ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﮑﻰ ﺑﺮﺧﻰ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻯ Acer (اﺯ ﺗﻴﺮﻩ (Sapindaceae

ﻧﺎﻡ ﺩاﻧﺸﺠﻮ: ﺯﻳﻨﺐ ﭘﺎﺭﺳﺎﻧﻴﺎ

اﺳﺘﺎﺩ ﺭاﻫﻨﻤﺎ: ﺯﻫﺮا ﻧﺎﻇﻢ ﺑﮑﺎﻳﻰ

اﺳﺘﺎﺩ ﻣﺸﺎﻭﺭ: ﻣﻬﻮﺵ ﺳﻴﻔﻌﻠﻰ

ﭼﮑﻴﺪﻩ: ﺟﻨﺲ اﻓﺮا Acer اﺯ ﺧﺎﻧﻮاﺩﻩ Aceraceae) ﻳﺎ (Sapindaceae ﺷﺎﻣﻞ ۱۰

ﮔﻮﻧﻪ ﺩﺭ اﻳﺮاﻥ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩاﺭاﻯ اﺭﺯﺵ اﻗﺘﺼﺎﺩﻯ، ﺯﻳﻨﺘﻰ ﻭ ﺩاﺭﻭﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ۷ ﮔﻮﻧﻪ اﺯ اﻳﻦ ﺟﻨﺲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺮاﻥ ﺗﻮﺯﻳﻊ

ﻭ ﻳﺎ ﮐﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩاﻧﺪ ﺩﺭ اﻳﻦ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭاﻗﻊ ﺷﺪﻩاﻧﺪ: campestre, A. platanoides, A. monspessullanum, A. velutinum, Acer

.palmatum. A. negundo, A. cappadocicum, A ﺩﺭ اﻳﻦ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ۳۷ ﻭاﺣﺪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ اﺯ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻯ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ

ﺷﺪﻧﺪ. ﺗﻨﻮﻉ ﺭﻳﺨﺖ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ﺳﻨﺘﻰ ﺩﺭ۳۷ ﺟﻤﻌﻴﺖ، ﺗﻨﻮﻉ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺗﺸﺮﻳﺤﻰ ﺑﺮﮒ ﺩﺭ۲۱ ﺟﻤﻌﻴﺖ، ﺗﻨﻮﻉ ﺩاﻧﻪﻫﺎﻯ ﮔﺮﺩﻩ ﺩﺭ ۳ ﮔﻮﻧﻪ، ﺷﻤﺎﺭﺵ

ﮐﺮﻭﻣﻮﺯﻣﻰ ﺩﺭ ﻳﮏ ﮔﻮﻧﻪ، ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺑﺸﺮﻩ ﺑﺮﮒ ﺩﺭ ۴ﮔﻮﻧﻪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﮑﺘﺎﺭﻯ ﺩﺭ ۱ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮاﺭ ﮔﺮﻓﺖ. ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰﻫﺎﻯ ﺭﻳﺰ ﺭﻳﺨﺖ ﺷﻨﺎﺳﻰ

ﺻﻔﺤﻪ ﻧﮑﺘﺎﺭﻯ ﻭ ﺩاﻧﻪﻫﺎﻯ ﮔﺮﺩﻩ اﺯ ﻣﻴﮑﺮﻭﺳﮑﻮﭖ اﻟﮑﺘﺮﻭﻧﻰ اﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭﺗﺤﻠﻴﻞ ﺁﻣﺎﺭﻯ اﺯ ﻧﺮﻡ اﻓﺰاﺭ ver. SPSS ۲۰ ﺟﻬﺖ اﺭﺯﻳﺎﺑﻰ

ﺗﻨﻮﻉ ﺻﻔﺎﺕ ﮐﻤﻰ ﻭﮐﻴﻔﻰ ﺭﻳﺨﺘﻰ، ﺗﺸﺮﻳﺤﻰ ﻭ ﮔﺮﺩﻩ ﺷﻨﺎﺳﻰ اﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪ. اﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﺭﻭاﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺧﻮﺷﻪاﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ

ﺟﺪاﻳﻰ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻭ اﺭﺗﺒﺎﻁ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺑﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻯ .platanoides A ﻭ .cappadocicum A ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺭﻳﺨﺘﻰ ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺭا ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ.

ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺗﺸﺮﻳﺤﻰ ﺑﺮﮒ اﺯ ﻧﻈﺮ ﺻﻔﺎﺗﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺭﮔﺒﺮﮒ اﺻﻠﻰ ﻓﻮﻗﺎﻧﻰ، ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺸﺮﻩ ﺗﺤﺘﺎﻧﻰ، ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮐﻼﻧﺸﻴﻢ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺘﺎﻧﻰ ﺭﮔﺒﺮﮒ اﺻﻠﻰ

ﻭ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺸﺮﻩ ﻓﻮﻗﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺭﮔﺒﺮﮒ اﺻﻠﻰ ﺩاﺭاﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ ﺩﺭ ﺗﻨﻮﻉ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. اﺷﮑﺎﻝ ﺩاﻧﻪﻫﺎﻯ ﮔﺮﺩﻩ ﺩاﺭاﻯ اﺭﺯﺵ اﻓﺘﺮاﻗﻰ

ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺗﺰﺋﻴﻨﺎﺕ ﺩاﻧﻪﻫﺎﻯ ﮔﺮﺩﻩ اﺯ ﻧﻮﻉ ﺩﻭﺑﺎﺭ ﻣﺸﺒﮏ ﻭ ﻣﺨﻄﻂ ﺑﻮﺩ. ﺷﻤﺎﺭﺵ ﮐﺮﻭﻣﻮﺯﻭﻣﻰ ﺑﺮاﻯ ﮔﻮﻧﻪ .negundo A ﺑﺮاﻯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ

اﻳﺮاﻥ اﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻯ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺩاﺷﺖ. ﺟﺪاﻳﻰ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﻧﻤﻮﺩاﺭ ﺭﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪﻯ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪ.

ﺑﺮاﻯ اﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺗﻨﻮﻉ ﺩﺭﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﮔﺮﺩﻩ ﺷﻨﺎﺳﻰ، ﺷﻤﺎﺭﺵ ﮐﺮﻭﻣﻮﺯﻣﻰ، ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﺗﺸﺮﻳﺤﻰ ﻭ ﺑﺸﺮﻩ ﺑﺮﮒ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻯ ﺟﻨﺲ Acer ﺩﺭ اﻳﺮاﻥ ﮔﺰاﺭﺵ ﺷﺪ.

ﺩاﻧﺸﮑﺪﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺎﻳﻪ

ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻓﺎﻉ: ۱۳۹۲

ﺩاﻧﺸﮕﺎﻩ اﻟﺰﻫﺮا

زاٶك٫بٺ اٮعټطا )ؼ( زاٶك٧سٺ ٖٯٹٰ دبیٻ – ٪طٸٺ ظیؿز قٷبؾی

پایاى ًاهِ جٽز اذص زضجٻ ٦بضقٷبؾی اضقس ضقشٻ ظیؿز قٷبؾی ٖٯٹٰ ٪یبټی – ٪طایف ؾیؿشٳبسی٥ ا٦ٹٮٹغی

عٌَاى تزرسی سیستواتیکی تزخی گًَِ ّای Acer )استیزُ Sapindaceae (

اساتیذ راٌّوا دکتزهزین کطاٍرسی دکتز سّزا ًاظن تکایی اؾشبز ٲكبٸض ز٦شط ٲٽٹـ ؾیٟٗٯی

داًطجَ ظیٷت دبضؾبٶیب ٲٽط1392

"٦ٯیٻ زؾشبٸضز ټبی ٶبقی اظ سح٣ی١ ٞٹ٠ ٲشٗٯ١ ثٻ زاٶك٫بٺ اٮعټطا )ؼ( ٲی ثبقس."

حمد وسپاس وژیه ی خداوندی ست هک رد وجود ما ازبار گسترش وجمع شدن حقایق را ق رار

داد. صحیفو سجادهی

تقدیم هب

ساحت مقدس حضرت ولیعصر)عج(

و ستتتت اره اهی آستتتتمان زنتتتتد ام، دو نتتتتور دیتتتتده ام، پتتتتدر و متتتتارد زعزی رت از جتتتتا م هک همیشتتتتو و رد همتتتتو حتتتتا یتتتتاری ام هم م خی ه كردند . ربدس انشان بوهس ز م و امیدوارم هک و ار ه دعای رشان بدرهق را م باشد.

وخواره و رباردان زعزی و انزنینم

هک وجود رپ از محبت شان همواره ربایم ماهی امید و دلگرم ست.

وهمسر مهربا م هک با دانش و مهربان اش یاری ام داد.

سپاسگزاری

با تشکر و سپاس فراوان از زحمات اس اد زعزی، لرانقدر و مهربا م

خا م دکتر مریم کشاورزی هک رد تمام مراحل دلسوزاهن و صبوراهن ابیتشپن ومشوق بنده

ب ود ند.

و با سپاس از اس اد زعزیم خا م دکتر زرها انظم بکای تح و اس اد مشاور زعزیم خا م دکتر مهوش سیفعل هب پاس صبر و مل ، راهنمای اه ومهربان

شان.

چکیذُ: جٷؽ اٞطا Acer اظ ذبٶٹازٺ ) Aceraceae یب Sapindaceae ( قبٲ٭ 10 ٪ٹٶٻ زض ایطاٴ اؾز. ایٵ ٪یبټبٴ زاضای اضظـ ا٢شهـــــبزی، ظیٷشی ٸ زاضٸیی ټؿشٷس. 7 ٪ٹٶٻ اظ ایٵ جٷؽ ٦ٻ زض ثرف ټبی ٲرشٯٝ ایـــــطاٴ سٹظیٕ ٸ یب ٦بقشٻ قسٺ اٶس زض ایٵ دطٸغٺ ٲٹضز ثطضؾی ٸا٢ٕ قـــــسٺ اٶس: Acer velutinum, A.monspessullanum, A.platanoides, A.campestre, A.cappadocicum, ,A.palmatum. A.negundo زض ایٵ دطٸغٺ زض ٲجٳٹٔ 37 ٸاحس جٳٗیشی اظ ایٵ ٪ٹٶٻ ټب جٳٕ آٸضی ٸ ثطضؾی قسٶس. سٷٹٔ ضیرز قٷبؾی ثٻ ضٸـ ؾٷشی زض37 جٳٗیز، سٷٹٔ ؾبذشبض سكطیحی ثط٨ زض21 جٳٗیز، سٷٹٔ زاٶٻ ټبی ٪طزٺ زض 3 ٪ٹٶٻ، قٳبضـ ٦طٸٲٹظٲی زض ی٥ ٪ٹٶٻ، ثطضؾی ثكطٺ ثط٨ زض 4٪ٹٶٻ ٸ ثطضؾی ٶ٧شبضی زض 1٪ٹٶٻ ٲٹضز سٹجٻ ٢طاض ٪طٞز. زض ثطضؾی ټبی ضیع ضیرز قٷبؾی نٟحٻ ٶ٧شبضی ٸ زاٶٻ ټبی ٪طزٺ اظ ٲی٧طٸ٧ؾٹح اٮ٧شطٸٶی اؾشٟبزٺ قس. زض سجعیٻ ٸسحٯی٭ آٲبضی اظ ٶطٰ اٞعاض

SPSS ver. 20 جٽز اضظیبثی سٷٹٔ نٟبر ٦ٳی ٸ٦یٟی ضیرشی، سكطیحی ٸ ٪طزٺ قٷبؾی اؾشٟبزٺ قس. اضظیبثی ضٸاثٍ ثیٵ ٪ٹٶٻ ټب ثب سجعیٻ ٸ سحٯی٭ ذٹقٻ ای ٶكبٴ زټٷسٺ جسایی ٪ٹٶٻ ټب ٸ اضسجبٌ ٶعزی٥ ثیٵ ٪ٹٶٻ ټبیA.platanoides ٸA.cappadocicum ثٹز ٦ٻ قجبټز ضیرشی ثبالیی ضا ٶیع ٶكبٴ ٲی زټٷس. ؾبذشبض سكطیحی ثط٨ اظ ٶٓط نٟبسی ٲبٶٷس يربٲز ض٪جط٨ انٯی ٞٹ٢بٶی، يربٲز ثكطٺ سحشبٶی، يربٲز ٦الٶكیٱ زض ؾُح سحشبٶی ض٪جط٨ انٯی ٸ يربٲز ثكطٺ ٞٹ٢بٶی زض ٲح٭ ض٪جط٨ انٯی زاضای ثیكشطیٵ اثط زض سٷٹٔ ٲكبټسٺ قسٺ ثٹزٶس. اق٧ب٬ زاٶٻ ټبی ٪طزٺ زاضای اضظـ اٞشطا٢ی ٲی ثبقٷس. سعئیٷبر زاٶٻ ټبی ٪طزٺ اظ ٶٹٔ زٸثبض ٲكج٥ ٸ ٲرٍُ ثٹز. قٳبضـ ٦طٸٲٹظٸٲی ثطای ٪ٹٶٻ A.negundo ثطای ٶرؿشیٵ ثبض زض ایطاٴ اٶجبٰ قس ٸ ثب یبٞشٻ ټبی ٲح٣٣بٴ دیكیٵ سُبث١ زاقز. جسایی ٪ٹٶٻ ټب زض ٶٳٹزاض ضؾشٻ ثٷسی ٸ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ٶیع سبییس قس. ثطای اٸٮیٵ ثبض سٷٹٔ زض ذهٹنیبر ٪طزٺ قٷبؾی، قٳبضـ ٦طٸٲٹظٲی، ذهٹنیبر سكطیحی ٸ ثكطٺ ثط٨ ٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer ؽ زض ایطاٴ ٪عاضـ قس.

فْزست هطالة: عٌَاى صفحِ

فصل اٍل- هقذهِ 1-1- ٲٗطٞی ذبٶٹازٺ Aceraceae 1 1-1-1- ٦ٯیس قٷبؾبیی جٷؽ ټبی Sapindaceae 1 1-2- دیٹٶسټب ٸ ذٹیكبٸٶسی ټب 2 1-3- سیطٺ ی اٞطا زض ایطاٴ 2 1-4- قطح جٷAcerؽ ) اٞطا ( 3 1-5- دطا٦ٷف جٛطاٞیبییAcer 4 1-6- اټٳیز ا٢شهبزی Acer 6

1-7- ذٹال زاضٸیی Acer 6 1-8- سبضیرچٻ سبؿ٦ٹٶٹٲی جٷAcer ؽ 7 1-9- دیكیٷٻ ثطضؾی ټبی ؾیؿشٳبسی٧یAcer 11 1-9-1- ثطضؾی ؾیؿشٱ ض٪جط٪ی)venation) 11 1-9-2- ثطضؾی ټبی ٲٹٮ٧ٹٮی زض جٷAcerؽ 11 1-9-3- ثطضؾی سٷٹٔ ضیرز قٷبؾی 12 ؾ -10-1بیطثطضؾی ټبی اٶجبٰ قسٺ ضٸی جٷAcerؽ 13 1-11- ٲٹضٞٹٲشطی ٸ اٶٹأ آٴ 14 1-11-1- ٲٹضٞٹٲشطی)ضیرز قٷبؾی( ؾٷشی(Traditional morphometrics) 14 1-11-2- سحٹ٬ زض ٲٹضٞٹٲشطی 17 1-12- اټساٜ دػٸټف 18 فصل دٍم – هَاد ٍ رٍش ّا

2-1- ثطضؾی سبؿ٦ٹٶٹٲی 19 2-2- ٲُبٮٗبر ضیرز قٷبؾی ؾٷشی 19 2-2-1- ٪ٹٶٻ ټب ٸ جٳٗیز ټبی ٲٹضز ثطضؾی 19 2-2-2- نٟبر ضیرشی ٲُبٮٗٻ قسٺ 19 2-3- ٲُبٮٗبر ضیع ضیرز قٷبؾی 26 2-3-1- ٲُبٮٗبر ٪طزٺ قٷبؾی 26 2-3-2- ثطضؾی ثكطٺ ؾُح دكشی(abaxial) ٸق٧ٳی )abaxial( ثط٨ 27 2-3-3-ٲُبٮٗبر ضیرز قٷبؾی ٲیٹٺ ٸ ثصض 28 2-4- ٲُبٮٗبر سكطیحی ثط٨ 28 2-5-ٲُبٮٗبر ٶ٧شبضی 31 2-6-ٲُبٮٗبر ٦طٸٲٹظٸٲی 32 فصل سَم- ًتایج 3-1- ٶشبیج ٸ سحٯی٭ ٲكبټسار سكطیحی ثط٨ ٪ٹٶٻ ټبی Acer. L 33

اٮٝ( ٪ٹٶٻ A. velutinum 33 ة( ٪ٹٶٻ A.negundo 34 ج( ٪ٹٶٻ A.monspessulanum 35 ز( ٪ٹٶٻ A.campestre 37 ض(٪ٹٶٻ A.platanoides 37 ؼ(٪ٹٶٻA.cappadocicum 38 ٠(٪ٹٶٻA.palmatum 39 3-2- ٶشبیج ٸ سحٯی٭ ٲُبٮٗبر ٪طزٺ قٷبؾی 47 3-3- ٶشبیج ٸ سحٯی٭ ٲُبٮٗبر ثكطٺ ؾُح دكشی ٸق٧ٳی ثط٨ 51 3-4- ٶشبیج ٸ سحٯی٭ ٲُبٮٗبر ٲیٹٺ ٸ ثصض 56 3-5- ٶشبیج ٸ سحٯی٭ ٲُبٮٗبر ٶ٧شبضی 58 3-6- ٶشبیج ٸ سحٯی٭ ٲكبټسار ضیرشی زض ٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer ؽ : 60

3-7- ٶشبیج ٸ سحٯی٭ ٲُبٮٗبر ٦طٸٲٹظٸٲی ٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer L. ؽ : 71 فصل چْارم – تحث 4-1- سبؿ٦ٹٶٹٲی ٸ قطح جٷؽ اٞطا 72 4-2- قطح ثرف ټبی جٷAcer ؽ زض ایطاٴ 72 4-2-1- قطح ثرف Platanoidea : 72 اٮٝ( ٪ٹٶٻ A.platanoides 72 ة ( ٪ٹٶٻ A.campestre 73 ج ( ٪ٹٶٻ A.cappadocicum 74 4-2-2- قطح ثرف Acer : 75 اٮٝ ( ٪ٹٶٻ A.velutinum 75 4-2-3- قطح ثرف Trilobata: 77 4-2-4- قطح ثرف Goniocarpa : 77 اٮٝ( ٪ٹٶٻ A.monspessulanum 78

4-3- ٪ٹٶٻ ټبی زضذز یب زضذشچٻ ای ٦بقشٻ قسٺ زض ایطاٴ : اٮٝ( ٪ٹٶٻ A.negundo 81 ة( ٪ٹٶٻ A.palmatum 82 4-4- ثحث ٸ ٶشیجٻ ٪یطی ٶٽبیی 83 یبٞشٻ ټبی ایٵ دػٸټف 86 دیكٷٽبزار ٸاٸٮٹیز ټبی دػٸټكی آیٷسٺ 87 فْزست هٌاتع

فْزست جذاٍل:

ضوارُ جذٍل صفحِ جسٸ٬ 1-1-ضزٺ ثٷس ی ټبی جٷAcer ؽ 9

جسٸ2٬-1- ٲكرهبر ٸاحسټبی جٳٗیشی ٲٹضز ثطضؾی 20 جسٸ2٬-2- نٟبر ٦یٟی ٸ ٦س ٪صاضی آٶٽب زض ٲُبٮٗبر ضیرز قٷبؾی 23 جسٸ2٬-3- نٟبر ٦ٳی زض ٲُبٮٗبر ضیرز قٷبؾی 25 جسٸ٬ 2-4- نٟبر ٦ٳی ٲٹضز ٲُبٮٗٻ زض ثطضؾی زاٶٻ ٪طزٺ 27 جسٸ٬ 2-5- نٟبر ٦یٟی ٸ٦س٪صاضی آٶٽب زض ثطضؾی زاٶٻ ٪طزٺ 27 جسٸ2٬-6- نٟبر ٦یٟی ٸحبالر نٟبر زضثطضؾی ضیرز قٷبؾی ٲیٹٺ ٸ ثصض 28 جسٸ2٬-7- نٟبر ٦ٳی ٲٹضز اؾشٟبزٺ زض اضظیبثی ثط٨ 29 جسٸ2٬-8- نٟبر ٦یٟی ٲٹضز اؾشٟبزٺ زض اضظیبثی ثط٨ 30 جسٸ٬ 3-1- ٶشبیج اٸٮیٻ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ٸ زضنس ٸاضیبٶؽ آٶٽب ثط اؾبؼ نٟبر ٦ٳی ٸ ٦یٟی سكطیحی 43 جسٸ٬ 3-2- ٲ٣بزیط ٞب٦شٹض اٸ٬ ٸ زٸٰ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ثطاؾبؼ نٟبر ٦ٳی ٸ ٦یٟی سكطیحی 43

جسٸ٬ 3-3- ٶشبیج اٸٮیٻ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ٸ زضنس ٸاضیبٶؽ آٶٽب ثطاؾبؼ نٟبر ٦ٳی سكطیحی 45 جسٸ٬ 3-4- ٶشبیج اٸٮیٻ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ٸ زضنس ٸاضیبٶؽ آٶٽب ثطاؾبؼ نٟبر ٦یٟی سكطیحی ٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer ؽ. 46 جسٸ٬ 3-5- ٲ٣بزیط ٞب٦شٹض اٸ٬ ٸ زٸٰ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ثطاؾبؼ نٟبر ٦ٳی ٸ ٦یٟی ٪طزٺ قٷبؾی 49 جسٸ٬ 3-6- ٲ٣بزیط ٞب٦شٹض اٸ٬ ٸ زٸٰ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ثطاؾبؼ نٟبر ٦ٳی ٸ ٦یٟی ٪طزٺ قٷبؾی 50 جسٸ3٬-7- ٲیبٶ٫یٵ نٟبر ضیرشی زض ٪ٹٶٻ ټبی Acer 61 جسٸ3٬-8- ٶشبیج اٸٮیٻ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ٸ زضنس ٸاضیبٶؽ آٶٽب ثطاؾبؼ نٟبر ٦ٳی ضیرشی 64 جسٸ3٬-9- ٲ٣بزیط ٞب٦شٹض اٸ٬، زٸٰ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ثطاؾبؼ نٟبر ٦ٳی ضیرشی 64

جسٸ٬ 3-10- ٶشبیج اٸٮیٻ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ٸ زضنس ٸاضیبٶؽ آٶٽب ثطاؾبؼ نٟبر ٦ٳی ضیرشی 66 جسٸ٬ 3-11- ٶشبیج ضزٺ ثٷسی ثطاؾبؼ نٟبر ضیرشی ٦ٳی ٸ٦یٟی ٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer ؽ 67 جسٸ3٬-12- ٶشبیج اٸٮیٻ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ٸ زضنس ٸاضیبٶؽ آٶٽب ثطاؾبؼ نٟبر ٦یٟی ضیرشی 68 جسٸ3٬-13- ٲ٣بزیط ٞب٦شٹض اٸ٬، زٸٰ حبن٭ اظ سجعیٻ ثٻ ٖبٲ٭ ټب ثطاؾبؼ نٟبر ٦یٟی ضیرشی 68 جسٸ٬ 3-14- ٶشبیج قٳبضـ ٦طٸٲٹظٲی ٪ٹٶٻ A.negundo 71

فْزست تصاٍیز:

هطخصات تصاٍیز صفحِ ق٧٭1- 1- اٮٝ(٪ٹٶٻ ای اظ جٷAcer ؽ زض َجیٗز 3 ق٧٭ 1- 1- ة(٪ٹٶٻ ای اظ جٷAcer ؽ زض َجیٗز 3 ق٧٭ 1-2- ٶ٣كٻ سٹظیٕ اٲطٸظی جٷAcer . L ؽ 5 ق٧٭ ؾ -1-3بذشبض سكطیحی ثطـ ٖطيی ثط٨ زض٪ٹٶٻ A.velutinum 34 ق٧٭ؾ -2 -3بذشبض سكطیحی ثطـ ٖطيی ثط٨ ٪ٹٶٻ A.negundo 35 ق٧٭ؾ -3 -3بذشبض سكطیحی ثطـ ٖطيی ثط٨ ٪ٹٶٻ A.monspessulanum 36 ق٧٭ؾ -4 -3بذشبض سكطیحی ثطـ ٖطيی ثط٨ ٪ٹٶٻ A.campestre 37 ق٧٭ؾ -5 -3بذشبض سكطیحی ثطـ ٖطيی ثط٨ ٪ٹٶٻ A.platanoides 38 ق٧٭ؾ -6 -3بذشبض سكطیحی ثطـ ٖطيی ثط٨ ٪ٹٶٻ A.cappadocicum 39 A.palmatum ق٧٭ؾ -7 -3بذشبض سكطیحی ثطـ ٖطيی ثط ٨ ٪ٹٶٻ 40 ق٧٭3-8- زٶسضٸ٪طاٰ حبن٭ اظ سجعیٻ ذٹقٻ ای ثٻ ضٸـ WARD ثط ضٸی نٟبر سكطیحی)٦ٳی ٸ٦یٟی ( جٳٗیز ټبی ٲٹضز ثطضؾیAcer 42 ق٧٭3-9- ٶٳٹزاض ضؾشٻ ثٷسی PCA ثط اؾبؼ زٸ ٲؤٮٟٻ انٯی اٸ٬ نٟبر سكطیحی ثط٨ زض ٪ٹٶٻ ټبی Acer 44 ق٧٭3-10- ٶٳٹزاض ضؾشٻ ثٷسی PCA ثط اؾبؼ زٸ ٲؤٮٟٻ انٯی اٸ٬ نٟبر ٦ٳی سكطیحی ثط٨ ٪ٹٶٻ ټبیAcer 45 ق٧٭3-11- ٶٳٹزاض ضؾشٻ ثٷسی PCA ثط اؾبؼ زٸ ٲؤٮٟٻ انٯی اٸ٬ نٟبر ٦یٟی سكطیحی ثط٨ ٪ٹٶٻ ټبیAcer 46 ق٧٭ 3- 12- ق٧٭ زاٶٻ ٪طزٺ ثب اؾشٟبزٺ اظ ٲی٧طٸ٧ؾٹح ٶٹضی زض ٪ٹٶٻ ټبی A. negundo ، A.velutinum ٸA.monspessulanum 48 ق٧٭ 3- 13- ق٧٭ زاٶٻ ٪طزٺ ثب اؾشٟبزٺ اظٲی٧طٸ٧ؾٹح اٮ٧شطٸٶی زض٪ٹٶٻ ټبی A. negundo ، A.velutinum ٸA.monspessulanum 49

ق٧٭3-14- ٶٳٹزاض ضؾشٻ ثٷسی ثط اؾبؼ زٸ ٲؤٮٟٻ انٯی اٸ٬ PCAنٟبر زاٶٻ ټبی ٪طزٺ زض ٪ٹٶٻ ټبی ٲٹضز ثطضؾی Acer 50 ق٧٭ 3-15- سهبٸیط ؾُح ق٧ٳی، دكشی ٸ حبقیٻ ثط٨ زض ٪ٹٶٻA.negundo ظیط٪ٹٶٻ variegatum 52 ق٧٭ 3-16- سهبٸیط ؾُح ق٧ٳی، دكشی ثط٨ زض ٪ٹٶٻ A. platanoides 52 ق٧٭ 3-17- سهبٸیط ؾُح ق٧ٳی ٸ دكشی ثط٨ زض ٪ٹٶٻ A. veluthnum 53 ق٧٭ 3-18- سهبٸیط ؾُح ق٧ٳی ٸ دكشی زض٪ٹٶٻ ټبی A.cappadocicum ، A.palmatum ،A. campestre 53 ق٧٭ 3-19- سهبٸیط ؾُح ق٧ٳی دكشی زض ٪ٹٶٻ A. monspessulanum ظیط٪ٹٶٻ turcomanicum 54 ق٧٭ 3-20- اٶٹأ ٦ط٤ زضؾُح سحشبٶی ض٪جط٨ انٯی ٸ دٽٷ٥ ٪ٹٶٻ ټبی A. platanoides ،A.monspessulanum ، A.velutinum ٸ A. cappadocicum 55

ق٧٭ 3-21- سهبٸیط ٲیٹٺ ، ثصض ٸ ؾُح زاذٯی ٞٷس٢ٻ ٲیٹٺ زض ٪ٹٶٻ ټبی A.negundo ،A.velutinum ، A.palmatum،A.platanoides 56 ق٧٭3-22- سهبٸیط ٲیٹٺ ، ثصض ٸ ؾُح زاذٯی ٞٷس٢ٻ ٲیٹٺ زض ظیط٪ٹٶٻ ټبی 58 A .monspessulanum ق٧٭ 3-23- سهبٸیط نٟحٻ ٶ٧شبضی ثب اؾشٟبزٺ اظ ٲی٧طٸ٧ؾٹح ٶٹضی ٸ اٮ٧شطٸٶی زض٪ٹٶٻ A.velutinum 59 ق٧٭3-24- زٶسضٸ٪طاٰ حبن٭ اظ سجعیٻ ذٹقٻ ای ثٻ ضٸـ WARD ثط اؾبؼ ٲیبٶ٫یٵ نٟبر ٦ٳی ضیرشی زض ٪ٹٶٻ ټبی ٲٹضز ثطضؾیAcer 62 ق٧٭3-25- زٶسضٸ٪طاٰ ضؾٱ قسٺ ثٻ ضٸـ WARD ثط اؾبؼ نٟبر ٦ٳی زض٪ٹٶٻ ټب ٸ ظیط٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer ؽ 63 ق٧٭3-26- ٶٳٹزاض ضؾشٻ ثٷسی PCA ثط اؾبؼ زٸ ٲؤٮٟٻ انٯی اٸ٬ نٟبر ضیرشی زض ٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer ؽ 65

ق٧٭3-27- ٶٳٹزاض ضؾشٻ ثٷسی DFA ثط اؾبؼ زٸ ٲؤٮٟٻ انٯی اٸ٬ نٟبر ضیرشی زض ٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer ؽ 66 ق٧٭3- 28- ٶٳٹزاض ضؾشٻ ثٷسی PCA ثط اؾبؼ زٸ ٲؤٮٟٻ انٯی اٸ٬ نٟبر ضیرشی ٦یٟی زض ٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer ؽ 69 ق٧٭3- 29- ٶٳٹزاض ضؾشٻ ثٷسی PCA ثط اؾبؼ زٸ ٲؤٮٟٻ انٯی اٸ٬ نٟبر ضیرشی ٦یٟی زض ٪ٹٶٻ ټب ٸ ظیط ٪ٹٶٻ ټبی جٷAcer ؽ 70 ق٧٭ 3-30- سهبٸیط ٦طٸٲٹظٲی زض ٪ٹٶٻ A.negundo 71 ق٧٭ 4-1- سهٹیط ٪ٹٶٻ A.platanoides 73 ق٧٭ 4-2- سهٹیط ٪ٹٶٻ A. campestre 74 ق٧٭ 4-3- سهٹیط ٪ٹٶٻ A. cappadocicum 75 ق٧٭ 4-4- سهٹیط ٪ٹٶٻ A.velutinum 77 ق٧٭ 4-5- سهٹیط ٪ٹٶٻ A .monspessulanum 81 ق٧٭ 4-6- سهٹیط ٪ٹٶٻ A.negundo 82

A.palmatum ق٧٭ 4-7- سهٹیط ٪ٹٶٻ 83

فصل اٍل: هقذهِ

قــ٧٭ 4- 5- ظیــط ٪ٹٶــٻ ټــبی A.monspessulanum ، ظیط٪ٹٶــٻ turcomanicum جٳٗیــز ؾطزقــز ٸ دیطاٶكٽط A, D, F، ظیط٪ٹٶٻ assyriacum جٳٗیز قٽیسثٽكشیC,ظیط٪ٹٶٻ microphyllum جٳٗیز ؾـطد٭ شټبة B، ظیط٪ٹٶٻ cinerascens جٳٗیز ٚطة اضٸٲیٻE.

4-3- ٪ٹٶٻ ټبی زضذز یب زضذشچٻ ای ٦بقشٻ قسٺ زض ایطاٴ :

اٮٝ( ٪ٹٶٻ A.negundo A.negundo L. Sp . Pl. 1055 (1753).

Syn : Negundo aceroides Moench, Meth. 334 (1794). زضذشی ثٻ اضسٟبٔ حسٸز 20 ٲشط، ثط٨ ټب ثب سؿ٣یٳبر ثرف قبٶٻ ای ٦ٻ ٢ُٗبر آٴ ٦بٲال اظ ټٱ جسا، َٹ٬ ثـط٨ ؾ 6 – 13/80ـبٶشیٳشط ٸٖـطو آٴ ؾ 2/70 -8/80ـبٶشیٳشط، قـبٲ٭ 3-5 ثط٪چٻ، حبقیٻ ثط٨ زٶساٶٻ زاض ٸ زاضای ٲػٺ، ضٶ٩ ضٸی ثط٨ ؾجعضٸقٵ یب زٸضٶـ٩ )اثٯـ١(، ضٶـ٩ دكز ثط٨ ؾجعضٸقٵ، جٷؽ ثط٨ ٶطٰ ٸاٶُٗبٜ دصیط، ٢بٖسٺ ثط٨ ٪ٹٺ ای، ق٧٭ ثط٨ چٷس ثطچـٻ ای ٸ قبٶٻ ای، ؾُح ضٸی ثط٨ ٸ دكز ثط٨ زاضای ٦ط٤، ٲح٭ اٶكٗبة ض٪جط٨ زضؾُح ضٸیـی ٸ دكشی ٢بٖسٺ ثط٨ زاضای ٦ط٤ ٟؾیسٲشطا٦ٱ، ٶـٹٔ ض٪جـط٨ قـبٶٻ ا ی، زض ؾـُح ضٸی ثـط٨ ٚیـط ثطجؿشٻ ٸ زض ؾُح دكشی ثط٨ ثهٹضر ثطجؿشٻ، زاٶٻ ثٻ نٹضر ٞكطزٺ، ٶٹٔ ٲیٹٺ ٞٷس٢ـٻ ثبٮـساض ، ثب٬ ٲیٹٺ ثٻ َٹ٬ ؾ 1/50 -3/20بٶشیٳشط ٸٖطو ؾ 0/5 -1/30ـبٶشیٳشط، ؾـُح ضٸ ی ثـب٬ یبض٪ـٻ ټبی ٲیٹٺ ٞب٢س٦ط٤، َٹ٬ ٞٷس٢ٻ ٲیٹٺ ؾ 1-1/80بٶشیٳشط ٸٖطو آٴ ؾ 0/2-0/7ـبٶشیٳشط، ؾـُح

ضٸی ٞٷس٢ٻ ٞب٢س٦ط٤، ؾُح زضٸٶی حٟطٺ ٲیٹٺ ٞب٢س٦ط٤، زٲجط٨ نبٜ ٸ ثٻ َٹ٬ 3/70 - 1/50 ؾبٶشیٳشط، ظاٸیٻ ثیٵ ٮجٻ ټبی زاذٯی ثب٬ ټبی ٲیٹٺ 78 - 12زضجٻ ٸ ظاٸیٻ ثیٵ ٮجٻ ټبی ذـبضجی ثب٬ ټبی ٲیٹٺ 105 - 55 زضجٻ ٲی ثبقس. زض ایٵ ٪ٹٶٻ ٪٭ ټب ٢ج٭ اظ ثط٨ ټب ْبټط ٲی ٪طزٶس. ٸاضیشٻ var.variegatum ایٵ ٪ٹٶٻ زاضای ثط٨ ټبی اثٯ١ ٲی ثبقـس ٸ ثـٻ ٲٷٓـٹض ظیٷشـی ٸ ایجـبز ًٞبی ؾجع ٲٹضز اؾشٟبزٺ ثٹزٺ ٸ احشٳبال زاضای ٲٷكب آٲطی٧بیی اؾز )ق٧٭6-4(. ظٲبٴ ٪ٯسټی: اٟؾٷس ظٲبٴ ضؾیسٴ ٲیٹٺ: اٸاذط اضزیجٽكز دطا٦ٷس٪ی جٽبٶی: آٲطی٧ب )ٞٯٹضیسا، س٧عاؼ( دطا٦ٷس٪ی زض ایطاٴ: ثٹٲی ایطاٴ ٶجٹزٺ ٸ ثٻ نٹضر ٦بقشٻ قسٺ زض ٲٷب١َ ٲرشٯٝ ایطاٶی سـٹضاٶی ٸ ذعضی، زض دبض٤ ټب، ثبٚبر، حبقیٻ ضٸزذبٶٻ ټب ٦ٷبض ذیبثبٴ ټب، )زضذشی ٲ٣بٸٰ ثٻ ذك٧ی(.

ق٧٭4- 6- ٪ٹٶٻ A. negundo ، جٳٗیز ثٹؾشبٴ آضاضار A، ٸاضیشٻvariegatum جٳٗیز دبض٤ ٲٯز.

ة( ٪ٹٶٻ A.palmatum

اٞطای غادٷی .Acer palmatum Thunb زضذشچٻ یب زضذشی ٦ٹچ٥ ثٻ اضسٟبٔ سب 8 ٲشط. قبذٻ چٻ ټب ثـی ٦ـط٤، ٶـبظ٤. ثـط٨ ټـب ٖٳی٣ب 5-9 ٮٹثٻ یب سؿ٣ـیٱ قـسٺ، ثـٻ َـٹ٬ 30/5-3 ٸ ٖـطو ؾ 2/80 -6/60ـبٶشیٳشط، زض ؾـُح سحشبٶی )ثجع زض ٲح٭ اٶكٗبة ض٪جط٨ انٯی( ثی ٦ط٤ ٸ ثٻ ضٶ٩ ؾجع ضٸقٵ، حبقیٻ ثط٨ زٶساٶٻ زاض ٸ ٞب٢س ٲػٺ ٸ ٢بٖسٺ ثط٨ ٢ٯجی ق٧٭. ض٪جط٨ ټب ثٻ نـٹضر دٷجـٻ ای ٸ ٲكـج٥ ٸ زض ټـط زٸ

ؾُح ثط٨ ثطجؿشٻ، زٲجط٨ ټب ثی ٦ط٤، ٶبظ٤، ثٻ َٹ٬ ؾ 1 -2/20بٶشیٳشط. ٲیٹٺ ٞٷس٢ٻ ثبٮساض، زاٶٻ ٚیط ٞكطزٺ، ؾُح ضٸی ثب٬ یبض٪ٻ ټبی ٲیٹٺ ٸ ؾُح ضٸی ٞٷس٢ٻ ثسٸٴ ٦ـط٤، ثـب٬ ٲیـٹٺ ثـٻ َٹ٬ 60/1-20/1 ٸ ٖطو ؾ 0/60 -0/7بٶشیٳشط، َٹ٬ ٸ ٖطو ٞٷس٢ٻ ٲیـٹٺ ؾ0/3-0/4ـبٶشیٳشط، ؾُح زضٸٶی حٟطٺ ٲیٹٺ ثسٸٴ ٦ط٤، ظاٸیٻ ثیٵ ٮجٻ ټبی زاذٯی ثب٬ ټبی ٲیـٹٺ 95 - 92زضجـٻ ٸ ظاٸیٻ ثیٵ ٮجٻ ټبی ذبضجی ثب٬ ټبی ٲیٹٺ 149- 145 زضجٻ ٲی ثبقس)ق٧٭7-4(. - زضذز یب زضذشچٻ ای اظ ٶٓط ق٧٭ ثط٨ ټب ٸ ضٶ٩ آٶٽب ثؿیبض ٲشٷٹٔ ٦ٻ زض اٶٹأ ٦بقشٻ قسٺ آٴ ٲكبټسٺ ٲی ٪طزز. دطا٦ٷس٪ی جٽبٶی: ٦طٺ غادٵ. دطا٦ٷس٪ی زض ایطاٴ: ثهٹضر ٦بقشٻ قسٺ زض دبض٤ ټب )دبض٤ ٲٯز(، ثب٘ ٪یبټكٷبؾی.

ق٧٭4- 7- ٪ٹٶٻ A.palmatum ، جٳٗیز دبض٤ ٲٯز A، ثب٘ ٪یبټكٷبؾیB .

4-4- تحث ٍ ًتیجِ گیزی ًْایی زض ایٵ سح٣ی١ ثٻ ثطضؾی سٷٹٔ ضیرشی زضٸٴ ٪ٹٶٻ ای ٸ ثیٵ ٪ٹٶٻ ای )ٲیبٴ جٳٗیز ټبی ی٥ ٪ٹٶٻ( اظ ثطذی ٪ٹٶٻ ټبی Acer دطزاذشٻ قس. زض ٲجٳٹٔ ٶشبیج ٲؤیس آٴ ثٹز ٦ٻ نٟبر ث٧ـبض ضٞشٻ زض ٲٹضز ٪ٹٶٻ ټب زاضای اضظـ اٞشطا٢ی اؾز. زٶسضٸ٪طاٰ ٶكبٴ زټٷسٺ ٸجٹز زٸذٹقـٻ انـٯی ٲی ثبقس. ذٹقٻ انٯی اٸ٬ ثٻ زٸ ظیطذٹقٻ سؿ٣یٱ قسٺ اؾز. ظیطذٹقٻ اٸ٬ قبٲ٭ ی٥ ذٹقٻ ی ٞطٖــی ٸاجــس A.cappadocicum ٸA.platanoides ثــٹزٺ ٸ یــ٥ قــبذٻ ٲجــعا ٸاجــس ٪ٹٶــٻ

A.velutinum ٲی ثبقس. ظیطذٹقـٻ زٸٰ ٸاجـس ٪ٹٶـٻ ټـبی A.negundo, A.monspessulanum ٸ ی٥ قبذٻ ٲجعا اظ ٪ٹٶٻ A.palmatum اؾز. ٶشبیج ٶكبٴ زاز ٦ٻ ٪ٹٶٻ ټـبی A.cappadocicum ٸA.platanoides اضسجبٌ ٶعزی٥ سطی زاقشٻ ٸ زض زٶسضٸ٪طاٰ ٦ٷبض ی٧ـسی٫ط ٸا٢ـٕ ٲـی قـٹٶس. ایـٵ ٶشبیج ثب یبٞشٻ ټبی ٦طیٳی 1388 ټٳرٹاٶی زاضز. ٪ٹٶٻ ټبی A.negundo ٸA.monspessulanum ٶیع زض٦ٷـبضټٱ ٢ـطاض ٪طٞشـٻ ٸ اظ ٶٓـط ٲجٳٹٖـٻ نٟبر ٲٹضز ثطضؾی، قجبټز ثیكشطی زاضٶس. ایٵ ٶشبیج ثب یبٞشٻ ټبی ٞیٯٹغٶشی٧ی RNA ضیجٹظٸٲی سٹGrimm et al. 2006) ٍؾ( ٸ ؾبیط سح٣ی٣بر ټٳرٹاٶی زاضز. نٟبر ؾبذشٳبٴ سكطیحی ثط٨ زض جٳٗیز ټب ٸ ٪ٹٶٻ ټبی ٲٹضز ثطضؾی، سٟبٸسٽبی ٲٗٷـی زاضی ضا ٶكبٴ زاز. ٶشبیج سجعیٻ ٸ سحٯی٭ آٲبضی ثط ضٸی اَالٖبر حبنـ٭ اظ ؾـبذشٳبٴ سكـطیحی ٲؤیس آٴ اؾز ٦ٻ ټط 7 ٪ٹٶٻ زض ایٵ ثطضؾی ٲٹ٢ٗیشی ٲجعا ضا احطاظ ٦طزٺ اٶس ٸ سٟبٸر ثـیٵ ٪ٹٶـٻ ټب ٲطثٹٌ ثٻ نٟبسی ٲبٶٷس يربٲز ض٪جط٨ انـٯی ٞٹ٢ـبٶی، يـربٲز ادیـسضٰ ٞٹ٢ـبٶی ٸ سحشـبٶی ض٪جط٨ انٯی، يربٲز ٦الٶكیٱ ؾُح ٞٹ٢بٶی ٸ سحشبٶی ض٪جط٨ انٯی، ٞبنٯٻ ادیـسضٰ سـب ثبٞـز آٸٶسی ؾُح ٞٹ٢بٶی ض٪جط٨ انٯی، يربٲز ثبٞز آٸٶسی، ق٧٭ ٪ٷجـسی ؾـُح ٞٹ٢ـبٶی ض٪جـط٨ انٯی ٸ يربٲز دبضاٶكیٱ ؾُح ٞٹ٢بٶی ض٪جـط٨ انـٯی ٲـی ثبقـس. ایـٵ ثطضؾـی اٸٮـیٵ ٲُبٮٗـٻ ؾبذشٳبٴ سكطیحی زض ٪ٹٶٻ ټبی اٞطا ثٹزٺ ٸ ٶشبیج اضظـ اٞشطا٢ی ٲجٳٹٖٻ نٟبر اٶشربثی ضا ضٸقٵ

ٲی ؾبظز. ثب ثطضؾی ټبی ثكطٺ ؾُح دكشی ٸ ق٧ٳی ثط٨ زض ٪ٹٶٻ ټبیAcer زض ایٵ ثطضؾی ٲكرم قس ٦ٻ زض ؾُح سحشبٶی ثط٨ 3 ٶٹٔ ٦ط٤، ٚیط ٚسٺ ای س٥ ؾٯٹٮی، چٷسؾٯٹٮی ٸ ٚسٺ ای قـ٧٭ ٢بث٭ ضٸیز اؾز. ق٧٭ ؾٯٹ٬ ټبی ؾُح دكشی ثط٨ زض ٪ٹٶٻ ټبی ٲرشٯٝ ثب ی٧سی٫ط سٟبٸر ٶكبٴ زازٺ ٸ ٦ط٤ ټبی ٪ٹٶٻ ټبی A.campestre ٸ A.velutinum اظ ٶٹٔ ٚیط ٚسٺ ای ٸ سـ٥ ؾـٯٹٮی، ٪ٹٶـٻ A. cappadocicum اظ ٶـٹٔ ٚیـط ٚـسٺ ای ٸ چٷـس ؾـٯٹٮی ٸ A. ، A. monspessulanum negundo ٸاضیشٻ variegatum ٸ A. platanoides ٸجٹز ټـطزٸ ٶـٹٔ ٦ـط٤ ٚیـط ٚـسٺ ای سـ٥ ؾٯٹٮی ٸ ٚسٺ ای ضا ٶكبٴ زازٶس. سب٦ٷٹٴ ټیچ ثطضؾی زض ٲٹضز ؾبذشٳبٴ سكطیحی ایٵ ٪یبټبٴ زض ایطاٴ نٹضر ٶ٫طٞشٻ ثٹز ٸ ثطضؾی حبيط اٸٮیٵ ٢سٰ زض ایٵ ضاٺ ٲی ثبقس. ٞٷس٢ٻ اظ ٶٓط ثرف زاذٯی ٦ٻ زاٶٻ زض آٴ ٸا٢ٕ اؾز ٸ ٶیع جٽز ٪یطی ٸ ق٧٭ ٸ ضٶ٩ ثب٬ ثیٵ ٪ٹٶٻ ټبی ٲٹضز ثطضؾی سٷٹٔ ٶكبٴ ٲی زټس. سٷٹٔ ٲٹجٹز زاضای اضظـ سكریهی ٲیبٴ ٪ٹٶـٻ ټب اؾز.

زض ایٵ د ػٹټف ثطای ٶرؿشیٵ ثبض ٚسز ٶ٧شبضی زض ٪ٹٶٻ A.velutinum ٲٹضز ثطضؾی ٸا٢ـٕ قس. ٶشبیج ایٵ ٲُبٮٗبر ثب یبٞشٻ ټبی زض ٲٹضز ٶ٧شبضی ٪ٹٶٻ زی٫طی اظ اٞطا سٹا١ٞ ٶكبٴ ٲی زټس. ثب سٹجٻ ثٻ ٖسٰ ضٸیف ثصض ٦ٯیٻ ٪ٹٶٻ ټبی ٲٹضز ثطضؾی، زض ایٵ ٲُبٮٗٻ ثطای ٶرؿشیٵ ثبض چٷسیٵ جٳٗیز اظ ٪ٹٶٻ A.negundo اظ ٶٓط ٖسز ٦طٸٲٹظٸٲی زض ایطاٴ ٲٹضز ثطضؾی ٢طاض ٪طٞشٷس. ٖسز ٦طٸٲٹظٸٲی 2n=2x=26 سبییس ٦ٷٷـسٺ ٪عاضقـبر ٢جٯـی سٹؾـٍ ,Hill 1989, Hindakova 1974, Mĕsíček .1992, Cherubini, 1982, Pogan, Jankun, Maslecka & Wcisslo. 1986 ثٹز. زض ٲُبٮٗبر ٪طزٺ قٷبؾـی زاٶـٻ ټـبی ٪ـطزٺ 3٪ٹٶـٻ A.monspessulanum ,A.negundo ,A.velutinum ٲٹضز ثطضؾی ٸا٢ٕ قس. اٶساظٺ ٸ سعئیٷبر زاٶٻ ټبی ٪طزٺ ثب ی٧ـسی٫ط سٟـبٸر ٶكـبٴ زازٶس. ٶـٹٔ سعئیٷـبر زض زٸ٪ٹٶـٻ A.velutinum ٸStriate، A.monspessulanum )ٲرُـٍ( ٸ زض ٪ٹٶٻ Bireticulate ،A.negundo )زٸثبضٲكج٥( ثٹز. ق٧٭ زاٶٻ ټبی ٪طزٺ Prolat ٸ Preprolate ٲی ثبقس. زاٶٻ ټبی ٪طزٺ ٖٳٹٲب tricolpate، ٲٹٶبز ٸ جٹض ٢ُت ثٹزٺ ٸ نٟبر ٢ُط سعییٷبر ضقشٻ ای، َٹ٬ ٦ٯی قیبض، َٹ٬ ٲحٹض ٢ُجی ، ق٧٭ ٪طزٺ ٸ سعئیٷبر زاضای اضظـ اٞشطا٢ی ثٹزٶس. زض ٲجٳٹٔ یبٞشٻ ټبی ایٵ دػٸټف ٲٹیس اضظـ اٞشطا٢ی نٟبر اٶشربثی زض س٧ٟی٥ ٪ٹٶٻ ټبی ٲٹضز ثطضؾی اؾز.

یافتِ ّای ایي پژٍّص:

1 – قٳبضـ ٦طٸٲٹظٸٲی ی٥ ٪ٹٶٻ اظ اٞطا زض ایطاٴ. 2 – ثطضؾی ؾبذشٳبٴ سكطیحی ثط٨ ٪ٹٶٻ ټبی ٲرشٯٝ ثطای اٸٮیٵ ثبض. 3 – ثطضؾی ضیع ضیرز قٷبؾی ثكطٺ زض ٪ٹٶٻ ټبی ٲرشٯٝ اٞطا ثطای ٶرؿشیٵ ثبض. 4 – ثطضؾی ٸيٗیز زاٶٻ ټبی ٪طزٺ زض 3 ٪ٹٶٻ اٞطا ثطای ٶرؿشیٵ ثبض. 5 – ٪عاضـ ٸيٗیز ٶ٧شبضی زض ی٥ ٪ٹٶٻ اظ اٞطا زض ایطاٴ 6 – ٲٹضٞٹٲشطی ثب سب٦یس ثط نٟبر ثط٨ ٸ ٞٷس٢ٻ زض ثطذی ٪ٹٶٻ ټبی اٞطا زض ایطاٴ

پیطٌْادات ٍ اٍلَیت ّای پژٍّطی آیٌذُ :

1- ثطضؾی ٸيٗیز ٶ٧شبضی زض ؾبیط ٪ٹٶٻ ټبی اٞطا. 2- قٳبضـ ٦طٸٲٹظٸٲی ؾبیط ٪ٹٶٻ ټبی اٞطا زض ایطاٴ. 3- ثطضؾی ٪طزٺ قٷبؾی ظیط ٪ٹٶٻ ټبی A. monspessulanm زض ایطاٴ. 4- اضظیبثی ٲٹضٞٹٲشطی ټٷسؾی ثط٪ٽب زض ٪ٹٶٻ ټبی ٲٹضز ثطضؾی ٸ ٲ٣بیؿٻ آٴ ثب ٲٹضٞٹٲشطی ؾٷشی.

فْزست هٌاتع : 1 . ثبثشی، ح. )1373(. جٷ٫٭ ټب زضذشبٴ ٸ زضذشچٻ ټبی ایطاٴ. اٶشكبضار زاٶك٫بٺ یعز: 820 2 . ظض٪طی، ٔ. )1372(. ٪یبټبٴ زاضٸیی. جٯس 1. اٶشكبضار زاٶك٫بٺ سٽطاٴ: 528-529. ؾ .3ٗیسی، ح. )ٲشطجٱ(. )ؾ .)1382یؿشٳبسی٥ ٪یبټی اظ زیس٪بٺ سجبض قٷبذشی. اٶشكبضار زاٶك٫بٺ انٟٽبٴ: 375-372.)جٹز، ٦ٳذج٭، ٦ٯٹ٨، اؾشیٹٶؽ(. 4. ٢ٽطٲبٴ، اٮٝ. )1372(. ٦ٹضٲٹٞیز ټبی ایطاٴ )ؾیؿشٳبسی٥ ٪یبټی(. جٯس2. ٲط٦ع ٶكط زاٶك٫بټی: 842 5. ٲٟٓطیبٴ، ٸ. )1383(. زضذشبٴ ٸ زضذشچٻ ټبی ایطاٴ. اٶشكبضار ٞطټٷ٩ ٲٗبنط: 1-12

6. Ackerly DD, Donoghue MJ. 1998. Leaf size, sampling allometry, and Corner’s rules; phylogeny and correlated evolution in maples (Acer). American Naturalist 152: 767–791.

7. Adams, D. C., Slice, D. E., Rohlf, F. J. (2004). Geometric morphometrics: ten years of progress following the ‘revolution’. Italian Journal Zoology. 71: 5-16.

8. Brizicky, G.K.1963. The genera of Sapindales in the southeasrern

United States. Journal Of Arnoled Arbor etorium . 44: 462-501.

9. Cherubini, C. 1982. Número de cromosomas de algunas espermatofitas de la flora Mendocina. Revista Faculatad Ciencias Agrarias Universidad. Nacional. Cuyo 22: 23–25.

10. Chin-Sung Chang* and Huikim. Analysis of morphological variation of the Acer tschonoskii complex in eastern Asia: implications of inﬂorescence size and number of ﬂowers within sect. Macrantha. Botanical Journal of the Linnean Society, 2003, 143, 29–42.

11. Culpeper, N.1950. Culpeper’s Complete Herbal. W. Foulsham and Company Limited ., London, 430, pp.

12. Davis, J.C. 1965. Flora of Turkey (Aceraceae). Edinburgh at the University, No: 2, 655p.

13. De Jong, P.C. 1976. Flowering and sex expression in Acer L. A biosystematic study. Mededeelingen van de Landbouwhoogeschool en van de Daaraan Verbonded Instituten. Wageningen 76: 1–201.

14. De Jong, P.C.1994. Taxonomy and reproductive biology of Maples. In van Gelderen, D.M., de Jong, P.C., Oter- doom, H.J. (eds.), Maples of the World, Timber Press, Portland, pp. 69-103.

15. Delendick TJ. 1990. A survey of foliar ﬂavonoids in the Aceraceae. Memoirs of the New York Botanical Garden 54: 1–129.

16. Elżbieta Weryszko-Chmielewska, Aneta Sulborska. 2011. Morphological Characters Of The Flowers and The Structure Of The Nectaries Of Acer platanoides L. Acta Agrobotanica Vol. 64 (3): 19– 28.

17. Fang W.P. 1981. Aceraceae. In: Flora Republicae Popularis Sinicae, Vol 46. Beijing: Science Publications Company. (in Chinese) .

18. Fang, W,P., 1939. A monograph of Chinese Aceraceae. Contributions from the Biological Laboratory of the Science Society of China, Botany. Sec. II : 1-346.

19. Fang, W.P., 1966 . Reyisio Taxorum Aceracearum Sinicarum. Acta. Phytotax . Sinden., 11( 2): 1 39-1 89 (in Chinese).

20. Gadek, P. A., E. S. Fernando, C. J. Quinn, S. B. Hoot, T. Terrazas, M. C. Sheahan and Chase, M. W. 1996. Sapindales: Molecular delimitation and infra-ordinal group. American Journal Of Botany. 83: 802-811.

21. Graham, J.G., Quinn, M.L., Fabricant, D.S. and Farnsworth, N.R. 2000. Review, Plants used against cancer – an extension of the work of Jonathan Hartwell. Journal of Ethno-pharmacology 73: 347–377.

22. Grimm, G.W., Denk,T., and Hemleben, V.2007. Evolutionary history and systematics of Acer section Acer – a case study of low-level phylogenetics. Plant Systematic and Evolution 267: 215–253.

23. Grimm, G.W., Schlee, M., Komarova, N.Y., Volkov, R.A., Hemleben, V.2005. Low-level taxonomy and intra-generic evolutionary trends in higher plants. Nova Acta Leopoldina NF, Vol. 92, No. 342.

24. Grimm, G.W.2003.Tracing the mode and speed of molecular evolution - A case study of genus Acer L. and Fagus L. (Fagaceae) using fossil, morphological, and molecular data. D.Sc. thesis, Eberhard- Karls-Universität, Tübingen ,Germany, 159 pp .

25. Grimm, W.G., Renner, S.S., Stamatakis, A., and Hemleben, V. 2006. A nuclear ribosomal DNA phylogeny of Acer inferred with maximum

likelihood, Splits graphs and Motif analysis of 606 sequences. Evolutionary Bioanformatics Online, 2: 279-294.

26. Hasebe M., and Iwatsuki, K. 1998. Intra-generic relationships of maple trees based on the chloroplast DNA restriction fragment length polymorphism. Journal of Plant Research 111: 441–451.

27. Hasebe, M., Ando, T. and Iwatsuki, K. 1998. Intra-generic relationships of maple trees based on the chloroplast DNA restriction fragment length polymorphism. Journal Of Plant Research. 111: 441- 451.

28. Hill, L. M. 1989. IOPB chromosome data 1. International. Organ. Plant Biosystems. Newsletters. (Zurich) 13: 17–19.

29. Hindakova, M. 1974. In Index to chromosome numbers of Slovakian flora Part 4. Acta Faculty Of Rerum Natural University Comenianae, Botanica. 23: 1–23.

30. Judd, W. S., R.W. Sanders and M. J. Donoghue. 1994. Angiosperm family pairs: preliminary cladistic analyses. Harvard Paper. Botanica. No. 5: 1-51.

31. Karimi, Z. 2009. Cluster analysis of morphological characters of Acer species in Iran. Journal Of Agricultural. Sciences Natural

Resources., Vol. 16 (Special issue1-a).

32. Koidzumi, G. 1911. Revisio Aceracearum Japonicarum. Journal Of College. Science. Imperial. University Of Tokyo, Japan 32: 1-75.

33. Koidzumi. G.I. 1911. Revisio Aceracearum Japonicarum. Journal of College of Science, University of Tokyo 32: 1–75.

34. Komarov, V. L. (1936). Acer in Flora of U.S.S.R. 5: 171-191.

35. Mĕsíček, J. 1992. In J. M|3esí|3ccek & V. Jav@0urková- Jarolímová, List of Chromosome Numbers of the Czech Vascular Plants. Academia, Praha.

36. Mosaddegh, M., Naghibi, F., Moazzeni, H., Pirani, A. and Esmaeili, S. 2012. Ethnobotanical survey of herbal remedies traditionally used in Kohghiluyeh va Boyer. Journal of Ethno-pharmacology,141: 80-95.

37. Murray, E. 1970. A monograph of the Aceraceae. PhD. dissertation, Pennsylvania State University.

38. Neumann, A. & Skvortsov, A. K. (1969). Acer in K.H. Rechinger (ed.) Flora Iranica. 65: 1-12.

39. Paleoj1oristics of Asia and eastern North America., Elsevier Company., Amsterdam pp.235-255.

40. Pax F. 1885. Monographie der Gattung Acer. Botanisches Jahrbücher für Systematik, Pﬂanzengeschichte und Pﬂanzengeographyraphie, Leipzig 6: 287–374.

41. Pax F. 1885. Monographie der Gattung Acer. Botanisches Jahrbücher für Systematik, Pﬂanzengeschichte und Pﬂanzengeographyraphie, Leipzig 6: 287–374.

42. Pax F. 1886. Monographie der Gattung Acer. Botanisches Jahrbücher für Systematik, Pﬂanzengeschichte und Pﬂanzeneographyraphie, Leipzig 7: 177–263.

43. Pax, F.1885. Monographie der Gattung Acer. Allgemeiner Teil. Eng/er’s Botanica. Johrb., 6: 287-374.

44. Pax. F.1902. Aceraceae. Engler’s Pflanzenreich. IV-163, (8): 1-89.

45. Pogan, E., A. Jankun, J. Maslecka and Wcisslo, H. 1986. Further studies in chromosome numbers of Polish angiosperms. Part XIX. Acta Biological. Cracoviensia., Series. Botanica. 28: 65–85.

46. Poja´rkova, A.I. 1933. Botanico-geographical survey of the Maples of the USSR. in connection with the history of the whole genus Acer L. Acta Instraction. Botanica. Acad. Science. USSR, Series. 1, 1: 225– 374.

47. Pojarkova, A.I.1933. Botanico-geographical survey of the Maples in USSR, in connection with the history of the whole genus Acer L. Act. Instraction. Botanica. Acad. Science, USSR, set. I, I: 224-374 (in Russian with English summary).

48. Rehder A. 1927. Manual of cultivated trees and shrubs. New York: Macmillan.

49. Rehder A. 1933. New species, varieties and combinations. Acer sect. Macrantha. Journal of Arnold Arboretum 14: 211–212.

50. Rehder, A.1905. The Maples of eastern continental Asia. In C.S. Sargent(ed.), Trees and Shrubs. v.I , pp. 13 1- 181.

51. Rehder, A.1922. New species, varieties and combinations from the collections of the herbarium and the collections of the Arnold Arboretum. Journal Arnold. Arboretum., 3: 207-224.

52. Rehder, A.1927. Manual of cultivated trees and shrubs. 1st Edit., MacMillan Company Of New York.

53. Rehder, A.1940. Manual of cultivated trees and shrubs. MacMillan Company Of New York. 996 pp.

54. Rehder, A.1949. Bibliography of cultivated trees and shrubs. pp.412- 429.

55. Rehder. A.1911. Aceraceae. In Sargent, C.S. (ed.), Plantae Wilsonianae. Vol. I, pp.S3-S9.

56. Rohlf, F., Marcus, F. L. (1993). A revolution in morphometrics. Trenda Ecology and Evolution. 8(4): 129-132.

57. Rowe , J.W. and Conner, A.H.1978. Extractives in Eastern Hardwoods a Review. Forest Productions Laboratory Forest Services, U.S. Dept. of Agriculture Madison, Wisconsin, 1- 45.

58. Sha, W., L. h. Wang, X. j. Yang, X. l. Qi, G. h. Ma and D. y. Zhao. 1995. Chromosome numbers of 20 species from northeast China. J.

Wuhan Botanical Research. 32(2): 180– 182.

59. Shu, Y. (1999). Acer in Flora of China. 4: 139-162.

60. Skepner, A., and Krane, D. 1997. CpDNA of Acer saccharum and Acer nigrum are very similar.Ochilo Journal Of Science. 97(4): 90-93.

61. Skepner, A., and Krane, D. 1998. RAPD reveals genetic similarity of Acer saccharum and Acer nigrum. Heredity, 80: 422-428.

62. Suh, Y., Heo, K., Park, C.W. 2000. Phylogenetic relationships of maples (Acer L., Aceraceae) implied by nuclear ribosomal ITS sequences. Journal of Plant Research 113: 193–202.

63. Tanai et al. Flora Europaea (1998–2006) Flora Europaea online database (excerpt from the Pandora taxonomic data base system). Maintained by Royal Botanic Garden Edinburgh.

64. Tanai, T. 1983. Revisions of Tertiary Acer from East Asia. Journal. Faculty. Science., Hokkaido University., Series. IV: Geology Mineral 20: 291–390.

65. Tanai, T. and Ozaki, K. 1977. The genus Acer from the Upper Miocene in the Tottori Prefecture (western Japan). Journal Of Faculty Of Science., Hokkaido University., series. 4, 17(4): 575-606.

66. Tanai, T.1977. Neogene evolutionary history of the genus Acer in the northern Pacific basin. Proceedings of the Instruction International Congo Neogene Stratigraphy., Science Council Japon., Tokyo pp.396- 39S.

67. Toshimasa Tanai.1978. Taxonomical Investigation Of The Living Species Of The Genus Acer L., Based On Vein Architecture Of Leaves. Journal. Faculty. Science., Hokkaido University., Series. IV, 18(3): 243-282.

68. Van Gelderen DM. 1994. Maple species and infra-speciﬁc taxa. In: van Gelderen D.M., de Jong P.C., Oterdoom H.J. (eds.) Maples of the world. Portland, Oregon: Timber Press, 105–239.

69. Warsaw, G.1903. Systematisch-anatomische Untersuchungen des Blattes bei der Gattung Acer mi"t besondererer Berucksichtingung der Milchsaftelemente. Beih. Botanica Zentralb., 15:493-601.

70. Watari, S.1936. Anatomical studies on the vascular system in the petioles of some species of Acer, with notes of the external morphological features. Journal. Faculty Of Science., University. Tokyo, sec.3, 5: 1-73.

71. Wolfe J.A, and Tanai T. 1987. Systematics, phylogeny, and distribution of Acer (Maples) in the Cenozoic of western North America. Journal of Faculty of Science, Hokkaido Imperial University, Sect. 5, Geology 22: 1–246.

72. Youngbae Suhl, Kweon Heol and Chong-Wook Park. 2000. Phylogenetic Relationships of Maples (Acer L.; Aceraceae) Implied by Nuclear Ribosomal ITS Sequences. Journal. Plant Research. 113: 193- 202.

Abstract:

The Acer genus (Aceraceae or Sapindaceae) composed of 10 species in Iran. These plants are of economic, ornamental and medicinal importance. Seven species of this genus which are distributed or cultivated in different parts of Iran are considered in present project: Acer velutinum, A.monspessullanum, A.platanoides, A.campestre, A.cappadocicum, A.negundo, A.palmatum. totally 37 accessions on these species are collected and studied. Morphological variation by traditional method for 37 accessions, leaf anatomical structure for 21 accessions and pollen morphology for 3 species, chromosome counts for one species and leaf epidermis for four species and nectary for one species were considered. In micro-morphological studies for nectary and pollen morphology scanning microscopy was used. Statistical analysis was done by use of SPSS ver. 20 software for evaluation of qualitative and quantitative morphological, anatomical and palynological features. Species relationships by cluster analysis show species separation and close relationships of A.platanoides andA.cappadocicum. These two species are morphologically similar too. Leaf anatomical study in features as lower and upper epidermis thickness at midrib and collenchymas thickness at lower part of midrib show the most effect on observed variation. Pollen morphology features are of diagnostic importance. Exine ornamentation is bi-reticulate and striate. Chromosome counting for A. negundo is done for the first time in Iran and is in concordant with previous findings of other authors. Species separation in ordination graph and factor analysis is confirmed. It is the first report of morphological, chromosome counts, anatomical features and leaf epidermis for Acer species of Iran.

Alzahra University

Biology Dept. Factualy of Science.

M.Sc.Thesis

Thesis Title: Systematic study of Acer (Sapindaceae)

Advisors: Dr. M. Keshavarzi Dr. Z. Nazem Bokaee

Thesis Reader Dr. M. Saifali

BY Zeynab Parsania

Oct 2013