RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Wykonawcy: mgr in ż. Anna Rodak

Kierownik projektu: mgr Marek Benedykci ński

Pozna ń, sierpie ń 2010 r.

______EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń tel.(061) 667 51 65,600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

SPIS TRE ŚCI I. WPROWADZENIE ...... 3 1. ZAŁO ŻENIA OGÓLNE ...... 3 2. PODSTAWY PRAWNE ...... 3 3.CEL I ZAKRES RAPORTU ...... 3 II. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ...... 5 1. POŁO ŻENIE GEOGRAFICZNE ...... 5 2. KLIMAT ...... 6 3. UŻYTKOWANIE TERENU ...... 8 4. SPOŁECZNO ŚĆ ...... 9 5. GOSPODARKA ...... 10 6. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ...... 13 6.1. ZAOPATRZENIE W WOD Ę ...... 14 6.2. GOSPODARKA ŚCIEKOWA ...... 14 III. AKTUALNA CHARAKTERYSTYKA STANU ŚRODOWISKA W POWIECIE ...... 15 1. BUDOWA GEOLOGICZNA I BOGACTWA NATURALNE ...... 15 2. GLEBY I POWIERZCHNIA ZIEMI ...... 16 3. WODY PODZIEMNE ...... 16 4. WODY POWIERZCHNIOWE...... 19 4.1. RZEKI ...... 19 4.2. JEZIORA ...... 23 5. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ...... 26 6. FLORA I FAUNA POWIATU ...... 28 7. OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU ...... 29 IV. ANALIZA STANU REALIZACJI CELÓW I ZADA Ń ZAPISANYCH POWIATOWYM PROGRAMIE OCHRONY ŚRODOWISKA ...... 32 V. OCENA WSKA ŹNIKOWA REALIZACJI POROGRAMU ...... 45 VI. FINANSOWANIE INWESTYCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W POWIECIE ...... 47 VII. PODSUMOWANIE ...... 48

______2 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

I. WPROWADZENIE

1. ZAŁO ŻENIA OGÓLNE

Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego opracowano wykonuj ąc zapisy zawarte w art. 14, art. 17 ust.1oraz art. 18 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 ze zm.). Opracowany dokument został uchwalony z dniu 20 grudnia 20 03 roku Uchwał ą Nr VIII/68/2003 Rady Powiatu Kołobrzegu w sprawie uchwalenia powiatowego programu ochrony środowiska. Przedmiotem opracowania jest Raport z wykonania celów i zada ń zapisanych w Powiatowym Programie Ochrony dla Powiatu Kołobrzeskiego. Powiatowy program ochrony środowiska przyj ęty w 2003 roku to instrument długofalowego zarz ądzania środowiskiem. Niezale żnie od zmieniaj ących si ę układów politycznych program ten stanowił element ci ągło ści i trwało ści w działaniach władz powiatowych na rzecz ochrony i zrównowa żonego rozwoju środowiska.

2. PODSTAWY PRAWNE

„Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego za lata 2008-2009” został opracowany w zwi ązku z obowi ązkiem nało żonym na powiaty przez ustaw ę z 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony środowiska w art. 17 i 18. Zgodnie z art. 17, ust. 1 ww. ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej pa ństwa, sporz ądza odpowiednio wojewódzkie, powiatowe i gminne programu ochrony środowiska, uwzgl ędniaj ąc wymagania, o których mowa w art. 14 ustawy. Zgodnie z art. 18 ust. 2 z wykonania programów organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy sporz ądza, co 2 lata raporty, które przedstawia si ę odpowiednio sejmikowi województwa, radzie powiatu oraz radzie gminy.

3.CEL I ZAKRES RAPORTU

Ustawa Prawo ochrony środowiska nie przedstawia konkretnych wymaga ń oraz formy tworzenia raportów z wykonania Programów ochrony środowiska. Sporz ądzaj ąc niniejszy raport wzi ęto pod uwag ę główne zało żenia i cele „Powiatowego Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego” z roku 2003. W niniejszym raporcie dokonano analizy realizacji poszczególnych celów, a tak że oceniono aktualny stan środowiska przyrodniczego powiatu. ______3 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Ocena realizacji celów i zada ń zapisanych w Programie została dokonana na podstawie analizy i obejmuje lata 2008-2009. Przeprowadzona analiza dała podstaw ę do scharakteryzowania nowych działa ń, których wykonanie przyczyni si ę do zapewnienia zrównowa żonego rozwoju w powiecie. Zmiany wynikaj ą głównie z konieczno ści dostosowania do przepisów UE oraz aktualnego stanu środowiska w powiecie. „Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego za lata 2008-2009” obejmuje okres od 1 stycznia 2008 roku do 31 grudnia 2009 roku. Opracowanie zawiera:
Charakterystyk ę ogóln ą powiatu kołobrzeskiego,
Aktualn ą charakterystyk ę stanu środowiska w powiecie kołobrzeskim,
Analiz ę stanu realizacji celów i zada ń zapisanych w „Powiatowym Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego” z roku 2003,
Podsumowanie.

______4 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

II. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO

1. POŁO ŻENIE GEOGRAFICZNE

Powiat Kołobrzeski poło żony jest w północno-wschodniej cz ęś ci województwa zachodniopomorskiego, a całkowita jego powierzchnia wynosi 723km 2. Obszar powiatu zamieszkuje 77.095 mieszka ńców (stan na dzie ń 31.12.2009r.), a g ęsto ść zaludnienia 2 na jego terenie wynosi około 101 M/km . Powiat Kołobrzeski składa si ę z 6 gmin wiejskich i jednej miejskiej. Stolic ą powiatu i zarazem jedynym miastem jest Kołobrzeg. Pozostałe gminy tworz ące powiat to: Dygowo, Ustronie Morskie, Ryma ń, Siemy śl, Go ścino i gmina Kołobrzeg. Na terenie powiatu znajduj ą si ę 73 sołectwa i 126 miejscowo ści. Powiat od zachodu graniczy z Powiatem Gryfickim. Od wschodu graniczy z Powiatem Koszalin. Od północy graniczy z morzem Bałtyckim (długo ść granicy wynosi 30km). Natomiast od południa z Powiatem Białogard. Miastem powiatowym jest Kołobrzeg, który stanowi główny o środek administracyjny, gospodarczy i kulturalny. Miasto Kołobrzeg ma status uzdrowiska, posiada tak że port rybacki, przeładunkowy i wojskowy. Zasoby le śne powiatu posiadaj ą du żą warto ść rekreacyjn ą, gospodarcz ą i ekologiczn ą. Unikalne zasoby ochrony środowiska przyrodniczego podlegaj ą ró żnym formom ochrony prawnej, do których nale żą : obszar chronionego krajobrazu, u żytki ekologiczne, pomniki przyrody oraz obszary Natura 2000. Krzy żuj ą si ę tutaj wa żne szlaki komunikacyjne: droga krajowa nr 6 Szczecin – Gda ńsk, droga krajowa nr 11 Kołobrzeg – Bytom, droga wojewódzka nr 102 Kołobrzeg – Mi ędzyzdroje, droga wojewódzka nr 162 Kołobrzeg – Drawsko Pomorskie, droga wojewódzka nr 163 Kołobrzeg – Czaplinek. Na terenie powiatu kołobrzeskiego zlokalizowane s ą wa żne szlaki kolejowe: linia kolejowa Goleniów – Koszalin oraz Kołobrzeg – Poznań.

______5 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Rysunek 1: Mapa administracyjna powiatu kołobrzeskiego

2. KLIMAT

Obszar powiatu kołobrzeskiego pod wzgl ędem klimatycznym nale ży do dzielnicy Bałtyckiej (nadmorski region klimatyczny). Charakteryzuje si ę klimatem morskim, łagodnym (wg Prawdzica). Bałtyk oddziałuje na klimat powiatu ocieplaj ąco zim ą, ale chłodz ąco latem, co powoduje nisk ą amplitud ę temperatury rocznej. Charakterystyk ę danych klimatycznych panuj ących na obszarze powiatu przedstawia tabela 1.

______6 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Tabela 1: Dane klimatyczne powiatu kołobrzeskiego

Dane klimatyczne Średnia warto ść średnia temperatura roczna 7,5 -7,8˚C średnia temperatura okresu V-VII 13,5 – 14,0˚C suma opadów atmosferycznych w roku 550 – 650 mm suma opadów atmosferycznych w okresie V-VII 160 - 180 mm długo ść okresu wegetacyjnego 215 - 218 dni liczba dni z pokryw ą śniegu 35 - 45 dni

Źródło danych: Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu

W marcu i na wiosn ę przewa żaj ą suche i cz ęsto mro źne wiatry północno-wschodnie i wschodnie. W lecie przewa żaj ą chłodne, przynosz ące deszcze wiatry zachodnie i północno-zachodnie, a jesieni ą ciepłe wiatry południowo-zachodnie. Obszar powiatu kołobrzeskiego obejmuje Krain ę Nadmorsk ą, która ci ągnie si ę w ąskim pasem od kilku do kilkunastu kilometrów szeroko ści wzdłu ż brzegu Bałtyku, obejmuj ącą północny obszar. Kraina ta wyróżnia si ę klimatem typowo morskim. Charakteryzuje si ę nisk ą temperatur ą w okresie od maja do lipca oraz mał ą liczb ą dni gor ących. Cz ęść pozostała powiatu na południe od Krainy Nadmorskiej obejmuje obszary tzw. Krainy II – Gryficko- Białogardzkiej, do której nale żą krainy moreny dennej w dorzeczach rzek Pars ęty i Regi, wzniesione od 20 do 60m n.p.m. O wydzieleniu odr ębnej krainy II od krainy I zadecydowały wy ższe temperatury, opady w okresie V-VII, wi ększa ilo ść dni gor ących i wy ższy stopie ń kontynentalizmu. W miar ę oddalania si ę od linii brzegowej Bałtyku, wzrasta ilo ść dni słonecznych, nast ępuje wcze śniejszy pocz ątek zimy oraz wydłu ża si ę okres wegetacji ro ślin. Sąsiedztwo morza sprawia, że wilgotno ść powietrza, zachmurzenie i opady s ą wy ższe i cz ęś ciej notowane ni ż na obszarach bardziej oddalonych bardziej oddalonych od wybrze ża. Cz ęstym zjawiskiem wyst ępuj ącym na wybrze żu jest bryza. Podczas dnia wiatry wiej ą od morza do l ądu, na skutek niejednakowego nagrzewania si ę powierzchni wody i l ądu, czyli różnicy ci śnienia. W nocy obserwuje si ę sytuacj ę odwrotn ą, tj. bryz ę l ądow ą, wiej ącą znad chłodniejszego o tej porze l ądu w kierunku morza. Na wybrze żu zasi ęg bryzy rzadko obejmuje wi ększ ą odległo ść , ni ż kilkana ście kilometrów w gł ąb l ądu.

______7 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

3. U ŻYTKOWANIE TERENU

Gminy poło żone nad morzem maja charakter rolniczo-turystyczno-wypoczynkowy, natomiast pozostałe gminy posiadaj ą charakter rolniczy. Szczegółowe dane dotycz ące użytkowania gruntów w powiecie przedstawia tabela 2.

Tabela 2: Użytkowanie gruntów w powiecie kołobrzeskim w 2009 roku

Powierzchnia ewidencyjna Udział w ogólnej powierzchni Rodzaje gruntów [ha] [%] Gmina Miasto Razem Gmina Miasto Razem Powierzchnia ogólna 69.777 2.560 72.337 96,46 3,54 100 Użytki rolne grunty orne 35.804 215 36.019 49,49 0,30 49,79 Sady 81 4 85 0,11 0,01 0,12 łąki trwałe 6.970 134 7104 9,63 0,19 9,82 pastwiska trwałe 3.320 250 3.570 4,59 0,35 4,93 grunty rolne zabudowane 814 5 819 1,12 0,01 1,13 grunty pod stawami 69 1 70 0,10 0,00 0,10 grunty pod rowami 346 15 361 0,48 0,02 0,50 Użytki le śne lasy 15.624 59 15.683 21,60 0,08 21,68 grunty zadrzewione i 1.068 146 1.214 1,48 0,20 1,68 zakrzewione Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny mieszkalne 340 216 556 0,47 0,30 0,77 tereny przemysłowe 148 99 247 0,20 0,14 0,34 inne tereny zabudowane 315 238 553 0,44 0,32 0,76 zurbanizowane tereny 151 87 238 0,21 0,12 0,33 niezabudowane tereny rekreacyjne 128 144 272 0,18 0,20 0,38 wypoczynkowe drogi 1.733 224 1.957 2,40 0,31 2,71 tereny kolejowe 171 32 203 0,24 0,04 0,28 komunikacyjne inne 22 28 50 0,03 0,04 0,07 użytki kopalne 72 - 72 0,10 - 0,10 Wody powierzchniowe płyn ące 683 17 700 0,94 0,02 0,96 powierzchniowe stoj ące 25 1 26 0,03 0,00 0,03 Tereny inne użytki ekologiczne 2 382 384 0,00 0,53 0,53 nieu żytki 1.882 150 1982 2,53 0,21 2,74 tereny ró żne 47 95 142 0,06 0,13 0,19

Źródło danych: Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu

______8 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

4. SPOŁECZNO ŚĆ

Teren powiatu kołobrzeskiego w 2009 roku był zamieszkiwany przez 77.095 mieszka ńców, w tym na terenie miasta Kołobrzeg 44.991 mieszka ńców. G ęsto ść zaludnienia w powiecie to 101 osób/km 2. Struktur ę ludno ści w terenie powiatu wg płci na przełomie lat 2007-2009 prezentuje tabela 3.

Tabela 3: Zmiany demograficzne na terenie powiatu w latach 2007-2009

2007 2008 2009 ni ni ni Jednostka ź ź ź czy czy czy ęż ęż ęż Kobiety Kobiety Kobiety Ogółem Ogółem Ogółem M M M

Powiat 76.547 36.736 39.811 76.772 36.833 39.939 77.095 36.987 40.108 Kołobrzeski

Źródło danych: GUS 2010r., Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu

Z powy ższego zestawienia wynika, że ludno ść powiatu w porównaniu do lat poprzednich wzrasta. Ludno ść w 2009 roku w porównaniu do roku 2007 zwi ększyła si ę łącznie o 548 mieszka ńców, co stanowi około 1% przyrost. Analizuj ąc dane dotycz ące demografii w powiecie mo żna wywnioskowa ć, i ż teren analizowany obszar zamieszkuje stosunkowo wi ęcej kobiet. W 2009 roku ró żnica oscylowała w granicach około 4%, tj. 52% obszaru powiatu stanowiły kobiety, a pozostałe 48% - męż czyźni. Gęsto ść zaludnienia wynosi około 101 osób na km 2. Spo śród wszystkich gmin zlokalizowanych w powiecie, najbardziej zaludnione jest miasto Kołobrzeg, gdzie ilo ść mieszka ńców stanowi około 58% ogółu całkowitej liczby ludno ści powiatu i wynosi 44.991 mieszka ńców (stan na dzie ń 31.12.2009r.). Ponadto do ść wysok ą g ęsto ści ą zaludnienia charakteryzuje si ę gmina Kołobrzeg, któr ą w 2009 roku zamieszkiwało 9.825 osób, co stanowi około 12,7% ogółu ludno ści powiatu. Struktur ę ludno ści w terenie powiatu kołobrzeskiego z podziałem na poszczególne gminy prezentuje tabela 4.

______9 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Tabela 4: Liczba mieszka ńców w gminach powiatu kołobrzeskiego Gęsto ść Ilo ść Ilo ść Nazwa gminy Ludno ść ogółem zaludnienia sołectw miejscowo ści 2 M/km G. Dygowo 14 22 5.595 43 G. Go ścino 12 21 5.255 45 G. Kołobrzeg 21 27 9.825 68 G. Ryma ń 9 27 4.137 28 G. Siemy śl 11 17 3.702 35 G. Ustronie Morskie 6 11 3.590 63 M. Kołobrzeg - 1 44.991 1.730

Powiat Kołobrzeski 73 126 77.095 101

Źródło danych: Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu

5. GOSPODARKA

Najwa żniejszymi gał ęziami gospodarki s ą: lecznictwo uzdrowiskowe, obsługa ruchu turystycznego, przemysł rolno-spo żywczy wraz z przetwórstwem rybnym, rolnictwo oraz drobny przemysł mechaniczny. Kołobrzeg posiada port handlowy, rybacki, pasa żerski i jachtowy. Wi ększo ść potencjału gospodarczego skupia si ę w mie ście powiatowym Kołobrzeg. Obszarem funkcjonalnym, aktywnym pod wzgl ędem gospodarczym jest pas gmin nadmorskich z dominuj ącą sezonow ą funkcj ą wczasowo-turystyczn ą, uzdrowiskow ą i lokaln ą gospodark ą morsk ą. Według danych GUS na koniec 2009 roku w powiecie kołobrzeskim działało 13.542 podmiotów gospodarczych (tabela 5), z czego 272 to podmioty sektora pa ństwowego, a pozostała cz ęść to podmioty gospodarcze sektora prywatnego.

Tabela 5: Podmioty gospodarcze na terenie powiatu kołobrzeskiego w 2009 roku Nazwa gminy Podmioty gospodarcze [szt.] G. Dygowo 447 G. Go ścino 510 G. Kołobrzeg 1.702 G. Ryma ń 326 G. Siemy śl 296 G. Ustronie Morskie 1.044 M. Kołobrzeg 9.217 Powiat Kołobrzeski 13.542

Źródło danych: GUS 2010 r.

______10 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Najwi ększa ilo ść podmiotów gospodarczych w powiecie zajmuje si ę handlem hurtowym oraz detalicznym (3.588 podmiotów). Bran ża hotelarstwa i gastronomii w powiecie funkcjonuje tak że na do ść wysokim poziomie rozwoju. W powiecie w 2009 roku zarejestrowanych było 2.552 podmiotów zajmuj ących si ę hotelarstwem i usługami gastronomicznymi, co stanowi około 19% wszystkich funkcjonuj ących podmiotów gospodarczych powiatu. Szczegółow ą charakterystyk ę funkcjonuj ących podmiotów gospodarczych na terenie powiatu kołobrzeskiego w 2009 wg sekcji PKD przedstawiono na rysunku 2.

Rolnictw o, łow iectw o i le śnictw o

Rybactw o 1,24% 1,04% Górnictw o

0,08% Przetw órstw o przemysłow e 6,54% 5,70% 1,56% 5,83% 0,12% Wytw arzanie i zaopatryw anie w energi ę 9,57% elektryczn ą, gaz i w od ę 0,43% Budow nictw o 14,20% Handel hurtow y i detaliczny, napraw a

Hotele i restauracje

Transport, gospodarka magazynow a i łączno ść Po średnictw o finansow e 2,62% Obsługa nieruchomo ści 26,49% 5,74% Administracja publiczna i obrona narodow a 18,84% Edukacja

Ochrona zdrow ia i pomoc społeczna

Działalno ść usługow a, komunalna, społeczna i indyw idualna, pozostała

Rysunek 2: Podmioty gospodarcze powiatu kołobrzeskiego wg sekcji PKD

Źródło danych: GUS 2010

Powiat Kołobrzeski charakteryzuje si ę jednym z najni ższych w województwie wska źników bezrobocia rejestrowanego, ni ższym ni ż średnia w regionie. W styczniu 2009 roku wska źnik ten wynosił 10,7%, podczas gdy dla województwa równał si ę 15,8%. Podobnie jak w całym województwie pocz ąwszy od III kwartału 2008 roku obserwowana jest tendencja wzrostowa liczby osób bezrobotnych, a co si ę z tym wi ąż e tak że wzrost wska źnika stopy bezrobocia. W powiecie kołobrzeskim od ko ńca III kwartału 2008 do ko ńca stycznia 2009 przybyło 628 nowych bezrobotnych, co bior ąc pod uwag ę ogóln ą ich liczb ę jest wzrostem bardzo du żym i zauwa żalnym. Mimo to poziom bezrobocia na koniec grudnia 2008 roku był ni ższy o około 20% w porównaniu do pocz ątku roku 2008.

______11 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Rozwój gospodarczy powiatu kształtuje koniunktura gospodarcza jak i wzrost działalno ści przemysłowo - usługowej. W opracowanej Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Gospodarczego powiatu kołobrzeskiego wskazano szereg działa ń aktywizuj ących cz ęś ciow ą restrykcj ę oraz tworzenie nowych miejsc pracy w powiecie, a do nich nale żą : a) w zakresie rolnictwa: - odbudowa i rozwój funkcji rolniczej, poprawa efektywno ści gospodarowania, - rozwój rolniczych działów specjalnych o wysokim zapotrzebowaniu na sił ę robocz ą, zwi ązanych systemem kontraktacji z przemysłem rolno – spo żywczym i spo żywczym, - w niektórych indywidualnych gospodarstwach rolnych – wykorzystanie zasobów własnego gospodarstwa na rzecz innych, pozarolniczych form działalno ści gospodarczej, zwłaszcza w dziedzinie usług rekreacyjnych (agroturystyka), - rozwój usług rolniczych. b) w zakresie przemysłu, budownictwa i usług specjalistycznych: - rozwój istniej ącego potencjału przetwórstwa rolno – spo żywczego i rybnego, - utworzenie nowych miejsc pracy w drobnym przemy śle lekkim (nastawionym głównie na zatrudnienie nadwy żek kobiecej siły roboczej), oraz uruchomienie produkcji materiałów budowlanych, - rozwój rzemiosła, - rozwój przemysłu drzewnego, - utworzenie nowych miejsc pracy w budownictwie i usługach na rzecz systemu gospodarki komunalnej i mieszkaniowej. c) kreowania miejsc pracy w innych usługach o charakterze specjalistycznym w zakresie: - obsługi ruchu turystycznego i tras komunikacyjnych, - usług o charakterze proekologicznym i rehabilitacyjnym, - usług w dziedzinie handlu hurtowego i dystrybucji niektórych artykułów spo żywczych, - usług wczasowo – wypoczynkowych i sanatoryjnych. d) mo żliwo ści wykreowania miejsc pracy w systemie robót publicznych, zwłaszcza w zakresie niektórych elementów infrastruktury technicznej takich jak: - rekultywacja terenów zdegradowanych, - odbudowa zdegradowanych pod wzgl ędem technicznym systemów melioracyjnych i budowa nowych, - utworzenie zbiorników małej retencji, - ochrona brzegu morskiego, - budowa i modernizacja niektórych elementów sieci drogowej,

______12 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

- budowa sieci gazowniczej oraz rozbudowa rozdzielczej sieci kanalizacyjnej, oczyszczalni ścieków, - budowa tras rowerowych, - inne drobne prace modernizacyjne, - budownictwo.

Gminy powiatu kołobrzeskiego posiadaj ą na swoich terenach kilka atrakcyjnych obiektów do zagospodarowania oraz działek rekreacyjnych. Inwestorzy maj ą do dyspozycji du że zasoby siły roboczej, dobre warunki lokalizacyjne, ta ńsz ą robocizn ę, preferencyjny zakup i dzier żaw ę mienia komunalnego oraz ulgi podatkowe. Na terenie powiatu kołobrzeskiego znajduj ą si ę zakłady przetwórstwa rybnego oraz inne zakłady przemysłu drzewnego i spo żywczego. Główne zakłady przetwórstwa rybnego to:
„Nord Fish” w Charzynie,
„Rybak” w Unieradzu.

6. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

Infrastruktura techniczna powiatu kołobrzeskiego jest konsekwencj ą uwarunkowa ń wynikaj ących z jego poło żenia w środkowo – północnej cz ęś ci województwa zachodniopomorskiego. Powiat Kołobrzeski jest usytuowany w dwóch specyficznych obszarach, tj.: Obszar gmin nadbałtyckich – tworz ą gmina Ustronie Morskie, miasto Kołobrzeg oraz gmina wiejska Kołobrzeg. Nast ępuj ą tu przekształcenia i rozwój w kierunku budownictwa: mieszkaniowego, obsługi turystyki pobytowej oraz lecznictwa i pobytów uzdrowiskowych, jak równie ż w kierunku podmiotów gospodarczych zwi ązanych z działaniem i obsług ą uzdrowiska, turystyki i gospodarki morskiej, Obszar o charakterze wielofunkcyjnym – stanowi ą gminy Dygowo, Siemy śl, Go ścino oraz Ryma ń. Poło żenie tych gmin w pobli żu Kołobrzegu oraz w niedalekiej odległo ści od Koszalina powoduje, że wzajemne powi ązania gospodarcze infrastrukturalne s ą do ść mocno rozwini ęte.

______13 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

6.1. ZAOPATRZENIE W WOD Ę

W powiecie kołobrzeskim woda na potrzeby gospodarstw domowych dostarczana jest za pomoc ą wodoci ągowej sieci rozdzielczej o ł ącznej długo ści 590,3km. Na powiatow ą sie ć wodoci ągow ą składaj ą si ę sieci dostarczania wody funkcjonuj ące na obszarze miasta Kołobrzeg oraz poszczególnych gmin. Sieci te rozprowadzaj ą wod ę z uj ęć zlokalizowanych na terenie gminy. Wody z tych uj ęć s ą bardzo dobrej i dobrej jako ści. Na stan jako ściowy wody dostarczanej mieszka ńcom ma niejednokrotnie wpływ stan techniczny sieci rozdzielczej. Długo ść sieci w poszczególnych gminach powiatu przedstawia poni ższa tabela.

Tabela 6: Charakterystyka sieci wodoci ągowej w powiecie Podł ączenia prowadz ące Długo ść do budynków Liczba ludno ści Jednostka czynnej sieci mieszkalnych i korzystaj ącej z sieci terytorialna rozdzielczej zbiorowego wodoci ągowej [km] zamieszkania [szt.] G. Dygowo 77,1 848 5.172 G. Go ścino 92,6 667 4.655 G. Kołobrzeg 160,4 2.552 9.334

G. Ryma ń 51,5 424 2.892

G. Siemy śl 52,1 435 2.686 G. Ustronie Morskie 62,7 720 3.289 M. Kołobrzeg 93,9 3.598 44.489 Powiat Kołobrzeski 590,3 9.244 72.517

Źródło danych: GUS 2010, Gminy Powiatu Kołobrzeskiego, Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu

Powiat Kołobrzeski charakteryzuje si ę do ść wysokim stopniem obj ęcia mieszka ńców sieci ą wodoci ągow ą. Na podstawie przeprowadzonej analizy oszacowano, i ż wynosi on 94,46%. Miasto Kołobrzeg zwodoci ągowanie jest w około 99%, a do sieci wodoci ągowej podł ączonych jest 44.489 mieszka ńców.

6.2. GOSPODARKA ŚCIEKOWA

Sytuacja w gospodarce ściekowej w powiecie kołobrzeskim jest bardzo zró żnicowana. Giny poło żone nad Bałtykiem s ą w korzystnej sytuacji, bowiem obszar gminy Ustronie Morskie i gmin miejskiej i wiejskiej Kołobrzeg jest w znacznej cz ęś ci skanalizowany, a zrzut ścieków jest do oczyszczalni miasta Kołobrzeg o zdolno ści odebrania 27.500m3 na dob ę.

______14 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

W powiecie kołobrzeskim ścieki z gospodarstw domowych odprowadzane są do oczyszczalni ścieków za pomoc ą sieci kanalizacyjnej rozdzielczej, której ł ączna długo ść na terenie powiatu wynosi 347,2km. Ogólna charakterystyk ę długo ści sieci kanalizacyjnej w poszczególnych gminach powiatu przedstawia tabela 7.

Tabela 7: Charakterystyka sieci kanalizacyjnej w powiecie Podł ączenia prowadz ące Długo ść do budynków Liczba ludno ści Jednostka czynnej sieci mieszkalnych i korzystaj ącej z sieci terytorialna rozdzielczej zbiorowego kanalizacyjnej [km] zamieszkania [szt.] G. Dygowo 56,9 583 2.730 G. Go ścino 13,3 266 2.339 G. Kołobrzeg 93,3 1.184 7.274

G. Ryma ń 12,2 130 680

G. Siemy śl 13,1 199 1.530 G. Ustronie Morskie 50,1 875 2.549

M. Kołobrzeg 108,3 2.921 44.289 Powiat Kołobrzeski 347,2 6.158 61.391 Źródło danych: GUS 2010, Gminy Powiatu Kołobrzeskiego, Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu

Powiat Kołobrzeski charakteryzuje si ę do ść wysokim stopniem obj ęcia mieszka ńców sieci ą kanalizacyjn ą. Na podstawie przeprowadzonej analizy oszacowano, i ż wynosi on 79,97%. Miasto Kołobrzeg zwodoci ągowanie jest w około 98%, a do sieci kanalizacyjnej podł ączonych jest 44.289 mieszka ńców.

III. AKTUALNA CHARAKTERYSTYKA STANU ŚRODOWISKA W POWIECIE

1. BUDOWA GEOLOGICZNA I BOGACTWA NATURALNE

Na terenie powiatu utwory trzeciorz ędowe i starsze przykryte s ą utworami czwartorz ędowymi, osi ągaj ącymi do 100m mi ąż szo ści. Decyduj ące znaczenie dla ukształtowania si ę przypowierzchniowych warstw utwor ów miało ostatnie zlodowacenie. Lądolód skandynawski opu ścił tereny powiatu około 14 tysi ęcy lat temu, pozostawiaj ąc po sobie wi ększo ść osad ów znajduj ących si ę dzi ś na powierzchni. W czasie wycofywania si ę lodowca w kierunku północnym, spływaj ące z niego wody poci ęły teren dolinami. Na północy powiatu wyst ępuj ą tereny równinne poza pasmem wybrze ża, gdzie pas wydm ogranicza od południa pla że. Pas wydm to efekt akumulacyjnej działalno ści wiatru. Wi ększo ść obszaru powiatu to tereny równinne. Na obszarze południowym powiatu dominuje

______15 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

typ rze źby nisko pagórkowatej i falistej. Na terenie powiatu mo żna wydzieli ć rze źby terenu różnego pochodzenia: formy pochodzenia lodowcowego, formy pochodzenia wodnolodowcowego, formy pochodzenia eolicznego, formy pochodzenia rzecznego, formy pochodzenia jeziornego oraz formy utworzone przez ro ślinno ść (równiny torfowe).

2. GLEBY I POWIERZCHNIA ZIEMI

Obszar powiatu kołobrzeskiego charakteryzuje si ę dominacj ą gleb wykształconych z powierzchniowych utworów czwartorz ędowych. Zostały one wykształcone podczas ostatniego zlodowacenia. W wi ększej cz ęś ci powiatu wyst ępuj ą gleby wytworzone z mocnych utworów gliniastych i piasków gliniastych lekkich. Dominuj ą tu gleby bielicowe z enklawami gleb pseudobielicowych lub gleby brunatne. Na znacznych obszarach północnej cz ęś ci powiatu, a tak że w rejonie jeziora Resko wyst ępuj ą gleby torfowe i murszowe. Wykształciły si ę one w obni żeniach terenu na podmokłych siedliskach. Południowe gminy powiatu kołobrzeskiego, charakteryzuj ą si ę rolniczym charakterem działalno ści. Powierzchnia u żytków rolnych stanowi około 65% struktury u żytkowania gruntów. Znaczny odsetek w śród nich zajmuj ą u żytki zielone, stanowi ące 22% ich powierzchni. Lasy i grunty le śne zajmuj ą ponad 21% powierzchni powiatu, a pozostałe tereny, w śród nich nieu żytki i wody zajmuj ą blisko 14%. Spo śród poszczególnych klas bonitacyjnych na terenie powiatu przewa ża IV klasa gleb. Gleby tej klasy maj ą ponad 57% udziału w glebach powiatu. Klasa II stanowi około 19%, klasa V około 17%, natomiast klasa VI blisko 7%. Na terenie powiatu kołobrzeskiego nie odnotowano wyst ępowania gleb I klasy bonitacyjnej.

3. WODY PODZIEMNE

Wody podziemne s ą jednym z wa żniejszych bogactw naturalnych decyduj ących o rozwoju regionu. Ilo ść wód podziemnych na danym obszarze zale ży od charakteru budowy geologicznej oraz rodzaju skał i osadów. Na niektórych obszarach o odpowiedniej budowie geologicznej, gdzie wyst ępuj ą du że zasoby żwirów oraz utworów piaszczysto-żwirowych, mog ą wykształci ć si ę podziemne „zbiorniki” wodne. Wody podziemne stanowi ą na terenie Powiatu kołobrzeskiego podstawowe źródło zaopatrzenia w wod ę pitn ą. Słu żą one tak że zaspokajaniu przemysłu. Powiat Kołobrzeski znajduje si ę w granicach kołobrzesko-pomorskiego regionu wodono śnego. Główny poziom wodono śny wyst ępuje tu w utworach czwartorz ędowych,

______16 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

głównie zlodowacenia bałtyckiego. Wodono śno ść obszaru północnego jest du żo wy ższa jak terenów południowych powiatu. Ze wzgl ędu na jako ść wód rejon Kołobrzegu wydzielono jako rejon wód zwykłych. W rejonie tym wyst ępuj ą wody zmineralizowane (tzw. solanki kołobrzeskie). W gminie Dygowo wyst ępuje wysoko zasobowy rejon wód podziemnych (Świelubie i Pustary). W ostatnich latach na terenie powiatu obserwuje się zmniejszone zapotrzebowanie na wod ę, głównie na cele przemysłowe. Wpływa na to spadek produkcji, a tak że oszcz ędne gospodarowanie zasobami wodnymi, cz ęsto spowodowane wprowadzaniem obiegu zamkni ętego w przemy śle. Ograniczaj ąc wpływ zanieczyszcze ń na jako ść wód podziemnych na terenie powiatu, Wojewoda Zachodniopomorski ustanowił stref ę ochronn ą dla komunalnego uj ęcia wody podziemnej „Bogucino-Ro ści ęcino”. Strefa została ustanowiona decyzj ą z dnia 28.09.2001r. i obejmuje ona tereny ochrony bezpo średniej jak i tereny ochrony po średniej (ł ącznie około 400ha powierzchni). Na obszarze ustanowionej strefy ochronnej obowi ązuje zakaz zakładania wysypisk oraz wylewisk. Woda do celów użytkowych powiecie jest pobierana z utworów czwartorz ędowych. Ich jako ść jest oceniana w ramach Pa ństwowego Monitoringu Środowiska, koordynowanego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. W marcu 2004 roku weszło rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji do prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. nr 32 poz. 284). Rozporz ądzenie wprowadza 5 klas jako ści wód, tj.:
Klasa I – charakteryzuje wody bardzo dobrej jako ści,
Klasa II – charakteryzuje wody dobrej jako ści,
Klasa III – charakteryzuje wody zadowalaj ącej jako ści,
Klasa IV – charakteryzuje wody niezadowalaj ącej jako ści,
Klasa V – charakteryzuje wody złej jako ści.

Zgodnie z ww. rozporz ądzeniem w latach 2004-2007 wody podziemne powiatu kołobrzeskiego zostały podane ocenie. Z bada ń, jakie zostały przeprowadzone wynika, że wody podziemne w powiecie charakteryzuj ą si ę stanem złym. Otwory badawcze na terenie powiatu zlokalizowane s ą w m. Bukowo, Bogucino i D źwirzyno. Badania wód pochodz ących ze wszystkich miejsc, w których pobierano próbki, pozwalaj ą stwierdzi ć, że jako ść omawianych wód podziemnych jest niska i zła Główn ą przyczyn ą kształtowania si ę tak niskiej jako ści wód podziemnych w powiecie kołobrzeskim były zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego oraz geogenicznego. ______17 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

W wi ększo ści przeprowadzonych bada ń wpływ ten był spowodowany zwi ązkami żelaza i manganu oraz zwi ązkami azotu. Zanieczyszczenia zwi ązkami żelaza oraz manganu miały charakter typowo geogeniczny i powstały w wyniku szeregu przyrodniczych oraz geologicznych uwarunkowa ń. Natomiast zawarto ść zwi ązków azotu uwarunkowana była wpływem czynników antropogenicznych spowodowanych przede wszystkim przedostawaniem si ę do wód podziemnych zanieczyszcze ń rolniczych, bytowych oraz komunalnych. Zanieczyszczenia tego rodzaju miały szczególny wpływ na wody gruntowe. Ponadto istotnym czynnikiem wpływaj ącym na kształtowanie si ę chemizmu wód podziemnych w strefie przybrze żnej jest infiltracja morza Bałtyckiego prowadz ąca do zasolenia warstw wodono śnych (zjawisko ingresji). Warunki geologiczne wybrze ża stwarzaj ą jeszcze dodatkowe zagro żenia w postaci wynoszenia wód słonych z gł ębszego podło ża skalnego, których powstawanie zwi ązane jest z zasoleniem reliktowym lub zachodz ącymi procesami wymywania struktur solnych w strefach dyslokacji tektonicznych (zjawisko ascenizacji). Proces wnikania wód morskich i słonych wód z gł ębszych poziomów wodono śnych w płytsze warstwy wodono śne pot ęgowany jest nadmiern ą eksploatacj ą wód podziemnych. W 2007 roku podobnie jak w latach poprzednich wyst ąpiło zasolenie wód podziemnych w strefie przybrze żnej Powiatu kołobrzeskiego. Nadmierne st ęż enie chlorków stwierdzono w wodach wgł ębnych w Dźwirzynie. Ponadto w 2007 rok wodach podziemnych w punkcie w Dźwirzynie stwierdzono wyst ępowanie arsenu i selenu w ilo ściach przekraczaj ących st ęż enia dopuszczalne dla wód przeznaczonych do celów pitnych, wynosz ące zarówno dla selenu jak i arsenu 0,01 mg/m 3. W 2008 roku weszło nowe rozporz ądzenie i klasyfikacj ę wód podziemnych przeprowadza si ę wg Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896). Monitoring jednolitych cz ęś ci wód podziemnych i powierzchniowych prowadzony jest zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. 2009 nr 81 poz. 685). Brak jest oceny wód podziemnych powiatu wg nowego ww. rozporz ądzenia. W ostatnich latach badania jako ści wód podziemnych nie były prowadzone. Zgodnie z „Programem Pa ństwowego Monitoringu Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2010-2012” nie planuje si ę wykonywania bada ń w punktach pomiarowych, zlokalizowanych na terenie powiatu kołobrzeskiego

______18 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

4. WODY POWIERZCHNIOWE

Na terenie powiatu kołobrzeskiego tereny zaj ęte przez wody powierzchniowo płynące i stoj ące wynosz ą 1.154ha, co stanowi ok. 1,6% powierzchni obszaru powiatu. Dolina Pars ęty stanowi jeden z wa żniejszych korytarzy ekologicznych w regionie i ze wzgl ędu na swoja rol ę, a tak że wyst ępowanie wielu siedlisk wymagaj ących ochrony, zaprojektowana została (wraz z dolinami dopływów) do ochrony formie ostoi Natura 2000.

4.1. RZEKI

Rzeka Pars ęta jest główn ą rzek ą płyn ącą przez powiat kołobrzeski. Jej długo ść wynosi blisko 140km, a powierzchnia dorzecza zajmuje około 3,1 tys. km 2. Źródło Pars ęty zlokalizowane jest w okolicach miejscowo ści Szczecinek. Stamt ąd rzeka płynie poprzez Pojezierze Drawskie, a nast ępnie Równin ę Białogardzk ą, uchodz ąc do Morza Bałtyckiego w Kołobrzegu. Rzeka jest jednym z najcenniejszych zasobów przyrodniczych w regionie. Krajobraz dorzecza Pars ęty ukształtowany został przez działalno ść lodowca. Pozostało tu po nim wiele oczek wytopiskowych, z których wi ększo ść jest obecnie torfowiskami. Do głównych dopływów rzeki zalicza si ę rzek ę Radew, D ębnic ę, Mogilic ę i Pokrzywnic ę. Rzeka wyró żnia si ę swoistym składem ichtiofauny o bardzo wysokim stopniu naturalno ści. Wyst ępuj ą w niej takie gatunki jak: trocie w ędrowne, certy, lipienie, leszcze, szczupaki, płoci, sandacze oraz jazie. W wy ższych jej partiach wyst ępuj ą tak że pstr ągi potokowe. Szacuje si ę, ze w Pars ęcie wyst ępuje około 27 gatunków ryb. Na zboczach gł ębokich dolin Pars ęty i jej dopływów oraz zajmowanych przez jeziora obni żeń terenowych, znajduj ą si ę obszary źródliskowe z charakterystyczn ą flor ą i faun ą. Kopuły z wysi ękami wód pokrywaj ą źródliskowe olsy porzeczkowe, w innych miejscach wykształcaj ą si ę tzw. cyrki źródliskowe - ró żnej wielko ści koliste zagł ębienia, wyerodowane przez wypływaj ącą wod ę, z reguły ze żwirowo - kamienistym dnem i ko żuchami w ątrobowców. Jako ść wód Pars ęty jest zagro żona zanieczyszczeniami pochodz ącymi z licznych miejscowo ści zlokalizowanych wzdłu ż rzeki. Negatywny wpływ ma równie ż powierzchniowy spływ zanieczyszcze ń organicznych i biogennych z okolicznych pól uprawnych. Równie ż jako ść dopływów Pars ęty wpływa na stan wód w rzece. Innymi ciekami przepływaj ącymi przez teren powiatu kołobrzeskiego s ą: rzeka Błotnica, D ębosznica oraz Mołostowa. Ocen ę jako ści rzek w powiecie kołobrzeskim w latach 2006 i 2007 wykonano w oparciu o pi ęciostopniow ą skal ę jako ści (w oparciu o Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji do prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu ______19 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. nr 32 poz. 284). Ponadto wody powierzchniowe oceniono zgodnie z rozporz ądzeniem dotycz ącym warunków, jakim powinny odpowiada ć wody przeznaczone do bytowania ryb, wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludno ści w wod ę przeznaczon ą do spo życia. Wykonano tak że ocen ę zawarto ści azotanów oraz stopnia eutrofizacji wód. Punkty pomiarowo kontrolne usytuowane były na:
rzeka Mołostowa – punkt Mi ędzyrzecz, powy żej uj ścia rzeki Czernicy,
rzeka D ębosznica – punkt uj ście do jeziora Resko, m. Nowogardek,
rzeka Błotnica - punkt uj ście do jeziora Resko, m. Nowogardek (most),
rzeka Pars ęta – punkt w m. Doble,
rzeka Pars ęta – punkt Wodowskaz Bardy, powy żej uj ścia Go ścianki,
rzeka Pars ęta – punkt Uj ście do morza, m. Kołobrzeg.

Przeprowadzone badania monitoringowe wykazały że wi ększo ść cieków w powiecie kołobrzeskim charakteryzowała si ę III klas ą jako ści, tj. wody zadowalaj ącej jako ści oraz klas ą IV – wody złej jako ści. Istotne źródło zanieczyszczenia stanowi ą tak że nieoczyszczone wody opadowe z terenów zakładów, ci ągów komunikacyjnych miast i wsi. Na terenie powiatu znajduj ą si ę punkty pomiarowo - kontrolne monitoringu rzek (punkty monitoringu diagnostycznego, punkty wyznaczone na obszarach wrażliwych na zanieczyszczenia zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych, punkty wyznaczone ze wzgl ędu na u żytkowanie wód – wyst ępowanie ryb w warunkach naturalnych i wody wykorzystywane do zaopatrzenia ludno ści oraz punkty wynikaj ące z zapisów Traktatu Akcesyjnego – tzw. punkty reperowe). Rok 2007 był pierwszym rokiem działania nowej sieci punktów pomiarowo - kontrolnych monitoringu wód powierzchniowych w Polsce, dostosowanej do wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW). W przyj ętym okresie przej ściowym (lata 2007–2009) systemy monitoringu s ą testowane i weryfikowane. Wyniki weryfikacji posłużą ustaleniu struktury sieci pomiarowej na nast ępny sze ścioletni okres. W 2008 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie po raz pierwszy wykonał ocenę stanu wód powierzchniowych w oparciu o Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych, które dokonuje si ę w zakresie regulacji wdro żenia Ramowej Dyrektywy Wodnej. Rozporz ądzenie ww. wymaga dokonania oceny stanu ekologicznego, elementów fizykochemicznych, stanu chemicznego oraz stanu jako ści wód. Na terenie powiatu kołobrzeskiego znajduje si ę 6 punktów pomiarowo – kontrolnych, dla których wykonano ocen ę w 2008 roku. Punkty pomiarowo kontrolne usytuowane były na:
rzeka D ębosznica (2,6km) – punkt Dębosznica uj ście do jeziora Resko Przymorskie,

______20 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

rzeka Błotnica (4,0km) – punkt Błotnica, uj ście do jeziora Resko Przymorskie,
rzeka Pars ęta (25,0km) – punkt Pars ęta, m. Bardy,
rzeka Pars ęta (2,0km) – punkt Pars ęta, uj ście do morza (m. Kołobrzeg),
rzeka Go ścinka (2,0km) – punkt Go ścinka, uj ście do Pars ęty (m. Go ścino)
rzeka Czerwona (0,5km) – punkt Czerwona, uj ście do morza (m. Ustronie Morskie).

Zgodnie z rozporz ądzeniem w przypadku, gdy stan elementu biologicznego jako ści wód jest umiarkowany (III klasa), słaby (IV klasa) lub zły (V klasa), wówczas nadaje si ę taki sam stan ekologiczny wód. Natomiast, gdy stan wska źnika biologicznego jako ści wód jest bardzo dobry (I klasa) lub dobry (II klasa) w ocenie stanu ekologicznego nale ży uwzgl ędni ć równie ż stan wska źników fizykochemicznych oraz wska źników substancji szczególnie szkodliwych. Ocen ę ko ńcow ą stanu wód (stan dobry b ądź zły) przeprowadza si ę na podstawie stanu ekologicznego i stanu chemicznego. W przypadku, gdy stan ekologiczny jest umiarkowany, słaby lub zły, wówczas stan klasyfikujemy jako zły. Natomiast, gdy stan ekologiczny jest dobry lub bardzo dobry wówczas rozpatruje si ę równie ż wyniki oceny stanu chemicznego wód.

Ocen ę elementów fizykochemicznych wykonano w oparciu o okre ślenie stanu fizycznego (temperatura wody, zawiesina ogólna), warunków tlenowych i zanieczyszcze ń organicznych (tlen rozpuszczony, BZT 5, ChZT Mn , Ogólny w ęgiel organiczny, ChZT Cr ), zbadanie zasolenia (przewodno ść w 20ºC, substancje rozpuszczone, siarczany, chlorki, wap ń, magnez) i zakwaszenia (odczyn pH) oraz oceny zawarto ści substancji biogennych (azot amonowy, azot Kjeldahla, azot azotanowy, azot ogólny, fosfor ogólny) w ciekach. Przeprowadzona ocena wykazała, i ż cieki powiatu charakteryzowały si ę II klas ą czysto ści dla JCW D ębosznica, Błotnica z jeziorem Kamienica oraz Pars ęta od Wielkiego Rowu do uj ścia. W pozostałych punktach wody charakteryzował stan poni żej dobrego. W punkcie Pars ęta od Radwi do Wielkiego Rowu ocena stanu fizykochemicznego poni żej stanu dobrego była wywołana warunkami tlenowymi i zanieczyszczeniami organicznymi, tj. zawarto ści ą ChZT Cr (poni żej stanu dobrego). Dla JCW Go ścinka ocena elementów fizykochemicznych poni żej dobrego wynikała z jej warunków tlenowych i zanieczyszcze ń organicznych (ChZT Mn poni żej stanu dobrego) oraz z zawarto ści substancji biogennych (fosfor ogólny poni żej stanu dobrego). Natomiast stan JCW Czerwona od Łopieniczki do uj ścia oceniono pod wzgl ędem warunków fizykochemicznych poni żej dobrego ze wzgl ędu na warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne, tj. ChZT Mn . Ocena substancji szczególnie szkodliwych opierała si ę na zbadaniu zawarto ści w wodach takich substancji jak arsen, bar, bor, chrom sze ściowarto ściowy, chrom ogólny,

______21 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

cynk, mied ź, fenole lotne, w ęglowodory ropopochodne, glin cyjanki wolne, selen, wanad oraz fluorki. W wyniku przeprowadzonej oceny wskazano, iż tylko w punkcie pomiarowym Pars ęta od Radwi do Wielkiego Rowu ocena substancji szczególnie szkodliwych została sklasyfikowana poni żej stanu dobrego. We wszystkich innych punktach stan substancji szkodliwych w ciekach oceniono jako dobry. Przy wykonaniu oceny elementów biologicznych w wodach rzek powiatu, głównymi wska źnikami wykorzystywanymi do tego celu były: chlorofil „a”, fitobentos oraz makrolity. Chlorofil „a” b ędący miernikiem intensywno ści zakwitów glonów w wodzie jest najwa żniejszym wska źnikiem oceny eutrofizacji rzek. Przeprowadzona ocena wykazała, iż cieki powiatu pod wzgl ędem zawarto ści w/w elementów charakteryzowały si ę w wi ększo ści przypadków stanem dobrym. Tylko w dwóch punktach kontrolno – pomiarowych wyst ąpiły przekroczenia, tj. JCW Błotnica z Jeziorem Kamienica, gdzie zawarto ść makrofitów w wodzie została sklasyfikowana na poziomie klasy III. Natomiast w przypadku punktu Pars ęta od Radwi do Wielkiego Rowu ze wzgl ędu na zawarto ść fitobentosu, wska źnik okrzemkowy IO wynosił 0,379, wody zostały sklasyfikowane w klasie III. Ocena stanu ekologicznego – potencjału ekologicznego wykazała, i ż cieki Powiatu kołobrzeskiego w wi ększo ści punktów pomiarowo – kontrolnych charakteryzuj ą si ę umiarkowanym stanem ekologicznym. Dobrym stan ekologicznym (potencjałem ekologicznym) charakteryzuj ą si ę tylko wody w punkcie D ębosznica oraz Pars ęta od Wielkiego Rowu do uj ścia. Ocena stanu chemicznego została przeprowadzona tylko dla punktu JCW Pars ęta od Radwi do Wielkiego Rowu. Dla tego punktu ocen ę wykonano w oparciu o przebadanie wód pod wzgl ędem zawarto ści antracenu, kadmu i jego zwi ązków, fluorantenu, ołowiu i jego zwi ązków, naftalenu, niklu i jego zwi ązków, benzo(a)piranu, benzo(b)fluoantenu oraz benzo(k)fluoarneten. Wody Pars ęty w tym punkcie pod wzgl ędem zawarto ści w/w zwi ązków zostały ocenione jako dobre. Analizuj ąc uzyskane wyniki mo żna dokona ć ogólnej oceny jako ści wód w punktach pomiarowo – kontrolnych na terenie powiatu kołobrzeskiego. Ocen ę ko ńcow ą stanu wód przeprowadzono na podstawie stanu ekologicznego oraz chemicznego. Przeprowadzone badania wykazały, i ż wody powierzchniowe na terenie powiatu tylko w dwóch punktach charakteryzowały si ę dobrym stanem jako ści wód i uzyskały dobr ą ocen ę stanu jednolitych cz ęś ci wód. W pozostałych punktach ogólna ocena jako ści była zła.

Badania wód przej ściowych i przybrze żnych w roku 2008 prowadzone były w ramach monitoringu diagnostycznego, na 18 stanowiskach zlokalizowanych na 7 jednolitych cz ęś ciach wód; 6 stanowisk na wodach przybrze żnych (3 JCW) i 12 stanowisk na wodach ______22 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

przej ściowych (4 JCW). W powiecie kołobrzeskim zlokalizowane jest jedno stanowisko pomiarowo – kontrolne na jednolitej cz ęś ci wód przybrze żnych Sarbinowo – Dziwna. W punkcie w Kołobrzegu badane s ą wody przybrze żne. Zgodnie z przeprowadzon ą ocen ą wód przybrze żnych w tym punkcie, stan ekologiczny został oceniony jako słaby, ocena elementów fizykochemicznych – umiarkowany. W zwi ązku z tym ogólny stan wód przybrze żnych w punkcie pomiarowo – kontrolnym w Kołobrzegu oceniono jako zły. Wody przybrze żne i przej ściowe zostały poddane tak że ocenie pod k ątem zanieczyszczenia azotanami, któr ą dokonano w oparciu o kryterium zawarto ści azotanów > 50 mg NO 3/l, a dla okre ślenia zagro żenia wód azotanami zastosowano przedział od 40 do 50 mg NO 3/l. Do oceny wzi ęto pod uwag ę warto ści maksymalne st ężeń azotanów, uzyskane z 18 stanowisk badawczych. Analiza maksymalnych st ężeń azotanów w przypadku wód przyb żerznych wykazała, że maksymalne st ęż enia azotanów nie przekraczaj ą 0,75 mg

NO 3/l. Jednocze śnie na wszystkich stanowiskach najwy ższe st ężenia azotanów wyst ępowały w miesi ącach wiosennych (marzec – kwiecie ń) i systematycznie malały w kolejnych miesi ącach. Dodatkowo wody przybrze żne zostały poddane ocenie stopnia zeutrofizowania na podstawie warto ści granicznych podstawowych wska źników eutrofizacji wymienionych w rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wra żliwych na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych . Analiz ę przeprowadzono na podstawie warto ści średnich parametrów, które porównywano z nast ępuj ącymi warto ściami granicznymi wymaganymi w rozporz ądzeniu. Wykonana analiza stopnia eutrofizacji wód przybrze żnych na stanowisku w Kołobrzegu wykazała, iż warto ści graniczne wska źników eutrofizacji nie zostały przekroczone. Systematyczne wdra żanie zobowi ąza ń Polski w zakresie regulowanym przez Ramow ą Dyrektyw ę Wodn ą i Prawo wodne powinno wkrótce przynie ść efekty. Dyrektywa zakłada osi ągni ęcie dobrego stanu wód powierzchniowych (stan ekologiczny i chemiczny) i dobrego stanu wód podziemnych (jako ściowy i ilo ściowy) do roku 2015.

4.2. JEZIORA

Szczególnie podatnymi na zanieczyszczenie wynikaj ące z działalno ści ludzkiej ekosystemami s ą jeziora. Samooczyszczenie ich nast ępuje bardzo powoli, m.in. z uwagi na kumulacj ę zanieczyszcze ń w osadach dennych. W powiecie kołobrzeskim wyst ępuje 9 jezior, z których trzy charakteryzuj ą si ę powierzchni ą powy żej 20ha. Zlokalizowanych jest tu równie ż kilkana ście stawów rybnych, które w wi ększo ści s ą zagospodarowane, a tak że

______23 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

kilkadziesi ąt oczek wytopiskowych. Istnieje równie ż mo żliwo ść wykorzystania obni żeń terenowych bagien i oczek na cele hodowlane ryb. Jezioro Kamienica jest zbiornikiem rynnowym o powierzchni 65ha i średniej gł ęboko ści 5,9m. Charakteryzuje si ę ono długo ści ą 2,5km i szeroko ści ą w przedziale 0,4 – 0,5km. Zlokalizowane jest na pograniczu gmin Go ścino i Siemy śl, w otoczeniu płatów buczyny o słabo lub wcale nie rozwini ętym pasie ro ślinno ści przybrze żnej. Znajduj ą si ę tu l ęgowiska perkoza dwuczubego, łab ędzie niemego, krzy żówki, głowienki, czernicy, nurog ęsi, a tak że kani czarnej i łyski. W miejscowo ści Dargocice znajduj ą si ę niewielkie ośrodki wypoczynkowe, pole namiotowe i kemping. A w centralnej cz ęś ci zagospodarowane kąpielisko o lokalnym znaczeniu, a tak że miejsca do w ędkowania.

Jezioro Resko Przymorskie jest najwi ększym zbiornikiem wód powierzchniowych na terenie powiatu kołobrzeskiego. Jego całkowita powierzchnia waha si ę w przedziale 580 – 620 ha. Wahania te spowodowane s ą zmienno ści ą stanów pogodowych, od których zale ży ilo ść wtłaczanej do zbiornika wody morskiej. Podobn ą zmienno ści ą charakteryzuje si ę skład fizykochemiczny wód jeziora. Du że u żyźnienie powoduje zakwity glonów i sinic w okresie letnim, dlatego wody w zbiorniku uznane zostały za pozaklasowe. Jezioro charakteryzuje si ę mał ą gł ęboko ści ą średni ą, która wynosi około 1,3m. W najgł ębszym punkcie ma 2,6m gł ęboko ści. Jest to zbiornik przybrze żny, odci ęte od Morza Bałtyckiego za pomoc ą mierzei. Poło żony pomi ędzy uj ściem do morza rzek Regi i Pars ęty. Około 10% powierzchni jeziora pokrywa silnie rozwini ęta ro ślinno ść szuwarowa. Od wschodu, południa i zachodu do jeziora przylegają rozległe trzcinowiska poprzecinane sieci ą rowów melioracyjnych. Od strony północnej otoczenie jeziora stanowi las. Swoj ą ostoj ę znajduje tu wiele ptaków zwi ązanych z siedliskami wodno-błotnymi. Sprzyja temu szeroki i trudny do przebycia pas trzcinowisk i szuwarów. Wyst ępuje tu tak że wiele gatunków ryb, a w śród nich mi ędzy innymi leszcze, sandacze, w ęgorze, okonie, szczupaki, liny i karpie. Inne jeziora zlokalizowane w granicach powiatu kołobrzeskiego to: jezioro Popiel, Bardy, Borek, Ołu żna, Pław ęcino, Stójkowo oraz jezioro Trzydnik Du ży. Przy ocenie stanu wód jeziornych wiod ącą rol ę pełni ą badania biologiczne, tj. makrofity (ro ślinno ść wodna wynurzona i zanurzona), fitoplankton (bakterioplankton i glony) i fitobentos (okrzemki poro ślowe). W 2008 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie wykonał ocen ę stanu wód powierzchniowych w oparciu o Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych, które dokonuje si ę w zakresie regulacji wdro żenia Ramowej Dyrektywy Wodnej. W 2008 roku badaniami obj ęto 11 jezior

______24 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

województwa zachodniopomorskiego, w których uwzgl ędniono tak że Jezioro Kamienica zlokalizowane na terenie powiatu kołobrzeskiego (na pograniczu gminy Siemy śl i Go ścino). Jezioro Kamienica było obj ęte monitoringiem diagnostycznym. Jezioro to jest zbiornikiem zeutrofizowanym, o czym świadczy bardzo intensywny zakwit glonów zaobserwowany w sierpniu 2008 roku, aczkolwiek w pozostałych miesi ącach bada ń rozwój fitoplanktonu przebiegał w sposób bardziej umiarkowany. Ogólnie stan biologiczny jeziora w roku 2008 na podstawie badania ro ślinności wodnej oraz średniej koncentracji chlorofilu „a” spełniał wymagania II klasy, jednak z uwagi na zakłócenia w gospodarce tlenowej jezioro zakwalifikowano do III klasy stanu ekologicznego. Nie badano substancji z zał ączników 5 i 8 rozporz ądzenia, a wynikowa ocena dla jeziora to stan zły. Ocen ę eutrofizacji jezior obj ętych badaniami w latach 2000 – 2007 przeprowadzono przez WIO Ś w Szczecinie w oparciu o wymagania sprecyzowane w Rozporz ądzeniu Ministra Środowiska w sprawie kryteriów wyznaczania wód wra żliwych na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych. Stan żyzno ści jest odzwierciedleniem koncentracji zwi ązków biogennych, po śród których główn ą rol ę pełni ą zwi ązki azotu i fosforu. Obfity rozwój fitoplanktonu, który powoduje obni żenie przezroczysto ści wód, to reakcja na wysok ą zawarto ść zwi ązków biogennych. W latach 2000-2007 jeziora powiatu kołobrzeskiego nie były obj ęte tymi badaniami. Ocen ę eutrofizacji jezior badanych w 2008 roku przeprowadzono w oparciu o warto ści graniczne wska źników eutrofizacji wód sprecyzowane w zał ączniku 1 rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wra żliwych na zanieczyszczenie zwi ązkami azotu ze źródeł rolniczych. Ocenie podlegało tak że jezioro Kamienica znajduj ące si ę na terenie powiatu kołobrzeskiego. W 2008 roku w ocenianym jeziorze nie stwierdzono przekroczenia warto ści granicznej dla fosforu ogólnego. Jednocze śnie jezioro to zostało wskazane jako wykazuj ące tendencj ę do eutrofizacji, poniewa ż stwierdzono w nim zakłócenia w gospodarce tlenowej, aczkolwiek nie stwierdzono przekroczenia warto ści granicznych dla wska źników normowanych w rozporz ądzeniu. Ponadto w roku 2008 przeprowadzono badania st ęż eń azotanów w wodach jeziora Kamienica. Zgodnie z badaniami wody jeziora nie przekraczały warto ści

1,0 mg NO 3/l.

______25 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

5. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE

Główn ą przyczyn ą zanieczyszczenia powietrza na obszarze powiatu jest emisja antropogeniczna, tj. zwi ązana z działalno ści ą człowieka. Emisja tych zanieczyszcze ń pochodzi z procesów energetycznego spalania paliw oraz przemysłowych procesów technologicznych. Drugim źródeł emisji zanieczyszcze ń do powietrza jest emisja pochodz ąca ze źródeł ruchomych zwi ązanych z transportem pojazdów samochodowych. Do ść du ży wpływ ma tak że emisja zwi ązana z ogrzewaniem mieszka ń w sektorze komunalno – bytowym. Stosowanie w ęgla do ogrzewania mieszka ń w znaczny sposób wpływa na wzrost zanieczyszcze ń w powietrzu. Taki wzrost jest szczególnie zauwa żalny w okresach zimowych, wtedy mamy do ść du żą emisj ę pyłów oraz zwi ązków kancerogennych (np. benzo(a)pirenu) do powietrza. Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z pó źn. zm.), wojewódzki inspektorat ochrony środowiska, w terminie do dnia 31 marca ka żdego roku, dokonuje oceny poziomów substancji w powietrzu w danej strefie za rok poprzedni oraz odr ębnie dla ka żdej substancji dokonuje klasyfikacji stref, w których poziom odpowiednio:
przekracza poziom dopuszczalny powi ększony o margines tolerancji lub poziom dopuszczalny (klasa C),
mie ści si ę pomi ędzy poziomem dopuszczalnym powi ększonym o margines tolerancji (klasa B),
nie przekracza poziomu dopuszczalnego (klasa A),
przekracza poziom docelowy (klasa C),
nie przekracza poziomu docelowego (klasa A),
przekracza poziom celu długoterminowego (klasa D2),
nie przekracza poziomu celu długoterminowego (klasa D1). gdzie: Poziom dopuszczalny – poziom substancji, który ma by ć osi ągni ęty w okre ślonym terminie, i który po tym terminie nie powinien by ć przekraczany. Poziom dopuszczalny jest standardem jako ści powietrza i okre ślony jest dla zanieczyszcze ń: SO 2, NO 2, NO x, C 6H6, PM10, Pb i CO. Poziom docelowy - jest to poziom substancji, który ma by ć osi ągni ęty w okre ślonym czasie za pomoc ą ekonomicznie uzasadnionych działa ń technicznych i technologicznych. Poziom ten okre śla si ę w celu zapobiegania lub ograniczania szkodliwego wpływu danej substancji na zdrowie ludzi lub środowisko jako cało ść i jest okre ślony dla: As, Cd, Ni, B(a)P i O 3,

______26 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Poziom celu długoterminowego – jest to poziom substancji, poni żej którego, zgodnie ze stanem współczesnej wiedzy, bezpo średni szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi lub środowisko jako cało ść jest mało prawdopodobny. Poziom ten ma by ć osi ągni ęty w długim okresie czasu, z wyj ątkiem sytuacji, gdy nie mo że by ć osi ągni ęty za pomoc ą ekonomicznie uzasadnionych działa ń technicznych i technologicznych. Poziom ten dotyczy ozonu.

Ocena powietrza po k ątem ochrony zdrowia:

W zakresie oceny st ęż enia zanieczyszcze ń: SO 2, NO 2, NO x, CO, benzenu, pyłu PM10, metali (ołów, arsen, kadm, nikiel) i benzo(a)piranu, powiat kołobrzeski nale ży do strefy „Powiat Kołobrzeski” która charakteryzuje się kodem PL.32.07.p.01, a jej powierzchnia wynosi 725 km 2. Zgodnie z przeprowadzon ą ocen ą jako ści powietrza w 2009 roku na terenie strefy „powiat kołobrzeski” nie stwierdzono przekrocze ń dopuszczalnych norm, co dało podstaw ę do zaklasyfikowania jej pod wzgl ędem wszystkich ww. zanieczyszcze ń do klasy A. Ocena jako ści powietrza pod wzgl ędem ochrony zdrowia dla zanieczyszczenia ozonem prowadzona jest dla „Strefy Zachodniopomorskiej”, na której zlokalizowany jest powiat kołobrzeski. Strefa posiada kod o numerze PL.32.00.b.20., a jej całkowita powierzchnia wynosi 22.591km 2. Zgodnie z przeprowadzon ą ocen ą jako ści powietrza pod wzgl ędem st ęż enia ozonu w 2009 roku nie stwierdzono przekroczenia poziomu docelowego dla ozonu – w tym przypadku strefa otrzymała klas ę A. Natomiast w 2009 roku w strefie zachodniopomorskiej wyst ąpiły przekroczenia poziomu celu długoterminowego. Strefa otrzymała klas ę D2. Przekroczenia zostały stwierdzone na podstawie pomiarów wykonywanych na automatycznych stacjach w Szczecinie, Widuchowej oraz w Storkowie. Dla strefy w klasie D2 opracowanie Programu ochrony Powietrza nie jest wymagane, a działania wymagane w takim przypadku to ograniczenie emisji lotnych zwi ązków organicznych jako prekursorów powstawania ozonu. Działania te winny by ć uj ęte w wojewódzkich programach ochrony środowiska. Termin osi ągni ęcia poziomu celu długoterminowego upływa w 2020 roku. Osi ągni ęcie celu długoterminowego ozonu powinno by ć dokonane za pomoc ą ekonomicznie uzasadnionych działa ń technicznych i technologicznych w ramach wojewódzkich programów ochrony środowiska.

Ocena powietrza pod kątem ochrony ro ślin:

W zakresie oceny st ężenia zanieczyszcze ń: SO 2 oraz NO x powiat kołobrzeski nale ży do strefy „Powiat Kołobrzeski”, która charakteryzuje si ę kodem PL.32.07.p.01, a jej powierzchnia wynosi 725 km 2. Zgodnie z przeprowadzon ą ocen ą jakości powietrza w 2009 roku na terenie strefy „powiat kołobrzeski” nie stwierdzono przekrocze ń dopuszczalnych

______27 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

norm, co dało podstaw ę do zaklasyfikowania jej pod wzgl ędem wszystkich ww. zanieczyszcze ń do klasy A. Ocena jako ści powietrza pod wzgl ędem ochrony ro ślin podobnie jak dla ochrony zdrowia dla zanieczyszczenia ozonem prowadzona została dla „Strefy Zachodniopomorskiej”, na której zlokalizowany jest powiat kołobrzeski. Zgodnie z przeprowadzon ą ocen ą jako ści powietrza pod wzgl ędem st ęż enia ozonu w 2009 roku nie stwierdzono przekroczenia poziomu docelowego dla ozonu – w tym przypadku strefa otrzymała klas ę A. Natomiast w 2009 roku w strefie zachodniopomorskiej wyst ąpiły przekroczenia poziomu celu długoterminowego. Strefa otrzymała klas ę D2. Dla strefy w klasie D2 opracowanie Programu ochrony Powietrza nie jest wymagane. Termin osi ągni ęcia poziomu celu długoterminowego upływa w 2020 roku. Osi ągni ęcie celu długoterminowego ozonu powinno by ć dokonane za pomoc ą ekonomicznie uzasadnionych działa ń technicznych i technologicznych w ramach wojewódzkich programów ochrony środowiska.

6. FLORA I FAUNA POWIATU

Flora powiatu kołobrzeskiego jest bogata i zró żnicowana. Wyst ępuje tu znacznie wi ększa liczba gatunków ni ż w innych rejonach kraju. Na terenie powiatu wyst ępuj ą du że skupiska ro ślin rzadkich znajduj ących si ę w pasie północnym powiatu (gmina Kołobrzeg, Ustronie Morskie i Siemy śl). Szczególnie du że pod wzgl ędem florystycznym jest jezioro Resko, wokół którego trzcinowiska tworz ą szeroki pas uniemo żliwiaj ący doj ście do jeziora oraz dolina rzeki Pars ęty. Wa żnym elementem wyst ępowania ró żnorodnej ro ślinno ści s ą torfy niskie i wysokie. Na terenie powiatu we florze znajduje si ę 124 gatunków rzadkich i zagro żonych wygini ęciem w skali regionalnej i krajowej. W powiecie występuje wiele gatunków prawnie chronionych w Polsce. Powa żnym zagro żeniem dla gatunków ro ślin rodzimych jest wyst ępowanie antropofitów, które na tym terenie rozprzestrzeniają si ę ekspansywnie przekształcaj ąc rodzime fitocenozy. Problemem jest ekspansja wzdłu ż rzek i rowów barszczu sosnowskiego, obcego gatunku, który stanowi zagro żenie dla ludzi i zwierz ąt. Według regionalizacji zoogeograficznej (Kostrzewski 1999 rok) Powiat Kołobrzeski nale ży do okr ęgu Przymorskiego, stanowi ącego cz ęść podregionu środkowego regionu Środkowoeuropejskiego. Obecnie najcenniejszymi z zoologicznego punktu widzenia są tereny północne powiatu, do których nale żą obszary nad jeziorem Resko oraz doliny rzek.

______28 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

W powiecie wyst ępuje cały szereg gatunków zagro żonych, znajduj ących si ę na czerwonych listach. Na terenie powiatu osiedliła si ę znaczna ilo ść bezkr ęgowców i kr ęgowców

7. OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU

Istotn ą rol ę na terenie powiatu spełniaj ą formy ochrony przyrody, tj. rezerwaty przyrody, obszary chronionego krajobrazu, u żytek ekologiczny oraz pomniki przyrody, które chroni ą unikatow ą przyrod ę tego regionu. Ponadto cenne obszary analizowanego terenu zostały obj ęte Europejsk ą Sieci ą Ekologiczn ą Natura 2000. Aktualny wykaz form ochrony przyrody zlokalizowanych w obszarze powiatu oraz form przewidywanych do obj ęcia ochron ą przedstawia tabela 8.

Tabela 8: Formy ochrony przyrody w powiecie oraz formy przewidziane do obj ęcia ochron ą

NAZWA OBSZARU MIASTO / GMINA

Formy ochrony przyrody– ustanowione Rezerwa ty przyrody Solnisko w Kołobrzegu (rezerwat nieistniej ący) Miasto Kołobrzeg Stramniczka Gmina Dygowo Obszary chronionego krajobrazu Miasto Kołobrzeg, Gmina Kołobrzeg, Koszali ński Pas Nadmorski Gmina Ustronie Morskie, Gmina Dygowo Użytki ekologiczne Ekopark Wschodni Miasto Kołobrzeg Stanowisko dokumentacyjne Gmina Go ścino Wyrobisko po żwirowni (przy drodze Ramlewo-Robu ń) Obszary Natura 2000 Miasto Kołobrzeg, Gmina Kołobrzeg, Gmina Dorzecze Pars ęty (PLH 320007) Dygowo, Gmina Go ścino, Gmina Ustronie Morskie Trzebiatowsko – Kołobrzeski Pas Nadmorski Miasto Kołobrzeg, Gmina Kołobrzeg, Gmina (PLH 320017) Dygowo, Gmina Ustronie Morskie Warnie Bagno (PLH 320047) Gmina Dygowo Kemy Ryma ńskie (PLH 320012) Gmina Go ścino, Gmina Ryma ń, Gmina Siemy śl Wybrze że Trzebiatowskie (PLB 320010) Gmina Kołobrzeg Gmina Kołobrzeg, Miasto Kołobrzeg, Zatoka Pomorska (PLB 990003) Gmina Ustronie Morskie Formy ochrony przewidywane do obj ęcia ochron ą Rezerwaty przyrody Torfowisko koło Rusowa Gmina Ustronie Morskie Mołtowska Dolina Gmina Go ścino Dargocicki Mszar Gmina Go ścino Starni ńskie Brzeziny Gmina Ryma ń Obszary chronionego krajobrazu Dolina Pars ęty Miasto Kołobrzeg Pradolina Nadmorska Gmina Kołobrzeg Koszali ński Pas Nadmorski (poszerzenie Gmina Ustronie Morskie ______29 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

istniej ącego obszaru) Dolina Pyszki Gmina Dygowo Dolina Pars ęty Gmina Dygowo, Gmina Go ścino Dolina Błotnicy Gmina Go ścino, Gmina Siemy śl Kemy Ryma ńskie Gmina Ryma ń Dolina Mołstowej Gmina Ryma ń Użytki e kologiczne Solniska na Owczym Bagnie Miasto Kołobrzeg Dolina Stramniczki Miasto Kołobrzeg Bór wrzo ściowy Gmina Kołobrzeg Uroczysko Grzybowo Gmina Kołobrzeg Uj ście Błotnicy Gmina Kołobrzeg Brzezina Bagienna Gmina Kołobrzeg Oczko wodne Korzy ścienko Gmina Kołobrzeg Słonawa Gmina Kołobrzeg Stramnicki Gr ąd Gmina Kołobrzeg Oczko śródpolne Stramnica Gmina Kołobrzeg Oczka śródpolne Niekanin Gmina Kołobrzeg Oczko śródpolne Stare Miasto Gmina Kołobrzeg Stawy Niekanin – Obroty Gmina Kołobrzeg Stare Miasto – Łozowiska Gmina Kołobrzeg Oczko śródpolne – Stary Borek Gmina Kołobrzeg Karci ńska buczyna Gmina Kołobrzeg Stara żwirownia obrocka Gmina Kołobrzeg Oczko Śródpolne - Drzonowo Gmina Kołobrzeg Torfowisko koło G ąskowa Gmina Dygowo Klify Gmina Ustronie Morskie Korona i zaplecze Klifu Gmina Ustronie Morskie Oczko śródpolne I – Ustronie Morskie Gmina Ustronie Morskie Oczko śródpolne II – Ustronie Morskie Gmina Ustronie Morskie Oczko śródpolne I – Gwizd Gmina Ustronie Morskie Oczko śródpolne II – Gwizd Gmina Ustronie Morskie Przyle śne Oczko – Łasi ński Las Gmina Ustronie Morskie Kopuła Gmina Ustronie Morskie Kukinia Gmina Ustronie Morskie Rusowski Las Gmina Ustronie Morskie Oczko Gmina Ustronie Morskie Staw Ołu żna Gmina Go ścino Staw Z ąbrowo Gmina Go ścino Kaczy Dołek Gmina Go ścino Staw Go ścino Gmina Go ścino Jezioro Pław ęcino Gmina Go ścino Kamiczka Gmina Go ścino Torfowisko Robu ń I Gmina Go ścino Torfowisko Robu ń II Gmina Go ścino Torfowisko Robu ń III Gmina Go ścino Cyrankowy Staw Gmina Go ścino Łąki Gmina Go ścino Le śny Staw Gmina Go ścino Mokradło Gmina Go ścino Staw Ramlewo Gmina Go ścino Byszewskie Błota Gmina Siemy śl Mszary Siemy ślskie Gmina Siemy śl Jezioro Trzynik Mały I Du ży Gmina Siemy śl Jezioro Kamienica Gmina Siemy śl Bagno pod gór ą Białokursk ą Gmina Siemy śl, Gmina Ryma ń ______30 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Mszar Drozdowo Gmina Ryma ń Mszar Starnin I Gmina Ryma ń Mszar Starnin II Gmina Ryma ń Śródle śne jezioro koło Drozdowa Gmina Ryma ń Mszar Ledowo Gmina Ryma ń Mszar Śródpolny D ębica Gmina Ryma ń Torfowisko Mał ża Gmina Ryma ń Melno I Gmina Ryma ń Melno II Gmina Ryma ń Mszar koło Kamienia Ryma ńskiego I Gmina Ryma ń Mszar koło Kamienia Ryma ńskiego II Gmina Ryma ń Mszar koło Kamienia Ryma ńskiego III Gmina Ryma ń Mszar koło Kamienia Ryma ńskiego IV Gmina Ryma ń Mszar koło Kamienia Ryma ńskiego V Gmina Ryma ń Torfowisko Bukowo Gmina Ryma ń Mszar Bukowo Gmina Ryma ń Torfowisko Melno Gmina Ryma ń Mszar na Jeziorem Popiel Gmina Ryma ń Torfowisko Popiele I Gmina Ryma ń Torfowisko Popiele II Gmina Ryma ń Torfowisko Popiele III Gmina Ryma ń Mokradło koło D ębicy Gmina Ryma ń Leszczyn Gmina Ryma ń Zespoły przyrodniczo - krajobrazowe Mirocice Miasto Kołobrzeg Kołobrzeski Las Miasto Kołobrzeg, Gmina Ustronie Morskie Moreny Srokosza Gmina Kołobrzeg Pradolina i Dolina rzeki Pars ęty Gmina Kołobrzeg Pobłockie Mokradła Gmina Go ścino Pobłockie Lasy Gmina Go ścino Karkowo Gmina Go ścino Ramlewo Gmina Go ścino Ludwikowo Gmina Ryma ń Las Gorawi ński Gmina Ryma ń Torfowiska koło Kinowa Gmina Ryma ń Jezioro Popiel Gmina Ryma ń Kamie ń Ryma ński Gmina Ryma ń Obszary Natura 2000 Dorzecze Regi (PLH 320049) Gmina Ryma ń Torfowisko Poradz (PLH 320065) Gmina Ryma ń

______31 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

IV. ANALIZA STANU REALIZACJI CELÓW I ZADA Ń ZAPISANYCH POWIATOWYM PROGRAMIE OCHRONY ŚRODOWISKA

W dokumencie pn. „Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego” okre ślono Polityk ę ekologiczn ą powiatu oraz nakre ślono cele priorytetowe, tj.:

CEL 1. „GOR ĄCE” PUNKTY CEL 2. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA CEL 3. GOSPODARKA ODPADAMI CEL 4. POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA CEL 5. ROZWÓJ ENERGETYKI OPARTEJ O ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII CEL 6. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI I OCHRONA WYBRZE ŻA CEL 7. RACJONALNE U ŻYTKOWANIE ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH CEL 8. EDUKACJA EKOLOGICZNA CEL 9. MONITORING ŚRODOWISKA

Dla wy żej okre ślonych celów priorytetowych wyznaczono działania, które wyznaczono do realizacji w latach 2008-2009. Niniejszy raport dotyczy zada ń priorytetowych tego wła śnie okresu. Stopie ń ich realizacji został zaprezentowany w tabeli 9.

______32 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Tabela 9: Ocena realizacji zada ń za lata 2008 – 2009 nakre ślonych w Powiatowym Programie Ochrony Środowiska

Zadania Opis Jednostka Opis realizacji środowiskowe przedsi ęwzi ęcia realizacyjna

CEL PRIORYTETOWY 1: GOR ĄCE PUNKTY

Brak zaplanowanych zada ń do realizacji w latach 2008-2009

CEL PRIORYTETOWY 2: GOSPDOARKA WODNA

• opracowanie programów Budowa nowych i Zadanie realizowane jest w sposób ci ągły: gospodarki wodno-ściekowej modernizacja Analizuj ąc stan infrastruktury komunalnej w powiecie mo żna oceni ć, i ż jest dla gmin; istniej ących uj ęć wody, stacji on zadowalaj ący. W roku 2009 nast ąpił przyrost długo ści sieci • opracowanie niezb ędnych uzdatniania oraz sieci wodoci ągowej w poszczególnych gminach powiatu o 116,5 km w projektów technicznych; wodoci ągowych • porównaniu do bazowego roku 2003. Powiat Kołobrzeski charakteryzuje zbilansowanie w ramach si ę do ść wysokim stopniem obj ęcia mieszka ńców sieci ą wodoci ągow ą. powiatu potrzeb w zakresie Na podstawie przeprowadzonej analizy oszacowano, i ż wynosi on 94,46%. zaopatrzenia w wod ę pitn ą, a Samo Miasto Kołobrzeg zwodoci ągowanie jest w około 99%, a do sieci tak że dla celów wodoci ągowej podł ączonych jest 44.489 mieszka ńców. przemysłowych i rolnych; Ponadto Powiat Kołobrzeski jest członkiem Zwi ązku Miast i Gmin Dorzecza • pozyskiwanie środków Pars ęty. W ramach funkcjonowania Zwi ązku realizowane s ą działania finansowych na realizacj ę Samorz ądy gminne zwi ązane z rozbudow ą sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej w gminach • inwestycji zwi ązanych z powiatu kołobrzeskiego. Podmiotem odpowiedzialnym za realizacje zada ń zaopatrzeniem w wod ę; jest Miejskie Wodoci ągi i Kanalizacja Sp. z o.o. • systematyczna realizacja Zgodnie z danymi Zwi ązku Miast i Gmin Dorzecza Pars ęty, na terenie poszczególnych zada ń powiatu w latach 2008-2009 zrealizowano nast ępuj ące inwestycje: inwestycyjnych;
Kontrakt nr XIII na roboty budowlane (czerwony „FIDIC”) - Rejon • prowadzenie akcji II Kołobrzeg – kontrakt został zako ńczony w 2009 roku. Obszar informacyjnych i obj ęty kontraktem: Miasto i Gmina Kołobrzeg, Gmina Ustronie uświadamiaj ących Morskie. Roboty budowlane na Kontrakcie zostały zako ńczone w społeczno ść lokaln ą 100%. Wykonawca zło żył dokumentacj ę odbiorow ą i ł ącznie celowo ści oszcz ędnego wykonano: 72,24km kanalizacji sanitarnej, 12,44km sieci gospodarowania wod ą. wodoci ągowej oraz 53 sztuki nowych pompowni ścieków,

______EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń tel.(061) 667 51 65,600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Kontrakt nr XIV na roboty budowlane (czerwony „FIDIC”) - Rejon II Kołobrzeg – kontrakt został zako ńczony w pa ździerniku 2008 roku. Obszarem obj ętym kontraktem było Miasto Kołobrzeg. W wyniku realizacji projektu wykonano 1,02km kanalizacji sanitarnej,2,65km sieci wodoci ągowej oraz 1 now ą pompowni ę ścieków.
Kontrakt nr XV na roboty budowlane (żółty „FIDIC”) - Rejon II Kołobrzeg – kontrakt został zako ńczony. Obszar, który był obj ęty kontraktem to Miasto i Gmina Kołobrzeg oraz Gmina Ustronie Morskie. Roboty zako ńczono w sierpniu 2009 roku. Wykonawca zło żył dokumentacj ę odbiorow ą, a w ramach realizacji kontraktu wykonano nast ępuj ący zakres prac budowlanych: 11,75km sieci wodoci ągowej oraz rozbudowa stacji hydroforowej w stacji uzdatniania wody w miejscowo ści Bagicz.
Kontrakt nr XIX na roboty budowlane (żółty „FIDIC”) - Rejon II Kołobrzeg - kontrakt został zako ńczony w listopadzie 2009 roku. Obszar obj ęty kontraktem: Miasto i Gmina Kołobrzeg oraz Gmina Ustronie Morskie. Zakres rzeczowy przedsi ęwzi ęcia obejmował: budow ę oraz wymian ę sieci kanalizacyjnej o długo ści ok. 23.25km, wymian ę sieci wodoci ągowej: wykonano ok. 7.44km.
Kontrakt nr XX na roboty budowlane (żółty „FIDIC”) - Rejon II Kołobrzeg – w trakcie realizacji. Obszar obj ęty kontraktem: Gmina Ryma ń. Kontrakt realizowany na terenie Gminy Ryma ń obejmuje zaprojektowanie i wykonanie sieci wodoci ągowej o ł ącznej długo ści min. 41.75 km wraz z modernizacj ą i rozbudową stacji wodoci ągowych w miejscowo ściach Gorawino, Ryma ń, adaptacj ę stacji wodoci ągowej na hydroforni ę w miejscowo ści Kamie ń Ryma ński oraz zaprojektowanie i wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i tłocznej o ł ącznej długo ści min. 75.51km wraz z budow ą min. 19 kpl sieciowych przepompowni ścieków, 110 kpl lokalnych przepompowni ścieków. Wykonano nast ępuj ący zakres prac budowlanych: budowa sieci kanalizacyjnej: wykonano ok. 52.54km, budowa sieci wodoci ągowej: wykonano ok. 30.98km. Stan zaawansowania projektowania - około 98%.

______34 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Uporz ądkowanie gospodarki Zadanie realizowane jest w sposób ci ągły: ściekowej w gminach Powiat Kołobrzeski charakteryzuje si ę do ść wysokim stopniem obj ęcia mieszka ńców sieci ą kanalizacyjn ą. Na podstawie przeprowadzonej analizy oszacowano, i ż wynosi on 79,97%. Miasto Kołobrzeg zwodoci ągowanie jest • opracowanie w w około 98%, a do sieci kanalizacyjnej podł ączonych jest 44.289 poszczególnych gminach mieszka ńców. W roku 2009 nast ąpił przyrost długo ści sieci kanalizacyjnej projektów technicznych dla w poszczególnych gminach powiatu o 64,40 km w porównaniu do systemów gospodarki bazowego roku 2003. ściekowej, Ponadto Powiat Kołobrzeski jest członkiem Zwi ązku Miast i Gmin Dorzecza • realizacja kompleksowego Pars ęty. W ramach funkcjonowania Zwi ązku realizowane s ą działania rozwi ązania gospodarki zwi ązane z rozbudow ą sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej w gminach ściekowej w gminach, Samorz ądy gminne powiatu kołobrzeskiego. • pozyskiwanie środków Realizacja działa ń zwi ązanych z rozwini ęciem gospodarki ściekowej w finansowych na realizacj ę gminach powiatu jest wykonywana na bie żą co, np. w 2009 roku w Gminie inwestycji z zakresu Kołobrzeg wykonano przył ącza kanalizacyjne do świetlic zlokalizowanych gospodarki ściekowej, w gminie, tj. w Błotnicy, Bogusławcu, Karcinie, Przeminie, Starym Borsku • systematyczne realizowanie oraz Ro ści ęcinie. W 2009 roku na trenie Gminy Ryma ń wykonano działania zada ń inwestycyjnych z zwi ązane z rozbudow ą systemu kanalizacyjnego, tj. odwodnienie terenu, zakresu gospodarki ściekami. kanalizacja deszczowa, budowa parkingów oraz podjazdu dla osób niepełnosprawnych przy budynku urz ędu gminy. Ponadto opracowano dokumentacj ę na wykonanie kanalizacji deszczowej i zagospodarowanie terenu wokół hali i szkoły w Rymaniu .

CEL PRIORYTETOWY 3: GOSPDOARKA ODPADAMI • propagowanie i wdra żanie Zadanie realizowane jest w sposób ci ągł y: Kompleksowe technologii produkcyjnych W powiecie kołobrzeskim gospodarka odpadami prowadzona jest w sposób uporz ądkowanie w powiecie bezodpadowych i mało zró żnicowany. Najlepiej rozwini ęta jest w północnych gminach powiatu. gospodarki odpadami odpadowych, Najwi ęcej odpadów opakowaniowych zbieranych jest selektywnie na terenie • opracowanie niezb ędnych miasta Kołobrzeg oraz gminy Kołobrzeg, ze wzgl ędu na to, iż posiadaj ą one projektów technicznych, najwi ęcej pojemników do selektywnej zbiórki. Najmniej odpadów Gminy, • wdra żanie technologii opakowaniowych zbieranych jest w gminach Ryma ń, Siemy śl oraz Go ścino, Powiat, produkcji nawozów z które posiadaj ą pojemniki na plastik (PET) oraz szkło. Ponadto w niektórych Przedsi ębiorstwa organicznych odpadów gminach pojemniki zbiorcze ustawione na osiedlach lub w miejscach komercyjne komunalnych i osadów ogólnodost ępnych s ą jedyna form ą selektywnej zbiórki. po ściekowych, We wszystkich gminach poło żonych na terenie powiatu kołobrzeskiego • systematyczne prowadzenie funkcjonuje system zbiórki odpadów wielkogabarytowych. Ponadto we działalno ści informacyjnej i wszystkich gminach powiatu z wyj ątkiem gminy Ustronie Morskie, szkoleniowej w zakresie funkcjonuj ą systemy zbiórki odpadów niebezpiecznych oraz zu żytego gospodarki odpadami sprz ętu elektronicznego i elektrycznego.

______35 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Zadania zwi ązane z propagowaniem oraz wdra żaniem technologii produkcyjnych bezodpadowych i mało odpadowych na terenach wszystkich gmin powiatu realizowane na bie żą co. Propagowanie nowoczesnych mało odpadowych technologii odbywa si ę poprzez szeroko rozwini ętą edukacj ę

ekologiczn ą.

Ponadto w celu zadbania o unikalne walory przyrodnicze powiatu na bie żąco usuwa si ę miejsca nielegalnego składowania odpadów.

Utylizacja i przerób osadów Zadanie nie zostało zrealizowane: po ściekowych oraz osadów W trakcie okresu sprawozdawczego nie przyst ąpiono do opracowania wydobywanych podczas programu zintegrowanej utylizacji i przeróbki osadów po ściekowych rekultywacji zbiorników i • opracowanie programu oraz osadów wydobywanych podczas pogł ębiania i cieków wodnych, cieków wodnych zintegrowanej utylizacji i a tak że niezb ędnych projektów technicznych. Powodem odst ąpienia od przeróbki osadów realizacji był brak środków finansowych na wykonanie zadania. Zgodnie po ściekowych oraz osadów Gminy, z danymi gmin zlokalizowanych w powiecie w 2009 roku wytworzono na ich wydobywanych podczas Powiat terenie ł ącznie 2.479 Mg osadów ściekowych. Głównym kierunkiem pogł ębiania i cieków wodnych, zagospodarowania wytworzonych osadów ściekowych na terenie powiatu • opracowanie niezb ędnych kołobrzeskiego było wykorzystanie ich przy uprawie ro ślin przeznaczonych projektów technicznych. na produkcj ę kompostu. Na ten cel wykorzystano a ż 2.452,0 Mg osadów ściekowych. Pozostała cz ęść wytworzonych osadów została wykorzystana w rolnictwie (11,0 Mg), do rekultywacji terenów, w tym dla gruntów na cele rolne (1,0 Mg) oraz przekazana do składowania (5,0 Mg).

CEL PRIORYTETOWY 4: POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA

Realizacja przedsi ęwzi ęć Zadanie zostało cz ęś ciowo zrealizowane: inwestycyjnych maj ących na opracowanie gminnych planów Gminne plany zaopatrzenia w ciepło zostały opracowane dla Gminy celu ograniczenie emisji zaopatrzenia w ciepło, energi ę Gminy, Kołobrzeg oraz dla Gminy Miejskiej Kołobrzeg. Opracowania zostały zanieczyszcze ń do powietrza elektryczn ą i paliwa gazowe, z Przedsi ębiorstwa wykonane przez Agencj ę U żytkowania i Poszanowania Energii. Firma atmosferycznego, mi ędzy uwzgl ędnieniem odnawialnych źródeł komercyjne przygotowała niezb ędne materiały, w oparciu o które opracowała projekty innymi poprzez energii modernizacj ę nieefektywnych zało żeń do wykonania Programów energetycznych. systemów grzewczych

______36 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Przeprowadzenie gazyfikacji Zadanie realizowane w sposób ci ągły: zgodnie z danymi Urz ędów Gmin we wszystkich Gminy, opracowanie niezb ędnych projektów oraz przedsi ębiorstw komercyjnych, w wi ększo ść miejscowo ści miejscowo ściach, Przedsi ębiorstwa technicznych zlokalizowanych w powiecie, w których zamieszkuje powy żej 300 osób w których zamieszkuje komercyjne została wybudowana sie ć gazowa, aby zaspokoi ć potrzeby mieszka ńców. powy żej 300 osób

Realizacja przedsi ęwzi ęć opracowanie gminnych programów Gminy, Zakłady Zadanie realizowane w sposób ci ągły: realizacja przedsi ęwzi ęć maj ących maj ących na celu modernizacji oświetlenia drogowego Energetyczne, na celu ograniczenie zu życia energii, mi ędzy innymi poprzez modernizacj ę ograniczenie zu życia energii, Przedsi ębiorstwa systemów o świetlenia na mniej energochłonne oraz prowadzenie mi ędzy innymi poprzez komercyjne termomodernizacji budynków w okresie sprawozdawczym w latach 2008- modernizacj ę systemów 2009 była prowadzona w sposób ci ągły. Zgodnie z danymi Urz ędów Gmin oświetlenia oraz Przedsi ębiorstw komercyjnych w gminach powiatu wykonano szereg na mniej energochłonne oraz inwestycji, tj. prowadzenie
budowa o świetlenia na ul. Kasztela ńskiej w Budziszowie, ul. termomodernizacji Marynarskiej i Rzemie ślniczej w Grzybowie, budowa o świetlenie budynków doj ścia do pla ży ul. H. Sawickiej w D źwirzynie (gm. Kołobrzeg),
prowadzenie termomodernizacji budynków, tj.: termomodernizacja obiektów u żyteczno ści publicznej na terenie ZMiGDP – termomodernizacja świetlic wiejskich (gm. Kołobrzeg),
Termomodernizacja budynku urz ędu gminy Ryma ń, Termomodernizacja budynków OSP Starnin i Drozdowo, Termomodernizacja budynku szkoły podstawowej w D ębicy , Drozdowie, Starninie i Gorawinie, Termomodernizacja budynku szkoły w Rymaniu, Termomodernizacja budynku punktu lekarskiego w Gorawinie i o środka zdrowia w Rymaniu, Termomodernizacja budynków sal wiejskich w miejscowo ściach: Ryma ń, Drozdowo, Rzesznikowo, Kinowo, Starnin i Gorawin, Adaptacja budynku przy ul Koszali ńskiej w Rymaniu na gminn ą bibliotek ę publiczn ą oraz termomodernizacja tego budynku, Termomodernizacja budynku socjalnego na stadionie (gm. Ryma ń)

______37 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Realizacja przedsi ęwzi ęć • opracowanie programu Zadanie realizowane w sposób ci ągły: na terenie powiatu w okresie maj ących na celu ograniczenia lub sprawozdawczym wykonano szereg działa ń maj ących zapewni ć utrzymanie ograniczenie hałasu, w tym wyeliminowanie emisji hałasu środowiska akustycznego na dostatecznym poziomie. Jednym z głównych hałasu komunikacyjnego do środowiska oraz ochrony działa ń realizowanych w ostatnich latach była budowa nowych odcinków przed hałasem, dróg oraz modernizacja istniej ących ci ągów komunikacyjnych. Zgodnie • wykonanie mapy akustycznej z danymi pochodz ącymi z Urz ędów Gmin w latach 2008-2009 wykonano dla miasta Kołobrzeg i dla okre ślone inwestycje: obszaru drogowego wzdłu ż
Przebudowa drogi gminnej Grzybowo (ul. Szkolna) – Korzystno, drogi krajowej nr 6 na odcinku Wojewoda, Przebudowa ulicy Piastowskiej w D źwirzynie, budowa ulic w poło żonym na terenie Samorz ąd powiatu, Budzistowie – przebudowa ulicy Bukowej, Klonowej oraz odcinka powiatu, Samorz ądy gminne, ul. Topolowej, opracowanie dokumentacji przebudowy ul. • opracowanie niezb ędnych Zarz ądcy dróg, Bałtyckiej w Grzybowie, przebudowa drogi nr 0152Z Mrze żyno – projektów technicznych, Użytkownicy środowiska, Dźwirzyno – Kołobrzeg na odcinku od 3+285km w m. D źwirzyno • wprowadzenie stałego WIO Ś do skrzy żowania z drog ą wojewódzk ą nr 109 w m. Mrze żyno wraz monitoringu hałasu, z przebudow ą mostu nad kanałem Resko , przebudowa drogi • budowa ekranów gminnej w K ądzielinie (gm. Kołobrzeg), akustycznych przy drodze nr
Odbudowa drogi gminnej- asfaltowej w Drozdowie (gm. Ryma ń). 11, • zakładanie pasów zieleni Ponadto w okresie sprawozdawczym w gminach powiatu wykonano liczne izolacyjnej. nasadzenia drzew i krzewów, które stanowi ą naturaln ą barier ę izolacyjn ą i ochronn ą mieszka ńców przed hałasem komunikacyjnym. W 2008 roku nasadzono ł ącznie 109 sztuk drzew oraz 497 sztuk krzewów. Natomiast w 2009 roku nasadzono ł ącznie 1.045 sztuk drzew oraz 1.743 sztuki krzewów. CEL PRIORYTETOWY 5: RACJONALIZACJA U ŻYTKOWANIA SUROWCÓW

Uprawa ro ślin z Zadanie nie zostało zrealizowane: zgonie z danymi gmin powiatu przeznaczeniem na zakładanie plantacji ro ślin z Gminy, Kołobrzeskiego w okresie sprawozdawczym nie wykonano działa ń cele energetyczne przeznaczeniem ich na cele Przedsi ębiorstwa zwi ązanych z zakładaniem nowych plantacji ro ślin z przeznaczeniem na energetyczne komercyjne cele energetyczne.

wyznaczanie w miejscowych planach Zadanie realizowane sposób ci ągły: Powiat Kołobrzeski w 2009 roku Wykorzystanie energii wiatru Gminy, przestrzennego zagospodarowania zaj ął 6 miejsce w Rankingu energii odnawialnej Zwi ązku Powiatów Przedsi ębiorstwa obszarów, na których mog ą by ć Polskich. Aktualnie na terenie powiatu eksploatowany jest park wiatrowy w komercyjne budowane elektrownie wiatrowe Tymieniu oraz elektrownia wiatrowa Kar ścino.

______38 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Park wiatrowy w Tymieniu zlokalizowany jest cz ęś ciowo na terenie powiatu w gm. Ustronie Morskie, na terenie której znajduj ą si ę dwie turbiny wiatrowe o mocy 2 MW. Farm ę zbudowała polsko-ameryka ńska spółka EEZ. Inwestycja jest warta ćwier ć miliarda zł. Na terenach byłego PGR-u tu ż przy drodze krajowej nr 11 stan ęło 25 stumetrowych wiatraków. Turbiny maj ą po

80 metrów średnicy, a ka żda mo że produkowa ć pr ąd o mocy dwóch megawatów. Na terenie Powiatu kołobrzeskiego zlokalizowana jest tak że Elektrownia Wiatrowa Kar ścino, któr ą tworzy ł ącznie 8 wiatraków produkuj ących energi ę elektryczn ą. Ka żdy z wiatraków posiada moc około 1,5 MW.

• Wykorzystanie energii wód przeprowadzenie oceny Zadanie realizowane sposób ci ągły: Powiat Kołobrzeski w 2009 roku płyn ących do wytwarzania mo żliwo ści wykorzystania zaj ął 6 miejsce w Rankingu energii odnawialnej Zwi ązku Powiatów energii elektrycznej w małych istniej ących cieków wodnych Polskich. Aktualnie na terenie powiatu zlokalizowana jest jedna Mała elektrowniach wodnych dla potrzeb energetyki wodnej Gminy, Elektrownia Wodna (MEW) na rzece Mołstowie w km 23 + 150 w • umieszczenie w miejscowych Przedsi ębiorstwa miejscowo ści Jaglino (gm. Ryma ń). Na MEW składa si ę budynek planach zagospodarowania komercyjne turbinowni, młyn wodny, zabudowania i teren przyległy do lewego brzegu przestrzennego miejsc jazu, rzeki i Kanału Ulgi dz. nr 21, 22, 24, 26,2, 24/1, 33 i 34 obr ęb przeznaczonych do budowy Rzesznikowo gm. Ryma ń. Roczna produkcja to około 86 000kWh elektrowni wodnych.

Zadanie realizowane sposób ci ągły: Powiat Kołobrzeski w 2009 roku Wykorzystanie w przyszło ści okre ślenie zasobów wód zaj ął 6 miejsce w Rankingu energii odnawialnej Zwi ązku Powiatów energii geotermalnej Gminy, geotermalnych oraz przeprowadzenie Polskich. Na terenie powiatu kołobrzeskiego jest już wykorzystywane źródło Przedsi ębiorstwa oceny mo żliwo ści ich wykorzystania do pozyskiwania takiej energii. W kompleksie sportowym Milenium w komercyjne dla celów grzewczych Kołobrzegu eksploatowana jest pompa ciepła. W roku 2006 MOSiR Kołobrzeg wybudował boisko i sztuczne lodowisko. Zim ą - kompletny system instalacji sztucznego lodowiska zbudowanego w technologii typu ICE SOLAR, na powierzchni 1800m.kw. wraz z układem odzysku ciepła Wykorzystanie energii z układu schładzaj ącego tafle lodowiska. Cała armatura z agregatami otoczenia, zwłaszcza energii chłodniczymi (pompy ciepła), wymiennikami solarnymi, kompletnym zawartej w jeziorach i w Gminy, orurowaniem wraz z panelami absorpcyjnymi. Latem – jako układ wodach Bałtyku, poprzez - Przedsi ębiorstwa solarny z pomp ą ciepła. Wykorzystywane jako boisko wielofunkcyjne stosowanie pomp ciepła komercyjne pokryte 10 milimetrow ą wykładzin ą Sport – Solar. Dzienny odzysk ciepła to około 10 GJ.

______39 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Wykorzystanie energii powstaj ącej w wyniku Zadanie realizowane w sposób ci ągły: kojarzenia źródeł energii Zgodnie z danymi Ogólnopolskiego Samorz ądowego Serwisu Energii odnawialnej Odnawialnej na terenie powiatu kołobrzeskiego znajduje si ę tak że moduł elektrociepłowni blokowej wykorzystywany do produkcji pr ądu i podgrzewania wody w o środku ARKA Medical Spa w Kołobrzegu. O środek dzi ęki temu rozwi ązaniu wydaje około 40% mniej na energi ę elektryczn ą i ciepło, ni ż przy zakupie tych mediów u tradycyjnych dostawców. Urz ądzanie jest zasilane gazem ziemnym i produkuje około 90 MW energii Gminy, elektrycznej miesi ęcznie oraz w pełni pokrywa zapotrzebowanie o środka, - Przedsi ębiorstwa bazy SPA i basenu na ciepł ą wod ę. Moduł elektrociepłowni blokowej (moduł komercyjne BHKW) Loganova E 2842 DN200 jest kompletn ą, gotow ą do zastosowania na obiekcie jednostk ą energetyczn ą z generatorem synchronicznym chłodzonym powietrzem, przeznaczon ą do skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej oraz ciepła: trójfazowego pr ądu elektrycznego (400V, 50 HZ) oraz ciepłej wody na potrzeby grzewcze. Ka żdy moduł BHKW mo że pracowa ć, wytwarzaj ąc zarówno ciepło, jak równie ż energi ę elektryczn ą, zale żnie od zapotrzebowania na moc w zakresie obci ąż enia elektrycznego od 50%-100% (co odpowiada 60%-100% wydajno ści termicznej). Moduł Loganova produkowany jest zgodnie z wymaganiami normy DIN ISO 9001.

Wykorzystanie gazu Zadanie nie zostało zrealizowane: w latach 2008-2009 nie wykonano wysypiskowego do produkcji Gminy, opracowanie niezb ędnych projektów żadnych działa ń, które umożliwiałyby wykorzystanie gazu wysypiskowego energii cieplnej i elektrycznej Przedsi ębiorstwa technicznych do produkcji energii cieplnej oraz elektrycznej na składowiskach na składowiskach komercyjne zlokalizowanych w powiecie kołobrzeskim.

Budowa na terenie powiatu Zadanie nie zostało zrealizowane: w latach 2008-2009 na terenie zakładu brykietowania i powiatu kołobrzeskiego nie wybudowano zakładu brykietowania i granulacji Gminy, granulacji drzewa opracowanie niezb ędnych projektów drzewa opałowego i odpadowego pochodz ącego z eksploatacji lasów oraz Przedsi ębiorstwa opałowego i odpadowego technicznych z upraw energetycznych. Realizacja zadania planowana jest w przyszłych komercyjne pochodz ącego z eksploatacji latach. lasów oraz z upraw energetycznych

______40 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

CEL PRIORYTETOWY 6: OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI I OCHRONA WYBRZE ŻA • Utrzymanie linii brzegowej Ochrona strefy brzegowej i według stanu w 2000r. zaplecza brzegów morskich • System przesyłowy, sztuczne Dźwirzyno- Ustronie Morskie zasilanie odcinków Zadanie realizowane w sposób ci ągły: wydmowych (odbudowa Zadania zwi ązane z utrzymywaniem linii brzegowej, budow ą wałów podbrze ża, pla ż, wydm), ochronnych oraz budow ą wałów przeciwpowodziowych były realizowane na wznoszenie budowli bie żą co. Zgodnie z danymi Urz ędu Morskiego w Słupsku w celu ochrony wspomagaj ących sztucznego linii brzegowej wykonano ostrogi oraz szczelne ścianki stalowe z zasilanie. oszczepem betonowym. Ochrona brzegów morskich w Kołobrzegu wynika z Ustawy z dnia 28 marca 2003 roku o ustanowieniu programu wieloletniego • Utworzenie przyczółków. Urz ędy Morskie, „Program ochrony brzegów morskich”. Zgodnie z opracowanym • Modernizacja korony opasek, Wojewoda programem na odcinku Kołobrzeg (km 328,9 – 335,4) zaplanowano okładzin, murów oporowych. • realizacje sztucznego zasilania oraz modernizacje urz ądze ń brzegowych. Budowa wałów ochronnych W okresie sprawozdawczym zrealizowano: wzdłu ż brzegu morskiego.
Opracowanie map batymetrycznych (km 328,5 – 335,5) – okolice • Budowa wałów miejscowo ści Kołobrzeg, przeciwpowodziowych wzdłu ż
Rozpoznanie nagromadzenia osadów piaszczystych na dnie przetok oraz odl ądowego lub morskim i uwarunkowania och stosowania w ochronie brzegów odmorskiego brzegu jezior metod ą sztucznego zasilania. przymorskich. • Uporz ądkowanie gospodarki wodnej na klifach CEL PRIORYTETOWY 7: RACJONALNE U ŻYTKOWANIE ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH

Zadanie realizowane w sposób ci ągły: Zalesianie gruntów o małej • przydatno ści rolniczej wyznaczanie obszarów pod Wojewoda, Samorz ąd Zalesienia obszarów o małej przydatno ści rolniczej s ą wykonywane na zalesienie, powiatowy, Samorz ądy bie żą co, w miar ę zaistniałych potrzeb. W ostatnich latach w powiecie • zakładanie tzw. lasów gminne, Lasy pa ństwowe, znacznie zwi ększyła si ę powierzchni lasów gminnych i zadrzewie ń. W roku energetycznych Wła ściciele gruntów 2009 powierzchnia lasów wynosiła ł ącznie 84,4ha. W porównaniu do roku 2006 zwi ększyła si ę o około 13,5ha.

Rekultywacja wyrobisk • opracowanie projektów rekultywacji wyrobisk poeksploatacyjnych kruszyw Samorz ąd powiatowy, znajduj ących si ę na terenie Zadanie realizowane w sposób ci ągły: prace rekultywacyjne wyrobisk mineralnych i torfu Samorz ądy gminne, powiatu, poeksploatacyjnych kruszyw mineralnych i torfu s ą realizowane na bie żą co. Wła ściciele wyrobisk • wykonanie rekultywacji wyrobisk

______41 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Ochrona i realizacja opracowanie programu rekultywacji przedsi ęwzi ęć maj ących na zanieczyszczonych wód Zadanie nie zostało zrealizowane: w latach 2008-2009 na terenie celu popraw ę jako ści powierzchniowych RZGW, WZMiUW, opracowano programu rekultywacji zanieczyszczonych wód wód powierzchniowych Samorz ąd powiatowy, powierzchniowych. Realizacja zadania planowana jest w przyszłych latach. Samorz ądy gminne

Ochrona ziemi, mi ędzy innymi upowszechnia ć zakładanie poprzez nie przeznaczanie gospodarstw ekologicznych Samorząd powiatowy, Zadanie zostało zrealizowane: na terenie powiatu upowszechnianie pod budownictwo gruntów Samorz ądy gminne, zakładania gospodarstw ekologicznych realizowane jest na bie żą co. I, II i III klasy bonitacyjnej Zarz ądcy dróg, W powiecie zlokalizowanych jest wiele gospodarstw agroturystycznych oraz Wła ściciele gospodarstw ekologicznych oferuj ących aktywny oraz zdrowy wypoczynek. rolnych

Zakładanie lasów ochronno – • opracowanie programu izolacyjnych w miejscach zadrzewie ń i zakładania o du żej uci ąż liwo ści dla ro ślinnych pasów ochronnych, Zadanie realizowane w sposób ci ągły: środowiska (hałas, zwłaszcza wzdłu ż ci ągów Samorz ąd powiatowy, Zalesienia obszarów o małej przydatno ści rolniczej s ą wykonywane na odory, emisja zanieczyszcze ń komunikacyjnych, Samorz ądy gminne, bie żą co, w miar ę zaistniałych potrzeb. W ostatnich latach w powiecie do atmosfery) • prowadzi ć zalesienie Zarz ądcy dróg, znacznie zwi ększyła si ę powierzchni lasów gminnych i zadrzewie ń. W roku

pasmowe nieu żytków Użytkownicy środowiska 2009 powierzchnia lasów wynosiła ł ącznie 84,4ha. W porównaniu do roku śródpolnych 2006 zwi ększyła si ę o około 13,5ha.

Ochrona złó ż kopalin przed trwałym zainwestowaniem i • opracowanie Programu Zadanie realizowane w sposób ci ągły: liczba polowa ń w obr ębie stref Samorz ąd powiatowy, zalesieniem oraz ochrony złó ż kopalin, faunistycznych została ograniczona. W okresie sprawozdawczym nie Samorz ądy gminne, niekontrolowan ą eksploatacj ą • ograniczy ć liczby polowa ń w opracowano Programu ochrony złó ż kopalin. Lasy Pa ństwowe obr ębie stref faunistycznych

______42 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

CEL PRIORYTETOWY 9: EDUKACJA EKOLOGICZNA

Utworzenie w Starostwie Powiatowym i w urz ędach Zadanie zostało zrealizowane: w okresie sprawozdawczym w Starostwie poszczególnych gmin Samorz ąd powiatowy, Powiatowym oraz poszczególnych Urz ędach gmin utworzono systemy systemu - Samorz ądy gminne, gromadzenia i upowszechniania informacji o środowisku. Aktualne gromadzenia i WIO Ś Informacje o środowisku s ą dost ępne na stronach internetowych urz ędów. upowszechniania informacji o środowisku

Organizowanie cyklicznych Zadanie realizowane w sposób ci ągły: w okresie sprawozdawczym w szkole ń i akcji informacyjnych Samorz ąd powiatowy, gminach powiatu prowadzone były działania edukacyjne w szerokim o stanie środowiska w - Samorz ądy gminne, zakresie. Organizowano szereg specjalistycznych szkole ń w zakresie powiecie. WIO Ś gospodarki wodno – ściekowej, sposobów prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów, ochrony gruntów, ochrony wód powierzchniowych i podziemnych.

Zadanie zostało zrealizowane: w okresie sprawozdawczym stworzono

Stworzenie strony stron ę internetow ą, na której zamieszczone s ą szczegółowe informacje • systematyczne umieszczanie internetowej, na której Samorz ąd powiatowy, dotycz ące ochrony środowiska w powiecie. Adres strony: informacji o tematyce zamieszczone b ędą Samorz ądy gminne, www.przyroda.powiat.kolobrzeg.pl ekologicznej i stanie informacje dotycz ące ochrony WIO Ś Na ww. stronie mo żna znale źć aktualne dane dot. ustanowionych form środowiska w powiecie na środowiska w powiecie ochrony przyrody w powiecie, szczegółowych opisów unikalnych walorów stronie internetowej świata przyrodniczego, tj. fauny i fory powiatu i wiele innych.

• powołanie tzw. Ekoforum Realizowanie idei partnerstwa (idea partnerstwa dla Zadanie nie zostało zrealizowane: w okresie sprawozdawczym nie dla ekorozwoju ekorozwoju) – Samorz ąd powiatowy, stworzono tzw. Ekoforum (idea partnerstwa dla ekorozwoju) – mi ędzysektorowej koalicji, w Samorz ądy gminne, mi ędzysektorowej koalicji, w której udział b ędą brały przedstawiciele której udział b ędą brały WIO Ś wszystkich organizacji z terenu powiatu, z powodu braku porozumienia przedstawiciele wszystkich pomi ędzy wszystkimi organizacjami z terenu powiatu. organizacji z terenu powiatu

______43 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Prowadzenie stałej akcji Zadanie realizowane w sposób ci ągły: w okresie sprawozdawczym w informacyjno – reklamowej gminach powiatu prowadzone były działania edukacyjne w szerokim poprzez współprac ę z • przekazywanie informacji zakresie. Działania prowadzone były w mediach lokalnych oraz przez poprzez lokalne środki Internet. Ponadto akcje edukacyjne były organizowane w placówkach lokalnymi mediami Samorz ąd powiatowy, masowego przekazu, np. oświatowych zlokalizowanych w powiecie. Do działa ń edukacyjnych Samorz ądy gminne, redagowanie wkładki o prowadzonych w powiecie mo żna zaliczy ć: organizacj ę wystaw, Organizacje społeczne tematyce ekologicznej w konkursów, przedstawie ń, wycieczek oraz festynów. Ponadto urz ędy lokalnej prasie promowały alternatywn ą form ę komunikacji w stosunku do komunikacji samochodem (tj. rower, środki transportu zbiorowego i inne). Organizacja Światowego Dnia Ziemi, Akcji Sprz ątania świata itd.

CEL PRIORYTETOWY 10: MONITORING ŚRODOWISKA • opracowanie niezb ędnych Zadanie nie zostało zrealizowane: Monitoring hałasu map akustycznych, Samorz ąd powiatowy, W okresie sprawozdawczym Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska • aktualizacja obszarów hałasu Samorz ądy gminne, nie prowadził bada ń całodobowego pomiaru hałasu komunikacyjnego w drogowego i kolejowego, • IO Ś i WIO Ś, powiecie. wprowadzenie monitoringu w Wojewoda W latach 2008-2009 wykonywano wiele działa ń maj ących ogranicza ć strefie uzdrowiskowej w negatywne oddziaływanie hałasu, tj. modernizacja dróg, nasadzenia itd. Kołobrzegu • wyznaczenie obszarów i form Monitoring przyrody przyrodniczych do Samorz ąd powiatowy, prowadzenia monitoringu Samorz ądy gminne, Zadanie realizowane w sposób ci ągły: stan środowiska przyrodniczego • wdro żenie monitoringu dla IO Ś i WIO Ś, powiatu monitorowany jest na bie żą co. ró żnych form ochrony Wojewoda przyrody • opracowanie programu Zadanie realizowane w sposób ci ągły: Ochrona brzegów morskich w Monitoring wybrze ża ochrony wybrze ża na odcinku Kołobrzegu wynika z Ustawy z dnia 28 marca 2003 roku o ustanowieniu Samorz ąd powiatowy, Dźwirzyno-Ustronie Morskie, programu wieloletniego „Program ochrony brzegów morskich”. Zgodnie z Samorz ądy gminne, • systematyczne monitorowanie opracowanym programem na odcinku Kołobrzeg (km 328,9 – 335,4) IO Ś i WIO Ś, wybrze ża, a zwłaszcza zaplanowano realizacje sztucznego zasilania oraz modernizacje urz ądze ń Wojewoda odcinków zabezpieczonych brzegowych. Ponadto monitoring stanu brzegów morskich realizowany jest przed zniszczeniem na bie żą co.

______44 EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń; tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

V. OCENA WSKA ŹNIKOWA REALIZACJI POROGRAMU

Wska źnikowa ocena realizacji programu ochrony środowiska oparta jest na wska źnikach, które okre ślaj ą stan środowiska naturalnego i porównuj ą go ze stanem z okresu opracowania Programu, tj. z rokiem 2003. Ponadto analiza wska źnikowa charakteryzuje stan infrastruktury komunalnej w powiecie. W tabeli 10 zaprezentowano analiz ę wska źnikow ą działa ń zapisanych w „Powiatowym Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego”, który został uchwalony w grudniu 2003. Analiza wska źnikowa zawiera stan w okresie wyj ściowym wg PO Ś, tj. rok 2003 i porównuje do dnia sporz ądzania niniejszego raportu (tj. 31.12.2009r.).

Tabela 10: Ocena wska źnikowa efektywno ści Powiatowego Programu Ochrony Środowiska

Źródło Jednostka Stan wyj ściowy Stan na Wska źniki informacji o miary PGO 31.12.2009r. wska źnikach

Mogilniki – zagro żenie dla Starostwo środowiska środkami szt. 2 0 Powiatowe ochrony ro ślin i opakowa ń

Powierzchni powiatu terenów GUS ha 313,2 (2004) 271,2 zielonych

Starostwo Powierzchnia lasów Powiatowe, ha 15.496 15.114 Nadle śnictwa

Okr ęgowa Stacja Udział gleb kwa śnych i bardzo 73% powierzchni Chemiczno - % powierzchni Brak danych kwa śnych badanych gleb Rolnicza

Regionalny Rezerwaty przyrody Dyrektor Ochrony szt. 0 2 Środowiska

Obszary chronionego Regionalny Dyrektor Ochrony szt. 1 1 krajobrazu Środowiska

Regionalny Użytki ekologiczne Dyrektor Ochrony szt. 2 1 Środowiska

Regionalny Pomniki Przyrody Dyrektor Ochrony szt. 102 211 Środowiska

Regionalny Stanowiska dokumentacyjne Dyrektor Ochrony szt. 0 1 Środowiska

EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA ul. D ąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń, tel. (061) 667 51 65, 600 914 508, www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Urz ąd Sie ć NATURA 2000 szt. - 6 Wojewódzki

Ilo ść komunalnych Starostwo szt. 12 12 oczyszczalni ścieków Powiatowe

Ilo ść przemysłowych Starostwo szt. 1 1 oczyszczalni ścieków Powiatowe

Długo ść sieci wodoci ągowej GUS km 473,8 590,3

Ilo ść poł ącze ń prowadz ących do budynków mieszkalnych i GUS szt. 7.652 9.244 zbiorowego zamieszkania – sie ć wodoci ągowa Ludno ść korzystaj ąca z sieci GUS szt. 69.991 72.517 wodoci ągowej

Długo ść sieci kanalizacyjnej GUS km 282,8 347,2 Ilo ść poł ącze ń pro wadz ących do budynków mieszkalnych i GUS szt. 3.860 6.158 zbiorowego zamieszkania – sie ć kanalizacyjna Ludno ść korzystaj ąca z sieci GUS szt. 57.307 61.391 kanalizacyjnej Ilo ść obiektów działaj ących WIO Ś, w oparciu o wykorzystanie szt. Brak danych 18 GUS energii odnawialnej Wykorzystanie energii wiatru Starostwo szt. Brak danych 2 - ilo ść obiektów Powiatowe

Wykorzystanie energii wody- Starostwo szt. Brak danych 1 ilo ść obiektów Powiatowe

Wykorzystanie energii Starostwo szt. Brak danych 5 biomasy- ilo ść obiektów Powiatowe

Wykorzystanie energii Starostwo szt. Brak danych 9 słonecznej- ilo ść obiektów Powiatowe

Wykorzystanie energii Starostwo szt. Brak danych 1 geotermalnej- ilo ść obiektów Powiatowe

Udział energii ze źródeł odnawialnych w zu życiu energii WIO Ś, % Brak danych Brak danych pierwotnej: GU Ś 1,6 % (rok 2006); 7,5,% (rok 2010) % udziału w % wód rzek w I klasie i II I kl. – 0 % I kl. – 0% ogólnej ilo ści klasie czysto ści WIO Ś II kl. - 0 % II kl. – 0% punktów

pomiarowych % udziału w % wód jezior w I klasie i II ogólnej ilo ści I kl. - 0% I kl. - 0% klasie czysto ści WIO Ś badanych

jezior

% udziału w % wody podziemnej: 0% ogólnej ilo ści - najwy ższej jako ści – 10% WIO Ś Brak danych 0% punktów

- wysokiej jako ści – 50% monitoringu

EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA 46 ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń, tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Ładunki zanieczyszcze ń Ładunki zanieczyszcze ń w ściekach po w ściekach po Charakterystyka ładunku oczyszczeniu oczyszczeniu [kg/rok] [kg/rok] zanieczyszcze ń w ściekach Urz ąd ładunek BZT : 62.245 BZT :36.353 Marszałkowski (Mg/rok) 5 5 po oczyszczeniu ChZT: 460.400 ChZT: 295.660 Zawiesina: 123.913 Zawiesina: 42.090 Azot ogólny: 238.342 Azot ogólny: 54.921 Fosfor ogólny: 9.163 Fosfor ogólny: 1.204

Źródło: Opracowanie własne

VI. FINANSOWANIE INWESTYCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W POWIECIE

Analiz ę systemu finansowania inwestycji dot. ochrony środowiska w latach 2008-2009 wykonano w oparciu o informacje uzyskane ze Starostwa Powiatowego w Kołobrzegu, Urz ędów Gmin oraz informacji zawartych w rocznikach statystycznych GUS. Ogólne dane dotycz ące finansowania inwestycji zwi ązanych z ochron ą środowiska na terenie Powiatu Kołobrzeskiego przedstawiają tabele 11 i 12.

Tabela 11: Nakłady finansowe na realizacj ę ochrony środowiska w powiecie wg inwestycji

Rodzaj inwestycji Koszty [tys. zł]

Gospodarowanie odpadami 14,6

Gospodarka ściekowa i ochrona wód 29.073,8 Sie ć kanalizacyjna odprowadzaj ąca ścieki 28.230,1 Sie ć kanalizacyjna odprowadzaj ąca wody 843,7 opadowe Uj ęcia i doprowadzenia wody 6.136,5 Budowa i modernizacja stacji uzdatniania wody 256,0 Obwałowania przeciwpowodziowe 1.811,8 Ochrona ró żnorodno ści biologicznej i krajobrazu 4,2 Ochrona powietrza atmosferyczne i klimatu 101,0 Ochrona i przywrócenie warto ści u żytkowej gleb 36,7 ochrona wód powierzchniowych i podziemnych Pozostała działalno ść zwi ązana z ochron ą 3.551,6 środowiska Razem 70.060,00

Źródło: Główny Urz ąd Statystyczny

EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA 47 ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń, tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

Tabela 12: Nakłady finansowe na ochron ę środowiska wg źródeł finansowania

Środki Ogółem Fundusze ekologiczne [tys. zł] Własne Z zagranicy

32.781,9 5.954,9 19.270,5 7.556,5

Źródło: Główny Urz ąd Statystyczny

VII. PODSUMOWANIE

Przedmiotem opracowania jest Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego za lata 2008-2009. Został on opracowany zgodnie z ustaw ą z dnia 21 kwietnia Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z pó źn. zm.). Zgodnie z art. 18 ust. 2 z wykonania programów organ wykonawczy powiatu sporz ądza co 2 lata raporty, które przedstawiane s ą Radzie Powiatu. Jednak ustawa nie okre śla szczegółowych wymaga ń dotycz ących zakresu i formy Raportu. Głównym celem wykonania dokumentu jest przeanalizowanie stopnia realizacji celów oraz zada ń nakre ślonych w powiatowym Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego, który został uchwalony w grudniu 2003 roku. Raport szczegółowo prezentuje charakterystyk ę działa ń podejmowanych w latach 2008-2009, a tak że wpływ tej realizacji na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego powiatu, analizuj ąc ich aktualny stan. Zgodnie z przeprowadzon ą analiz ą mo żna stwierdzi ć, i ż wi ększo ść zada ń oraz celów zapisanych w Powiatowym Programie Ochrony Środowiska zostało zrealizowanych. Niektóre z przyj ętych działa ń maja charakter ci ągły, np. działania zwi ązane z rozbudow ą infrastruktury komunalnej. W celu zachowania jak najlepszego poziomu ekologicznego proponuje si ę dalsz ą realizacje tych działa ń. Analizuj ąc szczegółow ą struktur ę nakładów na inwestycje zwi ązane z ochron ą środowiska mo żna wywnioskowa ć, i ż hierarchia realizacji zada ń ekologicznych jak równie ż same zadania zostały nakre ślone w sposób prawidłowy. W niektórych przypadkach nast ąpiło jednak przesuni ęcie zało żonych terminów. Główn ą przyczyn ą takowych opó źnie ń jest w wi ększo ści przypadków brak środków finansowych na realizacj ę zada ń lub zbyt długie procedury przetargowe. Podczas przygotowywania aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kołobrzeskiego na lata 2010-2013 z perspektyw ą na lata 2014-2017, należy dokona ć weryfikacji zada ń zapisanych w poprzednim Programie, a tak że uwzgl ędni ć zmiany w Programach wy ższego szczebla.

EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA 48 ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń, tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

SPIS TABEL

Tabela 1: Dane klimatyczne powiatu kołobrzeskiego ...... 7 Tabela 2: U żytkowanie gruntów w powiecie kołobrzeskim w 2009 roku ...... 8 Tabela 3: Zmiany demograficzne na terenie powiatu w latach 2007-2009...... 9 Tabela 4: Liczba mieszka ńców w gminach powiatu kołobrzeskiego ...... 10 Tabela 5: Podmioty gospodarcze na terenie powiatu kołobrzeskiego w 2009 roku ...... 10 Tabela 6: Charakterystyka sieci wodoci ągowej w powiecie ...... 14 Tabela 7: Charakterystyka sieci kanalizacyjnej w powiecie ...... 15 Tabela 8: Formy ochrony przyrody w powiecie oraz formy przewidziane do obj ęcia ochron ą .. 29 Tabela 9: Ocena realizacji zada ń za lata 2008 – 2009 nakre ślonych w Powiatowym Programie Ochrony Środowiska ...... 33 Tabela 10: Ocena wska źnikowa efektywno ści Powiatowego Programu Ochrony Środowiska .. 45 Tabela 11: Nakłady finansowe na realizacj ę ochrony środowiska w powiecie wg inwestycji .... 47 Tabela 12: Nakłady finansowe na ochron ę środowiska wg źródeł finansowania ...... 48

SPIS RYCIN

Rysunek 1: Mapa administracyjna powiatu kołobrzeskiego ...... 6 Rysunek 2: Podmioty gospodarcze powiatu kołobrzeskiego wg sekcji PKD ...... 11

EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA 49 ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń, tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.com

RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOŁOBRZESKIEGO ZA LATA 2008-2009

EKO-PROJEKT DORADZTWO W OCHRONIE ŚRODOWISKA 50 ul. Dąbrowskiego 291A, 60-406 Pozna ń, tel. (061) 667 51 65, 600 914 508; www.eko-projekt.