Labyrint Van De Verbeelding Een Onderzoek Naar De Bibliotheek Van

Labyrint van de verbeelding

Een onderzoek naar de bibliotheek van Hella S. Haasse

T.W.S. Steendam

10221727

MA-scriptie Redacteur/editor

Universiteit van Amsterdam

Begeleider: prof. dr. E.A. Kuitert

Tweede lezer: prof. dr. M.T.C. Mathijsen-Verkooijen

juli 2013

‘Mijn bibliotheek is mijn beste vriend’.

HELLA S. HAASSE

Inhoud

INLEIDING 4

1: HET BELANG VAN LEZEN VOOR LEZERS EN SCHRIJVERS 7

1.1 ONDERZOEK NAAR HET BELANG VAN LEZEN 7 1.2 LEZERS OVER LEZEN EN HET VERZAMELEN VAN BOEKEN 10 1.3 SCHRIJVERS OVER LEZEN EN HET VERZAMELEN VAN BOEKEN 11

2: DE TRADITIE VAN HET INVENTARISEREN VAN SCHRIJVERSBIBLIOTHEKEN 17

2.1 DE BIBLIOTHEEK VAN S. VESTDIJK 18 2.2 DE BIBLIOTHEEK VAN GUIDO GEZELLE 20 2.3 DE BIBLIOTHEEK VAN FRANS KELLENDONK 21 2.4 DE BIBLIOTHEEK VAN LUCEBERT 22 2.5 DE BIBLIOTHEEK VAN HANS FAVEREY 23 2.6 RECENTE INVENTARISATIES: DE BIBLIOTHEKEN VAN KEES FENS, PIM FORTUYN EN HARRY MULISCH 24

3: HELLA S. HAASSE OVER LITERATUUR EN LEZEN 30

3.1 OPVOEDING EN LAGERE SCHOOL IN INDIË EN NEDERLAND (1918-1931) 31 3.2 HET LYCEUM EN LITERAIRE CLUB ELCEE IN BATAVIA (1931-1938) 44 3.3 STUDIE IN AMSTERDAM EN DE TWEEDE WERELDOORLOG (1938-1945) 50 3.4 NIEUWE NAOORLOGSE LEESERVARINGEN 52 3.5 HET BELANG VAN LEZEN IN DE JAREN ZESTIG TOT TACHTIG 56 3.6 HET BELANG VAN LEZEN IN DE JAREN NEGENTIG TOT 2011 60

4: DE BIBLIOTHEEK VAN HELLA S. HAASSE 63

4.1 VERANTWOORDING 63 4.2 ZWAARTEPUNTEN IN DE BIBLIOTHEEK 65 4.3 BEWIJZEN VAN BEZIT EN HERKOMST VAN BOEKEN 77 4.4 LEESSPOREN IN DE BIBLIOTHEEK 83

CONCLUSIE 89

BIBLIOGRAFIE 92

BIJLAGE 1: DE INVENTARIS VAN DE BIBLIOTHEEK 99

BIJLAGE 2: EEN EIGEN INVENTARIS DOOR HELLA S. HAASSE UIT 2001 100

BIJLAGE 3: DE 100 FAVORIETE BOEKEN VAN HELLA S. HAASSE 118

Inleiding

‘Een omgevallen boekenkast, zo schijn ik over te komen op mensen…,’ vertelde Hélène (Hella) Serafia Haasse (1918-2011) eens in een interview, om vervolgens te bekennen dat dichter en criticus Jan Greshoff haar ooit ‘pijnlijk belezen’ had genoemd.1 Of Haasse die belezenheid als pijnlijk ervoer of niet, zeker is dat zij een van de meest belezen Nederlandse schrijfsters van de afgelopen eeuw was. In dit onderzoek staat haar persoonlijke bibliotheek centraal. Tussen februari en augustus 2012 heb ik een inventaris (zie bijlage 1) gemaakt van alle boeken die na Haasses overlijden in haar appartement aan de Amsterdamse Stadhouderskade achter waren gebleven. Dat had ik niet in dit tijdsbestek kunnen doen zonder de geweldige hulp van mijn medestudent Eline Rottier, die ik op deze plaats dan ook nogmaals wil bedanken. Daarnaast gaat mijn dank uit naar de dochters van Hella S. Haasse, Ellen en Marijn van Lelyveld, en naar alle medewerkers van de afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam, waar de bijna vijfenzeventig dozen vol boeken tijdens de inventarisatieklus onderdak vonden. En natuurlijk dank ik ook mijn scriptiebegeleider, prof. dr. Lisa Kuitert, tweede lezer prof. dr. Marita Mathijsen-Verkooijen, en mijn ouders en vriendin Jeanne, zonder wier hulp, op welke manier dan ook, deze scriptie niet voltooid had kunnen worden. Toen ik een paar maanden bezig was met de beschrijving van de bibliotheek ontdekte ik in een interview in Boekenpost dat Haasse in 2001 al een lijst van haar boekenbezit had opgesteld.2 De interviewer, Kees Hendrikse, stuurde mij een kopie van dit overzicht (bijlage 2), waarvoor ook hier wederom mijn oprechte dank. Die lijst is ‘gelukkig’ niet volledig, en bovendien niet meer up-to-date (tussen 2001 en 2011 kwamen er uiteraard boeken bij), maar draagt toch bij aan dit onderzoek door een vollediger beeld van het boekenbezit van de schrijfster te geven – het bevat namelijk ook titels die in de door mij gemaakte inventaris niet meer voorkomen. En om het geheel te completeren heb ik ook de bijna driehonderd boeken uit de Indische collectie, die in 2007 door Haasse in bruikleen werd gegeven aan de Openbare Bibliotheek Amsterdam, en daar in de Hella Haassezaal zijn ondergebracht, geïnventariseerd (zie tabblad 2 van bijlage 1). Voordat ik echter mijn blik uitgebreid zal richten op de boekerij, zal ik eerst kort ingaan op het fenomeen lezen. In deze tijd, waarin sprake zou zijn van verregaande

1 ‘Misschien kan ik scherfjes van inzicht aandragen’ [interview], in: Corina Engelbrecht, Gezegd en Geschreven is twee, ’s-Gravenhage, 1980, p. 24. 2 Kees Hendrikse, ‘Hella Haasse en haar boeken. De eigen bibliotheek als labyrint en eldorado’, in: Boekenpost, jrg. 9, sept/okt 2001, p. 9. 4

‘ontlezing’, is het misschien des te belangrijker om terug te gaan naar de vraag: wat is het belang van lezen? Wat gebeurt er eigenlijk met ons wanneer we lezen? En in het verlengde van deze vragen: wat is dan de waarde van lezen voor schrijvers? Of is het onderscheid tussen lezers en schrijvers niet zo zwart-wit en begint schrijven eigenlijk al op het moment dat men leest? In het tweede hoofdstuk zal ik een aantal eerdere beschrijvingen van schrijversbibliotheken bestuderen. In het verleden zijn namelijk de boekerijen van diverse nationale en internationale schrijvers en dichters geautopseerd, zodat er misschien wel sprake is van een zekere onderzoekstraditie. En zelfs de boekinventarissen van andere figuren uit de boekenwereld, zoals uitgevers en literair critici, zijn object van studie geweest – en ook die van filosofen, politici en andere denkers. Ik onderzoek hier de manieren van onderzoek en neem kennis van de mogelijkheden en beperkingen van dergelijke studies. Het vormt op die manier een belangrijk deel van mijn theoretisch kader. Hoofdstuk 3 is een ‘leesbiografie’ van Hella S. Haasse. Het geeft een overzicht van haar lezende leven, vanaf de eerste aanraking met het Boek, haar collectie prentenboeken op tweejarige leeftijd (meer dan dertig titels!), via haar liefde voor sprookjes, historische romans en Noorse saga’s die zij als kind las, en daarna de klassiekers uit de wereldliteratuur als jongvolwassene. Het behandelt ook de breuk met fictie die zij vlak na de Tweede Wereldoorlog ervoer, en de vraag wanneer Haasses Lust zum Fabulieren begon. Welke rol speelden boeken hierin? Een grondige analyse van de bibliotheek van de schrijfster zal ten slotte het vierde en laatste hoofdstuk beslaan. Waar liggen de zwaartepunten in de collectie, in welke genres en uit welke periodes? En las zij veel vertalingen of juist vooral in de brontaal? Kocht de schrijfster zelf veel boeken, zo ja: waar dan, of telt de boekerij juist veel geschenken van ‘boekenvrienden’? Niet alleen deze vragen krijgen een antwoord in dit slothoofdstuk, maar ook de belangrijkste, namelijk de vraag die in deze masterscriptie centraal staat: ‘Is de bibliotheek van Hella S. Haasse een bewijs van haar lezerschap?’ Dit onderzoek richt zich op Haasse als lezer en niet zozeer als schrijver, al zal een uitgebreide blik op de bibliotheek wellicht ook leiden tot het aanwijzen van (al dan niet literaire) inspiratiebronnen die de schrijfster voor haar werk gebruikte. In mijn conclusie zal ik dan ook stilstaan bij de mogelijkheden voor vervolgonderzoek. Een van de thema’s die in Haasses oeuvre meerdere malen terugkomen, is het labyrint. Het is een motief dat onder meer gebruikt wordt voor het weergeven van een worsteling om kennis en inzicht. Voor Haasse was ook haar bibliotheek een verschijningsvorm (in

overdrachtelijke zin) van het labyrint: ‘Het eigen boekenbezit is zeker een soort labyrint […]. Je komt in een immense dooltuin van ideeën, die weer hun vertakkingen hebben die aansluiten bij ideeën van anderen. […] Als schrijver voel je intuïtief de mogelijkheid voor een verband aan.’3 Welke mogelijke draden er te trekken zijn door dit labyrint van boeken, om met de metafoor van Theseus en Ariadne te spreken, wordt in Labyrint van de verbeelding. Een onderzoek naar de bibliotheek van Hella S. Haasse onderzocht.

3 Hendrikse 2001: 9. 6

1: Het belang van lezen voor lezers en schrijvers

Lezen is goed voor je, daarover bestaat doorgaans weinig discussie. Begin 2012 veroordeelde een rechter in België een verkeersovertreder tot een boete én het lezen van Tonio (2011), het sterk autobiografische boek dat A.F.Th. van der Heijden schreef nadat zijn zoon omkwam bij een verkeersongeval.4 En in Brazilië kunnen gedetineerden eerder vrijkomen door te lezen – per boek wordt vier dagen celstraf kwijtgescholden. Een betrokken advocaat vermoedt dat de gevangenen een ‘beter mens’ worden en ‘verlicht en met een bredere kijk op de wereld’ in de samenleving zullen terugkeren.5 Politieagenten in een voorstad van Mexico City werd eerder al de kans op promotie ontnomen wanneer zij niet minstens één boek per maand lazen. De burgemeester meent dat het zijn dienders beter maakt en dat daardoor de criminaliteit daalt: ‘Een agent is er niet alleen om boeven te vangen, hij moet ook in staat zijn tot communiceren.’6 Het positieve effect van lezen staat in al deze maatregelen (die merkwaardig genoeg steeds met het bestrijden van misdaad te maken hebben) voorop. Maar meer dan het benoemen van het gevoel dat lezen ‘nuttig’ is volstaat niet meer, zeker niet in een tijd waarin lezen steeds meer onder druk staat en aan veranderende – digitale – vormen onderhevig is. Wat is nu precies het belang van lezen? Om deze vraag te kunnen beantwoorden zal ik in dit hoofdstuk kort ingaan op reacties vanuit een aantal invalshoeken, onder andere de literatuurwetenschap en de psychologie. Welke ‘feiten’ presenteren zij? En gaan zij ook in op de relatie tussen lezen en schrijven? Vervolgens zal ik ingaan op de middelen waarmee leesgedrag kan worden gepeild: van boekenschriften tot websites en andere media. Tot slot geef ik enkele voorbeelden van schrijvers die zich hebben uitgesproken over het belang van lezen.

1.1 Onderzoek naar het belang van lezen

De wetenschap doet onderzoek naar de ‘feiten’ die het belang van lezen kunnen onderbouwen. Zo richten bijvoorbeeld de literatuurwetenschap en de literatuurpsychologie

4 ‘Belgische snelheidsduivel moet Tonio lezen’, 30 januari 2012. 5 ‘Lezende gevangenen eerder vrij’, 26 juni 2012. 6 Lidy Norder, ‘Politie Mexico leest tegen de criminaliteit’, april 2005. 7

hun aandacht op de leeservaring en de effecten daarvan. Uit onderzoek blijkt onder meer dat lezen leidt tot kennis en inzicht in mensen en hun gedrag, morele sensibilisering en emotionele groei. Zo maken jonge lezers kennis met een brede waaier van emoties, waardoor ze hun emotionele competentie uitbreiden. Complexiteit en de omgang hiermee worden geoefend wanneer complexe romans in de hand genomen worden. Lezen betekent verder een deelname aan en vorming van cultuur. Bovendien zou de belevingswereld van personen uit het verre verleden nooit toegankelijk geweest zijn zonder literatuur.7 Het is dit laatste ‘nut’ dat samenhangt met onze behoefte aan verhalen, in welk medium dan ook – we kijken als het ware ‘in’ andere mensen. Narratologe Monika Fludernik zegt hierover:

‘Fiction, we can therefore say, provides readers with experiences that they cannot have on their own – and this constitutes the fascination of all narratives. Whether we are transported into strange countries or into the mythic past, into the minds of figures that people these narratives, or into situations that cannot occur in real life – in all of these cases we are in the thrill provided by poetic license’.8

Verder brengt literatuur lezers juist dichter bij de werkelijkheid dan non-fictie en vergroot zij daarnaast hun woordenschat. En voor de verwerking van verlies en dood zou het lezen van literatuur een therapeutische of verlichtende functie kunnen hebben.9 Lezen is dan een individuele bezigheid – ‘met een boekje in een hoekje’, luidt het bekende motto dat aan Thomas a Kempis (ca. 1380-1471) wordt toegeschreven –, het kent wel degelijk een sociale functie. Een lezer neemt symbolisch kapitaal mee in zijn sociale contacten of wil bij een bepaalde sociale groep horen, een leesclub bijvoorbeeld.10 Lezen kan dus ook de sociale cohesie versterken. Eerder onderzoek heeft zich ook gericht op de parallellen tussen karaktertrekken van de lezer en leesmotieven. Iemand die in zijn doen en laten al een sterke ‘neiging tot nadenken’ aan de dag legt, zal waarschijnlijk als reden om te lezen ‘horizonverbreding en intellectuele verdieping’ aangeven.11 Empirisch onderzoek naar de redenen van het lezen van narratieve teksten laat een vijftal leesmotieven zien:

7 Dick Schram (red.), Waarom zou je (nú) lezen?, Delft, 2011, p. 10, 12. 8 Schram (red.) 2011: 18. 9 Frank Hakemulder (red.), De stralende lezer, Delft, 2011, p. 12-14. 10 Schram (red.) 2011: 19. 11 Schram (red.) 2011: 38. 8

1. Absorptie en emotionele intensiteit: lezen om meegesleept te worden door een verhaal en sterke emoties te ervaren. 2. Wensvervulling: lezen om in een verhaal te kunnen doen wat men in het echte leven niet kan of durft. 3. Esthetische motieven: lezen om te genieten van de schrijfstijl eerder dan direct de plot. 4. Fantasie: lezen om via het verhaal een droomwereld te betreden. 5. Intellectuele verdieping: lezen om meer inzicht te krijgen in zichzelf, anderen en de wereld om zich heen.12

Absorptie bleek het belangrijkste motief voor het lezen van de drie onderzochte hoofdgenres literatuur, spanning en romantiek. Wensvervulling stond aan de basis van het lezen van thrillers, griezelverhalen, detectives en fantasy. Esthetische motieven werden genoemd voor het lezen van literatuur.13

Voor mijn onderzoek naar een schrijversbibliotheek is het onvermijdelijk om ook te kijken naar de relatie tussen literatuur lezen en creatief schrijven. Wetenschappers die dit verband toetsten, richtten zich in een onderzoek op havo-5- en vwo-5-leerlingen van 16 en 17 jaar en een kleine groep volwassenen. Het ging daarbij om twee vragen: ‘Zijn sterke literatuurlezers beter in creatief schrijven dan zwakke literatuurlezers?’, en: ‘Zijn sterke creatieve schrijvers beter in literair lezen dan zwakke creatieve schrijvers?’ Op beide vragen kon, een uitzondering daargelaten en met enige voorzichtigheid, ‘ja’ geantwoord worden.14 Ook het Handboek voor schrijvers is duidelijk over het belang van lezen voor schrijvers: ‘Schrijven begint met lezen.’ Lezen als schrijver welteverstaan, niet als ‘toevallige’ lezer, want ‘[l]eren schrijven betekent opnieuw leren lezen’.15 Dit ‘nieuwe’ lezen moet vooral leiden tot (grotere) kennis van genres en schrijftechnieken. Enkele leesadviezen: lees ‘klassiekers in het genre dat je graag wil beheersen, plus enkele van de modernste varianten’, lees ‘in encyclopedieën en tijdschriften over de conventies van het (sub)genre’ en probeer ‘buiten je smaak om te lezen’, door te grasduinen in andere genres.16 Even later, in het hoofdstuk ‘Lezen over schrijven’, worden enige voorbeelden van schrijfboeken, -tijdschriften

12 Schram (red.) 2011: 46. 13 Schram (red.) 2011: 46. 14 Tanja Janssen, Hein Broekkamp en Eva Smallegange, De relatie tussen literatuur lezen en creatief schrijven, Amsterdam, 2006, p. 24-25, 40. 15 Maaike Molhuysen en Louis Stiller, Handboek voor schrijvers, Amsterdam, 2006, p. 28. 16 Molhuysen en Stiller 2006: 30. 9

en -websites gegeven als ‘de meest logische eerste stap’ voor wie het schrijverschap serieus wil nemen. Duidelijk is ook dat het lezen van literaire werken veel inzicht en inspiratie biedt, al worden er geen concrete titels genoemd.17 De effectiviteit van lezen is ook in de psychologie opgemerkt. Al decennialang maakt de geestelijke gezondheidszorg gebruik van bibliotherapie, een vorm van zelfbehandeling waarbij de patiënt aan de slag gaat met schriftelijk materiaal, vaak een zelfhulpboek.18

1.2 Lezers over lezen en het verzamelen van boeken

Het belang van lezen lijkt dus aan de hand van wetenschappelijk onderzoek aangetoond te kunnen worden. Maar wat zeggen lezers vervolgens zelf over hun leesgedrag? En hoe kunnen hun ervaringen met boeken gemeten worden? Lezers delen hun leeservaringen onder meer via het in 2007 opgerichte Goodreads (http://www.goodreads.com/), een website met meer dan twaalf miljoen gebruikers en bijna vierhonderd miljoen gecatalogiseerde boeken, waarop bezoekers laten zien wat zij (willen) lezen en hoe zij het gelezene beoordelen.19 Een ouderwetse en meer intieme variant hierop is het boekenschrift: een schrift waarin de lezer alle boeken noteert die hij door de jaren heen heeft gelezen. De ‘boekhouder’ van zo’n cahier kan in zijn notities zo ver gaan als hij wil: van een simpele notitie van boektitel en auteur tot en met het bijhouden van de leestijd en de datum waarop het boek is uitgelezen. Naderhand kan hij allerlei statistische berekeningen op de gegevens loslaten: hoeveel Nederlandstalige boeken zijn er gelezen, hoeveel procent daarvan werd geschreven door vrouwen, wat was het gemiddelde aantal bladzijden per boek etc. Felix Eijgenraam schreef hierover het boekje De plezierfactor (1990), waarin hij het boekenschrift een ‘identiteitskenmerk, specifieker dan een handtekening of vingerafdruk’ noemt.20 Een bekende – en extreme – boekenschrifthouder is de schrijver en bioloog Maarten ’t Hart (1944), die sinds 1960 zes schriften vulde met meer dan tienduizend titels. Een fenomenaal leestempo ging hieraan vooraf: ’t Hart leest gemiddeld honderd pagina’s per uur,

17 Molhuysen en Stiller 2006: 42, 43. 18 Godelief Willemse, Ineke Voordouw en Pim Cuijpers, Bibliotherapie bij depressieve klachten, Utrecht, 2004, p. 14. 19 Jeremy Greenfield, ‘Goodreads CEO Otis Chandler on the Future of Discoverability and Social Reading’, 8 november 2012. 20 Felix Eijgenraam, De plezierfactor, Bloemendaal, 1990, p. 10. De ‘plezierfactor’ bestaat voor de auteur overigens uit het delen van het aantal toegekende sterren (i.c. nul, een, twee of drie) door het aantal gelezen boeken (p. 16). 10

Nederlandstalige romans leest hij zelfs met honderdvijftig pagina’s per uur.21 Naast ’t Hart hielden ook bekende literatoren als E. du Perron (1899-1940) en Henriëtte Roland Holst (1869-1952), en de Britse filosoof Bertrand Russell (1872-1970) een boekenschrift bij.22 De stap van veellezer naar boekverzamelaar is vaak klein, al vormt ’t Hart hier meteen al een uitzondering op: uit ‘zuinigheid’ en omdat ‘kopen bij zulke aantallen ondoenlijk is’, las hij vooral boeken uit bibliotheken.23 Waar het echter lezer-verzamelaars betreft, biedt ook de boekenkast een uitgelezen mogelijkheid om het leesgedrag te bestuderen. ‘Toon mij uw boekenkast en ik zal zeggen u wie u bent,’ luidt het gezegde. Onder lezers lijkt een hype te zijn ontstaan om foto’s van boekenkasten met een bijbehorend verhaal over de inhoud via Facebook te delen.24 En door middel van LibraryThing (http://www.librarything.com/) kunnen lezers zelfs online hun complete boekenbezit invoeren en met de wereld delen. Op de website http://www.boekenkastfoto.nl/ kunnen bezoekers bovendien foto’s bekijken van boekenkasten van andere bezoekers en foto’s van hun eigen boekenkasten uploaden. Ook op YouTube zijn met het trefwoord ‘Boekenkast’ diverse korte filmpjes te vinden waarmee lezers hun boekenkasten met het publiek delen.

1.3 Schrijvers over lezen en het verzamelen van boeken

Of het lezen van literatuur nu het startpunt voor een auteur was om te gaan schrijven of niet, in veel schrijversinterviews wordt uiteindelijk zeer waarschijnlijk de vraag gesteld wat een schrijver zelf graag leest: heeft hij literaire voorbeelden of inspiratiebronnen? In de bundel Als je leest ben je nooit alleen, die in 1975 verscheen ter gelegenheid van de Boekenweek, wordt bijvoorbeeld een keur aan schrijvers en dichters opgevoerd die vertellen over de boeken uit hun jeugd die hen beïnvloed hebben.25 Zo beschrijft Harry Mulisch (1927-2010) de invloed die De wonderlijke verdwijning van Bram Vingerling van

21 Eijgenraam 1990: 50, 52. 22 Eijgenraam 1990: 63-68. 23 Eijgenraam 1990: 55. 24 Zie http://www.facebook.com/events/360295734023566/, een initiatief van Uitgeverij LetterRijn. 25 Ook acteurs, uitgevers, schaakgrootmeesters, componisten, muzikanten en historici, tot voetballegende Johan Cruijff aan toe, wijden enkele woorden aan voor hen onvergetelijke boeken en leeservaringen. 11

Leonard Roggeveen (1898-1955) op hem had toen hij het boek op elfjarige leeftijd las.26 Vooral de scène waarin Bram nadenkt over wat er met hem zal gebeuren als hij onzichtbaar wordt maakte indruk:

Ik heb toen op mijn zolderkamertje een laboratorium ingericht waarin ik in een witte jas scheikundige proeven ging nemen. […] Verder heb ik door het lezen van dat boek ‘De Chemische Jongensclub’ opgericht. Mijn vader heb ik daar nog stempels voor laten maken. Toen ben ik in de zomer van ’42 zelf een boek gaan schrijven: Moderne Atoomtheorie voor Iedereen. In de inleiding schreef ik: ‘omdat ik zelf nog een jongen ben en dus geen vakman en omdat het mijn eerste boekje is, begrijp ik wel dat het veel kritiek zal uitlokken.’27

In de autobiografische bundel Voer voor psychologen (1961) wijdde Mulisch later twee hoofdstukken aan Bram Vingerling en beschrijft hij hoe zijn interesse voor scheikunde leidde tot zijn schrijverschap. De lezer krijgt overigens in Mulisch’ optiek een grote rol toebedeeld, groter nog dan de schrijver zelf: ‘De schrijver levert tekst – maar een artistiek werkstuk wordt het pas door het talent van de lezer.’28 De geur van een boek is vaak onlosmakelijk verbonden met de leeservaring. Ook Simon Vinkenoog ervoer iets dergelijks. Nog voor hij kon lezen was hij al geïntrigeerd door boeken. Hij vond ze ‘geheimzinnige objecten: van buiten was er niets te zien en ze roken op een bepaalde manier.’29 En voor Mulisch was de geur van een boek zelfs doorslaggevend in het keuzeproces in de boekhandel:

‘En nu, in die winkel, stond ik een tijdje met een boek van Wilhelm Reich in mijn handen. De titel luidde: The Function of the Orgasm (The Discovery of the Orgone, Vol I). Ik sloeg het open, hield het tegen mijn neus en rook onmiddellijk, dat hier iets bijzonders was.’30

Hoezeer auteurs dan ook inspiratie mogen halen uit de boeken uit hun jeugd, ze zijn niet per definitie lezers. Mulisch lijkt zelfs afstand te hebben gedaan van zijn lezerschap. Wanneer Vrij Nederland aan onder meer twintig schrijvers vraagt wat zij het beste en slechtste boek

26 Achter de titel van ieder boek is in deze scriptie bij eerste vermelding, waar mogelijk en relevant, het jaar van de eerste uitgave vermeld. 27 Betty van Garrel en Theun de Winter, Als je leest ben je nooit alleen, Amsterdam, 1975, p. 25, 27. Waarschijnlijk wordt de titel De ongeloofelijke avonturen van Bram Vingerling (1927) bedoeld. 28 Van Garrel en De Winter 1975: 22. 29 Van Garrel en De Winter 1975: 7. 30 Van Garrel en De Winter 1975: 117. 12

van 1975 vonden, antwoordt hij namelijk: ‘Ik ben een schrijver, geen lezer.’31 Het waarheidsgehalte van deze provocatie zal in paragraaf 2.4 onderzocht worden. Mulisch’ uitspraak heeft veel weg van de woorden waarmee auteur en beeldend kunstenaar Jan Cremer (1940) zich ooit profileerde: ‘Ik lees niet, ik word gelezen.’32 Waarschijnlijk greep Cremer met deze uitspraak simpelweg een nieuwe gelegenheid aan om te provoceren.33 Gelezen werd er namelijk wél, al blijken het boeken te zijn in een ander genre dan waarmee hij de meeste bekendheid geniet, namelijk de romans Ik Jan Cremer (1964) en Ik Jan Cremer Tweede boek (1966):

‘Documentaire stof, dat vond ik altijd verschrikkelijk interessant. Die anderen lazen allemaal Indianenboeken. Arendsoog daar vond ik niks aan. “Blanke man, uh, pijp roken, uche, uche.” Ik geloofde er geen reet van dat indianen zo spraken. Ik hield alleen van de werkelijkheid, altijd al. Non-fiction, kranten, tijdschriften, dat vind ik veel boeiender dan een romannetje. Ik lees nooit romans.’34

Ook Jan Wolkers (1925-2007) schreef meermaals over zijn hartstochtelijke liefde voor boeken. In zijn essaybundel Wolkers in Wolkersdorf (2000) verwoordt de schrijver de last die hij meedraagt om eenmaal gelezen boeken van de hand te doen: ‘Boeken die al tientallen jaren in mijn bezit zijn en al ettelijke malen herlezen, kunnen moeilijk tweedehands verkocht worden.’35 Hij herinnert zich bovendien hoe bepaalde omslagen verbonden zijn met de inhoud van de boeken of weet nog waar hij het boek las, en beschrijft hoe omslagen hem doen denken aan degenen van wie hij de boeken kreeg, bijvoorbeeld een oude geliefde. Bovenstaande anekdotes zijn exemplarisch en demonstreren dat er veel auteurs bestaan die zich hebben uitgelaten over hun leeservaringen en literaire inspiratiebronnen. Het is echter ondoenlijk en in dit kader ook niet functioneel om een volledig overzicht te geven van alle schrijvers die ooit dergelijke uitspraken deden.

Een schrijver die veel leest hoeft niet per se een boekverzamelaar te zijn. Renate Dorrestein (1954) is bijvoorbeeld niet rauwig om de opkomst van e-books, een ontwikkeling die de uitgave van het aantal fysieke boeken in de toekomst zeer waarschijnlijk zal doen afnemen.

31 ‘De beste boeken van 1975’, [datum onbekend], Vrij Nederland. 32 Jan Cremer, ‘De Jan Cremer Mythe’, in: Jan Cremer’s Logboek, Amsterdam, 1978, p. 82. 33 Ook zijn uitspraak ‘Rembrandt? Wie is dat? Nee! Ik hou niet van sport!’ (Cremer 1978: 83) is beroemd. 34 Van Garrel en De Winter 1975: 71. 35 Jan Wolkers, ‘De huid van het geheugen. Over het uiterlijk van boeken’, in: Wolkers in Wolkersdorf, 2000, p. 111. 13

Zij ziet vooral de praktische voordelen van e-books: ‘Stel je voor: niet meer dat geprop van leesvoer in je vakantiekoffer, en toch een hele stapel mee.’36 Dorrestein betreurt de langzame afname van de hoeveelheid fysieke boeken dan ook niet:

‘Ik denk dat het papieren boek wel blijft. Er zullen altijd liefhebbers zijn. Maar eerlijk gezegd doet het me niks. Overvolle kasten in de huiskamer. Gelijmde ruggetjes die uit elkaar vallen. Vergeelde pagina’s. En ruikt de inkt bij Flaubert nu echt anders dan bij McEwan?’37

Ook van de nieuwe generatie auteurs blijken sommigen geen verzamelaars te zijn. Zo wordt uit een anekdote van de in 2009 gedebuteerde Hanna Bervoets (1984) duidelijk dat het lezen en verzamelen van boeken niet tot haar primaire tijdsbestedingen behoort: ‘Wat heel grappig is: voor de achterflap kwam hier een fotograaf langs en ik had bedacht om bellen te gaan blazen voor een muurtje van post-its. Die man zei dat hij schrijvers altijd voor hun boekenkast fotografeerde, maar ik heb helemaal geen boekenkast!’ Bervoets is dan ook niet onder de noemer veellezer te scharen: zij leest wel drie uur per dag, maar dan vooral krantenbijlagen en tijdschriften en weinig boeken.38 Dorrestein en Bervoets zijn echter uitzonderingsgevallen – er zijn genoeg auteurs die er nog wel een eigen bibliotheek op nahouden. De aandacht voor hun boekenkasten lijkt zelfs bezig met een opmars: in Folia Magazine, het tijdschrift van de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam, verscheen een aantal jaar de rubriek ‘De boekenkast van…’. Hierin werden veelal jonge schrijvers geïnterviewd over de mooiste boeken uit hun boekenkast en de boeken die hen het meeste geleerd hebben, maar ook de boeken waarvoor zij zich schamen of waar zij maar niet door kunnen komen. Nieuwe literaire talenten als Philip Huff (1984), Merijn de Boer (1982) en Iris Koppe (1985) blijken respectievelijk zo’n ‘6’3 feet’, 29 en 20 meter aan boeken te bezitten. De leesdichtheid loopt uiteen: Huff schat dat hij ongeveer vijftig procent van zijn boeken gelezen heeft, De Boer rond de zeventig en Koppe zo’n dertig procent.39 Ook dagbladen als Trouw en Het Parool interviewen geregeld schrijvers over hun leesherinneringen in de gelijknamige rubrieken ‘De boekenkast van’. Online is er zelfs een website speciaal gewijd aan schrijvers en hun boekenkasten: op http://deboekenkastvan.nl/ plaatst Erwin Reijers foto’s uit gedrukte media of stills uit

36 Rob Gollin, ‘De langzame opmars van het e-book’, de Volkskrant, 27 november 2008. 37 Gollin 2008: 4-5. 38 Milou op den Velde, ‘Het klinkt dom, maar Britney Spears is echt inspirerend’, Interview met Hanna Bervoets, Viva, september 2009, p. 20. 39 Zie http://www.foliaweb.nl/de-boekenkast-van%E2%80%A6-philip-huff/; http://www.foliaweb.nl/de- boekenkast-van-merijn-de-boer/ en http://www.foliaweb.nl/de-boekenkast-van-iris-koppe/. 14

televisieprogramma’s waarna hij een zo volledig mogelijke inventarisatie van de boekenkasten van Bekende Nederlanders, waaronder schrijvers als Leon de Winter, Abdelkader Benali en Peter Buwalda, probeert te maken. Op meticuleuze wijze beschrijft hij de door hem gevonden titels. Bezoekers van de website kunnen aanvullingen achterlaten.

Schrijver Peter Buwalda voor een van zijn boekenkasten. Voor meer foto’s en een lijst van de gevonden boeken zie http://deboekenkastvan.nl/de-boekenkast-van-peter-buwalda/

Neerlands bekendste boekverzamelaar was waarschijnlijk dichter, schrijver en televisiepresentator Boudewijn Büch (1948-2002). Büch was geen doorsnee boekverzamelaar, maar een bibliofiel: iemand die boeken zowel om hun inhoud als om hun uiterlijk verzamelt. Zijn collectie zou op haar hoogtepunt meer dan honderdduizend titels hebben omvat. In het eigenaardige boekje Grafreizen, dat hij schreef ter gelegenheid van het vijfenzeventigjarig bestaan van de Vereniging voor Crematie AVVL, presenteert hij vormen van bibliofilie en zelfs bibliomanie (de ziekelijke neiging om boeken te bezitten, desnoods door diefstal) die hij na lezing van honderden werken over boekencollecties in privébezit heeft opgedaan. Uit Understanding book-collecting (1982) van Grant Uden blijkt voor Büch dat

‘bibliofielen niet zelden biblioclast [boekvernietiger], bibliokleptomaan [boekenpikker], bibliolater [excessieve bibliofiel], bibliofoob [boekenhater of iemand met een morbide angst voor boeken] of bibliomonomaan [ziekelijke liefhebbers van één bepaald boek] zijn of worden. Dagen en nachten zou ik kunnen vertellen over bibliofagen [boekeneters], over ongelukkige bibliofielen die onder hun omgevallen boekenkast de dood vonden, en over bibliopyromanen.’40

Net als de bizarre boekengekken die Büch hierboven noemt, was hij zelf allerminst een gemiddelde bibliofiel. Het verzamelen van boeken heeft in zijn geval iets fataals en sadomasochistisch: ‘Alle vormen van boekenliefde en boekenhaat hebben iets dodelijks in zich. Gelukkige verzamelaars bestaan niet en als ze beweerd hebben dat ze tevreden waren, logen ze.’41 Hij valt dan ook de vaak aangehaalde uitspraak ‘Verzamelaars zijn gelukkige mensen’ van de door hem verafgode Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) aan, enerzijds omdat Goethe deze bewoordingen volgens Büch nergens precies zo gedaan heeft – en Büch kon het weten –, anderzijds omdat ‘bij de waarachtige bibliofiel de dood voortdurend om de hoek [loert]’.42

40 Boudewijn Büch, Grafreizen, 1994, p. 21. 41 Büch 1994: 26. 42 Büch 1994: 23. Büch had overigens duidelijke wensen omtrent zijn eigen laatste reis: ‘[I]k zou graag in een groot houten boek begraven willen worden of desnoods een boekenkist. En als het cremeren wordt, dan is een urn in de vorm van een boekensteun ook goed’ (Büch 1994: 27). 16

2: De traditie van het inventariseren van schrijversbibliotheken

In dit hoofdstuk zal ik een aantal inventarissen van schrijversbibliotheken bespreken. Ik zal daarbij nagaan in hoeverre ik elementen uit deze catalogi en hun verantwoordingen kan gebruiken voor de constructie van de inventaris van de boekerij van Hella S. Haasse. De nadruk bij de bespreking van de verschillende bibliotheken ligt dus niet op de inhoud – die is immers via de catalogi zelf te raadplegen – al zal bestudering van het construct van de inventarisatie logischerwijs altijd iets van haar inhoud aan het licht brengen. De traditie van het inventariseren van gemeentelijke en privébibliotheken is al oud, maar die van schrijversbibliotheken is nog relatief jong. Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw verschijnen in Nederland mondjesmaat inventarissen van de boekerijen van beroemde en minder beroemde auteurs. Vaak duurt het een aantal jaar voordat een dergelijke catalogus verschijnt: enerzijds omdat het maken van een inventaris een tijdrovende klus is die meestal op vrijwillige basis wordt uitgevoerd,43 anderzijds omdat de boeken zich nog in huis bij de erven bevinden. Bij mijn weten is er nog nooit een catalogus van een schrijversbibliotheek gepubliceerd tijdens het leven van de auteur zelf. De mogelijkheid om een auteur aan de hand van de inventaris van zijn bibliotheek te interviewen over zijn inspiratiebronnen zou natuurlijk geweldig zijn. Dat dit (nog) niet is gebeurd is begrijpelijk, want welke auteur verklapt nu graag sec welke inspiratiebronnen hij gebruikte voor zijn werk – als het al mogelijk is deze aan te wijzen. Het raadsel van het schrijverschap kan voor een deel ontleed worden door het werk van de auteur te lezen en te bestuderen. Bovendien zijn er, zoals hoofdstuk 1 al liet zien, genoeg publicaties voorhanden waarin schrijvers zich uitlaten over de boeken die hen inspireerden. Met een inventarisatie van diens bibliotheek kan ‘het geheim van de schrijver’ verder ontrafeld worden. Niet alleen de bibliotheken van literaire grootheden als Gustave Flaubert, Ernest Hemingway en Oscar Wilde zijn beschreven, ook die van schilders (Rembrandt, Rubens), componisten (Mozart), politici (Hitler) en van andere actoren uit het literaire veld zoals uitgever Rob van Gennep.44 Hierna zal ik mijn aandacht richten op de studies van de

43 De inventarisatie van de boeken van Hans Faverey werd wel gesubsidieerd, door de Commissie voor opdrachten op het gebied van de geschiedenis van de Nederlandse letterkunde van de Maatschappij der Nederlandse letterkunde te Leiden. Zie paragraaf 2.5 voor een bespreking van deze catalogus. 44 La bibliothèque de Flaubert. Inventaires et critiques, Rouen 2001; Hemingway’s Library. A Composite Record, New York 1981; Built of Books. How Reading Defined the Life of Oscar Wilde, New York 2008; Rembrandt’s Reading. The Artist’s Bookshelf of Ancient Poetry and History, Amsterdam 2003; Een hart voor boeken. Rubens 17

bibliotheken van achtereenvolgens S. Vestdijk, Guido Gezelle, Frans Kellendonk, Lucebert, Hans Faverey en tot slot een aantal van de jongste inventarissen, van Kees Fens, Pim Fortuyn en Harry Mulisch. Van onder meer de bibliotheken van schrijver Boudewijn Büch, voormalig uitgever van Querido Reinold Kuipers en criticus Michaël Zeemand bestaan wel catalogi, omdat die collecties na hun overlijden werden geveild. Er ontbreken echter aanvullende analyses van het boekenbezit, waardoor ik ervoor gekozen heb deze overzichten niet in deze scriptie te bestuderen.

2.1 De bibliotheek van S. Vestdijk

Een catalogus van het boekenbezit van een auteur blijft simpelweg een lange lijst van titels zolang er niets mee gedaan wordt. In de catalogus in boekvorm van de bibliotheek van S. Vestdijk (1898-1971) levert Rudi van der Paardt een waardevolle bijdrage met zijn essay ‘De kastjes van Simon’. Van Vestdijk is bekend dat hij snel kon schrijven – zijn oeuvre omvat zo’n tweehonderd titels – waardoor dichter en vriend A. Roland Holst (1888-1976) eens over hem verzuchtte: ‘O, Gij, die sneller schrijft dan God kan lezen.’45 Aan de talloze essays en recensies die Vestdijk schreef, en zijn vijftien gedetailleerde historische romans die veel documentatie vergden, zal dan ook wel een grote belezenheid ten grondslag hebben moeten liggen. Toch blijkt uit Van der Paardts bijdrage dat de boekerij van Vestdijk niet bepaald groot is. Hij voert hiervoor twee redenen aan: Vestdijks zuinigheid (en daarmee samenhangend een gebrek aan financiële middelen als beginnend auteur) en de specialistische literatuur die hij voor zijn werk nodig had en vaak alleen in grote bibliotheken te raadplegen was.46 Van der Paardt maakt een bruikbare tweedeling in de gebruikssporen die hij in de collectie-Vestdijk vond: hij onderscheidt de boeken met voorin opdrachten van schenkers én de titels waarin Vestdijk zelf allerlei leessporen – kruisjes, onderstrepingen, correcties van drukfouten etc. – achterliet. Ook de in de boeken gevonden correspondentie is door hem

en zijn bibliotheek, Antwerpen 2004; Allzeit ein Buch. Die Bibliothek Wolfgang Amadeus Mozarts, Weinheim 1991; Hitlers privébibliotheek, Amsterdam 2008; Politiek op de planken. De privébibliotheek van Rob van Gennep vs. het fonds van zijn uitgeverij, Delft 2009. Dit is uiteraard geen volledig overzicht maar een selectie van publicaties over privébibliotheken. Via de digitale Nederlandse Centrale Catalogus en zoektermen ‘bibliotheek’ en ‘boekenbezit’ komen alleen al duizenden resultaten naar voren. 45 A. Roland Holst en S. Vestdijk, Swordplay, wordplay; kwatrijnen overweer, ’s-Graveland, 1950, p. 5. 46 Bertram Mourits en Pierre N.G. Pesch, Catalogus van de Bibliotheek Vestdijk, Utrecht, 1995, p. 10. 18

gecategoriseerd, in drieën: de eerste categorie bestaat uit verzoeken om aandacht te besteden aan een boek (uiteraard het liefst in de vorm van een recensie), de tweede heeft betrekking op belangeloze en/of spontane, uit bewondering toegezonden boeken en de derde groep behelst brieven die als antwoord op berichten van Vestdijk zelf dienden.47 De bibliotheek van S. Vestdijk bevat ongeveer 2300 monografieën. Het gros van de titels bestaat uit literaire werken. Verder omsluit de collectie onder meer uitgaven op het gebied van de geneeskunde, muziekgeschiedenis en filosofie, en zijn ook Vestdijks medische collegedictaten uit zijn studententijd opgenomen.48 De boeken zijn ingedeeld in een twaalftal categorieën aldus de verantwoording bij de gedrukte catalogus. Daarnaast is aan de signatuur af te lezen waar het betreffende boek in Vestdijks huis in Doorn heeft gestaan. Zo stonden in zijn werkkamer logischerwijs de boeken die de auteur tijdens het schrijven bij de hand wilde hebben. In de catalogus wordt melding gemaakt van de aanwezigheid van aantekeningen in de boeken, opdracht van auteurs/samenstellers of andere schenkers, in de boeken aangetroffen correspondentie en tot slot de aanwezigheid van velletjes met notities. De aantekeningen en notities die Vestdijk op aparte velletjes en in de boeken zelf maakte zijn niet integraal weergegeven. Wel bestaat de mogelijkheid om via de annotatie van dit materiaal en een index van de aangetroffen correspondentie specifieke aspecten van de Vestdijkbibliotheek te onderzoeken.49 Opvallend genoeg ontbreken deze gegevens in de openbare computercatalogus van de Universiteitsbibliotheek Utrecht.50 Een gemiste kans, want de gemakkelijk raadpleegbare en doorzoekbare digitale catalogus wordt zo voor onderzoekers minder bruikbaar. Verder is het jammer dat andere gevonden documenten zoals krantenknipsels en bladwijzers – die bijvoorbeeld iets over Vestdijks werkwijze kunnen vertellen en aan kunnen geven of een boek gelezen is of niet – in deze catalogus ontbreken. Deze gegevens zijn overigens wel in een aparte lijst te raadplegen die naast de collectie wordt bewaard. Een belangrijke aanvulling van deze catalogus betreft de recensie-exemplaren waarvan er in de bibliotheek zeer veel aanwezig zijn. Bij ieder boek is namelijk toegevoegd in welk medium en op welke datum een bespreking van het boek door Vestdijk verscheen. Zo staat er bijvoorbeeld bij ‘Het woud der verwachting; het leven van Charles van Orléans’ uit 1949

47 Mourits en Pesch 1995: 11, 15. 48 Mourits en Pesch 1995: 7. 49 Alle gevonden aantekeningen, notities en correspondentie bevindt zich overigens niet meer in de boeken, maar worden naast de collectie-Vestdijk in de Universiteitsbibliotheek van Utrecht bewaard. 50 Zie http://repertorium.library.uu.nl/nl/node/2701. 19

(Signatuur AB: Vestdijk 3 E 20) van Hella S. Haasse onder andere ‘bevat 1 vel aantekeningen; besproken in Algemeen handelsblad, 1 juli 1950’.51

2.2 De bibliotheek van Guido Gezelle

In 1999 werd ter gelegenheid van de honderdste sterfdag van Guido Gezelle (1830-1899) in de Openbare Bibliotheek ‘Biekorf’ te Brugge de tentoonstelling ‘“Reizen in den geest”: de boekenwereld van Guido Gezelle’ gehouden. De gelijknamige catalogus die hierbij verscheen beschrijft hoe Gezelle in een tijd waarin mobiliteit nog niet zo vanzelfsprekend was als nu kon ‘reizen in den geest’ via zijn collectie boeken.52 Geleid door zijn duizenden banden, van oude drukken in perkamenten banden tot literatuur, reisverhalen en boeken over volkenkunde en geschiedenis, construeerde de priester-dichter vanuit zijn leesstoel een beeld van vreemde culturen. De turbulente geschiedenis van de verzameling – Gezelle gaf tijdens zijn leven al veel boeken weg aan onder meer de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde in Gent en de Kortrijkse bibliotheek – heeft de collectie flink uitgedund: tegenwoordig zijn er nog zo’n dertienhonderd boeken in Brugge over. Na Gezelles dood kwam de verzameling bovendien eerst nog voor een deel in handen van verschillende erfgenamen waardoor een aanzienlijk aantal titels verloren is gegaan.53 In de catalogus is dan ook het accent gelegd op de zogenoemde ‘Gezelliana’: de boeken waarvan, door aanwezigheid van allerlei strepen in de marge of notities, en handtekeningen van of opdrachten aan de auteur, gezegd kan worden dat die in het bezit van Gezelle zijn geweest.54 In de catalogus van de collectie, die als een ‘geprivilegieerde toegang tot Gezelles boekenwereld’ fungeert, wordt verder ingegaan op de correspondentie die over de boeken werd gevoerd. Er werd geschreven over onder meer het lezen, lenen, kopen en verkopen van boeken. Dergelijke brieven bevatten een schat aan informatie over de interessegebieden en ‘boekenvrienden’ van Gezelle.55

51 Mourits en Pesch 1995: 56. Overigens was het soms niet duidelijk of het in de collectie aanwezige exemplaar ook daadwerkelijk ter recensie aan Vestdijk was toegezonden. 52 Ludo Vandamme (samenst.), “Reizen in den geest”: de boekenwereld van Guido Gezelle, Brugge, 1999, p. 7. 53 Vandamme (samenst.), 1999: 14-16. 54 Zie ook P. Couttenier en A. De Vos, ‘De Guido-Gezellebibliotheek in het Gezelle-archief te Brugge’, in: Gezelliana. Kroniek van de Gezellestudie, jrg. 1 (1989), nr. 2, p. 21-68. 55 Vandamme (samenst.), 1999: 25-26. 20

De catalogus heeft een interessante presentatievorm: in 23 paragrafen met titels van streken, landen of plaatsnamen – bijvoorbeeld ‘Verre Oosten’, ‘Nederland’ en ‘Rome’ – wordt steeds een aantal boeken uit de bibliotheek van Gezelle toegelicht. Met behulp van foto’s, brieven, handschriften en drukwerk reist de lezer als het ware met Guide Gezelle de wereld rond. De aantrekkelijke vormgeving van deze catalogus ten spijt, ik zal me in mijn beschrijving vooral richten op de boeken en niet uitgebreid op de correspondentie die erover werd gevoerd. Bovendien reisde de in het voormalig Nederlands-Indië geboren Hella S. Haasse niet alleen ‘in den geest’ maar vaak ook fysiek: naar Italië, Griekenland, Frankrijk, Indonesië. Meer hierover in hoofdstuk 3.

2.3 De bibliotheek van Frans Kellendonk

Een geheel andere presentatievorm biedt het essay dat in het literaire tijdschrift De Revisor verscheen over de bibliotheek van Frans Kellendonk (1951-1990). Ernst Braches heeft vanuit zijn eigen perspectief (maar in de hij-vorm) een op het eerste gezicht vrij poëtische beschrijving gegeven van Kellensdonk boeken zoals hij die tegenkwam in diens werkkamer. In een uitgebreid notenapparaat is daarnaast de feitelijke inhoud van de verschillende boekenkasten weergegeven. Frans Kellendonk had zijn acht boekenkasten alfabetisch op auteursnaam, en op brontaal en genre – proza, poëzie, kunstgeschiedenis etc. – ingedeeld. Braches tekent in zijn artikel steeds de bijzonderheden per boekenkast en -plank op en geeft zo een beeld van de indeling van de boekerij. In de noten beperkt Braches zich echter (op een enkele uitzondering na) tot een opsomming van de gevonden auteursnamen, met daarachter tussen ronde haakjes het aantal titels van de auteur in kwestie. In de kast 3G-C bijvoorbeeld (‘Nederlandse modern proza: 416 cm; 8,39 % van de totale collectie’) staan dan onder anderen ‘[…] Haasse (1); Harmsen ten Beek (1); ’t Hart (2)’.56 Onbekend is dus wélke titels Kellendonk bezat. Wel is bekend dat de collectie in totaal uit 2625 titels bestond die over een planklengte van precies 4961 cm opgesteld stonden.57 Braches heeft daarnaast de uitvoering van de gevonden boeken bestudeerd en kon hieruit concluderen dat het Kellendonk eerder om de inhoud dan om de vormgeving en uitgavevorm van de boeken te doen was: bijna alle boeken dragen sporen van vorige

56 Ernst Braches, ‘Uit de stilte’, in: De Revisor, jrg. 18 (1991), nr. 1-2 (mrt), p. 32. 57 Braches 1991: 33. 21

gebruikers en zijn aanwezig in goedkope paperback- of pocketuitgaven. De auteur schreef in de jaren zeventig nog weleens zijn naam voor in een boek, maar later komt dit nog sporadisch voor. Ook de aantekeningen die Kellendonk in de boeken maakte zijn dun bezaaid. Braches vond wel talloze snippers en papiertjes die als bladwijzers dienden, maar of die nu een bepaalde passage aangaven of wellicht de plaats waar de auteur gebleven was in het boek, is niet duidelijk. Kellendonk kan bovendien vergeten zijn de leeswijzer te verwijderen. Ter afsluiting van het artikel vraagt Braches zich af wat de zin is geweest van deze beschrijvende speurtocht door de collectie-Kellendonk, met andere woorden: wat voegt de bibliotheek toe aan het begrip van het oeuvre van Kellendonk? Uit diens werk sprak toch al een duidelijke hang naar schrijvers als Henry James, Shakespeare en Thomas de Quincey, net als een zwak voor proza boven poëzie en een grote belangstelling voor de kunst van het vertalen? De vraag naar het nut van deze onderneming blijft onbeantwoord, al beseft Braches wel dat hij zich op een plek bevindt waar het werk van Kellendonk is geboren. Nadere studies van de bibliotheek, ‘de schelp gevormd door de geest die ook het werk had voortgebracht’, kunnen hierop antwoord geven.

2.4 De bibliotheek van Lucebert

Ook de bibliotheek van de dichter-kunstenaar Lucebert (1924-1994) is beschreven. In De lezende Lucebert. Bibliotheek van een dichter (2009) is een lijst van zijn ruim 6500 titels tellende boekerij opgenomen en voorgelegd aan een achttal kenners van Luceberts werk. Dat resulteerde in interessante essays, waarin geprobeerd worden verbanden tussen de bibliotheek en het oeuvre van de Vijftiger te leggen – en daarin gaat deze bibliotheekbeschrijving verder dan de meeste andere. De onderzoekers schuwen echter niet om kritisch naar de mogelijkheden van dergelijk onderzoek te kijken: een van hen noemt de catalogus zelfs ‘kruimelwerk’, hij vindt dat er pas echt onderzoek naar intertekstuele relaties kan worden gedaan wanneer alle titels uit de lijst digitaal beschikbaar zijn; een ander vraagt af: ‘Is kennis van de bron absoluut noodzakelijk om het gedicht te kunnen duiden?’58 Toch geeft de catalogus veel ongekende informatie: het levert alleen al een schat aan biografische gegevens op waardoor een breder beeld van ‘de mens achter de dichter’ tevoorschijn komt. En er zijn zeker valide conclusies te trekken aan de hand van de

58 Lisa Kuitert (red.), De lezende Lucebert, Nijmegen, 2009, p. 18, 66. 22

bibliotheek: Lucebert liet zich bijvoorbeeld in zijn beginjaren op een vrij directe manier inspireren door kunstboeken, zat niet met de neus op de ‘poëtische actualiteit’ en gebruikte voor verwijzingen naar de Klassieken soms latere bronnen, zoals Dante, Nietzsche of Hölderlin.59

2.5 De bibliotheek van Hans Faverey

In 2008 werd ook de catalogus van de boekerij van de dichter Hans Faverey (1933-1990) in boekvorm gepubliceerd. In de ‘Toelichting’ voorin wordt de nadruk gelegd op het nut van een dergelijke catalogus voor een bronnenstudie van het werk van Faverey. Alle eerdere studies van zijn oeuvre geven namelijk al aan dat intertekstuele verbanden cruciaal zijn in de poëzie van de in Suriname geboren dichter.60 En vooral in het buitenland, vaker dan in Nederland, trof Faverey geestverwanten. Met deze catalogus kan de literair historicus aan de slag gaan. Iedere interpretator moet bij het expliciteren van het leesgedrag van een auteur wel een stevige slag om de arm houden:

‘Wie een ander toestaat in zijn boekenkast te kijken, laat de ander toe in zijn denkend verleden en heden. Maar niet iedere privé bibliotheek is interessant. Er zijn genoeg lezers wier wijsheid niet uit boeken stamt. Er zijn lezers die boeken in hun hoofd en niet in hun kasten hebben. Maar vaak is de particuliere bibliotheek wel belangrijk. In die van filosofen en schrijvers kan de oorsprong van hun denken terug te vinden zijn.’61

De beschrijving van de gevonden boeken, die in alfabetische wanorde opgesteld stonden, is gedaan met het oog op identificeerbaarheid en niet op het weergeven van alle bibliografische feitelijkheden van een titel.62 Via verschillende internationale bibliotheeksystemen (bijvoorbeeld WorldCat en de Karlsruher Virtueller Katalog) kan vervolgens de betreffende editie teruggevonden worden. Problematisch aan deze beschrijvingsmethode is dat zeer oude of zeldzame en bibliofiele werken vaak niet in dergelijke bibliotheeksystemen voorkomen.

59 Kuitert 2009: 34, 60, 67, 75. 60 Marita Mathijsen, ‘Toelichting’, in: Roberto Dagnino (samsenstelling), De vijver in het meer. Catalogus van de bibliotheek van Hans Faverey, Amsterdam, 2008, p. 6. 61 Dagnino 2008: 7. 62 Dagnino 2008: 9. 23

Naast de boeken zijn ook alle grammofoonplaten geïnventariseerd. Faverey was immers een fanatieke muziekliefhebber, een gegeven dat in zijn poëzie al naar voren kwam. Voor beide media geldt overigens dat de boeken en platen die Faverey in bezit had niet strikt te scheiden zijn van die van zijn partner Lela Zečković.63 Zečković gaat in een uiteenzetting die aan de feitelijke catalogus voorafgaat onder meer in op de boekwinkels en -verkopers waar Favereys zijn boeken aanschafte. Zo vertelt zij een anekdote over de aankoop van een prachtig zestiende-eeuws Arabisch boek dat Faverey in 1984 tijdens een reis door Turkije in de stad Konya wist te bemachtigen. Daarnaast wordt duidelijk dat hij in het begin van de zestiger jaren met name het Waterlooplein in Amsterdam – ‘een goudmijn’ – en voor de goedkope Penguinedities boekwinkel De Slegte bezocht. ‘En zo ontstond in de loop van de jaren een Bibliotheek van Verbeelding,’ aldus Zečković.64

2.6 Recente inventarisaties: de bibliotheken van Kees Fens, Pim Fortuyn en Harry Mulisch

In 2012 zijn tot nog toe maar liefst drie bibliotheken ontsloten: van literair criticus Kees Fens (1929-2008), politicus Pim Fortuyn (1948-2002) en schrijver Harry Mulisch (1927-2010). In maart van dat jaar verscheen allereerst de complete inventaris van Fens, die ‘de beste lezer van Nederland’ werd genoemd.65 Hij was een van de oprichters van literair tijdschrift Merlyn (1962-1966) en als criticus bijna veertig jaar verbonden aan de Volkskrant.66 Fens’ bibliotheek in zijn woonhuis, Keizersgracht 245A te Amsterdam, werd in de periode 2009-2011 in kaart gebracht en ten slotte, samen met tientallen foto’s van de boekenkasten, gepubliceerd in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren.67 De boekerij herbergt logischerwijs niet alle boeken die de criticus ooit in bezit had: Fens gaf veel boeken die hij niet meer nodig dacht te hebben weg aan antiquariaat JOOT Books, dat op een steenworp afstand in de Hartenstraat gevestigd is.68 De korte ‘Verantwoording’ wijst dan ook op een publicatie waarin een overzicht gegeven wordt van alle boeken die Fens tussen 1954 en 2008 besprak in dagen

63 Dagnino 2008: 9. 64 Dagnino 2008: 22. 65 Karien Hilbers, ‘Kees Fens’, Noordhollands Dagblad, 20 maart 2010. 66 ‘Bibliotheek Kees Fens online’, NRC Handelsblad, 16 maart 2012. 67 Alice Doeks (hoofdred.), De bibliotheek van Kees Fens, 2012. Zie: http://www.dbnl.org/titels/titel.php?id=doek005bibl01 voor de inventarisatie en http://www.dbnl.org/tekst/doek005bibl01_01/doek005bibl01_01_0002.php voor de foto’s. 68 Toelichting door Uta Janssens-Fens, http://www.dbnl.org/tekst/doek005bibl01_01/doek005bibl01_01_0001.php. 24

weekbladen.69 Hiermee kan in elk geval een compleet beeld van de titels die Fens voor zijn werk als criticus las gevormd worden.

Foto: Johannes Abling.

De digitale inventaris volgt niet de opstelling van de titels in de boekenkasten, maar wordt in alfabetische volgorde gepresenteerd. De catalogus is verdeeld in twee delen: ‘Anoniem’ – waarin onder meer bloemlezingen, jaarboeken en tijdschriften te vinden zijn – en ‘Auteurs’. Het is niet duidelijk waarom deze scheiding is aangebracht; de lijsten hadden beter samengevoegd kunnen worden. Nu moet er voor één zoekopdracht in beide lijsten worden gezocht. Alice Doeks, de hoofdredacteur van het inventarisatieproject, wijdt in haar toelichting bij de catalogus dergelijke deviaties aan de tijdsdruk waaronder het project leed. De inventarisatie van de ongeveer zevenduizend titels is als gevolg daarvan uitgevoerd door zo veel mogelijk titelbeschrijvingen te ontlenen aan PiCarta, een database waarmee een groot aantal Nederlandse bibliotheekcatalogi raadpleegbaar is. Deze methode heeft een aantal gebreken aan het licht gebracht, naast in de auteurs- ook onder meer in de titelvelden, die voornamelijk door toedoen van foutieve informatie in PiCarta zijn veroorzaakt.70 De fysieke

69 De ‘Verantwoording’ (http://www.dbnl.org/tekst/doek005bibl01_01/colofon.php) verwijst naar Rijk Mollevanger, ‘Ingangen op Fens. De bibliografie van krantenartikelen van Kees Fens 1954 tot 2008’, http://www.niekvanbaalen.net/fens/fens.htm, versie juni 2011. 70 ‘Toelichting door Alice Doeks’, zie http://www.dbnl.org/tekst/doek005bibl01_01/doek005bibl01_01_0001.php. 25

bibliotheek bestond toen al niet meer, waardoor sommige fouten onherstelbaar bleken.71 Het handmatig verbeteren van de evidente fouten heeft nog niet plaatsgevonden, al vermeldt de DBNL-pagina waarop de catalogus te vinden is dat in het najaar van 2012 een herziene versie van de inventarisatie gepubliceerd wordt. Tot nog toe (juli 2013) is dat niet gebeurd. Wiel Kusters, die momenteel werkt aan een biografie over Kees Fens, bestudeert voor zijn onderzoek naar het leven en werk van de criticus documenten die tijdens de inventarisatie tevoorschijn zijn gekomen.72

In april 2012 werd vervolgens de inventarisatie van de bibliotheek van de vermoorde politicus Pim Fortuyn digitaal gepubliceerd.73 In zijn stadsvilla Palazzo di Pietro (vrij vertaald ‘Paleis van Pim’, naar diens derde doopnaam Petrus), aan het G.W. Burgerplein 11 te Rotterdam, stonden 4901 boeken. Na Fortuyns dood in 2002 werd jarenlang niets veranderd aan de bibliotheek tot in juni 2009 de complete inboedel ter veiling werd gebracht. Om te voorkomen dat Fortuyns boekerij uiteen zou vallen besloot het gemeentearchief Rotterdam zijn volledige boekverzameling en archief op te kopen. Uit een uitzending van het actualiteitenprogramma Netwerk (EO, NCRV), een maand voor de veiling, kwam naar voren dat Fortuyn, die naast politicus ook socioloog, auteur en columnist was, in ruim driehonderd boeken persoonlijke notities had gemaakt.74 Ook nu is het wachten op de resultaten van een biograaf, in dit geval Leonard Ornstein, die de gevonden aantekeningen in verhouding tot Fortuyns geestelijk eigendom zal bestuderen.75 Voorlopig valt vooral de zoekfunctie van de Fortuynbibliotheek op. De bibliotheek is namelijk geïncorporeerd in de ‘collectie-Rotterdam’ van het gemeentearchief Rotterdam, de grootst bekende verzameling van werken van en over Rotterdam en omstreken. Het zoeken in een veld als ‘Uitgeverij’ is in de deelcollecties van deze overkoepelende catalogus wel

71 Op 19 mei 2010 werden namelijk zo’n duizend boeken van Fens geveild bij veilinghuis Bubb Kuyper in Haarlem, zie ‘Wat had Kees Fens in huis?’, de Volkskrant, 17 maart 2012. De collectie bestaat op dit moment alleen nog in virtuele vorm. 72 NRC Handelsblad, 16 maart 2012. De biografie verschijnt naar verwachting in 2014. 73 Zie http://gemeentearchiefrotterdam.deventit.nl/pimfortuyn/pimfortuyn/onderzoek/bibliotheek-archief, onder kop ‘Collecties van Pim Fortuyn’, doorklikken naar ‘bibliotheek’. 74 Netwerk, 6 mei 2009. De uitzending is terug te zien via Uitzending Gemist (http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1122489), vanaf 13.31. Op 26 mei 2012 was daarnaast in het radioprogramma Tour de Bieb van RTV Rijnmond een interview te horen met een medewerker van het gemeentearchief over de diversiteit van de collectie (http://www.rijnmond.nl/programmas/vraag-het-de- bieb/berichten/26-05-2012/tour-de-bieb-bibliotheek-pim-fortuyn). 75 Ornstein bracht dit jaar al een boek over Pim Fortuyn uit: De jonge Fortuyn. De wordingsgeschiedenis van een omstreden politicus. Dit boek kan gezien worden als een voorpublicatie van het proefschrift waarop de biograaf in 2014 hoopt te promoveren. 26

mogelijk, maar leidt in het geval van de bibliotheek van Fortuyn tot niets; alleen de titel, auteur en datering van de boeken zijn immers opgetekend.76 Ook het aantal fouten dat een korte zoekactie met het trefwoord ‘Hella Haasse’ bij ‘Vrij zoeken’ oplevert, trekt de aandacht. Er worden dertien titels gevonden van Haasse, twaalf primaire werken (waaronder tweemaal Het licht der schitterende dagen uit 1981) en een studie van Aleid Truijens over de auteur. In de beschrijving van deze rij titels tel ik al snel zes fouten: titel en ondertitel worden niet correct gescheiden, hoofdletters ontbreken, de namen van coauteurs zijn afwezig. Opmerkingen die kunnen duiden welke driehonderd boeken aantekeningen van Fortuyn bevatten, ontbreken eveneens.

In april werd ook de laatste hand gelegd aan de inventarisatie van de privébibliotheek van Harry Mulisch.77 De 4198 boeken uit deze verzameling bevonden zich op de woonetage van zijn appartement aan de Leidsekade 103 in Amsterdam, waar de schrijver meer dan vijftig jaar resideerde. Het zijn dus niet de boeken op de werketage die geïnventariseerd zijn; dat gebeurt waarschijnlijk nog voordat deze verdieping, volgens verwachting in 2013, onder de naam Harry Mulisch Huis (http://harrymulischhuis.nl/) als museum opgesteld wordt aan het grote publiek.

Boekenkasten en de favoriete luie stoel van Harry Mulisch op zijn werketage. Foto: ANP.

76 Daarnaast wordt wel het ‘Aanvraagnummer’ vermeld, en het veld ‘Collectie’ noemt keer op keer ‘Bibliotheek van Pim Fortuyn’. 77 De inventaris van Mulisch’ privébibliotheek is nog niet gepubliceerd. Omdat ik mee heb gewerkt aan het beschrijven van de boeken, heb ik toegang tot de lijst. Publicatie van (delen van) de inventarisatie gebeurt met toestemming van Mulisch’ weduwe Kitty Saal en zijn literair executeur-testamentair Marita Mathijsen. 27

De woonetage, waarvan vermoed werd dat hier niet de boeken zouden staan die direct met Mulisch’ oeuvre in verband gebracht konden worden, bleek toch de bron van enkele bijzondere ontdekkingen.78 Zo bleek Mulisch achter in een uitgave van Multatuli’s Ideeën uit 1906 een aantekening te hebben gemaakt:

‘In de zomer van dit jaar, in de zon op een weilandje, heb ik deze bundel, als eerste kennismaking met Multatuli, gelezen, en het is een openbaring geweest. Ik heb niet geweten, dat iets dergelijks bestond en kon bestaan in de taal van dit land. M. is het enige in dit land geboren genie, tot dusverre. […] Die wijsheid, die geestigheid, die ergernis, – het is allemaal even geniaal. Men vergeeft hem er een hoop andere dingen voor. Ik heb in hem een geestverwant gevonden. Deze bundel zal ik zeker nog vaak lezen. Sterker nog dan anders heb ik bij M. het gevoel, alsof hij expres voor mij geschreven heeft.’

Deze lofzang stamt uit 1949. In een boek van S. Vestdijk, van wie hij het complete werk in zijn slaapkamer had staan (naast de 143 delen van de Weimareruitgave van Goethe) merkte Mulisch bovendien op: ‘De man schrijft te veel.’79 Verder werden in een Penguinuitgave uit 1954 van The Great Gatsby van F. Scott Fitzgerald drie handtekeningen gevonden: die van Mulisch uit 1955, van dochter Anna (1971) uit 1988 en van zoon Menzo (1992) uit 2009. De collectie fungeerde dus niet alleen als een bibliotheek voor de schrijver zelf, maar ook voor zijn kinderen. Het boek over Bram Vingerling (zie paragraaf 1.3) is overigens niet traceerbaar in de privébibliotheek. Op zolder werden bovendien drie opvallende titels gevonden: De kunst van het korte verhaal, How to write a short story en Fiction writers on fiction writing, waarin de handtekeningen van Mulisch duidden op een aankoop in respectievelijk 1946, 1947 en 1949. In deze periode had de beginnend schrijver net zijn eerste verhaal ‘De kamer’ in Elseviers weekblad gepubliceerd. Kort daarna, in 1952, verscheen zijn debuutroman archibald strohalm. Zou Mulisch – die altijd beweerde: schrijver word je niet, dat ben je – deze zelfhulpboeken gebruikt hebben? Nader onderzoek is nodig om op deze en andere vragen een betrouwbaar antwoord te formuleren. Voorlopig blijft de lijst ‘een Fundgrube voor scripties en artikelen, en natuurlijk voor de biografie’, aldus Mulischkenner Marita Mathijsen, die het inventarisatieproject leidde.80

78 Marita Mathijsen, ‘Boeken boeken van Harry Mulisch’, in: Absint, nr. 5, april-mei 2012, p. 31. 79 Mathijsen 2012: 31. 80 Mathijsen 2012: 31. 28

Uit de voorafgaande literaire liefdesverklaringen en schrijversbibliotheken blijkt dat auteurs – meestal – ook lezers zijn. De boeken uit hun jeugd hebben vaak zelfs directe invloed gehad op hun schrijver- of dichterschap. Om erachter te komen of Haasses leeservaringen ook haar literaire werk hebben bepaald zal ik in het volgende hoofdstuk eerst een beeld schetsen van haar lezerschap.

3: Hella S. Haasse over literatuur en lezen

Lezen bleek tijdens Haasses leven altijd een levensbehoefte te zijn geweest: ‘Ik heb mijn leven lang gelezen als een bezetene. Het lezen was – en is – altijd veel meer geweest dan tijdverdrijf, liefhebberij, of zelfs gewoonte; het is noodzaak.’81 Zij las niet alleen veel, zij schreef ook vaak over wat zij las, zowel in haar autobiografische werk als in essays, columns en artikelen. In de komende paragrafen zal ik aan de hand van een aantal van die stukken en een grote hoeveelheid interviews waaraan zij meewerkte, proberen om verschillende ontwikkelingen in haar leeshouding aan te wijzen en te duiden. Om te beginnen zal ik de eerste kennismaking met het Boek beschrijven, waarna ik via haar opvoeding en scholing zowel in Indië als in Nederland uit zal komen bij haar leesgedrag in de periode tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog. Vervolgens zullen Haasses opvattingen over het lezen van literatuur in de jaren zestig tot tachtig aan bod komen, om te eindigen bij haar leeshouding in de laatste decennia van haar leven. Ik zal bij de genoemde boektitels telkens nagaan of die ook in de inventarislijst van de bibliotheek voorkomen. Is dat het geval, dan zal ik achter de titel, waar ik al steeds het jaar van de eerste druk heb aangegeven, nu ook vetgedrukt het jaar van uitgave van het in de boekenkast gevonden exemplaar vermelden. Een voorbeeld: Jules Vernes Naar het middelpunt der aarde (1864) [1919]. 1864 geeft het jaar van de eerste druk in de brontaal aan; het tussen vierkante haken geplaatste 1919 geeft het drukjaar van de uitgave aan die Haasse in haar boekenkast had staan. Wordt er alleen een genre genoemd, bijvoorbeeld ‘detectives’ of ‘horrorverhalen’, dan zal ik hier in hoofdstuk 4 op terug komen. Wanneer er alleen een auteur genoemd wordt, zal ik kijken of er boeken van die schrijver in het overzicht voorkomen. Zo ja, dan geef ik tussen vierkante haken alleen het aantal in de bibliotheek aanwezige boeken aan – de titels zelf kunnen in bijlage 1 gevonden worden. Meerdere exemplaren van dezelfde titel tel ik als één, net als verschillende vertalingen van een en dezelfde titel. De jaren van uitgave van de betreffende boeken kunnen vervolgens ook in bijlage 1 achterhaald worden. Deze methode bevestigt uiteraard alleen de aanwezigheid van het werk in de boekerij en bewijst niet automatisch dat het boek van de schrijfster zelf is geweest, of zij dat die specifieke uitgave heeft gelezen (meer hierover in paragraaf 4.1 Verantwoording).

81 Mijn boek van vroeger en nu. Zeven auteurs vertellen over de rol die het boek in hun leven speelde, Amsterdam, 1957, p. 40. 30

3.1 Opvoeding en lagere school in Indië en Nederland (1918-1931)

Voordat Hella S. Haasse daadwerkelijk kon lezen was er allereerst de ontdekking van het boek als ding. Dit gebeurde tijdens haar kleutertijd in Soerabaja na een ongeluk aan de rekstok thuis bij een schoolvriendje:

‘Tijdens de rustige middag die het noodzakelijk gevolg van dit ongeluk was, ontdekten wij het Boek. Het lag in de logeerkamer, onder in de kast: oude afleveringen van een aardrijkskundig tijdschrift in een halfvergane leder band. Argeloos bladerend stuitten wij plotseling op een plaat die ons de adem benam. Op een eenzame rots in zee vier skeletten, twee grote en twee kleine. Wij wisten zelfs niet van afbeeldingen wat een geraamte was. Hoewel wij dus niet begrepen wat de plaat eigenlijk voorstelde, klopte het hart ons in de keel.’82

Medio 1920 tot 1922 verblijft het gezin Haasse vervolgens in Rotterdam, waar vader Willem Hendrik (1889-1955) een tijdelijke baan op het stadhuis heeft. Tijdens deze periode maakt Haasse als klein meisje, zij werd toen Helly genoemd, kennis met prentenboeken, getuige de ‘Catalogus van Prentenboeken’ die haar moeder Katharina (Käthe) Haasse-Diehm Winzenhöler (1893-1983) op vermoedelijk 20 juli 1920 opstelt. Met meer dan dertig titels een forse collectie prentenboeken voor een meisje dat nog geen twee jaar oud is.

Links: ‘Catalogus van / Prentenboeken / van Helly Haasse / Beukelsdijk 25ª / Rotterdam / 20 Juli ’20’. Rechts: ‘1. Album voor plak plaatjes; 2. Sprookje van Asschepoester; 3. Vertellingen voor Jong Nederland; 4. Knip en vouwbare [?] nieuwe blokkendoos; 5. Vertellingen o.a. Paulientje [?], de zwavelstokjes; 6. Kleurboek

82 Hella S. Haasse, Zelfportret als legkaart, Amsterdam, 1961, p. 24-25. 31

[The] Little Object Painter; 7. St. Niet ver[?]; 8./9. Dieren A.B.C.; 10. Mijn eerste Prentenboek; 11. Boek met verschillende Dieren; 12. Vroolijke dieren; 13. Klein prenten-boek; 14./15. Kijkjes in den Dierentuin; 16. Der Schnell-maler; 17. Versjes-boek; 18. Voor blondjes en zwartjes; 19. Wat is dit? Wat is dat?’ Collectie Letterkundig Museum, Den Haag

‘Pag. 2. Vervolg. 20. Roodkapje en Richard Wittington; 21. Carolientje ver van huis; 22. Tien kleine nikkertjes; 23. Klein Duimpje; 24. Wilde Dieren; 25. Mijn Poppen Boek; 26. Mijn[e] lieveling; 27. Blauw Kapje; 28. Voor het kleine kleine Kleuterke; 29. A, dat is Aafje eng. (A.B.C. Boek.); 30. De Familie Beer; 31. Een dag in Artis; 32. De Prins als Bedelaar; 33. Het Boek van Luilekkerland.’ Collectie Letterkundig Museum, Den Haag

Ter gelegenheid van haar derde verjaardag wordt Haasse, omringd door haar poppen en speelgoeddieren, gefotografeerd. Op de foto is ook Mijne lieveling te zien, nr. 26 van de ‘Catalogus’.83 Dit boek, met kindergedichtjes geschreven door de onderwijzer Antoon Leonard de Rop (1837-1895) en met tekeningen van Lizzie Mack, verscheen als nummer zes in de serie ‘Juweeltjes voor de Jeugd’. Het werd waarschijnlijk in 1887 te Amsterdam uitgegeven door Jacs. G. Robbers.

83 Dit verband werd gelegd door Patricia de Groot (die vanaf 2002 tot aan Haasses dood haar redacteur was bij uitgeverij Querido), tijdens haar lezing ‘De rol van de verbeelding’, uitgesproken op 11 november 2012 tijdens het Hella Haasse Symposium van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde, in Bronbeek te Arnhem. 32

Hella op haar derde verjaardag, 2 februari 1921. Tegen de eerste pop links staat Mijne lieveling. Foto: W. Blouzé, Rotterdam. Collectie Hella S. Haasse

Op de lagere school werd Haasse vervolgens ingewijd in ‘de geheimen van Aap, Noot, Mies’ door de nonnen. Haar niet-religieuze ouders hadden namelijk voor de dichtstbijzijnde school gekozen en dat dit een katholieke school was, was voor hen van ondergeschikt belang.84 Haasse nam als enige niet-katholiek in de klas niet deel aan de religieuze activiteiten van haar medeleerlingen; zij hield zich op die momenten bezig met ‘lees- en schrijfwerkjes’.85 Het is niet met zekerheid te achterhalen welk boek Haasse het allereerste las toen zij eenmaal had leren lezen, maar duidelijk is dat het verhaal van het lelijke jonge eendje uit de sprookjes van Hans Christian Andersen een van de eerste openbaringen voor haar moet zijn geweest. Zij kreeg van haar grootouders van vaders kant rond haar zevende levensjaar een mooie uitgave van dit boek.86

84 Haasse 1961:25. 85 Haasse, Toen ik schoolging, 2007, Amsterdam, p. 8. 86 Kees Hendrikse, ‘Hella Haasse en haar boeken. De eigen bibliotheek als labyrint en eldorado’, in: Boekenpost, jrg. 9, sept/okt 2001, p. 11. Haasse liet dit boek op haar beurt waarschijnlijk ook lezen door haar kinderen, of las het voor. Door het gehele boek heen is potloodgekras te vinden; op p. 117 is de naam van haar jongste dochter Ellen geschreven. 33

Boven: voorplat en titelpagina van Sprookjes (1835) [1922] van Hans Christian Andersen, Werelduitgave, met negenenzestig illustraties door Hans Tegner, vertaald door M. van Eeden-van Vloten, Scheltema & Holkema’s Boekhandel/K. Groesbeek & Paul Nijhoff, Amsterdam. Onder: opdracht van de grootouders in Sprookjes: ‘voor Helleke / van oma en opa Haasse / omdat zij op school verhoogd is. / Augustus 1926.’ Foto’s Bibliotheek HSH

Haasse was toen in Nederland bij haar grootouders, omdat haar moeder, die concertpianiste was, in 1924 ziek werd en was vertrokken naar een sanatorium in het Zwitserse Davos.87 Vader Willem Hendrik bleef alleen achter in Indië. Haasse werd in Nederland al snel van haar broertje Wim, voluit Willem Hendrik Johannes (1921-2010), gescheiden die tijdens een eerder verblijf in Rotterdam was geboren. Zij wordt eerst ondergebracht bij haar moeders grootouders in Heemstede en later bij haar andere grootouders in Baarn waar zij wordt

87 In talloze bronnen wordt Winzenhöhler geschreven, met een tweede h dus. Uit haar ex libris blijkt echter dat zij haar achternaam zelf als Winzenhöler schrijft. Zowel Käthe als Willem Hendrik kwam overigens pas in het begin van hun twintiger jaren in Indië aan. (Een handvol achtergrond, p. 176, 186) 34

herenigd met Wim.88 Al snel blijkt de opvoeding van twee kinderen te inspannend voor de Baarnse grootouders waarop besloten wordt Haasse in een kinderpension onder te brengen.89 Haasses verblijf in Nederland, dat duurde tot eind 1928, is een kenmerkende periode voor haar geweest, waarin ‘het fantaseren een belangrijke functie gekregen [heeft]’.90 Met name de bossen in de omgeving prikkelden haar fantasie.91 De ‘tantes’ die haar verzorgden in het pension luisterden eerst verbaasd en later ontstemd naar de verhaaltjes die het jonge meisje ‘uit zelfbehoud’ vertelde.92 Ze werd uitgemaakt voor ‘jokkebrok’ omdat ze niet de waarheid sprak. Juist het verboden karakter van het fantaseren prikkelde haar Lust zum Fabulieren:

‘Uit die tijd dateert dan ook het eenzame spel dat door alle jaren van mijn jeugd heen mijn meest geliefkoosde bezigheid is gebleven. Het bestond uit het (al naar gelang van de omstandigheden) hardop of gefluisterd, of zwijgend in gedachten voor mijzelf verzinnen van verhalen waarin al wat mij overkwam, al wat mij bezighield, direct of indirect vorm kreeg. Deze geschiedenissen bestonden uit een aantal steeds gelijke grondpatronen (onbegrepen kind- alleen, dat door een plotselinge dood of door het verrichten van opzienbarende daden gerehabiliteerd wordt), met telkens andere variaties uitgewerkt, en vermengd met details van allerlei dat ik gehoord of gelezen had.’93

In de jaren dat zij haar geboorteland en familie moest missen bood ook de literatuur troost, grotendeels door haar onuitputtelijkheid van geschiedverhalen, sprookjes, avonturenverhalen en wonderverhalen.94 Dat eerste genre kon zij lezen mede dankzij de heer Willem Klaas Rijsdorp (1900-1950), door de schrijfster in Toen ik schoolging (2007) aangeduid als ‘mijnheer R.’, een van de leraren van de Openbare Lagere School De Oorsprong in Baarn, waar zij twee jaar les had. Haasse bekent dat ze bijzonder naar hem opkeek: hij leek namelijk ‘op een prins uit mijn Duizend-en-een-nacht’.95 Zij leerde hier moeiteloos spellen en lezen, en verslond buiten schooltijd het ene na het andere boek:

88 De plaatsen Heemstede en Baarn worden eerst nog cryptisch ‘H.’ en ‘B.’ genoemd, zie Haasse 1961: 40, 42. 89 Zie ook het interview met Adriaan van Dis waarin Haasse vertelt over de tijd in het kinderpension en de ‘spartaanse opvoedregels’ die daar golden, in: Van Dis in de IJsbreker, VPRO, 18 november 1990. (http://hellahaassemuseum.nl/objects/74.html#gallery) 90 Johan Diepstraten, Hella S. Haasse. Een interview, ’s-Gravenhage, 1984, p. 63. 91 Haasse 1961: 56. 92 Haasse 1961: 42. 93 Haasse 1961: 43. 94 Hella Alofs, ‘Leven en werk van Hella S. Haasse’, in: Bzzlletin, jrg. 10, nr. 91, december 1981, p. 5. 95 Hella S. Haasse, Toen ik schoolging, Amsterdam, 2007, p. 12-13. 35

‘In de twee jaren op die school ben ik in de ban geraakt van de geschiedenis. Dat kwam niet door de feiten en jaartallen, maar vooral door de platen aan de muur en in de lesboeken. De Middeleeuwen boeiden me het meest. Ik tekende kastelen, en jonkvrouwen met punthoeden en wapperende sluiers, en verzon een verhaal, dat ik ook speelde, in mijn eentje, over een zekere Amalaswintha, die veel aan haar torenvenster zat, of te paard over de velden stoof.’96

Rijsdorp leende zijn leerlinge boeken uit, zoals de vertalingen De lelie van ons vorstenhuis (1909) van Caroline Atwater Mason, dat gaat over Charlotte de Bourbon, de Franse echtgenote van Willem de Zwijger, en ook Roswitha (1923), het verhaal van een middeleeuws meisje, geschreven door Marie Boddaert.97 Haasse leende ook veel boeken uit de bibliotheken van haar grootvaders, die beiden hartstochtelijke lezers waren. Allereerst uit die van de grootvader van moeders kant: dr. Anne Gerard Christiaan de Vries (1872-1936), ‘opa’ Gerard, de tweede man van Haasses grootmoeder Hélène Serafia Weitzel (later Diehm Winzenhöler) (1871-1933) – van wie de S. in Hella S. Haasse afkomstig is.98 De Vries was in 1899 cum laude gepromoveerd tot doctor in de letteren en de wijsbegeerte op een proefschrift getiteld De Nederlandse emblemata. Geschiedenis en Bibliographie tot de 18e eeuw. Hij was bovendien sinds 1900 medevennoot van een in die tijd gerenommeerd Amsterdams antiquariaat in oude boeken en prenten, gelegen aan het Singel.99 Dit moet het antiquariaat van Reinier Willem Petrus de Vries (1841- 1919) zijn, dat in 1865 was opgericht. Sijthoff’s Adresboek meldt inderdaad vanaf 1900 een tweede naam achter die van R.W.P. de Vries, namelijk die van Anne, zijn oudste zoon. Vanaf 1907 wordt hier ook zijn jongste zoon Chris (1880-1929), met de voorletters C.H.G., aan toegevoegd. In 1920 verdwijnt eerst R.W.P. de Vries uit de adressenlijst, waarschijnlijk als gevolg van overlijden, en vervolgens in 1927 ook C.H.G. de Vries, die in Parijs een eigen antiquariaat probeert op te starten.100 Na 1927 is Haasses grootvader als enige vennoot over. In 1933 is het antiquariaat waarschijnlijk opgedoekt want een jaar later komt het niet meer voor in Sijthoff’s Adresboek.

96 Haasse 2007: 17-18. 97 Haasse 2007: 18. 98 In Persoonsbewijs (1967), op p. 12, noemt Haasse 1870 als geboortejaar van haar moeders moeder, in Zwanen schieten (1997) wordt op p. 18 het jaartal 1871 opgevoerd. 99 Hella S. Haasse, Zwanen schieten, Amsterdam, 2008, p. 20. 100 Piet J. Buijnsters, Geschiedenis van het Nederlandse antiquariaat, Nijmegen, 2007, p. 146. Zie ook hoofdstuk 5, ‘Opkomst en gloriejaren van R.W.P. de Vries’, p. 74-78. 36

Links: dr. A.G.C. de Vries. Uit: Piet J. Buijnsters, Geschiedenis van het Nederlandse antiquariaat, Nijmegen, 2007, p. 77. Rechts: Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler met haar ouders. Collectie Hella S. Haasse

De grootvader van vaders kant, Willem Hendrik Johannes Haasse (1860-1935), had een grote collectie boeken over ontdekkingsreizen en avonturen in vreemde werelddelen.101 Hij liet zijn kleindochter tijdens haar zondagse bezoeken Geschiedenis der Kruistochten (1923-1924) bekijken, het foliant-grote boek met de in Haasses ogen ‘huiveringwekkende’ gravures van Gustave Doré. En ook de illustraties van Arthur Rackham in Sagen van Koning Arthur en de Ridders van de Tafelronde (1920) van Nelly Montijn-de Fouw, ‘het geschenk der geschenken’ op haar negende verjaardag, voegden volgens Haasse een extra dimensie toe aan haar verbeeldingswereld: ‘Er had iets wortel geschoten dat me nooit meer zou verlaten.’102 In een interview met Kees Hendrikse in Boekenpost in de serie ‘Bekende boekenliefhebbers’ vertelt Haasse bovendien dat een van haar grootvaders – dat zal waarschijnlijk W.H.J. Haasse zijn – in de jaren zeventig van de negentiende eeuw al brieven schreef aan Jules Verne en Victor Hugo om hun handtekening te vragen – verzoeken die vaak werden ingewilligd.103 Uit de ‘ouderwets-degelijke negentiende-eeuwse’ bibliotheek van

101 Haasse 2008: 38. 102 Haasse 2007: 18. 103 Hendrikse 2001: 10. 37

grootvader Haasse las zij vervolgens vanaf haar tiende de complete werken (‘in blauwe bandjes’) van Jules Verne en verder alles van Jacob van Lennep en Jan Frederik Oltmans.104 Niet alleen haar grootvaders, maar ook vader Willem Hendrik bezat een bibliotheek. Haasse noemt hem een ‘self-made intellectueel’, die zichzelf in de jaren twintig van de vorige eeuw Grieks en Latijn had aangeleerd.105 Hij las veel op het gebied van de natuurwetenschappen en de filosofie, en was daarnaast ook liefhebber van het lichtere genre van de detectives.106 Volgens Haasse heeft hij er ‘onnoemlijk veel gelezen. Als hij op dienstreis moest, betekende dat dagenlang zitten op trein of boot en dan had hij altijd een koffer met detectives bij zich.’107 Haasse herinnert hem in Persoonsbewijs dan ook in combinatie met boeken: ‘Mijn vader: lezend in Kritik der reinen Vernunft van Kant, in Goethes Farbenlehre of in een van zijn geliefkoosde detective-romans van Ellery Queen of Van Dine.’108 Na zijn pensionering publiceerde hij vanaf 1953 – na het verschijnen van Oeroeg (1948), het prozadebuut van zijn dochter – een reeks detectiveromans rondom politiecommissaris Van Houthem.109 In drie jaar tijd leverde deze serie maar liefst twaalf titels op (drie in 1953, vier in 1954 en vijf in 1955). Hij koos voor het pseudoniem W.H. van Eemlandt om zijn dochters literaire carrière niet te frustreren.110 Van Eemlandt wordt gezien als een ‘grootmeester van het tijdperk’ van de Nederlandse misdaadroman, het genre dat zo vlak naar de Tweede Wereldoorlog een heropleving doormaakte. Hij schreef niet alleen opmerkelijke politieromans, ‘maar ze waren nog perfect ook’.111 Na zijn dood verscheen nog een aantal titels, waaronder De vijfde trede (1957), die door zijn dochter afgemaakt werd. Dit was echter een ‘heidens karwei’ omdat Haasses vader geen aantekeningen had

104 Hendrikse 2001: 10. Een treffende overeenkomst geeft het personage Cluysman uit Transit, dat zich al jaren verscholen houdt in zijn bibliotheek. Hij zegt: '[H]eel veel boeken had ik, Indianenverhalen, alle delen Jules Verne, een geïllustreerde encyclopedie, Vaderlandse Geschiedenis, ontdekkingsreizen. Spelen, lezen, ik kwam altijd tijd te kort' (Hella S. Haasse, Transit, Amsterdam, 1994, p. 45). De gelijkenis met de aangehaalde uitspraken van Haasse is opvallend, uiteraard zonder een personage uit een boek met de auteur gelijk te stellen. 105 Hella S. Haasse, Persoonsbewijs, Brugge/Utrecht, 1967, p. 23. 106 Haasse 2008: 45. 107 Joos Florquin, Ten huize van… 12, 1976, p. 127. 108 Haasse 1967: 19. 109 W.H. Haasse schreef in de jaren twintig en dertig al stukken voor een aantal Indische kranten, waarin hij in zogenaamd zeventiende-eeuws Nederlands opvallende actualiteiten aan de kaak stelde (Hella S. Haasse, Een handvol achtergrond, Amsterdam, 1993, p. 178, 185). Het eigenlijke prozadebuut van Hella S. Haasse was overigens Kleren maken de vrouw (1947), maar deze roman wordt niet tot haar literaire oeuvre gerekend. 110 Erna Staal (red.), 1954: een literaire doorsnee, ’s-Gravenhage, 1994, p. 92. 111 Staal 1994: 92. Schatgravers aan de Amstel (1954) werd zelfs in 1962 verfilmd onder de titel Rififi in Amsterdam; onder de regie van Giovanni Korporaal debuteerden Willy Alberti op het witte doek in de rol van kroegbaas en Anton Geesink als rechercheur. 38

achtergelaten.112 Haasse hielp haar vader overigens wel vaker met zijn schrijfarbeid, zo blijkt uit de opdracht in diens Duister Duel (1955): ‘Met de nodige schroom draag ik dit boek op aan Hella, die haar schetsenderwijs gedane suggesties over het bedenken van een moordverhaal, waarin detectiveschrijvers als hoofdpersonen optreden, nauwelijks zal kunnen terugvinden tussen de verwarrende bijkomstigheden.’ In Indië gaf Willem Hendrik zijn dochter altijd het beste te lezen: nog meer sprookjes, bijvoorbeeld van de gebroeders Grimm, en avonturenverhalen als Duizend-en-een-nacht en Robinson Crusoë (1719).113 Haasse las in die tijd om de spanning en uit nieuwsgierigheid naar de afloop: ‘Ik las beslist niet om de werkelijkheid van het dagelijkse leven in zogenaamde “echte” verhalen bevestigd te vinden.’ Het gevolg was dat Haasse hierna nooit meer belangstelling heeft gehad voor realistische kinderboeken die zich op school of in huis afspeelden.114 Ook las zij nooit meisjesboeken.115 Haasses vader ontwierp in die tijd voor het hele gezin ex librissen. Voor zijn dochter verwerkte hij hierin een spreuk van Seneca: ‘Sciam omnia angusta esse, mensus deum’ (‘Moge ik inzien dat alles maar gering is, vergeleken bij de maat der goden’, in een vertaling van de schrijfster).116

Ex libris afkomstig uit Mythen en legenden van Japan van F. Hadland Davis in de vertaling van dr. B.C. Goudsmit, W.J. Thieme & Cie, Zutphen, 1914. Foto Bibliotheek HSH

112 Ischa Meijer, De interviewer en de schrijvers, Amsterdam, 2003, p. 243. 113 Het Uur van de Wolf: Het vierde leven, gesprekken met Hella Haasse, interviewer Max Pam, NPS, 12-03- 2004. 114 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 41. 115 Hella S. Haasse, ‘Jettchen Gebert’, in: Dát was nog eens lezen! 2. 29 auteurs van Querido over boeken uit hun jeugd, Amsterdam, 1987, p. 30. 116 Haasse 2008: 45. 39

Voor haar elfde verjaardag kreeg Haasse wederom een boek cadeau, ditmaal van haar ouders. Het ging om een exemplaar van Mythen en Legenden van de Middeleeuwen: hun oorsprong en invloed op letterkunde en kunst van H.A. Guerber, waarvan de eerste druk in 1911 verscheen bij W.J. Thieme & Cie in Zutphen. De Indische siësta sloeg zij voortaan over:

‘Aan de middagrust kon ik niet meer wennen; tussen rijsttafel en bad lag ik te lezen, in bed of op […] het balkon’. […] In mijn onderjurk, met blote voeten, zat ik in die loommakende stilte, verdiept in Reinaart de Vos of de geschiedenis van Tristan en Isolde.’117

Vlak voordat zij in 1931 naar het lyceum in Batavia ging, schreef Haasse drie hoofdstukken van haar eerste – onvoltooide – roman Het Huys met de Meerminne, roman uit de Vaderlandse geschiedenis.118 Zij werd hierin geïnspireerd door de boeken uit de bibliotheek van haar vader die klaarblijkelijk na de dood van zíjn vader door hem werden overgenomen. Opnieuw noemt Haasse namelijk ‘de volledige Jules Verne, in de bekende blauw met gouden banden, de werken van Oltmans en Van Lennep’, maar ook ‘twee dikke delen De Onbeschaafde Volken waarin geïllustreerd met ouderwetse gravures de zeden en gewoontes van Eskimo’s, Chinezen, Indiërs, Kaffers, Vuurlanders en Maori’s tot in details werden beschreven.’119 De siësta’s werden eerder al overgeslagen en vanaf dat moment krijgt het spelen met kinderen uit de buurt ook een steeds kleinere rol in haar leven:

‘Voortaan bleef ik thuis; ’s middags in bed, na het rustuur op de stoep van de achtergalerij of in de mangga-boom voor het huis, en in de avondkoelte op het platje, verslond ik het ene boek na het andere. Ik leefde in een roes, die door het school-gaan en andere dagelijkse gebeurtenissen nauwelijks werd verstoord. Met de kinderen van kapitein Grant zwierf ik over, met Nemo onder de wereldzeeën, de avonturen van Michael Strogoff en van Keraban de Stijfhoofdige waren mij meer vertrouwd dan werkelijke gebeurtenissen; het meest fascineerde mij de beschrijving van de tocht naar het middelpunt der aarde; dat labyrint met ondergrondse zeeën en voorwereldlijke dieren hield mij bezig tot in mijn dromen.’120

Haasse herinnert zich in Zelfportret als legkaart (1954) opnieuw ‘die mufruikende enigszins vergeelde bladzijden, met kleine letters […]: De Roos van Dekama, of de Schaapherder,

117 Haasse 1961: 90. Vgl. ook p. 163 van Een handvol achtergrond. ‘Parang Sawat’: ‘[H]et rustuur; mijn ouders slapen, mijn broer ligt op de vloer van zijn kamer met meccano te spelen, ik glip naar buiten om in de vork van de flamboyant, de ‘laarzenboom’, op ons achtererf te gaan zitten lezen’. 118 Zie voor een deel van deze roman ‘Het Huys met de Meermin (fragment)’, in: Jong gedaan. Kinderwerk en beginnerswerk van 28 auteurs, Em. Querido’s Uitgeverij, Amsterdam, 1968, p. 29-40. 119 Haasse 1961: 94. 120 Haasse 1961: 95. 40

Madzy en Deodaat en de gekke Ada en Perrol met de Rode Hand.’121 Het schrijven aan Het Huys met de Meerminne gebeurde onder invloed van deze boeken waarmee zij bovendien haar best deed om de ‘gedegen stijl van Onze Voorouders of Slot Loevestein na te bootsen’.122 Over de leeservaringen tijdens deze bijna transcendentale periode zegt Haasse in Toen ik schoolging: ‘Wat ik las (plus de eigen fantasieën die daaruit voortvloeiden), is in mijn bewustzijn samengesmolten met de Indische natuur, het intens beleven van licht, kleur, geuren en geluiden.’123 In Dát was nog eens lezen! (1972), een essaybundel waarin veertig auteurs vertellen over de boeken uit hun kinderjaren, vertelt Haasse dat zij de werken van Jules Verne van kaft tot kaft en vaak meerdere malen las: ‘Telkens wanneer ik nu nog eens in die boeken blader, verbaas ik mij over het onloochenbare feit dat ik vroeger al lezend, zelfs voor de tweede, derde of eerste keer, niets oversloeg.’124 De banden van Verne bepaalden lange tijd haar beeld van ideaal volwassen gedrag, namelijk ‘zelfbeheersing, uithoudingsvermogen, vindingrijkheid [en] solidariteit met lotgenoten in verwarrende of gevaarlijke omstandigheden.’125 Naar het middelpunt der aarde (1864) [1919] is het boek dat haar van alle reis- en avonturenverhalen die zij tussen haar negende en twaalfde jaar las het meest gefascineerd heeft. Het avontuur van professor Lidenbock en de zijnen naar het hart van de aarde, waarbij zij zich een weg weten te banen door onbekende grotten en labyrinten, was ‘onweerstaanbaar’:

‘Keer op keer kon ik aan dit boek beginnen alsof ik het nog nooit eerder gelezen had. Dat bij alle spanning een plezierig gevoel overheerste, komt, geloof ik, omdat de gevaren en verschrikkingen in hecht teamverband beleefd werden’.126

121 Haasse 1961: 95. 122 Haasse 1961: 95. Haasse publiceerde in 1962 een roman met een gelijknamige titel maar compleet andere inhoud: De meermin. 123 Haasse 2007: 22. 124 Hella S. Haasse, ‘Labyrinten’, in: Dát was nog eens lezen. 40 auteurs over boeken uit hun kinderjaren, Amsterdam, 1972, p. 42. 125 Haasse 1972: 42. 126 Haasse 1972: 44. 41

Jules Vernes Naar het middelpunt der aarde uit de serie ‘Wonderreizen’, Amsterdam, Uitgevers-maatschappij ,,Elsevier”, 1919. Foto’s Bibliotheek HSH

Via haar Duitse grootmoeder was Haasse al op de jonge leeftijd de Duitse taal machtig. Ze las een gevarieerde verzameling boeken in die taal, van Was drei kleine Bären im Walde erlebten (1923) van Margarete Thiele tot de horrorachtige sprookjes van Hanns Heinz Ewers. Van haar moeder kreeg Haasse vervolgens voor haar dertiende verjaardag een tweetal Duitstalige boeken cadeau: Jettchen Gebert (1906-1909) [1923] en Henriette Jacoby (1908), beide van Georg Hermann. Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler overhandigde op enigszins plechtige wijze de boeken aan haar dochter en voegde hieraan toe dat dit de mooiste liefdesgeschiedenis was die zij ooit gelezen had. In haar ogen was haar dochter nu oud genoeg om de inhoud te begrijpen.127 De plechtige overhandiging had ook te maken met de bezitsgeschiedenis van de twee boeken, die eerst eigendom waren van Haasses grootmoeder – haar ‘forse handtekening’ stond op het schutblad – en vervolgens van Haasses moeder, die onder deze handtekening haar ex libris plakte.128

127 Haasse 1987: 30. 128 Haasse 1987: 30. 42

Jettchen Gebert van Georg Hermann. De handtekening van de grootmoeder is niet aanwezig in dit exemplaar, wel die van haar moeder, wier ex libris overigens ontbreekt. De tekst ‘van Wim nov. ‘23’ rechts onder aan de pagina duidt op eerder bezit van Haasses grootvader. Foto’s Bibliotheek HSH

Ex libris afkomstig uit Geschichte der Kunst von der altchristliche Zeit bis zur Gegenwart van Richard Hamann, Th. Knaur Nachf. Verlag, Berlin, 1933. De spreuk ‘Wo die Sprache aufhört, fängt die Musik an’ is afkomstig van de Duitse schrijver en componist E.T.A. Hoffmann. Foto Bibliotheek HSH

De verhalen van Jettchen/Henriette omvatten voor Haasse tegelijkertijd een inwijding in het concept liefde – ‘het criterium van een grotemensenboek’ – en een geheel nieuwe ervaring op

het gebied van stijl en benadering.129 De indruk die de verhalen maakten, zorgde ervoor dat Vernes Naar het middelpunt der aarde van zijn favorietenplek werd gestoten.130 Haasse heeft later in haar leven weleens verzucht dat lezen in haar jeugd de mooiste leeservaring ooit was:

‘Misschien mag ik hopen dat ik nog eens in mijn leven, later, in staat zal zijn weer te lezen zoals alleen een kind lezen kan, volledig buiten zichzelf getreden, in een andere wereld, waar twijfel en tweespalt niet bestaan, en de bitterste ernst een magische glans heeft.’131

3.2 Het lyceum en Literaire Club Elcee in Batavia (1931-1938)

De gymnasiumafdeling van het lyceum in Batavia, de Carpentier Alting Stichting (CAS), betekent voor Haasse om te beginnen een (nadere) introductie in het Frans en Duits. In een brief van 12 oktober 1931, kort na haar eerste weken op de CAS, vertelt ze aan haar vroegere leraar Rijsdorp hoe het leren van deze talen vordert: ‘[Duits] leeren we op school, daar ben ik goed in, ich spreche sehr gut Deutsch, denn meine Mutter ist eine Frankforterinn. Frans is ook een van mijn beste vakken, maar ik houd niet van de taal, il n’est pas joli (of is taal vrouwelijk in ’t Fransch?). In ’t Turksch ben ik mij aan ’t oefenen, ik heb een boek in handen gekregen, dat vol Turksche woorden staat.’132 De leraar Duits, ‘meneer D.’ genoemd in Persoonsbewijs, en een vroegere klasgenoot van Haasses vader, kwam in het begin van de jaren dertig zelfs geregeld bij het gezin thuis. Waar hij in de schoollokalen onbevooroordeeld lange gedichten uit de klassieke Duitse literatuur onderwijst (Haasse kan meer dan dertig jaar later Der Taucher en Die Glocke van Friedrich von Schiller nog bijna letterlijk opzeggen), probeert hij tijdens zijn bezoeken aan de familie iets heel anders: de opvoeding van de jonge leerlinge te beïnvloeden. Haasse noemt hem een man ‘wiens invloed, onder de oppervlakte, toch niet te onderschatten is geweest’.133 Meneer D. liet namelijk weleens boeken achter; Haasse noemt onder andere Die Grundlagen des XIX. Jahrhunderts (1899) [1932] van de Engels-Duitse schrijver Houston Stewart

129 Haasse 1987: 30. 130 Haasse 1987: 34. 131 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 45. 132 Haasse 2007: 39. De zes velletjes tellende brief staat in facsimile afgedrukt, met een transcriptie ernaast, op p. 27-40. Op het lyceum ondergaat ‘Helly’ Haasse ook een naamsverandering, zo blijkt uit de laatste regel: ‘P.S. Ik wordt [sic] tegenwoordig Hella genoemd, omdat ik op ’t lyceum ben!’ 133 Haasse 1967: 25. 44

Chamberlain en een paar delen over Die Nordische Rasse van dr. Hans F.K. Günther.134 Het eerste boek gold als het standaardwerk voor de aanhangers van het opkomende antisemitisme in Duitsland. Chamberlain wordt dan ook, samen met eugeneticus Günther, gezien als architect van de nazistische rassenideologie. De boeken van meneer D., allesbehalve onschuldige lectuur, hadden een omgekeerde uitwerking op Haasse: ze tastten haar voorliefde voor de Keltische, Noorse en Germaanse verbeeldingswereld aan. Tijdens haar latere studie in Nederland leidden de scheurtjes in de fascinatie voor deze verhalen zelfs tot een breuk (zie paragraaf 3.3). Opvallend genoeg is één van deze twee boeken nog wel in de bibliotheek terug te vinden: de ongedateerde ‘Ungekürzte Volksausgabe’ van Chamberlains Die Grundlagen des neunzehnten Jahrhunderts, in twee delen, is waarschijnlijk gedrukt in 1932. En bij Die Nordische Rasse zou het kunnen gaan om een onjuiste samentrekking van twee titels: Adel und Rasse (1926) [1927] van Günther, en Die Nordische Seele (1923) [1925] van dr. Ludwig Ferdinand Clauss, een Duitse psycholoog en rassentheoreticus. Dit trio boeken komt hoogstwaarschijnlijk uit handen van meneer D. De andere leraren op school probeerden niet zo direct invloed uit te oefenen op hun leerlingen, al waren ze minstens net zo vormend en schuwden ze de politiek niet. Haasse maakt namelijk ook kennis met de hedendaagse Nederlandse literatuur. De leraar Nederlands behandelde onder anderen Menno ter Braak en E. du Perron. ‘Toen ik in Holland was, was het niet gebruikelijk dat men op school de standpunten van hen verdedigde. Maar in Batavia werd er veel over gepraat,’ aldus Haasse.135 De behandeling van dit tweetal, dat samen met de Vlaamse auteur Maurice Roelants het literaire tijdschrift Forum (1932-1935) had opgericht, ging Haasses begrip wel enigszins te boven; haar aandacht werd eerder getrokken door de poëzie van Slauerhoff en Roland Holst. [In de bibliotheek staan de zeven delen Verzameld Werk van Du Perron en een exemplaar van zijn autobiografische roman Het land van herkomst; van Ter Braak staan er geen primaire titels, op zijn vierdelige Briefwisseling 1930- 1940 met Du Perron na; Slauerhoff is vertegenwoordigd in zijn Verzameld proza in twee delen.] Enkele componenten van de geest van Forum zouden echter beklijven. In Krassen op een rots, ‘notities’ bij een reis door haar geboorteland Indonesië, dat zij voor het eerst in meer dan dertig jaar bezoekt, herinnert Haasse zich nog helder de discussies die in 1935 met medeleerlingen aan de rand van het zwembad Tjikini in Batavia gevoerd werden:

134 Haasse 1967: 26. 135 Diepstraten 1984: 63. 45

‘Bewonderde, erkende schrijvers en dichters van toen, als Couperus, Van Eeden, Aart van der Leeuw, Boutens, Leopold, Van Schendel, werden afgewogen tegen de ‘jongeren’ Vestdijk, Bordewijk, Slauerhoff, Marsman, Roland Holst, Nijhoff. […] ‘Forum’ was een soort kreet, een formule, ter aanduiding van het moderne, progressieve, bewuste, individualistische, en als zodanig de tegenpool van het conventionele, traditionele, gesanctioneerde, sentimentele, gezapige, zwaarwichtige, pathetische.’

[Van zowel Louis Couperus als S. Vestdijk zijn acht titels aanwezig.] De ‘elementen van opstandigheid, kritiek, sarcasme, polemiek’, die zij toen nog niet volledig kon bevatten, nestelden zich in de zeventienjarige scholiere:

‘Het was te vergelijken met een proeven van een boom der kennis, het betekende een verlies- voorgoed van lees- en schrijfonschuld, van de onbevangen Lust zum Fabulieren. Ik was me – enigszins – bewust geworden van het bestaan van de paradox, van een raadselachtige en complexe gespletenheid.’136

Bij oude geschiedenis werd het werk van Louis Couperus behandeld. Haasse las in voorbereiding op klassikale besprekingen Iskander (1920), De berg van licht (1905) en De komedianten (1917), en ook Antiek toerisme (1911) en het verhaal ‘De naumachie’ (1910). Wat later leest zij ook Eline Vere (1889) [1987], een roman die, zoals Haasse later verklaard, ‘zeer belangrijk’ was, ook al vond ze het hoofdpersonage bij eerste lezing ietwat klagerig: ‘Toen ik jong was, vond ik haar toch een beetje een aanstelster; ze loopt steeds maar melancholiek te doen, vlucht na een ruzie met haar familie in de nacht in een avondjapon door de regen en werpt zich snikkend beneden aan de trap bij Jeanne en haar gezin.’137 Op de middelbare school is zij verder actief lid en later voorzitter van de Literaire Club Elcee, de leesclub van het gymnasium, waar ook de latere schrijfsters Aya Zikken (1919-2013) en Margaretha Ferguson (1920-1992) tot toetraden.138 Het gezelschap concentreert zich vooral op hedendaagse Nederlandstalige literatuur: zo wordt werk van Ter Braak, Slauerhoff en ook Arthur van Schendel besproken.139 En uit verslagen in de schoolkrant Opgang (1936-1937) blijkt dat tijdens clubavonden bijvoorbeeld ook gedichten van Piet Paaltjens worden voorgedragen en de roman De Herberg met het Hoefijzer (1933)

136 Hella S. Haasse, Krassen op een rots, Amsterdam, 1975, p. 24-25. 137 Erik Schoonhoven, ‘“Schrijven is mijn manier van aanwezig zijn.” Een vraaggesprek met Hella S. Haasse’, in: Arabesken. Tijdschrift van het Louis Couperus Genootschap, jrg. 13, nr. 25, mei 2005, p. 14. 138 ‘Van de Elcee’, in: Opgang, nr, 5, febr. 1937, p. 2. Zie ook de website van het Hella Haasse Museum, ‘Naar het lyceum in Batavia’, (http://hellahaassemuseum.nl/objects/75.html) 139 Piet Calis, Literaire vriendschappen en andere misverstanden, Amsterdam, 2012, p. 177. 46

van A. den Doolaard is besproken.140 [Van Paaltjens is alleen de ballade Jan van Zutphen’s afscheidsmaal, 1257 (1857) [2001] aanwezig.] De non-fictie wordt niet genegeerd; de Elcee analyseert ook het essay De smalle mens (1934) van Du Perron.141 Het was binnen de Elcee de gewoonte dat iedere bijeenkomst één van de leden een door hem of haar gelezen boek besprak. Haasse koos op haar beurt voor De dans van jonge voeten (1935) van C.J. Kelk, een roman over de wereld van het ballet waarin homo-erotische elementen zijn vervlochten. In Krassen op een rots beschrijft Haasse dat deze titel (samen met onder meer Dr. Dumay verliest (1933) van Ter Braak en Lessen in charleston (1931) van Constant van Wessem) weliswaar in de schoolbibliotheek te vinden was, maar ‘strikt voorbehouden voor de hoogste klassen’.142 Enkele ouders van Elcee-leden vinden het dan ook maar niets dat het boek, met zo’n ‘gedurfd’ thema, besproken wordt.143 Verder onderhield Haasse een literaire rubriek in Opgang en verscheen onder het pseudoniem Theophila in deze schoolkrant waarschijnlijk haar eerste toneelstuk, getiteld ‘Goden op reis’.144 De goden in dit ‘fantastisch spel’ zijn Jupiter en Juno, de locatie is de berg Olympus. Jupiter leest onverstoorbaar in een boek, terwijl Juno zijn aandacht probeert te krijgen. Een fragment:

Juno: […] Laat ’ns kijken… (grist hem ’t boek uit de vingers) ,,The invisible man!’’ Jàsses! Wàt ’n lectuur voor een man zoals jij! Schaam je je niet?? Zulke prutsrommel!” Jup.: (bedeesd) ,,Maar liefje, ik moet toch met m’n tijd meegaan! Ik kan toch niet altijd Homerus lezen, of Shakespeare, of Potgieter!” Juno: (doorbladerend) ,,Dit lijkt me toch eigenlijk absoluut geen geschikte lectuur voor jou, mannie. – Ik heb een aardig boekje, dat moest je ’ns lezen! ’t is van… van… o ja! van Hall Caine, en ’t heet: ,,De vrouw, die Gij mij gegeven hebt”. Daar staat veel waars in! – Entre nous, hoe kom je aan deze keukenmeiden-roman?” Jup.: (deemoedig) ,,Ik heb ’m van Neptunus geleend.” Juno: (misprijzend) ,,Dacht ik het niet!! Neptunus! ’n Mooi exemplaar is dat! […]’145

140 Opgang, nr. 5, p. 2. 141 Spektakel, afl. ‘De meisjes van de CAS’, KRO, 14-12-1985. 142 Haasse 1975: 27. 143 ‘De meisjes van de CAS’. 144 De jaargangen van Opgang die zich in de Universiteitsbibliotheek van Leiden bevinden, hebben voorin het ex libris van Joh. Gerritsen. Achter ‘Goden op reis. Fantastisch spel door Theophila’ staat met potlood ‘= Hella Haasse’ geschreven, waarschijnlijk door Gerritsen, wiens naam in de colofons van nrs. 2-3 t/m 5 bij de vaste medewerkers genoemd wordt. 145 Opgang, nr. 1, p. 5. 47

Juno vindt The invisible man (1897), het horrorachtige sciencefictionverhaal van H.G. Wells, dus maar niets; háár voorkeur gaat uit naar The Woman Thou Gavest Me (1913), zoals de oorspronkelijke titel van het boek van Thomas Hall Caine luidt, een destijds controversiële roman over de scheiding van een vrouw die lijdt onder sociale vooroordelen en religieuze bekrompenheid. Haasse liet tijdens haar middelbareschooltijd duidelijk van zich horen en niet alleen op papier: haar oude rector van de CAS, dr. Peter John Koets (1901-1995), herinnerde zich Haasse als ‘iemand die altijd praatte of discussieerde’.146 Koets, die bevriend was met Du Perron, was leraar oude talen en oefende in die hoedanigheid een vormende invloed op Haasse uit: ‘Zijn liefde voor de klassieken, zijn geestdrift voor oude geschiedenis, dat heeft bij mij iets wakker gemaakt.’147 Zij leest dan Homerus, Vergilius en Tacitus, maar ook oud- Noorse saga’s en romans als Moby Dick (1851) [1954] van Herman Melville, Woeste hoogten (1847) [1946, 1995] van Emily Brontë en Oorlog en vrede (1865-1869) van Tolstoj.148 [In de bibliotheek zijn twee titels van Vergilius te vinden en drie van Tacitus.]

In de puberteit eist de verbeelding die ontsproten was uit de gelezen sprookjes, avonturenverhalen en sagen zijn tol: de sprong naar de werkelijkheid kost Haasse dan de grootste moeite.149 Lezen gebeurt vanaf dat moment met twee feitelijk tegenstrijdige redenen: om te vluchten in een droomwereld, maar ook om contact met de werkelijkheid te maken. Deze periode markeert een zekere gespletenheid; het boek is het gebied waarin zij op dat moment het meest zichzelf kan zijn.150 Rond haar zeventiende leest Haasse een imposante lijst van sterk uiteenlopende titels:

‘Ik verslond Balzac en Vicki Baum, Strindberg en Poe en Dreiser, detective-stories en spookverhalen, Zola, Thomas Mann, Katherine Mansfield en Courths Mahler, Stefan Zweig, Van Schendel en Dirk Coster, Sigrid Undset, Dostojevsky en Rider Haggard, om maar een greep te doen.’151

146 Calis 2012: 177. 147 Arjan Peters, ‘Ik leef pas als ik de dingen opschrijf’. Interview met Hella S. Haasse, de Volkskrant, 20 november 2009; Elsevier, 19 december 1992. Via Mariëtte Haarsma, Greetje Heemskerk en Murk Salverda, Ik maak kenbaar wat bestond. Leven en werk van Hella S. Haasse, Schrijversprentenboek 35, Em. Querido's Uitgeverij/Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, Amsterdam/Den Haag, 1993, p. 12. 148 Hella S. Haasse, ‘Ter inleiding’, in: Margot Dijkgraaf en Martijn Meijer, Het beslissende boek. Nederlandse & Vlaamse schrijvers over het boek dat hun leven veranderde, Amsterdam/Rotterdam, 2002, p. 9. 149 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 41. 150 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 42. 151 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 42. 48

[Drie titels zijn aanwezig van Honoré de Balzac, één van Vicki Baum, twee van Edgar Allan Poe, één van Émile Zola, vier van Thomas Mann, één van Katherine Mansfield, Stefan Zweig, en Sigrid Undset, en twee van Dostojevski.] In die periode is Haasse ook kort met verlof in Nederland, waar de zus van haar vader, Nell Haasse (1885-1952), haar romans van Vicki Baum en Joe Lederer toestopt, volgens de op dat moment zeventienjarige ‘opdat ik het leven zou leren kennen’.152 Waar de boeken van Jules Verne eerder al bepalend waren voor het beeld van het volwassen-zijn en die van Georg Hermann voor het idee van de liefde, hebben boeken in deze periode opnieuw een educatieve functie, in het bijzonder op het gebied van seksualiteit. Dit onderwerp bleef thuis namelijk onbesproken, waardoor Haasse haar kennis op dit vlak vooral opdeed uit de boeken die zij toen verslond. Haar denkbeelden over de seksuele omgang werden toen bepaald door ‘heroïsch-klassieke, romantische of suggestief-sensuele elementen, het hele scala tussen de Arthur-verhalen en La Princesse de Clèves [van Madame de la Fayette] (1678) [z.j.], via Goethes Wahlverwandtschaften (1809) [1972] en de negentiende-eeuwse Engelse romans, tot en met Lady Chatterley’s Lover’ [van D.H. Lawrence] (1928) [1994].153 De overgave aan de literatuur was ook een manier om in verzet te komen tegen haar moeder, die in Haasses woorden ‘uiterst conventioneel in opvattingen en gedrag [was]’. Haasse wilde zich niet spiegelen aan het ‘toonbeeld van distinctie’ dat haar moeder voor de buitenwereld moet zijn geweest, zowel uiterlijk als innerlijk altijd discreet, en liep op haar negentiende jaar demonstratief de hele dag op blote voeten of klom in bomen om daar rustig te kunnen lezen.154 Haar leeshonger wordt in deze periode echter niet op een bevredigende wijze gestild. Haasse vindt weinig rust en voldoening in het lezen, vooral veel teleurstelling: de boeken beloven meer dan zij geven. Zij twijfelt bovendien aan haar vermogen om een oordeel te vormen over al het gelezene. De moderne, psychologische roman biedt enige tijd steun vanwege de schijn van de waarneembare werkelijkheid die hierin gepresenteerd wordt: ‘Dat is dus litteratuur: in proza of poëzie de mens aan de mens geopenbaard.’ Auteurs als Aldous Huxley, André Malraux en Colette spelen verder een grote rol, naast de eerdergenoemde Ter Braak en Du Perron. [Er

152 Haasse 1967: 33. Deze oudere zus van vader Willem Hendrik, volledig Nelly van Sillevoldt-Haasse, schreef overigens ook. Vooral in de jaren dertig van de vorige eeuw was zij bekend door haar jeugdboeken met christelijke inslag. 153 Haasse 2008: 43. 154 Haasse 2008: 44. 49

komen twee titels van Aldous Huxley voor in de bibliotheek, van Colette zijn de vier delen van haar Verzameld werk aanwezig.] Haasse noemt ieder boek in deze tijd een ‘ontmaskering van mezelf’; lezen betekent voor haar in de eerste plaats ‘op de hoogte raken, partij kiezen, een houding bepalen’.155

3.3 Studie in Amsterdam en de Tweede Wereldoorlog (1938-1945)

In 1938 vertrok Haasse na haar eindexamen naar Nederland waar zij aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam begon met de studie Scandinavische talen en letteren. In een eerder stadium overwoog zij een studie Nederlands aan de Universiteit van Utrecht maar eenmaal in Nederland aangekomen koos uiteindelijk zij toch voor de Scandinavistiek, ‘vooral vanwege het Oudnoors, het IJslands, de taal van de Edda en de saga’s’.156 Wanneer zij in 1940 – vlak nadat de Duitse bezetter Nederland is binnengevallen – zelfs fysiek ziek wordt tijdens een college over Germaanse heldensagen, breekt Haasse de studie vroegtijdig af.157 Het opzichtige misbruik dat de nazi’s van elementen uit de oude Germaanse cultuur maakten, heeft haar lange tijd op afstand gehouden van de scandinavistiek. Haar interesse voor de studie van deze talen en culturen is echter later teruggekeerd.158 Na haar afscheid van de universiteit legt Haasse in 1940 met goed gevolg het toelatingsexamen voor de Toneelschool in Amsterdam af. Ze doet in 1943 eindexamen en sluit zich aan bij het gezelschap Centraal Toneel, dat onder leiding staat van de in Nederlands- Indië geboren acteur en regisseur Cees Laseur. Zoals voor iedereen die de Tweede Wereldoorlog bewust heeft meegemaakt, is ook voor Haasse deze periode een allesbepalende geweest. Niet haar jeugd in Indië maar de oorlogstijd in Nederland heeft een grote verandering in haar leven gebracht, of zoals Haasse het zelf formuleerde: ‘Ik kan zonder overdrijving zeggen dat ik omstreeks 1940 voor de tweede maal geboren werd’.159

155 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 42-43. 156 Meijer 2003: 241; Retour Grenoble. Anthony Mertens in gesprek met Hella S. Haasse, Amsterdam, 2003, p. 37. 157 Diepstraten 1984: 67. 158 Retour Grenoble 2003: 37. 159 Citaat uit Persoonsbewijs. Via Rob Nieuwenhuys, Oost-Indische spiegel. Wat Nederlandse schrijvers en dichters over Indonesië hebben geschreven vanaf de eerste jaren der Compagnie tot op heden, Amsterdam, 1978, p. 533. 50

In het begin van de jaren vijftig publiceerde zij een essay waarin zij terugblikt op haar oorlogsjaren in Amsterdam, waarin boeken in hoge mate een toevlucht betekenden: ‘De boeken vormden tenminste een houvast in veel onzekerheid.’160 Zij verhuisde in die periode ettelijke malen en nam steeds haar verzameling boeken – ‘die beproefde vrienden bij nacht en ontij’ – met zich mee.161 Deze vrienden zijn onder meer:

‘Oorlog en vrede en Le grand Meaulnes (van Alain-Fournier, 1913) [1949] en Madame Bovary (van Gustave Flaubert, 1857) [1942] en Das Leben Michelangelos (van Herman Grimm, 1860) en Wuthering Heights (van Emily Brontë, 1847) [1946, 1995] en Le Rouge et le Noir (van Stendhal, 1830) [1972, 2007] en A Passage to India (van E.M. Forster, 1924) en Eline Vere (van Louis Couperus, 1889) [1987] en Der Tod in Venedig (van Thomas Mann, 1912) [1945, 1958] en De Waterman (van Arthur van Schendel, 1933) en Het Leven op Aarde (van J. Slauerhoff, 1934) en Point Counter Point (van Aldous Huxley, 1928) [1963] en Menschen und Moden (van Max von Boehn, 1907-1925) en Du Côté chez Swann (van Marcel Proust, 1913) [1965] en Sons and Lovers (van D.H. Lawrence, 1913).’162

Terugdenkend aan al die verhuizingen beseft Haasse de nuttige kant van het opnieuw in- en pakken van haar boekerij: aan de boekenkast ‘vastgegroeide’ boeken worden weer eens vastgehouden en bekeken. Zo valt haar oog plotseling, tussen de oranje Edda van het Reclam- Verlag [die in de bibliotheek aanwezig is, in de vertaling van Karl Simrod] en de perkamenten band van Lorenzo de Medici’s Poësie, op de groene bandjes van Shakespeare in de Bradbury Evans Handy Volumes: ‘[Ik] vond hier en daar bladwijzers, vergeelde repen van een krant uit 1942. Ik rook aan de boekjes, uit gewoonte; niets is voor mij suggestiever dan de geur van een boek. Die flarden van oude dagboeken en de muffe lucht van het papier verplaatsen mij in een stuk werkelijkheid van elf jaar geleden.’163 Haasse weet zich te herinneren waarom deze reeks niet meer compleet is. In 1941 woonde er namelijk een echtpaar Poolse joden onder haar huurkamer, met wie zij een bijzondere vriendschap sloot. Het echtpaar lijkt tijdelijk te fungeren als een soort surrogaatouders die met Haasse de liefde voor boeken en muziek delen. Juist in het jaar 1940 was een ophanden zijnde hereniging van de familie Haasse in Nederland door de Duitse bezetting onmogelijk geworden en werd het contact met haar ouders en jongere broer abrupt verbroken. Pas in 1946 zou zij haar ouders weer zien. Het contact met de onderburen

160 Dit essay komt in licht aangepaste vorm ook voor in Haasse 1961: 163-168; Hella S. Haasse, ‘Incompleet’, in: Goed geboekt. Een verzameling van schetsen, korte verhalen en tekeningen, Amsterdam, 1954, p. 33. 161 Haasse 1954: 33. 162 Haasse 1961: 163. 163 Haasse 1954: 33. 51

verlichtte het eenzame bestaan dat Haasse op dat moment leidde: ‘Nooit vergeet ik die winteravonden om het roodgloeiende kacheltje, wanneer naast onze gedachtenwereld de waarneembare werkelijkheid: stoelen, gordijnen, bonkaarten op tafel, en dat wat buiten de muren van het huis was: winter, oorlog, verschrikking, irreëel scheen.’164 Na weer een nieuwe verhuizing blijft Haasse haar oude buren opzoeken. Het echtpaar logeert zelfs een aantal nachten in Haasses nieuwe woning uit vrees in hun eigen huis opgepakt te worden tijdens een van de vele razzia’s die op dat moment in Amsterdam worden gehouden. Wanneer de echtgenote de nacht voor één keer in haar eigen slaapkamer wil doorbrengen wordt het echtpaar opgepakt. Haasse: ‘De student die de achterkamer bewoonde, machteloze ooggetuige van hun vertrek, vertelde het mij. “Hij heeft die kleine groene boekjes van jou meegenomen,” zei hij tenslotte.’165 Wanneer Haasse behoefte heeft aan Shakespeare pakt zij normaal gesproken haar oude Leopold-editie erbij, ‘met zijn tweekolommen druk en negentiende-eeuwse prentjes’. Door de kleine lettertjes gebruikt zij zelden de Bradbury Evans Handy Volumes, die voorbestemd lijken slechts een ‘decoratieve functie’ te vervullen.166 De onvolledigheid van de Handy Volumes doet Haasse echter plotseling beseffen dat deze meer dan een decoratieve functie hebben. Ze wijzen op een leemte in haar boekenkast die ‘een ander, dieper gemis’ vertegenwoordigt, niet van de boeken zelf maar van haar vroegere buren die de Tweede Wereldoorlog waarschijnlijk niet hebben overleefd.167 Zo wordt de open plek in de rij van Shakespeare als het ware een lieux de memoire, een materieel en symbolisch herinneringsmonument dat Haasse altijd aan haar vroegere buren zal herinneren.

3.4 Nieuwe naoorlogse leeservaringen

In een brief aan haar ouders, geschreven op 9 maart 1946, vat Haasse haar leesvoorkeuren samen:

‘Paps schreef dat ik de Rogue Herries / cyclus van Walpole eens moest lezen. Nu moet je we- / ten dat deze boeken in de barre winter van ’44 mijn / enige ontspanning waren ! Ken je ,, Portrait of a man / with red Hair v. Walpole? ˮ Ik lees graag; Huxley (Aldous), Yeats, / Brontë

164 Haasse 1954: 36. 165 Haasse 1954: 38. 166 Haasse 1954: 32. 167 Haasse 1954: 38-39. 52

(zowel Em. als Charlo.) Balzac, Flaubert, Stendhal, / en verder sprookjes, filosofie (Berdjaev, Pascal) psycho- / logie, filologie, detective- en horror-stories, Shakespeare en / de klassieke toneelschrijvers. Verder kunnen ze bijna alles van me / cadeau krijgen.’168

[Van Charlotte Brontë zijn twee titels aanwezig.] Na het einde van de Tweede Wereldoorlog, zo rond de leeftijd van dertig jaar, verliest Haasse plots, ook tot haar eigen verbazing, haar ooit zo vurige passie voor fictie. Deze gewaarwording wordt voornamelijk veroorzaakt door een bepaalde teleurstelling in het fictionele karakter van de verhalen die na lezing een onbevredigend gevoel achterlaat. Dat Haasse zich zo verbaasd over deze verloren liefde is opvallend aangezien zij op het lyceum al een soortgelijke ontwikkeling doormaakte (zie paragraaf 2.2). De verdwenen aandacht voor fictie na de Tweede Wereldoorlog kan misschien wel verklaard worden de angstige jaren die zij tijdens deze oorlog beleefd moet hebben. Deze tijd echode door in de maatschappelijke onrust van de daaropvolgende Koude Oorlog. Bovendien voerde het Nederlandse leger in die periode politionele acties in Haasses land van herkomst uit. Voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak had Haasse het idee na de afronding van haar studie in Nederland terug te keren naar de Oost. Het besef dat het echter nooit meer mogelijk zou zijn terug te keren naar het Indië van haar jeugd moet uiterst wrang zijn geweest. Het bestaan dat zij met echtgenote Jan van Lelyveld (1918-2008) op probeerde te bouwen kreeg vervolgens een zware klap te verwerken: hun oudste dochtertje Chrisje, in 1944 geboren, overlijdt in 1947. Haasse en haar man verbleven toen een periode bij haar ouders in Baarn.169 Het gat dat de verdwenen belangstelling voor verzonnen verhalen heeft geslagen wordt opgevuld door een toevlucht in het genre van de non-fictie. Haasse leest vanaf dat moment alles wat zij voorheen links liet liggen: ‘biografieën, essays, kritieken, geschiedenis, reisbeschrijvingen, boeken over psychologie en sociologie en (waarschijnlijk als onbewust gezocht tegenwicht) los en vast op het gebied van religie, filosofie, mystiek.’170 Het ‘gevaar’ een wandelende encyclopedie te worden slaat zij van zich af, want naar eigen zeggen onthoudt zij alleen dat waar zij belang bij heeft.171 De liefde voor het lezen zoals zij die in haar kindertijd gevoeld heeft, is teruggekeerd. Zij ontdekt nieuwe, nooit-vermoede perspectieven: ‘[I]k had de neiging telkens ‘Ja!’ of ‘ha!’ te roepen, wanneer ik iets begreep, een samenhang ontdekte, bepaalde dingen als één geheel kon zien, die tot op dat ogenblik

168 Brief van Hella S. Haasse aan haar ouders, 6 maart 1946, collectie Letterkundig Museum, Den Haag. 169 Peters 2009. 170 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 43. 171 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 43. 53

alleen maar chaos voor me geweest waren.’172 Het lijkt misschien vreemd dat Haasse juist in deze periode – het beroemde Oeroeg wordt in 1948 tot Boekenweekgeschenk gekozen – op het lezen van non-fictieboeken overstapt, maar misschien heeft Haasse met de ontdekking van de non-fictie wel een nieuwe manier gevonden om zichzelf en de wereld om haar heen te begrijpen, iets wat in fictie niet meer lukte. Deze fase heeft haar sporen achtergelaten in haar boekerij, moet zij enigszins beschaamd toegeven: ‘Er staan boeken in mijn kast, vol potloodstrepen, bladwijzers en (moet ik tot mijn schande bekennen) ezelsoren.’173 In hoofdstuk 4 zal ik nagaan welke leessporen in de boeken terug te vinden zijn. In 1956 geeft Haasse in een jaarboek uit de serie Singel 262 antwoord op de vraag: ‘Welk boek van een ander, een Nederlander of een vreemdeling, zou u graag geschreven willen hebben?’ Zij noemt het een ‘verraderlijke’ vraag (‘Zeg me waar ge u mee vereenzelvigt, en ik zal u zeggen wie ge zijt!’) maar geeft toch antwoord en kiest voor Alexis Sorbas (1946), van de Griekse auteur Nikos Kazantzakis.174 Aan deze roman, die zij een jaar daarvoor ontdekte, ligt volgens Haasse een geheim ten grondslag waar zij in haar eigen werk naar zoekt: ‘de waarneembare wereld zó weergeven dat daarin het voor ons onuitsprekelijke maar essentiële, wordt uitgedrukt.’175 Het antwoord op de vraag ‘Waarom lees je?’ zou in die tijd zijn geweest: ‘[O]m mijn geest te eten te geven, om wijzer te worden, om kennis op te doen. Ach ja.’176 Desondanks blijft er een raadselachtige aanwezigheid van iets ondefinieerbaars ‘anders’ terugkomen in de boeken die zij op dat moment leest, onder meer Don Quijote (1605, 1615) [1970, 2007] van Miguel de Cervantes Saavedra, het ‘onvolprezen’ Moby Dick van Herman Melville en ook het ‘tot die tijd eerlijk gezegd voor driekwart uit litterair snobisme door mij aanvaarde werk van Kafka’.177 [Een editie van het Verzameld werk van Franz Kafka uit 1977 is aanwezig.] Deze schrijvers doen iets wat Haasse niet onder woorden kan brengen, maar dat wel haar opvatting over lezen aan het wankelen brengt. Haar houding op dat moment in 1957 laat zich vangen als een ‘jacht naar dat tantaliserende “ware”, dat niet te definiëren is en niet met de gewone maatstaf van echt of niet-echt te meten is’.178

172 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 43. 173 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 43. 174 Hella S. Haasse, ‘Een verraderlijke vraag’, in: Singel 262. Achttien schrijvers kiezen een boek, Amsterdam, 1956, p. 21, 23. 175 Haasse 1956: 26. 176 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 43-44. 177 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 44. 178 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 45. 54

Fictie blijkt dus slechts een tijdelijk verloren gewaande liefde. In dezelfde periode ontdekt Haasse namelijk ook het werk van Elias Canetti voor het Nederlandse taalgebied. [Van Canetti staan vijf titels in de boekerij.] Zij moet rond het jaar 1954 zijn roman Die Blendung (1935) [1948] hebben gelezen aangezien zij in dit jaar een bijdrage over dit boek in het tijdschrift Litterair paspoort schreef.179 De ontdekking bleef echter onopgemerkt; Haasses eigen uitgeverij Querido bracht geen vertaling uit. Vandaar dat een paar jaar later het volgende gebeurt: Rob van Gennep, die in 1962 samen met Johan Polak de uitgeverij Polak & Van Gennep oprichtte, eist de ontdekking van Die Blendung op en geeft het in 1965 onder de titel Het martyrium uit. Van Gennep maakt dan wel geen aanspraak op de allereerste ontdekking, het verhaal rondom zijn vondst is waarschijnlijk aanzienlijk fascinerender: Van Gennep ontdekt het boek namelijk per toeval in de slaapkamer van de Londense literair agent Faith Henry met wie hij een affaire heeft. Wanneer hij ’s nachts de slaap niet kan vatten, pakt hij blind een boek uit haar boekenkast en begint te lezen. Hij leest het vervolgens in één nacht uit en vindt het ‘briljant’.180 Bij de verschijning van Het martyrium krijgt Haasse nog wel de eer om met Canetti op boekhandelstournee te gaan. Haasses leesgeschiedenis van een andere klassieker, Moby Dick, maakt misschien nog wel het meest duidelijk hoe verschillend de intentie is waarmee zij een boek begint te lezen in steeds een andere ‘leesfase’ in haar leven. De eerste keer dat zij Moby Dick las, op haar twaalfde, las zij wat er stond. Het boek was spannend, ook al begreep zij niet veel van de ingelaste beschouwingen over walvissen en walvisvangst. Bovendien kwam het einde als een anticlimax. Op weg van Indië naar Nederland, na haar eindexamen in 1938, ziet zij in de scheepsbibliotheek plotseling Moby Dick staan en besluit het een tweede keer te lezen. Het is nu haast onherkenbaar: droog, ouderwets, jongensboekachtig en zonder liefdesgeschiedenis. Zo’n tien jaar later leest zij Moby Dick opnieuw. Nu waardeert zij de stijl, het tempo en de sfeer, maar begrijpt zij nog steeds niet veel van die tussengevoegde passages. Het inzicht dat die uiteenzettingen een diepere betekenis hebben is er wel, maar welke dat is, blijft een open vraag – Haasse blijft achter met een onbevredigd gevoel. In 1956 krijgt zij vervolgens een vertaling van Moby Dick toegestuurd voor een boekbespreking en kan zij – na enige aarzeling vanwege de eerdere (half)mislukte pogingen – niet meer ophouden met lezen:

179 Hella S. Haasse, ‘Elias Canetti en zijn roman Die Blendung’, in: Litterair paspoort 9 (1954), nr. 74 (feb), p. 25- 27. 180 Joyce Kraaijeveld, Politiek op de planken. De privébibliotheek van Rob van Gennep vs. het fonds van zijn uitgeverij, Delft, 2009, p. 16. 55

‘Ik realiseerde me, met een onbeschrijflijk gevoel van verbazing, dat ik door het verhaal heen kon kijken, dat ik ook iets van de hoofdstukken begreep die zogenaamd uitsluitend over walvissen handelden, al gaat het boven mijn macht in ronde woorden te zeggen wat daar dan eigenlijk wèl in staat. […] Ik vermoed, dat het zijn geheim nooit helemaal prijs geeft, dat het altijd nog meer verdiepingen overhoudt dan waar de lezer op het ogenblik aan toe is. Misschien geldt dat voor alle werkelijke kunst. Ieder boek waar men niet op uitgekeken raakt is een boek van vroeger en nu… en van later. Blijkbaar bezitten lezers het vermogen hun innerlijk gezichtspunt te verschuiven en onbeperkt te verruimen. En dat vind ik persoonlijk nog het meest wonderlijke en boeiende aspect van de hele kwestie. Wat is lezen eigenlijk? Wat gebeurt er…’181

3.5 Het belang van lezen in de jaren zestig tot tachtig

In een interview met Joos Florquin in de serie Ten huize van… uit 1976 beschrijft Haasse haar bewondering voor het werk van Simon Vestdijk. Hoewel er ook romans van hem zijn die zij niet kan waarderen, spreekt het overgrote deel van zijn werk haar wel aan: romans als Aktaion onder de sterren (1941) en De koperen tuin (1950) [1992, 2011], het postuum gepubliceerde debuut Kind tussen vier vrouwen (1972) [1972], een aantal korte verhalen, poëzie en ‘vele uitstekende essays’.182 [In de categorie essays zijn aanwezig in twee delen Lier en lancet (1939) [1960], en de bundels De Poolse Ruiter (1946) [1958] en Essays in duodecimo (1952) [1965].] De lijst van ‘voorkeursauteurs’ die Haasse vervolgens opsomt, geeft een mooie kijk op wat zij zoal las in de jaren zestig en zeventig: ‘De verwondering (1962) [1972] van Hugo Claus, dat ik vele malen heb herlezen. Het is als een spiegelzaal waarin je steeds nieuwe dingen ziet. Ook Nooit meer slapen (1966) [1977] van Willem Frederik Hermans vind ik een heel knap boek. Er zijn veel jongere en jongste schrijvers die ik met aandacht lees, Bob den Uyl, Biesheuvel, Kooiman, Robberechts, Spillebeen, Doeschka Meijsing, te veel om op te noemen.’183 [Alleen werk van Doeschka Meijsing komt voor in de boekenkast, één titel.] Het is duidelijk dat Haasse niet alleen aandacht heeft voor de gevestigde namen als Claus en

181 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 47. 182 Joos Florquin, Ten huize van… 12, 1976, p. 147. 183 Florquin 1976: 148. 56

Hermans, maar ook voor debuterende auteurs. Lezen gebeurt in deze periode bij voorkeur ’s avonds.184 Boeken moeten in dit stadium ideeën in Haasse wakker roepen, vergezichten openen en, als belangrijkste, de geest aan de gang zetten.185 Ook de moderne Vlaamse literatuur wordt trouw gelezen, bijvoorbeeld Het afscheid (1966) van Ivo Michiels en De vadsige koningen (1961) van Hugo Raes. Het Vlaamse proza van na de oorlog wordt gewaardeerd om de volwassen instelling en het rijk geschakeerde tableau dat het biedt; Haasse noemt in dit verband de namen van Ward Ruyslinck, Hubert Lampo, Johan Daisne, Gerard Walschap, Willem Walraven, Willem Elsschot, Marnix Gijsen, Jef Geeraerts en L.P. Boon.186 [De boekerij bevat twee titels van Walschap, één van Walraven. Van Elsschot zijn diens Verzameld werk en drie losse titels aanwezig, van Boon vijf boeken.] Verder is er aandacht voor de hedendaagse wereldliteratuur: Iris Murdoch, Vladimir Nabokov, Jorge Luis Borges, Malcolm Lowry en Michel Butor. [Twee titels van Murdoch, Nabokov en Butor zijn present, vijf van Borges.] Grote binnen- en buitenlandse literatoren uit de eerste helft van de twintigste eeuw worden overigens niet overgeslagen: Haasse wijst op Anton Tsjechov [voorhanden is diens zevendelig Verzameld werk], Couperus en Flaubert, wiens Madame Bovary zij ieder jaar herleest. Madame Bovary is in haar ogen ‘[e]en schitterend boek, een echt schoolvoorbeeld van helder, funktioneel taalgebruik en karakterontleding’.187 Haasse geeft bovendien aan dat zij een oeuvrelezer is, bijvoorbeeld van dat van Joseph Conrad en Marcel Proust.188 [In de bibliotheek zijn ‘slechts’ zes titels van Conrad terug te vinden en maar twee van Proust.] Ook individuele hoogtepunten als The Catcher in the Rye (1951) [1967] van J.D. Salinger en Maria Dermoûts De tienduizend dingen (1955) weten haar te betoveren. Niet alleen proza maakt een blijvende indruk, maar ook diverse studies: Herfsttij der Middeleeuwen (1919) van Johan Huizinga en Sir James George Frazers omvangrijke vergelijkende studie naar religie en mythologie, The Golden Bough (1890) [1954]. Ook het werk van de filosoof Gaston Bachelard, waarin hij de vier elementen als archetypen van de dichterlijke verbeelding presenteert, had een permanente impact. Over het eerste van de vier elementen water, vuur, lucht en aarde schreef hij bijvoorbeeld het essay L’eau et les rêves

184 José de Ceulaer, Te gast bij Nederlandse auteurs, Den Haag-Rotterdam, 1966, p. 57. 185 Florquin 1976: 148. 186 Florquin 1976: 148. 187 Florquin 1976: 148. 188 Haasse 2002: 10. 57

(1942) [1947].189 Haasse roemde openlijk Bachelards La terre et les rêveries du repos (1946) [1948], dat handelt over ‘de diepe noodzaak van het begrip ‘huis’’, en zijn werk over de rol van bomen in de menselijke verbeelding.190 Het huis en de boom, uitgebreid tot het bos en de tuin, komen als thema veelvuldig terug in haar werk. Boektitels als Huurders en onderhuurders (1971), Berichten van het Blauwe Huis (1986) en Het tuinhuis (2006), en Het woud der verwachting (1949) en De tuinen van Bomarzo (1968) demonstreren dat al. [Bachelard is in totaal met vijf titels vertegenwoordigd in de boekerij.]

In 1983 kiest Haasse in een bijdrage aan de bundel Het favoriete personage van vijfenzeventig Nederlandse schrijvers, dichters en uitgevers haar meest geliefde romanfiguur. Om daadwerkelijk een keuze te kunnen maken, nodigt zij in gedachten tien door haar bewonderde figuren uit.

‘Daar kwamen zij: een op het eerste gezicht uiterst heterogeen gezelschap, dat tot mijn verrassing bij nadere beschouwing een merkwaardig symmetrisch patroon vertoonde. Twee jongens in de puberteit: Huckleberry Finn (Mark Twain, 1884) en Holden Caulfield (J.D. Salinger, The Cather in the Rye); twee jonge vrouwen: mejuffrouw Sara Burgerhart (Betje Wolff en Aagje Deken, 1782) en Jane Eyre (Charlotte Brontë, 1847 [1987]); twee ‘grandes dames’: La Sanseverina (Stendhal, La Chartreuse de Parme, 1839 [1998]) en de ‘Lady’ uit Schillers drama Kabale und Liebe (1784); twee intelligente, integere mannen, ‘anti-helden’: Pierre Bezoechov (Leo Tolstoj, Oorlog en vrede) en Simon Darre (Sigrid Undset, Kristin Lavransdochter, 1920-1922 [1977]); twee ‘excentrieken’: de beminnelijke, vindingrijke professor Paganel (Jules Verne, De kinderen van kapitein Grant, 1868) en de exuberante individualist, de schilder Gulley Jimson (Joyce Cary, The Horse’s Mouth, 1944).’191

De samenhang tussen deze romanfiguren is volgens haar: ‘Zin voor avontuur (ook overdrachtelijk, in de betekenis van weetgierig, niet bang zich zelf te zijn, of zich bloot te geven), gevoel voor humor, zelfironie vooral, en het vermogen met behulp van een eigen filosofie en/of imaginatie de werkelijkheid áán te kunnen. Kortom, zij vertegenwoordigen mét elkaar het soort van mensen waar ik het meest van houd.’192

189 Haasse 2002: 10. Bachelard verbindt bijvoorbeeld 190 Hella S. Haasse, ‘Op zoek naar een huis’, in: Singel 262. Eenentwintig jeugdindrukken, Amsterdam, 1955, p. 31, 34; Hella S. Haasse, ‘Accolade’, in: Fik & Snik. Over Charlotte Mutsaers, schilderes en schrijfster, Amsterdam, 2000, p. 24. 191 Hella S. Haasse, ‘Pierre Bezoechov’, in: Carel Peeters en Doeschka Meijsing, Het favoriete personage van vijfenzeventig Nederlandse schrijvers, dichters en uitgevers, Amsterdam, 1983, p. 39. 192 Haasse 1983: 39. 58

De keuze valt ten slotte op Pierre Bezoechov, uit Tolstojs Oorlog en vrede, ‘die lucide zijn tijd en omgeving observeert, ogenschijnlijk alleen maar waarnemer, toeschouwer, luisterend, raisonnerend, analyserend, maar die, aan de andere kant – immers eerlijk, bescheiden en eigenlijk met hart en ziel betrokken bij het lot van zijn medemensen –, als het ware zijns ondanks, en zonder zeer veel gewicht te hechten aan wat hij doet, spontaan, tactvol en met natuurlijk gezag zijn wezenlijke betrokkenheid in daden weet om te zetten.’193

In 1984, stelt Haasse haar literaire top 100 ‘allertijden’ op voor een uitgave van de Bijenkorf ter gelegenheid van de Boekenweek. Het maken van een collectie uit haar boekenkast die meegaat naar een oord waar zij slechts honderd boeken in haar bezit mag hebben, valt haar niet licht. De selectiecriteria zijn namelijk: verhalend proza, één boek per auteur, de titel is leverbaar en, tot slot, het werk is oorspronkelijk in het Nederlands geschreven of vertaald.194 Onmisbaar voor Haasse zijn echter ook ‘onder andere de Essais (1580) [1952, 2009] van Montaigne, de Brieven (1966) [1992] van W. Walraven, de Correspondance van Flaubert [een editie van zijn brieven aan George Sand is aanwezig], de kritieken van Menno ter Braak en Du Perron, het essayistische werk van Vestdijk, om nog maar te zwijgen van de poëzie, en van non-fiction die het tegen de stoutste verbeelding kan opnemen: historische studies, biografieën, dagboeken…’195 Haasse zegt in haar top 100 niet te kiezen voor moderne schrijvers als André Gide, Jean-Paul Sartre, Saul Bellow, Peter Handke en Gabriel García Márquez, maar voor minder bekende namen die ‘in een markante eigen stijl meeslepend “vertellen”’. Dat geldt voor Richard Hughes, P.H. Newby en Werner Bergengruen, voor Sheridan le Fanu, en voor de twaalfde-eeuwse dichteres Marie de France.’196 In bijlage 3 is de volledige top 100 van Hella S. Haasse opgenomen. Achter iedere titel is aangegeven of deze in haar bibliotheek voorkomt. Uit de kanttekeningen bij de lijst schemert overigens opnieuw iets door van de eisen die zij stelt aan romanciers: ‘Het boeiende van echte vertelkunst is, dat het verhaal niet uit is, ook al heeft men het helemaal gelezen.’

193 Haasse 1983: 39-40. 194 Peter Brinkers (samenstelling) m.m.v. Sander Knol, De literaire top 100 “allertijden”. De favoriete boeken van Hella S. Haasse, Amsterdam, 1984, p. 2. 195 Brinkers 1984: 64-65. 196 Brinkers 1984: 64-65. 59

3.6 Het belang van lezen in de jaren negentig tot 2011

Tot op hoge leeftijd blijft Haasse zowel haar favoriete klassiekers en auteurs lezen als literaire ontdekkingen doen. Zo wordt zij bijvoorbeeld verrast door de hedendaagse roman Die Ringe des Saturn (1995) [1998] van W.G. Sebald, maar ook door Genji Monogatari (ca. 1000-1012) [1956] van de Japanse Murasaki Shikibu. De vraag om na al die jaren van lezen ‘het beslissende boek’ aan te wijzen, moet zij echter onbeantwoord laten; iedere leesperiode kende verschillende en meerdere beslissende boeken. Bovendien zijn deze zogenaamd doorslaggevende boeken in de ogen van Haasse geen eindstations: ‘Integendeel, ze winnen steeds aan betekenis als richtingaanwijzers naar nog onverkend achterland. Ze verleiden me telkens weer om naar ze terug te keren, me door herlezen bewust te worden van een reikwijdte die ze signaleren, waar ik eerst geen oog voor had.’197 Over de waarde van het herlezen liet de schrijfster zich onder meer in de ‘Lofrede’ bij Dubbelspel uit (het boek van Frank Martinus Arion, oorspronkelijk verschenen in 1973, dat in 2006 centraal stond tijdens de eerste Nederland Leest-campagne): ‘Je herleest omdat je verrassingen van taal en stijl die je al eerder getroffen hadden en die het verhaal of betoog juist zo boeiend en intrigerend maakten, opnieuw wilt ervaren.’198 Bij herlezing van Eline Vere ontstaat er bij Haasse meer begrip voor de gelijknamige hoofdpersoon, die ze bij eerste lezing nog een ‘aanstelster’ had genoemd (zie paragraaf 3.2). ‘Bij al het werk van grote schrijvers groei je in je leven naar meer begrip voor de personages; dat heb ik met Eline ook. […] Het is een personage die je je hele leven bijblijft, vooral door de manier waarop Couperus haar voorstelt en haar laat leven temidden van al die andere, zo normale Hagenaars uit die tijd.’199 Haasse roemt Louis Couperus om zijn ‘vermogen verschillende aspecten van de maatschappij, zowel de Indische als de Nederlandse, volkomen echt neer te zetten […]. Dat is wat ik nu zo enorm waardeer aan Couperus: hoe hij alleen al door middel van dialogen, zonder ze verder te beschrijven, mensen weet te typeren, zodat je ze helder voor je ziet… ik vind dat buitengewoon knap.’200 Wat Haasse betreft, kunnen moderne auteurs zeker nog iets van Couperus leren, zoals zij dat vroeger waarschijnlijk ook heeft gedaan. Op stilistisch niveau steekt Couperus in Haasses ogen zelfs met kop en schouders boven de andere Nederlandse schrijvers uit die kritisch over de Nederlands-Indische

197 Haasse 2002: 9. 198 Hella S. Haasse, ‘Lofrede Nederland Leest’, in: Frank Martinus Arion, Dubbelspel, Amsterdam, 2006. 199 Schoonhoven 2005: 14. 200 Schoonhoven 2005: 16. 60

samenleving schreven, zoals W. Walraven, E. du Perron, A. Alberts, Maria Dermoût of Beb Vuyk.201 [Van Alberts zijn vier, van Vuyk twee titels aanwezig in de bibliotheek.] Ondanks die volgens Haasse ‘vreselijke stippeltjes’ in Couperus’ boeken dan, die zij een modeverschijnsel uit die tijd noemt. ‘Samen met Multatuli […] is hij een van de zeer weinige Nederlandse schrijvers van wereldniveau,’ stelt Haasse, die zich verwant moet hebben gevoeld met de schrijver. ‘Ik denk dat Couperus net zo door het schrijven werd bezeten als ik.’202

Is er nu een lijn in het leesgedrag en de leesvoorkeuren van Hella S. Haasse te ontdekken? Zeker is dat zij, na de prentenboeken, begon met het lezen van sprookjes, avonturenverhalen en historische romans – zelfs voor die tijd veelal ouderwetse boeken (Haasse zei daar eens over: ‘In mijn jeugd leefde ik eigenlijk in de negentiende eeuw’).203 Haar omgeving bleek een eerste en essentiële stimulans om te gaan lezen. Zowel haar ouders en grootouders als leraren op de lagere en middelbare school wakkerden haar leeslust aan. En door een van haar grootmoeders was zij al vroeg de Duitse taal machtig, waardoor zij niet alleen Nederlandstalige boeken las. Op de middelbare school kwam zij in aanraking met de hedendaagse Nederlandse literatuur, met boeken over rassentheorie, trad zij toe tot de leesclub Elcee en maakte zij kennis met poëzie en non-fictie. In die periode leest zij ook veel wereldliteratuur, Noorse mythen en sagen en werk van de klassieke tragedieschrijvers. Lezen is niet even onbezorgd als vroeger meer, maar zorgt voor verwarring. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin lezen, zeker in de Hongerwinter van 1944, haar enige ontspanning was, ervaart zij zelfs een breuk met fictie. Vanaf dat moment leest zij voornamelijk non-fictie, onder meer in de genres filosofie, psychologie, sociologie, religie en mystiek. De liefde voor fictie komt echter terug en blijft naast haar nieuwe passie, de non-fictie, bestaan: zij leest Duitse, Franse, Spaanse klassiekers en heeft veel aandacht voor Vlaamse auteurs. Zij blijft haar favorieten herlezen en literaire ontdekkingen doen. Tot op hoge leeftijd maakt lezen een elementair deel van Haasses bestaan uit. In 2001 reflecteert zij op haar lezende én schrijvende leven:

‘Ik heb het altijd mijn normale klimaat van leven gevonden en een ongelooflijke rijkdom ervaren door het contact met de werelden die de schrijvers voor je opriepen. Ik heb me nooit iets heerlijkers kunnen voorstellen dan je daarin verdiepen. Je krijgt het allemaal, het komt naar

201 Schoonhoven 2005: 17. 202 Schoonhoven 2005: 19. 203 Calis 2012: 176. 61

je toe, je verliest het nooit meer. […] Je kunt niet schrijven over iets wat je niet kent, zelfs figuren of situaties die het meest tegengesteld lijken aan jezelf, kun je alleen maar kenbaar maken door je eigen inhoud erin te gieten. Ik zit van top tot teen in mijn eigen boeken.’204

En in een van de laatste televisie-interviews in 2008, ter gelegenheid van haar negentigste verjaardag waarop het digitale Hella Haasse Museum werd geopend, verklaart zij nog dagelijks van het lezen te genieten.205

Haasse heeft altijd een lans gebroken voor voldoende aandacht voor het lezen door de jeugd. Toen Oeroeg in 2009 gekozen werd voor de campagne Nederland Leest, benadrukte zij nogmaals het belang van lezen: ‘Ik vind het [lezen] enorm belangrijk. Ik geloof [in] goed kunnen lezen, en genieten van wat er met lezen te bereiken is […]. Daar heb je je hele leven plezier en genot van. Het is ook een proces van geestelijke ontwikkeling, want een echt goede tekst is ook eigenlijk altijd een geestelijke oefening.’206 Zij trekt dan ook fel van leer tegen de bezuinigingen op onderwijs, die niet alleen nu maar ook in de jaren tachtig als een storm door de scholen en universiteiten raasden:

‘Het beperken van subsidies voor instellingen op cultureel vormend gebied, het schrappen of tot een minimum terugbrengen van alfavakken als geschiedenis en klassieke en moderne talen in het middelbaar onderwijs en aan de universiteiten […] zijn maatregelen die iedere ontwikkeling tot kwaliteit ondermijnen. […]De letteren zijn een onmisbaar element van de algemene ontwikkeling, een behoorlijke beheersing van Frans, Engels en Duits in culturele zin is juist voor Nederlanders uiterst belangrijk, want het stelt ons in de gelegenheid van ten minste drie andere grote culturen de kwaliteit te proeven, en tot een uitwisseling van zeker niveau te komen.’207

Hella S. Haasse, die opgroeide in een gezin en maatschappij waarin lezen volkomen vanzelfsprekend was, ziet de ontwikkeling van de vermeende ontlezing met enige berusting aan: ‘[Ik] geloof […] niet dat de roman uiteindelijk ten dode is opgeschreven, want daarvoor maakt literatuur te zeer deel uit van onze denkwereld. Het wordt misschien wel steeds meer een liefhebberij voor een elitair gezelschap, voor een enkeling, maar daar wil ik dan wel bij horen.’208

204 Hendrikse 2001: 9. 205 Interview met NOVA, 02-02-2008. 206 Interview met NOS, 20-11-2009. 207 Hella S. Haasse, ‘Kwaliteit (een verkenning)’, in: Inkijk. Reflecties van een lezer, Amsterdam, 2011, p. 34. 208 Schoonhoven 2005: 18. 62

4: De bibliotheek van Hella S. Haasse

De bibliotheek van Hella S. Haasse was een dynamisch geheel dat door verschillende factoren meer dan eens van plaats en omvang veranderde. Vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er volgens de schrijfster nogal wat boeken verloren gegaan:

‘Ik kwam in 1938 al uit Indië met een enorme hoeveelheid boeken die ik daar had verzameld. […] In de oorlogsjaren heb ik van de ene kamer naar de andere gezworven. Dan ging telkens de hele bups weer mee. Daarbij zijn ook veel boeken kwijtgeraakt. Ze lagen ergens en als ik ze dan later kwam ophalen was er weer van alles verdwenen.’209

Daarnaast bekent Haasse dat zij vroeger boeken weggaf, onder meer aan haar dochter Marijn, of boeken verkocht.210 Bovendien ruimde zij op wat in haar optiek verouderd was en het herlezen niet meer waard. Na alle verhuizingen is er ten slotte in haar ogen een ‘vaste cultuurhistorische, historische en literaire kern in het boekenbestand ontstaan’.211 Hoe die kern eruitziet zal ik in dit hoofdstuk onderzoeken. In de eerste paragraaf zal ik een verantwoording voor de werkwijze van de inventarisatie beschrijven. Vervolgens ga ik in paragraaf twee in op de zwaartepunten in de bibliotheek. Haasse noemde er in het vorige hoofdstuk zelf een paar, die zullen nu verder bestudeerd worden. Ook zal ik op zoek gaan naar andere, nog niet eerder genoemde zwaartepunten. In het derde deelhoofdstuk ga ik na in hoeverre de boeken in de bibliotheek iets prijsgeven over hun herkomst en bezit. Kunnen zij ‘bewijzen’ of Haasse een boek kocht, kreeg of leende? Tot slot zal ik de vierde en laatste paragraaf ingaan op de gevonden leessporen. Wat onthullen zij over de werkwijze van de schrijfster en over haar bronnen?

4.1 Verantwoording

De beschrijving van de 2527 titels in de privébibliotheek en de 280 titels in de Indische bibliotheek heb ik als volgt aangepakt. Ik heb alle titels geautopseerd – dat wil zeggen doorgebladerd om aanwezige leessporen vast te stellen – en vervolgens beschreven in een

209 Hendrikse 2001: 9. 210 Hendrikse 2001: 10. 211 Hendrikse 2001: 9. 63

Excelbestand (zie bijlage 1) aan de hand van de volgende veertien kenmerken: A. Auteur; B. Titel; C. Brontaal; D. Leestaal; E. Plaats; F. Uitgever; G. Jaar; H. Druk; I. Genre; J. Serie; K. Verkoopinformatie; L. Bijzonderheden; M. Foto; N. Locatie. De gegevens voor de titelbeschrijving zijn zo veel mogelijk ontleend aan de titelpagina van het geautopseerde werk. Waar mogelijk is bijvoorbeeld een ontbrekende plaats van uitgave of een missend jaartal met behulp van bibliografische databanken als WorldCat (http://www.worldcat.org) of de Karlsruher Virtueller Katalog (http://www.ubka.uni- karlsruhe.de/kvk.html) aangevuld – die gegevens zijn tussen vierkante haken geplaatst. Aangezien deze databanken omissies kunnen bevatten en ook ik tijdens het inventarisatieproces fouten kan hebben gemaakt, bestaat bijlage 1 onder voorbehoud van fouten. De lijst is niet volledig. Allereerst ontbreken de bewijsexemplaren van Haasses eigen werk, die werden voordat ik te werk ging in een viertal dozen verzameld en staan nu in het archief van uitgeverij Querido. De bewijsexemplaren die ik tijdens mijn inventarisatie tegenkwam heb ik echter wel geïnventariseerd; er zijn dus titels van de schrijfsters zelf in de lijst terug te vinden. Daarnaast herbergt het Letterkundig Museum in Den Haag nog vijfendertig dozen met ‘niet nader gecatalogeerde archivalia’, waarin zich volgens de online catalogus ook ‘o.a. bijzondere boeken met opdracht of aantekening’ uit de literaire nalatenschap van Hella S. Haasse bevinden. Ook deze titels ontbreken. Ten slotte kwamen er vlak voor de verhuizing van de collectie uit haar woonhuis in Amsterdam een aantal boekendozen in handen van een antiquariaat. Per ongeluk bleken ook enkele bijzondere boeken verkocht te zijn, onder andere een exemplaar van Oeroeg dat door Haasse van een opdracht (‘Voor Mams en Paps / van / Hel.’) aan haar ouders was voorzien. Vijf van deze boeken zijn teruggegeven aan de erven en daarom toch te vinden in bijlage 1.212 De gehele collectie krijgt overigens binnenkort onderdak in de mediatheek van het Cygnus Gymnasium in Amsterdam. Ik heb besloten niet alleen alle boeken, maar ook de tentoonstellingscatalogi en tijdschriften te inventariseren. Bij de tijdschriftexemplaren zijn alleen de titel en de gevonden nummers beschreven, de namen van de redactieleden zijn niet genoemd. Het toekennen van

212 Antiquariaat Fokas Holthuis uit Den Haag presenteert op haar website nog steeds een lijst van allerlei boeken en ander materiaal afkomstig uit de nalatenschap van Hella S. Haasse (zie http://www.fokas.nl/nieuwsbrief/nieuwsbrief.php?id=475). Op deze lijst komen ook de titels voor die aan de erven zijn teruggegeven; de lijst is dus niet meer up-to-date. De Volkskrant meldde daarnaast op 1 september 2012 dat alle door het antiquariaat geretourneerde boeken vervolgens aan het Letterkundig Museum zijn geschonken. Ook dat klopt niet. 64

genres bleek lastig – soms zijn boeken niet in één genre te vangen –, waardoor ik heb besloten om de genres globaal te gebruiken. Over de gevonden leessporen die staan beschreven in kolom L het volgende: ik heb geen informatie over ezelsoren opgenomen. Die heb ik wel gevonden maar het was voor mij te onduidelijk of ze gemaakt waren door Haasse of een andere lezer, en bovendien scheen het ondoenlijk om vervolgens de locatie van het ezelsoor aan te geven (ik vond ze zowel in de hoek rechtsboven als -onder aan een bladzijde, af en toe in beide hoeken, en soms werd een complete bladzijde dubbelgevouwen). De locatie van leeslinten heb ik niet beschreven, die van boekenleggers wel. Standaard reclamedrukwerk van uitgeverijen dat ik in de boeken vond heb ik ook niet geïnventariseerd, omdat dat voor dit onderzoek niet van belang is. Dit brengt mij bij de klassieke kernproblemen die ook deze bibliotheekbeschrijving tarten: in hoeverre weten we zeker dat de boeken echt van Haasse zijn geweest? En heeft ze die boeken vervolgens allemaal (volledig) gelezen? Zijn de aangetroffen leessporen, bijvoorbeeld de papiersnippers tussen de pagina’s, wel door Haasse aangebracht? Het zijn vragen waarop slechts in sommige gevallen een concreet antwoord te geven is. Toch zijn er, mede met behulp van de opgetekende bijzonderheden, enkele conclusies te trekken.

4.2 Zwaartepunten in de bibliotheek

In hoofdstuk 3 sprak Haasse zich niet alleen over specifieke boeken of auteurs uit, maar liet zij ook haar voorkeur voor bepaalde genres zien. In deze paragraaf zal ik aan de hand van enkele voorbeelden kort toetsen of die genres ook daadwerkelijk zijn terug te vinden in haar bibliotheek. Voor de aanwezigheid van titels uit de categorie (oud-Noorse) saga’s valt de Duitse vertaling van de roman Die Grönland-Saga (1989) [1994] van Jane Smiley op, en natuurlijk de Edda. Deze dertiende-eeuwse, deels in proza deels in poëzie overgeleverde verhalen uit de Noorse en IJslandse mythologie komen zelfs in drie edities voor. Het exemplaar uit 1934 is uitgegeven in de serie Altnordische Übungstexte en is waarschijnlijk door Haasse gebruikt tijdens de jaren dat zij Scandinavische talen en letteren studeerde. Uit die studieperiode stamt waarschijnlijk ook het oefenboek Zweedsche spraakkunst (1936) [1936] – Haasses hoofdvak

was immers modern Zweeds.213 Bij de schrijfster van het studieboek, dr. P.M. Boer-den Hoed, volgde Haasse, nadat zij zich in de zomer van 1940 had uitgeschreven bij de universiteit, enige colleges aan huis.214

Het studieboek Zweedsche spraakkunst van dr. P.M. Boer-den Hoed, uitgegeven door H.D. Tjeenk Willink & Zoon te Haarlem, 1936. Bovenaan staat de naam ‘Hella S. Haasse’. Foto Bibliotheek HSH

In de categorie sprookjes horen vanzelfsprekend de al eerder genoemde sprookjes van H.C. Andersen thuis. En ook The Bloody Chamber (1979) [1985] valt hieronder; schrijfster Angela Carter baseerde de verhalen in deze bundel op bekende sprookjes. Haasse noemt ook de negentiende-eeuwse Engelse roman. Bekende namen in deze afdeling zijn Charles Dickens, Elisabeth Gaskell, de zuster Brontë, George Eliot en Oscar Wilde. Allen zijn terug weliswaar terug te vinden in de bibliotheek, maar vaak slechts met één of twee titels. Om in het negentiende-eeuwse Engeland te blijven: ook de horror- en spookverhalen, de gothic fiction, behoren tot Haasses favoriete genres. In de bibliotheek zijn Dr. Jekyll and Mr. Hyde (1868) [1960] van R.L. Stevenson en The turn of the screw (1898) [1930] van

213 Margot Dijkgraaf, ‘20 juli 1938, de overtocht’, lezing uitgesproken op 11 november 2012 tijdens het Hella Haasse Symposium van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde, in Bronbeek te Arnhem. 214 Alofs 1981: 9. 66

Henry James hier voorbeelden van. Beroemde voorbeelden als Bram Stokers Dracula (1897) en Mary Shelleys Frankenstein (1818) ontbreken echter. Van twintigste-eeuwse schrijvers van ghost stories komt een aantal verzamelbundels voor, onder meer van Algernon Blackwood en Arthur Machen, en er staan enkele bloemlezingen, bijvoorbeeld Great Tales of Terror and the Supernatural. Moderne spookverhalen, zoals The Woman in Black (1983) [1998] en The Mist in the Mirror (1992) [1992], beide van Susan Hill, ontbreken echter niet. Doordat Haasse zich al eens uitliet over het genre is de aanwezigheid van al deze griezelverhalen geen verrassing.

‘Eerlijkheid gebiedt me te bekennen dat ik een liefhebster ben van thrillers, spook- en speurdersverhalen, zowel in de vorm van lectuur als op het witte doek. Een aantal daarvan verschaft me, hoe vaak ik ze ook lees of te zien krijg, dat wil zeggen, zelfs als het element van het onverwachte ontbreekt, toch steeds weer een gewaarwording waarin huiver en esthetisch genoegen verenigd zijn. Het veroorzaken van eng-pret kan kunst zijn. Het gaat dan over iets raadselachtigs, onverklaarbaars, dat zich net even buiten onze gezichtskring en ons bevattingsvermogen bevindt, en dat, hoe vreemd en angstverwekkend ook, toch op de een of de andere manier deel is van ons alledaagse bestaan.215

In haar eigen oeuvre komt ook een aantal spookgestalten voor: in De Meester van de Neerdaling (1973), in de postuum gepubliceerde verhalen in Maanlicht (2012), en in Oeroeg (1948) en Sleuteloog (2006). In die laatste twee boeken is de Indische achtergrond van Haasse het meest tastbaar, dat vormende decor waarin stille kracht, geheimzinnigheid en goena-goena een rol speelden – misschien dat de ghost stories haar daarom zo fascineerden. Dan het genre van de ‘detective-stories’ dat Haasse noemde. Beroemde titels van de geestelijk vader van Sherlock Holmes, Arthur Conan Doyle, staan er niet, evenmin als detectives van Agatha Christie. Wel is de Amerikaan Raymond Chandler tweemaal vertegenwoordigd, met The Big Sleep (1939) [2000] en The Lady in the Lake (1943) [2001] – oudere klassiekers in een nieuwe uitgave. Verder staan de detectiveromans die vader Haasse onder het pseudoniem W.H. van Eemlandt publiceerde er, veertien in totaal. Ook in dit genre blijkt Haasse zich overigens niet te beperken tot de oude klassiekers, gezien de aanwezigheid van een aantal recente detectives, bijvoorbeeld die van Lee Child en Henning Mankell. Van het door Haasse genoemde genre ‘Arthurverhalen’ heb ik geen bewijzen kunnen vinden; het genre ‘avonturenverhalen’ is te breed om op deze plek te toetsen.

215 Hella S. Haasse, Uitzicht, Amsterdam, 2008, p. 303. 67

In een brief aan haar ouders (zie paragraaf 3.4) noemt Haasse een reeks genres die nog niet besproken zijn: filosofie, psychologie, filologie, de klassieke toneelschrijvers, historische studies, biografieën en dagboeken. Van de antieke filosofen zijn titels van Plato, Aristoteles en Seneca aanwezig. Ook is werk van de grote Griekse tragedieschrijvers als Sophocles, Aeschylus en Euripides voorhanden, en van blijspeldichter Aristophanes. De canonieke dichters van de Latijnse literatuur, Ovidius, Vergilius en Horatius, zijn ook te vinden in de bibliotheek. Moderner toneel van Molière, Goethe, Tsjechov en Jean-Paul Sartre is daarnaast present. Haasse schreef zelf ook een aantal toneelstukken, waaronder Een draad in het donker (1963), Geen Bacchanalen (1971) en Schaken met Diponegoro (1977). In een interview met Ischa Meijer verbond zij het schrijven met het toneelspel:

‘Het creëren van personages in mijn werk is een soort naar binnen gekeerd toneelspelen. […] Ik moet ze op een of andere wijze zijn en ik ben ze ook enigszins – want anders zou ik ze niet kunnen maken. Zo ontstaat er een zeker totaaltheater. Ik bouw de decors, ik regisseer, ik acteer. Innerlijk toneel.’216

Op het gebied van de klassieke geschiedschrijving is bijvoorbeeld de Historiën (ca. 440 v.Chr.) [1972, 1978] van Herodotus, de grondlegger van het genre, present, en ook werken van de eveneens Griekse historici Polybius en Thucydides. De Romeinse geschiedschrijver Tacitus ontbreekt niet. Daarnaast zijn historische studies over bijvoorbeeld het Romeinse Rijk van Michael Rostovtzeff in de boekerij aanwezig en liefst tien boeken over het Byzantijnse Rijk (via zoektermen ‘byzantium’ en ‘byzantin’). Boeken van renaissancefilosofen Erasmus, Machiavelli en Montaigne zijn er, die van vroegmoderne wijsgeren als Jean-Jacques Rousseau, John Locke en Spinoza ook. Negentiende-eeuwse denkers als Kierkegaard, Nietzsche en de twintigste-eeuwse Ernst Bloch, P.D. Ouspensky en Paul Ricœr ontbreken niet, net zo min als werk van als cultuurfilosofen Johan Huizinga en José Ortega y Gasset. Binnen de categorie psychologie vallen de werken op van de drie stamvaders van de psychoanalyse: Sigmund Freud, C.G. Jung en Alfred Adler.217 Bovendien is werk van Freuds naaste collega Otto Rank aanwezig, en van zijn navolger Georg Groddeck. Ook van een

216 Geciteerd in Aleid Truijens, Hella S. Haasse. Draden trekken door het labyrint, Nijmegen, 1997, p. 17. 217 Over de invloed van Jungs gedachtegoed op het werk van Hella S. Haasse schreef Lida Stefanski-Bok in 2011 een scriptie, getiteld ‘Het ontdekken van de schaduw in het werk van Hella Haasse’. Aan welke opleiding en universiteit zij toen was verbonden heb ik niet kunnen achterhalen. 68

aanhanger van Jung, de Amerikaanse psychoanalist Esther M. Harding, is werk aanwezig. Tot het genre filologie behoren bijvoorbeeld de aanwezige boeken van de klassieke filoloog Karl Kerényi. Opvallend is vervolgens het grote aantal biografieën dat in de boekenkasten terug te vinden is. De levensbeschrijvingen van vrouwelijke auteurs zijn in de meerderheid. Haasse las niet alleen over de levens van Nederlandse schrijfsters en dichters – zoals Wolff & Deken, Top Naeff, Maria Dermoût en Henriëtte Roland Holst –, maar ook over die van hun internationale collega’s, onder meer Colette, Simone de Beauvoir, Iris Murdoch, Charlotte Brontë, Emily Dickinson, George Sand (er staan zelfs twee biografieën van haar: een door Renee Winegarten en een door Joseph Barry), Mary McCarthy en Anaïs Nin. Van de twee laatsten is overigens geen primair werk te vinden in de bibliotheek. Haasse beperkte zich overigens niet tot auteurs, gezien de biografieën van historische figuren als Jacoba van Beieren, Marie Antoinette en Elizabeth I van Engeland. De biografieën van bijvoorbeeld Frederik van Eeden, Menno ter Braak, Jacques Presser, Goethe, Somerset Maugham, Flaubert en Walter de la Mare tonen overigens aan dat Haasse de levensbeschrijvingen van mannelijke auteurs niet compleet links liet liggen. Samenhangend met Haasses interesse in de biografieën van schrijvers zijn de studies over het schrijven zelf. Boeken als Modern World Fiction (z.j.) [1953], Aspects of the Novel (1927) [1949] van E.M. Forster, Time and the Novel (1952) [1952], Problèmes du Roman (1943) [1943] en de essaybundel The Future of The Novel (1956) [1956] zijn allen gedrukt in de jaren veertig en vijftig. Het spreekt vanzelf dat Haasse ze niet per se gelezen moet hebben in die periode, maar opvallend is wel dat de schrijfster juist toen een ontwikkeling doormaakte, een bepaalde ‘innerlijke verruiming’.218 De historische roman De scharlaken stad (1952) is hiervan het resultaat; de compositie en beschrijvingen van personen en gebeurtenissen zijn niet meer zo traditioneel als in Het woud der verwachting (1949), er wordt niet-lineair verteld en in het verhaal wordt gebruikgemaakt van briefwisselingen, dagboekfragmenten en reisverslagen. Juist dat zijn de genres die eind jaren veertig, begin jaren vijftig Haasses aandacht trokken, na haar breuk met het lezen van fictie (zie 3.4). Bovendien lijkt ze in de jaren vóór het verschijnen van De scharlaken stad ook een korte (maar daarom niet minder heftige) breuk met het schríjven van fictie te ervaren:

218 Haasse 1967: 62. 69

‘Een tijdlang vervulde het ,,verzinnen” van personen en situaties mij met weerzin. Ik vroeg mij toen af, of ik ooit nog in staat zou zijn tot het schrijven van een roman.’219

Het lezen van verschillende non-fictiegenres en boeken over het schrijverschap lijkt haar eigen schrijverschap een nieuwe impuls te hebben gegeven. Dagboeken en memoires springen aanmerkelijk minder in het oog dan de eerdergenoemde biografieën. Er is wel een handjevol dagboeken aanwezig, dat van verzetsman Pim Boellaard bijvoorbeeld – De angst voor lafheid (1997) [1997] –, of die van de gebroeders Jules en Edmond de Goncourt, en The Pillow Book (1002) [1970], een Engelstalige vertaling van het eeuwenoude ‘hoofdkussendagboek’ van de Japanse hofdame Sei Shōnagon. In de Indische bibliotheek zijn relatief veel dagboeken en memoires aanwezig, voornamelijk van oud-bestuursambtenaren en oud-kampgevangenen. De drie in de privébibliotheek aanwezige exemplaren van de dagboeken van de Poolse schrijver Witold Gombrowicz geven iets meer inzicht in Haasses voorkeur voor een leestaal, of, beter gezegd, de afwezigheid daarvan; het eerste deel is namelijk in Franse vertaling aanwezig, deel twee en drie in het Duits. Over het geheel genomen lijkt er geen overduidelijke neiging voor één leestaal te bestaan: boeken in het Duits, Frans, Engels en Nederlands komen veel voor, er staan zelfs een aantal titels in het Zweeds, bijvoorbeeld Saknad (2000) [2004] van Karin Alvtegen en Guds barmhärtighet (1999) [2004] van Kerstin Ekman. Haasse las waarschijnlijk tot op hoge leeftijd Zweeds. De brontalen geven eenzelfde beelden: West-Europese talen overheersen, samen met het Engels/Amerikaans. Scandinavische talen zijn in mindere mate aanwezig, net als het Spaans en Italiaans. Van de Afrikaanse literatuur heb ik, op een enkele titel van Marlene van Niekerk na, geen sporen in de boekerij gevonden.

Een opvallend zwaartepunt in de bibliotheek is de aanzienlijke verzameling van boeken over man/vrouw-verhoudingen en seksualiteit. Boeken als Der Typus des Mannes in der Dichtung der Frau (1960) [1960], Gynophobia ou la peur des femmes (1970) [1970] – over de angst voor vrouwen –, The Natural Superiority of Women (1954) [1954] en Origins of the Sexual Impulse (1963) [1963] geven alleen al door hun titels veel prijs over hun inhoud. Op het eerste oog komt de man er bekaaid vanaf. The Mythology of Sex. An Illustrated Exploration of Sexual Customs and Practices from Ancient Times to the Present (1996) [1996] en The Erotic World of Faery (1972) [1974] duiden daarbij op een ander, deels overlappend interessegebied:

219 Haasse 1967: 71. 70

de mythologie. De raakvlakken tussen man/vrouw-verhoudingen, seksualiteit en mythologie bleken eerder uit bijvoorbeeld de aanwezigheid van het werk van Freud en Jung, die al schreven over mythes en hun invloed op de mens. Binnen de grenzen van deze genres valt wellicht ook het werk van de antropoloog Johann Jakob Bachofen, die in het in de bibliotheek terug te vinden Mutterrecht und Urreligion (1926) [1954] – een eerdere editie verscheen in 1861 – als een van de eersten een theorie over het matriarchaat in de antieke wereld formuleert. Tussen de matriarchaatstheoretici duikt ook een bekende naam op, namelijk die van Hans F.K. Günther, de schrijver van de boeken over rassenideologie waarvan Haasse er waarschijnlijk een in handen kreeg van meneer D. (zie paragraaf 3.2). Günther mengde zich met zijn studie Rassekunde des deutschen Volkes (1922) namelijk ook in de discussie en stelde daarin onder andere dat in alle Europese beschavingen een ontwikkeling van het oorspronkelijke matriarchaat naar het latere patriarchaat heeft plaatsgevonden, en dat het patriarchaat kenmerkend is voor het Noordse ras.220 De aanwezigheid van het werk van Günther is misschien dus minder opvallend dan op het eerste oog leek. In combinatie met magie en religie werd de mythologie verder bestudeerd door Sir James George Frazer in The Golden Bough. A Study in Magic and Religion (1890) [1954]. Rudi van der Paardt noemde het in een essay een boek dat veel schrijvers lazen221; Kees ’t Hart wijst The Golden Bough zelfs expliciet aan als een bron voor een van Haasses romans:

‘In Haasses roman De ingewijden onderzoekt het personage Gosschalk […] rituelen, die betrekking hebben op geboorte en wedergeboorte, en de rol die de ‘korenaar’ daarbij speelt (zie Fra[z]er, p. 459-518), zonder dat de naam van Fra[z]er overigens in deze roman voorkomt.’222

Met de inventarislijst van de bibliotheek, en vooral kolom L, kan nu onderzocht worden of Haasse haar editie van The Golden Bough uit 1954 daadwerkelijk gebruikt heeft voor haar roman De ingewijden, die in 1957 verscheen. Op de door ’t Hart aangewezen pagina’s blijken in Haasses exemplaar geen aantekeningen of andere leessporen terug te vinden te zijn, al kan dat toegerekend worden aan de gebruikmaking van verschillende edities – ’t Hart verwijst namelijk naar De gouden tak, de Nederlandse vertaling uit 1994. Nader tekstonderzoek kan

220 Geciteerd in Meret Fehlmann, Die Rede vom Matriarchat. Zur Gebrauchtsgeschichte eines Arguments, Chronos Verlag, Zürich, 2011, p. 340. 221 Rudi van der Paardt, ‘Labyrintische verkenningen’, in: Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (samenst. en red.), Hella S. Haasse. Een doolhof van relaties, Amsterdam, 2002, p. 44. 222 Kees ’t Hart, ‘Het flonkeren van de stroom. Magie en vrouwbeeld bij Hella S. Haasse’, in: Arnold Heumakers e.a. (red.), Een nieuwer firmament, Amsterdam, 2006, p. 122. 71

ook aantonen wat de invloed van The White Goddess (1948) [1952] van Robert Graves is geweest, een boek dat ’t Hart in hetzelfde essay aanhaalt.223 In The White Goddess borduurt Graves voort op Frazers The Golden Bough. Tot het ‘magische’ genre behoren ook de aanwezige studies van Éliphas Lévi, het pseudoniem van Alphonse Louis Constant, de Franse rozenkruizer en kabbalist. Van zijn hand staan drie Engelstalige vertalingen in de boekerij: The Key of the Mysteries (1859) [1959], Transcendental Magic. Its doctrine and ritual (1854) [1962] en The History of Magic (1859) [1963]. Over de rozenkruisers is bovendien een boek uit waarschijnlijk 1907 aanwezig: The Rosicrucians. Their Rites and Mysteries (1870) van Hargrave Jennings. De aanwezigheid van deze werken duidt op een belangstelling voor het spirituele. In het verlengde hiervan kan wellicht Haasses belangstelling voor religie verklaard worden – hoewel zij niet gelovig was. Over de kabbala, de geheime leer en mystiek van de joden die in de middeleeuwen ontstond, staan bijvoorbeeld twee titels in de boekenkast (via zoekterm ‘kabbala’); over de joden is voorts aanwezig Omstandige beschyving van alle de plechtigheden en gewoonten der hedendaagsche Joden, geschreven door Christoffel Paul Mayer en Paul Christian Kirchner. Gedrukt in 1732 is dit het oudste boek van de boekerij. Ook de gevonden exemplaren van de Mahabharata (ca. 900-800 v.Chr.) en Ramayana (ca. 500-400 v.Chr.), twee beroemde filosofisch-religieuze epen uit het oude India, kunnen op een affiniteit met geloofsovertuigingen duiden. In de bibliotheek is een Engelse vertaling van de oorspronkelijk in het Sanskriet geschreven heldendichten te vinden, gedrukt in 1969. Haasse noemt deze grondteksten voor het hindoeïsme in haar top 100 allertijden (zie bijlage 3). En ook de Bijbel, een Engelse editie die ooit van tante Nelly Haasse moet zijn geweest, gezien de opdracht voorin die gedateerd is ‘Christmas, 1902’, ontbreekt niet.

Een volgend bijzonder zwaartepunt is de collectie boeken over labyrinten, die overigens niet heel groot is. Het labyrint komt onmiskenbaar als motief terug in het al eerdergenoemde De ingewijden, en ook in De tuinen van Bomarzo (1968), over het wonderlijke met monsterlijke beelden gevulde park in de Italiaanse regio Lazio. In dat laatste boek, hoofdzakelijk een essay, maar met elementen van een autobiografie, noemt Haasse nadrukkelijk een aantal schriftelijke bronnen, bijvoorbeeld Die Welt als Labyrinth (1957) [1959] van Gustav Hocke, de bundel Le belvédère van André Pieyre de Mandiargues (1958) [1958], waarin het essay ‘Les monstres de Bomarzo’ is opgenomen, de ‘griezelroman’ Bomarzo (1962) [1971] van Manuel Mujica-

223 ’t Hart 2006: 119. 72

Lainez, The Romantic Agony van Mario Praz (1933) [1960] en The Golden Bough.224 Ze staan allemaal in de bibliotheek. Het exemplaar van de griezelroman heeft Haasse echter zeker niet gebruikt, want het is gedrukt na het verschijnen van De tuinen van Bomarzo. Het zestiende- eeuwse beeldenpark bleek overigens ook na het verschijnen van Haasses boek haar aandacht vasthouden, getuige de twee aanwezige titels van Michiel Koolbergen: In de ban van Bomarzo (1984) [1984] en Het laatste geheim van Bomarzo (1996) [1996]. Zoeken in bijlage 1 aan de hand van de term ‘labyrint’ levert verder bijna twee handen vol resultaten op, bijvoorbeeld Labyrinthe (1962) [1962] (een selectie verhalen uit Ficciones (1944) en El Aleph (1949)) van Jorge Luis Borges, Labyrinth-Studien (1941) [1950] van de eerdergenoemde filoloog Kerényi en de trilogie Le labyrinthe du monde (1974, 1977, 1988) [1991, 1996] van Marguerite Yourcenar.

De bibliotheek herbergt ook een flinke verzameling tijdschriften en jaarboeken. Tussen de losse exemplaren van verschillende literaire tijdschriften vallen de ongeveer vijftien delen van literair tijdschrift Bzzlletin op, net als de bijna dertig van Revue des Deux Mondes, het Franse tijdschrift dat al in 1829 werd opgericht. Tijdschriften die zich op (theoretische) geschiedenis en geschiedschrijving richten zijn er ook: Theoretische geschiedenis (bijna twintig stuks) en Tijdschrift voor Geschiedenis (meer dan dertig stuks). Jaarboeken staan er van onder meer het Centraal Bureau voor Genealogie, en van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie en zijn opvolger: het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie. De categorie ‘kunst’ concentreert zich vooral rondom tentoonstellingscatalogi, waarvan er bijna dertig aanwezig zijn. Ze zijn niet simpelweg af te doen als herinneringen aan museumbezoeken, maar werden door Haasse ook gebruikt voor haar werk. Zo eindigt het verhaal ‘Een kruik uit Arelate’ met de woorden:

‘In het Musée de l’Arles Antique is een fragment te zien van een marmeren stèle voor Aulus Annius Camars, succesvol Gallo-Romeins zakenman en politicus, promotor van atletiekwedstrijden. Men brengt zijn naam in verband met de Camargue. Uit de catalogustekst bij de collectie amforen: “…zij dienden wel als goedkopere grafurnen voor de allerarmsten, meestal om er de as van een kind in te bergen.”’225

224 Hella S. Haasse, De tuinen van Bomarzo, Amsterdam, 2007, p. 9, 18, 73, 94. 225 Hella S. Haasse, Het tuinhuis, Amsterdam, 2006, p. 150-151. Het verhaal verscheen voor het eerst in het tijdschrift Hermeneus, jrg. 72, afl. 2, 2000, p. 17-23. 73

In de bibliotheek staat mogelijk de bedoelde catalogus, getiteld Musée de l’Arles Antique (1996), naar het gelijknamige museum. Er staan slechts een paar boeken van kunstenaars, onder anderen van Marianne Benkö, wier schilderijen gebruikt werden voor boekomslagen van bijvoorbeeld edities van Oeroeg (1948), Heren van de thee (1992) en Sleuteloog (2002).226 Tot de kunstboeken behoort ook een handjevol boeken over Amsterdamse grachtenhuizen, tuinen en bomen; over kastelen zijn er onder meer acht delen uit de Esso Museumreeks aanwezig, en een heruitgave van de zesdelige serie Merkwaardige kastelen in Nederland van de bekende negentiende-eeuwer Jacob van Lennep en W.J. Hofdijk, oorspronkelijk gedrukt in 1854.

Op zoek naar zwaartepunten in de bibliotheek vielen ook genres op die juist niet zo nadrukkelijk aanwezig zijn. Wat ontbreekt, of nagenoeg afwezig is, zegt ook iets over het boekenbezit. Er is relatief weinig Nederlandstalige fictie terug te vinden: van Harry Mulisch en Gerard Reve, twee van ‘De Grote Drie’, staan maar een paar boeken. Alleen van W.F. Hermans staan veel titels: achttien in totaal. Dat maakt Hermans meteen de auteur die met de meeste boeken aanwezig is in de totale collectie. Er staan wel een paar recente uitgaven van Theun de Vries, maar verder niets van andere bestsellerauteurs uit bijvoorbeeld de jaren vijftig, als A. den Doolaard, A.M. de Jong of Antoon Coolen. Niet in de boekenkast terug te vinden zijn ook de auteurs die doorbraken in de jaren zestig (bijvoorbeeld Jan Cremer) en zeventig (bijvoorbeeld Maarten ’t Hart). Er staat verder één titel van Willem Brakman, een paar van Jeroen Brouwers en van Cees Nooteboom. Bij de Vlamingen hetzelfde plaatje: van Hugo Claus staat er slechts één roman. En dan niet het bekende Het verdriet van België (1983) maar een oudere titel, het modernistische De verwondering (1962), in een negende druk uit 1979. Van Louis Paul Boon bezat Haasse een handjevol titels, van Elsschot diens Verzameld werk (1957) [1960]. Er staan ook slechts enkele klassiekers uit de wereldliteratuur, voornamelijk vroege drukken: F. Scott Fitzgeralds The Great Gatsby (1925) [1946] bijvoorbeeld, een oude tweedelige Der Zauberberg (1924) [1946] van Thomas Mann en een exemplaar van Der Mann ohne Eigenschaften (1930-1942) [1952] van Robert Musil. Delen uit de kostbare Franse Bibliothèque de la Pléiade (leren band, in cassette, dundruk) las Haasse ook: onder anderen Jean-Jacques Rousseau, Stendhal, Baudelaire en Colette. De aanwezigheid van delen uit een

226 Wouter Bok, Anders zijn – dat is gewoon. Een onderzoek naar de drukgeschiedenis en receptie van Oeroeg van Hella S. Haasse, Masterscriptie Universiteit van Amsterdam, 2009, p. 60.

andere bekende serie vol klassiekers, de Perpetua-reeks, is niet vreemd: Hella S. Haasse zat in de jury, die tachtig van de honderd beste boeken uit de wereldliteratuur koos – de laatste twintig titels bepaalde het publiek. De zestien Perpetua-delen kunnen gezien worden als passief boekenbezit, omdat zij die hoogstwaarschijnlijk kreeg als presentexemplaar van uitgeverij Athenaeum―Polak & Van Gennep. Toch gaat die redenering niet helemaal op, want Haasse moet de boeken wel eerst gelezen hebben voordat zij ze, uiteraard in samenspraak met de overige juryleden (Maarten Asscher, Kees Fens, Piet Gerbrandy, Arnon Grunberg en Kristien Hemmerechts) verkoos. Tussen de namen van hedendaagse internationale auteurs zijn geen duidelijke uitschieters te vinden, maar Peter Ackroyd (8 titels), Ian McEwan (4 titels) en Bernhard Schlink (4 titels) steken er iets bovenuit. Van de moderne Franse auteurs werden vooral Olivier Rolin (5 titels), Emmanuel Carrère en Murief Cerf (beiden 3 titels) gevolgd. De bibliotheek bevat van weinig auteurs veel boeken, maar juist van veel verschillende auteurs een of enkele titels. Aan de gevonden boeken van Schlink moet nog iets toegevoegd worden: er staan eigenlijk zes boeken van hem, maar twee daarvan zijn in duplo aanwezig – Die gordische Schleife (1988) [1988, 2001] en Selbst Betrug (1992) [1994, 1994]. Het werk van Schlink staat verspreid door het hele huis – in de slaapkamer, de hal, de huiskamer –, vandaar dat er waarschijnlijk titels dubbel in de kasten voor konden komen. Ook voor andere auteurs, bijvoorbeeld McEwan, gaat dit op. Hella S. Haasse leek dus niet te hechten aan een rigide ordening van haar bibliotheek. Haasse heeft zich meer dan eens uitgelaten over de in haar ogen hachelijke onderneming die het indelen van haar bibliotheek is. Zij probeerde bij verhuizing en schoonmaak de boeken opnieuw te rangschikken: op taal of onderwerp, romans gescheiden van non-fictie, waarbij dit laatste type ook in verschillende categorieën werd onderverdeeld. Toch bleek haar boekverzameling ondanks de veelvuldig uitgevoerde ordeningsoperaties gedoemd tot chaos:

‘Na enkele weken intensief gebruik staat alles weer doorelkaar, en eerlijk gezegd voel ik me bij die situatie het meest op mijn gemak. Laat in mijn boekenkast tenminste volmaakte universele vrijheid en gelijkheid zonder aanzien van ras, geloof, stand, overtuiging of wat dan ook, mogen heersen. […] Zelfs de dood schijnt overwonnen in de boekenkast.’227

227 Mijn boek van vroeger en nu 1957: 39. 75

Een goede indeling maken is volgens haar het moeilijkste228, al spreekt uit Zelfportret als legkaart het voortdurend sluimerende verlangen naar het rangschikken van boeken, ‘altijd een fascinerende en ook verleidelijke bezigheid’.229 Overigens speelt ook in de roman Heren van de thee het rangschikken van de bibliotheek een rol. In de eerste zin van het eerste hoofdstuk lijkt het zelfs een heilzame werking te hebben op het personage Rudolf Kerkhoven: ‘Nadat hij zijn boeken uitgepakt en gerangschikt […] had, beviel de nieuwe kamer hem wel.’230 In 2009 verklaart de inmiddels 91-jarige schrijfster dat ze de rust of concentratie niet meer kan vinden om te schrijven. Dit betekent niet dat ze stil blijft zitten: ‘Ik wil ook mijn boekenkasten eens netjes herindelen, Frans, Duits en Engels bij elkaar om te beginnen, zodat ik dingen makkelijker kan terugvinden.’231 Dat is er niet meer van gekomen.

Terug naar de bibliotheek, waarin de poëzie ook nauwelijks is vertegenwoordigd. Er staan losse bundels van dichters, maar niets wijst erop dat Haasse structureel poëzie van een specifieke dichter verzamelde. Van dichtende Vijftigers als Lucebert, Remco Campert en Simon Vinkenoog staat niets; van Gerrit Kouwenaar staan alleen twee recente titels. Verder is poëzie van Sapfo, in de vertaling van P.C. Boutens, te vinden; J.C. Bloem is vertegenwoordigd in een verzamelbundel, net als Claudius Claudianus. Van die laatste, de hoofdpersoon in Haasses Een nieuwer testament (1966), is een bundel Verzamelde gedichten uit 2008 aanwezig. Niet gebruikt voor haar werk dus, maar de aanwezigheid duidt wel op een aanhoudende belangstelling in het leven van de Griekse hofdichter uit de vierde eeuw n.Chr. The rape of Proserpine (z.j.) [1934], een epos van Claudianus, zou overigens wel goed als bron aangemerkt kunnen worden.232 Het nagenoeg afwezig zijn van poëzie verrast, want veel personages in het werk van Hella S. Haasse zijn dichters: de zojuist genoemde Claudius Claudianus, en ook Charles d’Orléans in Het woud der verwachting, Tullia d’Aragona in De scharlaken stad, B. Mork in De wegen der verbeelding (1983) en Laurens Reael in Sleuteloog (2006), om er een paar te noemen. En Haasse sprak zich duidelijk uit over het dichterschap:

228 Hendrikse 2001: 9. 229 Haasse 1961: 140. Via Hendrikse 2001: 9. 230 Hella S. Haasse, Heren van de thee, Amsterdam, 2004, p. 19. Via Hendrikse 2001: 9. 231 Peters 2009. 232 Persis Bekkering gaat in haar BA-scriptie dieper in op de relaties tussen Een nieuwer testament en het werk van Claudius Claudianus, zie De oneindige gedaanten van de phoenix. Een intertekstuele analyse van Hella Haasses Een nieuwer testament (1966), Bachelorscriptie Rijksuniversiteit Groningen, 2012, p. 17-24. 76

‘[I]edere echte schrijver [is] in wezen een dichter […], die gehoorzaamt aan de beginselen van de poëzie in de compositie, de structuur van zijn roman of essay of gedicht of drama.’233

4.3 Bewijzen van bezit en herkomst van boeken

Wat betreft de boeken die wél in de bibliotheek staan, hoe is daar nu met zekerheid van te zeggen dat ze in het bezit waren van Hella S. Haasse? En kreeg ze die boeken van anderen, en van wie dan, of kocht ze die boeken zelf, zo ja, waar dan? De ‘haassiana’, de boeken die duidelijk bezitskenmerken van Haasse dragen, zijn op een paar handen te tellen. Van Haasse zijn bijvoorbeeld slechts vier boeken met haar ex libris aan te wijzen. Verder gebruikte zij een stempel, met daarop niet haar schrijversnaam maar haar meer formele naam, ‘Hella S. van Lelyveld-Haasse’, om het eigendom te markeren. Die stempel is in dertien boeken te vinden. Vaker, ruim vijfentwintig maal, schreef Haasse alleen haar handtekening of naam in haar boeken. Kolom K in bijlage 1 vertelt meer over de boeken die door Haasse zijn gekocht. Hierin is informatie opgenomen over de gevonden stickers van boekhandels voor in de boeken zelf (bijvoorbeeld van boekhandel Visser & Co, met vestigingen in Batavia, Welgelegen, Bandoeng en Buitenzorg, in het al eerder genoemde Mythen en legenden van Japan) en stickers met prijzen of aanbiedingen op omslagen (zoals de prijssticker € 34,05 op het achterplat en de sticker ‘Half Price at Waterstone’s’, de internationale boekhandel in Amsterdam, op het voorplat van Gone Tomorrow van Lee Child). In een aantal boeken zijn zelfs facturen en nota’s achtergebleven die precies aangeven welke titel de schrijfster kocht en tegen welke prijs, en waar en wanneer zij dat deed. Afgaande op de bonnetjes waren boekhandels in Amsterdam, Den Haag en Parijs – van 1981-1990 woonde de schrijfster in Saint-Witz, ongeveer dertig kilometer ten noordoosten van de Franse hoofdstad – favoriet. Al deze gegevens bieden een inkijkje in het boekhandelsbezoek en koopgedrag van Hella S. Haasse.234

233 Karen van Lente, Sporen in de tekst. Een onderzoek naar de literatuuropvatting van Hella S. Haasse, Doctoraalscriptie Katholieke Universiteit Nijmegen, 1987, p. 73. Geciteerd uit Hella S. Haasse, ‘De toekomst van het schrijverschap’, in: De toekomst van het boek, het colloquiumverslag van de Nationale Unescocommissie Nederland, Amsterdam, 1972, p. 15. 234 Wanneer de verkoopprijs op het omslag van een boek is gedrukt, heb ik die niet opgenomen in kolom K. 77

Nota’s van de Amsterdamse boekverkopers Kirberger & Kesper en boekhandels Allert de Lange en ‘de Brug’, gevonden in de gekochte boeken. De drie boekhandels zijn inmiddels ter ziele gegaan. Foto’s Bibliotheek HSH

In de boekerij staan ook veel boeken die zij kreeg van anderen, bijvoorbeeld van familieleden. Eerder, in paragraaf 3.1, is al een voorbeeld te vinden van het ex libris van Haasses moeder Käthe. Haar eigendomskenmerk is uiteindelijk is zes boeken in de bibliotheek terug te vinden, meer dus dan de vier met het ex libris van Haasse zelf. En ook een boek dat Käthe ooit zelf

kreeg, is bij haar dochter terechtgekomen. Voor in een dichtbundel van Alfred Tennyson uit 1918 staat namelijk de opdracht: ‘To Kathe Nòni / With Love / from Fanny / On her departure / Davos June 26th 1926’. In de berging bewaarde Haasse bovendien dertien banden met bladmuziek van haar moeder, van componisten als Chopin, Franck en Mozart. Sporen van een ex libris of andere bezitskenmerken van Haasses vader zijn onvindbaar, en ook boeken die Haasse ooit meenam uit haar vaders bibliotheek zijn verdwenen. Haasse vertelt in Persoonsbewijs dat ze na het overlijden van haar vader in 1955 onder andere de hem dierbare boeken The New Man (1950) en Living Time (1952) van Maurice Nicoll mee naar huis nam.235 In de bibliotheek is echter alleen een exemplaar van een andere titel van Nicoll aanwezig, The Mark (1954) [1955]. Wim, Haasses jongere broer, stuurde haar boeken toe als cadeau. In 1952 al kreeg zij een boek over de schilder Hans Holbein de Jonge van hem; rond Kerstmis in 2007 stuurde hij haar Four-Cornered Circle (2007) [2007] van de Australische auteur Jon Cleary. Veel van de aanwezige boeken over rechtspraak en wetgeving zijn waarschijnlijk in bezit geweest van Haasses echtgenoot Jan van Lelyveld, die een tijdlang rechter was. Titels als Kort begrip van het administratief recht en Tot raadsheer benoemd. Anderhalve eeuw benoemingen in de Hoge Raad der Nederlanden lijken niet gelezen door Haasse zelf, al is zelfs dat niet met zekerheid te zeggen. Titels met soortgelijke strekking in de Indische collectie (bijvoorbeeld Het staatsrechts van Indonesië. Het formele systeem en Het recht in Indonesië. Hukum Indonesia, beide uit 1955) zijn waarschijnlijk wél door haar gelezen. Ook van schrijvers kreeg zij veel boeken, vaak hun eigen werk. Binnen de Nederlandse literatuur zijn dat titels van onder meer A.F.Th. van der Heijden, Nooteboom, Rudy Kousbroek en Monika van Paemel, die allen met één opdrachtexemplaar aanwezig zijn. Jan Wolkers, Hugo Brandt Corstius en Hermans signeerden twee, Charlotte Mutsaers drie boeken; de meeste opdrachten zijn van Kees ’t Hart, die vier boeken van een boodschap voorzag. Een bijzondere boekenvriend was acteur Willem Nijholt, met wie Haasse een Indische geboortegrond, een liefde voor Frankrijk en voor het toneel deelde. En uit de brieven die Nijholt aan Haasse schreef, waarvan een selectie is gebundeld in Met bonzend hart (2011), komt naar voren dat hij net zo’n hartstochtelijke lezer was en grotendeels dezelfde leesvoorkeuren als Haasse had; Nijholt schrijft over boeken van A. Alberts, Marcel Proust, Shakespeare, Flaubert, McEwan en Colette.236 Hij leest Ter navolging (2004) van Kees ’t

235 Haasse 1967: 31. 236 Willem Nijholt, Met bonzend hart, Amsterdam, 2011, p. 32, 55, 75, 149, 237-238, 241. 79

Hart, dat Haasse hem aanraadde, en stuurt op zijn beurt boeken naar haar op.237 In de bibliotheek zijn A Poet’s Bazaar. A Journey to Greece, Turkey and up the Danube (1842) [1989] van Hans Christian Andersen en L’homme que vous aimerez hair (2010) [2010] van Joséphine Dedet hier voorbeelden van. Van buitenlandse auteurs kreeg Haasse ook opdrachtexemplaren, van de Franse Olivier Rolin en Simone Bertière bijvoorbeeld. De Amerikaanse historicus Studs Terkel gaf haar drie boeken. Elias Canetti, de auteur van het door Haasse ‘ontdekte’ Die Blendung, stuurde twee boeken. Uit Canetti’s opdracht in diens Der andere Prozeß valt af te leiden dat Haasse ook boeken naar hem stuurde: hij dankt haar namelijk ‘für ihre sehr schöner Bücher / “The Scarlet City” und “Die Eingeweihten”’. Andere opdrachtexemplaren laten zien dat Haasse ook boeken van vertalers kreeg. Anne-Marie de Both-Diez gaf Haasse bijvoorbeeld haar Franse vertalingen van Bougainville van F. Springer en Désir d’Espange. Mes détours vers Santiago van Cees Nooteboom, Ina Rilke deed dat met haar Engelse vertaling van The Darkroom of Damocles. De Both-Diez vertaalde onder meer Haasses Het woud der verwachting (1949), De tuinen van Bomarzo (1968) en De Meester van de Neerdaling (1973) naar het Frans, Ina Rilke vertaalde bijvoorbeeld Heren van de thee (1992) naar het Engels. Toen Haasse in 2000 in Frankrijk tot Officier de l’Ordre de la légion d’honneur werd benoemd, roemde ze in haar dankwoord de ‘onovertroffen vertaalprestaties’ van Anne-Marie de Both-Diez en ook van Annie Kroon – die tien boeken van Haasse naar het Frans vertaalde. Haasse noemde hen ‘vriendinnen, en meer nog, verwante zielen’.238

Van een deel van de boeken in de bibliotheek van Hella S. Haasse is bezit en herkomst te herleiden. De schrijfster verrichtte echter ook veel onderzoek buiten haar eigen bibliotheek om: ze bezocht bijvoorbeeld allerlei bibliotheken en archieven in binnen- en buitenland in de periode dat zij aan de boeken Mevrouw Bentinck. Onverenigbaarheid van karakter & De groten der aarde (1978 en 1981) en aan Heren van de thee werkte, respectievelijk over Charlotte Sophie Bentinck en Rudolf Kerkhoven. Misschien kon zij soms ook niet anders dan openbare bibliotheken en archieven bezoeken om daar specialistische literatuur te raadplegen, net als Vestdijk dat moest doen (zie paragraaf 2.1). Het historische materiaal dat Haasse voor haar romans Het woud der verwachting, De scharlaken stad en Een nieuwer testament gebruikte, is bovendien, zo vertelt de schrijfster in

237 Nijholt 2011: 93. 238 Margot Dijkgraaf, ‘Eerbetoon aan Haasse’, NRC Handelsblad, 7 juli 2000. 80

Persoonsbewijs, ‘zo nauwgezet en gewetensvol mogelijk bestudeerd (mijns inziens een conditio sine qua non voor iemand die een roman wil schrijven die zich in een andere tijd en omgeving afspeelt dan de zijne, vooral wanneer er betrouwbare gegevens voorhanden zijn)’.239 In een interview in 1984 voegt zij hieraan toe:

‘Ik vind dat men zijn verbeeldingskracht pas vrij spel mag geven nadat men zich naar eer en geweten zo zorgvuldig mogelijk heeft gedocumenteerd. Bovendien (zo gaat het mij tenminste) wordt die fantasie bij uitstek geprikkeld en gevoed naarmate er meer gegevens aan het licht komen.’240

Zorgvuldige documentatie als noodzakelijke voorwaarde, vanuit dit principe wendde Haasse zich ook tot verschillende openbare bibliotheken en leeszalen. Rond 1939 vond zij bijvoorbeeld in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam La vie de Charles d’Orléans (1911), de biografie die Pierre Champion over hem schreef. ‘Die verschafte mij als het ware het geraamte, dat ik kon bekleden, kleuren, plastiek geven met de ongevormde massa informatie van de meest uiteenlopende soort die ik in de voorafgaande jaren verzameld had,’ vertelt de schrijfster; tien jaar later kwam Het woud der verwachting met de ondertitel ‘Het leven van Charles van Orléans’ uit.241 Achter in dat boek is Champions biografie keurig opgenomen in de ‘Literatuurlijst’.242 Wanneer die lijst nu naast de lijst in bijlage 1 wordt gelegd, wordt grotendeels duidelijk hoe belangrijk de openbare bibliotheek voor bronnenonderzoek was: slechts één titel, het tweedelige Poésies van Charles d’Orléans, staat ook in de persoonlijke bibliotheek. Haasse noemt echter een editie uit 1874, de exemplaren die Haasse in bezit had stammen uit 1971 en 1982. Bovendien zullen boeken die in de Literatuurlijst genoemd worden wellicht ooit in de bibliotheek hebben gestaan, maar zijn die daar in de loop der jaren uit verdwenen. In haar laudatio bij de opening van de nieuwe Openbare Bibliotheek aan het Oosterdokseiland in Amsterdam stelt zij dat ze voor haar werk ‘ontzettend veel te danken [heeft] gehad, informatie en inspiratie, aan het verblijf in […] bibliotheken’:

239 Haasse 1967: 57-58. 240 ‘Historische fictie. Een vraaggesprek met Hella Haasse. Door R. Cuperus en J. Hermus’, in: Groniek, Groningen, 1984, p. 205. 241 Groniek 1984: 206. 242 Hella S. Haasse, Het woud der verwachting, Amsterdam, 1962, p. 577-578. Haasse stelt in het interview in Groniek overigens dat de lijst ‘verre van volledig’ is; ze heeft op verzoek van de uitgever een keuze gemaakt (Groniek 1984: 206). 81

‘Mijn hart gaat uit naar die bibliotheken-oude stijl, waar alles om de boeken draait en waar alle bezoekers lezers zijn. Ik kan bij benadering niet zeggen hoeveel uren ik heb doorgebracht in bibliotheken. Hoe vaak ik niet gedwaald heb langs en tussen boekenkasten en boekenrekken, bladerend in kaartsystemen en catalogi, speurend, kiezend. En altijd weer verrast door vondsten en ontdekkingen.’243

Haasse maakte als bibliotheekgebruiker een leerschool door, van de ‘gezellige en plezierige leesbibliotheken, uitleenbibliotheken in dorp en stad’ tot de promotie naar het ‘nec plus ultra’ van een lees- en studiekaart aan de British Library in Londen, een vaste plaats in de leeszaal van de Bibliothèque Nationale of de Bibliothèque Mazarine, beide in Parijs.244 Een onderzoek naar de leenrecords bij al die bibliotheken zou een vollediger beeld van Haasses bronnen geven. Maar zelfs in haar eigen collectie zijn aanwijzingen van bezoeken aan openbare bibliotheken terug te vinden – op soms onverwachte plekken. In het exemplaar van Seeing Mary Plain. The Life of Mary McCarthy uit 2000 zit bijvoorbeeld een berichtkaart van de bibliotheek aan het Amsterdamse Roelof Hartplein met de tekst: ‘De uitleentermijn van een of meer door U geleende werken is reeds sedert een week verstreken. Wij zien de terugbezorging binnen 4 dagen tegemoet. Kosten 20 cent per boek.’ De postzegel op de kaart is gestempeld in 1960 (!) en verstuurd naar Haasses toenmalige adres in Amsterdam, Milletstraat 56-I. En in de monografie De hertog van Brunswijk 1750-1759 (die overigens onder zijn volledige naam Lodewijk Ernst hertog van Brunswijk Wolfenbüttel voorkomt in Haasses kroniek Schaduwbeeld of Het geheim van Appeltern (1989), over Joan Derk baron van der Capellen tot den Pol) staat op de titelpagina een stempel van de Openbare Bibliotheek in Den Haag. Een ex-bibliotheekexemplaar of nooit door de schrijfster teruggebracht? In sommige boeken komen daarnaast – snippers van – aanvraagformulieren van de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag voor. In 2001 vertelt Haasse, toen 83 jaar, hoe de fase van ouder worden het lezen en kopen van boeken vooral tot een activiteit binnen haar eigen huis heeft beperkt: ‘Het is wel een handicap voor me. Het was mijn lust en leven om naar bibliotheken te gaan, de KB en de universiteitsbibliotheken, rond te snuffelen in boekhandels. Dat mis ik wel erg.’245 Het kopen van boeken gebeurt dan sporadisch middels het internet: ‘Via mijn schoonzoon heb ik

243 Hella S. Haasse, ‘Laudatio’, in: Bij de tijd, Amsterdam, 2009, p. 50, 51. 244 Haasse 2009: 50. 245 Hendrikse 2001: 9. 82

weleens boeken voor mezelf, gesignaleerd in buitenlandse kranten, in Engeland en Amerika besteld.’246 Enkele boeken in de bibliotheek bevatten dergelijke ‘signaleringen’, bijvoorbeeld artikelen, soms uit de boekenbijlagen, van kranten als NRC Handelsblad, de Volkskrant en het Franse Le Monde. In The Birth of Pleasure. A New Map of Love (2002) [2003] bevindt zich een artikel over het boek uit The New York Times Book Review van 15 september 2002. De aanwezigheid van dergelijke artikelen en recensies kan wellicht antwoord geven op de vraag hoe Haasse haar boeken koos. De snippers uit kranten en tijdschriften geven bovendien, wanneer gedateerd, iets prijs over de periode waarin een boek gelezen is – vaak een onmogelijk te achterhalen gegeven in dit type onderzoek. Een voorbeeld: tussen pagina 142- 143 van Transcendental Magic van Éliphas Lévi steekt een snipper uit Het Parool van 28 februari 1964. Omdat Haasse veel herlas is het overigens nog steeds niet duidelijk of die datum in 1964 samenvalt met de periode van eerste lezing van het boek, of een latere.

4.4 Leessporen in de bibliotheek

Zoals iedere privébibliotheek waarschijnlijk wel een paar ongelezen boeken bevat, zullen ook niet alle boeken uit Haasses collectie gelezen zijn. Sommige recente titels steken nog in folie en zijn overduidelijk niet gelezen; andere boeken zien er bedrieglijk nieuw en ongelezen uit. Tweedehandsboeken kunnen er gelezen uitzien, maar dat hoeft niet per se door Haasse te zijn gebeurd. In andere gevallen zijn de gevouwen vellen van katernen in een boek niet opengesneden. Dat lijkt een geschikte graadmeter om te toetsen of een boek gelezen is of niet – niet-opgesneden katernen kúnnen niet gelezen zijn – al valt in La femme dans les contes en les romans de Voltaire (1974) [1974] op dat de ongesneden katernen worden afgewisseld met katernen die wel zijn opengesneden. En gelezen, blijkens het papiertje tussen pagina 96-97: ‘Wat Voltaire hier / formuleert, ontbreekt / maar al te vaak aan / het werk van sommige heden- / daagse (hen) “satire”-schrijvers. // Punt v. uitgang!’. Haasse maakte praktisch geen aantekeningen, onderstrepingen of omcirkelingen in haar boeken, alleen soms potlood- en pennenstrepen, vaak in de kantlijn. Wel stopte ze allerlei papiertjes (van krantensnippers, boekenleggers, ansichtkaarten tot brieven en foldertjes) tussen de boeken. Die papiertjes zijn niet alleen interessant omdat ze zijn ingestoken tussen

246 Hendrikse 2001: 10. 83

pagina’s die Haasse mogelijk voor haar werk gebruikte, maar ook doordat ze, in de vorm van bijvoorbeeld dankbriefjes en visitekaartjes, vaak meer vertellen over de (literaire) contacten die Haasse had. Een ansichtkaart, gedateerd op 4 september 1998, van archeoloog en schrijver Frédéric Bastet in de Nederlandse editie van De Etrusken in de antieke wereld (1957) [1961] van Otto-Wilhelm von Vacano, verraadt niet alleen dat hij dit boek aan Haasse aanbood, hij schrijft ook dat de strepen in het boek van hem zijn. In veel gevallen hebben de papiertjes in de boeken, hoe interessant ze ook zijn, echter niets te maken het boek zelf – wat zegt een instapkaart voor een vlucht Paramaribo- Amsterdam in Guds barmhärtighet van Kerstin Ekman over het boek waarin het gevonden is? Het maakt het moeizaam om iets te concluderen over de invloed van een boek op Haasses werk. Problematisch aan vooral de blanco leessporen is dat zij misschien wel aangeven dat een boek (deels) gelezen is, maar niet dat het per se door Haasse is gedaan. Bovendien is het onduidelijk of die papiertjes gebruikt zijn om interessante passages te ‘markeren’, bijvoorbeeld in de fase van zorgvuldig documenteren voorafgaand aan het schrijven zelf, of dat ze simpelweg als een soort alternatieve boekenleggers fungeerden, als leeshulpen om aan te geven waar de lezer was gebleven in een boek. Een aantal papiertjes is echter beschreven door Haasse en in die gevallen is het een enkele keer overduidelijk dat ze een boek uit haar bibliotheek gebruikte voor haar werk. In De wekker der Nederlandse natie. Joan Derk van der Capellen 1741-1784 (1984) [1984] bevindt zich bijvoorbeeld een stamboom van de familie Van der Capellen, in het handschrift van Hella S. Haasse. In Schaduwbeeld of Het geheim van Appeltern, dat vijf jaar later voor het eerst verscheen, komt deze stamboom in een uitgebreide variant terug.247

247 Hella S. Haasse, Schaduwbeeld of Het geheim van Appeltern, Amsterdam, 2012, p. 498-499. 84

Stamboom van de familie Van der Capellen in het handschrift van Hella S. Haasse, gevonden tussen p. 82-83 in De wekker der Nederlandse natie. Joan Derk van der Capellen 1741-1784 Foto Bibliotheek HSH

Die Grosse Mutter. Der Archetyp des Grossen Weiblichen (1956) [1956] van Erich Neumann is lastiger te koppelen aan een specifiek werk uit het oeuvre van Haasse. Op een papiersnipper tussen pagina 56-57 staat onder andere ‘Bomarzo!’ en ‘Labyrinth-studie!!!’, waarmee Haasse verwezen kan hebben naar Labyrinth-Studien van Karl Kerényi, dat ook in haar boekenkast stond. Om dit soort leessporen te kunnen duiden, is verdere studie nodig. Een onderzoeker zal dan de inhoud van het in de bibliotheek gevonden boek moeten kennen om te kunnen stellen of een papiersnipper een relevante pagina aangeeft of niet. En hij moet uiteraard goed ingevoerd zijn in het oeuvre van Hella S. Haasse.

Welke handvatten biedt de inventarislijst nu bij de zoektocht naar (literaire) inspiratiebronnen? Met meer dan vijfentwintighonderd titels is de bibliotheek groot te noemen, maar zij is niet enorm. En ze is zeker geen volledige afspiegeling van al het gelezene – veel van wat wel ooit gelezen is staat er niet. Naast de fysieke bibliotheek zal er dan ook iets als een geestelijke bibliotheek hebben bestaan, door essayist, journalist en bibliofiel Alberto Manguel een ‘mental library’ genoemd. De boeken in deze geestelijke bibliotheek maken volgens hem deel uit van je innerlijk en zijn toegankelijk in je geheugen, zonder dat je de

boeken in de boekenkast hebt staan.248 Manguel stelt dat de papieren en ideële bibliotheek zich vervolgens mengen:

‘Neither the solid library on my shelves nor the shifting one of memory holds absolute power for long. Over time, the labyrinths of my two libraries mysteriously intermingle. And often, through what psychologists call the perseverance of memory (the mental phenomenon by which a certain idea is perceived as true even after it has proven false), the library of the mind ends by overriding the library of paper and ink.’249

Daar komen twee complicaties bij. Bij Haasse (en dat geldt vanzelfsprekend voor meer auteurs) konden er decennia verstrijken tussen het ontspruiten van een verhaalidee en het daadwerkelijk op papier zetten van dat verhaal. Het maakt het doen van zinnige beweringen over eventuele inspiratiebronnen extra moeizaam, zo niet onmogelijk – een onderzoeker moet immers weten in welke jaren een werk is bedacht. Een voorbeeld. Voor Een gevaarlijke verhouding of Daal-en-Bergse brieven (1976) is hoe dan ook één belangrijke literaire inspiratiebron aan te wijzen: Les liaisons dangereuses (1782) [1952] van Choderlos de Laclos. Haasse gaat in haar briefroman verder waar haar Franse voorganger ophield en laat het personage madame de Merteuil vanuit Nederland brieven schrijven naar een bijzonder personage: Hella S. Haasse zelf. Die de brieven vervolgens beantwoordt. In de boekerij staat een Franse uitgave van de briefroman, uit 1952. Het kan natuurlijk begin jaren zeventig ergens antiquarisch aangeschaft zijn, maar waarschijnlijker is dat ze het in de jaren vijftig al kocht en las. In Dat weet ik zelf niet (1959), het tweede van de drie boekenweekgeschenken die Haasse uiteindelijk zou schrijven, maakt ze namelijk al gewag van het ‘virtuoze glasheldere’ boek, daar ‘Een gevaarlijk spel met de liefde’ genoemd.250 Misschien werd haar verbeelding toen al geprikkeld om ooit een literair vervolg te maken. Uit die tijd stamt ook een studie over Choderlos de Laclos uit de serie ‘Écrivains de toujours’: Laclos par lui-même (1953) [1953].251

248 Alberto Manguel, The Reader as Traveller, vierde Frederik Mullerlezing, uitgesproken op 31 augustus 2012. 249 Alberto Manguel, The Library at Night, New Haven, 2006, p. 197. In Haasses bibliotheek stond overigens een Nederlandse vertaling van dit boek uit 2007, getiteld De bibliotheek bij nacht. 250 Hella S. Haasse, Dat weet ik zelf niet, Amsterdam, 1959, p. 33. Het grootste deel van de in dit boek genoemde titels komt voor in hun Nederlandse variant, vermoedelijk omdat het boekenweekgeschenk de verkoop van in het Nederlands vertaalde literatuur moest stimuleren. Haasse las ongetwijfeld een Franse editie van de achttiende-eeuwse briefroman – de Nederlandse vertaling kan haar overigens wel geïnspireerd hebben in de keuze van een titel. 251 Éditions du Seuil bracht onder de op het eerste oog verwarrende titel – ‘Laclos par lui-même’ laat zich ongeveer vertalen als ‘Laclos door hemzelf’, terwijl het nadrukkelijk geen autobiografie is – tussen 1951 en 1981, grotendeels binnen de ‘Collection Mircocosme’, een reeks over internationaal bekende schrijvers en 86

Tijdens het schrijven aan Een gevaarlijke verhouding zal Haasse ook recentere, voornamelijk secundaire literatuur geraadpleegd hebben, te zien aan titels als Les liaisons dangereuses. Une interprétation psychologique (1973) [1973] en Les Liaisons Dangereuses de Choderlos de Laclos (1972) [1972] die in haar boekenkasten stonden. Het is aannemelijk dat ook een iets oudere monografie, Les Liaisons Dangereuses et La Création Romanesque chez Laclos (1958) [1965], tijdens het schrijfproces binnen handbereik lag: een brief die haar moeder Käthe op 31 juli 1975 – Haasses briefroman verscheen een jaar later, in 1976 – verstuurde en in het boek is achtergebleven levert een aanvullend inzicht op. Het ontvangende adres ligt namelijk in Frankrijk, en dat sluit aan bij de informatiepagina over Een gevaarlijke verhouding in het Hella Haasse Museum (http://hellahaassemuseum.nl/objects/346.html#top). Op een sporadische papiersnipper (gebruikt als boekenlegger of om een opmerkelijke passage te markeren?) na, blijken er echter geen aantekeningen in de boeken te staan. Hoe de schrijfster precies te werk is gegaan blijft voorlopig in nevelen gehuld. Een tweede complicatie: een lange tijdspanne tussen het schrijven aan een roman en de daadwerkelijke publicatie ervan. Zo werd ‘De duvel en zijn moer’ en ‘De kooi’, de twee verhalen die uiteindelijk in De Meester van de Neerdaling (1973) werden gebundeld, al twintig jaar eerder in een vroege versie geschreven, respectievelijk in 1948 en 1953.252 Om als inspiratiebron te gelden, zal een boek dus vóór 1948 gelezen moeten zijn. In het geval van het klassieke spookverhaal van Henry James, The Turn of the Screw, dat Dorian Cumps in een essay aanwees als de ‘voornaamste literaire bron’ waarmee het ‘verwarrende referentiesysteem’ van De Meester van de Neerdaling verduidelijkt kan worden, zou dit op kunnen gaan: het exemplaar in de bibliotheek stamt uit 1930.253

Bewijzen van intertekstuele verbanden hoeven uiteraard niet te betekenen dat de brontekst ook daadwerkelijk (volledig) gelezen is: sommige literaire teksten zijn zo beroemd, al dan niet door verschillende adaptaties in bijvoorbeeld muziek en film, dat ze rondwandelen in het collectieve culturele geheugen. Het verhaal van Romeo en Julia, Robinson Crusoë of de walvis Moby Dick is algemeen bekend, zonder dat de brontekst per se gelezen is.

dichters uit. De toegankelijke studies bestonden uit een overzicht van de belangrijkste thema’s in het werk van de auteur, een aantal fragmenten uit diens werk en een bibliografie. Haasse bezat uit deze serie ook de studies over Proust (1953), Hemingway (1959) [1959], Rimbaud (1961) en Borges (1970). 252 Dorian Cumps, ‘De bedrieglijke wegen der verbeelding’, in: Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (samenst. en red.), Hella S. Haasse. Een doolhof van relaties, Amsterdam, 2002, p. 46. 253 Cumps 2002: 47, 60. 87

Een compleet beeld van al deze déjà lu’s zal niet te achterhalen zijn, maar op basis van onder andere Haasses eigen betogen en essays (zie hoofdstuk 3) is toch een bescheiden voorstelling van haar innerlijke bibliotheek te maken.

Conclusie

‘Is de bibliotheek van Hella S. Haasse een bewijs van haar lezerschap?’ Met die onderzoeksvraag begon ik deze scriptie. Een eenduidig antwoord heb ik niet gevonden: de vraag kan zowel met ‘ja’ als ‘nee’ beantwoord worden. ‘Ja’, omdat van veel boeken waarover Haasse in allerlei essays, artikelen en bijdragen schreef exemplaren in de collectie terug te vinden zijn. En andere boeken bevatten leessporen van de schrijfster. ‘Nee’, omdat een waarschijnlijk groter deel van alle boeken die zij ooit las niet in de bibliotheek staat en de boeken die er staan hoogstwaarschijnlijk niet stuk voor stuk gelezen zijn. Het beeld van haar lezende lezen is met dit onderzoek dan ook lang niet compleet. In mogelijk vervolgonderzoek kan gekeken worden naar bijvoorbeeld de boekrecensies die zij voor De Groene Amsterdammer en Het Parool schreef, de vertalingen die zij maakte, de motto’s die zij voor in haar eigen boeken gebruikte, en naar alle essays, interviews en voordrachten waarin zij boeken noemde – al die boeken las Haasse ook. De completering van haar Verzameld werk in 2013, dat nu zowel op papier als digitaal beschikbaar is, biedt daarin een helpende hand. Ik heb in deze scriptie een poging gewaagd een beeld van haar boekerij te schetsen en me vooral gericht ook haar lezerschap. Haasses schrijverschap kwam daarbij echter als het ware vanzelf in mijn blikveld. In nieuw onderzoek kan de inventaris van de bibliotheek ook dienen als een Fundgrube voor de studie van haar oeuvre. Haasse gaf zelf aan hoe belangrijk zij een zorgvuldige documentatie voor haar schrijverschap vond. Of de bibliotheek er nu een is van een lezer, of juist van een schrijver, en of Haasse zich voornamelijk liet inspireren door fictie of juist door non-fictie, het zijn vragen die aan de hand van deze beschrijving verder onderzocht kunnen worden. Boeken zijn vanzelfsprekend niet de enige inspiratiebronnen voor Hella S. Haasse geweest. Haar omgeving, de Indische wereld waarin zij opgroeide, heeft haar ook gevormd. Zo vertelt ze in Persoonsbewijs over een ongeluk met een bamboevlot op een meer – een gebeurtenis die later in Oeroeg een belangrijke rol zou krijgen.254 En ook de reizen die zij maakte, bijvoorbeeld in 1955 naar Griekenland, gebruikte Haasse voor haar werk, in dat geval voor de roman De ingewijden.255 Andere kunstvormen dan de literatuur inspireerden haar eveneens, zoals het schilderij ‘L’Apparizione dell’ Eterno’ van Bonifacio dei Pitati voor De Meester van de Neerdaling. Over de invloed van muziek, die zich ontwikkelde met het

254 Haasse 1967: 66-67. 255 Haasse 1967: 72-73. 89

luisteren naar het pianospel van haar moeder, zegt Haasse: ‘Dank zij mijn moeder heeft muziek altijd een buitengewoon grote betekenis voor mij gehad, niet alleen om de klankschoonheid, maar vooral door de wonderen van de compositie, die vloeiende samengesteldheid, de veelstemmigheid. Niets geeft mij een zo diep gevoel van bevrediging als het herkennen in de werkelijkheid van ,,patronen”, structuren van motieven en thema’s.’256 Muziek luisteren komt tot op zeker hoogte overeen met lezen: in beide gevallen wordt een verhaal gepercipieerd. De muziekcollectie van Hella S. Haasse is echter niet overgeleverd of beschreven – alleen de banden met bladmuziek van haar moeder en boeken over onder meer Liszt en Chopin staan in de bibliotheek. Dan nog het medium film: Haasse keurde vanaf 1964 tien jaar lang films voor de Centrale Commissie van de Filmkeuring.257 Haar liefde voor film was al vroeg begonnen: ‘Mijn moeder kuurde rond 1925 een aantal jaren in Davos. Toen ben ik verschillende malen bij haar geweest en heb ik, in een kleine bioscoop in Basel, een aantal grote historische films gezien. Die Nibelungen heeft een enorme indruk op me gemaakt, met die schitterende zwart-witbeelden.’258 Ook deze inspiratiebronnen kunnen nog veel uitgebreider bestudeerd worden dan tot nog toe gedaan is.

In de toekomst zal dit type onderzoek waarschijnlijk grondig veranderen. In een boekenmarkt die zich meer en meer digitaal manifesteert houdt een beschrijving van toekomstige schrijversbibliotheken in dat ook e-books meegenomen zullen moeten worden.259 Dat kan een schat aan onderzoeksgegevens opleveren. De Kindle, de e-reader van Amazon, houdt namelijk onder meer bij of en hoe snel een lezer een boek heeft gelezen en welke passages onderstreept werden.260 E-bibliotheken zullen de onderzoeker echter voor een aantal problemen stellen, want al zijn e-books er in principe voor de eeuwigheid, hun levensduur kan snel worden beëindigd. Zeker in deze tijd waarin een verschuiving van bezit naar toegang plaatsvindt. Met een simpele druk op de knop is een e-book gedeletet. En dat gaat net zo eenvoudig als het verwijderen van een e-mail; bij een handgeschreven brief denkt de bezitter wel twee keer na. E-books zijn vluchtiger, want niet fysiek in handen te houden – de lezer heeft minder wroeging bij het wegdoen. Het overhevelen van een e-bookcollectie van de ene naar de

256 Haasse 1967: 37. 257 Annemieke Hendriks, De pioniers, Amsterdam, 2006, p. 95. Het interview met Haasse stamt uit augustus 2003. 258 Hendriks 2006: 97. 259 Bij mijn weten heeft Haasse nooit een e-book gelezen. 260 Arjen Fortuin, ‘De digitale lezer is een open boek’, NRC Handelsblad, 18 juli 2012. 90

andere e-reader geeft bovendien problemen. (Het verhuizen van een fysieke boekcollectie van een paar duizend titels is echter ook geen sinecure.) E-books geven bovendien niets prijs over vorige gebruikers – ze zijn op dit moment niet eens door te verkopen – en tussen de pagina’s kunnen geen brieven, bonnetjes of andere papieren gestopt worden. Robert Darnton, de schatbewaarder van de bibliotheek van Harvard University en leider van een enorm digitaliseringsproject van boeken, keert in zijn werk dan ook altijd terug naar de bron: ‘Als boekhistoricus weet ik dat het originele boek allerlei sleutels verborgen houdt over bijvoorbeeld het gebruik ervan. Voor serieus onderzoek heb je daarom altijd een origineel exemplaar nodig.’261

De bibliotheek van Hella S. Haasse was soms een zelfportret, een extensie van haar persoon door de interesses die de collectie verraadde – gedeeltelijk althans. Dan weer bleek zij eerder een schaduwbeeld, een silhouet van wat er ooit gestaan heeft. Het meest typerend vond ik de bibliotheek echter als een labyrint, een labyrint van de verbeelding, waarin draden getrokken kunnen worden tussen sprookjes, magie, horror, religie, mythologie en man/vrouw- verhoudingen. Sommige bronnen bleken direct met haar werk in verband gebracht te kunnen worden, andere slechts indirect. Door haar staat van desorganisatie was de boekerij daarbij bijna letterlijk een labyrint, een netwerk van relaties waarin de gebruikster het beste haar weg wist te vinden. Tijdens dit scriptieonderzoek fungeerde de collectie van Hella S. Haasse ook voor mij als een soort bibliotheek, waaruit ik bronnen opdiepte die ik anders niet had kunnen vinden. Het principe van serendipiteit was van kracht: op zoek naar iets vond ik iets totaal onverwachts en bruikbaars. De collectie wakkerde mijn leeslust aan en leerde mij over het bestaan van boeken waarvan ik voorheen nooit gehoord had. Ik kan alleen maar hopen dat dit onderzoek en het grasduinen door de inventarislijst van Haasses bibliotheek leidt tot lezen en herlezen, van het werk van Haasse maar ook van anderen.

261 Michel Krielaars, ‘‘Serieus onderzoek vereist echte boeken’’, NRC Handelsblad, 19 oktober 2012. 91

Bibliografie

Alofs, Hella, ‘Leven en werk van Hella S. Haasse’, in: Bzzlletin, jrg. 10, nr. 91, december 1981. Bekkering, Persis, De oneindige gedaanten van de phoenix. Een intertekstuele analyse van Hella Haasses Een nieuwer testament (1966), Bachelorscriptie Rijksuniversiteit Groningen, 2012. ‘Bibliotheek Kees Fens online’, NRC Handelsblad, 16 maart 2012 (http://www.nrc.nl/boeken/2012/03/16/bibliotheek-van-kees-fens-online/). Bok, Wouter, Anders zijn – dat is gewoon. Een onderzoek naar de drukgeschiedenis en receptie van Oeroeg van Hella S. Haasse, Masterscriptie Universiteit van Amsterdam, 2009. Braches, Ernst, ‘Uit de stilte’, in: De Revisor, jrg. 18 (1991), nr. 1-2 (mrt), p. 24-33. Brinkers, Peter (samenstelling) m.m.v. Sander Knol, De literaire top 100 “allertijden”. De favoriete boeken van…, de Bijenkorf, Amsterdam, 1984. Büch, Boudewijn, Grafreizen, uitgegeven ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Vereniging voor Crematie AVVL, AVVL Uitvaartzorg, Diemen, 1994. Buijnsters, Piet J., Geschiedenis van het Nederlandse antiquariaat, Vantilt, Nijmegen, 2007. Calis, Piet, Literaire vriendschappen en andere misverstanden, Meulenhoff, Amsterdam, 2012. Ceulaer, José de, Te gast bij Nederlandse auteurs, Nijgh & Van Ditmar, Den Haag- Rotterdam, 2e dr., 1966. Cumps, Dorian, ‘De bedrieglijke wegen der verbeelding’, in: Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (samenst. en red.), Hella S. Haasse. Een doolhof van relaties, De Bezige Bij, Amsterdam, 2002. (Oerboek, deel 1.) Dagnino, Roberto (samenstelling), De vijver in het meer. Catalogus van de bibliotheek van Hans Faverey, met een ‘Toelichting’ door Marita Mathijsen en een ‘Toegevoegd’ van Lela Zečković, Amsterdam, De Bezige Bij Print, 2008. Diepstraten, Johan, Hella S. Haasse. Een interview, BZZTôH, ’s-Gravenhage, 1984. Dijkgraaf, Margot, ‘20 juli 1938, de overtocht’, lezing uitgesproken op 11 november 2012 tijdens het Hella Haasse Symposium van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde, in Bronbeek te Arnhem.

Dijkgraaf, Margot, ‘Eerbetoon aan Haasse’, NRC Handelsblad, 7 juli 2000. Engelbrecht, Corina, ‘Misschien kan ik scherfjes van inzicht aandragen’ [interview], in: Gezegd en Geschreven is twee, Nijgh & Van Ditmar, ’s-Gravenhage, 1980, p. 18-28. Fehlmann, Meret, Die Rede vom Matriarchat. Zur Gebrauchtsgeschichte eines Arguments, Chronos Verlag, Zürich, 2011. Florquin, Joos, Ten huize van…. 12, Orion, Brugge/Davidsfonds, Leuven, 1976 (http://www.dbnl.org/tekst/flor007tenh12_01/flor007tenh12_01_0005.php). Fortuin, Arjen, ‘De digitale lezer is een open boek’, NRC Handelsblad, 18 juli 2012. Garrel, Betty van en Theun de Winter, Als je leest ben je nooit alleen, verz. en aangevuld door Mischa de Vreede, uitgegeven ter gelegenheid van de Boekenweek 1975, Commissie voor de Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, Amsterdam, 1975. Gollin, Rob, ‘De langzame opmars van het e-book’, de Volkskrant, 27 november 2008, p. 4-5. Groot, Patricia de, ‘De rol van de verbeelding’, lezing uitgesproken op 11 november 2012 tijdens het Hella Haasse Symposium van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde, in Bronbeek te Arnhem. Haasse, Hella S., brief aan haar ouders, 9 maart 1946. Collectie Letterkundig Museum, Den Haag. Haasse, Hella S., Dat weet ik zelf niet. Jonge mensen in boeken en verhaal. Vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels, Amsterdam, 1959. Haasse, Hella S., De tuinen van Bomarzo, Querido, Amsterdam, 7e dr., 2007. Haasse, Hella S., Een handvol achtergrond. ‘Parang Sawat’, Querido, Amsterdam, 1993. Haasse, Hella S., Heren van de thee, Querido, Amsterdam, 50e dr., 2004. Haasse, Hella S., Het tuinhuis, Querido, Amsterdam, 3e dr., 2006. Haasse, Hella S., Het woud der verwachting. Het leven van Charles van Orléans, Querido, Amsterdam, 6e herz. dr., 1962. Haasse, Hella S., Krassen op een rots. Notities bij een reis op Java, Querido, Amsterdam, 4e dr., 1975. Haasse, Hella S., Persoonsbewijs, Desclée de Brouwer, Brugge/Utrecht, 1967. (Open Kaart.) Haasse, Hella S., Schaduwbeeld of Het geheim van Appeltern, Querido, Amsterdam- Antwerpen, 8e dr., 2012. Haasse, Hella S., Sleuteloog, Querido, Amsterdam-Antwerpen, 23e dr., 2011.

Haasse, Hella S., Toen ik schoolging, Querido, Amsterdam, 2007. Haasse, Hella S., Transit, Querido, Amsterdam, 1994. Haasse, Hella S., Uitzicht. Essays, portretten en beschouwingen gekozen en van een nawoord voorzien door Margot Dijkgraaf en Patricia de Groot, Querido, Amsterdam- Antwerpen, 2008. Haasse, Hella S., Zelfportret als legkaart, De Bezige Bij, Amsterdam, 3e dr., 1961. Haasse, Hella S., Zwanen schieten, Querido, Amsterdam-Antwerpen, 4e dr., 2008. Haasse, Hella S., ‘Accolade’, in: Fik & Snik. Over Charlotte Mutsaers, schilderes en schrijfster, Meulenhoff, Amsterdam, 2000, p. 23-24. Haasse, Hella S., ‘Een verraderlijke vraag’, in: Singel 262. Achttien schrijvers kiezen een boek, Amsterdamsche Boek- en Courantmaatschappij-Querido, Amsterdam, 1956. Haasse, Hella S., ‘Incompleet’, in: Goed geboekt. Een verzameling van schetsen, korte verhalen en tekeningen, samengesteld door Jacques den Haan, Adriaan Morriën en Charles, Vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels, Amsterdam, 1954. Geschenk ter gelegenheid van de Boekenweek 1954. Haasse, Hella S., ‘Jettchen Gebert’, in: Dát was nog eens lezen 2. 29 auteurs van Querido over boeken uit hun jeugd, Querido, Amsterdam, 1987, p. 30-35. Haasse, Hella S., ‘Kwaliteit (een verkenning)’, in: Inkijk. Reflecties van een lezer, Querido, Amsterdam-Antwerpen, 2011, p. 18-37. Haasse, Hella S., ‘Labyrinten’, in: Dát was nog eens lezen. 40 auteurs over boeken uit hun kinderjaren, De Arbeiderspers/Querido, Amsterdam, 1972, p. 42-44. Haasse, Hella S., ‘Laudatio’, in: Bij de tijd, Openbare Bibliotheek Amsterdam, Amsterdam, 2009, p. 49-54. Haasse, Hella S., ‘Lofrede Nederland Leest’, in: Frank Martinus Arion, Dubbelspel, Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, 2006. Haasse, Hella S., ‘Op zoek naar een huis’, in: Singel 262. Eenentwintig jeugdindrukken, Amsterdamsche Boek- en Courantmaatschappij/Querido, Amsterdam, 1955, p. 31-36. Haasse, Hella S., ‘Pierre Bezoechov’, in: Carel Peeters en Doeschka Meijsing, Het favoriete personage van vijfenzeventig Nederlandse schrijvers, dichters en uitgevers. Van A. Alberts tot Ad Zuiderent, Raamgracht, Amsterdam, 1983, p. 39-40. Haasse, Hella S., ‘Ter inleiding’, in: Margot Dijkgraaf en Martijn Meijer, Het beslissende boek. Nederlandse en Vlaamse schrijvers over het boek dat hun leven veranderde, Prometheus/NRC Handelsblad, Amsterdam/Rotterdam, 2002, p. 9-10.

Hakemulder, Frank (red.), De stralende lezer. Wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van het lezen, Eburon, Delft, 2011. (Stichting Lezen Reeks, deel 17.) Hart, Kees ’t, ‘Het flonkeren van de stroom. Magie en vrouwbeeld bij Hella S. Haasse’, in: Arnold Heumakers, Anthony Mertens en Peter van Zonneveld (red.), Een nieuwer firmament. Hella S. Haasse in tekst en context, Querido, Amsterdam, 2006. Hendriks, Annemieke, De pioniers. Interviews met 14 wegbereiders van de Nederlandse cinema, International Theatre & Film Books, Amsterdam, 2006, p. 94-101. Hendrikse, Kees, ‘Hella Haasse en haar boeken. De eigen bibliotheek als labyrint en eldorado,’ serie ‘Bekende boekenliefhebbers’, in: Boekenpost, jrg. 9, sept/okt 2001, p. 9-11. Hilbers, Karien, ‘Kees Fens’, Noordhollands Dagblad, 20 maart 2010. ‘Historische fictie. Een vraaggesprek met Hella Haasse. Door R. Cuperus en J. Hermus’, in: Groniek, themanummer ‘Taal en geschiedenis. Over de relatie tussen taal en werkelijkheid in de geschiedbeoefening’, Stichting Groniek Groningen, Groningen, 1984. Janssen, Tanja, Hein Broekkamp en Eva Smallegange. De relatie tussen literatuur lezen en creatief schrijven. Een onderzoek, Stichting Lezen, Amsterdam, 2006 (www.lezen.nl/files.php?file_id=296). Kraaijeveld, Joyce, Politiek op de planken. De privébibliotheek van Rob van Gennep vs. het fonds van zijn uitgeverij, Eburon, Delft, 2009. Krielaars, Michel, ‘‘Serieus onderzoek vereist echte boeken’’, NRC Handelsblad, 19 oktober 2012. Lente, Karen van, Sporen in de tekst. Een onderzoek naar de literatuuropvatting van Hella S. Haasse, Doctoraalscriptie Katholieke Universiteit Nijmegen, 1987. Lockhorn, Elisabeth, Geletterde vrouwen. Interviews, Anthos, Amsterdam, 1996. Manguel, Alberto, The Reader as Traveller, vierde Frederik Mullerlezing, uitgesproken op 31 augustus 2012. Manguel, Alberto, The Library at Night, Yale University Press, New Haven-London, 2006. Mijn boek van vroeger en nu. Zeven auteurs vertellen over de rol die het boek in hun leven speelde, Vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels, Amsterdam, 1957, p. 38-47. Meijer, Ischa, De interviewer en de schrijvers, samengesteld door Connie Palmen, Prometheus, Amsterdam, 2003. Molhuysen, Maaike en Louis Stiller, Handboek voor schrijvers, Augustus, Amsterdam-Antwerpen, 3e geheel herz. ed., 2006.

Mourits, Bertram en Pierre N.G. Pesch, Catalogus van de Bibliotheek Vestdijk, Universiteitsbibliotheek, Utrecht, 1995. Mouws, Frans, De bibliotheek van Boudewijn Büch, Aspekt, Soesterberg, 2008. Nieuwenhuys, Rob, Oost-Indische spiegel. Wat Nederlandse schrijvers en dichters over Indonesië hebben geschreven vanaf de eerste jaren der Compagnie tot op heden, Querido, Amsterdam, 1978. Nijholt, Willem, Met bonzend hart. Brieven aan Hella S. Haasse, Querido, Amsterdam-Antwerpen, 5e dr., 2011. Opgang. Tijdschrift door en voor leerlingen van de C.A.S., nr. 1, sept. 1936. Opgang. Tijdschrift door en voor leerlingen van de C.A.S., nr. 5, febr. 1937. Paardt, Rudi van der, ‘Labyrintische verkenningen’, in: Lisa Kuitert en Mirjam Rotenstreich (samenst. en red.), Hella S. Haasse. Een doolhof van relaties, De Bezige Bij, Amsterdam, 2002. (Oerboek, deel 1.) Peters, Arjan, ‘Ik leef pas als ik de dingen opschrijf’ [interview], de Volkskrant, 20 november 2009. Retour Grenoble. Anthony Mertens in gesprek met Hella S. Haasse, Querido, Amsterdam, 2003. Roland Holst, A. en S. Vestdijk, Swordplay, wordplay; katrijnen overweer, De Driehoek, ’s-Graveland, 1950. Salverda, Reinier, ‘Een Indisch testament’, in: Ons Erfdeel, jrg. 46, Rekkem, 2003, p. 449 (http://www.dbnl.org/tekst/_ons003200301_01/_ons003200301_01_0102.php). Schoonhoven, Erik, ‘“Schrijven is mijn manier van aanwezig zijn.” Een vraaggesprek met Hella S. Haasse’, in: Arabesken. Tijdschrift van het Louis Couperus Genootschap, jrg. 13, nr. 25, mei 2005, p. 14-18. Schram, Dick (red.), Waarom zou je (nú) lezen?, Eburon, Delft, 2011. (Stichting Lezen Reeks, deel 20.) Staal, Erna (red.) en Murk Salverda (hoofdred.), 1954: een literaire doorsnee, Letterkundig Museum en Documentatiecentrum/Querido, ’s-Gravenhage/Amsterdam, 1994. (Schrijversprentenboek 36). Truijens, Aleid, Hella S. Haasse. Draden trekken door het labyrint, SUN, Nijmegen, 1997. (De school van de literatuur.) Vandamme, Ludo (samenstelling), teksten: Els Depuydt, An De Vos, Willy Muylaert e.a., “Reizen in den geest”: de boekenwereld van Guido Gezelle, Stad Brugge, Brugge, 1999.

Velde, Milou op den, ‘Het klinkt dom, maar Britney Spears is echt inspirerend’, Interview met Hanna Bervoets, Viva, september 2009, p. 18-23. ‘Wat had Kees Fens in huis?’, de Volkskrant, 17 maart 2012 (http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/3226441/2012/03/17/Wat- had-Kees-Fens-in-huis.dhtml). Willemse, Godelief, Ineke Voordouw en Pim Cuijpers, Bibliotherapie bij depressieve klachten. Gebaseerd op de cursus Omgaan met depressie. Een handreiking voor begeleiders, Trimbos-instituut, Utrecht, 2004. Wolkers, Jan, ‘De huid van het geheugen. Over het uiterlijk van boeken’, in: Wolkers in Wolkersdorf, De Bezige Bij, Amsterdam, 2000, p. 111-121.

Tv- en radioprogramma’s Het Uur van de Wolf: Het vierde leven, gesprekken met Hella Haasse, interviewer Max Pam, NPS, 12-03-2004 (http://www.videoactive.eu/VideoActive/VideoDetails.do?id=VA_SV20080313142654377& sw=&curitem=0&curpage=0). Interview met NOS, 20-11-2009 (http://nos.nl/video/98684-interview-met-hellahaasse.html). Interview met NOVA, 02-02-2008 (http://www.hellahaasse.nl/web/Artikelpagina/Video-Het-laatste-interview-met-Hella-S.- Haasse-in-NOVA.htm). Spektakel, afl. ‘De meisjes van de CAS’, samenst. W. Welling, met Margaretha Ferguson, Aya Zikken en Hella S. Haasse, KRO, 14-12-1985. Letterkundig Museum: NLMD GC 407.

Websites ‘Belgische snelheidsduivel moet Tonio lezen’, 30 januari 2012 (http://www.rechtspraak.nl/Actualiteiten/Nieuws/Pages/Belgische-snelheidsduivel-moet- Tonio-lezen.aspx). http://www.boekenkastfoto.nl/. http://deboekenkastvan.nl/. Computercatalogus collectie-Vestdijk (http://www.svestdijk.nl/links/webplekken.html).

Greenfield, Jeremy, ‘Goodreads CEO Otis Chandler on the Future of Discoverability and Social Reading’, 8 november 2012 (http://www.digitalbookworld.com/2012/goodreads- ceo-otis-chandler-on-the-future-of-discoverability-and-social-reading/). Facebookpagina ‘Het verhaal achter de boekenkast’ (http://www.facebook.com/events/360295734023566/). Folia Magazine, ‘De boekenkast van…’: - Philip Huff (http://www.foliaweb.nl/de-boekenkast-van%E2%80%A6-philip-huff/) - Merijn de Boer (http://www.foliaweb.nl/de-boekenkast-van-merijn-de-boer/) - Iris Koppe (http://www.foliaweb.nl/de-boekenkast-van-iris-koppe/) Hella Haasse Museum (http://hellahaassemuseum.nl/) ‘Lezende gevangenen eerder vrij’, 26 juni 2012 (http://nos.nl/artikel/388164-lezende- gevangenen-eerder-vrij.html). Norder, Lidy, ‘Politie Mexico leest tegen de criminaliteit’, april 2005 (http://www.krachtvancultuur.nl/actueel/2005/april/politie_mexico.html).

Bijlage 1: de inventaris van de bibliotheek

Voor toegang tot de overzichtelijke Excel-versie van bijlage 1 en voor inzage in het daarin genoemde fotomateriaal, verzoek ik u een e-mail te sturen naar: [email protected].

Bijlage 2: Een eigen inventaris door Hella S. Haasse uit 2001

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

Bijlage 3: de 100 favoriete boeken van Hella S. Haasse

De favoriete boeken van Hella S. Haasse. Uit: Pieter Brinkers (samenstelling) m.m.v. Sander Knol, De literaire top 100 “allertijden”. De favoriete boeken van… de Bijenkorf, Amsterdam, 1984, p. 64-65. De honderd boeken zijn niet gerangschikt op mate van waardering (nummer één is dus niet het meest favoriete boek), maar lijken door de samenstellers min of meer in chronologische volgorde geordend te zijn. Achter de nummers is telkens het jaar van uitgave van het in de bibliotheek aangetroffen exemplaar opgenomen. Dit is ook gedaan bij de boeken die ná 1984, het jaar waarin Haasse haar top 100 opstelde, zijn gedrukt. De aanwezige editie van Tacitus’ Annalen is bijvoorbeeld uit 1990. Om het beeld van de bibliotheek te vergroten heb ik ervoor gekozen de aanwezigheid van deze boeken toch aan te geven.

1 Aeschylus, Oresteia 2 Sophocles, Antigone 3 Homerus, Odyssee 4 Tacitus, Annalen [1990] 5 Vergilius, Aeneis [1989, 2008] 6 De Edda [z.j., 1934, 1998] 7 De duizend en één Nacht 8 Murasaki, The Tale of Genji [1956] 9 The Ramayana and Mahabarata [1969] 10 Marie de France, Lais [1982] 11 Dante Alighieri, De goddelijke komedie [z.j., z.j.] 12 Shakespeare, The Complete Works [1973] 13 Cervantes, Don Quichot [1970, 2007] 14 Van den Vos Reynaerde [1960] 15 Pieter Cornelisz. Hooft, Nederlandse Historiën 16 Joost van den Vondel, Lucifer 17 Molière, L’école des femmes 18 Daniël Defoe, Robinson Crusoë 19 Jonathan Swift, Gullivers reizen [1973] 20 Wolff & Deken, Mejuffrouw Sara Burgerhart 21 Choderlos de Laclos, Gevaarlijk spel met de liefde [1952] 22 Goethe, Faust [2004] 23 Jane Austen, The Complete Novels [z.j.] 24 Poesjkin, Evgeni Onegin 25 Stendhal, Rood en zwart [1972, 2007] 26 Emily Brontë, Woeste hoogten [1946, 1995] 27 Andersen, Sprookjes [1922] 28 Edgar Allen Poe, Tales of Mystery and Imagination 29 Honoré de Balzac, Een huid van chagrijn [1945] 30 Charles Dickens, Bleak House [1962] 31 Sheridan le Fanu, Ghost Stories [1964] 32 Prosper Mérimée, Romans et Nouvelles [1967] 33 Gérard de Nerval, Les filles du feu [1965] 34 Nathaniel Hawthorne, De rode letter [1948] 35 Gustave Flaubert, Madame Bovary [1942]

118

36 Herman Melville, Moby Dick [1954] 37 Multatuli, Max Havelaar [1991] 38 Friedrich Hebbel, Die Nibelungen 39 I. Toergenjew, Vaders en zonen 40 F.M. Dostojevski, Misdaad en straf 41 L. Tolstoj, Oorlog en vrede 42 Jules Verne, Naar het middelpunt der aarde [1919] 43 Mark Twain, De avonturen van Huckleberry Finn 44 Émile Zola, L’assommoir 45 Guy de Maupassant, Verhalen [1991, 2000] 46 Marcel Proust, Op zoek naar de verloren tijd [1965] 47 A. Tsjechov, Verhalen [1953-1958] 48 Selma Lagerlöf, Niels Holgersons wonderbare reis 49 P.A. Daum, Verzameld Werk [1997-1998] 50 Marcellus Emants, Een nagelaten bekentenis [1994] 51 Louis Couperus, Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan [2007, 2008] 52 Frans Coenen, Onpersoonlijke herinneringen 53 Henry James, The Turn of the Screw [1930] 54 Oscar Wilde, Novels & Fairy Tales [1915] 55 Luigi Pirandello, Wijlen Mattia Pascal 56 Colette, Sido [1991] 57 Thomas Mann, De Toverberg [1946] 58 Franz Kafka, Verzameld Werk [1977] 59 E.M. Forster, A Passage to India 60 Sigrid Undset, Kristin Lavransdatter [1977] 61 John Galsworthy, The Forsyte Saga 62 Katharine Mansfield, Collected Stories [1934] 63 Alain-Fournier, Le Grand Meaulnes [1949] 64 James Joyce, Ulysses [1932] 65 Hermann Broch, Der Tod des Vergil [z.j.] 66 Robert Musil, De man zonder eigenschappen [1952] 67 Isaak Babel, Verhalen 68 William Faulkner, The Sound and the Fury 69 Malcolm Lowry, Under the Vulcano 70 Elias Canetti, Het Martyrium [1948] 71 Jorge Luis Borges, Verhalen [1962, 1964] 72 Patrick White, Voss [1960] 73 T.H. White, Arthur, koning voor eens en altijd [1962] 74 Vladimir Nabokov, Lolita [1959] 75 Isak Dinesen, Seven Gothic Tales [1957] 76 J.R.R. Tolkien, In de ban van de ring [1956-1957] 77 Marguerite Yourcenar, Hadrianus’ Gedenkschriften [1974] 78 Aldous Huxley, Heerlijke nieuwe wereld [1984] 79 George Orwell, De boerderij der dieren 80 Joyce Cary, The Horse’s Mouth 81 J.D. Salinger, De vanger in het koren [1967] 82 Simon Vestdijk, Aktaion onder de sterren 83 Louis Paul Boon, De Kapellekensbaan 84 William Golding, The Inheritors 85 Iris Murdoch, The Sea, the Sea

119

86 Werner Bergengruen, Das Buch Rodenstein [1963] 87 Michel Butor, La modification [1957] 88 Jean Rhys, Wide Sargasso Sea [1983] 89 Maria Dermoût, Verzameld Werk [1974, 2001] 90 Hugo Claus, De verwondering [1972] 91 Willem Frederik Hermans, Nooit meer slapen [1977] 92 Theo Thijssen, Kees de jongen 93 Denys Lombard, Histoires courtes d’Indonésie 94 Simonne Jacquemard, La Thessalienne 95 P.H. Newby, A Journey to the Interior 96 Kazantzakis, Alexis Zorbas 97 Maxim Gorki, De moeder 98 Thornton Wilder, The Ides of March 99 Umberto Eco, De naam van de roos [1982] 100 Richard Hughes, A High Wind in Jamaica

120

Auteur A.F.Th. Aachenende, J.C. Aarsbergen, A. Aarsman, Hans Aarts, C.J. & N. van der Meulen (samenstellers) Aarts, C.J. & Willy Tibergien (red.) Aarts, C.J., A. den Doolaard, Kees Fens e.a. Abma, dr. G., H. Haitsma, D. Hartsema e.a. Achterberg, Gerrit Achterberg, Gerrit Achterberg, Gerrit Achterberg, Gerrit Aciman, André Ackroyd, Peter Ackroyd, Peter Ackroyd, Peter Ackroyd, Peter Ackroyd, Peter Ackroyd, Peter Ackroyd, Peter Ackroyd, Peter Adams, D.J. Adler, Alfred Adler, Alfred Adler, Mortimer J. Adrichem, Jan van, Piet Calis, Sem Dresden e.a. Aerts, prof. dr. J., prof. dr. A.G.H. Bachrach, prof. dr. G. Stuiveling e.a. Aerts, prof. dr. J., prof. dr. A.G.H. Bachrach, prof. dr. G. Stuiveling e.a. Aerts, prof. dr. J., prof. dr. A.G.H. Bachrach, prof. dr. G. Stuiveling e.a. Aerts, prof. dr. J., prof. dr. A.G.H. Bachrach, prof. dr. G. Stuiveling e.a. Aerts, prof. dr. J., prof. dr. A.G.H. Bachrach, prof. dr. G. Stuiveling e.a. Aerts, prof. dr. J., prof. dr. A.G.H. Bachrach, prof. dr. G. Stuiveling e.a. Aerts, prof. dr. J., prof. dr. A.G.H. Bachrach, prof. dr. G. Stuiveling e.a. Aerts, prof. dr. J., prof. dr. A.G.H. Bachrach, prof. dr. G. Stuiveling e.a. Aerts, prof. dr. J., prof. dr. A.G.H. Bachrach, prof. dr. G. Stuiveling e.a. Aeschylus Aghion, Irène, Claire Barbillon & François Lissarrague Agnès, Yves & Jean-Marie Dupont (red.) Agus, Milena Ahern, Cecelia Ainslie, Trish & Roger Garwood Akavia-Weinfeld, Miriam Akker, Inez van den Akker, W.J. van den Akker, W.J. van den Akker, W.J. van den Akutagawa, Ryunosuke Alain Alain-Fournier Albérès, R.-M. Albérès, R.-M. Albérès, R.-M. Alberts, A. Albouy, Pierre Alighieri, Dante Alighieri, Dante Allen, Brooke Allott, Miriam Alphen, Hieronijmus van Alvtegen, Karin Anbeek, Ton Andersen, H.C. Andersen, Hans Christian Andersen, Hans Christian Andriessen, prof. dr. J.E. (red.) Anker, Robert Anrooy, mej. drs. F. van, dr. W.J. Formsma, dr. L.P.L. Pirenne e.a. Appelfeld, Aharan Ariès, Philippe Ariès, Philippe & Georges Duby (red.) Ariès, Philippe & Georges Duby (red.) Ariès, Philippe & Georges Duby (red.) Ariès, Philippe & Georges Duby (red.) Ariès, Philippe & Georges Duby (red.) Arion, Frank Martinus Ariosto, Ludovico Ariosto, Ludovico & W. van Elden (red.) Aristophanes Aristoteles Aristotle & J.A.K. Thomson (vert.) Aristotle & T.A. Sinclair (vert.) Aristotle, Horace, Longinus & T.S. Dorsch (red.) Arkenbout, A.A. Arnoldussen, Paul Aron, Raymond Aron, Raymond Arsath Ro'is, J. Muh. Arthus-Bertrand, Yann Astre, G-A. Atwood, Margaret Audeguy, Stéphane Auphan, Amiral & Jacques Mordal Austen, Jane Austen, Jane Awumey, Edem Baar, Dirk-Jan van & Auke Kok Baars, drs. F.J.J. van, drs. M.E. Pieterse-van Baars & drs. J.G.J.A. van der Schoot Baay, Reggie, E.M. Beekman, Joop van den Berg e.a. Bachelard, Gaston Bachelard, Gaston Bachelard, Gaston Bachelard, Gaston Bachelard, Gaston Bachmann, Ingeborg Bachofen, Johann Jakob Backer, Franz de Bacon, Edward (red.) Badinter, Elisabeth Baerends, prof. dr. G.P., dr. F. Sierksma, dr. C.J.B.J. Trimbos e.a. Bahn, Paul G. Bair, Deirdre Bair, Deirdre Bakker, Gerbrand Bakker, Kees de Bakker, Sarah Balchin, Nigel Baldursdóttir, Kristín Marja Balthazar, Herman Balthazar, Herman, Wim Blockmans, Hans C.H. Blom e.a. Balzac, Honoré de Balzac, Honoré de Balzac, Honoré de Banti, Anna Barber, Richard & Juliet Barker Barbey d'Aurevilly, Jules Barbey d'Aurevilly, Jules Barbey d'Aurevilly, Jules Barbey d'Aurevilly, Jules Barbey d'Aurevilly, Jules Barbey d'Aurevilly, Jules Barbier, prof. dr. F., dr. J.Z. Baruch, prof. dr. C.H. Beek e.a. Barbier, prof. dr. F., dr. J.Z. Baruch, prof. dr. C.H. Beek e.a. Barbier, prof. dr. F., dr. J.Z. Baruch, prof. dr. C.H. Beek e.a. Barbier, prof. dr. F., dr. J.Z. Baruch, prof. dr. C.H. Beek e.a. Barbier, prof. dr. F., dr. J.Z. Baruch, prof. dr. C.H. Beek e.a. Barbier, prof. dr. F., dr. J.Z. Baruch, prof. dr. C.H. Beek e.a. Barbier, prof. dr. F., dr. J.Z. Baruch, prof. dr. C.H. Beek e.a. Barbier, prof. dr. F., dr. J.Z. Baruch, prof. dr. C.H. Beek e.a. Barceló, Elia Barnes, Julian Baron Corvo [ps. van Frederick William Rolfe] Baron Corvo [ps. van Frederick William Rolfe] Baron Corvo [ps. van Frederick William Rolfe] Barry, Joseph Barry, Sebastian Bartelink, G.J.M. Barth, Hans Barthélemy, Dominique Barzun, Jacques Basch, Françoise Bastet, F.L. Bastet, F.L. Bastet, F.L., Geert van Beek, Arja van den Berg e.a. Bastet, Frédéric Bastet, Frédéric Bataille, Georges Batticus [ps. van Hugo Brandt Corstius] Baudelaire Bauer, Fritz, Hans Bürger-Prinz, Hans Giese e.a. Baum, Vicki Baumgart, Fritz Bayard, Jean-Pierre Bayley, John Bayley, John Bayley, John Béalu, Marcel Beauclerk, Charles Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Beauvoir, Simone de Becker, Frans, Wim van Hennekeler & Bart Tromp (red.) Beer, L.J., L.A. Coerne, Frz. Drdla e.a. Beevor, Antony Bekaert, Geert Bekkering, Harry, Daan Cartens & Aad Meinderts (samenstellers) Belfond, Pierre Belinfante, prof. mr. A.D. Bellen, dr. E.C. van Bellonci, Maria Bellony-Rewald, Alice Bellow, Saul, John Bowen, A. Calder-Marshall e.a. Ben-David, Gerschon Bendeler, Guusje, Leontine van den Boom, Mart Hulspas e.a. (samenstellers) Benders, Raymond J. & Wilbert Smulders Bendix, Reinhard Benedict, Ruth Bénichou, Paul Benkö, Marianne Benkö, Marianne Benoist-Méchin, [Jacques] Benoit-Dusausoy, Annick & Guy Fontaine (red.) Bentinck, Charlotte Sophie, Anne Soprani & André Magnan (gepresenteerd door) Berberova, [Nina] Berg, Erik van den (red.) Berg, Willem van den & Piet Couttenier Berge, H.C. ten, H. Brandt Corstius, Remco Campert e.a. Bergengruen, Werner Bergh, Reinout van den, Geert van Eyck & Jan Schaerlackens (red.) Bergsma, Peter, Annelies Fontijne, Bas Pauw e.a. (red.) Bergson, Henri Bergsson, Guđbergur Berman, M. & J.C.H. Blom (red.) Bernhardt, Sarah Bernlef Bernlef Bernlef Bernlef Bernlef Bernlef, J., Hugo Brandt Corstius, T. van Deel e.a. Bertaud du Chazaud, Henri Bertière, Simone Bertière, Simone Bertière, Simone Bertière, Simone Bertière, Simone Besson, Patrick, Jacques Borel, Pierre Bourgeade e.a. Beuchert, Marianne & Maria-Therese Tietmeyer Beumers, Erna & Hans-Joachim Koloss Bezzola, Reto R. Biddiss, Michael D. Biemel, Walter (red.) Bierens de Haan, J.C. & Ans de Bekker (red.) Biet, Christian & Jean-Paul Brighelli (red.) Biet, Christian & Jean-Paul Brighelli (red.) Biet, Christian & Jean-Paul Brighelli (red.) Bijl, Inge van der (red.) Bindoff, S.T. Birney, Alfred (red.) Blaauw, Henk Black, J. Anderson & Madge Garland Blackwood, Algernon Blackwood, Algernon Blanc, Henri Blanken, I.J. Blankert, Albert, Beatrijs Brenninkmeijer-de Rooij, Christopher Brown e.a. Blas de Roblès, Jean-Marie Bleiler, E.F. (red.) Bleiler, E.F. (red.) Bloch, Ernst Bloch, Ernst Blockmans, prof. dr. W.P., A.C. Duke M.A., dr. W.Th.M. Frijhoff e.a. Bloem, J.C. Bloem, J.C. Blok, P.J. Blok, P.J. Blok, P.J. Blok, P.J. Blokker, Jan Blom, J.C.H. & E. Lamberts (red.) Blom, Onno & Irma Boom Blom, Paul, Els Broekema, Reintje Gianotten e.a. (red.) Blond, Philip E.M. Bluche, François Boas-Grönloh, M.J., Gerrit Borgers & Marten Scholten (red.) Boccaccio, Giovanni Boccaccio, Giovanni Bodart, Roger, Marc Galle & Garmt Stuiveling Boehn, Max v. Boekhorst, Peter te, Peter Burke & Willem Frijhoff (red.) Boellaard, W.A.H.C. Boer, H.W.J. de & H. Bruch Boer-den Hoed, dr. P.M. Bogaards, dr. P. (red.) Bogaerts, dr. A., W. van Poelje econ. drs., dr. B.J. Timmer Bogarde, Dirk Bogin, Meg Bombelles, Marquis de Bonnefoy, Yves Boogaart, Ernst van den Boom, dr. A. van der Boomsma, Graa (red.) Boon, Louis Paul Boon, Louis Paul Boon, Louis Paul Boon, Louis Paul Boon, Louis Paul Boon, Louis Paul Bootsma, dr. N.A. Bord, Janet Bordes, F. Bordes, Margriet Th. Borenius, Tancred Borgers, dr. Gerrit, prof. H.A. Gomperts, prof. dr. Fr. de Jong Edz. e.a. Borges, Jorge Luis Borges, Jorge Luis Borges, Jorge Luis Borges, Jorge Luis Borges, Jorge Luis Bormann, Beatrice von Borries, Achim von Bos, Jan Bosch, F. van den Boslough, John Bosman, A.F.W. Bosman, Frans & Kurt van Es Bosteels, Jan, Just Enschedé & Janneke Vonkeman (red.) Boswell, John Bottomore, T.B. Boudet, Jacques (red.) Boulanger, Jean-Paul & Geneviève Renisio Bouman, J.J. Bouquet, A.C. Bourassin, Emmanuel Bourin-Derruau, Monique Bourne, Sam Bourniquel, Camille Boutruche, Robert Boutruche, Robert Bove, Emmanuel Bowen, Elizabeth Boxsel, Matthijs van Boyer, Robert H. & Kenneth J. Zahorski (red.) Braak, Menno ter & E. du Perron Braak, Menno ter & E. du Perron Braak, Menno ter & E. du Perron Braak, Menno ter & E. du Perron Braasem, W.A. & Onno Meeter Braasem, W.A. & Onno Meeter Braasem, W.A. & Onno Meeter Braasem, W.A. & Onno Meeter Braasem, W.A. & Onno Meeter Braasem, W.A. (red.) Brahms, Johannes Brakman, Willem Brakman, Willem Brandenburg, Angenies Brandenburg, Angenies (red.) Brands, Jan Brandt Corstius, Hugo Braudel, Fernand Braudel, Fernand Braudel, Fernand Braudel, Fernand Braudel, Fernand Braudel, Fernand Braudel, Fernand Brederode, Désanne van Brée, Germaine Bréhier, Louis Bréhier, Louis Bréhier, Louis Breman, Jan Breukel, Koos & Manuel Kurpershoek Breukel, Thom & Max van Rooy Brewster, Dorothy & John Angus Burrell Brinkgeve, Clara Brion, Marcel Broch, Hermann Broek, Roelof van den & Cis van Heertum (red.) Bronowski, Jacob Brontë, Charlotte Brontë, Charlotte Brontë, Emily Brontë, Emily Brood, P., P. Nieuwland & L. Zoodsma (red.) Brophy, Brigid Brosse, Jacques Brouwer, Anna Brouwers, Jeroen Brouwers, Jeroen Brouwers, Jeroen Brouwers, Jeroen Brown, Chris Brown, Dan Browning, Robert Brownlie, Ian (red.) Bruggen, Carry van Bruggencate, K. ten (red.) Bruggencate, K. ten (red.) Bruin-Derakhshani, Fariba de & Barbara Murray (red.) Bruinsma, E. & K. Humbeek, m.m.v. D. de Geest & P. de Wispelaere Bruinsma, E. (bezorgd door) Brulez, Raymond, Kees Fens, Alfred Kossmann e.a. (bijeengebracht door) Brunel, Pierre (red.) Buck, dr. H. de (samensteller) Buckton, David (red.) Buddingh', C. Buijnsters, dr. P.J. Buijnsters, dr. P.J., Hella S. Haasse & Daisy Wolthers Buijnsters, Piet J. Buikema, Rosemarie L. Bulhof, Francis Bunt, Aleid W. van de Bunyan, John Burckhardt, Jacob Burgess, Anthony Burke, Edmund Burkhart, Charles Burland, Cottie Burns, Robert Burnshaw, Stanley (red.) Busken Huet, Conrad & Garmt Stuiveling (red.) Butler, Samuel Butor, Michel Butor, Michel Byatt, A.S. Byatt, A.S. Caenegem, prof. dr. Raoul C. van Caesar, [Julius] & S.A. Handford (vert.) Calasso, Roberto Calasso, Roberto Calderón de la Barca, Frances Calis, Piet Cameron, Alan Campbell Orr, Clarissa (red.) Campbell, Gordon Camus, Albert Camus, Albert Camusso, Lorenzo Cándani Cándani Canetti, Elias Canetti, Elias Canetti, Elias Canetti, Elias Canetti, Elias Capellen tot den Pol, Joan Derk Baron van der Caracciolo, Marella & Francesco Venturi Carey, Peter Carr, E.H. Carr, E.H. Carrère, Emmanuel Carrère, Emmanuel Carrère, Emmanuel Carroll, Peter N. & David W. Noble Cartens, Daan, Arie van der Ent & Astrid Koelemeijer (red.) Carter, Angela Carter, Angela Carter, Angela Cash, William Castle, E.B. Caute, David Cauwelaert, Didier van Cavafy, C.P., George Seferis, Odysseus Elytis e.a. Cela, Camilo José Cela, Camilo José Cerf, Muriel Cerf, Muriel Cerf, Muriel Cervantes Saavedra, Miguel de Cervantes Saavedra, Miguel de Chadwick, Nora Chamberlain, Houston Stewart Chamberlain, Houston Stewart Chandernagor, Françoise Chandler, Raymond Chandler, Raymond Chanson, Paul Charrière, Isabelle de Charrière, Isabelle de/Belle van Zuylen Charrière, Isabelle de/Belle van Zuylen Charrière, Isabelle de/Belle van Zuylen & Simone Dubois (red.) Chartier, Christian Chauchard, Paul Chaussinand-Nogaret, Guy Cheever, John Cheever, John Cheever, John & Frank H. Dennis (red.) Cheever, John & Frank H. Dennis (red.) Child, Lee Child, Lee Choderlos de Laclos, [Pierre] Chopin, Frédéric, César Franck, Francis Poulenc e.a. Chopin, Fryderyk Chorus, Jutta & Ahmet Olgun Christie Mallowan, Agatha Christie, Anthony Christoph, Alfred (red.) Cicero & Shackleton Bailey, D.R. (vert.) Cicero & Shackleton Bailey, D.R. (vert.) Cicero & Shackleton Bailey, D.R. (vert.) Clark, Barrett H. & Maxim Lieber (samenstellers) Clark, Kenneth Clark, Ronald W. Claudian Claudianus, Claudius Claus, Hugo Claus, Hugo Clauß, dr. Ludwig Ferdinand Cleary, Jon Clébert, Jean-Paul Cleintuar, Guus Clésinger-Sand, [Solange] Cocteau, Jean Coe, Jonathan Coelen, Peter van der & Karin van Lieverloo Coenen, Frans Coetzee, J.M. Coetzee, J.M. Cohen, J.M. Cohen, J.M. (red.) Colette Colette Colette Colette Collas, Philippe & Éric Villedary Conrad, J.R. Conrad, Joseph Conrad, Joseph Conrad, Joseph Conrad, Joseph Conrad, Joseph Conrad, Joseph Conrad, Joseph Conradi, Peter J. Constant, Paule Corbett, William Corbin, Henri Cornwell, Patricia Corrêa do Lago, Pedro Costello, Peter Cottrell, Leonard Couperus, Louis Couperus, Louis Couperus, Louis Couperus, Louis Couperus, Louis Couperus, Louis Couperus, Louis Couperus, Louis Couperus, Louis Couperus, Louis & Ger Thijs Couperus, Louis & Ger Thijs Cox, Michael & R.A. Gilbert (red.) Craig, Gordon A. Crawford, O.G.S. Crewe, Quentin Crippa, Maria Antonietta Criticus [ps. van Marcel Berger] Crosland, Margaret Cueni, Claude Cumps, Dorian Cunningham, Michael Cuynen, Annick Daalder, Remmelt, Andrea Kieskamp & Dirk J. Tang (red.) Dagnaud-Macé, P. & G. Sylnès Dahn, Felix Dalby, Liza Dalby, Richard (red.) Dalby, Richard (red.) d'Almeras, Henri Daniel, Glyn Daniélou, Alain Darwish, Mahmoud d'Astorg, Bertrand d'Astorg, Bertrand Daum, P.A. Daum, P.A. Daum, P.A. Daum, P.A. Daum, P.A. Daum, P.A. Davis, Kathryn De Boer, D.E.H., E.H.P. Cordfunke & H. Sarfatij (red.) De Jong, dr. K.H.E. Decavele, Johan & Herman Balthazar Decloedt, Leopold R.G., Wilken W.K.H. Engelbrecht & Kateřina Málková (red.) Dedet, Joséphine Deel, Tom van, Nicolaas Matsier & Cyrille Offermans (red.) Defoe, Daniel Dekker, Rudolf & Anje Dik (red.) Dekker, Rudolf & Lotte van de Pol Deleu, Jozef Deleu, Jozef Delfos, Martine F. Delft, Marieke van, Ad Leerintveld, Reinder Storm e.a. (red.) Deloffre, Frédréric & Jacques Cormier (red.) Delumeau, Jean Demurger, Alain Dening, Sarah Dermoût, Maria Desroches Noblecourt, Christiane Dessaur, prof. dr. C.I. Desvignes, Lucette Desvignes-Parent, Lucette D'haen, Christine D'haen, Christine D'haen, Christine D'haen, Christine DiCamillo, Kate Dickens, Charles Dickinson, Emily & John Malcolm Brinnin (red.) Dickner, Nicolas Diderot Diderot, Denis Diderot, Denis Diederiks, H.A., D.J. Noordam & H.D. Tjalsma (red.) Dijk, drs. E.A., J. Trijsburg, dr. W.F. Wertheim e.a. Dijk, Suzan van, Lia van Gemert & Sheila Ottway (red.) Dijk, Suzan van, Valérie Cossy, Monique Moser-Verrey e.a. (red.) Dijkgraaf, Margot Dijkgraaf, Margot Dijkshoorn, Willemien, Erik de Jong & Lodewijk Odé (red.) Dijkshoorn, Willemien, Erik de Jong & Lodewijk Odé (red.) Dijkshoorn, Willemien, Erik de Jong & Lodewijk Odé (red.) Dijkstra, Florette Dinesen, Isak Dirikx, Luc Dis, Adriaan van Dis, Adriaan van Dis, Adriaan van Dixon, Philip Djajadiningrat, Madelon Djajadiningrat, Madelon Doel, H.W. van den, P.C. Emmer & H.Ph. Vogel Dohmen, Jos & Oscar Steens Dongelmans, Berry, Frits van Oostrom & Peter van Zonneveld (red.) Dontenville, Henri Doorn, J.A.A. van & Gerry van der List (red.) Dop, Tonko & Hilde Scholten d'Orléans, Anne Marie Louise & Bernard Quilliet (red.) d'Orléans, Charles d'Orléans, Charles d'Orléans, Charles & Arthur Rimbaud d'Orléans, Charles & Ernst van Altena (vert.) d'Orléans, Charles & G.M. van Wees (red.) d'Orléans, Charles & Jean-Claude Mühlethaler (red.) Dostojewski, F.M. Dostoyevsky, Fyodor Dostoyevsky, Fyodor Dostoyevsky, Fyodor Douchin, Jacques-Louis Drayer, Elma, Hijme Stoffels, Haro Hielkema e.a. Drège, Jean-Pierre Dresden, dr. S. Dresden, Sem Drimmelen, Wim van, Ad Leerintveld, Theo Vermeulen e.a. (red.) Dubois, Pierre H. Dubois, Pierre H. Dubois, Pierre H. Dubois, Pierre H. & Simone Dubois Dubois, Simone Duby, Georges Duby, Georges Duby, Georges Duby, Georges (red.) Duby, Georges (red.) Dückers, Rob & Pieter Roelofs (red.) Dütting, Hans Dütting, Hans Dütting, Hans Duffy, Maureen Dullemen, Inez van Dumas, Alexandre Dumas, Alexandre Dumas, Alexandre Dumas, Alexandre Dumont, Georges-Henri Dunant, Sarah Duncker, Patricia Duncker, Patricia Duncker, Patricia Duncker, Patricia Dunk, H.W. von der, Rudi Fuchs, E.H. Kossmann e.a. Dunn, Suzannah Dupuis, Michel Durand, Gilbert Durand, Yves Sioui Durand-Bogaert, Fabienne & Thierry Girard d'Urfé, Honoré Duursma, Jan & Joosje van Geest (red.) Eco, Umberto Eco, Umberto Edel, Leon Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eemlandt, W.H. van Eggink, Clara Eickhoff, Martijn, Barbara Henkes & Frank van Vree (gastred.) Ekman, Kerstin Elffers, Joost, Mike Schuyt & Annemiek Overbeek (red.) Eliade, Mircea Eliade, Mircea Eliade, Mircea Eliot, George Elsschot, Willem Elsschot, Willem Elsschot, Willem Elsschot, Willem Elsschot, Willem Elýtis, Odysséas Emants, Marcellus Engelbrecht, Corina Enschedé, Just (samensteller) Enschedé, Just, Anthon Beeke, Annejet van der Zijl e.a. Epstein, Isidore Erasmus, Desiderius Erasmus, Desiderius Erasmus, Desiderius Erasmus, Desiderius Erenstein, R.L. (hoofdred.), D. Coigneau, R. van Gaal e.a. (red.) Erlanger, Philippe Ermen, Eduard van, Erik van Mingroot, Bart Minnen e.a. Es, Ton van & Ruud Spruit Escarpit, Robert Essen, Jet van Ett, Henri A., Hella S. Haasse, G.W. Huygens e.a. Etty, Elsbeth Etty, Elsbeth Euripides Euripides Euripides & Sophocles Euripides & Vellacott, Philip (vert.) Euripides & Vellacott, Philip (vert.) Everard, Myriam Faber, Paul Fanon, Frantz Farrokhzad, Forough Farwerck, F.E. Fasseur, Cees Fasseur, Cees Fauchery, Pierre Felix, Werner Fens, Kees Fens, Kees Fens, Kees Fens, Kees Fens, Kees Fernandez, Dominique Fest, Joachim Feyl, Renate Fiedler, Leslie A. Filliozat, Jean Filloux, Jean-Claude Finer, S.E. Finley, M.I. (red.) Fisher, Adrian & Diana Kingham Fitzgerald, F. Scott Flaubert, Gustave Flaubert, Gustave Flaubert, Gustave Flaubert, Gustave Flaubert, Gustave Flaubert, Gustave, George Sand & Jacobs, Alphonse (red.) Fletcher, Christian Florquin, Joos Fontaine, Jacques & Anne Fontaine Fontaine, Jean de la Fontane, Theodor Fontane, Theodor Fontijn, Jan Fontijn, Jan Fontijn, Jan Fontijn, Jan Fontijn, Jan Fontijn, Jan Foot, M.R.D. Ford, Boris Forgeur, Brigitte, Christian Sarramon, Cees Nooteboom e.a. Forrest, W.G. Forster, E.M. Forster, E.M. Fortuin, Arjen & Joke Linders (red.) Fortuin, Arjen & Joke Linders (red.) Foster, Jeannette H. Fouchet, Max-Pol Francastel, Pierre Franck, César Franck, César Franke, Herman Fraser, Antonia Fraser, Antonia Fraser, Antonia Fraser, G.S. Frazer, Sir James George French, Nicci French, Nicci Freriks, Philip, Han van Gessel & Bas van Kleef (red.) Freud, Sigmund Freud, Sigmund Friedenthal, Richard Friedl, Hans, Wolfgang Günther, Hilke Günther-Arndt e.a. (red.) Friedländer, Saul Frost, Robert Fruin, Robert Fuchs, Rudi, Lien Heyting, Esther Hemmes e.a. Gabrieli, Francesco Gabriëls, dr. A.J.C.M. Ğāhiz (red.) Galchen, Rivka Galen Last, D. van Galen, Heleen van, Klaas Dijkhuis, Rob de Klerk e.a. Galle, Marc Garaudy, Roger Gaskell, Elizabeth Gathorne-Hardy, G.M. Gautier, Théophile Gautier, Théophile Gay, Peter Gay, Peter Gay, Peter Geertz, Clifford Gelderman, Edzard & Jaap Hagedoorn (red.) Genet, Jean Gerhardt, Ida Gevers, drs. J.K.M. Gevers, drs. J.K.M. Gevers, drs. J.K.M. Gevers, drs. J.K.M. Gevers, drs. J.K.M. Gevers, drs. J.K.M. Geyl, prof. dr. P. Gibson, Nancy Gide, André Gide, André, Jules Romains, Colette e.a. Giebels, Lambert J. Gielkens, Jan & Pauline Tonkens (samenstellers) Gilbert, Sandra M. & Susan Gubar Gilliams, Maurice Gilligan, Carol Gindin, James Ginsburg, Christian D., LL.D. Glaudemans, Willem Gerard Goedegebuure, Jaap Goedegebuure, Jaap & Anne Marie Musschoot Goedegebuure, Jaap & Anne Marie Musschoot Goedegebuure, Jaap & Anne Marie Musschoot Goedegebuure, Jaap & Anne Marie Musschoot Goedegebuure, Jaap & Anne Marie Musschoot Goedegebuure, Jaap & Anne Marie Musschoot Goethe, Johann Wolfgang Goethe, Johann Wolfgang Goethe, Johann Wolfgang Goethe, Johann Wolfgang Goethe, Johann Wolfgang Goethe, Johann Wolfgang von Golding, William Golding, William Golding, William Golding, William Goldschmidt, Tijs Gombrowicz, Witold Gombrowicz, Witold Gombrowicz, Witold Gomperts, H.A. Goncourt, Edmond de & Jules de Goncourt Goncourt, Edmond de & Jules de Goncourt Goncourt, Edmond de & Jules de Goncourt Gosses, prof. dr. I.H. Gottsched, Luise, Charlotte Sophie Gräfin Bentinck, Johann Christoph Gottsched e.a. Graham, Caroline Granet, Marcel Granet, Marcel Grangé, Jean-Christophe Grangé, Jean-Christophe Grass, Günter Grassi, Ernesto Graves, Robert Graves, Robert Graves, Robert Graves, Robert Graves, Robert Graves, Robert Gray, John Greene, Graham Gregory, Philippa Gregory, Philippa Gregory, Philippa Gregory, Philippa Gregory, Philippa Greiner, Martin Grieg, Edvard, Leoš Janáček Grimal, Pierre Grimaud, Hélène Groddeck, Georg Groddeck, Georg Groen, P.M.H. Groot, Patricia de Groot, Patricia de Groot, Patricia de Grossmann, Robert Groult, Benoîte & Flora Groult Gudde, drs. H.W.J. & Margaret de Groot (red.) Günderrode, Karoline von Günther, dr. [H]ans F.[K]. Günzel, Klaus Guérin, Daniel Guibert, Noëlle (red.) Gundolf, Friedrich, Karl Viëtor, Paul Hankamer e.a. Gutbrod, Karl Gutman, Roy & David Rieff (red.) Haan, Ido de Haan, Jacques den, dr. J. Hulsker, Ger Schmook e.a. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. Haasse, Hella S. als C.J. van der Sevensterre Haasse, Hella S., Ad Petersen, Koos Postema e.a. (red.) Hadland Davis, F., Evelyn Paul & dr. B.C. Goudsmit Haffner, Sebastian Hagelstange, Rudolf Hagers, Pieter Haining, Peter (red.) Haining, Peter (red.) Haitsma Mulier, E.O.G., C.L. Heesakkers, P.J. Knegtmans e.a. Haks, Leo & Guus Maris (samenst.) Halliday, Fred Hamann, Richard Hamilton, Edith Hamilton, James Hamon, Hervé & Patrick Rotman Hamon, Hervé & Patrick Rotman Hampshire, Sir Stuart (red.) Hansen, Eric Hanssen, Léon Hanssen, Léon Hanuschek, Sven Harding, M. Esther Harding, M. Esther Harmsen, Theodor Harris, Walter Harrison, Fraser Harrison, Robert Hart, Kees 't Hart, Kees 't Hart, Kees 't Hart, Kees 't Hart, Kees 't Hartman, Mary S. Hartmans, Rob Hartwell, David G. (red.) Haskell, Molly Hawthorne, Nathaniel Hazeu, Wim Heale, M.J. Hebbel, Fr. Heerikhuizen, F.W. van (verzameld en ingeleid door) Heijden, A.F.Th. van der Heijden, A.F.Th. van der Heijden, A.F.Th. van der Heijden, A.F.Th. van der Heijden, A.F.Th., Just Enschedé, Abdelkader Benali e.a. Heijden, Barend van der & Bahia Tahzib-Lie (red.) Heijden, Chris van der, Marina Alfonso Mola & Carlos Martínez Shaw (red.) Heijden, Paul van der Heijne, Bas Heine, Heinrich Held, David Heller, Erich Hellwig, Hans (red.) Helman, Albert Helman, Albert Hemmerechts, Kristien (verzameld door) Hendriks, Annemieke Henrikson, Alf & Björn Berg Hermann, Georg Hermans, Tilly, Harry Scholten & Lodewijk van Zonneveld (samenstelling en red.) Hermans, W.F. Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik Hermans, Willem Frederik, Rudy Kousbroek & Ethel Portnoy Hermsen, Joke J. Hermsen, Joke J., Riëtte van der Plas, Hella S. Haasse e.a. Herodotos Herodotus Hesiod & West, M.L. (red.) Hesselink, Linus (red.) Heumakers, Arnold, Anthony Mertens & Peter van Zonneveld (red.) Heuven-van Nes, E. van Heyman, Robert Heynders, Odile, Jaap van der Does & Gaston Franssen Higounet, Charles Hill, Susan Hill, Susan Hilmes, Oliver Hinard, François Hirsch, Charles Hocke, Gustav René Hocke, Gustav René Hodgson Burnett, Frances Høeg, Peter Hoegler, Rudolf Hoekzema, Allart Hoexum, Pieter Hof, Ulrich Im Hoffer, Klaus Hoffet, Frédéric Hofker, W.G., Annet Tengbergen, E.J. van Ebbenhorst Tengbergen Hofland, H.J.A. & Paul Scheffer (red.) Hofmann, Werner Hogenstijn, dr. C.M. Holanda, Francisco de Hollier, Denis (red.) Honour, Hugh Hoock-Demarle, Marie-Claire Hooff, Anton van Hooft, jhr. mr. H.G.A. Hooft, P.C. Hooft, P.C. Hooft, P.C. & Koppenol, Johan (red.) Hoppe, Else Horsler, Val Hotz, F.B. Houellebecq, Michel Howe, Irving Huberty, Michel, Alain Giraud, F. Magdelaine e.a. Hufton, Olwen Hughes, John Hugo, Victor Huizinga, J. Huizinga, Johan Huizinga, Johan Huizinga, Johan & W.E. Krul (red.) Humbeeck, Kris Humbeeck, Kris Humphreys, A.R. Hutin, Serge Huxley, Aldous Huxley, Aldous Huxley, Matthew & Cornell Capa Inandiak, Élizabeth D. Indriđason, Arnaldur Indriđason, Arnaldur Instituut voor Nederlandse Lexicologie (red.) Ioannidou, Ioanna Iongh, dr. Jane de & drs. M. Kohnstamm (samenstelling) Iongh, Hanno de Ions, Veronica Ions, Veronica Ions, Veronica Isaacs, Neil D. & Rose A. Zimbardo (red.) Israel, Jonathan I. (red.) Istendael, Geert van Istendael, Geert van Ittersum, Isabelle van, J.H. de Vey Mestdagh & G.H. van Voorst Vader-Haitsma Mulier Jackson Brown Jr., H. Jackson, Holbrook Jackson, Shirley Jacob, John Jacquemard, Simonne Jacquemard, Simonne Jagersma, Pieter K. Jagt, Marek van der James, E.O. James, E.O. James, Henry James, Henry & Leon Edel (red.) James, M.R. James, William Janeway, Elizabeth Janse, Antheun Jansen, Kasper Janssen, Wilhelm Janssens, Marcel Janssens, Marcel Jaszmann, dr. L. Jellema, C.O. Jellema, C.O. Jenkins, Elizabeth Jennings, Hargrave Jessen, Hans (red.) Johnson, Eyvind Johnson, Paul Jommi, Goffredo Jones, Barbara Jong Edz., prof. dr. Fr. de, pol. soc. drs. L. van der Land & dr. I. Schöffer Jong, dr. L. de Jong, dr. L. de Jong, dr. L. de Jong, dr. L. de Joris, Lieve Josipovici, Gabriel Joubert, Marie-Agnès Jourdan, Annie & Joep Leerssen (red.) Joyce, James Joyce, James Joyce, James Jung, C.G. Jung, C.G. & K. Kerényi Kafka, Franz Kaiser, Ernst & Eithne Wilkins Kamen, Henry Karl, Frederick R. Kavafis Kayser, Wolfgang Keene, Donald (red.) Keizer, Madelon de & Ismee Tames (red.) Keizer, Madelon de, Mariska Heijmans-van Bruggen & Erik Somers (red.), Meindert Fennema & Cees Maris (gastredactie) Kellendonk, Frans Kerényi, Karl Kerényi, Karl Kerényi, Karl Kerényi, Karl Kerényi, Karl Kerkhoven, Marga C. (red.) Kerkhoven, Marga C. (verzameld door) Kerkhoven, Marga C. (verzameld door) Kern, Hermann Keuls, Eva C. Keuls, Yvonne Keuls, Yvonne Kierkegaard, Søren Kiernan, Frances Kiers, Judikje, Fieke Tissink, Jan Piet Filedt Kok e.a. Kingmans, Hugo & Onno Meeter Kirk, Russell Kjellström, Lena, Piet Vermeer & Hanny Demeersseman (red.) Kleiner, Salomon Klep, Leo Kloek, Els Klooster, T.B. van 't & Frank Rozendaal (red.) Kluger, Martin Kluwer, Paul Salim Knauer, Kelly (red.) Knegtmans, Peter Jan, Paul Schulten & Jaap Vogel Knofler, Monika J. Knowles, Owen & Gene M. Moore Koch, C.J. Koch, Jeannette E. Koch, K., R.B. Soetendorp & A. van Staden (red.) Koch, Natalie Koelewijn, Jannetje Komrij, Gerrit Koning Gans, Wim de & Alje Olthof (samenstellers) Koning, Hans Kooistra, Jan & Bert Andreae Kooistra, Jan & Marianne R.C. van Voorn Kooistra, Jan & Reinder Homan Koolbergen, Michiel Koolbergen, Michiel Koolschijn, Gerard Koops, Roelof, Rob van Drie, Nico Plomp e.a. Koorn, Florence, Michel van der Eycken & Onno Meeter Koppen, P.J. van & J. ten Kate Koppeschaar, Carl Koreman, J.G.J. (samenstelling) Korteweg, Anton (red.) Kossmann, Alfred Kousbroek, Rudy Kouwenaar, Gerrit Kouwenaar, Gerrit Kralt, Piet Kramer, Walter (samensteller) Kraus, Wolfgang & Peter Müller Kregting, Marc, Annette Portegies & Tessa van der Waals (samenstelling & redactie) Kruse, Joseph A. Küchler, Sabine & Denis Scheck (red.) Kühn, prof. dr. Herbert Kuiper, Willem (vert.) Kuipers, Reinold Kusters, Wiel La Roche, Sophie von Laars, R.H. Lacouture, Jean Lacouture, Jean Lacouture, Jean Lafaye, Jacques Laffont, Robert & Valentino Bompiani Laffont, Robert & Valentino Bompiani Laffont, Robert & Valentino Bompiani Laffont, Robert & Valentino Bompiani Laffont, Robert & Valentino Bompiani Laffont, Robert & Valentino Bompiani Laffont, Robert & Valentino Bompiani Laffont, Robert & Valentino Bompiani Lafitte-Houssat, Jacques Lagerlöf, Selma Landau, Sidney I., Ronald J. Bogus, Barbara Nolan, e.a. Lao-Tse Larsson, Stieg Laseur, W.A. & Jos van Heel Laski, Marghanita Lateur, Patrick Lavedan, Pierre Lawrence, D.H. Lawrence, D.H. Lawson, R.A. & H.G. Schermers (red.) Layma, Yann, Loussouarn, Anne, Catherine Zittoun e.a. Le Fanu, J.S. & E.F. Bleiler (red.) Le Roy Ladurie, Emmanuel Leavy, Barbara Fass Lebecq, Stéphane Lecouteux, Claude Lederer, dr. Wolfgang Lee, Sherman E. Leeuw, Ronald de Leeuwen, Joke van Leeuwen, W.L.M.E. (samensteller) Leeuwen, W.L.M.E. van Lelyveld, Joseph Lelyveld, Philip van Lennep, mr. J. van & W.J. Hofdijk Lennep, mr. J. van & W.J. Hofdijk Lennep, mr. J. van & W.J. Hofdijk Lennep, mr. J. van & W.J. Hofdijk Lennep, mr. J. van & W.J. Hofdijk Lennep, mr. J. van & W.J. Hofdijk Lenormand, H.-R. Lenormand, H.-R. Lente, Karen van Lessing, Doris Levenson, Claude B. Levenson, Jay A. (red.) Lever, Evelyn Lévi, Éliphas [ps. van Alphonse Louis Constant] Lévi, Éliphas [ps. van Alphonse Louis Constant] Lévi, Éliphas [ps. van Alphonse Louis Constant] Levi, Primo Levin, Harry Levy, Gertrude Rachel Lewis, C.S. Liagre Böhl, Herman de Lichtenberg, Georg Christoph Liebaers, Herman Liepman, Ruth Lieske, Tomas Lieske, Tomas Lieske, Tomas Ligtenberg, Lucas & Bob Polak (samenstellers) Lilar, Suzanne Linden, Frénk van der Linden, Rob van der Lindsay, Jack Lipmann, Eric Lippmann, Walter Liszt, Franz Littell, Jonathan Locke, John Locke, John Lockhorn, Elisabeth London, Jack & Hans Dütting (red. en vert.) Long, Luc & Pascale Picard (red.) Loo, Stijn van der Loo, Stijn van der Loo, Vilan van de Loomis, Stanley Lorcin, Marie-Thérèse Lorenz, Chris Lot, Ferdinand Louis, Michel Lovell, Mary S. Lovett, Robert Morss, Max Eastman, Zona Gale e.a. Lowe, David Lucie-Smith, Edward (red.) Lucretius & Ronald Latham (vert.) Luft, Lya Luger, drs. Bernt, dr. Harry G.M. Prick & Kees Nieuwenhuijzen (samenstellers) Lukács, Georg Lukács, Georg Lunsingh Scheurleer, Th.H., G.H.M. Posthumus Meyjes, A.G.H. Bachrach e.a. (red.) Luttervelt, dr. R van, J.H.M. Terwindt & A.M.L.E. Erkelens (red.) Lutz, Hans, Hella S. Haasse, Leo Boudewijns e.a. Maas, dr. P.M., drs. A.M. Maas & Margaret de Groot (red.) Maas, Nop Maassen-Van Haeften, Bep Machen, Arthur Machen, Arthur Machiavel Machiavelli, Niccolò Machiavelli, Niccolò Madame de la Fayette Madame de Sévigné Madame de Sévigné Madou, dr. Mireille J.H. Magny, Claude-Edmonde Magny, Claude-Edmonde Magris, Claudio Mak, Geert Mak, Geert Mak, Geert Mak, Geert & Russell Shorto Makine, Andreï Malherbe, Michel Malte-Brun, V.A. Mandrou, Robert Manguel, Alberto Mankell, Henning Mann, Thomas Mann, Thomas Mann, Thomas Mann, Thomas Mann, Thomas Mansbach, Adam Mansfield, Katherine Mantel, Hilary Manzoni, Alessandro Maquet, Jacques Maraini, Dacia Marcuse, Ludwig Mare, Walter de la Mare, Walter de la Mare, Walter de la Margadant, S.W.F. (red.) Maricourt, André baron de Marie de France Markale, Jean Markale, Jean Markale, Jean Markale, Jean Markale, Jean Márquez, Gabriel García Marquis de Sade Marsilje, J.W. (red.) Martelaere, Patricia de Martin-Fugier, Anne Marx, William Mathijsen, Marita (toegelicht en bezorgd door) Mathijsen, Marita, Henk Eijssens & Dick Welsink Matthiesen, Hayo Mauduit, J.A. Maupassant, Guy de Maupassant, Guy de Maupassant, Guy de Maupassant, Guy de Mauriac, Claude Maurois, André Maurras, Charles Mauvignier, Laurent May, Larry & Jerome Kohn (red.) Maybury-Lewis, David Mayer, Christoffel Paul & Paul Christian Kirchner Mayr, Ernst Mazower, Mark McEwan, Ian McEwan, Ian McEwan, Ian McEwan, Ian McEwan, Ian McGrath, Patrick McLeod, Enid McSherry, Jr., Frank D., Charles G. Waugh & Martin H. Greenberg (red.) Mead, Margaret Meijer Drees, Marijke Meijer Drees, Marijke & Els Stronks (samenst.) Meijer, Ariane Meijer, Ruud (red.) Meijler, F.L. Meijler, F.L. Meijsing, Doeschka Meijsing, Geerten Mellaerts, Betty Mellen, Joan Mellen, Joan Melville, Herman Mendel, dr. Gérard Mendelssohn, Felix, Tschaïkowsky, P. Mendilow, A.A. Mentink, G.J. & Johan van Os Mentink, G.J. & P.W. van Wissing (red.) Mentink, G.J. & P.W. van Wissing (red.) Mérimée Mérimée, Prosper Mérimée, Prosper Mertens, Anthony Mertens, Anthony Merwin, W.S. (vert.) Meyer, Conrad Ferdinand Meyer, Ernst Meyers, Jeffrey Meyrink, Gustav Michaël, Hubert, Dorine Raaff & Aart Hoekman (samenstellers) Micheels, Pauline Michel, Louise Michelet, Jules Mill, John Stuart Miller, John Miller, Mark Crispin Minco, Marga Mirbeau, Octave Mistral, Gabriela & Alfonso Calderón (red.) Mitchell, Juliet Mitchell, R.J. & M.D.R. Leys Mlle de Mirecourt & Claude Émile-Laurent (red.) Moeimam, Susi & Hein Steinhauer Moerman, Ingrid W.L. & R.C.J. van Maanen (red.) Moes, J.K.S. & B.M.A. de Vries (red.) Moeyaert, Bart Mogk, E. (red.) Molière Monbrun, Estelle & Anaïs Coste Monénembo, Tierno Montagu, Ashley Montague, C.E. Montaigne Montaigne Montaigne Montaigne, Michel de Montaigne, Michel de Montaigne, Michel de Montbourg, Marthe de Montesquieu Montesquieu Montferrand, Bernard de Montias, John Michael Mooij, Martin (red.) Mooijman, Willem (verzameld door) Moravia, Alberto More, Thomas Mörike, Ed. Möring, Marcel Morriën, Adriaan Morrow, Bradford & Patrick McGrath (red.) Mortier, Erwin Mortier, Erwin Mossé, Claude Mossiker, Frances Mossiker, Frances Moulin, Léo Mozart, W.A. Mozart, W.A./Haydn, Joseph Mozzani, Éloïse Müller, Melissa & Reinhard Piechocki Mujica-Lainez, Manuel Mulder, Etty (red.) Mulder, Etty Martha Mulisch, Harry Mulisch, Harry Mulisch, Harry Mulisch, Harry Mullahy, Patrick Muls, prof. dr. Jozef Multatuli Multatuli Multatuli Multatuli Multatuli Multatuli & Paul van 't Veer (red.) Mumford, Lewis Muntz, Hope Murasaki Murdoch, Iris Murdoch, Iris Murdoch, Iris Musil, Robert Mutsaers, Charlotte Mutsaers, Charlotte Mutsaers, Charlotte Myśliwski, Wiesław Naaijkens, Ton (red.) Nabokov, Vladimir Nabokov, Vladimir Nadeau, Maurice Nadeau, Maurice Nahas, Hélène Naipaul, V.S. Nash, John Natter, Bert & Kees Zandvliet (red.) Néret, Gilles Nerval, Gérard de Nescio Nescio Nescio Neuman, Andrés Neumann, Erich Newby, Eric Nicholson, Irene Nicol, Donald M. Nicol, Donald M. Nicolai, Henk Nicoll, Maurice Niekerk, Marlene van Nietzsche, F. Nieuwstadt, Michel van Nijssen, Peter & Josje Kraamer (red.) Nijssen, Peter & Josje Kraamer (red.) Nijssen, Peter (red.) Nilsen, Tove Nispen tot Sevenaer, jonkheer mr. C.C.C.M. van (red.) Noguez, Dominique Noguez, Dominique Noguez, Dominique Nolens, Leonard Noll, Ingrid Noll, Ingrid Noll, Ingrid Nolthenius, Helene Noordam, D.J. Noordam, Dirk Jaap Noordervliet, Nelleke Noordervliet, Nelleke Noordervliet, Nelleke Noordervliet, Nelleke Nooteboom, Cees Nooteboom, Cees Nooteboom, Cees Nooteboom, Cees Nooteboom, Cees Nooteboom, Cees Nooteboom, Cees & Simone Sassen Nordberg, Michael Nordberg, Michael Noreen, Erik North, Robert C. Northcote Parkinson, C. Norton, Mary Beth, David M. Katzman, Paul D. Escott e.a. Norwich, John Julius Norwich, John Julius Norwich, John Julius Nothomb, Amélie Nothomb, Amélie Nothomb, Amélie Novaković-Lopušina, J. (samensteller en vert.) Oates, Joyce Carol O'Brien, Tim Oever, A.M.A. van den O'Farrell, Maggie Oldenbourg, Zoé Oldenbourg, Zoé Olm, Rob van Olving, P.H. (red.) Oomen, Francine Oosten, An van 't (red.) Oostrom, F.P. van Oostrom, Frits van Oostrom, Frits van Oranje, Laurentien van & Sieb Posthuma Oranje, Mabel van Ordemann, Walter Orga, Aŧeş Orieux, Jean Orieux, Jean Ortega y Gasset, José Orwell, George Os, Henk van Os, Henk van Osta, Ward Van Ostaijen, Paul van Othman Kelantan, S. Ouariachi, Jamal Ouspensky, P.D. Oversteegen, J.J. (red.) Ovid & Howard Jacobson (red.) Ovid & Mary M. Innes (vert.) Ovidius Ovidius Paaltjens, Piet Paardt, Rudi van der Paardt, Rudi van der Paardt, Rudi van der (red.) Paasman, Bert Paasman, Riet Paemel, Monika van Paemel, Monika van Paemel, Monika van Paglia, Camille Paire, Alain & Henri Dariès Pais, dr. A., Marcel Möring, Onno Blom e.a. Pallottino, M. Palmen, Connie Palmen, Connie Palmer, R.R., Joel Colton & Lloyd Kramer Pam, Max Pamuk, Orhan Pamuk, Orhan Parker, Dorothy Parrinder, Geoffrey Parrinder, Geoffrey Pasternak, Boris Patai, Raphael Patterson, James Paul, Michel A.M. Pausanias & Peter S.J. Levi (vert.) Pausanias & Peter S.J. Levi (vert.) Pauwels, Louis & Jacques Bergier Pavitt, Nigel Paxman, Jeremy Peccatori, Stefano & Stefano Zuffi (red.) Peek, Gustaaf Peeters, Carel & Doeschka Meijsing (samenstellers) Pekelder, Jan Pelles, Geraldine Peper, Rascha & Annemarie van Haeringen Perowne, Stewart Perron, E. du Perron, E. du Perron, E. du Perron, E. du Perron, E. du Perron, E. du Perron, E. du Perron, E. du Perse, Saint-John Peters, Margot Petit, Paul Petit, Paul Petit, Paul Petit-Dutaillis, Charles Petrarca, Francesco Petronius, Apuleius, Héliodorus e.a. Picard, Charles Pichois, Claude & Alain Brunet Pichois, Claude & Jean Ziegler Picknett, Lynn (ingeleid door) Pierrot, Roger, Jacques Lethève, Anne Herschberg-Pierrot e.a. Pietro Lippini O.P., P. Pieyre de Mandiargues, André Pieyre de Mandiargues, André Pieyre de Mandiargues, André Piggott, Juliet Pirandello, Luigi Pirandello, Luigi Pirandello, Luigi Pirandello, Luigi Pirandello, Luigi Pirandello, Luigi Pirenne, Henri Plato Plato Plato & dr. M.A. Schwartz (vert.) Plato & H.D.P. Lee (vert.) Platon Platon Plinius der Jüngere Plutarchus, Cicero, Seneca e.a. Plutarque Poe, Edgar Allan Poe, Edgar Allan Poignant, Roslyn Polak, Fia Polybius Polybius Polybius Polybius Polybius Polybius Pomeroy, Sarah B. Ponting, Clive Pos, Hans Postma, C. (bewerkt door) Postma, C. (bewerkt door) Postma, C. (bewerkt door) Postma, C. (bewerkt door) Postma, C. (bewerkt door) Pot, G.P.M. Potocki, Jean Powe Jr., Lucas A. Pozzi, Catherine Praag, drs. H. van Praz, Mario Presser, dr. J. Presser, dr. J. Prévost D'exils, Antoine-François Prevost, Jean (red.) Pritchett, V.S. Procee, Henk, Herman Meijer, Peter Timmerman e.a. (red.) Prose, Francine Proulx, E. Annie Proust, Marcel Proust, Marcel Prud'homme van Reine, Ronald Pujade-Renaud, Claude Putten, Jan van der Queiroz, Eça de Quenaeu, Raymond (red.) Quenaeu, Raymond (red.) Quenaeu, Raymond (red.) Quignard, Pascal Quinn, Kenneth Raayman, Ben & Tanya von Barnau-Sythoff Rachmaninoff, Sergei Rackham, Arthur Radine, Serge Ragache, Gilles & Jean-Robert Ragache Ragghianti, Carlo Ludovico (red.) Raglan, [FitzRoy Richard Somerset, Baron] Ragon, Michel Rank, Otto & Philip Freund (red.) Rawls, John Rawson, Jessica (red.) Read, Herbert Reboux, Paul Reen, Ton van Rees Vellinga, Erik van (red.) Regamy O.P., R.P. Reich, Nancy B. Reik, Theodor Rémond, René Rémond, René Renault, Mary Renault, Mary Renterghem, Tonny van Reve, Gerard Reve, Gerard Reve, Karel van het Reve, Karel van het Reve, Karel van het Reynolds, Barbara Rhys, Jean Rhys, Jean Rhys, Jean Rhys, Jean Rhys, Jean Rials, Stéphane Rice, Edward Riché, Pierre Ricœur, Paul Ricœur, Paul Riousset, Michel Rixtel, Robert van & Hans Bockting Roberts, Mary Louise Rodriguez Monegal, E. Rodríguez, Cristina Roggeman, Wilem M. Rogiers, Filip Róheim, Géza Roland, Paul Rolin, Olivier Rolin, Olivier Rolin, Olivier Rolin, Olivier Rolin, Olivier Rollins, James Romein, Jan Romein, Jan & Annie Romein Romein-Verschoor, Annie Romein-Verschoor, Annie Romer, Knud Rönkä, Matti Rosenboom, Thomas Rosenboom, Thomas Rossum-Guyon, Françoise van (red.) Rostovtzeff, M. Rostovtzeff, M. Rostovtzeff, M. Rouaud, Jean Roubier, Jean & Maurice Bedel Rougemont, Denis de Rousseau, George Rousseau, J.-J. Rousseau, Jean-Jacques Rousseau, Jean-Jacques Rousseau, Jean-Jacques Rousseau, Jean-Jacques Rousset, Jean Rowling, J.K. Roy van Zuydewijn, Noortje de Royidis, Emmanuel Ruebsamen, Helga (samensteller) Rühle, Jürgen Ruitenbeek, Hendrik M. (red.) Ruiter, Frans en Wilbert Smulders (red.) Russell, Bertrand Russell, Bertrand Russell, Bertrand Russell, Bertrand Russell, Bertrand Russell, Karen Russell, Karen Russell, Vivian Said, Edward Saint Marc, Hélie de Saint-Simon, Louis de Rouvroy & Hanna Stouten (vert.) Salinger, J.D. Salles, Catherine Sánchez, Julián Sand, G. Sand, G. Sand, G. Sand, G. Sand, George Sand, George Sand, George, Solange Clésinger & Rosalien van Witsen (red.) Sande, Anton van de & Joost Rosendaal (red.) Santarcangeli, Paolo Sapfo Sapfo & P.C. Boutens (vert.) Sarraute, Nathalie Sartre, Jean-Paul Sartre, Jean-Paul Schaap, Dick & Teun van den Berg Schaap, Dick, Margreet de Jonge, Edith Tulp (samenstellers) Schama, Simon Schaper, prof. dr. B.W. Schazmann, Paul-Emile Scheffer, Thassilo von Scheijndel, Willem van Schelsky, Helmut Schenk, H.G. Schenkeveld-van der Dussen, M.A. (hoofdred.), Ton Anbeek, Willem van den Berg e.a. (red.) Schilit, Rebecca & Edith S. Lisansky Gomberg Schlink, Bernhard Schlink, Bernhard Schlink, Bernhard Schlink, Bernhard Schlink, Bernhard Schlink, Bernhard Schlink, Bernhard & Walter Popp Schmidt, Albert-Marie Schmidt, Annie M.G., & Annejet van der Zijl (red.) Schneider, Reinhold Scholem, Gershom G. (red.) Schrijvers, Piet Schröder, Allard Schuitema Meijer, Dr. A.T. Schuitema, Anny (red.) Schulte Nordholt, Jan Willem, Hella S. Haasse & Willebrord Nieuwenhuis Schulte, drs. A.G. (red.) Schuman, mr. L.O. Schurmann, Franz & Orville Schell (red.) Schurmann, Franz & Orville Schell (red.) Schurmann, Franz & Orville Schell (red.) Schuurman Hess, Jan Schwarz, Åsa Sebald, W.G. Sebold, Alice Sée, Henri Seltman, Charles Seneca Senger, Jules Serner, Walter Serres, Jean Seth, Catriona Seward, Georgene H. Seylaz, Jean-Luc Seznec, Jean Shakespeare, William Sherry, Norman Shōnagon, Sei & Ivan Morris (red.) Simon, Claude Simon, Edith Simon, Edith Simoni-Abbat, Mireille & Frédéric Mauro Singeling, C.B.F. Sinoué, Gilbert Slater-Walker, Gisela & Christopher Slater-Walker Slauerhoff, J. Slauerhoff, J. Slings, S.R., Harry Bekkering, Caroline Fisser e.a. Smabers, Nicolette Smeets, dr. Albert Smid, Gioia & Aukje Holtrop Smiley, Jane Smulders, Wilbert (bezorgd door) Smyth, John Vignaux Snyder, Christopher Sofokles Somerset Maugham, W. Sonneveld, Wim Sophocles Sötemann, dr. A.L. Sötemann, dr. A.L. Soucy, Gaétan Souhami, Diana Soustelle, Jacques Sowell, Thomas Spigt, P. Spigt, P. Spijkerman, Patrick (samenstelling & eindred.) Spinoza Spoor, Hendrickje Springer, F. Springer, F. Staal, Claudia Johanna Staal, Erna & Murk Salverda Staay, Adriaan van der Stampa, Gaspara Starkey, David Starkie, Enid Starkie, Enid Starre, Evert van der Start, Irene Stathi-Schoorel, Andriette (samensteller) Steege, René ter Stein, Ralph Steinz, Pieter Stendhal Stendhal Stendhal Stendhal Stendhal Stendhal Stendhal Stevenson, R.L. Stibbe, C.M. Stierlin, Henri Stoel, Eveline Stone, I.F. Störig, Hans Joachim Stouten, Hanna, Jaap Goedegebuure & Frits van Oostrom Straten, Hans van Straten, Hans van Straten, Hans van Stuip, R.E.V. (red.) Sturkenboom, Dorothée Süskind, Patrick Sullerot, Evelyne Summerscale, Kate Sutton, Peter C. Suzuki, Daisetz Teitaro, D.Litt. Swaan, Abram de Swift Swift, Jonathan Swol-Brouwenstijn, Gré van, A.C. van Swol & J.P. van Elswijk Symons, A.J.A. Székely-Lulofs, M.H. Tacitus Tacitus Tacitus Tallemant des Réaux Tallemant des Réaux Tamse, dr. C.A. (red.) Tanizaki, Junichiro Tanizaki, Junichiro Tavares, Gonçalo M. Tavares, Gonçalo M. Tawney, R.H. Teeuw, A. Teirlinck, Herman Teirlinck, Herman Tellegen, Toon Tennant, Emma Tennyson, Alfred Terborgh, F.C. Terkel, Studs Terkel, Studs Terkel, Studs Terry, Wallace Theis, Laurent Therrien, Madeleine B. Thibault, Pascale Thijn, Ed van Thijn, Ed van, Hella S. Haasse, Aad Nuis e.a. Thissen, Siebe Thomas, Chantal Thomas, Édith Thomas, Scarlett Thompson Pasquali, Constance (red.) Thompson, Leonard Thucydides & Rex Warner (vert.) Thurman, Judith Tilly, Charles Tilly, Charles Tillyard, Stella Tindall, William York Tocqueville, Alexis de Toer, Pramoedya Ananta Toergenjev, I.S. Toergenjew, I.S. Tóibín, Colm Toklas, Alice B. Tolkien, J.R.R. Tolkien, J.R.R. Tolkien, J.R.R. Tollens, H. Cz. Tolstoj, L.N. Tolstoy, L.N. Tomalin, Claire Toorn, Willem van Torenbeek, John Louis Tournier, Michel Toussaint, Bert & Paul van der Velde (red.) Toussaint, Bert & Paul van der Velde (red.) Toynbee, Arnold Toynbee, Arnold Trapman, J. (samengesteld en ingeleid door) Treece, Henry Treue, Wilhelm Trevelyan O.M., G.M. Treves, Luisa Trevor, William Trevor, William Tricht, dr. H.W. van Trilling, Lionel Tromp, Heimerick Troyat, Henri Truijens, Aleid Tsjechow, Anton P. Tsjechow, Anton P. Tsjechow, Anton P. Tsjechow, Anton P. Tsjechow, Anton P. Tsjechow, Anton P. Tsjechow, Anton P. Tuchman, Barbara W. Turel, Adrien Tusler, Robert L. Ubels, Luut & Bert Ubels (samenst.) Ucko, Peter J. & Andrée Rosenfeld Unamuno, Miguel de Unamuno, Miguel de Undset, Sigrid Updike, John Updike, John Vaartjes, Gé Vacano, Otto-Wilhelm von Vaders, Hans J. (coördinatie) Vailland, Roger Valk Bouman, J.M. van der & Onno Meeter Valk Bouman, J.M. van der & Onno Meeter Vallgren, Carl-Johan Vanderbeke, Birgit Vanstiphout, Herman (red.) Vargas Llosa, Mario Vargas, Fred Vasalis, M. & Geert van Oorschot Vax, Louis Veen, Anneke van (red.) Vegt, Jan van der Veldman, Freerk J. & Lieke Veldman-Planten Velema, Gerry Vellenga, Albertine Venema, Adriaan Vergilius Vergilius Vergilius & Schwartz, M.A. (vert.) Verhaar, Herman & Richard van den Dool (red.) Vermaseren, dr. M.J. Vermoortel, Philip Verne, Jules Verne, Jules Verstegen, Peter (vert.) Vervliet, Raymond (red.) Vervoort, Hans Verzijl, dr. J.H.W. Verzijl, dr. J.H.W. Verzijl, dr. J.H.W. Verzijl, dr. J.H.W. Verzijl, dr. J.H.W. Verzijl, dr. J.H.W. Verzijl, dr. J.H.W. Verzijl, dr. J.H.W. Verzijl, dr. J.H.W. Verzijl, dr. J.H.W. Vestdijk, S. Vestdijk, S. Vestdijk, S. Vestdijk, S. Vestdijk, S. Vestdijk, S. Vestdijk, S. Vestdijk, S. Vestdijk, Simon Vickery, John B. Vierne, Simone Villiers de l'Isle-Adam Villon, François Villon, François Visser 't Hooft, Caspar Visser, Arjan Visser, Edith Visser, Hans (samengesteld en ingeleid door) Vissière, Isabelle & Jean-Louis Vissière (red.) Vlaanderen, Kees Vlasblom, Dirk Vliegenthart, dr. A.W., drs. A.M.L.E. Erkelens & drs. E. Elzenga (red.) Voigt, Andrea Volle, Jacques Vollmann, Rolf Voltaire Voogd, Christophe de Voorst, Sandra van Vos, Jacques Vos, Marjoleine de Vovelle, Michel Vrana, Therese & Ioanna Ioannidou Vree, Freddy de Vreede, Pieter Vries, Theun de Vries, Theun de Vries, Theun de Vries, Theun de Vriesland, Victor E. van Vriesland, Victor E. van Vriesland, Victor E. van Vroman, Leo Vuyk, Beb Waddell, Helen Waddell, Helen (vert.) Wagenvoort, prof. dr. H. & prof. dr. B.A. van Groningen Wagtberg Hansen, Audrey Walop, Helga Walschap, Gerard Walschap, Gerard Walser, Martin Walsum, Sander van Warner, Marina Warner, Marina Warnicke, Retha M. Warren, Hans & Mario Molegraaf (samenstellers) Warren, Hans & Mario Molegraaf (samenstellers) Watt, Ian Waugh, Evelyn Webster, Nesta H. Weir, Alison Weir, Alison Weir, Alison Werkum, F.H. van Werner, Jan Werner, Jan Wessels, Marius West, Rebecca Wester, Rudi (red.) Weterings, Erik-Jan Weterings, Erik-Jan Weyer Jr, Edward Wharton, Edith Wharton, Edith Wharton, Edith Wharton, Edith Wharton, Edith Wheelock Jr., Arthur K. Whistler, Theresa White, Patrick White, Patrick White, T.H. White, T.H. Wiesman, Philip & Benno Barnard Wilde, Oscar Wilde, Oscar Wilderode, Anton van Wildiers-van der Wee, Kristin Williams, Oscar (red.) Williams, Raymond Wilson, A.N. Wilson, A.N. Wilson, Ch. Wilson, Colin Wilson, Edmund Wilson, Ian Wilson, J. Dover Wiltens, Dolphi Andrée Wind, Edgar Winegarten, Renee Winkle, Sally A. Wise, Herbert A. & Phyllis Fraser (red.) Wispelaere, Paul de Wispelaere, Paul de Wispelaere, Paul de Wit, Ton de Woensel, Pieter van Wolf, Ruth Wolfe, Tom Wolferen, K.G. van Wolff, Cynthia Griffin Wolff, Philippe Wolkers, Jan Wolkers, Jan Wolkers, Jan Wolkers, Jan Wolkers, Jan, Murk Salverda & Erna Staal Wolkers, Jan, Murk Salverda & Erna Staal Wolkers, Jan, Murk Salverda & Erna Staal Wolton, Thierry Woolf, Cecil & Brocard Sewell (red.) Woolf, Virginia Woud, Auke van der Woude, Johan van der Württemberg, Sophia Frederika Mathilde & C.A. Tamse (red.) Wulf, Joseph Wyeth, Andrew Xenophon Yen Mah, Adeline Yourcenar, Marguerite Yourcenar, Marguerite Yourcenar, Marguerite Yourcenar, Marguerite Yourcenar, Marguerite Zaal, Wim (red.) Zadoks-Josephus Jitta, prof. dr. A.N. Zee, Nanda van der Zeldin, Theodore Zeldin, Theodore Zeltner-Neukomm, Gerda Zijl, Annejet van der Ziolkowski, Theodore Zola, Émile Zonneveld, Peter van Zonneveld, Peter van, Pierre H. Dubois, Hella S. Haasse e.a. Zonneveld, Peter van, Pierre H. Dubois, Hella S. Haasse e.a. Zuylen, Belle van Zuylen, Belle van Zwaan, Ton (red.) Zwagerman, Joost Zwagerman, Joost (samengesteld door) Zwagerman, Joost (samengesteld door) Zwagerman, Joost (samengesteld door) Zweig, Stefan Antaios. Lumières du Nord Arabesken. Tijdschrift van het Louis Couperus Genootschap Aspecten van de literaire biografie Australia Beaux Arts Magazine. Dageraad der Gouden Eeuw. Noordnederlandse kunst, 1580-1620 Biografie bulletin Biografie bulletin Boekenweektest 2006 Arthur Japin BulkBoek. Europa 1992 BulkBoek. Jona Oberski: Kinderjaren BulkBoek-special Gerard Reve BulkBoek-special Louis Couperus Bzzlletin 106. A. Alberts Bzzlletin 126. W.F. Hermans Bzzlletin 127 Bzzlletin 140. Joods-Amerikaanse literatuur Een tipje van de sluier. Vrouwengeschiedenis in Nederland Eersame, discrete, lieve, besundere… Rotterdam, stad en bestuur 1328-1813 Esprit. Des Japonais parlent du Japon Esprit. Le mythe aujourd'hui Exposition Belle de Zuylen et son époque Feit en fictie. Tijdschrift voor de geschiedenis van de representatie Feit en fictie. Tijdschrift voor de geschiedenis van de representatie Feit en fictie. Tijdschrift voor de geschiedenis van de representatie Feit en fictie. Tijdschrift voor de geschiedenis van de representatie Folder met daarin reproducties van oude handgeschreven en verluchte boeken (foto) Folder met daarin reproducties van oude handgeschreven en verluchte boeken (foto) Franco Maria Ricci Fransche Liedjes. Silhouetten van Nelly Bodenheim. Eerste deel (15de-18de eeuw) Gastenboek van Singel 262. Nieuwe verhalen en gedichten van veertig Nederlandse auteurs Goed geboerd. 80 schrijvers, 26 tekenaars en één bord voor Ary. 22 juni 2001 Goya Grafisch Nederland 1976. Vrijheid van drukpers Groniek Groniek Hermeneus. Tijdschrift voor antieke cultuur Het epos van Gilgameš Het Gilgamesj-epos. Nationaal heldendicht van Babylonië Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Holland in prent. 18e eeuwse prenten van steden, dorpen, kastelen en buitenplaatsen Huldeblijk van groep belastingambtenaren voor W.H. Haasse d.d. 28-04-1928 Ik hou van jou. Drieënnegentig auteurs van Querido - fotografisch, biografisch en bibliografisch Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde

Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1992-1993 Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1996-1997 Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 2009-2010 Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 2002 Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 2004 Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 2005 Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Bij de tijd. Boeken in Nederland 1950-2000 [Jaarboek voor Nederlandse en Vlaamse literatuur] [Jaarboek voor Nederlandse en Vlaamse literatuur] Jaarverslag 1997. Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Jaarverslag 1998. Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Jaarverslag 1999. Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie Jaarverslag 2000. Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie Jardin des arts. Revue mensuelle

Juffrouw Ida Keynotes. Musical life in The Netherlands Klein genoeg. Bibi Dumon Tak op bezoek bij Tine van Buul Kom op uw verhaal. Verhalen van twintig auteurs L'Atelier du roman Le savoir-faire au quotidien. 900 conseils pratiques et économiques Les Annales des Pays Nivernais. La Porte du Croux et son musée Letterkundig Museum. Jaarverslag 1998 Lijst van in 1999 door de bibliotheek verworven uitgaven. List of publications acquired by the library in 1999 Lista de precios, abril 2002 Los: algemene bedankkaart voor steun na overlijden van Karl Guttmann (1913-1995), theaterregisseur Losse kaart dd. 22-02-1998 van Marietje de Winter Lust & Gratie. Driemaandelijks literair tijdschrift Lutèce. Paris de César à Clovis Maatstaf Marguerite Yourcenar. 1903-1987. Dix ans après… Maria Theresia und Ihre Zeit. Zur 200. Wiederkehr des Todestages Mariken van Nieumeghen & Elckerlijc. Zonde, hoop en verlossing in de late Middeleeuwen Mijn boek van vroeger en nu. Zeven auteurs vertellen over de rol die het boek in hun leven speelde Musée de l'Arles Antique National Geographic. France Celebrates Its Bicentennial Nederlandse letterkunde Nexus Nexus Notes on Golding's Lord of the Flies Ons Erfdeel. Algemeen tweemaandelijks kultureel tijdschrift Ons Erfdeel. Algemeen-Nederlands tweemaandelijks cultureel tijdschrift Ons Erfdeel. Algemeen-Nederlands tweemaandelijks cultureel tijdschrift Ons Erfdeel. Algemeen-Nederlands tweemaandelijks cultureel tijdschrift Oorlogsdocumentatie '40-'45. Achtste jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Oorlogsdocumentatie '40-'45. Negende jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Oorlogsdocumentatie '40-'45. Zevende jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Ossenspier met Suikerboonen. Culinaire Anthologie van de Vlaamse Beweging Oud-Nieuws. Orgaan van de Nederlandse vereniging van antiekliefhebbers 'Vrienden van Antiek' Prospectus uitgeverij Rubinstein voorjaar 2003 Provincie Utrecht, literaire reis door de tijd. Bloemlezing Psychologie en Maatschappij 35 Raad van State 450 jaar Raster

Rembrandt. Eaux-fortes República de las Letras. Literatura Neerlandesa Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Études latines Rijksmuseum Paleis Het Loo

Schrijvers tekenen zichzelf. 138 schrijversportretten ingeleid door S. Carmiggelt Septentrion. Arts, lettres et culture de Flandre et des Pays-Bas. Revue trimestrielle Septentrion. Arts, lettres et culture de Flandre et des Pays-Bas. Revue trimestrielle Septentrion. Revue de culture néerlandaise Septentrion. Revue de culture néerlandaise Septentrion. Revue trimestrielle de culture néerlandaise Septentrion. Revue trimestrielle de culture néerlandaise Septentrion. Revue trimestrielle de culture néerlandaise Singel 262. Eenentwintig jeugdindrukken Singel 262. Tweeëntwintig biografieën Singel 262. Tweeërlei schriftuur. Gedichten en handschriften van vierentwintig auteurs Singel 262. Tweeërlei schriftuur. Gedichten en handschriften van vierentwintig auteurs Singel 262. Zesentwintig biografieën Skript. Historisch tijdschrift Sophia & Co. Publicatiereeks Vrouwenstudies Nijmegen Streven The Holy Bible containing the Old and New Testaments The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands. A Yearbook 1996-1997 The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands. A Yearbook 1996-1997 The Paris Review The Ramayana & The Mahabharata Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën. Index Theoretische geschiedenis 1-25 (1974-1998) Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde Time 100. The Most Influential People Of the 20th Century. Leaders & Revolutionaries. Artists & Entertainers Tirade Tirade Tirade. Over W.F. Hermans Twee illustere theeplanters en het Leids Kerkhoven-Bosscha Fonds Titel De Movo Tapes. Een carrière als ander Tegengif. Gepeperde gedichten uit de vorige eeuw und zehn Deutsche gedichte et vingt-quatre Poèmes français with three short English poems Verre paradijzen. Linkse intellectuelen op excursie naar de Sovjet-Unie, Cuba en China Ik zie ik zie. De Aarsman Collectie Het literatuur eeuwboek 1885-1985. Honderd jaar het boek van het jaar Aarts' Letterkundige Almanak na het Anne Frank-herdenkingsjaar 1995. Geheel gewijd aan auteurs die stierven in de oorlogsjaren 1940-1945 Het Salamanderboek 1934-1984 10.000 jaar Geschiedenis der Nederlanden Gedichten. Deel 1 Teksten Gedichten. Deel 2 Commentaar Gedichten. Deel 3a Apparaat Gedichten. Deel 3b Apparaat Uit Egypte. Herinneringen Hawksmoor Chatterton The House of Doctor Dee Blake Dickens. Public Life and Private Passion The Lambs of London The Fall of Troy Poe: A Life Cut Short La femme dans les contes et les romans de Voltaire Über den nervösen Charakter. Grundzüge einer vergleichenden Individual-Psychologie und Psychotherapie Menschenkenntnis Aristotle for everybody. Difficult thought made easy Rebel, mijn hart. Kunstenaars 1940-1945 Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. A - B Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Deel II. C - E Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Deel III. F - H Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Deel IV. HOG - LAT Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Deel V. LATOR - M Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Deel VI. N - PO Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Deel VII. POR - SHAW Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Deel VIII. SHE - U Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Deel IX. V - Z & Register Prometheus Bound, The Suppliants, Seven Against Thebes, The Persians Gods and Heroes of Classical Antiquity Le Monde dossiers et documents. La société française en mouvement Mal de pierres PS: Ik hou van je "Off Like Flies". A Tribute to Western Australia's Prospectors [Childhood at Fall] Kantelen De zanger zonder weerga. J.H. Leopold en de modern(istisch)e poëzie over 'Verzen 1897' Een dichter schreit niet. Aspecten van M. Nijhoffs versexterne poetica Een dichter schreit niet. Aspecten van M. Nijhoffs versexterne poetica. Deel ii Aantekeningen Rashomon and other stories Propos sur le bonheur Le Grand Meaulnes Bilan Littéraire du XXe siècle l'Aventure intellectuelle du XXe siècle. Panorama des littératures européennes 1900-1959 Histoire du roman moderne Dankwoord bij de aanvaarding van de P.C. Hooft-prijs 1995 Mythes et mythologies dans la littérature française Göttliche Komödie. Erster Band. Die Hölle. Das Fegefeuer De goddelijke komedie Twentieth-Century Attitudes. Literary Powers in Uncertain Times Novelists on the Novel Kleine Gedigten voor Kinderen Saknad Geschiedenis van de literatuur in Nederland, 1885-1985 Sprookjes. Werelduitgave A Poet's Bazaar. A Journey to Greece, Turkey and up the Danube Sprookjes en verhalen Repertorium van de Sociale Wetenschappen. Economie Een soort Engeland Nederland in stukken. Beeldkroniek van Nederlandse archieven Badenheim 1939 Essais sur l'histoire de la mort en Occident du Moyen Age à nos jours Geschiedenis van het persoonlijk leven deel 1. Van het Romeinse Rijk tot het jaar duizend Geschiedenis van het persoonlijk leven deel 2. Van het feodale Europa tot de renaissance Geschiedenis van het persoonlijk leven deel 4. Van de Franse Revolutie tot de Eerste Wereldoorlog Geschiedenis van het persoonlijk leven deel 3. Van de renaissance tot de Verlichting Geschiedenis van het persoonlijk leven deel 5. Van de Eerste Wereldoorlog tot onze tijd Dubbelspel Orlando furioso. De razende Roeland Ludovico Ariosto, Cinque Canti The Complete Plays Hauptwerke The Ethics The Politics Classical Literary Criticism. Aristotle: On the Art of Poetry, Horace: On the Art of Poetry, Longinus: On the Sublime Frank van Borselen. Het dagelijks leven op zijn hoven in Zeeland en het Maasmondgebied Amsterdams mooiste woord Études politiques Introduction à la philosophie de l'histoire. Essai sur les limites de l'objectivité historique Kamus praktis. Praktisch woordenboek. Indonesisch-Nederlands/Nederlands-Indonesisch Earth from Above. La Tierra Vista desde el Cielo Hemingway par lui-même Survival. A thematic guide to Canadian literature Nous autres La Marine française dans la Séconde Guerre mondiale Trots en vooroordeel The Complete Novels Vuile voeten De Millenium Top-40. De onsterfelijke Nederlanders van de afgelopen duizend jaar Prisma Woordenboek Engels-Nederlands Met andere ogen. Dertig vrienden over de fotoboeken van Rob Nieuwenhuys L'eau et les rêves. Essai sur l'imagination de la matière La terre et les rêveries du repos La terre et les rêveries de la volonté La psychanalyse du feu L'air et les songes. Essai sur l'imagination du mouvement Gedichte, Erzählungen, Hörspiel, Essays Mutterrecht und Urreligion. Eine Auswahl IJzerfront 1914-1918. Fragment uit 'Longinus' Verzonken beschavingen. Het raadsel van verdwenen volkeren Émilie, Émilie. L'ambition féminine au XVIIIe siècle Het huwelijk. Voordrachten gehouden in het kader van het Studium Generale 1963-1964 van de Rijksuniversiteit te Groningen Archaeology Simone de Beauvoir. A Biography Anaïs Nin. A Biography Perenbomen bloeien wit Mijn eerste boek. 30 schrijversdebuten De ambtswoning van de burgemeester. The Mayor's Residence The Anatomy of Villainy Hart van vuur en ijs Brabantse en Hollandse Patriotten. Noord en Zuid in de Revolutietijd, eender en anders De Gouden Delta der Lage Landen. Twintig eeuwen beschaving tussen Seine en Rijn La Peau de Chagrin Splendeurs et misères des courtisanes Le Lys dans la vallée Artemisia Tournaments. Jousts, Chivalry and Pageants in the Middle Ages L'Ensorcelée Les Diaboliques Une vieille maîtresse Les Diaboliques Le chevalier des Touches L'Ensorcelée Moderne Medische Encyclopedie deel 1 A-BE Moderne Medische Encyclopedie deel 2 BI-DO Moderne Medische Encyclopedie deel 3 DR-GE Moderne Medische Encyclopedie deel 4 GI-KA Moderne Medische Encyclopedie deel 5 KE-M Moderne Medische Encyclopedie deel 6 N-Q Moderne Medische Encyclopedie deel 7 R-TA Moderne Medische Encyclopedie deel 8 TE-Z Bal masqué A history of the world in 10½ chapters Hadrian the Seventh Chronicles of the House of Borgia The Desire and Pursuit of the Whole. A Romance in Modern Venice George Sand ou le scandale de la liberté De geheime schrift Klassieke letterkunde. Overzicht van de Griekse en Latijnse literatuur Masse und Mythos. Die ideologische Krise an der Wende zum 20. Jahrhundert und die Theorie der Gewalt: Georges Sorel Nouvelle histoire de la France médiévale. 3. L'ordre seigneurial. XIe -XIIe siècle From Dawn to Decadence. 500 Years of Western Cultural Life. 1500 to the Present Relative Creatures. Victorian Women in Society and the Novel 1837-67 Duizendjarig dolen. Wandelingen door de antieke wereld Het maansteenrif. Wandelingen door de antieke wereld Querido in Amerika. Anekdotes en fantasieën van eenenzeventig schrijvers en tekenaars Met Couperus op reis Al die verloren paradijzen… Van en over Louis Couperus La littérature et le mal. Emily Brontë-Baudelaire-Michelet-Blake-Sade-Proust-Kafka-Genet Klein maar zijn Oeuvres complètes I Sexualität und Verbrechen. Beitrage zur Strafrechtsreform A Tale from Bali. The powerful account of a holocaust in paradise Renaissance und Kunst des Manierismus La symbolique du monde souterrain Iris. A Memoir of Iris Murdoch Iris and the Friends. A Year of Memories Widower's House L'Araignée d'eau Nell Gwyn. A Biography Le Deuxième Sexe I. Les faits et les mythes Le Deuxième Sexe II. L'expérience vécue Les Mandarins Pour une morale de l'ambiguïté suivi de Pyrrhus et Cinéas La force de l'âge La vieillesse La femme rompue. L'âge de discrétion. Monologue Le sang des autres La force des choses II Lettres à Nelson Algren. Un amour transatlantique 1947-1964 La force des choses I Hedendaags kapitalisme. Het twintigste jaarboek voor het democratisch socialisme Easy Concertos and Concertinos for Violin and Piano by Famous Composers Kreta 1941-1945 De ongemakkelijkheid van André Verroken. The uneasiness of André Verroken. L'incommodité de André Verroken Cees Nooteboom. Ik had wel duizend levens en ik nam er maar één! Dessins d'écrivains Kort begrip van het administratief recht Franse spraakkunst voor iedereen Lucrèce Borgia. Sa vie et son temps The Lost World of the Impressionists The Writer's Dilemma. Essays In den Wind werfen. Versuche um Metabarbarisches Nat & droog. Nederland met andere ogen bekeken Apollo in Brasserie Lipp. Bespiegelingen over Willem Frederik Hermans Max Weber. An Intellectual Portrait Patterns of Culture. An Analysis of Our Social Structure as Related to Primitive Civilizations Morales du grand siècle

Rode en blauwe vuren. Red and blue fires. Des feux rouges et bleus. Vörös és Kék Tüzek Frédéric de Hohenstaufen ou le rêve excommunié (1194-1250) Histoire de la littérature européenne. Lettres Européennes Une femme des Lumières. Écrits et lettres de la comtesse de Bentinck 1715-1800 Récits de l'exil. L'Accompagnatrice, Roquenval, La Laquais et le putain, Astachev à Paris, La Résurrection de Mozart, De cape et de larmes, La Roseau révolté, Le Mal noir Dagboek. 52 schrijvers over de wereld en zichzelf Alles is taal geworden. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1800-1900 De eerste stem. Een album voor Kees Fens Das Buch Rodenstein TILT. Bredaphoto International Photo Festival Lieve Rudi,. Drieëndertig afscheidsbrieven aan Rudi Wester Oeuvres Svanen Het belang van de Tweede Wereldoorlog. Bijdragen voor het symposium op 22 september 2007 ter gelegenheid van de opening van de nieuwe behuizing van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Ma double vie Verbroken zwijgen Hersenschimmen De pianoman Hersenschimmen De rode droom Fik & Snik. Over Charlotte Mutsaers, schilderes en schrijfster Dictionnaire des Synonymes Les Reines de France au temps des Valois. 1. Le beau XVIe siècle Les Reines de France au temps des Valois. 2. Les années sanglantes Les Reines de France au temps des Bourbons. I. Les Deux Régentes Les Reines de France au temps des Bourbons. II. Les Femmes du Roi-Soleil Les Reines de France au temps des Bourbons. IV Marie-Antoinette l'insoumise Lettres d'Europe Symbolik der Pflanzen. Von Akelei bis Zypresse Kings of Africa. Art and Authority in Central Africa. Collection Museum für Völkerkunde Berlin Liebe und Abenteuer im höfischen Roman (Chrétien de Troyes) Histoire de la pensée européenne. 6. l'Ère des masses. Les idées et la société en Europe depuis 1870 Jean-Paul Sartre in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten Meer om Cieraet als Gebruijck. Tuingeschiedenis van Gelderse buitenplaatsen. Kunstbezit uit Gelderse kastelen Anthologie des littératures européennes. Mémoires d'Europe 1453-1789 Anthologie des littératures européennes. Mémoires d'Europe 1789-1900 Anthologie des littératures européennes. Mémoires d'Europe 1900-1993 Amsterdam in woorden. Zestig schrijvers in en over Amsterdam Tudor England Oost-Indische inkt. 400 jaar Indië in de Nederlandse letteren Het kostbare van ons bestaan. Terugblik van een rechter A History of Fashion Selected Tales. Stories of the Supernatural and the Uncanny Selected Tales Les Liaisons Dangereuses de Choderlos de Laclos Geschiedenis van Philips Electronics N.V. Deel IV (1935-1950): Onder Duits beheer God en de goden. Verhalen uit de bijbelse en klassieke oudheid door Rembrandt en zijn tijdgenoten Waar de tijgers thuis zijn Five Victorian Ghost Stories The Collected Ghost Stories of Mrs. J.H. Riddell Das Prinzip Hoffnung. Erster Band Das Prinzip Hoffnung. Zweiter Band Republiek tussen Vorsten. Oranje, Opstand, Vrijheid, Geloof Verzamelde gedichten Verzamelde gedichten Geschiedenis eener Hollandsche Stad. Eene Hollandsche Stad in de middeleeuwen Geschiedenis eener Hollandsche Stad. Eene Hollandsche Stad onder de Bourgondisch-Oostenrijkse Heerschappij Geschiedenis eener Hollandsche Stad. Eene Hollandsche Stad onder de Republiek Geschiedenis eener Hollandsche Stad. Eene Hollandsche Stad in den nieuweren tijd De wond'ren werden woord en dreven verder. Honderd jaar informatie in Nederland 1889-1989 Geschiedenis van de Nederlanden Mars zwart & titaan wit. Het beeldend werk van Jan Wolkers La France aux Pays-Bas. Invloeden in het verleden A Tribute to the Group Settlers La Vie Quotidienne De La Noblesse Française au XVIIIe siècle Nescio Slimme vrouwen. Tien verhalen uit de Decamerone Decamerone Guide littéraire de la Belgique, de la Hollande et du Luxembourg Miniaturen und Silhouetten. Ein Kapitel aus Kulturgeschichte und Kunst Cultuur en maatschappij in Nederland 1500-1850. Een historisch-antropologisch perspectief De angst voor lafheid. Dagboek over oorlog en verzet Adriaan Pauw (1585-1653). Staatsman en ambachtsheer Zweedsche spraakkunst Van Dale handwoordenboek Nederlands-Frans Repertorium van de Moderne Talen. Deel Engels/Amerikaans A Gentle Occupation Les femmes troubadours Journal. Tome II 1784-1789 Rimbaud par lui-même Het verheven en verdorven Azië. Woord en beeld in het Itinerario en de Icones van Jan Huygen van Linschoten Hans Holbein de Jonge. The Servant-Painter of the King Over Jan Wolkers I. 1961-1968. Beschouwingen en interviews Menuet en andere verhalen De Zwarte Hand of het anarchisme van de negentiende eeuw in het industriestadje Aalst Zomer te Ter-Muren. Het 2de boek over de Kapellekensbaan Zomer te Ter-Muren. Het 2de boek over de Kapellekensbaan Te oud voor kamperen? en andere verhalen De liefde van Annie Mols, Het nieuwe onkruid, Als het onkruid bloeit De hertog van Brunswijk 1750-1759 Mazes and Labyrinths of the World Aan de wieg van de mensheid. Paleontologie van het steentijdperk Kijken met woorden Meesters uit Siena Herman Gorter en Henriette Roland Holst in hun tijd Labyrinthe. Erzählungen De Aleph en andere verhalen Other Inquisitions 1937-1952 Der Schwarze Spiegel. Übungsstücke in erzählender Prosa Geschichte der Ewigkeit Max Bechmann in Amsterdam 1937-1947 Selbstzeugnisse des deutschen Judentums 1870-1945 Rijklof Michael van Goens (1748-1810). Literator, politicus, piëtist Aan de oever van ooit en nooit meer Meesters van de tijd De Onze Lieve Vrouwekerk te Maastricht. Bouwgeschiedenis en historische betekenis van de oostpartij Het verdeelde Europa van de drugs Mekka. Jaarboek voor lezers 1996 The Kindness of Strangers. The Abandonment of Children in Western Europe from late Antiquity to the Renaissance Elites and Society Dictionnaire les mots de l'histoire Galeries nationales du Grand Palais 7 mai - 9 août 1982. Naissance de l'écriture. Cunéiformes et hiéroglyphes Op en om Oranje's troon. Ons vorstenhuis in de 19de en 20ste eeuw Comparative Religion. A short outline Charles d'Orléans. Prince des poètes Nouvelle histoire de la France médiévale. 4. Temps d'équilibres, temps de ruptures. XIIIe siècle The Righteous Men Chopin Seigneurie et Féodalité I. Le premier âge des liens d'homme à homme Seigneurie et Féodalité II. l'Apogée (XIe-XIIIe siècles) Reis door een appartement The Collected Stories De Encyclopedie van de Domheid. Morosofie. Dwaze wijzen en wijze dwazen in Nederland en Vlaanderen The Fantastic Imagination. An Anthology of High Fantasy Briefwisseling 1930-1940. Deel I Briefwisseling 1930-1940. Deel II Briefwisseling 1930-1940. Deel III Briefwisseling 1930-1940. Deel IV In Haastrecht staat een huis… Museum Bisdom van Vliet Bezoek bij Betje. Een museum in de Beemster Sulcken hecht werck het is…' Het huis te Amerongen Jonkers tussen stad en wad. De Groningse borgen en haar bewoners Een rebelle aan de Vecht. Slot Zuylen en zijn bewoners s-Gravenhage in de fraaiste Gesigten Select Works - Klavier-Werke - Variationen und Fuga - Variazioni sopra un tema di Paganini, Op. 35 - Paganini-Variationen, Op. 35 Heft II Gesprekken in huizen aan zee Gesprekken in huizen aan zee Jaarboek Maastricht 91. Muze aan de Maas Coopers & Lybrand Dijker van Dien Eeuwboek 1893-1993. Tijd als kritische factor Die hoeft nooit meer wat te leren'. Levensverhalen van academici met laaggeschoolde ouders Mensenarm dierenrijk Civilisation matérielle, économie et capitalisme, XVe-XVIIIe siècle. Tome 2: Les jeux de l'échange Civilisation matérielle, économie et capitalisme, XVe-XVIIIe siècle. Tome 1: Les structures du quotidien: le possible et l'impossible Civilisation matérielle, économie et capitalisme, XVe-XVIIIe siècle. Tome 3: Le temps du monde L'identité de la France. 3 Les hommes et les choses II L'identité de la France. 2 Les hommes et les choses I L'identité de la France. 1 Espace et Histoire Grammaire des civilisations Modern dédain Women Writers in France. Variations on a Theme Le monde byzantin. Vie et mort de Byzance Le monde byzantin. Les institutions de l'empire byzantin Le monde byzantin. La civilisation byzantine Koloniaal profijt van onvrije arbeid. Het Preanger stelsel van gedwongen koffieteelt op Java, 1720-1870 Eeuwige tuin Ēto en Taxei. ,,Het was goed''. Griekse reiservaringen Modern World Fiction Met Indië verbonden. Een verhaal van vier generaties 1849-1949 Les escales de la haute nuit Gesammelte Werke 2. Der Tod des Vergil From Poimandres to Jacob Böhme: Gnosis, Hermetism and the Christian Tradition William Blake 1757-1827. A man without a mask Jane Eyre Villette Wuthering Heights Wuthering Heights Homines Novi. De eerste volksvertegenwoordigers van 1795 Black Ship to Hell Mythologie des arbres Land van gebroken beloftes. Dochters van Rusland Hélène Swarth. Haar huwelijk met Frits Lapidoth 1894-1910 Feuilletons Terug thuis. Verhalen, leerervaringen, voetnoten Geheime kamers Sovereignty, Rights and Justice. International Political Theory Today The Lost Symbol The Byzantine Empire Basic Documents in International Law Eva Engels woordenboek I. Engels-Nederlands Engels woordenboek II. Nederlands-Engels 10 Years Prince Claus Fund 1996-2006 Louis Paul Boon. Het literatuur- en kunstkritische werk Het literatuur- en kunstkritisch werk 3. De Vlaamse Gids Literair Akkoord 8. Een keuze uit bijdragen verschenen in de Zuid- en Noordnederlandse letterkundige tijdschriften van het jaar 1963 Dictionnaire des mythes littéraires Bibliografie der geschiedenis van Nederland Byzantium. Treasures of Byzantine. Art and Culture from British Collections Citaten-omnibus Wolff & Deken. Een biografie Betje Wolff & Aagje Deken Geschiedenis van het Nederlandse antiquariaat Kunst en vliegwerk. Coalities in de Cultuurwetenschappen Ma patrie est au ciel. Leven en werk van Willem Emmery de Perponcher Sedlnitzky (1741-1819) Dorenweerd. Van heerlijkheid tot dorp The Pilgrim's Progress Weltgeschichtliche Betrachtungen Shakespeare Reflections on the Revolution in France Charlotte Brontë. A Psychosexual Study of Her Novels North American Indian Mythology Poems and songs 1756-1796 The Poem Itself. 150 European poems translated and analysed Vernuft ontzondigt. Kritieken op zijn tijdgenoten Erewhon. Erewhon Revisited La modification Le génie du lieu Degrees of Freedom. The novels of Iris Murdoch Possession. A Romance Over koningen en bureaucraten. Oorsprong en ontwikkeling van de hedendaagse staatsinstellingen The conquest of Gaul De bruiloft van Cadmus en Harmonia De ondergang van Kasj Life in Mexico De vrienden van weleer. Schrijvers en tijdschriften tussen 1945 en 1948 Claudian. Poetry and Propaganda at the Court of Honorius Queenship in Europe, 1660-1815. The Role of the Consort De ontbrekende getuige Théâtre. Récits. Nouvelles Essais Reisboek Europa 1492 Huis van as Geef mij het land dat in jou woont. Historische gedichten Masse und Macht Der andere Prozeß. Kafkas Briefe an Felice Alle vergeudete Verehrung. Aufzeichnungen 1949-1960 Die Blendung Aufzeichnungen 1942-1948 Aan het volk van Nederland. Het democratisch manifest (1781) Houses & Palaces of Majorca My Life as a Fake The Twenty Years' Crisis 1919-1939. An introduction to the study of international relations What is History? The George Macaulay Trevelyan Lectures Delivered in the University of Cambridge January-March 1961 La classe de neige L'Adversaire D'autres vies que la mienne The Free and the Unfree. A new history of the United States Een denkbeeldig elders. Nobelprijs voor literatuur 1999-2008 The Bloody Chamber and Other Stories American Ghosts & Old World Wonders Burning Your Boats. Collected Short Stories The Third Woman. The secret passion that inspired The End Of The Affair Ancient Education and Today De linkse traditie in Europa Thomas Drimm 1. La fin du monde tombe un jeudi Four Greek Poets. C.P. Cavafy, George Seferis, Odysseus Elytis, Nikos Gatsos La famille de Pascal Duarte La ruche Le diable vert L'antivoyage Le verrou De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha Don Quichote de la Mancha The Celts Die Grundlagen des neunzehnten Jahrhunderts. Zweite Hälfte Die Grundlagen des neunzehnten Jahrhunderts. Erste Hälfte L'allée du Roi. Souvenirs de Françoise d'Aubigné marquise de Maintenon épouse du Roi de France The Big Sleep and Other Novels The Lady in the Lake and Other Novels Le Droit à l'Amour selon George Sand Romans. Lettres écrites de Lausanne. Trois Femmes. Lettres de Mistriss Henley. Lettres Neuchâteloises Agnès a d'Hermenches. Lettre du 3 octobre 1768. Agnes aan d'Hermenches. Brief van 3 oktober 1768 Portrait de Zélide Rebels en beminnelijk. Brieven van Belle van Zuylen - Madame de Charrière (1740-1805) aan Constant d'Hermenches, James Boswell, Benjamin Constant en anderen 1760-1805 Het verdriet van Nederland. Een Fransman stoeit met de Hollandse ziel Le langage et la pensée Mirabeau The Wapshot Scandal The Wapshot Chronicle The Uncollected Stories of John Cheever 1930-1981 The Uncollected Stories of John Cheever 1930-1981 Killing Floor Gone Tomorrow Les liaisons dangereuses Piano Concert in F minor, Op. 21/Prélude, Choral et Fugue/Promenades - Mouvements Perpétuels/Variationen für Klavier zu 2 Händen Scherzos, Balladen, Walzer De Turken van Halbertsma Come, Tell Me How You Live Chinese Mythology Grosse Kriminalfälle. Aus dem Neuen Pitaval des Willibald Alexis Cicero's Letters to his friends. Volume Two Cicero's Letters to his Friends. Volume One Cicero's Letters to Atticus Great Short Stories of the World. A Collection of Complete Short Stories chosen from the Literatures of all Periods and Countries Leonardo da Vinci. An account of his development as an artist Benjamin Franklin The rape of Proserpine Verzamelde gedichten De verwondering April in Paris. 1951 Die nordische Seele. Artung, Prägung, Ausdruck Four-Cornered Circle Dictionnaire du Surréalisme Jerry. Een verhaal van drie liefdes Jacques Bruneau Colette. Discours de Réception à l'Académie Royale de Langue et de Littérature Françaises De regen voor hij valt Jan Toorop. Portrettist Verzameld Werk. Romans/novellen, Litterair historische beschouwingen, Litterair critisch werk, Journalistiek werk Life and Times of Michael K. Disgrace Poetry of This Age 1908-1958 The Penguin Book of Spanish Verse Oeuvres I Oeuvres II Oeuvres III Oeuvres IV Edith Wharton's French Riviera Le culte du taureau de la Préhistorie aux Corridas espagnoles A Collection of Critical Essays Heart of Darkness An Outcast of the Islands Almayer's Folly Victory. An Island Tale Lord Jim Hart der duisternis Iris Murdoch. A Life Un monde à l'usage des Demoiselles Drei Sonaten für 2 Alt-Blockflöten und bezifferten Bass Histoire de la philosophie islamique. I Des origines jusqu'a la mort d'Averroës (1198) Predator Cinq Siècles sur Papier. Autographes et Manuscrits de la Collection Pedro Corrêa do Lago Jules Verne. De man die de toekomst uitvond The Bull of Minos Oostwaarts Eline Vere. Een Haagsche roman Dionyzos De stille kracht Langs lijnen van geleidelijkheid Van en over alles en iedereen Van oude mensen, de dingen, die voorbijgaan… Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan… De boeken der kleine zielen De stille kracht. Toneelstuk geïnspireerd door de gelijknamige roman van Louis Couperus Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan. Naar de roman van Louis Couperus Victorian Ghost Stories. An Oxford Anthology The Germans The Eye Goddess The Frontiers of Privilege. A century of social conflict as reflected in The Queen Antoni Gaudí 1852-1926. Van natuur naar architectuur Le Style Au Microscope Colette. The Difficulty of Loving De Vaticaanse vergelding De eenheid in de tegendelen. De psychomachische verhaalwereld van F. Bordewijk (1884-1965) en de mythe van de hermafrodiet. Een interpretatie The Hours "Ik houd er niet van, al te zeer begrepen te worden". De kunstenaar in het werk van Simon Vestdijk Slaven en schepen. Enkele reis, bestemming onbekend Le Français sans faute Ein Kampf um Rom The Tale of Murasaki The Virago Book of Ghost Stories. The Twentieth Century The Mammoth Book of Victorian and Edwardian Ghost Stories La Femme Amoureuse dans la Vie et dans la Littérature The Megalith Builders of Western Europe Histoire de l'Inde Staat van beleg Aspects de la littérature européenne depuis 1945 Le Mythe De La Dame A La Licorne Ups en downs in het Indische leven Hoe hij Raad van Indië werd Aboe Bakar Verzamelde romans deel I. Uit de suiker in de tabak. Hoe hij Raad van Indië werd Verzamelde romans deel II. In en uit 's lands dienst. De Van der Lindens c.s.. Mevrouw L. van Velton-van der Linden. H. van Brakel, Ingenieur B.O.W.. Indische mensen in Holland Verzamelde romans deel III. Goena-goena. 'Nummer Elf'. 'Ups' en 'Downs' in het Indische leven. Aboe Bakar. 'Ontzusterd' Versailles Wi Florens... De Hollandse graaf Floris V in de samenleving van de 13de eeuw De magie bij de Grieken en Romeinen Het geheugen van Nederland in Gent Brünner Beiträge zur Germanistik und Nordistik. Band XIII. Sonderheft. 50 jaar Neerlandistiek in Moravië L'homme que vous aimerez haïr Het literair klimaat 1970-1985 Moll Flanders Journal de Magdalena van Schinne (1786-1805) Vrouwen in mannenkleren. De geschiedenis van een tegendraadse traditie Europa 1500-1800 Weggaan Gras dat verder groeit. Miniaturen Le parent insaisissable et l'urgence d'écrire Verzamelaars en verzamelingen. Koninklijke Bibliotheek 1798-1998 Voltaire et sa "grande amie". Correspondance complète de Voltaire et de Mme Bentinck (1740-1778) La Peur en Occident (XIVe - XVIIIe siècles). Une cité assiégée Nouvelle histoire de la France médiévale. 5. Temps de crises, temps d'espoirs. XIVe-XVe siècle The Mythology of Sex. An Illustrated Exploration of Sexual Customs and Practices from Ancient Times to the Present Verzameld werk Ramsès II. La Véritable Histoire De achtste scheppingsdag Famille, familles Marivaux et L'Angleterre. Essai sur une création dramatique originale Het Schrijverke Dantis meditatio/Dodecaëder. Twaalf douzains Miroirs. Gedichten vanaf 1946 Mirabilia De wonderbaarlijke reis van Edward Tulane. Met tekeningen van Bagram Ibatoulline Bleak House Emily Dickinson. Selected, with an introduction and notes, by John Malcolm Brinnin Nikolski La Religieuse. Notice et notes de Geneviève Bulli Voyage en Hollande De Neef van Rameau Armoede en sociale spanning. Sociaal-historische studies over Leiden in de achttiende eeuw De wekker van de Nederlandse natie. Joan Derk van der Capellen 1741-1784 Writing the history of women's writing. Toward an international approach Belle van Zuylen/Isabelle de Charrière. Education, Creation, Reception Franstalige literatuur van nu. Een vreemd soort geluk De pen van Europa. Gesprekken met Europese schrijvers Amsterdamse Grachtentuinen. Herengracht Amsterdamse Grachtentuinen. Prinsengracht Amsterdamse Grachtentuinen. Van Singel tot Singelgracht De onvoltooide Seven Gothic Tales Louis Couperus en het decadentisme. Een thematologische confrontatie Nathan Sid Onder het zink. Un abécédaire de Paris De wandelaar Barbarian Europe Vorst tussen twee werelden Vorst tussen twee werelden Nederland en de Nieuwe Wereld Bevrijding en bezetting. Vijftig jaar Algemene Studenten Vereniging Amsterdam Dierbaar Magazijn. De biliotheek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde Mythologie française De draagbare Van Doorn Mary Dresselhuys. De Grande Dame van het Nederlandse toneel Mémoires de la Grande Mademoiselle Poésies II. Rondeaux Poésies I. La retenue d'amours, ballades, chansons, complaintes et caroles Lettres de Charles d'Orléans à Louis XI pour solliciter la grace de Villon, menacé de la potence Vijftig liederen en rondelen Douze Rondeaux [de] Charles d'Orléans 1394-1465 Ballades et Rondeaux Aljosja. Fragment uit ,,De Gebroeders Karamazow" The Devils. 'The Possessed' The Brothers Karamazov. Volume 2 The Brothers Karamazov. Volume 1 La vie érotique de Flaubert Land van domineeskinderen Marco Polo en de zijderoute De structuur van de biografie Algemene Muziekleer Honderd hoogtepunten uit de Koninklijke Bibliotheek. A hundred highlights from the Koninklijke Bibliotheek Over F. Bordewijk. Een karakteristiek van zijn schrijversarbeid Hedendaagse Nederlandse Kunst. Letterkunde Frans van stijl, Nederlands van karakter, universeel van geest: Belle van Zuylen/Isabelle de Charrière Zonder vaandel. Belle van Zuylen (1740-1805), een biografie Belle van Zuylen 1740-1805. Leven op afstand Le chevalier, la femme et le prêtre. Le mariage dans la France féodale Le chevalier, la femme et le prêtre. Le mariage dans la France féodale Mâle moyen âge. De l'amour et autres essais Histoire de la France. Dynasties et révolutions de 1348 à 1852 Histoire de la France. Naissance d'une nation des origines à 1348 De gebroeders Van Limburg. Nijmeegse meesters aan het Franse hof 1400-1416 Profiel Harry Mulisch. Een documentaire Jan Wolkers. De Rubens van de literatuur Hugo Claus. De reus van Vlaanderen The Erotic World of Faery Vogelvlucht. Memoires One Thousand and One Ghosts Le Chevalier de Sainte-Hermine Le Comte de Monte-Christo I Le Comte de Monte-Christo II Marie de Bourgogne In the Company of the Courtesan Hallucinating Foucault The Deadly Space Between Seven Tales of Sex and Death The Strange Case of the Composer and his Judge Erflaters van de twintigste eeuw The Queen of Subtleties Hermans' Dynamiek. De romanwereld van W.F. Hermans Les structures anthropologiques de l'imaginaire. Introduction à l'archétypologie générale Le Porteur des peines du monde Peter Handke L'Astrée. Textes choisis et présentés par Gérard Genette Door vlyt en spaarzaamheid. Met moed uit niet getoogen. Sociale woningbouw in de stad Groningen 1850-1994 Le nom de la rose Foucault's Pendulum The Psychological Novel 1900-1950 Een Rubens op drift Arabeske in purper Kogels bij het Dessert Duister Duel Code Duizendpoot De Odeon-Moorden De schat van Aros Killee Arabeske in purper Weer verdwijnt een atoomgeleerde Kogels bij het Dessert Moord met muziek Schatgravers aan de Amstel Dood in schemer Gevaarlijk 'ijs' De Odeon-Moorden Code Duizendpoot Afrikaanse venus De vijfde trede De schat van Aros Killee Leven met J.C. Bloem Volkseigen. Ras, cultuur en wetenschap in Nederland 1900-1950 Guds barmhärtighet Groot museumboek. Geïllustreerde gids langs 660 musea van Nederland Histoire des croyances et des idées religieuses. 1. De l'âge de la pierre aux mystères d'Éleusis Histoire des croyances et des idées religieuses. 2. De Gautama Bouddha au triomphe du christianisme Histoire des croyances et des idées religieuses. 3. De Mahomet à l'âge des Réformes Middlemarch Verzameld Werk Het Algemeen Wereldtijdschrift. Fragment uit ,,Lijmen" De Verlossing Lijmen. Het Been Brieven Lof Zij Een nagelaten bekentenis Gezegd en Geschreven is twee Boekenweek-cv 2009. Tim Krabbé Alle jaren feest. De foto's van het Boekenbal Judaism. A historical presentation Lof der Zotheid. Laus Stultitiae Gesprekken. Colloquia Lof en blaam. Lof van het huwelijk - Lof van de geneeskunde - Lof der Zotheid - Brief aan Maarten van Dorp - Julius buiten de hemelpoort Lof der Zotheid Een theatergeschiedenis der Nederlanden. Tien eeuwen drama en theater in Nederland en Vlaanderen Diane de Poitiers Limburg in kaart en prent. Historisch cartografisch overzicht van Belgisch en Nederlands Limburg Het Thee Leesboek Sociologie de la Littérature Metamorphose à Aix-en-Provence Multatuli Liefde is heel het leven niet. Henriette Roland Holst 1869-1952 Dames gaan voor. Nieuwe Nederlandse schrijfsters van Hella Haasse tot Connie Palmen The Bacchae and other plays. Ion, The Women of Troy, Helen, The Bacchae Medea and other plays. Medea, Hecabe, Electra, Heracles Two Satyr Plays. Euripides' Cyclops and Sophocles' Ichneutai Three Plays. Hippolytus - Iphigenia in Tauris - Alcestis The Bacchae and other plays. Ion, The Women of Troy, Helen, The Bacchae Ziel en zinnen. Over liefde en lust tussen vrouwen in de tweede helft van de achttiende eeuw Sinterklaas overzee. Avonturen van een reislustige heilige The Wretched Of The Earth Mijn minnaar en andere gedichten Noordeuropese mysteriën en hun sporen tot heden Wilhelmina. De jonge koningin Wilhelmina. Krijgshaftig in een vormeloze jas La Destinée Féminine dans le Roman Européen du Dix-Huitième Siècle 1713-1807. Essai de gynécomythie romanesque Franz Liszt. Ein Lebensbild De eigenzinnigheid van de literatuur. Opstellen en kritieken Proza en poëzie van 1200 tot heden. VI. Voor wie dit leest. Proza en poëzie van 1950 tot heden Een gedicht verveelt zich niet. Over poëzie Doorluchtig glas. Vijftig jaar P.C. Hooft-prijs Dat oude Europa. Nieuwe keuze uit de maandagstukken L'Arbre jusqu'aux racines. Psychanalyse et création Ik niet. Herinneringen aan een jeugd Die profanen Stunden des Glücks Love and Death in the American Novel Inde. Nation et traditions L'inconscient Comparative Government Slavery in Classical Antiquity. Views and Controversies Mazes The Great Gatsby Salammbô L'éducation sentimentale. Histoire d'un jeune homme Madame Bovary. 1. Moeurs de Province Madame Bovary. 2 Bouvard et Pécuchet. Oeuvre posthume Gustave Flaubert-George Sand. Correspondance Landscapes. Photographs of Western Australia Ten huize van… 12 Senlis. Berceau de la France Honderd fabels. Met gravures van Gustav Doré Effi Briest Romane und Gedichte Leven in extase. Opstellen over mystiek en muziek, literatuur en decadentie rond 1900 Tweesplat. Het leven van Frederik van Eeden tot 1901 De Nederlandse schrijversbiografie Trots verbrijzeld. Het leven van Frederik van Eeden na 1901 Broeders in bedrog. De biograaf en zijn held Louis Couperus en Jean Genet over de islam en de palestijnen SOE in the Low Countries The Modern Age l'Art de Vivre à Amsterdam De opkomst van de Griekse demokratie. 800-400 v. Chr. Aspects of the Novel Collected Short Stories Bespottelijk maar aangenaam. De biografie in Nederland Bespottelijk maar aangenaam. De biografie in Nederland Sex Variant Women in Literature. A Historical and Quantitative Study Anthologie thématique de la poésie française La Réalité Figurative. Éléments structurels de sociologie de l'art Quintett. F moll - Fa mineur - F minor Quintett für Klavier, 2 Violinen, Viola u. Violoncello Twee eeuwen gevangen. Misdaad en straf in Nederland Mary Queen of Scots Marie Antoinette. The Journey Love and Louis XIV. The Women in the Life of the Sun King The Modern Writer and His World The Golden Bough. A Study in Magic and Religion The Red Room Wat te doen als iemand sterft Tien jaar Groot Dictee. Van przewalskipaard tot guichelheil Abriß der Psychoanalyse. Das Unbehagen in der Kultur Leonardo da Vinci and a memory of his childhood Goethe. Sein Leben und seine Zeit Biographisches Handbuch zur Geschichte des Landes Oldenburg Histoire et Psychanalyse. Essai sur les possibilités et les limites de la psychohistoire Complete Poems Tien jaren uit de Tachtigjarige Oorlog 1588-1598 De Voorstelling. Nederlandse kunst in het Stedelijk Paleis Mohammed en de grote Arabische verovering De heren als dienaren en de dienaar als heer. Het stadhouderlijk stelsel in de tweede helft van de achttiende eeuw Le livre de la Couronne Atmosferische storingen Lijst van in 1996 door de bibliotheek verworven uitgaven. List of publications acquired by the library in 1996 Onderwijzers. Jaarboek 1997 van de Universiteit van Amsterdam De verheerlijking van de vrouw in het werk van Louis Couperus Les Mythes fondateurs de la politique israélienne Gothic Tales A Short History of International Affairs 1920 to 1939 Mademoiselle De Maupin La Morte amoureuse. Avatar et autres récits fantastiques The Bourgeois Experience. Victoria to Freud. Volume I: Education of the Senses The Bourgeois Experience. Victoria to Freud. Volume II: The Tender Passion Freud. A Life for Our Time The Religion of Java Een aardsch paradijs. De buitenplaatsen Boschwijk, Landwijk en Veldwijk nabij Zwolle Notre-Dame-Des-Fleurs Anamnèsis Op eenzame hoogte. Een plaatsbepaling. Rede bij de opening van het academisch jaar 1993/1994 Op eenzame hoogte. Een plaatsbepaling. Rede bij de opening van het academisch jaar 1993/1994 Wat te doen in wintertijd. Rede bij de opening van het academisch jaar 1995/199[6] Wat te doen in wintertijd. Rede bij de opening van het academisch jaar 1995/199[6] Is deze goed zo. Rede bij de opening van het academisch jaar 1997/1998 Is deze goed zo. Rede bij de opening van het academisch jaar 1997/1998 Geschiedenis als medespeler Loups Thésée La Guirlande des années. Images d'hier et pages d'aujourd'hui. Printemps (Gide), Été (Romains), Automne (Colette), Hiver (Mauriac) Beel. Van vazal tot onderkoning. Biografie 1902-1977 Kom met een gesis van vleugels The Madwoman in the Attic. The Woman Writer and the Nineteenth-Century Literary Imagination Vita Brevis. Verzameld werk The Birth of Pleasure. A New Map of Love Postwar British Fiction. New Accents and Attitudes The Kabbalah: Its Doctrines, Development, and Literature. An Essay De mythe van het tweede hoofd. De literatuuropvattingen van W.F. Hermans, 1945-1964 Nederlandse literatuur 1960-1988 Hedendaagse Nederlandstalige prozaschrijvers Hedendaagse Nederlandstalige prozaschrijvers Hedendaagse Nederlandstalige prozaschrijvers Narrativa contemporánea en lengua neerlandesa Nutida nederländskspråkiga prosaförfattare Kortárs holland és flamand prózaírók Die Wahlverwandtschaften Dichtung und Wahrheit I Dichtung und Wahrheit II Dichtung und Wahrheit III Faust. Oerversie Italienische Reise Rites of Passage Close Quarters Fire Down Below The Spire De bijenchoreograaf Journal 1953-1956 Die Tagebücher. Zweiter Band. 1957-1961 Die Tagebücher. Dritter Band. 1962-1969 Een kern van waarheid Journal. Mémoires de la vie littéraire I. 1851-1865 Journal. Mémoires de la vie littéraire II. 1866-1886 Journal. Mémoires de la vie littéraire III. 1887-1896 Handboek tot de staatkundige geschiedenis der Nederlanden. Deel I. De Middeleeuwen Adieu Divine Comtesse. Luise Gottsched, Charlotte Sophie Gräfin Bentinck und Johann Christoph Gottsched in ihren Briefen Death of a Hollow Man. A Chief Inspector Barnaby Mystery La civilisation chinoise. La vie publique et la vie privée La pensée chinoise La Forêt des Mânes Le Serment des Limbes Im Krebsgang. Eine Novelle Kunst und Mythos The Greek Myths. Volume One The Greek Myths. Volume Two I, Claudius. From the Autobiography of Tiberius Claudius. Emperor of the Romans. Born 10 B.C. Murdered and Deified A.D. 54 Claudius the God. And his Wife Messalina. The Troublesome Reign of Tiberius Claudius Caesar, Emperor of the Romans (Born 10 B.C., Died A.D. 54), As Described By Himself; Also His Murder At The Hands Of The Notorious Agrippina (Mother Of The Emperor Nero) And His Subsequent Deification, As Described By Others Wife to Mr Milton. The Story of Marie Powell The White Goddess. A historical grammar of poetic myth Near Eastern Mythology. Mesopotamia, Syria, Palestine The End of the Affair The Other Boleyn Girl The Queen's Fool The Virgin's Lover The Constant Princess The Boleyn Inheritance Die Entstehung der modernen Unterhaltungsliteratur. Studien zum Trivialroman des 18. Jahrhunderts Ballade, op. 24 - Sonate E moll, E-minor, Mi mineur, op. 7 - Lyrische Stücke - Klavierkonzert A minor, A moll, La mineur, Op. 16/Lašské Tance Cicéron Ongewone lessen. Een spirituele reis door Italië The Book of the It Exploring the Unconscious Marsroutes en Dwaalsporen. Het Nederlands militair-strategisch beleid in Indonesië 1945-1950 De achteroverval Derde. Een sprookje over het hier en het namaals Zoete mond. De extra's Comtesse de Pourtalès Le féminin pluriel Prisma Woordenboek Nederlands-Frans Der Schatten eines Traumes. Gedichte, Prosa, Briefe, Zeugnisse von Zeitgenossen [A]del und Rasse Die Brentanos. Eine deutsche Familiengeschichte Het anarchisme Portrait(s) de Sarah Bernhardt Interpretationen 3. Deutsche Romane von Grimmelshausen bis Musil Cantecleer. Geschiedenis van de oudste kulturen Crimes of War. What the Public Should Know Na de ondergang. De herinnering aan de Jodenvervolging in Nederland 1945-1995 Honderd schrijvers van onze Eeuw Vagando per una selva oscura Vagando per una selva oscura Transit Wald der Erwartung. Das Leben des Charles von Orléans De verborgen bron Urug Der kleine Garten Străin pentru totdeauna Vagando per una selva oscura Páni čajových plantáží. Rodinná sága Heren van de thee Het tuinhuis C.J. van der Sevensterre, Sterrenjacht C.J. van der Sevensterre, Sterrenjacht Heren van de thee Zwanen schieten Uitzicht Het tuinhuis De Meester van de Neerdaling Heren van de thee De meermin Oeroeg. Leesgids Oeroeg Het woud der verwachting. Het leven van Charles d'Orléans De Meester van de Neerdaling [Een nieuwer testament] [Een nieuwer testament] De scharlaken stad De scharlaken stad Zwanen schieten De schijngestalten van fancy. Multatuli en de vrouwen Oeroeg Oeroeg The Scarlet City. A Novel of 16th Century Italy Sterrenjacht Nieuw Nederlands Haneboek. Boordevol verhalen, tekeningen en prenten uit de laatste vijftig jaar Mythen en legenden van Japan Geschichte eines Deutschen. Die Erinnerungen 1914-1933 Das gute Maβ. Eine Brücke nach Holland Het doel der Vereeniging is vereniging. 175 jaar Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels 1815-1990 Great British Tales of Terror. Gothic Stories of Horror and Romance 1765-1840 Great Tales of Terror from Europa and America. Gothic Stories of Horror and Romance 1765-1840 Athenaeum Illustre. Elf studies over de Amsterdamse Doorluchtige School 1632-1877 Lexicon of Foreign Artists who Visualized Indonesia (1600-1950). Surveying painters, watercolourists, draughtsmen, sculptors, illustrators, graphic and industrial artists Revolution and World Politics. The Rise and Fall of the Sixth Great Power Geschichte der Kunst von der altchristliche Zeit bis zur Gegenwart The Roman Way to Western Civilization Arthur Rackham. A Life with Illustration Génération. 1. Les années de rêve. Récit Génération. 2. Les années de poudre. Récit The Age of Reason. The 17th Century Philosophers Orchideeënkoorts. Een verhaal over liefde, wellust en merkwaardige mensen Want alle verlies is winst. Menno ter Braak 1902-1940. Deel een 1902-1930 Sterven als een polemist. Menno ter Braak 1902-1940. Deel twee 1930-1940 Elias Canetti. De biografie The Way of All Women. A Psychological Interpretation Woman's Mysteries. Ancient and Modern. A Psychological Interpretation of the Feminine Principle as portrayed in Myth, Story and Dreams Drink uit deze bron'. Jacques Lefèvre d'Étaples, geïnspireerd humanist en toegewijd tekstuitgever De Lusthof Het Loo. Van de Koning-Stadhouder Willem III en zijn gemalin Mary II Stuart The Dark Angel. Aspects of Victorian Sexuality Forêts. Essai sur l'imaginaire occidental De revue Ter navolging De kunst van het schrijven De keizer en de astroloog Engelvisje & andere verhalen Victorian Murderesses De Groene van 1877. Geschiedenis van een dwars weekblad The Dark Descent. The Colour of Evil From Reverence to Rape. The Treatment of Women in the Movies The Scarlet Letter Vestdijk. Een biografie Franklin D. Roosevelt. The New Deal and War Gedichte Stille Opmars. Verzen van de nieuwe generatie in Nederland De Gazellejongen. Het verzameld werk van Patrizio Canaponi Gentse lente Doodverf Drijfzand koloniseren. De erven Movo Titaantjes waren we. Schrijvers schrijven zichzelf ter gelegenheid van de 75ste Boekenweek Reflections on the Universal Declaration of Human Rights. A Fiftieth Anniversary Anthology Schittering van Spanje, 1598-1648, van Cervantes tot Velázquez Twintig eeuwen Nijmegen De werkelijkheid. Essays Buch der Lieder Democracy and the Global Order. From the Modern State to Cosmopolitan Governance The Disinherited Mind. Essays in Modern German Literature and Thought Langenscheidts Taschenwörterbuch der schwedischen und deutschen Sprache. Teil I. Schwedisch-Deutsch Kroniek van Eldorado. Boek I: Folteraars over en weer Kroniek van Eldorado. Boek II: Gefolterden zonder verweer Ik was een kind. Literaire jeugdherinneringen van Nederlandse en Vlaamse schrijfsters De pioniers. Interviews met 14 wegbereiders van de Nederlandse cinema De Grote Oosthoek. Encyclopedie en woordenboek. Wereldhistorie Jettchen Gebert Het land der Letteren. 's-Gravenhage en Scheveningen. Door schrijvers en dichters in kaart gebracht The Darkroom of Damocles Onder professoren Nooit meer slapen Boze Brieven van Bijkaart Paranoia Het behouden huis en andere verhalen Mandarijnen op zwavelzuur Een heilige van de horlogerie Dinky Toys De tranen der acacia's Herinneringen van een engelbewaarder. De wolk van niet weten Madelon in de mist van het schimmenrijk. Fragmenten uit het oorlogsdagboek van de student Karel R. De donkere kamer van Damokles Moedwil en misverstand Ik draag geen helm met vederbos Uit talloos veel miljoenen Klaas kwam niet Au Pair Machines en emoties Tweeduister Nu eens dwaas dan weer wijs'. Belle van Zuylen tussen Verlichting en Romantiek Historiën The Histories Theogony. Works and Days Rechtwijzer voor auteurs. Contract, fiscus en beleid rond schrijven en vertalen Een nieuwer firmament. Hella S. Haasse in tekst en context Koning Willem III en de watersnood van 1861 Dossier Robert. Kind van de Pacific-oorlog Omwikkel mij met uw verstand. Drie beschouwingen over het werk van Willem Frederik Hermans L'écriture The Mist in the Mirror The Woman in Black Alma Mahler-Werfel. De biografie Sylla L'arbre Manierismus in der Literatur. Sprach-Alchemie und Esoterische Kombinationskunst. Beiträge zur Vergleichenden Europäischen Literaturgeschichte Die Welt als Labyrinth. Manier und Manie in der europäischen Kunst. Von 1520 bis 1650 und in der Gegenwart Little Lord Fauntleroy Smilla's gevoel voor sneeuw Griechenland De echo van Carthago Gedenk te sterven. De dood en de filosofen Europa en de Verlichting Bei den Bieresch. Erster Teil: Halbwegs. Zweiter Teil: Der große Potlatsch Psychoanalyse de Paris Kastelen in Oost-Gelderland De draagbare Hofland. Met een voorwoord van Abram de Swaan Nana. Mythos und Wirklichkeit Het recht zichzelf te regeren. Deventer als leidende stad in de Patriottentijd Romeinse dialogen. Gesprekken met Michelangelo en Vittoria Colonna A New History of French Literature The New Golden Land. European Images of America from the Discoveries to the Present Time La femme au temps de Goethe Nero & Seneca. De despoot en de denker De burgher en de burgemeester Lyrische poëzie I. Teksten Lyrische poëzie II. Apparaat Liederen en gedichten Der Typus des Mannes in der Dichtung der Frau. Eine internationale Revue All for Love. Seven Centuries of Illicit Liaison Dood weermiddel en andere verhalen Les particules élémentaires Politics and the Novel L'Allemagne Dynastique. Les quinze Familles qui ont fait l'Empire. Tome II: Anhalt-Lippe-Wurtemberg The Prospect Before Her. A History of Women in Western Europe. Volume One 1500-1800 Omwenteling in Indonesië Quatrevingt-treize Briefwisseling I 1894-1924 Men and Ideas. History, the Middle Ages, the Renaissance Homo ludens. Essai sur la fonction sociale du jeu De taak der cultuurgeschiedenis Onder de giftige rook van Chipka. Louis Paul Boon en de fabrieksstad Aalst Onder de giftige rook van Chipka. Louis Paul Boon en de fabrieksstad Aalst Melville Les civilisations inconnues. Mythes ou réalités Point Counter Point Brave New World Adieu au Paradis Le Livre de Centhini. Les Chants de l'Ile à dormir debout Moordkuil Doodskap Woordenlijst Nederlandse taal Lex's Play. Lexical Tests In Academic Terminology Based On Greek Roots & Prefixes Wilhelmina. Een levensgeschiedenis in foto's Oranje-bastaarden. Een vademecum Egyptian Mythology Indian Mythology Mythologie van de wereld Tolkien and the Critics. Essays on J.R.R. Tolkien's The Lord of the Rings The Anglo-Dutch moment. Essays on the Glorious Revolution and its world impact Het Belgisch labyrint. De schoonheid van de wanstaltigheid Arm Brussel Histoire de Marguerite Isabelle de Ittersum écrite par elle même. Autobiografie van Isabelle van Ittersum 1783-1808 On Wisdom The Reading of Books The Haunting of Hill House Rembrandt La leçon des ténèbres Le mariage berbère De Fokker-DASA-deal. De verkwanseling van de nationale vliegtuigindustrie Gstaad 95-98 Myth and Ritual in the Ancient Near East. An Archaeological and Documentary Study The Cult of the Mother-Goddess. An Archaeological and Documentary Study The turn of the screw. The lesson of the master The Future of the Novel. Essays on the Art of Fiction The Penguin Complete Ghost Stories of M.R. James The Varieties of Religious Experience. A Study in Human Nature Man's World, Woman's Place. A Study in Social Mythology Een pion voor een dame. Jacoba van Beieren 1401-1436 Musica Sacra. Zeven reportages over geloof en ongeloof in gewijde muziek Die Schlosskirche Varel und ihre Baugeschichte Met groter L. Van Couperus tot Claus De L van Lezen. Essays over hedendaagse literatuur Op weg naar een nieuwe levensfase. Voorlichting over de overgangsjaren Verzameld werk. Gedichten Verzameld werk. Essays Elizabeth The Great The Rosicrucians. Their Rites and Mysteries Katharina II. Von Ruβland in Augenzeugenberichten Hans nådes tid The Renaissance. A Short History Realität der irrealen Dichtung. Don Quijote und Dante Follies & Grottoes Repertorium van de Sociale Wetenschappen. Moderne geschiedenis (1815-heden) Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog 1939-1945. Deel 12. Tweede helft Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog 1939-1945. Deel 13. Bijlagen/Register Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog 1939-1945. Deel 14. Eerste helft. Reacties Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog 1939-1945. Deel 14. Tweede helft. Reacties De melancholieke revolutie The World and the Book. A Study of Modern Fiction La Comédie-Française sous l'Occupation Remous révolutionnaires: République batave, armée française Ulysses. Volume 1 Ulysses. Volume 2 Dubliners. A Portrait of the Artist as a Young Man. Chamber Music Über die Psychologie der Dementia praecox. Ein Versuch Einführung in das Wesen der Mythologie. Das göttliche Kind, Das göttliche Mädchen Verzameld werk Robert Musil. Eine Einführung in das Werk Groeiende verdraagzaamheid. Europa in de 16e en 17e eeuw A Reader's Guide To The Contemporary English Novel Gedichten Das Groteske in Malerei und Dichtung Anthology of Japanese Literature. To the mid-nineteenth century Small Nations. Crisis and confrontation in the 20th century Onrecht. Oorlog en rechtvaardigheid in de twintigste eeuw Mystiek lichaam. Een geschiedenis Romandichtung und Mythologie. Ein Briefwechsel mit Thomas Mann Die Geburt der Helena samt humanistischen Schriften aus den Jahren 1943-1945 Pythagoras und Orpheus. Präludien zu einer zukünftigen Geschichte der Orphik und des Pythagoreismus Labyrinth-Studien. Labyrinthos als Linienreflex einer Mythologischen Idee Die Mythologie der Griechen. Die Götter- und Menschheitsgeschichten Willem van der Hucht Eduard Julius Kerkhoven. 20 Indische brieven 1860-1863 verzameld uit de Hunderensche Courant Eduard Julius Kerkhoven. 20 Indische brieven 1860-1863 verzameld uit de Hunderensche Courant Labyrinthe. Erscheinungsformen und Deutungen. 5000 Jahre Gegenwart eines Urbilds The Reign of Phallus. Sexual Politics in Ancient Athens Lieve koningin. Open brieven aan Beatrix Benjamins bruid Fear and Trembling and The Sickness unto Death Seeing Mary Plain. A Life of Mary McCarthy De Glorie van de Gouden Eeuw. Schilderijen, beeldhouwkunst en kunstnijverheid Frysk ferskaat. Friese verscheidenheid in drie Friese musea: Franeker, Harlingen en Hindeloopen The Conservative Mind Prisma miniwoordenboek Zweeds-Nederlands, Nederlands-Zweeds Das florierende Wien. Vedutenwerk in vier Teilen aus den Jahren 1724-37 Hotel De Wereld. De geschiedenis van het 'huis eerste rang ter plaatse' Vrouw des huizes. Een cultuurgeschiedenis van de Hollandse huisvrouw Insight Guides. Zuid-Afrika Henri Henriëtta Nog meer domme, verstandige en wijze mensen Time 75 Years (1923-1998). An Anniversary Celebration Collaborateurs van niveau. Opkomst en val van de hoogleraren Schrieke, Snijder en Van Dam Das theresianische Wien. Der Alltag in den Bildern Canalettos Oxford Reader's Companion to Conrad The Year of Living Dangerously Met Couperus in Rome Internationale betrekkingen. Theorieën en benaderingen De verborgen universiteit, deel 1: De erfenis van Richard Grenville Het koningsdrama van Fokker De Nederlandse poëzie van de zeventiende en achttiende eeuw in duizend en enige gedichten Honderd jaar Den Haag. Honderd jaar Onderlinge 's-Gravenhage, 1895-1995 Promenade avec l'amour et la mort Fabius von Gugel te Zuidlaren. [over wat onbereikbaar is geworden] Een opgeknoopte gnoom en andere verbeeldingen. Zaškrcený skřet a ajiné představy Een karig brood een amper volle kom. Het Zuidelijk Westerkwartier. Beeld van een landschap In de ban van Bomarzo. Het wonderlijkste beeldenpark van Europa als inspiratiebron voor de kunstenaars Bartholomeus Breenbergh, Hella Haasse, Manuel Mujica Lainez, Alberto Ginastera, Salvador Dali, Christiaan de Moor, Carel Willink en Gerti Bierenbroodspot Het laatste geheim van Bomarzo Het democratische beest. Plato's tegenstander Archiefschatten. Duizend jaar vaderlandse geschiedenis Begijnen in Brabant. De begijnhoven van Breda en Diest Tot raadsheer benoemd. Anderhalve eeuw benoemingen in de Hoge Raad der Nederlanden De Maan …geteeckent tot Maestricht… Dichtersportretten, 35 gouaches van Peter Polderman Proeve van vaderland. Een verslag In de tijdmachine door Japan. De Hofreis van het jaar 2000 Totaal witte kamer Het bezit van een ruïne Literatuur in perspectief. Een literatuurgeschiedenis voor de Tweede Fase vwo/havo Willink Wiener Palais Bont uit de zoo van Charlotte Mutsaers Heine-Jahrbuch 1979. 18. Jahrgang Vom schwierigen Vergnügen der Poesie. Gedichte und Essays nebst einem Gespräch über Poetik von und mit Jürgen Becker, Robert Gernhardt, Joachim Sartorius und Raoul Schrott Das Erwachen der Menschheit Ferguut of De Ridder met het Witte Schild De boekvormer Tegen de verstening, tegen het gruis. Enkele gedachten over cultuur Geschichte des Fräuleins von Sternheim Éliphas Lévi. Der grosse Kabbalist und seine magischen Werke De Gaulle. 1. Le rebelle (1890-1944) De Gaulle. 2. Le politique (1944-1959) De Gaulle. 3. Le souverain (1959-1970) Quetzalcóatl et Guadalupe. La formation de la conscience nationale au Mexique (1531-1813) Dictionnaire biographique des auteurs. Deel I. A - J Dictionnaire biographique des auteurs. Deel 2. K - Z Dictionnaire des oeuvres de tous les temps et de tous le pays. Littérature, Philosophie, Musique, Sciences. Deel I. A - Dh Dictionnaire des oeuvres de tous les temps et de tous le pays. Littérature, Philosophie, Musique, Sciences. Deel IV. Pi - Z Dictionnaire des oeuvres contemporaines de tous les pays. Littérature, Philosophie, Musique, Sciences. Deel V Dictionnaire des oeuvres de tous les temps et de tous le pays. Littérature, Philosophie, Musique, Sciences. Deel III. I - Ph Dictionnaire des oeuvres de tous les temps et de tous le pays. Littérature, Philosophie, Musique, Sciences. Deel II. Di - H Dictionnaire des personnages littéraires et dramatiques de tous les temps et de tous les pays. Poésie, Théatre, Roman, Musique Troubadours et cours d'amour De Legende van de Kerstroos The Doubleday Roget's Thesaurus in Dictionary Form Die Bahn und der rechte Weg De Millenium Trilogie 2. De vrouw die met vuur speelde Het Museum Meermanno-Westreenianum 1848-1960. Een bijdrage tot de geschiedenis van het museum en zijn bewoners Jane Austen and her world Amor in Roma. Liefdesavonturen van Catullus tot Claus French Architecture Selected Essays Lady Chatterley's Lover Leading Cases of the European Court of Human Rights China / Yann Layma Best Ghost Stories of J.S. LeFanu Montaillou. Cathars and Catholics in a French village 1294-1324 In Search Of The Swan Maiden. A Narrative on Folklore and Gender Nouvelle histoire de la France médiévale. 1. Les origines franques. Ve-IXe siècle Mélusine et le Chevalier au Cygne Gynophobia ou la peur des femmes A History of Far Eastern Art Van Gogh im Van Gogh Museum Leestekenen Rondom Forum. Een tijdsbeeld in documenten uit het werk J. Slauerhoff, H. Marsman, E. du Perron, Menno ter Braak, S. Vestdijk Drift en bezinning. Beknopte geschiedenis der nieuwe Noord-Nederlandse Letterkunde Afrique du Sud. L'apartheid au jour le jour Verdeling en manipulatie. Tumult rond biotechnologie in industrie, wetenschap en politiek Merkwaardige kastelen in Nederland. Deel I Merkwaardige kastelen in Nederland. Deel II Merkwaardige kastelen in Nederland. Deel III Merkwaardige kastelen in Nederland. Deel IV Merkwaardige kastelen in Nederland. Deel V Merkwaardige kastelen in Nederland. Deel VI Les confessions d'un auteur dramatique Les confessions d'un auteur dramatique II Sporen in de tekst. Een onderzoek naar de literatuuropvatting van Hella S. Haasse The habit of loving Le Seigneur du Lotus blanc. Le Dalaï-Lama Circa 1492. Art in the Age of Exploration Marie-Antoinette. La dernière reine The Key of the Mysteries Transcendental Magic. Its doctrine and ritual The History of Magic. Including a clear and precise exposition of its procedure, its rites and its mysteries Is dit een mens The Power of Blackness. Hawthorne, Poe, Melville The Gate of Horn. A study of the religious conceptions of the stone age, and their influence upon European thought The Allegory of Love. A Study in Medieval Translation Herman Gorter 1864-1927. Met al mijn bloed heb ik voor U geleefd Selección de los Aforismos Beyond Belgium. Royal and Other Adventures of a Librarian Worldwide 1974-2000 Vielleicht ist Glück nicht nur Zufall. Erzählte Erinnerungen Alles kantelt Hoe je geliefde te herkennen Dünya. Voorpublicatie Bestrijd het leed dat Mulisch heet. Propria Cures over een tachtigjarige Een kind in Gent. Fragment Laten we eerlijk zijn. 25 jaar spraakmakende interviews De handelingen van Thomas Helen of Troy. Woman and Goddess Paderewski. L'Idole des années folles A Preface to Morals Gesammelte Werke für Klavier zu Zwei Händen/Oeuvres pour piano/Oeuvres choisies/Douze Études d'Exécution transcendante Les Bienveillantes An Essay Concerning Human Understanding. Volume Two An Essay Concerning Human Understanding. Volume One Geletterde vrouwen. Interviews De Witte Stilte. Verhalen César. Le Rhône pour mémoire. Vingt ans de fouilles dans le fleuve à Arles De Galvano De Galvano Leven tussen kunst en krant. Beata van Helsdingen-Schoevers (1886-1920), journaliste en declamatrice in Indië Paris in the Terror. June 1793 - July 1794 La France au XIIIe siècle. Économie et Société De constructie van het verleden. Een inleiding in de theorie van de geschiedenis Le fin du monde antique et le début du moyen âge La Bête du Gévaudan. L'innocence des loups A Rage to Live. A biography of Richard and Isabel Burton The Writer and his Craft. The Hopwood Lectures, 1932-1952 Lost Chicago British Poetry since 1945 On the nature of the universe The Island of the Dead De beweging van Tachtig Studies in European Realism The Historical Novel Leiden University in the Seventeenth Century. An Exchange of Learning Bourgondische pracht. Van Philips de Stoute tot Philips de Schone Dolf Zwerver Prisma Woordenboek Frans-Nederlands Werken voor de eeuwigheid. Een geschiedenis van het Letterkundig Museum Jeugdherinneringen en nog iets meer Holy Terrors. Short Stories The Hill of Dreams Oeuvres complètes De heerser De heerser La Princesse de Clèves Lettres Brieven De Goudse Glazen kostuumhistorisch bekeken L'Age du Roman Américain Histoire du roman français depuis 1918. Tome I Donau. Een ontdekkingsreis door de beschaving van Midden-Europa en de crisis van onze tijd Een kleine geschiedenis van Amsterdam Het stadspaleis. De geschiedenis van het Paleis op de Dam De brug 1609. De vergeten geschiedenis van Hudson, Amsterdam en New York Le testament français Les langages de l'humanité. Une encyclopédie des 3000 langues parlées dans le monde L'Ancien département de Seine-et-Oise. Histoire, Géographie, Statistique, Administration Histoire de la pensée européenne. 3. Des humanistes aux hommes de science (XVIe et XVIIe siècles) De bibliotheek bij nacht. De liefde voor boeken en de kunst van het verzamelen The Fifth Woman Der Zauberberg. 1 Der Zauberberg. 2 Der Tod in Venedig und andere Erzählungen Buddenbrooks. Verfall einer Familie Meistererzählungen. Tristan, Tonio Kröger, Der Tod in Venedig, Mario und der Zauberer Het einde van de joden The Garden Party and other stories Wolf Hall De verloofden Afrique. Les civilisations noires La vie silencieuse de Marianna Ucrìa Heinrich Heine in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten Some Stories The Return Collected Poems Twintigduizend citaten En flanant dans Senlis De Lais Les celtes et la civilisation celtique. Mythe et histoire La femme celte. Mythe et sociologie Histoire secrète de la Bretagne La vie, la légende, l'influence d'Aliénor, comtesse de Poitou, Duchesse d'Aquitaine, Reine de France, puis d'Angleterre Dame des Troubadours et des Bardes bretons Isabeau de Bavière. Die Wittelsbacherin auf Frankreichs Thron One hundred years of solitude Les infortunes de la vertu suivi des Historiettes, Contes et Fabliaux Leiden. De geschiedenis van een Hollandse stad. Deel 1: Leiden tot 1574 Nachtboek van een slapeloze La place des bonnes. La domesticité féminine à Paris en 1900 Het afscheid van de literatuur. De geschiedenis van een ontwaarding 1700-2000 Harry Mulisch. De Oer-Aanslag Schandaal in Leiden. Brieven over de lotgevallen van de theologiestudent Gerrit van de Linde Friedrich Hebbel in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten L'épopée des Celtes Contes fantastiques complets Contes fantastiques complets Clair de lune et autres novelles Adonis. Bel-Ami Marcel Proust par lui-même Lélia ou la vie de George Sand Les amants de Venise. George Sand et Musset Dans la foule Hannah Arendt. Twenty Years Later Millenium. Tribal Wisdom and the Modern World Omstandige beschyving van alle de plechtigheden en gewoonten der hedendaagsche Joden Het recht van de sterkste. Darwin en het ontstaan van de moderne evolutietheorie Dark Continent: Europe's Twentieth Century In Between The Sheets Amsterdam Amsterdam The Innocent or The Special Relationship On Chesil Beach Ghost Town. Tales of Manhattan Then and Now Charles of Orleans. Prince and Poet Great American Ghost Stories. Volume One Male and Female. A Study of the Sexes in a Changing World Andere landen, andere mensen. De beeldvorming van Holland versus Spanje en Engeland omstreeks 1650 Wat wonders, wat nieuws! De zeventiende eeuw in pamfletten Wit goud. De top van de onderwereld lijkt onaantastbaar De Taalvos-Frans. Valstrikken in de Franse taal Kun jij een aardappel maken? Herinneringen van een onderduiker en andere verhalen Kun jij een aardappel maken? Herinneringen van een onderduiker en andere verhalen Over de liefde De grachtengordel. Een roman Vaders zijn zonen. Interviews Women and their Sexuality in the New Film The Waves at Genji's Door. Japan Through Its Cinema Moby Dick. Of de witte walvis La révolte contre le père. Une introduction à la sociopsychanalyse Variations sérieuses op. 54, Lieder ohne Worte/Morceaux célèbres, Favourite Works Time and the Novel Over-Betuwe. Geschiedenis van een polderland (1327-1977) G.J. Mentink. Een selectie uit zijn werk. Aangeboden ter gelegenheid van zijn 65e verjaardag G.J. Mentink. Een selectie uit zijn werk Nouvelles Romans et Nouvelles. Tome II Romans et Nouvelles. Tome I Retour Grenoble. Anthony Mertens in gesprek met Hella S. Haasse Retour Grenoble. Anthony Mertens in gesprek met Hella S. Haasse Spanish Ballads Die Versuchung des Pescara Römischer Staat und Staatsgedanke Somerset Maugham. A Life Der Golem Nederlandse literaire prijzen 1880-1985 Geen vogel kan van louter fluiten leven. Vereniging van Letterkundigen 1905-2005 La commune La Sorcière Utilitarianism. On Liberty. Essay on Bentham. Together with selected writings of Jeremy Bentham and John Austin The Glorious Revolution Boxed In. The Culture of TV December Blues Le Journal d'une Femme de Chambre Antología poética de Gabriela Mistral Psychoanalysis and feminism A History of London Life l'Autrichienne. Mémoires inédits de Mlle de Mirecourt sur la Reine Marie-Antoinette et les prodromes de la Révolution Nederlands-Indonesisch Woordenboek Groenesteeg. Geschiedenis van een Leidse begraafplaats Stof uit het Leidse verleden. Zeven eeuwen textielnijverheid Verzamel de liefde Aus der Snorra-Edda. Thors fahrt zu Útgarđaloki. Die Sigurđsage Théatre. Tome Deuxième Meurtre Chez Colette Le roi de Kahel The Natural Superiority of Women A Writer's Notes on his Trade Essais. Livre premier Essais. Livre second Essais. Livre troisième Essais. Livre premier Essais. Livre second Essais. Livre troisième Marthe Oeuvres complètes I Oeuvres complètes II La vertu des Nations Vermeer, une biographie. Le peintre et son milieu Moderne Erzähler der Welt. Niederlande Forum. Brieven, citaten, dokumenten en knipsels L'Ennui Utopia Gedichte Knotjes, strings en plankton De gruwelkamer van W.F. Hermans of Ik moet altijd gelijk hebben The New Gothic. A Collection of Contemporary Gothic Fiction Jerusalem Revisited. A monologue. Terug naar Jeruzalem. Een monoloog. Retour à Jérusalem. Monologue Godenslaap La Grèce archaïque d'Homère à Eschyle. VIIIe-VIe siècles av. J.-C. The Queen's Necklace The Affair of the Poisons. Louis XIV, Madame de Montespan, and One of History's Great Unsolved Mysteries La vie quotidienne des religieux au moyen age Xe-XVe siècle Sonaten für Klavier und Violine Klavier-Konzerte/Sonaten für Klavier zu zwei Händen Band I, III & IV Le livre des superstitions. Mythes, croyances et légendes Etudes van troost. Het bewogen leven van een Praagse pianiste Bomarzo. Ein Renaissance-Roman Toen verscheen mij een wonderbaarlijke cirkel. Bijdragen bij de negenhonderdste geboortedag van Hildegard von Bingen Guillaume de Machaut, een grensbewoner. Samenhang van allegorie en muziek bij een laat-Middeleeuwse dichter-componist Oude lucht. Drie verhalen Twee vrouwen Twee vrouwen De aanslag Oedipe. Du mythe au complexe. Exposé des thèories psychanalytiques Florentijnse schilderijen uit het Quattrocento Woutertje Pieterse Ideeën. Een keuze door Gerrit Komrij Volledige Werken XVII. Brieven en dokumenten uit de jaren 1874-1875 Saïdjah en Adinda. Fragment uit "Max Havelaar" Max Havelaar ou les ventes de café de la Compagnie commerciale des Pays-Bas Liefdesbrieven The City in History. Its Origins, Its Transformations, and Its Prospects The Golden Warrior. The Story of Harold and William The Tale of Genji The Bell The Message to the Planet The Black Prince Der Mann ohne Eigenschaften Paardejam Zeepijn Cheese! Over het doppen van bonen Vertalers als erflaters. Staalkaart van een eeuw vertalen Lolita Ada or Ardor: A Family Chronicle Le roman français depuis la guerre Le roman français depuis la guerre La femme dans la littérature existentielle Meer dan geloof. Islamitische reizen onder de bekeerde volken Vermeer Het Rijksmuseum Geschiedenisboek. De Historische Sensatie. 50 verhalen over unieke voorwerpen in het Rijksmuseum Gustav Klimt 1862-1918 Les Filles du Feu. Les Chimères Dichtertje. Met tekeningen van Joost Swarte Titaantjes. Met tekeningen van Joost Swarte De uitvreter, Titaantjes, Dichtertje, Mene Tekel De eeuwreiziger Die Grosse Mutter. Der Archetyp des Grossen Weiblichen. Mit 243 Kunstdruckbildern und 77 Textillustrationen A Book of Travellers' Tales Mexican and Central American Mythology The Byzantine Lady. Ten Portraits, 1250-1500 The last centuries of Byzantium, 1261-1453 De Kingma-Kroniek, of: Hoe een familiegeheugen meer dan tweehonderdvijftig jaar intact bleef The Mark Memorandum Zeitgemässes und Unzeitgemässes De verschrikkingen van het denken. Over Menno ter Braak Mekka. Jaarboek voor lezers 1994 Mekka. Jaarboek voor lezers 1995 Mekka. Jaarboek voor lezers 1993 De vleugeldief t Suideras en zijn bewoners Les derniers jours du monde Derniers voyages en France. Notes de voyage avec un avant-propos et trois intermèdes Amour noir Een fractie van een kus Die Häupter meiner Leben Kalt is der Abendhauch Selige Witwen Een man uit het dal van Spoleto. Fransiscus tussen zijn tijdgenoten Riskante relaties. Vijf eeuwen homoseksualiteit in Nederland, 1233-1733 Geringde buffels en heren van stand. Het patriciaat van Leiden, 1574-1700 Het oog van de engel Tine of De dalen waar het leven woont Pelican Bay Een plaats voor de geestdrift Il canto dell'essere e dell'apparire Désir d'Espagne. Mes détours vers Santiago Allerzielen Het behouden huis Rode regen s Nachts komen de vossen Tumbas. Tombes de poètes et de penseurs Les Ducs et la Royauté. Études sur la rivalité des ducs d'Orléans et de Bourgogne 1392-1407 Maktkamp och mord. Politik i medeltidens Frankrike 1380-1408 Den Norsk-Isländska Poesien Het Chinese communisme The Evolution of Political Thought A People and a Nation. A History of the United States. Brief Edition. Volume A: To 1877 Byzantium. The Early Centuries Byzantium: The Apogee Byzantium. The decline and fall Métaphysique des tubes Mercure Stupeur et tremblements Bivši anđeli. Poezija. Gewezen engelen. Poëzie Black Water In the Lake of the Woods Het leven zelf. Louis Paul Boon als romanvernieuwer Het verdwenen leven van Esme Lennox Argile et Cendres La pierre angulaire Recht al barste de wereld. Reina Prinsen Geerligs en de ondergang van verzetsgroep CS-6 Vraagbaak Peugeot 205. Een handleiding voor het groot en klein onderhoud van de typen: 205 benzine- en dieselmodellen met uitzondering van cabriolet- en gti-uitvoeringen 1983-1986 Het Zwanenmeer (maar dan anders) Regentessekwartier-Valkenboskwartier. Twee wijken verbonden en gescheiden door de Beeklaan Het woord van eer. Literatuur aan het Hollandse hof omstreeks 1400 Aanvaard dit werk. Over Middelnederlandse auteurs en hun publiek Maerlants wereld Mr Finney en de wereld op zijn kop In vrijheid blijven geloven Die Herrlichkeit und Burg Kniphausen Chopin. His life and times Voltaire ou La Royauté de l'Esprit I Voltaire ou La Royauté de l'Esprit II Der Aufstand der Massen 1984 Moederlandse geschiedenis Moederlandse geschiedenis Toponymie van Brasschaat. Deel 1, Deel 2 en Kaarten Bezette stad. Nagelaten gedichten Le vent du Nord-Est De vernietiging van Prosper Morèl Tertium Organum. De derde canon van het denken. Een sleutel tot de raadselen der wereld Kort Geding. Een bloemlezing uit de moderne verhalen-literatuur Heroides The Metamorphoses Tristia. Boek III Metamorphosen Jan van Zutphen's Afscheidsmaal, 1257. Ballade van Piet Paaltjens Over de Griekse romans van Simon Vestdijk Heilige plaatsen. Opstellen over antieke intertekstualiteit Het lied van Orpheus. De antieke hellevaart in de moderne Nederlandse literatuur Het boek der Verlichting. De 18e eeuw van A tot Z Levens in letters. Autobiografieën van Nederlandse schrijfsters Celestien. De gebenedijde moeders De koningin van Sheba Het gezin Van Puynbroeckx Sexual Personae. Art and decadence from Nefertiti to Emily Dickinson Alpilles Klein land, grote schrijvers. Tien jaar Nederlands Literair Produktie- en Vertalingenfonds 1990-2000 The Etruscans Lucifer Het geluk van de eenzaamheid A History of the Modern World Het ravijn. Autobiografie van de angst Sneeuw Ik heet Karmozijn The Penguin Dorothy Parker Witchcraft African Mythology Doctor Zhivago The Hebrew Goddess Roses Are Red Orchideeën Guide to Greece. Volume I: Central Greece Guide to Greece. Volume 2: Southern Greece Le matin des magiciens. Introduction au réalisme fantastique Kenya. The First Explorers On Royalty ArtBook Vermeer Ik was Amerika Het favoriete personage van vijfenzeventig Nederlandse schrijvers, dichters en uitgevers van A. Alberts tot Ad Zuiderent Conventies en functies. Aspecten van binominale woordgroepen in het hedendaagse Nederlands Arts, Artists & Society. Origins of a Modern Dilemma. Painting in England and France 1750-1850 Waterscheerling Roman Mythology Verzameld Werk IV. De man van Lebak. Multatuli's naleven. Multatuli en de luizen. Verspreide stukken Verzameld Werk VII. Indisch Memorandum. Inleidingen. Van Kraspoekol tot Saïdjah. Verspreide artikelen. Brieven uit Holland Verzameld Werk III. Het land van herkomst. Schandaal in Holland Verzameld Werk I. Parlando. Poging tot afstand Verzameld Werk II. Cahiers van een lezer. De smalle mens Verzameld Werk V. In deze grootse tijd. Scheepsjournaal van Arthur Ducroo. Onvoltooid Werk. Verspreide Stukken Verzameld Werk VI. Essays. Boekbesprekingen en andere artikelen. Het sprookje van de misdaad Het land van herkomst Oeuvres complètes Unquiet Soul. A Biography of Charlotte Brontë Histoire générale de l'Empire romain. 1. Le Haut-Empire (27 av J.-C.-161 apr J.-C.) Histoire générale de l'Empire romain. 2. La crise de l'Empire (des derniers Antonins à Dioclétien, 161-284) Histoire générale de l'Empire romain. 3. Le Bas-Empire (284-395) Les communes françaises. Caractères et évolution des origines au XVIIIe siècle Sonette an Madonna Laura. Nachdichtung von Leo Graf Lanckoronski Romans Grecs et Latins Les Religions Préhelléniques (Crète et Mycènes) Colette Baudelaire. Een biografie The Best Horror Stories Gustave Flaubert. Exposition du Centenaire. 19 novembre 1980-22 février 1981 Der Basilika der Hl. Johannes und Paulus Le Belvédère Le Musée noir. Suivi de Mandiargues Ou les droits de l'imagination par Guy Dumur Mascarets Japanese Mythology The Rules of the Game. The Life I Gave You. Lazarus De vlieg. Novellen voor een jaar De reis. Novellen voor een jaar De bokkesprong. Novellen voor een jaar De oude God. Novellen voor een jaar Candelora. Novellen voor een jaar Histoire économique de l'occident médiéval Ion of Over het wezen van het kunstenaarschap Feest, Euthyfron, Sokrates' verdediging, Kriton, Faidon Dialogen deel 1. Symposium, Apologie, Crito, Phaedo The Republic Oeuvres complètes I Oeuvres complètes II Aus dem Alten Rom. Ausgewählte Briefe Les Stoïciens Les Vies des Hommes Illustres II The Great Tales and Poems Alle verhalen Oceanic Mythology. The Myths of Polynesia, Micronesia, Melanesia, Australia Oorlogsverslag van een zestienjarig joods meisje The Histories I The Histories II The Histories III The Histories IV The Histories V The Histories VI Goddesses, Whores, Wives, and Slaves. Women in Classical Antiquity The Pimlico History of the Twentieth Century Exit Holland in vroeger tijd. 18e eeuwse beschrijvingen van steden en dorpen in Noord- en Zuid-Holland. Deel I Holland in vroeger tijd. 18e eeuwse beschrijvingen van steden en dorpen in Noord- en Zuid-Holland. Deel II Holland in vroeger tijd. 18e eeuwse beschrijvingen van steden en dorpen in Noord- en Zuid-Holland. Deel III Holland in vroeger tijd. 18e eeuwse beschrijvingen van steden en dorpen in Noord- en Zuid-Holland. Deel IV Holland in vroeger tijd. 18e eeuwse beschrijvingen van steden en dorpen in Noord- en Zuid-Holland. Deel V Arm Leiden. Levensstandaard, bedeling en bedeelden, 1750-1854 La duchesse d'Avila. Manuscrit trouvé à Saragosse The Warren Court and American Politics Journal de jeunesse 1893-1906 Spiegel der Chinese Beschaving The Romantic Agony Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940-1945. Eerste deel Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940-1945. Tweede deel Histoire du chevalier des Grieux et de Manon Lescaut Problèmes du Roman Books in General Bij die wereld wil ik horen! Zesendertig columns & drie essays over de vorming tot academicus The Lives of the Muses. Nine Women & the Artists They Inspired Sjöfartsnytt A la recherce du temps perdu 1. Du côté de chez Swann Combray Rechterhand van Nederland. Biografie van Michiel Adriaenszoon de Ruyter La nuit la neige Latijns-Amerika, politiek. Ontwikkelingen en gebeurtenissen in 25 landen De Maia's. Episodes uit het romantische leven Histoire des littératures I. Littératures anciennes, orientales et orales Histoire des littératures II. Littératures occidentales Histoire des littératures III. Littératures françaises, connexes et marginales Terrasse à Rome The Catullan Revolution Passaporto Rapsodie. Sur un theme de Paganini. Opus 43. Pour Piano et Orchestre Book of Pictures Anouilh, Lenormand, Salacrou. Trois dramaturges à la recherche de leur vérité La Vie Quotidienne des Écrivains et des Artistes sous l'Occupation 1940-1944 Rijksmuseum Amsterdam The Hero. A Study in Tradition, Myth, and Drama L'espace de la mort. Essai sur l'architecture, la décoration et l'urbanisme funéraires The Myth of the Birth of the Hero and Other Writings by Otto Rank Political Liberalism Mysteries of Ancient China. New Discoveries from the Early Dynasties The Meaning of Art Madame se meurt! Madame est morte! Récit historique Bevroren dromen Theeplanter op Parakan Salak. Herinneringen van de gebroeders van Rees Vellinga Anges Clara Schumann. Romantik als Schicksal. Eine Biographie Le besoin d'avouer. Psychanalyse du crime et du châtiment Introduction à l'histoire de notre temps. 3. Le XXe siècle de 1914 à nos jours Introduction à l'histoire de notre temps. 2. Le XIXe siècle 1815-1914 The King Must Die The Bull from the Sea De laatste huzaar. Verzet zonder kogels. Herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Met medewerking van Susanne Severeid Het Geheim van Louis Couperus Op Weg Naar Het Einde Het geloof der kameraden. Kort overzicht van de communistische wereldbeschouwing De leerboeken en ik Zie ook onder Mozes Dante. De dichter, de denker, de mens Sleep It Off, Lady Wide Sargasso Sea Voyage in the Dark Good Morning, Midnight After Leaving Mr Mackenzie La déclaration des droits de l'homme et du citoyen Catain Sir Richard Francis Burton. The Secret Agent Who Made the Pilgrimage to Mecca, Discovered the Kama Sutra, and Brought the Arabian Nights to the West La vie quotidienne dans l'empire Carolingien Temps et récit. Tome I Temps et récit. Tome II. La configuration dans le récit de fiction De Lagny-sur-Marne à Charenton-le-Pont. Les bords de marne. Du second empire à nos jours 1+1=3 Disruptive Acts. The New Woman in Fin-de-Siècle France Borgès par lui-même Meurtres sur le Palatin. Une enquête de Kaeso le prétorien Het nut van de poëzie. Gedichten met plastisch werk van Fred Bervoets Monologen met Jozef Deleu Les portes du rêve Skidiz. Lexique du français familier à l'usage des étrangers qui veulent comprendre "ce qu'ils disent" En Russie Bar des flots noirs L'Invention du monde Port-Soudan Méroé Taal der engelen Op het breukvlak van twee eeuwen. De westerse wereld rond 1900 Erflaters van onze beschaving. Nederlandse gestalten uit zes eeuwen Omzien in verwondering. Deel 1 Omzien in verwondering. Deel 2 Wie knippert is bang voor de dood Broederland Spitzen Denkend aan Holland. Kellendonklezing 2005 George Sand. Recherches nouvelles The Social and Economic History of the Roman Empire. Volume I The Social and Economic History of the Roman Empire. Volume II De Oude Wereld Deel 1: Griekenland en het nabije Oosten, De Oude Wereld Deel 2: Rome La femme promise Chateaux de la Loire L'amour et l'Occident Yourcenar Julie ou La Nouvelle Héloïse. Lettres de deux amants Oevres complètes I. Les Confessions. Autres Textes Autobiographiques Oevres complètes II. La Nouvelle Héloïse. Théatre - Poésies. Essais Littéraires Oevres complètes III. Du Contrat Social. Écrits Politiques Bekentenissen Leurs yeux se rencontrèrent. La scène de première vue dans le roman Harry Potter and the Prisoner of Azkaban Met het oog op onderweg. Een tocht in woord en beeld langs monumenten in Nederland Pope Joan. A Romantic Biography Zoet en zondig. De mooiste verhalen uit Indonesië Literatur und Revolution. Die Schriftsteller und der Kommunismus Psychoanalysis and Literature Alleen blindgeborenen kunnen de schrijver verwijten dat hij liegt. Over het schrijverschap van Willem Frederik Hermans An Inquiry into Meaning and Truth. The William James Lectures for 1940 delivered at Harvard University Marriage and Morals The Autobiography of Bertrand Russell. 1872-1914 (Volume 1) The Autobiography of Bertrand Russell. 1914-1944 (Volume 2) The Autobiography of Bertrand Russell. 1944-1967 (Volume 3) St. Lucy's Home for Girls Raised by Wolves Het astronomische logboek voor zomermisdaden Monet's Landscapes Denker over grenzen Mémoires. Les champs de braises Lodewijk XIV en Willem III met Saint-Simon als getuige The Catcher in the Rye De zelfkant van de oudheid De antiquair Lélia I Lélia II Mauprat Elle et lui Lucrezia Floriani. Lavinia Lettres d'un voyageur Een verstoorde relatie. George Sand en haar dochter Solange Clésinger. Brieven 1828-1876 Een stille leerschool van deugd en goede zeden'. Vrijmetselarij in Nederland in de 18e en 19e eeuw Le livre des labyrinthes. Histoire d'un mythe et d'un symbole Gedichten Oden en fragmenten van Sapfo vertaald door P.C. Boutens waaraan is toegevoegd zijn "Ode aan Sapfo" L'ère du soupçon. Essais sur le roman Théatre. Les Mouches - Huis-clos - Morts sans sépulture - La putain respectueuse Les mains sales. Pièce en sept tableaux Johan de Witt. Een volmaakt Hollander Gravel tussen het groen. Honderd jaar LTC Festina in het Vondelpark Landscape and Memory Het trauma van München The Bentincks. The History of a European family Die Kultur der Griechen Een keuze uit het oeuvre Soziologie der Sexualität. Über die Beziehungen zwischen Geschlecht, Moral und Gesellschaft The Mind of the European Romantics. An Essay in Cultural History Nederlandse Literatuur, een geschiedenis Drugs and Behavior. A Sourcebook for the Helping Professions Die gordische Schleife Selbs Betrug Selbs Betrug Der Vorleser Die gordische Schleife Selbs Mord Selbs Justiz La littérature symboliste (1870-1900) Liefs van Annie. De mooiste brieven van Annie M.G. Schmidt Las casas vor Karl V. Szenen aus der Konquistadorenzeit Zohar. The Book of Splendor. Basic Readings from the Kabbalah Rome, Athene, Jeruzalem. Leven en werk van prof. dr. David Cohen De hydrograaf Groningen. Schets van een eeuwenoude stad Schrijvers in Ballingschap John Adams in Holland 1780-2005 Arnhems Historisch Genootschap Prodesse Conamur 1792-1992. Overal lieten zij hun sporen na De Arabieren. Cultuurgeschiedenis van de Arabische wereld Republican China 1911-1949. Nationalism, War, and the Rise of Communism China Readings 1. Imperial China. The eighteenth and nineteenth centuries Communist China. Revolutionary reconstruction and international confrontation 1949 to the present Daan Zonderling, Of zijn Wonderbaarlijke Vlucht naar de Zon Nefilim. De tweede zondvloed Die Ringe des Saturn. Eine Englische Wallfahrt The Lovely Bones. A Novel Les Origines du Capitalisme moderne. Esquisse historique Women in Antiquity Vom glückseligen Leben und andere Schriften. Auswahl L'art oratoire Das erzählerische Werk in drei Bänden. Band I: Zum blauen Affen, Der elfte Finger. Kriminalgeschichten. Band II: Die Tigerin. Eine absonderliche Liebesgeschichte. Band III: Der Pfiff um die Ecke, Die tückische Straße. Kriminalgeschichten Le protocole et les usages Marie Antoinette. Anthologie et dictionnaire Sex and the Social Order Les Liaisons Dangereuses et La Création Romanesque chez Laclos The Survival of the Pagan Gods. The Mythological Tradition and Its Place in Renaissance Humanism and Art The Complete Works of William Shakespeare The Life of Graham Greene. Volume Three: 1955-1991 The Pillow Book La Route des Flandres, suive de Le Tissu de Mémoire par Lucien Dällenbach The Twelve Pictures The Golden Hand Civilisations de l'Amérique Latine Gezellige schrijvers. Aspecten van letterkundige genootschappelijkheid in Nederland, 1750-1800 Le Livre de saphir Een Asperger-relatie Verzameld proza. Deel I Verzameld proza. Deel II Receptie van de Klassieken VII. Zes bijdragen De man van gas en licht Van Ensor tot Permeke. Zestien Vlaamse schrijvers zien zestien Vlaamse schilders Getekend: Fiep Westendorp Die Grönland-Saga Verboden toegang. Essays over het werk van Willem Frederik Hermans gevolgd door een vraaggesprek met de schrijver A Question of Eros: Irony in Sterne, Kierkegaard, and Barthes Exploring the World of King Arthur Oidipous, Antigone Collected Stories Moeder, ik wil bij de revue Electra and other plays. Ajax, Electra, Women of Trachis, Philoctetes De structuur van Max Havelaar. Bijdrage tot het onderzoek naar de interpretatie en evaluatie van de roman. 1 De structuur van Max Havelaar. Bijdrage tot het onderzoek naar de interpretatie en evaluatie van de roman. 2 De Onbevlekte Ontvangenis Mrs Keppel and her daughter Daily Life of the Aztecs on the eve of the Spanish Conquest Migrations and Cultures. A World View Multatuli, minister in spe De Ballingschap van Multatuli (1865-1868) Herengracht 380. Nieuwe huisvesting voor het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Oeuvres complètes De verweerde spiegel Bougainville Verzameld werk De vaststellling van de reikwijdte van de rechten van de mens. Een bespreking aan de hand van de rechterlijke praktijk naar aanleiding van de artikelen 8 lid 1 en 6 lid 1 (eerste zin) ECRM en de artikelen 1, 6 lid 1, 7 leden 1 en 3 en artikel 9 lid 1 Grondwet 1954. Een literaire doorsnee Van parken en tuinen Venetiaanse Sonnetten Six Wives. The Queens of Henry VIII Flaubert: The Making of the Master Baudelaire Vestdijk over Frankrijk Oud-West onderneemt het! Bedrijvigheid in het stadsdeel The Mad and Sacred Olive Tree. Its Image in Greek Poetry Land van herkomst. Argentinië en Máxima Grote uitvindingen Lezen &cetera. Gids voor de wereldliteratuur Souvenirs d'Égotisme Romans et Nouvelles I Romans et Nouvelles II De l'Amour Le Rouge et le Noir. Chronique du XIXe siècle La Chartreuse de Parme Het rood en het zwart Dr. Jekyll and Mr. Hyde, Island Night's Entertainments, The Merry Men and other stories Kreta en Mykene. Aspecten van de Minoïsch-Mykeense cultuur Bouwkunst der eeuwen. Het oude Mexico Asta's ogen. De levenskracht van een Indische familie The Trial of Socrates Geschiedenis van de filosofie 2 Histoire de la littérature néerlandaise (Pays-Bas et Flandre) De Nieuwe Engelbewaarder. Ze zullen eikels zaaien op mijn graf. Teruggevonden gesprekken met Willem Frederik Hermans Fotobijlage bij Hermans. Zijn tijd, zijn werk, zijn leven Hermans. Zijn tijd, zijn werk, zijn leven Christine de Pizan, een bijzondere vrouw Spectators van Hartstocht. Sekse en emotionele cultuur in de achttiende eeuw Perfume. The Story of a Murderer Histoire et Mythologie de l'Amour. Huit siècles d'écrits féminins The Suspicions of Mr Whicher. Or The Murder at Road Hill House Masters of 17th-Century Dutch Landscape Painting The Zen Doctrine of No-Mind. The Significance of the Sutra of Hui-neng (Wei-Lang) Perron Nederland The Portable Swift. Essays, Poems, Letters, Journals, Gulliver's Travels Gullivers reizen. Een avonturenboek voor grote mensen Gré Brouwenstijn. Met en zonder make-up The Quest for Corvo. An Experiment in Biography De hongertocht van 1911 On Britain and Germany Jaarboeken (Ab excessu divi Augusti Annales) Dialoog over de welsprekendheid, Agricola, Germania Historiettes. Tome Premier Historiettes. Tome Second Nassau en Oranje in de Nederlandse geschiedenis Diary of a Mad Old Man The Key Jeruzalem. Zwarte boeken Jeruzalem. Zwarte boeken Religion and The Rise of Capitalism. A Historical Study (Holland Memorial Lectures, 1922) Pramoedya Ananta Toer. De verbeelding van Indonesië Mijnheer J.B. Serjanszoon. Orator didacticus De Heerlijkheid t'Homveld. Fragment uit 'Maria Speermalie' Ik zal je nooit vergeten Pemberley: A Sequel to Pride and Prejudice Poems of Tennyson. Including 'The Princess', 'In Memoriam', 'Maud', Four 'Idylls Of The King', 'Enoch Arden', Etc. Het gezicht van Peñafiel Talking To Myself. A Memoir of My Times "The Good War". An Oral History of World War Two The Great Divide. Second Thoughts On The American Dream Bloods. An Oral History of the Vietnam War by Black Veterans Nouvelle histoire de la France médiévale. 2. L'héritage des Charles (de la mort de Charlemagne aux environs de l'an mil) Les liaisons dangereuses. Une interprétation psychologique La Bibliothèque de Charles d'Orléans et de Louis XII au Château de Blois Nog één nacht slapen? Vijftig jaar bevrijding De Brandende Kwestie 3. SLAA-lezingen 1984/1985 De spinozisten. Wijsgerige beweging in Nederland (1850-1907) Le testament d'Olympe Louise Michel ou La Velléda de l'anarchie De verdwijning van Thomas Lumas Madame de Charrière à Colombier A History of South Africa The Pelopennesian War A Life of Colette. Secrets of the Flesh Coercion, Capital, and European States, AD 990 - 1992 European Revolutions, 1492-1992 Aristocrats. Caroline, Emily, Louisa and Sarah Lennox 1740-1832 Forces in Modern British Literature 1885-1956 De la démocratie en Amérique. Souvenirs. L'Ancien régime et la révolution Lied van een gevangene Eerste liefde Klara Militsj Een lange winter The Alice B. Toklas Cook Book The Lord of the Rings Part 1. The Fellowship of the Ring The Lord of the Rings Part 2. The Two Towers The Lord of the Rings Part 3. The Return of the King De Overwintering der Hollanders op Nova Zembla. Gevolgd door Avondmijmering Verzamelde werken Anna Karenin The Life and Death of Mary Wollstonecraft Gedichten 1960-1997 Vedute e visioni. Opere italiane di John Louis Torenbeek Le Roi des Aulnes Aspecten van de historische biografie Aspecten van de historische biografie A Historian's Approach to Religion. Based on Gifford Lectures delivered in the University of Edinburgh in the Years 1952 and 1953 Les villes dans l'histoire. Cités en mouvement De draagbare Erasmus The Crusades Kulturgeschichte des Alltags History of England Van achteren naar voren. Toneelwerk 1989-1946 Collected Stories After Rain Het leven van P.C. Hooft E.M. Forster. A Study het huijs te Soestdijck. Het Koninklijk Paleis Soestdijk historisch gezien. The Royal Palace Soestdijk in a historical view Catherine la Grande Hella S. Haasse. Draden trekken door het labyrint Verzamelde Werken Deel I. Verhalen 1882-1886 Verzamelde Werken Deel II. Verhalen 1886-1887 Verzamelde Werken Deel III. Verhalen 1887-1891 Verzamelde Werken Deel VI. Toneel Verzamelde Werken Deel VII. Notities en brieven Verzamelde Werken Deel IV. Verhalen 1892-1895 Verzamelde Werken Deel V. Verhalen 1880-1903 A Distant Mirror. The Calamitous 14th Century Bachofen-Freud. Zur Emanzipation des Mannes vom Reich der Mütter MUSIC: Catalyst for Healing Levensverhaal en Brieven L'Art Paléolithique Ensayos I Ensayos II Kristin Lavransdatter Gertrude and Claudius Couples Rebel en dame. Biografie van Top Naeff De Etrusken in de antieke wereld Curaçao Laclos par lui-même t Konings Loo. Van Prinselijk Ontwerp tot Koninklijk Paleis t Konings Loo. Van Prinselijk Ontwerp tot Koninklijk Paleis Den vidunderliga kärlekens historia Das Muschelessen. Erzählung Helden en goden van Sumer. Een keuze uit de heroïsche en mythologische dichtkunst van het Oude Mesopotamië Het feest van de Bok Un lieu incertain Briefwisseling 1951-1987 L'Art et La Littérature Fantastiques G.H. Breitner. Fotograaf en schilder van het Amsterdamse stadsgezicht A. Roland Holst De Menkemaborg Eruit jij! Lichaamsoefeningen voor ouderen De Amsterdamse Joffers Het Boerenbedrijf (Georgica) Het verhaal van Aeneas Aeneis Den Haag in tekst & beeld Mithras. De geheimzinnige god De parabel bij Multatuli. Hoe moet ik u aanspreken om verstaan te worden? Naar het middelpunt der aarde Paris au XXe siècle Natuur zal kunst nooit blijven evenaren. De Westeuropese poëzie in honderd gedichten Fernand Victor Toussaint van Boelaere. Prosper Van Langendonck. Essay Kind van de Oost International Law in Historical Perspective. Volume I: General Subjects International Law in Historical Perspective. Volume II: International Persons International Law in Historical Perspective. Volume III: State Territory International Law in Historical Perspective. Volume IV: Stateless Domain International Law in Historical Perspective. Volume V: Nationality and Other Matters Relating To Individuals International Law in Historical Perspective. Volume VI, part VI: Juridical Facts as Sources of International Rights and Obligations International Law in Historical Perspective. Volume VII, part VII: State Succession International Law in Historical Perspective. Volume VIII: Inter-state disputes and their settlement International Law in Historical Perspective. Volume IX-A: The Laws of War International Law in Historical Perspective. Volume X, part IX-B: The Law of Neutrality De Poolse Ruiter. Essays Essays in duodecimo Kind tussen vier vrouwen. Kroniek van een jongensleven De kellner en de levenden Rembrandt en de Engelen. Twaalf gedichten en een acrostichon Lier en lancet. Deel I Lier en lancet. Deel II De koperen tuin The Garden Where The Brass Band Played The Literary Impact of The Golden Bough Jules Verne et le roman initiatique Contes fantastiques. Claire Lenoir, Véra, L'Intersigne, La Torture par l'Espérance, Le Secret de l'Échafaud, Catalina Verzamelde gedichten Ballades de Villon. Balladen van Villon De ring van de keizerin Over smalle wegen Foto's. Schrijversportretten uit de jaren vijftig Brieven rond de Vestdijk-biografie Cher Voltaire. La correspondance de Madame du Deffand avec Voltaire Aldus sprak de vooruitgang. Gesprekken over techniek, ethiek en beschaving Ankers & kettingen. Een Rotterdamse kroniek Het Loo. Paleis en tuin. Palace and gardens Los van de schittering Gombrowicz. Bourreau-Martyr Die wunderbaren Falschmünzer. Ein Roman-Verführer. 1800 bis 1930 Correspondance III (janvier 1749-décembre 1753) A safe deposit'? Het cultureel erfgoed van Amsterdam, Le patrimoine d'Amsterdam, The cultural heritage of Amsterdam Weten wat er in de wereld te koop is. Vier Nederlandse uitgeverijen en hun vertaalde fondsen 1945-1970 Literatuurboek. Leesboek voor eindexamenklassen mavo en lbo Meisjespaard. De Lange Afstand. Eefde La mort et l'Occident de 1300 à nos jours Ik leer Grieks Jan Vanriet. Schilderijen 1984-1996 Mijn levensloop De vrouweneter Gastvrijheid Alles begjint by de dingen. Alles begint bij de dingen Die Landschaft Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen heen. 1940-1955 Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen heen. 1100-1900 Spiegel van de Nederlandse poëzie 1900-1940 Vroeger donker dan gisteren. Herfstdagboek Verzameld werk. Duizend eilanden, Het laatste huis van de wereld, Het hout van Bara en vijftien verhalen The Wandering Scholars Mediaeval Latin Lyrics De Letterkunde der Klassieken Gesloten boeken. De mooiste boekbanden van het Koninklijk Huis Zolang ik leef Brieven 1951-1965 Brieven 1966-1989 Meßmers reizen Ook al voelt men zich gewond. De Utrechtse universiteit tijdens de Duitse bezetting 1940-1945 Alone of All Her Sex. The Myth and the Cult of the Virgin Mary Monuments and Maidens. The Allegory of the Female Form The Marrying of Anne of Cleves. Royal protocol in early modern England Spiegel van de Griekse poëzie van oudheid tot heden Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst The Rise of the Novel. Studies in Defoe, Richardson and Fielding Brideshead Revisited. The Sacred and Profane Memories of Captain Charles Ryder Secret Societies and Subversive Movements Mary, Queen of Scots and the Murder of Lord Darnley Isabella. She-Wolf of France, Queen of England Innocent Traitor Jon. Een autobiografie inde Witte Pascaert. Kaarten en atlassen van Frederick de Wit, uitgever te Amsterdam (ca. 1630-1706) Abraham Ortelius (1527-1598). Aartsvader van onze atlas De Nederlandse traditie van vrijheid. Een vruchtbare bodem voor de hervormingen van 1848 The Court And The Castle. A Study of the Interactions of Political and Religious Ideas in Imaginative Literature Frankrijk! De mooiste verhalen over Frankrijk In de schaduw van het Concertgebouw. Een eeuw Palestrinastraat In de schaduw van het Concertgebouw. Een eeuw Palestrinastraat Peuples primitifs d'aujourd'hui The Age of Innocence The Buccaneers Collected Stories 1911-1937 Collected Stories 1891-1910 The Age of Innocence Jan Vermeer Imagination of the Heart. The Life of Walter de la Mare Voss A Fringe of Leaves The Once and Future King The Age of Scandal. An Excursion through a Minor Period Om zijn veranderd blad Plays. Lady Windermere's Fan, A Woman of No Importance, An Ideal Husband, The Importance of Being Earnest, Salomé Novels and fairy tales Apostel na de Twaalf Kroniek van de Orde van den Prince. 1955-1990 The Mentor Book of Major British Poets. From William Blake to Dylan Thomas Culture and Society 1780-1950 Iris Murdoch As I Knew Her The Victorians De gouden tijd van de republiek. Nederland in de 17e eeuw Origins of the Sexual Impulse Memoirs of Hecate County Shakespeare: The Evidence. Unlocking the Mysteries of the Man and his Work What happens in Hamlet Bargsigt. Dierbare herinnering Pagan Mysteries in the Renaissance The Double Life of George Sand. Woman and Writer. A Critical Biography Woman as Bourgeois Ideal. A Study of Sophie von La Roche's Geschichte des Fräuleins von Sternheim and Goethe's Werther Great Tales of Terror and the Supernatural Facettenoog. Een bundel kritieken gekozen en ingeleid door weverbergh De kunstopvattingen en de literair-kritische praktijk van Louis Paul Boon in de bladen De roode vaan en Front (1945-1950) Onder voorbehoud Het feest van Baaba Maal De lantaarn Heinrich Heine. Schrijver in ballingschap The Bonfire of the Vanities Japan. De onzichtbare drijfveren van een wereldmacht Emily Dickinson Histoire de la pensée européenne. 1. l'Éveil intellectuel de l'Europe Werkkleding Wolkers in Wolkersdorf Kort Amerikaans Zomerhitte Tijd bestaat niet. Leven en werk van Jan Wolkers Tijd bestaat niet. Leven en werk van Jan Wolkers Tijd bestaat niet La France sous influence. Paris-Moscou: 30 ans de relations secrètes New Quests for Corvo. A collection of Essays by Various Hands Orlando. A Biography De Bataafse hut. Verschuivingen in het beeld van de geschiedenis (1750-1850) Maria Dermoût. De vrouw en de schrijfster Koningin Sophie 1818-1877. Jeugdherinneringen in Biedermeierstijl van een Nederlandse vorstin uit Wurtemberg Literatur und Dichtung im Dritten Reich. Eine Dokumentation Close Friends The Persian Expedition One Written Word is Worth a Thousand Pieces of Gold Mémoires d'Hadrien suivi de Carnets de notes de Mémoires d'Hadrien Oeuvres romanesques Le labyrinthe du monde III. Quoi? L'Éternité Le labyrinthe du monde I. Souvenirs pieux Le labyrinthe du monde II. Archives du Nord Een leeuw is eigenlijk iemand. Nederlandstalige dierenpoëzie Antieke Cultuur in Beeld Jacques Presser. Het gelijk van de twijfel. Een biografie Les Français Les Françaises et l'histoire intime de l'humanité Das Wagnis des französischen Gegenwartromans. Die neue Welterfahrung in der Literatur Anna. Het leven van Annie M.G. Schmidt Hermann Broch Nana Terug naar Leiden en Oegstgeest. Fietsen en wandelen met Jan Wolkers Stemmen rond de Hofvijver Stemmen rond de Hofvijver Mijnheer Sainte Anne Brieven uit Neuchâtel Politiek geweld. Etnisch conflict, oorlog en genocide in de twintigste eeuw Duel De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 250 verhalen De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 60 lange verhalen De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 200 essays Sternstunden der Menschheit. Zwölf historische Miniaturen Raster. Tijdschrift in boekvorm Tijdschrift voor Geschiedenis Lust & Gratie. Driemaandelijks literair tijdschrift The Epic Of Gilgamesh. The Babylonian Epic Poem and Other Texts in Akkadian and Sumerian Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Sirene. Zeitschrift für Literatur. Kolonial und postkolonial. Die niederländische Literatur und Indonesien Foreign Affairs Tijdschrift voor Geschiedenis Verslagen & Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Tijdschrift voor studie en bevordering van de Nederlandse taal- en letterkunde, gesticht in 1887 Verslagen & Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Tijdschrift voor studie en bevordering van de Nederlandse taal- en letterkunde, gesticht in 1887 Verslagen & Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Tijdschrift voor studie en bevordering van de Nederlandse taal- en letterkunde, gesticht in 1887 De Negentiende Eeuw. Documentatieblad Werkgroep 19e eeuw Trees. A small appreciation 13 platen van Frans kunstenaar Samivel (foto) 1918. Uw geboortejaar Amsterdamsche Studenten-Almanak voor het jaar 1939 Antaios. Lumières du Nord Arabesken. Tijdschrift van het Louis Couperus Genootschap Aspecten van de literaire biografie Australia Beaux Arts Magazine. Dageraad der Gouden Eeuw. Noordnederlandse kunst, 1580-1620 Biografie bulletin Biografie bulletin Boekenweektest 2006 Arthur Japin BulkBoek. Europa 1992 BulkBoek. Jona Oberski: Kinderjaren BulkBoek-special Gerard Reve BulkBoek-special Louis Couperus Bzzlletin 106. A. Alberts Bzzlletin 126. W.F. Hermans Bzzlletin 127 Bzzlletin 140. Joods-Amerikaanse literatuur Bzzlletin 141. Umberto Eco - De naam van de roos Bzzlletin 144: Latijnse dichters Bzzlletin 151: Louis Couperus Bzzlletin 154. Griekse dichters Bzzlletin 168. Cees Nooteboom Bzzlletin 54. Menno ter Braak. Een verzameling artikelen Bzzlletin 71. Maarten 't Hart Bzzlletin 91. Hella S. Haasse Bzzlletin Literair. Hors Concours Bzzlletin. Literair magazine. Charlotte Mutsaers Cahiers Du Sud Catálogo general 1992 Catalogue 115. The Dutch East Indies - The Republic of Indonesia Catalogue 132. The Dutch East Indies - The Republic of Indonesia. Including the Scholarly Library of prof. dr. A. Teeuw Dædalus. Journal of the American Academy of Arts and Sciences Dædalus. Journal of the American Academy of Arts and Sciences De bibliotheek van Fernand Lodewick (1909-1995). Boekverkoping 7 december 1995 De Engelbewaarder De Engelbewaarder De Hoge Raad der Nederlanden 1838-1988. Een portret De Negentiende Eeuw. Documentatieblad Werkgroep 19e eeuw De Negentiende Eeuw. Documentatieblad Werkgroep 19e eeuw De Negentiende Eeuw. Documentatieblad Werkgroep 19e eeuw De Negentiende Eeuw. Documentatieblad Werkgroep 19e eeuw De Parelduiker De weduwe Ida deBuren. Programma/Programma 2006 Development. Summary of Indonesia's First Five-Year Development Plan April 1, 1969-March 31, 1974 Die Edda. Nach der Übersetzung von Karl Simrod neubearbeitet und eingeleitet von dr. Hans Kuhn Die Horen. Zeitschrift für Literatur, Kunst und Kritik Dietsche Warande & Belfort Edda. De liederen uit de Codex Regius en verwante manuscripten Een tipje van de sluier. Vrouwengeschiedenis in Nederland Eersame, discrete, lieve, besundere… Rotterdam, stad en bestuur 1328-1813 Esprit. Des Japonais parlent du Japon Esprit. Le mythe aujourd'hui Exposition Belle de Zuylen et son époque Feit en fictie. Tijdschrift voor de geschiedenis van de representatie Feit en fictie. Tijdschrift voor de geschiedenis van de representatie Feit en fictie. Tijdschrift voor de geschiedenis van de representatie Feit en fictie. Tijdschrift voor de geschiedenis van de representatie Folder met daarin reproducties van oude handgeschreven en verluchte boeken (foto) Folder met daarin reproducties van oude handgeschreven en verluchte boeken (foto) Franco Maria Ricci Fransche Liedjes. Silhouetten van Nelly Bodenheim. Eerste deel (15de-18de eeuw) Gastenboek van Singel 262. Nieuwe verhalen en gedichten van veertig Nederlandse auteurs Goed geboerd. 80 schrijvers, 26 tekenaars en één bord voor Ary. 22 juni 2001 Goya Grafisch Nederland 1976. Vrijheid van drukpers Groniek Groniek Hermeneus. Tijdschrift voor antieke cultuur Het epos van Gilgameš Het Gilgamesj-epos. Nationaal heldendicht van Babylonië Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Het liegend konijn. Tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie Holland in prent. 18e eeuwse prenten van steden, dorpen, kastelen en buitenplaatsen Huldeblijk van groep belastingambtenaren voor W.H. Haasse d.d. 28-04-1928 Ik hou van jou. Drieënnegentig auteurs van Querido - fotografisch, biografisch en bibliografisch Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Indische Letteren. Tijdschrift van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1990-1991. Register op de levensberichten 1890-1990 Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1992-1993 Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1996-1997 Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 2009-2010 Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 2002 Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 2004 Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 2005 Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Bij de tijd. Boeken in Nederland 1950-2000 [Jaarboek voor Nederlandse en Vlaamse literatuur] [Jaarboek voor Nederlandse en Vlaamse literatuur] Jaarverslag 1997. Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Jaarverslag 1998. Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Jaarverslag 1999. Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie Jaarverslag 2000. Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie Jardin des arts. Revue mensuelle Journal of Garden History. An International Quarterly. Special double issue/speciaal dubbel-nummer. The Anglo-Dutch Garden in the Age of William and Mary/De Gouden Eeuw van de Hollandse Tuinkunst Juffrouw Ida Keynotes. Musical life in The Netherlands Klein genoeg. Bibi Dumon Tak op bezoek bij Tine van Buul Kom op uw verhaal. Verhalen van twintig auteurs L'Atelier du roman Le savoir-faire au quotidien. 900 conseils pratiques et économiques Les Annales des Pays Nivernais. La Porte du Croux et son musée Letterkundig Museum. Jaarverslag 1998 Lijst van in 1999 door de bibliotheek verworven uitgaven. List of publications acquired by the library in 1999 Lista de precios, abril 2002 Los: algemene bedankkaart voor steun na overlijden van Karl Guttmann (1913-1995), theaterregisseur Losse kaart dd. 22-02-1998 van Marietje de Winter Lust & Gratie. Driemaandelijks literair tijdschrift Lutèce. Paris de César à Clovis Maatstaf Marguerite Yourcenar. 1903-1987. Dix ans après… Maria Theresia und Ihre Zeit. Zur 200. Wiederkehr des Todestages Mariken van Nieumeghen & Elckerlijc. Zonde, hoop en verlossing in de late Middeleeuwen Mijn boek van vroeger en nu. Zeven auteurs vertellen over de rol die het boek in hun leven speelde Musée de l'Arles Antique National Geographic. France Celebrates Its Bicentennial Nederlandse letterkunde Nexus Nexus Notes on Golding's Lord of the Flies Ons Erfdeel. Algemeen tweemaandelijks kultureel tijdschrift Ons Erfdeel. Algemeen-Nederlands tweemaandelijks cultureel tijdschrift Ons Erfdeel. Algemeen-Nederlands tweemaandelijks cultureel tijdschrift Ons Erfdeel. Algemeen-Nederlands tweemaandelijks cultureel tijdschrift Oorlogsdocumentatie '40-'45. Achtste jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Oorlogsdocumentatie '40-'45. Negende jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Oorlogsdocumentatie '40-'45. Zevende jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie Ossenspier met Suikerboonen. Culinaire Anthologie van de Vlaamse Beweging Oud-Nieuws. Orgaan van de Nederlandse vereniging van antiekliefhebbers 'Vrienden van Antiek' Prospectus uitgeverij Rubinstein voorjaar 2003 Provincie Utrecht, literaire reis door de tijd. Bloemlezing Psychologie en Maatschappij 35 Raad van State 450 jaar Raster Reinaert de Vos. Naar de oudste berijming uit de twaalfde eeuw en opnieuw in 1834 berijmd door Jan Frans Willems Rembrandt. Eaux-fortes República de las Letras. Literatura Neerlandesa Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Deux Mondes Revue des Études latines Rijksmuseum Paleis Het Loo Schok der Herkenning. Het Engelse landschap der Romantiek en zijn Hollandse Inspiratie. Jubileum Tentoonstelling 50 jaar Genootschap Nederland-Engeland Schrijvers tekenen zichzelf. 138 schrijversportretten ingeleid door S. Carmiggelt Septentrion. Arts, lettres et culture de Flandre et des Pays-Bas. Revue trimestrielle Septentrion. Arts, lettres et culture de Flandre et des Pays-Bas. Revue trimestrielle Septentrion. Revue de culture néerlandaise Septentrion. Revue de culture néerlandaise Septentrion. Revue trimestrielle de culture néerlandaise Septentrion. Revue trimestrielle de culture néerlandaise Septentrion. Revue trimestrielle de culture néerlandaise Singel 262. Eenentwintig jeugdindrukken Singel 262. Tweeëntwintig biografieën Singel 262. Tweeërlei schriftuur. Gedichten en handschriften van vierentwintig auteurs Singel 262. Tweeërlei schriftuur. Gedichten en handschriften van vierentwintig auteurs Singel 262. Zesentwintig biografieën Skript. Historisch tijdschrift Sophia & Co. Publicatiereeks Vrouwenstudies Nijmegen Streven The Holy Bible containing the Old and New Testaments The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands. A Yearbook 1996-1997 The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands. A Yearbook 1996-1997 The Paris Review The Ramayana & The Mahabharata Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën Theoretische geschiedenis. Beelden, begrippen, ideeën. Index Theoretische geschiedenis 1-25 (1974-1998) Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Theoretische geschiedenis. Driemaandelijkse uitgave van de Stichting Theoretische Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Geschiedenis Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde Time 100. The Most Influential People Of the 20th Century. Leaders & Revolutionaries. Artists & Entertainers Tirade Tirade Tirade. Over W.F. Hermans Twee illustere theeplanters en het Leids Kerkhoven-Bosscha Fonds Van Nu & Toen. Staalkaart van artikelen uit Ons Erfdeel Vestdijkkroniek Vestdijkkroniek nr. 100 Vestdijkkroniek nr. 100 Vindrosen. Gyldendals litterære magasin Vrienden sinds 37. Korte geschiedenis van de Vereniging van Vrienden van de Universiteitsbiliotheek van Amsterdam Wereldschrijvers in gesprek met Guus Bauer en Peter de Rijk Wiesbaden Wilhelmina. Je Maintiendrai Yale Guide de Conversation Français-Espagnol Zentrum für Niederlande-Studien. Jahrbuch 7/8 1996/97 Zijsporen. Kunst op het spoor Oud uitziende tekst, geen omslag, begint bij Hoofdstuk 1 'Willem Bentinck van Rhoon' Vie de Marie-Antoinette. Reine de France tome I Origineel typoscript van essay 'Ogen om te zien' Brontaal Leestaal Nederlands Nederlands Nederlands-Duits-Frans-Engels Nederlands-Duits-Frans-Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Duits Duits Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Grieks Engels Frans Engels Frans Frans Italiaans Frans Engels Nederlands Engels Engels Hebreeuws Hebreeuws Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Japans Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Italiaans Duits Italiaans Nederlands Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Zweeds Zweeds Nederlands Nederlands Deens Nederlands Deens Engels Deens Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Hebreeuws Nederlands Frans Frans Frans Nederlands Frans Nederlands Frans Nederlands Frans Nederlands Frans Nederlands Nederlands Nederlands Italiaans Nederlands Italiaans Nederlands Grieks Engels Grieks Duits Grieks Engels Grieks Engels Latijn-Grieks Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Indonesisch-Nederlands Indonesisch-Nederlands Engels-Spaans-Frans Engels-Spaans-Frans Frans Frans Engels Engels Frans Frans Frans Frans Engels Nederlands Engels Engels Frans Nederlands Nederlands Nederlands Engels-Nederlands Engels-Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Duits Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Engels Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands-Engels Nederlands-Engels Engels Engels IJslands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Italiaans Frans Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Spaans Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Engels Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Frans Frans Engels Engels Frans Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Duits Duits Duits Engels Duits Duits Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans-Engels Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands-Engels-Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands-Frans Nederlands-Frans Italiaans Frans Frans Engels Engels Engels Duits-Hebreeuws Duits-Hebreeuws Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Frans Frans Nederlands-Engels-Duits Nederlands-Engels-Duits Nederlands-Engels-Frans-Hongaars Nederlands-Engels-Frans-Hongaars Frans Frans Frans Frans Frans Frans Russisch Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Nederlands-Engels Nederlands-Engels Nederlands Nederlands Frans Frans IJslands Zweeds Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Duits Duits Engels Engels Frans Duits Engels Frans Duits Duits Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Diversen Nederlands Frans Nederlands Engels Engels Engels Engels Duits Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Italiaans Nederlands Italiaans Nederlands Frans-Nederlands Frans Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands-Frans Nederlands-Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Nederlands Nederlands Spaans Duits Spaans Nederlands Spaans Engels Spaans Duits Spaans Duits Nederlands Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Frans Frans Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels-Duits-Italiaans Engels-Duits-Italiaans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Frans Duits Duits Engels-Duits-Frans Engels-Duits-Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels-Nederlands Engels-Nederlands Nederlands-Engels Nederlands-Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Duits Duits Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Diversen Diversen Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Latijn Engels Italiaans Nederlands Italiaans Nederlands Spaans Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Frans Frans Frans Frans Italiaans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels-Nederlands Engels-Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Frans Frans Grieks Engels Spaans Frans Spaans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Spaans Nederlands Spaans Nederlands Engels Engels Duits Duits Duits Duits Frans Frans Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans-Nederlands Frans Frans-Nederlands Frans Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Engels-Duits Engels-Duits Engels-Duits Engels-Duits Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Duits Duits Latijn Engels Latijn Engels Latijn Engels Diversen Engels Engels Engels Engels Frans Latijn Engels Latijn Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Spaans Spaans-Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Engels Engels Frans Frans Duits Duits Frans Frans Engels Engels Frans Frans Engels Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Spaans Nederlands Frans Frans Engels Engels Duits Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Duits Duits Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Engels Engels Frans Frans Arabisch Nederlands Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands-Tsjechisch Nederlands-Tsjechisch Frans Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands, Frans, Duits, Engels, Italiaans, Spaans, Latijn Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Frans Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans-Engels Frans-Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands-Frans Frans Frans Frans Frans Russisch Nederlands Russisch Engels Russisch Engels Russisch Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands-Engels Nederlands-Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands-Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Frans Montagnaise Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Italiaans Frans Italiaans Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Zweeds Zweeds Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Grieks Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Latijn Latijn-Nederlands Latijn Nederlands Latijn Nederlands Latijn Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Diversen Nederlands Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Grieks Engels Grieks Engels Grieks Engels Grieks Engels Grieks Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Engels Perzisch Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Duits Nederlands Duits Duits Engels Engels Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Nederlands Duits Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Frans Frans Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Frans Frans Duits Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Duits Engels Duits Duits Duits Duits Frans Frans Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Italiaans Nederlands Nederlands Nederlands Arabisch Frans Engels Nederlands Nederlands Nederlands-Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Diversen Diversen Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Spaans Nederlands Zweeds Nederlands Hongaars Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Nederlands Duits Duits Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Pools Frans Pools Duits Pools Duits Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Frans-Duits-Engels Frans-Duits-Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Duits Duits Duits Duits Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Duits Duits Duits Duits Frans Frans Frans Nederlands Duits Engels Duits Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Nederlands-Frans Nederlands-Frans Duits Duits Duits Duits Duits Duits Frans Nederlands Frans Frans Duits Duits Duits Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Italiaans Nederlands Italiaans Nederlands Nederlands Nederlands Duits Nederlands Nederlands Nederlands Pools Nederlands Duits Nederlands Roemeens Nederlands Italiaans Nederlands Tsjechisch Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Indonesisch Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Grieks Nederlands Grieks Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Indonesisch Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Duits Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Engels Engels Diversen Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Duits Duits Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Nederlands Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Nederlands Engels Engels Engels Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Engels Engels Duits-Zweeds Duits-Zweeds Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Zweeds Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Afrikaans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Grieks Nederlands Grieks Engels Grieks Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Engels Engels Duits Nederlands Frans Frans Frans Frans Duits Duits Duits Duits Engels Engels Deens Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Nederlands Duits Duits Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Portugees Nederlands Engels Engels Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Frans Frans Engels Engels Engels Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans IJslands Nederlands IJslands Nederlands Nederlands Nederlands Grieks Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Duits Duits Zweeds Zweeds Engels Engels Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Duits Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Nederlands Engels Engels Grieks Nederlands Duits Duits Japans Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Deens Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Zweeds-Nederlands Zweeds-Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Duits Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands-Tsjechisch Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands-Frans-Duits-Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Duits Duits Duits Duits Duits Duits Middelnederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Duits Duits Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Zweeds Nederlands Engels Engels Chinees Duits Zweeds Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Nederlands Engels Engels Frans Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Nederlands Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Engels Engels Frans Frans Frans Engels Frans Engels Frans Engels Italiaans Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Duits Spaans Engels Engels Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Engels Engels Duits-Frans-Engels Duits-Frans-Engels Frans Frans Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Latijn Engels Portugees Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Hongaars Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans-Nederlands Frans-Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Italiaans Frans Italiaans Nederlands Italiaans Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Italiaans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Nederlands Zweeds Engels Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Italiaans Nederlands Frans Frans Italiaans Frans Duits Duits Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Duits Spaans Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Frans Frans Frans-Duits-Engels Frans-Duits-Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Spaans Engels Duits Duits Duits Duits Engels Engels Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Frans Spaans Spaans Engels Engels Engels Engels Frans Frans Nederlands-Indonesisch Nederlands-Indonesisch Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Oudijslands Duits Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Frans Nederlands Duits Nederlands Nederlands Italiaans Frans Latijn Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands-Engels Nederlands-Engels-Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Engels Engels Frans Frans Duits Duits Duits Duits Frans Frans Duits Nederlands Spaans Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Japans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Pools Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Nederlands Nederlands Engels Nederlands Nederlands Duits Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Spaans Nederlands Duits Duits Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Afrikaans Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Noors Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Duits Duits Duits Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Italiaans Nederlands Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Zweeds Zweeds Zweeds Zweeds Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Servisch Servisch-Nederlands Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Nederlands Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Frans Frans Frans Frans Spaans Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Maleis Frans Nederlands Nederlands Russisch Nederlands Nederlands Nederlands Latijn Engels Latijn Engels Latijn Nederlands Latijn Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Italiaans Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Turks Nederlands Turks Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Russisch Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Grieks Engels Grieks Engels Frans Frans Engels Engels Engels Engels Italiaans Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Italiaans Duits Grieks-Latijn Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Engels Engels Frans Frans Duits Duits Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Italiaans Engels Italiaans Nederlands Italiaans Nederlands Italiaans Nederlands Italiaans Nederlands Italiaans Nederlands Frans Frans Grieks Nederlands Grieks Nederlands Grieks Nederlands Grieks Engels Grieks Frans Grieks Frans Latijn Duits Grieks-Latijn Frans Grieks Frans Engels Engels Engels Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Grieks Engels Grieks Engels Grieks Engels Grieks Engels Grieks Engels Grieks Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Italiaans Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Zweeds Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Portugees Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Nederlands Nederlands Russisch Frans Engels Engels Frans Frans Frans Frans Italiaans Nederlands Engels Engels Frans Frans Duits Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Duits Engels Frans Frans Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands-Duits-Engels Nederlands-Duits-Engels Engels Engels Spaans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Deens Nederlands Fins Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Frans Frans Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Engels Engels Engels Nederlands Frans Frans Frans Nederlands Engels Engels Frans Nederlands Spaans Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Italiaans Frans Grieks Nederlands Grieks Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Engels Duits Duits Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Duits Frans Frans Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Zweeds Nederlands Duits Duits Engels Engels Frans Frans Engels Engels Latijn Duits Frans Frans Duits Duits Frans Frans Frans Frans Engels Engels Frans Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Japans Engels Frans Frans Engels Engels Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Duits Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Grieks Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Grieks Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Nederlands Engels Engels Frans Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Latijn Frans Nederlands Nederlands Nederlands Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Italiaans Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Grieks Engels Nederlands Nederlands Engels Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Frans Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Duits Nederlands Nederlands Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Engels Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Latijn Engels Latijn Nederlands Latijn Nederlands Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Japans Engels Japans Engels Portugees Nederlands Portugees Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Engels Nederlands Frans Frans Engels Engels Grieks Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Frans Frans Indonesisch Nederlands Russisch Nederlands Russisch Nederlands Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Russisch Nederlands Russisch Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Italiaans Italiaans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Frans Nederlands Nederlands Engels Engels Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands-Engels Nederlands-Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Russisch Nederlands Russisch Nederlands Russisch Nederlands Russisch Nederlands Russisch Nederlands Russisch Nederlands Russisch Nederlands Engels Engels Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Frans Spaans Spaans Spaans Spaans Noors Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Duits Nederlands Nederlands Nederlands-Engels-Spaans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Zweeds Zweeds Duits Duits Sumerisch Nederlands Spaans Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Latijn Nederlands Latijn Nederlands Latijn Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Nederlands Frans Frans Duits-Frans-Engels-Spaans-Italiaans Duits-Frans-Engels-Spaans-Italiaans- Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans-Nederlands Frans Frans-Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands-Engels Nederlands Nederlands Frans Frans Duits Duits Frans Frans Nederlands-Frans-Engels Nederlands-Frans-Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands-Grieks Nederlands-Grieks Nederlands Nederlands-Frans-Engels-Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Latijn Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Grieks Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Engels Engels Diversen Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Nederlands Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Nederlands Duits Duits Engels Engels Grieks Engels Engels Engels Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Frans Engels Frans Duits Duits Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Nederlands Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Sumerisch-Akkadisch Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels

Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Spaans Spaans Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Indonesisch Engels Oudijslands Duits Duits Duits Nederlands Nederlands Oudijslands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Engels Engels Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Sumerisch-Akkadisch Nederlands Sumerisch-Akkadisch Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Servisch Servisch Servisch Servisch Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels-Nederlands Engels-Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands-Engels Nederlands-Engels Spaans Spaans

Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Frans Frans Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Spaans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands-Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Frans Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Hebreeuws-Aramees-Grieks Engels Engels Engels Engels Engels Engels Engels Sanskriet Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Engels Engels Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Deens Deens Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Duits Duits-Engels-Frans Nederlands Nederlands Frans-Spaans Frans-Spaans Duits Duits Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands Frans Frans Nederlands Nederlands Plaats Amsterdam Amsterdam Utrecht Amsterdam Amsterdam Amsterdam/Gent Amsterdam Leeuwarden Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Amsterdam London London London London London London London London Paris Frankfurt am Main Frankfurt am Main New York Zwolle Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Bussum Bussum Bussum Harmondsworth, Middlesex Paris-New York Paris Paris Amsterdam Fremantle

Oldemarkt Amsterdam Utrecht Utrecht New York Paris Paris [Paris] Paris Paris s-Gravenhage/Amsterdam Paris Stuttgart-Berlin Amsterdam Chicago London Amsterdam Stockholm Amsterdam-Antwerpen Amsterdam New York Rotterdam Amsterdam-Brussel Amsterdam Haarlem Amsterdam Paris Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam ['s-Gravenhage] New York Stuttgart Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex London Rotterdam Amsterdam/Amsterdam Paris Paris Amsterdam Paris Paris Toronto Paris Paris Amsterdam New York Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Utrecht Amsterdam Paris Paris Paris Paris Paris München-Zürich Stuttgart Oudenaarde Den Haag Paris Groningen New York London London Amsterdam Schoorl Amsterdam London Amsterdam-Antwerpen Gent Antwerpen Paris Paris Paris Paris New York Paris Paris Paris Paris Paris Paris Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen New York New York New York London Paris Amsterdam-Antwerpen Utrecht Hamburg Paris New York London Amsterdam Amsterdam Amsterdam Leiden Amsterdam Paris Amsterdam Paris Frankfurt am Main-Hamburg Singapore-Oxford-New York Köln Paris London London London Paris London Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Amsterdam/Amsterdam London Amsterdam [Bruxelles] Amsterdam/Antwerpen/Den Haag [Paris] Alphen aan den Rijn Utrecht-Antwerpen Paris London London-New York-Toronto [Straelen] Amsterdam Amsterdam London New York Paris Den Haag Den Haag Paris Paris Paris Arles Amsterdam Amsterdam Amsterdam München Breda Amsterdam Paris Stockholm Den Haag Paris Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Frankfurt am Main-Leipzig Utrecht [Reinbek bei Hamburg] Paris Reinbek bei Hamburg Arnhem [Paris] [Paris] [Paris] Amsterdam Harmondsworth, Middlesex Amsterdam-Antwerpen [Nijmegen] London West Drayton, Middlesex London Paris Zaltbommel Amsterdam/Den Haag Amsterdam New York New York Berlin Berlin Zutphen Amsterdam Amsterdam s-Gravenhage s-Gravenhage s-Gravenhage s-Gravenhage Deventer/Amsterdam Rijswijk/Meerhout Amsterdam Vianen Nedlands, Western Australia Paris s-Gravenhage Amsterdam Amsterdam [Paris] München Meppel-Amsterdam/Heerlen Kampen Heemstede Haarlem Utrecht-Antwerpen Amsterdam-Brussel London Paris Genève Paris Amsterdam/Leiden Naarden s-Gravenhage Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Assen London [Hilversum]/[Amsterdam] Naarden Amsterdam-Antwerpen Amsterdam/'s-Gravenhage München Amsterdam New York Reinbek bei Hamburg München Amsterdam Frankfurt am Main-Hamburg s-Gravenhage Amsterdam Amsterdam Zutphen Amsterdam Amsterdam/Antwerpen London Harmondsworth, Middlesex Paris Paris s-Gravenzande London Monaco Paris London Paris Paris Paris Amsterdam New York Amsterdam New York Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag s-Gravenhage

Amsterdam Amsterdam Maastricht In eigen beheer Nijmegen Groningen Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Amsterdam New Brunswick, New Jersey Paris Paris Paris Amsterdam Bergen (NH) In eigen beheer Ames, Iowa Zutphen Paris Zürich Amsterdam Harmondsworth, Middlesex New York-Toronto-London New York Harmondsworth, Middlesex London Amsterdam London Paris Amsterdam Amsterdam Zutendaal Zutendaal Amsterdam-Antwerpen Cambrigde London-Toronto-Sydney Washington, D.C. Oxford Amsterdam Groningen Groningen Den Haag Antwerpen Antwerpen Utrecht [Paris] Utrecht London Utrecht-Antwerpen Leiden s-Gravenhage Nijmegen Utrecht Hilversum Renkum New York

Harmondsworth, Middlesex London/New York London London-New York-Sydney London-Glasgow Harmondsworth, Middlesex Den Haag London/New York Paris Paris London London Amsterdam-Brussel Harmondsworth, Middlesex Amsterdam/Kapellen Amsterdam London/New York Amsterdam Oxford Cambridge Amsterdam-Antwerpen Paris Paris Den Haag Haarlem Schoorl Hamburg München München München München Amsterdam London London London-Basingstoke London Paris [Paris] Paris Harmondsworth, Middlesex [Rotterdam] Harmondsworth, Middlesex London London New York Baltimore [Zeist]/[Amsterdam] Paris Harmondsworth, Middlesex Paris Paris [Paris] Paris Arles Amsterdam Huizen Harmondsworth, Middlesex München München Paris London London Paris Paris Woubrugge Leiden Amsterdam Amsterdam Paris Paris London New York Chicago Chicago New York London Paris

Amsterdam London London-New York-Sydney München Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex London Harmondsworth, Middlesex Paris London Amsterdam Amsterdam Amsterdam Halle a. S. Sydney Paris Groningen Paris Paris Amsterdam-Antwerpen Zwolle/Nijmegen Amsterdam New York London London Harmondsworth, Middlesex Paris Paris Paris Paris Paris Paris Englewood Cliffs, New Jersey London London London London London Amsterdam London Paris Leipzig Paris New York Paris Utrecht/Antwerpen London s Gravenhage Utrecht-Antwerpen Utrecht-Antwerpen Utrecht-Antwerpen Utrecht-Antwerpen Utrecht-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam/Amsterdam [Loosdrecht] Oxford-New York London London St. James's Place [?] Köln/Amsterdam Paris New York Amsterdam-Antwerpen Amsterdam London Gent Leiden/Amsterdam Paris Bamberg New York London London Paris London Paris Breda Paris Paris s-Gravenhage s-Gravenhage s-Gravenhage Amsterdam Amsterdam Amsterdam Boston-New York-London Utrecht Haarlem Gent Brno/Olomouc Paris Amsterdam London/New York Paris Amsterdam In eigen beheer Leuven Amsterdam-Atlanta Zwolle Oxford Paris Paris New York Amsterdam Paris Arnhem Dijon Paris Gent Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen London New York Amsterdam Paris Paris Vianen Haarlem/Hilversum Zwolle Amsterdam Amsterdam-New York Breda Amsterdam/Rotterdam Zwolle Zwolle Zwolle Amsterdam-Antwerpen London Gent Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen London Schoorl Schoorl Utrecht Amsterdam Amsterdam Paris Amsterdam Warnsveld [Paris] Paris Paris In eigen beheer Baarn In eigen beheer [Paris] Oudenaarde Melbourne-London-Baltimore Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Paris Amsterdam/Amsterdam Houten Den Haag Groningen Zwolle Rotterdam-'s-Gravenhage Amsterdam Voorburg Amsterdam Zaltbommel Paris Paris Paris Paris Paris Gent-Amsterdam Soesterberg Soesterberg Soesterberg Frogmore, St Albans, Herts Amsterdam London Paris Paris Paris [Paris] London London-New York New York London London Amsterdam London s-Gravenhage Paris Montréal Paris Paris Groningen Paris London London Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Amsterdam Zutphen/Amsterdam Stockholm Amsterdam Paris Paris Paris Amsterdam Amsterdam Oudenaarde Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam s-Gravenhage Amsterdam Amsterdam Harmondsworth, Middlesex Utrecht Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Paris Tielt/Weesp Amsterdam Paris Nimes Hasselt Amsterdam Amsterdam Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Groningen Amsterdam Harmondsworth, Middlesex Breda Deventer [Amsterdam] Amsterdam Paris Leipzig Amsterdam Amsterdam Amsterdam Den Haag/Amsterdam Amsterdam Paris Amsterdam Köln Cleveland-New York Paris Paris Harmondsworth, Middlesex Cambridge Princes Risborough, Buckinghamshire New York Paris Paris Paris Paris Paris Paris Dunsborough, WA Brugge/Leuven

Huizen Frankfurt am Main-Berlin-Wenen München Amsterdam Amsterdam Utrecht Amsterdam Amsterdam Amsterdam London Harmondsworth, Middlesex Paris [Hilversum]/[Amsterdam] London Harmondsworth, Middlesex Amsterdam Amsterdam London Paris Paris Leipzig Leipzig Utrecht London London New York-London-Toronto Harmondsworth, Middlesex London London Amsterdam Den Haag/Antwerpen Frankfurt am Main-Hamburg Harmondsworth, Middlesex München-Zürich Oldenburg Paris London Utrecht-Antwerpen Amsterdam/Gent-Amsterdam [Zeist]/[Amsterdam] s-Gravenhage Paris Amsterdam Amsterdam Amsterdam

Paris London London Paris Paris New York-Oxford New York-Oxford New York-London London Zwolle [Décines] Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Utrecht-Antwerpen [Paris] Paris Paris Den Haag/Nijmegen Utrecht New Haven-London Amsterdam New York London Mokelumne Hill, California In eigen beheer Amsterdam Rekkem Rekkem Rekkem Rekkem Rekkem Rekkem Frankfurt am Main Frankfurt am Main Frankfurt am Main Frankfurt am Main Amsterdam München New York London London London Amsterdam-Antwerpen Paris Pfullingen Pfullingen Amsterdam Paris Paris Paris s-Gravenhage Würzburg New York Paris Paris Paris Paris Göttingen Hamburg Middlesex Middlesex Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex London London-New York-Sydney London London London London London London Reinbek bei Hamburg

Paris Amsterdam London London s-Gravenhage Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Strasbourg Paris Utrecht Darmstadt-Neuwied München Frankfurt am Main-Leipzig Utrecht-Antwerpen Paris Frankfurt am Main-Hamburg De Bilt New York-London Den Haag Den Haag/Antwerpen Milano Milano Amsterdam Reinbek bei Hamburg Groningen/Deurne Szwajcaria München Bucuresti Milano Praha Groningen Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Jakarta Amsterdam Amsterdam [Athene] [Athene] Amsterdam Amsterdam Amsterdam

Jakarta Amsterdam Chicago Amsterdam Hilversum Zutphen München München Zwolle Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Amsterdam Utrecht London Berlin New York London Paris Paris New York s-Gravenhage Amsterdam Amsterdam Amsterdam London London Amsterdam s-Gravenhage [London] Paris Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen New York Amsterdam London New York-Baltimore New York Amsterdam London-New York Leipzig Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam The Hague-Boston-London Zwolle Nijmegen Amsterdam Wiesbaden Cambridge Cambridge Berlin-Schöneberg Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Utrecht Stuttgart-Berlin-Leipzig Amsterdam London Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Pretoria-Kaapstad Parijs Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam/Amsterdam Haarlem London/New York Oxford-New York Amsterdam/Den Haag Amsterdam Zutphen Bergen (NH) Amsterdam/Den Haag Paris London London Amsterdam-Antwerpen Paris Paris Hamburg Hamburg New York Amsterdam In eigen beheer

Amsterdam Amsterdam Frankfurt am Main Paris Zutphen/'s-Gravenhage-Rotterdam Amsterdam Köln Deventer Amsterdam Cambridge-London London Paris Amsterdam Baarn Amsterdam Amsterdam Amsterdam Hamburg Surrey Amsterdam [Paris] New York Le Perreux London Tilburg Paris [Utrecht] New York Paris Groningen Gent/Amsterdam Gent/Amsterdam Edinburgh-London Paris Harmondsworth, Middlesex London Paris Gordes Utrecht Amsterdam-Antwerpen Den Haag/Antwerpen Thessaloniki Amsterdam Soesterberg London-New York-Sydney London-New York-Sydney Amsterdam-Brussel Notre Dame-London Cambridge Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Groningen Nashville, Tennessee London New York Paris Paris Paris Amsterdam-Antwerpen Amsterdam London London New York New York Harmondsworth, Middlesex New York Middlesex-New York Amsterdam In eigen beheer Oldenburg Leuven Leuven Deventer Amsterdam Amsterdam London London-New York München [Stockholm] London Reinbek bei Hamburg London Amsterdam-Brussel Den Haag/Amsterdam Den Haag/Amsterdam Den Haag/Amsterdam Den Haag/Amsterdam Amsterdam/Leuven Frogmore, St Albans Paris Amsterdam Hamburg-Paris-Bologna Hamburg-Paris-Bologna New York Olten-Freiburg im Breisgau Zürich Amsterdam Stuttgart [Hilversum]/[Amsterdam] New York Amsterdam [Reinbek bei Hamburg] London Zutphen/[Amsterdam] Zutphen/Amsterdam Amsterdam Zürich Zürich Zürich Zürich Zürich Amersfoort Amersfoort Amersfoort München Berkeley-Los Angeles-London Amsterdam Amsterdam New York New York-London Amsterdam Den Haag London Utrecht Dortmund Wageningen Amsterdam Zeewolde Amsterdam-Antwerpen Deventer New York Amsterdam Wien-Köln-Graz Oxford-New York London Werkendam Utrecht Amsterdam-Antwerpen Zutphen Amsterdam Den Haag [Paris] Meppel Meppel Buitenpost Amsterdam Leiden Amsterdam Zwolle Breda-Antwerpen Arnhem Bloemendaal Maastricht Den Haag Amsterdam/Groningen Amsterdam Amsterdam Rotterdam/Amsterdam Laren (Gld) s Gravenhage-Rotterdam München-Wien Amsterdam Hamburg Straelen Frankfurt am Main-Hamburg Amsterdam Amsterdam-Antwerpen/Amsterdam Sittard München Wien Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Oudenaarde New York-London-Toronto Leipzig Utrecht s-Gravenhage New York Amsterdam Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex London Nijmegen Tielt/[Warnsveld] New York Harmondsworth, Middlesex New York-London Paris Paris Paris London Zwolle Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Paris Amsterdam

Paris Paris In eigen beheer Harmondsworth, Middlesex [Paris] Washington/New Haven-London Paris London London London Amsterdam New York London New York Amsterdam Barcelona [Leuven] [Köln] Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Amsterdam Oudenaarde Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen London [Paris] Boston

Paris London/New York London/New York [Amsterdam] Soesterberg Paris/Arles Amsterdam Amsterdam Leiden Harmondsworth, Middlesex [Paris] Amsterdam-Meppel Paris Paris New York-London Ann Arbor New York Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Athens-London s-Gravenhage New York London Leiden Amsterdam Zeist/Zutphen Utrecht Amsterdam/Antwerpen In eigen beheer Harmondsworth, Middlesex-New York London Paris Amsterdam Amsterdam Paris Paris Amsterdam Gouda Paris Paris Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Paris Paris [Paris] Paris Amsterdam New York Stockholm Stockholm Frankfurt am Main-Hamburg Frankfurt am Main-Hamburg [Zürich] Amsterdam-Antwerpen London London Amsterdam Paris Paris Reinbek bei Hamburg London New York London-Boston s-Gravenhage Senlis Utrecht-Antwerpen Paris Paris Paris Paris München Harmondsworth, Middlesex Paris Leiden Amsterdam Paris Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Reinbek bei Hamburg Paris Paris [Alleur] Paris Amsterdam Paris Paris Paris Paris Cambridge-London New York Leyden Amsterdam London London Amsterdam/Antwerpen London London London London London New York New York Den Haag Amsterdam Amsterdam Amsterdam Utrecht Utrecht Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam-Antwerpen New York New York Amsterdam Paris

London Zutphen Arnhem Arnhem Paris Paris Paris Amsterdam Amsterdam New York Leipzig Zürich-Stuttgart New York München s-Gravenhage Amsterdam-Antwerpen Paris Paris London London-New York Evanston, IL Amsterdam Paris Santiago London Harmondsworth, Middlesex Paris Leiden Utrecht Utrecht Amsterdam-Antwerpen Halle Paris Paris Paris London/New York [Harmondsworth, Middlesex] Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Tübingen-Basel s-Gravenhage Paris Amsterdam Leipzig Amsterdam Amsterdam New York Amsterdam Amsterdam Paris London London [Paris] Leipzig

Paris Amsterdam Berlin Nijmegen Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Paris Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Amsterdam Oudenaarde Arles Amsterdam London London Garden City, N.Y. London London London Hamburg Amsterdam Amsterdam [Amsterdam] Amsterdam-Antwerpen Bussum Paris London Paris Paris Paris Amsterdam-Antwerpen London/Amsterdam Amsterdam Köln Paris Amsterdam Amsterdam s-Gravenhage-Rotterdam Amsterdam Zürich London London Cambridge London Groningen London Amsterdam-Antwerpen Frankfurt am Main-Hamburg Groningen Amsterdam/Antwerpen Amsterdam/Antwerpen Amsterdam/Antwerpen Amsterdam-Antwerpen In eigen beheer Paris Seyssel Paris Rotterdam/Amsterdam-Antwerpen Zürich Zürich Zürich Amsterdam Hilversum Hilversum Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Milano Arles Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam [Arles] [Stockholm] [Stockholm] Stockholm [Hilversum]/[Amsterdam] London Boston London London New York Paris Paris Paris Beograd London London Antwerpen Amsterdam Paris Paris Schoorl Deventer-Antwerpen Amsterdam Den Haag Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam/Antwerpen Amsterdam Wilhelmshaven Kent Paris Paris Hamburg New York Amsterdam Amsterdam [Gent] Amsterdam Le Paradou Amsterdam-Antwerpen Den Haag Amsterdam Princeton, New Jersey Harmondsworth, Middlesex Amsterdam Amsterdam [Leiden] Amsterdam Bussum Amsterdam Amsterdam-Barneveld In eigen beheer Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen London Aix-en-Provence Amsterdam Harmondsworth, Middlesex Amsterdam Amsterdam New York Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex London London New York New York Bussum Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Paris London London London-New York-Sydney Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Louvain-la-Neuve Englewood Cliffs, New Jersey Amsterdam-Antwerpen London-New York-Sydney Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Paris London Paris Paris Paris Paris Stuttgart Paris Paris Paris Baarn London Paris Mestre-Kina Italia, Mailand Paris Paris Paris London-New York-Sydney Harmondsworth, Middlesex Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Plan-de-la-Tour Amsterdam Amsterdam Zutphen Harmondsworth, Middlesex Paris Paris Stuttgart Paris Paris New York Amsterdam London-New York-Sydney Amsterdam London/Cambridge London/Cambridge London/Cambridge London/Cambridge London/Cambridge London/Cambridge New York London Amsterdam-Antwerpen s-Gravenzande s-Gravenzande s-Gravenzande s-Gravenzande Zaltbommel Haarlem/Hilversum Paris Cambridge, Massachusetts-London Lagrasse Zeist/Antwerpen [London] s-Gravenhage s-Gravenhage Paris Bruxelles London Amsterdam New York Stockholm Paris Leersum Amsterdam-Antwerpen Arles Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Paris Paris Paris Paris Victoria In eigen beheer Miami London Genève Paris Utrecht-Antwerpen New York Paris New York New York New York Harmondsworth, Middlesex Paris Amsterdam Amersfoort Paris Reinbek bei Hamburg Paris Paris Paris London London Schoorl Utrecht-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Groningen Amsterdam Amsterdam New York Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Paris New York Paris Paris Paris Dammarie-lès-Lys Den Haag Chicago-London Paris Paris Leuven Leuven Paris Paris Paris [Paris] Paris Paris Paris Amsterdam Amsterdam Amsterdam/Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Amsterdam Amsterdam Groningen London London Utrecht-Antwerpen Paris Paris Paris London Paris Paris Paris Paris Amsterdam Paris London Amsterdam London Amsterdam München-Zürich New York Amsterdam Harmondsworth, Middlesex London London London London New York [Amsterdam] Bosten-New York-London Amsterdam Paris Utrecht/Almere Harmondsworth, Middlesex Baarn Amsterdam-Antwerpen Paris Paris Paris Paris Paris Paris Utrecht Hilversum Paris Amsterdam s-Gravenhage Paris Paris Paris Bussum Amsterdam London Amsterdam-Brussel London Köln Rotterdam Hamburg Oxford Groningen Newbury Park, California-London-New Delhi Zürich Zürich Zürich Zürich Zürich Zürich Zürich Paris Amsterdam-Antwerpen Leipzig New York [Groningen] Amsterdam Groningen Amsterdam Amsterdam Zutphen Zeist/Antwerpen Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Harmondsworth, Middlesex Kats Amsterdam-Antwerpen Frankfurt am Main London Paris London Stuttgart Paris [München] Paris Paris Harmondsworth, Middlesex Genève/Paris New York London London Harmondsworth, Middlesex Paris London New York Paris Amsterdam-Atlanta Paris Amsterdam s-Gravenhage s Gravenhage Amsterdam/Emmeloord Amsterdam Tielt/Utrecht Amsterdam-Antwerpen Frankfurt am Main Amsterdam Tallahassee London Amsterdam New York-London-Toronto Amsterdam Harmondsworth, Middlesex Utrecht Utrecht Amsterdam-Antwerpen New York Harmondsworth, Middlesex New York Amsterdam Laren Den Haag Paris Amsterdam Paris Amsterdam Nijmegen s-Gravenhage/Amsterdam s-Gravenhage [Den Haag] London London Harmondsworth, Middlesex Zutphen Amsterdam [Athene] Amsterdam Amsterdam-Brussel Amsterdam/Rotterdam Paris Paris Paris Paris Paris Paris Amsterdam London-Glasgow Zeist/Antwerpen Amsterdam Amsterdam London Utrecht Paris Amsterdam Soesterberg Soesterberg Hilversum Hilversum London Paris London

London Amsterdam New York Amsterdam-Brussel Bussum Harmondsworth, Middlesex [Amsterdam] Harmondsworth, Middlesex Baarn Baarn Paris Paris Alphen aan den Rijn London London Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen New York Breda Amsterdam Oudenaarde Amsterdam-Antwerpen [London] London s-Gravenhage New York New York New York New York Paris Paris Blois Nijmegen/? Amsterdam Den Haag Paris Paris Amsterdam-Antwerpen Neuchâtel New Haven-London London London Cambridge, Massachusetts-Oxford Oxford-Cambridge, Massachusetts London New York Paris Breda Amsterdam Amsterdam Breda Harmondsworth, Middlesex London London London s-Gravenhage Amsterdam London New York/Scarborough, Ontario Amsterdam Firenze Paris Kampen Kampen London Paris Amsterdam New York Frankfurt am Main-Hamburg London [Baarn] London London s-Gravenhage London Zutphen Paris Nijmegen/[Antwerpen] Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam New York Bern In eigen beheer Bennekom Paris Madrid Madrid London New York London Amsterdam-Antwerpen Utrecht-Antwerpen Willemstad Paris Den Haag Den Haag Stockholm Frankfurt am Main Nijmegen Amsterdam [Paris] Amsterdam Paris Bussum Baarn Doorn Kampen Hilversum Baarn Amsterdam Amsterdam Amsterdam Vianen Amsterdam-Brussel Gent Amsterdam Paris Amsterdam Gent Heiloo Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Alphen a/d Rijn Den Haag Amsterdam Amsterdam Amsterdam Den Haag s-Gravenhage-Rotterdam s-Gravenhage-Rotterdam Amsterdam London Princeton, New Jersey Paris [Paris] Amsterdam Amsterdam Utrecht Baarn/Amsterdam[?] Den Haag Amsterdam Paris Amsterdam/Hilversum Amsterdam Apeldoorn Breda [Paris] Frankfurt am Main Paris Amsterdam Den Haag Meppel In eigen beheer Paris Leeuwarden [Tielt] Hilversum Amsterdam Groningen Amsterdam Berlin Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam London Harmondsworth, Middlesex Zeist/Arnhem/Antwerpen Den Haag/Den Haag Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Amsterdam-Antwerpen Breda Utrecht London-Melbourne-New York London Cambridge Amsterdam Amsterdam Harmondsworth, Middlesex London London New York London London In eigen beheer Amsterdam/Alphen a/d Rijn Amsterdam/Alphen a/d Rijn Assen London Amsterdam Amsterdam Amsterdam Paris London London New York New York London New York London Harmondsworth, Middlesex London London Harmondsworth, Middlesex [Utrecht] Harmondsworth, Middlesex New York Leuven [Kapellen] New York Harmondsworth, Middlesex London London [Hilversum]/[Amsterdam] London Stockholm-London London London-New York In eigen beheer Harmondsworth, Middlesex New York New York New York Brussel-Den Haag Tilburg Amsterdam-Antwerpen [Purmerend] Amsterdam [Amsterdam] London Amsterdam New York Paris Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam/Den Haag Amsterdam/Den Haag Amsterdam/Den Haag Paris London London Amsterdam s-Gravenhage-Rotterdam Zutphen [Reinbek bei Hamburg] Jackon/Seattle-London Harmondsworth, Middlesex London Paris Paris Paris Paris Paris Amsterdam Bussum Amsterdam Paris Paris Reinbek bei Hamburg Amsterdam New York-London Paris Amsterdam Den Haag Den Haag Amsterdam Amsterdam-Antwerpen Zutphen/[Amsterdam] Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Frankfurt am Main Amsterdam Groningen Amsterdam London Assen Assen Assen München [New York] Assen Gent Gent Gent Hilversum Luton Beds [?]

Laren Amsterdam Bruxelles Den Haag Kampen Amsterdam Paris/Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Paris Barcelona Utrecht Vianen Boston, Massachusetts Boston, Massachusetts Utrecht Amsterdam Amsterdam Zwolle Arnhem Rotterdam Rotterdam Hilversum Amsterdam Den Haag Brussel Djakarta Leipzig Bremershaven Amsterdam Amsterdam/Leuven In eigen beheer Rotterdam Paris Paris

Groningen Groningen Groningen Groningen Barcelona Barcelona Michigan Amsterdam Amsterdam Amsterdam

[Amsterdam] Groningen Groningen Alkmaar Nijmegen Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Zaltbommel

Amsterdam Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Leiden Den Haag Den Haag Den Haag Leiden Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Paris London/Amsterdam Den Haag Amsterdam Amsterdam Amsterdam Paris Paris Nevers Den Haag Amsterdam Barcelona

Amsterdam Paris Amsterdam Bruxelles Salzburg-Wien Amsterdam Amsterdam Arles Washington Assen Tilburg Tilburg London Rekkem Rekkem Rekkem Rekkem Zutphen Zutphen Zutphen Antwerpen In eigen beheer Amsterdam Zeist Nijmegen s-Gravenhage Amsterdam Den Haag Paris Madrid Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Paris Apeldoorn

Amsterdam Rekkem Rekkem Rekkem Rekkem Rekkem Rekkem Rekkem Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Nijmegen Antwerpen Edinburgh Rekkem Rekkem New York London/New York Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Hilversum Assen Assen Assen Assen Assen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Groningen Assen Assen Assen Assen Assen Assen Leiden New York Amsterdam Amsterdam Amsterdam Leiden Rekken Utrecht Amsterdam Amsterdam Copenhagen Amsterdam Amsterdam Grasberg

Bilboa Münster Antwerpen

Paris Uitgever Jaar Druk Em. Querido's Uitgeverij 2003 Editions Saint Jacques 2003 HES Uitgevers 1988 Podium 2009 De Bijenkorf 1986 4 Uitgeverij C.J. Aarts/Poëziecentrum 1996 Em. Querido's Uitgeverij 1984 Uitgeverij M.A. van Seijen Constantijn Huygens Instituut 2000 Constantijn Huygens Instituut 2000 Constantijn Huygens Instituut 2000 Constantijn Huygens Instituut 2000 Meulenhoff 1995 Abacus 1986 Sphere Books 1988 Hamish Hamilton 1993 1 Minerva 1996 BBC Worldwide 2002 1 Vintage 2005 Vintage Books 2007 Chatto & Windus 2008 A.G. Nizet 1974 Fischer Taschenbuch Verlag 1972 Fischer Taschenbuch Verlag 1973 10 Collier Books 1991 Waanders Uitgevers 1995 Uitgeverij Paul Brand/Uitgeverij C. de Boer Jr. 1963 Uitgeverij Paul Brand/Uitgeverij C. de Boer Jr. 1964 Uitgeverij Paul Brand/Uitgeverij C. de Boer Jr. 1965 Uitgeverij Paul Brand/Uitgeverij C. de Boer Jr. 1967 Uitgeverij Paul Brand/Uitgeverij C. de Boer Jr. 1968 Uitgeverij Paul Brand/Uitgeverij C. de Boer Jr. 1970 Uitgeverij Paul Brand/Uitgeverij C. de Boer Jr. 1972 Uitgeverij Paul Brand/Uitgeverij C. de Boer Jr. 1974 Uitgeverij Paul Brand/Uitgeverij C. de Boer Jr. 1977 Penguin Books 1964 Flammarion 1996 Le Monde 1981 Éditions Liana Levi 2007 Prometheus 2008 21 Plantagenet Press 1990 1

Twinkle 2000 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1988 1 Veen, uitgevers [1985] Veen, uitgevers [1985] Bantam Books 1959 Éditions Gallimard 1971 Éditions Émile-Paul Frères 1949 Éditions Aubier-Montaigne 1956 Éditions Albin Michel 1959 Éditions Albin Michel 1962 Stichting P.C. Hooft-prijs voor Letterkunde/Uitgeverij G.A. van Oorschot 1995 Librairie Armand Colin 1981 J.G. Cotta'sche Buchhandlung Nachfolger Uitgeverij Ambo 7 Ivan R. Dee 2003 Routlegde & Kegan Paul 1960 3 Athenaeum—Polak & Van Gennep 1998 Bokförlaget Natur och Kultur 2004 Uitgeverij De Arbeiderspers 1999 5 Scheltema & Holkema's Boekhandel. K. Groesbeek & Paul Nijhoff [1922] 3 Michael Kesend Publishing 1989 2 Lemniscaat 1997 2 Elsevier 1954 Em. Querido's Uitgeverij 2002 3 Fibula-Van Dishoeck 1979 Ambo 2006 Éditions du Seuil 1975 Agon 1987 2 Agon 1988 2 Agon 1989 Agon 1989 Agon 1990 De Bezige Bij 2006 19 Athenaeum—Polak & Van Gennep 1998 L.J.C. Boucher 1966 Bantam Books 1962 Alfred Kröner Verlag 1977 Penguin Books 1965 8 Penguin Books 1964 2 Penguin Books 1965 1 Stichting Historische Publicaties Roterodamum 1994 Nieuw Amsterdam Uitgevers/Het Parool 2007 3 Éditions Gallimard 1972 Éditions Gallimard 1986 Keesing Boeken 1982 Altitude 2003 Éditions du Seuil 1959 Anansi 1972 Éditions Gallimard 2009 Éditions France-Empire 1976 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2009 The Modern Library Em. Querido's Uitgeverij 2010 HP/De Tijd 1999 Uitgeverij Het Spectrum 1990 27 Em. Querido's Uitgeverij 1998 Librairie José Corti 1947 Librairie José Corti 1948 Librairie José Corti 1948 Librairie Gallimard 1949 Librairie José Corti 1950 R. Piper & Co. Verlag 1995 8 Alfred Kröner Verlag 1954 Drukkerij-Uitgeverij Sanderus 1988 Uitgeverij W. Gaade [1963] 3 Flammarion 1983 J.B. Wolters 1965 Cambridge University Press 1996 1 Vintage 1991 Bloomsbury 1996 Uitgeverij Cossee 2008 3 Uitgeverij Conserve 1999 2 Gemeente Amsterdam 1997 Mayflower Books 1966 Uitgeverij Q 2010 Mys & Breesch, uitgevers 1996 Mercatorfonds 1996 Éditions Marcel Gasnier 1945 Garnier-Flammarion 1968 Éditions Gallimard 1972 P.O.L. 1989 Weidenfeld & Nicolson 1989 1 Garnier-Flammarion 1966 Garnier-Flammarion 1967 Éditions Gallimard 1979 Pocket 1999 Éditions Gallimard 1999 Pocket 2005 Tirion 1975 Tirion 1975 Tirion 1975 Tirion 1975 Tirion 1975 Tirion 1976 Tirion 1976 Tirion 1976 Uitgeverij Q 2009 12 Vintage International 1990 Alfred A. Knopf 1953 Dover Publications 1962 Cassell & Co. 1953 Éditions du Seuil 1982 Em. Querido's Uitgeverij 2008 Uitgeverij Het Spectrum 2000 7 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1959 Éditions du Seuil 1990 HarperCollins Publishers 2000 1 Allen Lane 1974 1 Em. Querido's Uitgeverij 1978 Em. Querido's Uitgeverij 1979 Em. Querido's Uitgeverij 1979 Martinus Nijhoff 1987 Em. Querido's Uitgeverij 2001 Librairie Gallimard 1957 Em. Querido's Uitgeverij 2005 Éditions Gallimard 1975 Fischer Bücherei 1963 1 Oxford University Press 1992 Verlag M. DuMont Schauberg 1963 Payot 1973 Duckworth 1999 7 Abacus 2000 Abacus 2002 Éditions Phébus 1994 Pan Books 2006 Librairie Gallimard 1950 Librairie Gallimard 1950 Librairie Gallimard 1956 Éditions Gallimard 1962 Gallimard 1965 Éditions Gallimard 1970 Éditions Gallimard 1973 Éditions Gallimard 1984 Éditions Gallimard 1996 Éditions Gallimard 1997 Éditions Gallimard 1997 Wiardi Beckman Stichting/Uitgeverij De Arbeiderspers 1999 Bosworth & Co. 1937 Ambo 2008 [Carto] 1998 Uitgeverij Atlas/Letterkundig Museum 1998 Éditions du Chêne 2003 N. Samsom uitgever 1968 Uitgeverij Het Spectrum 1983 11 Librairie Plon 1951 Book Club Associates 1976 Oxford University Press 1961 2 Straelener Manuskripte Verlag 1995 Architectura & Natura Pers 1998 De Bezige Bij/Willem Frederik Hermans Instituut 2001 Methuen & Co 1969 The New American Library 1953 11 Éditions Gallimard 1980 Uitgeverij Hapax 1999 Uitgeverij Hapax 2004 1 Libraire Académique Perrin 1980 Hachette Éducation 1992 CNRS Éditions 1997 Actes Sud 1991 de Volkskrant 2004 Bert Bakker 2009 Em. Querido's Uitgeverij 1994 Deutscher Taschenbuch Verlag 1963 De Geus 2010 NLPVF 2003 Presses Universitaires de France 1959 1 Tidens förlag 1993 Sdu Uitgevers 1997 Éditions Phébus 2000 Em. Querido's Uitgeverij 2002 Em. Querido's Uitgeverij 2007 45 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2008 Em. Querido's Uitgeverij 2007 Em. Querido's Uitgeverij 2009 Meulenhoff 2000 Dictionnaires Le Robert 1989 Éditions de Fallois 1994 Éditions de Fallois 1994 Éditions de Fallois 1996 Éditions de Fallois 1998 Éditions de Fallois 2002 Éditions Albin Michel 1988 Insel Verlag 1995 1 Foundation Kings of Africa 1992 Rowohlt 1961 Éditions du Seuil 1980 Rowohlts Taschenbuch Verlag 1964 Stichtingen Vrienden der Geldersche Kasteelen & Het Geldersch Landschap 1990 Éditions Gallimard 1993 Éditions Gallimard 1993 Éditions Gallimard 1993 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2008 Penguin Books 1955 5 Uitgeverij Contact 2009 2 Uitgeverij Valkhof Pers 1999 Orbis Publishing 1978 2 Penguin Books 1948 2 John Baker 1964 Classiques Hachette 1972 Uitgeverij Europese Bibliotheek 1997 Rijksmuseum/Staatsuitgeverij 1981 Ailantus 2010 Dover Publications 1971 1 Dover Publications 1977 Aufbau-Verlag 1954 Aufbau-Verlag 1955 De Walburg Pers 1984 Polak & Van Gennep 1965 Athenaeum—Polak & Van Gennep [2007] Martinus Nijhoff 1910 Martinus Nijhoff 1912 Martinus Nijhoff 1916 Martinus Nijhoff 1918 Kluwer/Uitgeverij Contact 1989 Nijgh & Van Ditmar Universitair/Uitgeverij Infoboek [1993] 1 De Bezige Bij 2008 Uitgeverij Kwadraat 1985 University of Western Australia Press 1989 2 Librairie Hachette 1973 Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1969 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2004 Athenaeum—Polak & Van Gennep [2004] Librairie Hachette 1972 F. Bruckmann 1925 4 Boom/Open universiteit 1992 Kok Voorhoeve 1997 Vereniging Oud-Heemstede - Bennebroek 1985 H.D. Tjeenk Willink & Zoon 1936 Van Dale Lexicografie 1998 Elsevier 1960 Penguin Books 1990 Denoël/Gonthier 1978 Librairie Droz 1982 Éditions du Seuil 1961 Uitgeverij Het Spinhuis/KITLV Uitgeverij 2000 Uitgeverij In Den Toren 1948 Uitgeverij BZZTôH 1983 Uitgeverij De Arbeiderspers/Em. Querido's Uitgeverij 1990 8 Uitgeverij De Arbeiderspers 1993 5 Uitgeverij De Arbeiderspers 1995 11 Uitgeverij De Arbeiderspers 1995 11 Uitgeverij De Arbeiderspers 2005 Uitgeverij De Arbeiderspers 2005 Van Gorcum 1962 Latimer New Dimensions 1976 1 W. de Haan/J.M. Meulenhoff [1968] Uitgeverij de Tuin der Vriendschap 2002 Van Ditmar [1950] Van Gennep/Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1978 Deutscher Taschenbuch Verlag 1962 De Bezige Bij 1964 Washington Square Press 1966 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1966 Carl Hanser Verlag 1965 Van Gogh Museum 2007 Fischer Bücherei 1962 1 Koninklijke Bibliotheek 1988 Em. Querido's Uitgeverij 2001 Uitgeverij Bert Bakker 1993 De Walburg Pers 1990 In de Knipscheer 1993 1 Nijgh & Van Ditmar/Dedalus 1996 Penguin Books 1991 Penguin Books 1968 4 Larousse 1998 Éditions de la Réunion des musées nationaux 1982 1 Europese Bibliotheek 1963 Penguin Books 1953 Éditions du Rocher 1999 Éditions du Seuil 1990 Harper 2006 Éditions du Seuil 1957 Éditions Aubier-Montaigne 1968 2 Éditions Aubier-Montaigne 1970 Uitgeverij Bas Lubberhuizen 2002 Vintage Books 1982 Em. Querido's Uitgeverij 2001 Avon Books 1977 1 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1962 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1964 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1965 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1967 Esso Nederland 1979 Esso Nederland 1980 Esso Nederland 1981 Esso Nederland 1983 Esso Nederland 1984 Kruseman 1968

Em. Querido's Uitgeverij 2002 Em. Querido's Uitgeverij 2002 Stichting Jaarboek Maastricht 1992 In eigen beheer 1993 Uitgeverij SUN 1992 Historische Uitgeverij 2009 2 Librairie Armand Colin 1986 Librairie Armand Colin 1988 Librairie Armand Colin 1988 Arthaud-Flammarion 1988 Arthaud-Flammarion 1989 Flammarion 1990 Flammarion 1993 Em. Querido's Uitgeverij 2006 Rutgers University Press 1973 Éditions Albin Michel 1969 Éditions Albin Michel 1970 Éditions Albin Michel 1970 Amsterdam University Press 2010 Eerste Bergensche Boekhandel 2004 In eigen beheer [1961] Littlefield, Adams & Co. 1953 2 Walburg Pers 2009 Robert Laffont 1986 Rhein-Verlag In de Pelikaan 2000 Penguin Books 1954 Bantam Books 1987 Bantam Dell 2007 Penguin Books 1946 Penguin Books 1995 Schiphouwer en Brinkman 1993 Secker & Warburg 1962 1 Éditions Plon 1992 Uitgeverij Maarten Muntinga 2003 Uitgeverij De Arbeiderspers 1985 Uitgeverij Noli me tangere 1996 Uitgeverij Noli me tangere 1998 Uitgeverij Atlas 2001 13 Polity Press 2002 1 Bantam Press 2009 The Catholic University of America Press 1992 Clarendon Press 1995 Em. Querido's Uitgeverij 1993 16 J.B. Wolters 1962 16 J.B. Wolters 1963 16 Prince Claus Fund for Culture and Development 2006 L.P. Boon Documentatiecentrum/Universitaire Instelling Antwerpen 1994 L.P. Boon Documentatiecentrum 1995 A.W. Bruna & Zoon 1964 Éditions Du Rocher 1988 HES Publishers 1979 The British Museum Press 1994 Uitgeverij Het Spectrum 1967 Martinus Nijhoff 1984 Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1979 Uitgeverij Vantilt 2007 Faculteit Geesteswetenschappen/Letteren, Universiteit Utrecht 2006 Uitgeverij Verloren 1993 Stichting voor Heemkunde 1987 2 Pocket Books 1957 Ullstein Bücher Penguin Books 1972 Dent/Dutton 1964 Victor Gollancz 1973 Paul Hamlyn 1968 Collins Penguin Books 1964 Bert Bakker/Daamen 1956 1 Dent/Dutton 1965 Les Éditions de Minuit 1957 Bernard Grasset, éditeur 1958 Chatto & Windus 1965 Chatto & Windus 1990 2 Elsevier 1977 Penguin Books 1965 7 Wereldbibliotheek/DNB Uitgeverij Pelckmans 1991 2 Wereldbibliotheek 1993 Dent/Dutton 1973 Meulenhoff 1999 Oxford University Press 1970 Cambridge University Press 2004 1 Uitgeverij Q 2008 Éditions Gallimard 1962 Éditions Gallimard 1965 Sdu Uitgeverij 1991 In de Knipscheer 2002 1 Uitgeverij Conserve 2004 1 Claassen Verlag 1960 Carl Hanser Verlag 1970 3 Carl Hanser Verlag 1970 1 Willi Weismann Verlag 1948 Carl Hanser Verlag 1965 Uitgeverij De Bezige Bij 1966 Tauris Parke Books 1997 2 Faber and Faber 2003 1 The Macmillan Press 1984 Penguin Books 1990 Éditions Gallimard 1996 P.O.L. 2000 P.O.L. 2009 Penguin Books 1984 8 Uitgeverij Douane 2010 Penguin Books 1985 7 Vintage 1994 Vintage 1996 Carroll & Graf Publishers 2000 1 Penguin Books 1964 W. de Haan/J.M. Meulenhoff 1966 Éditions Albin Michel 2009 Penguin Books 1970 2 Éditions du Seuil 1997 Éditions Gallimard 1996 Mercure de France 1975 Mercure de France 1979 Actes Sud 1997 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2007 8 Uitgeversbedrijf Het Goede Boek [1970] Penguin Books 1971 F. Bruckmann A.-G. [1932] F. Bruckmann A.-G. [1932] Julliard 2005 Penguin Books 2000 Penguin Books 2001 Éditions Albin Michel 1943 Éditions Le Chemin vert 1982 Avalon Pers 1990 Kopwit 2005 Uitgeverij De Arbeiderspers 1979 4 Prometheus 1992 Presses Universitaires de France 1979 11 Éditions du Seuil 1982 Sphere Books 1982 Ballantine Books 1988 4 Academy Chicago Publishers 1988 Academy Chicago Publishers 1988 Berkley Books 2004 Bantam Press 2009 Éditions Garnier Frères 1952

Uitgeverij Contact 2006 Hamlyn Paperbacks 1985 Paul Hamlyn 1968 Deutscher Taschenbuch Verlag 1965 1 Penguin Books 1978 1 Penguin Books 1978 1 Penguin Books 1978 William Heinemann 1930 8 Penguin Books 1958 Fayard 1986 Aldine House 1934 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2008 De Bezige Bij 1972 9 De Bezige Bij 2009 Verlag Max Niemeyer 1925 HarperCollinsPublishers Australia 2007 Éditions du Seuil 1996 Gopher Publishers 2001 22 Michel Lévi Frères, Éditeurs 1870 Éditions Bernard Grasset 1955 Em. Querido's Uitgeverij 2007 1 Waanders Uitgevers/Museum Het Valkhof 2003 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1956 Penguin Books 1985 Secker & Warburg 1999 1 Arrow Books 1959 1 Penguin Books 1960 2 Éditions Gallimard 1984 Éditions Gallimard 1986 Éditions Gallimard 1991 Éditions Gallimard 2001 Flammarion 2002 Payot 1961 Prentice-Hall 1966 Penguin Books 1973 Penguin Books 1975 Penguin Books 1976 Penguin Books 1989 Penguin Books 2000 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2009 7 HarperCollins 2001 Éditions Gallimard 1987 C.F. Peters 1952 Éditions Gallimard 1964 Berkley Books 2006 Éditions de La Martinière 2004 Uitgeverij Het Spectrum 1979 1 Pan Books 1955 Uitgeverij Leopold 1971 2 Veen 1987 Veen 1988 Veen 1989 Veen, uitgevers 1989 Veen, uitgevers 1990 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2007 10 Uitgeverij Rubinstein 2008 P.N. van Kampen & Zoon N.V. 6 Hummelinck Stuurman Theaterbureau/Uitgeverij International Theatre & Film Books 2006 HoorSpelFabriek 2008 Oxford University Press 1991 Penguin Books 1990 Phoenix House 1957 1 Collins 1961 1 Taschen/de Volkskrant 2010 Calmann-Lévy 1949 1 Dell Publishing 1973 Uitgeverij Q 2010 Amsterdam University Press 1998 Fourth Estate 1999 Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 2001 Primavera Pers/Stichting Nederlands Scheepvaartmuseum 2001 Hatier 1990 Karl-May-Verlag 2003 Anchor Books 2001 Virago Press 1992 Robinson 1995 Albin Michel Hutchinson University Library 1963 3 Librairie Arthème Fayard 1971 De Geus 2008 Éditions du Seuil 1952 Éditions du Seuil 1963 Thomas & Eras Uitgevers 1977 Thomas & Eras uitgevers 1978 2 Thomas & Eras Uitgevers 1980 2 Nijgh & Van Ditmar 1997 Nijgh & Van Ditmar 1997 Nijgh & Van Ditmar 1998 Little, Brown and Company 2003 Uitgeverij Matrijs 1996 De erven F. Bohn N.V. 1948 2 Academia Press 2011 Masarykova univerzita/Univerzita Palackého 1999 Éditions Belfond 2010 De Bezige Bij 1986 Dent/Dutton 1969 Côté-femmes Éditions 1994 Wereldbibliotheek 1989 In eigen beheer 2002 Uitgeverij Van Halewyck 2005 2 Editions Rodopi 1999 Waanders Uitgevers 1998 Voltaire Foundation 2003 Librairie Arthème Fayard 1978 Éditions du Seuil 1990 Macmillan 1996 Em. Querido's Uitgeverij 2001 6 Éditions Pygmalion/Gérard Watelet 1996 Gouda Quint 1988 Éditions d l'Aléï 1988 Librairie C. Klincksieck 1970 Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 1997 Em. Querido's Uitgeverij 1998 Em. Querido's Uitgeverij 2002 Em. Querido's Uitgeverij 2004 Em. Querido's Uitgeverij 2006 Oxford University Press 1962 6 Dell Publishing 1960 1 Uitgeverij Ailantus 2008 Éditions Gallimard 1966 Librairie François Maspero 1982 Kwadraat 1985 2 Historische Vereniging Holland/Uitgeverij Verloren 1985 Uitgeverij Waanders 1984 Koninklijke Nederlands Akademie van Wetenschappen 2001 Éditions Rodopi 2006 Uitgeverij De Geus 2003 Prometheus/NRC Handelsblad 2006 Waanders Uitgevers 1998 Waanders Uitgevers 2000 Waanders Uitgevers 2003 Em. Querido's Uitgeverij 2010 Putnam 1957 7 Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 1993 Meulenhoff 1984 4 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2004 Uitgeverij Augustus 2007 Book Club Associates 1976 Uitgeverij Conserve 2006 1 Uitgeverij Conserve 2006 2 Uitgeverij Het Spectrum 1992 1 Vossiuspers AUP 1995 Amsterdam University Press 1995 Payot 1973 Prometheus 1996 Uitgeverij Terra Lannoo 2005 Mercure de France 2008 Librarie Honoré Champion, éditeur 1971 Librarie Honoré Champion, éditeur 1982 In eigen beheer 1945 Uitgeverij Ambo 1986 In eigen beheer 1981 Librairie Générale Française 1992 Drukkerij-Uitgeverij Sanderus 1981 Penguin Books 1953 Penguin Books 1958 Penguin Books 1958 J.J. Pauvert aux Éditions Carrere 1984 Dagblad Trouw/Rainbow Pocketboeken 2002 Unieboek 1991 Bert Bakker-Daamen N.V. 1956 Wolters-Noordhoff 1972 12 Waanders Uitgevers 1994 Nijgh & Van Ditmar 1953 Contact 1956 Vereniging Volkshogeschool Méridon 1993 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1993 2 Europese Bibliotheek 1979 5 Hachette 1981 Hachette 1983 Flammarion 1990 Références Larousse 1991 Références Larousse 1991 Ludion 2005 Aspekt 2008 Aspekt 2009 Aspekt 2009 Panther Books 1974 De Bezige Bij 2010 Hesperus Press 2004 Éditions Phébus 2005 Éditions Gallimard 2009 Éditions Gallimard 2009 Marabout 1985 Virago Press 2006 1 Serpent's Tail 1996 Ecco 2002 Picador 2004 Bloomsbury 2010 1 Em. Querido's Uitgeverij 1991 Harper Perennial 2005 Uitgeverij BZZTôH 1985 Dunod 1992 11 Leméac 1992 Marval 1991 Union Générale d'Éditions 1964 Woningbouwvereniging 'Groningen' en Woningstichting Gruno 1994 Éditions Grasset & Fasquelle 1982 Pan Books 1990 Rupert Hart-Davis 1955 Het Wereldvenster 1953 Het Wereldvenster 1953 Het Wereldvenster 1954 3 Het Wereldvenster 1955 Het Wereldvenster 1955 Het Wereldvenster 1955 Het Wereldvenster 1958 Wereldvenster 1953 3 Wereldvenster 1953 1 Wereldvenster 1954 5 Wereldvenster 1954 1 Wereldvenster 1954 2 Wereldvenster 1954 1 Wereldvenster 1955 1 Wereldvenster 1955 1 Wereldvenster 1955 1 Wereldvenster 1956 1 Wereldvenster 1957 1 Wereldvenster 1958 1 Athenaeum—Polak & Van Gennep 1977 Walburg Pers/Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie 2000 Albert Bonniers Förlag 2004 Meulenhoff/Landshoff 1980 Payot 1984 Payot 1986 Payot 1986 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2002 P.N. van Kampen en Zoon 1960 4 Drukkerij-Uitgeverij Sanderus 1969 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2002 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2002 Em. Querido's Uitgeverij 1993 Uitgeverij Bert Bakker 1991 Em. Querido's Uitgeverij 1994 Nijgh & Van Ditmar 1980 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2009 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2000 Penguin Books 1960 Uitgeverij Het Spectrum 1992 1 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2001 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2004 Athenaeum—Polak & Van Gennep [2007] Amsterdam University Press 1996 Éditions Gallimard 1974 Lannoo/Fibula-Van Dishoeck 1985 De Bijenkorf 1994 Presses Universitaires de France 1964 C. Lacour - Editeur 1993 Heideland 1970 Uitgeverij Balans 1997 2 De Bijenkorf 1999 Penguin Books 1954 1 Penguin Books 1973 8 Penguin Books 1957 1 Penguin Books 1961 4 Penguin Books 1961 2 Historische Uitgeverij 1994 KIT Publishers 2006 Penguin Books 1970 De Geus 2007 Uitgeverij N. Kluwer 1970 Uitgeverij Balans 1998 2 Uitgeverij Balans 2001 2 Librairie Armand Colin 1972 Verlag Philipp Reclam [1961] 1 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1964 Em. Querido's Uitgeverij 1977 9 Em. Querido's Uitgeverij 1987 Stichting P.C. Hooftprijs voor letterkunde/Em. Querido's Uitgeverij 1997 Em. Querido's Uitgeverij 2004 Éditions Bernard Grasset 1985 De Bezige Bij 2007 Kiepenheuer & Witsch 1996 6 The World Publishing Company 1964 2 Horizons de France 1969 Presses Universitaires de France 1965 9 Penguin Books 1980 6 W. Heffer & Sons 1964 Shire Publications 1991 1 Bantam Books 1946 2 Éditions de Cluny 1939 Éditions de Cluny 1939 Librairie Gründ 1942 Librairie Gründ 1942 Éditions Garnier Frères 1954 Flammarion 1981 Chriistian Fletcher Photo Images 2003 Orion/Davidsfonds 1976 Zodiaque 1985 Het Goede Boek [1976] Verlag Ullstein 1975 Droemersche Verlagsanstalt [1952] Em. Querido's Uitgeverij 1983 Em. Querido's Uitgeverij 1990 HES Uitgevers 1992 Em. Querido's Uitgeverij 1996 Em. Querido's Uitgeverij 1997 Uitgeverij De Steigerschuit 2009 St Ermin's Press 2001 1 Penguin Books 1961 1 Flammarion 1992 W. de Haan/J.M. Meulenhoff 1966 Edward Arnold & Co. 1949 Penguin Books 1954 Uitgeverij Bas Lubberhuizen 2007 Uitgeverij Bas Lubberhuizen 2007 Frederick Muller 1958 1 Éditions Seghers 1983 Éditions Gonthier 1965 C.F. Peters C.F. Peters Uitgeverij Het Spectrum 1990 1 Panther Books 1970 Phoenix 2002 Nan A. Talese 2006 Penguin Books 1964 Macmillan & Co 1954 Michael Joseph 2001 Anthos 2008 Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij 1999 Fischer Taschenbuch Verlag 1954 2 Penguin Books 1963 Piper Verlag 2005 15 Isensee Verlag 1992 Éditions du Seuil 1975 Jonathan Cape 1967 Uitgeverij Het Spectrum [1955] 10 Stedelijk Museum/Ludion 2000 W. de Haan/J.M. Meulenhoff [1969] Stichting Hollandse Historische Reeks 1990 Société d'Édition "Les Belles Lettres" 1954 Anthos 2008 2 Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie 1997 Vossiuspers AUP 1997

Samiszdat 1996 Penguin Books 2000 Oxford University Press 1947 4 Éditions Garnier 1955 Éditions Gallimard 1991 Oxford University Press 1984 Oxford University Press 1987 W.W. Norton & Company 1988 The Free Press of Glencoe 1964 Waanders Uitgevers 1994 Marc Barbezat L'Arbalète 1966 Athenaeum—Polak & Van Gennep 1998 Amsterdam University Press 1993 Amsterdam University Press 1993 Vossiuspers AUP 1995 Vossiuspers AUP 1995 Vossiuspers AUP 1997 Vossiuspers AUP 1997 Uitgeverij Het Spectrum 1958 Éditions Nathan 1998 Éditions Gallimard 1981 Flammarion éditeur 1947 Sdu Uitgeverij/Centrum voor Parlementaire Geschiedenis 1995 Athabasca 1987 Yale University Press 1984 Meulenhoff 1984 Vintage Books 2003 1 Cambridge University Press 1962 Health Research 1963 In eigen beheer 1990 Uitgeverij De Arbeiderspers 1989 Stichting Ons Erfdeel 1991 Stichting Ons Erfdeel 1991 Stichting Ons Erfdeel 1991 Stichting Ons Erfdeel 1995 Stichting Ons Erfdeel 1997 Stichting Ons Erfdeel 1998 Insel Verlag 1972 1 Insel Verlag 1980 2 Insel Verlag 1980 2 Insel Verlag 1980 2 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2004 2 Wilhelm Goldmann Verlag 1957 Playboy Paperbacks 1982 1 Faber and Faber 1988 1 Faber and Faber 1990 1 Faber and Faber 1964 1 Athenaeum―Polak & Van Gennep/Em. Querido's Uitgeverij/Nijgh & Van Ditmar 2004 René Julliard 1964 Verlag Günther Neske 1970 Verlag Günther Neske 1970 Uitgeverij G.A. van Oorschot 2000 1 Éditions Robert Laffont 1989 Éditions Robert Laffont 1989 Éditions Robert Laffont 1989 Martinus Nijhoff 1979 3 Köningshausen & Neumann 2009 William Morrow and Company 1989 Éditions Albin Michel 1968 Éditions Albin Michel 1968 Éditions Albin Michel 2009 Éditions Albin Michel 2009 Steidl Verlag 2002 2 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1957 Penguin Books 1955 Penguin Books 1955 Penguin Books 1955 2 Penguin Books 1956 2 Penguin Books 1968 2 Faber and Faber 1952 3 Paul Hamlyn 1969 Vintage 2001 HarperCollinsPublishers 2002 HarperCollinsPublishers 2004 HarperCollinsPublishers 2005 HarperCollinsPublishers 2005 Harper 2007 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1964

Librairie Arthème Fayard 1986 Forum 2006 Vision Press 1950 Vision Press 1950 SDU Uitgeverij 1991 Uitgeverij Contact 2002 Uitgeverij Contact 2006 Em. Querido's Uitgeverij 2009 Éditions La Nuée Bleue 1995 Éditions Denoël 1972 Uitgeverij Het Spectrum 1993 26 Luchterhand 1986 6 J.S. Lehman[n] Verlag 1927 2 Insel Verlag 1997 1 A.W. Bruna & Zoon 1970 Bibliothèque nationale de France 2000 Fischer Bücherei 1966 1 Cantecleer 1976 1 W.W. Norton & Company 1999 1 Sdu Uitgevers 1997 Daamen N.V./De Sikkel 1954 Biblioteca Universale Rizzoli 1992 Biblioteca Universale Rizzoli 1992 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 1994 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1995 Wolters Noordhoff/Wolters Plantyn 1996 Noir sur Blanc 1997 Goldmann Verlag 1999 1 Editura Univers 2000 Biblioteca Universale Rizzoli 2001 4 Nakladatelství Brána 2003 Wolters-Noordhoff 2004 Em. Querido's Uitgeverij 2006 Em. Querido's Uitgeverij 2007 Em. Querido's Uitgeverij 2007 Em. Querido's Uitgeverij 2008 56 Em. Querido's Uitgeverij 2008 4 Em. Querido's Uitgeverij 2008 Muntinga Pockets 2008 2 Muntinga Pockets 2008 3 Em. Querido's Uitgeverij 2008 57 Muntinga Pockets 2008 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2009 Penerbit PT Gramedia Pustaka Utama 2009 Muntinga Pockets 2009 Muntinga Pockets 2009 4 Kastaniotis 2010 Kastaniotis 2010 Muntinga Pockets 2010 2 Muntinga Pockets 2010 2 Muntinga Pockets 2010 Uitgeverij Heideland-Orbis Penerbit PT Gramedia Pustaka Utama Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels 1948 1 Academy Chicago Publishers 1990 Em. Querido's Uitgeverij 2007 VARA 1977 W.J. Thieme & Cie 1914 Deutscher Taschenbuch Verlag 2002 Verlag Mensch und Arbeit 1967 Waanders Uitgevers 1990 Penguin Books 1973 Penguin Books 1973 Amsterdam University Press 1997 Gert Jan Bestebreurtje 1995 Macmillan Press 1999 Verlag von Th. Knaur Nachf. 1933 The New American Library 1957 1 Pavilion Books 1990 1 Éditions du Seuil 1987 Éditions du Seuil 1988 Meridian 1993 Uitgeverij BZZTôH 2000 Uitgeverij Balans 2000 Uitgeverij Balans 2001 Uitgeverij De Arbeiderspers 2008 1 Rider & Company 1971 Rider & Company 1971 Bibliotheca Philosophica Hermetica 2004 Staatsuitgeverij 1974 Fontana 1979 Flammarion 1992 Em. Querido's Uitgeverij 2000 4 Em. Querido's Uitgeverij 2004 Em. Querido's Uitgeverij 2007 Em. Querido's Uitgeverij 2008 Em. Querido's Uitgeverij 2010 Pocket Books 1978 Mets & Schilt 2002 GraftonBooks 1990 Penguin Books 1975 Pocket Books 1948 De Bezige Bij 2005 1 Routlegde 1999 1 Reclam Wereldbibliotheek 1942 Em. Querido's Uitgeverij 2004 Em. Querido's Uitgeverij 2008 Em. Querido's Uitgeverij 2009 Em. Querido's Uitgeverij 2006 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2010 Martinus Nijhoff Publishers 1998 Waanders Uitgevers 1998 BnM Uitgevers 2005 Prometheus 2004 R. Löwit [1976] Polity Press 1996 Bowes & Bowes 1952 1 Langenscheidtsche Verlagsbuchhandlung 1930 1 In de Knipscheer 1995 In de Knipscheer 1995 Prometheus 2005 Uitgeverij International Theatre & Film Books 2006 Oosthoek's Uitgeversmaatschappij 1979 Deutsche Verlags-Anstalt 1923 Meulenhoff 1984 Harvill Secker 2007 1 De Bezige Bij 1975 2 De Bezige Bij 1977 14 De Bezige Bij 1977 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1983 13 Academica 1984 De Mandarijnenpers 1985 4e dr., 6e oplage De Bezige Bij 1988 2 Uitgeverij De Harmonie 1988 1 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1992 22 De Bezige Bij 1993 9 De Bezige Bij 1994 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1958 De Bezige Bij 1966 De Bezige Bij 1979 1 De Bezige Bij 1981 De Bezige BIj 1983 1 De Bezige Bij 1989 1 De Bezige Bij 2009 Uitgeverij De Arbeiderspers 2000 Sara/Van Gennep 1990 Fabula-Van Dishoeck 1978 5 Penguin Books 1972 Oxford University Press 1999 Boekmanstichting/Sdu Uitgeverij Koninginnegracht 1994 Em. Querido's Uitgeverij 2006 Walburg Pers 1994 Bonneville 1998 De Bezige Bij/Willem Frederik Hermans Instituut 2000 Presses Universitaires de France 1982 6 Sinclair-Stevenson 1992 1 Vintage 1998 Uitgeverij De Arbeiderspers 2007 Librairie Arthème Fayard 1985 Éditions du Félin [1988] Rowohlt Taschenbuch Verlag 1959 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1959 2 Alfred A. Knopf 1995 J.M. Meulenhoff 2009 24 In eigen beheer In eigen beheer Athenaeum—Polak & Van Gennep 2003 Agon 1994 Fischer Taschenbuch Verlag 1986 Bernard Grasset, éditeur 1953 De Walburg Pers/Nijgh & Van Ditmar 1973 Prometheus 1993 Verlag M. DuMont Schauberg 1974 2 Gemeente Deventer 2006 J.M. Meulenhoff 1993 Harvard University Press 1989 Allen Lane 1976 Stock/Laurence Pernoud 1987 Ambo 2010 Uitgeverij De Prom 1994 Athenaeum—Polak & Van Gennep 1994 Athenaeum—Polak & Van Gennep 1994 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2004 Marion von Schröder Verlag 1960 1 The National Archives 2006 J.M. Meulenhoff 2005 7 Flammarion 1999 Meridian Books 1957 1 Alain Giraud 1979 HarperCollins 1995 Uitgeverij Nederland's Boekhuis 1968 Garnier-Flammarion 1965 Veen/Tjeenk Willink 1989 Meridian Books 1959 1 Éditions Gallimard 1988 Historische Uitgeverij 1995 Ludion/Em. Querido's Uitgeverij 1999 Ludion/Em. Querido's Uitgeverij 1999 Oliver and Boyd 1962 1 Librairie Arthème Fayard 1961 Penguin Books 1963 4 Panther Books 1984 18 Horizons de France 1965 Les Éditions du Relié 2002 Signatuur 2009 Uitgeverij Q 2011 Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij 1995 Pournaras Press 2002 De Bezige Bij 1948 Uitgeverij Aspekt 2001 3 Paul Hamlyn 1968 Paul Hamlyn 1968 2 Elsevier 1976 University of Notre Dame Press 1968 Cambridge University Press 1991 1 Uitgeverij De Arbeiderspers 1990 6 Uitgeverij Atlas 1992 De Vidal De Saint Germain Stichting 1995 Rutledge Hill Press 1994 Faber and Faber 1947 2 Penguin Books 1984 C.I.L. 1981 Éditions du Seuil 1954 Éditions du Seuil 1975 Uitgeverij L.J. Veen 1994 J.M. Meulenhoff 2005 2 Thames and Hudson 1958 Thames and Hudson 1959 Random House 1930 Vintage Books 1956 Penguin Books 1984 The New American Library 1958 1 Penguin Books 1977 Uitgeverij Balans 2009 In eigen beheer 2004 Heinz Holberg Verlag 1986 Davidsfonds/Clauwaert 1994 Davidsfonds/Literair 1999 Van Loghum Slaterus 1978 5 Em. Querido's Uitgeverij 2005 Em. Querido's Uitgeverij 2005 Victor Gollancz 1958 George Routledgde & Sons/E.P. Dutton & Co. [1907] 4 Deutscher Taschenbuch Verlag 1978 Albert Bonniers Förlag 1992 Phoenix Press 2001 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1964 Constable & Co 1974 Agon Elsevier 1960 Sdu Uitgeverij Koninginnegracht/Boom 1995 Sdu Uitgeverij Koninginnegracht/Boom 1995 Sdu Uitgeverij Koninginnegracht/Boom 1995 Sdu Uitgeverij Koninginnegracht/Boom 1995 Meulenhoff/Kritak 1990 Paladin 1971 Éditions Tallandier 1998 Amsterdam University Press 1996 The Odyssey Press 1932 The Odyssey Press 1932 Gramercy Books 1999 Walter-Verlag 1972 Rhein-Verlag 1951 4 Em. Querido's Uitgeverij 1977 1 W. Kohlhammer Verlag 1962 W. de Haan/J.M. Meulenhoff 1967 The Noonday Press 1962 1 Bert Bakker 1986 2 Rowohlt 1961 2 Penguin Books 1968 Walburg Pers/Netherlands Institute for War Documentation (NIOD) 2008 Walburg Pers/Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie 2001 J.M. Meulenhoff 2005 18 Rhein-Verlag 1945 Rhein-Verlag 1945 Rhein-Verlag 1950 3 Rhein-Verlag 1950 2 Rhein-Verlag 1951 Stichting Indisch Thee- en Familie Archief van der Hucht c.s. [2006] Stichting Indisch Thee- en Familie Archief van der Hucht c.s. 2010 Stichting Indisch Thee- en Familie Archief van der Hucht c.s. 2010 Prestel-Verlag 1982 University of California Press 1993 Anthos 2007 Anthos 2008 Doubleday & Company 1954 W.W. Norton 2000 Waanders Uitgevers/Rijksmuseum 2000 Esso Nederland 1986 Faber and Faber 1954 1 Uitgeverij Het Spectrum 2007 17 Harenberg Kommunikation 1979 Futura Uitgevers 2004 Uitgeverij Balans 2009 3 Uitgeverij Cambium 1997 5 Uitgeverij Q 2007 Uitgeverij Ankh-Hermes 1994 Time Books 1998 Vossiuspers AUP 1996 Hermann Böhlaus Nachf. 1979 Oxford University Press 2001 Grafton Books 1986 Uitgeverij Apeiron 1993 1 Uitgeverij Het Spectrum 1994 2 Uitgeverij Q 2011 Walburg Pers 1994 Uitgeverij Bert Bakker 1986 Onderlinge 's-Gravenhage 1995 Terrain vague 1990 Krips Repro 1989 Krips Repro [1990] Lykele Jansma Buitenpost [1979] Uitgeverij van Dobbenburgh 1984 Menken Kasander & Wigman Uitgevers 1996 1 Uitgeverij Bert Bakker 1990 Waanders Uitgevers 1991 Esso Nederland 1987 Gouda Quint 1987 Uitgeverij J.H. Gottmer-H.J.W. Brecht 2001 2 Gemeente Maastricht 1981 Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1994 Em. Querido's Uitgeverij/J.B. Wolters 1967 Meulenhoff 2000 Em. Querido's Uitgeverij 2002 Poetry International/Em. Querido's Uitgeverij 2005 Walvaboek 1999 Nijgh & Van Ditmar 1973 Blanckenstein 1991 Meulenhoff 2002 Hoffmann und Campe Verlag 1979 Straelener Manuskripte Verlag 1998 2 Fischer Bücherei 1954 2 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2002 Em. Querido's Uitgeverij/Athenaeum―Polak & Van Gennep 2009 Hogeschool Sittard 1993 Deutscher Taschenbuch Verlag 1985 Rikola Verlag 1922 Éditions du Seuil 1984 Éditions du Seuil 1985 Éditions du Seuil 1986 Éditions Gallimard 1974 Société d'édition de dictionnaires et encyclopédies 1964 2 Société d'édition de dictionnaires et encyclopédies 1964 2 Société d'édition de dictionnaires et encyclopédies 1968 5 Société d'édition de dictionnaires et encyclopédies 1968 5 Société d'édition de dictionnaires et encyclopédies 1968 1 Société d'édition de dictionnaires et encyclopédies 1968 5 Société d'édition de dictionnaires et encyclopédies 1968 5 Société d'Édition de Dictionnaires et Encyclopédies 1963 2 Presses Universitaires de France 1960 2 Drukkerij-Uitgeverij Sanderus 1992 Doubleday 1987 Im Insel-Verlag Signatuur 2009 8 Museum van het Boek/Museum Meermanno-Westreenianum 1998 The Viking Press 1969 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2006 Penguin Books 1956 Penguin Books 1950 1 Penguin Books 1994 Ars Aequi Libri 1997 Uitgeverij Lannoo/TERRA 2003 Dover Publications 1964 Penguin Books 1980 4 New York University Press 1994 Éditions du Seuil 1990 Payot 1982 Payot 1970 Thames and Hudson 1997 5 Waanders Uitgevers 1996 2 Em. Querido's Uitgeverij 2003 J.M. Meulenhoff [1962] Wereldbibliotheek 1950 2 Presses de la Cité 1986 Balans 2009

Éditions Albin Michel 1949 Éditions Albin Michel 1953 In eigen beheer 1987 Penguin Books 1960 2 Lieu Commun 1987 National Gallery of Art/Yale University Press 1991 Gallimard 2006 Rider & Company 1959 1 Rider & Company 1962 4 Rider & Company 1963 8 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2009 21 Vintage Books 1960 Faber and Faber 1963 Oxford University Press 1960 3 Olympus 2000 2 Edhasa 1991 Van Halewyck Inc. Publisher [2003] Verlag Kiepenheuer & Witsch 1993 Em. Querido's Uitgeverij 2010 Em. Querido's Uitgeverij 2006 Em. Querido's Uitgeverij 2007 Nieuw Amsterdam Uitgevers 2007 Drukkerij-Uitgeverij Sanderus 1994 Uitgeverij L.J. Veen 2005 2 Em. Querido's Uitgeverij 2010 Constable 1974 1 Éditions Balland 1984 Beacon Press 1960

Éditions Gallimard 2006 Dent/Dutton 1964 Dent/Dutton 1965 Uitgeverij Anthos 1996 Uitgeverij Aspekt 2008 Actes Sud/Musée départemental Arles antique 2009 Em. Querido's Uitgeverij 2004 Em. Querido's Uitgeverij 2004 KITLV Uitgeverij 2004 Penguin Books 1970 Éditions Fernand Nathan 1975 Boom 1998 5 Éditions Albin Michel 1968 Librairie Académique Perrin 1992 W.W. Norton & Company 2000 The University of Michigan Press 1954 American Legacy Press 1985 Penguin Books 1970 1 Penguin Books 1960 7 The University of Georgia Press 1986 Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1982 Grosset & Dunlap 1964 1 Merlin Press 1962 Universitaire Pers Leiden/E.J. Brill 1975 Rijksmuseum Amsterdam 1951 Zeister Kunststichting/Walburg Pers 1994 Uitgeverij Het Spectrum 1993 25 Meulenhoff/Manteau 2004 In eigen beheer Penguin Books 1946 John Baker 1968 Librairie Gallimard 1952 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2007 23 Athenaeum—Polak & Van Gennep Nicholson & Watson Garnier-Flammarion 1976 Uitgeverij De Arbeiderspers 1992 Stichting 'Fonds Goudse Glazen' 1988 Éditions du Seuil 1948 Éditions du Seuil 1950 Prometheus 1997 3 Uitgeverij Atlas 1995 2 Uitgeverij Atlas 1997 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2007 Stichting Henry Hudson 400/de Volkskrant 2009 Mercure de France 1997 Robert Laffont 1995 Les Éditions du Bastion 1990 Éditions du Seuil 1973 Ambo 2007 The New Press 2000 Bermann-Fischer Verlag 1946 Bermann-Fischer Verlag 1946 Fischer Bücherei 1958 6 Fischer Bücherei 1965 Manesse Verlag [1945] Em. Querido's Uitgeverij 2008 Constable & Co. 1934 6 Fourth Estate 2009 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2004 Horizons de France 1968 2 Éditions Robert Laffont 1992 1 Rowohlts Taschenbuch Verlag 1970 8 Faber and Faber 1962 1 Arno Press 1976 Faber and Faber 1979 1 H.P. Leopold 1964 Imprimeries Réunies de Senlis 1930 Uitgeverij Het Spectrum 1982 1 Payot 1970 Payot 1972 Éditions Albin Michel 1977 Payot 1979 Deutscher Taschenbuch Verlag 1997 Penguin Books 1972 Union Générale d'Éditions 1966 Stichting Geschiedschrijving Leiden 2002 Em. Querido's Uitgeverij 2006 2 Bernard Grasset 1979 Em. Querido's Uitgeverij 2008 De Bezige Bij 1996 Uitgeverij Thespa 1978 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1970 Éditions Robert Laffont 1973 Marabout 1991 Marabout 2000 Éditions Gallimard 2000 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2004 Éditions du Seuil 1953 Librairie Hachette 1952 Flammarion 1978 Les Éditions de Minuit 2006 The MIT Press 1997 Viking 1992 1 Johannes van Abkoude 1732 1 Prometheus 1992 Allen Lane 1998 1 Vintage 1997 De Harmonie/Manteau 1999 3 Vintage 1999 Vintage 2001 Vintage Books 2008 Bloomsbury 2005 1 Chatto & Windus 1969 Berkley Books 1992 The New American Library 1955 Sdu Uitgevers 1997 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2002 Uitgeverij Sirene 2010 Thomas Rap 1991 Wetenschappelijke uitgeverij Bunge 1987 Wetenschappelijke uitgeverij Bunge 1987 Em. Querido's Uitgeverij 2008 Uitgeverij De Arbeiderspers 1992 4 Nijgh & Van Ditmar 2002 Horizon Press 1973 Pantheon Books 1976 Em. Querido's Uitgeverij 1954 2 Payot 1969 2

Peter Nevill 1952 1 De Walburg Pers 1985 Rijksarchief in Gelderland 1997 Rijksarchief in Gelderland 1997 Librairie Hachette 1953 Éditions Garnier Frères 1967 Éditions Garnier Frères 1967 Em. Querido's Uitgeverij 2003 Em. Querido's Uitgeverij 2003 Doubleday & Company 1961 Philipp Reclam Verlag 1944 Artemis-Verlag 1961 2 Alfred A. Knopf 2004 List Verlag 1965 Staatsuitgeverij 1986 Uitgeverij Contact 2006 Stock 1970 Garnier-Flammarion 1966 Collins 1965 3 Longman 1983 Northwestern University Press 1988 2 Sebes & Van Gelderen 2003 Fasquelle Éditeurs 1937 Editorial Universitaria 1994 9 Hazell, Watson & Viney 1974 1 Penguin Books 1963 Éditions Albin Michel 1966 KITLV Uitgeverij 2004 Uitgeverij Matrijs 1994 Uitgeverij Matrijs 1991 Em. Querido's Uitgeverij 2006 6 Max Niemeyer Verlag 1934 Librairie Firmin-Didot & Cie 1930 Éditions Viviane Hamy 2001 Éditions du Seuil 2008 George Allen and Unwin/The Macmillan Company 1954 1 Penguin Books 1949 Éditions Garnier Frères 1952 Éditions Garnier Frères 1952 Éditions Garnier Frères 1952 Éditions Gallimard 2009 Éditions Gallimard 2009 Éditions Gallimard 2009 Éditions du Seuil 1982 Éditions Gallimard 1949 Éditions Gallimard 1951 Hachette 1993 Éditions Adam Biro 1990 Horst Erdmann Verlag für Internationalen Kulturaustausch 1979 1 Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1969 Flammarion, Éditeur 1962 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2008 1 Reclam ProBiblio 2008 De Bezige Bij [1955] Vintage Books 1992 De Bezige Bij 2006 De Bezige Bij 2009 6 Éditions du Seuil 1984 Victor Gollancz 1961 2 Victor Gollancz 1970 Hachette 1978 C.F. Peters

Robert Laffont 1996 Artemis & co 2007 Blanvalet Verlag 1971 Nijmegen University Press 1999 Stichting Musicater 1978 Em. Querido's Uitgeverij 1983 2 De Bezige Bij 2005 22 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2008 25 De Bezige Bij 1983 12 Payot 1951 Van Ditmar [1948] Uitgeverij G.A. van Oorschot 1965 3 Uitgeverij De Arbeiderspers 1971 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1986 Drukkerij-Uitgeverij Sanderus 1987 Actes Sud 1991 1 Uitgeverij De Arbeiderspers 1979 Secker & Warburg 1961 Chatto and Windus 1949 4 Doubleday & Company 1956 Chatto & Windus 1958 3 Penguin Books 1990 Vintage 1999 Rowohlt Verlag 1952 Meulenhoff 1996 5 Meulenhoff 1999 Uitgeverij Rubinstein 2003 Em. Querido's Uitgeverij 2009 Dick Coutinho 1996 The Olympia Press 1959 3 Penguin Books 1970 Éditions Gallimard 1963 Éditions Gallimard 1963 Presses Universitaires de France 1957 1 Uitgeverij Atlas 1997 Scala Books/Rijksmuseum Foundation 1999 Uitgeverij Thomas Rap 2005 Taschen 2010 Garnier-Flammarion 1965 Nijgh & Van Ditmar 2002 Nijgh & Van Ditmar 2002 Nijgh & Van Ditmar 5 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2010 Rhein-Verlag 1956 Pan Books 1985 Paul Hamlyn 1968 2 Cambridge University Press 1996 Cambridge University Press 1993 3 Egbert Forsten 1997 Vincent Stuart Publishers 1955 2 Em. Querido's Uitgeverij 2007 Fischer Bücherei 1956 Historische Uitgeverij 1997 Nijgh & Van Ditmar/Dedalus 1994 Nijgh & Van Ditmar/Dedalus 1995 Nijgh & Van Ditmar/Dedalus 1993 Uitgeverij Q 2011 In eigen beheer 1994 Éditions Robert Laffont 1991 Champ Vallon 1994 Éditions Gallimard 1997 Poetry International/Em. Querido's Uitgeverij 2007 Diogenes Verlag 1994 Diogenes Verlag 1996 Diogenes Verlag 2002 Uitgeverij Querido's Uitgeverij 1995 8 Uitgeverij Verloren 1995 Uitgeverij Verloren 1994 Meulenhoff 1991 Meulenhoff 1995 4 Uitgeverij Augustus 2002 2 Uitgeverij Augustus 2004 Iperborea 1991 2 Actes Sud 1993 J.M. Meulenhoff 2005 17 De Bezige Bij 2005 Uitgeverij Atlas 2007 De Bezige Bij 2009 Actes Sud 2009 1 Svenska Bokförlaget Norstedts 1964 Tidens Förlag 1990 P.A. Norstedt & Söners Förlag 1926 W. de Haan/J.M. Meulenhoff 1966 University of London Press 1958 Houghton Mifflin Company 1991 3 Penguin Books 1990 Penguin Books 1993 Penguin Group 1995 1 Éditions Albin Michel 2000 Éditions Albin Michel 2000 Éditions Albin Michel 2001 LutErazmo 1995 Penguin Books 1992 Flamingo 1995 Wever & Bergh 2007 Artemis & co 2007 Librairie Gallimard 1946 Librairie Gallimard 1953 Uitgeverij Conserve 1998 1 Kluwer Technische Boeken 1986 1 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2003 Boekhandel Paagman 1994 Meulenhoff 1987 Prometheus 1992 Prometheus 1996 Em. Querido's Uitgeverij 2009 Em. Querido's Uitgeverij 2007 Stiftung Burg Kniphausen Wilhelmshaven 1993 Midas Books 1978 2 Flammarion 1977 Flammarion 1977 Rowohlt 1956 The New American Library 1955 13 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2005 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2005 [Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde] 1995 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2010 Éditions Actes Sud 1982 Em. Querido's Uitgeverij 2010 Servire [1975] Polak & Van Gennep 1963 Princeton University Press 1974 Penguin Books 1964 3 Athenaeum—Polak & Van Gennep 1995 Athenaeum—Polak & Van Gennep [Maatschappij der Nederlandse Letterkunde] [2001] Wetenschappelijke Uitgeverij 1979 Gooibergpers 2007 De Bezige Bij 2003 BulkBoek 1986 2 In eigen beheer 1996 J.M. Meulenhoff 2004 Em. Querido's Uitgeverij 2008 Em. Querido's Uitgeverij 2008 Penguin Books 1991 Édisud 1991 Nederlands Literair Produktie- en Vertalingenfonds 2000 Penguin Books 1955 Prometheus 2007 2 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2009 McGraw Hill 2002 9 Prometheus 2004 3 Uitgeverij De Arbeiderspers 2003 Uitgeverij De Arbeiderspers 2001 1 Penguin Books 1982 Penguin Books 1958 1 Paul Hamlyn 1967 Collins 1967 11 Avon Books 1978 Warner Vision Books 2001 C.A.J. van Dishoeck 1963 Penguin Books 1971 Penguin Books 1971 1 Éditions Gallimard 1960 Aurum Press 1989 1 Viking 2006 1 Dorling Kindersley 1999 1 Em. Querido's Uitgeverij 2010 3 Uitgeverij Raamgracht 1983 Peeters 1993 Prentice-Hall 1963 Uitgeverij L.J. Veen 2004 Paul Hamlyn 1969 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1956 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1959 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1954 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1955 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1955 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1956 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1958 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1996 Éditions Gallimard 1982 Futura Publications 1977 Éditions du Seuil 1978 Éditions du Seuil 1978 Éditions du Seuil 1978 Éditions Albin Michel 1970 Reclam-Verlag 1956 Librairie Gallimard 1958 Presses Universitaires De France 1948 Éditions de Fallois 1999 Ambo 1992 The Hamlyn Publishing Group 1977 Bibliothèque Nationale 1980 Verlag Ardo Éditions Bernard Grasset 1958 Union Générale d'Éditions 1963 Éditions Gallimard 1971 Paul Hamlyn 1969 Penguin Books 1959 Coppens & Frenks, uitgevers 1989 Coppens & Frenks, uitgevers 1989 Coppens & Frenks, uitgevers 1992 Coppens & Frenks, uitgevers 1993 Coppens & Frenks, uitgevers 1996 Éditions d'aujourd'hui 1985 H.J. Paris 1937 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2008 12 Aula 1962 Penguin Books 1963 8 Éditions Gallimard 1950 Éditions Gallimard 1950 Reclam-Verlag 1953 Éditions Gallimard 1962 Librairie Gallimard 1951 Pocket Books 1946 14 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2007 Paul Hamlyn 1967 Uitgeverij Kolenoe 1996 2 William Heinemann/Harvard University Press 1960 3 William Heinemann/Harvard University Press 1960 3 William Heinemann/Harvard University Press 1960 3 William Heinemann/Harvard University Press 1960 3 William Heinemann/Harvard University Press 1960 3 William Heinemann/Harvard University Press 1960 3 Dorset Press 1975 Pimlico 1999 Uitgeverij Q 2011 Europese Bibliotheek 1962 Europese Bibliotheek 1963 Europese Bibliotheek 1963 Europese Bibliotheek 1963 Europese Bibliotheek 1964 Historische Vereniging Holland/Uitgeverij Verloren 1994 Éditions Gallimard 1972 The Belknap Press 2000 Éditions Verdier 1995 W. de Haan/Standaard Boekhandel 1960 2 Collins 1960 2 Staatsuitgeverij/Martinus Nijhoff 1965 Staatsuitgeverij/Martinus Nijhoff 1965 Garnier-Flammarion 1967 Le Carrefour 1943 Chatto & Windus 1953 Boom 2004 HarperCollins 2002 1 Bokförlaget Forum 2000 Éditions Gallimard 1965 Uitgeverij Darthuizen 1996 Uitgeverij De Arbeiderspers 1996 Actes Sud 1996 Van Gennep 1981 2 Uitgeverij De Arbeiderspers 2001 Librairie Gallimard 1955 Librairie Gallimard 1956 Éditions Gallimard 1958 Éditions Gallimard 2000 Melbourne University Press 1959 1 In eigen beheer Warner Bros Publications Arthur Heinemann 1927 4 Edition des Trois Collines 1951 Éditions Hachette 1988 Het Spectrum 1970 Vintage Books 1956 Éditions Albin Michel 1981 Vintage Books 1959 Columbia University Press 1996 George Braziller 1996 1 Penguin Books 1954 4 Flammarion 1932 Manteau 1985 Stichting Indisch Thee- en Familie-Archief van der Hucht c.s. [2009] Éditions Pierre Tisné 1946 Rowohlts Taschenbuch Verlag 1993 Payot 1973 Éditions du Seuil 1974 Éditions du Seuil 1974 Longmans, Green & Co. 1958 1 Longmans, Green & Co 1962 1 Uitgeverij Conserve 2010 1 Veen 1987 J.M. Meulenhoff 2005 26 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1970 2 Wolters-Noordhoff 1986 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1988 1 Ambo 2009 Popular Library 1978 Penguin Books 1983 13 Penguin Books 1987 7 Penguin Books 1987 9 Penguin Books 1987 8 Hachette 1988 Charles Scribner's Sons 1990 1 Librairie Hachette 1973 Éditions du Seuil 1983 Éditions du Seuil 1984 Éditions Amatteis 1985 2 (Z)OO Produkties 1993 The University of Chicago Press 2002 Éditions du Seuil 1970 Éditions du Masque 2009 Uitgeverij P. 2003 Uitgeverij Kritak 1993 Payot 1973 Librairie Hachette 1977 Éditions Quai Voltaire 1987 Éditions du Seuil 1988 Éditions du Seuil 1993 Éditions du Seuil 1994 Éditions du Seuil 1998 Luitingh-Sijthoff 2010 4 Em. Querido's Uitgeverij 1976 2 Em. Querido's Uitgeverij/Wereldbibliotheek 1956 7 Uitgeverij De Arbeiderspers 1970 Uitgeverij De Arbeiderspers 1971 Em. Querido's Uitgeverij 2007 Uitgeverij Q 2011 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2004 Em. Querido's Uitgeverij 2005 2 C.R.I.N. 1983 Oxford University Press 1963 Oxford University Press 1963 Uitgeverij Het Spectrum Éditions Gallimard 2009 M.-J. Challamel Éditeur 1947 Union Générale D'éditions 1956 Haus Publishing 2004 Librairie Garnier Frères [1960] Librairie Gallimard 1959 Éditions Gallimard 1961 Éditions Gallimard 1964 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2008 1 Librairie José Corti 1981 Bloomsbury 1999 1 P.N. van Kampen & Zoon 1974 Andre Deutsch 1960 Prometheus 2003 Droemersche Verlagsanstalt Th. Knaur Nachf. 1963 E.P. Dutton & Co. 1964 1 De Bezige Bij 2009 Penguin Books 1962 2 Unwin Books 1972 7 George Allen and Unwin 1971 George Allen and Unwin 1971 George Allen and Unwin 1971 Alfred A. Knopf 2006 Uitgeverij Artemis & co 2007 Little, Brown and Company 2000 Boom/Stichting Internationale Spinozaprijs 1999 Éditions Perrin 1997 Kwadraat/Versluys Uitgeverij 1987 Penguin Books 1967 11 Ambo 1995 Uitgeverij Q 2011 Calmann-Lévy 1854 Calmann-Lévy 1854 Levy Freres 1862 Levy Freres 1869 6 Michel Lévy Frères, Libraires-Éditeurs 1857 Michel Lévy Frères, Éditeurs 1869 Uitgeverij Scheffers 1995 Uitgeverij Verloren 1995 Éditions Gallimard 1974 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2011 3 A.A.M. Stols 1943 2 Éditions Gallimard 1964 Librairie Gallimard 1947 Éditions Gallimard 1963 Teleboek [1972] LTC Festina 2004 FontanaPress 1996 Elsevier 1976 Weidenfeld and Nicholson 1976 Im Phaidon Verlag 1955 The Art Case 1997 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1955 Oxford University Press 1979 Martinus Nijhoff Uitgevers 1993 1 Sage Publications 1991 1 Diogenes 1988 Diogenes 1994 Diogenes 1994 Diogenes 1997 Diogenes 2001 Diogenes Verlag 2003 Diogenes 1987 1 Presses Universitaires de France 1955 4 Em. Querido's Uitgeverij 2011 Im Insel-Verlag 1941 Schocken Books 1963 Historische Uitgeverij 2000 De Bezige Bij 2002 3 Wolters-Noordhoff 1968 Uitgeverij Heijnis [1963] John Adams Instituut/Cossee 2005 Walburg Pers 1992 W. de Haan/Standaard Boekhandel 1960 Penguin Books 1968 Penguin Books 1968 Penguin Books 1968 Stichting Het Gezelschap aan de Zee [2001] Uitgeverij Q 2011 Fischer Taschenbuch Verlag 1998 Picador 2003 Librairie Armand Colin 1946 Pan Books 1956 1 Philipp Reclam Jun. 1961 Presses Universitaires de France 1961 3 [Goldmann] 2000 1 Presses Universitaires de France 1967 3 Éditions Robert Laffont 2006 Penguin Books 1954 Librairie Droz/Librairie Minard 1965 3 Harper & Brothers 1961 Spring Books 1973 Jonathan Cape 2004 1 Penguin Books 1970 Les Éditions de Minuit 1982 Cassell & Co. 1956 1 Ballantine Books 1965 Horizons de France 1971 Editions Rodopi 1991 Éditions Denoël 1997 Uitgeverij Nieuwezijds 2004 Nijgh & Van Ditmar 1983 2 Nijgh & Van Ditmar 1983 2 Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk VU/Uitgeverij Hermaion 1995 De Bezige Bij 2009 Lannoo 1972 2 Em. Querido's Uitgeverij 2003 Fischer Taschenbuch Verlag 1994 De Bezige Bij 1989 Florida State University Press 1986 Thames & Hudson 2000 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2008 1 Alfred A. Knopf 2004 Nijgh & Van Ditmar 2006 Penguin Books 1961 3 Bijleveld 1966 Bijleveld 1966 Em. Querido's Uitgeverij 2007 St. Martin's Press 1997 Penguin Books 1972 BasicBooks 1996 Wereldbibliotheek 1953 A.G. Schoonderbeek 1954 Sdu Uitgevers 1997 Éditions Gallimard 1954 De Bezige Bij 1993 Éditions du Seuil 1988 Em. Querido's Uitgeverij 2001 Ars Aequi Libri 1995 Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum/Em. Querido's Uitgeverij 1994 VUGA Uitgeverij 1987 L.J.C. Boucher 1961 Vintage 2004 Weidenfeld & Nicolson 1967 Penguin Books 1971 2 Walburg Pers 1998 Stadsdeel Oud-West [1999] [Demiourgia] 1998 Van Gennep 2001 Agon Elsevier 1978 Prometheus/NRC Handelsblad 2004 4 Le Divan 1950 Éditions Gallimard 1952 Librairie Gallimard 1952 Garnier-Flammarion 1965 Éditions Gallimard 1972 Éditions Gallimard 1998 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2007 6 Collins 1960 W. de Haan/Standaard Boekhandel 1964 Meulenhoff 1971 Nijgh & Van Ditmar 2010 Jonathan Cape 1988 1 Uitgeverij Het Spectrum 1988 20 Fayard 1999 Uitgeverij Bas Lubberhuizen 1995 Uitgeverij Aspekt 1999 Aspekt 1999 Uitgeverij Verloren 2004 Uitgeverij Verloren 1998 Penguin Books 1987 Librairie Hachette 1974 Bloomsbury 2008 1 The Herbert Press 1987 Rider & Company 1949 1 Meulenhoff 1991 The Viking Press 1948 Parijs-Manteau 1973 Teleboek 1971 Penguin Books 1950 [Em. Querido's Uitgeverij] 1959 Penguin Books 1954 Ambo 1990 5 Ambo 1992 1 Librairie Gallimard 1960 Librairie Gallimard 1961 A.W. Sijthoff 1979 Panther Books 1968 Panther Books 1968 Em. Querido's Uitgeverij 2011 Em. Querido's Uitgeverij 2011 The New American Library 1953 5 Uitgeverij De Geus 1993 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1960 2 Drukkerij-Uitgeverij Sanderus 1970 Em. Querido's Uitgeverij 2007 Sceptre 1994 Oxford University Press 1918 A.A.M. Stols 1947 Pantheon Books 1984 Ballantine Books 1985 Pantheon Books 1988 1 Random House 1984 Éditions du Seuil 1990 Société d'Édition d'Enseignement Supérieur 1973 Les Amis de la Bibliothèque de Blois 1989 1 Uitgeverij SUN/Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945 1995 Uitgeverij Raamgracht 1985 Sdu Uitgevers 2000 Éditions du Seuil 2010 Éditions Gallimard 1971 Uitgeverij Q 2007 Bibliothèque de la Ville 1979 Yale University Press 1995 Penguin Books 1954 1 Bloomsbury 1999 1 Blackwell Publishers 1993 Blackwell Publishers 1993 1 Chatto & Windus 1994 1 Vintage Books 1956 Éditions Robert Laffont 1986 De Geus 2006 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2008 5 Wereldbibliotheek/Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur 1920 Uitgeverij De Geus 2007 Penguin Books 1961 2 George Allen & Unwin 1956 5 George Allen & Unwin 1956 4 George Allen & Unwin 1957 3 Martinus Nijhoff 1981 3 Uitgeverij G.A. van Oorschot 2006 Penguin Books 1978 Mentor 1976 Em. Querido's Uitgeverij 2001 Società delle Belli Arti 2001 Éditions Gallimard 1984 Kok Agora 1992 Kok Agora 1992 Oxford University Press 1956 2 Payot 1972 Prometheus 1993 The New American Library 1964 Fischer Bücherei 1961 Longmans, Green & Co 1960 de Prom 1989 Penguin Books 1993 Penguin Books 1997 Martinus Nijhoff 1980 The Hogarth Press 1944 2 The Walburg Pers 1987 Flammarion 1977 Uitgeverij SUN/Uitgeverij Kritak 1997 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1953 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1954 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1955 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1956 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1956 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1957 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1958 Ballantine Books 1979 Verlag Hans Huber 1939 In eigen beheer 1991 1 E. Ubels 1996 Librairie Hachette 1966 Aguilar, S.A. de Ediciones 1951 3 Aguilar, S.A. de Ediciones 1951 Pan Books 1977 Alfred A. Knopf 2000 1 Penguin Books 2007 Em. Querido's Uitgeverij 2010 Aula-Boeken 1961 Van Dorp-Eddine 1990 1 Éditions du Seuil 1953 Esso Nederland 1985 Esso Nederland 1985 MånPocket 2005 Fischer Taschenbuch Verlag 1999 7 Uitgeverij SUN 1998 J.M. Meulenhoff 2001 5 Éditions Viviane Hamy 2008 Uitgeverij G.A. van Oorschot 2009 1 Presses Universitaires de France 1960 1 Uitgeverij Thoth 1997 De Prom 2000 Nederlandse Kastelen Stichting 1984 Uitgeverij Callenbach 2008 D.B. Centen's Uitgeversmaatschappij 1961 Het Wereldvenster 1977 De Bezige Bij 1949 1 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2008 4 Athenaeum—Polak & Van Gennep 1989 Kwadraat 1984 Elsevier 1959 Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 1994 Uitgevers-maatschappij ,,Elsevier'' 1919 Hachette 1994 Uitgeverij Ooievaar 1996 2 Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 1996 Uitgeverij Reservaat 2004 A.W. Sijthoff 1968 A.W. Sijthoff 1969 A.W. Sijthoff 1970 A.W. Sijthoff 1971 A.W. Sijthoff 1972 A.W. Sijthoff 1973 A.W. Sijthoff 1974 A.W. Sijthoff 1976 Sijthoff & Noordhoff 1978 Sijthoff & Noordhoff 1979 Bert Bakker/Daamen 1958 2 J.M. Meulenhoff 1965 2 De Bezige Bij 1972 J.M. Meulenhoff 2005 26 Stardust Theatre 2006 Nijgh & Van Ditmar [1960] 2 Nijgh & Van Ditmar [1960] 2 Athenaeum―Polak & Van Gennep 2011 23 Quartet Books 1992 Princeton University Press 1973 les Éditions du Sirac 1973 Flammarion 1965 Van Ditmar 1963 L.J. Veen 1948 Uitgeverij IJzer 2007 Ten Have/Trouw 1998 Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1994 Sijthoff 1989 Des femmes-Antoinette Fouque 2007 Uitgeverij De Balie/RVU 1989 Mets & Schilt 2001 Stichting 't Konings Loo 1988 De Geus 2010 Christian Bourgois éditeur 1972 Eichborn Verlag 1997 Éditions Gallimard 1975 2005 Sdu Uitgevers 1997 Educatieve Uitgeverij Ten Brink 1985 1 In eigen beheer 2003 Éditions Gallimard 1983 Uitgeverij Eisma 1995 Lannoo 1996 Uitgeverij Verloren 1994 Em. Querido's Uitgeverij 1977 2 Triona Pers 2000 Em. Querido's Uitgeverij 2004 Henschelverlag 1959 1 J.M. Meulenhoff 1954 J.M. Meulenhoff 1955 3 J.M. Meulenhoff 1964 2 Uitgeverij de Prom 2004 Em. Querido's Uitgeverij 1972 Collins 1968 Penguin Books 1952 W. de Haan/Van Loghum Slaterus/Standaard Boekhandel 1963 Museum Meermanno-Westreenianum/Koninklijk Huisarchief 2003 J.M. Meulenhoff 2004 Nijgh & Van Ditmar 2002 Nijgh & Van Ditmar 2002 Uitgeverij De Geus 2004 Universiteit Utrecht 1995 Quartet Books 1978 Vintage 1996 Cambridge University Press 2000 1 Meulenhoff 1988 1 Uitgeverij Balans 2005 7e ed., 1e dr. Penguin Books 1963 Penguin Books 2003 Britons Publishing Company 1964 Ballantine Books 2003 1 Pimlico 2006 Hutchinson 2006 1 In eigen beheer 2001 Universiteitsbibliotheek Amsterdam/Uitgeverij Canaletto 1994 Universiteitsbibliotheek Amsterdam/Uitgeverij Canaletto-Repro-Holland 1998 Van Gorcum 1998 Macmillan & Co 1958 Prometheus 2004 P13 Producties 2004 P13 Producties 2004 Horizons de France 1964 3 Penguin Books 1974 Penguin Books 1994 Literary Classics of the United States 2001 1 Literary Classics of the United States 2001 1 Penguin Books 2006 Abradale Press 1998 Gerald Duckworth & Co. 1993 1 Penguin Books 1960 Vintage 1997 Collins 1962 7 Penguin Books 1962 Copijn Boomchirurgen-Copijn Groenadviseurs 1983 1 Penguin Books 1963 7 Cosmopolitan 1915 Uitgeverij Davidsfonds 1992 2 Uitgeverij Pelckmans 1990 The New American Library 1963 1 Penguin Books 1963 Hutchinson 2003 1 Arrow Books 2003 W. de Haan/J.M. Meulenhoff [1968] Arthur Barker 1963 The Continental Book Company 1947 Headline Book Publishing 1994 Cambridge University Press 1964 5 In eigen beheer 1990 Penguin Books 1967 Basic Books 1978 Peter Lang Publishing 1988 The Modern Library 1947 Manteau 1968 Tilburg University Press 1994 Uitgeverij Atlas 2003 APM 2002 Athenaeum—Polak & Van Gennep 2002 Kosmos 1976 Pan Books 1988 Uitgeverij Maarten Muntinga 1991 Alfred A. Knopf 1987 3 Éditions du Seuil 1971 De Bezige Bij 1994 3 De Bezige Bij 2000 J.M. Meulenhoff 2005 50 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2005 De Bezige Bij/Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1996 De Bezige Bij/Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1996 De Bezige Bij/Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 2000 3 Éditions Bernard Grasset 1997 Icon Books 1965 The Hogarth Press 1958 8 Meulenhoff 1990 Nijgh & Van Ditmar 1973 De Walburg Pers 1984 Rowohlt 1966 Mississippi Museum of Art/University of Washington Press 2001 Penguin Books 1952 HarperCollinsPublishers 2002 Éditions Gallimard 1974 Éditions Gallimard 1982 Éditions Gallimard 1991 Éditions Gallimard 1996 Éditions Gallimard 1996 J.M. Meulenhoff 2006 Uitgeversmaatschappij C.A.J. van Dishoeck 1963 7 Uitgeverij Balans 1988 Librairie Arthème Fayard 1983 Librairie Arthème Fayard 1994 Rowohlt Taschenbuch Verlag 1960 Nijgh & Van Ditmar 2002 Columbia University Press 1964 Fasquelle 1969 J.M. Meulenhoff 2005 SeaPress 1993 1 SeaPress 1993 1 Em. Querido's Uitgeverij 1990 3 L.J. Veen 1997 Walburg Pers/Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie 2005 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2010 Prometheus 2005 1 Prometheus 2006 1 Prometheus 2008 1 Fischer Taschenbuch Verlag 1985 De Bezige Bij 1983 Wolters-Noordhoff 1994 Uitgeverij Vassallucci 1998 Allen Lane The Penguin Press 1999 Van Gorcum 2005 Van Gorcum 2005 Van Gorcum 2005 Babel Verlag Bülent Tulay 1996 Council on Foreign Relations 2006 Van Gorcum 2000 Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 2009 Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 2010 Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 2010 Uitgeverij Verloren 2006 Lennard Publishing 1988

Bookman International 1996 Amsterdamsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging 1939 Antaios 1995 Stichting Louis Couperus Genootschap 2005 Kok Agora 1990 Time-Life Books 1995 Nuit et Jour/Rijksmuseum Amsterdam 1993 Werkgroep Biografie 1995 Werkgroep Biografie 1998 Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek 2006 BulkBoek [1992] BulkBoek [1993] BulkBoek 1992 BulkBoek 1992 Stichting BZZTôH 1983 Stichting BZZTôH 1985 Stichting BZZTôH 1985 Stichting BZZTôH 1986 Stichting BZZTôH 1986 Stichting BZZTôH 1987 Stichting BZZTôH 1987 Stichting BZZTôH 1988 Stichting BZZTôH 1989 Stichting BZZTôH 1978 Stichting BZZTôH 1979 Stichting BZZTôH 1981 Uitgeverij BZZTôH 1999 Uitgeverij BZZTôH 1995 Editions des Cahiers Du Sud 1954 Edhasa 1992 Gert Jan Bestebreurtje [2003] Gert Jan Bestebreurtje [2008] The American Academy of Arts and Sciences 1963 The American Academy of Arts and Sciences 1964 J.L. Beijers 1995 Stichting Vrienden van het Amsterdamsch Litterair Café De Engelbewaarder 1976 Stichting Vrienden van het Amsterdamsch Litterair Café De Engelbewaarder 1978 W.E.J. Tjeenk Willink 1988 Werkgroep 19e eeuw 1990 Werkgroep 19e eeuw 2004 Werkgroep 19e eeuw 2005 Uitgeverij Verloren 2007 Stichting Het Oog in 't Zeil/Uitgeverij Bas Lubberhuizen 2004 Letterkundig Museum 2004 Vlaams-Nederlands Huis deBuren 2006 Japenpa 1969 Verlag von Philipp Reclam NW Verlag 1993 De Bezige Bij 1995 Ambo/Kritak 1998 3 In eigen beheer Gemeentelijke Archiefdienst 1978 Esprit 1973 Esprit 1971 1961 Historische Uitgeverij 2000 Historische Uitgeverij 2000 Historische Uitgeverij 2005 Historische Uitgeverij 2006 M. Moleiro Editor M. Moleiro Editor Franco Maria Ricci international Inc. 1985 Uitgeversbedrijf ,,De Spieghel" 1928 Em. Querido's Uitgeverij 1964 Em. Querido's Uitgeverij 2001 1970 Koninklijk Nederlands Verbond van Drukkerijen/Vereniging van Grafische Reproduktie Ondernemingen1976 Stichting Groniek Groningen 1984 Stichting Groniek Groningen 1988 Het Nederlands Klassiek Verbond 2000 Uitgeverij SUN 2001 H.J. Paris 1958 3 Van Halewyck, Leuven & Meulenhoff 2003 Van Halewyck, Leuven & Meulenhoff 2006 Van Halewyck, Leuven & Meulenhoff 2006 Van Halewyck, Leuven & Meulenhoff 2003 Van Halewyck, Leuven & Meulenhoff 2004 Van Halewyck, Leuven & Meulenhoff 2005 Europese Bibliotheek 1964

Em. Querido's Uitgeverij 1982 Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde 2010 Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde 1993 Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde 2000 Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde 2005 Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde 2006 Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde 2009 Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1992 Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1994 Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1998 Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2011 Centraal Bureau voor Genealogie 2002 Centraal Bureau voor Genealogie 2004 Centraal Bureau voor Genealogie 2005 Nederlandse Boekhistorische Vereniging 2003 1993 1993 Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie 1998 Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie 1999 Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie 2000 Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie 2001 Librairie Jules Tallandier 1968 Taylor & Francis/Uitgeverij Thoth 1988 Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum 1984 Donemus 1994 Em. Querido's Uitgeverij/Athenaeum―Polak & Van Gennep 2006 Vroom & Dreesmann 1970 Arléa 1994 Sélection du Reader's Digest 1989 1 Camosine 1990 Letterkundig Museum 1999 Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie 2000 Edhasa 2002

Stichting Lust & Gratie 1994 Société des Amis du Musée Carnavalet 1984 Uitgeverij De Arbeiderspers 1997 Centre International de Documentation Marguerite Yourcenar 1997 Residenz Verlag 1980 Uitgeverij Prometheus/Bert Bakker 1998 Vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels [1956] Actes Sud 1996 The National Geographic Society 1989 Van Gorcum 2005 Uitgeverij Nexus 2003 Uitgeverij Nexus 2006 Methuen & Co 1968 Stichting Ons Erfdeel 1972 Stichting Ons Erfdeel 1985 Stichting Ons Erfdeel 1996 Stichting Ons Erfdeel 1997 Walburg Pers 1997 Walburg Pers 1998 Walburg Pers 1996 L.P. Boon-documentatiecentrum 2006 In eigen beheer 1984 Uitgeverij Rubinstein 2003 Stichting Achterland 2010 Uitgeverij SUN 1986 Staatsuitgeverij 1981 Athenaeum―Polak & Van Gennep 1971 Bert Bakker/Daamen 1960 2 Édition Paris Musées 1986 Asociacion Colegial de Escritores de España 1988 Revue des Deux Mondes 1999 Revue des Deux Mondes 1999 Revue des Deux Mondes 2000 Revue des Deux Mondes 2000 Revue des Deux Mondes 2000 Revue des Deux Mondes 2000 Revue des Deux Mondes 2000 Revue des Deux Mondes 2000 Revue des Deux Mondes 2000 Revue des Deux Mondes 2000 Revue des Deux Mondes 2000 Revue des Deux Mondes 2001 Revue des Deux Mondes 2001 Revue des Deux Mondes 2001 Revue des Deux Mondes 2001 Revue des Deux Mondes 2001 Revue des Deux Mondes 2001 Revue des Deux Mondes 2001 Revue des Deux Mondes 2001 Revue des Deux Mondes 2001 Revue des Deux Mondes 2002 Revue des Deux Mondes 2002 Revue des Deux Mondes 2002 Revue des Deux Mondes 2002 Revue des Deux Mondes 2002 Revue des Deux Mondes 2002 Revue des Deux Mondes 2002 Revue des Deux Mondes 2002 Revue des Deux Mondes 2003 Revue des Deux Mondes 2004 Société d'Édition "Les Belles Lettres" 1957 Stichting 't Konings Loo 1985

RevisorBoeken 1980 Stichting Ons Erfdeel 2001 Stichting Ons Erfdeel 2001 Stichting Ons Erfdeel 1972 Stichting Ons Erfdeel 1986 Stichting Ons Erfdeel 1993 Stichting Ons Erfdeel 1993 Stichting Ons Erfdeel 1995 Amsterdamsche Boek- en Courantmaatschappij/Em. Querido's Uitgeverij 1955 Amsterdamsche Boek- en Courantmaatschappij/Em. Querido's Uitgeverij 1951 Amsterdamsche Boek- en Courantmaatschappij/Em. Querido's Uitgeverij 1958 Amsterdamsche Boek- en Courantmaatschappij/Em. Querido's Uitgeverij 1958 Amsterdamsche Boek- en Courantmaatschappij/Em. Querido's Uitgeverij 1949 Stichting Skript-tijdschrift 1996 Centrum voor Vrouwenstudies van de Katholieke Universiteit Nijmegen 1988 Herman Simissen 2004 Scottish Bible Society Stichting Ons Erfdeel 1996 Stichting Ons Erfdeel 1996 The Paris Review 1962 Dent/Dutton 1969 Uitgeverij Verloren 1996 Uitgeverij Verloren 1998 Uitgeverij Verloren 1996 Uitgeverij Verloren 1996 Uitgeverij Verloren 1996 Uitgeverij Verloren 1997 Uitgeverij Verloren 1997 Uitgeverij Verloren 1997 Uitgeverij Verloren 1997 Uitgeverij Verloren 1998 Uitgeverij Verloren 1999 Uitgeverij Verloren 1994 Uitgeverij Verloren 1994 Uitgeverij Verloren 1995 Uitgeverij Verloren 1995 Uitgeverij Verloren 1995 Uitgeverij Verloren 1995 Uitgeverij Verloren 1993 Uitgeverij Verloren 1994 Uitgeverij Verloren 1994 Van Gorcum 2000 Van Gorcum 2001 Van Gorcum 2001 Van Gorcum 2001 Van Gorcum 2001 Wolters-Noordhoff 1993 Wolters-Noordhoff 1993 Wolters-Noordhoff 1994 Wolters-Noordhoff 1994 Wolters-Noordhoff 1994 Martinus Nijhoff uitgevers 1995 Martinus Nijhoff uitgevers 1995 Martinus Nijhoff uitgevers 1995 Martinus Nijhoff uitgevers 1995 Martinus Nijhoff uitgevers 1996 Martinus Nijhoff uitgevers 1996 Martinus Nijhoff uitgevers 1996 Martinus Nijhoff uitgevers 1996 Martinus Nijhoff uitgevers 1997 Martinus Nijhoff uitgevers 1997 Martinus Nijhoff uitgevers 1997 Martinus Nijhoff uitgevers 1997 Martinus Nijhoff uitgevers 1998 Martinus Nijhoff uitgevers 1999 Martinus Nijhoff uitgevers 1999 Martinus Nijhoff uitgevers 1999 Martinus Nijhoff uitgevers 1999 Van Gorcum 2000 Van Gorcum 2000 Van Gorcum 2002 Van Gorcum 2003 Van Gorcum 2006 Van Gorcum 2007 Dimensie 2001 Time Books 1998 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1975 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1987 Uitgeverij G.A. van Oorschot 1981 Stichting Het Leids Kerkhoven-Bosscha Fonds 2006 Stichting Ons Erfdeel 1990 Vestdijkkring 1974 Vestdijkkring 2002 Vestdijkkring 2002 Gyldendal 1961 Vereniging Vrienden van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam 1999 2 Openbare Bibliotheek Amsterdam/Stichting ex-Exuitgevers 2009 Sachbuchsverlag Karin Mader 1990 1999 Editorial Cantabrica 2 Verlag Regensberg 1997 Gynaika 1996?

Chez Chapelle 1802 1 Genre Roman Poëzie Studie Columns Eeuwboek Almanak Essays/Studie Studie Poëzie Poëzie Poëzie Poëzie Memoires Roman Roman Roman Biografie Biografie Roman Roman Biografie Studie Studie Studie Studie Kunstboek Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Toneel Studie Essays Roman Roman Fotoboek

Poëzie Rede Studie Studie Verhalen Essays Roman Essays Studie Studie Dankwoord Studie Epos Epos Studie Studie Poëzie Thriller Studie Sprookjes Reisverhaal Sprookjes Essays Roman Fotoboek Roman Essays Studie Studie Studie Studie Studie Roman Epos Poëzie Toneel VW Filosofie Filosofie Studie Studie Essays Studie Studie Woordenboek Fotoboek Monografie Studie Roman Studie Roman VW Roman Kerstgeschenk Woordenboek Essays Essay Studie Studie Studie Studie VW Studie Fragment Studie Studie Essays Studie Biografie Biografie Roman Essays Monografie Studie Roman Lezing Kunstboek Roman Roman Roman Roman Studie Roman Roman Roman Roman Roman Roman Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Encyclopedie Roman Roman Roman Studie Roman Biografie Roman Studie Studie Studie Studie Studie Essays Essays Essays Lezing Studie Essays Essays VW Essays Roman Studie Studie Memoires Memoires Memoires Roman Biografie Essays Essays Roman Essays Autobiografie Essay Roman Roman Autobiografie Brieven Autobiografie Jaarboek Bladmuziek Studie Essay Schrijversprentenboek Poëzie Studie Studieboek Biografie Kunstboek Essays Poëzie Fotoboek Essays Studie Studie Essays Kunstcatalogus Kunstboek Biografie Studie VW VW Nieuwjaarsgeschenk Literatuurgeschiedenis Essays Roman Tentoonstellingscatalogus Brieven Filosofie Roman Essays Memoires Verhalen Roman Boekenweekgeschenk Roman Roman Essays Naslagwerk Studie Studie Studie Studie Studie Brieven Studie Kunstboek Studie Studie Monografie Tentoonstellingscatalogus Bloemlezing Bloemlezing Bloemlezing Portretten Studie Bloemlezing Memoires Studie Verhalen Verhalen Monografie Studie Tentoonstellingscatalogus Roman Verhalen Verhalen Filosofie Filosofie Studie Poëzie Poëzie Studie Studie Studie Studie Studie Essays Studie Essays Memoires Studie Schrijversprentenboek Verhalen Verhalen Studie Studie Essays Dagboek Monografie Studieboek Woordenboek Naslagwerk Roman Studie Dagboek Monografie Studie Studie Essays & interviews Verhalen Roman Roman Roman Verhalen Romans Studie Studie Studie Poëzie Kunstboek Catalogus Verhalen Verhalen Essays Verhalen Essays Tentoonstellingscatalogus Studie Tentoonstellingscatalogus Verhalen Studie Studie Studie Jaarboek Studie Studie Naslagwerk Tentoonstellingscatalogus Studie Studie Studie Studie Thriller Studie Studie Studie Verhalen Verhalen Studie Bloemlezing Brieven Brieven Brieven Brieven Monografie Monografie Monografie Monografie Monografie Prentenboek Bladmuziek Roman Roman Jaarboek Eeuwboek Proefschrift Essays Monografie Monografie Monografie Monografie Monografie Monografie Monografie Pamflet Studie Studie Studie Studie Studie Foto's en tekeningen Reisverhaal Studie Studie Verhalen VW Studie Monografie Roman Roman Roman Roman Essays Studie Studie Reisverhaal Essay Feuilletons Diversen Roman Studie Thriller Studie Studie Roman Woordenboek Woordenboek Essays Essays Essays Essays Naslagwerk Naslagwerk Kunstboek Naslagwerk Biografie Schrijversprentenboek Studie Oratie Monografie Studie Allegorie Essays Biografie Studie Studie Studie Poëzie Studie Essays Roman Roman Essays Studie Roman Studie Geschiedschrijving Studie Roman Reisverhaal Studie Studie Essays Thriller VW VW Essays Roman Poëzie Studie Essay Essays Roman Notities/aforismen/aantekeningen Manifest Kunstboek Roman Studie Studie Roman Roman Roman Studie Lezingen Verhalen Verhalen Verhalen Studie Studie Studie Roman Poëzie Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Studie Studie Studie Biografie Romans Romans Monografie Roman Brieven Autobiografie Brieven Essay Studie Biografie Roman Roman Verhalen Verhalen Thriller Thriller Roman Bladmuziek Bladmuziek Verhaal Reisverhaal Studie Essays Brieven Brieven Brieven Verhalen Monografie Biografie Epos Poëzie Roman Tijdschrift Studie Roman Naslagwerk Roman Roman Essay Roman Catalogus VW Roman Roman Studie Poëzie VW VW VW VW Fotoboek Studie Essays Roman Roman Roman Roman Roman Roman Biografie Studie Bladmuziek Studie Thriller Kunstboek Monografie Studie Reisverhaal Roman Roman Roman Roman Reisverhalen Roman Luisterboek Roman Toneel Toneel Bloemlezing Studie Studie Studie Kunstboek Studie Biografie Roman Studie Roman Studie Essays Studieboek Roman Roman Verhalen Verhalen Studie Studie Studie Poëzie Studie Studie Roman Roman Roman VW VW VW Roman Studie Studie Studie Congresbundel Roman Studie Roman Dagboek Studie Poëzie Poëzie Proefschrift Kunstboek Brieven Studie Studie Studie VW Biografie Rede Verhalen Studie Studie Poëzie Poëzie Poëzie Kinderboek Roman Poëzie Roman Roman Reisverhaal Novelle [?] Studie Studie Essays Studie Studie Interviews Fotoboek Fotoboek Fotoboek Roman Verhalen Monografie Novelle Boekenweekessay Roman Studie Roman Roman Studie Studie Studie Studie Essays Fotoboek Memoires Poëzie Poëzie Brieven Poëzie Poëzie Liederen/poëzie Fragment Roman Roman Roman Monografie Essays Studie Studie Studie Kunstboek Monografie Studie Lezing Biografie Studie Studie Studie Essays Essays Essays Tentoonstellingscatalogus Monografie Monografie Monografie Studie Memoires Roman Roman Roman Roman Studie Roman Roman Roman Verhalen Roman Essays Roman Studie Studie Toneel Monografie Roman Studie Roman Roman Studie Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Memoires Jaarboek Roman Gids Studie Studie Studie Roman VW Fragment Roman Roman Brieven Poëzie Roman Interviews Monografie Fotoboek Studie Satire Dialogen Satire Satire Essays Biografie Kunstboek Fragmenten Studie Roman Essays Biografie Essays Toneel Toneel Toneel Toneel Toneel Studie Studie Essay Poëzie Studie Biografie Biografie Studie Studie Essays Bloemlezing Bloemlezing Portretten Essays Studie Memoires Roman Studie Monografie Studie Studie Essays Studie Roman Roman Roman Roman Roman VW Brieven Fotoboek Interview Fotoboek Fabels Roman VW Studie Biografie Studie Biografie Essays Essay Studie Studie Studie Studie Studie VW Essays Essays Studie Bloemlezing Studie Bladmuziek Bladmuziek Studie Biografie Biografie Biografie Studie Studie Thriller Thriller Essays Studie Studie Biografie Naslagwerk Studie Poëzie Studie Kunstboek Studie Studie Filosofie Roman Catalogus Jaarboek

Essay Verhalen Studie Roman Verhalen Studie Studie Biografie Studie Studie Roman Poëzie Rede Rede Rede Rede Rede Rede Studie Studie Verhaal Verhalen Proefschrift Poëzie Studie VW Studie Studie Essay Proefschrift Essays Essays Essays Essays Essays Essays Essays Roman Autobiografie Autobiografie Autobiografie Toneel Autobiografie Roman Roman Roman Roman Verhaal Dagboeken Dagboeken Dagboeken Studie Dagboek Dagboek Dagboek Studie Brieven Roman Studie Studie Thriller Thriller Roman Studie Studie Studie Roman Roman Roman Studie Studie Roman Roman Roman Roman Roman Roman Studie Bladmuziek Biografie Reisverhaal Studie Studie Studie Roman Roman Monografie Monografie Studie Woordenboek Diversen Studie Monografie Studie Tentoonstellingscatalogus Essays Studie Essays Studie Essays Roman Roman Boekenweekgeschenk Roman Roman Novelle Roman Novelle Roman Roman Roman Verhalen Roman Roman Roman Autobiofictie Essays Verhalen Roman Roman Roman Studie Novelle Roman Roman Roman Roman Roman Roman Autobiofictie Essay Novelle Boekenweekgeschenk Roman Roman Diversen Verhalen Memoires Reisverhaal Monografie Verhalen Verhalen Essays Naslagwerk Studie Studie Studie Studie Studie Studie Studie Roman Biografie Biografie Biografie Studie Studie Catalogus Monografie Studie Essay Roman Roman Studie Roman Verhalen Essays Studie Bloemlezing Studie Roman Biografie Pamflet Poëzie Poëzie VW Verhalen Roman Novelle Bijdragen Bloemlezing Tentoonstellingscatalogus Fotoboek Essays Poëzie Studie Essays Woordenboek Kroniek Kroniek Herinneringen Interviews Encyclopedie en woordenboek Roman Bijdragen Roman Roman Roman Columns Verhalen Verhalen Essays Roman Aforismen Roman Roman Novelle Roman Verhalen Essays Roman Essays Roman Brieven Roman Essays Geschiedschrijving Geschiedschrijving Poëzie Essays Essays Monografie Roman Essays Studie Roman Roman Biografie Biografie Studie Studie Studie Kinderboek Roman Kunstboek Poëzie Essays Studie Roman Studie Kunstboek Essays Studie Studie Dialogen Studie Kunstboek Studie Monografie Studie Poëzie Poëzie Liederen en poëzie Studie Studie Verhalen Roman Studie Genealogie Studie Studie Roman Brieven Essays Essay Essays Studie Studie Studie Studie Roman Roman Kunstboek Liederen Thriller Thriller Naslagwerk Studie Monografie Naslagwerk Studie Studie Studie Essays Essays Essays Essays Autobiografie Spreuken Studie Roman Kunstboek Roman Roman Studie Roman Studie Studie Verhalen Essays Verhalen Studie Studie Biografie Essays Studie Studie Essays Studie VW VW Biografie Studie Monografie Roman Studie Studie Studie Studie Studie Studie Studie Studie Reisverhaal Studie Studie Essays Roman Roman VW Studie Studie VW Studie Studie Studie Poëzie Studie Bloemlezing Jaarboek Jaarboek Roman Brieven Studie Studie Studie Studie Brieven Brieven Brieven Studie Studie Brieven Roman Filosofie Monografie Kunstboek Monografie Studie Woordenboek Studie Monografie Studie Reisgids Roman Aforismen Monografie Studie Kunstboek Studie Roman Studie Essays Roman Studie Bloemlezing Fotoboek Roman Poëzie en tekeningen Poëzie Poëzie en etsen Studie Studie Essays Essays Monografie Studie Reisgids Prentenboek Portretten en poëzie Verhaal Reisverhaal Poëzie Poëzie Studie Monografie Kunstboek Diversen Jaarboek Diversen Studie Roman Verhalen Rede Roman Studie Biografie Biografie Biografie Studie Naslagwerk Naslagwerk Naslagwerk Naslagwerk Naslagwerk Naslagwerk Naslagwerk Naslagwerk Studie Fragment Naslagwerk Filosofie Thriller Monografie Studie Bloemlezing Studie Essays Roman Studie Fotoboek Verhalen Studie Studie Studie Studie Studie Kunstboek Kunstboek Diversen Bloemlezing Studie Studie Essays Studie Studie Studie Studie Studie Studie Memoires Memoires Doctoraalscriptie Verhalen Monografie Tentoonstellingscatalogus Studie Studie Studie Studie Autobiografie Studie Studie Studie Biografie Aforismen Memoires Memoires Roman Poëzie Roman Essays Fragment Interviews Roman Studie Biografie Studie Bladmuziek Roman Filosofie Filosofie Interviews Verhalen Tentoonstellingscatalogus Novelle Novelle Bloemlezing Studie Studie Studie Studie Studie Biografie Essays Kunstboek Bloemlezing Poëzie Roman Schrijversprentenboek Studie Studie Studie Tentoonstellingscatalogus Kunstboek Woordenboek Monografie Memoires Verhalen Roman VW Filosofie Filosofie Roman Brieven Brieven Monografie Studie Studie Reisverhaal Studie Essays Boekenweekgeschenk Essays Roman Studie Studie Studie Monografie Thriller Roman Roman Novellen Roman Novellen Roman Roman Roman Roman Kunstboek Roman Monografie Verhalen Roman Poëzie Naslagwerk Verhalen Poëzie Studie Studie Studie Monografie Studie Roman Roman Studie Roman Studie Manifest Studie-editie Brieven Monografie Studie Verhalen Verhalen Novellen Roman Monografie Biografie Studie Roman Essays Kunstboek Studie Studie Studie Roman Roman Roman Roman Roman Verhalen Biografie Verhalen Studie Studie Pamfletten Thriller Studieboek Verhalen Verhalen Roman Roman Interviews Studie Studie Roman Studie Bladmuziek Studie Studie Bloemlezing Bloemlezing Novellen VW VW Interview Interview Balladen Novelle Studie Biografie Roman Naslagwerk Studie Studie Studie Filosofie Studie Studie Nieuwjaarsgeschenk Roman Bloemlezing Studie Studie Memoires Woordenboek Studie Studie Poëzie Verhalen Toneel Thriller Roman Studie Studie Essays Essays Essays Essays Essays Essays Brieven VW VW Studie Biografie Bloemlezing Bloemlezing Roman Filosofie Poëzie Verhalen Essay Bloemlezing Monoloog Roman Studie Roman Roman Studie Bladmuziek Bladmuziek Studie Biografie Roman Studie Proefschrift Verhalen Roman Roman Roman Studie Kunstboek Roman Aforismen VW Fragment Roman Brieven Studie Roman Roman Roman Roman Roman Roman Essays Essays & verhalen Monoloog Roman Essays Roman Roman Studie Studie Studie Reisverhaal Kunstboek Essays Kunstboek Korte verhalen & poëzie Verhaal Verhaal Verhalen Roman Monografie Reisverhalen Kunstboek Monografie Studie Proefschrift Studie Roman Essays Proefschrift Jaarboek Jaarboek Jaarboek Roman Kunstboek Roman Reisverhalen Roman Poëzie Roman Roman Roman Biografie Monografie Monografie Roman Roman Roman Essays Roman Reisverhaal Roman Rede Verhalen Verhalen Fotoboek Studie Studie Studie Studie Studie Essays Studie Studie Studie Roman Roman Roman Poëzie Roman Roman Studie Roman Roman Roman Monografie Handleiding Kinderboekenweekgeschenk Fotoboek Studie Studie Studie Kinderboek Pamflet Studie Biografie Biografie Biografie Filosofie Roman Boekenweekessay Boekenweekessay Studie Poëzie Roman Roman Studie Bloemlezing Brieven Epos Poëzie Epos Ballade Essays Essays Studie Studie Proefschrift Roman Roman Roman Studie Fotoboek Essays Studie Roman Essays Studie Memoires Roman Roman VW Studie Studie Roman Studie Thriller Studie Reisboek Reisboek Studie Studie Studie Studie Roman Essays Studie Studie Verhaal Studie VW VW VW VW VW VW VW Roman VW Biografie Studie Studie Studie Studie Sonetten VW Studie Biografie Biografie Verhalen Tentoonstellingscatalogus Kunstboekje Essays Roman Verhalen Studie Toneel Novellen Novellen Novellen Novellen Novellen Studie Dialoog Filosofie Filosofie Dialoog VW VW Brieven VW VW Verhalen & poëzie Verhalen Studie Memoires Geschiedschrijving Geschiedschrijving Geschiedschrijving Geschiedschrijving Geschiedschrijving Geschiedschrijving Studie Studie Roman Monografie Monografie Monografie Monografie Monografie Studie Roman Studie Dagboek Studie Studie Studie Studie Studie Essays Studie Columns & essays Studie Roman Roman Roman Biografie Roman Studie Roman Studie Studie Studie Roman Studie Kunstboekje Bladmuziek Prentenboek Studie Studie Kunstboek Studie Studie Studie Essay Tentoonstellingscatalogus Studie Verhaal Roman Brieven Kunstboek Biografie Studie Studie Studie Roman Roman Autobiografie Rede Roman Essays Rede Rede Biografie Verhalen Roman Roman Roman Roman Studie Biografie Studie Filosofie Filosofie Studie Diversen Studie Monografie Roman Poëzie Monologen Studie Studieboek Reisverhalen Roman Roman Roman Roman Thriller Studie Studie Memoires Memoires Roman Thriller Boekenweekgeschenk Pamflet Studie Studie Studie Studie Roman Fotoboek Studie Biografie Briefroman VW VW VW Autobiografie Studie Roman Studie Biografie Bloemlezing Studie Studie Essays Essays Studie Autobiografie Autobiografie Autobiografie Verhalen Verhalen Kunstboek Essays Memoires Studie Roman Studie Thriller Roman Roman Roman Autobiografie Roman Autobiografie Brieven Essays Studie Poëzie Poëzie Essays Toneel Toneel Biografie Gedenkboek Studie Studie Studie Studie Kunstboek Studie Essay Essays Studie Roman Roman Roman Roman Roman Roman Roman Studie Brieven Roman Studie Biografie Roman Studie Bloemlezing Monografie Studie Studie Studie Studie Studie Toneel Thriller Roman Roman Studie Studie Filosofie Studie VW Studie Bloemlezing Studie Studie Studie VW Biografie Dagboek Roman Roman Roman Kunstboek Studie Roman Autobiografie VW VW Essays Roman Kunstboek Monografie Saga Essays Studie Studie Toneel VW VW Toneel Monografie Monografie Roman Studie Studie Studie Studie Studie Essays VW Roman Roman VW Proefschrift Schrijversprentenboek Studie Poëzie Studie Monografie Biografie Studie Bedrijvenboekje Monografie Monografie Monografie Studie Autobiografie VW VW Essay Roman Roman Roman Verhalen Monografie Fotoboek Familiegeschiedenis Studie Studie Studie Tijdschrift Fotobijlage Biografie Studie Studie Roman Studie Studie Tentoonstellingscatalogus Studie Essays VW Roman Memoires Biografie Roman Studie Jaarboeken Studie Biografieën Biografieën Studie Roman Roman Roman Roman Studie Monografie Roman Fragment Verhaal Roman Poëzie Roman Memoires Studie Studie Memoires Studie Studie Studie Rede Lezingen Studie Roman Studie Roman Studie Studie Geschiedschrijving Biografie Studie Studie Biografie Studie Essays Memoires Roman Verhaal Verhaal Kookboek Roman Roman Roman Poëzie Verhalen Roman Biografie Poëzie Monografie Roman Essays Essays Studie Studie Filosofie Studie Studie Studie Toneel Verhalen Korte verhalen Biografie Monografie Studie Biografie Monografie VW VW VW VW VW VW VW Studie Studie Studie Biografie & brieven Studie Essays Essays Roman Roman Roman Biografie Studie Fotoboek Monografie Monografie Monografie Roman Roman Poëzie Roman Roman Brieven Studie Tentoonstellingscatalogus Biografie Monografie Jeugdboek Oefenboek Kunstboek Poëzie Epos Epos Monografie Studie Monografie Roman Roman Bloemlezing Studie Memoires Studie Studie Studie Studie Studie Studie Studie Studie Studie Studie Essays Essays Roman Roman Poëzie Essays Essays Roman Roman Monografie Studie Verhalen Poëzie Balladen Novelle Interviews Fotoboek Brieven Brieven Interviews Essays Monografie Novelle Monografie Studie Brieven Monografie Studie Studieboek Poëzie Studie Studieboek Kunstboek Autobiografie Roman Verhalen Poëzie Roman Bloemlezing Bloemlezing Bloemlezing Dagboek VW Studie Poëzie Studie Tentoonstellingscatalogus Roman Brieven Brieven Autobiografie Studie Studie Studie Studie Bloemlezing Bloemlezing Studie Roman Studie Studie Studie Roman Autobiografie Tentoonstellingscatalogus Tentoonstellingscatalogus Studie Studie Bloemlezing Monografie Monografie Kunstboek Roman Roman Verhalen Verhalen Roman Kunstboek Biografie Roman Roman Roman Studie Etsen & poëzie Toneel VW Poëzie Kroniek Bloemlezing Studie Biografie Studie Studie Studie Verhalen Monografie Studie Memoires Studie Biografie Studie Verhalen Essays Lezing Essays Verslag Almanak Studie Roman Studie Biografie Studie Fotoboek Essays Roman Boekenweekgeschenk Schrijversprentenboek Schrijversprentenboek Schrijversprentenboek Studie Essays Roman Studie Biografie Memoires Studie Kunstboek Verslag Memoires Roman VW Studie Studie Studie Poëzie Kunstboek Biografie Studie Studie Studie Biografie Essay Roman Monografie Essays Essays Verhaal Roman Jaarboek Boekenweekgeschenk Verhalen Verhalen Essays Verhalen Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Epos Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Poëzie

Geboortjejaarboekje Almanak Tijdschrift Tijdschrift Essays Reisgids Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Monografie BulkBoek BulkBoek BulkBoek BulkBoek Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Catalogus Catalogus Catalogus Tijdschrift Tijdschrift Veilingcatalogus Tijdschrift Tijdschrift Studie Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Programmaboek Studie Verhalen Tijdschrift Tijdschrift Poëzie Studie Tentoonstellingscatalogus Tijdschrift Tijdschrift Tentoonstellingscatalogus Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Folder Folder Tijdschrift Liederen Fragmenten Fragmenten Tentoonstellingscatalogus Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Epos Epos Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Prentenboek

Fragmenten Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Jaarboek Jaarboek Jaarboek Jaarboek Jaarboek Jaarboek Jaarboek Studie Jaarboek Jaarboek Jaarverslag Jaarverslag Jaarverslag Jaarverslag Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Interview Verhalen Tijdschrift Naslagwerk Tijdschrift Jaarverslag Catalogus Catalogus

Tijdschrift Tentoonstellingscatalogus Tijdschrift Bulletin Tentoonstellingscatalogus Toneel Essays Catalogus Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Studie Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Jaarboek Jaarboek Jaarboek Bloemlezing Tijdschrift Prospectus Bloemlezing Tijdschrift Studie Tijdschrift Poëzie Tentoonstellingscatalogus Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Monografie Tentoonstellingscatalogus Portretten Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Essays Biografieën Poëzie Poëzie Biografieën Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift

Essays Essays Tijdschrift Epos Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift

Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Studie Essays Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Tijdschrift Monografie Interview Reisboek Toneelvoorstelling Studieboek Jaarboek Catalogus Studie Studie Essay Serie Homo duplex 0

Hes Mondiaal nr. 4

Meulenhoff Editie

Abacus

Bücher des Wissens Bücher des Wissens

Penguin Classics Flammarion Iconographic Guides

Bantam Classic Collection Idées Les "Essais" chez Montaigne

Collection U2 Cotta'sche Bibliothek der Weltliteratur Ambo-Olympus

Deltareeks

Collection Points, Série Historie, H31

Ulysses Grote Bellettrie Serie

Bantam Classics Kröners Taschenausgabe, Band 129 Penguin Classics Penguin Classics Penguin Classics

NRF; Bibliothèque des Sciences humaines NRF; Bibliothèque des Sciences humaines

Collection Microcosme, Écrivains de toujours

NRF

Perpetua Reeks The Modern Library Giants

Prisma Woordenboeken NRF; Collection Psychologie, nr. 7

Serie Piper, nr. 2028 Kröners Taschenausgabe Band 52

Mayflower-Dell Paperbacks

Veertiende Pacificatielezing

Littérature Choisie

Collection Folio

Collection Folio Pocket Classiques La bibliothèque Gallimard,Texte & Dossier Pocket Classiques

Rowohlts Deutsche Enzyklopädie, Sachsgebiet Staats- und Wirtschaftswissenschaft Collection Points, Série Histoire, H203 NRF

NRF; Bibliothèque de la Pléiade Bücher des Wissens Oxford in Asia Paperbacks DuMont Dokumente: Reihe 1 Kunstgeschichte - Deutung - Dokumente Aux Confins de la Science

Collection d'aujourd'hui

NRF NRF

NRF; Collection Idées NRF; Le Livre de Poche

Collection Folio Collection Folio Collection Folio NRF Collection Folio

Schrijversprentenboek, nr. 40

Prisma Spraakkunst

Straelener Manuskript, nr. 13

University Paperbacks Mentor Books NRF; Collection Idées

Le rêve le plus long de l'histoire, nr. 4 Collection De l'Allemagne

Le vif du sujet

Les usuels du Robert

Rowohlts Deutsche Enzyklopädie - Sachgebiet Literaturgeschichte Collection Points, Série Histoire, H46 Rowohlts Monographien

Collection Folio; Librairie Européenne des Idées Collection Folio; Librairie Européenne des Idées Collection Folio; Librairie Européenne des Idées

The Pelican History of England, nr. 5

MemoReeks. Verhalen uit het katholiek leven, nr. 4

Collection Poche Critique Staples South West Region publication series

Schrijversprentenboek, nr. 14 Salamander Klassiek

Bibliothèque des Guides Bleus

Van Dale handwoordenboeken voor hedendaags taalgebruik

Collection Femme Histoire des idées et critique littéraire, vol. 201 Collections Microcosme - Écrivains de toujours

BZZTôH Literair Archief Grote ABC, nr. 220

2e deel van Boon-werkuitgave 2e deel van Boon-werkuitgave Verzameld werk [deel 5]

Van Gorcum's Historische Bibliotheek nr. 69

Wereldakademie

Meesterwerken der Schilderkunst

Sonderreihe Literaire Reuzenpocket, nr. 88

Rororo Taschenbuch Ausgabe Hanser-Broschur

Bücher des Wissens Tentoonstellingscatalogi en -brochures van de Koninklijke Bibliotheek, nr. 28 Clavis Kunsthistorische Monografieën, deel 9

Pelican Books In Extenso

Pelican Books, A 89

Collection Points, Série Histoire, H204

Collection Solfèges Collection Historique Collection Historique

Esso Museumreeks, deel 1 Esso Museumreeks, deel 2 Esso Museumreeks, deel 3 Esso Museumreeks, deel 5 Esso Museumreeks, deel 6

Collection Champs

L'Évolution de l'Huminaté L'Évolution de l'Huminaté L'Évolution de l'Huminaté Littlefield College Outlines

Bibliothèque Romanesque

Pimander. Texts and Studies published by the Bibliotheca Philosophica Hermetica, deel 4 Penguin Books Bantam Classics Bantam Classics

Penguin Classics Thesaurus, nr. 6

Open Domein, nr. 15

Feuilletons winter 1998

Salamander Klassiek, nr. 129 Wolters' woordenboeken Wolters' woordenboeken

Witte Beertjes, nr. 832

HES Historische Herdrukken, nr. 5

Schrijversprentenboek, nr. 20

The Pocket Library Ullstein Buch, nr. 79

Everyman's Library, nr. 460 Ooievaar, nr. 37 Everyman's Library, nr. 881

La Galerie, nr. 6

Elseviers Historische Bibliotheek Penguin Classics

Wereldbibliotheekreeks 1993 Everyman's Library, nr. 1664

NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade

Reihe Hanser, nr. 23 Reihe Hanser, nr. 50

Kwadraatpocket, nr. 24

Collection Folio Collection Folio

King Penguin

Wereldacademie, nr. 3

Penguin Modern European Poets

Collection L'imaginaire

Collection Folio Domaine Français Perpetua Reeks Pelican Originals

Penguin Classics

Que-sais-je? Le point des connaissances actuelles. Collection Encyclopédique, nr. 698

Abacus

Classiques Garnier

Penguin Classics Penguin Classics The Penguin Classics

A Pelican Book

Baskerville Serie

Grey Arrow The Penguin Poets, D30 NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade

Bibliothèque Historique Twentieth Century Views

Penguin Twentieth-Century Classics Penguin Twentieth-Century Classics Penguin Twentieth-Century Classics Penguin Classics Perpetua Reeks

NRF

NRF; Collection Idées

Volledige Werken Louis Couperus, nr. 3 Volledige Werken Louis Couperus, nr. 23 Volledige Werken Louis Couperus, nr. 17 Volledige Werken Louis Couperus, nr. 16 Volledige Werken Louis Couperus, nr. 35 Salamander Klassiek

De Volkskrant - Wereld Architecten

Laurel Edition

Studies op het gebied van de moderne Nederlandse literatuur, nr. 5

Profil Formation Edition Ustad First Anchor Books Open Market Edition Les grandes études historiques

Back Bay Books

Volksuniversiteitsbibliotheek, tweede serie, nr. 10

Everyman's Library Collection Des femmes dans l'Histoire Historische Reeks

Le bibliothèque portative de la fondation Voltaire

Collection Points, Série Histoire, H205 Macmillan Reference Books

The New Oxford Illustrated Dickens The Laurel Poetry Series

Le livre de poche, nr. 2077

Literair Kwadrant '18-1 Hollandse Studiën, nr. 17

Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Verhandelingen, Afd. Letterkunde, Nieuwe Reeks, deel 182 Amsterdamse Grachtentuinen, deel 2 Amsterdamse Grachtentuinen, deel 3 Amsterdamse Grachtentuinen, deel 4

The Making of the Past

Aula-paperback, nr. 238

Le Regard de l'Histoire

Le Temps retrouvé Les classiques français du moyen age Les classiques français du moyen age

Ambo Tweetalige Editie

Le Livre de Poche: Lettres gothiques

Penguin Classics Penguin Classics Penguin Classics

Trouw Dossier, nr. 22

Cahiers de Meridon

Collection Pluriel Collection La Force des Idées Collection Champs Collection Histoire Collection Histoire Hesperus Classics Domaine Romanesque Collection Folio Classique Collection Folio Classique Collection Marabout Université

Lieux de l'écrit Le monde en 1018

Le Livre de Poche Picador Edition

Athenaeum paperback Elfde Jaarboek van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie Vargskinnet-trilogie, deel 1; Bonnier Pocket

Bibliotèque Historique Bibliotèque Historique Bibliotèque Historique Volledig werk, dl. 3

Tweede Ronde Reeks, nr. 6 Salamander Klassiek Nijgh & Van Ditmar's paperbacks, nr. 269

Prisma-boek

Verzameld werk deel 2

Collection Folio

Que sais-je? Le point des connaissances actuelles, deel 777 Collection Colporteur

The Penguin Classics Penguin Classics Penguin Classics Penguin Classics Penguin Classics

Universal-Bibliothek Stoa-reeks

Meridian Books

Que sais-je? Le point des connaissances actuelles, deel 285 Pelican Books Shire Album, nr. 264

Collection Bibliothèque Classique de Cluny Bibliothèque de Cluny, nr. 33 Collection Gründ Illustrée Collection Gründ Illustrée Classiques Garnier

Ten huize van… Les travaux des mois, nr. 30

Ullstein Buch, nr. 2601 Knaur Klassiker

HES Literatuur

The Pelican Guide to English Literature, nr. 7

Wereldacademie, nr. 6 Uniform Pocket Edition

Bibliothèque de Sociologie de l'Art

Aula-paperback 194 Panther History

Pelican Books, A658

Bücher des Wissens Pelican Books Serie Piper

Collection L'Univers Historique

Prisma Boeken Wereldakademie Hollandse Historische Reeks, nr. 14 Collection Unesco d'Oeuvres Représentatives

Penguin Classics

Classiques Garnier Collection Folio

Aula-boeken

Collection Folio

Synthese – stromingen en aspecten

Insel Taschenbuch, nr. 149 Insel Taschenbuch, nr. 150 Insel Taschenbuch, nr. 151 Goldmanns Gelbe Taschenbücher, nr. 427

Les Lettres Nouvelles

Bouquins Bouquins Bouquins

L'Évolution de l'Humanité L'Évolution de l'Humanité

Le Livre de Poche

Rowohlts Deutsche Enzyklopädie

Vintage Classics

rowohlts deutsche enzyklopädie

Collection Folio Prisma Woordenboeken Sammlung Luchterhand Bruna Boeken

Bücher des Wissens

Nederlandse cultuur in Europese context; monografieën en studies, nr. 7; IJkpunt 1950

Grote Lijsters 1996, nr. 1 btb Taschenbücher Romanul secolului XX Superbur Narrativa

Grote Lijsters 2004 Verzameld werk

Verzameld werk Verzameld werk Verzameld werk Rainbow Pockets, nr. 907 Rainbow Pockets, nr. 891

Rainbow Pockets

Rainbow Pockets Rainbow Pockets

Rainbow Pockets, nr. 957 Rainbow Pockets, nr. 957 Rainbow Pockets, nr. 991 Genie en Wereld Mentor Books

The Age Of Philosophy Series

Boekenreeks Schrijf! (Trouw en Querido)

Kangaroo Books

Lancaster Pamphlets

Globe Pocket, nr. 32 Globe Pocket, nr. 33 BB Literair

Literatuur van die lae lande

BB Literair

Fabula Klassieke reeks

Oxford World's Classics

Que-sais-je? Collection Encyclopédique, nr. 653

Collection Les Symboles Rowohlts Deutsche Enzyklopädie - Sachgebiet Literaturgeschichte Rowohlts Deutsche Enzyklopädie - Sachgebiet Kunstgeschichte Everyman's Library Children's Classics

Europese Contouren Reihe Kunstgeschichte/Wissenschaft

La femme au temps de…

Nederlandse Klassieken Nederlandse Klassieken Griffioenreeks

De Leestlijst (de Volkskrant)

Collection Tel

Writers and Critics

Penguin Modern Classics

Hommes et Civilisations le Relié - littératures

Agon Elsevier

Life's Little Treasure Book

Les Grands Maîtres de l'Art De Leestlijst (de Volkskrant) Myth and Man

The Modern Library

Mentor Books

Sleutelfiguren-reeks, nr. 1

Leven en welzijn

Rowohlts Deutsche Enzyklopädie

Repertorium van de Sociale Wetenschappen, nr. 4 Pocket-editie Pocket-editie Pocket-editie Pocket-editie

Documents d'Histoire

Frühe Schriften II. Studienausgaben bei Walter

Sprache und Literatur, deel 4 Wereldacademie, nr. 14

Rowohlts Deutsche Enzyklopädie - Sachgebiet Literaturwissenschaft Penguin Classics 19th Yearbook of the Netherlands Institute of War Documentation (NIOD) Twaalfde Jaarboek van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie De Leestlijst (de Volkskrant) Albae Vigiliae deel 2 Albae Vigiliae deel 3 Albae Vigiliae deel 9 Albae Vigiliae deel 10

Theema, nr. 3 Theema, nr. 5 Theema, nr. 5

Doubleday Anchor Books

Esso Museumreeks, deel 8

Prisma miniwoordenboeken Die bibliophilen Taschenbücher

Lotus Reeks

Aula-paperbacks

Bert Bakker Bloemlezing

Esso Museumreeks, deel 9

Dominicus - De grootste serie reisgidsen uit de Lage Landen

Kort en Goed Straelener Manuskript, nr. 14 Bücher des Wissens Griffioenreeks dtv klassik Romane und Bücher der Magie

NRF; Bibliothèque des Histoires

Que sais-je? Le point des connaissances actuelles, nr. 422

Insel-Bücherei, nr. 253

Pelican Books Essays & Belles Letters Penguin Twentieth-Century Classics

Collection Points, Série Histoire, H201 Le Regard de l'Histoire Bilbiothèque Scientifique

Meulenhoff Pockets, nr. 125 Collections "Documents"

Le Livre de Poche

Découvertes Gallimard - Histoire

Perpetua Reeks

Faber paper covered editions Galaxy Book

Breviario de Aforismos

Beacon Series in Liberal Religion, LR8

NRF Everyman's Library, nr. 984 Everyman's Library, nr. 332

Boekerij 'Oost en West'

Nathan Université, Histoire

L'Évolution de l'Huminaté Collection Vérités et Légendes

Penguin Classics

Schrijversprentenboek, nr. 22 The Universal Library

Prisma Woordenboeken

Short Stories Series

NRF; Bibliothèque de la Pléiade Perpetua Reeks

Le Livre Plastic

Privé-domein, nr. 176

Prometheus Pantheon

Collection Folio Bouquins

Collection Points, Série Histoire, H8

A Kurt Wallander Mystery Stockholmer Gesamtausgabe der Werke von Thomas Mann Stockholmer Gesamtausgabe der Werke von Thomas Mann

Manesse-Bibliothek der Weltliteratur

Constable's Miscellany

Hommes et Civilisations Pavillons Rowohlts Monographien Faber Paper Covered Editions Supernatural & Occult Fiction

Prisma Klassieken, nr. 59 Bibliothèque Historique Le Regard de l'Histoire

Le regard de l'Histoire

Penguin Modern Classics Le monde en 1018

Collection "Figures"

Amsterdamse smaldelen, nr. 8 Rowohlts Monographien Les énigmes de l'univers Les classiques de l'étrange

Collection Folio Classique Grote Bellettrie Serie Écrivains de toujours

Studies in Contemporary German Social Thought

Quod erat demonstrandum

Mentor Book Nederlandse cultuur in Europese context, monografieën en studies, nr. 6 (IJkpunt 1650) Griffioenreeks Zilver Pockets Bibliothèque Historique, Collection Science de l'Homme

Collection du Flambeau

Doubleday Anchor Books, A253

Erasmus-Bibliothek Borzoi Books List Taschenbücher, nr. 59

Bibliothèque Sociologique, nr. 22

The Fontana Library, Philosophy Seminar Studies in History

Collection de Romans Illustrés Colección Antologías

Leidse Historische Reeks, nr. 10 Leidse Historische Reeks, nr. 5

Altnordische Übungstexte, nr. 1 Collection des Classiques Français

Classiques Garnier Classiques Garnier Classiques Garnier Collection Folio Classique Collection Folio Classique Collection Folio Classique Libre A Elles NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade Collection Pluriel

Buchreihe geistige Begegnung des Instituts für Auslandsbeziehungen Stuttgart, nr. 58

Perpetua Reeks

Collection Points, Série Histoire, H74

Bouquins

Witte Salamander, nr. 556 De Leestlijst (de Volkskrant)

Bibliothèque Scientifique Meesterwerken der Schilderkunst De Witte Olifant De Negentiende Eeuw

Privé-domein, nr. 54

Doubleday Anchor Books

Vintage Classics The Traveller's Companion

NRF; Collection Idées NRF; Collection Idées

De Volkskrant - Moderne Meesters

Nimmer Dralend Reeks

Picador Edition

Canto edition

Bücher des Wissens

NRF; L'Infini

Diogenes Taschenbuch

Zeven Provinciën Reeks, deel 8 Meulenhoff Editie, nr. 1172 Meulenhoff Editie

Terres d'aventure De Leestlijst (de Volkskrant) Scandinavian University Books: Studia Historica Upsaliensia XII

Wereldacademie, nr. 5

Le Livre de Poche Le Livre de Poche Biblioteka LutErazmo Signet Books

NRF NRF

Nederlandse literatuur en cultuur in de middeleeuwen, nr. 6

Rowohlts Deutsche Enzyklopädie Signet Giant

Perpetua Reeks Collection Unesco d'Oeuvres Représentatives, Série Malaise

Penguin Classics

Synthese Collection Premier plan

Over de roman, nr. 2

Fontana Books

Penguin Classics Penguin Classics NRF

Bibliothèque des cahiers de l'institut de linguistique de Louvain, nr. 71

NRF; Bibliothèque de la Pléiade

Collection Points, Série Histoire, H35 Collection Points, Série Histoire, H36 Collection Points, Série Histoire, H37 L'Évolution de l'humanité Universal Bibliothek, nr. 886 NRF; Bibliothèque de la Pléiade Introduction à l'Histoire des Religions. Nr. 2: Les Religions De L'Europe Ancienne

Le monde en 1018 NRF; Le Chemin

Penguin Plays

Collection Les Introuvables

Perpetua Reeks

Penguin Classics NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade Universal Bibliothek, nr. 7787 NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade

Loeb Classical Library, nr. 128 Loeb Classical Library, nr. 137 Loeb Classical Library, nr. 138 Loeb Classical Library, nr. 159 Loeb Classical Library, nr. 160 Loeb Classical Library, nr. 161

Hollandse Studiën, nr. 31 Collection Folio

Collection "Pour Mémoire" Phoenix Pocket, nr. 26 The Fontana Library Monografie, nr. 10 Monografie, nr. 10

MånPocket Le Livre de Poche

Open Domein, nr. 32 Domaine Français Kritiese Biblioteek

NRF; Encyclopédie de la Pléiade NRF; Encyclopédie de la Pléiade NRF; Encyclopédie de la Pléiade

Beroemde Musea van de Wereld First Vintage Edition

The John Dewey Essays in Philosophy, nr. 4

Pelican Books

Theema, nr. 4

Bibliothèque Scientifique Collection Points, Série Historie, H14 Collection Points, Série Historie, H13

De Leestlijst (de Volkskrant) Penguin Modern Classics Penguin Modern Classics Penguin Modern Classics Collection Pluriel

L'ordre philosophique L'ordre philosophique

Collections Microcosme, Écrivains de toujours

Collection Science de l'Homme Collection Outils

Collection Points, Série Roman, R328 Collection Fiction & Cie Collection Fiction & Cie Collection Fiction & Cie Poema Pockets

Privé-domein, nr. 17 Privé-domein, nr. 17

NRF Collection Charme de la France, nr. 3 Le monde en 1018 Life&Times Classiques Garnier NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade Perpetua Reeks Dutton Paperback

Borzoi Books

A Bulfinch Press Book

Penguin Modern Classics

Collection Michel Lévy

NRF; Bibliothèque des Idées Perpetua Reeks Atlantis-serie, nr. 9 NRF; Collection Idées

Le livre de poche

Elsevier Documentair

Rowohlts Deutsche Enzyklopädie

Diogenes Taschenbuch Phoenix Pockets, nr. 43 China Readings, vol. 2

China Readings, vol. 3; Pelican Books, A924 Zeeuwse Stukken, deel 5

Collection Armand Collin

Que-sais-je? Le point des connaissances actuelles, nr. 544

Que sais-je? Le point des connaissances actuelles, deel 963 Collection Bouquins

Harper Torchbooks/The Bollingen Library

Penguin Classics Collection "double"

Ballantine Historical Novels Hommes et Civilisations

Collection Folio

Receptie van de Klassieken

BB Literair Kierkegaard and Postmodernism

Perpetua Reeks Everyman's Library Pluche. Bibliotheek van Nederlandse chansons en cabaretliederen The Penguin Classics Pelican Books

Geschriften van het Multatuli-Genootschap, nr. I

NRF; Bibliothèque de la Pléiade BB Literair

Schrijversprentenboek, nr. 36

Pelican Biographies

NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade

Collection Folio Classique Collection Folio Classique Perpetua Reeks Collins New Classics Grote Phoenix Pocket, nr. 96

Aula Pocket, nr. 822

Utrechtse Bijdragen tot de Mediëvistiek, nr. 19

The Complete Works of D.T. Suzuki Meulenhoff Editie Viking Portable Library

Pocketsalamander Penguin Classics Ambo-Klassiek

NRF; Bibliothèque de la Pléiade NRF; Bibliothèque de la Pléiade

Panther Modern Fiction Panther Modern Fiction

De Witte Olifant

Collection Points, Série Histoire, H202

Les Cahiers de la Bibliothèque Municipale de Blois, nr. 4

Nederlandse cultuur in Europese context; monografieën en studies, nr. 18 (IJkpunt 1900) Collection Fiction & Cie NRF; Leurs Figures

History/African Studies Penguin Classics

Studies in Social Discontinuity The Making of Europe

Collection Bouquins

Perpetua Reeks Penguin Handbooks

Penguin Classics

Collection Folio

Le Regard de l'Histoire

Mentor Books

De school van de literatuur De Russische Bibliotheek De Russische Bibliotheek De Russische Bibliotheek De Russische Bibliotheek De Russische Bibliotheek De Russische Bibliotheek De Russische Bibliotheek

Bücher des Werdenden, Band XI

L'Univers des Connaissances, nr. 9 Joya-reeks Joya-reeks Picador edition

Penguin Modern Classics

Collection Microcosme, Écrivains de toujours Esso Museumreeks, deel 7 Esso Museumreeks, deel 7 MånPocket

Collection Chemins Nocturnes

Que sais-je? Le point des connaissances actuelles, deel 907

Nieuwe Reeks, dl. 4

Perpetua Reeks Baskerville Serie

Elsevier Pocket E 15 Reeks VI, nr. 124 Jules Verne's geïllustreerde wonderreizen, nr. 11

Reeks V, nr. 26

Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 4 Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 6 Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 7 Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 8 Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 9 Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 10 Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 11 Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 12 Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 13 Nova et vetera iuris gentium. Series A. Modern International Law, nr. 14 Dubbele Ooievaar 92/93 Meulenhoff Essays

De Leestlijst (de Volkskrant)

Perpetua Reeks Quartet Encounters

Collection "L'Age d'Or" NRF; Bibliothèque de la Pléiade

Nederlandse cultuur in Europese context; monografieën en studies, nr. 5 (IJkpunt 1950)

NRF; Bibliothèque illustrée des histoires

Egodocumenten, nr. 7

Meulenhoff Editie E 61/62

The Fontana Library, Theology and Philosophy The Penguin Classics, L29

Meulenhoff Literair

Evelyn Waugh Centenary Edition Penguin Twentieth-Century Classics The Library of America, nr. 122 The Library of America, nr. 121 Penguin Red Classic

Penguin Plays

Mentor Books Pelican Books, A 520

Wereldacademie, nr. 34

Zephyr Books. A Library of British and American Authors, nr. 157

Studies in Modern German Literature, nr. 16 Modern Library Giant Maerlant Pocket, nr. 12

Griffioenreeks

Picador Rainbow Pocketboeken

Collection Points, Série Histoire, H2

De Leestlijst (de Volkskrant) Schrijversprentenboek, nr. 38 Schrijversprentenboek, nr. 38 Schrijversprentenboek, nr. 38

Nijgh & Van Ditmar's paperbacks, nr. 126

Rororo Taschenbuch Ausgabe

Penguin Classics

Collection Folio NRF; Bibliothèque de la Pléiade Collection Folio Collection Folio Collection Folio

rowohlts deutsche enzyklopädie

Columbia Essays on Modern Writers, nr. 3 Le Livre de Poche; Les Rougon-Macquart. Histoire naturelle et sociale d'une famille sous le Second Empire, nr. 9

Griffioenreeks

Zestiende jaarboek van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie The Traveller's Collection

Japenpa pocket books series on Indonesia, nr. 6901 Ambo-Olympus

Eerste deel van 'Verzameling Fransche liedjes uit alle eeuwen'

Deel 57, thema 'Verenigde Oost-Indische Compagnie' Deel 58, thema 'Vrouwen, familie en maatschappij' Deel 59, thema 'Geschiedenis van de Nederlandse genealogie' [nr] 10/2003 Nederlandse Klassieken

Collection archéologiques d'Arles

Study-Aid Series

Ooievaar, nr. 75 Collection Dutuit

Everyman's Library, nr. 403

Verkoopinformatie

Sticker met prijs £ 2,95 ('for Holland only') op achterplat Sticker met prijs 20.75 / £ 3.50 op achterplat Sticker met prijs op de achterkant Fl 34,55 ('Van Ditmar Boeken')

Sticker met prijs € 13,60 op achterplat Sticker met prijs € 15,40 op achterplat

Prijs 6,75 in potlood voorin Prijs 5,50 in potlood voorin

Prijs € 13 in potlood voorin Prijs 12,10 in potlood voorin Prijs 12,75 in potlood voorin

Prijs 11,30 in potlood voorin

Sticker met prijs 'prix éditeur 9500 / prix fnac 9050 / 9/92' op achterplat Sticker met prijs 142,50 francs op achterplat Prijs 51,75 in potlood voorin

Prijs 5.95 voorin

Prijs 20,80 in potlood voorin Sticker de Bijenkorf met prijs 33,25 op achterplat

Prijs 2,45 in potlood voorin

Prijs 5,80 in potlood voorin

Prijs 16,00 in potlood voorin

Prijs 14,70 in potlood op binnenkant rechterflap

Prijs 2,10 in potlood voorin Sticker op achterplat met prijs 4700 francs [?, zie foto] Sticker met prijs 'NLG 99,35 / EUR 45,08' op achterplat Prijs 7,15 in potlood voorin

Sticker 'Prix Editeur, 335F, 51,07 EUR' Prijs 5,25 in potlood voorin

Prijs 13,30 in potlood achterin Prijs 27,- in potlood voorin

Sticker met prijs € 15,40 op achterplat

Prijs 4,40 in potlood voorin Prijs 4,90 voorin

Prijs 4,- in potlood voorin

Sticker met prijs f 37,50 op achterplat Prijs f 2,80 in potlood op voorplat

Met potlood 'inzage ex. / f 39,90' voorin Prijs 12,- in potlood voorin

Sticker boekhandel? (Leidschestraat 70-78) op achterplat (foto)

Prijs 11,75 in potlood voorin

Prijs CH 60 in potlood voorin Prijs 3,90 in potlood voorin

Sticker met prijs F40.00 op achterplat Sticker met prijs F40.00 op achterplat

Prijs 4,80 in potlood voorin

Prijs 1,65 in potlood op achterplat

Sticker met prijs f 37,50 op achterplat

Prijs 14,50 in potlood voorin Prijs 3,65 in potlood voorin

Prijs f 45,45 in potlood voorin

Prijs 11,20 in potlood voorin

Prijs 11,20 in potlood achterin Prijs 8,90 in potlood voorin

Prijs 12,00 in potlood

Prijs 19,45 met potlood voorin

Prijs 28,15 in potlood voorin

Prijs op eerste pagina 4,15

Stempel op titelpagina van Openbare Bibliotheek te 's-Gravenhage

Prijs 8,60 in potlood voorin

Prijs 2,60 op eerste pagina Sticker boekhandel W. ten Have (Kalverstraat 154, Amsterdam) voorin Prijs 1,75 in potlood op achterplat

Sticker op achterplat met prijs 4700 francs [?, zie foto] Sticker '3 for 2 / Times' op achterplat; sticker prijs 'with GST 17.12' op achterplat

Prijs 36,- in potlood achterin Prijs 42,- in potlood achterin

Prijs 'Alleen bij intekening 22,50 p.dl.' in potlood voorin Prijs 22,50 in potlood voorin

Prijs 39,50 in potlood voorin

Prijs voorin in potlood 4,90 Prijs 5,95 in potlood voorin

Prijs f 1,65 in potlood op achterplat

Prijs 28,50 in potlood voorin

Sticker met prijs € 34,00 / 03-05-2002 op achterplat

Prijs 2,- in potlood voorin Prijs 6,15 in potlood voorin

Prijs 37,50 in potlood voorin

Sticker met prijs 'R4 37.50' op achterplat

Prijs € 35 (doorgestreept) € 16,95 in potlood achterin

Sticker 'Mr. Hidde Meekhof / Antiquariaat / Singel 266, Amsterdam' voorin

Prijs 6,50 in potlood voorin

Sticker 'Only € 21,- at Waterstone's' op voorplat; sticker Waterstone's € 21.00 op achterplat

Sticker met prijs NLG 33,50 / EUR 15,20 op achterplat

Prijs 9,50 in potlood voorin

Prijs 7,10 in potlood voorin

Prijs voorin in potlood 12,00 Sticker met prijs E 20,50 op achterplat Sticker met prijs € 20,50 op achterplat

Prijs 21,50 in potlood voorin

Sticker € 34,05 op achterplat en sticker 'Half Price at Waterstone's' op voorplat Prijs 6,15 in potlood voorin Sticker Alsbach & Doyer / Kalverstraat 176 / Amsterdam op derde boek

Prijs 4,20 in potlood voorin

Prijs 5,- in potlood voorin

Prijs 13,50 in potlood voorin Prijs 12,80 in potlood voorin Prijs Rp 487,50 in potlood voorin

Sticker Harm G. Muller (Runstraat 16-II, Amsterdam) op voorplat

Sticker met prijs € 10,78 van American Book Center op achterplat

Prijs 1,90 in potlood voorin Prijs 14,90 in potlood voorin Prijs 30,- in potlood voorin Prijs 39,50 doorgestreept / 22,50 in potlood voorin

Prijs in potlood 39,50 doorgestreept / 25,90 voorin Prijs in potlood 54,50 doorgestreept / 30,- voorin

Prijs 25,- in potlood voorin

Deel van sticker boekhandel Sherratt & Hughes op achterplat Prijs 9,90 in potlood voorin Prijs 30,- in potlood voorin

Prijs voorin in poltood 13,60

Sticker met barcode en adviesprijs f 27,95 achterin Prijs f 9,75 in potlood voorin

Prijs 15,30 met potlood op voorplat

Prijs 29,75 met potlood voorin

Prijs 4,- in potlood voorin

Sticker met prijs '4700 / 4500 / 192' op achterplat

Prijs 3,90 in potlood voorin

Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Verhandelingen, Afd. Letterkunde, Nieuwe Reeks, deel 182 Prijs 29,60 in potlood voorin

Sticker met prijs '1/84 / 56.00' op achterplat Sticker met prijs '1/84 / 56.00' op achterplat Prijs 150,- in potlood voorin

Sticker met prijs 40,75 op voorplat

Prijs 3.90 voorin

Prijs 43,75 in potlood voorin Sticker met prijs € 22,30 op achterplat

Sticker Van Ditmar met prijs EUR 14,95 / 01/05 op achterplat

Prijs 18,75 in potlood voorin

Sticker 'Van Schaik's / Book Store / Pretoria' voorin (foto)

Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Teruggaaf uit Huize De La Salle Boxtel Prijs 7,90 in potlood voorin

Sticker op achterplat met prijs 12,50

Prijs 3,90 in potlood voorin Prijs '3.30 / 2 dln' in potlood voorin

Sticker op achterplat met prijs 120.30 / 114,50 Francs

Prijs '17,50 v strepen' achterin

Sticker met prijs NLG 85,85 / € 38,96 / 26-11-2001 Prijs 5,25 voorin

Prijs 9,50 in potlood voorin Prijs 4,20 in potlood achterin

Prijs 36,- in potlood achterin

Stempel W. Naessens & Co. / Ned.-Indië op voorplat, met prijs in potlood 4,80

Prijs 1,90 in potlood op titelpagina

Prijs 11,00 in potlood voorin Prijs 10,05 in potlood achterin

Prijs 88,60 in potlood voorin Sticker met prijs £ 8,95 ('for Holland only') op achterplat

Prijs 1,90 in potlood voorin

Prijs 11,85 in potlood voorin

Prijs 53,15 in potlood voorin

Prijs 17,10 in potlood voorin Prijs '$4,50 / f 17,50 e.v' in potlood voorin

Prijs 14,70 in potlood voorin Prijs 2,10 in potlood voorin

Prijs 17,30 in potlood voorin Prijs 16,50 in potlood voorin

Prijs 15,30 in potlood op voorplat Prijs 15,- in potlood voorin Prijs 15,- in potlood voorin

Sticker op achterplat 'Salon du Livre'

Prijs 1,75 in pen voorin

Sticker met prijs E 15,40 op achterplat

Sticker Van Ditmar met prijs EUR 13,95 / 04/05 op achterplat

Sticker '3 for 2 / at Waterstone's' op voorplat Prijs 3,05 voorin

Prijs 6,- in potlood voorin Prijs 36,50/22,- in potlood voorin

Prijs 8,90 in potlood achterin

Sticker '16 juni t/m 31 augustus 2008 / € 5' op voorplat Sticker met prijs € 5,95 'Exclusief bij Libris' op voorplat Sticker met prijs 5,95 op voorplat

Sticker met prijs 7,95 op voorplat Sticker met prijs € 5,- van 17 t/m 31 januari op voorplat

Sticker voorplat 'Sachbuch des Monats'; sticker achterplat Mörike Buchhandlung in Ludwigsburg Sticker met 'prix éditeur 13900 / prix fnac 132.50 / 2/88' op achterplat

Prijs 16,30 in potlood voorin Prijs 17,05 in potlood voorin

Sticker met prijs 14500 / 13800 / 1/93 op achterplat (prix fnac) Sticker voorplat 'Nu F 25,= [/] 500 BF'

Sticker aan binnenzijde van omslag: 'Kniphorst's Boekhandel Wageningen'; sticker achterplat £ 1,50

Prijs 9,75 (doorgestreept) / 3,95 in potlood voorin

Prijs 11,70 in potlood achterin

Sticker met prijs 15,00 op achterplat Prijs voorin in potlood 24,50

Sticker boekhandel Van Amerongen (Laan van Meerdervoort 870, Den Haag) voorin (foto)

Sticker met prijs F 31,50 op achterplat

Prijs 4,80 in potlood voorin Prijs 6,45 voorin Sticker met prijs 250FR op achterplat

Prijs 10,70 in potlood voorin Prijs 3,50 in potlood voorin Sticker met prijs 9,90 op voorplat

Prijs 21,= in potlood voorin

Prijs 4,50 in potlood voorin

Sticker met prijs € 19,90 op achterplat

Prijs 40,- in potlood voorin

Sticker met prijs NLG 38,60 / € 17,52 op achterplat

Prijs 9,75 in potlood achterin

Sticker voorin van N.V. Alg. Importboekhandel J.W.F. Sluyter / Soerabaia-Malang / Amsterdam-Curaçao

Prijs 17,50 in potlood achterin

Prijs 10,70 in potlood voorin

Prijs 2,60 in potlood voorin Prijs 5,90 in potlood voorin Sticker met prijs € 7,50 op voorplat

Prijs 4,05 in potlood voorin

Sticker met prijs 14,95 op voorplat

Prijs 9,90 in potlood voorin Sticker 'Fa. H. Habes / Handboekbinderij / Zwolle' voorin Prijs 18,55 in potlood voorin

Sticker met prijs 114.00 op achterplat

Prijs '-45' in potlood voorin; sticker boekhandel S.P.G. voorin (foto) Sticker met prijs 'Tijdelijk € 15 / 29-05 t/m 28-08 2009' op voorplat

Prijs 1,75 in potlood op voorplat

Sticker met 'American Discount Book Centers F87,00' op binnenkant linkerflap Sticker met prijs '49F00 / 47F00 / 4/92' op achterplat Prijs 73 in potlood voorin Prijs 1,75 in potlood voorin

Prijs 11,25 in potlood voorin Prijs f 21,95 in potlood voorin Prijs f 18,05 in potlood voorin

Prijs 5,65 in potlood voorin Prijs 9,15 in potlood achterin Prijs 9,75 in potlood voorin

Prijs 38,10 in potlood voorin

Stempel 'Edition Nagel / Weteringschans 35 / Amsterdam -C.' op titelpagina 4e partituur

Prijs 6,75 in potlood voorin Sticker met prijs 40.65 / 32.60 / 12/78 op achterplat Sticker met prijs f 55,50 op achterplat Prijs 6,75 in potlood voorin

Prijs voorin in potlood 8,45

Prijs 2,65 in potlood voorin

Prijs 49,90 in potlood voorin

Prijs f 6,60 in potlood op achterplat

Prijs '2 dln / 16,50' voorin Prijs '2 dln / 16,50' voorin

Sticker boekhandel Visser & Co. Batavia & Bandoeng; prijs 1,75

Sticker met prijs 13000 / 123.50 / '6/92' op achterplat Prijs 3,80 in potlood voorin

Sticker met prijs f 46,15 op achterplat

Prijs 14,90 in potlood achterin

Prijs 9,50 in potlood voorin

Prijs voorin in potlood 28,00 Prijs 6,10 in potlood voorin

Prijs 60,- in potlood voorin

Prijs 5,60 in potlood voorin Prijs 18,75 in potlood voorin

Prijs 27,25 in potlood voorin

Prijs 39,90 in potlood voorin Aankoop antiquariaat Prijs 39,90 in potlood voorin

Sticker van Waterstone's met prijs € 13,95 op achterplat

Sticker met prijs € 13,95 (Waterstone's) op achterplat Sticker op voorplat 'Choose from any / 3 for 2 / at Waterstone's'; sticker met prijs € 13,60 op achterplat Sticker van The American Book Center met prijs € 19,95 / 31-08-2005 op achterplat

Sticker met prijs 6,95 op voorplat Prijs 15,45 in potlood voorin Prijs 28,25 met potlood voorin

Stempel 'G.H. van Eck & Zoon / F.J. Weygand & Co. / Muziekhandel / Vlamingstraat 38' op 2e en 4e boek Prijs 10,05 in potlood achterin

Prijs 4,- in potlood voorin Prijs 15,40 in potlood op de laatste pagina Prijs 15,40 in potlood op de eerste pagina

Prijs 2,65 in potlood voorin

Prijs 8,50 in potlood voorin Sticker met prijs £ 2,25 op achterplat

Prijs 1,75 in potlood op voorplat

Sticker met prijs € 18,05 op achterplat Prijs 9,30 in potlood voorin Prijs 35,80 in potlood voorin

Prijs 8,45 in potlood voorin

Prijs 0,90 in potlood voorin Sticker Van Ditmar Boeken met prijs fl. 34,45 op achterplat

Sticker met prijs 44.00 / 35.20 op achterplat

Prijs 9,90 in potlood voorin

Prijs 39,20 in potlood voorin Prijs voorin in potlood 7,75 Prijs 4,50 in potlood voorin Prijs voorin in potlood 3,90

Prijs 2,65 in potlood voorin Prijs 2,65 in potlood voorin Prijs 6,60 in potlood voorin

Prijs 2,95 in potlood achterin

Sticker met prijs $ 16,95 op achterplat

Prijs 12,80 in potlood voorin

Sticker met prijs 29,90 op achterplat

Sticker met prijs 'Px 85,00' op achterplat

Sticker met prijs € 2,00 (Boekhandel Houtschild in Den Haag, 25-01-2007) op achterplat Sticker 'Used Book / $ 19.20' op achterplat

Prijs op eerste pagina 13,65 Prijs op eerste pagina 13,65

Sticker met prijs 'Prix Fnac 71F50' op achterplat

Prijs 14,50 in potlood voorin Sticker Pied-a-Terre met prijs 70.00 op achterplat

Prijs € 4 in potlood voorin

Prijs 15,- in potlood voorin; sticker boekhandel Broese voorin (foto)

Prijs 14,45 in potlood voorin

Prijs 12,50 in potlood voorin

Prijs fl. 13,50 in potlood voorin

Prijs 16,50 in potlood voorin

Prijs 11,10 in potlood voorin Prijs 6,90 in potlood voorin Sticker van boekhandel W. ten Have (Kalverstraat 154, Amsterdam) Prijs 13,75 in potlood voorin

Sticker met prijs f 46,90 op achterplat

Sticker met prijs f 47,90 op achterplat

Sticker boekhandel Kolff / Batavia met prijs 1,10 voorin (foto)

Prijs 11,- in potlood achterin Prijs 11,- in potlood achterin Prijs 11,- in potlood achterin Prijs 11,- in potlood achterin Prijs 11,- in potlood achterin Prijs 11,- in potlood achterin

Sticker met prijs 'NLG 62,55 / EUR 28,38' op achterplat

Prijs 6,10 in potlood voorin

Prijs 5,25 in potlood voorin Prijs 3,90 in potlood voorin

Sticker op achterplat, prijs niet leesbaar, datum 26/11/96

Prijs 40,40 voorin

Prijs 16,50 in potlood voorin

Sticker boekhandel Visser & Co. / Weltevreden-Bandoeng voorin

Prijs 4,50 in potlood op achterplat Sticker met prijs 69,00 'prix unique' op achterplat Datum 'Febr. 4. '59' [hs. HSH] voorin; prijs 6,- in potlood op achterplat

Sticker van boekhandel H. de Vries te Haarlem voorin

Prijs 11,- in potlood voorin

Prijs 7,50 in potlood voorin Prijs 17,50 voorin Prijs 27,55 in potlood voorin Prijs 96,50 in potlood voorin

Prijs 48,35 in potlood voorin

Sticker met prijs € 7,98 op voorplat

Prijs 6.40 in potlood op achterplat

Sticker met prijs 6,- op voorplat

Prijs 36,45 voorin Prijs 2,50 in potlood voorin; stempel 'Gem. School voor Havo / Zocherstraat 23 / Amsterdam' voorin en op p. 49, 85, 161

Prijs 140F in potlood voorin

Prijs 2,65 in potlood voorin

Prijs 1,80 in potlood voorin

Sticker met prijs 'FL. 45,95' op achterplat Prijs 22,50 in potlood voorin Prijs 14,50 in potlood achterin

Prijs 2.10 op achterplat Prijs voorin in potlood 4,20

Sticker '3 for 2 / at Waterstone's' op voorplat; sticker met prijs € 15,40 op achterplat

Prijs 21,00 in potlood voorin Prijs 10,35 in potlood voorin

Prijs 4,95 in potlood voorin

Prijs 2,45 in potlood voorin Prijs 31,25 in potlood voorin

Sticker 'Eerste Bergensche Boekhandel' (Oude Prinsweg 11 te Bergen (N.H.)) voorin Prijs 32,95 in potlood voorin

Prijs 7,50 in potlood achterin

Sticker met prijs NLG 24,10 / EUR 10,94 op achterplat Sticker met prijs NLG 22,45 / EUR 10.19 op achterplat

Prijs 35,- / 14.90 in potlood voorin

Prijs 57,25 in potlood voorin

Prijs 41,75 in potlood voorin Sticker met prijs € 27.40 op achterplat

Prijs 7,05 in potlood achterin Prijs 3,75 in potlood voorin Prijs 2,50 in potlood voorin

Prijs 1,90 in potlood voorin

Prijs 3,90 in potlood voorin

Sticker met prijs '4900 / 4700 / 5/92' op achterplat

Prijs 33,00 in potlood voorin

Prijs 6,30 in potlood voorin Prijs 12,40 in potlood voorin

Prijs 12,40 in potlood voorin

Prijs 22,80 in potlood voorin

Prijs 85,50 in potlood voorin

Sticker met prijs € 18,80 op achterplat Sticker met prijs € 25,00 op achterplat

Prijs '45,- / 1e druk' voorin

Prijs 7,50 in potlood voorin Prijs 7,50 in potlood voorin Sticker met prijs f 29,90 op achterplat Prijs 24,50 in potlood voorin Sticker met prijs f 33.15 op achterplat

Prijs 4,20 in potlood voorin Sticker met prijs € 10,00 op achterplat Prijs f 18,50 in potlood

Sticker met prijs € 17,10 op achterplat Sticker met prijs € 20,50 op achterplat Sticker met prijs f 83,00 op achterplat Prijs 3,50 in potlood op titelpagina

Sticker Boekhandel Obrecht, A.J.M. v.d. Waart, Willemsparkweg 74, Amsterdam voorin

Prijs 'PTAS. 95' met stempel 'Atheneum' voorin (foto)

Prijs 1,75 in potlood voorin

Prijs 37,20 in potlood voorin Prijs f 86.- in potlood voorin

Sticker Vroom & Dreesmann Den Haag met prijs 8,90 voorin (foto)

Sticker met prijs € 16,50 op achterplat

Sticker op achterplat met 'Prix: 74,50' Prijs 3,50 in potlood op binnenkant linkerflap Prijs 6,70 in potlood voorin

Prijs 5,25 in potlood voorin

Prijs 2,45 voorin

Le Livre de Poche; Les Rougon-Macquart. Histoire naturelle et sociale d'une famille sous le Second Empire, nr. 9 Prijs 7,50 in potlood op voorplat

Prijs 7,50 in potlood voorin

Prijs RP300,- met pen voorin Sticker met prijs f 39,90 op achterplat

Sticker met prijs EUR 24,50 / NLG 53,99 / 17-01-2002 op achterplat Prijs fl 9,50 in potlood voorin Sticker met prijs 30.00 op voorplat Prijs 1,25 in potlood voorin Prijs 7,10 in potlood voorin Aankoop antiquariaat Bijzonderheden

Brief auteur (met verwijzing naar gedicht op p. 102 en Charles d'Orleáns) tussen p. 102-103

Bijbehorende boekenlegger 'de Volkskrant wenst u een gelukkig 2009' voorin

Papiertje tussen p. 10-11, 22-23 (foto); artikel uit The New York Review d.d. 14-04-1988 o.a. over dit boek tussen p. 134-135

Hoort bij gelijknamige televisieserie die in 2002 werd uitgezonden door de BBC

Papiertje tussen p. 36-37, 96-97 (foto, tekst --> doc)

T.g.v. tentoonstelling in de Nieuwe Kerk te Amsterdam van 07-05 t/m 18-06-1995 Elastiek tussen p. 394-395, brief van 'Edeese Kunststichting' tussen p. 548-549, kaartje van 'De Walburg Pers' aan Hella Haasse met aangekondigde vakantiesluiting tussen p. 574-575

Papiertje tussen p. 166-167, 282-283, 312-313 (advertentie in krant voor tweedehands boekwinkel?), 332-333 (notitieblaadjes met aantekeningen over Henri René Lenormard[?], achterkant tel.nr. M. Flinker[?] Onbeschreven ansichtkaart Kinderdijk tussen p. 354-355, papiertje tussen 444-445 Papiertje tussen p. 430-431 Krantenartikel tussen p. 6-7, papiertje tussen p. 12-13, Duplo-boekje tussen p. 312-313, papiertje tussen p. 338-339

Ex libris Margot Dijkgraaf voorin

Opdracht auteur d.d. 02-08-1975 voorin nr. 1 van 400 ex. Opdracht auteur; rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van gewoon hoogleraar in de moderne Nederlandse letterkunde aan de Rijksuniversiteit te Utrecht op vrijdag 18 november 1988

Opdracht van niet leesbare naam (foto) Strepen op p. 12-14, 17-43 (p. 43, zie foto), 137, 163-164, 168-169, 218-222, 224, 226-228, 230-231; papiertje tussen p. 32-33 (foto), 104-105, 112-113, 136-137 (foto), 168-169 (bonnetje Albert Heijn, 08-03-1972), 218-219 (foto), 272-273; zelfgemaakte (door kind?) boekenlegger met 'Mam' tussen p. 94-95 (foto)

300 exemplaren Papiertje tussen p. 118-119 Onleesbaar ex libris Vertaling in proza, oorspr. een gedicht

Papiertje tussen p. 48-49, 76-77, 94-95, 126-127, 148-149, 154-155, 170-171

Opdracht Liesbet [?]

Door hele boek heen potloodgekras; opdracht 'oma en opa Haasse' d.d. augustus 1926; aantekening 'stiefmoeder' op p. 113; aantekening 'Ellen' op p. 117 Handtekening Willem Nijholt op derde pagina; brief en foto's Willem Nijholt

Papiertje tussen p. 164-165 (foto) Papiertje tussen p. 346-347, 386-387 Papiertje (krantenartikel over Haasse uit El Pais, d.d. 20-02-1999) tussen p. 370-371

Papiertje tussen p. 396-397

Met alle prenten van Gustave Doré; 2 delen, in cassette Nieuwjaarsgroet voor vrienden van W. van Elden en de relaties van de Bank voor Handel en Scheepvaart; oplage 800 ex.

Brief van 'L'express Service Abonnements' aan 'Mr Mme J van Lelyveld' tussen p. 70-71 Papiertje tussen p. 30-31, 40-41 (foto)

Dood blad tussen p. 66-67, 74-75, 82-83

Kerstgeschenk 1999 voor de lezers van HP/De Tijd

Naam HSH voorin; strepen op p. 18 Aantekening p. 230 ('het gevoel verraden te zijn.'); strepen op p. 232, 239, 244, 251; papiertje tussen p. 238-239

Papiertjes tussen p. 62-63, 64-65, 88-89; pennenstreep op p. 271 Eindejaarsgeschenk, ter herdenking van 70e verjaardag van de wapenstilstand op 11-11-1988; wenskaartje uitgeverij voorin

Papiertje tussen p. 64-65, 390-391; interview door Lex Bruinhof uit Het Nieuwsblad d.d. 26-07-1985 tussen p. 186-187

Papiertje tussen p. 230-231

Opdracht auteur d.d. 02-12-2004 voorin

Papiertje tussen p. 94-95

Boekenlegger 'The American Book Center' tussen p. 348-349

Achterin briefje met nummer: 6994282 (tel.nr./rek.nr.?)

Boekenlegger Waterstone's achterin

Naam HSH voorin Papiertje tussen p. 264-265, 270-271; uitnodiging van Damesvereniging Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding voor lezing HSH over George Sand, 'Het verleden en de verbeelding', d.d. 10-03-1986 in Antwerpen tussen p. 316-317; brief R. Bianchi d.d. 13-04-1980 n.a.v. artikel over George Sand in Bzzlletin achterin (foto)

Visitekaartje Querido met naam 'George - Elgus' [?] (foto) tussen p. 738-739 Handtekening 'H.S. van Lelyveld-Haasse' voorin

Geschreven en getekenend voor Tine van Buul en Reinold Kuipers t.g.v. hun afscheid van Querido op 31-08-1979; verschijnt als 32e jaarboek van Querido Couperus-lezing uitgesproken op 23-10-1987 in de Nieuwe Kerk in Den Haag

Opdracht auteur voorin Papiertje tussen p. 22-23, 290-291, 346-347, 1022-1023 Papiertje tussen p. 138-139 (foto); strepen op p. 347-348, 352

Papiertje tussen p. 108-109 Bestelbon (adres Mozartlaan 67, Den Haag) d.d. 10-01-1974 tussen p. 110-111; boekenlegger Actes Sud tussen p. 122-123

Zelfgemaakte boekenlegger [van kleinkinderen?] tussen p. 96-97

Zonder omslag Zonder omslag Voor- en achterplat ontbreken

Streep op p. 172, 206

Groetbriefje van 'George' van uitgeverij Artemis & co voorin Opdracht auteur voorin; nr. 42 Opdracht Daan Cartens Envelop voorin 'Voor Hella (90) Haasse / van je / vriendje / Willem' met verjaardagskaart (foto) Uit de boekerij van de Arr. Rb. te 's-Gravenhage in bruikleen verstrekt onder no. 2428 aan: Mr. J. van Lelyveld'; stempel Arondissementsrechtbank 's-Gravenhage voorin

Papiertje tussen p. 372-373 (foto); strepen op p. 376, 463-465, 467-468 (waarschijnlijk niet in hs. HSH)

Papiertje tussen p. 4-5, 6-7 (tezamen briefje van Meulenhoff waarin besprekingsexemplaar 'The Frontiers of Privilege' wordt toegezonden) (foto), 12-13; strepen op p. 7; programmaboekje najaar 1975-voorjaar 1976 van Maatschappij tot Nut van 't Algemeen / Departement Velp-Rozendaal (optreden Hella d.d. 07-10-1975 'Lezing over een literair onderwerp') tussen p. 82-83 (foto) In cassette T.g.v. 200-jarig bestaan van Rijkswaterstaat

Strepen op p. 68, 75, 97, 159, 235, 237-238, 240, 242, 249-251, 253, 256

Bonnetje van boekhandel Gibert Joseph (26-30, Boulevard St-Michel, Paris) voorin ingeplakt (foto); bonnetje '47,60 prix' (foto) tussen p. 90-91 Nieuwsjaargeschenk 1994-1995 van de Volkskrant Opdracht auteurs voorin Groetkaartje Meulenhoff 'Op verzoek van Monica Soeting. / Anne Schroën' tussen p. 42-43

T.g.v. afscheid van Rudi Wester als directeur NLPVF d.d 30-08-2003; 100 exemplaren; kaartje NLPVF

Visitekaartje Ben Verbong (managing director Borderline Pictures) tussen p. 136-137 Met de film 'Hersenschimmen' (1988) op dvd T.g.v. Boekenweek 2008

Opdracht auteur d.d. 06-04-1997 voorin Opdracht auteur; boekenlegger 'La Littérature au Féminin / Salon des Dames / Nevers' tussen p. 412-413

T.g.v. tentoonstelling 'Kings of Africa. Art and Authority in Central Africa. Collection Museum für Völkerkunde, Berlin' (MECC, 26 juni - 27 augustus 1992)

T.g.v. van tentoonstellingen Tuingeschiedenis van Gelderse buitenplaatsen (21-01 t/m 04-03 1990, Gemeentemuseum Arnhem) en Kunstbezit uit Gelderse kastelen (21-01 t/m 04-03 1990, Nijmeegs Museum 'Commanderie van Sint-Jan') Papiertje tussen p. 422-423

Foto's van Friso Keuris

Ongeopende envelop van Haagse Kunstkring aan HSH (adres: 25, Rue de Gue Dorient / 95470 Saint Witz / France) tussen p. 380-381 Papiertje tussen p. 88-89

T.g.v. tentoonstelling in National Gallery of Art (Washington) d.d. 02-11-1980 t/m 04-01-1981, The Detroit Institute of Arts (Detroit) d.d. 16-02 t/m 19-04-1981 en Rijksmuseum (Amsterdam) d.d. 16-05 t/m 19-07-1981 Stempel 'Ailantus leesexemplaar' op titelpagina

Strepen op p. 297, 299, 303, 319-320, 327-331, 333-334; papiertje tussen p. 94-95, 318-319 (folder Concertgebouw Amsterdam voor een Buitengewoon Concert van o.a. David en Igor Oistrach op 15-03-1961, foto), 354-355 (aantekening, zie foto), 418-419 Papiertje tussen p. 162-163, 278-279 (spaarzegels SRV in envelopje De Telegraaf), 348-349 (uitnodiging TV5, d.d. 29-06-1999, om in Den Haag de prijsuitreiking van de winnaar van de "Grand Concours Téléspectateur TV5", namelijk dhr. Westerbeek, bij te wonen), 370-371 T.g.v. het 400e herdenkingsjaar van het overlijden van Willem van Oranje In folie Ex libris F.M. Cohen, Amsterdam; handtekening 'Van Lelyveld' [vader van Jan?] Briefjes tussen p. 152-153 [hs. vader van Jan?] Handtekening 'Van Lelyveld' [vader van Jan?]; briefje tussen p. 28-29 Ex libris F.M. Cohen, Amsterdam; handtekening 'Van Lelyveld' [vader van Jan?]; aantekening p. 170

Opdracht Onno Blom voorin T.g.v. culturele manifestatie 'La France aux Pays-Bas' (1985-1986) Brief van broer Wim d.d. 26-08-1997 achterin

Kaartje van uitgeverij Querido, naam afzender niet leesbaar Met honderd Vlaamse miniaturen in kleur; in folie Stempel ('Maison Descartes / Centre de Documentation / Vijzelgracht 2a / AMSTERDAM-1002 / Tél.: 020 - 22 49 36') op binnenzijde linkerflap Beschadigd ex libris Käthe voorin; naam 'K. Haasse - DW' voorin; naam 'K. Haasse - DW' op p. 7; boekenlegger 'Franklin' tussen p. 46-47; art. uit Indische Vrouwenkroniek februarinummer 1931 tussen p. 66-67; Frans art. tussen p. 126-127

T.g.v. 400e geboortejaar van Adriaan Pauw Naam 'Hella S. Haasse' op voorplat; aantekeningen op p. 12-13, 18-20, 26-27, 29, 33, 38, 40, 44-52, 68, 70, 76-77, 79, 84-85, 92, 102, 104, 109, 114-115

Papiertje tussen p. 124-125

Papiertje tussen p. 14-15, 20-21 Opdracht Jan & Nicole d'Ansembourg; papiertje tussen p. 254-255 (foto)

Opdracht auteur [?] Opdracht voorin: 'Voor Hella en Jan / van / Ethel en Wim / 10-3-'52'

Papiertje tussen p. 222-223; art. uit katern 'De Republiek der Letteren' in Vrij Nederland d.d. 17-12-1994 over 25e druk van De Kappelensbaan tussen p. 248-249

Teksteditie en nawoord: Kris Humbeeck en Bart Vanegeren Teksteditie en nawoord: Kris Humbeeck en Bart Vanegeren

Papiertje tussen p. 154-155; potloodstreep op p. 500-503, 505 Naam HSH voorin; drie papiertjes met aantekeningen voorin; papiertje tussen p. 38-39, 74-75, 142-143 (foto), 156-157, 158-159

Opdracht auteur

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling; herdruk van editie uit 1977

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 06-04 t/m 19-08-2007 in het Van Gogh Museum te Amsterdam

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage d.d. 04-03 t/m 15-04-1988 Opdracht Rolf [x] pastoor d.d. 26-04-1991 voorin; menukaart van diner t.g.v. van Coopers & Lybrand Symposium 'Ondernemen een kunststuk' in Château Neercanne (Maastricht) d.d. 25-04-1991 voorin; drie pagina's VVV Maastricht voorin

Papiertje tussen p. 70-71, 74-75; strepen op p. 74 Papiertje tussen p. 146-147 (foto), 466-467, 650-651 (foto), 1208-1209, 1222-1223 (foto) Papiertje tussen p. 340-341 Vaantje 'Welkom / Oranje- / telg / 1947 / ,,Valkenheide''' [bij geboorte prinses Christina?]; papiertje tussen p. 154-155 Strepen op p. 49, 251-252

Papiertje tussen p. 88-89, 100-101

Strepen op p. 44-55, 57-61, 63-66, 115-122, 125

Papiertje tussen p. 132-133, 138-139, 146-147, 386-387 Papiertje tussen p. 224-225

Opdracht W.A. Braasem d.d. 13-05-1980 Opdracht W.A. Braasem d.d. 21-08-1980 Opdracht W.A. Braasem d.d. december 1981; brief van W.A. Braasem voorin; folder van Galerie Haagse Kunstkring met uitnodiging voor opening van tentoonstelling van Ellen Lórien en Johfra d.d. 19-05-1973 voorin met aantekening Aanbiedingskaartje van Esso voorin Aanbiedingskaartje van Esso voorin Nr. 258 Inhoud boek op rug geschreven Kaartje 'Met vriendelijke groet / with compliments' van Querido, naam 'George' voorin

Opdracht auteur Met standaardbriefje van Raad van Bestuur waarin dit boek wordt aangeboden

Opdracht auteur voorin Kaartje Franse bibliotheek [?] d.d. nov 1987 tussen p. 558-559 Strepen op p. 10-11, 16-17, 19, 71, 84, 88, 187-188; papiertje tussen p. 70-71 Opdracht van onbekende

Boekenlegger tussen p. 280-281 Op voor- en achterplat en binnenkant flappen allerlei krassen met potlood van kinderen [?]; krassen op p.215

Onbekende naam voorin; papiertje tussen p. 174-175 ('i.c. "De naam v/d Roos"'), 188-189, 206-207, 306-307, 320-321; strepen op p. 322, 325 Papiertje tussen p. 204-205, 240-241 Opdracht auteur; groene markeringen op p. 55-56, 58, 98-99, 113, 116, 118, 122, 125, 126, 128, 142-143

Proefnummer zomer 1996

Boekenlegger 'Sleuteloog' van boekhandel Los te Bussum tussen p. 298-299

Papiertje tussen p. 580-581, 1098-1099, 1304-1305 (snipper uit TLS, 23-04-2004)

Lege envelop d.d. 11-10-1984, met Franse adres HSH tussen p. 316-317 Briefje van Dik Broekman (Uitgeverij Rubinstein) tussen p. 246-247 Naam HSH gestanst voorin; strepen op p. 71

Ter aanvaarding van het ambt van hoogleraar Kunst, Cultuur en Diversiteit, d.d. 10-11-2006; nr. 3 van 300 ex. Ansichtkaart met opdracht auteur d.d. 15-06-1994 voorin; knipsel 'Ontdek het geheim van de doolhof' voorin Doorhalingen op p. 32, 34-35

Papiertje tussen p. 78-79; rechterflap tussen p. 102-103 Naam HSH gestanst voorin; papiertje tussen p. 146-147

Boekenlegger 'Uitverkoren. De carrière van Conny Stuart' achterin; boekenlegger Sleuteloog '8 november in de boekhandel' achterin

Naam Marina van Lelyveld voorin

Werkje' 'Jan van Goyen 1596-1656 Winter' tussen p. 78-79 Opdracht auteur d.d. 04-07-2002 voorin Eerste pagina afgescheurd; kaartje uitgeverij Ambo|Anthos tussen p. 112-113 (foto) Ansichtkaart met afbeelding schilderij van Isaac Israëls van Anne Marie tussen p. 202-203; papiertje tussen p. 218-219 Opdracht auteur Opdracht auteur voorin Naam HSH voorin Papiertje tussen p. 50-51, 126-127 (tezamen een bon van Passage foto- en filmhandel te Den Haag. Gekocht: fotomappen twv 12,95); opdracht auteur ('Deren Geist für alles Platz hat, / sehr dankbar und herzlich / Elias Canetti / London, September 1967')

Boekenlegger Edhasa tussen p. 112-113

Ex libris M.H. Dijkgraaf

Opdracht auteur voorin

Potloodstreep op p. 31, 63, 73; pennenstreep op p. 194, 196

Stempel op eerste pagina (Griekse bibliotheek[?])

Naam Margaretha Ferguson voorin

Boekenlegger boekhandel Nicholas Hoare CD (uit Canada) tussen p. 142-143

Met 300 gravures van Gustave Doré Ungekürzte Volksausgabe Ungekürzte Volksausgabe; papiertjes tussen 508-509, 518-519, 528-529, 562-563

Papiertje tussen p. 24-25 (foto), 48-49 (foto), 50-51, 56-57 (aantek op achterzijde 1/2 briefje Koninklijke Bibliotheek, foto), 108-109 (foto), 158-159 (foto), 196-197, 216-217, 226-227, 240-241 (foto van laatste 4 papiertjes maakt 1), 1 papiertje achterin; strepen op p. 95, 109, 267 Facsimile-editie, 500 exemplaren Opdracht auteur; brief auteur tussen p. 16-17 1/2 deel van envelop met aantekeningen voorin; naam HSH gestantst voorin; papiertje tussen p. 28-29, 30-31, 46-47, 50-51 (2/2 deel van envelop), 54-55 Opdracht auteur voorin

Pennenstreep op p. 12, 15, 17-19, papiertje tussen p. 40-41, 82-83

Papiertje tussen p. 272-273; 'Not for Sale - Uncorrected Proofs'

Papiertje tussen p. 76-77 en 308-309 Inhoud boek op rug geschreven Rug ontbreekt Nieuwsjaargeschenk van uitgeverij t.g.v. jaarwisseling 2006-2007; oplage 1250 ex. Naam 'Marijke v. Ebbenhorst Tengbergen' voorin

Papiertje tussen p. 188-189

Papiertje tussen p. 576-577

Papiertje tussen p. 310-311, 316-317, pennenstreep op p. 322-323, papiertje tussen p. 378-379, 410-411 Ex libris Vivian de Sola Pinto

Naam HSH op titelpagina; papiertje tussen p. 136-137, 142-143; streep op p. 117, 123, 139 Nieuwsjaargeschenk van uitgeverij t.g.v. jaarwisseling 2009-2010; eerste twee pagina's ontbreken Papiertje tussen p. 164-165, 166-167; strepen op p. 119, 151-152, 154-155, 157, 159, 234 Voorin 'Voor Hella / van Wim. / Kerstmis 2007'; boekenlegger Barefoot Books (Busselton, Western Australia) voorin; envelop 'Hella en Jan' met kaart van Wim voorin

Kopie van het boek, bijeengehouden door zipclip

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in Museum Het Valkhof in Nijmegen d.d. 13-09 t/m 23-11-2003 Papiertje tussen p. 508-509 Katernen zijn niet opengesneden

Boekenlegger Uitgeverij Brokaat tussen p. 362-363 Opdracht auteur 'Pour Jean de Nevers'; boekenlegger 'Les Champs de Coton' tussen p. 66-67, papiertje tussen p. 186-187

Geprint artikel van LeMonde.fr d.d. 27-01-2005 getiteld 'Tariq Ramadan se dit victime de la mailveillance de l'ambassadeur de France à La Haye' voorin

Papiertje tussen p. 76-77, 100-101, 132-133, 140-141, 244-245; strepen op p. 60, 101; doorstreping op p. 27, 102; aantekening op p. 103 (foto)

Papiertjes tussen p. 10-11 (Citaat kop krant 'Ramp in de Bijlmer'), 52-53, 54-55, 86-87, 98-99, 106-107, 110-111, 136-137, 142-143, 224-224, 232-233, 258-259 Naam HSH voorin

10 CD-luisterboek, voorgelezen door Henk van Ulsen; in folie

Plus 2 cd's met audioregistratie

Bonnetje met aantal bedragen (winkel onbekend) achterin

Opdracht auteur d.d. 29-06-1999 voorin; voorin briefje auteur; voorin ansichtkaart van auteur Strepen op p. 12-13, 16, 27, 31, 34, 47, 57-58, 92; aantekening op p. 230 ('mirror 31, 57 / Ziel 34-5')

Papiertje tussen p. 486-487 Voorplat ontbreekt Nieuwjaarskaartje 2009 van uitgeverij De Geus Potloodstreep op p. 45, 63, papiertje tussen p. 112-113

Papiertje tussen p. 38-39

Ansichtkaart Prinseneiland (Amsterdam) van Willem [Nijholt] waarin hij dit boek aanbiedt voorin Papiertje tussen p. 10-11, 24-25 Papiertje tussen p. 64-65

Opdracht auteurs Nr. 446 van 777 ex.; opdracht auteur achterin Opdracht auteur d.d. 22-06-2006 voorin; brief van auteur over plaatsing van gedichten in 'Het Liegend Konijn' d.d. 22-06-2006 tussen p. 8-9 Papiertje (2x halve envelop ABN AMRO) tussen p. 66-67, 232-233 T.g.v. jubileumtentoonstelling 'Het wonderlijke alfabet' in de Nieuwe Kerk in Amsterdam d.d. 18-08 t/m 18-10-1998

Papiertje tussen p. 182-183, 306-307, 342-343 (tezamen bonnetje boekhandel Boucher (Noordeinde 39, Den Haag) d.d. 23-03-1979[?])

Opdracht auteur voorin Afscheidscollege bij het neerleggen van het ambt van gewoon hoogleraar criminologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen d.d. 11-10-1988 Opdracht auteur d.d. 14-03-1994 voorin

Opdracht auteur d.d. 05-12-2003 voorin Kaartje uitgeverij getekend door 'George' voorin (foto), boek op verzoek van Hella opgestuurd Voorin stempel 'QUERIDO / Archief / Jacques Dohmen' (foto); verjaardagskaart van broer Wim met foto achterin (foto)

Kaartje Ailantus van Lidewijde [Paris] tussen p. 10-11

Twee brieven van tennisclub Full Circle (Ferdinand Bolstraat 22 III, Amsterdam) tussen p. 76-77 T.g.v. herdenking van 200e sterfdag van Joan Derk van der Capellen tot den Pol en viering van 100-jarig bestaan van Provinciaal Overijssels Museum te Zwolle; papier met stamboom familie Van den Capellen in hs. HSH tussen p. 82-83; kopieën over 'Huis te Appeltern' (p. 336-340) achterin Proceedings of the Colloquium, Amsterdam, 9-11 September 1998 Opdracht auteur

Strepen op p. 373

Kaart Boekenweek 2004 voorin ('Dag Hella, / met vriendelijke groet, / Henk Kramer'), boekenlegger 'Waar ben ik?' met daarop Spitzen van Thomas Rosenboom achterin

Opdracht auteur d.d. 04-04-2006 voorin Opdracht auteur d.d. 04-12-2006 voorin

Opdracht Guillaume Boisneuf d.d. 05-04-2008 voorin Papiertje tussen p. 310-311, 320-321, 404-405 (foto) (pogingen tot vertaling van een aantal rondeaux) Papiertje tussen p. 122-123, 132-133, 260-261 Opdr. Leeflang / Gesigneerd door uitgevers en Nypels' voorin; nr. 115 van 150 ex. Papiertje tussen p. 152-153 Kaart van mw. E.J.W. Vos-de Graaff (zie foto) ; nr. 30 van 150 ex.

Eindejaarsgeschenk van uitgeverij

Papiertje tussen p. 212-213

Folder van Stichting Amor Librorum voorin (2x); papiertje tussen p. 80-81, 130-131 (snipper envelop met stempel 30-07-1999), 136-137

Verlucht met 32 foto's Meridon-lezing, d.d. 24-04-1993

Naam HSH gestanst voorin; envelop met brief aan HSH, adres in Saint Witz (afz. onbekend), postzegel uit Portugal, d.d. 02-10-1985 tussen p. 6-7; papiertje (foto) tussen p. 50-51, 52-53, 104-105 (foto, maakt samen met papiertje tussen p. 50-51 één geheel), 116-117, 174-175; ansichtkaart uit Boulouris aan HSH in Saint Witz d.d. 17-08-1988, afz. Veronique

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in Museum Het Valkhof in Nijmegen, d.d. 28-08 t/m 20-11-2005 Opdracht auteur d.d. juli 2010 voorin; brief auteur d.d. 06-07-2010 voorin

Zeer veel onderstrepingen in potlood t/m p. 296, 'ha' in kantlijn (p. 28, 76-78, 99, 228), 'cf Dumas sr' op p. 247

Strepen op p. 350-351

Handtekening van onbekende

Boekenlegger 'Sleuteloog' van boekhandel Los te Bussum achterin

Handgeschreven kaartje van ene Michael tussen p. 242-243, papiertje tussen p. 322-323, 324-325 Kopie van fax d.d. 08-04-1997 aan uitgeverij Querido (aan Alexandra Boucher) met verzoek fotosessie met HSH van José Melo, aantekening van AB aan HSH. Op achterzijde 'naar de plek / ook die [zijde] / andere kant uit' hs. HSH; papiertje tussen p. 494-495

Opdracht auteur; kaartje auteur Bonnetje tussen Franse titelpagina en titelpagina; folder 'La Bastie d'Urfé' tussen p. 100-101; folder 'Gouden aanbieding bij Nescafé (foto) tussen p. 118-119

Papiertje tussen p. 242-243, 396-397 Pennenstreep op p. 16-17, 28-29, 66 Naam HSH op titelpagina; correties op p. 18-19, 27, 55, 76, 94, 110, 129, 133, 152, 192 (voornamelijk spellingsfouten, niet in hs. HSH) Handtekening Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler op titelpagina Handtekening Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler op titelpagina (foto)

Handtekening Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler op titelpagina (foto) Handtekening Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler op titelpagina (foto) Dummy, alleen t/m p. 12 gedrukte tekst; streepjes voorin bij boeken Van Eemlandt (foto); zeer veel tekst (hs. Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler?) voorin: 'uitgeleende boeken', 'boeken van Eemlandt', 'Pockets v. Eemlandt', 'Boeken Hella'; achterin 'Catalogus van muziek / & boeken. / van / Käthe Haasse / Steynlaan 2A / Baarn'

Opdracht auteur d.d. november 1977 voorin

Instapkaart voor vlucht Paramaribo-Amsterdam tussen p. 270-271 De eerste oplage van dit boek werd onder auspiciën van de Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek uitgegeven als 'Boek van de Maand', december 1980'

Papiertje tussen p. 148-149, 158-159, 160-161, 166-167, 170-171 (snippers maken tezamen twee kaartjes d.d. 04-08-1999 voor voorstelling 'Wilhelmina: Je maintiendrai' in Circustheater Scheveningen)

In cassette Naam HSH gestanst voorin; papiertje tussen p. 484-485 (foto) Nieuwjaarsgeschenk van uitgeverij t.g.v. jaarwisseling 1969-1970

Opdracht vertaler Andriëtte Schoorel Papiertje tussen p. 164-165 Opdracht auteur d.d. 10-05-1980 voorin

Tweetalige editie

In folie

Certificaat (d.d. 15-04-1991) behorend bij beeldje van kunstenaar Ru de Vries, genummerd nr. 7; visitekaartje L.J. van der Kant (Studiekring Thomas More Maastricht)

Brief van auteur d.d. 08-12-1993 voorin

Papiertje tussen p. 82-83, 176-177 (foto), 196-197, 198-199 (snipper van folder concert in de Doelen (Rotterdam) d.d. 26-12-1970), 200-201, 212-213, 218-219, 220-221, 234-235 (folder voor 'Stores Selva' in Champigny), 236-237, 268-269, 342-343 (foto), 344-345, 346-347 (foto), 348-349 (foto), 350-351 (foto), 362-363 (foto), 364-365 (foto), 466-467, 482-483, 542-543; onbeschreven ansichtkaart 'Dorp Wassenaar / Paul Citroen' tussen p. 340-341

Papiertje tussen p. 38-39, 40-41, 68-69, 102-103, 110-111, 122-123, 226-227, 306-307, 326-327, 330-331, 340-341, 348-349, 402-403 (stuk envelop, afz. Uitgeverij Citroenpers uit Eindhoven), 488-489, 496-497 (stukje uit folder van Blokker), 528-529, 588-589, 592-593 (lidmaatschapskaart Vereniging Haagse Kunstkring, foto), 636-637, 644-645, 652-653, 658-659, 740-741 (federatiekaart Federatie van Kunstenaarsverenigingen, 1986), 832-833, 888-889 (Museumkaart 1986); folder Air France/Jet'Am/Bahamas met prijzen hotels tussen p. 96-97, strepen op p. 101, 103, 140, krantenartikel (d.d. 22-12-1986, katern 'Sciences Humaines' over 'Histoire de la vie privée. De la Renaissance aux Lumières') tussen p. 130-131, kaartje Anne Wyvekens (Actes Sud) tussen p. 250-251, krantenartikel (uit katern 'Critiques', d.d. 29-12-1986) tussen p. 256-257, krantenartikel (d.d. 29-12-1986 uit katernen 'Document Littéraire'/'Essais') tussen p. 368-369

Strepen op p. 20-21

Opdracht auteur d.d. 02-05-1988 voorin

Lege envelop d.d 22-06-1987 aan HSH (adres Frankrijk) van Mentink uit Elst tussen p. 270-271 Naam George v Elbers voorin (foto) Papiertje tussen p. 170-171, 174-175, 188-189, 220-221 Papiertje tussen p. 598-599 Papiertje tussen p. 212-213, 222-223

Papiertje tussen p. 108-109, 118-119, 148-149 Papiertje tussen p. 110-111

Opdracht auteur voorin Opdracht onleesbaar; krantenartikel uit Franse krant over boek Séraphine de Senlis van Alain Vircondelet voorin

Naam 'Westermann' op titelpagina; krantenartikel tussen p. 1068-1069

Opdracht auteur

Papiertje tussen p. 64-65

Brief van Katholieke Economische Hogeschool d.d. 02-03-1960 over Studium Generale-colleges die HSH op 9, 16 en 23 maart zal geven (foto) Strepen op p. 115, 117, 119-120, 122, 124-126, 131, 135-138, 145

Papiertje tussen p. 32-33, 124-125 (met aantekeningen, zie foto)

Papiertje tussen p. 186-187 Handtekening Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler op voorplat Handtekening Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler voorin

RoetPoetsDoek (foto) tussen p. 208-209

Papiertje (foto) tussen p. 154-155 Papiertje tussen p. 16-17, 280-281, 406-407, 408-409, 448-449, 692-693

Naam HSH in potlood voorin; linkerflap tussen p. 62-63; papiertje tussen p. 26-27, 36-37, 62-63, 64-65 Papiertje tussen p. 100-101 (foto), 102-103 Gastconservator koningin Beatrix

Papiertje tussen p. 122-123, 162-163, 300-301 (foto), 356-357 (aanvraagformulier Koninklijke Bibliotheek, foto) Opdracht van Elias Canetti d.d. 1970

Nieuwsbrief aan Vrienden van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie d.d. april 1997 achterin

Losse bladen, herkomst onbekend

Papiertje met aantekening (niet in hs. HSH) tussen p. 246-247

Voorplat ontbreekt Papiertje tussen p. 200-201, artikel uit Time d.d. 14-04-1986 over 'The Bourgeois Experience' tussen p. 390-391 Papiertje tussen p. 58-59

Papiertje tussen p. 124-125, 160-161, 276-277, 330-331, 332-333

Nieuwsjaarsgeschenk uitgeverij 1997-1998, 1250 exemplaren

Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Rechtsgeleerdheid ter verkrijging van de graad van doctor aan de Katholieke Universiteit Nijmegen op 08-09-1995 Opdracht Charlotte Mutsaers d.d. 02-02-1998 voorin; oplage 1500 ex. Persbericht Uitgeverij Thoth d.d. 11-05-2005 n.a.v. verschijning van 'Het album voor Mientje. Een fotoalbum uit 1862 in Nederlandsch-Indië' tussen p. 38-39; boekenlegger Mallorca tussen p. 504-505

Art. uit The New York Times Book Review d.d. 15-09-2002 over dit boek voorin Papiertje tussen p. 6-7, 68-69 Blanco kaartje Koninklijke Bibliotheek (foto) tussen p. 30-31; papiertje tussen p. 110-111 Ter verkrijging van de graad van doctor aan de Rijksuniversiteit te Utrecht d.d. 21-06-1990; papiertje tussen p. 34-35 (foto), 172-173 (foto), 218-219

Papiertje tussen p. 164-165, 286-287 (foto) Papiertje tussen p. 612-613 (foto) Papiertje tussen p. 930-931 (foto) Nieuwsjaarsgeschenk uitgeverijen t.g.v. jaarwisseling 2004-2005; oplage 2200 ex. Strepen op p. 14-16, 22, 24, 31-32, 165, 203-204, 211, 214, 226, 228, 231-233, 239-242, 244-245, 248-256 Papiertje tussen p. 144-145, 272-273 Papiertje tussen p. 230-231 Opiniestuk 'Antisemitisme in rok' uit NRC Handelsblad (met pen 'mei 1999' bij geschreven) tussen p. 110-111 In cassette; papiertje tussen p. 230-231, 346-347, 642-643 (kaartje boekhandel Allert de Lange, Damrak 62, Amsterdam), 728-729 In cassette In cassette; papiertje tussen p. 1230-1231

Post-it 'van / Willem / Nijholt!' voorin (niet in hs. HSH); 'Van Bea, / voor mijn (reeds verstreken) / verjaardag! / Willem Nijholt' voorin

Strepen op p. 126, 393-394, 401, 408, 412, 423, 455; papiertje tussen p. 400-401, 440-441 (De Groene Amsterdammer d.d. 07-04-1962), 454-455 (foto)

Ansichtkaart met afbeelding schilderij Gabriël Metsu van onleesbare afzender d.d. 30-01-2011 tussen p. 16-17 Boekenlegger van Uitgeverij Q (José Rodrigues dos Santos, De godsformule) voorin Pennenstreep op p. 11-13, 14 (foto), 15-21, 23-27, 29-31, 35-38, 98-99, 108-109, 111, 112, 115 Inhoud boek op rug geschreven

Papiertje tussen p. 68-69 Papiertje tussen p. 78-79, 82-83, 144-145 (bonnetje bestelling d.d. 19-01-1954 van dit boek bij Swets & Zeitlinger, foto)

Opdracht auteur

Papiertje tussen p. 94-95 Naam HSH voorin

T.g.v. tentoonstelling 'Sarah Bernhardt ou le divin mensonge' in galerie Mazarine in Parijs van 03-10-2000 t/m 14-01-2001 Strepen op p. 57-59, 64, 66, 68-70

Naam HSH gestanst voorin; prospectus van reeks 'Genie en Wereld' voorin

Kopie tekstje over 'Urug' in Pools voorin

Groetkaartje uitgeverij 'Dit is de Bulgaarse Oeroeg! / Hartelijke groet, / Alexandra' voorin [sic, dit is de Roemeense vertaling]

Vertaling van 'Heren van de thee'

Exclusieve uitgave van de Libris-boekhandels'

T.g.v. de campagne Nederland Leest, d.d. 23-10 t/m 20-11 2009

In folie Opdracht van HSH aan ouders Oude kaarten Italië voorin

Naam HSH voorin; Aan ,,Helena'' voorin; ex libris 'Sciam Omnia Angusta Esse Mensus Deum / Hella Haasse'; sticker boekhandel Visser & Co. / Weltevreden, Batavia / Buitenzorg, Bandoeng voorin; strepen op p. 282-283, 285

Eine Jahresgabe der Werkzeitschrift "WERK UND WIR" der Hoesch Aktiengesellschaft für ihre Leser - 1968 Opdracht auteur d.d 19-09-1990 Voorplat ontbreekt Papiertje tussen p. 28-29, 134-135 (foto), 464-465 (snipper de Volkskrant d.d. 19-04-2004), 498-499 (snipper NRC Handelsblad 11-07-1997); kaartje van Querido tussen p. 490-491 (foto)

Ex libris Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler (foto); aantekening op p. 403 ('F Robert Campin / te Flémalle van 1406-1444')

Papiertje tussen p. 78-79, 166-167, 188-189

Papiertje tussen p. 66-67, 72-73; kaart van Suzanne Holtzer voorin (foto) Sticker met prijs 85,00 op achterplat Sticker met prijs 94,76 / EUR 43,00 op achterplat; linkerflap tussen p. 66-67

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling Naam HSH gestanst op eerste pagina; boekje Louise van Everdingen, 'Het Loo, Sätryck ur Lustgården', 1977 voorin

Papiertje tussen p. 244-245, 262-263; art. 'La fôret imaginaire' (p. III) en 'Les grandes menaces sur les bois' (p. IV) uit onbekende krant d.d. 23-02-1987 (foto) tussen p. 318-319

Opdracht auteur d.d. 27-02-2004 voorin Opdracht auteur Opdracht auteur d.d. 23-10-2008 voorin Opdracht auteur d.d. 19-08-2010 voorin

Ex libris HSH voorin Streep op p. 36, 102

Opdracht auteur; gedrukt velletje in handschrift auteur tussen p. 14-15

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in de Nieuwe Kerk te Amsterdam d.d. 20-11-1998 t/m 08-03-1999

Snipper uit NRC Handelsblad uit 2004 (waarschijnlijk uit Boekenbijlage) over dit boek tussen p. 134-135 Naam Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler op titelpagina

Handtekening HSH voorin; gekras met potlood voor- en achterin [van kinderen?]

Opdracht interviewster d.d. 30-10-2006 voorin Ex libris Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler voorin; handtekening Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler voorin; 'van Wim nov. '23' voorin Groetkaartje uitgeverij voorin Opdracht vertaalster Ina Rilke d.d. 02-02-2008 voorin Naam HSH gestanst voorin; strepen op p. 13, 21-23, 26, 28, 30-32, 38-46, 49-50, 55-57, 93, 132-133, 136, 182, 191, 193-194, 202-203, 206, 213-215, 217-219, 222-230, 232-233, 235-238, 240, 246-247, 249-250, 252-253, 255, 262, 264, 266, 268-271, 273, 279, 295, 302-304, 306-310, 316, 318-319, 321-323, 327-340, 342-343, 356-370, 374-379, 384-385, 389-390, 392, 403, 407

Opdracht auteur d.d. 18-04-1984 voorin; krantenartikel 'Vers l'abolition du "bon goût "' tussen p. 14-15; strepen op p. 26-27; papiertje tussen p. 174-175 Naam HSH voorin; streep op p. 173

Papiertje tussen p. 172-173 Opdracht auteur d.d. 27-07-1988 voorin W.F. Hermans, 'Preambule/Manuscript in een kliniek gevonden', Amsterdam, Meulenhoff Educatief, 1e dr. 6e oplage 1983, Cahiers voor letterkunde, hoofdstuk 'Oorlog en literatuur. Willem Frederik Hermans', p. 88-98 met opdracht auteur op voorplat (foto) tussen p. 402-403

Boekenlegger Waterstone's (Kalverstraat 152, Amsterdam) tussen p. 20-21 T.g.v. 250e geboortedag van Belle van Zuylen en de oprichting van het Belle van Zuylen Instituut aan de Universiteit van Amsterdam

Opdracht auteur; t.g.v. de tentoonstelling ''De faam' van koning Willem III', Paleis Het Loo, d.d. 01-06 t/m 01-08-1994 Handtekening auteur voorin

Krantenknipsel uit katern 'Zaterdag &cetera' uit NRC (inhoud van dit katern (p. 4) en op achterkant een niet ingevulde bestelbon) d.d. 14 & 15-02-2009 tussen p. 284-285 Linkerflap tussen p. 34-35

Kaart met afbeelding 'Braun-Geräte im Museum für Moderne Kunst' voorin Strepen op p. 48, 52, 55, 57, 232 (bij 'Hooke, S. H., The Labyrinth. London 1935')

Opdracht auteur Strepen op p. 74-75; papiertje tussen p. 150-151 (foto) Naam in voorwerk 'Johan van de Goude/ november '73'; papiertje tussen p. 54-55 Papiertje tussen p. 10-11, rekening (Tiburg Univeristy Press (TUP) van Verkopen 1999 Overeenkomstig en Onvergelijkbaar (3 boeken), totaal f 47,25) tussen p. 36-37, rekening van TUP (uitbetaling van royalties van boek Overeenkomstig en Onvergelijkbaar voor het jaar 1999 à f 4,73) tussen p. 72-73, papiertje tussen p. 88-89, 90-91, 92-93, boekenlegger 'Buch+Presse im Bahnhof Köln' tussen p. 100-101, boekenlegger The American Book Center tussen p. 102-103 Opdracht auteur d.d. 12-09-2006 voorin Opdracht vertaler Adri Boon Kaart van Hanna d.d. 20-02-1992 voorin; papiertje tussen p. 702-703, 704-705, 710-711, 712-713, 714-715, 720-721, 730-731, 738-739 (stuk envelop met stempel 20-07-2000), 740-741, 765-766, 780-781

Papiertje tussen p. 36-37, 140-141, bonnetje (van onbekende bibliotheek voor vijf boeken ('Lener: Haasse, H.S. / TRG: 29-03-97'), aantekening op achterzijde) tussen p. 142-143, bonnetje Printemps-Haussmann d.d. '10/08/88' 2x 'Romans, Essai' tussen p. 146-147

Brief auteur d.d. 22-02-2001 voorin In cassette; linkerflap tussen p. 76-77; papiertje tussen p. 182-183; boodschappenlijst tussen p. 158-159 In cassette; linkerflap tussen p. 84-85

Stickertje Librairies Fontaine op achterplat; boekenlegger 'Sleuteloog' van boekhandel Los te Bussum tussen p. 186-187

Papiertje tussen p. 188-189 (foto), 424-425, 428-429, 444-445, 450-451

Advertentie uit Time Magazine tussen p. 62-63

Visitekaartje Léo Gillet van de Vrije Universiteit te Amsterdam voorin

Groene Boekje Opdracht auteur d.d. juli 2002 voorin Voorin kopie van essay 'Vereisten voor een Wilhelmina-biografie' van prof. dr. A.F. Manning (p. 170-179)

Papiertjes tussen p. 62-63, 124-125, 140-141

Voorin brief d.d. 24-03-1997 waarin boek wordt aangeboden door archivaris J.H. de Vey Mestdagh van de Stichting

To-do-list tussen p. 94-95: 'Den Haag. / geld halen (f 3000,- / f 1500 in frs. Françs) / naar hotel, auto parkeren / naar Meddens / breigaren kopen. + 4 naalden' (zie verder foto], potloodstreep op p. 20, 22, 23, 54 Strepen op p. 139, 157, 159-160, 162, 179

Papiertjes tussen p. 50-51, 70-71, 74-75, 76-77, 126-127 Papiertje (strip met aantal 'postzegels' Kindermunt Actie 1 punt) tussen p. 152-153

Kaartje van L.A. Fabius-Hartman d.d. 23-03-1958 met herinnering aan bijdrage voor 'Twee Stuks Vereniging' van het Amsterdamse Kindersanatorium 'Hoog Blaricum' te Bussum tussen p. 396-397

Opdracht auteur d.d. 09-06-2004 voorin; als Liber Amicis door auteur uitgegeven in eigen beheer t.g.v. 25-jarig jubileum als kunst- en muziekredacteur van NRC Handelsblad Naam HSH in potlood voorin Met opdracht auteur Franse titelpagina ontbreekt Opdracht auteur In cassette In cassette

Papiertje tussen p. 40-41, 50-51, 76-77, 176-177, 198-199, 304-305, 318-319, 412-413, 470-471

Papiertje tussen p. 314-315, krantenartikel uit 'Evasion week-end' (zie foto)

Opdracht auteur d.d. 28-03-1999 voorin; boekenlegger 'La Littérature au Féminin / Salon des Dames / Nevers' voorin; boekenlegger 'Les Champs de Coton' tussen p. 216-217 Krantenartikelen De Telegraaf d.d. 30-12-1995 voorin Strepen op p. 5, 9, 16

Folder voor Liederenavond met Desi Halban in Concertgebouw Amsterdam d.d. 12-11-1954 tussen p. 164-165; papiertje tussen 172-173; folder Tsjechisch Strijkkwartet Smetanovo Kvarteto in Concertgebouw Amsterdam d.d. 09-11-1954 tussen 224-225

Papiertje tussen p. 162-163 (Haagse Post)

Boekenlegger Van Gelderen (Amsterdam: Damrak 35, Kalverstraat 208, Den Haag: Wagenstraat 37) tussen p. 100-101

Met kaartje uitgeverij: 'Een snelle beterschap! Reinjan Mulder' Papiertje tussen p. 14-15, boekenlegger tussen p. 18-19 Niet-leesbare opdracht; papiertje tussen p. 16-17, 20-21, 30-31 (foto, tekst --> doc), 34-35, aantekening op p. 17, 25, 35, 37-38, 42-43, 69-70

Fotokaartje uit Griekenland d.d. 27-12-1955 tussen p. 160-161

Los ingevoegd nieuwsbrief 11/10 van stichting

Berichtkaart van Bibliotheek aan het Roelof Hartplein dat uitleentermijn is verstreken tussen p. 270-271, papiertje tussen p. 382-383 T.g.v. tentoonstelling 'De Glorie van de Gouden Eeuw' d.d. 15-04 t/m 17-09-2000 in het Rijksmuseum Aanbiedingskaartje van Esso voorin

Boekenlegger Shikasta (Junusstraat 17, Wageningen), 'Veelzijdige boekwinkel. Gespecialiseerd in vrouwelijke auteurs uit binnen- en buitenland' voorin Opdracht auteur

Briefje Esso Nederland waarin deel 2 van Esso-reeks over Museum Betje Wolff in Midden-Beemster wordt aangekondigd; brief tussen p. 56-57; brief W.A. Braasem d.d. 21-08-1980 tussen p. 92-93; onbeschreven ansichtkaart tussen p. 92-93; aanvraagformulier briefwisseling Kannitz-Rietberg uit 1873 in Österrechische Nationalbibliothek d.d. 19-06-1980

Brief aan Ary Langbroek d.d. 19-05-1995 over dit boek tussen p. 66-67

Opdracht van auteur d.d. 20-11-1978; oplage 600 ex. Opdracht auteur d.d. 03-11-1984 voorin; vier kopietjes met aantekeningen uit boek achterin Naam HSH ingestanst voorin

In cassette; t.g.v. tentoonstelling 'Archiefschatten. Duizend jaar in honderd stukken' d.d. 10-10 t/m 03-11-1991 in de Nieuwe Kerk te Amsterdam tijdens de Nationale Archiefmanifestatie 1991

Opdracht auteur d.d. 19-07-2007 Voorin brief van B&W van Maastricht

Opdracht auteur d.d. 28-04-2000 voorin T.g.v. Gedichtendag 2005; boekenlegger met uitnodiging voor 9e Literaire Manifestatie 'Ontmoeting met Schrijvers' d.d. 04-03-2005 t.g.v. Boekenweek 2005 tussen p. 8-9

Eerste oplage onder auspiciën van de CPNB uitgegeven als 'Boek van de Maand'

Opdracht Charlotte Mutsaers d.d. 18-12-2002 voorin Artikel 'Een volstrekte aanwezigheid. Het beeld van Jacob Israël de Haan in het verhalend werk van Carry van Bruggen' van Ruth Wolf op rijstpapier, gecorrigeerd (door HSH?) tussen p. 88-89 In cassette + 2 cd's Streep op p. 177

Nieuwsjaargeschenk 2009-2010 van uitgeverijen; oplage 1800 ex. Uitgesproken d.d. 14-10-1993 bij afscheid van Wiel Veugelers als voorzitter van het College van Bestuur van de Hogeschool Sittard; oplage 400 ex. Strepen op p. 241-242; doorstrepingen op p. 265-267; snipper van Aanvraagformulier Koninklijke Bibliotheek achterin; papiertje met aantekeningen achterin (foto) Niet-leesbare opdracht voorin

Papiertje tussen p. 356-357, 394-395, 434-435, 446-447, 554-555, 598-599, 660-661 Papiertje tussen p. 436-437, 458-459, kaartje (van Marianne Benkö, 'Lieve Hella, Jan, / hierbij stuur ik de handcreme, / ik wens jullie beterschap. / Met heel veel liefs, / Marianne') tussen p. 462-463, papiertje tussen p. 498-499 Papiertje tussen p. 328-329, bedankkaartje mevrouw 'A. Zuamenburg'[?] d.d. 04-02-1988 tussen p. 400-401, papiertje tussen 534-535 Papiertje tussen p. 368-369, 530-531 Papiertje tussen p. 272-273, 376-377, 430-431, papiertje (deel envelop 'Mevrouw Hella Haasse / Mozartlaan 67 / Den Haag') tussen p. 582-583, papiertje (hoort bij envelop, met postzegel d.d. 26-09-1972) tussen p. 716-717 Papiertje tussen p. 220-221 (krantensnipper d.d. 10 mei 1973), 236-237, uitnodiging afscheid mw. Sötemann-Bommeljé van boekhandel Bijleveld (Utrecht) met daarop aantekeningen ('Beelden in de Ind. belletrie: / het drie voudig bezit [?] van een samenleving'] tussen p. 668-669 Papiertje tussen p. 146-147 (krantensnipper d.d. 10-05-1973) Papiertje tussen p. 220-221, 224-225, 228-229, 280-281, 392-395, 418-419 (bonnetje Van Stockum d.d. 09-01-1971, foto)), 436-437 (idem, maar d.d. 13-01-1971, foto), 510-511, 528-529 (snipper uit Cultureel Supplement d.d. 31-03-1972), 634-635 Papiertje tussen p. 74-75; strepen op p. 76-77, 91; aantekening op p. 83 Eindejaarsgeschenk van uitgeverij

Mini-envelop met kaartje Tine van Buul tussen p. 82-83

Papiertje tussen p. 60-61, 62-63

Strepen op p. 137, 157; bonnetje in twee delen tussen p. 156-157, 184-185

Nieuwjaarsgeschenk van uitgeverij t.g.v. jaarwisseling 2003-2004; oplage 2000 ex. Papiertje tussen p. 42-43, 52-53 Boekenlegger Wereldbibliotheek tussen p. 102-103; foto HSH achter schrijftafel (uit 'Het Vrije Volk') op p. 415 Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1854, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geen info; geel omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1854, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geen info; geel omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1854, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geen info; geel omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1857, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geen info; geel omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1861, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geen info; geel omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1860, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geen info; geel omslag Papiertje tussen p. 72-73, 94-95 Papiertje tussen p. 100-101, 222-223, 224-225, 226-227, 374-375 Doctoraalscriptie Nederlandse letterkunde van de 20e eeuw, Katholieke Universiteit Nijmegen, augustus 1987, scriptiebegeleider dr. G.F.H. Raat; papiertje met adres student tussen p. 93-94

Opdracht auteur T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in National Gallery of Art in Washington D.C., d.d. 12-10-1991 t/m 12-01-1992; papiertje tussen p. 230-231, 232-233 (aantekening: Resérvation-service. / Hanna heeft / het initiatief / genomen'), 514-515

Briefkaart van Reinold [Kuipers] en Tine [van Buul] d.d. 05-07-1963 tussen p. 46-47 Papiertje tussen p. 64-65, 142-143 (snipper van Het Parool, d.d. 28-02-1964)

Bonnetje van boekhandel Allert de Lange (Damrak 62, Amsterdam) d.d. 30-10-1962 voor dit boek tussen p. 92-93 Naam HSH voorin

In cassette; nr. 212 van 1000 ex. Niet in de handel; oplage 2000 ex. Opdracht auteur d.d. 29-04-1994 voorin

Nieuwjaarsgeschenk van uitgeverij

Papiertje tussen p. 180-181

Inhoud boek op rug geschreven

Strepen op p. 80-81, 85-87, 94

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 24-10-2009 t/m 19-09-2010

Papiertje tussen p. 64-65, 68-69 Papiertje tussen p. 8-9, 36-37, 48-49, 136-137, 166-167 (Kees Stip, Ezelsoor, Nederlandsche Boekverkopersbond, 1957), 194-195, 244-245; strepen op p. 36-37, 194, 196, 198, 276, 277; vel met aantekeningen op briefpapier SVH Bestevaer Bank achterin (foto) Opdracht Josine Boissevain

Opdracht auteur d.d. oktober 1989 voorin

Papiertje tussen p. 10-11 (NJ 1970, nr. 331 - uitspraak strafrechtelijke instantie) Bonnetje Kirberger & Kesper d.d. 20-02-1962 (foto, dit boek kreeg HSH 'ter inzage') tussen p. 294-295 Papiertje tussen p. 76-77, 82-83, 86-87, 164-165, 188-189, 216-217, 222-223, 272-273, 350-351 (rechterflap), 394-395 T.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 28-07 t/m 01-10-1951; drie ansichtkaarten met afbeeldingen van schilderijen tussen p. XVIII-XIX; streep op p. 12; verbetering aangebracht in tekst op p. 14-15 (foto), 40, 43; aantekeningen op p. 56, 58, 88, bij plaat 11, 13, 16, 55; boekje 'Programma van de Middeleeuwse Avond / 21 en 22 februari 1952' tussen p. 78-79 (foto) In cassette; gesigneerd door kunstenaar, nr. 27/100 voorin; losse ets ( nr. 27/100) van kunstenaar voorin

Brief d.d. 09-03-2003 zonder afzender met daarin de afdruk van een brief van dominee C. Mak d.d. 15-12-1945 ten aanzien van het overlijden van J.F. Haeften Gekras (van kinderen?) met potlood op eerste paar pagina's

In folie

Krantenartikel 'L'esprit Sévigné' tussen p. 176-177 T.g.v. 50-jarig jubileum van de stichting

Strepen op p. 151, 184; 'Zichtnota' d.d. 19-08-1950 van Boekhandel "de Brug" (Koninginneweg 137, Amsterdam) tussen p. 224-225 Papiertje tussen p. 132-133

Boekenlegger NS 'Waar ben ik?' op p. 12-13

In cassette Niet-leesbare opdracht

Art. van Pieter Steinz over Thomas Manns 'Toverberg' in een stoomcursus wereldliteratuur uit NRC Handelsblad achterin

Naam HSH voorin

In cassette; met illustraties van Francesco Gonin Bon d.d. '01/03/94' van Heathcote Books / W.H. Smith (Amsterdam) [voorloper van Waterstone's] voorin

Voor- en achterplat ontbreken; papiertje tussen p. 60-61, 98-99, 136-137, 138-139, 162-163, 176-177; deel van envelop (postzegel met stempel uit 1983, op achterkant deels leesbaar adres 'Paramaribos / 1058 VG AMS / Holland' tussen p. 126-127 Opdracht 'Alfred' d.d. 08-07-1987 voorin Informatiekaartje van Hotel Polana in Portugal tussen p. 178-179; ansichtkaart van Christiane d.d. 07-07-1998 achterin Strepen op p. 13; papiertje tussen p. 84-85 (foto), 304-305, 322-323 (foto), 400-401

Papiertje d.d. 04-12-1986 tussen p. 24-25

Papiertje tussen p. 134-135, 196-197

Oplage 2000 ex.

Papiertje tussen p. 60-61

Voorplat ontbreekt; strepen op p. 8, 72, 74, 99, 157-158, 161-163, 165-170, 173-177, 508; krantensnippers uit NRC Handelsblad d.d. 14-01-1980 tussen p. 124-125. 132-133, 526-527; papiertje tussen p. 354-355, 528-529

Gesigneerd door uitgever

Boekenlegger The American Book Center tussen p. 152-153

Strepen op p. VI, 13-23, 55, 68, 70, 76-78, 81, 108-109, 111, 133-134, 189, 192-194, 199-202, 266, 268, 271-273, 275, 277-278, 284-285 ; aantekening op p. 14 (foto), 194 (foto), 196 (foto), 284 (foto); geborduurde boekenlegger tussen p. 78-79 (foto); aantekening op binnenzijde achterplat (foto)

Met aanbiedingskaartje d.d. 24-11-2004 van auteur Groetkaart Querido d.d. 05-11-2002 van Lia Boekenlegger Algemene en Wetenschappelijke Boekhandel A. Houtschild (Papestraat 13, Den Haag) ('Gespecialiseerd in Kunst - Geschiedenis - Orientalia - Slavistiek en Sociale Wetenschappen. COMPLETE PENGUINBOOKSHOP') tussen p. 200-201

Strepen op p. 152, 155, 273, 288; papiertje tussen p. 172-173, 192-193, 256-257, 272-273

Inhoud boek op rug geschreven

Opdracht G.J. Mentink d.d. 05-07-1985 voorin

Naam auteur op titelpagina

Papiertje tussen p. 4-5

Papiertje tussen p. 136-137

Papiertje tussen p. 16-17, 38-39, 190-191 (brief van dochter Marijn d.d. 13 mei 1971) Kaartje hoe Azalea Indica te verzorgen voorin

Papiertje tussen p. 20-21, 34-35, 108-109 Kaartje 'Nederlandse Film. Programme 89/90' van het Institut Néerlandais, 14 februari, film 'Journal d'un vieux fou' tussen p. 254-255 Nieuwjaarsgeschenk van agentschap t.g.v. jaarwisseling 2003-2004

Opdracht German Molina V[aldivieso] d.d. 28-03-1996 voorin; ansichtkaart Leo en Guus Klaber voorin; visitekaartje 'German Molina Valdivieso / Embajador de Chile' tussen p. 104-105

Naam HSH op voorplat; aantekeningen op p. 14-15, 18-20 Opdracht 'Uit Parijs meegebracht / Channoeka 5696 / December 1935 / Voor Ache[m] / van Moeder' (foto) voorin

Papiertje tussen p. 206-207, 322-323 Papiertje tussen p. 146-147

Papiertje tussen p. 104-105 Opdracht auteur d.d. 23-04-1996 voorin

Papiertje tussen p. 296-297, 308-309

Ex libris HSH voorin T.g.v. jaarwisseling 2007-2008 van Openbare Bibliotheek Amsterdam

Nieuwjaarsgeschenk van uitgeverij t.g.v. jaarwisseling 2006-2007

Met kaartje 'Afscheidsgeschenk van de dames v/h. Koor Vita Nuova te Baarn. December 1961'; papiertje tussen p. 172-173

Inhoud boek op rug geschreven Papiertje tussen p. 218-219, 240-241, 450-451

Papiertje tussen p. 582-583, 590-591; pennenstreep op p. 553, 597

Kruisjes bij Salamanderdelen op p. 125-128

T.g.v. Nederland Leest 2008 d.d. 17-10 t/m 14-11-2008

Papiertje tussen p. 20-21, 50-51 (folder Albert Heijn, voor nieuwe winkel op Overtoom 37-43, Amsterdam), 76-77, 88-89, 176-177, 224-225, 308-309, 330-331 Visitekaartje 'Met vriendelijke groet / With compliments van Querido' tussen p. 60-61 Papiertje tussen p. 262-263, 280-281, 346-347, 362-363, 370-371 Eindejaarsgeschenk van uitgeverij Opdracht vertaler Philippe Noble Papiertje tussen p. 50-51, 188-189, 196-197 Papiertje tussen p. 132-133, 136-137, 140-141, 228-229, 382-383

Buikbandje 'Prix Méridien Des Quartre Jurys 1981 / Benoist-Méchin Frédéric De Hohenstaufen Librairie Académique Perrin' tussen p. 72-73 Strepen op p. 127, 153, 220, 274; onderstrepingen op p. 151, 220, 274

Naam HSH voorin; papiertje tussen p. 960-961, 962-963 (foto), 1148-1149, 1470-1471

Opdracht auteur voorin Plus cd

T.g.v. 40-jarig jubileum van het Nederlands Genootschap van Vertalers (NGV); opdracht bestuur NGV en samensteller van dit boek d.d. 27-11-1996 voorin Streep op p. 11, 37-40, 42-43, 48, 74, 93, 95-97, 99-100, 103-104, 106-107, 110, 114-116, 128-129, 144-145, 148, 160, 174-175,

Strepen op p. 3, 5-8, 62-63, 66-70, 112 ('de Sade!'), 121, 124, 137, 144 Nederlandse/Engelse folder voor tentoonstelling 'De zwarte farao's. Koninkrijken aan de Nijl' d.d. 01-10-1997 t/m 01-02-1998 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam tussen p. 316-317

Potloodstreep op p. 204, 213; papiertje tussen p. 56-57 (foto), 110-111 (foto), 170-171 (foto, tekst zie Word), 172-173 (foto, tekst zie Word), 250-251, 276-277 (tekst op snipper: '276 bovenaan / zie ook: / 275 onderaan'), 278-279 (plus potloodstrepen), 288-289 Papiertje tussen p. 194-195

Bonnetje Boekhandel Allert de Lange (Damrak 62, Amsterdam) d.d. 01-05-1958 (aan 'Mevrouw Lelyveld', adres Milletstraat 56, Amsterdam) voorin; strepen op p. 21; papiertje tussen p. 210-211

Opdracht auteur Papiertje tussen p. 166-167, 242-243, 294-295, 296-297; catalogus Gemilang 91: Batavia, The Queen of the East/Singapore, The Lion City (december 1997, van Antiquariaat Gemilang uit Bredevoort) tussen p. 464-465 Opdracht auteur

T.g.v. Gedichtendag 2007

Naam HSH voorin

Opdracht auteur d.d. 11-03-2005 voorin; kwitantie van Apotheek Wittop Koning (Overtoom 81-83, Amsterdam) d.d. 24-01-2005 tussen p. 150-151

Opdracht vertaalster Anne-Marie de Both-Diez d.d. december 1993 voorin; ansichtkaart vertaalster d.d. 02-02-1994 voorin

Uitgesproken op de feestelijke presentatie d.d. 04-11-2005 t.g.v. de verschijning van het eerste deel van de Volledige Werken van Willem Frederik Hermans Met tekeningen van Jan Vanriet Opdracht auteur d.d. 09-03-2009 voorin Opdracht auteur d.d. 17-09-1993 voorin Opdracht auteur d.d. 11-09-1993 voorin

Papiertje tussen p. 206-207 Aantekening op p. 218 (niet in hs. HSH); kaartje dochter Marijn aan 'Pa' tussen p. 284-285 Prints van websites d.d. 25-11-2004 (2 pp.) en 30-11-2004 (4 pp.) voorin; onderstrepingen op p. 10-16, 18-25, 29, 69-71, 75, 86, 88-91, 93-94, 105-106, 108-110, 112-113, 178-179, 181, 183, 185-193, Appendix A-5t/m13; oranje markering op p. 78, 83-84; gele markering op p. 86, 106; aantekening op p. 222 ('vulgar', niet in hs. HSH), Appendix A-11 ('NRA National Rifle Association')

Opdracht vertaalster Jelica Novaković-Lopušina voorin

Voorplat ontbreekt Naam HSH voorin

T.g.v. Kinderboekenweek 2003 Briefje d.d. 24-05-1994 met opdracht auteur voorin; oplage 1000 ex.

Boekenlegger Boekhandel Allert de Lange (Damrak 60 en 62, Amsterdam) tussen p. 166-167

Bewerking van H.M. van Randwijklezing die de auteur op 5 mei 2006 heeft gehouden in de Sint Jacobskerk te Vlissingen Naam HSH in potlood voorin; papiertje tussen p. 58-59, 100-101, 112-113

Papiertje tussen p. 134-135 Strepen op p. 53, 60 Strepen op p. 9, 24, 42, 43, 125, 147, 149, 156 Boekenweekessay 2005, nr. 210 van 250 genummerde ex.

Drie boeken samen in folie

Strepen op p. 95, 97; aantekening op p. 97 (foto); papiertje tussen p. 124-125, 150-151 (stuk envelop Algemene Bank Nederland N.V.), 172-173, 192-193, 288-289; ansichtkaart van Ingrid Moerman achterin (foto)

Handtekening HSH voorin; mislukte gestanste naam HSH Streep op p. 159 T.g.v. jaarwisseling 1994-1995 als geschenk voor vrienden van de uitgeverij; oplage 1000 ex. In folie Fotokopie, behorende bij Nieuw Letterkundig Magazijn, jrg. 19, nr. 2, december 2001 Bonnetje Vroom & Dreesmann Den Haag voorin (foto) Ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam d.d 12-09-1996 Opdracht auteur d.d. 25-08-2004 voorin

Papiertje tussen p. 446-447, boekenlegger The American Book Center tussen p. 450-451

T.g.v. 10-jarig bestaan van NLPVF

Linkerflap tussen p. 66-67

Opdracht auteur voorin Kerst/Oudjaar 2003' voorin; papiertje tussen p. 48-49

Strepen op p. 95, 141, 273, 283; boekenlegger Antiquariaat 'In 't Profijtelijk Boeksken" te Westerlo, België tussen p. 286-287

Kaartje orchidee tussen p. 106-107, 122-123

Papiertje tussen p. 472-473

Gekregen van Jean & Maxime Tandel; papiertje tussen p. 34-35

Opdracht auteur voorin; stempel 'Universite de Paris-Sorbonne / Institut d'Études Germaniques / Département de Néerlandais / oktober 1993' voorin

Nieuwsjaargeschenk 2004-2005 van uitgeverij Amstel-Contact; oplage 2600 ex.

Strepen op p. 18, 20-21, 24-25, 31-35, 37-39, 82-84, 89, 96, 98-99, 102-105, 108-130, 132-135, 138-139, 142-143, 146, 149, 152-154, 182, 195, 197, 201-203, 205, 207-210, 213-215, 225-226, 280, 543-548, 551, 553-554, 566, 577-578, 669, 672-673; papiertje tussen p. 214-215 (foto), 236-237, 238-239, 292-293, 544-545, Papiertje tussen p. 146-147, 338-339 Papiertje tussen p. 36-37, 334-335, 414-415, 416-417; strepen op p. 535-536, 538-540 Papiertje tussen p. 560-561 Papiertje tussen p. 260-261 Papiertje tussen p. 560-561

Kopie van tekening Du Perron met tekst eronder d.d. 28-04-1992 tussen p. 650-651 Pennenstreep op p. 104, 111, 114-117, 119, 188, 192, 258, papiertje tussen p. 160-161 Opdracht Alain Brunet

Voorin: 'Venezia 22/10/'98'; strepen op p. 49; aantekening op p. 53 en laatste pagina (beiden niet in hs. HSH) Strepen op p. 180, 185, 202, 210, 213; papiertje tussen p. 8-9 (folder cruisevakanties, foto), 176-177

In cassette

Papiertje tussen p. 164-165, 170-171, 178-179, 328-329

Opdracht Veronique Jullian ('Pour Sinterklaas') voorin

Strepen op p. V (Voorwoord), 24, 31; aantekeningen op p. 31 (foto); papiertje tussen p. 114-115, 214-215 Strepen op p. 41, 43-45, 78, 81, 233, 237-239, 240-241, 260; aantekening op p. 45 ['Nu wèl, / na 1945'] (foto); papiertje tussen p. 232-233, 236-237, 258-259; kaartje Uitgeverij Het Spectrum tussen p. 296-297 (foto)

Stickertje 'Hella S. Haasse 85 jaar' tussen p. 318-319 (foto) Oplage 250 ex.

Papiertje tussen p. 268-269, 272-273, 474-475, 490-491, 688-689, 718-719

Ex libris 'Sciam Omnia Angusta Esse Mensus Deum / Hella Haasse'; naam HSH voorin; verjaardags- en kerstkaart (uit 1985, van Gon) met prent uit dit boek voorin Visitekaartje Piet Ruivenkamp (foto) tussen p. 68-69; papiertje tussen p. 84-85, 94-95

Naam HSH gestanst voorin (foto)

Papiertje tussen p. 80-81, 94-95 Papiertje tussen p. 68-69, 124-125

T.g.v. van tentoonstelling Mysteries of Ancient China in British Museum in London in 1996 Strepen op p. 30, 33, 147-148, 171, 184; aantekening op p. 192 (foto) Stempel 'P.C. Hooftstr. 148 / Leesmuseum / voor vrouwen / Amsterdam' op titelpagina; stempel ook op p. 101, 273, 280; 'Geschenk' en datum '12-9-32. B 3710' in hs. (niet van HSH) op titelpagina Brief auteur (zie foto) en ingevoegd hoofdstuk 'Besmette Boeken, Levende Piramide' tussen p. 28-29

Kaart p. 8 ontbreekt

Kassabonnetje 'P.U.F. / Pochothèque' d.d. 15-04-1986 tussen p. 210-211 Naam HSH gestanst voorin

Opdracht Susanne Severeid Rede d.d. 26-11-1987 t.g.v. verschijnen van eerste twee delen van VW van Couperus

Uitgesproken d.d. 11-10-1986 bij de viering van het 150-jarig bestaan van Wolters-Noordhoff in de Oosterpoort te Groningen T.g.v. symposium 'Cultureel alfabêtisme' d.d. 18-11-1988 Papiertje tussen p. 214-215

Kaartje van Daan Cartens t.g.v. 80e verjaardag van HSH Boekenlegger 'Calignani / Librairie Française et Etrangère / 224, rue de Rivoli / 75001 Paris'

Opdracht auteur voorin Opdracht auteur voorin Artikel met aantekeningen uit Le Monde, katern 'Les Livres' d.d. 03-09-1993 over dit boek tussen p. 308-309 Recensie voorin; recensie tussen p. 9-10; art. uit Le Match de Paris over auteur tussen p. 92-93

Opdracht auteur Papiertje tussen p. 274-275, 484-485

2-boeken-in-één; handgemaakt omslag, getypt op buitenkant auteur, titel en 'in Nederlandse vertaling', binnenkant van ander boek: P.D. Ouspensky, Het wonderlijke leven van Iwan Osokin Handtekening Margot Dijkgraaf voorin; opdracht aan Margot d.d. 14-09-2010 voorin; veel aantekeningen in boek (waarschijnlijk van Margot Dijkgraaf)

Pennenstreep op p. 48, 182

Papiertje p. 156-157

Opdracht voorin (foto)

Papiertje tussen p. 42-43, 110-111 Stempel 'Lijnkamp / Literary Agents / Johannes Verhulststraat 153-B / Amsterdam' voorin

Handtekening auteur voorin

Opdracht auteur Prijs 2,50 in potlood voorin; stempel 'Gem. School voor Havo / Zocherstraat 23 / Amsterdam' voorin en op p. 49, 85, 161

Boekenlegger De godsformule van José Rodrigues dos Santos tussen p. 116-117 Ex libris [J.G.?] Sauveplanne Ex libris [J.G.?] Sauveplanne

Papiertje tussen p. 104-105 Voorplat ontbreekt Opdracht Rosalien van Witsen; papiertje tussen p. 264-265

Koerswisselbonnetje van Algemene Bank Nederland d.d. 09-12-1976 tussen p. 326-327

Sticker boekhandel W. ten Have (Kalverstraat 154, Amsterdam) voorin

Systeembakkaartje tussen p. 144-145, 184-185 Foldertje voor 'Porcelaine de Limoges' tussen p. 174-175 Opdracht kunstenaar d.d. 18-09-1999 voorin

Papiertje tussen p. 70-71

Boekenlegger 'Sleuteloog' van boekhandel Los te Bussum tussen p. 192-193 Naam 'Alexis' (2x) voorin; aantekening achterin in het Frans d.d. 16-08-1943 (niet in hs. HSH)

Opdracht d.d. 24-06-2001

Strepen op p. 30-31, 38; papiertje tussen p. 68-69 (foto)

In cassette

Aantekeningen op p. 91, 95, 113, 118, 147, 169-171, 179, 184, 205, 209, 213-214, 216, 219-224, boekenlegger 'Vrije inloopwinkel Van Gelderen' tussen p. 170-171 Papiertje tussen p. 88-89, 96-97 (boekenlegger Borders Book Shop in Ann Arbor, Michigan), 104-105, 116-117 (brief van moeder, zie foto) Papiertje tussen p. 62-63, 70-71, 102-103, 142-143, 230-231, 250-251, 286-287, 310-311

Kerstkaart d.d. 16-12-2004 tussen p. 66-67; recept 'Gepocheerde kipfilet met groenten en koriander' van Irene van Blommestein tussen p. 434-435

Opdracht auteur d.d. 23-10-2009 voorin; reclamekaart van dit boek met quote van HSH voorin Opdracht onleesbare naam (Bestuursdirecteur Internationale Culturele Betrekkingen, Brussel) T.g.v. overzichtstentoonstelling d.d. 13-09-2003 t/m 11-01-2004 in De Kunsthal te Rotterdam; kaartje van Gioia Smid

Plus cd; groetkaartje uitgeverij (van Maaike van Veen) tussen p. 240-241 Naam HSH gestanst voorin; 'Voor Hella en Jan / van Ans en Piet / april '65' voorin T.g.v. de ingebruikneming d.d. 22-09-1997 na de restauratie, renovatie en uitbreiding 1996-1997

Opdracht auteur d.d. 27-08-1993 voorin Opdracht vertaalster Anne-Marie de Both-Diez d.d. oktober 1988 voorin

Ter verkrijging van de graad van doctor aan de Rijksuniversiteit Limburg te Maastricht d.d. 21-12-1995

Nieuwjaarsgeschenk van uitgeverij t.g.v. jaarwisseling 1987-1988

Papiertje tussen p. 88-89, 98-99, 284-285, 292-293, 340-341, 342-343, 348-349, 496-497; streep op p. 455 Opdracht auteur

Oplage 2000 ex.

Nr. 1420 van 3000 ex. Visitekaartje 'Sawaddee Ka. Thai Eethuis en Afhalen. Overtoom 49, Amsterdam' tussen p. 630-631

Oude foto tussen p. 86-87

Met opdracht Hanna Stouten; papiertje tussen p. 356-357; krantenartikel tussen p. 396-397 jrg. 3, nr. 9, oktober 1995; folder pizzeria Monte Bianco (2e Helmersstraat 26 te Amsterdam) tussen p. 34-35 (foto)

Opdracht Corry Hogetoorn; ansichtkaart met brief van Corry Hogetoorn d.d. 20-12-2004 tussen p. 4-5

Papiertje tussen p. 58-59, 60-61, 62-63 (met aantekeningen, zie foto), 64-65, 66-67, 68-69, 82-83 (met aantekeningen, zie foto), 114-115 (met aantekeningen, zie foto), 118-119, 210-211, 284-285 (met aantekeningen, zie foto)

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in het Rijksmuseum te Amsterdam (d.d. 02-10-1987 t/m 03-01-1988), Museum of Fine Arts te Boston (d.d. 03-02 t/m 01-05-1988) & Philadelphia Museum of Art (d.d. 05-06 t/m 31-07-1988) Papiertje tussen p. 14-15, 50-51 (tezamen zie foto), speelkaart tussen p. 68-69 Onbeschreven kaartje om deelname aan lustrumprogramma van de Subfaculteit Letteren van de Katholieke Universiteit Brabant d.d. 20-11-1986 kenbaar te maken tussen p. 24-25

Bestelkaart Antiquariaat Colombine (Ceintuurbaan 37 te Amsterdam) tussen p. 48-49

Papiertje tussen p. 226-227 Papiertje tussen p. 428-429, 1696-1697 Papiertje tussen p. 176-177, 182-183, 200-201; verbetering op p. 217 geweide --> gewijde

Opdracht auteur d.d. 30-05-1994 voorin

Nieuwjaarsgeschenk van uitgeverij t.g.v. jaarwisseling 1970-1971

Ex libris Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler voorin; opdracht Fanny aan Käthe d.d. 26-06-1926; gedroogd blaadje tussen p. 156-157; tekening tussen p. 468-469 Strepen op p. 33, 47-48, 60, 76-77, 89, 96, 105-107; papiertje tussen p. 42-43 Opdracht auteur voorin Opdracht auteur voorin Opdracht auteur voorin; rechterflap tussen p. 318-319 Opdracht auteur d.d. 05-06-1989 voorin

Rede uitgesproken in de Nieuwe Kerk te Amsterdam in de nacht van 4 op 5 mei 1995

Voorin 'Margot Dijkgraaf / okt. 2010. Parijs'; achterin boekenlegger Librairie du Port / M. Lanzaro (te Saint-Tropez) Papiertje tussen p. 62-63, 72-73, 76-77, 84-85 (foto), 106-107, 114-115, 126-127 (foto), 134-135 (foto), 136-137, 226-227, 240-241, 250-251, 254-255, 290-291, 322-323 (foto), 362-363, 366-367, 416-417 (foto), 422-423; strepen op p. 297

Papiertje tussen p. 78-79

Snipper uit NRC Handelsblad d.d. 04-05-2000 tussen p. 110-111 Datum 22-3-'67 voorin (niet in hs. HSH); kaartje Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam tussen p. 124-125; bonnetje De Bijenkorf tussen p. 246-247

Stempel 'Recensie exemplaar / Uitgeverij De Geus' op titelpagina

Gekras (door kinderen?) met potlood op p. 20-21, 30, 45, 49, 67, 69-71 Strepen op p. 96, 97, 223, 224, 325, 336

Papiertje tussen p. 40-41, 114-115, 160-161

Opdracht Gerard Muysen [?]

Opdracht auteur d.d. 02-02-2001 voorin Plus foto van Bomarzo van John Louis Torenbeek Papiertje tussen p. 124-125

Naam HSH in potlood achterin Papiertje tussen p. 30-31, 32-33 (snipper van Nieuwe Rotterdamsche Courant, [x] februari 1963)

Naam HSH in potlood voorin; papiertje tussen p. 156-157

Hella S. Haasse / 10 november 1989' op voorplat

Papiertje tussen p. 28-29, 56-57, 102-103, 160-161 (snipper uit folder van Blokker), 166-167, 214-215, 226-227, 244-245 Op voor- en achterplat en binnenkant flappen allerlei krassen met (kleur)potlood van kinderen [?]; krassen op p. 84, 130, 140-141 Visitekaartje auteur voorin Papiertje tussen p. 148-149

Papiertje tussen p. 318-319

Papiertje tussen p. 154-155, 196-197

Papiertje tussen p. 386-387

Strepen op p. 107-108, 110; papiertje tussen p. 100-101, 102-103, 174-175 Briefje met uitnodiging voor onbekend evenement van Monique Knapen van The John Adams Institute (West-Indisch Huis, Herenmarkt 97, Amsterdam) d.d. 25-02-2005 voorin; opdracht auteur voorin

Ansichtkaart d.d. 04-09-1998 van Frédéric Bastet waarin hij dit boek aanbiedt (en zegt dat strepen van hem zijn) voorin Opdracht 'Voor Hella en Jan / van / Douwe en Liesbeth' d.d. januari 1995 voorin; ansichtkaart Curaçao van Douwe en Liesbeth d.d. 06-01-1994 tussen p. 14-15

Aanbiedingskaartje van Esso tussen p. 26-27 T.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 21-02 t/m 27-04-1997 in Gemeentearchief Amsterdam

Visitekaartje Bas Agterberg (Manager Publicaties en Interpretatie van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid te Hilversum) tussen p. 42-43; kaartje van lezer d.d. 25-10-1984 tussen p. 42-33; onbeschreven ansichtkaart Menkemaborg tussen p. 42-43; ansichtkaart met afbeelding Bomarzo van Lenneke & Frank aan HSH (adres in Frankrijk) Opdracht auteur d.d. 21-01-2009 voorin

Opdracht voorin Stempel 'Archiefexemplaar' op binnenkant flap; potloodstreep op p. 69

Bon Scheltema Holkema (Koningsplein 20 te Amsterdam) voorin

Opdracht auteur d.d. 14-12-2004 voorin; visitekaartje auteur voorin; oplage 250 ex.

Papiertje tussen p. 18-19, 28-29, 36-37, 56-57, 64-65 (t/m hier snippers van bonnetje De Bijenkorf), 66-67 (overstapkaart HTM), 70-71 (bonnetje 'Henk van Boheemen / Groenten- en fruitbedrijf'), 82-83, 86-87, 100-101, 112-113 (metrokaart RET), 138-139 ('NRC Handelsblad 27-10-1972'), 206-207, 208-209, 216-217, 228-229, 238-239, 340-341, 356-357, 404-405, 414-415, 510-511 (snipper 'Vrij Nede[rland]' [geen datum])

T.g.v. het 400e geboortejaar van Rembrandt van Rijn Papiertje tussen p. 34-35 (foto), 60-61 (foto), 70-71, 94-95; strepen op p. 60, 66, 70 Papiertje tussen p. 128-129 ('Seizoen 1963-1964')

With an introduction by Hella S. Haasse; achterin naam HSH in potlood Papiertje tussen p. 4-5, 52-53, 134-135, 208-209, 328-329 Papiertje tussen p. 10-11, art. uit Le Monde d.d. 26-04-1974 over Jules Verne tussen p. 168-169

Papiertje tussen p. 92-93; ongeopende envelop van Van Ditmar aan HSH (adres Milletstraat 56, Amsterdam) met waarschijnlijk rekening van dit boek erin

Brief auteur voorin Eerder gepubliceerd van januari-juli 1998 in Trouw Opdracht auteur

Visitekaartje mrs M.K.W. Drabbe-De Graeff / Paleis Het Loo National Museum / PR and Marketing tussen p. 16-17

Papier met aantekeningen voorin (foto); papiertje tussen p. 4-5, 6-7, 46-47; strepen op p. 57, 60-61 Voorin ansichtkaart d.d. 11-08-1980 uit Florence aan Hanna Stouten van Leo Papiertje tussen p. 208-209, 236-237, 298-299, 304-305, 306-307, 310-311, 378-379, 510-511, 852-853 ('11 december 1980' uit onbekende krant), 934-935, 948-949, 1264-1265 Opdracht auteur

Stempel '30-09-1985' voorin Oplage 60 ex. Papiertje tussen p. 634-635

Opdracht P. Jaspaert voorin

Stempel 'Em. Querido's Uitgeverij N.V. / Singel 262 / Amsterdam' voorin Opdracht auteur voorin; nr. 16 van 111 ex.

Opdracht auteur voorin Naam HSH gestanst voorin (op eerste twee pagina's); papiertje tussen p. 142-143 (foto), 322-323 Papiertje tussen p. 172-173 (foto), 176-177 (foto), 184-185 (Laurens Reael), 292-293, 304-305, 326-327, 506-507, 530-531, 572-573; kaartje 'Gemeentevervoerbedrijf - Amsterdam' tussen p. 922-923 Papiertje tussen p. 206-207; strepen op p. 530-532, 534, 538, 540

Stempel Querido voorin Reclame van Engelse firma voor inboedelverzekering tussen p. 346-347 Papiertje tussen p. 52-53, 130-131, 250-251, 252-253, 264-265

T.g.v. van gelijknamige tentoonstelling d.d. 01-11-2003 t/m 01-02-2004 in Museum Meermanno-Westreenianum te Den Haag Kaartje Xander Stroo van uitgeverij voorin

Nieuwjaarsgeschenk van uitgeverij t.g.v. jaarwisseling 2004-2005

Kaartje uitgeverij 'Met vriendelijke groeten / With compliments' voorin Onbeschreven ansichtkaart Chocolaterie Arti Choc (Koninginneweg 141, Amsterdam) voorin; kerstkaart van Karel en Riëtte van der Hucht voorin Op allerlaatste pagina '16-4-63' (hs. HSH?); strepen op p. 13-17, 19-21, 23, 111, 118, 142, 145-146, 148-151, 153-154, 159, 161, 163-164, 166, 170, 174, 179, 246, papiertje tussen p. 196-197, 228-229, 240-241, 278-279, 310-311

Papiertje tussen p. 12-13, 66-67, kaartje Koninklijke Bibliotheek tussen p. 84-85 (foto), papiertje tussen p. 104-105, 106-107, 110-111, 120-121, 148-149, 172-173, 204-205, krantenartikel tussen p. 206-207 (foto), 240-241 (foto), papiertje tussen p. 294-295, 310-311, krantenartikel tussen p. 322-323 (foto), papiertje tussen p. 346-347, 356-357, 376-377, kaartje van Henk en Loes achterin (foto)

Bonnetje d.d. 17-07-2006 van Waterstone's (Kalverstraat 152, Amsterdam) voor dit boek en drie andere voorin

T.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 23-09 t/m 04-11-1994 in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam, gehouden n.a.v. voltooide restaurantie van vijf monumentale wandkaarten; papiertje (foto) tussen p. 58-59 T.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 12-06 t/m 21-08-1998 in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam, ter herdenking van het 400e sterfjaar van Abraham Ortelius Bonnetje à 83,00 van Boekhandel W.H. Smith (Klaverstraat 152, Amsterdam) d.d. 19-04-1994 tussen p. 92-93

Bonnetje taxicentrale d.d. 20-07-'70 à f 440,- tussen p. 42-43 (foto) Handtekening Philip Wiesman voorin; oplage 1500 ex.

Ex libris Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler

Opdracht 'pro-president' van Orde Arnold Meerkens [?] voorin

Naam 'Van Lelyveld' voorin

Papiertje tussen p. 154-155, 156-157, streep in kantlijn op p. 204, 229 Papiertje tussen p. 244-245

Reclame voor 'De machten van de basis tot de top' van mr. H.J. Marius Gerlings [uit 1961] tussen p. 56-57 Paperclip bundelt p. 76-81 (bespreking van 'Een nieuwer testament') Vierde Louis Paul Boon-lezing d.d. 07-10-1994 in de aula van de Katholieke Universiteit Brabant te Tilburg; oplage 1000 ex.

Flap als boekenlegger tussen p. 40-41

Opdracht auteur

Nr. 210 van 250 ex. in speciale editie met stofomslag T.g.v. tentoonstelling over Jan Wolkers d.d. 27-04 t/m 25-08-1996 in het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum te Den Haag T.g.v. tentoonstelling over Jan Wolkers d.d. 27-04 t/m 25-08-1996 in het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum te Den Haag Opdracht en tekening auteur

Art. uit katern 'Books' van Time d.d. 05-01-1953 over o.a. Frederick Rolfe, Hadrian the Seventh tussen p. 96-97

Vertaald door G.A. Kamerlingh Onnes - barones Van Dedem; kaartje 'Hartelijk gefeliciteerd / Annie en Luuk' tussen p. 86-87

Papiertje tussen p. 442-443 (gedicht 'De boomkikker' van HSH) Twee geprinte kaarten met daarop oude prenten van Amsterdam en Rotterdam voorin Opdracht auteur d.d. december 1990

Papiertje tussen p. 196-197 Pennenstreep op p. 11-13, 23, 26 ('vandaar het 'terug naar de [xxxxxx]'), 39-43, 45-46, 49, 54, 56, 62, 65, 71, 73, 74, 81, 82, papiertje tussen p. 92-93 Strepen op p. 107

T.g.v. het poëzieweekend 'Dichter aan huis' d.d. 25 & 26-09-1993 T.g.v. het poëzieweekend 'Dichter aan huis' d.d. 25 & 26-09-1993

Opdracht vertaler Leo van Maris d.d. 18-10-1997 voorin

Raster 26/1983: De Mythe jrg. 107, nr. 1, 1994 jrg. 15, nr. 58 (2) jrg. 118, nr. 1, 2005 jrg. 118, nr. 2, 2005; Themanummer 'De Westforschung en Nederland' jrg. 118, nr. 4, 2005 jrg. 9, nr. 17, oktober 1996; folder Niederrheinische Herbst '97, Kulturfeste am Niederrhein (met Niederrheinische Literatur-Konzerte) van 4 t/m 11-09-1997 achterin vol. 85, nr. 1, januari-februari 2006; Thema Woman and Islam jrg. 113, nr. 3, 2000 jrg. 119, nr. 3 jrg. 120, nr. 1 jrg. 120, nr. 2 jrg. 30, nr. 3-4; themanummer 'Het Koninkrijk Holland (1806-1810)'

Opdracht Almanakcommissie voorin (foto); p. 237-246 is uitgescheurd; aantekening op p. 253 ('Huelda is doorgestreept, in kantlijn 'Viara'); jrg. 109 nr. 8-9, december 1995; kaart met uitnodiging voor opening expositie Marianna Benkö d.d. 02-05-1999 tussen 110-111 jrg. 13, nr. 25, mei 2005

T.g.v. tentoonstelling L'aube du siècle d'or d.d. 11-12-1993 t/m 07-03-1994 in het Rijksmuseum te Amsterdam jrg. 5, nr. 3 jrg. 8, nr. 1 jrg. 21, nr. 204 jrg. 21, nr. 210 najaar 1992 najaar 1992 jrg. 11, nr. 106, mei 1983 jrg. 13, nr. 126, mei 1985 jrg. 13, nr. 127, juni 1985 jrg. 15, nr. 140, november 1986 jrg. 15, nr. 141, december 1986 jrg. 16, nr. 144, maart 1987 jrg. 17, nr. 151, december 1987 jrg. 17, nr. 154, maart 1988 jrg. 19, nr. 168, september 1989 jrg. 7, nr. 54, maart 1978 jrg. 8, nr. 71, december 1979 jrg. 10, nr. 91, december 1981 jrg. 29, nr. 268, augustus/september 1999 jrg. 24, nr. 225, april 1995 jrg. 41, nr. 324; strepen op p. 174

Voorjaar 1963, 'Issued as Vol. 92, No. 2, of the Proceedings of The American Academy of Arts and Sciences; themanummer 'Perspectives of the Novel' Themanummer 'The Woman in America', spring 1964 jrg. 1, nr. 3, april 1976; hierin integraal opgenomen 'H. van Brakel. Ing. B.O.W.' van Maurits (P.A. Daum), dit is de 3e dr. van de roman; oplage 1000 ex. jrg. 3, nr. 10, januari 1978; hierin integraal opgenomen 'Nummer elf' van Maurits (P.A. Daum), dit is de 3e dr. van de roman jrg. 14, nr. 1, maart 1990; themanummer 'Kunst en kunstenaar in de negentiende eeuw' jrg. 28, nr. 3, oktober 2004 jrg. 29, nr. 1, maart 2005; themanummer 'Verdwenen in de negentiende eeuw' jrg. 31, nr. 2; themanummer 'Genot' jrg. 9, nr. 4, 2004 jrg. 13, nr. 2, september 2004 Naam HSH voorin jrg. 38, nr. 171, derde kwartaal, 1993; thema 'Doppelspiel oder Ein Parapluie am Meer. Zeitgenössische Literatur aus den Niederlanden & Flandern' jrg. 140, nr. 1, 1995; recensie uit Vrij Nederland d.d. 18-03-1995 over dit tijdschrift tussen p. 102-103

Stempel 'Fr. Kuling / Jacob Mosselstraat 17a / 's-Gravenhage' voorin; 'Franca (retour)' voorin; art. uit Opzij 'De geschiedenis van de dienstbode' (d.d. september 1976, p. 16-18) voorin T.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 22-11-1978 t/m 12-01-1979 in Gemeentearchief te Rotterdam jrg. 41, nr. 421, februari 1973 jrg. 39, nr. 402, april 1971 T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in het Institut Néerlandais te Parijs d.d. 03-03 t/m 10-04-1961, en in het Rijksmuseum te Amsterdam d.d. 21-04 t/m 04-06-1961 jrg. 5, nr. 1, herfst 2000 jrg. 4, nr. 4, lente 2000 jrg. 6, nr. 2, herfst 2005 jrg. 6, nr. 3, lente 2006 2x 2x Inhoud: Bomarzo, People of Constantinople, The gentle genre, The choirstalls of San Quirico; nr. 11, mei 1985 Nr. 381 van 500 ex.

Oplage 1000 ex. T.g.v. tentoonstelling d.d. 04-07 t/m 13-09-1970 in het Mauritshuis te Den Haag jrg. 18, nr. 89/90; themanummer 'Taal en geschiedenis. Over de relatie tussen taal en werkelijkheid in de geschiedbeoefening' jrg. 21, nr. 101; themanummer 'Willem III en de Glorious Revolution' jrg. 72, nr. 2; themanummer 'Het jaar dat niet bestond' Vertaald, ingeleid en geannoteerd door Herman Vanstiphout Brief van mr. W.M. Boon-Hazewinkel d.d. 01-02-1960 waarin hij dit boek aanbiedt voorin; vertaald en toegelicht door dr. F.M.Th. de Liagre Böhl jrg. 1, nr. 1, april 2003; brief Jozef Deleu jrg. 4, nr. 1, april 2006 jrg. 4, nr. 2, oktober 2006 jrg. 1, nr. 2, oktober 2003 jrg. 2, nr. 1, april 2004 jrg. 3, nr. 2, oktober 2005

jrg. 25, nr. 4, december 2010; plus cd 'Ooggetuige van Indië. Hella S. Haasse in gesprek met Peter van Zonneveld, 6 november 2009' jrg. 8, nr. 1, maart 1993 jrg. 15, nr. 4, december 2000; themanummer 'Rob Nieuwenhuys en de toekomst van tempo doeloe' jrg. 20, nr. 3, september 2005 jrg. 21, nr. 4, december 2006 jrg. 24, nr. 4, december 2009

Aantekening titelpagina; pijltje met pen in inhoudsopgave bij hoofdstuk Frank de Glas over HSH; aantekening op p. 246, 248 Opdracht vertaalster Ana Stefanović d.d. 18-11-1993 voorin Brief van Alexandra Boucher (Querido) aan HSH (adres Stadhouderskade 17A, Amsterdam) d.d. 13-01-1994 voorin

Nieuwsbrief van Stichting Vrienden van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie d.d. 31-07-2001 voorin Nr. 164-165, juli-augustus 1968 jrg. 8, nr. 2&3, april-september 1988; t.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 31-08 t/m 30-11-1988 in Rijksmuseum Paleis Het Loo te Apeldoorn en d.d. 03-01 t/m 03-02-1989 in Christie's te London jrg. 10, nr. 2, augustus 1984 jrg. 18, nr. 1, maart 1994 Nieuwsjaargeschenk uitgeverijen t.g.v. jaarwisseling 2006-2007; oplage 2500 ex.

Nr. 3, november 1994 nr. 64, 1990

jrg. 11, nr. 41, 1994 T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in Musée Carnavalet & Musée National des Thermes et de l'Hôtel de Cluny d.d. 03-05-1984 t/m voorjaar 1985 jrg. 45, nr. 6; themanummer 'Oerboek' Bulletin nr. 9; nr. 89 van 100 ex. T.g.v. tentoonstelling d.d. 13-05 t/m 26-10-1980 in Schloß Schönbrunn te Wenen; papiertje tussen p. 126-127, 212-213, 240-241, 406-407; stuk geknipt uit p. 153-154, 211-212, 239-240, 245-246

Plattegrond 'Ville d'Arles / Carnet d'Adresses' tussen p. 148-149 vol. 176, no. 1, july 1989; met 'Double Map Supplement: France - Evolution of a Nation' jrg. 10, nr. 3, september 2005 Nr. 35, 2003 Nr. 46, 2006; themanummer 'Oefenen in schoonheid'; in folie jrg. 15, nr. 2, maart-april 1972; papiertje met '91-93.' tussen p. 92-93 jrg. 28, nr. 3, mei-juni 1985; strepen op p. 324-326, 330, 345; doorstrepingen op p. 330, 342-345; aantekening op p. 339 'zie "Persoonsbewijs" pg. 19. e.v.)', op p. 341 'Zelfportret als legkaart' veranderd in 'ooit' jrg. 39, nr. 2, maart-april 1996 jrg. 40, nr. 2, maart-april 1997 Kaartje UB UvA met uitleentermijn 03-12-1996 - 04-03-1997 tussen p. 214-215

T.g.v. van jaarwisseling 2006-2007 voor vrienden en relaties van het L.P. Boon-documentatiecentrum (ISLN) van de Universiteit Antwerpen; oplage 300 ex. jrg. 17, nr. 2, juli-augustus 1984; aantekening 'Zie pag. 94' op voorplat jrg. 10, nr. 2, kwartaalschrift juni 1986 jrg. 5, nr. 2, zomer 1971; thema 'Willem Frederik Hermans'; folder Chateaux de Bourgogne (Château de Saint-Fargeau en Château d'Ancy-le-Franc) tussen p. 270-271; strepen op p. 292

T.g.v. van tentoonstelling in het Musee du Petit Palais te Parijs d.d. 06-02 t/m 20-04-1986 nr. extra -3, oktober, 1988 Nr. 10, oktober 1999; themanummer 'Regards croisés sur l'Europe'; strepen op p. 46, 53, 56, 59, 61, 75, 80-83, 85-86 Nr. 11-12, november-december 1999; themanummer 'Les nouvelles intolérances. Numéro spécial. 50 auteurs en toute liberté' Nr. 2, februari 2000; themanummer 'États-nations et mondialisation'; strepen op p. 63 Nr. 3, maart 2000; themanummer 'Portugal, proue de l'Europe' Nr. 4, april 2000; themanummer 'Utopies' Nr. 5, mei 2000; themanummer 'Réalités du Christianisme' Nr. 6, juni 2000; themanummer 'Le droit français s'américanise-t-il?' Nr. 7-8, juli-augustus 2000; themanummer 'Que savez vous du sexe opposé?' Nr. 9, september 2000; themanummer 'L'or bleu, l'eau pour tous' Nr. 10-11, oktober-november 2000; themanummer 'L'imagination au pouvoir' Nr. 12, december 2000; themanummer 'France-Maghreb, paroles de deux rives' Nr. 1, januari 2001; themanummer 'À quoi sert la musique contemporaine?' Nr. 2, februari 2001; themanummer 'Nouvelles technologies et civilisation' Nr. 6, juni 2001; themanummer 'L'Avenir du politique' Nr. 8, augustus 2001; themanummer 'La mode. Courants et contre-courants. Tome 2' Nr. 9-10, september-oktober 2001; themanummer 'L'Inde, une vision du XXIe siècle'; strepen op p. 17, 19-20, 22-24, 72, 96, 100 Nr. 3, maart 2001; themanummer 'Que veulent les jeuns écrivains?' Nr. 4, april 2001; themanummer 'Les énergies du futur' Nr. 5, mei 2001; themanummer 'Pères et mères, les aventuriers de la famille' Nr. 11-12, november-december 2001; themanummer 'L'après 11 septembre. La maison francophone' Nr. 6, juni 2002; themanummer 'Élections, l'enjeu français, Sur la vulgarité, Le Proche-Orient dans l'inconnu' Nr. 9, september 2002; themanummer 'Inédit de Simon Leys, Génération et littérature, Les relations franco-américaines, Sur la piste de Ben Laden' Nr. 1, januari 2002; themanummer 'L'après 11 septembre. Hugo, Dumas et Nous' Nr. 2, februari 2002; themanummer 'Comment bouge l'amérique' Nr. 3, maart 2002; themanummer 'Voir le passage' Nr. 4, april 2002; themanummer 'Laïcité et religions' Nr. 5, mei 2002; themanummer 'Qui est la France' Nr. 7-8, juli-augustus 2002; themanummer 'Le temps du luxe' Nr. 1, januari 2003; themanummer 'Quels romantiques sommes-nous?' Nr. 2, februari 2004; themanummer 'Archéologie, la passion de l'origine' jrg. 34, nr. 34, 1956; tijdschrift is een dummy, een aantal pagina's is volgeschreven door HSH, en een aantal beschreven blaadjes ingevoegd, ook op briefpapier van HSH (niet alles gefotografeerd); op voorplat aantekening 'Egerton / Portland'

Opdracht onbekende d.d. 22-11-1986 voorin; t.g.v. tentoonstelling d.d. 24-11-1970 t/m 10-01-1971 in het Mauritshuis te Den Haag & 23-01 t/m 28-02-1971 in de Tate Gallery te Londen jrg. 30, nr. 2, juni 2001 jrg. 30, nr. 2, juni 2001 jrg. 1, nr. 3, december 1972 jrg. 15, nr. 1, maart 1986 jrg. 22, nr. 1, maart 1993 jrg. 22, nr. 1, maart 1993 jrg. 24, nr. 4, december 1995

Ex libris Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler voorin Afbeelding HSH (p. 35) is uitgeknipt; onbeschreven ansichtkaart van Château de Blois tussen p. 46-47 jrg. 18, nr. 2, zomer 1996 nr. 4, 1988; briefje interviewster Ineke Bulte d.d. 06-10-1988 voorin jrg. 71, nr. 1, januari 2004 Opdracht aan Nelly Haasse d.d. 'Christmas, 1902' Vol. 7, nr. 27, winter/voorjaar 1962 jrg. 23, nr. 4, 1996; themanummer 'Een Nieuwe Negentiende Eeuw, Wetenschap, Kunst en Politiek' jrg. 25, nr. 2-3, 1998 jrg. 23, nr. 2, 1996 jrg. 23, nr. 1, 1996 jrg. 23, nr. 3, 1996 jrg. 24, nr. 1, 1997 jrg. 24, nr. 2, 1997 jrg. 24, nr. 3, 1997 jrg. 24, nr. 4, 1997; themanummer 'Natuur en historie' jrg. 25, nr. 4, 1998; themanummer 'Het Westen. Een geval apart?' jrg. 21, nr. 3, september 1994; themanummer 'Jan Romein 1893-1993: Erflater zonder school' jrg. 21, nr. 4, december 1994 jrg. 22, nr. 1, 1995 jrg. 22, nr. 2, 1995 jrg. 22, nr. 3, 1995 jrg. 22, nr. 4, 1995; themanummer 'Geschiedenis en Letterkunde' jrg. 20, nr. 4, december 1993; themanummer 'Religie: geloofspraktijk en institutionalisering' jrg. 21, nr. 1, maart 1994 jrg. 21, nr. 2, juni 1994 jrg. 113, nr. 4, 2000; themanummer 'Indonesië' jrg. 114, nr. 1, 2001; themanummer 'Tijd' jrg. 114, nr. 2, 2001 jrg. 114, nr. 3, 2001 jrg. 114, nr. 4, 2001 jrg. 106, nr. 3 jrg. 106, nr. 4 jrg. 107, nr. 2 jrg. 107, nr. 3; themanummer 'Milieugeschiedenis' jrg. 107, nr. 4 jrg. 108, nr. 1 jrg. 108, nr. 2 jrg. 108, nr. 3 jrg. 108, nr. 4 jrg. 109, nr. 1 jrg. 109, nr. 2 jrg. 109, nr. 3; themanummer 'Antropologie en geschiedenis' jrg. 109, nr. 4 jrg. 110, nr. 1 jrg. 110, nr. 2 jrg. 110, nr. 3 jrg. 110, nr. 4 jrg. 111, nr. 1 jrg. 112, nr. 1 jrg. 112, nr. 2 jrg. 112, nr. 3 jrg. 112, nr. 4; themanummer 'Gender en genre van de historische roman' jrg. 112, nr. 1 jrg. 113, nr. 2 jrg. 115, nr. 2 jrg. 116, nr. 1 jrg. 119, nr. 3, 2006 jrg. 120, nr. 2 jrg. 117, afl. 3, 2001, p. 225-245, overdruk (alleen art. Ineke Bulte staat erin); voorin post-it 'ter informatie / met de meeste / hoogachting' van Ineke Bulte jrg. 19, nr. 201, januari 1975; themanummer 'Belle van Zuylen - Isabelle de Charrière'; naam HSH gestanst voorin jrg. 31, nr. 308, januari/februari 1987 jrg. 25, nr. 271, december 1981 nr. 3/4, herfst/winternummer, 1974 Oktober, 2002 Oktober, 2002 jrg. 8, nr. 5, 1961; voorin kaartje 'With the Compliments of Gyldendal' Reclamekaart KPN Telecom (adres Stadhouderskade 21E, Amsterdam) voorin; strepen op p. 62, 68-69, 72, 75, 85, 88, 97, 111

Programmaboekje van toneelvoorstelling in het VSB Circustheater in Den Haag

Brief van dr. Loek Geeraerdts M.A. d.d. 21-01-1988 waarin boek wordt aangeboden voorin T.g.v. tentoonstelling

Briefje van HSH aan Karel Jonckheere achterin Foto Locatie H.A. 2B of 1B x Huiskamer F3 Huiskamer B3 Ongelabeld I Berging 2 Slaapkamer 13 Slaapkamer 12 Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Slaapkamer 11 Hal A 3A+4A Papiertje tussen p. 10-11, 22-23 (foto); artikel uit The New York Review d.d. 14-04-1988 o.a. over dit boek tussen p. 134-135Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A 3A+4A Huiskamer C3 Hal A: 5A+6A Huiskamer B2 Slaapkamer 3 Huiskamer C3 x Huiskamer A5 Hal A: 4C Hal A: 4C Slaapkamer 10 Hal A 1B x Huiskamer D3 Huiskamer D3 Huiskamer D3 x Huiskamer D3 Huiskamer D3 Huiskamer D3 x Huiskamer D3 Huiskamer D3 Huiskamer D3 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Huiskamer A4 H.A. 7B x Slaapkamer 11 Huiskamer A4 Hal B (o.t.) 4 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Slaapkamer 6 x Huiskamer C2 Huiskamer E1 Huiskamer E1 Hal A: 3B x H.A. 5C Hal A Links (smalle boekenkast) 5 x Hal A: 5A+6A Hal A: 5A+6A Hal A 3A+4A Huiskamer F3 Hal A: 6B Hal A: 5A+6A Overigen 1 Hal A: 6B Hal A: 5B Huiskamer F3 x Hal B (o.t.) 4 Hal/woonkamer divers II x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 x Huiskamer F3 Bezit erven HSH Huiskamer B5 Berging 3 Huiskamer B2 H.A. 2B of 1B x Huiskamer A1 Huiskamer B3 Huiskamer B3 Huiskamer B3 Huiskamer B3 Huiskamer B3 Huiskamer D1 Hal A Links (smalle boekenkast) 3 Nieuwjaarsgroet voor vrienden van W. van Elden en de relaties van de Bank voor Handel en Scheepvaart; oplage 800 ex. Hal A: 4B Hal A: 3C Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Overigen 1 Overigen 1 Hal A: 5A+6A Huiskamer A1 Slaapkamer 10 Slaapkamer 2 x Hal A Links (smalle boekenkast) 1 x Huiskamer F2 H.A. 7C Huiskamer C2 x Huiskamer F3 Slaapkamer 3 Slaapkamer 13 Hal A: 3B Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer A4 Berging 2 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Slaapkamer 5 Huiskamer A4 x Huiskamer A4 Huiskamer A4 Huiskamer A4 Huiskamer A4 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal/woonkamer divers I Eindejaarsgeschenk, ter herdenking van 70e verjaardag van de wapenstilstand op 11-11-1988; wenskaartje uitgeverij voorinSlaapkamer 4 Ongelabeld I x Huiskamer B2 Slaapkamer 9 Bezit erven HSH Huiskamer C2 Huiskamer C2 Ongelabeld I x Slaapkamer 3 Huiskamer A5 H.A. 2C Hal A Links (smalle boekenkast) 3 H.A. 6C Hal A 3B Hal A: 5B Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Overigen 1 Overigen 1 Overigen 1 Hal A: 3B H.A. 1B+2B H.A. 1B+2B Hal B (o.t.) 5 Hal B (o.t.) 5 Hal B (o.t.) 5 Hal B (o.t.) 5 Hal B (o.t.) 5 Hal B (o.t.) 5 Hal B (o.t.) 5 Hal B (o.t.) 5 x Slaapkamer 1 Huiskamer A2 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Huiskamer C3 Bezit Patricia de Groot x Huiskamer C2 Slaapkamer 8 Huiskamer A3 Huiskamer B1 Hal/woonkamer divers II x Hal B (o.t.) 5 Huiskamer B3 Slaapkamer 10 Slaapkamer 6 Geschreven en getekenend voor Tine van Buul en Reinold Kuipers t.g.v. hun afscheid van Querido op 31-08-1979; verschijntBerging als 32e 4 jaarboek van Querido Huiskamer C2 Huiskamer F3 Huiskamer C2 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Hal A: 1A + 2A x Huiskamer B1 Slaapkamer 1 Huiskamer A3 x Huiskamer A4 Huiskamer C4 x Hal A: 3C Huiskamer C4 Slaapkamer 10 Huiskamer D2 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 H.A. 6C Hal A: 4C Huiskamer C4 Huiskamer B3 H.A. 1B+2B Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer C4 Huiskamer C2 Huiskamer C4 Slaapkamer 6 Berging 3 x Huiskamer B2 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Huiskamer C1 x Hal B (o.t.) 4 x Slaapkamer 6 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 x Huiskamer C4 Slaapkamer 12 x H.A. 2B of 1B Hal A: 6B Huiskamer B2 Huiskamer C3 Huiskamer C3 Huiskamer B1 Huiskamer A1 Huiskamer F3 H.A. 7C x Huiskamer B5 Huiskamer E2 Slaapkamer 7 H.A. 2B of 1B Hal A: 4C Bezit erven HSH x Berging 2 Slaapkamer 13 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 x Huiskamer F3 Bezit erven HSH Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Slaapkamer 9 Huiskamer C1 Huiskamer D1 Hal/woonkamer divers II H.A. 2B of 1B Bezit erven HSH Bezit erven HSH Slaapkamer 12 Huiskamer F2 Huiskamer C3 Huiskamer C3 x Huiskamer C2 x Huiskamer C2 Huiskamer C2 Slaapkamer 10 Huiskamer F3 T.g.v. tentoonstelling 'Kings of Africa. Art and Authority in Central Africa. Collection Museum für Völkerkunde, Berlin' (MECC,Hal 26 A 3Bjuni - 27 augustus 1992) Huiskamer C2 Huiskamer B2 Huiskamer C4 T.g.v. van tentoonstellingen Tuingeschiedenis van Gelderse buitenplaatsen (21-01 t/m 04-03 1990, Gemeentemuseum Arnhem)Hal B (o.t.) en Kunstbezit kast --> rechterstapel uit Gelderse kastelen (21-01 t/m 04-03 1990, Nijmeegs Museum 'Commanderie van Sint-Jan') Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer A1 Huiskamer C5 Slaapkamer 6 H.A. 7B Hal A Links (smalle boekenkast) 5 x Hal A 3A+4A Hal A: 5A+6A Hal B (o.t.) verzameld II T.g.v. tentoonstelling in National Gallery of Art (Washington) d.d. 02-11-1980 t/m 04-01-1981, The Detroit Institute of ArtsSlaapkamer (Detroit) d.d. 12 16-02 t/m 19-04-1981 en Rijksmuseum (Amsterdam) d.d. 16-05 t/m 19-07-1981 x Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Slaapkamer 13 Slaapkamer 3 x Huiskamer A1 x Huiskamer A1 Slaapkamer 1 Huiskamer F1 Huiskamer F3 Hal/woonkamer divers I x Hal/woonkamer divers I x Hal/woonkamer divers I Hal/woonkamer divers I Berging 4 Huiskamer B5 Bezit erven HSH Hal B (o.t.) Verzameld I x Slaapkamer 3 Huiskamer A2 Huiskamer C2 x Overigen 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 3 Stempel ('Maison Descartes / Centre de Documentation / Vijzelgracht 2a / AMSTERDAM-1002 / Tél.: 020 - 22 49 36') op binnenzijdeHuiskamer linkerflap B3 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Hal B (o.t.) Verzameld I Hal B (o.t.) verzameld II Hal B (o.t.) 5 Naam 'Hella S. Haasse' op voorplat; aantekeningen op p. 12-13, 18-20, 26-27, 29, 33, 38, 40, 44-52, 68, 70, 76-77, 79, 84-85,Gesigneerde/bijzondere 92, 102, 104, 109, 114-115 boeken 1 Huiskamer D3 Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel Slaapkamer 3 Huiskamer A4 x Huiskamer D1 Huiskamer C4 x H.A. 7B x Hal B (o.t.) 4 Slaapkamer 13 Papiertje tussen p. 222-223; art. uit katern 'De Republiek der Letteren' in Vrij Nederland d.d. 17-12-1994 over 25e druk vanHal De A: Kappelensbaan 5B tussen p. 248-249 Huiskamer E1 Hal/woonkamer divers I Hal A 3A+4A H.A. 1B+2B Bezit erven HSH Huiskamer C3 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Huiskamer B4 x Huiskamer F3 H.A. 7C Huiskamer E1 Hal A: 5A+6A Overigen 1 Overigen 1 Overigen 1 Hal A: 3B Hal B (o.t.) Verzameld I Huiskamer C4 Slaapkamer 12 Overigen 1 Berging 3 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Berging 2 Huiskamer E1 Huiskamer A5 Huiskamer B1 x Huiskamer F2 Huiskamer E2 x Berging 3 Huiskamer B2 Huiskamer C3 Hal/woonkamer divers II Slaapkamer 10 Huiskamer C4 Huiskamer A1 Huiskamer A1 Hal A: 4C Hal A: 5A+6A Huiskamer F3 Slaapkamer 13 H.A. 1C H.A. 1C H.A. 1C Huiskamer D2 x Hal A 1B x Hal A 1B x Hal A 1B Hal A 1B Hal A 1B Hal B (o.t.) 4 Berging 1 x Berging 4 Slaapkamer 11 x Hal B (o.t.) 5 Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel Berging 2 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Huiskamer B5 Huiskamer B4 Huiskamer B4 Slaapkamer 9 Huiskamer B4 Huiskamer B3 Slaapkamer 10 Huiskamer A4 Hal A 3A+4A Huiskamer B5 Huiskamer B5 Huiskamer B5 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Slaapkamer 5 Hal A 1B Hal A: 6B x Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A: 5A+6A Overigen 1 Huiskamer A5 Huiskamer C2 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 3 x Hal A: 5A+6A Hal A: 4B Huiskamer B5 Onbekende naam voorin; papiertje tussen p. 174-175 ('i.c. "De naam v/d Roos"'), 188-189, 206-207, 306-307, 320-321; strepenHal A Linksop p. (smalle322, 325 boekenkast) 3 Huiskamer A4 x Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer C2 Huiskamer C4 Huiskamer C2 Huiskamer D2 Slaapkamer 7 Huiskamer A2 Bezit erven HSH Slaapkamer 13 H.A. 1B+2B Huiskamer D3 Huiskamer D3 Ongelabeld I Bezit erven HSH Bezit erven HSH Slaapkamer 12 Huiskamer F2 Huiskamer B4 H.A. 7C x Huiskamer D3 x Huiskamer C2 Huiskamer C2 Hal B (o.t.) Verzameld I Slaapkamer 2 x Huiskamer C4 x Huiskamer B4 Hal A: 5A+6A Huiskamer B1 Huiskamer C4 Huiskamer B5 Huiskamer C4 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Bezit erven HSH Hal A: 5A+6A Hal A 3A+4A Hal A Links (smalle boekenkast) 6 H.A. 1C H.A. 2C Huiskamer E1 x Slaapkamer 1 Berging 3 Overigen 1 Slaapkamer 3 Berging 4 Huiskamer B2 Bezit erven HSH H.A. 6C Huiskamer B2 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A x Huiskamer B4 x Berging 3 x Ongelabeld I x Huiskamer A4 x Hal A: 3B x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Bezit Patricia de Groot Papiertje tussen p. 50-51, 126-127 (tezamen een bon van Passage foto- en filmhandel te Den Haag. Gekocht: fotomappen Bezittwv 12,95); Patricia opdracht de Groot auteur ('Deren Geist für alles Platz hat, / sehr dankbar und herzlich / Elias Canetti / London, September 1967') Hal A: 4C Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel x Slaapkamer 8 Slaapkamer 7 Slaapkamer 6 Hal A: 3C Huiskamer F3 Hal A: 3C H.A. 5C Hal A Links (smalle boekenkast) 4 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Overigen 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Huiskamer B3 Huiskamer A2 Slaapkamer 8 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 H.A. 2C Hal A: 3C Hal A: 4B x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Hal A 3A+4A Slaapkamer 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Huiskamer A1 H.A. 5C x H.A. 5C Huiskamer A4 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Overigen 1 Hal A: 5A+6A x Huiskamer A4 Huiskamer F3 x Huiskamer F3 x Huiskamer C1 x Ongelabeld I H.A. 2C Huiskamer C1 Slaapkamer 3 Hal A: 5A+6A Hal A: 5A+6A Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Slaapkamer 2 Hal/woonkamer divers I Overigen 1 Berging 1 Berging 1 Ongelabeld I Huiskamer F3 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Huiskamer A1 Overigen 1 H.A. 2C H.A. 2C Hal B (o.t.) Verzameld I Huiskamer C2 Huiskamer C1 Bezit erven HSH Hal/woonkamer divers II Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer A4 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 x Slaapkamer 1 Huiskamer C5 Berging 4 Hal A 1B Huiskamer C5 Slaapkamer 7 Hal A 1B Huiskamer C5 H.A. 2B of 1B Huiskamer F3 Hal A: 3C Huiskamer F1 Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A H.A. 7C Huiskamer A4 Huiskamer C2 H.A. 1C Slaapkamer 3 Hal A: 3C Slaapkamer 12 Hal A: 3B Bezit erven HSH Huiskamer C1 x Hal A Links (smalle boekenkast) 1 x Berging 3 Huiskamer B1 Huiskamer A4 Geprint artikel van LeMonde.fr d.d. 27-01-2005 getiteld 'Tariq Ramadan se dit victime de la mailveillance de l'ambassadeurSlaapkamer de France à1 La Haye' voorin Huiskamer C3 Huiskamer B1 x H.A. 1B+2B Hal/woonkamer divers II H.A. 1C Papiertjes tussen p. 10-11 (Citaat kop krant 'Ramp in de Bijlmer'), 52-53, 54-55, 86-87, 98-99, 106-107, 110-111, 136-137, Hal142-143, A 3A+4A 224-224, 232-233, 258-259 Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Hal A 3A+4A Hal/woonkamer divers II Hal/woonkamer divers II Slaapkamer 10 Slaapkamer 10 Slaapkamer 10 Hal A: 4C Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Slaapkamer 1 H.A. 7C Huiskamer E2 Huiskamer C2 Huiskamer C5 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Hal A 3A+4A Hal A: 6B Huiskamer B1 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal/woonkamer divers I Slaapkamer 12 H.A. 1B+2B Huiskamer A5 Huiskamer A1 Huiskamer B5 Hal A 3A+4A Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Huiskamer A2 Overigen 1 Huiskamer D2 Huiskamer D1 H.A. 2B of 1B H.A. 2B of 1B H.A. 2B of 1B H.A. 1B+2B Hal A 3B H.A. 6C Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Slaapkamer 1 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Huiskamer E2 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Huiskamer C3 x Huiskamer B3 x H.A. 5C x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Huiskamer B3 T.g.v. jubileumtentoonstelling 'Het wonderlijke alfabet' in de Nieuwe Kerk in Amsterdam d.d. 18-08 t/m 18-10-1998 Hal A 1B Huiskamer B3 x Huiskamer A4 Slaapkamer 2 Hal B (o.t.) 5 Hal/woonkamer divers II x Huiskamer B4 Afscheidscollege bij het neerleggen van het ambt van gewoon hoogleraar criminologie aan de Katholieke Universiteit NijmegenHuiskamer d.d. 11-10-1988 B1 x Slaapkamer 13 Huiskamer C3 Berging 2 H.A. 2C x Huiskamer F1 x Huiskamer F1 x Slaapkamer 3 H.A. 2C Huiskamer C4 x Slaapkamer 2 Hal A 3A+4A Hal A: 5A+6A Hal A: 5A+6A x Slaapkamer 6 x Huiskamer C2 Slaapkamer 3 Hal A: 3C Hal A: 3B x Huiskamer F3 Huiskamer B2 Huiskamer B2 Huiskamer B2 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Bezit erven HSH H.A. 1C x Huiskamer B3 H.A. 1B+2B Hal B (o.t.) Verzameld I x Huiskamer D2 x Slaapkamer 7 Berging 2 Slaapkamer 7 Huiskamer A1 Huiskamer A4 Slaapkamer 2 H.A. 7C x Huiskamer C4 x Huiskamer F1 Huiskamer F1 x H.A. 5C Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Hal/woonkamer divers II Hal A: 5A+6A Slaapkamer 13 Hal A: 4B Hal A: 4B Hal A: 4B Huiskamer C2 Ongelabeld I Huiskamer B3 Huiskamer C2 Berging 3 Folder van Stichting Amor Librorum voorin (2x); papiertje tussen p. 80-81, 130-131 (snipper envelop met stempel 30-07-1999),Hal A 136-1371B Huiskamer C2 Huiskamer E2 Huiskamer C2 Huiskamer C2 x Huiskamer C2 Huiskamer A2 Huiskamer B1 Huiskamer A4 Huiskamer B5 Huiskamer B5 Hal B (o.t.) 6 Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Hal A 3A+4A x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Slaapkamer 11 Zeer veel onderstrepingen in potlood t/m p. 296, 'ha' in kantlijn (p. 28, 76-78, 99, 228), 'cf Dumas sr' op p. 247 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Huiskamer C4 Berging 4 Huiskamer A2 x Hal/woonkamer divers I Slaapkamer 7 Overigen 1 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Slaapkamer 7 x Huiskamer C1 x Huiskamer B3 Huiskamer B1 x Huiskamer F3 x Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Huiskamer B3 Hal A: 5B Hal A: 5B Huiskamer E3 x Slaapkamer 10 x Slaapkamer 10 x Slaapkamer 1 x Slaapkamer 1 x Slaapkamer 1 x Slaapkamer 1 x Slaapkamer 1 Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH x Huiskamer C5 Slaapkamer 6 x Slaapkamer 7 De eerste oplage van dit boek werd onder auspiciën van de Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek uitgegevenHal als B'Boek (o.t.) van 6 de Maand', december 1980' H.A. 5C x H.A. 5C H.A. 5C Hal A Links (smalle boekenkast) 1 x Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Huiskamer B2 Huiskamer D2 H.A. 2B of 1B Bezit erven HSH x Overigen 1 Hal/woonkamer divers II x Slaapkamer 10 Slaapkamer 1 Hal B (o.t.) Verzameld I Huiskamer A5 Hal A: 3C H.A. 2B of 1B Huiskamer B2 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer E1 Huiskamer C5 x Hal A 3B (op doos H.A. 3B) Slaapkamer 10 Hal A: 4C x Slaapkamer 5 Bezit erven HSH Huiskamer C1 Slaapkamer 5 H.A. 2C Hal A: 4B Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Overigen 1 Overigen 1 Huiskamer B3 Huiskamer F3 Slaapkamer 11 Ongelabeld I x Huiskamer A3 Huiskamer C4 Huiskamer C1 x Huiskamer A5 Huiskamer C2 H.A. 1C Slaapkamer 10 x Huiskamer E1 Berging 2 Slaapkamer 4 x Huiskamer A4 x Ongelabeld I Huiskamer C3 Hal A: 6B Slaapkamer 12 Huiskamer A5 Huiskamer B5 Huiskamer B4 Huiskamer A3 Hal A: 3B Hal A Links (smalle boekenkast) 6 H.A. 2C Hal A: 4B Hal A: 4B Hal A: 4B Huiskamer C4 Hal B (o.t.) Verzameld I Bezit erven HSH x Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal A: 3C Hal A 3A+4A x Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Huiskamer C3 Huiskamer C3 Huiskamer C3 Huiskamer C3 Huiskamer C3 x Slaapkamer 4 Slaapkamer 7 Huiskamer E2 Huiskamer A2 Slaapkamer 8 x Hal A: 5B Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Huiskamer C3 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 x Huiskamer A5 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 H.A. 6C x Berging 3 x Berging 3 Berging 2 Huiskamer C2 x Huiskamer D2 Huiskamer A2 x Huiskamer E1 Huiskamer A2 Berging 4 Berging 4 Ongelabeld I Hal A: 4C Huiskamer C4 H.A. 1B+2B Huiskamer B4 x Hal A: 4C Hal A: 5A+6A Huiskamer B3 Hal A 3B Huiskamer B4 x Hal B (o.t.) 6 x Huiskamer B3 Slaapkamer 3 x Slaapkamer 11 Hal A 3B Huiskamer F3 Hal B (o.t.) verzameld II H.A. 1B+2B x Slaapkamer 13 Overigen 1 Slaapkamer 11 Papiertje tussen p. 200-201, artikel uit Time d.d. 14-04-1986 over 'The Bourgeois Experience' tussen p. 390-391 Huiskamer B3 Huiskamer B1 Bezit erven HSH Slaapkamer 1 Huiskamer A2 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Huiskamer F3 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 8 Huiskamer A5 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal B (o.t.) verzameld II Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Rechtsgeleerdheid ter verkrijging van de graad van doctor aan de KatholiekeHuiskamer Universiteit D2 Nijmegen op 08-09-1995 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Huiskamer A3 Hal/woonkamer divers I Huiskamer A5 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 x Huiskamer B1 x Huiskamer E1 Hal/woonkamer divers II Berging 4 Berging 4 Slaapkamer 10 Slaapkamer 10 Slaapkamer 3 Slaapkamer 5 H.A. 1C x H.A. 2C x H.A. 2C x H.A. 2C Hal A Links (smalle boekenkast) 5 H.A. 1C Hal A: 3C Hal A: 3C Hal A: 3C H.A. 1C Slaapkamer 2 Overigen 1 Hal A: 4B Hal A 3A+4A Hal A: 4C x Hal A 3A+4A Hal A 3A+4A Hal A 3A+4A Slaapkamer 5 Huiskamer B4 x Slaapkamer 12 Huiskamer B2 Huiskamer B2 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal A: 4C Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer A5 Huiskamer A2 Huiskamer A2 Hal A: 5B Hal A: 5B Hal A: 3C x Huiskamer A4 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Hal A: 5A+6A Slaapkamer 7 Slaapkamer 7 Slaapkamer 7 x Slaapkamer 1 Slaapkamer 7 x Huiskamer E3 Berging 1 Huiskamer B5 Slaapkamer 3 Hal A: 4C x Hal A: 4C Huiskamer A5 x Hal B (o.t.) 4 Hal/woonkamer divers II Ongelabeld I Huiskamer C4 Slaapkamer 9 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer C3 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 x Huiskamer C3 Berging 2 T.g.v. tentoonstelling 'Sarah Bernhardt ou le divin mensonge' in galerie Mazarine in Parijs van 03-10-2000 t/m 14-01-2001Huiskamer B1 Hal A 3A+4A H.A. 6C Berging 3 Hal B (o.t.) Verzameld I Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 4 Slaapkamer 9 Slaapkamer 4 x Slaapkamer 9 Slaapkamer 4 x Slaapkamer 10 Huiskamer B4 Slaapkamer 1 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Slaapkamer 9 Slaapkamer 9 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Slaapkamer 1 Slaapkamer 9 Slaapkamer 13 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Huiskamer C3 Slaapkamer 1 Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Huiskamer A5 x Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal/woonkamer divers II Slaapkamer 7 x Hal A 1B Slaapkamer 7 Slaapkamer 1 Slaapkamer 5 x Hal A 1B Slaapkamer 4 x Hal B (o.t.) 6 Huiskamer A1 H.A. 7C Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Hal B (o.t.) verzameld II x Ongelabeld I Huiskamer C5 Huiskamer C5 Bezit erven HSH Huiskamer A5 Huiskamer A5 Hal A 1B Naam HSH gestanst op eerste pagina; boekje Louise van Everdingen, 'Het Loo, Sätryck ur Lustgården', 1977 voorin Hal B (o.t.) 4 Huiskamer B1 x Huiskamer B1 Hal/woonkamer divers II x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Huiskamer F3 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Huiskamer B1 Huiskamer B3 Slaapkamer 3 Huiskamer A2 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Bezit erven HSH Slaapkamer 5 Bezit erven HSH Berging 2 Hal A: 5A+6A Hal A 3A+4A Huiskamer A3 x Huiskamer D1 H.A. 5C Berging 3 Slaapkamer 12 Hal B (o.t.) Verzameld I Berging 2 x Huiskamer F1 Huiskamer B4 H.A. 5C H.A. 6C Huiskamer B5 Huiskamer B5 Slaapkamer 13 x Slaapkamer 9 H.A. 7C x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Slaapkamer 12 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Naam HSH gestanst voorin; strepen op p. 13, 21-23, 26, 28, 30-32, 38-46, 49-50, 55-57, 93, 132-133, 136, 182, 191, 193-194,Hal 202-203, A 3A+4A 206, 213-215, 217-219, 222-230, 232-233, 235-238, 240, 246-247, 249-250, 252-253, 255, 262, 264, 266, 268-271, 273, 279, 295, 302-304, 306-310, 316, 318-319, 321-323, 327-340, 342-343, 356-370, 374-379, 384-385, 389-390, 392, 403, 407 Hal A: 5A+6A x H.A. 2B of 1B x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Huiskamer B2 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Huiskamer D1 Huiskamer A3 Hal A: 5B Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH x Berging 4 T.g.v. 250e geboortedag van Belle van Zuylen en de oprichting van het Belle van Zuylen Instituut aan de Universiteit van AmsterdamSlaapkamer 7 Huiskamer A1 Huiskamer A2 Hal A: 3B Huiskamer A3 Huiskamer F3 x Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 x Berging 3 Huiskamer F3 H.A. 2C Slaapkamer 3 Slaapkamer 3 x Huiskamer C5 Huiskamer B5 Huiskamer B1 x Huiskamer A3 Huiskamer A3 Overigen 1 Slaapkamer 3 Slaapkamer 1 Hal/woonkamer divers II Hal A: 4C Berging 2 x Hal A Links (smalle boekenkast) 5 x Huiskamer B1 Slaapkamer 1 Hal/woonkamer divers I Papiertje tussen p. 10-11, rekening (Tiburg Univeristy Press (TUP) van Verkopen 1999 Overeenkomstig en Onvergelijkbaar Huiskamer(3 boeken), A5 totaal f 47,25) tussen p. 36-37, rekening van TUP (uitbetaling van royalties van boek Overeenkomstig en Onvergelijkbaar voor het jaar 1999 à f 4,73) tussen p. 72-73, papiertje tussen p. 88-89, 90-91, 92-93, boekenlegger 'Buch+Presse im Bahnhof Köln' tussen p. 100-101, boekenlegger The American Book Center tussen p. 102-103 x Huiskamer B2 x Hal B (o.t.) 4 x Huiskamer E1 Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel Papiertje tussen p. 36-37, 140-141, bonnetje (van onbekende bibliotheek voor vijf boeken ('Lener: Haasse, H.S. / TRG: 29-03-97'),Huiskamer aantekening B3 op achterzijde) tussen p. 142-143, bonnetje Printemps-Haussmann d.d. '10/08/88' 2x 'Romans, Essai' tussen p. 146-147 Huiskamer A3 x Huiskamer D2 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Hal/woonkamer divers II Hal A: 4C Huiskamer C3 Hal/woonkamer divers II Stickertje Librairies Fontaine op achterplat; boekenlegger 'Sleuteloog' van boekhandel Los te Bussum tussen p. 186-187 Huiskamer A4 Huiskamer E3 Huiskamer A1 x Huiskamer B2 Berging 2 Overigen 1 Huiskamer C1 Huiskamer B1 Huiskamer B1 Hal B (o.t.) 4 H.A. 7C Hal A 1B Huiskamer C4 Huiskamer B1 Hal A: 4B Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Slaapkamer 1 x Slaapkamer 11 Hal/woonkamer divers I H.A. 1B+2B Huiskamer D3 x Huiskamer E1 x H.A. 7B Huiskamer A1 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 H.A. 7B Hal A: 3C Hal B (o.t.) 6 Berging 3 H.A. 6C x Slaapkamer 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 x Huiskamer E2 Slaapkamer 12 H.A. 7C Overigen 1 Huiskamer B3 Hal B (o.t.) verzameld II Hal/woonkamer divers II Hal/woonkamer divers I Huiskamer A5 Overigen 1 Hal A: 5A+6A Slaapkamer 13 x Huiskamer A1 Huiskamer A2 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 x Slaapkamer 10 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 x Huiskamer E2 Berging 4 x Huiskamer B3 Huiskamer F1 Huiskamer F1 Huiskamer C4 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Huiskamer C4 H.A. 5C Slaapkamer 7 Hal A: 6B x Huiskamer A2 Slaapkamer 6 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Berging 4 Huiskamer A2 x Huiskamer B5 x Slaapkamer 9 Hal A: 3B Hal A: 3B Overigen 1 Hal/woonkamer divers II x Huiskamer A3 Bezit erven HSH Hal A: 5A+6A Slaapkamer 8 Huiskamer E2 Bezit erven HSH Boekenlegger Van Gelderen (Amsterdam: Damrak 35, Kalverstraat 208, Den Haag: Wagenstraat 37) tussen p. 100-101 Huiskamer C2 Overigen 1 Hal B (o.t.) 5 Slaapkamer 6 x Hal/woonkamer divers II Huiskamer A5 Huiskamer A5 x Huiskamer A5 Huiskamer A5 x Huiskamer A3 Huiskamer B3 Hal/woonkamer divers I Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Hal/woonkamer divers I Huiskamer B1 Slaapkamer 3 Slaapkamer 2 H.A. 5C x Huiskamer C3 Hal A 3B Hal A 1B Slaapkamer 9 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer B2 Boekenlegger Shikasta (Junusstraat 17, Wageningen), 'Veelzijdige boekwinkel. Gespecialiseerd in vrouwelijke auteurs uit binnen-Ongelabeld en buitenland' I voorin x Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Berging 4 Berging 2 Berging 4 H.A. 7B Hal A: 5B x Hal B (o.t.) Verzameld I Hal A: 6B Slaapkamer 1 Huiskamer F3 Hal B (o.t.) verzameld II Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal B (o.t.) verzameld II Huiskamer F1 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 x H.A. 7C x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Gesigneerde/bijzondere boeken 2 H.A. 5C x Huiskamer B2 Hal A 1B Slaapkamer 7 x Slaapkamer 2 x H.A. 7B H.A. 2C Slaapkamer 10 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Huiskamer F3 T.g.v. Gedichtendag 2005; boekenlegger met uitnodiging voor 9e Literaire Manifestatie 'Ontmoeting met Schrijvers' d.d. 04-03-2005Slaapkamer t.g.v. 2 Boekenweek 2005 tussen p. 8-9 Berging 2 Berging 3 Hal A 3B x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Huiskamer C1 Hal A: 3B Huiskamer B4 Huiskamer B2 Huiskamer D1 Uitgesproken d.d. 14-10-1993 bij afscheid van Wiel Veugelers als voorzitter van het College van Bestuur van de HogeschoolSlaapkamer Sittard; oplage 10 400 ex. x H.A. 1B+2B x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 7 H.A. 6C Huiskamer E3 Papiertje tussen p. 436-437, 458-459, kaartje (van Marianne Benkö, 'Lieve Hella, Jan, / hierbij stuur ik de handcreme, / ik wensHuiskamer jullie beterschap. E3 / Met heel veel liefs, / Marianne') tussen p. 462-463, papiertje tussen p. 498-499 Papiertje tussen p. 328-329, bedankkaartje mevrouw 'A. Zuamenburg'[?] d.d. 04-02-1988 tussen p. 400-401, papiertje tussenHuiskamer 534-535 E3 Huiskamer E3 Papiertje tussen p. 272-273, 376-377, 430-431, papiertje (deel envelop 'Mevrouw Hella Haasse / Mozartlaan 67 / Den Haag')Huiskamer tussen p. E3 582-583, papiertje (hoort bij envelop, met postzegel d.d. 26-09-1972) tussen p. 716-717 x Huiskamer E3 Huiskamer E2 x Huiskamer F2 x H.A. 2B of 1B Berging 2 Huiskamer F2 x Huiskamer B1 H.A. 6C Hal A: 6B x Huiskamer C3 Berging 4 Huiskamer A1 Hal A 3A+4A Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Slaapkamer 6 Slaapkamer 13 Slaapkamer 1 Huiskamer A1 Huiskamer A2 Slaapkamer 2 x Huiskamer A4 Huiskamer A5 H.A. 7C Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel Slaapkamer 2 Huiskamer E1 Hal A: 5A+6A Huiskamer B4 H.A. 5C Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1854, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geenHuiskamer info; geel B5 omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1854, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geenHuiskamer info; geel B5 omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1854, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geenHuiskamer info; geel B5 omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1857, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geenHuiskamer info; geel B5 omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1861, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geenHuiskamer info; geel B5 omslag Oorspronkelijk verschenen bij G.W. Tielkemeijer uit Amsterdam in 1860, dit is een herdruk, nummering is nieuw, verder geenHuiskamer info; geel B5 omslag Huiskamer D2 Huiskamer D2 x Slaapkamer 1 Overigen 1 x Huiskamer A1 T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in National Gallery of Art in Washington D.C., d.d. 12-10-1991 t/m 12-01-1992; papiertjeH.A. tussen 7B p. 230-231, 232-233 (aantekening: Resérvation-service. / Hanna heeft / het initiatief / genomen'), 514-515 Huiskamer D2 x Huiskamer A5 Huiskamer B1 Huiskamer B1 Bezit erven HSH x Hal A: 5A+6A Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Hal A: 6B Huiskamer D2 Huiskamer A3 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 x Berging 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Slaapkamer 8 Slaapkamer 10 Slaapkamer 10 Slaapkamer 5 Slaapkamer 12 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Huiskamer A5 Slaapkamer 9 Slaapkamer 5 Berging 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Hal A: 5B Hal A: 5B Slaapkamer 6 Slaapkamer 10 Huiskamer A4 H.A. 6C Ongelabeld I Huiskamer A4 Huiskamer B2 Huiskamer A1 Huiskamer B4 Huiskamer B5 Huiskamer A4 Huiskamer F3 x Hal A: 3C x Slaapkamer 1 Huiskamer F1 Overigen 1 x Berging 4 Huiskamer E1 x Hal A 3A+4A x Hal A: 5A+6A Papiertje tussen p. 76-77, 82-83, 86-87, 164-165, 188-189, 216-217, 222-223, 272-273, 350-351 (rechterflap), 394-395 Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel x Hal B (o.t.) 4 Huiskamer C5 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer F2 x H.A. 6C Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Overigen 1 Hal A: 1A + 2A Hal A: 5B Huiskamer F3 Hal A: 4C Hal A: 3C x H.A. 1B+2B Hal B (o.t.) 4 Hal A: 5A+6A x Huiskamer E1 Hal B (o.t.) Verzameld I Huiskamer A3 H.A. 5C Hal/woonkamer divers II Slaapkamer 1 Hal A: 3B Huiskamer F2 x H.A. 7B Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 7 Art. van Pieter Steinz over Thomas Manns 'Toverberg' in een stoomcursus wereldliteratuur uit NRC Handelsblad achterin Hal A: 3B Hal A: 3B Hal A: 3B Hal A: 3B Hal B (o.t.) 4 H.A. 5C Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer A3 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Slaapkamer 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer C4 Hal A: 5B Slaapkamer 7 x Huiskamer F1 Huiskamer D3 Voor- en achterplat ontbreken; papiertje tussen p. 60-61, 98-99, 136-137, 138-139, 162-163, 176-177; deel van envelop (postzegelHuiskamer met B1 stempel uit 1983, op achterkant deels leesbaar adres 'Paramaribos / 1058 VG AMS / Holland' tussen p. 126-127 x H.A. 2C x Huiskamer A3 x Huiskamer A4 Hal/woonkamer divers II Huiskamer C2 Huiskamer C3 Hal A 3A+4A H.A. 1C Hal B (o.t.) verzameld II Huiskamer A3 Huiskamer B1 Hal A: 5B Hal A 1B Huiskamer C2 Huiskamer C2 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 H.A. 1B+2B Hal A: 3B Hal A: 3B Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer C4 Voorplat ontbreekt; strepen op p. 8, 72, 74, 99, 157-158, 161-163, 165-170, 173-177, 508; krantensnippers uit NRC HandelsbladHuiskamer d.d. 14-01-1980C2 tussen p. 124-125. 132-133, 526-527; papiertje tussen p. 354-355, 528-529 Huiskamer C4 Slaapkamer 2 Slaapkamer 3 Slaapkamer 1 Bezit erven HSH Slaapkamer 4 Slaapkamer 6 Slaapkamer 7 Hal A Links (smalle boekenkast) 3 Hal A 3A+4A Hal A 3A+4A Hal A: 3B Slaapkamer 7 Huiskamer C2 Slaapkamer 1 x Huiskamer B1 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Huiskamer B2 Hal A Links (smalle boekenkast) 3 Huiskamer F2 x Slaapkamer 4 Slaapkamer 5 Huiskamer A3 Slaapkamer 10 x Berging 3 x Huiskamer B4 Huiskamer A2 Hal A: 4B Huiskamer A4 Berging 1 Huiskamer E1 x Slaapkamer 9 Huiskamer A2 x Huiskamer B1 H.A. 1B+2B Overigen 1 Overigen 1 Slaapkamer 4 Slaapkamer 4 Huiskamer F1 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Huiskamer B4 Huiskamer D2 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Slaapkamer 10 Huiskamer E2 x Huiskamer C4 Huiskamer A2 H.A. 5C Huiskamer A2 Kaartje 'Nederlandse Film. Programme 89/90' van het Institut Néerlandais, 14 februari, film 'Journal d'un vieux fou' tussenHuiskamer p. 254-255 A2 Huiskamer C5 Hal A: 6B x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Bezit erven HSH Huiskamer A1 Huiskamer C4 Huiskamer F2 Hal B (o.t.) 4 Hal B (o.t.) verzameld II Huiskamer F1 x Hal B (o.t.) 4 x Overigen 1 Huiskamer A2 Slaapkamer 2 Huiskamer A5 Hal A: 5A+6A Hal A: 4B Hal A: 4B Hal A: 4B Hal A: 4B Hal A: 4B Hal A: 4B Huiskamer A5 Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A x Huiskamer B5 Huiskamer C3 Slaapkamer 13 Huiskamer E1 Overigen 1 Bezit erven HSH Bezit erven HSH Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A: 6B Slaapkamer 7 Ongelabeld I Huiskamer A3 Slaapkamer 2 x Huiskamer C3 Huiskamer B4 Huiskamer A1 Berging 3 Berging 1 Huiskamer F2 Slaapkamer 1 Huiskamer E2 Hal A: 5B Huiskamer C2 x H.A. 1B+2B Hal/woonkamer divers II Slaapkamer 10 Bezit erven HSH H.A. 5C H.A. 7C Papiertje tussen p. 20-21, 50-51 (folder Albert Heijn, voor nieuwe winkel op Overtoom 37-43, Amsterdam), 76-77, 88-89, 176-177,Huiskamer 224-225, D1 308-309, 330-331 Huiskamer D1 Hal A: 5A+6A Slaapkamer 5 x Huiskamer D1 Overigen 1 x Huiskamer B4 Hal A 3A+4A Buikbandje 'Prix Méridien Des Quartre Jurys 1981 / Benoist-Méchin Frédéric De Hohenstaufen Librairie Académique Perrin'Hal tussen A Links p. (smalle72-73 boekenkast) 6 Gesigneerde/bijzondere boeken 1 H.A. 1B+2B Hal A Links (smalle boekenkast) 3 x Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer D1 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Huiskamer A3 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Hal A 3A+4A Huiskamer F3 Streep op p. 11, 37-40, 42-43, 48, 74, 93, 95-97, 99-100, 103-104, 106-107, 110, 114-116, 128-129, 144-145, 148, 160, 174-175,Hal A: 5A+6A Hal A 3A+4A Hal A: 5A+6A Nederlandse/Engelse folder voor tentoonstelling 'De zwarte farao's. Koninkrijken aan de Nijl' d.d. 01-10-1997 t/m 01-02-1998Huiskamer in de Nieuwe B1 Kerk in Amsterdam tussen p. 316-317 H.A. 7C Slaapkamer 4 Huiskamer A5 Hal A: 3C H.A. 2C H.A. 2C H.A. 1C Hal A Links (smalle boekenkast) 3 x Hal/woonkamer divers I Hal A Links (smalle boekenkast) 6 H.A. 7C Hal B (o.t.) verzameld II Bezit erven HSH Huiskamer A1 x Huiskamer A3 Slaapkamer 2 Huiskamer C2 Bezit erven HSH Huiskamer E1 Huiskamer E1 Huiskamer E1 Slaapkamer 3 x Hal A 3B Papiertje tussen p. 166-167, 242-243, 294-295, 296-297; catalogus Gemilang 91: Batavia, The Queen of the East/Singapore,H.A. The 1B+2B Lion City (december 1997, van Antiquariaat Gemilang uit Bredevoort) tussen p. 464-465 x Hal A: 4B H.A. 1B+2B Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 1 Slaapkamer 2 Huiskamer C1 Huiskamer B2 Slaapkamer 5 Berging 1 Huiskamer A3 Slaapkamer 7 x Huiskamer B1 Slaapkamer 5 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Hal/woonkamer divers II Uitgesproken op de feestelijke presentatie d.d. 04-11-2005 t.g.v. de verschijning van het eerste deel van de Volledige WerkenSlaapkamer van Willem 7 Frederik Hermans Hal/woonkamer divers II x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 Hal A 1B x Huiskamer C3 x Huiskamer C2 Hal A: 5A+6A Slaapkamer 8 x Slaapkamer 6 x Huiskamer B2 Huiskamer B4 Huiskamer B4 Bezit erven HSH Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 x Slaapkamer 13 H.A. 2C Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Bezit erven HSH Ongelabeld I H.A. 1C Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal A: 4C Berging 4 Berging 2 x Hal B (o.t.) 4 Huiskamer A3 Huiskamer A3 Huiskamer A3 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Bewerking van H.M. van Randwijklezing die de auteur op 5 mei 2006 heeft gehouden in de Sint Jacobskerk te Vlissingen Berging 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 H.A. 7C Huiskamer C4 x Huiskamer C4 Huiskamer B2 Hal A: 3B Huiskamer A1 Hal B (o.t.) 4 Slaapkamer 11 Bezit erven HSH Hal A: 4C Huiskamer A3 x Huiskamer B1 Huiskamer E2 Hal A: 6B Overigen 1 Hal A: 4B Huiskamer E3 Huiskamer F3 x Slaapkamer 13 Huiskamer A4 Hal A: 6B Hal A 1B Berging 4 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Hal A: 4C Huiskamer A3 Huiskamer B3 Slaapkamer 3 Slaapkamer 7 Huiskamer A1 Slaapkamer 2 H.A. 6C Berging 3 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Bezit erven HSH Slaapkamer 10 Huiskamer A1 H.A. 7C Strepen op p. 95, 141, 273, 283; boekenlegger Antiquariaat 'In 't Profijtelijk Boeksken" te Westerlo, België tussen p. 286-287Hal B (o.t.) verzameld II Huiskamer B3 Slaapkamer 10 x Slaapkamer 3 Overigen 1 Overigen 1 Slaapkamer 3 x Hal B (o.t.) 4 Huiskamer C5 Huiskamer F3 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Slaapkamer 12 x Huiskamer F3 Huiskamer B3 Hal A: 4C Hal A Links (smalle boekenkast) 2 x Overigen 1 Overigen 1 H.A. 1C H.A. 1C H.A. 1C H.A. 1C H.A. 1C x H.A. 1B+2B Hal A: 1A + 2A Overigen 1 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Huiskamer A1 Overigen 1 Hal A: 1A + 2A Huiskamer A2 x Huiskamer C1 Huiskamer C3 Bezit erven HSH Huiskamer C3 x Slaapkamer 5 x Overigen 1 Overigen 1 Hal A: 5A+6A Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Overigen 1 Overigen 1 Overigen 1 Overigen 1 Overigen 1 Huiskamer B4 x Overigen 1 Bezit erven HSH Bezit erven HSH Overigen 1 Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Overigen 1 Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Hal A: 5B Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Slaapkamer 3 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Huiskamer B1 Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel Slaapkamer 12 Huiskamer B5 Huiskamer B5 Huiskamer B5 Huiskamer B5 H.A. 5C Slaapkamer 6 Hal A: 3B Slaapkamer 6 x Huiskamer B2 Hal B (o.t.) 4 x Huiskamer A1 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer A2 x H.A. 2B of 1B Hal A: 5A+6A Berging 2 Huiskamer B3 Slaapkamer 7 x Hal A: 3C H.A. 2C Slaapkamer 9 Slaapkamer 4 Berging 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Slaapkamer 5 Hal A: 5A+6A Slaapkamer 5 Huiskamer A5 x Hal B (o.t.) verzameld II x Hal A: 5A+6A Hal A: 6B x Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel Hal/woonkamer divers II Huiskamer A4 Huiskamer A2 Slaapkamer 6 Hal B (o.t.) kast --> rechterstapel x Huiskamer A1 x Huiskamer B2 x Hal/woonkamer divers II H.A. 5C x H.A. 7C Huiskamer C4 Huiskamer B3 H.A. 5C x Slaapkamer 7 Slaapkamer 2 Slaapkamer 3 x Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer C3 Hal/woonkamer divers II Slaapkamer 5 Uitgesproken d.d. 11-10-1986 bij de viering van het 150-jarig bestaan van Wolters-Noordhoff in de Oosterpoort te GroningenHuiskamer D1 Huiskamer F3 Bezit erven HSH Hal A: 4B Hal A 3A+4A Hal A Links (smalle boekenkast) 6 H.A. 2C H.A. 2C Huiskamer B5 Huiskamer C4 Huiskamer B4 H.A. 2C H.A. 2C Slaapkamer 9 x Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer B1 Huiskamer C3 Huiskamer A4 H.A. 6C Huiskamer B2 Huiskamer A4 Huiskamer F2 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Hal A: 4B Overigen 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Overigen 1 Ongelabeld I Hal/woonkamer divers I Huiskamer C5 Huiskamer C5 Berging 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Huiskamer A2 Slaapkamer 10 x Hal A: 3C Slaapkamer 6 Slaapkamer 6 2-boeken-in-één; handgemaakt omslag, getypt op buitenkant auteur, titel en 'in Nederlandse vertaling', binnenkant van anderHuiskamer boek: P.D.B3 Ouspensky, Het wonderlijke leven van Iwan Osokin x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 H.A. 7C Huiskamer A2 Huiskamer C2 Overigen 1 Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Bezit erven HSH x Hal A: 6B Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Slaapkamer 1 Hal A: 5A+6A Slaapkamer 11 Hal A: 6B Hal A: 6B Overigen 1 H.A. 5C Huiskamer B3 Huiskamer C5 Huiskamer C5 Huiskamer C5 x Huiskamer A4 Slaapkamer 4 Hal B (o.t.) Verzameld I x Berging 2 Slaapkamer 9 x Huiskamer C3 x Hal A: 3B Slaapkamer 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 3 Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 x Huiskamer C1 Hal B (o.t.) verzameld II x Huiskamer A4 Bezit erven HSH Huiskamer F1 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Overigen 1 Hal A: 3B Berging 2 Hal B (o.t.) Verzameld I Huiskamer A2 Slaapkamer 3 x Huiskamer B4 Hal B (o.t.) 6 x H.A. 7C Hal A: 4C Huiskamer A1 Huiskamer F1 Slaapkamer 9 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal A: 3C Huiskamer F3 Huiskamer F3 Slaapkamer 2 Hal A: 3C Huiskamer E2 Hal/woonkamer divers II x H.A. 2C Huiskamer B3 Slaapkamer 6 Hal A: 5B Huiskamer B3 Berging 4 Huiskamer B3 Slaapkamer 4 Huiskamer A1 Hal A: 4C H.A. 5C Huiskamer B2 x Berging 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal A: 5B Slaapkamer 11 H.A. 5C x Huiskamer B1 Hal A: 4B H.A. 2C Huiskamer A1 Slaapkamer 7 Huiskamer D2 Aantekeningen op p. 91, 95, 113, 118, 147, 169-171, 179, 184, 205, 209, 213-214, 216, 219-224, boekenlegger 'Vrije inloopwinkelHuiskamer Van A5 Gelderen' tussen p. 170-171 x Hal A: 6B Huiskamer A5 Bezit erven HSH x Huiskamer B2 Hal A: 6B Hal A: 5B Hal A Links (smalle boekenkast) 3 Slaapkamer 4 Slaapkamer 1 Huiskamer A3 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Slaapkamer 10 Huiskamer F3 Overigen 1 Hal A 3A+4A x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 x Hal A 3B x Slaapkamer 1 Hal A: 3B Huiskamer B2 Hal A: 5B Huiskamer B1 Bezit erven HSH Hal A Links (smalle boekenkast) 3 x Slaapkamer 10 H.A. 2C Huiskamer E1 Huiskamer E1 Huiskamer C5 Huiskamer C3 Huiskamer B1 H.A. 6C Huiskamer C3 Huiskamer D1 Slaapkamer 6 Hal A: 1A + 2A x Berging 2 x Slaapkamer 5 Bezit erven HSH Slaapkamer 7 Slaapkamer 5 Huiskamer A2 H.A. 2C x Huiskamer B2 Huiskamer C2 Overigen 1 x Huiskamer E2 Huiskamer C5 Hal B (o.t.) Verzameld I Huiskamer B3 H.A. 7C Huiskamer E1 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Hal A: 3B Bezit erven HSH Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Huiskamer A1 x Hal B (o.t.) 4 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal B (o.t.) 5 Hal A: 4C x Huiskamer E2 x Hal A: 6B Huiskamer F3 Bezit erven HSH x Hal B (o.t.) 4 Huiskamer B1 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 x Huiskamer A5 Huiskamer A5 T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in het Rijksmuseum te Amsterdam (d.d. 02-10-1987 t/m 03-01-1988), Museum of Fine ArtsHal B te (o.t.) Boston 4 (d.d. 03-02 t/m 01-05-1988) & Philadelphia Museum of Art (d.d. 05-06 t/m 31-07-1988) x Huiskamer B1 Berging 2 Onbeschreven kaartje om deelname aan lustrumprogramma van de Subfaculteit Letteren van de Katholieke Universiteit BrabantOverigen d.d. 1 20-11-1986 kenbaar te maken tussen p. 24-25 Slaapkamer 3 Slaapkamer 3 Hal A: 5A+6A Huiskamer A1 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Bezit erven HSH Hal A: 5A+6A Hal A: 5A+6A Berging 3 Hal A 3A+4A Hal A 3A+4A Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A: 4C x H.A. 2B of 1B H.A. 1C Huiskamer B2 Slaapkamer 1 Hal A: 5A+6A x Huiskamer F1 H.A. 1C x Slaapkamer 9 x Huiskamer F3 x Hal B (o.t.) Verzameld I x Berging 4 Slaapkamer 2 Hal A: 5A+6A H.A. 1C Berging 2 Berging 3 Huiskamer B1 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 x Huiskamer C4 Slaapkamer 2 Huiskamer B3 Huiskamer B5 Overigen 1 Huiskamer C1 Berging 4 Berging 2 Huiskamer D2 x Hal A: 5A+6A Hal B (o.t.) 4 x Slaapkamer 11 Bezit erven HSH Hal A: 5A+6A Huiskamer A3 Overigen 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 x Huiskamer C3 Bezit erven HSH Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer C3 x Huiskamer F1 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Overigen 1 Huiskamer C4 Slaapkamer 7 H.A. 6C Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Bezit erven HSH Huiskamer A2 Huiskamer A3 Ongelabeld I Slaapkamer 10 Hal A: 5B Hal A 3A+4A Papiertje tussen p. 28-29, 56-57, 102-103, 160-161 (snipper uit folder van Blokker), 166-167, 214-215, 226-227, 244-245 Huiskamer C2 Op voor- en achterplat en binnenkant flappen allerlei krassen met (kleur)potlood van kinderen [?]; krassen op p. 84, 130, 140-141Hal A: 3C H.A. 7C x Huiskamer C4 Slaapkamer 12 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 5 Huiskamer A1 Hal A: 4C x Huiskamer B1 Huiskamer D2 Slaapkamer 8 Hal A: 1A + 2A Hal A: 1A + 2A Huiskamer E3 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Huiskamer A4 x Gesigneerde/bijzondere boeken 2 x Slaapkamer 12 Huiskamer C4 Huiskamer A2 Hal A 1B Slaapkamer 3 Hal A: 5A+6A Hal B (o.t.) 4 Overigen 1 Slaapkamer 7 Bezit erven HSH Hal A: 6B H.A. 7C Bezit erven HSH x Huiskamer A4 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Slaapkamer 1 x Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Bezit erven HSH Overigen 1 Huiskamer A2 Hal/woonkamer divers II Hal/woonkamer divers I Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Huiskamer B5 x Huiskamer F1 Hal/woonkamer divers II x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Slaapkamer 11 Slaapkamer 4 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 4 Slaapkamer 4 Slaapkamer 9 Slaapkamer 9 Slaapkamer 4 H.A. 1B+2B Hal A: 6B x H.A. 1C Hal/woonkamer divers II Hal A 1B x H.A. 1C H.A. 1C Bezit erven HSH Slaapkamer 7 Huiskamer E1 Huiskamer C1 Hal A: 4B x Huiskamer F1 Huiskamer F1 x Huiskamer F2 Slaapkamer 4 Huiskamer B3 Slaapkamer 10 Huiskamer C5 x Slaapkamer 4 Ongelabeld I x Hal B (o.t.) 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 x Huiskamer C2 x Slaapkamer 4 Papiertje tussen p. 208-209, 236-237, 298-299, 304-305, 306-307, 310-311, 378-379, 510-511, 852-853 ('11 december 1980'Hal uit A: onbekende1A + 2A krant), 934-935, 948-949, 1264-1265 x Huiskamer F3 Hal B (o.t.) verzameld II Berging 2 H.A. 6C Huiskamer A3 Slaapkamer 9 x H.A. 7C Slaapkamer 6 Ongelabeld I x Huiskamer F3 Hal A: 6B Bezit erven HSH x Huiskamer F1 X Huiskamer F1 Huiskamer F1 Slaapkamer 11 Huiskamer D1 Hal A Links (smalle boekenkast) 2 H.A. 1B+2B Hal A: 4C T.g.v. van gelijknamige tentoonstelling d.d. 01-11-2003 t/m 01-02-2004 in Museum Meermanno-Westreenianum te Den HaagSlaapkamer 8 x Huiskamer D2 Hal/woonkamer divers II Hal/woonkamer divers II Hal A: 4C Slaapkamer 6 Huiskamer A5 Huiskamer A5 Hal B (o.t.) 6 Huiskamer F1 x Slaapkamer 13 Op allerlaatste pagina '16-4-63' (hs. HSH?); strepen op p. 13-17, 19-21, 23, 111, 118, 142, 145-146, 148-151, 153-154, 159,Hal 161, A: 163-164,5A+6A 166, 170, 174, 179, 246, papiertje tussen p. 196-197, 228-229, 240-241, 278-279, 310-311 Hal A 3A+4A x Hal/woonkamer divers I Huiskamer C1 Huiskamer C3 x Slaapkamer 1 Huiskamer B3 x Hal B (o.t.) Verzameld I T.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 12-06 t/m 21-08-1998 in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam, ter herdenking vanHal het B (o.t.) 400e Verzameld sterfjaar van I Abraham Ortelius Slaapkamer 6 Huiskamer A2 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Hal A: 4C Slaapkamer 4 H.A. 7C Huiskamer F3 Hal A 3A+4A Hal A 3A+4A Hal A 3A+4A H.A. 2B of 1B Hal A 1B x Huiskamer D2 Hal A: 4B Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal A Links (smalle boekenkast) 6 x Huiskamer A1 x Slaapkamer 7 Hal A: 4B Bezit erven HSH Hal/woonkamer divers II x Slaapkamer 9 x H.A. 1C Huiskamer B2 Huiskamer C4 Huiskamer B4 x Slaapkamer 8 Hal B (o.t.) Verzameld I H.A. 2C Hal A: 5A+6A Hal A: 3C Berging 3 Huiskamer A5 Huiskamer C2 Huiskamer C2 x Slaapkamer 12 x Hal A: 6B Vierde Louis Paul Boon-lezing d.d. 07-10-1994 in de aula van de Katholieke Universiteit Brabant te Tilburg; oplage 1000 ex.Huiskamer B2 Huiskamer D2 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Huiskamer B2 Huiskamer C2 Hal A 3A+4A H.A. 6C Huiskamer C1 Huiskamer B2 Hal A: 5A+6A x Huiskamer C1 Hal/woonkamer divers II Huiskamer D1 T.g.v. tentoonstelling over Jan Wolkers d.d. 27-04 t/m 25-08-1996 in het Nederlands Letterkundig Museum en DocumentatiecentrumHal B onder tede Den trap Haag (o.t.) 2/3 T.g.v. tentoonstelling over Jan Wolkers d.d. 27-04 t/m 25-08-1996 in het Nederlands Letterkundig Museum en DocumentatiecentrumHuiskamer C4 te Den Haag x Huiskamer C1 Slaapkamer 9 Art. uit katern 'Books' van Time d.d. 05-01-1953 over o.a. Frederick Rolfe, Hadrian the Seventh tussen p. 96-97 Hal A: 5A+6A Hal A 3A+4A Slaapkamer 4 Huiskamer C2 Vertaald door G.A. Kamerlingh Onnes - barones Van Dedem; kaartje 'Hartelijk gefeliciteerd / Annie en Luuk' tussen p. 86-87Huiskamer C3 Hal A: 6B H.A. 7C Hal A Links (smalle boekenkast) 2 Berging 4 Hal A: 5A+6A Hal A: 1A + 2A Huiskamer C4 Huiskamer C4 Huiskamer C4 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Slaapkamer 1 x Huiskamer C4 Slaapkamer 3 Huiskamer B4 x Huiskamer E3 Huiskamer C5 Hal A: 5A+6A H.A. 2C Hal A: 4C Slaapkamer 7 Slaapkamer 12 H.A. 2C x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 Slaapkamer 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Bezit erven HSH Bezit erven HSH Bezit erven HSH Hal A Links (smalle boekenkast) 6 Hal/woonkamer divers II Slaapkamer 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 jrg. 9, nr. 17, oktober 1996; folder Niederrheinische Herbst '97, Kulturfeste am Niederrhein (met Niederrheinische Literatur-Konzerte)Hal A: 4B van 4 t/m 11-09-1997 achterin Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Huiskamer A2 Slaapkamer 7 Ongelabeld I x Huiskamer B1 x Slaapkamer 7 Huiskamer A1 Huiskamer C4 H.A. 7C T.g.v. tentoonstelling L'aube du siècle d'or d.d. 11-12-1993 t/m 07-03-1994 in het Rijksmuseum te Amsterdam Slaapkamer 12 Slaapkamer 10 Slaapkamer 3 Slaapkamer 4 Huiskamer E1 Huiskamer E1 Huiskamer E1 Huiskamer E1 Berging 2 Berging 2 Huiskamer E1 Berging 3 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Overigen 1 Huiskamer C3 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Berging 2 Huiskamer E1 Berging 2 Berging 2 Slaapkamer 6 Huiskamer C2 Hal A: 5A+6A Slaapkamer 7 Huiskamer B2 Huiskamer B2 Voorjaar 1963, 'Issued as Vol. 92, No. 2, of the Proceedings of The American Academy of Arts and Sciences; themanummerH.A. 'Perspectives 2C of the Novel' Huiskamer A5 H.A. 6C jrg. 1, nr. 3, april 1976; hierin integraal opgenomen 'H. van Brakel. Ing. B.O.W.' van Maurits (P.A. Daum), dit is de 3e dr. vanHuiskamer de roman; E1 oplage 1000 ex. jrg. 3, nr. 10, januari 1978; hierin integraal opgenomen 'Nummer elf' van Maurits (P.A. Daum), dit is de 3e dr. van de romanHuiskamer E1 Berging 2 Huiskamer C2 Slaapkamer 10 Slaapkamer 13 Slaapkamer 9 Huiskamer E2 Slaapkamer 10 Slaapkamer 12 Slaapkamer 13 Gesigneerde/bijzondere boeken 1 jrg. 38, nr. 171, derde kwartaal, 1993; thema 'Doppelspiel oder Ein Parapluie am Meer. Zeitgenössische Literatur aus den NiederlandenSlaapkamer 9 & Flandern' x Slaapkamer 12 Hal A Links (smalle boekenkast) 3 Stempel 'Fr. Kuling / Jacob Mosselstraat 17a / 's-Gravenhage' voorin; 'Franca (retour)' voorin; art. uit Opzij 'De geschiedenisHuiskamer van de dienstbode' A5 (d.d. september 1976, p. 16-18) voorin Slaapkamer 12 H.A. 6C Hal A: 4C T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in het Institut Néerlandais te Parijs d.d. 03-03 t/m 10-04-1961, en in het Rijksmuseum teHuiskamer Amsterdam C2 d.d. 21-04 t/m 04-06-1961 Slaapkamer 5 Slaapkamer 7 Slaapkamer 1 Slaapkamer 1 Hal B (o.t.) Verzameld I Hal B (o.t.) Verzameld I Hal/woonkamer divers I Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Berging 2 Huiskamer F3 Huiskamer A5 Berging 2 jrg. 18, nr. 89/90; themanummer 'Taal en geschiedenis. Over de relatie tussen taal en werkelijkheid in de geschiedbeoefening'Slaapkamer 1 Slaapkamer 13 Slaapkamer 12 Huiskamer A3 x Gesigneerde/bijzondere boeken 1 x Huiskamer F3 Slaapkamer 7 Slaapkamer 7 Huiskamer F3 Huiskamer F3 Slaapkamer 1 Huiskamer B5 x Berging 3 Slaapkamer 10 jrg. 25, nr. 4, december 2010; plus cd 'Ooggetuige van Indië. Hella S. Haasse in gesprek met Peter van Zonneveld, 6 novemberHal B2009' onder de trap (o.t.) 2/3 Slaapkamer 10 Slaapkamer 13 Huiskamer E2 Huiskamer E2 Huiskamer E2 Slaapkamer 10 Huiskamer E1 Slaapkamer 1 Hal A Links (smalle boekenkast) 4 Hal B (o.t.) verzameld II Huiskamer B1 Hal B (o.t.) 4 x Hal/woonkamer divers I x Slaapkamer 7 x Slaapkamer 12 Slaapkamer 5 Slaapkamer 9 Slaapkamer 9 x Slaapkamer 9 H.A. 7C jrg. 8, nr. 2&3, april-september 1988; t.g.v. gelijknamige tentoonstelling d.d. 31-08 t/m 30-11-1988 in Rijksmuseum Paleis HuiskamerHet Loo te ApeldoornB2 en d.d. 03-01 t/m 03-02-1989 in Christie's te London Hal A 1B H.A. 7C Huiskamer A4 Berging 2 Hal A: 6B Hal B (o.t.) 5 Slaapkamer 12 Slaapkamer 7 Slaapkamer 5 Slaapkamer 2 Slaapkamer 9 x Hal A 3B Berging 3 T.g.v. gelijknamige tentoonstelling in Musée Carnavalet & Musée National des Thermes et de l'Hôtel de Cluny d.d. 03-05-1984Huiskamer t/m voorjaar B4 1985 Slaapkamer 3 Slaapkamer 3 T.g.v. tentoonstelling d.d. 13-05 t/m 26-10-1980 in Schloß Schönbrunn te Wenen; papiertje tussen p. 126-127, 212-213, 240-241,Huiskamer 406-407; D1 stuk geknipt uit p. 153-154, 211-212, 239-240, 245-246 Huiskamer A2 Berging 2 H.A. 7B Hal B (o.t.) 4 Huiskamer F3 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Hal A: 5A+6A x Slaapkamer 13 jrg. 28, nr. 3, mei-juni 1985; strepen op p. 324-326, 330, 345; doorstrepingen op p. 330, 342-345; aantekening op p. 339 'zieSlaapkamer "Persoonsbewijs" 10 pg. 19. e.v.)', op p. 341 'Zelfportret als legkaart' veranderd in 'ooit' Slaapkamer 10 Slaapkamer 1 x Slaapkamer 9 Slaapkamer 9 Slaapkamer 9 T.g.v. van jaarwisseling 2006-2007 voor vrienden en relaties van het L.P. Boon-documentatiecentrum (ISLN) van de UniversiteitBerging Antwerpen; 3 oplage 300 ex. Huiskamer A5 Slaapkamer 5 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 Slaapkamer 10 Slaapkamer 13 x Huiskamer E1 Berging 2 Hal B (o.t.) verzameld II Slaapkamer 12 Nr. 10, oktober 1999; themanummer 'Regards croisés sur l'Europe'; strepen op p. 46, 53, 56, 59, 61, 75, 80-83, 85-86 Slaapkamer 2 Nr. 11-12, november-december 1999; themanummer 'Les nouvelles intolérances. Numéro spécial. 50 auteurs en toute liberté'Slaapkamer 8 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Slaapkamer 2 Nr. 9-10, september-oktober 2001; themanummer 'L'Inde, une vision du XXIe siècle'; strepen op p. 17, 19-20, 22-24, 72, 96,Slaapkamer 100 2 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 2 Nr. 9, september 2002; themanummer 'Inédit de Simon Leys, Génération et littérature, Les relations franco-américaines, SurSlaapkamer la piste de 2 Ben Laden' Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 x Huiskamer C5 Slaapkamer 4 x Berging 4 Huiskamer F3 Slaapkamer 6 Slaapkamer 12 Slaapkamer 10 Slaapkamer 6 Slaapkamer 5 Slaapkamer 3 Slaapkamer 10 Berging 2 Berging 2 Berging 2 Berging 2 x Berging 2 Slaapkamer 5 x Slaapkamer 10 Slaapkamer 13 x Huiskamer B1 Slaapkamer 4 Slaapkamer 12 H.A. 2C Hal A: 3C Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 9 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 11 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 5 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 8 Slaapkamer 7 Slaapkamer 7 Slaapkamer 13 Huiskamer B4 Slaapkamer 5 Huiskamer B3 x Slaapkamer 6 Hal A 1B jrg. 19, nr. 201, januari 1975; themanummer 'Belle van Zuylen - Isabelle de Charrière'; naam HSH gestanst voorin Huiskamer E1 Berging 3 Hal A: 6B Huiskamer B3 Slaapkamer 10 Berging 2 Slaapkamer 6 Slaapkamer 10 x Slaapkamer 7 Reclamekaart KPN Telecom (adres Stadhouderskade 21E, Amsterdam) voorin; strepen op p. 62, 68-69, 72, 75, 85, 88, 97, 111Berging 2 Hal A Links (smalle boekenkast) 1 Hal B (o.t.) 5 Huiskamer C4 Hal B onder de trap (o.t.) 2/3 x Slaapkamer 12 Hal B (o.t.) Verzameld I Huiskamer B3 Bezit erven HSH Bezit erven HSH