DOCSLIB.ORG

(289) Styczeń 2015 Iltnuzd Osrwkmaatwioó Represjonowanych Osób I Kombatantów Spraw Do Urzędu Biuletyn Fot

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
(289) Styczeń 2015 Iltnuzd Osrwkmaatwioó Represjonowanych Osób I Kombatantów Spraw Do Urzędu Biuletyn Fot w numerze 3 Węgierskie wybawienie 19 Miłość przez druty Piotr Sułek Wojciech Lewicki 6 Opłatkowe spotkania 24 Nieznany Żołnierz… Zapomniana z kombatantami Matka? W poszukiwaniu grobu Piotr Sułek Jadwigi Zarugiewiczowej, matki chrzestnej Nieznanego Żołnierza Grafika autorstwa Tadeusza Dworakowskiego, 9 Auschwitz – symbol ludobójstwa Julia Rudziewicz byłego więźnia niemieckich-nazistowskich Norbert Nowotnik obozów koncentracyjnych 28 PePeSza – pulemiot Szpagina 12 Wojciech Weiler BIULETYN URZĘDU DO SPRAW KOMBATANTÓW Szare Szeregi – wychowanie I OSÓB REPRESJONOWANYCH przez walkę Waldemar Kowalski Redakcja ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa e-mail: [email protected] 17 Alianci w służbie kłamstwa Piotr Sułek redaktor naczelny: Piotr Sułek tel. (22) 661 89 22 e-mail: [email protected] Katarzyna Zientara-Majewski Szare Szeregi rozwiązano 17 stycznia 1945 r. tel. (22) 661 84 23 Dwa dni później rozformowano Armię Kra - e-mail: [email protected] jową. W szczytowym momencie funkcjo - Współpracują: no wania, w połowie 1944 r., organizacja Franciszka Gryko, Jan P. Sobolewski, współpraca fotoreporterska: Alina Nowacka zrzeszała ponad 15 tys. osób. Według sza - Redakcja tekstów: Wojciech Lewicki cunków, w latach 1939–1945 poległo lub Korekta: Dariusz Saracyn zmarło ponad 4,5 tys. harcerzy i harcerek. 12 Archiwalne numery „Kombatanta” Najwięcej straciła Chorągiew Warszawska. dostępne są na stronie www.udskior.gov.pl W latach 40. XX wieku Jadwiga Zaru gie- Partnerem Projektu jest Narodowe Archiwum wiczowa wraz z rodziną trafia do Lwowa. Cyfrowe Tracą dwa razy dach nad głową. Najpierw Wydawca: z domu wyrzucają ich Niemcy, a w 1946 Urząd do Spraw Kombatantów roku z mieszkania w lwowskiej dzielnicy i Osób Represjonowanych – Sowieci. Dla rodziny, której syn walczył ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa z bolszewikami, nie ma miejsca. W 1952 centrala tel. (22) 661 81 11 punkt informacyjny tel. (22) 661 81 29 roku mieszka w Krakowie następnie w Ka - (22) 661 87 06, www.udskior.gov.pl towicach, później w Białymstoku, aż Opracowanie graficzne: Hanna Sater wreszcie przyjeżdża do Domu Pomocy Spo- Druk: TOPDRUK Sp. z o.o. łecznej w Suwałkach, gdzie dożywa pra - 24 ul. Nowogrodzka 151a, 18-400 Łomża wie 90 lat i umiera. Nakład: 4200 egz. KOLPORTAŻ Kolportaż: Tomasz Nejmanowski, [email protected], tel. (22) 661 86 67 Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania zmian i skrótów w nadsyłanych materiałach. Materiały powin- ny być podpisane pełnym imieniem i nazwiskiem autora tekstu i zdjęcia oraz zawierać jego prywatny adres i telefon kontaktowy, a także krótką notkę o autorze tekstu. W miarę możliwości prosimy o dostarczanie tekstów i materiałów graficznych (zdjęcia o rozdzielczości 300 dpi) w wersji elektronicznej (na CD lub pocztą elektroniczną). Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Rubryka Poszukujemy jest bezpłatna. BIULETYN URZĘDU DO SPRAW KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH 2 NR 1(289) STYCZEŃ 2015 BIULETYN URZĘDU DO SPRAW KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH FOT. ALINA NOWACKA/UDSKIOR ALINA NOWACKA/UDSKIOR FOT. PIOTR SUŁEK WĘGIERSKIE rząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych U 15 grudnia 2014 r. wspólnie WYBAWIENIE z Ambasadą Węgier zorganizował uroczystości z okazji obchodów W ponurej historii II wojny światowej życzliwość i opieka Węgrów nad polskimi 75. rocznicy przyjęcia przez Wę - uchodźcami jest jedną z nielicznych jasnych kart z okresu podeptania wszelkich zasad moralnych. grów polskich uchodźców cywil- nych i wojskowych. W 1939 r. premier Węgier, Pál Teleki, zadecy - pomocy w trudnej dla Polski sytu- dował, że jego kraj nie będzie brał Pomoc Węgrów roz- acji, jaką była ewakuacja po napaści udziału w jakiejkolwiek akcji zbroj- ”poczęła się we wrześniu Niemiec i Związku Sowieckiego na nej przeciw Polsce. W depeszy wy- 1939 r. i trwała przez Polskę w 1939 r. – Pomoc Węgrów sła nej do Berlina premier Teleki całe miesiące i lata woj- rozpoczęła się we wrześniu 1939 r. przed stawił swoje stanowisko: [Wę - i trwała przez całe miesiące i lata grzy] nie mogą przedsięwziąć żad- ny. Dziesiątki tysięcy wojny. Dziesiątki tysięcy polskich nej akcji militarnej przeciw Polsce polskich uchodźców uchodźców zostało przyjętych przez ze względów moralnych. zostało przyjętych przez państwo, które teoretycznie było Główna część obchodów, zorga- w innym bloku wojskowym, ale dało nizowanych w podziękowaniu za państwo, które teore- świadectwo istnienia sojuszu pomię- pomoc otrzymaną od Węgrów, od- tycznie było w innym dzy narodami. Świadectwo, którego była się przed Grobem Nieznanego bloku wojskowym nic nie złamie ani nie zmieni; 75 lat Żołnierza w Warszawie. Na uroczy- temu fenomen wielkiej polsko-wę- stość przybyli m.in. parlamentarzy- gierskiej przyjaźni został kolejny raz ści, przedstawiciele władz państwo- boglár (polskiego gimnazjum funk- potwierdzony. Dziś gromadzimy się wych, ambasadorowie akredy to wa ni cjonującego w czasie II wojny świa- przed Grobem Nieznanego Żołnie- w Warszawie, a także przedstawi- towej w Balatonboglár), stowarzy- rza, by oddać hołd narodowi węgier - ciele Klubu Kawalerów Orderu szeń i organizacji kombatanckich. skiemu. Nigdy dość wspominania Virtuti Militari, związku byłych wy- W swoim wystąpieniu szef Urzę - wspólnej walki o honor i wol ność. chowanków gimnazjum w Balaton - du podkreślił znaczenie węgierskiej Niech pamięć o szlachetnych Wę - NR 1(289) STYCZEŃ 2015 3 grach, którzy w 1939 r. pomimo czem naszych walczących przodków, Jesteśmy wszelkich trudności przyszli nam ojców i dziadów. Tak nam dopomóż z pomocą, nigdy nie zaginie. Polacy Bóg! WINNI PAMIĘĆ tego nigdy nie zapomną – mówił Jan Po ceremonii złożenia wieńców Stanisław Ciechanowski. przed Grobem Nieznanego Żołnie - Szacuje się, że w latach 1939–1945 na Wiceminister obrony narodowej, rza uczestnicy uroczystości udali się Węgrzech znalazło się łącznie 120– gen. dyw. István Kun Szabó, pod- do kina „Kultura”, gdzie odbył się –150 tys. polskich uchodźców. Zde - kreślił wagę wspólnych zwycięstw pokaz filmu w reżyserii Grzegorza cydowaną większość stanowili wojsko- w ciągu wieków, które cementowa- Łubczyka „Życie na krawędzi, Hen - wi. Żołnierze, zgodnie z konwencją ły wzajemnie oba narody, gdy Wę - ryk Sławik – József Antall senior”. haską, zamieszkali w 141 obozach in- grzy walczyli za wolność Polaków, Fabularyzowany dokument opowia- ternowania. Były to jednak obozy tylko a Polacy za wolność Węgrów: – Na - da historię od spotkania przedsta- z nazwy. Polacy mieli bowiem znaczną sze losy tutaj, w Europie Środkowej, wiciela władz węgierskich z jednym swobodę poruszania się. Pieczę nad ni- są wspólne od tysiąca lat. Nau - z Polaków, którym po 17 września mi roztoczył, specjalnie utworzony czyliśmy się, że żaden z naszych na- 1939 r. Węgrzy udzielili schronie- w Ministerstwie Honwedów – XXI De- rodów nie może być wolny, gdy drugi nia; zaowocowało ono heroiczną, partament Jeńców Wojennych i Inter - pozostaje w niewoli. Naród węgier- pełną niebezpieczeństwa walką obu nowanych z płk. Zoltánem Baló na ski podjął wielkie ryzyko, gdy czele. w 1939 r. dwa totalitaryzmy napa- Partnerem XXI Departamentu stało dły na Polskę i nasz kraj wbrew ze- Na sze losy tutaj, się niemal z marszu utworzone Przed - wnętrznemu naciskowi dyplomatycz- ”w Europie Środkowej, stawicielstwo Internowanych Żołnierzy nemu udzielił schronienia pol skim są wspólne od tysiąca Polskich w Królestwie Węgier. Jego uchodźcom. My, Węgrzy, nigdy nie za- lat. Nau czyliśmy się, pierwszym szefem był gen. bryg. Stefan pomnimy tej pomocy, która w 1956 r. Dembiński. Przedstawicielstwo dbało nadeszła z Polski. Nie zapomnimy że żaden z naszych na- o możliwie najlepsze warunki życia o przekazanej nam krwi, lekach, rodów nie może być w obozach, choć w pierwszych miesią- żywności i modlitwie Polaków. Jes teś- wolny, gdy drugi pozo- cach jego najważniejszym zadaniem my pewni, że naród węgierski i na - była bardzo trudna organizacyjnie tajna ród polski, niezależnie od zmiennych staje w niewoli akcja przerzutów żołnierzy najpierw wiatrów i układów wielkich mo- do Francji, a po jej upadku na Bliski carstw, zawsze będzie po tej samej o los naszych rodaków. Urzędowe Wschód. W ten sposób do gen. Si kor - stronie, gdy przyjdzie walczyć. Przy - kontakty Henryka Sławika (Krzysz - skiego, do tworzonej przez niego nowej sięgnijmy to tutaj, przed Grobem tof Globisz) z Józsefem Antallem Armii Polskiej tylko z Węgier trafiło Nieznanego Żołnierza – przed obli- seniorem (Olgierd Łukaszewicz) ok. 40 tys. Polaków. Wyjątkowo troskliwy opiekun na- szych żołnierzy, płk Zoltán Baló, oskar- żony przez niemiecką ambasadę o po - moc Polakom w przerzutach, został w 1943 r. zdymisjonowany bez uzasad- nienia. Na szczęście, jego następca – płk Lóránd Utassy – równie dobrze za- pisał się w pamięci naszych rodaków. Podczas gdy konwencja haska regu- lowała status wojskowych, to z cywila- mi był kłopot. Nie istniał międzynaro- dowy dokument, który ustalałby zasady ich traktowania. I znów Węgrzy zacho- wali się bezprecedensowo. Polaków po- traktowali tak, jak własnych obywateli, wymagających niezbędnej pomocy so- cjalnej! W swoim wystąpieniu szef Urzędu, Jan Stanisław Ciechanowski, podkreślił znaczenie węgierskiej pomocy Powstał Węgiersko-Polski Komitet w trakcie ewakuacji po napaści Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę w 1939 r. FOT. ALINA NOWACKA/UDSKIOR Uchodźczy z hrabiną Margit Józsefné NR 1(289) STYCZEŃ 2015 Károlyi na czele. Węgierskich intelek- tualistów natychmiast wsparło Mini - sterstwo Spraw Wewnętrznych i Wę - gierski Czerwony Krzyż. W MSW zos- tało utworzone Biuro ds. Uchodźców, w nim Sekcja
Load more

Recommended publications
  • Scenario of the Exhibition: Tomasz Łabuszewski, Phd, in Cooperation with Anna Maria Adamus, Phd, Ewa Dyngosz, Edyta Gula and Michał Zarychta
    STOLEN CHILDHOOD Scenario of the exhibition: Tomasz Łabuszewski, PhD, in cooperation with Anna Maria Adamus, PhD, Ewa Dyngosz, Edyta Gula and Michał Zarychta Graphic design: Katarzyna Dinwebel Reviewers: Bartosz Kuświk, PhD Waldemar Brenda, PhD Producer: Pracownia Plastyczna Andrzej Dąbrowski Photographs from the following archives: AKG images, Archive of the Institute of National Remembrance, Municipal Archive in Dzerzhinsk, State Archive in Warsaw, Archive of Polish Armenians, BE&W Foto, National Library, Bundesarchiv, Centre for Documentation of Deportations, Exile and Resettlements in Cracow, Foundation for Polish-German Reconciliation, Getty Images, Museum of the Second World War, United States Holocaust Memorial Museum, Polish Army Museum in Kołobrzeg, Warsaw Rising Museum, Regional Museum in Jarocin, Museum of the Castle of Górka Family in Szamotuły, National Digital Archive, Ośrodek Karta, Polish Photographers’ Agency Forum, Polish Press Agency, Underground Poland Studio, Documentary and Feature Film Studio, Association of Crimean Karaites in Poland. With special thanks to: Bogdan Bednarczyk, Janusz Bogdanowicz, Alina Głowacka-Szłapowa, Tomasz Karasiński, Kazimierz Krajewski, PhD, Ewa Siemaszko and Leszek Żebrowski, as well as the Institute of National Remembrance branch offices in Łódź and Poznań. Photograph on the front panel: Archives of the Institute of National Remembrance Despite their efforts, the authors of the exhibition did not manage to reach all authors of photographs used in the exhibition or holders of proprietary
    [Show full text]
  • 1 | Strona Robert Baden-Powell, (Bi- Pi) Ur. 22 .02.1857R Zmarł 8.01.1941
    Krzyż harcerski wszedł do Robert Baden-Powell, (Bi- użytku w 1913. Nadawany Pi) ur. 22 .02.1857r zmarł był harcerzom 8.01.1941 w Kenii - twórca warszawskim. Ostateczny i założyciel skautingu, kształt Krzyża Harcerskiego żołnierz, pisarz. Naczelny został ustalony w 1918 r. Skaut Świata. jako odznaka polskiego Autor: "Scouting for Boys" harcerstwa Andrzej Małkowski, założyciel W roku 2003 powstaje harcerstwa na Ziemiach nowy podział na piony Polskich. Przetłumaczył na wiekowe w ZHP: język polski "Scouting for 7-10 zuchy, Boys" W 1913r zorganizował wyjazd na III Zlot Skautów w 11-14 harcerze, Anglii, gdzie nad polskim 15-17 harcerze starsi, obozem powiewała flaga z 16-25 wędrownicy. białym orłem i używano nazwy kraju wymazanego z mapy świata. Olga Drahonowska - Małkowska (1888 - 1979) W roku 1907 Robert Baden-Powell organizuje Wybitna instruktorka, na wyspie Brownsea harcmistrzyni (Anglia) pierwszy obóz Rzeczypospolitej, twórczyni skautowy. harcerstwa żeńskiego. Żona Andrzeja Małkowskiego. Batalion Zośka – harcerski batalion AK składający się W roku 1935 przede wszystkim z w Spale koło Tomaszowa członków Szarych odbył się Zlot 25-lecia Szeregów harcerstwa, w którym W powstaniu warszawskim wzięło udział ok. 25 tys. batalion "Zośka" walczył w uczestników Zgrupowaniu AK "Radosław" Aleksander Kamiński Szare Szeregi podczas wojny Komendant powstały 27 września główny Organizacji Małego 1939r. Sabotażu "Wawer" Było to Organizacja Męska Twórca metodyki ZHP działająca w Zuchowej. Autor „Antka konspiracji. Cwaniaka” i „Kamieni na Szaniec” 1 | S t r o n a Grupa instruktorów Batalion "Parasol" – związanych ze harcerski batalion AK Stronnictwem Narodowym biorący udział w powstaniu powołała mniejsze od warszawskim, ale również Szarych Szeregów "Hufce znany z akcj dywersyjnych Polskie".
    [Show full text]
  • „Alka”, „Rudego” I „Zośki” Katarzyna Dzierzbicka
    MIEJSCAKALENDARIUM Z HISTorią XX WIEKU 6363 Śladami „Alka”, „Rudego” i „Zośki” Katarzyna Dzierzbicka Zbliża się 71. rocznica akcji pod Arsenałem. Jak ani sposobów likwidacji więźniów. Alek stał w rogu pokoju co roku do Warszawy tłumnie przyjadą harcerze oszołomiony nieoczekiwanym wydarzeniem, zaskoczony tym, co się dzieje. Gdy zbliżył się doń ów gestapowiec w cywilu z całej Polski, aby upamiętnić bohaterów, którzy i czystą polszczyzną zaczął zadawać jakieś pytania dotyczące 26 marca 1943 roku z narażeniem życia odbili ojca, Alek przez chwilę wahał się, co i jak odpowiedzieć. Dopie­ grupę więźniów Pawiaka. Wspominając bohate- ro gdy cywil, natarczywie żądając wiadomości, gdzie są ukryte pieniądze, przyłożył do brzucha chłopca lufę pistoletu i zagroził rów, odwiedzimy miejsca nierozerwalnie z nimi strzałem, dopiero wówczas Alek zdecydował się na odpowiedź. związane, które odnaleźć można na kartach – Strzelaj pan – powiedział wolno, patrząc w oczy szpicla. – Kamieni na szaniec Aleksandra Kamińskiego. Strzelaj pan – powtórzył. Dlaczego nie aresztowano wówczas Alka, dlaczego wyprowa­ dzono tylko ojca? Bóg to raczy wiedzieć! Być może w pierwszych listach i wspomnieniach dniach okupacji gestapo nie miało jeszcze usta­ pisanych przez bohate­ lonej metody postępowania w podobnych sy­ rów Kamieni na szaniec tuacjach. Hardą odpowiedź chłopca pozosta­ zachował się obraz peł­ wiono bez następstw”. Aleksy Dawidowski Wnych miłości rodzinnych domów „Zośki”, senior został rozstrzelany najprawdopodobniej „Alka” i „Rudego”. Tadeusz Zawadzki w Ogrodach Sejmowych, choć niektóre źródła urodził się w Warszawie. Aleksy Dawi­ podają jako miejsce egzekucji Palmiry. „Ojciec dowski pochodził z Drohobycza, dziś zginął w listopadzie 1939 roku. Wmiasta na Ukrainie, a Jan Bytnar z Kol­ Po tym, jak Niemcy przejęli fa­ buszowej na Rzeszowszczyźnie.
    [Show full text]
  • G Ł O S Batoraków
    G Ł OS BATORAKÓW „Z wiary waszej - wola wasza Z woli waszej - czyn wasz będzie!” (Zygmunt Krasiński: 97 Psalm Nadziei) 2010 STOWARZYSZENIE WYCHOWANKÓW GIMNAZJUM I LICEUM im. STEFANA BATOREGO WARSZAWA GŁOS BATORAKÓW 2010 Wydawca: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, ul. Myśliwiecka 6 ISNN 1429-95-77 Wszystkim Członkom i Sympatykom najlepsze życzenia spokojnych Świąt Bożego Narodzenia i wszelkiej pomyślności w Nowym Roku 2011 składa Zarząd Stowarzyszenia Wychowanków SIEDZIBA LICEUM BATOREGO W REJESTRZE ZABYTKÓW 06:30 06.07.2010 / TVN WARSZAWA.PL Budynek szkoły jest już pod ochroną konserwatora fot. TVN Warszawa Gmach słynnego liceum imienia Stefana Batorego jest zabytkiem – taką decyzję pod- jęła Barbara Jezierska, mazowiecka konserwator. Budynek szkoły oraz dwa sąsiadujące z nim pawilony przy ul. Myśliwieckiej 6 są przykładem modelowego zespołu szkolnego lat 20-tych. - Zastosowane wówczas rozwiązania architektoniczne były zgodne z najnowszymi trendami w Europie - czytamy w uzasadnieniu decyzji konserwatora. SZKOŁA JAK PAŁAC Budynek powstał z inicjatywy profesora Antoniego Ponikowskiego, prace rozpoczę- ły się w 1922 roku. Z pomocą naczelnego inżyniera m.st. Warszawy – Jana Chmieleńskiego prowadzo- no prace przy zagospodarowaniu przestrzeni wokół obiektu. Urządzono boisko, korty tenisowe, boisko do krykieta, założono trawniki i kwietniki oraz stworzono szkolny ogród botaniczny. Autorem projektu kompleksu Liceum Batorego był wybitny polski architekt Tadeusz Tołwiński, który nadał zespołowi formy wczesnobarokowego pałacu magnackiego. WYBITNI W MURACH BATOREGO Gmach liceum od 90 lat nieprzerwanie pełni funkcję związaną z edukacją młodzieży, w jego murach kształciły się wybitne postacie. Przed wojną w szkole działała 23 War- szawska Drużyna Harcerska im. Bolesława Chrobrego, zwana “Pomarańczarnią”. Na- leżał do niej m.in.
    [Show full text]
  • Jan Rodowicz „Anoda” (1923 –1949) Jan Rodowicz „Anoda” to Legenda Szarych Szeregów
    Jan Rodowicz „Anoda” (1923 –1949) Jan Rodowicz „Anoda” to legenda Szarych Szeregów. Nazywano go uła- nem batalionu „Zośka”. Był uczestnikiem słynnej akcji pod Arsenałem i wielu innych działań dywersyjnych. Należał do pierwszego pokolenia, które przyszło na świat w wolnej II Rzeczypospolitej i które musiało stoczyć walkę z dwo- ma okupantami. Był jednym z ludzi, o których przez długie lata mówiło się Jtylko szeptem… Jan Rodowicz „Anoda”, 1947 lub 1948 r. Fot. AIPN Dzieciństwo Jan Rodowicz urodził się 7 marca 1923 r. w Warszawie. Był drugim dzieckiem Kazimierza Rodowicza i Zofiiz Bortnowskich. Dorastał w domu, w którym były pielęgnowane rodzinne tradycje patriotyczne oraz pamięć o walkach o niepodległość. Rodowiczowie wywodzili się ze starego żmudzińskiego rodu. Pierwsze wzmianki o przodkach Jana Rodowicza pochodzą z XVI w. Po rozbiorach Rodowiczowie brali udział w zrywach Jnarodowo­wyzwoleńczych. Teodor Rodowicz, dziad Jana, wraz ze starszym bratem Julianem walczył w powstaniu styczniowym w oddziale ks. Antoniego Mackiewicza na Żmudzi. W 1864 r. jako niespełna dwudziestolatek został aresztowany, jego brata zaś zesłano na Syberię. Szczęśliwie, po dwóch latach spędzonych w więzieniu, w 1867 r. Teodor Rodowicz odzyskał wolność i wrócił do domu. Nie mniej dramatyczne były losy rodziny babki Jana – Stanisławy z Rymkiewiczów. Jej ojciec – Onufry Rymkiewicz – za udział w powstaniu styczniowym został zesłany na Syberię, wraz z nim pojechała żona z pięciorgiem dzieci. Po śmierci Onufrego reszcie rodziny udało się wrócić na ziemie polskie. Zofia Rodowiczowa również wychowała się w domu, który był ostoją polskości. Jej matka, Zofia z Kałużyńskich Bortnow­ ska, organizowała w Żytomierzu chór polski i tajne towarzystwo „Oświata”. Bratem matki Janka był gen.
    [Show full text]
  • Piotr Sobolczyk* QUEERING the WARSAW UPRISING (WITH A
    STUDIA HUMANISTYCZNE AGH Tom 14/2 • 2015 http://dx.doi.org/10.7494/human.2015.14.2.193 Piotr Sobolczyk* Polish Academy of Sciences QUEERING THE WARSAW UPRISING (WITH A LITTLE HELP FROM MIRON BIALOSZEWSKI) The essay calls for flling a gap in the studies on Warsaw Uprising concerning the place of queer people. A recent play, Snakepit by Joanna Oparek is considered, and the “scandal” surrounding Elżbieta Janicka’s academic work Festung Warschau is analysed, but the main source of understanding non-normative masculinities and sexualities is Miron Białoszewski’s Memoir of the Warsaw Uprising. The author offers a “paranoid” reading of traces, suggestions, allusions, and “illogical” fragments to build a working metaphor of queer acquaintances as an alternative “map” without the map. Finally he invokes the role of the picaresque narrative convention in representing such paranoid queer relationships. Keywords: Warsaw Uprising, queer, Polish history, Miron Białoszewski, Memoir of the Warsaw Uprising A QUEER HISTORY OF A WORLD WAR II AND A QUEER HISTORY OF THE WARSAW UPRISING A queer history of the Warsaw Uprising is yet to be written. In her recent monograph Płeć powstania warszawskiego [Warsaw Uprising’s Gender] (Grzebalska 2013), written from a feminist viewpoint, Weronika Grzebalska calls for the recognition of the role women played in the Uprising, and includes analysis of interviews with living female participants. Yet in terms of love or sexual relationships this analysis subscribes to a heteromatrix narrative: it suggests that all the relations women engaged in were heterosexual, and there is no mention of dissident sexualities among men which would oppose the dominant military model of masculinity.
    [Show full text]
  • Harcerstwo W Pytaniach I Odpowiedziach
    ZWIAZEK HARCERSTWA POLSKIEGO Harcerstwo w pytaniach i odpowiedziach hm. Ryszard Kozioł Leżajsk 2011 Tym, którzy wiedzą dla sprawdzenia, tym, którzy nie wiedzą dla poznania W S T Ę P Książka, która bierzecie do ręki nie jest encyklopedią harcerską ani też poradnikiem. Jest zbiorem pytań i odpowiedzi z 51 różnych dziedzin dotyczących czasami tylko częściowo harcerstwa. Znajdziecie tu pytania dotyczące regulaminów i technik harcerskich, ale też filmu i literatury. Ilość materiałów dotyczących szczególnie technik harcerskich jest tak ogromna, że nie sposób zebrać tego w jednym opracowaniu. Wybrałem tutaj po 10 tematów z każdej dziedziny chcąc, chociaż częściowo zobrazować wybrane zagadnienia. Obserwując dzisiejsze harcerstwo doszedłem do wniosku, że może najmłodsi, choć trochę będą mogli się z tej książeczki nauczyć a starym wygom dam możliwość odświeżenia swojej wiedzy. Przede wszystkim jednak chciałbym, aby przeglądnęli ją ludzie z zewnątrz mający o harcerstwie jedynie mgliste lub złe wyobrażenie, aby zobaczyli, że harcerstwo to nie jest tylko i wyłącznie zabawa, (choć takich harcerzy też niestety poznałem cyt. „ nie przyszłam do harcerstwa się uczyć tylko bawić”), ale jest to rozwój własny, nauka odpowiedzialności i służba innym ludziom. Jest to poznawanie nowych dziedzin, które mogą kiedyś stać się drogą życia. Niejednokrotnie spotkałem się z druhami i druhnami, którzy właśnie przez harcerstwo wybrali swoją drogę zawodową – nauczyciela, lekarza, leśnika, policjanta czy żołnierza, ja również jestem właśnie tego przykładem. Harcerstwo pozwala poznawać nowych ludzi, nawiązywać nowe znajomości i przyjaźnie, które bywa rozwijają się czasem w poważne związki a czego najlepszym przykładem jest nasza para prezydencka, której znajomość rozpoczęła się w Szczepie 208 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Zuchowych, do którego druhna Anna i druh Bronisław Komorowscy należeli.
    [Show full text]
  • Harcerski Słownik Biograficzny Tom IV
    Słownik prezentuje sylwetki wybitnych instruktorek i instruktorów zaangażowanych w pracę harcerską na ziemiach polskich, a także poza granicami kraju. Wiele z tych postaci odegrało znaczącą rolę w ogólnonarodowym życiu politycznym, gospodarczym, społecznym, IV naukowym lub kulturalnym, inne były znane i cenione w środowisku lokalnym. W wydawnictwie został przyjęty system holenderski, który zakłada, że w każdym kolejnym tomie biogramy umieszczone są w układzie alfabetycznym – od A do Z. Autorami zamieszczonych haseł biografi cznych są naukowcy, historycy, członkowie komisji historycznych chorągwi i hufców ZHP, a także członkowie rodzin opisywanych postaci. biograficzny ISBN 978-83-946784-0-1 HarcerskiHarcerski 9 788394 678401 harcerski słownik słowniksłownik WYDAWNICTWO MARRON biograficznytomtom IVIV HARCERSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY Rada Redakcyjna prof. dr hab. Adam Massalski – przewodniczący dr Wanda Czarnota prof. dr hab. Adam Cz. Dobroński prof. dr hab. Andrzej Janowski dr hab. Janina Kamińska dr hab. Andrzej Krzysztof Kunert prof. dr hab. Roman Loth prof. dr hab. Maria Straszewska prof. dr hab. Ryszard Szwed prof. dr hab. Bogusław Śliwerski dr Julia Tazbir mgr Katarzyna Traczyk dr hab. Janusz Wojtycza HARCERSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY TOM IV pod redakcją Janusza Wojtyczy Warszawa 2016 Autorzy: Maria Baster-Grząślewicz, Jerzy Bernasik, Wojciech Biedrzycki, Marcin Binasiak, Andrzej Borodzik, Jacek Czajka, Wanda Czarnota, Jacek Krzysztof Danel, Stanisław Jan Dąbrowski, Magdalena Długoszewska-Kłyś, Adam Cz. Dobroński, Agnieszka Fietkiewicz-Zapalska,
    [Show full text]
  • Polskie I Niemieckie Narracje Historyczne W Filmach Na Tle Prawa I Polityki
    Polskie i niemieckie narracje historyczne w filmach na tle prawa i polityki Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora ost-west-forum Gut Gödelitz e.V. Anna Garczewska, Krzysztof Garczewski Polskie i niemieckie narracje historyczne w filmach na tle prawa i polityki Pułtusk 2015 Wydano z fi nansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej Herausgegeben mit fi nanzieller Unterstützung der Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit Książka powstała w ramach projektu badawczego pod tym samym tytułem nr 00578/2014/KJ realizowanego w latach 2014–2015 i współfi nansowanego przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej. Partnerem przedsięwzięcia zostało niemieckie stowarzyszenie ost-west-forum Gut Gödelitz e.V. Recenzenci prof. dr hab. Zbigniew Leszczyński prof. dr hab. Rafał Habielski Projekt okładki Barbara Kuropiejska-Przybyszewska Korekta Dorota Kozłowska Skład i łamanie OFI Warszawa © Copyright by Anna Garczewska, Krzysztof Garczewski and Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości bądź części niniejszej publikacji, niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji (drukarskiej, fotografi cznej, komputerowej i in.), wymaga pisemnej zgody Autorów i Wydawcy. Wydawca Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora ul. Daszyńskiego 17, 06-100 Pułtusk tel. fax. (48-23) 692 50 82 www.ah.edu.pl ISBN 978-83-7549-232-3 Objętość 14,8 ark. wyd. Spis treści ROZDZIAŁ 1. Wprowadzenie . .9 1. Obszar badawczy . .9 1.1. Polityka, prawo i popkultura – relacje . .9 1.2. Narracje historyczne w fi lmach . .22 2. Problematyka badawcza. .28 3. Metody badawcze . .30 4. Podstawa źródłowa . .31 4.1. Filmy. .31 4.2. Inne źródła . .35 5. Układ książki . .36 ROZDZIAŁ 2. Druga wojna światowa na polskim i niemieckim ekranie.
    [Show full text]
  • In the Labyrinth of Memory. Images of the Warsaw Uprising of 1944
    Journal of Urban Ethnology, 2013, 11, s. 85-103 Elżbieta Wiącek Instytut Studiów Regionalnych Uniwersytet Jagielloński IN THE LABYrintH OF MEMORY. IMAGes OF THE WArsAW UprisinG OF 1944 Abstract The Warsaw Uprising is one of the key events for understanding not only the history of Warsaw and Poland but also Central Europe. Memory is a phenomenon that is directly related to the present; our perception of the past is always influenced by the present. The aim of the presentation is to examine how the images of Warsaw in the time of Uprising of 1944 have been changing. Key words: The Warsaw Uprising, Warsaw, city-text, inhabitants, cultural memory, museum, memorialism, narration * * * Powstanie warszawskie jest jednym z kluczowych wydarzeń pozwalających zrozumieć nie tylko historię Warszawy czy Polski, ale również Europy Środkowej. Pamięć jest fenomenem bezpośrednio związanym z teraźniejszością; na naszą percepcję przeszłości zawsze wpływają obecne okoliczności. Celem artykułu jest zbadanie, jak zmieniały się obrazy Warszawy w czasie Powstania. Słowa kluczowe: powstanie warszawskie, Warszawa, miasto‒tekst, mieszkańcy, muzeum, memorializm, narracja. From the repressed memory to the cult of the Warsaw Rising The Warsaw Uprising was a dramatic effort to reclaim national sovereignty. It always stirs a lot of controversy among historians. Firstly, the decision of armed struggle is questioned. In the unequal struggle against the German occupier, close to 200 000 people died on the Polish side, mostly civilians. What about collective memory about The Warsaw Rising? Opinion poll conducted in 2003 among the Polish people1 on their knowledge and feelings about the Warsaw Uprising shows that their connotations are generally positive (even having in mind the fact that this revolt failed).
    [Show full text]
  • 100Postaci.Pdf
    OBCHODZIMY 100 ROCZNICĘ ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI. Z TEJ O KAZJI WYKONUJEMY PROJEKT: ➢ DO WYBORU JEST 100 POSTACI Z HISTORII POLSKI Z LAT 1918 – 2018 ➢ POSTACIE PODZIELONE ZOSTANĄ NA RÓŻNE KATEGORIE ➢ KAŻDY Z WAS BĘDZIE MIAŁ DO OPRACOWANIA CO NAJMNIEJ JEDNĄ OSOBĘ ➢ PRACA MUSI W SPOSÓB CIEKAWY I WYCZERPUJĄCY PRZEDSTAWIĆ WYBRANĄ POSTAĆ / POSTACIE ➢ PROJEKT WYKONANY J EST W FORMIE : ✓ ALBUMU ✓ GAZETKI ŚCIENNEJ ✓ PRACY PLASTYCZNEJ ✓ PREZENTACJI MULTIMEDIALNEJ ➢ TERMIN: 30 PAŹDZIERNIKA 2018R. ➢ PRACE ZAPREZENTOWANE ZOSTANĄ RODZICOM I BĘDĄ FORMĄ WYSTROJU NASZEJ SZKOŁY POSTACIE L.P. POSTAĆ DZIEDZINA DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE politycy 1. Gabriel Narutowicz Prezydent 2. Stanisław Wojciechowski Prezydent 3. Ignacy Mościcki Prezydent 4. Władysław Raczkiewicz Prezydent 5. Józef Piłsudski Naczelnik 6. Roman Dmowski POLITYK 7. Ignacy Jan Paderewski ARTYSTA/POLITYK 8. Wojciech Korfanty POLITYK 9. Władysław Grabski POLITYK 10. Wincenty Witos POLITYK 11. Józef Beck POLITYK 12. gen. Józef Haller WOJSKO 13. gen. Józef Dowbór-Muśnicki WOJSKO Kultura, sztuka 14. Maria Skłodowska-Curie NAUKA 15. Pola Negri (Apolonia Chałupiec) AKTORKA 16. Jadwiga Smosarska AKTORKA 17. Aleksander Żabczyński AKTOR 18. Eugeniusz Bodo AKTOR 19. Mira Zimińska-Sygietyńska AKTORKA 20. Hanka Ordonówna AKTORKA 21. Jan Kiepura OPERA/OPERETKA 22. Henryk Sienkiewicz PISARZ 23. Władysław Stanisław Reymont PISARZ 24. Stefan Żeromski PISARZ 25. Janusz Kusociński SPORTOWIEC II WOJNA ŚWIATOWA WOJNA OBRONNA 1939 r. 26. gen. Tadeusz Kutrzeba WOJSKO 27. Stefan Starzyński PREZYDENT WARSZAWY 28. mjr Henryk Dobrzański „Hubal” PARTYZANTKA 29./ mjr Henryk Sucharski i WESTERPLATTE 30. kapitan Franciszek Dąbrowski 31. kapitan Władysław Raginis WOJSKO 32. gen. Franciszek Kleeberg WOJSKO Czasy okupacji: na ziemiach polskich i na zachodzie 33. gen. Tadeusz Bór-Komorowski PODZIEMIE 34./35.
    [Show full text]
  • Ruch Narodowy W Polsce Wczoraj I Dziś : Ideologia, Organizacja, Praktyka Działania
    Ruch narodowy w Polsce wczoraj i dziś ideologia, organizacja, praktyka działań DANUTA WANIEK Ruch narodowy w Polsce wczoraj i dziś ideologia, organizacja, praktyka działania DOM W YDAW NICZY IF.' IPSAl Warszawa 2014 Opracowanie redakcyjne - Hanna Januszewska Korekta - zespół Projekt okładki - Paweł Monikowski O Copyright by Danuta Waniek & Fundacja Centrum Studiów Strategicznych, Warszawa 2014 ISBN 978-83-8017-029-2 Opracowanie komputerowe, druk i oprawa: DOM WYDAWNICZY Dom Wydawniczy ELIPSA ul. Inflancka 15/198, 00-189 Warszawa tel./fax 22 635 03 01, 22 635 17 85 e-mail: [email protected]. www.elipsa.pl Spis treści Wstęp.................................................................................................................... 7 Słowa - klucze.................................................................................................... 9 Część I Endecja i ONR w Polsce międzywojennej 1. Początki ruchu endeckiego w okresie zaborów.......................................... 13 2. Obóz Wielkiej Polski..................................................................................... 27 3. Związek Akademicki Młodzieży Wszechpolskiej......................................... 33 4. Postawa duchowieństwa wobec wystąpień antysemickich........................... 42 5. Tendencje ideologiczne i podziały wewnątrz ruchu narodowego 46 6. Okres niemieckiej okupacji........................................................................... 56 Podsumowanie...................................................................................................
    [Show full text]