I ŕ

1

9

IN S T R U C TIО CONFESSARII, OPUsUuLUM, IN QUO TRADITUR PRAXIS CUM FRUCTU ADMINISTRAN- DI SACRAMENTUM POENITENTIÆ. A U C T U R E R.P. PAULO SEGNERI è SOCIETATE JESTT Jtalico pninùm idiomate çonfcriptum, dein* de ab aliorjufdem Societads Sacerdo­ te Latinitati donatum, pro majore uti­ litate Apoftolícarum Miffionum. AUGUSTÆ Vindelicorum &DILINGÆ E D 1 T U M. nunc verá

P O S N A N I Æ, Typis S. R. M. Clari Collegii Societatis JĘSU. Ann j pinnini AlLcCXLK. ц . . I - —, Wyftpa Szkoła Pedagofliczrał w Bydgoszczy I Btotloteka Główna J a&xoxtx<>x&áf f

INTRODUCTIO Ad intdligendum ea, qnæ|in hoc ОриГсііІо tra&antur. Uptemns ill-? rerum omnium Conditor ас Dominus, qui íojus abfque alieno n i ilłerio formare Hominem yolu-ic, noluit inejufdem refor­ S mat one eße fol us. Imò certiffimò nobis confiar, quòd, cùm neminé adjutorem іи creariooe hominis àdmiferic, talem eò magjs requifive- rit in redempțiune; Ite & tos in vineám »team. Matth: ao. 4. & 7- Quare ad ram honorificm operam Copra omîtes alios deftinayie fuos Sacerdotes. Ar^j IK in Ecclefia ¡¡idem majorem nè dicam ¿eft imationem, an acnorem concili- aret, per Apoftolum illorum <піпі11егш nobili in niditô hôc encomió іп- Êgnivit: liet. ad/utires funtus. i. Cot; i 9. Verum eft, lauden, & gloria illám Йоп omnibus xqualiter convenire S cerdoribus, qui (e falut! anion aru im- penJunt. Merentur hune titulom Scriptura? Interpretes, Prælati, Concio- natores; fed nemini potiore jure, út cnihi vidétur , atrribtsitur, quám iis, qui adrniniftrant Säcrawientutn P.œmtentiæ , & appellantur Confeflarii • quippe, Ճ bene rem perpendimtis, nuHus prêter jpfpș tam propinquam ope­ ram ad infefionem gratia? confere, per quam Anima: yitam foam accipi- unt. Cæteri quantum in ipfis eft pratibndo, doólrinâ, correćbone, cõfili- ís, íolummodò requifitas ad id ponunt difpoßtiones, illudquè agunt, quod Ezechielis exhiber virio - colîigun.t ofta arida, Sf diCperß in vall'ffimo hu- jus mundi campo, non autem inípiyant i.ifdtm vitám: Confeflarii fpirant fpiravulum vitat. Licèt.enim Deus foins grajiam înfundat in animam , ni- ■hilominùs Confe (Tarii præ omnibus «liis ad hoc opus concurrent, duvn vi­ delicet per fâcram Abfolutioprm portas illas pluíquã Tartareas distingue, quæ haétenus Domino yirtutum ad cor-humánum aditum рссіидеге. Hinc , Confeflarii officium , proprium & prorfus fingulare eft Legis Evangelic*. Antequã veniret plenitudo temporis, Sacerdotum authorftas'folùm fe ex- ténderat ad ferendum judicium de leprofls, efletnc ex integro ii? re ft itu- îa fànitasj non autem penes ipfos erat banc impertiendi, peteftas. Refer- Az va- i INTRODUCTIV vabatur Петре ifta nobilioribus Sacerdotibus à Chriílo conñitutis .■ հօտ e- íiim verbis, quibûs olim Salvatorem noftrum leprofus compellaba' , állo­ mul licet: Domine fi ris potes me mundare- Matth: S 2. Illi verò íoli cum Chrt- fto reípondere polTunt : inundare, Manifeftum proinde eft, quanta dignitas fit, qusm Sac erdős in fubli- яіі fijo Pœn tentiæ tribunáli gerir. Quòd li Officium iftud in excelfo ho­ noris gradu conftitutum eft , feire oportet, non minus eidê periculum <ùm propr e, turn alienai falutis elle annéxum , nifi debita ratione adminiftre- tur. Baculus ille Prophetæ, oui, dtim Elifæi manu regebatur, pu-rü n or- tuum ad vitm revocavit ; idem ipfe, quàmdiu màmbus Giezi famuli ver- fabarur , non nifi arétiùs mortis vinculis vifus eft conftr.'ngere exánime Ut adeò, fi de ullo alio, id de Confeíľario pofiit affirmari. Mors & rita in manu lingua. Prov: ii. 21. Gerit iri poteftate lingua? fuæ aňimarum falutem , fi ri­ te utatur, quemadmodum officii ratio poftubí, unique exitium, c ùm à præ- feripta nórmá abeiravent- Quaré ut pro viribus tanto mata oceurratur , collígere íluduí ex Do-5 étorum , Sancftorumqüé judiciis, arque d vinis littris quædam documenta praética, qiiæ ferviant ad digné, & cum trućtu obeundum minifteriumPœ- nitentiæ. Sermo mihi eft cum Confeflario Novitio, qui non minus езрах, quàm cupidus fit inftruďiohis. Quos eriim experientia magiftra docuir, e- Oíum ego n ata audire præcepta, quàm noya lupcraddere. Dr autem , quaï dićturus fum, rr ajotem fidem inveniant apud Lećlorem. annotabo ad cal­ cem cujuivis Capitis Nomina Dodteťum ex quibus allataro doftrinâ haufi, PD cuit modus ifié, <ùm videretur gratior, & jüuindior futures Letton, & qui finé remora expedi è, & qui fecurè ci pit ftadium percurrere. Qui fe- curitotem defiderat, is p. utîs revolutis pagellîs inveniet, qui fnanüm porti- gant dubitanti ; inoftenfo au cm pede decurret, qüifquis feftinate volet t nullo Doćtorum interpellante , & digitum identidem in libros fuos inten­ dente. Non omnes adduxi, qc os potui in fingub's teateriis, fed eos dunta- xat, qui ex propofito aliquam illarutn eXperderlint, &. cateris viatn ftra- verunt; ut necelie non fit squam è rivulis petere, cùm puram & illibat m doefrinam ex ipfilmet fontibus licet haurire. Etfi fubindc in ¡Herum gra- tiam , qui, ùr in ienatu , ira etiam in libris n alulit numerare fuftragia , quàm ponderare rat опит momenta, aJlaturus fim non páticos alios , quo­ rum auihoritate præfertim fententiæ prxcipuæ ibbiliantur, & roborentur. Univerfa hæc inftrućłio bifsriam dividetur, In prima parte proponam Cô- fedarium tanquam Judicem, qu-ic agam de fuentia «quitta ad hiijus ge­ ne-; INSTRUCTIONS CONFFSSARII. յ neris caufaruni tra&ationem; de Interrogationibus, Pœnitêntiis, Abfolutio- ne, quæ propria funt huic officio. In fecunda parte eundem Confefiariu, ' Kîedicum elfe fttuo , ekcturn a i reftauranda damna per peccatum illata,, & antevertendos teîapfus; diceturquè, quod ad hoc præftandum vifum fu- etitconductre. Et quoniarii frućtus cæterunn fapidi, & falubres, ingrati ra­ men eße klent, qu-ndo dc ípinis eos legere oportet, ftudebo dcćtrinam ea facilitate (prater n orem) legentibus acrommodare, ut omnium mani- bûs valeat abfqüé offetWa träčtafi. Qua rat'One ex hoc tenui opulculo e- vcniet , ut nonTiulius enafcarur trvdus iis Confefiariis, quorum híc dire­ cionem in me fufcepii Iraque poterö in veritate mitigare illanj diftuul- tatem, quæ mihi in præfenti miniftériüm. tjuod budo, fupra modum red- dit laboriolum. Parem foriè operam præftat , qui probe Confeilarium fin­ gir & expoht, quàm qui o ultoŕum pœnitentium íaluti cooperacur. Certă eft . quàd Anna de ie ipsa exultans gandió pronuntiavir, fe licèt fteriletn peperifte muiros films ; donee fterilts feperit plufimos. ï. Reg: 2. y. Etfi en un. prater Samuelem , aliurh nullum habuiflet filiitro > unicus Camen ifte ofinl debebat dare vitám quampluŕimis. CAPUT І. Quòd Confie ffarius fit Judex, д’ de Scientia, qiiœ jțfi eß neceflaria ad rečie judicandum.

Go dixit DrV efits. PfA: ii. 6. Verfantuť Sacerdotes in ftatü medio ínter Deute & homines. Cum Deo lunt homines, cum hominjbus funt Dii- E propè ad eum modum , quo parelia in àéfe refpeCu folis ftint nubes ’t & refpeČu ntlbium rppellantur foleś. Quòd fi hoc f„s eft. de omnibus Saí cerdotibus ctím fundamento affirœare , id longé magis de Vobis poterit e- nunťari, qui ad íublime Confeílàrji munus fuiftis admiíli: Non iolùm quia eftis Judices, quos Dens olim in Exodi libro fæpenuroero divin.fiima h- c Nomendatione condecora vit; fed quia tftisjudiccs delegați in tali caula quæ ex natura fua fpećtat ad forum Dei ffiiis poteß dirntttere peccata, щ(І foins Deus? M..rc. z. 7. dice' ant olim c.dumniarores S< rbæ ñeque n alè r»- metfi non inteilig rent quid Icquerentur. Et qnidem in Verit te Sacer s peccati dimirtit, ñeque folumrnodò declarat PœnitentCm abmlmci-m , ùc impie quidam docuerußt damnați à Concilie Trid; Self: յՀ c6 5 Ca,. j. Sed ipieni-t peccatorem abfolvit, feu. quod idem eft, tolhc obligation 1

? ą, CA P UT PRIMUM Öiffoívít vincula, & condonar benevole illud debitu։», pro quo nullis cre­ ature viribus fatisfieri poffet unquatn. Er cui aliquando Jud։ urn imperti- ta fuit poreftas, qua ex inifero & reo facérét innocenrșm? Summa ¡iíorunr Author։,tas non altiùs aífurgit, quàm ut pronunției innocentera, qui falso erat accufatös j non autem ,ut facial innocentera. Apftergere pot.ęft candi- dilfirnæ mufteiæ maculas, non autem verfiiolori Pardo nicidum candorê in­ ducere. Sed quid judicu.m poteftatęm memoro? dicam pórias, cu.i Angelo^ rumfimilis collata eft poterías, Ikèt quis cogitando fingujorum dotes & perfecciones percujrar > quíe ab ínfimo ufique ad fupremum itá cxcrefcnnt, ut in imroenfum vi-Jeantu.r accutnuhri ? Cui Angelerum dixit Deus • Ghioru remiferitis peccata , remitturipur eis . quorum retinueritiș, retenta funt ? Plus dicam. Nemo Caris alfequi poteft. quanto odió profequatur Deus peccaturp mortiferum. Abeminatțo efl Qomtuo vía impii. Prov; ty. g. Rem abundé de- monftrat, quòd Divina Majsftas fatjs non babuerit, omnja opera Çratiæ ad deftruâionera peccati ordinâíle , fed ad illud ftjrpitus eyellendum vitám quoqucfuam impendent Deus Homo, ut (ecum illud Samfonis jnftar pro- priâ opprelfum ruina contura ularet., Et tamen hæc peccati everfio , quae pretiofo ftet.it Redemptoriș Sanguine , quanta facilitate per Confeflariuni propé quotidiè iterata renoyatur ? Tollit Sácenlos mamim , & ait , Abfblv» te: qua voce audita mox corruunt mûri Hierjchuntini, etfi geminato ambi­ tu claufam tenuerinr civitatem; & non folùm in pulverem fubfidunt, fed plane in nihilum diflolvuntur. Ghuretur feccatum illtus, & non invcnictur. f/ali g. ty. Arque hæc funt, qu.r ad fuperiùs jam dicta addidiffe, multum juvabit, etm nenipe in finem, ut tantó fublimiorcm æftimationtm conciperetis po- teftatis, quæ in vobis refidet, itaquè intelhgeretis, quanta vobis incumbat necesitas comparandi congruas feientíam , pro tali muñere veluti opor­ tet, exercendo. Perpendice, quòd fefitentia à Sacerdoiibus in hoc judicio prolata, tanti fit pond ris atque moment։, ut quamprimiim hane ratam ha­ best, eique fubferibat univerfa curia cœleftis. JQjiodamtnode ante diem pudi­ cii indicant : ait S. Hieronymus & quod ipfi judicaverint in fus tribunáli, ap- prohab it ur in ле pudicii. Ep: ad Н.hod Quanto ergo ftudiô decet examina- tara, & elaboraram elfe hane fenteqtiam, ut pofiit coram tam augufto con- fifth exhiber։, nè declaretur irrita , utpote vel per ignorantiam corrupta , vel per inconfiderationem precipitata. Certum eft , non folùm pro gravi precato à Thsologís habe.ri fi quis Frankens ftudiô, datâquê opera indo-՛ quæ debetur Sacramentis. Ñeque fatisfacis, ii dicis : fum approbatus ab E- pifeopo, quotiefcunque aliunde te manifefté agnofiis inhabilem .■ quia ap- probatio præfupponit fcientiam , non'confere : ñeque enim , qui te in viæ ducem alTumit, oculorum fimul turnen tibi probet, ad videnďum, fi cxcus es- Dixi : fi te manifefté agno-ícis inhabilem. Quia ir folùm dnbitas, fiare poteris judicio illiüs, qui te approbat. (j) Arque intetea te idoneum ma­ gis reddendo, & tuæ, & approbates cônfcienriæ confiriere. Verum eft , fuftícere Confefiarió earn fairem fcientiam , qua" fît com­ mon furata iłiorum condition!, quorum ¿ubernat* córiícientias. (4 ) Qui a-4 greftilîW in pago audit Confeñiónes » tancâ non indiget dódtrinâ , quanta Opus habet is, qui in civitate hoc fungitùr muriere, & tribuna!՜ confien- dir, ubi difticilióres agitantur caufie Aliud eft, fine pericuío fimpiieem ju- dicare bubukum ; àlitid, confelariiim & rnercatorum agere arbiťrum. Cui fîmplex & candida čomroiťtitur ccrnfcientia'deducefida plano tritoquè tra- foite, necefle non eft, ut eâ excellât peritià qua juvandi ftint ľabýrintheis implicați erroribûs Negări non poteft, defedtum fcientiæ fupp’eri perfæpe experientiâ, cui pluriuum attribuit Divinus Spiritus Eccli. ¿4 ,0. non eft expertifs, pauca recognôfctt. Irilò múlttim ad feni facit à nattfra indita ju® dicandi facultas, qua quis in rarioribtis cafibus jnbetuŕ dubicare, & doârio՛* rum flagitare confilium- In cafibus dubiis (irà fentit farruto Concilium:} pofiit Ýequirere confilium fapientiortim , mode коп prodat penitentem í пес aliud prabeat indicium, ex qua pofiit agnofei. Si1 graviffimï duntâxst Theologi hui'c prafici-’ endi ellent judicio , populo non modo adempta ęfll-t frequenta-ndi Mýfte-\ rii copia quõtidie,՜ fed vix femei coricèflà in anno: iraque Sacramentó hoc foret quidefo fons laluberrimus omnibus, fed daufuí, qualem noiùit vide- ri Deus inquiení: Fons patens Demut David in ablutionem peccatoris. Zach: հհ, Nefcio proinde , quomodo fnam excufare qoeant ternetitarem non patter ¿ qui exigua in rufti notitiâ rerum, quas fere fummopere intefeft , audenç confeientiárum fibi vendicare arbitriü, quafi non ellet, út loquitur S. Gre- goxius, ars artiuiU) regimen лпітагит^ Por- î

6 C4PUT PRIMUM Porró icientia hæc requifita duplex eft. Alia univerfalis, quæ appella- tur Sfientza Șuris. Particulari։ altera, dida Scientta faiti. Ad piimum genus ргПіпес, feire faltem hæc feptern fequentia. ï. Quantum le cujuique ext'ë- <Խէ jurifdi&io, tu.tr։ nè quern ahlolvar, nifi fu.bdttu«n, <ùm icriptum fit.Ç?«- dex faptens (q anttitiicunque fit fapiens) judtiakir populă fuum. Eicli: ro. turn né in eas noxas fibi arroget poteftatem, quæ ad alcius fp.¿tat tribunal. O- portebit proinde cognitos habere Cafus Refervatos. aefenluas, faite quæ frequentiùs folent occurrere. 2. Sciât difeernere , quod à veteris teftan en- ti Sacerdot bus exigebat Deus, inter lepr/u & leprám, hoc eft, tncrcalia à venialibus, & qualia fint ex genere fuo. ;. Dyudicare pofiit circumftanti- ջ՝տ peccatorum aggravantes, aut imminuentes, certè < as, quæ di vería m fpe- ciem efii iunt. 4. Noverit, ubi facienda fit reftitutio, feu famæ, feu bono- гит fortunæ. 5. Quæ fit ocçafio proxima peccandi, & quando quis teoea- tur earn evitare. 6. Quis Sć quarts dolor neceftàrius fit i’œuitenti, ad obti- Kendarn gratiam Sacrament!. 7. Quæ forma obfervanda Abfolutionis , & quxnacn remedia præfcribenda adversiis peccata (altem communia. (5.) Quærethoc loco al.quis, præfternè in judicio ifio Sacramentali beni- gniores fcqui fententias, an ponirs rigidiores? Viderur hic uno verbo doee- ri veile prudentkm. Exiftimo tanten in hune n odúm p. lTe refpondtri. Duplici ratione navi՝ aliqua fuo levari porért onere. Si merces quibue o- nulia deprimitur , ejicianrur, quo modo expedidor redditur aJ profi quen- dum itsr, portun.que tenendum. Præterea etiam fabnrra navi íubtrahi pó­ tért , itaquè allevari. Sed hoc efi eýidtnti objicere nayem naufragio Si­ militer duobûs modîs Pœnitenris confcięntia poteft allevari, corn frudtu,Sc difpendio. Poteft nempe ipfi ità facil’s redfi legis obfervatio , ut fe ultrô ei . & Jubenti animó fubjkiar ; & poteft è contrario ipfi eadi m ità laxa ri, .ut liberuin fe putee, & omne jugum excoriât. Ex mpli grariâ Eft qui Cõ- frflionis faciendæ causa tuis ad olvatur pe fibus, æqualit r & rrapnlæ & li- bidini deditus. Quod fi tu iftum ard-ffimîs limiti >ûs, quiuib nonnu ü Au- thores (6 ) legem jejunii circ.umfcribunt, velíš cou ft t ingere, veluti, ut ve- fpertina refedio non extedat quatuor unc as neutiq ïam ipfi perluadebis j jùnium. Vetù.n cùm eidem dixeris juxra n itisrem fenrentiam (7) præ- didatn quantitatem viribus coiporis, ՃՀ complexioni confor andern elfe, at ue in genere loquendo , fatisfacere , qui quartam confueræ cænæ parté non tranigred'tur; en tnox animum fumet Pœnitens fique pronomoften- det ad parendutn legi hac moderations dec!ar?tæ. E côtrario, fi eidem af­ fér eraveris, ip u , duramodò ftatuat nunquaœ pecc»ie amphùs, nequaquS teñe- ՜ INSTRUCTIONS CONFESSA RII. 7 teneri famuJam pellicem ек ædibus fuis amandare, cui centum fcuta dede- rat mutua , quorum recuperandorum fpes periret eâ dimifsâ. («.) Lætus ac hilaris domu*n fuam repetet, ex tam favorabili hxaquè fènrentia, fed ma­ lo íhô. Converfari familiariter perget, & brevi poft converíationem fazdo fe conípurcabic flagitiô. Quod facillitnè declinări porerat ? fi occafio tempe- ftivè fuiffet fubtradta. Unicô verbô s quando benignæ opiniones Pceniten- tem quafi manu ducunt ad Iegis obfervantiam , iis te accommoda, quod non prohibetur. At cùm per eas difficulter præcepto iatisfieri poterit ; noli eas smpledłi, aut fuadere alteri, ne animas, quibus veternum excutere ma­ xima folicitudine debueras,du!ci quodam præconiô confopire videaris, con- fopitafquè ex montis culmine in prazcipitium deturbare. Et hinc, Deus a- verrat, ut tibi unquam in mentem veniat, dičfare ulii, quifcunque fit Pœ- nitens, tanquam probabilem fententiam , quod in re venerea detur parvi­ tas materiæ , ficuti in cæteris. Quis enim unquam dixerit ignem elle mo­ dicum , quo admoto pulvis nitratos horrenda ædificiorum fírage in flamma erumpit. Unica fcintilla , etfi minutiílima , abundé fufficit maximo incen­ dio. Finio caput iftud. Licitum efle censét víri prudentes, benigna uti in- terpretatione, cum Doftoribus clafficis, circa præcepta pofitiva, non autem fas efle earn adhibere naturalibus, præcipuè qua: carnis concupifcetiam fræ- nant ; quorum obfervantia tantó érit ŕacilior, quo illa érit perfeâzior. Re- flat nunc altera fcientiæ fpecies,qu«c vocatur: Scientia fadti, dequacommo- diùs capite fequenti agemus. (/.) Suarez de Pœnit: difp: 28. fett: 2. n.?. (ն.) Suarez. I. oit: n. 6. Navar: in Man: c. 4. Ո- ¡2. Cajet: in Summa V. Cenf: neceff.Sjflvefter V. Confeff. (j ) Na- van Leit. n. /4. (#-) Suar: l. fit՝, n. 4. Navar: l.c. n. u, (j.) Suar: L c. ո. շ. Cajet: Sjlveft: l. c. (é.) Graf: p. i. dec: I. 2. (■ 37. ո. 29. Azor: To: /. L 7. c. 8. q. 8. Sa. V fyjun: n. 8. (7.) Lajm: l. 4. tr. S. c. t. n. 9. Regín: to. 2. L 4. n..8.8 f. Լտ.') Șo: Sa»cb: in Selett: difp: 8ç. n. 8Q. CAPUT IL De modo interrogandi Panitëtes, à Confeflariis obfervââo. ï, quod res eft, fateri velimus : non fpeâat ad Officium CõfeíTarii, Pœ- nitentem interrogare, fed audire. (1.) Ratio eft, quia tribunal iftud 4 S cæteris peculiare habet hoc , quod in eo abfo.lvatur , qui crimen fate- tur,- Scdamnetur, qui tacet. Unde nullius plus intereft, quàm nocentis, ut yeritas cognofeatur : Itaque necefle non eft, venatortim more quæftionum B reti- 8 ։ CAPUT SECUNDUM retibus earn cïrcurndare.- Tatis eft Confeflario, patienter expeftare , donee ipamet ulrrò fe in prardam ofterat, quemadinodum Monoceros ad finum Virginis confugiens. Ira quidem adtu ipfo fieri oporteret, led alia modo fi. •աոt omnia Pœnirentis verecundia, exigua examinis, Colorís, arque propo- fití prarmifla difpofitio , fæpiifinaè Contellarium cogunr, interrogandi onus in fe fufeipere, à quo alias ipfutn liberum eflè conven;ret. (x ) Si ergo cu- pis , ur ritè judicium procedat, oportebir te farpenumerò rei partes agere ^qui, ùt jam diximus , acculãtoris quoqtie perfonaro fuftinere debet) arque illius imitări patientiatn, qui dixit: Caufam, quant neßiebam, diligent/jjiine in- Veß'gabam. ¡job: 29. ¡6- Dux tarnen peccantium claffês quarftionibus fpecialiter funt j u va nd лг , qui præfigurati funt in duobus illis famofis energumenis, quos Chriftus îi- beravit. Matth: 12. 22. & Marc: 9. 24. Quidam veritatem non manifeftanț ob ignerantiam, & hi Cunt muti & căci, ied cxcirate plerumque voluntariâ, quia debitam non adhibent diligentiam, qua illám excutiant. Alii veritate premunt ex maliția, funtquc muti ac furdi: nolunt enim audire interna cő- fcientiæ mónita, quibûs ad earn revelandam ftimulantur. Loquamur nunc de príma dalle. Multi funt, qui, cùm habeant confcientiam non quidera maiam, ied involut.m ас intricaram, nunquam fe applicabunt eidem exa- »n inandar. Accidit ipfis, quod experiuntur ii, qui domi morofas ac tétricas alunt uxores,. nunquam non tiœent fuas ardes revdere , doctí jam experiê- ■tiâ quàm verè ciićłum fit: Mehus efi habitan in terra de fer ta, quam cum mull­ ere rixosa. Prov: 21.19. Cum his med;â incedendü eft viâ: ut пес debitar cu­ rar quid inte patiaris defiderari, ñeque eciam omnes infećłeris minutias. (j.) lllud enim ruæ noxium foret conferențiar 5 iftud autem plus gravaret pœnitentem> unde ei Sacra mentő moleftum redderetur, őt odiofum. Si fta- bilem , qu’m tentas, regulam defideras, ftito, nullám à Chrîfto Fidel bus legem fuifle prarfcrîptam confitendi omnia peceña commifla, fed ea íolutn- modò, quorum poft diligens examen meminilfe pofiiint. (4.) Unde fi di- Jigentiæ tali fdtisbftum eft , ad nullám ulteriùs sdhibendam operam obli- gatur pœnicens, longé verò minus Conferfarius. Ex hoc fundamento duo in praxi utiliter obfervanda deduco. Si quifpiã te accellèrit, quem nôfti fem- per accuratum tum in perquirendis, rum exponendis peccatis, noli ешп pluribûs torquere, (5.) fed pefteaquam dicendi finem fecit, locó ftrićłioris examinis tempos potins colioca impertiendo fäliitaria documenta; пес fif.i procuràtortm ma; h videaris imitări, qui in hoc fôlùm curăm inrendit, ut- apertura p.icWiL-ucuí crimina potiùs, quàni ut inculceiur horror delin- INSTRVCTIONIS CONFESORII. Э quentíbus! Quòd fi è contrario alius tibi occurrat, incurius ас negligens, e- Bm tu non teneris major-e ftudio examinare, qužm quoipfe uti debuerat, fi (ponce fua feipfani difaudifTet. (б ) Itaque opus non érit iîs interrogatio- nibûs, quas ipfe intra foam conlcienciam non infticuiflet, fcrutando animi latebras, juxta virfatn faárum facultarem. Hine non eft, cur terrearis, quä֊ do agreftes, rudes, minufquè praeparati te circumftant pœnitentes. Vis bre- viter eos expedite, Sc in pace dimitiere? appofitas illorü ftatui adhibe quæ- ftiones, poterifquè elicere eorum delićta, unà enm numero , fpecie , ас cic- cumftantiis. in quorum notinam ñeque ipfi qualicunque inquifitione per- venilset. (7.) Quòd й aliquorum radones íràconfufas invenias, ut ruo la­ bore eum gradum diligencia։ nequeas aflequi, quâ ipfi tenentur explicare, quis dubicat expedire, illos remitti, quoad melius difponantur , cùm inte­ grități ad hoc Sacramentum requifitæ facisfieri non pofiit in tali cafa ? Ve­ lum admjtte confilium meum.Tenta interrogando. Et fi alium hinc fruits non referas, efficies faltem, ut multi illorum, velue arrhabone accepto, rtir- fus ad te reverrantur. Quod verô moleftiiïimum accîdere rolet lis , qui confitentibus aures præbent, eft nutneri inquifitio. Populus bibit iniquitatem, velue aquam ex prærerfluenre amne , ut calices non numeret, quos evacuat. Si aliter fieri non pofiit, non eft cur teipfam aifligas. Quando certus numerus ftiri nç- euit, fufficit probabilist perquire in genere tempus, quo peccato alicui fuç- runt dediti ; feifeitare , quoties per menfem aur hebdomadem illud cômit- tere fint foliti. Imô circa quofdam aćtus internos , quales funt odii, luxu­ ria։, nihil attinet (faltem ordinarie) in longioribus Confeffionibus ità rigidè frequentiam examinare , (8 ) quia plerumque. explicări non poteft ablqiie periculo errandi, five per excefl’ura, five defeâum; fed fatis erir habere ra- tionem temporis, quanto quis vel in dífeordia vixerit, vel mulieri fuerit familiáris. Ñeque enim novum eft, res, quæ ad calculum folent numerán, expandere ad menfaram. Ità quiș eft,, qui ab Oeconomo tempore mefiis ■exigat granorum numerum? Reitiùs Íntegros acervos modiis admetirî, mos habet. , Necelie quoque non eft pretéritas Confesiones cnriofiùs inveftigare , atque ad eas repetendas urgere pœnitentes, nifi ¡n cafa apertæ neceilitatis ։ cujufraodi foret ex parte Sacerdotis, fi jurifdiitione caruifiet, vel ex parte pœnitentis, propofiti & doloris defectos. Cæterùm, nifi compertum tibi fit de manifefto errore, Jurifperitorum Regulam fequere, qur docet, in dubio femper efle prxfumgndum fa favorem adus, quòd fit yalidus. Et licèt Pœ- Bz n itens í® ։ ։ cap u-т secundum nitens ob ex’guam intellećłus perípicaciam in anteaáiís Confeffionibus n«- mernm peccatorum non niti confusè indicâíFet, non eric propterea cogen- dus ad repetitionem majore iludió facienda« : præfertiit։ <ùm percata etiã confusè enarrata fint direčté abíoluta , unde nulla ell ncceffiias ea de m he- ratò explicandi. (9 ) Deinde cupio magnopere teparcum gravemquè eíTe interrogando cir­ ca materiam luxuria: ; (։o ) nè tibi aCcidat, quod pićtori, qui cinn Hele­ nám exquifitâ diligentia depingeret, ejufdem cupidine exar leftere cœpit, & accendi. Utere proinde verboruir» modeftiâ , &c quanivis fiibihde circü- ftantia maneret tečla, qua? alioquin ad integritatea։ materialem fp ¿f ret , nihil intereft ; (11 ) aliud enim május bonum pra?valet. Adeó fæîet palus illa ut coníultum non fit vei à Pœnitente , vei à Confeílariu , սել opus non ell, moveri: fufficiat requirere fpecië patrati íceleris, non vero a odú : & fi ipfi yel ex inverecundia, ve! ignorancia hune veilent deci rare; fua- yiter eos mone, necellariuro non efle. Expediret hac in re imitan Philofo- phum ilium , qui veritus, nè loquendo de fiauli materia os confpuicaret, carbone defcripfir. Ha&ernis egimus de iis, qui fua peccata non aperiunt integré, ob i- gnorantiã, 6c (unt mutt &сасі. Nunc dicendum eft de illis qui peccata fua non explicant, quia nolunt, laborantes malo deplorandô , funrquè muti aç furdi. Dici non poteft, quantùm apud hos v.leat perit։ CoufeíT-rii indu­ stria. Certum eft , præcipuum Miíhonum lucrum, & opera՝ pretium r- por­ tari ex iñohominufD genere: quanquam hi frućłus nobiüílimi inftar me- talli fub terra procul ab hominum oculis ren oti, alternó lateaut Sacra»,՛ ë- ti figilló ocelufi. Frequenter accidit, ut animæ nonnullæ ex orei faucibus- extrahantur, in quibus muhos jan՛ annos hairebant demerfi , nulla fpe inde unquam evadendi. ^uomodeß eruat Eaßor de ore leonis duo crura, aut ex­ tremum auricula, (quod fieri non pofi'e videtur) ßc eruentur Filii líráéi Amos 3. 12. Nunc ad praxim ipfam accedendo.- Oportet te adhibere illám indu- fíriam, quâ ufum fuiíle légin us Ezechielem in explorandis abon inationib«) latentibus intrá templum. Viderat is parvum foramen in pariere: Ecce/Wd- tn-n unutn. Jubetur iftud à Deo dilatare ■՝ Fade parietem . fade farietem : quo faétô; apparuit oft turn, ità ut Prophera per illud commodè ingrefius, potue- rit infpicere abominationes pejfiwas Ezecb; 8. 7. Farvum foramen , eft levin aliqua culpa, (ponte à peccatore aperta. Necefle eft, ut Confellarius fuá di- llgentiâ laxmrem reddat acceflum , quern ad < or naćłus eft , pandatquè fibi oftiQ tam amplum, ger quod penetrans luftrare & cognofcere peflit, quid­ quid INSTRUCTIONS CONFESSARII. іТ quid abominátionum íbi la:et abf onditutn. Rem clariùs accipe. Quando’ ad te venit Confeflionis giatiâ juvenis a!iquis, accufans le , quòd in térti֊՜՞ plo twâavt.r't amores , libcriores miícuerit termones, oculîs majoretrt con- ceíľent licenciam tvagandi, ¡taque de reliquo nihil fuper .ddit ; Auditîs j- ftn , oportet dextrè a verbis & afpećłibus progredi, &. elicere cogitatione։ oblcxnas, ex bis .procederu ad coritenfum hinc ad opera impura, fecum- meripio, an cum aliis perpetrate , inchoata , vel rompiera. Verùm ad hoe ipfutn exequendum quantâ opuseft prudentiâ, ne erretur! Hic enirh ex- primendum eft pusex ulcere , i he cavendum nè pars fana ас integra ¡nfi- ciatur, & malina baáenus incógnita , doceatur Nè dubites, Lumen Cíe-1 Jerte, quod in hujufmodi lafibus и plorare debes, & ex peri n tía, quæ tem­ per äuget՛, r exercitiô , է։bi per binos boíce kopnieš viam tnonftrabtint Հ ut finé perieuio trameas, iliasó na igiô. Liftes hinc è longínquo tentare adi- tum - & fenf.rt) fcopum attingere. Si j g rent illa tibi verba modofquè ge­ neratin' interrogandi , qua s quibuldáin cirn'is, tardins ab aliis petcipiert- tur , piou quilque vicio afiuetus vixir .■ Docebunt te etiarti , quâ ratione jnterdum n onftrando te negätis relponía non per<՝ep:fle , obtineas cor.frf- fionem faíti. Accidit aliquamio , ut juvenis quidam libéré negaret pece atu mollitiei , portea vetó rogatus quoties ddiquiílet ? &. à quot annis hôc vi- tiô eflet irreritus? an non temper in coûte fliorbtis illud reticùjflet ? can­ dide veritate cdiceret fibiquè fineret virus è yilceribus extnhi , quod iua fponte non poterat evomere. Tribunal hot eft , in quo, uti jam íuprà di- étum fuit, non curator , ut, qui nocens eft, demonftretur intíocetis. Ündé’ hic non iunt reprehendendæ interrogaciones , quæ dieüntur fiiggertivar quando cum ratione & convenienter proponuntur. Diligens inqtiifitor , & fubťtlis ii.vefligator, inquit S. Auguftinus, fapienter & quafi afii.t'e interrogat a Faiiitcnte, otud ferfttan ignorat, vél pra vereiundiâ velit vomitare L de Vera

01՝. ՝ Հ ) л INťTRUCTlONlS CÖNFF.SSARI1. tingere, ut turba tibi in quibufiiam temporis anguftíis eå non concédât prudénter uti tempons mota, quæ alias exigeretur: Notandum eil, an Pœ-‘ nitenti incumbat neceffitas Communionis fumendæ, an veró pofiit dîfFerriji fi prorogaùonem admitcat, ŕuaviter ipfi expone, plus temporis exigi ab: hoc negocio-, quod cowmodiùs & majore confcienriæ iecuritare aliàs: con­ fiei pofik: nomina diem quo redear, fi Iubeat tuâ uti opera. Qüod fi in a- liud tempus rejici neqoeat finé fcandalo , vel admirați me , quæ accider» poteft circa puellam obfervatam à fuis domefticir, in hoc cafu (qüando Рог- nitentem ad perfeétæ Gontritionis aćtum permovere non potes) exige pec- caŁa graviora, pro temporis brevitate, ac turn fecure illám abfolve, hâc le-' ge, ut in proxima ( onŕefiione dicat, quæ modo fuerunt ómifia. (12 ) Ex­ tremum hoc eft remedium, fed nectílãrium, efiquè ipfiffiinum, quod fer» Vire deber Parocho, tune, quando ad infirmum SS: Eucharifiiam deportat, magnâ comitanriucn multitudine, quem in eo fiatu oftendit, ut multaruna íâcrilegè pera da rum Confefiionum indigeat repetitione, qüæ tarnen fier? non poteft , five nè moxbum exafperet, five nè periculo infamiæ eum ex­ ponat. (í?) (z.). SotUF 4- di/է: /8- Í¡. 2. АГѴ. 4. (>.) Idem I. c. Card: de Lúgo d-e Pœnit: difp. 22 S. 2. n. iÿ Suarez., difp. 32. S 3. ո. 7. Henriq. I. b. c. 27. Lajm ľ. j. Tr. 6 c. 13. n. /0. Ctninck. difp g. dub. ty n. 131. Navarr. in Sum. c. f . n 2. Lugo de Pornit. difp. 16 feit. 14. ո. zjo. (^.) Anton. Perez de Pánit, dijp.4. c. 4 (/•) Sotus l. c. (Ժ.) Anf. Perez. I. c. De Luga Г. c. n. työ. (7.) De Lugo L í. ո- 593- Pafj. de Pante. q. 3. ar. 3. dub. g. n. 5. (8~I) Vajq. de i ahit q 91. art. 1. dub. z. ». 3. (í>.) Ant. Perez. I. c. n. ¡04- De Lugo de Pœnit. dijp. 16. Sebt. iq. ». 78. (zo ) Laym. de Pœnit. c. 13. n. 7. Navar, in Man. c. j. n. 4. Lugo l.c. e.՛ (zz.) Ceninck.. de Saer. difp. 8. d'ub. 17. n.121. Caftropal. deSacr. Pœnit. difp. Un. puniïô. tç. §. 2. n. 4. (g2^ Coninck-deSacr. difp. 7 dub. 9. n. 77. Megala l.< j. Inflit. c. 9. Rodriquez. in ¿um. s 26. (уз-). Zambra». de Ptenit. c. 4. dub. ďi՛ ri. 6. շ.

Quomodò imponendœ fini Pœnitentiœ ? (реЛ-ãt Platonici, pofi trigíntà fex annoriim millia, annum unnm ma­ gnum, plenum felit ifíimoinfluxü, quia tunc omnes cæléfies fphæræac; fidera ad eum revo abuntur fitum , ini quo creata primitifs curium fu-՛ Una exorfafunc, Felices nos, fi intra Ecckfiam tarn amcenus redirct anniísp 4иГ ¿4 CAPUT TERTIUM quo non aftra, fed mores primævum teueren։ ordinem, atque à Fidelibus laudabiles viuerentur exerceri confuetudines, quas jam abufus fuftulit! Ec quis nunc eft , qui habeat notitiam diftinćtam facrorum Canonum , & De- cretorum, qua: à SS. Patribus in Conciliis fuerunt fancita , quorum virtute per Pœnitentias feptem, decern, duodecim annorum Deo per peccata viola­ tus honor refarciebatur? Et erant tarnen ea têmpora, quando quis indigna judicabatur Sacerdotes nomine, qui non ad amufiim tales calleret Canones. T'ix Sacerdotis nomen in eo confiare, qui tales Canones ignoraverit. (i.) Sufticiat, paucîs proferre fpecimen , in Confufionem extremæ noftræ tepiditatis. Blafphemo (i ) imponebatur pœnitentia feptem annorum , & totidem ŕornicatori. (j.) Ñeque exiftimes Pcenitentiatn hanc conftitilfe in­ tra aliquot ofcula terræ íibanda. Jejunia in pane & aqua, rigorofiflima , nõ uno die fed menfibûs, & qtiidem continuais; folitudo fumma , cilicia , ci- nerum con (perilo, flagra, peregrinaciones arduæ magnó numero , Pfalmo- diæ , Orationes, &, fi volutnus memorare etiam ¡ftud , fervitia præftita in erigendis templorum ædificiis, ad cultum honoremquc divinum. Quod fi fornicator effet Sacerdos, pœnitentia in decimum protrahebatur annu. (4 ) Si mulier, cum qua quis peecavit, fuiffet quapiam ratione filia fpiritualis j five tituló Confeilionis, Confirmationis, five ßaprifmi, eo in cafu duode­ cim annorum definita erat Pœnitentia. (ս , led fubordinauim , Adminiftratorem non Dominom juftitiat, cujus do r iniij-mrefidet penes folum Deum, Deus judicii Dominus. Unde nullum èft dubium . te рзгііпі tuo fatisfaccre muneri fi ob graviffi- ma (celera, abfquè jurta causa lev Ifirnas injungas peenitentias, contra id , cujus factum Concilium ¿dmonet omnes , qui tuo funguotur officio. Ac fi forte peccatis counivetnt, & iudnlgentiiu cum Fœ ttentibus agant, leviffima qua- Հււո ojera pro grAvïjfimis delictis iajnngeutlo, a.ünerum peccarorum partícipes ef- ßctantur. Trtdent: Sejf. ¡+ ,c S. Certum eft , niagnâ ex parte jü lici impu­ tări ea delićba, cur ipíe oftendit connivent â ŕ â, paruin a fe curați. Accedamos ad ipfam ргзхіт Æquum foret, & rećte ration։ confor­ me, earn quanțitatem operum pœnaiium impunere, q â lúffic ienrer íatisfi- eiet Divinæ Joftnia: per temporalen՝ rœnïw , quæ recranet poft dimilfio- nem culpx Verù n quia haie ¡pía quaetitas ignota eft Sacerdoți, &, fi nota elf.t Pœnitentis infirmitas ftiftinendo par non fi ret ; hinc in decernendis pceniteûtiis tria funt confideranda : Peccatum , Peccator , & Finis propier ¿quem impónitur: nifi quôd major babenda fit ratio ptccaroris, q-uàm pe.cca- ti, quia, fi erratur, melius eft ur loquitur S. Joan: hryfoft. Propter miferi- tordiam ratienem reddere, quai), profiter çrudelit. tem. In Matt. Horn. 4Ș. Itaquè tutiffiraa, quam in hac materia fi qui poifumus, regula , qua: obfervatur ab jis, qui myrrham collígunt; expriróere quantum fieri poteft, dummodo ab­ fquè arboris detrimento: hoc eft , fine periçulo , ne ľcenitens horrorem & averfionem concipiat, tam à Sacerdote, quàn-i à Sacramento. & negligat û- bi præf ripta Et ad particulada defcencenJo: poteft Jevior injungi pœni- tentia illi qui multum eft contritos. (9.) Quia fie minorem habet reatuen роепяг ; levior quoqüé imponi poteft pœnitentia illi , qui vel fervore , vel vinbûs eft dcbilior , quia minus poteft portare •• (10.) poteftquè infirmitas C ità 16 CAP U Г TERTÏUM ità efie cóňftituta, vt predenter minor prælcribatur íatisfa^io progravifií- mis delićtisi addita nihilominùs admonitione , debituru iftud , quod œodô æquali lolutione non expungitur, fummo rigore in purgatorio carcere efle diluendum. (n ) Et hæc denuntiatio pceuæ piacularis ignis, corriger i'upra- diétani indulgentiam: Ne facilita։ venia incentivum tribiiat delinquent!, ùt ex- pendit S. Ambrof. Sert». S. in Pf. ni. Proderit etiara ad aHevandam pœni- tentiani, injungere opera alias debita, qaemadmodum funt, Miffa die feito audienda , jejuniuin tempore Quadragefimali; præterea eriato opera , quæ ad coníequendas indulgentias requiruntur. Pluriroúm autem eonducet, re- fpicere finem, ideoquè ejus generis aćtiones præfcribere, quæ non folùm fs- tiîfaciant pro præteritis noxis, fed præfervent à ruturis, & quæ, quantô пъі- ïiùs habent aiperitatis. tanto plus contineant falubritatis. Hujus generis funt, aliquanto tempore quotidie pium lećtitare librum , aliquocies audire condonara , vifitare templa , frequentare S. Synaxim per aliquot menfes » vefpertino examine luftrare confcientiam, fupra fepulchrum preces funde- re, abftinere certo focio, nomen dare Sodalitati, aliæquè ejufcemodi indu- ftriæ, quæ ex una parte non nimiúm funt o nero te, ex altera verò objedo veluti aggere, paílionum frænânt erumpentium licentiam. Adiones iftas, aliaquè his fimilia opera five latisfaćłoria, five medicinalia, definiri oportet pari ferè numeró , ut quinque jejuniis refpondeawt etiã Comuniones quin­ que & totidem eleemofynæj alioquin Ճ numero variaveris, dicendo quin­ que, feptem, facile eorum oblivifcetur pcenitens, offender, & inquietudinê patietur. Præter hæc quanquàm nova aliqua culpa fit, peenitentiam exequj in ftatii peccati, (12.) unde videri pofiit ea præferenda , quæ citó finitur ; nihilominiis probarem Temper illám, quæ aliquanto durât tempore, præfer- tim ex duplici caufa. Prima eft , quia aćfus ifti repetiti habitus malus for­ tius expugnant, & frangunt : hinc præftat, eleemofynam defignatam per întervalla difpenlare, quâm fimul omnem elargiri. Deinde per hanc aâuö iterationem fovetur concepta commiflorum deteftatio peccatorum, quorum poft Abiolutionem facile fuccedit oblivio: & ficut corporibus, ità пес ani­ ni is expedit venenata vulnera citó obduci. In nierfu venenare prehibetur ce- folidatio. ex Avicenna. Simon Leprofiis, etiam recepta áChrifto fanitate, in- firmitatis luæ nomen retinuit, nè iinquam ei txcideret è memoria. Denique iilud, quod fummopere acerbitatem pœnitentiæ folet condi- re eft yerborum fuavitas, q, â cum Pcenitente uteris. Pete ab illő, an pro­ pre libenterquèpœnitentiaru fufeipiat, fitquè facile impleturus: ut, fi aliter confticutus çftj onus pofiis alievare, autfi huic nihil demenduæ videatur» fie- INSTRUCTIONS CONFESSER TL x 7 fieriquè minor non podit, remittere nonnihil Obligationen!, adftringendo quidem eu m ad pœintentiam íubeundam , fed non rub gravi culpa, (ij.) In Sacrifiais ingratæ erant Viâimæ , quæ vî ad aram erant trahendac. Hi­ laran datorem diligit Deus. 2. Cer. 9. 7. (z.) Cap. J^í<£ fifis. difi jg. (л.) Cap. Final, de Maled. (j.) Сар. Pra- dicandum. 22. q.i. (4.) Cap. Presbyter, difi ié, (j.) Cap. Si quis. 30. q. 1. & Cap: non de. (Ժ.) Cap. ii quis Cler. 17. q. 4. (7.) Cap. Si quis homicid difi so. & Cap. Eos. ead. difi. Լք.) Situs in 4. d'ft, 20. q. 2. art. 3. Concl. 1. (ý.) Tolet. I. 3. c. u. n. f. Laym. deSacr. ľ cénit, c, t s. n. 12. (zo.) Sotus in 4 difi. 20. q, շ.ք art. 3. Lay m. I. c. (zz.) Navar, in Sum. c. 26. a. 22. Layra. I- c. ». zz. (za.) iuar de Pcenit. difp. 38- Sell. 8. Laym. l.c. n. 15 (уз) Suar.de Pornit, difp. 38. Sect. 7. n. s. Попас, deSaer. difp. y. q, y. Seit. 3. рипЯо շ. ո. 6. Sa. У. Satisfacția. CAPUT V. Quid objervandum fit Cöfefiario^ tarn in imper,tienda Ab* folutione ¡ quàm in cădem neganda. Eftat nunc exponendus fupremus judicialis poteftatis a eundensque vnitum referat fiiłum illud Saulis: Peccavi, ас íin- cerum Davidis. Hine maxima: nafeuntur anguftiæ Confeflarii ; qui ex ti­ na parte per impatientiam lentioris cutæ, non ftatim feftione uti debet, ex altera verò parte cavenduro ei eft, nè ívá indulgencia nirriâ plagam finac crudefcere & exulceran, dum integram & jam fan dam pronuntiat. Proin- de ut certò cognofcas, quando Abfolutio impe: tienda, vel neganda fit Pœ- nitenti , tres in ipfo confiderandi hint flatus, qui május folent afierre du- bium: Recidivi, conftituti de n in o caficne pi oxima peccandi & peccato- res publici. Incipiamus à primo, utpote n a’o magis vulg-to. Relapfus, pe- ftApo- flolus , flatuere ilium. Rom: 14. 4. Quô’fi autem è contrario tibi quifpiant videatur non efficaciter percata deteftari, fuîfquè captus ac irretitus robu- ftiffimis afterftibus, feu utiliratis, feu libidinis, feu iracundiæ, animum non» ùt oportet, ad Deum convertere, neuțiquam conceffum eft ei conferre Abfoltitionem , quanrtwnvis fe contritum effie affirmer. (4.) Quia in hoc tribunáli tu Judex es, & ad te pertinet judicare , quis lit difpofitus, nulla habita ratione verborum rei , «juibus equidem fidem dare oportet tanquä teftimonio , non autem , quando for tior pržfumptio faâi adverfatur ver­ borum proteftationi. (5 ) At inquits, in hoc punćtum confiñit, ut quis certam calleat Regulam, quâ fecurè niti ас perfpicere poffit, quando іііогй promiffis fit tribuenda, vei adimenda fides. Refpondeo. Quando ejufrvodí peccator oftendit infoiita atquè extraordinaria doloris figná : quando non ex confuetudine, quam habet, Confiffionem accedit, fed animó quærendi peccatorum fuorum remedium , quorum in fe fentit fupereffie remoríum j quando quidpiam emendationis affiert, vel faltem folicitudineffi geffit, ftu- diun qué fe emendandi adhibuit : fi antehac non edočlus mali gravitattm , nunc «quo animó admonitionem datam fufcipit, ftatuitquè uti remediîs prxfcriptîs, quibûs fe ipfum à relapfu præietvet. In his circumftantiis opor­ tet ei credere, Sr dare abfolutionem , tanquàtn difpofito. (б.) Sin autem ¿ contrario пес una harum difpofitioqum apparer, fed potiùs immanis fiele- rum affertur cumulus fine doloris fenlu, nihilquè cogitando de tanta íarcí- ва excutienda, aut minuenda. quis prudenter jndicabit, hunc effie contri- tum? (7.) Quis voluntatem talem cçnfebit effie efficacem, quæ пес tinicutn applicat medium ad confequendum fuum finem ? In verirate talis non af­ fért propofitum marmori incifum, fed né qtiidem argillæ aut ceræ , led a- quæ infcriprum. x Quòdfi indicia je fient adeò dubia , ut nefcireSj quid eilet fiatuendutn? Cj in ֆՅ CAPUT GiUARTUM In hoc cafu ad deliberandum tibi fume fpatium temporis. Noli pœnitenti negare Abfolutionem, fed differ. (8-) Redeat tunc , quo is intereà fe cer- tioribûs fignîs pœnitentiæ difpoíuerit, tu vero május lumen accipias tum à prudentia , attenté expendendo ipfitis ftatum , tun։ ab oratione ferventer eum commendando Numim". Expedier hujufiïjoii dilatio etiam circa illos recidivos, quos judicabis fufficiéte propoiïro inlłrućfos ad recipiendarn Ab- ibiurioaem. (9.) Quia hoc inflar caroonis igniti impofîti, mirabiliter ani­ mi lethaxgum excutier, jam jam cum mortis fopore commutandun։ : facit, ut pœnitens confufus peccata fua apprehendat, infpiciat. arque perpcndat, &, fi jam anteà fuit compunćtus, incredibiliter augeacur contritio: adeò ut -pœnitentia, quæ inició levis ас languida illecebrofi objerfti fimpliceàs repræ- fentationetn ferre vixpotcrat, nune veluti novo animara vigore, par fit graviori quoque oppugnationi fultinendæ. Arque in hune módúm commu­ niter remedium ittud ab Aučtoribus traditnr , efiquè in uft> apud pruden- tes Confeßarios magno fruóu , prxcipuè cùm fuaviora nihil profeterunr. (10 ) Intereà dum irà fufpendis Abfolutionem, fuade Pœnitenti aliquam de- vodonem ut fufeipiat՝ five largiendo eleemofynam, vilitando Altare quod- piarn , frequentando condonen։ j aut quid fimile , quo veluti inftrumentó fibi firroius comparer propofitum. Spero fore , ut uíu ipfo difeas , quot ex hoc remedio vitám (nam mutaverint, & ínter has moderatæ feveritatis an­ guillas conftrićti, pravas conluerudines tanquã pdiem reliquerint, quara multis annís dorio íuo excutere nequiverunt. (/ ) Suar. de Pánit, dtfe. 31. fett. 3 Henriq. I. 3. de Peenit. Sacram c. 13. Laym. de Sacram. Pan. c 12. n. /0 (2,) Angelus, & Silveft. fe. Conféjf. (3.) Laym. I. c. ». /0. in fine. (#.) Lugo de Steram. Pœr.it. dife /4. fett. /о. ո. /66. (յ.) Anton. Perez, de Pocnit, dife 3 c. 4. n Ó4. Coninck- de Sacra Pœnit. di fe. 8. dub. 17. ո. ¡32. (é.) De Lugo l. c Laym. I. y. tr 6. c. 4. n. /о. (7.) Lay m Л. c, verf. verumttmen interdum. (í.) Lugo, & Laym l. c. (?.) De Lugo l. c. n i6ÿ. Arriaga de Pánit, di fe 38. fett. 6. Cafiropal. Тот. /. էր շ. dife. 2 pun. 9 § 3. ո. ig. Вопле, de Matr. q. 4. p. 14. n. i4- Regín, in Praxi to. 1. I. չ. n. 19. feo.) Ar՞ riga l. cit. CAPUT V. De fpecîalibus difficultatibus՝ quœ occurruni circa eos> qui verfantur in proxima occafione peccandi. լՀվՕո. ïoli Ili'àélitîe доѵаш & prodigios« per даие Srythr^um apertävi1“1! fue- IN^RUďlONÍS COÑFESSARIÍ. շ* fnPrnnt îfigreffi. Atifi funt earn quoqtiè temare Ægyptii , feí maximo {]_.& exitiô Ità Confeffion-em accedunt non foli Fideles , qui fi non omnë pec* cati fervjtutcm excuflèrunt, (altem 'eoftendunt fugitivos. Hue qtioquè ad; veniunt ii, oui etiamnum fervitute conftrifti, & in hoc Sacramento mor­ tem inveniurrt , unde contriti reportarem libertarem. Itaquc prudenți? ' Confeilarii «.ft , veluti Moyfis, eadem audoritate , quâ Pœnitentibus ritè diípofit.s viam & ttanfitum aperiiic, earn claudere indurator dare Abfolu- tionem bene mentis, negare indignis. Et quoniam innumeri propè funt * qui fe reddunt indignos, quòd proxima occafione mala perperam amata fint irretiti, afferam hk quædam obfervanda in hoc magni momenti ne- gotio, quô intricatius fortè, & magis arduum occurrere nullum podit in hoc facro tribunáli. Notom jam eft, earn dici occafionem proximam peccati, qux fre- - quenter folec inducere ad committendum peccattjm- (ï.) Notandñ vero hic eft, frequentiam non fumi Sć fpcćtari abfolutè, (ed reípeétivè. Rem fie declaro. Sólet quifpiam per annum quinquies ant fexies iter facere , ас ia eodem divertere hofpitia; ubi , quoties motatur, toties cum eariïm ædium domina perpétrât flagitium. Si numtrum iftum abfolutè fpećte։, non vide- bitur fufficiens ad tonftiruendam occafionem proximam ; non itefli fi con- fideres earn refpeâivè , quia videbis , quòd mifer hie rarò quidem cadat , quòd rarò don um illám fubeat. Sed qu?d iftud rem minuat, cum, quoti- es ibi divertir, toties peccet ? Adverte porró, ut quis dici peflit verfari irt proximo peccandi perirulo, neceftarrum non eft'e, ut cum peccati compli­ ce fub eodem tedfo habiter, (2.) aut talem perfonam alibi (uftentet, & irt hune finem primario coníervet: imò longe minus necelie eft, ut non folùin peccet cogitatione, fed ipfo quoquè opere, peccatutn non inthoet tantü- tr.odò, fed abfolvat. (3.) Quid enim hoc refert? Adverte animum ad detr- nitionem fuperiùs ailatam, &í fi mfpiciendodiligentia? peccatr radicem de- prehenderis per talem focietatem, conyerfationem , aut ejnrimodi ma'ès- gertdi opportunitatem, frequenter quempiam induci ad committendü pec- catum , femper cum veritate poteris aftirmare, quc>d refpedu iliius iftud fufficiat ad eftieiendam occafionem proximam. Confideravimus naturam occafionis; nunc ad Obligationen!, qaam fe- cum trahit, veníamos. Duplici ratione pœnitens his laqiieîs poteft elfe ¡пт- plicatus, vel ut detineatur inftar mancipii tranftris allîgati in rriremi ; veí ut ie habeat quidem ad modum fervi , fed voluntarii, qui & liberé ad hæ’c Vincula fiat vtíidicus, & bőmet arbitriô iifdem fe poteft exolvere. Clarites expli; aî CAPUT gUINTUM. explico: fieri poteft, ut occafio ejufinodi fit voluntaria, aut involuntaria. Ncmpe fi tuus Pœnitens verfatur in illo periculo violenter , à morali ne- ceffitace detentus, non ipfum obligare debes ad adhibendam vim, & fequë- dum exetnplum quorundaro vî coaćtoruai, qui recuperando übertatis defî- deriô ferrum & igneni arripiunt. Suadere potes, ut faciat, quod equü eft, eiquè compati, & exequi ilia , quæ fuperiàs de Recidivis diófa lunt. Non enim fcriptu-m eft. eft in periculo, fed, qui amat periculum, in illő peribit. Eccli. 3. 27. Quô claré infinuatur, non elfe indignas Dirinâ gracia eas ani­ mas, quæ fub occafione velut à Tyrannise opprefii gemunt, fed qui ean- dem colunt ùt dominam. Sic compatiamui filiis familias, qui rrodum non habent dimittendi famulam è fervitio , cujus alioqui prava utuntur con- fuetudine, fitniliter etiam iis cognatis qui vinculó fanguinis conftrićłi co- guntur in eadem domo habitare, rametfi tam gra ՛ em injurian} repetitîs in- teftibș fanguini inférant. (4 ) Hujufmodi perienis talis occafio non eft vo­ luntaria, ideoquè tolerata. Attamen hic veiim , feriam hane obferves ad- monitioaem; quæ eft, quod talcs perfonæ locó fugæ , quant moraliter in e- jufmodi circumftantiis arripere nequeunt, teneantur adhibere alias indu- ftrias validas ad evitandum relapfum. (5.) Nam periculum proximum pec- candi veluti funeftum naufragium, malum eft adeô grave ut, quando quis etiam non nifi violenter detentus in illo harret, non poftit fatisfacere legi charitatis , quant quifquc hbi ipfi deoet, mfi pro viribus le lludeat aveile- re, &, ut ità loqu-ar, tabulam arripiàt, cùni navis deeft , qua evadat. At^ hane Obligationen ex officio tencris manifuíbre ejufnodi Pcenitentibus. (6.) Pratfcribendo ipfis in hune finem aliqnam earum induftriam , quar vi- debuntur magis cíT; accommodate. (7 j Cujufmodi ellent, oratio prolixi- or, eleemofyna Iiberalior, major concionum frequentatio, ufas Saaramen- torum crebrior , quotidiana propofiti renovado'coram Crucitixi imagine» non ampliéis eundem offendendi, ñeque !on՝eríandi tum perfona fola, un՝ de oritur periculum , ñeque curiofiùs int .endi ; ità ut hac ration? objecto prælenti adimarur illa vis & eŕtícacia , quâ ad fe attraliit appetitum , & per hunc veluti fubornatum minifttum , ipfam voluntatetn. Abfqué iftis induftriis periculum efficitur voluntarium, & per oonfequens, lethalc. Ñe­ que dici poteft, quód invitus mancat in hac occafione. Indubitatum eft, quòd ametur, quando, cùm poftet fatis mitigan tyrannis, non curator. Pla­ cet nonnullis fimiliter in his circumftantiis pro remedio præfcribere Pœni- tentiam aliquam cum condicione (§.) Exempli gratia : quoties cecideris, jŁOtidem procura legi Miflk bacrifida, vel jejuna, aut flagellô in te animad-^ ver- INSTRUCTION'S CONFISCĂRII.' . 2; Л'e rte. Verùm hic cautela opus eft. nam ti pœnitentia nimís erîf faciVs, nő íecrahet à peccato : ft difficilior , ŕorfttan non dabitur execution։՜. Incurrí։ ifthic p-riculum, quod machinátor folec in munienda aliqua arce. Si ѵаі'.ц defignct humile, non defender ad versus hoftem 5 ft atquam excedat altitu- ihnen։. & materia, St ratio illud extollendi, deficient. Iliu 1, quod præter hate omnia femper difticillimum in hac materia re- flat, eft aifignare certain aliquara Regulam cognofcendi, quanta debeat eft- fe dificultas, quæ Pcenitentem liberet ab obligations removendi ipßm ос- çafionem : quandoquidem non quatvis dificultas fnfticiens eft, fed ел dü- taxat, qux curo morali impofibilicate conjynćta eft, ut țoii a tur. Orones ferè Doćłcres rera hane rehnquunc prudenți judicio Confefi’^rii. conftderą- țîs circuojftantijs dcterminanJam, expendendo, ac atftiraando damna, tarn circa Vitám, & honorem, qușm bona fortunas emergenții. Pro praxi res ո® yidetur clariùs polľe exponi, quàra in hune modum. Præceptum fugiendi occafionem iropofîrum eft à lege natureli ad dinftnuepda , non augenda peccata. Quando ¡raque dificili.ùs eft in. praxi tollere occaftonem , quàm ՛ jftanre fiac rejpia evitare peceatum , non poteil efts obligatio earn deferen- di. A'ioqui crefcerît periculum duplicad i culpam pct hxc ipíà media, qu< à lege prefer 1 buntur a-։ obíervaret inreg.ra des detexero, quibâs Pœnitens te fećummetipfo poteft involvere. Belliffi- mè indućHs coloribûs tibi depinget nonnulla feandak, afférét detriment» à fe excogitara, deferibet, quam difficile fit, removeré occaGoncm, & qtutn facile in eadeai verfari abrquè peccato, tamerfî non deíeratur, ut fi plus ж- quô credulum te prxbeas, cercó certiùs periêulum incurfurus, & malê prx- cipitatam Abfolutionem fis imperriturus. Nulla infertur injuria , tametfi non ftatim fidem adhibeas didis, antequam probé expendas velut moneta cæterùm ufîtatam, quia res eft magni momenti. Expende nonuihil, quænl ßc qualia ea fint fcandala in præfente calu. Tota vicinia malis exemplîs of- fenfa, quæ præbet concubinarius quiípiã, palám murmurat, & obloquirur, i pfe Vero inftar perdicis clausîs oculîs, ас in terrã immerfo capite, credit fe à nemine notari. Age de removéda concubina, en domus tota érit in armisj veluti expulfa meretrice ad ædium fores infamis erigeretiir ftatua. Sed dis mihi, vel popul^ familiaritate hane antea animadvertit, vel non obfervavit? Si non advercit; dimidio cőcubinx non tibi majoré nota pariét, quàm fi fá­ mula domo emififfes. Quòd fi notQ vulgò fuit, non inde cõfequetur ułla fa- mx tux jaćtura, fed redintegratio potiùs. Quantum dein attinec ad eméda* îionê promifsã tantâ facilitate, infpice clarü Legis textum: Semel malus, fem- țer prafumitur malus, in eodem genere mali, durante eâdem causa mali, DeRegti- lis juris in 6. Forfitan p®ft Abfolutionem, uno veluti traótu detená malorü habituum rubigine, novum recipient genîum, & acris robur? Erunt ex car- яе , ficuti antea , hoc eft , ex tefta , quæ primo validat tentationis infultu diffringitur. Qu©d fpećiat ad magnam difficultatem deferendi, vel remo- vendí occafionem peccandi, notandum eft , quòd affedus, quo miferi iftí fordidis fuis adhxrenc voluptatibus, longé fupra verum earn fingat majoré. Naturale eft, etiam paleam, qua pungitur id , quod atnatur, videri farifsS» Tantum quis timet, quantùm amat : & qui finé modo amat, finé ratione qnoque timet. Unde hi cum pigro illő in Proverbiis defcripto, non iolfim trepidant à Ieonibus per íylvam difeurfantibus, fed in medio foro, ubi nul- Jus unquam ocsuxret, Disit piger: Leo eß foris: in medio plat farum occidendu։ junt. ¡NSTRUCTIONIS CONF ENAR П. ftm. Prov: 22. rș. Sed age: fír res oppidò difficilis : certum tarnen eft , nifî notabilii eflet fubeund» difficultas pro obtinenda beatitudine , non dicere- tur, violentiâ opus’efle. Regnum calorar» vim patitur. Matth: ti. t¿. Ñeque occafionnm fuga fimilis pronuntiaretur abfciffioni manus, aut oculorumef- fofiloni, ùt fieri imperat Dominus nofler, ied perinde foret, ac li quis de- traheret manicam, aut fine dolore räderet capillos. Sufficerec, fi ad decidé- dam hanc litem, Judex illorum adyeniret utÜitas, & videres, quám prom­ pté iliius efient parituri fententiæ, fi imperaret feparationem propofita fpe obtinenda: hxreditatis. Sed quid dico? fufficeret, fi aliquando perlona ta­ lis fieret deŕoruiis , tétrica , & fañidiofa j ô quàtn celeriter ejus defere- rerur familiaritas , olim tam grata ! Tunc prætextus ill։, quòd fit domui necefFaria; quqd non inveniatur famula paris fidelitatis; quòd iliius dimif- fio hominibus daretanfam Ioquendi; tunc inquam, fpeciofi hi tituli velutj nebularam montes momento difiol verentur, & proprio fuo habitu appare­ nt leeleratum iilud. Nolo, quod tamdiu perfonatum iatuit fub calígine lar- yat- Non рое eß՝ fieri. Non iraquè minus perniciofum eil aliud fraudis genus. quo familiari- ter ejufmodi pœnitentes utuntur, & circumveniunt Confefiårios, cum ŕe oprimís verbis oftendunt parados deferere occafionem. Sed verba funt. Fi­ nita Confelfione, port vernos promiffionum flores fuccedit fteriiis aucymnus nullo executionis rrućtu. Moneo, né fidem attribuas ipfis, & né citra cafus extraordinarios (qui ab univerfali regula íunt exccpti) errorem hunc mu- neri tuo probrofilfirnum admitías , Abfolutionem nerrpe conferendo, pri- □fquam occafio fit fublata, quãdo tolli pótért. (13.) Priùs fagitta extrahé- daeft, ac turn medendum vulneri. Obfides anteà dandi funt, priufquàtn pax firmiter ftabiliatur. Ejiciantur primó abominationes è Templo, tune de facrificiis Domino ofterendis cogirandum. Non negó , quorundã (14.) elfe fententiam, pofié primá vice abfolvi pcenitentem, datâ promiífione, fe quamprimùm fuæ fatisfaćfurum obligationi, ас deíerturum maiam coufue- tndioem. Ego vero repeto, quod dŕxit regularirer loquendo, nè id facias : Nam, pace illorum dixerim , qui te irta docent; experiencia , quæ Opera­ riam informât ad fijggerenda confilia etiam Magiftris, nobis demonftrat (15.) pçenirentes tales in hunc modum abfoluros, finitô Pafchali tempore non folùm nullám evadendi retia irta gerere folicitudinem , vernm etiam inflar iylyeflrium caprarum infanientium conlopiri. Centum inveniurcur prætextus &, antequàm removeantur peccandi occafiones , multiplicantur յ>օսՀւտ laplus j donee reycrlutó an г. ծ rurlus fuccedat Pafcha, quo fiat copia cir- бі , ։ CA?UT QUmTÜM' circumeundî, & Jîvertendi apud aluno Confeffiarium «qué incautß. Qv.òeí fi Pœnitens ftcpiùsjam fidém fefellit tibi vel ahis, in prsttcritis Confeffioni- bus datam , deriuntîo ribi, quôd Шит non folùm nùha тюйе debcas ab­ solvere, fed ñeque poffis. (іб ) Rafio eft, quia nçn eft d ¡7 polituj , cónjicí- endo fc de riovoj fnè neceffirate , in graviffimum pericnlum iron dhoittê-' di feminam, quaniumvrs ŕiierit ťonfeflks ; dam interim longé facihus di- fc rim en poteft eifrigere, eâ amandarâ ante Coofeffionero. Ñeque հժր 1օ<:Ժ Valet pariras cum iis. qui mere Խոր rečidivi, quód hi nem pe abfolvantur յ՛ tamerfi promiffis non fteterlnt: non, inqnatn, com parationem hie licet in­ filtriere. (ïv ) Nam occafio uno îdu tollitur, ubj è contrario eftrænatispaf íjonibus, non ira unoduntaXat adu tefiftitur , fed continuó iń arm¡s ftar© opus eft. Idcircò inftdelítas recidivi non ciaré arguit deferifum pío po firi , quem infidditas prodit հսխտ Pœnitentis, qui promifit fefe à periculo abftra- here, nec poftea præftitit. Taceo, quôd hatc ipfa feparâtio medium fit fum- mopere corrducibile ad emendationcm, rdeoquè, cùm negligituf, evidens eft, vel nunquam firmum animi decretum præcefiiile, vel voluntatem val- de fuiffie inefficacem , qu« illiuS uium inrernrittit. Denique ft nihilominùs íibi pluris facienda viderentur præfentia verba peenitentis , quàm opera præterita, & abfquè juftâ causa еиш cenferes íufhcienteť contritum , ideo- que abfolvendum; placeat tímen audire, quæ tibi candide loquor: -non a- gis ùt bonus Confeffarins; & ft partes obis Judieis, cerce non iatisbeis offi­ cio Medicii (i8 ) ad quod adeô et obligatus, uti pofteà demonftrabo. Siť contritus Peeniteris, quantum tibi videťur, nihilominùs æqunm non eft, ut ipfura relinquas fanumin draconis faocibus, cùm poffis eripere ex tam a- troci periculo, cujuimodi eft rebplus, remedió , quod eft unicöm adverfo» hoc malum, nempe tírgendo, ut ea, ad quæ tenetur, pražmiítw ac difteria do Ablolutioneiö eò uíqué, dum omnia ímpíeveŕít. Juña haec feveritas mul ò magls eft neceífaria circa pe .rațnres púbficosá jîli eniœ fu pra malitiam occaftonis proxim« adjungunt que- ftè ícandalS , duplicando hac rations fu am indifpofttionem infirroir^te nor» raniàm gra­ in fed contagiosa. Iftis animofins negända funt barran en», (ïÿ.) bon fa­ lúm nori abíòlvendo ftnè debitis experimentis . quando ad te ConíeffioniS՝ causâ veftíunt, qui nori es Parochtis 5 fed longé minùs, fi efleS Patoch«/ îndulgendo, ut ftolid« oves averiando prcpriùm paftorem, incident iňCô- feffarium pariim prudentem, qui ipfos abfolvát, aut reÄiús Icquerido. pîu-» ribŕis nodîs conftringat. Șicuri publicum eft eorum peccatum, ità рсЫісаай ©portét efie coriverfionem, (20) Im« debet quoque eíľe ft abilita tempore, ÎNSrRUC^ÎlONlS CÓNFEŚMRii. i-Հ èuã nihil »d expïoraridam vcritatem eft aptius. (ír.) Àfioqüï popului jur© ôffenditur, creu։ vider, panem fiíioťum porrigi etiâra canibus, ñeque difcer- ni inter Dinam & Dalilám, inter coaćłos vi, & voluntarios- & in contem- ptum Äpoftoli Pauli, admirei ad menfatn Redemprotis eos > qui perpetui conviva՝ funt Sáíh'anx r quafi antiquata jam foret prohibido , ohm à gravi tubâ promulgata: Non potefiis menfr Demint partitipts tffe. & mer-fa tUmonio- ium i. Cir: it>. 2i. Quoniam verô rn aîiquo rariffimo Calu, eiiarń ա hoc ho- minum genere inven։« poteft difpofitio՛ quídam tnirá dòloris »• una cum e» xecutione & eíficaciâ , ac etiatn repentinâ aVüJßonè ab ócčafione n alé օ- perandi, non òmittamhic fuppeditare ¿onfilinm expeditûm. quo juvari pof« fit peccator publicus, rire difpofitûs. Abfolvé iiiurtn fed ad fàcram Comniu- nionertj non admitte, fairem i» loco՛, übi aotus eft. (xk) N ifi tarnen ex Paftofis efficio qiíód geris, čeníe'reš, publicó pro eöheione prom u Iga n da m elfe populo ejasconverfionem , vel cerré ¡n éongrefftbus privatis viris qui- bufdam prudentibus, quique alicujusfuní nomiňis, eïftdem fignificandam^ pet quos fama deinde in vulgus emańer; (23.) Cùm tantum inrèrfit tol­ lere fcaftdaJum, or» quando aîiquis cæterùm liber à peccato, qtialiséft con- cubinarius relida turpi renfuetudinè, fi pubiicé de îpfô opinio noňdúns exptiHí maliens cikumvolitet, nihilominà» debeat in participations Sacra- fr.entorutà епчеіев: fuftinére rigoreťh c fii fubjacení veri pecćatóreś publici, (34) Nam mifer hic fimilis eft ťŕtiďni non integré eXrinéto, irf quo licet jgnis âbßt concupifcentia?, fùpeteft fumuș, & coníequens fítor maii exëpli. Sed hk liceať mrhi pŕométe doloris fen fu m vehemehtiŕfimurú, quo di- femcioŕ. Tot Regúte,: tôt Ііпиггіідпек tot cántete ! quid demuni proficiňt?' fndaní prsftsntes Theologi jŔ tradefidis ac dirigendis pré facŕoíančto hoc judicio Saccrdoťalibús feňteňťiis, toť tarnen qnotidie abfqúé examine , di­ feri։։ ine , interrogations, promifcuèablolvunt; occafiones próximas, & ŕe- motas, roñe н bjhanos & continentes, meretrices & virgines , modeftos 3¿ fcandakfos, & conícienriáruito vincula agrefti falté refécant. Satis ipfis efty surtiré; Fater, enrabo 0։ йе emendem: ft potero tantùm, non ampliùs pec- cabo Et hujuftnod: p^énitentiæ debili voce prolate , propofito adeò lan­ guido ac ineftîcaci , fæpè etiam öre publici furis & concubina? fignifičáto ¿ mox rtfponöetßt: berie eft. irá fäciås: elevatur manus, & repecitur: abfolvv te. Non jan. ruírpendo, fed geminando eodem memento catenas duabus aniirabus, Fcemreiiťi non difpofito, & impróvido Con fe liar i o. Ét quid mi­ rom poftea eft. G impudicitia velut alterum diluvium, fed, flamtrarnm in- feínalium, fe non íqlúm ¡nLaicorum campos tftundar, eofqué conteg^T M CAPUT ^UINTUM fed et« m fupfa montes Armeniæ afcendat, & Clerum qiioque obruaf atquc demergatî Faciliias, quâ multi Confeifarii in quocunquè abfolvendo u- cuntur , ea eft, quæ aggeres difrumpit, viamquè aperit, ut quaquaverfutn fine óbice fe effundat fætidiffima cluyies. Intérim non erit difficile Pœni- tenti à te dimifïb, invenire aliquem eorum, qui fecùs, ac laudatiffimus ii­ le Cenex, eâdem omninô formula benedicuntjacobo eledo, & Eíau repro­ bo. Sed quid euro juvabit benigna illa íententia , per quam cura ipfo etiã condemnabitur Judex, qui earn pronuntiavit ? Benedicent Hli, veriííimum , fed quæ utilitas, fi Deus maledicet? Quanto rečtius fe difponeret talis Pœnj- tens, fi (& hoc ipfum ei, yide, perfuadeas) ad digniùs fufcipiendam Abfolu- iionem, repetitis precibus, ac turn expletîs iis, ad quæ tenebatur, ad re re՝ diret, fuamqtiè caufam redderet meliorem , ñeque ad aliud transferrer tri­ bunal ; Quod fi ipfi ptæplacet conmutare tribunal potiùs, quàm fuæ pro- fpicere caufæ, penes ipfum fit; fine abire. Ipfe in iniquitate fría morietur: ti­ bi yerò dicam cum Ezechiele: Ttc autem animam tuarn liberalii. c. 3. 19. Satis pratvideo , quòd in hune modum procedendo cum male difpofí- tis, fæpè inclementer agi videatur. Sed quid faciendum ? noli fieri fjudex , monet Ecc lefia li ic us, niß raleas virtute irrumpere intquitates. c. 7- 6. Si incõ- pofitè fe gerant, vociferentur, exaggerent, & defperantibus fimiles fe often- dant: paciencia. Obverfetur animo præceptum iłlud Exod. 23. q. Pauperi? quo que non mijereberis in judicio. Non.deferenda eit juftitia , etiam ob pie- fatem in pauperes, non cedendum lacrymft , non matron: cogita ¡taque, an ab «quítate lîceat deflećłere , ob vilem timorem fermonis , qui fremat. jjuß'e, quod julłum eft, perfequéris. Deut: 16. 20. Sit qui minas intenter pro- ptereà, quòd concubinam abiolutione prives; num abfolves? Confîdera, nos non elfe Dominos Sacramentorum. Solummodô, ùt Apoftolu? loquitur, au- dimus Adminiffratores. DipenfatoresMjifteriorum Dei. i.Cor; 4. Quare au£ renuntiandum eft officio , aut debitô modô exercendum , nè Sanâa porri- gantur canibus, hoc eft, vindiètam fpirantibus, furiofis, malednis, itnpro- bis, blafphemis, ac i npœqitentibus; & nè projiciantur margaritas ante por­ cos, hoc eft in fordidunj libidinoforum ftabulum , qui nolunt ex fimo für­ gére. (/.) Sanchez. in Décrit. I. i. c. S- n. t- Suar. de Fecnit, .difp. 32. fett. 2. n. 4 (2.) Cafir.opal. to. 1. tr. 2. difp. 2. pu. y. § 3- n. 2. (j.) Caflropal. I. c. Graff. /. p Dec. I. 1. c. 26. n. ié. (4 ) De Lugo de Pánit, difp. /4. feit. /о ո. ւ?շ. CaßropaJ Լ c. ո. 12. La)m. I j. tr. 6. c. 4. ո. ց. (y.) gjo. de Cardenas in Crifi theol, tr. / difp. l?‘ ,o°- 4+՝ vi^Suar. dtPttnif. I. c. n. 4, in fine, Ĺayrn. I. c. ո. 9. veif țara- INSTRUCTIONS CONFESSARIL ty parati interim. Coninck, dift. 8 de Sac r. n. ¡34- (6.) ¿ft. de Card. í. c. n, ¡6L (7.) Coninck.. l.c. (r) Coninck.. I. c. Ĺaým.l. c. c. //. n. n. Graff, de caf. reíerfj d. r. c. 13. n. 38. (9) Aut. terez, de Fanit. dift. 3. c. 4. ո. бу (zo.) Hurtad# ț. t. էր. i. ո. 8. (zz.) Caftŕop. I. c. n. i. (12.) Megala 1.4. Inftit. с. 6.Ո.7. (13 ) Tolet. I f. c. zo. n 13. Cajet. in Sum. V- Cohcub. Azor. 3. p. I.3 t 6. Lopez, a p. с. 78. Coninck.. I. 6. n. 133. Bon. de Matr. q. 4. pit. i4- я. ii. Sylv. V. Conçut, ¿ft. de Card. I. c. n. up. Filltuc. tr. 30. c. 2. n. y6. (14.) Jo- Sane. dift. zo՛ n. 4.՝ (iy.) Caftrip. I. С. h. 18. (16.) Hurt. I. c. n. 14. ¿ft, de Card. I. c. n. 131. (/7,) Arriag. de F (unit. dift. 38- ft ft. y. Jo. de Card. I. c. n 140. (18.) Caftrop. I. c. n. 1Յ. De Lugo de Pcenit l. c. n. 169. 171. (19.) Navar, in Sum. c. 21. n. yy. Laym. I. y. tr. 4. c. 6. к. 8. S Th. q. 80. art. 6. (¿0.) Laym. I c Henriq. I. 8- deEu~ thar. c. 36. Sa. V. Luchar. (21.) Tolet. Ly. c-io. n. 13. (22.) Navarr. I. c h. yy. Laym. I. t. (23.) Henriq. I. c. n. 3. Sa. I. C. Լ24.) Navarr. in Sum. c. lit n. я. Caftrop. I. c, n. if. Sylv. V. Conchb. q. a. C A P U T VI. QM Confejfarius gerat officium Medici՝ & de dotibus ad bene illő fungendum r equifit is. Uos fines habet Péenitentia. Unus eft , definiere ас delere culpas prjpJ teritas; alter, impediré futuras: ad eum ferè modum, quo ignis eodem D tempore & putredinem confumit partis infcétæ, &: fimuï præfervai integram. Ad prim um contendit Sacerdos oftkiôJudieis, uti vidimus; al- terum obtinet mediei muñere , quod nunc infpiciemus. Et tametfi officiel Medici fit fecundariuni, metaphoricè, non proprie attribuatur Confefl'ario# quemadmodum ei convenit eile Judicem, nihilominùx non minus intereft Pcenitentis, qui tametfi reperiat, à quo abfolvatur , non tarnen perinde fa­ cile reperiet, à quo euretur. Ur quis ergo peritus evadat Medicus, tribus o- }»ortet eum eße inftrudum dotîbûs, quas etiam Philofophus in bono Confi- iario defideravit, Петре fit vir probus,prudens. & benevolus. Primo exigitut vitæ bonitas. Sit prebus. Primus gradus hujus bonității eft, non affierre ad adminiftrationetn falutiferi hujus Sacramenti confeienti- am macularam: quippe fummum lacrilegium eft, ùt nôfti, fordidis maniböa difpenfare gratiam Divinám: nifi repentinus aliquis cafus foret, ubi necef- fitas proximi tantùm moræ non concederet; veluri fi Vulneratus jam jam Creator meus ։ Confervator meas, ¿5c Redemptot bę- nigniffime , erravi, erravií Peccavi in calam. & caramTe» Conficeor : jam na [um dignus vocari filias tuas. Luc: if ц. Niiílam inyenjo abyfipim , quje nie fads abfcoňdat præ confuífone. quam mihi afferuat offenfe О Ճ meo que­ que iânguine tibi poffem reft։tuere hune jpfarn honorem ։ quë ŕumma mea ingratitudine abff di! fed cum nequear» ego mifer ilium reddere , digna­ re eum ex te ip!o rçiarcire, Domine rai, tequié glorificare. Nulla gloria eft, perdere peccatorem : Hoc eft offenders рогелсшп contra folium quod à yento rapi,tur. Magna gloria eff, defere in ipfo psccatum, & im murare cor, ut tantum te arnec, quantúnj oífond'c. Complaceat tibí, hanc magnam in йіе oftendere potenciám. Proteíior, quòd peceafa mea fuper omnia mala a- bominer, ex puro rui amors: ©di raqqaàm holies tuos, deteíior ut injurias tuas, & orohqmilh’mè, цг podus viram à mesureras, fi non conformera ddneeps ftatui ։։։eo firn ducjforqs quero gero, Sacerdotis. fn hot la«acro cqlpas tuas clues, antequàm cutn Angelo Teíbmenti defeendas, & aquam r< oaeas Propaiica« in falutem peccatorum. Verum ni­ nais renuis eft virtus illa Sacerdotis, cui fach eft, non admittere iacrikgium. Necefie eft ulterms pfipgr.Ji, ac fanta» cifid, qux fe etiarn in alios abundanter pofiit effundęre.' N'uírrx gemirutô ¡ndigeet alimentóquo & fe ¡plana farenret, & fimul branda: proíj íuífidat. jtà fe res habet in Con-. feffarii։.|Ipfis convenir duplex ¡líe Spiritus, quem fibi popofeit Elifeus. Ol- ftcro, սէ fiat ։»| mt duplex Spiritus. 4, Ręg: շ. 9, Spiritus, in cujus virtute e- vadont sodem remporę (iitjlefidęrayK «fie onuics Sacerdote֊^ S. Dionyfi- INSTRUCTIONS CONFESSES. . . p us) & perfetti, & perficientes. Tuü eft, fordidas intrare cloacas, Solis inflar 5 quin tarnen contamineris: inter purulenta verfaris cadavera , ubi necelie eft ea præcervolare, ñeque pedem in iifdem figere: pericijoía ïæpiùs oculos ferient objecta, & aures narraciones obfcænæ 5 imitan Jus Loth exit, quera facræ teftantur litera:, & oculîs, & auribás permanfiíFe illibatum. /ffpeéiu auditu jufius erat. 2. fet. 2. í. An non tibi eximia bonitas videcur eile neceíTaria, tanto muneri exequendo ? Excellens fané fuit Hieremiæ fanâi- tas, & tarnen , cam ilium Deus juberet familiariiis agere cum peccatoribus, memorem elf voluit, nè dum eos (luderet capere , ipfemec præda.fierec« Çonvertentur ipß ad te, & tu nen converteris ad eos. Hiercrn. if: 19. Quoi vero neceíTaria fit prudencia ConfeíTario , extra omne dubiura manee: fit prudent. Ei, qui caufam hujus pofeeret, refponderi poftet quærë- do ¡ cur vilu poliere naucleruru opus fit ? Tres aćtus continsc ha?c pruden­ cia. Dirigere Pœnitencis aćtiones ad fiium finem; eafdem regere, nè aber- rent, & corrigere, ac reducere aberrances. Hinc intelligęs, prudencian։ , de qua nobis fermo eft , efte ex genere, quæ plus commereij haber cum cælo , quàr.n cum terra , &: quæ in conducendis animabus ad eum módúm regitur, quo utuncur agentes iter per Arabia: fo’itudines , nempe observa­ do ftellas potiùs, quăm fignataro velligîis femitam per arenas, fluduum ia֊ (lar ventîs jãétatas arque confufas. Ratio eandem conlequendi eft, earn poftulareàDeo cùm fit radius lucidilfi ni ipfius vultâs, iîmulquè ha-iirire ex libris facris. Rem magnatul exclamat S. Thomas.- (г.) videmus Medicos continuó pervolutare libros, ut remedium aliquod invenianr, quo tegro .vitám prolongare valeanc. Et tarnen on nis taro ŕcenum, quod fi non mar- cefeat hodie, areicet die craftirjo. St Confeibrii vix unquarn pitim aperi- unc librum , inde utilera petiturj aphorifmu n , quo refticuant vel confer­ ment animabuș falutem, qtir ramen jecerniim vel viôturæ funp vel moritu« xæ. Hiñe illa obligatio, quam habet Confefiarius , interrogandi, non fo- Jùtn eft ad iniplendas partes Judieis, uti jam exp'icarum eft; fed etiam ut inducatur ad porrigenda medicamenta idónea vulneratis ; uti expenderűt S¿ ruandârunt plora Concilia, Vormacienfe , Lugduneqfe , Lateraneníe , gravibûs verbis relatis in Geros Canones. (j.) Sacerdot fit diferetuș , & can* Jits. ut more teríti Medici înfundat vinum & oleum vulneribus fauciati: diligen- țer г íjtÚTens, & peccatorum circumfiant i is , tÿ peccati, quibûs prudeițter int ellt- g Հ . quale eis debet confilium prabere, & c uj ufmo di medicament um idbibere, dir versit екрег/mentis ütendő ad fanandum agrotum. Qua: verba fatis déclarant քսքսաս Hegligentiam eoruiu Con fe ifi riorum, qui os nunquara aperiunt, fi n ifi շշ CAPUT SEXTU M nifi Pœnîtentiam impofituri, vel datiiri Aofoltrtïonem. Prudentia ¡fia t® docebit, ftudiosè obfervare Pœnicentis inclinationeí plus timidi, an auda-> cis, an nirniùm fus adhæreat judicio, an inconftans in fuis pfopofitis: eum- què reftius agnofces, quant ex alterius defcriptione; veluti ex horologii in­ dice perfpieitur incerior fotarum conflitutio. Hâc ipsâ prüdentiâ peripici- es alteram náturám, fuperatu norí minus difhcilem, quæ eit habitus malus, roagis minufvè radicatus: & hic deprehenditur, prudcnter indagando tem- pus, à quo Pœnitens hanc vivendi viam tenet. Ex hac difces accomn odare radones, & formulas præfenti neceflitati Pœnitentis, magis minufvè di- fpofiti atque capacis, quemadmodùm fc adaptavit teneris mortui pueili cnê- bris Elifeus , ut eum ad vitám revocatei. Denique Prudencia tè mohebit ,• ut circumfpicias öpportunuirí curartdi tempus , arque intérim non pertçr- refacias primó pœnitentem , fed fsrťum provide abfcondas. chirurgorum more, fecùs quàm carnifices, qui hoc judiantes ollentant Ut autem intel- ligas, quàm fruâuofæ hæ fine ubferyationes, lubeat earundem fpecimen a- liquod intueri, infirmum nempe, de cujus (akire aćtum jam elle vid֊ batur# ied Medici prudentiâ reílituťum. ín qiiadam Îtaliæ civitate, (Non en præ- ftat tăcere) Nonnemo Nobili oriundos profapiâ, jam mortuis accenfenduś# generis fui fplendorcm turpi ac fordidâ domellicæ fervæ famili; ritare fæda- verat. Verminofa harc plaga diverforum Con ft (fax iorum operam per annfl exerçait, nullo laboris preció : quippe arger nulla admittebat Medicamentai nifi nbxia, quæ mollia erant ac lenientia; & cùm fecurim ad radi, etn admo- verí cetneret, protinus exclamare cœpit : Non poíľurä ; vifufque eil dete- ltabili amori tenaciùs adhærere affixus, quàm polypus fcopuío, quem antear in fr ufla minutím diícerpferis, quàm avellas. Deniqne infinita? piacúit;Bo­ nități, pcrditum ad falutis femitam reducere , quando fortuito in ConíeíTa- rium incidir, qui peritus tradandi'animos, citó perfpexir, frufira adhiberi ferrum ægro adeò delicato , priufquam placido quodam íenir'etur fopore. Quare humaniffinoè ipfî primo compati cœpit ob feveriorern agehdi modQ , quo erga eum ufi fuerant Confeflàrii negantes Abfolutionem. Nos inquit, aiiam viam inibimus. Spondefnè mihi perfidem tuam , te db idio dunta- Kat menfe feparare ab hac muliere ? fufpirat mifer, confentit tarnen , pu- duit enim , fine modo laxâfTe habenas fenfibus , nunc vero vtl breve tem­ poris fpatium non concederé rationi. Itaque in villám , ait re, recipe, re­ lióla domi famulá păruit; Et hem, nondum ftatuti abierant dies, cirro re­ pente adefl Nobilis, atquè luam excipi rogatà Sacerdote Con felhőn m , tanquaai paucîs dicbûs jam virginitatis laureolam fuiflet adeptus. Ver fir­ me, INSTR UCTIO NIS CO NF E SSA RII. 3 3 «ne, înfert Confefiarius , quoniara ad verto, quòd probé feias tentationî re * {î/tere, Abfolutionem tibi impertirer , permifsâ etiam in eadem domo habi­ tare fœ mina: verumtamen cura malumfit publicum, hiñe vereor, an peu- denter te. pofiim abfolvere finé alio experimento. Quare ut cura majore íècuritate id præftem, hocagamus: mutemus per alios quindecim dies ha- bitationem ; fecedat in yillam mulier, tuque domi remane. Itaquè titulé anticipate pœnitenriæ præcepit, bis quotidie adiret certam Ecclefiam ad implorandam Diyæ Virginis орет , atquè toties fua manu pauperi largire- tur eleemoiynam, nullá aliâ faftâ mentioné de toJlenda occafione. Donee expletô menfis fpatiô infirmus aliquantulùm fuerir roboraros: & tunc Sacer- dos aliam medendi rationem aggrefïus familiariùs eum cæpit adhortar;; vo­ ce, vultu, yerborumquè pondere , .depingendo , atqu.è ante oculos ftatuen- dofcandali deformitatem, quod hactenus dederat; ignominiam fibi ipfi fu- oquè nomini inuftam; infamiam, quâ familiatn genufquèfuum dehonefta- yerat; &, quod caput erat, iram ac indignationem Cœlitutn. Et quid tan­ dem fperari pofiit de eo , qui velit inftar fordidi yermis cæno hærere invo- lutus , quàm quod à Diyina Juflitia in hoc ftatu opprefip e.lidendum fit ca­ put ? Con.fideraret, quoties ei infçrni pæna cfiet condonata. An non præ- ftaret, Dei parientiâ non abuti diutiùs & proferiptâ famulâ honefiè confu­ yere afteétui, fi aliter fieri non pofiét, fibi parem in thori focietatçm .deli- gendo dominam ? Nihil fe præter ipfius ipećfare ifioconfiliô utilitate. Fa­ téri fe, quidquid hucufq.ué gefleraț, id omne in eum finem coHimfiife, ut .divina? gratis fieret capador, dum piâ fraude indućtps , fa Fern per aliquot dies abftraheretur à peccandi confuetudine. Ceteriim optare fe, ut ei cor fuum exhibere pofiét infpicienduro, ubi claré dęprehenderer, quantô ejuf- dem falutis æftuaret defideriô, qua? eò dignior eilet comparări qualîcunque prerio, quò propinquior defperationi. Hæc argum nta m.hunc modum ef- ficaciter firr.ul ac fuaviter propofita , cor Juvenis a’tiùs penetrârunt, quàm Joabi lanceæ Abfolonem transfixerant , adeò , ut divină juvante gratia o- ptimi Confefiarii prudentiam & fludium, pofi pancorum dierum inducías, Deüm inter & animam ifiam pax firma fuerit concluía, & confirmata. Suh­ intó pravo commerciô , Nobilis honefiifiimi matrimonii vinculo illigatus, yitam omnino in aliam mutayit. Mortuus fuerat & revixit. periersit, in vê­ tus eft. Luc: if. ¡2. Vide igitur, quid pofiit Confefiarii ptudentia. Si ab ini­ tio ea vivacitate erga pœnitentern u fus fu ifiét, quam fub finem oftendit, pro eo ut eum fuifi'ec lucrares, certo petditionis Jifcrimini objeciflèt, quä^ do jam fenfiiű tiifpoficuiU'iêrvayit. Non ergo íinè caufa Ecdelxafticus ciun < Ед dixif- r

34, CAP UT1 SËXTÜM dixiffet, quemîibef deb'ere confiten peccata fua. tfàn confuneforit cenfiteri peccata ttta, mox fubjunxit monendo, id non finé cautela efle cuivis facien­ dum: & ne fttbjic/as te omni hornine țro peccato. Eccli. 4- 3'- Denique tertiæ dotis locó requiritur à Confefiàrio, ut fit benévolas, lia- beatquè ardentem fitim falutis Ammarum. A natura matribus infitus eft a- №Or ad fublevandos labores , quos- ipfi adfert prolis infantia ; fie & gratia „> ut laboriofi hujus minifierii faftidium allevet, chsritatem infundir , finé qua quotufquifquè illud diu fuňineret ? Et tarnen in Chronico Minorom memorabilis refertur fententia cujnfdám Presbyteri ejufdem Ordinis. Sŕ pedetn, inquiebat, jam intra paradifi limen intuliffem , & conyerfus animă cernerem egentem ConfetTior.e, credo, me quamprimàm è vefiigiô ad eidé ferendam opem advolaturuiu. Ne à me experas hujus charitatiÿ menfurà ; aliam enim nequeo tradere præter earn j quam Apofto-Խտ juxta omnem di- menfionem defcripfit, latitudinis, longitudinis, altitudinis , ac profundita-' fis. Latitudinis quideni, ad amplećtendos omnes peccatores, divicesxquè âc pauperes: Nobiles & plebeyos : Longitudinis, audiendo fine defatigatio- ňe: Altitudinis, extrahendo de freibus terrenis, ac luMsvando sd Deum animas: Profunditatis, accommodando fe quorumcunquè infirmități, null» » ñaufeantis fignô editó ac refugientis attredare vulnera. Confiderate , ajebat parochis fuis S. Francifcus Sakfius, noftrâ ætate propofitus non roinùs in abfolutam ideám ConKflarii, quàm perfedi Pras­ iaci : Confiderate, quòd vos Pœnitentes fub Confefiionis initnim omnes , appellent Patres: proinde exhíbete illis cor paternü. Suicipite eos cum pi­ etate , audite patienter , nullüm vobis afférant faftidium mores aggrefles ,• jgnorantia & inconftantia: nunquam ipfis fubtrahite auxilium . qualefcun- què fintí aut quo'unquè vobis conftent labore : Anirnæ leint fordid# , ne­ gări non poteft , fed (quemadmodum & margarita: imœerfæ luto) non id- circo minus pretioiæ ; nam per n anus tuas lotæ funt in (anguine Agni in- nocentis, & defponiatx Deo, olim accipient pro dote æternitatero erunt- què fupra fidera Augufiiffimce Regin#. Polteaquàm his tribus dotibûs excoluimus bonum animarum Medicó, fupereft modo, ut eidem exponamus ægrhudines & morbos ctirandos Ve- ț rùm quis omnes enumeret ? non paucioribus anima nollra laborat defećłi- L bus , quàm corpus , & tarnen in folo cculó obfervavit Galénüs centum ae ducdecim infirmitates, quibus eft obnoxius. ïd ergo agamus (fiquidé pro- pofitum nobis non eft, integrum confcribere volumen) ex omnibus fe’iga- 8ÒUS debilitates cõmtiniores Sc gxaviores , höe ordine. Totus homo ex pec­ es- INSTkUCriOŃlS CONFÉSSARIĹ Cato Originali rémanet vulneraros. In intellepfu per ignorantíara, in vo­ lúntate per aft’eâionem diiîolutanï, quæ ei obłućłatur ; & non minus in' parte fuperiore, quàm inferiore, ob turbationem propriarum paffionü. Ее quod deterius eft , fupra hæc vulnera quotidie accedunc novæ plagæ ex: peccatis adualibus, adeò ut mrfera anima in veritate exclamare poffit: Ce- ctderunť n e vulnere fuper vulnus. ^eb. /6. if. Proiride oftendemus primó rati- onera fanandi inteilećłum, auferendo ignorantiam: deinde modum curan- di cordis duritiem , atque prsťfraéfam ас rebellera exptrgnandi volúntate. Inde deveniemus ad duo vitia , quai fedem fuam in fuperiore animæ parte fixerunt, blafphemiam & ataritiam ; demum ad alia duo mala infeŕiôruťn pctentiarü, vindidfam iraicibilis, & impudicitiam concupifcibilis. Et déni֊ que in complemtntû dodtrinæ, iubjun.gcmus remedium pro fubíiciio fern- puloíórufn. In his morbis ordine oflendemtis originem unde nafcuntúrÿ гс ligna, fie ut etiarň latentes poffint cognofei ; aft'eremus pro ßngülis me­ dicinas, quæ magis funt obvia?, & opporťuniores : tit Confeflbrius nofier j velőt Ange¡9 Áidcf.McdicinaDei, totfi fanét teftituatquè hornine, poffitqué dicere imitando Dominum, cujus perfonaru lufimét; Tat um hemin em fanutri fea. ¿jo: 7- 2Հ. * Լւ.յ Centnek q 64. de Sairahi. ar. 6. ո. ¿շ. Pe Lt'go deSacra, difp. S. Stif, 7. n. 171. (л.) ХТірй. Opufč, 67. (5.) Cap. Omras utreufque fexûs de Feenit. CAPUT VII. QiiDinodò Confeffaritis curare debeat ignorantïant. Axima & lu&uofiflirna diffolutio, qua? unquam Natura? accidere pof­ let , foret, fi primum mobile , quod incredibili Volvitúr celeritate ,■ M ćutfum fiñerec vel tinûô etiam momentŐ. Tunc eńim (ubitò immo- ti hærerent omnes orbes cadeftes eidem fúbjedi; iiaquè íubtradló arborii^, animálibus, cattenfqué vivenťibús fqbfidiô, coťnmunis OKńiuffi intentos re­ pent! nil's cOníeqiKr & pro diverficate ca­ fti um alicer arqué aliter fe gerere. Exemplara fume ex modo , qui fervari folet cura ægris dormiturientibus. Soranus, qui eft quies aliqua, atquè re- ftaiirat fenfias, fpirjtus, &r membra , nullatçnus impeditur à Medico , quin potiùs fovetur. At fopor ills, qui eft natura? peftilens lechargus, omni ilu­ dió & violentis etiam remedos, feruó & igne folet oppugnari, ac profli­ gan. Idipfum tu quoque imitare. Incides forte in pœnitenrem cæcum , fed bonô fuô : obfervacur exempli gratii , Matrimonium eile invalide cpntr?- ôum, ideoquè nullum, quod ipfe non videt, cùm ignorer occultism irrpe- dimentum. Sine ipfum in ifta innocente excitate dormiré (ï.) quia fi ei oftenderis morbum (uum , ñeque յո prornptu habeas medicinam , quâ me­ dians, aperies quidem oculos, fed quemadmodum primis noftris parentibus aperuit peccatum, grandi fuo roalô. Nec fefeparabit à cohabitacione rum muliere , ñeque cohabitando fe continebit à diverfis exc^ífibus. Retftiùs ei ©ccultc procurabis Difpsnfationem, quâ obtenía de neceflitate admonebis, itá, ut prxcipitii altitudo infpiciarur, quando cadendi periculum jara prx- teriit. È contrario alius tibi occurret Pœnitens, quem fomnus evidenter ad mortis pŕxcipitium deducir, cui oportebit on ni conatu difeutere lethargu, priufquâm eo opprefTus ocnninò pereat. Continget alionando iilum ¿ubica­ re de aliqua obligatione, ñeque curare informări certiùs, &. fie ipfius igno- - rantia eric vincibilis, &, ùt loquuntur, erada: Alias non folùtn negligee in- formationem accipere, fed cùm expofica ei fucrit veritas, mox claudet ocu­ los, nè cogatur intueri , ¡taqué ignorantia non folù'n érit erada , fed affe- ¿tatJ. In his cafibus quis non vider, quòd earn Confedarius teneatur remo­ veré, uepote qua: Pœmtsnté reddic culpabile, ¿k gratia? ponit objeem ? (շ.) At- ÏNSrRtiCTlONlS CONFESORII. g/ Atquè ut ad particularia dcveniamus, & inftru&io exiflat früftuofior: Tres ignoranciæ in Pœnitente à te hint auferendæ. Prima ignorantia eft e- orum Myfteriorum, quæ tenentur credere omnes Fidèles, eftquè cômunius hoc malum, qüàm appréhendât ille, qui non multum inter homines rufti- canos in pagis eft verfatus Duplex circa hane materiam extat Theologo- rum opinio. Multi ceňfenť,- notitiatn explicitam SS. Trinitatis, & Incarna- tionis, neceflàriarti efie neceffitate medii ad íalutenl (; ) conformiter Chri- fti verbis: Hac eft autem vita ¿.terna, tit cogtiofiant te , foLum Detitn verum , Ճ? quem mififti ¿jefum Chriftiim. ßo: /7. /. Alii contrarium fentiunt, earn Cogni­ tionen,՛ non nifi ex præcepto neceflariam elfe , & falvari ilium pofľe , qui citra culpam niyfteria illa non addidiciilet'. (4) Si prima: adhæreas opinio- ni , necefl'e eft > non femei fed fæpiùs expetas laciymarum fontes, quos 0- ptavit Hieremias í fßuis dabit tapit i nieo ¿quant. & deulis mets fontem lacry* mariim í & plorabo die at noite interfectos filies popuh met. c. p. i. Ad deploran- dam amanflimo fletu tot animarum perdiiionems֊ quæ extrema hörum My- fteriorüm ignorantiâ obrutæi unUm hoc feiunt, quod nihil feiant, & verif- filllè poflint dicere: fed ñeque fi Spiritus Santtus ejt, audiviniUs. Zet: /р. շժ Verùm turn ex lacrymis nullum profluat pereunti auxilium, conveni­ ens érit, ut cum riidibus iftis, qui tibi occürrerint, aliquem fuftineas labo­ rem, ac primó inftrtías patienter , demum áblolvas ; quia atïteqüàm filtern àftum aliquem internum ridet circa dićta Myfteria eliciant, non funt capa­ ces AbfolutjoniSj ñeque etiam fecipiendæ grUiæ. (5.) Quòd fi alteram am- pleâaris iententiämj nihilominùs te mânebunt fpinæ, licèt non adeò pun­ gentes: confiderandõ. quòd miferi ifti fæpe firpiùs laborent ignorantiâ cul­ pabili , multùniquè noxiây& tarnen ex una parce obverfetur illő: um indi­ tas Sć iniapacitasj ex skriå temporis prem ¡t anguftia, quæ non finit eos in- ftriiere quantum opüs foi • ; demque non Videantur tot miíeri mortales abf- qnè remedio in tanti momeŕŕi negötio detelinquendi. Ëxiftimo proinde optimum fore in Cantis angiflłiis confilium : obligare hoc genus honïinunt ad frequenfandtts ess Ecclefiás ubi diebûs Fc ft îs explicàntur ejufmodi ne- ceffaria Myfteria, ut addiícänt. At fi eorum Parochi eflefit ex illorum nu­ méro, quos deridet Propheta dicens : O Paß or, & idolum ! Zath: tt-,’7՝ Fa­ ilures 1 gnei os habentes fed finé voce: os habent & non loquuntur , utendft eiTèt aliâ indufttiâ àgravihus viris '■ornmendatâJ Obligandi erunt rudes i- ftj ac incapaces, quando intrà annum recurrir memoria primaria: alicujus folemnitaris, ad interrogandtim doftiores fe; quid fibi veli.nt in Fcclefia e- juftnodi celebritates, & quant habtant fignificationem. Hs« rationè vel ap- pre- få . GAP UT SEPTI MUM ' ... prehendent Myfteria > vel faltem interrogando iatisfacient^vbligationi m- dagandi veritatem, etfi aon affequantur. Altera ignorantia eft circa necellitatem tara Contritionis, quàm Pro- pofiti, quæ ad Sacramentum Pcenitentir cum frućtu fufcipiendum requiru- tur. Multi Peccatores videntur fifi fingere & imaginari Conleflionem ad rnoduni veiligalis, quod Chriftus impofuit peccato. Ità, ut, quemadmodu цетіпі möyeri lis foiet aut quæftio advehenti noyas m,erees, fi modòPrin- cipi confuetum pendat večtigal ; partim quoque referat nova committerc peccata, dummodo fatisfaciant, fequè fubmittant pnrfcripto oneri , ea corj Sacerdote recicandi. Quare cùm fe parant ad Confeffionem , omnem col- locant iolicitudinem. in ordinandi ferie & peccacoruni numero exponen՝ do : doloriș vero modica habetur ratio. Abuium hunc jam alio in loco de- pjoravimus, nunqtiam ,tarnen , uti meretur i poterie defleri taris ; fiquidem hiñe Sacramentum iftud , quod eft fecundus Baptifmus, multis animabus efficitur lavacrum fi non exiciofum , cerré inutile , & quæ fîbi videntur mundatæ, lotionem nè quidem actigerunc. Generatio, qiu fibi inunda videtur, & tarnen non eft lota d (or dibus fuis. Prov: jp. /2. Tui itaque érit officii, под folùtu ad dolorem iftura excitare Pœnitentem, uti dicemus poftea , fed ad- monere quoque de neceifitate, quæ ipfï incumbir, ut bene fe pofthac difpo- даг, repræfentando ac demonftraiido ipfi , Çonfeílione.n finé dolore effica- ci elfe corpus finé anima , &. quando deinceps fe pratparaturus eilet ad il­ lám , feiret, multó magis incübendum elle in рессасогшп deteftationem , quàm in eoruBdem examen. Prêter hæc, longé difficillimü erif, cogsofeere & fanare alium kthar-, gum vulgarilfimum , qui eft circa peccata omiflionis. Venenum Afpidis ex eo genere eft, quod mortem affért, fed cicra dolorem հ unde, telte Gale­ no, confueveranc Alexandrini erga minoris delicti rtum hac veluti elemé­ tiâ uti, eumquç aípidis morfu è medio toilerre H »j<։s omninò indolis fuñe diótadidta psccata. VeognumVenenum nampeoempe babentbabeo՜ , quod .omnium minimé fentítur» fed non minus eft nocens. quod .te ՝ "t ąddringet manifeftare tem֊ peftivè periçula infecto. & adhif- Co i ti git aliquando , ut Imperator Carol«։ V coňfitererur (nef ” .ifas)՛ Sacerdoți cuid.ã rurali, fibiqué ignoto 5 & 30 at': u p errorum folitâ pietate, fuhdidit pro move i" d ? inquit Sa- cerdos, (qui fuerar vr ■■ Հ-?ք { ՜ ՜ր na tefere« but facies) D- ічг/іті i.- . ■ nune pete ații Çafais, V ... '.6 Câiga յ,Հ Հ ¿ д-Ѵ Ù Ատ jncunibit» íatis / I

INSTRUCTIONS CON FESSA RH. , & .fatis non efl’e, more privați horoinis fe examinare, fed advertendum atiimü ad gravísimas omisiones, quæfacillimè in .tam diverfis negotiis interveni- ynr, ut bellis aftiduis, quibus erat involutus, tributorum exaftionibus, mi- fliftrorum expeditione, elećtione Magiftratuum, pangendis fæderibus, fta- tuendis præmiis atque fuppliciis, alloquiis publicis, circa qua?, vduti in mo- deranda iphæra vires humanas excedente , facile Principis animus poterat vaciUare , qui etfi foret ex fublimibus Inteiligentiis, metniniffe tarnen de­ fault, fe elfe mortalem. Hoc ipfum-ientio adhibendum noftro cafui. Multi accedunt ad Cõfeílionem, & dicunt peccata Caroli-, fed non dicunt peccata Ca­ far is. Exempli locó producamus perfonam Parochi, pt gemina ratione ju- yęt propofitum noftrum. Confitetur talis Sa cerdos, qui habet curam ani« Karúm, fequè accufat levis alicujus impaciencia? erga domefticos, levis de­ tract ion is ver ia odo inter a m icos , ćf rfi'crr peccata Caroli, fed non ilicit peccata Cajaris. Non dirit, fe precipitante lingua célebrâíle Miriam , eâ geftuiitn •îrreverentiâ , qua? horrorem poífet creare; & fimilia : dum -videro ús, talia ablquè fcrupulo committi à Sacerdotibus Chriftianis , in offerendo Augu- flifliraæ Triadi carnes Agni inimaciJati, quaüa non invenirentur apud E- thnicum Sacrificuhim, qui fordidatu Plutoni -portám immolât. Et quid ad- hæc dicit Dominus ľ Maltdi-cłus qui facit opus Der negligcnter. ¿jerem. 48. /о. Sacriňcium perAntonomafiain appellatur. Opus Dei, quia ipfi foli poteft of- ferri. Dicit peccata Caroli, (ed non peccata CCaris. Non dicit, ubi expcndã- tur proventos Ecdefiaftici, qui converti! otur orones ad pro move n dos , & ex h’JlTlili condicione in lublimiorem ítarum attollendos coníanguineos; & tarnen unanjmiter definirum eft à Ca non ib ns.& Doćtorrbus, earn portioné, qua: remanse cxhcnefta fvflentatione Paftc rum , eleemofynx locó elle e- l^rgiendam; cùm equurh fit, converti in alimenta pauperom earn pecunia, quæ eñ illorum íanguis. (б.) Dicit рессора Caroli, fed non dicit pece.ua C.sft- rif. .Non dicit, qt òd jam tot anrris refideat in uno pago, пес tarnen unquã populo prxdicaverit, quali non fulmina , fed inania duntaxar ellent toni- trua, fortnidabiles illa? com mina dones à Deo b&æ: Paftorrbus lfriél', qui pafcebant fewetipfas } &greges meos non paf ebant ! Ezech 34- 2. 'Et qùafi non fixum ас in d u.bitat u

ÍNSTRtfCTIONIS CONFESSARÍľ. ¿fr quod præftabis propofitîs pœnitenti fub finem ConfeftioniS ejufmodi rtioti- vîs, unde apprehendat & ponderer inæftimabilem peccati malitiarți. Arque ut m otiva ifta uíui accõmodatiora reddarous, veluti ferrum cxpeditiùs tra- dandum , revocabo ea ad duo capita , ad Deurn, & peccatoreniij fiquidem peccatum Vclnt amphisbxna iniernalis, limtil ac femei utrumquè duplici ferit injuria, Ad prímom caput perrinet primó injuria՜, quâ peccacor affiçit Ďeum fuum , dum in contemprutn tantæ Majeftatis præferre voluip volu- ptates luas-, adeó graviter ab ipfo prohibirás, Per pravaricationem legis, Deum inhonoras. Rom: 2. 23 Secundo ingfatitudo , quam fimiliter oftendit pecca­ tor ergaDeü, cum oftcndëdo poll tot ас tanta b. nefiria tam nattiræ, qiiànj gratia՛, communia & particularia , occulta & manifefta , ab ipío recepta ,? iwò tunc, cùm ea adu conferrentur: quafi non omriî momento in potefta- te effet iilius Domini tam indigné habiti ,-eum fubitò precipitare ad infe­ ros. Halciné rcddis Domino popiele finite-, & infifiensl Deut': 32. 6. Tertio hor­ renda injuria, quæ infertur à peccatore Chrifti Redemption։, cui temera- rius quodammodó tentavit renovare Vulnera , iterare dpprobriä', quando1 Opere perpetravit id, quod caufatn dédit Crucifixioni, neirpe peccatum. Rurfuin crucifigentesfibimetipfis Fili uni- Def. & ofientui' Mentes Hébr:â.6. Ad alterum caput damn։, quod peccatori ex dtlido refultät, fpcdat jadura՜ doltnda gratia: Divina:, cujus vel unicus gradus, uti’tradunt՜ Sandi Dodo- res (1) univerfa naturs boná fuperat. Otlme aiŕrum in coiiiparatio'ne illius si­ rena efi exigua. Sap: 7. y-. Secundó jadura paradifi, fadailľíds permutations cum amara, deteflabiii & n cruentanea voluptate, itaquè nihili om'ninó fa­ cienda. Pro nihilé babuerunt terrain defiderabilem. Pfal: /öp. շյ. Ter t iô Бгеѵі֊՜ tas vitæ, quæ oemine obftante citó relinquendAft. eß vita veftra't va­ por eft ad modi: um parens. & deinceps exterminabitur. fiac: 4. ¡s. Quarto. Mors incerta, quæ fubitò ас improvisó ilium poteft abriperè. Pídete , vigilaťe, & orate: nefritis enim quando tempu s fit. Mar:/3.3fr Quintó; Horror júdičii,՛ quod ipfi infiar gladii fupra caput impender, ñeque ab co advertituE E7- n malt non cogitant judicium. Prov: 28. s-. Sexto, tormeritötum jam in infer-՜ no paratorum æternitas : ubi poft tot milliones annotum, quot funt in ma-’ ris littore areDæ, quot in àére atomi, necdum vel momentum furieftæ i|]¡,՜ us noftis, quam nulla fequitür aurora , præteriir. Cruciabuntur igne & քսՀ-' phu/e, fumus torrnenturum eorum qfeendet in facula faculbrum. Лрос: 14. zo.‘ Septimòí miferanda fervitus, qua efficitiir mancipium diabeli , tyranni &: impoftoris, qui quantum nunc allicere fiudpit ad peccatum, tantum poftea* inferet pcenatum. GRiantiim glorificavit fr, & in delicïis fuit. tantum date ¡lli* F ÿ rku* 4+ CAPUT OCTAUUM tormentum, & luttum. Apoc: /8. 7. Præter hæc, id abrumpendum depravat« indolis curfum, quæ in relapfus impellit fortitcr pœnitentis animo impri- menda erit irrefragabilis hæc veritas, quòd quanto plùsaugetur psccarorum numerus,'tanto magis crefcat dificultas confeq iiédx fal litis : quòd mali ha­ bitus Temper plùs vigoris acquirant, magis obfcuretiir animus, & frangatur, femperquè indignior fiat auxilijs Divinx gratie ; diabolo crefcat audacia , aućtoritas, virefquè ad oppugnandum ; peccarori autem è contrario magis magifquè deficiant ad refiftendum. Qui ergo fieri nioraliter pofiit, ut to- ties relabendo æternam evadat damnationem? Nihil profuir Samfoni fxpius rupiíTe funes; demum vinčtus periit. Nefciens, quod recejjiffet ab to Dominus. Jud- 16. ao. Ità nihil peccatorem juvabit , a'iquoties antehac excufiífe ca­ tenas Ցհ compedes , íi mifir rurfus fe iis induat. Forfitan dedignabitur De­ us, hôc modo »ftefus, ei fubmittere auxilium,- aut, cùm habuerit, non fuc- çedent Contritio Sí propofitum ; Itaqué pérfidos in poteñate tartarei hoftis derelićłus (veluti Samfon in unguibus Philiftæorum) inteiliget, gravé eífe decepcionen), dicere: Egredtar, ficut ante feci, & me excutiam. Patrabo hoc peccatum, Sí portea confiiebor, quemadmodtim alia fui confeíľus. Non it» fe res habet. Tardât quandoque Dominus , fed tarnen adeft tandem. Ni dixeris: peccavi, & quid mihi accidit trifte ? Altijjimus enim eft patient Redditor. EccU Հ. 4. Motiva irta fufiùs exporttá funt in InÜruârione Pcenitëtis, qua: huic quoque fer vient loco. Meminiífe tarnen te velim, ea parúm valitura, fi fcripta tecum circumferas, nifi meditando virtutem quoque horum pro­ funde in animum demictas. Erit Confeflionale tuum Organum quoddam, pulchra quidem fpecie, fed nullo animatum fpiritu Imo etfi vira tibi lo- quenti inferas, tarnen cùm fpiritns tepet, necelie eft etiam langueat óratio. Non dabis voei tua vocein yirtutis. Sermo tuus baliftx idus erit, fed fine pila ferrea, quo concuties, non franges obftinationem. Plurimùm autem dićtis tuis robur adimeret alia confufio , qux foret, fi verbis effent contraria opera , neqwe lingua? refponderet manus. Parùm enim fiditur medicinis, quæ Medicus infirmus prxicribit. Et licet febrim in­ tra venas occultam ira preffcris, ut Pcenitenti videaris faniflimus , qua ar- gumentorum efficaciâ nihilominùs reprehendes in aliis id , quod to ipfe intra finum foves & amas? Hxc eft caufa, (ùt meritó timendü eft ) damno- fæ illius cotnpaílionis, quam oftendunt multi Confeftarii erga Pœnitentium vulnera, quia in alienis plagis, compatiuntur (quod naturale eft) propriis. Nobilis quidam Tranfalpinus percontabatur virum doéfum, eflentne eadé pcccata in diverfis regionibus «qualiter gravia. Quippeni ? refpondet The- olo- INSTRUCTIONS CONFESSARII. 4 y ©logits, яп non Deus in diverfis quoque Mundi partibus idem eil , fibiqt.è fimilis ľ Quia infere Nobilis, non ubique inveni Confeflarios in omnibus ejufdetn fententiæ. In Polonia fi forte latgiùs potando induld genio meo , exceflum ilium benigne finé correptione pra?termifit Confdfar.tb: at quan­ do carnis illetebrâ vuftuS in aliena: uxoris infeoneftam confuetudinem in­ currí , tarn luiulentâ me caftigavit objurgatione, ut terror idus mihi pro freno effet, mequè inhiberet à relapfu. Modo curiofitate tradus veni in Italiam, ubi & vini abundantia, & ufus noâurnarum vifitationurr՛, iifdem criminibus, & intemperantiæ, & librdinis me involverunt. Sed hic incidi in Confeiľarium prorfus ab altero diverfum. Crapulam mihi exprobravit tanquam facrilegium՝, dimifsâ etiarn fine levirtima admonirione impudici- tiâ. Ità ipfe: eodem exemplö oftendens, quantum profint fit aves correćbi- ones Confeffriorum , & quantum retrahat ab his liberiùs adhibendis ani­ mus fibi ipfi male conf, ius , ejufdemquè medicinæ indigus. In quo enim fu- dicas altcrum, te ipfum condemnas. Rom: 2. Itaque , qui Confeflarii muñere fungitur, non fimplici duntaxat uta- tur adrnonitione; necefle eft, reprehenfionem quoque admiiceat. Errat ve­ hementer, qui illant non adhibet. Qui increpationes relinquit, errat. Ità le- gitur Proverb: c. 10 17. Qua in re duo tibi fuggerà confilia perquam utilia, unü circa temp9 reprehéfionis, circa perfonâ alterû. Primó ne corripias Pœ- nitenté ante finira Confeflionë (2.) quia verba tua facile prajberent occa- fioné pluribusj taçendi aliquod peccatü, & venenû , quod in lingua natat jam jam eyomendü , reforbendi. Da gloriam Deo , fili mi, & confitere: indicée mihi quid feceris, n'e abfiotidas: aitjoiue (Հ}՚Հ:7- /?.) ad perfidum Achan, pa­ terne ipfum potiiis coii pcllando , quàm Judieis authoritate , ufqutduni enni induceret ad confitendum furtum, & ut diceret: Vere ego peecavi, & fie fed- Poftquàm confeífuseft, tune ufus debita feveritate, fubjunxitrjpwzji turbâfti nos, exturbet te Dominus in die bac. Comprobando fie obfervationem à me hic propofitam. Quod ad perfonam attinet; tria genera Pcenitentium funt, quos non expedit objurgare, Pufillanimes, Contriti, Sc qui authorita­ te aliquâ funt conipicui. Keprehendendi non funt ii. qui pulîlli funt ani­ mi , né. timor degeneret in deíperationem , 8c ad cafum impelbt. Parcen- dum contriws ей , quia , qui infolitô modô compundum feverè exciperet, iile aggrederetur ulrrò feie oblatîs clavibûs ad alienum arbítrium fubmkrë- tem. Non increpabis deinde alicup.s aurhoritatis homines; hoc enim de­ bita illorum gradui reverenda poflulat. Seniorem n'e increpaveris .fed obfierva ut pattern. i.Tim: I. Circa hos peculiariter imitare náturám , quae novit in flori-. 4<5 ։ _ CAPUT OCT A VUM fipribus porrigere medicinam; imò Chriftum ipfum tibi imitandum propo­ ne in iis conipofitiflimis çorre<3:ion.ibus, quas nuotiari mandayit divcrfisE- pifcopis in Apocalypfi, mifcsndo, quantum licuit, quidpiain laudis repre- heplionibus. Delicatum adebNobilium palatum eft. ut cibos, nedűm me­ dicamenta averíentur , nid probé fîntxonditi. Quapropter cautè illos ad- nione, & ciirn (ùt,fieri folet) alias verecundi fint, attende, nè confufionem è vultu ptfcmicantem plus æquô açcendas. Non incendas carbonespeccatoru ar­ guent eos. Eccli S 13. Aufieriùs nonnihil cum iis agendum eft , qui afperioris .funt frontis» cordis duri, fuá recenfent peccata, veluti illuftria euumerarenc facino- . ra, atque ad Confeflionem accedunt, tanquám in triumpho fuá oft enta turí flagitia. Indurayerun, t fades (uas fupra petram. ¿jerem: 3. 3. Contra հօտ , atq; alios, qui funt inculti, rudes, arque incapaces mitioris tradationis, exeque- re Apoftodi mandatum. Increpa tilos duré, ut fani fint, ad Ttt: e. >3. Congruą & opportuna verba eru,nt efuímodi •• Inveterate fii erűm malorum. Plene omni doló. Plene ¿mnt faÜacta. Inimice omnis jufłitia. Aliaquè Sanáis viris i’fitatâ J ítà tąmep, ut eórum Zelos in te nullá afpergatur impațienti« macula. îm- pertui՜batus fit animus, etfi turbationis fpecies foris appareat; quemadmoJȘ in foie, qui licèt aliquando eclipfeiur, appareils duntaxat, non vera fubcft cclipfis. 1.Ո genere loquendo, cùm difficile fit mediam tetíere viam , fi ad alte- rutti ckfleâendum eft, præftat exCedere fuavitar.e, quám rigore. Sic enim plits impetrabis à Pœnitente, cùm Confeflariis id eveniatquod viribus, qu« nunqujfii funt fœcundiores qtiàm inter Olivas confita?. Hxc non ideo di- xerira, ur imkeris eos, qui fub prætextu benignitatis, non medentur.Narn etfi Confeft'arius imprudent pofiit Pœnitenti afterre damnum exafperando vulnera, quibș mederi fieberet, neutiquàm tarnen cõparaudõ eftdamnö il- lud cum eo , quod excitant tot Confefl’arii rnuti, qui nünquam os aperiüt, nifi dulcjffima verba Heli Sacerdotis propinaturi : Nolițe facere rem banc. Cá­ vete vobis, quantum poteftis, & mox abfoivunt, non folùrn non reiecando, fed nè íűcidendo quidem partém infccftam. Onde provenit, ut ipfimet Pce- nitentes fa?penumerò doleant , feqoè deccptos querantur hac ïntempefti- va benignitate, ac fe rurffis acculent de enormioribus péccatis quod dubi- teni , an bene à Confeflario fuerinr percepta , qui ea irreprchenfa tranfmi- fic- Quantumvis magnum damnum’inferat grandinis tempeftas, plus ta me nocet extraordinaria ferenitas: tit hi ne tolerabilior fuiiTet Palæftinis faxens, aut plumbéus turbo, qualis tarnen fubinde accidit:՛, quàm longa annorura tran- INSTRUCTIONS CONFESSARII. 47 tranquillitas , Eliæ temporibûs exorta , quando tribûs annîs eum femeftri nulla Ге in confpeñum dédit nubecula, Verùm aliquoties, ut faxea corda compunftionis aqi>á fluent, non fa­ ds eft ea pulíate femei , rèpetendi funt idus. Ptrcuffi bŕs flicet». Num; 2«. ii Continget, ut quidam etiam addu-itis omnibâs rationum raomentîs։& adhibicis reprehenfionibûs nihil moveantur, nequè ea ligna edant, unde judicentar rite difpolîti: quemad mod uni fi difficiles fe tnonftraverint in ac­ ceptând;։ pcenitentia iptïs injunda , minufvè promptes ad pr^ftandam ne- ceifariam reftitutionem , vel fui accufationem crebrîs palliarenc excuiatio- nibtïs , fequè nimia contenderent expedire feftinatione, auraija parùna probata dolentis animi indicia præfeferrent. Tunc repecendæ funt indu- ftriæ. Itaquè aiterum remedium , quod tibi íuppedito , efficacius jam me- tnoratô ad vincendam quamcunquè duritiam, eft Oratio. Sed priulquàm te horum ufum armorum doceam, neceiTe eft eorum robur ac valorem cogno- feere. Dudum contra Naturam queftus’eft Plinius, quòd hominem nudum omnino ас inermem in hanciucem edidifl'et, carteris animalibûs tam provi­ de munitis. Inepte üti fæpiùs foiebat, accufabat illám Providentiam, cujus non penetrabat confilia : quail etiam ipíe cuperet eorum adferibi numero, 6)ui quacunque ignorant, blafphemant. ^uda. ro. Si armis deftitutus eft homo, an non a anus habet? Hís֊laufum teret integrum armamentarium; ndeò , ut culis, emiíliíquè per barillas fulminibus non mcdòfe reddere queat for- midabiiem, nlulatu lupum, rugitu ¡eonem, led cæîum queque ipftim tona­ do efficere. In hune módúm reíponden poterit Peccatorum lamentis,quS- do identidém exaggerando propriana fragiiitatem videntur tacite incuíare Providentiam, fuorum lapíuum auflorem, quòd iJJos non ex ære, fed lu֊ to formaífet. Sed nunquid non vobis Deos reliquit Orationem ? Scitote 5- taquè (jure ipfis poterit reponi) quòd in fola Oratione vobis inftruxerit lo- cupletillimam officinám, in qua lutom veftrum chalybe folidius efficere, & non folùm feuta, qnibus vos contra holies veftros defendatis, fed &ocnnis generis tela, & en íes ad inferendam cladem poffius fabricare. Contulit De­ us tantam vim & efficaciam Oration։, ur, quandó ab ipfo quidpiam petitet ad falutem fpeftans, nequè petitio aliquo laborét deferftu, cerró ас infalli- biliter obtineatur,qiiodpetitur. (;.) De quo quidem ità certos nos elfe juf- fit divino lua ore, ut, qui dubitaret, vei eum poteftate defeciífe , vei fióte promifilfe, infanire videretnr. Imó ut excitaret torporem noílrum ad arri- pienduni hoc remedium^ tfltcit illud non folùm opportunem, fed etiaw G яе- 4g CAPUT OCTAVUM neceffarium : cùm probabili di num fie (4.) faltem delege ordinaria (qu« eft ilia, quam Pro vid.nda communiter fequitur) quòd poft primam gratii cætera auxilia ad falutem non accipiantur, nil։ petantur. Ut proptereà in libro de Ecclefiafticis dogmat ibus , cujus Aiuftor habetur S Auguftinu։ , ferî- ptum legatur: Nullum crediniu։ ad fdlutem. nifi Deo invítate venire, nullum in* vitatum. faluiéin fuain. nifi Deo auxiliante, operări; nullum nifi orantem , auxi- lium promereri. c. /6 Hie ftylus eft Curiæ calefti», conferre gratias fuaj pró- ptiflime, fed fupplicantibus. Adeâ, ut raagni Nominis Theologi doceant, quód¡ quibufdam peccatoribus penitùs excacatis, infanis & induratis > iub- trada fint non iolùm auxilia extraordinaria gratiæ cfficacis, fed & folita provifio gratix fufficientis, (5.) & folùm ipfis relida fit facultas fufficiens fefe Deo commendandi, út videtur deduci pofte ex celebri Concilii Trid: fententia: Deu։ itnpoffibilia non jubet.fed jubendo monet, (¿fasere quod poffis,& fttere quod nin poffii. Séf í. c. it. ex Aug: de nat; & gr. Si non utântur cla­ ve hac aurea, ad hauriendutn ex divin« miíericordiar cella vivificum liquo- rem proftratis fuis viribus, nulla fpes ipfis fupereft, effugium nullum, per- eundum eft. Ncqué ulii nifi fibi ipfis mortis fus caufam poffunt adferibere, quia voluntaria illa negligentia recurrendi ad Deum , íufficientiffimè illo- xum peccata reddit voluntaria , ac voluntarían։ perditionem. Quod fi ve- xum eft, quid porró evidentiùs declarare poteft neceffitatem orandi ? Cúm peftilera lues prxteritis annís uníverfam occupaffet Sicilian։, ñeque Medi- corum paucitas par effet roaximæ srgrorum multitudini, viliim eft in pu­ blic« viis & plateis prarconum voce prodamandum unicum mali remediü , quod erat, haurire potum ex nive. Optandahodie effet tanra voeis con­ tendo, quâ in platers audiretur ab uíurariis, in lupanaribus à meretricibus, à prædonibus in íylvis, atquè ab iis maximè , qui longo jam tempore im- merfi funt flagitiis, perciperetur confilium: commendate vos Deo, comme- date vos Deo! Animae perfidae, &c propc dixerim perditae » bene advertiré. Nullum inter vos atquè damnatos intercedit dikrimen, nifi quòd in potefta- te veftra fit, uti orationc Videte pontem unicum vobis reli&Btn , per quê tot mala, quibûs circumdati eftit, effugiatii. Nifi in ifto falutem quaeratis , jam jam Tartarus vos exudando* igmbûs apprehendet. Nihil vobis aliud fu- pereli, nifi, quemadmodùm feorpioni flammis ciñólo, finé remedio defpe- ratio. Sed reliais his , ad te redeo. Virga ifta , qnae mira parrare fölét etiam in cordibas induratis. dupliciter tibi debet effe ufui. Ardehtibus votts Nu- minicommendandus à te érit Pœnitens mali difpofitus »• ciquè figniticanda» id- INSTRUCTIONS CONFESSARII. 49 idipfum pro fc faciendi, nece flitas fun n a ; atquè demonftrandqtn , qtòd ’ uti jam didum eft, in ipfius poteftate ac manibus confiftat, obținere à Deo mutationem animi. & vitæ fu», præfidiôOrationis, fartaquè muntione, per feverantiam. (Ճ ) Ortende illi quoquè modurn cfficaciter orandi, nempe ctím humilitate, pcrfeverantià , & fide: (7 ) Quia particulariter circa uhimam condicionem fidei , duplici modo graviifimè poteft erra- ri, per exceflbm fcilicet Sc defedum. Peccant exccffu , qui, сит in accu- mulandis fceleribus fint affidui, pau'is quibufdam precatiunculis ad Divx Virginis honorem recitatis confidant, non fee us , aefi fub exitum vitæ fe- curitatis literas pro fuis portent impetrare peccatis, &, quse eft pectantium Advocata, conňituere flagiriorum Patronam. Aufer itaque ab ipfis tam perniciofam deceptionem, quiaficuti nullum eft corporibus peftilentius vc- nenum , quam quod cum laćfe bibitur , ità nihil eft animat magis iethife- rum, quàtn cùm Oratio efficittir peccaminofa: С/ oratio eJut fiat in peccatum. Pf: юі. 7. Non enim inftituitur ad tollendam ex i։nu animae mortem , fed foporem lethalem conciliandum. Errant deinde alii defe&u confidentiat (quorum numerus videtur érté major.) Hi, cùm in aliquod peccatum fue- rint lapfi , intermittunt confuetas devotiones, falsó periuafi, fe, quamdiu vivunt in taii ftatu , nihil inde capere utilitatis : itaquè negligunt ad Deft recurrere , quód dieant, indignos fe efle qui exaudiantur. Hi quoque o- mní (ludio dedocendi funt (uum errorem, aperté demonrtrando, quôd, ta- metfi quis perdiderit gratiacr՛, & ipfa opera bona tantum non praeftent, ut is non habeatur pro nortuo, conducant nihiloroinùs permodum diipofîti- onum redeundi ad vitám : juvant quoquè, nè Deus ità repente gladium e- orum cervicibus itrpendentem finat cădere : juvant, ut concédât tempus confitendi, dolendi, & fe prxparandi ; juvant nè improviius adveniat ad exigetidas rationes tune, quando confcientiæ libri plus funt intricati.Quòd vero indignos fe judicant, qui audiantur ; eft illud Yelamentum pigritiae , fpecie reverentiae. Deus exaudiré nos non debet intuitu bonitatis no fl rar, fed fu at Non propter vos ego faciani, domus lfráe'l, fed propter Nomen Sanctum meum. Ezech: 36. 22. Exigit fervitia, ut exaudiamur; vuit habere fibi fup- plices. (8 ) Hine fit ut Peccator aliquis plus obținere portit, quàm Juftus, fi majorem habeat fiduciam, præ ifto. Nam , licèt Oratio illius, qui eft in ftatu peccati, careat n eritô, quia meritum provenit ex charitate, poteft ta­ rnen habere efticaciam , quia vis Sc effi acia procedit ex fide: (9.) Et hoc eft idipfum, quod jüxta S. Bafilii interpretationen! infinuavit Chriftus ։ quando dixit; Si non dubit illi. eò qu'od umicuttjutfit, propter imprtbitatem ta- Gl men f. CAPUT OCTAVUM men ejus (quod idem efl, ac, propter import unitarem) dabit iHi. Luctn S. (io.) Quòd fi etiara diftinâiùs tibi dari praxin eorum defideras, qnæ huc- uíquè in ifto Capice expofuimus, arcipe fequentem. Qjando Pceoitens tu- us rnanireftandi íè tibi finem fecerit, quantum necefie eft ad cognofcen- das ipfius iniquitates & inclinaciones fi non effet optime difpofitus; felige ex motívis inició hujus Capitis adduétis raciones quafdam robtiftiores, ma- gifquè ¡Hins capacicati ас neceflicati idóneas, qliibiis euni melius ad Abío lutionem difponas, exaggerando peccata ab ipiq con miß?., non tarnen ge- »eraliter duntaxat, ñeque nimiùm dillinde. Non nimb in genere , quia doćtrina univerfalis non admodùm videtur elle utilise Non diftinctè ni- jnis, nam fi cuivis delido volueris anned те ad oonitionem , eris oppidò moleftus & faftidiofus. Reftar ¡taqué , ut fecernas unum ex notabilionrp, & circa ea verbis tuis ftudeas excitare deteftationem, atquè animofum de­ cretam ; quod cætera omnia invoívat. Сііті autem poller accidere , ut in prolix; Confeífione ea j quæ majoris funt ponderis, me noria elaberentur , adhibe fignum , quod ab aliis non advertatur. Quidam fingulis digitis ali­ gnant peccatum aliquod mortale ex iis, qtiæ frequentiùs folent recurrere : Blafphemias, Furta, Odium , Luxuriam , О nifiiones circa præcepti proprii ftatûs » ac tum fuo tempore fingillatim , quæ cafu occuirerinc, proferunt, Ego ad tam minutara obfervationem non dsfeenderem , nifi víri doćtiliimi in fuis libris (n.) longé fublimioribus iftô , me docerent, in elaboranda gemma adeô pretiofa, qualis eft gratia, longé excellentior adamante , etiã minucias non tffe prætereur.das Si deinde lus omnibus peraâîs, nihilo- minùs in extraordinario cafu cor indurați hominis non en olliatur, non i- deô defpondendus eft animus, nequè veluri pcft irritum affultum folvenda ©bfidio, Perge, & excitatô faltem in Pœnitente defideriô recuperandi fa- nitatem (rarô in hoc ægrorum genere, attamen neeeffariô) præfcribe illi, quoties in die coratn venerabilillimo Sacramente, aut Beatifiimâ Virgine debeac fupplex flagitare hane contritionem , donee elapsô íccnporis fpatiô (uti praefentes poftulabunt circtimftantiæ) five dierum, five hebdomad urn, mutata volúntate ad te tedeat, petatquè Abfolutionem., Et talis mutatio admirabilii per experienciam te docebic vim atquè robur Orationis ; cui tu jntereà ipfemet quoqué debes infiftere, ad obtinendam a Deo miferæ hvjiis animat falutem: liquidem oportet his imitări; quod Jobuni fecillè légim us , & ftygio lupo maxilias elídete , prædan:què eripere . m< cdu us app-eh ՛է- fam. Conterebam mol,ts iniqtti ■< & de dextibia illtus-eay-- eb m prtdMi. fiob'i Vfr Nequè lolùm in his ranoridus cafihus-. fed criam Խ rc.r ju ŕ O; at: ՛ я MR՞ INSTRUCTIONS CONFESSARII. fr tanqujm inftrumentutn omnium tuarunn aćtionum , in minifterio tam fu- blimi eric adhibenda Hine oporcet præcedere, comitari яс fubfequi. An- tequàm te conféras ad excipiendas Confefliones implorandum eft Del aii*-- xilium, ne erres. Da mihi, Domine, fedtum tuarum Afliftricem Saptentiani, ut теект laborét. Sáp g. r. 4 10 Invocandum eft illud , cúm j«m aures prar- bes conficentibus , praefertim in quibufdam dirficilioribüs cafibus, ut íecuré eos refolvas, C«»» ignor emus , quid agere debean us, hoc falum habemut refldui. ut ecules noflros dirigamus ad te. 2 Par: հօ. 12. Invocandum eft deniquè fini­ to opere, uc tibi Deus clenientdli nè dignetur condonare omnes errores, ia tam fanét o exercício adm; líos, & ratum haben, arqué perfitiar id,,quod ilU le iolus eft operatus. Confirma hoc Deus, quod operatus es in nobis, h-Ttniflo Dio՝.- Pf:67 29. Sinnopere autem defidero , nè exiftimes, obfervationes iflas niniiuna efle moîeftas , krupulofas , arque fupeifluas Deniquè quodnam omnium difficillimum opus eft, quod Divina Providentia aggred ¡tur, піД mutare cor peccaroris? quippè hic folùm invenitur refiftentia in materia contumaci>& refratftaria operanri. Quare nulla unquàm induftria videri debet im modi­ ca, quâ praedićtum cor difponatur tuâ optrâ, ut fe patiaturà Deo traćtari, quemadmodùm argilla in manu figuli, qui ex vafe contumelia intendi։ formare vas honoris Ex altera parte præcipitando hanc curationem ex ira- parencia, luculentum animæ tuæ vulnus infliges ý cùm & tibi, quod aliis՝ medieis, eveniet, qui ægros occidunt impune. Si gravem in muñere tuo1 admitres negligenciam , malum redondabit, &c in male curatum , & malè n-edentem , pari utriufquè exitiô. Qpiare antequàm Abfolutioncm imper­ tías Pœnicenri; vide, an in ipfo inveniantur débita? diipofitiones circa pec- catum. Occide > & manduca. ЛЯ: іо. 13. fibi didum audivit S. Petrus tune,, quando vidit defeendere lmteum plenum ierpentibus &c. quod ipfi è cælo> parabacur in cibum. Occide & manduca. Ut hinc quivis Sacerdos intelligat» ad âudîendas Con f ilíones expofitus, ut peccata p9puli comedat, դսօՅ, fi ta­ lia peccata needum rnorrua funt per contritionem , aut faltcm moribund*; per attrkionem neceflfe fír pr us о cidére , antequàm comedir, Pœnitente effi aciter d'fpofito ante Abfolutionem ad dolorem; Alias illæ vipera; devo- r^tæ vivat» mortem fterent, primó quidem Marri, qux cas peperit hoc eftj, Feccatorij & tuæ jnrafttarori, qui fuâ focordiâ illas v/vere permific , nem* pe Coii ibr o Qcctde mandata. (, ; ■ Aug. tr ?г,'іп$оип. S. Ttiom. p. s. q. n f. ar. 9. ad (¿gf Cafłrop.. ¡¡г CAPUT NONUM ad J. Saar. to. de rei. I. t . c. 23 n. 2. &c. (Հ) Suar. I. c.c. 28. n. 7: Leff. ï. 4, de Summo Bono c. Tertio quia eß medium, (j՜.) Bellarm. Contro to 3.1.2. deAmifi- fione gratia , & ftatu peccati. c. 14 Tertio obfcrvand. Card. Pallau. in arte perfect. 1.2. c. 2. Vide etiam Suar. I. c.c 28. n. 3. in fine. (¿.) Vafq. t. 2 ar. 9 q. ///. Suar to. 3. de gra. Di/p. 12. de mérito, c. 28, to. 2. de rei. I. t. c. 26 n. j. (7.) Ք Th. 2. 2. q. 83. ar. zj. Suar. I. c. a c. 23 ad 28- (? ) .£ Thom. I. c. ar 16. ad 2. Suar. I. c. c. շ;, n. 3. in fine.Tolet. tn Joan. 16. Annot.31. (?.) S.Thom.2 2.q. 83- ar. is. ad 3. Laym՝. L. 4.Tr. 1. c. 1. n. 10. § Maximé (zo.) S. Baf. de confi. monafl. c. 2. (zz.) Laym. de Sacr. Pornit. c. ¡3. n. 9. C A P U T IX. - liliomodé [e gerere debeat Confeffarttis erga Blafphemos. Maginare tibi hominem quempiam, qui nunc in hunc Mundum introdu- ¿hss appareat & fubitò plus quàm humano lumine illuftratus, uno fim- I plici intuitu afpiciat & comprehendat mukitudinem, varietatem, con- fen fum» unionem, ac majeftatem rerum omnium admirabilem, quæ hoc U- niverfum conftituunt; poftetnè is in tanto mentis ftupore atquè ecftafi ju- dicare poilibilc, ut Auďor adeò pulchræ Machinât ab ullo blafphemetur? Et fi pofteà intelligeFet, non unum duntaxat inveniri, fed mil enos ac trílle­ nos, qui eum blafphemiis lacefl'ant, atqnè հօտ ipfos eile, quorum gratia Մ- niveríum iftud fuit creatum, cæli Conditoris imperiô prefixum fibi ctrfum peragunt, elementa laborant; An non hôc auditó, velue atftiô percitus, in furorem ageretur , puderetquè cum hoc hominum genere communern ha­ bere náturám? Et tarnen hic eft exceffus, quem ficcîs oculîs quotidie intu- emur, dum blafphemia ifta , quæ (acrofanftum Dei Nomen injurióse inva­ diendo, juré dici poteft prodigiutn iniquitatis, modò ob frequentbtn vix си- ratur, & pro nihilo habetur. Nunc ad ipfam curam, & primarium (copurn noftrum accedendo, omifsâ celebri divifione blafpemiat in hæreticam , ас fimplicem, earn ad noftrum propofitum duplicem cofiderabimus. (1.) Siyjt nonnulli, qui horrendas illas voces ex concepta ira, ftultíTimè contra De- um proferunt: alii verò, ftimulante quidem irâ, fed adverfus creaturas infa- niunt. Priores veluti rebelles Notorii , manifeftâ rapinâ Deo honorem au- ferunt, pofteriorcs tanquàm occulti prædones, tcćłó furtô eundem diripi- unt. Quod ad primum genus attinet, rarò eveniet, ut tam ftulti ac rabiofi dæmones ad pedes tuos accidant, < ùm nemo adverfus Deum bellum íufce- ptuíus fit, qui non priùs fibi if fi heftis extiterit, exutô omni humanitatis fen- INSTRUCTIONS CONFESSARII ¿ț fenía. Et fi quandò contigerir, ejufmodi aliquem te offender« * érit plerü- què is è perlina luíorum fxce quilpiam » qui cum n um m is animam, & curii anima intelle&um perdiderit. Plores fccundi generis inveniûtur homines, qui choleram intùs accenfam, nelciunr alia ratione reftinguere, ni fi (velu» ti totidem parvi Veluvii ). impiiflimorum verborum flammas in altum évo­ luant, p;nantquè in calum os fuum. Pf.72.9. Tametfi poftea proteftentur, fe non habere inttntionem eoufquè extendendi fuum peccatum. Loquédo itaquè de iftisj familiáris eorum fermo eft, cùm exradeiëütj Corpas Chrifti, Sanguis Dei. Et ubi in Lege antiqua tanta erat divis։։ Nomi­ nis veneratio ut fummo folum modo Sacerdoți liceret illud aurea? lamine in- cifum in fronte geftare, quando intra Templum fungebatur officiô, nunc quoties reípiratur , toties illud impiiflimo ore contaminatur ob res vilísi­ mas, & nugas: Hoc fedantur furia:, teguntur fraudes, injufta* obfignantur negotiationes. Docent tarne aliqui DD (г.) quòd verba ejulcemodi, Cor­ pus Dei, Sanguis Dei , quando impetus iile, quô proíeruntur, non intendit ip fu m Deum offendere, non fint bla fp hernia:, qui fie loquitur, etfi non prod^t, fe linguam in ore ferre Chriftianam , non tarnen habere diabolică. Veriimtamen pace illorum judko , in praxi frequenter contrariam fenten- tiam elle veram, quam tradunt graves Doftores (j.) ità, ut prædiâz voces. Corpus, Sanguis, irpifiimè à gravi culpa non pofiint eximi, etfi nullám con- tineant falfitatem, ñeque ex ira contra Deum profundãtur. Ratio eft, quia hi, qui timorata? funt conícientia?, iis auditif graviter commoventur, appre- henduntquè infignem Di vinæ Majeftatis contemptum ; ipfi quoque tálium fermonum audores , nifi à confuetudine penitùs fint exezeati, poftquàrn fubfidit efferveícens bilis, & mens novo ferenatur lamine, faepiùs hanc ips» advertitnt irreverentiam, & de fe pœnas repetunt. Signum itaquè eft,quôd ha? voces juxta communes lenfum apertam contineant Divinitatis vilipé- fionem , ideoquè veluti blafphemiz fint fugiendz. Przterquàm , quòd, fi non forent biafphemiæ, fzpenumcrô fint perjuria, adhiberi foli ta ad addê- dum pondu» comminationibus, quas fefe vindicaturi faciunt ejufmodi ver- bis.- per Corpus Dei, hoc non impune fee er is! Per Dei Sanguinem, hoc mihi lues ! itaquè in czteris. Adeò, quocunquè modô voces has accipias, veluti enfia manobrió carens, te omni ex parte vulnerabunt. Optarem proinde, nt ho­ nor Dei conculcatus te immensô Zeló accenderet, ad exterminándose lin- guis Chriftianorum indigniflimas has voces, earumquè finiiles, atquè ad ab- legandas in abyfftrm , unde prodierunt. Faltas eft in corie meo , quaft ignis oxaft nans, cUufufáuè in oftibus m-efli aflerant maliția queque etffc fiiperiorë. (n.) Pradi- candti ejt, fit Fideles perjwtS caveant, [cientes hec grande fielus ejje, пес levem per- juris panitentra módii tmponendű,fed talem, qualu homecidio ¡¡npeniiur, 6* caters։ crimintbus capttalibus. (іа) ('•_) INSTRUCTIONS CONFESSA R IL 57 (z.) Falent. 2. 2. difip i q. 13. p. t. Sanch. in Decal. I. 2. é. ¡2. n. 2. (2.) Navar: in Man. c. 12. n. S y. Cajet. infitim. F. Blafpliem. (j.՝) Suar. to. r. de Ré­ tig. tr. 3. 1.1, c. 6. n. ti. Tol. I. 4. c. 13. n. 6. Sylveft. F- Blafipheinía. n. 3. in fine. Sexto qttando. (¿.) Ccncil. Later, fi. 9. Navar, in Manual, c. 12. n. 8з- (/>) Con- cii. Later- l. c- Navar. I. e. Lejfius de Հյս/է. I. 2. c. 4y. dub. y. in fine. (¿.) Tolet. I. 4. c. 13. n. 7. Sa. F. BlaÇphem. Sanclj. I. c n. 43- & lib. 3. c. 4. n. 11. (j.՝) S. Thon». 2.2. q. f8. ar. 1. ad 1. (j.՝) Sctus I. 8. de $ufi. q. 2. art. 3..& de cavende juramenti abufii. c. 12. (f.՝) S. Ăuguft. to 4. lib. de mondado circa medium, (zo ) C. 6)uicunqtie 6. q. i. (ji.՝) S. Thom, fifiuodltb. z. ar. ¡8. Soins I. 8. de Հխ. ar. 3. Sanch. I. 3. in Decal, c. y. n. 37. (j2.~) C. Fradicandum. 22. q. I. CAPUT X. Quid agendum Confrjjario cum iis, qui feneitfur facere reflitutionem. Lterum v'tiurn, minus diabolicnm, (cd non minus obftinatu։», eft A-* varitia, farpiùs in facris btteris »ррсІЬ-a fcrvitus idolorum. Eft trim A- A varus par IdoloJatrat, non falum ob materiam - qua ru adorat , aurura videlicet; fed etiatr, ob affeßum, quó Hiúd colit, nempe fuper omnia : un­ de quotidie cerninius, afteßui huic ceder© debere quemcunquè aliura ; & fi amon voltiptatis homo poílponat parentes, utilitatis iludió etiasi odió profequerur, & pro boftibws habebit filios. Quare nefi-io ая marmor иііыт fit invenire durius & contumacius illő, qui rețn pofiidét non fuatn. Quatn- cunquè aliam figuram faciliùs illi poteris imprimere , quàm cordati alicu- jus ZAchxi, qui non dicat, Reddam, iit hódié nios habetj fed Redde. Et re- ipfa experieris, in tarn duro opere fxpiùs ŕerri aciem retundí. Jejunavit A- chab , fervidi Prophetæ minis territus, íubftrato dormivit cinere , veilem regiam períButívit cilicio ՛. capite ia cerram inclinato lußum præferulit, verumtamen vineám Nabotho ereptam пои reftituit. Adeò verifiimum eft, inter frudtus dignos pœnitentiæ, hune elle ultimum, qui macurefcat. Sed ut ad remedia veniamus, quæ conducant ad eundera obtinendü, tnajoris claritatis gratiá, difiinćłionera hane prxmitteraus. Vei obligatio, quâ pœnitens conftringitur ad faciendatn reftitutionesn , eft manifefta, vel dubia. Si cil dubia t quando tibi non fidis ex iroprovifo litem cum autho- ritate decidere, differ tantifper, dum cafum peniriùs examines, aur eonii- Hum exquirasj vel tandem potes (fi Pœnitens vere apparent paratus ad pras H2 fian- $8 CAPUT DECIMUM ftsndum id, ad quod obligator) eum ablolvere, data tarnen tibi promiflio- пе , íe confulturum viros dodos , ас quod ipfis vi ՛նա ŕuerit, reipsâ cxecu- turum (t.) Qudd fi é contrario obligatio certa eft, video te in grandi ver­ ían labyrinthe, tnodico inftrudum filó ad inveniendum exitum. Ratio eft,

extremo rigotc , Sč ipfojure ad inferendam injuriam -buti. Summum jut, fùmnu injuria. Sí verő abfolvas, fponfione accepta reftitutionis prompté fa­ ciendo, talus érit admod m raros, ut flores ifti friidus afteranr. i cce, fi­ nită Confelfione, qutfi Obv* prejiciens florem/uum. fob: ¡s 33- Quippe non eft diffic.îe anin ô con ipere reftirutionem, at fadó ipfa ¡tupiere, id perquã arderam videtur : adeô ut nonnulii ir.ftar ekphantis, fine fine cundemar in lucern edere partan, ас randem minim eft, մ peft longutn tempu։ non Ct iam patiantur abortum. Non fibi nmuit Pharao a ratminis Htbrxis , fed íolummodòàmifculis; bine permittebat multiplicări paellas, quantum ro­ bbant; ci։ n è contrario infelices pnerali non fînerencur vivere, vel unică horám, guiityiii minini, refervate. Ex»d: I. zz. Hoc ipftim agit diabolus, Mukipíicentur ver­ ba, qux funt farmi n tantummedò fubmcrgãrur Opera qua lunt maículi. Quare hoc age: fi decreveris im peni r i Pœnicenci Abíolutionem, perfuaius bona volúntate, quam prxíefert, faltem cnemor fis; ut prxfigas ipfi tempos reftitutionis, modun,qnt pralcribas. Modurct quideni, nam fi creďitores fint čerti, non licebit esm facere pauperibtis somine eleemofynæ, aut Sacerdo- tibus, ut|egantMi(Tas: fed tradat tibi pecuniam, autalteri homiai fid-», ut fe 'utè in manus veri domini perveniat. Tempus verő defignandum eft ; ваш promisiones indeterminate, reftíTuam » non irá farther conftringunt, Mtialix, refticuam intra hov tempo-ris fpatium: praelertina fi SS. Euchariftiæ fumptionem intrrdixeris quoufqué reftitutio fnerit perada, aut à credite­ le per alium obtenía՛ dilatio. Har limitationes foltimmodò locum habent iîs in cafibus, inquibusres aliena non adu eft in poteftate Pcenltentis : aliás enim fuadeo , non con- ferre Abfolutionem illi, nifi quamprimum hane præmiièrit Quamdiu no- xius cious indigeftus harret in ftomacho , facile ejicitur per vom itum : ас quando per concodionem in chilutn convertitur, & ex hoc in fanguinerw, ac denique in olfa , vix ulla medicina eum amplihs vakbit extrshere. Si­ mili modò in re «blata , fi expvdaveris , donee a Pœriitente confiimattir , arqué ad fuftentationem familiar uíurpetur , num prudenrer fperare por-s, unquara lecuturam tefthutionem ? Quò J fi ад tehát jam pluribus Conf fia- INSTRUCTIONS CONFESS/1RII. 5$ riis hane promi.fiífet,՝fidemquè culpabiliter fefelliflec, metnôr efto eorum s quæ fuprà de relapfis dixiœus, & nifi te præfentes circumftantiæ extraor­ dinaria: cocnpundionis cogant aliud agere, libere ei nega Abfoluťioné, (2.) duplici ex caufa, uti alio in loco expendimus. Primó quia nemo tales pó­ tért prudenter judicare rite difpofitos obiteratam fatpiús infideliratem, jux­ ta celeberrimann S. Auguftini dertrinaw : Si res aliena reddi pejfit . & пек reddatur. peenttentia non agSur. (ed fimulatur. Et quid hoc aíiud eft , quàm i- njjtari cFOCödilum , qui dum plorat, devorat, & prardam , quam dentibps apprehenfani rener, fuis perfundit lacryn is? Deinde, quia, tarñetfi tales be­ ne client difpofiti, & ex animo fincero loquerentur , non debet ipfos Con- feflarius relinquere in proximo periculo reiabendi in côníuetaťn omiffionê, fed, quando Confeílio dilationem admittit, debet cos conrtringere, atquè prxmifsâ debita reftitutione, in tuto extra omne diftrime conftituere. Нас rattone Sacramenta fiunt falutaria , & non perniciola. Poftquàm foluta eft obfidio, cenfent periti Medici, non elfe præbendum cibum defidefarû lon- garu famem perpeflis» antequàm ftomachus expurgetur. Ratio confilii h՛Ա­ յս s in aperto eft , quia per continuam talem mediam, venrrículus aliment։ avidus, toto ex corpore humores noxios sttrsxit, quibusfi commifceatur cibus nutrimentum convertitul in venenum. Pari cautela utendum tft in hac cura: & quando Pœnitens ex i m modica habendi fame, longo jam tem­ pore confcientiam alienis bonis oneravir, pritnùm adigendus érit , ut ani­ mam mundet, & levet craffis iftis humoribûs, & tum ipG porrigendum e- rit falubre Sacramcntorum natrimentum: alioquin cibus intempeftivè ճայ՝ ptus mutabrtur in venenum, & brevis fanitas, quam infirmo communicas, fubfequente relapfu magis reddetur deplorando. Verum eft, quòd , quan- tumvis hie atquè alibi tarn aflêvennter edixerim , negandam efie interdä aliquibus Abfolutionem; nolui tatúen ità exiftimes didum , quafi vero cu- pi«n-> magnopere te pronum elfe ad vibrând um ićtum, quo gravior à C®n- fefTarii manu infligi ruquir, & cujus proinde gravitas bene prins pondera­ li, ut juftitiæ congruat. Vide, quid carlum agar, quando parat ejaculări fa-- girtamj priùs fe nubibûs operit, veluťi in fignum mæftitiæ, deinde, fi fül­ lten jaciendum rrt, minas præmircit tonando , ut appareac, quòd equádenj feriar, mallet tarnen non ferire. Simiľem mœrorem prudenter tu qiinqme de՛՛ onftrabis, pnufquàm ad tara funeftam execücionem deícendas D ffsr Ablolutionem, non nega: ßc quando neganda eric fac ut intelligat Pceoi- tens, hoc eile re nedium expedientiflímum prxfenti luæ indifpoiitiom ad-' hibendum : dk üli, quòd ûtius elle judices, eaai conuiftare en® emola- Hj œc»- ба , . . . CAPUT DECIMUM mento , quàm nimia îndulgenttâ decipere : fuaviffimîs verbis mel ¡Hine a- culeo; atque oftende, repulíamhanc (refutatis, quos artulerat, prætextibÿ) non ex odio provenire, fed amare. Verum necduna tibi primarium punćtum edrum difficultatum expo- fui , quæ circa Avaritiæ coram accidunt. Humor ille tenaciffimus eoldem poft fe trahit cflećtus in iis, qui illő funt involuti, quos pituita in paraly- ticis. Subinde ínembra moveri prohibet, fubinde præter moruro etiam (en- fum extinguir. Quid dicam ? incides in nonnullos, qui plùs amant pecu­ niary quàm confcientiatn , íequè cum ñolida ilía tribu xternùm abdicabüt poffeffions terra: promiflæ, dummodò ftatím ас inpræfentiarum fterili a- grô poffiat frui cis Jordanem. Incapaces omninò funt intelligendi propriä Obligationen!, & fi tandem capianr, volunt fatisŕacere per Teftamenwm , tanquam non poffient eile frugi, veluci vipera:, nifi poft mortem. Paralyfis ifta, quæ fenfum opprimit, non ità frequens cft morbus, eft tarnen in ple- rifquè lethalis,ade» ut nifi virtute Orationis ad faniorem mentem revoce- tur, ас refipifcant , parùm de eorum falute liceat fperare. Alii è contrario non funt orbati fenfu , fed movere fe nequeunr. Probé intelligunt foam obligationen։, credunt, fatentur, atque etiam ei cupiunt fatùfacere , fed vires illos deficiuntj non poífunt. O quàm difficile eft penetrare atqaè di- fcernere, quando iftud No țejfum proveniat ex debilitate vjrium։& quara- do ex infirmitate voluntatis oriatur ! Inquire , an lofai fínt dediti , adeant fpeÄacuIa, fréquentent popinas, deprehendes fæpemitncrô dimidiam par­ tem iílius, quod bibendo ac ludendo dilapidant, expungendis eoruro debi- tis fuffećturam, & tarnen d'icitur, nen pojjum. Perge indagare in ftatum cre- ditorum : funt hi frequenter pauperes, quibus lauri inflar convivii forent reliquia: roenfarum , quæ à debitoribus înftruuntur. Poftquam infigni ra­ pacitate devorârunt inopiara , juxta illud. P/î zj. 4. Deverunt plebem телт , ficta tfctm рлпіі : Er in üientio depafti funt minutú , at affiduis gravamini- bus, iit loquitur Ecclefiafticus c. 13. շյ. ľtfcua divitum funt pAuperet. pro- digunr cum luxu, fi non etiam cum lafcivia id, quod pauperibus teneren- tur dsre tanquam mercedem, fpeciofis fibiweripfis illudeutes titulis, ques in fchola Avaricia: didicerunt ! quòd -non teneantur reftituere cum detri­ mento proprii ft*tûs. Scio ipfe, quod, quando ftatus non obrentus fuit cre- vi»què per injuftitias, non fit obligatio eundem minuendi, quo fatisfiat 0- mfiibus. Verumtamen hoc locum non habet, ñeque cùm furoptus fiunt íu- perflui, nequè cùm pauperis créditons in co ni flood nui (qui expediat) eft æ- quak; multó minus, fi excedit incoruniodura débitons, qui tardât fatisfa- cerç INSTRffCTlONlS CONFESSdRIl. ՛ бх веге. (;.) Denîquefi bihnci impofitum iftud Nonpojfum examinemus jux­ ta pondas Sanćtuarii, videbis, quanta? fit tenacitatis. Non polfum, nemps dkere vuit, plus mih iafterret utilitatis, ii differrem: intereà lucrofæ fe of- feret cmpcionis opportunicas , invigilare potero inftrutftus ill։ contra qûàm curare, ut elephas exagitatus excuflum ebur à fe abjiciat. Itaquè noli illos imprudenter premere, nifi priùs àdvertas, te utcunquè elle fecurum de præda obtinenda. nifi enim ignorantia, in qua yivitur. coram Deo excufet multas hujus generis tranígreífioncs, necefľe érit magnum nurnsrum orbis Chriftiani damnari, (շ.) fed uti lenfît S. Auguftinus; in quibujdam homofal- litur, magno malo, in aliis parvo, in aliis nullá, tn aliis etiam utilitgr. InEnchir. c. /9. Et hoc ipfum felre jurat, quòd in præfenti accidat. Quare neceffe ей, ut circumfpeftè agas, quaado ob incertttudinem creditorum, reftitutio fo- liirn facienda erit pauperibus. Nam probabilis eft opinio, pccnitentem bis obligatuoj non eile lege naturali, led pofitivá (10.) ас proprereà erga i- pfum licet uti majore fayore. (1 ։.) Imó tametfi non ellet in bona fide, cő- plana ei viam, quantum poteft: fuadendo , fi quantitas eft major, ut procu­ rée honeftam compofitionem ab eo, penes quem eft concederé ; fi vero ea fit exigua , at applicet folitas eleemofynas , quæ fiunt in illius domo j vel ut condonet taniumdem alicui inopi fuo debitori, quantum tenebaturdi- ftribuere inter pauperes, fiquidetn tantò expedi tins eft ceder'e id, quodquis necdum habet, quàm privare fe ilio, quod quis pofiidét, quantò faciliùs eft non deglutiré hamum, quàm eundem removeré, Reftaret nunc, ut quicjpiam diceremus de alia reftlrutione alterius rei, longé pretíofiere, nempe famat. Refticutio, fatcor, eft maxime neeeflaria, verúm ram rara, ut qüi illám etiaro cupit præftare, vix faciat perfedté. Ac- cidit enim maledicis. quod malefids in Ægypto apud íharaonem, verbs in ferpentes virgîs , déformant cos, q-ui miíèricordes funr ac pudici, urvideã- tur elle avari, libidinofi ; non autem rurfus mutant ferpentes in virgas, reddendo infamatis quatn abftulerăt, formam priftinam & famam Opus hoc eft altioris virtutis, qualis in folo Moyfe inveniebatur. Sed ego hic aliud non intendo, quàm ut trădăm aliquas obfervationes, quæ praxi fubfervi- aat: dicam proinde breviter id , quod in ifta materia maxime videturcon- fiderandum. Qui mslitîosè alterno» cum injuria infamavit, tenetur retra­ sare magno rigore, quo nonobligatur is, qui folummodò raanifeftavit cri­ men aliquodoccultnrn: Nam prior infamaram pri va vir domin ;ô lux fa­ ma:, cùm pofterior abftulerit duntaxac poffeflionem. Quare in ifto cafti non iufficit plagæ fpeciofàm tantumœodô adhibere medicinam, laudando feilicet, fed nccefie eft revocare efficaciter verba propria, etiam cum diípendio fa­ mat, non folùm xquah, fed etiam aliquando majore Unde fi necefiiras poftulet ad obtinendam fidem,fatcndum erit, fe fuiife mentitum, depefito etiam INSTRUCTIONS CONFESSARIP б; etiam juramentó, Геи privará, feu publicó, juxta negotii conditionem. (t г) Verum elf, revocationem bujus criminis in quadam circumftantia fieri pof- fe per terciám peribnatn authoritate præditam: qui modus commodus eft ad reftitiitionem hane reddendam faciliorem ei, tűi nimiúm difficile videtur, ore proprio refarcire damnum. Ut ergo quifque fibi caveat à tali ícelere, ftudeat mature perpendere ejus gravicatem, quæ longe fuperat malitiã fur- ti: cùm detraćtores fint fures, fed tanto nocentiores, quanto præftantius i- psîs dividís bonum proximo abripiunt. Melius eß nomen bonum , quam divi- tia mulu. Prov: 22. z. Certum eft, illos ab Apoftolo annumerari iis miferis, quos pro graviffima pcena Deus permifit cădere in reprobum fenfum , & in tam funefto catalogo cli ferré appellavit Deo exofos. Detratores, Deo vdiii- Ics. Rom: 1. 30. Fortafiis quia directe feriunt náturám Divinám, quæ eft in« finita; benignitatis in teîerandis hominum defeâibus. Hoc autem muir® niogis eveniret, fi detraćłioni conjunćłum effet odium adversas infamarñ, ut cernitur in piurimis , qui veluti canes rabiofi, non falúm in ore habent dentes ad mordendum , fed venenum quoque vu ï ne ri infundendum. His demonftra, ex clarioribus fignis reprobatioBis cenferi deftitutum elfe cha- ritate. Siquidem . uti S. Auguftinus colligit ex S. Jeanne , Sola dilettio di- feernit inter filias Dei, & inter filies diavoli. At qua ratione spud illos inve­ nid poteft charitas , quando hre operit aliorum peccata , ii verò revelant ? Charitas operit multitudineni peccatorum. 1. Pet: 4. 8. Denique norandum eft , quòd inconiideratio , inclinado , vel pravuș habitus, quem contraxerunt in revdandis aliorum criminjbus, facianr, uc aliquando in Confeflione fine neceilitate nominent complice peccati. Qua- re nifi hoc facerenr rogaturi țe , ut emu corrigas, vel impendens aliquod malum difturbaturi. (ij.) ne feras hane ignoranciám j quin admoneas, uț alias ie folos aceufent, ac propria, non aliena aperiant peccata. ßußus лссц- fator eß fui. Prav: /8. 17. Է/.') Lugo de Pœnit. difp. 22. fet. 4. n. 7i. Henriq. I. 6. de Poén. c. 26. ո. 9. Coninck- difp. 9. de pœn. dub. 16. n. 126. Nav. inSum. c. 26. n. 3. (2.) Tolet. 1.3, c. /7. n. 4. Caj. V. Re/î. c. 7. in fine. Nav. c. 17 n. 64. c. 26. n. ¡. Suar. difp. 32. f. 2. n. 3. Azor. 3. p. I. 4. c. 34. de Lugo de ßuft. to. z. difp. 20. fiel. 9. ո 213 Во­ пле- de refit. difp. z. qu. 6. pu. 1. n. /8 & alii communiter, (¿.j Laym. I. 3. tr. 2. C. 12. Ո- 2. Navar. in Sum. c. ¡7. n. 39. Leff. I. 2. c. 76. dub. 1 n 19. Cajet. Հ- Reflitutio. (4.) Navar. Cajet. Leff. I. c. (/.) Navar, in Sum. c. 17. n. 34- Ca­ jet. V. Reflitutio. Malin, to. 3 էր. շ. dif. 733, ո, շ. (¿.) De Lugo. I. c. n. 2i4. (7.) Sandi. dc Matrim. Լ շ. difp. 38. ո. ¡o. ffo. Medina. C. de Conf. tr. 2. qu. de ï conf. ¿4 CAPUT UNDECIMUM conf. ditn: diata iteranda. Lugo de Pœn. difp. 22. feit. 2. ո. շ6. (í.) Sancb. tn De­ cal. I. i. c. 16. n. 2t. Vafq. t-շ qu- 24 ar. 7. difp 107. c. 3. Լց.") Petr. Navar. I. 4, c. 4. dub. it. Dicafttl. I. 2 de rejltt.tr. 2. dijp. to. dub. t. (to.՜) Lapu. I. 3. tr. 2. c. 9. n. i. Lejf de jjuft. I. 2. c. 14- dub. 6 n. 36. Petr.Nav. I. 4. c. t.n.44֊ (//•) Lapn. I- c.c. ՛շ. n. 13 (/2.) Lejf. I. 2. c. z. dub. 20. n. leó. De Lugo to. 1. defjuft. dtjp. is-J. 2- n. 24. 2f. Navar. Man. c. /8. ո. 43- (z^.) De Lugo, de P«n. difp. i6. f. 7. n. 429. Suar de Pœnit. difp. 34. jeít. t. n 3. 4. f* C .A P U T XL Quomodo à Conf(fiar io dirigendi fint if qui imțlicati Junt odio, Ei' mimicitiis. Oftquam. plagas fupetioris partis Anima? curavimus, defcendamus nunc ad curanda vulnera inferioris, quam in irafcibili quidem appetitu rnfi- Pcit vindiâæ cupido j in concupifcibili impudicitiæ lues. Inłtium íurria- tïjus à prima. Non mihi hoc loco lenno eft de quibufdam hominibus lan- suinariis, qui omni momento meditantur cædes, latrocinia, & ruinas. Hoc genus fpirantiuHi yindidam rarò in tuo tribunáli apparebit ; novit enim perfpicuè, maiam Ге habtre cauiam. Loquor de iis , qui cuperent, fi fieri poftet, cum Angelo illő Apocalyptic© pedem unam ponere fupra mare, al- terwro in terra: feu quod idem eft, una ex parte nollent condonare, ex a- lia vellent peragere Confeflionem j ¡taqué feipíos & Confeflarios fallunc verbis fpeciosis, nulla nixis veritate. Ajunt, fe jam alongo tempore injuri­ am fuis inimici։ remififle, &, fi illos in fiivá invenirenc dormientes, fe nè quidem fotnnum difturbaturos, multó minus oft’enfuros, Hujufmodi fer- monibös perfuafus crederes, Davidem ab illis haufifte confcientiam , quâ formidabat oram veftimenti prætidcre illius, quem vitæ fus habuit infidi- atorem. Sed adverte,quòd hoc genus, ferpentum venenura gerat in corde, non ùt cæteri fub lingua. Perge, & animum adde, ut tibi illata? injuria» fe­ riem exponant: in una periodo appellabunt eos proditores fæpius, à quibiis oftenfi fuerunt, & injurias dicent proditiones. (Jnde ex tali halitu facile colliges malignitatem, qua? juxta Sapientis diâum in fundo refidet: Ira in finn fiulti requiefiit. Ecclef: 7. i°- Percontare, an adverfarium fuum alloquâ-՛ tur: id verò, dirent, procul abfit! nimias efte injurias, quibus oftenfi fint. Quaere an priirs falutati faltem reddant íàlutem ľ nè hoc quidem; jam enim pătam* tum oífenfoíi ipfi Հ tum toci ejus familia.- & cognacioni cnunebtunt INSTRUCTIONS CONFESS^RII. effe, nè q u atido auderent ie coram compárete. Intelliges, quòd, fi eminus Cbi occurrences confpiciant, in aliam defiećtanc viam. Imò nèipfum etiani templum cum ipfis habere volunt commune, nè fortè in eorum confpedum venianr, tametfi ipfo adiu Deo fint fupplices. Et hi funt ipfiflimi, qui mul- tîs annîs Confcftariis videri volunt coiumbæ fine fel'e , & ranquam colum­ ba: finceræ paici Sacramento Pacts. In veritate columba: íunt feduftæ. Porró in cura malignæ hujus bilis յԺ ipfam veniendo radicem, íuppo- nendum eft, præcepto charitatis, quo tenemur non odiíľe inimicum. (Nop oderis fratrem tutim in corde tuo. Levit. /ý. 77.) prohibèri quoque fignum laté- tis odii. (1.) Ratio eft , quia harc ipía indicia ian։ funt pars vindicte; & li­ cet alia define prarbent adverfario occafionem fimilem exercendi inimicitb am , funtquè pafiim fcandalo. Cogita quempiam Confeffionis grariâ ad te venire, ex eorum Pœnitentum numeró , qui hujufmodi venenar« aípidis ova ¡n finit fovet ; in primis rogabis, quantum temporis fluxerit, quo tali affećtus fuit injuria? Ódium eniin torrencis inftar tantó turbidiús, quantó longiús procurrir, loletqué ex repetitis aćhbus intumekere & augeri. Tűm interroga, an defideret malum aliquod evenire inimico ; negabic, ut morís eft. Deinde cùm per externa prodantur interiora, procede ad figna, quo­ rum præcipua aperiet lingua, ficuti cor proditur per arteriæ metum, qui eo languente , ínbitó folet perturba, i : Fuiftinè lociitus cum Adverfario tuo , sut altero, qui ipfum attingit ? Obfervandum hôe locó eft, quòd, tametfi fermocinatio & lalutatio ex natura fua figrta fint fpecialia benevolentiæ , debita proximo noftro fiolám ex confilio, non ptæcepto, in praxi tarnen iæpe circnmftantiæ mutent ná­ turám Quando inimiciția eft publica, quando Peenitens antehac íolitus eft falutare, & alloqui, ante acceptam injuriam; fi demu fermones niifceat cutn exteris fuæ civitatis, autvicinis, omntfquè falutet, tenetur (2.) eadem quoque cdere indicia (quæ non ampliùs funt fpecialia, ied communia figna charitatis) arqué exhibere fiais Advcrfariis : fecùs, hoc ipfum, ut fuprà me- rroravimus, eft vindifta ; quia injuriam infert, & pracbet occafionem fean- dali Adverfario, imò omnibus, qui ftlud advertunt Verum eft , ordinariè Pœnitentem non elfeobligandum, ut falutando pratveniat, quando notabi- lem acccpit injuriam, aut quando illir.s conditio muftiim exœdit conditio- nem convitiatoris; multó minus quando quodammodo certiini foret, quòd faJuranti non pflèt refponfum dandum. (5.) Verúm obíerva , te in hac lite pni íolíim parti utramque aurem accommodare , unde facile fit in ferendo judicio falii. Propterea credendum quidern eft relationibus Pcenitentis, ta­ il quam I 66 CAPUT UNDECIMUM quam rej'pfa fincerjs; fed feire oportec, quòd iń quocunque tribunáli argu­ menta propria vivís proponi foleant coloribus, Adverfarii autem fubobícu- rè lolùm delinean. Et quæfo, quid fieret, fi Pcenitens non tantum non fa- lutaret priùs, fed nèquidem refponderet, nihilominùs tarnen inveniret Cô- fefl'arios ram benignos , qui fcâfidalofam hane duritiem condonarent í Ma- nifeftior hic eft obligatio, quia fi is, qui falutatus prior tennie íalutem red- dere, non multó fuperior eft, ieu conditione, feu officiô, aut qued prece­ dens injuria ità levis fuerit, ut non polfint ipfi adferibi hæ o.nifliones, gra­ vem illas contemptum ex natura fua fpirabunt, funtquè infignis vîolatio Ínon folùm prærepti urbanitatŕs, led etiam charitatis. (4.) Itnô etiam quan­ do permiffuna. eil fnperiori non loqui, & non falutare , non tarnen ei lici­ tan։ eft íemper, led ad tempos duntaxat s cùm n-enfura pœoæ debeat re- fpondere delido, ñeque durare, perpetuó nè degeneret in vindidä. Hine licet abfolvi poíTit paterfamilias, qui per aliquod temporis fpatium non re- ialutatfilium, quòd is contraxit nuptias toti familias ignominiofas, nihilo­ minùs abiolvendus non eft, fi illud diariús continuarei (5.) Nara fi licitíi ipfi: eft elfe feverum, ad continendos in officio caberos domefticos, non ta­ rnen licitum eft effe crudelem. Quandoquidem igitnr in hac materia Jon- gius furnus progreífi , facile judicabis , haud multó fetùs différend um elfe de iis, qui pacem refpuunt inire per publica inftrumêra Nam tametfi cha- ritas non imperet talem pacem , led folùm fuadeat, nihilominùs facile po- teft contingere in praxi, ut Pœnitens aliquis fit obligatus ad cam compo- nendam, quando faltem poft ascuum téporis intervallum debitîs medís-fuk poftulata. Idquè præcipuè in duobus cafibus; quando vel populus rationa- biliter fcandalizatur ob tantam difficultatem & duritiem. (6.) Vel quando is, qui offenfus eft., aliter nequit ex corde efficaciter evellere odium , (uti quotidie contingit) ñeque aliud fuppetit balfamum ad fanandam plagara exulceratam fui rancorîs, nifi hujtifmodi perfećła reconciliado. (7 ) Atqiié fuper iftas rationes credibile eft, fundaras elfe judas pœnas, ab antiquis Cõ- ciliis contra illos latas, qui etiam extriniecam pacem rejiciant. Concilium IV. Carthaginenfe llatuit, nè ab Ecckfia eorum reciperentur eleemofynæ (g.) Conciliu® XI. Toletanum præter hanc ipfam Ordinationen«, etiam il­ lis interdixit S. Communions, (§•) Agathenfe etiam ulteriùs progrelfura eft , voluitquè ut tanquam pútrida membra per Excommunicationem ab Ecclefia reftinderentur. (։o• ) Id præ reliquis clarèoftendit,quòd, quando Author offenfæ fe fubmittendo eciam debitam offert fatisfaóHonetn; tametfi ob juftam caufam privatam omitcat daíolcripto pads initæ teftiraonia, nom pufiit լ INSTRUCTIONS CONFESSARII. 67 podit tarnen offenfus interminare, quin talia edat figna recònciliationis, & remiílionis, ut is vi illorum liber vivat à metu vindiétæ. (ri. Nec mihi ob- iicias, pode à Pœnitente negări pacem , hic relatam , foliimmodo ob motí­ vum lăudabile æquicatis, hoc ell, ut caftigetur reus, ñeque curfus Juftitiæ ¡mpediatur, quæ fublaca à republica , teile Philoíopho , vitæ civili eadem par r t dttrimenta, quæ vita naturális pateretur fol® extinčto. Mirum pro- feétò v ft, quòd cùm homo adcô abhorreat ab aliis falii, non vereatur tané fîbimetipfi imponere. Poteft ( quis dubitat? ) Pœnitens licite ex tali mo­ tivo operări: (ed non continget, ut ftatim hoc fit motívum, ex quo proce՝ dit, nifi in ca fu admodum raro. (12 ) Die mihi, fi navigium aliquod à pup- pi habeat impetuofum Vuhurnum, quo prevehatur in altum , eoipfo quo- que tempore affletur placido prora Zephyrô : uter ex duobus his ventis ha­ bebit gloriam propu Ifæ molis ? hand dublé is, qui fuit vehementior. Fieri qaidem poteft in rariore cafu, ut perirus Navarchus moderatione clavi, ve- lorumquè ftexu adeô juvetur, ut profperè utatur fuavi ventulô, ac perrum- pat impetuofum. Verùm tarnetfi labor talis uni experto gubernátori félici­ ter fuccedat , non idcircô quocunque tempore ex (implici rémig um turba aliquis fimilem fibi polliceri poterit eventum. Pari modo evenire poterie , ut Religiofus à primis annis aíľuetus lućtari cum rebellium affećtionu tem- peftate, meditatæ contemplationis fervore iracundia: impetum fubigat, a- netquè pțrnani Adverfarii, licet parati quid vis præftare, íatisfacere , fequè íubmitterc ex puro Zelo roanifeftandi coram mundo Juftitiam , velut qui defideret privará fui (acula Soli aućtarium lucís adiieere. Verùm ut quifpj- am ad omoem exurgentis pafiionis venenum mobilis, hinc violenter im­ peliente irâ, v-’luti turbine , illinc invitante fuavi Juftitiæ aurâ, incliner voluntatem ad obfecundandum motivo virtutis, cujus tenue eft turbato a- nimô dominium , potiùs quam ad parendum vitio tyranno , quis credat Ñeque ullus qui hoc affirmât, îd crederet} nifi ira , quæ eft brevis furor ý eum rationis lamine privaret. Sed quid dico? Qttemadmodum populi viei- niores polo Atdicorij.u demum infelicitaté congelatæ fuæ terra: agnoícunt, cùm noftras intrant regiones, ità hi œiieri, quando ex frigore inveteran fui ©dii, beneficio finceræ pads <eo, atque celebrem ilium imitări artificem , qui reflexîs è fpeculo folaribûs radiîs, etiam procul di flitas Romanorum naves, qua? ob֊ ftinatè portum Syracuíanwm obfederant , accendere noverat & comburere.- Raro contingec, ut tot ас tantîs adhibitîs induftriîs irrito Gonatu, non сш- juslibet deaiurn expugnes animum. Quèrdfi nihilominùs in tam ferum Bafiliíčum incideres, qui foins ex ferpentibus le non pateretur vinci incancationibûs, attende diligenter, & deprehendes, pJerumque talem vité eile inhoneftæ. Teftantur hoc experi­ encia, & ipfa ratioj cùm enim vitia in genere, ità inter fe fint connexa , ut впит alteri manual præbeat, ne ab anima abftrahantur (quemadmodû dé­ molies, junćła operâ ftfe juvant, nè à corporibus, quæ occupant, cogantut emigrare) multó magis fpeciatim. Concupifcentia quaq.ue tecum trahet ի» racundiam; cùm íunitna illa mentis cæcitas, quæeft (telle Doćtore Angeli­ co) filia lux úrié, fit mater furoris, atque communiter faciat, ut qui plùs fant cft’xniin.'ti, plus etiam fint efferati. Sed quæcunque fit origa infolitæ hujus duritiæ Pœnitencûm , tu noli cæptô defiliere. Æmulare margaritarß pifcatores,. qui etfi anicâ folum potiantur, fat benè fe multorum dieruni tá­ boríš pretium reportâße exiftiruant. Quodfi ad te redeant , expone & cla­ ré ipfis demonftra, quód depofito odió inveniant otnne bonum, nempe de- lećtabile , honeftum , atque utile: Deleétabile quidem , quia omnes quot* quot ante ímperntata veniam in interno vixerant, fatentur poftea, quòdÈ • íbi уѳ ։ CAPUT UNßEClMUM íĺbi videantur degere in paradifo. ff)ui pacts ¿neant cenftlia, fequitur eos gau- dium. Prov: 12. 20. Honeftum ; quia talis vi&oria nobiliffimum , quod Deo offerri poteft, donum eft: conformiter verbis à Chrift* laudatis: Diligcre pro- xirnuin, tanquam feipfttm, május eß omnibus holocautomatibûs, & Sacrifie iis. Mar. 12. 33. Utile: quia qui cedit, portam aperit Divins mifericordiæ : qui ob- ftinatus perfiftit, illám à femetipfa exeludir. Non datur hic medium. Aut ignofeendum eft proximo, aut fpes venis à Deo concedendæ deponenda. Aut vindidbm dimitte, aut hæreditati renuntia , quam Deus nemini largi- etür, qui ejus detreeftat eile filius. Diligite tnimices vefiros, ut fit is filii Patris vefiri. qui in Calis eft. Matt: j. 44. Denique fi homicida aliquis te accefierit, quid agendum ? Exponen- da ei erit gravitas criminis, quod ex omnibus in damnum proximi commií- fis fummum eft. Quantum enim haberetur re«s, fi amplam aliquam depo- pulatus ŕuiffet regionem, comburendo legeres, extirpando vites, fuccidendo arbores, ædes folo squando ? an non pluris sftimanda eft vita hominis ? I- ftud eft invadere jurifdidionem Dei, qui folus eft Dominus vits hominis, & necis. Impone illi pœnitentiam, ut prscer debitam reftitutionem ob ho- micidium , curet fieri crebra Sacrificia Mifir pro anima occifi , aut faltem multas períolvat preces: ñeque conréeos confuetîs jejuniîs, flagellationibûs, & ejufmodi afperitajibus, mjunge , ut 1 npofterum frequenter vifîtet Ec- clefiam , ad implorandam ex corde Dei mifericordiam , ut fie Numini red- dat honorem, atque etiam clamorem injuftè à fe fufi fanguinis vincat, qui identidem vindiciam poftular. Cura, ut talis pœnicentia diu durer, icáque aiTidua contriiio horrenda inhibeat fupplieia ordinariè homicidis infligi fa­ lita. Jjhiieunque effuderit humánum fanguinem, fundetur fanguis iÛius. Gen:ç.6. (/.) Caßrop. to. i. էր. 6. difip. i. p 6 ո, з- Uai. 2. 2. difip. 3. q. 3. p. շ circa finem. Coninck,. difip. 2. de char. dub. 6. ո. 93. Suar difi y. fett. /. я. 9. (շ.) Lapn. I. 2. tr. з- c 4. ո. 2. ver fi. at verb. Caßrop. I. c. n. j. in fine. Valent. I. c. Suar. I. c. n. í. (5.) Caßrop. I. c. n. ю Coninck.. dijp. 24 dub. 6. ո. 99, (4ß Suar. I. c. num. 8. Sa. V- Char. Caßrop. I. c. ո. 6. Coninck- l. c. (y.) Laym. I. c. ո. 4. C6.j Na­ var. I. y. Conf. у. de Pœnit. ո. 4. Sylvefl. V. Char. ո. 4. in fine. (7.) Laym. I. c. ո. 3. Nav. I. c. n. y. Suar. I. c. ո. 8. (8ß Can, 93- (ffj Can. 8. (ro ) Can. 3¡- (/z.) S. Thom, in Ep. ad Ŕom. c. 2. fett. 3. & in 3. fent. difi. 30. q ¡. ar. 2. ad. 2. Suar. I. с. Ո. 9. Sa V. Char. Nav. Man. c. ¡4. ո. գ. Caßrop. I. c. ո. 7 (i2ß 6. q. /• Cap. Si omnia Laym. I. c. n. 3. in fine. Suar. I. c. n. io. Lejf. I. 2. deȘufi. f. 47. dub. 4. num. 27. Nav. 1-7. Conf. cit. n. y. Admoqcndț&c.

CAPUT INSTRUCTIONS CONFESORII. 7i CAPUT XII. Qua rałione juvandi fint щ qui luxuri# vitiô funt infecłi. Arùm prodefléť, uno pede calcare odium , fi altero ad adorandam voîu- ptatem genu flećłeres. Proinde cùm aliquod remedium attulerimnsAp- Ppetitui Irafcibili inordinafo, reprimiendo vindiâam , fupereft » ut ірГшп quoque prxftemus Concupifcibili, arcendo ab eo inhoneftatera. Opus iftud iongiore eget tempore, magílque arduum eft fuperiore : Nam ira operatur adj-uvante triftitiâ , ide.òque fubditos habet non nifi per vim : ubi concupi- ícentia jucundè decipit, & hinc tot habet, qui fe fponrè íubiíciunt, adorant hefiiam , &չ ultro dblatîs liberi arbitrii clavibûs fe dedunt. Quare fi ea olira pritnævæ Ecclefix fuerunt témpora, ut Chriftiani, tefte Tertuliano , tam procùl abeft'ent à tadtu mulieris alienar, quantum fol diftat à tangenda lu­ na; non talis eft noftra setas. Imò iniquités ifta adeó fe noftris temporibôs diffundit, ut ringna pars horninu rn earn inter naturales debilitates nume- ret, quemadmodum naturale eft leoni, laborare febri : itaque nullám gerat folicitudinem eâ fe liberandi. Vides ergo unde ordienda fit hæc curado, Sț prima podo maxime peceftaria, quæ difponat ad medicamentam, fit : ex­ citare in tuo infirmo ardens defiderium recuperandi ianitatem. Et quam ob caufam exiftimas Chriftum íeifeitatum fuiíTe , ex argro ¡lio triginta orto annorum, vi¡ (¿nue fieri? nifi quód fuerit figura horum miferrime languen- dum, quibus infirmités jam eftefta eft connaturalis. Facillimum eft, ab ip-’* : fis parvi pendi ianitatem; & hinc primó necelie eft, ut magnó defideriô ad earn fufpirent& experant ; alioquin remedia quxeunque alia irrita erunc & abfque frućba. Hic eft ilie verus calor vitalis , qui excitar voluntaren? confequédi lanitatem: deficiente ifto, omnis eorum efficacitas abit in nihi- îum. Remedia non agunt. nifi calore vincente : docetGalenus. (t ) Porro ira՝ ftauridi huncardorem varia: funt radones: fed meó judicio appofidífima vi­ detur , demonftrare lafeivis manifeftum periculum , quod incurrunt, da- mnationis, nifi tempeftive fe corrigant, abftraftîs violenter à virulento ca­ lice Jabiîs. Id dechratur in hune modum. Salus Anim« depend?! à gemi­ na volúntate, Dei, & hominis, juxta celebrem D. Auguftini lententiã:^/ ficat te fine te, nonfalvabit te fine te. Jtà. ut illud, quod rendit inefficaces has duas yoluntatesä edam periculofatu efficiat íalutis cpnfec'utionem. Loquen- K «о 7г CA P UT D UO D ЕС IM UM do de volúntate divina , certum eil, quòd Deus quodcunque peccatutn mortale abominetur odió tantô, quantum amac feipfum, hoc eft, modô in­ finitó. Veriim fi in ullo peccati genere abominationem hane magis iraeun- dis oftendit verbis, fecit id adversos feelus libidinis. Sufficiac dixiŕfe : illü contra hoc folum haćłenus plora vibradle fulmina, quàm in cætera omnia e- iiam collegia, in nullum etiam aliud tam horrendo, infolitô, ac univerfali animadvercit fuppliciô , veluti in iftud , quando diluvió ftatuit delere no- nobiliffima manuura fuarum opera, quia ornais caro corruperat viam fuam. I- ftud tantum eftecit, ut quodamœodo pœntreret ipfum unquam amafíe ho- minem. Pœnituit eum} qttod homintm feciffet in terra. Gen: 6. 6 Iftud intima ejus cordis penetralia transfixit, aftLxic dolore, anxietate opprelium.Taćfar dolore cordis intrinfecus, delebo. inquit, hominem, quem creavi à facie terra. I- ftud ei verba exprcíTerat, tantum non jurejurando exaggerata; Non perma- ne bit Spiritus meus in hornine in aternum, quia taro eft: dum vidít, quòd cuneta cogitatio cordis intenta effet ad malum. Quod idem eft, juxta mentem S. Jo- annis Chryfoftomi, intenta effet ad faminam. Conlidera ergo, quòd, fi in o- culis Dei plagæ luxurias, fi non atrociores, certe fætidiores fint omnibus aliis, facile fit, ut ex earum afpeòtu indignabundus benevolam fitam facie avertar, taliquè. animas influxum gratiæ faltem e ñica ֊is fubtrahar. Ex alte­ ra parte voluntas hominis à nullo aftećtu vitiofo fortius eft ligata, quàm à libidine; cùm quia ipfius adtus funt frequsntiores, tum quia funt intenfio- ies: unde in hac fpecie peccati citiùs generatur malus habitus, irá ut ani­ ma his֊ implicata vinculîs abfolutè quidem fe poftit extricare, fed non nifi magna cum difficultate. Mens in dies magis magifque excæcatur ad inve- niendas vias evadendi, voluntas ad eafdem ineundas quoridie fit debilior , káque Temper obtentu difficilior redditur falus, ас fero licèt, cognofeitur , quòd vitiuro iftud veré fit: Puteus anguftus. Prov; 22. 27. Nam quanto pro- niùseft in eum delabi, tantô difficifiùs eft inde emergcre. Hæc argumen­ ta bene apud te expendas necelie eft, ut accommodate Pœnitentibus rudi- oribus poflis ac plané inftillare, more nutricis, quæ cibum durum in lac co- vertit, fuiquè providet alumni necefïitati. Præcipuè autem cura, ipfis per- fuadeas ultimam veritatem, nunquam fatisinculcandam, quòd, quanto ma­ gis accutnulantur peccata, tanto՛ reddatur difficilior confecutio fâlutis, ta- «letfi ea peccator confiteatur , ac etiam ben«. Qui hoc perfuadet, fecurim mittit ad radicë arboris: quia plûtes eorfi putãt, quando femei lapfl funt, tã- tùm opus eñ, confiten: poffiim liberé nova conjungere cum antiquís; quë- adpjodum ægri illi, qui anttquatu potionem medicate lumant, anteceden- tibas INSTR UC TIO NIS CO N FESSA R II. 7 ; tibus diebûs liberaliter genio indulgent. Expone ergo ipGs vim & robín pravi habitus, qui etiam pcft Abfolutionem rerranet tam validus, atque in difcrimcn coniicit falutem. Illud, quod nunc eft duriflima cryftallus, quid fuit aliquando? Fuit tenuis vapor. Vapor hie primó coaluit in nebula, turn condenfabatur in nivem , inde congelatus in glaciem , denique induratus eft in petram. Ira evenire folet in noftro cafu iliis, qui dicunt : faciam hoc peccatum , & poftea confitebor. Tenratio ilia , qua? ab initio levis erat va­ por & fo'vebatur radiîs non vehemencibús Solis, demum repetitís aélibús folidatur inflar cryftalli, & ferro refiftir. Vifum fequi.ur cogitarlo, cegitatto- nem deleítario. deleßationem confienfus,. confenfitm opus, opus conjuetudo , confiie- t'udinem necesitas, ncceffitatent dejperatio, defperationem damnatio. Gieß: in ob. Verùm quia libido eft hydra mukorum capitum , ad ingenerandutn hoc defiderium fanitatis, prærer illa neceflarium eft, quod in gener© dici- tur, defcribere quoque in particulari venenum , quod quxliber illius fpe- cies intra fe continet. Ad huncfinem conducet, fumniopere habere ad ma֊ num aliqua motiva, qua? in fingulis oftendant, quăm dereftabiles fint ас noxia?. Exemplum hie apponam de duabus ipeciebus naturalium , fornica- tiov.e & adulte: io; & in aliis duabus, qua? funt contra naturam mollitie, 8c bruto ас nefando vitio. His fimilia formabis ipfemer, ut velur in parvo ar­ mamentario expedita habeas tela, quibûs fingula illa configas monftra. Contra forn.cationem hæc confideranda funt. i. Quód , cúm omnis peccans fit inimicus anima? fuá?, juxta illud : Jfiui faciunt peccatum . he'les funt anima fuá. Tob: >a. ¡o. Qui fornicarur , hoftis, quoque fit corporis fui , nam dum qua?rit ipfi afierre voluptatem, in veritate illud occidit, & ene- car , fubiiciendotot morbis moleftis ас exrraordinariis quibûs Deus aífiduè hoc vitium cafligat. Omne peccatum, quodcunquefecer.it homo, extra corpus eft : qui autem fornicatur , in corpus fuum peccat. /■ Cor: 6. tg. г- Qtiòd hoc vitium tor utriufque fexus mortalibus auferat virginitatem margaritam , ob quam foiam luto noftro accedir pretium , & quâ amiísâ inflar conchylis fpoliatj jacet in arena. Quantumcunque doleat, Sç licet lacry.rartim mare profun- dat, nunquam perditum recuperabit tbefaurum. Virgo IJràel projećta eft in terram fuani, non eß, qui fufeitet earn. Amofi f Հ. 3. Quòd hoc peccatum ex iis, qua? jpęćłant ad carnem , magis foleät committi in publico : hinc non folùm eft malitiofnm , fed & fontagiofum malo exempló. Unde unicum hujufmodj cadaver (liceat irá loqui) pucre- faftum in via publica , fufficiens eft fæpe ad inficiendam totam communi- tateai. Nè proßituas filiam ruam , ne contaminetur terra , Ճ? impleatnr piaculû. Ka Ĺe- 74 CAPUT DUODECIMUM Levit: 19. 29. 4. Quòd Deus, quando vobir fceditatem Avaricia: explicare, earn appellent Idoloiatriam 5 ità expofiturus pravítatem Idololatria:, ufus eft nomine Fornicationis. Quô vocábulo ferè Temper in íãcris litteris earn depinxit vtluíi coloribûs omnium reterrimis, atque tareareis. Cum Idolii fuis fornicata funt. Ezech 23. Fornicar/ fecit H'ieruftleni. Furnicari fecifłi $и- ¿am,. Furnicațißtnt poß Deos populorum terra. 1. Par: y, 23. Et hac voce per- culit populu.ro , repetendo minas per Ezechielem. 16. 23., Et accidit poft 0- tnnem malitiam tuam (v (6.) quòd Chriftus finem temporum fit acceleraturtis, nti colligitur ex c. 3 v 3. Jeélis Prophet«, ubi prarcipua ratio advenientis Jodiéis affignatur, quia po~ fuerunt puerum in proßibtdo. ‘j. Quia non folùm Judices rerreni virium iftud puniunt fuppliciô omnium atrociffimo, cujufmodi eft rogus, veriim Detisi- pfemet, nolens quodammodo differre pcenam in alteram vitám, prater i- gnem, quo fceleratam vaftari voluit Peutapolim, fæpe incineres redegite- os, qui nefandam banc exercebant libidinem. Inter cartera veriffimum eft, quod refertur de S. Vincentio Fçrrerio qui cùm diejovis fando ad popu- lum verba facérét nodu, & obícuró templó, coepit Tub ipfa condone repe­ te exclamare, quanta potuit vocis contentions.- lumen, lumen! eft hic, qui Divinám Majeftatem crtideliffimè offendit. A ff r rte lumen, afterte Jumen ! Excitati hoc clamore Sacriftx , quamprimùm accensîs facibûs accurrunt, & ecce incidunt in duos federaros juvenes , qui inter mutuos ас fœdos com- plexus mortui f'umabant inftar titionum, qui non extinguebantur priùs quam in cineres redigerentur. Quòd fi de quolibet carnali virio didum fu­ it allegoricè: Ignis eß, ufyue ad perditionein devorant. ÿob 31. 12. de hoc maxi­ mé intelligi poteft ad litteram. Vides nunc , quotnodo te iuftrudum eile oporteat ad detcribendam cujufvis vitii carnalis fatditatem. Obtuli tibi pro fingulis horum quatuor , preclaras obfervationes quinque, imitando Daviden։ , qui delegit fibi litn- pidiilimos quinque lapides contra Geliathum pugnaturus, »ametfi poftea ne nifi unó fuerit ufus, quia unus féliciter vibratus fuft’ecerat Remendó hofti. Ità juvat me quoque fperare, idipfum fæpiùs tibi eventurum. Etfi non ne- gem , te fu binde nadurum tales homines, qui parùm capaces futuri funt rationum; ас propterea ad ingeneranduro illis adversùs Gram impudicitiam fandutn odium , necefie érit nôífe ас adhibere quxdam remedia craffiora , magííque huic hominum generi perceptibilia. Ego, ut me melius explice, recenfebo id, quod profuit cuidam ruftico, tibique ferviat in fimilibus ca- fibns, INSTRU СТIO NIS CONFESSARII. 77 fibus, fervara propertione. Erat is juvenis, educatus inter jumenta, ubi ità Ге carnali ftinaulo permifît excæcari, ut non erubefccret magnánimos fcili- cet fuos amores dedicare uni ex his beftiis. Non videtur effe credibile,qudd humana natura induci poflît ad comparandam tanto cum opprobrio volu- ptatem. Verúm ruptó ab affeétibus fenfualibus frenó , ea fiunt, quæ fieri non pofl'e credebancur. Supina negligentia illius, qui abíblverat enormia hxc flagitia, nullô adhibitô conveniente remedió, roboravit adeò hane cõ- fuetudinetB, ut förlitan vix unquam fűidet refeifla , nifi intervenida peri­ tus quidam Confefi'arius, qui ex co huic viium lutô reftituir. Bellám, ait,& dignam te, contraxifti affinitatem : tuô malô. NecefTe eft talem te traâa- ji ։ qualis es. Quapropter quotidie per menfem unum, vefpere intrabis fta- bulum eôque obferatô te in genua profternes , atque manibus per terram reptando inftar befliæ, ephippium equx tuæ tibi impones, itáque humilli- mè horrendi criminis veniam Deum rogabis. Interea pro certo habeas rai­ nimam hane efi'e partem pœnitentiat, quàm mereris; nam juxta legem , in tali cafu jumenrum úna cum hornine, qui jnmentum fieri voluit, debet co­ buri. (7- Suft’cccrat iftud , ñeque minùs oportebat fieri ; ur mirer hic cla­ ré agnoft eret fuum errorem. Menfe hoc toto nullám permifît quietem ocu­ lis luis, donee poft completam pœnitentiam , vitat immutatione fui medici prudentiam comprobaret , virttirémque medicinát. His faluberrimîs indu- ftriîs, pro carnalibus ac fordidis hominibus, adjungere potes congruas & o- mnibus utiles alias, cujufmodi forent, fi Pœnitenttni tuum mitteres ad di- cendas prxicripras preces fupra fepulchrum, quod ipfum mortuum probabi- liter excipiet; aut vefpere perfolutis precibns, cùm lcctum Iubit componé- do fe lupino corpore, claufis oculîs, manibûs complicate, porrečtífque pe- dibûs, confideret, taleth fe pauló pòft fore moribundum, Atque hat fenü- biles aftiones, ut potè quæ ipfî plurimùtn conducunt ad cognofcendam fta- rus fui infelicitarem, inftillabunt pariter in animum , fincerum defiderium fele emendandi. Quomodo deinde Pœnitens mente fîneera defideret fanitatem , vis fa- nut fieri? cogita, quod fi nondum integré curatuseft, proximu's tarnen fît fanitati: nondum Tahitis portum teneat, terram tarnen profpiciat ։ Pars fit- nitatis eft vellefanari. Reftac proinde, ut animóse negotium ad finem dedu­ cás his validiífimis duobûs mediís Duplici ratione febrilis æftus extingui poteft. d.imò lubtrahendo illos humores noxios, qui aliraentum præbebant calori: deinde opprimendo caloren։ refrigerantibûs antidotîs. Itâ duobș шо- dîs fopiri poteft ignis libidinis,; vei íubtrahendo detrimentum , vei opprL- men- я CAPU? DUOÏDECIMUM mendo ardorem contrariîs. Vides itaque duo genera remedîorum adversùs hoc malum. Ad primam claflem fpedantî procul abomni occafione peri- ctilofa abfcedere, fugere orium, vitare Jiberiorem converfationem , mode­ rare uti cibô ас potu, corpus fubinde aliquâ affligere moltftiâ, &afper։ta- te, jejuniîs, flagrîs, peregrinando, contrahendo fomnum, & ejufcemodi ar- tibûs, quæ quodammodo refecant lubfidia, rebeliionem fomitis nutrientia. Secund։ generis funt: legere libelles pios, audire verburaDei, præcipuè ve­ ro crebra oratio, ас frequentado Sacramentorum , quae mirum in módúm æftum hune fuaví grariæ pluviâ reprimunt : Nubes roris in die meffïs. Ifi rg 4. Atque fie maxime cum Pœnitentibus deteftabili molliciei peccato affue- tis, vix aliud tibi fuppetet remedium eos fanandi, præter iftud: fuadendo, fæpiusfe per diem Deo commendent, ut poiïùnt, & nifi quid obftet, cre- briùs in hebdomade animum Conferfione expient, (g ) Duas has proprieta- tes pharmacorum haftenus præfcriptorum necelie eft habeant pœnitentiæ, quæ imponitur impudicitiæ. Quôd fi Pœnitentes tui iis afilieri non fint, expedit eos admonere, ut perfolutô eô, qud ipfis injunćtum fuit, atque ex obligatione præftandum, fponte quoque horum ufum aiTumant ; Remedia enirn ifta applicata juvant, fed non fanant, nifi continuata. Noverint, non nifi magnâ diligentia recuperări ianitatem Quoadufque Leo non degufta- vit humánum fänguinem, facile manfuefeit, at femel ftrage fada, quis eum domabit? Quare fi illi nolint his remedos conftanter uti, & cooperan , fe­ bris illos non ante vitæ finem deíeret, quemadmodum cereus ardere non ceíľat, quamdiu fupereft alimenrura. Anima calida quafi ignis ariens, non ex- tinguetur, donee aliqtiid glutiat. Eecli. 23. 22. Confitebuntur. atque iterum iterúmque redibunt: Verára fi apud Confetfarium depofuerint pellen։, non exuent venenum. Denique prxter id, quod fupernrs de relapfis dičtum fuit, non ornittă hlc adnotare duo documenta, pro feliei curationis iftius fuccefi'u. Primuna eft, explorare opottet prudenter ex Pcenitente tempus, non folùm quo nõ eft confeffus, veriin։ etiam ex quo fe carpit his tradere immunditiis, & quS frequenter fit folicus : iecùs enim non formabis judicium congruum mali­ dat, quæ tories fuit lechalis, qaot prateefierunt relapfas. Vide excmplum Chrifti, quando Adolelcentem energumenum liberare vol uit, mox inter- rogavit. Quantum temporis e/է, ex quo ei hoc accidit ? Ab infantil , refpondit pater, indicando tempus: & quoniatn hoc fatis non eft, addit qrbque fre- quentiam Et frequenter eum in ignewt wißt, ut eum perderet. Marc: 9. 20. քվՕո fie agunt ii» qui etiam nequiter modo hune, modo ilium adeuntConfcfià- ri- z INSTRUCTIONS CONFESSARII 79 rium itáque obtinent, ut peicatum illotum non appareat integrum , uti eft. Quemadmodum Romul։ cadaver in quatuor divifum partes, facile ab- fcondebatur fub togis diverforum Senatorum ; ità facile eft multis concubi- rtis & concubinariis, pari aftutiâ occultare corpus fui delićti in tot frufta difieAum , quot funt Confeflarii, quos mutant quandoque fingulis menfi- bûs. Alterum documentum eft. Si in Pœnitente animadvertas feriam ani­ mi difpofitionem non ampliùs peccandi , ortam ex temperato dolore , pro­ derít eundem animare, arque inftruere advenus aíiqua pericula pauló póft occurfura.- ut fie armatus, ea fortiús pofiit fuperare. Exempli gratiâ. Quid fi fæmina illa amandata à te, mittat literas arque legationem ? Quid fi ami­ cus tuns ru г Гн m te ad illas ardes invitet more fuo, an te moveri permittes & trahi ? E contrario fi Peenitens ità difpofitus eft, quantùm vix fatis eft» lăudabile non foret hujuímodi capere experimentum. Oportet potiùs tege- re difficultatem, ac pratfeferre opinionem , eum parem eile cuiciinque ten- tationis infultui repeliendo ; fatisei fit propofitum generale, quod conce­ pt nunquam pofthàc oftendendi Demn, nullá faćU mentioné hujus vel il- lius fpeciei, à qua difiiculter abftinet. Nam etfi particulare propofitum me­ lius eft, fufficit tarnen generale. (9.) Nefcio, an his documents aliam quoque (ubnećłere debeam ad mon։- tionem. Sit itaque. Sed avertat Deus, ut unquam ilia indigeas. Nulla no in adamante notari folet macula , ea tarnen maximé, quæ ipfi ex terreftri colore adbæret. Pari ratione quilibet Saccrdotem dedecet nævus, omnium verô horribiliflîmè defardat impudicicia. Quod Ճ cafu quodam hâc inferna­ li pice denigratus, temetipium in propria caufa præfumeres conftituere ju- dicem, in qua te reum âgnofeis, quanta ha:c foret abominado ! Loquamur apertiùs: videor enim mihi non fatis calamô pofié exprimere, quod feribere decreveram. Si contingeret, te dæmonis fraude irretiri inhoneftâ aliqui confuetudine ; tu verô ad tegendum tuum tuæque amicæ probrum atque malitiam, velleseandem ore tuo abfolvere, an non effet hoc abuti concefsâ poteftate, atque ex ipfa Confeilione peçcato facere clypeum $ quæ deberes elle gladius ad transfigendum : S. Petrus Damianus (։o.) invalidam cenfet Confeflionem à complice faéiam, quiaChriftus non dixit: vade, ortende leprám tuam alteri leprofo, fed: vade, ortende illám Sacerdoți, qui, utpote officiô luô fungens, пол poterat præfumi eâ infećtus. Vade, ofiende te Sa­ cerdoți. Matth: g. 4. Sed hic non moror ampliùs ; dico quod fentio. Abfo- luțio invalida efie poteft vel ex defcótu Jurifdićtionis in Sacerdote, vel di- ipofitionis in Pœnitente. In Jila ergo Diœcefi. ubi fanâi prohibita eft Լ Ab- ja CAPUT DECIMUM TERTIUM Abfolutio compilas,, extra, dubium eft, invalidam tile hujufmodi Abíoluti- onern , ob Jurifdićtionem ,. qua caret Confeflarius non approbatus imò re- probatus refpeftu talis perfonæ. (n.) Ubi autem talis non viger prohibi­ rlo, affirmari nequit, earn abíblutè & in quocunque cafu elle invalidam , fed cum limitation« (12) quia plerumque contingit, ut necPœnitens arie­ rat (ecum verum dolorem ad fimilem Confeffionem , ñeque S3cerdos ad e- undem excitare ftudeat, pariim Colic ¡tus curare vulnera , quæ ipferr.et fua inflixit manu , & pergit infligere. Qnare extra cafum fragiliratis, ubi vix lapíus, continuó pede retraite temer erigis, meó utere confilió, ñeque tan­ tum aude tentare facinus. Quotnodo tandem in quocunque demum evétu, certus efle poteris, ejufmodi perlonam, fi implicita forte fît alterius amore , non te celaturam percata commifta, né Zelorypte anfam præbeat? quæ cau- fa fuit j cur à Canonibus Orientales Sacerdotes prohiberentur excipere Cõ- fefliones fuarum uxorum. Præterquam, quòd pars fatisfaćfionis, quam Deo pro injuriis illatis pendimus , fit erubefcentia , quam per manifeftationem propter eum fuperimusv Unde experiencia docet, hos ipios Pœnitentes fi- mili Abíòlutioniàcomplice impertitæ non pode acquieícere ; (ed quando» eoraffi reférântur in. agone oculi, diu à՛ mortecőfopiti, fecuritaris graciá al- teri Sacerdoți confiteantur fua peccata, maié expofita complici. (/.) Lib: 3- de Temperament, (г.) Leff: I. 4. e. 4.. Jab. 13. n çf.Tòlet. l.ț. c 13. Ո. io.. (j.) Tar. tit. S06, 4. (4.) Rom. c. 1. (f.) Apud S. Anton. I. c. (Ժ.) /. 0Ï. (7-) Graff. de caf. refcrv. I. ¡. c. 12. n. p. & ig. (í.) To/«.- I. c. num. i,. (?.) Lajní. I- s- tr. 6. c. 4. n. f. Cajet. & Sa.. V. Contr, (/o ) Opufc. 7. c.. (//.) Вопле, de Sacram. difff 5. զ. fr ?«• S- §• J. n. ¡o. (յշ.) Baff. Pont, de Matt. I, fr (- 3L- n-í- C ձ P U T XIII. Quomodòfiibveniendurn fit: Scrupulofis. Ubi exoccafione a֊ gitur de its:, qua fieclant ad relaxationem Vororum. E icio an aliquando incidens in certunr aliquod ægroruiii genus mirabi- le: laborant morbÔ.non alio, quam im moderato fanitatis amore. U- N niverfa illorum vita nihil eft nid fuga mortis, rántó ftudiô, ur majore Uti non poflent, fi genus humánum orane cum îpfîs periclitaretur. Et foret: ctiam facilis eos curandi ratio, dummodô ipfis periuaderi poflet > tir crede— rent, fe efle Canos. Veriim hoc ipfum cam difficile eft,, ut qui hoc vellec ten-

• ‘ ՛. ’ ■ INSTRUCTIONS CONFESORII. Sï tentare , eorum protint« amiiíurus eilet benevolenciám. Quam fi qui* tueri cuplat, neceiTe eft novas in medium afierre medicinas, novos oftendere me­ dicos , ас permitiere , ut pharmacîs haétenus intentatîs vitám non produ- cant, fed fibiipfis miferè abrumpant. Nunc in ifto hominum genere expref֊ fos f rupulofos contemplare: hi funt ægroti illi, quos tibí ultimó locó ad- duco cuâ reftitiiendos induftriâ. Verumtamen qnoniam infirmitas ifta mo- dô prorfus ab aîiis diverfâ petit curari, necefle erit ad evirandum errandi periclitam . primó obiervare naturam , originem , atque figna , ac ácmum progredi ad remtdiorum applicationem. Scrupulus nihil eft aliud, quàm in­ ani racione nixa apprehenfio, & hinc oicus timor, peccatum alicubieílè, ubi non tit. (i.) Et dicuH'ur fcrupuîofi omnes illi , qui habitualiter funt fubjecłi in voluntare , & incelleâu hujufmodi fortibus apprehenßonibus. Sed animus n ihi non eft hie loqiii depeiiima quadam fpecie fcrupuloforň , qui cùm liberrimè peccent, portea rantùm folicici funt de modo confiten- di, ас ubi peccata fua rite percen fueriinr, fatis feciíTe fe arbicrantur, nulii prorfus habita racione en endationis: Phariíxorum more, qui non vereban- tur occidere Prophètes, modo ipfis fplendida extruxiilent fepulchra. His ta- æetfi aliqua poftint adhiberi remedia eorum, quæ inferir« afreremus, non tarnen omnia, quia morbus ifte originem trahit à duabtis ptoprietaribuscõ- trariis, parítque damna confeieritiæ libera? & lêrnpulofæ. (z.) Supereft er­ go de illo ftrupulorum genere Íermócinari quod conjunélum habet fanétű timorem Dei. Ur autem ad originem dc-veni^n.us videtur ea ad tria revo­ cări polie principia. Nem pe í'eum , dæmonem - & proprii corporis confti- tutionem. Primus Auétor, quamvjs admodùm rarò, (crupulorum eft Deus» qui relinquendo fubinde Animas in renebris, facit , ut ilium ament, quin advertanc ; imo potiws fufpicentur, à (e Deutn offirndi- Unde in hoc liatu cenftitutis evenir illud, quod Luna:, quæ eo vicinior eft Soli, quo minus in fe habet luminiș. Ver.ùm hujuímodi ferupuli comnfùniter non (oient eile diuturni, Dominus enim Deus non dar in лгетпит fincluattonem ^ußo. ľf.st. 25. Elapfo tempore, quod Divina Providentia definivit ad probationer« a- nimx vel purgationem, eos non minor confequitur folatiorum copia: ve- luti vapores per dietn Solis radiîs in fublime attraéli, pauló poll refolvun- turin rorem. Alter ftrupulorum Anâor frequentiùs eft diabolus: is potefta- te, quâ valet in noftr>m?hant ¡fiam, hane variis atqus atris perturbat ima- ginibûs, atque terrefacit , nihil curando , an metus excitatus nitatur fun­ damento, vel non, du umodò finem fuum obtineat, qui eft, inquietare: ad eutn rere modum, quo urbium obfeftores fæpiflimè dafficum canere (oient, Lz féque St CA P U r DECIMUM TER1IUM féque in mænia infultum fadfuros fimülant, ut líc propugnatores fiafpeníos atqne aflíJuis vigiliis exhauftos, impares refiriendo efficianc, cùm res ferio agenda eft-Tertius denique fcrupulorum Atuftor eft per (г pe quifque fibi ipfi, ex propria corporis habitudine 3 qua vel inclinatur magis ad obftinationê, timorem, vel triftitiam, utl quævis in particulari complexio pronior eft,ar­ que habilior ad unam præ altera affećłionem , ficut Abies magis ad cariem quàm cédrus. Expofita morbi htijus origine , pergamus nunc ad indicia. Quernad- modiim non omnis fitis eft hydropifis, itá nec quilibet merus habendus eft pro fcrupulo, fed ide duntaxat, qui non acquiefcit rationi, úti ea fitis infir- mitatis index eft, quæ moderato potu fedari nequit. En tibi prcinde figna clariora ։ unde agnofcas fcrupulofos. (;.) In nulla acquiefcere ratione , ac turn operări cum perturbatione; fequi extraordinarias obfervationes, muta­ re identidem íub ipía actione judicium, modò approbando ùtlicitum, mo­ do ùt illicitum reprobando ; dubitare in quacunque re , quæ habetur íub manibus, veluti ad quemvis paflum præ oculis ftaret præcipitium; denique fugere etiatu quando ignoratur caula fugæ , veluti Ægyptii in famofis illis tenebris timebant, S¿ cum ratione, &: fine ilia , belle Sapientis calamo me- tum hune deferibente, non fola mugientium valida befltarum vox , fed etiam rtfonans de altijjîmis montibus Echo, deficientes faciebant idos ргл timoré, cap:17. 18. Ex his aliifque fimilibus indiciis agnofeitur morbus ifte, cujus breviter accipe remedia, quæ funt Oratio & obedientia. Oratio, ùt vidimus, neceílaria eft omnibus, quam maxime autem hu- ic morbo, ne forte inter tot fluftuantis fpiritûs procellas in íropulum aliqué improvifæ defperationis impingatur. Cùm enim in quavis navigatione ne- celte fit Relias refpicere, eô præcipuè opus habet tempeftuofa. Verùm quia paucaseft invenire animas tam confiantes, ut inter has animi turbas pof- fint cum Moyfe inter montis Sinai fremitus prolixas nećtere orationes, ex­ pedit prolixitatem fuppleri frequentiâ. Qiiapropter utiliflima érit indufiria, docere illos , quâ ratione per diem quofdam devotos affećtus répétant, qui mixtis humilibûs precibûs, turn fiducia valeant fuo tempore divinám im­ plorare орет, & fpem,eam confequëdi, animare. Eft hæc medicina ex præ- ՚ fíantifiimis corroborans, quæ fpiritui pufillanimi poteft fuaderi. Suppedita- bo hic ejufmodi breves duodecim precatiunculas defumptas ex Pfalmis, quæ comprehendunt totidem difiináa motiva, fecuram erga Deum fiduciara ex- citantia. Tűm érit Pœnitentis fuggerere neeeflîtatem, quam peculiariter ha­ bet cos ufurpandi fæpiùs, ¡taque confilium fequatur ejus quid dicit: Fili i» ÏNSTRUCTIONIS CONFESSARII. infirmitate tua ne defpicias te ipfum, fed ora Dominum. & ip fe curabit te. Ecchgg. ÿ. Primü motivü fiimitur ex dominio, quod Deus habet in nos, quo obliga» tur gerere cură fibi íubjtãi. Tuus fum ego, falvuni me fac. Pfal: 1/8:94. IL E։ facilitate, quâ poteft nobis único obtutu fubvenire. Oftende facie tua, & falvi trmus PJ: 79 4. III. Ex fuma illitis Bonitate, cui magis naturale eft bene- f;cere,'quàm Soli fulgere. Secundu mifericordia tuamemetomeiTu propterbo^ nitate tua Domine. Pf ¿4 7- IV. Ex illius fidelitate, quæ ipfum cogit ferrare promiíiiones toties iteratas, feiédi auxilii Fiat mifericotdia tua. ut confoletttr me fecunduin eloquiü tuum fervo tuo. Pf: nS. 76. V. Ex benignitate, quă demõ- ftravit innumeris , qui eum invocârunr. Letifica animam fervi tui, quoniam tu Domine fuavis & mitis (fuavis cum juftis, initia cum peccatoribus,) Ժ multa mifericordia cmntbus invocantibus te. Pf. tg. ? VI. Ex benignitate, quam oftë- dit nobifmetipfis, q ando in aliis neccflitatibus ad eum confugimus. Ege clamavi 5 qucniam exaudifii me Deus : inclina nurem tuai» т։Ы9& exaudi verba тел : mirifica mifericordias tuas, qui falrosfatis fperantes in te. Pf. 16. 6. VII. Ex gloria , quam ei parit iubmilfum auxilium. Propter gloriam Kominis tui Domine, libera nes, & propitivs efto peccatis noftris, propter Nomen tuum. Pp78. ÿ. ѴШ. Ex noftra propria miferia, quæ quanto major, tantô magis commo- vet vifeera illius infinita miiericordiæ. Inclina auretn tuant ad precent menni, quia repleta eft malis anima mea, vita mea inferno appropinquavit. Pf: S3. 3 IX. Ex magna , ip4que perfpećta violentia hoftium noftrorum , quæ tantó etiä fortiùs eum trahit ad nobis fuccurrendum. Domine, quando refpiciesl Refit- tue animam ¡neam à malignitate eorum, a leonibtis unicam meant. Pf: 34. /7. X. Ex in fufficientia omnium alio։um auxiliorü, qua: aliunde poftum -fperare. Deus meus es tu, ne difeefferis d me, quoniarn tribulație proxima efi. quoniam non efi , qui tdjttvet. Pf. 2/. //. XI Ex meritis Jefu Chrifti Redemptoris noftri, prepter quem nos fingulariter debet exaudiré. Protector nofier afpice Deus, Ö rtfpice in faciem Chrifti tui. Pf: 83 10. XII. Ex ipfomet recurfu ad Deum» qui eum obligat veluti magnum Dominum ad annuendtim poftulatis, né fid učia in ipfum collocata friiftretur, St irrita fit. 'Mijerere met Deus , mi fe- rere mei. quoniam in te confidit anima mea, & in umbra alarum tuartim fperabo « donee tranfeat iniquitas. Pf g6. /. Si Pœnitens tuus inquietatus has fibi pre* candi formulas reddiderit familiares, experietur fané, quantam animi im* petraturus fit tranquillitatem ; quippe Dominus, quafi obdorntiftens, per- rnittit fæpenumerô horribilem rerrpe fiatem , non aliam ob caufam , quára ut eum exótemus ad componendos flučfus. Obedientia deinde huk ægritudini adeò fingulare eft remedium j ut, §4 CAPUT DECI MU M TERTIUM qui cuperet abíque ea curare fcrnpulofum, is videretur navém velie íubdu- cere in portum fine gubernacule. Ad obtinendaro banc obedientiam utere eâ arte, qua Principes in extirpandis prrdonibus, qui quofdam iilorum fti- pendiîs conducunt ad tollendos è medio focios. Similiter ferviant tibi fern­ puli contra fcrupulos. (4) Et expone ægro tuo, quantam teneatur redde- re Deo rationem inobtdientiæ erga Patrem Խսրո fpiritualem , unáque da­ mnum, quod ipfemet fibi conícifcic, dura pugnar cum hoftibus imaginariis, ñeque fibi cavet à veris, quail rem præclaram exiftimaret, imitări Domitia- num, qui tempus impendebat configendis arcu áureo mufeis. dun interim Parthi ab Imptrio integras avellerêc provincias. Quòd fi hîs rationibús ícru­ pulofum ità permoveris, ut ftatuat confiante!- oledire , rem babes confitóte. Impera ipfi æternum filentiü de pratțeritis Confeífionibus, prxfertim quã- ào mediocre adhibuit ftudium íatpiús» ut fe in ruto conftituerer. (5.) Allue- feat contemnere í rupulos, & contra íllos operări, (б ) е tiam quãdo mens ab his atris ofíuícatur apprehenfîonibus , veluti Sol non defiećEt ab aífueta femka, tanrtfi eclipfatus. Infinie ilium, & commone, non ipfi tantam im- curnbere Obligationen, quantum haben:, qui funt confident։« pacatas arq; ferena? ideóque ei fuŕficere brevius examen pro Confefiione , qqàm fi non eífet ferupulofus, præiertim circa cogitation« , de quibus егіэпі aliquando îilum prohíbete potes, nè ie arcúiét, (ubi judicabis certum de finceritrte in- formationis) fed (olummodò accuièt fe de his, quæ proruperunt in adtom 1 ¡externum, five lingur five operis. Hine etfi per talem obedientiam rema֊ neret culpa aliqua. qur, fi ellet cognita, in Confefiione eilet exprimendaj milla tarnen illius ha en Ла eft íolicitudo, quia non tenetur procurare tan­ to cum incommodo fuo integritatem materi dem: qnx ratio valet, cur atra­ que poílis obligare , nè confireatur ordinarie ullum peccatum dubitim , fed ea duntaxat, quæ juramentó poiTet aíTeyerare (7.) Et in pr«fcrihendis his regulis magna procede n dum eft libertate, nullo ambigu'tatis àut hæfiratio- njs editó fignô Ñeque eni n idoncus huic cur« chirurgus eft, cujus vel mo­ dice treniit manus Juvat proinde eafJem trajere manu tuâ feriptas, tura ut fie tantó magis oftendas, re liberum ас fincertnn , tum ut profpicias ne- cefijtati Futur«. Scire ֊nim oportet, tales fiiccefiu temporis in earn prolabi animi confufionem , ut dubitent de eo . quod fibi præfcriptum eße , cerró pórunt. Tunc relvótâ eâ chartâ , quam fetom retinent, omnem deponunt dubitationem: cum minus timoris relinquat id, quod cernitur oculís, quàm quod auditor. Penique tametfi non confultum fit ordinarie, fcrupulofò aperire rati- ones INSTRUCTION! S CONFESSARII. 8յ ones illîus quod ei præcipitur, mhiloninùs capación proderit eas expone- re, ad convincendum (fi fieri poréit) intelledtum , qui poftremus omnium jn his aíHiftis fe folet fubjicere : idquè prxftabis manifeftando eciam pro­ babilitatea։ aliqujrum fententiarum Lxiorum, qua? uti lequendæ non fuñe ante opus, tanquam regula?, irá redé eas amplećti licet poííto opere , pro quiere. Exempli gratiâ. Si Pœnitens fe ultra modum affligeret proptereà , qtiòd tirreat, le non farisfecifie attentioni requifîtae ad recitationen։ Divin! Officii, potes ei declarare, hujufmodi attentiotiem judiciô aliquorum gravi-՜ um Dodorum (8 ) non requiri, tanquam necellariam, ad jnplendam fub- ftanriam ralis præcepti, fed ex convenientia. Iraque alia fimilia poterisfug- gerere document», dummodò, uti dićtum fuit iuperiùs, certò tibi cdîïfterÿ quòd iis folùrn ad tranquillandam conícientiã fît ufurus, non autem pro re­ gula operandi. Pratttr ¡fia , nè permitías hoc malo vexatis , ut nova emit-՜՛ tant Vota: nam quantumvis ea fint aureæ catena? ad collïgandam animam cum Deo , impedimento ramen funt confcientiæ ambulanți pedibûs ligatrs.֊ Imo, fi com perus quempiam ea feciffe, commuta, vel difpenfa cum ilio, fe­ cundăm poteftatem quam tenes. Dixi, commura , vel diŕpenfa ; quia exi- ftiiBO,- te non ignorare, quomodòin hoc negotio fit procedendum. Verùm quia rat multi inveniuntur Confeftarii, vel minús dodi, minúíve difereti',•> qui hac in materia venen éter hJIucinantur, r.ollem te iifdem involvi erro- ribus: ac proptereà cum tua venia non nihil divertam, paucula de hoc me- moraturus: Nam lăudabile etiam eft, à via dikedere, ad fúccurrendum pé­ riclitant։. . . . Ut ¡taque rećtuis omnia inrelliganrur, fupponatür hoc principiu: quòdi tempore Jubilæi non concedatur facilitas difpenfandi in Voris, fed fol à m ea commutandi -, hoc eft, iubftituendi cum pari obligatione materia? Votó promifii , aliam «qué bonam. Porrò æqualitas ifta à Ccnfeftàrio metiendo eft duobûs modis: moraliter & refpedtivè. Moraliter , nam fi in omni rigó- re procederet, negotium efter plurimis expoíitum fcrupulis: (9.) proindeíi dubitas an materia fit a?qualis, poteris tarnen in earn commütare Votum ÿ quia hoc ipíum dubium, fignum eft exigftæ difparitatis, & per confequens moralis xqualitatis. (jo.) Relpeftivé deinde metienda eft bonitas materia? iubftituræ. in ejufmödl commutationibus, quia confiderar.dus eft profeéïus Pcenitenris. (j ï.) Atque hinc, quamvis jejunium ex fe magis fit meritoriu,, quàm eleemofyna, poterit nilfilominùs illud in hane commuta« , quotief- cunqiic aftus mifericcľdia? eft nłagis coníèntaneus bono ípirituali vovétis՝,, &. ideó étim Deo grațios՛ in pratfentibusckcumlUntiis»- . His՝ ՝ де C/lPUT DECIMUM TERTIUM Hi։ jam pr«miffis, applicemus doftrinam noftram fequenti í¿ obvio cafui. Quidam juvenis vulneratus lethalirer à rivali fпас amica։, duplex e- fljktit votum, fi vitám fervit: onuni, peregrinationis Lauretanæ fufcipien- dx; alterum, nunquam tangendi fæminara alienam. Obtinec vitæ gratia , ied, ciim plerumque fieri foleat, ut qui május eft benefícium, eó minus a- gnoícatur j ità etiam ipfc inducere fe non potuit (eb leviffimas caulas) ad implendum quod promiferat. Promulgatur Jubileum : Adell Confeßarius decidendæ huic üti, quam moverunt pigricia & voluptas, atque fuaviffimîs verbis demum pronuntiat benignant hane fententiam. Procura quinque fi­ eri Mi Их facrificia pro fingulis votis. Non dico, in hac commutations pof- fe habere locum Sácerdotis avaririam, uti foret, fi feipfum offerret ad dicë- da talia Sacra, acceptô ftipendó: Non dico ¡find , quamvis in veritate ava­ ricia fit adeò impudens, ut ipfa quoque Sacramenta non vereatur fubjice- rç torculari, ad fordidum inde lucrum exprimendum. Sed illud pronuntio, non rite ha»c vota eile permutata, quia materia fubftituta multo inferior eft îllâ, quæ fuit promiífa. Quapropcer, quod attinet ad peregrinationem , ut bené procedatur, primó debet obfervari ipfa caula commutandi, illud in a- litid opus^ fed fupponamus illám adelïe, quandoquidem, cùm agitur non de tollenda obligations, led de permutanda, iufficit levis ratio; (/г.) Oportet hic etiam confiderare finem, qui movit Juvenem ad vovendam peregrina­ tionem Lauretanam : an folummodô provenerit ex defiderio faniratis, vel etiam ex affeéhi fingulari, Deiparæ exhibendi hoc genu; obfequii, quia fi­ nis nobilitas redundat in materiam voti Çi j ) facicque , ut, quemadmodi merx aliqua ob majorem æftimationem, május quoque exigat pretium. De- nique habenda eft ratio oneris, quod in feJuvenis ultiծ (ufeepit vovens, fefe fubjieiendo & viæ incommodis, & impenfis viatici, & forte etiam di- fpendio lucri, quôd interim domi labore fuo poterat comparare. (14.) Nüc jgitur fi hæ circumftantiæ æqua lance ponderentur, quis dicat, Pœnitentem hune abfolutum æqualebonum fubftituiße leôtîs quinque Sacrîs? In his vo­ tis tam gravibus, difficile eft invenire «qualitatem , nifi in frequente ufu Sacramentorum, (15.) augendo gratiam , extirpando vitia, inferendo vir- tutes, æquare poteft bonitatem alioricm fan&orutn operum. Et quando ta­ lis frequentia obțineri nequic, prarftabit Pœnitentem remitter« ad eum,qui non folùm habet poteftatem corumutandi, fed etiam dilpenßndi, cujuimo- di lunt Confeffarii Ordinum mendicantium, & quifeunque alius Reguláris participan։ rorum privilegia: quamvis etiam ifti, ut rite agerent, non de- bçxçnt fine gravi caufa difpenfare abfolutç, fed difpenfationi admifeere co­ rnu- . INSTRUCTIONS CO N FESSARII. g7 mutationem: ficut mos eft cum debicoribus egenis, quibus nec integra su­ ma benignè condonatur, ñeque omniscum rigore exigitur. (іб.) Venien- dojam ad altetum votum, non tangendi fæcninam præter fiiam: atcenden- dum eft , an per novum hoc vinculum Juvenis aliquo modo retrahatur à peccato. (17.) Si ipfe penitus non retrahatur , non eft multum laborando circa commucationem. Quia ex una partejuveni æquè vêtira manet for­ nicario per legem; & ex altera ©idem fijbtrahitur materia, culpam facrilegîs tranfgreífionibus multiplicand!. Homini defperato , ас fibi ipfi песет in- ferre molienti, fi nequit è manibus eripi gladius, eft certè aliquod emolu- menrum, hebecare ferrum , ut, licèc vulnus fequatur lethiferum, falte non fit tarn profundutn. Quòd fi è contrario nova hæc obligatio Juvenem ab in- honefta familiaritate omninò abftrahat, vel faltem frequentiam nonnihil inhibeat, potéftne inreniri Confeffarius tam liber, qui fa ¿ta commutations iiltid modicum præfîdium araoveat, quod fuftinet animam jam jam in præ- cipitium ruentem ? an vinculum dicendum erit , quod límite illi eft, quo phrenetico ligantur manus, nè poculum venenô infećłum liberiùs admove- at labris? Atque hæc funt attente difeutienda, ante vori alicujus commuca­ tionem ; bene infpiciendo nodum , priufquàm ilium folvere aggrediaris..՝ ñeque imitando quoldam, qui fine examine cæci irruunt ad determinando tanti momenti negotium , ae fi idem effet, Jigări, & folvi. Quantum debes Domino meol Centum coros tritici. Sede cito. & (cribe ottoginta. Luc: 16. 6. Di­ cebat íervus iile infidelis cuidam debitori fui heri, remittendo debiti parte> qui folùm habebat facultatem exigendi , non condonandi : fed quo fuccel- fu? veniet Dominus, & poftquam puni verit fervi fraudem, reperet (uli ini­ tio) à debitore integram fummam. Ajo , liberalicatem ità infipientér ufur- param damnofam elle confcientiæ Confeffarii , nihilque prodeffè Pceni- tenti. Confeffarius, quia utitur poteftate, quâ caret, (18.) non poteft exi- tni à gravi culpa , & ipfunj Pœnitentem non rite folutum à voto , oportet vel primam fiiam promifficnem implere, aut inquirere aliqueni, à quo illa legitimó modo commutetur. (19,)- Sed ut revertamiir ad inftitutum noftrum , fpecialiter de fcrupulofis, à quo brevi hac, licet non inutili digresione defleximus. Si quem invene- ris votó obftriftum , duriùs hoc jugum portare , releva illud , murando in alia pietatis opera, fed ipfi ufitata , uti funt eleemofynæ & orationes -, vel demum, quod erit melius, poftula à tuo Prælato facultatem , eum omninò liberandi: rationabile enim eft, femper cóplanare viam, quanťfím fieri po­ teft, ei, qui (tametfi fine ratione) ad fingulos paíTus oftendit, aut timet i- dentidé, nè impingat. M Fi- 7 gg C AP UT DEC I MUM TERTIUM Finio nunc libellám meum, illud revocando in memoriam , quod e- rat propofitum meum, demonftrare videlicet praxin , adroiniftrandi Sacra- mentum Pœnitentiæ cum fruétu. Ideirco ea dLntaxat tibi præoui documë- ta j quæ huic ferviunt fini, præfupponendo in te notitiam cæterorum ma- » gis univeríalium. Oro te, & ex corde flagiro , né fuccenfeas eorum brevi- tari ñeque terreri te finas copia. Pariim fané peritus videretur Navarchus, qui in tabula nautica fuperfluas crederet elfe diverfas lineas, qiias intue- tur , vel etiam perturbaretur. Ut ut minutæ fint, nulla tarnen earum eft , quæ ut duceretur, non priùs longô ftudiô atque obfervatione ftetit fiderü» ac multa experiencia percurrendo maria, obfervatis piomontoriîs, fyrtibûs, fcopulîs, & finibûs, & mille aliis periculîs, quæ fub aquis delitefcunt. Et fi multæ fint, non ramen omnes ufum habent in omni navigatione , ñeque omnesfimul , fed modò hæc, modo illa. Pari modo te monitum velim. Si documenta brevis hujus Inftruétionis tibi aliquando videantur minuta, ob tot particularitatea, ad quas defcendunt, noveris, id, quod una fimplice re- ftringitur linea, multo à claris Doćtoribus elaboraium fiiifle iludió & l.ibo- re, qui hane trjâârunc materiam , hauftâ fimul experientiâ , converfando cum hominibus omni vitiortim genere involutis. Et fi nimia tibi videan­ tur, cogita, non tibi opus elfe omnibus pro confcientiis fingulorum, ñeque etiam uno ufurpanda elle tempore cunćta, fed fucceflivé. Unde multitudo illa remediorum , quæ hóc locó collecta te quafi perterrefacit, reduóta in praxin, & ordine diftributa, evadet non foliim utilis, fed & ufualis , adeó , ut fern per tibí faciat finem faciliorem, quem præfîxum habeš ùt bonus Cõ- feílarius, qui eft, Animas è naufragio, quo fuerunt involutæ , eripere , Sí (qued nulii ex peritiifimis Navarchis concefiiim fuit) eas præfervare ab il­ lő, quod jam jam eflent incurfuræ; donee fuperatis tot atrocibûs periculîs, quibus fubjeâa eft mortalis vitæ navigatio , omnes demum falvæ , æternæ felicitatis porcum attingant. Հ (z.) Laym. I. i. tr. z. c. 6. n. t. (շ.} Sanch in Decal. 1. c. to. n. 86. Vajq. t. 2. q. /9. ar 6. difp.67. (¿.) Laym. l. c. (4.) Sanch. I. c. n. 83- Valent. 1. 2. difp. 2. q. 14-. p. 4- (j՜-) Sanch. I. c. n. 83. Cajet. in Sum. V. Jcrup. med. Sa. V. Dubinin. Caflrop. to. 1. difp. 4. pu. 2. n. 4. (6.) Sylvefl. V. firup. Laym. I. c. ». 2. Sanch. I. c. n. 81. Caflrop. I. c. p. z. n. 2. Nav. Man. c.27. n. 283- Cajet. I. c. (7.) Vafq. t. 2. q. 17. art. 6. difi 67. c. 2. in fine. Sanch. I. c. n. 82. Sa. I. c. Caflrop. p. 2. n. 4. (8.) Med. C. de Orat. q. 13. c. 16. Sylv. V. Ногл n. 14. (f.) Sanch. I. 4. c. 30. n. 6. Azor. 1.1. I. it. c. 18. q. 13. Laym. I. 4. tr. 5. c. 8. n. 24. (ze.) A- %or. I, c. q. 6. Suar. de Relig. to. 2. de voto I. 6. c. 12. ». 6. Sanch, I, c, ». 7. (z/.) Sanch.. INSTRtfCTIONlS CöNFESSARIl. gÿ Such- I. C- C. s6. n. 6. Suar. I. c. c. /8. n. 8. Leff. I. 2. de f} lift. C 4. dub. 16. n.toi, (i2.~) Lajin. I. 4. tr. 4. C. 8. n. 23. San. I. c. c. 30. n. 22. Lejf l. c. n. no. (;j.) Sanch. I. c. c. 36. n. 9. (/# ) Caj V. Votant. Azor. I. c. q. 13. Suar. I- c. n. if. 20. (if.) Sanch. I c. c. 36. n. 8. (16.) Sot. de fluß. I, 7. q. 4. art. 3. Suar. I. ex. 17. n. i8. /ý. Leff. I. c. dub. 17. n. 120. (17 ) Sanch. I. c. n. 3. Հ18.) Sanch. I. c c. 70. n. 8- Su.ir l. c. c. /ý. n. 14. Caftrop. de voto. diff. 2. fa. 17. ո. 6. (/ý.) Suar. I. c. c. 19. ո. 14. Caftrop. de voto. diff. 2. f. 17. ո. 2. Secundó. Azor. I. c.c. 18. q՛ 12

INDEX C A P I T U M. Introduftio ad intelligendum ea, qua in hoc Ofufculo traftantur. Pag: f. Caput I. ^uòd Confejfarius fit f/tidex, & de fcientia , qua eft iffi neceffiaria ad retie judicandum. 3, Cápuc II. De modo interrogandi Peenitentes d Confeffiario obfervdndo. 7 Caput III. f^uomod'o imponendafint Pcenitentu. 13. Caput IV obfervandum fit Confejfario tam in impertienda Abfolutio- ne. quam in eadem neganda. ¡7, Caput V. De fifecialibus difficultatibus, qua occurrunt circa eos. qui verfan- tur in proxima occafione peccandi. 20. Caput VI. ffgod Confejfarius gerat Officium Medici, & de dotibus ad Lene illő fungen dum requifitts. 29 Caput VIL ffiuomodò Confesarías curare debeat ignorantiam. 3^ Caput VIII. Sfitiomodo procedendum fit Confeffarto in curanda cordis duri- tia. ՝ 42. Caput IX. ^uomodb fie gerere debeat Confejfarius erga Blafphemos. 32. Caput X- Jógiid agendum Conffijfario cum iis, quitenenturfacerereftitu- tionem. 37. Caput XL fjțiomod'o à Confejfario dirigendi fint ii, qui implicați funt odio, Ć? inimiciťtis. 64. Caput XII- GJua ratione juvandi fint ii, qui Luxuria vitia fiint infeiïi. 71. Cápuc XIII. JfiuomodòJubveniendumfitfcrupulofis. Ubi ex occafione agitur de iis, qua fpettant ad relaxationem votorum. FINIS.