DOCSLIB.ORG

Jaświły Z Dziejów Obszaru

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Jaświły Z Dziejów Obszaru Arkadiusz Studniarek Przemysław Borowik JAŚWIŁY Z DZIEJÓW OBSZARU GMINY W XIX i XX WIEKU Obszary dzisiejszej gminy Jaświły w dobie tworzenia się zrębów struktur państwowych należały do Mazowsza i wraz z nim, prawdopodobnie przed 963 r., znalazły się w państwie polskim. Od X do I połowy XIV w. nie zachowały się jednak żadne prawne dokumenty pisane, nie odnotowano nazwy żadnej z istniejących tu osad. Był to obszar podległy kasztelanowi w Wiźnie. Chrystianizacji dokonano przed 1009 r. Za najdawniejszą wzmiankę źródłową dotyczącą tego terytorium uznać należy fakt prowadzenia tu w roku 1009 misji św. Brunona z Kwerfurtu. Białystok - Jaświły 2011 Arkadiusz Studniarek Przemysław Borowik JAŚWIŁY Z DZIEJÓW OBSZARU GMINY W XIX i XX WIEKU Białystok - Jaświły 2011 Autorzy Arkadiusz Studniarek Przemysław Borowik Wydawca PRO100 Drukarnia, ul. Ciołkowskiego 169, 15-516 Białystok, tel. 85 74 700 74 Okładka Mariusz Oszczapiński Zdjęcia Arkadiusz Studniarek Druk PRO100 Drukarnia ul.Ciołkowskiego 169, 15-516 Białystok, tel. 85 74 700 74 Wydanie publikacji zostało sfinansowane przez Urząd Gminy w Jaświłach Na okładce Młyn holenderski państwa Kolendówz Dolistowa Starego, oraz kościół rzymskokatolicki w Jaświłach Urząd Gminy w Jaświłach 2011 19-124 Jaświły 7 tel. 85 727 80 10 e-meil: [email protected] Copyright © Arkadiusz Studniarek, Przemysław Borowik, Białystok - Jaświły 2011 All rights reserved, including the right of reproduction in whole or in part in any form. Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być powielana ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych bez pisemnej zgody posiadaczy praw autorskich. ISBN 978-83-931625-4-3 SPIS TREŚCI ZAMIAST WSTĘPU 8 KOŚCIOŁY, KAPLICE, CMENTARZE 11 Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Brzozowej s. 11; Kościół pod wezwaniem Matki Odkupiciela w Bobrówce s. 14; Kościół pod wezwaniem Świętego Wawrzyńca w Do- listowie Starym s. 15; Kaplica Najświętszej Maryi Panny „Na Bocianku” s. 22 ; Kaplica pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego w Mikicinie s. 23; Kaplica pod wezwaniem św. Stanisława Kostki w Zabielu s. 23; Kaplica w Dzięciołowie s. 24; Kaplica pod wezwaniem św. Jerzego na cmentarzu parafialnym w Dolistowie Starym s. 24; Kościół pod wezwaniem Najświęt- szego Serca Pana Jezusa w Jaświłach s. 25; Cmentarz rzymskokatolicki w Brzozowej s. 31; Cmentarz przykościelny w Brzozowej s. 32; Cmentarz rzymskokatolicki w Dolistowie Sta- rym s. 33; Cmentarz przykościelny w Dolistowie Starym s. 34; Cmentarz rzymskokatolicki w Jaświłach s. 35, Krzyż przy żwirowni s. 36 MAJĄTKI ZIEMSKIE 37 Folwark Grodzisk (Brzozowa Kolonia) s. 37; Majątek Szpakowo (Szpaków) s. 38; Majątek Dzięciołowo s. 40; Majątek Mikicin s. 42; Majątek Moniuszki s. 51; Majątek Stożnowo s. 54; Majątek Jaświłki s. 57 DZIEWIĘTNASTY WIEK 61 Wołość Jaświły s. 61; Epopeja napoleońska s. 67; Wojna polsko-rosyjska 1830-1831 r. s. 70; Powstanie styczniowe s. 73; Uwłaszczenie włościan s. 76; Dolistowo Poduchowne i Kolo- nialne s. 91 I WOJNA ŚWIATOWA I OKRES MIĘDZYWOJENNY 95 I wojna światowa s. 95; Gmina Dolistowo z siedzibą w Jaświłach s. 96; Gospodarka s. 100; Koło Przysposobienia Wojskowego s. 102; Wybory s. 103; Komasacja s. 104 ŻYCIE CODZIENNE, OBYCZAJE, OBRZĘDY 123 Życie codzienne s. 123; Konopielka s. 126; Noc Świętojańska s. 130 II WOJNA ŚWIATOWA 135 Przygotowania do obrony s. 123; Mobilizacja s. 123; Walki z Sowietami – Potyczka w Doli- stowie s. 137; Pierwsi okupanci s. 141; Sowieckie lotnisko i umocnienia pod Dolistowie Sta- rym s. 142; Pod sowiecką władzą s. 143; Wywiezieni (20/21 czerwca 1941 r.) na Sybir s. 145; Okupacja niemiecka s. 147; Straty wojenne s. 149; Tuż po „wyzwoleniu” s. 152; Wojenne losy s. 154 MIEJSCA KAŹNI I PAMIĘCI NARODOWEJ 169 Mord rodziny z Mociesz s. 169; Obelisk pod Dolistowem s. 170; Tablica upamiętniająca śmierć sowieckiego lotnika w Mikicinie s. 170; Tablica pamiątkowa w Romejkach s. 171; Pomnik przy drodze Jaświły – Romejki s. 171; Egzekucja rodziny Wiśniewskich z Jatwiezi Dużej s. 171; Tablica pamiątkowa na budynku posterunku policji w Jaświłach s. 172; Krzyż pamięci narodowej s. 173; Mord Polaków we Wroceniu s. 173 ORGANIZOWANIE SIĘ SPOŁECZNOŚCI W JAŚWIŁACH W XX WIEKU 175 WIATRAKI 185 Wiatrak paltrak z Mociesz s. 186; Wiatrak holenderski w Dzięciołowie s. 187; Młyn holenderski I w Zabielu s. 188; Młyn holenderski II w Zabielu s. 189; Młyn holenderski w Dolistowie Starym s. 190 Z DZIEJÓW SZKOLNICTWA 193 Szkoła w Jaświłach s. 193; Szkoła w Dolistowie s. 203; Szkoła w Brzozowej w okresie międzywojennym s. 206; Szkoła w Radziach s. 209; Szkoła w Zabielu s. 210; Szkoła w Mikicinie s. 212 SPÓŁDZIELCZOŚĆ 219 Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Jaświłach s. 219; Bank Spółdzielczy w Jaświłach s. 224; Mleczarnia w Dolistowie s. 227 OCHOTNICZE STRAŻE POŻARNE 233 Ochotnicza Straż Pożarna w Jaświłach s. 233; Ochotnicza Straż Pożarna w Dolistowie s. 236; Ochotnicza Straż Pożarna w Zabielu s. 238; Ochotnicza Straż Pożarna w Brzozowej s. 240; Ochotnicza Straż Pożarna w Bobrówce s. 241 ZASŁUŻENI JAŚWILANIE 243 Melania Burzyńska (1917 – 2003) s. 243; Jan Chodak (1902 – 1944) s. 245; Sławoj Leszek Głódź (1945- ) s. 247; Edmund Kloza (1910 – 2005) s. 249; Tadeusz Pikus (1949 – ) s. 250; Piotr Semenenko (1814 – 1886) s. 252; Andrzej Wojtulewicz (1953 – 1997) s. 254; Mikołaj Żukowski (1882 – 1945) s.255 WYKAZY I ZESTAWIENIA 257 Wykaz posiadaczy ziemi we wsi Bobrówka w 1929 r. s.257; Wykaz posiadaczy ziemi we wsi Brzozowa w 1925 r. s.260; Wykaz mieszczan goniądzkich ze wsi Dawidowizna posiadaczy gruntów na terenie wsi Brzozowa z 1925 r. s. 264; Wykaz właścicieli ziemi w Dolistowie Ko- lonialnym w 1934 r. s. 265; Wykaz posiadaczy ziemi w Dolistowie Nowym w 1931 r. s. 265; Wykaz właścicieli ziemi w Dolistowie Poduchownym w 1934 r. s.267; Wykaz posiadaczy ziemi w Dolistowie Starym przed komasacją ok. 1927-33 r. s. 268; Wykaz właścicieli ziemi w Do- listowie Starym w 1934 r. s. 271; Wykaz posiadaczy ziemi w Gurbiczach w 1936 r. s. 275; Wykaz uwłaszczonych włościan w Jadeszkach z 1869 r. s.276; Wykaz posiadaczy ziemi we wsi Jadeszki przed komasacją z 5 listopada 1930 r. s. 277; Wykaz posiadaczy ziemi w Jaświł- kach w 1937 r. s. 277; Wykaz uwłaszczonych włościan w Jaświłach z 1868 r. s.278; Wykaz posiadaczy ziemi w Jaświłach przed komasacją s.279; Wykaz właścicieli ziemi w Mikicinie w 1926 r. s. 281; Wykaz posiadaczy ziemi we wsi Radzie w 1933 r. s. 284; Wykaz gospoda- rzy i ilości posiadanej przez nich ziemi we wsi Romejki przed komasacją w 1930 r. s.285; Wykaz posiadaczy ziemi w Romejkach w 1936 r. s. 286; Wykaz posiadaczy ziemi we wsi Rutkowskie Duże w 1926 r. s. 287; Wykaz posiadaczy ziemi we wsi Rutkowskie Małe w 1926 r. s. 289; Wykaz posiadaczy ziemi w Szpakowie w 1925 r. s. 289; Wykaz posiadaczy ziemi we wsi Zabiele w 1935 r. s. 291 KALENDARIUM 297 ZAMIAST WSTĘPU iele już padło wzniosłych słów o ojczyźnie, zarówno tej wielkiej, o której uczą w szkołach, jak i tej małej, miejscu gdzie się urodzi- liśmy, spędziliśmy dzieciństwo, mamy przyjaciół, rodzinę, gdzie stoi nasz dom. Melania Burzyńska poetka z Jaświł ujęła to słowami prostszymi: „Jestem W 1 dumna z mojej wsi, uważam ją za najpiękniejszy i najmilszy zakątek świata”. Do tych trafnych słów dodać tylko można, że zakątek ów, choć położony na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych i wielkich dziejowych wydarzeń, nie jest po- zbawiony swojej historii. Dzieje obszaru gminy Jaświły doczekały się już wcześniej publikacji książkowej obejmującej głównie czasy nowożytne do końca XVIII wieku.2 Niniejsze opraco- wanie jest jej kontynuacją obejmując burzliwy okres XIX i XX wieku. Zapełnia więc pewną lukę dostarczając mieszkańcom Jaświł i innych miejscowości poło- żonych na terenie tej gminy sporą dozę wiedzy często mało znanej lub zupełnie nieznanej. Książka autorstwa historyków: dr Przemysława Borowika i mgr Arkadiusza Studniarka ma charakter popularno – naukowy. Zaopatrzono ją jednak w ele- menty krytycznego aparatu naukowego. Tytuł „Jaświły. Z dziejów obszaru gminy w XIX i XX wieku” wyraźnie sugeruje, że autorzy nie roszczą sobie prawa do peł- nego wyczerpania tematu. Jest to pozycja wcale obszerna, zaopatrzona w dobrze dobrane czarno-białe i kolorowe ilustracje. Ma układ w zasadzie chronologiczno – rzeczowy. Konstrukcyjnie dzieli się na 12 rozdziałów o różnej objętości poświę- conych: kościołom i cmentarzom, majątkom ziemskim, wiekowi XIX, dwudziesto- leciu międzywojennemu, życiu codziennemu i świątecznemu, II wojnie światowej i miejscom pamięci z nią związanych, organizowaniu się społeczności po 1945 roku, zabytkowym wiatrakom, szkolnictwu, spółdzielczości i ochotniczej straży pożarnej. Zawiera też dodatki. Każdą z części tej syntezy doskonale daje się czytać jako odrębną całość. Autor każdej syntezy z natury rzeczy musi się ograniczać, rezygnować z pew- nych zagadnień na rzecz innych, jedne z nich uwypuklać, inne marginalizować lub M. Burzyńska, Szara przędza, Olsztyn 977, s.0. J. Maroszek, Jaświły. Dzieje obszaru gminy do końca XVIII wieku, Białystok 004. 8 pomijać. Zawsze jest to wybór trudny i zawsze niedoskonały. Autorzy niniejszej książki, jak się wydaje, świadomie i celowo poświęcili „wielką historię” na rzecz „małej”, często skupiając się na tym co działo się konkretnie na opisywanym te- renie, rezygnując zaś z opisywania szerszego kontekstu tych wydarzeń w dzie- jach narodu i państwa. Zgodnie z takim wyborem, zupełnie zresztą zrozumiałym, w książce umieszczono mnóstwo ciekawych szczegółów i szczególików, nazwisk, dat i faktów. Wybór ten wyraźnie świadczy o tym do kogo adresowana jest
Load more

Recommended publications
  • Strategia Rozwoju Gminy Jaświły 2015 – 2020 Jaświły 2016
    Strategia Rozwoju Gminy Jaświły 2015 – 2020 Jaświły 2016 1 Spis treści Spis treści ................................................................................................................................... 2 I. WSTĘP ............................................................................................................................. 4 II. METODOLOGIA PRACY NAD STRATEGIĄ ............................................................ 8 III. DIAGNOZA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA GMINY ........................................ 10 3.1 CHARAKTERYSTYKA GMINY ................................................................. 10 Historia ................................................................................................................. 13 3.2. DEMOGRAFIA ............................................................................................ 15 Dane demograficzne: ............................................................................................ 16 3.3. OBSZAR SPOŁECZNY ............................................................................... 30 Organizacje pozarządowe..................................................................................... 30 Uczestnictwo w wyborach ................................................................................... 35 Służba zdrowia ..................................................................................................... 38 Opieka społeczna .................................................................................................. 41 Oświata
    [Show full text]
  • Z Biegiem Biebrzy Przewodnik Historyczno-Etnograficzny
    Z biegiem Biebrzy Przewodnik historyczno-etnograficzny pod redakcją Artura Gawła i Grzegorza Ryżewskiego Białystok – Suchowola 2012 Autorzy tekstów: Artur Gaweł Iwona Górska Joanna Kotyńska-Stetkiewicz Aneta Kułak Grzegorz Ryżewski Autorzy fotografii: Artur Gaweł ( str. 129-152, 215-252) Iwona Górska (str. 183-214) Joanna Kotyńska-Stetkiewicz (str. 107-128) Aneta Kułak (str. 153-182) Grzegorz Ryżewski (str. 7-22, 33-52) Agencja ELKAM (str. 157 u góry, str. 159, str. 172) Mapy na wewnętrznej stronie okładki: ATIKART – Tomasz Popławski Reprodukcje map z 1795 roku w tekście ze zbiorów Tomasza Popławskiego Na okładce: akwarela Wiktorii Tołłoczko-Tur Z biegiem Biebrzy. Przewodnik historyczno-etnograficzny ISBN: 978-83-61527-45-9 Wydawca: Lokalna Grupa Działania „Fundacja Biebrzańska” Skład i korekta: Agencja ELKAM Druk: Buniak-druk Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach działania 413 „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 3 Oddajemy w Państwa ręce opracowanie, które powstało w efekcie kompleksowych badań historyczno- etnograficzno-kulturowych ziem należących do gmin zrzeszonych w Fundacji Biebrzańskiej, tj. Bargło- wa Kościelnego, Dąbrowy Białostockiej, Goniądza, Janowa, Jaświł, Korycina, Lipska, Moniek, Nowego Dworu, Suchowoli, Sztabina oraz Trzciannego. Książka ta wpisuje się w działania Fundacji dotyczące ochrony dziedzictwa historycznego, realizowanego w ramach programu Leader. Nad jej opracowaniem czuwał zespół
    [Show full text]
  • Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia
    Załącznik nr 1 do SIWZ SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Tabelaryczne zestawienie PPE Zamawiającego objętych przedmiotem zamówienia: Zamawiający: Gmina Jaświły Jaświły 7 19-124 Jaświły NIP 546-13-18-582 Prognozowane zużycie energii w okresie Prognozowane zużycie energii w okresie Punkty Poboru Energii: Oświetlenie uliczne - Taryfa C11 od skutecznego rozwiązania umowy do 31 grodnia 2011r. od 1 stycznia 2012 do 31 grudnia 2012 Moc Adres instalacji Kod Nr Numer Numer Nazwa PPE Gmina Taryfa umowna Czynna całodobowa Czynna całodobowa licznika poczt. działki ewidencyjny licznika [kW] [kWh] [kWh] Oświetlenie Rutkowskie Małe 112912001 23412273 2,0 3 008 3 749 uliczne 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 112912002 21309974 2,0 1 708 2 083 uliczne Bagno 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 112912003 133177970 2,0 1 134 1 406 uliczne Bagno 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 112912004 27588313 2,0 3 262 3 983 uliczne Szpakowo 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 112912005 27589774 2,0 2 019 2 678 uliczne Szpakowo 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113906024 15297713 2,0 422 490 uliczne Mociesze 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908006 24836963 6,0 10 075 12 332 uliczne Dolistowo Nowe 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908007 26289452 3,0 5 384 6 525 uliczne Dolistowo Nowe 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908010 27638667 2,0 790 1 005 uliczne Szaciły 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908011 27660709 2,0 1 266 1 588 uliczne Jaświłki 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908012 26259747 2,0 1 563 1 929 uliczne Moniuszki 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908013 27588450 3,0 3
    [Show full text]
  • Jaswiły Dzieje Obszaru Gminy Do Końca Xviii Wieku Jaświły
    Józef Maroszek , JASWIŁY DZIEJE OBSZARU GMINY DO KOŃCA XVIII WIEKU JAŚWIŁY DZIEJE OBSZARU GMINY DO KOŃCA XVIII WIEKU ©Copyright by Józef Maroszek, 2004 ©Copyright by zdjęcia Maria Maroszek, 2004 Korekta: Teresa Jabłońska Wydanie sfinansował Urząd Gminy w Jaświłach Na okładce: I strona: Mikicin. Klasycystyczny dwór z 1847 r. IV strona: Północne Podlasie na mapie z pocz. XVIII w. BAN St. Petersburg. Kolekcja Piotra I, nr 288 ISBN 83-88097-42-3 Wydawnictwo PRYMAT Mariusz Śliwowski Białystok, ul. Zwycięstwa 26 C/7 tel. 869 14 87, 0602 766 304 e-mail: [email protected] JÓZEF MAROSZEK , JASWIŁY DZIEJE OBSZARU GMINY DO KOŃCA XVIII WIEKU BIAŁYSTOK 2004 Wykaz skrótów AA - Archiwum Archidiecezjalne AGAD - Archiwum Główne Akt Dawnych AN -Akademia Nauk AP - Archiwum Państwowe APD - Archiwum Parafii Dolistowskiej APP - Archiwum Publiczne Potockich Bibl. Czart. - Biblioteka Czartoryskich BU - Biblioteka Uniwersytecka CAAD - Centralne Archiwum Akt Dawnych CAH - Centralne Archiwum Historyczne F - fond, zespół lub kolekcja archiwalna, względnie biblioteczna JO - jaśnie oświecony WM-wielmożny MN - Muzeum Narodowe ODZ - Ośrodek Dokumentacji Zabytków ZZG - Zbiór Zygmunta Glogera y MISJA ŚWIĘTEGO BRUNONA z KWERFURTU w 1009 r. w DOLISTOWIE ? Obszary dzisiejszej gminy Jaświły w dobie tworzenia się zrębów struktur państwowych należały do Mazowsza i wraz z nim, prawdopodobnie przed 963 r., znalazły się w państwie polskim.' Z wieków od X do poł. XIV nie zachowały się jednak żadne prawne dokumenty pisane, nie odnotowano nazwy żadnej z istniejących tu osad. Był to obszar podległy kasztelanowi w Wiźnie. Chrystianizacji dokonano przed 1009 r. Za najdawniejszą wzmiankę źródłową dotyczącą tego terytorium uznać należy fakt prowadzenia tu w roku 1009 .misji św. Brunona z Kwerfurtu.
    [Show full text]
  • PDF Ogłoszony
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO Białystok, dnia 26 kwietnia 2021 r. Poz. 1732 UCHWAŁA NR XXIV/171/21 RADY POWIATU W MOŃKACH z dnia 19 kwietnia 2021 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg powiatowych na terenie Powiatu Monieckiego Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 920) w związku z art. 6a ust. 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 470, 471, 1087, 2338, z 2021 r. poz. 54) Rada Powiatu w Mońkach uchwala, co następuje: § 1. Ustala się przebieg dróg powiatowych zamiejskich na terenie powiatu monieckiego zgodnie z Załącznikiem Nr 1 wraz z załącznikiem graficznym do niniejszej uchwały. § 2. Ustala się przebieg dróg powiatowych na terenie m. Mońki zgodnie Załącznikiem Nr 2 wraz z załącznikiem graficznym do niniejszej uchwały. § 3. Ustala się przebieg dróg powiatowych na terenie m. Knyszyn zgodnie Załącznikiem Nr 3 wraz z załącznikiem graficznym do niniejszej uchwały. § 4. Ustala się przebieg dróg powiatowych na terenie m. Goniądz Załącznikiem Nr 4 wraz z załącznikiem graficznym do niniejszej uchwały. § 5. Traci moc uchwała Nr IV/36/19 Rady Powiatu Monieckiego z dnia 31 stycznia 2019 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg powiatowych. § 6. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego. Przewodniczący Rady Powiatu Dariusz Jaworowski Dziennik Urzędowy Województwa Podlaskiego – 2 – Poz. 1732 Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XXIV/171/21 Rady Powiatu w Mońkach z dnia 19 kwietnia 2021 r. Wykaz dróg powiatowych zamiejskich przebiegających przez powiat moniecki Lp.
    [Show full text]
  • Najstarsza Księga Chrztów I Ślubów Parafii Rzymskokatolickiej Pw. Św
    Wróbel, Marta Najstarsza księga chrztów i ślubów Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Wawrzyńca w Dolistowie (1611-1689). Uwagi na marginesie prac inwentaryzacyjnych = The oldest baptism and marriage records of St. Lawrence’s Roman Catholic Parish in Dolistowo (1611-1689). Notes on the margins of cataloguing works "Rocznik Białostocki", 21, 2018, s. [45]-65 Zdigitalizowano w ramach projektu pt. Digitalizacja i udostępnianie online czasopisma „Rocznik Białostocki”, dofinansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę (nr umowy 834/P-DUN/2019). Udostępniono do wykorzystania w ramach dozwolonego użytku. Marta Wróbel Archiwum i Muzeum Archidiecezjalne w Białymstoku Najstarsza księga chrztów i ślubów Parafi i Rzymskokatolickiej pw. św. Wawrzyńca w Dolistowie (1611–1689). Uwagi na marginesie prac inwentaryzacyjnych Archiwum Archidiecezjalne w Białymstoku (AAB) jest miejscem przecho- wywania licznych archiwaliów parafi alnych z terenu obecnej archidiecezji bia- łostockiej. Wśród nich znajdują się akta wytworzone przez kancelarię Parafi i Rzymskokatolickiej pw. św. Wawrzyńca w Dolistowie (zespół nr 146), deponowane w AAB częściami w latach 1999, 2001 i 2013. W 2015 r. rozpoczęto przy nich pra- ce inwentaryzacyjne i porządkowe mające na celu opracowanie inwentarza kartko- wego zespołu oraz przygotowanie jednostek do digitalizacji. Archiwalia poddano dezynfekcji w komorze fumigacyjnej, oczyszczono mechanicznie i zabezpieczono w opakowaniach ochronnych z materiałów bezkwasowych. Następnie opracowano karty inwentarzowe dla poszczególnych jednostek, przeprowadzono digitalizację obiektów i wykonano kopie zabezpieczające w postaci mikrofi lmów. W 2016 r. ze- skanowane materiały archiwalne z Dolistowa zostały udostępnione użytkownikom na komputerach w pracowni naukowej, a oryginały wyłączono z bezpośrednie- go udostępniania. Obecnie zespół składa się z 52 j.a. (w tym 12 nieopracowanych) i liczy 1,21 m.b.
    [Show full text]
  • T. 21, Białystok 2018
    "Rocznik Białostocki", t. 21, Białystok 2018 Zdigitalizowano w ramach projektu pt. Digitalizacja i udostępnianie online czasopisma „Rocznik Białostocki”, dofinansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę (nr umowy 834/P-DUN/2019). Udostępniono do wykorzystania w ramach dozwolonego użytku. ROCZNIK BIAŁOSTOCKI TOM XXI Redakcja (Editorial Board) Redaktor naczelny – Andrzej Lechowski Sekretarz redakcji – Piotr Niziołek Członkowie redakcji – Aneta Jurgielewicz-Stępień, Ewelina Kamieńska, Grzegorz Śnieżko Rada naukowa (Academic Board) – Adam Czesław Dobroński, Cezary Kuklo, Swietłana Kul, Andrzej Sadowski, Mirosław Sobecki, Wojciech Śleszyński Tłumaczenia na język angielski (Translation into English) Katarzyna Niziołek Korekta Edyta Chrzanowska © 2018 Copyright by: Muzeum Podlaskie w Białymstoku Ratusz, Rynek Kościuszki 10, 15–426 Białystok tel. 85 742 14 73, tel./fax 85 742 14 40 e-mail: [email protected] Instytucja Kultury Województwa Podlaskiego ISSN 0080-3421 Nakład: 300 egz. Opracowanie grafi czne, skład, druk i oprawa: Drukarnia Biały Kruk Milewscy sp.j. ul. Tygrysia 50, Sobolewo, 15-509 Białystok tel. 85 868 40 60 e-mail: [email protected] MUZEUM PODLASKIE W BIAŁYMSTOKU ROCZNIK BIAŁOSTOCKI TOM XXI BIAŁYSTOK 2018 SPIS TREŚCI Wstęp – Andrzej Lechowski ............................................................................. 7 ARTYKUŁY Irena Taranta Ceramika budowlana z badań archeologicznych założenia klasztornego oo. Bernardynów w Tykocinie w latach 2014–2015 .....................................................
    [Show full text]
  • Uchwala XXIV/172/21
    UCHWAŁA NR XXIV/172/21 RADY POWIATU W MOŃKACH z dnia 19 kwietnia 2021 r. w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych na terenie powiatu monieckiego, których właścicielem lub zarządzającym jest powiat moniecki oraz warunków i zasad korzystania z tych przystanków Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 920) oraz art. 15 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1944, 2400) uchwala się, co następuje: § 1. Określa się przystanki komunikacyjne w ciągu dróg powiatowych powiatu monieckiego, zgodnie z wykazem stanowiącym załącznik nr 1 do niniejszej uchwały, których właścicielem lub zarządzającym jest powiat moniecki, udostępniane operatorom i przewoźnikom wykonującym regularne przewozy osób w publicznym transporcie zbiorowym. § 2. Określa się warunki i zasady korzystania z przystanków komunikacyjnych, o których mowa w § 1 dla operatorów i przewoźników wykonujących regularne przewozy osób w publicznym transporcie zbiorowym, stanowiące załącznik nr 2 do niniejszej uchwały. § 3. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu. § 4. Traci moc uchwała Nr XIV/111/19 Rady Powiatu w Mońkach z dnia 20 grudnia 2019 r. w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych na terenie powiatu monieckiego, których właścicielem lub zarządzającym jest Powiat Moniecki oraz warunków i zasad korzystania z tych przystanków. § 5. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego. Przewodniczący Rady Powiatu Dariusz Jaworowski ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Id: 924307EA-54EC-4FC7-A8F3-A40880B8F0E9. Podpisany Strona 1 Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XXIV/172/21 Rady Powiatu w Mońkach z dnia 19 kwietnia 2021 r.
    [Show full text]
  • Numery Alarmowe - Konserwatorzy
    NUMERY ALARMOWE - KONSERWATORZY Lp. Gmina Wodociąg Miejscowości objęte wodociągiem Konserwator telefon Mirosław Podłaszczyk 662 038 438 1 Białowieża Białowieża Białowieża, Budy, Grudki, Podolany, Pogorzelce, Teremiski Daniel Gabiec 662 269 435 Piotr Antypiuk 662 269 455 Jerzy Muśko 662 098 973 2 Boćki Boćki, Jakubowskie, Skalimowo, Bodaki, Bodaczki Zbigniew Derehajło 662 269 433 3 Koszewo Olszewo, Szumki, Wiercień, Hawryłki, Starowieś, kol. Bodaki, kol. Bodaczki Jerzy Muśko 662 098 973 Boćki Sasiny, Śnieżki, kol. Boćki, Dziecinne, Pasieka, Bystre, Dubno, Mołoczki, 4 Oleksze Jerzy Muśko 662 098 973 Szeszyły, Nurzec, Krasna Wieś Sielc, kol. Siekluki, Siedlece, Torule, Wojtki, Żołoćki, Andryjanki, kol. 5 Dołubowo Andryjanki, Solniki, Piotrowo Trojany, Wandalin, Piotrowo Krzywokoły, Tadeusz Twarowski 501 853 144 Wygonowo Czyże, Bujakowszczyzna, Maksymowszczyzna, Kamień, Kojły, Kuraszewo, 6 Czyże Lady, Leniewo, Łuszcze, Osówka, Podrzeczany, Podwieżanka, Wieżanka, Paweł Bartoszuk 604 773 683 Rakowicze, Szostakowo, Wólka, Zbucz Czyże Klejniki, kol. Klejniki, Hukowicze, Leszczyny, Łopuchówka, Tyniewicze Małe, 7 Klejniki Tyniewicze Duże, Istok, Radźki, Tynkowszczyzna, Lachy, Gorodczyno, Piotr Filimoniuk 511 414 695 Koźliki, Sapowo 8 Orla Morze Paweł Bartoszuk 604 773 683 Stock, Jaczno, Harasimowicze, Grodziszczany, Ostrowie, Grabowo, 9 Stock Kropiwno, Grzebienie, Różanystok, Szuszalewo, Jałowo, Dąbrowa Henryk Borowski 604 778 520 Białostocka Dąbrowa Białostocka Bagny, Czerwonka, kol. Bachmackie, Jałówka, Lewki, Leszczany, Miedzia, Olsza, Sadek,
    [Show full text]
  • Dziennik Urzędowy Województwa Podlaskiego
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO Białystok, dnia 22 listopada 2002 r. Nr 69 TREŚĆ: Poz. Str. ZARZĄDZENIA 1388 Nr 131/02 Wojewody Podlaskiego z dnia 25 listopada 2002 r. w sprawie wyborów uzupeł- 8928 niających do Rad Gmin: Dobrzyniewo Duże i Juchnowiec Kościelny oraz Rady Miejskiej w Supraślu 1389 Nr 133/02 Wojewody Podlaskiego z dnia 26 listopada 2002 r. w sprawie wyborów uzupeł- 8930 niających do Rad Gmin: Bakałarzewo, Krasnopol i Sztabin 1390 Nr 134/02 Wojewody podlaskiego z dnia 28 listopada 2002 r. w sprawie wyborów uzupeł- 8932 niających do Rady Miasta Kolno oraz do Rad Gmin: Mały Płock, Szepietowo UCHWAŁY 1391 Nr XXVII/185/02 Rady Gminy w Narwi z dnia 10 września 2002 r. w sprawie zmiany miej- 8934 scowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Narew 1392 Nr 226/XXXII/02 Rady Gminy Piątnica z dnia 10 września 2002 r. w sprawie zmian w bu- 8960 dżecie gminy. 1393 Nr XXV/126/02 Rady Gminy Czyże z dnia 12 września 2002 r. w sprawie zmian w budżecie 8963 na 2002 rok. 1394 Nr XXVII/220/02 Rady Gminy Narewka z dnia 12 września 2002 r. w sprawie dokonania 8968 zmian w budżecie gminy na 2002 r. 1395 Nr XXVII/174/02 Rady Gminy Nurzec Stacja z dnia 12 września 2002 r. w sprawie zmian w 8975 budżecie gminy na 2002 rok. 1396 Nr XXXV/232/02 Rady Gminy Janów z dnia 14 września 2002 r. w sprawie zmian w bu- 8977 dżecie gminy na 2002 r. 1397 Nr XLIII/198/02 Rady Gminy w Gibach a dnia 17 września 2002 r.
    [Show full text]
  • TERYT.Nazwa Gminy/Obrębu (Wsi) TERYT - Rejestr Podziału Kraju Wg GUS, Gdzie: 20-Woj
    TERYT.Nazwa gminy/obrębu (wsi) TERYT - rejestr podziału kraju wg GUS, gdzie: 20-woj. Podlaskie; 08 - powiat moniecki; 01-07 - gminy; _3 - rodzaj gminy, czylimiejsko wiejska, lub wiejska. 200801_3.Goniądz - gmina Goniądz 200802_2.Jasionówka - gmina Jasionówka 200803_2.Jaświły - gmina Jaświły 200804_3.Knyszyn - gmina Knyszyn 200805_2.Krypno - gmina Krypno 200806_3.Mońki - gmina Mońki 200807_2.Trzcianne - gmina Trzcianne 200801_4.0001.Goniądz 200802_2.0001.Brzozówka Folwarczna 200803_2.0001.Bagno 200804_4.0054.Knyszyn 200805_2.0001.Bajki Zalesie 200806_4.0334.Mońki 200807_2.0001.Boguszewo 200801_5.0002.Budne Żarnowo 200802_2.0002.Czarnystok 200803_2.0002.Bobrówka 200804_5.0001.Chobotki 200805_2.0002.Białobrzeskie 200806_5.0001.Boguszewo 200807_2.0002.Boguszki 200801_5.0003.Dawidowizna 200802_2.0003.Dobrzyniówka 200803_2.0003.Brzozowa 200804_5.0002.Czechowizna 200805_2.0003.Dębina 200806_5.0002.Ciesze 200807_2.0003.Brzeziny 200801_5.0004.Doły 200802_2.0004.Górnystok 200803_2.0004.Dolistowo Nowe 200804_5.0003.Grądy, Poniklica, Wodziłówka 200805_2.0004.Długołęka 200806_5.0003.Czekołdy 200807_2.0004.Budy 200801_5.0005.Downary 200802_2.0005.Jasionóweczka 200803_2.0005.Dolistowo Stare 200804_5.0004.Guzy 200805_2.0005.Góra 200806_5.0004.Dudki 200807_2.0005.Chojnowo 200801_5.0006.Klewianka 200802_2.0006.Jasionówka 200803_2.0006.Dzięciołowo 200804_5.0005.Jaskra 200805_2.0006.Kruszyn 200806_5.0005.Dzieżki 200807_2.0006.Giełczyn 200801_5.0007.Kramkówka Duża 200802_2.0007.Kalinówka Królewska 200803_2.0007.Gurbicze 200804_5.0006.Kalinówka Kościelna 200805_2.0007.Krypno
    [Show full text]
  • Podziały Administracyjne Powiatów Białostockich I Monieckiego W Latach 1919-1990
    Studia Teologiczne Biał., Droh., Łom. 11(1993) KS. VITOLD JEMIELITY PODZIAŁY ADMINISTRACYJNE POWIATÓW BIAŁOSTOCKICH I MONIECKIEGO W LATACH 1919-1990 WSTĘP Opracowanie obejmuje obszar powiatu białostockiego dla lat 1919-1990, łącznie ze zmianami terytorialnymi, jakie zachodziły w tym powiecie. Omówiono podziały adminis­ tracyjne powiatu białostockiego wiejskiego, utworzonego w 1928 r. powiatu białostoc­ kiego miejskiego i w 1954 r. powiatu monieckiego, oraz włączonych w 1957 r. kilku gromad z powiatu wysokomazowieckiego. Przy omawianiu zagadnienia punktem wyjściowym były poszczególne miasta i wsie, tak by można było je odnaleźć w zmieniających się granicach powiatów, gmin, gromad i sołectw. Obok względów historycznych, opracowanie może być przydatne dla osób dokonujących kolejne podziały administracyjne. Autor jako pierwszy podjął się omówie­ nia tego tematu. Podstawę źródłową stanowią pisma urzędowe. W Dzienniku Ustaw ogłaszano podziały województw, powiatów, gmin, gromad, a powtarzano to w Dziennikach Wojewódzkich. W Białymstoku wychodził od 1921 r. Dziennik Urzędowy Województwa Białostockiego, od 1929 r. Białostocki Dziennik Wojewódzki, od 1950 r. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej, od 1984 r. Białostocki Dziennik Wojewó­ dzki. W Dziennikach umieszczano także podziały na gromady, sołectwa i na rejony w mieście Białymstoku. Autor korzystał i ze źródeł archiwalnych. Dla okresu między­ wojennego jest kilka teczek w Archiwum Akt Nowych w Warszawie, a dla czasów nowszych w Archiwum Państwowym w Białymstoku zachowały się bogate zespoły dotyczące miasta Białegostoku i całego województwa białostockiego. Są tam prośby mieszkańców, opinie wójtów i wojewodów, mapy, zestawienia liczbowe. W oparciu o te materiały podejmowano decyzje administracyjne. Opracowanie dzieli się na pięć części: I. Podziały do 1919 r.; II. Okres międzywojenny: podział powiatu na gminy i miejscowości, podział gmin na gromady; III.
    [Show full text]