HAARLEM MONUMENTAAL Grootste Bierbrouwersteden Van Nederland
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Staten Bolwerk Kennemerplein In de panden daarachter was al sinds ongeveer 1550 bierbrouwerij in de 13e eeuw. De locatie heeft tot ca. 1350 dienst gedaan als stadhuis. De Colofon Prinsenbolwerk ‘De Olyphant’ (12) gevestigd. Eeuwenlang was Haarlem één van de huidige naam van het pand is te danken aan de schutterij die het gebouw na Productie en redactie: Haarlem Marketing - haarlem.nl HAARLEM MONUMENTAAL grootste bierbrouwersteden van Nederland. Beroemd is het Haarlems 1755 inrichtte als Hoofdwacht. Tegenover de Hoofdwacht bovenin de Grote of Grafische vormgeving: Studio Naskin - naskin.nl Jopenbier, dat sinds 1994 weer wordt gebrouwen volgens oud recept St. Bavokerk ziet u onderaan de toren een klein wachthuisje. Op deze lage zolder VVV Haarlem is onderdeel van Haarlem Marketing dat gevonden is in de stadsarchieven. In de zijgevel van het pand hielden stadswachten de wacht. Vermoed wordt dat de Hoofdwacht als punt van (wijzigingen voorbehouden, november 2013) De Olyphant, aan de Wijdesteeg, is een gevelsteen ingemetseld met veiligheid een link had met dit wachthuisje. Wanneer bij brand in de stad vanuit Volg ons op: /Haarlemmarketing @CMHaarlem de afbeelding van een olifant. het wachthuisje met de rode vlag werd gezwaaid, kwamen stadswachten in de Parklaan Kenaupark Kruisweg Hoofdwacht in actie. Het wachthuisje op de Grote of St. Bavokerk heeft nog tot Parklaan Parklaan Loop verder langs het Spaarne. 1914 dienst gedaan. Nieuwe Gracht Parklaan 13 Routekaart Hooimarkt Jansweg U gaat vanaf hier linksaf de Kinderhuissingel Nieuwe Gracht Bakenessergracht op en loopt De Grote of St. Bavokerk (15) is Haarlems grootste kerk. Hier is op de Nieuwe Gracht Nassaustraat (met het water rechts van u) plaats van een in de 14e eeuw grotendeels afgebrande kleinere kerk in 1479 Magdalenastraat Kruisstraat langs de gracht tot u links een de Grote of St. Bavokerk gebouwd. Wat deze kerk bijzonder maakt is dat Nassaulaan Zijlweg Kinderhuisvest Ursulastraat zijstraat tegenkomt (de Nauwe hij zonder heipalen in de grond gebouwd is. Haarlem werd gesticht op een Jansstraat Appelaarsteeg). Vanaf hier heeft strandwal, waardoor de bodem uit zand bestaat en er geen enkele heipaal Krocht Zijlstraat u rechts een mooi uitzicht op de nodig is voor de bouw van de kerk. Witte Herenstraat Bakenesserkerk (13). De in Zijlsingel Smedestraat Korte 1972 gerestaureerde toren heeft Vroeger sierden beelden de kerk, maar veel van deze pracht is verloren gegaan Zijlstraat Begijnestraat Koudenhorn Bakenessergracht Gedempte Oude Gracht Barteljorisstraat veel weg van de huidige toren van tijdens de Beeldenstorm (1566), waarna de kerk in het bezit kwam van de Zijlvest Wijde Gedempte Oude Gracht Appelaarsteeg 13 14 Jansstraat de Grote of St. Bavokerk, welke u hervormde gemeente. De Grote of St. Bavokerk wordt ook wel ‘Jan met de hoge Riviervismarkt ‘t Pand 1 Lange Begijnestraat Jacobijnestraat achter u ziet. Tijdens de bouw van schouders’ genoemd, de toren is namelijk aan de kleine kant in verhouding met Grote Markt 15 16 Gedempte Oostersingelgracht Spekstraat Oude deze toren bleek het materiaal te de rest van het gebouw. In de kerk zijn de grafstenen van Frans Hals en Pieter Groenmarkt Damstraat Donkere Spaarne Nauwe Appelaarsteeg zwaar, waardoor het in de kerk begon te kraken en een pilaar scheef trok. De Teyler te bezichtigen. Ook ziet u in de kerk het beroemde Christian Müller- Stoofsteeg 10 Barrevoetsstraat 12 EEN WANDELING LANGS MONUMENTEN Anegang 9 11 toren werd op advies van een Vlaamse deskundige afgebroken en vervangen orgel. Op dit grootste orgel ter wereld heeft Mozart als 10-jarige jongen nog Warmoesstraat Koningstraat Lange Veerstraat door de nieuwe, lichtere toren van hout bekleed met lood. De brokstukken gespeeld. Hij was in Haarlem met zijn vader, een beroemd vioolleraar, die bij 8 Spaarne Drapenierstraat Botermarkt 3 Grote Houtstraat van de natuurstenen toren werden gebruikt om het kerkhof bij de Grote of Spaarne drukkerij Johan Enschedé zijn eigen vioolmethode in boekvorm in ontvangst Vlamingstraat 2 Gedempte Oude Gracht St. Bavokerk op te hogen. Van de grotere stukken werd omstreeks 1550 een kwam nemen. Drukkerij Johan Enschedé was in die tijd de enige drukkerij die TuchthuisstraatBreestraat Gierstraat Schaghelsstraat toren aan de oude Bakenesserkerk gebouwd. muziekschrift kon drukken. Lange Herenvest Kleine Houtstraat Grote Houtstraat Korte Gier- Lange Raamstraat straat U gaat nu de volgende straat linksaf, de Korte Begijnenstraat in. Loopt u verder langs de kerk, dan ziet u links de Vleeshal (16), Grote Lange Annastraat Gierstraat Links ziet u vrijwel direct een bruine houten deur die leidt naar Haarlems Markt 18, herkenbaar aan de trapgevel met opvallende ornamenten. Omdat Groot Heiligland nieuwste hofje, het Johannes Enschedéhof, opgeleverd in 2007. Grenzend de stadsbevolking toenam en daarmee ook de vraag naar vlees had de stad 4 Nieuwe Kerksplein Korte Houtstraat aan dit hofje is de Bakenesserkamer gelegen, het oudste nog bestaande behoefte aan een vleeshal. Het stadsbestuur gaf stadsbouwmeester Lieven Raamvest Grote Houtstraat 7 hofje in Nederland, gesticht in 1395. De hofjes in Haarlem zijn in principe de Key in de 17e eeuw opdracht een rijk gedecoreerd gebouw te ontwerpen Raamsingel Kleine Houtstraat Kampervest Gasthuisvest Schalkwijkerstraat te bezoeken op maandag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur, op zon- en en gebruik te maken van Kampersingel Gasthuissingel feestdagen zijn de hofjes niet toegankelijk. 16 de mooiste materialen. Hij gebruikte voor dit pand Eedestraat Van Via de Korte Begijnestraat achter het Johannes Enschedéhof (rechtdoor) natuursteen dat vanuit het Houtplein of de Wijde Appelaarsteeg bij de uitgang van het hofje van Bakenes buitenland moest komen en Kleine Houtweg (rechtsaf) komt u bij de Lange Begijnestraat. Wandel linksaf en loop fleurde het geheel op met langs de Toneelschuur en de Philharmonie en zie voor u langzaam de Grote schapen- en ossenkoppen. Lorentzplein Frederikspark of St. Bavokerk opdoemen. Ga bij het Klokhuisplein rechtsaf en loop de Deze ornamenten verwijzen Wagenweg Riviervischmarkt over richting het standbeeld van Laurens Janszoon Coster naar de oorspronkelijke functie Dreef Frederikspark Zuider Buiten Spaarne Schalkwijkerstraat op de Grote Markt. De Haarlemmers noemen Laurens Janszoon Coster als van het pand. De Vleeshal werdWagenweg uitvinder van de boekdrukkunst. voornamelijk gebruikt voor hetFlorapark Florapark Rustenburgerlaan verhandelen van vlees. Kleine Houtweg Rechts op de hoek Grote Markt / Smedestraat staat de Hoofdwacht 5 (14). Sporen in het metselwerk in de zijgevel van het pand wijzen er op dat U bent nu bij het eindpunt van 6 Paviljoenslaan dit één van Haarlems oudste gebouwen is. De Hoofdwacht werd gebouwd deze wandeling. Kamperlaan Schipholweg Haarlemmerhout Kleine Houtweg Europaweg Fonteinlaan Haarlemmerhout 9 10 De historische binnenstad van Haarlem beschikt over een schatkamer 2 met voormalige bakkerij. Op U ziet aan uw linkerhand de voorkant van het Provinciehuis, het voormalige aan bijzondere monumenten. Ontdek door middel van deze de steen boven het etalageraam Paviljoen Welgelegen (6), Dreef 3. Het paviljoen werd aan het eind van wandeling ‘Haarlem Monumentaal’ de vele interessante, mooie en vindt u een beeldhouwwerk van de 18e eeuw gebouwd door Henri Hope, een vooraanstaande bankier uit verrassende monumenten die de stad kenmerken. een bakkersfiguur. Aan het einde Amsterdam. Het Neoclassicistische huis deed vooral dienst als opbergplaats Deze route start op de Grote Markt en duurt circa 1,5 uur. van de Koningstraat ziet u schuin voor een kostbare collectie schilderijen en antieke voorwerpen. In 1808 kocht (links) voor u op Verwulft 11 Lodewijk Napoleon Paviljoen Welgelegen waardoor het bij veel mensen nog 1 het ‘Monument van de bekend is als zijn paleis. Na de Franse overheersing heeft koningin Wilhelmina Twintigste Eeuw’ (2). hier gewoond. Sinds 1930 doet het paviljoen dienst als provinciehuis van Noord- Holland. Met uw rug naar Paviljoen Welgelegen heeft u een prachtig zicht op Steek de Gedempte Oude Gracht over en loop de Gierstraat in. Links stadspark de Haarlemmer Hout. Dit eeuwenoude bos werd in 1830 heringericht op de hoek van de Gierstraat op nummer 3 is Drogisterij A.J. van der in Engelse landschapsstijl door de Haarlemse (tuin)architect Zocher. In het bos mantels en kinderconfectie. Wanneer u rechtdoor de Lange Veerstraat Pigge (3) gevestigd, te herkennen aan de traditionele gaper boven de entree. staan nog zo’n honderd monumentale bomen. uitloopt, komt u op een ‘plein’ waarbij u tussen de bomen door een prachtig Deze drogisterij verkoopt het eeuwenoude middel dat alle kwalen heelt, zicht heeft op de Grote of St. Bavokerk. U vervolgt de wandeling door Haarlemmerolie. Maar alleen Vervolg de wandeling met Paviljoen Welgelegen links van u en de Haarlemmer rechtsaf de Damstraat in te lopen. Aan het einde van deze straat, op de 3 al vanwege het interieur (uit Hout rechts en loop rechtdoor tot de kruising. U slaat linksaf de Kleine hoek Damstraat / Spaarne staat links de Waag (Damstraat 29). 1849) is Van der Pigge zeker Houtweg in. Wandel verder tot u links het Frederikspark ziet. Neem hier het een bezoek waard. aangelegde pad dat rechts afbuigt en wandel rechtdoor (de paden slingeren De Waag (9) is rond 1598 gebouwd onder leiding van stadsarchitect wat, maar u blijft zoveel mogelijk rechtdoor lopen). U passeert een wit huis en Lieven de Key, naar het ontwerp van de schilders Cornelis Cornelisz en Loop verder de Gierstraat in steekt aan het einde van het pad de Baan over. Sla linksaf en loop door tot u Willem Thybaut. Tot 1915 heeft het dienst gedaan als waag, een locatie en neem de eerste straat rechts. terug bent bij het Houtplein. waar goederen gewogen werden. Afhankelijk van het soort en gewicht van Via de Breestraat wandelt u de ingebrachte goederen werd door het stadsbestuur belasting geheven. Het naar het punt waarnaar de wijk Loop het Houtplein over en ga aan de overkant van de Grote Houtbrug gebouw in Renaissancestijl heeft twee bijna identieke gevels van Naamse ‘de Vijfhoek’ genoemd is, een pleintje rechtsaf. De brug uit 1933 is een stedenbouwkundig monument, aan de steen, kalksteen gewonnen in de Belgische provincie Namen.