DOCSLIB.ORG

Microfilming in Poland Microfilming MICROFILMING in POLAND

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Microfilming in Poland Microfilming MICROFILMING in POLAND Maciej Szablewski Microfilming in Poland Microfilming MICROFILMING IN POLAND Contents: Introduction Photographic techniques in Poland up to 1950 Microfilming in the Polish archives Microfilm studios in other institutions Library microforms Microfilm Station of the National Library of Poland (1950–1961) Microfilming at the National Library of Poland from 1962–1992 Reprography at the National Library of Poland until 2012 The Bosch project Introduction In 1950, a caravan of American scholars and photo technicians made their way across the Sinai Peninsula in order to copy the collections of the St. Catherine’s monastery on Mount Sinai. In the same year, at the Nation- al Library in Warsaw, an institution was created to launch an initiative for preserving collections on a scale unprecedented in Europe. At first, the Microfilm Station was in charge of producing surrogates of the most valuable monuments of writing that had survived the disasters of World War II. In the 1970s, its work was extended by a project of completing the collections of Polish newspapers and journals. In this way, over half a cen- tury of microfilming resulted in preserving integral series of periodicals as well as manuscripts, early printed books and music documents housed Polish Libraries 2015 Vol. 3 2015 Vol. Libraries Polish 20 Microfilming in Poland Microfilming in over 200 institutions in Poland and abroad. Furthermore, the collection of surrogates gathered by the National Library became the most complete scientific workshop for the Polish humanities. Photographic techniques in Poland up to 1950 Photographing teXts was first discussed in Poland in the interwar period. Scholars and custodians were aware of the potential that the new technology had, however, once Poland regained independence, the country’s institutions had to face more fundamental challenges, and the young state dealing with economic problems was unable to provide suitable funds even for the most ba- sic activity. In 1934, four state archives out of siXteen still had no typewriters, not to mention costly photographic equipment. 1 Therefore, before 1939, using photographic techniques to copy teXts was mainly discussed in articles and at conferences, 2 while their practical application was restricted to the Archive of Public Education in Warsaw, the Cracow Library of the Polish Academy of Arts and Sciences, the National Ossoliński Institute (Ossol.) in Lviv and the Jagiel- lonian Library. 3 A fact that illustrates the limited scale of the phenomenon is that between 1936 and 1937, the latter produced no more than 1,937 copies (for eXample of the Bogurodzica manuscript), using a Foto-Clark camera, for 58 cli- ents in total, one of the orders comprising 500 copies. The only person to work with microfilms was Professor Jan Rutkowski of the University of Poznań, who copied documents concerning the reviews of royal properties borrowed from the Central Archives of Historical Records in Warsaw. 4 Under such cir- 1 “Sprawozdanie z działalności” [Report on Activities], Archeion , vol. 13, 1935, p. 153. 2 J. Grycz, “Zagadnienie fotografii w bibliotekarstwie” [Photography in Library Practice], Przegląd biblioteczny [Librarian Review], year 12, 1938, pp. 145–170; M. Handelsman, “Metoda poszukiwań archiwalnych” [A Method for Archival Research], Archeion , vol. 2, 1927, p. 39; A. Rybarski, Potrzeby i zadania fotografii w pracy archiwalnej [Needs and Purposes of Photo- graphy in Archival Work], Lviv 1926; “Sprawozdanie z VI sesji Rady Archiwalnej w dniach 19–20.12.1928 r.” [Report of the 6th Session of the Archival Council held on 19–20/12/1928], Archeion , vol. 5, 1929, Część Urzędowa [Official Part], p. 4. 3 The isolated attempts to photograph teXts undertaken by Prof. Jan Kruszyński of the University of Vilnius were of minor significance. J. Kruszyński, “Nowy aparat do reprodukcji fotograficznej i jego zastosowanie szczególnie do zabytków archiwalnych” [A New Apparatus for Photographic Repro- duction and its Application to Archival Objects in Particular], Archeion , vol. 14, 1936, pp. 24–25. 3 2015 Vol. Libraries Polish 4 J. Deresiewicz , “Powielanie archiwów” [Copying Archives], Dziennik Poznański [Poznań Daily] of 30/04/1937 , issue 100, p. 7; B. Drewniewska-Idziak, “Projekt Polskiej akcji mikrofilmowa- nia zbiorów bibliotecznych z XIX i XX wieku z podziałem na regiony” [Project of the Polish Action of Microfilming Library Holdings of the 19th and 20th Centuries According to Regions], in Chrońmy oryginały [To Protect the Originals], ed. B. Drewniewska-Idziak, Warszawa 2000, p. 30; “Fotobiblioteki” [Photo Libraries], Kurier poznański [Poznań Courier] of 4/04/1937, vol. 32, issue 152, p. 4; J. Rutkowski, “Mikrofotografia na usługach historii” [Microphotography in the Service of History], Roczniki Dziejów Społeczno–Gospodarczych [Socio-Economic History Yearbook], vol. 6, 1937, p. 601. 21 cumstances, it is no wonder that Józef Grycz once admitted that “in Poland, any application of photography in library practice lies fallow.” 5 This situation remained unchanged until the 1950s. During the peri- od of the war and occupation, microreprography was limited to isolated initiatives undertaken in a life-threatening way, such as the ones of Pro- 6 Microfilming in Poland Microfilming fessors Mieczysław Wolfke or Janusz Podoski. Following the year 1945, several institutions, such as the Institute of General Chemistry and the Institute of History of the University of Warsaw, decided to purchase 135 film cameras. At the University of Poznań, Professor Rutkowski reopened his pre-war studio. Also, the first microfilm cameras appeared. They were used by the Jewish Historical Commission, the Institute of Electronics of the Warsaw University of Technology and the Chair of Photographic Techniques of the Wrocław University of Technology. 7 In 1948, Profes- sor Karol Górski pursued plans for issuing micropublications through the photographic studio of the Toruń Scientific Society. 8 In spite of “ru- dimentary equipment and modest funds”, 9 by 1950, two such editions were published, containing the proceedings of the Prussian parliament of 1506–1653 and the parliamentary acts of Ducal Prussia since 1541. 10 Mi- crofilms were no longer solely discussed in writing, 11 but had begun to be used in research.12 5 J. Grycz, op. cit., p. 170. 6 W. Żdżarski, Historia fotografii warszawskiej [History of Warsaw Photography], Warszawa 1974, pp. 226–227. 7 At the latter university, the chair held by Professor Romer was the first one in Poland to begin training future photography engineers in 1948. H. Zubala, Mikrofilmowanie zbiorów archiwalnych i bibliotecznych w Polsce 1950–1970 [Microfilming Archival and Library Collec- tions in Poland 1950–1970], Wrocław 1978, p. 57. 8 K. Górski, “Zagadnienie produkcji mikrofilmowych odbitek pozytywów w zastosowaniu do źródeł historycznych” [Production of Microfilm Positive Copies Applied to Historical Sources], Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu [Notes of the Toruń Scientific Society], vol. 14, Toruń 1948, p. 109–119; A.W., Recenzja : K. Górski, “Zagadnienie produkcji mikrofilmowych odbitek pozytywów w zastosowaniu do źródeł historycznych” [Review: Karol Górski, Production of Mi- crofilm Positive Copies Applied to Historical Sources], Przegląd Historyczny [Historical Review], vol. 39, issue 2, 1949, pp. 112–113. 9 A. Wyczański, “Mikrofilm w archiwach i bibliotekach polskich” [Microfilm in the Polish Archives and Libraries], Archeion , vol. 26, 1956, p. 138. 10 These publications, released as the Fontes, Seria II, Rotuli photographici series, were entitled Reces- sus comitiorum Terrae Prussie (Toruń 1948) and Acta conventus Prussiae Ducalis (Toruń 1950). 11 Compare: T. Komornicki, “Mikrokarty i przyszłość bibliotek naukowych świata” [Microcards and the Future of Research Libraries Worldwide], Życie Nauki [Research Life], vol. 3, issues 13–14, 1947, pp. 58–68; M. Łodyński, “Biblioteki i polityka biblioteczna w związku z potrze- bami nauki” [Libraries and Library Policy in Connection with Research Needs], Życie Nauki [Research Life], vol. 4, 1947, p. 293. 12 For eXample, when Władysław Tomkiewicz was investigating inventories of the works of art that Polish Libraries 2015 Vol. 3 2015 Vol. Libraries Polish remained in Paris following the death of King Jan Casimir, he used a microfilm of a codeX with 22 Microfilming in Poland Microfilming Microfilming in the Polish archives In 1950, the first microfilm camera was bought for the Central Archives of Historical Records (CAHR). 13 At first, the studio limited its works to preserving the most valuable and deteriorated items. Therefore, micro- films were not recorded as separate holdings, but as surrogates of those already owned. 14 Furthermore, until 1954 no positives were produced, nor was opening a reading room to the public considered. The studio was in- corporated into the existing structure of the archive, so the work of prep- aration and description of the copied materials was conducted in shifts by, not always enthusiastic, archivists. 15 The situation was even worse at the two technical departments that produced and verified the microre- productions. Due to low wages, the laboratory staff tended to change con- stantly. This high employee turnover was eXacerbated by a shortage of duly qualified staff. As a case in point, the position of technical manager, responsible for production quality, was given to a photography amateur and professional driver. 16 This is why the fact that 279,975 film frames were taken in 1951 should be considered a huge
Load more

Recommended publications
  • (Zamość, Polska) Ikonografia Jana Zamoyskiego
    Izabela Winiewicz-Cybulska (Zamość, Polska) Ikonografia Jana Zamoyskiego Sztuka, pełniąc na przestrzeni dziejów różnorodne funkcje, była zwykle dobrym środkiem politycznej propagandy. Szczególną rolę odgrywał portret, który upamiętniając postać wielkiego wodza, polityka czy mecenasa sztuki, zwykle jednoznacznie określał pozycję modela. Wizerunki - tworzone za życia i po śmierci osoby - były gwarancją wiecznie trwającej sławy. Z czasem tworzyły one galerie przodków, kopiowane i powielane przypominały o świetności rodu, jego ciągłości a przede wszystkim o ważnej pozycji założyciela rodowej potęgi. Tak było w przypadku Jana Zamoyskiego - wielkiego kanclerza i hetmana, wybitnego człowieka epoki odrodzenia. Wówczas właśnie portret uzyskał swoją malarską autonomię, stał się wyrazem renesansowego humani- zmu, uznając indywidualność i świecką godność człowieka. Portrety, tworzone dla celów urzędowo- reprezentacyjnych, służyły jako dary w stosunkach dyplomatycznych. Ich prawdziwość była zawsze niewątpliwą zaletą, lecz czasem - w celu szczególnego podkreślenia społecznej i ekonomicznej pozycji portretowanego - heroizowano je - pokazywano poważną twarz, sztywną i władczą pozę. Całość uzupełniano też elementami heraldycznymi, epigraficz-nymi, a nawet alegorycznymi i symbolicznymi. Poziom artystyczny takich wizerunków był zróżnicowany - zależny od tego, czy ich twórca to artysta mający gruntowne przygotowanie, czy jedynie tylko jakiś wrodzony talent i zmysł obserwacji. Należy też pamiętać, że autor musiał liczyć się często z zaleceniami i uwagami samego zleceniodawcy. Najstarsze wizerunki Jana Zamoyskiego, zwłaszcza w grafice i w numizmatach, świadczą niewątpliwie, iż sztuka była narzędziem propagandy. Portrety wykorzystywane do celów politycznych były wizualizacją majestatu portretowanego, jasno określały jego pozycję i szczególne miejsce w zhierarchizowanym ówczesnym społeczeństwie. Takie podkreślenie prestiżu czytelne było dla odbiorców tych dzieł sztuki, a samemu portretowanemu dawało wewnętrzne zadowolenie, umocnienie własnej pozycji i gwarancję wiecznie trwającej sławy.
    [Show full text]
  • International Viola Congress
    CONNECTING CULTURES AND GENERATIONS rd 43 International Viola Congress concerts workshops| masterclasses | lectures | viola orchestra Cremona, October 4 - 8, 2016 Calendar of Events Tuesday October 4 8:30 am Competition Registration, Sala Mercanti 4:00 pm Tymendorf-Zamarra Recital, Sala Maffei 9:30 am-12:30 pm Competition Semifinal,Teatro Filo 4:00 pm Stanisławska, Guzowska, Maliszewski 10:00 am Congress Registration, Sala Mercanti Recital, Auditorium 12:30 pm Openinig Ceremony, Auditorium 5:10 pm Bruno Giuranna Lecture-Recital, Auditorium 1:00 pm Russo Rossi Opening Recital, Auditorium 6:10 pm Ettore Causa Recital, Sala Maffei 2:00 pm-5:00 pm Competition Semifinal,Teatro Filo 8:30 pm Competition Final, S.Agostino Church 2:00 pm Dalton Lecture, Sala Maffei Post-concert Café Viola, Locanda il Bissone 3:00 pm AIV General Meeting, Sala Mercanti 5:10 pm Tabea Zimmermann Master Class, Sala Maffei Friday October 7 6:10 pm Alfonso Ghedin Discuss Viola Set-Up, Sala Maffei 9:00 am ESMAE, Sala Maffei 8:30 pm Opening Concert, Auditorium 9:00 am Shore Workshop, Auditorium Post-concert Café Viola, Locanda il Bissone 10:00 am Giallombardo, Kipelainen Recital, Auditorium Wednesday October 5 11:10 am Palmizio Recital, Sala Maffei 12:10 pm Eckert Recital, Sala Maffei 9:00 am Kosmala Workshop, Sala Maffei 9:00 am Cuneo Workshop, Auditorium 12:10 pm Rotterdam/The Hague Recital, Auditorium 10:00 am Alvarez, Richman, Gerling Recital, Sala Maffei 1:00 pm Street Concerts, Various Locations 11:10 am Tabea Zimmermann Recital, Museo del Violino 2:00 pm Viola Orchestra
    [Show full text]
  • Andrzej Gil IEŚW Lublin Jan Zamoyski Wobec Zagadnień Wyznaniowych
    Andrzej Gil IEŚW Lublin Jan Zamoyski wobec zagadnień wyznaniowych na przykładzie Zamościa przełomu XVI i XVII wieku Postać Jana Zamoyskiego stała się swego rodzaju ikoną historyczną, obrosłą różnego rodzaju legendami i mitami. Pod kolejnymi nawarstwieniami, narosłymi w ciągu wieków, ukryty został obraz realnego człowieka, kierującego się swoim rozumieniem świata. Sternik nawy państwowej, orędownik wolności szlacheckiej, twórca ogromnego latyfundium miał także swoje poglądy, które wpływały na podejmowane przezeń inicjatywy. Niezmiernie interesujące wydaje się określenie faktycznego stosunku Jana Zamoyskiego wobec ludzi innego wyznania i narodowości. Jest to o tyle fascynujące, bowiem Zamoyski miał doskonałą sposobność zamanifestowania swoich poglądów w tej dziedzinie w czasie budowy Zamościa. Podjęcie dzieła wzniesienia od podstaw miasta, odmienne przecież od tworzenia ordynacji, budowanej przede wszystkim w oparciu o istniejący już potencjał osadniczy, dawało sposobność nie tylko do zademonstrowania sprawności adaptacji klasycznych idei przestrzennych (renesansowe miasto idealne) oraz militarnych (nowoczesna architectura militaris), ale także, a może przede wszystkim, okazania stosunku do pojmowania i rozumienia przez niego wizji idealnej społeczności miejskiej (swego rodzaju idealna communa civitas). Nie był bowiem Jan Zamoyski w swej decyzji o nadaniu miastu określonego charakteru etnicznego i wyznaniowego zależny od nikogo, poza swoim rozumieniem rzeczywistości i kierowaniem się własnymi w tej mierze przemyśleniami. Stąd właśnie społeczność
    [Show full text]
  • Professor OM Kowalewski—Mongolian Studies
    CORE Metadata, citation and similar papers at core.ac.uk Provided by Acta Orientalia Vilnensia Professor O.M. Kowalewski—Mongolian studies scholar, traveller and enlightener: His biographical landmarks Ramil M. Valeev Kazan (Volga Region) Federal University Irina V. Kulganek Institute of Oriental Manuscripts of Russian Academy of Science Jerzy Tulisow University of Warsaw Abstract. In this article, materials devoted to the basic stages of the life and activity of a graduate of Vilna University (1821), Professor Osip Mikhailovich Kowalewski (1801–1878), are presented. He held the first chair of Mongolian literature in Russia and Europe and served as dean and rector of Kazan University. Prof Kowalewski made scientific trips to Siberia, Buryatia, Mongolia and China (1828–1833); collected unique books, manuscripts, and ethnographic materials of the people of Central Asia; and became the author of classical works concerning Buddhism and the history, languages, literature, religions, folklore, and ethnography of the Mongolian people. A graduate of Vilna (Vilnius) University, Osip Mikhailovich Kovalevskiy (Осип Михайлович Ковалевский, 1801–1878) (henceforth the Polish rendering of his surname ‘Kowalewski’ is used) is one of the founders of Mongolian research in Russia and Europe, an outstanding scholar with a wide range of research, and a corresponding member of the Russian Academy of Science. The name of this Russian and Polish scholar stands alongside other outstanding Russian orientalists: Christian Fren (Христиан Данилович Френ, 1782–1851), Aleksandr Kazem-Bek (Александр Касимович Казем-Бек 1802–1870), Ilya Berezin (Илья Николаевич Березин, 1818–1896), Vasiliy Bartold (Василий Владимирович Бартольд, 1869– 1930), Boris Vladimirtsov (Борис Яковлевич Владимирцов, 1884–1931), and others.
    [Show full text]
  • «Voevodych Zemli Moldavskoi»... Peter Mohyla's Youth and Political Heritage
    СОЦІУМ. Альманах соціальної історії. Випуск 4. – C. 19–25. © Alfons Bruening, 200419 Alfons Bruening «Voevodych zemli moldavskoi»... Peter Mohyla's Youth and Political Heritage Literature on Metropolitan Peter Mohyla and famous churchman? And, mostly discussed in his reforms tends to fill libraries. Yet in all the nearly any work on him, which was the signifi- many works, articles and studies little space is be- cance of Western influences on his personality? ing devoted to his early years, provenience and There is a lot of uncertain, unclear data in this youth. Influences, which possibly might have left sketch, giving space to speculation and interpre- their impact on his character and aims are being tation – due to an often mentioned lack of sources named and described only superficially. Most data for the period in question. on his experiences between his birth and his Yet in fact this gap is not so great and empty election as archimandrite of the Kievan Cave´s as it seemed, even on the base of already published monastery are tainted with doubts or even are material. Much errors and speculation still wide- contradictious. The still most comprising bio- spread in literature can easily be cleared up, put- graphy on Mohyla, S.T. Golubev´s voluminous ting together various pieces out of the library study of the end of the 19th century, devotes only already filled with studies on Mohyla. Two aspects about 50 pages (in large print) of the first volume often neglected up to now can help for a better to the first 30 years of the Metropolitan, who only perspective: Most important in this respect is it to reached 50 years of age at all1.
    [Show full text]
  • Music Migration in the Early Modern Age
    Music Migration in the Early Modern Age Centres and Peripheries – People, Works, Styles, Paths of Dissemination and Influence Advisory Board Barbara Przybyszewska-Jarmińska, Alina Żórawska-Witkowska Published within the Project HERA (Humanities in the European Research Area) – JRP (Joint Research Programme) Music Migrations in the Early Modern Age: The Meeting of the European East, West, and South (MusMig) Music Migration in the Early Modern Age Centres and Peripheries – People, Works, Styles, Paths of Dissemination and Influence Jolanta Guzy-Pasiak, Aneta Markuszewska, Eds. Warsaw 2016 Liber Pro Arte English Language Editor Shane McMahon Cover and Layout Design Wojciech Markiewicz Typesetting Katarzyna Płońska Studio Perfectsoft ISBN 978-83-65631-06-0 Copyright by Liber Pro Arte Editor Liber Pro Arte ul. Długa 26/28 00-950 Warsaw CONTENTS Jolanta Guzy-Pasiak, Aneta Markuszewska Preface 7 Reinhard Strohm The Wanderings of Music through Space and Time 17 Alina Żórawska-Witkowska Eighteenth-Century Warsaw: Periphery, Keystone, (and) Centre of European Musical Culture 33 Harry White ‘Attending His Majesty’s State in Ireland’: English, German and Italian Musicians in Dublin, 1700–1762 53 Berthold Over Düsseldorf – Zweibrücken – Munich. Musicians’ Migrations in the Wittelsbach Dynasty 65 Gesa zur Nieden Music and the Establishment of French Huguenots in Northern Germany during the Eighteenth Century 87 Szymon Paczkowski Christoph August von Wackerbarth (1662–1734) and His ‘Cammer-Musique’ 109 Vjera Katalinić Giovanni Giornovichi / Ivan Jarnović in Stockholm: A Centre or a Periphery? 127 Katarina Trček Marušič Seventeenth- and Eighteenth-Century Migration Flows in the Territory of Today’s Slovenia 139 Maja Milošević From the Periphery to the Centre and Back: The Case of Giuseppe Raffaelli (1767–1843) from Hvar 151 Barbara Przybyszewska-Jarmińska Music Repertory in the Seventeenth-Century Commonwealth of Poland and Lithuania.
    [Show full text]
  • Occupational Structure in the Polish Territories at the Turn of the 20Th (1895-1900) Century
    Working Papers No. 9/2015 (157) PIOTR KORYŚ MACIEJ TYMIŃSKI Occupational structure in the Polish territories at the turn of the 20th (1895-1900) century Warsaw 2015 Occupational structure in the Polish territories at the turn of the 20th (1895-1900) century PIOTR KORYŚ MACIEJ TYMIŃSKI Faculty of Economic Sciences Faculty of Economic Sciences University of Warsaw University of Warsaw e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] Abstract Authors present the occupational structure of Polish lands at the turn of 20th century on the basis of censuses carried out in Germany (1895), Russia (1897) and Austria (1900). Our research provides corrections to the errors of the censuses, to a considerable extent. As a result, we present an occupational structure that allows a more complete the picture of the economic situation in the Polish territories at the end of the 19th century. The conducted research has created an opportunity to partially verify the assumption, which is common in Polish economical historiography, that a technological turning point and an industrial revolution occurred in Polish lands already in the 1870s and 1880s. Revised census data demonstrated that the extent of industrialization in Polish lands was still very limited in 1900. Keywords: economic history, Polish lands, occupational structure, industrialization, backwardness JEL: N33, J22, J43, J44 Acknowledgements Financial support of the Polish National Science Centre through grant no. 2012/07/B/HS4/00451 is gratefully acknowledged. Working Papers contain preliminary research results. Please consider this when citing the paper. Please contact the authors to give comments or to obtain revised version.
    [Show full text]
  • Downloaded from Pubfactory at 09/26/2021 07:36:50PM Via Free Access 250 Krzysztof Paweł Woźniak
    Krzysztof Paweł Woźniak University of Łódź, Department of Polish History of the 19th Century Betrayed twice. The German community in the Kingdom of Poland during the Great War Abstract: The article discusses the impact of the Great War on the German community that inhabited the Kingdom of Poland� The author analyses the true reasons and the actual course of “evacuation” of the German-origin civilians from the Kingdom of Poland as well as the consequences of this operation� Shortly before the outbreak of World War I, the Kingdom of Poland was inhabited by about 500 thousand Germans, who accounted for approximately 5% of the total population� Three-quarters of this population lived in the countryside, with the largest concentrations in the governorates of Piotrków, Kalisz, Warsaw and Płock1� The cities with the largest number of Germans were Łódź and Warsaw, 1 Around 1910, the percentage of German population in the total population of the Kingdom of Poland fluctuated, according to various estimates, from 3�6% to 5�6% (compare: Chrapowicki, Włodzimierz: Krótki opis topograficzny i statystyczny Królest- wa Polskiego� Zakłady Graficzne Braci Wierzbickich: Warszawa 1912; Krzyżanowski, Adam/ Kumaniecki, Kazimierz: Statystyka Polska� Polskie Towarzystwo Statystyczne: Kraków 1915; Romer, Eugeniusz/ Weinfeld Ignacy: Rocznik polski. Tablice statystyc- zne� Nakładem Księgarni G� Gebethnera: Kraków 1917; Wakar, Włodzimierz: Rozwój terytorialny narodowości polskiej� St� Święcicki: Kielce 1917; Strasburger, Edward (ed�): Rocznik statystyczny Królestwa Polskiego z uwzględnieniem innych ziem polskich. Rok 1915� Gebethner i Wolff: Warszawa 1916� In 1913 it was assumed that the Kingdom was inhabited by 719 thousand Germans, who made up 5�5% of the total popula- tion (Pruss, Witold: Społeczeństwo Królestwa Polskiego w XIX i początkach XX wieku.
    [Show full text]
  • Szlachta Polska Na Ukrainie W Latach 1569-1648 Kilka Uwag Na Marginesie' Książki Henryka Litwina
    PRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH 2002, R. I, nr 2 ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE ZBIGNIEW ANUSIK Uniwersytet Łódzki Szlachta polska na Ukrainie w latach 1569-1648 Kilka uwag na marginesie' książki Henryka Litwina Henryk Litwin. Napływ szlachty polskiej na Ukrainę 1569-1648, Wydawnictwo Naukowe Semper. Warszawa 2000. ss. 224 Henryk Litwin podjął W swojej książce ambitną próbę źródłowej weryfikacji znanej od dawna tezy. iż ,,ekspansja na Wschód", przejawiająca się W dążeniu do skolonizowania ziem ruskich, była jednym z głównych motorów polityki polskiej doby nowożytnej. Ograniczenie zakresu chronologicznego pracy do lat 1569-1648 wydaje się ze wszech miar uzasadnione. Również zawężenie zakresu terytorialnego badań do Ukrainy w rozumieniu siedemnastowiecznym, a więc województw kijowskiego i bracławskiego, nie budzi żadnych zastrzeżeń. Na tych właśnie ziemiach rozwinęła się bowiem w oma- wianym okresie intensywna akcja kolonizacyjna powiązana z daleko idącymi przemianami struktur społecznych, Pewne wątpliwości nasuwa jednak zakres przedmiotowy podjętych przez Autora badań. W kręgu jego zainteresowań znaleźli się bowiem jedynie właściciele ziemscy, dzierżawcy. zastawnicy, użytkownicy królewszczyzn oraz urzędnicy ziemscy i grodzcy. Z oczywistych względów (brak od- powiedniej podstawy źródłowej) pominął on natomiast przebywających na Ukrainie klientów magnackich nie posiadających własności ziemskiej. Nie uwzględnił również obecnych przecież na kresach przedstawicieli szlachty polskiej stanu duchownego. Z pewną dozą ostrożności trzeba więc potraktować twierdzenie Autora, iż sumarycz- ne zestawienie wyników badań dotyczących zbiorowości właścicieli ziemskich, urzędników oraz dzierżawców królewszczyzn pozwoliło 232 Artykuły recenzyjne i recenzje mu ustalić rzeczywiste rozmiary napływu szlachty polskiej na Ukrainę i jej znaczenie na tych terenach (s. 8). Termin "szlachta polska" jest tu zresztą pojęciem czysto umow- nym. Henryk Litwin operuje bowiem utworzonymi przez siebie kategoriami "grup etnicznych".
    [Show full text]
  • Tomasz Zamoyski Wobec Spraw Publicznych I Wyznaniowych
    ODRODZENIE I REFORMACJA W POLSCE XXV 1980 PL ISSN 0029-8514 Leszek Jarmiński (Warszawa) Tomasz Zamoyski wobec spraw publicznych i wyznaniowych „Nie życzę sobie tego abyj ludzie wadzić; życzę wszytki zgody i miłości" 1 Choć A. A. Witusik 2 ograniczył biografię Tomasza Zamoyskiego do jego młodości to jednak w praktyce nie zrezygnował z wyrażania sądu o całej działalności publicznej swego bohatera. Wskutek tej niekonsekwencji uw­ zględniony przez autora „zrab faktów” z życia Zamoyskiego po 1620 r jest zwłaszcza — jeśli idzie o okres 1628— 1638 — niewystarczający 3 i nieco bałamutny. Wprawdzie jako pieczętarz nie odgrywał on tak znacznej roli politycznej, jak chociażby Jakub Zadzik4, jednakże trudno zgodzić się z kategorycznie wyrażonym zdaniem, iż już od 1628 r. „postępująca choroba uniemożliwiała mu (Tomaszowi — L. J.) aktywną działalność publiczną, czyniła zeń kalekę i powodowała, że blokował zajmowany przez siebie urząd” (s. 199). W niniejszym artykule pragnę rozważyć tylko niektóre zagadnienia. Inte­ resuje mnie głównie aktywność polityczna Zamyoskiego, przebieg jego kariery i warunkujące ją czynniki. Nie omawiam natomiast szczegółowo działalności i poglądów politycznych drugiego ordynata, o czym należałoby napisać osobne studium. Jako przedstawiciel rodu magnackiego syn „wielkiego kanclerza” karierę zaczynał w sposób typowy, bo od razu od urzędów liczących się w Rzeczy­ 1 T. Zamoyski do Macieja Leśniowskiego, podkomorzego bełskiego. Równe 12 VIII 1621, BN, BOZ 1602, k. 55r. 2 A.A. W itusik, Młodość Tomasza Zamoyskiego. O wychowaniu i karierze syna mag­ nackiego w Polsce w pierwszej połowie XVII wieku, Lublin 1977. 3 Zwraca na to uwagę W. Tygielski w swej recenzji książki Witusika, „Kwartalnik Historyczny”, R. 85: 1978, nr 4, s. 1061.
    [Show full text]
  • POD OBCYMI SZTANDARAMI Generałowie Polskiego Pochodzenia W Siłach Zbrojnych Państw Obcych
    Zbigniew Andrzej Judycki POD OBCYMI SZTANDARAMI Generałowie polskiego pochodzenia w siłach zbrojnych państw obcych Fundacja Polonia Semper Fidelis Muzeum Niepodległości w Warszawie Warszawa 2016 Pod obcymi sztandarami Popularny słownik biograficzny Zbigniew Andrzej Judycki Pod obcymi sztandarami GENERAŁOWIE POLSKIEGO POCHODZENIA W SIŁACH ZBROJNYCH PAŃSTW OBCYCH Popularny słownik biograficzny TOM I Warszawa 2016 Muzeum Niepodległości Al. Solidarności 62, 00-240 Warszawa, tel. 22 826 90 91 Fundacja Polonia Semper Fidelis ul. Kabacki Dukt 14/95, 002-798 Warszawa, http://fundacja-psf.com Recenzenci prof. dr hab. Norbert Kasparek, prof. dr hab. Edward Olszewski Partner projektu Narodowe Archiwum Cyfrowe Tłumaczenia na język angielski Małgorzata Maywald (streszczenia biogramów) BT Diuna (Wprowadzenie i Od autora) Fotografie Narodowe Archiwum Cyfrowe, Centralna Biblioteka Wojskowa, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, Instytut Biografistyki CAN, Muzeum Kazimierza Pułaskiego w Warce, Archiwum Institut de Recherches Biographiques. Rysunki – portrety Tadeusz Kurek Korekta i adiustacja Anna Kozyra Projekt okładki Maksymilian Judycki Skład i przygotowanie do druku CAN-Pracownia DTP © Copyright by Zbigniew Andrzej Judycki ISBN: 978-83-937112-2-2 ISBN: 978-83-62235-98-8 Muzeum Niepodległości Al. Solidarności 62, 00-240 Warszawa, tel. 22 826 90 91 Fundacja Polonia Semper Fidelis ul. Kabacki Dukt 14/95, 002-798 Warszawa, http://fundacja-psf.com Wykaz skrótów ogólnych i bibliograficznych Recenzenci prof. dr hab. Norbert Kasparek, prof. dr hab. Edward Olszewski Partner projektu Narodowe Archiwum Cyfrowe arch. archiwum CAW Centralne Archiwum Wojskowe cz. część ds. do spraw gub. gubernia Tłumaczenia na język angielski Małgorzata Maywald (streszczenia biogramów) IFOR Implementation Force (międzynarodowe siły wojskowe BT Diuna (Wprowadzenie i Od autora) pod przywództwem NATO) IRB Institut de Recherches Biographiques w Vaudricourt (Francja) k.
    [Show full text]
  • Polish Libraries Today Vol. 7
    National ISSN 0867-6976 Library Warsaw POLISH LIBRARIES2007 TODAY Vol. 7 POLISH RESEARCH LIBRARIES THE NATIONAL LIBRARY was founded in 1928, but its tradition goes back to the 18th century Za∏uski Library, opened to the public in 1747. The National Library is the biggest library in Poland with about 7 million items, and holds priceless monuments of Polish and European literature, as well as unique collections from private and public holdings. The late-Baroque 17th century Palace of the Commonwealth housing the most valuable special collections of the National Library comprising manuscripts, early printed books, graphics and photographs. The new National Library building in Pole Mokotowskie Address: 02-086 Warszawa, al. Niepodleg∏oÊci 213 www.bn.org.pl Polona Digital National Library www.polona.pl/dlibra 2 Research Libraries in Poland Table of Contents From the Editor 3 Research Libraries in Poland Barbara Bieñkowska: An Outline of the History of Research Libraries in Poland from the Middle Ages to 1945 5 Henryk Hollender: Polish Research Libraries in their Contemporary Context 19 Ewa Dobrzyñska-Lankosz: Cooperation amongst Polish Research Libraries 31 Ewa Kobierska-Maciuszko: New Research Library Buildings in Poland 35 Maja Wojciechowska: Applying Management Techniques in Polish Libraries 41 Cataloging: Cooperation and New Technologies Maria Burchard: NUKAT the Union Catalog of Polish Research Libraries 49 Maria Nasi³owska: KABA Subject Headings The Current Situation and Prospects the Future 55 Wanda Klenczon, Anna Stolarczyk: Subject
    [Show full text]