2 20 36 57 74 98 W Numerze 8 30 48 65 86
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Dwumiesięcznik W NUMERZE Vol. XIX, Nr 5/2012 (115) ISSN‑1231‑014X, Indeks 386138 Redaktor naczelny Jarosław Malinowski Krzysztof Dąbrowski Brytyjskie krążowniki typu „Powerful” - 2 Kolegium redakcyjne przerośnięte niszczyciele rajderów Rafał Ciechanowski, Michał Jarczyk, Maciej S. Sobański Współpracownicy w kraju Siergiej Patjanin, Wiktor Gałynia Andrzej S. Bartelski, Jan Bartelski, 8 Stanisław Biela, Jarosław Cichy, Niszczyciele typu „Huszár”, część I Andrzej Danilewicz, Józef Wiesław Dyskant, Maciej K. Franz, Jarosław Jastrzębski, Rafał Mariusz Kaczmarek, Jerzy Lewandowski, Oskar Myszor, Andrzej Nitka, Piotr Nykiel, Piotr Nykiel Jarosław Palasek, Jan Radziemski, Kazimierz Zygadło Pancerniki typu „Brandenburg” w służbie 20 tureckiej, część I Współpracownicy zagraniczni BELGIA Leo van Ginderen CZECHY Hartmut Ehlers Ota Janeček 30 FRANCJA Litewskie Siły Morskie przed rokiem 1940 Gérard Garier, Jean Guiglini HISZPANIA Alejandro Anca Alamillo LITWA Aleksandr Mitrofanov Christoph Fatz NIEMCY Richard Dybko, Hartmut Ehlers, Niemiecka Marynarka Handlowa w przeddzień 36 Jürgen Eichardt, Christoph Fatz, II wojny światowej, część I Zvonimir Freivogel, Reinhard Kramer ROSJA Siergiej Bałakin, Nikołaj Mitiuckow, Siergiej Patjanin, Konstantin Strielbickij STANY ZJEDNOCZONE. A.P. Michał Jarczyk Arthur D. Baker III 48 Rewizja: Działania morskie na Morzu Śródziemnym UKRAINA widziane z perspektywy źródeł włoskich, część I Anatolij Odajnik, Władimir Zabłockij Łukasz Stach Wabik. Działalność japońskich lotniskowców 57 Adres redakcji w trakcie bitwy w Zatoce Leyte, część II Wydawnictwo „Okręty Wojenne” Krzywoustego 16, 42‑605 Tarnowskie Góry Polska/Poland tel: +48 32 384‑48‑61 www.okretywojenne.pl e‑mail: [email protected] Aleksandr Mitrofanov 65 Skład, druk i oprawa: KFK – mali wojownicy wielkiej wojny, część IV DRUKPOL sp. j. Kochanowskiego 27, 42‑600 Tarnowskie Góry tel. 32 285 40 35, www.drukpoltg.pl © by Wydawnictwo „Okręty Wojenne” 2012 Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved. Jan Radziemski Przedruk i kopiowanie jedynie za zgodą Najpiękniejsze w całej klasie 74 wydawnictwa. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adjustacji tekstów. Materiałów nie Niszczyciele projektu 56 (Kotlin), część I zamówionych nie zwracamy. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych artykułów, które prezentują wyłącznie opinie i punkt widzenia ich autorów. Hartmut Ehlers Nakład: 1500 egz. 86 Niemieckie okręty podwodne po II wojnie światowej, część III I strona okładki: Amerykańskie samoloty torpedowe Jarosław Palasek Grumman „Avenger” zgrupowania admirała Amerykańskie lotniskowce typu „Forrestal”, 98 Halseya w okresie bitwy pod przylądkiem część VIb Engaño. Fot. U.S. Navy Historical Center Prototypowy Powerfull udający się na TekstKrzysztof Dąbrowski próby morskie w 1896 roku. Fot. „The Engineering” Brytyjskie krążowniki typu „Powerful” – przerośnięte niszczyciele rajderów Geneza ne wykazały, że planowane jednostki będą pracy przystąpili inżynierowie i kreśla- Na początku lat 90-tych XIX wie- miały długość nie mniejszą niż 140-150 m rze. Po nieuniknionych korektach projekt ku poważne obawy Royal Navy wzbudzi- i wyporności co najmniej 12 500-14 000 nowych krążowników został ostatecz- ły rosyjskie krążowniki Riurik1 i Rossija2. ton. Było to bardzo dużo jak na krążow- nie zatwierdzony w dniu 12 październi- Zważywszy na ówczesny układ stosun- nik i wzbudziło żywą dyskusję w łonie bry- ka 1893 r. ków międzynarodowych nad Tamizą po- tyjskiej admiralicji, lecz kontrowersje nie wszechnie uważano, że jednostki te mia- wstrzymały dalszych prac. Charakterystyka ogólna ły zwalczać brytyjski handel morski, Ważnym zagadnieniem była również Sylwetkę okrętów kształtowały cztery w związku z czym niezbędnym jest podję- konfiguracja uzbrojenia. O ile panował wysokie kominy3 oraz dwa maszty ruro- cie adekwatnych środków zaradczych. Naj- zgodny pogląd, że zasadnicze uzbrojenie we z marsami (po dwa na każdym masz- lepszym, co można było uczynić, to zbudo- będzie stanowiła bateria dział kal. 152,4 mm cie) i stanowiskami reflektorów. Przed wać okręty zdolne do przeciwstawienia się (uzupełniana przez artylerie mniejszego ka- fokmasztem zlokalizowano główną bryłę nowemu zagrożeniu. libru i wyrzutnie torped) to rozbieżności nadbudówki z pancernym stanowiskiem Zakładano, że podstawowym zadaniem wynikły odnośnie konieczności posiada- dowodzenia, pomostem, sterówką, kabi- takich jednostek będzie aktywne poszuki- nia dział ciężkiego kalibru. Wyrażano po- ną nawigacyjną etc. Druga, mniejsza nad- wanie, a po zlokalizowaniu niszczenie nie- gląd, iż dla jednostki, która z założenia nie budówka mieszcząca pomost rufowy znaj- przyjacielskich krążowników – tak więc miała uczestniczyć w bitwach morskich ze- dowała się za grotmasztem. Całości obrazu w istocie miały to być niszczyciele rajde- społów flot, lecz toczyć walkę „jeden na je- dopełniały liczne nawiewniki oraz usta- rów. Aby móc realizować tak sformuło- den” z nieprzyjacielskim rajderem działa wane zadanie nowe brytyjskie krążowniki ciężkie są zbędne. Przeważyła jednak opi- 1. wyp. 11 960 t, dł. 126 m, szer. 20 m, zan. 7.9 m, prędkość 18 w., zasięg 6700 mil morskich, zał. 719 lu- musiały charakteryzować się dużym zasię- nia o konieczności uzbrojenia nowych krą- dzi, uzbr.: 4 x 203 mm, 16 × 152,4 mm, 6 x 120 mm, 6 x giem i prędkością oraz zdolnością do pro- żowników również w ciężkie działa mogące 47 mm, 10 x 37 mm, w.t. 6 × 381 mm. wadzenia pościgu i walki również w złych – dzięki dużej sile rażenia pocisków miota- 2. wyp. 12 195-12 391 t, dł. 147,8 m, szer. 20,3 m, zan. 8 m, prędkość 19 w., zasięg 7 740 mil morskich, zał. 839 warunkach hydro-meteo. Wymogi te prze- nych przez taką broń – zadać nieprzyjacie- ludzi, uzbr.: 4 x 203 mm, 16 × 152,4 mm, 12 x 76,2 mm, kładały się na rozbudowany zespół napę- lowi „decydujący cios”. Rozważano zastoso- 20 x 47 mm, 18 x 37 mm, w.t. 5 × 381 mm. 3. Wkrótce po oddaniu do służby kominy wydłużono dowy i odpowiedni zapas paliwa a więc wanie wież z dwoma działami kal. 203 mm o 3,048 m. Choć na pierwszy rzut oka nie jest to widocz- duży i pojemny kadłub, który winien rów- lub pojedynczych kal. 234 mm i ostatecznie ne, warto odnotować, że średnica pierwszego i czwarte- nież posiadać wysoką wolną burtę. Krótko wybrano te drugie. go komina była inna aniżeli dwóch środkowych. Cechą umożliwiającą odróżnienie obydwu okrętów jest to, że mówiąc nowe okręty musiały mieć znacz- Gdy sprecyzowano wymogi dotyczące syreny parowe na Powerful sięgały pełnej wysokości ko- ne rozmiary – już wstępne prace teoretycz- samego okrętu jak też jego uzbrojenia do minów a na Terrible były krótsze. 2 Nr 115 (5/2012) • OKRĘTY WOJENNE Brytyjskie krążowniki typu „Powerful” – przerośnięte niszczyciele rajderów wione wzdłuż burt żurawiki dla łodzi nych w ośmiu kotłowniach. Ciężar kotłów niskie walory fizyczne przeciętnego Bry- okrętowych. Dziób posiadał wzmocnienie wynosił 1162,05 ton, a wody kotłowej przy tyjczyka tamtego okresu oraz duża liczba w formie taranu, a rufa galeryjkę. normalnym poziomie 50 ton. Prawidło- gruźlików czyniła zrekrutowanie niezbęd- Co się tyczy konfiguracji wewnętrznej, wy obieg wody w instalacji napędowej za- nej liczby osób charakteryzujących się od- to kadłub podzielono na 236 przedziały pewniało łącznie czternaście pomp: po trzy powiednią tężyzną ciała nie lada wyzwa- wodoszczelne przy czym największe i naj- w każdej z dwóch maszynowni, a pozosta- niem5. dłuższe – łącznie 73,15 m – były przedzia- łe w kotłowniach. ły siłowni. Powyżej pokładu pancernego Zapas paliwa wynosił maksymal- Opancerzenie i obrona bierna kryjącego „witalia” okrętu biegły jeszcze nie 3100 ton węgla (zwykle bunkrowano Pokład pancerny rozciągał się na ca- trzy pokłady, co czyniło kadłub pojem- 1500 ton) oraz 400 ton paliwa płynnego. łej długości kadłuba i pokrywał maszy- nym wewnętrznie i dawało wysoką wol- Zasięg jednostek określano na 7000 mil nownie, kotłownie, komory amunicyjne ną burtę. Masa pustego kadłuba wynosiła morskich przy prędkości ekonomicznej oraz maszynkę sterową. Jego maksymal- 5750 ton a jego wymiary przedstawiały się 14 węzłów. na grubość nad przedziałami siłowni oraz następująco: długość całkowita 163,98 m, komorami amunicyjnymi wynosiła na linii wodnej 158,49 m, między pionami Wyposażenie 101,6 mm – należy podkreślić, że wbrew 152,4 m, szerokość 21,64 m (według innych Z bogatego wyposażenia jednostek war- oficjalnie podawanym informacją nigdzie danych 21,51 m), zanurzenie 8,19 – 8,86 m. to wspomnieć o reflektorach, środkach nie sięgała 152,4 mm – natomiast na od- Wyporność projektowa okrętów wynosi- łączności oraz łodziach okrętowych. Krą- cinku dziobowym i rufowym malała do ła 14 200 ton, normalna 14 700 t, a głębo- żowniki dysponowały sześcioma reflekto- 63,5 mm. ka 15 700 t. rami o średnicy lustra 508 mm, które roz- Najlepiej opancerzone na całym okręcie W początkowym okresie służby krą- mieszczono w następujący sposób: po dwa było główne stanowisko dowodzenia, które żowniki otrzymały malowanie „wiktoriań- na skrzydłach przedniego i tylnego pomo- chronił pancerz o grubości 304,8 mm, na- skie”, to jest czarny kadłub, żółte kominy stu oraz po jednym na platformie każdego tomiast przewód komunikacyjny osłaniało oraz białe nadbudówki i wieże artyleryj- z masztów. 177,8 mm pancerza. skie. Od 1903 r. jednostki nosiły szare ma- Co się tyczy urządzeń łączności, to Pancerz czołowy i boczny wież arty- lowanie, przy czym Terrible miał jako znak w początkowym okresie służby sygnali- lerii głównego kalibru posiadał grubość rozpoznawczy pojedyncze białe pasy na zacji służyły semafory. Oryginalnie były