DOCSLIB.ORG

1. Di Kaap in Di Ou Hollandse Tyd, 1652-1806

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
1. Di Kaap in Di Ou Hollandse Tyd, 1652-1806 1. DI KAAP IN DI OU HOLLANDSE TYD, 1652-1806. OUSTE GESKIDEKIS. Que geru,r;te.-Di Portugese.-Ander Nasiis.- Van Riebeek.-Plan am 'n Anleg te maal;;. Di Hollanders was ni di eersOO wat hiil' an di Kaap gekom het ni. Daar is ' n oue berig, dat di "Feniciers Cdi inwoners van di oue Tyrus en Sidon, &OOS di Volksleesboek se) al omtrent 600 jare v66r di geboorte van onse Here J ezus hiil' om di Kaap geseil het, mar di berig is al so oud, dat. 'n mens non ni eens meer seker weet, of hulle hiir an was ni. En wi weet of Salomo ni al­ temit al in syn tyd hiir omgeseil het ni ell of di oue Ofir waar hy zyn goud. gaan haal het, ni alOOmit daar digOOby di Transyaalse goudvelde of in Ma­ shonaland iwers gewees het ni? Hulle kry mos nou aI, ou murasiis en myn­ werke daar oral, en wi weet wat hulle nog meer daar sal Iuy ? B.A.RTHOLO:lIEuS DIAZ. Di eerste wat ons sekel' wect wat hiir gekom het was di Portugese. In di jaar U8G het di eel'sOO Portugees, met 3 skepe, hiir om di Kaap geseil. Syn naam was Bartholomeus Daiz. Mar hy het so Vel' van di land af omgegaan, dat by met oorugkom eel'S di Kaap gesiin het. Hy wou toen hiir ankom. Mar di Suidooste-wind was net so sterk, dat hy dit 11i gewa'e net ni. Hy ge toen somal' di plek di naam van Cabo del Totos Tormentas in hulle taal. In ons taal beteken dit Koap van al di 8/onne. En dit was ni so 'n heelOO­ mal vel'keel'de naam ni; want di SuidoosOO-wind kan mar ongenadig w8.<'ti an di Kaap. Toen hy ,,-eel' in syn land gekom het, toen veltel hy dit; mar di koning yan Portugal yerander di naam in Cabo de Bona Esperanza, wat in OilS taal is Kaap di Ooeje Hoop; want syn plan was om hiirom 00 gaan na Indie toe. VASCO D.A. G.A.lIIl1lA. Di t,,&de POI'tugces wat to en hiirnatoe gckom het was Vasco da Gama, in di jaar H97, met 3 skepe, en 1GO man. Di Portugese stuUI'toen verdeI' hulle skepc hiil' om di Kaap om met di Indiane te gaan handel. Toen di ander nasii(van Europa siin dat dit goed gaan, toen begin hu11e oek agterna te leorn. Fl<ANCISKA D '.A.L:lIE IDA. In 1510 het Francisko D' Almeida hiir angeleom, met' n Portugese loot. Daar was 'n B ottentotskraal naby di Baai, en di Portugese gaan daal'­ \ \-toe om hu11e 'n besock te breng. Daar ontstaan toen rusi tus8en di Por ~u- ~ 0 en IT ottentots, omdat di Hottentots Yan hu11e goed gesteel het. Di voI- B ~ ____ ~ ________ -J----~' ------- 1 2 len de dag beslnit di Enropeane om di Iiottentots te gaan bestrlLf, mar door di Hottentots gen teenstand biid ni, keel' di Portngese weer na hulle skepe temg. Toen word hulle angeyal deur di Hottentots en kon ni andel'S ni as vlng. Ses­ tig manne met D' Almeida word gedood. Dit was di eerste oOl'log met di Hottentots. Di eerste Engelsmau, wat hiir angekom het, was J!:tIDes Lancaster, in di jaar 15Dl. Kort daal'lla kom toen di eerste Hollander, Cornelis Hout­ man met 4 skepe, hiir an in 1595 ; en jn ] GO] kom weer 'n ander Hollan­ der, J oris Yall Spilbergell, en hy 1I0em toen di berg by di Kaap TClJelbel'g, om­ dat hy so plat is, en di baai weer lla eli berg, Tafclbafti, Eel's was di ba.:'ti syn llaam Saldanhabaai, nft di eel'ste Portegees wat anker gegoi het in di baai. So het hiir gednrig skepe angekom yftn di Enropese uasiis, Mar tot nog toe het gCll cen plan gemaak om hiiI"ll koloni an te Ie ni. Hulle skepe het mal' hiir aangekom, als hulle na Indie toe gaan, om YaI'S wfttel' in te Heem en skape en mIke go cd te hanelel van eli Hottentots wat hiir gewoon het. Party­ keel' als daar siik mense op eli skepe is, dan breng hulle di op di land en dall bly hulle hiir o'el' tot hulle gesond is. Di Hollanders het eli eerste plan gemaak om hiir tuine an tc Ie, dat hulle lean groente kry als hulle hiir an kon. Want di wilde nasiis het mos ni ge­ wect yau tuin maak ni. In eli jaar 1606 het Cornelis Matelief de Jonge eli eel'sie begin om groente te plant en di nasiis te leer om dit oek te doen. Toell het di Hollanders altyel di groente van hulle gekoop en geruil. Di Hol­ landers kon eli beste Idaar kom met di wilele nasiis ; want hu11e was altyd goeje ninde met makaar. 1-_/ Diselfde Matelief de J onge het 3 ramme en 17 ooie op Robben Eilandlat bly om an tc teel. Di yollende jaar, 1609, kom 'n Engelsman, Kaptein Keely, daar an en vang party van di skape, di vetste wat hy in syn lewe gesiin het, en lat toen van syn ma'ere in eli plek staan. Dr KAAP WORD 'N A.NLEG. In 16408 yergaan eli Hollanse skip "Haarlelll" in Tafelbaai. Di goed en bemanning word veilig op land gebreng. Hulle m es toen op land wag tot dat daar'n andere skip kom om bnlle op te Heem en na Holland toe to breng. Vyf maande was hulle hiir an di Kaap, In di tyd het hulle di gl'ond bewerk en alle soorte van gl'ocnte geplant, ,mt mooi beantwool'd het. Toen hulle \Veer in Holland terng kom, stcl two Yall hullc, Leendert Janssens en N, Proot 'n dokument op, ,rat hulle an di Kamcr yall Amstcrdam YOOl'Ie, en wam'in hu1le eli Yl'Ug'baal'heid yan di gl'onel biil' bcplcit, ell an eli hand ge, dat dit goed sal wces om di Kaap tc verander in 'n Ycn'el'Sillgstasi vcr di Hollallse skepe. nit word to en beslnit in lU50 om eli phm nit te voer, en toen N. Proot weigel' om as hoof yan eli stasi na di Kaap toe te kOl1l, word di taak opgedra an Jan van Riebeek. JAN VAX nJEBm~K (H;:')2-l(;G2). Di Hollanners het in eli t.yel di gl'oo sste ll<lllelcl gcrh,)'we, yeml met di Indiane. In 1651 stUllI' eli" Oos IllClisc Maltskappy" ;3 dccpe, ltlet omtrent 100 man, onder di bestiir yan Jan Antonle van Riebeek, om hiil' 'n kasteel to kom bon, en verdeI' te sorre yer al wat di ,kcpc nodig het, Hij was eel'S dokter van di maatskappyen 'n godscliillstige n ~ all. By <LUCS wat ]1)' hegin het, het hy ecrs 01180 Li Ire Ht\l'c i':y:t SC'Cll gena, In di maand Desember, 1651, het hy yertrek vall Holland af en in April 1652 is hy hiir angekom. Hy het oek op di skepe gehad allerhande gereed­ ·skap vcr boerdery ell vissery ; allel'hande sool'oo van saad en plantjiis; gewere ·en al sulke goed. Onder di mense was 2 doktet·s, 1 krankbesoeker, timmer­ mans, tuiniirs, ell al di SOOl·te "an ambagsm~nne. Hiir begin llon eilltlik di geskidenis van di Hollanders an di Kaap. Regte mooi is dit vel' OIlS om te siill hoc hulle, as gelowige mense, vel' 011S 'n voor­ beeld gege het, om aUes te begin met onse Li we Here, soos hulle gedaan het toen hulle hiir gekom het. Op di eerste bladsy yall hulle Argiif (boek ver 'anOOkeninge) staan di gebed :- "0, barmhartigc, goedertieren God en Hemelsche Vadcr, )laardien hl't uwq, -Goddelyke MajesOOit gelieft heeft, ons te beroepen over het Bestier del' zaken van de GenemIe Vereenigde N ederlandsche Oost· Indische Geoctroyeel'de 'Compagnie alhicr aan de Cabo de Bona Esperanza, en "'y ten dicn einde met onze byhebbende Raad in uwen heiligen naam vergaderd zyn, omme met ·advys vau dezelye, zoodanige beslniten te makcn, ,marmede den meesten dienst, van de opgemelde Compagnie gevorderd, de justitie gehandhaafd, ,onder deze wilde brutale lllcnschen (mogelyk zynde) u\\'e ware GerefOl'llleCrde 'ChrisOOlykc Lcere, met del' tyd, mog-te voortgeplant en yel'spreid worden, tot mren Hr,iligen 11aams lof en cere, en welstand onzel' Heeren PrincipalClI, waartoe wy zondcr zyne gClJadige hulp, het allel'minste Ycrmogcn, zoo bidden wij U, del'hall'c, Allcrgcmdigstc Vader! dat Gy OllS mct Hlrc Vadcdyke "ysheid wilt bywoollell cn in deze yergadering prcsidccrencle, OllZC harOOll zulks vcrlichten, dat aIlc ycrkeel'de passien, misverstallden en andere diCl'gC­ lykc gebrckcn van ons mogten geweerd blyven, ten cinde onzc harten van 'alle menschelykc efi'ecOOn rcyn, Cll onze gemoederen, zoo gesteld)[zynde, wy in onze raadslagen Jliet andel'S VOOl'l1cmen nog te besluiten, al(hetgeene mag strekken tot gl'ootmaking 011 lof van uwen Allerheiligsten naam cn den mees­ Jten clienst van onze Hccrcn en Meestel's, zonder in eenigermate op eigenbaat 'of pal'ticllliel' pl'ofyt aeht te neemen. Hetwelke en wesmeer, ous totluitvoe­ Ting ouzel' bcvolcue clieJlstcs en zaligheid nodig zy, wy bidden en begeel'en, in dcn naam nwes ,,'clliCYClIS ZOOllS, onzen HeylallCl Cll Zaligmaker Jez\1 Christi, die ons hee.ft lecreD bidden: Ouze V [lder, euz. " B :2 .-----------------. ------~-------~--____~~ .......... __ ~1t .. __ __________.,.r J rl$i:::"'-iii\l Dr ANLEG VAN DI MAATSKAPPY. Ankoms van Van Riebtek.-Proklamasi.-Kasteel.-Tuine.-Dag boek.­ Teenspoed ~n Voorspoed.-Herry. Di regeering yan Van Rie beek an di Kaap begin eintlik op di 9de April 1652.
Load more

Recommended publications
  • Beschryvinge Van De Kaap Der Goede Hoope. Deel I
    Beschryvinge van de Kaap der Goede Hoope. Deel I François Valentijn editie P. Serton, R. Raven-Hart, W.J. de Kock en E.H. Raidt bron François Valentijn, Beschryvinge van de Kaap der Goede Hoope. Deel I (eds. P. Serton, R. Raven-Hart, W.J. de Kock en E.H. Raidt). Van Riebeeck-Vereniging, Kaapstad 1971 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/vale003besc01_01/colofon.php © 2011 dbnl / erven P. Serton / erven R. Raven-Hart / erven W.J. de Kock / E.H. Raidt VIII Lys van Illustrasies Portret van François Valentyn ii Titelblad van die oorspronklike uitgawe iii Kaart van de Kaap der Goede Hoope 34 Saldanhabaay te vinden in de Beschryving onder No. 38 A 50 De Kaap in Platte Grond 66 Gezicht van Kaap der Goede Hoope 67 Thuin der Compagnie aan de Kaap 130 Kaart van die tog van Simon van der Stel 378 François Valentijn, Beschryvinge van de Kaap der Goede Hoope. Deel I IX List of Illustrations Portrait of François Valentyn ii Title page of the original edition iii Map of the Cape of Good Hope 34 Saldanha Bay to be found in the Description under No. 38 A 50 Lay-Out of the Cape 66 View of the Cape of Good Hope 67 Garden of the Company at the Cape 130 Map of the Journey of Simon van der Stel 378 François Valentijn, Beschryvinge van de Kaap der Goede Hoope. Deel I X Voorwoord Die Raad van die Van Riebeeck-Vereniging het heelwat moeilikhede ondervind in sy pogings om 'n herdruk te besorg van die beskrywing van die Kaap die Goeie Hoop wat in die vyfde en laaste deel van François Valentyn* se omvattende Oud en Nieuw Oost-Indiën verskyn.
    [Show full text]
  • The Growth of Population in the Province of the Western Cape
    Southern Africa Labour and Development Research Unit A Tapestry of People: The Growth of Population in the Province of the Western Cape by Dudley Horner and Francis Wilson WORKING PAPER SERIES Number 21 About the Authors and Acknowledgments Professor Francis Wilson and Dudley Horner are both SALDRU Honorary Research Fellows and were previously respectively director and deputy-director of the research unit. We acknowledge with thanks the Directorate for Social Research & Provincial Population in the Department of Social Development within the Provincial Government of the Western Cape, and particularly Mr Gavin Miller and Dr Ravayi Marindo, who commissioned this study as part of the project on the state of population in the Western Cape Province. We thank, too, Mrs Brenda Adams and Mrs Alison Siljeur for all their assistance with the production of this report. While we have endeavoured to make this historical overview as accurate as possible we would welcome any comments suggesting appropriate amendments or corrections. Recommended citation Horner, D. and Wilson, F. (2008) E A Tapestry of People: The Growth of Population in the Province of the Western Cape. A Southern Africa Labour and Development Research Unit Working Paper Number 21. Cape Town: SALDRU, University of Cape Town ISBN: 978-0-9814123-2-0 © Southern Africa Labour and Development Research Unit, UCT, 2008 Working Papers can be downloaded in Adobe Acrobat format from www.saldru.uct.ac.za. Printed copies of Working Papers are available for R15.00 each plus vat and postage charges. Contact: Francis Wilson - [email protected] Dudley Horner - [email protected] Orders may be directed to: The Administrative Officer, SALDRU, University of Cape Town, Private Bag, Rondebosch, 7701, Tel: (021) 650 5696, Fax: (021) 650 5697, Email: [email protected] A Tapestry of People: The Growth of Population in the Province of the Western Cape by Dudley Horner & Francis Wilson Long Before Van Riebeeck.
    [Show full text]
  • Fashion and the World of the Women of the VOC Official Elite
    Fashion and the World of the Women of the VOC Official Elite Liza-Mari Coetzee, University of Johannesburg, [email protected] Abstract During the early modern period material culture increasingly started to serve as a symbol of identity and status rather than merely fulfilling a basic need. One example of such possessions that was particularly relevant for demonstrating social position is clothing. By using markers of distinction such as clothing, individuals could affirm or reaffirm their identities and could denote an association with a certain status group. At the Cape this means of distinction was utilised by the societal elite that consisted of a small group of senior officials with the Governor at the head. The Governor was appointed by the VOC and in all cases but one, was not locally born. Equally, many members of the VOC elite were temporarily stationed at the Cape and would return to Europe or move to another VOC station at the end of their tenure, most often taking their wives and daughters back with them. The aim of this article is to discuss women belonging to the VOC elite of Cape society and to determine firstly whether these women maintained their status through the use of status objects (in particular clothing and other items used for personal adornment). The second aim of the article is to determine what effect this use of clothing as a symbol of status had on the social consciousness of the importance or unimportance of a particular object. The article will also aim to determine how these women in the top echelons of society influenced and determined what types of fashion, dress and accessories were seen as status objects.
    [Show full text]
  • According to the Minutes Kept by the Secretary to the Council of Justice
    Sodomy, race and respectability in Stellenbosch and Drakenstein, 1689 – 1762: the story of a family, loosely defined Susie Newton-King This article explores the interacting dynamics of race, class, status and respectability in the emerging colonial society at the Cape of Good Hope in the late seventeenth and early eighteenth centuries. It is essentially a case study, which examines the background to the trial and execution of Gerrit Coetzee, the first freeburgher to be accused of sodomy at the Cape. By implication, it raises a number of questions about the rural community in which Gerrit was raised and it re-opens old debates about the degree of colour blindness and the determinants of status in early colonial South Africa. Was Gerrit a victim of racial or social prejudice? Was he excluded, cold-shouldered or otherwise subtly marginalised by his young male peers in Daljosafat, where he lived? Was he driven by prejudice to seek the company of other marginalised individuals and ultimately to engage in suicidally transgressive behaviour? Or was he simply a young man who wrecked his chances by going too far? The trial On Thursday 10 September 1733 the freeburgher Gerrit Coetzee Jacobszoon (the son of Jacob) appeared before the Council of Justice in Cape Town. He was twenty one years old and he was charged with sodomy. He was already a prisoner in the Castle, having been arrested and brought to Cape Town from his home in Daljosafat (in Drakenstein) some time in late July. He had twice been interrogated in the presence of commissioned members of the Council, but this was his first appearance in the long meeting room in the Kat bastion, where the council met every Thursday.
    [Show full text]
  • 1894 Jaargang 12 (Xii)
    VAN HET GENEALOGISCH-HERALDIEK -GENOOTSCHAP c DE NEDERLANIHXIE LEEUW, i . i _ ‘.I 1 N J3 0 U 13. 1894_ Kolom. Bericht ...............................1, 49, 66, 81, 155. Benoeming tot lid. ...........................1, 49, 6tj, 81, 139. Ruiling van tijdschriften ............................ 1, 49, 139. Aanteekeningen uit de Poorterboeken van Zierikzee (1302-1810), door P. D. de Vos. .......... 1. Van Heemskerck, door C. Gysberti Hodenpyl. , . ................ 10. Van Gendt, door J. v. E. ................10. Familie-berichten . ............11, 42, 58, 76. Correspondentie. , . ........... 16, 32, 138, 154. Het voorstel van Mr. A. de Wit c. s., in zake de Oude Kerkregisters van ‘s Gravenhage, door M. G. Wildeman. 17. Nederlandsche Wapenzegels door M. G. W. ................ 26. Van Bodegem (Bodegom) door Jac. Anspach . ...............27, 49. Afkomst der familiën Groenewegen en Rosendael ontleend aan een oud handschrift, door C. Gijsberti Hodenpijl . 30. Een mooie aanbieding, door J. G. Frederiks . , , . ....... > ........ 31. Mr. Daniel Weerts van St. Philipsland, door M. G. W. ................ 33. Algemeene Jaarlijksche Vergadering van het Genootschap. ................ 35. Korte inhoud van het verhandelde in de Bestuursvergaderingen. .. *. ........ 37, 123, 139, 155. Geslacht Caland, door Fred. Caland . ................ 38. Verheffing in den Nederlandsohen Adel. : . ................ 49. Het Graafschap Zeeland door Jacob van Grijpskerke, besproken door J. G. Frederiks ........ 39, 54, 67. ,,Von”. .....................................58. Berichtboekjes van den Haag ....................... , ...... 64. Boekwerken, enz. ontvangen voor de bibliotheek en het Archief ................ 66, 126. Acht Kwartieren van Louis Gaspard Adrien van Hangest baron d’Yvoy, door J. D. G. van Epen ....... 73. Toekenning van “/, edeldoms, door Fred. Caland ....................... 75. Jaarboekje van den Nederlandschen Adel, door M. G. W. .................... 75. Aanteekeningen betreffende de familie Snouck, door 1Mr. L. M.
    [Show full text]
  • History'and Ethnography Africa South of the Zambesi
    HISTORY'AND ETHNOGRAPHY OF AFRICA SOUTH OF THE ZAMBESI VOL. II. By Dr. G. M. THEAL. SERIES I. HISTORY AND ETHNOGR,APHY OF AFRICA SOUTH OF THE ZAMBESI. FROM THE SETTLEMENT OF THE PORTUGUESE AT SOFALA IN SEPTEMBER, 1505, TO THE CONQUEST OF THE CAPE COLONY BY THE BRITISH IN SEPTEMBER, 1795. VOL. I.-The Portuguese in South Africa from 1505 to 1700. VOL. H.-Is the one in the reader's hands. VOL. III.-Account of the Dutch, Portuguese, Hottentots, and Bantu to September, 1795. SERIES II. HISTORY OF SOUTH AFRICA SINCE SEPTEMBER, 1795 ' VOL. I., 1795-1828• VOL. II., 1828-1846. VOL. III., 1846-1860. VOL. IV. (The Republics and Bantu States), 1854-1872. VOL. V. (The Remainder of South Africa), 1860-1872• HISTORY AND ETHNOGRAPHY OF AFRICA SOUTH OF THE ZAMBESI FROM THE SETTLEMENT OF THE PORTUGUESE At SOFALA IN SEPTEMBER 1505 TO THE CONQUEST OF THE CAPE COLONY BY THE BRITISH IN SEPTEMBER 1795, BY GEORGE MCCALL THEAL, LITT.D., LL.D. FOUIG,. M.... a 01' THR ROYAL ACA;DDIV OF SCIENCBS, At.IST&RDAM, CORRESPONDING M&M88.R 0' TH. ROYAL HI$TORICAL SOCIETY, LONDON. BTC., ETC., aTe, .. ou.... y KKK .... OJ' TUB ARCHIVES 011' THB CAPS COLOMY. AltD AT PRBSENT COLONIAL HISTORIOGRAPHBR IN THREE VOLUMES WITH MAPS AND PLATES VOL. II. FOU:NDATlON OF THE CAPE COLONY BY THE DUTCH LONDON SW AN SONNENSCHEIN & <;0.• LIM. 25 High Street, Bloomsbury 1909 An righta n81WlJf!d W. JOLLY & SONS ~lhltttl! lIu" 38 BRIDGE STREET ABERDEEN CONTENTS. CHAPTER XXI. JAN VAN JUEBEElt, COMMANDER, LANDED IN SOUTH AFRICA 7TH APRIL J652, RETIRED 6TH MAY J662.
    [Show full text]
  • Download PDF Van Tekst
    Briefwisseling oor Kaapse sake 1778-1792 Hendrik Swellengrebel jr. editie G.J. Schutte bron Hendrik Swellengrebel jr., Briefwisseling oor Kaapse sake 1778-1792 (ed. G.J. Schutte). Van Riebeeck-Vereniging, Kaapstad 1982 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/swel004brie01_01/colofon.htm © 2010 dbnl / G.J. Schutte II Hendrik Cloete, omstreeks 1788. Die randskrif lui: ‘Het is van U Tobak daar ik zoo smaakelijk van zit te rooke aan de ommer Tafel.’ Anonieme potloodtekening, 33 × 21 cm, Swellengrebel-versameling. Hendrik Cloete, about 1788. The circumscription reads: ‘It is your tobacco I am smoking with such enjoyment at the card table.’ Anonymous pencil sketch, 33 × 21 cm, Swellengrebel Collection. Lys van illustrasies - list of illustrations Titelplaat/Frontispiece 1. Anonieme potloodtekening van Hendrik Cloete/Anonymous pencil sketch of Hendrik Cloete Bladsy ii/Page ii 2. Portret van Heinrich Swellengrebel/Portrait of Heinrich Swellengrebel Bladsy 148/Page 148 3. Die kraal van Kaptein Ruyter/The village of Chief Ruyter Bladsy 149/Page 149 4. Die renosterjag by die Klein Visrivier/The rhinoceros hunt at the Little Fish River Bladsy 180/Page 180 5. Detail van die renosterjag by die Klein Visrivier/Detail of the rhinoceros hunt at the Little Fish River Bladsy 181/Page 181 Hendrik Swellengrebel jr., Briefwisseling oor Kaapse sake 1778-1792 IX Voorwoord Hoewel die verskillende komitees van die Van Riebeeck-Vereniging altyd uitgeblink het deur die hoeveelheid koöperatiewe inspanning wat aan die Vereniging se uitgawes gewy word, meen ek dat die huidige boekdeel selfs in daardie opsig uitsonderlik mag heet. Nadat dr. Schutte, wat 'n senior dosent in die subfakulteit Geskiedenis van die Vrije Universiteit van Amsterdam is, sy klaargemaakte manuskrip voorgelê het, was daar nog heelwat te doen.
    [Show full text]
  • Dnl 1894 Jaargang 12
    181 182 Roos, de Vos, Tas, Zwanepoel, Seholtz, Richter, 1714, 24 Maart. De Luitenant Kolonel Maurits Pasques Vlotman, Wederhold, Zaaiman , van der Walt, de Chavonnes komt uit Nederland en aanvaardt den Steenkamp, Robberts, Schrijver, Terreblanche, 28 d. a. v. het bestuur. Slabbert,, de Vries en anderen. 1714—1723. Ziekte en sterfte onder het vee. Zij waren voornamelijk te Stellenbosch, Draken- 1715. Hermanus Potgieter gaat met 30 boerende „Boes• stein en Fransche Hoek gevestigd en hielden zich mans" bestrijden. meestal met landbouw en veeteelt bezig. 1719. Nieuwe pogingen tot kolonisatie van Natal en de Simon van der Stel verheven tot Gouverneur. Delagoabaai. Willem van der Taak aldaar als 1691, Juni. Boschheuvel verkocht aan Willem Heens voor opperhoofd benoemd 500 pd. sterl. Kapitein G. van der Schelling leidt aldaar schip• William Dampier, beroemd engelsch reiziger, be• breuk. zoekt de Kaap 1721. De Delagoabaai in bezit genomen. Het fort Lagoa 1692. De Portugeezen verlaten de Delagoabaai. gesticht. De heer Slicher als predikant te Stellen• 5 Juli. Eene vreeselijké storm teistert de Kaap. bosch aangesteld. Jochem Willemsz van Amsterdam, kwartiermeester 1724, 8 September. De Gouverneur Pasques de Chavon• van het schip „Spierdijk" redt met levensgevaar nes sterft, na korte ongesteldheid en wordt tijdelijk de bemanning van het schip „Hoogergeest'\ Nico• vervangen door den Secunde, Jan de la Fontaine. laas Swaar, stuurman aan boord van de „Spierdijk". 1726, Juli. Het landgoed Boschheuvel overgegaan aan 1698- -1705 Zeer droge zomers. een anderen Willem Heems voor 940 pond sterl. 1699. Simon van der Stel wordt als Gouverneur opge• 1727. De Genie-Officier Pieter Gijsbert Nordt aanvaardt volgd door zijn' zoon Willem Adriaan van der 25 Febr.
    [Show full text]
  • 89-109 the Cape in Latin and Latin in the Cape in the 17Th
    http://akroterion.journals.ac.za http://akroterion.journals.ac.za THE CAPE IN LATIN AND LATIN IN THE CAPE IN THE 17TH AND 18TH CENTURIES AV Van Stekelenburg† (University of Stellenbosch) Arranged and edited by J M Claassen Different authors work in different ways. Bert van Stekelenburg would usually choose a new topic that interested him, do initial, sometimes fairly cursory, research on the subject, give one or more public lectures and/or read a fairly brief scholarly paper and then spend some years refining the topic by means of extensive research in both local and overseas libraries, carefully building up a scholarly argument in the manner of a sculptor in clay, whose work in the end would be cast in bronze — the scholarly publication that followed. This paper started as a public lecture to the Western Cape branch of the Classical Association of South Africa in March 2002. It had flowed from previous research done on an interesting Latinist who lived at the Cape, Jan Willem (“Johannes Guilielmus”) Van Grevenbroek, on whose life Bert had been working since 1997. After a lecture series was initiated by a paper read at Avila in Spain in 1997, several more popular lectures followed. This research culminated in a scholarly publication, “Een intellectueel in de vroege Kaapkolonie. De nalatenschap van Jan Willem van Grevenbroek (1644-1726)” Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans 8, 2001, 3-34. Bert was working on this present article just before he left for his last, fateful ornithological expedition, using the computers of various friends, including that of his present editor, but after his death we have been unable to find the diskette on which he had kept this article, which had seemed to be almost completed.
    [Show full text]
  • Dutch Empire
    Dutch Empire en.wikibooks.org December 29, 2013 On the 28th of April 2012 the contents of the English as well as German Wikibooks and Wikipedia projects were licensed under Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported license. A URI to this license is given in the list of figures on page 111. If this document is a derived work from the contents of one of these projects and the content was still licensed by the project under this license at the time of derivation this document has to be licensed under the same, a similar or a compatible license, as stated in section 4b of the license. The list of contributors is included in chapter Contributors on page 109. The licenses GPL, LGPL and GFDL are included in chapter Licenses on page 115, since this book and/or parts of it may or may not be licensed under one or more of these licenses, and thus require inclusion of these licenses. The licenses of the figures are given in the list of figures on page 111. This PDF was generated by the LATEX typesetting software. The LATEX source code is included as an attachment (source.7z.txt) in this PDF file. To extract the source from the PDF file, you can use the pdfdetach tool including in the poppler suite, or the http://www. pdflabs.com/tools/pdftk-the-pdf-toolkit/ utility. Some PDF viewers may also let you save the attachment to a file. After extracting it from the PDF file you have to rename it to source.7z.
    [Show full text]
  • Geschiedenis Van Zuid-Afrika =
    GESCHIEDENIS VAN ZUID-AFRIKA = 0 c:> VERENIGD ZUID-AFRIKA Schaal, 1: to,ooo,ooo s,!'ngels,~Mijlen 2 Spoorwegen ~ ' 90 Ooster-1 engt.e Emery Walker sc. Longmans, Green & Co., Londen, N.ieuwYork, Bombay & Calcuua. v GESCHIEDENIS VAN ZUID-AFRIKA VOOR SCHOOLGEBRUIK SAAMGESTELD OP VERZOEK VAN DE ZUID-AFRIKAANSE TAALBOND DE ZUID-AFRIKAANSE ONDERWIJZERS UNIE EN DE AFRIKAANSE CHRISTELIKE VROU\VEN VERENIGING DOOR DR. E. c. GODEE-MOLSBERGEN HOOGLERl\AR IN DE GESCHIRDENIS AAN HET VICTORIA COLLEGE TE .STELLENBOSCH LID VAN HET HISTORISCH GHNOOTSCHAP TE UTRECHT .MET VlJF KAARTEN LONGMANS, GREEN, EN CO. 39 PATERNOSTER ROW, LONDEN NIEUW YORK, BOMBAY, EN CALCUTTA 1910 (Aile rechten 11erzekerrf) vi "Op U hebben onze vaders vertrouwd, zij hebben vertrouwd en Gij hebt ze uitgeholpen ; Tot U hebben zij geroepen en zijn uitgered ; op U hebben zij vertrouwd en zijn niet beschaamd geworden." PSALM xxii., verzen 5 en 6. "Kent gij <lat volk vol heldenmoed En toch zo lang geknecht? Het heeft geofferd goed en bloed Voor vrijheid en voor recht." Volkslied van de voormalz'ge Zuz'd-Ajrikaanse Rejmblz'ek. "Alles sal reg \rnm."-PRESIDENT BRAND. "At length we are in peace, God be praised, and long, very long, may it continue. All wars are follies, very expensive, and very mis­ chievous ones. When will mankind be convinced of this, and agree to settle their differences by arbitration? Were they to do it, even by the cast of a die, it would be better than by fighting and destroying each other."-BENJAMIN FRANKLIN, 1783. vii EEN WOORD VOORAF !EDER kent de geschiedenis van de boer, zijn zoon en de ezel.
    [Show full text]
  • Cape Slave Transactions
    Based upon research by Prof R Shell Sale Deeds Project Coordinator AM van Rensburg Cape Slave Transactions – R Shell http://www.stamouers.com Date Slave name X Origin Age Seller Buyer Rds Details of transaction Ref 1658.04.22 Anthonij U m Angola COY COY Nathaniel West This transaction assumed BOES 1658.05.10 Mary f Guinea COY Casper Brinkman BOES 1658.12.05 Anthonij m Angola Nathaniel West Christiaan Jansz van Hoesum BOES 1659.04.01 Unnamed f Angola COY Jan Reijniers 33.33 This transaction assumed BOES 1659.04.01 Unnamed m Angola COY Jan Reijniers 33.33 This transaction assumed BOES 1659.04.01 Unnamed m Angola COY Jan Reijniers 33.33 This transaction assumed BOES 1659.04.01 Unnamed f Angola COY Jan Reijniers 16.67 This transaction assumed BOES 1659.09.18 Jackie Joy,1 u Angola 12 Thomas Muller & Elbertsz Johannes Riebeeck, van BOES 1659.09.18 Jajenne u U Johannes van Riebeeck Jochem Elbertsz BOES 1659.09.18 Hans Oude m Guinea Johannes van Riebeeck Thomas Christoffel Muller BOES 1659.09.18 Jan Meeuw m Angola 13 Thomas Muller & Elbertsz Johannes Riebeeck, van BOES 1660.09.04 Mary f Guinea Casper Brinkman Maria Quellerie, de la wife of Governor BOES 1661.03.12 Joris m Cochin Dirck Knibber, de Roelof Mann, de BOES 1661.08.25 Jan Dirksz m Creole 1 Johannes van Riebeeck Abraham Gabbema child of Jan Dirckz & Houw of BOES Guinea 1661.09.28 Mary f Creole 1 Johannes van Riebeeck Abraham Gabbema Deuxsous of Guinea & Christijn BOES 1662.01.27 Jan Vos, 1 m Capeve Fijaart Meijnderts Bakker [Pieter] Bartholomeus Borns Ship: Nachtigal BOES 1662.03.28 Pieter
    [Show full text]