Z Biegiem Biebrzy Przewodnik Historyczno-Etnograficzny

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Z Biegiem Biebrzy Przewodnik Historyczno-Etnograficzny Z biegiem Biebrzy Przewodnik historyczno-etnograficzny pod redakcją Artura Gawła i Grzegorza Ryżewskiego Białystok – Suchowola 2012 Autorzy tekstów: Artur Gaweł Iwona Górska Joanna Kotyńska-Stetkiewicz Aneta Kułak Grzegorz Ryżewski Autorzy fotografii: Artur Gaweł ( str. 129-152, 215-252) Iwona Górska (str. 183-214) Joanna Kotyńska-Stetkiewicz (str. 107-128) Aneta Kułak (str. 153-182) Grzegorz Ryżewski (str. 7-22, 33-52) Agencja ELKAM (str. 157 u góry, str. 159, str. 172) Mapy na wewnętrznej stronie okładki: ATIKART – Tomasz Popławski Reprodukcje map z 1795 roku w tekście ze zbiorów Tomasza Popławskiego Na okładce: akwarela Wiktorii Tołłoczko-Tur Z biegiem Biebrzy. Przewodnik historyczno-etnograficzny ISBN: 978-83-61527-45-9 Wydawca: Lokalna Grupa Działania „Fundacja Biebrzańska” Skład i korekta: Agencja ELKAM Druk: Buniak-druk Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach działania 413 „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 3 Oddajemy w Państwa ręce opracowanie, które powstało w efekcie kompleksowych badań historyczno- etnograficzno-kulturowych ziem należących do gmin zrzeszonych w Fundacji Biebrzańskiej, tj. Bargło- wa Kościelnego, Dąbrowy Białostockiej, Goniądza, Janowa, Jaświł, Korycina, Lipska, Moniek, Nowego Dworu, Suchowoli, Sztabina oraz Trzciannego. Książka ta wpisuje się w działania Fundacji dotyczące ochrony dziedzictwa historycznego, realizowanego w ramach programu Leader. Nad jej opracowaniem czuwał zespół specjalistów skupiony wokół państwowych instytucji zajmujących się ochroną dziedzictwa narodowego. Dzięki temu jesteśmy pewni, że zawartość tej książki nie będzie budzić merytorycznych wąt- pliwości. Ponadto niniejsze opracowanie jest pierwszym tak kompleksowo traktującym Dolinę Biebrzy. Mam tym samym nadzieję, że znajdzie uznanie Czytelników. Michał Matyskiel Prezes Zarządu Fundacji Biebrzańskiej Fundacja Biebrzańska Plac Kościuszki 21 16-150 Suchowola Tel/fax: 85 7128307 e- mail: [email protected] www.biebrza-leader.pl 4 5 Wstęp Dlaczego nie opisuję Nilu, albo Missisipi? Spyta mnie niejedna piękna Czytelniczka tych notatek. Wszak byłoby to ciekawsze, a nawet mówiąc między nami, w lepszym tonie. Bynajmniej temu nie przeczę, ale opisywać nie mogę, najprzód dla tego, że tam nie byłem a nie byłem dla kilku przyczyn. Primo: szlachecka fortuna moja nie pozwala mi polować na krokodyle i wędrować kędy pieprz rośnie, cynamon, bobkowe liście etc. Pochwalam zaś wyborny zwyczaj dawnych Greków, którzy odmawiali pogrzebu tym co strwonili ojcowiznę na włóczędze. (…) Sekundo: jest jeszcze inna okoliczność dla której nie wyruszę nigdy oglądać gorylów, tatuowanych Indian, ludożerców i tym podobnych bezecnych nagusów, okoliczność, która może się wyda dziwactwem, ale dla mnie jest zdrowia warunkiem. Oto nie umiem żyć wśród obcych, chodzić po obcej ziemi, oddychać obcym powietrzem. Zabija mnie tam tęsknota, staję się niezdolnym do myślenia, spostrzegania i pisania. Nic mnie tam nie zajmuje, nie rozgrzewa, nie porywa. (…) To przecież wolę poznawać stare kąty domowe i zapraszam cierpliwego Czytelnika na dawną granicę Mazowsza z Podlasiem, kędy w Augustowskiem płynie po zielonych błoniach wartka i przejrzysta Biebrza, inaczej Bobrą zwa- na od Bobrów niegdyś gromadnie zamieszkujących jej wybrzeża. Ten piękny cytat z Zygmunta Glogera, jednego z największych miłośników i znawców terenów nadbie- brzańskich, może być mottem również tej książki. Pragniemy zaprosić Czytelnika nad Biebrzę, aby ukazać historię i kulturę, dziedzictwo materialne i niematerialne ziem położonych po obu stronach rzeki – z terenów dwunastu gmin wchodzących w skład Fundacji Biebrzańskiej. Książka ta nie jest typowym przewodnikiem, chociaż tak mógłby wskazywać tytuł. Zaproponowaliśmy Czytelnikom podejście tematyczne – poszczególne rozdziały to autorskie opisy pewnych – jak nam się wydaje – interesujących tematów, o których można opowiedzieć, aby zachęcić do odwiedzania tych niezwykle fascy- nujących i urzekających (nie tylko pod względem przyrodniczym) stron. Chcemy pokazać, że nad Biebrzą mia- ły miejsce bardzo ważne procesy i wydarzenia historyczne i to już w czasach najdawniejszych. Z tymi terenami związanych było wiele wybitnych postaci, które odegrały istotną rolę w dziejach nie tylko naszego regionu. Nad Biebrzą do dziś zachowały się stare, piękne tradycje i obrzędy, do dziś kwitnie tu jedyna w swoim rodzaju sztuka ludowa. Pisząc o tym wszystkim, pragniemy pokazać Czytelnikowi zabytki i dzieła sztuki, które o tym 6 świadczą. Będą to tajemnicze, starożytne kurhany, gdzie pochowani są dawni władcy tych ziem, średniowiecz- ne grodziska strzegące obszaru pogranicza, pozostałości dawnych założeń dworsko-ogrodowych, których tak niewiele zostało, zabytkowe kościoły i świątynie z pięknym nieraz i wartościowym wyposażeniem, nekropolie chrześcijańskie i żydowskie z bogactwem nagrobków, krzyży, pomników, interesujących inskrypcji. Pamiątką po wydarzeniach dziejowych są gęsto rozsiane w nadbiebrzańskim krajobrazie miejsca pamięci, cmentarze i mogiły wojenne – świadkowie wojen i okrutnych walk oraz niesłychanych zbrodni, jakie miały tu miejsce. Niezwykle piękna jest tradycyjna architektura drewniana wsi, świetnie współgrająca z biebrzańską przyrodą. Serdecznie zapraszamy nad Biebrzę!!! Grzegorz Ryżewski 7 Grzegorz Ryżewski Pradzieje doliny Biebrzy zieje ludzkości już w 1836 roku zostały podzielone przez duńskiego badacza Jurgensena Thomsena na trzy epoki, których wyznacznikiem były surowce do wyrobu narzędzi. Uczony ten ustalił, że pierwszą D epoką była epoka kamienia, drugą – brązu, trzecią zaś – żelaza. Wraz z rozwojem nauki nastąpiło uszczegółowienie tego podziału. Poszczególne epoki podzielono na krótsze odcinki czasowe – okresy. Obecnie archeolodzy pracują nad ustalaniem chronologii wewnętrznej kultur archeologicznych. Tereny opisywane w przewodniku były już od XIX wieku objęte rozpoznaniem archeologicznym. Obszar ten zajmował wielu badaczy, którzy niejednokrotnie przeszli do historii jako ludzie wybitni. Przed 1914 rokiem działalność naukową w dziedzinie archeologii prowadzi- li tu Zygmunt Gloger, Ludwik de Fleury czy Fiodor Pokrowski, jeśli wspomnieć tylko najznakomitszych. Zygmunt Gloger zebrał wiele zabytków krzemiennych, które pozyskiwał, eksplorując głównie nad- rzeczne wydmy. Początkowo gromadził je w swoim dworku w Jeżewie, a następnie w specjalnie zbudowanym na ten cel lamusie. Wraz z Lu- dwikiem de Fleury, mieszkającym w majątku na Kępie Giełczyńskiej, odbyli wiele naukowych wypraw, które znacznie wzbogaciły naszą wiedzę o pradziejach. Zygmunt Gloger m.in. rozkopał jeden grób na cmentarzysku ze stelami kamiennymi w Zabielach, prowadził też ba- dania (tak jak i Ludwik de Fleury) na nadnarwiańskich i nadbierzań- skich grodziskach. W jednej ze swoich znakomitych publikacji opisał znaleziska nad Biebrzą, wydzielając osiem tzw. stacji krzemiennych, czyli miejsc gdzie istniały osiedla ludzkie posługujące się narzędziami krzemiennymi. Były to stacje w okolicach Szafranek, Osowca (dwie Broń i narzędzia krzemienne oraz ceramika znaleziona przez Zygmunta Glogera na Biebrzą osady), Szwedzki Most w okolicach Sośni (jedna z najbogatszych w kra- 8 Z biegiem Biebrzy I Pradzieje doliny Biebrzy ju stacyj), pod Szostakami, pod Burzynem, pomiędzy wsią Rutki-Nory a Sieburczynem, oraz na Kępie Giełczyń- skiej. Wiele ciekawych informacji zebrał i opublikował Fiodor Pokrowski. Pisał on o grodzisku zwanym Wał w Grodzisku, starożytnej grobli na uroczysku Stawek pod Mikicinem, cmentarzysku szkieletowym pod wsią Wilamówka, grodzisku w Grodziszczanach, grodzisku w Trzciance, cmentarzysku na uroczysku Kładziewo, o kurhanach koło Jasionowej Doliny, grodzisku w Mielewszczyźnie, cmentarzyskach z terenów gminy Jaświły, grodzisku w Niewiarowie, Krzeczkowie i wielu innych ciekawych miejscach i znaleziskach. W okresie międzywojennym działali tu przede wszystkim Roman Jakimowicz, konserwator zabytków przedhistorycznych na okręg warszawski (który obejmował nasze tereny) oraz Józef Jodkowski. Po II wojnie światowej byli i są to Danuta i Jan Jaskanisowie, Aleksander Kamiński, Maria Miśkiewicz, Zdzisław Skrok, Aldona i Aleksander Andrzejewscy, Elżbieta Kowalczyk-Heyman, Małgorzata i Maciej Karczewscy, Krystyna Bieńkowska, Halina Karwowska, Urszula Stankiewicz, Lech Pawlata, Ludomir Łoźny, Elżbieta Kempisty, Jerzy Brzozowski, Krzysztof Burek, Marcin Bednarz, Karol Szymczak czy Zofia Sulgostowska, żeby wymienić tylko najbardziej aktywnych. Od lat na straży „naszych starożytności” stoi Jerzy Maciejczuk pełniący obowiąz- ki konserwatora zabytków archeologicznych w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Białymstoku. Większość zabytków znalezionych podczas prac archeologicznych oglądać można w muzeach Białegostoku i Suwałk. Pierwsi ludzie przywędrowali tu około 11 tysięcy lat temu, kiedy to z omawianych terenów ustąpił lodowiec. Ziemię zaczęła porastać roślinność tundrowa, która dostarczała pożywienia przybyłym tu wkrótce reniferom, jeleniom olbrzymim, czy żubrom długorogim. Za zwierzętami nadciągnęli ich łowcy – pierwsi mieszkańcy tych ziem. Działo się to w końcu starszej epoki kamienia, zwanej schyłkowym paleolitem. Śladów bytności pierw- szych osadników w dorzeczu Biebrzy nie znamy zbyt wiele. Jedno lub kilkuszałasowe obozowiska zakładano głównie na wydmach, wysokich tarasach rzecznych, cyplach, a więc w miejscach suchych. Mieszkano w nie- wielkich szałasach najprawdopodobniej utworzonych ze skór zwierzęcych rozpiętych na drewnianych żerdziach. Konstrukcje mieszkalne
Recommended publications
  • Historia Ziemi Lipskiej Mgr Władysław Czarnecki
    Historia ziemi lipskiej mgr Władysław Czarnecki Historię tych ziem, które po wiekach całych zaczęto nazywać ziemią lipską, można by zacząć nawet od 10 tys. lat wstecz, kiedy ustąpił ostatni lodowiec, który swoim potwornym ciężarem, bo sięgał aż 2 km w górę i naniesionym aż ze Skandynawii materiałem skalnym, orząc tą ziemię jak lemiesz pługa, pozostawił zdenudowane już w tej chwili pagórki, moreny denne i czołowe oraz dolinę Biebrzy, którą masy topniejącego lodu spływały pradolinami Niemna, Biebrzy, Narwi, Wisły, Noteci i Warty hen ku cieplejszym obszarom Renu, gdzie nie blokowane przez góry lodu wpadały do oceanu. Topniejąc, lodowiec pozostawił jeszcze jedną pamiątkę – naniesionych piasków, żwirów i zmiażdżonych skał nie mógł zabrać ze sobą z powrotem do Skandynawii, pozostawiły więc spływające wody lodowca, rozległe na ponad 1 tys. km2, sięgające kilkadziesiąt, a czasem kilkaset metrów w głąb ziemi zmiażdżone skały, żwiry i piaski, nazwane później przez geologów sandrem augustowskim. Z biegiem czasu na tym sandrze wyrosła puszcza, a ponieważ rolnicza przydatność piasków jest praktycznie żadna, to pozwoliło tej puszczy przetrwać do czasów obecnych, w przeciwieństwie do innych, które rosnąc na żyznych, rolniczych ziemiach, zostały wycięte w pień. W ówczesnej tundrze zaczęły się pojawiać pierwsze hordy ludzkie, a w okolicach dzisiejszego Wołkusza archeolodzy znaleźli ślady bytowania najpierwszych mieszkańców tych ziem. Jest to zespół obozowisk – bo trudno tu mówić o siedzibach – z epoki późnego paleolitu. Materialne dowody tego przechowuje m. in. lipskie muzeum w postaci krzemiennych grotów strzał, skrobaczek skór, tłuków ziarna itp. Jeszcze później ziemie te opanowane zostały przez Jaćwież, a górna Biebrza stała się ich południową granicą. Zgodnym wysiłkiem książąt mazowieckich, litewskich bojarów i krzyżackich komturów po kilkuset latach bezpardonowych walk Jaćwingowie zostali wymordowani, niczym Indianie w Ameryce Północnej, a zostały po nich tylko nazwy topograficzne.
    [Show full text]
  • Raport O Stanie Gminy Dąbrowa Białostocka Za 2020 Rok
    Załącznik do Zarządzenia Nr 34/21 Burmistrza Dąbrowy Białostockiej z dnia 31 maja 2021 roku RAPORT O STANIE GMINY DĄBROWA BIAŁOSTOCKA ZA 2020 ROK Dąbrowa Białostocka, maj 2021 r. 1 Szanowni Państwo, przedkładam „Raport o Stanie Gminy”. Jest to trzeci taki dokument opracowany zgodnie z wprowadzoną, przed trzema laty, nowelizacją Ustawy o samorządzie gminnym. Raport zawiera, podobnie jak poprzednie dwa, roczne sprawozdanie z realizacji inwestycji, programów, polityk, strategii, uchwał przyjętych przez Radę Miejską oraz informacje o stanie nieruchomości, gospodarki przestrzennej, edukacji, pomocy społecznej, bezpieczeństwie, a także innych działań podejmowanych na rzecz naszego miasta. Dokument ten, to także zapis szczególnego okresu dla samorządu, okresu pracy w dobie wielkiej niepewności. To na początku ubiegłego roku wszyscy stanęliśmy w obliczu pandemii Covid -19. Pomimo reżimu sanitarnego i nałożonych obostrzeń pracowaliśmy realizując przyjęte plany i strategie dopasowując się jednocześnie do nowych wyzwań narzuconych nam w dobie pandemii. Zachęcam do lektury i dyskusji. Z wyrazami szacunku mgr Artur Gajlewicz Burmistrz Dąbrowy Białostockiej 2 Spis treści I. CHARAKTERYSTYKA GMINY …………………………………………………………………… …………. 4 II. SYTUACJA FINANSOWA GMINY ………………………………………………………………………… 10 III. MIENIE KOMUNALNE ……………………………………………………………………………………….. 18 IV. ŁAD PRZESTRZENNY, PROGRAMY I STRATEGIE……………………………………………….. 22 V. ŚRODOWISKO I ROLNICTWO…………………………………………………………………………… 22 VI. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE I OCHRONA PRZECIW POŻAROWA ………………….. 24 VII. OŚWIATA
    [Show full text]
  • Strategia Rozwoju Gminy Jaświły 2015 – 2020 Jaświły 2016
    Strategia Rozwoju Gminy Jaświły 2015 – 2020 Jaświły 2016 1 Spis treści Spis treści ................................................................................................................................... 2 I. WSTĘP ............................................................................................................................. 4 II. METODOLOGIA PRACY NAD STRATEGIĄ ............................................................ 8 III. DIAGNOZA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA GMINY ........................................ 10 3.1 CHARAKTERYSTYKA GMINY ................................................................. 10 Historia ................................................................................................................. 13 3.2. DEMOGRAFIA ............................................................................................ 15 Dane demograficzne: ............................................................................................ 16 3.3. OBSZAR SPOŁECZNY ............................................................................... 30 Organizacje pozarządowe..................................................................................... 30 Uczestnictwo w wyborach ................................................................................... 35 Służba zdrowia ..................................................................................................... 38 Opieka społeczna .................................................................................................. 41 Oświata
    [Show full text]
  • Dziedzictwo Kulturowe Gminy Sztabin
    DZIEDZICTWO KULTUROWE GMINY SZTABIN Fot. Sebastian Surowiecki Drodzy Czytelnicy Oddajemy do Waszych rąk folder prezentujący miejsca pamięci, zabytki i inne obiekty związane z dziedzictwem kulturowym gminy Sztabin. Utrwalone zostały na zdjęciach przez pochodzącą z tego regionu młodzież uczestniczącą w projekcie „Zachowajmy miejsca pamięci dla potomności – nie niszczmy ich”, realizowa- nym w ramach rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej”. Jest to pierwszy zeszyt z serii mającej zaprezentować obiekty ważne dla tożsa- mości mieszkańców powiatu augustowskiego, tworzące krajobraz kulturowy regionu. Gmina Sztabin leży w południowej części powiatu augustowskiego. Jej naj- większym bogactwem jest wyjątkowa przyroda. Południową granicę gminy wyzna- cza rzeka Biebrza, zaś północną stanowi Puszcza Augustowska. Walorem ziemi sztabińskiej jest bogata historia i ludzie ją tworzący. Początkowo mieszkali tu Jaćwingowie, w 1506 r. część tego terenu król Aleksander nadał rodowi Chreptowiczów. Hrabia Karol Brzostowski, który odziedziczył po nich dobra, utwo- rzył tu w latach 20-tych XIX w. tzw. Rzeczpospolitą Sztabińską. Wśród zabytków architektonicznych wyróżniają się obiekty wzniesione ze środków Fundacji Szta- bińskiej. Najliczniej reprezentowane i dobrze zachowane na terenie gminy jest budownictwo drewniane, przykładem tego są wsie Mogilnice i Jaziewo. Znajdziemy na ziemi sztabińskiej miejsca związane z powstaniem styczniowym, oraz cmentarze wojenne z grobami żołnierzy niemieckich i rosyjskich z pierwszej wojny światowej. Wysoką cenę za patriotyzm, za aktywną walkę z okupantem, za wspieranie niepodległościowej partyzantki zapłaciła miejscowa ludność w czasie drugiej wojny światowej. Świadectwem tego są miejsca straceń i pacyfikacji doko- nywanych zarówno przez Sowietów jak i Niemców. Kościoły, kaplice, krzyże, powstańcze mogiły, cmentarze, miejsca pamięci o tych, którzy walczyli za Niepodległą i tych służących Ojczyźnie pracą, stanowią zasób tej publikacji, zamieściliśmy współrzędne geograficzne identyfikujące je w terenie.
    [Show full text]
  • Numery Alarmowe - Konserwatorzy
    NUMERY ALARMOWE - KONSERWATORZY Lp. Gmina Wodociąg Miejscowości objęte wodociągiem Konserwator telefon Mirosław Podłaszczyk 662 038 438 Białowieża, Podolany, Pogorzelce, Teremiski, Budy, Grudki, Czerlonka (dot. 1 Białowieża Białowieża Daniel Gabiec 662 269 435 tylko kanalizacji) Piotr Antypiuk 662 269 455 Jerzy Muśko 662 098 973 2 Boćki Boćki, Jakubowskie, Skalimowo,Bodaki, Bodaczki Zbigniew Derehajło 662 269 433 Olszewo, Szumki, Wiercień, Hawryłki, Starowieś, kol. Bodaki, 3 Koszewo Jerzy Muśko 662 098 973 kol. Bodaczki Boćki Krasna Wieś, Szeszyły, Nurzec, Dubno, Mołoczki, Bystre, kol. Boćki, 4 Oleksze Jerzy Muśko 662 098 973 Pasieka, Dziecinne, Sasiny, Śnieżki Siekluki, Sielc, Siedlece, Andryjanki, kol. Andryjanki, Torule, Wojtki, Żołoćki, 5 Dołubowo Solniki, Piotrowo Trojany, Wandalin, Piotrowo Krzywokoły, Wygonowo, Tadeusz Twarowski 501 853 144 Wylan Czyże, Zbucz, Osówka, Kojły, Kuraszewo, Wólka, Wieżanka, Podwieżanka, 6 Czyże Łuszcze, Kamień, kol. Bujakowszczyzna, Podrzeczany, Szostakowo, Tomasz Iwaniuk 604 773 683 Rakowicze, Leniewo, Lady, kol.Kuraszewo, kol. Kojły Czyże 7 Klejniki Klejniki, Hukowicze, Leszczyny, kol. Buryckie, kol. Klejniki, Sapowo Piotr Filimoniuk 511 414 695 8 Orla Morze Tomasz Iwaniuk 604 773 683 Stock, Grodziszczany, Różanystok, Jaczno, Harasimowicze, kol. Grodziszczany, kol. Stock, Ostrowie,kol. Ostrowie, kol. Harasimowicze, 9 Stock Henryk Borowski 604 778 520 Kropiwno, Grzebienie, kol. Grzebienie, Szuszalewo, kol. Grabowo, Dąbrowa B-stocka ul. Kunawina, ul. Grabowa, Jałowo (gm. Lipsk) Dąbrowa Jałówka, Suchodolina, kol. Sławno, Wroczyńszczyzna, kol. Białostocka Wroczyńszczyzna, Bagny, Wiązówka, Lewki, kol. Lewki, Olsza, Pięciowłoki, kol. Jałówka, kol. Olsza, kol. Miedzianowo, kol. Zwierzyniec Mały, kol. 10 Jałówka Sadek, kol. Sadowo, kol. Brzozowo, Podbagny, Sadowo, Reszkowce, Stanisław Chmiel 662 269 457 Nowinka, kol. Sadowo, Pokośno (gm. Suchowola), kol. Pokośno (gm. Suchowola), Leszczany (gm.
    [Show full text]
  • Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia
    Załącznik nr 1 do SIWZ SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Tabelaryczne zestawienie PPE Zamawiającego objętych przedmiotem zamówienia: Zamawiający: Gmina Jaświły Jaświły 7 19-124 Jaświły NIP 546-13-18-582 Prognozowane zużycie energii w okresie Prognozowane zużycie energii w okresie Punkty Poboru Energii: Oświetlenie uliczne - Taryfa C11 od skutecznego rozwiązania umowy do 31 grodnia 2011r. od 1 stycznia 2012 do 31 grudnia 2012 Moc Adres instalacji Kod Nr Numer Numer Nazwa PPE Gmina Taryfa umowna Czynna całodobowa Czynna całodobowa licznika poczt. działki ewidencyjny licznika [kW] [kWh] [kWh] Oświetlenie Rutkowskie Małe 112912001 23412273 2,0 3 008 3 749 uliczne 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 112912002 21309974 2,0 1 708 2 083 uliczne Bagno 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 112912003 133177970 2,0 1 134 1 406 uliczne Bagno 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 112912004 27588313 2,0 3 262 3 983 uliczne Szpakowo 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 112912005 27589774 2,0 2 019 2 678 uliczne Szpakowo 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113906024 15297713 2,0 422 490 uliczne Mociesze 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908006 24836963 6,0 10 075 12 332 uliczne Dolistowo Nowe 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908007 26289452 3,0 5 384 6 525 uliczne Dolistowo Nowe 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908010 27638667 2,0 790 1 005 uliczne Szaciły 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908011 27660709 2,0 1 266 1 588 uliczne Jaświłki 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908012 26259747 2,0 1 563 1 929 uliczne Moniuszki 19-124 Jaświły C11 Oświetlenie 113908013 27588450 3,0 3
    [Show full text]
  • Uchwala Nr XXII/123/2017 Z Dnia 15 Marca 2017 R
    UCHWAŁA NR XXII/123/2017 RADY GMINY SZTABIN z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.) oraz art. 210 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60) uchwala się, co następuje: § 1. Uchwała określa: 1) plan sieci publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Sztabin, a także granice obwodów publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Sztabin na okres od 1 września 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., który stanowi załącznik Nr 1 do niniejszej uchwały; 2) plan sieci prowadzonych przez Gminę Sztabin klas dotychczasowych publicznych gimnazjów prowadzonych w szkołach podstawowych oraz granice obwodów klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych przez Gminę Sztabin na okres od 1 września 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., który stanowi załącznik Nr 2 do niniejszej uchwały; 3) plan sieci publicznych ośmioletnich szkół podstawowych prowadzonych przez gminę, a także granice obwodów publicznych ośmioletnich szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Sztabin od dnia 1 września 2019, który stanowi załącznik Nr 3 do niniejszej uchwały. § 3. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Sztabin. § 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego. Przewodniczący Rady Paweł Karp Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXII/123/2017 Rady Gminy Sztabin z dnia 15 marca 2017 r. Plan sieci publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Sztabin, a także granice obwodów publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Sztabin na okres od dnia 1 września 2017 r.
    [Show full text]
  • Jaswiły Dzieje Obszaru Gminy Do Końca Xviii Wieku Jaświły
    Józef Maroszek , JASWIŁY DZIEJE OBSZARU GMINY DO KOŃCA XVIII WIEKU JAŚWIŁY DZIEJE OBSZARU GMINY DO KOŃCA XVIII WIEKU ©Copyright by Józef Maroszek, 2004 ©Copyright by zdjęcia Maria Maroszek, 2004 Korekta: Teresa Jabłońska Wydanie sfinansował Urząd Gminy w Jaświłach Na okładce: I strona: Mikicin. Klasycystyczny dwór z 1847 r. IV strona: Północne Podlasie na mapie z pocz. XVIII w. BAN St. Petersburg. Kolekcja Piotra I, nr 288 ISBN 83-88097-42-3 Wydawnictwo PRYMAT Mariusz Śliwowski Białystok, ul. Zwycięstwa 26 C/7 tel. 869 14 87, 0602 766 304 e-mail: [email protected] JÓZEF MAROSZEK , JASWIŁY DZIEJE OBSZARU GMINY DO KOŃCA XVIII WIEKU BIAŁYSTOK 2004 Wykaz skrótów AA - Archiwum Archidiecezjalne AGAD - Archiwum Główne Akt Dawnych AN -Akademia Nauk AP - Archiwum Państwowe APD - Archiwum Parafii Dolistowskiej APP - Archiwum Publiczne Potockich Bibl. Czart. - Biblioteka Czartoryskich BU - Biblioteka Uniwersytecka CAAD - Centralne Archiwum Akt Dawnych CAH - Centralne Archiwum Historyczne F - fond, zespół lub kolekcja archiwalna, względnie biblioteczna JO - jaśnie oświecony WM-wielmożny MN - Muzeum Narodowe ODZ - Ośrodek Dokumentacji Zabytków ZZG - Zbiór Zygmunta Glogera y MISJA ŚWIĘTEGO BRUNONA z KWERFURTU w 1009 r. w DOLISTOWIE ? Obszary dzisiejszej gminy Jaświły w dobie tworzenia się zrębów struktur państwowych należały do Mazowsza i wraz z nim, prawdopodobnie przed 963 r., znalazły się w państwie polskim.' Z wieków od X do poł. XIV nie zachowały się jednak żadne prawne dokumenty pisane, nie odnotowano nazwy żadnej z istniejących tu osad. Był to obszar podległy kasztelanowi w Wiźnie. Chrystianizacji dokonano przed 1009 r. Za najdawniejszą wzmiankę źródłową dotyczącą tego terytorium uznać należy fakt prowadzenia tu w roku 1009 .misji św. Brunona z Kwerfurtu.
    [Show full text]
  • Uchwala Nr XIII/96/16 Z Dnia 28 Kwietnia
    BURMISTRZ LIPSKA ZAŁĄCZNIK Nr 2 do Uchwały nr XIII/96/16 Rady Miejskiej w Lipsku z dnia 28.04.2016r. ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA I KIERUNKÓW ZAGASPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LIPSK Tekst ujednolicony TOM II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LIPSK L i p s k 2015/2016 Id: 114EF3C9-43BF-439F-B30D-C9E394D37C09. Podpisany Strona 1 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk S p i s t r e ś c i: Cz ęść I - WST ĘP 5 Cz ęść II - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I 5 GMINY LIPSK 1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, w 5 tym wynikaj ące z audytu krajobrazowego 1.1.Główne funkcje i cele rozwoju gminy 5 1.2. Główne kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy 6 1.3. Strefy polityki przestrzennej 8 1.4. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów 12 wynikaj ące z audytu krajobrazowego 2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym 12 tereny przeznaczone pod zabudow ę oraz tereny wył ączone spod zabudowy 2.1. Wytyczne dotycz ące kierunków zagospodarowania i u żytkowania terenów 12 2.2. Wska źniki dotycz ące zagospodarowania terenu 18 2.3. Tereny wył ączone spod zabudowy 19 3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobra- 20 zu, w tym krajobrazu kulturowego i uzdrowisk 3.1.Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów 20 3.1.1.Ochrona powietrza 20 3.1.2. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych 21 3.1.3.
    [Show full text]
  • Załšcznik 3 Do Rozp. Rolnoœr
    Załącznik nr 3 WYKAZ STREF PRIORYTETOWYCH 1. Strefa 01A - "Obszar Przyrodniczo Wra Ŝliwy Biebrza ńsko-Narwia ński" Województwo podlaskie: 1) powiat augustowski: a) gmina Augustów - obszar obr ębów geodezyjnych: Białobrzegi, Gliniski, Gabowe Gr ądy, Netta Druga, Netta Folwark, Netta Pierwsza, Świderek, śarnowo Pierwsze, b) gmina Bargłów Ko ścielny - obszar obr ębów geodezyjnych: Bargłówka, Pie ńki, Tajenko, Tajno Podjeziorne, Wólka Karwowska, c) gmina Lipsk - obszar obr ębów geodezyjnych: Dulkowszczyzna, Jaczniki, Jałowo, Kurianka, Lipsk, Nowy Rogo Ŝyn, Rogo Ŝynek, Rygałówka, Stary Rogo Ŝyn, d) gmina Sztabin - obszar obr ębów geodezyjnych: Budziski, Chomaszewo, Cisów, Czarniewo, Czarny Las, D ębowo, Długie, DłuŜański Las, Hruskie, Huta, Jagłowo, Jasionowo, Jasionowo k/Krasnegoboru, Jastrz ębna Druga, Jastrz ębna Maj ątek, Jastrz ębna Pierwsza, Jaziewo, Komaszówka, Kopiec, Kopytkowo, Krasnoborki, Krasnybór, Kunicha, Lebiedzin, Lipowo, Mogielnice, Motułka, Ostrowie, Polkowo, Sosnowo, Sztabin, Wolne; 2) powiat białostocki: a) gmina Choroszcz - obszar obr ębów geodezyjnych: Babino, Gajowniki, Izbiszcze, Kolonia Zaczerlany, Konowały, Ko ściuki, Kruszewo, Pa ńki, Rogowo, Rogowo Maj ątek, Rogówek, Ruszczany, Zaczerlany, Złotoria, śółtki, b) gmina Dobrzyniewo Ko ścielne - obszar obr ębów geodezyjnych: Borsukówka, Dobrzyniewo Du Ŝe, Jaworówka, Nowosiółki, Pogorzałki, Rybaki, c) gmina Juchnowiec Ko ścielny - obszar obr ębów geodezyjnych: Czerewki, Wojszki, d) gmina Łapy - obszar obr ębów geodezyjnych: Bokiny, Daniłowo Du Ŝe, Daniłowo Małe, Łapy D
    [Show full text]
  • Nazwa Typ Miejsc. Nazwa Ulicy/Części M. Powiat Gmina Sygnatury Dawne
    Nazwa Typ miejsc. Nazwa ulicy/części m. Powiat Gmina Sygnatury dawne Adelin folwark Bielsk 270 k. 202-209, 317 k. 117-122, 328 k. 197-212, 335 k. 217-223, 338 k. 35-47 Aleksandrowo folwark Bielsk 268 k. 33-34, 303 k. 190-191 Aleksandrówka wieś Bielsk 301 k. 188-197 Aleksicze wieś Białystok 80 k. 41-44, 83 k. 77-78 Altein majątek Bielsk 298 k. 1-17, 300 k. 311-326 Ancuty majątek Bielsk 285 k. 265-274, 290 k. 443-448, 291 k. 302-312, 294 k. 313-314, 306 k. 11-24, 326 k. 325-329, 441-456 Ancuty wieś Bielsk 270 k. 11-15, 273 k. 412-418 Andryjanki majątek Bielsk 268 k. 35-36, 119-122, 307 k. 303-308, 312 k. 492-496, 314 k. 86-91, 327 k. 79-86 Andryjanki wieś Bielsk 283 k. 293-299, 317 k. 123-130 Andryjanki Wincentowo majątek Bielsk 309 k. 139-145, 330 k. 292-300 Andrzejewo majątek Sokółka 4 k. 82-83, 93-107, 40 k. 215-217, 64 k. 197-202, 92 k. 240-241 Annopol majątek Bielsk 268 k. 144-145, 291 k. 344-352, 294 k. 161-163, 299 k. 258-259, 303 k. 270-271, 289-313, 304 k. 42-55, 374-375, 410-414, 305 k. 82-91, 306 k. 184-191, 285- 286, 307 k. 10-11, 414-418, 308 k. 191-200, 309 k. 146-155, 304-311, 310 k. 68- 73, 315 k. 232-236 Antonin majątek Bielsk 270 k. 202-209, 272 k. 423, 295 k.
    [Show full text]
  • OBWIESZCZENIE Miejskiej Komisji Wyborczej W Lipsku Z Dnia 23 Października 2014 R
    OBWIESZCZENIE Miejskiej Komisji Wyborczej w Lipsku z dnia 23 października 2014 r. o zarejestrowanych listach kandydatów na radnych do Rady Miejskiej w Lipsku w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r. Na podstawie art. 435 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, z późn. zm.1)) Miejska Komisja Wyborcza w Lipsku podaje do wiadomości informację o zarejestrowanych listach kandydatów na radnych: Okręg Nr 1 1. PIETREWICZ Antoni, lat 58, zam. Stary Rogożyn zgłoszony przez KWW "NASZA GMINA LIPSK" - lista nr 17 2. MASIEJCZYK Piotr, lat 32, zam. Jałowo zgłoszony przez KWW SAMORZĄD ZIEMI AUGUSTOWSKIEJ - lista nr 18 3. JAROSZEWICZ Rafał, lat 29, zam. Stary Rogożyn zgłoszony przez KWW WSPÓLNE DOBRO - GMINA LIPSK - lista nr 20 4. PARFIEŃCZYK Dariusz Jarosław, lat 47, zam. Lipsk zgłoszony przez KWW SPOŁECZNOŚĆ BIEBRZAŃSKA - lista nr 21 5. PARFIEŃCZYK Krzysztof, lat 45, zam. Nowy Rogożyn zgłoszony przez KWW MAŁA OJCZYZNA AUGUSTOWSZCZYZNA - lista nr 22 Okręg Nr 2 1. SZYMCZYK Tadeusz, lat 47, zam. Kurianka zgłoszony przez KWW "NASZA GMINA LIPSK" - lista nr 17 2. BORODZIUK Kamil, lat 29, zam. Lipsk zgłoszony przez KWW SAMORZĄD ZIEMI AUGUSTOWSKIEJ - lista nr 18 3. LISOWSKI Andrzej, lat 34, zam. Dulkowszczyzna zgłoszony przez KWW WSPÓLNE DOBRO - GMINA LIPSK - lista nr 20 4. SZTUKOWSKA Diana, lat 24, zam. Kurianka zgłoszona przez KWW SPOŁECZNOŚĆ BIEBRZAŃSKA - lista nr 21 Okręg Nr 3 1. NASIADKO Czesława Janina, lat 54, zam. Żabickle zgłoszona przez KWW "NASZA GMINA LIPSK" - lista nr 17 2.
    [Show full text]