Niepubliczna Szkoła Podstawowa Élan Vital

72-010 Przęsocin ul. Szkolna 1 [email protected] tel 91 421 56 30

Przedmiot: Geografia klasa 5

Nr lekcji: 34

Temat: Krajobraz wysokogórski Himalajów.

Cel ogólny

Poznanie środowiska geograficznego strefy krajobrazu wysokogórskiego. Cele szczegółowe poznasz: • główne cechy klimatu gór i rzeźby terenu, • przykłady roślin i zwierząt tej strefy krajobrazowej, Będziesz umiał wyjaśnić: • sposob gospodarowania – życia w tej strefie krajobrazowej.

Łańcuch Himalajów leży w południowej Azji ma ponad 2,5 tys. km długości i około 250 km szerokości. Najwyższy szczyt to Mount Everest o wysokości 8848 m n.p.m. Himalaje – klimat: typ klimatu górskiego cechującego się spadkami temperatury wraz z wysokością i zmieniającą się również liczbą opadów z wysokością .

Himalaje – piętra roślinne Są skutkiem spadku temperatury wraz z wysokością

Krajobraz wysokogórski Do form wysokogórskich w Himalajach zaliczamy: - Pionowe ściany, - Wysoko położone przełęcze, - Rzeki o wielkim spadku niosące wiele materiału, - Obrywy i osuwiska skalne

W krajobrazie tych gór tworzą się lodowce górskie - powstają one na wysokości 5500 m n.p.m. powyżej linii wiecznych śniegów czyli tam gdzie śnieg nie ulega topnieniu

Polscy himalaiści:

Polskie wyprawy i podejścia stanowią jedną z najważniejszych kart światowego himalaizmu. To właśnie nasi rodacy odnieśli najwięcej sukcesów w historii zimowych wypraw na szczyty Himalajów i Karakorum. Do Polaków należy bowiem 10 pierwszych zimowych wejść, w tym na Mount Everest (17 lutego 1980 roku).

Największym wyzwaniem i marzeniem każdego himalaisty jest zdobycie wspomnianej powyżej Korony Himalajów, czyli 14 ośmiotysięczników, z których aż 10 wznosi się w Himalajach, a pozostałe cztery w Karakorum. Jako pierwszy na świecie tej sztuki dokonał słynny Włoch Reinhold Messner w 1986 roku, aczkolwiek niecały rok później, tej sztuki dokonał również najwybitniejszy polski taternik, alpinista i himalaista – , który wchodził na szczyt zimą oraz nowymi, trudniejszymi drogami. Jerzy Kukuczka zginął w 1989 roku, podczas próby przejścia niepokonanej wówczas południowej ściany . Najsłynniejszą polską himalaistką była natomiast , która jako pierwsza Europejka i trzecia kobieta na świecie weszła na Mount Everest w 1978 roku, a w 1986 jako pierwsza kobieta zdobyła K2. Wanda Rutkiewicz zaginęła w maju 1992 roku podczas wyprawy na swój dziewiąty ośmiotysięcznik – Kanczendzongę.

Oprócz Jerzego Kukuczki i Wandy Rutkiewicz, wśród absolutnej czołówki światowego himalaizmu znajdują się również takie polskie nazwiska jak: , Leszek Cichy, Maciej Berbeka, Maciej Pawlikowski, Piotr Pustelnik, , Ryszard Pawłowski, Artur Małek, Tomasz Kowalski, Artur Hajzer, Tomasz Mackiewicz, Janusz Gołąb, Anna Czerwińska, Kinga Baranowska czy też Krystyna Palmowska. 1. Zapoznaj się z tematem lekcji w podręczniku str.149 - 154

2. Zwróć uwagę na klimatogram w podręczniku str.149. Jaka jest temperatura w różnych miesiącach i jakie są opady?

3. Obejrzyj ilustracje roślin i zwierząt str.152-153

4. Życie mieszkańców Himalajów.

5. Możesz zapoznać się z tym tematem pod linkiem

https://www.youtube.com/watch?v=kAkedYYKO6Q

6. Przepisz do zeszytu To najważniejsze! Postaraj się zapamiętać.