DOCSLIB.ORG

Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej Podkarpacia, T. II: M-Ż", Red

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej Podkarpacia, T. II: M-Ż Marcin Nabożny "Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej Podkarpacia, t. II: M-Ż", red. Krzysztof Zieliński, Rzeszów 2011 : [recenzja] Rocznik Kolbuszowski 12, 399-421 2012 Recenzja: Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej... 399 KS. MARCIN NABOŻNY – Lublin [Recenzja]: Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej Podkarpacia, t. II: M-ż, red. Krzysztof Zieliński, Rzeszów 2011, Wydawnictwo „Pro Carpathia”, ss. 216, ISBN 978-83-61577-15-7 Kilka miesięcy po ukazaniu się pierwszego tomu Leksykonu Drewnianej Architektury Sakralnej Podkarpacia do rąk czytelników trafił kolejny i ostatni zarazem 2. tom. Redaktorem wydawnictwa jest Krzysztof Zieliński, który prezentowaną publikację przygotował we współpracy i po konsultacjach m.in. z Barbarą Adamską, Damia- nem Nowakiem, ks. dr. Romanem Dubecem, Bogdanem Januszem, Piotrem Klają, Dominikiem Komadą, Janem Krupą, Stanisławem Krycińskim, Pawłem Kusalem, Henrykiem Madejowskim, Januszem Mazurem, Martą Nikiel, Barbarą Stopyrą, Romanem Szubrychtem, Krzysztofem Szuwarowskim, Marcinem Szukałą, Eugeniuszem Zawałeniem, Andrzejem Żygadło. Oba tomy zostały wydane dzięki wsparciu udzielonemu przez Islandię, Lichtenstein oraz Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Eu- ropejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego1. Drugi tom Leksykonu zawiera opis 124 obiektów drewnianej architektury sakralnej znajdujących się na terenie Podkarpacia. Podobnie jak w pierwszym tomie konsekwentnie opisywany jest każdy z obiektów. Znajdziemy więc informacje o ich historii oraz architekturze i wyposażeniu. Przy każdym obiekcie podana została lokalizacja wraz z zaznaczeniem na mapie województwa. Uwagę czy- 1 M. Nabożny, [Recenzja] Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej Podkarpacia, t. I, red. Krzysztof Zieliński, format A4, ss. 187, Wydawnic- two”Pro Carpathia”, Rzeszów 2011, „Rocznik Kolbuszowski” 11 (2011), s. 251-257. 400 ks. Marcin Nabożny telnika zwracają także ilustrujące omawiane świątynie bardzo liczne i stosownie dopasowane fotografie archiwalne i współczesne. Każdy opis posiada streszczenie w języku angielskim i norweskim. Ponadto przy niektórych obiektach została podana informacja o stronie inter- netowej, gdzie można znaleźć więcej interesujących nas informacji o danym kościele lub cerkwi. Wybrane świątynie opatrzone zostały także ciekawostkami z ich historii lub czasów współczesnych. W tym tomie Leksykonu, podobnie jak w pierwszym, wydawca zamieścił dwie mapy na wewnętrznych stronach okładek. Pierwsza z nich ilustruje rozmieszczenie obiektów drewnianej architektury sakralnej Podkarpacia opisanych w drugim tomie Leksykonu. Dru- ga natomiast prezentuje rozmieszczenia niezachowanych obiektów drewnianej architektury sakralnej na Podkarpaciu, z rozróżnieniem na kaplice i kościoły rzymskokatolickie, kaplice i cerkwie greckoka- tolickie, cerkwie prawosławne, zbory ewangelickie i synagogi. Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż drugi tom Leksykonu prezentuje następujące obiekty: 1. Machowa, kościół Trójcy Przenajświętszej 2. Mała, kościół św. Michała Archanioła 3. Manasterz, cerkiew Przemienienia Pańskiego 4. Medyka, kościół śś. Piotra i Pawła 5. Michałówka, kościół św. Michała Archanioła 6. Michniowiec, cerkiew Narodzenia Bogurodzicy 7. Miękisz Nowy, kościół Matki Boskiej Śnieżnej 8. Miękisz Stary, cerkiew Opieki Bogurodzicy 9. Miłków, kościół Matki Boskiej Częstochowskiej 10. Młodowice, cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego i Niepokala- nego Poczęcia Bogarodzicy 11. Młyny, cerkiew Opieki Matki Bożej 12. Moczary, cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja 13. Mołodycz, cerkiew Zaśnięcia NMP 14. Morochów, cerkiew Męki Pańskiej 15. Moszczanica, cerkiew św. Michała Archanioła 16. Nienowice, cerkiew Ofiarowania NMP 17. Niewistka, kościół Matki Bożej Anielskiej 18. Nowe Brusno, cerkiew św. Paraskewy 19. Nowosielce Kozickie, kościół św. Jerzego i Tekli 20. Nowosielce, kościół św. Marii Magdaleny 21. Nowosielec, kościół NMP Królowej Polski 22. Obarzym, cerkiew Przemienienia Pańskiego 23. Olchowiec, cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja 24. Olszowiec, kaplica Matki Boskiej Śnieżnej 25. Opaka, cerkiew Narodzenia NMP 26. Oparówka, dzwonnica Recenzja: Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej... 401 27. Orelec, cerkiew Zaśnięcia św. Anny 28. Osiek Jasielski, kościół Przemienienia Pańskiego 29. Ostrów, kościół NMP Królowej Polski 30. Paszowa, cerkiew Opieki Matki Bożej 31. Piątkowa, cerkiew św. Dymitra 32. Pielgrzymka, cerkiew św. Michała Archanioła 33. Polana, cerkiew św. Mikołaja 34. Poręby Dymarskie, kościół śś. Stanisława i Wojciecha 35. Prałkowce, dzwonnica 36. Prusie, cerkiew Narodzenia NMP 37. Przemyśl (d. Kruhel Wielki), cerkiew Wniebowstąpienia Pań- skiego 38. Rabe, cerkiew św. Mikołaja 39. Radomyśl nad Sanem, kościół św. Jana Chrzciciela 40. Radoszyce, cerkiew św. Dymitra 41. Radruż, cerkiew św. Paraskewy 42. Radruż, cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy 43. Rakowa, cerkiew Narodzenia Matki Bożej 44. Reczpol, cerkiew Opieki NMP 45. Rogi, kościół św. Bartłomieja 46. Ropczyce-Witkowice, kościół św. Michała Archanioła 47. Ropienka, kościół NMP 48. Rozpucie, kościół Krzyża Świętego i NMP Królowej Polski 49. Roztoka, cerkiew Opieki Bogurodzicy 50. Roztoki Dolne, cerkiew św. Michała Archanioła 51. Równia, cerkiew Opieki Matki Bożej 52. Rudawka, cerkiew św. Sawy 53. Rudenka, cerkiew Opieki Matki Bożej 54. Rudka, cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy 55. Rzepedź, cerkiew św. Mikołaja 56. Sanoczek, cerkiew Narodzenia Bogurodzicy Sanok, Muzeum Budownictwa Ludowego 57. Bączal Dolny, kościół św. Mikołaja Cudotwórcy 58. Grąziowa, cerkiew Narodzenia Bogurodzicy 59. Ropki, cerkiew Narodzenia Bogurodzicy 60. Rosolin, cerkiew św. Onufrego 61. Sanok-Olchowce, cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego 62. Sarnów, zbór protestancki 63. Siedliska, cerkiew św. Michała Archanioła 64. Siemuszowa, cerkiew Przemienienia Pańskiego 65. Sieniawa, cerkiew Narodzenia Bogurodzicy 66. Siennów, kościół Wszystkich Świętych 67. Sławęcin, kościół św. Katarzyny 68. Smolnik nad Sanem, cerkiew św. Michała Archanioła 402 ks. Marcin Nabożny 69. Sonina, kościół św. Jana Chrzciciela 70. Stalowa Wola, kościół św. Floriana 71. Stany, kościół św. Jana Gwalberta i św. Tekli 72. Stare Oleszyce, cerkiew Opieki Bogurodzicy 73. Stefkowa, cerkiew św. Paraskewy 74. Straszydle, kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy 75. Stubienko, cerkiew Narodzenia Bogarodzicy 76. Stubno, dzwonnica 77. Szczawne, cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy 78. Szczutków, cerkiew św. Dymitra Męczennika 79. Szebnie, kościół św. Marcina 80. Szyperki, kaplica NMP 81. Średnia Wieś, kościół Wniebowzięcia NMP 82. Świątkowa Mała, cerkiew św. Michała Archanioła 83. Świątkowa Wielka, cerkiew św. Michała Archanioła 84. Święcany, kościół św. Anny 85. Targowiska, kościół św. Małgorzaty 86. Temeszów, kaplica Matki Bożej Ostrobramskiej 87. Trzcinica, kościół św. Doroty 88. Trzęsówka, kościół św. Anny 89. Turzańsk, cerkiew św. Michała Archanioła 90. Tyniowice, cerkiew św. Dymitra 91. Tyrawa Solna, cerkiew św. Jana Chrzciciela 92. Ulanów, kościół św. Jana Chrzciciela i św. Barbary 93. Ulanów, kościół Świętej Trójcy 94. Ulucz, cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego 95. Ułazów, cerkiew św. Dymitra Męczennika 96. Ustianowa Górna, cerkiew św. Paraskewy 97. Walawa, dzwonnica 98. Wańkowa, cerkiew Narodzenia Bogurodzicy 99. Wapowce, dzwonnica 100. Wara, cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego 101. Wielkie Oczy, cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy 102. Wietrzno, kościół św. Michała Archanioła 103. Wisłok Wielki, cerkiew św. Onufrego Pustelnika 104. Witryłów, cerkiew św. Michała Archanioła 105. Wojtkowa, cerkiew Narodzenia Bogarodzicy 106. Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy 107. Wólka Niedźwiedzka, kościół Matki Bożej Królowej Polski 108. Wólka Żmijowska, cerkiew Narodzenia Matki Bożej 109. Wrocanka, kościół Wszystkich Świętych 110. Wróblik Szlachecki, cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej 111. Zadąbrowie, cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy 112. Zagórz-Dolina, kościół Narodzenia NMP i bł. E. de Mazenod Recenzja: Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej... 403 113. Zahutyń, kościół Matki Bożej Królowej Polski 114. Zaklików, kościół św. Anny 115. Zalesie, kaplica śś. Tomasza i Zofii 116. Załęże, kościół św. Jana Chrzciciela 117. Zarzecze, kościół Matki Bożej Śnieżnej i św. Judy Tadeusza 118. Zawadka Rymanowska, cerkiew Opieki Bogurodzicy 119. Zgórsko, kościół św. Mikołaja Biskupa i Imienia Maryi 120. Zmiennica, kościół św. Katarzyny z Jasionowa 121. Zwiernik, kościół św. Marcina Biskupa 122. Zwolaki, kaplica Niepokalanego Poczęcia NMP 123. Żłóbek, cerkiew Narodzenia Bogarodzicy 124. Żmijowiska, cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej Drugi tom Leksykonu zawiera bardzo cenny suplement ewidencjonujący niezachowane drewniane obiekty sakralne z tere- nu województwa podkarpackiego, które zebrał Krzysztof Zieliński. Wykaz 533 niezachowanych obiektów (kościołów, cerkwi, zborów, synagog i dzwonnic) napawa trwogą skalą zniszczeń, często zawinio- nych przez niedbalstwo człowieka lub na skutek losowych wydarzeń. We wstępie do suplementu Autor bardzo szczegółowo analizuje stan drewnianej architektury sakralnej nie tylko Podkarpacia, ale także w Polsce. Ukazuje „wczoraj i dziś” istnienia tych cennych świadków przeszłości i jednocześnie apeluje o ich ochronę z szacunku dla po- koleń, które je tworzyły oraz jako świadectwo wiary dla następnych. Spośród zniszczonych obiektów znajdziemy tutaj informacje o następujących: 1. Albigowa, parafialny kościół rzymskokatolicki Narodzenia Naj- świętszej Marii Panny 2. Arłamów, filialna cerkiew greckokatolicka św. Mikołaja (parafia w Kwaszeninie) 3. Bachów, parafialna cerkiew greckokatolicka
Load more

Recommended publications
  • Cadastral Maps in Fond 126 in the Polish State Archives Przemyśl (Archiwum Państwowe W Przemyślu)
    Cadastral Maps in Fond 126 in the Polish State Archives Przemyśl (Archiwum Państwowe w Przemyślu) (click on link at left to view images online) Sygnatura Nazwa jednostki (Title) Lata (Year) Dorf Adamówka in Galizien Przemysler Kreis [Mapa wsi 56/126/0/1M 1854 Adamówka w Galicji w obwodzie przemyskim] Aksmanice sammt Ortschaft Gaje in Galizien [Mapa wsi 56/126/0/3M 1855 Aksmanice z miejscowością Gaje w Galicji] 56/126/0/4M Albigowa in Galizien [Mapa wsi Albigowa w Galicji] 1852 56/126/0/5M Arłamów in Galizien [Mapa wsi Arłamów w Galicji] 1854 Markt Babice sammt Ortschaft Babice in Galizien [Mapa 56/126/0/6M 1854 miasteczka Babice z miejscowością Babice w Galicji] Dorf Babica in Galizien Jasloer Kreis [Mapa wsi Babica w 56/126/0/7M 1851 Galicji w obwodzie jasielskim] Dorf Babula in Galizien Tarnower Kreis [Mapa wsi Babula w 56/126/0/9M 1850 Galicji w obwodzie tarnowskim] 56/126/0/10M Bachlowa in Galizien [Mapa wsi Bachlowa w Galicji] 1854 56/126/0/11M Bachory w Galicji powiat Cieszanów 1875 56/126/0/12M Bahnowate in Galizien [Mapa wsi Bachnowate w Galicji] 1855 Dorf Bachórz in Galizien Sanoker Kreis [Mapa wsi Bachórz 56/126/0/13M 1852 w Galicji w obwodzie sanockim] Dorf Bachórzec in Galizien Sanoker Kreis [Mapa wsi 56/126/0/15M 1852 Bachórzec w Galicji w obwodzie sanockim] Dorf Bachów in Galizien Przemysler Kreis [Mapa wsi 56/126/0/17M 1852 Bachów w Galicji w obwodzie przemyskim] Dorf Baydy in Galizien Jasloer Kreis [Mapa wsi Bajdy 56/126/0/21M 1851 Galicji w obwodzie jasielskim] Markt Baligród in Galizien [Mapa miasteczka Baligród w 56/126/0/23M 1854 Galicji] 56/126/0/24M Balnica in Galizien [Mapa wsi Balnica w Galicji] 1854 56/126/0/25M Bałucianka in Galizien [Mapa wsi Bałucianka w Galicji] 1854 Dorf Banica in Galizien Sandecer Kreis [Mapa wsi Banica w 56/126/0/26M 1846 Galicji w obwodzie sądeckim] Markt Baranów in Galizien Tarnower Kreis [Mapa 56/126/0/28M 1850 miasteczka Baranów w Galicji w obwodzie tarnowskim] 56/126/0/30M [Mapa wsi Bartkówka w Galicji w obwodzie sanockim] b.d.
    [Show full text]
  • Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
    Mr. 3 W 'szawa, dnia 28 lutego 1930 r. R ok k lll DZIENNIK URZĘDOWY MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH. Prenumerata roczna 12 zl. Cena egzemplarza 1 zl. ^dres Redakcji: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, ul. Nowy Świat 69,Wydział Org. Prawny Tel. 220*20. Adres Administracji: Komisarjat Rządu, ul. Senatorska Nr. 12. Tclcf. 96-87. TREŚ6: l. Przedruki z Dziennika Ustaw R. P. nr. nr. 8 — 13 . str. 55 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1930 r. o podatku wojskowym „ 55 Rozporządzenie Ministrów Skarbu i Sprawiedliwości z dnia 11 lutego 1930 r. o lichwie pieniężnej ......... 57 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 6 lutego 1930 r. w sprawie zakazu wprowadza­ nia (przywozu) I przeprowadzania (przewozu) z zagranicy papug . ' . 58 Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 22 stycznia 1930r. w sprawie upoważnienia urzę­ dów celnych do przeprowadzania śledztw i rozstrzygania spraw karno-skarbowych oraz ustalenia okręgów ich terytorjalnej właściwości . „ 59 Ustawa z dnia 22 marca 1929 r. w sprawie ordynacji wyborczej do Sejmu Śląskiego . „ 61 Ustawa z dnia 12 lutego I9Ś0 r. w sprawie zmiany rozporządzenia Prezydenta Rzeczy­ pospolitej z dnia 23 grudnia 1927 r. w przedmiocie wydawania Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej . „ 62 Ustawa z dnia 26 lutego 1930 r. o wypłacie części zaległego doautku mieszkaniowego za r. 1928 funkcjonarjuszom państwowym, sędziom, prokuratorom, osobom woj­ skowym oraz emerytom, wdowom i sierotom . 62 Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 lutego 1930 r. w sprawie ogłoszenia uchwały Sejmu uchylającej rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolite) z dnia 10 maja 1927 r. Dz. U. R. P. Nr. 45, poz, 398 i 399. , . „ 63 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1930 r.
    [Show full text]
  • The Lemko Region in the Second Polish Republic Political and Interdenominational Issues
    Jarosław Moklak The Lemko Region in the Second Polish Republic Political and Interdenominational Issues Kraków 2012 Table of Contents Introduction Chapter I. Galicia and the Lemkos. The formation of regional politics in the years 1849–1919 A. The origins of pro-Russian sympathies B. Old Rusyns, Moscophiles and national activists, 1907–1914 B. 1 Russian Orthodoxy C. The World War and the Lemko Republics Chapter II. Moscophiles and Old Rusyns A. Formation of the Pro-Russian Party A. l The Russian National Organization, 1923–1928 A. 2 The Russian Peasant Organization, 1928–1939 B. Transformations in the Old Rusyn movement B. l The Rus Agrarian Party, 1928–1931 and the Rus Agrarian Organization, 1931–1939 B. 2 Lemko Association ( Lemko-Soiuz ), 1933–1939 C. The Kachkovsky Reading Rooms — developing local structure D. Orthodox faith and political consciousness Chapter III. The Ukrainian National Movement A. The Prosvita Society and the Lemko Commission B. The local intelligentsia and other community organizations B. 1 The Ukrainian Pedagogical Society ( Ridna Shkola ) B. 2 The Farmers' Society ( Silskyi Hospodar ) C. The Ukrainian National Democratic Alliance (UNDO) and Ukrainian Parliamentary Representation in view of government policy in the Lemko region C. 1 Against “Regionalization” — with Hope for “Normalization” Chapter IV. The Lemko Region in the Nationality Policy of the Second Polish Republic A. The Immediate Postwar Period B. Assimilation: state or nation? C. In the realm of educational and extracurricular issues D. Religious issues
    [Show full text]
  • Leśne Ślady Wielkiej Wojny Z Czasów Walk O Odzyskanie Niepodległości
    Leśne ślady wielkiej wojny z czasów walk o odzyskanie niepodległości Głównym przedmiotem walk na pograniczu bieszczadzko-beskidzkim, były ważna strategicznie linia kolejowa i drogi prowadzące przez przełęcze: nad Roztokami 9801 m), Łupkowska (640 m), Beskid nad Radoszycami (684 m), Beskid nad Czeremchą (581 m), Dukielską (500 m). Początkowo zamiarem Rosjan było zadanie ciosu i rozbicia przeciwnika w Galicji manewrem oskrzydlającym i uderzeniem na południe od Wisły i od Zbrucza, a dalej po uchwyceniu grzbietu Karpat i sforsowaniu przełęczy, pchnięcie dużej ilości formacji kawaleryjskich dla miażdżącego zalania Niziny Panońskiej i otwarcia drogi na Wiedeń. Już w pierwszych dniach listopada po przerwaniu frontu pod Niskiem, Rosjanie wdarli się na tyły Austriaków, zmuszając ich do odwrotu i opuszczenia nawet krwawo wywalczonej linii Stary Sambor – Podbuż – Schodnica i cofnięcia się w głąb gór. Krótko potem rozgorzały pierwsze walki w Bieszczadach. Austriacy usiłowali przez jakiś czas bronić m.in. linii Wołkowyja – Polańczyk- Otryt, później cofnęli się w głąb gór. W połowie listopada Austriacy zdołali uporządkować swój front na linii: Żmigród – Łupków – Wola Michowa – Cisna – Przeł. Użocka. Pod koniec listopada Rosjanie po kilkudniowych walkach przekroczyli przełęcze Dukielską, Beskidnik i Beskid i wtargnęli na ok. 30 km w głąb Słowacji, a jeden z ich oddziałów wkroczył 1 grudnia 1914 r. do Bardejova. Rozpoczęła się kampania zimowa, w której Rosjanie zamierzali przedrzeć się przez przełęcze karpackie, licząc późnej na przewagę liczebna i odporność swych żołnierzy na srogie warunki zimowe w górach. Jednakże armia ich była już znacznie wyczerpana i osłabiona; od początku listopada do 5 grudnia straciła w Galicji 530 tys. zabitych i rannych, a od początku wojny – aż półtora miliona.
    [Show full text]
  • A Micro-History of Ethnic Conflict and Coexistence in Rural Southeast Poland*
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Struggling for peace : understanding Polish-Ukrainian coexistence in southeast Poland (1943-2007) Lehmann, R.N.M. Publication date 2009 Document Version Final published version Link to publication Citation for published version (APA): Lehmann, R. N. M. (2009). Struggling for peace : understanding Polish-Ukrainian coexistence in southeast Poland (1943-2007). General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:25 Sep 2021 7 The strength of diversity A micro-history of ethnic conflict and coexistence * in rural southeast Poland A society […] which is riven by a dozen oppositions along lines running in every direction, may actually be in less danger of being torn with violence or falling to pieces than one split along just one line.
    [Show full text]
  • The Book of the Righteous of the Eastern Borderlands 1939−1945
    THE BOOK OF THE RIGHTEOUS OF THE EASTERN BORDERLANDS 1939−1945 About the Ukrainians who rescued Poles subjected to extermination by the Organization of Ukrainian Nationalists and the Ukrainian Insurgent Army Edited by Romuald Niedzielko THE BOOK OF THE RIGHTEOUS OF THE EASTERN BORDERLANDS 1939−1945 THE BOOK OF THE RIGHTEOUS OF THE EASTERN BORDERLANDS 1939−1945 About the Ukrainians who rescued Poles subjected to extermination by the Organization of Ukrainian Nationalists and the Ukrainian Insurgent Army Edited by Romuald Niedzielko Institute of National Remembrance – Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation Graphic design Krzysztof Findziński Translation by Jerzy Giebułtowski Front cover photograph: Ukrainian and Polish inhabitants of the Twerdynie village in Volhynia. In the summer of 1943 some local Ukrainians were murdering their Polish neigh- bors while other Ukrainians provided help to the oppressed. Vasyl Klishchuk – one of the perpetrators, second from the right in the top row. Stanisława Dzikowska – lying on ground in a white scarf, one of the victims, murdered on July 12, 1943 with her parents and brothers (photo made available by Józef Dzikowski – Stanisława’s brother; reprinted with the consent of Władysław and Ewa Siemaszko from their book Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945, vol. 1–2 [Warsaw, 2000]) Copyright by Institute of National Remembrance – Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation ISBN 978-83-7629-461-2 Visit our website at www.ipn.gov.pl/en and our online bookstore at www.ipn.poczytaj.pl. CONTENTS Introduction . 7 1 Volhynia Voivodeship . 23 2 Polesie Voivodeship .
    [Show full text]
  • 100 Lat Samorz<0105>
    3DWURQDWKRQRURZ\ Adam Struzik (ZD0DOLQRZVND*UXSLęVND 0DUV]DãHN ²3U]HZRGQLF]ĈFD5DG\ :RMHZyG]WZD PVW:DUV]DZ\ 0D]RZLHFNLHJR prof. dr hab. Jacek Majchrowski 3UH]\GHQW.UDNRZD $QGU]HM3ãRQND 3UH]HV=DU]ĈGX=33 Organizatorzy 0X]HXP1LHSRGOHJãRĤFLZ:DUV]DZLHMHVWMHGQRVWNĈRUJDQL]DF\MQĈ 6DPRU]ĈGX:RMHZyG]WZD0D]RZLHFNLHJR 6$025=ć' ,QVW\WXW+LVWRULL 8QLZHUV\WHWX-DJLHOORęVNLHJR MECENASEM Patronat medialny 678/(&,(6$025=ć'8 KULTURY 678/(&,(6$025=ć'8 Partnerzy Stulecie samorządu pod redakcją naukową Janusza Mierzwy i Tadeusza Skoczka Warszawa 2019 RECENZENT Romuald Turkowski REDAKTOR TECHNICZNY Marzena Milewska Muzeum Niepodległości w Warszawie jest jednostką organizacyjną Samorządu Województwa Mazowieckiego MUZEUM NIEPODLEGŁOŚCI W WARSZAWIE al. Solidarności 62, 00-240 Warszawa, tel. 22 826 90 91 e-mail: [email protected] www.muzeumniepodleglosci.pl ISBN 978-83-65438-84-0 PRZYGOTOWANIE DO DRUKU FALL ul. Garczyńskiego 2, 31–524 Kraków www.fall.pl ISBN 978-83-66027-49-7 Nakład 200 egz. SPIS TRECI Wstęp . 5 MACIEJ WOJTACKI Ewolucja pozycji prawnoustrojowej samorządu terytorialnego w procesie zmian konstytucyjnych w II Rzeczypospolitej w świetle obecnego stanu badań Evolution of the legal and political position of a local government in the pro- cess of constitutional changes in the Second Republic of Poland in the light of the current state of research. 9 ARKADIUSZ INDRASZCZYK Samorząd w myśli politycznej ruchu ludowego. Refl eksje w stulecie samorządu w niepodległej Polsce Local government in the political thought of the people’s movement. Refl ec- tions on the 100th anniversary of self-government in independent Poland. 31 PIOTR CICHORACKI Czynnik polityczny w wyborach samorządowych na Polesiu (1926–1939) Political factor in local government elections in Polesie (1926–1939) .
    [Show full text]
  • Koncepcja Gospodarki Ściekami Komunalnymi Dla Gminy Komańcza” 2
    K O N C E P C J A GOSPODARKI ŚCIEKAMI KOMUNALNYMI DLA GMINY KOMAŃCZA Opracowali: mgr inż. Paweł Kocur inż. Jan Kluzek upr. S-8/77,S-500/94 Rzeszów – lipiec – 2008 r. „Koncepcja gospodarki ściekami komunalnymi dla Gminy Komańcza” 2 SPIS TREŚCI I. OPIS TECHNICZNY. 1. Część ogólna. 2. Charakterystyka ogólna gminy. 3. Rozwiązania techniczne w zakresie gospodarki ściekowej na terenie gminy Komańcza . 3.1. Koncepcja odprowadzenia i oczyszczenia ścieków. 3.2. Skład ścieków. 3.3. Stężenie zanieczyszczeń ścieków oczyszczonych. 3.4. Oczyszczalnie ścieków. 3.5. Sieć kanalizacji sanitarnej. 3.6. Orientacyjne koszty. 3.7. Wnioski końcowe. II. ZAŁĄCZNIKI. 1) „Demografia Gminy Komańcza” otrzymana z Urzędu Gminy e-mailem w dniu 25.09.2007. 2) „Opinia eksploatatora gminnych oczyszczalni ścieków” opracowana przez Gminne Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp z o.o. w Komańczy. 3) „Urządzenia techniczne będące we władaniu GPGK Sp z o.o w Komańczy i SM Szczawne służące do oczyszczania ścieków” – wykonane przez Gminne Przedsię- biorstwo Gospodarki Komunalnej Sp z o.o. w Komańczy. 4) „Urządzenia techniczne będące we władaniu GPGK Sp z o.o w Komańczy służące do uzdatniania i dostawy wody” – wykonane przez Gminne Przedsiębiorstwo Gospo- darki Komunalnej Sp z o.o. w Komańczy. 6) „Dane szacunkowe ” – opracowanie wykonane przez Urząd Gminy w Komańczy. „Koncepcja gospodarki ściekami komunalnymi dla Gminy Komańcza” 3 7) „Decyzje” udzielające Gminnemu Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o w Komańczy pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzenie oczyszczonych ścieków bytowo- gospodarczych do cieków wodnych (uzyskane od GPGK Sp z o.o w Komańczy); • miejscowość Rzepedź ---„Decyzja” Starosty Sanockiego L. dz. OS.6223/11/06 z dnia 26.06.2006 r udzielająca pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzenie oczyszczonych do rzeki Osława 3 w ilości Qśred = 140,00m /d .
    [Show full text]
  • Roczniki Bieszczadzkie
    ROCZNIKI BIESZCZADZKIE Tom 21 2 ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 21 (2013) OŚRODEK NAUKOWO-DYDAKTYCZNY BIESZCZADZKIEGO PARKU NARODOWEGO ________________________________________________________________ ROCZNIKI BIESZCZADZKIE Tom 21 Ustrzyki Dolne 2013 4 ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 21 (2013) Rada Redakcyjna Miroslav Buraľ, Yurij Chernevyy, Barbara Ćwikowska, Lidia Dubis, Zbigniew Głowaciński, Juraj Hreško, Stanisław Kucharzyk, Krzysztof Kukuła, Oksana Maryskevych, Stefan Michalik, Štefan Pčola, Andriy Prokopiv, Stefan Skiba, Stepan Stojko, Martin Straka, Lydia Tasenkevych, Platon Tretiak, Tomasz Winnicki, Wojomir Wojciechowski, Bogdan Zemanek (przewodniczący) Redakcja Redaktor naczelny – Tomasz Winnicki Sekretarz redakcji – Barbara Ćwikowska Redaktorzy tematyczni – Zbigniew Głowaciński, Piotr Patoczka, Jerzy Pawłowski, Stefan Skiba, Bogdan Zemanek Redaktor statystyczny – Józef Mitka Recenzenci tomu 21 Jan Banaś, Andrzej Bereszyński, Laura Betleja, Jan Bodziarczyk, Mateusz Ciechanowski, Anna Cwener, Wiesław Cyzman, Paweł Czarnota, Andrzej Drożdż, Waldemar Gil, Andrzej Górecki, Robert Gwiazda, Tomasz Ilnicki, Zbigniew Jakubiec, Monika Jakubus, Ewa Jodkowska, Andrzej Kacprzak, Henryk Klama, Anna Koczur, Ryszard Kolstrung, Joanna Korzeniak, Maria Kossowska, Maciej Kozak, Daniel Kubisz, Marek Kucharczyk, Kazimierz Krzemień, Józef Mitka, Tadeusz Moskalik, Marcin Nobis, Piotr Patoczka, Wojciech Paul, Kajetan Perzanowski, Tomasz Postawa, Krystyna Przybylska, Lucyna Przybylska, Mirosław Przybylski, Paweł Sienkiewicz, Stefan Skiba, Jarosław Socha, Adam Stebel,
    [Show full text]
  • Aarelaid-Tart, Aili, 236, 249 Akcja Wisła
    Index Aarelaid-Tart, Aili, 236, 249 Baltic States, see Estonia, Latvia, Akcja Wisła (‘Vistula action’, 1947), 165, Lithuania 166, 197, 198, 199, 257 Bangerskis, General, 56 American Jewish Joint Distribution Batumi, 148, 149, 161 Committee (JDC), 7, 12 Beck, Józef, 192 American Relief for Poland, 12 Belarus, 2, 3, 93, 167, 190, 192, 199, Ani, 144 206, 213, 262 Appe, James, 74 Belarusian population, 30, 171, 188, Ararat, Mount, 146, 147, 159 189, 191, 195, 197, 198, 202, 203, Ardahan, 144–5, 158, 159 210 Arendt, Hannah, 6 Belgium, 12, 30, 53, 219 Armenia, 2, 13, 140–61 passim, 257, 260 Belsen, 4, 71 economic conditions, 143–4, 147, Beneš, Eduard, 3 152–3 Bennich-Björkman, L., 236 Church, 143, 145 Beriia, Lavrentii, 158, 226 Communist Party of, 161 Berlin, 52, 54 non-Communist parties, 142, 145, Bierut, Bolesław, 165 147, 149–50, 154, 157, 159 Bilmanis, Alfreds, 51, 60, 63 World Armenian Congress, 145 black market, 9, 156, 260 see also diaspora; repatriation Blomberg, 43 Armenian Aid Committee (HOG), 142, Bourdieu, Pierre, 102, 103 143 Brailsford, H. N., 81 Armenian General Benevolent Union Bright, John, 67 (AGBU), 142, 143, 146–7, 148, 150, Brunswick, 71, 73, 76, 81 158 Bukovina, 212 Armenian National Committee for Bulgaria, 3, 156 Homeless Armenians (ANCHA), Bytom, 214, 216, 227 145, 159 Canada, 12, 61, 234 Armenian National Council, 145 CARE International, 7 Armia Krajowa (Polish Underground Caucasus, 2, 142, 161 Army), 7, 172–3, 212–15 passim Central Asia, 3, 13, 154, 256 Assembly of Captive European Nations, Central Ukrainian Relief
    [Show full text]
  • 1900 Galician Town Locator
    1900 Galician Town Locator Local Roman Catholic Local Greek Catholic Galician Town Administratvie District Judicial District Center Local Jewish Center Center Adamierz Dabrowa Zabno Olesno Dabrowa -- Adamowka Jaroslau (Jaroslaw) Sieniawa Majdan Sieniawski Sieniawa Majdan Sieniawski Adamy Kamionka Strumilowa Busk Busk Busk Czanyz Akreszory Peczenizyn Peczenizyn Jablonów Jablonów Akreszory Aksmanice Przemysl Nizankowice Nizankowice Nizankowice Klokowice Albigowa Lancut Lancut Albigowa Lancut -- Albinowka Sniatyn Sniatyn Zablotów Zablotów Hankowce Aleksandrowice Krakau (Kraków) Liszki Morawica Krakau -- Alfredowka Przemyslany Gliniany Wyzniany Gliniany Podhajczyki Alfredowka Tarnobrzeg Tarnobrzeg Miechocin Tarnobrzeg -- Altsandez Neusandez (Nowy Sacz) Altsandez (Stary Sacz) Altsandez Altsandez Maciejowa Alwernia Chrzanów Krzeszowice Poreba Zegoty Chrzanów -- Andrichau Stadt (Gm. Andrichau Stadt Andrichau Wadowice Andrichau Andrichau) (Gm.Andrichau) -- Andryanow Rudki Komarno Komarno Komarno Lowczyce Anielowka Zaleszczyki Tluste Tluste Miasto Tluste Miasto Tluste Miasto Annaberg Stryj Skole Felizienthal Skole Miasteczko Smorze Antoniow Tarnobrzeg Rozwadów Pniów Radomysl nad Sanem -- Antonow Czortków Czortków Tluste (BH.Zaleszczyki) Jagielnica Swidowa Antonowka Tlumacz Tlumacz Nizniów Nizniów Bratyszów Arlamow Dobromil Dobromil Dobromil Dobromil Kwaszenina Artasow Zólkiew Kulików Kulików Kulików Artasów Artyszczow Gródek Gródek Gródek Gródek -- Augustowka Brzezany Brzezany Buszcze Kozowa Augustówka Auschwitz (Oswiecim) Biala Auschwitz Auschwitz
    [Show full text]
  • C. Województwo Lwowskie: O Przekazaniu Wojewodom
    :" ) ~" ,. • L -,, ' . '-", -'I o,,:, l Nt 5B. Dziennik Ustaw. Poz. 340 i 341. 703 Upna, Ług, Nieznajowa, Radocyna, RegieŁ6w Niżny, Worochta. przysiółki gminy Zielona: Maksymiec,Ra­ Regietów Wyżny, Ropki, Skwirtne. Smerekowiec. faj ława. Wi~chne. Wolo wiec., Wysowa. Zdynia. g) p.owlat doliniański. g) powiał jasielski. gm. ludwikówka, przysfółki gminy Perehińsko: Grab. Kotań, Kręmpna, Ożenna, Rostajne. Świąt· Osmołoda I PodJute. gm. Seneczów. gm. Wyszków. kowa, Wyszowadka. Zydowskie. § 2. Osoby, mieszkające w wymienionych gmi­ nach, mogą otrzymywać przepustki graniczne w myśl art. 2 I art. 3 Konwencji, przyczem pobierane b~d'l C. Województwo lwowskie: nast~pujące opłaty: a) powiat liski. a) za przepustke: jednorazową 50 groszy, b) za przepustke: stałą 3 zł. Balnica, Berehy Górne, Buk, , Caryńskie, Clsn;:~. c) za przepustke: gospodarczą 3 zł. Dołżyce, . Habkowce, Jaworzec. Kalnica, Krywe, Lisz' na, Ł.uh, Łupków, Łupków Nowy, Maniów, Nasiczne, § 3. Rozporządzenie niniejsze wcho.dzi w ży. Przyslup, Rbstoki Górne, Sonnka, Smerek, Smolnik. cie z dniem ogłoszenia. Strubowiska, Stuposiany, Szczerbanówka, Ustrzyki Minister Spraw Wewne:trznych: Mlodzianowski 9órne. Wetlir)a, Wola Michowa, Wołosate, Zubeńsko, Zubracze- Minister Skarbu; a. Czecbowicz. b) powiat sanocki. Czeremcha, Czystohorb, Daljowa, Darów, Du· szatyn, Dołżyce, Jasiel. Jaśliska, Jawornik, Kamionka, Komańcza, Królik Wołoski, Kulaszne, Upowiec. Mi· ków, Moszczaniec, Osławice, Polany surowiczne, Po­ 341. sada Jaśliska, Prełuki, Puławy, Przybyszów, Rado· szyce, Rudawka, Rzepedź, Surowica, Szklary, Szczaw­ ne, Turzańsk, Wisłok Wielki, Wola Niżna, . Wola Rozporządzenie Ministra Spraw Wyżna, Zawadka rymanowska, Zawoje. • Wewnętrznych c) powiat krośnieński.. z dnia 2 czerwca 1926 r. Barwinek, Ciechania, Huta Polańska, ' Hyrowa, o przekazaniu wojewodom: warszawskiemu, Mszana, Olchowiec, Polany, Ropianka, Smereczne, łódzkiemu, kieleckiemu, lubelskiemu i biało­ Tyława. Trzciana, Wilsznia, Zyndranowa.
    [Show full text]