AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER, NVF & NVB

TONI ERDMANN HET LEVEN IN DE BUBBEL MARTIN KOOLHOVEN OVER ONCE UPON A TIME IN THE WEST SNOWDEN OLIVER STONE EN DE SURVEILLANCESTAAT THE WORM PIRATE BAY OFFLINE VIDEOTHEEK HACKSAW RIDGE DE HERRIJZENIS VAN MEL GIBSON CINEKID SANNETTE NAEYÉ VERTREKT ALS DIRECTEUR #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016

LA FILLE INCONNUE DE KLOOF TUSSEN ZWART EN WIT LAMPEDUSA ALS DE NIEUWSPLOEGEN WEG ZIJN ALLEEN ZIJN LIEFDE VOOR HAAR IS ECHT

ALLEEN ZIJN LIEFDE VOOR HAAR IS ECHT

ALLEEN ZIJN LIEFDE VOOR HAAR IS ECHT

JEROEN ALLEEN ZIJN LIEFDE VOOR HAAR IS ECHT SPITZENBERGER ALLEEN ZIJN LIEFDE VOOR HAAR IS ECHT ALS HAN VAN MEEGEREN DE GROOTSTE VERVALSER ALLER TIJDEN ALLEEN ZIJN LIEFDE VOOR HAAR IS ECHT LIZE FERYN

JEROEN SPITZENBERGER ALS HAN VAN MEEGEREN DE GROOTSTE VERVALSER ALLER TIJDEN

JEROENLIZE FERYN SPITZENBERGER ALS HAN VAN MEEGEREN JEROEN DE GROOTSTEJEROEN VERVALSER ALLER TIJDEN SPITZENBERGER SPITZENBERGERALS HAN VAN MEEGEREN EEN FILM VAN ALSDE GROOTSTE HAN VAN VERVALSERMEEGEREN ALLER TIJDEN LIZEDE GROOTSTEFERYN VERVALSER ALLER TIJDEN RUDOLF VAN DEN BERG LIZE FERYN LIZE FERYN JEROEN SPITZENBERGER LIZE FERYN PORGY FRANSSEN ROELAND FERNHOUT DEWI REIJS MINGUS DAGELET RAYMOND THIRY HANS CROISET

CASTING KEMNA CASTING NILTON MARTINS ELSKES KAST COSTUME DESIGNER LINDA BOGERS KEY MAKE-UP CLAUDINE MOUREAUD KEY HAIR RENÉ JORDAN SFX MAKE-UP ROB HILLENBRINK KEY SOUND SIMONE GALAVAZI SOUND DESIGN PETER FLAMMAN PRODUCTION DESIGN BEN ZUYDWIJK DIRECTOR OF PHOTOGRAPHY GOERT GILTAY COMPOSER ANDRÉ DZIEZUK EDITOR EWIN RYCKAERT LINE PRODUCER MARDOU JACOBS EEN FILM VAN CO-PRODUCERS DONATO ROTUNNO MARTIN DEWITTE PRODUCERS REINIER SELEN SAN FU MALTHA JEROEN KOOLBERGEN SCREENPLAY JAN EILANDER RUDOLF VAN DEN BERG DIRECTOR RUDOLF VAN DEN BERG RUDOLF VAN DEN BERG

THIS FILM WAS SUPPORTED BY THE NETHERLANDS FILM FUND THE NETHERLANDS FILM PRODUCTION INCENTIVE CREATIVE EUROPE-MEDIA THE ABRAHAM TUSCHINSKI FUND THE LUXEMBOURG FILM FUND AND EURIMAGES JEROEN SPITZENBERGER LIZE FERYN PORGY FRANSSEN ROELAND FERNHOUT DEWI REIJS MINGUS DAGELET RAYMOND THIRY HANS CROISET

CASTING KEMNA CASTING NILTON MARTINS ELSKES KAST COSTUME DESIGNER LINDA BOGERS KEY MAKE-UP CLAUDINE MOUREAUD KEY HAIR RENÉ JORDAN SFX MAKE-UP ROB HILLENBRINK KEY SOUND SIMONE GALAVAZI SOUND DESIGN PETER FLAMMAN PRODUCTION DESIGN BEN ZUYDWIJK DIRECTOR OF PHOTOGRAPHY GOERT GILTAY COMPOSER ANDRÉ DZIEZUK EDITOR EWIN RYCKAERT LINE PRODUCER MARDOU JACOBS CO-PRODUCERS DONATO ROTUNNO MARTIN DEWITTE PRODUCERS REINIEREEN FILM SELEN VAN SAN FU MALTHA JEROEN KOOLBERGEN SCREENPLAY JAN EILANDER RUDOLF VAN DEN BERG DIRECTOR RUDOLF VAN DEN BERG EEN FILM FILM VAN VAN THE NETHERLANDS FILMRUDOLF FUND THE NETHERLANDS VAN FILM DEN PRODUCTION BERG INCENTIVE CREATIVE EUROPE-MEDIA THE ABRAHAM TUSCHINSKI FUND THE LUXEMBOURG FILM FUND EURIMAGES NOVEMBER 2016 IN DE BIOSCOOP THIS FILM WAS SUPPORTED BY RUDOLFRUDOLF VANVAN DEN DEN BERG BERG AND JEROENJEROEN SPITZENBERGER LIZE FERYN PORGY FRANSSEN ROELAND FERNHOUTJEROEN DEWI SPITZENBERGER REIJS MINGUS LIZE DAGELET FERYN RAYMOND THIRY HANS CROISET PORGYCASTING KEMNA FRANSSEN CASTING NILTON MARTINS ROELAND ELSKES KAST FERNHOUTCOSTUMEJEROEN DESIGNER LINDA BOGERSDEWI SPITZENBERGER KEY REIJS MAKE-UP CLAUDINE MINGUS MOUREAUD DAGELET KEYLIZE HAIR RENÉ FERYN JORDAN RAYMOND SFX MAKE-UP ROB THIRYHILLENBRINK KEYHANS SOUND SIMONE CROISET GALAVAZI SOUND DESIGN PETER FLAMMAN PRODUCTION DESIGN BEN ZUYDWIJK DIRECTOR OF PHOTOGRAPHY GOERT GILTAY COMPOSER ANDRÉ DZIEZUK EDITOR EWIN RYCKAERT LINE PRODUCER MARDOU JACOBS PORGY FRANSSENCASTING KEMNA CASTING NILTONROELAND MARTINS ELSKES FERNHOUT KAST COSTUME DESIGNER LINDA DEWI BOGERS KEY REIJSMAKE-UP CLAUDINE MINGUS MOUREAUD KEY HAIR DAGELET RENÉ JORDAN SFX MAKE-UP RAYMOND ROB HILLENBRINK KEY SOUNDTHIRY SIMONE GALAVAZI HANS CROISET NOVEMBERCO-PRODUCERSSPITZENBERGER DONATO ROTUNNO MARTIN DEWITTE PRODUCERS REINIER SELEN SAN FU MALTHA JEROEN 2016 KOOLBERGEN SCREENPLAY JAN EILANDER RUDOLFIN VAN DEN BERG DE DIRECTOR RUDOLF VAN DENBIOSCOOP BERG SOUND DESIGN PETER FLAMMAN PRODUCTION DESIGN BEN ZUYDWIJK DIRECTOR OF PHOTOGRAPHY GOERT GILTAY COMPOSER ANDRÉ DZIEZUK EDITOR EWIN RYCKAERT LINE PRODUCER MARDOU JACOBS CASTING KEMNA CASTINGWWW.EENECHTEVERMEER.COM NILTON MARTINS ELSKES KAST COSTUME DESIGNER LINDA BOGERS KEY MAKE-UP CLAUDINE MOUREAUD KEY HAIR RENÉ JORDAN SFX MAKE-UPEENECHTEVERMEER ROB HILLENBRINK KEY SOUND SIMONE GALAVAZI CO-PRODUCERSTHIS FILM WAS SUPPORTEDDONATO ROTUNNOBY THE NETHERLANDS MARTIN DEWITTE FILM FUND PRODUCERS THE NETHERLANDS REINIER SELEN FILM PRODUCTIONSAN FU MALTHA INCENTIVE JEROEN CREATIVE KOOLBERGEN EUROPE-MEDIA SCREENPLAY THE JAN ABRAHAM EILANDER TUSCHINSKI RUDOLF FUND VAN THEDEN LUXEMBOURGBERG DIRECTOR FILM RUDOLF FUND ANDVAN EURIMAGESDEN BERG SOUND DESIGN PETER ALSFLAMMAN PRODUCTION HAN DESIGN BEN ZUYDWIJKVAN DIRECTOR MEEGEREN OF PHOTOGRAPHY GOERT GILTAY COMPOSER ANDRÉ DZIEZUK EDITOR EWIN RYCKAERT LINE PRODUCER MARDOU JACOBS THIS FILM WAS SUPPORTED BY THE NETHERLANDS FILM FUND THE NETHERLANDS FILM PRODUCTION INCENTIVE CREATIVE EUROPE-MEDIA THE ABRAHAM TUSCHINSKI FUND THE LUXEMBOURG FILM FUND AND EURIMAGES CO-PRODUCERS DONATO ROTUNNO MARTIN DEWITTE PRODUCERS REINIER SELEN SAN FU MALTHA JEROEN KOOLBERGEN SCREENPLAY JAN EILANDER RUDOLF VAN DEN BERG DIRECTOR RUDOLF VAN DEN BERG WWW.EENECHTEVERMEER.COM EENECHTEVERMEER 3sth THIS FILM WAS SUPPORTED DEBY THE NETHERLANDS GROOTSTE FILM FUND THE NETHERLANDS FILM VERVALSER PRODUCTION INCENTIVE CREATIVE EUROPE-MEDIA ALLER THE ABRAHAM TUSCHINSKI TIJDEN FUND THE LUXEMBOURG FILM FUND AND EURIMAGES 3 NOVEMBER IN DE BIOSCOOP NOVEMBER 2016 IN DE BIOSCOOP WWW.EENECHTEVERMEER.COM EENECHTEVERMEER NOVEMBER 2016 IN DE BIOSCOOP WWW.EENECHTEVERMEER.COM EENECHTEVERMEER LIZE FERYN WWW.EENECHTEVERMEER.COM EENECHTEVERMEER

EEN FILM VAN RUDOLF VAN DEN BERG

JEROEN SPITZENBERGER LIZE FERYN PORGY FRANSSEN ROELAND FERNHOUT DEWI REIJS MINGUS DAGELET RAYMOND THIRY HANS CROISET ADÈLE HAENEL

CASTING KEMNA CASTING NILTON MARTINS ELSKES KAST COSTUME DESIGNER LINDA BOGERS KEY MAKE-UP CLAUDINE MOUREAUD KEY HAIR RENÉ JORDAN SFX MAKE-UP ROB HILLENBRINK KEY SOUND SIMONE GALAVAZI SOUND DESIGN PETER FLAMMAN PRODUCTION DESIGN BEN ZUYDWIJK DIRECTOR OF PHOTOGRAPHY GOERT GILTAY COMPOSER ANDRÉ DZIEZUK EDITOR EWIN RYCKAERT LINE PRODUCER MARDOU JACOBS CO-PRODUCERS DONATO ROTUNNO MARTIN DEWITTE PRODUCERS REINIER SELEN SAN FU MALTHA JEROEN KOOLBERGEN SCREENPLAY JAN EILANDER RUDOLF VAN DEN BERG DIRECTOR RUDOLF VAN DEN BERG

THIS FILM WAS SUPPORTED BY THE NETHERLANDS FILM FUND THE NETHERLANDS FILM PRODUCTION INCENTIVE CREATIVE EUROPE-MEDIA THE ABRAHAM TUSCHINSKI FUND THE LUXEMBOURG FILM FUND AND EURIMAGES NOVEMBER 2016 IN DE BIOSCOOP WWW.EENECHTEVERMEER.COM EENECHTEVERMEER LA FILLE ‘Een goed gemaakte, intens humanistische en intelligente Dardenne-fi lm’ Focus Knack INCONNUE EEN FILM VAN JEAN-PIERRE EN LUC DARDENNE

www.cineart.nl /cineartnederland /cineartnl /cineartnl 3ta VANAF 20 OKTOBER IN DE BIOSCOOP

Filmkrant.EEV.Fille Inconnue.indd 1 07-10-16 11:36 DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 3

REDACTIONEEL Iedereen die wel eens bij de Filmkrant op de redactie is geweest kent hem. De lift. De ene bezoeker komt hijgend op de vierde verdieping aan omdat-ie het niet aandurfde. De lift komt zo langzaam naar bene- den dat je je niet kunt voorstellen dat-ie ooit nog omhoog komt. De volgende gast arriveert be- zweet omdat hij juist wel de lift heeft genomen en bij elk schokje van de ene naar de andere ka- trol zijn leven aan een zijden draadje voelde han- gen. De afgelopen weken was de lift helemaal buiten gebruik. Hij werd gereviseerd. Met als ge- volg dat hij daarna nog langzamer en hotsebot- sender ging dan ooit te voren. In afwachting van de keuring, zijn deze twee ons reisgezelschap: een piepjonge Jeanne Moreau en Miles Davis op een publiciteitsfoto voor Ascenseur pour l’échafaud (Lift naar het schavot, 1958) van Louis Malle. Een geweldige mix van film noir, nouvelle vague en Franse poli- tieke cinema. We hebben deze foto op poster- formaat uitgeprint en in de lift geplakt.

WHOOPY GOLDBERG IN RON HOWARDS THE BEATLES: EIGHT DAYS A WEEK: ‘I NEVER THOUGHT OF THEM AS WHITE GUYS’ Terwijl we naar de vierde verdieping stijgen is 4 27 er ruimschoots de tijd om naar hun gezichten te kijken. Wat zijn ze jong, terwijl ze toch al een jaar of dertig waren toen deze foto werd gemaakt. Misschien was je in 1958 met je der- tigste op een andere manier jong, dan in 2016 waarin jong een ander uiterlijk heeft gekregen. Is het de onschuld in hun blik? Natuurlijk weten ze dondersgoed dat ze voor een publici- teitsfoto aan het poseren zijn. Het is er eentje uit een hele serie gemaakt tijdens de plaatop- names van de beroemde soundtrack. Misschien waren ze een beetje aan het dollen. Op een andere foto blaast Miles in haar oor. En op weer een andere leert hij haar trompet spelen. Veel van de foto’s hebben een snapshotachtig karakter. Geïmproviseerd. Jazzy. Nouvelle Vague. Maar ook formeel: let op hoe Moreau haar ene hand ontbloot heeft, maar aan de andere nog een handschoen draagt. Toch zie je bijna nooit meer van zulke foto’s. Spontaan en geraffineerd door hun puurheid. Van mensen die op z’n minst even kunnen spe- len dat ze vergeten dat ze gefotografeerd wor- den. Of van een fotograaf die ons dat kan doen geloven. DANA LINSSEN @DANALINSSEN DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 4

DE VOLGENDE FILMKRANT VERSCHIJNT OP DONDERDAG 10 NOVEMBER STEUN DE FILMKRANT WORD #392 ABONNEE Word nu abonnee van de Filmkrant en ontvang The Neon Demon op dvd

Word nu abonnee van de Filmkrant en ontvang als welkomstgeschenk Nicolas Winding Refns spraakmakende The Neon Demon. Bent u zelf al abonnee en brengt u TONI ERDMANN een nieuwe abonnee aan? Dan ontvangt u allebei het welkomstgeschenk.* Meedoen aan de maskerade k 6

Het jonge, ambitieuze model Jesse (Elle Fan- ning) verhuist naar Los Angeles en weet daar direct alle aandacht op zich te vestigen. Jesse heeft ‘het’, tot grote ergernis van haar jaloerse collega’s. “The Neon Demon is waarschijnlijk de Niet te missen meest extravagante film van het jaar. Een orgie van licht en kleuren van Nicolas Winding Refn, Ga deze maand in ieder geval naar: maker van Drive”, schreef Ronald Rovers in de 1 Toni Erdmann 4 6 Filmkrant. “Een perverse parade van poses en 2 L’economie d’un couple 4 30 schoonheid met Narcissus als de enige ware 3 Snowden 4 12 god. In de reflectie van het troebele water zijn 4 Arrival 4 28 we dus zelf onze eigen God geworden. Daarom 5 La fille inconnue 4 10 accepteren we misschien geen grenzen en kri- tiek. In het flitsende neonlicht van de nacht zijn we ook onze eigen demon geworden.” * Stort €35,- (meer mag ook, dan steunt u de Filmkrant extra als donateur) op rekening- nummer NL28 INGB 0005 3933 95 t.n.v. Stich- ting Fuurland te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuwe abonnee’ en uw adresgegevens. Deze aanbie- SNOWDEN ding is geldig tot 11 november. Met dank aan Hij doet het allemaal voor haar 4 12 Twin Pics. L’ECONOMIE D’UN COUPLE 4 30 DE FILMKRANT #390 OKTOBER/NOVEMBER 2016 5

4 6 Meedoen met de maskerade De films van Maren Ade 4 9 Een echte ARTIKELEN Vermeer En weer is de kunst­ filmkrant.nl vervalser een schelm 4 12 Snowden Matt Zoller Seitz schreef een boek over Oliver Stone 4 14 Hacksaw Ridge De herrijzenis van Mel Gibson DE TWIN TOWERS 4 16 La danseuse ‘Ze was bevriend met Edison, maar wilde zich niet ‘Ik heb niet het idee laten filmen’ 4 23 Da Bounce Urban Film Festival #NLfilmzowit 4 24 The WORM Pirate Bay Een archief als levend organisme dat mijn werk af is’ ZIJN TERUG 4 44 Atom Egoyans Remember De plicht van het geheugen Na de 36ste editie van het Nederlands Als Philippe Petit zijn eerste schreden zet op de Film Festival kondigde festivaldirecteur staalkabel trekt mijn maag zich samen. Ik kijk Willemien van Aalst haar aftreden aan. omlaag naar zijn zorgvuldig achter elkaar geplante balletschoentjes als door zijn eigen Directeur van het Nederlands Film Festival ogen. Een diepte van 400 meter openbaart zich zijn, het kan klinken als een ondankbare in kraakscherp, eindeloos 3D. Het is voor het taak. De gehele Nederlandse entertainment- eerst dat ik bij iemand thuis naar een 3D film industrie kijkt namelijk mee over je schou- kijk en werkelijk word overweldigd door het ders. Lijkt je festival te veel te leunen op de effect. Ik ben op bezoek bij een familie die een commerciële kant, dan hoor je klachten uit 62-inch 3D televisie heeft staan met resolutie de arthousehoek. Andersom geldt natuurlijk van 4K. Het ding heeft een groter oppervlak dan alleen hetzelfde. Het lijkt Willemien van de gemiddelde eettafel en een scherpte die ik EEN ECHTE VERMEER 4 9 Aalst, die zeven jaar aan het hoofd stond van alleen van mijn iPhone ken. Alle gezinsleden lig- het jaarlijkse festival te Utrecht, weinig te gen onderuitgezakt op een gigantische bank 4 3 Redactioneel 4 4 Niet te hebben gedeerd. Vrolijk lacht ze de het poli- met vrolijk gekleurde 3D brillen op hun gezicht. missen 4 5 Nieuws 4 5 Het tieke aspect van haar baan weg. RUBRIEKEN nieuwe kijken Ebele Wybenga over Kunt u zeggen: dit is wat ik met het festival de Twin Towers in 3D 4 13 Mark Cousins over het genie Orson Welles wilde doen, dus nu stop ik? “Nee, het is juist 4 17 Typex tekent Andy 4 27 Kort Alle andere films 4 38 Filmsterren een intuïtief besluit geweest. We komen van 4 41 Boeken The Oliver Stone Experience 4 43 Thuiskijken Bojack een festival dat in 2010 in een heel andere Horseman 4 46 Actie! Op de set van Dorst tijd plaats vond. We moesten vernieuwen. Vervolgens kwamen de cultuurbezuinigin- 4 7 Maren Ade over Toni gen. Dan moet je het festival vooral overeind Erdmann Lekker even niet zien te houden. Het is nooit af.” INTERVIEWS gelukkig 4 10 Jean-Pierre en Er is altijd kritiek op het festival. Hoe gaat u Luc Dardenne over La fille inconnue ‘Een mens moet eerst en vooral daar mee om? “Dat ligt een beetje aan de aard gastvrij zijn’ 4 18 Martin Koolhoven en de mythe van het smerige, van dit festival. Bij ons gaat het in de eerste zweterige westen 4 20 Mohamed Ben Attia over Hedi ‘Er zijn minder plaats om de Nederlandse film. Dit festival taboes’ 4 21 Sannette Naeyé over 30 jaar Cinekid ‘Calvinisme en toont nieuwe films en een selectie van het anarchie is vruchtbare grond voor de jeugdfilm’ 4 22 Jesse Bleeke­ aanbod van het afgelopen jaar. Bij IDFA of molen over Fataal ‘Het gaat alleen over het aantal messteken’ IFFR is dat anders want je hebt de hele we- reld tot je keuzedomein en je presenteert In de Blu-Ray speler zoemt een schijfje met de 4 11 La fille inconnue Dokter speelt nieuwe films. Maar hier kijkt bij wijze van film The Walk, het waargebeurde verhaal van detective 4 15 Hacksaw Ridge spreken elke Nederlandse filmmaker, acteur Franse kunstenaar die begin jaren ’70 op een RECENSIES Braveheart en de jankende en geluidsman over je schouder mee. Ik rea- koord danste tussen de torens van het World Japanners 4 27 Hell or High Water Een land voor oude mannen liseer me heel goed dat dit festival niet het Trade Center in New York. Ik had over deze Remainder Schimmig verleden 4 28 Je me tue à le dire Miserabele festival is van onze eigen organisatie. Het is ‘artistic crime of the century’ al een schitte- verlossers Arrival Zo praat je met aliens 4 29 Perfetti sconoscuti het festival van de hele Nederlandse filmwe- rende documentaire gezien, Man on Wire, dus Doosjes van Pandorra The Light Between Oceans Woeste golven op een reld zelf. Als het je eigen feestje is, dan is het was bekend met het verhaal. Maar ik had het bed violen 4 30 Everybody Wants Some!! Twee uur euforie L’economie ook logisch dat je goed meedenkt, meekijkt nog niet op deze duizelingwekkende manier du couple Een kosten-baten analyse Siv gaat logeren Hulp van leipe en becommentarieert.” gevoeld. In de bioscoop vind ik 3D vaak een wat dassen 4 31 Clash In een kooi door Caïro In Pursuit of Silence Het is HUGO EMMERZAEL lauwe ervaring. Je zit te wachten op een scène nergens echt stil UITGEBREIDE VERSIE OP filmkrant.nl waarbij de techniek eindelijk tot z’n recht komt. Meestal is dat een enigszins voorspelbaar schrikeffect. Zoals de tijger Sher-Khan die in de nieuwe Jungle Book verfilming een dodelijke The Thinking Machine sprong met wijd open muil maakt richting de zaal. Het moet worden gezegd: je krijgt het In online videoessays reflecteren Adrian gevoel dat de bioscoopbezoekers naast je aan Martin en Cristina Álvarez López elke zijn snijtanden gespietst worden. The Walk is maand op de kunst van het filmmaken. andere koek: hier is 3D van begin tot eind de moeite waard. Het Manhattan van de jaren Ons audiovisuele essay over de Britse pro- zeventig ligt aan je voeten. De makers van The ductie The Girl on a Motorcycle (Jack Cardiff, Walk claimen dat het met de computer anime- 1968) brengt de twee grote bewegingen van ren van dit stadslandschap de grootste de film samen – een uitgestrekte, reizende cloud-computing inspanning is geweest in de beweging door landschappen; en een ver- geschiedenis van film. De Twin Towers zijn tot voerende, droomachtige, reflectieve bewe- leven gewekt, in drie volkomen overtuigende, ging die gestalte krijgt door de zoomlens – adembenemende dimensies. Een eerbetoon aan om de centrale obsessie van de film te laten pre-911 New York dat je een legitiem excuus zien: een erotisch verlangen dat transfor- geeft voor de aanschaf van een onfatsoenlijk grote 3D televisie. meert in een doodswens. FILMKRANT.NL THE GIRL ON A MOTORCYCLE EBELE WYBENGA

DE FILMKRANT IS EEN UITGAVE GERTSIK, [email protected] | WEBREDACTIE EDO BANKERSEN, MARIE-AUDE BARONIAN, MARK COUSINS, GEPROBEERD DE RECHTHEBBEN­ ­DEN VAN HET GEBRUIK­TE COLOFON VAN STICHTING FUURLAND, PRIN­ DIJKSTERHUIS (NIEUWS), EVA SANCHO RODRIGUEZ, LAU­- EDO DIJKSTER­HUIS, KEES DRIESSEN, JAN PIETER EKKER, BEELD­MATERIAAL TE ACHTERHALEN­ EN IN TE LICHTEN.­ SENGRACHT 770, 1017 LE AMSTERDAM, 020 623 0121, RA VAN ZUYLEN | FILMKRANT.LIVE GERLINDA HEYWEGEN, FRITZ DE JONG, IVO DE KOCK, SASJA KOETSIER, OMAR MOCHT U DESONDANKS­ MENEN DAT U RECHTEN BEZIT OP [email protected], WWW.FILMKRANT.NL | OPRICH­ [email protected] | BUREAU & AGENDA LARABI, ADRIAN MAR­TIN, JANNA REINSMA, BERI EEN VAN DE GEBRUIKTE BEELDEN, DAN KUNT U ALTIJD TERS JAN HEIJS & HENK RABBERS | ZAKELIJKE LEIDING & ILONKA BUNDA, [email protected] | VORMGEVING­­ SHALMASHI, ERIK SPAANS, TYPEX, ANDRÉ WAARDEN­ CONTACT OPNEMEN MET DE UITGEVER VIA INFO@ ADVERTENTIE-ACQUISITIE JAN DOENSE, JAN@FILMKRANT. BART OOSTERHOORN, [email protected] | BEHEER BURG, EBELE WYBENGA, MATT ZOLLER SEITZ, LAURA VAN FILMKRANT.NL | DE FILMKRANT WORDT MEDE MOGELIJK NL | HOOFDREDACTIE DANA LINSSEN | EINDREDACTIE­ WEBSITE HENK RABBERS | COVER LA FILLE INCONNUE | ZUYLEN | DRUK RODI ROTATIEDRUK,­ DIEMEN | OPLAGE GEMAAKT DANKZIJ EEN FINANCIËLE BIJDRAGE VAN DE MARISKA GRAVELAND, RONALD ROVERS | REDACTIE JOOST FOTOGRAFIE BOB BRONSHOFF,­ ANGELIQUE VAN WOERKOM 30.000 | ©2016 STICHTING FUURLAND/DE FILMKRANT, NEDER­LANDSE VERENIGING VAN AANGEBODEN DOOR UW BROEREN, JOS VAN DER BURG, HUGO EMMERZAEL, SACHA | VERDER WERKTEN MEE CRISTINA ÁLVAREZ LÓPEZ, LEO AMSTERDAM | ISSN 0169-8109 | DE FILMKRANT­ HEEFT FILMTHEATER DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 6

Toni Erdmann MEEDOEN MET DE MASKERADE

Het gaat uitstekend met de vrouwen uit de films van Maren Ade. goedbedoelde aandacht. Melanie lijkt vooral aardig te zijn uit zelfbescherming: het willen pleasen uit angst om Ze doen netjes mee met een maskerade waar alleen succes telt. verlaten te worden leidt hier tot datgene waar Melanie Totdat hun eeuwige glimlach vervaagt. DOOR MARISKA GRAVELAND juist zo bang voor is: alleen achterblijven.

De vrouwen uit de films van Maren Ade willen anderen Ines’ schone schijn lijkt op die van onderwijzeres Kaasrasp zo graag pleasen, dat ze zichzelf ermee tekortdoen. In Melanie uit Maren Ade’s debuut Der Wald vor lauter In Maren Ades tweede film Alle Anderen (2009, Grote het in Cannes volgens velen voor een Gouden Palm ge- Bäumen (2003, Speciale Juryprijs Sundance). Melanie Juryprijs Berlijn) loopt een liefdesrelatie op zijn laatste passeerde, maar met de FIPRESCI-persprijs bekroon- vervangt halverwege het schooljaar een leraar die in benen tijdens een luxueuze vakantie op Sardinië. Ook de Toni Erdmann doet zakenvrouw Ines haar uiterste tegenstelling tot de softe Melanie wél gezag uitstraalt. hier weet een jonge stel, de arrogante architect Chris en best om in de smaak te vallen bij een belangrijke klant, In een kleding­zaak zoekt ze naar kleren die haar een de even irritante muziek-pr-medewerkster Gitti, naar wiens oliebedrijf ze moet reorganiseren. Haar relatie professioneel aanzien moeten geven, in de hoop dat ze buiten toe de schijn op te houden, maar de signalen van met de akelige zakenman vindt ze belangrijker dan haar dan wel serieus genomen wordt. Naar buiten toe is ze de hun verwijdering zijn voor ons al zichtbaar. Hij slaat eigen welzijn en het lot van de werknemers wier baan goedheid zelve, extreem aardig, ze geeft graag cadeautjes een arm om haar heen en zij denkt dat dit gespeeld is. op de tocht staat. Haar telefoon zit aan haar oor geplakt en weet heel goed hoe je beleefdheden uitwisselt. Ze be- Hij vraagt zich af of hij nog wel mannelijk genoeg is. Zij want ze is altijd wel in een of ander belangrijk gesprek looft dat ze de school zal opschudden met ‘frisse ideeën’. vraagt of hij haar soms haat. Hij denkt dat hij te saai is verwikkeld. Op feestjes praat ze vooral over haar suc- Maar ze heeft geen voelsprieten voor mensen die haar voor haar. Zij denkt dat ze hem gelukkiger zou maken cessen, maar Ines’ vader maakt zich zorgen over zijn vriendelijkheid juist opdringerig vinden. Dat leidt tot als ze iemand anders was, en duidelijker kon maken dat dochter. Hij bedenkt een wel heel merkwaardig plan pijnlijke scènes tussen Melanie en een ‘vriendin’ die vlak ze hem bewondert. om haar bij zinnen te krijgen. bij haar woont, en die niet altijd gediend is van Melanies Hun schild breekt als ze tegen een joviale jeugd- vriend aanlopen die het wel erg getroffen heeft met zijn pas zwangere vrouw. Andermans geluk is soms moeilijk FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN OKTOBER EN NOVEMBER INTRODUCTIES BIJ Toni Erdmann | CINECENTER AMSTERDAM, te verdragen. Chris en Gitti bedenken een noodoplos- 14 OKTOBER 21.00 UUR | FILMSCHUUR HAARLEM, 12 NOVEMBER 15.30 UUR | DOOR HUGO EMMERZAEL sing voor hun relatiecrisis: ze bestuderen hoe dit in hun ogen ideale stelletje zich gedraagt en doen dat na. DE FILMKRANT PORTRET IRIS JANKE #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 7

Toni Erdmann Maren Ade MEEDOEN MET DE MASKERADE Lekker even niet gelukkig Thierry Frémaux, artistiek directeur van het festival van Cannes, noemde Toni Erdmann zijn geheime wapen in de editie van 2016. Hij had gelijk: hier was niemand op voorbereid. Ook Maren Ade zelf niet.

“Ik was heel zenuwachtig”, reageert de Duitse regisseur met een hese stem op de vraag hoe het is om in Cannes te zijn. De pre- mière van haar derde speelfilm Toni Erd- mann zette twee dagen eerder het festival op z’n kop. Het lijkt zijn tol te hebben geëist van de regisseur, want Ade heeft inmiddels een griep opgelopen. “Op maandag had ik de film af, op dinsdag zag ik hem helemaal en op woensdag vloog ik hier naartoe. Maar het is goed zo.” Het mag duidelijk zijn dat Toni Erdmann het resultaat van zwaar werk is. Al twee jaar geleden was Ade klaar met filmen, maar uit honderd uur materiaal destilleer je niet snel een speelfilm van ‘slechts’ drie uur. “Ik ben in die tussentijd ook moeder gewor- den, maar ik heb mijzelf weinig vrije tijd ge- gund.” Er zit een parallel tussen de hardwerken­ ­de regisseur die amper vrij neemt na een zwangerschap en haar nieuwe film over een jongvolwassen vrouw die zich boven alles op haar werk stort. Maar autobiografisch wil Ade Toni Erdmann niet noemen. “De personages heb ik allemaal bedacht. Ik ben gefascineerd door de dynamiek binnen fa- milies. Iedereen speelt rollen en dat kan heel statisch worden. Je herhaalt jezelf tegenover andere familieleden,­ maar tegelijker denk je: ik ben anders, alleen weet ik niet hoe ik dat kan laten zien. Zo kwam ik op het idee van een duel tussen vader en dochter, een rollenspel waarin de vader zijn dochter be- nadert als een vreemde. Alleen in dat spel Zo overleeft ook Ines in Toni Erdmann in de harde gen er daardoor extra uit, zoals hun gesprek over wat kunnen ze elkaar beter leren kennen en wereld van de outsourcing: gedraag je zoals de ande- het leven de moeite waard maakt. De vader verzucht staan ze voor elkaar open.” Toni Erdmann gaat dus over maskers en ren. “Don’t lose the humour”, zegt haar vader, expert dat er zo veel dingen zijn die je nog moet doen in het rollenspellen, iets wat pijnlijk wordt bena- in practical jokes, tegen een Roemeense arbeider die leven, maar hoe kun je al die momenten vasthouden, drukt in de scènes die zich afspelen in de op het punt staat zijn baan te verliezen. Het is het ad- zoals het moment dat je je kind leert fietsen? Waarmee consultancywereld van Boekarest. Ade legt vies dat zijn dochter ook ter harte zou moeten nemen, de vader het gevoel verwoordt van alle ouders die in uit: “De consultant vind ik een fascinerende, want haar onechte glimlach is vooral bedoeld om de hun kind de tijd versneld zien passeren. conflictueuze baan. Het is niet toegestaan om je gevoel te tonen, dus neem je nog meer ander op zijn gemak te stellen, niet omdat ze zich zo Daartegenover staan weer absurde scènes zoals die rollen aan: de ijskoude bitch is een rol, de za- vrolijk voelt. Haar vader daarentegen gedraagt zich, in waarin vader Winifred handboeien bij Ines omdoet en kenvrouw is een rol, de vriendin is een rol, vermomming, als een nar op de chique recepties van haar zo aan zich vastketent, een van zijn onnavolgbare net zoals de dochter een rol is. Dat maakt het de ambassades, maar weet daarmee wel een snaar bij pogingen tot contact. Of het gesprek tussen de vader en ingewikkeld voor de vader van Inez, die ziet de anderen te raken. Hij wil hun leven in de bubbel van de zakenman, waarin hij zich beklaagt over zijn drukke dat ze al die rollen meeneemt in haar privé- leven. Hij wil haar alleen maar gelukkig zien. foute nachtclubs en kille vergaderingen opschudden. dochter en hij met uitgestreken gezicht vertelt dat hij al Om eerlijk te zijn kan geluk best wel over- Want iedereen is op zijn hoede, niemand wil zich laten een substituutdochter heeft aangenomen om zijn teen- schat worden. Ik bedoel, haar vader is ook kennen. Net als in Der Wald vor lauter Bäumen worden nagels te knippen. niet altijd gelukkig. Persoonlijk vind ik dat er beladen verzoeningscadeautjes gegeven. Hier is het Lerares Melanie, pr-medewerker Gitti en zaken- het relaxter zou zijn als het gewoon okay is een kaasrasp met een zakje geld die vader en dochter vrouw Ines maken zich drukker om de anderen dan om om niet altijd gelukkig te zijn.” juist uit elkaar drijft. zichzelf, niet omdat ze zo sociaal zijn maar juist omdat HUGO EMMERZAEL ze zich sociaal ongemakkelijk voelen, en hopen om Handboeien erbij te horen door zich wenselijk gedrag aan te meten. Maren Ade heeft een bijzondere stijl ontwikkeld om dat Ines interesseert zich niet wezenlijk voor de wereld om geschakeld. Echt engagement met de ander is er niet. wankele toenaderingsproces tussen vader en dochter haar heen, voor het Roma-getto dat ze uit een kantoor- Het is makkelijk om hen daarom te beschimpen maar te volgen: ergens tussen lang uitgerekt ultrarealisme en gebouw kan zien, de arbeiders die ze ontslaat. Ook de dat doet Maren Ade gelukkig niet: ze toont ze in al hun vervreemdende komedie in, twee onverenigbare stijlen bevoorrechte Chris en Gitti willen een makkelijk leven naaktheid waarna ze eindelijk uit de maskerade kunnen die hier toch samengaan. De tedere momenten sprin- waarin ze niet belemmerd worden. Het gevoel lijkt uit- stappen. VANAF 3 NOVEMBER TE ZIEN GEBASEERD OP HET BOEK VAN TOM Mc CARTHY

een film van MOHAMED BEN ATTIA gecoproduceerd door de gebroeders DARDENNE

TOM STURRIDGE EEN FILM VAN OMER FAST VANAF 3 NOVEMBER IN DE FILMTHEATERS www.cinemien.nl facebook.com/Cinemien WWW.IMAGINEFILM.NL 1 je me tue

een a film Jean-Jacques Rausin van Myriam Boyer Xavier Fanny Touron Seron Serge Riaboukine le dire nu te zien in de filmtheaters vanaf 3 november in de filmtheaters DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 9

Een echte Vermeer

Meegeren wordt tot één jaar cel veroordeeld en over- lijdt in 1947 in de gevangenis. De reputatie van Abra- ham Bredius, de man die De Emmaüsgangers als mees- terwerk had bejubeld, is onherstelbaar beschadigd. Eerzucht, wraak, bedrog… het is een verhaal dat voor verfilming gemaakt lijkt te zijn. Het wekt dan ook geen verbazing dat Van Meegeren al onderwerp was van een handvol films, toneelstukken en tv-program- ma’s. Daarin treffen we steeds dezelfde stereotyperingen: enerzijds de gekwetste kunstenaar die zich wreekt op zijn critici, anderzijds de Tijl Uilenspiegel-achtige schelm. In werkelijkheid draaide het bij Van Meegeren veeleer om winstbejag en opportunisme. Van den Berg lijkt zich daarvan bewust als hij schrijft: ‘Het verhaal van de heroïsche wraakactie was flink aangedikt door Han van Meegeren zelf.’ Het is daarom een beetje te- leurstellend dat zijn hoofdpersoon zich toch ook weer naar het bestaande beeld plooit. De door Jeroen Spit- zenberger vertolkte Van Meegeren wil wraak op a) zijn criticasters, b) de gevestigde kunstorde en c) de echtge- noot van een door hem begeerde vrouw. In de film komen deze drie lijntjes netjes samen in de persoon van Abraham Bredius. Deze heeft Van Mee- gerens kunst publiekelijk beschimpt, valt als een blok voor zijn vervalsingen en is getrouwd met een vrouw die een relatie met Van Meegeren begint. De echte Bredius was een ongetrouwde homosek- sueel (die dezelfde Haagse jongensbordelen als Prins Hendrik frequenteerde) die zich niet over eigentijdse kunstenaars uitsprak. Dat staat dus wel héél ver af van de historische werkelijkheid. De vraag dringt zich op waarom Van den Berg dit personage geen fictieve naam heeft gegeven. Ook in Rudolf van den Bergs Een echte Vermeer Dallas rijdt maken immers deel uit van het collectieve wordt kunstvervalser Han van Meegeren neer­ geheugen. Daar valt niet aan te tornen. De speelruimte Manipulator gezet als gekwetste kunstenaar en op wraak van filmmakers wordt echter groter naarmate het pu- Sommige tegenstrijdigheden zijn onnodig. De makers beluste schelm. In werkelijkheid draaide het bij bliek minder over bestaande personages weet. Zo zou vermelden trouwhartig dat De Emmaüsgangers over Van Meegeren veeleer om winstbejag en oppor­ het bijvoorbeeld wél mogelijk zijn fictieve personages te een doek van Abraham Hondius heen geschilderd werd. tunisme. DOOR ERIK SPAANS introduceren als leden van Kennedy’s staf. Dat is zelfs Maar dat schilderij blijkt in de film dan weer een Itali- een beproefd middel om een overvloed aan personages aans Caravaggistisch werk. Was het niet beter geweest Rudolf van den Berg heeft een film gemaakt over tot werkbare proporties terug te brengen: één perso- de naam Hondius dan helemaal niet te noemen? kunstvervalser Han van Meegeren. Of toch ook weer nage representeert een hele club. Het houdt de boel In het beste boek over dit onderwerp, The Man Who niet. Een statement van de regisseur stelt dat het ‘niet overzichtelijk. Rudolf van den Berg en zijn coscenarist Made Vermeers van Jonathan Lopez, blijft weinig over over de echte Han van Meegeren gaat’. Daarop volgt Jan Eilander hebben deze weg ook bewandeld door per- van het populaire beeld van Van Meegeren als op wraak een boeiende toelichting: ‘Echt en vals, het valt bij Van sonages en verhaallijnen in elkaar te schuiven. beluste schelm. Hij komt veeleer naar voren als een Meegeren niet uit elkaar te houden. De film maakt geen opportunistische boef. Lopez verklaart het succes van onderscheid tussen feit en fantasie. Een echte Vermeer Eerzucht Van Meegeren als vervalser deels door te wijzen op de is een verzonnen verhaal, losjes gebaseerd op een on- Eerst maar eens de feiten. Han van Meegeren wordt gewiekstheid waarmee hij inspeelde op de toenmalige gelooflijke geschiedenis.’ De persmap geeft een nieuwe na de Tweede Wereldoorlog gearresteerd wegens col- smaak. Hij schilderde wat zijn clientèle wílde zien. aanduiding voor dit cinematografische schemergebied laboratie met de Duitse bezetter. Hij heeft onder meer Een flinter daarvan is in de film terechtgekomen in een tussen feit en fictie: ‘creative biopic’. een kostbaar schilderij van Johannes Vermeer aan Her- scène waarin Hermann Göring zich geestdriftig uitlaat Nu is Van den Berg natuurlijk niet de eerste filmma- mann Göring verkocht. Van Meegeren verdedigt zich over de “Teutoonse” kwaliteiten die hij in een (valse) ker die biografische feiten naar zijn hand zet. Speel- door te zeggen dat de door hem verkochte oude mees- Vermeer meent te herkennen. films zijn geen documentaires en elke biopic is in de ters eigenhandige vervalsingen zijn. In één moeite door De rechten van het boek van Lopez zijn door een En- aard der zaak een vervalsing. Dat neemt niet weg dat verklaart hij de maker te zijn van De Emmaüsgangers, gelse filmproducent gekocht. Misschien levert dat voor een filmmaker zekere – ongeschreven – regels dient een schilderij van Johannes Vermeer dat museum Boij- de verandering eens een film op waarin Van Meegeren te respecteren. Wie een film over de moord op John F. mans van Beuningen in 1937 heeft verworven. Hij mag niet als een gekwetst ego maar als doelbewust manipu- Kennedy maakt, kan zich niet veroorloven hem met een in gevangenschap een vervalsing schilderen om zijn lator wordt neergezet. vergiftigde paraplu om het leven te brengen terwijl hij beweringen kracht bij te zetten. In de publieke opinie door Oude Pekela fietst. De beelden van Kennedy die verandert hij nu in een kwajongen die nazi’s én zelfin- Een echte Vermeer 11111 IS TE ZIEN VANAF 3 wordt doodgeschoten terwijl hij in een open auto door genomen kunstexperts bij de neus heeft genomen. Van NOVEMBER | LEES DE RECENSIE OP filmkrant.nl DE FILMKRANT FOTO CHRISTINE PLENUS #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 10

Jean-Pierre en Luc Dardenne over La fille inconnue ‘EEN MENS MOET EERST EN VOORAL GASTVRIJ ZIJN’

Met een film over de dood van een anonieme vluchtelinge lijken de aan, “ze voelt zich verantwoordelijk omdat ze haar deur niet opende voor een patiënt in nood. Wat kan ze nog gebroeders Dardenne in te spelen op de actualiteit. Luc Dardenne doen voor dit meisje, dat kort daarop dood werd aange- bestrijdt dat: ‘Onze films zijn universele verhalen over morele troffen? Haar een naam bezorgen. Op die manier haalt ze deze onbekende terug naar de samenleving. Wanneer DOOR IVO DE KOCK vraag­stukken en geen documentaire momentopnamen.’ ze naamloos begraven wordt zal niemand weten dat ze bestaan heeft. Dat kan Jenny niet laten gebeuren, ze wil Sommige misverstanden zijn hardnekkig. Zo wordt verantwoordelijkheidszin wilden uitdrukken. Dat hun de deur geen tweede keer sluiten.” Vittorio de Sica’s Ladri di biciclette al sinds André Ba- expressionistisch realisme een vorm van morele ci- zin gezien als toppunt van het Italiaanse neorealisme. nema is blijkt andermaal uit La fille inconnue waar de Jenny bewaakt de morele waarden van de samenleving. Alleen zijn de straten in sommige sequenties opvallend ‘krijger’ een met schuldgevoelens worstelende jonge Luc: “De arts is cruciaal voor de gemeenschap, ze zorgt leeg op de drukste momenten van de dag. Niet bepaald vrouwelijke arts is die ook strijdt tegen de vernietiging ervoor dat mensen met elkaar praten. Zij deblokkeert realistisch. De Italiaanse regisseur wilde hiermee iets van sociale verbanden. zaken, terwijl zij die de dode kenden – zoals de garage- zeggen: het decor drukte het alleen-zijn van het indivi- “We liepen al even rond met dit personage”, zegt Luc houder en zijn zoon, de zus en haar echtgenoot – niet du uit. Eerder expressionisme dan realisme dus. Dardenne, “een arts die geacht wordt te verzorgen, het spreken omdat zwijgen in hun belang is. Jenny wil hen Ook de tweevoudige Gouden Palmwinnaars en lijden te verlichten en het leven te beschermen, wilden laten praten om de naam te vinden, niet om hen te be- voormalige documentairemakers Jean-Pierre en Luc we in een situatie plaatsen waarin zij dit nalaat, met fa- schuldigen. Daarom verwijst ze naar haar beroepsge- Dardenne worden sinds Rosetta, waar hun camera via tale gevolgen. Daarbij kwam de vraag hoe men zich her- heim. Het enige wat ze vraagt is om aan het meisje te de rug van een energiebom een rauwe realiteit in beeld stelt van een dergelijke desastreuze beslissing, hoe je het denken. Ze wil geen sheriff zijn. Zelf verandert ze tij- brengt, afgeschilderd als realisten. Terwijl de Luikse weer kan goedmaken.” “Jenny heeft niemand gedood dens de zoektocht. Ze geeft haar veilige carrière op om- broers via hun guerrière de behoefte aan empathie en maar wel een fout gemaakt”, vult Jean-Pierre Dardenne dat ze dicht bij haar patiënten, kwetsbare mensen die gemarginaliseerd worden, wil blijven.” Jean-Pierre: “We wilden geen genrefilm maken, FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN NOVEMBER EEN INTRODUCTIE BIJ La fille inconnue | FILMSCHUUR HAARLEM, al is Jenny een detective die aanwijzingen vindt door 22 OKTOBER 16.30 UUR | DOOR RONALD ROVERS lichamen te onderzoeken. In tegenstelling tot veel genrefilms werken we niet met valse sporen, vreemde DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 11

Jean-Pierre en Luc Dardenne over La fille inconnue ‘EEN MENS MOET EERST EN VOORAL GASTVRIJ ZIJN’ verhaalkronkels en duistere personages. De gebeur- dat ze een leven en emoties hebben. In veel Europese Een hypothetische vraag (maar ondertussen kwam het tenissen volgen elkaar gewoon op. Wij focussen op de landen nemen egoïsme en haat toe en dat is gevaarlijk. bericht dat de broers plannen in deze richting hebben): manier waarop ze luistert, de zachtheid van haar ge- Je moet de problematiek met een open en niet met een hoe zouden jullie een film over de Brusselse terreurda­ baren, haar naïviteit en openhartigheid. Zo willen we bekrompen geest benaderen.” den aanpakken? Jean-Pierre: “De beste benadering tonen hoe ze mensen aan het praten krijgt. De emotie loopt via de werking van fanatisme en haat. We zouden van de detective is belangrijker dan de intrige, dan het Na de groepsportretten in Deux jours, une nuit focussen tonen hoe haat bij mensen binnendringt, in hun hoofd mysterie dat ze ontrafelt. Dat en de manier waarop ze jullie dit keer op één centraal personage. Jean-Pierre: gaat spelen en hen aanzet verschrikkelijke dingen te erin slaagt om mensen te laten praten en hun privébe- “In La fille inconnue is gecentreerd rond iemand die een doen. Het gaat om hoe haat groeit bij een jong kind on- langen te laten vergeten. Ze is oprecht, maar wanneer misstap begaat, die verandert en anderen aanzet om te der invloed van religie, hoe door opvoeding en omstan- ze de garagehouder in zijn mobile home opzoekt en ver- veranderen. Deux jours, une nuit was een centrifugale digheden het vijandbeeld gecreëerd wordt bij jongeren. wacht dat hij gaat praten is ze ook naïef.” film met een uitdijend verhaal en dingen die veel men- In Black Legion, een film uit 1937 van Archie Mayo over Luc: “Door haar schuldgevoelens verlaat ze bewust sen in beweging zetten.” het blanke racisme in Amerika, speelt Humphrey Bog- de veilige paden en brengt ze zichzelf in gevaar.” art een man die zich aanvankelijk laat meeslepen door Jullie hebben de film ingekort na Cannes, speelde ook de propaganda van een Ku Klux Klan-achtige organisa- De dokterspraktijk ligt geïsoleerd aan een snelweg langs de hier dit centreren rond één personage? Luc: “Ergens tie maar zich uiteindelijk bevrijdt van de haat. Dat doet Maas. Luc: “Die snelweg symboliseert het leven dat door- wel. We verwijderden zeveneneenhalve minuut zonder hij door een verrader te zijn, een lafaard. Wanneer je in gaat terwijl het meisje dood is. In de kleine praktijk zitten scènes te schrappen. Door stukjes te halen uit scènes een dergelijke omgeving zit en je ogen opent, loopt het mensen die fragiel worden door wat ze zeggen, terwijl op maakten we ze compacter. Door direct in de actie te slecht af, want je vroegere medestanders willen je dan de achtergrond de auto’s blijven voorbijrazen. Het is een duiken wordt de kijker meer gegrepen door het gebeu- doden. Weinigen zetten die stap, slechts een kleine anonieme omgeving, zonder menselijke aspecten zoals ren en het hoofdpersonage. Daardoor blijven we bij het minderheid weet te deradicaleren. Haat en fanatisme buren en spelende kinderen. De onverschilligheid heerst, bezoek aan het cybercafé in de geest van onze protago- zijn verslavend, extremisten kunnen net zoals drugs- niemand stopt, niemand staat stil bij dit overlijden.” niste en verloopt de overgang van de op ons toestap- verslaafden moeilijk afkicken. Radicalisme kan ook niet Jean-Pierre: “De Maas geeft aan dat het zich dicht pende Jenny naar de slapende Jenny naadloos.” herleid worden tot de invloed van religie of gebrek aan bij ons afspeelt; vluchtelingen die komen, voorbijgaan Jean-Pierre: “We zijn wat te arrogant geweest eigen­lijk, kansen, er spelen verschillende factoren. Het maakt en sterven aan de rivier. We willen niet onrealistisch we dachten meteen na de draaiperiode te kunnen begin- donkere zaken in de geest van mensen los. Twintig jaar zijn en zeggen dat iedereen zomaar opgevangen kan nen met monteren terwijl we normaal twee weken pauze geleden had ik nooit gedacht dat kamikazeterroristen worden, maar realisme staat te vaak gastvrijheid in nemen. Daardoor konden we onvoldoende afstand nemen bommen zouden doen ontploffen in Brussel. Voor ons de weg. Een mens mag nooit vergeten dat hij eerst en van wat we net gedraaid hadden. De kritiek in Cannes zou een film moeten onderzoeken wat er omgaat in hun vooral gastvrij moet zijn.” heeft ons goed gedaan. Mocht iedereen gezegd hebben dat hoofden en niet hoe ze te werk gaan.” Luc: “Vluchtelingen worden nummers, men vergeet het geniaal was, zouden we niets gedaan hebben.”

voor haar deur stond, is een paar straten ver- der dood aangetroffen. Zonder identificatie Dokter speelt op zak, dus de politie tast in het duister over haar identiteit. Gevoed door haar schuldge- voel begint Jenny haar eigen onderzoek, niet detective zozeer naar wat er met het meisje is gebeurd maar simpelweg naar haar naam – geen Huisarts Jenny speurt erop los in La fille whodunnit maar een ‘whowasshe’. Jenny ge- inconnue van de gebroeders Dardenne. bruikt – of misbruikt – haar patiëntbezoe- Niet naar de diagnose van een ziekte, ken om informatie te verzamelen. Om een maar naar een naam: die van het ver­ goede diagnose te stellen moet je je emotio- moorde meisje dat zij geen hulp bood nele betrokkenheid uitschakelen, leert ze Ju- toen het had gekund. lien in de openingsscène van de film. Daarop moet ze terugkomen. De nieuwste film van de gebroeders Dar- Het moordmysterie dat zich ontvouwt, denne bereikt Nederland na enig rumoer. Na geeft de film zijn momentum, en zijn ietwat een gemengde ontvangst in Cannes, waar de melodramatische conclusie. Maar het is niet film voor de competitie werd geselecteerd, waar La fille inconnueom draait. Zoals altijd doken de broers opnieuw de montagekamer bij de Dardennes draait het om de sociale in. In eerste instantie voor enkele kleine re- processen die ze blootleggen. In dit geval: de visies, maar dat werden er al snel meer. Vol- immense kloof tussen zwart en wit, die ner- gens de vakbladen maakten de broers uitein- gens wordt benadrukt maar telkens weer op- delijk 32 grote en kleinere wijzigingen, en de speelt. De wat naïeve maar onverschrokken film zoals hij nu uitkomt is 7 minuten korter. nootschap filmmakers die in Cannes twee- sluitingstijd wordt aangebeld bij haar prak- middenklasse-arts mengt zich al snel in we- Voor wie, zoals ik, de film alleen in deze maal een Palme d’Or wonnen – de grote tijk, doet ze niet open: patiënten moeten hun relden die ze wellicht liever niet zou kennen. ‘definitieve’ versie ziet, is moeilijk voor te hoogtes van Rosetta (1999) en L’enfant grenzen kennen, houdt ze haar stagiair Julien stellen dat er een andere versie heeft be- (2005) zijn ook moeilijk te evenaren. Maar La (Olivier Bonnaud) enigszins belerend voor. JOOST BROEREN 11111 staan: La fille inconnuein zijn huidige vorm fille inconnue verdient zijn plaats in hun rijke En als het écht dringend is, bellen ze wel een is zo exact in elkaar gezet als een Zwitsers oeuvre en is op zijn minst een van de beste tweede keer aan. Er wordt geen tweede keer La fille inconnu BELGIË/FRANKRIJK, 2016 | REGIE uurwerk. Ook de matige ontvangst is lastig te films van de maand, zo niet van het hele jaar. aangebeld. JEAN-PIERRE & LUC DARDENNE | MET ADÉLE HAENEL | rijmen. Nee, dit is niet de beste film van de De film draait om de jonge huisarts Jenny Pas de volgende dag ontdekt Jenny 106 MINUTEN | DISTRIBUTIE CINÉART | TE ZIEN VANAF Waalse broers, die lid zijn van het selecte ge- Davin (Adèle Haenel). Wanneer er een uur na waarom niet: het jonge, zwarte meisje dat 20 OKTOBER DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 12

Snowden

Snowden van Oliver Stone staat bol van de politieke en morele Snowdens Russische advocaat, de poortwachter tus- sen hem en de media. Maar het grootste deel van het waarschuwingen, maar in zijn kern is het optimistisch: het scenario is pure reportage, gebaseerd op Stones eigen verhaal van een gewetensvolle man die de strijd aanging met de gesprekken met Snowden op een geheime locatie in Moskou, waar de klokkenluider sinds zijn datadump meest krachtige arm van de machtigste overheid in de westerse in 2013 politiek asiel heeft. Stone bezocht Snowden er wereld. DOOR MATT ZOLLER SEITZ meerdere malen, en de film zit vol met nieuwe infor- matie, waaronder anekdotes over zijn epilepsie, zijn Edward Snowden was een zonnestraal, in ieder geval in ongeluk tijdens de training verruilt hij het leger voor de ongemakkelijke pogingen om als CIA-agent in het veld Oliver Stones versie van zijn verhaal in Snowden. Dat CIA, en later de NSA, waar hij aan de slag gaat als hac- te werken, en zijn relatie met zijn vriendin Lindsay verhaal lijkt bijna exact bedacht om een Oliver Sto- ker en cyber-veiligheidsanalist. Hij wordt klokkenluider (Shailene Woodley). Het waren de progressieve politie- ne-film te worden, aangezien het raakt aan alle thema- als hij ontdekt dat de angst voor terrorisme wordt mis- ke standpunten van deze paaldanseres en aerobics-in- tische en biografische onderwerpen waar de regisseur bruikt om immorele en illegale surveillance van buiten- structeur die Snowden aanmoedigden verder te kijken ooit voor is gevallen. landers en Amerikaanse staatsburgers goed te praten. dan het officiële verhaal over de War on Terror. Snowden draait om een politiek conservatieve patri- De film is officieel gebaseerd op het boek The Snow- ot, gespeeld door Joseph Gordon-Levitt, die met vurig den Files: The Inside Story of the World’s Most Wanted Brutale vrouw idealisme bij het leger gaat, om na de aanslagen van 11 Man van Luke Harding, en onofficieel op een roman Bijgestaan door experts in inlichtingendiensten en september 2001 te strijden tegen terrorisme. Na een over een Snowden-achtige figuur geschreven door computerbeveiliging begonnen Stone en Kieran Fitzge- DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 13

rald in de vroege maanden van 2014 aan het scenario, dan volgzaam zijn eisen inwilligen, of hem kwijtraken. tot het ter perse gaan van deze krant) overleefde. minder dan een jaar nadat Snowden de massale, ille- Het gaat hem meer en meer tegenstaan: hij verlangt Stone en cameraman Anthony Dod Mantle (de vaste gale dataverzameling van de National Security Agency naar meer wederzijds respect en gelijkheid in hun rela- cameraman van onder andere Lars von Trier en Dan- blootlegde door vertrouwelijke documenten te lekken tie. Maar elke keer dat hij zich ervoor verontschuldigt ny Boyle) baseerden hun beeldcomposities op de drie naar The Guardian. De film werd gedraaid in het eerste dat haar verlangens er niet toe doen, komt er een nieuw klassieke paranoia-thrillers die Alan J. Pakula in de ja- kwartaal van 2015 om een concurrerende productie de mandaat, en accepteert hij dat zodat hij weer een stukje ren zeventig maakte: Klute, The Parallax View en All the pas af te snijden, waaraan journalisten Glenn Green- vertrouwen verliest. Als Snowden in de kern een lief- President’s Men. Het verhaal wordt verteld in verstilde wald en Laura Poitras meewerken. Poitras en Green- desverhaal is, dan is het zeker het enige liefdesverhaal breedbeeld-shots vol lege ruimte, waarin een beklem- wald maakten Snowdens lek mogelijk, en vertelden zijn waarin de held zichzelf verandert omdat de NSA zijn mend gevoel wordt gecreëerd door de gebouwen die de verhaal al in de succesvolle documentaire Citizenfour. seksleven in de weg staat. personages omhullen en overheersen. In Stones film zijn ze (gespeeld door Amy Ryan en Za- Gordon-Levitt speelt Snowden als een vriendelijker, chary Quinto) te zien als Snowdens ondervragers, in Bedrading los zelfbewuster variant op Ron Kovic, de hoofdpersoon scènes die toewerken naar de publicaties in The Guar- Stone doet enkele stilistische ingrepen, waaronder van Stones Born on the Fourth of July. Snowden trekt dian en een kader creëren voor Snowdens achtergrond- geanimeerde sequenties die de werking van hacken spreekwoordelijk de bedrading uit het moederbord als verhaal. en malware uitleggen en snelle flitsen naar Snowdens hij ontdekt dat hij onderdeel is van een slow-motion Joseph Gordon-Levitt, een voormalig kindacteur professionele en persoonlijke trauma’s tijdens een epi- overname van de niet-militaire wereld, uitgevoerd die is uitgegroeid tot een sympathieke hoofdrolspeler leptische aanval. Maar Snowden heeft niet de rusteloze met software en satellieten in plaats van black ops en met een ingetogen charisma, speelt Snowden als een vorm van Stones films uit de jaren tachtig en negentig; sluipschutters. De film eindigt met een aansporing door all-American nice guy. De scènes met Shailene Wood- de regisseur vertelde me dat hij de afgelopen jaren be- Snowden, net zo hartstochtelijk als die van Jim Garrison ley, bekend van The Spectacular Now en de Diver- wust een meer klassieke stijl opzocht, als reactie op de aan het slot van JFK, gesproken tot een publiek in een gent-serie, voelen (ietwat verrassend, voor Stone) aan grote hoeveelheid regisseurs die hem na JFK en Natural ander land via een beveiligde satellietverbinding. De als een romantische komedie, over een brutale jonge Born Killers gingen na-apen. speech raakt aan thema’s die Stone al zijn hele carrière vrouw die haar terughoudende vriendje uit zijn schulp Binnen die minder uitbundige werken is Snowden bezigt, en de bezielde toon die hij hier aanslaat – bijna trekt. Zoals in veel romantische komedies geldt ook een van Stones sterkere films. Hij vormt een mooie zo zoetsappig als Capra – suggereert dat de inmiddels hier: Hij Doet Het Allemaal Voor Haar. double bill met zijn George W. Bush-biopic W. (2008), 70 jaar oude regisseur nog altijd hoop heeft voor het be- Lindsay staat voor het normale leven, inclusief een die de geboorte toont van de moderne surveillancestaat schadigde werk-in-uitvoering dat zijn land is. gevoel van terughoudendheid en morele moed, dat die Snowden juist bestrijdt. Het is bovendien een enor-

Snowden opgaf op het moment dat hij onderdeel werd me crowdpleaser, op een wat trage, twintigste-eeuwse Matt Zoller Seitz IS FILMCRITICUS EN AUTEUR VAN van het surveillanceapparaat. Lindsay is het huiselijke manier die tegenwoordig nog maar zelden in de grote THE OLIVER STONE EXPERIENCE | DE BESPREKING VAN domein dat in Stones films zo kil en consequent wordt bioscopen te zien is. Het scenario staat bol van de tech- DAT BOEK IS TE LEZEN OP PAGINA 41 gedomineerd door het militair-industrieel complex dat nische details en zwaarwegende politieke en morele Snowden 111231 VERENIGDE STATEN/ ontsprong na de Tweede Wereldoorlog. Snowden kan waarschuwingen, maar in zijn kern is het optimistisch: FRANKRIJK/DUITS­LAND, 2016 | REGIE OLIVER STONE | MET JOSEPH GORDON-LEVITT, SHAILENE WOODLEY, haar niet vertellen voor wie hij werkt of wat hij doet, en het verhaal van een gewetensvolle man die de strijd MELISSA LEO, ZACHARY QUINTO | 134 MINUTEN | hij sleept haar telkens mee naar nieuwe woonplaatsen aanging met de meest krachtige arm van de machtigste DISTRIBUTIE INDEPEN­DENT FILMS | TE ZIEN VANAF 10 voor nieuwe taken, zodat zij geen andere keuze heeft overheid in de westerse wereld, en het (in ieder geval NOVEMBER

Beatrice te ontmoeten­­ en interviewen voor een Doyle, die binnen een uur bij experts in Los nieuwe film over hem waar ik aan werk. Terwijl Angeles bevestigde dat het zeer goed mogelijk ik op haar zat te wachten in een restaurant, zag was dat Toland en Welles dit opzetstuk gebruik- de ober me schrijven en vroeg hij me wat ik aan ten om het blikveld te verruimen in enkele van GENIE het doen was. Ik vertelde hem dat ik een film- de meest opgeblazen shots in Citizen Kane. maker ben en aan een nieuwe film over Welles Bij Beatrice Welles thuis vertelde ik haar het Mark Cousins (The Story of Film, I Am werk. Hij verbleekte en zei: “Ik heb thuis een verhaal. Ze was verbijsterd. Twee dagen later Belfast, Atomic) schrijft maandelijks lens die is gebruikt voor Citizen Kane.” bezochten we het restaurant, waar JB ook haar voor de Filmkrant over films en beeld­ Is dit mogelijk?, dacht ik. Het leek me duize- de aspheron toonde. Hier is een foto van haar, associaties. Deze maand een opeen­ lingwekkend onwaarschijnlijk. Maar toen legde hem en het voorwerp. Toen ze het vastpakte, zei stapeling van toevalligheden rond Orson deze ober – JB Turner – me uit dat zijn grootva- Beatrice Welles: “Dit is de eerste keer dat ik iets Welles. der de Mexicaanse cameraman Alex Phillips aanraak van Citizen Kane.” was, die was ontdekt door een icoon van de Nogal een verhaal, nietwaar? De toevallighe- Laat me jullie een verhaal vertellen. Het gaat stomme film, Mary Pickford (wier graf ik enkele den zijn uitzonderlijk. Welles, zijn dochter en over een genie en een voorwerp. Het genie is dagen eerder had bezocht). Phillips had meer een stevige houten doos die er oud genoeg uit Pickford, maar ook het feit dat JB’s grootvader Orson Welles, de geweldige regisseur van Citi­ dan 200 Mexicaanse films gedraaid en het vak zag – Citizen Kane werd gemaakt in de vroege uit Oekraïne kwam en ik daar onlangs was zen Kane, The Magnificent Ambersons en Chi­ geleerd aan Gabriel Figueroa, die weer had jaren veertig. De binnenkant was bekleed met geweest. Stop dit verhaal in een fictiefilm, en mes at Midnight. Ik gebruik het woord ‘genie’ gewerkt met Greg Toland, de cameraman van fluweel, en bevatte... geen lens maar een as­­ het publiek zal het niet geloven. Maar in een niet licht, maar Welles’ ouders en voogd hebben Citizen Kane... Die afstamming maakte JB’s pheron, een opzetstuk voor cameralenzen. Ook documentaire – mijn documentaire over Welles hem opgevoed om er een te worden en hij ver- claim waarschijnlijker. die oogde van de juist leeftijd en was prachtig – is het volgens mij juist magisch. vulde hun dromen. We praatten, ik at mijn lunch en vervolgens gemaakt – een bollende rechthoek van glas, En dan het voorwerp. Ik reisde eerder deze ging JB (zonder het mij te vertellen) naar zijn stevig gevat in donker hout. Ik stuurde een foto MARK COUSINS maand naar Arizona om Welles’ derde dochter huis om de lens te halen. Hij kwam terug met naar de geweldige cameraman Christopher @MARKCOUSINSFILM DE FILMKRANT MEL GIBSON IN BLOOD FATHER #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 14

Mel Gibson leek om zijn antise­­ ­mitisme, homofobie en seksisme­ voorgoed uit­gespuwd door Holly­ wood, maar na tien jaar maakt hij zijn comeback als regisseur­ met het oorlogsdrama­ Hacksaw Ridge. Heeft God of Hollywood hem gered? DOOR JOS VAN DER BURG Hacksaw Ridge DE HERRIJZENIS VAN MEL GIBSON DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 15

Even het geheugen opfrissen. Op 28 juli 2006 zat Mel als onverbeterlijke antisemiet. Zo herinnerde Wyona Bijbelgevoel af. Zijn smeekbede werd dit jaar met Blood Gibson ’s avonds in Malibu dronken achter het stuur Ryder zich in 2010 dat Gibson haar lang geleden op een Father verhoord. Dat Gibson een ontspoorde vader van een auto. Voor autoliefhebbers: het was een Lexus feestje een ‘oven dodger’ had genoemd, een vernede- speelt, die aan het einde van de film gelouterd is, moet 2006. Toen Gibson door een politieagent werd aange- rende verwijzing naar de gaskamers. wel een nadrukkelijk opzetje zijn voor het trekken van houden, vroeg hij woedend of de man joods was, waar- Als Gibson al van een terugkeer naar Hollywood parallellen tussen dit personage en Gibson. na hij losbarstte in een tirade over de “fucking Jews”. droomde, leek de kans voorgoed geruïneerd toen in “Joden zijn verantwoordelijk voor alle oorlogen in de 2010 zijn woeste telefonische scheldpartijen en dreige- Ongelovig gespuis wereld”, zo wist de ultraconservatieve katholiek Gibson. menten tegen zijn toenmalige vriendin Oksana Grigo- Met Blood Father maakte Gibson zijn comeback als Je kunt veel zeggen over Hollywood, maar niet dat het rieva in de openbaarheid kwamen. Op het dieptepunt acteur, maar met Hacksaw Ridge is hij tien jaar na Apo- antisemitisme licht opvat. Dat drong na drie dagen ook van hun ontsporende relatie had Grigorieva Gibsons calypto, het bloedige drama over mensenoffers bij de tot Gibson door. Zijn antisemitische uitbarsting “was uitbarstingen opgenomen. Het resultaat is ontluis- Maya’s, ook als regisseur terug. Wat heet: de internati- eruit geflapt in een moment van krankzinnigheid”, liet terend en overstijgt ver de gewone we-gaan-uit-el- onale pers was nooit lovender over een film van Gibson. hij weten in een schriftelijke verklaring, die door juris- kaar-ruzies. Te horen is een woedende en agressieve Het is niet moeilijk om te zien wat Gibson aantrok in ten geschreven leek: “Er is geen excuus – noch mag er schreeuwerd, die dreigt om het huis van zijn vriendin in het verhaal over de Amerikaanse soldaat Desmond enige tolerantie zijn – voor iedereen met antisemitische brand te steken, haar te vermoorden en haar aanraadt T. Doss, die in 1945 in de gruwelstrijd om het Japanse gedachten of opmerkingen.” Amen. Maar hoe zit het te doen wat hij wil. Wie denkt die “bitch, cunt, whore, eilandje Okinawa als hospik (medische soldaat) onge- ook alweer met dronken mensen? Roepen zij maar wat golddigger” wel dat ze is? “Shut the fuck up!” veer vijfenzeventig gewonde Amerikaanse soldaten het als de fatsoenfilters wegvallen of slingeren zij hun ultie- leven redde. Doss was niet zomaar een soldaat, maar me waarheid de wereld in? Gibson leek met zijn tirade Gevallen ster weigerde als lid van de zevendedagsadventisten een te bevestigen wat velen al lang dachten. De acteur en Met deze audiotapes belandde Gibsons carrière op een wapen te dragen. Hij wilde in de oorlog mensen redden regisseur had twee jaar eerder in een interview de Ho- dieptepunt. Het was onwaarschijnlijk dat hij ooit nog en niet doden. Om als gewetensbezwaarde in het le- locaust gebagatelliseerd. “In de Tweede Wereldoorlog omhoog zou klauteren, maar van je vrienden moet je ger te mogen dienen, leverde hij een zware, gewonnen zijn tientallen miljoenen mensen vermoord. Sommige het hebben. Misschien wordt ooit nog eens duidelijk strijd met de autoriteiten. Na de oorlog kreeg hij om van hen waren joden in concentratiekampen.” Aldus of achter de schermen een georkestreerde campagne zijn extreem moedige gedrag op Okinawa als eerste mi- historicus Gibson. Ook The Passion of the Christ (2004), ‘Gibson terug in Hollywood’ is bedacht, maar plotse- litaire gewetensbezwaarde de Medal of Honor. Gibson Gibsons martelfilm over het lijden van Jezus, had een ling sprongen Hollywoodsterren in de bres voor Gib- presenteert Doss als een man die voor zijn religieuze antisemitische lading. Alle joden in de film zijn louche son. Jodie Foster was de eerste. Gibson een antisemiet? principes staat en – minstens zo belangrijk in Gibsons types, die dolgraag Jezus aan het kruis willen spijkeren. Onzin, ja, hij was een alcoholist, maar daar was hij van wereldbeeld – er zwaar voor wil lijden. Zoals Jezus in genezen. Dat een alcoholist ook een antisemiet kan The Passion of the Christ lijdt Doss voor zijn religieuze Beerput zijn, kan Foster zich blijkbaar niet voorstellen. Foster overtuiging in Hacksaw Ridge. Gibson is ongetwijfeld Met The Passion of the Christ kwam Gibson weg (“Elke ging all the way in haar verdediging en gaf Gibson een megalomaan genoeg om iets van zichzelf te herkennen vorm van haat is tegen mijn geloof”), maar zijn anti- rol in het door haar geregisseerde The Beaver (2011). De in Doss. Heeft ook hij niet enorm geleden voor zijn semitische uitbarsting langs de snelweg in Malibu leek film werd een meedogenloze flop. Het zei weinig over geloof dat de joden de moordenaars van Christus wa- de doodsteek voor zijn Hollywoodcarrière. Geen rollen de graadmeter van Gibsons populariteit, want door ren, waardoor zij tot in eeuwigheid vervloekt zijn? Wie meer voor de Australiër, die zich vanaf de jaren tachtig het infantiele scenario moest de film wel floppen. Ook denkt dat Gibson dat nu niet meer gelooft, zal ook wel had ontwikkeld van ruige actieheld (Lethal Weapon, Gibsons pogingen erna om als acteur een comeback te geloven dat hij ooit een film maakt, waarin lichamen Braveheart) tot een veelzijdige acteur. Hij speelde zelfs maken, mislukten. Maar de gevallen ster kreeg steeds niet uiteen worden gereten, met kogels doorzeefd en in – moeilijk voorstelbaar maar waar – een womanizer meer steun. Zo riep Iron Man-held Robert Downey Jr. stukken worden gehakt. Wat veranderd is, is dat Gibson in What Women Want (2000). Van financiële melkkoe twee jaar geleden op om Gibson zijn ontsporingen te zich dankzij het afkicken van zijn alcoholverslaving was Gibson veranderd in een risicofactor. Nu de beer- vergeven, omdat de verbanning lang genoeg had ge- nooit meer in het openbaar antisemitisch zal laten put open was, kwamen meer weinig frisse verhalen duurd. Gibson was “een fundamenteel andere kerel” gaan. Tenzij God hem influistert dat hij de wereld moet naar buiten. Of ze allemaal waar waren, viel niet te geworden en verdiende een nieuwe kans. Bovendien: zuiveren van ongelovig gespuis. Of als de fles nog eens checken, maar ze bevestigden het beeld van Gibson wie was zonder zonden, vroeg Downey Jr. zich met veel sterker blijkt dan zijn wilskracht. Braveheart en de jankende Japanners In zijn comeback als regisseur trekt Mel de juiste mengeling van naïviteit en vastbe- zodra ze hun foute inschatting van de tengere Gibson alle Hollywoodregisters open, om radenheid vertolkt door de eeuwig nat achter soldaat deemoedig erkennen. De echte een ode te brengen aan een man die on­ de flaporen lijkende Andrew Garfield. De re- schurkenrol is uiteraard voor de Japanners: danks zware tegenwerking trouw bleef gisseur wil niet alleen sympathie opwekken fanatieke vechtmachines ontdaan van de aan zijn principes. voor de hoofdpersoon. Met een lekker brede menselijkheid die Clint Eastwood hen in Let- kwast schildert Gibson tevens het eenvou- ters from Iwo Jima juist wel gunde. Talloze regisseurs volgen de stilistische en dige leven van hillbillies in Virginia als een In eerste instantie zou je de grimmige narratieve regels van Hollywood omdat, nou idyllische manier van leven, die het verdient slagveldtaferelen, waarin bloed en ingewan- ja, zo maak je films nou eenmaal en, ach, zo om verdedigd te worden. den over het scherm vliegen, kunnen zien als leerden we het op de academie. Zo’n film- In zijn portrettering van de goeien houdt de zoveelste afwijzing van oorlogswaanzin. maker is Mel Gibson niet. Voor hem is de Gibson niet eens de schijn op van finesse. Zijn Totdat je de slotscène ziet waarin de yan- klassiek-epische Hollywoodstijl het ideale kracht ligt in het openlijk manipuleren van kees, geïnspireerd door Desmonds helden- vehikel om zijn rechtlijnige ideeën over goed zijn publiek en dat weet-ie. Het middenstuk daden de jappen in de pan hakken en het en kwaad zo effectief mogelijk aan de man te zet Desmonds religieus gemotiveerde weige- strijdtoneel plotseling lijkt op een triomfan- brengen. In zijn regisseurs-comeback ring om wapens te dragen af tegen de onwrik- telijke scène uit Braveheart. De eerdere slag- Hacksaw Ridge zet hij het verhaal van de baarheid van de militaire autoriteiten. Maar veldscènes bekritiseerden niet zozeer de principiële eenling Desmond Doss af tegen anders dan in Kubricks Full Metal Jacket – de oorlog zelf, maar het verliezen van oorlog. het overweldigende decor van de Tweede Gouden Standaard voor militaire drilscènes – Gibson omarmt Desmond Doss vanwege zijn Wereldoorlog. Na een eindeloze slow-mo- wordt uiteindelijk niet het leger aangewezen vastberadenheid, niet vanwege diens paci- tion ouverture – waarin de verschrikkingen als de kwaaie pier. De drilsergeant (Vince fisme. Het is een dubieuze morele stelling- FRITZ DE JONG 111123 van de Slag om Okinawa bijna het karakter Vaughn) en regimentskapitein (Sam Wor­ name. Je verwacht bijna niet anders van de krijgen van een bloederig ballet van rond- thing­ton) zijn slechts goedbedoelende onwe- onverbeterlijk reactionaire Gibson. Hij be- Hacksaw Ridge VERENIGDE STATEN, 2016 | REGIE vliegende mannen en ledematen – voert tenden, die de heldenpotentie van de begin- trekt zijn stellingen echter met zoveel ope- MEL GIBSON | 131 MINUTEN | MET ANDREW GARFIELD, Gibson de kijker mee in de wereld van de selvaste hospik nog niet kunnen herkennen. rateske overtuigingskracht, dat je er bijna in TERESA PALMER, HUGO WEAVING | TE ZIEN VANAF 3 rechtschapen en behulpzame Desmond, met Hun zonde wordt in de laatste akte vergeven, mee zou willen gaan. NOVEMBER DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 16

Stéphanie Di Giusto en Soko over La danseuse ‘ZE WAS BEVRIEND MET EDISON, MAAR WILDE ZICH NIET LATEN FILMEN’ rauwe close opnames van fysiek intense momenten en heeft een groot aandeel in het hoogtepunt van La dan- seuse (en de reden dat de film – die in Cannes bij critici op weinig enthousiasme kon rekenen – vier in plaats van drie sterren verdient): de reconstructie van de Ser- pentinedans. Ooit zag ik een vroege filmopname van deze dans – was dat Loïe Fuller? “Nee, nee, nee”, zegt Di Giusto, “dat staat er vaak bij, maar dat is ze niet. Ze was be- vriend met Edison, maar heeft zich tot zijn spijt nooit willen laten opsluiten in ‘het kleine doosje’, zoals ze zei. Alle filmopnames zijn zwakke imitaties.” Maar hoe kon Di Giusto dan weten hoe de Serpentinedans eruitzag? “We bezitten aantekeningen van Fuller, een handlei- ding, schetsen en schema’s.” Niet alleen over de dans, maar ook over scenografie, belichting, technologie en zelfs chemie – Fuller ontwikkelde zelf fosforescerende zouten om de doeken in gekleurd licht een bijzondere weerschijn te geven.

Overal pijn Samen met de hedendaagse serpentinedanser Jodie Sperling heeft Di Giusto gestreefd naar een authentieke reconstructie. “Er komt geen visueel effect bij kijken. En we hebben het opgenomen in een echt theater, niet in een studio. Ook al creëerde dat extra obstakels.” Het La danseuse herschept de Serpentinedans, een Vroeger geneerde ik me voor mijn lichaam, ik wilde resultaat is een spookachtige, vurige dans van kleuren revolutionaire danssensatie uit de Belle mezelf verbergen. En toen ik zangles nam, was ik de al- en stoffen, waarbij de enorme zijde lappen die Soko Époque. Met dank aan debuterend regisseur lerslechtste van de klas. Het werd pas wat toen ik mijn (want zij en niet Fuller doet hier de dans) om zich heen Stéphanie Di Giusto, cameraman Benoît Debie, eigen stem ging zoeken. Zoals ook Loïe Fuller pas dan- wervelt soms zelfs op vlammen lijken. “Het was lood- authentiek set-design en de bonkige, charis­ seres kon worden toen ze haar eigen ding verzon.” zwaar”, zegt Soko, “ik bezit van mezelf geen enkele ma­tische actrice Soko. DOOR KEES DRIESSEN gratie dus ik heb keihard moeten oefenen, totdat het Fysiek slopend overal pijn deed.” Ze kon de Serpentinedans, die Fuller Je verwacht het niet tijdens een junket – zo’n inter- Wat Fuller deed, was zichzelf onthullen door zich te avonden achter elkaar uitvoerde totdat ze er letterlijk view aan de lopende band, waarbij je in de verte de verhullen, zoals Di Giusto het kernachtig samenvat. bij neerviel, hoogstens één keer in de drie dagen vol- vorige groep journalisten nog ziet wegsloffen terwijl de Fuller ontwikkelde de beroemde Serpentinedans, die brengen. volgende alweer achter je klaar zit. Maar toen actrice in allerlei varianten nog steeds bestaat: dansen met Ja, de dansen hadden wat langer voluit in beeld ge- Soko in Cannes de vraag kreeg of zij iets herkende van meterslange lappen stof aan lange stokken die golvend mogen en de hele tweede helft van de film is een stuk de moeilijkheden die haar historische personage Loïe worden rondgedraaid, waarbij de danseres regelmatig zwakker, maar toch: de enorme lof die Fuller in haar Fuller, danssensatie uit de Belle Époque, als kunste- verdwijnt onder haar wervelende creatie. Het eerste en eigen tijd verwierf (Mallarmé noemde het “de uiterste naar had moeten overwinnen, begon ze te huilen. Het beste deel van de film toont hoe deze arme Amerikaan- theatrale verbeelding van poëzie”) klinkt hierna begrij- groepje journalisten waarin ik zat reageerde gelukkig se boerendochter, met een verlegenheid die slechts pelijk. Als ik na het interview wegloop (en de volgende beschaafd: we lieten haar even met rust. Ik overhandig- wordt overtroffen door haar koppigheid, de dans bij groep journalisten alweer is aangeschoven) valt me de haar een papieren zakdoekje. Ze leek zelf, ondanks toeval ontdekt – door een wardrobe malfunction bij een deze gedachte in: Loïe Fuller heeft zelf, van binnenuit, een afgeknepen “sorry”, nauwelijks verbaasd en sprak bescheiden toneelrolletje, waarna het publiek enthou- haar dans nooit kunnen zien. Ze is vastgelegd door een minuutje later met evenveel vuur en verve verder. siast reageert op haar improvisatie met de loszittende Toulouse-Lautrec en andere schilders, maar niet door Dit is relevant – de Française Soko (tevens punky kleding – en hem met veel ploeteren ontwikkelt tot Edison. La danseuse toont de reconstructie van een zangeres, met onder andere het nummer Temporary een fysiek slopende, maar voor toeschouwers feeërieke uitzonderlijk kunstwerk, dat voor de kunstenares zelf Mood Swings) is gevoelig als een open zenuw en juist sensatie in het Parijs van het fin de siècle. onzichtbaar is gebleven. daarom gecast, aldus regisseur Stéphanie Di Giusto: “Zij heeft de podiumkunsten revolutionair veran- “Zij is een artiest, net als Loïe Fuller. Ze heeft ook haar derd. Ik begrijp niet waarom haar verhaal niet eerder is eigen plek moeten bevechten. Ze is kwetsbaar. En net verfilmd”, zegt debuterend regisseur Di Giusto, die ja- La danseuse 11111 FRANKRIJK/BELGIË, 2016 | als Fuller bezit ze geen conventionele schoonheid. renlang research deed en onder anderen hulp kreeg van REGIE STEPHANIE DI GIUSTO | 108 MINUTEN | Maar ze heeft eigenheid en ze faket niks.” De charisma- Thomas Bidegain, als scriptadviseur, en cameraman DISTRIBUTIE LUMIÈRE | TE ZIEN VANAF 6 OKTOBER tische Soko zelf: “Mijn uitstraling is meer mannelijk. Benoît Debie. Die laatste onderscheidt zich met enkele 2016

DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 18

Once Upon a Time in the West

leeft de hinderlaag. Hij wil wraak nemen op de ultieme Once Upon a Time in the West (1968) is volgens filmmaker en schurk Frank, vertolkt door Henry Fonda. Frank is op zijn westernkenner Martin Koolhoven een van de beste films ooit beurt ingehuurd door spoorwegbaron Morton (Gabriele Fer- zetti) die zijn zinnen heeft gezet op het land van weduwe Jill gemaakt. Sergio Leone’s meesterwerk markeert niet alleen het (Claudia Cardinale). De perikelen resulteren in een alliantie einde van het cowboytijdperk: de spaghettiwestern is exem­ tussen Jill, de harmonicaspeler en een rouwdouwer met de naam Cheyenne (Jason Robards). plarisch voor de grote veranderingen die de filmindustrie sinds­ Martin Koolhoven – Brimstone, Koolhovens thriller dien doormaakte. DOOR OMAR LARABI met westernelementen gaat dit najaar in première – vertelt bevlogen over de spaghettiwestern: “De film De openingsscène van Once Upon a Time in the West is legen- cone is (nog) afwezig wanneer drie mannen verschijnen op gaat over het einde van een periode, en over mensen darisch: je hoort en ziet het onbestemde geluid van het leven een troosteloos treinstation. Geduldig wachten ze op hun die dat lijken te beseffen. De nieuwe tijd wordt verbeeld in de wildernis. Een krakende deur, zoemende insecten en de prooi: de eerstvolgende trein met daarin de harmonicaspeler door de trein die zal arriveren. Tegelijkertijd betekent zuchtende wind. De muzikale begeleiding van Ennio Morri- gespeeld door Charles Bronson. Bronsons personage over- het ook het einde van het machotijdperk. Vanaf nu zal DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 19

de vrouw een grotere rol spelen. Cardinale’s rol staat Carpenter zoals Escape from New York (1981) leunen op kindermoordenaar met de blauwe ogen. Fonda had nog daar symbool voor. Jill transformeert van hoer, naar het genre, bijvoorbeeld in de keuze van cameralenzen. nooit een villain gespeeld, en dat is opzienbarend. Zelfs echtgenoot, naar entrepreneur. Twee jonge gasten, Iemand als Quentin Tarantino heeft ook uitgesproken ideale schoonzonen als Tom Hanks en Tom Cruise heb- filmmakers Dario Argento en Bernardo Bertolucci heb- dat hij is beïnvloed door Leone.” ben immers wel eens een bad guy gespeeld.” ben dit verhaal bedacht. Bertolucci heeft lang moeten inpraten op Leone om er een vrouwenrol in te krijgen, Bewerkelijk Egzotik want dat zag Leone aanvankelijk helemaal niet zitten.” Hoe zit het met Koolhovens eigen werk? In Oorlogswin- Het gesprek krijgt een nostalgische wending: wie zou Koolhoven zag Once Upon a Time in the West voor ter (2008) zit een verwijzing naar de spaghettiwestern: je vandaag de dag casten als je een Leone-achtige het eerst op elfjarige leeftijd. Uit het citaat op zijn twit- de introductie van oom Ben is gemodelleerd naar de film zou willen maken? Acteurs lijken tegenwoordig terpagina kan je opmaken dat zijn liefde voor de ver- introductie van Cheyenne in Once Upon a Time in the überhaupt zo gladgestreken, niet zo doorleefd als in de beelding van het wilde westen nooit is verdwenen: “In West. Koolhoven vertelt over de oorspronkelijke scène: spaghettiwestern of oude(re) films in beginsel. Kool- this world there’s two kinds of people my friend. Those “Als je dat moment analyseert, dan blijkt het zo irreëel. hoven vult aan: “Daar heeft Tarantino onlangs nog wat with loaded guns and those who dig. You dig.” Deze Dat is de totale controle van de regisseur, en dan heeft over gezegd: als je The Wild Bunch (1969) kijkt, dan zie dialectische uitspraak – van het personage van Clint hij daar de muziek dik bovenop gelegd. Die volgt Chey- je nog de lichamen van oude mannen. Ik zie vaak oude Eastwood uit The Good, the bad, and the ugly (1966) enne’s ogen. Daar word ik door geïnspireerd. Maar zo’n films, bij Cinema Egzotik – Koolhoven brengt met col- – is kenmerkend voor Leone’s stijl, met extreme clo- moment in Oorlogswinter is niet per se een hommage, lega-programmeur Ronald Simons vergeten meester- se-ups versus panoramische shots en akelige taferelen daar moet je mee uitkijken. Je kan wel een beetje knip- werken, genrefilms en “interessante rommel” terug op versus adembenemende landschappen. ogen naar een stijl, maar je moet vooral zorgen dat je het witte doek – en dan draaien we deze op 35 millime- eigen verhaal en personages goed naar voren komen.” ter. Dan valt op dat je nog gewoon haren op armen ziet, Visionair Het kopiëren van Leone’s stijl is sowieso een bewer- dat wordt tegenwoordig allemaal weggepoetst.” Toch werd Leone’s (Italiaanse) blik op een (voor- kelijke opgave: “Hij durft ver te gaan in de sfeer. Dat is In Koolhovens observaties klinkt zo nu en dan een namelijk) Amerikaans genre destijds wisselend ont- bijna niet uit te leggen als je geen film hebt gemaakt. verlangen door naar vervlogen tijden. “Als je een boek vangen in de Verenigde Staten. “De Amerikanen zagen Als je op de set staat, en je bent er mee bezig om dat te leest als Easy Riders, Raging Bulls dan snap je hoe en een Italiaan die een oordeel velde over hun verleden.” doen, dan voelt het zo gekunsteld. Het is een kwestie waarom de filmwereld veranderd is. Alles hangt sinds- Filmcriticus Roger Ebert gaf tweeëneenhalve ster (van van durf: als je op je bek gaat, dan sta je voor lul. Als dien af van het openingsweekend en men is daardoor de vier). Once Upon a Time in the West was in zijn ogen het lukt, dan neem ik daar mijn pet voor af. Ik denk minder avontuurlijk geworden en meer afhankelijk van langdradig en monotoon, met teveel plotwendingen, en dat de film die ik nu heb gemaakt, Brimstone, daar iets marketing. Films krijgen niet meer de tijd hun publiek Claudia Cardinale speelde beter in Cartouche (1962). dichterbij komt. Maar zoals Leone dat doet, dat vind ik te vinden en dat is nadelig voor films in onbekendere Ook Variety en The New York Times waren weinig en- knap: dat is film in de meest pure vorm.” talen. In de jaren zestig zag je in de bioscoop-top tien thousiast. Koolhoven: “De traagheid past juist bij de nog een paar Europese titels, maar tegenwoordig gaan films. Maar Spaghettiwesterns werden sowieso niet Schoonzonen de inwoners van ieder Europees land maar naar twee serieus genomen door het chique recenserende deel Dan hebben we het nog niet eens gehad over de com- soorten films: die uit Hollywood en uit eigen land.” van de wereld, op The Good, the Bad, and theUugly na. posities van Ennio Morricone. Koolhoven vertelt hoe Het veranderde distributiesysteem heeft daar ook Maar ook die film werd omschreven als te gewelddadig deze symfonieën onlosmakelijk zijn verbonden met de invloed op: “Door digitale distributie is het nog makke- en te gestileerd.” (spaghetti)western: “De muziek is iconisch. Ik heb wel lijker om een film met een druk op de knop te vervan- Decennia later is het oordeel bijgesteld: de (spa- eens voor Koefnoen iets gedaan met de western, en dan gen. De best lopende film vreet dan zo de kleinere films ghetti)western is intussen zelfs door de academische ben je al snel geneigd deze bombastische muziek te ge- op.” Dit heeft een verschraling van het bioscoopaanbod wereld omarmd. Die intellectuele waardering roept bruiken. Wat nou zo interessant is, is dat tot ongeveer tot gevolg. “Hollywood maakt vooral sure bets: remakes herinneringen op aan de documentaire Directed by John 1963 andere muziek werd gebruikt: Amerikaanse folk- en vervolgfilms. Probeer daar als Europese film maar Ford (1971) van Peter Bogdanovic. Bogdanovic wilde muziek met veel banjopartijen, luister maar naar oude tussen te komen. We gaan niet meer naar Spaanse, westernregisseur Ford – naast Akira Kurosawa Leone’s Amerikaanse filmmuziek. Puur Italiaanse composities Franse of Italiaanse films – heel af en toe schiet er een grote voorbeeld – vastleggen als een visionair. Ford wil- zoals die van Morricone – met vrouwenstemmen, fuz- succesje tussendoor – maar vroeger was dat normaal, de daar niet aan meewerken. Leone wilde volgens Kool- zy gitaarstukken en operamuziek met fluiten – hadden toen hadden we Europese sterren als Marcello Mastroi- hoven - in tegenstelling tot zijn rolmodel - wel worden niets met de western te maken. Het is geen voor de anni of Alain Delon.” gezien als een intellectueel: “Als je over hem leest dan hand liggende muziek.” Opvallend genoeg is Koolhovens nieuwe film zo’n blijkt dat zijn omgeving hem niet zo zag. Maar hij deed Wat wel voor de hand lag, was dat Leone in navol- onmogelijk gewaand (Europees) samenwerkings- wel alsof-ie dat was. Los daarvan: als je Once Upon a ging van John Ford filmde in de befaamde Monument project. “In principe is Brimstone gemaakt zoals de Time in the West ziet, dan is het gewoon een intelligente Valley, een gebied met eigenaardige rotspartijen. spaghettiwesterns. Die haalden hun geld meestal uit film, en heeft Leone echt wel wat te vertellen.” Koolhoven nuanceert: “We moeten niet overdrijven: verschillende Europese landen, zoals Italië, Spanje, Hoewel Leone’s variant op de western geenszins hij heeft daar een paar shots gedraaid. Het meeste is Frankrijk en Duitsland. Dan haalden ze een paar Ame- realistischer is: “In die tijd werd dat zo gedacht, maar gefilmd in Spanje en Italië.” Daar ging een langgekoes- rikanen naar Europa, en vulden de rest van de cast aan na de romantische mythe die Amerikaanse makers terde wens van Leone in vervulling: de toen 63-jarige met Europeanen. Brimstone is letterlijk zo gemaakt, creëerden van het wilde westen werd door Italiaanse steracteur Henry Fonda – bekend van zijn vele samen- in die zin is ‘ie vergelijkbaar met de spaghettiwestern. filmmakers een andere mythe neergezet: een vieze, werkingen met Ford – was gecast in een bijzondere rol, Destijds gebeurde dat met honderden per jaar, maar vuige, zweterige en gewelddadige mythe. Daardoor had vertelt Koolhoven: “Iedereen kent het verhaal van de inmiddels zijn we uniek.” 5 het wel een zweem van realisme, maar was het enorm gestileerd.” Toch heeft juist die stijl veel invloed gehad op latere films. “Als je kijkt naar de Mad Max-films, FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN NOVEMBER EEN INTRODUCTIE BIJ Once Upon a Time in the West | waaronder The Road Warrior (1981), dan is dat een FILMSCHUUR HAARLEM, 7 NOVEMBER 19.30 UUR futuristische spaghettiwestern. Ook films van John DE FILMKRANT PORTRET SAWSSEN SAYA #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 20

Mohamed Ben Attia over Hedi ‘ER ZIJN MINDER TABOES’

Met zijn debuutfilm Hedi vertelt Mohamed Ben simpele, realistische stijl, die in de verte wel doet den- maar dat is juist het punt. Ze klaagden dat de film pas Attia via een simpel liefdesverhaal het grote ken aan het werk van de gebroeders Dardenne, die de begint als hij Rym ontmoet, en dat is precies hoe het verhaal van de Tunesische revolutie: de vrij­ film produceerden. “Hun betrokkenheid maakte me moet voelen!” gevochten Rym wordt de revolutie in Hedi’s zelfverzekerder. We Skypeten regelmatig. Ze zeiden ingeslapen leven. ‘We voelden ons onsterfelijk, niet dat dingen niet werkten of anders moesten, maar Minder eensgezind maar dat was naïef.’ DOOR JOOST BROEREN stelden gewoon vragen: ze wilden de personages en de Ben Attia is onderdeel van een kleine golf aan nieuwe motivatie beter begrijpen. En zelfs als ze iets niet goed Tunesische filmmakers – vorige maand kwam bij- Oppervlakkig bekeken vertelt Hedi, het speelfilmde- vonden, hielp dat me, omdat het onder woorden bren- voorbeeld As I Open My Eyes van Leyla Bouzid nog in buut van de Tunesische regisseur Mohamed Ben Attia, gen van waarom ik vond dat het wél werkte me sterkte Nederland uit. “Ik ben er terughoudend mee om daar te een oersimpel verhaal. Een liefdesverhaal zoals we het in mijn overtuiging.” veel oorzaak en gevolg van te maken. Het is natuurlijk al ettelijke malen zagen. De lethargische Hedi leidt een Die overtuiging is in de kern: geen opsmuk. “We een mooi verhaal: er was een revolutie en nu is er een ingeslapen leven dat gestuurd wordt door zijn over- wilden dicht bij Hedi en bij de emotie blijven. Ik wilde nieuwe generatie makers. Maar zo simpel is het niet. heersende moeder. Hij werkt als verkoper en bereidt het niet onnodig ingewikkeld maken, geen enorm ge- Het is een samenloop van omstandigheden dat er nu zich voor op het huwelijk met de vrouw die zijn moeder stileerde shots. We hebben gedraaid op echte plekken, veel films gemaakt zijn in een korte periode. Maar toch: voor hem uitzocht. Tot hij op een zakenreis de vrijge- die we zo min mogelijk hebben aangeraakt: zo gauw er is iets veranderd, er zijn minder taboes. Vroeger werd vochten Rym ontmoet, die hem wakker schudt. je andere gordijnen gaat ophangen, of de schilderijen over veel dingen simpelweg niet gepraat. Nu voelen we Tot zover het oppervlak. Maar net daaronder schuilt vervangt, gaat ook de echte wereld al snel aanvoelen als meer vrijheid om films te maken over alles wat we te een rijke allegorie over de recente geschiedenis van Ben een filmset.” zeggen hebben.” Attia’s thuisland. “Hedi voordat hij Rym ontmoet, dat Die aanpak maakt dat de dagelijkse realiteit van Die vrijheid is er in de hele maatschappij. Maar dat staat voor het Tunesië van voor de revolutie”, legt de het Tunesië van net na de revolutie doorsijpelt in Ben blijkt ingewikkelder dan men in de hoopvolle revolutie- regisseur uit wanneer ik hem spreek op de afgelopen Attia’s beelden. “Heel veel details in de achtergrond dagen dacht. “Omdat het niet alleen draait om politie- editie van World Cinema Amsterdam. “We accepteren kregen we cadeau. Een scène waarin de chefs van het ke vragen; het gaat om onderwerpen die diep verankerd de situatie, zijn eraan gewend niet te protesteren, de hotel zitten te eten in de uitgestorven eetzaal, was niet zijn in hoe we naar het leven kijken. Voor de revolutie machthebbers nooit tegen te spreken – zoals Hedi zijn geschreven. Daar stuitten we op toen we daar aan het was er één groot politiek probleem, dat alle andere so- moeder en baas nooit tegenspreekt. Dan ontmoet hij draaien waren. Het was een enorm triest gezicht, dus ciale problemen overstemde. Nu dat gezamenlijke pro- Rym en wordt hij verliefd, zoals wij in zekere zin ver- het kwam in de film terecht.” bleem verholpen is, blijken we minder eensgezind dan liefd werden tijdens de revolutie. We dachten dat alle Met zo’n simpele stijl en een hoofdpersoon die het het leek. Dat is ingewikkeld, en veel mensen zijn pessi- problemen opgelost zouden zijn wanneer die ene fami- eerste deel van de film vooral passief is, rustte er veel mistisch, maar tegelijkertijd zijn we blij dat we in deze lie de macht los zou laten. We voelden ons onsterfelijk, op de schouders van hoofdrolspeler Majd Mastoura, in situatie zitten. Omdat het een historisch moment is, maar dat was naïef: nu blijkt dat het niet zo simpel is pas zijn tweede filmrol. “Hij is het tegenovergestelde omdat we iets nieuws opbouwen, en levenslust geeft. Ik als we in eerste instantie dachten.” van Hedi, heel uitbundig”, lacht Ben Attia. “We hebben ben bang dat zelfs mijn kinderen nog niet in een vlek- voor de opnames twee maanden gewerkt aan zijn hou- keloos functionerende democratie zullen leven, maar Skypen met de Dardennes ding, hoe hij loopt, hoe hij praat. We kregen in Tunesië dat is een goed soort onrust.” 5 Ben Attia filmt Hedi’s moment van ontwaken in een commentaar omdat mensen hem te passief vinden, DE FILMKRANT FOTO GERLINDE DE GEUS #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 21

Sannette Naeyé neemt afscheid van Cinekid ‘CALVINISME EN ANARCHIE IS VRUCHT- BARE GROND VOOR DE JEUGDFILM’ Het echte nieuws van Cinekid dit jaar is niet de chologische thriller tot vampierfilm en fantasy deden viering van de 30ste editie. Ook niet dat hun intrede. Harry Potter is een doorbraak geweest. De Uilenbal al de derde film van Simone van cinematografische kwaliteit nam enorm toe omdat veel Dusseldorp is die het jeugdfilmfestival mag volwassen ervaring terecht kwam in het jeugdsegment. openen. Nee, het is het afscheid van festival­ Cinekid selecteert nu het beste in alle genres voor de directeur Sannette Naeyé (1952), die begin jeugd.” 2017 het stokje zal overdragen. Afgaand op het programma worden zwaardere on- DOOR LEO BANKERSEN derwerpen daarbij niet geschuwd. Films bijvoorbeeld over kinderen die een of beide ouders missen zijn geen Wanneer we haar spreken is ze net terug uit Oekraïne, uitzondering. “Ook in een kinderfilm zoek je naar dra- waar ze uitgenodigd was voor de jury van een kinder- ma. Als alles glad en soepel gaat heb je geen interessant filmfestival in het dicht bij de Russische grens gelegen verhaal. In het echte leven komt een derde van de kin- Charkov. “Mijn gewone verzekering van Cinekid wilde deren uit een gebroken gezin, dus het is niks nieuws. het niet dekken. Maar ik doe het graag, juist omdat het Een gestorven vader of moeder, dat is natuurlijk een in gebieden waar spanning heerst belangrijk is dat er ander onderwerp. Ik kan niet zeggen dat ik de films goede activiteiten voor kinderen zijn. Het is algemeen daarop uitkies. Het is zeker niet zo dat een goede film bekend dat waar dreiging heerst, het voor gezinnen en gebaat is bij een zwaar onderwerp, maar het mag wel. kinderen heel belangrijk is dat er ook dingen zijn die Het moet herkenbaar zijn, kinderen moeten er iets mee het leven de moeite waard maken. Spelen met elkaar, je kunnen. Anders programmeer ik het niet.” kunnen uiten. Cultuur en kunst zijn daar bij uitstek de instrumenten voor.” Stout Krap twintig jaar heeft Naeyé nu de leiding van Ci- In diezelfde periode heeft ook de Nederlandse kin- nekid. Wat eerder al begon als een kleinschalig festival derfilm zich sterk ontwikkeld. In 1998 werden er nog in De Meervaart bouwde ze uit tot een zeer veelzijdig maar drie films geproduceerd, waaronder Abeltje en en internationaal toonaangevend evenement voor Madelief; tegenwoordig zijn het er jaarlijks een stuk of kinderen en professionals. Een van de eerste dingen tien. “Dat de Nederlandse kinderfilm zo goed gewor- waarmee ze haar stempel zette was het toevoegen van den is heeft te maken met onze eigenaardigheid dat we een programmaonderdeel voor nieuwe media. “Nog onderwijzer willen zijn maar ook een vrijzinnige inslag niet zo lang geleden dachten we dat de ontwikkeling hebben. Er wordt bij een script voor een jeugdfilm heel van kinderen vooral werd bepaald door de ouders. Toen goed nagedacht over de inhoud, het onderwijzersvin- ontdekte psycholoog Judith Harris dat de invloed van gertje in zekere zin, maar tegelijkertijd geeft het de leeftijdgenoten minstens zo groot was. De laatste ont- eigenheid van kinderen de ruimte. Grenzen verkennen, wikkeling is dat het steeds grotere gebruik van allerlei in De Balie waar we ook omroepdirecteuren hadden stout zijn.” Lachend: “Dat wonderlijke mengsel van media ook grote invloed heeft. Ik ben ervan overtuigd, uitgenodigd. Daar werd de vraag opgeworpen of er niet calvinisme en anarchisme is volgens mij een enorm en dat weten we ook wel uit onderzoek, dat tegenwoor- omroepbreed een apart beleid en timeslot voor kinde- vruchtbare grond voor de jeugdfilm. Een jaar of vijf dig de media direct aan de ontbijttafel zitten, naast de ren moest komen of misschien wel een kindernet. Hans geleden zei het toenmalig hoofd jeugd van het Zweedse ouders en de peergroup. Dan heb ik het over de meest van Beers, lid van de Raad van Bestuur van de NOS filminstituut tegen me: ‘You passed us all.’ ” basale, sociale en emotionele ontwikkeling van kinde- heeft toen gezegd: ‘Misschien moeten we dat maar eens Gevraagd naar een film uit het nieuwe Cinekid-pro- ren, hun gevoelstemperatuur, hun zelfbeeld en hoe zich proberen.’ Dat was een historisch moment, de basis gramma die veel indruk heeft gemaakt noemt Naeyé dat verhoudt tot de wereld. Een paar jaar geleden be- voor wat nu Zapp is.” het Iraanse drama Helmsman, over een jongen die op cijferde ik al op een kladje dat kinderen meer uren aan Met alle diversificatie en randactiviteiten blijft film, een roestend schip in de woestijn wacht op de terug- media besteden dan aan school.” met een internationale en Nederlandse competitie, nog keer van zijn vader. Ze zegt het met enige aarzeling, “Toen ik bij Cinekid begon was daar nog weinig over altijd het hart van het festival. Vanaf 2006 program- want ze wil de jury met haar persoonlijke voorkeur niet bekend, maar ik was overtuigd van de impact die inter- meert Naeyé dit onderdeel zelf. Bestaat er een typische voor de voeten lopen. “Cinematografisch heel klassiek activiteit op media en samenleving zou hebben. Ach- Cinekid-film? “Dat niet direct. Er is wel een typische en prachtig gefotografeerd. Daarbij het lef om het he- teraf blijkt het een gouden greep. Ik kon toen nog niet Cinekid-programmering. Ik heb in de eerste jaren ge- lemaal op emotie te laten draaien met twee kinderen bevroeden dat het idee uit zou groeien tot het 1200 m2 zocht naar het kleine verhaal van het kind, anders dan in de hoofdrol, de rest is bijzaak. Ook een film die alle grote Medialab vol bijzondere interactieve installaties, het traditionele avonturenverhaal. Scandinavië liep spanningen realistisch uitwerkt en niet kiest voor een dat internationaal uniek en trendsettend is.” daarbij voorop. Voorbeelden in de literatuur waren sprookjesachtig einde. Het heeft me diep ontroerd.” de boeken van Astrid Lindgren en bij ons Annie M.G. Zapp Schmidt.”

Een andere belangrijke uitbreiding was Cinekid for “Al doende is dat profiel bijgesteld. De jeugdfilm Cinekid VAN 15 T/M 21 OKTOBER IN AMSTERDAM EN Professionals. “Het begon in 1999 met een conferentie werd volwassen. Ook allerlei andere genres, van psy- OP LOCATIE | cinekid.nl DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 22

Jesse Bleekemolen over Fataal ‘HET GAAT ALLEEN OVER HET AANTAL MESSTEKEN’

De achttienjarige Jesse Bleekemolen stampte elkaar wordt geslagen en in een rolstoel beland. Voor In het diepe op eigen kracht de speelfilm Fataal over zinloos het incident is Milan een energieke jongeman die met Via zijn contacten in de mediawereld wist Bleekemolen geweld uit de grond. ‘Na zo’n incident begint zijn daadkracht wel wat doet denken aan Bleekemo- uiteindelijk een professionele cast en crew te verza- het pas. Hoe ga je verder als slachtoffer en als len. “Hij staat inderdaad dicht bij mezelf. Je moet een melen, waarvan iedereen belangeloos aan het project familie?’ DOOR JOOST BROEREN referentie hebben van hoe je zelf in bepaalde situaties meewerkte. “In het begin was het voor de acteurs en zou handelen, zeker omdat ik het gelukkig zelf niet heb crewleden soms moeilijk om dingen aan te nemen Pas achttien en nu al een eerste speelfilm op zijn naam: meegemaakt.” van een jongen van zestien. In het eerste gesprek met dat klinkt als een jongensboek. Maar voor Jesse Bleeke- Het onderwerp gaat Bleekemolen aan het hart. hoofdrolspelers moesten ze steeds lachen, ik was echt molen was de productie van Fataal, waarmee hij de Fataal brengt vooral de nasleep in beeld, waarin de ge- bang dat ze me niet serieus zouden nemen. Maar uit- problematiek van zinloos geweld onder de aandacht wil broken Milan met zijn verloofde Sophie (Priscilla Kne- eindelijk stond iedereen er op dezelfde manier in: we brengen, vooral keihard werken. Bleekemolen, die al op temann) een nieuwe koers aan zijn leven moet geven. wilden iets moois maken voor een goed doel, een film zijn twaalfde stage liep bij EyeWorks en sindsdien actief “Iedereen kent het fenomeen van zinloos geweld, maar met een harde boodschap.” is in film en televisie, schreef mee aan het scenario, re- de laatste jaren gebeurt het steeds vaker. De slachtof- De onbevangenheid waarmee hij aan Fataal begon- gisseerde én produceerde de film, en brengt hem nu met fers worden vaak weggezet als een nummer in plaats nen is, zal Bleekemolen niet snel meer voelen. Maar zijn bedrijf JSB Productions ook zelf uit in de bioscopen. van benaderd als mensen. Het gaat alleen maar over hij is blij dat hij voor het onderwerp in het diepe is ge- “Uiteindelijk wil ik vooral regisseren”, zegt hij, een het aantal messteken of hoeveel straf de daders hebben sprongen. “Een film als deze, voor een goed doel, dat ervaring rijker. “De combinatie van produceren en gekregen, niet over hoe het verder met mensen gaat. kun je hoe dan ook maar één keer doen, die moet echt regisseren zou ik niemand aanraden. Je bent je eigen Want dan begint de ellende pas.” vanuit jezelf komen. Ik was twaalf toen ik bij EyeWorks baas; niemand anders zegt: hier is geen budget of geen Bleekemolens betrokkenheid bij het onderwerp be- naar binnen stapte en riep dat ik er stage ging lopen. tijd voor. Ik heb het gemist om soms even met iemand gon drie jaar geleden, toen hij voor Stichting Moed een Dit voelde weer een beetje zo. Soms is het een voordeel te kunnen sparren. En het financiële vind ik echt ver- korte voorlichtingsfilm maakte. “Dat was een filmpje dat je niet alles overziet. Als ik vooraf had geweten wat schrikkelijk. Die boekhouding, pfff, hou op. Wist ik van zeven minuten, waarvan bij wijze van spreken vijf alle risico’s en regels waren, was ik er nooit op dezelfde veel dat je bonnetjes moet bewaren. Ik wil gewoon din- minuten aftiteling was. De stichting was enthousiast, manier aan begonnen. Maar dan hadden we hier ook gen maken, shots bedenken, een verhaal vertellen.” maar ik vond het te weinig. We moesten het groter ma- nooit gestaan, met deze film waar we trots op zijn.” ken om echt een verhaal te kunnen vertellen; in vijf mi- Weggezet als nummer nuten kun je geen boodschap overbrengen. Dus ben ik Fataal 11111 NEDERLAND, 2016 | REGIE JESSE Dat verhaal draait om Milan (Jeffrey Hamilton), een aan een bioscoopfilm begonnen, met een theatershow BLEEKEMOLEN | 90 MINUTEN | MET JEFFREY HAMIL­ jonge ondernemer die net zijn club Jaguars heeft ge- voor scholen eraan gekoppeld. Alles erop en eraan. Het TON, PRISCILLA KNETEMANN | DISTRIBUTIE JSB opend als hij door een drietal verbolgen klanten in is snel gegaan.” PRODUCTIONS | TE ZIEN VANAF 3 NOVEMBER DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 23

De Nederlandse filmwereld was kleurenblind, maar er lijkt verandering op komst. Zoals met het Da Bounce Urban Film Festival dat opent met Nate Parkers veelbesproken­ The Birth of a Nation. DOOR JOS VAN DER BURG BIRTH OF A NATION Da Bounce Urban Film Festival #NLFILMZOWIT Het was een memorabele debatmiddag op het recente teur Doreen Boonekamp erkende dat de filmwereld op 4 november naar het Da Bounce Urban Film Festival Nederlands Film Festival in Utrecht. Het onderwerp voornamelijk blank is. Ze kondigde beleid aan om dat of op 6 november naar het Leids International Film Fes- was diversiteit in de Nederlandse filmwereld. Of beter: te veranderen. Zo zal diversiteit vanaf volgend jaar één tival. Dat vertoont The Birth of a Nation als slotfilm. het gebrek daaraan. Televisie en film blijken voor het van de drie beoordelingscriteria van filmprojecten zijn. overgrote deel wit, verhalen spelen zich af in een witte Hopelijk leidt het tot minder lelieblanke romkoms die Etnisch profileren wereld en worden gemaakt door witte makers. zich afspelen in een Nederland waaruit iedereen met Er zijn meer films te zien op het Da Bounce Urban Film Treffend noemde documentaire- en tv-maker Tes- een kleur gedeporteerd lijkt te zijn. Festival die het debat over kleurenblindheid voeden en sa Boerman dit het monoculturele drama. “Is het een historische beelden corrigeren. In de lijn van Parkers blinde vlek, onverschilligheid of keihard racisme?” De Ku Klux Klan The Birth of a Nation ligt The North Star (Thomas K. meeste sprekers in het debat hielden het op een blinde Dat de blanke dominantie onder vuur ligt en multi-et- Philips), een drama over twee gevluchte slaven met vlek. Dat die bestaat, kon ik als blanke man meteen bij niciteit langzaam maar zeker zichtbaar wordt, blijkt een prijs op hun hoofd. De documentaire The Black mezelf vaststellen toen filmmaker Hesdy Lonwijk de uit kleine, maar veelbetekende veranderingen, zoals de Panthers: Vanguard of the Revolution (Stanley Nelson) openingsfilm van het Nederlands Film Festival onder oprichting twee jaar geleden van het Da Bounce Urban schoffelt de clichés – van terroristen tot vrijheidsstrij- de loep nam. Was het niemand opgevallen dat in Men- Film Festival dat van 4 t/m 6 november in het Amster- ders - over de radicale zwarte politieke beweging in no Meyes’ verfilming van Jessica Durlachers De held de damse Ketelhuis wordt gehouden. Het vijfentwintig de jaren zestig onderuit. Actueel en urgent is de do- enige niet-blanke personages een Nederlands-Marok- films tellende programma bevat voornamelijk films van cumentaire Stay Woke (Laurens Grant) over de Black kaanse crimineel en ruige mannen in een sportschool en over gekleurde en zwarte mensen. Lives Matter Movement, die drie jaar geleden ontstond waren? Mij niet. Typisch geval van kleurenblindheid. Het festival opent met The Birth of a Nation. Niet na de vrijspraak van burgerwacht George Zimmerman D.W. Griffiths The Birth of a Nation uit 1915, de film op beschuldiging van moord op Trayvon Martin. Zim- Lelieblanke romcoms waarin voormalige slaven die hun rechten serieus ne- merman had de jongen doodgeschoten omdat hij vond Vijf jaar geleden zou Lonwijks tirade tegen De held en men nog gewoon gelyncht konden worden en waarin de dat hij zich verdacht gedroeg. Even actueel is de docu- de algehele blanke kleurenblindheid zijn afgedaan als Ku Klux Klan werd afgebeld als een club die pal stond mentaire 3 ½ Minutes – Ten Bullets (Marc Silver), over etnische spijkers op laag water zoeken. Dat gebeurt nog voor de beschaving. Nate Parkers The Birth of a Nation het doodschieten van Jordan Davis door een blanke steeds in de krochten van de sociale media, maar op- is honderd jaar later het antwoord op Griffiths racisti- automobilist bij een tankstation. De reden? Ruzie over merkelijker was het mea culpa bij blanke beleidsmakers sche propaganda. Het historische drama gaat over een het muziekvolume in Davis’ auto. op deze debatmiddag. slavenopstand in 1831 in Virginia waarbij naar schatting Nederland is geen Amerika, maar wie maakt een Frans Klein, directeur televisie van de Nederlandse zestig blanken en tweehonderd rebellerende slaven om film over etnisch profileren? Publieke Omroep (NPO), zei dat hij zich inmiddels het leven kwamen. Door zijn film The Birth of a Nation doodschaamde voor het vorig jaar rond Kerstmis uit- te noemen, schuift Parker Griffiths racistische klassie- gezonden promospotje voor de NPO. Onder het motto ker nadrukkelijk opzij en eist hij de geschiedenis van Da Bounce Urban Film Festival 4 T/M 6 NOVEM­ BER, dbuff.nl, ketelhuis.nl | VÓÓR HET FESTIVAL ‘Kerst vieren we samen’ waren daarin alleen blanke zwart Amerika op. De film won op Sundance zowel de ZIJN ER VERTONINGEN IN EEN AANTAL PATHÉBIOS­ BN’ers te zien. Een merkwaardige opvatting van ‘sa- publieks- als juryprijs. Begin volgend jaar te zien, maar COPEN, pathe.nl | LEIDS INTERNATIONAL FILM FESTI­ men’ in een multi-etnisch land. Ook Filmfondsdirec- wie niet op de reguliere release wil of kan wachten, kan VAL 28 OKTOBER T/M 6 NOVEMBER DE FILMKRANT FOTO’S ANGELIQUE VAN WOERKOM #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 24

The WORM Pirate Bay EEN ARCHIEF ALS LEVEND ORGANISME Terwijl wereldwijd videotheken sluiten onder druk van Netflix en van af weten. Dat is waarom we The WORM Pirate Bay hebben ontwikkeld”, legt initiatiefnemer Frederic Van andere VOD kanalen, stelt WORM haar collectie offline weer de Velde uit. “We wisten van de sluiting van de laatste beschikbaar, maar dan wel met een digitale twist: The WORM videotheek in Amsterdam. Er zijn er nu bijna geen meer in Nederland. Onze eerste vraag was dus: wat kunnen Pirate Bay is kunstinstallatie, videotheek, archief en peer-to- we daaraan doen?” peer netwerk ineen. ‘Je neemt hier iets mee wat van jou is, ook al Het idee van The WORM Pirate Bay kwam langzaam tot stand. Het moest een fysieke Pirate Bay worden DOOR HUGO EMMERZAEL is het een kopie.’ waar je naartoe kan gaan om materiaal zelf te komen halen. Je kan op de schappen of in de database zien wat In Michel Gondry’s Be Kind Rewind was het nog de tus sloot Amsterdam de deuren van haar laatste video- ze hebben, naar de toonbank lopen om het te lenen en aartsvijand van Jack Blacks en Mos Defs sympathieke theek, in de vorige editie schreven we uitgebreid over daarna kun je het lezen of kijken. Het plan is dat alles videotheek. Nu Netflix, Hulu en minder legale kanalen het sluiten van Cine Qua Non. gratis gekopieerd kan worden. Misschien moet je vijftig als The Pirate Bay niet meer weg te denken zijn, blikt cent voor een lege dvd betalen of iets meer voor het pa- Amerika met enige nostalgie terug op de voorheen ge- Kopie pier als je een boek wil kopiëren, maar huren doe je niet hate en nu verdwenen Blockbuster videotheekketen. Enter WORM, te Rotterdam. Zij stellen hun collectie meer. Frederic:“Je neemt hier iets mee wat van jou is, Het geeft aan hoe snel onze relatie met de videotheek is aan films, muziek en literatuur weer offline ter beschik- ook al is het een kopie.” veranderd sinds vraag en aanbod naar online streaming king aan iedereen die langskomt. Het is een collectie platforms is gestegen. Ooit waren ze niet weg te den- van aanzienlijke waarde: van arthouseklassiekers of Artefacten ken, daarna raakten ze overbodig en nu worden ze obscure cult tot avantgardefilms op VHS. Veel van dit Een collectie offline opengooien klinkt contra-in- steeds meer gemist. Filmontdekkingen in Nederlandse inmiddels zeldzame werk kun je nergens anders vin- tuïtief in deze tijd van digitalisering, maar het team winkels behoren ook tot een zeker verleden. In augus- den. “We hebben zoveel materiaal waar mensen niet van WORM ziet vooral voordelen. Ze spreken over de DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 25

WORM-tips De collectie van The WORM Pirate Bay is zo omvangrijk dat we initiatiefnemers seerden materiaal van de collectie kunnen bekijken. Frederic Van de Velde en Angeliki Karda­ The WORM Pirate Bay Tot aan drie bezoekers kunnen in Display kruipen, een maki hebben gevraagd wat hoogtepunten semi-transparante kast met zachte openingen die nog uit te lichten. Een langere lijst met tips is in de online versie van dit artikel te vin­ het meest doet denken aan een baarmoeder of mieren- den. boerderij. In Display zitten displays waarop je films uit de collectie kan kijken. De titel van de installatie ver- Charlemagne 2 wijst niet alleen naar de schermen waarop je films kijkt. Pip Chodorov, 2002, VHS | Een film van avant- EEN ARCHIEF ALS LEVEND ORGANISME Terwijl je in Display zit, kun jijzelf ook bekeken worden garde filmmaker, filmactivist en ‘artist-run’ filmlab-organisator Pip Chodorov, met Charle- digitale terreur van online media: “Mensen worden door barbezoekers van WORM. Volgens Suo Wu is het magne Palestine. Drie jaar geleden schonk Pip zenuwachtig als alles wordt gereduceerd tot digitale een toespeling op de manier waarop we onszelf online zijn VHS collectie aan WORM en gaf hierdoor informatie. We hebben artefacten nodig voor houvast.” en offline in de etalage zetten. Tegenover Display staat zonder enig besef de aanzet tot het opstarten Bovendien bevatten die artefacten informatie die haast een andere bijzondere installatie: Bart Koppes Video- van The WORM Pirate Bay. niet te digitaliseren is. “We hebben een grote verzame- bot, een gemechaniseerde assistent die permanent bij Drexciya ling avantgardistische VHS-banden waar boekwerken de servicedesk van WORM aanwezig is om foto’s van Simon Rittmeier, 2012, dvd| Een korte film bij zitten. Als je slechts de film die op de band staat op gezichten te maken, om die vervolgens online te zetten. beïnvloed door het Afro-futurisme, die vooral YouTube kijkt, heb je dat boek er niet bij om te lezen. Een soort geautomatiseerde selfie-machine dus. de belangstelling van fans van de gelijknamige Online gaat juist veel data verloren.” The WORM Pirate Bay is nog volop in ontwikkeling. Detroit Techno helden zal trekken. Simon Ritt- Het gaat bij The WORM Pirate Bay ook om de er- Er wordt gewerkt aan een team van zesentwintig vrij- meier zet de wereld op zijn kop: een smokkelaar die Europese vluchtelingen naar Afrika vervoert varing van tijd. “Tijd wordt op nternet letterlijk tot willigers die The Pirate Bay als een community zullen lijdt op weg naar een beter leven schipbreuk en stukjes gereduceerd,” betoogt WORM-medewerker sturen en leiden. Dit houdt de collectie dynamisch en spoelt aan op het continent. Daar ontmoet hij Richard. “Het goede aan onze Pirate Bay is dat je de dat is volgens WORM precies de bedoeling: “We vra- drie Afrikaanse jongeren: Sisay, Kanchebe en tijd moet nemen om iets te vinden, te bekijken, te be- gen onszelf altijd opnieuw wat we in huis hebben. We Dylis. Ze zijn op zoek naar de technologisch luisteren, te bespreken, mee naar huis te nemen of te willen niets stil laten zitten. We willen juist dingen toe- adembenemende stad Drexciya... bestuderen.” voegen en al bestaand materiaal opnieuw categoriseren Mondo cane door er anders naar te leren kijken.” “Dat is volgens ons Paolo Cavara en Gualtiero Jacopetti, 1962, VHS Etalage wat The WORM Pirate Bay uiteindelijk is”, concludeert | Italiaanse documentaire die wordt gezien als De fysieke dimensie van WORM speelt een belang- medeoprichter Angeliki Kardamaki, “een archief als de eerste echte ‘Mondofilm’; een filmgenre rijke rol in de interactie met de collectie. In een oude levend organisme.” waarin een sensationele weergave van de derde wereld centraal staat, met de bedoeling om de kastruimte is een installatie door de Rotterdamse kijkers te choqueren. kunstenaar Amy Suo Wu gebouwd waarin geïnteres- Interakt en VPRO presenteren

De Matthäus Missie van Reinbert de Leeuw

Een film van Cherry Duyns

www.mokumfilm.nl DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 27

daders te pakken – en niet minder de racisti- Hell or High Water sche vuilbek die hij altijd al was. Zijn de broers Tanner en Toby al tegenpolen in een klassieke buddy-relatie, Hamilton en z’n Een land voor half-Indiaanse, half-Mexicaanse collega Al- berto (Gil Birmingham) zijn de overtreffende trap. Mackenzie, werkend met een uitste- oude mannen kend script van Sicario-scenarist Taylor Sheridan, mixt de humor van de onderlinge Starred Up-regisseur David Mackenzie confrontaties bij de twee duo’s met de span- overtreft z’n vorige film met deze ning van het kat-en-muis-spel. moderne western over de vernietigende Het decor is nog net niet post-apocalyp- rol van de banken. tisch, maar de fallout van de financiële crisis is overal te zien aan de borden met ‘closing Cormac McCarthy kan schrijven wat hij wil down’ en ‘debt relief’ langs de weg. Macken- maar het westen van Texas is een uitstekend zie vergelijkt de oude spookstadjes uit wes- land voor oude mannen. Oude witte mannen terns opzettelijk met de spooksteden van na in de besturen van banken die de ene na de HELL OR HIGH WATER de crisis. Toen waren het filmsets, nu zijn het andere boerderij sluiten na de boeren eerst echte plekken. Over een tijdje herinnert nie- kritiekloos leningen te hebben verstrekt. op de barricaden te klimmen, maar op z’n tuur. Tanner wil met het geld voorkomen dat mand zich meer de beschaving die hier was Vroeger liet je arme boeren omleggen door Amerikaans, door banken te overvallen. de ouderlijke boerderij in beslag wordt geno- gevestigd. een bende huurlingen maar inmiddels is de De broers Tanner en Toby Howard zijn net men. Het plan is om in één middag alle vesti- beschaving gearriveerd en laat je ze creperen bezig met hun eerste bankoverval als de film gingen van de Texas Midland Bank in de om- RONALD ROVERS 11111 door ze op een clausule in het contract te begint. Tanner (Ben Foster) is een ongeleid trek te overvallen. Dezelfde bank die de wijzen. projectiel, Toby (Chris Pine) is de rustige en boerderij wil sluiten. Ze willen alleen klein Hell or High Water VERENIGDE STATEN, 2016 | Ook al wordt het nooit een pamflet, Starred verantwoordelijke van de twee, al heeft hij al geld. De kluis mag dicht blijven. Prima plan. REGIE DAVID MACKENZIE | 102 MINUTEN | MET JEFF Up-regisseur David Mackenzie serveert een zo lang geen alimentatie betaald dat-ie zich Alleen: Jeff Bridges, alias Texas Ranger BRIDGES, BEN FOSTER, CHRIS PINE, GIL BIRMINGHAM | recalcitrant pleidooi voor verzet. Niet door niet meer aan z’n twee tienerzonen durft te Marcus Hamilton. Bijna met pensioen – DISTRIBUTIE THE SEARCHERS | TE ZIEN VANAF 20 ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’ zingend vertonen. Dat is zijn motivatie voor dit avon- maar daarom niet minder volhardend om de OKTOBER

ridge) zijn geheugen nadat hij op straat is ge- Remainder troffen door een vallend object. De verant- woordelijke keert hem miljoenen uit, onder de voorwaarde dat hij zwijgt over het voorval. Schimmig Desondanks ontwikkelt hij een obsessie met zijn verleden, dat hij tot in de kleinste details wil reconstrueren, ook al herinnert hij zich verleden alleen maar enkele flarden. Die heropvoering gaat ver: de bewoners van een appartement Een jonge Brit met geheugenverlies wil moeten precies de dingen doen zoals hij het zijn verleden tot in de kleinste details re­ zich herinnert: een oude vrouw moet lever construeren, in het debuut van videokun­ bakken zoals hij het ooit rook, een man moet stenaar Omer Fast. piano spelen zoals hij het ooit hoorde, de kat- ten moeten op het dak lopen zoals hij het ooit REMAINDER Juist wat iemand niet meer weet is een rijke zag. Hij schakelt zelfs een fixer in die dit alles bron voor filmmakers gebleken. De filmge- voor hem regelt en nergens van opkijkt als hij het boek van Tom McCarthy, zet hij dat on- blijft hangen in observatie. De zoektocht schiedenis zit vol met films over geheugen- met steeds absurdere eisen komt. derzoek voort. Fast doet daarbij geen enkele naar een schimmig verleden is zo een klini- verlies, zoals Memento, Eternal Sunshine of De Israëlische beeldend kunstenaar Omer poging om van zijn hoofdpersonage een sche exercitie geworden. the Spotless Mind, Mulholland Drive, Kau- Fast onderzocht in videokunstwerken als mens van vlees en bloed te maken. Zijn drijf- rismäki’s The Man Without a Past en Spell- Continuity en 5,000 Feet Is the Best trauma’s veren blijven in nevelen gehuld. Hij handelt, MARISKA GRAVELAND 11111 bound. Geheugenverlies draagt het mysterie met behulp van re-enactment en loops, ver- en wij kijken toe. Je kunt zeggen dat Fast zich al in zich, als startpunt voor een zoektocht teld vanuit verschillende perspectieven, met deze aanpak niets aantrekt van filmische Remainder GROOT-BRITTANNIË, 2015 | REGIE OMER naar het vergeten verleden. waarbij echt en gefabriceerd verleden door conventies, ware het niet dat zijn afstande- FAST | 91 MINUTEN | MET TOM STURRIDGE, CUSH In Remainder van beeldend kunstenaar elkaar heen lopen. Met zijn eerste thriller- lijke benadering ook het trauma niet dich- JUMBO, ED SPELEERS | DISTRIBUTIE CINEMIEN | TE Omer Fast verliest een jonge Brit (Tom Stur- achtige speelfilm Remainder, gebaseerd op terbij weet te brengen, en zijn onderzoek ZIEN VANAF 3 NOVEMBER

nachtmerries en donkerste geheimen gecon- fronteerd worden. TE ZIEN VANAF 20 OKTOBER KORT The Beatles: Eight Days A Week Ron Howard | En waarom ook niet? Muziekdo- De Matthäus Missie cumentaire over The Beatles – een band uit de van Reinbert de Leeuw vorige eeuw – in de vorm van een compilatie Cherry Duyns | Filmmaker Cherry Duyns volgt van found footage van optredens, interviews en de 78-jarige pianist, componist en dirigent avonturen achter de schermen van de 250 con- Reinbert de Leeuw vanaf de eerste repetitieda- certen die de band tussen 1963 en 1966 gaf. gen met orkest, koor en solisten tot de uitvoe- TE ZIEN VANAF 20 OKTOBER ring in de Amsterdamse Nieuwe Kerk. Genius TE ZIEN VANAF 13 OKTOBER Michael Grandage | Als je niet regelmatig ont- GENIUS Southbound moedigd raakt door wat je schrijft, dan doe je Roxanne Benjamin, David Bruckner, Patrick niet genoeg je best. Iedere uitdaging die de onder meer Thomas Wolfe, Ernest Hemingway Horvath, Radio Silence | Vijf verweven horror- moeite waard is, leidt van tijd tot tijd tot frus- en F. Scott Fitzgerald. Colin Firth speelt Perkins, verhalen over reizigers langs een verlaten stuk tratie. Woorden van Max(well) Perkins, legen- Jude Law speelt Wolfe. snelweg in de woestijn die elk met hun grootste THE BEATLES: EIGHT DAYS A WEEK darisch redacteur bij uitgeverij Scribner, van TE ZIEN VANAF 20 OKTOBER DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 28

doodskist. Een beetje zoals schoenen passen, Je me tue à le dire maar dan voor het hiernamaals. Al in het eer- ste beeld vat Seron samen waar zijn hele film over gaat: over de transitie van de geboorte Miserabele naar de onvermijdelijke dood. From the womb to the tomb, zoals ze het in het Engels zeggen. Niet voor niets telt Seron de hoofdstukken verlossers van zijn film af in plaats van op, met het nulde hoofdstuk als dramatische epiloog waarin Michel heeft een jaar aan de borst van weer een doodskist voorkomt. zijn moeder gehangen. Zodat hij de In die aflopende hoofdstukken zorgt Mi- essentiële stoffen binnen zou krijgen, chel voor zijn moeder Monique die chemo- vertelt zij te pas en onpas. Het is symp­ therapie voor borstkanker ondergaat. Hypo- tomatisch waar moeder en zoon beiden chonder die hij is denkt Michel dezelfde aan lijden in deze heerlijk gestileerde aandoening te hebben. Al palperend gaat hij zwartekomedie: verlatingsangst en door zijn miserabele bestaan dat nog het hypochon­drie. meest doet denken aan dat van de melan- cholische Walloniërs uit Sabine Lubbe Bak- Hij doet een beetje denken aan Thijs van Aan­ kers en Niels van Koevordens Ne me quitte modderfakker, Gouden Kalf-winnaar uit 2014: pas. Op visueel vlak overstijgt Seron de pure ARRIVAL ze werken beiden in een elektronicagroothan- Belgische ellendigheid echter met prachtige del, spelen met kinderen en willen niet op- verwijzingen naar de christelijke kunstge- eerdere films centraal stond (Jodie Foster in groeien. Maar de Waalse Michel van Je me tue à schiedenis. Zijn Michel is niet alleen een Arrival Contact, Close Encounters of the Third Kind), le dire is een erger mankind dan de Nederlandse soort Oedipus, maar ook een Jezus Christus gaat Arrival nog een paar stapjes verder in de eeuwige student ooit zou kunnen zijn. Michel die voor de behoevende zorgt. In statische detaillering van hoe zo’n intergalactische woont in het zwart-witte speelfilmdebuut van shots zet Seron Michel neer alsof hij een reli- Zo praat je conversatie tot stand zou kunnen komen. Xavier Seron nog bij zijn moeder, heeft stevige gieus icoon is, aureool en al. Vergeet het Die toenadering vindt op meerdere fron- verlatingsangst en het type Oedipuscomplex mankind, Je me tue à le dire blijkt uiteindelijk ten plaats. Zo staat Louise eerst nog tegen- waar Oedipus zelf verlegen van zou worden. een gitzwarte komedie over ellendige verlos- met aliens over een theoretisch natuurkundige die de Overal ziet hij borsten: in het eigeel van een sers en hypochondrische heiligen te zijn. wezens vanuit de materie wil benaderen sunny side up of in het silhouet van een open- Een vertaalster wordt opgetrommeld om (“laten we eerst proberen met ze te praten gesneden sinaasappel. Zelfs trekjes van een si- HUGO EMMERZAEL 11111 de taal van buitenaardse wezens te ont­ voordat we wiskundige problemen op ze af- garet doen denken aan het zuigen aan tepels in cijferen in het emotionerende science­ vuren”, zegt ze koeltjes). Maar al snel span- deze met beeldrijm doorspekte film. Je me tue à le dire BELGIË, 2016 | REGIE XAVIER fictiondrama Arrival. nen ze zich samen in om de pictogrammen te Neem het eerste shot van Je me tue à le dire: SERON | 90 MINUTEN | DISTRIBUTIE CONTACT | TE ZIEN ontcijferen. De patronen die ze in de buiten- Michel komt sloompjes overeind uit een VANAF 3 NOVEMBER Een lesje zinsontleding is niet iets wat je ver- aardse taal ontdekken zijn door de afgeraf- wacht in een sciencefictionfilm over buiten- felde uitleg dan weer niet zo goed te volgen. aards bezoek. Toch weet Arrival heel soepel- Wel maakt Villeneuve er veel werk van om de tjes linguïstiek te koppelen aan de alien systematische taalontleding te koppelen aan crisis, zoals de media de vermeende invasie het echte, grillige leven. Al in de eerste paar al snel zijn gaan noemen in de film. Taalkun- minuten last hij een extreem emotionerende dige en vertaalster Louise Banks (een mooi sequentie in over een familiedrama, die alle ingetogen Amy Adams) wordt door het leger volgende enerverende scènes met een rouw- van haar bed gelicht om contact te leggen rand omringt. De titel Arrival slaat dan ook met de buitenaardse bezoekers. Ze moet er- uiteindelijk niet zozeer op de landing van de achter komen of ze de zin ‘What is your pur- aliens, maar op de komst van een baby. De pose on earth?’ kunnen begrijpen, dus of ze buitenaardse wezens zijn eerder een kapstok überhaupt weten wat een vraag is, en of ze voor bespiegelingen over het tijdsverloop weten dat your als meervoud bedoeld is. Ter- van een mensenleven en de verbintenissen wijl het leger vooral bezig is de vermeende die we daarin aangaan, ook al hebben die vijandigheden te pareren, is Louise in de soms tragische gevolgen. weer met de buitenaardse pictogrammen die ze als hiëroglyfen moet proberen te ontcijfe- MARISKA GRAVELAND 11111 ren. De Canadese regisseur Denis Villeneuve Arrival VERENIGDE STATEN, 2016 | REGIE DENIS (Incendies) heeft zo een originele invalshoek VILLENEUVE | 116 MINUTEN | MET AMY ADAMS, JEREMY gevonden voor bekende alien invasion-in- RENNER, FOREST WHITAKER | DISTRIBUTIE UPI | TE JE ME TUE À LE DIRE grediënten. Hoewel het contact leggen al in ZIEN VANAF 10 NOVEMBER

Jack Reacher: Never Go Back overheid. Op de vlucht voor politie en geheime sluit kroegbaas Sven een weddenschap met zijn Edward Zwick | Om te bewijzen dat hij zestien diensten ontdekt hij een geheim dat z’n leven vriend Dennis om te bewijzen dat hij wel kan jaar geleden niet iemand vermoordde, moet voor altijd kan veranderen. daten met een vrouw zonder met haar naar bed Jack Reacher vier jaar na zijn vorige avontuur de TE ZIEN VANAF 20 OKTOBER te gaan. Nou Sven, dat gaan we zien. waarheid ontdekken achter een complot van de TE ZIEN VANAF 27 OKTOBER Keeping Up with the Joneses Three Generations Greg Mottola | Isla Fisher en Zach Galifianakis Gaby Dellal | Naomi Watts, Elle Fanning en raken als keurig stel in suburbia betrokken bij Susan Sarandon in een dramady over de jonge een internationaal spionagecomplot wanneer Ray (Fanning) die geen vrouw maar man wil zijn. hun buren voor de geheime dienst blijken te Haar moeder – Watts – moet die beslissing zien werken. TE ZIEN VANAF 20 OKTOBER te accepteren terwijl ze op zoek gaat naar Ray’s biologische vader om wettelijke toestemming OUIJA: ORIGIN OF EVIL Hartenstrijd te krijgen. TE ZIEN VANAF 27 OKTOBER Janice Pierre | Motoragente Tina wordt voor de nieuwe truc waardoor helaas een kwaadaardige zoveelste keer teleurgesteld door de liefde en Ouija: Origin Of Evil entiteit op bezoek komt en in een van de doch- besluit alleen nog maar voor de seks te gaan. Mike Flanagan | Los Angeles, 1967. Een weduwe ters gaat wonen. Om haar te redden met ex­ Emotionele steun vindt ze wel bij haar beste en haar twee dochters voeren seances op voor treme exorcism moeten de anderen verschrik- JACK REACHER: NEVER GO BACK vriendin en kleuterjuf Fleurtje. Ondertussen goedgelovige spiritisten. Ze bedenken een kelijke dingen doen. TE ZIEN VANAF 27 OKTOBER DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 29

lisch toneelstuk met eenheid van tijd, plaats Perfetti sconoscuti en handeling. Bijna de hele film speelt in hetzelfde appartement. Waar het Roman Po- lanski in Carnage (2011) lukte om een woning Doosjes van met de camera tot een labyrint te maken en David Cronenberg in Cosmopolis (2012) alle hoeken van een limousine benutte, wordt Pandora Perfetti sconoscuti nauwelijks filmisch. De camera toont braaf de gesprekken en de actie Het moment van de waarheid: deel uw en de snelle montage is ook vooral functio- smartphone. Perfetti sconoscuti verkent neel. De maansverduistering als onheilspel- de grenzen van privacy in een tijd waarin PERFETTI SCONOSCUTI lend omen voelt in deze context dan ook wat elke scheet openbaar wordt gemaakt. misplaatst. De symboliek reikt niet verder natuurlijk. Het uitgangspunt van Paolo Gen- dat als iets nieuws te presenteren. Het lukt dan dat de wereld op zijn kop staat. Geheimen maken je tot wie je bent. Groot of oveses Perfetti sconoscuti is verre van origi- hem op den duur om Italiaanse taboes als Gelukkig zijn de acteurs, en dan met name klein, ze bepalen je identiteit. Ze zijn niet per neel. Tijdens een etentje van bevriende kop- seksuele geaardheid aan te stippen, maar hij Alba Rohrwacher (Una via a Palermo, La soli- se duister of wereldschokkend. Soms zijn het pels komt het gesprek op de smartphone, de waagt het niet om met ze te breken. Perfetti tudine dei numeri primi) en de steeds be- kleine pleziertjes, maar ze zijn alleen van jou. ‘zwarte doos’ die al hun geheimen herbergt. sconoscuti is vooral interessant in de discus- schonkener wordende Anna Foglietta, een ge- In Perfetti sconoscuti (‘volslagen onbeken- Ze dagen elkaar uit om alle inkomende be- sie over privacy. Ten behoeve van de veilig- not om naar te kijken. In een film die gaat over den’) stemmen de personages in met een richten, telefoontjes en meldingen met el- heid wordt privacy steeds verder ingeperkt. het openstellen van je privéleven, lukt het hun waarheidsspel, dus je voelt de bui al hangen. kaar te delen. Het start als een grapje, maar De verdediging voor die inbreuk is dat je om hun personages mysterieus te houden. Welke lijken zullen er uit de kast vallen? Iro- heeft serieuze gevolgen. Wat je eenmaal niets te vrezen hebt als je niets fout doet. Ge- Hun spel beklijft, doordat ze niet helemaal te nisch genoeg blijven vooral de personages weet, kun je niet meer niet weten. De tele- novese impliceert dat geheimen een van de vatten zijn. boeien die iets van geheimzinnigheid in foons blijken stuk voor stuk doosjes van kernwaarden zijn om jezelf te kunnen zijn, LAURA VAN ZUYLEN 112311 stand kunnen houden. Wie geen geheimen Pandora. maar durft hierover geen standpunt in te ne- heeft, is een open boek. En open boeken zijn De boel komt wat gekunsteld op gang. Een men. Hij blijft bij een banaler dilemma han- Perfetti sconoscuti ITALIË, 2016 | REGIE PAOLO niet zo spannend. waarschuwing voor de sociale media en de gen. Leef je liever gelukkig in onwetendheid? GENOVESE | 97 MINUTEN | MET ANNA FOGLIETTA, ALBA Je kunt al jaren bevriend zijn, maar hoe- macht van de smartphone is een belegen ge- Of geldt toch: eerlijk duurt het langst? ROHRWACHER | DISTRIBUTIE ARTI FILM | TE ZIEN veel weet je nu écht van elkaar? Bar weinig, geven. Genovese begint op achterstand door Perfetti sconoscuti werkt als een Aristote- VANAF 17 NOVEMBER The Light Between Oceans Woeste golven op een bed violen In zijn eerste grote studiofilm verfilmt nog, maar nu gevangen in de sentimentele spoelt, overtuigt Isabel haar man ervan dat Derek Cianfrance de roman van M.L. stijl van een prestigefilm die duidelijk een ze het kind kunnen houden. Pas jaren later Stedman over liefde en ouderschap in het gooi naar de Oscars doet. Het is een onge- stuiten ze op Hannah (Rachel Weisz), de Australië van de vroege twintigste eeuw. lukkig huwelijk. echte moeder van hun dochter. Het blijkt een ongelukkig huwelijk van Cianfrance’s vaardigheid als acteursregis- Het spel van Fassbender en Vikander (die rauwe emoties en gelikte stijl. seur staat nog altijd als een paal boven water. tijdens de opnames een stel werden) en The Light Between Oceans draait om Michael Weisz overtuigt en emotioneert. Helaas In zijn doorbraakfilm Blue Valentine (2010) Fassbender als Tom Sherbourne, een vete- durfden de filmmakers daar niet op te ver- toonde regisseur Derek Cianfrance een ge- raan van de Eerste Wereldoorlog die terug in trouwen. Of het Cianfrance zelf was of de doemde romance. In The Place Beyond the Australië een baan aanneemt als vuurtoren- producenten van zijn eerste grote studiofilm: Pines (2012) stond daarna het doorgeven van wachter op het afgelegen eilandje Janus, iemand vond het nodig alle emoties kracht THE LIGHT BETWEEN OCEANS trauma’s van generatie op generatie centraal. honderden kilometers van de zuidwestelijke bij te zetten met een soundtrack vol opdrin- Die twee lijnen komen bij elkaar in The Light kust. De afgestompte Tom zoekt er afzonde- gerige violen. De weerbarstige natuur van JOOST BROEREN 11111 Between Oceans, een verfilming van M.L. ring, maar stuit in plaats daarvan op de het eiland speelt op indringende momenten Stedmans gelijknamige roman, die speelt in energieke Isabel (Alicia Vikander). een centrale rol in lyrische close-ups, om The Light Between Oceans VERENIGDE STATEN, het Australië van de vroege twintigste eeuw. Ze trouwen en proberen een gezin te vervolgens te worden gereduceerd tot an- 2016 | REGIE DEREK CIANFRANCE | MET MICHAEL De film brengt ook twee visuele stijlen sa- stichten, maar twee pijnlijke miskramen sichtkaart-achtige helikoptershots. Wat rest FASSBENDER, ALICIA VIKANDER | 133 MINUTEN | men. Het rauwe emotionele realisme dat Ci- zorgen voor spanningen. Wanneer een roei- is een degelijke boekverfilming die DISTRIBUTIE EONE ENTERTAINMENT | TE ZIEN VANAF 10 anfrance’s vorige twee films kenmerkte is er bootje met een dode man en een baby aan- schreeuwt om meer lef. NOVEMBER

Doctor Strange The 9th Life of Louis Drax een dramatische gebeurtenis hen uit elkaar Scott Derrickson | De carrière van neurochirurg Alexandre Aja |Thriller over een psycholoog die dreef. TE ZIEN VANAF 10 NOVEMBER Stephen Strange (Benedict Cumberbatch) raakt een jongetje behandelt dat bijna stierf door een gefrustreerd als zijn handen door een auto-on- val. Hij ontdekt een bizar mysterie. RONALD ROVERS geluk kapot gaan. Wanneer de medische weten- TE ZIEN VANAF 3 NOVEMBER @RONALDROVERS schap geen oplossing biedt, gaat hij noodge- A Monster Calls dwongen op zoek naar genezing in de mysteri- J.A. Bayona | Gothic fantasyverhaal over het euze enclave van Kamar-Taj. Hij ontdekt de jongetje Conor dat z’n moeder aan kanker dreigt geheimen van een verborgen, mystieke wereld. te verliezen terwijl z’n vader op het punt staat Strange staat voor de keuze; terugkeren naar naar Amerika te verhuizen. Conors kwellingen een bestaan van welvaart en aanzien of alles brengen een oeroude boom in de buurt van zijn achter zich laten en de wereld verdedigen tegen DOCTOR STRANGE huis tot leven (stem van Liam Neeson). duistere krachten. TE ZIEN VANAF 27 OKTOBER TE ZIEN VANAF 3 NOVEMBER sonage Christian Wolff werkt alleen niet aan Ultimo Tango The Accountant een universiteit maar doet de boekhouding voor German Kral | Leven en liefde van de beroemde Gavin O’Connor | Bijna twintig jaar na Matt criminelen. Helaas zit het ministerie van Finan- Argentijnse tangodansers Maria Nieves Rego en Damon in Good Will Hunting komt ook Ben ciën hem op de hielen. Juan Carlos Copes, die elkaar als tieners ont- Affleck uit de kast als wiskundegenie. Zijn per- TE ZIEN VANAF 3 NOVEMBER moetten en bijna vijftig jaar samen dansten tot THE 9TH LIFE OF LOUIS DRAX DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 30

Everybody Wants Some!! Twee uur euforie In het ‘gevoelsmatige vervolg’ op zijn Everybody Wants Some!! VERENIGDE STATEN, highschoolfilm Dazed and Confused 2016 | REGIE RICHARD LINKLATER | MET BLAKE JENNER, sleept Richard Linklater ons in Everybody GLEN POWELL, J. QUINTON JOHNSON | 117 MINUTEN | Wants Some!! mee naar een universiteit DISTRIBUTIE JUST FILM DISTRIBUTION | TE ZIEN VANAF in 1980. 27 OKTOBER

De films van Richard Linklater draaien meestal vooral om rondhangen. Dat geldt zeker voor zijn nieuwste, Everybody Wants L’economie du couple Some!!, over een groep honkballers in hun eerste week op de universiteit in 1980. En als we alleen maar ergens rondhangen, als er Een kosten- geen plot is, geen drama om de aandacht vast te houden, dan draait het dus om waar we rondhangen, en vooral: met wie. batenanalyse L’ECONOMIE DU COUPLE Met het waar zit het wel goed. Linklater schetst met verve de sfeer op een Texaanse Joachim Lafosse is in vorm met dit spaar­ campus, losjes gebaseerd op herinneringen zaam geschreven verhaal over hoe het tje papier van elkaar verwijderd. Ze zorgen laties? Wat denken ze over een paar jaar over aan zijn eigen jonge jaren – hij honkbalde een idioom van een relatie à la Houellebecq afwisselend voor de kinderen, zij meer dan hun ouders? Moet dat allemaal onder on- jaar, voordat een blessure hem richting de steeds minder romantisch en meer eco­ hij. Boris wil zijn deel van de waarde van het voorziene kosten? In de slotscènes laat La- kunst dreef. Het is een wereld die – net als de nomisch wordt. huis dat hij heeft opgeknapt, maar dat bete- fosse nog snel even zien hoezeer kinderen personages in de film – nog alle kanten op kent dat Marie het moet verkopen. Maar dan het gedrag van hun ouders imiteren en dat lijkt te kunnen: de disco en gitaarrock van de Het is niet eens een vechtscheiding waar moet het eerst worden gerenoveerd. Waar- ouders zich daar te weinig van bewust zijn. jaren zeventig hangen nog in de lucht, maar Marie en Boris in verwikkeld zijn, nu ze al- voor ze het geld niet heeft. Tenzij Boris het De regisseur is in topvorm met dit uiterst punk en rap dienen zich ook aan. weer een tijd geleden besloten na vijftien jaar doet. Maar dat wil ze niet. Haar moeder wil economisch geschreven verhaal over hoe het Het is de keuze voor met wie we dit keer uit elkaar te gaan. Script en acteurs (Bere- het wel. Het is komisch als het niet zo tra- idioom van een relatie in de loop van de tijd rondhangen, die problematischer is. De nice Bejo en Cedric Kahn) zijn zo goed op el- gisch zou zijn. verandert. Woorden die met liefde en ver- groep luidruchtige, rouwdouwende honk- kaar ingespeeld dat je vanzelf snapt waarom. Bijna elke scène speelt zich in de kamers langen te maken hebben, worden vervangen ballers waar eerstejaars Jake (Blake Jenner) Kleine ergernissen worden groot. Hij is wat van het huis af, alsof je naar een pas de deux door woorden die met geld en bezit te maken in terechtkomt, is niet voor iedereen aan- lakser, zij wat meer secuur, hij wat energie- kijkt, een theater van twee volwassenen. Een hebben. Het bed delen wordt een hypotheek trekkelijk gezelschap. In hun wereld draait ker, zij wat afstandelijker. Irritant zijn ze al- theater van de lach, waar het ene personage delen. De gezamenlijke tandenborstel wordt het om twee dingen: meten wie spreek- lebei. Allebei manipuleren ze de gesprekken door de ene deur afgaat als het andere door de gezamenlijke rekening. Op zich dingen die woordelijk de langste heeft in eindeloze on- die zonder uitzondering in het bijzijn van een andere deur binnenkomt. Een enkele keer iedereen zich wel eens gerealiseerd heeft, derlinge competities, en meisjes het bed in hun twee jonge dochters worden gevoerd. gaat de camera naar buiten, onder meer voor maar Lafosse laat zien hoe ver dat kan gaan. zien te praten. Vandaar de van rockband Van Toch voel je ook met allebei mee. een diner dat Marie voor haar vrienden in de Misschien slim om voorzichtiger om te gaan Halen geleende titel, inclusief uitroepte- Had hij na het besluit om uit elkaar te gaan tuin organiseert en dat Boris komt verzieken. met de taal van de liefde. kens. wel meteen een eigen appartement kunnen Het waren tenslotte ook ooit zijn vrienden. Linklater zelf noemde Everybody Wants huren, wie weet hoe het dan was gelopen. Maar het is geen pas de deux. Want horen RONALD ROVERS 11111 Some!! herhaaldelijk een ‘gevoelsmatig ver- Maar Boris heeft geen geld en bleef wonen in in de kostenbatenanalyse waar Joachim La- volg’ op zijn tweede speelfilm Dazed and het huis dat Marie van haar vader erfde. In fosse met de titel naar verwijst hun twee L’economie du couple BELGIË/FRANKRIJK, 2016 | Confused (1993). In chronologische zin klopt een aparte kamer, opzij van de woonkamer, dochters ook niet te worden meegenomen? REGIE JOACHIM LAFOSSE | MET BÉRÉNICE BEJO, CÉDRIC dat: Dazed and Confused toont het laatste waarvan de ramen met papier zijn afgeplakt. Al die frustraties die ze moeten aanhoren? Al KAHN, MARTHE KELLER | 100 MINUTEN | DISTRIBUTIE weekend van de middelbare school, Every- Zo dicht leven ze op elkaar, slechts een velle- die teleurstellingen. Wat leren ze zo over re- SEPTEMBER FILM | TE ZIEN VANAF 27 OKTOBER body Wants Some!! het weekend voordat de universiteit begint. Maar gevoelsmatig zijn de films juist tegenpolen. De eerdere film had zwarte randjes, een duisternis in de onder- Siv gaat logeren linge pesterijen en uitsluiting van de scho- lieren, die elk op hun eigen manier gevangen zaten in de kliek die ze gekozen hadden en Hulp van leipe het leven dat hun ouders voor hen hadden uitgestippeld. In Everybody Wants Some!! zijn de ver- dassen schillende groepen – de sporters, de pun- kers, de kunstenaars – minder vijandelijk In deze fantasierijke kinderfilm leert Siv naar elkaar, juist omdat ze elk hun eigen dat ook gevoelens van onzekerheid mooie ruimte hebben geclaimd. En er zijn geen ou- avonturen kunnen opleveren. ders meer – het aantal verantwoordelijke volwassenen in de film is sowieso op de vin- Zó doe je dat als zevenjarige wanneer je voor gers van één hand te tellen. De film heeft de het eerst op je nieuwe school komt: je knoopt euforie en lichtheid van die bevrijding, een praatje aan met het meisje naast je en je slechts zeer sporadisch doorgeprikt door het besluit: “Wij kunnen misschien best vrien- besef dat die vrijheid ook betekent dat je het dinnen worden.” De stadse Cerisia is met zelf moet doen. haar kordate zelfverzekerdheid eigenlijk best Daarin zit iets net een beetje scheef. Eve- een bazig meisje, maar haar klasgenootje Siv rybody Wants Some!! is exact een kwartier is al lang in de ban van haar bos rode krullen, langer dan Dazed and Confused. Zonder dat haar witte bontmutsje en zuurstokroze jas. precies aan te wijzen is wat er uit de film zou Ze is duidelijk een beetje anders dan de kin- moeten, is het net dat kwartiertje te veel deren die Siv kent. Over hoeveel ‘anders’ je rouwdouwen dat de film iets uit balans hebben kan, gaat Siv gaat logeren. De brengt. Zweeds-Nederlandse coproductie speelt JOOST BROEREN 111231 EVERYBODY WANTS SOME!! zich af in Zweeds Lapland, maar Barry Atsma DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 31

en Annemarie Prins werden gecast als de eenmalig, en daarna hooguit bijgekleurd Nederlandse vader en oma van Cerisia, en de door de echo’s van de aurale herinnering. film komt met Nederlands ingesproken dia- 4’33” ontbreekt natuurlijk niet in In Pur- logen in de bioscoop. suit of Silence, een documentaire over de De kersverse vriendschap tussen de twee zoektocht naar stilte. Niet alleen de stilte meisjes wordt beklonken met een logeerpar- zelf, maar ook de betekenis en de noodzaak tijtje bij Cerisia thuis. Ook daar is het alle- van stilte. Paradoxaal genoeg is het voor re- maal wat anders dan Siv gewend is. En nog gisseur Patrick Shen onmogelijk om dat te voor het logeren goed en wel is begonnen, doen zonder een heel scala aan stiltezoekers, wil ze eigenlijk het liefst naar huis. Maar wetenschappers, schrijvers en goeroes aan haar vaders telefoonnummer is in de zak van het woord te laten. De stilte wordt met veel Cerisia’s pyjama beland, en Cerisia is ner- lawaai en gekrakeel omgeven. En op de James gens te bekennen. SIV GAAT LOGEREN Benning-achtige openingsbeelden na zit de Wanneer Siv op zoek gaat naar haar film dichtgeplamuurd met muziek. vriendin ontdekt ze dat het vreemde huis of forceert met succes mensen om samen te Natuurlijk is het nergens stil. Kijk maar nog vreemder is geworden, en begint er een komen. In zijn debuut Cairo 678 brengt hij In Pursuit of Silence naar 4 mei op de Dam. Waar mensen zijn is wonderlijk avontuur waarin Alice in Won- personages samen in het openbaar vervoer altijd geroezemoes, een kuch, een hoest. En derland-achtige diepte-effecten, schaalver- waarin vrouwen regelmatig worden aange- als er geen mensen zijn is er altijd wel een anderingen en trompe-l’oeuils een rol spe- rand. Je zou de twee films achter elkaar kun- Het is nergens vogel of een krekel of een windvlaag in het len. Hier krijgt het verhaal ook eindelijk nen kijken als een tweeluik over de periode gras. Of zouden er geen geluiden zijn als er vaart en richting, vooral als uit een keuken- voor en kort na de Egyptische revolutie. ook geen oren zijn om te horen? kastje een stel leipe dassen komt gerold, die Beide tijdperken zijn niet per se prettig. Als echt stil In In Pursuit of Silence zijn vragen rondom Siv met inzet van de koekvoorraad tot haar de eerste film staat voor de druk op de ketel stilte niet gekoppeld aan dat soort metafysi- helpers weet te maken. Siv gaat logeren is ervoor, toont Clash dat die druk nog kon Poëtische documentaire over zoek-­ sche of kentheoretische vragen, maar gemo- geen instant crowdpleaser, maar ontleent worden opgevoerd. In Clash, dit jaar de ope- tocht naar stilte krakeelt en zit dicht­ tiveerd door crypto-religieus (ondanks en- ook zelf zijn aantrekkingskracht aan het feit ningsfilm van het Cannes-programma Un geplamuurd met muziek. kele uitstapjes naar een zenmeester toch ook dat hij een beetje anders is: een film die ne- Certain Regard, zet Diab de boel op scherp. vooral christelijk) denken. Er is sprake van gatieve emoties van jonge kinderen echt se- Al zijn de gekozen rollen soms clichéma- De stilste plek op aarde blijkt niet te bestaan. hoe het terugtrekken in stilte een on(uit)­ rieus neemt. tig, het werkt. De zwerver en de jongen uit de Dat ontdekte componist John Cage toen hij gesproken waarheid over de wegen van de SASJA KOETSIER 11111 gated community hebben allebei een hond. begin jaren vijftig om de stilte te ervaren aan wereld kan ontsluiten. En een licht alarmis- Het meisje met de hoofddoek wisselt voor- de Universiteit van Harvard een zogeheten tische toon als het erom gaat hoe geluids­ Siv gaat logeren ZWEDEN, NEDERLAND 2016 | REGIE zichtig blikken uit met de leeftijdsgenoot die anechoïsche of dode kamer bezocht, die zo is vervuiling volgens de WHO na luchtvervui- CATTI EDFELDT, LENA HANNO CLYNE | 76 MINUTEN | anders is opgevoed. Hoe groot zijn de ver- ingericht dat hij elk geluid absorbeert. Be- ling de grootste bedreiging voor de gezond- MET ASTRID LÖVGREN, LILLY BROWN, BARRY ATSMA | schillen werkelijk tussen de rijke en de arme roemd is het verhaal wat hij daarna vertelde, heid en de veiligheid van de mens is. Op DISTRIBUTIE TWIN FILM | TE ZIEN VANAF 12 OKTOBER Egyptenaar, tussen de strenggelovige en de over hoe hij dacht zijn eigen bloedsomloop lawaaiige (Amerikaanse?) eerstehulpafde- atheïst? Er zit een journalist bij die terug- en zenuwstelsel te kunnen horen. Die con- lingen in ziekenhuizen worden volgens de kwam uit Amerika en die zijn landgenoten frontatie met het geluid dat stilte heet leidde film door de herrie zoveel fouten gemaakt midden in de roerigheid vertelt waarom hij onder meer tot zijn beroemdste compositie dat er per jaar 400.000 patiënten onnodig van zijn vaderland houdt. Misschien wel de 4’33” (1952), een muziekstuk waarin de mu- sterven. Ik geloof het zo. Maar het zijn ook belangrijkste boodschap aan al die anderen zikanten hun instrumenten niet aanraken. nogal stevige aannames, waarvan je zou wil- in de bus: eens een Egyptenaar, altijd een Het wordt over het algemeen beschouwd als len dat ook poëtisch inspirerende documen- Egyptenaar en hoezeer iedereen ook on- het luisteren naar de stilte – een muziekstuk taires als In Pursuit of Silence ze wat helder- tevreden is over de situatie, ze houden van dat bestaat uit de afwezigheid van muziek. der met feiten zouden onderbouwen. hun land. Dat is wat ze bindt. Maar je zou het net zo goed kunnen zien als Tussen alle schreeuwende mannen zitten een muziekstuk dat bestaat uit de aanwezig- DANA LINSSEN 11111 ook twee krachtige vrouwen, gelukkig. De heid van geluid, namelijk viereneenhalve jonge Aisha, met een hoofddoek die heel minuut omgevingsgeluiden; die overigens even afglijdt als ze een leven kan redden met net zoals de stilte nergens hetzelfde zullen In Pursuit of Silence VERENIGDE STATEN, 2015 | haarpinnen. En een zuster, gespeeld door zijn. Daarmee raakt 4’33” aan de kern van de REGIE PATRICK SHEN | 81 MINUTEN | DISTRIBUTIE Nelly Karim, die ook een prominente rol (live) auditieve ervaring: momentaan en AMSTEL FILM | TE ZIEN VANAF 3 NOVEMBER CLASH speelde in Diabs debuut. Zij is haar man en zoon de bus in gevolgd. Die ruimte fungeert als een plek waar niet Clash alleen de personages, maar ook het publiek door elkaar wordt geschud. Soms raak je het spoor even bijster over waar het verhaal nu In een kooi weer naartoe schiet. Soms gaat het te snel. Benauwende en heftige scènes worden afge- wisseld met humor en reflectie, alsof je naar door Caïro verschillende films kijkt. Anderhalf uur tus- sen hysterische figuren in een busje kan Een lange, hete dag in een politiebusje vol claustrofobisch zijn, en soms verwarrend, Egyptenaren die samen de verscheiden­ maar dat is het Caïro van 2013. Een chaoti- heid van het leven in Caïro vertegenwoor­ sche stad, compleet op zijn kop. digen. Het lot brengt ze samen tijdens de rellen die in 2013 uitbreken wanneer pre­ BERI SHALMASHI 11111 sident Morsi van zijn net beklommen troon wordt gestoten. Clash EGYPTE, 2015 | REGIE MOHAMED DIAB | 93 MINUTEN | MET NELLY KARIM, HANY ADEL, TAREK AB­ Het is niet voor het eerst dat in een film van DEL AZIZ | DISTRIBUTIE AMSTELFILM | TE ZIEN LEIDEN Mohamed Diab de situatie in een bus uit de INTERNATIONAL FILM FESTIVAL, 28 OKTOBER TOT 6 hand loopt. Hij zoekt de openbare ruimte op NOVEMBER EN LANDELIJK VANAF 27 OKTOBER IN PURSUIT OF SILENCE FILM EVENTS & KRITERION PRESENTEREN 28TH ANNIVERSARY SPECIAL SCREENING “AMSTERDAMNED” IN AANWEZIGHEID VAN DICK MAAS, CAST & CREW HOMMAGE NICOLAS ROEG THE MAN WHODON’T FELL TO LOOK EARTH NOW PUFFBALL: THE DEVIL’S EYEBALL CUTTING EDGE GENRE FILMSBASKIN THE CORPSE OF ANNA FRITZ UNDER THE SHADOW THE LOVE WITCH SOUTHBOUND THE WINDMILL MASSACRE MERCHANDISE, BIER & MUZIEK!

European Film Academy THE 29TH EUROPEAN FILM AWARDS 10 December 2016 - Wroclaw/Poland

PEOPLE’S CHOICE AWARD De European Film Academy nodigt u uit te stemmen voor de PEOPLE’S CHOICE AWARD 2016 voor uw favoriete Europese film van het jaar. Doe mee en win een reis voor twee personen naar Wroclaw, Culturele Hoofdstad van Europa 2016, en toegangskaarten voor de European Film Awards! Genomineerd zijn:

EEn man diE OvE hEEt mUStanG

SPECtRE KRITERION a WaR · 020 623 1708 · 1018 WE AMSTERDAM aFERim! LE tOUt nOUvEaU tEStamEnt AMSTERDAMNEDFILMFESTIVAL.NL· ROETERSSTRAAT 170 FILMTHEATER KRITERION BOdY thE daniSh GiRL 4 & 5 NOVEMBER KINO ROTTERDAM FiRE at SEa thE hiGh SUn KINOROTTERDAM.NL JULiEta thE LOBStER

STEM ONLINE: www.europeanfilmawards.eu De European Film Academy verenigt 3.000 Europese filmprofessionals met als gemeen- 29th EUROPEAN FILM AWARDS schappelijk doel de promotie van de Euro- 10 December 2016 pese filmcultuur. De winnaar van de People’s Wroclaw / Polen Choice Award zal door de European Film + Alle stemmen moeten uitgebracht zijn voor 1 november Academy en EFA Productions bekend ge- THE WINDMILL MASSACRE 2016. Verantwoordelijk voor het tellen van de stemmen is Ernst & Young GmbH, waar ook op aanvraag het of- maakt worden tijdens de awardsceremonie ficiële verkiezingsreglement verkrijgbaar is. OUIJA: ORIGIN OF EVIL op 10 december. SOUTHBOUND 7 oktober 2016 | nr. 331 FEBRUARY Het blad van/voor muziekliefhebbers 331 NU IN ONZE WINKELS

NO RISK DISC: ONE NIGHT ONLY ALL OVER THE COUNTRY BAZART www.platomania.eu • www.sounds-venlo.nl 29 OKTOBER 2016 www.kroese-online.nl • www.platenhuis-het-oor.nl www.velvetmusic.nl • www.waterput.nl HORRORSHOW.NL www.de-drvkkery.nl DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 33

Calling, Nieuwe gronden, Rotterdam 15 okt, 17.00 | Assassination Class- Amsterdam – Europoort vr 21 okt, 15.30 | KLIK! room: Graduation zo 16 okt, 21.30 | 4 Cinema De Balie Amsterdam Animation Festival di Bitter Honey vr 14 okt, 00.00 | Cats Kleine-Gartmanplantsoen 10 | 25 t/m zo 30 okt Don’t Come When You Call zo 16 Informatie: 020-553 5151 | Reserve- 4 Het Ketelhuis okt, 16.45 | Creepy za 15 okt, 21.45 ring: 020-553 5100 | debalie.nl Westergasfabriekterrein | Pazza- | Flying Colours zo 16 okt, 19.00 | Regulier Clash do 27 okt | La fille in- nistraat 4 | 020-684 0090 | ketel- Hentai Kamen: The Abnormal Cri- connue do 20 okt | De Matthäus huis.nl | Raadpleeg verder ook de sis za 15 okt, 00.00 | Magnificent Missie van Reinbert de Leeuw do website Nine vr 14 okt, 21.30 | Miss Hoku- Agenda 13 okt | Fullscreen Palmbomen vr Premières Down to Earth do 20 okt sai + Matasaburo of the Wind za 15 Programmagegevens voor de Filmkrant van november/decem­ 21 okt, 20.00 | Eastern Neighbours | Een echte Vermeer do 3 nov | De okt, 19.30 | Mohican Comes Home ber moeten vóór vrijdag 28 oktober (schriftelijk of per e-mail Film Festival A Good Wife wo 26 okt, Matthäus Missie van Reinbert de vr 14 okt, 19.00 | The Projects zo 16 [email protected]) bij de redactie zijn ingeleverd. De Film­ 19.30 (met Q&A) | Seret Film Festi- Leeuw do 13 okt | Ma vie de courget- okt, 13.00 | Rudolf the Black Cat zo krant is niet verantwoordelijk voor onjuiste vermeldingen of val Princess Shaw zo 6 nov, 19.30 | te vanaf do 13 okt | Prooi vanaf do 13 16 okt, 15.00 | Their Distance za 15 programmawijzigingen. De volgende Filmkrant verschijnt op WJ Otten Der Himmel über Berlin do okt | Tonio vanaf do 13 okt | Uilenbal okt, 14.45 | There is No Lid on the donderdag 10 november. 1 nov, 20.00 (+ gesprek) vanaf wo 12 okt | Nog te zien 24 Wo- Sea za 15 okt, 13.00 | Movies that 4 Filmhuis Cavia chen | Een man die Ove heet | Le Fils Matter Les chevaliers blancs wo 9 Ma Loute do 20 okt, 20.30 | vr 21 okt, Van Hallstraat 52-1 | 020-681 1419 de Jean | Fuocoammare | Kubo en nov, 19.30 Alkmaar 21.30 | za 22 okt, 20.30 | di 25 okt, | filmhuiscavia.nl het magische zwaard | Light Years 4 Lab111 4 Filmhuis Alkmaar 13.30 | The Man Who Knew Infinity Dial H-I-S-T-O-R-Y do 20 en vr 21 | Mãe só há uma | Peter en de Draak Arie Biemondstraat 111 | 020-616 Pettemerstraat 3 | 072-520 2022 | vr 4 nov, 19.30 | za 5, zo 6 en di 8 nov, okt, 20.30 | Man Push Cart do 13 en | Riphagen | Storks | NRC Filmdag 9994 | [email protected] | lab111.nl | filmhuisalkmaar.nl | Raadpleeg de 20.30 | di 8 nov, 13.30 | Me Before vr 14 okt, 20.30 | Man With a Mo- Filmdag met winnaar van de NRC Raadpleeg de website voor het site voor het actuele programma You vr 14 okt, 19.15 | zo 16 okt, 20.30 vie Camera za 29 okt, 20.30 (De film Filmwedstrijd: Intouchables en 3 actuele programma | ma 17 okt, 20.30 | di 18 okt, 13.30 | zal begeleid worden door een live op- nog niet eerder vertoonde films zo 4 The Movies wo 19 okt, 20.30 | El olivo vr 18 nov, treden met keyboard en gesproken 23 okt 10.30-22.00 | Filmmarathon Haarlemmerdijk 161 | 020-638 Almelo 19.30 | za 19 en zo 20 nov, 20.30 | di woord. Reserveer tickets via info@ A’dam & e.v.a. III (derde en tevens 6016 | themovies.nl 4 Filmhuis Almelo 22 nov, 13.30 | Parched do 3 en wo 9 filmhuiscavia.nl) |Sexy Money do 3 laatste seizoen) za 29 okt, start 9.15 Het portret dat Verwachte premières The Accoun- Elisabethhof 4 | Informatie/reser- nov, 20.30 | zo 6 nov, 14.30 | La paz- en vr 4 nov, 20.30 | Visual Sunday A en 10.15 | Da Bounce Urban Film Fes- tant vanaf do 3 nov | The Beat- veren 0546-850 264 | filmhuisal- za gioia vr 11 okt, 21.30 | za 12 en ma mon seul désir zo 30 okt, 15.00 (plus tival vr 4 t/m zo 6 nov | VERS Maan- door Acevedo’s les: Eight Days a Week – The Tou- melo.nl | Aanvang: 20.15 14 nov, 20.30 | di 15 okt, 13.30 | 3 korte experimentele films, en een delijkse bijeenkomst voor en door ring Years vanaf do 20 okt | Een ech- Brooklyn wo 19 okt | Kollektivet vr 14 foto-expositie in de foyer) nieuwe film- en televisiemakers ma regie en Mateo te Vermeer vanaf do 3 nov | La fil- okt | Land of Mine vr 4 nov | The Re- Amersfoort 4 Cinecenter 7 nov, 19.30 | Amongst Friends Elke le inconnue vanaf do 20 okt | Geni- venant vr 28 okt | Room wo 9 nov | Lijnbaansgracht 236 | 020-623 derde maandag van de maand Sneak Guzmans prachti- us vanaf do 20 okt | Hell or High Wa- Toni Erdmann vr 21 okt (voorpremi- 4 Filmtheater De Lieve Vrouw 6615 (vanaf 15.45) | cinecenter.nl | Preview met Personal Touch om ma ter vanaf do 20 okt | Inferno vanaf ère en openingfilm OverijsselsFilm- Lieve Vrouwestraat 13 | 033‑422 Raadpleeg de website voor het 17 okt en ma 21 nov, 21.15 | Gay Film ge De niet te stui- do 13 okt | I, Daniel Blake vanaf do 24 Festival) 6555 | lievevrouw.nl | Programma complete programma Night Taekwondo di 18 okt, 21.15 nov | Toni Erdmann vanaf do 10 nov wordt wekelijks aangevuld, zie Verwacht Le confessioni vanaf do 13 | L’Échappée Belle: Cinémathè- ten levenslust van | The Royal Opera Live Cosi fan Tut- Almere website okt | I, Daniel Blake vanaf do 24 nov | que Française Les Barbouzes (The te ma 17 okt | Les contes d’Hoffmann Verwachte premières Le confessi- Three Generations vanaf do 27 okt | Great Spy Chase) di 18 okt, 19.00 | de achttienjarige di 15 nov | The Royal Ballet Anasta- 4 /Het nieuwe filmhuis/De oni vanaf do 13 okt | L’economie du Perfetti Sconosciuti vanaf do 17 nov Cent mille dollars au soleil (Greed sia wo 2 nov nieuwe bibliotheek couple vanaf do 27 okt | Een echte | Toni Erdmann vanaf do 10 nov | To- in the Sun) di 25 okt, 19.00 | Deut- Farah wordt zo 4 Rialto Stadhuisplein 101 | 036-548 6000 | Vermeer vanaf do 3 nov | La fille in- nio vanaf do 13 okt | Ultimo Tango sches Kino Herbert di 25 okt | Lieb- Ceintuurbaan 338 | 020‑676 8700 | denieuwebibliotheek.nl/hetnieu- connue vanaf do 20 okt | The Light vanaf do 10 nov mann di 29 nov | Psychoanalyse & vanzelf een beetje rialtofilm.nl wefilmhuis Between Oceans vanaf do 10 nov | 4 Eye Filmmuseum Film A Family Affair wo 2 nov, 20.00 Premières As I Open My Eyes van- L’ avenir vr 21 en di 25 okt, 19.30 | Three generations vanaf do 27 okt | IJpromenade 1 | 020-589 1400 | eye- (met inleiding en discussie na af- symbolisch voor af do 13 okt | Clash vanaf do 27 okt za 22 okt, 13.00 | wo 26 okt, 11.00 | Tonio vanaf do 13 okt | Toni Erdmann film.nl | Raadpleeg de website voor loop) | Het Schimmenrijk Filmjour- | La fille inconnue vanaf do 20 okt | Chronic vr 14 en di 18 okt, 19.30 | za vanaf do 10 nov | Verder o.a. Les che- het volledige programma nalist Hans Beerekamp eert recent de stemming van I, Daniel Blake vanaf do 24 nov | Je 15 okt, 13.00 | wo 19 okt, 11.00 | Flo- valiers blancs ma 14 nov, 19.15 | I, Premières As I Open my Eyes vanaf overleden filmpersoonlijkheden met me tue à le dire vanaf do 3 nov | Hedi rence Foster Jenkins vr 28 okt en di Daniel Blake do 24 nov, 19.00 | Lo do 13 okt | Clash vanaf do 24 okt | La fragmenten en mooie woorden zo 13 een hele bevol- vanaf do 3 nov | Toni Erdmann van- 1 nov, 19.30 | za 29 okt, 13.00 | wo 2 and Behold wo 16 nov, 12.00 | La fille inconnue vanaf do 20 okt | Hell nov, 17.00 af do 10 nov | Ultimo tango vanaf nov, 11.00 tierra t la sombra wo 23 nov, 12.00 or High Water vanaf do 13 okt | To- 4 Kriterion king, die op zekere do 10 nov | Layla M. vanaf do 17 nov | Docu’s De Matthäus Missie Van nio vanaf do 13 okt | Cinema Egzotik: Roetersstraat 170 | 020‑623 1709 | | Black Achievement Month 2016: Reinbert de Leeuw vanaf do 13 okt | The Night of Charles Bronson Hard kriterion.nl | Raadpleeg de website dag besluit haar Felix de Rooy Blok 1: zo 23 okt, 14.00 Almere Haven Film & Architectuur Frederick Law Times + Death Wish vr 14 okt, 20.00 voor het volledige programma Apo-clypse + Almacita di desola- 4 Corrosia Theater, Expo & Film Olmsted: designing America do 13 | Cinema Concert Der brennende Ac- O.a. verwacht Hell or High Water toekomst in eigen to | Blok 2: zo 23 okt, 17.00 Ava & Ga- Markt 43 | 036-521 5929 | corrosia. okt, 19.20 ker zo 23 okt, 16.00 | Joris Ivens & vanaf do 20 okt | briel - un historia di amor + The Ren- nl Nederland met: De brug, Indonesia Camera Japan Festival The Actor za handen te nemen. ny Show | Hallo Servië! Open Cage + El abrazo de la serpiente vr 28 okt, Four Passports zo 30 okt | Seret Is- 11.00 en 20.00 | An vr 11 nov, 11.00 Tot zover Noors buitenwaterbe- 11111 raeli Film & Television Festival Al- en 20.00 | El Clan vr 21 okt, 11.00 en heer. Een kijkje achter de glanzen- Sasja Koetsier over As I Open most Friends zo 6 nov | Sand Storm 20.00 | De Helleveeg vr 18 nov, 11.00 Naar het noorden! di 8 nov | Tikkun ma 7 nov | Women de façade van de Zweedse wel- My Eyes in de Filmkrant en 20.00 | Son of Saul vr 25 nov, zijnsstaat geeft de documentaire in Sink zo 6 nov | Wounded Land zo 11.00 en 20.00 | Valley of Love vr 14 Dat ten zuiden van ons land uitste- sche baby werd geadopteerd, heb- The Swedish Theory of Love (Erik 6 nov | Klassiekers La dolce vita di okt, 11.00 en 20.00 kende films worden gemaakt, kun- ben ze een andere kijk op Zweden Gandini). Doordat de staat be- 1 en di 8 nov | Early Summer di 18 en nen we regelmatig in de filmthea- en hun afkomst. Van een andere staanszekerheid garandeert, heb- di 25 okt | Once Upon a Time in the Alphen a/d Rijn ters zien. Dat ten noorden van ons orde is de Noorse rampenfilmThe ben mensen elkaar minder nodig. West di 15, di 22 en di 29 nov | Tokyo land ook interessante filmmakers Wave (Roar Uthaug), dat Noorwe- Het leidt tot doorgeslagen indivi- Story zo 30 okt | Cracking the Frame 4 Parkfilmhuis leven, blijft nogal verborgen in de gen over de oceaan naar de Oscars dualisering, vindt de filmmaker, The Man Who Saw Too Much wo 16 Cornelis Geellaan 2 (Park Rijn- Scandinavische nachtelijke duis- stuurde. Een geoloog weet dat als die voor het gemak allerlei zaken nov | Uncle Howard wo 19 okt | Rial- stroom) | 0172-493 737 | parkfilm- ternis. Voor licht in het donker de aan een fjord grenzende berg- op een hoop gooit: de helft van de to Filmclub I, Daniel Blake vr 18 nov huis.nl zorgt het Noordelijk Film Festival, wand het begeeft er een tachtig Zweden woont alleen, veel vrou- | DeBalie@Rialto I, Daniel Blake wo Angry Indian Goddesses vr 4 nov, dat zich al bijna veertig jaar op meter hoge tsunami ontstaat. Als wen gaan voor een kind naar de 23 nov | Rialto@VUCampus Frantz 21.30 | ma 7 en do 10 nov, 20.30 | L’ films uit Noord Europa richt. Ook de berg rommelt en collega’s van spermabank en overledenen liggen do 24 nov | Layla M. do 10 nov avenir wo 23, za 26, ma 28 en di 29 niet in de zevenendertigste editie, de geoloog op onderzoek uitgaan, soms wekenlang in hun huis te 4 Studio/K nov, 20.30 | Café Society vr 28 okt, die van 9 t/m 13 november in Leeu- komen ze vast te zitten in een wachten voor iemand ze ontdekt. Timorplein 62 | 020-692 0422 | 19.30 | za 29 okt, 20.30 | ma 31 okt, warden in Stadsschouwburg de bergkloof. Vervelend, want de tijd Een nieuw programma is Noorder- studio-k.nu | Raadpleeg de website 20.30 | Captain Fantastic do 24, zo Harmonie, Slieker Film en Neus- tikt door en over tien minuten zul- kroon, een selectie van lokaal ta- voor het reguliere programma 27 en wo 30 nov, 20.30 | vr 25 nov, hoorn wordt gehouden. In het pro- len ze worden verzwolgen door een lent. Er zijn vijf categorieën: mid- O.a. verwacht Three Generations 21.30 | di 29 nov, 13.30 | The Daughter gramma Noordse Focus is onder allesvernietigende watergolf. dellange en lange speelfilm, lange vanaf do 27 okt | Tonio vanaf do 13 vr 11 nov, 19.30 | za 13, di 15 en wo 16 andere de Zweedse documentaire documentaire, studentenfilms, okt | Docu When I Sold My Soul to nov, 20.30 | Elle do 13 okt,20.30 uur, Martha & Niki (Tora Martens) te korte fictie en documentairefilms the Machine wo 19 okt vr 14 okt, 21.30 uur, za 15 okt, 20.30 zien, over de vriendschap tussen en amateurfilms. Sommige titels 4 Filmtheater De Uitkijk uur, zo 14 okt, 14.30 uur, di 18 okt, twee tieners die zes jaar geleden spreken voor zich (Levenslied van Prinsengracht 452 | 020-223 2416 | 20.30 | A Hologram for the King vr 21 samen een internationale street- een Friese veteraan en Symfonie uitkijk.nl | Raadpleeg de website okt, 19.30 | zo 23 okt, 20.30 | ma 24 dancecompetitie wonnen, maar bij van de veenkoloniën), andere prik- voor het volledige programma okt, 20.30 | di 25 okt, 20.30 | Julieta wie de vriendschap later onder kelen de verbeelding (De spyrk in Werner Herzog Special Lessons of do 17, ma 21 en di 22 nov, 20.30 | vr 18 druk komt te staan. Doordat de één 2016 en In Kropsdam is iedereen Darkness vr 14 okt, 23.00 | Little nov, 21.30 | zo 20 nov, 14.30 | Een man als Oegandese tiener naar Zweden gelukkig). Dieter Needs to Fly vr 21 okt, 23.00 | die Ove heet do 27 okt, 20.30 | vr 28 The White Diamond vr 28 okt, 23.00 verhuisde en de ander als Ethiopi- MARTHA & NIKI NOORDELIJKFILMFESTIVAL.NL okt, 21.30 | zo 30 okt, 20.30 | | Klassieker in okt Aguirre, der Zorn DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 34

Gottes (Aguirre, The Wrath of God) Affair With Ego wo 16 nov (met inlei- (met inleiding) | Stop the pounding elke zo in okt, 21.00 | Jim Jarmusch Bergen ding) | Youth wo 30 nov heart ma 31 okt, 20.50 | Maandag- Maand Coffee and Cigarettes vr 25 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur avond klassieker Late Spring (Bans- nov, 23.00 | Down by Law vr 11 nov, Eeuwigelaan 7 | 072-589 6310 | hun) ma 7 nov, 19.20 (met inleiding) 23.00 | Ghost Dog, The Way of the cinebergen.nl | Raadpleeg de web- Breda | Filmnacht za 5 nov vanaf 23.00 Samurai vr 18 nov, 23.00 | Stranger site voor het volledige programma 4 Chassé Cinema (programma nog niet bekend) | Film Nog meer over film weten? than Paradise vr 4 nov, 23.00 | Klas- 24 Wochen vr 28 okt, 14.30 | za 29 Claudius Prinsenlaan 8 | 076-530 & lezing Meer over Rembrandt ma De Filmkrant komt live in de sieker in nov Le Samurai elke zo in okt, 16.30 | Absolutely Fabulous: 3131 | chasse.nl | Raadpleeg de 7 nov, 19.00 | Kristallnacht herden- filmtheaters bij u in de nov, 21.00 The Movie za 15 okt, 16.30 | zo 16 okt, website voor het volledige pro- king Les Héritiers wo 9 nov, 15.00 buurt. Filmkrantmedewer­ 20.00 | Baccalaureat do 13 en wo 19 gramma | Oost West, Thuis Best wo 9 nov, kers verzorgen elke maand Apeldoorn okt, 20.00 | Desde allá do 27 en zo Premières As I Open My Eyes vanaf 13.00 | Playgrounds Festival 31 okt Intro’s bij speciaal geselec­ 30 okt, 20.00 | Le fils de Jean ma 24 do 13 okt | Een echte Vermeer vanaf t/m 2 nov teerde films en daarnaast 4 Filmtheater/Podium Gigant en wo 26 okt, 20.00 | Florence Fos- do 3 nov | L’economie du couple van- inleidingen, lezingen, Q&A’s Nieuwstraat 377 | 055‑521 6346 | ter Jenkins vr 14 okt, 14.30 | za 15 en af do 27 okt | La fille inconnue vanaf Bussum en workshops bij andere gigant.nl | Raadpleeg verder de za 22 okt, 20.30 | zo 23 okt, 11.00 | do 20 okt | De Matthäus missie van films uit het actuele aanbod website Fuocoammare za 29 okt, 20.30 | ma Reinbert de Leeuw vanaf do 13 okt | 4 Filmhuis Bussum en filmprogramma’s. 24 wochen do 20 t/m za 29 okt | As 31 okt, 20.00 | Heaven on Earth vr Three Generations vanaf do 27 okt Brediusweg 1 | 035-693 8694 | I Open My Eyes vr 14 t/m 26 okt | La 21 okt, 14.30 | Lo and Behold vr 14 en | Tonio vanaf do 13 okt | Nog te zien filmhuisbussum.nl 4 Alkmaar | Filmhuis danseuse vr 4 t/m wo 9 nov | Des- ma 17 okt, 20.00 | Ma ma vr 21 en di 24 wochen | Florence Foster Jenkins Ants on a Shrimp vr 14 okt, 13.30 œ Filmkrant.Live Intro de allá vr 21 t/m wo 26 okt | Down to 25 okt, 20.00 | za 22 okt, 16.30 | Les | Fuocoammare | Filmclub Tonio vr en 21.15 | za 15 okt, 16.00 | zo 16 okt, 1 november ’s avonds | Zie film- Earth zo 6 nov (met nabespreking) premiers, les derniers do 20 en zo 23 14 okt, wo 19 okt en wo 9 nov, 10.30 | 20.30 | As I Open My Eyes vr 14 okt, huisalkmaar.nl voor titel en tijd | Een echte Vermeer do 3 t/m wo 30 okt, 20.00 | The Red Turtle di 18 okt, do 3 nov, 10.30 | do 3 en vr 4 nov (ti- 16.00 | za 15 okt, 19.00 | vr 21 okt, 4 Amsterdam | Cinecenter nov | Florence Foster Jenkins do 20 20.00 | La tierra y la sombra vr 28 tel nog niet bekend) | Gay Film Night 19.00 | za 22 okt, 21.15 | Bacalaureat œ Toni Erdmann okt t/m wo 9 nov | Fukushima mon okt, 20.00 | zo 30 okt, 11.00 Taekwondo di 18 okt, 19.20 | Ont- do 13 okt, 20.30 | za 15 okt, 18.45 | zo 14 oktober 21.00 uur | Intro ihkv amour di 25 t/m zo 28 okt | Genius vr bijtfilm zo 30 okt, 10.45 (titel nog 16 okt, 16.00 | di 18 okt, 20.00 | do 20 Cinemore door Hugo Emmerzael 4 t/m wo 16 nov | De held t/m wo 19 Borne niet bekend) | Boek in Beeld Tonio okt, 20.00 | za 22 okt, 15.30 | zo 23 4 Apeldoorn | Gigant okt | Mãe só há Uma do 13 t/m za 15 ma 17 okt, 19.30 | Royal Opera & Bal- Van Meegeren als okt, 20.00 | Chronic vr 14 okt, 13.00 œ Desdè alla okt | Miss Saigon: 25th anniversary 4 Filmhuis Borne let Anastasia (recorded) di 8 nov, | za 15 okt, 13.30 | ma 17 okt, 20.00 | 25 oktober 19.30 uur | Intro door do 20 okt | Tonio t/m zo 6 nov | Wei- Marktstraat 23 | Informatie/reser- 19.15 | Cosi fan tutte (live) ma 17 okt, rancuneuze, geld- wo 19 okt, 14.45 | La danseuse do 27 Laura van Zuylen ner zo 16 okt (éénmalige vertoning) veren 074-265 7200 | kulturhus- 19.30 | Cosi fan tutte (recorded) zo okt, 20.00 | za 29 okt, 21.15 | zo 30 œ Going to the Movies – cursus | Filmdag met Een echte Vermeer, borne.nl/Organisaties/Filmhuis 30 okt, 10.30 | Cracking the Frame beluste opportu- okt, 13.30 | ook nog te zien in nov | waarom wij zo van film houden Perfetti Sconoscuiti, I, Daniel Blake, The Danish Girl wo 23 nov | Er ist Eva Hesse ma 31 okt, 19.15 | Klassie- Desde allá vr 14 okt, 21.30 | za 15 okt, 9, 16, 23 en 30 november | door Toni Erdmann en The Light Between wieder da di 8 nov | De Helleveeg wo kers: Looking for America The Other nist vonden de 21.15 | zo 16 okt, 20.00 | wo 19 okt, Gerlinda Heywegen | Zie gigant.nl Oceans za 22 okt | Film & Live-Mu- 26 okt | Nooit meer slapen wo 19 okt Side ma 24 okt, 21.30 | Permanent 20.30 | zo 23 okt, 15.30 | di 25 okt, œ Fuocoammare ziek The General zo 23 okt | B-Mo- | Spotlight wo 2 nov | A Strange Love Vacation ma 24 en ma 31 okt, 19.20 makers waar- 20.00 | Le fils de Jean vr 21 okt, 13.30 10 november 20.15 uur | Intro vie Orchestra XXXploitation Pocket en 21.15 | za 22 okt, 16.00 en 21.30 | 4 Emmen | Filmhuis Edition vr 28 okt | Ontbijt & Film The schijnlijk een te ma 24 okt, 20.30 | wo 26 okt, 14.45 œ Chinatown Light Between Oceans, Tonio of Fu- | za 29 okt, 18.45 | zo 30 okt, 20.00 13 november middag | Intro door kushima mon amour zo 30 okt | Film Naar het oosten! onsympathiek | wo 2 nov, 20.30 | Florence Foster Joost Broeren gemist! Captain Fantastic elke ma Jenkins do 20 okt, 20.30 | vr 21 okt, 4 Haarlem | Filmschuur in nov | Movies that Matter Les Che- Krijg je als land alleen aandacht als erfgenaam is, heeft de laatste jaren personage, zodat 15.30 en 18.45 | za 22 okt, 13.30 en œ Moving Images valiers Blancs di 8 nov | Filmcursus er een verwoestende oorlog meerdere films opgeleverd. Zoals 18.45 | zo 23 okt, 20.30 | wo 26 okt, 14 oktober 10.00 uur | Filmreeks, Going to the Movies wo 9, wo 16, wo woedt? Het lijkt erop, want zoveel de Italiaanse film Sworn Virgin met zij een verzengen- 20.00 | za 29 okt, 13.30 | zo 30 okt, door Gerlinda Heywegen 23 en wo 30 nov aandacht als er in de jaren negentig Alba Rohrwacher als vrouw die een 16.00 | ma 31 okt, 20.00 | wo 2 nov, 13 november 10.00 uur | Filmreeks, was voor de door oorlogen geteis- mannelijke identiteit aanneemt. de liefdesaffaire 20.00 | De Held do 13 okt, 20.00 | door Jos van der Burg Arnhem terde regio’s (nu landen) in het Op het festival is hierover de docu- vr 14 okt, 18.45 | za 15 okt, 21.30 | zo Reeks loopt maandelijks t/m april voormalige Joegoslavië, zo weinig mentaire Wild Flower (Fathia Bazi) verzonnen die 16 okt, 16.15 | wo 19 okt, 20.00 | Lo 2017 | Zie filmschuur.nl 4 Focus Filmtheater aandacht is er nu nog voor. Dat is te zien. De film portretteert een and Behold do 27 okt, 20.30 | za 29 œ La fille inconnue Korenmarkt 42 | 026‑442 4283 | ook jammer voor filmliefhebbers, oude vrouw die haar hele leven als hem als jong okt, 19.00 | zo 30 okt, 15.45 | ma 31 22 oktober 16.30 uur | Intro door focusarnhem.nl | Raadpleeg de want elk van die landen heeft een man heeft doorgebracht om voor okt, 20.30 | La tierra y la sombra vr Ronald Rovers website voor het volledige pro- rijke filmtraditie. Ook al kregen die het land van haar vader te kunnen schildersbeest tot 14 okt, 19.00 | za 15 okt, 15.30 | ma œ Once upon a Time in the West gramma filmindustrieën zware klappen en zorgen. Hoe kijkt zij terug op haar 17 okt, 20.30 | vr 21 okt, 21.30 | za 22 7 november 19.30 uur | Intro Verwachte premières As I Open My hebben ze zich daarvan nooit hele- leven? Een belangrijk doel van het halve waanzin okt, 19.00 | wo 26 okt, 20.30 | Wei- œ Toni Erdmann Eyes vanaf do 13 okt | La fille Incon- maal hersteld, er worden wel inte- festival is culturele clichés ont- ner za 29 okt, 15.45 en 21.30 | zo 30 12 november 15.30 uur | Intro door nuevanaf do 20 okt | Hell or High ressante films gemaakt. Wie ze wil krachten. Het doet dat onder an- drijft en voor een okt, 20.30 | di 1 nov, 20.00 | Klas- Hugo Emmerzael Water vanaf do 20 okt | I, Daniel Bla- zien kan naar het Eastern Neigh­ dere met het Poolse drama Papus- sieker The General zo 23 okt, 16.00 | œ Layla M. ke vanaf do 24 nov | Je me tue à le bours Film Festival dat van 27 t/m za (Joanna Kos-Krauze en Krzysz- dilemma stelt: ma 24 okt, 20.00 (met een verhaal) | 19 november 16.30 uur | Intro dire vanaf do 3 nov | Layla M. vanaf 29 oktober in het Nutshuis en 9 tof Krauze). De zwartwitspeelfilm, Sneak Preview elke di, 20.30 œ I, Daniel Blake do 17 nov | The Light Between Oce- t/m 13 november in Filmhuis Den die de gedachte omver kegelt dat kiest hij voor de 26 november 16.30 uur | Intro ans vanaf do 10 nov | De Matthäus Haag wordt gehouden. Het richt alle Roma’s ongeletterd zijn, gaat Capelle a/d IJssel 4 Rijswijk | Filmhuis Missie van Reinbert de Leeuw van- zich niet alleen richt op landen in over het leven van de in 1987 over- liefde of de kunst? œ Knielen op een bed violen af do 13 okt | Ma vie de Courget- het voormalige Joegoslavië, maar leden Roma-dichter Bronislawa 4 Isalatheater 15 oktober 13.00 uur | Filmreeks, te vanaf do 13 okt | Three Generati- ook films vertoont uit Hongarije, Wajs. De dichter betaalde voor 11111 Stadsplein 5 | 010-458 6300 | isa- intro door Jos van der Burg ons vanaf do 27 okt | Cracking the Tsjechië, Polen, Moldavië, Albanië haar literaire talent een hoge prijs Jos van der Burg over latheater.nl | Aanvang: 20.00 Frame Eva Hesse wo 26 okt, 19.15 | Bridget Jones’s Baby zo 20 en di 22 œ Het nieuwe Rijksmuseum en Turkije. Er staat zelfs een docu- omdat de Roma-gemeenschap Een echte Vermeer in de 19 november 13 uur | Intro door Uncle Howard wo 30 nov, 19.15 | Déjà mentaire over Oekraïne op het haar uitstootte. nov | Florence Foster Jenkins zo 23 Gerlinda Heywegen Vu Klassiekerreeks Early Summer programma, wat bewijst dat het Een opmerkelijke film is ook Filmkrant en di 25 okt 4 Schagen | De Luxe (Bakushu) ma 31 okt en ma 7 nov | festival de woorden ooster- en Train Driver’s Diary (Milos Rado- œ The Neon Demon Late Spring (Banshun) ma 17 en ma zuidoosterburen, de landen waar- vic), de Servische inzending voor Delft 25 november avond | Intro door 24 okt | Permanent Vacation ma 14 op het festival zich richt, ruim op- de Oscars. In de tragikomedie be- Ronald Rovers en ma 21 nov | Movies that Matter vat. reidt een oude treinconducteur 4 Filmhuis Lumen 4 Voorschoten | Filmtheater Hooligan Sparrow wo 19 okt, 19.00 Op het programma staan veer- aan de vooravond van zijn pensi- Doelenplein 5 | 015‑214 0226 | film- œ Tati – cursus (met debat) tig korte en lange documentaires oen zijn zoon voor op het werk dat huis-lumen.nl | Raadpleeg de web- 14 oktober 20 uur | Inleiding Tati 4 Stadsbioscoop Rembrandt en fictiefilms. Een kleine greep. In hij gaat doen. Dat houdt meer in site voor de exacte data en tijden door Jos van der Burg Velperplein 10 | 026‑303 2600 | A Good Wife, het regiedebuut van dan seininstellingen leren want de Bodkin Ras vanaf do 10 nov | Clash 21 oktober 20 uur | Tati en de nou- stadsbioscooprembrandt.nl | de Servische actrice/filmster Mir- oude treinconducteur heeft in al vanaf do 24 nov | Desde allá van- velle vague door Jos van der Burg Raadpleeg de website voor het jana Karanovic, komt het leven van die jaren op het spoor bijna dertig af do 10 nov | Een echte Vermeer zo 28 oktober 20 uur | Tati en humor volledige programma een huisvrouw in een comfortabele dodelijke ongelukken meege- 30 okt (voorpremière) | La fille in- 4 november 20 uur | Tati en archi- wijk in Belgrado op zijn kop te maakt, van zelfmoordenaars tot connue vanaf do 3 nov | Lo and Be- tectuur staan als ze achter het verborgen dronkaards. Hoe bereid je iemand hold do 3 nov | The Other Side van- Assen af do 27 okt | Permanent Vacati- 11 november 20 uur | Tati’s invloed verleden van haar man komt. Ka- daarop voor? ENFF.NL 18 november 20 uur | Tati en L’ilus- 4 Bioscoop De Nieuwe Kolk ranovic is bij de vertoning aanwe- on ma 31 okt | Les premiers, les der- sioniste Weiersstraat 1 | 088-012 8560 | zig en geeft een masterclass acte- niers vanaf do 20 okt | Samuel in the Zie filmtheatervoorschoten.nl asserfilmliga.nl | Aanvang: 20.30 ren op het festival. De oude Alba- Clouds do 17 nov | My Skinny Sister Café Society ma 7 en di 8 nov | A nese plattelandstraditie dat vrou- in de week van do 13 okt | Stop the Raadpleeg ook de agenda van Long and Happy Life ma 17 en di 18 wen het leven van een man leiden Pounding Heart vanaf do 27 okt | La uw filmtheater | Voor meer okt | Les Ogres ma 24 en di 25 okt als dat nodig is, bijvoorbeeld voor tierra y la sombra vanaf do 17 nov | informatie en boekingen The Red Turtle ma 31 okt en di 1 nov de instandhouding van een fami- Toni Erdmann vanaf do 10 nov | To- nio vanaf do 27 okt | Weiner do 27 okt FILMKRANT.NL/FILMKRANTLIVE liebedrijf als er geen mannelijke WILD FLOWER | Indiaas Filmfestival Dhanak zo 16 DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 35

Neighbours Film Festival De meest | Bridget Jones’s Baby do 20 okt, 20 t/m za 21 okt, 20.30 | Julieta wo recente speelfilms, documentai- 20.00 | di 25 okt, 14.00 en 20.00 | 19 en wo 26 okt, 20.30 Veelzijdige animatie res en veelbelovende korte films uit Florence Foster Jenkins do 27 okt, Oost- en Zuidoost-Europa wo 9 t/m 20.00 | di 1 nov, 14.00 en 20.00 Eindhoven Dat animatie kunst kan zijn hoeft Alle competities samen bevatten vr 16 nov mensen niet meer verteld te wor- meer dan driehonderd animaties. 4 Nutshuis Doesburg 4 Plaza Futura/Natlab den. Helaas is er buiten de festivals Opvallend bij de twaalf politieke Riviervismarkt 5 | 070-345 9090 | Kastanjelaan 500 | 040‑294 6848 | nog steeds weinig van in de bio- animatiefilmpjes is dat ze op één nutshuis.nl 4 Filmhuis Doesburg natlab.nl | Raadpleeg de website scoop te zien. Soms komen fraaie na – een filmpje uit Servië - alle uit Horrorklassiekers [REC] wo 26 okt, Het Arsenaal 1309, Kloosterstraat voor het volledige programma animatiefilms langs (inderdaad: de westerse wereld komen. Wor- 20.00 | za 29 okt, 13.00 | C’est arrivé 15 | 0313‑482 336 | filmhuis-does- Le confessioni vanaf do 13 okt | onder andere van Pixar), maar dat den er elders in de wereld geen po- près de chez vous wo 19 okt, 20.00 | burg.nl Een echte Vermeer vanaf do 3 nov is slechts een fractie van al het litieke animaties gemaakt? Het is za 22 okt, 13.00 | The Evil Dead wo 12 Beyond Sleep zo 6 en wo 9 nov | Ca- | L’economie du couple vanaf do 27 moois dat gemaakt wordt. Anima- ondoenlijk om hier de highlights okt, 20.00 | za 15 okt, 13.00 | Eastern rol zo 16 en wo 19 okt | Demolition zo okt | La fille inconnue vanaf do 20 tie als kunstvorm is aangewezen op uit de vele competities te beschrij- Neighbours Film Festival di 27 t/m 20 en wo 23 nov | Elser zo 13 en wo 16 okt | Genius vanaf do 20 okt | Hell festivals, met in Nederland als be- ven, maar één filmpje moeten we za 29 okt met o.a. A Good Wife (re- nov | Felix & Meïra vr 14 okt | Kollek- Or High Water vanaf do 20 okt | The langrijkste het Holland Animation noemen: Parade van Digna van der gisseur aanwezig) | My Own Priva- tivet vr 18 nov | Oranges & Sunshine Light Between Oceans vanaf do 10 Film Festival en Klik! Amsterdam Put, die de Nederlandse Oscarin- te War | School Time for Miss Roma zo 23 en wo 26 okt | Problemski Ho- nov | De Matthäus Missie Van Rein- Animation Film Festival. Klik! be- zending is voor beste korte anima- | Wild Flower tel zo 30 okt en wo 2 nov | Suffrag- bert de Leeuw vanaf do 13 okt | Once staat tien jaar en dat wordt van 25 tie. De selectiecommissie was on- ette vr 21 okt | Klassieker Tokyo Sto- Upon A Time In The West vanaf do 3 t/m 30 oktober in EYE gevierd met der de indruk van ‘het perspectief Den Helder ry vr 4 nov nov | Three Generations vanaf do 27 een uitgebreid programma. Zoals van de film op parades en de we- okt | Toni Erdmann vanaf do 10 nov | altijd biedt het voor ieder wat wils, reldgeschiedenis, actueel en tijd- 4 Cinema Zevenskoop Doetinchem Tonio do 13 okt inclusief een prijzenregen want loos.’ Hopelijk hebben de Oscar- Julianaplein 43 | 0223‑610 941 | 4 Filmhuis De Zwarte Doos Klik! heeft maar liefst tien awards. stemmers het ook gelezen. http://cinemazevenskoop.wix. 4 Filmhuis/Gruitpoort TU/e terrein | 040-247 5348 of Er zijn prijzen voor korte animatie, KLIK.AMSTERDAM.NL com/recent | Aanvang: 20.30 | Hofstraat 2 | 0314-340 943 | gruit- 040-2474900 (ma t/m wo) | de- korte studentenanimatie, muziek- Raadpleeg de website voor het poort.nl | Raadpleeg de website zwartedoos.nl | Aanvang: 20.00 videoclips, opdrachtanimatie, po- volledige programma voor het volledige programma Beide vrouwen Elle ma 31 okt t/m wo 2 nov | The Idol litieke animatie, animatie uit ont- 24 Wochen vanaf do 24 nov | L’a- Café Society vr 14 okt, 15.00 en ma 24 t/m wo 26 okt | The Nice Guys wikkelingslanden, voor het beste venir do 13 t/m ma 17 okt | Captain 20.30 | za 15 okt, 15.00 | ma 17 okt, proberen de gees- ma 7 t/m wo 9 nov | Suicide Squad vakmanschap, en, de leukste, voor Fantastic do 20 t/m ma 24 okt | Le 20.30 | vr 21 okt, 15.00 | zo 23 okt, ma 17 t/m wo 19 okt de beste lachanimatie. Daarnaast confessioni vanaf do 3 nov | Ma ma 20.30 | Heaven on Earth do 13 okt, ten uit het verle- is er een algemene publieksprijs en do 27 okt t/m ma 31 okt | Les ogres 20.30 | za 15 okt, 20.30 | di 18 okt, Emmen een publieksprijs van jongeren. PARADE (o.v.b.) vanaf do 10 okt | Riphagen 14.00 en 20.30 | vr 21 okt, 20.30 | den onder ogen te vanaf do 17 nov ma 24 okt, 20.30 | vr 28 okt, 15.00 | 4 Filmhuis Emmen zo 30 okt, 20.30 | Julieta do 20 okt, komen. Fuku­shi­ Westeinde 70 | 0591-668 250 | okt | For the Love of a Man vr 14 okt | Down to Earth vanaf do 20 okt | Deventer 20.30 | di 25 okt, 14.00 en 20.30 | filmhuisemmen.nl (regisseur aanwezig) | Jugni zo 16 okt L’economie du couple vanaf do 27 vr 28 okt, 20.30 | ma 31 okt en zo 6 ma, mon amour L’avenir ma 24 okt, 20.15 | wo 26 okt, | Kothanodi za 15 okt | Ottaal za 15 okt | La fille inconnue vanaf do 20 4 Filmhuis De Keizer nov, 20.30 | La pazza gioia do 27 okt, 19.00 | Een man die Ove heet ma 17 okt | Klassieker The General ma 28 okt | Je me tue à le dire vanaf do 3 Keizerstraat 78 | 0570‑618 822 | 20.30 | za 29 okt, 20.30 | di 1 nov, laat die vriend- okt, 20.15 | wo 19 okt, 19.00 | Samuel nov | Once Upon a Time in the West nov | On the Other Side vanaf do 20 filmhuisdekeizer.nl 14.00 en 20.30 | Zomers blijven niet in the Clouds ma 31 okt, 20.15 ma 7 nov | Movies that Matter Les okt | Remainder vanaf do 3 nov | Su- Premières As I Open My Eyes vanaf zo 16 okt, 20.30 | Special Heimat za schap langzaam Chevaliers Blancs do 10 nov | Hooli- personic vanaf do 13 okt | Tonio van- do 13 okt | Een echte Vermeer vanaf 22 okt, 7.00 Enschede gan Sparrow do 13 okt | Deutsches af do 13 okt | Voyage dans le ciné- do 3 nov | L’economie du couple van- tot bloei komen Kino Herbert do 20 okt | Liebmann ma Français Le dernier métro vanaf af do 27 okt | La fille Inconnue¨vanaf Dordrecht 4 Concordia Film Theater do 24 nov do 3 nov | Film & Debat Silent Land do 20 okt | Genius vanaf do 20 okt | maar de relatie Expositie vr 14 okt, 19.00 | Cine Hindi Bare- Tonio vanaf do 13 okt | Nog te zien La 4 Cinema The Movies Oude Markt 15 | 053-430 0999 | foot to Goa zo 16 en zo 23 okt, 11.00 Danseuse | Overige weekfilms The Nieuwstraat 60-62 | Info & reser- tussen de vrou- concordia.nl | Raadpleeg de website Den Bosch | Amongst Friends Sneak Preview Beatles: Eight Days a Week week veren: 078-720 0777 (vanaf 11.00) | voor het volledige programma 4 Verkadefabriek ma 17 okt, 21.15 | Leids Internatio- van 20 okt | Desde allá week van 13 themoviesdordrecht.nl | Raadpleeg wen blijft boeien O.a. verwacht La fille Inconnue van- Boschdijkstraat 45 | 073-681 8160 | nal Film Festival on Tour Everybody okt | Fukushima, Mon Amour week de website voor exacte data en af do 20 okt | Film & Ontbijt Toni verkadefabriek.nl Wants Some za 22 okt, 16.30 | Film van 27 ok | Fuocoammare week van 3 aanvangstijden en levert genoeg Erdmann zo 6 nov, 11.00 (10.00 ont- Premières As I Open My Eyes van- & Reflectie Down to Earth zo 23 okt, nov | Special Down to Earth di 1 nov, bijt) | Filmclub vr 11 t/m do 17 nov af do 13 okt | La fille inconnue van- 15.00 (na afloop een Q&A met Rolf 20.00 (regisseur aanwezig) | Sneak Drachten komische en ont- af do 20 okt | Genius vanaf do 20 Winters) | FilmFocus Film met in- Preview di 8 nov, 20.30 | Klassie- Goes okt | Hell or High Water vanaf do 20 leiding wo 26 okt, 19.00 | Museum- kers Madeliefjes ma 17 en ma 24 okt 4 Schouwburg De Lawei roerende momen- okt | De Matthäus Missie Van Rein- nacht: Echt Nep Expo van Haag- | Permanent Vacation ma 31 okt en Burgemeester Wuiteweg 24 | lawei. 4 ’t Beest bert de Leeuw vanaf do 13 okt | Mijn se kunstenaars, korte films en tot ma 7 nov nl/film | Reserveer via de website of ten op. Beestenmarkt 3 | 0113‑228 142 | naam is Courgette ( Ma vie de Cour- slot De Echte Neppe Afterparty za bel 0512 335 050 tbeest.nl | ’t Beest verbouwt! gette) vanaf do 13 okt | Les saisons 29 okt, 22.30 Gay & Lesbian Film Diemen Angry Indian Goddesses do 27 t/m 111231 vanaf do 27 okt | Tonio vanaf do 13 Night Taekwondo ma 31 okt | Movies za 29 okt, 20.30 | Ants on a Shrimp Tom van der Krieke in de okt | Verder verwachte premières that Matter Les chevaliers blan- 4 Filmtheater De Omval wo 2 en wo 9 nov, 20.30 | Captain Gouda The Circle vanaf do 10 nov | Een ech- cs zo 6 nov, 15.00 (met nagesprek) Ouddiemerlaan 104 | 020-600 Fantastic do 13 t/m za 15 okt, 20.30 Filmkrant 4 Filmhuis te Vermeer vanaf do 3 nov | I, Da- | Ciné Première Avec par la suite zo 1897 | theaterdeomval.nl | The Daughter do 3 t/m za 5 nov, Lethmaetstraat 45 | 0182‑522 200 | niel Blake vanaf do 24 nov | Layla M. 6 nov (Q&R en Français) | Eastern L’avenir do 13 en di 18 okt, 20.00 20.30 | Florence Foster Jenkins do filmhuisgouda.nl | Raadpleeg de vanaf do 17 nov | The Light Between website voor het volledige pro- Oceans vanaf do 10 nov | Perfet- ADVERTORIAL gramma ti Sconosciuti vanaf do 17 nov | Toni een dynamiek die niet alleen veel 24 Wochen vr 21 okt, 19.00 | za 22 Erdmann vanaf do 10 nov | Ultimo Rialto in november spanningen oplevert, maar ook en za 29 okt, 21.15 | ma 24, do 27 en Tango vanaf do 10 nov | FilmOntbijt veel moois, bijvoorbeeld op het ge- zo 30 okt, 20.30 | As I Open My Eyes Elke zo ontbijt om 11.00 gevolgd door Klassiek Seret Israeli Film & bied van film. Almost Friends , Wo- do 13, zo 16 en wo 26 okt, 20.30 | vr film om 12.00 |Sneak Preview Ver- Once Upon a Time in the West Television Festival men in Sink, Wounded Land (6-11), 14 okt, 21.45 | vr 21 okt, 15.30 | zo 23 rassende voorpremière elke di, 21.15 | De epische western van de Itali- Israël is een smeltkroes van ver- Tikkun (7-11), Sand Storm (8-11). okt, 11.00 | L’avenir vr 14 okt, 15.30 | Film & Filosofie wo 19 okt, 19.30 | Zin aanse regisseur Sergio Leone, die schillende volkeren, culturen en Zie voor uitgebreide informatie za 15 okt, 18.30 | zo 16 okt, 11.00 | vr in Film 24 Wochen ma 17 okt, 19.00 | 21 okt, 21.45 | Bacalaureat zo 16 okt, met deze film de ultieme western religies. Die verschillen genereren en aanvangstijden RIALTOFILM.NL Film & Architectuur ma 17 okt, 19.30 maakte. Met Charles Bronson, 16.00 | Captain Fantastic vr 14 okt, | VF*Filmclub do 13 okt en di 18 okt, Henry Fonda en Claudia Cardina- 19.00 | za 15 okt, 21.15 | di 18, di 25 en 10.30 (met lunch) | Filmcursus Déja le. Muziek: Ennio Morricone. ma 31 okt, 20.30 | zo 23 okt, 16.00 Vu do 13 okt, 19.30 | Indian Film Fes- (15/11, 22/11, 29/11) | vr 28 okt, 21.45 | Florence Foster tival Jugni zo 23 okt, 19.00 | Ottaal Jenkins do 20 en zo 23 okt, 20.30 | zo 23 okt, 16.30 Cracking the Frame za 22 okt, 18.30 | di 25 okt, 14.00 | vr The Man Who Saw Too Much 28 okt, 19.00 | zo 30 okt, 16.00 | De Den Haag Documentaire over Mexicaanse Matthäus Passie vr 28 okt, 15.30 | za fotograaf Enrique Metinides (1934) 29 okt, 18.30 | zo 30 okt, 11.00 4 Filmhuis Den Haag – ooit een broodfotograaf voor ta- Spui 191 | 070‑365 6030/345 9900 bloids die misdaad en ongelukken Groningen | Programma is onder voorbehoud, vastlegde, nu vanwege zijn unieke raadpleeg ook de website | filmhuis- filmische stijl een erkend genie. 4 Groninger Forum denhaag.nl (16/11) Hereplein 73 | 050-312 0433 | gro- Premières As I Open My Eyes van- ONCE UPON A TIME IN THE WEST ningerforum.nl | Raadpleeg de af do 13 okt | Clash vanaf do 27 okt website voor exacte data en aan- DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 36

af do 20 okt | Genius vanaf do 20 okt Heerlen | Hell or High Water vanaf do 20 okt | Lelystad Israëlische films 4 Filmhuis De Spiegel De Matthäus Missie van Reinbert de 4 Filmtheater/Agora De Bongerd 18 | 5e verdieping Glas- Leeuw vr en ma 17 okt, 19.30 | za 15 Agorabaan 12 | 0320-239 239 | Dat films belangrijk zijn voor het (Dorit Hakim) ontmoeten twee paleis | 045‑577 2209 | filmhuisde- okt, 17.00 | Tonio vanaf do 13 okt agora-lelystad.nl | Raadpleeg de imago van landen en culturen be- zussen elkaar nadat zij jarenlang spiegel.nl website voor het volledige pro- grijpen de Fransen al sinds het eind door een tragisch ongeval van el- 45 Years zo 13 nov, 20.00 (thea- Houten gramma van de negentiende eeuw. Bij an- kaar waren gescheiden. Dorit Ha- ter Landgraaf) | L’Avenir za 19 nov, Captain Fantastic di 1 nov, 20.00 dere landen drong dat besef later kim is aanwezig voor een Q&A. In 20.00 | zo 20 en ma 21 nov, 14.00 | 4 Film Aan de Slinger | Een man die Ove heet di 18 okt, door. In Israël ziet men sinds een Rialto zijn vijf films te zien. De do- Captain Fantastic do 10 t/m za 12 De Slinger 40 | 030-635 1024 | 20.00 | Miss Saigon: 25th Anni- jaar of vijftien ook het belang van cumentaire Almost Friends (Nitzan nov, 20.00 | Florence Foster Jenkins filmaandeslinger.nl | Aanvang: versary do 20 okt, 19.00 | The Red filmpromotie. Een voorbeeld is het Ofir) gaat over de vriendschap van do 24 t/m za 26 nov, 20.00 | zo 27 20.00 | Raadpleeg de website voor Turtle di 25 okt, 20.00 | Concert- Seret Israeli Film & Television Fes­ een Palestijns meisje en een joods nov, 14.00 | Heart of a Dog ma 21 nov, het volledige programma film Queen Rock Montreal di 25 okt, tival, dat geëxporteerd wordt naar meisje in een religieuze nederzet- 20.00 | A Long and Happy Life ma Captain Fantastic do 27 okt | Julieta 20.15 | Klassieker Once Upon a Time meerdere steden, onder meer Lon- ting. Kan hun vriendschap overle- 28 nov, 20.00 | Madeliefjes do 3 nov, do 20 en vr 21 okt | Love & Friendship in the West di 8 nov, 20.00 den, Berlijn en Santiago. En van 3 ven? De film wordt vertoond sa- 20.00 (met inleiding) | One Floor be- do 13 en vr 14 okt | Les premiers, les t/m 9 november in Rialto in Am- men met Women in Sink (Iris Zaki), low vr 4 en za 5 nov, 20.00 (Eng. on- derniers di 18 okt | Quand on a 17 ans Leusden sterdam, Cinema Amstelveen en over een kapsalon, waarin joodse dertiteld) | Samuel in the Clouds zo di 25 okt Lumière in Maastricht. Cinema en Arabische vrouwen het prima 6 nov, 14.00 | ma 7 nov, 20.00 (regis- 4 De Filmtuin Amstelveen vertoont zes films uit met elkaar kunnen vinden. Na af- seur Pieter Van Eecke aanw.) | The Kampen De Smidse 1b | 033-495 3107 | de- het festival. Mr. Gaga (Tomer Hey- loop is er een Q&A met de filmma- Treasure zo 13 nov, 14.00 | ma 14 nov, tuininleusden.nl | Vertoning van mann) is een documentaire over de ker. Tikkun (Avishai Sivan) is een in 20.00 (Eng. ondertiteld) | La última 4 Filmhuis sept t/m mei choreograaf Ohad Naharin en ar- Israël controversieel ontvangen tierra do 17 en vr 18 nov, 20.00 Burgwal 84 | Reserveren via website Hail, Caesar! zo 27 nov | The Lady in tistiek directeur van de Batsheva drama over een religieuze student, | filmhuiskampen.nl | Aanvang: the Van ma 21 en di 22 nov | Spot- Dance Company in Tel Aviv. A.K.A. die bijna bezwijkt aan vasten en Helmond 20.30 light ma 17 en di 18 okt | Timbuk- Nadia (Tova Asher) is een speelfilm uitputting. Sand Storm (Elite Ze- L’avenir vr 4 en za 5 nov | Captain tu vr 4 nov over een Palestijnse vrouw in Israël ker) toont de bewustwording van 4 De Cacaofabriek Fuocoammare Fantastic vr 21 en za 22 okt | Chro- die zich een joodse identiteit aan- een bedoeïnevrouw in een patriar- Cacaokade 1 | 0492‑529 009 (di nic vr 25 en za 26 nov | The Daugh- Lisse meet om aan discriminatie te ont- chale gemeenschap. Wounded t/m do van 9.00 tot 17.00) | cacao- vertelt over de ter vr 18 en za 19 nov | Florence Fos- komen. Abulele (Jonathan Geva) is Land (Erez Tadmore) tenslotte fabriek.nl/film | Raadpleeg de site ter Jenkins vr 11 en za 12 nov | Par- 4 Filmhuis Lisse – Floralis-Huis een kinderfilm over een jongen die portretteert twee politieagenten, voor het actuele programma vluchtelingencri- ched vr 28 en za 29 okt | Suburra vr van Cultuur vriendschap sluit met een mon- die na jarenlange samenwerking 14 en za 15 okt Floralisplein 69 | 0252‑213 458 | ster. Als de overheid het monster door een ingrijpende gebeurtenis Hengelo sis door te tonen. filmhuis-lisse.nl | Aanvang: 20.00 wil vangen, redt de jongen het De tegenover elkaar komen te staan. Leeuwarden Eye in the Sky di 25 okt | Kollekti- boodschap is duidelijk: leer je vij- Na afloop is er een Q&A met de 4 Filmhuis Hengelo Door de toeschou- vet di 8 nov | Een man die Ove heet di and kennen. In Wedding Doll (Nit- filmmaker. Lumière in Maastricht Beursstr 44 | 074-255 6789 | film- 4 Slieker Film 22 nov | Truman di 1 nov | Klassieker zan Gilady) wil een arbeidster in vertoont twee films:Wedding Doll huishengelo.nl wer het beeld te Wilhelminaplein 92 | Reserveringen Chinatown di 15 nov een toiletpapierfabriek trouwen en Presenting Princess Shaw (Ido El abrazo de la serpiente vr 28 en 058‑205 0320 (tijdens kassa-uren) met de zoon van de eigenaar. Dat Haar), een documentaire over een za 29 okt, 20.15 | Belgica wo 19 t/m laten absorberen | sliekerfilm.nl | Raadpleeg de web- Maastricht gaat zomaar niet. Na afloop is er Israëlische zangeres. vr 21 okt, 20.15 | El Clan do 3 en vr 4 site voor het volledige programma nov, 20.15 | Maggie’s Plan do 27 okt, Verwacht 24 Wochen vanaf do 13 4 Lumière Cinema een Q&A met de filmmaker.Baba SERET-INTERNATIONAL.ORG en door je te laten Joon (Yuval Delshad) speelt zich af 20.15 | vr 28 okt, 16.00 | Een man die okt | Down to Earth di 25 okt, 20.15 | Bassin 88 | 043‑321 4080 | lumiere. in de jaren 1980 in een Iraans im- Ove heet do 10 en za 12 nov, 20.15 | realiseren: wij zijn Genius vanaf do 20 okt | Lo and Be- nl | Raadpleeg de website voor het migrantendorpje in Israël. Een vr 11 nov, 16.00 | Quand on a 17 ans hold vanaf do 13 okt | Three Genera- complete programma zoon wil een ander leven dan wer- za 22 en wo 26 okt, 20.15 | The Red als die eilandbe- tions vanaf do 27 okt Een echte Vermeer vanaf ma 31 okt | ken in de kalkoenenboerderij van Turtle vr 11 en wo 16 nov, 20.15 | zo 13 de familie. De film is ook te zien in nov, 15.00 | Remember do 13 en vr woners, aan wie het Louis Hartlooper Complex in 14 okt, 20.15 | Der Staat gegen Fritz Utrecht. In Moon in the 12th House MOON IN THE 12TH HOUSE Bauer za 5 en wo 9 nov, 20.15 | Trum- het ook allemaal Amsterdamned an vr 14 okt, 16.00 | zo 15 okt, 20.15 | Victoria zo 23 okt, 15.00 zo makkelijk voor- Nederland is een nieuw genrefesti- in Nederland, omdat het bio- vangstijden Hardenberg val rijker. Jan Doense, in de genre- scoopaanbod van dit soort films Verwachte premières As I Open My Hilversum bij kan gaan als we wereld bekend als Mr. Horror en verschraalt, zodat er steeds meer Eyes vanaf do 13 okt | Een echte Ver- 4 Filmhuis Hardenberg organisator van de Nacht van de niet meer te zien is in de bioscoop. meer vanaf do 3 nov | L’economie du Badhuisplein 3 | 0523-280 353 | 4 Filmtheater ons verliezen in Wansmaak, start in samenwerking Op het programma van Amster- couple vanaf wo 26 okt | La fille in- filmhuishardenberg.nl | Aanvang: Herenplein 5 | 035‑623 5466 | met filmtheater Kriterion onder de damned staan tien nieuwe en oude connue vanaf do 20 okt | Hell or High 20.00 filmtheaterhilversum.nl | Raad- onze eigen ge- titel Amsterdamned 2016 een films, met als openingsfilm Am- Water vanaf do 20 okt | Three Gene- Kollektivet di 15 en wo 16 nov | Virgin pleeg de website voor het actuele nieuw driedaags genrefestival. Het sterdamned, de nederhorrorklas- rations vanaf wo 26 okt | Toni Erd- Mountain di 1 en wo 2 nov programma doetjes. richt zich op horror, fantasy en sci- sieker van Dick Maas uit 1988. De mann vanaf wo 9 nov | Tonio van- Down to Earth do 20 okt, 16.50 | za encefiction. Met Amsterdamned, filmmaker is bij de vertoning aan- af do 13 okt Harderwijk 22 okt, 14.40 | ma 24 okt, 17.35 | vr 28 11111 dat van 26 t/m 28 oktober in Krite- wezig, evenals een aantal cast en 4 RKZ Bios okt, 15.45 | ma 31 okt, 17.25 | L’eco- Dana Linssen in de Filmkrant rion wordt gehouden, zijn er nu crewleden, onder wie Monique van Emmastraat 15-s101 | 050‑526 4 Filmhuis Harderwijk/ nomie du couple wo 26 en za 29 okt, twee genrefestivals in Amsterdam, de Ven. Verder vertoont het festi- 2482 | rkzbios.nl | Aanvang: 20.30 | Catharinakapel 21.30 | do 27 okt, 13.30 en 19.15 | vr want we kenden al het Imagine val zes Nederlandse premières: Raadpleeg de website voor het Klooster 1 | 0341-419 500 | film- 28 okt, 13.45 en 21.10 | zo 30 okt, Film Festival. Doense stond aan de Baskin (Can Evrenol, Turkije, volledige programma huisharderwijk.nl 14.15 en 18.35 | ma 31 okt, 15.25 en wieg van dit festival toen het in 2015), The Corpse of Anna Fritz Lo and Behold za 15 en ma 17 okt, An (A Sweet Taste of Life) ma 17 19.15 | Lo and Behold di 25 okt, 13.30 1984 als The Weekend of Terror (Hèctor Hernández Vicens, Span- 20.30 | La tierra y la sombra za 29 okt, 20.15 | di 18 okt, 14.00 | Ants on en 21.30 | zo 30 okt, 17.20 | wo 2 nov, van start ging. Hij was er bijna vijf- je, 2015), The Love Witch (Anna en ma 31 okt, 20.30 | Camera Japan a Shrimp do 27 okt, 20.15 | A Big- 15.15 | Verder o.a. verwacht Layla M. entwintig jaar directeur van, maar Biller, VS, 2016), Under the Shadow Good Stripes za 22 okt, 20.30 | Joy of ger Splash za 22 okt, 20.15 | Land | Once Upon a Time in the West trad in 2007 af, omdat hij meer tijd (Babak Anvari, GB/Jordanië/ Man’s Desire ma 24 okt, 20.30 of Mine ma 24 okt, 20.15 | di 25 okt, wilde hebben voor het produceren Qatar/Iran, 2016), Southbound ( 14.00 | Les ogres do 13 en za 15 Hoogeveen van genrefilms. Maar zeker ook in Roxanne Benjamin e.a., VS, 2016), Haarlem okt, 20.15 | Filmnacht Manglehorn de horrorwereld kruipt het bloed en de Nederlandse horrorfilmThe |The Shining | Breakfast at Tiffa- 4 Luxor-Theater waar het niet gaan kan, zodat Windmill Massacre (Nick Jongeri- 4 Filmschuur ny’s za 29 okt, 20.15 | Stomme Film JT Hoogeveen, van Echtenplein | Doense nu terugkeert met een us, 2016). Naast premières brengt Lange Begijnestraat 9 | 023-517 met Live Muziek The General zo 30 0528-234 000 | filmhuishoogeveen. nieuw festival. Het is niet bedoeld Amsterdamned een hommage aan 3910 | filmschuur.nl | Raadpleeg de okt, 20.15 nl | Aanvang: 20.15 om de concurrentie aan te gaan de 88-jarige Britse filmmaker Ni- website voor het volledige pro- Carol ma 24 okt | Kollektivet di 15 met het Imagine Film Festival. colas Roeg, wiens films een intens gramma Heemskerk nov | Land of Mine di 1en ma 7 nov Volgens Doense is er ruimte ge- gevoel van vervreemding oproe- Verwacht As I Open My Eyes van- noeg voor twee genrefilmfestivals pen. Te zien zijn de klassiekers af do 13 okt | La fille Inconnuevanaf 4 Fh Heemskerk/Gebouw de Cirkel Hoorn Don’t Look Now (1973), de geres- do 20 okt | Fukushima, mon amour Cirkel 1 | 0251‑214 720 | filmhuis- taureerde versie The Man Who Fell zo 23 okt, 10.00 | Hell or High Wa- heemskerk.nl | Aanvang: 20.00 4 Cinema Oostereiland to Earth (1976/2016), met David ter vanaf do 20 okt | De Matthäus Angry Indian Goddessess zo 16 okt | Krententuin 25 | 0229-232 296 | Bowie), en Roegs laatste, volgens Missie van Reinbert de Leeuw zo 16 Free State of Jones zo 30 okt | Julie- cinemaoostereiland.nl | Raadpleeg Doense onderschatte, film Puff- okt, 10.15 | The Other Side ma 17 okt, ta zo 23 okt de website voor het volledige pro- ball: The Devil’s Eyeball (2007). 19.15 | Toni Erdmann vanaf do 10 nov gramma FILMEVENTS.NL | Cracking the Frame Eva Hesse zo Verwacht Le confessioni vanaf do KRITERION.NL 30 okt, 10.15 13 okt | L’economie du couple van- THE WINDMILL MASSACRE VIMEO.COM/184740067 af do 27 okt | La fille Inconnue van- DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 37

The General zo 16 okt | I Don’t Belong Anywhere – The Cinema of Chantal Nieuwegein Akerman wo 19 okt | Taxi Driver vr 21 4 FTN/Wolff Nieuwegein Leids International Film Festival okt | Vincent vanaf vr 28 okt | Grand Passage 102 | 030‑604 5678 | Opening Toni Erdmann za 15 okt | filmtheaternieuwegein.tk | Aan- Het Leids International Film Festi­ het festival is het veelbesproken Radcliffe op een onbewoond eiland Eurerion Shorts Korte films en Q&A’s vang: 20.15 val (LIFF) begon in 2006 als een The Birth of a Nation van Nat Par- vriendschap sluit met een lijk. De met gasten di 25 okt | Special Hei- Café Society di 11 okt | Captain Fan- klein studentenfestival, maar ker over een slavenopstand in 1831 Philip Rothverfilming American mat 1 za 29 okt deel 1 t/m deel 6 | zo tastic di 25 okt groeide uit tot een belangrijk Ne- in Virginia. De film won op het Pastoral, waarin een man in 1968 30 okt deel 7 t/m deel 11 derlands filmfestival door zich te Sundance Film Festival de pu- zijn gezin uit elkaar ziet vallen door Nijmegen richten op het grensvlak van ar- blieks- en juryprijs. de radicale politieke standpunten Middelburg thouse en mainstream. Vorig jaar Het hart van het festival is de van zijn dochter, is het regiedebuut 4 Lux bedroeg de oogst bijna honderd American Indie Competition, van Ewan McGregor. In Burn Your 4 Cinema Middelburg Mariënburg 38-39 | 024-381 6859 | films. Het LIFF vindt plaats van 28 waarin onafhankelijke Ameri- Maps (Jordan Roberts) is Jacob Achter de Houttuinen 30 | 0118‑613 lux-nijmegen.nl | Raadpleeg verder oktober t/m 6 november en opent kaanse films strijden om de pu- Tremblay te zien, die veel indruk 482 | cinemamiddelburg.nl de website voor het volledige pro- met Arrival van de Canadese re- blieksprijs. Dit jaar telt de compe- maakte als jochie in Abraham Angry Indian Goddesses do 13 en gramma gisseur Denis Villeneuve. In de sci- titie twaalf films. Een greep. In Abramsons Room. Hij speelt een zo 16 okt, 20.00 | vr 14 okt, 15.00 | Premières As I Open My Eyes van- encefictionfilm wordt een linguïst First Girl I Loved (Kerem Sanga) is jongetje met een te rijke fantasie. za 15 okt, 19.00 | L’avenir do 20 okt, af do 13 okt | L’economie du couple ingezet om contact te leggen met een jongen niet blij als zijn vrien- Als het knulletje zich inbeeldt dat 15.30 | vr 21 en za 29 okt, 19.00 | za vanaf do 27 okt | La fille inconnue de wezens in een mysterieus ruim- din verliefd raakt op het populair- hij een geitenhoeder is in Mongolië 22 en vr 28 okt, 21.30 | zo 23 en di vanaf do 20 okt | Genius vanaf do teschip. Tot sciencefiction kunnen ste meisje in de klas. From Nowhere begint zijn fantasie een gevaarlijke 25 okt, 20.00 | zo 30 okt, 15.00 | ma 20 okt | Hell or High Water vanaf do we ook de animatiefilmBehind the (Matthew Newton) gaat over de kant op te gaan. Maar er is een re- 31 okt, 18.30 | wo 2 nov, 14.00 | Cap- 20 okt | Les saisons vanaf do 27 okt Telescopes rekenen die op het fes- moeizame bureaucratische strijd den voor zijn gedrag. LIFF.NL tain Fantastic do 27 en zo 30 okt, | Three Generations vanaf do 27 okt tival zijn wereldpremière beleeft. van drie illegale tieners in de Bronx 20.00 | vr 28 okt, 19.00 | di 1 en wo 2 | Tonio vanaf do 13 okt | Filmkring In de film van Aimée de Jongh reist om na het doorlopen van nov, 20.00 | Chronic do 13 okt, 15.30 Tonio do 13 okt, 12.00 | Filmcursus een meisje naar de planeet waar highschool een verblijfsvergun- | vr 14 okt, 19.00 | za 15 okt, 21.30 | Cursus Première ma 31 okt, 19.30 haar vader in het verleden als as- ning te krijgen. In de mengeling ma 17 okt, 18.30 | The Daughter do | IndoFilmCafe Indonesische film, Omdat je door de tronaut noodlottig aan zijn einde van feit en fictieBorn to Be Blue 20 en wo 26 okt, 20.00 | vr 21 okt, maandelijkse filmavond wo 19 okt, kwam. Het meisje wil er een ideale (Robert Budreau) speelt Ethan Ha- 21.30 | za 22 okt, 19.00 | The Gene- 19.30 | LUXdocs Dance Iranian Style ogen van een on- nieuwe wereld creëren. De film wke jazzmuzikant Chet Baker. De ral vr 14 okt, 21.30 | zo 16 okt, 15.30 | wo 19 okt, 19.30 | FilmFlirt do 20 okt wordt live begeleid door harpiste vreemdste film in de competitie is Lo and Behold vr 21 okt, 15.00 | zo 23 DinerFlirt 17.30 | FilmFlirt 19.15 verschrokken held Lavinia Meijer en sound designer Swiss Army Man (Dan Kwam, Da- okt, 15.30 | ma 24 okt, 18.30 | Sun- Arthur Antoine. De slotfilm van niel Scheinert), waarin Daniel ARRIVAL dance Short di 18 okt, 20.00 | Avond kijkt, zie je in de van de Franse Film Le nouveau wo 19 Oirschot okt, 20.00 | N8VDN8 Korte grappige 4 Filmclub/Rabotheater De Enck slechterik weinig duistere films za 29 okt, 21.30 De Loop 67 | 0499-572 691 | deenck. Oudenbosch Rotterdam Schiedam nl meer dan een een- 4 Filmtheater Fanfare 4 Lantaren Venster 4 Wenneker Cinema Middelharnis Searching for Sugar Man vr 21 okt Utopiazaal (Markland College) | Otto Reuchlinweg 996 (Gebouw Vijgensteeg 2 | 010-473 3000 | wen- dimensionale Pagnevaartweg 7 | 0165‑314 503 | New Orleans, Wilhelmina Pier) | nekercinema.nl 4 Fh Middelharnis (Het Diekhuus) Oldenzaal filmtheaterfanfare.nl | Aanvang: 010‑277 2277 | lantarenvenster.nl | Berberian Sound Studio zo 16 okt, Beneden Zandpad 7 | 0187-482 400 schurk. Heel af en 20.15 Aanvang: 19.30 15.00 | Café Society do 13, za 15, vr | Aanvang: 20.00 | hetdiekhuus.nl 4 Filmhuis/Stadstheater De Bond 24 Wochen do 3 nov | Florence Fos- Premières 21 en za 22 okt, 21.00 | wo 19 en zo Amy Winehouse wo 19 okt | Eve- Molenstraat 25 | 0541-511 094 | toe laat Kuijpers ter Jenkins do 27 okt | Mãe só há As I Open My Eyes (À peine j’ouvre 23 okt, 15.00 | Chinatown zo 30 okt, rest wo 2 nov | Human wo 26 okt | filmhuisoldenzaal.nl Uma do 20 okt | La pazza gioia do les yeux) vanaf do 13 okt | Clash van- 15.00 | The Family Fang vr 28 en za Our Little Sister do 13 okt | Pasolini Fanny en Alexander di 8 nov, 14.00 een glimp zien van 13 okt af do 27 okt | L’economie du couple 29 okt, 20.30 | Heaven on Earth do do 3 nov | Pawn Sacrifice do 22 sep | | Grüsse aus Fukushima di 25 okt, vanaf do 27 okt | La file inconnue 20 en vr 21 okt, 20.30 | wo 26 okt, Southpaw wo 9 nov | Suffragette do 20.00 | Kollektivet di 1 en wo 2 nov, de diepten van vanaf do 20 okt | Genius vanaf do 15.00 | Julieta do 27 okt, 20.30 | za 20 okt | Le tout nouveau testament 20.00 | Truman di 18 en wo 19 okt, Purmerend 20 okt | Hedi vanaf do 3 nov | I, Da- 29 okt, 21.00 | wo 2 nov, 15.00 | The do 27 okt 20.00 Riphagens immo- 4 Filmhuis Purmerend niel Blake vanaf do 24 nov | Layla M. red turtle vr 16, za 17, vr 23 en za 24 Kerkstraat 11 | 0299-416 506 (re- vanaf do 17 nov | The Light Between sep, 21.00 | wo 21, zo 25 en wo 28 raliteit. serveringen via internet) | film- The Oceans vanaf do 10 nov | On the sep, 15.00 | Samuel in the Clouds do Neerijnen Oss huispurmerend.nl Other Side vanaf do 20 okt | Remain- 13 en za 15 okt, 20.30 | Shine a Light 4 Stroomhuis Neerijnen 4 Cultuurpodium Groene Engel 11111 L’avenir di 8 nov, 20.30 | Café Soci- der vanaf do 3 nov | Three Genera- vr 14 okt, 20.30 | Indian Film Festival Van Pallandtweg 1 | 06-1347 3992 | Kruisstraat 15 | 0412-405 504 | Fritz de Jong over Riphagen in ety vr 18 en di 12 nov, 20.30 | Cap- tions vanaf do 27 okt | Tonio vanaf Dhanak (Rainbow) za 22 okt, 15.00 | stroomhuisneerijnen.nl groene-engel.nl | Raadpleeg de site tain Fantastic za 12 en di 15 nov, do 13 okt | Toni Erdmann vanaf do 10 Ottaal (The Trap) za 22 okt, 20.30 The Imitation Game do 13 okt, 19.30 voor het complete programma de Filmkrant 20.30 | di 15 nov ook 13.30 | The Idol nov | Ultimo tango vanaf do 10 nov | (met inleiding) | 400 jaar Sha- Bacalaureat zo 13 t/m di 15 nov | vr 25 nov, 20.30 | Mãe só há Uma vr Sneakpreview elke ma een verras- kespeare Vierdelige Filmcyclus met Captain Fantastic zo 6 t/m di 8 nov | 11 nov, 20.30 | Een man die Ove heet sende voorpremière, 21.30 | Crac- Schijndel inleidingen met Hamlet za 29 okt, Ma Loute zo 23 t/m di 25 okt | Ma ma za 29 okt en di 1 nov, 20.30 | di 1 nov king the Frame Eva Hesse wo 26 okt, 4 Filmclub Schijndel/City Theater 16.00 | King Lear vr 18 nov, 19.30 | Ri- zo 20 t/m di 22 nov | Parched zo 27 ook 13.30 | El Olivo za 22 en di 25 okt, 19.30 | Uncle Howard wo 30 nov, Hoofdstraat 145 | 073-547 4837 | chard III vr 11 nov, 19.30 | Romeo and t/m di 29 nov | La pazza gioia zo 30 20.30 | Out of Love za 26 en di 29 19.15 | GayFilmNight Kater di 1 nov, schijndelfilm.nl | Aanvang: 20.30 Juliet vr 4 nov, 19.30 | Voor de filmcy- okt t/m di 1 nov | The Red Turtle do 27 nov, 20.30 | The Red Turtle vr 21 okt, 21.30 | Klassieker Alle Anderen wo Les innocentes di 1 nov clus incl. eten is reserveren noodza- en vr 28 okt | La tierra y la sombra zo 20.30 | Riphagen za 19 nov, 20.30 16 nov, 19.15 | Once Upon a Time in 4 Het Gasthuis kelijk en kan via de website 16 t/m di 18 okt | Room za 15 en di 18 okt, 20.30 | di the West vanaf do 3 nov | Der Wald Lidwinahof 70 | aanvang: 20.00 18 okt ook 13.30 | Samuel in the Cl- vor lauter Bäumen wo 23 nov, 19.30 Un enfance di 15 nov | Louder than ADVERTORIAL ouds vr 28 okt, 20.30 | Tanna vr 14 | De Rotterdamse Filmclub vr 4 nov, Bombs di 22 nov | Stand van de Ster- ziek hun leven heeft beïnvloed of okt, 20.30 10.00, 10.45, 11.15, 13.30, 15.30 en ren di 29 nov | The True Cost di 8 nov De Wereld maakt Muziek zelfs veranderd. De talrijke con- 16.30 | Docs Down to Earth za 5 nov, certregistraties laten zien dat mu- Roermond 16.30 | zo 13 nov, 12.30 | Film & ont- Sittard Deze documentaire brengt een ode windstreken staan in de schijn- ziek niet ophoudt bij de grenzen bijt I, Daniel Blake zo 6 nov, 11.30 aan de universele taal van muziek. werpers. Geniet van hun muzikale van Nederland en het Westen. Met 4 ECI Cultuurfabriek (voorpremière) | Rotterdams Open 4 Filmhuis De Domijnen Liefhebbers van muziek uit alle hoogtepunten en luister hoe mu- fragmenten van o.a. de beroemde ECI 13 | 0475-317 171 | ecicultuurfa- Doek di 8 nov, 19.45 | Happinez Ci- Ligne 3 | 088-599-5587 | dedomij- Zuid-Afrikaanse zangeres Miriam briek.nl nema Faith Connections za 12 nov, nen.nl | Raadpleeg verder de web- Makeba, de Pakistaanse wereldster Angry Indian Goddesses vanaf do 3 12.00 site Nusrat Fateh Ali Khan en de Bel- nov | L’avenir vanaf do 27 okt | Café The Assassin vr 14 t/m wo 26 okt gisch-Congolese souldiva’s van Society vanaf do 13 okt | Julieta van- Schagen | Chinatown do 13 t/m di 25 okt | Zap Mama. af do 20 okt | My Skinny Sister van- Chronic do 20 okt t/m wo 2 nov | “Een film die je raakt in het hart, af do 13 okt | La pazza gioia vanaf do 4 Fth De Luxe/Scagon Theater Compostella do 20 okt t/m wo 2 nov ontroert en inspireert om onbeken- 13 okt | Quand on a 17 ans vanaf do 13 Torenstraat 1B (Cultuurhuis M18) | | Florence Foster Jenkins do 13 t/m de muziek te gaan luisteren.” okt | Roze Wolk zo 18 okt, 20.00 (met 0224-213 162 | filmtheaterdeluxe.nl zo 23 okt | The High Sun do 27 okt nagesprek) | The Red Turtle van- | Aanvang 20.00 t/m wo 9 nov | De letste Limburger De Wereld maakt Muziek af do 20 okt | Heimat Special Hei- High-Rise do 27 en vr 28 okt | Julie- in LA wo 19, vr 28 en za 29 okt (wo Een documentaire van Margriet mat 5 zo 16 okt, 13.00 | Heimat 6 zo ta do 3 en vr 4 nov | Kollektivet do 13 19 regisseur aanwezig) | Oasis: Su- Jansen. Te zien op 6 en 9 november 23 okt, 13.00 | Heimat 7 zo 30 okt, en vr 14 okt | Land of Mine do 20 en personic vr 28 okt t/m wo 9 nov | in ’t Hoogt in Utrecht, op het 13.00 | Best of Limburgs kort ism vr 21 okt | Neon Bull do 24 nov | The Weiner do 20 t/m di 25 okt | Cine- Noordelijk Film Festival in Leeu- CineSud wo 2 nov, 20.00 (regisseurs Neon Demon vr 25 nov (met inlei- sud 5 jaar Limburg kort do 27 okt | warden. aanwezig) ding) | The Red Turtle vr 11 nov | Tran- Film met Live Muziek Germinal zo Meer data en locaties zie: sit Havana do 10 nov | Filmkring De- 16 okt, 14.30 DEWERELDMAAKTMUZIEK.NL molition do 17 t/m za 19 nov DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 38

programma rence Foster Jenkins di 18 en wo 19 nov + week van 3 nov - 9 nov | The Soest El Clan di 29 nov | Elle di 15 nov | Een okt, 20.30 | Julieta do 20 okt, 20.00 Uden Veendam Other Horizon-Seascapes speel- 4 Filmhuis Artishock man die Ove heet di 8 nov | Men & 4 Filmhuis De Pul 4 Filmhuis vanBeresteyn week 10 nov - 16 nov | La pazza gioia Steenhoffstraat 46a | 06-4387 0112 Chicken di 25 okt | Neon Bull di 1 nov Kapelstraat 13 | 0413-265 091 | Museumplein 5a | 0598-317 730 | speelweek 10 nov + speelweek 17 | artishock-soest.nl | Quand on a 17 ans di 22 nov | Tan- Tilburg filmpul.com vanberesteyn.nl | Aanvang: 20.00 nov - 23 nov | The Persecution of the Demolition zo 23 okt, 20.15 | Un na di 18 okt 4 Cinecitta 24 Wochen do 10 nov | L’avenir do 3 Café Society ma 24 okt | Julieta ma White Car speelweek 10 nov - 16 nov homme à la hauteur ma 24 en wo 26 Willem II straat 29 | 085-902 2996 nov | Captain Fantastic di 17 nov | Un 17 okt | Me Before You ma 31 okt | In Pursuit of Silence speelweek 24 okt, 20.15 | The Idol zo 30 okt, 20.15 | | cinecitta.nl | Raadpleeg de website noche sin luna do 13 okt | El olivo do nov - 30 nov | Riphagen speelweek Kollektivet ma 17 en wo 19 okt, 20.15 Tiel voor het actuele programma 27 okt | La pazza gioia do 20 okt | To- 24 nov - 30 nov | Weiner speelweek 4 Filmtheater Agnietenhof Verwachte films As I Open My Eyes nio do 24 nov Veenendaal 3 nov - 9 nov | 5 jaar Limburgs kort: St. Agnietenstraat 2 | 0344-673 | L’economie du couple | The Light 4 Filmhuis Veenendaal Cinesud speelweek 10 nov - 16 nov | Stadskanaal 500 | agnietenhof.nl | Raadpleeg de Between the Oceans | A Monster Kees Stipplein 72 (Spectrum) | As Equals Festival in de speelweek 4 Filmliga Stadskanaal website voor actuele informatie Calls | Three Generations | Toni Erd- Utrecht Alleen info 06-5388 3412 | film- 17 nov - 23 nov met Les chevaliers Menistenplein 9 | 0599‑610 777 | L’avenir zo 30 okt, 11.00 | Captain mann | Tonio 4 ’t Hoogt huisveenendaal.nl | Raadpleeg de blancs, Fuocoammare, De Poolse smoky.nl | Aanvang: 20.15 | Raad- Fantastic di 25 en wo 26 okt, 20.30 | Hoogt 4 | 030‑232 8388 | hoogt.nl website voor het complete pro- Droom, Shaun het schaap: de film pleeg de website voor het complete La fille Inconnuedi 18 okt, 10.30 | lo- Nieuwe films As I open My Eyes van- gramma en Transit Havanna af do 13 okt | Clash vanaf do 27 okt De grote vriendelijk reus za 29 okt, ney 2 kunnen we net als in de eerste | La fille inconnue vanaf do 20 okt | 20.00 | Julieta za 22 okt, 20.00 | Vlaardingen serie zien hoe bankiers en Hedi vanaf do 3 nov | Je me tue a le zo 30 okt, 14.30 | El olivo zo 16 okt, Crimineel Scandinavië beurshandelaars brave burgers een dire vanaf do 3 nov | Remainder van- 14.30 | La pazza gioia za 15 okt, 4 Filmtheater Het Zeepaard loer draaien en er met de poet van- af do 3 nov | Silent Land vanaf do 13 20.00 | zo 23 okt, 14.30 Veerplein 134e (Vue Vlaardingen) | Het Lumière Crime Festival viert alle series: in het Noorse Aquitted 2 door gaan. In het Zweedse Mid- okt | Roze Maandag Taekwondo ma hetzeepaard.nl | Reserveren via alweer zijn eerste lustrum. Op 5 broeit het in het dorpje Lifjord night Sun reist een Franse recher- 17 okt, 19.15 | IMPAKT event Hacking Venlo website en raadpleeg de website november presenteert de distribu- sinds de moord op een vrouw. Wie cheur naar een Zweeds dorp om de Habitat wo 19 okt, 19.00 | Hugo’s voor het complete programma teur die afgelopen jaren Nederland is te vertrouwen? In het Deense moord op een Fransman te onder- Hoogtepunten Eraserhead vr 21 okt, 4 Filmtheater De Nieuwe Scene Les chevaliers blancs do 27 okt, trakteerde op talloze dvd-releases Dicte 3 heeft journaliste Dicte zich zoeken. Het opent een beerput aan 21.15 | Werkmeister Harmonies vr 4 Nieuwstraat 13 | 077‑351 8183 | 20.30 | za 30 okt, 16.15 | Mag- van Scandinavische misdaadse- eindelijk gesettled. Ze is getrouwd, ellende en geheimen. In het Noor- nov, 21.15 | Klassieker The General nieuwescene.nl | Raadpleeg de gie’s Plan do 13 okt, 20.30 | zo 16 ries, in het Louis Hartlooper Com- heeft haar baan opgezegd en wil se Nobel wordt een uit Afghanistan za 22 en zo 23 okt, 17.00 | We <3 film website voor het complete pro- okt, 16.15 plex de nieuwste Scandinavische een boek schrijven, maar natuur- teruggekeerde veteraan een pion in Remainder (voorpremiere) di 25 okt, gramma misdaadaankopen. Met als gids lijk dwingen misdaden haar weer een internationaal politiek steek- 19.15 | Eastern Neighbours Film Fes- 15.000.000 Parachutes speel- Vlissingen Stine Jensen, publicist en fan van om als journalist aan de slag te spel. Hoe ver wil hij gaan om de tival zo 30 okt | Movies and Scien- week 10 nov - 16 nov | Café Socie- misdaadseries, zijn afleveringen te gaan. In het Deense Follow the Mo- vrede te behouden? En in het ce Frame by Frame ma 31 okt, 19.00 ty speelweek 27 okt - 2 nov + speel- 4 Cine City zien van Aquitted 2, Dicte 3, Follow Zweedse Thicker than Water 2 er- | De Wereld Maakt Muziek zo 6 nov, week 3 nov - 9 nov | Captain Fantas- Spuikomweg 1 | Zie de bioscooplad- the Money 2, Midnight Sun, Nobel ven drie gezinsleden van hun moe- 15.00 | wo 9 nov, 19.15 | Sneak Pre- tic speelweek 24 nov | Les cheva- der en de agenda in de dagbladen en Thicker than Water 2. Zoals al- der een pension. Leuk, maar akeli- view di 8 nov liers blancs speelweek 24 nov | Chi- tijd komen er ook acteurs, produ- ge gebeurtenissen zetten de har- 4 Louis Hartlooper Complex natown speelweek 27 okt + speel- centen, scenaristen en regisseurs monie onder druk. Wie alle pre- Tolsteegbrug 1 | 030‑232 0452 | week van 3 nov | Florence Foster Waalwijk over hun werk praten. Het lijkt views van de series heeft gezien, hartlooper.nl | Raadpleeg de web- Jenkins speelweek 10 nov + speel- erop dat misdaadseries zijn uitge- zal nog eens goed nadenken voor site voor het wekelijkse programma week 17 nov - 23 nov | In Utero speel- 4 Filmtheater De Leest groeid tot het grootste en popu- hij op vakantie gaat naar Scandi- 4 Springhaver 1 en 2 week 3 nov - 9 nov | My Skinny Sis- Vredesplein 12 | 0416-337-746 | lairste Scandinavische exportpro- navië. Springweg 50 | 030‑231 3789 | ter speelweek 24 nov - 30 nov | Neon deleest.nl | Raadpleeg verder de Bull speelweek 27 okt - 2 nov | The duct. Voor wie niet bekend is met MIDNIGHT SUN HARTLOOPER.NL/CRIMEFESTIVAL Raadpleeg de wekelijkse filmladder website en Uitloper Neon Demon speelweek 27 okt - 2 24 Wochen ma 31 okt, 20.15 | L’Ave- Bor Beekman de Volkskrant der Burg van Jos Het Parool Busch Gerhard Cinema.nl/VPRO de Graaf Belinda van Trouw Gawie Keyser Amsterdammer De Groene Dana Linssen Handelsblad NRC Rovers Ronald De Filmkrant/Trouw Floortje Smit de Volkskrant Waardenburg André Handelsblad NRC Weijers Marco De Telegraaf Ab Zagt Dagblad Algemeen Zwol Coen van Handelsblad NRC

24 Wochen 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 As I Open My Eyes 11111 111231 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Bacalaureat 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Bridget Jones’s Baby 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 111231 11111 11111 11111 11111 Le confessione 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Deepwater Horizon 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 La danseuse 11111 11111 111231 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Florence Foster Jenkins 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 Fukushima, mon amour 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 111231 11111 11111 11111 Fuocoammare 11111 111123 11111 111123 11111 111123 11111 11111 11111 11111 11111 11111 La fille inconnue 11111 111231 111231 111231 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Girl on the Train 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 De held 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Ma vie de courgette 11111 111123 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Meester spion 11111 111231 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Miss Peregrine’s Home for Peculiar Children 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 The Magnificent Seven 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Prooi 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Riphagen 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Tonio 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 La tierra y la sombra 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Uilenbal 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Weiner 11111 11111 111231 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Wailing 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111

is zeer goed | is goed | is redelijk | is matig | is slecht | is zeer slecht | is niet gezien DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 39

nir ma 17 okt, 20.15 | Bridget Jones’s Zevenaar alsof je Tonio zelf hebt gekend, en Baby vr 14 okt, za 15 okt en ma 17 okt, verloren.” Uitgeverij De Bezige Bij 19.45 | Hartenstrijd vr 28 en za 29 4 Filmhuis Zevenaar Lezersacties november stelt vijf exemplaren van de roman okt, 19.45 | De Held vr 21 t/m ma 24 Wittenburgstr 14 | 0316-331 527 | Tonio beschikbaar voor lezers van okt, 19.45 | Ma Ma ma 24 okt, 20.15 | Reserveringen 0316-344 250 (na Gomorra 2 familie. “Na de miniserie Petit de Filmkrant. Riphagen vr 28 en za 29 okt, 20.15 | 19.15) | filmhuiszevenaar.nl Het tweede sei- Quinquin gaat Bruno Dumont ver- Tonio vr 14, do 18, wo 19, za 22, zo 23 Absolutely Fabulous: The Movie do zoen van de Ita- der op de komische tour met Ma Tonio: de film en wo 26 okt, 20.15 | di 25 okt, 19.45 13 en di 18 okt, 14.30 | vr 14 en ma 17 liaans mis- loute, een klucht over fin-de-siè- “Tonio, de in li- okt, 20.15 | The Big Friendly Giant zo daadserie Go- cle bourgeoisie die zich vergaapt teratuur gego- Wageningen 30 okt en wo 2 nov, 20.15 | Dukhtar morra, geba- aan de pittoreske armoede aan de ten rouw om vr 28 en ma 31 okt, 20.15 | di 1 nov, seerd op de in- Noord­Franse kust en daar de een zoon die in 4 Filmhuis Movie W 10.30 | Julieta vr 21 okt, ma 31 okt en ternationale hoofdprijs voor betaalt”, schreef 2010 na een Generaal Foulkesweg 42a (‘t Ven- di 1 nov, 14.30 | za 22 t/m ma 24 okt, bestseller van Hugo Emmerzael in de Filmkrant. verkeersonge- ster) | moview.nl | Raadpleeg de do 27 okt en di 1 nov, 20.15 | Liza, the Roberto Savia- “In zijn films keert Bruno Dumont luk overleed, website voor het complete pro- Fox-Fairy (+ voorfilm: Edmond) za no, trok in eigen vaak genoeg terug naar zijn ge- (is) door Paula gramma 15 en di 18 okt, 20.15 | ma 17 en wo 19 land 1,3 miljoen kijkers, het hoog- boortestreek in het noorden van van der Oest The Daugter vr 28 okt t/m wo 9 nov | okt, 14.30 | Love & Friendship vr 14 ste cijfer ooit. Als godfather Pietro Frankrijk. Maar de omgeving rond bewerkt tot een Neon Bull do 13 okt t/m di 25 oktPar- okt, 14.30 | zo 16 okt, 20.15 | di 18 okt, Savastano ontsnapt uit de gevan- Calais heeft hij nog nooit zo oog­ film die op zichzelf staat, terwijl hij ched vr 21 okt t/m wo 2 nov | Looking 10.30 | El Olivo do 20 okt, 14.30 | vr 21 genis en zijn voormalig rechter- strelend in beeld gebracht als in dit tegelijk de indruk wekt dicht bij for America The Other Side vr 4 t/m en di 25 okt, 20.15 | di 25 okt, 10.30 hand Ciro di Marzio zijn zoon Ge- komische moordmysterie.” Twin het verhaal van zijn hoofdpersonen na 7 nov | Stop the Pounding Heart | Quand on a 17 ans do 20 en wo 26 nny neerschiet, lijkt er een einde te Pics stelt vijf exemplaren van Ma (...) te blijven”, schreef Sasja Koet- do 20 t/m wo 26 okt | Classic Made- okt, 20.15 | Samuel in the Clouds zo zijn gekomen aan de alleenheer- loute beschikbaar voor lezers van sier in de Filmkrant. “Sober en te- liefjes do 27 okt t/m wo 9 nov 16 okt, 14.30 | wo 19 okt, 20.15 | Cur- schappij van Pietro. Ciro “De On- de Filmkrant. rughoudend verbeeldt Tonio de sus Boek & Film do 13 okt en do 10 sterfelijke” is klaar om, samen met doffe leegte waarin de rouwende Weesp nov, 19.15 zijn vroegere rivaal Salvador Con- Tonio: de roman ouders achterblijven. In het por- te, de macht te grijpen. Maar dan Op Eerste Pink- tret van hun relatie laat de film iets 4 Theater City Of Wesopa Sober en terug- Zoetermeer betreden twee vrouwen het bloe- sterdag 2010 zien wat maar zelden het witte Herengracht 23 | 0294-458 093 | derige toneel om hun deel van de komt Tonio van doek bereikt: een aandoenlijke we- wesopa.nl | Aanvang: 20.00 | houdend ver- 4 Filmhuis Cameo macht over de Napolitaanse on- der Heijden, derzijdse afhankelijkheid, die hen Raadpleeg de website voor het Theaterplein 10 | filmhuiscameo.nl derwereld op te eisen. Lumière stelt het enige kind in hun ontredderde staat bijeen- complete programma beeldt Tonio de | Raadpleeg de website voor het vijf exemplaren van Gomorra 2 be- van het schrij- houdt maar soms ook bijna dreigt Les chevaliers blancs do 20 okt | The complete programma schikbaar voor lezers van de Film- versechtpaar te verpletteren.” Tonio is de Ne- Here After do 27 okt | Una noche sin doffe leegte waar- Elle di 25 okt, 20.00 | The Martian vr krant. A.F.Th. van der derlandse inzending voor de Oscar luna do 13 okt 21 okt, 20.00 | Monsieur Chocolat di Heijden en voor Beste Niet Engelstalige Film. in de rouwende 18 okt, 20.00 Ma loute Mirjam Roten- September Film stelt vijf keer twee Winterswijk Noord-Frank- streich, op 21-jarige leeftijd om het vrijkaarten voor een bioscoopvoor- ouders achterblij- Zutphen rijk, 1910. Mys- leven bij een verkeersongeval. Zijn stelling naar keuze van Tonio be- 4 Filmhuis/Servicetheater terieuze ver- vader doet het enige waar hij op schikbaar voor lezers van de Film- Skopein ven. Vervolgens 4 Filmtheater Luxor dwijningen dat moment toe in staat is: schrij- krant. Meddosestr 4-8 | 054-352 1515 | Houtmarkt 64 | 0575‑513 750 | houden de regio ven. De roman Tonio werd be- filmhuiswinterswijk.nl | Aanvang: levert Adri’s zoek- luxorzutphen.nl in hun greep. kroond met de Libris Literatuur Interesse? 18.30 en 21.00 | Raadpleeg verder de Café Society do 13 okt, 14.30 en Inspecteur Ma- Prijs en is nu verfilmd door Paula Stuur een email met naam en adres website tocht naar een 20.00 | vr 14 okt, 17.00 | di 18 okt, chin en zijn van der Oest, met in de hoofdrol- naar [email protected] en geef The Idol di 25 okt | Krigen di 1 nov 14.30 | wo 19 okt, 20.00 | Chronic do scherpzinnige len Pierre Bokma, Rifka Lodeizen daarin aan voor welke actie u be- verhaal precies 27 okt, 14.30 en 20.00 | vr 28 okt, assistent Mal- en Chris Peters. “Verbluffend”, al- langstelling hebt. N.B. Slechts één Woerden 17.00 | za 29 okt, 21.00 | zo 30 okt, foy belanden dus Het Parool. “Van der Heijden actie per inzender en wie het eerst genoeg plot om de 20.00 | The Here After za 29 okt, middenin de heeft zijn zoon op virtuoze en in- komt, die het eerst maalt. Deze ac- 4 AnnexCinema 18.30 | Julieta do 20, zo 23 en wo 26 vreemde liefdesrelatie tussen ‘Ma drukwekkende wijze herdacht.” En tie loopt tot 11 november. Win- Rosmolenlaan 1 | 0348-436 510 | film in beweging okt, 20.00 | di 25 okt, 14.30 | Kiki, Loute’, oudste zoon van een plaat- Psychologie Magazine schreef naars ontvangen bericht en over de annexcinema.nl | Raadpleeg de El Amor Ce Hace do 20 en zo 23 okt, selijke vissersfamilie en Billie van “‘Prachtig geschreven. En zo in- uitslag kan niet gecorrespondeerd websit evoor het complete pro- te houden. Schrij- 14.30 | vr 21 okt, 17.00 | di 25 okt, Pete­ghem, jongste telg uit een rijke tiem en pijnlijk dat het haast voelt worden. gramma 20.00 | Lola Montes vr 28 okt, 20.30 Bacalaureat di 1 nov | Fantastic Be- ven wordt zijn | ma 31 okt, 20.00 | Neon Bull vr 21 asts and Where to Find Them do 17 okt, 20.30 | ma 24 okt, 20.00 | Out Zwolle Water vanaf vr 21 okt | Tonio vanaf The Light Between Oceans | Perfet- nov | Fataal do 3 nov | Genius do 8 vorm van rouwen. Of Love vr 14 okt, 20.30 | ma 17 okt, do 13 okt | Zwolse premières Le fils ti Sconosciuti | Toni Erdmann | Over- nov | Hartenstrijd do 27 okt | De Held 20.00 | 35mm Vintage Ten Canoes 4 Filmtheater Fraterhuis de Jean do 20 okt, 19.00 | zo 23 okt, ijssels Filmfestival 24 Wochen vr di 25 okt | Tonio do 13 okt | Prooi do 111231 di 18 okt, 20.00 | Indian Film Festival Blijmarkt 25 | Reserveren via web- 16.30 | di 25 okt, 14.00 | Light Years 28 okt, 14.00 | zo 30 okt, 12.00 | Fu- 13 okt Sasja Koetsier in de Kothanodi zo 16 okt, 20.00 | Snot- site | filmtheaterfraterhuis.nl | Weiner vr 14 okt, 16.00 | zo 16 okt, kushima, mon amour vr 28 okt en termarathon Drie verrassingsfilms Premières As I Open My Eyes vanaf 16.30 | di 18 okt, 19.00 | Geprolon- wo 2 nov, 13.30 | za 29 okt, 17.00 | Filmkrant met traangarantie za 22 okt, 15.00 vr 14 okt | Clash vr 28 okt, 16.00 | zo geerd Bacalaureat | Florence Fos- ma 31 okt, 19.45 | Toni Erdmann ma Zaandam 30 okt, 16.30 | di 1 nov, 14.00 | L’eco- ter Jenkins | De Held | Riphagen | Nog 24 okt, 19.30 (voorpremière) | Col- 4 Filmtheater De Fabriek nomie du couple vanaf do 27 okt | La te zien (onder voorbehoud) La dan- lege Steven Spielberg za 22 okt, Jan Sijbrandsteeg 12 | 075‑631 1993 fille inconnue vanaf do 20 okt | Ge- seuse | Fuocoammare | Verwacht 11.00 | Cursus Cinemasofie Film- | Reserveren via belbios | de-fa- nius vanaf do 20 okt | Hell or High Een echte Vermeer | I, Daniel Blake | wijsheid voor het leven: Het helden- briek.nl | Raadpleeg de website voor verhaal in 12 stappen, 4 avonden en het complete programma ADVERTORIAL 4 films metDe 100-jarige man die Café Society do 20 t/m zo 23 en di uit het raam klom en verdween ma 7 25 okt | Les chevaliers blancs do 20 Eastern Neighbours Film Festival nov, 19.30 | Beyond Sleep ma 14 nov, t/m zo 23 en di 25 okt | Chronic do 19.30 | Kon Tiki ma 31 okt, 19.30 | Le 13 t/m za 15 en di 18 okt | The Family 27-29 okt in Het Nutshuis en 9-13 nieuwe films uit Oost- en Zuid- het debat en ontvangt vele gasten petit prince ma 24 okt, 19.30 Fang do 13, za 15 t/m di 18, do 20 t/m nov in Filmhuis Den Haag | In okto- oost-Europa in Den Haag! Het uit die regio die hun kennis komen ma 24 en wo 26 okt | Julieta vr 21 t/m ber en november bekijk je de beste, ENFF toont actuele films, opent delen. In 2016 presenteert ENFF Jeugdfilm ma 24 en wo 26 okt | Manglehorn do 43 films waarvan 31 Nederlandse 13 t/m ma 17 en wo 19 okt | El olivo vr premières. Overzicht van vertoningen 14 t/m ma 17 en wo 19 okt | Kunst- Enkele hoogtepunten: A Good van kinder- en jeugdfilms in FilmFabriek Camille Claudel vr 14 Wife door Mirjana Karanovic, Pa- de Nederlandse filmtheaters okt | Babelcinema Beton en Betoog nama door Pavle Vuckovic, Ungi- en filmhuizen. Adressen van zo 16 okt (met nagesprek) ven door Branko Schmidt, The Half de betreffende theaters zijn door Cagıl Nurhak Aydogdu, Amok te vinden in het eerste deel Zaltbommel door Vardan Tozija en de openings- van deze agendarubriek. filmAll the Best door Snjezana Tri- 4 Filmtheater Cinemaarten buson. Almere In Theater de Poorterij Nieuw- Je maakt niet alleen via film straat 2 | Reserveren via e-mail kennis met de Oost- en Zuid- 4 Het nieuwe filmhuis/De nieuwe [email protected] | Aanvang: oost-Europese cultuur; er zijn bibliotheek 20.15 daarnaast allerlei activiteiten Cinekid Bollie en Billie 5+ do13 en za Julieta di 18 okt | El olivo di 1 nov | Les waarbij je kunt ontmoeten, proe- 15 okt, 11.00 | Eliot & Me 8+ di 11 en za premiers, les derniers di 25 okt ven en verdiepen! 22 okt, 11.00 | De zoon van Winnetou 7+ ma 10 en vr 14 okt, 11.00 ALL THE BEST Voor meer informatie ENFF.NL DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 40

okt, 13.15 | Le nouveau 10+ di 25 okt, le en de dierenrovers 4+ za 15 okt, 19 okt, 13.30 Amersfoort 14.30 | Shaun het schaap: de film 11.00 | Charlie Chaplin klassieker Schiedam 4 Filmtheater De Lieve Vrouw 5+ ma 24 okt, 13.30 | Siv gaat loge- The Kid 5+ wo 26 okt, 13.30 en 15.30 4 Wenneker Cinema Mijn naam is Courgette ( Ma vie de ren 5+ zo 30 okt, 13.45 | Uilenbal 5+ | za 29 okt, 11.00 Haarlem De GVR 6+ za 15, ma 17 en di 18 okt, Courgette) 8+ vanaf do 13 okt | Siv di 25 okt, 13.30 | wo 26 okt 10.30 (wo 4 Filmschuur 15.00 | zo 16 okt, 13.00 | Meester gaat logeren 5+ vanaf wo 12 okt 26 okt met workshop uilenbal plui- Cinekid za 15 t/m zon 23 okt met Kikker 6+ do 20 en vr 21 okt, 15.00 | zen) | Workshops Animatiefilm ma- Deventer Bollie & Billie 5+ | Eliot & Me 8+ | Mijn zo 23 en zo 30 okt, 13.00 ken 6+ en 9+ ma 24 okt, 11.00 en 4 Filmhuis De Keizer naam is Courgette (Ma vie de Cour- Amsterdam 14.00 | Indiase dans do 27 okt, 15.00 Mijn naam is Courgette (Ma vie de gette) 8+ | Siv gaat logeren 5+ | Ui- 4 Eye Filmmuseum Courgette) 8+ vanaf wo 12 okt | Siv lenbal 5+ | De zoon van Winnetou 7+ Soest Nog te zien Mijn naam is Courgette gaat logeren 5+ vanaf wo 12 okt | Ci- 4 Filmhuis Artishock (Ma vie de Courgette) 8+ | Siv gaat Bussum nekid 16 t/m 23 okt Bollie en Bil- Huisdiergeheimen 6+ vr 21 okt, logeren 5+ | Uilenbal 6+ | 4 Filmhuis Bussum lie 5+ | Eliot & Me 8+ | The King of Heemskerk 16.00 Cinemini voor de allerkleinsten Die- Mijn naam is Courgette (Ma vie de Ping Pong 11+ | Pettson & Findus 4+ 4 Fh Heemskerk/Gebouw de Cirkel renparade zo 16, zo 23 en zo 30 okt Courgette) 8+ vr 14 okt okt, 15.45 | | De zoon van Winnetou 7+ | Pyja- Meester Kikker 6+ zo 23 okt, 14.00 4 Het Ketelhuis za 15 okt, 13.00 | wo 19 okt, 14.30 | vr ma-ontbijt Siv gaat logeren 5+ zo 16 Utrecht Cinekid Festival za 15 t/m vr 21 okt. 21 okt, 13.00 | za 22 okt, 13.00 | zo 23 en do 20 okt | Animatieworkshop 5+ 4 ’t Hoogt Het Internationale Film, Televi- okt, 13.00 | wo 26 okt, 14.30 | za 29 di 18 en do 20 okt Hengelo Siv gaat logeren 5+ vanaf za 15 okt | sie- en Nieuwe Mediafestival voor okt, 16.00 | zo 30 okt, 13.00 | ook nog 4 Filmhuis Hengelo Cinekid op locatie Bollie en Billie 5+, de jeugd te zien in nov | Pluk van de Petteflet Reis naar het noorden 7+ wo 19 en vr De zoon van Winnetou 7+, Pettson 4 Kriterion 5+ vr 21 okt, 16.00 | zo 23 okt, 13.30 Diemen 21 okt, 14.00 en Findus 4+, the King of Ping Pong Mijn naam is Courgette (Ma vie de | za 29 okt, 13.00 | ook nog te zien 4 Filmtheater De Omval 11+ en Eliot & Me 8+ | Smart Movies Courgette) 8+vanaf za 22 okt in nov | Cinekid zo 16 t/m di 18 okt, Casper en Emma op Safari 4+ di 16 Kauwboy 9+ do 20 okt | Workshop 4 Rialto 10.00 – 16.00 en do 20 okt, 11.00 | Meester Kikker Maastricht maak zelf een filmpje! zo 16 okt Verhalen in de Herfst za 15 t/m zo 23 6+ di 18 en do 20 okt, 14.00 4 Lumière Cinema okt | Nog te zien Siv gaat logeren 5+ Delft Mijn naam is Courgette (Ma vie de Veendam Doetinchem Courgette) 8+ vanaf do 12 okt | Siv Exorcisme, zom- Apeldoorn 4 Filmhuis Lumen gaat logeren 5+ vanaf do 12 okt | Ui- 4 Filmhuis van Beresteyn De GVR 6+ do 27 okt t/m wo 23 nov 4 Filmhuis/Gruitpoort lenbal 6+ vanaf do 12 okt bies, een kind dat De GVR 6+ wo 19 okt, 14.00 4 Filmtheater/Podium Gigant | Siv gaat logeren 5+ do 27 okt t/m Operatie Noordpool 6+ zo 30 okt Cinekid Bollie & Billie 5+ wo 19 t/m wo 23 nov | Middelburg enge krastekenin- Venlo zo 23 okt | Eliot & Me 8+ wo 19 t/m vr Cinekid Bollie en Billie 5+ zo 16 t/m Drachten 21 okt | The King of Ping Pong 11+ di zo 23 okt | Dhanak 6+ zo 16 okt (In- 4 Cinema Middelburg gen maakt: The 4 Filmtheater De Nieuwe Scene 18 okt | Pettson & Findus 4+ za 15 & diaas Filmfestival) | De GVR 6+ van- 4 Schouwburg de Lawei Bollie en Billie 5+ wo 19 okt, 14.00 | Casper & Emma 4+ nog t/m wo 19 zo 16 okt | De zoon van Winnetou 7+ af do 13 okt | Pettson en Findus 4+ zo Casper en Emma op safari 4+ zo ma 24 okt, 15.00 | wo 26 okt, 13.00 Wailing zit vol hor- okt ma 17 okt 16 t/m zo 23 okt | Siv gaat logeren 5+ 6 nov, 15.00 | De GVR 8+ vr 21 okt, | Eliot & Me 8+ zo 23 okt, 14.00 | di vanaf do 13 okt | De zoon van Win- 15.00 | Uilenbal 4+ do 21 okt, 15.00 | 25 okt, 15.00 | vr 28 okt, 13.00 | The roriconen. Na Waalwijk Breda netou 7+ zo 16 t/m zo 23 okt vr 21 okt, 11.00 | Peuterpret Zweedse King of Ping Pong 11+ wo 26 en vr Gehaktballetjes zo 30 okt, 11.00 28 okt, 15.00 | Pettson en Findus Hong-Jin brengt ze 4 Filmtheater De Leest 4 Chassé Cinema Den Bosch 4+ zo 16, ma 24 en do 27 okt, 13.00 | Huisdiergeheimen 6+ wo 26 en za 29 Mijn naam is Courgette 8+ vanaf wo De zoon van Winnetou 7+ di 25 okt, onvoorspelbaar, okt, 14.00 | ma 24 okt, 14.30 | Kubo 12 okt | Siv gaat logeren 5+ vanaf wo 4 Verkadefabriek Groningen 13.00 | do 27 okt, 15.00 en het Magische Zwaard 6+ za 15, 12 okt | Peuterochtend Stip & Vlek Mijn naam is Courgette (Ma vie de 4 Groninger Forum alledaags en daar- zo 16 en za 22 t/m ma 24 okt, 14.00 3+ di 25 en vr 28 okt, 10.30 (met Courgette) 8+ vanaf do 13 okt Mijn naam is Courgette (Ma vie de Nijmegen | za 22 okt, 14.30 | Uilenbal 6+ za knutselen) | Opa & Omadag op di 25 Courgette) 8+ vanaf do 12 okt | Ui- door geloofwaar- 22, zo 23 en di 25 okt, 14.30 | vr 28 okt met Mijn naam is Courgette (Ma Den Haag lenbal 6+ vanaf do 12 okt | Cinekid 4 Lux okt, 14.00 vie de Courgette) 8+ (13.15) | Le nou- Groningen za 15 t/m vr 21 okt Mijn naam is Courgette ( Ma vie de dig. Het verhaal veau 10+ (14.30) | Siv gaat loge- 4 Filmhuis Den Haag Courgette) 8+ vanaf wo 12 okt | Siv Zaandam ren (14.00) | Stip & Vlek 3+ (10.30) Mijn naam is Courgette (Ma vie de gaat logeren 5+ vanaf wo 12 okt | Ui- heeft een duidelij- | Uilenbal 5+ (13.30) | Kids Only Toy Courgette) 8+ vanaf do 13 okt | Siv Gouda lenbal 6+ vanaf wo 12 okt | Cinekid 4 Filmtheater De Fabriek Story Marathon 7+ vr 28 okt, 11.00 gaat logeren 5+ vanaf do 13 okt | De 4 Filmhuis Festival za 22 okt t/m zo 30 okt ke religieuze on- Casper en Emma op Safari 4+ zo tot 16.45 | Cinekid Dhanak 8+ do 27 Betovering Een boordevol program- Cinekid Bollie en Billie 5+ zo 16 en vr 16, vr 21 en zo 23 okt | De GVR 6+ zo pkt, 13.00 (met workshop) | Mijn ma met films en workshops voor 21 okt, 13.30 | Eliot & Me 8+ di 18 en dertoon: waar 16, wo 19, vr 21 en za 22 okt | Sjakie naam is Courgette (Ma vie de Cour- kids za 15 t/m zo 23 okt zo 23 okt, 13.30 | The King of Ping Oudenbosch en de chocoladefabriek 6+ zo 16 en gette) 8+ zo 23 en ma 24 en zo 30 4 Nutshuis Pong 11+ za 22 okt, 13.30 | Petts- 4 Filmtheater Fanfare komt het kwaad za 22 okt okt, 12.30 | zo 23 okt 13.45 | ma 24 Dolfje Weerwolfje 6+ wo 19 okt, on & Findus 4+ ma 17 en do 20 okt, De Club van Sinterklaas & Geblaf op t/m vr 28 okt, 14.00 | di 25 t/m vr 28 13.30 en 15.30 | za 22 okt, 11.00 | Pel- 13.30 | De zoon van Winnetou 7+ wo de pakjesboot 4+ zo 27 nov, 14.00 | vandaan, vraagt Trippel Trappel Dierensinterklaas 4+ Zevenaar want in de film wordt ook gezon- zo 27 nov, 11.00 de film. 4 Filmhuis Zevenaar gen. Dusseldorp houdt ook niet De GVR 6+ do 27 okt, za 29 okt, zo 30 Verder kijken op Cinekid van kinderachtige films, wantUi - Purmerend 111123 okt en wo 2 nov, 14.30 | Meester Kik- lenbal verbergt niet dat het in de Rik Herder in de Filmkrant ker 6+ zo 23 t/m wo 26 okt, 14.30 Cinekid bestaat dertig jaar, voor door Scandinavische films, tegen- natuur om eten of gegeten worden 4 Filmhuis Purmerend directeur Sannette Naeyé een goed woordig komen uit veel meer lan- draait. Met drie films is er speciale Race naar de maan 6+ zo 16 okt, Zutphen moment om na deze feestelijke den uitstekende kinder/jeugd- aandacht voor Turkije. Te zien zijn 13.30 editie het roer over te dragen. Over films. Opvallend is dat op één de documentaire Young Wrestlers, 4 Filmtheater Luxor het waarom en wat ze achterlaat: Iraanse film na (Helmsman) alle maar die was al eerder te zien in de Roermond Eliot & me 8+ wo 26 okt, 15.00 | zie het interview op pagina 21. On- films uit Europa komen. Scout Ci- filmtheaters. Dat geldt niet voor de De zoon van Winnetou 7+ wo 19 okt, dertussen dendert Cinekid ge- nekid wel goed of worden er buiten Turkse films De blauwe fiets en 4 ECI Cultuurfabriek 15.00 woon door en staat het Westergas- Europa geen interessante films ge- Rauf. In de debuutfilmDe blauwe Cinekid Eliot & Me 8+ ma 24, di 25 fabriekterrein van 15 t/m 21 okto- maakt? Prachtig is de Franse ani- fiets (Ümit Köreken) spaart een en do 27 okt, 14.15 | Pettson en Fin- Zwolle ber als vanouds onder het motto matiefilmMijn naam is Courgette twaalfjarige jongen op het dus 4+ di 25 en vr 28 okt, 10.30 | wo ‘laat kinderen verder kijken’ in het (Claude Barras). De titel doet een platteland in Anatolië voor een 26 okt, 13.00 | De zoon van Winnet- 4 Filmtheater Fraterhuis teken van het jeugdfilmfestival. komedie vermoeden, maar de film fiets, maar er dient zich een be- ou 7+ma 24 en do 27 okt, 14.00 | di Siv gaat Logeren 5+ za 15 okt, 15.00 Een selectie van het programma is is een ontroerend drama over langrijkere zaak aan als het meisje 25 en vr 28 okt, 10.45 | wo 26 okt, | zo 16 en zo 23 okt, 14.00 | di 18 en in de herfstvakantie in dertig weeskinderen. In de competitie zit in zijn klas op wie hij stiekem ver- 14.15 | Workshops wo 26 okt tussen do 19 okt, 13.30 | wo 19 en vr 21 okt, filmtheaters door het hele land te ook de Nederlandse openingsfilm liefd is onrechtvaardig wordt be- 13:00 en 17:00 11.30 | Cinekid Bollie en Billie 5+ ma zien. Ooit begonnen als klein film- Uilenbal. Waarmee regisseur Si- handeld. Zulke heldhaftige jon- 17 okt, 13.30 | do 20 okt, 11.30 | Eliot festival groeide Cinekid uit tot een mone van Dusseldorp zich weer gens zien we graag. In Rauf (Soner Rotterdam & Me 8+ (met vooraf Home Sweet multimediafestival met een inter- bewijst als een originele regisseur, Kaner, Baris Kaya) gaat een Koer- Home) ma 17 okt, 11.30 | vr 21 okt, nationale reputatie, met als pijlers disch jochie op verzoek van de 4 Lantaren Venster 13.30 | Mijn Naam Is Courgette (ma film, tv en alles wat interactief is. dochter van de timmerman bij wie Mijn naam is Courgette (Ma vie de vie de Courgette) 6+ zo 16 okt, 12.00 De uitbreiding is niet ten koste ge- hij klusjes doet op zoek naar roze Courgette) 8+ vanaf wo 12 okt, elke | ma 17 t/m vr 21 okt, 15.30 | za 22 gaan van de filmselectie, want lief- kledingstof. Dat is lastig als je die za, zo en wo en dagelijks in de herf- okt, 15.00 | Uilenbal 4+ za 15 en za hebbers kunnen er nog steeds te- kleur nog nooit hebt gezien. In een stvakantie | Uilenbal 6+ vanaf wo 12 22 okt, 14.30 | zo 16 okt, 13.30 | ma 17 recht voor uitstekende jeugdfilms. Nederlandse film zullen we zo’n okt elke za, zo en wo en dagelijks in t/m vr 21 en zo 30 okt, 14.00 | za 29 Zoals in de internationale, vijftien gegeven nooit tegenkomen, maar de herfstvakantie | Cinekid on Tour okt, 15.00 | De zoon van Winnetou 7+ films tellende competitie. Werd die Cinekid laat kinderen inderdaad za 15 t/m zo 23 okt di 18 okt, 11.30 | wo 19 okt, 13.30 in het verleden volledig beheerst UILENBAL verder kijken. CINEKID.NL DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 41 Boeken The Oliver Stone Experience DE MACHT VAN HET BEEST Met de The Oliver Stone Experience heeft film­ hebben gesloten. Ze bepalen wat er in Amerika gebeurt, Boeken kort criticus Matt Zoller Seitz geen conventionele­ de politiek loopt aan hun leiband. Stone noemt deze biografie willen schrijven, maar wil hij de lezer duistere macht Het Beest. Het vermoordde volgens Reel History THE WORLD ACCORDING TO THE MOVIES | ALEX VON TUNZELMANN | 2015, ATLANTIC BOOKS | de ervaring van een Oliver Stone-film bezorgen. hem onder anderen president John F. Kennedy, waar- € 17,99 Het boek dendert als een rollercoaster door over hij de complotfilm JFK (1991) maakte. Ook sleurde Hoe zou de geschiedenis van de leven en werk van een filmmaker die al veertig Het Beest Amerika de Vietnamoorlog en later de oorlog wereld eruit zien als we die aan- jaar in oorlog is met de gevestigde orde. in Irak in. nemen zoals hij in films getoond DOOR JOS VAN DER BURG Stones geloof in een duivels systeem dat op slinkse wordt? Met die vraag opent his- toricus Alex von Tunzelmann wijze de maatschappij controleert – Stone twijfelt ook haar boek Reel History, dat het aan de officiële lezing van 9/11 – maakt hem tot vijand resultaat is van haar jarenlange van de gevestigde orde. Zoller Seitz vat Stones houding wekelijkse column in The Guar­ kernachtig samen in: “Fuck you and fuck your order.” dian. Historische onjuistheden Stone zegt er van alles over in het boek, maar die kant in films zijn vaak geen fouten, maar bewuste beslissingen die vanwege budget, logistiek of van hem kennen we wel. de verhaallijn genomen zijn. Ze hoeven dus ook Interessanter, want onbekender, is Zoller Seitz’ niet afgestraft te worden. Het is echter wel zoektocht naar de wortels van Stones woede. Je hoeft belangrijk om je te realiseren hoe groot de geen Freud te zijn om te zien dat Stones drijfveren in invloed van films kan zijn en hoe makkelijk kij- zijn afkomst liggen als een in zichzelf gekeerde zoon kers wat ze zien als waarheid accepteren. Tun- zelmann analyseert films op hun historische van een kille beurshandelaar, die zijn vrouw, Stones correctheid, niet om de regisseur te sarren, moeder, bedroog met ‘iedereen die hij kon neuken’. maar omdat het volgens haar belangrijk is deze Maar van nog meer invloed was misschien de Vietna- informatie aan de kijker mee te geven. Het is moorlog, waarvoor de negentienjarige zich als vrij- vaak voorgekomen dat een film de geschiedenis williger aanmeldde uit desillusie over de weigering net wat verdraait en vervolgens als propaganda gebruikt wordt. Tunzelmanns chronologisch van uitgevers om zijn 1400 pagina’s (!) tellende roman opgebouwde boek behandelt een enorm aantal De in 1968 in Texas geboren, maar al jaren in Brooklyn uit te geven. Stone wilde namelijk schrijver worden, films, die ze stuk voor stuk uitgebreid uitpluist. wonende Matt Zoller Seitz is geen conventionele maar dat mislukte. In de Vietnamoorlog, waarin hij filmcriticus. Als een van de eersten zag hij de moge- gewond raakte, vielen hem de schellen van de ogen: Alex Cox’s Introduction to Film A DIRECTOR’S lijkheden van visuele filmkritiek; filmkritiek door en wat had Amerika te zoeken in Vietnam? Na terugkeer PERSPECTIVE | ALEX COX | 2016, KAMERA BOOKS | € 25,95 met bewegende beelden. Zoller Seitz stond aan de doolde Stone een tijdlang hopeloos rond, waarna een Wanneer critici, academici en wieg van het video-essay als nieuwe loot aan de stam universitaire filmstudie, waarin hij les kreeg van Martin theoretici over film praten, gaat van de filmkritiek. Hij maakte onder meer in 2009 een Scorsese (‘A New York nutcase’) hem een levensdoel het over theorie. Wanneer film- succesvolle serie over Wes Anderson (Wes Anderson: bezorgde. Het resultaat zijn twintig speelfilms, waar- makers over film praten, gaat The Substance of Style). Het leidde drie jaar geleden tot onder een trilogie over de Vietnamoorlog. De eerste het over het proces van kunst maken. Dit maakt Alex Cox’ boek het boek The Wes Anderson Collection. Geen gewone film ervan, Platoon, won in 1987 vier Oscars. uniek. De meeste boeken die een biografie, maar een combinatie van een boeklang inter- Zoller Seitz is niet bang om Stone te confronteren introductie tot film geven, view met Anderson en honderden foto’s, stills, story- met kritiek. Zoals dat hij ‘niet de meest verlichte per- behandelen puur de filmtheorie, maar regisseur boards en scenariofragmenten, met als doel het vangen soon is als het gaat over feminisme, rassenrelaties, Cox (Repo Man, Sid and Nancy) schrijft in zijn van de geest van Andersons universum. Dat is goed ge- homofobie’. Veel weerwoord heeft Stone er niet op. Het introductie alles waarvan hij denkt dat begin- nende filmmakers het moeten weten. De taal lukt. ‘Het lezen van het boek voelt alsof je verdwijnt in boek toont hem als een machoman, die geobsedeerd van de camera, de verschillende rollen binnen de miniatuurwereld van Andersons films’, schreef een is door de dominante Amerikaanse mannelijke blanke de crew, welke lenzen er gebruikt worden, waar criticus. Niet alleen critici waren lovend over het boek, cultuur, die hij een spiegel voorhoudt, maar die min- de financiering vandaan komt, enzovoort. Cox want er zijn zeventigduizend exemplaren van verkocht, derheden en vrouwen nogal karikaturaal afbeeldt. werd tot zijn eigen verbazing gevraagd om een- zei Zoller Seitz begin dit jaar in een interview op de site Het is ondoenlijk om zelfs maar aan te stippen wat malig het vak ‘Intro to Film’ te geven op de Uni- versity of Colorado, en daar is dit boek het van de Filmkrant. Voor een filmboek een ongelofelijk allemaal aan bod komt in The Oliver Stone Experience. resultaat van. Het is dan ook opgebouwd als aantal. Na lezing heb je het gevoel dat je Stone door en door collegereeks. Er staat keurig aangegeven welk Met de bijna vijfhonderd pagina’s tellende stoep- kent, maar komt ook de angstige gedachte op dat hij de stukje van welke film je op welk moment hoort tegel The Oliver Stone Experience hanteert Zoller Seitz laatste der Mohikanen is. Dat geen Hollywoodstudio te kijken. Dit boek dient dus gelezen te worden dezelfde benadering als in zijn Wes Anderson-boek: Stones laatste politieke film Snowden, een portret van in een makkelijk te verduisteren kamer, met een beamer en een hele grote stapel dvd’s. En ook nu weer dompelt hij de lezer met een boeklang in- de klokkenluider, wilde financieren, is veelzeggend. mochten de films niet te vinden zijn, stelt Cox terview en honderden foto’s, stills, tekeningen, briefjes Heeft Stone dan toch gelijk met zijn opvatting dat Het aan het eind van zijn ‘intro to intro’, dan kan je en storyboards onder in leven en werk van een bezeten Beest met zijn tentakels elk kritisch geluid in Amerika hem altijd om hulp vragen door hem te mailen. filmmaker, die met een maniakale gedrevenheid zijn wurgt? waarheid over de in zijn ogen desastreuze ontwikkeling SAMENSTELLING SEMNA SEGAL, INTERNATIONAL The Oliver Stone Experience MATT ZOLLER SEITZ THEATRE & FILM BOOKS, LEIDSEPLEIN 26, 1017 PT van Amerika na de Tweede Wereldoorlog erin wil ram- | 2016, ABRAMS | 480 BLZ, €36,28 | ZIE OOK MATT AMSTERDAM, T 020 622 6489, THEATREANDFILM- men. Die ontwikkeling komt erop neer dat het militair- ZOLLER SEITZ’ ARTIKEL OVER OLIVER STONES BOOKS.COM industriële complex en het kapitalisme een duivels pact Snowden OP PAGINA 12 IEDEREEN KAN HE I FILM het gouden Paul Ruven & Marian Batavier

T! DEE ZIN hoe verkoop hoe verzin je het? je het? en speciale adressen. Als extra een hoofdstuk over Nederlandse gouden film-ide ë testen en omwerken tot een gouden film-idee. GEHEIM VANboek HET HOLLYWOOD deze unieke handleiding over hoe je idee kunt baar maken. film-idee bestaat. Dan kun je het ook zelf verzinnen, heel eenvoudig en daarna verkoop - THE FLOWER GUY en verkocht het voor 2,5 miljoen dollar. discreet aan maitresses bloemen aflevert van overspelige filmsterren. Hij noemde het 1985 per ongeluk is ingevroren in ijs, ontdooit nu en denkt dat alles nog als in 1985 is zinnetje maar goud is. doen. En het maakt ook niets uit of je nog nooit iets in de film gedaan hebt. Als dat te kopen, vaak voor miljoenen dollars. hebt is een gouden film-idee.Dan staat Hollywoodom dat ene zinnetje in de rij van je RIJK DOOR 1 ZIN: HET GOUDEN FILMIDEE staat volRIJK DOOR 1 ZIN: HET metsucces-voorbeelden, tips, trucs, Hollywood-kenners Paul Ruven en Marian Batavier schreven na hun succesvolle als je weetHet uit welke lijkt simpel, en dat is het ook, elementen een gouden Dezelfde man las in de krant over een artikel een bloemen-man, die in het geheim Een man verkocht het volgende zinnetje voor 600.000 dollar: “Een die politieagent, er niets eens voorJe hoeft naar Hollywood, je kunt het gewoon vanuit je luie stoel Iedereen kan door 1 zinnetjeworden. schatrijk Vandaag nog. Het enige dat je nodig Nederlands Fonds de Film. voor werd mogelijk gemaakthet van door een bijdrage uitgave Deze €19,95. baar voor september daar verkrijg - half vanaf de Theatrebookshop; van Een uitgave Het gouden filmidee”. “Rijk door 1 zin. en Marian Batavier: Paul boek van Ruven Het nieuwe STUDENTENFILM WON. OSCAR VOOR BESTE BUITENLANDSE O.A. MEE AAN ‘ALASKA’, DAT EEN EN MARIAN BATAVIER WERKTEN BEKENDE FILMMAKERS PAUL RUVEN

LEES HET VANDAAG! en.

in .”

FILMIDEE

Paul Ruven & Marian Batavier Marian & Ruven Paul het gouden het

MrMOVIE EN DE FILMKRANT PRESENTEREN DEDEDE COMPLETECOMPLETECOMPLETE FILMAGENDAFILMAGENDAFILMAGENDA VANVANVAN NEDERLANDNEDERLANDNEDERLAND EN MrMOVIE.NL FILMKRANT.NL NU DIRECT TOEGANKELIJK VIA

AUTHENTICITY? FESTIVAL 2016

ART, TALKS & 26 ≥ 30 OCTOBER TECHNOLOGY IMPAKT.NL DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 43 Thuiskijken Bojack Horseman EEN KONINKRIJK VOOR EEN PAARD Een animatieserie die een vlijmscherpe Hollywoodpersiflage is over een herinnert hij zich door een bingedrin- Netflix onlangs uitzond. In ‘Fish Out of Wa- uitgebluste acteur die in de verre jaren negentig succes had als sitcom­ king-sessie die al weken duurt niks meer van ter’ wordt Bojack om zijn nieuwe film Secre- wat ze net zei en belt tot vijf keer toe op- tariat te promoten naar het Pacific Ocean ster? Die een paard is? Ja. DOOR RONALD ROVERS nieuw bij haar aan om te vragen of ze het nog Film Festival op de bodem van de oceaan ge- even kan herhalen. stuurd. De vissen kunnen onder water praten Is het Matthew Perry van Friends? David van het eerste seizoen even wennen. Een deel Een andere constante is Bojacks agent maar Bojack draagt de hele aflevering een Duchovny van Californication? Of toch Full van de komedie (en de tragedie) zit juist in Princess Carolyne die hij regelmatig ont- glazen bol op z’n hoofd en kan alleen bubbe- House’s Dave Coulier? Volgens bedenker het herkennen van de routines en karakter- slaat. Een van de insidergrappen heeft te len met anderen. Er wordt dus geen woord Raphael Bob-Waksberg is het personage van trekken van de personages en dat heeft even maken met Prinses Carolyne’s relatie met gezegd. Op zich geen probleem voor dit pa- de snuivende en slikkende protagonist Bojack tijd nodig. Vooral die van Bojack. Dat hij zijn een man die duidelijk twee jongetjes op el- thologisch narcistische paard, alleen kan hij Horseman in de gelijknamige animatieserie walging en narcisme nooit verbergt. Dat hij kaar in een lange regenjas is, verwijzend naar door die glazen bol ook geen sigaretten en al- niet gebaseerd op één acteur in het bijzonder. nooit ophoudt met ten onder gaan. ‘What is het al jaren rondzingende gerucht – en meer cohol naar binnen werken. Maar dat is zíjn Maakt ook niet uit. De vlijmscherpe Holly- this? Breakfast?’ Hij vroeg om iets sterks en dan dat – dat machtige spelers in Hollywood probleem, net als het proberen te ontlopen woodpersiflage over een uitgebluste acteur de ober zette een fles wodka op de bar. Dat hij stelselmatig misbruik maken van jonge ac- van mensen waar hij een pijnlijke verhou- die in de verre jaren negentig succes had als tot z’n eigen grote verdriet een zwart gat is teurs en actrices. ding mee heeft, dat wil zeggen iedereen die sitcomster maar nu al achttien jaar zijn for- dat alle licht om zich heen verslindt en als gal hem kent. Wij genieten ondertussen van een tuin en reputatie verzuipt en verneukt zit zo aan de andere kant uitspuugt. Op de terug- Onder water onderwaterwereld die een kleine hommage vol insidergrappen en is zo komisch en triest weg van een zeldzaam openhartig gesprek Hoeveel lef de makers hebben, bewijst de is aan zowel de zwijgende film als aan klas- dat het makkelijk de beste animatieserie kan met een vrouw waar hij om denkt te geven, vierde aflevering van het derde seizoen dat sieke cartoons uit vervlogen tijden. zijn die we dit jaar zullen zien. Hadden we al gezegd dat de hoofdrol door Schimmel een paard wordt gespeeld? Bojack Horseman Het gevoel dat de serie je na het plotgedreven dus, die ergens in de drie seizoenen die tot nu eerste en tweede seizoen en het dromerige, toe zijn gemaakt trots ontdekt dat er een meanderende, personagegedreven derde merk heroïne naar hem is vernoemd. Of an- seizoen geeft, is dat van een paard dat volko- dersom. Of whatever. Tussen het spuiten en men verdwaald is. Dat alleen nog niet dood slikken door kijkt Bojack herhalingen van z’n in een beschimmelde motelkamer ligt omdat oude tv-serie Horsin’ Around waarin hij à la hij rijk is en ooit beroemd was. Tegelijk zijn Full House voor drie kleine kinderen moest het de redenen dat hij in deze toestand zit. Is zorgen, onderhoudt hij bizarre relaties met dit de droevigste comedyshow ooit gemaakt, Jan en alleman, vooral de schrijfster van zijn kopte een Britse krant. Bojack Horseman and biografie die maar niet van de grond wil ko- the infinite sadness, kopte een andere, ver- men – en dan plotseling toch – en met een wijzend naar het album van The Smashing van de voormalige kindsterretjes uit de serie, Pumpkins. Ik moet bekennen dat ik Bojack die inmiddels, je raadt het, aan de crystal miste toen ik de serie een paar dagen niet kon meth zit. Hij is lomp, grof en zelfingenomen. zien. Dat is me nog nooit gebeurd. Een vierde Niks menselijks is ’m vreemd. seizoen is in de maak.

Stijl Bojack Horseman 11111 DRIE SEIZOENEN | Voor sommigen zal de grove animatiestijl VERENIGDE STATEN, 2014-2016 | GECREËERD DOOR even wennen zijn. Sowieso is de eerste helft RAPHAEL BOB-WAKSBERG | TE ZIEN OP NETFLIX

De beste films die deze J’accuse Punch-Drunk Love Akira Kurosawa’s Dreams Kes L’avenir maand internationaal op Nederland heeft twee jaar Er zijn weinig regisseurs die Was elke grote beeldenmaker Recentelijk won de Brits soci- Met het prachtige Eden, over dvd en blu-ray verschijnen, geleden op glorieuze kennis een diepere laag hebben kun- een dromer? De op dromen alistische filmmaker met I, de voortslepende maar weinig samen­gesteld door Bou­ kunnen maken met Abel Gance nen aansnijden in het spel van gebaseerde oeuvres van Fede- Daniel Blake de Gouden Palm succesvolle dj-carrière van disque (boudisque.nl). door de screening van diens Adam Sandler. Inherent Vice rico Fellini, Sergei Paradjanov in Cannes. Met het sociaal-re- haar broer, liet Mia Han- 5,5 uur durende Napoleon in regisseur Paul Thomas Ander- en David Lynch suggereren van alistische Kes zette hij in 1969 sen-Løve zien wat voor een de Ziggo Dome. Nu is er nog son is een uitzondering. In wel. Akira Kurosawa mag zich zijn filmcarrière internationaal gevoelige, menselijke films ze een kans: gebaseerd op zijn deze surrealistische komedie ook bij de lijst scharen met op de kaart door de relatie tus- kan maken. In L’avenir bewijst epische, gelijknamige stille speelt Sandler een verwarde deze door George Lucas en sen een arme jongen en zijn ze het weer door Isabelle Hup- film uit 1919 maakte Gance in warenverkoper die op zoek is Francis Ford Coppolla gepro- valk te verfilmen. pert als filosofiedocent te cas- 1938 nogmaals een film over naar werkelijk contact. duceerde film, waarin BLU-RAY, REGIO B | EUREKA ten die rond haar zestigste de Eerste Wereldoorlog, maar BLU-RAY, REGIO B | CRITERION UK Kurosawa zijn dromen in film- jaar ineens vrijgezel wordt. dan met geluid en een onbe- vorm vervat. BLU-RAY, REGIO B | ARTIFICIAL EYE haaglijk vooruitblik op WO II. BLU-RAY, REGIO B | CRITERION UK BLU-RAY, REGIO A | OLIVE FILMS DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 44

Atom Egoyans Remember DE PLICHT VAN HET GEHEUGEN Geheugen is het centrale thema in het werk van de Canadees- sterrencultuur en het cynisme van de vergetelheid. Egoyan werd vooral geraakt door één specifieke anek- Armeense cineast Atom Egoyan. Zijn recente film Remember, nu dote: tijdens de promotietour van de film werd Aurora op dvd verkrijgbaar,­ draait om de laatste daders en getuigen van getroffen door een zenuwinzinking, waarop de produc- tie besloot zeven look-a-likes van Aurora in te huren de Holocaust. Wat als zij met geheugenverlies­ worden geconfron­­ (als stand-ins) om de gebeurtenissen waar het Ameri- teerd? DOOR MARIE-AUDE BARONIAN / VERTALING MARIEKE KUYPERS kaanse publiek getuige van zou zijn te presenteren en ‘authentiseren’ (waarmerken). Waarom zou je verrast zijn door de titel van Atom Egoyan al in 1995 in de korte film A Portrait of Arshile Egoyans laatste speelfilm? Elk van zijn werken had im- door middel van de brief- en homevideovorm de mers Remember kunnen heten, inclusief zijn vele korte overdracht van genocide behandelde. Hij koos er des- films en video-installaties. Want als er één overkoepe- tijds voor om dit gevoelige onderwerp aan te pakken lend thema is in zijn werk is het wel dat van geheugen, door zich te richten op de Amerikaanse, van origine trauma, overdracht en erfenis; persoonlijk, familiaal of Armeense schilder Arshile Gorky (1904-1948). Deze collectief. Daarnaast is Egoyan gefascineerd door au- banneling en overlevende van de genocide staat vooral diovisuele technologieën en hun vermogen herinnerin- bekend als een van de belangrijkste vertegenwoordigers gen en ervaringen zowel op te slaan als (uit) te wissen. van het abstract expressionisme. Eigenlijk is het hele Men zou zelfs zover kunnen gaan het werk van de Ca- verhaal van Ararat gebaseerd op de biografische erva- nadees-Armeense filmmaker, bekend van eerdere films ringen van deze schilder. als Family Viewing (1987), The Sweet Hereafter (1997) en Ararat (2002), te beschouwen als een soort labora- Getuigenis torium waarin op verschillende manieren de betekenis Ter gelegenheid van het honderdste gedenkingsjaar van en complexiteit van het geheugen onderzocht wordt. de genocide op de Armeniërs vonden er in 2015 wereld- wijd meerdere vertoningen van Egoyans films plaats. In Prothese deze context presenteerde de filmmaker twee werken Atom Egoyan is een van die regisseurs wiens eerste (waaronder Remember), die zeker van elkaar verschillen films zoveel indruk hebben gemaakt, films die zulke maar desalniettemin beide Egoyans esthetische en the- nostalgische gevoelens oproepen, dat al zijn werk er matische voorliefdes voortzetten en kristalliseren. Zo nog steeds mee wordt vergeleken. In zijn geval heeft werd de installatie Auroras (2007) geherintroduceerd hem dat beslist enig (productioneel) voordeel opge- onder de titel Chorus (in de openlucht gepresenteerd leverd, en leidde het tot tot een vaak gemaakt onder- in het Maxim Gorki Theater in Berlijn). Dit videowerk scheid tussen het ‘eerste’ en het ‘tweede’ deel van zijn bestaat uit meerdere schermen, waarop zeven verschil- oeuvre. Het scharnierpunt ligt bij zijn meest ambitieu- lende jonge vrouwen tragische episodes uit het leven ze project: de speelfilm Ararat. Egoyan heeft hiervoor van de overlevende Aurora Mardiganian (1901-1994) de beschikking gehad over meer middelen, zowel artis- vertellen. tiek/technisch als financieel, maar toch zie je in deze De biografie van Aurora, gekenmerkt door extreem film een onmiskenbare continuïteit en samenhang met geweld, is een volstrekt uniek verhaal. Dit vanwege de het eerdere werk. De centrale gedachtes in het hart van ‘rol’ die zij speelde in de beginjaren van Hollywood. Ararat zijn weliswaar nog niet helemaal uitontwikkeld: Haar tweeledige positie als overleefster van zowel de in thematische, formele en zelfs biografische zin zitten genocidale geschiedenis als de filmgeschiedenis, is even we net zoveel in de herhaling als de obsessie. Het tech- buitengewoon als verontrustend. Aurora’s verhaal werd nische team van de filmploeg is vrijwel compleet intact naar het witte doek gebracht in een stille film uit 1919, gebleven; zo tekende Michael Danna weer voor de Ravished Armenia (geregisseerd door Oscar Apfel en muziek, Steven Munro voor geluid en ook zien we na- deels geproduceerd door een Amerikaanse liefdadig- tuurlijk de kern van vaste acteurs weer terug. Echter, in heidsorganisatie), waarin zij zelf een rol speelde. Hier- Ararat komt zijn centrale thematiek veel directer naar mee heeft Aurora, wier geschiedenis wordt gekenmerkt voren: namelijk de grensoverschrijdende en geweldda- door slavernij en gruwelen, haar status als overlevende dige erfenis van de Armeense genocide in 1915. Hoewel veranderd naar die van actrice, zelfs beroemdheid. deze historische gebeurtenis op een overkoepelende Toen Egoyan deze film (die totaal in de vergetelheid manier via allerlei verwijzingen en indirecte tekens was geraakt, ondanks het grote succes toentertijd, en (denk aan Family Viewing uit 1987 of Calendar uit 1993) die recent gedeeltelijk is gerestaureerd) ontdekte, raak- De kunstinstallatie Auroras/Chorus is gebaseerd op in al Egoyans werken vanaf de jaren tachtig aanwezig is, te hij enorm gefascineerd door dit verhaal dat letterlijk fragmenten uit het verhaal, naar de herinneringen van bestaat er bij Ararat geen enkele twijfel meer: ‘de plicht getekend wordt door de relatie tussen geheugen en me- Aurora, en probeert nadrukkelijk op de meest uiteenlo- van het geheugen’ wordt een ‘plichts-beeld’. dia en de analogie tussen het vergeten van een histori- pende manieren een dergelijke getuigenis uit te drukken Ararat vult een soort leegte omdat hij zich, als sche gebeurtenis en het vergeten van een beroemdheid. en over te brengen. Dit videowerk gaat zo in op de vaste een van de weinige fictiefilms van een internationaal Ravished Armenia is niet alleen de allereerste film in de en onlosmakelijke band tussen getuigenis en spel, net erkende filmmaker, bezighoudt met de Armeense tra- geschiedenis van de cinema die een genocide verbeeld- als veel van zijn andere projecten trouwens. Er is hierin gedie. Het is bij wijze van spreken een prothese-film de, het is tevens een typisch voorbeeld van de effectieve geen overdracht mogelijk zonder mise-en-scène, zon- die zelf bestaat uit non-documentaire, doelbewust link tussen media en activisme (de opbrengsten van de der reconstructie, zonder voorstelling; zowel in thea- gefabriceerde, en zelfs kunstmatige beelden. Prothe- film werden gebruikt om verweesde Armeense kinde- trale als uitvoerende zin. Auroras/Chorus bevat (zoals se-beelden. Het is belangrijk om op te merken dat ren te helpen), alsmede de link tussen de filmindustrie, dikwijls bij Egoyan het geval is, met misschien Ararat als DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 45

uitzondering) geen expliciete beelden van geweld: het menhang tussen de culturele en neurologische dimensie Zev als de toeschouwer, die zich een weg baant door de zijn slechts de ‘head-shots’ (portretten) van de vrouwen van geheugen te benadrukken. Via zijn oudere hoofd- filmische route. die als een soort echo’s verwijzen naar de ‘vertrouwde’ personages gaat de film in op de problematiek rondom audiovisuele beelden van de overlevenden van de Shoah ouderdom en het levenseinde, en roept hij het verloop Road-thriller en andere slachtoffers van massamisdaden. van tijd en de natuurlijke, onvermijdelijke verdwijning Remember is een thriller-drama opgebouwd als road- Al heeft het werk Auroras/Chorus geen enkele pre- van dingen, mensen, resten en sporen op. Remember movie, waarin de toeschouwer op een quasi-lineaire tentie strikt educatief of historisch te zijn, het bevraagt vertelt het verhaal van Zev Guttman (Christopher manier (hoewel er ook een soort van circulariteit en wel de kwestie van getuigenis via beeld en ook, net als Plummer, eerder al te zien in Egoyans Ararat), een naar herhaling in zit) de weg van Zev volgt. Terwijl wij ho- bijna al Egoyans eerdere werken, de kwestie van de po- de VS geëmigreerde bejaarde man die aan dementie lijdt pen op een moment van ontlading, of dat nou de ont- sitie en verantwoordelijkheid van de toeschouwer. Hoe en door een van zijn medeoverlevenden uit Auschwitz hulling van de waarheid is, of een moment van ‘closure’ te reageren op deze gezichten die ons ondenkbare ver- op een laatste reis wordt gestuurd. Deze Max (Martin (afsluiting) en ‘justice’ (gerechtigheid). Terwijl zijn halen overbrengen? Geconfronteerd met Aurora, wordt Landau) geeft Zev een handgeschreven brief die de ver- ouderdom en ziekte Zev tot aan de grenzen van zijn mogelijkheden herinneren en beproeven, en hem ervan weerhouden toegang te verkrijgen tot de persoonlijke en historische waarheid, laat het einde van de film ons (als toeschouwer), zoals vaak het geval is bij Egoyan, met een dubbel gevoel van opluchting en verwarring achter. De laatste scène had niet veelzeggender kunnen zijn, aangezien de film eindigt met Zevs verklaring: “I remember.” Deze laatste opmerking herstelt en voert tegelijkertijd terug naar de zoektocht en de waarheid. Tegelijkertijd fungeert deze ook als tegengif voor het (historische) geheugenverlies en als filmische ‘wrap- ping up’. Daarbij benadrukt en ontregelt de film in het heden de relatie tussen slachtoffer en dader door precies de culturele, historische en neurologische cog- nitieve aspecten te mengen van de nauwe band tussen herinnering en geheugenverlies.

Activisme Zowel Auroras/Chorus als Remember nemen via hun (eigen) esthetische karakter deel aan de herdenking van een genocide door middel van de representatie en overdracht van de getuige in onze hedendaagse beeld- cultuur. Video-installatie en speelfilm stellen cruciale vragen. Vanuit een historisch en kentheoretisch per- spectief is het de vraag wat we werkelijk onthouden van de overdracht (en de tekortkomingen daarvan) van het traumatische verleden. Met behulp van de audio- visuele en filmische aspecten kan gereflecteerd worden op het getuigen via beeld en in dit geval over de positie van Remember (of het gebrek hieraan) ten opzichte van de audiovisuele getuigenis en de genres van de Holo- caustfilm. Ook kan Auroras/Chorus bekeken worden in het kader van de vroege Amerikaanse cinema, of kun je kijken naar het verband tussen populaire media en activisme. Al deze elementen, meervoudig en complex, ziet men in deze twee projecten uit 2015 terug, waarin ook Egoyans gehele eerdere werk (of je nu de voorkeur geeft aan de ‘vroege’ Egoyan of niet) resoneert. Ten slotte beschouwen en onderzoeken Auroras/ Chorus en in zekere zin Remember ook het gezicht en de positie van de getuige binnen de hedendaagse beeldcultuur, via de sporen en imprints van het geno- de toeschouwer getuige van een herinnering in de schillende stappen beschrijft die Zev moet volgen als hij cide-trauma in het heden. Deze getuige(nis) is volhar- maak. Zichzelf altijd aan het vormen, eindeloos aan het de persoon die verantwoordelijk is voor de dood van zijn dend en een eindeloze bron voor fictie en verbeelding. worden – een herinnering van gebeurtenissen die be- familie wil wreken. Terwijl Egoyans films gewoonlijk staat uit versnipperde stukjes die de filmmaker obses- vergeven zijn van objecten als videobanden of foto’s die Marie -Aude Baronian IS HOOFDDOCENT VISUELE sief en zorgvuldig tracht te vangen, te reconstrueren. functioneren als ‘memory triggers’, is het hier de brief CULTUUR AAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM | die dient als anker en de restanten van Zevs geheugen in OVER EGOYAN PUBLICEERDE ZIJ ONDER MEER CINÉMA Wraak stand houdt. Het is overigens diezelfde brief die het ver- ET MÉMOIRE : SUR ATOM EGOYAN (2013) | HET BOEK De reconstructie van de ontmantelde stukken die loop van de film bepaalt. Hier is de brief dus niet alleen SCREENING MEMORY: THE PROSTHETIC IMAGES OF ATOM EGOYAN WORDT NAJAAR 2016 VERWACHT. voortkomen uit de traumatische effecten van de ge- het medium van overdracht (zoals in A Portrait of Ar- Remember IS OP DVD UITGEBRACHT DOOR LIONS­ schiedenis is ook het uitgangspunt van Remember. Deze shile) maar ook een cognitief gereedschap. Een tastbare GATE (R1) | OP YOUTUBE IS EEN IMPRESSIE TE ZIEN VAN film gaat over geheugenverlies en streeft ernaar de sa- en praktische geheugensteun voor zowel het personage DE INSTALLATIE AURORAS/CHORUS DE FILMKRANT #392 OKTOBER/NOVEMBER 2016 46 Actie!

Rembrandtweg 653, Amstelveen Maandag 12 september 2016, 15.19 uur

‘Ria, hoe gaan de haardrogers aan?’, vraagt Patrick Stoof die een wufte dameskapper speelt. Onder een van de haardrogers zit Si- mone Kleinsma, met een hoofd vol krulspel- den en een kapperscape om. Naast haar, bui- ten beeld, liggen drie figuranten loom achterover in kappersstoelen, met hun hoofd in de wasbak. De eigenaresse komt aangelo- pen en wijst het juiste knopje aan. ‘Je kunt hem ook op koud zetten’, zegt ze. Het is bloedheet in de dames- en heren- kapsalon van Nic Verweij in Amstelveen tij- dens de opnamen van Dorst, de tweede lange voegt. ‘Doe maar’ zegt Diesing, die in een fessioneel uit’. KAPPER PATRICK STOOF WORSTELT MET DE KRULSPELDEN VAN SIMONE speelfilm van Saskia Diesing, die eerder het korte broek en een hemdje achter een monitor Diesing vraagt of Stoof iets harder het KLEINSMA, DIE DE TERMINAAL ZIEKE ELISABETH SPEELT. REGISSEUR SASKIA DIESING ZIET DAT HET GOED IS. IN DE SPIEGEL FOTOGRAAF BOB met twee Gouden Kalveren bekroonde co- zit te grinniken. ‘Eerste posities iedereen, we beeld in kan komen rollen op zijn krukje op BRONSHOFF ming of age-drama Nena (2014) regisseerde. gaan het een keer proberen’, zegt de opname- wieltjes, ‘maar het moet geen comedy wor- ‘Worden dit een, twee of drie instellingen?’, leider. ‘Staat de haardroger op warm of op den’. De opnameleider vraagt of iemand wil de opnameleider weten. koud?’ wil Kleinsma nog weten. ‘Koud’, Stoof even kan deppen. Dorst is een verfilming van de gelijknamige riposteert de opnameleider. ‘Als ik rook onder De tweede take gaat alles naar wens: de prijswinnende roman van Esther Gerritsen, de kap vandaan zie komen, roep ik wel stop.’ kapper tilt de droogkap omhoog, voelt aan Dorst NEDERLAND, 2016/2017 | SCENARIO SASKIA die samen met Diesing het scenario schreef. De kapper en Elisabeth praten langs elkaar het haar van Elisabeth en zegt ‘nou nog heel DIESING EN ESTHER GERRITSEN | REGIE SASKIA Daarin draait het om Coco (Elise van ’t Laar, heen over vrienden van wederzijdse vrien- even’. Terwijl hij uiterst vakkundig een haar- DIESING | PRODUCENT KEY FILM, HANNEKE NIENS EN eerder te zien in Peter Hoogendoorns Tussen den, scheidingen en vreselijke ziektes, zoals speld uit heur haar haalt, doen de twee het HANS DE WOLF | UITVOEREND PRODUCENT ELLEN 10 en 12), die geen idee heeft wat ze met haar dat gaat bij de kapper. Onderwijl zit Stoof kappersdialoogje – over de nieuwe vrouw HOFFMANN | CAMERA AAGE HOLLANDER | MONTAGE leven moet – totdat haar moeder Elisabeth met een van Kleinsma’s krulspelden te prut- van Wilbert, een heel simpel vrouwtje vol- AXEL SKOVDAL ROELOFS | ART DIRECTION JAN WILLEM (Kleinsma) ziek blijkt. Het is de eerste keer sen. Als de camera niet meer draait, proest gens de kapper, ja een hele aardige vrouw, al- VAN DER SCHOOT | PRODUCTION DESIGN DIANA VAN DE dat de veelzijdige Kleinsma een hoofdrol in hij het uit. ‘Niet te doen, die rollers!’ ‘Je hoeft dus Elisabeth. VOSSENBERG | KLEDING MANON BLOM | MAKE-UP een film speelt; de Grande Dame van de Ne- ze er niet helemaal uit te halen, een beetje Iedereen gniffelt. ‘En stop!’ roept de op- TRUDY BUREN | MUZIEK A MILLION MILLION (PAUL derlandse theaterwereld had wel bijrolletjes frunniken volstaat’, zegt Diesing van achter nameleider. ‘Hij was helemaal goed’, zegt EISENACH) | MET SIMONE KLEINSMA, ELISE VAN ’T in de Johan Nijenhuis-films Verliefd op Ibiza de monitor. ‘Kan iemand het nog een keer Diesing. ‘Heeft iemand misschien deodo- LAAR, LEOPOLD WITTE, STEFAN DE WALLE, MARGÔT (2013) en Toscaanse bruiloft (2014). voordoen?’ Trudy Buren, die over haar en rant?’ ROS, PATRICK STOOF, RENÉ GROOTHOF, FABIAN ‘Is het leuk als ik het beeld in kom rollen?’ make-up gaat, komt de set op lopen en JAN PIETER EKKER JANSEN, MERIJN DE JONG | DISTRIBUTIE SEPTEMBER vraagt Stoof, die de daad direct bij het woord spreekt Stoof moed in: ‘Het zag er heel pro- FOTO BOB BRONSHOFF FILM | TE ZIEN VANAF 2017

DE FILMKRANT #393 VERSCHIJNT OP DONDERDAG 10 NOVEMBER Volgende maand LAYLA M. I, DANIEL BLAKE JUSTE LA FIN DU SHADOW WORLD A QUIET PASSION MONDE FAI BEI WATERBOYS NOCTURNAL ANIMALS SOGNI I PUGNI IN THE SALESMAN FRANTZ NERUDA TASCA SANGUE DE KINDEREN VAN JUF KIET COMPLETE UNKNOWN AMERICAN PASTORAL LES SAISONS DEL MIO SANGUE SOOF 2 CHINA’S VAN GOGHS DÉMAIN TOUT COMMENCE KAPPEN SING DE ZEVENDE HEMEL MAL DE PIERRES SEPP – DE WOLVENVRIEND ROGUE ONE – A STAR WARS STORY OFFICE CHRISTMAS PARTY MEES KEES LANGS DE LIJN JUAN CARLOS COPES MARÍA NIEVES Highlights EXECUTIVE PRODUCER WIM WENDERS November ULTIMO T NGO A FILM OF GERMAN KRAL The Other Side

Looking for America Celluloid De Verenigde Staten volgens Tacita Dean, João Maria Gusmão & onafhankelijke fi lmmakers Pedro Paiva, Rosa Barba, Sandra In aanloop naar de Amerikaanse Gibson & Luis Recoder presidentsverkiezingen werpt EYE dit najaar De kunstenaars in de internationale een nieuwsgierige blik op de Verenigde groepstentoonstelling Celluloid onderzoeken Staten. Hoe verhoudt het aloude ideaal van in hun werk de bijzondere kwaliteiten van een ‘land of the free and home of the brave’ analoog fi lmmateriaal en het fi lm apparatus. zich met de weerbarstige werkelijkheid? Met In een tijd van snelle en bijna totale fi lms uit heden en verleden, premières, digitalisering van het bewegend beeld inleidingen, gasten en een speciale avond vestigen deze kunstenaars de aandacht op de rond de verkiezingen. materiële eigenschappen van 16mm en 7 oktober t/m 21 december 35mm celluloidfi lm. Zij benadrukken de kracht van het geprojecteerde beeld en blazen het Once Upon a Time in the tastbare celluloid nieuw leven in. West 17 september 2016 t/m 8 januari 2017 Leone’s beroemde spaghettiwestern is digitaal gerestaureerd. De vrouwelijke IDFA @ EYE hoofdrol wordt vertolkt door de Italiaanse EYE is dit jaar opnieuw een van de locaties fi lmster Claudia Cardinale, omringd door van IDFA. Van 16 tot en met 27 november zijn Hollywoodsterren Henry Fonda, Charles ruim driehonderd documentaires te zien. Met Bronson en Jason Robards. (inter)nationale premières en competities, 10 NOVEMBER Vanaf 3 november fi lms van debutanten en studenten, documentaires voor kinderen en veel IN DE FILMTHEATERS internationale gasten. Zie ook eyefi lm.nl/idfa 16 t/m 27 november

EYE FILMMUSEUM AMSTERDAM Info & tickets eyefi lm.nl

Adv-UltimoTango-118x300.indd 1 EYE_AD_FILMKRANT_10-2016.indd22-09-16 10:06 1 06-10-16 17:15 FILMFESTIVAL NAMEN FILMFESTIVAL VENETIE BESTE DEBUUTFILM PUBLIEKSPRIJS

BLUE MONDAY PRODUCTIONS, PROPAGANDA PRODUCTION, HÉLICOTRONC PRESENTEREN

EEN FILM VAN LEYLA BOUZID AS I OPEN MY EYES MET BAYA MEDHAFFAR EN GHALIA BENALI VANAF DO. 13 OKTOBER IN DE BIOSCOOP director:

LEYLA BOUZID films facing the world