Biografie Instituut 2008 - 2009 Biografie Instituut
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Jaarverslag Biografie Instituut 2008 - 2009 Biografie Instituut Postadres Biografie Instituut Rijksuniversiteit Groningen Postbus 716 Jaarverslag 2008 - 2009 9700 AS Groningen Bezoekadres Faculteit der Letteren Oude Kijk in ‘t Jatstraat 26 9712 EK Groningen Bouwdeel 13.12 Kamer 128/132 Telefoon 050-363 5816/9069 06-53216666 E-mail [email protected] Website www.biografieinstituut.nl www.rug.nl/biografieinstituut Jaarverslag Biografie Instituut Rijksuniversiteit Groningen 1 september 2008 - 31 augustus 2009 Inhoudsopgave Inleiding 7 Biografie Instituut 1.1 Medewerkers 9 1.2 Promovendi 9 1.3 Adviescommissies 10 1.4 Financiën 11 1.5 Website 12 1.6 Nieuwsbrief 12 Projecten 2.1 Promotieprojecten 13 2.2 Afgeronde promotieprojecten 25 2.3 Familie-archief 26 2.4 Aspirant-biografen 27 2.5 Congressen 28 2.6 Digitaliseringsproject 30 2.7 Encyclopedie van de geschreven pers 31 2.8 Publicaties 32 2.9 Redacteurschappen en adviescommissies 41 Onderwijs en samenwerkingsverbanden 3.1 Begeleiding studenten 42 3.2 Leerstoel 42 3.3 Samenwerkingsverbanden 42 3.4 Biografisch Portaal 43 Publiciteit 44 Inleiding Per 1 september 2004 is aan de Rijksuniversiteit Groningen het Biografie Instituut gevestigd. Dit jaarverslag biedt een overzicht van de voornaamste activiteiten, ontwikkelingen en werkzaamheden van het Biografie Instituut in zijn vijfde jaar. Het Biografie Instituut is verbonden aan de Faculteit der Letteren. De ves- tiging van het instituut wordt financieel mede mogelijk gemaakt door Stich- ting Democratie en Media (SDM ). Het Biografie Instituut voert een strikt autonoom beleid. De doelstellingen van het Biografie Instituut zijn: • infrastructuur en inhoudelijke ondersteuning bieden aan academici die biografisch onderzoek doen, • het stimuleren en ontwikkelen van theorievorming rond de biografie als wetenschappelijk genre. Behalve promovendi worden op het Biografie Instituut ook studenten bege- leid, die binnen het onderzoeksdomein een afstudeerscriptie schrijven of een onderzoekscollege volgen. Zo is er onderzoek gedaan naar de ontwikkeling in de twintigste eeuw van Nederlandse en buitenlandse theoretische litera- tuur over biografieën, dat komend jaar zal leiden tot een promotieplaats. Betreffende internationalisering heeft het instituut dit collegejaar een pro- movenda uit Zuid-Afrika te gast om met ondersteuning van het instituut hier biografisch onderzoek te doen en haar proefschrift te schrijven. In het kader van de theorievorming over de biografie stelt het Biografie Instituut zich ten doel wetenschappelijke congressen en symposia te organi- seren, en streeft het de uitgave na van biografieën, congresbundels en weten- schappelijke artikelen. Hiertoe is sinds 1 maart 2007 een leerstoel ingesteld. Binnen het thema journalistiek, uitgeverij en sociaal-democratie doen mede- werkers van het instituut de komende jaren onderzoek op diverse niveaus: naar bronnen, naar narratieve vormen en naar sociaal-culturele context. Daarnaast worden andere domeinen geëxploreerd, zoals kunst en techniek. 7 Biografie Instituut 1.1 Medewerkers - Prof.dr. J.W. Renders, directeur (0,4 fte), heeft de dagelijkse leiding van het instituut. - I.L. Hengeveld, coördinator (0,2 fte), is belast met de coördinatie van het instituut. - Drs. E. van der Aa, promovendus (0,4 fte), aangesteld als toegevoegd onderzoeker om de biografie van Alice Nahon te schrijven. Afgerond op 27 oktober 2008. - Drs. S. Haasnoot, promovenda (0,8 fte), per 1 november 2006 aangesteld om de biografie van Anton Kröller te schrijven. Uit dienst per 6 juli 2009. - Dr. H.J. Langeveld, onderzoeker (1 fte), per 1 december 2005 aangesteld om de biografie van Willem Schermer- horn te schrijven. - Drs. B.J. Smits, promovendus (0,9 fte), per 1 september 2005 aangesteld om de biografie van Loe de Jong te schrijven. - Drs. L. Korf, promovenda (1 fte), van 1 januari 2008 tot 31 december 2008 als gastonderzoeker aangesteld om de biografie van D.F. Malan te schrijven. - Drs. E.M. Rovers, promovenda (0,9 fte), per 1 september 2006 aangesteld om de biografie van Helene Kröller- Müller te schrijven. - Dr. J.W. Stutje, postdoc (1 fte), onderzoekt sinds 1 september 2006 het leven van Ferdinand Domela Nieuwenhuis. 1.2 Promovendi Het Biografie Instituut begeleidde in de periode 2008-2009 naast een senior- onderzoeker en een postdoc in totaal twaalf promovendi. Vijf van deze pro- movendi zijn medewerkers van het instituut en de overige zeven zijn buiten- promovendi. - Vanaf september 2005 is Boudewijn Smits aangesteld om de biografie van Loe de Jong te schrijven. Begeleidingscommissie: prof.dr. J.W. Renders, prof.dr. J.C.H. Blom (em. UvA) en prof.dr. P. Romijn (NIOD /UvA). 9 - Vanaf september 2006 is Eva Rovers aangesteld om de biografie van He- 1.3 Adviescommissies lene Kröller-Müller te schrijven. Begeleidingscommissie: prof.dr. J.W. Het Biografie Instituut wordt in zijn ontwikkeling bijgestaan door een in- Renders, prof.dr. W.E. Krul, prof.dr. E.J. Etty (VU ) en drs. S.A.J. van terne (RUG ) en een externe adviescommissie. Faassen (NLMD ). In de interne adviescommissie hebben zitting: prof.dr. K. van Berkel, - Van november 2006 tot juli 2009 was Shirley Haasnoot aangesteld om de prof.dr. D.F.J. Bosscher, prof.dr. G.J. Dorleijn, prof.dr. H.L.M. Hermans, biografie van Anton Kröller te schrijven. Begeleidingscommissie: prof.dr. prof.dr. H.W. Hoen en dr. H.J. Langeveld. P. Kooij, prof.dr. J.W. Renders, drs. E. van Straaten en prof.dr. J. Sevink. De externe adviescommissie bestaat uit: drs. S.A.J. van Faassen (Neder- - Van 1 september 2006 tot 27 oktober 2008 schreef Manu van der Aa de lands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum), dr. K. Hilberdink bio grafie van Alice Nahon. Begeleidingscommissie: prof.dr. J.W. Ren- (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, biograaf van Paul ders, prof.dr. G.J. Dorleijn, drs. S.A.J. van Faassen (NLMD ), prof.dr. D. de Rodenko en Hans Lodeizen), dr. D. van der Meulen (Biografie Bulletin, Geest (KUL ) en dr. N.T.J. Laan (UvA). bio graaf van Multatuli), dr. J.F.M.M. Perry (Universiteit Maastricht), - Van 1 januari tot 31 december 2008 was Lindie Korf aangesteld om de biograaf van W.H. Vliegen en Victor de Stuers) en prof.dr. H. te Velde bio grafie te schrijven van D.F. Malan, onder begeleiding van prof. A.M. (Universiteit Leiden). Deze twee adviescommissies staan onder voorzitter- Grundlingh, Universiteit van Stellenbosch. schap van prof.dr. J.C.H. Blom. Daarnaast is sinds 1 oktober 2007 een curatorium van de leerstoel Geschie- Buitenpromovendi denis en Theorie van de Biografie ingesteld, waarin zitting hebben: prof. dr. - Herman Broers schrijft de biografie van W.J. Kolff; G.J. de Haan (RUG ) (tot 30 juni 2009), prof.dr. G.C. Wakker (RUG ) (vanaf 1 begeleidingscommissie: prof.dr. K. van Berkel en prof.dr. J.W. Renders. juli 2009), prof.mr. M.E. Chavannes (RUG ) en T.P.M. Strengers (SDM ). - Erwin Buter schrijft de biografie van J.F. Ankersmit. Begeleidingscom- missie: prof.dr. J.W. Renders en prof.dr. H. te Velde (UL ). 1.4 Financiën - Jeroen Corduwener schrijft de biografie van G.J. van Heuven Goedhart; Het Biografie Instituut wordt bij besluit van het faculteitsbestuur binnen de begeleidingscommissie: prof.dr. J.W. Renders, dr. H.J. Langeveld, prof. RUG financieel projectmatig behandeld. Dat wil zeggen: externe financiële dr. D.F.J. Bosscher en dr. J.F.M.M. Perry (UM ). middelen worden geworven ten behoeve van de personele kosten van het - Vera Hoorens schrijft de biografie van Jan Wier; Biografie Instituut, alsmede ter bekostiging van congressen, symposia en begeleidingscommissie: prof.dr. J.W. Renders, prof.dr. C.G. Santing congresbundels. Het bestaan van het instituut zelf wordt mede mogelijk ge- (RUG ) en prof.dr. F. Janssen (em. UvA). maakt door Stichting Democratie en Media. - Jan de Lang schrijft een biografie van F.C.H. Hirschmann; Voor het vijfjarig project van de biografie van Domela Nieuwenhuis werd begeleidingscommissie: prof.dr. J.W. Renders, prof.dr. W. Klinkert (Ko- een Vidi-subsidie van NWO verworven. Voor het project voor de biografieën ninklijke Militaire Academie & UvA) en dr. M.R. Doortmont (RUG ). van Anton Kröller en Helene Kröller-Müller werd naast de facultaire bij- - Onno Sinke deed onderzoek naar Radio Oranje; drage (Onderzoekschool OGWG ) een subsidie toegekend door Stichting Het begeleidingscommissie: prof.dr. J.W. Renders, prof.dr. J.C.H. Blom (em. Nationale Park De Hoge Veluwe en het Kröller-Müller Museum. UvA) en prof.dr. P. de Rooij (UvA). Andere projecten werden financieel gesteund door het Amsterdams Fonds - Maarten Ternede schrijft de biografie van J.C.J. Lammers; voor de Kunst (AFK ), Bert Schierbeekfonds, Stichting Democratie en Me- begeleidingscommissie: prof.dr. J.C.H. Blom (em. UvA), dr. H. Pruntel dia, Groninger Universiteitsfonds (GUF ), Stichting Hartenfonds, Nederlands (Nieuw Land Erfgoedcentrum), prof.dr. J.W. Renders en prof.dr. P. de Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD ), Nederlands Zuid-Afrikaanse Rooij (UvA). Vereniging (NZAV ), Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW ), Stichting Nicolaas Muleriusfonds, SNS REAAL fonds, Vlaamse en Nederlandse Fonds voor de Letteren. 10 11 Projecten 2.1 Promotieprojecten Een van voornaamste doelstellingen van het Biografie Instituut, het be- geleiden van biografen, kreeg in het academiejaar 2008-2009 zijn beslag door de begeleiding van Manu van der Aa (Alice Nahon), Herman Broers (W.J. Kolff), Erwin Buter (J.F. Ankersmit), Jeroen Cor- duwener (G.J. van Heuven Goedhart), Shirley Haasnoot (Anton Kröl- ler), Vera Hoorens (Jan Wier), Lindie Korf (D.F. Malan), Jan de Lang (F.C.H. Hirschmann), Herman Langeveld (Willem Schermerhorn), Eva Rovers (Helene Kröller-Müller), Boudewijn Smits (Loe de Jong), Onno Sinke (Radio Oranje), Jan Willem Stutje (F. Domela Nieuwenhuis) en Maarten Ternede (Han Lammers). J.F. Ankersmit Johan Frederik Ankersmit werd geboren in 1871 als zoon van een Amsterdamse apotheker. Al snel tijdens zijn Schermafbeelding website studie medicijnen koos hij via zijn werk voor Propria 1.5 Website Cures en De Kroniek van Pieter Lodewijk Tak voor de Het Biografie Instituut heeft een eigen website: www.rug.nl/BiografieInsti- journalistiek: eerst de ‘burgerlijke’ (De Telegraaf) en tuut, ook bereikbaar via www.BiografieInstituut.nl.