Aan De Goede Kant

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Aan De Goede Kant Aan de goede kant Roeland Muskens Aan de goede kant Biografie van de Nederlandse anti-apartheidsbeweging 1960-1990 Aspekt Aan de goede kant © 2014 Uitgeverij ASPEKT © Roeland Muskens Amersfoortsestraat 27, 3769 AD Soesterberg, Nederland [email protected] - http://www.uitgeverijaspekt.nl Ontwerp affiche omslag: Victor Levie Foto omslag: Joost Guntenaar Foto achterzijde omslag: Abeer Noechi Omslagontwerp: Mark Heuveling Binnenwerk: Thomas Wunderink ISBN: 9789461534743 NUR: 600 Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op- geslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 jº het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (postbus 882, 1180 AW, Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) van deze uitgave in bloemlezingen, readers, en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912), dient men zich tot de uitgever te wenden. INHOUD Voorwoord 11 Inleiding 17 1. De aanloop 27 Hollanders in de Kaap 27 Vroege apartheid en vroege anti-apartheid 28 Gevoelige betrekkingen 35 Belangen 39 Beleid van niet-inmenging 43 2. Comité Zuid-Afrika 47 Inleiding 47 Opmaat naar de roerige jaren zestig 49 Sharpeville, 21 maart 1960 54 Het CZA na Sharpeville 61 Steun voor Zuid-Afrika 69 Het CZA mist de boot 72 De ton van Luns 84 Een ton d’r op 89 Defence and Aid Fund Nederland 91 Onderzeeboten 97 3. Boycot Outspan Actie 107 Inleiding 107 Het bekendse anti-apartheidsmerk 111 Albert Heijn gaat om 117 Na Outspan 120 4. Anti-Apartheidsbeweging Nederland 127 Inleiding 127 Nederland in de jaren zeventig 127 De beginjaren van de AABN 133 Het kabinet Den Uyl en de apartheid 140 De AABN als speurhond 148 Concurentie uit Chili 152 Azania Komitee; maoïsten tegen apartheid 155 Kwestie van de reactorvaten 163 De vakbeweging tegen apartheid 172 Dagelijks leven bij de AABN 181 Overheidssubsidie 183 De banden met de CPN 185 Okhela en de val van Berend Schuitema 188 AABN versus KZA 202 Solidariteit aan het einde van de jaren zeventig 212 Soweto 215 De AABN na Soweto 223 Onderwijs tegen apartheid 226 De AABN en het wapenembargo 228 Muldergate 237 Culturele banden 241 Wetenschappelijke contacten met Zuid-Afrika 247 W.F. Hermans persona non grata in Amsterdam 262 Zingen tegen apartheid 266 Radio Freedom 273 AABN in dood tij 277 Culture in Another South Africa 283 Zwarte Nederlanders tegen apartheid 285 De affaire Klaas de Jonge 289 Operatie Vula 295 Breed Overleg Tegen Apartheid 298 Het verschijnsel Mandela 304 Het einde van de AABN 309 5. Werkgroep Kairos –christenen tegen apartheid 311 Inleiding 311 Beyers Naudé en het Christelijk Instituut 312 Lunteren en de oprichting van Kairos 315 Kairos kiest voor het ANC 323 Steun voor Buthelezi 329 Programme to Combat Racism 339 Betaald Antwoord 350 Betaald Antwoord en de desinvesteringen 355 Steunt uw geld apartheid? 360 Kerken en apartheid 365 Katholieken tegen apartheid 369 De strijd om het CDA 372 De laatste jaren 385 6. Smeer ‘m uit Zuid-Afrika - het olie-embargo en de acties tegen Shell 388 Inleiding 388 Gesprekken met Shell 390 Aandeelhoudersacties 394 Aandacht op Rhodesië 399 Gezamenlijke campagne voor een olieboycot 405 Shipping Research Bureau 413 Kamerdebat over de olieboycot 417 Na het Kamerdebat 423 Internationale campagne 432 Shell ontwikkelt een strategie 440 Shell tegen apartheid 448 7. Komitee Zuidelijk Afrika 452 Inleiding 452 Angola Comité 453 Amandla en Facts & Reports 457 Stichting Sanctiejaar en de sportboycot 460 Krugerrand 475 Pluk geen vruchten van apartheid 481 Lagere Overheden Tegen Apartheid (LOTA) 487 Amsterdam en Rotterdam tegen apartheid 495 Tweesporenbeleid 500 Het tweede spoor 504 Bevrijdingsfonds 508 Medefinanciering 514 Hulp in natura 518 Hulp versus actie 521 SA/NAM en het Europese geld 526 Een wandeling naar de vrijheid 537 Het einde van de sancties 540 Geef Mandela een eerlijke kans 546 De beweging na 1990 551 8. Autonomen tegen apartheid 554 Inleiding 554 De zwarte jaren tachtig 555 De achtergrond van de radicale vleugel 559 Bluf! 566 De verhouding met de comités 569 RARA 581 De Makrobranden en de strijd tegen SHV 587 De arrestatie van Roemersma 598 Blij dat ik snij 601 SuZA en de Spektakelblokkade 610 Na het spektakel de stilte 625 9. Succes en falen van de anti-apartheidsbeweging 632 Geraadpleegde literatuur 645 Namenregister 658 Geïnterviewde personen 674 Annex 676 Nederlandse anti-apartheidsorganisaties 676 Voorwoord In het najaar van 2005 werd ik door Sietse Bosgra benaderd om dit boek te schrijven. De formele opdracht kwam van de Amsterdam- se School voor Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek (ASSR, nu AISSR) van de Universiteit van Amsterdam. Aanleiding was het feit dat een groot deel van de anti-apartheidsarchieven ondergebracht zou gaan worden bij het Internationaal Instituut voor Sociale Ge- schiedenis (IISG). Een mooie gelegenheid om daar in te duiken en een boek te schrijven over de beweging. Zelf was ik niet of nauwelijks betrokken geweest bij de anti-apart- heidsbeweging. In de jaren tachtig was ik gegrepen door Latijns Amerika. Die ervaring maakte dat ik de dynamiek van een landen- solidariteitsgroep goed kan invoelen, maar niet beticht kan worden van vooringenomenheid jegens één van de organisaties binnen de anti-apartheidsbeweging. Mijn bemoeienissen met de anti-apart- heidsstrijd beperkten zich tot mijn aanwezigheid tijdens de grote manifestatie op het Museumplein in Amsterdam in 1988 en later, in 1990, op het Leidseplein toen Nelson Mandela daar Amsterdam toesprak. Shell tankte ik toen nooit, ook al omdat ik geen auto had. Van Outspan fruit wist ik dat je dat beter kon mijden. Beleggen in Krugerrands was al helemaal niet aan de orde. Maar zoals alle progressieve mensen van mijn generatie, hadden Zuid-Afrika en de strijd tegen de apartheid wel een bijzondere klank. Zuid-Afrika gold als ‘de moeder aller foute regimes’. Vanuit de Latijns-Ameri- kabeweging keken we met milde jaloezie naar de activisten van de anti-apartheidsbeweging vanwege de heldere goed-fout scheidslijn die er in ‘hun’ strijdperk viel te onderscheiden. In 1993 en daarna nogmaals in 1994 heb ik Zuid-Afrika als jour- nalist bezocht en het land doorgereisd. Zuid-Afrika stond toen aan de vooravond van de eerste democratische verkiezingen. Voor het blad Hervormd Nederland heb ik een serie portretten gemaakt van ‘gewone’ Zuid-Afrikanen; blank en zwart, arm en rijk, gematigd en radicaal. Het land zinderde. Tegelijkertijd heerste er een nerveuze spanning: zouden de veranderingen zonder bloedvergieten verlo- 11 pen? De jaren ervoor waren er vele schermutselingen geweest, voor- al tussen aanhangers van het African National Congress (ANC) en volgelingen van Inkathaleider Buthelezi. Ook extremisten binnen de blanke minderheid roerden zich. Het leek allemaal mis te gaan toen de populaire ANC’er Chris Hani werd vermoord door een blanke activist. Maar hoop voerde de boventoon. Alles zou anders – en beter! – worden. Die hoop werd gepersonifieerd door Nelson Mandela. Tijdens beide reportagereizen bezocht ik ook een aantal buurlanden van Zuid-Afrika, de zogenoemde frontlijnstaten: Na- mibië, Lesotho, Swaziland en Mozambique. Sietse Bosgra heeft zich, nadat ik de eervolle opdracht tot het schrijven van dit boek had aanvaard, onmiddellijk teruggetrokken en heeft op geen enkel moment gepoogd om invloed uit te oefenen op mijn keuzes. Dat siert hem. Mensen die hem kennen, zullen weten dat dit hem moeite gekost zal hebben. Mijn begeleiding werd overgedragen aan prof. dr. Jan Willem Duyvendak (UvA) en prof. dr. Lex Heerma van Voss (IISG, later Huygens ING). Hun sugges- tie om van dit boek een proefschrift te maken, heb ik in dank aan- vaard, toen nog niet wetende hoeveel extra werk dit met zich mee zou brengen. Eind september 2013 ben ik gepromoveerd. Het boek dat u nu in handen heeft, is een bewerking van het proefschrift. In de ruim zeven jaar die ik (weliswaar part time) aan het onder- zoek en het schrijven heb besteed (de eerste interviews vonden plaats in de zomer van 2006) heb ik veel tijd doorgebracht in het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. Daar zijn veel relevante archieven verzameld van anti-apartheids- organisaties en van individuen die een rol speelden in de bewe- ging. De archieven van het Komitee Zuidelijk Afrika (KZA) en de Anti-apartheidsbeweging Nederland (AABN) heb ik deels door- zocht in de periode dat ze nog gehuisvest waren in het Nederlands Instituut voor Zuidelijk Afrika. Andere archieven die ik bezocht, zijn het Nationaal Archief in Den Haag en het archief van het ministerie van Algemene Zaken. Dit laatste om de verslagen van de ministerraad in te zien uit de periode die nog niet is overgedra- gen aan het Nationaal Archief. Daarnaast waren veel betrokkenen van de beweging bereid om mij inzage te geven in hun persoon- 12 lijke archieven. Enkele van hen hebben hun archief zelfs aan mij toevertrouwd. Ik hoop deze archieven over te kunnen dragen aan het IISG. Het archief van het Azania Komitee lag aanvankelijk bij één van de betrokkenen thuis en is later op mijn suggestie ver- plaatst naar het IISG. Voor één archief moest ik naar Zuid-Afrika: het archief van de Boycot Outspan Actie is ondergebracht in het Mayibuye Center in Kaapstad (onderdeel van de Universiteit van Wes-Kaapland). Naast archiefwerk en het doornemen van andere schriftelijke bron- nen, is mijn onderzoek voor een groot gedeelte gebaseerd op in- terviews met betrokkenen. Aan het eind van het boek geef ik een overzicht van de mensen die ik voor deze studie heb gesproken (na- genoeg allemaal face-to-face; een drietal telefonisch).
Recommended publications
  • Download (515Kb)
    European Community No. 26/1984 July 10, 1984 Contact: Ella Krucoff (202) 862-9540 THE EUROPEAN PARLIAMENT: 1984 ELECTION RESULTS :The newly elected European Parliament - the second to be chosen directly by European voters -- began its five-year term last month with an inaugural session in Strasbourg~ France. The Parliament elected Pierre Pflimlin, a French Christian Democrat, as its new president. Pflimlin, a parliamentarian since 1979, is a former Prime Minister of France and ex-mayor of Strasbourg. Be succeeds Pieter Dankert, a Dutch Socialist, who came in second in the presidential vote this time around. The new assembly quickly exercised one of its major powers -- final say over the European Community budget -- by blocking payment of a L983 budget rebate to the United Kingdom. The rebate had been approved by Community leaders as part of an overall plan to resolve the E.C.'s financial problems. The Parliament froze the rebate after the U.K. opposed a plan for covering a 1984 budget shortfall during a July Council of Ministers meeting. The issue will be discussed again in September by E.C. institutions. Garret FitzGerald, Prime Minister of Ireland, outlined for the Parliament the goals of Ireland's six-month presidency of the E.C. Council. Be urged the representatives to continue working for a more unified Europe in which "free movement of people and goods" is a reality, and he called for more "intensified common action" to fight unemployment. Be said European politicians must work to bolster the public's faith in the E.C., noting that budget problems and inter-governmental "wrangles" have overshadolted the Community's benefits.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • Wetenschappelljke Raad Voor Het Regerlngsbeleld
    Wetenschappelljke Raad voor het Regerlngsbeleld W53 The Future of Industrial Relations in Europe Conference Documents WJ. Dercksen (ed.) Exemplaren van deze uitgave zljn te bestellen bij het Dlstrlbutlecentrum OverheMspubllkatles, Postbus 20014, 2500 EA 's-Gmvenhage, door wennakfng van f 10,- op glro 751 dan we1 schriftelljk of telefonisch (070-3789880) onder vennelding van titel en ISBN-nummer en het aantal gewenste exemplaren. This Working Document can be ordered at 'Dlstrlbutlecentrum Overheidspublikaties', P.O. Box 20014, 2500 EA The Hague, by paying f 10,- on giro 751 or by letter or telephone (0703789880) in mentioning title and ISBN-number and the number of copies you want to have. ISBN 90 346 2421 8 Publikatle van de Wetenschappelljke Raad voor het RegerlngsbeleM (WRR), Postbus 20004, 2500 EA 's-Gravenhage (tel. 0704564600). (Publication of the Scientific Council for Government Policy). CONTENTS Introduction by W.J. Dercksen I THE SWEDISH MODEL 1. M. Bruyn-Hundt, The Swedish model for woman's economic independence 2. L. Delsen and T. van Veen, The Swedish model: partially relevant for other European countries II TRllATERALlSM IN EUROPE 3. H. Slomp, The future of tripartism in Europe 4. J. Goetschy-Hingel, 1992 and the social dimension 5. D. Corbey, European integration and the survival of triiateralism 6. A. Steen, The new Europe; boundless liberalism against cross-national trade union solidarity 111 OTHER CONTRIBUTIONS 7. C.J. Lwnstra and T.J.J.B. Wotters, Conflict management and comparative industrial relations: towards a unrfying research strategy 8. H.W.J. Moerel, L Douwes Dekker, T. Akkermans, The system of industrial relations in South Africa, Hungary and the Netherlands 9.
    [Show full text]
  • Rondom De Nacht Van Schmelzer Parlementaire Geschiedenis Van Nederland Na 1945
    Rondom de Nacht van Schmelzer Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 Deel 1, Het kabinet-Schermerhorn-Drees 24 juni 1945 – 3 juli 1946 door F.J.F.M. Duynstee en J. Bosmans Deel 2, De periode van het kabinet-Beel 3 juli 1946 – 7 augustus 1948 door M.D. Bogaarts Deel 3, Het kabinet-Drees-Van Schaik 7 augustus 1948 – 15 maart 1951 onder redactie van P.F. Maas en J.M.M.J. Clerx Deel 4, Het kabinet-Drees II 1951 – 1952 onder redactie van J.J.M. Ramakers Deel 5, Het kabinet-Drees III 1952 – 1956 onder redactie van Carla van Baalen en Jan Ramakers Deel 6, Het kabinet-Drees IV en het kabinet-Beel II 1956 – 1959 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Peter van der Heiden Deel 7,Hetkabinet-DeQuay 1959 – 1963 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers Deel 8, De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963 – 1967 onder redactie van Peter van der Heiden en Alexander van Kessel Stichting Parlementaire Geschiedenis, Den Haag Stichting Katholieke Universiteit, Nijmegen Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, Deel 8 Rondom de Nacht van Schmelzer De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963-1967 PETER VAN DER HEIDEN EN ALEXANDER VAN KESSEL (RED.) Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Auteurs: Anne Bos Charlotte Brand Jan Willem Brouwer Peter van Griensven PetervanderHeiden Alexander van Kessel Marij Leenders Johan van Merriënboer Jan Ramakers Hilde Reiding Met medewerking van: Mirjam Adriaanse Miel Jacobs Teun Verberne Jonn van Zuthem Boom – Amsterdam Afbeelding omslag: Cals verlaat de Tweede Kamer na de val van zijn kabinet in de nacht van 13 op 14 oktober 1966.[anp] Omslagontwerp: Mesika Design, Hilversum Zetwerk: Velotekst (B.L.
    [Show full text]
  • PDF Hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
    PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/44001 Please be advised that this information was generated on 2018-07-07 and may be subject to change. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2007 De moeizame worsteling met de Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2007 De moeizame worsteling met de nationale identiteit Jaarboek Parlementaire Geschiedenis De moeizame worsteling met de nationale identiteit Redactie: C.C. van Baaien A.S. Bos W. Breedveld M.H.C.H. Leenders J.J.M. Ramakers W.P. Secker Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Boom - Amsterdam Foto omslag: a n p - Robert Vos Omslag en binnenwerk: Wim Zaat, Moerkapelle Druk en afwerking: Drukkerij Wilco, Amersfoort © 2007 Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. isb n 978 90 8506 506 7 NUR 680 wvw.uitgeverijboom.nl Inhoud Ten geleide 7 Artikelen Dick Pels, De Hollandse tuin: of hoe de Nederlandse Leeuw worstelt met zijn iden­ 13 titeit Remieg Aerts, Op gepaste afstand. De plaats van het parlement in de natievorming 25 van de negentiende eeuw Charlotte Brand en Nicoline van der Sijs, Geen taal, geen natie.
    [Show full text]
  • Voor Mijn Moeder En in Liefdevolle Herinnering Aan En Met Bewondering Voor Mijn Vader
    Hete hangijzers : de aanschaf van Nederlandse gevechtsvliegtuigen. Kreemers, B. Citation Kreemers, B. (2009, February 10). Hete hangijzers : de aanschaf van Nederlandse gevechtsvliegtuigen. Retrieved from https://hdl.handle.net/1887/13498 Version: Not Applicable (or Unknown) Licence agreement concerning inclusion of doctoral thesis in the License: Institutional Repository of the University of Leiden Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/13498 Note: To cite this publication please use the final published version (if applicable). HETE HANGIJZERS: DE AANSCHAF VAN NEDERLANDSE GEVECHTSVLIEGTUIGEN Hete Hangijzers De aanschaf van Nederlandse gevechtsvliegtuigen PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van Rector Magnificus professor mr. P.F. van der Heijden volgens besluit van het College van Promoties te verdedigen op dinsdag 10 februari 2009 klokke 13.45 uur door Hubertus Petrus Maria (Bert) Kreemers geboren te Maastricht op 14 mei 1955 HETE HANGIJZERS: DE AANSCHAF VAN NEDERLANDSE GEVECHTSVLIEGTUIGEN Promotor: Professor dr. B.A.G.M. Tromp (overleden op 20 juni 2007) Professor dr. J. de Vries Referent: Professor dr. ir. J.J.C. Voorhoeve Promotiecommissie: Professor dr. K. Colijn, Erasmus Universiteit Rotterdam Professor mr. dr. E.R. Muller Professor dr. J.Q.Th. Rood, Universiteit Utrecht Professor dr. R. de Wijk 2 HETE HANGIJZERS: DE AANSCHAF VAN NEDERLANDSE GEVECHTSVLIEGTUIGEN Voor mijn moeder en in liefdevolle herinnering aan en met bewondering voor mijn vader 3 HETE HANGIJZERS: DE AANSCHAF VAN NEDERLANDSE GEVECHTSVLIEGTUIGEN “The essence of ultimate decision remains impenetrable to the observer – often, indeed, to the decider hemself. […] There will always be the dark and tangled stretches in the decision- making process – mysterious even to those who may be most intimately involved”.
    [Show full text]
  • Het Hof Van Brussel of Hoe Europa Nederland Overneemt
    Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt Arendo Joustra bron Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt. Ooievaar, Amsterdam 2000 (2de druk) Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/jous008hofv01_01/colofon.php © 2016 dbnl / Arendo Joustra 5 Voor mijn vader Sj. Joustra (1921-1996) Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt 6 ‘Het hele recht, het hele idee van een eenwordend Europa, wordt gedragen door een leger mensen dat op zoek is naar een volgende bestemming, die het blijkbaar niet in zichzelf heeft kunnen vinden, of in de liefde. Het leger offert zich moedwillig op aan dit traagkruipende monster zonder zich af te vragen waar het vandaan komt, en nog wezenlijker, of het wel bestaat.’ Oscar van den Boogaard, Fremdkörper (1991) Arendo Joustra, Het hof van Brussel of hoe Europa Nederland overneemt 9 Inleiding - Aan het hof van Brussel Het verhaal over de Europese Unie begint in Brussel. Want de hoofdstad van België is tevens de zetel van de voornaamste Europese instellingen. Feitelijk is Brussel de ongekroonde hoofdstad van de Europese superstaat. Hier komt de wetgeving vandaan waaraan in de vijftien lidstaten van de Europese Unie niets meer kan worden veranderd. Dat is wennen voor de nationale hoofdsteden en regeringscentra als het Binnenhof in Den Haag. Het spel om de macht speelt zich immers niet langer uitsluitend af in de vertrouwde omgeving van de Ridderzaal. Het is verschoven naar Brussel. Vrijwel ongemerkt hebben diplomaten en Europese functionarissen de macht op het Binnenhof veroverd en besturen zij in alle stilte, ongezien en ongecontroleerd, vanuit Brussel de ‘deelstaat’ Nederland.
    [Show full text]
  • Parlementaire Geschiedenis 2007
    Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2007 De moeizame worsteling met de Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2007 De moeizame worsteling met de nationale identiteit Jaarboek Parlementaire Geschiedenis De moeizame worsteling met de nationale identiteit Redactie: C.C. van Baaien A.S. Bos W. Breedveld M.H.C.H. Leenders J.J.M. Ramakers W.P. Secker Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Boom - Amsterdam Foto omslag: a n p - Robert Vos Omslag en binnenwerk: Wim Zaat, Moerkapelle Druk en afwerking: Drukkerij Wilco, Amersfoort © 2007 Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. isb n 978 90 8506 506 7 NUR 680 wvw.uitgeverijboom.nl Inhoud Ten geleide 7 Artikelen Dick Pels, De Hollandse tuin: of hoe de Nederlandse Leeuw worstelt met zijn iden­ 13 titeit Remieg Aerts, Op gepaste afstand. De plaats van het parlement in de natievorming 25 van de negentiende eeuw Charlotte Brand en Nicoline van der Sijs, Geen taal, geen natie. Parlementaire 43 debatten over de relatie tussen de Nederlandse taal en de nationale identiteit Marij Leenders, Loyaliteit en Nederlanderschap. Staatsburgerschapswetgeving 57 tussen 1850 en 1985 Anita Böcker en Guno Jones, De heruitvinding van een competente natie. 69 Parlementariërs over overzeese en nieuwe Nederlanders (1949-2006) Alfred Pijpers, Nationale roerselen in de Nederlandse Europapolitiek «5 Bram Peters, Herdenken en vieren.
    [Show full text]
  • The Conservative Embrace of Progressive Values Oudenampsen, Merijn
    Tilburg University The conservative embrace of progressive values Oudenampsen, Merijn Publication date: 2018 Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Link to publication in Tilburg University Research Portal Citation for published version (APA): Oudenampsen, M. (2018). The conservative embrace of progressive values: On the intellectual origins of the swing to the right in Dutch politics. [s.n.]. General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal Take down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Download date: 25. sep. 2021 The conservative embrace of progressive values On the intellectual origins of the swing to the right in Dutch politics The conservative embrace of progressive values On the intellectual origins of the swing to the right in Dutch politics PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan Tilburg University op gezag van de rector magnificus, prof. dr. E.H.L. Aarts, in het openbaar te verdedigen ten overstaan van een door het college voor promoties aangewezen commissie in de aula van de Universiteit op vrijdag 12 januari 2018 om 10.00 uur door Merijn Oudenampsen geboren op 1 december 1979 te Amsterdam Promotor: Prof.
    [Show full text]
  • Aivd Kerstpuzzel 2018
    Uitwerkingen 2018 Goed gevonden, helaas geen hints hier... AIVD KERSTPUZZEL 2018 AIVD KERSTPUZZEL AIVD KERSTPUZZEL AIVD KERSTPUZZEL ^1 Kerstpuzzel 0x7E2 h1 Opgave 1 (1)a. Wat staat hier? (2)b. Wat staat hier? (3)c. Wat staat hier? Antwoord Opgave 1 a. T L I E P T E G E N H E T N I E U W E J A A R @1 @1 @1 Kerstpuzzel 0x7E2 T1 b. V O O R W I E G R A A G Z I J N L I C H T L A A T S C H I J N E N O V E R M O E I L I J K E P R O B L E M E N c. L W W Z P Q D M B P F G O O I V B P P G R D M Z M V D Q Q O E B O D I V L 2 M E N M R C T Q R H E T B I I V A M V P O S N I S I T M V L E M E T M E E M Z D Q M Z B J D F R Z I E N U M V Q V Z C U J P 0 A T I V L S M Z W J O P A B U Q A W X H M O M J D F D M V R I V C I Z Q U C P W J 8 1 Na ontcijfering: het is Caesarversleuteling.
    [Show full text]
  • Elisa Wirsching Best Dissertation Prize Winner Msc Political Science and Political Economy 2016-17
    Elisa Wirsching Best Dissertation Prize Winner MSc Political Science and Political Economy 2016-17 [email protected] The Revolving Door for Political Elites: An Empirical Analysis of the Linkages between Government Officials’ Professional Background and Financial Regulation A dissertation submitted to the Department of Government, the London School of Economics and Political Science, in part completion of the requirements for the MSc in Political Science and Political Economy. August, 2017 9,917 Words MSc PSPE – GV499 MSc PSPE – GV499 Abstract Regulatory capture of public policy by financial entities, especially via the revolving door between government and financial services, has increasingly become a subject of intense public scrutiny. This paper empirically analyses the relation between public-private career crossovers of high-ranking government officials and financial policy. Using information based on curriculum vitae of more than 400 central bank governors and finance ministers from 32 OECD countries between 1973-2005, a new dataset was compiled including details on officials’ professional careers before as well as after their tenure and data on financial regulation. Time-series cross-sectional analyses show that central bank governors with past experience in the financial sector deregulate significantly more than governors without a background in finance (career socialisation hypothesis). Using linear probability regressions, the results also indicate that finance ministers, especially from left-wing parties, are more likely to be hired by financial entities in the future if they please their future employers through deregulatory policies during their time in office (career concerns hypothesis). Thus, although the revolving door effects differ between government officials, this study shows that career paths and career concerns of policy-makers should be taken into account when analysing financial policy outcomes.
    [Show full text]
  • Juiste Looneis Verbindt Werknemers Juiste Looneis
    Zeggenschap 1-2017 Omslag.qxd 16-3-2017 13:06 Pagina 1 JuisteJuiste looneislooneis verbindtverbindt werknemerswerknemers 28STE JAARGANG • NUMMER 1-2017 MAAK JE COLLEGA LID! EN ONTVANG ZELF 10 EURO JA, IK WORD LID VAN FNV! NU DE EERSTE 4 MAANDEN 25 EURO. VOOR REGULIERE CONTRIBUTIEBEDRAGEN PERSOONSGEGEVENS KIJK OP FNV.NL/CONTRIBUTIE Achternaam en voorletters: m/v Voornaam: Adres: NIEUW LID AANGEMELD DOOR Postcode en woonplaats: Achternaam en voorletters: Land: Telefoonnummer: Geboortedatum: Lidmaatschapsnummer: E-mailadres: Ik ontvang een werverspremie van € 10,- (WERK)SITUATIE op IBAN-nummer: In dienst bij werkgever Niet werkzaam Student / Scholier Zelfstandige / Zzp’er Gepensioneerd Naam bedrijf: OPSTUREN Adres: Stuur deze bon in een envelop (postzegel niet Postcode en plaats: nodig) naar: FNV t.a.v. contactcenter, Functie: Antwoordnummer 101, 3500 ZA Utrecht BETALINGSGEGEVENS Ik geef toestemming aan FNV om door middel van automatische incasso de maandelijkse contributie af te schrijven. IBAN-nummer: Op het lidmaatschap zijn de algemene voorwaarden van toepassing. Kijk op fnv.nl/algemenevoorwaarden Ik betaal per acceptgiro (leden die per automatische incasso betalen krijgen € 1,- korting). voor de actuele versie. We gebruiken je persoons- gegevens om uitvoering te kunnen geven aan het Datum: Handtekening: lidmaatschap en je belangen te kunnen behartigen. LWLLM Zeggenschap 1-2017.qxd 16-3-2017 9:15 Pagina 1 INHOUD Artikelen Een te hoge looneis is ook niet goed 14 4Vakbondsmensen in de politiek Floor van Gelder Vakbonden stellen elk jaar een looneis. Maar waar is die op gebaseerd en 10 Solidariteit pensioenen hoe hoog moet die zijn? Hierover boog zich een aantal vertegenwoordigers onder druk van werkgevers, vakbonden en wetenschap in een rondetafelgesprek onder Jan Ilsink leiding van Paul de Beer, directeur van het Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging.
    [Show full text]