Bodaki-Plan Odnowy Na Lata 2009-2015
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
URZ ĄD GMINY S ĘKOWA Zał ącznik nr 1 do Uchwały Nr XXVII/257/2009 Rady Gminy S ękowa z dnia 9 czerwca 2009 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI BODAKI na lata 2009-2015 - 1 - Spis tre ści: Lokalizacja ……………………………………………………………………...3 Rys historyczny …………………………………………………………………3 Przyroda …………………………………………………………………………4 Strefa społeczna ……………………………………………………………...….7 Infrastruktura techniczna ……………………………………………………..…8 Analiza SWOT ……………………………………………………………..….12 Plan Rozwojowy Sołectwa Bodaki na lata 2009 -2015 ……………….………13 Analiza zasobów Wsi ……………………………………………………...…..16 Plan zada ń do realizacji we wsi Bodaki …………………………………….…20 - 2 - BODAKI Wie ś Bodaki nale Ŝy do Gminy S ękowa w województwie małopolskim. Gmina Sękowa wchodzi w skład powiatu gorlickiego. W latach 1975-1998 gmina poło Ŝona była w województwie nowos ądeckim. Siedzib ą gminy jest wie ś S ękowa 1. Według danych z 31 grudnia 2008, gmin ę zamieszkiwały 4952 osoby. LOKALIZACJA Bodaki (łemkow. Бодаки ) – wie ś poło Ŝona jest 4 km od skrzy Ŝowania w Ropicy, przy drodze do Bartnego. Jest ona malowniczo usytuowana w dolinie S ękówki, która na tym odcinku stanowi przełom, wie ś poło Ŝona na zakr ęcie doliny potoku Bartnianki poni Ŝej miejscowo ści Bartne. RYS HISTORYCZNY Bodaki wzmiankowane po raz pierwszy w 1581 r. jako wie ś królewska starostwa bieckiego nosz ąca staropolska nazw ę Przegonina - wywodz ącą si ę od polskiego herbu. Miała wtedy Przegonina sołectwo i dwa półdworzyszcza wołoskie. Geologi ą tych terenów interesował si ę ks. Stanisław Staszic. Bodaki, podobnie jak s ąsiednie Bartne, były o środkiem kamieniarstwa. Piaskowiec był wydobywany na stoku Kornut i wykorzystywany głównie jako materiał budowlany. Od XVII wieku miejscowo ść znana była jako o środek kamieniarski. Z bodackich zakładów kamieniarskich pochodziły kamienne blaty stołowe, Ŝarna, krzy Ŝe, nagrobki i chrzcielnice i płyty chodnikowe do Gorlic. W tej miejscowo ści znajduj ą sie dwie cerkwie pod tym samym wezwaniem św. Dymitra. Starsza grekokatolicka 2 pochodzi z 1902 roku i obecnie jest ko ściołem rzymskokatolicki zbudowana w 1902 r. Obok cerkwi grekokatolickiej znajduje si ę cmentarz komunalny z licznymi kamiennymi nagrobkami wykonanymi przez 1http://pl.wikipedia.org/wiki/Bodaki 2 http://dziedzictwo.ekai.pl/@@bodaki_cerkiew_greckokatolicka - 3 - miejscowych kamieniarzy, których dziełem jest równie Ŝ wiele ciekawych kapliczek kamiennych. Wierni rzymskokatoliccy nale Ŝą do parafii w Małastowie, która powstała 1951r. Młodsza prawosławna pochodzi z okresu schizmy tylawskiej 1934 r., kiedy to wi ększo śc łemków zamieszkuj ących te tereny przeszła na prawosławie. Stanowi ona fili ę parafii w Bartnem. W tej malowniczo poło Ŝonej wsi znajduj ą si ę tu zabytkowe krzy Ŝe Ŝeliwne, na cokole z piaskowca, liczne przydro Ŝne kapliczki, a tak Ŝe cmentarz wojenny z I Wojny Światowej(nr 69) projektu Hansa Mayra z grobami 55 Austriaków i 74 Rosjan. Szkoła w Bodakach powstała w prywatnym domu w roku 1910 r., a w 1920 r. przeniesiona została do budynku gromadzkiego. W latach 70 wybudowano now ą szkoł ę. W roku szkolnym 1999/2000 zostało utworzone 3 letnie Gimnazjum Publiczne w S ękowej jako nowy typ szkoły w strukturze o światy w Polsce. W Bodakach obni Ŝono stopie ń organizacyjny Szkoły Podstawowej z 8 do 3 klas, po uko ńczeniu tej klasy dzieci szkolnym autobusem pod opiek ą naucz. dowo Ŝone s ą do Zespołu Szkolno - Przedszkolnego w S ękowej, ucz ą si ę jeszcze 3 lata w szkole podst. a nast ępnie pobieraj ą nauk ę w 3 letnim gimnazjum. Obecnie do szkoły trzy klasowej ucz ęszcza ponad trzydzie ści dzieci i pracuj ą tu trzy nauczycielki. 3 PRZYRODA Stan zdrowotny i sanitarny lasu jest dobry. Wysoka odporno ść biologiczna drzewostanów ogranicza rozwój szkodników owadzich i grzybów. Okresowo drzewostany sosnowe powstałe na gruntach porolnych s ą uszkadzane przez czynniki abiotyczne (sad ź, oki ść , wiatr). W okresie zimy przy du Ŝej pokrywie śniegu oraz na skutek migracji wewn ątrz nadle śnictwa i z terenów przyległych (Słowacja, Magurski Park Narodowy) wyst ępuje du Ŝe zag ęszczenie zwierzyny (jelenie, sarny, wilki , rysie) co staje si ę powa Ŝnym zagro Ŝenie dla upraw i młodników. Koniecznym jest wykonywanie corocznie na powierzchni ok.1500 ha zabiegów ochronnych 3 http://www.sekowa.info/index.php?go=1&id2=24 - 4 - zabezpieczaj ących przed zgryzaniem p ędów i spałowaniem kory. Ze wzgl ędu na budow ę drzewostanów, klimat, siedliska lasy Nadle śnictwa Gorlice zaliczono do III najni Ŝszej kategorii zagro Ŝenia po Ŝarowego. Zagro Ŝenie po Ŝarowe wzrasta w okresie wczesnej wiosny, szczególnie w południowej cz ęś ci nadle śnictwa gdzie w s ąsiedztwie lasów wyst ępuj ą du Ŝe powierzchnie nie koszonych ł ąk i pastwisk. Atrakcj ą przyrodnicz ą tych terenów s ą m.in. rezerwaty, pomniki przyrody i cz ęsto wyst ępuj ące ro śliny i zwierz ęta chronione. 4 Poło Ŝenie, dojazd i doj ście. Rezerwat przyrody "Kornuty" poło Ŝony jest w granicach wsi Bodaki i Bartne, w gminie S ękowa. W skład rezerwatu wchodz ą wydzielenia: "a" i "b" oddziału 199 oraz wydzielenie "b" i "c" oddziału 200 le śnictwa Bodaki Obr ębu Gorlice. Nazwa rezerwatu zaczerpni ęta została od nazwy geograficznej jednego z kilku szczytów Pasma Magury W ątkowskiej -Kornuty (830 m n.p.m.) Chroniony obiekt znajduje si ę w odległo ści ok.58 krn na południowy-wschód od Nowego S ącza (drog ą przez Gorlice, S ękow ą Bodaki), oraz 17 km na południowy wschód od Gorlic. Do rezerwatu mo Ŝna doj ść : ˇ od północy, ze wsi Wapienne (zielonym szlakiem przez wzgórze Ferdel- 649m n.p.m.), odległo ść około 7km, ˇ od południowego wschodu, ze wsi Bartne ( Ŝółtym i zielonym szlakiem), odległo ść około 2.5 km, ˇ od północnego wschodu, ze wsi Folusz ( Ŝółtym szlakiem przez teren Magurskiego Parku Narodowego), odległo ść około 6 km, Ponadto mo Ŝna wykorzysta ć sie ć dróg le śnych prowadz ących ze wsi Bodaki, którymi do rezerwatu jest około 2,3 km. 4 http://gorlice.krakow.lasy.gov.pl/print.php?mid=27&klID=904 - 5 - Cel ochrony Rezerwat przyrody "Kornuty" utworzono w celu ochrony wychodni skalnych, ciekawie ukształtowanych w wyniku procesów erozji, le Ŝą cych w obr ębie płaszczowiny magurskiej. Rezerwat "Kornuty" chroni w swym zasi ęgu najciekawsze fragmenty form skałkowych i skalnych w obr ębie Magury W ątkowskiej i zachodniej cz ęś ci Beskidu Niskiego. Główne skupienie form skałkowych znajduje si ę w cz ęś ci przygrzbietowej, w kraw ędzi stoku. Ponadto na całej powierzchni rezerwatu zalega sporo oderwanych form skalnych, maj ących ró Ŝnorakie wielko ści i kształty. Pojedy ńcze skały i niewielkie ich skupienia znajduj ą si ę równie Ŝ poza granicami rezerwatu, zarówno w cz ęś ci przygrzbietowej jak i w środkowej partii stoku. Ponadto rezerwat chroni półnaturalne i w miar ę dobrze zachowane zespoły ro ślinne: buczyny karpackiej i kwa śnej buczyny górskiej, charakterystyczne dla pasm Beskidu Niskiego, oraz elementy fauny beskidzkiej. Dodatkowo spełnia istotn ą rol ę w ochronie wód i gleb wy Ŝszych poło Ŝeń gorskich. Wg obowi ązującej klasyfikacji jest to rezerwat typu skalnego (skały krzemianowe ), rodzaj - geologiczny ( erozyjne ). Historia utworzenia rezerwatu. Pocz ątkiem XX wieku tereny obecnego rezerwatu stanowiły własno ść prywatn ą. Zasoby skalne były w cz ęś ci eksploatowane do celów budowlanych i jako surowiec rze źbiarski przez miejscow ą ludno ść . Ju Ŝ w dwudziestoleciu mi ędzywojennym wielu przyrodników i turystów postulowało otoczenie ochron ą tego cennego fragmentu, st ąd te Ŝ doprowadzono do wykupienia terenu przez PTT. Jednocześnie wstrzymana została ekspoloatacja skał. W roku 1945 teren został przej ęty przez Skarb Pa ństwa i przeszedł w zarz ąd Lasów Pa ństwowych. Na podstawie zarz ądzenia Ministra Le śnictwa z dnia 30.09.1953 został utworzony na areale 3.22 ha rezerwat przyrody o nazwie "Kornuty". Nast ępnie w roku 1964 na - 6 - podstawie Zarz ądzenia nr 103 Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego dokonano powi ększenia rezerwatu do powierzchni 11.90 ha. STREFA SPOŁECZNA Bodaki łącznie z przysiółkiem Pstr ąŜ ne liczy ok. 45 domów, zamieszkuje tu ok. 170 osób. Wi ększ ą cz ęś ci ą mieszka ńców s ą Łemkowie, którzy powrócili z wysiedle ń. Przepi ękna liturgia, obyczaje, śpiew przyci ągaj ą uwag ę turystów. Posługuj ą si ę oni językiem łemkowskim, który jest niew ątpliwie jednym z dialektów ukrai ńskiego. Ludno ść tych terenów utrzymuje si ę głownie z rolnictwa, hodowli bydła mlecznego i opasowego. Zajmuj ą sie działalno ści ą gospodarcz ą ró Ŝnego rodzaju oraz turystyk ą. Gospodarstwa rolne we wsi Bodaki s ą wyspecjalizowane w produkcji mleka i chc ąc si ę utrzyma ć na rynku oraz spełni ć wymogi unijne zmuszenie byli i s ą do poprawy dobrostanu zwierz ąt a tak Ŝe do modernizowania swoich gospodarstw. Funkcjonuj ą gospodarstwa niskotowarowe, ekologiczne. Zakład Przetwórstwa Mleczarskiego DOMINIK sp. z o.o. D ąbrowa 6A , 33-311 Wielogłowy skupuje mleko od rolników. Wielko ść stada w tych gospodarstwach sukcesywnie z roku na rok wzrasta z małych 1-2 sztuk do 10-15 sztuk w stadzie, przez co ro śnie odbiór ilo ściowy mleka. Rolnicy sprzedaj ą równie Ŝ Ŝywiec wołowy. W wi ększo ści tych gospodarstw jest to jedyne źródło utrzymania. Sprzedano: ROK ILO ŚĆ MLEKA W LITRACH. 2003 119 024 2004 154 942 2005 178 754 2006 169 590 2007 182 483 2008 208 329 - 7 - Cz ęść mieszka ńców pracuje w zakładach pracy poza terenem zamieszkania w powiecie gorlickim. Nie brakuje tu równie Ŝ turystów, którzy w ędruj ą pobliskimi szlakami. Mog ą oni wynajmuj ąc pokoje go ścinne oraz od Ŝywia ć si ę zdrowo i ekologicznie korzystaj ąc z nabiału i warzyw z gospodarstw. Nad krystalicznie czystym potokiem tury ści mog ą aktywnie odpocz ąć i cieszy ć si ę pi ęknymi widokami. Oświata: Na terenie sołectwa funkcjonuje Filia Szkoły Podstawowej w Bodakach. Od klasy „O” do 3. Przy szkole funkcjonuje Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Bartne i Bodaki któremu przewodniczy ks. Mirosław Cidyło. Tel. 018-3518019.