DOCSLIB.ORG

Najvaÿniji Entomolo Ki Problemi U Prigradskim

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Najvaÿniji Entomolo Ki Problemi U Prigradskim UDK 630*453+270 Originalni nauøni rad NAJVAŸNIJI ENTOMOLOÅKI PROBLEMI U PRIGRADSKIM HRASTOVIM ÅUMAMA SRBIJE ÇUBODRAG MIHAJLOVIÕ MILKA GLAVENDEKIÕ Izvod: Tokom viåegodiåñih istraÿivañe entomofaune prigradskih hrastovih åuma u Srbiji konstatovan je veliki broj vrsta insekata koje su trofiøki vezane za rod Quercus kao hraniteçku. Na osnovu praõeña ñihove populacione dinamike izdvojene su sledeõe najvaÿnije vrste za naåe prigradske hrastove åume: Coroebus bifasciatus Ol., Cerambyx cerdo L., Scolytus intricatus (Ratz.), Synanthedon conopiformis (Esper.), Tortrix viridana L. Aleimma loeflingiana L., Operophtera brumata L. Erranis defoliaria L., Thaumatopoea processionea L, Euproctis chrysorrhoea L. i Lymantria dispar L.. Pored nabrojanih tipiøno gradogenih vrsta iz reda Lepidoptera, konstatovane su i brojne druge. Pojedinaøno, ñihov znaøaj je minoran za hrastove åume. Meæutim, zajedno sa nekim od navedenih gradogenih, i one doprinose defolijaciji prigrad- skih hrastovih åume, te im znaøaj ne treba zanemariti. Za najvaÿnije åtetne vrste insekata za prigradske hrastove åume, u radu su dati i naøini ñihovog suzbijaña Kçuøne reøi: Prigradske åume, Quercus spp, åtetna entomofauna, suzbijañe. THE MOST IMPORTANT ENTOMOLOGICAL PROBLEMS IN SUBURBAN OAK FOREST IN SERBIA Abstract: During the multiannual research of entomofauna of suburban oak forests in Serbia, a great number of insect species trophically related to the genus Quercus as the host, was identified. Based on the monitoring of their population dynamics the following are the most important species in our suburban oak forests: Coroebus bifasciatus Ol., Cerambyx cerdo L., Scolytus intricatus (Ratz.), Synanthedon conopiformis (Esper.), Tortrix viridana L., Ale- imma loeflingiana L., Operophtera brumata L., Erranis defoliaria L., Thaumatopoea pro- cessionea L., Euproctis chrysorrhoea L., and Lymantria dispar L. In addition to the above typically outbreaking species in the order Lepidoptera, many other species were also identi- fied. Individually, their significance for oak forests is minor. However, together with some of the above outbreaking species, they contribute to the defoliation of suburban oak forests, so their significance should not be mitigated. This paper presents also the methods of suppres- sion for the most important insect pest species in suburban oak forests. Key words: Suburban forests, Quercus spp, insect pests, suppression. 1. UVOD Åumarska struka naåe zemçe suoøava se sa brojnim problemima iz domena Zaåtite åuma. Jedan od najøeåõih i najåtetnijih faktora koji ugroÿavaju naåe åume su åtetni åumski insekti. Pojedine vrste inseka- ta se povremeno javçaju masovno i tada ugroÿavaju mañe ili veõe åumske komplekse. Nekada su ugroÿene povråine izuzetno velike i zahvataju de- setine i stotine hiçada hektara åuma, a åtete koje tada nastaju su kata- Dr Çubodrag Mihajloviõ, red. profesor, dr Milka Glavendekiõ, van.profe- sor, Åumarski fakultet Univerziteta u Beogradu JUL–OKTOBAR, 2006. 77 strofalnih razmera. Kao primer za navedene konstatacije navodimo gra- dacije gubara (Lymantria dispar L.), hrastovog savijaøa (Tortrix viridana L.), malog mrazovca (Operophtera brumata), velikog mrazovca (Erannis defolia- ria), sipaca potkorñaka (Coleoptera Scolytidae) i mnohih drugih vrsta. Ka- da se ovi insekti masovno pojave, opasnost preti svim povråinama pod åumom i praktiøno cela åumarska struka se angaÿuje na poslovima zaå- tite åuma od nastale poåasti. Od åtetnih insekata ugroÿene su kako gazdinske, tako i prigradske åume. Meæutim, prigradske åume imaju odreæene zahteve zbog kojih je u ñima problem åtetnih åumskih insekata viåe izraÿen od gazdinskih åuma. Pored smañeña prirasta, fizioloåkog slabçeña stabala i inten- ziviraña pojave suåeña, åto su zajedniøke posledice åtetnog delovaña insekata u svim åumama, u prigradskim åumama se mora voditi raøna i o estetskom izgledu, odnosno dekorativnosti stabala. Naime, prigradske åume su i povråine za rekreativne aktivnosti çudi koji u ñima povremeno borave, pa je prisustvo insekata nepoÿeçno. Çudi izbegavaju åumska izletiåta u kojima pada izmet gusenica koje br- ste liåõe u kroåñama stabala ili u kojima pada medna rosa lisnih i åtitastih vaåi. Pod udarima vetra u takvim åumama se øesto lome grane ili cela stabla koja su oåteõena od ksilofagnih insekata, pa moÿe doõi do povreda posetilaca, øesto i sa tragiønim ishodom. Sve navedeno ukazu- je na neophodnost sprovoæeña intenzivnijih mera zaåtite nego åto je to sluøaj u gazdinskim åumama. U radu õe biti izneti glavni entomoloåki problemi u naåim pri- gradskim åumama sa predlogom adekvatnih naøina suzbijaña najvaÿnijih grupa åtetnih insekata. 2. MATERIJAL I METOD RADA Tokom dugogodiåñih istraÿivaña åtetne entomofaune u prigrad- skim hrastovim åumama koriåõeni su uobiøajeni entomoloåki metodi za rad na terenu i u laboratoriji. Na terenu su sa stalnih i privremenih oglednih povråina sakupçani insekti u ciçu determinacije ili kasnijeg laboratorijskog gajeña. Tako- æe, na terenu je svake godine utvræivana brojnost populacija pojedinih åtetnih vrsta insekata. U laboratoriji su vråena gajeña larvi pojedinih insekata u ciçu do- bijaña imaga i kasnije determinacije. Takoæe, mnoge vrste su gajene u ci- çu saznaña o ñihovoj bionomiji. Sve konstatovane vrste insekata su pre- parirane i determinisane, a kolekcija se nalazi u zbirci Katedre zaåti- te åuma Åumarskog fakulteta u Beogradu. 3. ISTRAŸIVANI LOKALITETI Istraÿivaña su obavçena na brojnim lokalitetima celog podruøja Srbije. Stalne ogledne povråine su izdvojene na lokalitetima Beograd (Koåutñak, Avala, Jakovaøki kçuø, Mala Moåtanica, Miçakovac), Op- lenac, Vrñaøka Baña i Zajeøar (Kraçevica). Za privremene ogledne po- 78 „[UMARSTVO” 3 vråine su koriåõene prigradske åume u blizini mnogih veõih gradova u Srbiji. Obilazak stalnih oglednih povråina vråen je tri puta u togu ve- getacionog perioda, dok je obilazak privremenih oglednih povråina bio u nepravilnim vremenskim razmacima, ali najmañe jednom u toku vegeta- cije. 4. NAJVAŸNIJE ÅTETNE VRSTE INSEKATA U PRIGRADSKIM ÅUMAMA SRBIJE Za vrste iz roda Quercus trofiøki je vezano veoma mnogo insekatskih vrsta. Samo iz reda Lepidoptera na hrastovima u Evropi ÿivi oko 300 vr- sta (Patoøka, 1954). Po istom autoru, ako bi se uzele sve fitofagne vr- ste i ñihovi predatori i parazitoidi, onda bi direktno ili indirektno za Quercus kao rod bilo vezano oko 1000 insekatskih vrsta. Tokom istraÿivaña u Srbiji konstatovan je veliki broj fitofagnih vrsta insekata koje su trofiøki vezane za razne vrste roda Quercus. Na osnovu dugogodiåñeg praõeña ñihove populacione dinamike, u ovom radu su izdvojene samo vrste øija je brojnost pojedinih godina visoka, kad priøiñavaju veõe ili mañe åtete hrastovim stablima. Takoæe, pomiñu se i vrste koje nisu izrazite åtetoøine, ali usled visoke brojnosti sma- ñuju dekorativnost hrastovih stabala. Red COLEOPTERA Fam. Buprestidae (krasci) Coroebus bifasciatus Ol. (hrastov prsteniøar). Roji se tokom juna i jula. Imaga su najaktivnija u podnevnim øasovima, brzo se kreõu po stablima i granama hrastova i dobro lete. Dopunski se hrane liåõem hrastova, ne priøiñavajuõi znatnije åtete. Posle kopulacije ÿenke polaÿu pojedi- naøno jaja na proålogodiåñe grane u krunama odraslih hrastovih staba- la ili na mlade biçke visine 1-2 m. Ispiçena larva se ubuåuje pod koru i u drvetu poøiñe da gradi hodnik (eliptiønog oblika na preseku) ka osnovi grane. Taj hodnik moÿe da bude dug i 1 m. Pred kraj svog razviõa larva izgriza spiralan hodnik duboko u beçici i time prstenuje granu ili mlado stablo, odnosno preseca sprovodne sudove usled øega se deo iz- nad prstena osuåi. Posle toga, larva se ponovo ubuåuje dubçe u drvo i na udaçenosti 3 do 10 cm od prstena gradi lutkinu kolevku. Juna meseca iz- lazi mlad imago. Razviõe hrastovog prsteniøara traje dve godine i, pri tom, dva puta prezimi kao larva u hodniku napadnute grane. Hrastov prsteniøar je raåiren u svim naåim krajevima i tipiøna je primarna fizioloåka åtetoøina hrastova. Napada sve vrste autohtonih hrastova. U kontinentalnom delu naroøito je øest na luÿñaku i kitñaku. Ima naklonost ka jaøim namnoÿeñem, kada moÿe priøiniti znatne åte- te. Na odraslim hrastovim stablima, usled napada ñegovih larvi suåe se grane u vrhu kroåñi, koje mogu da budu duge 1 - 2 m i preønika 1 - 4 cm. Na- padnute grane se lome pod dejstvom vetra, tako da jaøe napadnuti hrastovi izgledaju kao potkresani. Kod mladih biçaka osuåi se cela kruna, usled JUL–OKTOBAR, 2006. 79 øega dolazi do velikih proreda podmlatka. U osuåeni deo grane gotovo redovno se naseçava hrastov potkorñak (Scolytus intricatus Ratz.), koji, ta- koæe, predstavça opasnu åtetoøinu hrastovih åuma. Suzbijañe. U obzir dolaze samo mehaniøko-fiziøke mere borbe. To- kom jeseni, zime i proleõa - do polovine maja, treba sakupçati i spaçiva- ti osuåene napadnute grane. Na hrastovim stablima one se uoøavaju u je- sen, a naroøito u proleõe, kada stabla olistaju, izuzev napadnutih grana.. Meæutim, najveõi broj napadnutih grana se lomi pod uticajem vetra ili vlaÿnog snega i pada na zemçu, te ih je u proleõe lako sakupiti, izneti iz åume i spaliti. Odrasla larva ili lutka hrastovog prsteniøara se nala- zi u grani, desetak santimetara od prstena, odnosno preloma, tako da je dovoçno samo taj deo uniåtiti. Fam. Cerambycidae (striÿibube) Cerambyx cerdo L. (velika hrastova striÿibuba). Odrasli insekti jav- çaju se krajem maja i u junu. U åumama se øesto nalaze na stablima ili u krunama stabala. Posle kopulacije ÿenka polaÿe pojedinaøno jaja u puko- tine kore. Za ovo bira stara, ali vitalna hrastova stabla. Jaja polaÿe u kasnim popodnevnim
Load more

Recommended publications
  • Schutz Des Naturhaushaltes Vor Den Auswirkungen Der Anwendung Von Pflanzenschutzmitteln Aus Der Luft in Wäldern Und Im Weinbau
    TEXTE 21/2017 Umweltforschungsplan des Bundesministeriums für Umwelt, Naturschutz, Bau und Reaktorsicherheit Forschungskennzahl 3714 67 406 0 UBA-FB 002461 Schutz des Naturhaushaltes vor den Auswirkungen der Anwendung von Pflanzenschutzmitteln aus der Luft in Wäldern und im Weinbau von Dr. Ingo Brunk, Thomas Sobczyk, Dr. Jörg Lorenz Technische Universität Dresden, Fakultät für Umweltwissenschaften, Institut für Forstbotanik und Forstzoologie, Tharandt Im Auftrag des Umweltbundesamtes Impressum Herausgeber: Umweltbundesamt Wörlitzer Platz 1 06844 Dessau-Roßlau Tel: +49 340-2103-0 Fax: +49 340-2103-2285 [email protected] Internet: www.umweltbundesamt.de /umweltbundesamt.de /umweltbundesamt Durchführung der Studie: Technische Universität Dresden, Fakultät für Umweltwissenschaften, Institut für Forstbotanik und Forstzoologie, Professur für Forstzoologie, Prof. Dr. Mechthild Roth Pienner Straße 7 (Cotta-Bau), 01737 Tharandt Abschlussdatum: Januar 2017 Redaktion: Fachgebiet IV 1.3 Pflanzenschutz Dr. Mareike Güth, Dr. Daniela Felsmann Publikationen als pdf: http://www.umweltbundesamt.de/publikationen ISSN 1862-4359 Dessau-Roßlau, März 2017 Das diesem Bericht zu Grunde liegende Vorhaben wurde mit Mitteln des Bundesministeriums für Umwelt, Naturschutz, Bau und Reaktorsicherheit unter der Forschungskennzahl 3714 67 406 0 gefördert. Die Verantwortung für den Inhalt dieser Veröffentlichung liegt bei den Autorinnen und Autoren. UBA Texte Entwicklung geeigneter Risikominimierungsansätze für die Luftausbringung von PSM Kurzbeschreibung Die Bekämpfung
    [Show full text]
  • Bibliographia Sesiidarum Orbis Terrarum (Lepidoptera, Sesiidae)
    ZOBODAT - www.zobodat.at Zoologisch-Botanische Datenbank/Zoological-Botanical Database Digitale Literatur/Digital Literature Zeitschrift/Journal: Mitteilungen der Entomologischen Arbeitsgemeinschaft Salzkammergut Jahr/Year: 2000 Band/Volume: 2000 Autor(en)/Author(s): Pühringer Franz Artikel/Article: Bibliographia Sesiidarum orbis terrarum (Lepidoptera, Sesiidae) 73-146 ©Salzkammergut Entomologenrunde; download unter www.biologiezentrum.at Mitt.Ent.Arb.gem.Salzkammergut 3 73-146 31.12.2000 Bibliographia Sesiidarum orbis terrarum (Lepidoptera, Sesiidae) Franz PÜHRINGER Abstract: A list of 3750 literature references covering the Sesiidae of the world is presented, based on the Record of Zoological Literature, the Zoological Record and Lepidopterorum Catalogus, Pars 31, Aegeriidae (DALLA TORRE & STRAND 1925) as well as cross references found in the cited literature. Key words: Lepidoptera, Sesiidae, world literature. Einleitung: Die Literatur über die Schmetterlingsfamilie der Glasflügler (Sesiidae) ist weit verstreut und mittlerweile auch bereits recht umfangreich. In der vorliegenden Arbeit wurde der Versuch unternommen, die Weltliteratur der Sesiiden zusammenzutragen und aufzulisten. Grundlage dafür waren alle erschienenen Bände des Record of Zoological Literature, Vol. 1-6 (1864-1869), fortgesetzt als Zoological Record, Vol. 7-135 (1870-1998/99) sowie der Lepidopterorum Catalogus, Pars 31, Aegeriidae (DALLA TORRE & STRAND 1925). Darauf aufbauend wurden alle Querverweise in den Literaturverzeichnissen der zitierten Arbeiten geprüft. Aufgenommen wurden nicht nur Originalarbeiten über Sesiidae, sondern auch faunistische Arbeiten, die Angaben über Sesiidae enthalten, da gerade in solchen Arbeiten oft sehr wertvolle Freilandbeobachtungen und Hinweise zur Biologie der entsprechenden Arten zu finden sind. Auf diese Weise sind bisher 3750 Literaturzitate zusammengekommen. Von diesen konnten jedoch erst 1461 (39 %) überprüft werden. Das sind jene Arbeiten, die sich als Original oder Kopie in meiner Bibliothek befinden.
    [Show full text]
  • Die Verbreitung Der Sesiidae Brandenburgs (Lepidoptera) 1-32 Märkische Ent
    ZOBODAT - www.zobodat.at Zoologisch-Botanische Datenbank/Zoological-Botanical Database Digitale Literatur/Digital Literature Zeitschrift/Journal: Märkische Entomologische Nachrichten Jahr/Year: 2014 Band/Volume: 2014_1 Autor(en)/Author(s): Rämisch Frank, Gelbrecht Jörg Artikel/Article: Die Verbreitung der Sesiidae Brandenburgs (Lepidoptera) 1-32 Märkische Ent. Nachr. ISSN 1438-9665 1. Mai 2014 Band 16, Heft 1 S. 1-32 Die Verbreitung der Sesiidae Brandenburgs (Lepidoptera) Frank Rämisch & Jörg Gelbrecht Summary Distribution of the Sesiidae in the state Brandenburg/NE Germany (Lepidoptera) Currently, 22 species of the clearwing-moths are known in the State of Brandenburg (Germany). A distribution map, a short description of the biology and habitats and photographs of the specimen are given for each species. Zusammenfassung Die vorliegende Arbeit gibt einen umfassenden Überblick über die im Land Brandenburg vorkom- menden Glasflügler. Für alle der 22 bislang nachgewiesenen Arten werden die Verbreitung ein- schließlich einer Rasterkarte dargestellt, eine kurze Beschreibung der Habitatansprüche und der Biologie gegeben sowie Abbildungen von lebenden und präparierten Faltern gebracht. 1. Einleitung Mit diesem Katalog, der alle 22 in Brandenburg einschließlich Berlin vorkommenden Arten der Glasflügler behandelt, sollen die wichtigsten Fakten über die jeweilige Art in gestraffter Form dargestellt werden und der aktuelle Kenntnisstand der Verbrei- tung auf Messtischblatt-Basis dokumentiert werden. Gleichzeitig soll mit dieser Ar- beit angeregt werden, vorhandene Lücken in der Verbreitung durch gezielte Suche zu schließen, wobei die beigefügten Fotos der Glasflügler eine Bestimmung der jeweili- gen Art unterstützen werden. Der Großteil aller Sesien-Nachweise erfolgte in den Ländern Brandenburg und Berlin in den Jahren nach 1990, maßgeblich gefördert durch die Verfügbarkeit und den Ge- brauch synthetischer Pheromone.
    [Show full text]
  • The Lepidoptera of Bucharest and Its Surroundings (Romania)
    Travaux du Muséum National d’Histoire Naturelle © 30 Décembre Vol. LIV (2) pp. 461–512 «Grigore Antipa» 2011 DOI: 10.2478/v10191-011-0028-9 THE LEPIDOPTERA OF BUCHAREST AND ITS SURROUNDINGS (ROMANIA) LEVENTE SZÉKELY Abstract. This study presents a synthesis of the current knowledge regarding the Lepidoptera fauna of Bucharest and the surrounding areas within a distance up to 50 kilometers around the Romanian capital. Data about the fauna composition are presented: the results of the research work beginning with the end of the 19th century, as well the results of the research work carried out in the last 15 years. The research initiated and done by the author himself, led to the identification of 180 species which were unknown in the past. Even if the natural habitats from this region have undergone through radical changes in the 20th century, the area still preserves a quite rich and interesting Lepidoptera fauna. The forests provide shelter to rich populations of the hawk moth Dolbina elegans A. Bang-Haas, 1912, one of the rarest Sphingidae in Europe, and some other species with high faunistical and zoogeographical value as: Noctua haywardi (Tams, 1926) (it is new record for the Romanian fauna from this area), Catocala dilecta (Hübner, 1808), Tarachidia candefacta (Hübner, [1831]), Chrysodeixis chalcites (Esper, [1789]), Aedia leucomelas (Linnaeus, 1758), and Hecatera cappa (Hübner, [1809]). We also present and discuss the current status of the protected Lepidoptera species from the surroundings of the Romanian capital for the first time. Résumé. Ce travail représente une synthèse des connaissances actuelles concernant la faune de lépidoptères de Bucarest et de ses zones limitrophes sur un rayon de 50 km autour de la capitale de la Roumanie.
    [Show full text]
  • MINISTÈRE DE L'enseignement SUPÉRIEUR ET DE LA RECHERCHE ÉCOLE PRATIQUE DES HAUTES ÉTUDES Sciences De La Vie Et De La Terr
    MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT SUPÉRIEUR ET DE LA RECHERCHE ÉCOLE PRATIQUE DES HAUTES ÉTUDES Sciences de la Vie et de la Terre MÉMOIRE présenté par Alexandre CRÉGU pour l’obtention du Diplôme de l’École Pratique des Hautes Études Ecologie et chorologie d’une famille de lépidoptères méconnue, les Sesiidae soutenu le 15 mars 2019 devant le jury suivant : Aurélie GOUTTE, Maître de conférences, EPHE, PSL – Présidente Pascal DUPONT, Chargé projet insectes, MNHN – Tuteur scientifique Stefano MONA, Maître de conférences, EPHE, PSL – Tuteur pédagogique Benoît FONTAINE, Chargé de recherches, CESCO – Rapporteur Philippe BACHELARD, Expert naturaliste, SHNAO – Examinateur Mémoire préparé sous la direction de : Pascal DUPONT Laboratoire de : MNHN-SPN – UMS 2006 PatriNat – Muséum National d'Histoire Naturelle – Maison Buffon - CP 41–36 rue Geoffroy Saint-Hilaire – 75231 Paris Cedex 05 – Directeur : Jean-Philippe SIBLET et de Stefano MONA Laboratoire de : BIOLOGIE INTÉGRATIVE DES POPULATIONS – UMR 7205 – Institut Systématique, Évolution, Biodiversité (ISYEB) Muséum National d’Histoire Naturelle – 16 rue Buffon – 75005 Paris – Directrice : Claudie DOUMS EPHE (Sciences de la Vie et de la Terre) M2 DEPHE – Ecologie et chorologie d’une famille de lépidoptères méconnue, les Sesiidae. Les Patios Saint-Jacques / 4-14 rue Ferrus / 75014 Paris Auteur : Alexandre Crégu Relecture : Pascal Dupont et Stefano Mona Responsable du diplôme : Sophie Thenet ÉCOLE PRATIQUE DES HAUTES ÉTUDES SCIENCES DE LA VIE ET DE LA TERRE Ecologie et chorologie d’une famille de lépidoptères méconnue, les Sesiidae Alexandre CRÉGU 15 mars 2019 RÉSUMÉ L’entomologie telle qu’on la connait aujourd’hui se limite bien souvent aux espèces protégées où disposant d’un statut de réglementation.
    [Show full text]
  • SCS Interim Standard for Natural Forest and Plantation Forest Management Certification in Lithuania Under the Forest Stewardship Council V
    SCS Interim Standard For Natural Forest and Plantation Forest Management Certification in Lithuania Under the Forest Stewardship Council V. 3-0 December, 2014 A. INTRODUCTION This document contains the Interim Standard used by SCS Global Services (SCS) for conducting forest certification evaluations in Lithuania. The scope of these standards includes both natural and plantation forests. SCS consulted its interim standards for India in the creation of this interim standard for Lithuania. SCS also consulted Rainforest Alliance/SmartWood Interim Standard for Assessing Forest Management in Lithuania (02 September 2010), SGS Qualifor’s Forest Management Generic Standard for Lithuania (07 September 2009), and the FSC-US Forest Management Standard (V1-0; 08 July 2010) in the development of this Standard. In December 2014, the standard was updated due to stakeholder comments regarding conversion. B. STANDARD USE Conformance with this generic standard shall be determined by evaluating observed performance at the Forest Management Unit (FMU) level against each indicator of the standard, and in comparison with any performance threshold(s) specified for the indicator. The indicators here apply to all forests covered by the scope of the standard, including SLIMFs, unless otherwise specified. The default size for small SLIMFs is ≤100 ha. There are exceptions made in the standard for both small and low intensity SLIMFs. All forests larger than 100 ha or that do not meet the definition of a SLIMF shall be treated as a ‘Large FME’ in the SCS interim standard. See FSC-STD-01-003a for countries for which the definition of a small SLIMF is greater than 100 ha.
    [Show full text]
  • (Sesiidae) Met Behulp Van Feromonen. DLN 98: 180-183
    Da Levende Natuur Het inventariseren van wespvlinders (Sesiidae) met behulp van feromonen Als men verzamelingen raadpleegt of literatuur inkijkt valt het direct Theo Garrevoet op dat er zeer weinig gegevens beschikbaar zijn over v^^espvlinders. Als direct gevolg hiervan is onze kennis over de verspreiding van stammen, takken of twijgen leven, maar deze dieren zeer fragmentarisch. er zijn er ook heel wat die in de wortels, Er zijn verschillende redenen voor wortelstokken en het onderste deel van dit ontbreken van voldoende gege­ de stengel van allerlei kruidachtige plan­ vens. ten leven. Opvallend hierbij is dat vele soorten monofaag zijn: ze hebben slechts één enkele plant als voedselbron. Een De vertegenwoordigers van deze familie aantal is oligofaag en accepteert enkele zijn, op enkele uitzonderingen na, kleine planten uit eenzelfde geslacht. De soor­ onopvallende dieren die zelfs op het eer­ ten die een uitgebreider gamma aan ste gezicht niets met vlinders te maken voedselplanten accepteren zijn uitzonde­ hebben. Het zijn dag-actieve nachtvlin­ ringen. Deze zeer verborgen levenswijze ders en zij gelijken eerder op wespen (dit van de rups, die dikwijls haar aanwezig­ verklaart ook de Nederlandse naam van heid in de plant nauwelijks of niet ver­ deze familie) of op andere insecten uit raadt door externe tekens, maakt uiter­ nog andere ordes (zweefvliegen). aard het kweken van wespvlinders tot vluchtgat begeven om zich op te warmen Omdat ze niet tot de dagvlinders een uitdaging. Het toevallig ontdekken en zich bij koel weer of een verstoring van behoren is het aantal geïnteresseerde van een wespvlinderrups is vrijwel uitge­ hun rust (spechten!) terugtrekken in de entomologen reeds beperkt.
    [Show full text]
  • Artificial Lighting and Biodiversity in Switzerland
    Artificial lighting and Biodiversity in Switzerland Technical Report V4 - Jan 2019 James Hale and Raphaël Arlettaz University of Bern 1 Table of Contents 1 Introduction .....................................................................................................................4 1.1 Background to this report .........................................................................................4 1.2 Key findings from this study: .....................................................................................4 1.3 Key recommendations: .............................................................................................5 1.4 Ecological actions overview ......................................................................................7 2 Data availability on Swiss artificial lighting .......................................................................9 2.1 Summary ..................................................................................................................9 2.2 Introduction and background ..................................................................................10 2.3 Review and analysis of Swiss lighting data.............................................................10 2.3.1 VIIRS DNB (satellite mounted sensor).............................................................10 2.3.2 ISS images ......................................................................................................12 2.3.3 Street lamp inventories ....................................................................................18
    [Show full text]
  • 186 563. Nowe Stanowisko Choleva (Cholevopsis
    186 KRÓTKIE DONIESIENIA – Dębica - Wolica vic. (EA24), oddz. 33f , 15 I 2011 – 1 osobnik (martwy) wewnątrz szczelin powstałych po uderzeniu pioruna i rozszczepieniu pnia buka – Fagus silvatica L. (stan taki utrzymywał się przez 2 lata). Lity drzewostan bukowy w wieku 100 lat. Około 50 m3/ha 3-letniej leżaniny bukowej w miejscach niedostępnych (osuwiska). Przypuszczać można, że utrzymaniu populacji zgniotka sprzyja tutaj obecność większej ilości posuszu i leżaniny, a realizowane jednocześnie użytkowanie gospodarcze drzewostanu (cięcia trzebieżowe i cięcia rębne), ma na ten gatunek mniejszy wpływ. Wszystkie miejsca obserwacji znajdują się na terenie jednego leśnictwa i położone są na powierzchni około 300 ha, natomiast miejsce stwierdzenia martwego osobnika (oddz. 33f) oddalone jest od pozostałych miejsc obserwacji o około 3 km, co może wskazywać, że obszar zajmowany przez populację omawianego gatunku jest stosunkowo duży. Według typologii leśnej cały obszar, na którym obserwowano Cucujus cinnaberinus to Las wyżynny świeży. Fi- tosocjologicznie określany jest on jako żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fage- tum. O wartości przyrodniczej opisywanego terenu świadczy dodatkowo fakt występowania tu dwóch innych, prawnie chronionych gatunków owadów: motyla, krasopani hery – Calli- morpha quadripunctaria (PODA, 1761) i chrząszcza, biegacza urozmaiconego – Carabus variolosus (FABRICIUS, 1787). Dziękuję koledze Lechowi BUCHHOLZOWI za zainspirowanie mnie do napisania tej no- tatki i cenne wskazówki. Andrzej TRZECIAK, Dębica 563. Nowe stanowisko
    [Show full text]
  • Checklist of Lithuanian Diptera
    LIETUVOS ENTOMOLOGŲ DRAUGIJOS DARBAI. 1 (29) tomas 77 3 NEW AND 159 RARE FOR THE LITHUANIAN FAUNA LEPIDOPTERA SPECIES RECORDED IN 2016–2017 GIEDRIUS ŠVITRA, VITALIJUS BAČIANSKAS, RAMŪNAS KVIETKAUSKAS, DARIUS MIKALAUSKAS, TOMAS ŪSAITIS Lithuanian Entomological Society, Akademijos 2, LT-08412 Vilnius, Lithuania E-mail of corresponding author: [email protected] Introduction New data on 3 new and 159 rare moths and butterfly species registered in 43 administrative districts and municipalities of Lithuania in 2016–2017 is presented in this article. Seven species (Lycaena dispar, Phengaris teleius, Euphydryas maturna, Euphydryas aurinia, Coenonympha hero, Parnassius mnemosyne, and Lopinga achine) are protected in the European Union according to the Habitats Directive (Council Directive..., 1992). These species are also included into the Red Data Book of Lithuania (Rašomavičius, 2007). Additionally, the following species that we report in this paper are protected in Lithuania: Zygaena angelicae, Zygaena ephialtes, Zygaena loti, Synanthedon vespiformis, Papilio machaon, Erynnis tages, Carterocephalus palaemon, Phengaris arion, Phengaris alcon, Glaucopsyche alexis, Eumedonia eumedon, Polyommatus dorylas, Lysandra coridon, Brenthis daphne, Brenthis hecate, Melitaea aurelia, Melitaea diamina, Coenonympha tullia, Oeneis jutta, Epirrhoe tartuensis, Baptria tibiale, Macaria carbonaria, Chariaspilates formosaria, Litoligia literosa, Agrotis ripae, and Tyria jacobaeae. Three species (Chamaesphecia nigrifrons, Idaea ochrata and Peribatodes rhomboidaria) were recorded in Lithuania for the first time. Material and Methods Butterflies and moths were recorded by the authors of this paper G. Švitra (G.Š.), V. Bačianskas (V.Ba.), R. Kvietkauskas (R.Kv.), D. Mikalauskas (D.Mik.), and T. Ūsaitis (T.Ū.) during field trips. Other data was kindly presented for this publication by A. Čerkauskas (A.Č.), R.
    [Show full text]
  • Przezierniki (Lepidoptera: Sesiidae) Puszczy Kozienickiej *
    Wiad. entomol. 21 (4): 229-240 Poznań 2003 Przezierniki (Lepidoptera: Sesiidae) Puszczy Kozienickiej * The clearwing moths (Lepidoptera: Sesiidae) of Puszcza Kozienicka Forest MAREK BĄKOWSKI 1, MAREK HOŁOWIŃSKI 2, MAREK MIŁKOWSKI 3 1 Zakład Zoologii Systematycznej, UAM, ul. Fredry 10, 61-701 Poznań 2 Macoszyn Mały 46, 22-235 Hańsk 3 ul. Królowej Jadwigi 19 m.21, 26-600 Radom ABSTRACT: Twenty two species of Sesiidae were recorded from Puszcza Kozienicka Forest in Central Poland. It makes 76% of all species of this family known from Poland. KEY WORDS: Lepidoptera, Sesiidae, faunistics, Puszcza Kozienicka Forest, C Poland. Wstęp Znajomość rozmieszczenia motyli z rodziny przeziernikowatych (Sesii- dae) w Polsce nadal jest słaba. W ostatnim czasie pojawiło się jednak kilka prac omawiających wyniki kompleksowych badań faunistycznych przezierni- ków (BĄKOWSKI 1992, 1996; BĄKOWSKI, HOŁOWIŃSKI 1997; ŚLIWIŃSKI, KOWALCZYK 1995). Niniejsza praca jest podsumowaniem badań terenowych, prowadzonych w latach 1999 – 2000 na obszarze Puszczy Kozienickiej. Teren badań i metody Puszcza Kozienicka jest dość dużym i jednocześnie mocno rozczłonkowa- nym kompleksem leśnym o powierzchni około 30000 ha, rozciągającym się w widłach rzek Radomki i Wisły. Puszcza położona jest częściowo na Równi- * Druk pracy w 35% sfinansowany przez Zakład Zoologii Systematycznej UAM w Poznaniu. 230 M. BĄKOWSKI, M. HOŁOWIŃSKI, M. MIŁKOWSKI nie Radomskiej (makroregion – Wzniesienia Południowomazowieckie), oraz w Kotlinie Kozienickiej i Dolinie Środkowej Wisły (makroregion – Ni- zina Środkowomazowiecka) (KONDRACKI 1994). Najbardziej wartościowy przyrodniczo obszar znajduje się w granicach Kozienickiego Parku Krajobrazowego. W Puszczy przebiegają północno- wschodnie granice zwartych zasięgów drzew: jodły, jaworu, buka i prawdo- podobnie cisa oraz modrzewia polskiego. Gatunki te mają związek ze zbio- rowiskami leśnymi Polski południowej (ZARĘBA 1981).
    [Show full text]
  • Der "Alteichen-Glasflügler" Synanthedon Conopiformis (ESPER
    NachrBl. bayer. Ent. 65 (3/4), 2016 77 Der „Alteichen-Glasflügler“ Synanthedon conopiformis (ESPER, 1782) in der Stadt München, im Forstenrieder Park und im Gebiet der Eichenallee von Seefeld-Weßling nachgewiesen (Lepidoptera, Sesiidae) Ralf MEERKÖTTER, Klaus-Dirk GOTTSCHALDT & Benjamin MORAWIETZ Abstract Based on pheromone trapping the existence of Synanthedon conopiformis (ESPER, 1782), the Dale’s oak clearwing, has successfully been proved in the metropolitan area of Munich. One habitat is located in an urban district, two further habitats have been discovered in colder areas outside the city. It seems that occurrences of S. conopiformis are not limited to the built-up areas of Munich representing the urban heat island. Einführung Das Verbreitungsgebiet von Synanthedon conopiformis, dem „Alteichen-Glasflügler“, erstreckt sich von der Iberischen Halbinsel über Süd- und Mitteleuropa bis hin nach Weißrussland, der Ukraine, der Krim und Georgien. In den Skandinavischen Ländern und auf den Britischen Inseln fehlt die Art (BARTSCH et al. 1997; DE FREINA 1997). Für Deutschland zeigen publizierte Verbreitungskarten ein flächendeckendes Vorkommen mit einer nordwestlichen Grenze, welche etwa von Hamburg nach Westen hin quer durch das nördliche Niedersachsen verläuft (DE FREINA 1997). In Bayern wird S. conopiformis in allen vier naturräumlichen Hauptregionen gemeldet, im Alpen und Alpenvorland (AVA), im Tertiär-Hügelland und voralpinen Schotterplatten (TS), im Schichtstufenland (SL) und im Ostbayerischen Grundgebirge (OG). In den Regionen AVA, TS und OG liegen die letzten Fundnachweise allerdings schon einige Jahre zurück, sie stammen aus dem Zeitintervall zwischen 1971 und 2000 (HASLBERGER & SEGERER 2016). Emil SCHEURINGER hat den Alteichen-Glasflügler beispielsweise im Jahr 1997 am Hofstätter See westlich von Bad Endorf nach- weisen können (Foto unter www.boldsystems.org).
    [Show full text]