25 Stycznia 2007 R.) Str

str. str.

TREŚĆ

33. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 25 stycznia 2007 r.) str. str.

Wznowienie posiedzenia Poseł Anita Błochowiak...... 107 Komunikaty Wiceprezes Rady Ministrów Sekretarz Poseł Tomasz Górski ...... 91 Minister Finansów Zyta Gilowska ...... 107 Zmiana porządku dziennego Wiceprezes Rady Ministrów Marszałek...... 91 Minister Edukacji Narodowej Poseł Jolanta Szczypińska...... 92 Roman Giertych...... 108 porządku dziennego (Przerwa w posiedzeniu) Zmiana Marszałek...... 109 Wznowienie posiedzenia (Przerwa w posiedzeniu) Zmiana porządku dziennego Marszałek...... 92 Wznowienie posiedzenia Punkt 2. porządku dziennego: Sprawozda- Zmiana porządku dziennego nie Komisji Finansów Publicznych Wicemarszałek Jarosław Kalinowski ...... 109 o stanowisku Senatu w sprawie usta- Punkt 11. porządku dziennego: Przedsta- wy budżetowej na rok 2007 (cd.) wiony przez Prezydium Sejmu projekt Głosowanie uchwały w sprawie potępienia fał- Marszałek...... 92 szerstw wyborczych 1947 r. i uczczenia Poseł Anita Błochowiak...... 93 pamięci oﬁar komunistycznego terroru Poseł Andrzej Fedorowicz ...... 93 Wicemarszałek Jarosław Kalinowski ...... 109 Wiceprezes Rady Ministrów Punkt 5. porządku dziennego: Sprawozda- Minister Finansów Zyta Gilowska ...... 94 nie Komisji Polityki Społecznej Poseł Anita Błochowiak...... 99 o rządowym projekcie ustawy o zmia- Poseł Joanna Senyszyn ...... 100 nie ustawy o pomocy społecznej (cd.) Poseł Piotr Ślusarczyk...... 100 Głosowanie Poseł Marek Suski ...... 100 Wicemarszałek Jarosław Kalinowski ...... 110 Poseł Andrzej Lepper...... 100 Komunikaty Poseł Bogusław Wontor ...... 100 Sekretarz Poseł Tomasz Górski ...... 110 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Punkt 12. porządku dziennego: Pytania Kazimierz Michał Ujazdowski ...... 101 w sprawach bieżących Wiceprezes Rady Ministrów Poseł Tomasz Latos ...... 110 Minister Edukacji Narodowej Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu Roman Giertych...... 101 Grzegorz Schreiber ...... 111 Poseł Grzegorz Napieralski...... 102 Poseł Marzena Machałek...... 111 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu (Przerwa w posiedzeniu) Grzegorz Schreiber ...... 112 Wznowienie posiedzenia Poseł Anna Zielińska-Głębocka...... 112 Komunikaty Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu Sekretarz Poseł Tomasz Górski ...... 102 Piotr Stomma...... 112 Poseł Jerzy Szmajdziński ...... 102 Poseł Jan Wyrowiński ...... 113 Poseł Marek Suski ...... 102 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu Piotr Stomma...... 114 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Stanisław Stec ...... 114 Wznowienie posiedzenia Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa Marszałek...... 103 i Rozwoju Wsi Andrzej Lepper ...... 115 Punkt 2. porządku dziennego (cd.) Poseł Stanisław Stec ...... 116 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wiceprezes Rady Ministrów Minister Rolnictwa Elżbieta Suchocka-Roguska ...... 103 i Rozwoju Wsi Andrzej Lepper ...... 116 Poseł Anita Błochowiak...... 105 Poseł Jan Łączny ...... 117 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wiceprezes Rady Ministrów Minister Rolnictwa Elżbieta Suchocka-Roguska ...... 105 i Rozwoju Wsi Andrzej Lepper ...... 118 str. str.

Poseł Janusz Maksymiuk ...... 119 Poseł Tomasz Markowski ...... 152 Wiceprezes Rady Ministrów Minister Rolnictwa Poseł Witold Bałażak ...... 152 i Rozwoju Wsi Andrzej Lepper ...... 119 Poseł Joanna Fabisiak ...... 153 Poseł Edward Ośko ...... 120 Poseł Sylwester Pawłowski ...... 153 Minister Gospodarki Morskiej Poseł Stanisław Wziątek ...... 153 Rafał Wiechecki ...... 121 Poseł Jacek Tomczak...... 154 Poseł Edward Ośko ...... 122 Poseł Jolanta Szymanek-Deresz ...... 154 Minister Gospodarki Morskiej Poseł Tadeusz Woźniak ...... 154 Rafał Wiechecki ...... 122 Minister Spraw Zagranicznych Anna Fotyga . . 155 Poseł Andrzej Grzyb ...... 123 Punkt 12. porządku dziennego: Pytania Sekretarz Stanu w Ministerstwie w sprawach bieżących (cd.) Spraw Wewnętrznych i Administracji Poseł Halina Molka ...... 159 Jarosław Zieliński ...... 124 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Eugeniusz Grzeszczak ...... 125 Marek Ludwik Grabowski...... 160 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Halina Molka ...... 161 Spraw Wewnętrznych i Administracji Poseł Beata Mazurek...... 161 Jarosław Zieliński ...... 126 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Punkt 13. porządku dziennego: Informa- Andrzej Kaczmarek ...... 162 cja Rządu na temat realizacji traktatu Poseł Beata Dorota Sawicka ...... 163 Polsko-Niemieckiego o dobrym są- Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia siedztwie i przyjaznej współpracy Bolesław Piecha ...... 164 z 17 czerwca 1991 roku Poseł Ewa Kopacz ...... 165 Minister Spraw Zagranicznych Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Anna Fotyga...... 126 Bolesław Piecha ...... 165 Poseł Karol Karski...... 129 Poseł Ewa Kopacz ...... 166 Poseł Bronisław Komorowski ...... 131 Poseł Michał Wojtkiewicz ...... 166 Minister Spraw Zagranicznych Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Anna Fotyga...... 134 Krzysztof Zaręba ...... 166 Poseł Karol Karski...... 134 Poseł Robert Pantera...... 167 Poseł Jolanta Szymanek-Deresz ...... 134 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Poseł Mateusz Piskorski ...... 136 Krzysztof Zaręba ...... 168 Poseł Marek Kawa ...... 138 Poseł Zbigniew Chlebowski ...... 168 Poseł Józef Zych...... 140 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Józef Cepil ...... 142 Jacek Dominik ...... 168 Poseł Halina Molka ...... 142 Poseł Jakub Szulc ...... 170 Poseł Czesław Fiedorowicz ...... 143 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Henryk Kroll ...... 144 Jacek Dominik ...... 170 Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 145 Punkt 14. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Jan Rzymełka...... 145 danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Poseł Edward Ciągło ...... 146 o rządowym projekcie ustawy o płatno- Poseł Jan Jarota...... 146 ściach do gruntów rolnych i płatności Poseł Marek Wójcik ...... 146 cukrowej Poseł Izabela Kloc ...... 147 Poseł Sprawozdawca Wojciech Pomajda . . . . 171 Poseł Zbigniew Dolata ...... 147 Poseł Tadeusz Woźniak ...... 173 Poseł Maria Teresa Nowak ...... 147 Poseł Józef Piotr Klim...... 174 Poseł Kazimierz Plocke ...... 148 Poseł Stanisław Stec ...... 174 Poseł Jarosław Jagiełło ...... 148 Poseł Jan Łączny ...... 175 Poseł Henryk Siedlaczek ...... 148 Poseł Andrzej Fedorowicz ...... 176 Poseł Wojciech Wilk ...... 149 Poseł Mirosław Maliszewski ...... 177 Poseł Andrzej Grzyb ...... 149 Poseł Halina Molka ...... 178 Poseł Iwona Arent ...... 150 Poseł Marian Daszyk ...... 179 Poseł Włodzimierz Witold Karpiński ...... 150 Poseł Szczepan Skomra ...... 180 Poseł Beata Bublewicz...... 150 Poseł Wiesław Woda...... 180 Poseł Krzysztof Lisek ...... 150 Poseł Mirosław Maliszewski ...... 181 Poseł Jan Łączny ...... 151 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 181 Poseł Tomasz Górski ...... 151 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Poseł Stanisław Pięta ...... 151 i Rozwoju Wsi Marek Zagórski ...... 181 Poseł Ryszard Galla ...... 152 Poseł Wiesław Woda...... 185 str. str.

Punkt 15. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Krystyna Skowrońska ...... 206 danie Komisji Gospodarki o rządowym Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów projekcie ustawy o zapasach ropy Marta Gajęcka ...... 206 naftowej, produktów naftowych i gazu Punkt 17. porządku dziennego: Sprawoz- ziemnego oraz zasadach postępowania danie Komisji Finansów Publicznych w sytuacjach zagrożenia bezpieczeń- o rządowym projekcie ustawy o zmia- stwa paliwowego państwa oraz przy nie ustawy Prawo bankowe wypełnianiu zobowiązań międzyna- Poseł Sprawozdawca Halina Murias...... 206 rodowych w sytuacjach zakłóceń na Poseł Ryszard Wawryniewicz ...... 210 rynku naftowym Poseł Maria Pasło-Wiśniewska ...... 210 Poseł Sprawozdawca Leonard Krasulski . . . 186 Poseł Anita Błochowiak...... 211 Poseł Zbigniew Kozak ...... 188 Poseł Renata Rochnowska ...... 211 Poseł Andrzej Czerwiński ...... 189 Poseł Halina Murias ...... 212 Poseł Zenon Wiśniewski ...... 190 Poseł Jan Łopata ...... 212 Poseł Arnold Masin ...... 191 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 213 Poseł Józef Zych...... 192 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Halina Molka ...... 193 Katarzyna Zajdel-Kurowska ...... 214 Poseł Małgorzata Ostrowska...... 194 Punkt 18. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Krzysztof Gadowski...... 195 danie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Poseł Henryk Siedlaczek ...... 196 oraz Komisji Skarbu Państwa Poseł Zenon Wiśniewski ...... 196 o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Poseł Halina Molka ...... 196 o zmianie ustawy o gospodarowaniu Poseł Jan Bednarek ...... 197 nieruchomościami rolnymi Skarbu Poseł Janusz Krasoń ...... 197 Państwa oraz ustawy o działach admi- Poseł Rajmund Moric ...... 197 nistracji rządowej Poseł Wojciech Saługa ...... 197 Poseł Sprawozdawca Jerzy Gosiewski . . . . . 215 Poseł Marian Daszyk ...... 198 Poseł Marek Suski ...... 215 Poseł Ryszard Wawryniewicz ...... 198 Poseł Zbigniew Rynasiewicz ...... 216 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Poseł Tomasz Garbowski...... 216 Piotr Naimski...... 198 Poseł Jan Łączny ...... 216 Poseł Rajmund Moric ...... 200 Poseł Mirosław Maliszewski ...... 216 Punkt 16. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Jacek Kurski...... 217 danie Komisji Finansów Publicznych o Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa rządowym projekcie ustawy o zmianie i Rozwoju Wsi Henryk Kowalczyk ...... 217 ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Poseł Jerzy Gosiewski ...... 217 Kodeks karny skarbowy Oświadczenia Poseł Sprawozdawca Barbara Bubula . . . . . 200 Poseł Artur Górski...... 218 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 201 Poseł Jarosław Żaczek ...... 219 Poseł Marian Tomasz Goliński ...... 202 Poseł Sylwester Pawłowski ...... 219 Poseł Marek Wikiński ...... 202 Poseł Jan Łączny ...... 220 Poseł Lech Szymańczyk...... 203 Poseł Stanisław Papież ...... 221 Poseł Arnold Masin ...... 204 Poseł Jacek Kurski...... 222 Poseł Jan Łopata ...... 204 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Halina Molka ...... 204 Poseł Lech Szymańczyk...... 205 Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów szonych Marta Gajęcka ...... 205 Poseł Andrzej Fedorowicz ...... 1 (Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 09)

(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu — Kultury i Środków Przekazu – bezpośrednio Marek Jurek oraz wicemarszałkowie Jarosław po zakończeniu wspólnego posiedzenia z Komisją Kalinowski, Genowefa Wiśniowska, Bronisław Rozwoju Przedsiębiorczości; Komorowski i Wojciech Olejniczak) — Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Kultury Fizycznej i Sportu oraz Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka – o godz. 14.00; Marszałek: — Obrony Narodowej – o godz. 14.00; — do Spraw Kontroli Państwowej – o godz. 15.00; Wznawiam posiedzenie. — Kultury i Środków Przekazu – o godz. 15.00; Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią — Gospodarki – o godz. 15.00; poseł Joannę Skrzydlewską oraz panów posłów To- — Ustawodawczej – o godz. 16.00; masza Górskiego, Tomasza Garbowskiego i Henryka — Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Re- Smolarza. gionalnej – o godz. 17.00; W pierwszej części obrad sekretarzami będą pano- — Zdrowia – o godz. 17.00; wie posłowie Tomasz Górski i Tomasz Garbowski. — Mniejszości Narodowych i Etnicznych – o godz. Protokół i listę mówców prowadzić będą pani po- 18.30; seł Joanna Skrzydlewska i pan poseł Tomasz Gar- — Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional- bowski. nej – o godz. 19.30. Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komu- W dniu jutrzejszym, 26 stycznia, przed rozpoczęciem nikatów. obrad Sejmu ukonstytuują się w saloniku nr 105 w budynku K cztery parlamentarne grupy bilateralne: — o godz. 8.15 – Grupa Polsko-Kubańska; Sekretarz Poseł Tomasz Górski: — o godz. 8.25 – Grupa Polsko-Egipska; — o godz. 8.35 – Grupa Polsko-Kolumbijska; Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po- — o godz. 8.45 – Grupa Polsko-Łotewska. siedzenia Komisji: Odczytam kolejny komunikat. — Rolnictwa i Rozwoju Wsi – o godz. 10.45; Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin zapra- — Etyki Poselskiej – o godz. 11.00; sza na otwarcie wystawy pod tytułem „Narodowcy — Rodziny i Praw Kobiet – o godz. 11.00; jako oﬁary nazistów w czasie II wojny światowej”. — Polityki Społecznej – o godz. 11.00; Uroczyste otwarcie wystawy nastąpi o godz. 12.00 — Infrastruktury – o godz. 11.00; w holu głównym budynku Sejmu. Dziękuję. — Finansów Publicznych – o godz. 11.00; — Nadzwyczajnej do rozpatrzenia przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o zmianie Marszałek: ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach or- Dziękuję bardzo. ganów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedłożyła treści tych dokumentów – o godz. 11.00; sprawozdanie o projekcie ustawy o płatnościach do — do Spraw Służb Specjalnych – o godz. 12.00; gruntów rolnych i płatności cukrowej. — Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom i Leśnictwa – o godz. 12.00; doręczone w druku nr 1333. — Edukacji, Nauki i Młodzieży – o godz. 13.00; W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii — Skarbu Państwa – o godz. 13.00; Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- — Kultury i Środków Przekazu wspólnie z Komi- niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- sją Rozwoju Przedsiębiorczości – o godz. 14.00; trzenie tego sprawozdania. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 92 Porządek dzienny. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1325. Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem wysłuchał niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół. trzenie tego sprawozdania. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgo- propozycję przyjął. dę na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu Sejmu (Poseł Jolanta Szczypińska: Wniosek formalny.) oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem wysłuchał Sprzeciwu nie słyszę. 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół. Sprawozdanie to rozpatrzymy po zakończeniu Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm rozpatrywania informacji Rządu na temat realizacji propozycję przyjął. traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie Sprzeciwu nie słyszę. i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 r. Sprawozdanie to rozpatrzymy dzisiaj wieczorem. Pani poseł Szczypińska, bardzo proszę. Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- nansów Publicznych o stanowisku Senatu Poseł Jolanta Szczypińska: w sprawie ustawy budżetowej na rok 2007. Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- Wniosek formalny. Panie Marszałku! Wysoka wionego przez panią poseł Aleksandrę Natalli-Świat Izbo! W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości pro- oraz przeprowadził dyskusję. szę o 20 minut przerwy. Przechodzimy do głosowania. Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co naj- Marszałek: mniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględ- Dziękuję bardzo. ną większością głosów, uważa się ją za przyjętą. Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie Wysoka Izbo! Zarządzam przerwę do godz. 9.35. poprawek Senatu. Proszę o punktualny powrót na salę obrad. W 1. poprawce Senat proponuje zwiększenie docho- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 13 dów budżetu państwa w części 82: Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego poprzez do godz. 9 min 42) zwiększenie kwoty wpłat gmin o kwotę 15 268 tys. zł, przy jednoczesnym zwiększeniu o tę kwotę dotacji i subwencji w części 82: Subwencje ogólne dla jedno- Marszałek: stek samorządu terytorialnego w rozdz. 75831: Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin. Wznawiam obrady. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Komisja Finansów Publicznych przedłożyła spra- Przystępujemy do głosowania. wozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem bankowe. 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom przycisk. doręczone w druku nr 1331. Kto jest przeciw? Na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu podją- Kto wstrzymał się od głosu? łem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego Głosowało 407 posłów. o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Proponuję, aby w dyskusji nad dodanym punktem przy 2 głosach przeciwnych i 1 pośle wstrzymującym Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu się od głosu. klubów i kół. W 2. poprawce Senat proponuje zwiększenie do- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm chodów budżetu państwa w części 77: Podatki i inne propozycję przyjął. wpłaty na rzecz budżetu państwa poprzez zwiększe- Sprzeciwu nie słyszę. nie dochodów z podatku od gier o kwotę 10 mln zł, Sprawozdanie to rozpatrzymy po rozpatrzeniu przy jednoczesnym zwiększeniu o tę kwotę wydatków sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie w części 83: Rezerwy celowe poprzez utworzenie no- ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny wej rezerwy celowej pod nazwą: Budowa obwodnicy skarbowy. południowej miasta Radomia. Komisje Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Skarbu Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Państwa przedłożyły sprawozdanie o stanowisku Se- Przystępujemy do głosowania. natu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospoda- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem rowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć oraz ustawy o działach administracji rządowej. przycisk. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 93

Marszałek Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem (Poseł Marek Wikiński: Za odrzuceniem.) poprawek Senatu 5., 6. i 51., zechce podnieść rękę i na- Przepraszam, czy dyspozycja była podana niedo- cisnąć przycisk. kładnie? Kto jest przeciw? (Poseł Marek Wikiński: Za odrzuceniem.) Kto wstrzymał się od głosu? Źle, tak? Przepraszam bardzo. Okazuje się, że Głosowało 417 posłów. dyspozycja została podana w sposób niewłaściwy dla Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawki Senatu głosowania poprawek senackich. Powtarzamy jesz- przy 1 głosie wstrzymującym się. cze raz. W 7. poprawce Senat proponuje zwiększenie ogól- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem nej rezerwy budżetowej o kwotę 32 mln zł przy jed- 2. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć noczesnym zmniejszeniu o tę kwotę dotacji i subwen- przycisk. cji w części 73: Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Kto jest przeciw? Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto wstrzymał się od głosu? Przystępujemy do głosowania. Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna (Poseł Anita Błochowiak: Panie marszałku, pytanie.) wynosi 210. Za oddano 206 głosów, przeciw – 211 gło- Pytanie, bardzo proszę, pani poseł Błochowiak. sów, było 2 posłów wstrzymujących się od głosu. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- względnej większości głosów poprawkę Senatu Poseł Anita Błochowiak: przyjął. W 3. poprawce, polegającej na dodaniu nowego Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! art. 41a, Senatu proponuje, aby w przypadku uzyska- To jest pierwsza z całego bloku poprawek, które nia dodatkowej kwoty dochodów z wpłat Agencji Nie- uszczuplają środki Zakładu Ubezpieczeń Społecz- ruchomości Rolnych do wysokości 200 mln zł ponad nych. Już przy poprawkach przy trzecim czytaniu kwotę 970 mln zł dodatkowe środki zostały przezna- Wysoka Izba głosami Ligi Polskich Rodzin, Prawa czone na zwiększenie wydatków na dotację podmio- i Sprawiedliwości i Samoobrony zabrała emerytom tową dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji ponad 500 mln zł. Przy tych poprawkach, a właśnie Rolnictwa. rozpatrujemy pierwszą z nich, senatorowie uszczu- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. plili FUS o kolejne 220 mln. Przystępujemy do głosowania. (Poseł Ryszard Kalisz: Hańba.) Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Mam w związku z tym pytanie do pani minister. 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Czy gdyby środki z dotacji FUS-u pozostały w Za- przycisk. kładzie Ubezpieczeń Społecznych, to jest prawie Kto jest przeciw? 800 mln zł, emeryci i renciści mogliby w roku 2007 Kto wstrzymał się od głosu? otrzymać obiecaną przez rządy PiS-u waloryzację 20- Głosowało 415 posłów. -procentową i czy także starczyłoby pieniędzy na Stwierdzam, że Sejm poprawkę Senatu przyjął dodatki, o których państwo dzisiaj mówicie, dla naj- jednogłośnie. uboższych emerytów? Z rachunków matematycznych W 4. poprawce, polegającej na dodaniu nowego wynika, że tak. Gdyby państwo nie zabrali tych pie- art. 45a, Senat proponuje, aby w przypadku uzyska- niędzy emerytom na klimatyzatory w szpitalach, na nia do końca sierpnia 2007 r. wpływów z podatku od remonty kościołów, na IPN, co zaraz będziemy gło- towarów i usług w wysokości 61 mld zł minister ﬁ- sować… nansów był upoważniony do uruchomienia rezerwy (Poseł Tadeusz Cymański: Cyniczne.) celowej na zwiększenie dotacji na działalność dydak- …emeryci mogliby otrzymać i waloryzację, i dodatki tyczną w szkołach wyższych. dla najbiedniejszych z nich. Proszę odpowiedzieć, Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. pani minister. (Oklaski) Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Marszałek: przycisk. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto wstrzymał się od głosu? Pan poseł Andrzej Fedorowicz, bardzo proszę. Głosowało 417 posłów. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu przy 1 głosie przeciwnym. Poseł Andrzej Fedorowicz: W 6. poprawce Senat proponuje zwiększenie kwoty bazowej wynagrodzeń dla nauczycieli. Dziękuję bardzo. Z poprawką tą łączą się poprawki Senatu 5. i 51. Panie Marszałku! Mam pytanie do posła sprawoz- Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. dawcy. Czy prawdą jest, że próba skonﬂiktowania Komisja wnosi o ich przyjęcie. środowisk miała miejsce od samego początku, a nie- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 94 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Andrzej Fedorowicz Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- względnej większości głosów poprawkę Senatu prawdą jest, że nie starczyłoby pieniędzy na jedno przyjął. i na drugie, że w budżecie państwa są zarezerwowa- W 8. poprawce Senat proponuje zwiększenie w czę- ne pieniądze i na potrzeby nauczycieli, i dla emery- ści 05: Naczelny Sąd Administracyjny wydatków tów i wprowadzanie w błąd ma cel polityczny, a nie bieżących o kwotę 7 mln zł oraz wydatków majątko- merytoryczny? (Oklaski) wych o kwotę 20 mln zł przy jednoczesnym zmniejszeniu o kwotę 27 mln zł wydatków majątkowych w części 83: Rezerwy celowe, w poz. 62: Sﬁnansowa- Marszałek: nie prac przygotowawczych (…) na budowę obwodnicy miasta Lublina (…). Dziękuję. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Więcej pytań nie widzę. Przystępujemy do głosowania. Pani premier, bardzo proszę. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Wiceprezes Rady Ministrów Kto jest przeciw? Minister Finansów Kto wstrzymał się od głosu? Zyta Gilowska: Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna wynosiła 208. Za oddano 157 głosów, przeciw – 256 głosów, 2 posłów wstrzymało się od głosu. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! To Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- samo pytanie pani poseł Błochowiak zadała wczoraj względnej większości głosów poprawkę Senatu i nie raczyła czekać na sali, aż udzielę odpowiedzi. przyjął. (Oklaski) Odpowiedź była staranna i wyczerpująca. W 9. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- Streszczę ją pokrótce. datków majątkowych w części 39: Transport, w rozdz. Po pierwsze, stan prawny nie pozwala na równo- 60002: Infrastruktura kolejowa o kwotę 47 917 tys. zł czesne wypłacenie dodatków jednorazowych dla naj- przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę kwotę dotacji sub- uboższych emerytów i rencistów i na waloryzację. wencji w części 73: Zakład Ubezpieczeń Społecznych. (Poseł Anita Błochowiak: Na podstawie jakiego Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. artykułu?) Przystępujemy do głosowania. Po drugie, nie ma żadnego związku pomiędzy ru- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem chami na rachunkach Funduszu Ubezpieczeń Spo- 9. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć łecznych a wypłatą środków dla emerytów i renci- przycisk. stów, czy to w formie waloryzacji, czy w formie do- Kto jest przeciw? datków jednorazowych. Powiedziałam wczoraj, że Kto wstrzymał się od głosu? przemieszczenia, jakie przeprowadziliśmy na rachun- Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna kach planu ﬁnansowego Funduszu Ubezpieczeń Spo- wynosi 209. łecznych, w niczym nie zmieniły kondycji tego funduszu Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu – nie pogorszyły jej, kondycja jest niezła – i w najmniej- przy 42 głosach przeciwnych; 1 poseł wstrzymał się szym stopniu nie uszczupliły środków, które będą od głosu. kierowane na wypłatę dodatków dla emerytów i ren- W 10. poprawce Senat proponuje utworzenie w czę- cistów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ści 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej pod nazwą: Środki na budowę obwodnicy miasta Krzepi- ce (…) w kwocie 5 mln zł przy jednoczesnym zmniej- Marszałek: szeniu o tę kwotę wydatków majątkowych w części 83: Rezerwy celowe w poz. 5: Kredyty na infrastruk- turę drogową i portową. Dziękuję, pani premier. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Czy pani przewodnicząca Natalli-Świat będzie Przystępujemy do głosowania. zabierać głos? Nie. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Przystępujemy do głosowania. 10. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem przycisk. 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto jest przeciw? przycisk. Kto wstrzymał się od głosu? Kto jest przeciw? Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna Kto wstrzymał się od głosu? wynosiła 209. Za oddano 237 głosów, przeciw – 178 Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna głosów, 1 poseł wstrzymał się od głosu. wynosiła 209. Za oddano 50 głosów, przeciw – 366 Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu głosów. bezwzględną większością głosów. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 95

Marszałek W 14. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- datków bieżących w części 03: Kancelaria Senatu W 11. poprawce Senat proponuje utworzenie w czę- o kwotę 600 tys. zł przy jednoczesnym zmniejszeniu ści 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej pod o tę kwotę wydatków bieżących w części 83: Rezerwy nazwą: Środki na budowę obwodnicy miasta Lubliń- celowe w poz. 21: Środki na finansowanie przez Kra- ca w kwocie 5 mln zł przy jednoczesnym zmniejsze- jowe Biuro Wyborcze (…). niu o tę kwotę wydatków majątkowych w części 83: Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Rezerwy celowe w poz. 5: Kredyty na infrastrukturę Przystępujemy do głosowania. drogową i portową. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. 14. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Przystępujemy do głosowania. przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto jest przeciw? 11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto wstrzymał się od głosu? przycisk. Głosowało 418 posłów. Większość bezwzględna Kto jest przeciw? wynosiła 210. Za oddano 167 głosów, przeciw – 250 Kto wstrzymał się od głosu? głosów, 1 poseł wstrzymał się od głosu. Głosowało 420 posłów. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu względnej większości głosów poprawkę Senatu przy 69 głosach przeciwnych; 1 poseł wstrzymał się przyjął. od głosu. W 15. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- W 12. poprawce Senat proponuje utworzenie w czę- datków bieżących w części 08: Rzecznik Praw Obywa- ści 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej pod telskich o kwotę 2 mln zł przy jednoczesnym zmniej- nazwą: Dofinansowanie budowy obwodnicy Ostrowa szeniu o tę kwotę wydatków bieżących Rzecznika In- Wielkopolskiego (…) w kwocie 10 mln zł przy jedno- teresu Publicznego w części 04: Sąd Najwyższy. czesnym zmniejszeniu o tę kwotę wydatków mająt- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. kowych w części 83: Rezerwy celowe w poz. 5: Kre- Przystępujemy do głosowania. dyty na infrastrukturę drogową i portową. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. 15. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Przystępujemy do głosowania. przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto jest przeciw? 12. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto wstrzymał się od głosu? przycisk. Głosowało 420 posłów. Kto jest przeciw? Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Kto wstrzymał się od głosu? przy 3 głosach przeciwnych. Głosowało 418 posłów. W 16. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu datków bieżących jednostek powszechnych prokura- przy 7 głosach przeciwnych; 2 posłów wstrzymało się tury w części 37: Sprawiedliwość, o kwotę 17 mln zł, od głosu. przy jednoczesnym zmniejszeniu w części 04: Sąd W 13. poprawce Senat proponuje utworzenie Najwyższy, wydatków bieżących o kwotę 1700 tys. zł, w części 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej wydatków majątkowych o kwotę 800 tys. zł oraz wy- pod nazwą: Przygotowanie do realizacji inwestycji datków bieżących rzecznika interesu publicznego – budowa drogi ekspresowej S8 w przebiegu przez o kwotę 1 mln zł, w części 52: Krajowa Rada Sądow- Sieradz, Zduńską Wolę, Łask, Pabianice, Łódź, w kwo- nictwa, wydatków bieżących o kwotę 2 mln zł i w czę- cie 10 mln zł przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę ści 73: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, dotacji i sub- kwotę wydatków majątkowych w części 83: Rezerwy wencji o kwotę 11,5 mln zł. celowe w poz. 18: Sfinansowanie podatku od towarów Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. i usług w związku z realizacją programu wyposaże- Przystępujemy do głosowania. nia Sił Zbrojnych RP w samoloty wielozadaniowe. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. 16. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Przystępujemy do głosowania. przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 13. Kto jest przeciw? poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto wstrzymał się od głosu? przycisk. Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna Kto jest przeciw? wynosi 211. Kto wstrzymał się od głosu? Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Głosowało 420 posłów. Większość bezwzględna przy 50 głosach przeciwnych i 1 pośle wstrzymują- wynosiła 211. Za oddano 188 głosów, przeciw – 224 cym się od głosu. głosy, 8 posłów wstrzymało się od głosu. W 17. poprawce Senat proponuje przesunięcie Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- kwoty 2800 tys. zł w części 05: Naczelny Sąd Admi- względnej większości głosów poprawkę Senatu nistracyjny przyjął. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 96 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Przystępujemy do głosowania. Głosowało 414 posłów. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu 17. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przy 1 pośle wstrzymującym się od głosu. przycisk. W 21. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- Kto jest przeciw? datków bieżących w części 21: Gospodarka morska, Kto wstrzymał się od głosu? o kwotę 8 mln zł, przy jednoczesnym zmniejszeniu Głosowało 418 posłów. o tę kwotę dotacji i subwencji w części 73: Zakład Stwierdzam, że Sejm jednogłośnie przyjął po- Ubezpieczeń Społecznych. prawkę Senatu. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. W 18. poprawce Senat proponuje zwiększenie Przystępujemy do głosowania. w części 54: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Represjonowanych, wydatków bieżących o kwotę 21. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć 1 mln zł oraz świadczeń na rzecz osób ﬁzycznych przycisk. o kwotę 5920 tys. zł, przy jednoczesnym zmniejsze- Kto jest przeciw? niu w części 07: Najwyższa Izba Kontroli, wydat- Kto wstrzymał się od głosu? ków bieżących o kwotę 1,5 mln zł, a w części 52: Głosowało 419 posłów. Krajowa Rada Sądownictwa, świadczeń na rzecz Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu osób ﬁzycznych o kwotę 220 tys. zł, wydatków bie- przy 76 głosach przeciwnych. żących o kwotę 4600 tys. zł oraz wydatków mająt- W 22. poprawce Senat proponuje przesunięcie kowych o kwotę 600 tys. zł. kwoty 500 tys. zł w części 24: Kultura i ochrona dzie- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. dzictwa narodowego. Przystępujemy do głosowania. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Przystępujemy do głosowania. 18. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem przycisk. 22. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto jest przeciw? przycisk. Kto wstrzymał się od głosu? Kto jest przeciw? Głosowało 418 posłów. Kto wstrzymał się od głosu? Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Głosowało 416 posłów. przy 3 głosach przeciwnych i 1 pośle wstrzymującym Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu się od głosu. przy 2 posłach wstrzymujących się od głosu. W 19. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- W 23. poprawce Senat proponuje zwiększenie do- datków majątkowych w części 15/11: Sąd Apelacyjny tacji i subwencji w części 24: Kultura i ochrona dzie- w Lublinie, o kwotę 1 mln zł, przy jednoczesnym dzictwa narodowego, o kwotę 9 mln zł, przy jedno- zmniejszeniu o tę kwotę wydatków majątkowych czesnym zmniejszeniu o tę kwotę wydatków mająt- w części 15/02: Sąd Apelacyjny w Warszawie. kowych w części 85/06: Województwo lubelskie. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 19. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć 23. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Kto wstrzymał się od głosu? Głosowało 418 posłów. Głosowało 420 posłów. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu przy 1 głosie przeciwnym i 1 pośle wstrzymującym przy 11 głosach przeciwnych i 1 pośle wstrzymują- się od głosu. cym się od głosu. W 20. poprawce Senat proponuje utworzenie W 24. poprawce Senat proponuje zwiększenie w części 83: Rezerwy celowe, nowej rezerwy celowej dotacji i subwencji w części 24: Kultura i ochrona pod nazwą „Środki na przygotowanie i organizację dziedzictwa narodowego, o kwotę 900 tys. zł, przy udziału Polski w wystawach EXPO” w kwocie 6 mln zł, jednoczesnym zmniejszeniu o tę kwotę wydatków przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę kwotę dotacji majątkowych w części 85/26: Województwo święto- i subwencji w części 20: Gospodarka. krzyskie. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 20. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć 24. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. przycisk. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 97

Marszałek Głosowało 415 posłów. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Kto jest przeciw? przy 65 głosach przeciwnych. Kto wstrzymał się od głosu? W 29. poprawce Senat proponuje zwiększenie Głosowało 416 posłów. wydatków bieżących w części 31: Praca, o kwotę Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu 11 200 tys. zł przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę przy 5 głosach przeciwnych i 2 posłach wstrzymują- kwotę wydatków bieżących w części 83: Rezerwy cych się od głosu. celowe, w poz. 21: Środki na finansowanie przez Kra- W 25. poprawce Senat proponuje przesunięcie kwo- jowe Biuro Wyborcze. ty 2 mln zł w części 25: Kultura fizyczna i sport. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 29. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć 25. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Kto wstrzymał się od głosu? Głosowało 418 posłów. Głosowało 416 posłów. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Stwierdzam, że Sejm jednogłośnie przyjął po- przy 1 głosie przeciwnym. prawkę Senatu. W 30. poprawce Senat proponuje utworzenie w czę- W 26. poprawce Senat proponuje przesunięcie kwo- ści 32: Rolnictwo, nowego rozdziału: Izby rolnicze, ty 212 097 tys. zł w części 29: Obrona narodowa. z kwotą dotacji i subwencji w wysokości 2770 tys. zł. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę kwotę wydat- Przystępujemy do głosowania. ków bieżących w tej samej części. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. 26. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Przystępujemy do głosowania. przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto jest przeciw? 30. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto wstrzymał się od głosu? przycisk. Głosowało 417 posłów. Kto jest przeciw? Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Kto wstrzymał się od głosu? przy 1 pośle wstrzymującym się od głosu. Głosowało 421 posłów. W 27. poprawce Senat proponuje zwiększenie Stwierdzam, że Sejm jednogłośnie przyjął po- w części 31: Praca, świadczeń na rzecz osób fizycz- prawkę Senatu. nych o kwotę 208 tys. zł oraz wydatków bieżących W 31. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- o kwotę 472 tys. zł, przy jednoczesnym zmniejszeniu datków majątkowych w części 38: Szkolnictwo wyż- wydatków bieżących w części 44: Zabezpieczenie spo- sze, o kwotę 3 mln zł przy jednoczesnym zmniejsze- łeczne, o kwotę 680 tys. zł. niu o tę kwotę dotacji subwencji w części 73: Zakład Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Ubezpieczeń Społecznych. Przystępujemy do głosowania. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Przystępujemy do głosowania. 27. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem przycisk. 31. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto jest przeciw? przycisk. Kto wstrzymał się od głosu? Kto jest przeciw? Głosowało 421 posłów. Kto wstrzymał się od głosu? Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Głosowało 419 posłów. przy 49 głosach przeciwnych. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu W 28. poprawce Senat proponuje zwiększenie przy 46 głosach przeciwnych i 2 osobach wstrzymu- wydatków bieżących w części 31: Praca, o kwotę jących się od głosu. 1550 tys. zł przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę W 32. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- kwotę dotacji subwencji w części 73: Zakład Ubez- datków majątkowych w części 38: Szkolnictwo wyż- pieczeń Społecznych. sze, o kwotę 3 mln zł przy jednoczesnym zmniejsze- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. niu o tę kwotę dotacji subwencji w części 73: Zakład Przystępujemy do głosowania. Ubezpieczeń Społecznych. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. 28. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Przystępujemy do głosowania. przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto jest przeciw? 32. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto wstrzymał się od głosu? przycisk. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 98 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek W 36. poprawce Senat proponuje zwiększenie dotacji i subwencji w części 42: Sprawy wewnętrzne, Kto jest przeciw? o kwotę 2 mln zł przy jednoczesnym zmniejszeniu Kto wstrzymał się od głosu? o tę kwotę dotacji i subwencji 73: Zakład Ubezpieczeń Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna Społecznych. wynosi 209. Za oddano 243 głosy, przeciw – 172, Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. 1 osoba wstrzymała się od głosu. Przystępujemy do głosowania. Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem bezwzględną większością głosów. 36. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć W 33. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- przycisk. datków majątkowych w części 38: Szkolnictwo wyż- Kto jest przeciw? sze, o kwotę 600 tys. zł przy jednoczesnym zmniej- Kto wstrzymał się od głosu? szeniu o tę kwotę wydatków bieżących w części 83: Głosowało 418 posłów. Stwierdzam, że Sejm przy- Rezerwy celowe, w poz. 21 Środki na finansowanie jął poprawkę Senatu przy 62 głosach przeciwnych przez Krajowe Biuro Wyborcze. i 5 osobach wstrzymujących się od głosu. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. W 37. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- Przystępujemy do głosowania. datków majątkowych w części 42: Sprawy wewnętrz- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 33. ne, o kwotę 7800 tys. przy jednoczesnym zmniejsze- poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć niu o tę kwotę wydatków bieżących w części 83: Re- przycisk. zerwy celowe, w poz. 36: Środki na wdrożenie pasz- Kto jest przeciw? portów biometrycznych. Kto wstrzymał się od głosu? Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Głosowało 419 posłów. Przystępujemy do głosowania. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem przy 5 głosach przeciwnych. 37. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć W 34. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- przycisk. datków majątkowych w części 38: Szkolnictwo wyż- Kto jest przeciw? sze, o kwotę 5 mln zł przy jednoczesnym zmniejsze- Kto wstrzymał się od głosu? niu o tę kwotę wydatków majątkowych w części 83: Głosowało 415 posłów. Rezerwy celowe, w poz. 58: Inwestycje w szkolnictwie Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu wyższym. przy 14 głosach przeciwnych i 4 osobach wstrzymu- Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. jących się od głosu. Przystępujemy do głosowania. W 38. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem datków majątkowych w części 46: Zdrowie, o kwotę 34. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć 5900 tys. zł przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę przycisk. kwotę wydatków bieżących w części 83: Rezerwy ce- Kto jest przeciw? lowe, w poz. 21: Środki na finansowanie przez Kra- Kto wstrzymał się od głosu? jowe Biuro Wyborcze. Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. wynosi 206. Za oddano 226 głosów, przeciw – 184. Przystępujemy do głosowania. Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem głosów odrzucił poprawkę Senatu. 38. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć W 35. poprawce Senat proponuje zwiększenie przycisk. wydatków majątkowych w części 83: Rezerwy celo- Kto jest przeciw? we, w poz. 8: Finansowanie Wspólnej Polityki Rol- Kto wstrzymał się od głosu? nej, o kwotę 1 mln zł przy jednoczesnym zmniejsze- Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna niu o tę kwotę wydatków majątkowych w części 39: wynosi 210. Za oddano 133 głosy, przeciw – 284, Transport. 2 osoby wstrzymały się od głosu. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- Przystępujemy do głosowania. względnej większości głosów poprawkę Senatu Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem przyjął. 35. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć W 39. poprawce Senat proponuje zwiększenie przycisk. wydatków bieżących w części 46: Zdrowie o kwotę Kto jest przeciw? 3269 tys. zł, przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę Kto wstrzymał się od głosu? kwotę wydatków bieżących w części 83: Rezerwy Głosowało 415 posłów. celowe, w poz. 21: Środki na finansowanie przez Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Krajowe Biuro Wyborcze (...). przy 4 głosach przeciwnych i 5 osobach wstrzymują- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. cych się od głosu. Przystępujemy do głosowania. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 99

Marszałek Głosowało 417 posłów. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem przy 47 głosach przeciwnych i 1 wstrzymującym się. 39. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć W 43. poprawce Senat proponuje utworzenie przycisk. w części 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej pod Kto jest przeciw? nazwą: Wdrożenie ustawy o drogowych spółkach spe- Kto wstrzymał się od głosu? cjalnego przeznaczenia w kwocie 4 mln zł, przy jedno- Głosowało 413 posłów. czesnym zmniejszeniu o tę kwotę dotacji i subwencji Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu w części 73: Zakład Ubezpieczeń Społecznych. przy 1 głosie przeciwnym. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. W 40. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- Przystępujemy do głosowania. datków bieżących Inspekcji Handlowej w części 53: Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz 43. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć w częściach odpowiadających poszczególnym woje- przycisk. wództwom o łączną kwotę 3790 tys. zł, przy jedno- Kto jest przeciw? czesnym zmniejszeniu o tę kwotę dotacji i subwencji Kto wstrzymał się od głosu? w części 73: Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. wynosi 209. Za oddano 177 głosów, przeciw – 238, Przystępujemy do głosowania. 1 poseł wstrzymał się od głosu. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- 40. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć względnej większości głosów poprawkę Senatu przycisk. przyjął. Kto jest przeciw? W 44. poprawce Senat proponuje utworzenie Kto wstrzymał się od głosu? w części 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej Głosowało 417 posłów. Większość bezwzględna pod nazwą: Dofinansowanie przedsięwzięć w sfe- wynosi 209. Za – oddano 148 głosów, przeciw – 265, rze kultury i dziedzictwa narodowego (…) w kwo- 4 posłów wstrzymało się od głosu. cie 40 mln zł, przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- kwotę dotacji i subwencji w części 73: Zakład Ubez- względnej większości głosów poprawkę Senatu pieczeń Społecznych. przyjął. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. W 41. poprawce Senat proponuje zwiększenie wy- Bardzo proszę, pani poseł Błochowiak. datków bieżących w części 61: Urząd Patentowy Rze- czypospolitej Polskiej o kwotę 2,5 mln zł, przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę kwotę wydatków bieżących Poseł Anita Błochowiak: w części 83: Rezerwy celowe w poz. 21: Środki na ﬁ- nansowanie przez Krajowe Biuro Wyborcze (…). Dziękuję bardzo. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Przystępujemy do głosowania. Poprawka 44., jak przeczytał pan marszałek: doﬁ- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem nansowanie przedsięwzięć w sferze kultury i dzie- 41. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć dzictwa narodowego, to jest poprawka tworząca re- przycisk. zerwę specjalną na budowę Świątyni Opatrzności Kto jest przeciw? Bożej. Przypomnijmy, że w roku ubiegłym Wysoka Kto wstrzymał się od głosu? Izba także głosami koalicji przyjęła taką poprawkę Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna i utworzyła rezerwę, ale środki te nie zostały wyko- wynosi 209. Za – oddano 119 głosów, przeciw – 297 rzystane, ponieważ nie było stosownego aktu praw- głosów. nego, który mógłby pozwolić te środki przekazać na Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- świątynię. względnej większości głosów poprawkę Senatu Chciałabym zadać pytanie pani minister: czy przyjął. w tej chwili, kiedy będzie rozstrzygana ta poprawka, W 42. poprawce Senat proponuje zwiększenie wypo pierwsze, jest ustawa, która pozwoli pani zgodnie datków majątkowych w części 83: Rezerwy celowe z prawem przekazać środki na Świątynię Opatrzno- w pozycji 8: Finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej ści Bożej? (…) o kwotę 4 mln zł, przy jednoczesnym zmniejsze- Po drugie, czy to prawda, że Zakład Ubezpieczeń niu o tę kwotę dotacji i subwencji w części 7: Zakład Społecznych, bo z tej pozycji zabierane są środki na Ubezpieczeń Społecznych. Świątynię Opatrzności Bożej, jest zadłużony na kwo- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. tę 2900 mln zł? Przystępujemy do głosowania. Po trzecie, czy prawdą jest, że obsługa tego za- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem dłużenia w roku ubiegłym kosztowała ZUS ponad 42. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć 200 mln i były to pieniądze wręcz wyrzucone przycisk. w błoto, bo właśnie można byłoby zmniejszyć to Kto jest przeciw? zadłużenie, gdyby państwo nie przyjmowali tych Kto wstrzymał się od głosu? poprawek? 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 100 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Anita Błochowiak Marszałek:

I kolejne pytanie. Chciałabym, żeby pani podała Dziękuję bardzo. podstawę prawną – jaka to jest ustawa, jaki to arty- Pan poseł Suski, bardzo proszę. kuł – na mocy której Wysoka Izba, rząd nie może jednocześnie w danym roku przyjąć waloryzacji i wy- płacić dodatków najbiedniejszym? Jaka to jest pod- Poseł Marek Suski: stawa prawna? Bo w ten sposób, zabierając pieniądze emerytom, państwo po raz kolejny doprowadzacie do Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja w trybie regu- sytuacji, że nie będzie przeprowadzona waloryzacja laminowym chciałbym zwrócić uwagę, że pani poseł w roku 2007. Nie wiem, czy emeryci chcą, aby budo- Senyszyn mówiła w trybie nieregulaminowym, obra- wać Świątynię Opatrzności Bożej z ich emerytur. żając innych, a nie zadając pytanie. I bardzo proszę Mogą sami przekazać na ten cel pieniądze, ale nie pana marszałka o reagowanie w takich wypadkach. państwa głosami. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję. (Oklaski)

Marszałek: Marszałek:

Dziękuję. Dziękuję bardzo. Pani poseł Senyszyn, bardzo proszę. (Poruszenie (Głos z sali: W jakim trybie…) na sali) To było w trybie formalnym, no pan… (Gwar na sali) Poseł Joanna Senyszyn: Tylko proszę o spokój. Proszę państwa, każdy ma prawo w sprawie prowadzenia obrad zwrócić się do marszałka Sejmu. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Finansowanie Pan premier jako poseł czy jako premier? z budżetu państwa organizacji wyznaniowych, bu- (Poseł Andrzej Lepper: Jako poseł.) dów sakralnych jest cechą państw wyznaniowych. Jako poseł. Bardzo proszę. Jest to sprzeczne zarówno z polską konstytucją, jak i z przepisami o stosunkach państwo – Kościół. Już w ubiegłym roku prawica obiecywała przekazać na Poseł Andrzej Lepper: Świątynię Opatrzności Bożej 20 mln zł. To oczywi- ście było tylko pustym hasłem, w gruncie rzeczy te Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obrońcy emery- pieniądze, na szczęście wprawdzie, nie zostały prze- tów i rencistów chyba zapomnieli o tym, że w 2004 r. kazane. Ale trzeba wyraźnie powiedzieć, że prawica w lipcu to głosami Sojuszu Lewicy i Platformy eme- okłamała obywateli, twierdząc, że takie pieniądze ryci pozbawieni zostali corocznej waloryzacji emery- chce przekazać. Jak wobec tego teraz przekazanie tur i rent. (Oklaski) znacznie, dwukrotnie, większej kwoty z przeznacze- (Poseł Jolanta Szczypińska: Tak jest.) niem na ten cel ma się do obowiązujących w Polsce I proszę dzisiaj nie stawać się… I mam pytanie przepisów? Czy jest to łamanie prawa? Naszym zda- właśnie do pani poseł sprawozdawcy: Czy to jest fakt, niem w oczywisty sposób jest to łamanie prawa. Czy czy tak było dokładnie? jest to może kolejne oszustwo prawicy, bo taka moż- (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Powinna na to od- liwość też występuje? Oczywiście każda z tych ewen- powiedzieć pani minister Gilowska.) tualności jest równie zła. Dziękuję. (Oklaski) I dzisiaj można mówić wszystko, ale naprawdę trzeba uderzyć się we własną pierś też – to wy zabra- liście emerytom i rencistom pieniądze. Dziękuję. (Oklaski) Marszałek: (Poseł Donald Tusk: Tak głosowała również wi- cepremier Gilowska.) Dziękuję. Bardzo proszę, pan poseł Ślusarczyk. A potem pan poseł Suski. Marszałek:

Dziękuję. Pan poseł Wontor, potem pan premier Giertych, Poseł Piotr Ślusarczyk: też jako poseł chyba.

Mam pytanie do rządu. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czy w czasie rzą- Poseł Bogusław Wontor: dów SLD przekazano 2 mln zł na działalność ZSMP? (Wesołość na sali) (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Czy prawdą (Głos z sali: Myśli, że wiedział, co powiedział.) jest, że w poprzedniej kadencji nie było ﬁnansowania 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 101

Poseł Bogusław Wontor kwin usilnie walczy o 2 mln zł na obiekt sakralny w Supraślu – bardzo mu sprzyjam – a jednocześnie stowarzyszeń, organizacji pozarządowych podmioto- zwalczacie państwo wydatki na obiekty sakralne rzym- wego, jeśli chodzi o ich działalność, było tylko finan- skokatolickie (Poruszenie na sali), to jest to problem… sowanie przedmiotowe? I czy prawdą jest, że ZSMP, (Poseł Joanna Senyszyn: Nie od emerytów.) (Po- między innymi ZSMP, otrzymywało środki finanso- ruszenie na sali) we na organizację np. kolonii dla dzieci z rodzin po- (Poseł Grzegorz Napieralski: Ale nie od emerytów.) pegeerowskich, dla dzieci z rodzin biednych? Była Panie marszałku, oni rzeczywiście zachowują się kontrola ministerstwa. Myślę, że przedstawiciele rzą- tak, jak w 1968. (Wesołość na sali, oklaski) du mogą odpowiedzieć, bo jest już po kontroli. I czy To ustalcie wreszcie, bo nie ma zgody na to, żeby właśnie było to finansowanie tylko takich przedsię- dzielić kościoły na dobre i złe. I proszę pana posła Czy- wzięć, o których wspomniałem? Dziękuję. (Oklaski) kwina o odrobinę pracy edukacyjnej, to nam umożliwi pracę. Dziękuję bardzo. (Burzliwe oklaski)

Marszałek: Marszałek: Dziękuję bardzo. To chyba już wystarczy pytań, prawda? Zdaje się, Dziękuję bardzo. że tworzą dobrą podstawę do odpowiedzi. Bardzo dziękuję. Pan minister Ujazdowski, potem pan premier Pan premier Giertych najpierw, bardzo proszę. Giertych. Bardzo proszę. Wiceprezes Rady Ministrów Minister Edukacji Narodowej Minister Roman Giertych: Kultury i Dziedzictwa Narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odpowiadając na pytanie pana posła Ślusarczyka, chciałbym po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, chcę twierdzić, że rzeczywiście ze środków publicznych przypomnieć elementarną zasadę budżetową, iż prze- Ministerstwa Edukacji Narodowej finansowano pisy ustawy budżetowej są upoważnieniem, kredy- Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, którego tem, a nie gwarancją. Po drugie, ta rezerwa, którą prezes zasiada na tej sali (Poruszenie na sali) w ła- tak państwo agresywnie atakujecie, została sensow- wach poselskich Sojuszu Lewicy Demokratycznej. nie wydana w roku 2006 na takie cele, jak odbudowa (Głos z sali: Hańba!) zniszczonego kościoła św. Katarzyny w Gdańsku, na (Głosy z sali: Uuu!...) bazylikę mariacką w Gdańsku (Oklaski), na zakup (Głos z sali: Wykazała kontrola…) archiwum Zbigniewa Herberta i na teatr w Lublinie Była to również sytuacja notoryczna, mianowicie – przypominam najważniejsze pozycje z tej rezerwy. inne organizacje związane z Sojuszem Lewicy Demo- Ona została wydana sensownie, z pożytkiem publicz- kratycznej, takie jak np. Kampania przeciw Homofo- nym i z pożytkiem dla ochrony dziedzictwa narodo- bii, również były finansowane ze środków publicz- wego. Deklaruję, że w takim zakresie będzie wydana nych. (Poruszenie na sali) I wówczas pani minister na różnorodne przedsięwzięcia związane z ideą Świą- Łybackiej czy innym osobom, które podejmowały tyni Opatrzności Bożej, w jakim będzie to odpowia- tego typu decyzje, to nie przeszkadzało. Dziękuję dało przepisom prawnym. To jest pierwsza kwestia. uprzejmie. (Oklaski) W istocie jedynym okresem w historii Polski, w którym istniały regulacje z zakresu państwa wy- znaniowego, był okres komunistyczny. To wtedy bu- Marszałek: dowano za pieniądze publiczne (Oklaski) domy partii i to wtedy, chociaż ja nie jestem specjalistą z zakresu Dziękuję bardzo. prawa finansowego, aparat Polskiej Zjednoczonej Jeszcze pani minister Suchocka-Roguska. Partii Robotniczej był zwolniony ze składki ZUS- Bardzo proszę. -owskiej, płaciliście to ryczałtem. (Oklaski) A wasi (Poseł Grzegorz Napieralski: Ja mam wniosek for- bohaterzy, a w gruncie rzeczy antybohaterzy, biorą malny, panie marszałku.) emerytury po 7–9 tys. zł dzisiaj. (Oklaski) Formalny, tak? A może to być po odpowiedzi pani (Poseł Tadeusz Cymański: Otóż to.) minister? (Poseł Joanna Senyszyn: Mówi się: bohaterowie.) (Głos z sali: Wniosek formalny.) Ten tytuł nie przysługuje gen. Kiszczakowi. (Poseł Krystyna Łybacka: Przepraszam, panie (Poseł Marek Suski: Zdrajcy.) marszałku, pytanie.) I wreszcie jest kwestia jakiejś linii wewnętrznej So- Pani minister, tutaj pan poseł Napieralski nalega juszu Lewicy Demokratycznej. Bo jeśli pan poseł Czy- na złożenie wniosku formalnego przed pani odpowie- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 102 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Poseł Jerzy Szmajdziński: dzią. Jeżeli pani minister zechce usiąść, to bardzo Panie Marszałku! W związku z naszym zgłoszo- proszę. (Gwar na sali) nym przed Konwentem oczekiwaniem, aby pan mi- Pan poseł Napieralski, bardzo proszę. nister Ujazdowski przeprosił, chcę powiedzieć, że wycofujemy to oczekiwanie. Uzasadniam to w taki sposób, że – nawiązując do retoryki Jarosława Ka- Poseł Grzegorz Napieralski: czyńskiego – rzeczywiście sytuacja, która tu się wy- tworzyła w tej gorącej debacie, przypominała rok Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż przed chwi- 1968, z tym że Sojusz Lewicy Demokratycznej stoi lą zostaliśmy obrażeni w sposób niegodny. (Porusze- tam, gdzie stali studenci, a Prawo i Sprawiedliwość nie na sali) tam, gdzie ZOMO i aktyw robotniczy. (Oklaski, po- (Poseł Marek Suski: Niemożliwe.) ruszenie na sali) Wnoszę o 15 minut przerwy, zwołanie Konwentu (Poseł Tadeusz Cymański: To wymaga przeprosin.) Seniorów i żądam przeproszenia od pana ministra (Poseł Anna Paluch: Przerwa, Konwent i niech dla całego klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. nas przeproszą.) (Poruszenie na sali, oklaski) (Poseł Jolanta Szczypińska: Za co?) Marszałek: Marszałek: Proszę państwa… Pani poseł, pytanie? Bardzo proszę. Pani poseł, po przerwie. Wyjaśnimy to na przerwie. (Poseł Krystyna Łybacka: Sprostowanie.) Pani poseł, ale stawia mnie pani w bardzo kłopo- Poseł Marek Suski: tliwej sytuacji, bo nie lubię takich sytuacji, ale na- prawdę jest to łamanie reguł. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tego typu załago- (Poseł Krystyna Łybacka: Dobrze, po przerwie po dzenie sprawy, jak ustaliliśmy w Konwencie, wyglą- prostu.) dało zupełnie inaczej. Wnoszę w imieniu klubu Prawo Tak że na razie robimy przerwę. Ja wyjaśnię tę i Sprawiedliwość o 10 minut przerwy i zwołanie Kon- sprawę w przerwie. wentu. (Wesołość na sali) Nie może bowiem być w tej Przerwa do godz. 10.50. Izbie tak, że po prostu (Gwar na sali)… to sala mówi. Panie pośle, niech pan weźmie pod uwagę, jak to jest (Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 39 ocenione. Mówiliśmy w Konwencie o tym, żeby dbać do godz. 11) o dobre imię Izby. Właśnie pan pokazał, w jaki sposób wy rozumiecie dobro Izby. Dziękuję. (Oklaski) Marszałek: Marszałek: Wysoka Izbo! Wznawiam obrady. Proszę pana posła sekretarza o przedstawienie Proszę państwa, za chwilę zarządzę przerwę i zwo- komunikatu. łam Konwent, bo rzeczywiście tę sprawę trzeba do- kończyć. Aczkolwiek panu przewodniczącemu muszę powiedzieć, że w Konwencie rozmawialiśmy między Sekretarz Poseł Tomasz Górski: innymi o tym – potem podsumuję już łącznie oba posiedzenia Konwentu, ale chcę zwrócić uwagę na jed- Posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrze- ną rzecz – że w marcu 1968 r. nie tylko stał aktyw nia przedstawionego przez Prezydenta RP projektu robotniczy pod uniwersytetem, ale kiedy z tej mów- ustawy o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji nicy, w sytuacji gdy Sejm był okupowany przez insty- o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa tucję, która nie była Sejmem, przemawiał Jerzy Za- z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów odbę- wieyski, to, że tak powiem, towarzystwo na sali redzie się bezpośrednio po zakończeniu głosowań w sali agowało w sposób, w który żaden poseł nigdy reago- nr 176 w gmachu Senatu. Dziękuję. wać na wypowiedź kolegi nie powinien. O tym też (Poseł Jerzy Szmajdziński: Panie marszałku, można?) mówiliśmy, co działo się w tym miejscu – nie w Izbie, w tym miejscu – w 1968 r. W tej chwili zarządzam przerwę. Marszałek: Spotkamy się za 15 minut. Konwent Seniorów w gabinecie marszałka. Jeszcze będę referował, co było na posiedzeniu Konwentu. (Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 04 Ale bardzo proszę. do godz. 11 min 47) 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 103

Marszałek: czy te wypowiedzi znajdą ﬁnał w postaci postępowań polubownych między posłami i klubami, jakiegoś Wysoka Izbo! Wznawiam obrady. wyjaśnienia tej sytuacji czy zatarcia złego wrażenia, Przekażę stanowisko wynikające z prac Konwen- czy tej reakcji zranienia, która mogła powstać, czy tu Seniorów. też znajdą ﬁnał w Komisji Etyki Poselskiej, zdecydu- Proszę państwa, po pierwsze, przypomnienie dla jemy już poza Izbą, dlatego że ani prowadzący obra- wszystkich pań i panów posłów: pytania zadawane dy, ani Konwent Seniorów nie mogą tutaj przygoto- podczas głosowań są pytaniami, które marszałek wywać decyzji i przewidzieć reakcji poszczególnych dopuszcza fakultatywnie, ma tutaj władzę dopusz- posłów, czy środowisk w parlamencie, nie mają wła- czania pytań albo nie. Ja z zasady dopuszczam zada- dzy za nich decydować. Jeszcze raz powtórzę: czy to wanie pytań, ale te pytania powinny dotyczyć wyja- się zakończy jakąś formą pojednania, czy skargami śnienia przepisów ustawy. Nawet jeżeli w trakcie do Komisji Etyki Poselskiej, to już o tym zadecydują pytania pojawiają się jakieś elementy polemiki poli- zainteresowani posłowie. tycznej, no to może być to tylko i wyłącznie w kon- Kończąc, jeszcze raz przypominam o tym, że obie tekście pytań o przepisy ustawy. Nie powinno być komisje, zainteresowane przede wszystkim jakością sytuacji, w której pytanie z góry, z założenia jest pew- naszych obrad i jakością naszych postaw, tzn. Komi- nego rodzaju polemiką polityczną, dlatego że to pro- sja Etyki Poselskiej i komisja regulaminowa, mogą wokuje inne głosy, to angażuje prawo odpowiedzi korzystać z różnego rodzaju uwag wypowiadanych albo rodzi frustrację, kiedy ktoś nie ma podstawy na sali, czy to przez osoby zza tego stołu, czy to z mów- regulaminowej do tego, żeby odpowiedzieć. Tym bar- nicy, i jeszcze raz kieruję gorący apel do wszystkich dziej w wypadku wypowiedzi obraźliwej. To jest spra- kierownictw klubowych o to, żebyśmy przeciwdzia- wa pierwsza. łali agresywnym reakcjom z sali w stosunku do mów- Sprawa druga: niestety, proszę państwa, w czasie ców. To w naszych reakcjach pojawiać się nie powin- debaty dochodzi do sytuacji, kiedy prowadzący obra- no. To tyle, proszę państwa, wyjaśnień. dy – niezależnie od tego, czy jest to marszałek, czy W tej chwili wracamy do naszych głosowań, wra- wicemarszałkowie, niezależnie od tego, kto w danym camy do budżetu, a konkretnie do głosowania nad momencie te obrady prowadzi – musi być tolerancyj- 44. poprawką, którą, jak sądzę, bardzo wyczerpująco ny wobec Izby, dlatego że wszystkie parlamenty świa- omówiliśmy. ta reagują żywo, ale niestety czasami bardzo łatwo (Poseł Anita Błochowiak: Pani minister jeszcze żywa reakcja przekształca się w agresję i akt nieto- odpowie?) lerancji wobec mówcy na sali. Proszę państwa, to, czy Pani minister… Już nie ma głosu? my jesteśmy w stanie w Izbie wysłuchać poglądów, (Poseł Anita Błochowiak: Przerwano jej wypo- z którymi się nie zgadzamy, to jest naprawdę miara wiedź.) tolerancji. Należy zwrócić uwagę na to, że nie może Pani minister Suchocka-Roguska, bardzo proszę. być tak, że kiedy tutaj stoi ktoś na mównicy i mówi, (Poseł Wojciech Olejniczak: Bo nie odpowiedziała.) jest notorycznie prowokowany reakcjami agresyw- Tak, pani minister prosiła o głos i nie uzyskała nym. To jest sytuacja, za którą w gruncie rzeczy od- go w wyniku nalegań na przerwanie obrad. powiadają kierownictwa klubowe. I to jest apel do Bardzo proszę. wszystkich kierownictw klubowych, żeby wpływać na kolegów, żebyśmy swoje poglądy przekazywali przede wszystkim z mównicy – być może sporadycz- Sekretarz Stanu nie, w formie głosów, ale kulturalnych głosów z sali, w Ministerstwie Finansów a nigdy przez gwałtowne reakcje wynikające z nieto- Elżbieta Suchocka-Roguska: lerancji i agresji w stosunku do mówcy. To jest apel o to, żeby tego typu reakcje się nie pojawiały, dlatego Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ustawie z 20 że taka reakcja może w jakimś sensie wywoływać maja 2005 r. o dodatku pieniężnym dla niektórych potem eskalację w formie odpowiedzi mówcy znajdu- emerytów, rencistów, osób pobierających świadczenia jącego się na mównicy. przedemerytalne i pobierających zasiłki przedemery- Trzecia sprawa, o której chcę powiedzieć: kiedy talne w art. 2 ust. 2 stwierdza się, że dodatek pienięż- głosujemy, w obradach biorą udział członkowie Ko- ny przysługuje w latach, w których nie jest przepro- misji Regulaminowej i Spraw Poselskich i członkowie wadzona waloryzacja świadczeń, czyli zgodnie z obo- Komisji Etyki Poselskiej, którzy, korzystając z prze- wiązującym prawem, jeżeli jest waloryzacja emerytur pisów, na podstawie których działają, i słysząc to, co i rent, to na podstawie ustawy z 20 maja 2005 r. nie się na sali dzieje, mogą korzystać z uwag, które tutaj może być wypłacony dodatek. Dziękuję bardzo. padają na temat albo naruszenia regulaminu, albo naruszenia zasad etyki poselskiej, i obie komisje mogą podejmować działania, które z tego rozeznania Marszałek: sytuacji mogą wynikać. To jest trzecia rzecz. No i czwarta rzecz: padło bardzo wiele ostrych, Dziękuję, pani minister. gwałtownych, czasami raniących wypowiedzi i o tym, Przystępujemy do głosowania. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 104 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek zmniejszeniu o tę kwotę dotacji i subwencji w części 73: Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W 44. poprawce Senat proponuje utworzenie Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. w części 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej Przystępujemy do głosowania. pod nazwą: Dofinansowanie przedsięwzięć w sfe- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem rze kultury i dziedzictwa narodowego (…) w kwo- 47. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć cie 40 mln zł przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę przycisk. kwotę dotacji i subwencji w części 73: Zakład Ubez- Kto jest przeciw? pieczeń Społecznych. Kto wstrzymał się od głosu? Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Głosowało 421 posłów. Większość bezwzględna – Przystępujemy do głosowania. 211. Za oddano 174 głosy, przeciw – 244 głosy, 3 po- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem słów wstrzymało się. (Oklaski) 44. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej przycisk. większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął. Kto jest przeciw? W 48. poprawce Senat proponuje zwiększenie do- Kto wstrzymał się od głosu? tacji i subwencji w części 85/24: Województwo śląskie Głosowało 409 posłów. o kwotę 1 mln zł przy jednoczesnym zmniejszeniu Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu o tę kwotę dotacji i subwencji w części 73: Zakład przy 65 głosach przeciwnych i 15 posłach wstrzymu- Ubezpieczeń Społecznych. jących się. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. W 45. poprawce Senat proponuje utworzenie Przystępujemy do głosowania. w części 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem pod nazwą: Doﬁnansowanie zadań związanych z re- 48. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć alizacją nowelizacji ustawy o Instytucie Pamięci Na- przycisk. rodowej w kwocie 20 mln zł przy jednoczesnym Kto jest przeciw? zmniejszeniu o tę kwotę dotacji i subwencji w czę- Kto wstrzymał się od głosu? ści 73: Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Głosowało 416 posłów. Większość bezwzględna – Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. 209. Za oddano 255 głosów, przeciw – 151, 10 posłów Przystępujemy do głosowania. wstrzymało się. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością 45. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć głosów poprawkę Senatu odrzucił. przycisk. W 49. poprawce Senat proponuje zwiększenie do- Kto jest przeciw? tacji i subwencji w części 85/24: Województwo śląskie Kto wstrzymał się od głosu? o kwotę 3,5 mln zł przy jednoczesnym zmniejszeniu Głosowało 420 posłów. o tę kwotę dotacji i subwencji w części 73: Zakład Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Ubezpieczeń Społecznych. przy 75 głosach przeciwnych i 1 pośle wstrzymu- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. jącym się. Przystępujemy do głosowania. W 46. poprawce Senat proponuje utworzenie w czę- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem ści 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej pod 49. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć nazwą: Centrum Onkologii w Bydgoszczy w kwocie przycisk. 5 mln zł przy jednoczesnym zmniejszeniu o tę kwotę Kto jest przeciw? dotacji i subwencji w części 73: Zakład Ubezpieczeń Kto wstrzymał się od głosu? Społecznych. Głosowało 420 posłów. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Przystępujemy do głosowania. przy 56 głosach przeciwnych i 12 posłach wstrzymu- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem jących się. 46. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć W 50. poprawce Senat proponuje zwiększenie do- przycisk. tacji i subwencji w części 85/24: Województwo śląskie Kto jest przeciw? o kwotę 2 mln zł przy jednoczesnym zmniejszeniu Kto wstrzymał się od głosu? o tę kwotę dotacji i subwencji w części 73: Zakład Głosowało 415 posłów. Większość bezwzględna – Ubezpieczeń Społecznych. 208. Za oddano 143 głosy, przeciw – 271, 1 poseł Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. wstrzymał się. Przystępujemy do głosowania. Stwierdzam, że wobec nieuzyskania bezwzględnej Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem większości głosów Sejm poprawkę Senatu przyjął. 50. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć W 47. poprawce Senat proponuje utworzenie w czę- przycisk. ści 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej pod Kto jest przeciw? nazwą: Rozbudowa Szpitala Powiatowego w Skarży- Kto wstrzymał się od głosu? sku Kamiennej w kwocie 7 mln zł przy jednoczesnym Głosowało 418 posłów. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 105

Marszałek Marszałek:

Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Dziękuję. przy 70 głosach przeciwnych i 19 posłach wstrzymu- Nie ma więcej pytań. jących się. Pani minister Suchocka-Roguska, bardzo proszę. Poprawkę 51. już rozpatrzyliśmy. W 52. poprawce Senat proponuje rozszerzenie w części 83: Rezerwy celowe w poz. 8: Finansowanie Sekretarz Stanu Wspólnej Polityki Rolnej (…) zakresu rezerwy celo- w Ministerstwie Finansów wej o wydatki na programy pomocy technicznej. Elżbieta Suchocka-Roguska: Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z tej rezerwy bę- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem dzie mogła być finansowana budowa i modernizacja 52. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć tych lotnisk, które, po pierwsze, zostaną ujęte w kon- przycisk. traktach wojewódzkich, po drugie, będą miały noty- Kto jest przeciw? fikowane programy pomocowe w Unii Europejskiej. Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Głosowało 422 posłów. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu przy 19 głosach przeciwnych i 1 pośle wstrzymu- Marszałek: jącym się. W poprawce 53. Senat proponuje rozszerzenie Dziękuję. w części 83: Rezerwy celowe w poz. 8: Finansowanie Przystępujemy do głosowania. Wspólnej Polityki Rolnej (…) zakresu rezerwy celo- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem wej o wydatki na budowę Opery i Filharmonii Pod- 54. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć laskiej (…) w kwocie 12 mln zł. przycisk. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto jest przeciw? Przystępujemy do głosowania. Kto wstrzymał się od głosu? Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Głosowało 420 posłów. 53. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu przycisk. przy 8 głosach przeciwnych i 6 posłach wstrzymują- Kto jest przeciw? cych się od głosu. Kto wstrzymał się od głosu? W 55. poprawce Senat proponuje zwiększenie do- Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna – tacji i subwencji w części 85/12: Województwo mało- 210. Za oddano 17 głosów, przeciw – 399 głosów, polskie o kwotę 2,5 mln zł przy jednoczesnym zmniej- 3 posłów wstrzymało się. szeniu o tę kwotę wydatków na finansowanie projek- Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bez- względnej większości głosów poprawkę Senatu tów z udziałem środków Unii Europejskiej w części przyjął. 83: Rezerwy celowe w poz. 8: Finansowanie Wspólnej W 54. poprawce Senat proponuje rozszerzenie Polityki Rolnej. w części 83: Rezerwy celowe w poz. 8: Finansowanie Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Wspólnej Polityki Rolnej (…) zakresu rezerwy celo- Przystępujemy do głosowania. wej o wydatki na budowę i modernizację lotnisk re- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem gionalnych w kwocie do 100 mln zł. 55. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. przycisk. Bardzo proszę, pani poseł Błochowiak. Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Głosowało 420 posłów. Poseł Anita Błochowiak: Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu przy 65 głosach przeciwnych i 13 posłach wstrzymu- Dziękuję bardzo. jących się od głosu. Panie Marszałku! Pani Minister! Mam pytanie. W 56. poprawce Senat proponuje utworzenie w czę- Ponieważ wcześniejsze poprawki zgłaszane przez po- ści 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej pod słów w czasie prac w Sejmie dotyczące modernizacji nazwą Środki na świadczenia dla medalistów zawo- lotnisk regionalnych były przez panią krytycznie dów „Przyjaźń 84” w kwocie 1,5 mln zł przy jedno- opiniowane, chciałabym zapytać, czy ta poprawka czesnym zmniejszeniu o tę kwotę wydatków bieżą- pozwoli finansować lotniska, które nie są w sieci cych w części 83: Rezerwy celowe w poz. 21: Środki TNT, m.in. lotniska w Łodzi i w Bydgoszczy. Czy bę- na finansowanie przez Krajowe Biuro Wyborcze. dzie pani mogła na podstawie stworzonej tej rezerwy Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. przekazać środki na te lotniska? (Oklaski) Przystępujemy do głosowania. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 106 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek służby cywilnej w części 85/30: Województwo wiel- kopolskie. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. 56. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Komisja wnosi o ich przyjęcie. przycisk. Przystępujemy do głosowania. Kto jest przeciw? Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto wstrzymał się od głosu? poprawek Senatu 60., 61., od 65. do 67., 69., 72., 73. Głosowało 421 posłów. i 75., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Kto jest przeciw? przy 3 głosach przeciwnych. Kto wstrzymał się od głosu? W 57. poprawce Senat proponuje nadanie nowego Głosowało 417 posłów. brzmienia nazwie rezerwy celowej w części 83: Re- Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu zerwy celowe w poz. 51. przy 2 głosach przeciwnych i 3 posłach wstrzymują- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. cych się od głosu. Przystępujemy do głosowania. W 62. poprawce Senat proponuje przesunięcie kwo- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem ty 0,5 mln zł w części 85/16: Województwo opolskie. 57. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. przycisk. Przystępujemy do głosowania. Kto jest przeciw? Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto wstrzymał się od głosu? poprawki 62., zechce podnieść rękę i nacisnąć Głosowało 419 posłów. przycisk. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Kto jest przeciw? przy 1 pośle wstrzymującym się od głosu. Kto wstrzymał się od głosu? W 58. poprawce Senat proponuje przesunięcie Głosowało 415 posłów. kwoty 9 mln zł z wydatków bieżących do wydatków Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu majątkowych w części 83: Rezerwy celowe w poz. 57: przy 5 głosach przeciwnych i 20 posłach wstrzymu- Budowa obwodnicy Jarosławia. jących się od głosu. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. W 63. poprawce Senat proponuje przesunięcie Przystępujemy do głosowania. kwoty 130 tys. zł w części 85/18: Województwo pod- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem karpackie. 58. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Komisja prosi o przyjęcie tej poprawki. przycisk. Przystępujemy do głosowania. Kto jest przeciw? Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto wstrzymał się od głosu? Głosowało 421 posłów. 63. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu przycisk. przy 2 głosach przeciwnych. Kto jest przeciw? W poprawce 59. Senat proponuje utworzenie w czę- Kto wstrzymał się od głosu? ści 83: Rezerwy celowe nowej rezerwy celowej pod Głosowało 416 posłów. nazwą Finansowanie realizacji zadań przez Agencję Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Rezerw Materiałowych w kwocie 20 mln zł przy jed- przy 5 posłach wstrzymujących się od głosu. noczesnym zmniejszeniu o tę kwotę dotacji i subwen- W 64. poprawce Senat proponuje przesunięcie cji w części 83: Rezerwy celowe w pozycji 61: Finan- kwoty 7 mln zł w części 85/18: Województwo podkar- sowanie i współfinansowanie zadań związanych packie. z rozwojem wsi i rolnictwa. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 64. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć 59. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. przycisk. Kto jest przeciw? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Kto wstrzymał się od głosu? Głosowało 419 posłów. Głosowało 420 posłów. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu przy 3 głosach przeciwnych i 16 posłach wstrzymu- przy 12 głosach przeciwnych i 2 posłach wstrzymu- jących się od głosu. jących się od głosu. Poprawki od 65. do 67. już rozpatrzyliśmy. W poprawkach 60., 61., 65., 66., 67., 69., 72., 73. W 68. poprawce Senat proponuje przesunięcie kwo- i 75. Senat proponuje przesunięcia kwot w wymie- ty 2 mln zł w części 85/24: Województwo śląskie. nionych w tych poprawkach województwach oraz Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. zmiany w zakresie wynagrodzeń członków korpusu Przystępujemy do głosowania. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 107

Marszałek cele. Chcę podkreślić, że klub Sojuszu Lewicy Demo- kratycznej głosował za poprawkami, które powodo- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem wały przesunięcia w budżetach wojewodów i przezna- 68. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć czały środki na remonty kościołów czy klasztorów. przycisk. Natomiast w tych wypadkach, w których środki te Kto jest przeciw? były przeznaczane z Zakładu Ubezpieczeń Społecz- Kto wstrzymał się od głosu? nych, czyli pochodziły ze środków emerytów, byliśmy Głosowało 412 posłów. przeciw. Powtarzam w związku z tym te pytania. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Po pierwsze, czy prawdą jest, że zadłużenie ZUS przy 2 głosach przeciwnych i 15 posłach wstrzymu- wynosi 2900 mln zł? jących się od głosu. Po drugie, czy prawdą jest, że obsługa tak dużego Poprawkę 69. już rozpatrzyliśmy. zadłużenia kosztowała ZUS ponad 200 mln zł w roku W 70. poprawce Senat proponuje przesunięcie ubiegłym? kwoty 2,5 mln zł w części 85/26: Województwo świę- Po trzecie, czy prawdą jest, że gdyby te środki ZUS tokrzyskie. nie zostały zabrane na kwotę ponad 800 mln zł, moż- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. na byłoby dokonać waloryzacji w wysokości 20%? Przystępujemy do głosowania. Po czwarte, czy ustawa, którą rząd skierował do Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Sejmu, mogłaby spowodować, iż moglibyśmy jedno- 70. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć cześnie, mając te pieniądze, które państwo właśnie przycisk. rozdysponowali, przeprowadzić 20-procentową walo- Kto jest przeciw? ryzację i przyznać podwyżki najbiedniejszym emery- Kto wstrzymał się od głosu? tom w ramach dodatków, gdyby taki zapis znalazł się Głosowało 416 posłów. w tej ustawie? Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Proszę bardzo, pani minister, o odpowiedź na te przy 17 posłach wstrzymujących się od głosu. pytania, bo to jest naprawdę bardzo ważna sprawa, W 71. poprawce Senat proponuje przesunięcie ponieważ Wysoka Izba, parlament – w takiej sytuacji kwoty 400 tys. zł w części 85/26: Województwo świę- emerytów i rencistów – przekazuje pieniądze na nie- tokrzyskie. istotne tak naprawdę, drobne cele, a roztrwania środ- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. ki zadłużonego już Zakładu Ubezpieczeń Społecz- Przystępujemy do głosowania. nych. Dziękuję. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 71. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Marszałek: Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Dziękuję. Głosowało 408 posłów. Więcej pytań chyba nie ma. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Pani premier Gilowska osobiście. przy 1 głosie przeciwnym i 17 posłach wstrzymują- Bardzo proszę, pani profesor. cych się od głosu. Poprawki 72. i 73. już rozpatrzyliśmy. W 74. poprawce Senat proponuje dokonanie zmian Wiceprezes Rady Ministrów w planie finansowym Funduszu Ubezpieczeń Spo- Minister Finansów łecznych. Zyta Gilowska: Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Przystępujemy do głosowania. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Od- Wcześniej pani poseł Błochowiak, bardzo proszę. powiadałam w tej kwestii szczegółowo wczoraj, dzisiaj skrótowo – nie dotarło. (Oklaski) Powtarzam krok po kroku, jakiego rodzaju operacje są przepro- Poseł Anita Błochowiak: wadzane na planie finansowym Funduszu Ubezpie- czeń Społecznych. Dziękuję bardzo. Otóż planowany deficyt związany z funduszami Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ostatnie pytanie, zarządzanymi przez ZUS na koniec 2006 r. miał wy- dlatego że wcześniej pani minister na cztery moje nosić – taka była prognoza – 4100 mln zł. Zoriento- pytania nie udzieliła odpowiedzi, więc pozwolę je so- waliśmy się w październiku, na przełomie paździer- bie powtórzyć, dokładnie te same pytania, jeśli pani nika i listopada, iż ten deficyt będzie niższy. Obecnie pozwoli. szacujemy go na poziomie 2595 mln zł. Koszty obsłu- W tej poprawce przesuwamy w planie Funduszu gi tego zadłużenia wynoszą około 187 mln zł rocznie. Ubezpieczeń Społecznych kwotę 216 mln zł. To jest Ze względu na fakt… ta kwota, którą państwo w wyniku wcześniej przyję- (Poseł Anita Błochowiak: Dlatego pytam, czy nowa tych poprawek rozdysponowali na różnego rodzaju ustawa może to zmienić.) 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 108 Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie

Wiceprezes Rady Ministrów Wiceprezes Rady Ministrów Minister Finansów Zyta Gilowska Minister Edukacji Narodowej Roman Giertych: Nie odpowiadam w konwencji, prawdą jest, że nie umiem, nie znam tej konwencji. Przepraszam, panią Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem, po- poseł. Powiem to, co wiem w tej sprawie. Dobrze? nieważ kończymy tą poprawką prace nad projektem Ze względu bowiem na fakt, iż stan finansów pań- budżetu na 2007 r., w imieniu rządu Rzeczypospolitej stwa w 2006 r. pozwalał na wcześniejsze przekazanie Polskiej podziękować wszystkim parlamentarzystom, na konto Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dodat- senatorom, posłom, którzy pracowali nad tegorocz- kowych dotacji z budżetu państwa w kwocie 736 mln nym budżetem. zł, to można było się zgodzić na obniżenie o podobną (Poseł Tadeusz Jarmuziewicz: Niepotrzebnie.) kwotę dotacji na rok 2007, zresztą, literalnie rzecz Była to na pewno trudna praca. Chciałem podzię- ujmując, nieco niższą, bo 714 mln zł, żeby zadość- uczynić oczekiwaniom uczestników tej gry, bo uchwa- kować również w imieniu resortu edukacji tym lanie budżetu to jest gra. W efekcie nie zmienił się wszystkim, którzy przyłożyli się do pracy budżetowej. stan zadłużenia Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Uzyskaliśmy w tym budżecie możliwości finansowe W dalszym ciągu jest on o ponad 1,5 mld zł korzyst- pozwalające na wprowadzenie podwyżek dla nauczy- niejszy od prognozowanego w połowie 2006 r. cieli w obiecanej kwocie. To jest bardzo istotny element Natomiast co do uporu pani poseł w kwestii walo- polityki rządowej prowadzonej w taki sposób, aby łącz- ryzacji wyższej–niższej pozwolę sobie przypomnieć, iż nie z podwyżkami płac mogła być realizowana ta to właśnie klub, który pani reprezentuje, w ubiegłej zmiana w polskich szkołach, która jest w ich przypad- kadencji przeforsował ustawę, która zakładała, że wa- ku niezbędna, aby mógł być realizowany w tym zakre- loryzację przeprowadza się wówczas, gdy jest stosow- sie przeprowadzony i przygotowany program. nie wysoka inflacja. Z przyjemnością przypominam (Poseł Krystyna Łybacka: To nie jest tryb poselski.) wszystkim, że mamy w Polsce bardzo niską inflację. Również chciałem podziękować za kwoty przezna- Nie chcąc irytować emerytów i rencistów groszowymi czone jednogłośnie przez Sejm na program „Zero kwotami podwyżek miesięcznych, rząd proponuje wy- tolerancji dla przemocy w szkole”. Te pieniądze, któ- płatę dodatków, które będą w kwocie wyższej dla eme- re państwo przeznaczyliście, dobrze spożytkujemy, rytów i rencistów mających najniższe renty i emery- będą one przeznaczone zgodnie z przygotowanym tury. Niestety nie ma możliwości prawnej, żeby jedno- programem, złożonym przez Radę Ministrów. cześnie przeprowadzać waloryzację, która byłaby (Poseł Tadeusz Jarmuziewicz: W jakim to trybie, groszowa, i wypłacać jednorazowe dodatki. panie marszałku?) (Poseł Anita Błochowiak: Czy nowa ustawa może Przeznaczone one będą przede wszystkim na to, to zmienić? aby w polskich szkołach zakończyć trwający od wielu, Odpowiadam: nie ma takiej możliwości. Ustawa wielu lat, od kilkunastu lat proces, który oznacza z 20 maja 2005 r. o dodatku pieniężnym dla niektó- degradację, który oznacza coraz większą liczbę aktów rych emerytur, a konkretnie jej art. 2 ust. 2 wyraźnie przemocy. Na walkę z tym zjawiskiem, na walkę z tą stanowi: Dodatek przysługuje w latach, w których przemocą przeznaczyliście państwo pieniądze. To jest nie przeprowadza się waloryzacji świadczeń. Dzięku- bardzo dobra wiadomość dla Polaków, dla uczniów, ję za uwagę. (Oklaski) dla rodziców uczniów, dla nauczycieli. Za to chciałem serdecznie podziękować. (Oklaski) Marszałek:

Dziękuję. Marszałek: Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem Dziękuję. 74. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Powracamy do rozpatrzenia 76. poprawki Senatu, przycisk. w której Senat proponuje nadanie nowego brzmienia Kto jest przeciw? planowi ﬁnansowemu Polskiej Agencji Rozwoju Kto wstrzymał się od głosu? Przedsiębiorczości. Głosowało 418 posłów. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Przystępujemy do głosowania. przy 53 głosach przeciwnych i 7 posłach wstrzymu- Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem jących się od głosu. 76. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć Poprawkę 75. już rozpatrzyliśmy. przycisk. W 76. poprawce Senat proponuje nadanie nowego Kto jest przeciw? brzmienia planowi ﬁnansowemu Polskiej Agencji Kto wstrzymał się od głosu? Rozwoju Przedsiębiorczości. Głosowało 416 posłów. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę Senatu Pan premier Giertych jako poseł? przy 1 pośle wstrzymującym się od głosu. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Porządek dzienny 109

Marszałek przebiegu dalszych obrad w związku z przesunięciem czasowym, które mieliśmy, a wiemy, że przy realiza- Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek cji obrad bardzo często jesteśmy związani pracą or- Senatu do ustawy budżetowej na rok 2007, ale głoso- ganów władzy publicznej, z którymi współpracujemy. wania trwają dalej. Tak więc proszę Konwent o spotkanie na zapleczu. Wysoka Izbo! Klub Ligi Polskich Rodzin wycofał Ogłaszam przerwę do godz. 12.20. wniosek o informację bieżącą, a raczej zastrzeżenie do rekomendacji Prezydium Sejmu. (Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 15 Informuję zatem, że Konwent Seniorów przyjął do godz. 12 min 23) propozycję Prezydium Sejmu rozpatrzenia na bieżą- cym posiedzeniu informacji w sprawie działań rządu na rzecz Programu Operacyjnego „Rozwój Polski Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Wschodniej”, ze szczególnym uwzględnieniem opra- cowanej strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Wznawiam obrady. do 2020 r., o której przedstawienie wnioskował klub Wysoka Izbo! Pragnę poinformować, że ze wzglę- Prawa i Sprawiedliwości. du na przesunięcia czasowe dzisiejszego bloku głoso- Przypominam, że informację tę rozpatrzymy ju- wań zaraz po zakończeniu pozostałych jeszcze głoso- tro rano. (Oklaski) wań w sprawie uchwały i jeszcze jednego projektu Grupy posłów przedłożyły projekty ustaw: o zmia- przejdziemy do pytań w sprawach bieżących, a jak nie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych tylko pojawi się pani minister Fotyga, rozpoczniemy innych ustaw oraz o przedłużeniu terminów do skła- punkt: Informacja rządu na temat realizacji traktatu dania oświadczeń majątkowych przez wójtów, bur- polsko-niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyja- mistrzów, prezydentów miast oraz radnych jednostek znej współpracy z 17 czerwca 1991 r. samorządu terytorialnego. Prezydium Sejmu, w uzgodnieniu z Konwentem Projekty te zostały paniom i panom posłom dorę- Seniorów, przedłożyło projekt uchwały w sprawie czone odpowiednio w drukach nr 1346 i 1347. potępienia fałszerstw wyborczych 1947 r. i uczczenia Propozycja uzupełnienia porządku dziennego o punk- pamięci oﬁar komunistycznego terroru. ty obejmujące pierwsze czytania tych projektów nie Projekt ten został paniom i panom posłom dorę- uzyskała jednolitej opinii Konwentu Seniorów. Są to czony w druku nr 1329. zatem punkty sporne porządku dziennego. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Propozycję uzupełnienia porządku dziennego pod- Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję dam pod głosowanie. o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- Jej przyjęcie oznaczać będzie, że Sejm podjął de- jący rozpatrzenie tego projektu. cyzję o zastosowaniu w tych przypadkach art. 51 pkt 1 Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził regulaminu Sejmu. zgodę na zastosowanie klauzuli z art. 51 pkt 1 regu- Przystępujemy do głosowania. laminu Sejmu. Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm porządku dziennego o punkty obejmujące przeprowadzenie pierwszych czytań projektów ustaw: o zmianie propozycję przyjął. ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych in- Dziękuję bardzo. nych ustaw, druk nr 1346, oraz o przedłużeniu ter- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. minów do składania oświadczeń majątkowych przez porządku dziennego: Przedstawiony przez Pre- wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz rad- zydium Sejmu projekt uchwały w sprawie potę- nych jednostek samorządu terytorialnego, druk pienia fałszerstw wyborczych 1947 r. i uczczenia nr 1347, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. pamięci oﬁar komunistycznego terroru (druk Kto jest przeciw? nr 1329). (Zebrani wstają) Kto wstrzymał się od głosu? Pragnę bardzo serdecznie powitać naszych dzi- Głosowało 411 posłów. Za oddano 195 głosów, siejszych gości. Witam bardzo serdecznie mecenasa przeciw – 212 głosów, 4 posłów wstrzymało się. Stanisława Laskowskiego, uczestnika tamtych wy- (Poruszenie na sali) darzeń (Oklaski), kandydującego do Sejmu ustawo- (Poseł Anna Paluch: Uchwaliliście, nie będziemy dawczego z listy Polskiego Stronnictwa Ludowego. was zmieniać.) Dziś jest on jedynym żyjącym posłem tego klubu. Stwierdzam, że Sejm propozycję uzupełnienia po- Witamy bardzo serdecznie, panie mecenasie i panie rządku dziennego odrzucił. pośle. (Oklaski) Proszę państwa, zanim przejdziemy do końco- „W 60. rocznicę sfałszowania pierwszych powojen- wych głosowań, muszę zarządzić krótką przerwę nych wyborów parlamentarnych w styczniu 1947 r. i bardzo proszę może najlepiej o nieopuszczanie sali Sejm RP pragnie przypomnieć te dramatyczne wy- do godz. 12.20. darzenia. Stanowią one jedną z najciemniejszych Poproszę też Konwent Seniorów o krótkie zebra- stron najnowszych dziejów Polski. Ostatecznie zawie- nie w saloniku na zapleczu. Chodzi o uzgodnienie dzione zostały wtedy polskie nadzieje na demokra- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt uchwały w sprawie potępienia fałszerstw wyborczych 1947 r. i uczczenia pamięci ofiar komunistycznego terroru. 110 Punkt 5. porządku dziennego – głosowanie

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o pomocy społecznej. tyczny ład w naszej Ojczyźnie budzącej się do nowego Na tym zakończyliśmy głosowania. życia po koszmarze II wojny światowej. Bardzo proszę posła sekretarza o przedstawienie Sejm RP składa hołd tym wszystkim, którzy do komunikatów. końca walczyli o Polskę wolną i demokratyczną, tym, którzy pomimo brutalnej propagandowej nagonki i narastającego terroru kartką wyborczą protestowa- Sekretarz Poseł Tomasz Górski: li przeciwko narastającemu komunistycznemu znie- woleniu. Szczególnie pragniemy upamiętnić tych, Posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska, Zaso- którzy za swoją postawę zapłacili więzieniem, a na- bów Naturalnych i Leśnictwa rozpocznie się bezpo- wet śmiercią. średnio po zakończeniu głosowań. Sejm Polski – znów niepodległej i demokratycznej Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi – przypomina wszystkich ówczesnych obrońców pol- odbędzie się bezpośrednio po głosowaniach w sali skiej wolności, tradycji narodowej, chrześcijańskiej nr 106. i ludowej. Posiedzenie Komisji Infrastruktury odbędzie się W sposób szczególny pragniemy uczcić Stanisława w sali kolumnowej również po głosowaniach. Mikołajczyka i wielotysięczną rzeszę działaczy Pol- Z kolei planowane na dzisiaj posiedzenie Komi- skiego Stronnictwa Ludowego. To oni stanowili wów- sji Polityki Społecznej odbędzie się jutro o godz. 9.30 czas główną siłę broniącą polskiej demokracji, głów- w sali konferencyjnej w nowym Domu Poselskim. ną siłę oporu przeciwko nadciągającemu komuni- Dziękuję. stycznemu totalitaryzmowi. Nasze przesłanie kieru- jemy zarówno ku żyjącym uczestnikom wyborów sprzed 60 lat, jak i ku nowym pokoleniom wzrastają- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: cym w wolnej Polsce”. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. potępienia fałszerstw wyborczych 1947 r. i uczczenia porządku dziennego: Pytania w sprawach bie- pamięci oﬁar komunistycznego terroru. żących. Pragnę jednocześnie przypomnieć, że w okresie Przypominam, że postawienie pytania nie może poprzedzającym te wybory ok. 100 tys. ludowców trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi było poddanych represjom i wtrąconych do więzień, nie może trwać dłużej niż 6 minut, prawo do posta- kilkudziesięciu oddało życie, a komunistyczne wła- wienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie dze, raportując Stalinowi przebieg wyborów, poinfor- posłowi zadającemu pytanie, dodatkowe pytanie nie mowały go, że PSL uzyskało wtedy 84% poparcia. To był koniec marzeń i nadziei, ale jednocześnie począ- może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca od- tek drogi do wolnej Polski. powiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marsza- Jeszcze raz serdecznie dziękujemy uczestnikom tam- łek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu tych wydarzeń. Pamiętamy i dziękujemy. (Oklaski) odpowiedzi na pytanie dodatkowe. Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. po- Proszę o zadanie pytania panów posłów Tomasza rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Poli- Latosa, Kazimierza Gwiazdowskiego i panią poseł tyki Społecznej o rządowym projekcie ustawy Marzenę Machałek z klubu Prawo i Sprawiedliwość o zmianie ustawy o pomocy społecznej. w sprawie sytuacji w PZPN po wprowadzeniu zarzą- Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta- du komisarycznego. Pytanie kierowane jest do mini- wionego przez pana posła Jarosława Dudę oraz prze- stra sportu. prowadził dyskusję. Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Latos. W dyskusji nie zgłoszono poprawek. Przystępujemy zatem do trzeciego czytania. Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy za- Poseł Tomasz Latos: wartego w sprawozdaniu w druku nr 1324. Przystępujemy do głosowania. Dziękuję. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o po- Polska piłka nożna przeżywa wyraźny kryzys, nie mocy społecznej w brzmieniu proponowanym przez tyle jednak na tle sportowym, co na tle organizacyj- Komisję Polityki Społecznej, zechce podnieść rękę nym. W wyniku śledztwa prowadzonego przez pro- i nacisnąć przycisk. kuraturę zatrzymano 64 osoby związane z rodzimym Kto jest przeciw? futbolem: działaczy, sędziów, i byłych piłkarzy. Wszyst- Kto się wstrzymał? ko jednak wskazuje na to, że jest to dopiero wierz- W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Za głoso- chołek góry lodowej. Spraw sądowych, jak podkreśla wało 379, przeciw – 1, nikt się nie wstrzymał. prokurator, będzie na pewno więcej. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 111

Poseł Tomasz Latos wszelkie możliwe działania, które mogą pomóc w zmniejszeniu tego zagrożenia, tak aby nawet jeżeli do niego W obliczu tej sytuacji wobec niewystarczających dojdzie, okres zawieszenia naszych drużyn w roz- działań naprawczych minister sportu Tomasz Lipiec grywkach międzynarodowych trwał bardzo krótko, zawiesił władze PZPN. Decyzji tej, mającej uzdrowić po to aby w marcu nasze drużyny mogły już w pełni piłkę nożną w naszym kraju, nadano rygor natychmia- korzystać z praw i uczestniczyć w rozgrywkach mię- stowej wykonalności. Trzeba dodać, iż stało się to przy dzynarodowych. Aby zrealizować te działania, kura- biernej postawie samego zarządu, który nie chciał przy- tor wyznaczony przez ministra sportu podjął już jąć odpowiedzialności za działania swoich członków. odpowiednie prace przygotowawcze. Myślę tutaj Minister sportu wiele razy apelował i sugerował, szczególnie o działaniach, które natychmiast zostały aby PZPN podjął odpowiednie decyzje umożliwiające podjęte przez kuratora. Po tym, gdy wkroczył do rozliczenie się z licznymi uchybieniami. Bezskutecz- związku, natychmiast udało się wydrukować statut, nie. Efektem tego jest wprowadzenie kuratora, który czego nie udało się wcześniej przez wiele dni człon- zamierza doprowadzić do uporządkowania spraw or- kom zarządu PZPN-u. Statut ten trafił na biurko ganizacyjnych i klubowych. Niestety, decyzja ta, jak ministra sportu, został przez niego podpisany i w po- dotąd, nie została zaakceptowana przez FIFA i UEFA. niedziałek już trafił do sądu rejestrowego. Na podsta- W związku z powyższym mam następujące pytania: wie zmian, jednocześnie na podstawie ustawy o spo- Jakie są perspektywy wyjścia z tej sytuacji, tak aby rcie kwalifikowanym kurator już wczoraj podjął de- polskie zespoły klubowe oraz reprezentacyjne nie zo- cyzję o zwołaniu nadzwyczajnego zjazdu PZPN-u, stały wykluczone z międzynarodowych rozgrywek? który odbędzie się w pierwszych dniach marca. To Czy i kiedy odbędzie się wybór nowych władz PZPN? wszystko po to, aby ta perspektywa rozwiązania pro- Dziękuję. blemu, o której wspomniałem wcześniej, o którą pan poseł pytał, mogła być skuteczna i aby nasze druży- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek ny w końcu marca – nawet zakładając to najgorsze, Sejmu Genowefa Wiśniowska) ciągle wierzymy oczywiście, że do tego nie dojdzie – mogły uczestniczyć w rozgrywkach międzynarodo- wych. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska:

Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: Bardzo proszę o odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sportu pana ministra Grzegorza Dziękuję bardzo, panie ministrze. Schreibera. Dodatkowe pytanie będzie zadawać pani poseł Bardzo proszę, panie ministrze. Marzena Machałek. Bardzo proszę. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu Poseł Marzena Machałek: Grzegorz Schreiber: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się do Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Na pana ministra o doprecyzowanie pewnych działań. wstępie pragnę stwierdzić, iż zgadzam się z diagnozą Pierwsza rzecz, czy udało się dotrzeć do władz FIFA sytuacji przedstawioną przez pana posła. Rzeczywi- po to, aby je przekonać o intencjach tego działania, ście korupcja niszczy polską piłkę nożną. Są zatrzy- bo być może nie mają po prostu świadomości, z czego mani, w tym ostatnio jeden z przedstawicieli władz te decyzje wynikają. To jest bardzo istotne, ponieważ PZPN. Minister sportu wielokrotnie podejmował późniejsze decyzje władz FIFA mogą być pochopne działania mające na celu to, aby wszystkie problemy i mogą dramatycznie skutkować dla nas, dla kibiców, zostały rozstrzygnięte w ramach obowiązującego dla piłkarzy. w Polsce prawa, w ramach działań Polskiego Związ- I druga rzecz, to jest doprecyzowanie tychże dzia- ku Piłki Nożnej. W wyniku braku jednoznacznej woli łań. Czy istnieje możliwość oﬁcjalnego spotkania przeprowadzenia zmian ze strony zarządu PZPN-u, z zawieszonym prezesem Listkiewiczem i zobowiąza- w tym odrzucenia apelu ministra o podanie się zanie go do tego, aby on też wyjaśnił, co się dzieje rządu do dymisji po tym, gdy jednemu z członków w polskim sporcie, z czego wynikają te decyzje, jak władz PZPN-u przedstawiono zarzuty prokurator- dramatyczne były wydarzenia, które poprzedziły skie, minister sportu zawiesił władze PZPN-u, wpro- tego typu słuszne działania. Dziękuję. wadził do związku kuratora. Zawieszony zarząd PZPN-u ponosi pełną odpo- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: wiedzialność za to, że istnieje obecnie groźba zawieszenia naszych drużyn w rozgrywkach międzynaro- Dziękuję bardzo, pani poseł. dowych. W tej sytuacji minister sportu podejmuje Bardzo proszę, panie ministrze, o odpowiedź. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 112 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu powierzenia wykonawstwa Generalnej Dyrekcji Dróg w Ministerstwie Sportu Krajowych i Autostrad. Spółka GTC już zapowiada Grzegorz Schreiber: rozpoczęcie sporu administracyjnego z ministrem i zgłoszenie roszczeń z tytułu poniesionych kosztów Pani Marszałek! Pani Poseł! Oczywiście jesteśmy i utraconych korzyści. Proces sądowy może znacznie w stałych roboczych kontaktach z władzami zarówno opóźnić realizację drugiego odcinka przez generalną UEFA, jak i FIFA. Takie robocze spotkania między dyrekcję. innymi toczyć się będą w trakcie rozpoczynającego W związku z tym mam do pana ministra dwa py- się dzisiaj w Düsseldorﬁe kongresu UEFA, a po jego tania. Po pierwsze, jakie koszty poniesie Skarb Pań- zakończeniu myślę, że nabiorą jeszcze większej inten- stwa z tytułu spodziewanych roszczeń ze strony spół- sywności. Oczywiście w tych rozmowach, w tych ki? Czy przeprowadzono w tym zakresie szacunki, działaniach musi, powinien brać udział – mam na- gdyż odebranie koncesji pan minister zapowiadał już dzieję, że pozytywny udział – prezes Listkiewicz i że w marcu 2006 r.? wyjaśnienia, o które pani poseł pyta, będą przez nie- I drugie pytanie. Jakie będą harmonogram i kosz- go przedstawione. Ja pragnę tylko podkreślić jedną ty budowy tego odcinka przez generalną dyrekcję zasadniczą kwestię – a niekiedy to pada – Minister- w porównaniu z ofertą wykonawczą spółki Gdańsk stwo Sportu nie prowadzi żadnej wojny z FIFA, Transport Company? Dziękuję bardzo. (Oklaski) z UEFA, z PZPN. Ministerstwo Sportu prowadzi woj- nę z korupcją w polskiej piłce nożnej, walczy o to, aby przywrócić polskiej piłce nożnej należyty szacunek Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: polskich kibiców i szacunek opinii międzynarodowej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Odpowiadać będzie podsekretarz stanu w Mini- sterstwie Transportu pan minister Piotr Stomma. Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: Proszę bardzo, panie ministrze.

Dziękuję bardzo, panie ministrze. Posłowie Anna Zielińska-Głębocka i Jan Wyro- Podsekretarz Stanu wiński, Platforma Obywatelska, będą zadawać pyta- w Ministerstwie Transportu nie w sprawie skutków decyzji stwierdzającej wyga- Piotr Stomma: śnięcie decyzji ministra transportu i gospodarki morskiej z dnia 25 sierpnia 1997 r., udzielającej spół- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiadając na ce GTC SA koncesji na budowę i eksploatację auto- pytanie dotyczące decyzji ministra, chcę podkre- strady A1 na odcinku Nowe Marze – Toruń. ślić, że jest to decyzja o typowym charakterze de- Jest to pytanie do ministra transportu. klaratoryjnym, która nie tworzy nowego stanu Bardzo proszę, pani poseł. prawnego ani faktycznego, zaledwie stwierdza oko- liczności zaistniałe z mocy prawa. Istotą tej decyzji zatem jest potwierdzenie, że decyzja koncesyjna Poseł Anna Zielińska-Głębocka: wydana w 1997 r. przestała obowiązywać w związku z sekwencją wydarzeń dotyczących uchwalenia Dziękuję bardzo. przez Wysoką Izbę ustawy o swobodzie działalności Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! gospodarczej, przepisów wprowadzających tę usta- Premier Jarosław Kaczyński obiecywał setki kilome- wę oraz z następującymi po tej dacie działaniami trów autostrad. W tym roku powstanie zaledwie sie- odnoszącymi się do umowy koncesyjnej, która była dem. Taką informację, opartą na oﬁcjalnych danych zawarta w dniu 30 sierpnia 2004 r., a później zmie- Ministerstwa Finansów, podał bieżący numer „New- niona umową z lipca 2005 r. sweeka”. A przecież brak autostrad grozi Polsce pa- Tak że podkreśliwszy to, chcę stwierdzić odnośnie raliżem komunikacyjnym, szczególnie w układzie do pytania dotyczącego roszczeń, że sytuacja wyglą- północ – południe kraju. Problem ten ma rozwiązać da w ten sposób: decyzja administracyjna ministra budowa autostrady A1 realizowana etapowo kolejny- jako organu naczelnego jest decyzją ostateczną, mi odcinkami. Mieszkańców województwa pomor- z tym że stronie przysługuje prawo wnioskowania skiego i kujawsko-pomorskiego interesuje przede o ponowne jej rozpatrzenie, co minister uczyni nie- wszystkim budowa odcinka z Gdańska do Torunia, zwłocznie, jak tylko taki wniosek wpłynie. W tej gdzie koncesję na budowę i eksploatację otrzymała chwili nie ma informacji wskazujących na to, czy ﬁr- w 1997 r. spółka Gdańsk Transport Company. Spół- ma GTC SA skorzysta z tego uprawnienia. Dalsza ka dynamicznie rozpoczęła budowę pierwszego etapu procedura, po wyczerpaniu tego kroku, przewiduje z Gdańska do Nowych Marzów, jednak 15 stycznia możliwość złożenia skargi do sądu administracyjne- br. minister transportu wydał decyzję wygaszającą go. Oczywiście trudno antycypować tutaj działania koncesję spółki na budowę i eksploatację drugiego GTC. Mamy pełne przekonanie, że po przestudiowa- odcinka z nowych Marzów do Torunia z zamiarem niu wyczerpującej argumentacji zawartej w uzasad- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 113

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu rym ta kwestia ponownie była oceniana. To, co robią Piotr Stomma minister transportu i Generalna Dyrekcja Dróg Kra- jowych i Autostrad, gwarantuje, że te terminy zosta- nieniu tej decyzji GTC zdecyduje się przyjąć stanowi- ną dotrzymane, że są realne środki, które pozwalają sko ministra w tej sprawie. na potwierdzenie możliwości dotrzymania tego ter- Generalnie analizy dotyczące możliwych roszczeń minu. Dziękuję. były przeprowadzone jeszcze w 2006 r. Wskazują, że Przepraszam za przekroczenie czasu. maksymalny poziom roszczeń koncesjonariusza może być wynikiem oszacowania kosztów związanych z udziałem w procesie koncesyjnym. Koszty te abso- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: lutnie nie powinny przekroczyć kwoty 10 mln zł. Da- lej idące rozważania nie mają natomiast w tej chwili Dziękuję bardzo. podstaw. Jednoznacznie, jeśli chodzi o roszczenia, Bardzo proszę, dodatkowe pytanie zadaje pan po- możliwości ich zabezpieczania, chcę stwierdzić, że seł Jan Wyrowiński. analiza prawna wskazuje, że wariant jakby zabloko- Proszę bardzo. wania możliwości realizacji projektu przez General- ną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad na czas prowadzenia sporu z firmą GTC nie wchodzi w grę. Poseł Jan Wyrowiński: Teraz przejdę do odpowiedzi na drugie pytanie dotyczące harmonogramu. Chcę znowu generalnie Panie Ministrze! W zgodnej opinii specjalistów potwierdzić, że harmonogram związany z datą 2010 r., odcinek Nowe Marzy– Czerniewice–Toruń jest nie- końcem tego roku jako datą uruchomienia całego zwykle trudny technicznie z tej racji, że istnieje ko- ciągu, i aktualna informacja o stanie prac przygoto- nieczność budowy mostu koło Grudziądza przez do- wawczych są publicznie dostępne na stronie interne- linę Wisły oraz uzupełnienia drugą nitką mostów na towej Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Auto- Drwęcy i Wiśle w Toruniu. W związku z tym niezbęd- strad, można na bieżąco śledzić postęp tej realizacji. na jest w odpowiednim czasie, wyprzedzająco, sto- Najnowszym wydarzeniem w tej kwestii jest podpi- sowna koncentracja środków. Co by nie mówić o GTC, sanie parę dni temu, chyba 22., umowy na realizację to w zgodnej opinii specjalistów ta budowa od Ruso- odcinka o długości 15 km pomiędzy miejscowościami cina do Nowych Marzów prowadzona jest w sposób Sośnicą i Bełk, czyli południowego odcinka tejże au- dobry, tempo jest dobre. W listopadzie 2008 r. auto- tostrady. strada ma być na tym odcinku oddana i wszystko Pytanie dotyczyło porównania harmonogramów wskazuje na to, że będzie. Jest tam niespotykana na według propozycji GTC i w wykonaniu strony pu- terenie północnej i środkowej Polski koncentracja blicznej – trudno mówić o bazie tego porównania, specjalistów i środków, które umożliwiają właśnie dlatego że harmonogram jako zobowiązanie GTC nie realizację tej budowy. zaistniał, proszę państwa posłów, proszę Wysokiej Czy państwo jako ministerstwo, jako generalna Izby. Było to analizowane także poprzez niezależ- dyrekcja przewidujecie jakieś działania, aby te środ- nych prawników, którzy z zewnątrz oceniali poziom ki tam zatrzymać, to znaczy żeby wejść z budową od negocjacji, który udało się stronom do jesieni 2005 r. Nowych Marzy do Czerniewic, wykorzystując jakby uzyskać, i konkluzja jest tutaj jednoznaczna. to, co jest. Polska północna i środkowa jest pozbawio- Natomiast w związku ze zrozumiałym powszech- na tego rodzaju firm. nym publicznym zainteresowaniem stanem projektu, chcę zwrócić uwagę na fakt, który jest coraz wyraź- niejszy w ostatnim czasie, że ze względu na inicjaty- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: wę ministra finansów, inicjatywę dotyczącą porząd- kowania spraw zadłużenia budżetu państwa, deficy- Dziękuję, panie pośle, czas jest już przekroczony. tu sektora publicznego, analizy przeprowadzone Bardzo proszę, panie ministrze. w Ministerstwie Finansów po raz kolejny potwierdzi- ły, że model koncesji, model finansowy przyjęty w umowie koncesyjnej z GTC dla odcinka Gdańsk– Poseł Jan Wyrowiński: –Nowe Marzy–Grudziądz, przepraszam, generalnie Gdańsk–Grudziądz, skutkuje tego rodzaju zobowią- Jeszcze jedno pytanie: Jak będzie to wyglądało zaniami dla finansów publicznych, które nie miesz- realizacyjnie? To znaczy: czy nosicie się z zamiarem czą się w możliwościach tych finansów publicznych. powołania takiej firmy za 2–3 miesiące, bo potrzeba Chcę przypomnieć, że dla tego małego odcinka cho- specjalistów, firmy, która by to robiła. dziło o gwarancje rzędu 760 mln euro wypłat dla banków i gwarancje wypłat za tzw. dostępność autostrady w okresie koncesyjnym na kwotę 2 mld blisko Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: 200 mln euro. Powtarzanie tego modelu jest niemoż- liwe, potwierdza się to po rocznym okresie, po któ- Dziękuję bardzo, panie pośle. Pana czas… 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 114 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Jan Wyrowiński: ną i Wysoką Izbę przy pierwszej okazji poinformować, jakie konkretne rozwiązanie zostało przyjęte. Dzię- Przecież generalna dyrekcja nie będzie tego robiła, kuję bardzo. musi być taka instytucja. Dziękuję bardzo. Przepraszam, pani marszałek. Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska:

Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: Dziękuję bardzo, panie ministrze. Pan poseł Stanisław Stec z Sojuszu Lewicy Demo- Proszę bardzo, panie ministrze. kratycznej zada pytanie w sprawie podjęcia przez rząd działań zmierzających do poprawy dramatycz- nej sytuacji na rynku żywca wieprzowego. Jest to pytanie do ministra rolnictwa i rozwoju wsi, pana Podsekretarz Stanu premiera Andrzeja Leppera. w Ministerstwie Transportu Bardzo proszę, panie pośle. Piotr Stomma:

Dziękuję, pani marszałek. Poseł Stanisław Stec: (Poseł Jan Wyrowiński: Pan minister też przekro- czył czas.) Dziękuję, pani marszałek. Panie pośle, doceniamy styl prac GTC w tej chwi- Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Na pewno zna- li. Zamierzamy wyciągnąć z tego wnioski. Pierwszy na jest panu sytuacja na rynku trzody chlewnej. wniosek jest taki, że nic nie stoi na przeszkodzie, Z tego, co wiem, był pan wczoraj na spotkaniu z rol- żeby GTC jako takie bądź akcjonariusze tej firmy nikami na terenie powiatu leszczyńskiego, bo szcze- startowali w przetargach dotyczących kolejnego od- gólnie dramatyczna sytuacja jest w woj. wielkopol- cinka. Dobre referencje na pewno nie pogorszą szans skim z uwagi na dużą ilość gospodarstw zajmujących tej firmy. Generalnie znam postulaty, i stronę związ- się hodowlą trzody chlewnej. Cenę żywca mamy w tej kową, w sprawie zatrudnienia na Pomorzu w związ- chwili najniższą w Unii Europejskiej, a pasz – jedną ku z tym projektem. Odpowiedź może być taka, że z najwyższych z uwagi na brak zboża paszowego. obserwujemy w tej chwili w Polsce rysujący się defi- W związku z tym mam pytanie: Kiedy nastąpi obie- cyt potencjału wykonawczego, jeśli chodzi o możli- cany skup interwencyjny na rezerwy strategiczne wość realizacji rządowych programów budownictwa Agencji Rezerw Materiałowych? To doraźnie, przy- infrastrukturalnego. Tak że najmniejszej obawy o to, najmniej częściowo, rozwiązałoby problem nadwyżki że wstrzymanie tego konkretnego projektu może spo- trzody chlewnej. Kiedy można się spodziewać zgody wodować jakieś niekorzystne skutki dla zatrudnie- Unii Europejskiej na dopłaty do eksportu mięsa wienia, nie ma ze względów ogólnych. przowego oraz dla przechowywania zapasów tego Jeżeli chodzi o sposób mobilizowania się generalnej mięsa? Jakie działania są podejmowane przez resort, dyrekcji w związku z problemem realizacji całej auto- aby spełnić warunki sprzedaży żywca wieprzowego strady A1, to będą przyjęte rozwiązania specjalne, do krajów Unii? Chodzi o zwalczanie tzw. choroby Aujeszky’ego. Miał być przeprowadzony program pi- których nie chciałbym w tej chwili przesądzać. Wspo- lotażowy na terenie woj. lubuskiego w tym zakresie. mnę, że pozostaje u prezydenta i czeka na jego podpis Kiedy można się spodziewać realizacji tego programu ustawa o drogowych spółkach specjalnego przeznacze- pilotażowego? nia, pozwalająca na przykład tworzyć w strukturze Ostatnie pytanie: Czy w sprawach eksportu do generalnej dyrekcji oddziały ponadregionalne, które Rosji mamy liczyć tylko na pośrednictwo kanclerz mogą się skupić na pewnym ciągu komunikacyjnym. Niemiec czy my sami, jako Polska, włączamy się w te Być może będzie to narzędzie, z którego zechcemy sprawy? A co z eksportem do Ukrainy? Wiem, że na skorzystać. Jest i druga możliwość: statut generalnej spotkaniu w Krynicy premier Ukrainy obiecał pre- dyrekcji przewiduje tworzenie biur projektów priory- mierowi Kaczyńskiemu, że ten eksport zostanie uru- tetowych i sądzę, że za chwilę zostanie podjęta decy- chomiony, ale do uruchomienia nie doszło. Dziękuję zja, czy będzie to biuro projektu priorytetowego A1 czy uprzejmie. ponadregionalny oddział. Czyli ustawa – powiem na marginesie – stwarza więcej nowych możliwości niż tylko tworzenie drogowych spółek. Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: Chcę potwierdzić, że na ten wielki projekt patrzy- my w kategoriach zarządzania, czyli związanych Dziękuję bardzo, panie pośle. z intensywnością inwestowania, aktywnością zarzą- Bardzo proszę pana premiera Andrzeja Leppera dzania, i myślę, że niedługo będę mógł opinię publicz- o odpowiedź. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 115

Wiceprezes Rady Ministrów, ra zapadła, jest taka, że rząd już znalazł środki. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ogłaszam: pieniądze są i agencja będzie ogłaszać na- Andrzej Lepper: stępne przetargi na pierwszą partię, rozpocznie skup w przyszłym tygodniu. Procedur, jak wiemy, musimy Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Bar- niestety przestrzegać. Chciałbym kupować od zaraz, dzo dziękuję za to pytanie. Pan poseł przynajmniej, bo są na to środki, ale niestety mamy takie prawo. jak poseł, który rozumie problemy polskiej wsi, po- Ale dobrze, że je mamy, bo nie ma korupcji, posądze- trafi się zachować, w odróżnieniu od panów posłów nia o to, że jedna firma dostała pierwszeństwo zaku- z Polskiego Stronnictwa Ludowego. pu. Natomiast jesteśmy w stanie zakupić do 80 tys. Pani marszałek, to jest skandal. Sprawa idzie do ton półtusz wieprzowych, proszę państwa. Tyle de- Komisji Etyki Poselskiej. Konferencja prasowa Pol- klaruje rząd i na to są środki. Są również środki na skiego Stronnictwa Ludowego pod tytułem – Wysoka przechowanie na pół roku, rok, jeżeli będzie trzeba, Izbo, proszę słuchać – żywiec tak tani, jak wielkie są bo trzeba zrobić wszystko, aby te półtusze, które się kłamstwa Andrzeja Leppera. Podpisali się pod tym skupi, jak najszybciej sprzedać. To działanie jest posłowie: wicemarszałek Sejmu Kalinowski, pan Sa- oczywiście doraźne. Dzisiaj nie powiem, panie pośle, wicki i pan Andrzej Grzyb. Wysoka Izbo, po jakich cenach, bo są one rynkowe. Panowie, naprawdę, opamiętajcie się. Komisja ety- My nie możemy ustalać cen. Chciałbym, aby nikt nie ki musi się tym zająć, i to natychmiast. Panowie wsty- mówił, że to, co robimy jako rząd, jest interwencją. dzicie się wyjść, zadać pytanie, dlaczego tak jest, bo To nie jest interwencja, bo nie możemy jej prowadzić. dokładnie to wiecie. To nie PiS, nie Liga, nie Samo- Zaraz doszłyby sygnały do Brukseli i mielibyśmy pro- obrona sprzedała Zakłady Przetwórstwa Mięsnego blemy. To nie jest interwencja, tylko zwiększenie obcym. Dzisiaj nie może być już ingerencji rządu. rezerw strategicznych. Możemy również prowadzić Odpowiadam na pytanie pana posła: tę sprawę skup na rezerwy mobilizacyjne, choć tego nigdy będziemy załatwiać jeszcze w inny sposób, bo na- w Polsce nie robiono. Ten przepis Unii został po pro- prawdę nie pozwolimy na to, żebyście panowie na- stu ukryty. Jeżeli będzie trzeba, to będziemy kupo- wet nie raczyli spytać, co się dzieje w kraju, jakie wać również na te drugie rezerwy. Natomiast to nie działania rząd podjął w tej sprawie, żeby ulżyć rol- załatwia sprawy. Rząd zdaje sobie sprawę, że trzeba nikom. Tacy z was rolnicy, nie macie pojęcia o tym, wprowadzić rozwiązania systemowe i nad tym w re- jak czują się dzisiaj rolnicy, którzy chowają trzodę sorcie rolnictwa pracujemy od 5 miesięcy. Chcemy, chlewną. Tylko siedzicie i jest wam dobrze. Tak aby rolnik miał gwarancję ceny progowej. Może tak ubliżać, w taki sposób okłamywać społeczeństwo to tylko w skrócie wyjaśnię tym, którzy orientują się jest bezczelność. w temacie rolnictwa i cen trzody chlewnej, ale i wszyst- Panu posłowi Stecowi dziękuję za pytania i chcę kim. Żeby rolnik miał wieloletnią umowę, żeby mógł powiedzieć, że działania w tych sprawach rząd roz- opierać się na kontraktacji, musi być to umowa mię- począł już wcześniej, panie pośle. Wiedzieliśmy z ana- dzy producentem trzody chlewnej, przetwórcą i musi liz Agencji Rynku Rolnego, że sytuacja na przełomie być ona ubezpieczona. Firmy ubezpieczeniowe chcą roku, w grudniu 2006 i styczniu 2007 r., będzie dra- w to wejść, jestem po rozmowach z PZU i TUW. Taki matyczna. Dlatego już dnia 29 listopada zwróciłem kontrakt byłby gwarancją ustalonej w nim ceny pro- się do pani Fischer Boel, komisarz do spraw rolnic- gowej, czy na półrocze, czy na kwartał. Wysoka Izbo, twa i rozwoju obszarów wiejskich, o to, aby Unia wy- dzisiaj jeszcze naprawdę nad tym pracujemy i nie raziła zgodę na dopłaty do eksportu i przechowania chciałbym zdradzać szczegółów. Może to być cena na półtusz wieprzowych w prywatnych firmach. Nieste- kwartał, może na pół roku, może na miesiąc. Zespół ty, z przykrością stwierdzam, że procedury Unii są byłby stworzony z producentów trzody, przedstawi- tak długie, że do dzisiaj nie mamy konkretnej odpo- cieli zrzeszeń, takim głównym jest POLSUS, zrze- wiedzi. Chcę powiedzieć, że również na posiedzeniach szenie producentów i hodowców trzody chlewnej oraz Komitetu Zarządzającego ds. Wieprzowiny w Bruk- przetwórców, firm ubezpieczeniowych. Przykładowo, seli – nasi przedstawiciele biorą udział w jego pracach przyjęta cena progowa na pierwszy kwartał 2007: – ta sprawa była stawiana już w dniach 10 paździer- 3,6. Do tego dodatki, premie za wielkość partii, czy nika, następnie 22 listopada i 12 grudnia 2006 r., to od 20 czy 30 sztuk, plus premia za mięsność. Wy- a więc ze znacznym wyprzedzeniem. Wiedzieliśmy, chodziłoby to, tą premią, miałaby być ona zyskiem, że będzie taka sytuacja, bo przecież mamy rejestr progowa cena pokrywająca chociażby te najniższe i wiemy, jakie są pokrycia loch, w jakim okresie są koszty produkcji liczone po najniższych cenach. Resz- największe wyproszenia i jaki będzie stan, dlatego ta miałaby być zyskiem. Wprowadzimy to rozwiąza- robiliśmy i robimy wszystko w tej sprawie. nie, dopóki będę w resorcie rolnictwa, naprawdę Informuję Wysoką Izbę i wszystkich rolników w trybie pilnym. Pracuje nad tym cały czas zespół – powiedziałem to wczoraj w Lesznie – że rząd podjął i będziemy chcieli to wprowadzić, żeby na przyszłość już działania. Agencja Rezerw Materiałowych roz- takich spraw nie było. strzygnęła przetarg na zakup 10 tys. ton. We wtorek, Ja może trochę przekroczę czas, ale sprawa jest 23 stycznia, na posiedzeniu rządu referowałem spra- naprawdę bardzo ważna i rząd zdaje sobie z tego wę sytuacji na rynku trzody chlewnej i decyzja, któ- sprawę. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 116 Pytania w sprawach bieżących

Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa w rezerwach w ministerstwie rolnictwa, to gdybyśmy i Rozwoju Wsi Andrzej Lepper byli w stanie tę operację przeprowadzić na terenie całego kraju, to środków na to nie zabraknie. Dzię- Proszę państwa, pan poseł pyta o rynek wschod- kuję bardzo. ni. Sytuacja jest bardzo trudna. Ze swojej strony zro- biłem wszystko. Wypowiadałem się odnośnie do sto- sunków między Polską, Rosją, Białorusią a Ukrainą. Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: Mówiłem, żebyśmy nie mieszali gospodarki do polityki, żeby polityka szła swoim torem. Historię trzeba Dziękuję bardzo, panie premierze. wyjaśnić, rozliczyć zbrodnie itd. Natomiast gospodar- Panie pośle, zanim przejdziemy do dodatkowego ka kieruje się innymi prawami i na nasze miejsce na pytania, proszę pozwolić, Wysoka Izbo, że z przyjem- rynku rosyjskim weszły firmy niemieckie, francuskie nością zakomunikuję, iż w tej chwili przysłuchuje się i inne. My niestety te rynki straciliśmy. Natomiast naszym obradom delegacja Rady Narodowej Republi- nieprawdą jest… Tu podaję Wysokiej Izbie dane, że ki Słowackiej z jej przewodniczącym panem Pavlem za 2006 r. cały eksport, liczony: żywa trzoda, półtu- Pašką. (Zebrani wstają, oklaski) sze, mięso, przetwory, wyniósł 312 tys. ton i jest to Pragnę w imieniu pań i panów posłów powitać o 74 tys. ton więcej niż w roku 2005. Znaleźliśmy naszych szanownych gości i życzyć im przyjemnego więc inne rynki i ma w tym duży udział rząd, nie pobytu w naszym kraju. tylko firmy, bo wyasygnował środki na promocję, na Bardzo proszę, pan poseł Stanisław Stec, dodat- targi, na różnego rodzaju imprezy, gdzie promują się kowe pytanie. nasze firmy, które mogą korzystać z pomocy pań- Bardzo proszę, panie pośle. stwa. Dlatego też ten eksport był naprawdę duży, a saldo między importem a eksportem w porównaniu z rokiem 2005 w roku 2006 było 3,8 razy większe na Poseł Stanisław Stec: naszą korzyść. Wyeksportowaliśmy więcej niż impor- towaliśmy. Chciałbym tu powiedzieć, że to są plotki, Dziękuję. które krążą, że jakoby w ubiegłym roku sprowadzono Panie premierze, czy w związku z tym można li- pół miliona ton półtusz, proszę państwa, naprawdę. czyć, że na początku lutego będzie już w praktyce Ja również dałem się nabrać. Nie pół miliona, tylko uruchomiony skup na rezerwy strategiczne Agencji 50 tys. ton, to jest zasadnicza różnica. Takie mamy Rezerw Materiałowych? To jest jedno pytanie. Dru- dane. Jakieś dodatki do tego są, oczywiście, to rząd gie pytanie: Czy nie uważa pan, że należy włączyć też wie, bo firmy, które przejęły nasze zakłady mię- w to naszych posłów do Parlamentu Europejskiego, sne, sprowadzają dzisiaj do swoich zakładów półtusze aby po prostu zainteresowali się problemem zgody z Danii, z Niemiec czy z Francji. Tego jednak nie Unii Europejskiej na dopłatę do eksportu żywca wie- możemy zabronić. Trzeba było te zakłady przetwór- przowego w naszym kraju z uwagi na trudną sytu- stwa mięsa również uwłaszczyć albo znaleźć miejsce ację? Mam nadzieję, że oni też czasem przebywają w nich dla polskich rolników poprzez akcje, udziały. w naszym kraju i znane są im te problemy. Powinni Tego, niestety, w poprzednim okresie nie zrobiono. się w tej sprawie udać do komisarza do spraw rolnych Jeśli chodzi o następną kwestię, króciutko tylko, w UE. Dziękuję bardzo. choroby Aujeszkyego. Jest to bardzo poważna sprawa i na obradach kierownictwa resortu rolnictwa zapa- dła decyzja, że nie można tego robić tylko w jednym Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: rejonie, w lubuskim, bo takie były zamiary, ma pan poseł rację. Natomiast jeżeli będziemy to robić stop- Bardzo proszę, panie premierze, o odpowiedź. niowo, to my nie skończymy za 10 lat, Wysoka Izbo. Dzisiaj problem polega na tym, że nie mamy takiej ilości lekarzy, którzy byliby w stanie przeprowadzić Wiceprezes Rady Ministrów badania dwukrotnie. Pan poseł i rolnicy, którzy zna- Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ją się na tym, wiedzą, że trzeba badać dwukrotnie Andrzej Lepper: w okolicy serca. Nie jestem specjalistą, ale na tyle informacje i wiadomości posiadam. Jest to badanie Panie Pośle! Wysoka Izbo! Oczywiście jeśli chodzi skomplikowane i dwukrotne. Musi być wolny cały o skup, jak już powiedziałem, został rozstrzygnięty kraj, niestety jest tak, że nie mamy u nas wolnych przetarg na pierwszą transzę i Agencja Rezerw Ma- rejonów. Tak dobrze nie jest też w Unii, Wysoka Izbo, teriałowych uruchamia skup od przyszłego tygodnia. bo w Niemczech tylko kilka landów jest wolnych Tak więc już na przełomie stycznia i lutego zostanie i czystych od choroby, a w innych państwach też nie to dokonane. Natomiast na tę ilość do 80 tys. ton jest najlepiej. Potrzebne są środki, które jesteśmy półtusz będą rozpisane następne przetargi, z tym że w stanie znaleźć jako rząd, bo potrzebna jest kwota teraz już droga będzie krótsza, bo jeśli chodzi o ten około 300 mln zł. Patrząc na nadwyżkę, jaka będzie pierwszy przetarg, niestety, ale procedury są takie, w tym roku w budżecie i na środki, które mamy że trwało to 3 tygodnie. W magazynach jest miejsce, 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 117

Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: i Rozwoju Wsi Andrzej Lepper Dziękuję bardzo, panie premierze. więc nie ma problemu. Jak już powiedziałem, Wy- Gdyby był pan uprzejmy zostać tutaj, przy mów- soka Izbo, decyzja rządu jest jednoznaczna. Na nicy. posiedzeniu we wtorek pan premier wyraźnie po- Następne pytanie zadają pan poseł Jan Łączny wiedział całej radzie – no oczywiście, może były i pan poseł Janusz Maksymiuk. Jest to pytanie do głosy sprzeciwu, ale oficjalnych głosów sprzeciwu ministra rolnictwa pana premiera Andrzeja Leppera nie było – że na to pieniądze się znajdą i nie dys- w sprawie realizacji programu pomocy dla rolników kutujmy o tym, bo problem trzeba rozwiązać, tak w celu złagodzenia skutków suszy w 2006 r. że informuję, że podejście rządu jest przychylne. Co Proszę bardzo. do ceny, czy to spowoduje wzrost cen i jaka będzie cena skupu, to naprawdę nie jestem w stanie tego ustalić. Gdybym chciał ogłosić cenę dzisiaj, to od Poseł Jan Łączny: razu, drodzy państwo, mielibyśmy interwencję Brukseli, byłoby to uznane za pomoc publiczną, Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Pre- która wymaga notyfikacji. Takiej decyzji, niestety, mierze! Panie Ministrze! Zgodnie z rozporządzeniem absolutnie podjąć nie mogę. Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2006 r., w sprawie Drugie pytanie, pan poseł? szczegółowych warunków realizacji programu pomo- (Poseł Krystyna Skowrońska: Europosłowie.) cy dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia skut- (Poseł Stanisław Stec: Eurodeputowani. O włą- ków suszy, pomocy w formie jednorazowego zasiłku czenie…) celowego udziela się na zasadach określonych w art. 40 Nasi europosłowie, tak, tak, przepraszam. Oczy- ust. 2 i 3 ustawy o pomocy społecznej. Pomoc dla wiście, że włączamy do tego posłów i to wszystkich gospodarstw rolnych udzielana zgodnie z ww. rozpo- opcji. Niezależnie od tego, czy są w koalicji, czy w opo- rządzeniem należy do zadań zleconych z zakresu zycji, są dokładnie o tym informowani i wiedzą. Na administracji rządowej realizowanych przez gminę. każdym posiedzeniu, jak powiedziałem, zarówno Ko- Na realizację przedmiotowego zadania rząd wygospo- mitetu Zarządzającego ds. Wieprzowiny, jak i na po- darował w ramach części kwot rezerw celowych, któ- siedzeniach Rady Ministrów Rolnictwa i Rybołów- rych był dysponentem, początkowo środki w kwocie stwa UE te sprawy są przedstawiane, posłowie są 200 mln zł, które w końcowym etapie wzrosły do poinformowani. Z tego co wiem, posłowie też się włą- nad 482 mln. Podziału środków na 16 województw czają w prace, ale procedury są takie, jakie są. My dokonano proporcjonalnie do wielkości zapotrzebo- również, Wysoka Izbo, mamy problem nadwyżki wań poszczególnych województw. Wojewodowie po trzody chlewnej spowodowany tym, że są fermy, takie uruchomieniu środków otrzymanych z rezerwy celo- jak firma Smithfield, Prima, czy Pomerania, które wej dokonali ponownej weryfikacji i na jej podstawie prowadzą przemysłowy tucz trzody chlewnej. Wysoka rozpoczęli przekazywanie środków do gmin. Więk- Izbo, my wszyscy też podjęliśmy pewne decyzje, któ- szość wpłat na rachunki bankowe nastąpiła w dniach re ten tucz mają ograniczać. Natomiast w ogóle po- od 25 do 31 października. Środki te powinny być wy- winniśmy uchwalić ustawę, przyjąć ją w Sejmie, któ- płacone przez gminę w przeciągu 7 dni od ich otrzy- ra będzie zabraniała przemysłowego tuczu trzody mania. Jednak z zebranych danych wynika, że w ter- chlewnej. (Oklaski) Jesteśmy zdecydowanie za tym. minie do 7 dni środki zostały wypłacone w 6% wszyst- Natomiast, chcę powiedzieć, że niestety – nie mó- kich gmin, w następnym terminie od 8 do 14 dni wię tego po to, żeby odnosić się do początku wystą- wypłacono zasiłki w 24% gmin, a w terminie od 15 pienia – poprzednie rządy też zaniedbały pewne do 30 dni wypłacono zasiłki w 46% gmin. Wobec po- sprawy i wszyscy powinniśmy to teraz naprawić. Dla- wyższego proszę, panie premierze, o udzielenie odpo- czego dawano zgodę firmie Smithfield na to, żeby wiedzi na poniższe pytania. wchodziła do byłych pegeerów i tam, gdzie nie było Jakie były przyczyny opóźnień w wypłatach za- produkcji trzody chlewnej, robiła tak duże zagęszcze- siłków na złagodzenie skutków suszy, przeznaczo- nie zagrażające dzisiaj środowisku, a jednocześnie nych zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów na niszczyła w okolicy dziesiątki czy setki, a w skali kra- realizację programu na pomoc dla gospodarstw rol- ju nawet tysiące rolników. Tak że nad tym trzeba nych? Drugie pytanie: Czy prawdziwe są doniesienia naprawdę mocno się zastanowić i nie patrzeć, że ktoś o umyślnym działaniu zarządów poszczególnych gdzieś ma układy, w Brukseli czy w Stanach Zjedno- gmin, zmierzającym do opóźnienia wypłat przed wy- czonych. Nas to nie powinno w ogóle interesować. borami samorządowymi w listopadzie 2006 r.? I trze- Mamy dbać o interes polskich rolników, producentów cie pytanie: Czy prawdą jest, że większość wniosków trzody chlewnej, przetwórców. Mamy dbać o to, żeby rolników o przyznanie jednorazowego zasiłku na polskie społeczeństwo mogło jeść zdrową żywność, podstawie rozporządzenia Rady Ministrów zostało bo ta z tuczu przemysłowego, to mięso, to życzę rozpatrzonych przez gminę negatywnie z powodu wszystkim smacznego. Ja bym tego na pewno nigdy braku protokółów oszacowania szkód? Dziękuję. wżyciu do ust nie wziął. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Oklaski) 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 118 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: Następna sprawa to jest sprawa właśnie tych 500 i 1000 zł. Wysoka Izbo! Sprawa ta niewątpliwie ma Dziękuję bardzo. podłoże kryminalne. Odstąpię od wskazywania par- Bardzo proszę o odpowiedź ministra rolnictwa tii politycznych, bo tym się zajmie prokuratura, jeże- pana premiera Andrzeja Leppera. li zarzuty dalej będą się potwierdzać. Natomiast dzisiaj, Wysoka Izbo, chcę powiedzieć, że pieniądze z ministerstwa pracy zostały wysłane prawidłowo. Wiceprezes Rady Ministrów Zostały wysłane w kwocie dwukrotnie wyższej niż Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi było w uchwale Rady Ministrów, bo uchwała przewi- Andrzej Lepper: dywała 230 mln zł, a wysłano dokładnie 443 778 557 zł, to znaczy dwukrotnie więcej. Te pieniądze na kon- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Pierw- tach wojewodów znalazły się do 27 października, szy raz w ciągu 16 lat po przemianach, jakie nastą- pieniądze były na kontach wszędzie, w każdym z wo- piły w Polsce, rząd Rzeczypospolitej Polskiej wyasy- jewództw. Do gmin środki trafiły – tego nie da się gnował potężne pieniądze na pomoc rolnikom do- ukryć, tu nie pomogą żadne kombinacje, bo są prze- tkniętym klęską. Przypominam, że wcześniej co roku lewy bankowe, które sprawdziliśmy – do 31 paździer- były klęski, nie raz były w Polsce klęski suszy, klęski nika. Natomiast pieniądze w większości wypłacane powodzi, nie na tę skalę co w ubiegłym roku, ale były, były po 12 listopada. Jeżeli ktoś zapomniał, to przy- i żaden rząd przez te 16 lat nie wypłacił rolnikom pominam, że 12 listopada były wybory samorządowe. bezpośrednich zasiłków, żaden. Jeżeli kłamię, proszę Te ulotki, te artykuły prasowe, szkalujące mnie i rząd wyjść i mnie poprawić. Żadnych takich zasiłków nie Rzeczypospolitej Polskiej, że Lepper oszukał, Lepper było. Oczywiście, były jednostkowe zasiłki płacone mówił wam, że będą pieniądze na suszę? Dostaliście? z kasy gminy, czasami dał coś wojewoda, ale tego, Nie dostaliście. Wójtowie, burmistrzowie chodzili po żeby rząd na taką skalę objął pomocą tylu rolników, wsiach, po małych miasteczkach i mówili: te wszyst- jeszcze nigdy w Polsce nie było. No niestety, popełnia kie dokumenty mamy zebrane, to jest sprawa proku- się też błędy. Wielu rolników ma do nas pretensje, np. ratorska, podkreślam, jeżeli to się potwierdzi, bo nie ktoś był ubezpieczony w ZUS-ie, ma ziemię i nie do- można w taki sposób oszukiwać rolników. Tak oszu- stał tych 500 czy 1000 zł albo, że na części gospodar- kano polskich rolników, tu są dowody. Tylko do 7 dni stwa były straty, które wynosiły 40%, a na części ich od otrzymania pieniędzy na 2334 gminy, które zło- nie było i ogólnie straty nie przekroczyły 30%. No, żyły wnioski o pokrycie strat, bo 138 gmin nie zgło- proszę mnie nie namawiać do łamania prawa, prawo siło takich potrzeb, chociaż susza była w całym jest prawem. Jeżeli nie było 30% strat, to rolnik nie kraju, a w sumie mamy 2472 gminy, do 7 dni rozpo- może dostać nawet tej, jak niektórzy twierdzą, jał- częło wypłaty tylko 196 gmin, to jest 8,5% wszyst- mużny, tych 500 zł. Tylko powtarzam, Wysoka Izbo, kich gmin w Polsce. Od 8 do 14 dni – 644 gminy, to że nawet tej jałmużny nigdy żaden rząd po 1989 r. na jest 27,5% i 1209 gmin rozpoczęło wpłaty po 12 li- taką skalę polskim rolnikom nie dał, nie wypłacił. stopada, to jest 52% gmin, które złożyły zapotrze- Uchwała Rady Ministrów, uchwała rządu z dnia bowanie na środki; 52% gmin. Są jeszcze gorsze 1 sierpnia 2006 r. jest jeszcze wykonywana, nie zo- gminy, w których termin wypłaty przekracza 30 dni, stała wykonana w całości. Chociażby z takich powo- mamy 10% takich gmin, 236 gmin. Wysoka Izbo! dów, że dopłata do materiału siewnego musi być no- Mam całą listę, pani marszałek, nie chcę teraz tego tyfikowana w Unii Europejskiej i ta notyfikacja jesz- przedstawiać, bo to długo trwałoby, ale myślę, że na cze trwa. Dzisiaj, z tego co wiem, Senat przyjął usta- następnym posiedzeniu Sejmu będą miał tę przy- wę o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego. jemność, przy wniosku Platformy Obywatelskiej, Wróci ona do Sejmu, Wysoka Izba ją przyjmie, na zaprezentować to szerzej. Z wielką przyjemnością to pewno ją przyjmiemy bez poprawek i będziemy cze- uczynię, podam nazwiska wójtów, burmistrzów, kać na notyfikację. Natomiast zapewniona jest dopła- gminy, w którym z województw, i oczywiście mamy ta do materiału siewnego, zapewnione są środki też przynależność partyjną tych wójtów i burmi- i wszyscy rolnicy, którzy będą mieli faktury na ma- strzów, co z wielką przyjemnością przedstawią. In- teriał siewny od dnia 1 sierpnia 2006 r., dostaną formuję, że zawiadomię o tym, kiedy będzie ta de- zwrot. Ten zwrot oczywiście nie będzie duży, nie bata, polskich rolników, aby słyszeli oni, jak to ich można liczyć na wielkie pieniądze, to jest, Wysoka wójtowie, wybrani teraz, a poprzednio również byli, Izbo, 50 zł do jednego hektara powierzchni, czyli oko- ich oszukiwali, okłamywali. ło 25% zakupu materiału siewnego. Liczymy, że za Wysoka Izbo, mieliśmy również inną pomoc zwią- tonę płaci się tysiąc złotych, tak było jesienią, a teraz zaną z suszą, to były chociażby działania Agencji wiosną ceny mogą być wyższe, bo oczywiście wyższe Nieruchomości Rolnych, umorzenia czynszów, zmniej- są ceny zboża. Rząd stoi mocno na ziemi i wie, co się szenia, to wszystko dokonywało się cały czas. Kasa dzieje na rynku. Natomiast jest to około 25% potrzeb. Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego również ak- Takie dopłaty będą, jeżeli będą faktury na zakup tywnie włączyła się, chociażby pierwszy raz, powta- materiału siewnego, a wiosną na materiał siewny, rzam: pierwszy raz, za tego właśnie rządu Fundusz sadzeniaki oraz rośliny strączkowe. Składkowy dał milion złotych, aby dzieciom z rodzin 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 119

Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa Poseł Janusz Maksymiuk: i Rozwoju Wsi Andrzej Lepper Pani Marszałek! Panie Premierze! Mam dodatko- najbardziej dotkniętych w wyniku suszy zakupić we pytania. Otóż, jak pokazuje życie, opór materii książki, podręczniki do szkoły; milion złotych na to jest wielki i niezależnie od tego, że ministerstwo rol- poszło. Również samorządy włączyły się w to i woje- nictwa podejmuje wiele cennych inicjatyw i przepi- wodowie, którzy wyasygnowali dodatkowo na pomoc sów, wdrażanie w terenie jest bardzo ciężkie. W związ- kwotę około 38 mln zł. Ta pomoc oczywiście nie była ku z tym, że otrzymujemy liczne pytania, listy, mam adekwatna do strat, jakie ponieśli polscy rolnicy, ale kilka szczegółowych pytań i chciałbym się dowiedzieć aby w przyszłości tak nie było, to też ktoś powie: sam w imieniu rolników, głównie z województw małopol- się chwali. Nie chwali się, tylko są to fakty. Który skiego, podkarpackiego i pomorskiego, czy faktycz- rząd do tej pory, może ktoś się znajdzie i powie, przynie, dla przykładu, w woj. małopolskim nie wystąpi- najmniej rozpoczął prace nad tym, żeby wprowadzić ły żadne szkody aż w 47 gminach, na Podkarpaciu powszechne ubezpieczenia płodów rolnych i zwierząt – aż w 51 gminach i w woj. pomorskim – aż w 18? na wypadek takich klęsk? Czy któryś Sejm do tej W niektórych województwach sięga to 30–40%, pory, przez 16 lat, chociaż nad tym pracował? Nie w pozostałych jest mniej. Nie chce nam się wierzyć, pracował. Dopiero teraz rząd przyjął ustawę, ona jest posłom z Samoobrony, że naprawdę było to tak wy- w tej chwili w Sejmie, w procedowaniu pilnym, i chce- biórcze, że było tak dużo gmin, w których nie było my, aby już w tym roku rolnicy byli ubezpieczeni, aby szkód. To jest pierwszy temat. w wypadku klęski, a przewidywania, prognozy, jak Drugie pytanie. Jeżeli chodzi o środki, są one wiemy, nie są najlepsze i należy się zabezpieczyć, rol- przetrzymywane i to wynika z dokumentów, również nik nie czekał na tę jałmużnę, te 500 czy 1000 zł, zrobiliśmy taką analizę. Na przykład w woj. lubel- tylko żeby wiedział, że jak strata wyniesie ponad skim 130 gmin wypłaciło powyżej 15 dni, do tego 30%, ma umowę, ﬁrmy chcą w to wchodzić – PZU, 40 – powyżej 30. To jest również ponad połowa. Czy Warta, TUW, jeszcze inne ﬁrmy, może wtedy dostać, sprawdzono, czy te środki przypadkiem nie były jeżeli są duże straty, nawet 1000 zł za hektar, a nie przez wójtów, burmistrzów wykorzystywane na inne 500 zł na gospodarstwo, bo tak będzie to liczone. Tak cele? Jedna kwestia to jest przetrzymanie, a druga kiedyś było w Polsce, a zlikwidowano to po zmianie – wykorzystanie na inne cele, powinno się wyciągnąć systemu. Natomiast Unia to ma, od 2010 r. ubezpie- karne konsekwencje. czenia obowiązkowe 50% gruntów rolnych muszą Ostatnia sprawa. Mówimy o wójtach, ale jest rów- być, rolnik, który chce skorzystać z pomocy Unii, nież kilku wojewodów, np. wojewoda lubelski, w woj. musi je mieć. Wprowadzamy to ustawą od 1 lipca lubelskim dopiero po wyborach te środki były prze- 2008 r., jeżeli będzie trzeba to zmienić w Sejmie, to kazywane w gminach. Jak wyglądał w tej sytuacji apeluję do pań i panów posłów, może byłoby lepiej, nadzór wojewodów? Czy wojewodowie wiedzieli, że żeby to było od początku roku, ale niech się tym zaj- coś takiego się dzieje? Dziękuję bardzo. mie komisja rolnictwa. Tak że na przyszłość, jeżeli chcemy, żeby rolnik był zabezpieczony, musimy wpro- wadzić takie rozwiązanie systemowe. Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: Jeszcze wrócę do rozwiązania systemowego odno- śnie do trzody chlewnej, drobiu, bydła mięsnego i owo- Dziękuję bardzo, panie pośle. ców miękkich. Jeżeli nie będzie umów i kontraktacji, Bardzo proszę, panie premierze. to, Wysoka Izbo, co raz będziemy mieć protesty, i to wtedy, kiedy następuje zbiór. Teraz mamy trzodę chlewną, ale już niedługo maj, czas szybko leci, będą Wiceprezes Rady Ministrów owoce miękkie i znowu niezałatwiona sprawa. Nad Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi tym też pracujemy, żeby zakłady, które są na terenie Andrzej Lepper: Polski, nie były zmuszane, ale żeby czuły to, żeby wiedziały, że to jest ich interes, bo wiedzą, mają sta- Pani Marszałek! Panie Pośle! Czy ja dobrze zro- bilność cenową, stabilność dostawy surowca, obojęt- zumiałem to ostatnie pytanie, że chodzi o to, czy wo- nie, jakiego, surowca rolniczego do przetworu, żeby jewoda miał nad tym nadzór i wiedział, że tak się czuły się związane z producentem, z plantatorem czy dzieje? Bo czy przekazał, to wiemy, że chyba tak. hodowcą. Dziękuję. (Oklaski) (Poseł Janusz Maksymiuk: Tak, właśnie tak.) O to chodzi. Myślę, że ta sprawa, poczynając od tego pytania, jest bardzo ważna, Wysoka Izbo, i jeże- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: li te środki były wykorzystywane na inne cele, a nawet jeżeli leżały i były dopiero przekazane dotknię- Dziękuję bardzo, panie ministrze, panie pre- tym suszą rolnikom, którzy czekali na tę kwotę, choć mierze. małą, ale jednak czekali po wyborach – to zdecydo- Bardzo proszę, dodatkowe pytanie, pan poseł Ja- wanie świadczy o celowym działaniu. A w tym czasie nusz Maksymiuk. były ogłoszenia płatne w prasie regionalnej niektó- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 120 Pytania w sprawach bieżących

Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa czujemy ten problem i wiemy, że tylko rozwiązania i Rozwoju Wsi Andrzej Lepper systemowe są w stanie uspokoić niedobre nastroje na polskiej wsi. rych partii, rozprowadzane były ulotki, jesteśmy Nie mam pretensji do rolników o protesty, o uwa- w ich posiadaniu. Świadczy to o tym, że ci wójtowie gi. Naprawdę, wszyscy, którzy zawinili, powinni działali z premedytacją, z wyraﬁnowaniem, działali wziąć się do pracy, aby zmienić tę sytuację. A na pew- celowo i jest to przestępstwo. Jak zbierzemy wszyst- no zawinili wszyscy, którzy rządzili przez tyle lat kie materiały – bo to jest żmudna praca, ale robimy i nie zadbali o to, aby polscy rolnicy mieli odpowied- to, i resort rolnictwa, i klub Samoobrona – zwrócimy nie udziały w zakładach przetwórstwa rolno-spożyw- się do pana ministra Ziobro, aby tą sprawą zajął się czego na wzór Niemiec, Francji, Danii, Holandii, prokurator, bo ma ona zasięg ogólnopolski. To nie jest nawet Stanów Zjednoczonych. Tam też farmerzy jeden czy dwa przypadki. mają swoje udziały i wiedzą, kto od nich kupi. Czy nie było strat? Oczywiście, że wszędzie były Do znudzenia powtarzam: w umowie musi być na- straty i nie ma mowy o tym, że jakaś jedna czy dwie pisane, ile mam produkować, kto ode mnie kupi, ile gminy, które pan poseł podał… że jest tak, że mamy i kiedy zapłaci. To muszę mieć w umowie. I takie umo- na mapie gminy i w jednej jest susza, a w dwóch wy, na wzór tamtych, będziemy opracowywać. Już obok nie ma. Przecież mamy różne anomalie pogo- resort pracuje nad umową, która będzie wiązała stro- dowe, ale nie ma tak, żeby w obrębie 20, 30 km był ny i będzie ubezpieczona. Dziękuję bardzo. (Oklaski) całkowicie inny klimat. Tego nie ma, po prostu to zaniedbano. Wysoka Izbo, chcę jeszcze powiedzieć – tak szcze- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: rze, może nie powinienem tego mówić – że nadzór nad tym… Bo dzisiaj rolnicy mają pretensje, że ktoś nie Dziękuję, panie premierze. został uwzględniony. Chcę powiedzieć, że to była po- Problem rzeczywiście jest bardzo istotny, ważny. moc rządu i rząd nie prowadził żadnej kontroli, czy te Myślę, że jak wszyscy tutaj siedzimy, czy na sali ob- straty były szacowane dokładnie, czy ktoś zrobił to po rad, czy przed telewizorami, żywimy się płodami łepkach, przeszedł, wpisał itd. Wysoka Izbo, tej kon- matki ziemi. Dlatego też pozwoliłam sobie przedłu- troli nie było, to nie jest zaniedbanie. My chcieliśmy żyć ten czas. Dziękuję jeszcze raz. udzielić pomocy na podstawie oświadczenia i protoko- Proszę o pytanie. Pan poseł Edward Ośko, Liga łu, który jest dokumentem upoważniającym nas do Polskich Rodzin, w sprawie budowy kanału żeglugo- tego. Ale bez przesady, żeby ktoś tam jeździł i spraw- wego przez Mierzeję Wiślaną. Pytanie do ministra dzał, czy naprawdę ten rolnik miał stratę 31%, czy gospodarki morskiej, odpowiadać będzie pan mini- może 28%. Tłumaczę to, bo spotykam się z tym, że ster Rafał Wiechecki. wójt mówi, iż taki był rygor, taka kontrola, Lepper tak Bardzo proszę, panie pośle. zarządził, że ja nie mogłem inaczej napisać, ma pan czy pani pretensje, to niech pan, pani idzie z tym do Leppera. Wysoka Izbo, ja nie byłem w żadnej gminie Poseł Edward Ośko: na żadnym polu, żeby mierzyć, badać. W czasie suszy cały czas byłem z rolnikami, wśród rolników, spraw- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie i Pano- dzałem na bieżąco, wiedziałem, co się dzieje, naciska- wie Posłowie! Budowa kanału żeglugowego przez łem na rząd, na pana premiera, i powiem, że spotka- Mierzeję Wiślaną uruchomi bezpośrednią, krótszą łem się z wielką przychylnością całej Rady Ministrów, i na większą niż dotychczas skalę swobodną żeglugę całego rządu Rzeczypospolitej Polskiej. polskich i zagranicznych statków między portami Sprawy związane z suszą i inne są bardzo ważne, w Elblągu i mniejszymi miejscowościami położonymi dlatego dziękuję pani marszałek za to, że mogłem nad Zalewem Wiślanym a Bałtykiem. Pozwoli zatem szerzej odpowiedzieć. Oczywiście ktoś może powie- otworzyć Polskę szerzej na morze, a dla miast i gmin dzieć, że przekroczyłem czas, przychylność pani mar- położonych nad Zalewem Wiślanym będzie głównym szałek na to pozwoliła. Problem jest bardzo ważny, impulsem rozwojowym. Wysoka Izbo, naprawdę. Myślę, że na temat tych roz- Port w Elblągu w ostatnich latach zyskał nowe wiązań systemowych powinniśmy odbyć szerszą de- oblicze, przeprowadzono szereg inwestycji infra- batę. Bo czy będziemy rządzić w tym składzie, czy daj strukturalnych, zbudowano m.in. nowy terminal wam Boże, będzie rządzić opozycja za rok, za dwa, za towarowy oraz stanowisko dla statków pasażerskich trzy lata, to jeżeli nie będzie rozwiązań systemo- i promów. Tymczasem Rosjanie od dłuższego czasu wych… Podchodzę do tego, myśląc o przyszłości pol- blokują swobodny przepływ statków pomiędzy Kali- skich rolników, nie tylko z punktu widzenia naszego ningradem a polskimi portami położonymi nad Za- obecnego rządu, ale i przyszłych. Te umowy, kontrak- lewem Wiślanym. Władze obwodu kaliningradzkiego tacja, ubezpieczenie płodów rolnych – to rozwiąże oraz polskie władze woj. warmińsko-mazurskiego problem dla następnych rządów na kilkadziesiąt lat. zgodnie oświadczają, iż zamknięcie żeglugi po Zale- Naprawdę rozwiąże problem. Dlatego też musimy do wie Wiślanym przynosi wymierne straty gospodarcze tego podejść bardzo poważnie. Myślę, że rozumiemy, obu stronom. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 121

Poseł Edward Ośko dowa kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną – jest zaliczony do inwestycji priorytetowych na lata Niestety, problem można rozwiązać jedynie na 2007–2013 i znajduje się w programie operacyjnym szczeblu centralnym Rosji. Podczas pobytu w czerw- „Infrastruktura i środowisko”. Projekt tej inwestycji cu ub. roku w Elblągu na centralnych obchodach Dni został przesłany do Komisji Europejskiej. Chciałbym Morza pan minister złożył obietnicę, iż dołoży wszel- również zwrócić uwagę na następującą kwestię, iż kich starań, aby kanał żeglugowy przez Mierzeję początkowo sądziliśmy, że ta inwestycja będzie sfi- Wiślaną stał się rzeczywistością. nansowana z Funduszu Spójności, ale ponieważ ten W związku z tym mam kilka pytań do pana mi- fundusz przeznaczony jest de facto na transeuropej- nistra. Po pierwsze, czy inwestycja pod nazwą „Bu- skie sieci transportowe, TEN-T, a kanał żeglugowy dowa kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną” nie mieści się w tych ramach, toteż nie było to moż- będzie finansowana w ramach programu operacyjne- liwe. Ponadto Fundusz Spójności jest przeznaczony go „Infrastruktura i środowisko” w latach 2007– na realizację inwestycji, które promują ochronę śro- –2013? (Dzwonek) dowiska, takich jak oczyszczalnie ścieków, rewalory- Jeszcze chwileczkę, pani marszałek. zacja gruntów zdegradowanych. A to również mogło- Czy została wpisana na tzw. listę indykatywną by budzić wątpliwości. W związku z powyższym oraz jaką kwotę przeznaczono na realizację tego pro- podjęliśmy decyzję, aby ta inwestycja była finanso- jektu? wana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regional- Następne pytania: Z jakiego konkretnie funduszu nego, czyli zupełnie z innego funduszu. europejskiego będzie realizowana ta inwestycja? Czy Chciałbym tu uspokoić przedstawicieli branży będzie to Fundusz Spójności, czy Europejski Fun- morskiej, którzy byli zaniepokojeni tym, iż budowa dusz Rozwoju Regionalnego? Trzecie pytanie: Czy kanału może być finansowana ze środków działania zagwarantowano środki w budżecie państwa na przy- 7.2: Rozwój transportu morskiego z Funduszu Spój- gotowanie studium wykonalności przedmiotowej in- ności, a tym samym może to ograniczyć środki na westycji? I jeszcze jedno: Czy budowa kanału żeglu- rozwój transportu morskiego. Otóż nie, gdyż to będzie gowego przez Mierzeję Wiślaną jest jedynie wynikiem finansowane z zupełnie innego funduszu – z Europej- braku polsko-rosyjskiego porozumienia w sprawie skiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, z priorytetu swobodnej żeglugi po Zalewie Wiślanym? I czy nie 8, czyli z zupełnie innego priorytetu, i z działania 8.5, byłoby konieczne doprowadzenie jednocześnie do które będzie przygotowane i które będzie nosiło na- swobodnego przepływu statków pomiędzy Kalinin- zwę: budowa drogi morsko-rzecznej czy też korytarza gradem a polskimi portami położonymi na Zalewie morsko-rzecznego, poza siecią TEN-T. Kwota 600 mln Wiślanym oraz do budowy kanału żeglugowego bez- euro, która jest przewidziana na rozwój transportu pośrednio na Bałtyk? Dziękuję. morskiego na dzień dzisiejszy w ramach działania 7.2, nie będzie uszczuplona na budowę kanału przez Mie- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: rzeję. A kwota, która jest zagwarantowana w priorytecie 8, w działaniu 8.5, to jest 80 mln euro, czyli po- Dziękuję bardzo, panie pośle. nad 300 mln zł, właśnie będzie przeznaczona na bu- Bardzo proszę o odpowiedź ministra gospodarki dowę kanału przez Mierzeję Wiślaną. Zatem nie ma morskiej pana Rafała Wiecheckiego. żadnego uszczuplenia i żadna inwestycja związana z transportem morskim nie wypadnie z uwagi na to, iż będzie budowany kanał przez Mierzeję Wiślaną. Minister Gospodarki Morskiej W tym roku również za moim pośrednictwem Rafał Wiechecki: klub Ligi Polskich Rodzin zgłosił poprawkę do budże- tu państwa, aby utworzyć rezerwę celową w kwocie Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rzeczywiście, iż miliona złotych na przygotowanie studium wykonal- w czerwcu 2006 r. jako główny organizator Central- ności pod budowę kanału. Tak więc w tegorocznym nych Dni Morza w Elblągu złożyłem tam deklarację, budżecie – dzisiaj głosowaliśmy nad budżetem już że dołożę wszelkich starań, aby budowa kanału przez ostatecznie – jest utworzona rezerwa celowa w kwo- Mierzeję Wiślaną była realna i aby wreszcie się do- cie miliona złotych na przygotowanie studium wyko- konała, gdyż od wielu, wielu lat o tym się mówi i nalności pod tę konkretną inwestycję. – właśnie – tylko się mówi, natomiast praktycznie Chciałbym też zwrócić uwagę na jedną zasadniczą nikt nigdy tych koncepcji nie chciał zrealizować. kwestię – ponieważ często osoby, które dogłębnie nie Odpowiadając na szczegółowe pytania pana posła, śledzą tego tematu, przyjmują prosty schemat, który chciałbym powiedzieć, iż budowa kanału żeglugowe- jest złym schematem – że budowa kanału przez Mie- go przez Mierzeję Wiślaną została wpisana jako in- rzeję Wiślaną nie jest wymierzona w Rosję. Powta- westycja indykatywna, czyli taka, która będzie kosz- rzam, nie jest wymierzona w Rosję. Otóż dla nas, dla tować ponad 50 mln euro, na listę projektów finan- polskiego rządu są ważne dobre stosunki z Rosją sowanych w ramach programu operacyjnego „Infra- i ważna jest swobodna żegluga po Zalewie Wiślanym, struktura i środowisko”. Tak więc ten projekt – bu- z portu w Elblągu do portu kaliningradzkiego. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 122 Pytania w sprawach bieżących

Minister Gospodarki Morskiej cja jest uwzględniona w programie operacyjnym, Rafał Wiechecki prowadzimy szeroką debatę w środowisku samorzą- dowym. Wszystkie projekty trafiły do Komisji Euro- Druga sprawa to jest budowa kanału żeglugowego pejskiej i mamy nadzieję, że nic nie stanie na prze- przez Mierzeję Wiślaną po to, aby otworzyć port szkodzie, żeby ta inwestycja została zrealizowana. w Elblągu i porty nad zalewem na Bałtyk. Na dzień Dziękuję bardzo. dzisiejszy, o czym nie każdy sobie zdaje sprawę, moż- na swobodnie wpływać z Bałtyku przez Cieśninę Pilawską do Elbląga, tylko po prostu tory wodne Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: i warunki hydrotechniczne są takie, że nikt praktycznie tam nie wpływa. Istota umowy między Pol- Dziękuję bardzo, panie ministrze. ską a Rosją i swobody pływania po Zalewie Wiślanym Dodatkowe pytanie, panie pośle? dotyczy pływania pomiędzy Elblągiem a Kaliningra- Proszę bardzo. dem, czyli nie ma to nic wspólnego z wypływaniem na Bałtyk. Chcemy doprowadzić do takiej sytuacji – tutaj instytucją wiodącą jest Ministerstwo Spraw Poseł Edward Ośko: Zagranicznych, Ministerstwo Gospodarki Morskiej ma wkład własny i wydaje się, że opory ze strony Wypada się cieszyć, że wreszcie mamy tu podane rosyjskiej zostały już przełamane – aby podpisać tym- konkrety. Pan minister powiedział nawet o ewentu- czasową umowę przynajmniej, jeżeli nie będzie moż- alnych źródłach finansowania tej inwestycji. Bo jak na zawrzeć już na stałe obowiązującej umowy mię- dotychczas, to od kilku co najmniej lat o tym się mó- dzynarodowej, chociaż na 5 lat, która by te sprawy wiło, a w zasadzie nie podejmowano żadnych działań. regulowała. Ponieważ 99% handlu na dzień dzisiej- Trochę pan minister już o tym wspomniał, ale chciał- szy dotyczyło kierunku do Elbląga, do portu elblą- bym, żeby jeszcze może pan uzupełnił: jakie najwięk- skiego, z Kaliningradu, toteż budowa kanału przez sze trudności pan widzi w realizacji tej inwestycji? mierzeję nie rozwiąże sprawy rosyjskiej. Dlatego Czy takie trudności się pojawiają? Dziękuję bardzo. chcemy mieć bardzo dobre kontakty ze stroną rosyj- ską, bardzo dobre kontakty z obwodem kaliningradz- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: kim. Ponieważ nawet jeżeli kanał powstanie, to han- del między Elblągiem i Kaliningradem i tak musi się Dziękuję bardzo. odbywać, żeby rozwijać stosunki polsko-rosyjskie. Proszę bardzo, panie ministrze. I co najważniejsze, władze samorządowe i władze Pan Rafał Wiechecki, minister gospodarki mor- rządowe terenowe i centralne w Polsce są jak najbar- skiej, proszę bardzo. dziej za tym i również władze obwodu kaliningradzkiego są jak najbardziej za tym. Niestety tutaj w grę wchodzą chyba czynniki polityczne, ale mamy na- Minister Gospodarki Morskiej dzieję, że to zostanie przełamane, gdyż takie rozmo- Rafał Wiechecki: wy są już prowadzone. Sadzę, że kiedy rozpocznie się nowy sezon żeglugowy, czyli w maju, w kwietniu, to Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak już wspomnia- już ta żegluga będzie swobodna. łem na zakończenie mojej wypowiedzi, największa Z kolei budowa kanału przez mierzeję doprowa- chyba trudność czy niepokój wiąże się z tym, iż są to dzi do tego, że Elbląg będzie portem typowo mor- środki unijne, czyli, jak ze wszystkimi środkami unij- skim. Z Bałtyku będzie można wpływać bezpośred- nymi, procedura w związku z tym jest niezwykle nio do Elbląga. Do tej pory takiej możliwości nie skomplikowana. Generalnie ostateczną decyzję po- było, gdyż warunki żeglugowe przez Cieśninę Pi- dejmuje Komisja Europejska. Sadzę jednak, że dobrze lawską takich możliwości nie dają. Tak więc będzie uzasadniliśmy wniosek i nie będzie tu problemów. droga morska z Bałtyku do Elbląga i to długości Następne kwestie są związane z wykorzystaniem kilku kilometrów, a nie, tak jak jest do tej pory, środków unijnych. Procedury są też dosyć skompli- 60 km przez Cieśninę Pilawską, które to warunki kowane, a ta inwestycja jest o tyle jeszcze trudna, że nie nadają się do żeglugi. Zatem prosiłbym, żeby nie Mierzeja Wiślana znajduje się w województwie po- łączyć tych dwóch spraw, gdyż one są ze sobą w pew- morskim, natomiast głównymi beneficjentami będą nym sensie kompatybilne, ale jedno nie uzależnia gminy położone nad zalewem plus gmina Elbląg, czy- drugiego. Chcemy mieć dobre stosunki z Rosją, żeby li gminy województwa warmińsko-mazurskiego, to- handlować między Kaliningradem a Elblągiem, i chce- też musi tu być szerokie porozumienie, również spo- my otworzyć Elbląg na Bałtyk, aby Elbląg stał się łeczne, pewien konsensus między gminami, współ- prawdziwym portem morskim. praca między marszałkami województwa pomorskie- Już na zakończenie chciałbym powiedzieć, iż tego i warmińsko-mazurskiego. Tak więc z jednej raz najważniejsza jest decyzja Komisji Europejskiej, strony mamy tutaj kwestie związane ze środkami gdyż ze swojej strony, jako rząd, dopilnowaliśmy unijnymi, z Komisją Europejską, z drugiej strony wszystkiego, zagwarantowaliśmy pieniądze, inwesty- kwestie samego położenia mierzei i inwestycji bene- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 123

Minister Gospodarki Morskiej Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Grzesik – pyta- Rafał Wiechecki nie w sprawie sytuacji... (Poseł Mieczysław Kasprzak: Grzyb.) ﬁcjentów, którzy będą to realizowali. Jeżeli te sprawy Przepraszam, Grzyb, tak; pomyślałam o moim uda się przezwyciężyć, to następne trudności, jakie koledze klubowym... mogą wystąpić, będą związane z samą inwestycją, ...związanej z niezłożeniem przez niektórych samo- która jest dosyć skomplikowana. Ten skomplikowany rządowców w terminie oświadczeń majątkowych lub charakter inwestycji może doprowadzić do tego, że oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej państwo polskie będzie postrzegane jako państwo przez ich małżonków. innowacyjne. Otóż budowa kanału przez mierzeję to Jest to pytanie do prezesa Rady Ministrów. Odpo- wyzwanie hydrotechniczne i to nie jest tylko i wy- wiadać będzie, z upoważnienia prezesa Rady Mini- łącznie sam przekop, bo przecież też trzeba będzie strów, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw We- utrzymywać drogę wodną od kanału do Elbląga, jak wnętrznych i Administracji pan minister Jarosław i z mierzei w stronę Bałtyku, np. wybudować falo- Zieliński. chrony. Wszystko musi zostać wyliczone w sposób Bardzo proszę, panie pośle. naukowy, zbadane, jak będzie to oddziaływało na Pan poseł Andrzej Grzyb. środowisko, czy dojdzie do pewnych zmian związa- nych z prądami. Nastąpi również wymiana wód mię- dzy Bałtykiem a zalewem. Ale myślę, że te wszystkie Poseł Andrzej Grzyb: rzeczy jesteśmy w stanie szczegółowo, drobiazgowo, w sposób naukowy wyliczyć, także co do oddziaływa- Dziękuję. nia na środowisko. Co więcej, ja sądzę, że oddziały- Wielce Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! wanie na środowisko nie będzie negatywne, ale wręcz Szanowni Państwo Ministrowie! Otóż od około 2 ty- pozytywne, gdyż na dzień dzisiejszy mamy taką sy- godni jesteśmy informowani w różnych miejscach, tuację, że Zalew Wiślany umiera. Umiera, gdyż nie w tym również w mediach, również przez samych ma tlenu, coraz mniej jest ryb, coraz więcej roślin, samorządowców, że oto powstał problem z oświadcze- a więc staje się de facto nie zalewem, ale płytkim niami majątkowymi. Niektórzy samorządowcy – do- zbiornikiem. A więc taka sytuacja może doprowadzić tyczy to zarówno tych po raz pierwszy wybranych, do tego, że ta inwestycja wręcz pobudzi do życia Za- jak i tych, którzy wielokrotnie już byli samorządow- lew Wiślany. cami i mają swoją uznaną markę w społecznościach A więc, reasumując, najważniejsza trudność jest lokalnych – nie złożyli w terminie swoich oświadczeń taka, że to są środki z Unii Europejskiej, tutaj Komi- majątkowych. Powołują się przy tym na fakt, że prze- sja Europejska ma ostateczne zdanie, procedury są pisy te zostały skomplikowane przez ustawodawcę, dosyć wymagające. Druga sprawa są to kwestie zwią- bowiem w przepisach tych są różne terminy składa- zane ze współpracą wielu gmin, gdyż nie jest to in- nia oświadczeń w zależności od tego, czy to jest westycja tylko i wyłącznie na terenie jednej gminy. oświadczenie o działalności gospodarczej małżonka Trzecia sprawa są to trudności związane z całą in- – tutaj liczy się data od dnia wyborów – czy też westycją w zakresie hydrotechnicznym, już w zakre- oświadczenie majątkowe – tutaj się liczy data od dnia sie wykonania. Ta inwestycja jest niezwykle skom- złożenia ślubowania. Jednocześnie są też różne re- plikowana, ale myślę, że to skomplikowanie, jak strykcje: w ustawie o samorządzie jest to pozbawienie podkreśliłem, doprowadzi do tego, że państwo polskie diety czy wynagrodzenia, natomiast w ustawie Or- pokaże, iż jest w stanie coś zrobić, jest w stanie wy- dynacja wyborcza jest to pozbawienie mandatu. budować kanał. Trzy miesiące temu np. było referen- W tej sytuacji wojewodowie zaczęli przeglądać te dum w Panamie, społeczeństwo Panamy głosowało oświadczenia i podejmowali różnorakie decyzje. Jedni – referendum dotyczyło całego społeczeństwa – za mówili, że będą czekali na rozstrzygnięcie ministra tym, aby poszerzyć Kanał Panamski, gdyż na dzień spraw wewnętrznych i administracji, inni z kolei wy- dzisiejszy już tam występuje zjawisko kongestii, ka- syłali zawiadomienia do samorządów, do tamtejszych nał w 90% jest wykorzystany. Myślę więc, że państwo rad gmin czy powiatów o potrzebie podjęcia uchwał polskie jest również w stanie to zrobić. Tak że mam przez te rady w sprawie wygaśnięcia mandatu. nadzieję, iż te trudności nie będą trudnościami, któ- Chcemy zapytać wysoki rząd: Ilu samorządowców rych nie będziemy mogli przezwyciężyć. Dziękuję dotyczy opisana sytuacja, ilu z nich grozi utrata man- bardzo. (Oklaski) datów? Chodzi o wójtów, burmistrzów, prezydentów, przewodniczących rad różnych szczebli oraz radnych; o tych pierwszych wiemy z informacji wojewodów. Po Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: drugie, czy MSWiA dokonało jednolitego rozstrzy- gnięcia, w jaki sposób mają w tej sprawie postępować Dziękuję bardzo, panie ministrze. wojewodowie? Niektórzy z nich publicznie informo- Kolejne pytanie będą zadawać panowie posłowie wali, że oczekują na takie rozstrzygnięcia. Andrzej Grzesik, Eugeniusz Grzeszczak i Mieczysław Po trzecie, czy rząd, mając na względzie podno- Kasprzak. szoną przez konstytucjonalistów niezgodność przepi- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 124 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Andrzej Grzyb tu. Przy tym mandat ten, zarówno jeżeli chodzi o funkcje wykonawcze, a więc wójtów, burmistrzów, sów o oświadczeniach majątkowych z konstytucją, prezydentów wybieranych w wyborach bezpośred- nie zalecił lub nie zlecił przed podjęciem decyzji nich, jak i o radnych, wygasa z mocy prawa. I to jest sporządzenia wykładni prawnej, czy nie zwrócił się kwestia, co do której nie ma wątpliwości – ten man- o wykładnię tych przepisów co do zgodności z kon- dat wygasa z mocy prawa. Natomiast inną kwestią stytucją? jest tryb stwierdzania tego faktu. I tutaj mamy do Po czwarte, premier rządu stwierdził w dniu czynienia z taką sytuacją, że uprawnioną do stwier- wczorajszym w stosunku do prezydenta Warszawy: dzenia wygaśnięcia mandatu – bo musi przecież być mandat prezydenta Warszawy wygasł. Pytanie ze jakiś akt, jakiś dokument i organ uprawniony do strony samorządowców: Czy jest to oficjalne stano- tego, żeby taki fakt utraty mandatu potwierdzić – jest wisko rządu w stosunku do wszystkich samorządow- rada gminy i, stosownie, rada powiatu, sejmik samo- ców – mówię o wójtach, burmistrzach, prezydentach, rządowy województwa. przewodniczących i radnych – zważywszy, że rady Terminy są w ustawach jasno określone. Ja nie gmin i powiatów mają, zgodnie z prawem, prawo do chcę o nich mówić, bo nie zmieściłbym się w czasie, zaskarżenia w sądzie rozstrzygnięć nadzorczych wo- nie chcę wchodzić w te rozróżnienia związane z tym, jewody w tej sprawie? co i do której kategorii samorządowców się odnosi I, po piąte, czy rząd rozpoznał skutki prawne, fi- – możemy oczywiście to w innym czasie i w innym nansowe wygaszenia tych mandatów – wójtów, bur- trybie omówić. Te terminy są wprawdzie nieco zróż- mistrzów, prezydentów? Czy tutaj jednak wola wy- nicowane w odniesieniu do poszczególnych wymo- borców, którzy udzielili mandatu tym samorządow- gów i poszczególnych kategorii osób pełniących com, nie powinna powodować szerszej refleksji i za- funkcje samorządowe, nieco inne, w przypadku stanowienia się przed podjęciem decyzji w tej spra- przynajmniej jednego oświadczenia, odnośnie do wie? Dziękuję bardzo. (Oklaski) radnych, nieco inne co do wójtów, burmistrzów, pre- zydentów, ale dla każdej z tych grup terminy są jasno sprecyzowane w ustawie – czy w ustawach, bo Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: właściwie mamy do czynienia tu z kilkoma ustawa- mi. A więc próba jakby relatywizacji przepisów, pró- Dziękuję bardzo. ba dyskusji o tym, czy jeżeli ktoś się trochę spóźnił, Bardzo proszę pana ministra Jarosława Zieliń- można to usprawiedliwić, a jak się bardziej spóźnił, skiego. to nie, nie znajduje najmniejszego uzasadnienia i nie może być poparta żadnym argumentem. Tym bardziej, szanowni państwo, że te przepisy okazały Sekretarz Stanu w Ministerstwie się jasne dla zdecydowanej większości polskich sa- Spraw Wewnętrznych i Administracji morządowców. Okazały się jasne dla około 95% Jarosław Zieliński: wójtów, burmistrzów i prezydentów polskich gmin i polskich miast. Okazały się niejasne – albo zosta- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! ły zlekceważone, zapomniane, trudno tu zinwenta- Przede wszystkim myślę, że warto ustosunkować się ryzować przyczyny, bo one są znane tylko tym oso- do formy tych pytań, które zostały sformułowane. bom, które oświadczeń na czas nie złożyły – tylko Trudno bowiem na nie odpowiedzieć w taki sposób, dla tej niewielkiej grupy około 5% wójtów, burmi- żeby zadowolić osoby pytające, ponieważ tu nie stano- strzów i prezydentów w całej Polsce. I, Wysoka Izbo, wisko rządu tak naprawdę jest rozstrzygające, tylko okazało się to niewykonalne z jakichś powodów dla rozstrzygające są przepisy ustaw. Natomiast zadaniem jeszcze mniejszej grupy, bo tylko, procentowo ujmu- naszym, zadaniem zarówno rad poszczególnych szcze- jąc, 1,26% radnych. bli samorządu terytorialnego, wojewodów, jak i, Powstają zatem następujące pytania. Po pierwsze, w jakimś momencie tej procedury, prezesa Rady Mi- chodzi o tych, którzy byli wnioskodawcami, którzy nistrów, musi być zapewnienie tego, żeby te działania byli za tym, by uchwalić te przepisy. Mam przed sobą były zgodne z przepisami ustaw, a każdemu z tych pewne wypowiedzi – z protokołu, ze stenogramów organów przepisy wyznaczają rolę na odpowiednich – osób, które były za tym, by te przepisy wprowadzić, etapach postępowania. To po pierwsze. i argumentowały to mniej więcej w ten sposób, że Po drugie, rzeczywiście jest tak, że od tej kadencji sankcje w postaci utraty diet czy wynagrodzenia są mocą przepisów, które zostały wprowadzone w ubie- niewystarczające, więc trzeba te sankcje wzmocnić głej kadencji, w lipcu 2005 r., mamy do czynienia utratą mandatu. Są tu cytaty z wypowiedzi osób, z dwiema sankcjami. Jedna sankcja dotyczy przypad- które dzisiaj podnoszą sprzeciw wobec tych przepi- ku niezłożenia stosownych oświadczeń i informacji, sów. Powstaje pytanie, dlaczego tak jest. Przedtem których wymagają przepisy ustaw – utrata diety bądź uważano, że te przepisy będą dobre, właściwe, jasne, wynagrodzenia od momentu zaistnienia tej przyczy- a teraz, gdy zaczęto je stosować, okazuje się, że opinia ny, czyli od chwili, gdy mija termin na złożenie tych jest inna. To po pierwsze. Po drugie, powstaje pytanie oświadczeń, a druga sankcja dotyczy utraty manda- kolejne, dlaczego sprawa nie była tak mocno na- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 125

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Proszę państwa, te procentowe dane, które poda- Spraw Wewnętrznych i Administracji łem, świadczą o tym, że tak naprawdę problem został Jarosław Zieliński upolityczniony i że chodzi w tym wszystkim o moco- wanie się o to, co w jednym – wprawdzie bardzo waż- brzmiała do pewnego momentu, a tym momentem nym, może najważniejszym, bo stołecznym – polskim przełomowym, jak wszyscy wiemy, był fakt, iż pani mieście ma miejsce, tak jakby wszystko inne było prezydent miasta stołecznego Warszawy również nieważne. A prawo musi być tak samo zastosowane znalazła się w tej niewielkiej grupie polskich samo- wobec wszystkich samorządowców, którzy podlegają rządowców, a w jeszcze mniejszej grupie prezydentów pewnym obowiązkom i którzy ich nie wykonali, nie- miast, prezydenckich właśnie, którzy nie dopełnili zależnie od tego, czy to jest mała gmina, czy duże tego obowiązku. Powstają również pytania o koszty, miasto, czy to jest radny powiatu, czy radny woje- o to, czy można tego uniknąć. wództwa, czy radny najmniejszej gminy w Polsce. Szanowni państwo, pewnie byśmy się zgodzili Wobec prawa ustanowionego w przepisach wszyscy wszyscy co do tego, że te przepisy trzeba bardzo spo- muszą być równi i nie może być wyjątku. (Oklaski) kojnie przeanalizować i podjąć nad nimi reﬂeksję, To jest wszystko w ogólnym zarysie. Nie mam w kierunku być może ich większego doprecyzowania, możliwości przedłożenia państwu dokładnej informa- być może większego ujednolicenia. Ale to może być cji prawnej, tego wywodu dotyczącego procedury, działanie na przyszłość. Natomiast nie można zachę- która musi być stosowana, ponieważ tryb pytań cać nikogo do tego, by nie stosował przepisów czy nie i odpowiedzi w sprawach bieżących na to nie pozwa- stosował się do przepisów, które obowiązują w chwi- la. Ale dzisiaj odbędzie się posiedzenie komisji, na li obecnej. W związku z tym przepisy te muszą być którym będziemy o tym wszystkim rozmawiać, i ja wykonane przez wszystkich. Dla poszczególnych or- te dokładniejsze informacje państwu posłom zainte- ganów są tu przewidziane odpowiednie działania resowanym sprawą przedłożę, również jeżeli chodzi w odpowiednim czasie. Chcę powiedzieć, że rząd bę- o terminy i procedury postępowania oraz wyniki po- dzie je podejmował, myślę tutaj przede wszystkim szczególnych czynności w postaci konsekwencji praw- o prezesie Rady Ministrów, w momencie gdy będą nych. Dziękuję. zarządzane przedterminowe wybory, a wcześniej ustanawiana osoba pełniąca obowiązki wójta, bur- mistrza, prezydenta do czasu tych wyborów; myślę Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: też o wojewodach, którzy będą podejmowali decyzje o wydaniu zarządzeń zastępczych, w przypadku gdy Dziękuję bardzo, panie ministrze. rada gminy swojego obowiązku w terminie wyzna- Dodatkowe pytanie. czonym ustawą nie wykona i nie stwierdzi faktu wy- Pan poseł Eugeniusz Grzeszczak. gaśnięcia mandatu. Te wszystkie działania będą przeprowadzone rozważnie, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności, które wynikają z przepisów prawa Poseł Eugeniusz Grzeszczak: – ale oczywiście będą przeprowadzone, bo inaczej Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowne Pa- przecież być nie może. Proszę państwa, jest to sytu- nie i Panowie Posłowie! Zgodzić się trzeba z panem acja taka, że mamy do czynienia z niewielką grupą, ministrem, że te kwestie należy regulować ustawo- która, dlatego że nie dopełniła swoich obowiązków, wo. My jako Polskie Stronnictwo Ludowe zgłosiliśmy usiłuje narzucić inne rozstrzygnięcia, które by ją taką inicjatywę jeszcze na tym posiedzeniu, aby Wy- usprawiedliwiały, reszcie, pozostałym. soka Izba zajęła się regulacją tych nie do końca tra- Co do kosztów – bo powstaje pytanie o koszty ﬁonych, nawet zdaniem pana ministra, rozwiązań. – trzeba pytać tych, którzy narażają budżet państwa Niestety 17 głosami, głosami z koalicji rządzącej, na na wydatki, na koszty i narażają też społeczeństwa tej sali rozstrzygnęliśmy, że nie należy tych kwestii poszczególnych miast, gmin, powiatów na wysiłek regulować. organizacyjny, na zajmowanie się po raz kolejny wy- Ale mam pytanie szczegółowe, panie ministrze. borami. Trzeba pytać tych, którzy tego obowiązku Jesteśmy zaniepokojeni szerszym problemem, nie nie dopełnili. Jeżeli bowiem prezydent miasta czy kwestią warszawską – kwestia warszawska, że tak wójt gminy tego obowiązku ustawowego nie dopełnił, powiem, zabarwiła bardzo polityczne podejście do tej to on właśnie spowodował te wszystkie konsekwen- sprawy. Chodzi o 134 wójtów i burmistrzów w kraju. cje, które trzeba zastosować. Ponieważ nie złożył on Prosiłbym o interpretację MSWiA, bo taka interpre- oświadczenia wymaganego ustawą w stosownym cza- tacja w kwestii negatywnych oświadczeń małżonków sie, to on właśnie powoduje te koszty. To z tego faktu miała miejsce – negatywnych oświadczeń, jeżeli nie rodzą się te koszty. Nie jest to decyzja rządu, nie jest prowadzili działalności. Otóż mam przykład z Wiel- to decyzja wojewodów, nie jest to decyzja premiera. kopolski, że wójt ponownie wybrany złożył oświad- To jest wynik pewnych konsekwencji, które, przepra- czenie i na dzień wyborów wojewody wielkopolskiego szam za powtórzenie, są zapisane w ustawach i mu- takie oświadczenie było złożone. Jeżeli jest interpre- szą być zrealizowane. tacja MSWiA, że nie składa się negatywnych oświad- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 126 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Eugeniusz Grzeszczak gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw z 23 października 2002 r. z dniem 1 stycznia 2003 r. czeń, to przez analogię należy stwierdzić, że wójt, wszedł przepis, który wprowadza bardzo ostre sankcje który był do momentu ślubowania wójtem i wójtem za podobne uchybienia wobec zastępców wójta, kie- elektem, miał złożone u wojewody oświadczenie. rowników jednostki organizacyjnej gminy, osoby za- W tym względzie nic się nie zmieniło. Lista wójtów rządzającej i członka organu zarządzającego gminną i burmistrzów u wojewody, przynajmniej wielkopol- osobą prawną oraz wobec osób wydających decyzje skiego – już kończę, pani marszałek – zmienia się jak administracyjne w imieniu wójta, czyli wobec pracow- w kalejdoskopie. W związku z tym mam pytanie do ników samorządowych. Te sankcje są tego typu, że pana ministra o interpretację tego konkretnego przy- jeśli ten obowiązek nie jest spełniony, właściwy organ padku. A takich przypadków jest wiele. Nie dotyczy odwołuje te osoby albo rozwiązuje z nimi umowę to kwestii nowo wybranych, po raz pierwszy wybra- o pracę najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w któ- nych, ale tych, którzy zostali ponownie wybrani rym upłynął termin do złożenia oświadczenia lub in- i których oświadczenie na dzień wyborów zostało formacji, i w ust. 4 art. 24k przywołanej ustawy mówi złożone, jest u służb wojewody, nic się nie zmieniło się, że odwołanie i rozwiązanie umowy o pracę w try- w stanie prawnym. I w związku z tym interpretacja bie określonym w ust. 2 i 3 jest równoznaczne z roz- MSWiA będzie potrzebna. Dziękuję. (Oklaski) wiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 §1 pkt 1 Kodeksu pracy, czyli w trybie dyscyplinarnym. Jeżeli, proszę państwa, takie Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: sankcje są stosowane wobec pracowników samorządo- wych, a my wobec tej niewielkiej grupy wybranych Dziękuję bardzo, panie pośle. samorządowców szukamy jakiegoś wyjścia czy wybie- Bardzo proszę pana ministra Jarosława Zieliń- gu, to wydaje mi się, że to z natury swojej nie jest skiego o odpowiedź. właściwe postępowanie. I tyle chciałem powiedzieć, bo tyle zdążyłem. Dziękuję bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: Jarosław Zieliński: Dziękuję bardzo, panie ministrze. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nie podejmuję Wysoka Izbo, zgodnie z postanowieniem Konwen- się interpretacji konkretnego przypadku, bo, po tu Seniorów przerywamy rozpatrywanie punktu 12.: pierwsze, mam za mało danych, a po drugie, tego nie Pytania w sprawach bieżących i przechodzimy do robi się ad hoc, nie odpowiada się na pewne informa- punktu 13. Po rozpatrzeniu punktu 13. powrócimy cje zawarte w pytaniu, nie znając całości zagadnie- do dalszego zadawania pytań. nia. Jedno jest pewne – i każdy przypadek musi pod- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. padać pod te same reguły postępowania, pod te same porządku dziennego: Informacja Rządu na te- przepisy – że te wymagania odnoszą się do tych osób, mat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego które zostały wybrane na tę kadencję. Czyli po raz o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy pierwszy są stosowane przepisy dotyczące sankcji. z 17 czerwca 1991 roku (druk nr 1328). Zarówno wymagania szczegółowo tak rozstrzygnięte Proszę o zabranie głosu panią minister spraw za- w ustawie, jak i sankcje z tego tytułu są czymś, co granicznych Annę Fotygę w celu przedstawienia in- dotyczy tej kadencji. A więc to, co było wcześniej, formacji. trudno brać pod uwagę, jak sądzę. To jest ogólna od- Proszę bardzo, pani minister. powiedź. Ale powtarzam: na konkretne pytanie nie potraﬁę odpowiedzieć. Zresztą nawet nie jestem ani powołany, ani uprawniony, by to czynić, bo nie jest Minister Spraw Zagranicznych to rolą ministra spraw wewnętrznych i administracji Anna Fotyga: czy osoby, która w jego imieniu występuje, żeby takie pojedyncze przypadki rozpatrywać. Oświadczenia te Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 16 stycznia 2007 r. są składane do wojewody, jeżeli chodzi o wójtów, bur- upłynęła 15. rocznica wejścia w życie Traktatu mię- mistrzów i prezydentów. Wojewodowie mają wgląd dzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną w nie, czego ja nie mam ani nikt z nas na szczeblu Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpra- centralnym, i tam muszą być te wszystkie kwestie cy. Z tej okazji Ministerstwo Spraw Zagranicznych wyjaśniane. Natomiast jeżeli chodzi o sankcje i ich przygotowało pisemną informację paniom i panom surowość – może do tego jeszcze nawiążę, bo chociaż posłom. Wczoraj w Komisji Spraw Zagranicznych pan poseł nie pytał o to w tej części wystąpienia, ale prezentował ją mój zastępca, pan minister Janusz to się pojawia też wszędzie – chciałbym państwu tyl- Stańczyk, dzisiaj pozwólcie państwo, że podzielę się ko przypomnieć, że zgodnie z rozstrzygnięciem wpro- również kilkoma reﬂeksjami na temat realizacji tego wadzonym ustawą o zmianie ustawy o samorządzie traktatu i perspektywami, jakie traktat stwarza dla 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 127

Minister Spraw Zagranicznych niósł traktat 2+4, a później traktat graniczny z 1990 r. Anna Fotyga Traktat, który został rok później podpisany między Polską i Niemcami, z natury rzeczy stwarzał możli- dalszej współpracy między Polską i Republiką Fede- wości współpracy między państwami na bardzo wie- ralną Niemiec, współpracy istotnej ze względu na lu płaszczyznach i w następnych latach ta współpra- sąsiedztwo, wagę dotychczasowych relacji na wszyst- ca rzeczywiście rozwijała się bardzo dobrze. Zre- kich możliwych poziomach, zarówno rządowych jak strukturyzowany został kredyt Jumbo, który pomógł i samorządowych, pomiędzy różnymi grupami spo- w realizacji ponad 3 tys. projektów realizowanych łecznymi i poszczególnymi osobami, poszczególnymi w ramach Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. reprezentantami obydwu narodów. Chciałabym, żeby Nastąpiły niemieckie inwestycje na rynku polskim, te relacje były istotne również dla naszego członko- które powodują, że Niemcy są w tej chwili jednym stwa w Unii Europejskiej, dla pomyślnego rozwoju z najbardziej istotnych inwestorów. Nasza wymiana UE, zgodnego z interesami zarówno Niemiec, jak handlowa z całą pewnością jest przedmiotem dumy i Polski. A to jest przedsięwzięcie trudne i wymagają- po obydwu stronach, tym bardziej że ze strony pol- ce zarówno bardzo jasnego określenia tych interesów, skiej od kilku lat możemy się cieszyć dodatnim bilan- jak i wyjątkowo dobrej woli po obydwu stronach. sem. Jest to bardzo pozytywne wydarzenie. Dlatego też pozwólcie państwo, że wrócę myślą do Mamy do czynienia z bardzo ożywioną współpra- czasów historycznych, choć nie tak odległych jak cą grup młodzieżowych i z wieloma realizowanymi Wiosna Ludów czy list polskich biskupów do bisku- projektami. Jest cała infrastruktura, która została pów niemieckich, bo te wydarzenia jako pozytywny stworzona w ramach traktatu o dobrym sąsiedztwie fundament współpracy między narodem polskim i przyjaznej współpracy dla ożywienia współpracy i niemieckim przytaczane są bardzo często, ja chcia- transgranicznej, przygranicznej i międzyregionalnej. łabym wrócić do nieco nowszej historii, do okresu, Ta współpraca przeżywała różne fazy, wtopiła się który niewątpliwie stał się kamieniem milowym na również w polską reformę administracyjną. Reformę, drodze pojednania polsko-niemieckiego, czyli do która z natury rzeczy powodowała, że samorządy ciemnego i smutnego okresu stanu wojennego, kiedy lokalne, samorządy regionalne przy pewnym niedo- to stosunek społeczeństwa niemieckiego do polskiego statku ﬁnansów skupione były czasami na realizacji wyrażał się przez niezwykle spontaniczną pomoc, swoich własnych, partykularnych interesów, bez wy- którą Niemcy nieśli Polakom, poszczególne rodziny, raźnie zarysowanej strategii kraju w poszczególnych poszczególni ludzie, wymuszając też działania po sektorach gospodarki, sektorach państwa. stronie rządowej, takie jak uchwała Bundestagu, któ- Samorządom czasami brakowało drogowskazu ra pomogła w realizacji tej pomocy. To były rzeczy- wyraźnie określającego te interesy. Rząd pana pre- wiście działania oceniane jako spontaniczne i takie, miera Jarosława Kaczyńskiego podjął wysiłek zapi- które budowały prawdziwe, rzeczywiste więzi między sania strategii w poszczególnych sektorach rozwoju obydwoma społeczeństwami. Również działalność państwa, funkcjonowania państwa, co pozwoli w spo- niemieckich związków zawodowych, korzystających sób właściwy regulować zasady współdziałania mię- w tym czasie z kanałów, z których korzystanie prze- dzy rządem a samorządem w realizacji projektów, cież nie zawsze było typowe dla lewicujących związ- które służą zarówno interesom lokalnym, regional- ków zawodowych, a takim był ówcześnie DGB, czyli nym, jak i interesom całego państwa. np. z kanałów związanych z Watykanem, z otocze- Chcę wrócić jeszcze do momentu podpisywania niem Ojca Świętego, pokazywała, jak bardzo obydwa traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpra- społeczeństwa mogą się zbliżyć. Jestem przekonana, cy. Jak panie i panowie posłowie zapewne wiecie, że ten okres stał się fundamentem i najistotniejszym traktatowi temu towarzyszyła wymiana listów mię- elementem pozwalającym pokonać, również po stro- dzy ówczesnymi ministrami spraw zagranicznych. nie polskiej, naturalne, oczywiste obawy przed taki- W listach tych znalazło się kilka spraw, które stano- mi wydarzeniami, jak np. późniejsze zjednoczenie wią przedmiot naszej szczególnej troski i które powo- Niemiec. dują, że wydarzenia mające miejsce w okresie póź- 1989 rok był dla Polski rokiem wielkich wyda- nych lat 90., a trwające w niektórych ich aspektach rzeń, wielkich przemian, wielkiej nadziei. Z natury do dzisiaj, mogą budzić pewne obawy, bo mamy prze- rzeczy skupieni byliśmy na swoich własnych spra- cież do czynienia nie tylko z bardzo pozytywnymi wach, na odbudowie państwa, na budowie takiej ad- wydarzeniami w naszej współpracy. ministracji, która zapewniłaby sprawne funkcjono- Okres, o którym mówię, wpisał się w zabiegi pol- wanie suwerennego państwa realizującego swoje skie o akcesję w Unii Europejskiej, zabiegi polskie własne interesy również na płaszczyźnie międzyna- o akcesję w NATO. Tym zabiegom z całą pewnością rodowej. Spotykaliśmy się z ogromną solidarnością sprzyjali politycy niemieccy i sprzyjało społeczeństwo państw, ale musieliśmy pokonywać wiele trudności. Niemiec. Wtedy to cieszyliśmy się w sprawach per- Wśród priorytetów ówczesnego państwa było z całą spektywy europejskiej wyraźną wspólnotą interesów pewnością zabezpieczenie naszej zachodniej granicy między obydwoma państwami. Niemcy realizowały – granicy, która cały czas była jeszcze przedmiotem ideę swojej polityki zagranicznej poprzez politykę dyskusji i niepewności. Takie zabezpieczenie przy- w ramach Unii Europejskiej. Polska bardzo zabiega- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 128 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Minister Spraw Zagranicznych dzice mogli się porozumiewać ze swoimi dziećmi Anna Fotyga w języku ojczystym. Małżeństwa mieszane są pewną oczywistością w obecnym globalizującym się świecie. ła o włączenie nas w orbitę instytucjonalną funkcjo- To nie jest żaden wielki problem. Kilka lat spędziłam nowania Europy Zachodniej i zachodniego świata w Brukseli i wiem, że wiele spośród państw te kwestie demokratycznego. To politycy niemieccy byli pierw- rozwiązało w sposób naturalny, nie podlegający żadnej szymi spośród polityków demokratycznych państw, dyskusji. Chcielibyśmy, żeby również tak te sprawy którzy oﬁcjalnie zgłosili potrzebę polskiej akcesji były rozwiązane u naszych sąsiadów i przyjaciół. w NATO. Jest jeszcze jedna sfera, do której się odnosił list A jednak w momencie podpisywania traktatu ministra Skubiszewskiego, a mianowicie zapis mó- o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy znala- wiący o tym, że traktat o dobrym sąsiedztwie i przy- zły się zapisy, które po latach mogły pozostawiać jaznej współpracy nie odnosi się do spraw obywatel- pewną sferę tych dobrych z natury rzeczy kontaktów stwa i spraw majątkowych. I te kwestie po obydwu otwartą, niedopowiedzianą i budzącą pewne wątpli- stronach, jak się okazało, po latach dobrej, ożywionej wości. Taką sferą jest z całą pewnością funkcjonowa- współpracy stały się tak naprawdę zarzewiem pewnie – oceniane przez rząd polski jako cechujące się nego niepokoju. Od końca lat 90. pojawiają się głosy pewną asymetrią – polskiej mniejszości, polskiej gru- na temat roszczeń niemieckich wysuwanych pod ad- py etnicznej w Niemczech, biorąc pod uwagę prawa resem państwa polskiego. Pojawiają się oceny doty- i możliwości, którymi cieszy się mniejszość niemiec- czące odpowiedzialności państwa polskiego. Ten ka na terenie Polski. miecz Damoklesa wisiał nad Polską i społeczeństwem Od 1989 r. obserwowaliśmy wyraźny wysiłek, na- polskim już od kilku lat, aż w grudniu 2006 r. spadł, turalny przecież, i wiemy, że wspierany przez pań- pojawiły się skargi 22 obywateli w ramach Powier- stwo niemieckie, ale to w tej chwili też postrzegamy nictwa Pruskiego złożone do Europejskiego Trybu- jako pewien proces naturalny. Polska też chce wspie- nału Praw Człowieka. Pogłębiło to naturalną sferę rać swoje mniejszości w państwach nie tylko europej- niepewności po polskiej stronie. Niepewności, która skich, ale również w państwach leżących poza obsza- niewątpliwie zaburza relacje między Polską a Niem- rem Unii Europejskiej. A zatem to było naturalne. cami i relacje między społeczeństwem polskim i nie- Dysproporcja polega na tym, że ten proces od roku 1989 do momentu podpisania traktatu był procesem mieckim. Nie może bowiem jeden z partnerów dobre- realizowanym bez żadnych przeszkód ze strony pań- go sąsiedztwa czuć się tak niepewny w swojej sytu- stwa polskiego. Polska w tym czasie nie dysponowa- acji, również jeśli chodzi o przyszłe konsekwencje ła żadnymi możliwościami. Z całą pewnością nie było budżetowe. Chcemy przystąpić również do poważ- możliwości ﬁnansowych wspierania polskiej mniej- nych rozmów z naszym partnerem, nie przesądzając szości w Niemczech. formuły prawnej. Chcemy, żeby po obydwu stronach I chociaż w liście ministra Skubiszewskiego zna- była jasna deklaracja polityczna co do sposobu roz- lazł się zapis o tym, że w trakcie negocjacji rząd Re- wiązania. publiki Federalnej Niemiec zobowiązał się do wspie- Myślę, że są dobre sygnały. Rząd pani kanclerz rania osób pochodzenia polskiego bądź przyznających Angeli Merkel chce rozmawiać na ten temat. Odbyły się do języka polskiego i polskiej tożsamości, w naszej się już pierwsze konsultacje na szczeblu eksperckim ocenie ten postulat jest realizowany bardzo słabo lub między ministerstwami spraw zagranicznych. Z całą w dużej mierze nie jest realizowany. Jest to postulat, pewnością, panie i panowie posłowie, będziecie na który ja i przecież wielu moich poprzedników zgła- bieżąco o wynikach tych konsultacji informowani. szamy nieodmiennie pod adresem władz niemieckich. Chcielibyśmy, żeby, zgodnie z ideą traktatu o do- Liczę na to, że uda nam się wywołać ponownie tego brym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, Europejski ducha solidarności, o której mówiłam na początku Trybunał Praw Człowieka był pewien, że rzeczywiście swojego wystąpienia, i że w duchu tej solidarności władze w Polsce i Niemczech mówią jednym głosem, uda nam się przystąpić do poważnych rozmów z wła- że nie ma podstaw w systemie prawnym, ani polskim, dzami niemieckimi, tak jak to proponowałam ja i jak ani niemieckim, ani międzynarodowym, do wysuwa- prócz mnie proponują wszyscy przedstawiciele pol- nia tego typu roszczeń. Takie stwierdzenia powinny skiej władzy: prezydent, obydwaj marszałkowie Sej- jednak paść, jeśli chcemy powrócić do ducha z lat 80. mu i Senatu, premier rządu Rzeczypospolitej Polskiej, i pobudzić nastrój, który rzeczywiście jest potrzebny. wszyscy ministrowie, przewodniczący stosownych Wszyscy bowiem jesteśmy zgodni co do tego, że dobra, komisji Sejmu i Senatu, wyrażając wolę polskiego prawdziwa współpraca między Polską i Niemcami społeczeństwa. może stanowić ważny i pożyteczny fundament funk- Chcielibyśmy w duchu tej solidarności i przyjaznej cjonowania Unii Europejskiej. Jest szereg spraw, któ- współpracy, nie bacząc na to, że są dysproporcje re w taki sposób możemy rozwiązywać. ustrojowe, nie zasłaniając się też tymi dysproporcja- Istotną natomiast kwestią jest realistyczna ocena mi w ustroju państwa i w kompetencjach organów, płaszczyzny takiej współpracy. Ona nakazuje nam przystąpić do poważnej rozmowy na temat realizacji w sposób jasny i klarowny porozmawiać o interesach tych zapisów traktatu. Chcielibyśmy, żeby polscy ro- obydwu stron, we wszystkich sprawach: w polityce 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 129

Minister Spraw Zagranicznych solidarność nadal się pojawiała. Jesteśmy gotowi za- Anna Fotyga wsze z naszymi partnerami o tym rozmawiać. Dzię- kuję bardzo. (Oklaski) zagranicznej, w relacjach zewnętrznych, porozma- wiać o interesach i o zagrożeniach, które polityki Unii Europejskiej mogą stanowić dla jednego i dla Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: drugiego kraju, i spróbować poszukać konsensu w tych relacjach. Bez takiej rozmowy będzie bardzo Bardzo dziękuję, pani minister. trudno zakroić nową formułę, nowy format współ- Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad pracy bez przeszkód i format realizowania nowej tym punktem porządku dziennego 10-minutowych wizji Unii Europejskiej. Zgadzamy się, że taka wizja oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych jest potrzebna. oświadczeń w imieniu koła. Przystępujemy z nadzieją do współpracy z nie- Otwieram dyskusję. mieckim przewodnictwem w ramach Unii Europej- W imieniu Prawa i Sprawiedliwości pan poseł Ka- skiej. Chcielibyśmy, żeby z natury zorientowana na rol Karski. Wschód polityka niemiecka brała pod uwagę, czy to Bardzo proszę, panie doktorze. w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, czy po- (Poseł Ryszard Kalisz: Karol, ty mówisz już o głębionej Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, czy w wszystkim.) ramach wypracowywanej właśnie zewnętrznej polityki energetycznej Unii Europejskiej, czy w ramach innych polityk odnoszących się przede wszystkim do Poseł Karol Karski: relacji z Rosją, ale również odnoszących się do znacznie bliższego nam sąsiedztwa Ukrainy, Białorusi, Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pa- państw południowego Kaukazu… Chcielibyśmy w nie Pośle Kalisz! (Wesołość na sali) Traktat o dobrym tych sprawach znaleźć z jednym z największych sąsiedztwie i współpracy między Polską a Niemcami państw pośród naszych sąsiadów i naszych sojuszni- z 1991 r., podobnie jak traktat graniczny z roku 1990, ków konsensus. Jest to sprawa niezwykłej wagi. Wie- stał się podstawą wzajemnych stosunków między my, że wymaga poważnych rozmów. Poważnych roz- Polską a Niemcami po przełomie w Polsce roku 1989. mów nie tylko w formułach wielostronnych, gdzie Były to traktaty normalizujące ostatecznie stosunki widać bardzo wyraźnie siłę i wpływ Niemiec, z natu- między dwoma państwami, traktaty, które powinny ry rzeczy więc ten wpływ mógłby być przeniesiony rozwiązywać wszelkie istniejące dotychczas spory, na stanowiska i relacje polskie. Ważne jest, żebyśmy traktaty zamykające ostatecznie skutki II wojny zdołali również w rozmowach dwustronnych osią- światowej. gnąć taki konsensus i spróbować znaleźć pole kom- W relacjach polsko-niemieckich dokonał się za- promisu. Obecny bowiem świat i obecna Unia Euro- sadniczy przełom. Nie są to już tylko stosunki między pejska to nie jest już wspólnota interesów we wszyst- państwami, ale są to dobre stosunki między ludźmi. kich sprawach. To jest w oczywisty sposób pewna gra Traktat, o którym mówimy, stworzył podstawy współ- interesów. Potwierdziła to przecież polityka niemiec- pracy między poszczególnymi organizacjami rządowy- ka, przedstawiając hasło usprawiedliwionych intere- mi, pozarządowymi, umożliwił tworzenie wspólnych sów narodowych. My też bierzemy pod uwagę nasz programów. Stał się także podstawą do czegoś, co interes narodowy, ale oczekujemy, żeby te hasła nie trudno sobie było do tej pory wyobrazić, np. do wspól- stały w sprzeczności z ideą pogłębionej współpracy nej polsko-niemieckiej współpracy wojskowej, włącza- politycznej w ramach Unii Europejskiej. jąc w to utworzenie Eurokorpusu z siedzibą w Szcze- Dlatego chcemy w sposób bardzo staranny i uważ- cinie, gdzie wspólnie służą m.in. żołnierze polscy i ny rozmawiać o priorytetach przyszłego traktatu niemieccy, co jest podstawą do tego, aby uznać, że sto- podstawowego Unii Europejskiej. Polsce nie prze- sunki między Polską a Niemcami są bardzo dobre. szkadza nazwa tego traktatu. Zgadzamy się na na- Jeśli bowiem można stosować gradację pewnej współ- zwę traktat konstytucyjny, ale jest niezwykle istotne pracy, to tam, gdzie już są stosunki wojskowe, tam to, jakie zapisy odnoszące się do poszczególnych kwe- współpraca jest już chyba bardzo daleko idąca. stii znajdą się w tym traktacie. Niektóre z nich są Bardzo dobrze rozwijają się stosunki parlamen- zapisami o ogromnej wadze dla możliwości wpływa- tarne, współpraca gospodarcza, tym bardziej że je- nia na decyzje przyszłej Unii Europejskiej. Chcemy steśmy członkami Unii Europejskiej. Tu Niemcom w tym współpracować z Niemcami, ale przede wszyst- należą się wielkie słowa podziękowania za to, iż byli kim musimy określić pole rzeczywistego kompromi- naszymi promotorami przy wejściu do Unii Europej- su. I w tym liczymy na solidarność, na solidarność skiej, jak również państwem, które aktywnie działa- wielkiego, cieszącego się już w tej chwili znaczącym ło na rzecz poparcia wstąpienia Polski do Sojuszu wpływem w ramach Unii Europejskiej, państwa z Północnoatlantyckiego. państwem mniejszym, które przechodzi trudną Traktat tworzy także warunki do bardzo dobrej transformację, chociaż po kilkunastu latach mogącą współpracy na poziomie samorządów, tworzy także już zapisać wielkie sukcesy. Chcielibyśmy, żeby ta możliwość współpracy transgranicznej. Oczywiste 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 130 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Karol Karski roszczenia co do odszkodowań, które mogłyby wyni- kać dla obywateli zachodnich państw alianckich jest, że tam, gdzie są dwa państwa, tam są pewne wskutek II wojny światowej, zostały przejęte przez rozbieżności. Istnieje wiele kwestii nieuregulowa- Niemcy w latach 50. W stosunku do tej kategorii swo- nych, nieobjętych traktatem, ale także objętych trak- ich obywateli nie chcą tego uczynić. tatem, z których stopnia realizacji nie powinniśmy Jednocześnie chciałbym wskazać na istniejący w być do końca zadowoleni. Traktat założył oczywistą konstytucji niemieckiej przepis, który pozostaje w dysproporcję w traktowaniu Polaków w Niemczech i zupełnej niezgodności z duchem, a nawet literą trak- Niemców w Polsce. Niemcy stwierdziły, iż nie uznają tatu – art. 116 Konstytucji Niemiec, który zakłada w ogóle istnienia mniejszości narodowych na swoim fikcję istnienia Niemiec w granicach z roku 1937 i terytorium, co zresztą jest nieprawdziwe, ponieważ który stwierdza także dzisiaj, że nowe landy, a w gra- w Szlezwiku-Holsztynie mieszka mniejszość duńska nicach z 1937 r. to już tylko nowe wschodnie landy, i jest uznawana pod względem prawnym za mniej- na wschód od Odry, mogą się przyłączać do Niemiec szość. Czyli traktat uznaje istnienie mniejszości nie- na mocy swojej jednostronnej decyzji. Konstytucja mieckiej w Polsce, nie uznaje istnienia mniejszości niemiecka była już wielokrotnie nowelizowana, m.in. polskiej w Niemczech. Nawet jednak obecnie istnie- przy okazji wiązania się przez Niemcy statutem Mię- jące przepisy powinny być w taki sposób interpreto- dzynarodowego Trybunału Karnego, wiązania się wane i realizowane, aby w pełni były wypełnione, regulacjami dotyczącymi europejskiego nakazu wykorzystane możliwości współpracy, możliwości aresztowania, nie jest to akt niezmienialny. Tak więc pomocy dla Polaków mieszkających w Niemczech, dla prawidłowej realizacji ducha traktatu polsko-nie- aby chociaż częściowo – o ile nie w stu procentach, bo mieckiego o dobrosąsiedzkiej współpracy i przyjaźni i taka jest możliwość na gruncie traktatu – mieli oni art. 116 Konstytucji Niemiec powinien być wyelimi- takie samo wsparcie jak mniejszość niemiecka miesz- nowany, bo jeśli istnieje nadal, to nasuwa się pytanie: kająca w Polsce. Dlaczego, czemu ma on służyć? Dzisiaj nie służy ni- Oczywiste jest, że istnieją rozbieżności co do poli- czemu, nie służy także wyklarowaniu dobrych sto- tyki władz niemieckich odnośnie do kwestii mająt- sunków między Polską a Niemcami. ków pozostawionych przez obywateli niemieckich po Jednocześnie w ducha tego traktatu nie wpisują zmianie granicy w wyniku II wojny światowej. Dzia- się działania oficjalnych niemieckich agend rządo- łania te zostały zainspirowane przez niemieckie or- wych wspierające finansowo pewne projekty mogące gany państwowe. Przypomnę, że to niemieckie urzę- być zalążkiem centrum wypędzonych Eriki Stein- dy powiernicze, agendy niemieckiego Ministerstwa bach. Przypomnę, że pewna objazdowa wystawa Finansów, żądały od obywateli Niemiec, którzy mogąca być zalążkiem tego centrum została sfinan- otrzymali pewne symboliczne odszkodowania za po- sowana z niemieckich pieniędzy rządowych. To też zostawiony majątek, zwrotu tych odszkodowań, su- jest działanie, które nie mieści się w granicach tegoż gerując, iż należy udawać się teraz z roszczeniami traktatu. wobec Polski. Rząd niemiecki wycofał się z tego typu Oczywiste jest, że trzeba – jak mówiła pani mini- działań. To dobrze. Jednocześnie we wspólnej dekla- ster – dokładnie przyjrzeć się tym sytuacjom, w któ- racji polsko-niemieckiej stwierdzono, że oba rządy nie rych polscy rodzice nie mają możliwości porozumie- będą wspierały roszczeń dotyczących majątku pozo- wania się w języku polskim ze swoimi dziećmi miesz- stawionego na terytorium Polski po II wojnie świa- kającymi w Niemczech. Takie działania ze strony towej. Dobrze, ale to krok niewystarczający. Niemcy agend państwa niemieckiego wydają się nieprzysta- powinny przejąć wszelkie roszczenia swoich własnych jące do dzisiejszych czasów. Myślę, że powinno być to obywateli; Niemcy jako państwo, które wywołało II niezwłocznie zmienione. (Oklaski) wojnę światową i Niemcy jako państwo ponoszące z Przypomnę jednocześnie, że do dzisiaj Niemcy nie tego tytułu na gruncie prawa międzynarodowego uznają w całości polskiej granicy, mimo traktatu gra- odpowiedzialność międzynarodową. nicznego z 1990 r., który przywołuje w swojej treści Polska przejęła roszczenia odszkodowawcze w od- jako obowiązującą regulację traktat o rozgraniczeniu niesieniu do swoich obywateli, którzy pozostawili wód terytorialnych w Zatoce Pomorskiej. Niemcy do swój majątek poza nowymi granicami, ukształtowa- dzisiaj kwestionują przebieg granicy w Zatoce Pomor- nymi przez Jałtę, Polska będąca ofiarą II wojny świa- skiej, łącznie z tym, że wiosną ubiegłego roku na towej. Niemcy będące agresorem cały czas uważają, polskich wodach terytorialnych odbyły się manewry że nie mają żadnych zobowiązań wobec swoich wła- niemieckiej marynarki wojennej. (Dzwonek) Czy snych obywateli. Powoduje to tego typu działania, o mogę dokończyć? Dziękuję bardzo, pani marszałek. których już mówiła pani minister, są zgłaszane po- Do dzisiaj strona polska, mimo oficjalnej noty, nie zwy do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Z otrzymała odpowiedzi na temat przyczyn tego dzia- pewnością nie rzutuje to dobrze na stosunki polsko- łania. -niemieckie. Tym bardziej zwrócę uwagę, że analo- Szanowni Państwo! W polskiej polityce zagranicz- giczne rozwiązania do tych, których Niemcy nie chcą nej, także w polityce względem Niemiec potrzebny przyjąć w tym przypadku, zostały przyjęte w odnie- jest konsensus. Konsensus nie tylko w obrębie orga- sieniu do wszystkich państw zachodnich. Wszelkie nów państwa – taki konsensus w tej chwili istnieje: 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 131

Poseł Karol Karski Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: mamy sytuację, której od dawna oczekiwaliśmy w tej Dziękuję bardzo. Izbie, czyli prezydent, szef rządu i minister spraw Bardzo proszę, w imieniu Platformy Obywatel- zagranicznych mówią jednym głosem – ale także skiej pan marszałek Bronisław Komorowski. konsensus między klubami parlamentarnymi, mię- Bardzo proszę, panie marszałku. dzy liczącymi się siłami politycznymi w Polsce. Nie- stety takiego konsensusu nie ma. Niestety najwięk- sza partia opozycyjna prowadzi samodzielną politykę Poseł Bronisław Komorowski: z Niemcami. Proszę państwa, tworzona jest atmosfera przy- Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! zwolenia dla antypolskich wypowiedzi w mediach Chciałem mówić o traktacie, ale oczywiście po wy- niemieckich. Przytoczę, żeby nie sięgać po jakieś stąpieniu pana Karskiego trudno nie ustosunkować dawne przykłady, wywiad posła Platformy Obywa- się do kompletnie bezsensownego ataku, panie pośle. telskiej Pawła Śpiewaka... Tak, słuchałem pani minister. Mówiła głosem kom- (Głos z sali: Właśnie wchodzi.) promisu, mówiła głosem pojednania, konsensusu, a ...który ukazał się w „Die Welt”. Pan poseł Śpie- pan, panie pośle, zawsze wszystko musi zepsuć, za- wak wskazuje: jest w Polsce skorumpowana mental- wsze i wszędzie. ność, nie ma już szacunku dla fachowców, moi naj- (Poseł Marek Suski: To Śpiewak zepsuł.) lepsi studenci nie chcą pracować dla państwa, bo tego Chętnie bym oczywiście zapytał, jeśli państwo pu- państwa się wstydzą. Pan poseł Śpiewak w niemiec- blicznie mówią o tym, że polska polityka zagraniczna kiej gazecie krytykuje polskiego ministra spraw za- musi być przedmiotem konsensusu... Ba, państwo mó- granicznych... wili o tym, że każde posunięcie partii politycznej, na- (Poseł Marek Suski: Skandal.) wet w ramach Parlamentu Europejskiego w stosunku ...przywołując z imienia i nazwiska panią mini- do innych partii europejskich, musi być uzgadniane z ster Fotygę... polskim MSZ. To ja chciałbym państwa zapytać, jak (Poseł Anna Paluch: Żałosne.) państwo oceniają wyjazd pana posła Michała Kamiń- ...i mówiąc, że pani minister mówi „nie” dla ga- skiego, wyjazd pana marszałka Marka Jurka, wtedy zociągu podbałtyckiego. Aby nie było wątpliwości, posła AWS, do Londynu do pana Pinocheta. że jest to zdanie wyrwane z kontekstu, przytoczę (Poseł Jan Rzymełka: Skandal.) fragment: Ona niszczy parlamentarny konsensus Nie spytali pana ministra spraw zagranicznych odnośnie do polityki zagranicznej, nie informuje par- Bronisława Geremka. Czy to hańba, czy norma? A lamentu, łamie demokratyczne procedury. To jest jeśli norma, to dlaczego chcecie stosować podwójną polityka mówienia „nie”, „nie” dla gazociągu pod- ocenę tej normy: inną w stosunku do siebie i do kon- bałtyckiego, „nie” dla projektu konstytucji europej- kurencji politycznej inną? (Oklaski) skiej. Proszę państwa, historii nie da się przekreślić, o (Poseł Jan Rzymełka: Ale my mówimy o trakta- historii nie wolno zapominać, ale z historią trzeba tach.) umieć mądrze żyć. Żyć mądrze z historią to znaczy Proszę państwa, w tej sytuacji należy zadać pyta- tak, aby historia nie przesłaniała horyzontów przynie: W jaki sposób prowadzona jest polska polityka szłości w relacjach między ludźmi, między narodami zagraniczna? Należy też zadać pytanie: Jaki jest rze- i między państwami. czywisty stan rozmów prowadzonych przez polityków Niewiele jest przykładów większego obciążenia Platformy Obywatelskiej z władzami niemieckimi? historią niż przykład stosunków między Polską a Czy rzeczywiście jest tak, jak powiedział doradca Niemcami. Każdy z nas dźwiga w sobie odziedziczony pana Donalda Tuska Sławomir Nowak, że nie szef po rodzinie, po rodzicach, po dziadkach fragment CDU, ale kanclerz Niemiec rozmawiał z politykiem dramatycznego polskiego losu z czasów II wojny polskim w sprawach polskiej polityki zagranicznej? światowej, bo nie ma prawie żadnej polskiej rodziny, W tym momencie rodzi się pytanie: Czy rzeczywi- która nie poniosłaby w tamtym czasie strat, nie prze- ście polska polityka zagraniczna prowadzona jest żyłaby bólu, nie doświadczyłaby nieszczęścia. właściwie, czy prowadzona jest właściwie w ten spo- To dlatego tak łatwo było w okresie PRL grać na sób, że państwo polskie reprezentuje rząd polski, a antyniemieckich nastrojach w Polsce, tak łatwo było za plecami polskiego rządu działacze Platformy Oby- przedstawiać świat zachodni, świat całego Zachodu, watelskiej podejmują zobowiązania w zakresie pol- całą Europę jako źródło potencjalnej opresji, jako skiej polityki zagranicznej? źródło naszego strachu przed Niemcami. To dlatego Przypomnę: skandalem jest to, aby poseł, polityk także dzisiaj od czasu od czasu nawet poważni poli- Platformy Obywatelskiej krytykował w niemieckiej tycy albo poważne partie polityczne tak łatwo ulega- gazecie polskiego ministra spraw zagranicznych za ją pokusie chęci odwoływania się do negatywnych to, że przeciwstawia się budowie gazociągu północ- skojarzeń, lęków, obciążeń z natury historii pomię- nego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dzy relacjami polsko-niemieckimi. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 132 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Bronisław Komorowski aby siłami międzynarodowymi zagwarantować w przeddzień podpisania traktatów z Niemcami nasze Warto jednak pamiętać, że nawet w PRL, panie granice polsko-niemieckie. Nie wszystkie kwestie pośle Karski – pan, zdaje się, coś tam robił, panie sporne udało się wtedy rozwiązać. Dotyczy to niektó- pośle, w tym czasie – byli ludzie, którzy w polityce rych kwestii majątkowych oraz praw Polaków miesz- polsko-niemieckiej starali się coś załatwić, starali się kających w Niemczech. Odrębnym problemem do o normalizację relacji polsko-niemieckich, bo wtedy dyskusji jest to, czy jest to problem mniejszości na- normalizacja oznaczała głównie potwierdzenie nie- rodowych, czy problem polskiej emigracji. Na pewno naruszalności polskiej granicy na Odrze i Nysie Łu- jest to problem Polaków mieszkających w Niemczech. życkiej. Stworzono wtedy jednak warunki w ramach trakta- Fakt jest smutny: przez kilkadziesiąt powojen- tów, które dużo później przy umiejętności działania nych lat Polska nie uczestniczyła w bardzo ważnym na zasadzie porozumienia, a nie jątrzenia, w rela- procesie zabliźniania ran przeszłości, nie uczestni- cjach polsko-niemieckich dało się wykorzystać dla czyła w europejskim procesie integracji, nie uczest- załatwienia trudnych polskich spraw. Przecież w ra- niczyła w tych procesach, które tam na Zachodzie mach traktatu rząd Jerzego Buzka uzyskał korzyst- pozwalały na szybsze zabliźnienie ran wojennych, na ne rozwiązania w zakresie problemu odszkodowań szybsze przekraczanie barier historycznych uprze- za pracę przymusową Polaków w III Rzeszy. Korzy- dzeń i negatywnych historycznych doświadczeń. Lo- sta z tego ogromna liczba naszych obywateli do dnia gika szukania tego, co zbliża, co przyspiesza proces dzisiejszego. zabliźniania się ran, przyświecała ojcom założycie- Ówczesny szef polskiej dyplomacji mówił o tych lom Unii Europejskiej. Ona także zaowocowała trak- uwarunkowaniach wprost, nie ukrywał, że zawarcie tatami rzymskimi. kompromisu nie było takie proste. Pan Krzysztof My Polacy mogliśmy w tę logikę włączyć się do- Skubiszewski mówił wtedy tak: Nie chcemy destabi- piero po przełomie roku 1989, ale pamiętajmy, że i lizacji i pomysłów bardziej przypominających fajer- byli wtedy, i są dzisiaj ludzie, którzy tej logice usiłu- werki, niż realne myślenie i działanie w polityce. ją na każdym kroku zaprzeczać, którzy chętniej roz- Chcemy łączyć realizm z wizją przyszłości. drapują rany przeszłości, niż mówią o przyszłości. Chcemy łączyć realizm z wizją przyszłości – tę To rządowi Tadeusza Mazowieckiego, to ministro- myśl chciałoby się zadedykować obecnej polskiej eki- wi Krzysztofowi Skubiszewskiemu, to całemu poko- pie władzy kształtującej polską politykę zagraniczną, leniu ludzi „Solidarności” udało się skutecznie prze- także politykę w stosunku do Niemiec. kroczyć bariery historycznej wrogości w relacjach z Pojawiającym się stale krytykom – być może oni Niemcami. Udało się pomimo tego, że każdy z nas także zabiorą dzisiaj głos w tej debacie na temat trak- dźwiga ciężar rodzinnego doświadczenia, rodzinnego tatu – przypominam, że jedynym kryterium spraw- bólu, że każdy z nas wspomina tych, którzy stracili życie z rąk niemieckich. Udało się wtedy postawić dzania słuszności krytyki, pomijając często stosowa- słuszny krok w kierunku pojednania i partnerstwa, ną tzw. gdybologię, jest pokazanie, że samemu potra- słuszny krok na drodze wyznaczonej między innymi ﬁ się zrobić coś lepiej. Tym, którzy po latach mówią, przez polski Kościół, który w roku obchodów tysiąc- że można było uzyskać coś więcej w drodze twardszej lecia chrztu Polski wypowiedział razem z biskupami polityki, przypominam, że to gotowane jajko ocenia niemieckimi słynne i mądre słowa „Przebaczamy i się po tym, czy jest miękkie, czy twarde, a politykę prosimy o przebaczenie”. Ta droga wiodła do skutecz- ocenia się po tym, czy jest ona skuteczna, czy nie. nego wyrwania się Polski z kręgu zależności jałtań- Słuchałem pana posła Karskiego. Słusznie wspo- skich. Ta polska droga na Zachód wiodła przez Niem- minał pan o problemie doktrynalnym w państwie cy, wiodła przez Niemcy zjednoczone. Kto tego nie niemieckim, o konstytucji, o prawach Polaków do rozumie, ten nic nie rozumie z polityki. rozmawiania z dziećmi w języku polskim, itd. Proszę To zjawisko oparte było na fundamencie wspólno- państwa, mam nadzieję i szczerze tego państwu ży- ty interesu, bo my Polacy, zyskując szansę na sku- czę, żebyście państwo dzisiaj, mając pełnię władzy w teczną ucieczkę na Zachód i wyrwanie się z kręgu państwie polskim od prezydenta przez premiera, mi- uzależnień wschodnich, jednocześnie pomogliśmy w nistra spraw zagranicznych, po marszałków Sejmu i zburzeniu muru berlińskiego i w procesie zjednocze- Senatu, potraﬁli choć jeden z tych problemów, a naj- nia Niemiec. Pamiętamy – mam nadzieję, że jeszcze lepiej wszystkie, rozwiązać. Powiem więcej, cieszę się pamiętamy – iż był to moment, w którym i na zie- z tego, że pan Karski mówi językiem ludzi Platformy miach polskich, i na wschodnich ziemiach niemiec- Obywatelskiej, bo to my apelowaliśmy o to, żeby kich stacjonowały oddziały Armii Czerwonej. W ta- umiejętnie, bez jątrzenia, na zasadzie oddziaływania kich okolicznościach, warunkach powstawał cały dyplomatycznego, oddziaływania na opinię publiczną pakiet regulacji prawno-traktatowych. W jego skład w Niemczech, na elity polityczne w Niemczech, bu- weszły: traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej dzić potrzebę zmiany doktryny państwa niemieckie- współpracy, traktat graniczny, a oba były poprzedzo- go, bo ona jest zła. Ci, którzy chcą krytykować tych, ne tą słynną konferencją 2 plus 4, która była ciężkim co zrobili tak dużo w ramach III Rzeczpospolitej, bojem nowej demokratycznej dyplomacji polskiej o to, niech zrobią coś więcej w ramach IV. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 133

Poseł Bronisław Komorowski Chyba że państwo w dalszym ciągu po cichu uważa- ją, że jakakolwiek rozmowa z Angelą Merkel jest Dzisiaj, proszę państwa, trzeba dokonywać pew- zbrodnią na narodzie polskim. Tylko proszę powie- nego rachunku. Do dzisiaj doskonale rozwijała się dzieć, czy przypadkiem ta zmiana, którą obserwuje- współpraca gospodarcza, w ciągu 15 lat wzajemne my w informacji rządowej, w wypowiedzi pani mini- obroty handlowe wzrosły pięciokrotnie, blisko 30% ster nie jest spowodowana tym, że to właśnie pani naszego eksportu idzie na rynek niemiecki. Do dzisiaj Angela Merkel negocjuje z prezydentem Putinem, i świetnie rozwijała się wymiana młodzieży, w ciągu to twardo negocjuje, problem eksportu polskiego 15 lat zrealizowano 35 tys. projektów z udziałem 1,5 mięsa do Rosji. Czy to przypadkiem nie jest główny mln młodych Polaków i Niemców. Do dzisiaj wielkim powód waszej zmiany stanowiska, opinii i waszego beneﬁcjentem współpracy były polskie samorządy – w języka? Jeśli tak miałoby być, że problem sprowadza ciągu 15 lat nawiązano 650 różnych partnerstw na się do mięsa, to powiem – ja tak polityki nie rozu- poziomie samorządów lokalnych. Chciałbym bardzo, miem, inaczej ją rozumiem. żeby państwo do tego mogli dopisać kolejne pozytyw- Na koniec chciałem powiedzieć, że życzymy rzą- ne zjawiska, sukcesy wynikające z dobrej współpracy dowi, żeby potraﬁł mówić językiem rozsądku i reali- polsko-niemieckiej. zmu, a nie w dalszym ciągu językiem wrogości i ją- W tym kontekście należy zapytać, jaką treścią trzenia, niezależnie od tego, jak zakończą się nego- obecna ekipa władzy zamierza wypełnić ramy trak- cjacje w sprawie rosyjskiego embarga na polskie tatu sprzed 15 lat. Jak na razie jest to dorobek mi- mięso. Życzę tego państwu i doradzam także zwró- zerny. Trudno dziwić się, gdyż zaledwie przed paro- cenie większej uwagi na parę spraw. ma tygodniami minister spraw zagranicznych zapo- Pierwsze. Stawianie na zmianą doktryny prawnej wiadała renegocjację tego traktatu. Zdaje się, na państwa niemieckiego – tu wszystkie siły polityczne szczęście, że pan premier zajął stanowisko zdecydo- powinny oddziaływać w sposób sensowny i skoordy- wanie odmienne, ale fakt pozostał faktem. Dorobek nowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. jest mizerny, bo minister spraw zagranicznych nie chciała nawet tej debaty – od czerwca przesuwany jest jej termin, kolanem trzeba było wydusić stano- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: wisko rządu w kwestiach oceny traktatu. Dostaliśmy je dopiero wczoraj, o czymś to świadczy. Niestety Dziękuję bardzo, panie marszałku. świadczy również o tym, że uzyskane w ten sposób w sumie racjonalne stanowisko, które zaprezento- wała pani minister spraw zagranicznych tu w pol- Poseł Bronisław Komorowski: skim Sejmie, de facto przyznania się do konieczności prowadzenia polityki kontynuacji w stosunkach pol- Jeśli pani marszałek pozwoli, bo pan Karski dosyć sko-niemieckich, zawarte w informacji, jest jeszcze długo mówił. nieprzemyślane. Mam nadzieję, że nie doczekamy się Po drugie, proszę państwa, sprawą zasadniczą kolejnych groźnych fajerwerków ze strony koalicjan- jest również to... tów współtworzących rząd, szkodzących relacjom polsko-niemieckim. Mam nadzieję, że doczekamy się czegoś, co wydawałoby się rzeczą naturalną – docze- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: kamy się informacji o tym, co rząd zamierza zrobić, informacji napisanej ludzkim językiem. Nie ukry- Panie marszałku, przepraszam, tym bardziej to wam, że chwaliłbym to. Nie ma nic na temat tego, pan marszałek powinien tego przestrzegać.Proszę czym rząd Jarosława Kaczyńskiego chce wypełnić już kończyć, bo czas już jest przekroczony. ramy traktatowe, które właściwie dopiero teraz uznał za słuszne, bo jeszcze miesiąc temu miały być renegocjowane. Poseł Bronisław Komorowski: Warto w kontekście tego, co dzisiaj się mówi, za- dać też pytanie, czemu miało służyć to jątrzenie Tak, zaraz, rozumiem, ale pan Karski mówił pana posła Karskiego, które miało miejsce przed osiem minut dłużej. chwilą. Czemu ma służyć, panie pośle, próba posta- (Poseł Krystyna Skowrońska: Pan premier rów- wienia pod pręgierzem opinii publicznej, rozmawia- nież dzisiaj był dopuszczony.) nie i współpracowanie z największą niemiecką par- Pani pozwoli, już kończę, ostatnie zdanie dosłow- tią, jaką jest chrześcijańska demokracja? Jaki to ma nie. sens? Jaki ma sens stawianie pod znakiem zapytania, także przez panią minister, tego, że przewodni- czący największej siły opozycyjnej w Polsce rozma- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: wia z przewodniczącą największej partii chrześcijań- sko-demokratycznej w Europie? Jaki to ma sens? To już jest ponad wyznaczony czas. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 134 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Bronisław Komorowski: Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska:

Pani pozwoli, ostatnie zdania. Dziękuję bardzo, pani minister. (Gwar na sali) Proszę państwa, druga sprawa, która jest abso- Proszę bardzo, w imieniu Sojuszu Lewicy Demo- lutnie niezbędna, aby też nie uprawiać polityki kratycznej pani… śmiesznej, to znaczy mówienia w tej chwili z podku- (Poseł Karol Karski: Pani marszałek, można.) lonym ogonem. Jest obszar spraw polsko-niemiec- Przepraszam, pani poseł, przepraszam bardzo, kich, które wymagają mówienia bardzo zdecydowa- pani minister, jeszcze w trybie sprostowania pan po- nym językiem, nie brutalnym, ale zdecydowanym. I seł Karol Karski, bardzo proszę. polskie „nie” w sprawie tzw. wypędzonych, którzy są (Poseł Paweł Śpiewak: Przepraszam bardzo, a dlaczego ja nie mogę sprostować?) przedstawiani w stylu pani Steinbach, musi brzmieć Pan nie zabierał głosu, panie pośle. Proszę zadać bardzo mocno i bardzo wiarygodnie. Niemcy to ro- pytanie. zumieją. Tu nie ma potrzeby cofania się gdziekol- wiek. Z tego punktu widzenia niepokoi mnie to, że dzisiaj, mówiąc szczerze, pani minister mówiła języ- Poseł Karol Karski: kiem pana Marka Belki, mówiąc o problemach prawno-majątkowych. Dokładnie tak mówił Marek Belka: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan poseł Komo- Nie przejmujcie się, sprawa jest załatwiona, bo stro- rowski… (Poseł Krystyna Skowrońska: Marszałek Komo- na niemiecka zobowiązała się, że rząd niemiecki nie rowski.) wesprze tych żądań obywateli niemieckich. A ja pa- …źle zrozumiał widać moją wypowiedź, więc ograni- nią minister namawiam, żeby jednak nie tyle mówić czę się tylko do odczytania słów, które powinny mówić językiem PiS-u sprzed wyborów, ale mówić z Niem- same za siebie bez komentarza. „Die Welt”: Jak ocenia cami językiem mocnym: Zmieńcie doktrynę prawną. pan panią minister spraw zagranicznych Annę Fotygę? Tak jak Polska przejęła zobowiązania wobec wła- Śpiewak (tak „Die Welt” pisze, nie odbieram imienia): snych obywateli, którzy utracili majątki na Wscho- Jej polityka jest dla mnie zupełnie niezrozumiała. Wła- dzie w ramach repatriacji, państwo niemieckie też ściwie mam kłopot, żeby w ogóle zrozumieć, co ona powinno to uczynić. Można mówić językiem moc- mówi. Ona niszczy parlamentarny konsensus odnośnie nym, niekoniecznie jątrzącym. Dziękuję bardzo. polityki zagranicznej, nie informuje parlamentu… (Oklaski) (Poseł Paweł Śpiewak: Co ma jedno do drugiego?) …łamie demokratyczne procedury. To jest polityka mówienia „nie” – nie dla gazociągu podbałtyckie- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: go, nie dla konstytucji europejskiej. Dziękuję bardzo, tego już chyba nie trzeba komentować. (Oklaski) Czy pani minister chce teraz zabrać głos, tak? Proszę bardzo. (Poseł Paweł Śpiewak: W trybie sprostowania.) Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: Dziękuję bardzo. W imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej bar- Minister Spraw Zagranicznych dzo proszę, pani poseł (Gwar na sali) Jolanta Szyma- Anna Fotyga: nek-Deresz. (Poseł Paweł Śpiewak: Co to jest w ogóle, przepra- Pani Marszałek! Panie Marszałku! Panie i Pano- szam bardzo, ja mam prawo sprostować.) wie Posłowie! Wolałabym, żeby pan marszałek nie Panie pośle, ale będzie pan miał okazję, proszę za- dokonywał interpretacji tego, co mówiłam, bo ja po- pisać się do pytań, poprosić kolegę lub koleżankę, pa- wiedziałam wyraźnie, że w tej drugiej kwestii po nią poseł, pana posła i w pierwszej kolejności proszę złożeniu pozwów, 22 skarg do Europejskiego Trybu- w imieniu klubu zadać pytanie. (Poruszenie na sali) nału Praw Człowieka, zresztą znacznie wcześniej to (Poseł Jan Rzymełka: Przecież to w ogóle nie ma też mówiliśmy, potrzebne jest pewne odejście od do- sensu.) tychczasowych stanowisk, polegające na tym, że Ale proszę bardzo, proszę bardzo, pani minister, obydwie strony zgodnie, jednocześnie muszą doko- proszę o stanowisko w imieniu klubu Sojuszu Lewicy nać pewnej interpretacji tego zjawiska, i to jest pew- Demokratycznej. na różnica. Nie przesądzam w tej chwili formuły, w (Poseł Jan Rzymełka: Powinna pani dopuścić jakiej to się odbędzie. Trwają negocjacje między stro- profesora Śpiewaka.) ną polską i niemiecką i jak powiedziałam, będziemy o tym w stosownym momencie informowali, więc Poseł Jolanta Szymanek-Deresz: proszę nie interpretować tego, co powiedziałam. (Oklaski) Ustępuję miejsca, pani marszałek, jaka jest decyzja? 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 135

Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: rowanego przede wszystkim w przyszłość, odbyło się przesłuchanie kandydata na ambasadora w Niem- Pani poseł, bardzo proszę. czech pana Marka Prawdy. Komisja Spraw Zagra- nicznych wówczas jak jeden mąż uznała, że jest to bardzo dobry kandydat. I tu okazało się, że konsen- Poseł Jolanta Szymanek-Deresz: sus w sprawach polskiej polityki zagranicznej może mieć miejsce, że nie warto jątrzyć posłów i społeczeń- Dziękuję. stwa stwierdzeniami w rodzaju: odzyskaliśmy Mini- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Na- sterstwo Spraw Zagranicznych. Pan ambasador kreśliła pani bardzo piękny obraz Polski jako strony Prawda w czasie przesłuchania w komisji powiedział: traktatu, kraju, który dołożył wszelkich starań do Uważam, że jest szansa na stworzenie dojrzałych, tego, ażeby idea traktatu była jak najlepiej realizo- solidnych relacji z Niemcami. Polska aktywna na wana. Ja ten obraz trochę zeszpecę, przypominając północy to nie Polska odwrócona od Niemiec. A prze- o błędach dużych i małych, ale czynię to nie po to, wodniczący naszej Komisji Spraw Zagranicznych pan żeby obwiniać dzisiaj kogokolwiek, tylko po to, żeby- poseł Paweł Zalewski słusznie zauważył, że Niemcy śmy pamiętając o tych błędach, uchybieniach, zanie- na nowo deﬁniując swoją rolę w Europie i w świecie, chaniach, unikali ich jednak w przyszłości. muszą znaleźć odpowiedź na pytanie o cele w rela- Otóż nasza debata z okazji 15. rocznicy podpisa- cjach z Polską. Ale, Wysoka Izbo, najwyższy już chy- nia jednak, nie wejścia w życie, traktatu polsko-nie- ba jednak czas, żeby to Polska zdeﬁniowała swoje mieckiego odbywa się z ponadpółrocznym opóźnie- cele, swoją rolę w Europie. Dlatego też potrzebna jest niem i tak naprawdę nie ma żadnego uzasadnienia jak najszybciej w parlamencie, w Polsce generalna dla tej opieszałości, chyba że za wytyczną w tym dyskusja o polskiej polityce zagranicznej. Nie bez po- względzie uznamy exposé pana premiera Jarosława wodu wspomniałam o konsensusie w Komisji Spraw Kaczyńskiego z lipca ubiegłego roku. Otóż jak wia- Zagranicznych czy o polskiej polityce, podkreślę: pol- domo, pan premier omawiając problematykę zagra- skiej a nie PiS-owskiej. Grożenie opozycji, że jeśli nie niczną, nie wspomniał ani słowem o stosunkach będzie realizować jedynie słusznej (tylko jakiej?) po- polsko-niemieckich, co wywołało nie tylko w naszym lityki, to wyciągnięte zostaną odpowiednie konse- kraju, ale także i za granicą zrozumiałą konsterna- kwencje, jest moim zdaniem oburzające, a ze wszech cję, bo nie ulega przecież wątpliwości, że stosunki miar także niewłaściwe. Warszawa – Berlin powinny mieć klauzulę najwyż- Wróćmy do traktatu. Wysoki Sejmie! Czas, jaki szego uprzywilejowania, bo chodzi tu nie tylko o roz- upłynął od chwili podpisania tego dokumentu, w peł- wój naszych stosunków polsko-niemieckich, ale tak- ni uwypuklił jego dobre, ale także niewykorzystane że o współpracę obu tych państw w kształtowaniu strony. Przed ponad 15. laty Polska i Niemcy nie roz- nowej Europy. poczynały kształtowania swych stosunków od zera. O Być może za wytyczną do opieszałości można tak- konieczności pojednania przypominali już w latach 60. że uznać zbojkotowanie przez Polskę szczytu we- – i my dzisiaj musi też to przypominać – nasi biskupi imarskiego, co jednomyślnie i ostro skrytykowali w liście skierowanym do biskupów niemieckich. Kilka wszyscy byli ministrowie spraw zagranicznych. A lat później Republika Federalna Niemiec uznała naszą Trójkąt Weimarski powstał w następstwie traktatu granicę na Odrze i Nysie. Potem przyszły znana proś- polsko-niemieckiego i między innymi dlatego, że – cy- ba o przebaczenie prezydenta Romana Herzoga i tuję z podpisanej deklaracji – „Polacy, Niemcy i Fran- wspólne wizyty premiera i kanclerza w Palmirach cuzi są szczególnie odpowiedzialni za sprawę wypra- oraz panów prezydentów na Westerplatte. Do sukce- cowania w Europie takich form dobrego sąsiedztwa, sów trzeba więc bez wątpienia zaliczyć stworzenie które sprawdzą się w przyszłości.” odpowiednich fundamentów dobrych stosunków pol- Za wytyczną do opieszałości można także uznać sko-niemieckich. Strategiczne partnerstwo polsko- odsunięcie przez polskie Ministerstwo Spraw Zagra- -niemieckie było obecne na wszystkich szczeblach i nicznych od kształtowania i realizowania stosunków kontaktach między postaciami życia publicznego w polsko-niemieckich tak wybitnej postaci, jak pan pro- naszych krajach. Jest to godne podkreślenia, zważyw- fesor Władysław Bartoszewski, o którym pani kanc- szy na naszą bardzo skomplikowaną, ponad 1000-let- lerz Angela Merkel powiedziała: Potrzebujemy takich nią historię, która była dzisiaj przywoływana w ob- ludzi jak ci, których przed 15 laty cechowała daleko- szernych fragmentach zarówno przez panią minister, wzroczność i odwaga, którzy tworzyli nową kartę w jak i moich przedmówców. Dziś Polska i Niemcy są w historii stosunków polsko-niemieckich. tym samym sojuszu militarnym i to właśnie Niemcy Dziś polityka niemiecka, w ogóle nasza polityka były krajem, który popierał Polskę w staraniach o wej- zagraniczna jest w rękach tych, którzy – przepra- ście do tego paktu. Polska i Niemcy są także razem w szam panią minister – nie wiedzą albo nie chcieli Unii Europejskiej, mają wspólne zdanie na temat bez- pamiętać, że istnieją dwa traktaty. To był fakt i on pieczeństwa naszego kontynentu, walki z terrory- też był komentowany i w kraju, i za granicą. zmem, rozwiązywania problemów społecznych zwią- Wysoka Izbo! Niemal dokładnie w 15. rocznicę zanych z nowymi zjawiskami w Europie, takimi jak podpisania czerwcowego traktatu, dokumentu skie- migracja, edukacja czy otwarcie się Europy. Na pod- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 136 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Jolanta Szymanek-Deresz obronnymi, nadwrażliwością i niepotrzebnymi kom- pleksami, a nasza neurotyczna i histeryczna postawa kreślenie zasługują także coraz lepsze stosunki gospo- pogarsza wizerunek Polski w świecie. Wprawdzie darcze, przynoszące obu krajom wymierne korzyści, podczas wspomnianej konferencji pan premier Kazi- podobnie jak stosunki kulturalno-naukowe czy w za- mierz Marcinkiewicz mówił o potrzebie patrzenia w kresie wymiany młodzieży. przyszłość, jednak do dziś nie znalazło to przełożenia Jest jednak wiele problemów, które czekają na na praktykę. rozwiązanie. Niemcy, i słusznie, liczą na aktywniej- Wysoka Izbo, problemów rzutujących na polsko- sze zaangażowanie się Polski w sprawy Europy. Pod- -niemiecki dialog jest wiele. Są to choćby kwestie kreślała to bardzo dobitnie była przewodnicząca związane z ogólnie znanymi roszczeniami wysiedlo- Bundestagu pani Rita Süssmuth podczas ubiegło- nych, sprawa budowy Centrum przeciwko Wypędze- rocznej wizyty w Warszawie, gdy spytała, kiedy Po- niom, budowy gazociągu na dnie Bałtyku, dyskusja lacy włączą się wreszcie w sprawy europejskie. Pyta- o granicy morskiej, problem dostępu Polaków do nienie to jest bardzo aktualne także dziś. mieckiego rynku pracy, wreszcie problem dóbr kul- Pani minister, czy mamy jakąś klarowną wizję turalnych. Wymienić tu również trzeba sytuację naszego działania w Europie, klarowną wizję przyszłej Polonii w Niemczech. Istnieje wiele wątpliwości, czy Europy, jakąś koncepcję naszych przyszłych stosun- strona niemiecka realizuje art. 20 i 22 traktatu, bo- ków z Niemcami? Przecież Niemcy od 1 stycznia prze- wiem wyraźnie można zauważyć asymetrię w sytu- wodniczą w Unii Europejskiej. Podczas niemieckiej acji prawnej i faktycznej między mniejszością nie- prezydencji zaczną się rozstrzygać w Europie wszyst- miecką w Polsce i bardzo liczną, ponad 1,5-miliono- kie najważniejsze kwestie, choćby takie jak polityka wą, polską grupą w Niemczech. sąsiedztwa w Unii Europejskiej, stosunki transatlan- Traktat, jak każda umowa dwustronna, powinien tyckie, przegląd jednolitego rynku, polityka energe- się opierać na zasadach równowagi i wzajemności. tyczna, kształtowanie się stosunków Unia–Rosja. Choć w powszechnym odczuciu traktat rozwiązał Pani minister, wydaje się, że Niemcy mają lepsze wiele problemów, istnieją nadal kwestie, które trzeba stosunki z Rosją niż Polska. W kontekście relacji pol- wyprostować. Czekają nas bardzo trudne rozmowy z sko-niemieckich jest to warte odnotowania. Być może Niemcami. Tkanka współpracy jest nadal delikatna przedmiotem prezydencji będzie polityka migracyj- i wrażliwa. Oznacza to m.in., że podczas dalszego na, przede wszystkim jednak eurokonstytucja, co do rozwijania idei traktatu nie powinniśmy się poruszać której do dziś nasz rząd nie przedstawił żadnego sta- tak ociężale i niezgrabnie, nie depcząc przy tym tej nowiska. Tymczasem, jak powiedział podczas dysku- delikatnej materii. Stoimy przed szansą stworzenia sji w Warszawie zorganizowanej z okazji 15-lecia solidnych relacji Polska–Niemcy. Traktat podpisany podpisania traktatu pan premier Tadeusz Mazowiec- w czerwcu 1991 r. stwarza ku temu bardzo dobre ki, Polska odwraca się do Niemców plecami. W ostat- warunki. Trzeba tylko umiejętnie je wykorzystać. nim czasie byliśmy świadkami wielu afrontów, jak Dziękuję. choćby wypowiedzi pana premiera Jarosława Ka- czyńskiego wobec prezydenta Horsta Köhlera, kry- tykującej jego udział w niemieckim Dniu Stron Oj- Wicemarszałek Genowefa Wiśniowska: czystych, bez dostrzeżenia jego pojednawczych słów i stwierdzenia o słusznych obawach Polaków w spra- Dziękuję bardzo, pani minister. wie Centrum przeciwko Wypędzeniom. Potwierdza W imieniu Samoobrony Rzeczpospolitej Polskiej to fakt, że polski rząd nie ma strategii rozwiązania głos zabierze pan poseł Mateusz Piskorski. sporów wokół tego centrum. Czy potrzebne było zboj- Bardzo proszę, panie pośle. kotowanie przez pełniącego obowiązki komisarza Warszawy Kazimierza Marcinkiewicza zaproszenia do Berlina? Jakże płaskie było przyrównanie nie- Poseł Mateusz Piskorski: miecko-rosyjskiego kontaktu w sprawie gazociągu do układu Ribbentrop–Mołotow. Czy gesty i słownictwo Dziękuję, pani marszałek. dyplomatyczne są przedstawicielom naszego rządu Wysoki Sejmie! Pani Minister! W imieniu Klubu nieznane? Krótkowzroczność prowadzących naszą Parlamentarnego Samoobrona Rzeczpospolitej Pol- politykę zagraniczna, zdających się nie dostrzegać, skiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w spra- że Niemcy to ﬁlar Unii Europejskiej oraz najważniej- wie informacji rządu na temat realizacji traktatu szy sojusznik Stanów Zjednoczonych, jest zastana- między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną wiająca. Dokąd zmierza PiS-owska polityka zagra- Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpra- niczna? Obecny polski rząd myśli nadal o stosunkach cy w związku z 15. rocznicą jego podpisania. z Niemcami w sposób historyczny, a chciałoby się Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Specjalnie prze- rzec: histeryczny. Zacytuję wypowiedź pani prof. czytałem cały tytuł tego punktu posiedzenia, dlatego Anny Wolf-Pawęskiej, która tak określa naszą poli- że większość z wystąpień moich przedmówców po- tykę: Zamiast polityki zagranicznej wobec Niemiec, święcona była problematyce znacznie szerszej niż mamy do czynienia z różnego rodzaju reakcjami zakres tego traktatu z roku 1991 i efekty jego obo- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 137

Poseł Mateusz Piskorski szości blisko z nami spokrewnionej kulturowo. Mam tu na myśli Serbołużyczan, czyli 60-tysięczną mniej- wiązywania. Aby utrzymać tradycję przedmówców, szość uznawaną przez rząd federalny Republiki Fede- ja również na początku pozwolę sobie na uwagi na- ralnej Niemiec, a jednocześnie mniejszość, którą czę- tury ogólnej, dotyczące relacji polsko-niemieckich. sto spotykają różnego rodzaju, może określiłbym to Padały zdania i słowa o potrzebie elementarnego zbyt mocno, gdybym nazwał to szykanami, ale trud- konsensusu w dziedzinie spojrzenia na nasze relacje, ności i dyskryminacje. Jest tak chociażby w przypad- wytyczania tego kierunku polityki zagranicznej. Je- ku zamykania szkół z językiem serbołużyckim. Być stem zdania, że na poziomie elementarnym konsen- może więc pewne połączenie pomocy dla mniejszości sus jest rzeczywiście przydatny i w przypadku, gdy serbołużyckiej w naszej polityce względem zachodnie- chodzi o interesy strategiczne państwa polskiego, go sąsiada, włączenie jej w zakres instrumentów pol- powinien on być uzgadniany ze wszystkimi siłami skiej polityki zagranicznej pomogłoby również sytuacji politycznymi, także opozycyjnymi. Niemniej jednak mniejszości polskiej, która, przypominam, za tę mniej- jestem zdania, że pewne różnice mogą mieć charak- szość nie jest formalnie uznawana. ter twórczy i że informacja, którą przedstawiła pani Kolejna niezwykle istotna kwestia to bezpieczeń- minister, jest również, jeśli to dobrze zrozumiałem, stwo energetyczne. W tym względzie możemy się w wielu punktach zaproszeniem do debaty dla bardzo różnić. Myślę, że też na tej sali wśród polskich partii różnych środowisk, które w różny sposób mogą po- i ugrupowań są różnice co do tego, jak traktować strzegać relacje polsko-niemieckie. Miejmy nadzieję, decyzję niemiecką o zgodzie na przedsięwzięcie na- że szanując się nawzajem i nie używając różnego ro- zwane rurociągiem bałtyckim. Do tego przejdę jed- dzaju inwektyw, nie oskarżając się wzajemnie o zdra- nak nieco później. dę stanu czy kolaborację z siłami, z którymi kolabo- Najważniejsze problemy to te, które wynikają z rować się nie powinno, będziemy w stanie przepro- faktu, że mamy traktat. Jaki on jest, taki jest, ma wadzić taką dyskusję. Jest ona niezmiernie potrzeb- wiele niedociągnięć, jak mówiłem, ale nie jest on w na, przede wszystkim w kontekście relacji polsko- kilku co najmniej punktach realizowany. Jak do tej -niemieckich. Jeśli chodzi o zasadnicze problemy, pory nie możemy się skutecznie dopomnieć o realiza- które w tych relacjach mamy, to my, jako Samoobro- cję kilku jego artykułów. Art. 25 traktatu z roku 1991 na, przyłączamy się do twierdzeń innych klubów i przewiduje, że obie strony będą rozszerzały możli- ugrupowań parlamentarnych, wymieniających po- wość nauki języka drugiego kraju w szkołach. Strona śród tych problemów przede wszystkim kwestie polska realizuje ten artykuł chyba wręcz w dwójna- prawne i majątkowe, które w traktacie sprzed 16 lat sób, w ogromnym stopniu. Prawa mniejszości nienie zostały uwzględnione. Co więcej, uważamy – trze- mieckiej w Polsce są w tym zakresie respektowane w ba powiedzieć to sobie otwarcie – że pomimo tego, że pełni. Czy tak robi strona niemiecka? Z wypowiedzi wówczas panowały nieco inne warunki geopolitycz- przedmówców wynika, że praktycznie coś takiego, ne, twórcy tego traktatu, wynoszeni przez niektórych jak realizacja przez stronę niemiecką art. 25 trakta- pod niebiosa, zgodzili się na zasadnicze niedociągnię- tu, nie ma miejsca. Strona niemiecka mówi oczywi- cie, którego efektem są problemy w stosunkach pol- ście o braku zainteresowania nauczaniem języka sko-niemieckich. Niedociągnięcie polega na tym, że polskiego. Z drugiej strony szkoły, w których ten ję- załączyli do traktatu wspominany już dzisiaj list, w zyk jest nauczany najczęściej, lokalizowane są na którym oświadczali, iż przedmiotem traktatu nie są peryferiach, w ośrodkach, gdzie rzeczywiście nikt nie sprawy ewentualnych roszczeń majątkowych. Stąd będzie nauką języka polskiego zainteresowany. Bra- te nasze, ciągnące się od kilkunastu lat, problemy we kuje też kadry polonistów, pomimo że przecież istnie- wzajemnych relacjach. Związane są one na pewno z je w ramach traktatu, właściwie w ramach porozu- kwestiami terminologicznymi i z wielkim sporem, mień podpisanych po traktacie, stała grupa robocza którego też nie możemy rozstrzygnąć od kilkunastu nauczania języka polskiego i polonistyka. Pomimo to lat, pomiędzy pojęciem Versiedlung – wysiedleniem, w ramach tej grupy nie potraﬁliśmy wypracować ta- a Vertreibung – wypędzeniem. Nie ma konsensusu w kiego modelu, który skłoniłby stronę niemiecką do tej sprawie i na pewno jego osiągnięcie będzie bardzo realizacji art. 25 traktatu. trudne, ale, tak jak mówię, źródeł tych problemów Wspomniana już asymetria dotycząca mniejszo- trzeba niestety szukać w pewnych niedociągnięciach ści, czyli art. 20 ust. 2 traktatu mówi, że wprawdzie, i niedopowiedzeniach traktatu. oczywiście, ci Polacy mieszkający w Niemczech za Kolejna kwestia, też już tutaj dzisiaj wielokrotnie mniejszość uznawani nie są, ale obie strony, cytuję: poruszana, dotyczy praw mniejszości. Uzupełnię ją realizują prawa i obowiązki zgodnie ze standardami tylko o sprawę dosyć istotną z punktu widzenia rela- międzynarodowymi dotyczącymi mniejszości. Pomi- cji polsko-niemieckich. Otóż pewnym instrumentem mo więc faktu, że oﬁcjalnie rząd federalny nie uzna- polityki polskiej wobec Republiki Federalnej Niemiec, je Polaków mieszkających w Niemczech za mniej- być może przydatnym w niektórych sytuacjach, choć- szość, strona niemiecka zobowiązała się w traktacie by takiej, kiedy Polonia zamieszkująca RFN nie jest do tego, żeby de facto stosować pewne standardy mię- uznawana za mniejszość, jest możliwość wspierania dzynarodowe dotyczące mniejszości wobec Polaków innej mniejszości żyjącej na terytorium RFN, mniej- zamieszkujących Republikę Federalną Niemiec. Czy 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 138 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Mateusz Piskorski Wicemarszałek Bronisław Komorowski: są one stosowane? Odpowiedź na to pytanie również Dziękuję bardzo, panie pośle. już chyba padała wcześniej, nie chcę jej tutaj powta- W imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin głos zabie- rzać. Wystarczy tylko powiedzieć, że tak naprawdę rze pan poseł Marek Kawa. głównym partnerem, też w myśl traktatu, dla grupy polskiej – bo tak nazywa się tam Polaków zamiesz- kujących Republikę Federalną Niemiec – jest w Poseł Marek Kawa: Niemczech rząd federalny. Jej kontakty, w myśl traktatu, z rządem polskim są mocno ograniczone. Nato- Dziękuję. miast w myśl tegoż samego traktatu głównym part- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! nerem mniejszości niemieckiej w Polsce, wspierają- Chociaż 16. rocznica podpisania pierwszej odsłony cym różne jej inicjatywy, jest rząd niemiecki. Znowu traktatu polsko-niemieckiego o tzw. granicznym mi- rażąca asymetria, o której trzeba głośno mówić. nęła 14 listopada, to każda okazja jest dobra do dys- Przypominam, że mówimy o co najmniej 1 mln Pola- kutowania i okresowego pokuszenia się o ocenę skut- ków zamieszkujących Republikę Federalną Niemiec. ków tamtych uzgodnień. W tym miejscu oddajmy Czyli, przypominam, nie mówimy o jakiejś mniejszo- jednak sprawiedliwość i przypomnijmy, iż to właśnie ści śladowej. pan marszałek Dobrosz szczególnie zabiegał o dzi- Przypominam też – bo tutaj dywagowano na te- siejszą debatę. Minęło siedem miesięcy, ale zawsze mat tego, jaki charakter ma ta mniejszość, ta Polonia lepiej późno niż wcale. niemiecka – że ma ona charakter różnoraki, bo czę- (Poseł Krystyna Skowrońska: Lepiej.) sto są to jeszcze emigranci z wieku XIX. Jestem prze- Punktem odniesienia jest dzisiejsza informacja konany, że ta Polonia ma prawa znacznie mniejsze, rządu na temat realizacji właśnie owego traktatu niż inna grupa narodowościowa zamieszkująca polsko-niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyja- Niemcy i też niebędąca tam jakąś grupą autochto- znej współpracy. Trudno w takim momencie nie po- niczną. Mam tu na myśli Turków, których prawa kusić się o reﬂeksje natury ogólnej, które zdiagnozo- chociażby językowe są w pełni respektowane. Skąd wałyby i spuentowały obecny stan stosunków polsko- ta dysproporcja? -niemieckich. Kiedy przegląda się rządowy raport Na zakończenie chciałbym powiedzieć, żeby nie syntezujący obecne status quo tych relacji, to ma się przedłużać ponad miarę, że Samoobrona stoi na sta- wrażenie pewnej ewolucji, idącej w moim mniemaniu nowisku, iż przede wszystkim potrzebna jest otwar- w dobrym kierunku, w kreowaniu polityki wobec ta debata pozbawiona inwektyw i personalnych ata- Niemiec w oparciu o istniejący stan prawny. Napawa ków. Uważamy też – przy naszym pełnym poparciu optymizmem fakt, iż nie przesłania tego raportu dla stanowczej postawy Ministerstwa Spraw Zagra- przedstawiany nam od 16 lat, nazwałbym to: lukro- nicznych obecnego rządu, dla postawy, której nam wany obraz tzw. kiczu polsko-niemieckiego pojedna- brakowało tak naprawdę przez kilkanaście lat, kiedy nia, czy trącący polskim kompleksem nastrój perma- mieliśmy permisywizm, teraz mamy stanowczość, a nentnego i pokutniczego doszukiwania się polskich to krok i kierunek z całą pewnością dobry – że w win i zaniedbań. Cieszę się, że raport nie unika za- pewnych punktach warto jest zastanowić się nad grożeń i niepokojów płynących z obecnych relacji znalezieniem mądrego kompromisu ze stroną nie- polsko-niemieckich. Analizując jednak tekst rządo- miecką, chociażby w sprawie tego sporu terminolo- wej informacji zastanawiam się, na ile mamy do czy- gicznego, o którym wspomniałem na początku. Czy nienia z faktycznym przełomem odejścia od tego na przykład w ramach istniejącej już komisji podręcz- trącącego XIX-wiecznym romantycznym zacięciem nikowej, albo ją rozszerzając, strona polska nie mo- prowadzenia polityki zachodniej przez Polaków, na głaby zastanowić się nad zaproponowaniem stronie ile w końcu w kreowaniu polityki wobec obecnej Fe- niemieckiej znalezienia trzeciego terminu? Nie: wy- deralnej Republiki Niemiec przeważa Realpolitik, pędzenie, nie: wysiedlenie, a termin, który możliwy czego bez wątpienia możemy uczyć się właśnie od byłby do zaakceptowana przez obie strony tego histo- naszych największych sąsiadów. Na ile to są tylko rycznego i również prawnego sporu. To jedno z py- pobożne życzenia, które ostatecznie wobec drugiej tań, które, jak sądzę, warto zadawać w ważnej deba- strony nie zostały wyartykułowane, a na ile jest to cie na temat relacji polsko-niemieckich. autentyczna metamorfoza naszej obecnej polityki za- Podsumowując, Klub Parlamentarny Samoobro- granicznej wobec Niemiec. Truizmem jest twierdze- ny z zadowoleniem przyjmuje informację rządu na nie, iż nikomu bardziej niż nam, Polakom, nie zależy temat realizacji traktatu i udziela pełnego poparcia na bardzo dobrych i szczerych relacjach polsko-nie- działaniom Ministerstwa Spraw Zagranicznych. mieckich, opartych na równowadze zobowiązań i, co Dziękuję bardzo. (Oklaski) tu dużo mówić, na prawdzie historycznej, która zawsze te relacje warunkowała. Ale przypatrzmy się (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek nieco bliżej, jak dzisiaj jest z tymi relacjami polsko- Sejmu Bronisław Komorowski) -niemieckimi, a raczej jak to jest z ich komentowa- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 139

Poseł Marek Kawa dziećmi w języku polskim, czy też sytuacje, kiedy polscy pracownicy niemieckich firm, choćby w Szczecinie, niem, tym wielogłosem, jaki zresztą przed chwilą też mają takie nieprzyjemne doświadczenia. Niestety mogliśmy zaobserwować. te i inne bardzo niepokojące sygnały, których jest co- Spójrzmy na media. Otóż niestety, większość me- raz więcej, nie naruszają tego letargu, powiedziałbym diów jakoś dziwnym trafem zarządzanych przez ka- wręcz takiego naiwnego, gołębiego lęku przed nie- pitał niemiecki – niektórzy potraktują to jako złośli- miecką dyplomacją. Strach pomyśleć, co by musiało wość – przekonuje nas, iż stosunki te obecnie dotknę- się stać, żeby w końcu większość polskich mediów i ły przysłowiowego dna. Oczywiście wyłącznie z winy dotychczasowego polskiego establishmentu popatrzy- strony polskiej, szczególnie polityków prawicy, a jesz- ła w pełni krytycznie na obie strony tego, trwającego cze lepiej polityków LPR, którym ciągle coś się w tych już niespełna 17 lat, procesu zbliżenia między naszymi stosunkach nie podoba. Ten cierpiętniczy ton, który, państwami, a w konsekwencji narodami. od kiedy tylko pamiętam, chyba już bezwiednie prze- Wspomniałem tutaj o mediach. Jeszcze jedna dy- nika do polskiej atmosfery, do dyskusji na tematy gresja dotycząca telewizji i pana prezesa Wildsteina. stosunków polsko-niemieckich. Ma to zapewne swo- Pan reżyser Andrzej Dziedzic wciąż nie może dopro- je źródło w tym, o czym już wspomniałem, roman- sić się o ponowną emisję swego filmu „Polnisch ver- tycznym kierowaniu się jakimiś fantazmatami, pro- boten”, a z tego, co wiem, już powstaje kolejna, rów- jekcjami, często budowanymi dla wygody podtrzymy- nie cenna produkcja na temat niemieckiego ziomko- wania złudnego wrażenia, iż jakoś to będzie. A naj- stwa. I już są niepokojące sygnały, iż również w tym ważniejsze to biernie powtarzać, iż dobre stosunki przypadku kolaudacja może być negatywna. Wraca- polsko-niemieckie są dogmatem, który usprawiedliwi jąc do głównego wątku, to – oprócz jednostronnego każdą nielojalność strony niemieckiej. Niestety, z widzenia, mówiąc łagodnie nie najlepszych, a raczej tego intelektualnego wygodnictwa warszawskich sa- nierównomiernych stosunków polsko-niemieckich – lonów coraz częściej wytrącają nas niepokojące fakty, pojawia się pozytywna zmiana tonu, która przebija właśnie realfakty, tak zwanej Realpolitik, np. rosną- też z przedłożonego raportu, a która potwierdza, iż ca liczba procesów sądowych na Opolszczyźnie, co traktat polsko-niemiecki, mimo swej dużej prowizo- sam mogę poświadczyć. Otóż właśnie niedawno pra- ryczności i błędów w realizacji, najlepiej wypada na cownicy mojego biura byli świadkami eksmisji czło- gruncie typowo neutralnym, a więc na poziomie wy- wieka z nieruchomości, która przeszła na ręce obywa- miany młodzieżowej, kulturalnej, współpracy orga- tela Niemiec. Tych przykładów z Opolszczyzny mógł- nizacji pozarządowych. Znalazłoby się jeszcze trochę bym przytaczać wiele, wystarczy tylko popatrzeć na sukcesów na płaszczyźnie gospodarczej. Nie będę przegląd spraw sądowych dotyczących statusu nieru- powtarzał danych zawartych właśnie choćby w chomości, niestety, statusu wciąż nieuregulowanego. przedłożonym raporcie, dodam może kilka faktów, Do naszych władz administracyjnych są również zgła- które tam się nie znalazły, a które też są wyrazem szane pretensje, już od wielu lat podnoszone choćby pozytywnego tonu. Prawie 500 polskich księży otacza na Opolszczyźnie, ale również na Warmii i Mazurach. opieką duszpasterską niemieckie parafie, pośród za- Przypomnę, że do zgłaszania pretensji podjudzał, granicznych studentów w RFN większość stanowią zwłaszcza obywateli niemieckich czy obywateli o po- Polacy, w statystyce małżeństw mieszanych w Repu- dwójnym pochodzeniu, niemiecki urząd skarbowy, blice Federalnej polsko-niemieckie małżeństwa są na który zachęcał do ubiegania się o pozostawioną w Pol- pierwszym miejscu, a 30 tys. pracujących na czarno sce własność. Przesiedleni Niemcy usiłują właśnie polskich sprzątaczek i rzemieślników utrzymuje po- wykorzystywać wspomniany przeze mnie bałagan pa- rządek w mieszkaniach dobrze sytuowanych berliń- nujący w naszej administracji i brak regulacji własno- czyków. Oczywiście chcielibyśmy, aby strony tych ściowych na ziemiach obiecanych. sukcesów były inne, ale niech będą już takie, jakie Kolejne fakty, które budzą nas z tego naiwnego są. To również jest powód do zadowolenia. Przy oka- snu, to na przykład ciągłe niemieckie, można powie- zji pozytywnego tonu, który wynika z dotychczaso- dzieć, zaczepki na naszych wodach terytorialnych. A wych stosunków, trzeba podkreślać właśnie pozyty- to się niszczy pogłębiarkę w Zatoce Szczecińskiej, czy wy, które napawają nadzieją, np. grupa polskich uprowadzi się polskich celników, a to się przepędzi przyjaciół, tzw. Polonofilów. Czemu z nimi się nie zagraniczne statki czekające na redzie, aby wejść do dyskutuje, czemu nie zaprasza się do polskich mediów polskiego portu w Szczecinie czy Świnoujściu. Już nie choćby Karola Dedeciusa, prof. Jacobsena, byłego będę wspominał o bardzo kontrowersyjnych wypo- marszałka Beckera, zastępcę Brandta, czy znanego wiedziach pani Eriki Steinbach, pana Pavelki, czy filologa prof. Oleszko? choćby deputowanego Fromme, który porównywał Rodzi się jednak zasadnicze pytanie, co wynika nasze działania do działań Hitlera, o co pytałem na dla polskiej strony z tego, iż na niwie kulturalnej, ostatnim posiedzeniu panią minister. To znów, co regionalnej i młodzieżowej proces zbliżenia następu- mogę poświadczyć z autopsji i co znalazło się w ra- je szybciej i sprawniej? Co dzisiaj wynika na przykład porcie rządowym, bardzo niepokojący problem dys- choćby, patrząc regionalnie, dla mojego okręgu wy- kryminacji rodziców polskiego pochodzenia, którzy borczego, dla powiatu nyskiego z tego, iż powstał mają trudności z porozumiewaniem się ze swoimi Euroregion „Nysa”, jak to się przekłada lokalnie? Czy 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 140 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Marek Kawa musi być determinowany także doświadczeniami hi- storycznymi, często bolesnymi, a nawet tragicznymi. może zredukował on największe w regionie opolskim Dziś o stosunkach polsko-niemieckich wynikających bezrobocie? Czy może przyciągnął właśnie do tego z układu polsko-niemieckiego z 1991 r. mówimy w powiatu niemieckich inwestorów? Co Opolszczyzna sytuacji zupełnie innej niż w 1991 r. Wspólnie nale- ma z tego, iż mniejszość niemiecka posiada tak dale- żymy do Unii Europejskiej i NATO, co ma istotne ko idące przywileje wyborcze, językowe, organizacyj- znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa Polski ne, edukacyjne, i od lat rządzi, czy współrządzi, woj. oraz powiązań politycznych, gospodarczych i kultu- opolskim? Czy Opolszczyzna kwitnie od napływu ralnych. Z dużym powodzeniem rozwija się współpra- niemieckiego biznesu i inwestycji? Co Polska na are- ca na wielu odcinkach, pomiędzy miastami, gminami nie międzynarodowej zyskała na tym, iż jako jeden z i wyższymi uczelniami. Podejmowane są wspólne nielicznych krajów zapewniła tak daleko idące przy- inicjatywy, w tym w zakresie ochrony środowiska, wileje, które w pewnych aspektach niemalże dyskry- ochrony przeciwpożarowej czy przeciwpowodziowej. minują polską większość? Są to pytania zgoła reto- Wielu niemieckich polityków wykazuje w stosunku ryczne. Kto zna choćby opolskie realia, ten na nie do Polski realizm polityczny, doskonale rozumiejąc, świetnie odpowie, są to pytania właśnie z dziedziny że dobra, przyjacielska i partnerska współpraca leży Realpolitik. W końcu należy dokonać pewnego bilan- w interesie Niemiec i Polski. su otwarcia, posługując się nie tylko kategoriami Niestety, są także zarzewia konﬂiktów, powoduje sentymentalnymi i życzeniowymi, ale konkretnym je brak uregulowań wewnętrznych po stronie nie- zestawieniem zysków i ewentualnych strat. Czas mieckiej, chodzi o roszczenia niektórych obywateli otworzyć białą księgę tego bilateralnego procesu i niemieckich czy organizacji typu Powiernictwo Pru- może właśnie od tej chwili, od tego raportu, który skie dotyczące mienia położonego na terytorium Pol- jednak ukazuje pewną stronę tej metamorfozy, pew- ski, a należącego niegdyś do Niemców, czy też podej- ne zdecydowane podejście wobec naszego niemieckie- ście do zagadnienia tzw. wypędzonych – przykładem go partnera, może czas zacząć nowe stosunki polsko- jest wystawa upamiętniająca wysiedlenia, wypędze- -niemieckie. Ale to oczywiście jest już cel i sugestia nia i deportacje w Europie w XX w. dla pani minister. Chciałbym podkreślić, że stan stosunków polsko- Podsumowując jeszcze raz, wszystkim nam zależy -niemieckich, moim zdaniem, należy rozpatrywać w na tym, aby stosunki polsko-niemieckie były jak naj- trzech płaszczyznach: stosunków oﬁcjalnych na lepsze, zwłaszcza mi, mieszkańcowi Opolszczyzny, szczeblu międzynarodowym, stosunków w ramach gdzie asymilacja następuje najszybciej na tym wła- Unii Europejskiej oraz stosunków na płaszczyźnie śnie poziomie, na płaszczyźnie lokalnej. Czas to dzi- regionalnej – województwo, powiat, miasto, gmina a siaj przełożyć na wyższy poziom, na nasze stosunki nawet wieś. Nie ulega wątpliwości, że najbardziej dyplomatyczne, nie zapominając jednak o struktu- skomplikowane są stosunki na płaszczyźnie między- ralnych błędach, które są po stronie niemieckiej, o państwowej. W polskim dobrze pojętym interesie pewnej doktrynie prawnej, która zawsze będzie blo- leży, aby Niemcy, realizując układ polsko-niemiecki, kować poprawę stosunków. To już jest zadanie, jak m.in. akceptujący nienaruszalność polskich zachod- powiedziałem, dla naszych służb dyplomatycznych, nich granic, doprowadzili do zmiany swojej konsty- również dla parlamentu, dla nas wszystkich, aby w tucji, która wciąż stwarza nadzieję różnym odwetow- końcu spojrzeć realnie na obecne stosunki i jak naj- com, że kwestia granic nie jest ostatecznie rozstrzy- lepiej je poprowadzić. Dziękuję bardzo. (Oklaski) gnięta, a tym samym nierozstrzygnięty jest problem własności na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Dwa lata temu głośna była w Polsce sprawa po- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: zwów kierowanych do sądów przez obywateli niemieckich o zwrot mienia pozostawionego na Ziemiach Dziękuję, panie pośle. Zachodnich i Północnych albo o odszkodowania. Jed- W imieniu klubu PSL głos zabierze pan marsza- noznaczne stanowisko, oczywiście negatywne, wobec łek Zych, bardzo proszę. tych roszczeń zajął Sejm Rzeczypospolitej w dwóch uchwałach, żądając, aby parlament i rząd niemiecki we właściwej formie prawnej ostatecznie rozstrzy- Poseł Józef Zych: gnęły tę sprawę. Uczestniczyłem w przygotowaniu spotkania prezydium polskiego Sejmu i prezydium Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiejsza de- niemieckiego Bundestagu, m.in. na ten temat. Spo- bata nad informacją rządu o realizacji układu polsko- tkanie takie odbyło się w czerwcu 2005 r. w Słubi- -niemieckiego z 1991 r. o dobrym sąsiedztwie wpisu- cach, a jego efektem było zaprzestanie udzielania je się w dyskusję, jaka od zakończenia drugiej wojny porad przez niemieckie Ministerstwo Finansów, aby światowej toczy się, tak po stronie polskiej, jak i nie- zgłaszający roszczenia żądali od polskich władz wy- mieckiej, nad przeszłością, aktualnym stanem i przy- pisów z ksiąg wieczystych, a dopiero potem kierowa- szłością losów oraz wzajemnych powiązań narodów li sprawy do sądów. Sprawę zagmatwało wspólne polskiego i niemieckiego. Zakres ten dyskusji był i oświadczenie ówczesnego polskiego premiera, pre- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 141

Poseł Józef Zych w Górznie, Sulęcinie, Santoku. Dobrze rozwija się także współpraca samorządowa, gospodarcza, w za- miera Belki i kanclerza Niemiec Schrödera, oświad- kresie bezpieczeństwa drogowego itd. Na europejskiej czenie polityczne, że nie ma takich roszczeń. Oświad- uczelni w Viadrina we Frankfurcie nad Odrą na ok. czenie to, z jednej strony ważne, jeżeli chce się go 7 tys. studentów 30% stanowią Polacy. Umacnia się przestrzegać, było aktem politycznym, a nie praw- współpraca Uniwersytetu Zielonogórskiego z uniwer- nym, który ostatecznie mógłby sprawę zakończyć. sytetem w Poczdamie, zresztą takich uczelni jest Łatwo zatem było się przekonać, że tak jest, bo acz- wiele. Kształtują się nowe stosunki bez obciążeń kolwiek zmniejszyła się liczba tych pozwów, to jednak przeszłością. Młodzież myśli już inaczej niż politycy. nadal wpływały. Obecnie mamy dalszy ciąg tych Oby tak dalej. działań. Okazuje się, że tym razem Powiernictwo Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Pruskie, jak mówiła pani minister, skierowało do Stronnictwa Ludowego, świadomy historycznych prze- Europejskiego Trybunału Praw Człowieka sprawę 22 mian, jakie dokonały się w Europie, a także mając na obywateli niemieckich w stosunku do Polski. Wyra- uwadze dobrze pojęty interes Polski, był i jest za roz- żano przekonanie, że trybunał ten uwzględni wszel- wojem przyjacielskich, równoprawnych stosunków z kie okoliczności i odrzuci, jako zupełnie bezzasadne, roszczenia we wszystkich sprawach. To są kluczowe narodem niemieckim i państwem niemieckim. problemy po stronie polskiej. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak już wspo- A o co mają pretensje Niemcy? Charakterystyczny mniałem, po stronie niemieckiej są politycy przychyl- w tym względzie jest wywiad, jakiego „Polityce” ni Polsce i doskonale rozumiejący potrzebę bliskiej, („Polityka” nr 35 z 2 września 2006 r.) udzieliła Ge- partnerskiej współpracy z Polską. Zaliczyć do nich sine Schwann, koordynator stosunków polsko-nie- należy byłego przewodniczącego Parlamentu Europej- mieckich przy niemieckim urzędzie federalnym, ty- skiego i jednego z czołowych niemieckich polityków tuł: „Nasze psy Pawłowa”. Pani Schwann na wstępie Klausa Henscha, z którym mam przyjemność współ- stwierdza: Kuleją kontakty na najwyższym szczeblu. pracować od wielu lat. Spotykamy się bardzo często, Media mówią wręcz o kryzysie naszych wzajemnych czy w Berlinie, czy w Zielonej Górze. kontaktów. Dalej pani Schwann mówi: Ponieważ Wysoki Sejmie! Powstał ostatnio spór co do tego, Warszawa nie bardzo reaguje na niemieckie sygnały czy tylko rząd reprezentuje interesy polskie, czy par- na rzecz kooperacji i rozwiązywania najbardziej pa- lamentarzyści i inni organizatorzy nie mają prawa lących problemów i akcentów przeciwko wypędzo- prowadzić rozmów w dobrze pojętym interesie Polski. nym, ożywienie Trójkąta Weimarskiego czy włącze- Pamiętam czasy, kiedy marszałek Sejmu, prezydent, nie Polski do gazociągu bałtyckiego, a jeżeli reaguje premier spotykali się przed każdym wyjazdem zagra- – tak mówi pani Schwann – to sprzecznie, co innego nicznym i wspólnie ustalaliśmy, jakie tematy należy mówi Lech, a co innego Jarosław Kaczyński, który poruszać. Pamiętam czasy, kiedy po powrocie rów- zdaje się starannie pielęgnować swój wizerunek po- nież rozmawialiśmy o tym wszystkim. (Dzwonek) lityka antyniemieckiego. Na pytanie, co zatem można Nie może być tak, że o losach Polski, o istotnych zrobić, by te nasze stosunki poprawić, pani Schwann problemach parlamentarzyści – czy to w Parlamencie odpowiada: Przede wszystkim Niemcy i Polska po- Europejskim, czy nasi posłowie i senatorowie wyjeż- winny razem naszkicować zarys wspólnej polityki dżający za granicę – nie mają prawa mówić. Przecież unijnej, energetycznej i wschodniej. wiadomo od dawna, że polityka nigdy nie jest budo- Jest rzeczą interesującą, w jaki sposób Polska ma wana tak dobrze, jak wtedy, gdy wzajemnie się rozu- wspólnie z Niemcami szkicować zarys wspólnej poli- miemy, Polacy i Niemcy, gdy dyskutujemy o różnych tyki unijnej, energetycznej i wschodniej, skoro Niem- problemach. Dlatego uważam, że rząd jest przedsta- cy, bez uzgodnienia z Polską i wbrew strategicznym interesom Polski, zawarli z Rosją umowę o budowie wicielem, kształtuje politykę, ale powinien wykorzy- gazociągu po dnie Bałtyku, z pominięciem Polski. W stywać wszystkie możliwości kontaktów międzyna- obecnym stanie mówienie o możliwości dopuszczenia rodowych. Mam na myśli oczywiście dyskusje i róż- Polski do współpracy w tym przedsięwzięciu jest zwy- nego rodzaju współpracę w dobrze pojętym interesie kłym nieporozumieniem i de facto uznaniem, że ta państwa. To jest nasze wspólne państwo. Dziękuję. umowa jest wymierzona w interesy Polski i podważa (Oklaski) tezę o wspólnym kreśleniu polityki wschodniej. (Poseł Jarosław Wałęsa: Tak jest.) Panie i panowie, współpracę regionalną oceniać (Poseł Krystyna Skowrońska: Bardzo ładnie, pa- można w świetle zakończonego właśnie roku polsko- nie marszałku.) -niemieckiego. Była to okazja do podsumowania tej współpracy. Warto przypomnieć, że mamy 600 partnerstw miast, ponad 700 partnerstw gmin, że w Wicemarszałek Bronisław Komorowski: ostatnim roku odbyło się ponad 1000 wspólnych im- prez. W czasie odbywających się w ubiegłym roku, Bardzo dziękuję, panie marszałku. np. na ziemi lubuskiej, dorocznych dożynek jej uczest- Proszę o zabranie głosu w imieniu koła Ruch Lu- nikami w większości byli goście niemieccy. Tak było dowo-Chrześcijański pana posła Józefa Cepila. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 142 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Józef Cepil: w Europie i w Polsce. Jesteśmy to winni wszystkim rodakom zamieszkującym nasz kraj – Polskę. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Podsumowując, koło Ruch Ludowo-Chrześcijań- Mam zaszczyt w imieniu Koła Poselskiego Ruch Ludo- ski przyjmuje informację rządu we wzmiankowanej wo-Chrześcijański przedstawić nasze stanowisko od- sprawie. Dziękuję za uwagę. nośnie do informacji rządu na temat realizacji traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy Wicemarszałek Bronisław Komorowski: w związku z 15. rocznicą jego podpisania. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobre stosunki Proszę panią poseł Halinę Molkę o zabranie głosu z sąsiadem są ważnym elementem polityki zagranicz- w imieniu koła Ruchu Ludowo-Narodowego. nej każdego państwa, Polski również. Są też bardzo ważne dla przyszłej konstrukcji Unii Europejskiej i naszej roli w niej. Popieramy dążenia polskiego rządu Poseł Halina Molka: do wprowadzenia nowej jakości w stosunkach Polska – Unia Europejska, Polska i jej sąsiedzi, bardziej part- Dziękuję. nerskiej współpracy oraz działań na rzecz rozszerze- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W nia i reformowania istniejących płaszczyzn i form imieniu Koła Poselskiego Ruch Ludowo-Narodowy współpracy oraz uzupełnienia bazy traktatowej. Uwa- przedstawiam stanowisko w sprawie informacji rzą- żamy, że zarówno w kwestiach historycznych, jak i du na temat realizacji traktatu między Rzecząpospo- dotyczących bezpieczeństwa energetycznego musimy litą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym kontynuować dialog. Zwłaszcza ostatnie tygodnie sąsiedztwie i przyjaznej współpracy w związku z 15. uzmysłowiły nam, że nasze bezpieczeństwo energe- rocznicą jego podpisania. tyczne było bardzo zagrożone. Uważamy, że polski W ubiegłym roku minęło już 15 lat od momentu rząd winien zintensyﬁkować współpracę z rządem podpisania przez Polskę z Niemcami traktatu o do- Republiki Federalnej Niemiec w zakresie stosunków brym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Naglącym transatlantyckich oraz zaktywizować formy dialogu problemem w ówczesnym czasie – jak pamiętamy – w ramach Trójkąta Weimarskiego w celu kształtowa- było uregulowanie granicy polsko-niemieckiej. Podpi- nia wspólnych stanowisk politycznych zarówno w sany w 1990 r. przez rządy obu państw traktat po- kwestiach regionalnych, jak i europejskich. twierdzał granice oraz dawał podstawy do suweren- Ważnym zapisem w traktacie o współpracy mię- ności i poszanowania wzajemnych praw. Tym samym dzy naszymi państwami jest ten dotyczący ochrony odetchnęliśmy z ulgą po wielu latach niepokoju w środowiska, powołania Polsko-Niemieckiej Rady związku z konsekwencjami drugiej wojny światowej. Ochrony Środowiska i działającej w jej ramach Ko- Traktat, o którym mówimy, zapoczątkował zmia- misji do Spraw Współpracy Sąsiedzkiej. Istotnym ny we wzajemnej współpracy we wszystkich sferach obszarem tej współpracy jest zagospodarowanie ob- życia publicznego. Polski rząd przywiązuje, jak wi- szaru rzeki Odry, a zwłaszcza likwidacja obciążeń dać, wielką wagę do zacieśnienia dobrosąsiedzkich środowiska na obszarach przygranicznych i w dorze- stosunków z naszym zachodnim sąsiadem. Od 1997 czu Odry, w tym poprawienie stanu bezpieczeństwa r. odbywają się polsko-niemieckie rozmowy i konsul- przeciwpowodziowego. tacje, zawiązywane są parlamentarne grupy przyjaź- Skutecznym instrumentem ułatwiającym integra- ni, odbywają się coroczne wizyty szefów parlamentów cję Polski z Unią Europejską oraz umożliwiającym oraz komisji parlamentarnych. Pamiętamy okres, przepływ praktycznych doświadczeń do władz regio- kiedy to właśnie Republika Federalna Niemiec była nalnych i lokalnych w zakresie problematyki unijnej Polsce niezwykle pomocna w czasie negocjacji przed okazała się współpraca transgraniczna i międzyregio- naszym przystąpieniem do Unii Europejskiej. To nalna z Niemcami. Uczestniczy w niej już 9 landów między innymi dzięki zaangażowaniu Niemiec powo- niemieckich i 9 naszych województw. Partnerska łano polsko-niemiecko-francuskie forum współpracy, współpraca między miastami, gminami i innymi jed- czyli Trójkąt Weimarski. nostkami terytorialnymi, o której mowa w traktacie, Współpraca resortów obrony narodowej obu jest w pełni realizowana przez przeszło 650 partner- państw, oparta na porozumieniu z 1993 r., też ukła- skich samorządów i około 500 partnerskich miast. da się dobrze. Rozszerzono współpracę polsko-nie- Traktat stworzył nową infrastrukturę instytucjonal- miecką w nowych dziedzinach: współpracy inwesty- ną dla polsko-niemieckich stosunków gospodarczych, cyjnej, kształcenia i doskonalenia kadr dla gospodar- nastąpił rozwój bilateralnych więzi handlowych. ki, współpracy w rolnictwie, regionalnej oraz przy- Liczymy na to, że rząd polski w dalszych rozmo- granicznej, w dziedzinie gospodarki przestrzennej, wach z rządem niemieckim będzie reprezentantem ochrony środowiska, transportu i telekomunikacji. naszych oczekiwań, obrońcą naszych interesów, za- Do Polski zaczęły napływać niemieckie inwestycje. równo w stosunkach dobrosąsiedzkich, jak i w na- W ostatnich latach rozwija się, i to dość dynamicznie, szym członkostwie w Unii Europejskiej i w ramach współpraca transgraniczna oraz międzyregionalna z NATO, na rzecz wzrostu stabilności i bezpieczeństwa Niemcami. Podpisaliśmy w tym celu wiele porozu- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 143

Poseł Halina Molka jakość – przyjaznej współpracy – w partnerskich, do- brosąsiedzkich relacjach z naszym sąsiadem, z Niem- mień o współpracy między władzami polskich woje- cami, krajem stabilnym, krajem ludzi kulturalnych, wództw i niemieckich landów. Prowadzona jest sze- krajem dobrze rozwiniętym gospodarczo. A wiemy, że roka współpraca pomiędzy młodzieżą polską a nie- nic lepszego w życiu jak mieć dobrego sąsiada. miecką, czego dowodem jest działalność Uniwersyte- Wydaje mi się, że – i o tym mówi informacja przed- tu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, stawiona przez rząd, oceniająca dorobek tego trakta- który współpracuje z uczelniami polskimi. tu, jego osiągnięcia – dokładna analiza tego traktatu Nie wszystko jednak w stosunkach polsko-nie- pokazuje, że Polska, wzorując się na naszym sąsie- mieckich było piękne i poprawne. Dochodziło na dzie, na Niemczech, potraﬁła wiele osiągnąć. Chcia- przykład do kontrowersji na tle wypłaty świadczeń łoby się nawet powiedzieć: szkoda, że nie wypełnili- wyrównawczych, wzywano przesiedleńców do zwro- śmy norm zawartych w niektórych artykułach tego tu wypłaconej po wojnie pomocy ﬁnansowej. Do Try- traktatu. Bo art. 34 mówi o tym, że strony zobowią- bunału Praw Człowieka w ubiegłym roku skierowane zują się do tego, by przeprowadzić reformę w służbie były skargi 22 obywateli niemieckich przeciwko Pol- zdrowia, od państwowej do prywatnej. Szkoda, że sce z żądaniem restytucji utraconych majątków. W Polska nie przeniosła więcej rozwiązań niemieckich. tej sprawie, jak wiadomo, rząd polski wciąż prowadzi Nie ma na to czasu, by szerzej mówić o tym, co nam rozmowy ze stroną niemiecką. Powinniśmy tu utrzy- się dobrego udało osiągnąć, korzystając z dobrych mywać zdecydowane stanowisko. Wysiedlenie i prze- rozwiązań Niemiec, i co Niemcom się udało uzyskać jęcie mienia było zgodne z prawem międzynarodo- dobrego, gdy czasami mówimy nieśmiało, w pewnej wym. Miejmy nadzieję, że problem ten zostanie szyb- przeciwwadze dla słowa germanizacja, o polonizacji ko i polubownie rozwiązany. Niemiec, bo ten polot polskości w relacji niemieckiej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozytywne jest jest bardzo potrzebny. I niewątpliwie uzyskaliśmy to, że w chwili obecnej prowadzone są nadal rozmo- nową jakość. Ten traktat jest podstawą i mówi o tym wy ze stroną niemiecką w kwestiach spornych, nie- i nie zabrania tego, by Polska mogła w umowach łatwych przecież, można wręcz powiedzieć, zadaw- dwustronnych, bilateralnych rozwijać współpracę, a nionych. Te rozmowy są niezbędne do wypracowania nawet czasami warto by powiedzieć, dlaczego nie prawidłowych stosunków między obu państwami. rozwinęła w niektórych dziedzinach umów między- Uważamy, że takie dobre stosunki są możliwe w du- rządowych, które mogłyby szczegółowo regulować żej mierze dzięki polityce rządu Angeli Merkel. Nie- kwestie, o których dzisiaj mówiono. zwykle ważna jest gotowość do dialogu, wykazują ją Zwróciłem uwagę na to, że większość posłów w na szczęście obie strony. Informację rządu o współ- swoich wystąpieniach uwzględniała konieczność nie- pracy polsko-niemieckiej koło Ruch Ludowo-Naro- negowania czy też niewykazywania negatywnych dowy przyjmuje z akceptacją. Dziękuję bardzo. zjawisk w relacjach polsko-niemieckich, ale kilku (Oklaski) moim kolegom, niestety, to się nie udało. Pan poseł Piskorski, kiedy krytykował politykę wobec mniejszości w Niemczech, powoływał się na Serbo- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: łużyczan, ale zapomniał przy całej tej krytyce, że jednak Niemcy zdecydowały się na to, by na terenie Gór- Dziękuję, pani poseł. nych i Dolnych Łużyc wszystkie miejscowości miały Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Fie- nazwy dwujęzyczne, czyli niemieckie i serbołużyckie. dorowicza, niezrzeszonego. Można by zapytać: czy chcemy wzorować się na części, czy na całości? Oczywiście nie da się tego przenieść. Pan poseł Kawa z Ligi Polskich Rodzin chyba się Poseł Czesław Fiedorowicz: zagalopował, krytykując euroregiony. Chcę tu panu posłowi powiedzieć – mam nadzieję, że słucha tego Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! –że euroregiony są normą wedle traktatu madryckie- Dzisiejsza debata poświęcona traktatowi o dobrym go. W całej Europie jest ich ponad 100, na wszystkich sąsiedztwie i przyjaznej współpracy pomiędzy Polską granicach. Wzdłuż granic Polski i wszystkich krajów a Niemcami dotyka jednego z kluczowych problemów wewnątrz Unii Europejskiej są euroregiony. A Nysa, polityki zagranicznej, jednego z kluczowych proble- powiat nyski nie należy do euroregionu, niech się pan mów polskiej pozycji w Europie, ponieważ ten traktat poseł zainteresuje euregionami sąsiednimi, Glacen- jest związany z osiągnięciem wielkich zmian w Eu- sis, Pradziad, Nysa jest położona w nieco innym miej- ropie, które zostały zapoczątkowane w Polsce. Wy- scu. Chciałbym powiedzieć, bo sam jestem związany mieniono tu już wiele osób, które miały w tym swój z euroregionem, że to są stowarzyszenia komunalne, udział. Wydaje się, że trzeba wymienić w tym miejscu które pomagają rządowi, Polsce w realizowaniu trud- wielkiego Lecha Wałęsę, nie wolno pominąć Jana nej współpracy polsko-niemieckiej. Krzysztofa Bieleckiego, który podpisywał traktat. Chciałbym też zwrócić uwagę na kwestie, których Nie będę wymieniał polityków niemieckich. Niewąt- nie udało się do końca rozwiązać, podkreślić je nawet, pliwie na tle wielowiekowych stosunków między Pol- kiedy mówimy o niezakończonej czy ciągnącej się ską a Niemcami ten traktat otwiera nową drogę, nową wciąż pracy komisji do spraw podręczników. Szkoda. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 144 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Czesław Fiedorowicz Poseł Henryk Kroll:

Wydaje mi się, że tu wciąż jest potrzebna dynamika, Dziękuję, panie marszałku. żeby w tych podręcznikach wpisać coś, co będzie sta- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początek nowiło o przyszłości, bo do szkoły raz chodzimy, jak chciałbym wyrazić zadowolenie, że wreszcie doszło się czegoś z historii nauczymy w szkole, to trudno podo przedstawienia informacji rządu na temat reali- tem to zmienić. Warto by to skorygować. To – jak też zacji traktatu pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Re- inne działania, które są potrzebne w naszych relacjach publiką Federalną Niemiec. Sądzę, że jest to dobra – wymaga pewnej dynamiki ze strony Polski. Wydaje okazja do debaty o stosunkach między tymi krajami. mi się, że po tym traktacie jest potrzebne nowe otwar- Chciałbym w tym miejscu powiedzieć, że niektórzy cie, nowy impuls do rozwiązywania problemów, które spośród nas posłów pracowali nad tym traktatem. byłoby osiągnięciem czegoś, co tutaj postulujemy. Mó- Patrzę tu na posła Rzymełkę i na posła Grzyba. Ja z wimy, że ciężko osiągnąć nam takie relacje wzajem- kolei miałem to szczęście być przy jego podpisaniu, ności dotyczące nauczania języka polskiego, kultury, później miałem także możliwość obserwowania jego historii tradycji polskiej. Zapominamy jednak o tym, realizacji od 1991 r. że o ile Niemcy za swoje pieniądze wysyłają do Polski Jeśli spojrzymy na czynnik społeczny uczestniczą- nauczycieli uczących w przygraniczu języka niemieccy we wcielaniu w życie tego traktatu, to z pewnością kiego, o ile Niemcy tworzą szkoły polsko-niemieckie, da się zauważyć, iż na poziomie międzyludzkim, mię- w których już ponad 1000 młodych ludzi zdało matu- dzy samorządami, gminami, powiatami, miastami, rę, o tyle my nie oferujemy w tym procesie żadnej pro- organizacjami, wręcz powiedziałbym, klubami spor- pozycji niemieckiej stronie, tak aby Niemcy mogli się towymi czy innymi, szkołami, pomiędzy obywatelem uczyć polskiego, żebyśmy wysłali nauczycieli języka Kowalskim i obywatelem Schmidtem traktat ten polskiego, aby była owa ofensywa edukacyjno-infor- wcielany był wręcz wzorowo, i to od początku do dnia macyjna, promocyjna na terenie Niemiec, przekonu- dzisiejszego. Ta społeczność, szczególnie ze strony jąca do historii, do języka polskiego, do kultury. niemieckiej, tworząca tu ten tzw. czynnik między- Zatem warto o tym w tym momencie mówić, bo ludzki to w swej masie głównie osoby związane z tzw. sądzę – bardzo dobrze, że pani minister jest obecna ziomkostwami. To one stanowiły zaczyn w tych wła- w trakcie tej debaty – że jeśli po tym 15-letnim okre- śnie międzyludzkich stosunkach. Przecież te tysiące, sie nam się coś nie powiodło – wspominał o tym pan a nawet miliony turystów odwiedzających Polskę to marszałek Komorowski – to warto zrealizować przez ludzie pochodzący z tych środowisk. To tu nawiązy- następne 15 lat, a najlepiej przez najbliższe kilka lat, wane były, i są nadal, przyjaźnie tysięcy rodzin, tych, coś zupełnie nowego. które kiedyś zamieszkiwały, i tych, które obecnie za- Chciałbym bardzo prosić o zwrócenie uwagi na mieszkują Śląsk, Pomorze, Warmię i Mazury. jeden moment, który przejdzie do historii, a miano- Szkoda, iż dziś jeszcze wobec tych środowisk wicie 1 stycznia 2008 r. Schengen zniesie kontrolę na ziomkowskich posługujemy się retoryką wypracowa- granicy. To jest szansa na wyjątkowe otwarcie w tych ną w okresie zimnej wojny i czasach PRL-u. Jestem stosunkach. Bo stosunki sąsiedzkiej współpracy naj- przekonany, że należałoby to spojrzenie zweryﬁko- lepiej kształtują się wówczas, kiedy wzajemnie się wać. Zgadzam się, że nieznacząca grupa tworząca odwiedzamy, kiedy wzajemnie tworzymy sieć powią- Powiernictwo Pruskie dodaje dziegciu w odniesieniu zań, kiedy mamy możliwość wymiany, kontaktowa- do dobrze rozwijających się na tym poziomie przyjaź- nia się, odwiedzania się, a do tego są potrzebne przej- ni. Chciałbym nadmienić, że od tej organizacji odci- ścia, do tego jest potrzebne ułatwienie komunikacyj- namy się jako mniejszość niemiecka, ale również ne, do tego jest potrzebna lepsza sieć drogowa, do odcinają się te środowiska ziomkowskie w swej masie tego są potrzebne nowe rozwiązania kolejowe, auto- i nie chcą mieć z tymi ludźmi nic wspólnego. busowe, a takich wciąż w przygraniczu nie mamy. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Drugim tema- Ponieważ czas mojego wystąpienia upłynął, tem, na który należałoby zwrócić szczególną uwagę, chciałbym, aby te wszystkie wnioski, te głosy, które jest stan stosunków polsko-niemieckich związany z przekazaliśmy Wysokiej Izbie, były podstawą do two- obszarem politycznym. Bardzo ubolewam nad tym, rzenia nowej ofensywy polskiej, tak aby Polska w że stan ten jest obecnie zły. Należy się z tym zgodzić. Niemczech znaczyła więcej, ale przez nasze pomysły, I rzeczywiście do końca lat 90. porozumienie, zrozu- naszą aktywność i nasz intelekt. Jesteśmy narodem mienie, a także przyjaźń pomiędzy polskimi i nie- bardzo inteligentnym. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) mieckimi politykami rozwijała się bardzo dobrze. Ale (Głos z sali: Wspaniale.) należy się także zgodzić z twierdzeniem, iż czas rzą- dów kanclerza Schrödera, poza załatwieniem spraw odszkodowawczych czy akcesji do Unii Europejskiej, Wicemarszałek Bronisław Komorowski: przyniósł znaczące osłabienie tych dobrze rozwijają- cych się stosunków. Dla kanclerza Schrödera układy Dziękuję, panie pośle. międzypartyjne były ważniejsze niż układy między- Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka rządowe i międzyparlamentarne. To wtedy dialog Krolla, niezrzeszonego. został zastąpiony monologiem. Wzajemne wizyty po- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 145

Poseł Henryk Kroll Zapisało się do zadania pytań 30 osób. Jeśli ktoś jeszcze chce skorzystać z takiej możliwości, proszę lityków stawały się coraz rzadsze, a rozmowy nie bardzo. dotykały rozbieżności. Nie ma zgłoszeń. Taka najistotniejsza rozbieżność w stosunkach W związku z tym zamykam listę. polsko-niemieckich wiąże się z podejściem do kwestii Ustalam 1,5 minuty na zadanie pytania. Bardzo historycznych. Dla Polaków i dla Polski zaszłości hi- proszę o pewną dyscyplinę w zadawaniu pytań, żeby storyczne mają olbrzymie znaczenie, i myślę, że to to było rzeczywiście pytanie, a nie wypowiedzi. należy zrozumieć. Z kolei ten sam temat w Niem- Proszę bardzo, pan poseł Tomasz Nowak z Plat- czech powojennych był zawsze marginalny. Można formy Obywatelskiej. powiedzieć tak: od początku istnienia traktatu z 1991 r. Polacy próbowali mówić o przeszłości, Niemcy z kolei skupiali się na przyszłości, bagatelizując historię. Poseł Tomasz Piotr Nowak: Wydaje mi się, że wreszcie należy do obydwu tych tematów podejść poważnie i z rozwagą, ale na zasa- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! dach dialogu. (Dzwonek) Traktat z 1991 r. jest podstawą i gwarancją działal- Panie marszałku, w moim wystąpieniu nie chcę ności mniejszości niemieckiej w Polsce, ale i polskiej zajmować się analizą poszczególnych problemów. w Niemczech. W 1997 r. Niemcy podpisały europejską Mam tu na myśli zarówno sprawy ważne, takie jak Konwencję ramową o ochronie mniejszości narodo- polityka energetyczna, jak i sprawy mniej znaczące, wych. Ustawodawstwo niemieckie traktuje jedynie ale również ważne, takie jak sprawa mniejszości czy pięć grup etnicznych jako mniejszości uznane. Wśród Polonii w Niemczech. Chciałbym powiedzieć, iż dziś nich nie ma Polaków, Niemcy odrzucają bowiem kon- jest przed nami olbrzymia szansa, dziś w Niemczech, cepcję tzw. nowych mniejszości, tworzonych przez od kilkunastu miesięcy, na czele rządu znajduje się ekonomiczną emigrację. Przesunięcie granicy na za- Angela Merkel – Angela Merkel, uczennica wielkiego chód spowodowało, że trudno zaliczyć Polaków do Helmuta Kohla, który to kanclerz wprowadził na osiadłych na terenie Niemiec od ponad 100 lat. Jest tu zapewne spór prawny o definicję mniejszości, jed- dobrą drogę Niemcy i Polskę. Skorzystajmy z tego. nak liczba Polaków w Niemczech musi skutkować W tym miejscu chciałbym się zwrócić z apelem, z zmianą definicji mniejszości w Niemczech. prośbą do wszystkich polityków, aby zaprzestali wy- Czy rząd w związku z tym, oprócz apeli, o których korzystywania niektórych sytuacji polsko-niemiec- mówi pani minister, nie powinien podjąć działań na kich do załatwiania własnych interesów politycznych, rzecz podpisania umowy ochronnej z rządem Niemiec z czym nie raz mieliśmy do czynienia w ostatnich zgodnie z art. 18 Konwencji ramowej Rady Europy o kilkunastu miesiącach, nawet w ostatnich tygo- ochronie mniejszości narodowych? Jaką mapę drogo- dniach czy dniach. Nam, przedstawicielom mniejszo- wą w tej sprawie wytyczył sobie rząd? I wreszcie, czy ści niemieckiej, szczególnie zależy na budowaniu i jak rząd współpracuje z Polonią w Niemczech? Dzię- zrozumienia i porozumienia, jak również na jak naj- kuję bardzo. (Oklaski) lepszych stosunkach polsko-niemieckich. Jeśli tu będzie dobrze, to mniejszościom też będzie dobrze. Panie Marszałku! Panie Posłanki, Panowie Po- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: słowie! Pani Minister! Bardzo cieszę się z pani wy- stąpienia. Zostało ono nam przedstawione w taki Dziękuję. sposób, jak należy, w sposób spokojny i wyważony. I pan poseł Jan Rzymełka, Platforma Obywatelska. Jestem przekonany, iż dzisiejsza debata może położyć kres nieporozumieniom, które istnieją pomiędzy Pol- ską a Niemcami. Zintensyfikujmy kontakty i rozmo- Poseł Jan Rzymełka: wy, doprowadźmy znów do rozkwitu stosunków polsko-niemieckich. A my, posłowie mniejszości niemiec- Dziękuję, panie marszałku. kiej, deklarujemy aktywne włączenie się w te stara- Pani Minister! Wysoka Izbo! Dzisiaj słowa pani nia. Dziękuję bardzo i przepraszam, panie marszał- minister były bardzo wyważone, wystąpienie było ku, za przedłużenie. (Oklaski) utrzymane w tonie dalekim od konfrontacji, w tonie (Poseł Jan Rzymełka: Wspaniałe wystąpienie.) pojednania i kontynuacji polityki dotychczasowej. Dlatego chcę dodać, że 15 i 16 lat temu, w tej właśnie Izbie, uczestniczyłem w pracach Sejmu nad tymi Wicemarszałek Bronisław Komorowski: traktatami. Przy okazji chcę pokazać jeden z pierwszych egzemplarzy tych traktatów. Tak on wyglądał. Nie szkodzi. Tak grupa posłów pomagała ówczesnemu ministrowi Dziękuję bardzo, panie pośle. spraw zagranicznych. Proszę państwa, przystępujemy do rundy pytań. A teraz przechodzę do pytań. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 146 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Jan Rzymełka Poseł Jan Jarota:

Chciałbym zapytać: Czego obecny rząd w ostat- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! nich miesiącach dokonał w tych sprawach polsko-nie- Jak wygląda sprawa ﬁnansowania organizacji polonij- mieckich? Co rząd zrobił lub zamierza zrobić w spra- nych oraz nauczania języka polskiego na tle innych wie formalnego zamknięcia sprawy odszkodowań, nacji, na tle innych mniejszości narodowych zamiesz- między innymi poprzez przejęcie przez rząd niemiec- kujących w Republice Federalnej Niemiec? Według ki zobowiązań dotyczących odszkodowań dla swoich odczuć Polaków i Polonii na terenie Niemiec słyszymy obywateli, tak jak rząd polski przyjął na siebie zobo- potężny głos wołający o szkoły polskie w Niemczech. wiązania wobec zabużan? Drugie pytanie. Z informacji rządowej wynika, że Jeśli jest tak dobrze, jak pani tu dzisiaj mówiła, to we współpracy w ramach różnych partnerstw samo- mam pytanie: Dlaczego w wielu drobnych sprawach rządowych ze strony polskiej uczestniczy około 650 na pograniczu spraw polsko-niemieckich mamy drob- jednostek terytorialnych, w tym około 500 miast. Czy ne opóźnienia? Między innymi były one w powołaniu pani minister może powiedzieć coś więcej na temat pełnomocnika ministra spraw zagranicznych do spraw efektywności ekonomicznej tej współpracy? niemieckich, w realizacji zobowiązań związanych z Wreszcie trzecie pytanie. Czy rządowi Rzeczypo- wymianą młodzieży – to do dzisiaj jeszcze nie jest ure- spolitej Polskiej znane są przypadki blokowania ze gulowane – we wręczeniu nagrody polsko-niemieckiej, strony europarlamentarzystów niemieckich na tere- w nieobsadzeniu szefostwa fundacji czy instytucji pol- nie Parlamentu Europejskiego wszelkich inicjatyw o sko-niemieckiej, w pewnym sensie w martwej współ- charakterze antywojennym, które mają na celu przy- pracy telewizji polskiej i niemieckiej, mimo podpisa- pomnienie prawdy historycznej o 1 września 1939 r. nych umów. (Dzwonek) Dlaczego te drobiazgi powodu- oraz o sprawstwie i odpowiedzialności Niemców za II ją, że ten motor polsko-niemiecki nie pędzi tak dyna- wojnę światową? Czy ta sprawa znana jest pani mi- micznie, jak by mógł? Dziękuję bardzo. nister i co zamierza robić rząd w stosunku do tych europarlamentarzystów, którzy dopominają się tych słusznych praw i tej prawdy historycznej na terenie Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Parlamentu Europejskiego? Dziękuję bardzo.

Dziękuję. Proszę panią poseł Joannę Senyszyn, SLD. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Nie ma. Dziękuję, panie pośle. W takim razie proszę pana posła Edwarda Ciągło, Proszę pana posła Marka Wójcika z Platformy Liga Polskich Rodzin. Obywatelskiej.

Poseł Edward Ciągło: Poseł Marek Wójcik:

Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam dwa pytania. We współczesnej Europie stosunek do mniejszości Pierwsze pytanie. Czy problem reparacji wojen- narodowych jest jednym z wyznaczników cywiliza- nych przedstawiany był przez rząd Polski rządowi cyjnego rozwoju państw i społeczeństw, a likwidowa- Niemiec i ewentualnie jakie stanowisko reprezentuje nie uprawnień mniejszości narodowych jest przeja- strona niemiecka? Jak wiemy, szkody wojenne, we- wem współczesnego barbarzyństwa. Chciałbym więc dług jednego z oszacowań przeprowadzonych przez zapytać panią minister o stanowisko Ministerstwa profesora Alfonsa Klafkowskiego z uniwersytetu po- Spraw Zagranicznych wobec projektu zmian w ordy- znańskiego, wynoszą około 480 mld dolarów. nacji wyborczej do Sejmu i Senatu, który likwiduje Drugie pytanie. W informacji rządowej zawarta obecnie obowiązujące preferencje dla komitetów wy- jest pozytywna ocena wymiany gospodarczej między borczych mniejszości narodowych. Taki projekt usta- Polską a Niemcami w ostatnich 5 latach. Przypomnę, wy zgłosił jeden z klubów wchodzących w skład ko- że obroty w 2005 r. wynosiły 40 mld euro. Jak się ma alicji rządowej, a jego pierwsze czytanie odbyło się na poziom tej wymiany do wymiany Polska–Rosja i poprzednim posiedzeniu Sejmu. Niemcy–Rosja? Dziękuję bardzo. Z preferencji w prawie wyborczym skutecznie korzysta tylko mniejszość niemiecka i nawet w Polsce trudno pozbyć się wrażenia, że likwidowanie tej pre- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: ferencji wyborczej jest przejawem antyniemieckiej fobii. Proszę panią minister o zajęcie stanowiska w Dziękuję, panie pośle. tej sprawie, zanim Sejm rozpatrzy ten projekt usta- Proszę pana posła Jana Jarotę, Liga Polskich Ro- wy, który z pewnością położy się cieniem na współ- dzin. pracy polsko-niemieckiej. Dziękuję. (Oklaski) 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 147

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: zatruwane przez działalność Powiernictwa Pruskie- go. Ostatnio, pod koniec grudnia, powiernictwo zło- Dziękuję. żyło 22 pozwy do Europejskiego Trybunału Praw Proszę panią poseł Izabelę Kloc z PiS-u. Człowieka w Strasburgu. W uzasadnieniu tych po- zwów czytamy, że wypędzenie Niemców i konfiskata ich majątków były zastosowaniem wobec całego na- Poseł Izabela Kloc: rodu kary zbiorowej, co zdaniem autorów jest, cytuję, „ciężkim naruszeniem praw człowieka i zbrodnią Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! przeciwko ludzkości”. Zgodnie z konstytucją za politykę zagraniczną jest Oczywiście można by uznać, że powiernictwo to odpowiedzialny i prowadzi ją rząd i prezydent. Zawsze jest jakaś marginalna grupka, która nie ma żadnego do tej pory było tak, że w sprawie polityki zagranicznej znaczenia na mapie politycznej Niemiec. Nie do koń- opozycja popierała na zewnątrz działania aktualnego ca można chyba jednak z taką tezą, często prezento- rządu lub milczała. Nigdy nie było i nie powinno być waną w różnych mediach, się zgodzić, ponieważ Rudi tak, że opozycja działa przeciwko, godzi to bowiem w Pawelka, szef powiernictwa, jest przecież członkiem dobro Polski. Obecnie niestety opozycja swój interes CDU, jest członkiem zarządu Związku Wypędzonych, przedkłada nad interes kraju. Bo czymże jest wspo- a Związek Wypędzonych i pani Erika Steinbach two- mniany już z tej mównicy wywiad udzielony przez rzyli atmosferę do właśnie takich wystąpień – atmos- polityka Platformy Obywatelskiej Pawła Śpiewaka? ferę zatrutą przez fałsz, przez prezentowanie fałszy- (Głosy z sali: Pytania, pytania!) wej wizji historii, gdzie Niemcy stają się ofiarą. Poseł Platformy Obywatelskiej wypowiada się w (Dzwonek) „Die Welt” przeciwko Polsce, przeciwko polskim in- Dlatego chciałbym zapytać: Co rząd, co pani mi- teresom. nister ma zamiar uczynić, aby problem roszczeń nie- (Głos z sali: Co to ma z traktatem wspólnego?) mieckich w jakiś sposób rozwiązać? Czy jest możliwe Zachowanie przedstawiciela Platformy Obywatel- renegocjowanie traktatu z 1991 r.? Chciałbym też się skiej oceniałabym w tym wypadku gorzej niż zacho- dowiedzieć, co pani minister sądzi o postulowanym wanie SLD czy postkomunistów. (Poruszenie na sali) chociażby przez Powiernictwo Polskie postulacie po- (Głos z sali: Kto jeździł do Pinocheta?) wrotu do dyskusji na temat reparacji wojennych, Jak obywatel polski może straszyć Europę Pol- które słusznie należą się Polsce. Dziękuję bardzo. ską? I tutaj mam pytanie do rządu. Jak rząd ocenia takie zachowanie? Na ile to szkodzi prowadzonej po- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: lityce zagranicznej? To straszenie Polską to wstyd dla Platformy, to skandal i z tego się Platforma po- Dziękuję, panie pośle. winna wytłumaczyć. Dziękuję. (Poruszenie na sali) Proszę panią poseł Marię Nowak z PiS-u. (Poseł Krystyna Skowrońska: Gdzie pytanie?) Poseł Maria Teresa Nowak: Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W Pani poseł, niech pani nie nadużywa prawa do dokumencie, nad którym dzisiaj debatujemy, mamy zadawania pytań. I nie chodzi tylko i wyłącznie o informację o bardzo dobrze rozwijającej się wymianie stronę formalną. młodzieży, opartej właśnie na umowie z 17 czerwca (Poseł Izabela Kloc: Ale ja zadałam pytanie.) 1991 r., na mocy której utworzono organizację Polsko- Bardzo bym pani radził, żeby pani przeanalizo- -Niemiecka Współpraca Młodzieży. Jak czytamy, zre- wała również słowa własnych kolegów z czasów, gdy alizowano ponad 35 tys. projektów z udziałem 1,5 mln byli w opozycji – co mówili, z kim się spotykali, jakie uczestników z obu krajów. Rzeczywiście jest to bardzo zarzuty wysuwali pod adresem swoich poprzedników. dobrze rozwijająca się wymiana młodzieży. Ale w Bo naprawdę trudno się stroić w pióra cnoty, zapomi- ostatnim roku nastąpiły pewne zakłócenia, o których nając o różnych bardzo radykalnych zachowaniach i informowali beneficjenci, a które spowodowane zosta- wypowiedziach sprzed roku, sprzed dwóch, trzech ły opóźnieniami w przekazywaniu środków i nieza- czy czterech lat. (Oklaski) twierdzeniem uchwalonego przez radę budżetu. Bardzo proszę pana posła Zbigniewa Dolatę z Obawy musi budzić także sytuacja, jaka jest obec- PiS-u. nie. Otóż do dzisiaj nie określono jeszcze planowej składki rządu polskiego i już dwukrotnie zmieniano datę posiedzenia Polsko-Niemieckiej Rady Młodzieży. Poseł Zbigniew Dolata: Praktycznie jest już trzecia data, która prawdopodobnie też nie jest ostateczną datą. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Dlatego proszę powiedzieć, kiedy będzie podana Od dłuższego czasu stosunki polsko-niemieckie są informacja o składce strony polskiej. Jaka będzie wy- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 148 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Maria Teresa Nowak wspierają członków tych grup. W związku z tym chciałbym spytać, w jaki sposób władze Republiki Fe- sokość tej składki? Czy ona będzie wyższa w stosunku deralnej Niemiec realizują ten obowiązek i czy rząd do roku ubiegłego, czy nie? Czy prowadzone są rozmo- polski posiada dogłębną wiedzę w tej kwestii? wy zmierzające do podniesienia składki przez stronę I wreszcie sprawa kolejna: Jak rząd Rzeczypospo- niemiecką, która od 2005 r. jest na tym samym pozio- litej Polskiej ocenia działalność Powiernictwa Pol- mie, ciągle jest taka sama składka? (Dzwonek) skiego i Powiernictwa Pruskiego w procesie budowa- I ostatnia sprawa: Kiedy zostanie podana data nia dobrych – powtarzam: dobrych – stosunków po- posiedzenia rady Polsko-Niemieckiej Współpracy litycznych, prawnych i gospodarczych pomiędzy Młodzieży? Polską a Niemcami? Dziękuję. Są to głównie kwestie jak gdyby w kompetencji ministra edukacji… Wicemarszałek Bronisław Komorowski:

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Dziękuję. Proszę pana posła Jarosława Jagiełłę, PiS. Pani poseł, dziękuję bardzo.

Poseł Jarosław Jagiełło: Poseł Maria Teresa Nowak: Dziękuję, panie marszałku. …ale jednak ta wymiana młodzieży… Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam następu- jące pytanie: Państwo polskie zapisami ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języ- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: ku regionalnym uznaje istnienie w Polsce mniejszo- ści narodowych, w tym mniejszości narodowej nie- Pani poseł, zadała pani pytanie. mieckiej. Ponadto zobowiązuje się realizować zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodze- nie narodowe, a nawet zobowiązuje się wspierać dzia- Poseł Maria Teresa Nowak: łania zmierzające do zachowania i rozwoju tożsamo- ści kulturowej mniejszości narodowych. W praktyce Te drobne sprawy świadczą o wizerunku naszego zasady te wyrażają się na przykład tym, że w budże- rządu w Niemczech. Dziękuję bardzo. cie państwa polskiego na 2007 r. zapisaliśmy kwotę 11 500 tys. zł dla organizacji mniejszości narodowych na realizację ich celów statutowych. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: W związku z powyższym mam pytanie do pani minister: Czy państwo niemieckie uznaje istnienie w Dziękuję bardzo. Niemczech polskiej mniejszości narodowej złożonej z Pan poseł Kazimierz Plocke, Platforma Obywa- kilkusettysięcznej rzeszy Polaków żyjących w Niem- telska. czech i czy polska mniejszość narodowa w Niemczech posiada podobne uprawnienia do uprawnień mniej- szości niemieckiej w Polsce? Dziękuję. Poseł Kazimierz Plocke:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpra- cy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Fede- Dziękuję, panie pośle. ralną Niemiec z 17 czerwca 1991 r. w art. 20 stanowi, Proszę panią poseł Jadwigę Wiśniewską z PiS-u. że członkowie mniejszości niemieckiej w Polsce, jak Nie ma pani poseł. i obywatele Polski w Niemczech mogą swobodnie wy- W takim razie pana posła Henryka Siedlaczka, rażać swoją tożsamość bez jakiejkolwiek próby asy- Platforma Obywatelska. milacji wbrew ich woli. Prawo to dotyczy także po- sługiwania się językiem ojczystym. W związku z tym chciałbym zapytać: Pani minister, czy rząd Rzeczy- Poseł Henryk Siedlaczek: pospolitej Polskiej monitoruje – i czy posiada wiedzę o tym – jak władze Republiki Federalnej Niemiec re- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! alizują to prawo? Napięcia na linii Warszawa–Berlin skutkują pojawie- Z kolei w art. 21 traktatu zapisano, że umawiające niem się wielu opinii co do potrzeby renegocjacji pol- się strony chronią na swoich terytoriach tożsamość sko-niemieckiego traktatu o granicach, dobrym są- grup etnicznych i w ramach obowiązujących ustaw siedztwie i przyjaznej współpracy. Jaka jest opinia 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 149

Poseł Henryk Siedlaczek borykanie się z kłopotami socjalnymi i zdrowotnymi zostało uwarunkowane przez tragedię prześladowań Ministerstwa Spraw Zagranicznych wobec takich i II wojnę światową”. Trzeba również zgodzić się z po- głosów, zwłaszcza że strona niemiecka nie widzi glądem, że część ofiar nie otrzymała zadośćuczynie- żadnego powodu do renegocjacji traktatu z Polską nia z powodu zbyt dużych wymagań formalnych, a do z 1991 r. – zresztą są to słowa rzecznika rządu nie- części pomoc w ogóle nie była kierowania. mieckiego Ulricha Wilhelma. Pojawiły się także zda- Bardzo proszą o odpowiedź na pytanie: Co rząd nia o dołączeniu do traktatu deklaracji, w której robi i co zamierza robić w przyszłości, aby tym oso- Niemcy wzięłyby na siebie roszczenia wypędzonych. bom pomóc? Chciałbym również zapytać panią mini- Czy w tym przypadku nie wystarczy polityczna de- ster o ocenę działalności Fundacji „Polsko-Niemiec- klaracja poprzedniego kanclerza Gerharda Schröde- kie Pojednanie”. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ra, iż rząd niemiecki nie będzie popierał roszczeń? Czy zmiana traktatu jest możliwa z formalnego punktu widzenia? Niestety, na pogorszenie stosun- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: ków z naszym głównym partnerem handlowym wpłynęły m.in. gazociąg omijający Polskę, działal- Dziękuję. ność Eriki Steinbach i niemieckiego Związku Wypę- Proszę pana posła Andrzeja Grzyba, Polskie Stron- dzonych, a także ustawa odbierająca mniejszości nictwo Ludowe. niemieckiej w Polsce przywileje wyborcze. Fakt powołania przez panią minister przedstawiciela resortu do spraw współpracy z Niemcami w oso- Poseł Andrzej Grzyb: bie pana Mariusza Muszyńskiego cieszy. Jednak wypowiedzi pana Mariusza Muszyńskiego w tonie, że – Panie Marszałku! Pani Minister! Powiem, że z dużą cytuję – „przyczyn obecnego stanu stosunków polsko- satysfakcją słuchałem przedstawionej dzisiaj infor- -niemieckich należy szukać w błędnej polityce zagra- macji, ta opinia dotyczy też informacji pisemnej, któ- nicznej prowadzonej przez Polskę wobec Niemiec rą otrzymaliśmy w dniu wczorajszym w trakcie po- w latach 1989–2005”, budzą wątpliwości i kolejne ne- siedzenia Komisji Spraw Zagranicznych. Twierdzi- łem wtedy na tym posiedzeniu, że w języku dyploma- gatywne komentarze strony niemieckiej. (Dzwonek) cji w sprawach realizacji tego traktatu 15 lat po jego W kwestii Trójkąta Weimarskiego: Trójkąt We- podpisaniu i wejściu w życiu właściwie nie można imarski jest ważnym elementem polskiej polityki byłoby powiedzieć nic więcej. Oczywistą jest rzeczą, zagranicznej. Największą rolę odgrywał, gdy stosun- że są pewne kwestie, które nie były dzisiaj tutaj po- ki polsko-niemieckie były dobre. Trójkąt musi stać ruszane, jak chociażby kwestia wspólnej edukacji się na powrót poważnym atutem w naszej polityce historycznej, również kwestia podręcznikowa poru- zagranicznej. Dziękuję. (Oklaski) szona m.in. w wystąpieniu pana posła Fiedorowicza. Chciałbym właśnie zapytać o to, czy kwestia podręcz- ników i przekazu historycznego wspólnej historii Wicemarszałek Bronisław Komorowski: polsko-niemieckiej jest przedmiotem prac pomiędzy Polską i Niemcami – i w jakim jest stadium tych prac Dziękuję, panie pośle. w chwili obecnej. Proszą pana posła Wojciecha Wilka, Platforma I sprawa, która służy przyszłości – bo tak de facto Obywatelska. ten traktat i refleksja nad 15 latami jego funkcjonowania powinny służyć przyszłości, a tą przyszłością oczywiście jest wspólna obecność w Unii Europej- Poseł Wojciech Wilk: skiej, w NATO – chciałbym właśnie zapytać o to, na jakim etapie są chociażby prace dotyczące przyszłości Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! polityki energetycznej Unii Europejskiej, trudnych Chciałbym zadać pytanie dotyczące problemu wy- problemów polityki sąsiedztwa, relacji z naszymi płaty odszkodowań ofiarom III Rzeszy. W latach wschodnimi sąsiadami, również kwestii rozszerzenia 1992–2006 wypłacono świadczenia na łączną kwotę Unii Europejskiej, kwestii traktatu konstytucyjnego, 4,6 mld zł, ale, jak sama pani minister przyznaje czyli dotyczące spraw, które niewątpliwie w okresie w przedstawionej informacji rządu na temat realiza- prezydencji niemieckiej, która obecnie trwa, mogą cji traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Repu- Polskę i Niemców zbliżyć, a niekoniecznie muszą bliką Federalną Niemiec – cytuję: „Przyjęte uregu- przyczyniać się do kolejnych różnic. Dziękuję bardzo. lowanie nie uwzględnia wszystkich oczekiwań pol- (Oklaski) skich ofiar III Rzeszy” i dalej: „Rząd polski rozumie także, że nie może konfrontować niemieckiego partnera z ciągłymi oczekiwaniami finansowymi wyni- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: kającymi ze zbrodniczej działalności organów III Rzeszy. Trzeba jednak podkreślić, że w Polsce żyje Dziękuję. znaczna liczba ofiar nazizmu, których obecne życie, Pani poseł Iwona Arent, PiS, bardzo proszę. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 150 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Iwona Arent: Chciałbym zapytać, czy są dokonywane analiza i projekcja rozwoju tych najlepszych projektów. Tak Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! jak powiedziałem, to gwarantuje, że w przyszłości W latach 70. z Warmii i Mazur wyjechało do Niemiec wszelkie spory mogą nie zaistnieć, a jeśli zaistnieją, wielu obywateli polskich pochodzenia niemieckiego to na gruncie współpracy i porozumienia będą zgod- oraz tzw. autochtonów, Warmiaków i Mazurów. Było nie rozwiązywane. to związane z polityką prowadzoną przez ówczesne I sprawa natury formalnej. Czy pani minister mo- komunistyczne władze Polski. Wyjeżdżający w za- głaby powiedzieć, jaki jest okres życia, obowiązywa- mian za paszport i zgodę na wyjazd zobowiązani byli nia traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej do zrzeczenia się obywatelstwa polskiego i prawa współpracy? Dziękuję bardzo. (Oklaski) własności do pozostawianych gruntów i nieruchomo- ści na rzecz Skarbu Państwa, przez co nabywali prawo do odszkodowania od rządu RFN po uzyskaniu Wicemarszałek Bronisław Komorowski: obywatelstwa tego państwa. Przejęte przez Skarb Państwa nieruchomości par- Dziękuję, panie pośle. celowano i sprzedawano osobom prywatnym. Często Proszę panią poseł Beatę Bublewicz, Platforma dokonujący tego urzędnicy lekceważyli dokonywanie Obywatelska. wpisów do ksiąg wieczystych. Obecnie, po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, spadkobiercy wyjeżdża- jących do Niemiec występują do polskich sądów z rosz- Poseł Beata Bublewicz: czeniami o zwrot majątków lub o odszkodowania, co Dziękuję. więcej, żądania te skierowane są do obecnych właści- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! cieli, którzy nabyli te nieruchomości od Skarbu Pań- Odwołanie udziału pana prezydenta w szczycie we- stwa lub od samorządów. imarskim na początku lipca ubiegłego roku zbiegło Mam w takim razie pytanie. Jakie są możliwości się w czasie z ogólnoeuropejską dyskusją nad wstęp- prawne powstrzymania procedur i nieuzasadnionych nymi założeniami polityki wschodniej Unii Europej- roszczeń odszkodowawczych ze strony obywateli nie- skiej, którą Niemcy chciały przedstawić na początku mieckich i jakie działania może podjąć państwo pol- swojej prezydencji. Czy w związku z tym, zdaniem skie, aby zabezpieczyć interesy swoich obywateli, pani minister, fakt ten nie przyczynił się do ograni- skrzywdzonych w wyniku zaniedbania obowiązków czenia naszego wpływu na ostateczny kształt nie- ze strony urzędników państwowych i samorządo- mieckiej propozycji dotyczącej europejskiej polityki wych? Dziękuję. (Oklaski) wschodniej, w tym tak ważnych kwestii jak relacje Unii Europejskiej z Rosją oraz perspektywy członko- stwa Ukrainy w Unii Europejskiej? Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: (Oklaski) Dziękuję pani. Proszę pana posła Włodzimierza Karpińskiego Wicemarszałek Bronisław Komorowski: z Platformy Obywatelskiej. Dziękuję. Proszę pana posła Krzysztofa Liska, Platforma Poseł Włodzimierz Witold Karpiński: Obywatelska. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Poseł Krzysztof Lisek: Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpra- cy funkcjonuje 16 lat. Nie chcę pytać o jego politycz- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! ne aspekty, wymiary, gdyż wiele było tutaj wypowie- Bardzo się cieszę, że i rząd, i wszyscy mówcy z wszyst- dzi na ten temat, jednak w tych wypowiedziach prze- kich partii politycznych generalnie podkreślają, że wijała się jedna zasadnicza sprawa, pani minister, traktat polsko-niemiecki podpisany w 1991 r. przez sprawa niekwestionowanej współpracy młodzieży. kanclerza Kohla i przez pana premiera Jana Krzysz- Jest to pięknie budowane, w drodze koncyliacyjnej, tofa Bieleckiego dobrze przysłużył się współpracy w drodze porozumienia, podglebie do tego, żeby takie polsko-niemieckiej i pojednaniu między Polakami konflikty, które między naszymi narodami były i Niemcami, w szczególności dobrej współpracy mię- w przeszłości, a które także uwidaczniają się dzisiaj, dzy społeczeństwami, między ludźmi, niezależnie od niwelować właśnie na niwie tej współpracy (35 tys. gaf czy pohukiwań niektórych polityków. Dzisiaj jed- projektów, znakomita współpraca między uczelnia- nak jesteśmy w trochę innej rzeczywistości, bo i Pol- mi, samorządami, poszczególnymi wspólnotami mło- ska, i Niemcy funkcjonują razem w Unii Europejskiej dzieżowymi). i to rodzi na pewno nowe wyzwania. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 151

Poseł Krzysztof Lisek Wicemarszałek Bronisław Komorowski:

Chciałbym zapytać panią minister, jak rząd polski Dziękuję, panie pośle. zamierza odpowiedzieć na propozycje prezydencji Proszę, pan poseł Tomasz Markowski, PiS. niemieckiej, które zostały zgłoszone i przez panią Nie ma pana posła. kanclerz Angelę Merkel, i przez ambasadora Niemiec W takim razie proszę pana posła Stanisława Piętę na spotkaniu z Komisją Spraw Zagranicznych, na z PiS. (Poruszenie na sali) którym pani minister też była obecna. Przede wszyst- Przepraszam bardzo, proszę pana posła Tomasza kim pytam, jakie jest stanowisko polskiego rządu Górskiego. dotyczące swego rodzaju przyspieszenia prac nad Tak, tak, bardzo proszę, pan poseł Tomasz Górski. traktatem europejskim, nad traktatem konstytucyjnym. Pytam też, jakie rząd zamierza zająć stanowisko w kwestii zgłoszonej przez panią kanclerz Mer- Poseł Tomasz Górski: kel, a mianowicie dotyczącej wspólnej polityki zagranicznej Unii czy polityki bezpieczeństwa? Z jednej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! strony są bowiem w ostatnim czasie wypowiedzi pre- W 2006 r. minęła 15. rocznica podpisania traktatu zydenta na temat euroarmii, nigdy zresztą nie wyja- polsko-niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyja- śnione opinii publicznej, a z drugiej strony są dość znej współpracy. Jak pokazuje historia, 15 lat funk- sceptyczne wypowiedzi dotyczące wspólnej polityki cjonowania traktatu to był owocny czas współpracy zagranicznej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) na wielu płaszczyznach. Trzeba jednak pamiętać również o trudnych sprawach związanych ze współ- pracą polsko-niemiecką. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Kształtowanie krajowej polityki energetycznej, której kluczową składową jest utrzymanie bezpie- Dziękuję. czeństwa energetycznego państwa, nie może nie Proszę pana posła Jana Łącznego, Samoobrona. uwzględniać działań podejmowanych przez Republi- kę Federalną Niemiec w porozumieniu z Rosją w sprawie budowy gazociągu na dnie Bałtyku, z ominięciem Poseł Jan Łączny: terytorium Polski. W odniesieniu do 15. rocznicy traktatu polsko-niemieckiego o dobrym sąsiedztwie Dziękuję. i przyjaznej współpracy należy zadać pytanie o wpływ, Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! jaki fakt budowy tego gazociągu ma i będzie mieć na Pani minister, jesteśmy od czasu do czasu informo- stosunki polsko-niemieckie. wani za pośrednictwem mediów o tym, że rodzice Trudno oprzeć się wrażeniu, że taki przebieg ga- mieszkający w Niemczech z własnymi dziećmi nie zociągu podyktowany jest względami politycznymi mogą rozmawiać w naszym języku narodowym, pol- i może mieć na celu szantaż ekonomiczny naszego skim, ze swoimi dziećmi. Jesteśmy informowani, że kraju, albowiem gdyby gazociąg przebiegał przez te- ﬁrmy niemieckie na terenie kraju również stosują rytorium Polski i Litwy, byłby zdecydowanie tańszy różnego rodzaju sposoby, ażeby nie używać języka i mniej szkodliwy dla środowiska. polskiego w tych ﬁrmach. I teraz dalszy ciąg, pani Pani Minister! Jakie działania podejmuje rząd minister, który układa mi się w pewną chronologię. w tej sprawie? Jaki wpływ ma fakt budowy gazocią- Wiemy doskonale o tym, że w 2012 r. będzie swo- gu z ominięciem Polski na stosunki polsko-niemiec- bodny przepływ w zakresie sprzedaży, między inny- kie? Dziękuję bardzo. mi polskiej ziemi. Chcę powiedzieć jako mieszkaniec woj. zachodniopomorskiego, że obserwujemy od dłuż- szego czasu wykup dużych powierzchni ziemi za nie- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: botyczne sumy przez jeszcze obywateli polskich, któ- rzy w zasadzie uprawiają te grunty od niechcenia. Dziękuję bardzo. Z tego, co tam wyrośnie, nie da się, że tak powiem, Proszę pana posła Stanisława Piętę z PiS-u. ekonomicznie wyżyć, a pracują, wykorzystując naj- nowocześniejszy sprzęt. Pani minister, czy pani ministerstwo podejmuje Poseł Stanisław Pięta: w zakresie i tej pierwszej sprawy, i tej drugiej sprawy pewne działania, ażebyśmy ograniczyli taką możli- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! wość? Dzisiaj mamy jeszcze wolne miejsca pracy Polska polityka zagraniczna podniosła się z kolan. i powierzchnię, aby były te miejsca pracy, natomiast Nie prowadzimy polityki zagranicznej na klęczkach. obawiam się, pani minister, że po 2012 r. zabraknie To wielka zasługa pana prezydenta, pana premiera, nam powierzchni, naszego polskiego terytorium, do pani minister. Polityka ta uwzględnia naszą rację tworzenia miejsc pracy dla nas, Polaków. Dziękuję. stanu, nasze żywotne interesy narodowe. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 152 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Stanisław Pięta Poseł Tomasz Markowski:

Mam pytanie. Czy zawarcie traktatu konstytucyj- Dziękuję, panie marszałku. nego w ogóle leży w naszym interesie narodowym? Pani Minister! Mam pytanie może troszkę po- Czy to nam jest najnormalniej w świecie potrzebne? boczne, ale, jak wszyscy pamiętamy, jedną z najbar- Czy w świetle dotychczasowej polityki niemieckiej, dziej newralgicznych kwestii, których obawiali się polityki budowania porozumienia z Rosją ponad na- Polacy i które w jakiś sposób różniły Niemcy i Polskę szymi głowami, z pominięciem naszych najżywotniej- w trakcie negocjacji przedakcesyjnych do Unii Euro- szych interesów dotyczących bezpieczeństwa energe- pejskiej, była kwestia możliwości zakupu ziemi przez tycznego, jest uzasadnione przynajmniej elementarne cudzoziemców. Obawy te były w jakimś sensie wtedy zaufanie, jeżeli chodzi o stosunki polsko-niemieckie? uzasadnione. Jak wynikało z danych statystycznych, Pani minister, czy nie należy postawić sprawy rynkowa cena ziemi rolniczej w Polsce była kilka- wprost: rozmawiamy o traktacie konstytucyjnym, ale krotnie niższa od ceny w krajach Unii Europejskiej. dopiero po tym, jak Niemcy jednoznacznie zadekla- Jak dobrze pamiętam, w wyniku negocjacji uzgod- rują, że wycofują się z budowy gazociągu pod dnem niono, że sprzedaż ziemi rolniczej na rzecz cudzo- Bałtyku? Dziękuję bardzo. (Oklaski) ziemców bez ograniczeń nastąpi dopiero po 12 latach od momentu akcesji, a sprzedaż ziemi wcześniej Wicemarszałek Bronisław Komorowski: dzierżawionej, o ile dobrze pamiętam, w części zachodniej po 7 latach, a w części wschodniej po 3 la- Dziękuję. tach. Powtarzam, że mogę się mylić co do cyfr. Trudne zadania pan wyznacza ministrowi. Pytanie: Czy się monitoruje w jakiś sposób tę sy- Proszę bardzo, pan poseł Ryszard Galla, niezrze- tuację? Czy jakieś obawy mogą się potwierdzać, jeśli szony. chodzi o wykup polskiej ziemi w pierwszych latach naszej bytności w Unii Europejskiej? Czy odnotowano i w jakiej skali próby obejścia tych ograniczeń, jeśli Poseł Ryszard Galla: chodzi o dostęp do kupna ziemi, które były zawarte w traktacie akcesyjnym? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Dla budowania poprawnego polsko-niemieckiego dialogu niezbędne jest funkcjonowanie organizacji i instytucji działających na rzecz tegoż dialogu. W tym Wicemarszałek Bronisław Komorowski: kontekście chciałbym wspomnieć o takiej instytucji, Dziękuję. jak Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, z siedzibą Proszę pana posła Witolda Bałażaka z Ligi Pol- w Gliwicach i w Opolu. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej jest polską skich Rodzin. organizacją pozarządową, związkiem polskich i niemieckich stowarzyszeń. Jego działalność służy przede wszystkim wzmacnianiu społeczeństwa obywatel- Poseł Witold Bałażak: skiego, rozwijaniu dobrych stosunków polsko-niemieckich w oparciu o postanowienia traktatu z 17 Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! czerwca 1991 r. oraz współpracy z mniejszością nie- Podczas dzisiejszej ważnej debaty padały głosy o po- miecką i propagowaniu standardów ochrony praw trzebie normalizacji stosunków polsko-niemieckich. mniejszości narodowych. Instytucja ta, Wysoka Izbo, Chyba nikt bardziej niż Polacy nie pragnął, aby tak ma długoletnie bogate doświadczenie, wnoszące wie- się stało. Oczywiste jest jednak, że każda normaliza- le w tworzenie stosunków polsko-niemieckich. Jako cja musi być budowana na prawdzie. Tu powstają jedna z instytucji pozarządowych musi ubiegać się problemy, co trzeba bardzo mocno podkreślić, ze stro- o granty, projekty w formach konkursowych. Jest to ny niemieckiej. Art. 116 konstytucji niemieckiej, mó- dosyć trudne, szczególnie że ten zakres zadań jest, wiący o istnieniu w sensie prawnym Niemiec w gra- powiedziałbym, dosyć specyﬁczny. nicach z roku 1937, działalność Powiernictwa Pru- W związku z tym mam pytanie do pani minister. skiego i pani Eriki Steinbach, skandaliczne przypad- Jak pani widzi rolę tego typu organizacji, jak Dom ki w Zatoce Pomorskiej czy ataki w prasie niemieckiej Współpracy Polsko-Niemieckiej, w pracach na rzecz na polskie władze oraz nieuregulowany status Pola- poprawy stosunków polsko-niemieckich i czy istnieją ków w Niemczech. możliwości wsparcia merytorycznego i ﬁnansowego Jakie działania w powyższych sprawach podjął dla tego typu towarzyszeń? Dziękuję. rząd i jakie są czy będą ich efekty, w kontekście art. 7 rozpatrywanego traktatu, mówiącego o potrzebie porozumienia w przypadku istniejących zagrożeń czy Wicemarszałek Bronisław Komorowski: powikłań? Wydaje się, że dopiero sprawiedliwe roz- wiązanie problemów, zgodnie z prawdą, spowoduje Dziękuję bardzo. aktualność nazwy traktatu o dobrym sąsiedztwie Proszę pana posła Tomasza Markowskiego. i przyjaznej współpracy. Dziękuję bardzo. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 153

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: gnie podjąć rząd Rzeczypospolitej Polskiej w ciągu najbliższych miesięcy? Czego będą one dotyczyć i jakie Dziękuję bardzo. cele pragnie osiągnąć rząd dzięki tym inicjatywom? Proszę panią poseł Joannę Fabisiak z Platformy I wreszcie trzecie pytanie: Jaki pogląd prezentuje Obywatelskiej. rząd Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przyszłości kontaktów polsko-niemieckich na poziomie samorzą- dowym? Jaka jest ocena pani, pani resortu w sprawie Poseł Joanna Fabisiak: funkcjonowania wzdłuż granicy polsko-niemieckiej czterech euroregionów? Dziękuję, panie marszałku. Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! (Oklaski) Traktat o dobrej współpracy to traktat o dobrej współpracy ludzi przede wszystkim. Tu dwie kwestie. Istnieje tytuł honorowego ambasadora Polski w da- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: nym kraju. Czy państwo podjęliście, stymulowaliście bądź akceptowaliście takie działania, dzięki którym Dziękuję. taki tytuł byłby przyznany osobom szczególnie za- Proszę pana posła Stanisława Wziątka z SLD. służonym dla poprawy relacji polsko-niemieckich? Wspomnę jedno tylko nazwisko, wieloletniego sekretarza w ambasadzie niemieckiej, pana Wolfganga Poseł Stanisław Wziątek: Pailera. Chyba nie było wydarzenia, w którym by nie uczestniczył i nie przyczyniał się do poprawienia re- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani lacji dobrosąsiedzkich, przyjacielskich. Takich osób Minister! Przedstawiona informacja ma charakter jest wiele. Czy dbacie państwo o to, by te osoby mogły historyczno-postulatywny. O ile pierwsza część jest odczuć to, że chcemy, by nasze stosunki były bardzo oczywista, bo w końcu to 15. rocznica realizacji trak- dobre, że widzimy takie zaangażowanie ze strony tatu, o tyle druga część to tylko wyrażenie nadziei na gotowość do dialogu, na gotowość do rozwiązywania Niemców życzliwych Polsce? Czy takie działania na problemów, na gotowość do tego, żeby tworzyć klimat rzecz nadania tytułu honorowego ambasadora pań- dobrej współpracy, a przecież, pani minister, wiele stwo podjęliście? problemów zostało bardzo precyzyjnie określonych, Drugie pole działalności, to oczywiście, jeśli my- bardzo precyzyjnie zdeﬁniowanych, ponadto w przy- ślimy o przyszłości, współpraca młodzieży. Jaką wizję padku wielu z nich określono precyzyjnie, co należy państwo kreujecie, jaka wizja przyświeca państwu zrobić, żeby problem rozwiązać. Istnieje przecież ko- w nawiązywaniu stosunków lepszych, niż były do- misja międzyrządowa, komisja, która ma w swoim tychczas, relacji między młodzieżą polską i niemiec- składzie komitety, również Komitet Współpracy ką? Dziękuję bardzo. Przygranicznej. Spośród tych komitetów, a właściwie wszystkie komitety wyraziły bardzo konkretne i precyzyjne zalecenia dla komisji międzyrządowej i rzą- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: du. I te zalecenia niestety – z bólem to mówię i pewnym żalem – nie są przyjmowane ani przez stronę Dziękuję bardzo. polską, ani przez stronę niemiecką. Co to oznacza? Proszę pana posła Sylwestra Pawłowskiego z SLD. To oznacza, że komitety pracujące w trybie robo- czym, fachowców, którzy wiedzą, jak rozwiązać problemy, nie znajdują woli do tego, żeby umiejętnie Poseł Sylwester Pawłowski: rozwiązać te problemy na arenie rządowej. Chciałbym także zapytać panią minister o kwe- Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wy- stię odnoszącą się do spójnego wizerunku Polski w za- soka Izbo! Przedstawiona Wysokiemu Sejmowi infor- kresie promocji na arenie zwłaszcza Niemiec. Czy macja rządu na temat realizacji traktatu między możemy przedstawić bardzo spójny model tego wize- Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Nie- runku, który będzie pozytywnie odbierany przez miec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy przeciętnego Niemca, a nie tylko odbierany w taki jest nie tylko okazją do podsumowań i ocen minio- sposób, że Polska to wóz drabiniasty i zespół regio- nych 15 lat, ale także doskonałym momentem do nalny „Wesołe kumoszki”, który z okazji współpracy określenia nowych kierunków współpracy na kolejne polsko-niemieckiej pojedzie do samorządów niemiec- lata. Proszę zatem panią minister o odpowiedź na kich? Czy mamy spójny pogląd, jak przedstawić po- kilka pytań. tencjał Polski w Niemczech? Dziękuję. (Oklaski) Po pierwsze, czy w trakcie trwania prezydencji niemieckiej rozważa się możliwość podjęcia wspól- nych przedsięwzięć dyplomatycznych Polski i Nie- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: miec w sprawach istotnych dla Unii Europejskiej? Po drugie, jakie inicjatywy mające przebudować Dziękuję, panie pośle. kształt obecnych stosunków polsko-niemieckich pra- Proszę pana posła Jacka Tomczaka z PiS-u. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 154 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Poseł Jacek Tomczak: Podobną sytuację mamy w odniesieniu do Trójką- ta Weimarskiego. Rząd zamierza zaktywizować for- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! mę dialogu. To nie jest informacja. Poza tym zdaje Z wielką satysfakcją przyjąłem fakt, że w przedmio- się, że już udało się doprowadzić do jednego spotka- towej, przedstawionej przez panią minister, informa- nia w ramach Trójkąta Weimarskiego. Czy w związ- cji znalazł się fragment poświęcony problemom pol- ku z tym te zapowiadane inicjatywy udało się już tam skich rodziców mieszkających w Niemczech odnośnie wdrożyć? Jakie są konkretne działania, konkretne do ich kontaktów z dziećmi w języku polskim. Już na zamierzenia również w odniesieniu do takiej funda- samym początku kadencji zwracałem uwagę w inter- mentalnej tezy, jak: rząd uznaje za konieczne znaczą- pelacji, a także podczas bezpośredniego spotkania ce przebudowanie kształtu obecnych stosunków? Co z panią minister na problem dyskryminacji językowej to znaczy? Czy będziemy kontynuować, jak pan mar- polskojęzycznych rodziców przez niemieckie urzędy szałek wnioskuje, nasze relacje w tym duchu, jakie do spraw młodzieży. Wierzę, że rząd Rzeczypospolitej przez 15 lat były budowane, czy też będzie to właśnie Polskiej nie ustanie w wysiłkach, aby ten problem, ta znacząca przebudowa? Dziękuję. (Oklaski) bolesny dla wielu Polaków, rozwiązać. Wspólnie z pokrzywdzonymi rodzicami wiążemy również wielkie nadzieje z powołaniem pana prof. Muszyńskiego Wicemarszałek Bronisław Komorowski: na stanowisko przedstawiciela MSZ do spraw współ- pracy polsko-niemieckiej. Sprawa dyskryminacji ję- Dziękuję, pani poseł. zykowej przez niemieckie urzędy przestaje już być Na koniec pytania zada pan poseł Tadeusz Woźniak z PiS-u. tylko tematem bilateralnym. Wczoraj otrzymałem informację od przewodniczącego Komisji Petycji Par- lamentu Europejskiego pana Marcina Libickiego, iż sprawa ta będzie w przyszłym tygodniu przedmiotem Poseł Tadeusz Woźniak: obrad Komisji Petycji w Parlamencie Europejskim. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Mam nadzieję, że pomoże to zmierzyć się z tym trud- Po 15 latach od podpisania traktatu pomiędzy Polską nym problemem. a Niemcami o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współ- Korzystając z okazji, pragnę jednak zapytać: Czy pracy nadal istnieje wielka potrzeba budowania i pie- władze niemieckie ustosunkowały się już oficjalnie lęgnowania porozumienia polsko-niemieckiego na do zarzutów skierowanych przeciwko urzędom do najwyższym szczeblu, ale także budowania i pielę- spraw młodzieży i na jakim etapie znajduje się obec- gnowania dobrych relacji pomiędzy narodami pol- nie ta niezwykle ważna sprawa? Dziękuję. skim i niemieckim, pomiędzy poszczególnymi ludź- mi. Dużą przeszkodę na drodze do pełnego pojednania stanowią niektóre regulacje prawne, w tym rów- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: nież w niemieckiej konstytucji, niektóre elementy polityki wschodniej i nie tylko, ale także nagłaśnia- Dziękuję bardzo. nie i wspieranie szkodliwych zachować niektórych Proszę państwa, prosiłbym bardzo o nieprzeszka- osób, a szczególnie pani Eryki Steinbach, forsującej dzanie w wypowiedziach. Centrum przeciwko Wypędzeniom, czy też czołowej Bardzo proszę, pani poseł Jolanta Szymanek-De- postaci Polskiego Powiernictwa i Ziomkostwa Śląza- resz, SLD. ków pana Rudiego Pawelki, czy też na przykład deputowanego pana Jochena Frommego, co ciekawe – wszyscy z CDU. Poseł Jolanta Szymanek-Deresz: Ciągłe mówienie o migrujących w wyniku II wojny światowej Niemcach w kategoriach wypędzonych, Dziękuję. ale delikatniej – przesiedlonych, i próby wskazywania Panie Marszałku! Pani Minister! W tym doku- Polski jako adresata roszczeń ludności niemieckiej, mencie, który jest podstawą do dzisiejszej debaty, czyli odpowiedzialnego za cierpienia Niemców, jest, znalazły się sformułowania w odniesieniu do kwestii po pierwsze, mijaniem się z prawdą historyczną, gdyż bardzo istotnych w naszych relacjach, sformułowa- to Niemcy wywołały II wojnę światową, a ludność nia, które wbrew tytułowi dokumentu żadną infor- niemiecka doznała licznych cierpień w wyniku dzia- macją nie są, na przykład jeśli chodzi o Europejską łań wojennych i przegranej wojny. Wcześniej bezmia- Sieć Pamięć i Solidarność: polski rząd zamierza w roz- ru cierpień doznali od Niemców Żydzi, Polacy, Rosja- ważny sposób włączyć się w tworzenie tej sieci. Pani nie i inne narody. Po drugie, język jadu ze strony minister, czy rząd może działać nierozważnie? Uwa- byłych ciemiężycieli wobec ofiar lub ich spadkobier- żam, że taki dokument powinien przedstawiać kon- ców nie służy pojednaniu i Niemcy muszą zdawać kretne zamierzenia, konkretne działania, jakie rząd sobie z tego sprawę. zamierza podejmować, a nie zastępować to określe- Pani Minister! Czy obecnie trwają rozmowy ze niem „w rozważny sposób”. stroną niemiecką w celu wypracowania definicji osób 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 155

Poseł Tadeusz Woźniak wisk w różnych formułach Rady. W tym przypadku chcę powiedzieć, że przede wszystkim Polska nadal narodowości niemieckiej migrujących w wyniku II zamierza wykorzystywać formułę Trójkąta Weimar- wojny światowej rozpętanej przez Trzecią Rzeszę? skiego jako jednego z forów wypracowywania stano- Czy w rozmowach z niemieckimi partnerami strona wisk, które potem są przenoszone w poszczególnych polska wskazuje, że granice z 1937 r. są nie do przy- formułach Rady do stanowisk podejmowanych przez wrócenia i podtrzymywanie takiej fantasmagorii jest Unię Europejską. Jest to trudny proces, dlatego że i będzie odbierane jako działanie nieprzyjazne wobec już od pewnego czasu wyraźnie widać, iż formuła Polski? Trójkąta Weimarskiego uległa pewnemu osłabieniu, I ostatnie pytanie: Czy w sposób wystarczający i to nie tylko z powodu odwołanej czy odłożonej wi- ukazujemy Niemcom, że mur berliński nie runąłby zyty pana prezydenta. i nie byłoby zjednoczonych Niemiec, gdyby nie polska Pozwolę sobie w tym miejscu na pewną dygresję. „Solidarność”, gdyby nie rola Polaków w obaleniu Otóż wizyta pana prezydenta, uczestnictwo w szczy- komunizmu, komunizmu panoszącego się również na cie Trójkąta Weimarskiego miała mieć miejsce w trze- znacznej części terytorium niemieckiego? Dziękuję cim terminie uzgadnianym przez przywódców bardzo. państw Trójkąta Weimarskiego. Dwa pierwsze terminy zostały przełożone przez stronę niemiecką i Pol- ska nie robiła z tego powodu żadnych problemów, bo Wicemarszałek Bronisław Komorowski: to jest oczywiste w uzgadnianiu terminów takich właśnie spotkań. Jak państwo wiecie, pan prezydent Dziękuję. był niedysponowany. Proszę państwa, w ten sposób wyczerpaliśmy listę Chcieliśmy jednak, żeby Polska nie była powodem osób zapisanych do zabrania głosu. odwołania spotkania Trójkąta Weimarskiego. Dlate- Proszę panią minister o zabranie głosu i o udzie- go też w zgodzie z polską konstytucją, w której zapi- lenie odpowiedzi. sane jest pewne kondominium kompetencji w odniesieniu do polityki zagranicznej między premierem a prezydentem, pan prezydent uzgodnił wszystkie Minister Spraw Zagranicznych sprawy z ówczesnym premierem, panem Kazimie- Anna Fotyga: rzem Marcinkiewiczem, i w nadzwyczajnej sytuacji poprosiliśmy o to, żeby to premier mógł uczestniczyć Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli państwo w szczycie Trójkąta Weimarskiego. posłowie pozwolicie, zacznę od odpowiedzi na ostat- Było kwestią kurtuazji, że nasi partnerzy chcieli nie pytanie: Czy rząd polski, czy minister spraw za- poczekać na moment, kiedy pan prezydent osobiście granicznych ukazuje opinii publicznej, w tym opinii będzie mógł wziąć udział w szczycie Trójkąta We- w Niemczech czy też przede wszystkim opinii w Niem- imarskiego. Niestety media, w tym opozycja, wolały czech i rządowi niemieckiemu, rolę polskiej „Solidar- zinterpretować ten fakt inaczej i na niekorzyść pol- ności” w obaleniu muru berlińskiego? Odpowiedź skich władz. Bardzo z tego powodu ubolewam i mam brzmi pozytywnie i najlepszym dowodem zapewne nadzieję, że ten incydent nie zakłóci działań Trójką- był początek mojego dzisiejszego wystąpienia, o któ- ta Weimarskiego, bo ciało to jest potrzebne. rym – jestem przekonana – będzie bardzo dobrze Zresztą ostatnia obecność pana prezydenta, spo- poinformowana opinia publiczna, niezależnie od tonu tkania z panią kanclerz Angelą Merkel, z prezyden- tej informacji. Myślę jednak, że to jest sygnał, który tem Chirakiem pokazały, że Polska potraﬁ być bar- się przedostanie. Podobne działania podejmowali pol- dzo dobrym czynnikiem, bardzo dobrym elementem scy eurodeputowani, w tym ja, na forum Parlamentu w wypracowywaniu wspólnych stanowisk. Europejskiego. Myślę, że te działania były działania- Udział pana prezydenta w tych spotkaniach pomi skutecznymi. W tych sprawach – chcę to też pod- zwolił między innymi na pewne złagodzenie dotych- kreślić z satysfakcją – posłowie byli w stanie wypra- czasowych stanowisk państw członkowskich Unii cować tak potrzebny i poszukiwany w polityce zagra- Europejskiej wobec europejskich perspektyw Ukra- nicznej konsensus. Niewątpliwie polscy posłowie iny. Jeszcze niedawno było to niezwykle trudne, bo w europarlamencie byli w tym przypadku zgodni. Polska, jak państwo pamiętacie, była zupełnie osa- Pozwolicie państwo, że odniosę się do kilku kwe- motniona w zgłaszaniu europejskiej perspektywy stii, które były podnoszone w pytaniach. Niektóre Ukrainy. Podnoszone były różne aspekty utrudnia- spośród tych kwestii były podnoszone przez kilku jące tego typu zapisy. Wydaje się, że praca, działal- posłów. Zacznę może od współdziałania Polski i Nie- ność polityczna prezydenta, premiera, moja, zgodna miec na forum Unii Europejskiej, współpracy w Ra- w tym przypadku działalność posłów będzie mogła dzie. Parlament Europejski jest zupełnie innym fo- w krótkim horyzoncie czasowym przynieść pewne rum. W tej chwili poprzez kierowanie pracami resor- przewartościowanie poglądów państw członkowskich tu spraw zagranicznych, jako przewodnicząca Komi- Unii Europejskiej w tej mierze. tetu Integracji Europejskiej, jestem zaangażowana Chciałabym teraz przejść do celów prezydencji w nadzorowanie obecności Polski i polskich stano- niemieckiej. Już od kilku miesięcy zapowiadano 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 156 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Minister Spraw Zagranicznych Anna Fotyga Polska w tej chwili cały czas włącza się w prace mające pokazać partnerom tego przedsięwzięcia i pań- wspólne podjęcie sprawy wymiaru wschodniego stwom, które są zainteresowane przedsięwzięciem w Europejskiej Polityce Sąsiedztwa. Rzeczywiście już bądź jako państwa pochodzenia, w myśl konwencji w okresie letnim, kiedy miało dojść do spotkania z Espoo, bądź jako państwa narażone tak jak Polska, Trójkąta Weimarskiego, czyli w lipcu 2006 r., takie w myśl tej samej konwencji, jakie niebezpieczeństwa sygnały dochodziły ze strony kręgów rządowych ad- kryją się za przedsięwzięciem. Te niebezpieczeństwa ministracji niemieckiej. Kształtowane były wtedy są oczywiste i nasze prace zarówno na poziomie eks- poglądy na poziomie bardzo ogólnym, wskazującym perckim, jak i politycznym, przynoszą pewne efekty. na potrzebę wyraźnego zaakcentowania tego właśnie Jesteśmy bardzo ostrożnie optymistyczni w tym za- sąsiedztwa, które zbliża nas z Niemcami, jeśli chodzi kresie, nie mniej prace prowadzimy. Jest to dla nas o określanie priorytetów. niezwykle istotna sprawa. Podnosimy tę kwestię tak- Skonkretyzowanie wizji niemieckiej przychodzi że z naszymi partnerami niemieckimi, podnosiłam ją znacznie później i praktycznie odbywa się dopiero również z partnerami rosyjskimi. Kwestię gazociągu w tej chwili. Cały czas uczestniczymy w konsulta- północnego poruszałam w czasie rozmów z ministrem cjach, w dyskusjach na ten temat na forum Rady. Ławrowem zarówno w Moskwie, jak i tutaj w Warsza- Ostatnio miało to miejsce na forum Rady ds. Ogól- wie. To jest sprawa, o której mówimy wyraźnie i jasno, nych i Stosunków Zewnętrznych, w którym uczest- różnicując nieco argumentację. niczyłam wraz ze swoimi współpracownikami. Sta- W stosunkach z naszymi niemieckimi partnerami ramy się przekonywać naszych niemieckich partne- przedstawiam argument, który padał już na tej sali, rów, jak istotne jest zarysowanie współpracy regio- argument solidarności, tej solidarności, która leżała nalnej, również wśród państw takich jak państwa u podstaw powstania Unii Europejskiej, związku południowego Kaukazu: Armenia, Gruzja, Azerbej- państw, które chciały wspólnie pracować dla dobra dżan i Ukraina. Z jakich powodów, zapewne nie mu- kontynentu. Sądzimy, że ta solidarność nadal jest szę nikomu spośród państwa obecnych na tej sali bardzo ważną wartością. Nie jest prawdą, że to tylko mówić. Jest to ważne z powodów politycznych, jest to prywatne przedsięwzięcie, bo jest to przedsięwzięcie, ważne z powodu tego, żeby przenosić na te tereny które cieszy się ogromnym poparciem politycznym idee transformacji, ale ważne również z punktu wi- w wielu krajach. Przekonanie, że rzeczywiście warto dzenia naszych podstawowych interesów: bezpie- je ponownie przewartościować i że warto dla dobra czeństwa energetycznego. europejskiej solidarności być może nawet zrezygno- Nie ma wątpliwości, że prezydencja niemiecka wać z bardzo intratnego projektu, mam nadzieję, w ramach wymiaru wschodniego Europejskiej Poli- zacznie dojrzewać również u naszych partnerów. tyki Sąsiedztwa wielką wagę przykłada do tego ele- 10 kwietnia Komisja Europejska ogłosiła tzw. pa- mentu wymiaru wschodniego, który odnosi się do kiet energetyczny, bardzo obszerny dokument liczący basenu Morza Czarnego, do współpracy państw le- ponad 700 stron. W większości będzie on omawiany żących w basenie Morza Czarnego. W tym względzie w formułach Rady do Spraw Energii, czyli będzie Polska wskazuje, że popierając taką współpracę, przedmiotem obrad różnych ciał technicznych, zaj- chciałaby, żeby zostały wyraźnie określone ramy mujących się zarówno sprawą konkurencji, jak i spra- instytucjonalne. wami bezpieczeństwa energetycznego. Jeden z tych Przypominamy, że Polska jest obserwatorem aspektów, czyli zewnętrzna polityka energetyczna, w pracach Organizacji Współpracy Gospodarczej został już podniesiony na poziomie politycznym i przed- Państw Basenu Morza Czarnego. Jest to organizacja, stawiony podczas ostatnich obrad Rady do Spraw w której niewątpliwie spore wpływy ma Rosja, a sądzi- Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych, to znaczy na my, że Europejska Polityka Sąsiedztwa jest instrumen- spotkaniu ministrów spraw zagranicznych Unii Eu- tem pozwalającym oddziaływać i wspomagać państwa ropejskiej. Ministrowie spraw zagranicznych z natu- leżące u granic Unii Europejskiej, które nie zawsze ry rzeczy – chociaż ja należę do tych osób, proszę mi chciałyby rozwijać się dokładnie w tym kierunku, któ- wierzyć, które wchodzą w naprawdę drobne szczegó- ry określa w swojej doktrynie zagranicznej Rosja. ły związane z energetyką i z priorytetami polskiego A więc jest to temat delikatny, jest to temat ważny, ale sektora energetycznego właśnie dla dobra bezpie- temat, który podejmujemy. Jesteśmy przekonani, że czeństwa energetycznego – dysponują znacznie mniej- uda nam się wypracować konsensus w tej mierze. szymi narzędziami do oceny niebezpieczeństw tego Chciałabym powiedzieć, że już od wielu miesięcy typu, zwłaszcza że dokument zawiera konkretne pro- ważną dziedziną naszych rozmów jest polityka ener- jekty. Te konkretne projekty w niektórych momen- getyczna i bezpieczeństwo energetyczne. Nie ma wąt- tach stoją w sprzeczności z działalnością polskiego pliwości, że stan stosunków polsko-niemieckich zo- rządu próbującego pozyskać alternatywne kierunki stał poważnie zachwiany wraz z ogłoszeniem przez dywersyﬁkacji źródeł zaopatrzenia w energię, jak np. partnerów niemieckich i rosyjskich, ale nie jest to prace, które są prowadzone w sprawie rurociągu przecież projekt tylko niemiecko-rosyjski, faktu bu- Odessa–Brody–Gdańsk. W tej kwestii wskazanie pro- dowy gazociągu północnego, czyli gazociągu biegną- jektu Nabucco w zaproponowanym przez komisję, cego po dnie Morza Bałtyckiego. a następnie wniesionym pod obrady Rady projekcie 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku 157

Minister Spraw Zagranicznych Anna Fotyga niejszych i trudniejszych spraw. Jest jednak jeden istotny argument: nie nakłada się embarga na pro- jest w pewnej sprzeczności z naszymi priorytetami, dukty państwa, które tak jak wszystkie inne państwa chociaż nie staramy się torpedować tych rozwiązań. Unii Europejskiej, pozostałe 26 państw, ma być part- Chcę tylko pokazać, że dyskusja z naszymi partnera- nerem strategicznym. Tę opinię przedstawiłam mi wymaga bardzo poważnego zaangażowania i an- wszystkim partnerom unijnym, w tym prezydencji gażujemy się w to. Z całą pewnością sprawy energe- niemieckiej, jeszcze w połowie ubiegłego roku. Na tyki będą naszym priorytetem. pewno działo się to podczas nieformalnego spotkania Teraz może następna kwestia, podnoszona przez Rady Ministrów, które miało miejsce w czasie prezy- wielu spośród państwa posłów – przyszłość Europy dencji fińskiej w Lappeenranta w Finlandii 1 i 2 i traktat konstytucyjny. Czerwcowe posiedzenie Rady września, gdzie punktem dyskusji były stosunki Europejskiej zakreśliło horyzont dyskusji nad trak- z Rosją. Nasze stanowisko było prezentowane w spo- tatem konstytucyjnym, nad tekstem traktatu kon- sób bardzo jasny i oczywisty. Rzeczywiście jest tak, stytucyjnego, wskazując wyraźnie, że państwa człon- że być może nie przewidziano, że Polska będzie fak- kowskie Unii Europejskiej po referendum we Francji tycznie gotowa do zgłoszenia stanowiska, które za- i Niderlandach potrzebują momentu zastanowienia powiadała, i że to zrobi. Zrobiła i wtedy podniosło się i wewnętrznej dyskusji. Chcę tylko przypomnieć, że larum, że nikt nie wiedział, że to zrobi. szczyt Rady to jest najwyższe ciało decyzyjne. Nie ma Jesteśmy wdzięczni prezydencji niemieckiej za prawa tej decyzji zmienić żadna inna, niższa formuła podjęcie starań o rozwiązanie tej kwestii i mamy na- Rady. Wszystkie państwa członkowskie mają prawo dzieję, że te starania przyniosą pozytywny skutek. do korzystania z tego okresu refleksji tak długo, jak Działania pana prezydenta, premiera, na pewno mo- tego potrzebują. Staramy się w ramach przypisanego jego resortu, w tym moje osobiście spowodowały, że nam okresu refleksji wypracować nasze stanowisko. Unia w tej sprawie stanęła wyraźnie po polskiej stro- Mieścimy się nawet w przyspieszonym okresie, który nie i jest to pewna wartość. Jest to pewna wartość założyła prezydencja niemiecka, biorąc pod uwagę, również w relacjach polsko-niemieckich, bo po pol- że jest grono państw członkowskich Unii Europej- skiej stronie w relacjach z Rosją stanęły również skiej, które są bardzo zainteresowane przyjęciem Niemcy, stanęła prezydencja niemiecka, zgodnie tego samego tekstu traktatu konstytucyjnego, po z tymi sygnałami, które do nas dochodzą po spotka- zmianie tylko kilku przecinków, bo to jest niezbędne niu w Soczi. Jest jeden problem, że w momencie, kie- po wynikach referendów we Francji i Niderlandach. dy są stawiane takie priorytety, one nie znajdują Te państwa są już gotowe do przedstawienia stano- odzewu i myślę, że ta lekcja państwom członkowskim wisk, to jest oczywiste. Żadne z państw, które tak Unii Europejskiej również się przyda, bo to nie jest naprawdę nie akceptują obecnego tekstu traktatu tylko tak, że relacje z Rosją są trudne z powodu trud- konstytucyjnego, a taki też jest pogląd rządu i pana nych metod czy nieodpowiednich metod prowadzenia prezydenta – chcielibyśmy przedstawić stanowisko dialogu przez Polskę. inne niż obecny tekst traktatu konstytucyjnego – nie W agendzie unijnej, którą zapoczątkowała prezy- zgłosiło jeszcze swojego projektu. Polska, wiodącym dencja niemiecka, jest cały szereg punktów odnoszą- ośrodkiem w tej mierze jest pałac prezydencki, za- cych się do innowacyjności. Polskie stanowisko w tej mierza to uczynić przed końcem lutego, mieszcząc mierze jest oczywiste. Po pierwsze, wspieramy Wro- się w terminach określonych przez prezydencję nie- cław jako lokalizację instytutu technologicznego, ale miecką. To zostało uzgodnione z partnerem nienie tylko. Chcielibyśmy, żeby polityka innowacyjno- mieckim i tak naprawdę wszystkie głosy przyspie- ści, nakierowanie na innowacyjność nie sprzyjało szające przedstawienie naszego stanowiska są gło- globalnej realizacji celów strategii lizbońskiej, czyli sami, które utrudniają nam pracę. Rozumiem, że zapewnienia konkurencyjności całej Unii Europej- mogą być partnerzy z wewnątrz, z naszej sceny po- skiej, ale żeby również zawierało pewne elementy litycznej, którzy chcieliby, żeby w odniesieniu do spójności, a mianowicie dawało szansę mniejszym traktatu został zrealizowany inny scenariusz, ale ośrodkom naukowym, tym ośrodkom, które nie mia- proszę mi wierzyć, nie przekraczamy żadnych termi- ły stosownej szansy rozwijania się. Mamy nadzieję, nów. Wywiązujemy się z nich i nasi partnerzy są o tym że w tej sprawie będziemy w stanie uzgodnić stano- poinformowani. wiska akurat z prezydencją niemiecką. W tej mierze Kolejna kwestia spośród agendy unijnej, która sądzę, że mogę być optymistką. Jednak trzeba wy- powinna, jestem przekonana, znaleźć swoje rozwią- raźnie wskazać, że jest cały szereg pól, i już o nich zanie w najbliższym czasie, to jest nowa umowa, któ- wspomniałam, gdzie interesy Polski i Niemiec w Unii ra zastąpi istniejące PCA, umowę o partnerstwie Europejskiej nie są interesami zbieżnymi i doprowa- z Rosją. Federacja Rosyjska jest strategicznym part- dzenie do takiej zbieżności bądź konsensu nie jest nerem Europy, wielu państw Unii Europejskiej. Pol- sprawą prostą, więc nie należy tutaj oczekiwać na- ska podnosi jedną kwestię, nie dlatego że sprawa tychmiast. produktów mięsnym czy fitosanitarnych jest aż tak Kolejna kwestia, która była podnoszona, to są brzemienna w relacjach polsko-rosyjskich. Jest z całą sprawy historyczne. Chcę powiedzieć, że od momen- pewnością wiele podobnych, a nawet być może waż- tu, kiedy w 1998 r. po raz pierwszy Niemcy zdecydo- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Informacja Rządu na temat realizacji traktatu Polsko-Niemieckiego o dobrym sąsiedztwie 158 i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku

Minister Spraw Zagranicznych Anna Fotyga Jeśli chodzi o kwestie, które odnosiły się do spraw traktatowych i mojej wypowiedzi, może pozwolę sobie wały się, na różnych zresztą forach, na podniesienie tylko na jeden komentarz. Chcę powiedzieć, że to kwestii przesiedleń i odszkodowań, spraw majątko- efekt ewidentnego nieporozumienia, bo rozmowa, wych jako tematu agendy w stosunkach polsko- nie- która była przytaczana, moja rozmowa z dziennika- mieckich, te relacje systematycznie pogarszały się. rzem dotyczyła cały czas jednej kwestii odnoszącej To nie jest przecież efekt ostatnich kilku miesięcy. się w sposób ewidentny do traktatu o dobrym są- Nie ma wątpliwości, że działania Eriki Steinbach siedztwie i przyjaznej współpracy. Jeżeli dziennikarz i działania zmierzające do budowy tak zwanego Cen- zadaje mi pytanie w kontekście tej rozmowy, rzucając trum przeciwko Wypędzeniom są niezwykle trudnym tylko datę, po prostu jest zwyczajnie kwestią machi- dla nas tematem, dlatego że one są przedmiotem nalną, że się nie przywiązuje, po prostu nie zwraca z jednej strony wsparcia różnych kręgów niemieckiej się uwagi na tę datę. Jak państwo słyszycie, w trakcie opinii publicznej, a z drugiej strony pewnych uników tej i wszystkich innych prezentacji posługuję się peł- i wręcz cichego wsparcia ze strony wielu polityków ną nazwą traktatu, o który chodzi. Myślę, że rozmo- niemieckich. Myślimy, że w języku, który został przy- wa z politykiem, zwłaszcza politykiem, który jest jęty zarówno przez media niemieckie, jak i część po- ministrem konstytucyjnym, wymaga pewnej rzetel- lityków, nastąpiło znaczące przewartościowanie. ności. Mam nadzieję, że to nieporozumienie będzie Polskie głosy oburzenia, i tu chcę odnotować z satys- wyjaśnieniem. Ubolewam, że każde moje słowo, na- fakcją, że po wystawie Eriki Steinbach, która miała wet zwykłe nieporozumienie medialne, jest natych- miejsce w sierpniu, te głosy oburzenia były niemal miast aż w taki sposób nagłaśniane. Nie będę jednak powszechne, odczuwamy pewną poprawę. Na pewno już tego komentować. Pozwolicie państwo, że już da- w ostatnich tygodniach jest pewna poprawa, jeżeli lej pominę tę kwestię. chodzi o stosunek władz niemieckich do polskich po- Kolejna sprawa. Kilkoro spośród państwa podej- stulatów. Dostaliśmy sygnał, że strona niemiecka mowało kwestie, które w leżą w kompetencjach Mi- jest gotowa do podjęcia poważnych rozmów na wyso- nisterstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji kim poziomie politycznym, zapewne będzie to mini- bądź MEN. W tych sprawach z całą pewnością będę sterstwo kultury w tej mierze, na tematy historyczne, się konsultowała z ministrami właściwymi i udzielę po to, żeby kończyć te kwestie, zamykać rozdziały, bo państwu posłom odpowiedzi pisemnej. One odnoszą pora już jest to robić ponad sześćdziesiąt lat po woj- się przede wszystkim do wszystkich zagadnień zwią- nie, i my jesteśmy gotowi do takiej rozmowy, ale to zanych ze statusem mniejszości niemieckiej w Polsce. będzie długa i trudna rozmowa, bo spraw jest wiele. Pozwolę sobie tylko skomentować, że podtrzymuję Niemniej taką wolę rozmowy o tych sprawach i goto- swój pogląd, iż sprawy mniejszości są w tej chwili wość zamykania trudnych rozdziałów zgłosił już pan realizowane asymetrycznie. Nie ma wątpliwości, że prezydent Rzeczypospolitej Lech Kaczyński podczas status polskiej grupy etnicznej funkcjonującej w Niem- rozmów z panią kanclerz Angelą Merkel w marcu czech nie jest dla nas żadnym powodem do zadowo- 2006 r. Mamy nadzieję, że w rok po postawieniu tej lenia. Kwestię tę podejmowałam osobiście we wszyst- sprawy może ona znaleźć swój ﬁnał w postaci nego- kich rozmowach ze swoim odpowiednikiem. Nie jest cjacji, poważnych negocjacji, poważnych rozmów, prawdą, że one nie były prowadzone. Już kilkakrot- a nie tylko sygnalizowania problemów, bo tak na- nie na tej sali wspominałam, że moje rozmowy z mi- prawdę rozmowy polityczne miały miejsce w tych nistrem Steinmeierem odbywały się już kilkakrotnie. sprawach na takim właśnie poziomie. Dlatego też, W ciągu kilku dni nastąpi kolejne spotkanie, na któ- pani poseł, pozwoli pani, że w sprawozdaniu na temat rym kwestie te będą podnoszone. Jestem gotowa su- – i tu zwracam się do pani poseł Szymanek-Deresz gerować panu premierowi powrót do mechanizmu, –realizacji traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyja- który funkcjonował znacznie wcześniej, czyli inten- znej współpracy zasygnalizuję tylko, że chcemy rze- syﬁkacji kontaktów na poziomie landów, kontaktów telnie i w sposób wiarygodny podejść do tych spraw. polskich władz centralnych z niemieckimi krajami Rzeczywiście z wielkim wahaniem odnosimy się do związkowymi, bo tam leżą kompetencje, jeśli chodzi samej idei Europejskiej Sieci „Pamięć i solidarność”, o naukę języka polskiego. Chcielibyśmy jednak, żeby bo już teraz po kilku miesiącach, właściwie już w tej prócz rozmów na poziomie krajów związkowych chwili możemy mówić o wielu miesiącach od czasu, i wykorzystania obecnej sytuacji wola polityczna po kiedy sieć została wypracowana, kiedy podjęte były stronie niemieckiej doprowadziła do wypracowania decyzje po stronie naszych partnerów, widzimy, że innych, znacznie lepszych narzędzi, które pozwolą nastąpiło wiele wydarzeń, które tak naprawdę miały faktycznie poprawić sytuację Polaków mieszkają- służyć pewnej relatywizacji prawdy historycznej, cych w Niemczech. Jest to niezwykle istotne, pod- stąd nasza obawa. Dlatego obawiamy się tego przed- kreślam to wyraźnie. Do ważnych spraw zaliczam sięwzięcia i z pewnym wahaniem przystępujemy do relacje polskich rodziców mieszkających w Niem- rozmów na ten temat, ale przystępujemy. Chcemy czech ze swoimi dziećmi. Chodzi o rozbite małżeń- między innymi w tej sprawie pokazać dobrą wolę. stwa i bardzo trudne sytuacje, o których również Jest to sprawa niezwykle istotna. zamierzamy rozmawiać. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 159

Minister Spraw Zagranicznych Anna Fotyga w sprawie planowanej likwidacji niektórych szpitali skierowane do ministra zdrowia. Odnosiliście się państwo do tego – muszę to sko- Bardzo proszę, pani poseł. mentować – że informacja wskazuje na kontynuację w stosunkach polsko-niemieckich. Nie jest to prawda. Relacje polsko-niemieckie ulegają pewnemu przewar- Poseł Halina Molka: tościowaniu, chociaż może nie jest to aż tak widoczne ze względu na opinię publiczną. Jestem przekonana, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do że polskie racje – proszę mi wierzyć – są przedstawia- ministra zdrowia w związku z licznymi pytaniami ne naszym partnerom niemieckim w sposób wywa- wyborców oraz informacjami prasowymi w sprawie żony i stonowany. Pewna presja, bo czasami trzeba dość niepokojącej, a mianowicie propozycji likwidacji je przedstawić nieco gwałtowniej, naszym zdaniem szpitali, które nie znajdą się w tzw. sieci. Proszę pana doprowadziła do pozytywnych efektów, czyli wyraże- ministra o ustosunkowanie się do tego problemu. nia przez stronę niemiecką woli odbycia z polskimi Wobec rosnącego zapotrzebowania na usługi me- odpowiednikami spotkań w konkretnych sprawach. dyczne w społeczeństwie polskim każda informacja Dlatego jestem optymistką i przedstawiam państwu o ewentualnych likwidacjach placówek medycznych tak optymistyczną informację. Inaczej byłaby ona wywołuje niepokój społeczny. Podczas gdy pacjenci znacznie bardziej pesymistyczna. na miejsce w szpitalu czekają nawet po kilka miesię- Panie Marszałku! Ze względu na to, że już za chwi- cy, a w celu przyjęcia wszystkich potrzebujących do- lę będę musiała udać się na spotkanie ministrów spraw stawia się łóżka na korytarzach, zapowiedź o likwi- zagranicznych państw członkowskich NATO, chciała- dacji niektórych szpitali jest niezrozumiała. Zapro- bym zakończyć na tym swoje odpowiedzi, przeprosić ponowanie stworzenia przez komisje powołane przez państwa posłów i zobowiązać się do udzielenia odpo- wojewodów listy szpitali, które mają dostać kontrak- wiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ty z Narodowym Funduszem Zdrowia, tzw. sieci, budzi olbrzymi niepokój wśród osób zatrudnionych w placówkach, zwłaszcza zadłużonych, oraz szpita- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: lach dysponujących mniej niż 150 łóżkami. Panie ministrze, w związku z niepokojącymi in- Dziękuję bardzo, pani minister. formacjami, że pomimo wielu sprzeciwów związków Myślę, że to nie ostatnia okazja do dyskusji nad zawodowych oraz licznych wypowiedzi zagrożonych ważnymi sprawami, tym bardziej że pewnie wszyscy pacjentów niezgadzających się na ewentualne likwi- się zgadzamy, że w polityce zagranicznej oprócz in- dowanie niektórych szpitali, proponuje pan – wpraw- tencji, które są ważne, zawsze liczą się przede wszyst- dzie w przeciągu 7 lat, ale jednak – likwidację co kim osiągnięcia, realne sukcesy. Dziękuję bardzo. dwudziestego łóżka szpitalnego, proszę o odpowiedź Zamykam dyskusję. na następujące pytania. Kto wchodzi w skład powo- Proponuję, aby Sejm przyjął do wiadomości przed- ływanych przez wojewodów komisji, decydujących stawioną informację. o wpisie do sieci szpitali, z którymi Narodowy Fun- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm dusz Zdrowia podpisze kontrakty? propozycję przyjął. Czy likwidacja co dwudziestego łóżka szpitalnego Sprzeciwu nie słyszę. przy niespadającym zapotrzebowaniu na usługi me- Dziękuję bardzo. dyczne nie spowoduje obniżenia dostępności oraz jakości usług medycznych? (Dzwonek) Mogę dokończyć? Minister Spraw Zagranicznych Anna Fotyga: Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, ale proszę pamiętać o tym, że mamy ograniczony czas. Wicemarszałek Bronisław Komorowski:

Proszę państwa, powracamy do rozpatrzenia Poseł Halina Molka: punktu 12. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących. Czy nie lepsze dla pacjentów, a jednocześnie tań- Przypominam, że rozpatrzyliśmy dotychczas 6 py- sze dla resortu zdrowia, byłoby współﬁnansowanie tań. Pytania zostały przerwane ze względu na debatę zmian w szpitalach tak, aby one same wewnętrznie na temat traktatu o współpracy polsko-niemieckiej. mogły dostosować liczbę łóżek w najbardziej po- Proszę o zadanie pytania panią poseł Halinę Mol- trzebnych proﬁlach oddziałów, a nie proponować ich kę z Ruchu Ludowo-Narodowego. Jest to pytanie likwidację? 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 160 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Halina Molka Należy tu oczywiście zaznaczyć, że w toku konsultacji skład regionalnych rad może prawdopodobnie ulec Jakie działania podejmie resort w celu umożliwie- pewnym modyfikacjom. nia finansowania modernizacji i zmiany profilu szpi- Wysoka Izbo! Ilość łóżek nie jest jedynym mierni- tali ze środków unijnych oraz z budżetu państwa? kiem dostępności do świadczeń zdrowotnych, a tym Dziękuję. bardziej nie wpływa w sposób bezpośredni na ich ja- kość. Zapewnienie właściwego poziomu dostępności do opieki zdrowotnej wymaga przede wszystkim do- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: stosowania struktury opieki szpitalnej i jej potencja- łu diagnostyczno-terapeutycznego do sytuacji demo- Dziękuję bardzo, pani poseł. graficzno-epidemiologicznej, czyli do rzeczywistych Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie potrzeb społeczeństwa. Realizacja tego założenia sta- Zdrowia pan Marek Ludwik Grabowski. nowi właściwy cel projektu. Sama likwidacja łóżek niczemu nie służy i nie jest ona żadnym celem projektu ustawy, a tym bardziej nie jest celem działania Podsekretarz Stanu ministra zdrowia. Ważnym działaniem jest nato- w Ministerstwie Zdrowia miast przeprofilowanie istniejącej obecnie infra- Marek Ludwik Grabowski: struktury w taki sposób, aby pozwalała w najwięk- szym stopniu zabezpieczyć potrzeby zdrowotne lokal- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani nych społeczności. Projekt nie przewiduje zastosowa- Poseł! Na wstępie pragnę przypomnieć Wysokiej nia kryterium ilości łóżek, tym bardziej nie określa Izbie, iż w Polsce obowiązuje nadal ustawa z 30 sierp- granicznej ich liczby. Trudnym do rozwiązania pro- nia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, w świetle blemem ochrony zdrowia w Polsce jest niewłaściwa której, w myśl art. 36, likwidacja publicznego zakła- struktura jeśli chodzi o łóżka, nadmierna ilość łóżek du opieki zdrowotnej następuje w drodze uchwały krótkoterminowych w przypadkach niektórych spe- podmiotu, który ten zakład utworzył. Zgodnie z tym cjalności medycznych, przy jednocześnie niewystar- zapisem minister zdrowia nie ma prawa i nie może czającej ilości łóżek długoterminowych. Poprawa likwidować szpitali, dla których nie jest podmiotem sytuacji w tym zakresie wymaga podjęcia działań, tworzącym. Odpowiadając konkretnie na pytanie które będą wskazywały właściwy kierunek rozwoju pani poseł wyjaśniam, że przekazany do konsultacji opieki szpitalnej na poziomie regionalnym, to jest społecznych, z terminem do 10 stycznia br., projekt funkcjonalnego łączenia mniejszych, kilkudziesięcio- ustawy o sieci szpitali jednoznacznie wskazuje, iż łóżkowych szpitali o znaczeniu lokalnym, w określo- zgodnie z art. 7 ust. 1 projektu ustawy decyzję w sprawie włączenia szpitala do sieci wydaje minister zdro- nych przypadkach zmianie profilu ich działalności. wia na wniosek kierownika szpitala po uzyskaniu Tym samym nastąpi rozwój infrastruktury w opiece opinii rady regionalnej do spraw szpitali. Regionalne długoterminowej. W tym kierunku zmierzają prace rady do spraw szpitali nie uzyskały kompetencji de- nad projektem utworzenia sieci szpitali. Dąży się do cyzyjnych w zakresie włączenia bądź wyłączenia racjonalnej konsolidacji infrastruktury, która będzie szpitali do sieci lub z sieci. Wpływ regionalnych rad sprzyjała poprawie efektywności zarządzania szpita- na tworzenie sieci, a więc ich udział w procesie decy- lami, racjonalizacji kosztów związanych z ich funk- zyjnym, ogranicza się do dokonania oceny szpitala cjonowaniem, a w rezultacie pozytywnie wpłynie na pod względem jakości świadczonych usług medycz- poprawę ich sytuacji ekonomicznej. Założeniem pro- nych, komfortu pobytu pacjenta, sprawności i nowo- jektu jest promocja działań projakościowych, zatem czesności aparatury diagnostycznej i leczniczej oraz jego realizacja będzie służyła poprawie jakości świad- szeregu innych ważnych czynników zawartych we czeń zdrowotnych, a nie jej obniżaniu. Proponuje się wnioskach składanych przez kierowników szpitali, wdrożenie dwóch mechanizmów: zewnętrznego sys- zgodnie z art. 7 ust. 6 projektu ustawy. Ocena ta jest temu oceny jakości i wewnętrznego systemu zarzą- następnie przekazywana ministrowi zdrowia i to on, dzania jakością. Szpitale włączone do sieci byłyby po uzyskaniu opinii regionalnej rady do spraw szpi- zobowiązane do wprowadzenia własnego, wewnętrz- tali, jest to ciało opiniodawczo-doradcze ministra nego systemu zarządzania jakością. Wprowadzenie zdrowia, podejmuje decyzję w sprawie włączenia szpi- tego systemu nie będzie narzucało wdrożenia okre- tala do sieci. ślonego schematu, modelu systemowego. Wybór roz- Projekt ustawy proponuje, aby w skład regional- wiązań będzie zależał od możliwości organizacyjnych nych rad do spraw szpitali weszli przedstawiciele i finansowych jednostki, a zatem będzie leżał wyłącz- resortów: zdrowia, obrony narodowej, spraw we- nie w gestii jej kierownictwa. W myśl projektu we- wnętrznych i administracji, Związku Powiatów Pol- wnętrzne działania monitorujące jakość i skutecz- skich, Związku Województw Rzeczypospolitej Pol- ność szpitali w sieci w podnoszeniu jakości udziela- skiej, Konferencji Rektorów Uczelni Medycznych, nych świadczeń zdrowotnych będą podlegały ocenie właściwego wojewody, dyrektora właściwego oddzia- zewnętrznej prowadzonej przez Centrum Monitoro- łu wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. wania Jakości w Ochronie Zdrowia. Jest to jednostka 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 161

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia ilość łóżek rehabilitacyjnych, opieki długotermino- Marek Ludwik Grabowski wej, opieki geriatrycznej oraz dostosować strukturę ochrony zdrowia do lokalnych potrzeb. Ostatnie zda- podległa ministrowi zdrowia, właściwa w zakresie nie. Należy jednak powiedzieć, że ostateczny kształt monitorowania jakości świadczeń zdrowotnych. ustawie o sieci szpitali zostanie nadany w trakcie Projekt przewiduje również dodatkowe środki fi- prac parlamentarnych, a więc decyzja w tym zakresie nansowe dla szpitali, które będą posiadały certyfikat należy do was, szanowni państwo, do Wysokiej Izby. akredytacyjny bądź wdrożą system zarządzania ja- Dziękuję bardzo. kością, potwierdzony certyfikatem jakości ISO 9001. Projekt ustawy o sieci szpitali, jeszcze raz powtarzam, nie zakłada likwidacji szpitali, ale wymusza Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: proces, o którym mówi pani poseł. Należy jednak zaznaczyć, że dotychczasowy brak nadzoru ministra Dziękuję bardzo, panie ministrze. zdrowia nad regionalnym rozwojem infrastruktury Pytanie dodatkowe, pani poseł Halina Molka. opieki szpitalnej sprawił, iż obecnie w wielu regionach mamy nadal do czynienia z niedostosowaniem infrastruktury łóżek w jednych specjalnościach me- Poseł Halina Molka: dycznych, przy nadmiarze w innych. Analiza w tym zakresie została opracowana przez Państwowy Za- Dziękuję bardzo, nie mam już pytań. kład Higieny na zlecenie ministra zdrowia. Opraco- wanie… Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Wojciech Olejniczak) W takim razie pięknie dziękujemy. Pytanie ósme, pani poseł Beata Mazurek do ministra gospodarki. Wicemarszałek Wojciech Olejniczak:

Przepraszam bardzo, panie ministrze, czas mija. Poseł Beata Mazurek: Będzie pytanie dodatkowe i wtedy będzie pan być może mógł uzupełnić swoją wypowiedź również o te Panie Ministrze! Moje pytanie dotyczy stanowi- informacje. ska ministra gospodarki wobec wyników kontroli NIK dotyczącej działalności jednostek badawczo-rozwojowych w latach 2003–2005. Jak panu wiadomo, Podsekretarz Stanu NIK negatywnie ocenia funkcjonowanie większości w Ministerstwie Zdrowia skontrolowanych jednostek badawczo-rozwojowych. Marek Ludwik Grabowski: Stwierdza nierzetelne prowadzenie ksiąg rachunko- wych w tych jednostkach, niegospodarne rozliczanie Jedno zdanie, panie marszałku. kosztów, nielegalne i niecelowe wydatkowanie środ- ków, zawyżanie przychodów i wyników finansowych. Jednostki, jak twierdzi NIK, nie ujawniały strat fi- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: nansowych lub wykazywały je na znacznie niższym poziomie, niż rzeczywiście poniesione. W konse- Niestety, czas minął. kwencji sporządzano nierzetelne sprawozdania fi- Proszę, proszę. nansowe akceptowane przez biegłych rewidentów oraz zatwierdzane przez ministra nadzorującego te jednostki. Dopuszczano się naruszeń przepisów Podsekretarz Stanu ustaw o finansach publicznych oraz o rachunkowo- w Ministerstwie Zdrowia ści. Nieprawidłowości w ewidencji finansowo-księ- Marek Ludwik Grabowski: gowej niektórych jednostek mogły być skutkiem świadomych decyzji osób nimi kierujących. NIK Opracowanie jest dostępne na stronie interneto- stwierdza również nieprawidłowości w zakresie za- wej ministerstwa. Oczywiście jeszcze nie mówiłem o trudniania i wynagradzania pracowników, dotyczy środkach strukturalnych, z jakich będą mogły korzy- to również wypłat wynagrodzeń za fikcyjne prace i za- stać szpitale. dania, a także nieuzasadnionych wypłat wysokich Na zakończenie tej części chciałbym powiedzieć premii i nagród dla kierownictwa oraz pracowników jeszcze raz, że minister zdrowia dąży i będzie dążył jednostek badawczo-rozwojowych. Kontrola ujawni- w swych działaniach do poprawy dostępności świad- ła również przykłady działań osób kierujących tymi czeń szpitalnych, ich skuteczności, rozwoju metod jednostkami, które miały charakter korupcyjny diagnozowania i leczenia. Będzie starał się zwiększyć i przynosiły szkodę jednostkom. Skala nieprawidło- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 162 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Beata Mazurek z przepisami, pod kątem spełniania wymogów ustawy o rachunkowości. W przypadku, kiedy stwierdza- wego gospodarowania środkami była w wymiarze my nieprawidłowości, wzywamy jednostki do popra- finansowym znaczna i dotyczyła kwot o łącznej wy- wek, uzupełnień i wyciągamy konsekwencje o cha- sokości ponad 39 mln zł. Działania te spowodowały rakterze służbowym wobec dyrektorów jednostek, również zyskanie korzyści finansowych w związku jak np. zabranie premii czy też odwołanie dyrektora, z realizacją wniosków pokontrolnych w kwocie ponad są liczne przykłady tego typu działań. 200 tys. zł. Udzielamy również jednostkom pomocy w zakre- Wobec takich faktów, panie ministrze, my jako sie udzielania im informacji, pomocy w zakresie po- posłowie PiS nie możemy być obojętni, a realizując prawności księgowania operacji finansowych, planu- wielopłaszczyznowo program „Taniego państwa” jemy nawet zrobienie specjalnych warsztatów szko- musimy dołożyć wszelkich starań, aby uniemożliwić leniowych dla służb księgowo-finansowych tych w przyszłości niezgodne z prawem wydatkowanie jednostek. Ale tak naprawdę główny problem, zwią- publicznych, czyli naszych pieniędzy. Stąd nasze py- zany z pytaniem drugim, tkwił zawsze w zbyt małym tania. Czy wprowadził pan już lub kiedy pan wpro- nadzorze, zbyt małych możliwościach nadzorczych wadzi w Ministerstwie Gospodarki skuteczny system ministra gospodarki wobec ponad 100 jednostek ba- weryfikacji sprawozdań finansowych przedkłada- dawczo-rozwojowych. nych przez jednostki badawczo-rozwojowe do za- Minister gospodarki w marcu 2006 r. wprowadził twierdzenia i na czym on polega? Jak wygląda dziś nową strukturę organizacyjną, m.in. dokonano istot- proces przekształceń strukturalnych i własnościo- nej zmiany związanej z nadzorem nad jednostkami, wych w jednostkach badawczo-rozwojowych wobec wobec których minister gospodarki pełni funkcje zarzutu NIK, iż cechował się on wysokim stopniem właścicielskie, nadzorcze. W ramach ministerstwa ogólności i brakiem precyzyjnie określonych zadań? został wyodrębniony i utworzony Departament Jed- I kolejne, ostatnie, kiedy należy spodziewać się pro- nostek Nadzorowanych i Podległych, którego zada- pozycji nowelizacji ustawy o jednostkach badawczo- niem jest nadzór głównie nad jednostkami badawczo- -rozwojowych, które naprawiłyby procedury prze- -rozwojowymi, inicjowanie, monitorowanie spraw kształceń w wyżej wymienionych jednostkach. Dzię- strukturalnych i organizacyjnych w tym zakresie. kuję bardzo. W stosunku do stanu poprzedniego jest to bardzo istotna zmiana jakościowa, jest to wyodrębniony ze- spół ludzi, ukierunkowany na aktywność, a nie na Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: pasywność w akceptowaniu czy też zatwierdzaniu dokumentów sporządzanych w jednostkach badaw- Dziękuję bardzo. czo-rozwojowych. Na pytanie odpowie pan Andrzej Kaczmarek, W lipcu 2006 r. minister gospodarki podjął kie- podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki. runkową decyzję dotyczącą przekształceń organizacyjnych wszystkich nadzorowanych jeszcze wtedy 106 jednostek badawczo-rozwojowych, z których pięć Podsekretarz Stanu było w tym czasie w stanie likwidacji, trzy już zlikwi- w Ministerstwie Gospodarki dowano, a likwidacje dwóch będziemy kończyli w tym Andrzej Kaczmarek: roku. Natomiast tak naprawdę odchodzimy od zmian restrukturyzacyjnych jednostek przez likwidację, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadam na ponieważ likwidacja angażuje środki budżetu pań- pytania pani poseł. W istocie tak jest, iż jednostki stwa, a my stawiamy na konsolidację, komercjalizację badawczo-rozwojowe, ich ilość i formuła prawna ich i prywatyzację bezpośrednią. Tą konsolidacją zosta- działania od lat nastręczają szereg problemów, jest ną objęte – decyzje zostały już podjęte – 63 podmioty wiele nieprawidłowości w ich działaniu. Jeżeli chodzi na 106 w ramach 22 grup konsolidacyjnych. W 2006 r. o kwestie skuteczności weryfikacji sprawozdań fi- zakończono konsolidację 9 jednostek, nie będę wymie- nansowych, to przypomnę, że zgodnie z przepisami niał ich nazw, ale dane są oczywiście do uzyskania ustawy o rachunkowości i ustawy o jednostkach ba- w Ministerstwie Gospodarki. dawczo-rozwojowych, to dyrektor jednostki jest od- W listopadzie 2006 r. minister gospodarki skiero- powiedzialny za prawidłowe wykonywanie obowiąz- wał do ministra skarbu wniosek o komercjalizację 20 ków i za rzetelne sporządzenie sprawozdania. Nato- nadzorowanych jednostek badawczo-rozwojowych. To miast sprawozdania te podlegają badaniu przez bie- jest efekt m.in. pracy tego nowego departamentu. głych rewidentów, którzy sporządzają opinie i rapor- Z oddolną inicjatywą o prywatyzację wystąpiło bezpo- ty z tych badań. Minister gospodarki posiada usta- średnio 6 jednostek. W pierwszym półroczu tego roku wowy obowiązek zatwierdzania tych sprawozdań fi- planujemy przeprowadzenie konsolidacji 17 jednostek. nansowych, ale opiera się, oczywiście, na dokumen- W stosunku do stanu poprzedniego jest to znaczne tach przygotowanych przez dyrektora jednostki oraz przyspieszenie, znaczna zmiana jakościowa. biegłych rewidentów. Sprawozdania są oczywiście Poprawiła się również, bo to zawsze było proble- w ministerstwie aktualizowane pod kątem zgodności mem, komunikacja ze środowiskiem jednostek ba- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 163

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Pani poseł Beata Dorota Sawicka zada pytanie Andrzej Kaczmarek ministrowi zdrowia. dawczo-rozwojowych. Aby usprawnić proces przemian, aby była jak najlepsza komunikacja z osobami Poseł Beata Dorota Sawicka: zainteresowanymi, minister gospodarki utworzył specjalny zespół ds. oceny efektywności działalności Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie jednostek badawczo-rozwojowych nadzorowanych Ministrze! Zgodnie z ostatnim orzeczeniem Trybu- przez ministra gospodarki. Celem tego zespołu jest nału Konstytucyjnego szpitale nie będą chronione właśnie ocena jednostek w zakresie realizacji zadań, przed egzekucją komorniczą. Trybunał Konstytucyj- ocena prac tych jednostek, mówię o zakresie prac ny uznał bowiem za niezgodny z konstytucją zapis badawczo-rozwojowych, ocena współpracy z przed- Kodeksu cywilnego, który częściowo chronił od zajęć siębiorstwami, opiniowanie kierunków badań, ocena komorniczych publiczne środki finansowe z Narodo- realizacji procesów zmian organizacyjnych w jed- wego Funduszu Zdrowia, trafiające do tej pory do nostkach. Mamy więc ciało o charakterze doradczym, szpitali. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że prze- opiniodawczym, które wszystkie te procesy wspoma- pis narusza swobodę działalności gospodarczej po- ga. Jest to wynikiem pragmatycznego podejścia do przez ograniczanie swobodnej konkurencji, wierzy- procesu, któremu tak naprawdę nową dynamikę telności od państwowych instytucji są bardziej uprzy- nada zmiana ustawy, ale – biorąc pod uwagę zaawan- wilejowane i chronione przed egzekucją. Zapis nie sowanie prac nad zmianami ustawowymi – podjęli- jest też zgodny z zasadą równości wobec prawa, po- śmy decyzję, że najpierw spróbujemy wykorzystać nieważ w postępowaniu egzekucyjnym chroni pań- istniejący stan prawny, który, jak wiemy, zmieni się stwowe instytucje spośród innych dłużników. Zda- dopiero za kilka miesięcy. niem Trybunału różnicowana jest też ochrona praw W zakresie zmian prawnych to właśnie minister majątkowych dłużników ze względu na ich status. gospodarki zainicjował zmiany w ustawie o jednost- Przepis Kodeksu cywilnego, który chronił szpitale, kach badawczo-rozwojowych. Przypomnę, że gospo- pieniądze przeznaczone na leczenie chorych, został darzem tej ustawy jest minister nauki, ale to na wnio- uznany za niezgodny z konstytucją. Teraz wszystkie sek ministra gospodarki z maja 2006 r. rozpoczęły się szpitale, które mają długi, mogą z dnia na dzień zo- prace nad ustawą o zmianie ustawy o jednostkach ba- stać bez żadnych środków na leczenie pacjentów. dawczo-rozwojowych. Ustawa została przyjęta przez W związku z tym orzeczeniem pod dużym zna- rząd w grudniu, za chwilę będzie, a może już nawet kiem zapytania stanęło dalsze funkcjonowanie wielu jest w Sejmie. Ta ustawa oczywiście zmieni zasadniczo szpitali, na przykład Szpitala Wojewódzkiego w Le- możliwości realizacji tego procesu, będzie możliwość gnicy, zadłużonego na przeszło 140 mln zł. Równo- ogłoszenia upadłości, bo są wprowadzane nowe prze- cześnie Narodowy Fundusz Zdrowia, prowadząc pisy wzmacniające nadzór, przede wszystkim nad tymi niezrozumiałą gospodarkę finansową, nie przekazu- działaniami, o których mówiła pani poseł, nad two- je placówkom opieki zdrowotnej środków pieniężnych rzeniem różnego rodzaju podmiotów, przesuwaniem za tzw. nadwykonania świadczonych usług, równo- majątku, tworzeniem pączkujących, współpracujących cześnie wykazując przykładowo w jednym z woje- spółek różnego rodzaju, nieuprawnionego zarządzania wództw, o którym zaraz będziemy mówić, oszczędno- lub zarządzania zbyt dużym majątkiem. To wszystko ści rzędu kilkudziesięciu milionów złotych. tak naprawdę zmieni dopiero ustawa, ale jestem prze- W związku z powyższym pragnę zadać panu mini- konany, że procesy, jakie już dzisiaj obserwujemy, za- strowi następujące pytania. Jakie jest zadłużenie opie- sadniczo zmieniają jednostki badawczo-rozwojowe. ki zdrowotnej w skali całego kraju? Jakie bieżące dzia- Jestem przekonany, że jeżeli NIK przeprowadzi kon- łania ma zamiar podjąć ministerstwo, aby zapobiec trolę za rok 2006, będzie ona miała zasadniczo inny likwidacji zakładów opieki zdrowotnej, likwidacji, wynik. Dziękuję bardzo. w przypadku której całość wierzytelności musi pokryć właściciel, czyli samorząd albo Skarb Państwa? Jakie długoterminowe działania ma zamiar podjąć mini- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: sterstwo w odniesieniu do zadłużonych placówek służ- by zdrowia, takich właśnie jak wymieniałam, na przy- Dziękuję bardzo. kład Szpitala Wojewódzkiego w Legnicy? Dziękuję. Czy pani minister chce zadać pytanie dodatkowe? (Poseł Beata Mazurek: Dziękuję, panie marszał- ku. Nie jestem ministrem i pytania zadać nie chcę.) Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Rozumiem, przepraszam bardzo, pani poseł, wpa- trzyłem się w panią i pomyślałem, że… Dziękuję. Dobrze, dziękuję bardzo. Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Minister- W takim razie przystępujemy do pytania nr 9. stwie Zdrowia pan Bolesław Piecha. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 164 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu przychodów ze sprzedaży. Dla kolejnych 13 zakładów w Ministerstwie Zdrowia mówimy o 4–6 miesiącach. Razem tego typu szpitali, Bolesław Piecha: gdyby dobrze liczyć, które mają bardzo trudną sytu- ację, jest 40. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na pytanie, któ- Jakie są skutki? Skutki tego orzeczenia to nie tyl- re miałem w notatkach, można odpowiedzieć jednym ko to, co dotyczy tych szpitali, które nie są chronione, zdaniem. Jakie skutki finansowe dla Narodowego nie mają różnych zabezpieczeń, te skutki są niestety Funduszu Zdrowia będzie miało orzeczenie Trybu- znacznie poważniejsze, ponieważ na mocy ustawy nału Konstytucyjnego, zarówno co do jego wielkości, z 2005 r. o restrukturyzacji zakładów opieki zdro- gospodarki, jak i przekazywania środków finanso- wotnej budżet państwa przekazał 2,2 mld zł, w for- wych świadczeniodawcom? Odpowiadam: żadne, pomie pożyczki, środki finansowe na przebieg i opłace- nieważ rzecz nie dotyka Narodowego Funduszu nie restrukturyzacji zakładów opieki zdrowotnej, Zdrowia, nie dotyka również szpitali, tylko dotyka w tym na spłatę różnego rodzaju zobowiązań. Oczy- art. 831 § 1 pkt 4, który do tej pory chronił państwo- wiście, w pierwszym rzędzie były to zobowiązania we jednostki organizacyjne przed pełnymi zajęciami wynikające z art. 4a ustawy o kształtowaniu wyna- komorniczymi. Musimy się na tym skupić, te pytania grodzeń, słynny kazus 203, ale były tam również szczegółowe są już znacznie bardziej rozbudowane. inne możliwości, w tym – co jest również bardzo waż- Trybunał Konstytucyjny uznał – co pani poseł pod- ne – kwota ponad 1 mld zł możliwych umorzeń na- kreśliła, i tak uzasadnił – że ten przepis jest niekon- leżności publicznoprawnych, czyli nie tylko 2,2 mld stytucyjny. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego był pożyczki dla pracowników i wierzycieli cywilnopraw- wynikiem zapytania sądu rejonowego, nie był wyni- nych, ale również dodatkowo umorzenia, ponadmi- kiem różnych interpelacji, zapytań czy skarg konsty- liardowe umorzenia w stosunku chociażby do ZUS. tucyjnych, jak to ma miejsce przy zwykłych ustawach. Szpitale w procesie restrukturyzacji podpisały Dla Ministerstwa Zdrowia i dla rządu sprawa nie pod- umowy restrukturyzacyjne, zgodziły się z wierzycie- lega weryfikacji ani krytyce, przyjmujemy to rozwią- lami, że zrezygnują z odsetek, rozłożą na raty. Te umo- zanie jako ostateczne. Mamy, co prawda, pewien żal, wy są wiążące. W związku z tym tak mało tych szpi- że Trybunał Konstytucyjny – jak w przypadku wielu tali jest tak wrażliwych, ale ogólną zasadą Kodeksu innych kwestii – nie wskazał okresu przejściowego, ale cywilnego jest zasada rebus sic stantibus, czyli jeżeli sytuacja od 17 stycznia, kiedy ten wyrok został opu- zmienią się drastycznie warunki, to umowa podpisana blikowany, jest taka, a nie inna. przez szpitale z wierzycielami cywilnoprawnymi nie- Podam kilka danych na koniec tego roku, bo takie koniecznie musi być przestrzegana i niekoniecznie dane możemy próbować szacować, a jeśli chodzi w przypadku wypowiedzenia tej umowy wierzycielom o dokładne dane, szpitale nie zamknęły wszystkich grożą sankcje, że nie dopełnili warunków. To jest dla spraw, nie badały swoich bilansów, w związku z tym nas największe niebezpieczeństwo. na koniec tego roku przyjęliśmy, i mamy wyszacowa- Co zamierzamy zrobić? Zamierzamy te sprawy ne, że długi szpitali wyniosły w całości 4115 mln. rozwiązać dwuetapowo. Pierwsza to sprawa działań Ważniejsze pytanie byłoby takie: jaka suma tych doraźnych, trzeba nabrać oddechu. Druga, to są roz- środków finansowych, która stanowi całość zadłuże- wiązania systemowe. (Dzwonek) nia szpitali, może podlegać zajęciom komorniczym na Panie marszałku, minutę, bo potem będzie pew- etapie Narodowy Fundusz Zdrowia – transza do szpi- nie pytanie dodatkowe. tali. Z tych szacunków wynika, że jest to 1165 mln Jeżeli chodzi o pierwszą sprawę, czyli działań do- zł. Takie jest zagrożenie dla polskich szpitali jako raźnych, w tej chwili na etapie uzgodnień zewnętrz- wynik zakwestionowania konstytucyjności przepisu nych jest projekt nowelizacji ustawy o restruktury- art. 831. zacji, ponieważ zostało jeszcze 200 mln zł. Chcemy Co możemy więcej powiedzieć? Ta kwota nie jest tam zawrzeć artykuł, który te szpitale, które są w re- rozłożona w całej Polsce równo. Tylko w trzech wo- strukturyzacji związane umową, będzie chronił jewództwach: dolnośląskim, lubuskim i łódzkim, ta przed zajęciami komorniczymi, czyli przez 18 miesię- kwota wrażliwa na działania zajęć komorniczych wy- cy będziemy w stanie bronić te transze przed zajęcia- nosi 930 mln zł, czyli ponad 80%; to znaczy, że 80% mi komorniczymi. to są te trzy województwa, tutaj mamy największe Natomiast w kwestii rozwiązań systemowych, to problemy. Z naszych danych wynika, że w 10 samo- jest zamiana wierzytelności krótkoterminowych dzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, w długoterminowe, czyli sekurytyzacja zagrożenia, nie ukrywam, że są to duże szpitale, wartość możli- toczą się rozmowy między ministrem zdrowia a mi- wych zajęć komorniczych na linii Narodowy Fundusz nistrem finansów, jaka instytucja ma udzielać tych Zdrowia – szpital przekracza roczne przychody ze poręczeń i kto ma być gwarantem; czy jednostki sa- sprzedaży tych szpitali. Przez przychody ze sprzeda- morządu terytorialnego, czy też Skarb Państwa. Wy- ży rozumiem wartość kontraktu z Narodowym Fun- gląda na to, że głównie Skarb Państwa. Będzie on duszem Zdrowia. Dla kolejnych 17 jednostek wielkość mógł zamienić dług krótkoterminowy na obligacje, tych wrażliwych wierzytelności, które są zagrożone czyli dług długoterminowy, z terminem wykupu ob- zajęciami, mieści się w przedziale 6–12 miesięcy ligacji minimum 10 lat. Dziękuję bardzo. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 165

Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Jeżeli chodzi o zarządzenie prezesa nr 109 z grudnia, to nie jest tak, żeby on w dowolny sposób mógł Dziękuję bardzo. zmieniać – art. 152, o ile pamiętam – warunki szcze- Pytanie dodatkowe zada pani poseł Ewa Kopacz. gółowe umowy bez ważnych przyczyn. To jest arty- kuł ustawowy, w związku z tym nie podlega on dowolnej interpretacji. Poseł Ewa Kopacz: Jesteśmy realistami, pani poseł, nie da się tego zrobić wcześniej niż w ciągu 2–3 miesięcy. Dużo bę- Dziękuję bardzo. dzie zależało również od Wysokiej Izby, żeby chronić Panie Marszałku! Panie Ministrze! Tylko 40, czy- przez 18 miesięcy szpitale, które są w procesie re- li 1/20 ze wszystkich szpitali funkcjonujących w Pol- strukturyzacji. Ale trzeba pamiętać, że część z nich sce, lub aż 40. To są szpitale, w których w tej chwili w żadnym procesie restrukturyzacji nie jest. komornicy przechwytują transze z Narodowego Fun- Jest też tak, że od 1998 r., kiedy z mocy ustawy duszu Zdrowia. A to nie jest budynek, to nie jest tyl- wszystkie szpitale stały się samodzielnymi publicz- ko i wyłącznie instytucja, to są przede wszystkim nymi zakładami opieki zdrowotnej oprócz bardzo pacjenci leczeni w tychże szpitalach. Wszystkie roz- niewielkiej liczby jednostek, głównie resortowych, wiązania, o których pan mówił pod koniec swojego i jednego szpitala ministra zdrowia w Polanicy Zdro- wystąpienia, mogą wejść w życie nie wcześniej niż po ju, prowadzą one swoją działalność i gospodarkę fi- ok. 3 miesiącach. Bądźmy realistami, przez 3 miesią- nansową w myśl ustawy. Regulują to zwykłe prze- ce te szpitale skazane są na niebyt albo pacjenci na pisy ustawy o rachunkowości itd. Myślę, że trzeba nieprzyjmowanie. Jeśli dzisiaj mówimy o tym, że określić przyczynę tego zadłużenia. Czy zawsze mi- chcemy pomóc tym szpitalom, a głęboko wierzę w pań- nister zdrowia jest winien temu, że szpital kliniczny skie deklaracje, to proszę mi wytłumaczyć sytuację, X albo szpital wojewódzki Y się zadłuża? Gdyby tak w której Narodowy Fundusz Zdrowia zmienia zarzą- było, to wszystkie szpitale kliniczne i wojewódzkie dzenie, iż umowę kontraktową można zmieniać tylko musiałyby być zadłużone, a tak nie jest. Wydaje mi i wyłącznie raz w roku. Po zmianie, po zarządzeniu się, że było zbyt mało wysiłków organów samorzą- nr 109 wydanym w grudniu tego roku przez prezesa dowych, żeby dokonać restrukturyzacji, albo te Narodowego Funduszu można dowolną ilość razy działania były spóźnione. Ewentualna pomoc w tej – i w dowolnej wysokości – umowy zmieniać na nie- sytuacji to tylko sekurytyzacja zadłużenia, innego korzyść świadczeniodawcy. Jeśli dzisiaj oddziały Na- sposobu nie ma. rodowego Funduszu Zdrowia, zamiast płacić nadwy- Jeżeli chodzi o wynik finansowy Narodowego konania, zwracają do centrali – tu podam przykład Funduszu Zdrowia, to jest normą, że – tak jak on Podlasia, 27 mln zł – to jaka to jest pomoc dla tych istnieje, o ile pamiętam – zawsze był dodatni. Jeżeli placówek, jaka to jest współpraca z ministerstwem, spłacał jakieś zaległości, to zawsze były to złe wyni- które ponoć ma dobre intencje? ki finansowe kas chorych. Pragnę panią poseł zapew- Panie ministrze, jakie będą doraźne rozwiązania nić, że 27 mln, które wypracowało Podlasie, na pew- dla tych 40 placówek? Nie po 3 miesiącach – po 3 miesiącach być może nie będziemy musieli pomagać no tam zostanie – to jest pierwsza sprawa – ponieważ tym szpitalom, bo organ założycielski będzie musiał tak nakazuje ustawa. To, że jest zwrot do centrali, ogłosić likwidację. Dziękuję. jest wymagane przez pewną procedurę. Druga sprawa to uporanie się z nadlimitami. Nie jest to takie proste, ponieważ nadlimitowe świadcze- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: nia zdrowotne są różne. Narodowy Fundusz Zdrowia nie posiada dzisiaj takich struktur kontrolnych, żeby Proszę bardzo, panie ministrze. mógł stwierdzić ich zasadność. Jestem przekonany – i tak na pewno będzie – że wszystkie świadczenia nadlimitowe, które były wykonane z powodu poważ- Sekretarz Stanu nego zagrożenia zdrowia lub życia, zostaną sfinan- w Ministerstwie Zdrowia sowane. Poza tym jest jeszcze jedna możliwość, to jest Bolesław Piecha: kwestia I kwartału tego roku. Jest możliwa ostatecz- na decyzja rozwiązania rezerwy celowej, która jest Dziękuję bardzo. zapisana w ustawie, tyle tylko, że jej przekazanie Postawiła mnie pani poseł w trudnej sytuacji, bo świadczeniodawcom znowu będzie się opierało na pani żąda sanctus subito. (Wesołość na sali) algorytmie z udziałem wagi. I najprawdopodobniej Znam znacznie ważniejsze osoby, gdzie to się tak tam gdzie jest źle, czyli do woj. lubuskiego, łódzkiego szybko nie dopełnia. A ja nie zamierzam rywalizować i dolnośląskiego, ta transza może trafić nie w takiej i jestem zbyt marnym człowiekiem w obliczu takich wysokości, jakiej się oczekuje. Ale z drugiej strony autorytetów. nie wolno też dyskredytować tych, którym się nienaj- (Poseł Ewa Kopacz: Jest pan wielki, panie mini- gorzej udaje restrukturyzacja, karami tylko za to, że strze, liczę na pana.) ktoś sobie nie radzi. Dziękuję bardzo. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 166 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Dziękuję bardzo, panie ministrze. Krzysztof Zaręba:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Nie- konwencjonalne źródła energii obejmują małą ener- Poseł Ewa Kopacz: getykę wodną, elektrownie wiatrowe, spalanie, zga- zowanie biomasy, produkcję biopaliw, energię sło- Dziękuję bardzo, panie ministrze, szczególnie za neczną wykorzystywaną do celów ciepłowniczych, ale deklarację, że te pieniądze zostaną na Podlasiu. także fotowoltaikę do produkcji energii elektrycznej, (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Bole- pompy ciepła, geotermię. Czyli jest sporo sektorów sław Piecha: Zostaną na pewno.) tej energetyki. Ze względu na to, że jest to tak różno- rodna składanka, te działania leżą nie tylko w gestii pełnomocnika rządu do spraw promocji energii odnawialnej, a taką funkcję pełnię i mam taki tytuł. Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Zresztą ten tytuł mam dopiero od niecałych 3 mie- sięcy, dlatego nie mogę przedstawić jeszcze tego du- Dziękuję bardzo. żego bilansu. Nie zmieściłbym się zresztą w czasie, Pytanie dziesiąte zada pan poseł Michał Wojtkie- gdybym miał już taki bilans dokonań. wicz. Pytanie do ministra środowiska. Pierwsza sprawa to współpraca z kilkoma resor- tami, którą podjąłem. Te resorty to: Ministerstwo Gospodarki, w którym mieści się cały dział energe- Poseł Michał Wojtkiewicz: tyki, ponieważ w działach gospodarczych jest to przypisane właśnie temu ministerstwu; Minister- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! stwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi sterujące biopaliwa- Zadam od razu wprost pytanie: Jakie działania pomi, biomasą oraz małą retencją, w której będą wy- dejmuje Ministerstwo Środowiska na rzecz rozwoju korzystywane również małe siłownie wodne, w tej wykorzystania alternatywnych źródeł energii w do- chwili dzieje się to w nieco mniejszym zakresie; Mi- bie kryzysu energetycznego w Polsce? Do zadania nisterstwo Rozwoju Regionalnego, które trzyma tego pytania zainspirował mnie fakt, że w Polsce wy- pieniądze unijne w ręku, między innymi prowadzi korzystanie alternatywnych źródeł energii to ok. 1%, Program Operacyjny „Infrastruktura i środowi- kraje Unii Europejskiej mają w tej chwili ok. 9%. Pol- sko”, gdzie mamy spore środki, choć może jeżeli się ska też ma dojść do średniej europejskiej. rozłoży te kwoty w wartościach bezwzględnych do W dalszym moim wywodzie chciałbym skierować 2013 r., to transze roczne nie są aż tak duże; i Mi- państwa uwagę na alternatywne źródło, jakim jest nisterstwo Finansów, które decyduje o wdrażaniu energia słoneczna. Można ją wykorzystać w dwojaki i likwidacji niektórych bodźców, które finansowo sposób: poprzez baterie słoneczne, jak również solar- stymulują rozwój przedsięwzięć. I może powiem dachy. Tymi solardachami zainteresowanych jest o kierunkach obecnie określanych jako te, które bardzo dużo odbiorców, przede wszystkim indywidu- będą w strategii preferowane. To są wiatraki – wia- alnych. Można ich liczyć w setkach tysięcy. Ale jest traki z uwagi na to, że one dają największe przyro- jeden szkopuł: taki, że te baterie są jeszcze stosun- sty jednostkowe mocy energetycznej. Farmy wiatro- kowo drogie i kosztują ok. 10 tys. zł na jeden dom. we to jest mniej więcej 50–150 zależnie od wielkości Zatem zwrot kosztów to około 10 lat. megawatów przy 100 mocy. Z tego możemy mieć Opłacalność tego wiąże się jeszcze z tym, że zain- właśnie to dojście do 7,5%. Następnie wszystkie 2 stalowanie 8 m takich paneli zmniejsza emisję ga- sprawy związane ze spalaniem i przetwarzaniem zów cieplarnianych o tonę rocznie. Czyli Minister- biomasy, w tym również biopaliw. Trzeci element to stwo Środowiska powinno być jak najbardziej tym jest energia solarna. To są te trzy podstawowe rze- zainteresowane. W związku z tym mam pytanie: Czy czy, w tym właśnie te, o których pan poseł był ła- ministerstwo przewiduje dofinansowanie tego przed- skaw powiedzieć. Dlatego że to są setki tysięcy czy sięwzięcia dla fizycznych podmiotów, jakimi są indy- dziesiątki tysięcy instalacji, które mogą być zain- widualni mieszkańcy i właściciele domków jednoro- stalowane i powinny być zainstalowane. dzinnych? Dziękuję bardzo. (Oklaski) W tym celu chcemy stworzyć nowy dokument, dlatego że te 7,5% energii elektrycznej będzie rozli- czane. W związku z tym nie możemy sobie pozwolić Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: na to, aby zlekceważyć ten kierunek, tym bardziej że poziom energii musi wzrastać corocznie. Docelowo Dziękuję, panie pośle. będziemy musieli dojść do 20 bądź nawet do 25% Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Minister- energii odnawialnej z uwagi na podnoszenie tego pu- stwie Środowiska pan Krzysztof Zaręba. łapu w obecnie toczących się dyskusjach, w których 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 167

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Krzysztof Zaręba Panie ministrze, będzie pytanie dodatkowe. tę sprawę prawdopodobnie rozstrzygnie się raczej właśnie w górę. Ten dokument, który będziemy przepracowywać, Sekretarz Stanu a właściwie będziemy tworzyć nowy program, to w Ministerstwie Środowiska będzie projekt bardziej operacyjny niż programowy, Krzysztof Zaręba: nawiązuje do pierwszej wersji z 2000 r. Jest taki program rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce Już kończę, panie marszałku. z 2000 r. To jest stary dokument, sprzed naszego wejścia do Unii Europejskiej, sprzed tych wszystkich naszych zobowiązań. A również pod względem Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: technologicznym i technicznym jest to inna epoka. Można powiedzieć, że w czasie siedmiu lat nastąpił Prosiłbym bardzo. olbrzymi postęp w technologiach z tym związanych, w związku z tym te sprawy na pewno będą inaczej ujęte w nowym dokumencie, który już zainicjowali- śmy, tak że ma on być gotowy w tym roku, w drugiej Sekretarz Stanu połowie roku. w Ministerstwie Środowiska Chcę również powiedzieć, że podjęliśmy prace nad Krzysztof Zaręba: kompleksową ustawą dotyczącą odnawialnych źródeł Jeszcze wspomnę tylko, że próbujemy wywrzeć energii. Ta inicjatywa akurat zderza się z sejmową nacisk na minister ﬁnansów, to są wystąpienia za- inicjatywą poselską – inicjatywą pod tym samym ty- tułem: ustawa o odnawialnych źródłach energii, tyl- równo naszego resortu, jak i resortu rolnictwa, ażeby ko że projekt proponowany przez posłów dotyczy przedłużyć rozporządzenie dotyczące ulgi akcyzowej praktycznie tylko geotermii, który to problem sta- na biopaliwa, która została zniesiona. Jest to zagro- wiamy raczej na końcu całego łańcucha, stąd może żenie bardzo mocne. No, zobaczymy czy uda nam się być tutaj sporo dyskusji, bo my te preferencje trochę wyciągnąć od pani… Dziękuję. inaczej widzimy. Sądzę jednak, że dojdziemy do porozumienia i rozszerzymy formułę tej ustawy, jeżeli będzie taka wola, że tak powiem, Rady Ministrów, Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: jeśli to będzie ustawa rządowa czy ewentualnie Sejm się zgodzi na to, żeby poszerzyć koncepcję poselskie- Dziękuję bardzo, panie ministrze. go projektu ustawy, to wówczas poszerzymy o te Pytanie dodatkowe zada pan poseł Robert Pante- wszystkie elementy, które wchodzą w skład energe- ra, również Prawo i Sprawiedliwość. tyki odnawialnej. Chcę też powiedzieć, że Sejm włącza się – poza inicjatywami poselskimi – także w promocję energii Poseł Robert Pantera: odnawialnej. Pod patronatem Sejmu i pełnomocnika do spraw energii odnawialnej organizujemy semina- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! rium w kwietniu, na terenie Sejmu odbędzie się taka Drugim alternatywnym źródłem energii są złoża geo- impreza. Na pewno przyniesie ona swój skutek pro- termalne, wydaje się, że, niestety, bardzo mało wy- mocyjny… (Dzwonek) Przepraszam bardzo, bo już korzystywane w Polsce. Na terenach działania nie- nadużyłem czasu. których samorządów znajdują się zewidencjonowane Chcę w związku z tym powiedzieć, że staramy już odwierty. Samorządy terytorialne poszukują al- się również promować te sprawy w ramach targów, ternatywnych źródeł energii, w związku z tym są naszych, ekologicznych w Poznaniu, a także na tar- również zainteresowane wykorzystaniem i eksplo- gach kieleckich i bydgoskich, już w lutym w Kiel- atacją tych odwiertów. cach, w kwietniu w Bydgoszczy. Zwracam się do pana ministra z prośbą i pyta- Myślę, że warto wspomnieć o rejestrze krajowym niem: czy w ministerstwie są zapewnione środki i w ja- producentów, który obecnie tworzymy, ponieważ kiej kwocie na pomoc samorządom w eksploatacji chcemy wspierać rozwój rodzimej produkcji w zakre- tych złóż? Dziękuję. sie urządzeń technicznych i technologii z uwagi na to, że w wielu działach na skutek dotychczasowej restrukturyzacji nie ma przemysłu polskiego i stąd Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: opieramy się na rozwiązaniach zagranicznych. Sądzę, że warto wspomnieć o współpracy z Kra- Dziękuję. jowym Zarządem Gospodarki Wodnej… Bardzo proszę, panie ministrze. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 168 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu ka Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który w Ministerstwie Środowiska już kilka tygodni temu zarekomendował temuż trybu- Krzysztof Zaręba: nałowi zaskarżenie tych przepisów, tej inicjatywy, nie podjął wcześniej i nie zaprzestał pobierania podatku Dziękuję, panie marszałku. akcyzowego? To po pierwsze. Wysoka Izbo! Złoża geotermalne znajdują się na Po drugie, chciałbym spytać o konsekwencje, jakie znacznym obszarze kraju. Zostały one nawiercone minister finansów, według buńczucznych wypowiedzi, w znacznej ilości otworów, jest ich ponad 5,5 tys. będzie stosował wobec tych wszystkich, którzy tę ak- w kraju. Z dotychczasowych zasobów zostało wyko- cyzę zapłacili. Czy rzeczywiście będą jakieś nadzwy- rzystanych tylko pięć miejsc na zbudowanie ciepłow- czajne kontrole, będzie zaostrzona weryfikacja oświad- ni geotermalnych. Nie będę ich wymieniał, najbar- czeń właścicieli samochodów sprowadzanych z zagra- dziej znana jest oczywiście podhalańska. Jeśli chodzi nicy? Czy rząd przewiduje, że to będzie jakiś prosty o ciepłownie geotermalne, o całe systemy ciepłowni- system, wniosek składany do stosownego urzędu skar- cze, to tylko jedna działa bez dopłat, bez dokładania bowego – czy minister finansów planuje taki uprosz- do interesu, mianowicie mszczonowska. Do wszyst- czony system? Czy przypadkiem nie będzie tak, jak kich pozostałych właściciele dodają dosyć spore sumy, zapowiadają przedstawiciele Ministerstwa Finansów, aby je w ogóle utrzymać przy życiu. Stąd wniosek, że strasząc w ten sposób właścicieli samochodów, że każ- jest to droga energia, wymagająca dużych środków dy będzie poddany weryfikacji, sprawdzeniu, czy do- inwestycyjnych i eksploatacyjnych, a także długiego brze oszacował wartość samochodu i czy zapłacił wła- czasu, żeby można było uzyskać efekty. ściwą stawkę podatku akcyzowego? Oczywiście nie ma żadnych przeszkód, ażeby wy- I na koniec chciałbym spytać o szacunek kosz- korzystywać pojedyncze ujęcia, z tym że one nie dają tów, ale w kontekście tego, po pierwsze, czy w bu- się w pełni wykorzystywać z uwagi na to, że muszą dżecie na 2007 r. przyjęto dochody, wpływy z tegoż pracować w układzie bliźniaczym, tzn. w układzie podatku. Jeżeli tak, to w jakiej wysokości? I, po dru- zwrotnym – obiegu wody termalnej później wtłacza- gie, jakie są to koszty na przestrzeni tych ponad nej do górotworu. Stąd nie wystarczy, że gdzieś został dwóch lat i w jaki sposób, jeżeli się okaże, że są to zrobiony otwór, musi być para otworów. Otwór to jest ogromne koszty – a według niektórych szacowane następne ok. 10 mln zł plus wszystkie urządzenia. są one nawet na miliardy złotych – rząd, minister Stąd na pewno będzie postęp i również będą pienią- finansów chce się wywiązać z tego zobowiązania? dze, ale nie na wiercenia, tylko na ewentualne wyko- Dziękuję. rzystanie już w ramach infrastrukturalnych przed- sięwzięć, które będą chciały z tego korzystać. Mogę zdeklarować, ponieważ otworów, jak powie- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: działem, nawierciliśmy sporo, że jeżeli ktoś chciałby zainwestować, to będzie można uzyskać środki, ale Dziękuję, panie pośle. w ramach kredytu z Banku Ochrony Środowiska. Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini- Dziękuję. sterstwie Finansów pan Jacek Dominik.

Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Dziękuję bardzo. Jacek Dominik: Ostatnie pytanie zada pan poseł Zbigniew Chle- bowski. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na Pytanie jest skierowane do ministra ﬁnansów. pytanie pana posła Chlebowskiego, chciałbym wyja- śnić na wstępie, dlaczego rząd przez dwa lata nie robił nic, tak jak pan poseł sugeruje. Otóż te dwa lata Poseł Zbigniew Chlebowski: to jest okres dosyć intensywnego rozwoju wiedzy na temat prawa wspólnotowego, a nawet nie tyle prawa Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! wspólnotowego, co orzecznictwa wspólnotowego do- Pytanie dotyczy tego, o czym rząd wie od ponad tyczącego stosowania tego typu instrumentów przez dwóch lat, a stosował praktyki niezgodne z prawem państwa członkowskie. Używam określenia „tego Unii Europejskiej. Otóż wiadomo było od bardzo typu instrumentów”, dlatego że każde państwo człon- dawna, że akcyza, którą minister ﬁnansów pobierał kowskie stosuje tak naprawdę troszeczkę inny in- od sprowadzanych z zagranicy samochodów, to jest strument, nie ma regulacji wspólnotowych jednoli- podatek, który polski rząd nakłada niezgodnie z pra- tych określających sposób opodatkowania samocho- wem Unii Europejskiej. To było wiadomo od dłuższe- dów osobowych w Unii Europejskiej. Każde państwo go czasu. członkowskie ma tam dużą swobodę wyboru instru- Pytanie: dlaczego rząd mimo apeli przedstawicie- mentu i jego kształtowania. W momencie, kiedy na- li Komisji Europejskiej, mimo rekomendacji rzeczni- sze przepisy były po raz kolejny nowelizowane i przy- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Pytania w sprawach bieżących 169

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Również nie jest prawdą, bo to jest troszeczkę Jacek Dominik wymysł medialny, że Ministerstwo Finansów w tej chwili planuje jakieś szczególne kontrole czy wręcz gotowywane do dalszego stosowania, wiele z bardzo utrudnianie podatnikom odzyskania podatku. Nic podobnych rozwiązań było stosowanych przez pań- takiego nigdy nie mówiła ani pani premier Gilowska, stwa członkowskie i nie były one kwestionowane ani ja. Jedyne, o czym informowaliśmy opinię pu- przez Komisję Europejską, w związku z tym nie było bliczną, to jest to, że w Ministerstwie Finansów trwa- dowodów prawa materialnego, które by wskazywały, ją w tej chwili przede wszystkim analizy treści orze- że zaproponowany system może być niezgodny w ta- czenia i analizy naszego prawa pod kątem tego, czy kim albo innym zakresie. W trakcie stosowania zo- i jakie nowe regulacje są wymagane, aby w pełni stało wszczętych kilka spraw i dopiero ich wynik wdrożyć to orzeczenie, czyli dokonać stosownych wskazał, w jaki sposób mniej więcej może być anali- zwrotów akcyzy w sytuacji, kiedy ona była nadpłaco- zowany tego typu podatek, które elementy z tych na. Ale tu są pewne wytyczne kierunkowe w samym rozwiązań mogą być uznane za niezgodne. Jednocze- orzeczeniu, które musimy wziąć pod uwagę, tak żeby śnie pojawił się projekt dyrektywy Komisji Europej- to zrobić prawidłowo. Po pierwsze, trzeba odwołać się skiej w tej sprawie, który próbował ocenić globalnie do wartości rynkowej pojazdów w Polsce, po drugie, system tego typu rozwiązań w Unii Europejskiej nie możemy tego zrobić natychmiast, dlatego że i analizować, gdzie mogą pojawiać się problemy. Tak w orzeczeniu ETS skierowane jest zapytanie do sądu że tak naprawdę wiedza na ten temat pojawiła się krajowego, który ma orzec, jaka jest wartość rezydu- dużo później i od momentu, kiedy to się pojawiło, rząd alna podatku akcyzowego w wartości samochodu, polski rozpoczął dyskusję i analizował, śledził, co jest czyli jaką on stanowi proporcję, czy on jest stały, czy tak naprawdę uznane za niezgodne. też zmniejsza się z wiekiem. To dopiero ma określić Tutaj chciałbym się odwołać do orzeczenia Eu- sąd krajowy, czyli bez wcześniejszego stanowiska ropejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 18 stycz- sądu krajowego my nie jesteśmy w stanie prawidłowo nia, które wyraźnie stwierdza, że stosowany w Pol- wykonać orzeczenia ETS. sce podatek akcyzowy na samochody nie narusza Ministerstwo Finansów w tej chwili analizuje prawa wspólnotowego, on jest w swojej istocie z nim wszystkie możliwości, analizuje to, jakie są możliwo- zgodny. Nie jest to instrument o charakterze celnym ści zwrotu tego podatku na podstawie ustawy akcy- czy ograniczającym napływ towarów generalnie zowej plus ustawy Ordynacja podatkowa, analizuje, i niezgodność dotyczy tylko tego elementu, który czy – i prawdopodobnie taka będzie konsekwencja – powoduje wyższy stopień opodatkowania samocho- będzie konieczność wydania dodatkowych przepisów dów sprowadzanych zza granicy niż tych, podob- regulujących właśnie w prosty sposób to, komu i jak nych, które są w obrocie na terenie Polski. Ale tutaj należy zwrócić tę akcyzę. I to są wszystkie działania. jest jedno bardzo ważne stwierdzenie w samym już (Dzwonek) orzeczeniu Europejskiego Trybunału Sprawiedliwo- Są pytania o to, czy będą weryfikacje. Tak, jeżeli ści. Otóż zwraca się uwagę na to, że przy wyliczeniu podatnik zgłosi się do urzędu celnego z prośbą o zwrot tego podatku i nadpłaty w kontekście tej niezgod- akcyzy, z wnioskiem, to oczywiście pierwsza rzecz, ności musimy brać pod uwagę przede wszystkim to, jaką organ celny musi zrobić, to sprawdzić, jaka jest jaka jest wartość pojazdu w kraju, i to ta wartość należna akcyza za dany pojazd i jaka była faktycznie powinna stanowić podstawę do oceny, czy zapłacona zapłacona. I to jest ten element, który będzie weryfi- akcyza jest nieproporcjonalna w stosunku do war- kowany, ale to jest normalna procedura, nic szczegól- tości samochodów, które są już na terytorium Pol- nego. Nie próbujemy doszukiwać się czy stwarzać ski. Czyli to jest bardzo istotny dla Polski element jakichś dodatkowych problemów. I to jest przedmio- orzeczenia i to jest element orzeczeń ETS, który potem obecnych prac, będzie prawdopodobnie szczegól- jawił się dopiero stosunkowo niedawno, przy przy- na ustawa w tej sprawie, tak żeby tryb był prosty, gotowywaniu niedawnych wyroków. Tak że to jest jasny, precyzyjny dla każdego, kto jest zainteresowa- ten nowy element i dopiero od tego momentu wia- ny, żeby wiedział, w jaki sposób, do kogo ma się zgło- domo było, co tak naprawdę z tą ustawą jest nie sić i na jaki zwrot może liczyć. w porządku, co należy zmienić. Jeżeli chodzi o szacowane, przypuszczalne koszty. Po analizie wcześniejszych dyskusji w Europej- Oczywiście trudno jest oszacować koszty, bo wszyscy skim Trybunale Sprawiedliwości minister finansów, wiemy, że skala, jeśli chodzi o sprowadzone samocho- jak tylko powziął wiedzę i przeanalizował strukturę dy, nie odzwierciedla prawidłowo pobranej akcyzy, to naszego podatku akcyzowego w porównaniu z do- znaczy w większości przypadków – chodzi o pojazdy, stępnymi już podobnymi orzeczeniami ETS, podjął które akurat mieszczą się w tym okresie powyżej decyzję. Ten element został zniesiony. Od 1 grudnia dwóch lat, bo tylko ich dotyczy prawo do zwrotu ak- już nie stosujemy tego rozwiązania, nie staraliśmy cyzy – jest tak, że te pojazdy miały prawdopodobnie się wydłużać w czasie stosowania niezgodnego prze- zaniżoną wartość na fakturach. To wynika z pro- pisu i jak tylko już była pewność, jak on ma wyglądać stych danych statystycznych o wpływach z akcyzy czy co będzie prawdopodobnie zakwestionowane, od proporcjonalnie do ilości samochodów, jeśli wziąć razu zostało to zniesione. przy tym pod uwagę wiek poszczególnych pojazdów. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 170 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów I ostatnia rzecz. Czy państwo będziecie utrzymy- Jacek Dominik wać w takim razie ten podatek akcyzowy na samochody, ten zmieniony od 1 grudnia 2006 r.? Z wczo- Z najprostszych szacunków wynika, że naprawdę rajszych wypowiedzi pani minister Zyty Gilowskiej znaczna część tych samochodów miała zaniżoną war- wynikałoby, że żadnego podatku dodatkowego nie tość akcyzy i w tym momencie naprawdę trudno mó- będzie. Mówię o tym podatku ekologicznym, nad któ- wić o jakichkolwiek zwrotach z budżetu państwa, rym w tym momencie trwają prace w podkomisji skoro się okazuje, że tak naprawdę podatnik sam po- Komisji Finansów Publicznych. Natomiast co z powinien jeszcze dopłacić tę akcyzę. Natomiast my cały datkiem akcyzowym obecnie obowiązującym? Czy czas staramy się jak najdokładniej przeanalizować te przewidujecie państwo jego zniesienie? Dziękuję. szacunki dostępne na podstawie, niestety, danych statystycznych. W grę naprawdę nie wchodzą duże kwoty, to jest rząd kilkuset milionów złotych, ale na Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: pewno nie przekroczy to 500 mln zł i na pewno będzie też rozłożone w czasie. To nie jest tak, że jednego dnia Dziękuję. będą wnioski wszystkich, którzy mają odpowiednio Bardzo proszę, panie ministrze. udokumentowaną zapłatę podatku i odpowiednio udo- kumentowaną podstawę. Dziękuję. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Jacek Dominik:

Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadam na Panie ministrze, będzie pytanie dodatkowe. pytania pana posła. Bardzo proszę, pytanie dodatkowe, pan poseł Ja- Po pierwsze, co do orzecznictwa, nie tyle my je kub Szulc, Platforma Obywatelska. poznawaliśmy, ile ono się dopiero rozwijało w tym czasie; pojawiło się kilka ważnych orzeczeń w 2005 i 2006 r. Różnica polega na tym, że nie każdy nazywa Poseł Jakub Szulc: to podatkiem akcyzowym. To są różne konstrukcje ﬁskalne, więc trzeba przeanalizować wszystkie ele- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! menty i cały proces nakładania, żeby mieć pewność, Kilka rzeczy chcę uszczegółowić, to znaczy próbuję otrzymać bardziej szczegółową odpowiedź. że zastrzeżenie Europejskiego Trybunału Sprawie- Panie Ministrze! Pan mówił, że my przez ostatnie dliwości dotyczy akurat konstrukcji, która może być dwa lata uczyliśmy się orzecznictwa wspólnotowego podobna w naszym prawie. Oczywiście nie mówię, że i nie mieliśmy tak naprawdę jasności co do tego, jak to są podatki akcyzowe. To są podatki od środków ta sprawa będzie wyglądała, jak będzie potraktowana transportu czy w jakikolwiek inny sposób nazywane. przez ETS. Tymczasem, panie ministrze, już w 2005 r. Istnieją w wielu krajach i są uzależnione od wieku były wydawane przez sądy polskie, krajowe, pierwsze pojazdów bądź również jeszcze innych czynników. orzeczenia mówiące o tym, że pobór takiego podatku I to było właśnie największym problemem. Ich sto- jest dokonywany nielegalnie. W związku z czym tak pień skomplikowania jest tak duży, jeśli chodzi o spo- naprawdę można było już wtedy zająć się tą rzeczą. sób ich wyliczania, że komisja i ETS same miały Pierwsze orzeczenie to jest bodajże orzeczenie sądu problemy z tym, jak to powinno być prawidłowo li- lubelskiego z października 2005 r. czone, czy one na przykład w pełni odzwierciedlają Odnośnie do pańskiej odpowiedzi dotyczącej tego, utratę wartości pojazdu. Bo były wprowadzone me- że również w innych krajach Unii Europejskiej, chanizmy, ale nie zawsze były one przejrzyste i jed- w innych krajach członkowskich ten podatek był po- nak trybunał wypowiadał się negatywnie co do pew- dobnie regulowany, pytanie bardziej szczegółowe: nych niuansów technicznych samego sposobu licze- Czy jakikolwiek kraj poza Polską miał tak naprawdę nia. Dlatego to trzeba było wziąć pod uwagę. stawkę akcyzy na samochody importowane uzależ- Czy będziemy zwracać akcyzę w sytuacji, kiedy nioną od wieku samochodów? ktoś miał niższą wartość na fakturze, niż wynika to Trzecie pytanie dotyczy zwrotów. Mamy do czy- ze sposobu, w jaki powinniśmy to policzyć zgodnie nienia z różnicą… (Dzwonek) z orzeczeniem ETS? No, w takiej sytuacji okazuje się, Panie marszałku, jeżeli pan pozwoli, dokończę. że to była niedopłata, a nie nadpłata akcyzy. A ETS Mamy do czynienia z różnicą pomiędzy wartością mówi wyraźnie, że w ogóle podatek akcyzowy jest zafakturowaną a wartością faktyczną. Czy w związ- niezgodny tylko w takim zakresie, w jakim wartość ku z tym jeżeli się okaże, że wartość samochodu na takiego podatku przewyższa rezydualną kwotę tego fakturze będzie niższa od faktycznej wyceny wartości podatku zawartą w wartości rynkowej podobnych samochodu w kraju, oznaczać to będzie jednocześnie, pojazdów, które zostały zarejestrowane wcześniej że danej osobie zwrot nie będzie przysługiwał? w państwie członkowskim, które nałożyło podatek. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej 171

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów słuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klu- Jacek Dominik bów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm To jest tekst orzeczenia. To nawet nie jest uzasadnie- propozycję przyjął. nie. To jest tekst orzeczenia, więc… Sprzeciwu nie słyszę. (Poseł Zbigniew Chlebowski: W jedną i w drugą Punkt ten rozpatrzymy jako następny. stronę.) Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. Nie. Jeżeli podatek jest niższy, niż powinien być, porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji to nie można go zwrócić, bo to znaczy, że był niedo- Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie płacony. ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płat- (Poseł Zbigniew Chlebowski: Może się okazać, że ności cukrowej (druki nr 1257 i 1333). jest wyższy, niż powinien.) Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Tylko w tej sytuacji dokonujemy zwrotu, jeżeli pana posła Wojciecha Pomajdę. podatek był wyższy, niż wynikałoby z faktu zastoso- wania tej formuły, do której odwołał się ETS. I tylko w tym przypadku będą zwroty. Nie przewidujemy Poseł Sprawozdawca żadnych komplikacji. Nie chcemy skomplikowanego Wojciech Pomajda: systemu w tej sprawie. Natomiast jeżeli chodzi o ostatnią część pytania, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! czy przewidujemy jakieś inne podatki i co z podat- Mam zaszczyt w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwo- kiem akcyzowym, chcę stwierdzić, że obecne rozwią- ju Wsi zaprezentować sprawozdanie komisji dotyczą- zanie dotyczące podatku akcyzowego jest w pełni ce rządowego projektu ustawy o płatnościach do zgodne z prawem wspólnotowym i nie wymaga gruntów rolnych i płatności cukrowej. zmian. W związku z tym minister ﬁnansów planuje Będący przedmiotem drugiego czytania projekt wycofanie tego projektu podatku od samochodów, ustawy stanowi zasadniczy element systemu obejmu- który jest w tej chwili w Sejmie, dlatego że to miał jącego wypłatę dla rolników płatności objętych być alternatywny podatek w sytuacji, gdyby się oka- Wspólną Polityką Rolną. Tak naprawdę ten projekt, zało, że podatek akcyzowy jest niezgodny z prawem. przedłożenie rządowe, jest też wynikiem już trzylet- (Dzwonek) Skoro jest zgodny i można go stosować, nich doświadczeń w funkcjonowaniu przede wszyst- nie ma potrzeby, żeby się z niego wycofać, i nie ma kim płatności bezpośrednich, ale i w funkcjonowaniu potrzeby, żeby wprowadzać jakiekolwiek nowe podat- polskiego rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Rol- ki. I o tym mówiła wczoraj pani premier Gilowska. nej. Przypomnę, że 3 lata temu, może nie 3, ale 4 lata Nie przewidujemy wprowadzania żadnych nowych, temu w tej Wysokiej Izbie wiele gromów padało na dodatkowych podatków dotyczących samochodów. ówczesny resort rolnictwa czy mówiono wiele o tym, To, co jest, zostaje. Dziękuję. że ten instrument najpowszechniejszego wsparcia polskich rolników – bo blisko 1,5 mln rolników korzysta z dopłat bezpośrednich – jest bardzo zagrożo- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: ny i nigdy nie zostanie przygotowany. On został przygotowany. Polska, wchodząc do Unii Europejskiej, Dziękuję bardzo. była w tym zakresie gotowa do obsługi rolników i już Wszystkie pytania włączone do porządku dzien- w pierwszym roku rolnicy mogli skorzystać z tego nego zostały rozpatrzone. najprostszego instrumentu, jakim są płatności bez- Kończymy więc rozpatrywanie tego punktu po- pośrednie. rządku dziennego. Omawiana ustawa ma charakter przede wszyst- Wysoka Izbo! Komisja Gospodarki przedłożyła kim kompetencyjny. Oprócz wyciągnięcia pewnych sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zapa- wniosków z doświadczeń, które mamy, ustawa okre- sach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu śla w sposób trochę nowy zadania i właściwości or- ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach ganów oraz jednostek organizacyjnych w zakresie zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa oraz płatności bezpośrednich, płatności uzupełniających przy wypełnieniu zobowiązań międzynarodowych oraz płatności cukrowej. Zawiera pewne nowe roz- w sytuacjach zakłóceń na rynku naftowym. wiązania dotyczące funkcjonowania agencji płatni- Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom czych, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rol- doręczone w druku nr 1326. nictwa oraz Agencji Rynku Rolnego, co pozwoli na W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii pewno na płynniejszą obsługę rolników i na spraw- Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję niejsze przekazywanie środków w ramach poszcze- o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- gólnych agencji płatniczych. jący rozpatrzenie tego sprawozdania. Zasadnicze przepisy merytoryczne w tym zakre- Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził sie nie są może zamieszczone w tej ustawie, są okre- zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sej- ślone w rozporządzeniach Komisji Europejskiej, roz- mu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem wy- porządzeniach wspólnotowych, ale także część kom- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 172 Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej

Poseł Sprawozdawca Wojciech Pomajda li rządu. Należy wyraźnie podkreślić, iż tak zasadnicze rozszerzenie pierwotnego projektu zostało niejako petencji przechodzi do ministra rolnictwa, do resortu wymuszone poprzez zmianę przepisów prawa wspól- i przepisy te będą wydawane w formie rozporządzeń notowego. Takie podejście do problemu umożliwiło ministerstwa. szybkie i sprawne wdrożenie nowych rozwiązań wspól- W projekcie tej ustawie zakłada się uproszczenie notowych, w przeciwnym razie istniałaby niezwłoczna systemu wydawania rozporządzeń, co daje większą potrzeba dokonania w krótkim czasie nowelizacji swobodę i pewną elastyczność w stosunku do minio- uchwalonej przez Sejm ustawy i nie mielibyśmy gwa- nego okresu. Minister rolnictwa, zgodnie ze swoją rancji, że o te dopłaty do roślin energetycznych rolni- kompetencją i najlepszą wiedzą oraz sugestiami i wska- cy mogliby się ubiegać już w tym roku. zaniami rolników, mam nadzieję, będzie mógł dosto- Ponadto Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnio- sowywać te rozporządzenia do aktualnego stanu czy sła do projektowanej ustawy dwie istotne poprawki. też do stopnia wykorzystania funduszy pomocowych. Jedna dotyczy zmiany ustawy o biokomponentach Wcześniej ta procedura była trochę dłuższa, bo nie- i biopaliwach ciekłych. Poprawka ta, ściśle wiążąca się które z rozporządzeń musiały być przyjmowane przy- merytorycznie i systemowo ze zmianami dotyczącymi najmniej przez Radę Ministrów. płatności za rośliny energetyczne, obejmuje zmianę Jednym z istotnych elementów przedłożenia rzą- dowego tej nowej ustawy jest wprowadzenie tzw. płat- treści art. 11 ust. 2 ustawy o biopaliwach. Zgodnie ności paszowej. Proponuje się, aby wydając rozporzą- z nią umowy kontraktacji będą mogły być zawierane dzenie dotyczące stawek płatności uzupełniających na okres nie krótszy niż rok. Nadmienię, że dotychczas dla poszczególnych upraw, minister właściwy do spraw okres zawierania umów wynosił 5 lat. rolnictwa mógł uzależnić wysokość stawek powyższej Następna poprawka, zgłoszona przez grupę posłów, płatności od liczby zwierząt danego gatunku przypa- a w szczególności przez pana posła Daszyka, dotyczy- dających na 1 ha gruntów rolnych danego rodzaju ła kwestii jawności środków publicznych przyznawa- wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Reali- nych rolnikom w ramach płatności. Poprawka ta jest zację powyższego celu umożliwia również wytyczna związana systemowo z przyjętymi już wcześniej przez zawarta w art. 7 ust. 3 ustawy, zgodnie z którą, wy- Sejm analogicznymi rozwiązaniami o upublicznieniu dając rozporządzenie określające rodzaje roślin, do informacji o beneﬁcjentach programów rolnych. Przy- których przysługują płatności uzupełniające, mini- jęliśmy już taką poprawkę w ramach ustawy wspiera- ster właściwy do spraw rolnictwa może uzależnić nia rozwoju obszarów wiejskich, taki zapis dotyczy już objęcie danego rodzaju roślin płatnościami uzupeł- planu rozwoju obszarów wiejskich. niającymi od liczby zwierząt danego gatunku przy- Jednocześnie jako poseł sprawozdawca chciałbym padających na 1 ha gruntów rolnych danego rodzaju zwrócić uwagę na oczywisty błąd drukarski zasygna- wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. lizowany przez przedstawicieli Biura Legislacyjnego, W projekcie ustawy w stosunku do obowiązują- który nastąpił przy przepisywaniu poprawki pana cych przepisów rozszerzono zatem wytyczne do wy- posła Daszyka. Mianowicie w art. 43 w ust. 2 są wydawania aktów wykonawczych. Właśnie ten zapis razy „kwotę płatności cukrowej”, a powinny być wy- wprowadzający płatności paszowe w trakcie prac na- razy „kwotę płatności i płatności cukrowej”. Nadmie- szej komisji wzbudził najwięcej obaw, pewnego rodza- nię, że wskazany błąd drukarski zostanie usunięty ju emocji i wywołał największą dyskusję. Sądzę, że w ostatecznej wersji ustawy, w ostatecznym tekście. posłowie, prezentując stanowiska poszczególnych Na zakończenie mojego wystąpienia chciałbym klubów, wypowiedzą się o tych rozterkach, które to- podziękować wszystkim posłom z Komisji Rolnictwa warzyszyły naszym obradom. i Rozwoju Wsi za intensywną i merytoryczną pracę W trakcie prac komisji nad przedłożonym przez nad przedmiotowym projektem ustawy, przedstawi- Radę Ministrów projektem zaistniała też koniecz- cielom Biura Legislacyjnego, sekretariatowi komisji ność znacznego uzupełnienia pierwotnego projektu o nowe regulacje dotyczące płatności dla rolników rolnictwa i oczywiście przedstawicielom rządu. Jeże- uprawiających rośliny na cele energetyczne. Od 1 stycz- li zaistnieje taka potrzeba i zostaną sformułowane nia 2007 r. w związku ze zmianą przepisów wspólno- pytania pod moim adresem, czyli posła sprawozdaw- towych rolnikom tym przysługuje płatność w wyso- cy, jestem oczywiście do dyspozycji Wysokiej Izby. kości 45 euro na hektar. Konieczność pilnego wpro- Panie Marszałku! Konkludując, Komisja Rolnic- wadzenia tych zmian przez komisję, jak już wspo- twa i Rozwoju Wsi, po przeprowadzeniu pierwszego mniałem, spowodowała znaczną rozbudowę pierwot- czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na nego przedłożenia rządowego. Dla zobrazowania tego posiedzeniach w dniach 10 i 24 stycznia 2007 r. oraz powiem, że przedłożenie rządowe obejmowało 37 ar- po wysłuchaniu oświadczenia przedstawiciela Komi- tykułów, natomiast przedstawione Wysokiej Izbie tetu Integracji Europejskiej, że projekt ustawy zawar- sprawozdanie komisji obejmuje tych artykułów już ty w sprawozdaniu jest zgodny z prawem Unii Euro- 60. Informacja ta świadczy też o dużym nakładzie pejskiej, wnosi do Wysokiego Sejmu o uchwalenie pracy komisji oraz wspomagających ją przedstawicie- przedłożonego projektu ustawy. Dziękuję bardzo. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej 173

Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: wykonującymi to rozporządzenie. Proponuje się, aby tak jak w dotychczas obowiązujących przepisach Dziękuję panu posłowi. płatności bezpośrednie oraz uzupełniające lub płat- Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad ność cukrowa przyznawane były rolnikowi na jego tym punktem porządku dziennego 5-minutowych wniosek przez właściwego ze względu na miejsce za- oświadczeń w imieniu klubów i kół. mieszkania lub siedzibę wnioskodawcy kierownika Otwieram dyskusję. biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Mo- Głos ma pan poseł Tadeusz Woźniak, Prawo dernizacji Rolnictwa. i Sprawiedliwość. W art. 7 projektu ustawy proponuje się, aby płat- ności przysługujące rolnikom obejmowały jednolitą płatność obszarową do powierzchni kwaliﬁkujących Poseł Tadeusz Woźniak: się gruntów rolnych lub uzupełniającą krajową płat- ność bezpośrednią do powierzchni uprawy określo- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- nych roślin. Proponuje się, aby tak jak w dotychczas strze! Mam zaszczyt wyrazić opinię Klubu Parlamen- obowiązujących przepisach płatność bezpośrednia tarnego Prawo i Sprawiedliwość na temat sprawoz- przyznawana była rolnikowi, który spełnia łącznie dania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym trzy warunki określone w projekcie. Projekt ma tu projekcie ustawy o płatnościach do gruntów rolnych też na celu ochronę interesów wszystkich posiadaczy i płatności cukrowej, zawartego w druku nr 1333. w przypadku współposiadania działki rolnej i intere- Przedmiotowy projekt ustawy o płatnościach do sów osób rzeczywiście zajmujących się uprawą grun- gruntów rolnych i płatności cukrowej reguluje spra- tów rolnych. Został też uregulowany tryb postępo- wy dotyczące jednolitej płatności obszarowej, uzupeł- wania organów agencji płatniczej w przypadku prze- niającej krajowej płatności bezpośredniej oraz od- kazania gospodarstwa rolnego lub przeniesienia po- dzielnej płatności z tytułu cukru. Zmienia też niektó- siadania gruntów rolnych w drodze spadkobrania. re zapisy w kilku ustawach szczególnych. Wejście Sprawiedliwe zróżnicowanie wysokości płatności w życie proponowanych przepisów ma na celu nie uzupełniających w zależności od liczby zwierząt w go- tylko dostosowanie prawa krajowego do regulacji spodarstwie rolnym zgodnie z upoważnieniem za- unijnych, ale również, a może przede wszystkim, wartym w projekcie będzie możliwe jednak dopiero zwiększenie dochodów rolników Rzeczypospolitej po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej. Co roku Polskiej i rozwój obszarów wiejskich. Jest to więc po przyjęciu ok. 1400 tys. wniosków agencja płatnicza projekt oczekiwany przez rolników i niezwykle waż- będzie zobowiązana do przeprowadzenia ich kontro- ny dla polskiej wsi. li, aby od dnia 1 grudnia rozpocząć wypłatę płatno- Analizowany projekt ustawy ma zastąpić dotych- ści. Wypłata płatności powinna zakończyć się do dnia czas regulującą te zagadnienia ustawę z dnia 18 30 czerwca kolejnego roku. grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do Minister właściwy do spraw rolnictwa został gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru. Zastępowana ustawa została uchwalona jeszcze umocowany do określenia szczegółowych warunków przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, lub trybu przyznawania płatności uzupełniających czyli w czasie gdy przepisy prawa wspólnotowego nie do upraw poszczególnych roślin objętych tymi płat- obowiązywały w naszym kraju. Od chwili przystą- nościami. Proponuje się też, aby rolnikowi przysłu- pienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej giwała płatność cukrowa, jeżeli spełnia on warunki w 2004 r. zachodzi potrzeba zmiany tej ustawy. do przyznania płatności bezpośredniej w danym roku Rządowy projekt przedmiotowej ustawy, zawarty i zawarł z producentem cukru stosowną umowę do- w druku nr 1257, Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi stawy buraków cukrowych. skierowała do podkomisji nadzwyczajnej i był on roz- W związku z tym, że umowy zawierane zgodnie patrywany przez tę podkomisję w dniach 10 i 23 z przepisami ustawy o biokomponentach i biopali- stycznia br. Sprawozdanie podkomisji było przedmio- wach mogą również stanowić podstawę do ubiegania tem obrad Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu się o przyznanie pomocy do upraw roślin energetycz- 24 stycznia. Z analizy tego sprawozdania wynika, że nych, w celu ochrony interesów rolników wskazane nastąpiły istotne zmiany w stosunku do pierwotnego jest wprowadzenie zapisu zmierzającego do tego, aby projektu. Projekt podkomisji był znacznie obszerniej- umowy sporządzane na podstawie art. 11 ust. 1 tej szy od pierwotnego. Ponadto Komisja Rolnictwa ustawy mogły być zawierane na okres nie krótszy niż i Rozwoju Wsi na swoim plenarnym posiedzeniu wpro- jeden rok, a nie, jak dotychczas, na okres pięciu lat. wadziła kolejne poprawki i tak doszło do wypracowa- Od roku 2007 rolnik uprawiający rośliny prze- nia wersji, z jaką mamy do czynienia obecnie. znaczone na produkty energetyczne będzie mógł Istotą projektowanej ustawy jest uregulowanie otrzymać: zagadnień z zakresu dopłat, pozostawionych do roz- — jednolitą płatność obszarową do gruntów rol- strzygnięcia przez państwa członkowskie Unii Euro- nych, pejskiej, albo zagadnień nieuregulowanych rozporzą- — krajową płatność uzupełniającą, jeżeli rośli- dzeniem Rady nr 1782/2003 ani rozporządzeniami na przeznaczona do wytworzenia produktu ener- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 174 Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej

Poseł Tadeusz Woźniak gionie podlaskim hodowla koni zimnokrwistych, tzw. sokólskich, i niestety hodowcy nie będą mogli wprost getycznego jest objęta tą płatnością, jak na przy- skorzystać z tych dopłat. Widzimy, że w tym wypad- kład rzepak; ku nawet w sto koni są w stanie przegrać z jedną — płatność z tytułu roślin energetycznych w wy- owcą. Myślę, panie ministrze, że w tej sytuacji po- sokości 45 euro/ha. trzebne jest jakieś inne narzędzie ﬁnansowe, które Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość stoi umożliwi wsparcie tych gospodarstw. na stanowisku, że zapisy projektowanej ustawy do- W ustawie jest wiele zapisów mówiących o prawi- brze będą służyć polskim rolnikom i polskiej wsi. dłowości składania wniosków, danych, właściwych W związku z powyższym Klub Parlamentarny Prawo procedurach. Rozumiem, że owe sankcje wobec rol- i Sprawiedliwość poprze w głosowaniu projekt usta- ników są wymuszone prawem Unii Europejskiej, ale wy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności mam nadzieję – i zwracam się tu z apelem do pana cukrowej. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) ministra – że w rozporządzeniach owe kary grzywny zostaną ustalone jak najniższe. W ustawie jest kilkanaście delegacji dla ministra Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: rolnictwa. Mieliśmy pewne wątpliwości, czy część z nich nie powinno być rozporządzeniami Rady Mi- Dziękuję. nistrów. Biorąc pod uwagę i analizując cały proces Głos ma pan poseł Józef Klim, Platforma Obywa- legislacji, wydawania rozporządzeń, konieczność ak- telska. ceptacji przez Komisję Europejską, uważamy, że delegacja ta powinna być właśnie w rękach ministra rolnictwa. Poseł Józef Piotr Klim: Warto podkreślić, że rolnicy mogą składać wnioski o dopłaty przez Internet. Mamy nadzieję, że Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Plat- wkrótce będzie to powszechnie stosowany standard formy Obywatelskiej prezentuję wobec wyżej wymie- na polskiej wsi. nionej ustawy następujące stanowisko. Ustawa nor- W projektowanej ustawie przewiduje się możli- muje zasady i tryb przyznawania rolnikom płatności bezpośredniej, uzupełniającej oraz płatności cukro- wość wypłacania zaliczek w przypadku klęsk żywio- wej. Normuje zadania oraz właściwości organów łowych i w innych nadzwyczajnych okolicznościach. i instytucji jednostek organizacyjnych w tym zakre- Jest to rozwiązanie bardzo dobre. Zresztą wszyscy sie. Normuje zasady i tryb wypłat ww. płatności oraz pamiętamy stan klęski suszy w 2006 r. Dobrze się zasady i tryb prowadzenia kontroli. stało, iż komisja rolnictwa jako pierwsza przychyliła Ustawa zastąpi dotychczasową ustawę z 2003 r., się do zasady jawności beneﬁcjentów tej pomocy pu- gdyż po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej blicznej. Zresztą Sejm już wcześniej w ustawie o Pro- rozporządzenia Komisji Europejskiej w tym wzglę- gramie Rozwoju Obszarów Wiejskich właśnie taką dzie obowiązują w kraju członkowskim. Z tego też zasadę uchwalił. Myślę, że ta zasada obecnie też zo- powodu ustawa zawiera ponad 30 odniesień do prawa stanie przyjęta. unijnego. To powoduje, iż ustawa, aczkolwiek zgodna Z ustawy będzie korzystać ok. 1,5 mln rolników, z zasadami legislacji, może być dla rolników ustawą a na jej realizację rocznie do dyspozycji będzie kilka częściowo nieczytelną. miliardów złotych. Ustawę pozytywnie oceniają re- Nie wszyscy rolnicy dysponują dostępem do wszyst- prezentanci środowisk wiejskich. Biorąc powyższe kich aktów prawnych, a ustawa przewiduje pewne pod uwagę, klub Platformy Obywatelskiej poprze sankcje, stąd też wydaje mi się, że minister rolnictwa omawiany projekt ustawy. Dziękuję bardzo. albo Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnic- twa powinni jak najszybciej i w jak najbardziej przy- stępny sposób przekazać istotne informacje o istotnych Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: elementach procesu składania wniosków, otrzymywa- nia dopłat, kontroli. Zdaję sobie sprawę z tego, że te Dziękuję. dopłaty dla rolników nie są nowością, ale dobra infor- Pan poseł Stanisław Stec, Sojusz Lewicy Demo- macja jest pożądana na każdym etapie. kratycznej. Pewną nowością jest system tzw. dopłat paszowych, o czym już mówiono. Powiązanie tych dopłat z produkcją zwierzęcą jest słuszne, aczkolwiek sama Poseł Stanisław Stec: zasada posiadania w gospodarstwie tylko jednej sztuki hodowlanej bez względu na wielkość gospodarstwa Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klu- nie jest może do końca sprawiedliwa. bu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycz- Zwracam uwagę na fakt, iż nie mogą z tej dopłaty nej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec korzystać hodowcy koni. W wielu regionach Polski ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności świetnie rozwija się hodowla koni, na przykład w re- cukrowej. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej 175

Poseł Stanisław Stec z tej dodatkowej dopłaty. Proszę też o odpowiedź, pod jakimi byłoby to warunkami. Panie marszałku, pozwoli pan, że na początku Biorąc pod uwagę to, że ustawa jest bardzo ważna złożę podziękowanie wszystkim tym, którzy w latach i że jest potrzeba uchwalenia jej na tym posiedzeniu 2004–2006, szczególnie na początku, włożyli ogrom- Sejmu, nasz klub nie będzie zgłaszał żadnych popra- ny wysiłek we wdrożenie systemu dopłat bezpośred- wek i będzie głosował za jej przyjęciem, mając nadzie- nich i rozpatrzenie corocznie 1,5 mln wniosków rol- ję, że środki przeznaczone na płatności bezpośrednie ników. Było to ogromne wyzwanie, szczególnie zostaną w latach 2007–2013 wykorzystane przynajm- w okresie pierwszych lat, kiedy wszyscy się uczyli, niej w takim stopniu, w jakim były wykorzystywane jak to zorganizować i zrealizować. Wielkim osiągnię- w latach 2004–2006. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) ciem naszego kraju jest to, że w tym zakresie zostały wykorzystane wszystkie środki. Jest to osiągnięcie ludzi pracujących w ministerstwie rolnictwa, agencji Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: restrukturyzacji, ośrodkach doradztwa rolniczego i wszystkich tych, którzy tym się zajmowali. Dziękuję. Przedstawiona w projekcie ustawa określa zada- Pan poseł Jan Łączny, Samoobrona. nia oraz właściwości organów i jednostek organizacyjnych w zakresie płatności bezpośredniej, płatności uzupełniającej oraz płatności cukrowej. Projekt usta- Poseł Jan Łączny: wy, oprócz płatności do gruntów rolnych i płatności cukrowej, przewiduje dodatkowe płatności dla rolni- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! ków uprawiających rośliny energetyczne i rośliny W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona paszowe, dla gospodarstw, w których hoduje się kro- Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić wy, bydło, owce i kozy. Jeśli chodzi o uzyskiwanie stanowisko klubu w sprawie rządowego projektu dodatkowej płatności z tytułu uprawy roślin paszo- ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności wych, nie ustalono, jaka minimalna liczba zwierząt cukrowej, która reguluje sprawy dotyczące jednolitej płatności obszarowej, uzupełniającej krajowej płat- uprawniałaby do wyższych kwot. Oznacza to, że wy- ności bezpośredniej oraz oddzielnej płatności z tytu- starczy mieć w okresie referencyjnym jedną kozę, aby łu cukru. dostać dodatkowe płatności odnoszące się do całej W niedługim czasie rozpocznie się nabór wnio- powierzchni posiadanych łąk i pastwisk. Jako przy- sków o dopłaty bezpośrednie od prawie 1,5 mln rol- kład można podać, że gospodarstwo, które posiada ników. Będzie to już czwarta kampania. Jest już więc 30 ha łąk i pastwisk i jedną kozę, będzie uprawnione najwyższy czas na wprowadzenie takich rozwiązań, do 23 tys. z dopłat bezpośrednich, natomiast ten, kto aby zarówno instytucje wdrażające, jak i producenci w okresie referencyjnym nie miał tej jednej kozy, rolni mogli się do tego właściwie przygotować i sko- otrzyma tylko 9 tys. rzystać z należytej pomocy. Poprzednia ustawa o płat- Panie Ministrze! Trzeba się nad tym zastanowić, nościach bezpośrednich została uchwalona przed bo jeżeli mamy powierzchnię paszową uzależniać od przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej i nie liczby zwierząt, to trzeba się zdecydować na pewną przystaje do nowych wymagań i potrzeb, zachodzi ilość, gdyż czas na to, żeby premiować produkcję. potrzeba jej zmiany. Mówią o tym już rolnicy w Wielkopolsce. Celem projektowanej ustawy jest uregulowanie Podkreślenia wymaga to, że przyjęte rozwiązania zagadnień z zakresu dopłat, pozostawionych pań- są krzywdzące dla gospodarstw, które specjalizują stwom członkowskim, a w szczególności: właściwości się w hodowli trzody, mimo że obecnie te gospodar- organów, zasad i trybu przyznawania płatności, prze- stwa przeżywają poważny kryzys ze względu na ceny prowadzania kontroli i wypłaty rolnikom płatności. żywca wieprzowego. Płatności przysługujące rolnikowi będą nadal Producentom roślin energetycznych będzie nato- obejmowały jednolitą płatność obszarową do powierzch- miast przysługiwać dodatkowe 45 euro do hektara ni i uzupełniającą krajową płatność bezpośrednią do upraw zakontraktowanych z zakładem przetwór- uprawy określonych roślin. Rodzaje roślin, do któ- czym. Zainteresowani rolnicy wyrażają jednak oba- rych przysługują płatności uzupełniające, określi wę, czy resort rolnictwa zdąży przygotować wszyst- minister właściwy do spraw rolnictwa, co umożliwi kie niezbędne rozporządzenia, które warunkują za- ewentualną coroczną modyﬁkację listy powyższych warcie umów kontraktacyjnych z zakładami prze- roślin, zależnie od możliwości budżetowych, ponie- twórczymi. waż trzeba pamiętać, że płatności uzupełniające Chciałbym, żeby pan minister, zabierając głos, te wypłacane są ze środków budżetu krajowego i zgod- wątpliwości rozwiał, jak również żeby pan minister nie z przeprowadzonymi szacunkami na wypłatę był uprzejmy potwierdzić tu jeszcze raz na sali, że płatności uzupełniających przeznaczone będzie oko- rolnicy, którzy będą wykorzystywać uprawy roślin ło 1,2 mld euro. energetycznych na własne potrzeby, do produkcji bio- Ze względu na potrzebę zapewnienia ministrowi paliwa, już za 2007 r. będą mogli również korzystać właściwemu do spraw rolnictwa możliwości dostoso- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 176 Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej

Poseł Jan Łączny kraczanie ich minimalnej wielkości, co stanowiłoby naruszenie prawa Unii Europejskiej. Jednocześnie wania wielkości stawki płatności do preferowanego słuszne jest wygaszenie zobowiązań rolników z tego przez rząd profilu produkcji prowadzonej w gospo- tytułu wcześniej zadeklarowanych. darstwach rolnych dobra wydaje się propozycja, aby Zgodnie z rozwiązaniem dotychczasowym Agen- stawki płatności uzupełniających dla upraw uzależ- cja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie nione były od tego, czy dany producent prowadzi przeprowadzać kontrole administracyjne i kontrole produkcję zwierzęcą. na miejscu. Wymagania w stosunku do kontroli ra- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dotychczasowe dykalnie zwiększyły się. Trzeba zdecydowanie zwe- doświadczenia we wdrażaniu płatności bezpośred- ryfikować dotychczasowy system kontroli na miejscu, nich wymusiły uściślenia ważnych zagadnień, na w szczególności w zakresie płatności obszarowych. przykład w przypadku złożenia kilku wniosków do- (Dzwonek) tyczących tej samej działki rolnej przez więcej niż Jeszcze, panie marszałku, tylko dwa zdania. jednego producenta. Jednoznacznie stwierdzono, że Nie może być tak, że ARiMR wydaje decyzje skut- przysługiwać będą one posiadaczowi zależnemu, czy- kujące przyznaniem lub odmową przyznania środ- li rolnikowi, który faktycznie zajmuje się uprawą ków finansowych, a prywatne firmy jeszcze do chwi- zgłaszanych gruntów rolnych i utrzymuje je w dobrej li obecnej nie rozliczyły się z kontroli za 2006 r. Po- kulturze rolnej przy zachowaniu wymogów ochrony prawki, czterokrotne, sześciokrotne, wyników kon- środowiska. troli nie są rzadkością. Ponieważ agencja podejmuje W projekcie ustawy zachowano okres na składa- decyzje finansowe mające wpływ na przyszłość ro- nie wniosków, to znaczy od 15 marca do 15 maja, lecz dzin rolniczych, musi odpowiadać instytucjonalnie przewidziano też możliwość przedłużenia terminu i personalnie za jakość tzw. kontroli na miejscu. składania wniosków, gdy Polska zostanie upoważnio- Będziemy się domagali tego, aby NIK przeprowa- na do tego przez Komisję Europejską. dziła szczegółowe badania, dlaczego kontrole na miej- Jak pokazało stosowanie dotychczas obowiązują- scu za 2006 r. nie zostały zakończone. Dlaczego są cych przepisów, postępowanie w sprawie przyznania tak drogie? Dlaczego rolnicy, którzy pozytywnie płatności jest wyjątkowo złożone i trudne ze względu przeszli kontrolę, nadal z dużym opóźnieniem otrzy- na dużą liczbę wniosków. Sprawne zebranie wnio- mują płatności? Kto za to personalnie odpowiada sków i wypłata płatności wymaga dyscypliny po każ- i jakie wyciągnięto konsekwencje w stosunku do osób dej ze stron. Co roku po przyjęciu wniosków agencja winnych oraz kto odpowiada za ewentualny brak wy- płatnicza przeprowadza ich kontrolę, aby od 1 grud- ciągnięcia konsekwencji? nia rozpocząć wypłatę płatności. Wypłata płatności Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- powinna zakończyć się do 30 czerwca kolejnego roku, tarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej będzie ale potrzeby rolników sprawiają, że termin ten nale- głosował za przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję. żałoby znacznie skrócić. Jak pokazał rok 2006, jest to możliwe. Należy podkreślić zaangażowanie i po- dziękować ministrowi rolnictwa oraz pracownikom Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: biur powiatowych Agencji Restrukturyzacji i Moder- nizacji Rolnictwa. Dziękuję bardzo, panie pośle. W projektowanej ustawie znalazło się wreszcie Pan poseł Andrzej Fedorowicz, Liga Polskich rozwiązanie problemu spadkobierców i współposia- Rodzin. daczy. Uregulowano również kwestię płatności cukrowej i wsparcia upraw roślin energetycznych. Na- leży przy tym zwrócić uwagę na palący problem do- Poseł Andrzej Fedorowicz: tyczący konieczności zwiększenia kwot zwolnień z podatku akcyzowego paliw z dodatkiem biokompo- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klu- nentów, które to zwolnienia w drastyczny sposób bu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin przedsta- zmalały i będzie to miało bardzo negatywny wpływ wiam stanowisko klubu do sprawozdania Komisji na sektor produkcji. Rolnictwa i Rozwoju Wsi do rządowego projektu usta- W projekcie zaproponowano, aby rolnicy mogli wy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności składać wnioski również przy użyciu formularza cukrowej. W trakcie prac nad ustawą nie zmienił się umieszczonego na stronie internetowej agencji płat- co prawda tytuł ustawy, ale doszły – o czym mówił niczej, i zachowano słuszne rozwiązanie, które zakła- pan poseł sprawozdawca – nowe rozdziały dotyczące da przesłanie do rolników druków spersonalizowa- głównie dopłat do roślin produkowanych na cele nych wraz z materiałem graficznym, co w znacznym energetyczne. Nie zmienia się zatem tytułu ustawy stopniu poprawia jakość tych dokumentów. ani jej zakresu działania w innych obszarach, wpro- Zaproponowano także rozwiązania pozwalające wadza się tylko nowe rozdziały. Liga Polskich Rodzin mieć realny wpływ na kształtowanie powierzchni uważa, że gdyby płatności, wszystkie dopłaty w in- trwałych użytków zielonych i tym samym nieprze- nych działach gospodarki były wykorzystywane 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej 177

Poseł Andrzej Fedorowicz Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: w taki sposób, jak to się dzieje w rolnictwie, to mie- Dziękuję. libyśmy dzisiaj autostrady i całą infrastrukturę. Inni Pan poseł Mirosław Maliszewski, Polskie Stron- ministrowie nie bardzo chcą się jednak uczyć od rolnictwo Ludowe. nictwa, więc skutki nie są porównywalne z tym, co osiągamy w rolnictwie. Dzisiaj rolnictwo polskie kon- kuruje na rynkach europejskich. Byłem wraz z dele- Poseł Mirosław Maliszewski: gacją prezydium Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi na targach Grüne Woche i muszę powiedzieć, że prezen- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- towaliśmy się tam co prawda skromnie, ale dzisiaj nie Ministrze! Chciałem w imieniu Klubu Parlamen- w Europie powinniśmy uczyć się od tych, którzy tarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego ustosun- umieją sprzedawać. Z tej trybuny wiele razy już mó- kować się do projektu ustawy o płatnościach do grun- wiono, ja też o tym mówiłem, że polski rolnik wypro- tów rolnych i płatności cukrowej. Ustawa – jak po- dukuje wszystko, ma narzędzia, tylko żebyśmy mu wiedziano – jest niejako nowelizacją przyjętej jeszcze nie przeszkadzali. Dzisiaj, kiedy potraﬁmy wykorzy- przed datą naszej akcesji do Unii Europejskiej usta- stywać dopłaty i rolnik polski wie, jak z nich korzy- wy, która regulowała płatności bezpośrednie dla pro- stać, zachodzi podejrzenie czy obawa o to, czy Agencja ducentów rolnych. Celem tej ustawy, będącej tema- Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, obciąża- tem dzisiejszej debaty, jest uregulowanie pewnych na coraz to nowymi płatnościami, nowymi obowiąz- grup zagadnień, takich jak: po pierwsze, zadania kami, podoła tym wszystkim obowiązkom, zwłaszcza oraz właściwości organów jednostek organizacyjnych że nie wiadomo, czy pieniądze, które są przewidziane w zakresie dotyczącym płatności bezpośredniej, płat- na lata 2007–2013 – to jest kwota około 17 mld euro ności uzupełniającej oraz płatności cukrowej, okre- – do rozdysponowania przez tę agencję, będą na pew- ślonych w przepisach Unii Europejskiej; po drugie, no w tej agencji sprawnie rozdzielone. Wydaje mi się, zasady i tryb przyznawania rolnikom płatności bez- że należałoby się zastanowić nad przeformowaniem pośredniej, płatności uzupełniającej oraz płatności tej struktury w powiązaniu oczywiście z innymi cukrowej w zakresie nieokreślonym w przepisach agencjami. Płatności, o których mowa, są kierowane Unii Europejskiej lub przewidzianym w tych przepi- do rolników, ale ta ustawa likwiduje również – mó- sach do określenia przez państwo członkowskie Unii wiliśmy o tym często na posiedzeniach komisji – tzw. Europejskiej, a więc jest tu pewna dowolność; po rolników z ul. Marszałkowskiej w Warszawie, czyli trzecie, zasady i tryb przeprowadzania kontroli tych, którzy posiadali grunty, zwłaszcza użytki zie- w zakresie wymienionym w przepisach ustawy; po lone, ale nie posiadając zwierząt, korzystali z dopłat czwarte, zasady i tryb wypłaty rolnikom płatności niekoniecznie im należnych, aczkolwiek ustawowo bezpośredniej, płatności uzupełniającej oraz płatno- mogli z nich korzystać, ponieważ nakłada ona dzisiaj ści cukrowej w zakresie nieokreślonym w przepisach obowiązek posiadania również zwierząt. Niekoniecz- Unii Europejskiej lub przewidzianym w tych przepi- nie też chciałbym się zgodzić z panem posłem, który sach do określenia przez państwo członkowskie Unii ubolewa nad tym, że poszkodowani będą hodowcy Europejskiej. trzody, bo nie zetknąłem się do tej pory z przypad- Ustawa ta ma olbrzymie znaczenie, dotyczy bo- kiem, aby gdzieś specjalnie dla trzody produkowano wiem blisko 1,5 mln polskich rolników. Poza tym kiszonkę. Wydaje mi się, że inne zwierzęta, które – mówili o tym moi przedmówcy – jej znaczenie jest mogłyby korzystać z pastwisk – koledzy mówią, że niebagatelne, zwłaszcza w sytuacji zmieniających się konie – mogłyby być uwzględnione, jednakże dzisiaj zasad wspólnej polityki rolnej. na razie ustawa tego nie przewiduje. Chcę też powiedzieć, że posłów Polskiego Stron- Kończąc, panie marszałku, Liga Polskich Rodzin nictwa Ludowego zaciekawiły, a w zasadzie zmusiły zgadza się z opinią, że należy rozszerzyć dopłaty rów- do intensywnego myślenia pewne zapisy, które wy- nież o rośliny energetyczne. To jest przyszłość, to jest dają się niepokojące w tej ustawie, ale niejako z tytu- dla rolnika pewien zastrzyk ﬁnansowy, który oprócz łu ich słuszności czy konieczności przyjęcia tej usta- produkcji bezpośredniej byłby wspomożeniem dla wy będziemy je popierać. Po pierwsze, sprawa płat- niego. Myślę, że to będzie rozszerzone. Aczkolwiek ności tzw. paszowej do trwałych użytków zielonych trochę się dziwię, że Unia Europejska tak powolutku, i związana z tym konieczność posiadania zwierząt. powolutku zezwala – a nas oczywiście tylko na tyle Oczywiście to rozwiązanie ze wszech miar popiera- stać – na pojedyncze rośliny. Chcielibyśmy rozszerzać my, chcąc wyeliminować możliwość uzyskiwania tej dopłaty w odniesieniu do innych roślin, w tym rów- płatności przez tych, którzy niejako tylko po to posia- nież do owoców miękkich i do tych trudnych, które dają te grunty, aby uzyskiwać płatność. Poza tym na- nie są przewidziane. Myślę, że pan minister powie leżałoby się zastanowić, bo ważne jest, aby tą koniecz- nam, kiedy przewiduje się dopłaty również w odnie- nością posiadania zwierząt nie stymulować wzrostu sieniu do innych roślin. Dziękuję bardzo. produkcji rolnej. Wydaje mi się jednak, że rozwiązanie, 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 178 Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej

Poseł Mirosław Maliszewski Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: które jest przewidywane w rozporządzeniu, będzie Dziękuję bardzo. w sposób prawidłowy regulowało tę kwestię. Pani poseł Halina Molka, Ruch Ludowo-Naro- Kolejna sprawa wynikająca z autopoprawki, którą dowy. złożył rząd, to płatności do roślin energetycznych i zmiana ustawy o biopaliwach i biokomponentach ciekłych. Otóż skrócenie okresu koniecznej umowy Poseł Halina Molka: kontraktacyjnej maksymalnie z 5 lat do 1 roku oczy- wiście jest na rękę uprawiającym te rośliny, zwłasz- Dziękuję. cza tym, którzy posiali rzepak i mieliby w związku Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt z tymi płatnościami korzyści, ale jest niepokojące to, przedstawić stanowisko koła Ruch Ludowo-Narodo- że eliminuje się długoterminowe umowy, które tak wy wobec sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwo- de facto powinny obowiązywać, dając gwarancję rol- ju Wsi o rządowym projekcie ustawy o płatnościach nikowi i przetwórcy na to, że będą mieli dostęp do do gruntów rolnych i płatności cukrowej. Wspomnia- surowca i do dochodów. na ustawa reguluje przede wszystkim sprawy doty- Bardzo istotne jest też to, czy Agencja Rynku Rol- czące jednolitej płatności obszarowej, uzupełniającej nego jest przygotowana na to, że polskie zakłady, krajowej płatności bezpośredniej oraz oddzielnej płat- które zamierzają przerabiać rzepak, będą uzyskiwać ności z tytułu cukru. Procedowana ustawa zastąpi akceptację, niejako akredytację czy uznanie, tak aby ustawę z 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpo- nie tylko podmioty zagraniczne – a te kwestie były średnich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności sygnalizowane na posiedzeniu komisji – mogły kupo- z tytułu cukru, która została uchwalona przed przy- wać od rolników surowce energetyczne, w tym przy- stąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. padku rzepak, czerpać z tego korzyści, zwłaszcza Zmiany zawarte w ustawie wynikają przede zakładając duże zbiory rzepaku w roku bieżącym wszystkim z powielenia w poprzedniej ustawie prze- spowodowane wzrostem zasiewów. Czy to nie spowo- pisów Unii Europejskiej w krajowym porządku praw- duje wypływu środków finansowych z kraju? nym, co jest niezgodne z zasadą bezpośredniego ich obowiązywania w państwie członkowskim oraz wy- Kolejna sprawa, która była także podnoszona, to nika ze zmian w samych przepisach Unii dokonanych jawność uzyskiwanych dopłat. Wydaje nam się, że po 2003 r., a dotyczących płatności bezpośrednich. rozwiązanie to ma swoje plusy i minusy, jednak zde- W Unii Europejskiej zagadnienie płatności ure- cydowanie więcej ma plusów. Dlatego też Polskie gulowane jest aktami prawnymi w randze rozporzą- Stronnictwo Ludowe poprze poprawkę, w której cho- dzeń, zaś przepisy rozporządzeń Unii Europejskiej dzi o to, aby informacja o beneficjentach uzyskują- nie mogą być powtarzane w prawie krajowym, które cych pomoc czy uzyskujących dopłaty była ogólnie powinno jedynie umożliwiać ich stosowanie. dostępna. W ustawie zostały uregulowane m.in. następują- Ta ustawa – jak wspomniałem na wstępie – ma ce grupy zagadnień: zadania oraz właściwość orga- bardzo duże znaczenie, Unia Europejska zmienia nów i jednostek organizacyjnych w zakresie dotyczą- bowiem większość zasad wspólnej polityki rolnej, cym płatności bezpośredniej, płatności uzupełniają- odchodząc niejako od wspierania produkcji na rzecz cej oraz płatności cukrowej, określonych w przepisach dopłat, które traktujemy jako dopłaty o charakterze Unii Europejskiej, zasady i tryb przyznawania rolni- socjalnym, podnoszącym dochodowość gospodarstw, kom tych płatności, zasady i tryb wypłaty rolnikom ale niestymulującym rozwoju produkcji. Oczywiście wspomnianych płatności. jak wszystko ma to swoje dodatnie i ujemne strony. W celu uniknięcia przypadków złożenia kilku Taka polityka Unii Europejskiej niestety spowoduje, wniosków dotyczących tej samej działki rolnej przez w wielu przypadkach i na wielu rynkach, że polskie więcej niż jednego producenta rolnego w ustawie produkty przestaną być konkurencyjne, a gospodar- wprowadzono przepisy, zgodnie z którymi w jednym stwa będą w trudniejszej sytuacji finansowej. Poza roku na działkę rolną płatność może być przyznana tym należy uwzględnić to, że Unia odchodzi stop- i wypłacona tylko raz. niowo od utrzymywania barier celnych na swoich W celu usprawnienia, uproszczenia i obniżenia granicach, w związku z tym producenci unijni będą kosztów postępowania prowadzonego przez Agencję – cały czas jesteśmy tego świadkami – bardziej na- Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sprawie rażeni na konkurencję z krajów trzecich, i że mamy przyznania płatności w ustawie proponuje się, aby do czynienia z eliminacją dopłat eksportowych, do postępowanie w tej sprawie prowadzone było na eksportu produktów rolnych z krajów unijnych do wniosek osoby zainteresowanej, tej, która przedstawi państw trzecich. wszelkie dowody niezbędne do dokładnego udowod- Reasumując, Polskie Stronnictwo Ludowe popiera nienia prawa do gruntów rolnych. tę ustawę z uwagi na jej wagę oraz nie wnosi popra- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasze koło uwa- wek. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski) ża, że ustawa uprości i usprawni przyznawanie rol- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej 179

Poseł Halina Molka dzę, jeżeli powiem, że na Podkarpaciu nie tylko za- miera rolnictwo, ale też, uważam, umiera wieś, która nikom płatności do gruntów rolnych i płatności cu- żyje tylko z rent i emerytur. Degradacji ulegają całe krowej. Dlatego też poprzemy sprawozdanie Komisji regiony w województwie. Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie usta- Dlaczego o tym wszystkim mówię? Dlatego że powy o tych płatnościach. Dziękuję bardzo. mysły, które pan minister przedstawił na posiedzeniu komisji rolnictwa, dotyczące rozwiązania tego problemu w idących za ustawą rozporządzeniach ni- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: czego nie naprawiają, a wręcz jeszcze bardziej za- szkodzą wsi podkarpackiej. Dziękuję. Poinformował pan, że dodatkowa dopłata paszo- Pan poseł Marian Daszyk, niezrzeszony. wa nie będzie powiązana z hodowlą bydła w stosunku do 1 ha użytków, tylko wystarczy jedna sztuka na gospodarstwo i dopłata będzie się należeć. W ten spo- Poseł Marian Daszyk: sób pseudogospodarze z Marszałkowskiej nic nie stracą, bo jedna koza na 1000 ha zawsze się znajdzie. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! (Oklaski) Przy tym rozwiązaniu ci pseudorolnicy Również chcę się odnieść do rządowego projektu jeszcze zyskają, a stracą ci drobni rolnicy, nieposia- ustawy o płatnościach do gruntów rolnych, dlatego dający zwierzęcia. Dlatego muszę się zapytać: Czy że zawarte w nim zapisy i idące za tą ustawą rozpo- nadal te same osoby nie stoją i nie lobbują za takimi rządzenia mogą mieć pozytywny wpływ na rozwój właśnie rozwiązaniami? polskiego rolnictwa, ale mogą też utrwalić patologie, Zupełnie inne deklaracje i zapewnienia składał jakie w naszym rolnictwie występują. pan minister Andrzej Lepper, przebywając w ubie- Ja chcę zwrócić uwagę na art. 17 ust. 2 i 3, które głym roku dwukrotnie na Podkarpaciu i spotykając wprowadzają możliwość uzależnienia wysokości do- się z rolnikami, na przykład w gospodarstwie rolnym płat, np. tak zwanych paszowych, od prowadzenia w Odrzechowej. Również w odpowiedzi na moją in- hodowli zwierzęcej przez rolnika. Obecnie mamy sys- terpelację w tej sprawie pan minister zobowiązywał tem, który umożliwia otrzymywanie dopłat np. do się, że ta sprawa zostanie rozwiązana tak, jak życzą traw każdemu, kto posiada pole, nie uzależniając sobie tego rolnicy. Dlaczego tak się nie dzieje? tego od prowadzonej produkcji zwierzęcej. Rodzi to Panie Ministrze! Proponowany zapis w ustawie niewyobrażalne patologie. Od wielu rolników słyszę, nie rozstrzyga, w jakim kierunku problem zostanie że nie opłaca się pracować, lepiej wszystko sprzedać, rozwiązany. Daje jedynie taką możliwość. O wszyst- raz w roku skosić trawę i brać dopłaty. Młodzi rolni- kim zadecydują rozporządzenia wydane przez mini- cy nie mogą powiększać i rozwijać gospodarstw, bo stra, które z pewnością są już przygotowywane. Dla- nikt nie jest zainteresowany sprzedażą ziemi. Pola tego zwracam się do pana ministra o zmianę stano- zarastają trawami i krzakami, rozmnażają się tylko wiska i przyjęcie w rozporządzeniach rozwiązań, na lisy, które niszczą ptactwo i pustoszą kurniki. które oczekują polscy rolnicy, a które są dobre dla Taki stan ma miejsce w sytuacji, gdy polski rol- polskiego rolnictwa. nik otrzymuje o wiele mniejsze dopłaty od na przy- Panie ministrze, przekazuję panu stanowisko kład rolnika niemieckiego przy podobnych kosztach Podkarpackiej Izby Rolniczej w omawianej sprawie, paliwa, energii, środków ochrony roślin. Takie roz- które jest popierane przez Polski Związek Hodowców wiązania w Polsce obowiązują, bo takie zostały wy- Bydła Simentalskiego. Treść jego jest następująca: negocjowane i wprowadzone przez poprzednie ekipy 1. Zarząd Podkarpackiej Izby Rolniczej stoi na rządzące. stanowisku zróżnicowania dopłat, tj. ustalenia wyż- Wiele wskazuje na to, że za takimi rozwiązaniami szych dopłat dla rolników prowadzących chów bądź stali tzw. pseudorolnicy z Marszałkowskiej, którzy hodowlę zwierząt na trwałych użytkach zielonych mieli decydujący wpływ na podejmujących decyzje i niższych dopłat dla posiadaczy użytków zielonych lub sami je podejmowali. To są ci, którzy na przykład bez obsady zwierząt. w Bieszczadach i na Podkarpaciu przejęli za grosze 2. Podstawą do naliczania dopłat z tego tytułu win- całe PGR-y, po kilkaset lub tysiąc hektarów, a na- na być obsada zwierząt w przeliczeniu na sztuki duże stępnie zlikwidowali prowadzoną tam hodowlę, po- w roku – podkreślam – za który dokonuje się dopłaty zostawiając kilka sztuk jako hobby, pozwalniali pra- obszarowe. Podstawą do naliczania wyższej dopłaty cujących tam mieszkańców, a często byli to jedyni jest udokumentowanie posiadania co najmniej 0,2 sztuk pracodawcy. Teraz raz w roku wykoszą i z gotówką dużych na 1 ha użytków zielonych. W przypadku niż- wyjeżdżają do Warszawy. Dawniej też podatków nie szej obsady pozostały areał użytków zielonych winien płacili, bo byli zwolnieni z ich płacenia. być objęty dopłatą o obniżonej stawce. Zamierające rolnictwo powoduje upadek zakładów Stanowisko z jednej strony uwzględnia potrzebę przetwórczych, np. mleczarni, masarni, którym bra- zwiększenia towarowości produkcji na dużych obsza- kuje surowca. To rodzi coraz większe bezrobocie. rach niewykorzystanych areałów użytków rolnych, Młodzież masowo wyjeżdża za granicę. Nie przesa- z drugiej strony daje możliwość uaktywnienia pro- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 180 Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej

Poseł Marian Daszyk W art. 40 reguluje się windykację nienależnej i nadmiernie pobranej płatności lub płatności cukro- dukcyjnego małych i średnich gospodarstw rolnych, ty- wych, w przypadku gdy kwoty te nie są wyższe niż powych dla południowo-wschodniej Polski. (Dzwonek) 10 euro. Bardzo prosiłbym pana ministra o wyjaśnie- Już kończę, panie marszałku. nie, z czego ta kwota wynika i czy nie mogłaby być Chciałbym jeszcze odnieść się do jednej kwestii, wyższa wzorem innych krajów Unii Europejskiej. mianowicie do jawności środków publicznych, które Dziękuję bardzo. jako dopłaty pochodzą z Unii Europejskiej. W tej sprawie na posiedzeniu komisji posłowie w dyskusji też uznali, że ta jawność nie powinna dotyczyć tylko Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: rolnictwa. Myślę, że mogę zwrócić się z apelem do posłów z pozostałych komisji, aby podobne rozwiąza- Dziękuję bardzo. nia przyjęli w innych dziedzinach naszej gospodarki, Pan poseł Wiesław Woda, Polskie Stronnictwo dlatego że jawność życia publicznego, uważamy, jest Ludowe. ważnym elementem naprawy życia publicznego w Polsce. Dziękuję bardzo. Poseł Wiesław Woda:

Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Żałuję, panie marszałku, że nie spełniłem pańskich oczekiwań Dziękuję bardzo, panie pośle. i nie zrezygnowałem z zadania pytania. Na tym skończyliśmy wystąpienia klubowe. Są chętni do zadania pytań, tak? Mamy opóźnie- nie. Może byśmy zrezygnowali? Nie? Dobrze. Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: W takim razie ustalam czas zadawanych pytań na 1 minutę. Też o kozę, rozumiem, pan chce pytać? Zapisało się czterech posłów. Czy jeszcze ktoś chciałby się zapisać? Nie widzę, nie słyszę. Poseł Wiesław Woda: Zamykam listę. Proszę? Pierwszy pan poseł Szczepan Skomra, Sojusz Le- wicy Demokratycznej. Wicemarszałek Wojciech Olejniczak:

Poseł Szczepan Skomra: Też o kozę pan chce pytać? Dziękuję bardzo, panie marszałku. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Poseł Wiesław Woda: Ustawa, o której dzisiaj debatujemy, czyli ustawa o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cu- Nie, o co innego, panie marszałku. krowej, jest bardzo ważna. Wyposażona jest również Mianowicie pierwsze czytanie bardzo ważnego w projekty rozporządzeń. Chciałem skupić się na projektu ustawy odbyło się na posiedzeniu komisji, rozporządzeniu i skierować pytanie do pana mini- a sprawozdanie komisji nosi datę 24 stycznia. Prak- stra rolnictwa odnośnie do rozporządzenia w spra- tycznie rzecz biorąc, jeśli pracowało się w innych wie stawki płatności cukrowej w 2007 r. W § 1 jest komisjach, nie było możliwości zapoznania się z tym napisane, że w 2006 r. stawka płatności cukrowej projektem ustawy, a ustawa jest niezwykle ważna, będzie wynosić tyle i tyle za tonę buraków cukro- dotyczy ogromnej rzeszy rolników. Dlatego też py- wych. Rozumiem, że jest to po prostu pomyłka, bo tam: Dlaczego dopłaty paszowe nie dotyczą hodow- jeżeli nie, to bardzo serdecznie prosiłbym, żeby pan ców koni? Nawiązuję teraz do wypowiedzi jednego minister wyjaśnił, na ile rolnicy faktycznie mogą z przedmówców: hodowca jednej kozy dostanie dopła- liczyć w 2007 r., jaka ta płatność, że tak powiem, tę, a hodowca 10 koni nie dostanie dopłaty. Przy czym będzie. muszę przypomnieć, że hodowla od 4 do 7 koni gene- Panie ministrze, czy prawdą jest, że rolnik posia- ruje przynajmniej jedno stanowisko pracy. Konie są dający 50 ha użytków zielonych i hodujący jedną owcę atrakcyjnym materiałem nie tylko hodowlanym, ale dostanie taką samą dopłatę paszową, jak rolnik posia- eksportowym, służą do hipoterapii i dlatego też to dający 50 ha użytków zielonych i dwadzieścia krów? stanowisko jest zupełnie niezrozumiałe. Jeżeli tak, to czy jest to sprawiedliwe? (Dzwonek) Wreszcie chcę zapytać, jakie instrumenty pomo- Jeszcze jedno króciutkie pytanie, panie mar- cowe przewiduje minister rolnictwa dla polskich ho- szałku. dowców koni. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej 181

Poseł Wiesław Woda następujące: Czy będzie to jeden wniosek, czy będą to dwa odrębne wnioski? Ostatnie. Czy projekt ustawy był konsultowany Drugie moje pytanie. Już trzy lata wypłaca się ze związkami i zrzeszeniami branżowymi i jakie opi- dopłaty bezpośrednie i mamy pewną praktykę. Jeże- nie te organizacje przedstawiły, a zwłaszcza Polski li na dzisiaj są określone terminy w przepisach Unii Związek Hodowców Koni? Dziękuję. Europejskiej i w przepisie, który projektujemy, iż będą wnioski rozpatrzone do 30 czerwca, a do 1 grudnia będą wypłacone dopłaty bezpośrednie, znaczy, do Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: 30 czerwca kolejnego roku będą wypłacone dopłaty, to chciałabym zapytać, jak pan minister projektuje Dziękuję. w roku bieżącym wypłaty bezpośrednie za rok 2007, Pan poseł Mirosław Maliszewski, Polskie Stron- a jak w kolejnych latach. Chodzi o to, żeby ten termin nictwo Ludowe. był jak najkrótszy. Dziękuję bardzo.

Poseł Mirosław Maliszewski: Wicemarszałek Wojciech Olejniczak:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu wczoraj- Dziękuję bardzo. szym w siedzibie Komisji Europejskiej w Warszawie Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- miał miejsce brieﬁng byłego ministra Jerzego Plewy, pana. dzisiaj wysokiego urzędnika Komisji Europejskiej, Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie i jego podwładnego do spraw rynku owoców pana Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Marek Zagórski. Marca Duponcela, w czasie którego był przedstawiony projekt odbywającej się właśnie reformy rynku owoców i warzyw, który będzie od roku 2008. Można Sekretarz Stanu w Ministerstwie powiedzieć, że uzyskaliśmy informacje druzgocące, Rolnictwa i Rozwoju Wsi bo w 100% polskie stanowisko jest sformułowane Marek Zagórski: jeszcze przez obecnego tu pana marszałka, byłego ministra rolnictwa Wojciecha Olejniczaka. W związ- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przede ku z tym, jakie rząd ma zamiar podjąć działania, aby wszystkim bardzo serdecznie podziękować członkom powrócić, chociaż do jednej kwestii, bo Polska w tym komisji rolnictwa i członkom podkomisji za pracę nad sektorze straci kilkadziesiąt milionów euro w skali tym projektem ustawy, bo praca była dosyć trudna, rocznej w stosunku do tego, co jest? a zwłaszcza członków podkomisji z uwagi na koniecz- Drugie pytanie dotyczy płatności uzupełniają- ność wprowadzenia, o czym mówił pan poseł spra- cych. Jest w ustawie zapisane, że będzie to w gestii wozdawca, wielu zmian związanych z wprowadze- ministra rolnictwa. Zatem czy i jakie rośliny będą niem możliwości dopłat do roślin uprawianych na mogły być objęte płatnościami uzupełniającymi, na cele energetyczne. które zezwala Unia Europejska, i czy mogą to być na Odnosząc się do uwag zgłoszonych przez posłów przykład owoce miękkie? biorących udział w debacie, chciałbym rzeczywiście Trzecie pytanie. Czy na przykład dokupienie, poza zacząć – słyszę tutaj pana posła Mojzesowicza – od rokiem referencyjnym 2005, a więc w chwili obecnej, kozy, która stała się przebojem tej debaty. Chciałbym jednej sztuki właśnie tej kozy na 1000 ha gruntów jeszcze raz sytuację wyjaśnić, mimo że była ona już rolnych spowoduje, że taki użytkownik gruntów rol- przedmiotem wyjaśnień na posiedzeniach komisji nych otrzyma kiedyś dopłatę paszową, czy nie ma i podkomisji. Otóż Polska, zgodnie z wnioskami, tak- takiej możliwości? Dziękuję bardzo. (Oklaski) że środowisk rolniczych, rząd, ministerstwo rolnictwa postanowiły zróżnicować dopłaty do trwałych użytków zielonych w taki sposób, żeby preferować Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: przede wszystkim tych, którzy prowadzą hodowlę, bo taki jest zasadniczy cel i ten cel nie zmienia się. Mu- Dziękuję. simy natomiast wiedzieć, że program płatności uzu- Pani poseł Krystyna Skowrońska, Platforma pełniających, który na to pozwala, jest programem, Obywatelska. który musi być zatwierdzony i uzgodniony z Komisją Europejską. Ten program płatności uzupełniających, generalnie stawki płatności uzupełniających, w ogó- Poseł Krystyna Skowrońska: le zasady, różnego rodzaju elementy tych płatności uzupełniających były przedmiotem wcześniejszych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! negocjacji z Komisją Europejską i nie mamy dowol- Dla rolników składanie wniosków jest rzeczą ważną. ności w kształtowaniu tych płatności uzupełniają- Pytanie w związku ze składaniem wniosków w spra- cych. Wsród płatności uzupełniających została wy- wie płatności bezpośrednich i uzupełniających jest tworzona ta koperta na potrzeby tych płatności, 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 182 Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa częliśmy tę dyskusję, tak że chcieliśmy uniknąć sy- i Rozwoju Wsi Marek Zagórski tuacji, jak to któryś z posłów powiedział, że jakiś cwaniak z Marszałkowskiej sobie to załatwi. I to po która pierwotnie między innymi była zastępstwem pierwsze. za rezygnację ze stosowania dopłat do poszczegól- Po drugie, dobrze pan poseł Daszyk podkreśla, że nych sztuk zwierząt. Te dopłaty zastąpiliśmy płatno- w ustawie jest delegacja dla ministra w tej sprawie ściami obszarowymi, ale idea była generalnie taka, i my jeszcze nad tym będziemy pracować, bo możliwe że ma to wspierać produkcję i hodowlę zwierzęcą. są rozwiązania uszczegóławiające, na przykład takie, Zmieniliśmy tylko w 2004 r. w wyniku negocjacji me- że ograniczamy wielkość powierzchni, na którą bę- todę. Nie płaciliśmy od sztuki zwierzęcia, bo to było dzie przysługiwała tego typu dopłata. Tylko trzeba trudne, nie mieliśmy jeszcze systemu, wprowadzili- wziąć pod uwagę, że to może z kolei uderzyć w dużych śmy więc system prostszy, ale idea tego systemu była hodowców bydła, rzeczywiście bydła, i to bydła mlecz- taka, żeby preferować tych, którzy prowadzą hodow- nego, bo oni niekiedy mają jednak duże areały, więc lę zwierząt. Taka była geneza. wymaga to rozważenia. Być może będzie potrzeba Teraz o tym, co chcieliśmy zaproponować. Jest wpisania do rozporządzenia jeszcze jakichś dodatko- jeszcze jedna rzecz istotna, w ramach tego pakietu wych elementów, tym niemniej jesteśmy zdetermino- płatności uzupełniających, uzgadnianych z Komisją wani, żeby tę płatność wprowadzić, bo mimo to, że Europejską, był tak zwany pakiet ekstensywny, któ- są dylematy w tym zakresie, to jednak to rozwiązanie ry zakładał niewiązanie tego z produkcją, z rozwija- przez zdecydowaną większość rolników prowadzą- niem produkcji. Proponowaliśmy Komisji Europej- cych hodowlę jest oczekiwane i wydaje się, że jest ono skiej w trakcie negocjacji, ażeby było tak, jak mówił o wiele bardziej sprawiedliwe niż to rozwiązanie, któ- pan poseł Daszyk, żeby uzależnić zróżnicowanie, tę re funkcjonuje w tej chwili, mimo że, tak jak podkre- wyższą dopłatę, od obsady zwierząt na 1 ha po- ślam, nie udało nam się w pełni przeprowadzić tego wierzchni użytków zielonych. Niestety Komisja Eu- w takiej formule, jaką sobie pierwotnie założyliśmy. ropejska, o czym już mówiłem, uznała to za zbyt in- Odpowiadając na pytania czy wątpliwości pana tensywne związanie z produkcją i zaproponowała posła Klima, chcę powiedzieć, że cała ta ustawa, rozwiązanie, o którym powiedziałem. To jest takie wszystkie te nowe elementy, które będą związane rozwiązanie, w którym wystarczy, żeby w okresie z płatnościami bezpośrednimi, będą przedmiotem referencyjnym – a okres referencyjny, ten, który bę- kampanii informacyjnej, którą przede wszystkim dzie proponowany, jest od 1 kwietnia 2005 do 31 mar- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, ca 2006 – żeby ktoś w tym czasie posiadał zarejestro- tak jak to było w poprzednich latach, będzie przepro- waną jedną sztukę zwierzęcia, ale zarejestrowaną wadzać, i ta kampania rozpocznie się w lutym. w systemie IRZ. Chcę powiedzieć, że to nie są hobby- Jeśli chodzi o apel o to, żeby kary, które przewi- ści, to jest istotne, bo hobbyści nie rejestrowali swoich duje ta ustawa, były niższe, chcę powiedzieć, że my kóz z reguły w systemie IRZ. Mówimy o hodowcach, staramy się, i dotychczas każdy minister rolnictwa którzy mieli zarejestrowane zwierzęta w tym czasie starał się te kary lokować na możliwie najniższym w systemie IRZ. Jest to więc pierwszy warunek ogra- poziomie, ale musimy też pamiętać, że z kolei Komi- niczający czy wyjaśniający to, o czym panie i panowie sja Europejska żąda od nas, ażeby kary miały jaki- posłowie mówili. Wszyscy ci, którzy w tym czasie, jak kolwiek efekt oddziaływujący, więc to musi być wy- mówię, posiadali przeżuwacze, i to jest kolejny pro- pośrodkowane. blem, jeżeli chodzi o odpowiedź na pytanie pana posła Pan poseł Stec mówił, że producenci trzody będą Wody i pana posła Klima, dlaczego, niestety, nie ko- poszkodowani. Ja chcę powiedzieć, że producenci nie. Dlatego, że konie nie są objęte wspólną polityką trzody… Powiem inaczej, wszyscy ci, którzy nie pro- rolną i to jest problem, i ten problem jest nam znany. wadzą hodowli przeżuwaczy, będą poszkodowani Ten problem był jednym z najważniejszych dylema- w tym sensie, że jeżeli mieli kawałek łąki, to stracą tów, jakie braliśmy pod uwagę przy wprowadzeniu na tym. Ale z drugiej strony, o ile mi dobrze wiadomo, tej płatności. Ale odstąpienie od tego pomysłu z tego trzody nie wypasa się na trwałych użytkach zielo- powodu uznaliśmy z kolei za nie najlepsze. Racje za nych, przynajmniej nie w Polsce. jednak przeważyły, co nie znaczy, że chcemy hodow- (Poseł Szczepan Skomra: Susz zielony.) ców koni pozostawić samych sobie. Będziemy szuka- Susz zielony ewentualnie, tak. li dodatkowych instrumentów wsparcia. Chcieliby- Czy zdążymy z ustaleniem… śmy także poznać, jaka to będzie skala, a skala tego zjawiska będzie tak naprawdę do określenia po tym, jak rolnicy złożą wnioski. Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Chcę też powiedzieć, odpowiadając na pytanie pana posła Maliszewskiego, że nie ma możliwości Panie ministrze, ja dopytam, dobrze, bo chciałem dokupienia sobie jednej kozy i uzyskania dopłat. Już na koniec, ale widzę, że pan przechodzi do innego teraz nie ma takiej możliwości i celowo założyliśmy pytania. Gdyby pan tak powiedział, żeby wszyscy taki okres referencyjny, ażeby to był okres przed tym, zrozumieli. Mamy jedną pulę pieniędzy na dopłaty jak zaczęliśmy tę dyskusję. Mniej więcej w maju za- bezpośrednie, prawda, więc to, że przeznaczamy wię- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej 183

Wicemarszałek Wojciech Olejniczak Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi cej na pastwiska, to znaczy, że przeznaczamy mniej Marek Zagórski: na przykład na produkcję zbóż. No, skądś te pienią- dze trzeba wziąć. Nie powie mi pan, że można dołożyć Jeszcze raz, panie marszałku, chcę to wytłuma- pieniędzy do puli. Nie da się. To po pierwsze. czyć. Otóż ogólną pulę płatności, kopertę na płatności Po drugie, każdy, kto nie ma pastwisk, dostanie uzupełniające podzieliliśmy, patrząc na to, jak to było więc mniej. Czyli ci, którzy mają 50 ha i prowadzą realizowane, na grupy. Wydzieliliśmy grupę płatno- hodowlę trzody chlewnej, dostaną troszeczkę mniej, ści, które były adresowane do tych, którzy ubiegali a ci, którzy mają 50 ha i przypadkowo zarejestrowa- się o płatności uzupełniające na użytki zielone, zo- li jedną kozę w 2005 r., dostaną troszeczkę więcej. stawiając ten obszar, który jest, czy tę kwotę, która była przeznaczona na zboża, nietkniętą, zupełnie nietkniętą. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Zagórski: Wicemarszałek Wojciech Olejniczak:

Panie marszałku, jeżeli mogę, odpowiem na to Nie, nie, panie ministrze, tak się nie da. pytanie, bo myślę, że to jest dobre pytanie…

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Zagórski: Takie praktyczne. Gwarantuję panu marszałkowi, że się da i producenci zbóż nie będą mieli niższej płatności niż gdyby- Sekretarz Stanu w Ministerstwie śmy nie wprowadzali tego zróżnicowania. Jeżeli pan Rolnictwa i Rozwoju Wsi marszałek sobie życzy, szczegółowe wyjaśnienia przy- Marek Zagórski: ślemy panu marszałkowi na piśmie. Teraz mogę tylko zagwarantować, że rolnicy produkujący zboża na …ale wątpliwość… tym rozwiązaniu w żaden sposób nie stracą. (Poseł Wiesław Woda: Jak minister z ministrem.) …nieprawdziwa, niesłuszna, dlatego że my wyłączy- liśmy z koperty ﬁnansowej przeznaczonej na płatno- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: ści uzupełniające tę część kwoty, która była adreso- wana na łąki. Czyli to zróżnicowanie płatności odno- No, to skąd w takim razie, panie ministrze, więcej simy tylko do tej części wydatków na płatności uzu- pieniędzy dla rolników, którzy mają łąki i bydło. pełniające, które w roku 2006 były przypisane do użytków zielonych. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Marek Zagórski:

No nie, ale… Dlatego że ci, którzy nie prowadzą hodowli, będą otrzymywali tylko płatność podstawową SAPS.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Marek Zagórski: Czyli ci, którzy mają łąki, ale nie prowadzą ho- Chcę powiedzieć, że producenci zbóż na tym roz- dowli… wiązaniu w żaden sposób nie stracą.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Zagórski: No jak, panie ministrze? Otóż to, że były przypisane płatności na łąki, to one wchodziły do pewnej Bez prowadzenia hodowli będą otrzymywali płat- puli i każdy, niezależnie czy miał łąkę, czy miał zbo- ność podstawową SAPS, czyli 80 euro, natomiast ci że, dostawał tyle samo. pozostali otrzymają płatność podwyższoną, wynika- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 184 Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa na własne potrzeby związane z produkcją biopaliw i Rozwoju Wsi Marek Zagórski czy biomasy, będą mogli skorzystać już w 2007 r. Z tym że, niestety, w 2007 r. będzie się to jeszcze jącą z zagospodarowania tej części płatności uzupeł- odbywało w sposób trochę bardziej rygorystyczny niż niających, które były adresowane dotychczas do jest to zapowiadane, bo przepisy upraszczające nie wszystkich posiadających trwałe użytki zielone. Tak weszły jeszcze w życie, ale mają wejść w nowym roku że, panie marszałku, tutaj… ﬁnansowym. W związku z tym rolnicy będą musieli złożyć wniosek i deklarację o zbiorach, które trzeba będzie zważyć i poddać denaturacji. Jest to niestety Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: wymóg wynikający z rozporządzenia komisji, który stanowi główne utrudnienie. On miał być zniesiony, Czyli różnicowanie idzie tylko i wyłącznie… ale jeszcze do tego nie doszło. Wreszcie będą musieli prowadzić rejestry dotyczące zagospodarowania tego surowca – to jest chyba akurat oczywiste – i podda- Sekretarz Stanu w Ministerstwie wać się kontroli. Istotne jest to, że rolnicy nie będą Rolnictwa i Rozwoju Wsi musieli wpłacać żadnej kaucji, a w związku z tym, że Marek Zagórski: będzie on podlegał zważeniu i kontroli, nie będzie musiał być zatwierdzony. Oznacza to, że rolnicy nie Tylko i wyłącznie jest związane z… będą musieli przechodzić w tym krótkim okresie specjalnej procedury. Pan poseł Maliszewski zwracał uwagę na to, że Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: tym rozwiązaniem skracamy umowy długotermino- we. Chcę powiedzieć, że my ich nie likwidujemy, to Z łąkami. znaczy skracamy tylko ten obligatoryjny okres do 1 roku, ale nie ma takiego problemu, że rolnik czy zakład, który już zawarł umowę na okres 5-letni, Sekretarz Stanu w Ministerstwie będzie zmuszony do jej zerwania. Jeden rok – mówi- Rolnictwa i Rozwoju Wsi my o okresie minimalnym. Jak już mówiłem, agencja Marek Zagórski: jest przygotowana do zatwierdzania zakładów. Jeśli chodzi o pytanie pana posła Daszyka, to mó- …z użytkami zielonymi. wiłem już, że jeszcze będziemy te kwestie analizować. Potrzeba jeszcze na piśmie? Być może jakieś ograniczenia idące w kierunku, o któ- (Głos z sali: Niech marszałek do pytań się za- rym mówił pan poseł, uda się jeszcze wprowadzić. pisze.) Pan poseł Skomra pytał, czy nie zaszła pomyłka, jeśli chodzi o cukier. Oczywiście jest to pomyłka, to jest projekt rozporządzenia. Pytał też, czy te płatności Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: paszowe są sprawiedliwe. Myślę, że na pewno sytuacja, z którą mamy obecnie do czynienia, jest w ogól- Nie, nie, dziękuję bardzo. Popieram nawet takie nym odczuciu niesprawiedliwa. Kwestię sprawiedliwo- rozwiązanie. ści zostawiam każdemu do samodzielnej oceny. Padło też pytanie o 10 euro. Oczywiście można by wprowadzić wyższy próg – do 100 euro, ale wprowa- Sekretarz Stanu w Ministerstwie dziliśmy 10 euro, bo to wynika z zapisu w rozporzą- Rolnictwa i Rozwoju Wsi dzeniach Unii, który mówi o uzasadnionych przypad- Marek Zagórski: kach. U nas uzasadnionym przypadkiem są chociaż- by koszty przesyłki, stąd kwota 10 euro. Wydaje się, Wracając do pytania pana posła Steca, czy zdąży- że odpowiedziałem panu posłowi Wodzie. my ze wszystkimi rozporządzeniami, czy zdążymy Jeśli chodzi o… z ustaleniem listy zakładów, które będą zatwierdzo- (Poseł Wiesław Woda: Związki branżowe.) ne. Tak, zdążymy, dlatego też takie tempo nadaliśmy Federacja związków branżowych była partnerem tej ustawie. Agencje są przygotowane do tego, żeby konsultacji w tym zakresie i nie zgłosiła uwag do tego wszystkie procedury wdrożyć. Udało się uzyskać projektu. O ile mi wiadomo, PZHK jest członkiem przedłużenie niektórych terminów przez Komisję zrzeszonym w Federacji Branżowych Związków Pro- Europejską. Terminy będą do 15 kwietnia, a nie – tak ducentów Rolnych. Tak że nie było sprzeciwu. Oso- jak było planowane pierwotnie – do 15 czy nawet do biście rozmawiałem z przedstawicielami PZHK i na 1 marca, tak że mamy trochę czasu. Mamy też po- pewno nie wyrażali oni entuzjazmu w tej sprawie, ale mysł, jak to zrobić, więc wydaje się, że wszystkie pol- formalnie nie zgłosili zastrzeżeń. Jeśli chodzi o ho- skie zakłady, które zgłoszą się i będą chciały uczest- dowlę koni, chcemy utrzymać i wprowadzić, pomimo niczyć w tym systemie, będą miały taką możliwość. obostrzeń, które istnieją w tym zakresie, wiele form Tak że rolnicy, którzy przetwarzali surowce rolnicze pomocy państwa. Być może jakimś rozwiązaniem 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej 185

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa chomienia tych płatności. Na stan obecny byłby to i Rozwoju Wsi Marek Zagórski grudzień. Wydaje mi się, panie marszałku, że nie po- minąłem żadnego pytania. Dziękuję bardzo. będą dodatkowe elementy w programie rolno-środo- wiskowym, aczkolwiek na pewno ma pan poseł rację, mówiąc, że ten sektor hodowli może być w jakiejś Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: mierze pokrzywdzony. Dziękuję bardzo, panie ministrze. Pan poseł Maliszewski wspomniał o owocach A pan poseł? miękkich. Chcę powiedzieć, że pomimo negatywnych sygnałów, które otrzymujemy, a z którymi się nie go- dzimy, sugerowane jest pewne rozwiązanie, pewna Poseł Wiesław Woda: propozycja, która mogłaby mieć zastosowanie – jak wynika z nieoﬁcjalnych sygnałów z komisji. Jest to W trybie sprostowania, panie marszałku. precedens związany z dopłatami do orzechów wło- skich, dzięki któremu nawet w tych ramach, które komisja chce wprowadzić, byłaby możliwa dopłata do Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: owoców miękkich w takich proporcjach, że 50% pła- Panie pośle, zadał pan pytanie i chce je pan spro- cone jest z budżetu unijnego, a 50% – z budżetu pań- stować? stwa członkowskiego. Problemem byłyby tylko kwoty. Postulowaliśmy w jednym z wariantów – jak pan poseł wie – żeby ta kwota wynosiła około 400 euro na hek- Poseł Wiesław Woda: tar. Przy tym rozwiązaniu zastosowanym w przypadku orzechów włoskich – mówię to per analogiam – gdy- Panie Marszałku! Znam regulamin i go przestrze- by zastosować je do owoców miękkich, byłaby to kwo- gam, ale pan minister w swojej wypowiedzi wspo- ta około 250 euro, a więc niesatysfakcjonująca nas mniał, że przepisy unijne nie pozwalają uzyskiwać w pełni. Pan poseł doskonale wie, że tej sprawy nie tych dopłat paszowych… odpuszczamy, mówiąc brzydko. Poza drobnymi i czę- ściowymi, oby nieprzejściowymi, sukcesami, jeśli chodzi chociażby o cła antydumpingowe, niestety wielkie- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: go zrozumienia na forum komisji w tym zakresie nie ma. Sygnały są takie, że będzie wykonany jakiś gest Pan poseł akurat w tym momencie postępuje nie- w stronę polskich producentów owoców miękkich. regulaminowo. Chcielibyśmy, żeby to nie był geścik, tylko gest. Pani poseł Skowrońska pytała, czy będą to dwa wnioski czy będzie ich więcej. Wszystko znajdzie się Poseł Wiesław Woda: w jednym wniosku. Rolnik w roku 2007 będzie skła- dał jeden wniosek, w którym będzie ubiegał się Właśnie zmierzam do sprostowania, panie mar- o wszystkie formy płatności, o których mówi ustawa, szałku. plus oczywiście ONW, jako element dodatkowy. Uwa- żamy, że to będzie uproszczenie, choć siłą rzeczy, z uwagi na liczbę różnego rodzaju płatności, sam Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: wniosek uproszczony być nie mógł. Dlatego że liczba Nie, pan na razie prostuje wypowiedź ministra, tych płatności powoduje jednak konieczność pewnych a to regulaminowo nie jest przewidziane. komplikacji. Pani poseł pytała też, kiedy będą wypła- (Głos z sali: Nie znam się na tym…) cone dopłaty. Zakładamy, że ten proces za rok 2006, jeśli chodzi o zasadniczą część wniosków – taki mamy harmonogram – powinien zakończyć się w lutym. Poseł Wiesław Woda: Pomijam wnioski, które wymagają wyjaśnień, zawie- szone z przypadków losowych, ale około 98% wszel- Nie jestem aż tak precyzyjny w stosowaniu regu- kich płatności powinniśmy zrealizować do końca laminu jak pan marszałek, ale proszę pozwolić, że lutego. Na dzisiaj to jest ponad 80% według danych, dokończę. które uzyskałem od prezesa agencji. Chciałbym po- Przepisy unijne nie pozwalają zastosować dopłaty wiedzieć, że naszym zasadniczym celem jest skróce- paszowej dla hodowców koni, ale, panie ministrze, nie okresu realizacji płatności bezpośrednich. Myślę, gospodarstwo niskotowarowe, które założyło w swo- że prawdopodobnie jeszcze nie w 2007 r., ale już im programie hodowlę koni, taką dopłatę dostawało, w 2008 r. będzie można doprowadzić do sytuacji, więc jest to brak… w której płatności bezpośrednie będą wypłacone (Poseł Barbara Bubula: Panie marszałku, mamy wszystkim rolnikom w pierwszym miesiącu od uru- opóźnienie.) 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 186 Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego

Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: łem wielu przedsiębiorców i handlowców, których ten projekt uchwały dotyczy, w obecności przedstawicie- Nie, panie pośle… li Ministerstwa Gospodarki i urzędów rządowych. Komisja otrzymała również na piśmie wiele stanowisk i opinii różnych związków, ﬁrm, które przedsta- Poseł Wiesław Woda: wiły je wraz z propozycjami odnośnie do wyżej wymienionej ustawy. Pani poseł… Celem nowej ustawy jest wzmocnienie bezpieczeń- stwa paliwowego Polski poprzez, po pierwsze, stworzenie regulacji określającej w sposób kompleksowy Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: środki przeciwdziałania zakłóceniom w dostawach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemne- Panie pośle… go, procedury uruchamiania tych środków oraz mechanizmy ich wdrażania w przypadku, gdy wymaga tego na rynku krajowym sytuacja lub jest to koniecz- Poseł Wiesław Woda: ne ze względu na zobowiązania międzynarodowe, po drugie, poprzez pełne dostosowanie obowiązujących Pani jeszcze nie prowadzi obrad. w Polsce przepisów do wymagań Międzynarodowej (Poseł Barbara Bubula: Ale ja protestuję.) Agencji Energetycznej, umożliwiające przystąpienie Po prostu brak tu spójnego działania, bo z jednej Polski do tej organizacji, a co za tym idzie, do korzy- strony mówi się o wspieraniu hodowcy koni, a z dru- stania z mechanizmu antykryzysowego MAE. giej – odmawia mu się pomocy. Regulacje wprowadzone niniejszą ustawą określa- ją zasady, po pierwsze, tworzenia, utrzymywania i ﬁnansowania zapasów interwencyjnych ropy nafto- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: wej, produktów naftowych i obowiązkowych zapasów gazu ziemnego. Na zapasy obowiązkowe ropy nafto- Panie pośle, dziękuję. Nie będę już w takim razie wej i produktów naftowych składają się zapasy pań- komentował. stwowe tworzone przez Ministerstwo Gospodarki, Zamykam dyskusję. a utrzymywane przez Agencję Rezerw Materiało- Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- wych, oraz zapasy obowiązkowe tworzone przez pro- my w bloku głosowań. ducentów i handlowców ropy naftowej lub paliw. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. Zapasy obowiązkowe gazu ziemnego tworzone są porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Go- przez przedsiębiorstwa przywożące gaz z zagranicy. spodarki o rządowym projekcie ustawy o zapa- Zapasami ropy naftowej i produktów naftowych oraz sach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu gazu ziemnego dysponuje minister gospodarki. ziemnego oraz zasadach postępowania w sytu- Po drugie, określone zostały zasady przeprowa- acjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego dzenia kontroli u przedsiębiorców i innych podmio- państwa oraz przy wypełnianiu zobowiązań tów objętych obowiązkiem tworzenia i utrzymywania międzynarodowych w sytuacjach zakłóceń na zapasów, a także u przedsiębiorców świadczących rynku naftowym (druki nr 1238 i 1326). usługi magazynowania oraz którym zlecono tworze- Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji nie i utrzymywanie zapasów. pana posła Leonarda Krasulskiego. Po trzecie, zasady te dotyczą postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa oraz wypełniania zobowiązań międzynaro- Poseł Sprawozdawca dowych, dotyczących zaopatrzenia rynku w ropę naf- Leonard Krasulski: tową, produkty naftowe i gaz ziemny, w tym dyspo- nowania zapasami ropy naftowej i produktów nafto- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! wych oraz gazu ziemnego, jak też zasady i warunki W imieniu Komisji Gospodarki mam zaszczyt przed- zaopatrzenia w ropę naftową, produkty naftowe i gaz stawić sprawozdanie komisji dotyczące przedłożone- ziemny, zakres wprowadzonych ograniczeń w dostar- go Sejmowi rządowego projektu ustawy o zapasach czeniu, poborze i zużyciu produktów naftowych i gazu ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemne- ziemnego. go oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagro- Jeśli chodzi o skutki dla rozwoju regionów, to żenia bezpieczeństwa paliwowego państwa oraz przy ustawa nie wpłynie znacząco na ich sytuację i rozwój. wypełnianiu zobowiązań międzynarodowych w sy- Zwiększenie bezpieczeństwa dostaw może jednak tuacjach zakłóceń na rynku naftowym. w sytuacji kryzysowej zapewnić sprawne ich funkcjo- Komisja na swoim pierwszym posiedzeniu, ponowanie. Ponadto pozytywne skutki dla regionów święconemu powyższemu projektowi ustawy, powo- mogą przynieść inwestycje w rozbudowę magazynów łała podkomisję w celu podjęcia procedury rzeczonej ropy, paliw i gazu ziemnego. Będzie to miało wpływ ustawy. Podkomisja odbyła trzy posiedzenia z udzia- przede wszystkim na bezrobocie. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego 187

Poseł Sprawozdawca Leonard Krasulski towym. Skrócenie wynika zresztą z wymogów zasad techniki legislacyjnej. Kolejna kwestia, to skutki dla gospodarki naro- W art. 71 ust. 4 dotyczącym gazu płynnego, tzw. dowej. Wprowadzone ustawą zmiany nakładają na LPG, wydłużono cykl dojścia do 30-dniowej pojem- podmioty zobowiązania, których wypełnienie spowo- ności zapasów magazynowania o dwa lata. Uważamy, duje wzrost nakładów na ich realizację. Przedsiębior- iż przyczyni się to do tego, że ten ewentualny wzrost ca zobowiązany ustawą do tworzenia zapasów czaso- zapasów gazu tak bardzo nie dotknie ludzi, którzy wo może pogorszyć swoją konkurencyjność w okresie korzystają z samochodów na gaz, ale ludzi, którzy rozbudowy magazynów i powiększania zapasów obo- mają kuchenki na gaz LPG, czyli tych najuboższych wiązkowych do wymaganego poziomu. Zwiększenie lub też oddalonych od uzbrojonych terenów. zakresu tworzenia zapasów obowiązkowych powinno Art. 24 ust. 4 nadano nowe brzmienie: W przy- jednocześnie pobudzić przedsiębiorczość w obszarach padku stwierdzenia, że parametry techniczne insta- związanych na przykład z magazynowaniem paliw lacji magazynowych nie zapewniają możliwości do- i gazu ziemnego oraz ich rozbudową lub też budową. starczenia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego Zwiększenie bezpieczeństwa zaopatrzenia w ropę do systemu gazowego w okresie nie dłuższym niż naftową, paliwa i gaz ziemny zwiększy konkurencyj- 40 dni, operator systemu przesyłowego gazowego ność gospodarki i jednocześnie zapewni jej funkcjo- lub operator systemu połączonego gazowego – te nowanie w sytuacji pojawienia się zakłóceń w dosta- ostatnie słowa, tak przeze mnie zaakcentowane, wach ropy naftowej, produktów naftowych lub gazu zostały dodane do tego ustępu artykułu – powiada- ziemnego. mia prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o tym Wprowadzenie nowych rozwiązań umożliwi rów- fakcie, w terminie 7 dni. nież Polsce przystąpienie do Międzynarodowej Art. 27 ust. 1 pkt 1 nadano brzmienie: Przedsię- Agencji Energetycznej, w skrócie MAE, a przez to biorstwo energetyczne wykonujące działalność go- w sytuacji kryzysowej zapewnienie wsparcia innych spodarczą w zakresie obrotu gazem ziemnym z za- państw należących do tej organizacji i poprawę wi- granicą lub podmiot dokonujący przewozu gazu ziem- zerunku Polski na arenie międzynarodowej, co po- nego przedstawia ministrowi właściwemu do spraw zytywnie wpłynie na stabilność funkcjonowania gospodarki oraz operatorowi systemu gazowego in- formację o: 1) wielkościach zapasów obowiązkowych naszej gospodarki. gazu ziemnego zweryfikowanych przez prezesa URE W zakresie sektora gazu ziemnego wpływ na oraz o technicznych możliwościach dostarczania ich funkcjonowanie i konkurencyjność gospodarki może do systemu gazowego w okresie nie dłuższym niż mieć wzrost cen gazu dla odbiorców końcowych, spo- 40 dni, zweryfikowanych przez operatora systemu wodowany uwzględnieniem w taryfie uzasadnionych przesyłowego gazowego lub operatora systemu połą- kosztów magazynowania, kosztów budowy magazy- czonego gazowego – do dnia 15 czerwca każdego nów gazu ziemnego oraz stopy zwrotu z kapitału roku. Zmiana polega na podaniu operatora systemu zaangażowanego w rozbudowę lub budowę infra- połączonego gazowego, co będzie zgodne z art. 24 struktury magazynowej. ust. 2 pkt 3, gdyż podmiotami uprawnionymi do we- Wreszcie kwestia skutków dla rynku pracy. Pro- ryfikacji technicznych możliwości dostarczania zapa- jektowana ustawa nie zawiera przepisów, które sów do systemu gazowego, a tym samym ewentual- w bezpośredni sposób wpływałyby na rynek pracy. nego powiadamiania prezesa Urzędu Regulacji Ener- Pośrednio zwiększone zapotrzebowanie na pojemno- getyki, są: operator systemu przesyłowego gazowego ści magazynowe, potrzeba budowy nowych magazy- lub operator systemu połączonego gazowego. nów paliw i gazu ziemnego lub rozbudowa istnieją- Następna poprawka poselska dotyczy art. 49 cych może spowodować zwiększenie zapotrzebowania ust. 2, która brzmi: Procedury postępowania po ich na pracowników, którzy mogą być zatrudniani przy uzgodnieniu z podmiotami odpowiedzialnymi za ich ich budowie i obsłudze. realizację, w tym odpowiednio z operatorami innych W trakcie prac zarówno podkomisji, jak też w uzu- systemów gazowych lub odbiorcami, są przekazywa- pełnieniu komisji – po tym, jak podkomisja, której ne niezwłocznie do operatora systemu przesyłowego miałem przyjemność przewodniczyć, zaproponowała gazowego – i co dodano – lub operatora systemu po- swoje poprawki – doszło parę poprawek, jeszcze na łączonego gazowego. Jest to konsekwencją wcześniej- posiedzeniu komisji, łącznie dwadzieścia, z czego dwa- szych zapisów, co również będzie dotyczyło art. 51 naście zostało przyjętych przez Komisję Gospodarki. ust. 2 pkt 2, art. 51 ust. 2 pkt 3, art. 52 ust. 7. Nie Poselska propozycja wprowadza zmianę brzmie- będę tutaj czytał wszystkich artykułów, ale dopraco- nia tytułu projektu ustawy. O to, po pierwsze, zwró- wanie rodzajów operatorów jest konieczne, gdyż pod- ciło się większość posłów i posłanek, twierdząc, iż jej miotem uruchamiającym zapasy obowiązkowe może tytuł jest zbyt długi. Zaproponowano niniejszy tytuł: być tylko operator systemu przesyłowego gazowego ustawa o zapasach ropy naftowej, produktów nafto- lub operator systemu połączonego gazowego. wych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania Poprawki nastąpiły również w art. 58 ust. 2, 5 w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego i 17. Zmiana w ust. 2 polega na uwzględnieniu przed- państwa oraz w sytuacjach zakłóceń na rynku naf- siębiorstw energetycznych pełniących funkcje opera- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 188 Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego

Poseł Sprawozdawca Leonard Krasulski Otwieram dyskusję. Głos ma pan poseł Zbigniew Kozak, Prawo i Spra- torów, gdyż one, zgodnie z ust. 1, również są zobo- wiedliwość. wiązane do opracowania planów ograniczeń. Zmiana w ust. 5 polega na zmianie terminu przekazywania przez odbiorców informacji do sporządzania planu Poseł Zbigniew Kozak: ograniczeń operatorowi z 30 września na 30 lipca danego roku i uwzględnia przedsiębiorstwa energe- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu tyczne pełniące funkcję operatora, gdyż one także są Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedsta- obowiązane do opracowania planów ograniczeń. wiam stanowisko klubu w sprawie projektu ustawy, Zmiana w ust. 17 polega z kolei na zmianie terminu, już podaję jej nowy tytuł: Ustawa o zapasach ropy z 15 czerwca na 15 listopada danego roku, przedkła- naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz dania przez operatora prezesowi Urzędu Regulacji o zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia Energetyki planów ograniczeń do zatwierdzenia bezpieczeństwa paliwowego państwa oraz w sytu- i uwzględnieniu przedsiębiorstwa energetycznego acjach zakłóceń na rynku naftowym. Jak sam tytuł pełniącego funkcję operatora, gdyż ono również jest ustawy wskazuje, jest to ustawa, która ma Polsce obowiązane do opracowania tych planów. Propono- zabezpieczyć dostawy ropy naftowej i jej produktów wana zmiana jest konieczna, ma bowiem na celu za- oraz gazu ziemnego zarówno dla przedsiębiorstw, jak pewnienie spójności między terminami i pojęciami i klientów indywidualnych. Aby spełnić ten warunek, wskazanymi w przedmiotowym artykule. Polska została zobowiązana do dostosowania przepi- Pozostaje art. 71. Jest to również propozycja po- sów do wymagań Unii Europejskiej, zawartych mię- selska. Art. 71 ust. 1a, czyli jest to nowy zapis w tym dzy innymi w dyrektywie 2006/67/WE. Dyrektywa artykule: Przedsiębiorcy, którzy przed dniem wejścia ta narzuca obowiązek utrzymywania minimalnych w życie niniejszej ustawy byli obowiązani do tworze- zapasów ropy naftowej oraz produktów ropopochod- nia i utrzymywania zapasów obowiązkowych paliw nych. Dzięki spełnieniu tych warunków Polska – mimo, ciekłych, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie, że jeszcze ich nie spełnia – ma szansę stać się człon- o której mowa w ust. 1, i jednocześnie wykonywali kiem MAE, czyli Międzynarodowej Agencji Energe- działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania lub tycznej, do której należy 26 państw. Są to kraje przywozu gazu płynnego LPG, są obowiązani do two- z OECD, w tym większość krajów z Unii Europej- rzenia i corocznego powiększania zapasów gazu płyn- skiej, ale także np.: Stany Zjednoczone, Japonia, Au- nego LPG, zgodnie z harmonogramem, o którym stralia, Nowa Zelandia. mowa w ust. 4, do wielkości, o której mowa w art. 5 Zgodnie z zaleceniami MAE, ustawa nakazuje ust. 3. Jest to związane z wykreśleniem w art. 71 doprowadzenie do sytuacji, w której, po pierwsze, ust. 1 odniesienia do harmonogramu tworzenia LPG będziemy posiadać rezerwy ropy naftowej i produk- przez podmioty, które były już wcześniej obowiązane tów naftowych w wysokości odpowiadającej 90-dnio- do tworzenia zapasów, to jest do ust. 4. Istnieje po- wemu importowi netto ropy naftowej i produktów trzeba uzupełnienia powstałej luki. Proponowany naftowych z wyłączeniem nafty. Ważny też jest przepis odnosi się do sytuacji, w której przedmioty sprawny mechanizm uruchamiania tych rezerw. tworzące zapasy paliw ciekłych na podstawie dotych- Po drugie, musimy też potraﬁć ograniczyć popyt czasowych regulacji prowadziły równocześnie dzia- zużycia produktów naftowych. Po trzecie, musimy łalność w zakresie produkcji lub przywozu LPG, posiadać mechanizm i brać udział w mechanizmie jednak nie tworzyły zapasów obowiązkowych z tego alokacji dostępnych dostaw ropy i jej produktów tytułu, ponieważ dotychczasowe regulacje tego nie wśród państw członkowskich. Po czwarte, zmusza to wymagały. Podmioty te objęte zostały systemem za- nas do posiadania mechanizmu zarządzania kryzy- pasów obowiązkowych na takich samych zasadach sem na rynku naftowym. jak inni producenci i podmioty zajmujące się sprowa- Omówię teraz sprawy dotyczące rezerw gazu. Za- dzaniem także trudnego gazu LPG. kłócenia dostaw gazu ziemnego dla Polski w latach Komisja Gospodarki rekomenduje Wysokiej Izbie 2004–2006 pokazały, jakie są zagrożenia wynikające niniejszą ustawę wraz z przedstawionymi poprawka- z ograniczonej dywersyﬁkacji tego surowca. Dlatego mi. Dziękuję bardzo. (Oklaski) też istnieje potrzeba powiększenia zapasów gazu ziemnego utrzymywanych na terenie Polski. Ustawa przewiduje obowiązek utrzymywania zapasów w wy- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: sokości 30 dni średniego dziennego przywozu gazu do Polski od 2012 r. Ustawa wprowadza minimalną Dziękuję panu posłowi. gwarantowaną stopę zwrotu na kapitale – to jest 6% Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad – dla wszystkich przedsiębiorstw, które zaangażowa- tym punktem porządku dziennego 10-minutowych łyby się w budowę magazynów w Polsce. Po raz oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych pierwszy wprowadzono również obowiązek posiada- oświadczeń w imieniu kół. nia zapasów LPG lub zamiennie w 100% w benzynie. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego 189

Poseł Zbigniew Kozak nie, czy bezpieczeństwo państwa kosztuje. Odpowiedź jest prosta – kosztuje i ktoś za to musi zapłacić. Jeśli Jest to niezbędne ze względu na wysoki udział w ryn- zapytamy, czy jest możliwość wpływania na te kosz- ku paliw w Polsce, nieporównywalnie większy niż ty, i przez kogo, to tutaj jest pole do porozumienia, do w innych krajach Unii Europejskiej. ocen, do podejmowania decyzji. Nasz duży niepokój Dzięki tej ustawie i rozpoczęciu realizacji tych budzi, posłów Platformy Obywatelskiej, oprócz tego, warunków Polska już około listopada ma szansę być że w takim pośpiechu to było przygotowywane, rów- członkiem MAE, choć w tym momencie nie będzie nież to, że za skutki tej ustawy zapłaci odbiorca koń- spełniała wszystkich wymagań. Dzięki realizacji tej cowy, bo gdy czytamy pierwsze artykuły projektu ustawy Polska zwiększy, ogólnie mówiąc, swoje bez- ustawy, rozumiemy ich treść – koszty budowy, maga- pieczeństwo energetyczne. Dlatego klub PiS będzie zynowania, składowania paliw są kosztami przedsię- głosował za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję bardzo biorstw energetycznych. Które przedsiębiorstwo, za uwagę. (Oklaski) czytając taki zapis, pominie jakiś drobiazg i nie wło- ży do ogólnej puli swojego budżetu każdego kosztu, który będzie pośrednio czy bezpośrednio związany Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: z wypełnianiem zapisów tej ustawy? Oczywiście, że tak będzie. Jeśli to są koszty uzasadnione, bo usta- Dziękuję bardzo. wowe, to kto za to zapłaci? Odbiorca końcowy – kon- Pan poseł Andrzej Czerwiński, Platforma Obywa- sument, przedsiębiorca, ten, kto korzysta z energii telska. do celów komunalnych, jak również ten, kto korzysta z energii do celów przemysłowych. Czy w tym wypadku ceny na naszym rynku będą narzucone przez Poseł Andrzej Czerwiński: jeszcze monopolistyczne przedsiębiorstwa energetyczne? Wystarczy sprawdzić ranking przedsię- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! biorstw energetycznych. Przedsiębiorstwa energe- Wysoka Izbo! W imieniu Platformy Obywatelskiej tyczne należą do najbogatszych w naszym kraju. Nie wygłoszę oświadczenie do ustawy zwanej w skrócie ma zamiaru, nie mogę tego znaleźć w żadnych z ar- ustawą o zapasach paliw. Na początek chcę zazna- tykułów, obciążenia tych przedsiębiorstw skutkami czyć, że jest to ważna ustawa, że obecnie bezpieczeń- tej ustawy w postaci doinwestowania z zysku, ogra- stwo energetyczne każdego kraju jest istotnym czyn- niczenia kosztów, przekształceń tych przedsiębiorstw. nikiem. Żeby to bezpieczeństwo osiągnąć, trzeba Po drugie, w uzasadnieniu, zarówno pana ministra, spojrzeć na sprawy kompleksowo, z każdej strony, jak i pana posła sprawozdawcy, czytamy, że są to szukać silnych i słabych stron. Trzeba szukać też pewnego pola do kompromisu, do porozumienia po- zmiany konieczne, ponieważ są wywołane zapisami między różnymi podmiotami, konsumentami, produ- prawa europejskiego, są również bliźniacze zapisy, centami, pośrednikami, również i państwami. Po- które funkcjonują na rynku zachodnim. Jak możemy winno to też mieć uznanie, czy klamrę, w postaci porównywać na przykład rynek niemiecki czy Wiel- przepisów prawnych, które jako parlament powinni- kiej Brytanii, gdzie większa część źródeł energii po- śmy tworzyć, a inspiratorem odpowiedzialnym za chodzi z gazu czy z własnej ropy, z naszym rynkiem, kształt tych ustaw powinien być oczywiście rząd. gdzie gazu w bilansie energetycznym jest mała część Możemy wszyscy zgodzić się, i tutaj nie było żad- procentowa, a po zapisach tej ustawy wymagania nych dyskusji, że ta ustawa jest ważna. Jeśli jest waż- będą podobne, jak dla odbiorcy zachodniego. Pomi- na, to trzeba też powiedzieć, że wielu posłów dziwiło jam, bo to jest trochę, powiedzmy, nadużywany ar- pewne przyspieszenie, odbiegające od standardu, pró- gument, nie chciałbym go nadużywać, że nie może- ba szybkiego przeprowadzenia ustawy przez Sejm my porównywać jeszcze pensji naszych obywateli – parlament, komisje. Przypomnę, że pan minister z pensjami obywateli krajów zachodnich, a prak- w pierwszej chwili był nawet za tym, żeby nad ustawą tycznie ceny nośników energii są już rynkowe, eu- zawierającą 80 artykułów procedować na pierwszym ropejskie, nakłady inwestycyjne i koszty z tym zwią- posiedzeniu komisji, a zaangażowanie i, jak widać, zane są zbliżone. I skutki ﬁnansowe, które propo- skrupulatność posła sprawozdawcy – pana posła Le- nują rozważyć, czy bagatelizują twórcy tej ustawy, onarda Krasulskiego – pokazały, że kilku posłów że na przykład będzie to ok. grosza, paręnaście gro- bardzo się napracowało, oczywiście najbardziej pan szy na litrze czy 1 m3. Po pierwsze, pomija się to, że przewodniczący. kieszeń obciąży doliczenie VAT-u czy akcyzy. Ten Trzeba zagłębić się w zapisy proponowane przez grosz dla kogoś, kto ma kuchenkę gazową, to może rząd, bo liczba poprawek do tej ustawy świadczy, że nie jest wiele w budżecie miesięcznym, ale jak ktoś warto było poświęcić ten czas. Ale chciałbym sobie ma ogrzewanie, zużywa kilka tysięcy m3 gazu i mieszkańcom zadać pytanie, czy wszystkie zapisy w roku, to jest to już kilkaset złotych. I za co? Za po- gwarantują bezpieczeństwo dostaw paliw różnego czucie bezpieczeństwa. Każdy chciałby być bezpiecz- typu. Tutaj mam troszkę wątpliwości. Wątpliwości ny, ale uważamy, że są inne metody zwiększania biorą się stąd, że łatwo uzyskać odpowiedź na pyta- bezpieczeństwa na naszym rynku energetycznym, 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 190 Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego

Poseł Andrzej Czerwiński wzmacnia monopolistyczną rolę PGNiG, i od tego będziemy uzależniać poparcie dla tej ustawy. Bardzo niekoniecznie stwarzanie komfortowych warunków dziękuję. (Oklaski) zakładom energetycznym z pominięciem skutków dla końcowego odbiorcy. Szanowni Państwo! Jest jeszcze kilka zapisów, o Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: których mógłbym wspomnieć, ale nie chciałbym po- wielać tematu – poprzednicy mówili o szczegółach, o Czas minął. celach. Przypomnę, że spełnienie wymagań Między- Dziękuję panie pośle. narodowej Agencji Energetycznej nie powinno być Pan Jacek Piechota, Sojusz Lewicy Demokratycz- celem samym w sobie. Być może powinniśmy dojść do nej. Nie widzę pana posła. tego stopniowo, nie tak szybko. W przypadku kryzysu, Pan poseł Zenon Wiśniewski, Samoobrona. jeśli będą magazyny, to w sytuacji geopolitycznej w bardzo długim czasie mocodawcy, Rosja czy ci, którzy mają swoje zasoby energetyczne, będą dyktowali wa- Poseł Zenon Wiśniewski: runki. Oni są w tej chwili aroganccy, bo byliśmy na krawędzi kryzysu i nie można mówić, że nasz kraj ma Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! poczucie bezpieczeństwa i nic nie należy robić. Nie w Omawiamy na dzisiejszym plenarnym posiedzeniu tym rzecz, trzeba to robić. Tylko nie można znaleźć Wysokiej Izby rządowy projekt ustawy o zapasach rozwiązania – naszym zdaniem, zdaniem Platformy ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemne- Obywatelskiej – pierwszego z brzegu, wdrożyć go szyb- go oraz zasadach w postępowaniu w sytuacjach zako, umyć ręce, bo obywatel i tak zapłaci w imię bez- grożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa przy pieczeństwa energetycznego. Powinniśmy się bardziej wypełnieniu zobowiązań międzynarodowych w sytu- nad tym pochylić i poszukać może trudniejszego roz- acjach zakłóceń na rynku naftowym. wiązania, może w trochę dłuższej perspektywie, ale Sytuację na rynku w ostatnim czasie kształtuje nie takiego, za które zapłaci tylko odbiorca końcowy, wzrost zapotrzebowania na paliwa kopalne, spowodowa- a władza, jak zwykle, umyje ręce. ny m.in. znacznym ożywieniem gospodarczym takich Chciałem dodać kilka szczegółów, nie o wszyst- krajów, jak Chiny, Indie czy USA. Pokazuje to, jak ol- kich poprawkach, ale o tych, które, naszym zdaniem, brzymie znaczenie odgrywa dziś ropa naftowa oraz gaz powinniśmy brać pod uwagę. ziemny w rozwoju gospodarczym każdego państwa. Zapis art. 24 ust. 5 mówi o tym, że może być zwol- Zarówno ropa naftowa, jak i gaz ziemny będą od- niony z rezerw i zapasów przedsiębiorca, który spro- grywały ważną rolę w zaspokajaniu potrzeb energe- wadza do 50 mln m3. Jeśli ten limit nie jest wykona- tycznych Polski w najbliższym czasie, na co wskazu- ny, to może się starać o zwolnienie. Uważamy, że ten ją prognozy energetyczne. Nasz kraj w przeważającej limit jest za niski. Rozumiem – choć nie podzielam części uzależniony jest od surowca importowanego, niepokojów pana ministra i tych, którzy proponowa- głównie z krajów wschodniej Europy, natomiast re- li te przepisy – że może to otworzyć furtkę i ktoś zerwy państwowe i zapasy obowiązkowe są niewy- będzie to wykorzystywał. (Dzwonek) starczające, co udowodniła niedawna przerwa dostaw I ostatnia sprawa, jeśli pan marszałek pozwoli, ropy do Polski. W celu zapewnienia ciągłości dostaw króciutko chciałbym o tym powiedzieć. Specyﬁczny ropy naftowej i produktów naftowych powinniśmy jest gaz. Jeśli mamy poprzeć tę ustawę, to stawiamy zwiększyć zapasy obowiązkowe. taki warunek: dawaliśmy propozycję zmian art. 69 Przystępując do Unii Europejskiej, Polska zobo- wykreślającego ust. 11. A co to, potocznie mówiąc, wiązała się na dostosowanie do przepisów Unii Eu- znaczy? To mianowicie, żeby nie gwarantować mo- ropejskiej o utrzymaniu zapasów ropy naftowej oraz nopoliście na rynku polskim, jakim jest PGNiG, produktów ropopochodnych, do wymagań obowiązu- zwrotu z kapitału. To nieistotne czy 6, czy 8, czy ile jących w Unii Europejskiej. Dzięki tej ustawie moż- procent, ale jeśli jest to monopolista dyktujący liwe będzie uzyskanie wsparcia od państw członkow- wszystko i my mu jeszcze damy możliwość zagospo- skich Unii Europejskiej w przypadku zakłóceń w darowania zapisów ustawowych tak, jak będzie dostawach ropy naftowej lub produktów naftowych. chciał, i jeszcze mu damy zagwarantowany poziom Zmiana ustawy oraz zwiększenie rezerw umożliwią zwrotu z kapitału w wysokości 6%, to kto nam za- Polsce stanie się członkiem Międzynarodowej Agen- pewni... Przecież w PGNiG są mądrzy ludzie, ekono- cji Energetycznej, dzięki czemu możliwe będzie, by miści, menedżerowie, którzy natychmiast wykorzy- Polska w sytuacji zakłóceń w dostawach paliw korzy- stają ten zapis i obciąży to oczywiście odbiorcę koń- stała z mechanizmu antykryzysowego Międzynaro- cowego, tak jak to było do tej pory. dowej Agencji Energetycznej. A jaki jest dowód na to? Szanowni państwo, w W projekcie zmiany ustawy wzięto także pod uwagę minionym 2006 r. trzykrotnie zwracano się z prośbą zagrożenia związane z dostawami gazu ziemnego. Do- do URE o podwyżki cen gazu. I proszę pamiętać, o precyzowane i usystematyzowane zostały przepisy do- jaki poziom. Raz nie uzyskali zgody, dwukrotnie uzy- tyczące zapasów obowiązkowych gazu ziemnego. Pro- skali, ale o ile mniej. Ten zapis jest niebezpieczny, ponowane w ustawie rozwiązania pozwolą wzmocnić 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego 191

Poseł Zenon Wiśniewski Poseł Arnold Masin: bezpieczeństwo paliwowe Polski, stworzyć komplekso- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo proszę o wy system zabezpieczeń przed negatywnymi skutkami wysłuchanie stanowiska Klubu Parlamentarnego zakłóceń w dostawach ropy naftowej oraz gazu ziem- Liga Polskich Rodzin dotyczącego rządowego projek- nego, a co za tym idzie, pozwolą podjąć szybsze i sku- tu ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naf- teczniejsze działania interwencyjne w celu wyrównania towych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania braków w bilansie dostaw tych produktów na rynek w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego oraz wypełnić zobowiązania międzynarodowego wobec państwa oraz przy wypełnianiu zobowiązań między- naszych partnerów z Unii Europejskiej. narodowych w sytuacjach zakłóceń na rynku nafto- Dotychczas nie było obowiązku tworzenia i utrzy- wym. Projekt dotyczy wzmocnienia bezpieczeństwa mywania zapasów gazu płynnego. Wprowadzenie zo- paliwowego Polski poprzez stworzenie regulacji okre- bowiązań do ich wykorzystania spowodowane jest ślających środki przeciwdziałania zakłóceniom w do- przede wszystkim systematycznym wzrostem udziału stawach ropy naftowej i produktów naftowych wraz z tego paliwa w konsumpcji paliw ciekłych w Polsce. procedurami uruchomienia tych środków i ich wdra- Gaz płynny jest paliwem alternatywnym dla ben- żania oraz dostosowania przepisów do wymogów Mię- zyn silnikowych i dlatego zakłócenie w jego dostawie dzynarodowej Agencji Energetycznej. Ustawa określa może skutkować zwiększonym zużyciem benzyn sil- zasady tworzenia, utrzymywania i finansowania, a nikowych. Przy tworzeniu zapasów benzyn silniko- także przeprowadzania kontroli i postępowania w sy- wych nie uwzględnia się możliwości przyrostów ich tuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego pań- zużycia wynikających z ograniczenia podaży paliw stwa w zakresie zasobów ropy naftowej. alternatywnych. Zwiększony popyt na benzynę może Rozwój sytuacji na rynku obu surowców w ostat- skutkować brakiem tego paliwa na rynku i nie będzie nich latach oraz prognozy dotyczące potrzeb energe- on mógł zostać pokryty z zapasów. tycznych stwarzają konieczność głębszego niż dotych- Proponowana ustawa zakłada utworzenie syste- czas spojrzenia na problemy dotyczące zapewnienia mu zapasów interwencyjnych ropy naftowej oraz ciągłości dostaw paliw ciekłych. Polska to kraj, który produktów naftowych w wielkości odpowiadającej jest uzależniony od surowca importowanego, musi 90-dniowemu zużyciu wewnętrznemu w roku po- uwzględnić fakt, iż znaczny poziom popytu na ropę przednim. Dla gazu płynnego przewiduje się utworze- naftową oraz niewystarczające inwestycje w krajach, nie 30-dniowych zapasów. Ustawa ta zakłada także w których jest wydobywana ropa naftowa, spowodują konieczność utworzenia w ramach zapasów interwen- utrzymywanie zagrożenia zapewnienia ciągłości paliw cyjnych 10-procentowej rezerwy na poczet zapasów ciekłych i gazowych w następnych latach. niedostępnych z przyczyn technicznych oraz ubytków Po przystąpieniu do Unii Europejskiej Polska zo- podczas transportu z miejsca magazynowania do miej- stała zobowiązana do dostosowania przepisów do sca sprzedaży. Utworzenie tej 10-procentowej rezerwy wymogów zawartych w dyrektywie Rady 2006/67/ ma na celu zapewnienie pełnej dostępności zapasów WE nakładającej na państwo członkowskie obowią- interwencyjnych oraz ma zagwarantować zgodność zek utrzymywania minimalnych zasobów ropy naf- wprowadzonych rozwiązań z metodą stosowaną przez towej lub produktów ropopochodnych. Międzynarodową Agencję Energetyczną. Projekt ustawy, nad którym debatujemy, zawiera Uwzględniając obecny poziom zapasów paliw cie- przepisy dotyczące zasad tworzenia, utrzymywania kłych oraz ustalony z Komisją Europejską okres przej- oraz finansowania zapasów ropy naftowej i produk- ściowy na rozbudowę zapasów, trzeba powiedzieć, że tów naftowych. Zapasy interwencyjne, o których ten okres pozwala się na stopniowe ich tworzenie, tak mówimy, powinny zaspokajać zapotrzebowanie na aby uzyskać poziom, jaki jest wymagany przez Unię ropę naftową i produkty naftowe w ilości odpowia- Europejską oraz Międzynarodową Agencję Energetycz- dającej co najmniej 90-dniowemu średniemu dzien- ną. Stworzenie zapasów gazu płynnego zaplanowane nemu zużyciu wewnętrznemu ropy naftowej i pro- zostało na okres trzech lat, zaś stan zapasów ropy naf- duktów naftowych. towej i produktów naftowych dostosowany zostanie w Producenci i handlowcy są zobowiązani do utworze- trybie rocznym do wymaganego poziomu. Taki czas nia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naf- tworzenia zasobów pozwoli Polsce dość szybko przystą- towej lub paliw w postaci produktów gotowych, półpro- pić do Międzynarodowej Agencji Energetycznej. duktów rafinacji ropy naftowej i ropy naftowej. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- W sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego tarny Samoobrona RP jest za przyjęciem omawianej oraz niemożliwości wypełnienia zobowiązań między- ustawy. Dziękuję. narodowych państwa w zakresie ropy naftowej i pro- duktów naftowych producenci i handlowcy opracowu- ją procedury pozyskiwania dodatkowych dostaw, do- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: konywania zmian w strukturze produkcji produktów, wnoszenia do ministra właściwego do spraw gospodar- Dziękuję. ki o obniżenie zapasów obowiązkowych ropy naftowej Pan poseł Arnold Masin, Liga Polskich Rodzin. i wprowadzenia tych zapasów na rynek. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 192 Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego

Poseł Arnold Masin szące ok. 85 mld m3. Większość zasobów jest lokali- zowana w rejonie zachodniej Polski i wynoszą one Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagi na to, że ok. 59 mld m3. A zatem oznacza to, że większość zarówno poseł sprawozdawca, jak i moi poprzednicy przyrostów wydobycia krajowego to gaz ziemny za- dość dokładnie omówili wszystkie artykuły ustawy, azotowany, występujący, jak wspomniano, na tere- nad którą debatujemy, nie widzę sensu, żeby to ponie zachodniej Polski. wtarzać. Wobec tego powiem, że Klub Parlamentar- Wysoki Sejmie! Okazuje się, że problem samego ny Liga Polskich Rodzin popiera przedłożony projekt wydobycia gazu to jeszcze nie jest ostateczne rozwią- i będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję bar- zanie i zabezpieczenie się. Od wielu lat istnieją możli- dzo. (Oklaski) wości przede wszystkim wykorzystania byłych złóż do magazynowania gazu. Przypominam sobie dokładnie, jak to dziesięć lat temu rozpoczęto budowę podziem- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: nego magazynu gazu w Wierzchowicach. Wtedy doko- nywałem jego otwarcia. Zdolności tego magazynu na Dziękuję bardzo, panie pośle. dzień dzisiejszy wynoszą ok. 500 mln m3, a powinny i Pan poseł Józef Zych, Polskie Stronnictwo Ludowe. mogą wynosić ok. 3–4 mld m3, co dawałoby wzrost bezpieczeństwa energetycznego kraju. Okazuje się, że te możliwości nie są wykorzystywane. Znów powrócę do debaty, która odbywała się w Poseł Józef Zych: poprzedniej kadencji Sejmu. Wtedy rząd zapowiadał, że w najbliższym czasie magazyny podziemne gazu Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiany pro- będą budowane tak, aby pomieścić ok. 4,5 mld m3 jekt ustawy jest dowodem na to, iż rząd Rzeczypospo- gazu. Okazuje się, że nadal z tą realizacją jest nie litej zdał sobie sprawę z tego, iż Polsce w obecnej najlepiej. Podobnie jest z infrastrukturą, szczególnie sytuacji grozi kryzys energetyczny i że trzeba podjąć jeśli chodzi o ropę w rejonie Międzychodu, a wybudo- wszelkie środki, aby ten grożący kryzys zminimali- wanie tych magazynów jest bardzo istotne. Przy oka- zować. Oczywiście żadna ustawa, nawet najlepsza, zji trzeba podkreślić, że koszty krajowego wydobycia nie zabezpieczy nas przed tym kryzysem. Tu trzeba gazu są niższe nawet o 30% w stosunku do ceny gazu podejmować wiele różnorakich działań. z importu, a mimo tego PGNiG nie dąży do wzrostu Ponieważ czas jest ściśle ograniczony, chciałbym krajowego wydobycia. skoncentrować się przede wszystkim na problemie Według geologów krajowych i zagranicznych ist- gazu. Trzeba od razu powiedzieć, że grożący Polsce nieją perspektywy nowych odkryć złóż gazu ziemne- kryzys energetyczny, wzrost cen gazu, potrzeba stwo- go i ropy na terenie Polski. Okazuje się jednak, że rzenia bezpieczeństwa energetycznego – stawiają prace poszukiwawczo-geologiczne są ograniczone. przed Polską nowe wyzwania, a zwłaszcza koniecz- Rzecz jasna jednym z powodów jest to, o czym mówił ność podjęcia skutecznych sposobów przeciwdziała- mój kolega z Platformy Obywatelskiej, że PGNiG stał nia tym groźnym zjawiskom. Najistotniejszym zada- się przede wszystkim monopolistą i dotychczas między niem postawionym zarówno przed organami pań- innymi nie dopuszczał do tego, aby powołać spółki stwa, jak i PGNiG było i jest zapewnienie bezpieczeń- wydobywczo-górnicze, a powołanie takich spółek, na stwa energetycznego kraju, w tym gwarantowanie przykład dwóch, na zachodzie Polski i na Podkarpa- ciągłości dostaw dla odbiorców po ekonomicznie uza- ciu, w sposób istotny przyczyniłoby się przede wszyst- sadnionych cenach. kim do zwiększenia tego wydobycia. W sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa energe- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wzrost bezpie- tycznego kraju należałoby przedsięwziąć wszelkie czeństwa energetycznego, szczególnie w sektorze możliwe działania. Stosunkowo najprostsze jest mak- gazowym, polega nie tylko na zmuszaniu importe- symalne oparcie się na krajowych zasobach gazu rów gazu do przechowywania określonych ilości ziemnego i ropy naftowej. Już odkryte i udokumen- gazu w magazynach na obszarze Polski, ale przede towane zasoby ropy i gazu ziemnego umożliwiają wszystkim na zdywersyﬁkowaniu dostaw, posiada- wzrost wydobycia gazu w kraju, naszym zdaniem na niu magazynów o odpowiedniej pojemności – jednak poziomie 5–6 mld m3. Przypomnę, że w czasie debaty za to odpowiedzialność musi wziąć rząd – i, zwłasz- w Sejmie, która odbyła się na ten temat w roku 2004, cza, na prowadzeniu rozsądnej polityki wobec krajo- zarząd PGNiG deklarował, że od roku 2006 krajowe wych zasobów. wydobycie wyniesie 6 mld m3. Warto by ocenić, jak Wróćmy jeszcze na chwilę do zasobów gazu i do to założenie zrealizowano na dzień dzisiejszy. tego, co się dzieje, jeśli chodzi o możliwości wydoby- Drugi problem to jest wzrost wydobycia ropy wania gazu w Polsce. Otóż okazuje się, że na terenie naftowej. W Polsce jest to możliwe do ok. 1,5 mln zachodniej Polski PGNiG od lat nie realizuje żadnego ton rocznie. Zachodzi pytanie, czy to są realne dane programu gazyﬁkacji pomimo składanych uprzednio i czy są takie zasoby, które umożliwiają realizację gminom i miastom deklaracji. Deklaracje te były tak proponowanych zadań. Przypomnę, że szacuje składane w okresie budowy gazociągu jamalskiego, się, iż w Polsce istnieją zasoby gazu ziemnego wyno- co umożliwiło wówczas uzyskanie także odpowied- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego 193

Poseł Józef Zych Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: nich zgód na budowy. W rezultacie gazyfikacją zajęły Dziękuję bardzo, panie marszałku. się prywatne firmy krajowe, zazwyczaj z kapitałem Pani poseł Halina Molka, Ruch Ludowo-Narodowy. niemieckim. I zachodzi tu pytanie, czy akurat tak być powinno. Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Poseł Halina Molka: Stronnictwa Ludowego uznaje, że w obecnej sytuacji ustawa stanowi znaczny postęp, jest potrzebna i, rzecz Dziękuję. jasna, będzie głosować za tą ustawą, ale zastrzega so- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! bie jednocześnie możliwość ustosunkowania się do Chciałabym przedstawić stanowisko koła Ruch Lu- licznych poprawek, które zostały zgłoszone. dowo-Narodowy odnośnie do sprawozdania Komisji Miałem okazję rozmawiać z panem premierem Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o zapasach Kaczyńskim w okresie największego kryzysu ener- ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemne- getycznego, a więc związanego z gazem. I wtedy pre- go oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagro- mier Kaczyński okazał duże zainteresowanie proble- żenia bezpieczeństwa paliwowego państwa oraz przy mem wydobycia gazu krajowego, rozwiązania tej wypełnianiu zobowiązań międzynarodowych w sy- sprawy. Chciałbym powiedzieć, że taki program pre- tuacjach zakłóceń na rynku naftowym. mierowi został przedstawiony, a następnie przesłany Przedmiotowa ustawa ma na celu m.in. wzmoc- do wiadomości stu posłów z województw, w których nienie bezpieczeństwa paliwowego Polski poprzez znajdują się zasoby gazu. Dziś sprawą istotną z punk- stworzenie regulacji określających środki przeciw- tu widzenia społecznego, z punktu widzenia odbior- działania zakłóceniom w dostawach ropy naftowej ców, o których właśnie tu kolega z Samoobrony mó- oraz dostosowanie przepisów do wymogów Między- wił – bo oni w ostatecznym rozrachunku płacą, my narodowej Agencji Energetycznej, co umożliwi przy- wszyscy za to płacimy – jest doprowadzenie do tego, stąpienie Polski do tej organizacji. Ustawa zmienia aby do sprawy wydobycia gazu krajowego podejść dotychczas obowiązujące uregulowania prawne do- bardzo poważnie. (Dzwonek) tyczące obowiązku tworzenia i utrzymywania zapa- Ja przepraszam, jeszcze kilka zdań, panie mar- sów obowiązkowych paliw. Przewiduje ona udział szałku. państwa w tworzeniu zapasów interwencyjnych ropy Nieporozumieniem w moim przekonaniu była od- naftowej i produktów naftowych właściwie na zasa- powiedź ministra gospodarki na pismo skierowane dach zbliżonych do obecnie obowiązujących. do ówczesnego premiera Marcinkiewicza w sprawie Wprowadzona ustawą zmiana sposobu obliczania zwiększenia wydobycia gazu. Ja przypomnę, że klub zużycia wewnętrznego spowoduje wzrost podstawy, Polskiego Stronnictwa Ludowego uzależniał wówczas od której obliczane będą zapasy interwencyjne, o po- poparcie dla premiera od tego, czy zajmie się i czy nad 4 mln ton w roku 2007. Szacowany koszt utwo- poprze tę koncepcję. I premier Marcinkiewicz wów- rzenia dodatkowej ilości zapasów wyniesie docelowo czas przyrzekł to naszemu klubowi. Przykro nam, że ok. 260 mln zł, natomiast coroczny koszt związany z mając możliwości doprowadzenia do tego, jednak utrzymywaniem tej dodatkowej ilości zapasów pań- tego do końca nie uczynił. A zatem dzisiaj jest to spra- stwowych, w roku 2007 i latach następnych, wyniesie wa kluczowa. I myślę, że tych stu posłów, którzy po- ok. 15,5 mln zł. Dodatkowo Agencja Rezerw Materia- winni rozumieć doskonale sytuację odbiorców i, łowych utrzymywać będzie zapasy interwencyjne, przede wszystkim, obywateli i wyborców, może w biorąc za podstawę wielkość konsumpcji krajowej sposób decydujący przyczynić się do rozwiązania klu- produktów naftowych, takich jak parafina czy koks czowej sprawy i do zmuszenia PGNiG do realizacji naftowy. takiej polityki w zakresie wydobycia gazu, która słu- Krajowa konsumpcja produktów naftowych po- ży dobrze państwu. chodzących z importu wyniosła w Polsce w 2005 r. Jeżeli minister odpowiada: to prawda, że gaz pol- ok. 81 tys. ton. Wobec tendencji wzrostu konsumpcji ski jest tańszy o 30%, a jednocześnie mówi: jak się wymienionych produktów wymusi to konieczność powoła spółkę górniczą, to ta spółka jako komercyjna tworzenia dodatkowych zapasów w ilości ok. 22 tys. będzie tak windować ceny, że to się w sumie nie opła- ton w roku 2007. Proponuje się, aby koszt zakupu ci, to zachodzi pytanie: Czy w tym państwie nikt już ropy naftowej tworzącej zakładane zapasy częściowo nie ma decydującego wpływu na to? Czy powołana został pokryty ze środków własnych Agencji Rezerw gazowa spółka górnicza miałaby być tylko spółką Materiałowych. Obowiązek dodatkowego utworzenia prawa handlowego, która ma być nastawiona na i utrzymywania zapasów obowiązkowych będzie do- zysk, czy też powinna realizować zadania w zakresie tyczył tylko podmiotów prowadzących działalność w bezpieczeństwa energetycznego? Ja rozumiem, że zakresie przywozu ropy naftowej oraz przywozu gazu zarówno ta ustawa, jak i stanowisko premiera zmie- płynnego. Przewidywane dodatkowe coroczne koszty rza do połączenia tych dwóch istotnych zagadnień. I dla podmiotów prowadzących działalność w zakresie tak powinniśmy działać. Dziękuję. (Oklaski) przywozu ropy naftowej oraz przywozu gazu płynne- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 194 Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego

Poseł Halina Molka przepustkę czy łatwiejszą drogę do wejścia do tejże organizacji europejskiej. Myślę jednak, że nie tylko o go związane z utrzymywaniem zapasów obowiązko- samo wejście chodzi, ale chodzi o to, żeby być współ- wych ropy naftowej to ok. 77 mln zł rocznie. twórcą ogólnej polityki europejskiej, a także i global- Wdrożenie ustawy oznaczać będzie dla polskiego nej w zakresie bezpieczeństwa energetycznego. Prze- konsumenta oczywiście wzrost cen paliw. To cena za cież mamy się o kogo martwić, 40 mln Polaków wszak poczucie bezpieczeństwa w dostępie do ropy naftowej, chce być bezpiecznych w tym właśnie obszarze. Sko- benzyny i gazu ziemnego. Ustawa spowoduje, że nowe ro tak, to oczywiście warto wszystkie normy spełnić, pojemności magazynowe i zakupy dodatkowych ilości po to, żeby mieć takie samo prawo głosu jak pozosta- gazu na utworzenie zapasów staną się konieczne poli. Ale też oczywiście nie należy zapominać o tym, co cząwszy od 2009 r. Przedsiębiorstwa zostały upraw- jeszcze uczynić należy. nione do uwzględniania kosztów związanych z reali- Panie ministrze, myśmy rozmawiali w komisji, zacją obowiązku magazynowania w taryﬁe stosowanej więc nie będę teraz zabierała państwu czasu. Z pew- w obrocie gazem, co spowoduje wpływ tych kosztów nością ta dyskusja była bardzo pobieżna i bardzo, na wysokość cen gazu dla odbiorców. Według przybli- powiedziałabym, taka może nawet seminaryjna frag- żonych szacunków koszty te spowodują wzrost ceny o mentami, ale ona dowiodła, że w rzeczywistości ok. 10–13 gr za m3 gazu ziemnego do roku 2012. mamy mało wiedzy na temat tego, co należy uczynić. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowana Oto pojawia się pomysł wspólnej polityki zagranicznej, ustawa poprawi niewątpliwie stan bezpieczeństwa mogę tak nawet powiedzieć, która by w jednym swoim energetycznego kraju oraz da poczucie bezpieczeń- elemencie zawierała kwestie bezpieczeństwa energe- stwa polskiemu społeczeństwu w dostępie do ropy tycznego. I dobrze. Myślę, że ta polska inicjatywa, na naftowej i gazu ziemnego. Wobec tego nasze koło po- początku nawet trochę wykpiwana, bo i takie były prze sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym głosy, jednak pomaleńku jak gdyby drąży skałę i war- projekcie ustawy, o której właśnie debatujemy. Dzię- to w tym kierunku pójść. Sojusz Lewicy Demokratycz- kuję bardzo. (Oklaski) nej, jeżeli tylko będzie mógł, to zawsze w tym będzie wspierał, ponieważ jest to długofalowe myślenie o tym, jak dziś i jutro, i pojutrze faktycznie zapewnić nam Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: wspólnie bezpieczeństwo energetyczne. Oczywiście nie skupiamy się tylko na nafcie. Tutaj Dziękuję bardzo. jeden błąd się wkradł – chyba że ja nie rozumiem tego, Pani poseł Małgorzata Ostrowska, Sojusz Lewicy co jest zbiorem, a co jest podzbiorem. Otóż w ustawie Demokratycznej. mówimy o sytuacjach zakłóceń na rynku naftowym. A przecież mamy kolejne rozdziały mówiące o zakłó- ceniach także na rynku gazowym. Może więc zastąpić Poseł Małgorzata Ostrowska: to jednym słowem. Właściwie dopiero teraz to zauwa- żyłam, jak zobaczyłam sprawozdanie. Myśmy się przy- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano- zwyczaili do tego tytułu, patrzyliśmy na niego, a tak wie Posłowie! Przede wszystkim chciałabym przepro- naprawdę to jest nieadekwatne do tego, co jest w usta- sić w imieniu pana Jacka Piechoty, który miał dzisiaj wie. Myślę, że warto by było po prostu napisać na przedstawić państwu wystąpienie klubowe, a który przykład: na rynku paliw. Wtedy byłoby chyba sen- utknął w zaspach. Stąd moja tutaj obecność. Ponie- sowniej. Nawet w rozdz. 6 ma pan, panie ministrze, waż wspólnie dyskutowaliśmy w Komisji Gospodarki zasady postępowania w sytuacji zagrożenia bezpie- na te tematy, to postaram się godnie go zastąpić. czeństwa paliwowego państwa w zakresie gazu ziem- Proszę państwa, ta ustawa była oczywiście już nego. A więc niestety tytuł nie oddaje zawartości usta- wielokroć omówiona, nie będę wracała do szczegółów, wy. To są drobiazgi, to nie zmienia meritum rzeczy, bo i po co. Już wiemy, jaki jest zakres tematyczny tej ale warto by było też o to zadbać. ustawy. Ale ta ustawa tak naprawdę jest ważnym Wracając do głównego wątku tej dyskusji, chcia- przyczynkiem do dużej debaty o tym, jak rozumiemy łabym stwierdzić, że wspólne pomysły na temat bez- bezpieczeństwo energetyczne Polski, bo tak napraw- pieczeństwa energetycznego w Europie na pewno są dę o tym mówimy. Dzisiaj omawiamy jeden z kroków, potrzebne. Na pewno jest potrzebny dialog z tymi, mianowicie zwiększenie zapasów, ale przecież samo którzy mają źródła surowców. Niestety Polska, mimo zwiększenie zapasów nie wyczerpuje katalogu spraw, że ma zapasy gazu… Pan marszałek Zych słusznie które trzeba załatwić, żeby Polska mogła się czuć powiedział, że jest ileś złóż gazu, które nie są dzisiaj bezpieczna energetycznie. To jest tylko jeden frag- eksploatowane, mimo że są odkryte. Powstaje pyta- ment, jeden kawałeczek. nie, czy rzeczywiście nie opłaca nam się ekonomicz- Z pewnością to dobrze, że przy okazji tej ustawy nie odczopowywać tych złóż gazu, czy też wprost spełniamy wymogi stowarzyszenia europejskiego, przeciwnie, w sposób świadomy dokonujemy takiego które chciałoby mieć mniej więcej podobne unormo- wyboru, bo jednak zobowiązania czy umowy długo- wania na obszarze wszystkich członków, chciałoby terminowe, które zawarliśmy, gwarantują nam na mieć podobne regulacje. Daje nam to jak gdyby lepszą odpowiednim poziomie dostawy tegoż surowca. To są 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego 195

Poseł Małgorzata Ostrowska (Poseł Bolesław Borysiuk: Ale to pani ma debatę.) Debata trwa jeszcze, z tego, co wiem. Zresztą mar- tematy, które zawsze wracają przy tego typu dysku- szałek jest tutaj wyrocznią i dokonuje wykładni, i z sjach. Pewnie najbardziej szczegółowo wytłumaczył- pewnością panu posłowi Czerwińskiemu umożliwi by to nam Zarząd PGNiG, który swoją politykę na złożenie poprawek. lata konstruuje. W każdym bądź razie, kończąc, myślę, że to jest Druga kwestia. Przecież to nie tylko gaz, to nie pierwsza z cyklu dyskusji na temat bezpieczeństwa tylko nafta, ale to jest też węgiel, to są też biopaliwa. energetycznego. Proponuję panu ministrowi, żeby Wskazywałam w trakcie dyskusji – wtedy pana mi- zainicjował nawet i seminaryjne spotkania między- nistra nie było akurat, był inny przedstawiciel resor- klubowe, tak aby znaleźć jak najwięcej sojuszników tu – na jednak konieczność spojrzenia na cały bilans. do wspólnego myślenia o tym, w jaki sposób dbać o Dzisiaj bowiem mówimy o konieczności zwiększenia dzisiejsze i przyszłe bezpieczeństwo energetyczne stanu zapasów, co będzie kosztowne i faktycznie Polski. Dziękuję bardzo. (Oklaski) klient za to zapłaci, bo nie ma zmiłuj się, ktoś za to zapłacić musi. Mówimy o tym, że akcyza wraca do poziomu pierwotnego, czyli koszt paliwa też będzie rósł. Mówimy o tym, że biopaliwa niestety nie będą Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: mogły liczyć na takie przywileje, jak na początku za- Dziękuję bardzo. kładaliśmy. A więc, summa summarum, wszystko to, o czym mówię, wskazuje na to, że koszt paliw, naj- Pani poseł, jedna tylko uwaga. Mianowicie aby ta ogólniej mówiąc, koszt naszego bezpieczeństwa ener- ewentualna poprawka czy korekta mogła być uwzględ- getycznego, przekładając to dalej, będzie rósł. On niona, trzeba to na piśmie w tej chwili zgłosić. będzie rósł. Oczywiście ktoś powie: za bezpieczeń- (Poseł Małgorzata Ostrowska: Już piszę.) stwo się płaci. OK. Ale ten cały bilans należałoby To dobrze, dziękuję bardzo, czyli wszystko będzie zrobić. Nie kto inny jest za to odpowiedzialny jak regulaminowo. Mamy jeszcze chwilę czasu, podpisze- minister gospodarki, który musi usiąść z ministrem my, jak potrzeba, nie ma problemu, panie pośle. ﬁnansów i popatrzeć, jak te decyzje cząstkowe, o któ- (Poseł Bolesław Borysiuk: Z podpisem szefa klubu.) rych mówiłam, przekładają się ostatecznie na portfel A teraz przystępujemy do zadawania pytań. klienta, a w rezultacie na całą gospodarkę, bo jednak Ustalam czas zadawanego pytania na 1 minutę. zwyżka cen wszelkich paliw zawsze powoduje pertur- Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Krzysztof bacje w różnych branżach gospodarczych i z pewno- Gadowski, Platforma Obywatelska. ścią nie pomaga rozwojowi, wprost przeciwnie. A więc przy okazji omawiania tej ustawy warto też cały czas mieć w tyle głowy właśnie to pytanie, jak daleko Poseł Krzysztof Gadowski: jeszcze możemy w tych podwyżkach pójść, żeby nie przeszkadzać rozwojowi gospodarczemu. To jest Dziękuję. przecież kluczowe pytanie. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- Przypomnę jeszcze badania nad tym, czy z węgla nie Ministrze! Chciałbym się skupić na art. 9 ust. 3 da się zrobić paliwo, które będziemy mogli wykorzy- omawianej ustawy. Czy nie uważa pan, że tak niski stywać na co dzień, czy będziemy to wspierać, czy nie. maksymalny 5-procentowy poziom zapasów ropy Jest szereg inicjatyw, które pokazują, że jest wyzwa- naftowej, którą producenci albo handlowcy mogą nie w XXI w. takie, aby szukać jak najwięcej różnych gromadzić za granicą, nie jest niebezpieczny? Czym źródeł energii. A zatem pojawia się też pytanie, jaki w ogóle jest uzasadniony tak niski poziom? Czy nie będzie pomysł Polski na energetykę jądrową, jak bę- uważa pan, że zwiększenie tego limitu przyczyniłoby dziemy szukać współpracy z innymi, którzy być może się do zmniejszenia kosztów inwestycyjnych, a przez jeszcze inne źródła energii wymyślą, itd. to miałoby to wyraźny oddźwięk w minimalizacji Ta ustawa cieszy się pełnym wsparciem klubu wzrostu cen tego paliwa na rynku polskim? – bo Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Będziemy ją popie- przecież na Zachodzie te magazyny są, kosztowałaby rać. Nie zgłaszam żadnych poprawek poza tą korektą. Jeżeli będą inne poprawki zgłoszone i odbędzie się tylko dzierżawa, co zdecydowanie wpłynęłoby, jak posiedzenie komisji, to oczywiście to rozważymy. Są powiedziałem wcześniej, na zmniejszenie wzrostu inne poprawki, tak? Są inne poprawki, czyli spotka- cen paliw. my się w komisji i wtedy tam tę korektę zrobimy. I jeszcze jedno pytanie: Mówimy dzisiaj o ustawie, (Poseł Bolesław Borysiuk: To jest pozaregulami- której głównym celem jest wzmocnienie bezpieczeń- nowe.) stwa Polski (Dzwonek), ale pytam, panie ministrze, Proszę? czy ministerstwo posiada aktualną informację o tym, (Poseł Bolesław Borysiuk: Pozaregulaminowe, co dzieje się dzisiaj, jeśli chodzi o utrzymywanie re- panie marszałku, poza wystąpieniem.) zerw narzuconych producentom, jak i handlowcom Dlaczego? Dopóki debata trwa, poprawki można na podstawie aktualnie obowiązującej ustawy z 1996 r. zgłaszać, panie pośle. Dziękuję. (Oklaski) 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 196 Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego

Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: ubytków uzasadnione jest zmniejszonym obciążeniem finansowym przedsiębiorców zobowiązanych ustawą Dziękuję. do ich tworzenia. Przedsiębiorcy równolegle powięk- Pan poseł Tomasz Nowak, Platforma Obywatel- szają zapas poziomów obowiązkowych paliw do 73 dni ska. w 2007 r. i do 86 dni w 2008, co przy rosnącej kon- Nie ma pana posła. sumpcji paliw na rynku krajowym powoduje znaczące Pan poseł Henryk Siedlaczek, Platforma Obywa- obciążenie finansowe. Jednocześnie rozłożenie tego telska. procesu w czasie pozwoli na realizację procesu inwestowania w nowe pojemności magazynowe, których w bieżącym czasie brakuje. (Dzwonek) Poseł Henryk Siedlaczek: I jeszcze jedno może na koniec pytanie: Panie ministrze, jak to się dzieje, że w PKN Orlen z reguły Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! dwa dni przed zwolnieniem kolejnych prezesów pod- Niedawny konflikt na linii Białoruś–Rosja i zakręca- pisuje się umowy na dostawy tak potężne i ważne ze nie kurka na rurociągu „Przyjaźń”, którym dostar- względów energetycznych na dostawy ropy do Polski? czana jest ropa naftowa do Polski i Niemiec, uświa- Dziękuję. domiły nam zagrożenia płynące z braku dywersyfi- kacji tych dostaw. Zaproponowany projekt ustawy zakłada zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: kraju poprzez tworzenie, utrzymywanie i finansowa- Dziękuję. nie obowiązkowych zapasów ropy naftowej, paliw i Pani poseł Halina Molka, Ruch Ludowo-Narodowy. gazu ziemnego, którymi dysponować będzie minister gospodarki. W Polsce porusza się ponad 2 mln samochodów Poseł Halina Molka: napędzanych autogazem – najwięcej w Europie i podobnie jak w Korei Południowej. Projekt ustawy za- Ja mam pytanie do pana ministra. Panie mini- kłada obowiązek utrzymywania zapasów interwen- strze, czy nie byłoby zasadne wprowadzenie popraw- cyjnych w ilości odpowiadającej co najmniej trzydzie- ki do art. 9 ust. 3, polegającej na zastąpieniu warto- stodniowemu średniemu dziennemu zużyciu we- ści „5%” wartością „20%”? Uzasadniam dlaczego. wnętrznemu gazu płynnego LPG. Zapasy ropy naf- Chyba za wcześnie zrezygnowano z możliwości towej i produktów naftowych określono na 90 dni. Z utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy nafto- czego wynika ta różnica? wej i paliw poza granicami kraju. Dostępne obecnie Czy nowe przepisy pogodzą konkurencyjność pol- w kraju pojemności magazynowe są niewystarczają- skich firm paliwowych, a koszty budowy nowych ma- ce w stosunku do potrzeb i w najbliższym czasie trud- gazynów do przechowywania zapasów ropy i paliw no będzie to zmienić. Propozycja przywraca dotych- obciążą konsumentów, czyli w głównej mierze kie- czasowy stan prawny dający przedsiębiorcom możli- Dzwonek rowców? ( ) Pojawiają się także opinie, iż wość utrzymywania zapasów paliw poza granicami wkrótce magazynowanie gazu może stać się barierą kraju, oczywiście na obszarze Unii Europejskiej, do dla firm, które chcą konkurować z PGNiG. Prosił- 20% wymaganej ilości. Taka możliwość to na przy- bym o ustosunkowanie się do tego problemu. Dzię- kład utrzymywanie zapasów w niemieckiej rafinerii kuję. (Oklaski) Schwedt tuż przy zachodniej granicy Polski. Dla importerów i nabywców wspólnotowych moż- liwość utrzymywania… (Dzwonek) Mogę dokoń- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: czyć? Dziękuję. Pan poseł Zenon Wiśniewski, Samoobrona. Wicemarszałek Wojciech Olejniczak:

Tak, proszę bardzo. Poseł Zenon Wiśniewski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie do Poseł Halina Molka: pana ministra: Czy nie powinniśmy w art. 3 ust. 4 skreślić wyrazów „rezerwa wynosi 10% tworzonych …20-procentowych zapasów poza Polską jest i utrzymywanych zapasów interwencyjnych” i dodać szansą na wywiązywanie się z obowiązków przy po- na końcu zdania po średniku: „rezerwa wynosi 5% noszeniu mniejszych kosztów. To przełoży się oczy- w 2007 r., 7% w 2008, 9% w 2009 i 10% w 2010”? wiście na wzrost konkurencyjności naszego rynku. Chciałbym to teraz uzasadnić. Jest to jednocześnie zwolnienie ograniczonych do- Rozłożenie w czasie tworzenia rezerwy na poczet stępnych pojemności magazynowych w kraju zarów- zapasów niedostępnych z przyczyn technicznych oraz no dla celów tworzenia zapasów obowiązkowych go- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego 197

Poseł Halina Molka Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: towych paliw, jak i dla celów handlowych. Dodatkowo Dziękuję bardzo. przy długotrwałym niedoborze oleju napędowego na Pan poseł Rajmund Moric, Samoobrona. krajowym rynku utrzymywanie zapasów poza krajem nie ściąga paliwa z krajowego rynku. Dziękuję. Poseł Rajmund Moric:

Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polska przez ostatnie lata odeszła od własnych źródeł Dziękuję bardzo. energii na rzecz importowanych. Odchodziliśmy Pan poseł Jan Bednarek, Samoobrona. świadomie, Wysoka Izba przyjmowała ustawy, które dawały ulgi tym, co wprowadzali gaz, a teraz mamy taką sytuację, że trzeba za to zapłacić. Te działania Poseł Jan Bednarek: oczywiście powodowały, że stawaliśmy się coraz to mniej samowystarczalni. Mam do pana ministra py- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! tanie: Który minister, który premier doprowadzał do Obecny zapis powoduje, że zapasy obowiązkowe two- obniżenia samowystarczalności Polski w zakresie rzy się w wypadku ropy naftowej i paliw przeznaczo- źródeł energii? Zacznijmy mówić otwartym tekstem. nych na cele technologiczne, czyli wolumenu paliw Ja wiem, że to jest trudne pytanie, ponieważ odpo- niewprowadzonych na rynek. Powstanie w ten spo- wiedź na to pytanie grozi Trybunałem Stanu. Teraz sób nadwyżka zapasów z jednej strony, a przedsię- musimy dyskutować nad tym, co robić. Zapasy. Słusz- biorcy obciążani są dodatkowymi kosztami z drugiej nie. Ale to kosztuje. Mam pytanie do pana ministra: strony. Pomniejszenie ilości, od której tworzy się za- Czy ministerstwo przeprowadziło analizę dotyczącą pasy obowiązkowe, zmniejszy obciążenie przedsię- tego, ile kosztuje magazynowanie 1 GJ energii z wę- biorców, a przez to przełoży się na niższą cenę paliw. gla, ropy, gazu? (Dzwonek) W związku z powyższym mam pytanie: Czy pan mi- Przepraszam, panie marszałku, jeszcze dwa zda- nister może rozważyć dopisanie do art. 5 ust. 6 do- nia. datkowego nowego pkt 9 o treści: „paliw przeznaczo- Następne pytanie, panie ministrze. Czy to prawda, nych na zużycie własne”? Dziękuję. że w Unii Europejskiej wymagane są 90-dniowe zapasy i że będzie to czekało również nas w przyszłości? Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Kolejne pytanie. Jaki to spowoduje wzrost kosz- tów nośników energii? Dziękuję bardzo. Rozumiem, że pytania są trudne i pan minister Pan poseł Janusz Krasoń, Sojusz Lewicy Demo- może nie być przygotowany do odpowiedzi na wszyst- kratycznej kie pytania, dlatego prosiłbym ewentualnie o pisem- ną odpowiedź. Jednocześnie chcę powiedzieć, że cieszy mnie to, iż w Wysokiej Izbie ta sprawa, którą Poseł Janusz Krasoń: propaguje Samoobrona, dotycząca przerobu węgla na inne paliwa, znajduje poparcie. Dziękuję bardzo, pa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! nie marszałku. (Oklaski) Ja chciałbym nawiązać do wystąpienia pana mar- szałka Zycha, który w wystąpieniu klubowym wywo- łał problem magazynu w Wierzchowicach na Dolnym Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Śląsku. Ja pytałem pana ministra rok temu, kiedy odbywaliśmy debatę na temat bezpieczeństwa ener- Dziękuję bardzo. getycznego państwa, jakie jest stanowisko rządu pre- Pan poseł Wojciech Saługa, Platforma Obywatel- miera Kaczyńskiego w sprawie tego zbiornika. To ska. rzeczywiście dobry projekt, w który od 10 lat zainwe- stowaliśmy ok. 400 mln zł. W tym zbiorniku w Wierz- chowicach możemy pomieścić 4 mld m3 gazu docelo- Poseł Wojciech Saługa: wo i według większości ekspertyz przechowywanie gazu w zbiorniku w Wierzchowicach jest tanie, 1000 Dziękuję, panie marszałku. m3 ocenia się na ok. 15 dolarów miesięcznie – w sto- Mam pytanie do pana ministra. W jaki sposób pan sunku np do zbiornika. w Mogilnie jest to trzykrotnie minister planuje zapewnić bezpieczeństwo energe- mniejsza kwota. Bardzo proszę, panie ministrze o tyczne obszarów naszego kraju, na których nie ma odpowiedź na pytanie, jakie jest stanowisko pańskie- jeszcze infrastruktury technicznej niezbędnej do dys- go rządu, jaka jest strategia wobec tego zbiornika w trybucji gazu? Czy pan minister przewiduje, że sa- świetle zapisów tej ustawy, którą teraz przyjmujemy. morządy terytorialne z tych niezgazyﬁkowanych (Dzwonek) Dziękuję uprzejmie. terenów zwrócą się do pana o specjalne dotacje na 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 198 Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego

Poseł Wojciech Saługa wszystkim troską rządu i w związku z tym na liście dużych projektów inwestycyjnych w Programie Opera- pokrycie kosztów utrzymania zapasów innych do- cyjnym Infrastruktura i Środowisko na pierwszym stępnych tam lokalnie nośników energii, na przykład miejscu znalazła się właśnie rozbudowa zbiornika gazu węgla czy oleju, o których nie ma mowy w ustawie? w Wierzchowicach, co, jak sądzę, będzie z pożytkiem Dziękuję. (Oklaski) nie tylko dla lokalnej czy regionalnej społeczności, ale przede wszystkim dla naszego bezpieczeństwa energetycznego? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Wojciech Olejniczak:

Dziękuję. Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: Pan poseł Marian Daszyk, niezrzeszony. Dziękuję bardzo. Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- Poseł Marian Daszyk: pana. Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! nisterstwie Gospodarki pana Piotra Naimskiego. Rozbudowa magazynów gazu zapewni, oprócz zwięk- szenia bezpieczeństwa energetycznego, nowe miejsca pracy. Dlatego pytam: Jakie rząd zakłada potrzeby Sekretarz Stanu magazynowe dla Polski i które magazyny są brane w Ministerstwie Gospodarki pod uwagę w celu rozbudowy? Piotr Naimski: Drugie pytanie. Art. 24 pkt 5 mówi, że przedsię- biorstwa energetyczne wykonujące działalność go- Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Postaram spodarczą w zakresie obrotu gazem mogą być zwol- się odpowiedzieć na pytania. Starałem się notować nione z obowiązku utrzymywania zapasów gazu, je- pytania, które były zadawane, i po kolei, tak jak były żeli liczba ich odbiorców nie jest większa niż 100 ty- one zadawane, postaram się na nie odpowiedzieć. sięcy i przewóz gazu ziemnego nie przekracza w Czy zapasy nie są za małe? Kwestia zapasów jest ciągu roku 50 mln m3. Czy ten zapis nie stwarza za- wynikiem kompromisu. Na przykład Niemcy mają grożenia wyłuskiwania tak zwanych rodzynek, du- obecnie 90-dniowe zapasy gazu, chociaż nie mają żych odbiorców, zakładów, ciepłowni przez podmioty żadnej ustawy ani żadnego obligatoryjnego nakazu zagraniczne, tak jak się dzieje na przykład obecnie w z zewnątrz, żeby te zapasy utrzymywać. My wprowa- szpitalach, gdzie podmioty prywatne, przeważnie dzamy nakaz nie jako pierwszy kraj, ale nie będziemy zagraniczne, przejmują najbardziej dochodowe od- w większości krajów Unii Europejskiej, które wpro- działy, często w podejrzanych okolicznościach? wadziły nakaz utrzymywania zapasów gazu. Robimy I ostatnie pytanie. Najlepszą gwarancją bezpie- to, przyznam, dość ostrożnie. Nie wprowadzamy za- czeństwa energetycznego Polski jest maksymalne pisu dotyczącego 90 dni, wprowadzamy zapis doty- zwiększenie wydobycia i oparcie się na własnych za- czący 30 dni. To jest wynikiem kompromisu pomię- sobach energii, takich jak: gaz, ropa, węgiel, biopali- dzy kosztami, możliwościami a koniecznością zapew- wa, wody geotermalne. Czy rząd przygotowuje pro- nienia bezpieczeństwa. Wydaje nam się, że zapropo- gram zwiększenia wydobycia i pozyskiwania tej nowany w ustawie kompromis w dniu dzisiejszym energii? Jeżeli tak, to kiedy zostanie nam on przed- jest tym, na co nas stać, a równocześnie tym, co daje stawiony? Dziękuję bardzo. (Oklaski) nam pewien oddech, jeżeli chodzi o poczucie bezpie- czeństwa. To tyle. Czy LPG, gaz płynny, powinien być objęty tą usta- Wicemarszałek Wojciech Olejniczak: wą? Tak, powinien być objęty tą ustawą, tak jak proponujemy. Ustawa wprowadza sposób naliczania Dziękuję. zapasów zgodnie z wymaganiami Międzynarodowej Pan poseł Ryszard Wawryniewicz, Prawo i Spra- Agencji Energetycznej. Po pierwsze, jest tak, że gaz wiedliwość. płynny LPG jest uważany za produkt ropopochodny, Nie ma posła… A, jest pan poseł. zatem jest obejmowany tymi przepisami. Po drugie, jest tak, że zapasy są obliczane od ilości paliw wwie- zionych na terytorium Polski z zagranicy. To ozna- Poseł Ryszard Wawryniewicz: cza, że w sytuacji, kiedy większość gazu LPG pochodzi z importu, będzie ta ilość importu mieściła się w Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam takie py- ogólnej ilości koniecznych zapasów. Jeżeli nie obej- tanie: Czy pan minister zechciałby potwierdzić, że roz- miemy importerów LPG obowiązkiem tworzenia tych budowa magazynu gazu w Wierzchowicach w okolicach zapasów, to będzie to oznaczało, że inni uczestnicy Wrocławia jest troską nie tylko opozycji – nawiązuję rynku będą musieli w benzynach czy w innych pali- tutaj do pytania pana posła Krasonia – ale przede wach pokryć tę część, która przypada na LPG. To 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego 199

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki magazyn jeszcze bardziej, jednak pojemność magazy- Piotr Naimski nów to też jest wynik pewnego kompromisu. Są kraje w Europie, które po prostu nie chcą budować magazy- oznaczałoby niezasadne, naszym zdaniem, uprzywi- nów gazu, na przykład Austriacy, bo uważają, że to lejowanie na rynku paliw jednego rodzaju przedsię- jest za drogie. biorców. Jeżeli chodzi o... Jeżeli chodzi o 10-procentową rezerwę, o której (Poseł Rajmund Moric: Koszty magazynowania mowa w art. 3 ust. 4, to są to tak zwane zapasy nie- poszczególnych nośników energii.) wykorzystywalne. To jest przepis wynikający z wy- Koszty magazynowania poszczególnych nośników magań międzynarodowej agencji. Warto powiedzieć, energii. Nie jestem w stanie w tej chwili porównać że od 1 stycznia obowiązuje rozporządzenie do istnie- kosztów magazynowania megadżula węgla, gazu i jącej ustawy o rezerwach państwowych, nakładające ropy. Niemniej trzeba powiedzieć, że to nie jest po- obowiązek owych 10%. Dochodziliśmy do tego stop- równywalne wprost, dlatego że to jest pytanie doty- niowo. Poprzednio obowiązywało 7%, teraz przyjęto czące tzw. miksu energetycznego, to znaczy tego, 10%. A zatem w ustawie, którą teraz proponujemy, jakie są źródła energii pierwotnej, które wykorzystu- faktycznie nie ma żadnej zmiany w tej sprawie. Nie jemy w Polsce. Jednakże, jeżeli wykorzystujemy ja- możemy stopniowo dochodzić do tych 10%, jak tu kąś ilość ropy naftowej czy paliw ropopochodnych, to proponowano, dlatego że wymóg dotyczący tych 10% musimy mieć magazyny tych paliw. Nie zastąpimy istnieje od początku członkostwa w MAE. węglem paliw, możemy paliwami zastąpić LPG (gaz Przy okazji powiem, że członkostwo w MAE to nie płynny) i odwrotnie. Czasem jest to wymienne, ale jest tylko członkostwo w jakimś klubie czy w jakiejś nie do końca jest wymienne. W związku z tym to kolejnej organizacji międzynarodowej, ale to jest porównanie oczywiście jest zasadne, należy go doko- możliwość uczestniczenia w mechanizmie reagowa- nywać, niemniej to nie jest takie proste. nia kryzysowego, bo Międzynarodowa Agencja Ener- Jeszcze wyjaśnienie do tego, co tu w dwu czy getyczna wytworzyła sposób reagowania kryzysowe- trzech pytaniach się pojawiało. Unia Europejska go w sytuacji zakłócenia rynku paliwowego. To nie przewiduje i przyjęliśmy to w traktacie akcesyjnym dotyczy gazu, ale dotyczy rynku paliwowego i rynku w 2004 r., że będziemy do roku 2008 mieli zapasy ropy naftowej. paliw na 90 dni. Tak, że to nie jest nic nowego. Z Następna kwestia dotyczy magazynowania za gra- Międzynarodową Agencją Energetyczną ustaliliśmy nicą. Czy można by było magazynować za granicą 5% – można powiedzieć: wynegocjowaliśmy – że będzie- czy 20%? Chcemy tą ustawą ograniczyć tę możliwość my mieli pewnego rodzaju derogację, a to znaczy, że do 5% – nie zamykać, ale ograniczyć – dlatego że uwa- członkostwo uzyskujemy w tym roku, natomiast do żamy, iż zapasy interwencyjne, które są gdzieś na ob- 2008 r. mamy dojść do zapasów ropy i produktów cym terytorium, w obcym kraju, nie są zapasami in- ropopochodnych czy paliw płynnych na 90 dni. Pro- terwencyjnymi, które możemy traktować jako ważne, blem polega na tym i to jest w tej ustawie ujęte, że istotne dla naszego bezpieczeństwa. Tego się nie da inaczej się ustala podstawę do naliczania tych zapa- pogodzić. To jest chyba racjonalne podejście. Równo- sów według Unii Europejskiej i według agencji ener- cześnie te 5%, zgodnie z obowiązującymi przepisami, getycznej. W Unii Europejskiej liczy się od zużycia, a może być składowane poza granicami Polski, jeżeli w Międzynarodowej Agencji Energetycznej liczy się mówi o tym zawarta bilateralna umowa międzyrzą- od przywozu, to znaczy, że podstawa jest wyższa, dowa między Polską a danym krajem. Jak do tej pory czyli że tych zapasów według agencji energetycznej, Polska nie ma takich umów bilateralnych. też liczonych na 90 dni, będziemy mieli więcej, niż to Sprawa paliw przeznaczonych na użytek własny. wynika z liczenia w Unii. Jest pewna różnica i to też Ten zapis został uwzględniony w pracach komisji. jest uwzględnione. Sformułowany jest w troszkę inny sposób, ale został Jeżeli chodzi o nowe miejsca pracy, oczywiście w uwzględniony. każdym kontekście ważne jest każde nowe miejsce Kwestia Wierzchowic. Połączę tę odpowiedź z od- pracy, a kiedy będziemy budować nowe magazyny, powiedzią na pytanie pana posła Wawryniewicza, będą nowe miejsca pracy, ale nie demonizowałbym który zadawał pytanie ostatni. Rozbudowa Wierzcho- tego, bo budowa czy rozbudowa magazynów nie bę- wic przewidziana jest w programie PGNiG. Rozbudo- dzie istotnie wpływała na rynek pracy. Możemy to wa Wierzchowic jest w programie PGNiG. Rozbudowa sobie chyba jednak tutaj powiedzieć prosto. Wierzchowic jest także w programie rządu, dlatego że Czy już wszystko uwzględniłem? Proszę mi przy- w priorytecie Bezpieczeństwo energetyczne w Progra- pomnieć, jeżeli coś ominąłem. Przepraszam bardzo. mie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, który Czy można? skądinąd przewiduje ponad 1 mld euro na te cele, jest (Głos z sali: Za których rządów spadała samowy- zapisana rozbudowa Wierzchowic. Wierzchowice będą starczalność energetyczna Polski?) rozbudowane w 2 etapach – z 500 mln m3 do 1200 mln To dotyka innego pytania czy właściwie komen- m3, a następnie do 2,4 mld m3. Te 4 mld m3, które tarza, który tutaj słyszeliśmy. Nie chcę się wypowia- gdzieś tam się przewijają, to jest teoria. Być może się dać, za których rządów ta samowystarczalność spa- okaże w przyszłości, że będzie można rozbudować ten dała, ale chcę się odnieść do tego, co mówił pan poseł 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 200 Projekt ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki myśli to, że te paliwa przy obecnych technologiach, Piotr Naimski a więc węgiel, ropa, gaz, są ewentualnie zamienne. Dlatego takie pytanie postawiłem. Dziękuję, panie Zych, a mianowicie do krajowego wydobycia gazu i marszałku. możliwości, bo to jest część tego problemu. Można powiedzieć tyle: Wszystko wskazuje na to, że deklaracje zarządu PGNiG z roku 2004 były deklaracjami Wicemarszałek Bronisław Komorowski: na wyrost, i one nie zostały spełnione. Według sko- rygowanych projektów spółki możliwe jest uzyskanie Dziękuję. 3 wydobycia krajowego na poziomie 5–5,5 mld m rocz- Rozumiem, że wszystko jest jasne. Tak? nie i możliwy jest taki rozwój czy takie prowadzenie Panie ministrze, bardzo dziękujemy. dokumentacji kolejnych złóż, że ten poziom wydoby- 3 Proszę państwa, zamykam dyskusję. cia 5–5,5 mld m będzie mógł w długim okresie być W związku z tym, że w trakcie dyskusji zostały utrzymany. Dlatego, że w tej chwili wydobywalnych zgłoszone do projektu ustawy poprawki, proponuję, udokumentowanych złóż gazu w Polsce mamy 106 aby Sejm skierował ten projekt ponownie do Komisji mld m3. Chodzi o to, żeby w każdym roku, średnio, Gospodarki w celu przedstawienia sprawozdania. w momencie, kiedy wydobędziemy te 5–5,5 mld m3, Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm również 5–5,5 mld m3 zostało odtworzone w postaci propozycję przyjął. nowych udokumentowanych możliwości wydobyw- Sprzeciwu nie słyszę. czych. Jeżeli to byśmy osiągnęli, taką stabilność, a jest to możliwe, to jest to, co warunki polskie, zasoby Zamykamy ten punkt w takim razie. polskie umożliwiają. I trzeba to... Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. (Głos z sali: PKN Orlen jeszcze, ten zakup.) porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- Panie pośle, to jest pytanie, które powinno być nansów Publicznych o rządowym projekcie usta- skierowane do zarządu spółki Orlen. Mogę powiedzieć, wy o zmianie ustawy Prawo dewizowe oraz usta- że obyczaj podpisywania dużych umów na krok przed wy Kodeks karny skarbowy (druki nr 775 i 1280). zmianami personalnymi w zarządzie może nie jest Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji najlepszą metodą. Trzeba było to zrobić wcześniej. panią poseł Barbarę Bubulę. Byłoby lepiej, gdyby to się stało wcześniej, jeżeli było Bardzo proszę, pani poseł. konieczne. To chyba tyle. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Poseł Sprawozdawca Barbara Bubula: Sejmu Bronisław Komorowski) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę przed- stawić w imieniu Komisji Finansów Publicznych Wicemarszałek Bronisław Komorowski: sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks Bardzo dziękuję, panie ministrze. karny skarbowy, które to sprawozdanie zawarte jest Witam pana ministra. w druku nr 1280. Pan poseł był wymieniony z nazwiska? Sejm na 23. posiedzeniu w dniu 25 sierpnia 2006 Panie pośle, jest bardzo późna pora. Co pan chce r. skierował projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo prostować? dewizowe zawarty w druku nr 775 do Komisji Finan- (Poseł Rajmund Moric: W sprawie sprostowania, sów Publicznych. Komisja rozpatrzyła ten projekt w krótko.) dniach 21 września 2006 r. i 10 stycznia 2007 r., po- Ale sprostowania czego? wołała w tym czasie podkomisję, której miałam zaszczyt być przewodniczącą. Podkomisja bardzo szcze- Poseł Rajmund Moric: gółowo przeanalizowała projekt ustawy. Zostało wprowadzone kilka poprawek, które nie Niezrozumienia mojej wypowiedzi. zmieniły w istotnym stopniu projektu. Mianowicie poprawka w art. 1 w pkt 1 polega na tym, że dodana została deﬁnicja działalności gospodarczej. W art. 1 Wicemarszałek Bronisław Komorowski: po pkt 5 został dodany pkt 5a, który dotyczy decyzji prezesa Narodowego Banku Polskiego i stosowania Proszę bardzo. odpowiednio art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego. Po art. 1 komisja proponuje dodać art. 1a dotyczą- Poseł Rajmund Moric: cy wykonywania kontroli przez prezesa Narodowego Banku Polskiego. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytając o koszty W art. 2 pkt 1 komisja zaproponowała nadanie magazynowania poszczególnych paliw, miałem na nowego brzmienia. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny skarbowy 201

Poseł Sprawozdawca Barbara Bubula kapitału i płatności. Czego w tamtym czasie nie zmieniono? Nie zmieniono zakresu ograniczeń w stosun- W art. 2 po pkt 6 proponuje się dodanie pkt 6a, w ku do krajów trzecich, chociaż złagodzono ogólne którym została zmieniona treść tego przepisu. zasady zwolnień dewizowych, nie zmieniono zasad Natomiast w art. 2 w pkt 11 – to jest chyba naj- udzielania zezwoleń dewizowych, a także procedur istotniejsza pod względem merytorycznym zmiana obowiązujących w przepływie do kraju oraz w wywo- – zostało uzupełnione brzmienie art. 106f, ponieważ zie i wysyłaniu za granicę środków płatniczych, a zauważono pewną lukę polegającą na tym, że była także przy ich przekazywaniu za granicę za pośred- określona kara za niezgłoszenie organom celnym lub nictwem banków. organom Straży Granicznej przywozu do kraju albo Doświadczenie trzech lat funkcjonowania ustawy wywozu za granicę wartości dewizowych, nie było oraz świadomość jej niezgodności z prawem Unii Eu- natomiast uwzględnione to, że karane będzie rów- ropejskiej to powód, dla którego pracujemy dzisiaj nież zgłoszenie nieprawdy w tym zakresie. Ta luka nad nowelizacją ustawy. Zdaniem posłów Platformy w projekcie została uzupełniona. Obywatelskiej w imię potrzeb własnych, polskich na- W trakcie prac podkomisji, które zostały zaakcep- leży zmienić obowiązujące przepisy po to, by spełnić towane później przez Komisję Finansów Publicznych, wymogi unijne i ułatwić swobodny przepływ kapita- poprawiono też oczywisty błąd w projekcie, który do- łu oraz funkcjonowanie obywatelom i podmiotom tyczył odesłania do niewłaściwego przepisu w zakre- gospodarczym, sie Kodeksu karnego skarbowego. Pani poseł sprawozdawca mówiła o pracach pod- Podsumowując, chciałabym powiedzieć, że przed- komisji i komisji, a teraz stanowisko Platformy Oby- stawiony przez Komisję Finansów Publicznych Wy- watelskiej wobec projektu ustawy. Uważamy, że pod- sokiemu Sejmowi projekt uzyskał akceptację Komisji stawowy cel nowelizacji, tak jak napisano w uzasad- Finansów Publicznych w brzmieniu przedłożonym nieniu, w zakresie Prawa dewizowego, to zmiana lub dzisiaj Wysokiej Izbie. Komisja wnosi o przyjęcie tego uchylenie tych przepisów ustawy, które mogą budzić projektu. Bardzo dziękuję za uwagę. (Oklaski) wątpliwości co do ich zgodności z prawem wspólno- towym. Zadowoleni jesteśmy ze zmiany lub uchylenia przepisów regulujących zasady udzielania zezwoleń Wicemarszałek Bronisław Komorowski: dewizowych zarówno ogólnych, jak i indywidualnych, załatwianych w trybie i na zasadach Kodeksu postę- Dziękuję uprzejmie, pani poseł. powania administracyjnego. Jesteśmy zadowoleni ze Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad zmiany zakresu ograniczeń w przepływie kapitału tym punktem porządku dziennego 5-minutowych do i z krajów trzecich, a także ze zmiany przepisów oświadczeń w imieniu klubów i kół. związanych z procedurami obowiązującymi przy W związku z tym otwieram dyskusję. przepływie do kraju oraz wywozie i wysyłaniu za gra- Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu Platfor- nicę wartości dewizowych lub krajowych środków ma Obywatelska panią poseł Krystynę Skowroń- płatniczych. ską. Pozytywnie oceniamy zmiany dotyczące przekazywania za pośrednictwem uprawnionych banków przekazów pieniężnych za granicę oraz rozliczeń w Poseł Krystyna Skowrońska: kraju w obrocie dewizowym. To są duże zmiany. Mamy również nadzieję, że zmiany związane m.in. z Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po- uściśleniem takich pojęć, jak rezydent i nierezydent słowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platfor- krajów trzecich, oraz przepisów związanych z auto- my Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić stano- nomią dewizową banków i innych podmiotów będą- wisko wobec sprawozdania Komisji Finansów Pu- cych pod nadzorem władz nadzorczych będą dobrze blicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie służyć realizacji przepisów ustawowych. Myślę, że ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny długie konsultacje w sprawie zmian prowadzone z skarbowy (druki nr 775 i 1280, jeśli chodzi o spra- wieloma podmiotami, w tym z Europejskim Bankiem wozdanie komisji z dnia 10 stycznia 2007 r.) Centralnym i Komisją Europejską, a także z Dyrek- Ustawa z 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe, która cją Generalną ds. Rynku Wewnętrznego i Usług, weszła w życie 1 października 2002 r., jest krytyko- wpłynęły na wprowadzenie dobrych, niekontrower- wana głównie z powodu niezgodności z przepisami syjnych rozwiązań ustawowych. unijnymi, gdyż jej przepisy ograniczają i naruszają Ustawa ta nowelizuje również przepisy Kodeksu swobodę przepływu kapitału. Przypomnę, że przepi- karnego skarbowego, gdzie znamiona trybu czynów sy dotyczące swobody przepływu kapitału zawarte są zabronionych dostosowane są precyzyjnie do norm w art. 58 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Eu- Prawa dewizowego. Uwagi sygnalizowane przez eks- ropejską. pertów w trakcie procedowania nad nowelizacją, do- W tamtym czasie, przed akcesją Polski do Unii tyczące m.in. zmiany art. 20 § 2 Kodeksu karnego Europejskiej, najważniejsze było zniesienie istnieją- skarbowego i uchylenia art. 98 oraz art. 106–106b Ko- cych ograniczeń w obrocie dewizowym, przepływie deksu karnego skarbowego, koncentrowały się na 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 202 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny skarbowy

Poseł Krystyna Skowrońska W ustawie tej również uregulowano obrót dewi- zami na terenie kraju, określono zasady prowadzenia nieprawidłowościach takich rozwiązań prawnych i działalności gospodarczej polegającej na kupowaniu wskazywały, że należałoby je zmienić w pracach usta- i sprzedaży dewiz bądź na pośredniczeniu w tych wodawczych. Tak też się stało. W związku z tym prze- operacjach. Określono w niej również zasady prowa- pisy Kodeksu karnego skarbowego są dostosowane do dzenia działalności kantorowej, a także zdeﬁniowano obowiązujących zmian w Prawie dewizowym. obowiązki i ograniczenia dla tej działalności. Mamy jednak uwagę, którą podnosimy w dyskusji. Niestety szybko okazało się, że niektóre zapisy tej Ona była sygnalizowana i mam nadzieję, że w związku ustawy zaczęły budzić wątpliwości i zastrzeżenia co z pytaniami, jakie chcę zadać, ten błąd moglibyśmy, do zgodności z przepisami obowiązującymi w Unii powiedziałabym, poprawić w pracach legislacyjnych w Europejskiej. Opinie takie nasiliły się po wstąpieniu Senacie. Chodzi m.in. o wykreślenie czy uchylenie do- Polski do Unii i udowodniły, że istotnie przepisy te tychczas obowiązującego art. 26 w ustawie matce, któ- naruszają przepisy unijne. Dlatego też rząd pana pre- ry mówi o tym, iż banki mają prawo w stosunku do miera Jarosława Kaczyńskiego przedstawił zmiany zlecających przekaz pieniężny za granicę lub rozliczenie do tej ustawy. w kraju z nierezydentem otrzymywać informację doty- Zmiany te polegają na uchyleniu bądź poprawieniu czącą tytułu prawnego takiego rozliczenia lub przeka- zapisów, które budzą największe zastrzeżenia co do zu. Kieruję tej samej treści pytanie do pani minister i ich zgodności z prawem unijnym. Dotyczy to głównie do pani poseł sprawozdawcy: Czy w związku z tym, iż przepisów, które regulowały zasady udzielania zezwo- skreślimy art. 26 w ustawie matce, a nie wprowadzimy leń dewizowych, przepisów, które regulowały przywóz przepisów w art. 25, który daje podstawę bankom do i wywóz złotówek i dewiz. Usunięto bądź poprawiono tego, aby taki tytuł został ujawniony, to rozwiązanie również te przepisy, które były mało przejrzyste. będzie rozwiązaniem dobrym? Przypomnę, że w tym Doprecyzowano zapisy dotyczące rozpoczynania zakresie banki są zobowiązane do pewnej sprawozdaw- zawieszenia oraz rezygnowania z prowadzenia dzia- czości niezbędnej dla bilansu płatniczego. łalności gospodarczej przez kantory. Zniesiono też Chcę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Platfor- limit 20 tys. euro dla prowadzonych przez nie trans- my Obywatelskiej poprze projekt zawarty w spra- akcji i operacji walutą. wozdaniu, jednakże to wyjaśnienie jest nam potrzeb- W projekcie tym również uściślono pojęcie rezy- ne. Gdyby zaś była potrzeba, to sygnalizujemy go- denta, nierezydenta, krajów trzecich, terytorium towość uzupełnienia nowelizacji w trakcie dalszych zależnego oraz działalności gospodarczej. prac parlamentarnych w Senacie. Dziękuję bardzo, Zmiany zaproponowane w ustawie Prawo dewizo- panie marszałku. we w sposób oczywisty wymuszają również zmiany w ustawie Kodeks karny skarbowy, ponieważ jeśli ulegają skreśleniu w Prawie dewizowym ogranicze- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: nia, limity czy czyny zabronione, to również muszą zniknąć przepisy w Kodeksie karnym skarbowym, Dziękuję bardzo, pani poseł. które przewidywały na przykład określone sankcje Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu Prawa i karne za ich nieprzestrzeganie czy naruszanie. A Sprawiedliwości pana posła Mariana Golińskiego. więc zmiany te to zmiany głównie dostosowawcze do zmienianej ustawy Prawo dewizowe. Klub Prawo i Sprawiedliwość, w imieniu którego Poseł Marian Tomasz Goliński: występuję, popiera projekt ustawy zawarty w sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych i załączony Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ko- w druku nr 1280, ponieważ klub uważa, że zmiany misja Finansów Publicznych pracowała nad rządo- te są konieczne i doprowadzą do zgodności z prawem wym projektem zmiany ustawy Prawo dewizowe oraz Unii Europejskiej. ustawy Kodeks karny skarbowy z druku nr 775. Swo- je sprawozdanie zawarła w druku nr 1280 i nad nim właśnie debatujemy. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Zmieniona ustawa Prawo dewizowe została uchwalona w lipcu 2002 r. Głównym jej celem było Bardzo dziękuję, panie pośle. umożliwienie i zagwarantowanie swobodnego prze- Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Wikiń- pływu kapitałów i płatności pomiędzy Polską a kra- skiego. Wystąpienie w imieniu klubu SLD. jami tworzącymi Unię Europejską, do której to Pol- ska miała przystąpić. Swobodę przepływu kapitałów i płatności przeniesiono również na kraje należące do Poseł Marek Wikiński: Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz na kraje należące do Organizacji Współpracy Gospodarczej Dziękuję bardzo, panie marszałku. i Rozwoju. Ograniczenie w tym obszarze zastosowa- Pani Minister! Wysoka Izbo! Przypadł mi w no głównie do krajów trzecich. udziale zaszczyt zaprezentowania sprawozdania Klu- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny skarbowy 203

Poseł Marek Wikiński nadzorczych. Zmiany te powinny przyczynić się do właściwego stosowania przepisów dewizowych. bu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycz- Zmiany zaproponowane w projekcie polegają przede nej w sprawie sprawozdania Komisji Finansów Pu- wszystkim na przeniesieniu do ustawy uprawnień wy- blicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie nikających z udzielonych w zakresie tych ograniczeń ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny ogólnych zezwoleń dewizowych, co w konsekwencji skarbowy, druk nr 1280. prowadzi do zmniejszenia w ustawie zakresu tych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy już półto- ograniczeń lub do ich uchylenia, dostosowując do pra- rej godziny opóźnienia. Moja przedmówczyni, pani wa Unii Europejskiej, a zwłaszcza do art. 56–60 Trak- poseł sprawozdawca, pani poseł Bubula, przewodni- tatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. cząca wysokiej podkomisji nadzwyczajnej, która pra- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ze cowała merytorycznie nad przedkładanym Wysokiej względu na niewłaściwą redakcję art. 15 obowiązu- Izbie projektem ustawy, bardzo wnikliwie i szczegóło- jącej ustawy nie spełniał oczekiwanej funkcji, gdyż wo omówiła zapisy przedkładanego aktu prawnego. zawsze istniała możliwość podzielenia transakcji tak, Pozostaje mi zadeklarować w imieniu klubu SLD aby zmieścić się w limicie. Biorąc pod uwagę cele re- niezgłaszanie żadnej poprawki w trakcie drugiego gulacji, proponowana zmiana art. 15 pozwoli na po- czytania i popieranie przedłożonego projektu ustawy. wiązanie transakcji dokonywanych w kantorze z ewidencją, co utrudni ewentualne prawdopodobień- Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski) stwo prania brudnych pieniędzy. Moim zdaniem art. 18 ust. 2 jest zbędny, gdyż zgłoszenie przewozu nie stanowi dokumentu potwier- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: dzającego źródła pochodzenia środków. Również art. 9 pkt 14 jest zbędny, ma jedynie cha- Dziękuję bardzo za krótkie wystąpienie. rakter porządkowy, gdyż daje możliwość wykowania Bardzo teraz proszę pana posła Lecha Szymań- czynności obrotu dewizowego, które nie zostały ob- czyka w imieniu Samoobrony. jęte ograniczeniami wynikającymi z przepisu art. 3 Bardzo proszę. ustawy. W art. 2 ust. 1a należy zwrócić uwagę, iż użycie zwrotu „wykonywanie działalności gospodarczej” może Poseł Lech Szymańczyk: w praktyce utrudniać ustalenie statusu uczestnika obrotu dewizowego, gdyż specyfika niektórych usług Będzie dłużej, panie marszałku. świadczonych drogą elektroniczną nie zawsze pozwala Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! na bezsporne ustalenie miejsca jej wykonywania. Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla- W uzasadnieniu projektu dokonano oceny skutków mentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej do spra- finansowych dla budżetu państwa. Zgodnie z tą oceną wozdania komisji o zmianie ustawy Prawo dewizowe zmiany nie spowodują zwiększenia wydatków podmio- oraz ustawy Kodeks karny skarbowy z druków nr tów sektora finansów publicznych, ani zmniejszenia. 750 i 1280. Wejście w życie ustawy nie spowoduje skutków zwią- Podstawowym celem proponowanej nowelizacji z zanych z rynkiem pracy, jak również nie będzie mia- dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe jest poprawie- ło bezpośredniego wpływu na konkurencyjność go- nie lub uchylenie tych jej przepisów, które mogą bu- spodarki, nie spowoduje skutków dla regionu. dzić wątpliwości co do ich zgodności z prawem wspól- Konkludując, należy wyrazić opinię, że w przyszło- notowym. Zmianie lub uchyleniu podlegają szczegól- ści nieunikniona będzie dalsza liberalizacja prawa de- nie przepisy regulujące zasady udzielania zezwoleń wizowego i znoszenie istniejących ograniczeń. Niemniej dewizowych, art. 5 i 6, zakres ograniczeń w przepły- wydaje się, że przyjęte obecnie rozwiązania są uzasad- wie kapitału do i z krajów trzecich, art. 9, oraz pro- nione sytuacją gospodarczą kraju oraz stanem bilansu cedury obowiązujące przy przewozie do kraju oraz płatniczego. Poza tym cały czas należy mieć na uwadze wywozie i wysyłaniu za granicę wartości dewizowych art. 59 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europej- lub krajowych środków płatniczych, art. 18–24, a ską, w którym przewiduje się możliwość stosowania ograniczeń w stosunku do krajów trzecich. także przy dokonywaniu za pośrednictwem upraw- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Samoobro- nionych banków przekazów pieniężnych za granicę na Rzeczypospolitej Polskiej poprze opracowany oraz rozliczeń w kraju w obrocie dewizowym, art. 26 przez komisję projekt ustawy. Dziękuję bardzo za i 27. Dzięki tym zmianom nastąpi jednoczesne upo- uwagę. rządkowanie i uproszczenie przepisów dewizowych. Zmiany polegają głównie na uściśleniu niektórych pojęć stosowanych w ustawie, w szczególności rezy- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: denta i nierezydenta oraz krajów trzecich, a także na doprecyzowaniu przepisów budzących wątpliwości, w Bardzo dziękuję, panie pośle. tym regulujących autonomię dewizową banków oraz O wystąpienie w imieniu klubu LPR proszę pana innych podmiotów będących pod nadzorem władz posła Arnolda Masina. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 204 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny skarbowy

Poseł Arnold Masin: czeń w przepływie kapitału do i z krajów trzecich, procedury obowiązujące przy przywozie do kraju Dziękuję bardzo. oraz wywozie i wysyłaniu za granicę wartości dewi- Panie Marszałku! W imieniu Klubu Parlamentar- zowych lub krajowych środków płatniczych oraz przy nego Liga Polskich Rodzin pragnę przedstawić sta- przesyłaniu za pośrednictwem uprawnionych ban- nowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o ków przekazów pieniężnych za granicę, a także do- zmianie ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Ko- konywaniu rozliczeń w kraju w obrocie dewizowym. deks karny skarbowy. Przy okazji nowelizacja przyczyniła się również Podstawowym celem proponowanej nowelizacji do uproszczenia i uporządkowania przepisów dewi- ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. ustawy Prawo dewizo- zowych. we jest poprawienie lub uchylenie tych przepisów, Widoczną na pierwszy rzut oka zmianą, jaką które mogą budzić wątpliwości co do ich zgodności z wprowadziła do przedłożenia rządowego komisja, jest prawem wspólnotowym. Nastąpiła w szczególności zmiana tytułu ustawy. Wiąże się to z oczywistym konieczność zamiany przepisów regulujących zasady faktem, iż w przedłożeniu komisyjnym w art. 2 do- udzielania zezwoleń dewizowych, dotyczy tego art. 5 konano nowelizacji art. 52 ust. 2 ustawy o Narodo- i 6 omawianej ustawy, jak również zakres ograniczeń wym Banku Polskim, polegającej na dopisaniu do w przepływie kapitału do i z krajów trzecich. kompetencji prezesa Narodowego Banku Polskiego Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagi na to, że wykonywania kontroli w zakresie ustalonym w prze- pani poseł sprawozdawca bardzo dokładnie przedsta- pisach Prawa dewizowego. Jest to zmiana w sposób wiła projektowane zmiany i z uwagi na późną porę, oczywisty jedynie porządkująca, ale dająca jednocze- pragnę zakomunikować, że klub Liga Polskich Ro- śnie dobry powód do zmiany tytułu nowelizacji. dzin deklaruje poparcie dla przedłożonego projektu Warto przy okazji zauważyć, iż zmiany w Kodek- ustawy. Dziękuję. sie karnym skarbowym nie są zmianami samoistny- mi, a wynikają jedynie z nowelizacji przepisów prawa dewizowego. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Koniec końców wygląda na to, że ustawa jest god- na poparcia Wysokiej Izby, o czym świadczą również Bardzo dziękuję, panie pośle. wyniki przeprowadzonych konsultacji społecznych, Proszę pana posła Jana Łopatę o wystąpienie w o których jest mowa w uzasadnieniu do projektu rzą- imieniu klubu PSL. dowego. W imieniu mojego klubu parlamentarnego dekla- ruję więc poparcie dla tekstu nowelizacji zawartego w Poseł Jan Łopata: sprawozdaniu komisji i dziękuję za uwagę. (Oklaski)

Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Pa- nowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt za- brać głos w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o Bardzo dziękuję. rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo Proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Molkę dewizowe oraz ustawy Kodeks karny skarbowy. w imieniu Ruchu Ludowo-Narodowego. De facto, szanowni państwo, debatujemy po raz kolejny – po raz pierwszy czyniliśmy to podczas pierwszego czytania na posiedzeniu plenarnym – nad Poseł Halina Molka: rządowym projektem w tej sprawie. Dzieje się tak dlatego, że pomimo powołania specjalnej podkomisji Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W w Komisji Finansów Publicznych, tekst zawarty w imieniu koła Ruch Ludowo-Narodowy przestawię sprawozdaniu komisji nie różni się wiele właśnie od stanowisko odnośnie do sprawozdania Komisji Fi- przedłożenia rządowego, co w swym wystąpieniu nansów Publicznych w sprawie projektu zmiany przyznała również pani poseł sprawozdawca. I nie ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny może być inaczej, gdyż głównym celem nowelizacji skarbowy. jest modyﬁkacja tych zapisów ustawy matki, które Nowelizacja dotyczy ustawy z 27 lipca 2002 r. Pra- budzą uzasadnione wątpliwości co do ich zgodności z wo dewizowe. Zmianie ulegają te przepisy, które bu- prawem unijnym. Dobrym argumentem na to, że tak dzą wątpliwości co do ich zgodności z prawem Unii właśnie jest, wydaje się być również fakt, iż prawie Europejskiej, w szczególności: zasady udzielania ze- identyczny projekt zgłosił rząd w poprzedniej kaden- zwoleń dewizowych, ograniczenia w przepływie kacji parlamentu, rząd, który miał, mówiąc najoględ- pitału do i z krajów trzecich, procedury obowiązują- niej, niewiele wspólnego z obecnym. Po prostu obiek- ce przy przywozie do kraju oraz wywozie i wysyłaniu tywną koniecznością były i są w dalszym ciągu: za granicę wartości dewizowych lub krajowych środ- zmiana bądź uchylenie przepisów regulujących zasa- ków płatniczych, przesyłanie za pośrednictwem dy udzielania zezwoleń dewizowych, zakres ograni- uprawnionych banków przekazów pieniężnych za 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny skarbowy 205

Poseł Halina Molka Wicemarszałek Bronisław Komorowski: granicę oraz dokonywanie rozliczeń w kraju w obro- Dziękuję bardzo. cie dewizowym. Dzięki tym zmianom nastąpi upo- Proszę państwa, lista posłów zapisanych do głosu rządkowanie i uproszczenie przepisów dewizowych, została wyczerpana. a także doprecyzowanie przepisów ustawy budzących Bardzo proszę o wystąpienie panią Martę Gajęcką, wątpliwości. podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów. Projekt ustawy był konsultowany między innymi z Komisją Europejską (DG ds. Rynku Wewnętrznego i Usług). Komisja odniosła się do przepisów regulu- Podsekretarz Stanu jących zasadę udzielania zezwoleń dewizowych, wy- w Ministerstwie Finansów wóz za granicę złota dewizowego i platyny dewizowej, Marta Gajęcka: a także procedury związane z przywozem do kraju oraz wywozem, wysyłaniem i przekazywaniem za Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnośnie do granicę środków płatniczych. Zwróciła też uwagę na pierwszego pytania pani posłanki Skowrońskiej chcia- przepisy stanowiące podstawę do ogłaszania wykazu łabym zauważyć, że uchylenie art. 26 wiąże się z istot- walut wymienialnych oraz zobowiązujące do stoso- nymi wątpliwościami co do zgodności przewidzianych wania limitu 20 tys. euro w transakcjach zawiera- w nim procedur z art. 58 traktatu w świetle orzecz- nych w kantorach wymiany walut. Przepisy te mogą nictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, bowiem budzić wątpliwości co do ich zgodności z za- mającego zastosowanie w tym zakresie. Przewidziane sadą swobody przepływu kapitału i płatności. obecnie w art. 26 procedury podawania i dokumento- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt przedsta- wania przez rezydenta tytułu prawnego przy przeka- wiony Wysokiej Izbie ma dostosować przepisy do wy- zie pieniężnym za granicę oraz rozliczeniu w kraju z mogów Unii Europejskiej i wynika z potrzeby uprosz- nierezydentem, a także przy dokonywaniu przez nie- czenia i doprecyzowania przedmiotowych przepisów. rezydentów przekazów gotówkowych za granicę oraz Nasze koło poselskie poprze sprawozdanie Komisji wpłat gotówkowych na własne rachunki bankowe lub rachunki innych nierezydentów nie spełniają bowiem Finansów w sprawie projektu ustawy o zmianie usta- kryteriów określonych w orzecznictwie Europejskiego wy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny skar- Trybunału Sprawiedliwości. bowy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poza tym przepisy art. 26 w zakresie, w jakim odwołują się do pojęć tytułu prawnego i dokumentów potwierdzających podany tytuł, mogą budzić wątpli- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: wości co do ich zgodności z wymogiem opierania się w tym zakresie jedynie na obiektywnych, stałych i Dziękuję bardzo. opublikowanych kryteriach. Procedury te opierają Do zadania pytań zgłosiła się jedna osoba. Jeżeli się bowiem w dużej mierze na unieuznaniowości wy- jeszcze ktoś z państwa jest chętny, proszę się zapi- konujących je pracowników banku oraz wydają się sać. zbyt ogólne i przez to niezapewniające klientom ban- Nie widzę. ku wystarczającej pewności prawnej. W związku z tym zamykam listę. Dodatkowo w przepisie art. 26 nie zawarto wyka- Proszę pana posła Lecha Szymańczyka z Samo- zu tytułów prawnych, o których mowa w art. 26. obrony. Nawet jednak zamieszczenie w ustawie takiego wykazu nie rozwiałoby poważnych wątpliwości, gdyż wykaz taki mógłby mieć jedynie charakter przykła- Poseł Lech Szymańczyk: dowego wyliczenia i tym samy nie spełniałby kryte- riów obiektywności i niezmienności. Panie Marszałku! Pani Minister! We mnie jako Ponadto, zgodnie z orzecznictwem Europejskiego pośle budzą się wątpliwości i obawy, czy zmiany Trybunału Sprawiedliwości, procedury autoryzacji, wprowadzone do art. 2 ust. 1 pkt 5 wobec dodania związane z transferem środków pieniężnych za grani- ust. 2 będą czytelnie dla przeciętnego uczestnika ob- cę, muszą być proporcjonalne, co jest bardzo istotne, rotu dewizowego, w szczególności w odniesieniu do do celu, któremu służą. Nie mogą wykraczać poza to, załącznika 2 traktatu o Unii Europejskiej. co jest niezbędne do jego osiągnięcia. Jednocześnie, Następne pytanie. Zmiany art. 3, sformułowanie mając na uwadze konieczność zapewnienia wymogu zawarte w lit. a w części dotyczącej działania na ra- sprawozdawczości na potrzeby statystyki bilansu płat- chunek osób trzecich mogą powodować praktyczne niczego, zmiany wprowadzone w art. 32 polegają na kłopoty interpretacyjne. objęciu obowiązkiem przekazywania przez rezyden- Ostatnie pytanie dotyczy zmiany art. 9 pkt 15: tów pośredniczących w obrocie dewizowym bankom, Dlaczego wyjątek stosuje się tylko do sytuacji wyni- na ich żądanie, informacji o obrocie dewizowym, a nie, kających z art. 2 ust. 1 pkt 17 lit. a, a nie lit. b? Dzię- jak obecnie, o obrocie dewizowym za granicą w celu kuję bardzo. zapewnienia pełnego wykonania przez te banki wobec 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 206 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo dewizowe oraz ustawy Kodeks karny skarbowy

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Marta Gajęcka Panie posłanki kochane! Był czas na pytania. NBP obowiązku sprawozdawczego na potrzeby statystyki bilansu płatniczego. W związku z tym, na gruncie tego przepisu jest możliwe zażądanie przez bank Podsekretarz Stanu podania tytułu. w Ministerstwie Finansów Odnośnie do pytań pana posła, sądzę, że wątpli- Marta Gajęcka: wości, które się pojawiły, zostały już omówione podczas posiedzenia komisji i wydają się być nieuzasad- To jest ewentualnie kwestia sprawozdawczości… nione. Dziękuję. (Poseł Maria Pasło-Wiśniewska: Trzeba zmienić sprawozdawczość, bo jest lipna.) …w tym momencie, a nie ustawy Prawo dewizo- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: we. Jak rozumiem, to nie jest pytanie do ustawy Pra- wo dewizowe, którą w tej chwili omawiamy. Dziękuję bardzo, pani minister. Czy pani poseł sprawozdawca? Wicemarszałek Bronisław Komorowski: (Poseł Barbara Bubula: Nie, dziękuję.) Nie? Dziękuję serdecznie. Dziękuję bardzo, pani minister. Dziękuję bar- W takim razie… dzo. (Poseł Krystyna Skowrońska: Mogę, panie mar- Zamykam dyskusję. szałku?) Informuję, że do trzeciego czytania projektu usta- Tak, jeszcze pani poseł Skowrońska. wy przystąpimy w bloku głosowań. Może pani minister po prostu poczeka, to już chy- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. ba będzie króciutko. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- nansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe (druki nr Poseł Krystyna Skowrońska: 1240 i 1331). Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Panie Marszałku! Mam krótkie pytanie do pani panią poseł Halinę Murias. minister. Co w przypadku, kiedy będą to transakcje Bardzo proszę. płacone kartą? Poseł Sprawozdawca Halina Murias: Podsekretarz Stanu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w Ministerstwie Finansów przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Pu- Marta Gajęcka: blicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe wraz z projektami aktów Jeśli chodzi o transakcje płacone kartą, tym bar- wykonawczych (druki nr 1240 i 1331). dziej w przypadku kart kredytowych, to, mając na Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 15 grud- uwadze niezgodność art. 26 z orzecznictwem Euro- nia 2006 r. rządowy projekt ustawy został skierowany pejskiego Trybunału Sprawiedliwości, utrzymywanie do pierwszego czytania do Komisji Finansów Publicz- tego artykułu wydaje się być nieuzasadnione. Orzecz- nych. Pierwsze czytanie na posiedzeniu komisji odby- nictwo Trybunału w tym zakresie jest jednoznaczne, ło się 23 stycznia bieżącego roku. Komisja po zapozna- nie możemy więc utrzymać art. 26, ponieważ w pew- niu się z projektem wprowadziła kilka poprawek. nym momencie staniemy w obliczu sytuacji, w której Projekt ustawy ma na celu wykonanie prawa Unii Eu- będziemy po prostu musieli przed tymże Trybunałem ropejskiej. Ustawa Prawo bankowe jest podstawowym się z tego wytłumaczyć. W związku z tym należałoby aktem prawnym regulującym prowadzenie działalno- być może znaleźć inne ewentualne rozwiązanie kwe- ści bankowej w Polsce. Ustawa została uchwalona w 1997 r., kilkakrotnie była nowelizowana. Największa stii, ale na pewno nie na gruncie art. 26 obowiązują- zmiana została wprowadzona w 2001 r., a dotyczyła cej ustawy Prawo dewizowe. dostosowań do standardów Unii Europejskiej. (Głos z sali: Poprosimy, żeby się zastanowić…) Przepisy projektu ustawy transponują do polskie- (Poseł Krystyna Skowrońska: Mówimy o 32.) go porządku prawnego postanowienia zmienionych Ja nie podważam… dyrektyw: dyrektywy 2006/48/WE w sprawie podej- (Poseł Maria Pasło-Wiśniewska: Trzeba zmienić mowania i prowadzenia działalności przez instytucje sprawozdawczość.) kredytowe, zmieniającej dyrektywę 2000/12/WE, To… oraz dyrektywy 2006/49/WE w sprawie adekwatno- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe 207

Poseł Sprawozdawca Halina Murias wych, podstawy działania dla organów nadzoru oraz podstawy do wydawania zgód. W pozostałym zakre- ści kapitałowej przedsiębiorstw inwestycyjnych i in- sie dyrektywy zostaną przeniesione w aktach wyko- stytucji kredytowych, zmieniającej dyrektywę 93/6/ nawczych, uchwałach Komisji Nadzoru Bankowego, EWG. Znowelizowane przepisy dyrektyw przenoszą na podstawie delegacji wskazanych w nowelizowanej do regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej pro- ustawie, bowiem system regulujący działalność ban- pozycje zawarte w tzw. Nowej Umowie Kapitałowej ków składa się z ustawy Prawo bankowe oraz regu- Komitetu Bazylejskiego ds. Nadzoru Bankowego, lacji wydawanych przez organ nadzoru bankowego. która zastąpiła umowę kapitałową z 1988 r. Umowa Aktualnie obowiązująca dyrektywa 2006/48/WE Bazylejska I była pierwszą międzynarodową umową wzmacnia rolę nadzoru, dostarczając nadzorowi ban- dotyczącą wymogów kapitałowych o kompleksowym kowemu niezbędnych narzędzi do oceny adekwatno- charakterze, która ustanowiła równe warunki dzia- ści stosowanych modeli pomiaru poszczególnych ro- łalności dla banków aktywnych na rynku międzyna- dzajów ryzyka. rodowym. Umowa ta była kilkakrotnie zmieniana. Na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych W czerwcu 2004 r. Bazylejski Komitet ds. Nadzoru zwrócono głównie uwagę na ryzyko operacyjne. Jak Bankowego opublikował ostateczną wersję Nowej poinformowało ministerstwo dotychczasowe prawo Umowy Kapitałowej jako Umowę Bazylejską 2. Prze- bankowe nie koncentrowało się wokół ryzyka opera- niesione do transponowanych dyrektyw postanowie- cyjnego. Tak że coś takiego dotąd nie istniało w prze- nia składają się na tzw. 3 ﬁlary: minimalne wymogi pisach polskich. Wyliczenia dotyczyły ryzyka rynko- kapitałowe w odniesieniu do ryzyka kredytowego, wego i kredytowego. Nowa Umowa Bazylejska dodaje rynkowego i operacyjnego, indywidualnie i na bazie ryzyko wynikające ze strat z powodu oszustw, awarii skonsolidowanej, analiza nadzorcza, monitorowanie systemów, błędu ludzkiego itp. Ryzyko również może procesu zarządzania ryzykiem i ewentualne kiero- się wiązać z jakąś działalnością internetową. wanie dodatkowych zaleceń do poszczególnych pod- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas debaty miotów oraz dyscyplina rynkowa jako wymóg ujaw- nad projektem ustawy w Komisji Finansów Publicz- niania wszelkich niezbędnych danych i informacji o nych przedstawiciele Ministerstwa Finansów, dyrek- sytuacji ﬁnansowej uczestników rynku. tor Związku Banków Polskich oraz przedstawiciel Nowa Umowa Kapitałowa przewiduje różne me- Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego tody pomiaru poszczególnych rodzajów ryzyka kre- przedstawiali cele i korzyści wynikające z omawianej dytowego, rynkowego i operacyjnego. Przy pomiarze implementacji. Uważali, iż są one kluczowe z racji ryzyka kredytowego banki będą mogły, po uzyskaniu coraz większej konkurencji w sektorze bankowym zgody władz nadzorczych, korzystać z jednej z 3 me- oraz że te przepisy muszą być pilnie wprowadzone w tod: metody standardowej, w której waga ryzyka jest życie. Implementacja ma wpłynąć na poprawę bez- uzależniona od ratingu nadanego przez agencję ze- pieczeństwa sektora bankowego i klientów sektora wnętrzną, w przypadku braku takiego ratingu waga bankowego. Przepisy prowadzą do wyznaczania pro- ryzyka jest ustalona na sztywno; podstawowej meto- gów kapitałowych i zachęcają do zarządzania ryzy- dy ratingów wewnętrznych, w której część parame- kiem oraz kontroli wewnętrznej. Jak poinformowano trów ryzyka jest określana przez władze nadzorcze; na posiedzeniu komisji, do tego czasu nie wszystkie zaawansowanej metody ratingów zewnętrznych, w banki prowadziły oceny w zakresie wszystkich ryzyk której bank wyznacza samodzielnie parametry ryzy- działalności, zwłaszcza ryzyka operacyjnego. ka. W przypadku ryzyka rynkowego nie zapropono- Podczas debaty w komisji padały pytania o pozy- wano istotnych zmian w porównaniu z dotychczaso- cję banków spółdzielczych po wprowadzeniu przepi- wymi rozwiązaniami. Natomiast ryzyko operacyjne sów omawianych dyrektyw. Zarówno pani minister, może być mierzone przy zastosowaniu jednej z 3 me- jak i pan dyrektor, przedstawiciel Związku Banków tod: wskaźnika podstawowego, metody standardowej Polskich, twierdzili, iż nie istnieje niebezpieczeństwo i metody pomiaru wewnętrznego. Lepsze jakościowo likwidacji banków spółdzielczych. Pani minister podejście do zarządzania ryzykiem i kapitałem znaj- przywołała analizę skutków wprowadzenia omawia- duje między innymi wyraz w akceptacji i zachęcie do nych dyrektyw. Otóż w Polsce dla nowej umowy ka- szerokiego stosowania tzw. modeli kapitału we- pitałowej przeprowadzono analizę skutków wprowa- wnętrznego. Modele te, ze względu na ich skompliko- dzenia zmian i opublikowano jej wyniki we wrześniu wanie i wysokie koszty związane z implementacją, 2006 r. W badaniu w Polsce wzięło udział 19 banków nie będą od razu dostępne dla wszystkich banków, komercyjnych oraz 60 wybranych banków spółdziel- jednak mogą być wykorzystywane w wyznaczaniu czych. Ogółem objęto banki skupiające 80% aktywów kapitału wewnętrznego, który wszystkie banki będą systemu bankowego. Ostateczne wyniki analizy musiały określać i utrzymywać. wskazują, że wprowadzenie postanowień wymienio- Ze względu na wysoce specjalistyczny charakter nych dyrektyw spowoduje wzrost aktywów ważonych norm wdrażających założenia Nowej Umowy Kapita- ryzykiem o 15% i spadek współczynnika wypłacalno- łowej, zmiany w prawie bankowym ograniczają się ści o 190 punktów bazowych dla objętych badaniem tylko do przepisów nakładających na banki obowiąz- banków komercyjnych, a dla banków spółdzielczych ki zachowania określonych przepisów standardo- spadek współczynnika wypłacalności przeciętnie o ?33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 208 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe

Poseł Sprawozdawca Halina Murias cje są potrzebne w celu określenia kręgu podmiotów, do których kierowane są przepisy dotyczące obowiąz- 100 punktów bazowych. Po uwzględnieniu rezulta- ków informacyjnych banków, wydawania zgód na tów badania można oczekiwać, jako wpływu na cały stosowanie metod statystycznych, współpracy mię- system bankowy, wzrostu aktywów ważonych ryzy- dzy właściwymi władzami nadzorczymi. kiem o 14,6% i spadku współczynnika wypłacalności Celem zmian 2. i 3. jest ustawowe zobligowanie o 188 punktów bazowych, tj. z 14,95% do 13,07%. banków do posiadania sformalizowanego procesu Odpowiada to wzrostowi wymaganych funduszy wła- zarządzania jeżeli chodzi o zbiór zasad i mechani- snych z 25,6 mln zł do 29,4 mld zł. zmów. W konsekwencji zmiany 4. zawierającej katalog Dostosowanie polskich banków do nowej regulacji decyzji Komisji Nadzoru Bankowego komisja będzie będzie dużym wyzwaniem dla sektora bankowego. Z mogła wykorzystywać środki nadzoru i wydawać de- analiz wynika, że nie spowoduje to jednak bezpo- cyzje mające moc ostatecznych decyzji administracyj- średnio konieczności podwyższenia kapitału w pol- nych, do których stosuje się odpowiednio przepisy skich bankach. Generalnie bowiem w badanej grupie Kodeksu postępowania administracyjnego. nie doszło do zmniejszenia wartości współczynnika W zmianie 5. proponuje się wprowadzenie obowiąz- wypłacalności poniżej wymaganych 8%. Jak przeko- ku informowania Komisji Nadzoru Bankowego przez nywano, docelowo, przy stosowaniu bardziej precy- radę nadzorczą banku o członkach zarządu, którym zyjnych metod, czego można się spodziewać i w ban- podlega zarządzanie każdym rodzajem ryzyka. kach spółdzielczych, będzie to również korzystna Zmiana 6. nakłada na banki obowiązek przeka- zmiana. zywania na piśmie określonym kredytobiorcom, Przedstawiciel banków podkreślił koszty przygo- przedsiębiorcom uzasadnienia dokonanej oceny zdol- towawcze w sektorze polskich banków. Jak wspo- ności kredytowej. Pisemne uzasadnienie przekazy- mniał, są to koszty kilkusetmilionowe, które to środ- wane jest odpłatnie. Na ten temat na posiedzeniu ki na ten cel gromadzono od dłuższego czasu. Nie- komisji odbyła się dyskusja, w jaki sposób mają być mniej jednak trzeba też zaznaczyć, że takie koszty pokryte koszty uzasadnienia. Przedmiotem dyskusji ponoszą wszystkie banki w Europie. Pan dyrektor, było również to, czy ma być wpisany w ustawie ter- przedstawiciel banków polskich, wyraził również opi- min „uzasadnienia”, czy „wyjaśnienia”. Przedstawi- nię, iż banki spółdzielcze mają za mało zdarzeń, czyli ciel Związku Banków Polskich przekonywał, że ter- operacji, aby zastosować zaawansowane metody, pod- min „wyjaśnienia” w ocenie banków byłby lepszy. czas gdy inne banki komercyjne przejdą na metody Jednak komisja pozostała przy rządowej propozycji, zaawansowane w ciągu 2–5 lat. Będą one wówczas w traktując ją jako lepiej odpowiadającą intencji dyrek- lepszej pozycji konkurencyjnej. Wymóg kapitałowy dla tywy. tych banków obniży się ze względu na zastosowanie W poprawce 7. zmiany dotyczą definicji zaanga- zaawansowanych metod. Na posiedzeniu komisji żowania. Dotychczas było ono definiowane przed- przedstawiciel banku zwrócił uwagę, iż potrzebne jest miotowo i podmiotowo. Pozostajemy przy przedmio- przeprowadzenie debaty na temat znalezienia mecha- towym. nizmów amortyzujących negatywne skutki dla ban- W zmianach 8. i 9. chcemy umożliwić bankom ków spółdzielczych, bo może się okazać, że w ciągu przeprowadzenie sekurytyzacji aktywów w taki spo- dwóch, trzech lat, pozycja tych banków może jednak sób, aby mogły one uwzględnić wynikające z umów ulec obniżeniu. przeniesienie części bądź całości ryzyka związanego Na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych z tymi aktywami na potrzeby wyznaczenia wymogów pani minister mówiła, iż w sprawie projektu ustawy kapitałowych. zostały przeprowadzone konsultacje społeczne z 38 Zmiana 10. dotyczy tajemnicy bankowej i nieobo- podmiotami reprezentującymi resorty, sektor banko- wiązywania jej w przypadkach wymienionych w wy oraz nadzór. Uzyskano również stanowisko ban- ustawie. ków spółdzielczych, w którym poproszono minister- Zmiany 11. i 12. dotyczą obowiązku udzielania stwo o wydłużenie okresu dostosowawczego do prawa przez bank informacji stanowiących tajemnicę ban- unijnego w zakresie spełnienia wymogów kapitało- kową innym bankom, instytucjom kredytowym lub wych. Według ministerstwa ten postulat nie jest moż- instytucjom finansowym w związku ze stosowaniem liwy do spełnienia. Ministerstwo zwróciło uwagę, że wspólnych metod statystycznych. Do zmiany 11. zo- osiągniecie wymogu kapitałowego przez banki spół- stała zgłoszona poprawka mająca na celu zwolnienie dzielcze na poziomie 1 milion euro funduszy własnych banku z obowiązku zachowania tajemnicy bankowej jest zdeterminowane postanowieniami traktatu o wobec banków, instytucji kredytowych lub instytucji przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Euro- finansowych w zakresie niezbędnym do wspólnego pejskiej. Osiągnięcie tego progu zostało wyznaczone stosowania metod statystycznych przez bank i te na dzień 31 grudnia 2007 r. Powyższa kwestia nie pod- podmioty, jeżeli metody stosowane są na podstawie lega możliwości zmiany przez prawo krajowe. zgody udzielonej przez właściwe władze nadzorcze Przejdę pokrótce do omówienia poszczególnych Komisji Nadzoru Bankowego. Dotychczasowy zapis zmian w rządowym projekcie ustawy. W zmianie 1. mówił, że pozwala się na ujawnienie informacji w w art. 4 wprowadza się cztery nowe definicje. Defini- sytuacji, kiedy zgodę na wspólne stosowanie metod 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe 209

Poseł Sprawozdawca Halina Murias ne do wydawania opinii przez polski organ nadzoru będą przekazywane w języku polskim. statystycznych ma wyrażać Komisja Nadzoru Ban- Zgłoszone poprawki mają na celu wzmocnienie kowego. pozycji polskich władz nadzorczych. Zmiana 13. wprowadza do porządku prawnego Została także zgłoszona poprawka do art. 128d zasady dyscypliny rynkowej stanowiącej III filar No- ust. 10 mająca na celu doprecyzowanie sposobu wej Umowy Kapitałowej, tj. założenie, że udostępnia- przekazania przez Komisję Nadzoru Bankowego nie przez banki uczestnikom rynku aktualnej i wia- bankowi polskiemu wchodzącemu w skład grupy rygodnej informacji, umożliwiającej ocenę działalno- bankowej decyzji w sprawie stosowania metod za- ści banku poprzez przekazanie informacji o charak- awansowanych, podjętej przez nadzór z udziałem terze jakościowym i ilościowym, dotyczące ich ade- nadzorcy polskiego. kwatności kapitałowej, uruchomi rynkowe mechani- Natomiast należy zwrócić uwagę, iż w kwestii po- zmy dyscyplinujące banki, które równocześnie uzu- prawek zgłoszonych do zmiany 17. dotyczących pełnią i wspomogą wysiłki nadzorcze. art. 128d ust. 8 zostało wyrażone negatywne stano- Poprawka do zmiany 13. polega na tym oto, że wisko Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, które bank jest zwolniony z obowiązku ujawniania infor- zostało podtrzymane w dokumencie z tegoż urzędu macji nieistotnych, informacji wrażliwych gospodar- i przedłożone Komisji Finansów Publicznych. Jednak- czo i objętych tajemnicą prawnie chronioną. Jednak że na wczorajszym posiedzeniu Komisja Finansów w przypadku nieudzielenia informacji nieistotnych Publicznych pomimo sprzeciwu Urzędu Integracji Eu- bank miał obowiązek podania przyczyn, z jakiego ropejskiej przyjęła poprawki do zmian rządowych. powodu. Proponowana zmiana polega na wyłączeniu Zwrócono uwagę, że projektowane brzmienie tego przypadku z podawania przyczyn. ust. 8 nakłada dodatkowy obowiązek w zakresie zło- Zmiana 14. ma na celu dodanie tylko określenia: żenia wniosku polskiemu nadzorowi przez bank re- kapitał wewnętrzny. prezentowany w grupie kapitałowej, wynikający z prze- Zmiana 15. dotyczy wprowadzenia modyfikacji wy- pisów dyrektywy. Tryb rozpatrywania wniosku o sto- nikających z dyrektyw w kwestii funduszy własnych. sowanie wspólnych metod statystycznych ściśle określa Zmiana 16. dotyczy wprowadzenia obowiązku dla właściwość organów i zakłada współpracę między wio- banku formalnego procesu szacowania kapitału we- dącym organem usytuowanym w innym kraju Unii wnętrznego. I do zmiany 16. została zgłoszona po- Europejskiej a nadzorem polskim. prawka. Zmiana polega na doprecyzowaniu, że uchwa- W zmianie 18. Prawo bankowe rozszerza katalog ła wydawana przez Komisję Nadzoru Bankowego wskazanych przez ustawodawcę czynności nadzor- dotyczy zarówno szczegółowych zasad wyznaczania czych o dodatkowe działania. Zmiana 19. i 20. doty- wymogów kapitałowych, w tym zakresu i warunków czy rozszerzenia zaleceń nadzorczych w obszarach stosowania metod oraz zakresu informacji załączo- podlegających weryfikacji i ocenie dokonywanej przez nych przez bank do wniosków o wydawanie zgody, organ nadzoru bankowego. W zmianie 21. chodzi czyli stosowania przez bank metod statystycznych, o wdrażanie dyrektyw wskazujących właściwą wła- jak również wspólnego stosowania metod statystycznych, gdy zgodę ma wydawać Komisja Nadzoru Ban- dzę nadzorczą sprawującą nadzór skonsolidowany kowego. w sytuacji, kiedy struktura holdingu nie daje jedno- Zmiana 17. proponuje wprowadzenie przepisów znacznej wskazówki, która władza powinna być wła- regulujących współpracę pomiędzy władzami nad- dzą macierzystą. zorczymi z różnych państw członkowskich przy wy- W art. 2 dostosowuje się przepisy ustawy o nad- dawaniu przez te władze zgody na stosowanie metod zorze nad rynkiem finansowym. W art. 3 mówi się statystycznych do obliczania wymogów kapitałowych o terminie wejścia w życie ustawy. Wprowadzono poprzez podmioty, które uzyskały zezwolenie na pro- prawkę dotyczącą zmiany terminu wejścia w życie tej wadzenie działalności w różnych państwach człon- ustawy. Przedstawiciel banków uzasadniał, iż usta- kowskich, funkcjonujące w ramach holdingu. wa jest pilna, ale też nie powinna być wdrażana w okre- I do zmiany 17. została zgłoszona poprawka masie rozliczeniowym, w tym przypadku w końcówce jąca na celu zapewnienie Komisji Nadzoru Bankowe- I kwartału. Ale też powinna wejść w życie jak naj- go szybkiego dostępu do informacji o planowanych szybciej, więc zaproponowano jej wejście od 1 kwiet- działaniach banku w kwestii wspólnego stosowania nia 2007 r. Tak też przyjęła komisja, z wyjątkiem art. metod statystycznych na wczesnym etapie, czyli jesz- 2, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2008 r. cze przed złożeniem takiego wniosku przez podmiot Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podsumowując dominujący w grupie, a także poprawka mająca na moje wystąpienie – Komisja Finansów Publicznych celu zapewnienie Komisji Nadzoru Bankowego do- wprowadziła poprawki do projektu rządowego nowe- stępu do pełnej informacji na temat wniosku grupo- lizacji ustawy Prawo bankowe w następujących na- wego w zakresie dotyczącym banku, niezwłocznie po niesionych przez rząd zmianach: 11., 13., 16. i 17. złożeniu takiego wniosku do właściwej władzy nad- Odnośnie do poprawki 17. we wspomnianym wyżej zorczej przez podmiot dominujący w grupie. zakresie jest sprzeciw Urzędu Komitetu Integracji Zostało także zgłoszone odesłanie do przepisów Europejskiej. Komisja jednogłośnie przyjęła projekt mających na celu zapewnienie, że informacje koniecz- ustawy wraz z poprawkami. (Oklaski) 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 210 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: niowanie pojęcia przedsiębiorca poprzez odwołanie się w nowelizowanej ustawie do ustawy o swobodzie Dziękuję pani poseł. działalności gospodarczej, bo już teraz są kontrower- Proszę państwa, Sejm podjął decyzję o wysłucha- sje interpretacyjne co do tego, które podmioty gospo- niu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego darcze będą objęte postanowieniami tej nowelizacji. 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół. Druga poprawka to jest propozycja dodania zapisów Otwieram dyskusję. ułatwiających bankom wykonywanie ustawowego Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu Prawo obowiązku sprawdzania autentyczności i prawidło- i Sprawiedliwość pana posła Ryszarda Wawryniewicza. wości formalnej dokumentów stanowiących podstawę do wypłaty oraz tożsamości osoby dającej zlecenie poprzez wykorzystanie, również w drodze elektro- Poseł Ryszard Wawryniewicz: nicznej, publicznych rejestrów i ewidencji za pośred- nictwem utworzonych, specjalnie w tym celu umo- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! O tym cowanych ustawowo, instytucji. To ta poprawka projekcie ustawy można mówić długo, bowiem tak szczególnie istotnie zmniejszy ryzyko operacyjne naprawdę w 1988 r. rozpoczęła się historia tej nowe- banków. Wreszcie trzecia poprawka: zobowiązanie lizacji, wraz z przyjęciem pierwszej umowy kapitało- banków do przekazania przedsiębiorcy ubiegające- wej, tzw. umowy bazylejskiej I. Jednak szanując czas mu się o kredyt wyjaśnienia – a nie, jak zapisano Wysokiej Izby, jak i nie chcąc dawać pretekstu do w projekcie rządowym, uzasadnienia – dotyczącego pracy dla Państwowej Inspekcji Pracy, ograniczę się dokonanej przez bank oceny zdolności kredytowej. tylko do stwierdzenia, że Klub Parlamentarny PiS Ta poprawka, zamieniająca słowo „uzasadnienie” popiera w pełni sprawozdanie Komisji Finansów Pu- na „wyjaśnienie”, zapewni pełną zgodność z dyrek- blicznych i będzie głosował za przedłożeniem. Dzię- tywą europejską, a więc nie pogorszy konkurencyj- kuję bardzo. (Oklaski) ności polskich banków wobec innych banków europejskich, a ponadto nie stworzy oczekiwania ze strony kredytobiorców na ujawnianie przez banki stoso- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: wanej metodologii oceny. Ujawnienie jej wiązałoby się oczywiście z bardzo istotnym wzrostem ryzyka Dziękuję bardzo za cenną inicjatywę krótkich wy- kredytowego dla banków. stąpień. Poprawka 4. to wprowadzenie wymogu uzyskania Proszę bardzo panią poseł Marię Pasło-Wiśniew- przez bank zgody dłużnika banku na poddanie się ską o wystąpienie w imieniu klubu Platformy Oby- egzekucji na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego, watelskiej. w przypadku gdy wierzytelności banku wobec tego dłuż- nika są przedmiotem transakcji sekurytyzacyjnej. Jeśli chodzi o 5. poprawkę, to są takie drobne po- Poseł Maria Pasło-Wiśniewska: prawki likwidujące poprzednie błędy legislacyjne. Panie marszałku, przekazuję te poprawki klubu Panie marszałku, ja z kolei uważam, że nie trzeba Platformy Obywatelskiej. wcale długo tutaj dysput wywodzić, ponieważ ta nowelizacja jest oczekiwana przez środowisko bankowe. Polskie banki, podobnie jak banki europejskie, przez Wicemarszałek Bronisław Komorowski: kilka lat uczestniczyły w pracach nad ostatecznym sformułowaniem Nowej Umowy Kapitałowej, a i skut- Dziękuję bardzo. ki wprowadzenia tej umowy dla polskich banków nie są jakieś drastyczne. Natomiast jeśli chodzi o bezpie- czeństwo funkcjonowania banków, to na pewno ule- Poseł Maria Pasło-Wiśniewska: gnie ono podwyższeniu. A więc co do tej nowelizacji, to klub Platformy Podsumowując, stwierdzam, że w nadziei, iż te Obywatelskiej nie wnosi uwag i będzie ją popierał, poprawki zostaną przyjęte, klub Platformy Obywa- natomiast proponujemy jeszcze, korzystając z okazji telskiej będzie głosował za przyjęciem tej nowelizacji. nowelizacji Prawa bankowego, wprowadzenie kilku Dziękuję. (Oklaski) drobnych poprawek, które z jednej strony eliminują potencjalne, już w tym momencie znane, kontrower- sje interpretacyjne, a z drugiej strony wpływają na Wicemarszałek Bronisław Komorowski: ograniczenie ryzyka operacyjnego, a więc w konsekwencji również na skutki wprowadzenia tej noweli- Dziękuję bardzo. zacji i Nowej Umowy Kapitałowej. Chodzi o pięć po- Proszę o przedstawienie stanowiska klubu SLD. prawek. Pierwsza to jest po prostu precyzyjne zdeﬁ- Pani poseł Anita Błochowiak. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe 211

Poseł Anita Błochowiak: Wicemarszałek Bronisław Komorowski:

Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję, pani poseł. Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Sojuszu Stanowisko klubu Samoobrona przedstawi pani Lewicy Demokratycznej wobec zmiany ustawy Prawo poseł Renata Rochnowska. bankowe, zawartej w druku nr 1240. Opinia klubu o projektowanych zmianach jest pozytywna. Tak jak w przypadku wszystkich innych Poseł Renata Rochnowska: projektów ustaw, które wiążą się wprost z implemen- tacją dyrektyw unijnych do prawa polskiego, tak też Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym bar- pozytywnie oceniamy te zmiany zawarte w projekcie dzo skrótowo przedstawić zmiany do ustawy Prawo Prawa bankowego. System bankowy, sektor bankowy bankowe i powiedzieć generalnie, iż ustawa ta jest od dawna oczekuje tych zmian, jest do nich wstępnie bardzo potrzebna i jest oczekiwana przez środowiska przygotowany. Jak wiemy, umowa kapitałowa druga, bankowe. tutaj prezentowana i przedkładana do Prawa banko- Chciałabym zwrócić uwagę na element kosztów. wego, jest bankowcom znana. Na konferencji – przy- Tutaj wprowadzenie Nowej Umowy Kapitałowej spo- najmniej takie wyjaśnienie uzyskaliśmy w komisji – woduje poniesienie przez banki znacznych kosztów. która odbyła się we wrześniu 2006 r., bankowcy pozy- Jest to jednak niezbędne i wynika z konieczności tywnie odnieśli się do tych zmian i do tych projektów implementacji prawa Unii Europejskiej do prawa kra- i są przygotowani do przyjęcia tych rozwiązań. jowego. Sądzę, iż w dłuższym przedziale czasowym Ustawa miała wejść w życie z dniem 1 stycznia będzie to inwestycja opłacalna, zapewniająca większe 2007 r. Oczywiście niezbędna jest korekta i popraw- bezpieczeństwo depozytów pieniężnych, jak również ka, my procedujemy, drugie czytanie już w końcówce obniżenie kosztów pozyskania finansowania na ryn- stycznia się odbywa. Miejmy nadzieję, że ustawa wej- kach międzynarodowych, a także pozytywną ocenę dzie szybko w życie i będzie mogła obowiązywać tak- Polski i banków polskich przez międzynarodowe in- że i w bankach na terenie naszego kraju. stytucje finansowe, takie jak Międzynarodowy Fun- Pani poseł sprawozdawca tak szczegółowo i do- dusz Walutowy czy Bank Światowy. kładnie przedstawiła uzasadnienie projektu ustawy Klub Parlamentarny Samoobrona wnosi trzy po- i sytuację, jaka miała miejsce w komisji, że czuję się prawki do omawianej ustawy. Nie są to poprawki zwolniona z prezentowania w imieniu klubu tych o jakimś wielkim znaczeniu, ale może tylko pokrótce zmian w projekcie. Pragnę jednak odnieść się do po- je omówię. prawek zgłoszonych przed chwilą przez klub Platfor- Poprawka pierwsza dotyczy zmiany 2, art. 9c ust. my Obywatelskiej. Poprawki te były wstępnie dysku- 2 pkt 1. Uważamy, że chyba za szeroko określony zo- towane w Komisji Finansów Publicznych i głęboko wierzę, iż pani minister po tych dwóch, trzech dniach stał system kontroli wewnętrznej, gdyż z dosłownego namysłu będzie mogła pozytywnie się do nich od- brzmienia ust. 2 pkt 1 wynikałoby, że mechanizmy nieść. Przede wszystkim dlatego, że w sposób mery- kontroli ryzyka są częścią integralną systemu kon- toryczny nie zmieniają one przedłożenia rządowego, troli wewnętrznej banków. Wydaje się, iż bardziej lecz jedynie korygują pewne nieścisłości interpreta- prawidłowe byłoby następujące sformułowanie pkt 1: cyjne czy też błędy wynikające ze zmian, które przy „kontrole mechanizmów ryzyka”. innych ustawach miały miejsce w związku z ustawą Jeżeli chodzi o poprawkę drugą, to w zmianie 11 Prawo bankowe. w art. 105 w ust. 1c i w ust. 4 rozszerza się zakres Jest jedna poprawka, która wydaje się poprawką udzielanych przez banki informacji dla Biura Infor- merytoryczną i która budziła zastrzeżenia i wywoła- macji Kredytowej, które działa przy Związku Banków ła dużą dyskusję w komisji, mianowicie kwestia słów Polskich, także o informacje stanowiące tajemnicę – wprost tłumaczenia – „uzasadnienie” i „wyjaśnie- bankową, niezbędne do stosowania metod statystycz- nie”. Myślę, że nie będzie to tak wielkim kłopotem nych. Jak wynika z ust. 6 dodanego w art. 105a, in- dla członków Komisji Finansów Publicznych, bo na- formacje te nie ograniczają się jedynie do zagregowa- prawdę chodzi o tłumaczenie z języka angielskiego. nych danych niezbędnych dla celów statystycznych, W rzeczy samej język polski jest tak bogaty i tak ale mogą dotyczyć również danych jednostkowych kwiecisty, iż moglibyśmy tutaj pewnie jeszcze wielu osób fizycznych lub danych z zawartych z nimi umów. innych słów użyć, ale tak naprawdę chodzi o to, aby Mało tego, okres przetwarzania tych informacji pro- w ustawie mogły się znaleźć jasne zapisy, tak aby jekt ustawy wydłuża do lat 12 od dnia wygaśnięcia bankowcy w sposób jasny i klarowny mogli przedsta- zobowiązania. My proponujemy, żeby to było 6 lat. wić wyjaśnienia, uzasadnienia, analizę klientom Zmiana ta oznaczałaby zbyt daleko idące uchylenie banku, przedsiębiorcom, którzy otrzymają odmowę tajemnicy bankowej. Należałoby rozważyć ogranicze- udzielenia kredytu. Tak więc popieramy przedłożenie nie zakresu udzielanych informacji do danych nie- rządowe, które sprowadza się do implementacji dwóch zbędnych dla celów statystycznych, a więc zagrego- dyrektyw, i popieramy poprawki, które przed chwilą wanych danych, a nie jednostkowych. Nie budzi na- zostały tutaj zaprezentowane. Dziękuję bardzo. tomiast zastrzeżenia rozszerzenie w art. 105 ust. 4 (Oklaski) pkt 1 zakresu informacji stanowiących tajemnicę 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 212 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe

Poseł Renata Rochnowska Tym bankom trudno będzie być konkurencyjnymi. Bardzo żałuję, że na posiedzeniu Komisji Finansów bankową udzielanych innym aniżeli banki instytu- Publicznych nie było przedstawiciela banków spół- cjom ustawowo upoważnionym do udzielania kredy- dzielczych, przynajmniej ja o tym nie wiem. tów, np. spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kre- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uważam, że po- dytowym. mimo iż ten projekt ustawy zostanie wkrótce przyję- I jeszcze taka drobna poprawka dotycząca wejścia ty i sprawa Prawa bankowego na pewnym etapie się ustawy w życie. W art. 3 przewiduje się, że ustawa zamknie, to jednak rząd – w tym Ministerstwo Fi- nowelizująca ma wejść w życie z dniem 1 stycznia nansów – powinien zadbać o to, aby bardzo aktywnie 2007 r., a więc z mocą wsteczną. Przy nadaniu usta- zająć się wypracowaniem takich mechanizmów, któ- wie mocy wstecznej bardziej poprawne byłoby sfor- re byłyby dozwolone w obecnych uwarunkowaniach mułowanie: Ustawa wchodzi w życie z dniem ogło- członkostwa Polski w Unii Europejskiej, a które by szenia, z mocą od dnia 1 stycznia 2007 r., z wyjątkiem pozwoliły funkcjonować i rozwijać się bankom spół- art. 2, który wchodzi w życiem z dniem 1 stycznia dzielczym i bankom polskim. 2008 r. Panie Marszałku! Do projektu ustawy zostały Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- zgłoszone poprawki przez kluby poselskie. Będziemy tarny Samoobrona będzie popierał zmiany w projek- pracować w komisji nad tymi poprawkami. Wnoszę cie ustawy Prawo bankowe. o skierowanie projektu do Komisji Finansów Publicz- Przekazuję na ręce pana marszałka poprawki, nych. Dziękuję bardzo. które omówiłam. (Oklaski)

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Dziękuję. Dziękuję bardzo pani poseł. Proszę pana posła Jana Łopatę o przedstawienie O przedstawienie stanowiska klubu Ligi Polskich stanowiska klubu PSL. Rodzin proszę panią poseł Halinę Murias.

Poseł Jan Łopata: Poseł Halina Murias: Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Pa- Panie Marszałku! Pragnę przedstawić stanowi- nowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego sko Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt za- wobec omawianego projektu ustawy. Chcę powie- brać głos w dyskusji nad projektem ustawy o zmianie dzieć, że temat banków jest bardzo drażliwy, zwłasz- ustawy Prawo bankowe. cza oceniając z perspektywy czasu fakt wyzbywania się polskich banków, w dodatku za bezcen. Dzisiaj Wysoki Sejmie! Projekt ustawy zawiera przepisy 80% polskich banków nie jest już w polskich rękach. wdrażające do polskiego Prawa bankowego postano- Jest to bardzo bolesne. Chcielibyśmy, aby przynajm- wienia dwu dyrektyw Unii Europejskiej, istotnych niej te banki, które jeszcze są polskie, pozostały ban- dla prawidłowego funkcjonowania banków, a miano- kami polskimi i aby miały dobrą kondycję, zwłaszcza wicie dyrektywy w sprawie podejmowania i prowa- że banki mają ogromne znaczenie dla rozwoju gospo- dzenia działalności przez instytucje kredytowe oraz darczego. Nie wolno nam o tym zapominać. Trudno dyrektywy w sprawie adekwatności kapitałowej sobie wyobrazić kreowanie nowych miejsc pracy w go- przedsiębiorstw i instytucji kredytowych. Wymienio- spodarce bez przychylności banków. ne dyrektywy zmieniają wcześniejsze przepisy Unii Omawiany projekt ustawy wiąże się z przystoso- Europejskiej w związku z nowymi propozycjami Ba- waniem uregulowań prawnych do prawa Unii Eu- zylejskiego Komitetu ds. Nadzoru Bankowego, wyni- ropejskiej. Oczywiście mamy na uwadze to, że Pol- kającymi z nowej umowy kapitałowej. ska jest w Unii Europejskiej i pewne zobowiązania Polska, podobnie jak wiele innych krajów, jeszcze nas dotyczą oraz, że w wielu kwestiach nie mamy przed uzyskaniem członkostwa w Unii Europejskiej wyjścia, musimy wdrażać dyrektywy. Dotyczy to włączyła szereg zaleceń komitetu bazylejskiego do również tego projektu. Jestem jednak przekonana, swojego systemu prawa bankowego, kierując się w szcze- że powinniśmy robić wszystko na tym polu, gdzie to gólności dbałością o bezpieczeństwo sektora banko- jest tylko możliwe, aby chronić polskie banki a na- wego, w tym bezpieczeństwem samych jego klientów, wet je rozwijać. oraz jego konkurencyjnością. Powszechnie znanym Mówiąc o trosce o polskie banki, trzeba szczegól- tego przykładem jest współczynnik wypłacalności, ną uwagę zwrócić na banki spółdzielcze, którym po który, jak stwierdzono w uzasadnieniu do projektu wejściu omawianych przepisów przeniesionych z pra- ustawy, stał się ogólnoświatowym standardem wywa Unii Europejskiej na pewno nie będzie łatwo. płacalności instytucji ﬁnansowych. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe 213

Poseł Jan Łopata łość, będącą efektem między innymi długotrwałego procesu formułowania zawartych w niej norm praw- Wymienione wyżej dyrektywy zobowiązują pań- nych, w tym także uwzględnienie sugestii wynikają- stwa członkowskie Unii Europejskiej, a więc także cej z szerokiej konsultacji, trzeba przyznać, że szyb- Polskę, do przyjęcia przepisów ustawowych i wyko- kie uchwalenie opiniowanego projektu Prawa banko- nawczych zapewniających zgodność ich regulacji wego jest zasadne. prawnych z postanowieniami wynikającymi z tych Wysoka Izbo! Wprowadzenie w życie projektu dyrektyw. Przepisy dyrektyw zawierają postanowie- ustawy Prawo bankowe rodzi dla banków skutki fi- nia umowy bazylejskiej drugiej, tworząc swoiste 3 ich nansowe, które zostały zidentyfikowane i oszacowa- filary, a mianowicie: ne oraz ujęte w treści uzasadnienia do proponowa- — po pierwsze, minimalne wymogi kapitałowe nych regulacji. Implementacja rozwiązań jest z ko- w odniesieniu do ryzyka kredytowego, rynkowego nieczności kosztochłonna, przy czym wybór precy- i operacyjnego, zyjniejszych metod pomiaru ryzyka, ich monitorowa- — po drugie, analiza nadzorcza, monitorowanie nia i zarządzania powoduje wyższe koszty. Istnieje procesów zarządzania ryzykiem i w następstwie tego uzasadnienie dla poszukiwania i stosownego uwzględ- kierowanie, stosownie do wyników, zaleceń do po- nienia wzorem innych krajów możliwości wsparcia szczególnych podmiotów, małych banków, w szczególności banków spółdziel- — po trzecie, dyscyplina rynkowa, oznaczająca czych – o tym tutaj była już mowa – by mogły one wymóg ujawniania wszelkich niezbędnych danych i in- w pełni wdrożyć proponowane rozwiązania, a tym formacji o sytuacji finansowej uczestników rynku. samym by mogły być konkurencyjne. Propozycja ta Opiniowany projekt ustawy Prawo bankowe for- wymaga uwzględnienia w innych niż opiniowane roz- mułuje przepisy umożliwiające wdrożenie do polskie- wiązania rozwiązaniach prawnych, na przykład w sys- go sektora bankowego rozwiązań, które w praktyce temie podatkowym. tworzą te filary bezpieczeństwa banków i ich klien- Reasumując, chcę stwierdzić, że posłowie Klubu tów. Znajduje to wyraz w szczególności w zobowią- Parlamentarnego PSL poprą omawiany projekt usta- zaniu banków do stosowania instrumentów i proce- wy. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) dur umożliwiających identyfikację i pomiar ryzyka, a w szczególności – to podkreślam – po raz pierwszy ryzyka operacyjnego. Po drugie, chodzi o zarządza- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: nie ryzykiem w oparciu o posiadane sformalizowane zasady i mechanizmy, wyznaczanie i utrzymywanie Dziękuję, panie pośle. niezbędnego kapitału własnego, stosownie do cha- Do zadania pytań zgłosiła się pani poseł Krystyna rakteru i skali ryzyka, oraz ujawnianie przez banki Skowrońska. informacji o charakterze jakościowym i ilościowym, Czy ktoś jeszcze z państwa chce zdać pytanie? dotyczących adekwatności kapitałowych. Jeśli nie, zamykam listę. Projekt ustawy Prawo bankowe przedstawiono Proszę panią poseł o pytanie. wraz z projektami aktów wykonawczych, na które składają się projekty uchwał Komisji Nadzoru Ban- kowego oraz rozporządzenia ministra finansów. Pro- Poseł Krystyna Skowrońska: jekt ustawy zawiera generalne rozstrzygnięcia oraz stosowne upoważnienia dla organów nadzorczych. Panie Marszałku! Powiedzieliśmy sobie, jakie Należy podkreślić następujące, niektóre tylko, były potrzeby tej nowelizacji, dotyczące między inny- merytoryczne i formalne cechy tych projektów, a mia- mi nowej umowy kapitałowej, ale mam pytanie inne. nowicie: Poprzednia nowelizacja przepisów Prawa bankowego — kompleksowość i precyzja regulacji prawnych w zakresie podziału banków była projektem, powie- umożliwiające odniesienie się do całości proponowa- działabym, stworzonym dla potrzeb występujących nych skomplikowanych rozwiązań, okoliczności. Czy w związku z tym resort utrzymuje, — stworzenie prawnych warunków dla przejrzy- że w dalszym ciągu przepis dotyczący podziału ban- stości obrotu gospodarczego w relacji banki i ich ków jest potrzebny? Nie jest on stosowany w Unii klienci, Europejskiej, jest niezgodny z prawem unijnym. — uwzględnienie specyfiki poszczególnych ban- W związku z tym, jeżeli tak, to do jakiego czasu ten ków, czego wyrazem jest zwłaszcza możliwość wybo- przepis będzie utrzymany? Dziękuję bardzo. ru przez nie proponowanych rozwiązań w zakresie pomiaru ryzyka kredytowego i operacyjnego. Jest to szczególnie ważne dla małych banków, głównie spół- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: dzielczych, które będą mogły wybrać najmniej kosz- tochłonne metody owego pomiaru. Dziękuję bardzo. Biorąc pod uwagę cechy projekty ustawy, zobo- O odpowiedź proszę podsekretarza stanu w mini- wiązania Polski wynikające z wymienionych dyrek- sterstwie finansów panią minister Katarzynę Zajdel- tyw Unii Europejskiej oraz merytoryczną jej dojrza- -Kurowską. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 214 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe

Podsekretarz Stanu sytuację, w której to klient będzie prosił o wyjaśnie- w Ministerstwie Finansów nie lub uzasadnienie decyzji kredytowej, kiedy ten Katarzyna Zajdel-Kurowska: kredyt zostanie mu przyznany. Zatem to jest przywilej i właśnie implementacja tej dyrektywy daje ten Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobry wieczór przywilej konsumentom czy klientom banków. Nie- wszystkim państwu! (Oklaski) Chciałabym się naj- zależnie od tego, czy wpiszemy wyjaśnienie/uzasad- pierw ustosunkować do pytania ostatniego, taką nienie, to już będzie zależało od praktyki banków, przyjmę niestandardową konwencję odpowiedzi na jaką to przyjmie formę, czy będzie podawana argu- pytania. W zakresie podziału banków trwają oczywi- mentacja ze specyﬁkacją modeli scoringowych i ra- ście prace w Ministerstwie Finansów, dosyć usilne. tingów wewnętrznych banku, czy nie. Nie jest to Wiemy, że Prawo bankowe wymaga gruntownego nigdzie regulowane, ani uchwałą nadzoru, ani tym czyszczenia. Tutaj wielokrotnie pojawiały się, zgła- samym naszą intencją nie jest regulowanie tego, jak szane również przez klub Platformy Obywatelskiej, ma wyglądać wyjaśnienie czy uzasadnienie. Tak więc jak również przez klub SLD, kwestie dotyczące usta- przypuszczam, że ten temat będzie jeszcze na posie- wy matki, które nie dotyczyły implementacji tych dzeniu komisji dyskutowany. Myślę, że to od państwa dwóch dyrektyw, które wprowadzamy przy okazji będzie zależało, czy państwo chcą pisać wyjaśnienie, zmian ustawy Prawo bankowe. Oczywiście przyzna- czy uzasadnienie. Tak naprawdę myślę, że z punktu ję tutaj, że te prace będą trwały. Obecna nowelizacja widzenia klienta bardziej korzystne jest tutaj wpisa- nie kończy prac nad ustawą o Prawie bankowym, nie uzasadnienie, co proponujemy w projekcie. czyli czeka nas jeszcze niejedno spotkanie poświęco- Odnosząc się natomiast do poprawek klubu Sa- ne Prawu bankowemu. Odpowiadając zatem na to moobrona, chciałam powiedzieć, że… dlatego że z trze- pytanie: tak, trwają prace nad czyszczeniem Prawa ciej poprawki w międzyczasie się wycofano, oczywi- bankowego i również nad kwestią związaną z podzia- ście na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych łem banków. zmieniliśmy termin wprowadzenia tej ustawy w życie Odpowiadając przy okazji tych poprawek, które z dnia 1 stycznia na 1 kwietnia, więc automatycznie zostały zgłoszone przez Platformę Obywatelską, to w tym momencie nie ma sensu. chciałam powiedzieć, że cztery z nich odnoszą się do Z kolei jeśli chodzi o te dwie inne poprawki, w przy- ustawy matki, a nie do implementowanych zmian, padku przetwarzania i przechowywania informacji i dlatego nie jesteśmy skłonni czy nie chcielibyśmy bankowych okres 12 lat, a nie 6, wynika z cyklu ko- ich poruszać podczas tych obrad czy tej nowelizacji. niunkturalnego czy takich wyliczeń dla Polski dłu- Jedna z tych poprawek, która dotyczy, powiedziała- gości cyklu koniunkturalnego. Było to uzgodnione bym, raczej semantyki języka polskiego – wyjaśnie- z Narodowym Bankiem Polskim. W czasie uzgodnień nie/uzasadnienie – to już do państwa rozstrzygnięć międzyresortowych nikt nie zgłaszał poprawek do tak naprawdę należy, czy explanation tłumaczymy tego okresu, tak więc dziwię się, że w tym momencie jako wyjaśnienie, czy uzasadnienie. to wychodzi. Ponadto było to konsultowane z GIODO (Głos z sali: Uzasadnienie.) i również nie budziło wątpliwości. Tak więc w żaden Jeżeli uzasadnienie, to jest to zgodne z rządowym sposób nie przychylamy się do tej poprawki. projektem ustawy, natomiast, jeżeli wyjaśnienie, to Jeśli chodzi o poprawkę zgłoszoną do art. 9c odno- jest to zgodne, powiedziałabym, z tym, jak wygląda śnie do zakresu kontroli wewnętrznej, że on jest za tłumaczenie tej dyrektywy na język polski. Nato- szeroki, to chciałabym zauważyć, iż jest to zapis im- miast tak naprawdę to nie ma żadnego znaczenia, bo plementowany zgodnie z dyrektywą, jest to pełna har- to nie niesie żadnych sankcji dla sektora bankowego; monizacja obu dyrektyw i musimy postępować zgodnie czy to będzie wyjaśnienie dla klienta, czy uzasadnie- z wytycznymi tej dyrektywy, więc tym samym też nie nie, to ono nie będzie miało tak naprawdę żadnego przychylamy się do przyjęcia tej poprawki. znaczenia. Jak powiedziałam, nie niesie to ze sobą Myślę, że sprawę koncentracji kapitału zagranicz- żadnych sankcji, czyli klient tak naprawdę nie będzie nego w polskim sektorze bankowym możemy sobie się odwoływał od tego, czy takie, jakie dostał wyja- odpuścić, biorąc pod uwagę porę i niemerytoryczność śnienie/uzasadnienie od banku, generalnie mu odpo- tej dyskusji dzisiaj, bo implementujemy naprawdę wiada. Czyli tak naprawdę nie ma to większego zna- bardzo mocno techniczne zmiany, na które sektor czenia, co tutaj będzie wpisane, natomiast chciałam bankowy jest przygotowany i na które czeka. Myślę zwrócić uwagę, że Komitet Integracji Europejskiej więc, że mój komentarz w tej sprawie jest zbędny. w tym przypadku nie zgłosił żadnej poprawki, bo Bardzo dziękuję. gdyby to było niezgodne z tym tłumaczeniem… bo to, co my tutaj jako regulator mieliśmy na myśli, to był raczej interes konsumenta, że to wyjaśnienie czy Wicemarszałek Bronisław Komorowski: uzasadnienie daje właśnie większy przywilej konsu- mentowi, klientowi banku, który tak naprawdę bę- Dziękuję bardzo, pani minister. dzie występował o to wyjaśnienie, uzasadnienie Czy pani poseł sprawozdawca zamierza zabrać w momencie, kiedy bank odmówi mu udzielenia kre- głos? Nie widać. Dziękuję bardzo. dytu, bo tak naprawdę trudno mi sobie wyobrazić Proszę państwa, zamykam dyskusję. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o działach administracji rządowej 215

Wicemarszałek Bronisław Komorowski Poprawki 4. i 5. wprowadzają zmiany w przepisach nowelizacji dotyczących ustawy o działach ad- W związku z tym, że w czasie drugiego czytania ministracji rządowej. zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- Poprawka nr 2 doprecyzowuje przepis, nie zmie- ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- niając jego merytorycznej treści. jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed- Zgodnie ze sprawozdaniem komisji sejmowej po- stawienia sprawozdania. prawki 1. i 3. nie zasługują na akceptację, dlatego że Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będą uważał, że pełny nadzór na agencją został powierzony ministro- Sejm propozycję przyjął. wi rolnictwa. Zdaniem komisji nie ma żadnej potrze- Sprzeciwu nie słyszę. by, aby akty wykonawcze dotyczące statutu agencji oraz ustalania szczegółowych przesłanek umarzania, Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. rozkładania na raty i odraczania należności agencji, porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji zasobu i trybu postępowania w tych sprawach były Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu wydawane w porozumieniu z ministrem skarbu pań- Państwa o stanowisku Senatu w sprawie ustawy stwa. Zgodnie z ustawą o Radzie Ministrów oraz re- o zmianie ustawy o gospodarowaniu nierucho- gulaminem pracy Rady Ministrów, minister skarbu mościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy państwa będzie miał pełne prawo do wyrażenia swo- o działach administracji rządowej (druki nr 1314 jego stanowiska w sprawie tych aktów wykonaw- i 1325). czych. Jednocześnie pragnę poinformować Wysoką Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Izbę, że stanowisko zgodne ze stanowiskiem komisji pana posła Jerzego Gosiewskiego. wyrażają również przedstawiciele zarówno ministra rolnictwa i rozwoju wsi, jak i ministra skarbu pań- stwa. Konsekwencją odrzucenia tych poprawek jest Poseł Sprawozdawca Jerzy Gosiewski: odrzucenie poprawek 4. i 5., które dotyczyły ustawy o działach administracji rządowej. Poprawka 2. ma Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imie- charakter redakcyjny. niu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Rolnic- Skarbu Państwa mam przyjemność przedstawić Wy- twa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Skarbu Państwa sokiej Izbie zawarte w druku sejmowym nr 1325 w wyniku rozpatrzenia uchwały Senatu na posiedze- sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy niu w dniu 24 stycznia 2007 r. wnoszą, aby Wysoki Sejm raczył odrzucić poprawki 1. i 3.–5. w głosowa- o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościa- niu łącznym oraz przyjąć poprawkę 2. Bardzo dzię- mi rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o działach kuję. (Oklaski) administracji rządowej, druk nr 1314. Zgodnie z uchwałą Senatu Rzeczypospolitej Pol- skiej z dnia 11 stycznia 2007 r., zawartą w druku Wicemarszałek Bronisław Komorowski: sejmowym nr 1314, Senat wprowadza do treści ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomo- Dziękuję bardzo, panie pośle. ściami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o dzia- Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad łach administracji rządowej 5 poprawek. tym punktem porządku dziennego 5-minutowych Dwie merytoryczne poprawki, 1. i 3., wprowadza- oświadczeń w imieniu klubów i kół. ją obowiązek współdziałania ministra właściwego do Otwieram dyskusję i proszę o zabranie głosu spraw rozwoju wsi z ministrem właściwym do spraw w imieniu klubu… skarbu państwa w zakresie nadawania statutu Agen- Przepraszam, coś zmieniło się. cji Nieruchomości Rolnej oraz ustalania w drodze Pan poseł Suski? rozporządzenia szczegółowych przesłanek umarza- (Poseł Tomasz Garbowski: Nie, to w imieniu klubu.) nia, rozkładania na raty i odraczania należności W imieniu klubu, tak? Trzeba było zapisać się. agencji i zasobu, a także trybu postępowania w tych Bardzo proszę, pan poseł Suski w imieniu klubu sprawach. Prawo i Sprawiedliwość. Zdaniem Senatu utrzymanie istniejącego na gruncie dotychczasowego stanu prawnego obowiązku Poseł Marek Suski: współdziałania obu ministrów jest szczególnie uzasadnione w sferze umarzania należności, w związku Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Prawa i Spra- z koniecznością uruchomienia przez agencję procesu wiedliwości w sprawie ustawy o gospodarowaniu likwidacji zadłużeń wobec agencji, które sięgają obec- nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz nie kwoty 1 mld zł. Ustawowe kompetencje agencji ustawy o działach administracji rządowej wyraża w zakresie zaspokajania roszczeń zabużańskich zda- poparcie dla tej ustawy. Jeśli chodzi o poprawki, to niem Senatu przemawiają za utrzymaniem obowiąz- popieramy poprawkę 2., w stosunku do pozostałych ku współdziałania obu ministrów w zakresie nada- poprawek jesteśmy przeciw. Dziękuję bardzo za uwa- wania statutu. gę. (Oklaski) 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa 216 oraz ustawy o działach administracji rządowej

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Poseł Tomasz Garbowski:

Dziękuję bardzo. Dziękuję. O stanowisko klubu Platforma Obywatelska pro- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! szę pana posła Zbigniewa Rynasiewicza. W odróżnieniu od mojego przedmówcy posła Rynasie- wicza chciałbym zaprezentować stanowisko Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo krótko, ponieważ czas Poseł Zbigniew Rynasiewicz: jest późny. Uważamy, że poprawki 1., 3., 4. i 5. należy odrzucić, a poprawkę 2. należy przyjąć. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Platforma Obywatelska pragnę przedstawić stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Wicemarszałek Bronisław Komorowski: oraz ustawy o działach administracji rządowej. Dziękuję bardzo. Chciałbym stwierdzić, że w odróżnieniu od mojego przedmówcy, klub Platformy Obywatelskiej uwa- Proszę pana posła Jana Łącznego o stanowisko ża, że utrzymanie istniejącego na gruncie dotychcza- klubu Samoobrona. sowego stanu prawnego obowiązku współdziałania obu ministrów, w tym ministra skarbu i ministra rolnictwa, jest szczególnie uzasadnione w kilku sfe- Poseł Jan Łączny: rach dotyczących wymienionej ustawy, a mianowicie w sferze umarzania należności w związku z koniecz- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! nością uruchomienia przez agencję procesu likwida- W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona cji zadłużeń wobec agencji, które sięgają obecnie chciałbym przedstawić stanowisko w sprawie ustawy kwoty ok. 1 mld zł. Również ustawowe kompetencje o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościa- agencji w zakresie zaspokajania roszczeń zabużań- mi rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o działach skich przemawiają za utrzymaniem obowiązku administracji rządowej. współdziałania obu ministrów w zakresie nadawania Senat na swoim posiedzeniu wprowadził do tej statutu agencji. Dlatego klub Platformy Obywatel- ustawy pięć poprawek. Uważamy, że poprawki te skiej jest za przyjęciem 1. i 3. poprawki Senatu. wprowadzają chaos kompetencyjny, poza poprawką Poprawki 4. i 5. również wprowadzają zmiany drugą, która w sposób merytorycznie porządkujący w przepisach nowelizacji dotyczących ustawy o dzia- tylko została wprowadzona, nie może być bowiem łach administracji rządowej i klub Platformy Obywa- tak, żeby dwa ministerstwa miały kompetencje, jeże- telskiej podziela zdanie Senatu, że zasadne jest z przy- li chodzi o nadzór nad Agencją Nieruchomości Rol- czyn formalnoprawnych uzupełnienie działu: Skarb nych. Musimy przypomnieć, że naczelną ideą prze- Państwa o kompetencje właściwego ministra w za- kazania Agencji Nieruchomości Rolnych pod nadzór kresie nadzoru nad Agencją Nieruchomości Rolnych ministra rolnictwa było to, ażeby rzeczywiście popra- w sprawach, które z mocy ustawy należą do sfery wić sam sposób gospodarowania nieruchomościami współdziałania z ministrem właściwym do spraw rolnymi, ponieważ to minister rolnictwa najlepiej zna rozwoju wsi. Jest to zatwierdzanie rocznych planów problematykę związaną i z rolnictwem, i z otocze- ﬁnansowych, określanie szczegółowych zasad gospo- niem rolnictwa, na co składa się cały zasób nierucho- darki finansowej Agencji Nieruchomości Rolnych mości rolnych czy to po państwowych gospodar- i gospodarki ﬁnansowej zasobu własności rolnej stwach rolnych, czy po innych podmiotach. Skarbu Państwa oraz wprowadzone poprawkami Se- Dlatego jeszcze raz powtórzę, że poprawki 1., 3., natu nadawanie statutu i ustalanie szczegółowych 4. i 5. zostaną przez mój klub podczas głosowania przesłanek odraczania, rozkładania na raty lub uma- odrzucone, natomiast będziemy głosować za przyję- rzania należności. ciem ustawy. Dziękuję. (Oklaski) Podzielamy również stanowisko Senatu wyrażone w dyskusji w trakcie obrad Izby wyższej dotyczącej kwestii istotnych różnic pomiędzy rozwiązaniami Wicemarszałek Bronisław Komorowski: zastosowanymi w tejże ustawie, a ustawie bardzo istotnej, czyli ustawie o kształtowaniu ustroju rolne- Dziękuję bardzo. go. Dlatego klub Platformy Obywatelskiej będzie Proszę pana posła Mirosława Maliszewskiego głosował za przyjęciem poprawek Senatu. Dziękuję. o stanowisko klubu PSL. (Oklaski)

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Poseł Mirosław Maliszewski:

Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! O stanowisko klubu SLD proszę pana posła To- Chciałem przedstawić stanowisko klubu Polskiego masza Garbowskiego. Stronnictwa Ludowego w sprawie ustawy o zmianie 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o działach administracji rządowej 217

Poseł Mirosław Maliszewski Wicemarszałek Bronisław Komorowski: ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolny- Dziękuję bardzo. mi Skarbu Państwa oraz ustawy o działach admini- Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnic- stracji rządowej. To stanowisko będzie zgodne ze twa i Rozwoju Wsi pana Henryka Kowalczyka o od- stanowiskiem przedmówców. powiedź. Polskie Stronnictwo Ludowe popiera poprawkę nr 2, jest przeciwne poprawkom nr 1, 3, 4 i 5. Te popraw- Sekretarz Stanu w Ministerstwie ki w zasadzie dotyczą jednej kwestii, czyli jak gdyby Rolnictwa i Rozwoju Wsi zachęcenia do współpracy ministra rolnictwa z mi- Henryk Kowalczyk: nistrem skarbu państwa. Wydaje mi się, że Senat jako ta Izba dumy za bardzo się tu nad tym zadumał, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Propozycja Sena- nie potrzeba akurat w tej ustawie zachęcać mini- tu dotyczącą współdziałania przy tworzeniu statutu strów do współpracy. Wystarczy, jeżeli te kompeten- została przez komisję zaopiniowana negatywnie. cje będzie miał minister rolnictwa. Również stanowisko rządu w tej sprawie jest jedno- Popieramy poprawkę nr 2, która mówi o tym, że to znaczne, to znaczy statut Agencji Nieruchomości minister właściwy do spraw rozwoju wsi powołuje wi- Rolnych będzie nadawany przez ministra rolnictwa, ceprezesa i go odwołuje, jest to logiczne. Natomiast o ile Wysoka Izba odrzuci poprawki Senatu zgodnie chcę też powiedzieć, że ta ustawa nie zamyka proble- z intencją i opinią Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi matyki, ustawa właściwie ją rozpoczyna. Samo prze- oraz Komisji Skarbu Państwa. niesienie kompetencji do ministra rolnictwa niewiele Jeśli chodzi o poprawkę dotyczącą budzącego kon- tu zmienia, konieczna jest także zmiana ustawy trowersje wydania rozporządzenia w sprawie umarzania i odraczania płatności oraz zasad odraczania o kształtowaniu ustroju rolnego, na co będziemy z nie- płatności, to ona również została przez komisję za- cierpliwością oczekiwać. Dziękuję, panie marszałku. opiniowana negatywnie, a więc takie rozporządzenie będzie wydawał minister rolnictwa. W procedurze uzgodnień międzyresortowych minister skarbu pań- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: stwa będzie miał na nie wpływ jako uzgadniający rozporządzenie ministra rolnictwa. Mogłoby się to Dziękuję bardzo. odbywać w tym trybie po przyjęciu propozycji, która Proszę państwa, do zadania pytania zapisał się została zaakceptowana przez Komisję Rolnictwa pan poseł Jacek Kurski, bardzo proszę. i Rozwoju Wsi i Komisję Skarbu Państwa. Dziękuję. Rozumiem, że mogę zamknąć listę, bo więcej chętnych pewnie nie ma. Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Proszę, panie pośle. Dziękuję bardzo. Pan poseł sprawozdawca. Poseł Jacek Kurski: Proszę uprzejmie.

Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Istotą przedłożo- Poseł Jerzy Gosiewski: nej nowelizacji jest przejęcie czy przejście nadzoru nad Agencją Nieruchomości Rolnych z Ministerstwa Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpo- Skarbu Państwa do ministerstwa rolnictwa, tym nie- wiadając szczegółowo na pytanie, chciałbym powie- dzieć, że zgodnie z ustawą o Radzie Ministrów oraz mniej niektóre wnioski mniejszości postulują, żeby regulaminem pracy Rady Ministrów, minister skar- przy konstruowaniu nowego statutu Agencji Nieru- bu, podobnie jak w innych przypadkach, będzie miał chomości Rolnych w dalszym ciągu głos współdecy- pełne prawo do wyrażenia swojego stanowiska w spra- dujący, czy też konsultujący, miało Ministerstwo wie aktów wykonawczych, a statut jest aktem wyko- Skarbu Państwa. nawczym. Bardzo dziękuję. Mam w związku z tym pytanie do posła sprawozdawcy czy do pana ministra, gdyby miał ochotę zgło- sić jakieś uwagi na ten temat: W jaki sposób miałby Wicemarszałek Bronisław Komorowski: wyglądać ten proces współdecydowania przez Mini- sterstwo Skarbu Państwa o kształcie nowego statutu Dziękuję bardzo. Agencji Nieruchomości Rolnych? Pytam o to jako Proszę państwa, zamykam dyskusję*). wiceprzewodniczący Komisji Skarbu Państwu, bo nie bardzo mogę to sobie wyobrazić, proszę więc o garść *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za- informacji na ten temat. Dziękuję bardzo. łączniku nr 1. 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 218 Oświadczenia poselskie

Wicemarszałek Bronisław Komorowski przełomowego dla mniej tekstu pt. „Konserwatyzm bez kompromisu” był prof. Jacek Bartyzel, mój mistrz Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy ideowy, a nie prof. Ryszard Legutko – wicemarszałek w bloku głosowań. Senatu, którego pióro także bardzo cenię. Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów Teraz manipulacja. Pan Smoleński podjął się pró- porządku dziennego zaplanowanych na dzień 25 by zaprezentowania moich poglądów przez pryzmat stycznia. wybranych artykułów innych autorów zamieszczo- Czy mamy propozycję komunikatów? nych w kwartalniku „Pro Fide, Rege et Lege”, które Proszę państwa, informuję, że do wygłoszenia to pismo przez ostatnie 18 lat redagowałem. Podob- oświadczeń poselskich zgłosili się następujący posło- nie ma się sprawa z prezentacją tematów podejmo- wie: pan Artur Górski, pan Jarosław Żaczek, pan wanych w „Naszym Dzienniku” w czasach, gdy by- Alojzy Lysko, pan Sylwester Pawłowski, pan Jan łem redaktorem naczelnym tej gazety. Jaki cel przy- Łączny i pan Stanisław Papież. świecał autorowi, gdy pisał o zmowach i spiskach, Czy ktoś z państwa jeszcze chce się zgłosić? a także o tekstach antysemickich i antymasońskich Nikt się nie zgłasza. Listę posłów… w „Naszym Dzienniku”, zestawiając je z moją osobą? (Poseł Artur Górski: Jeszcze nie.) Czy znalazł choć jeden mój artykuł napisany w tym Słucham? Jeszcze pan poseł Kurski. Bardzo pro- duchu? Albo dlaczego wspomina tylko o tym, że szę o dopisanie. w oświadczeniu poselskim zalecałem premierowi Ja- W związku z tym, po zapisaniu pana Kurskiego, rosławowi Kaczyńskiemu kopiowanie rozwiązań go- zamykam listę. spodarczych generała Augusto Pinocheta, a nie pisze Głos ma pan poseł Artur Górski z PiS-u. o mojej pochwale dla dokonań gospodarczych premier Bardzo proszę. Małgorzaty Thatcher i prezydenta Ronalda Reagana, przecież całą trójkę wymieniłem jednym tchem, obok siebie. Poseł Artur Górski: Muszę w tym miejscu wyjaśnić i uzupełnić, że choć byłem redaktorem naczelnym „Naszego Dzien- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W „Gazecie nika” przez pierwszy rok jego żywota, to jednak Wyborczej” z dnia 20 i 21 stycznia 2007 r. zostało przede mną pismo to tworzył dzisiejszy poseł Artur opublikowane obszerne studium mojej osoby, analiza Zawisza. To on zaprosił mnie do pracy w tym dzien- zarówno mojego życiorysu politycznego, jak i prawi- niku katolickim. Propozycję przyjąłem, a później cowo-konserwatywnych poglądów. Tekst ukazał się propozycję objęcia funkcji redaktora naczelnego, po pod znamiennym tytułem „Za wiarę, króla i prawo”. odejściu Zawiszy, choć ani wcześniej, ani później nie Jak na tę bardzo subiektywną, lewicowo-liberalną gazetę, artykuł okazał się dla mnie dość wyrozumia- należałem do ścisłego środowiska Radia Maryja, do ły, choć niepozbawiony błędów i przykładów manipu- grona osób zaufanych ojca Tadeusza Rydzyka. lacji. Jednych i drugich nie należy jednak przypisy- Jedno jest pewne. Nie byłoby tego artykułu w „Ga- wać złej woli czy złośliwości autora. Błędy wyniknę- zecie Wyborczej”, gdyby nie inicjatywa projektu ły zapewne z faktu, że Paweł Smoleński niemal nie uchwały Sejmu uznania Jezusa Chrystusa za króla robił notatek podczas rozmowy ze mną, zapisując Polski, poparta przez 46 posłów, w tym moją osobę. wszystko w głowie, zaś manipulację należy złożyć na Dopiero z czasem uświadomiłem sobie, że ten projekt karb jego specyﬁcznego stylu publicystycznego i po- wpisuje się i w mój życiorys polityczny i w moje poglą- glądów skrajnie różnych od moich. dy monarchistyczne, w mój tradycyjny katolicyzm. Najpierw błędy. Te dotyczą przede wszystkim mo- Początkowo odmówiłem spotkania z publicystą jego życiorysu. Nie jestem doktorem nauk historycz- „Gazety Wyborczej”, gdyż nie jest mi potrzebna rekla- nych, lecz humanistycznych. Jestem politologiem ma. Obawiałem się także, że spod pióra przeciwnika a nie historykiem, choć historię niezwykle lubię i książ- ideowo-politycznego wyłoni się obraz jakiegoś mon- ki historycznie, szczególnie biograﬁe królów, czytam strum. Wyłonił się konserwatysta i reakcjonista, a tak- z największą przyjemnością. Za czasów rządów Je- że zwolennik wolnego rynku, jakim w istocie jestem. rzego Buzka przez krótki czas byłem radcą prezesa Również zupełnie prawdziwy jest mój obraz jako poli- Rady Ministrów a nie doradcą premiera. Pierwsze tyka zaangażowanego w rozwiązywanie problemów stanowisko jest z katalogu stanowisk w służbie cy- ludzkich i spraw lokalnych. Szkoda tylko, że autor tak wilnej, a drugie należy do stanowisk politycznych. mało uwagi poświęcił mojej pracy na rzecz mieszkań- Być może błąd wynikał z faktu, że następnie awan- ców Warszawy, a szukał głównie sensacji i radykalizmu sowałem na stanowisko dyrektora Sekretariatu Ga- w moich poglądach i inicjatywach sejmowych. binetu Politycznego Prezesa Rady Ministrów, które W każdym razie redaktor Paweł Smoleński nie to stanowisko wbrew pozorom także należało do wyż- przekroczył granic przyzwoitości i dobrego smaku szych stanowisk w służbie cywilnej. Autor pisze rów- publicystycznego, co nie oznacza, że przywróciło to nież, że w młodości do monarchizmu zainspirował moją wiarę w obiektywizm „Gazety Wyborczej”. mnie artykuł w „Znaku” autorstwa Ryszarda Legut- Nadal nie będę regularnym czytelnikiem michniko- ko. Otóż wyjaśniam gwoli prawdy, że autorem tego wej tuby propagandowej. Dziękuję. (Oklaski) 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Oświadczenia poselskie 219

Wicemarszałek Bronisław Komorowski: Prezes Listkiewicz zapowiada, że ma własny plan. Warto przypominać działaczom, że polska piłka to Dziękuję. nie jest ich prywatne podwórko. Trzeba również i jego Proszę o oświadczenie pana posła Jarosława Żacz- publicznie zobowiązać do starań na forum federacji ka, z PiS-u. o zrozumienie dla decyzji ministra sportu, która ma uzasadnienie w ostatnich wynikach działań organów ścigania, bo mam nadzieję, że z tym prezes Listkie- Poseł Jarosław Żaczek: wicz już nie dyskutuje. Źle by się stało, gdyby dobre intencje były dla naszej piłki niedźwiedzią przysługą. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zeszłym roku Dlatego trzeba działać natychmiast. Warto tu przy- odszedł trener Kazimierz Górski. Można by odnieść toczyć wspomnianego już mentora tylu pokoleń pol- wrażenie, że wraz z nim pogrzebane zostały nadzie- skich piłkarzy: dopóki piłka w grze, nic nie wiadomo. je na dumę z dyscypliny tak bliskiej milionom Pola- Dziękuję bardzo. (Oklaski) ków. Nikt chyba nie ma wątpliwości, że polską piłkę trzeba wyciągnąć z bagna korupcji, ale trzeba to ro- bić szybko, bo czas gra na niekorzyść. Myślę, że wy- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: kluczenia polskiej reprezentacji z walki o Mistrzo- stwa Europy fani futbolu długo nie wybaczą, tym Dziękuję. bardziej po jesiennych wygranych z Portugalią i Bel- Proszę pana posła Alojzego Lysko z PiS. gią. Jest nowy trener, są dobre wyniki w grupie, ko- Nie ma pana posła. lejne eliminacyjne mecze z Azerbejdżanem i Armenią To kto tam dalej się oświadcza? już 24 i 28 marca. Trzeba zdawać sobie jednak spra- Pan poseł Sylwester Pawłowski z SLD, proszę wę z kilku rzeczy. Przede wszystkim z tego, że FIFA bardzo. i UEFA tak naprawdę nie zdają sobie sprawy z tego, co się u nas naprawdę dzieje, bo kto tam słyszał o Wicie Ż., ale niezależnie od tego decyzje zapadać Poseł Sylwester Pawłowski: będą szybko, a wyrocznią będą de facto osoby z za- rządu PZPN, które mają bezpośredni kontakt z wła- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dnia dzami federacji. 28 stycznia br. minie 120. rocznica urodzin wybitnego Sytuacja w PZPN jest obiektywnie oczywista, czy- polskiego pianisty Artura Rubinsteina. Był on urodzo- li skandaliczna. Trzeba po męsku stawiać pytania, nym muzykiem, obdarzonym niezrównanym talen- m.in. prezesowi Listkiewiczowi, co zrobi, aby właści- tem. Swoje artystyczne powołanie potwierdził całym wie naświetlić sytuację na forum władz obydwu fe- długim, blisko 96-letnim, życiem, koncertując nieprze- deracji, zwłaszcza że za kilkanaście godzin będzie rwanie od młodzieńczych lat niemal po kres swoich brał udział w wyborach szefa UEFA, bo tu już nie dni. Jego wyjątkowe zdolności muzyczne ujawniły się chodzi o stołki, a o przyszłość polskiej piłki. Mamy bardzo wcześnie, jeszcze w jego rodzinnej Łodzi, gdzie naprawdę dużą szansę na awans do Mistrzostw Eu- występował jako świetnie zapowiadający się wirtuoz. ropy. Niebawem odbędą się wybory nowego szefa Od tego czasu dał niezliczoną ilość koncertów, dostar- Federacji Piłkarskiej. To dobra okazja, aby zażegnać czając niezapomnianych przeżyć i wzruszeń kilku największe zagrożenie, czyli zawieszenie eliminujące pokoleniom słuchaczy na całym świecie. nas z rozgrywek. W swoich pamiętnikach pt. „Moje długie życie” Mój dzisiejszy apel z trybuny skierowany jest do pisał: Od wczesnego dzieciństwa muzyka zawsze była pana ministra sportu i wszystkich, którym na pol- dla mnie czymś równie naturalnym, jak oddychanie skiej piłce nożnej i jej przyszłości naprawdę zależy. czy bicie serca. Wchłaniałem w siebie wszystko, co Trzeba trzymać rękę na pulsie. Minister sportu po- tylko zdołałem usłyszeć. Umiałem, i nadal umiem, winien przez cały ten czas szukać możliwości poro- zagrać każdą zapamiętaną muzykę dokładnie tak, zumienia ze zgromadzonymi w Niemczech działacza- jak chciałbym ją usłyszeć. Urodziłem się z muzyką, mi, trzeba starać się przedstawić w FIFA i UEFA jak którą mogę nazwać moim szóstym zmysłem. Kochał najpełniejszy obraz sytuacji, która wymusiła takie, muzykę, kochał życie, jak mówił, we wszystkich jego a nie inne kroki. Można bowiem z dużą dozą praw- przejawach. Równie mocno kochał i szanował każde dopodobieństwa zakładać, że wyczulone na punkcie audytorium: wytwornego salonu, skromnej sali pro- autonomii federacje piłkarskie, nie mając rozeznania wincjonalnego miasta, słynnych estrad koncertowych w tragicznej sytuacji u nas, nie znając rozmiaru toczy holu uczelni. Bez względu na warunki potraﬁł czącego polską piłkę raka korupcji, mogą uważać, że skupić uwagę i traﬁć do uczuć zarówno wytrawnego jest to czysto polityczna decyzja. A to chyba jest kon- znawcy muzyki, jak i największego laika. sensus, nie tylko polityczny, ale i ogólnospołeczny, Zdumiewał niebywałą pamięcią, wrodzoną łatwo- oparty na regułach elementarnej przyzwoitości. Po ścią techniczną i nieomylną intuicją muzyczną. Jego prostu trzeba interweniować, bo coraz bliżej jesteśmy pełne ekspresji interpretacje, szczerość i głębia mu- pytania nie kto w świecie polskiej piłki bierze, a ra- zycznej wypowiedzi, umiejętność przekazywania czej kto jeszcze nie bierze. subtelnych treści wykonywanych dzieł w połączeniu 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 220 Oświadczenia poselskie

Poseł Sylwester Pawłowski storii Miasta Łodzi zgromadzone są liczne pamiątki po artyście przekazane w 1984 r. w darze dla miasta z wielką kulturą i elegancją, jaką prezentował na przez panią Anielę Młynarską-Rubenstein. Imię estradzie, wytwarzały niepowtarzalną aurę. W rów- wielkiego pianisty nosi Filharmonia Łódzka, do któ- nym stopniu urzekał i zjednywał sobie słuchaczy rej Artur Rubinstein miał szczególny sentyment, w Paryżu, Warszawie, Madrycie, Łodzi, Nowym Jor- zresztą w pełni odwzajemniony. ku czy Tokio. Osiągnął wszystko, co może osiągnąć Dziś, 26 stycznia, w przeddzień 120. rocznicy uro- pianista. Nagrał ponad 200 płyt. Współpracował dzin pianisty odbędzie się w Łodzi uroczysty koncert z najlepszymi orkiestrami i wybitnymi dyrygenta- symfoniczny połączony z otwarciem wystawy poświę- mi XX wieku. Został wyróżniony dziesiątkami na- conej wielkiemu patronowi. Finał obchodów roczni- gród za najlepsze interpretacje. Otrzymał najwyż- cowych będzie miał miejsce w Brukseli, w poniedzia- sze odznaczenia państwowe w Hiszpanii, Francji, łek 29 stycznia bieżącego roku. Obywatelowi świata Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Włoszech zostanie oddany należny hołd, a my będziemy mieć i w Polsce. powód do dumy, że był nim nasz rodak, Artur Rubin- Mówiąc o Arturze Rubinsteinie jako o wielkim stein. Dziękuję, panie marszałku. muzyku nie sposób nie podkreślić jego wielkości jako człowieka. Komunikatywność, serdeczność, osobisty wdzięk czyniły artystę naturalnym obiektem zainte- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: resowania i szacunku. Różnorodność zainteresowań, rozległa wiedza w wielu dziedzinach, otwartość na Dziękuję bardzo, panie pośle. nowe pomysły sprawiały, że był znakomitym partne- Proszę posła Jana Łącznego z Samoobrony. rem zarówno w dyskusjach z pisarzami, dyplomata- mi, naukowcami, jak i żołnierzami, taksówkarzami czy biznesmenami. Wśród jego przyjaciół byli między Poseł Jan Łączny: innymi Jean Cocteau, Pablo Picasso, Tomasz Mann, Albert Einstein, Maurice Ravel, Sergiusz Prokoﬁew, Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Centralny dzien- Igor Strawiński, Karol Szymanowski czy Jarosław nik prasowy doniósł ostatnio o przypadku Polaka, któ- Iwaszkiewicz. remu władze niemieckie po separacji z żoną, matką Można powiedzieć, że życie uczyniło go obywate- dzieci, zabroniły kontaktów z córkami w języku pol- lem świata. W Łodzi pobierał pierwsze lekcje gry na skim. Sprawa z jego powództwa traﬁła do sądu wolnego fortepianie u Adolfa Prechnera. W Warszawie uczył miasta Hamburga. Stało się tak – chodzi o odmowę się u profesora Aleksandra Różyckiego. W 1897 r. kontaktu ojca Polaka z własnymi dziećmi w języku pol- wyjechał do Berlina, gdzie studiował w Cesarsko- skim – za sprawą stanowiska Jundendam, czyli Urzędu -Królewskiej Akademii Muzycznej. Przed berlińską do Spraw Młodzieży, który uznał, że każdy rodzic bez publicznością debiutował pierwszego grudnia 1900 r. względu na narodowość może posługiwać się na terenie w Beethoven-Saal. W kwietniu 1902 r. dał pierwszy Republiki Federalnej Niemiec w kontaktach z dziećmi koncert w Filharmonii Warszawskiej pod batutą wyłącznie językiem niemieckim. Emila Młynarskiego, z którego córką Anielą ożenił Podobno opisywany przypadek nie jest odosobniony. się w 1932 r. Stanowi przykład pewnego zjawiska, które moim zda- W młodości osiadł we Francji. Po wybuchu drugiej niem wymaga zajęcia stanowiska przez polskie władze. wojny światowej rodzina Rubinsteinów przeniosła się Swoboda kontaktu rodzica z własnymi dziećmi, także z Paryża do Stanów Zjednoczonych, zamieszkiwała co do formy takich kontaktów, jest podstawowym pra- najpierw w Kalifornii, później w Nowym Jorku. Po- wem rodziców. Przecież posługiwanie się w stosunkach wrócili do Europy w 1955 r., odzyskując w Paryżu rodziców z dziećmi językiem ojczystym jednego z rodzi- swój dawny dom. Przez cały czas Artur Rubinstein ców nie narusza żadnego prawa kraju zamieszkania koncertował, kilkakrotnie przyjeżdżał z koncertami dzieci i drugiego rodzica. Jest to swoista dyskryminacja do Polski. Nie omijał swojego rodzinnego miasta Ło- godząca w prawa rodzica i wywołująca stres wśród nie- dzi. Szczególnie pamiętna była jego wizyta latem letnich dzieci. W ten sposób może przecież dojść do wy- 1975 r., kiedy przyjechał specjalnie, aby wziąć udział wołania stosunku obcości do kraju pochodzenia dys- w koncercie inaugurującym obchody 60-lecia Łódz- kryminowanego rodzica, a być może także między ro- kiej Filharmonii. Liczący wtedy 88 lat artysta zadzi- dzicem i dzieckiem. wił wszystkich świetną formą pianistyczną, świeżo- Opisany przypadek jest niezgodny z konstytucją ścią interpretacji i nowymi pomysłami wykonawczy- i polsko-niemieckim traktatem o dobrym sąsiedztwie mi. Godny podkreślenia jest fakt przeznaczenia ca- z 1991 r., wszak pacta servanda sunt – umów należy łego honorarium na ufundowanie dorocznej nagrody dochowywać. Wyrażam przekonanie, że niemiecki za wybitne osiągnięcia dla młodego łódzkiego muzy- sąd orzeknie w konkretnej sprawie zgodnie z wolą ka. (Dzwonek) ojca Polaka. Innego rozstrzygnięcia nie można sobie Artur Rubinstein zmarł 20 grudnia 1982 r. w Ge- nawet wyobrazić. newie. Łódź, rodzinne miasto Artura Rubensteina, Ponieważ sprawa nie jest odosobniona, można pamięta o swoim wybitnym muzyku. W Muzeum Hi- byłoby tu przytoczyć wiele innych przykładów, uwa- 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. Oświadczenia poselskie 221

Poseł Jan Łączny rodowych, ponieważ wyrasta z właściwego odczytania ludzkiej natury. żam za swój obowiązek zainteresować nią polskie Sto lat później wybitny polski badacz cywilizacji władze, ściśle Ministerstwo Spraw Zagranicznych. prof. Feliks Koneczny ujmie ten problem w znakomi- Wnoszę o zbadanie zjawiska i o podjęcie odpowied- tej syntezie: „Rozum woli działanie mniej mocarne, nich kroków w kierunku poszanowania praw rodzica ale za to stałe przez 366 dni w roku po kilka godzin Polaka w kontaktach z własnymi dziećmi. Jesteśmy dziennie”, jakby powtarzając za Romanem Dmow- przecież obecnie w Unii Europejskiej, dużej rodzinie skim, że cechą polityka narodowego jest to, że poli- państw europejskich. Dlatego tym bardziej jesteśmy tykuje zawsze i wszędzie. zaskoczeni takim zachowaniem obywateli Republiki Ksawery Pruszyński, dokonując charakterystyki Federalnej Niemiec. Dziękuję. (Oklaski) aktywności politycznej Romana Dmowskiego, zauwa- ża, że jego działanie polegało na tym, iż nie przypo- minało „impetu husarii, świetności poloneza, ale Wicemarszałek Bronisław Komorowski: rytm powolny – młota kującego granit”. Człowiek z takiej gliny ulepiony, podkreślał później Dmowski, Dziękuję. rządzi się najpierw mózgiem, a potem sercem, inte- Proszę pana posła Stanisława Papieża z Ligi Pol- lektem, a nie tylko intuicją. W tej perspektywie poli- skich Rodzin. tyczne myślenie i działanie narodowe – wbrew dzisiejszym liberalnym, domorosłym krytykom Romana Dmowskiego – przynosi polityce polskiej i dzisiaj waż- Poseł Stanisław Papież: ną intuicję, że chcąc wygrywać dla Polski właściwe dla niej dobro, trzeba bez lekceważenia uczuć dać Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z dala od uroczy- pierwszeństwo logice. stej gali, niestety, jak co roku, 2 stycznia minęła 68. Jan Ludwik Popławski, od którego Roman Dmow- rocznica śmierci głównego architekta niepodległej ski uczył się metody walki o Polskę, rozróżniał to, że Polski Romana Dmowskiego. W horyzoncie magi- czym innym jest polityka uczuć, a czym innym licze- strali polskiej myśli Roman Dmowski zajmuje miejsce nie się z uczuciami jako realną siłą. To poskramianie wyjątkowe. Twórca szkoły myślenia politycznego, zbytniej emocjonalności było odczytaniem właści- przywódca ruchu narodowego, wskrzesiciel Polski wym dla ludzkiej natury, ponieważ uczucia są jedynie w 1918 r. – przyszedł na świat w czasie, kiedy wyda- poruszeniami zmysłowymi, a rozumność najwyższą wało się, że mroki spowiły nasz kraj. Po heroicznej władzą w człowieku, zaś polityka dotyczy przecież walce powstania styczniowego lud Warszawy odcho- dobra wspólnego narodu. Dlatego nie idzie tylko o ro- dził spod cytadeli, na której swą oﬁarę życia złożył zumność polityki, ale przede wszystkim o rozum Romuald Traugutt. W cieniu narodowej beznadziei w polityce. opatrzność przewidziała jednak ratunek dla Polski. Roman Dmowski w „Myślach nowoczesnego Po- Właśnie 4 dni po egzekucji na Romualdzie Traugucie laka”, odkrywając istotę polskiej duszy przez bycie urodził się Roman Dmowski. W obliczu klęski wielu Polakiem i rozumienie obowiązków, jakie nakreśla z romantycznego pokolenia roku 1863 dokonywało polskość, wskazał na podstawowy fakt, jakim jest rozrachunku z nieprzemyślanych i pozbawionych istnienie rzeczywiste i realne narodu. Uświadomił szans na zwycięstwo zbrojnych powstań. Inni w po- każdemu, kto zajmuje się polityką, iż polityka zawsze czuciu wewnętrznej beznadziei budowali kariery, ogniskuje się wokół istotnego faktu, jakim jest rze- dopasowując się do pozytywistycznych nowinkarzy czywisty naród. Dlatego właściwe wobec Polski dzia- europejskich i okupantów politycznych, ściągając łanie musi być oparte o rozpoznanie w każdym zmie- obce wzorce jako model życia Polaka. Gdy jeszcze niającym się czasie historycznym właściwych środ- inni emigrowali z Polski bądź uciekali w emigrację ków do realizacji celów. wewnętrzną albo popadali w apatię i zniechęcenie, W klasycznym dziele nauki polityki polskiej „Po- Roman Dmowski wniósł do tradycji polskiej, zewsząd lityka i odbudowa państwa polskiego” Roman Dmow- rusyﬁkowanej i germanizowanej i w swoisty sposób ski nie wahał się zauważyć: „Człowiek, który ryzy- europeizowanej, coś, co było i jest do dzisiaj unikato- kuje byt narodu, jest jak gracz, który siada do zielo- we, mianowicie realizm, a zamiast emocji, którymi nego stołu z cudzymi pieniędzmi”. (Dzwonek) Polskę łatwo się steruje, trzeźwe myślenie i działanie. Roman Dmowski widział jako suwerenne państwo, Jak słusznie zauważył Ksawery Pruszyński w przed- którego naród jest upodmiotowiony i jest rzeczywi- wojennych lewicowo-liberalnych „Wiadomościach stym właścicielem swego państwa. Polskie położenie Literackich”, będąc synem polskiego rzemieślnika, geopolityczne zawsze stanowić musi punkt odniesie- wniósł w politykę cechy właściwe dla tego rzemiosła. nia dla działań politycznych. Polska położona między Nie tylko polski szlachecki etos, dominujący w jedno- Rosją a Niemcami winna wielkością nie tylko swej razowych zrywach, akcjach, powstaniach, ale rozum- tożsamości trwale budować własną wielkość. Polity- ne, podobne do obróbki kamienia, cierpliwe planowa- ka polska zawsze musi uwzględniać fakt porozumienie i systematyczne działanie, gdyż taka metoda wania się Niemców z Rosjanami na arenie między- warunkuje skuteczne osiąganie celów polskich i na- narodowej. I jak uczy Dmowski, dla dobra Polski 33. posiedzenie Sejmu w dniu 25 stycznia 2007 r. 222 Oświadczenia poselskie

Poseł Stanisław Papież był artykuł, który ukazał się trzy tygodnie temu w dzienniku „Fakt” pt. „PiS ukarało największego ważne jest, aby ich interesy, Rosji i Niemiec, stawały lenia w Sejmie” (czy leniucha), w którym to artykule się różne, by ich nie łączyły, lecz dzieliły. rzekomo miało chodzić o mnie. Z samej treści arty- Badacz myśli Romana Dmowskiego prof. Tomasz kułu wynika, że według różnych statystyk, które Wituch, interpretując ważne dzieło Dmowskiego miały sytuować poszczególnych posłów na poszcze- „Niemcy, Rosja i kwestia polska”, zauważył: „Rosja gólnych miejscach, zajmuję miejsce 16., a przede była w stanie odebrać Polsce tylko wolność, Niemcy mną jest 15 posłów, w tym chyba, jeśli dobrze pamię- mogły unicestwić jej tożsamość. Rosja dysponowała tam, 4 z Platformy Obywatelskiej. tylko siłą, Niemcy z siłą łączyli przewagę cywiliza- Zważywszy na to, że sam często nie dopełniam cyjną”. Winniśmy, nauczał Dmowski, „mieć swoją obowiązku czy formalności złożenia podpisu na liście własną samoistną politykę narodową wynikającą obecności, na listach wyłożonych w dolnej palarni, co z głębokiego odczucia i zrozumienia tego, czym jeste- ma taki fatalny skutek, że w dniach, kiedy nie ma śmy, położenia, w jakim się znaleźliśmy, i celów, jakie głosowań, jest to liczone jako de facto nieobecność mamy do osiągnięcia, jeżeli chcemy swą samoistność pomimo faktycznej obecności, sądzę, że moja skrom- narodową i swój byt zachować. Niepodległość zdoby- na osoba sytuuje się gdzieś pośrodku stawki wszyst- wa tylko ten naród, który nieustannie buduje ją swo- kich posłów, jeśli chodzi o zaangażowanie w prace ją pracą i walką”. Wysokiej Izby. Z lekcji Romana Dmowskiego otrzymujemy wszy- To, że dzisiaj o godz. 0.21 przebywamy tutaj, w tym scy jako Polacy narzędzia do rozpoznawania działań szlachetnym gmachu, w świątyni polskiej demokra- politycznych i konfrontowania ich – czy wynikają one cji, pośród garstki pracoholików, absolutnych fanaty- z narodowego charakteru Polski, czy służą jej inte- ków parlamentaryzmu i aktywności, zadaje kłam resom, czy też są działaniami oderwanymi lub wro- temu, że kogokolwiek z tutaj obecnych można by na- gimi wobec narodu polskiego. Czy odzwierciedlają zwać leniem. Dlatego bardzo proszę, żeby jakiekol- znamienne według Dmowskiego rysy umysłu pol- wiek media, gazety, szczególnie gazeta „Fakt”, jeżeli skiego, jakimi są jasność, trzeźwość ocen i realizm. chcą mnie troszeczkę skaleczyć czy uszczypnąć, po- Jest to dziś szczególnie aktualne, ponieważ libera- sługiwały się informacjami prawdziwymi, a nie lizm ugruntowuje ich dokładne przeciwieństwa. Dla- kłamliwymi, bo odnoszę niekiedy wrażenie, że posłu- tego warto sięgać dzisiaj do lekcji Romana Dmow- skiego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) gują się informacjami nieprawdziwymi. Nie jestem leniem, brzydzę się lenistwem, jestem człowiekiem pracowitym, oddającym się bez reszty Wicemarszałek Bronisław Komorowski: sprawom, których się podejmuję. Niekiedy budzi to nawet niechęć osób czy środowisk nieprzychylnych Dziękuję i proszę pana posła Jacka Kurskiego Prawu i Sprawiedliwości. W żadnym wypadku ani z PiS-u. mnie, ani wielu moich szlachetnych kolegów i kole- żanek nie można nazwać osobami uchylającymi się od jakiegokolwiek wysiłku czy pracy. Dziękuję bar- Poseł Jacek Kurski: dzo. (Oklaski)

Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z góry przepra- Wicemarszałek Bronisław Komorowski: szam panie protokolantki za to, że nie będę dyspono- wał tekstem pisanym mojego oświadczenia, ale nie Dziękuję bardzo. umiem napisać i wolę mówić z głowy. W ten sposób doczekaliśmy się satysfakcji, proszę Wysoka Izbo! Gdyby choć 10% informacji ukazu- państwa, o wpół do pierwszej. jących się w mediach, w gazetach na mój temat było Dziękuję, panie pośle. prawdziwych, to z obrzydzenia dla samego siebie Tak, rzeczywiście, czujemy się fanatykami, pra- prawdopodobnie dokonałbym uroczystej egzekucji, coholikami. samobójstwa i strzelił sobie w łeb na rynku Starego Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie. Miasta w Warszawie. Ale tak nie jest. Olbrzymia Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do większość rzeczy pojawiających się w mediach na mój 26 stycznia 2007 r., do godz. 9. Dziękuję uprzejmie. temat jest kłamstwem. Takim samym kłamstwem Czyli już dzisiaj, tak?

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 0 min 25) Załącznik nr 1

Teksty wystąpień niewygłoszonych

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o działach administracji rządowej – punkt 18. porządku dziennego.

Poseł Andrzej Fedorowicz (Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin)

Liga Polskich Rodzin będzie głosować nad poprawkami Senatu do ustawy zgodnie z rekomendacją Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.