos-reeks die in het Neder- Guus Bauer lands is vertaald, is daar weer een AMSTERDAM mooi voorbeeld van. ... Voorwaarde voor een succesvolle Als je thrillerkoningin Karin Slaugh- integratie van een spannend plot en ter kunt spreken, dan zeg je geen nee. een doorwrochte context is toch De Amerikaanse succesauteur had vooral een gezond stel schrijvers- even gelegenheid voor een vraagge- hersenen. En daar is bij Markaris ze- sprek met Dagblad De Pers, om over ker sprake van. haar nieuwe boek Verbroken te pra- Het Kindermeisje draait om de ten. speurtocht naar een onwaarschijn- lijke moordenares: een bejaarde Ook in dit boek komen we weer de Griekse die in Istanbul huishoudt bekende personages tegen. door mensen vergiftigde tiropita ‘Wanneer een boek klaar is, maak ik (kaasbroodjes) te voeren. Inspecteur direct aantekeningen voor het vol- Charitos helpt de Turkse politie met gende. Waar bevinden de personages het onderzoek, maar hoe vind je ie- zich ‘emotioneel’? Ik denk ongeveer mand die door drie boeken vooruit. Sara Linton een stad zwerft komt in bijna alle titels voor. Ze wordt die ze zelf nauwe- nauwelijks ouder, het voordeel van lijks kent? fi ctie, maar ze ondergaat een proces. Deze speur- Ze verliest in een van mijn boeken tocht is op zichzelf haar man en gaat door een rouwpro- spannend ge- ces in het volgende. Als ze in de vorige mand dat heeft gedaan. Daar krijg je noeg, maar net als boeken kleine stapjes heeft gemaakt, in het echte leven meestal geen ant- bij eerdere boe- dan neemt ze in Verbroken reuzen- woord op. Het gaat over geheimen, ken rond Charitos sprongen. Van ‘fi rst lady’ naar ‘no- geheimen die je kunnen vernieti- zit het leesplezier vooral in de con- body’. Die karakterverschuivingen gen.’ text. Markaris’ Istanbul leeft en interesseren me. Een serie is een deli- bruist, de Griekse vakantiegangers cate balans: iedereen moet het kun- Zoals de dyslexie van hoofdper- waar Charitos mee reist zijn treﬀ end nen lezen en tegelijk moet ik mijn soon Will Trent in Verbroken? Die neergezet als zeurkousen, die alle vaste lezers belonen.’ is met veel kennis van zaken be- Turks-Griekse vooroordelen onder- schreven. strepen. Uw boeken zijn eigenlijk psycho- ‘Ik heb het zelf in een milde vorm. Toch is de echte prestatie van het logische romans? Alleen als ik met de hand schrijf heb boek de naadloze integratie van de ‘Thrillers verkopen beter dan literaire ik er last van. Het wordt ten onrechte ingewikkelde Turks-Griekse ge- romans. Ik zou niet graag geschaard als leesblindheid geaffi cheerd. Het is schiedenis met het moordplot. worden onder ‘vrouwenlectuur’. Als een onvermogen om op de juiste Istanbul kende een grote Griekse je goed nadenkt, gaat zelfs Gone with wijze met taal om te gaan omdat de gemeenschap, maar die is op de gol- the wind van Margaret Mitchell over tekst in de verkeerde hersenhelft ven van de geschiedenis gedeci- misdaad. Het is een kwestie van ge- wordt verwerkt. Misschien ligt bij mij meerd tot een cluster oudjes dat vol weld gebruiken om over karakter te de oorzaak in het feit dat ik van oor- woede zit over ‘’64’, toen vanwege praten.’ sprong linkshandig ben. Op school is een conﬂ ict over Cyprus de Griekse mij hardhandig ‘aangeleerd’ om met Turken zo ongeveer het land uit U bent succesvol. Er zijn inmid- rechts te schrijven.’ werden geschopt. Onder hen, zo dels meer dan zeventig miljoen blijkt gaandeweg, bevond zich ook boeken van u verkocht. En toen bent u gaan schrijven? Maria, de moordenares, en die is te- ‘Er bestaat het idee dat als je werk heel ‘Ik wist niet wat een schrijver was, rug om oud kwaad te vergelden. populair is, dat het dan niet goed kan ‘Ik zou graag zwart-wit denken, maar ik kan het niet.’ ALISON ROSA maar op mijn zesde heb ik mijn eer- Ineens is er een motief, stevig zijn. De literaire wereld is zeer elitair. ste verhaaltje opgeschreven. Mijn verankerd in helder beschreven ge- Jonathan Franzen (Vrijheid) probeert Hoe bouwt u de spanning op in Uit uw boeken blijkt dat u een vader heeft het ergens in een la lig- schiedenis, en is het plot er een om het aan beide kanten. In die zin word een verhaal? goed psychologisch inzicht hebt. gen. Hij groeide op in kraakpanden je vingers bij af te likken. Wel uitkij- ik liever vergeleken met Charles Dic- ‘Elk hoofdstuk eindigt met een brug ‘Misschien komt dat omdat ik mijn met alcoholistische ouders. Zelf wil- ken dat er geen kruimeltjes tiropita kens die populaire literatuur schreef, en voor elke duisternis moet wat licht karakters als echte personen zie. Ik de hij alles anders doen. Hij werd aan kleven. 1 of met Stephen King, die in mijn ogen zijn. Het gaat mij om de manier waar- zou graag iemand zijn die zwart-wit autodealer. Als kind ging ik naar fa- een van de beste Amerikaanse schrij- op de personages met de grote veran- denkt, maar dat kan ik niet. Dat is de milieleden die in armoede leefden, vers is en waarschijnlijk onze Dickens deringen in hun leven omgaan. Het is ware vreugde van fi ctie: er moet een maar ze wilden geen hulp. Ze waren Petros Markaris zal worden. Ach, en in zijn tijd moest niet uitsluitend horror. Waarom zou zekere logica in zitten. Als ik in de tevreden. Dat gaf me inzicht in twee Het Kindermeisje Shakespeare concurreren met dan- je een boek lezen waar je depressief krant lees over een gruwelijke schiet- verschillende werelden. Altijd goed sende beren.’ van wordt?’ partij, wil ik altijd weten waarom ie- voor een schrijver.’ 1

DVD Souci (1982) redt ze als Elsa Wiener bassadeur neer, nadat hij hem her- pact van het oorlogsdrama. Het ver- een joods jongetje uit handen van kend heeft als de man die zijn stief- haal van de nazi’s is overbekend, de RECENSIE Berlijnse nazi’s en trekt met hem naar moeder Elsa te gronde heeft gericht. gezinstragiek van een verloederen- DIRK KOPPES Parijs. Haar echtgenoot Michel blijft Want u raadt het al, Max senior is de- de zangeres Elsa en haar koppige achter om zijn socialistische uitgeve- zelfde man als het jongetje Max dat adoptiezoontje Max blijft ontroe- ... rij voort te zetten. Steeds wanhopiger zijn stiefmoeder is kwijtgeraakt. ren. Een waardig slotakkoord van Zwanenzang Romy verzinkt Elsa in een roes van alcohol, Schneider bewijst in deze dubbel- Schneiders acteerloopbaan. 1 slechts opgeschrikt door haar stief- rol dat ze echt kan acteren. Zowel de Schneider ontroert zoontje die op viool een ballingen- jonge, aanvankelijk levenslustige Elsa liedje voor haar speelt of door het ge- als de activistenvrouw Lina overtuigt. lsof het leven van de actrice drag van de baas van een ranzige Jammer genoeg hinkt de fi lm van re- Romy Schneider nog niet ge- nachtclub waar ze optreedt. gisseur Jacques Rouffi o op twee genoeg drama bevatte, speelde Alsof dit oorlogsdrama niet vol- dachten: aan de ene kant een recht- Aze in haar laatste fi lm een dubbelrol staat, speelt Schneider ook nog een bankdrama waarin Michel Piccoli met nog dramatischer proporties. dubbelrol als de hedendaagse Lina voor zijn moord terechtstaat, aan de Had de voormalige Sissi-speelster in Baumstein, die getrouwd is met andere kant de oorlogsscènes. De he- Jacques Rouffi o het echte leven net haar zoontje Da- mensenrechtenactivist Michel Picco- dendaagse fragmenten van La Pas- La Passante du Sans-Souci. vid verloren, in La Passante du Sans- li. Die schiet een Paraguayaanse am- sante du Sans-Souci verstoren de im-

Ivanhoe! Gefeliciteerd! Het boek was beter De Koninklijke Bibliotheek heeft de Middel- Don DeLillo heeft de PEN/Saul Bellow Award Van Mama Tandoori wordt een theaterversie Nederlandse Lancelot online gezet. Het gedicht gewonnen. Jurylid Philip Roth: ‘Iedereen wil gemaakt. De productiemaatschappij van Ivo Niehe bundelt verhalen uit de Arthur-legende. Don een prijs geven. Nu waren wij aan de beurt.’ kocht de rechten van Ernest van der Kwasts boek. Mix 15

CHAMPIONS LEAGUE: OPIUM 30 ROCK FILM: KUNG FU HUSTLE OORLOG IN DE 20.15AJAX-AC MILAN, NED3 20.50NED2 21.40COMEDY CENTRAL 22.10RTL7 22.35 KEUKEN!, RTL4 Kunnen de voormalige godenzonen zich Naast songfestivalpulp houdt Cornald Maas Emmy-winnende Amerikaanse comedyse- Wervelende actiethriller combineert humor Keukenterrorist Gordon Ramsay geeft meten met de Europese top? ook van cultuur. Vandaar Opium. rie bedacht door comédienne Tina Fey. met Aziatische vechtsporten. arme chef-koks verbale oorwassing.

Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5

17:15 Een kuikentje wordt geboren 17:00 NOS Journaal 17:15 Te land, ter zee en in de lucht 17:05 As the world turns 17:35 The king of Queens 17:18 Abi 17:05 Kruispunt 17:45 AVRO AvaStars Live 18:00 RTL Nieuws 18:00 Everybody loves Raymond 17:25 Sesamstraat 17:35 Tijd voor MAX 18:00 Amika 18:15 Editie NL 18:30 The nanny 17:57 PVV 18:25 De verandering 18:23 Het Klokhuis 18:35 RTL Boulevard 19:00 TopChef 17:59 EénVandaag 18:55 Man bijt hond 18:45 NOS Jeugdjournaal 19:30 RTL Nieuws 20:00 Take me out 18:00 NOS Journaal 19:25 Vroege vogels 19:00 SpangaS 19:55 RTL Weer 20:30 Glee 18:15 EénVandaag 19:55 That’s the question 19:24 Nederland 3 20:00 Goede tijden, slechte tijden 21:30 Glee 18:40 NOS Sportjournaal 20:25 Uitgesproken 19:25 De Wereld Draait Door 20:30 Uitstel van executie 22:30 So you think you can dance 19:00 Lingo 20:50 Opium 20:15 NOS UEFA Champions League: 21:30 Herman den Blijker: Hermans 19:25 Afslag UMC Utrecht 21:20 In de familie AFC Ajax - AC Milan Kookeiland 20:00 NOS Journaal 22:00 Nieuwsuur 23:35 NOS Journaal op 3 22:35 Gordon Ramsay: 20:30 Blik op de weg 23:00 Close up: Denkend aan Holland 23:50 De Wereld Draait Door Oorlog in de keuken! 21:05 Opgelicht?! 23:35 RTL Nieuws 21:50 Opsporing verzocht 23:45 RTL Weer 22:30 De rijdende rechter 23:50 RTL Boulevard 23:05 Pauw & Witteman

RTL 7 RTL 8 SBS 6 NET 5 Veronica

18:00 The A-Team 17:05 Fabeltjeskrant 17:05 De grote verhuizing 17:05 Friends 17:05 Zack & Cody 18:55 De politie op je hielen! 17:10 Oprah Winfrey show 18:10 Huizenjacht 17:35 Will & Grace 17:30 Zeke & Luther 19:50 De Pfaﬀ ’s 18:05 Dr. Phil 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 18:30 Airline 18:00 Veronica’s funniest commercials 20:30 The accidental spy 19:00 Kinderziekenhuis 19:20 Shownieuws - Vroege editie 19:30 Bondi rescue ever! 22:10 Kung Fu Hustle 19:35 Style by jury 20:00 Trauma centrum 20:00 The little couple 18:10 3rd Rock from the sun 20:30 Out of the ashes 20:30 NCIS 20:30 Desperate housewives 18:40 According to Jim 22:45 As the world turns 21:30 NCIS 21:25 Ugly Betty 19:05 Still standing 23:35 TopChef 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:20 Law & Order: Special Victims Unit 19:30 Two and a half men 22:45 Piets weerbericht 23:15 Cold case 20:00 The big bang theory 22:50 Shownieuws - Late editie 20:30 Undercover boss 23:20 Tienermoeders 21:30 Waar is De Mol? 23:50 Ontsnapt aan de dood 22:35 Oplichters ontmaskerd 23:40 Veronica’s funniest commercials ever!

LEZERSCOLUMN

niet? Maak niet uit. Komp het toch de in m’n hypo te rollen. Kennen we Suiker Niet voor het een volgende keer. Ken jij even nakijken weer bellen. Doei mop, we zijn wanneer mijn nieuwe afspraak is. weg, even een bakkie doen bij de gaat de suiker met me op de loop. Zo- of het ander, Ben m’n kaart kwijt. Verloren, op de Hema, met een tompoes erbij.’ 1 Marjolein van Tol als toen. Zitten we gezellig met z’n maar jij ben geen camping, toen ik in m’n hypo viel. ... allen bij elkaar in het zonnetje, Geen hond die wist wat ie doen é wijﬃ e, we zijn terug van kaartje leggen, biertje erbij. De dokter, nou dan. moest. Maar m’n vrouw roept: bel- de camping. Wat zeg je, vrouw heb altijd de frituurpan mee. len! Ze was blij joh, dat jij toen op- nee meid, ben je gek, ik Even iets hartigs, daar knapt een buizen. Weet jij waarvoor ze aan één nam. Ze dacht nog, Jezus, is dat maz- hoefde‘H niet naar het ziekenhuis. mens van op. Wat zeg je, vet en alco- niet genoeg hebben? Ik hou er niet zel. En dat de dokter er was natuur- Maar nog bedankt dat je me toen zo hol, ja dag, het is maar eenmaal va- van, bloedprikken. Van mijn hoeft lijk. Niet voor het een of het ander, snel doorverbond met de dokter. kantie. En je heb me toch goed gehol- het niet. ’t Is dat het moet van de maar jij ben geen dokter, nou dan. Dat heb je hè, met suiker. Je ken er pen? Nou dan. Alles weer tiptop in dokter. Zonde, moesten ze nog eens Dus, na al die sores best nog een leu- niet van op aan. Zo gaat ie prima en orde, daar gaan ik tenminste vanuit. iets voor uitvinden. Weet jij of ik tus- ke dag gehad. Hé meid, we gaan d’r * Uw column in De Pers? Stuur uw zo leg je in een hypo. Ja, die warm- Heb net m’n bloed laten prikken, sendoor even binnen ken, ik heb een weer vandoor. Ben nog steeds nuch- pennenvrucht (maximaal 350 woor- te, daar ken ik soms niet tegen. Dan nuchter he, voor m’n cholesterol. Drie ﬂ es sangria voor de dokter. Luk het ter en ik heb geen zin om zo opnieuw den) naar [email protected].

OPLOSSINGEN Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl PUZZELS

Sudoku (vorige Cryptogram week dinsdag) 9 1 5 7 3 2 8 6 4 8 2 4 9 1 6 3 5 7 7 6 3 4 8 5 9 1 2 6 9 2 3 4 8 5 7 1 5 3 7 6 2 1 4 9 8 1 4 8 5 7 9 6 2 3 3 8 6 2 5 7 1 4 9 2 5 1 8 9 4 7 3 6 4 7 9 1 6 3 2 8 5 Zweeds raadsel 16 Mix

ZWEEDS RAADSEL: WIN! Deze week: 3x stame- gras- len steppe foto- grafische balspel alfabet Voor 3 winnaars een arrangement van twee geluid- rivier in term nachten in hotel Valkenburg of een van de Een uitgave van Mountain Media BV loos Frankrijk reuzen- andere 39 Fletcher hotels in Nederland naar roof- keuze. Bekijk alle hotels op www.fletcher.nl meeuw Anthony Fokkerweg 61 - 3 wervelen Het arrangement voor 2 personen bestaat uit: 2 x hotel- overnachting met keuze uit een 3- of 4-sterren Fletcher 1059 CP Amsterdam stad in Great Japan Britain hotel, 2 x uitgebreid ontbijtbuffet, 2 x 4-gangen diner in tel: 020 - 3460560 een 3-sterren hotel óf 1 x 4-gangen diner in een 4-sterren kort- rank en fax: 020 - 3460596 schrift 812 smal hotel. In bepaalde periodes kan het zijn dat hotels een extra toeslag vragen of dat sommige hotels niet boekbaar zijn. tuber- culose website: Bel: 0909-5010701 www.depers.nl 5 withand- gibbon of SMS naar: 3553 wagentje redactie: hok op snelle WIN! Vandaag: vissers- hap [email protected] boot Een halfjaarabonnement op Quizted. 020-3460550 vaat- werk ik (Lat.) Quizted is het gezelligste puzzelblad van Nederland met de meeste zuid- prijzen. Dit prijspuzzelblad heeft een grote variatie aan puzzels en

Iets weten? Weer in de fout! Ik & JP Take it easy. Take it slow. Keeper houdt van blunderen. Stuur jouw foto met Balkenende in en win. www.depers.nl/slowmotion www.depers.nl/keeper www.depers.nl/jp

Selectie geplande ov-verstoringen: 111 Hillegom/Lisse (bus) Tot en met 1 oktober: Connexxionijnen 50, 51, 57 en 61. Halten Steenfabriek, De Nachtegaal, Sportlaan en Vreewijk vervallen. Zwijndrecht (bus) Vandaag en morgen: Arrivalijnen 17 en 141. Halten Bou- quet, Beneluxlaan en Hoofdland vervallen. 111 111 Vandaag Morgen Gouda (bus) Bewolkt, maar overwegend droog. De ochtend verloopt deels mistig en Morgen: Het is verder rustig weer: er staat een bewolkt. Hier en daar breekt de zon Connexxionlijnen 1, 4 en 486. zwakke tot matige noordoostenwind even door. In de middag neemt van- Halten Johan de Wittlaan en Savel- en het wordt gemiddeld een graad of uit het westen de bewolking toe en berg vervallen. 15. Ook de avond en nacht verlopen volgt er regen. De temperatuur komt bewolkt en droog. Het koelt af naar overdag uit tussen 14 graden in het circa 9 graden, maar in het noorden noorden en 18 graden in het zuid- Meer op www.depers.nl/9292ov kan het tijdens opklaringen verder westen. Hierbij is de wind zwak tot Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) afkoelen naar 4 graden. matig uit oostelijke richting. of kijk op mobiel.9292ov.nl Sport 17

Voetbal De moeizame start van Ibrahimovic bij Ajax Champions League Ajax denkt dat ‘Zlatan zat met zichzelf in de knoop’ het in Arena Zlatan Ibrahimovic keert vanavond met AC Milan terug in de Arena. kansen heeft

Als vedette. Daar zag het in zijn debuutjaar bij Ajax niet naar uit. Ajax gaat vanavond in de thuiswedstrijd tegen AC Milan op jacht naar eerherstel voor de ﬂ ater bij Real Madrid. Arjan Nowee AMSTERDAM ... Redactie sport Het strookt totaal niet met zijn ima- AMSTERDAM go: Zlatan Ibrahimovic die ligt te pie- ... keren. Toch gebeurde het regelmatig De koploper van de eredivisie wil in zijn debuutjaar bij Ajax in het sei- koste wat kost voorkomen dat het net zoen 2001/2002. Dan staarde hij in zo kansloos onderuitgaat als twee zijn woning in Diemen naar het pla- weken geleden tegen Real Madrid (0- fond. Talloze vragen passeerden de 2). ‘Maar dat zal niet meevallen’, revue. De kern: waarom kwam zijn stelde trainer Martin Jol gisteren. ‘AC potentie er niet meteen uit in Amster- Milan en Real Madrid zijn van het- dam? zelfde niveau.’ Toenmalig trainer Ronald Koe- ‘Ibrahimovic is de beste spits van man denkt het te weten. ‘Hij was een de wereld’, stelde Jol. ‘Robinho is on- totaal ander systeem gewend. Opeens voorspelbaar en je weet wat er gebeurt moest hij als nummer 9 in de stijl van als Ronaldinho het op zijn heupen de Ajax-school spelen. Plus: hij was krijgt. Het zal moeilijk worden, maar jong, kwam uit een ander land en was we spelen ook voor eigen publiek in voor een behoorlijk bedrag gekocht.’ de Arena. Daar verliezen we niet vaak. Koeman stak veel energie in Ibrahi- We zullen moeten aanvallen als za- movic, al was het niet altijd even terdag tijdens de eerste helft tegen FC makkelijk. ‘Hij kon nukkig zijn, ei- Twente. Daarnaast zullen we heel genwijs. Hij had al vroeg persoonlijk- scherp moeten verdedigen. Uiteraard heid, wist wat hij wilde. Dat botste hebben we dan een kans.’ weleens.’ Zo stuurde de coach hem een keer van de training. Hij miste bij de spits ‘Je weet wat er de wil om er bovenop te komen. En er waren wel meer akkefi etjes dat eerste gaat gebeuren als jaar. Tel daar het gebrek aan goals bij Ronaldinho het op op en de bakken kritiek zijn snel verklaard. Leo Beenhakker, destijds zijn heupen krijgt.’ technisch directeur van Ajax, zegt Ajax-coach Martin Jol zelfs: ‘Er waren de eerste maanden maar twee mensen die niet aan Zla- Waarom kwam Zlatans potentie er in Amsterdam niet meteen uit? ANP Ajax bestrijdt AC Milan waarschijn- tan twijfelden: hijzelf en ik.’ lijk met dezelfde basisformatie als eruit zou komen.’ Terugdenkend aan den de geluiden dat Ajax bereid was zaterdag tegen FC Twente. Dat bete- Vaderﬁ guur dat seizoen komt de oud-teamgenoot ‘Er waren maar twee Ibrahimovic te verkopen steeds ster- kent dat Rasmus Lindgren opnieuw Beenhakker werd een vaderfiguur van Ibrahimovic tot de conclusie dat ker. Volgens de betrokkenen van toen de voorkeur krijgt boven Demy de voor de Zweed. Ibrahimovic kon al- hij zich té graag wilde bewijzen. ‘Hij mensen die niet aan is dat nooit aan de orde geweest. Koe- Zeeuw. De Zweed vormt samen met tijd op zijn kamertje terecht. ‘Elke had een overdreven geldingsdrang, Zlatan twijfelden: man: ‘Je investeert niet zoveel geld in Eyong Enoh een koppel op het mid- maandagmorgen zagen we elkaar acteerde wat geforceerd. Dan had-ie een speler om er na een jaar mee te denveld. even. Dan kwam hij naar boven met een goede trainingsweek achter de hijzelf en ik.’ stoppen. Ik kan me ook niet herin- Enoh en Lindgren geven Ajax vol- een wat ongelukkig gezicht. Hij kreeg rug, waarin hij uitblonk tijdens par- Leo Beenhakker, oud-td Ajax neren dat ik ooit heb gezegd: verkoop gens Jol in belangrijke wedstrijden zoveel over zich heen; raakte steeds tijen, en in het weekend wilde hij dan hem.’ Beenhakker vult aan: ‘Ik zat er veel stabiliteit. Dat is meegenomen verder geïsoleerd. Ik moest zorgen heel geforceerd laten zien hoe goed ker na. Waar veel buitenlandse Aja- toch zelf bij? Ik heb altijd pal achter omdat de aanvallers Luis Suarez en dat hij niet aan zichzelf ging twijfe- hij wel niet was. Want dat had hij tij- cieden naar teammanager David deze transfer gestaan.’ Mounir El Hamdaoui zelden meever- len. Dan zaten we elkaar een halfuur- dens de trainingen ook al laten zien. Endt trekken, daar negeerde de spits Terecht, naar later bleek. Of- dedigen. tje moed in te praten.’ Dat lukte dan net niet.’ hem lange tijd. Pas na ruim anderhalf schoon Ibrahimovic amper speelde Toch verloren beide middenvel- Want andersom was het zo dat Wat heet. Ballen sprongen van zijn jaar was er een klik. ‘Hij was wantrou- op het WK dat op zijn debuutjaar ders zaterdag tot twee keer toe Theo Beenhakker ook werd veroordeeld voeten, de simpelste kansen liet hij wend ten opzichte van de wereld’, volgde, deed het zijn carrière goed. Janssen uit het oog, die prompt voor het niet renderen van zijn aan- onbenut. Het gevolg: fl uitconcert na aldus Endt. ‘Hij kon ook weleens heel De professionaliteit van Henrik Lars- scoorde. Enoh was tijdens de voor- koop van circa negen miljoen euro. fl uitconcert. Van Halst: ‘Ik heb daar bot en ongevoelig overkomen, maar son opende hem de ogen. ronde van de Champions League te- ‘Op een gegeven moment werd ik vaak met hem over gesproken, lag dat was voor een groot deel een mas- Terug in Amsterdam deed Ibrahi- gen PAOK Saloniki ook al schuldig nogal scheef aangekeken. Ik heb wel ook bij hem op de kamer. Hij zat wel ker. Ook voor hem geldt: ruwe bol- movic de kritiek verstommen. In aan een tegentreffer. ‘We hebben een wat mensen binnen de club moeten met al die kritiek, hoor. Zlatan zat ster, blanke pit. Als het erop aankwam 2004 verkocht Ajax hem voor bijna jonge ploeg en praten veel over die overtuigen. Maar ik heb altijd gezegd met zichzelf in de knoop.’ was hij een gevoelige jongen die niet het dubbele van zijn aankoopprijs dingen’, aldus Jol. ‘We moeten leren dat het goed zou komen.’ En daar bleef hij lang in zitten om- alleen maar door de porseleinkast aan Juventus. Naar het plafond van zulke situaties. Ploegen als AC Jan van Halst dacht er net zo over. dat Ibrahimovic het vertikte om steun ragde.’ staren deed hij toen allang niet Milan hebben niet veel kansen no- ‘Het was een kwestie van tijd voor het te zoeken bij anderen – op Beenhak- Tegen het einde van het seizoen wer- meer.1 dig.’ 1

Champions League FC Twente ‘ZLATAN ZIE IK VAAK OP DE TV’ TIENDALLI r De spelers van Ajax geloven dat ze Ibrahimovic, volgens zijn trainer Mar- vanavond de thuiswedstrijd in de tin Jol de beste spits van de wereld. BLIJFT THUIS Champions League tegen AC Milan tot ‘Hij kan zo’n beetje alles’, zei de Belg FC Twente reist zonder Dwight Tien- een goed einde kunnen brengen. Dat over de Zweed. ‘Ik zie dat bijna weke- dalli naar Londen, waar het morgen verklaarde Jan Vertonghen (foto) gis- lijks op televisie. Ik hoor hetzelfde in de Champions League tegen Tot- termiddag na de laatste training. Ver- van mensen die hem bij Ajax hebben tenham Hotspur speelt. De linksach- tonghen debuteert in de Champions meegemaakt. Hoe ik me op zo’n te- ter, die zaterdag ook al het duel met League. genstander voorbereid? Ik zal negen- Ajax miste, heeft nog te veel last van Hij was twee weken geleden ge- tig minuten lang geconcentreerd een blessure aan het bovenbeen. Ook schorst voor de uitwedstrijd bij Real moeten spelen. We spelen tegen de Bart Buysse (enkel) is niet inzetbaar. Madrid (2-0). ‘Daar ging het helaas top van de wereld. Dat is voor ons niet Trainer Michel Preud’homme heeft niet goed’, stelde hij. ‘Maar we weten alleen een enorme uitdaging. Het ver- twintig spelers geselecteerd voor de ook dat we beter kunnen.’ Vertong- trouwen in een goede aﬂ oop is groot tweede ontmoeting van de club in de ANP hen moet het opnemen tegen Zlatan in het team.’ Champions League.

Geen getwitter Klok vooruit De captains van Amerika en Europa hebben met hun teams De sportbazen in Groot-Brittannië willen dat de klok voor de Ryder Cup, de belangrijke golfwedstrijd tussen daar een uur vooruitgaat. Met zestig minuten meer de twee, afgesproken dat er niet getwitterd wordt. daglicht zouden de sportprestaties toenemen. 18 Sport

De zin van sport Veilig op de achterbank Vertrouwen Van Gaal hoeft niet Als fan kun je even kind zijn te vrezen bij Bayern Zijn elftal swingt niet meer en staat al een straatlengte achter op de koploper in de Bundesliga. Toch Sommige mensen begrijpen niet dat we zo graag naar sport kijken. Toch heeft Louis van Gaal gisteren een zijn er genoeg redenen voor. ‘Je kunt even aan je zorgen ontsnappen.’ nieuwe verbintenis getekend.

Redactie sport KUPER OP DINSDAG ...AMSTERDAM SIMON KUPER Van Gaal verlengde gisteren zijn ver- blijf als trainer bij Bayern München. Direct na aankomst van de ploeg in PARIJS Basel, waar Bayern vanavond voor de ... Champions League speelt, tekende ‘Waarom zijn de mensen toch zo dol de Nederlander een contract dat hem op sport’, riep kort geleden een vrou- tot de zomer van 2012 aan de club uit welijke kennis van me geïrriteerd uit. Beieren bindt. ‘Ik ben blij dat ik nog Het is een vraag die ik mezelf ook vele een jaar langer bij Bayern kan en mag malen gesteld heb. Nu kan ik – in de werken’, aldus de trainer. ‘Het is leuk laatste sportcolumn die ik schrijf om prijzen te pakken. Bij een top- voor deze krant – het antwoord ge- team als Bayern krijg ik daar volop de ven. mogelijkheden voor.’ Het is niet zo vreemd dat mensen Het bijtekenen van Van Gaal komt graag aan sport doen. Het is leuk. Er niet als een verrassing. Ondanks de komt endorfi ne bij vrij zodat je er slechtste competitiestart in liefst 33 blij van wordt. Het houdt je slank. jaar, toonde de leiding van de Duitse Het kan zelfs van levensbelang zijn. club eerder al het volste vertrouwen Maar waarom zou je kijken naar an- in de Nederlander te hebben. ‘We ver- dere mensen die aan sport doen – anderen niet van mening na een en nog erger, waarom zou je na af- slechte wedstrijd of een nederlaag’, loop heftige discussies houden over benadrukte voorzitter Karl-Heinz hoe ze speelden? Waarom is de Su- Rummenigge gisteren al in de Duitse per Bowl het meest bekeken Ameri- krant Bild. kaanse tv-programma? Waarom Rummenigge, maar ook sportdi- was de WK-fi nale het meest beke- recteur Christian Nerlinger, haalde ken programma ooit? zaterdag na de pijnlijke thuisneder- laag tegen Mainz (1-2) hard uit naar Genialiteit De Boston Red Sox hebben de World Series gewonnen en vieren dat in de stad. EPA de eigen ploeg. ‘We hebben de spelers Je zou heel wat redenen kunnen aan- specifi ek gevraagd om meer inzet’, voeren. Arthur Hopcraft schreef in liggen onder een boom te praten. het niet goed doen op het WK, toen hij in de problemen kwam en ik lichtte de preses van Bayern toe. ‘Met zijn klassieker The Football Man Hij vertelt haar wat veiligheid is: je springt er niemand van een fl at. Ze weet nog goed dat er een serieuze Ca- name onze internationals moeten nu (1968) dat de genialiteit in de sport bent een kind, je bent met je ouders gaan gewoon naar hun werk. nadese krant was die pagina’s spen- opstaan. Met onze trainer heeft het de enige soort is die door de gewone ergens heen geweest en nu is het laat Sport kijken brengt je nog op een deerde aan het ontrafelen van dit niets te maken. Hij verricht hier su- man kan worden begrepen. Je moet en ze rijden met je naar huis. ‘Zij andere manier in contact met de mysterie: hoe kon het nu toch dat een perwerk.’ 1 een aardige tijd naar school zijn ge- doen al het denkwerk’, vertelt hij achtjarige in je. Als je volwassen knappe jonge miljardair buitenech- weest om het werk van James Joyce te haar. ‘Jij kunt lekker slapen op de wordt, verandert bijna alles om je telijke verhoudingen had gehad? kunnen waarderen, maar bijna ieder- achterbank en je hoeft nergens aan heen. Mensen worden ouder, ver- Sportfans krijgen maar zelden de een kan genieten van Lionel Messi. te denken.’ kans om een kijkje achter de scher- Fan zijn van een team zorgt ook voor ‘Dat is echt fijn!’, roept Patty. men te nemen en de echte mensen een band met andere mensen. Als de Maar, waarschuwt Charlie haar, er ‘Het is simpeler te zien. Ik heb jaren grote sporters Red Sox de World Series winnen en zit ook een nadeel aan. ‘Plotseling geïnterviewd en ben tot de volgen- half Boston uit zijn dak gaat, delen ben je groot en dan zal het nooit om Lionel Messi de conclusie gekomen: ze zijn net mensen hun gevoelens met hun bu- meer zo simpel zijn. Het is voorbij te waarderen dan als wij, alleen beter in sport. Ze zijn ren en willekeurige voorbijgangers. – en jij kunt niet meer op de achter- goed in hun werk, maar zien het als Zoiets is een uitzonderlijk ge- bank slapen.’ ‘Hou mijn hand vast, James Joyce.’ hun baan, niet als een sprookje. noegen. Maar als je zegt dat mensen Chuck!’, zegt Patty. Arthur Hopcraft, ‘The Football Man’ Daarom gebruiken ze het woord de sport volgen omdat anderen dat Voor veel volwassenen is suppor- ‘prof’ om zichzelf te beschrijven. ook doen, ga je in een kringetje ter van een sportclub zijn de enige huizen, scheiden en gaan dood. Ze geven ons de mogelijkheid rond. Waarom, vroeg deze vrouw, manier om aan hun zorgen te ont- Maar de clubs blijven bijna hetzelf- om even onze zorgen te ontvluch- volgen we de sport überhaupt? snappen. Als je naar sport kijkt, kun de. De Red Sox en Liverpool waren ten. Ik hoop dat dat voldoende re- Wat ik in de afgelopen jaren heb je je weer acht jaar voelen. Je zit weer er al toen we kinderen waren en zul- den is om acht jaar te hebben ge- opgestoken – veel is het niet – is dat op de achterbank. Je hebt geen con- len er nog zijn als we oud zijn. schreven over iets dat verder geen je als sportfan weer terug kunt gaan trole over de wedstrijd. En diep van Het is geen wonder dat fans ook enkele betekenis heeft. 1 naar je kindertijd. Zoals dat bij de binnen weet je ook dat het niet echt vaak denken als achtjarigen. Veel meeste ideeën het geval is, laat ook uitmaakt. De emoties zijn niet hele- mensen praten over sporters alsof * Dit was de laatste column van dit idee zich het best uitleggen aan maal echt. Je vloekt wel tegen de tv ze tweedimensionaal zijn: ‘held’, Simon Kuper in De Pers. Zijn plaats de hand van een Peanuts-cartoon. als je team verliest, maar dan gaat ‘Judas’, ‘bedrieger’. Tiger Woods was wordt vanaf volgende week ingenomen Charlie Brown en Peppermint Patty het leven weer door. Als de Engelsen een halve god. Maar ik was in Toronto door Thijs Zonneveld. Van Gaal ‘verricht superwerk’. EPA

Togo Wereldruiterspelen Blessure Champions League VAST VOOR EXQUIS NADINE VOLDOET MAN UNITED BLOM NAAR Hans Peter Minderhoud heeft giste- ve zijn we naar de kliniek gegaan. SPOOKDUEL ren bij de Wereldruiterspelen in Daar zag ik mijn hele WK in duigen MIST ROONEY PORTUGAL De voormalig minister van sport van Lexington als eerste Nederlander in vallen. Ik dacht: Het zal toch niet ge- Manchester United mist morgen in de Arbiter Kevin Blom is door de Euro- Togo, Antoine Folly, blijft in hechte- de landenwedstrijd van de dressuur beuren dat de rest straks op het ere- wedstrijd voor de Champions League pese voetbalunie UEFA aangesteld nis als gevolg van de ‘spookinter- met Exquis Nadine een percentage podium staat en ik op mijn hotelka- in en tegen Valencia aanvaller Wayne om het duel in de Champions League land’ tussen Bahrein en het zoge- van 72,225 gehaald. Hij zei na zijn rit mer zit te kniezen? Gelukkig viel het Rooney. De spits ontbreekt vanwege tussen Sporting Braga en Sjachtar naamde nationale team van Togo. vooral opgelucht te zijn. Zijn score mee. Het paard deed het gewoon een enkelblessure. Donetsk in goede banen te leiden. Een groep voetballers deed zich be- kon zonder meer aanvaardbaar wor- weer heel goed. Dat is mentaliteit.’ De Eerder werd bekend dat United het De wedstrijd wordt vanavond in gin september voor als de nationale den genoemd. dressuur is de derde discipline die be- zeker een paar weken zonder Ryan Portugal gespeeld. Arie Brink en Rob ploeg van Togo. De bond wist echter Minderhoud had zich vooraf zor- gint bij de Wereldruiterspelen. Eerder Giggs moet doen. Net als Rooney viel van de Ven assisteren Blom. Reinold van niets. Folly werd in de nacht van gen gemaakt. ‘Op zaterdag kwam Na- al werd gereden in de reining en de geroutineerde aanvaller zondag Wiedemeijer treedt op als vierde of- donderdag op vrijdag van zijn bed dine te vallen. Ze gleed uit op het as- endurance, vooralsnog zonder Neder- uit in het competitieduel met Bolton ﬁ cial. Richard Liesveld en Tom van gelicht wegens veronderstelde be- falt en lag bijna in een spagaat op de landse successen. De dressuurequipe (2-2). Giggs liep een blessure aan de Sichem reizen mee als vijfde en zes- trokkenheid bij het incident. grond. Samen met veterinair Jan Gre- geldt in Kentucky als favoriet. hamstring op. de oﬃ cial.

Hulp van boven Origineel Genoegdoening West Ham-doelman Robert Green heeft een De Franse vierdeklasser Levallois SC opent De FIFA heeft oud-doelman van Togo Kodjovi gesprek aangevraagd met de pastoor van de club. morgen de deuren van zijn nieuwe stadion. Obilale 18.500 euro gegeven. Hij werd tijdens een Hij wil oplossingen voor zijn matige spel. De naam is al bekend: het Didier Drogba-Stadion. terreuraanslag bij de Afrika Cup neergeschoten. Sport 19

Voetbal Kevin Moeliker over Het Ongeluk ‘Het contact met Theo heb ik verbroken’

Voor het eerst praat Kevin Moeliker vriendin. Details over wat er precies is over het auto-ongeluk, waarbij Theo gebeurd op die novemberavond, Janssen bestuurder was. ‘Soms hoeft hij niet te weten. ‘Anders durf ik moet ik mijn best doen om niet te nooit meer in een auto te stappen.’ janken onder de lat.’ Heb je vaak gedacht: ik had nooit moeten instappen bij Theo? Iwan Tol ‘Nee, ik heb geen moment getwijfeld. ELST Daar was ook geen reden toe. Ik heb ... Theo die avond één biertje zien drin- Door de beslagen ramen van zijn ken.’ huiskamer in het Gelderse Elst kijkt Moeliker zat rechts achter in de Kevin Moeliker naar buiten. Met een auto. Van de vier inzittenden is hij er fl auw glimlachje zegt hij: ‘Lekker, die het slechtste aan toe. Als hij na twee regen. Glijdt die bal nog sneller. En ik weken ontwaakt uit zijn coma, her- ben al zo traag.’ Tien maanden na het kent hij zijn eigen dochtertje niet auto-ongeluk, waarbij hij een hersen- meer. Hij spreekt louter wartaal. Zijn kneuzing opliep, staat Kevin Moeli- vriendin Nathalie: ‘Kevin dacht dat ker weer onder de lat. Zijn rentree, hij in Duitsland was. Het was een vanavond bij Jong FC Lienden, zou moeilijke tijd. Geen van de neurolo- iets moeten zijn waarnaar hij uitkijkt, gen kon vertellen of het ooit nog goed maar Moeliker schudt zijn hoofd. zou komen.’ ‘Misschien is het meteen ook mijn Kevin Moeliker, laatste wedstrijd.’ hier op een foto Hij legt uit: ‘Mensen denken: o, ‘Ik word elke dag uit juli, maakt een rentree, hij zit binnenkort weer vanavond zijn op zijn oude niveau. Maar ik lijk nog met het ongeluk rentree bij Jong weinig op de oude Kevin. Ik wil me- geconfronteerd. FC Lienden. zelf later niet verwijten dat ik er niet ‘Misschien is het alles aan heb gedaan om mijn oude Dat is zwaar.’ mijn laatste niveau weer te halen, daarom ben ik Kevin Moeliker wedstrijd.’ deze zomer weer begonnen met trai- ORANGE PICTURES nen. Maar soms moet ik mijn best In december wordt Moeliker overge- doen om niet te janken onder de lat, bracht van het ziekenhuis van het Die kosten zijn allemaal door FC op de snelweg? blijkt dat ik een stuk trager ben ge- zo schrikbarend is mijn niveau nu.’ Medisch Spectrum Twente naar Rijn- Twente betaald. Met technisch mana- ‘Ik dacht: dat is typisch Theo. Ik er- worden. Dat zijn momenten dat ik Terug naar 21 november 2009. state in Arnhem. Stukje bij beetje ger Cees Lok heb ik nog regelmatig voer het niet als kwetsend, zo zal-ie met mijn neus op de feiten word ge- Moeliker, oud-doelman van onder wordt hem duidelijk wat er is ge- contact.’ het ook niet hebben bedoeld. Maar drukt.’ meer Helmond Sport, Telstar en Go beurd. In revalidatiecentrum Groot slim is het niet dat uitgerekend hij Hij heeft een hbo-opleiding Ma- Ahead Eagles stapt ’s middags op de Klimmendaal in Arnhem vordert zijn En hoe was het contact met Theo? daar met bier over straat ging lopen.’ kelaardij afgerond, maar zal mis- trein om naar Enschede te gaan. herstel langzaam. Dagelijks volgt hij Wat zeg je tegen elkaar na zo’n on- schien nooit meer op dat niveau kun- Avondje voetbal kijken, naar FC daar fysiotherapie, ergotherapie en geluk? Hoe is het contact nu met Theo? nen werken. Vandaar dat hij nu een Twente, waar de broer van zijn vriend logopedie. Na vier weken – het is dan ‘Dat viel wel mee allemaal. Het ging ‘Dat is er niet meer. En dat had niets te schadeclaim bij Janssen heeft neerge- Johan Janssen speelt. Over de terug- eind januari 2010 – mag hij naar huis. vooral over koetjes en kalfjes.’ maken met het feit dat de zaak nu on- legd. Ook op voetbalgebied loopt reis hoeven ze zich geen zorgen te ‘Wat was ik daar blij mee. Ik dacht dat der advocaten is. Begin mei is er iets Moeliker achter. Eigenlijk frustreert maken. Theo rijdt. Ze dineren die ik in One Flew Over the Cuckoo’s Nest Neem je hem iets kwalijk? voorgevallen. Sindsdien heb ik het dat hem nog het meeste. ‘Ik moet lan- avond, zien de wedstrijd in de Grolsch was beland daar. Om me heen zag ik Moeliker laat een lange stilte vallen. contact met hem verbroken. Daar wil ger nadenken als een bal op me af Veste en lopen na het duel terug naar allemaal mensen die er veel erger aan ‘Aan de ene kant niet. Hij heeft dit ik het bij laten.’ komt. Dat doet pijn, want mijn refe- het parkeerterrein. Vanaf dat moment toe waren dan ik. Verschrikkelijk.’ ook niet gewild, daar ben ik van over- rentie is wat ik ooit heb gekund.’ is de fi lm zwart bij Kevin Moeliker. tuigd. Aan de andere kant: ik word Wie nu, tien maanden na het onge- ‘Elke dag word ik met het ongeluk Hij ligt twee weken in coma. Heb je nog contact gehad met FC elke dag met het ongeluk geconfron- luk, naar Kevin Moeliker kijkt, ziet geconfronteerd. Ik had altijd een Alles wat hij nu weet – over de kop Twente tijdens je revalidatie? teerd. Dat is zwaar.’ een op het oog gezonde jongeman grote bek. Maar als ik nu mijn doch- geslagen, tegen een boom beland, uit ‘De club was begaan met mijn lot. van dertig jaar. Maar schijn bedriegt, tertje zie eten, kan ik wel janken van de auto gezaagd, het te hoge alcohol- Omdat ik een halfjaar geen auto Wat dacht je toen je hem na het waarschuwt hij. ‘Door de hersen- geluk. Hoe vervelend mijn situatie promillage van bestuurder Theo Jans- mocht rijden, moest ik bijna dage- kampioenschap van FC Twente kneuzing nemen mijn hersenen niet ook is, ik moet de positieve dingen sen – weet hij van zijn ouders en zijn lijks naar Klimmendaal met de taxi. met een kratje bier zag struikelen meteen de juiste route. Uit testen eruit halen.’ 1

Champions League Coach ontslagen WK in Australië NOG TICKETS WISSEL BIJ POLITIE BOOS OP WIELRENNERS De politie in het Australische Geelong worden daarbij de verkeersregels VOOR AJAX SEVILLA wil dat de wielrenners die ter plekke structureel overtreden: stoplichten Ajax heeft op het laatste moment Sevilla heeft trainer Antonio Alvarez druk aan het trainen zijn voor de we- worden genegeerd en renners rij- nog 350 kaarten in het bezit gekre- (foto) ontslagen wegens de tegenval- reldtitelstrijd, zich aan de verkeersre- den met meer dan twee naast el- gen voor de thuiswedstrijd van van- lende prestaties. Gregorio Manzano gels houden. ‘Ze gaan op de bon als ze kaar. ‘Alle verloven zijn ingetrokken avond in de Champions League te- (54) is aangesteld als zijn opvolger. De de regels overtreden, al is het de we- voor dit evenement, we houden algen AC Milan. Het duel was net als ex-trainer van Real Mallorca begon reldkampioen zelf’, sprak senior-ser- les scherp in de gaten’, aldus Coles, de overige groepswedstrijden in de gisteravond al. Alvarez stond onder geant Shane Coles gisteren streng. wiens landgenoot Cadel Evans de Arena tegen Auxerre en Real Madrid druk nadat hij er niet in was geslaagd De meeste deelnemers aan de regerend wereldkampioen bij de al weken uitverkocht. De club ver- om zijn ploeg naar de groepsfase van strijd om de regenboogtruien, die profs is. nam gisteren dat onder meer de de Champions League te leiden. Na de morgen begint, zijn inmiddels gearri- Voor dit WK is Evans slechts een UEFA niet alle tickets heeft afgeno- nederlaag (2-0) zondag bij het gepro- veerd en maken hun rondjes op het outsider, de topfavoriet in Geelong men. De kaartjes zijn via de website moveerde Hercules besloot het be- parkoers dat nog steeds niet afgeslo- is de Belgische coureur Philippe Gil- van Ajax te bestellen. stuur in te grijpen. REUTERS ten is. Volgens de lokale agenten bert.

Eerste liedje De bar wel meteen sluiten Onder de zoden Sir Edward Elgar (van Last Night of the Proms) blijkt Amateurclub Garforth Town, waar de oude Derby County doet nu ook in begrafenissen. honderd jaar geleden het eerste voetballiedje ooit te Socrates ooit zijn rentree maakte, heeft met Paul Bij het duurste pakket gaat de begrafenisstoet hebben gemaakt: Banged The Leather for Goal. Gascoigne een nieuwe trainer gevonden. ook voor het stadion langs. ! # !

DePrijsCheckersvanDirk,BasenDigrosblijven graaganoniem.Wantanderesupermarktenzijnniet blij met hun komst. Onze Prijs Checkers checken elke dag de prijzen bij andere supermarkten. Zodat we altijdmetallesdegoedkoopstezijnénblijven. Endatbespaartuhonderdeneuro'sperjaar.

# ! !

DatonzePrijsCheckershunwerkgoeddoenwordt ook nu bewezen door onafhankelijk onderzoek van de Consumentenbond. De resultaten van dit onderzoek worden gepubliceerd in de Consumentengids van komende maand (oktober 2010).