1 1 • • Natuur en recreatie 1 1 Postbus 2571 2002 RB Genieweg 46a, Velsen-Zuid

Telefoon 023 — 520 28 20 [email protected] www.spaarnwoude.nl K.v.K. 34359324 Aan de maatschappelijke adviescommissie van het Benoorden pia BOEi t.a.v. mevrouw S. Kernperman

per mail s.kernperrnan(boei.nl

Velsen-Zuid : 4januari 2021 Uwkenmerk

Ons kenmerk : U20201134 adp Projectnummer 1999

Onderwerp : Witboek herbestemming het Benoorden Bijlage : Witboek van het Benoorden versie 2.0 29 november 2020 Behandeld door : Alex Rohof telefoon 06-5047829 1

Beste leden van de adviescommissie,

Met waardering voor uw gezamenlijke inzet heb ik uw positieve advies over het Witboek voor herbestemrning van het Benoorden ontvangen. Uit uw uitgebreide brief blijkt grote betrokkenheid bij en interesse voor het Benoorden. Eerdere inspanningen om te komen tot herbestemming van het Fort en voormalig munitie opslagterrein zijn zoals bekend niet geslaagd. Met het ingezette participatieprogramma wil het Recreatieschap Spaarnwoude een andere koers vaten; we betrekken de omgeving intensief om zo tot een toekomstbestendige gedragen hetbestemming van het hele gebied te komen. Met dit krachtige advies kunnen we samen de eerste stap nemen. Hieronder staat de reactie van het recreatieschap op uw advies en de daarbij geformuleerde mitsen of voorwaarden. Deze zijn cursief weergegeven.

1. ‘Musthave Ml’ te herschrjven zodat kleinschalige ontwikkeling, een ‘Musthave’ vanuit de advies commissie (zie voorwaarde 8), mogelijk zijn/worden mcl. de adviescommissie en initiatiefnemers meer inzicht geven in de (financiële) waarborgen voor de korte en lange termijn (de gehele levens duur) en welk commitment en bijdrage het Recreatieschap biedt.

Kleinschaligheid en zonering intensieve recreatie Uit uw notitie en oproep tot kleinschaligheid blijkt de betrokkenheid ten aanzien van natuur, cultuur- historie en leefbaarheid voor de inwoners in het gebied. Wij maken hieruit op dat u zich zorgen maakt over een onevenredig hoge belasting op het gebied. Het recreatieschap wil ook dat de herbestemming een beperkte impact heeft op de leefbaarheid voor de omwonenden en bijdraagt aan versterking van de natuur-, landschappelijke- en cultuurhistorische waarden.

De visie Spaarnwoude Park 2040 wijst vijf andere locaties binnen het gebied Spaarnwoude Park aan speciaal voor opvang van veel bezoekers. Dat zijn de zogenaamde ontvangstgebieden: • Oosterbroek (rond SnowWorid), • Buitenhuizen (informatieboerderij Zorgvrij, Droompark en Golfbaan), • Houtrak (rond NS station Halfweg-Zwanenburg, Droompark en Golfbanen) • Veerplas (rond station Haarlem Spaarnwoude) • Groene Weelde (bij Hoofddorp) In dezelfde visie staat dat voor Het Benoorden een eigen gebiedsconcept uitgewerkt kan worden.

Recreatieschap Spaamwoude is een samenwerkingsverband van de provincie Noord-Holland en de gemeenten , Haarlem, en Velsen. Informatieboerderlj Zorgvnj is gevestigd te Velsen-Zuid, Genieweg 50.

Recreatie Noord-Holland NVverzorgt in opdracht van het bestuur van Spaamwoude het beheer en onderhoud van de recreatiegebieden. Bijalle ontwikkelingen in de gebieden — waaronder Het Benoorden - van Spaarnwoude Park 2040 zijn de volgende spelregels van toepassing: 1. versterken van waarden van het gebied: de activiteit compenseert (en bij voorkeur versterkt) elders in het gebied de waarde van beschermingsregimes; dit met behoud vierkante meters NNN in Spaarnwoude Park als geheel; 2. voldoende inbedden in natuur en landschap: de activiteit is (deels) ingebed in het landschap en de natuur in vorm, ligging en volume, met maatwerk; 3. meepakken koppelkansen: de activiteit leidt in onderlinge samenhang met andere activiteiten / bouwwerken tot vaker, langer bezoek aan meer activiteiten aaneen (arrangementen), een gevarieerd aanbod, clustering die elkaar versterkt en een overall spreiding (met landmarks) op een voor iedereen toegankelijke manier; 4. zoveel mogelijk duurzaam: energie- en klimaatneutraal, materiaal en afval circulair met bijdrage aan duurzame mobiliteit en community values’; 5. bijdragen aan basisvoorzieningen en bereikbaarheid van het gebied: in een (financiële) bijdrage aan beheer, onderhoud en ontwikkeling van de openbare ruimte/infrastructuur; 6. rekening houden met de leefbaarheid en bestaande bewoners, ondernemers en organisaties in het gebied.

Financiële must have kriigt minder belangrijke positie In deze must have ligt de focus op de financiële randvoorwaarde en niet op de andere sociaal maat schappelijke waarden. Schaalgrootte kan verschillend opgevat worden, bijvoorbeeld in termen van bouwvolume en bezoekersaantallen per dag, week, maand of jaar. De term kleinschalig is voor verschillende uitleggen vatbaar. Wat de een kleinschalig vindt, vindt een ander grootschalig. Wij spreken liever over proportioneel. Dat woord betekent ‘evenredig’ en impliceert dat alle waarden van het gebied meegewogen worden om tot een passende herbestemming te komen. Wij zijn van mening dat de andere dan financiële waarden eerst genoemd moeten worden. Wij plaatsen deze musthave daarom onderaan de lijst van musthaves. Hierdoor heeft de financiële waarde een meer afgewogen positie ten opzichte van de andere waarden.

Financiële bijdrage recreatieschap Het recreatieschap is als overheidsorganisatie - en erfpachter van de staat tot en met 2052 - gecommitteerd aan het gebied Spaarnwoude. De programmabegroting van het recreatieschap voldoet aan de geldende wet- en regelgeving, waaronder de wet fido. De voorzieningen die het recreatieschap zelf in operationeel beheer en onderhoud heeft, zijn opgenomen in een beheer- programma waarbij ambitieniveaus t.a.v. beeldkwaliteit zijn bepaald en afschrijvingstermijnen per type object zijn bepaald. Alleen het oppervlakte van het forteiland en het munitiecomplex zijn (nog) niet in dat programma opgenomen omdat we die gebiedsdelen willen uit geven aan een derde partij. De opbrengsten uit de uitgifte van het gebied kunnen een bron zijn voor het dekken van de extra te maken beheer- en onderhoudskosten door het recreatieschap, zoals bedoeld in de 5e spelregel zoals hierboven beschreven.

De financiële Must have is zo beschreven dat onafhankelijk van de omvang van het ambitieniveau - in termen van groot of klein, hoog of laag — zodanig van opzet is dat de kosten en baten in de exploitatietermijn van de totale periode van uitgifte in balans is. Ervaring uit het verleden leert dat exploitaties die niet afhankelijk zijn van structurele (jaarlijkse) overheidsbijdragen economisch robuuster zijn.

De provincie Noord-Holland heeft een grote éénmalige projectsubsidie voor restauratie van het Fort benoorden Spaarndam beschikbaar. Hiervan is de afgelopen jaren al een groot bedrag besteed aan een nieuwe dakbedekking en gronddek en een bijdrage aan de kosten van conservering van de muurschilderingen in het fort. Hiervan resteert nog een bedrag van circa één miljoen euro.

Het Recreatieschap Spaarnwoude heeft geen bedrag gelabeld om éénmalig bij te dragen aan de herbestemming van het gebied. Het in mei 2020 in concept vastgestelde uitvoeringsprogramma bij de visie Spaarnwoude Park 2040 beschrijft dat het achterstallig onderhoud (en de kosten daarvoor)

Recreatieschap Spaamwoude is een samenwerkingsverband van de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam, Haarlem, Haademmermeer en Velsen. Informatieboerderij Zorgvrljis gevestigd aan de Genieweg 50 in Velsen-Zuid.

Recreatie Noord-Holland NVverzorgt in opdracht van het bestuur het beheer en onderhoud van de recreatiegebieden. aan gebouwen een verantwoordelijkheid is van de nieuwe ondererfpachters. Op het achterstallig onderhoud voor groen, beschoeiingen en kleinere (struin-) paden kan door een slimme en gecombineerde aanpak met groot onderhoud ook mogelijk ingelopen worden. Zo kunnen mogelijk middelen beschikbaar komen door bepaalde paden, bomen en bospercelen niet meer te onder houden, behoudens veiligheidsmaatregelen. Ook kijken we of we bijvoorbeeld groen onder voorwaarden in gebruik kunnen geven bij Natuurwerkgroepen of als voedselbos en dit vast kunnen leggen in de gebruiks- of ondererfpachtovereenkomst.

2. ‘Should have S3’ (‘innoveren en ontwikkelen met bewoners’) omzetten naar een ‘Musthave’ of een traject starten vanuit het Recreatieschap om ‘te bouwen aan vertrouwen’.

Wij vinden het betrekken van de bewoners en omliggende ondernemingen bij deze herbestemming belangrijk. Wij houden dit punt aan als Should have omdat dat recht doet aan zowel uw als onze positie in dit proces. We willen de herbestemming van het benoorden in een goede dialoog met de omwonenden vorm en inhoud geven. We zijn daarom het participatieproces gestart met een gesprek met omwonenden, belanghebbenden en belangstellenden over de wensen en grenzen van een herbestemming van het gebied. Ook willen wij dat een toekomstige partner de samenwerking zoekt met de buren, belanghebbenden en belangstellenden voor het gebied. Dit geldt niet alleen in de fase waarin de herbestemming wordt uitgevoerd, maar gedurende de hele exploitatiefase. Spelregel 6 uit het uitvoeringsprogramma bij de visie verwijst daar ook naar.

3. ‘Could have C3’ (‘maatschappeljWsociaal verantwoord en duurzaam ondernemen’) omzetten naar een ‘Must have’ en de omschrijving uitbreiden met ‘objectieve aantoonbaarheid’.

Ditadvies nemen wij deels over. Wij promoveren dit punt van een Could Have tot een Should have. Onder spelregel 4 bij het uitvoeringsprogramma Spaarnwoude Park 2040 staat beschreven dat dit aspect zoveel mogelijk wordt gevolgd bij ontwikkelingen in het gebied. Het is als zodanig geen eis, maar wel een nadrukkelijke wens. In de bidbookfase worden toetsingscriteria nog nader uitgewerkt. Dit in reactie op het verzoek de omschrijving uit te breiden met de woorden ‘objectieve aantoonbaarheid’.

4. Ambitie ‘Musthave M2’ (cultuurhistorische waarden) verhogen naar ‘het uitdragen van de waarde en het ruimtelijk verbinden’ en toevoegen dat de meest waardevolle muurtekenin gen behouden (geconserveerd) moeten worden en zichtbaar zijn voor publiek.

Ditadvies nemen wij over. De cultuurhistorische waarden van de muurschilderingen zijn hoog en van onderscheidende kwaliteit in vergelijking met de andere forten uit de stelling van Amsterdam. Dat moet inderdaad zichtbaar zijn voor het publiek en uitgedragen worden.

5. Ambitie van ‘Musthave M3’ (natuurwaarden) verhogen naar Vergroten, versterken en verbinden van natuur’.

Ditadvies nemen wij over. Zie ook spelregel 1 van het uitvoeringsprogramma.

6. Als extra ‘should have’ toevoegen dat een initiatief dat (ook) digitaal ‘het verhaal van de ziel van het fort vertelt’ m.n. de muurtekeningen mci. omgeving met munitiebos en de middeleeuwse dijken, de voorkeur heeft.

Dit advies nemen wij over.

7. Een initiatiefnemer kan, in de complexe verkeerssituatie en al zware verkeersdruk rond Spaarndam (mcl. Redoute en Linie), niet verantwoordelijk zijn voor het mobiliteitsplan. De verantwoordelijke gemeenten dienen het mobiliteitsplan gezamenlijk op te stellen en te zorgen dat de verkeers intensiteit past bij de infrastructuur. Hierop de tekst van het witboek aanpassen.

Recreatieschap Spaamwoude is een samenwerkingsverband van de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam, Haarlem, Haademmermeer en Velsen. Informatieboerderij Zorgvnj is gevestigd aan de Genieweg 50 in Velsen-Zuid.

Recreatie Noord-Holland NVverzorgt in opdracht van het bestuur het beheer en onderhoud van de recreatiegebieden. Wij onderschrijven het belang van een goed mobiliteitsplan bij de herbestemming van Het Benoorden. Het is zo geregeld dat zo’n plan wordt opgesteld door een terzake deskundig mobiliteitsadviesbureau. Daarmee is ook de onafhankelijkheid gediend. Deze adviseur kijktover de grenzen van verantwoordelijkheden van een enkele wegbeheerder juist integraal naar het mobiliteitsvraagstuk. Het is daarbij van groot belang te bepalen hoe ver de scope rijktvan het mobiliteitsplan. Bijdit soort processen wordt er onder leiding van de expert van het mobiliteitsadviesbureau een werkgroep gevormd om het mobiliteitsplan samen te stellen. In die groep nemen deel de gemeenten Velsen, Haarlem, Haarlemmermeer, politie, brandweer, Veiligheidsregio, RWS, 0V vervoerders en de ontwikkelaar zelf (met kennis over zijn publiek, pieken en dalen in verkeersbewegingen, aantal autos/fietsers/wandelaars, gedrag etc). Ook de maatschappelijke adviescommissie zal in dat proces betrokken worden. Het opstellen van een mobiliteitsplan vindt plaats in opdracht van de initiatiefnemer van het ontwikkelingsplan. De middelen die zorgen voor borging van dit aspect, zijn onder andere: • intentieovereenkomst tussen recreatieschap, gemeente Velsen en te selecteren herbestem met/exploitant; • anterieure overeenkomst tussen de vergunning aanvrager (te selecteren herbestemmer/exploitant) en de gemeente (in deze situatie gemeente Velsen); • ondererfpachtovereenkomst tusssen het Recreatieschap Spaarnwoude en geselecteerde herbestemmer/exploitant.

8. De omschrijving van de criteria in het gehele witboek zo aanpassen dat duidelijk wordt dat alleen kleinschalige ontwikkeling mogelijk is.

We hebben de tekst van het Witboek (zie bijlage) aangepast zodat alle veranderingen als gevolg van uw advies en de hierop door ons genomen beslissingen zijn doorgevoerd.

9. Alle ‘containerbegrippen’ in het witboek van een toelichting voorzien en welke indicator(en) worden gebruikt bij het toetsen of aan een criterium is voldaan. En wanneer dat niet in deze fase past, de toevoeging opnemen dat indicatoren voor toetsing nog worden opgesteld. Uiteraard denkt de maat schappelijk adviescommissie graag mee over de criteria.

Wij nemen een begrippenlijst op in het Witboek. Indicatoren die gebruikt worden bijtoetsing van de plannen die voortkomen uit fase 3 vindt plaats in de Bidbook fase. De maatschappelijke advies commissie wordt in dat proces betrokken.

Wij vertrouwen erop dat dit een heldere terugkoppeling is op uw advies en dat wij laten zien dat uw advies er toe doet. Mocht u nadere toelichting wensen of aanvullingen hebben, dan verneemt het algemeen bestuur van het recreatieschap die graag.

Met vriendelijke groet, namens het-estuur van Recreatieschap Spaarnwoude, _— kJ i __/ —--- Ilse Zaal / Voorzitter

Recreatieschap Spaamwoude is een samenwerkingsverband van de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam, Haarlem, Haarlemmermeer en Velsen. Informatieboerderij Zorgvrij is gevestigd aan de Genieweg 50 in Velsen-Zuld.

Recreatie Noord-Holland NVverzorgt in opdracht van het bestuur het beheer en onderhoud van de recreatiegebieden.