NABUCCO GIUSEPPE VERDI Dyrektor Naczelny Tomasz Bęben
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
NABUCCO GIUSEPPE VERDI dyrektor naczelny Tomasz Bęben dyrektor generalny Peter Gelb honorowy dyrektor muzyczny James Levine dyrektor muzyczny Yannick Nézet-Séguin główny dyrygent Fabio Luisi prezes Jacek Jankowski wiceprezes Łukasz Strutyński 2. Plácido Domingo w roli tytułowej w operze Nabucco G. Verdiego. Fot.: Marty Sohl/Metropolitan Opera Prapremiera – w Teatro alla Scala w Mediolanie, 9 marca 1842 roku Premiera niniejszej inscenizacji w The Metropolitan Opera w Nowym Jorku – 8 marca 2001 roku Transmisja z The Metropolitan Opera w Nowym Jorku – 7 stycznia 2017 roku Przedstawienie trwa około 2 godzin i 45 minut z jedną przerwą Przedstawienie w języku włoskim z napisami w języku polskim Giuseppe Verdi Nabucco 3. NABUCCO OPERA W CZTERECH AKTACH LIBRETTO: TEMISTOCLE SOLERA WG AUGUSTE’A ANICET-BOURGEOIS I FRANCISA CORNUE OSOBY Nabucco baryton Abigail sopran Izmael tenor Fenena sopran Zachariasz bas Anna sopran Arcykapłan Baala bas Abdallo tenor REALIZATORZY reżyseria Elijah Moshinsky scenografia John Napier kostiumy Andreane Neofitou światło Howard Harrison OBSADA Nabucco Plácido Domingo Abigail Liudmyla Monastyrska Izmael Russell Thomas Fenena Jamie Barton Zachariasz Dmitry Belosselskiy Anna Danielle Talamantes Arcykapłan Baala Sava Vemić Abdallo Eduardo Valdes chór, orkiestra dyrygent James Levine AKCJA ROZGRYWA SIĘ W BABILONIE I JEROZOLIMIE W 587 R. P.N.E. 4. JAMES LEVINE DYRYGENT Amerykański dyrygent i pianista. Z The Metro- w Salzburgu i Bayreuth. Koncertuje z wybitny- politan Opera związany jest od czasu swego mi orkiestrami amerykańskimi i europejskimi. debiutu w 1971 r. Pełnił tu funkcje głównego W latach 1973–1993 był dyrektorem muzycz- dyrygenta i dyrektora artystycznego, a w latach nym Ravinia Festival, w latach 1993–2004 1976–2016 był dyrektorem muzycznym (obec- pełnił funkcję głównego dyrygenta Filharmonii nie: honorowy dyrektor muzyczny). Wprowadził Monachijskiej, od 2005 do 2011 r. był dyrekto- do repertuaru tego teatru szereg nowych tytu- rem muzycznym Boston Symphony Orchestra. łów (m.in. dzieła G. Gershwina, A. Schönberga, Wśród bardzo wielu nagrań oper, dokonanych I. Strawińskiego, A. Berga, K. Weilla), popro- dla Sony Classical pod jego batutą, znajdują się wadził blisko dwa i pół tysiąca przedstawień. m.in.: Holender tułacz R. Wagnera oraz Truba- Był inicjatorem telewizyjnej serii Metropolitan dur, Aida, Luiza Miller i Don Carlos G. Verdiego. Opera Presents dla PBS (1977) i programu Ceniony jest także jako pianista akompaniator. Met’s Lindemann Young Artists Development Wiele uczelni przyznało mu doktoraty Program (1980). Współpracuje z festiwalami honoris causa. LIUDMYŁA MONASTYRSKA ABIGAIL (SOPRAN) Pochodzi z Kijowa, ukończyła tamtejszą Akade- w Berlińskiej Operze Państwowej, Hamburskiej mię Muzyczną im. P. Czajkowskiego. Zadebiuto- Operze Państwowej, Grand Opera w Hous- wała w Ukraińskiej Operze Narodowej w 1996 r. ton, Pałacu Sztuk im. Królowej Sofii w Walencji, jako Tatiana w Eugeniuszu Onieginie P. Czaj- teatrze operowym Liceu w Barcelonie, kowskiego. Dwa lata później została główną na Salzburskim Festiwalu Wielkanocnym i in. sopranistką tej sceny. Międzynarodową karierę Jej repertuar obejmuje partie w operach rozpoczęła w 2010 r. występem w Deutsche G. Verdiego, P. Czajkowskiego, P. Mascagniego Oper w Berlinie i na festiwalu Pucciniego i in. Wykonuje też dzieła oratoryjne, m.in. Re- w Torre del Lago w roli Toski. W 2012 r. zaśpie- quiem Verdiego. Ma w dorobku wiele nagrań, wała po raz pierwszy w mediolańskiej La Scali w tym Makbeta dla firmy Opus Arte. Jest zaan- oraz nowojorskiej The Metropolitan Opera gażowana w promocję muzyki ukraińskiej. (jako Aida w operze Verdiego). Występuje PLÁCIDO DOMINGO NABUCCO (BARYTON) Jeden z najsłynniejszych solistów operowych śpiewających w zarzuelach. Studiował wszech czasów, „król opery”, „człowiek renesan- w Meksyku i tam w 1961 r. debiutował w Operze su w muzyce”. Śpiewak, dyrygent, impresario Narodowej jako Alfred w Traviacie Verdiego. i przedsiębiorca (właściciel restauracji Pam- W latach 1962–1965 śpiewał w operze pano w Nowym Jorku). W ciągu swej trwającej w Tel Awiwie. W 1966 r. rozpoczął międzynaro- ponad pół wieku kariery wystąpił w ok. 3800 dową karierę. Śpiewa na wszystkich najlepszych spektaklach w 147 rolach, dyrygował ok. 500 scenach operowych świata – m.in. Metropolitan przedstawieniami i dokonał setek nagrań audio Opera w Nowym Jorku, La Scala w Mediolanie, i wideo. Jest dyrektorem generalnym opery Covent Garden w Londynie – ale najczęściej w Los Angeles (od 2000 r.), prezesem Mię- występuje w Met. W latach 90. z L. Pavarottim dzynarodowej Federacji Przemysłu Fonogra- i J. Carrerasem tworzył słynny zespół Trzech ficznego, prezydentem federacji stowarzyszeń Tenorów. Jego repertuar obejmuje dzieła działających na rzecz kultury Europa Nostra, od baroku (m.in. opera Hippolyte et Aricie założycielem światowego konkursu operowego J.Ph. Rameau) po współczesność (m.in. pra- dla młodych muzyków Operalia (1993). Urodził wykonanie napisanej dla niego opery Goya się w Madrycie w 1941 r. w rodzinie muzyków G.C. Menottiego). Giuseppe Verdi Nabucco 5. RUSSELL THOMAS IZMAEL (TENOR) Amerykański śpiewak operowy, zwycięzca Verdiowskich. Partię Izmaela w Nabuccu Ver- Międzynarodowego Konkursu Śpiewaczego diego zaśpiewał po raz pierwszy w ubiegłym Francisca Viñasa w Barcelonie (2010) i konkur- sezonie w operze w Seattle. Ponadto ma w do- su operowego w Dreźnie (2008). Brał udział robku opery A. Berga (Wozzeck), J. Ofenbacha w programie rozwoju Lindemanna dla młodych (Opowieści Hoffmanna), A. Dvořáka (książę muzyków przy Metropolitan Opera. W sezonie w Rusałce), W.A. Mozarta (Tytus w Łaskawości 2014/2015 był artystą-rezydentem przy Orkie- Tytusa), G. Bizeta (Don José w Carmen) i in. strze Symfonicznej w Atlancie. Wykonuje czoło- Występuje także na estradzie, prezentując we partie operowe na takich scenach, jak opera recitale pieśni i biorąc udział w koncertach w Los Angeles, Angielska Opera Narodowa, z orkiestrą (m.in. IX Symfonia L. van Beethove- Deutsche Oper w Berlinie czy londyński Covent na, oratorium Mesjasz G. F. Haendla, Das Lied Garden. Śpiewa głównie partie przeznaczone von der Erde G. Mahlera). Bierze udział w festi- dla tenora spinto oraz dramatycznego. Szcze- walach, takich jak Mostly Mozart w nowojorskim gólnie ceniony jest za interpretacje ról Lincoln Center. JAMIE BARTON FENENA (SOPRAN) Amerykańska mezzosopranistka, pochodząca w 2009 r. jako druga dama w Czarodziejskim z Gruzji. Zwyciężczyni konkursu BBC Cardiff flecie W.A. Mozarta. W tym sezonie, oprócz Singer of the World (2013), laureatka nagrody Feneny w Nabucco, wystąpi na tej scenie także Richarda Tuckera (2015). Ukończyła uniwersytet jako Jezibaba w Rusałce A. Dvořáka. Śpiewa w Indiana, Tanglewood Music Center w Massa- partie z oper H. Berlioza (Ursula w Beatrycze chusetts i studio operowe przy Houston Grand i Benedykt), G. Verdiego (Giovanna w Rigolet- Opera. Zadebiutowała w 2007 r. jako Anina cie), A. Previna (pani Ronaldson w Brief Enco- w Traviacie G. Verdiego w teatrze operowym unter), F. Poulenca (matka Maria w Dialogach w Saint Louis. Występuje na tak prestiżowych karmelitanek) i in. Wykonuje także dzieła orato- scenach, jak Państwowa Opera Bawarska ryjne, m.in. Requiem M. Duruflé i W.A. Mozarta w Monachium, Opera Liryczna w Chicago, oraz psalm symfoniczny Król Dawid A. Ho- Covent Garden, berlińska Deutsche Oper. neggera. Nagrała sześć płyt, współpracując W 2008 r. wzięła udział w festiwalu muzycz- m.in. z Grand Opera w Houston, operą w Atlan- nym w Aspen. W Met wystąpiła po raz pierwszy cie i wybitnym wiolonczelistą Yo Yo Ma. ELIJAH MOSHINSKY REŻYSER Urodzony w 1946 r. w Szanghaju w rodzinie P. Czajkowskiego, R. Wagnera, R. Straussa, rosyjskich Żydów, wykształcony w Australii. F. Poulenca i in. Trzykrotnie otrzymał nagrodę Reżyser teatralny, operowy i telewizyjny. Jego Lawrence’a Oliviera (za Lohengrina, Stiffelia pierwszą znaczącą realizacją był Peter Grimes i Żywot rozpustnika). Dla teatrów na londyńskim dla Royal Opera House w 1975 r. Współpraco- West Endzie wyreżyserował m.in. Trzy siostry wał m.in. z londyńskim Covent Garden, Narodo- A. Czechowa, Wiele hałasu o nic W. Szekspira, wym Teatrem Królewskim w Londynie, telewi- Siłę przyzwyczajenia T. Bernharda. Dla Metro- zją BBC, Operą Australijską, Operą Liryczną politan Opera przygotował Samsona i Dalilę w Chicago, Grand Opera w Houston. Reżyse- C. Saint-Saënsa, Bal maskowy, Luisę Miller, rował dla festiwali w Adelajdzie i Amsterda- Nabucca i Otella G. Verdiego, Ariadnę na Naxos mie (Holland Festival). Znany jest zwłaszcza R. Straussa, Damę pikową P. Czajkowskiego, ze swych interpretacji dzieł G. Verdiego, ma też Sprawę Makropulos L. Janáčka. w dorobku utwory W.A. Mozarta, B. Brittena, 6. CO NALEŻY WIEDZIEĆ O „NABUCCO” Nabucco jest trzecią z kolei operą Meyerbeera, Halévy’ego i Rossiniego Giuseppe Verdiego (1813–1901) – z tradycyjnym włoskim bel canto. – twórcy dwudziestu dziewięciu oper, Nowością dla publiczności było takich jak np. Rigoletto, Trubadur, też wyeksponowanie roli chóru, Traviata, Don Carlos czy Aida. który dotychczas z reguły stanowił Verdi komponował ją, by dotrzymać bezosobowe, pozbawione wyrazu umowy z Operą La Scala tło dla wokalnych popisów solistów. w Mediolanie, przezwyciężając W Nabucco chór jest zbiorową głęboką depresję po niepowodzeniu postacią dramatu (niektórzy twierdzą, swego poprzedniego dzieła. że najważniejszą), a jego partia Premiera, podczas której w roli to nośnik emocji nadających ton tytułowej wystąpił Giorgio Ronconi, całemu utworowi. a w roli Abigail – Giuseppina Strepponi, w przyszłości małżonka