ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,Cilt 15, Sayı 3 (Arkeoloji Özel Sayısı), 2006, s.15-44 ESKİ ÇAĞLARDA ÇUKUROVA’NIN TARİHİ COĞRAFYASI VE KİZZUWATNA (ADANA) KRALLIĞI’NIN SİYASİ TARİHİ* Prof. Dr. Ahmet ÜNAL Münih Üniversitesi Assuriyoloji ve Hititoloji Enstitüsü Eski Anadolu Dilleri ve Kültürleri Bölümü Başkanı
[email protected] [email protected] ÖZET Anadolu insanoğlu tarihinin tüm safhalarını yaşamıştır. Araştırma eksikliğinden kaynaklanan bazı boşluklar olmakla birlikte, Çukurova’nın da bu tarihi olguya katıldığı anlaşılmaktadır. Antakya civarındaki Musadağ ve bugün maalesef içi doldurulup fosseptik çukuru olarak kullanılan Taşucu’undaki Sırtlanini Mağarası’nın açık seçik gösterdiği gibi, insanlar bu bölgede daha Paleolitik Çağlarda yaşıyorlardı. Bölgede ileride yapılacak daha titiz araştırmalar, bu tür taş devri sığınak ve barınaklarının sayısının kesinlikle artıracaktır. Adana ve çevresi M.Ö.II. Binyıldan günümüze dek çeşitli isimlerle anılagelmiştir. Şimdiye dek belirlenebilen en eski isim Kizzuwatna’dır. Kizzuwatna tarihi şuradan buradan elde edilen darmadağın bilgilerle, alelacele yamanmış bir bohçaya benzer. Bu bilgiler de, komşu ve çağdaş devlet veya kültür merkezlerinin yazılı kaynaklarından, yani Kültepe’de ele geçen (Kayseri) Eski Asurca belgeler, Hititler’in başkenti Boğazköy – Hattuşa’daki Hititçe, Hurrice ve Luvice belgelerden, Asur, Babil, Ugarit ve Mısır menşeli kaynaklardan, arkeolojik buluntular ve nihayet tarihi coğrafya açısından coğrafi ve jeolojik gözlemlerden elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Adana, Çukurova, Hitit, Kilikya, Kizzuwatna, Tarihi Coğrafya. * Prof. Dr. Ahmet Ünal bu konferansını, ÇÜ FEF Arkeoloji Bölümü’nden Dr. K. Serdar Girginer’in davetlisi olarak, 21.04.2000 tarihinde, Adana Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Salonu’nda vermiştir. Bu etkinliğin organizasyonunu Adana Altın Koza A.Ş. ve ÇUSAD üstlenmiş, konferanstan sonraki Tufanbeyli-Şar tespit gezisi ise, Adana Şöforler Odası’nın katkılarıyla gerçekleştirilmiştir.