Structuurvisie Gemeente Elburg 2030 Colofon

structuurvisie gemeente elburg 2030 colofon

SAB B.V.

bezoekadres: Frombergdwarsstraat 54 6814 DZ Arnhem correspondentieadres: postbus 479 6800 AL Arnhem

T (026) 3576911 F (026) 3576611 I www.sab.nl E [email protected]

Structuurvisie Gemeente Elburg projectnummer: 100359 opdrachtgever: Gemeente Elburg apr i l 2011

SAB B.V. Contactpersoon: Ard Bijsterbosch

structuurvisie inhoud

samenvatting 4

1 inleiding 6

uitgangssituatie 1 2.1 ontstaansgeschiedenis 15 2.2 landschappelijke structuur 19 2.3 wonen 22 2.4 economie 24 2.5 verkeer 25 2.6 voorzieningen 26 2.7 groen en water (bebouwde kom) 26 2.8 recreatie/toerisme 27 2.9 cultuurhistorie 27 2.10 toekomstvisie Elburg 2020 28 2.11 nieuwe ontwikkelingen 30 2.12 regionale ontwikkelingen 30

visie 6 3.1 visie algemeen 38 3.2 visie wonen 41 3.3 visie economie 47 3.4 visie verkeer 51 3.5 visie voorzieningen welzijn, zorg en educatie 55 3.6 visie groen en water (bebouwde kom) 59 3.7 visie buitengebied/landschap/natuur 63 3.8 visie recreatie/toerisme 69 3.9 visie cultuur en cultuurhistorie 73 3.10 visie milieu/duurzaamheid 76

structuurvisiekaart 80

4 uitvoering 8 4.1 inleiding 84 4.2 opbrengstlocaties 86 4.3 bovenplanse verevening 88 4.4 programma 90

5 Proces en procedure 94

6 Doorkijk 00 98

elburg 00 samenvatting

Elburg is in ontwikkeling. Om de ontwikkeling in goede De visie heeft daarmee een zelfbindende werking voor Ten aanzien van het bebouwd gebied acht de ge- banen te leiden heeft de gemeenteraad in november de gemeente. De structuurvisie heeft geen directe meente het van belang dat de verschillende woon- 2009 de Toekomstvisie Elburg 2020 vastgesteld. bindende werking voor de burger, aangezien op basis kernen kleinschalig van opzet blijven en dat het eigen Hierin is te zien in welke richting de gemeenschap van de structuurvisie geen ontwikkelingen daadwer- karakter van de woonkernen wordt behouden en veren het bestuur van de gemeente Elburg zich wil en kelijk mogelijk worden gemaakt. Wel biedt de struc- sterkt. Elke kern moet dan ook woonmilieus bieden, gaat ontwikkelen. De beleidsuitspraken uit de toe- tuurvisie het ruimtelijke kader voor de uitwerking van die passen bij de eigen identiteit. In de unieke histo- komstvisie zijn nog niet uitgewerkt in concrete ruim- concrete plannen en projecten. Inwoners van Elburg rische Vesting bestaat een woonmilieu van kleinste- telijke maatregelen. De gemeenteraad heeft dan ook zijn dan ook op een passende wijze bij de totstandko- delijk wonen in een vestingstad in combinatie met uitgesproken dat de structuurvisie een ruimtelijke ming van de visie betrokken. De concrete uitwerking een sterke verbondenheid met het sociaal cultureel vertaling dient te bieden van het huidige beleid en de van de structuurvisie vindt te zijner tijd plaats door erfgoed. In Elburg-Oost en Oostendorp is ruimte voor huidige ambities, waarbij de vastgestelde toekomst- middel van het vaststellen van bestemmingsplannen de meer traditionele vormen van wonen, terwijl in ‘t visie een essentiële basis biedt. De noodzaak tot het voor de diverse ontwikkelingslocaties. Deze zijn wél Harde de verbondenheid met de Veluwse bossen het opstellen van een structuurvisie volgt ook uit de Wet rechtstreeks bindend voor de burger. karakter bepaalt. Voor Doornspijk en de Hoge Enk is ruimtelijke ordening, waarin is bepaald dat gemeen- de verwevenheid met het agrarische buitengebied ten verplicht zijn voor het gehele grondgebied van de In de structuurvisie Elburg 2030 wordt allereerst in- uitgangspunt. Waarde wordt gehecht aan het stre- gemeente één of meer structuurvisies vast te stel- gegaan op de bestaande ruimtelijke situatie van de ven dat alle woonvormen aanwezig zijn, voor jong len. gemeente Elburg, oftewel de uitgangssituatie van de en oud, wonen met of zonder zorg. Met het oog op visie. Hierbij komen ook autonome en (boven)regionale de te verwachten vergrijzing worden nieuwe en be- Met de structuurvisie Elburg 2030 geeft de ge- ontwikkelingen aan bod, waar de structuurvisie een staande woningen waar mogelijk zodanig ingericht, meente Elburg haar visie op de gewenste ruimtelijke passend antwoord op moet bieden. De daadwerke- dat ouderen beter en langer in hun eigen woning en ontwikkeling voor het gehele gemeentelijk grondge- lijke visie tot 2020 is thematisch ingestoken, waarbij woonomgeving kunnen blijven wonen. Dit gebeurt bied voor de periode tot 2020, met een doorkijk naar per beleidsthema is aangeven voor welke opgave de in aangepaste, levensloopbestendige woningen en 2030. De ambities van de gemeente Elburg rondom gemeente Elburg de komende tien jaar, en naar ver- wordt ondersteund door professionele zorg. Ge- de functies wonen, economie, mobiliteit, welzijn, wachting op langere termijn, staat. De visie tot 2030 stimuleerd wordt dat op loopafstand een kloppend groen en water binnen de bebouwde kom, landschap is in een globale en integrale visie verwoord. dorpshart aanwezig is met goede voorzieningen en en natuur, recreatie, cultuur, milieu en duurzaamheid detailhandel. Ook onderwijs moet op korte afstand zijn hierin in samenhang gebracht, voor zover deze Samenvattend zet de gemeente in op het bieden van gevestigd blijven. betrekking hebben op de ruimtelijke structuur van de rust en ruimte in een fraaie omgeving. Naast het kernen en het buitengebied. De visie biedt hiermee behoud en versterking van cultureel erfgoed, zoals De gemeente Elburg wil met de realisatie van en- één actueel ruimtelijk kader voor de verschillende de Vesting Elburg, wordt hiertoe de ontwikkeling van kele uitbreidingswijken, waaronder Horstkamp, De beleidsterreinen. Het doel van deze structuurvisie bijzondere natuur- en cultuurlandschappen gestimu- Dijkjes, Vossenakker, Waterlanden, Heidezoom en is enerzijds het aangeven van de kaders waarbinnen leerd. Hokseberg, een invulling geven aan de gemeente- ontwikkelingen en projecten kunnen plaatsvinden en lijke woningbehoefte. Demografische ontwikkelingen anderzijds het communiceren van de ambities van hebben tot gevolg dat de woningbehoefte in de toe- de gemeente Elburg aan derden. komst minder zal toenemen, waardoor nieuwe grote Met het vaststellen van de structuurvisie spreekt uitbreidingen, niet aan de orde zullen zijn. het gemeentebestuur zich uit over het beleid voor de komende tien jaar.

4 structuurvisie Wel worden er, naast uitbreidingen, zorgvuldig in- De gemeente Elburg zet via bus, trein en weginfra- Klimaat en duurzaamheid vormen voor de gemeente gepaste kleinschalige projecten binnen bestaand structuur in op goede verbindingen met de regio’s Elburg steeds belangrijkere uitgangspunten bij de stedelijk gebied tot stand gebracht door inbreiding, Veluwe en Flevoland. Met name de verkeerspro- gebiedsontwikkeling. Daarnaast speelt milieuhygiëne herstructurering en via verkleuring van werklocaties blematiek ten aanzien van de N309 in ‘t Harde en een essentiële rol bij de beoogde ontwikkelingen. naar woonfuncties. Bij locaties aan de rand van ker- Oostendorp vraagt de komende jaren aandacht. Met nen verdient een passende overgang naar het land- het oplossen van deze problematiek zal de leefbaar- De wijze waarop de uitvoering van deze visie daad- schap nadrukkelijk aandacht. Daarnaast zijn in het heid in de diverse kernen sterk aan kwaliteit winnen. werkelijk wordt verwezenlijkt, komt aan bod in de uit- buitengebied kleinschalige rode ontwikkelingen mo- Daarnaast wordt belang gehecht aan goede fiets- voeringsparagraaf van de structuurvisie. In deze pa- gelijk (onder andere in de vorm van landgoederen en voorzieningen, mede met het oog op de gewenste ragraaf is aangegeven op welke wijze de genoemde groene erven), waarvan de opbrengsten moeten bij- versterking van het toerisme. ontwikkelingen worden gerealiseerd en hoe de eco- gedragen aan de gewenste landschapsversterking. nomische uitvoering van de visie is gewaarborgd. Alle woningbouwontwikkelingen tezamen moeten De gemeente hecht waarde aan het versterken van leiden tot een breed aanbod van ver-schillende woon- de beleving van de vele groene elementen die Elburg milieus, passend bij de sociale en demografische op- rijk is, zowel door bewoners als door bezoekende re- bouw van de Elburgse samenleving. creanten. Groen in de kernen moet, waar mogelijk, worden behouden en versterkt. Daarnaast wordt in- Het stimuleren van de economie wordt van belang gezet op laanbeplanting langs wegen en de realisatie geacht, zowel in de traditionele sectoren als in de van een passende overgang tussen kernen en het sectoren toerisme, zorg en overige diensten. Na de omliggende landschap. aanleg van Broeklanden en de Glinde worden geen nieuwe grootschalige bedrijventerreinen aangelegd. In het buitengebied wordt belang gehecht aan ver- Voor verouderde bedrijventerreinen, waaronder sterking van het landschap en herstel van oude Kruismaten, wordt ingezet op herstructurering. landschapselementen. De van oorsprong aanwezige Hierbij wordt, naast werkfuncties, ruimte geboden sterke afwisseling in het landschap moet beter zicht- aan onder andere wonen en horeca. De gemeente El- baar worden. De ontwikkeling van passende recrea- burg zet in op concentratie van detailhandel rondom tieve voorzieningen en routestructuren zorgen voor de bestaande hoofdwinkelcentra. Toerisme is van es- een versterking van de recreatieve potenties van sentieel van belang voor de Elburgse economie en het prachtige Elburgse landschap. Nieuwe ontwik- wordt dan ook gestimuleerd. In de vesting Elburg en kelingen in de agrarische sector worden opgepakt het havengebied is het belangrijk om een grote aan- en zorgvuldig in het landschap ingepast. Ook moge- trekkingskracht op de toeristen uit te blijven oefenen. lijkheden voor agrariërs om kleine nevenactiviteiten Daarnaast wordt ingezet op landschapsontwikkeling te ontplooien blijven bestaan. Bij functieverandering en de aanleg van passende recreatieve voorzienin- van vrijkomende agrarische bebouwing vraagt het gen in het buitengebied, waaronder fietsroutes en tegengaan van verrommeling nadrukkelijk aandacht. Toeristische Overstappunten (TOP’s).

elburg 00 5

HOOFDstuK 1 inleiding 8 structuurvisie 1 inleiding

Aanleiding structuurvisie in relatie tot kostenverhaal en grondexploitatie Met de structuurvisie Elburg 2030 geeft de ge- Op grond van artikel 2.1 van de Wet ruimtelijke orde- De Wet ruimtelijke ordening kent, in tegenstelling tot meente Elburg haar visie op de gewenste ruimtelijke ning, die per 1 juli 2008 in werking is getreden, zijn de ‘oude’ Wet op de Ruimtelijke Ordening, een ruim- ontwikkeling voor het gehele gemeentelijk grondge- gemeenten verplicht voor het gehele grondgebied telijk spoor en een grondexploitatiespoor. De doel- bied voor de periode tot 2020, met een doorkijk naar van de gemeente één of meer structuurvisies vast stelling van het onderdeel grondexploitatie, geregeld 2030. De ambities van de gemeente Elburg rondom te stellen. De structuurvisie bevat de hoofdlijnen in afdeling 6.4 van de Wet ruimtelijke ordening, is het de functies wonen, economie, mobiliteit, welzijn, van de voorgenomen ontwikkeling van het betref- verbeteren van de mogelijkheden van kostenverhaal groen en water, milieu en duurzaamheid en ruim- fende gebied, alsmede de hoofdzaken van het door door gemeenten bij initiatiefnemers van ruimtelijke telijke kwaliteit zijn hierin in samenhang gebracht de gemeente te voeren ruimtelijk beleid. De struc- ontwikkelingen. Zo worden gemeenten in diverse si- voor zover deze betrekking hebben op de ruimtelijke tuurvisie gaat tevens in op de wijze waarop de raad tuaties verplicht gesteld gemaakte kosten te verha- structuur van de kernen en het buitengebied. De vi- zich voorstelt die voorgenomen ontwikkeling te doen len via het vaststellen van een exploitatieplan of het sie biedt hiermee één actueel ruimtelijk kader voor verwezenlijken. Op basis van de digitaliserings- en sluiten van exploitatieovereenkomsten en dergelijke. de verschillende beleidsterreinen. Het doel van deze standaardiseringsverplichtingen, die vanaf 1 januari Het aspect kostenverhaal speelt een essentiële rol structuurvisie is enerzijds het aangeven van de ka- 2010 in werking zijn getreden, dient de structuurvi- binnen de gemeente. De mogelijkheden voor kosten- ders waarbinnen ontwikkelingen en projecten kun- sie digitaal beschikbaar en raadpleegbaar te zijn. verhaal kennen een directe koppeling met het instru- nen plaatsvinden en anderzijds het communiceren ment structuurvisie. van de ambities van de gemeente Elburg aan der- Met deze structuurvisie wordt tegemoet gekomen den. aan de wettelijke verplichting te beschikken over De Wro biedt de mogelijkheid om in een structuurvi- een structuurvisie. Met het vaststellen van deze sie de basis te leggen voor ‘bovenplanse verevening’, Elburg is in ontwikkeling. Om de ontwikkeling in goede structuurvisie spreekt het gemeentebestuur zich uit dit in de vorm van een fondsbijdrage. Van boven- banen te leiden heeft de gemeenteraad in november over het beleid voor de komende tien jaar. De visie planse verevening is sprake wanneer winstgevende 2009 de Toekomstvisie Elburg 2020 vastgesteld. heeft daarmee een zelfbindende werking voor de locaties bijdragen aan de onrendabele top van een Hierin is te zien in welke richting de gemeenschap gemeente. De Visie wonen en werken (vastgesteld andere ontwikkeling. Uit de structuurvisie moet de van de gemeente Elburg zich wil en gaat ontwikke- 2006) wordt hiermee samen met het Structuurplan ruimtelijke relatie van de verevening blijken. len. Maar ook geeft het duidelijkheid over waar de 1995 vervangen. De structuurvisie heeft geen di- gemeente in de toekomst naartoe wil. De beleidsuit- recte bindende werking voor de burger, op basis van De structuurvisie kent ook een directe koppeling spraken zijn nog niet uitgewerkt in concrete ruimte- de structuurvisie worden nog geen ontwikkelingen met overeenkomsten, voor zover het financiële bij- lijke maatregelen. De gemeenteraad heeft dan ook daadwerkelijk mogelijk gemaakt. Wel biedt de struc- dragen aan ‘ruimtelijke ontwikkelingen’ betreft. Ook uitgesproken dat de structuurvisie een ruimtelijke tuurvisie het ruimtelijke kader voor de uitwerking van deze ruimtelijke ontwikkelingen moeten zijn opgeno- vertaling dient te bieden van het huidige beleid en de concrete plannen en projecten. De uitwerking van de men in de gemeentelijke structuurvisie. Hierbij kan huidige ambities, waarbij de vastgestelde toekomst- structuurvisie vindt plaats door middel van het vast- worden gedacht aan bijdragen van woningbouw- en visie een essentiële basis biedt. stellen van bestemmingsplannen voor de diverse bedrijventerreinlocaties aan de ontwikkeling van na- ontwikkelingslocaties. Deze zijn wél rechtstreeks tuurgebieden. De structuurvisie moet inzicht geven bindend voor de burger. in de relatie tussen de kostenpost en het verzorgingsgebied.

elburg 00 9 De uitvoeringsparagraaf Herziening structuurvisie Procedure structuurvisie De Wet ruimtelijke ordening stelt dat in de struc- Voor een structuurvisie geldt een herzieningsplicht Het vormgeven van voorliggende structuurvisie tuurvisie moet worden aangegeven hoe de gemeen- binnen tien jaar. Een structuurvisie mag echter va- heeft in drie stappen plaatsgevonden, namelijk Voor- teraad het in de structuurvisie neergelegde beleid ker worden herzien en moet worden herzien als daar traject, Doelstellingen en Visievorming. Gedurende gaat verwezenlijken. Hiertoe moet in de visie een uit beleidsmatige overwegingen de noodzaak toe de tweede stap, de Doelstellingen, is een Nota van zogenaamde uitvoeringsparagraaf worden opgeno- bestaat. Een wijziging van het generieke ruimtelijke Uitgangspunten vastgesteld. Deze nota heeft de men. In deze paragraaf moet de uitvoerbaarheid van beleid zal tot gevolg hebben dat in de structuurvisie basis voor de structuurvisie gevormd. Voor nadere de visie worden onderbouwd. Tevens moet in deze andere keuzes worden gemaakt. informatie over deze doorlopen stappen wordt ver- paragraaf de basis worden gelegd voor eventueel Het is met name voor stedelijke gemeenten nauwe- wezen naar hoofdstuk 5 van deze visie. kostenverhaal bij ontwikkelingslocaties, zoals in het lijks denkbaar dat voor een periode van tien jaar het voorgaande beschreven. Naar aanleiding van de ruimtelijke beleid en de daarbij behorende locatie- Een structuurvisie heeft geen direct bindende wer- Toekomstvisie Elburg 2020 is een uitvoeringspro- keuzes worden vastgelegd. Zeker met betrekking tot king voor burgers en er is geen mogelijkheid voor gramma opgesteld. Dit uitvoeringsprogramma is, de uitvoeringsparagraaf, waarin de grondslag moet het instellen van beroep. Op grond van artikel 2.1.1 voor zover ruimtelijk relevant, overgenomen en na- worden geboden voor het kostenverhaal, is een der- van de Wet ruimtelijke ordening moeten burgers en der uitgewerkt in de uitvoeringsparagraaf van deze gelijke planperiode ondoenlijk. maatschappelijke organisaties wel bij de voorberei- structuurvisie. ding van een structuurvisie worden betrokken. Voor- De gemeente Elburg heeft er daarom voor gekozen liggende structuurvisie wordt hiertoe (als ontwerp) In deze structuurvisie is in hoofdstuk 4 voorzien in weliswaar een structuurvisie voor de komende tien gedurende zes weken ter inzage gelegd, waarbij een deze uitvoeringsparagraaf, waarbij is aangegeven jaar vast te stellen, maar de uitvoeringsparagraaf ieder een inspraakreactie kan indienen. Tevens wordt op welke wijze de ontwikkelingen als genoemd in de voor de langere termijn globaal vorm te geven. Pe- de visie aan de relevante instanties toegezonden. structuurvisie worden verwezenlijkt en hoe de eco- riodiek kan getoetst worden of alle te maken kosten De gemeenteraad neemt bij vaststelling van de nomische uitvoering van de visie is gewaarborgd. nog in de structuurvisie zijn opgenomen. Door her- structuurvisie kennis van de ingekomen reacties en Tevens wordt in hoofdstuk 5 verslag gedaan van het zieningen van de structuurvisie kan de uitvoerings- stelt het plan al dan niet gewijzigd vast. Voor nadere betrekken van burgers en instanties bij de visie. Wat paragraaf actueel worden gehouden. informatie over de procedure wordt verwezen naar betreft de economische uitvoerbaarheid wordt voor hoofdstuk 5 van deze visie. de planperiode aangegeven welke bovenplanse verevening en ruimtelijke ontwikkelingen worden voorzien en welke locaties hiervan baat hebben. In een nog op te stellen (afzonderlijke) Nota Fonds Boven- wijks worden de financiële consequenties aangegeven.

10 structuurvisie Opbouw van het document In het volgende hoofdstuk wordt kort ingegaan op de bestaande ruimtelijke situatie van de gemeente Elburg. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op de visie. De eerste paragraaf geeft op hoofdlijnen inzicht in de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente, zoals deze is aangekondigd in de recent vastgestelde toekomstvisie. In de paragrafen worden verschillende thema’s uitgewerkt en voorzien van visiekaarten. De integrale structuurvisiekaart is te vinden op pagina 74 en is het sluitstuk van deze visie. Hoofdstuk 4 gaat in op de financieel-economische uitvoerbaarheid. Hoofdstuk 5 gaat in op de wijze waarop burgers en organisaties zijn betrokken bij de totstandkoming van de structuurvisie. Hoofdstuk 6 tenslotte geeft een blik op de toekomst door middel van een doorkijk naar 2030.

elburg 00 11

HOOFDstuK uitgangssituatie Uitsnede kaart van de Veluwe door Christian Sgrooten (1557) 14 structuurvisie uitgangssituatie

.1 ontstaansgeschiedenis

Occupatie Deze paragraaf gaat in op de ontstaansgeschiede- De eerste mensen op de Veluwe waren jagers met De bewoonbaarheid van een groot deel van het nis en occupatiegeschiedenis van het landschap van een nomadisch bestaan. De eerste bewoners met grondgebied van de gemeente Elburg werd bedreigd de gemeente Elburg. Welke factoren zijn bepalend een vaste verblijfplaats, op de hellingen van de stuw- door de Zuiderzee. Boerderijen werden op terpen ge- geweest voor de verschijningsvorm van het heden- wal, kwamen rond 2500 v. Chr. Vanaf de 7e en 8e bouwd, ter bescherming tegen hoge waterstanden. daagse landschap en wat zijn de kwaliteiten hier- eeuw vestigden mensen zich definitief op het grond- van? gebied van de gemeente Elburg. De bewoning vond Ontstaan van de kernen plaats op de dekzandrug en onder andere Doorn- Elburg, deel uitmakend van het kerspel Doornspijk geomorfologie spijk is in deze tijd ontstaan. Het oudste gedeelte van dat al in 796 na Chr. bestond, kreeg waarschijnlijk In de ijstijden is door de stuwing van het landijs de Doornspijk vinden we langs de Bovenweg bij Wes- in 1233 stadsrechten. De ligging van de stad aan de stuwwal van het Veluwemassief ontstaan. De hoogte singe en Aperloo. Zuiderzee zorgde ervoor dat visserij een belangrijke van de stuwwal neemt af in noordwestelijke richting. De ontginningen bestonden uit kampen, essen of en- bron van inkomsten werd. Zeevaart en zeehandel Nadat de grote ijsmassa’s smolten, werden door ken. Na de 13e eeuw groeide de bevolking sneller en waren belangrijk en Elburg speelde een bescheiden smeltwater sedimenten afgezet, die kameterassen nam de behoefte aan landbouwgrond toe. Er werden rol in het hanzestedenverbond. De ligging van Elburg heten. Later zijn er dekzandruggen ontstaan, die in markegenootschappen gevormd, waarin regels wer- was erg kwetsbaar, wat blijkt uit de verplaatsing van het landschap goed zichtbaar zijn. Op één van deze den gesteld voor het gebruik van woeste grond. De de stad landinwaarts. Hieraan dankt de stad het dekzandruggen zijn de dorpen Oostendorp, Hoge Enk Mheen en Het Goor werden in deze tijd al gebruikt. rechthoekige patroon, wat uniek in Nederland is. en Doornspijk ontstaan. Door overbegrazing van de Veluwe onstonden er Later werden de vestingwerken uitgebreid, zodat El- Na de ijstijden steeg het grondwaterniveau en werd zandverstuivingen, die ook de landbouwnederzettin- burg de hele Noord-Veluwe kon verdedigen. er op de lage plaatsen en in de kwelzone veen ge- gen bedreigden. Men probeerde door houtwallen het De welvaart kon in Elburg niet tot hele grote bloei vormd. In de loop van de 12e eeuw zijn delen van het land te beschermen, maar dit lukte niet altijd. Meer komen, waardoor het inwonertal slechts in geringe veen weggespoeld, waardoor de Zuiderzee ontstond. en meer werden de lagere randzones van de Veluwe mate steeg. Pas na 1914 is er buiten de vesting ge- Aan de rand met de Zuiderzee is klei afgezet. Langs gebruikt als landbouwgrond. Vanaf 1300 werden de regelde bebouwing ontstaan. Na de inpoldering van de Zuiderzee is nooit bedijking geweest, omdat het ontginningen grootschaliger aangepakt, waarbij er de Zuiderzee nam de visserij in betekenis af. gebied van nature hoger lag, op een strandwal. In de een strokenverkaveling ontstond. laagste gedeelten tussen de ruggen en hogere gron- den is veen onstaan, dat in dikte varieert van 40 tot 120 cm. Het grondgebied van de gemeente Elburg helt van zuidoost naar noordwest af in de richting van de randmeren. In het open gebied is de helling geleidelijk, hoewel de dekzandruggen die helling onderbre- ken. Het zuidoosten van de gemeente kent grote hoogteverschillen, tussen ‘t Harde (8m+NAP) en de Woldberg (64m+NAP).

elburg 00 15 Uitsnede topografische kaart 1850 16 structuurvisie In de 16e eeuw kreeg het gebied aan het einde van de Door Thorbecke werd in 1851 het platteland met De Zuiderzeestraatweg werd rond 1825 aangelegd Kerkdijk de naam Doornspijk. Na het zelfstandig wor- de steden gelijkgesteld. Voor de gemeente Doorn- ten behoeve van het verkeer en de stoomtram. Dit den van Elburg vormde de kerk aan zee het nieuwe spijk betekende dit dat er een gemeentehuis moest vormde de belangrijke doorgaande verbinding van centrum van het kerspel Doornspijk. Nadat in 1825 worden gebouwd en wel op een centraal punt van Elburg naar Kampen en Zwolle. De bebouwing con- de kerk aan zee was weggespoeld, is de buurtschap de uitgestrekte gemeente. De juiste plaats werd ge- centreerde zich toen voornamelijk langs deze weg. Werfhorst uitgegroeid tot de kern die nu Doornspijk vonden tegenover Old Putten, want hier had immers Grotere infrastructurele ingrepen waren de aanleg heet. De aanleg van de Zuiderzeestraatweg werkte ook altijd de belangrijkste “jonker” van Doornspijk van spoorlijn Zwolle Amersfoort en nog later de A28. stimulerend op de groei van het dorp. Het tegen- gewoond. Later werd dit gemeentehuis het centrale Deze infrastructuur vormt een fysieke barrière tus- woordige centrum van Doornspijk ligt tegenover gemeentehuis van de gemeente Elburg. sen het Veluwemassief en het landschap van Elburg. Landgoed Klarenbeek. Bij de gemeentelijke indeling ‘t Harde is vernoemd naar de hardere ondergrond Door de aankoop van grondgebied door defensie was van Nederland in de twintigste eeuw werd vastge- die hier was in vergelijking met omliggende gebie- en is nog steeds een groot deel van het gebied niet steld dat Doornspijk ook de gemeentenaam zou zijn, den. Als in 1875 wordt besloten een militair complex openbaar toegankelijk. totdat de gemeente in 1974 werd samengevoegd op de Woldberg aan te leggen, spreekt men nog met de gemeente Elburg. van de legerplaats Oldebroek. In 1930 bestond ‘t Het gebied rond de Hoge Enk heette vroeger Zuden- Harde uit 39 huizen waarin 175 mensen woonden. dorp. Hoge Enk is ontstaan op een hooggelegen enk. Pas in 1953 zette de stormachtige ontwikkeling in Uit de naamgeving van Oostendorp valt af te leiden die van ‘t Harde de tweede kern van de gemeente dat Elburg als centrum werd genomen: ten oosten Elburg maakt, door de realisatie van grootschalige van die stad lag het buurtschap Oostendorp. Dit nieuwbouwwijken. Ten noordoosten van ‘t Harde lig- buurtschap wordt in 1307 al genoemd. De oude kern gen de landgoederen Zwaluwenburg en Schouwen- van het dorp ligt langs de Oostendorperstraatweg. burg. Deze eeuwenoude landgoederen bestaan uit Op de kaart van 1800 zijn slechts drie boerderijen landbouwgronden, omgeven door bos, houtwallen, te vinden op de plaats waar nu het centrum van het singels en lanen. buurtschap Oostendorp is.

elburg 00 17 randmerengebied Overgangsgebied

oeverzone randmerengebied

open polderlandschap

half open kamenlandschap veluwe

veenontginningslandschap

kleinschalige/lineaire kampenlandschap

landgoederen

besloten natuurgebied de Veluwe

Landschappen gemeente Elburg (bron: landschapsontwikkelingsplan Elburg) 18 structuurvisie . landschappelijke structuur

De landschappelijke hoofdstructuur van Elburg is sterk gekoppeld aan de geomorfologische en abioti- sche opbouw. Er is dan ook sprake van een duidelijke zonering evenwijdig aan de kustlijn. Het landschap wordt bepaald door de overgang van de hoger gelegen beboste Veluwe naar het open veenweidelandschap langs de kustlijn van de randmeren. Tussen deze landschapstypen ligt een overgangszone waarbinnen vervolgens verschillende landschapstypen kunnen worden onderscheiden.

De bodemopbouw en de waterhuishouding spelen een belangrijke rol in de wijze waarop het landschap is ontgonnen. De Veluwe, met haar hogere droge Het overgangsgebied en arme zandgronden, wordt aangemerkt als een Om de stuifzanden vast te leggen en heide produc- Het overgangsgebied, globaal begrensd door de bos- infiltratiegebied. Het grondwater zit hier vaak me- tief te maken zijn naaldbossen aangelegd. In de ge- sen van de Veluwe en de open polders, biedt een ters diep. Bos en heide bepalen hier de ruimtelijke meente Elburg zijn deze drie landschapselementen afwisselend landschap. In en langs de rand van de karakteristiek. In de overgangszone is de grondwa- (stuifzanden, heide en naaldbossen) nog allemaal Veluwe is een kleinschalig patroon van agrarische en terstand iets lager en was de bodemgesteldheid aanwezig. niet-agrarische erven aanwezig, begeleid door hout- zodanig dat hier de eerste ontginningen plaatsvon- Een groot gedeelte van de Veluwe op het grondgebied wallen en -singels. In noordwestelijke richting nemen, den (ten zuidwesten van ‘t Harde). Dit resulteerde van Elburg is in gebruik als Artillerie Schietkamp voor naarmate het gebied lager wordt, de kleinschaligheid in een kleinschalig en afwisselend landschap. Meer de krijgsmacht (de Doornspijkse Heide). Het beheer en beplanting af en neemt de openheid toe. In het naar de randmeren toe vindt een constante aanvoer van het terrein door het Ministerie van Defensie is laagste deel bevinden zich ontgonnen veengebieden. van kwel plaats en vond veenvorming plaats. Hier is mede gericht op het in stand houden en openhouden De bebouwing ligt bij de bosrand en op de dekzand- sprake van een dicht stelsel van sloten en beken die van de heide en het beperken van brandgevaar. Het ruggen verspreid langs de wegen. Hier en daar zijn zorgen voor de afwatering van het gebied. De groot- gebied is vanwege de veiligheid niet toegankelijk voor daardoor bebouwingslinten ontstaan. Boerderijen schaligere veenontginningen geven dit gebied een het publiek. vormen samen met de houtwallen en erfbeplanting open en weids karakter. De autosnelweg A28 en de spoorlijn Amersfoort- ensembles die het landschap een kleinschalige maat Zwolle vormen grote landschappelijke en ecologi- geven en daarmee zorgen voor afwisseling in het De veluwe sche belemmeringen tussen de Veluwe en de lager landschap. De grote aaneengesloten bos- en natuurgebieden gelegen gebieden. Samen met de ontoegankelijkheid Halverwege de randzone van de Veluwe ontsprin- vormen de kernkwaliteiten van de Veluwe. De Veluwe van het defensieterrein wordt de relatie tussen de gen beken als gevolg van uittredend grondwater. De is op een hogere stuwwal gelegen, die van oudsher Veluwe en de Randmeren zeer verstoord. Dit geldt beken voeren continue water af door de constante te droog was om agrarische activiteiten te ontplooi- zowel voor de natuur als voor de recreatie. aanvoer van kwelwater. Deze beken vormen over de en anders dan het steken van plaggen en het hoeden De Veluwe heeft door de bossen een besloten karak- gehele lengte ecologisch waardevolle zones. De be- van schapen. Hierdoor zijn in de loop der eeuwen hei- ter. Vanaf de Eperweg bij de Woldberg is echter de ken hebben veelal een klein verval en lopen door vrij develden en stuifzanden ontstaan. randmeerkust te zien. De Bovenweg tussen ‘t Harde vlak, weinig aflopend terrein. en Nunspeet vormt de grens van de Veluwe.

elburg 00 19 De beken hebben een smal profiel, soms rechtge- Kerkepaden en veedriften verbonden de hogere Langs het Veluwemeer is een brede rietkraag aan- trokken of omgeleid, en zijn niet altijd meer als zoda- drogere zandgronden met de lagere veengebieden. wezig, hier en daar met elzenopslag, die wordt on- nig direct in het landschap waarneembaar en her- Deels zijn deze nog steeds in het landschap terug derbroken door enkele recreatiewoningen. Het is de kenbaar. Met name in het zuidwestelijke deel van de te vinden en veelal worden deze gebruikt als wan- bedoeling dat deze rietkraag aaneengesloten wordt. gemeente Elburg is nog een aantal beken terug te delpad en daarmee vervullen zij een aantrekkelijke Hoewel het Veluwemeer zeer breed is, vormen de vinden. recreatieve functie in het buitengebied. Plaatselijk bossen van Flevoland een scherpe begrenzing. Di- Andere opvallende elementen in het overgangsge- stagneerde er ook water op de lagere delen van de rect ten zuidwesten van Elburg vormen de Elburger bied zijn de landgoederen. Deze landgoederen be- zandruggen en overgangsgebieden. Ook hier ont- Zeedijk en de Kerkdijk karakteristieke elementen. staan uit parkbossen met belangrijke natuurlijke stond veen en werd het gebied ontgonnen in smalle Ten noordoosten van de vesting ligt de Kamperdijk, en cultuurhistorische waarden en een veelheid aan stroken. Deze nattere ontginningen zijn door hun die de visuele begrenzing van het polderlandschap landschappelijke elementen zoals bossen, houtwallen vele sloten en strokenverkaveling nog terug te vin- vormt. en lanen. De landgoederen liggen op de overgang van den in het landschap. De oever van het Veluwemeer is plaatselijk niet ver- hoog naar laag waardoor de waterpartijen goed ge- kaveld maar verkeert nog in min of meer ongerepte voed konden worden met water. Een groot deel van Het randmerengebied/de open polders staat. Hierdoor is de oeverzone ook van cultuurhisto- het buitengebied was betrokken in de monumentale Het weidegebied tussen de dekzandrug en de kust risch belang en bevat die plaatselijk zeer waardevolle opzet van de landgoederen. Echter, een deel is in de is van oudsher nat, open en onbebouwd. Opgaande natuur. Het laagste deel van de gemeente Elburg be- 19e eeuw alweer verdwenen. Enkele boscomplexen beplanting komt vrijwel niet voor, boerderijen liggen staat uit een smalle strook bij het Veluwemeer. De en restanten van lanen vormen hier relicten van. vooral op de dekzandrug. De verkaveling is kleinscha- waarde van deze strook wordt vooral bepaald door Ter plaatse van het landgoed Klarenbeek (ten zuiden lig. Dit gebied, waar op enkele plekken nog middel- de aanwezige waardevolle oever. van Doornspijk) en de landgoederen Zwaluwenburg eeuwse verkavelingsvormen aanwezig zijn en waar Een gevolg van het natuurlijke karakter van de Rand- en Schouwenburg (tussen ’t Harde en Oostendorp) beken soms nog de historisch grillige loop hebben meerkust is dat wonen en recreatie in geringe mate wordt de rand van de Veluwe ten noordwesten van behouden, is belangrijk voor weidevogels en ganzen. profiteren van de aanwezigheid van het water. Alleen de A28 verbonden met het lager gelegen natte wei- De terpboerderijen vormen, met de bijgebouwen en bij de haven van Elburg en Kruismaten grenst het degebied waarin singels en opgaande beplanting het erfbeplanting, belangrijke coördinatiepunten in de stedelijk gebied aan het water. beeld bepalen. Deze zones vormen belangrijke ver- uitgestrektheid van het landschap. bindingen tussen hoog en laag gelegen gebied. Ontwikkelingen 19e & 0e eeuw De ruilverkavelingen ten behoeve van een efficiëntere bedrijfsvoering hebben gezorgd voor de aanleg van nieuwe wegen en boerderijen, bredere watergangen en grotere percelen en daarmee een efficiëntere bedrijfsvoering. Veel houtwallen en lanen zijn echter daardoor verdwenen waardoor de contrasten en verschillen in de landschapstypen langzaam steeds verder nivelleren. Dit geldt met name voor de overgangsgebieden van het lineaire kampen- en veenland- schap. Het oorspronkelijke, vrij besloten, coulissenlandschap is daar nagenoeg geheel verdwenen.

0 structuurvisie In het kleinschalige mozaïekachtige kampenland- Daarbij komt nog dat het landelijk gebied steeds De oevers van de sloten en greppels laten de ver- schap richting de bossen van de Veluwe is te zien dat meer de functie als uitloopgebied en recreatiegebied schillen in ondergrond goed zien in de verscheiden- de erven van de stoppende agrariërs nu door burgers krijgt. Ook zorgen de uitbreidingen van de dorpen heid aan soorten. In de overgangszone is sprake van worden bewoond. Dit kleinschalige landschapstype voor een druk op het landschap. zowel droge als vochtige voedselarme of voedselrijke heeft zijn grenzen als het gaat om schaalvergroting omstandigheden. De kleinschalige structuur en af- in de landbouw. De agrarische bedrijvigheid is ech- ecologische hoofdstructuur wisseling van open en besloten gebied en het net- ter wel een wezenlijk onderdeel van het functioneren De gradiënt van de Veluwe naar de randmeren werk van houtwallen en singels vormen voor verschil- van het landschap. Het draagt bij aan het beheer en biedt lende diersoorten goede leefomstandigheden. Op de beeld. Er is echter steeds meer sprake van een ver- door de verschillende bodemtypen, (grond)-water- landgoederen in deze zone komen diverse waarde- schuiving naar wonen en recreatie (kleinschalig) in standen en kwaliteit, het reliëf en de mate van voed- volle planten- en diersoorten voor. deze gebieden. Dit heeft ook betekend dat er relatief selrijkdom vestigingsmogelijkheden voor verschil- veel bebouwing in de loop der jaren is toegevoegd lende planten- en diersoorten. De geomorfologische Belangrijke landschapsecologische relaties in het ge- in het kampenlandschap en aan de bosrand van het opbouw, de aanwezigheid van het IJsselmeer en de bied zijn dan ook: Veluwemassief. kwelstroom vanuit het Veluwemassief zorgen voor • de hydrologische relatie tussen de Veluwe en een grote verscheidenheid. het veenweidelandschap; De veenweidegebieden behouden hun betekenis voor De Veluwe wordt gekenmerkt door vegetaties van • relatie tussen de randmeren en het veenweide- de landbouw. Er is wel sprake van schaalvergroting: droge en voedselarme omstandigheden, heide, stuif- gebied voor foeragerende vogels; minder bedrijven die een groter oppervlak beslaan. zanden en bos. De continue kwelstroom vanuit het • relatie tussen het overgangsgebied en het Bebouwing komt er weinig en verspreid voor. Echter Veluwemassief zorgt in de veenweidegebieden voor veenweidegebied voor zoogdieren en roofvo- deze gebieden hebben ook een belangrijke betekenis bijzondere leefmilieus van planten. Daarnaast vor- gels; voor weidevogels. De ruimtelijke structuur van deze men deze open gebieden samen met de Veluwe be- • relatie tussen de randmeren en de beken voor gebieden is in de loop der tijd weinig veranderd. langrijke natuurgebieden voor vogels die daar broe- diverse vissoorten. den, rusten of fourageren. De oevers van de rand- De stedelijke uitbreidingen van met name de ker- meren met zijn riet- en moerasvegetaties vormen nen Elburg en ’t Harde hebben een weerslag op het tevens ecologisch waardevolle gebieden. landschap. Het contrast tussen stedelijk en landelijk gebied wordt steeds groter. Door de groei van de kernen neemt ook de belasting van met name de infrastructuur toe. Rondwegen zijn daarvoor een mogelijke oplossing, maar deze hebben een grote impact op het landschap.

De schaalvergroting onder de agrariërs zal in de komende jaren alleen maar toenemen. Dit betekent dat kleine agrarische bedrijven veranderen in hobbyboe- ren en woonhuizen. Dit zorgt voor verrommeling in het landschap.

elburg 00 1 . wonen

In dit hoofdstuk wordt een korte beschrijving gege- Het overgrote deel van dit gedeelte van Elburg be- Oostendorp is zo verweven met Elburg-Oost, dat ven van de huidige situatie van de vijf kernen in de staat uit grondgebonden eengezinswoningen. De uit- deze twee woongebieden als eenheid worden gezien. gemeente Elburg: Elburg en Oostendorp, ‘t Harde, breiding van Elburg direct ten zuiden van de vesting De Zuiderzeestraatweg (N309) heeft een nadelige Doorspijk en Hoge Enk. bestaat deels uit vooroorlogse woningbouw en heeft invloed op de woonkwaliteit in het dorp. Door de ver- een afwisselend karakter. weving met Elburg-Oost is het oorspronkelijke karak- Kenmerk van de gemeente Elburg zijn de grote ver- De wijken van Elburg-Oost zijn vrij inwisselbaar met ter van Oostendorp nog maar weinig herkenbaar. schillen in identiteit van de kernen. De ontstaansge- woonwijken van andere plaatsen in Nederland. Met schiedenis en huidig beeld van de stad Elburg is niet de gefaseerde herstructurering van de wijk Oosthoek ’t Harde te vergelijken met de opbouw en het karakter van bij- is een begin gemaakt. Sommige wijken in Elburg-Oost ’t Harde is een relatief nieuwe nederzetting die ont- voorbeeld ’t Harde en Doornspijk. Over het algemeen liggen op relatief grote afstand van de voorzieningen staan is door de aanwezigheid van de spoorlijn en het geldt dat het in de gemeente Elburg rustig wonen is in de vesting. aanwezige kazerneterrein. in plaatsen met een dorps karakter. Bij bewoners is er echter een toenemende behoefte aan identiteit en kwaliteit van de woonomgeving. Afgezien van het beleid voor de vesting is er tot nu nog geen sterk en sturend kwaliteitskader voor de verschillende kernen van de gemeente Elburg geweest.

elburg/Oostendorp De ruimtelijke opbouw van de kern Elburg is uniek in Nederland. De historische vesting is nog zeer gaaf gebleven en bestaat deels nog uit middeleeuwse bebouwing. De staat van de bebouwing wordt op verschillende manieren beschermd, zodat het historische beeld ook in de toekomst behouden blijft. Het wonen in de vesting is ondanks de beperkingen ge- liefd vanwege het unieke karakter.

Opvallend is dat er, met uitzondering van de zuidzijde, geen naoorlogse uitbreidingswijken tegen de vesting aan zijn gebouwd. De aanwezigheid van de als beschermd stadsgezicht aangewezen en daarom vrij van bebouwing gebleven schootsvelden zijn hiervan een oorzaak. De naoorlogse woonwijken van Elburg- Oost liggen om die reden enigszins geïsoleerd ten opzichte van de vesting. De wijken van Elburg-Oost zijn in verschillende periodes gebouwd, variërend van de jaren ’50 tot enkele jaren geleden.

structuurvisie De grootschalige naoorlogse nieuwbouwwijken werden vooral bevolkt door mensen van buiten de gemeente Elburg. In ’t Harde is de nabijheid van de Ve- luwe voelbaar, waardoor het karakter van het dorp sterk afwijkt van dat van Elburg of Doornspijk. Ook zijn er enkele villawijken in het dorp aanwezig die ook een bijdrage leveren aan het groene karakter. De Eperweg (N309) heeft ook hier een negatieve invloed op het woonklimaat in het dorp.

Doornspijk/Hoge enk Doornspijk heeft een agrarisch en kleinschalig karakter. In het dorp en directe omgeving zijn veel historische boerderijen te vinden. Naast de deels historische lintbebouwing langs de Zuiderzeestraatweg zijn enkele naoorlogse uitbreidingswijken aanwezig. Deze uitbreidingswijken zijn echter kleinschalig en allemaal aan de westzijde gesitueerd. Opvallend is het landgoed Klarenbeek, waarvan het uiteinde midden in het centrum van Doornspijk ligt. Voor starters is het in het dorp lastig om aan een koopwoning te komen. De drukke provinciale weg N308 zorgt voor een aantasting van het prettige woonklimaat in het dorp. Ten noordoosten van Doornspijk ligt de kern Hoge Enk. Deze kern is ontstaan uit een buurtschap en bestaat naast agrarische bebouwing vooral uit vrijstaande woningen. De kern heeft een landelijk karakter. Voor voorzieningen zijn de inwoners aangewezen op Elburg of Doornspijk.

elburg 00 .4 economie

In de gemeente Elburg zijn verschillende bedrijven- In de zuidoosthoek van de kern Elburg ligt het bedrij- De winkelvoorzieningen in de vesting hebben een terreinen aanwezig die sterk in aanzien en karakter venterrein Oostendorp. Dit bedrijventerrein is rela- lokale- en streekverzorgende functie. Het aanbod in verschillen. De verwachting is dat grote bedrijven tief nieuw en heeft een duidelijk gezicht richting de de binnenstad wordt gekenmerkt door een ruim as- wegtrekken naar regionale bedrijventerreinen. Aan rotonde op het kruispunt van de N309 en de N308. sortiment. Vanwege de historische achtergrond zijn de andere kant neemt het belang van thuiswerken Er is hier ook sprake van grootschalige detailhandel, er veel kleinere winkels. Een deel van het aanbod is toe. Dit is doorgaans alleen het geval bij hoogwaar- zoals meubelzaken en een bouwmarkt. gericht op toerisme. Voor de bewoners van de ge- dige werkgelegenheid, die in Elburg minder aanwezig Ten oosten van bedrijventerrein Oostendorp is het meente Elburg worden de winkelvoorzieningen in de is. Deze verschillende ontwikkelingen hebben gevol- bedrijventerrein Broeklanden in aanbouw, dat voor vesting mede door de drukte van toeristen soms als gen voor het aanzien van de bedrijventerreinen in de de komende jaren in de behoefte kan voorzien. minder goed bereikbaar ervaren. gemeente Elburg. In ’t Harde is een tweetal bedrijventerreinen aanwe- In Elburg-Oost is het winkelcentrum de Vrijheid ge- In 1932 kwam de Afsluitdijk gereed en werd de zoute zig. Tussen de spoorlijn en de Rijksweg A28 is een vestigd. Dit winkelcentrum kan worden omschre- Zuiderzee het zoete IJsselmeer. Door de afsluiting kleinschalig bedrijventerrein gesitueerd met enkele ven als een compleet buurtwinkelcentrum (food en van de Zuiderzee nam ook de visstand af en ver- bedrijven. Aan de noordwestzijde van het dorp is het non-food) en richt zich voornamelijk op de dagelijkse dween voor Elburg de belangrijkste bron van inkom- bedrijventerrein Koekoek gevestigd. verzorging van de inwoners van Elburg-Oost, maar sten. Elburg moest uitzien naar andersoortige be- In Doornspijk en de rest van de gemeente zijn her en wordt ook bezocht door inwoners van omliggende drijvigheid. In verband met het beperkte grondgebied der bedrijven gevestigd. Ook in het buitengebied zijn dorpen. van de toenmalige gemeente, was men aangewezen naast agrarische bedrijvigheid verspreide bedrijven op het gebied rondom de haven om met industriële aanwezig. De aanwezigheid van enkele bedrijven is In ’t Harde hebben de winkels in het centrum en activiteiten te starten. Dit verklaart de excentrische deels de oorzaak van de geconstateerde verromme- langs de Eperweg hoofdzakelijk een verzorgende ligging van bedrijventerrein Kruismaten. Hierdoor is ling van het landschap. functie voor de inwoners van het dorp, de toeristen de bereikbaarheid van dit bedrijventerrein matig, on- die aan de noordelijke Veluwerand verblijven en mi- danks de enkele jaren geleden aangelegde Oostelijke De vesting Elburg vormt het historische en het functi- litairen die gelegerd zijn op de legerplaats ‘t Harde. Rondweg van Elburg. Kruismaten is deels verouderd onele hart van Elburg, waar het hoofdwinkelcentrum De nadruk ligt op de dagelijkse verzorging van de en de beeldkwaliteit is relatief laag. is gesitueerd. Ook zijn hier de meeste horecabedrij- consument, maar het aanbod telt daarnaast ook een ven gevestigd. aantal non-foodwinkels. Het winkelcentrum is momenteel in herontwikkeling nadat een gedeelte door brand werd verwoest. Daarvoor waren er echter al plannen om het centrum te revitaliseren en verder te verbeteren.

De winkels in Doornspijk hebben primair een verzorgende functie voor de inwoners van Doornspijk en Hoge Enk. Ook hier ligt de nadruk in het aanbod op de dagelijkse verzorging van de consument. Naast detailhandel is er enige (zakelijke) dienstverlening en horeca. Het aanbod aan winkelvoorzieningen in Doorn- spijk staat onder druk, er wordt door het winkelend publiek al snel uitgeweken naar Nunspeet en Elburg.

4 structuurvisie .5 verkeer

In de gemeente Elburg zijn verschillende vormen van infrastructuur aanwezig. Langs de rand van de gemeente en ’t Harde lopen de Rijksweg A28 en de spoorlijn Amersfoort - Zwolle. Deze infrastructurele verbindingen zorgen voor een goede aanknoping van de gemeente Elburg met de rest van Nederland. Toch heeft de excentrische ligging van deze aansluitingen tot gevolg dat de bereikbaarheid niet optimaal benut kan worden in het gehele gemeentelijk grondgebied. Er zijn twee buslijnen aanwezig, lijn 100 tussen Nun- speet en Zwolle en lijn 200 tussen Elburg en Zwol- le. Elburg (en ook Hoge Enk) is door middel van een buurtbus met het station in ’t Harde verbonden. In de gemeente liggen verschillende provinciale wegen, die de belangrijkste verkeersstromen bevat- ten. Ook voor de omliggende gemeenten Nunspeet, Oldebroek en met name Dronten zijn deze wegen De geluidsbelasting voldoet bij enkele tientallen wo- Onderzoeken zijn gaande. De provincie heeft budget van belang. Nadeel is dat deze wegen door de be- ningen niet aan de wettelijke eisen, de oversteekbaar- beschikbaar voor de aanleg van een rondweg om ’t bouwde kommen van ’t Harde, Doornspijk en Elburg heid niet aan de landelijke richtlijnen. De gemeente Harde en Oostendorp en doorstromingsmaatrege- voeren en daar verkeersproblemen met zich mee- en de provincie zijn al jaren bezig om oplossingen te len op de rest van de N309. brengen. Naast het gebrek aan doorstroming en de zoeken voor dit probleem in de vorm van een rond- De historische vesting van Elburg heeft een autoluw verkeersveiligheid vormt de verkeersleefbaarheid wegenstructuur. De inpassing hiervan is echter zeer karakter. Bij de toegangen van de vesting zijn grote (zoals geluidsbelasting en oversteekbaarheid) een lastig en heeft grote gevolgen voor de structuur van parkeerplaatsen aanwezig waar bezoekers (en ook aandachtspunt. de gemeente. een deel bewoners) kunnen parkeren. In de vesting is sprake van een blauwe zone waar parkeerschijven gebruikt moeten worden. Omdat niet overal in de vesting geparkeerd kan worden, zijn voorzieningen in de vesting vooral voor ouderen soms lastig bereikbaar. Met name tijdens de zomerperiode en tijdens evenementen is er sprake van een parkeerplaatsentekort. De werkt aan een oplossing voor deze problematiek. De barrièrewerking van de A28 en spoorlijn in combinatie met de voor het publiek afgesloten defensieterrein zorgt voor een moeizame aanknoping van Elburg met de Veluwe. Zeker voor fietsers zijn de mogelijkheden beperkt en daarmee onaantrekkelijk.

elburg 00 5 .6 voorzieningen .7 groen en water (bebouwde kom)

De gemeente Elburg vindt het belangrijk dat het voorzieningenniveau dat in de gemeente op het gebied van welzijn, zorg en educatie aanwezig is, gehandhaafd blijft. In de gemeente zijn verschillende voorzieningen voor ouderen aanwezig. Uitgebreide complexen zoals Fei- thenhof en Het Baken in Elburg, Thornspick in Doorn- spijk en Mariposa in ‘t Harde zijn voorbeelden van ouderenhuisvesting. Op het gebied van sportvoorzie- ning heeft elke grotere kern haar eigen sportvoorzieningen. In ‘t Harde heeft het zwembad de Hokseberg een belangrijke functie in de gemeente. Verder is in ‘t Harde enkele jaren geleden de multifunctionele accommodatie Aperloo gerealiseerd, die onderdak biedt aan verschillende verenigingen. Groen haalt de natuur binnen de directe woon- en Ook de vele doorzichten vanuit de bebouwde kom rich- Op het gebied van onderwijs zijn in de gemeente werkomgeving en vervult daar vele functies. Groen ting de open groene schootsvelden zijn opvallend. In Elburg verschillende voorzieningen aanwezig. Opval- levert daarmee een duidelijke bijdrage aan de leef- de wijken is op verschillende wijzen buurtgroen aan- lend is de nieuwbouw van het Nuborgh-college het baarheid van stad en dorp. wezig. In Elburg-Oost is het groene hart kenmerkend: Oostenlicht. Verder is van belang dat ook de basis- In Elburg is het stelsel van verdedigingswerken rond- een open groene ruimte rondom cultuurhistorisch scholen in de kleine kernen in de toekomst behouden om de vesting kenmerkend en ook bepalend voor het waardevolle boerderijen. blijven. groene karakter. ‘t Harde heeft een ander karakter dan Elburg en Doornspijk. In ‘t Harde zijn de kenmerken van een Veluws dorp aanwezig, met naaldbomen en groene lanen. De bossen dringen ver door in de kern en zijn vanuit vele doorzichten beleefbaar. In Doornspijk is de Zuiderzeestraatweg de spil in het dorp. Door de kenmerkende grote bomen langs deze weg heeft het centrum een groen karakter. Dit wordt nog versterkt door de aanwezigheid van het landgoed Klarenbeek, dat grenst tot aan het centrum van het dorp. Ook zijn de vele doorzichten in het dorp richting het open buitengebied aan de westzijde kenmerkend. In de Hoge Enk is relatief weinig buurtgroen aanwezig, maar het omliggende landschap is op vele punten beleefbaar.

6 structuurvisie .8 recreatie/toerisme .9 cultuurhistorie

De gemeente Elburg heeft de toerist veel te bieden. De accommodaties voor verblijfsrecreatie zijn be- De gemeente Elburg heeft veel elementen die cul- De historische vesting Elburg is op zich een toeristi- perkt. De voorzieningen hiervoor zijn gesitueerd tuurhistorisch van belang zijn. De gehele vesting van sche attractie die veel bezoekers trekt. Ook zijn er in rondom de haven bij de vesting Elburg en in de bos- Elburg staat hierom bekend en ontleent haar aan- en om de vesting verschillende toeristische trekkers, sen ten zuidwesten van ’t Harde. Het aantal ligplaat- trekkingskracht voor toeristen vooral door de cul- zoals diverse musea, cultuurhistorische waardevolle sen in de haven is beperkt. tuurhistorie. Maar ook in het landschap in de rest plekken en de haven. Er worden verschillende festi- In de toekomst zullen de wensen en eisen ten aan- van de gemeente en de verschillende andere kernen vals en activiteiten georganiseerd waar veel bezoe- zien van recreatie en toerisme veranderen. Er ont- kennen elementen met cultuurhistorische waarde. kers op af komen. De voorzieningen in het centrum staat meer behoefte aan korte actieve vakanties. De De gemeente Elburg hecht al lange tijd veel waarde zijn ook op het toerisme afgestemd. De activiteiten ouderen zijn fitter en hebben meer geld en vrije tijd. aan de instanthouding van het cultuurhistorisch erf- zijn echter wel seizoensgebonden en zijn gericht op Daarnaast zal bij nieuwe toekomstplannen de grens goed. Dit heeft zich in de afgelopen decennia vooral een beperkte doelgroep. De gemeente mist een “elk tussen wonen, werken en in mindere mate recreatie beperkt tot de vesting, maar ook de belangstelling weer-voorziening”, die het seizoen kan verlengen. Ook vervagen. Dit stelt andere eisen aan de woonomge- voor cultuurhistorie van landschap en dorpen neemt vormt de vesting de grote trekker in de gemeente, ving en verblijfsaccommodaties. toe. waar andere dorpskernen in de gemeente soms minder de aandacht krijgen. Het fraaie landschap op de overgang tussen de hooggelegen Veluwe en het laaggelegen open veenweidegebied heeft veel aantrekkingskracht. Veel toeristen, maar ook bewoners maken een fietstocht door dit landschap, waar historische boerderijen en landgoederen opvallende elementen vormen. De verrommeling van het landschap vormt echter een bedreiging voor het landschap als toeristische trekker.

elburg 00 7 .10 toekomstvisie elburg 00

Elburg is in ontwikkeling. Om de ontwikkeling in • 6) De agrarische sector mogelijkheden bieden • 13) Verbeteren van de overstapmogelijkheden goede banen te leiden heeft de gemeenteraad de tot schaalvergroting en verbreding. Bij verbre- tussen trein, bus, auto en fiets in ‘t Harde. toekomstvisie vastgesteld. Hierin is te zien in welke ding ontplooit de agrariër nevenactiviteiten, • 14) Het fietsnetwerk veilig, efficiënt en aantrek- richting de gemeenschap van de gemeente Elburg zoals kamperen bij de boer, het verkopen van kelijk maken, zowel voor bewoners als voor be- zich wil en gaat ontwikkelen. Maar ook geeft het dui- natuurproducten en het verrichten van groen- zoekers. delijkheid waar de gemeente in de toekomst naartoe blauwe diensten. • 15) Rondweg aanleggen ten zuiden van Oosten- wil. De toekomstvisie is nader geconcretiseerd in de • 7) Beleid ontwikkelen voor vrijkomende agra- dorp. volgende actiepunten (bron: programma uitvoerings- rische bebouwing en verrommeling van het • 16) Voldoende parkeergelegenheid aanleggen maatregelen gemeente Elburg): buitengebied tegengaan. nabij de Vesting, de openbare ruimte upgraden • 8) Het groene karakter van ‘t Harde handha- en een overstapmogelijkheid aanleggen. sociale voorzieningen en maatschappelijke ven. • 17) Bij toename van de verkeersdrukte in dienstverlening • 9) De gemeente zet naast reguliere landbouw Doornspijk een zorgvuldige afweging maken • 1) De gemeente wil de jeugd graag in de ge- in op biologische landbouw en op de bevorde- over oplossingen. meente behouden en open staan voor hun wen- ring van het gebruik van duurzame energie. • 18) Rondweg om ‘t Harde realiseren en Eper- sen. Het aanbod van activiteiten is cruciaal. Het • 10) Het woningbouwbeleid wordt toegesne- weg autoluwer maken. aanbod voor 16+ jongeren is nu beperkt. den op de vraag. Dat betekent dat er meer • 2) Ontmoetings- en zorgservicepunten in de starterswoningen en woningen voor ouderen kernen opzetten, in combinatie met overige wel- gebouwd moeten worden. Lokaal maatwerk is zijnsvoorzieningen. Wonen op maat in samen- daarbij essentieel, de woonwensen variëren per hang met welzijn en zorg. Om de zelfstandigheid dorp. Ook in het duurdere segment wordt het en leefbaarheid te behouden en te versterken aanbod vergroot. Daarnaast wordt ingezet op zijn voorzieningen dichtbij en bereikbaar. de bevordering van de doorstroming en herstructurering van dat deel van de woningvoor- Onderwijs en kinderopvang raad dat niet meer voldoet aan de eisen van de • 3) Inzetten op vestiging MBO opleiding, ge- tijd. richt op zorg en toerisme. • 11) Het bevorderen van kleinschalige alterna- tieve woonvormen als manier om de zelfred- ruimtelijke ordening en volkshuisvesting zaamheid en ouderenparticipatie te vergroten • 4) Het landschap lift mee met de ontwikkeling of om op kleinschalige wijze zorg te verlenen van het toerisme. Dit mag echter niet ten koste aan mensen met een beperking. De gemeente gaan van de bestaande kwaliteiten op het gezet zich in voor levensloop bestendige woningen bied van cultuur en natuur. en wijken als antwoord op de vergrijzing. • 5) In elke kern een kloppend dorpshart realiseren/in stand houden en inzetten op behoud verkeer en vervoer van leefbare kernen. Het realiseren van een • 12) Inzetten op goede openbaar vervoervoor- kloppend dorpshart vergt een integrale aanpak zieningen in het algemeen en op verbetering en samenwerking met instanties en bewoners. van de verbinding Elburg - NS station ‘t Harde in het bijzonder.

8 structuurvisie Verbeelding Toekomstvisie Elburg cultuur, sport en recreatie • 19) De cultuurhistorische identiteit van de ge- • 23) De zondagsrust is een belangrijke waarde. • 29) Grote bedrijven worden regionaal opge- meente Elburg versterken. Hiermee wordt met respect en zorg omgegaan. vangen. Vrijkomende locaties in de gemeente • 20) De gemeente wil haar inwoners stimuleren Dit betekent niet dat er op zondag niets kan. worden gevuld met kleinschalige, hoogwaardige om te bewegen en te sporten. Er wordt daarom Evenementen of activiteiten zijn op beperkte en arbeidsintensieve en /of dienstverlenende ingezet op een kwalitatief en kwantitatief goede schaal en binnen randvoorwaarden bespreek- bedrijven. sportaccommodatie- en sportorganisatie-infra- baar. Respect voor elkaar en ruimte in de be- • 30) Winkelvoorzieningen in Doornspijk behou- structuur die slim inspeelt op de spreiding van leving van alle inwoners van de gemeente zijn den. de bevolking over meerdere kernen en gebruik daarbij essentieel. • 31) Een slechtweer-accommodatie realiseren maakt van participatie en samenwerking. Het al • 24) De mogelijkheden voor verblijfsrecreatie nabij de Vesting. bloeiende verenigingsleven wordt zoveel moge- verdienen extra aandacht. Ook de zakelijke • 32) Centrum ‘t Harde ontwikkelen. lijk gestimuleerd en gefaciliteerd. markt (conferenties, trainingen) biedt kansen • 21) De gemeente streeft naar behoud van een op uitbreiding van het aantal verblijfsaccommo- bestuur en middelen goed gedifferentieerd aanbod van voorzienin- daties. • 33) In de toekomstvisie wordt regelmatig ge- gen op het gebied van zorg en welzijn, cultuur, • 25) Aanbieden van streekeigen biologische sproken over samenwerking. Samenwerking onderwijs, sport en vrije tijd. Hiervoor zal opti- producten in de kernen. tussen bewoners, gemeente en maatschap- maal samengewerkt worden met bewoners, • 26) Gebruik ‘Elburg’ als recreatiemerk voor de pelijke instellingen. Leefbaarheid is iets wat je maatschappelijke organisaties en de markt. hele gemeente. Water, cultuurhistorie, natuur, samen creëert. Het doel is de leefbaarheid van landschap, wandelen, fietsen, horeca, detail- de wijken en de betrokkenheid en verantwoor- economische structuur handel en accommodaties vallen samen onder delijkheid bij de leefomgeving te vergroten. Ook • 22) De sectoren toerisme, recreatie, zorg en deze noemer. in regionaal verband wordt samenwerking tot dienstverlening worden verder tot ontwikkeling • 27) Bedrijventerrein Kruismaten, Koekoek en stand gebracht. Het gemeentebestuur vervult gebracht. De gemeente sluit aan bij de ambities zo nodig andere bedrijventerreinen revitalise- hierin een stimulerende en faciliterende rol. van Care Valley Veluwe om zorg naar de regio ren. te halen. Er wordt ingezet op meerdere soorten • 28) Het winkelcentrum in Elburg verder omvor- dienstverlening, waarbij van defensie geprofi- men naar unieke, bijzondere en kwaliteitsge- teerd kan worden door een combinatie aan te richte detailhandel. gaan met de intensieve kenniseconomie die hier aanwezig is.

elburg 00 9 .11 nieuwe ontwikkelingen .1 regionale ontwikkelingen

Daarentegen groeit het aantal bewoners in de meer Voor gemeentes is het belangrijk om niet alleen centrale delen van Nederland, vooral in de Randstad, naar het eigen grondgebied te kijken. Regionale sa- met ruim 1,25 miljoen. Volgens de regionale bevol- menwerkingsverbanden en overleg met de provincie kingsprognose van het CBS en PBL zal deze demo- Gelderland zijn zeer belangrijk voor de gemeente El- grafische krimp in de nabije toekomst in verschil- burg. De gemeente haakt aan bij het provinciale en lende regio’s en gemeenten doorzetten of intreden. regionale beleid. Daarnaast wordt er samenwerking De belangrijkste oorzaken van demografische krimp gezocht met buurgemeenten. zijn vergrijzing (meer ouderen), ontgroening (minder kinderen geboren) en migratie van jongeren naar de Provincie gelderland universiteitsteden en werkgebieden. De hoofddoelstelling van het Gelders ruimtelijk beleid n09 voor de periode 2005 – 2015 is om de ruimtebe- De provinciale weg N309 zorgt in de huidige situatie De bevolkingskrimp betekent voor veel gemeenten hoefte zorgvuldig in regionaal verband te accommo- voor een grote druk op de leefbaarheid in ’t Harde een omslag in denken na 150 jaar gegroeid te zijn. De deren en te bevorderen dat publieke (rijk, provincie, en Oostendorp. De gemeente Elburg wil graag dat bevolkingsdaling op zich hoeft geen probleem te zijn. gemeenten, waterschappen) en private partijen de op korte termijn een verbetering ontstaat van deze Omdat het geleidelijk gebeurt en voorspelbaar is kan benodigde ruimte vinden, op een wijze die meervou- leefbaarheid. De provincie is initiatiefnemer voor wat hierop tijdig worden gereageerd. Het heeft echter dig ruimtegebruik stimuleert, duurzaam is en de betreft provinciale wegen en onderzoekt op dit mo- wel invloed op de planvorming en het toekomstper- regionale verscheidenheid versterkt. Daarbij staat ment verschillende oplossingen. Deze oplossingen spectief van gemeenten. Die omslag in het denken het gebruik maken van de aanwezige identiteiten en zijn echter nog niet concreet genoeg om te worden die door de overheid is (of moet worden) gemaakt, ruimtelijke kenmerken centraal. opgenomen in de structuurvisie. De gemeente Elburg zal ook moeten plaatsvinden in de samenleving, in In de Algemene Structuurvisie Ruimtelijke Ordening is voornemens om in verschillende op te stellen plan- het bijzonder bij woningcorporaties, het MKB, maat- (voorheen het Streekplan Gelderland 2005), is Gel- nen te anticiperen op een oplossing en geen nieuwe schappelijke organisaties en verenigingen. Het is van derland ruwweg verdeeld in drie gebieden: Rode obstakels op te werpen die deze ontwikkeling in de belang tijdig in te spelen op de problematiek. raamwerk, Groen-blauwe raamwerk en Multifuncti- weg kunnen staan. De gemeente hanteert daarbij oneel gebied. Binnen het Rode raamwerk moet de nadrukkelijk een integrale belangenafweging, waarbij De bovengenoemde ontwikkelingen hebben bij de verstedelijking van Gelderland plaatsvinden. De pro- de aspecten leefbaarheid, doorstroming en natuur/ gemeente Elburg geleid tot een herziening van het vincie werkt daarbij met zogenaamde stedelijke net- landschap worden meegenomen. In het op te stellen bestaande programma voor wat betreft in- en uit- werken. Binnen het Groen-blauwe raamwerk geeft landschapsontwikkelingsplan worden eisen gesteld breiding voor de komende jaren. In de toekomstvisie de provincie ruimte aan natuurbehoud en natuuront- aan de landschappelijke inpassing van eventuele op- is al reeds gesteld dat grootschalige uitbreidingen wikkeling. Verstedelijking is binnen het Groen-blauwe lossingen. Meer over dit onderwerp wordt bespro- van woon- en werkgebieden in de komende jaren niet raamwerk niet toegestaan, tenzij sprake is van een ken in paragraaf 3.4, visie verkeer. aan de orde zijn. De bevolkingsprognose voor de ko- groot maatschappelijk belang. Worden binnen het mende jaren is constant, het aantal huishoudens zal Groen-blauwe raamwerk toch ‘rode’ projecten uit- Krimp door gezinsverdunning licht toenemen. Als gevolg gevoerd dan zijn compensatiemaatregelen verplicht. De komende 30 jaar treedt in delen van Nederland, hiervan neemt de woningbehoefte de komende jaren Voor het Multifunctioneel gebied heeft de provincie vooral in de periferie, een omvangrijke bevolkings- minder explosief toe dan in de afgelopen jaren. Naast geen eigen uitgangspunten geformuleerd. Het staat krimp op. In ruim een kwart van de Nederlandse ge- het proces van gezinsverdunning zal ook het proces gemeenten vrij zelf het ruimtelijk beleid binnen Multi- meenten daalt het aantal bewoners tot 2040 met van vergrijzing zich voortzetten. Grootschalige uit- functioneel gebied te bepalen. meer dan 2,5%; in totaal een kwart miljoen inwoners. breidingen buiten de al geplande woningbouwcapaciteit zijn dan ook niet aan de orde.

0 structuurvisie Kampen Rhe eze Ommen Kampen Bergentheim Oudleusen Rhe eze Wilsum Zwolle Bruchterveld Dronten Beleidskaart Dalfsen Edam Zalk Vilsteren Ommen Marienberg Lelystad De Zande ruimtelijke structuur Kloosterdijk Kloosterhaar Bergentheim Purmerend Zwolle Oudleusen Volendam Beerzerveld Wilsum Bruchterveld Hoonhorst Wijthmen Sibculo Geerdijk Hattemerbroek Dronten Langeveen Beleidskaart Den Ham Groen Blauw Raamwerk Ooster- Westerhaar- (natuur, landschap, water) Dalfsen Laag wolde Wezep Zuthem Lemele Vroomshoop Vriezenveensewijk Hattem Zalk Edam Elburg Lemelerveld Manderveen Vilsteren Biddinghuizen ’t Loo Windesheim Heino EHS natuur Monnickendam Oostendorp Oldebroek Daarlerveen Marienberg Lierderholthuis Lelystad De Pollen De Zande Vasse ruimtelijke structuur Daa rle Herxen Geesteren EHS verweving Hooge Enk Wapenveld Kloosterdijk Kloosterhaar Doornspijk ’t Harde Ootmarsum Almere-buiten Vriezenveen Purmerend Luttenberg Tubbergen EHS verbindingszone Raalte Hooge Hexel Elshof Harbrink- Reutum Hellendoorn hoek Beerzerveld Heerde Volendam Wijhe Marienheem Hulsen Waardevol open gebied Aadorp Mariaparochie Fleringen Nunspeet Veessen Hoonhorst Albergen Sibculo Boerhaar Wijthmen Almere-stad Open water Hulshorst Wierden Geerdijk Amsterdam Den Nul Broekland Almelo Haa rle Hattemerbroek Hierden Weerselo Regionale waterberging Harderwijk Epe Oene Nijverdal Diemen Olst definitief begrensd Welsum Almere-haven Heeten Saasveld Langeveen Vierhouten Zenderen Groen Blauw Raamwerk Boskamp Regionale waterberging Den Ham Wesepe Nieuw Heeten globaal begrensd Zeewolde RijssenOoster- Hertme Westerhaar- (natuur, landschap, water) Duivendrecht Emst Bornerbroek Borne Deurningen Laag wolde Wezep Zoekruimte regionale Zuthem Lemele Vroomshoop Vriezenveensewijk Enter waterberging Huizen Diepenveen Hattem Nijbroek Okkenbroek Elburg Lemelerveld Weesp Ermelo Elspeet Manderveen Terwolde Rood Raamwerk Deventer Dijkerhoek (wonen, werken, vervoer) Bussum Vaassen Biddinghuizen Holten ’t Loo Windesheim Heino EHS natuur Oostendorp Elsen Monnickendam Schalkhaar Lettele Oldebroek Delden Daarlerveen Abcoude (Inter) nationaal stedelijk Nederhorst Blaricum Hengelo netwerk KAN met Den Berg Putten Uddel bebouwd gebied 2000 Lierderholthuis Laren Goor De Pollen Vasse Eemnes Spakenburg Bathmen Stedelijk netwerk Hilversum Markelo Stedendriehoek/ WERV Teuge Daa rle Enschede met bebouwd gebied 2000 Bunschoten Herxen Geesteren Garderen Twello Epse Regionaal centrum EHS verweving Nijkerk Hooge Enk Bentelo Wapenveld Beckum (bebouwd gebied 2000) Apeldoorn Wilp Stokkum Hoog-Soeren Harfsen Hengevelde Baarn Boekelo Usselo Concentratie intensieve teelten Gorssel ’t Harde Diepenheim Nijkerkerveen Doornspijk Ootmarsum Almere-buiten Laren Concentratie intensieve teelten Vriezenveen Nieuw- Loosdrecht Kootwijk conform partiele herziening Hoevelaken Voorthuizen Stroe Sint Isidorushoeve Amersfoort Eefde streekplan 1996 Bommelerwaard Luttenberg Gelselaar Tubbergen Breukelen Soest EHS verbindingszone Zwartebroek Terschuur Voorst Raalte Lieren Almen Hoofdweg met aansluiting Beekbergen Haaksbergen Klarenbeek Lochem Buurse Riet- Hooge Hexel Noordijk molen Kootwijkerbroek Harbrink- Maartendijk Geesteren Regionale ontsluitingsweg Elshof Reutum Hoven Hellendoorn Barneveld Neede hoek Zutphen Utrecht Bilthoven Achterveld Warnsveld Harskamp Borculo Heerde Soesterberg Barchem IC spoorlijn / station Wijhe Leusden Hulsen Waardevol open gebied Haa rlo Marienheem Loenen Aadorp Mariaparochie Vorden Fleringen Wekerom Hoenderloo De Bilt Hall Veessen Vleuten Nunspeet Kranenburg Hoofdvaarwegen Rekke n Eibergen Zeist Otterlo Eerbeek Brummen Ruu rlo Harmelen Albergen Woudenberg Wichmond De Meern Laag-Soeren Knooppuntlokaties bovenregionaal / regionaal Scherpenzeel Boerhaar Austerlitz Lunteren Leuvenheim Baak Beltrum Bunnik Bij verstedelijking inspanning nodig Open water Maarn Almere-stad Steenderen Renswoude Hulshorst Wierden Ederveen Span- keren Vreden Maasbergen Den Nul Driebergen- Dieren Toldijk Hengelo Broekland Almelo Amsterdam Rijsenburg Bij verstedelijking bereikbaarheid voldoende Odijk Groenlo Doo rn Haa rle Ede Ellecom Gaxel Multifunctioneel gebied Nieuwegein Houten Keijenborg Weerselo Werkhoven Hierden De Steeg IJsselstein Meddo Regionale waterberging Achterdrempt Marienvelde Oene Velswijk Zelhem Epe Leersum Veenendaal Harderwijk Rozendaal Doesburg Hoog - Drempt Lievelde Nijverdal Keppel Bebouwd gebied 2000 Hummelo Zieuwent definitief begrensd Diemen Rheden Olst Amerongen Bennekom Wolfheze Giesbeek Welsum Laag - Vragender Arnhem Angerlo Keppel Cothen Heelsum Extensivering intensieve Schalkwijk Velp Lathum Halle Heeten Saasveld Harreveld Lichten- Almere-haven Elst Oosterbeek veehouderij Wijk bij Doorwerth Vierhouten voorde Duurstede Achterberg Boskamp Zenderen Vianen Renkum Heveadorp Nieuw-Wehl Doetinchem Winterswijk Eck en Wiel Wageningen Waardevol landschap Regionale waterberging Rhenen Drie l Maurik Ingen Wesepe Nieuw Heeten Everdingen Rijswijk Loil Wehl Culemborg Heteren Westendorp globaal begrensd Beusichem Wester- Hertme Lienden Randwijk Duiven Bredevoort Multifunctioneel platteland Hei- en Boeicop Zeewolde voort Rijssen Zoelmond Didam Varsseveld Zijderveld Gaanderen Duivendrecht Kesteren Huissen Nieuw- Kilder Aalten Oeding Bornerbroek Borne Dijk Emst Deurningen Opheusden Loo Groessen Zevenaar Schoenrewoerd Zetten Overige aanduidingen Middelkoop Braamt Terborg Loerbeek Meerkerk Etten Zoekruimte regionale Zoelen Oud-Zevenaar Ochten Valburg Silvolde Weseke Leerbroek Dodewaard Angeren Sinderen Echteld IJzendoorn Babberich Overige weg Andelst Elst Beek Zeddam Enter Kerk-Avezaath waterberging Buren Bontebrug Leerdam Herveld De Heurne Nieuwland IJzerlo Buurmalsen Doornenburg Pannerden Varsselder Ulft Bemmel Diepenveen Kapel- Tiel Aerdt Azewijn Huizen Rhenoy Tricht Boven-Leeuwen Haalderen Rumpt Avezaath Spoorlijn / station Beesd Dee st Oosterhout Gendt Stokkum ’s Heerenberg Okkenbroek Enspijk Beneden-Leeuwen Druten Herwen Nijbroek Hoogblokland Deil Winssen Gendringen Dinxperlo Asperen Acquoy Geldermalsen Breedenbroek Gellicum Wadenoijen Puiflijk Afferden Elspeet Wamel Ermelo Elten Weesp Lent Rijksgrens Heukelum Meteren Lobith Rood Raamwerk Rietve ld Ewijk Terwolde Kekerdom Tolkamer Beuningen Ooij Millingen Netterden Anholt Weurt Spijk Borken Spijk Est a.d. Rijn Deventer Dijkerhoek (wonen, werken, vervoer) Horssen Huthum Dreumel Rhe de Provinciegrens Holten Bussum Bergharen Megchelen Vaassen Ophemert Isselburg Ubbergen Emmerich Waardenburg Appeltern Leuth Herwijnen Hellouw Opijnen Vuren Hernen Bocholt Elsen Batenburg Lettele Gorinchem Varik Maasbommel Beek Schalkhaar Delden Tuil Oijen Haaften Berg en Abcoude Brakel Alphen Megen Beleidskaart Ruimtelijke Structuur (bron: provincie Gelderland) (Inter) nationaal stedelijk Zaltbommel Heere- Dieden Nijmegen Dal waarden Demen Millingen Nederhorst Woudrichem Zuilichem Hurwenen Blaricum Haren Alverna netwerk KAN met Rossu m Lith Hengelo Gameren Deursen- Niftrik Wijchen Den Berg Rijswijk Kranenburg Lithoijen Dennenburg Kleve Giessen Alem Maaren-Kessel bebouwd gebied 2000 Ravenstein Poederoijen Putten Groesbeek Uddel Bruchem Balgoij Haldern Aalst elburgMalden 00 Raesfeld 1 De Ho rst Andel Berghem Nederasselt Nutterden Laren Overlangel Dingden Goor Kerkwijk Spijk Oss Rees Bathmen EemnesAlmkerk Spakenburg Herpen Stedelijk netwerk Velddriel Kerkdriel Overasselt Molenhoek Grave Heumen Nederhemert-Noord Hedel Wijk en Breedeweg Aalburg Mook Bedburg-Hau Ammerzoden Schaijk Stedendriehoek/ WERV Hilversum Ree k Markelo Babylonienbroek Well Geffen Kalkar Hamminkeln Teuge Gassel Cuijk met bebouwd gebied 2000 Kruisstraat Heusden Dusse n Genderen Hee sch Middelaar Enschede Eethen Herpt Milsbeek Meeuwen Bunschoten Rosmalen Nuland Oudheusden Beers Ven- Haarsteeg ZelderheideGarderen Vianen 0 10 KM Pfalzdorf Regionaal centrum Twello Epse Bentelo Vlijmen Donzel Nijkerk Zeeland Kaartbeeld is een visualisering van het ruimtelijk beleid. Hap s Gennep Voor de juiste uitwerking en betekenis van de diverse Beckum (bebouwd gebied 2000) ’s - Hertogenbosch Wesel kaartaanduidingen dient in concrete gevallen altijd de Mill Apeldoornstreekplantekst te worden geraadpleegd Stokkum Drunen Streekplan Gelderland 2005 Waalwijk Berlicum Wilp Goch Hoog-Soeren Wesel-Romerwardt vastgesteld op 29 juni 2005 PLANKAART Harfsen Kaatsheuvel Middelrode Hengevelde Den Dingen Uden Xanten Luttingen Baarn Boekelo Usselo Concentratie intensieve teelten Gorssel Diepenheim Nijkerkerveen Laren Nieuw- Concentratie intensieve teelten Loosdrecht Kootwijk conform partiele herziening Amersfoort Hoevelaken Voorthuizen Stroe Sint Isidorushoeve Eefde Gelselaar streekplan 1996 Bommelerwaard Breukelen Soest Zwartebroek

Terschuur Voorst Lieren Almen Hoofdweg met aansluiting Beekbergen Haaksbergen Klarenbeek Lochem Buurse Riet- Noordijk molen Kootwijkerbroek Maartendijk Geesteren Regionale ontsluitingsweg Hoven Barneveld Neede Zutphen Utrecht Bilthoven Achterveld Warnsveld Harskamp Borculo Soesterberg Barchem IC spoorlijn / station Leusden Haa rlo Loenen Vorden Wekerom Hoenderloo De Bilt Hall Vleuten Kranenburg Hoofdvaarwegen Rekke n Eibergen Zeist Otterlo Eerbeek Brummen Ruu rlo Harmelen

Woudenberg Wichmond De Meern Laag-Soeren Knooppuntlokaties bovenregionaal / regionaal Scherpenzeel Austerlitz Lunteren Leuvenheim Baak Beltrum Bunnik Maarn Bij verstedelijking inspanning nodig Renswoude Steenderen Ederveen Span- keren Vreden Maasbergen Driebergen- Dieren Toldijk Hengelo Rijsenburg Bij verstedelijking bereikbaarheid voldoende Odijk Groenlo Doo rn Ede Ellecom Gaxel Multifunctioneel gebied Nieuwegein Houten Keijenborg Werkhoven De Steeg IJsselstein Meddo Achterdrempt Marienvelde Velswijk Zelhem Leersum Doesburg Hoog - Veenendaal Rozendaal Drempt Lievelde Keppel Hummelo Zieuwent Bebouwd gebied 2000 Rheden Amerongen Bennekom Wolfheze Giesbeek Laag - Vragender Arnhem Angerlo Keppel Cothen Heelsum Extensivering intensieve Schalkwijk Velp Lathum Halle Harreveld Lichten- Elst Oosterbeek veehouderij Wijk bij Doorwerth voorde Duurstede Achterberg Vianen Renkum Heveadorp Nieuw-Wehl Doetinchem Winterswijk Eck en Wiel Wageningen Waardevol landschap Rhenen Drie l Maurik Ingen Everdingen Rijswijk Loil Wehl Culemborg Heteren Westendorp Beusichem Wester- Lienden Randwijk Duiven Bredevoort Multifunctioneel platteland Hei- en Boeicop voort Zoelmond Didam Varsseveld Zijderveld Gaanderen Kesteren Huissen Nieuw- Kilder Aalten Oeding Dijk Opheusden Loo Groessen Zevenaar Schoenrewoerd Zetten Overige aanduidingen Middelkoop Braamt Terborg Loerbeek Meerkerk Etten Zoelen Oud-Zevenaar Ochten Valburg Silvolde Weseke Leerbroek Dodewaard Angeren Sinderen Echteld IJzendoorn Babberich Overige weg Andelst Elst Beek Zeddam Buren Kerk-Avezaath Bontebrug Leerdam Herveld De Heurne Nieuwland IJzerlo Buurmalsen Doornenburg Pannerden Varsselder Ulft Kapel- Tiel Bemmel Aerdt Azewijn Rhenoy Tricht Boven-Leeuwen Haalderen Rumpt Avezaath Spoorlijn / station Beesd Dee st Oosterhout Gendt Stokkum ’s Heerenberg Enspijk Beneden-Leeuwen Druten Herwen Hoogblokland Deil Winssen Gendringen Dinxperlo Acquoy Breedenbroek Asperen Geldermalsen Wadenoijen Puiflijk Afferden Gellicum Wamel Elten Lent Rijksgrens Heukelum Meteren Lobith Rietve ld Ewijk Kekerdom Tolkamer Beuningen Ooij Millingen Netterden Anholt Weurt Spijk Borken Spijk Est a.d. Rijn Horssen Dreumel Huthum Provinciegrens Bergharen Megchelen Rhe de

Ophemert Isselburg Ubbergen Emmerich Waardenburg Appeltern Leuth Herwijnen Hellouw Opijnen Vuren Hernen Bocholt Batenburg Gorinchem Varik Maasbommel Beek Tuil Oijen Haaften Berg en Brakel Alphen Megen Zaltbommel Heere- Dieden Nijmegen Dal waarden Demen Millingen Woudrichem Zuilichem Hurwenen Haren Alverna

Rossu m Lith Gameren Deursen- Niftrik Wijchen Rijswijk Kranenburg Lithoijen Dennenburg Kleve Giessen Alem Maaren-Kessel Ravenstein Poederoijen Groesbeek Bruchem Balgoij Haldern Aalst Malden De Ho rst Raesfeld Andel Berghem Nederasselt Nutterden Overlangel Dingden Kerkwijk Spijk Oss Almkerk Herpen Rees Velddriel Kerkdriel Overasselt Molenhoek Grave Heumen Nederhemert-Noord Hedel Wijk en Breedeweg Aalburg Mook Bedburg-Hau Ammerzoden Schaijk Ree k Babylonienbroek Well Geffen Kalkar Hamminkeln Gassel Cuijk Kruisstraat Heusden Dusse n Genderen Hee sch Middelaar Eethen Herpt Milsbeek Meeuwen Rosmalen Nuland Oudheusden Beers Ven- Haarsteeg Zelderheide Vianen 0 10 KM Pfalzdorf

Donzel Vlijmen Zeeland Kaartbeeld is een visualisering van het ruimtelijk beleid. Hap s Gennep Voor de juiste uitwerking en betekenis van de diverse ’s - Hertogenbosch Wesel kaartaanduidingen dient in concrete gevallen altijd de Mill streekplantekst te worden geraadpleegd Drunen Streekplan Gelderland 2005 Waalwijk Berlicum Goch Wesel-Romerwardt PLANKAART vastgesteld op 29 juni 2005 Kaatsheuvel Middelrode Den Dingen Uden Xanten Luttingen Randvoorwaarde vanuit de Algemene Structuurvisie Gemeenten moeten in hun bestemmingsplannen uit- Daarnaast wordt gezocht naar nieuwe economische Ruimtelijke Ordening is dat gemeenten bij het inzet- werken welke ruimte ze ook echt willen gebruiken. dragers om werkgelegenheid buiten de landbouw te ten van nieuwe ontwikkelingen rekening houden met De zoekzones zijn getoetst aan de Natuurbescher- bieden. waardevolle landschappen. mingswet, maar dit betreft slechts een voortoets. Een deel van het gemeentelijk grondgebied valt bin- In veel gevallen is nader onderzoek en mogelijk een nen het groenblauwe raamwerk, namelijk de ecologi- De kernen van de gemeente Elburg vallen onder het planMER noodzakelijk. sche hoofdstructuur. Het betreft het Veluwemassief bebouwd gebied in het multifunctioneel gebied. Het ac- De Gelderse regio’s hebben de zoekzones bepaald, en de strook langs de randmeren, die ook onderdeel Zwolle

cent van de provinciale beleidsambities ligt op de ver- in samenspraak met gemeenten en provincie. Bij uitmaken van Natura2000 gebied.Lelystad Binnen de ecologi- nieuwing en het beheer en onderhoud van bestaand het aanwijzen van de zoekzones hebben de regio’s sche hoofdstructuur geldt de ‘nee, tenzij’-benadering. bebouwd gebied. Hiervoor is onder andere een inten- rekening gehouden met bestaande woningbouwpro- Dit houdt in dat bestemmingswijziging niet mogelijk sivering van het stedelijk grondgebruik noodzakelijk, gramma’s en plannen voor bedrijventerreinen. Daar- is als daarmee de wezenlijke kenmerken of waarden Almere maar wel met behoud van karakteristieke elementen naast hebben zij woningbouw zoveel mogelijk gecon- van het gebied significant worden aangetast, tenzij Amsterdam Almelo en zorgvuldige omgang met open ruimten daarbin- centreerd in stedelijke regio’s. er geen reële alternatieven zijn enHarderwijk er sprake is van nen. Tevens acht de provincie een optimalisering van Op 29 juni 2010 hebben de Provinciale Staten van redenen van groot openbaar belang. Hengelo het gebruik van bestaand bebouwd gebied noodzake- Gelderland de structuurvisie Bedrijventerreinen en Een groot deel van het gemeentelijk grondgebied valt Deventer lijk: meer gebruik van de verticale dimensie (hoogte, werklocaties vastgesteld. De structuurvisie is een bovendien onder de noemer ‘waardevol landschap’, Enschede

diepte) en van de tijdsdimensie (meervoudig gebruik antwoord op nieuwe ontwikkelingen, te weten: namelijk de landschappen ‘Randmeerkust agrarisch’ Apeldoorn van dezelfde gebouwde ruimte). Aangezien de kernen • Toekomstprognoses wijzen erop dat na 2020 en ‘Veluwemassief’. AmersfoortMet betrekking tot deze waar-

de vraag naar bedrijventerreinen sterk zal af- devolleUtrecht landschappen is in mei 2006 de Streek-plan- van de gemeente Elburg in het multifunctioneel ge- Zutphen bied vallen, dient in deze kernen de regionale behoef- nemen; uitwerking ‘kernkwaliteiten en omgevingscondities te aan wonen op de bovenstaande manier te worden • Maatschappelijk is er weerstand tegen de ver- (EHS, Waardevol landschap)’ vastgesteld. geaccommodeerd. Daarbij wordt gestimuleerd dat rommeling van het landschap ont-staan. Dit Vreden Ede tegelijk wordt geïnvesteerd in de ontwikkeling van vertaalt zich in een vraag naar meer regie op Veenendaal

Zwolle Arnhem de groene en recreatieve omgevingskwaliteit. Indien het (her)ontwikkelen van de juiste kwaliteit be- Winterswijk Lelystad Doetinchem middels inbreiding niet aan de woningbouwbehoefte drijventerreinen op de juiste plek. en behoefte voor bedrijfsruimte kan worden voldaan, Hiernaast hebben in 2009 alle zes Gelderse regio’s Tiel komen uitbreidingslocaties daartoe in aanmerking. een Economisch Programmerings- en Ontwikkelings-

Almere De benodigde uitbreidingsruimtes zijn uitgewerkt in document (EPO) opgesteld. In dit document geven de Emmerich Nijmegen Amsterdam Almelo Bocholt regio’s aan hoe ze zijn omgegaan met een eventu- Zaltbommel ‘zoekzones voor stedelijke functies’, welke met be- Harderwijk

hulp van de Streekplanuitwerking ‘zoekzones voor eel overaanbod, toepassing van de SER-ladder en de Kleve Hengelo

stedelijke functies en landschappelijke versterking’ aanpak van verouderde terreinen. De EPO’s zijn de ’s Hertogenbosch Deventer in december 2006 zijn vastgesteld. In de zoekzones basis voor de ontwikkeling van nieuwe bestemmings- Enschede 0 15 km landschappelijke versterking mogen er slechts op plannen van gemeenten. Apeldoorn beperkte schaal woningen worden gebouwd. Met Amersfoort de streekplanuitwerking zoekzones wil de provincie Met betrekking tot het buitengebied wordt grondge- Utrecht Zutphen voorzien in de ruimtebehoefte tot 2015. De zoekzo- bonden landbouw bevorderd. De landbouw blijft een Waardevol open gebied nes zijn ruim twee keer zo groot als nodig is. belangrijke economische drager voor een vitaal plat- Themakaart Waardevol landschap Waardevol landschap teland. (bron: provincie Gelderland) Vreden PlanstatusEde Veenendaal

Arnhem Winterswijk Doetinchem structuurvisie

ThemakaartTiel 22 Waardevol landschap

Emmerich Nijmegen Bocholt Zaltbommel

Kleve

’s Hertogenbosch

0 15 km

Waardevol open gebied

Waardevol landschap

Planstatus

Themakaart 22 Waardevol landschap Het ruimtelijk beleid voor waardevolle landschappen • rijk aan aardkundige kwaliteiten (vooral het is het behouden en versterken van landschappelijke reliëf); kernkwaliteiten. Het landschap ‘Randmeerkust agra- • afwezigheid van oppervlaktewater met uitzon- risch’ betreft globaal het landschap tussen de Zui- dering van de vennen; derzeestraatweg en de randmeerkust. • weinig bebouwing; De volgende kernkwaliteiten zijn relevant in het land- • karakteristieke en cultuurhistorisch waarde- schap ‘Randmeerkust agrarisch’: volle open essen op de flanken; • zichtbare beeldbepalende gradiënt van stuwwal • een ‘antropogene’ leegte van nu met een schat- naar Randmeer: bos - open essen - strokenver- kamer van cultuurwaarden van toen: landgoe- kaveling - blokverkaveling op strandwallen; van deren, grafheuvels, boerderijen, etc. besloten boslandschap via kleinschaligheid naar • rijke variatie aan (cultuurhistorisch bepaalde) grootschalig open; de overgang is eerst steil, soorten bos: van zeer oude loofboscomplexen daarna geleidelijk; tot rechtlijnig verkaveld productiebos en recent • karakteristieke open veenweidegronden met ontwikkeld ‘oerbos’ met begrazers; een groot aantal zuid-noord stromende sloten • rust, ruimte, donkerte. en laaglandbeken; van hieruit zicht op de bos- Waardevolle open gebieden maken onderdeel uit van sen van Flevoland en het Veluwemassief; en liggen in de waardevolle landschappen. • kleinschalige flank van het Veluwemassief met Deze gebieden zijn vanwege hun grootschalige open- dorpen en buurtschappen, houtwallen en gras- heid onderdeel van het groenblauwe raamwerk. land; Waardevol open gebied is veelvuldig in de gemeente • lintbebouwing parallel aan de hoogtelijnen; Elburg aanwezig. Ruimtelijke ingrepen die de open- • enkele landgoederen in de strokenverkaveling heid aantasten zijn niet toegestaan. vormen mooie ensembles; • relatief gaaf ontwaterings-, ontsluitings- en Rondom het Veluwemassief geldt als ruimtelijk doel verkavelingspatroon: regelmatig in het veen- dat de kernen niet aan elkaar groeien en het gebied landschap, onregelmatig in het kleilandschap; volledig versteent. Het Veluwebeleid richt zich op het het vroegmiddeleeuws ontginningslandschap bij veilig stellen van de nog gave randen in de vorm van Doornspijk springt eruit; groene wiggen. Daarmee worden de landschappe- • rust, ruimte, donkerte in het veengebied. lijke overgangen tussen Veluwemassief en randge- bieden gewaarborgd. Groene wiggen liggen tussen Het landschap ‘Veluwemassief’ bevindt zich direct kernen in. De breedte van de groene wig is afhan- ten zuidoosten van het landschap ‘Randmeerkust kelijk van de maximale ruimte tussen de kernen. De agrarisch’. In dit landschap zijn de volgende kernkwa- groene wiggen kennen een karakteristieke verwe- liteiten van toepassing: ving van functies. Binnen enkele groene wiggen zijn • de groene long van Nederland; ecologische poorten voorzien. Op het grondgebied • stuwwal met grootschalige afwisseling van van de gemeente Elburg liggen twee groene wiggen. open heide, gesloten bos, uitgestrekt open Er geldt hier een ‘ja, mits’ beleid. stuifzand en vennen, agrarische enclaves; elburg 00 Nieuwe bouwlocaties zijn niet uitgesloten, op voor- • Hoe organiseren we de zorg voor een steeds De Regio Noord Veluwe ligt centraal tussen verschil- waarde dat deze passen in de ‘zoekzones landschap- groter wordende groep ouderen? lende stedelijke netwerken. Het aangaan van stra- pelijke versterking’ en kunnen bijdragen aan verbete- • Hoe kan de landbouw zich ontwikkelen in een tegische allianties (zowel binnen als buiten de regio) ring van de ruimtelijke kwaliteit, bijvoorbeeld afron- richting die rendeert en die passend is bij de levert kansen op voor de regio om zich als geheel, ding van kernen, hergebruik (agrarische) bebouwing, ecologische waarde van het gebied? maar ook op onderdelen (sectoraal), te versterken nieuwe landgoederen en amoveren van overtollige • Hoe reageren we als regio op de stedelijke dy- en beter te profileren. Door voortdurend de positie bebouwing. Gemeenten wordt gevraagd om ontwik- namiek in onze directe omgeving? in het bovenregionale krachtenveld te bepalen en te kelingsvisies voor de groene wiggen op te stellen en Het resultaat van deze discussie zal worden ver- zoeken naar mogelijkheden om aan te haken op de deze planologisch te verankeren. werkt in kansenboeken, waarin komt te staan waar dynamiek in de omgeving, ontstaat een aantrekke- de provincie met de gemeentes op zou moeten anti- lijke en vitale regio. Kwalitatief Woningbouwprogramma ciperen en welke vraagstukken het eerst aangepakt In het Kwalitatief Woningbouwprogramma (KWP-3) moeten worden. De kansenboeken leveren inspiratie Onderwerpen binnen de regio zelf: zijn afspraken vastgelegd over de ontwikkeling van en focus op voor nieuw beleid. • Wonen: de Noord-Veluwe is een aantrekkelijk het woningaanbod in Gelderland voor de periode woonmilieu voor mensen van buiten de Noord- 2010-2019. Meer hierover is opgenomen in para- regio noord-veluwe Veluwe. Maar er mag alleen gebouwd worden graaf 3.2, visie wonen. Acht gemeenten op de Noord-Veluwe hebben afge- voor de aanwas van de eigen bevolking. Een sproken zich vanaf het voorjaar 2010 in regiover- groot deel van de beroepsbevolking in de regio regioverkenningen 040, noord-veluwe band te presenteren met de nieuwe merknaam: werkt in de directe omgeving. Gemeentes krijgen steeds meer te maken met com- Care Valley Veluwe. • Landschappen: een doorsnede van het land- plexe maatschappelijke vraagstukken. Tegelijkertijd hebben de gemeenten gezamenlijk schap van de Noord-Veluwe laat een scala aan Dat heeft de provincie ertoe gebracht een project “Re- plannen opgesteld over de toekomst van de regio landschappen zien van Randmeren, via kampen- gioverkenningen 2040” te starten, met als doel te ver- tot 2030. Deze plannen zijn samengevat in de re- , essen- en coulissenlandschap tot Veluwemas- kennen welke vraagstukken op de langere termijn gaan giovisie: het ‘Zakkompas Care Valley Veluwe’. De sief via rivierenlandschap naar IJsselvallei. spelen en welke opties er zijn om de toekomst met ver- gemeenten Elburg, Ermelo, Harderwijk, Hattem, • Economie: Recreatie en toerisme zijn een trouwen tegemoet te treden. Daarbij is voor een regio- Heerde, Nunspeet, Oldebroek en Putten hebben de belangrijke inkomstenbron voor de regio. nale insteek gekozen. Er zijn voor elke regio grote vraag- handen ineengeslagen. Gezamenlijk streven de acht De Noord-Veluwe moet inzetten op welzijn. stukken opgesteld, met daarbij een aantal strategische gemeenten ernaar dat de Noord-Veluwe in 2030 Daarnaast wordt een Biobased Economy na- opties om deze vraagstukken aan te pakken. een regio is waar zorg voor mens, omgeving en eco- gestreefd voor een duurzame economische In de eerste verkenning worden de volgende vraag- nomie centraal staan. Belangrijk uitgangspunt bij de ontwikkeling van de regio Noord-Veluwe. stukken aan de orde gesteld: ontwikkelingen binnen de Care Valley Veluwe zijn de • Sociale structuur: speciale aandacht moet er • Hoe ontwikkelen we in onze regio de waarden vaste waarden van dit gebied. Die worden behouden, zijn voor vrijwilligers, jeugd en mensen van bui- en normen die hun oorsprong vinden in de versterkt en benut. ten. De Noord-Veluwe kent een hechte sociale christelijke identiteit? Voorafgaand aan het Zakkompas Care Valley Veluwe structuur. • Hoe blijven we als Noord-Veluwe een aantrek- heeft de Regio Noord-Veluwe een toekomstperspec- kelijke regio met of zonder jongeren? tief voor de regio geschetst in de beleidsnota Regio- Op initiatief en in opdracht van het Sociaal-Econo- • Hoe kunnen we de belevenis van het landschap visie Noord-Veluwe 2008. Deze visie geeft richting misch Overleg (SEO) Noordwest-veluwe heeft Buck economisch benutten en wat betekent dat voor aan de keuzes die gemaakt moeten worden op het Consultants international te Nijmegen een bedrijven- het huidige gebruik? gebied van wonen, werken, recreëren, zorg, natuur, terreinvisie regio Noord-veluwe 2005-2015 ontwik- landschap en landbouw. keld.

4 structuurvisie In dit beleidsdocument worden een aantal belangrijke elementen genoemd zoals: regionale afstemming en monitoring; het voeren van een selectief uitgif- tebeleid; inventarisatie financieringsmogelijkheden herstructurering; prioritering uit te plaatsen bedrijven; uitgiftecriteria voor economische activiteiten in landelijk gebied en het concretiseren van afspraken met de provincie Flevoland.

In 2009 heeft het Sociaal-Economisch Overleg Noord-Veluwe het Economisch Programmerings- en Ontwikkelingsdocument (EPO) voor het bedrijventer- reinenbeleid in de regio Noord-Veluwe ontwikkeld. Dit vastgestelde document is een leidraad voor de provincie in het kader van de op 29 juni 2010 vastgestelde provinciale Structuurvisie Bedrijventerreinen en werklocaties. In dit EPO-document wordt nadrukkelijk aangegeven dat er voor kerngebonden bedrijven in kleine kernen de mogelijkheid moet zijn om in de eigen woonkern uit te breiden of er zich te hervestigen. samenwerking met buurgemeenten Het is belangrijk dat gemeenten niet enkel op het eigen grondgebied gericht zijn. Ingrepen op het eigen grondgebied hebben ook invloed op het landschap en de infrastructuur van buurgemeenten. Elburg werkt aan een samenwerking met de gemeente Nunspeet. Met name het beleid voor het buitengebied van de gemeenten, de regionale infrastructuur en de economische perspectieven/bedrijventerreinen moeten op elkaar afgestemd worden. Het is daarom belangrijk dat de structuurvisie, wanneer deze in concept gereed is, wordt gecommuniceerd met de omliggende gemeenten.

elburg 00 5

HOOFDstuK visie visie

.1 visie algemeen

In de toekomstvisie 2020 van de gemeente Elburg is uitgebreid besproken hoe de gemeente Elburg er in 2020 uit moet zien. In deze paragraaf worden de ruimtelijke consequenties van deze visie weergegeven. In 2020 biedt de gemeente Elburg in haar fraaie omgeving rust en ruimte. Naast het belangrijke culturele erfgoed zoals de Vesting, is er een rijke schakering van natuur- en cultuurlandschappen die op fraaie wijze door groenzones en fietspaden met elkaar worden verbonden. De gemeente Elburg zet in op realisatie van onder andere de uitbreidingsplannen Horstkamp, De Dijkjes, Vossenakker, Wa- terlanden, Heidezoom en Hokseberg. Nieuwe grote uitbreidingen zijn naast deze al bekende locaties niet aan de orde. Wel worden er zorgvuldig ingepaste kleinschalige projecten tot stand gebracht door inbreiding, herstructurering en via verkleuring van werklocaties naar woonfuncties. Slechts hier en daar is in de dorpsranden een beperkte uitbreiding gerealiseerd. Ook zijn in het buitengebied kleinschalige rode ontwikkelingen gerealiseerd, waarvan de opbrengsten hebben bijgedragen aan de gewenste landschapsversterking. Het brede aanbod van verschillende woonmilieus en aanwezigheid van hoogwaardige voorzieningen zijn belangrijke dragers van een goede leefomgeving.

Er worden mogelijkheden geschapen om de economie te stimuleren, zowel in de traditionele sectoren als in de sectoren toerisme, zorg en overige diensten. Na de aanleg van Broeklanden en de Glinde worden geen nieuwe grootschalige bedrijventerreinen aangelegd. Herstructurering van verouderde bedrijventerreinen als Kruismaten wordt opgepakt, waarbij gestreefd wordt naar een mix van werken en andere functies, horeca rond de haven en watergebonden bedrijvigheid. Ook op de andere bestaande bedrijventerreinen vinden veranderingen plaats.

8 structuurvisie Grote, niet passende bedrijven worden in regionaal Elke kern biedt eigen woonmilieus, passend bij de In het buitengebied wordt ruimte geboden aan en- verband opgevangen, terwijl de vrijkomende locaties eigen identiteit. In de unieke historische Vesting kele grote agrarische bedrijven, die zorgvuldig zijn worden gevuld met kleinschalige en hoogwaardige bestaat een woonmilieu van kleinstedelijk wonen in ingepast in het landschap. Er wordt ingezet op ver- bedrijven. Naast de bestaande economische pijlers een vestingstad in combinatie met een sterke versterking van het landschap en herstel van oude landbouw en industrie klimmen toerisme en zorg op als bondenheid met het sociaal cultureel erfgoed. In de schapselementen. Verder worden er mogelijkheden nieuwe economische pijlers binnen de gemeente El- uitbreidingswijken van Elburg-Oost en Oostendorp is geschapen die leiden tot kleinschalige toeristische burg. ruimte voor de meer traditionele vormen van wonen. nevenactiviteiten. Deze maatregelen behouden en De gemeente Elburg zet via bus, trein en weginfra- In ‘t Harde bepaalt de verbondenheid met de Veluwse versterken samen met de ontwikkeling van de ver- structuur in op goede verbindingen met de regio’s bossen het karakter, terwijl in Doornspijk en de Hoge bindingszones en het zich nog steeds uitbreidende Veluwe en Flevoland. Binnen de gemeente vervult Enk juist de verwevenheid met het agrarische buiten- fietspadennetwerk het prachtige cultuurlandschap. met name de buurtbus een belangrijke rol. Oplossin- gebied uitgangspunt is. Alle woonvormen zijn aanwe- De ontwikkeling van toeristische overstappunten gen voor de verkeersproblemen in ‘t Harde en Oost- zig, voor jong en oud, wonen met of zonder zorg. (TOP’s) zorgen voor een verdere versterking van de endorp en betere verbindingen met de omliggende recreatieve potenties. gemeenten kunnen de verkeerssituatie in de gehele In de vesting Elburg is het belangrijk om een grote gemeente sterk verbeteren. De leefbaarheid in de aantrekkingskracht op de toeristen uit te blijven oe- Het winkelcentrum van ‘t Harde wordt vernieuwd en diverse kernen zal daardoor sterk aan kwaliteit win- fenen. Ook blijft de Vesting het vertrekpunt voor een kent een compleet en gevarieerd winkelbestand. De nen. bezoek aan de dorpen, de bossen en landgoederen. combinatie van winkels en maatschappelijke voor- De musea en de jaarlijkse evenementen zorgen voor zieningen zorgt voor een kloppend dorpshart. De De verschillende woonkernen blijven kleinschalig van een toestroom van toeristen in en buiten het sei- oplossingen voor de Eperweg hebben hoge prioriteit opzet, met een eigen karakter. De woningen worden zoen. De kleinschalige, veelal gespecialiseerde detail- en moeten zorgen voor een verbetering van de leef- zo ingericht dat ouderen beter en langer in hun eigen handel zorgt voor een levendig stadsbeeld. baarheid. De Eperweg krijgt een autoluw maar toch woning en woonomgeving kunnen blijven wonen. Dit In de verschillende wijken van Elburg-Oost is en blijft levendig karakter. Het centrum blijft dan ook goed gebeurt in aangepaste, levensloopbestendige wonin- het prettig wonen. Het winkelcentrum de Vrijheid bereikbaar zodat ook de passanten en de toeristen gen en wordt ondersteund door professionele zorg. vormt een bloeiend buurtwinkelcentrum, waar men- het centrum aandoen. De nieuwe kleinschalige in- Op loopafstand is er een kloppend dorpshart met sen voor dagelijkse behoeftes kunnen winkelen. In breidingen en de mogelijke rondweg worden zorgvul- goede voorzieningen, detailhandel en ontmoetings- Oostendorp wordt de leefbaarheid verbeterd door dig ingepast in het landschap en het dorp. Daarmee mogelijkheden met buurtgenoten. Goede basisscho- adequate oplossingen voor de drukte op de N309. kan het karakter van een groen dorp in de Veluwse len, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepson- Doornspijk en Hoge Enk hebben een sterke verwe- bossen behouden en zelfs versterkt worden. Bij het derwijs moet op korte afstand gevestigd blijven. venheid met het omliggende agrarische landschap. station en de snelweg wordt een TOP gerealiseerd De gemeente Elburg wil dat elke kern een eigen her- De kenmerkende kwaliteiten van een agrarisch met de mogelijkheid om over te stappen op fietsen kenbare identiteit handhaaft. Dit betekent ook dat lintdorp, individuele karakteristieke bebouwing met of andere vervoermiddelen om de Veluwse bossen niet in alle kernen dezelfde voorzieningen zijn. De ker- doorzichten naar het open landschap, blijven in de maar ook de dorpen en de Vesting Elburg te bezoe- nen vullen elkaar in de toekomst goed aan. Hierdoor toekomst behouden. Behoud van de winkels voor ken. staat het voorzieningenniveau er gemeentebreed met name de eerste levensbehoeften staat voorop. sterker voor. Dit kan door het combineren van functies en door In de hierna volgende paragrafen wordt bovenstaan- Er wordt ingezet op het bouwen voor starters- en het op peil houden van de woningvoorraad door zorgde visie per aspect uitgewerkt. seniorenwoningen, maar ook in het luxe segment vuldig ingepaste kleine in- of uitbreidingen. wordt gebouwd om de doorstroming te bevorderen.

elburg 00 9 Nieuwbouwlocaties op korte termijn en lange SV 2030: wonen termijn (zie verdeling volgende pagina) Reservering ontwikkellocatie Eperweg

Groene erven als kleinschalige uitbreidingen aan de rand van de kernen

40 structuurvisie . visie wonen

Als gevolg van demografische ontwikkelingen neemt Er is veel vraag naar koopwoningen van mensen die Daarnaast moet worden ingezet op het versterken de woningbehoefte de komende jaren minder toe nu huren. Dit kan opgelost worden door voldoende van een duurzame woon- en leefomgeving, onder an- dan in de afgelopen jaren. De bevolkingsprognose betaalbare koopwoningen te bouwen en maatschap- dere door het stimuleren van energiebesparing. Ook voor de komende jaren is constant, het aantal huis- pelijk gebonden eigendom toe te passen. de bescherming van cultuurhistorische monumen- houdens zal door gezinsverdunning licht toenemen. Er moeten verder voldoende woningen gebouwd ten, zowel ondergronds als bovengronds, is belang- Naast het proces van gezinsverdunning zal ook het worden voor mensen met een beperking of andere rijk. proces van vergrijzing zich voortzetten. Grootscha- bijzondere doelgroepen. Ook in het hogere segment lige uitbreidingen buiten de al geplande woningbouw- wordt het aanbod vergroot. Door hier invulling aan te De gemeente Elburg heeft ingestemd met de regio- capaciteit zijn dan ook niet aan de orde. geven kan de gemeente Elburg onder meer de doel- nale verdeling van woningbouwaantallen uit het Kwa- Het woningbouwbeleid wordt toegesneden op de groep hoger-opgeleiden aan zich binden. De diversi- litatief Woningbouwprogramma (KWP). Het KWP vraag, die volgt uit woningbehoefte-onderzoeken die teit in woonmilieus wordt sterker. De van oudsher 2010-2019 (KWP3) beschrijft per regio de program- de gemeente om de vier jaar uitvoert. traditionele opbouw van de woningvoorraad krijgt matische opgave op basis van de geconstateerde re- hiermee een ander karakter: meer kwaliteit en meer gionale woningbehoefte en is daarmee het richtpunt De gemeente Elburg wil bouwen aan een gezonde toekomstgericht. De aanwezige cultuurhistorische, voor woningbouwbeleid van gemeenten in de regio. leefomgeving, waar alle bewoners van Elburg veilig landschappelijke en dorpse waarden zijn hiervoor Door in te stemmen met de afspraken ontstaat een en prettig kunnen wonen, met een gevarieerd wo- een uitstekend vertrekpunt. Op de zich daarvoor le- inspanningsverplichting voor de gemeenten en cor- ningaanbod, passend bij de sociale en demografi- nende locaties zijn enkele (klein)stedelijke accenten poraties om aan deze afspraken te voldoen. In het sche opbouw van de samenleving, waar nodig met mogelijk, mits goed ingepast in de bestaande woon- kader van het KWP3 van de provincie Gelderland respect voor en afgestemd op de fysieke omgeving omgeving. In de huidige situatie (2011) zijn er geen heeft de gemeente Elburg de verschillende woningen rekening houdend met historische en culturele concrete plannen tot grootschalige herstructure- bouwlocaties die in de planning stonden opnieuw te- waarden. Daarbij is aandacht voor het vergroten van ring van woonwijken. Wel is er aandacht voor her- gen het licht gehouden. Zoals hiervoor is opgemerkt de keuzevrijheid en een gevarieerd woningaanbod, structurering van de openbare ruimte. Toch is er in zijn er in de gemeente Elburg minder woningen nodig het bieden van gevarieerde en veilige woonmilieus en de komende jaren veel aandacht voor de bestaande dan eerst werd gedacht. Daarom is de realisatie van het versterken van een duurzame woon- en leefom- woningvoorraad. De gemeente zal daarbij de woning- enkele locaties verschoven naar de langere termijn. geving. bouwcorporaties ondersteunen waar dat nodig is. Dit betekent wel dat er voor de planhorizon 2020 en Elburg moet aantrekkelijk blijven voor ouderen en doorkijk naar 2030, buiten de al in de Visie wonen mensen met functiebeperkingen. Dit kan niet door Er moeten niet alleen levensloopbestendige wo- en werken genoemde locaties en de locaties als ge- alleen nieuwe woningen aan te passen, maar ook ningen gebouwd worden, maar ook levensloopbe- noemd in de streekplanuitwerking zoekzones wonen door aanpassingen aan bestaande woningen te ver- stendige kernen komen. Dit kan door realisatie van en werken en landschappelijke versterking van de richten. Oplossingen zijn: het verbeteren van wonin- woonservicegebieden rond de bestaande intramu- provincie Gelderland, geen nieuwe uitleglocaties no- gen door hulpmiddelen aan te brengen, verkopen van rale voorzieningen voor ouderen. De leefbaarheid en dig zijn. seniorenwoningen aan starters (middelen creëren vitaliteit van de kernen moet op peil gehouden wor- Op de verschillende kaarten zijn de woningbouwlo- voor nieuwbouw), doorzonscan (kijken welke wonin- den. Dit kan door het aanbod van woningen zo goed caties opgenomen. Het college heeft besloten om gen geschikt kunnen worden gemaakt voor ouderen) mogelijk af te stemmen op de vraag, met behoud van in het woningbouwprogramma tot en met 2019 in en verzilverd wonen (verkopen van woning aan cor- identiteit en ruimtelijke kwaliteit. Ook is het belangrijk totaal 983 woningen op te nemen. Dit aantal is ver- poratie, maar er wel blijven wonen). dat het wonen boven winkels gestimuleerd wordt. Er deeld over de verschillende locaties, maar van deze Er moeten voldoende woningen in het goedkope moet voorkomen worden dat er overlast tussen be- verdeling kan afgeweken worden als dat noodzakelijk koopsegment worden gebouwd. Daarnaast moeten woners ontstaat, waarbij de kwaliteit van de woon- is. er voldoende betaalbare huurwoningen gerealiseerd omgeving en een veilige infrastructuur belangrijk is. worden. elburg 00 41 SV 2030: wonen Elburg en Oostendorp

De Dijkjes

Kruismaten Horstkamp Oude Bleek

Vrijheidstraat

Vossenakker Rehoboth Kruisweg/Veldbloemlaan Nunspeterweg Omloop Wildemaet

Molenstraat Zuiderzeestraatweg Oost/ Straatje/Oostendorperweg Molenweg Oostendorp Broeklanden

Burg. Folkerts

4 structuurvisie inbreidingslocaties Bij de beoordeling van de woningbouwlocaties is ge- Bewoners waarderen de open plekken en groenge- Planologisch goedgekeurde locaties, waarvan de uit- bruik gemaakt van een aantal uitgangspunten dat bieden in de verschillende kernen. voering recent is gestart en die een langere looptijd betrekking heeft op ruimtelijke kwaliteit en woning- Het aantal inbreidingslocaties in de gemeente Elburg hebben, zijn nog wel in deze structuurvisie opgeno- behoefte. De nadruk ligt op het in eerste instantie zal naar verwachting de komende jaren onvoldoende men. Het gaat om de volgende uitbreidingslocaties: zo goed mogelijk benutten van bestaand stedelijk ruimte bieden in relatie tot de ruimtebehoefte voor gebied (inbreiding), alvorens wordt overgegaan tot wonen en werken. Bovendien is vaak onduidelijk wan- Vossenakker (in ontwikkeling) (Elburg) het aanwenden van de dorpsranden/landelijk gebied neer de inbreidingslocaties beschikbaar komen. Uit- Vossenakker is de uitbreiding die ten oosten van de (uitbreiding). breidingslocaties dienen dus aanwezig te zijn om de Oostelijke Rondweg, tussen Broeklanden en de be- Met betrekking tot inbreidingslocaties zijn zowel woningbehoefte te kunnen opvangen. Hierna zullen graafplaats is gesitueerd. In Vossenakker wordt een open plekken als bebouwde locaties per kern geana- enkele grote uitbreidingslocaties worden beschre- mix van goedkope woningen en duurdere woningen lyseerd. Deze laatste kunnen namelijk door middel ven. Alle locaties worden in Hoofdstuk 4, Uitvoering, gebouwd. Belangrijk bij de ontwikkeling van Vossen- van functieverandering voor woningbouw in aanmer- benoemd en beschreven. akker is de overgang naar het landschap ten oosten king komen. Bij uitplaatsing van bedrijven wordt in van de locatie en de aanknoping aan de overige wij- eerste instantie ruimte geboden aan wonen en/of uitbreidingslocaties ken van Elburg. Daarbij moet er voldoende aandacht maatschappelijke functies. In de in 2006 vastgestel- Voor de gemeente Elburg staan in de toekomst ver- zijn voor de oversteekbaarheid en het voorkomen de Visie Wonen en Werken is al een uitgebreide ana- schillende woningbouwlocaties in de planning. Het van de barrièrewerking van de Oostelijke Rondweg. lyse uitgevoerd voor die inbreidingslocaties. Hoewel betreft uitbreidingslocaties die al eerder in de Visie de Visie Wonen en Werken met voorliggende struc- Wonen en Werken zijn vastgesteld. Hoewel de Visie Horstkamp (Elburg) tuurvisie wordt vervangen, behoudt dit document Wonen en Werken met voorliggende structuurvi- Horstkamp is na Vossenakker de volgende uitbrei- haar waarde voor wat betreft de uitgebreide ana- sie wordt vervangen, behoudt dit document haar ding van Elburg-Oost. Ook hier is de aanknoping met lyse van de woningbouwlocaties. Recent heeft, ten waarde voor wat betreft de uitgebreide analyse van de bestaande woonwijken van Elburg-Oost en de af- behoeve van deze structuurvisie, een actualisatie de woningbouwlocaties. Recent heeft, ten behoeve ronding van de kern richting het landschap van groot van de woningbouwlocaties plaatsgevonden. Hierbij van deze structuurvisie, een actualisatie van de wo- belang. In de wijk zal gezocht worden naar een opti- zijn alle locaties, die in de Visie Wonen en Werken ningbouwlocaties plaatsgevonden. Hierbij zijn alle male mix tussen duur en goedkoop, gebaseerd op de zijn opgenomen, maar die inmiddels zijn gerealiseerd locaties, die in de Visie Wonen en Werken zijn opge- actuele woningbehoefte. of grotendeels zijn uitgevoerd, niet in deze struc- nomen, maar die inmiddels zijn gerealiseerd of gro- tuurvisie overgenomen. Planologisch goedgekeurde tendeels zijn uitgevoerd, niet in deze structuurvisie De Dijkjes (lange termijn) (Elburg) locaties, waarvan de uitvoering recent is gestart en overgenomen. Uitbreidingslocatie De Dijkjes is na Horstkamp de die een langere looptijd hebben, zijn nog wel in deze volgende uitbreiding, maar is pas in beeld op de lange structuurvisie opgenomen. Het is niet de bedoeling termijn (na 2020). Ter plaatse is een opzet met een dat het ontwikkelen van inbreidingslocaties ten kos- stedelijke structuur voorzien, naar het voorbeeld van te gaat van de ruimtelijke kwaliteit van de bestaande de vesting Elburg. kernen. Zo is het niet de bedoeling dat alle groene en open gebieden verdwijnen. Dit bleek ook tijdens gesprekken met bewoners bij het opstellen van de Toekomstvisie Elburg 2020.

elburg 00 4 SV 2030: wonen Hoge Enk en Doornspijk SV 2030: wonen ‘t Harde

Inbreidingslocaties Hoge Enk

Koekoek Zoeklocatie Eperweg

Hokseberg

Inbreidingslocaties ‘t Harde

Waterlanden

Heidezoom Inbreidingslocaties Doornspijk

De Glinde

44 structuurvisie voorbeelduitwerking kleinschalige uitbreidingen binnen bestaande structuur

Heidezoom (in ontwikkeling) (‘t Harde) De locatie Heidezoom aan de westzijde van ‘t Harde is in ontwikkeling (situatie 2010). Deze uitbreiding van het dorp voorziet in de komende jaren in de behoefte aan nieuwbouw. Belangrijk is de overgang van Heidezoom naar het omliggende fraaie landschap.

Zoeklocatie Eperweg (lange termijn) (‘t Harde) Deze uitbreidingslocatie is in de zoekzones wonen van de provincie Gelderland opgenomen, maar maakt nog geen onderdeel uit van de woningbouwlocaties in het Kwalitatief Woningbouwprogramma (KWP) van de provincie Gelderland. De locatie zal pas op de langere termijn in beeld komen voor nieuwbouw, in relatie tot een eventuele rondweg.

Doornspijk en Hoge Enk In Doornspijk vormt de afronding en invulling van Wa- terlanden de laatste grote uitbreiding van Doorn- spijk. Ook hier is de landschappelijke inpassing van groot belang. De locatie is pas op langere termijn in beeld, maar al naar gelang de behoefte wordt gekeken of (delen van) de locatie eerder gerealiseerd kan worden. Dit gaat echter wel ten koste van de capaciteit van andere plannen. De veranderende vraag is een belangrijke actuele kwestie voor de gemeente Elburg. Daarnaast moeten de verschillende ontwikkelingen financieel haalbaar zijn.

Voor alle kernen, maar vooral voor Hoge Enk en Op deze manier kan in Doornspijk en Hoge Enk wor- De gedeeltelijke transformatie van Kruismaten van Doornspijk geldt verder dat nieuwe uitbreidingen den ontwikkeld op kleine schaal, afgestemd op de bedrijvigheid naar woningbouw blijft een wens van de kleinschalig zijn en zoveel mogelijk binnen de be- doelgroep. De tekening geeft slechts een impressie gemeente Elburg. Dit hangt echter af van kansen en staande structuren plaatsvinden. Op de afbeelding van een dergelijke ontwikkeling, van een concreet initiatieven die zich op het juiste moment aandienen. hiernaast is een impressie weergegeven van klein- plan is nog geen sprake. Wanneer zich kansen voor doen om op deze locatie wo- schalige ontwikkelingen in het groen die binnen de ningbouw te realiseren, zal dat consequenties hebben bestaande linten gesitueerd zijn. voor de woningbouwaantallen van overige locaties.

elburg 00 45 Toekomstige revitalisering bedrijven- en de- SV 2030: economie fensieterrein (als kansen zich voordoen) Ontwikkelen bedrijventerrein De Glinde

Bestaande winkelvoorzieningenniveau in stand houden

Concentratie winkelvoorzieningen

Transformeren winkelcentrum Oosthoek tot woongebied

Ontwikkelen poortgebieden als trekkers van de vesting

46 structuurvisie . visie economie

bedrijventerreinen In de toekomstvisie is al uitgesproken dat naast de In de gemeente Elburg zijn verschillende bedrijven- In de zuidoosthoek van de kern Elburg ligt het bedrij- al belangrijke economische pijlers bouw, industrie en terreinen aanwezig die sterk in aanzien en karakter venterrein Oostendorp. Dit bedrijventerrein is gro- defensie, de gemeente zich ook richt op de voor de verschillen. Van oorsprong zijn de industriële activi- tendeels relatief nieuw en heeft een duidelijk gezicht toekomst kansrijke economische pijlers toerisme/ teiten in Elburg begonnen rond de haven. Dit is de richting de rotonde op het kruispunt van de N309 recreatie, zorg en dienstverlening. Op deze manier reden voor de excentrische ligging van bedrijventer- en de N308. Er is hier ook sprake van grootschalige ontstaat een meer gedifferentieerde economie en rein Kruismaten. Hierdoor blijft de bereikbaarheid detailhandel, zoals meubelzaken en een bouwmarkt. wordt de slagkracht groter en toekomstbestendig. van dit bedrijventerrein lastig, ondanks de later aan- Aan de westzijde hiervan bevindt zich een ouder be- In de paragrafen hierna zal verder worden ingegaan gelegde Oostelijke Rondweg van Elburg. Kruismaten drijventerrein, ingeklemd tussen de Zuiderzeestraat- op toerisme/recreatie (par 3.8) en op voorzieningen is deels verouderd en de beeldkwaliteit is relatief weg en Het Straatje. Dit terrein is in beeld voor (ge- voor welzijn, zorg en educatie (par 3.5). laag. Voor Kruismaten wordt een nieuw bestem- deeltelijke) transformatie, waarbij aandacht moet mingsplan opgesteld, waarin voor een gedeelte func- zijn voor hergebruik van industrieel erfgoed. Kwaliteit en kleinschaligheid zijn belangrijke waarden tieverandering wordt voorgesteld. Dit is vooral het In het nabije verleden zijn diverse grotere bedrijven voor de bedrijvigheid in de gemeente Elburg. Verou- gebied dat grenst aan de noordkant van de haven en naar Flevoland of elders vertrokken wegens het ont- derde bedrijventerreinen passen niet in dit beeld en het havenkanaal. Daarbij is onderzocht welke moge- breken van ruimte in de gemeente Elburg. Ten oos- zijn ook nadelig voor recreatieve activiteiten en voor lijkheden er zijn om dit gebied op termijn om te vor- ten van dit bedrijventerrein Oostendorp is daarom het leefklimaat. men naar een hoogwaardig multifunctioneel gebied het bedrijventerrein Broeklanden in ontwikkeling ge- ten behoeve watergebonden functies, werken, toe- nomen dat voor de toekomst in de lokale behoefte De gemeente Elburg vindt het belangrijk dat er voor- risme en/of (zorg)wonen. De haalbaarheid daarvan moet voorzien. Naar verwachting zullen niet meer zien wordt in een voldoende en gedifferentieerd wordt vooral bepaald door de woningmarktsituatie bedrijven wegtrekken, tenzij deze bedrijven geen pas- aanbod aan bedrijventerreinen. Bedrijventerreinen (beschikbaarheid voldoende woningbouwcapaciteit) sende aanbieding (grote kavels, zware milieucatego- moeten tijdig kunnen worden gerealiseerd, waarbij en de economische situatie. De komende jaren zal rie) kan worden gedaan. De eerste fase van het be- de omvang van een dergelijk terrein is afgestemd op duidelijk worden in welke mate door een toekomstge- drijventerrein Broeklanden is aangelegd. De tweede de behoefte en de locatie of het dorp. richt en doordacht plan Kruismaten en het havenge- fase van dit bedrijventerrein zal worden gerealiseerd Economisch kansrijke sectoren moeten versterkt bied integraal kunnen worden ontwikkeld tot een vi- als hiervoor voldoende belangstelling bestaat. en uitgebouwd worden. Hierbij gaat het met name taal en aantrekkelijk gebied voor werken, recreëren In de toekomst neemt het belang van thuiswerken om de sectoren toerisme en recreatie, diensten en en wonen. Voor de haven, het gebied ten zuiden van toe. Dit is doorgaans alleen het geval bij hoogwaar- de zorg en care economie. Ook moet het onderne- het havenkanaal, een deel van het bedrijventerrein dige werkgelegenheid, die in Elburg minder aanwezig mersklimaat van binnenuit verstevigd worden, waar- Kruismaten en de ijsbaan werkt de gemeente aan is. Toch heeft ook deze ontwikkeling gevolgen voor bij de broedplaatsfunctie van Elburg kan worden het stedenbouwkundig plan Havengebied Elburg en het aanzien van de bedrijventerreinen in de gemeen- uitgebouwd. Verder moet de gemeente zorg dragen omgeving. Bedrijven kunnen eventueel naar Broek- te Elburg. voor een uitstekende kwaliteit van de woon-, werk- landen (zie hierna) worden verplaatst. en leefomgeving. Daarbij moet gedacht worden aan het versterken van het woningaanbod (en voorzieningen), een onderscheid in identiteit en diversiteit van de kernen en aandacht voor de ruimtelijke kwaliteit van werklocaties en bedrijventerreinen.

elburg 00 47 Detailhandel In ’t Harde liggen twee bedrijventerreinen. Tussen Dit geldt niet voor LPG-stations in woongebieden, die, De kern Elburg zal haar positie als hoofdwinkelcen- de spoorlijn en de Rijksweg A28 is een kleinschalig wanneer kansen zich voordoen, verplaatst of gesa- trum moeten blijven versterken. Er zijn twee winkel- bedrijventerrein ’t Spoor gesitueerd met enkele be- neerd moeten worden (zie paragraaf 3.10, visie mi- centra aanwezig. Van oorsprong is de Vesting het drijven. Aan de noordzijde van het dorp ligt het bedrij- lieu/duurzaamheid). hoofdwinkelcentrum van Elburg, waarbij de functie venterrein De Koekoek. In 2009 zijn plannen ontwik- Rondom het terrein van defensie spelen verschil- van de detailhandel vooral op het recreatieve vlak keld voor het revitaliseren van de openbare ruimte lende ontwikkelingen. In de afgelopen jaren hebben ligt, aangevuld met dagelijkse boodschappen. Hierbij van dit bedrijventerrein, die in 2011/2012 met een diverse uitbreidingen plaatsgevonden, waardoor een hebben de winkels in de Vesting niet alleen een ver- provinciale bijdrage moeten zijn gerealiseerd. deel van het terrein is getransformeerd tot een mo- zorgingsfunctie voor de inwoners van de kern Elburg In Doornspijk en de rest van de gemeente zijn her dern kantorenpark. Op veel ontwikkelingen op het en de gemeente, maar tevens een (beperkte) functie en der bedrijven gevestigd. Het kleinschalige bedrij- terrein van defensie heeft de gemeente Elburg wei- voor de regio en het toerisme. Winkelcentrum De venterrein De Glinde in Doornspijk staat in de plan- nig invloed. Wanneer transformatie aan de orde is, Vrijheid heeft een lokaal verzorgende functie voor ning. Hierbij wordt aan weerszijden van de Zuider- zal de gemeente Elburg samen met defensie kijken de dagelijkse boodschappen en is hiermee comple- zeestraatweg West ruimte geboden aan enkele be- naar mogelijkheden. mentair aan de Vesting. De verschuiving van de koop- drijfswoningen. Deze bedrijfswoningen waarborgen In paragraaf 3.7 (visie buitengebied/landschap/na- oriëntatie richting Winkelcentrum De Vrijheid heeft een aantrekkelijke entree van de kern Doornspijk. . tuur) wordt het een en ander omschreven over de De Vesting echter in de problemen gebracht. In de Ook in het buitengebied zijn naast agrarische bedrij- landbouw. Hierbij komt ook functieverandering in het vesting is slechts beperkte ruimte voor uitbreiding vigheid verspreide bedrijven aanwezig, waarbij som- buitengebied ter sprake. Daarbij kunnen vrijkomende en de auto kan niet direct voor de deur geparkeerd mige verrommeling veroorzaken in het landschap. Er agrarische bedrijfsgebouwen onder voorwaarden worden. Investeringen en een toename van winkels zijn geen grote hinder veroorzakende bedrijven die worden aangewend voor kleinschalige bedrijvigheid zijn nodig om het huidige bestand op peil te houden verplaatst moeten worden. in de vorm van een milieuvriendelijk niet-agrarisch en te verbeteren. bedrijf of huisgebonden ondernemerschap. De hoofdwinkelcentra De Vesting en De Vrijheid moeten versterkt worden om de detailhandel op peil te houden. Nieuwe winkels dienen zo veel mogelijk in of grenzend aan deze bestaande winkelgebieden te worden ondergebracht. Verspreide bewinkeling moet daarom niet verder gestimuleerd worden. In de toekomst zal de winkelfunctie van het oude winkelcentrum Oosthoek aan de Vrijheidstraat moeten transformeren in woonfunctie. Versterking van de winkelfunctie op deze plek zou een verdere versnip- pering van het winkelbestand opleveren. De supermarkt bij de entree van het centrum (in de voormalige tramremise aan de Zwolseweg) moet op deze locatie gehandhaafd blijven. Het vormt een trekker voor de vesting en stimuleert dat de vesting voor dagelijkse boodschappen gebruikt wordt.

48 structuurvisie In verband met koopkrachtverlies naar andere ge- Met het oog op de leefbaarheid moet worden gepro- meenten is toevoeging van een discounter in of beerd de huidige winkelfunctie in Doornspijk zo veel grenzend aan één van de twee hoofdwinkelcentra mogelijk te behouden. Dit betreft vooral winkels voor gewenst. de dagelijkse boodschappen. De concentratie van De niet-centrumgerelateerde detailhandel voor ge- winkels in combinatie met maatschappelijke voorzie- richte aankopen is geconcentreerd op het bedrij- ningen is een mogelijkheid die, als zich kansen voor- venterrein Oostendorp. Het betreft hier perifere doen, overwogen kan worden. detailhandel (de branches woninginrichting, doe-het- zelf/bouwmarkt en tuincentrum) die niet verstorend In het buitengebied van de gemeente Elburg kan op is voor de andere winkelgebieden in de gemeente. De enkele locaties bekeken worden of kleinschalige land- vestiging van centrumgerelateerde branches (voor bouwgerelateerde detailhandel mogelijk is. Het is de dagelijkse aankopen en recreatief winkelen) dient bedoeling dat deze detailhandel ook kleinschalig blijft hier niet te worden toegestaan. Op Broeklanden is en niet gaat concurreren met detailhandelsvoorzie- perifere detailhandel niet toegestaan. ningen in de kernen. De weekmarkt in Elburg is van toegevoegde waarde voor het winkelgebied in de vesting. In Elburg is de weekmarkt op het Schootsveld een succes en de gemeente zet zich in om dit succes in stand te houden.

In ’t Harde hebben de winkels in het Centrum en langs de Eperweg hoofdzakelijk een verzorgende functie voor de inwoners van het dorp, de toeristen die aan de noordelijke Veluwerand verblijven en militairen die gelegeerd zijn op de legerplaats ’t Harde. De nadruk ligt op de dagelijkse verzorging van de consument maar het aanbod telt daarnaast ook een aantal non- foodwinkels. Centraal in het dorp, gekoppeld aan de Eperweg, komt een nieuw compleet en compact winkelcentrum. Dit centrum wordt goed bereikbaar en wordt voorzien van voldoende parkeermogelijkheden. Het nieuwe winkelcentrum voorziet in een ruim aanbod van winkels en diversiteit aan wonen. Op zater- dagmorgen nemen marktkramen enkele standplaat- sen in. Na realisering van het nieuwe winkelcentrum ’t Harde zal de gemeente Elburg onderzoeken of een complete weekmarkt ingesteld kan worden.

elburg 00 49 SV 2030: verkeer Verbeteren situatie N309 Zoekgebied rondweg

Verbeteren ov-verbinding ‘t Harde - Elburg - Dronten

Ontwikkelen ontbrekende schakels in fiets- routenetwerk

t Omvormen tot of ontwikkelen TOP

50 structuurvisie .4 visie verkeer rondwegen n09 Belangrijk aspect van verkeer en vervoer in de ge- En of nog meer geluidsreducerende maatregelen Op basis van de resultaten van de MER kan een de- meente Elburg is in de komende jaren de aanpak toegepast kunnen worden dan de reeds toegepaste finitieve keuze worden gemaakt voor de rondweg ’t van de N309. De verkeersleefbaarheid (geluidhinder, muurisolatie, dubbel glas en stil asfalt. Harde en – zodra het geld hiervoor beschikbaar is gevaar en oversteekbaarheid) rondom en de door- Een verkennende studie van de provincie heeft uitge- – voor een rondweg Oostendorp. stroming op de provinciale wegen door de bebouwde wezen dat een en ander niet op een acceptabele ma- kommen nadert gaandeweg een onaanvaardbaar nier mogelijk is. Een Milieueffectrapportage (MER) Verbetering van de doorstroming van de N309 kan laag niveau. Na afloop van de economische crisis zal daarover definitief duidelijkheid moeten geven. de verkeerssituatie in de gehele gemeente sterk ver- wordt groei van het autoverkeer voorzien, zeker Mocht die MER tot dezelfde conclusie leiden, dan zal beteren. wanneer in Elburg en omliggende gemeenten nieuwe de oplossing van de problematiek moeten worden woon- en bedrijfsgebieden worden gerealiseerd. gezocht in rondwegen. De verkennende studie heeft Overig verkeer We staan nu voor de volgende belangrijke vraag: inmiddels uitgewezen dat een rondweg oostelijk om In de toekomstvisie is versterking van de toeristi- is het mogelijk om de hoeveelheid verkeer ook in ’t Harde (ergens in het gebied tussen de bebouwde sche fietsvoorzieningen een uitgangspunt (zie verder de toekomst op een verkeersveilige manier en met kom en de Laanzichtsweg, zie ook de kaart Verkeer) paragraaf 3.8, Recreatie/toerisme). Dit kan door een goede doorstroming door de bebouwde kom te en zuidelijk om Oostendorp (ergens in het gebied tus- middel van het aanleggen van nieuwe vrijliggende leiden, zonder dat de wettelijke normen voor geluid- sen de bebouwde kom en de Broekdijk, zie ook de fietspaden, maar dit kan ook betekenen dat gebruik hinder worden overschreden en zonder dat de om- kaart Verkeer) de beste mogelijkheden bieden om wordt gemaakt van bestaande landelijke wegen. wonenden meer tijd nodig hebben om lopend of per enerzijds de leefbaarheidsproblematiek in de kernen Concreet is fietsinfrastructuur gewenst langs de Bo- fiets te straat over te steken dan landelijk als aan- te verbeteren (vermindering van de hoeveelheid ver- venweg (nabij de Klaterweg), de Gerichtenweg en de vaardbaar wordt beschouwd? Deze vraag heeft tot keer met respectievelijk 70% en 50% is haalbaar), en Oude Harderwijkerweg. Hiermee wordt bereikt dat gevolg dat onder andere gekeken moet worden naar anderzijds voldoende mogelijkheden lijken te bieden alle kernen binnen de gemeente onderling verbon- de mogelijkheden om de noodzakelijke gedeeltelijke voor de noodzakelijke zorgvuldige ruimtelijke inpas- den zijn met vrijliggende fietspaden. De vrijliggende verbreding van de Eperweg door ’t Harde respectie- sing. De MER zal duidelijkheid moeten bieden over de fietspaden langs de provinciale wegen zorgen voor velijk de Zuiderzeestraatweg door Oostendorp en on- daadwerkelijke mogelijkheden voor een zorgvuldige goede fietsinfrastructuur naar de omliggende ker- gelijkvloerse oversteekmogelijkheden voor langzaam ruimtelijke inpassing. Daarbij kan bijvoorbeeld wor- nen Nunspeet en Oldebroek. Verder is het belangrijk verkeer in te passen in het stedelijk weefsel. den gedacht aan een verdiepte ligging en aan (onge- dat bij het aanleggen van mogelijke rondwegen van lijkvloerse) oversteekmogelijkheden voor langzaam de provincie, voldoende aandacht is voor doorgaan- verkeer. de (recreatieve) fietsroutes. Verkeersveiligheid staat daarbij voorop. De fietsenstallingcapaciteit dient waar mogelijk volledig te voorzien in de behoefte. Andere organisaties worden gestimuleerd hun klanten/bezoekers zoveel mogelijk met langzaam verkeer naar hun activiteit te laten komen (zie ook paragraaf 3.10). Voorbeelden daarvan zijn “met belgerinkel naar de winkel” en het stimuleren van NS/ProRail om te zorgen voor voldoende fietsenstallingsmogelijkheden bij het station.

elburg 00 51 In de toekomstvisie was al aangegeven dat zowel in Elburg (bij de Vesting) als in ’t Harde (bij het NS-station) kleinschalige transferia gewenst zijn. Hier kan de fietser overstappen op ander mogelijkheden van vervoer. Dit kan in de vorm van zogenaamde Toeris- tische Overstappunten (TOP’s). Er zijn bij beide TOP’s ruime parkeermogelijkheden en er zijn haltes van bus of trein. Naast deze TOP’s zal ook in Doornspijk en langs de Eperweg ter hoogte van de tuinen van A. Vogel een TOP gesitueerd worden. Meer over de TOP’s is te vinden in paragraaf 3.8 (Recreatie en toerisme).

Constante aandacht voor de parkeervoorzieningen rondom de Vesting (dé toeristische trekker van Elburg) is nodig. Aan een oplossing voor het par- keerprobleem bij de Vesting wordt gewerkt. Op het Schootsveld zijn 150 extra parkeerplaatsen gerealiseerd. Verder wordt parkeerruimte gerealiseerd op de locaties IJsbaan en Kamperdijk (locatie achter UWoon). Op deze manier is voldoende parkeercapaciteit in de toekomst gegarandeerd. Bij evenementen wordt er voldoende extra en veilige parkeerruimte gerealiseerd op overloopterreinen. De gemeente Elburg hanteert als uitgangspunt voor haar parkeerbeleid de vigerende landelijke normen.

5 structuurvisie De gemeente wil het openbaar vervoer tussen ’t Harde, Elburg en Dronten verbeteren, maar de pro- vincies Gelderland en Flevoland hebben hiervoor momenteel geen middelen beschikbaar. Het blijft echter wel een wens van de gemeente. Zeker wanneer in de toekomst het NS-station Dronten geopend wordt. De gemeente Elburg zet zich binnen haar beperkte mogelijkheden in voor het handhaven en waar mogelijk uitbreiden van de mogelijkheden voor collectief vervoer (waaronder Regiotaxi). De gemeente Elburg zet de Regiotaxi in als instrument in het kader van ‘flankerend beleid’ ter beperking van de automobili- teit.

elburg 00 5 Voorzieningen welzijn/zorg (w), voortgezet SV 2030: voorzieningen onderwijs (vo) en maatschappelijk (m)

Realisering dorpsharten

Versterken sportvoorzieningen en combineren met andere voorzieningen

54 structuurvisie .5 visie voorzieningen welzijn, zorg en educatie

Concreet zijn er aan de Hokseberg in ‘t Harde plannen Deze Mbo-opleiding zal niet als zelfstandig onderwijs- om een zorgcentrum te realiseren. Verder wordt er instituut worden opgezet, maar zal een combinatie op de locatie van de voormalige R.K. kerk in ‘t Harde vormen met andere vormen van (bestaand) voortge- een woonservicecentrum gerealiseerd. Elburg heeft zet onderwijs. De mogelijkheden om dit te realiseren met onder andere de locaties Het Baken en de lo- worden onderzocht. catie Het Nieuwe Feithenhof veel capaciteit op het gebied van verpleging en verzorging. Ter plaatse van Dorpsharten de locatie Omloop Noord is in Elburg bovendien een De gemeente Elburg ziet mogelijkheden voor het medisch centrum met onder andere een apotheek combineren van voorzieningen. Dit zou goed kun- en fysiotherapie voorzien. Ook heeft Doornspijk mid- nen in de verschillende dorpscentra. Winkelvoorzie- dels ‘t Hart van Thornspick een moderne voorziening ningen en voorzieningen op het gebied van cultuur, gericht op oudere inwoners. sport, informatie en advies, educatie en zorg kunnen elkaar versterken. Dit gebeurt ook al jaren in de di- Jongeren en educatie verse dorps- en gemeenschapscentra alsmede het Zorgvoorzieningen De gemeente Elburg vindt het belangrijk dat er voor Kulturhus. De combinatie van voorzieningen biedt Binnen de zorgen welzijnssector wil de gemeente kinderen en jongeren voldoende speel- en ontmoe- bovendien oplossingen. Mensen en in het bijzonder Elburg de nadruk blijven leggen op het aanbieden van tingsplekken in de wijk aanwezig zijn. Hierin moet on- ouderen worden steeds eenzamer en de behoefte zorgvoorzieningen dicht bij de mensen thuis. In iede- derscheid worden gemaakt in de verschillende leef- aan een plek om andere mensen te ontmoeten re kern of wijk moet een centrale zorgplek komen. Op tijdscategorieën. Sportvoorzieningen moeten op peil groeit. Hiermee kan het welzijn van jong en oud wor- deze manier kunnen mensen binnen hun eigen soci- worden gehouden. Wanneer kansen zich voordoen, den gestimuleerd. Deze ontmoetingsfunctie krijgt de ale omgeving gebruik maken van de benodigde zorg. zal de gemeente Elburg bekijken of er mogelijkheden komende jaren, mede in het kader van het WMO–be- Steeds meer ouderen wonen zelfstandig en zullen zijn tot bundeling van sportvoorzieningen, eventueel leid de nodige extra aandacht. dit ook blijven doen. Vandaar ook een grotere vraag in combinatie met accommodaties voor bijvoorbeeld naar informele zorg en extramurale (professionele) buitenschoolse opvang. Hierdoor is het mogelijk dat zorgvoorzieningen. Voor zorgbehoevenden is het be- verschillende voorzieningen van elkaars faciliteiten langrijk dat er voldoende zorgvoorzieningen aanwe- gebruik maken. zig zijn in de directe woonomgeving, zodat zij zo lang Elburg kent een relatief groot onderwijsaanbod op mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Dit kan het gebied van basis- en voortgezet onderwijs. Bui- ook door zorg en welzijn naar de mensen te brengen. ten de scholen zijn voor oudere jongeren of jongvol- De bereikbaarheid van dergelijke voorzieningen kan wassenen in de gemeente Elburg weinig voorzienin- worden gestimuleerd door een goede infrastructuur gen. De verwachting is dat in de toekomst het aantal aan te leggen voor langzaam verkeer en openbaar schoolgaande kinderen zal afnemen en er dus een Ook de openbare ruimte speelt een grote rol in het vervoer, maar ook door de zorggeschikte woningen krimp te zien zal zijn in de vraag naar basisscholen. welzijn van bewoners. De mate van bruikbaarheid en juist in de nabijheid van de voorzieningen te realise- Indien de situatie zich voordoet, zal per geval wor- potentie van het groen en de openbare ruimte hangt ren. In de woningen zelf kan Domotica worden inge- den gekeken naar nieuwe invulling voor vrijkomende echter wel af van de leefbaarheid en sociale veilig- zet. Dit zijn technische toepassingen in huis ten be- schoollocaties in Elburg. In de toekomstvisie wordt heid op deze plekken. In de dorpsharten, maar ook hoeve van zorg, veiligheid, woongemak of medische ingezet op het faciliteren van een Mbo-opleiding, die in de overige pleinen en groene ruimtes, zal hierop toepassing. aansluit op de grote toeristische sector en ook de extra gelet moeten worden. zorgsector in Elburg.

elburg 00 55 56 structuurvisie care valley veluwe De gemeenten Elburg, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Nunspeet, Oldebroek en Putten hebben de handen ineengeslagen en presenteren zich met de nieuwe merknaam Care Valley Veluwe. Tegelijkertijd hebben de gemeenten gezamenlijk plannen opgesteld over de toekomst van de regio tot 2030. Deze plannen zijn samengevat in de regiovisie: het ‘Zak- kompas Care Valley Veluwe’. Gezamenlijk streven de acht gemeenten ernaar dat de Noord-Veluwe in 2030 een regio is waar zorg voor mens, omgeving en economie centraal staan. Belangrijk uitgangspunt bij de ontwikkelingen binnen de Care Valley Veluwe zijn de vaste waarden van dit gebied. Die worden behouden, versterkt en benut.

Ook in Elburg zijn relatief veel zorgvoorvoorzieningen aanwezig in vergelijking met andere gemeentes in Nederland. De gemeenten van de regio Noord–Ve- luwe willen ontwikkelingen in gang zetten die passen bij de Care Valley Veluwe. Er wordt onderzoek opge- start naar het realiseren van een kennisinstituut voor de zorg en een innovatiecentrum voor groene technologie. De Care Valley Veluwe Academy, kennis- institiuut voor de zorg, zou een landelijke voortrek- kersrol moet krijgen voor bedrijfsleven, overheden, zorg en onderwijs. Een academie die bestaande opleidingsactiviteiten bundelt en voor instroom van meer studenten van buiten de regio zorgt en voor extra werkgelegenheid. Ook zorgt het voor verbreding van het scholingsaanbod in de regio voor leerlingen op mbo/hbo-niveau.

elburg 00 57 Versterken bestaande groenstructuur SV 2030: groen en water (bebouwde kom)

Versterken overgang kernen-landschap Elburg en Oostendorp

Realiseren of herstellen laanbeplanting

Behouden openheid landschap

Groene erven (als kleinschalige uitbreidingen) aan de rand van de kernen (indicatief)

58 structuurvisie .6 visie groen en water (bebouwde kom)

Ze bieden ook de mogelijkheid voor een kleine wan- Vanuit de gemeente Elburg is een goede samen- deling of een zitplek met fraai uitzicht. Ze geven de werking met externe partijen belangrijk om sa- wijken ruimte en licht en dragen bij aan een prettige men zorg te dragen voor een kwalitatieve groe- leefomgeving. ne, woon- en werkomgeving. Samenwerking is er In de gemeente Elburg zijn de kerkelijke gemeen- tussen: schappen sterk vertegenwoordigd in de samenle- • Bewoners en belanghebbenden (wijkcomi- ving. De omgeving van de kerken, de kerktuin of het tés, speeltuinverenigingen, kerkbesturen, kerkplein, is vaak stenig en kaal. etc.); groen (bebouwde kom) Zorgdragen voor een goede combinatie tussen prak- • Externe partijen (Stichting Landschapsele- Groen levert een duidelijke bijdrage aan de leefbaar- tisch gebruik en een verzorgde groene setting is dan menten Elburg, Gelders Landschap, Staats- heid van stad en dorp. Het is belangrijk om in zien belangrijk. bosbeheer etc.); welke samenhang er bestaat tussen grote groenob- Speelplekken moeten voorafgaand aan nieuwe • Marktpartijen (groen rond industrieterrei- jecten binnen de gemeente Elburg en welke groene uitbreidingsplannen worden meegenomen in het nen, bij winkelcentra, etc.). elementen hierin een belangrijke rol spelen, nu en in ontwerp. Het streven is om de speelplekken in sa- de toekomst. menspraak met omwonenden zoveel mogelijk de De vesting Elburg moet visueel los blijven staan De gemeente wil de beleving van het groen verster- identiteit van de plek mee te geven en aan te sluiten van de overige bebouwing en de schootsvelden ken voor zowel haar bewoners als de bezoekende op landschappelijke patronen. De speeltoestellen moeten open gehouden worden van beplanting recreant. Een prettige, groene leefomgeving is van worden hierin meegenomen. Sportcomplexen moe- en bebouwing. De weinige groene plekken in de dagelijks belang voor bewoners. Hier gaat aandacht ten goed worden onderhouden en er moet aandacht vesting, zoals de kerktuin en kloostertuin, moe- uit naar buurtgroen en dorpsommetjes. Voor een zijn voor sociaal onveilige plekken. De identiteit en de ten gekoesterd worden. De grote parkeerplaat- optimale beleving van de bezoekende recreant is diversiteit van de begraafplaatsen moet versterkt sen bij de vesting moeten omkaderd worden een goed routenetwerk belangrijk, lange afstands- worden door een betere inpassing in de omgeving, door groen, om het zicht op de auto’s te onttrek- wandelpaden, knooppunten routes voor fietsers, en waarbij meer aangesloten wordt op patronen uit ken. Dit is voor veel mensen de entree tot de ves- kerkepaden. Ook verblijfsplekken zoals dorpspleinen, het omliggende landschap. Gebiedseigen beplanting ting, dus aandacht voor kwaliteit van onderhoud winkelcentra, campings, recreatiewoningen en jacht- moet worden toegepast voor de hoofdstructuur en en groen is erg belangrijk. havens zijn belangrijke plekken van waaruit je het omkadering. Accenten kunnen worden toegevoegd Langs de Nunspeterweg moet de laanbeplanting landschap kunt beleven. in afwijkende soorten, deze moet echter wel passen hersteld worden door het aanvullen van de bo- in het landschap en derhalve niet gebiedsvreemd menstructuur. Dit is bij delen van de Flevoweg Het dagelijks leven speelt zich af rond veel bezochte zijn. niet het geval, deze weg moet op bepaalde pun- plekken in de openbare ruimte, op deze plekken is ten juist open blijven om doorzichten richting het in meer of mindere mate groen aanwezig. Aandacht In het verleden zijn enkele groene plekken in de ker- open landschap te behouden. De gebieden met voor het behouden en versterken van deze plekken is nen bebouwd. Inbreidingslocaties in de kernen zijn gemengde functies als sportterreinen, parkeer- gewenst. Groen in de woonomgeving heeft een dui- gunstig voor het behoud van de openheid van het terreinen en ook Feithenhof moeten zorgvuldig delijk karakter. Om dit te kunnen waarborgen moet buitengebied, maar kunnen van invloed zijn op de worden ingepast in hun omgeving. in de openbare ruimte een goede balans worden ge- groene beleving van de kernen. Het is zaak om in de zocht tussen de verschillende functies. De kleinere toekomst bij mogelijke inbreidingslocaties rekening buurtplantsoenen en buurtpleintjes op relatief korte te houden met het behoud van voldoende groene be- afstand van de woningen hebben een functie als ont- leving van de kernen. moetingsplek, kijkgroen en informele speelruimte.

elburg 00 59 SV 2030: groen en water (bebouwde kom) ‘t Harde SV 2030: groen en water (bebouwde kom) Hoge Enk en Doornspijk

Versterken bestaande groenstructuur

Versterken overgang kernen-landschap

Realiseren of herstellen laanbeplanting

Behouden doorzichten richting landschap

Groene erven (als kleinschalige uitbreidingen) aan de rand van de kernen (indicatief)

60 structuurvisie De oostelijke rondweg in Elburg moet door het aan- De gemeente acht het van belang dat dorpsranden Met betrekking tot het thema waterketen streeft brengen van eenduidige beplanting een eenheid van de kernen landschappelijk worden ingepast. Dit de gemeente naar een zuinig gebruik en eventueel worden. De veiligheid moet daarbij wel gewaarborgd vraagt met name aandacht bij enkele randen van hergebruik van drinkwater. Gemengde rioleringsstel- worden. Bij het realiseren van de nieuwbouwlocaties de kernen Elburg (met uitzondering van de vesting), sels worden daar waar zich kansen voordoen, om- langs de Oostelijke Rondweg (Vossenakker, De Dijk- Oostendorp, ’t Harde en Doornspijk. Deze inpassing gebouwd tot gescheiden stelsels, waartoe verharde jes en Horstkamp), moet het contact met het land- is verder uitgewerkt in het Landschapsontwikkelings- oppervlakken worden afgekoppeld. Hierdoor vinden schap gewaarborgd blijven. Dit kan bijvoorbeeld door plan en komt daarmee ook in de volgende paragraaf minder overstorten plaats en neemt berging toe. verschillende landschappelijke elementen te laten aan bod. Door het versterken van de overgang tus- doorlopen in de nieuwe ontwikkeling. Parkeerplaat- sen kern en landschap wordt de bebouwing meer op- Stedelijk waterbeheer was in het nabije verleden sen bij de winkelcentra moeten aangevuld worden genomen in het omliggende landschap. Een abrupte vooral gericht op de aan- en afvoer van oppervlak- met groen, zodat een prettig verblijfsklimaat ont- overgang tussen beide moet worden voorkomen of tewater en riolering, waarbij de nadruk lag op een staat. Bij bedrijventerreinen moeten hoofdroutes ingepast worden middels groene randen. Erven aan snelle afvoer van afval- en hemelwater. Tegenwoor- gemarkeerd worden met bomen. Verder moeten de de rand van de kernen moeten eveneens voorzien dig staat een integrale benadering van water in de randen van de bedrijventerrein zo goed mogelijk in- worden van een goede landschappelijke inpassing. stedelijke omgeving centraal. Eén van de nieuwe ont- gepast worden in het landschap. Dit geldt voor zowel bedrijfmatige erven als agrari- wikkelingen betreft het duurzaam omgaan met he- sche erven, melwater, waarmee het voorkomen van afvoer van ‘t Harde heeft over het algemeen een groen karakter. schoon hemelwater via de riolering naar de afvalwa- De belangrijke wegen in het dorp moeten waar mo- Water (bebouwde kom) terzuivering wordt bedoeld. Dit is te realiseren mid- gelijk voorzien worden van laanbeplanting. Dit geldt Onder het watersysteem wordt de kwaliteit en dels ‘afkoppelen’, waarbij hemelwater dat op daken ook voor de Eperweg. Er moet aandacht zijn voor het kwantiteit van het oppervlaktewater en grondwater en wegen valt niet meer via de riolering naar de afval- groen houden van de woonwijken, om het karakter verstaan. Als streefbeeld voor het oppervlaktewater waterzuivering wordt gebracht, maar van het riool van groen, Veluws dorp te handhaven. wordt het principe ‘vasthouden, bergen en afvoe- wordt afgekoppeld. Daarbij staat efficiëntie echter In Doornspijk is het van belang de boombeplanting ren’ als leidraad gehanteerd. De streefbeelden in de bovenaan. Wanneer blijkt dat het duurzamer is de langs de N310 aan te passen aan het landschap. De Watervisie Elburg zijn gericht op de optimalisatie en zuivering uit te breiden in plaats van af te koppelen, uitvoering van de plannen voor provinciale wegen verduurzaming van de (afval)waterketen en hebben wordt voor het eerste gekozen. zijn mede afhankelijk van het definitieve tracé van de een gezond en veerkrachtig watersysteem tot doel. Het gemeentelijk afkoppelplan bevat het beleid van rondwegen (zie hiervoor ook paragraaf 3.4). Binnen Met betrekking tot stadswateren wordt gestreefd de gemeente Elburg ten aanzien van het afkoppelen de bebouwde kom kan de laanstructuur aangevuld naar algenvrij, stankvrij en schoon water, waarbij re- van hemelwater. Het plan hanteert vijf oplossingen worden met bomen. Voor zowel Doornspijk als Hoge creatief gebruik wordt gestimuleerd. Reguliere door- voor het omgaan met hemelwater: 1) voorkomen Enk is het kenmerkend dat tussen de bebouwing door spoeling van stadswater, waaronder stadsgrachten, van afvoer, 2) benutten van hemelwater, 3) infiltre- veel zicht is op het omringende landschap. Doorzich- wordt gerealiseerd door een gedeelte van het lande- ren van hemelwater, 4) bergen en afvoer naar opper- ten moeten bewaard blijven en gevrijwaard worden lijke water via het stedelijke gebied af te voeren. Door vlaktewater, 5) bergen en afvoer via riolering naar van bebouwing of bomen. Het is gewenst dat bij be- het hanteren van natuurlijke peilfluctuaties ontstaat AWZI. Naast deze voorkeursvolgorde gezien vanuit langrijke wijzigingen van de groene buitenruimte elke diversiteit in vegetatie. duurzaamheid, bepaalt het soort gebied de techni- situatie integraal wordt bekeken, alle functies van de sche mogelijkheden. buitenruimte daarbij in overweging nemende.

elburg 00 61 Versterken bosrand

Aanleggen, onderhouden en herstellen houtwallen, singels of bomenrijen Indicatieve patronenIndicatieve Ontwikkelen routenetwerk gericht op be- SV 2030: buitengebied/landschap/natuur leving van verschillende landschapstypen Ontwikkelen gradiëntlijnen in combinatie met recreatieve routes

Verbindingen/relaties leggen tussen TOP, kernen en buitengebied

Herstel en ruimtelijke versterking bekenstructuur

Behoud openheid en zicht naar het landschap (pijl)

Behouden en ontwikkelen rietoever langs randmeer

Versterken overgang kernen - landschap

Behouden EHS en Natura 2000

Groene wiggen

Zoekzones landschappelijke versterking

Groene erven rand van de kernen (indicatief)

Groene erven en/of landgoederen (indicatief)*

Landgoederen (indicatief)*

Behoud openheid schootsvelden

t Omvormen tot of ontwikkelen TOP

Behouden landgoederen

* zoekzones landschappelijke versterking 6 structuurvisieen groene wiggen .7 visie buitengebied/landschap/natuur

De afwisseling in het landschap is het visitekaartje Input daarvoor levert het project “Zoekzones land- Binnen dit kader past het binnengekomen voorstel van de gemeente Elburg. Op relatief korte afstand schappelijke versterking en groene wiggen”, dat in- van de regio voor een ruimtelijk afwegingskader voor zijn er de open landschappen langs de randmeren vulling geeft aan de zoekzones uit de streekplanuit- inpassing van initiatieven voor biomassa-installaties. met daarin de vesting van Elburg, de oude cultuur- werking van de provincie. De verschillende ontwikkelingen moeten wel bijdra- historische landschappen rond de landgoederen en gen aan de versterking van het cultuurlandschap. de natuur van de bos en heide landschappen van landbouw de Veluwe. In dit afwisselende landschap liggen de Nieuwe ontwikkelingen in de agrarische sector wor- In het Reconstructieplan Veluwe is het beleid opge- kernen, met elk een eigen identiteit passend bij het den opgepakt en tegelijkertijd op een zorgvuldige nomen voor de intensieve veehouderij. In het Recon- omliggende landschap. Het buitengebied van de ge- wijze ingepast in het landschap. Schaalvergroting structieplan zijn gebieden aangewezen waar de in- meente Elburg is zeer belangrijk in de beleving van vraagt soms om aanpassingen van bestaande voor- tensieve veehouderij zich kan ontwikkelen, gebieden inwoners en bezoekers en van grote waarde voor de zieningen. Zo kan de groei van stallen aantallen die- waar alleen ruimte is voor bestaande bedrijven en economie. Toch zijn er veel elementen die verbeterd ren voor logistieke problemen zorgen. Een voorbeeld gebieden waar op termijn geen ruimte meer is voor kunnen worden en ontstaan er conflicten tussen de zijn de wegen in het landelijk gebied, die niet altijd deze vorm van veehouderij. In de gemeente Elburg verschillende gebruikers. Zo kenmerkt de randmeer- berekend zijn op zeer grote voertuigen en intensief gaat het om twee gebieden, te weten ‘extensive- kust aan de zijde van Elburg zich door agrarische, gebruik. Aandacht hiervoor blijft belangrijk. ringsgebied (voor bos en natuur en landbouw)’ en recreatieve en ecologische functies, die een goede Er blijven mogelijkheden voor agrariërs om kleine ne- ‘verwevingsgebied’. afstemming en onderlinge balans vergen en zijn er venactiviteiten te ontplooien, zoals kamperen bij de Het extensiveringsgebied is gelegen over het voor- weinig relaties met de Veluwe (barrières vervoer en boer, het verkopen van natuurproducten en het ver- malig Centraal Veluws Natuurgebied (CVN) en zone terreinen defensie). De ontwikkelingen in het buiten- richten van groen-blauwe diensten (zorg voor natuur in de directe nabijheid daarvan. Het primaat ligt in dit gebied op het gebied van landschap, agrarische ac- en landschap, waterbeheer). gebied bij de functie natuur. Nieuwvestiging, herves- tiviteiten en toerisme moeten elkaar niet tegenwer- Afname van het aantal bedrijven in de landbouw leidt tiging van intensieve veehouderijen en omschakeling ken maar binnen een integraal kader samenwerken. tot het vrijkomen van agrarische bebouwing. Deze naar intensieve veehouderij zijn in de beschermings- Ook de ecologische waarde van de gemeente Elburg, kunnen worden aangewend voor wonen of nieuwe zone niet toegestaan. Binnen het extensiveringsge- met het landschap vanaf de Veluwe tot aan het Rand- kleinschalige bedrijvigheid, zoals (kleine) zakelijke bied zijn geen bestaande intensieve veehouderijen merengebied is zeer groot. dienstverleners. Het bestemmingsplan buitenge- gelegen. In het verwevingsgebied geldt dat bestaan- bied biedt hier ruimte voor. Voor alle hier genoemde de intensieve veehouderijen zijn toegestaan tot maxi- De gemeente Elburg stelt op dit moment diverse ontwikkelingen geldt behoud en ontwikkeling van het maal 1 ha binnen een agrarisch bouwvlak, dan wel de plannen op waarin het landschap een rol speelt. Een landschap en het voorkomen van verrommeling van bestaande grotere omvang. Tevens is (her)vestiging herziening van het bestemmingsplan buitengebied is het buitengebied als belangrijk aandachtspunt. Het mogelijk uitsluitend op bestaande agrarische bouw- in voorbereiding. Gaandeweg de planontwikkeling is buitengebied is immers van grote waarde voor de vlakken tot een maximale oppervlakte van 1 ha. Een geconstateerd dat voor het nieuwe bestemmings- leefbaarheid en economie (toerisme en recreatie). bestaande grondgebonden veehouderij mag binnen plan een MER-traject doorlopen moet worden. Aan- Ook de effecten van functieveranderingen op de hoe- het verwevingsgebied omschakelen naar een inten- vullend op de bescherming van waarden die het be- veelheid verkeer en op de verkeersveiligheid verdie- sieve veehouderij. stemmingsplan biedt, heeft het Landschapsontwik- nen aandacht. Het beleid van het Reconstructieplan Veluwe wordt kelingsplan (LOP) een functie om de versterking van De gemeente Elburg zet naast reguliere landbouw in heroverwogen in het bestemmingsplan Buitengebied. de landschappelijke kwaliteiten te stimuleren door op biologische landbouw en op de bevordering van Daarbij moet worden opgemerkt dat de mogelijkhe- concrete handvatten te bieden die bij het maken of het gebruik van duurzame energie. den voor de uitbreiding van intensieve veehouderijbe- toetsen van plannen behulpzaam zijn. drijven kunnen worden beperkt door natuurwetge- ving zoals de aanwijzing van Natura2000-gebieden.

elburg 00 6 De milieueffectrapportage die in het kader van het Het toestaan van extra woningen in het buitenge- Voormalige agrarische bouwpercelen die in het bestemmingsplan Buitengebied wordt opgesteld zal bied na sloop van bedrijfsbebouwing vraag om maat- thans vigerende bestemmingsplan ‘Buitengebied hier uitsluitsel over geven. werk. De gemeente kiest er dan ook voor om dit al- Elburg’ een woonbestemming hebben gekregen en leen mogelijk te maken door middel van een partiële waar de voormalige bedrijfsbebouwing nog aanwe- vAb-beleid herziening van het bestemmingsplan. Dit maakt het zig is, komen – onder dezelfde voorwaarden – ook De vitaliteit en kwaliteit van het landelijk gebied staan mogelijk om per geval binnen de vastgestelde be- voor dit beleid in aanmerking. Ook percelen in het onder druk. Het aantal agrarische bedrijven neemt leidskaders maatwerk te leveren. Daarbij worden buitengebied met een bedrijfsbestemming, anders sterk af. Agrarische bedrijfsgebouwen komen leeg nadrukkelijk ook een relatie gelegd met de lokale wo- dan agrarisch, waar omvangrijke bedrijfsbebouwing te staan. ningbehoefte en het woningbouwprogramma binnen aanwezig is, komen – onder dezelfde voorwaarden In de Algemene Structuurvisie Ruimtelijke Ordening de kernen. Voor het mogelijk maken van nevenfunc- – voor dit beleid in aanmerking. Daarbij dienen alle (streekplan Gelderland 2005) is de mogelijkheid opties en andere gebruiksfuncties dan wonen worden bedrijfsmatige activiteiten te worden beëindigd. genomen niet agrarische functies in vrijkomende in het bestemmingsplan Buitengebied ontwikkelings- Het VAB-beleid geldt alleen voor bedrijfsgebouwen agrarische bebouwing toe te staan. Dit zogenaamde regelingen opgenomen. die legaal zijn opgericht en bestonden op het mo- VAB-beleid komt er in het kort op neer dat na sloop ment dat de Algemene Structuurvisie Ruimtelijke Or- van bebouwing 50% ten behoeve van andere func- Het VAB-beleid is van toepassing op fysiek bestaan- dening (streekplan Gelderland 2005) is vastgesteld ties mag worden teruggebouwd. Er wordt voorname- de, legale vrijgekomen en/of vrijkomende bedrijfsge- (29 juni 2005). Het beleid is dus niet van toepassing lijk uitgegaan van woningen, maar nevenfuncties en bouwen in het buitengebied. op relatief ‘jonge’ bebouwing die – naar mag worden in beperkte mate andere bestemmingen zijn ook mo- Het gaat om gebouwen die als agrarisch gebouw zijn aangenomen – nog in een goede staat verkeert en gelijk. Daarbij is het belangrijk dat de ontwikkelings- opgericht met een agrarische bestemming en ook waarvan sloop niet als eerste optie dient te gelden. mogelijkheden van agrarische bedrijven niet verder agrarisch in gebruik zijn geweest. Wel geldt het VAB-beleid voor voormalige agrarische belemmerd worden. bedrijfsbebouwing wanneer daar veel ruimtewinst te behalen is.

64 structuurvisie De drijvende kracht om met elkaar aan het land- De kenmerkende verschillen tussen de landschaps- schap te willen bouwen zal voort moeten komen typen worden geaccentueerd. Tevens kunnen deze uit de verbondenheid en verantwoordelijkheid die dwarsdoorsnedes een rol vervullen als ecologische mensen voelen en beleven bij het landschap. Nieu- dooradering van het gebied, vanaf de Veluwe, via de we functies moeten op een landschappelijk verant- flanken tot aan de randmeren. Door deze dwars- woorde wijze worden ingepast. Het zichtbaar maken doorsneden recreatief toegankelijk te maken vor- van de landschappelijke kenmerken in dit landschap men zij belangrijke belevingsassen van het Elburgse vergroot de leesbaarheid van het gebied. Een land- landschap. schap is leesbaar door de samenhang die waargeno- De gemeente wil het landschap versterken met men kan worden tussen verschillende tijdlagen, van verbindingen die gericht zijn op het herstellen van landschap en landschapsontwikkelingsplan het ontstaan tot de meest recente ontwikkelingen. relaties tussen het landschap en de kernen, maar Het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) legt verban- Wanneer de gebruiker het landschap begrijpt, zal de ook ecologische en landschappelijke relaties. Het den en relaties met de verschillende functies die het waardering van het landschap en de locale identiteit realiseren en versterken van verbindingen tussen buitengebied heeft. Daarbij speelt ook de relatie tus- van de streek waarin men leeft vergroot worden. verschillende landschappen, gebieden en elementen sen stad en platteland een belangrijke rol. In het LOP Door het versterken van de beleving van de aanwe- zorgt voor meer samenhang binnen de gemeente. worden keuzes gemaakt die betrekking hebben op de zige kwaliteiten gaan deze kwaliteiten een belangrij- De toegankelijkheid van het landelijk gebied kan hier- gewenste landschappelijke kwaliteiten in relatie tot kere rol vervullen voor de recreant, de huidige bewo- mee vergroot worden, waardoor de waardering van de verschillende functies. Het LOP heeft als doelstel- ners en gebruikers van het gebied. het gebied verder zal toenemen onder de gebruikers. ling een uitvoeringsgericht document te zijn, gericht Het streven is erop gericht om te blijven bouwen Ook de landschappelijke en ecologische waarde kun- op een visie op de gewenste landschappelijke kwa- aan het landschap met respect voor alle functies die nen een impuls krijgen. liteit en met name hoe dit uiteindelijk te realiseren. daarin een plek hebben. De visie wil daarvoor con- De gemeente wil zich richten op het behouden en ve- Aan de hand van een uitvoeringsplan zullen concrete crete handreikingen bieden. der ontwikkelen van een gesloten en fijnmazig recre- projecten en maatregelen worden benoemd. atief routenetwerk. Naast het vergroten van de be- De gemeente wil op de kernranden een goede leefbaarheid van het landschap en de verschillende De gemeente streeft naar een robuust landschap overgang tussen stad en land ontwikkelen. Naast landschapstypen, biedt het ook kansen om de kennis met identiteit en wil de unieke landschappelijke kwa- verbetering in de fysieke overgang wordt ingezet bij de recreant over het landschap en de agrarische liteit behouden en versterken omdat deze op zichzelf op het versterken van de relatie tussen beide. Het sector te vergroten. Hierbij moet samenwerking van bijzondere waarde is. landschap moet daarbij de basis vormen voor de uit- worden gezocht met grondeigenaren en grondge- Het streven is bovendien gericht op het aanbrengen straling van de randen van de dorpskernen. Groene bruikers. Dit vergt maatwerk en een goede onder- of herstellen van samenhang. Het gaat daarbij om elementen versterken de overgang van kernranden linge afstemming. Het ontwikkelen van fijnmaziger samenhang tussen het landschap en de verschillen- naar het landschap. netwerk van wandelpaden door het landschap kan de functies die daarbinnen hun plek hebben. Gedacht De gemeente stelt voor om gradiëntlijnen in te rich- gezien worden als een overkoepelende opgave. kan worden aan samenhang met een recreatief net- ten die gericht zijn op het versterken van natuur- en werk van routes, of ecologische relaties tussen ver- landschapswaarde en recreatieve mogelijkheden op schillende deelgebieden, maar ook de verbondenheid de dwarsdoorsnede door verschillende landschaps- van de plek en de mensen die er wonen en werken, typen. Op enkele plaatsen zullen deze gradiëntlijnen en relaties tussen de verschillende tijdslagen met voorzien worden van extra landschappelijke en na- respect voor relicten uit eerdere culturen. tuurlijke kwaliteit om de recreant een unieke dwarsdoorsnede van het landschap te laten ervaren.

elburg 00 65 natuur/eHs Water In de streekplanuitwerking van de Provincie Gelder- De streekplanuitwerking Kernkwaliteiten en om- De gemeente Elburg probeert de oeverinrichting land zijn zoekzones opgenomen voor landschappe- gevingscondities van de Gelderse ecologische van wateren zoveel mogelijk af te stemmen op een lijke versterking. De zoekzones zijn verrommelde ge- hoofdstructuur (EHS) (vastgesteld 2006) beschrijft gezonde ecologische ontwikkeling. De wateren die- bieden waar het landschap moet worden versterkt gedetailleerd de kenmerken van de ecologische nen hiertoe zoveel mogelijk onbeschoeid te zijn, en waar incidenteel en op beperkte schaal woningen hoofdstructuur. De begrenzing en ruimtelijke be- waardoor een inrichting ontstaat die wordt geken- mogen worden gebouwd. Het gaat hierbij om het scherming van de EHS is geregeld in het Algemene merkt door plas-dras zones en flauwe taluds. Door toevoegen van een beperkt aantal woningen of klein- Structuurvisie Ruimtelijke Ordening (streekplan Gel- beekbegeleidende beplanting zijn beken in het land- schalige woon- werkcombinaties in lage dichtheden, derland 2005). schap herkenbaar. Binnen het watersysteem wordt passend in de landschappelijke structuur en bijdra- Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen, zoals bouwpro- daar waar mogelijk berging gecreëerd, waardoor de gend aan landschappelijke versterking. De groene jecten, moeten afwegingen worden gemaakt. Om stromingssnelheid wordt gestabiliseerd en relatief wiggen hebben een robuuste ecologische structuur, deze goed te kunnen maken is een gedetailleerde schoon regenwater langer wordt vastgehouden. waar geen verdere verstening (met uitzondering van beschrijving van de eigenschappen van EHS in de Berging zal met name gezocht worden in het Veluwe- grondgebonden landbouw) mag plaatsvinden. Door streekplanuitwerking opgenomen. De streekplan- en overgangsgebied. Door berging van water in de het verwijderen van de in onbruik geraakte (agrari- uitwerking is daarmee voor gemeenten een middel polder Goor wordt aan de daar aanwezige water- sche) bebouwing zal de ontstening van het gebied waarmee zij weloverwogen afwegingen kunnen ma- vraag voldaan, waardoor het inlaten van water enkel worden bevorderd. Toch bestaat de mogelijkheid ken. in geval van calamiteiten noodzakelijk is. enkele nieuwe landgoederen te realiseren binnen de Het doel van de streekplanuitwerking is ervoor te Daarnaast streeft de gemeente naar het tegen- aangegeven zones vanuit de zoekzones voor land- zorgen dat de gewenste natuurkwaliteit in de eco- gaan van vuilwateroverstorten en uitspoeling vanuit schappelijke versterking en groene wiggen. Per saldo logische hoofdstructuur kan worden behouden en de landbouw ten behoeve van de waterkwaliteit. De zal de hoeveelheid bebouwing af moeten nemen. De verbeterd. grondwaterstand dient in het buitengebied te zijn af- locaties van nieuwe landgoederen zijn verder uitge- De provincie doet dit door plantoetsing en planbege- gestemd op de functies die het buitengebied vervult werkt in het rapport zoekzones landschappelijke ver- leiding. Met planbegeleiding kan de provincie actiever en veroorzaakt in het stedelijk gebied geen proble- sterking en groene wiggen. Het gebiedsplan zoekzo- sturen op de door haar gewenste ontwikkelingen. men meer. nes landschappelijke versterking en groene wiggen Meedenken en meepraten in een vroeg stadium van Elburg en Oldebroek geeft een belangrijke input voor planvorming is dan gewenst. De in de streekplanuit- In het Nationaal Waterplan (hoofdstuk 5.3 IJssel- de mogelijk gewenste landschappelijke kwaliteit van werking geformuleerde ontwikkelingsdoelstellingen meergebied) worden ook voor de structuurvisie El- Elburg en geeft spelregels voor nieuwe rode ontwik- vormen hiervoor de inhoudelijke basis. burg relevante thema’s waaronder Zoet water en kelingen. De invulling van de zoekzones wordt in de Voor de EHS geldt de ‘nee tenzij’-benadering. Dit veiligheid, Ontkoppeling en Buitendijkse ontwikkeling integrale afweging meegenomen in de structuurvi- houdt in dat wijzigen van het bestemmingsplan uit- aangegeven. Het kabinet kiest ervoor om zowel het sie, met in achtneming van mogelijke ontwikkelingen sluitend wordt toegestaan als er groot maatschap- Markermeer als de Veluwerandmeren los te koppe- rondom een tracé voor rondwegen. pelijk belang op het spel staat en er geen redelijke len van het IJsselmeer. Dat betekent dat er in het alternatieven zijn. De kernkwaliteiten en omgevings- Markermeer-IJmeer en de Veluwerandmeren een condities vormen het toetsingskader. peilregime wordt gevoerd, dat (beter) tegemoet komt aan wat nodig is voor een ecologisch duurzame ontwikkeling. De bovengrens van de bandbreedte zal maximaal 0,30 meter boven het huidige zomer- streefpeil liggen.

66 structuurvisie Ontkoppeling creëert ook gunstige voorwaarden De kwaliteit van het oppervlaktewater mag in ieder Samen met omwonenden en belangenorganisaties voor buitendijkse ontwikkelingen, zoals herontwik- geval niet verslechteren. is tijdens eerdere interactieve bijeenkomsten geïn- keling Kruismaten natuur. Met deze nieuwe streef- Aspecten die van belang zijn voor de waterkwaliteit ventariseerd wat de kwaliteiten, kansen en knelpun- peilen moet in de structuurvisie rekening worden zijn: lozing van hemelwater, omgaan met verontrei- ten van de beken van het cluster Doornspijkerbeken gehouden. Het kabinet maakt ruimte voor nieuwe nigde waterbodems, vervuiling vanuit de jachthaven zijn. Deze waardevolle gebiedsspecifieke inbreng is klein- en grootschalige buitendijkse ontwikkelingen. en instroom van verontreinigd grondwater. Voor- gebruikt bij het opstellen van het ontwerp BOP (be- Voor de randmeren geldt uit ruimtelijke kwaliteits- komen moet worden dat de zwemwaterkwaliteit heers- en onderhoudsplan). Met het BOP realiseert overwegingen een beperking van de buitendijkse nadelig wordt beïnvloed door bacteriële verontreini- het waterschap drie hoofddoelen; het beperken van ontwikkelingsruimte van 5 ha per gemeente, mits gingsbronnen. Mogelijke bronnen van bacteriële ver- wateroverlast, het ontwikkelen van natuurwaarden dat mogelijk is binnen de weten regelgeving zoals ontreinigingen zijn hemelwaterlozingen en de lozing en het optimaliseren van het onderhoud. Het herstel de Natuurbeschermingswet. van de RWZI. van beken is reeds in uitvoering gebracht.

Ten aanzien van het peilbeheer is recent het Delta- Beken zijn typerend voor de Veluwe en van grote programma IJsselmeergebied opgezet. Het doel van waarde voor waterbeheersing, natuur en landschap. dit programma is het adviseren over het peilbeheer Daarom wil Waterschap Veluwe de beken en spren- op lange termijn en te komen tot een peilbesluit voor gen op de Veluwe zoveel mogelijk herstellen. Het de korte termijn. De resultaten van het programma cluster Doornspijkerbeken bestaat uit de Goorbeek, komen naar verwachting in 2015 aan bod in het Papenbeek, Klarenbeek, Hazelbeek, Sijpelbeek, Pa- tweede Nationaal Waterplan. Het peilbesluit voor pierbeek, Bulsinkbeek, Gagelerbeek, Horsterbeek, de korte termijn zal zijn gericht op de zoetwater- Andhuizerbeek en Enksbeek. opgave tot circa 2035. In het programma worden (ruimtelijke) opgaven in het IJsselmeergebied gecon- fronteerd met effecten van zoekrichtingen voor het peilbeheer.

elburg 00 67 Behouden en versterken recreatie- terreinen

Ontwikkelen fijnmazig netwerk recreatieve fietsroutes

SV 2030: recreatie en toerisme Verbindingen/relaties leggen tussen TOP, kernen en buitengebied

Aanleggen ontbrekende schakels fiets- routenetwerk

Behouden landgoederen

t Omvormen tot of ontwikkelen TOP

68 structuurvisie .8 visie recreatie/toerisme

De gemeente Elburg heeft de toerist veel te bieden. Bij de verschillende trekkers op het gebied van re- • ‘Elburg’ als recreatiemerk voor de hele gemeen- De historische vesting Elburg is op zich een toeristi- creatie en toerisme moet sterk gelet worden op de te; water, cultuurhistorie, natuur, landschap, sche attractie die veel bezoekers trekt. Ook zijn er capaciteit van aanvoerwegen en parkeerplaatsen. wandelen, fietsen, horeca, detailhandel en in en om de vesting verschillende toeristische trek- In de toekomst zullen de wensen en eisen ten aan- accommodaties vallen samen onder deze noe- kers, zoals verschillende musea, cultuurhistorische zien van recreatie en toerisme veranderen. Er ont- mer; ingezet kan worden op de ‘rustige’ (vaker elementen en de haven. Er worden verschillende fes- staat meer behoefte aan korte actieve vakanties. oudere) toerist, die op zoek is naar wat de ge- tivals en activiteiten georganiseerd waar veel bezoe- De ouderen zijn fitter en hebben meer geld en vrije meente te bieden heeft: kwaliteit in omgeving, kers op af komen. De voorzieningen in het centrum tijd. Er is een toenemende behoefte aan vakantiewo- cultuurhistorie, rust en ruimte, en de mensen; zijn ook op het toerisme afgestemd. De activiteiten ningen voor 3 generaties, waar de gemeente op in wel zullen ook andere doelgroepen welkom zijn zijn echter wel seizoensgebonden en zijn gericht op wil spelen. Daarnaast zal bij nieuwe toekomstplan- en moet het aanbod gedifferentieerd blijven. een beperkte doelgroep. Ook vormt de vesting de nen de grens tussen wonen, werken en in mindere grote trekker in de gemeente, waar andere dorps- mate recreatie vervagen. Dit stelt andere eisen aan kernen in de gemeente soms minder de aandacht de woonomgeving en verblijfsaccommodaties. Re- trekken. creatie en toerisme is belangrijk voor de gemeente Het fraaie landschap op de overgang tussen de Elburg en de gemeente zal zich ook inspannen om hooggelegen Veluwe en het laaggelegen open veen- samen met initiatiefnemers nieuwe ontwikkelingen weidegebied heeft veel aantrekkingskracht. Veel mogelijk te maken. toeristen, maar ook bewoners maken een fietstocht door dit landschap, waar historische boerderijen en In het kader van de Care Valley Veluwe (zie de para- landgoederen opvallende elementen vormen. De ver- graaf Voorzieningen welzijn, zorg en educatie) is er rommeling van het landschap vormt echter een be- aandacht voor de zorg voor de gasten op de Noord- dreiging voor het landschap als toeristische trekker. Veluwe. Een actievere promotie van de regio met Vanuit de landschapsontwikkeling is hier voldoende daarin de Hanzesteden Elburg, Harderwijk en Hat- aandacht voor. tem maakt deel uit van de plannen

De accommodaties voor verblijfsrecreatie zijn be- De gemeente Elburg heeft ten aanzien van recreatie perkt. De voorzieningen hiervoor zijn gesitueerd in en toerisme de volgende ambities: het gebied Veluwerandmeer/haven bij de vesting El- • Elburg is een gastvrije en uitnodigende omge- burg en in de bossen ten zuidwesten van ’t Harde. ving; naast het belangrijke culturele erfgoed De gemeente is bezig met het ontwikkelen van het zoals de Vesting, is er een rijke schakering van stedenbouwkundig plan Havengebied Elburg, het- natuurlijke en cultuurlandschappen die op een geen reeds in paragraaf 3.3 is vermeld. Deze visie fraaie wijze door groenzones en fietspaden voorziet onder andere in een aantal belangrijke voor- met elkaar verbonden zijn; zieningen op het gebied van toerisme en recreatie. • De gemeente streeft naar een fietsnetwerk Een uitbreiding van het aantal ligplaatsen in de ha- dat veilig, efficiënt en aantrekkelijk is, zowel voor ven, het realiseren van een hotelaccommodatie en bewoners als voor bezoekers; een voorzieningengebouw maken onderdeel uit van dit plan en zullen op termijn in het gebied rond de haven worden gerealiseerd.

elburg 00 69 70 structuurvisie De gemeente Elburg sluit aan op de afspraken die Tevens is de gemeente voornemens in het buiten- op regionaal niveau zijn gedaan om ‘toerisme’ als gebied combinatiemogelijkheden (kamperen bij de speerpunt voor economische groei in de regio te boer) en de verkoop van streekeigen producten te versterken. Vergroting van de aantrekkingskracht stimueleren. Het aantal ligplaatsen in de haven moet van de gemeente Elburg op (potentiële) toeristen en worden vergroot, op dit moment loopt er een on- bezoekers van buitenaf, biedt ook de mogelijkheden derzoek. Ook is in een uitbreiding van parkeervoor- tot versterking van recreatieve faciliteiten voor de zieningen bij de haven voorzien. Over het algemeen eigen inwoners. De vrijetijdssector heeft immers moet bij de recreatiegebieden aandacht zijn voor de niet alleen een economische invalshoek (bestedin- invloed van toenemend autoverkeer en voldoende gen, werkgelegenheid), maar heeft ook invloed op het parkeergelegenheid. woon , werken leefklimaat in Elburg. Het beleid ten aanzien van recreatie voor de eigen inwoners gaat De gemeente Elburg wil extra inzetten op de reali- natuurlijk verder dan uitsluitend de toeristisch aan- satie van zogenaamde TOP’s, Toeristische Overstap- trekkelijke gebieden en is erop gericht dat overal in punten. Bij toeristische overstappunten kan van de Elburg een goede balans moet blijven tussen wonen, auto of het openbaar vervoer worden overgestapt werken en recreëren. op bijvoorbeeld de fiets. Vooralsnog zijn er vijf plek- Het uitvoeringsprogramma 2011–2015, dat onder- ken in beeld waar TOP’s gerealiseerd kunnen wor- deel uitmaakt van de Nota Toerisme en Recreatie den. Bij de vesting Elburg zijn er twee gesitueerd, één 2010, wordt als uitgangspunt gebruikt voor het be- bij het schootsveld en één bij de nieuw te realiseren leid op het gebied van recreatie en toerisme. Onder- parkeerplaats bij de ijsbaan. Bij ‘t Harde wordt er deel van dit uitvoeringsprogramma zijn verschillende een TOP gesitueerd bij het station en ook één bij de maatregelen op het gebied van bewegwijzering en Tuinen van A. Vogel, temidden van de landgoederen informatievoorziening, promotie van de gemeente Zwaluwenburg en Schouwenburg. Verder is er een Elburg, deelname aan regionale projecten op het TOP gesitueerd in het centrum van Doornspijk. gebied van toerisme en recreatie en samenwerking met regionale VVV’s en Walibi World. Daarnaast Bij de paragraaf 3.4, visie verkeer, is al gesproken moet er door het aanpassen van de regelgeving over het aanleggen van fietsinfrastructuur langs de meer ingespeeld worden op nieuwe initiatieven om Bovenweg (nabij de Klaterweg), de Gerichtenweg en verblijfsaccommodaties te realiseren. De gemeente de Oude Harderwijkerweg. Hiermee wordt het stel- is voornemens mee te werken aan de realisatie van sel aan vrijliggende fietspaden tussen de kernen ge- een hotelaccommodatie op de kop van de haven in completeerd. Verder vervullen bestaande landelijke Elburg en in te zetten op vakantiewoningen voor 3 wegen een belangrijke rol in het recreatieve fietsnet- generaties. Ook heeft de gemeente de intentie om werk. een overdekte (elk weer) accommodatie te realiseren. Verder moet de aantrekkelijkheid van het recre- eren in het buitengebied worden vergroot, door middel van realisatie van rustpunten met bankjes en/of picknickvoorzieningen langs wandelen fietspaden.

elburg 00 71 7 structuurvisie .9 visie cultuur en cultuurhistorie

De gemeente Elburg vindt dat steeds meer mensen Het beleid richtte zich op conservering van de voor- Uit de samenstelling en uitvoeringsprioriteit van de zich nauw betrokken voelen en willen worden bij hun namelijk gebouwde (losse) elementen door uitvoe- lopende cultuurhistorische projecten en de bestaan- historische omgeving. Zij zien hun historische omge- ring te geven aan de wettelijke taken. Cultuurhisto- de beleidspraktijk blijkt dat de verschuivingen ook in ving, monumenten, archeologie en historische land- risch erfgoed omvat echter veel meer dan alleen de Elburg al spelen en dat men bereid is hieraan tege- schap als een versterking van de betekenis van de gebouwde (beschermde) objecten. Landschappelijke moet te komen. De kerkepaden en botters zijn reeds plek. Cultuurhistorie laat mensen zich ergens “thuis” elementen en structuren zoals kerkepaden, landgoe- in het verleden al beschermd door een aantal op de voelen. Cultuurhistorie geeft mensen een gevoel van deren, buitenplaatsen, de historische stadskern met gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen. Een inte- welvaart, verscheidenheid, betekenis en kwaliteit. zijn bijzondere stedenbouwkundige opzet. Gebouwde grale aanpak van monumentenzorg wordt binnen de De ontwikkelingen in de cultuurhistorie van de afge- monumenten, beeldbepalende panden in samen- gemeente breed gedragen. Aangezien het voor een lopen jaren tonen aan dat waar de cultuurhistorie hang met parken en andere openbare inrichting zijn groot gedeelte de juridische verankering van een gewaardeerd, behouden en ontwikkeld wordt, er so- ensembles, zowel in de stad als in het buitengebied. reeds ingezette beleidslijn inhoudt. ciale en economische voordelen kunnen worden ge- Door inwoners meer te informeren en te betrekken De gehele vesting is aangewezen als beschermd genereerd. De gemeente Elburg is constant op zoek bij de cultuurhistorie wordt het besef van de waarde stadsgezicht en beschermd als Rijksmonument. Het naar mogelijkheden om de stad en het buitengebied die het heeft vergroot. Inwoners worden trots op beleid van de gemeente is niet alleen gericht op be- aantrekkelijker te maken voor inwoners en bezoe- hun gemeente en willen dat behouden. Ook op het scherming van de vesting zelf, maar ook het direct kers. In samenwerking met diverse stichtingen en toerisme heeft cultuurhistorie een grote aantrek- omringende gebied. Het beleid is conserverend. Gro- werkgroepen wordt gewerkt aan manieren om de kingskracht. te toekomstige ruimtelijke en functionele veranderin- cultuurhistorische waarde te behouden en verder te Het behoud van het gehele cultuurhistorisch erfgoed gen binnen het gebied zijn niet voorzien. Bij ontwikke- versterken. Met de realisatie van nieuwe cultuurhis- wordt niet bereikt door simpelweg alles op een monu- lingen zal altijd het specifieke karakter van de plek in torische projecten zijn vaak hoge kosten gemoeid die mentenlijst te plaatsen. Cultuurhistorische belangen de oude stad als toetsingskader dienen. niet geheel vanuit het gemeentelijk budget gedekt moeten worden afgewogen tegen nieuwe wensen kunnen worden. Door middel van het benutten van en gebruikseisen, anderzijds moet cultuur-historisch Praktijk subsidiemogelijkheden worden de kansen om derge- erfgoed voldoende worden ingebed in het beleid. Zoals eerder is vermeld zijn met de realisatie van lijke projecten te realiseren, vergroot. De gemeente Het rijksbeleid is gebaseerd op de visie “beleid door nieuwe cultuurhistorische projecten vaak hoge kos- stelt geen budget beschikbaar voor zelfstandige in- ontwikkeling”. Hiermee wordt tot uitdrukking ge- ten gemoeid. Overheden en ondernemers en andere vesteringen in het kader van cultuurhistorie. Het ver- bracht dat omgaan met cultuurhistorische waarden eigenaren van monumentale bouwwerken moeten sterken van cultuurhistorische waarden krijgt aan- niet het bevriezen van ontwikkelingen inhoudt, maar gezamenlijk aanpakken om de karakteristieke zaken dacht bij projecten, waar dit relevant wordt geacht. juist het zodanig omgaan met ontwikkelingen dat de van de steden in stand te houden en economisch te cultuurhistorische waarden worden ingepast in het benutten. Objecten moeten economische waarde integraal beleid plan, waarbij ze beleefbaar blijven of juist worden. Op hebben om ze structureel in stand te kunnen hou- Niet alleen de gebouwde monumenten op zichzelf, deze manier wordt voorkomen dat de beschermde den. Het in stand houden van monumenten als stad- maar juist de cultuurhistorische samenhang in en historische binnenstad een “openluchtmuseum” muren, grachten en andere infrastructuur zal ook in tussen gebieden, structuren en elementen is de laat- wordt, waar geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk de toekomst op het conto komen van de overheden. ste jaren meer in de belangstelling komen te staan, zijn. deze accentverschuiving vereist een nieuwe visie op de (integrale) monumentenzorg. Monumentenzorg is in het verleden altijd sectoraal opgepakt.

elburg 00 7 Naast het behouden van de passieve waarden is het Kunstateliers en galeries zijn al aanwezig in de ves- ook belangrijk de beleving van cultuurhistorie moge- ting en passen uitstekend in historische panden. lijk te maken. Hiervoor worden activiteiten georganiseerd om mensen in contact te brengen met die Kunst en cultuur historische waarden. De festiviteiten vragen voor Het actief of passief deelnemen aan kunst en cultuur een verdere uitbouw en intensivering een professi- kan zorgen voor plezier, kennis, kritisch vermogen, onalisatie en onderlinge afstemming, waardoor we- ontspanning, ontroering en bewustwording. Kunst derzijdse versterking mogelijk is. en het cultureel aanbod vormen belangrijke bindende Door gezamenlijke festiviteiten, routes aanleggen elementen in de samenleving en leveren een bijdrage en arrangementen ontwikkelen kan het recreatie- aan de sociale cohesie binnen wijken en aan de stad seizoen verlengd worden en daarmee de economie als geheel. van de steden versterken. De karakteristiek, herken- Culturele activiteiten geven ook een impuls aan de baarheid en authenticiteit wordt versterkt door his- economische bedrijvigheid op lokaal en regionaal ni- torische kleuren terug te halen, objecten te verlich- veau en aan de uitstraling van de gemeente. Kunst- ten en de informatievoorziening te verbeteren door en cultuur zijn ook van belang voor de ruimtelijke De overheden scheppen met het onderhoud van de de toegankelijkheid laagdrempelig te maken. kwaliteit van onze woonomgeving. Een aantrekkelijke monumenten en de bijbehorende infrastructuur de woonomgeving vergroot de leefbaarheid. Het geeft voorwaarden, die aan ondernemers de kansen biedt De inrichting van de openbare ruimte moet aanslui- plekken identiteit (gebaseerd op verleden, heden en de marktwaarde van de cultuurhistorische waarden ten bij de na te streven sfeer. Elburg heeft daar in het toekomst) en zorgt ervoor dat mensen er graag wo- te benutten en om goed inkomen te kunnen verwer- verleden al het nodige in geïnvesteerd, maar er zijn nen en verblijven. ven. Met stimuleringsmaatregelen kan dat nog wor- nog steeds verbeteringen mogelijk. den versterkt. Het gaat hierbij om de inrichting van pleinen en stra- De gemeente staat voor een zorgzaam, gastvrij en ten, toegangswegen, verkeersvoorzieningen, auto- vitaal Elburg. De gemeente kiest voor een aantrek- De gemeente Elburg wil zo veel mogelijk inzetten op luw maken van de centra en parkeervoorzieningen kelijke leefomgeving voor bewoners en voor een behoud van historische gebouwen en structuren. De die het beeld van de stad niet aantasten. Het is van duidelijke identiteit van Elburg richting bezoekers en bestemming van de gebouwen is een zorgvuldige af- belang de investeringen te verbreden bijvoorbeeld toeristen. Het hele jaar door. Het kunst en cultuur- weging tussen wonen en huisvesting van bedrijven. in de richting van kunst en cultuur en mogelijkheden aanbod neemt hierbij een sleutelpositie in. De visie Bedrijven moeten zich bij voorkeur richten op toeris- voor festiviteiten, zodat de beleving wordt versterkt. past bij het imago van een open, ondernemende en tische of recreatieve tak, maar ook andere passende Water speelt een belangrijke rol bij de ontwikke- ontspannende gemeente. bedrijfsactiviteiten zijn welkom. Naast hun passieve lingsgeschiedenis van de Hanzesteden op de Noord- Inwoners van Elburg moeten weten wat hun stad historische, educatieve en recreatieve functie krij- Veluwe. Vloot en haven versterken het historische aan kunst en cultuur te bieden heeft en zijn er steeds gen ze daarmee ook een eigen economische invul- karakter van Elburg. De havenvisie moet uitgevoerd meer bij betrokken. Ook wil de gemeente een podi- ling. Opknappen is dan een eenmalige maatregel, worden, zodat de haven nog meer een rol als attrac- umfunctie bieden voor kunst en cultuur in de wijken. waarna de objecten verder in stand worden gehou- tie kan vervullen. Talentontwikkeling van de jeugd wordt gestimuleerd. den door de gebruiker of eigenaar. Gebouwen met Kunst harmonieert met cultuurhistorie. Om het ka- De inwoners van Elburg moeten betrokken worden historische waarde die geen erkend monument zijn, rakter van Elburg kracht bij te zetten hoort de bin- bij kunst en cultuuruitingen. Daartoe wordt samen- zijn voor het beeld van de stad ook van groot belang nenstad te worden opgesierd met kunst, afgestemd werking tussen de welzijnssector en de culturele voor de samenhang. op het karakter van de stad. sector gestimuleerd.

74 structuurvisie In de komende jaren moet de kracht van de voor El- Om in de toekomst te kunnen voldoen aan de wet- burg kenmerkende vrijwillige inzet versterkt worden, telijke verplichting om de archeologische belangen ook op gebied van kunst en cultuur. De vele kunst- en mee te laten wegen in de ruimtelijke ontwikkelingen cultuurinitiatieven van culturele instellingen en par- is de gemeente Elburg momenteel (2011) bezig met landschap en landgoederen ticulieren moeten met elkaar verbonden en benut het ontwikkelen van een archeologische verwachtin- Bij cultuurhistorie in de gemeente Elburg wordt vaak worden als middel tot participatie. gen en waardenkaart en een bijbehorend archeolo- direct aan de vesting gedacht. In de gehele gemeente giebeleid. en dan met name in het buitengebied, is cultuurhisto- Daarnaast moeten de culturele initiatieven en crea- Deze stukken worden in nauwe samenwerking met rie ook zeer belangrijk. De landgoederen zijn karakte- tief ondernemerschap benut worden als motor voor de regionaal archeoloog (RNV) gedaan. De Archeo- ristieke en waardevolle elementen, die zowel bij ’t Har- economische spin off. De voorwaarden moeten ge- logische verwachtingenkaart zal naar verwachting in de, Elburg als Doornspijk van grote waarde zijn. Deze schapen worden voor een creatief klimaat en voor 2011 gereed zijn, daarna zal het archeologisch be- landgoederen moeten zoveel mogelijk als ensemble toerisme op basis van de rijke historie van Elburg en leid geformuleerd moeten worden. Aan de hand van behouden blijven. Stimulering van het behoud is iets het historisch centrum. Cultureel ondernemerschap dit beleidsstuk zal aangegeven worden waar welke dat mede door de gemeente moet worden ingezet. moet bevorderd worden. bodemverstorende ingrepen wel of niet zijn toege- Ontwikkelingsmogelijkheden nieuwe landgoederen Kunst en cultureel erfgoed moet benut worden om staan (al dan niet na het uitvoeren van aanvullend en erven worden benoemd in het rapport zoekzones de uitstraling, betekenis en kwaliteit van de openba- archeologisch onderzoek). landschappelijke versterking en groene wiggen. Dit re ruimte in Elburg te versterken. rapport is een uitwerking van het provinciaal beleid. Dit archeologisch beleid (de kaart met de nota) zul- De provincie heeft gebieden in de Algemene Struc- Archeologie len beiden onderdeel worden van het te ontwikkelen tuurvisie Ruimtelijke Ordening (streekplan Gelder- Tot op heden heeft de gemeente Elburg nog geen integraal cultuurhistorisch beleid van de gemeente land 2005) opgenomen waar nieuwe landgoederen vastgesteld beleid met betrekking tot archeologie. In Elburg. Ook zal het als basis gaan dienen voor de kunnen worden gesitueerd. In het rapport zoekzones het kader van de heroriëntering van de ruimtelijke or- archeologische paragrafen in nieuw te ontwikke- landschappelijke versterking en groene wiggen zijn dening en de Wet Archeologische Monumentenzorg len bestemmingsplannen. Met het ontwikkelen en specifiekere zones aangegeven. Hier mogen alleen (een aanpassing van de Monumentenwet 1988), krij- totstandkomen van deugdelijk archeologisch beleid in de daarvoor bestemde gebieden nieuwe landgoe- gen gemeenten steeds meer verantwoordelijkheden hoopt de gemeente enerzijds meer te weten te ko- deren (en erven) worden ontwikkeld. In de gebieden op het gebied van ruimtelijke ontwikkelingen. Voor men over haar ongeschreven (en vaak vergeten) ver- buiten de zoekzones landschappelijke versterking en het vakgebied archeologie zijn deze verantwoordelijk- leden en anderzijds dit belangrijke (ondergrondse) de groene wiggen mogen landgoederen worden ont- heden en verplichtingen substantieel. Op grond van culturele erfgoed te behouden voor toekomstige ge- wikkeld volgens provinciaal beleid. Ook moet het her- de nieuwe Monumentenwet wordt de gemeente ver- neraties Elburgers. gebruik van oude landgoederen worden onderzocht. antwoordelijk voor de omgang met archeologische waarden en resten binnen haar eigen grondgebied. Uitsnede streekplankaart voor landgoederen Onder andere bij de ontwikkeling van nieuwe bestem- (bron: provincie Gelderland) mingsplannen moet rekening gehouden gaan worden met de in de grond aanwezige dan wel te verwachten archeologische waarden/resten.

elburg 00 75 .10 visie milieu/duurzaamheid

Het oorspronkelijke verkavelingspatroon is op veel Klimaat en duurzaamheid zijn steeds belangrijkere Daarom hebben gemeenten in de nieuwe Wet ge- plekken in het landschap nog goed zichtbaar. ’t Goor, uitgangspunten voor gebiedsontwikkeling. De op- luidhinder (2007) meer mogelijkheden gekregen om ten zuiden van Elburg, is zelfs een vroegmiddeleeuws komst van het Cradle to Cradle* denken en de grote voor nieuwe situaties een eigen, gebiedsgerichte, landschap dat nog het oorspronkelijke karakter aandacht voor klimaatverandering hebben hieraan afweging te maken. Door de gemeente Elburg is heeft. Ruilverkavelingen en andere ingrepen in het bijgedragen. Ook hecht de gemeente Elburg, met het Beleidskader Geluid opgesteld, dat het mogelijk landschap zullen altijd zorgvuldig worden afgewogen. woonwijken gelegen tussen bedrijventerreinen en maakt geluidsnormen voor nieuwe situaties af te Oude houtwallen en boscomplexen moeten geres- provinciale wegen, veel waarde aan een goede mi- stemmen op de aard en de functie van een gebied. pecteerd worden. Verstoringen van nieuwe ontwik- lieuhygiëne. Het geheel aan bedrijven(terreinen), de Hierdoor kan beter rekening gehouden worden met kelingen die qua maat en schaal niet passen en ten provinciale weg en de Rijksweg A28 hebben onder ontwikkelingen en verwachting van de gebruikers koste gaan van historisch gegroeide ruimtelijke en- andere voor de aspecten geluid, luchtkwaliteit en van een gebied. sembles, zijn niet toegestaan. Nieuwe infrastructuur stank hinder tot gevolg. Bovendien heeft de huidige De grootste bron van geluidoverlast is het autover- en nieuwbouw moet op een goede manier binnen het levensstijl van mensen over het algemeen een toena- keer. Voor het tegengaan van hinder in bestaande historische landschap ingepast worden. me van mobiliteit tot gevolg. Hierdoor ontstaan knel- situaties is er een aantal mogelijkheden. In de gemeente Elburg zijn vele historische boerde- punten in bereikbaarheid, kwaliteit van leefomgeving Een aantal woningen in de gemeente komt, op basis rijen aanwezig. Veel van deze boerderijen hebben en economische ontwikkeling. In onderstaande tekst van de geluidbelasting in 1986/1987, in aanmerking nog een agrarische functie en zijn staan niet als mo- wordt de visie van de gemeente Elburg voor wat be- voor maatregelen om de geluidbelasting in de woning nument geregistreerd. Toch zijn ze van groot belang treft geluidhinder, hinder van bedrijvigheid en duur- te beperken (saneringslijsten wegen railverkeers- voor het landschap en de agrarische geschiedenis. zaamheid uiteengezet. Bij toekomstige ruimtelijke lawaai). Deze saneringsoperatie is in de gemeente Behoud van deze boerderijen en erfcomplexen is een ontwikkelingen dienen deze uitgangspunten in acht Elburg inmiddels afgerond. belangrijke taak voor de komende jaren. te worden genomen. Daarnaast moeten ontwikke- Daarnaast is er ook de toenemende hinder door de lingen uiteraard altijd voldoen aan geldende weten (autonome) groei van het wegverkeer. Door het toe- regelgeving op het gebied van onder andere bodem passen van stille wegdekken kan het geluidniveau (waaronder ook de in voorbereiding zijnde gemeen- van het wegverkeer aanmerkelijk beperkt worden. In telijke bodemkwaliteitskaart), geluid, luchtkwaliteit, combinatie met wegen/of rioleringswerkzaamhe- archeologie, water, verkeer en parkeren, milieuzo- den kan dan voor een beperkte meerprijs de leefkwa- nering, visuele hinder, schaduwwerking, bezonning, liteit aanmerkelijk worden verbeterd. Verkeerskun- landschap, cultuurhistorie, externe veiligheid (waardige maatregelen, die het terugdringen van geluido- onder gemeentelijk externe veiligheidsbeleid) en na- verlast door verkeer mede tot doel hebben, zoals de tuur. De toets aan deze aspecten vindt onder andere stimulering van langzaam verkeer, concentratie van plaats in het kader van de bestemmingsplanproce- verkeer op hoofdroutes stad/stedelijk gebied en het dure, die voor diverse ontwikkelingslocaties in deze instellen van geluidsluwe verblijfsgebieden, worden structuurvisie moet worden doorlopen. bij nieuwe plannen steeds meegewogen. Bij hoge ge- luidswaarden kunnen dove gevels worden toegepast geluidhinder bij nieuwe woningen. * Cradle to Cradle is een nieuwe kijk op duurzaam ontwerpen. Waar duurzame Geluid heeft direct invloed op hoe we ons voelen en In het ontwerpstadium wordt het nadeel van een ontwikkeling is gedefinieerd als de ontwikkeling waarbij de huidige generatie in haar noden voorziet, zonder de mogelijkheden daartoe voor de volgende gene- onze omgeving beleven. De Wet geluidhinder heeft hoog geluidsniveau beperkt door akoestische com- ratie te beperken, gaat het streven van de cradle to cradle visie verder. In deze visie staat het voorzien in onze eigen noden centraal, waarbij de toekomstige als doelstelling de mens te beschermen tegen de ne- pensatie en aangevuld door niet akoestische com- generaties bovendien van meer worden mogelijkheden voorzien. Het is onder andere van belang dat wordt gekozen voor materialen en een constructiewijze gatieve effecten van geluid. De beleving van geluid is pensatie (bijv. geluidluwe tuin, groter balkon, voorzie- die eenvoudig uit elkaar kunnen worden gehaald en elders opnieuw kunnen worden gebruikt of worden afgebroken tot waardevolle compost. echter plaats-, tijden persoonsgebonden. ningen dichtbij, e.d.).

76 structuurvisie Hoe hoger het geluidsniveau, hoe meer compensatie Voor nieuwe bedrijven die in een hoge milieucatego- De gemeente Elburg heeft de landelijke doelstellin- wordt toegepast. De gemeente hanteert voor nieu- rie vallen, is in de gemeente geen plaats. Daarnaast gen op het gebied van klimaat (2% energiebesparing we situaties een gebiedsgerichte aanpak. Naast de kan hinder worden voorkomen door te zorgen dat per jaar, 14% duurzame energie in 2020 en 20% re- wettelijk beschermde objecten en functies rekent de bedrijven voldoende mogelijkheden hebben om zich ductie van broeikasgassen in 2020) onderschreven gemeente ook kinderdagverblijven tot de te bescher- op bedrijventerreinen te ontwikkelen. In dit kader is door het vaststellen van het Klimaatactieplan Noord- men objecten en functies. het van belang dat er geen nieuwe bedrijfswoningen Veluwe. In het Klimaatactieplan is als één van de doel- worden toegestaan op bedrijventerreinen, tenzij stellingen opgenomen om in het volkshuisvestings- Hinder door bedrijvigheid transformatie gewenst is. Dit voorkomt dat er mo- beleid uitgangspunten op te nemen ten aanzien van Bedrijvigheid is in de gemeente Elburg zoveel moge- gelijk beperkingen ontstaan voor bedrijven door de de energetische prestatie van nieuwbouwwoningen. lijk geclusterd op bedrijventerreinen. Toch zijn er in nabijheid van deze woningen. Het toekomstige bedrij- Eenzelfde doelstelling is opgenomen voor het econo- de gebouwde woonomgeving en in het buitengebied venterrein De Glinde vormt hierop een uitzondering. mische en ruimtelijke ordeningsbeleid ten aanzien bedrijven die hinder en een veiligheidsrisico veroor- Ter plaatse zijn enkele bedrijfswoningen aan beide zij- van utiliteitsgebouwen. Om deze doelstellingen te zaken. De gemeente heeft in de afgelopen jaren al den van de Zuiderzeestraatweg West voorzien, om kunnen behalen, zal ook bij nieuwe ruimtelijke ontwik- zoveel mogelijk bedrijven proberen uit te plaatsen. een aantrekkelijke entree van de dorpskern Doorn- kelingen hiermee rekening worden gehouden. Kleine bedrijven die een ongunstige bijdrage leveren spijk te waarborgen. Duurzaamheid wordt een belangrijk item bij gebieds- aan de hinder- en veiligheidssituatie in woonwijken ontwikkeling. De gemeente Elburg maakt voor het worden zo mogelijk uitgeplaatst naar bedrijventerrei- Duurzaamheid goed verankeren van duurzame energieambities in nen, zodra ruimte beschikbaar is en de situatie zich In een gezonde leefomgeving staat de bewoner cen- het gebiedsontwikkelingsproces gebruik van de nota voordoet. Hierbij hebben bedrijven die voor wat be- traal. De omgeving nodigt uit tot gezond bewegen, van Agentschap NL “Centraal stellen van duurzame treft het aspect gevaar een direct risico (permanent heeft een goede lucht- en geluidskwaliteit en maakt energieambities in het gebiedsontwikkelingsproces”. aanwezig) of indirect risico (transport van gevaarlijke dat mensen zich prettig en sociaal veilig voelen. De Binnen het gemeentelijk grondgebied wordt tevens stoffen naar het bedrijf) veroorzaken prioriteit. In de focus van de gemeente ligt op het anticiperen op gezocht naar mogelijkheden voor toepassing van huidige situatie zijn er geen situaties die om een di- klimaatverandering, het beperken van CO2-uitstoot, grootschalige duurzame energie-opties, zoals bio- recte oplossing vragen. Verspreid in de gemeente zijn het creëren van een gezonde leefomgeving en het massa en warmte-koude opslag. op enkele plekken in woonwijken nog milieuhinderlijke sluiten van kringlopen geïnspireerd op het Cradle to bedrijven en/of bedrijven met een veiligheidsrisico Cradle principe. Door het verbinden van duurzaam- gevestigd. Het betreft onder andere twee LPG-tank- heid en klimaatbestendigheid is het mogelijk om een stations in woonwijken. Zowel de stations zelf als de veilige en gezonde leefomgeving te ontwikkelen voor transporten ernaar toe veroorzaken risico’s. Als de nu en later. mogelijkheid zich voordoet wordt getracht deze bedrijven te saneren of te verplaatsen naar een locatie op een bedrijventerrein of naar een terrein waar geen gevoelige functies aanwezig zijn. Ten aanzien van de LPG-tankstations wordt de mogelijkheid voor verplaatsing, met inachtneming van daarmee gepaard gaande kosten, onderzocht. Ter plaatse van vrijkomende locaties wordt, na verplaatsing van de bedrijven, ruimte geboden aan passende functies, waaronder woningen en maatschappelijke voorzieningen.

elburg 00 77 Ten aanzien van biomassa wordt aangesloten op de De regio Noord-Veluwe heeft een regionale visie op regionale visie, die in de navolgende alinea aan bod ruimtelijke inpassing van biomassaprojecten opge- komt. Losse windmolens zijn vanwege de lastige land- steld. De ruimtelijke visie moet initiatiefnemers en schappelijke inpassing niet gewenst. Wel vindt op dit gemeenten in de regio gaan helpen bij het vinden en moment onderzoek plaats naar de plaatsing van een onderbouwen van de juiste locatie voor het juiste ini- rij wondmolens langs de A28. In dit onderzoek komen tiatief. De regiogemeenten kunnen zoekzones voor eventuele beperkingen vanwege natuurwaarden biomassaprojecten in hun structuurvisies en be- (EHS en Natura 2000 gebieden) aan bod. Windmo- stemmingsplannen overnemen. De gemeente Elburg lens zijn binnen de EHS immers niet toegestaan. zal initiatieven toetsen aan het regionaal afwegingskader en het lokale ruimtelijke beleid. Daarnaast zijn in de dagelijkse leefomgeving diverse Door het verzachten van de negatieve effecten kan (kleinere) maatregelen denkbaar die bijdragen aan de duurzaamheid ook verbeterd worden. Denk aan een goede milieukwaliteit en duurzaamheid. Voor- het aantrekkelijker maken van woonomgeving en beelden hiervan zijn het verkorten van de afstand tot landschap door een robuustere groene aankleding. de basisvoorzieningen en een fijnmazig (langzaam) Daarnaast moeten duurzaamheidaspecten worden vervoernetwerk. Door afval-, sanitatie- en energie- benut bij recreatie en toerisme, zodat de recreatie systemen te verknopen kunnen kringlopen worden niet ten koste gaat van natuur, milieu en welzijn van gesloten en kan afval worden benut. Naast de stan- inwoners. daardeisen wordt gestimuleerd dat zo hoog mogelijke duurzaamheidambities worden toegepast. Er zou evenveel of meer energie opgewekt moeten worden dan er gebruikt wordt. Een goede waterhuishouding hoort hier ook bij. Bij nieuwe ontwikkelingen wordt toegezien op een goed waterbeheer voor wat betreft inrichting, beheer en onderhoud. In een duurzaam landschap wordt de functie wonen ingepast in een groen-blauwe structuur waarin waterberging en ecologische verbondenheid centraal staan. Eigenaren van grond worden gestimuleerd om natuur en landschapselementen te behouden of te verbeteren.

78 structuurvisie elburg 00 79 SV 2030: structuurvisie

SV 2030: structuurvisiekaart op basis van Topografische kaart van Nederland (uitgave 2010) 80 structuurvisie Nieuwbouwlocatie wonen (uitbreiding Verbeteren ov-verbinding ‘t Harde - Aanleggen, onderhouden en herstellen en inbreiding, voor lijst met locaties zie Elburg - Dronten houtwallen, singels of bomenrijen H4) (indicatieve patronen)

Zoeklocatie Eperweg ‘t Harde Oplossen verkeersproblemen N309 Ontwikkelen routenetwerk buitengebied

Groene erven (als kleinschalige uit- Realiseren / verbeteren fietsnetwerk Ontwikkelen gradiëntlijnen in combinatie breidingen) aan de rand van de kernen buitengebied met recreatieve routes (indicatief)

Groene erven en/of landgoederen Ontwikkelen of omvormen tot Herstel en ruimtelijke versterking van (indicatief)* Toeristisch Overstappunt (TOP) bekenstructuur

Landgoederen (indicatief)* Voorzieningen welzijn, zorg en educatie: Versterken sportvoorzieningen en w=welzijn/zorg, m=maatschappelijk, combineren met andere voorzieningen vo=voortgezet onderwijs

Ontwikkelen bedrijventerrein De Glinde Realisatie dorpsharten Behoud openheid en zicht naar het landschap (pijl) en behouden EHS en Natura 2000 (arcering)

Revitaliseren bedrijventerrein Behouden en of versterken groene Behouden en ontwikkelen rietoever Kruismaten en Oostendorp en in de gebieden in bebouwde kom langs randmeer toekomst mogelijk defensie

Bestaande winkelvoorzieningenniveau Versterken overgang kernen-landschap Behoud openheid schootsvelden in stand houden

Concentratie van winkelvoorzieningen Realiseren of herstellen laanbeplanting Behouden landgoederen

Transformeren winkelcentrum Oost- Behouden openheid landschap Stimuleren en vernieuwen verblijfs- hoek tot woongebied recreatiegebieden

Ontwikkelen poortgebieden als trekkers Behouden doorzichten richting Realisatie hotel van de vesting landschap

Zoekgebied rondweg Versterken bosrand * zoekzones landschappelijke (indicatieve patronen) versterking en groene wiggen

elburg 00 81

HOOFDstuK 4 uitvoering 4 uitvoering

4.1 inleiding

algemeen kostenverhaal Het realiseren van de in dit document verwoorde vi- Sinds de inwerkintreding van de nieuwe Wet ruimte- Aan de hand van de kostensoortenlijst in artikel 6.2.3 sie kost tijd en geld. De gemeente doet dit niet in alle lijke ordening zijn gemeenten in de volgende gevallen t/m 6.2.5 van het Besluit ruimtelijke ordening wordt gevallen alleen, maar in voorkomende gevallen ook verplicht tot kostenverhaal op de initiatiefnemer van in het exploitatieplan aangegeven welke kosten voor samen met andere overheden en/of private partijen. een ruimtelijke ontwikkeling: de betreffende ontwikkeling worden gemaakt. Aan In de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is bepaald dat • Wanneer een initiatief mogelijk wordt gemaakt de hand van die opsomming wordt een bijdrage be- structuurvisies dienen in te gaan op de wijze waarop via een bestemmingsplan(herziening), een om- rekend aan diegene die de opbrengsten van een be- de gemeente zich voorstelt de genoemde ontwik- gevingsvergunning of een wijzigingsplan en: paalde ontwikkeling, bijvoorbeeld woningbouw, ont- kelingen “te doen verwezenlijken”. In de volksmond • Sprake is van een bouwplan zoals genoemd in vangt. De feitelijke berekening hiervan vindt plaats bij wordt dat de uitvoeringsparagraaf genoemd. artikel 6.2.1. van het Besluit ruimtelijke ordening de afgifte van de omgevingsvergunning. (Bro), zie hieronder: Een gemeente hoeft geen exploitatieplan op te stel- uitvoeringsbeleid gemeente elburg - De bouw van één of meer woningen; len indien het kostenverhaal al op een andere ma- Uitgangspunt ten aanzien van de uitvoering is dat de - De bouw van één of meer andere hoofdge- nier geregeld is (‘anderszins verzekerd’) en tevens gemeente Elburg een actief grondbeleid zal voeren. Bij bouwen; locatie-eisen en regels voor woningbouwcategorieën dit actieve grondbeleid kan de gemeente de ontwikkelin- - De uitbreiding van één hoofdgebouw met niet nodig zijn of op een andere manier zijn geregeld. gen ook samen met andere partijen ter hand nemen. tenminste 1.000 m2 bruto vloeroppervlak- Deze situatie kan zich voordoen als met de eigenaar te (bvo) of met één of meer woningen; van een locatie een exploitatieovereenkomst wordt Particuliere initiatieven die passen binnen deze vi- - De verbouwing van één of meer aaneenge- gesloten, of als de kosten gering zijn. Ook is het mo- sie zullen door de gemeente worden ondersteund. sloten gebouwen die voor andere doelein- gelijk dat de gemeente zelf grond uitgeeft, waardoor Het algemene standpunt van de gemeente daarbij den in gebruik waren, voor woondoeleinden, gemaakte kosten kunnen worden versleuteld in de is aan de realisatie van particuliere initiatieven geen mits tenminste tien woningen worden gronduitgifteprijs. kosten voor de gemeente zijn verbonden (zowel gerealiseerd; plankosten als ook (ambtelijke) voorbereidingskos- - De verbouwing van één of meer aaneen- kostenverhaal in relatie tot de structuurvisie ten). De gemeente heeft als streven zoveel mogelijk gesloten gebouwen die voor andere doel- De Wet ruimtelijke ordening geeft een directe link vast te leggen in anterieure overeenkomsten. Deze einden in gebruik waren, voor detailhandel, aan tussen de mogelijkheden voor kostenverhaal en overeenkomsten zullen worden verbonden met de dienstverlening, horeca- of kantoordoelein- het instrument structuurvisie. Zolang de kosten die juridisch-planologische stukken (zoals bestemmings- den, mits de cumulatieve oppervlakte van worden gemaakt voor voorzieningen direct toewijs- plan, omgevingsvergunning) die nodig zijn voor de de nieuwe functies tenminste 1.500 m2 bvo baar of toerekenbaar zijn aan één of meer locaties, daadwerkelijke realisatie. bedraagt; bijvoorbeeld woningbouw, is er geen relatie met de Voor initiatieven die niet passen in deze visie bestaat - De bouw van kassen met een oppervlakte structuurvisie. Het betreft onder andere bovenwijk- geen basis voor uitwerking anders dan het onder- van tenminste 1.000 m2 bvo. se kosten, die in de gemeentelijke Nota Grondbeleid zoeken van de mogelijkheden of en hoe het initiatief In voornoemde gevallen geldt de plicht tot het vast- zijn gedefinieerd als ‘kosten voor een voorziening in overeenstemming kan worden gebracht met deze stellen van een (publiekrechtelijk) exploitatieplan zo- betreffende grondexploitatie binnen of buiten een visie. als bedoeld in artikel 6.12 Wet ruimtelijke ordening. exploitatiegebied die van nut is voor meerdere ex- Voor de financiële uitvoerbaarheid zal de gemeente Het exploitatieplan volgt daarbij de procedure van ploitatiegebieden’. Voorbeelden zijn een rotonde, een gebruik gaan maken van de mogelijkheden die de het planologische besluit, waarbij in het geval van bij- ontsluitingsweg, een rioleringsgemaal, een parkje Wet ruimtelijke ordening daartoe biedt. voorbeeld een bestemmingsplan, tegelijkertijd met met speelvoorzieningen of het wegnemen van een In de volgende paragrafen wordt ingegaan op de re- de vaststelling van dat plan eveneens een exploita- hindercirkel van bedrijf ten behoeve van meerdere geling en de toepassing daarvan door de gemeente. tieplan wordt vastgesteld. exploitatiegebieden.

84 structuurvisie bovenplanse kosten Daarnaast heeft de gemeente Elburg een parkeer- De regeling ten aanzien van bovenplanse kosten (ar- • Profijt: de locatie moet nut ondervinden van de fonds ingesteld. Aan dit fonds worden op grond van tikel 6.13, lid 7 Wro) komt erop neer dat de tekorten te treffen werken, maatregelen of voorzienin- particuliere overeenkomsten bijdragen geleverd, in- van de ene locatie worden gedekt door de positieve gen. Deze toets geldt alleen voor de locatie als dien de parkeerbehoefte van een ontwikkeling niet resultaten van een andere locatie, onder de voor- geheel, niet per bouwperceel binnen een loca- op eigen terrein kan worden opgelost. Bijdragen aan waarde dat een samenhang tussen beide locaties tie. De wetgever noemt als voorbeeld dat het dit parkeerfonds staan los van deze structuurvisie. bestaat. opheffen van een stankcirkel binnen een gebied ten gunste komt van het gehele plangebied en In het kader van bovenplanse verevening (‘bovenplan- Het verhalen van bovenplanse kosten wordt gezien niet een gedeelte ervan; se kosten’ uit de gemeentelijke Nota Grondbeleid) als een vorm van bovenplanse verevening. Een voor- • Toerekenbaarheid: er moet een causaal ver- is de structuurvisie wel van belang. De Wro biedt beeld betreft de kosten voor herstructurering van band zijn tussen de gebiedsontwikkeling en de namelijk de mogelijkheid ‘bovenplanse verevening’ in een bestaand bedrijventerrein, dat samenhangt met kosten. De werken, maatregelen en voorzie- de vorm van een fondsbijdrage in de exploitatieopzet een nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein of de kos- ningen zouden niet aan de orde zijn zonder de van een exploitatieplan op te nemen, mits voor deze ten voor een groot groen- of recreatiegebied, dat sa- gebiedsontwikkeling of de kosten worden mede locaties of gedeelten daarvan een structuurvisie is menhangt met diverse bestaande en nieuwe woon- gemaakte ten behoeve van deze gebiedsontwik- vastgesteld. Uit de structuurvisie moet derhalve de gebieden. Daar waar het gaat om voorzieningen keling; bovenplanse verevening te herleiden zijn. van openbaar nut bestaat er mogelijk enige overlap • Proportionaliteit: indien meerdere gebieden De structuurvisie kent ook een directe koppeling tussen bovenplanse en bovenwijkse kosten. Bij deze baat hebben bij een werk, maatregel of voorzie- met (anterieure) overeenkomsten, voor zover het voorzieningen wordt de schaal van de voorziening als ning moeten deze naar evenredigheid (neerge- financiële bijdragen aan ‘ruimtelijke ontwikkelingen’ onderscheidend kenmerk genomen. Een grootscha- legd in expliciet gemaakte verdeelmaatstaven) betreft. Ook deze ruimtelijke ontwikkelingen moeten lige voorziening valt binnen de bovenplanse kosten. worden verdeeld. Dat betekent dat de gemeen- zijn opgenomen in de gemeentelijke structuurvisie. Bovenplanse verevening kan voor meerdere locaties te transparant moet aanduiden langs welke Voorwaarde is dat er een structuurvisie is waarin de of gedeeltes daarvan in de exploitatieopzet worden criteria deze kosten zijn verdeeld. samenhang van de ruimtelijke ontwikkeling waarvoor opgenomen in de vorm van een fondsbijdrage, in- een bijdrage wordt gevraagd en de ‘betalende’ ont- dien er voor deze locaties of gedeeltes daarvan een bijdragen ruimtelijke ontwikkelingen wikkeling is aangegeven. structuurvisie is vastgesteld welke aanwijzingen Een anterieure overeenkomst over grondexploitatie is geeft over de bestedingen die ten laste van het fonds in principe vormvrij. Hierbij geldt de uitzondering dat In deze structuurvisie is ervoor gekozen de boven- kunnen komen. uitsluitend bijdragen aan ruimtelijke ontwikkelingen planse kosten en ruimtelijke ontwikkelingen samen Bovenplanse verevening is mogelijk in een anterieure mogen worden gevraagd, als hiervoor een grondslag te voegen onder één noemer, namelijk bovenplanse overeenkomst maar ook via het exploitatieplan. wordt geboden in de structuurvisie. Hier gelden de elementen. Deze elementen zijn te herleiden uit de drie criteria profijt, proportionaliteit en toerekenbaar- beschrijving van het programma per thema in hoofd- Wat betreft het rekening houden met bovenplanse heid niet. Om een bijdrage te mogen vragen voor ruim- stuk 3. De te ontwikkelen locaties (‘betalende ontwik- verevening in een exploitatieplan, moet worden vol- telijke ontwikkelingen, dient er echter wel een relatie kelingen’) zijn in deze visie aangeduid als verzorgings- daan aan de in de wet verankerde criteria profijt, tussen de betreffende (opbrengstgevende) ontwikke- gebied, omdat niet alle ontwikkelingen (die voldoen proportionaliteit en toerekenbaarheid: ling en de ruimtelijke ontwikkeling, waarvoor een bij- aan het begrip ‘bouwplan’ zoals genoemd in artikel drage wordt gevraagd, te zijn. 6.2.1 van het Bro) binnen de planperiode van deze visie te voorspellen zijn.

elburg 00 85 4. opbrengstlocaties

Bij ‘ruimtelijke ontwikkelingen’ valt te denken aan In deze paragraaf volgt een opsomming van de be- De harde plancapaciteit betreft plannen waarvan de aanleg van natuurelementen, maar ook aan de langrijkste opbrengstlocaties, waarvan uitvoering het nieuwe planologische regime is vastgesteld. De verbetering van de infrastructurele voorzieningen binnen de planperiode van deze structuurvisie is te zachte plancapaciteit is nog niet planologisch moge- van een gemeente, zo blijkt uit de toelichting van de verwachten. Het betreft deels ontwikkelingen waar- lijk gemaakt. Daarnaast is onderscheid gemaakt tus- Wet ruimtelijke ordening op dit onderdeel. Als voor- van het nieuwe planologische regime nog niet is vast- sen uitbreidingslocaties en inbreidingslocaties. Het waarde voor het vragen van bijdragen aan ruimte- gesteld en waarbij, naast kosten, ook substantiële op- betreft enkel de woningbouwlocaties die bekend zijn. lijke ontwikkelingen geldt dat deze ruimtelijke ontwik- brengsten zijn te verwachten. De opbrengstlocaties De lijst met woningbouwlocaties is gebaseerd op kelingen moeten zijn benoemd in de structuurvisie. zijn weergegeven op de Structuurvisiekaart. Op de het woningbouwprogramma KWP3. Het is mogelijk De gemeente kan aan een initiatiefnemer een bijdra- volgende pagina is nog een extra kaart opgenomen dat binnen deze planningsruimte voor woningbouw- ge vragen in de door haar te maken kosten voor een met alle woningbouw- en overige ontwikkelingsloca- locaties aantallen en prioriteit onderling wijzigen. bepaalde ruimtelijke ontwikkeling. Voor een overeen- ties, met nummers die terug te vinden zijn in de op- Wanneer er in de tussentijd andere plannen worden komst gelden uiteraard de algemene beginselen van somming hieronder. ingediend, kan het bovendien zijn dat de navolgende behoorlijk bestuur (a.b.b.b.) en de algemene eisen van Overigens zullen zich in de praktijk, naast genoemde plannen in de tijd verschuiven. het Burgerlijk Wetboek. Dit betekent dat de gevraag- grote ontwikkelingen, kleinere initiatieven voordoen de bijdrage altijd in verhouding zal moeten staan tot die passen binnen de doelstellingen van de struc- Plannen realisatie 010 - 019 de betreffende ontwikkeling, die aan de ruimtelijke tuurvisie. Voor alle bouwplannen, zoals genoemd in ontwikkeling bijdraagt. artikel 6.2.1. van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) uitbreidingslocaties wonen (zie paragraaf 4.1), waarvoor nog een planologisch Locatie Vossenakker Noord Elburg bovenplanse elementen besluit moet worden genomen, geldt dat hiervoor Harde plancapaciteit: 30 woningen In paragraaf 4.3 Bovenplanse elementen is aange- een verplichting geldt tot kostenverhaal. Hierbij zijn geven welke bovenplanse kosten en ruimtelijke ont- de bepalingen met betrekking tot bovenplanse ver- Locatie Vossenakker Zuid Elburg wikkelingen in de planperiode van deze visie worden evening en bijdragen aan ruimtelijke ontwikkelingen Harde plancapaciteit: 132 woningen voorzien. Het gaat hierbij om algemene werken en (bovenplanse elementen) van toepassing. voorzieningen, waar een groter gebied profijt van Voor wat betreft opbrengstlocaties is hierna een Locatie Horstkamp Elburg heeft en die niet zijn toe te rekenen aan één of meer lijst weergegeven die de verschillende locaties in Harde plancapaciteit: 180 woningen concrete ontwikkelingslocatie(s). In genoemde pa- beeld brengt. Het gaat hierbij grotendeels om wo- ragraaf is tevens aangegeven welke (potentiële) op- ningbouwplannen. Daarnaast is de ontwikkeling van Locatie Burgemeester Folkerts Elburg brengstlocaties profijt hebben van de ontwikkeling, één nieuw bedrijventerrein, namelijk het bedrijven- Harde plancapaciteit: 52 woningen dus wat het ‘verzorgingsgebied’ van de elementen terrein De Glinde, voorzien. Tevens wordt er plaatse is. Nieuwe initiatieven in dat verzorgingsgebied, die van drie inbreidingslocaties, naast woningen, naar Locatie Heidezoom ‘t Harde voldoen aan het begrip ‘bouwplan’ zoals genoemd in verwachting ruimte geboden aan overige functies. Harde plancapaciteit: 209 woningen artikel 6.2.1. van het Bro, worden geacht bij te dra- Deze locaties zijn opgenomen onder de noemer gen in de kosten voor de algemene bovenplanse ele- ‘ontwikkelingslocaties’. Bij de woningbouwplannen Locatie Oude Harderwijkerweg Hoge Enk menten. Hiermee wordt de ruimtelijke relatie tussen is een onderscheid gemaakt in enerzijds concrete Harde plancapaciteit: 4 woningen kostenpost en de opbrengst opleverende locaties woningbouwplannen die uitgevoerd worden tussen gelegd in deze structuurvisie. 2010 en 2019 en anderzijds woningbouwplannen op Locatie Huisdijk/Gerichtenweg Hoge Enk de langere termijn na 2019. Daarbij is aangegeven Zachte plancapaciteit: 10 woningen of er sprake is van harde of zachte plancapaciteit.

86 structuurvisie Locatie De Glinde Doornspijk Locatie Jeanne d’Arc ‘t Harde Groene erven (als kleinschalige uitbreidingen) aan de Zachte plancapaciteit: 6 woningen Zachte plancapaciteit: 46 rand van de kernen Zachte plancapaciteit: onbekend VAB Woningen Diversen Locatie Serpentino ‘t Harde Zachte plancapaciteit: 42 Zachte plancapaciteit: 10 Groene erven en landgoederen (als kleinschalige uitbreidingen) ter plaatse van groene wiggen en zoek- uitbreidingslocaties bedrijven zones landschappelijke versterking Bedrijventerrein De Glinde Doornspijk Zachte plancapaciteit: onbekend Plancapaciteit: 3,2 hectare Landgoederen (als kleinschalige uitbreidingen) ter inbreidingslocaties wonen plaatse van groene wiggen en zoekzones landschap- Locatie Omloop Zuid Elburg pelijke versterking Harde plancapaciteit: 16 Zachte plancapaciteit: onbekend

Locatie Omloop Noord Elburg Harde plancapaciteit: 49 uitbreidingslocaties wonen na 019 inbreidingslocaties wonen na 019 Locatie Rehoboth Elburg Locatie De Dijkjes Elburg Locatie Oude Bleek Elburg Zachte plancapaciteit: 33 Harde plancapaciteit: 227 Zachte plancapaciteit: 25

Locatie Wildemaet Elburg Locatie Hokseberg ‘t Harde Locatie Nunspeterweg Elburg Zachte plancapaciteit: 5 Zachte plancapaciteit: 35 Zachte plancapaciteit: 10

Locatie Wolkamerweg ‘t Harde Locatie Eperweg (zoekgebied) ’t Harde Locatie Vrijheidsstraat Elburg Harde plancapaciteit: 12 Zachte plancapaciteit: onbekend Zachte plancapaciteit: onbekend

Locatie De Beemd ‘t Harde Locatie Huisdijk/Gerichtenweg Hoge Enk Locatie Molenstraat Elburg Harde plancapaciteit: 14 Zachte plancapaciteit: 10 Zachte plancapaciteit: onbekend

Locatie Eperweg 77/79 ‘t Harde Locatie Gerichtenweg Hoge Enk Locatie Kruisweg/Veldbloemenlaan Elburg Harde plancapaciteit: 9 Zachte plancapaciteit: onbekend Zachte plancapaciteit: onbekend

Locatie Poshuis ‘t Harde Locatie Waterlanden I Fase II Doornspijk Locatie Parkweg ‘t Harde Harde plancapaciteit: 30 Harde plancapaciteit: 65 Zachte plancapaciteit: 4

Locatie Winkelcentrum ‘t Harde Locatie Waterlanden II Doornspijk Locatie Bovendwarsweg/Vale Ouwelaan ‘t Harde Zachte plancapaciteit: 94 Zachte plancapaciteit: 38 Zachte plancapaciteit: 10

elburg 00 87 88 structuurvisie 4. bovenplanse elementen

Locatie Kaerweg ’t Harde In het navolgende wordt een overzicht gegeven Indien afgeweken wordt van de woonwensen van de Zachte plancapaciteit: onbekend van de bovenplanse elementen, die de gemeente gemeente op een locatie, dan dient elders compen- de komende tien jaar beoogt te realiseren. Het be- satie te worden gevonden. Compensatie kan op ver- Locatie Herenveldweg/Blerckweg ‘t Harde treft een combinatie van bovenplanse verevening schillende manieren. Zachte plancapaciteit: onbekend en ruimtelijke ontwikkelingen, zoals deze in de Wro Dit kan door een programmatische bovenplanse ver- worden genoemd. De elementen hebben veelal een evening of een financiële bovenplanse verevening. In Locatie Spaerbroekweg/Aelbert Topweg Doornspijk ruim ‘verzorgingsgebied’, een gebied dat van de be- het eerste geval wordt afgesproken het tekort aan Zachte plancapaciteit: onbekend treffende ontwikkeling een bepaalde mate van profijt een bepaald type woningen in het ene plan te com- heeft. Nieuwe initiatieven in dat verzorgingsgebied, penseren in een ander plan, zodat het woningbouw- Locatie Oude Kerkweg/Veldweg Doornspijk die voldoen aan het begrip ‘bouwplan’ zoals genoemd programma van beide locaties samen weer voldoet Zachte plancapaciteit: onbekend in artikel 6.2.1. van het Bro, worden geacht bij te dra- aan de verdeling. In het tweede geval worden afspra- gen in de kosten voor de bovenplanse elementen. De ken gemaakt over een financiële bijdrage vanuit het Locatie Rode Landweg/Zuiderzeestraatweg West bijdragen aan deze elementen komen ten goede aan verzorgingsgebied, die het mogelijk maakt om op een Doornspijk een fonds. Het betreft hier dus fondsbijdragen in be- andere toekomstige locatie het tekort aan goedkope Zachte plancapaciteit: onbekend paalde, in de toekomst door de gemeente te maken, woningen te compenseren. kosten. Uiteraard zal de gevraagde bijdrage altijd in Locatie Kerkdijk/Zuiderzeestraatweg West Doorn- verhouding staan tot de betreffende ontwikkeling, Herstructurering woongebieden spijk die aan het bovenplanse element bijdraagt. Om de bestaande woningvoorraad aantrekkelijk te Zachte plancapaciteit: onbekend houden voor toekomstige generaties, is het van be- volkshuisvesting lang dat herstructurering van woongebieden plaats- Het volkshuisvestelijk beleid van de gemeente is erop vindt. De meeste woningen zijn in particulier bezit of in Ontwikkelingslocaties (inbreiding) te realise- gericht dat voor alle inkomenscategorieën voldoen- het bezit van de woningbouwcorporatie. Om te zorgen ren na 019 de woonruimte beschikbaar is van voldoende kwa- dat de woonomgeving aantrekkelijk blijft en dat de wo- liteit. De komende tien jaar zet de gemeente in op ningen aansluiten bij de behoefte, kan de gemeente Locatie Kruismaten Elburg het vergroten van slaagkansen van de doelgroepen bijdragen leveren voor herstructurering. Het verzor- Zachte plancapaciteit: onbekend starters, gezinnen en senioren. gingsgebied is de gehele gemeente Elburg. Deze verdeling in woningbouwcategorieën geldt als al- Locatie Zuideerzeestraatweg Oost/Molenweg Elburg gemeen uitgangspunt. Het kan zo zijn dat vanuit de as- toevoeging landschapselementen Zachte plancapaciteit: onbekend pecten landschap, cultuurhistorie of ruimtelijke kwaliteit Door de toevoeging van landschapselementen hoopt toch voor andere woningtypen wordt gekozen, danwel de gemeente Elburg het landschap aantrekkelijk te Locatie Het Straatje/Oostendorperstraatweg Elburg een groter aandeel van bijvoorbeeld duurdere wonin- houden. De landschapselementen worden conform Zachte plancapaciteit: onbekend gen. Te denken valt aan vrijkomende agrarische of cul- de voorgestelde maatregelen in het Landschaps- tuurhistorisch waardevolle bebouwing, versterking van ontwikkelingsplan gerealiseerd. De gehele gemeen- bestaande lintbebouwing etc. Hier zijn bijvoorbeeld juist te heeft profijt van deze maatregelen, aangezien grotere kavels met vrijstaande bebouwing gewenst in het landschap aantrekkelijker wordt voor bewoners. plaats van rijwoningen of gestapelde bebouwing.

elburg 00 89 4.4 programma

Het verzorgingsgebied betreft dan ook de gehele Het verzorgingsgebied is dan ook de gehele gemeen- Op de hierna volgende pagina’s is het uitvoeringspro- gemeente Elburg. Nieuwe opbrengstlocaties in de te Elburg, waardoor nieuwe opbrengstlocaties in de gramma van de structuurvisie van de gemeente El- gehele gemeente worden geachte een financiële bij- gemeente worden geacht een financiële bijdrage te burg afgebeeld. Hierbij wordt opgemerkt dat het een drage te leveren aan deze landschapselementen. leveren aan dit bovenplanse element. weergave is van de verwachting, die ten tijde van de vaststelling van deze structuurvisie over de uitvoe- Ontwikkeling fietspadennetwerk relatie kernen buitengebied ring van de diverse projecten bestaat. Het ontwikkelen van een verbindend padennetwerk De relaties tussen de kernen en het omliggende bui- in het buitengebied is ook een maatregel die in het tengebied moeten worden verbeterd. Dit kan door in het Landschapsontwikkelingsplan wordt voor- het toevoegen van nieuwe ommetjes en het aanslui- gesteld. Het verzorgingsgebied is hierbij de gehele ten op het recreatieve padennetwerk. De maatrege- gemeente Elburg en nieuwe opbrengstlocaties in de len hebben profijt voor de kern waarin deze maatre- gehele gemeente worden geacht een financiële bij- gelen plaatsvinden. Het verzorgingsgebied is dan ook drage aan deze fietspaden te leveren. de kern waar de maatregelen zijn voorzien. Zodoende worden nieuwe opbrengstlocaties geacht bijdragen Ontwikkeling tOP te leveren aan de maatregelen die in de betreffende Aanvullend op de ontwikkeling van het fietspaden- kern worden genomen. netwerk wil de gemeente Elburg Toeristische Over- stappunten (TOP) realiseren. Daarbij zijn er twee in Overgangen stedelijk gebied landschap Elburg gepland (aan twee zijden van de vesting), twee De vaak harde overgangen tussen stedelijk gebied bij ‘t Harde (bij het station en bij de Tuinen van A. Vo- en landschap moeten worden verzacht. Dit kan door gel) en één in Doornspijk (centrum). Ontwikkeling van het toevoegen van nieuwe landschapselementen, toerisme komt ten goede aan de gehele gemeente. doorzichten en erfbeplanting. De maatregelen heb- Het verzorgingsgebied is dan ook de gehele gemeen- ben profijt voor de kern waarin deze maatregelen te Elburg, waardoor nieuwe opbrengstlocaties in de plaatsvinden. Het verzorgingsgebied is dan ook de gemeente worden geacht een financiële bijdrage te kern waar de maatregelen zijn voorzien. Zodoende leveren aan dit bovenplanse element. dienen nieuwe opbrengstlocaties in die kern waar de maatregelen worden uitgevoerd, een bijdrage te le- realisatie parkeervoorzieningen veren aan deze maatregelen. Rondom de Vesting (dé toeristische trekker van El- burg) moet worden voorzien in extra parkeervoor- uitvoeren duurzaamheidsambities zieningen, om voldoende parkeercapaciteit in de In paragraaf 3.10 zijn allerlei duurzaamheidsambities toekomst te kunnen garanderen. Er wordt hiertoe neergelegd die de gemeente Elburg wil realiseren. onder andere parkeerruimte gerealiseerd op de lo- Dit kan op verschillende manier tot stand worden caties IJsbaan en Kamperdijk. Daarnaast wordt ten gebracht. Nieuwe opbrengstlocaties in de gemeente tijde van evenementen extra parkeergelegenheid worden geacht financieel bij te dragen aan deze am- gerealiseerd op overloopterreinen. Ontwikkeling van bities, iedereen in de gemeente heeft er profijt van. voldoende parkeergelegenheid komt ten goede aan Het verzorgingsgebied betreft dan ook de gehele ge- de gehele gemeente. meente Elburg.

90 structuurvisie Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Elburg (concept)   Initiatief Maatregel Status Realisatie Realisatie Gemeen- Gezamen- Privaat tot 2020 na 2020 telijk lijk

1 Wonen Vossenakker Noord Elburg Uitbreidingslocatie Vossenakker Zuid Elburg Uitbreidingslocatie Horstkamp Elburg Uitbreidingslocatie Burgemeester Folkerts Elburg Inbreidingslocatie Omloop Zuid Elburg Inbreidingslocatie, bouw is reeds gestart. Omloop Noord Elburg Inbreidingslocatie, bouw is reeds gestart. Rehoboth Elburg Inbreidingslocatie Wildemaet Elburg Inbreidingslocatie Heidezoom ‘t Harde Uitbreidingslocatie, bouw van 76 woningen reeds gestart. Wolkamerweg ‘t Harde Inbreidingslocatie De Beemd ‘t Harde Inbreidingslocatie Eperweg 77/79 ‘t Harde Inbreidingslocatie Poshuis ‘t Harde Inbreidingslocatie Winkelcentrum ‘t Harde Veel belangen en partijen Jeanne d'Arc ‘t Harde Inbreidingslocatie met sociale huurwoningen voor specifieke doelgroep. Serpentino ‘t Harde Inbreidingslocatie Oude Harderwijkerweg Hoge Enk Inbreidingslocatie Gerichtenweg/Huisdijk Hoge Enk Uitbreidingslocatie VAB Woningen Buitengebied Diverse initiatieven lopen. De meest concrete initiatieven zijn meegenomen. De Dijkjes Elburg Uitbreidingslocatie op langere termijn. Oude Bleek Elburg Ontwikkeling aan noordelijke entree vesting op lange termijn Kruismaten Elburg Gedeeltelijke transformatie op lange termijn Nunspeterweg Elburg Ontwikkeling bij zuidelijke entree vesting op lange termijn Zuiderzeestraatweg Oost/Molenweg Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Vrijheidsstraat Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Molenstraat Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Kruisweg/Veldbloemenlaan Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Het Straatje/Oostendorperstraatweg Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Hokseberg ‘t Harde Uitbreidingslocatie op lange termijn Zoeklocatie Eperweg ’t Harde Uitbreidingslocatie op lange termijn, geen concrete initiatieven Parkweg ‘t Harde Inbreidingslocatie op lange termijn Kaerweg ’t Harde Inbreidingslocatie op lange termijn Herenveldweg/Blerckweg ’t Harde Inbreidingslocatie op lange termijn Bovendwarsweg/Vale Ouwe (Volkstuinen) ‘t Harde Inbreidingslocatie op lange termijn Waterlanden I Fase II Doornspijk Uitbreidingslocatie op lange termijn Waterlanden II Doornspijk Uitbreidingslocatie op lange termijn Spaerbroekweg/Aelbert Topweg Doornspijk Inbreidingslocatie op lange termijn Oude Kerkweg/Veldweg Doornspijk Inbreidingslocatie op lange termijn Rode Landsweg/Zuiderzeestraatweg West Doornspijk Inbreidingslocatie op lange termijn Kerkdijk/ Zuiderzeestraatweg West Doornspijk Uitbreidingslocatie op lange termijn Gerichtenweg/Huisdijk Hoge Enk Uitbreidingslocatie op lange termijn Gerichtenweg Hoge Enk Uitbreidingslocatie op lange termijn Groene erven (als kleinschalige Diversen Enkele woningen kunnen ontwikkeld worden als financiële drager voor uitbreidingen) aan de rand van de kernen landschapsontwikkeling Groene erven en landgoederen (als Diversen Enkele woningen kunnen ontwikkeld worden als financiële drager voor kleinschalige uitbreidingen) ter plaatse van landschapsontwikkeling groene wiggen en zoekzones landschappelijke versterking

elburg 00 91 Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Elburg (concept)   Initiatief Maatregel Status Realisatie Realisatie Gemeen- Gezamen- Privaat tot 2020 na 2020 telijk lijk

1Landgoederen Wonen (als kleinschalige Diversen Enkele woningen kunnen ontwikkeld worden als financiële drager voor Vossenakkeruitbreidingen) Noord ter plaatse van groene wiggen Elburg landschapsontwikkelingUitbreidingslocatie Vossenakkeren zoekzones Zuid landschappelijke versterking Elburg Uitbreidingslocatie HorstkampRevitalisering woonwijken ElburgDiversen GeenUitbreidingslocatie concrete initiatieven Burg emeester Folkerts Elburg Inbreidingslocatie Omloop2 Werken Zuid Elburg Inbreidingslocatie, bouw is reeds gestart. OmloopRealisatie Noord De Glinde ElburgDoornspijk Inbreidingslocatie,Uitbreidingslocatie bbedrijvenouw is reeds gestart. RehobothAanpak poortgebieden vesting Elburg VerschillendeInbreidingslocatie gebieden aan de rand van het centrum: De Bleek, Haven, Wildemaet Elburg Tramremise,Inbreidingslocatie Nunspeterweg HeidezoomTransformatie Kruismaten ‘tElburg Harde UitbreidingslocatieTransformatie tot hoogwaardig, bouw van 76 multifunctioneel woningen reeds gebied gestart. t.b.v. Wolkamerweg ‘t Harde watergebondenInbreidingslocatie functies, werken, toerisme en/of (zorg)wonen (lange De Beemd ‘t Harde termijn)Inbreidingsloca tie EperwegRealiseren 77/79 Winkelcentrum ‘t Harde ‘t‘t HaHarderde InbreidingslocatieOntwikkeling samen met marktpartijen PoshuisTransformatie winkelcentrum Oosthoek? Elburg‘t Harde TransformatieInbreidingslocatie van oud winkelcentrum tot woongebied WinkelcentrumTransformatie terreinen defensie ‘t HaHarderde VeelTransformatie belangen alsen partijendat aan de orde is (eigendom rijksoverheid) Jeanne d'Arc ‘t Harde Inbreidingslocatie met sociale huurwoningen voor specifieke doelgroep. Serpentino3 Verkeer ‘t Harde Inbreidingslocatie OudeVerbetering Harderwijke N309/realisatierweg rondwegen Hoge Enk InbreidingslocatieInitiatief bij Provincie, gemeente zorgt voor verder inpassing en aanknoping Gerichtenweg/Huisdijk Hoge Enk Uitbreidingslocatiefietsnetwerk VABInpassen Woningen fietsnetwerk rondom rondwegen Buitengebied AansluitpuntenDiverse initiatieven en overstappunten lopen. De meest ontwerpen concrete initiatieven zijn meegenomen. DeVerbeteren Dijkjes OV verbinding ’t Harde – Elburg – Elburg UitbreidingslocatieRealiseren (buurt)busverbinding op langere termijn. OudeDronten Bleek Elburg Ontwikkeling aan noordelijke entree vesting op lange termijn KruismatenRealiseren TOP / parkeervoorzieningen Elburg Diverse plekken Gedeeltelijke Uitbreiding van transformatie parkeervoorzieningen op lange termijn (bij overstappunten), onder andere ter Nunspeterweg Elburg Ontwplaatseikkeling van de bij locatie zuidelijke IJsbaan entree en het vesting Havengebied op lange termijn ZuiderzeestraatwegOntwikkelen routenetwerk Oost/Molenweg buitengebied ElburgBuitengebied InbreidingslocatieIn combinatie met opfietsvoorzieningen lange termijn (zie recreatie en toerisme) Vrijheidsstraat Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Molenstraat4 Voorzieningen welzijn, zorg en educatie Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Kruisweg/VeldbloemenlaanRealisatie dorpsharten Elburg VoorzieningenInbreidingslocatie voor op ouderen lange termijn concentreren in dorpsharten HetVersterken Straatje/Oostendorperstraatweg sportvoorzieningen door Elburg VoorzieningenInbreidingslocatie voor op sport lange en termijn opvang, scholen combineren Hoksebergcombineren ‘t Harde Uitbreidingslocatie op lange termijn ZoeklocatieUitbreiden locaties Eperweg voor ouderenzorg ’t Harde ToenameUitbreidingslocatie behoefte opin toekomst,lange termijn, o.a. Wozocogeen concrete ’t Harde initiatieven ParkwegRealiseren woonzorgcomplex Hokseberg ‘t’t HaHarderde InbreidingslocatieOnderdeel uitbreidingslocatie op lange termijn Hokseberg KaerwegRealiseren MBO-opleiding ’t Harde InbreidingslocatieAfhankelijk van initiatief op lange termijn Herenveldweg/BlerckwegUitvoeren programma n.a.v. Care Valley ’t Harde InbreidingslocatieProgramma nog niet op naderlange bepaaldtermijn Bovendwarsweg/ValeVeluwe Ouwe (Volkstuinen) ‘t Harde Inbreidingslocatie op lange termijn Waterlanden I Fase II Doorns pijk Uitbreidingslocatie op lange termijn Waterlanden5 Groen en water II (bebouwde kom) Doorns pijk Uitbreidingslocatie op lange termijn SpaerRealiserenbroekweg/Aelbert of herstellen laanbeplantingTopweg Doornspijk Alle kernen InbreidingslocatieMaatregel uit Groenstructuurvisie op lange termijn OudeVersterken Kerkweg/Veldweg overgang kernen -landschap DoornspijkDoornspijk/Elburg InbreidingslocatieMaatregel uit Groenstructuurvisie op lange termijn RodeVormgeven Landsweg/Zuiderzeestraatweg doorzichten richting West DoornspijkDoornspijk/H Enk MaatregelInbreidingslocatie uit Groenstructuurvisie op lange termijn Kerkdijk/buitengebied Zuiderzeestraatweg West Doornspijk Uitbreidingslocatie op lange termijn Gerichtenweg/HVersterken groeneuisdijk gebieden HogeAlle kernen Enk UitbreidingslocatieMaatregel uit Groenstructuurvisie op lange termijn GerichtenwegGroen omkaderen sportvelden AlleHoge kernen Enk MaatregelUitbreidingslocatie uit Groenstructuurvisie op lange termijn GroeneGemengd erven riool (als ombouwen kleinschalige naar gescheiden Diversen Enkele woningen kunnen ontwikkeld worden als financiële drager voor uitbreidingen)stelsel aan de rand van de kernen landschapsontwikkeling Groene erven en landgoederen (als Diversen Enkele woningen kunnen ontwikkeld worden als financiële drager voor kleinschalige6 Buitengebied uitbreidingen) ter plaatse van landschapsontwikkeling groeneOntwikkeling wiggen routenetwerk en zoekzones buitengebied Maatregel uit Landschapsontwikkelingsplan landschappelijkeVersterken bosrand versterking Maatregel uit Landschapsontwikkelingsplan Aanleggen houtwallen/singels/bomenrijen Maatregel uit Landschapsontwikkelingsplan Ontwikkelen gradiëntlijnen i.c.m. recr. routes Maatregel uit Landschapsontwikkelingsplan Herstel en ruimtelijke versterking Maatregel uit Landschapsontwikkelingsplan bekenstructuur

9 structuurvisie Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Elburg (concept)   Initiatief Maatregel Status Realisatie Realisatie Gemeen- Gezamen- Privaat tot 2020 na 2020 telijk lijk Ontwikkeling toeristische overstappunten Maatregel uit Landschapsontwikkelingsplan 1Behoud Wonen openheid en zicht naar het Maatregel uit Landschapsontwikkelingsplan Vossenakkerlandschap Noord Elburg Uitbreidingslocatie VossenakkerBehouden en Zuid ontwikkelen rietoever langs Elburg UitbreidingslocatieMaatregel uit Landschapsontwikkelingsplan Horstkamprandmeer Elburg Uitbreidingslocatie BurgTegengaanemeester verrommeling Folkerts buitengebied Elburg InbreidingslocatieMaatregel uit Landschapsontwikkelingsplan OmloopUitvoeren Zuid VAB-regeling Elburg Inbreidingslocatie,Afhankelijk van particulier bouw is initiatief reeds gestart. Omloop Noord Elburg Inbreidingslocatie, bouw is reeds gestart. Rehoboth7. Recreatie/toerisme Elburg Inbreidingslocatie WildemaetVerbeteren voorzieningen tbv Elburg Inbreidingslocatie Heidezoomrecreatieterreinen ‘t Harde Uitbreidingslocatie, bouw van 76 woningen reeds gestart. WolkamerwegRealiseren mogelijkheden voor hotel op kop ‘t Harde InbreidingslocatieAfhankelijk van externe partijen Dehaven Beemd / kanaal ‘t Harde Inbreidingslocatie EperwegRealiseren 77/79 elk weer accommodatie ‘t Harde Inbreidingslocatie PoshuisOntwikkelen routenetwerk buitengebied ‘t Harde InbreidingslocatieZie buitengebied Winkelcentrum ‘t Harde Veel belangen en partijen Jeanne8 Cultuurhistorie d'Arc ‘t Harde Inbreidingslocatie met sociale huurwoningen voor specifieke doelgroep. SerpentinoReservering cultuurhistorische projecten ‘t Harde Inbreidingslocatie OudeVersterken Harderwijke landgoederenzonesrweg Hoge Enk Inbreidingslocatie Gerichtenweg/HuisdijkBehoud oude erfcomplexen Hoge Enk Uitbreidingslocatie VAB Woningen Buitengebied Diverse initiatieven lopen. De meest concrete initiatieven zijn meegenomen. De9 Milieu Dijkjes en duurzaamheid Elburg Uitbreidingslocatie op langere termijn. OudeTegengaan Bleek geluidhinder verkeer Elburg OntwikkelingToepassen stil aan asfalt, noordelijke stimuleren entree langzaam vesting verkeer, op lange etc. termijn KruismatenBedrijven uit woonomgeving plaatsen Elburg GedeeltelijkeGeen concrete transformatie gevallen, alleen op langeals zich termijn kansen voordoen NunspeterwegToepassen duurzaamheidsambities Elburg Ontw ikkeling bij zuidelijke entree vesting op lange termijn Zuiderzeestraatweg Oost/Molenweg Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Vrijheidsstraat Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Molenstraat Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Kruisweg/Veldbloemenlaan Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Het Straatje/Oostendorperstraatweg Elburg Inbreidingslocatie op lange termijn Hokseberg ‘t Harde Uitbreidingslocatie op lange termijn Zoeklocatie Eperweg ’t Harde Uitbreidingslocatie op lange termijn, geen concrete initiatieven Parkweg ‘t Harde Inbreidingslocatie op lange termijn Kaerweg ’t Harde Inbreidingslocatie op lange termijn Herenveldweg/Blerckweg ’t Harde Inbreidingslocatie op lange termijn Bovendwarsweg/Vale Ouwe (Volkstuinen) ‘t Harde Inbreidingslocatie op lange termijn Waterlanden I Fase II Doornspijk Uitbreidingslocatie op lange termijn Waterlanden II Doornspijk Uitbreidingslocatie op lange termijn Spaerbroekweg/Aelbert Topweg Doornspijk Inbreidingslocatie op lange termijn Oude Kerkweg/Veldweg Doornspijk Inbreidingslocatie op lange termijn Rode Landsweg/Zuiderzeestraatweg West Doornspijk Inbreidingslocatie op lange termijn Kerkdijk/ Zuiderzeestraatweg West Doornspijk Uitbreidingslocatie op lange termijn Gerichtenweg/Huisdijk Hoge Enk Uitbreidingslocatie op lange termijn Gerichtenweg Hoge Enk Uitbreidingslocatie op lange termijn Groene erven (als kleinschalige Diversen Enkele woningen kunnen ontwikkeld worden als financiële drager voor uitbreidingen) aan de rand van de kernen landschapsontwikkeling Groene erven en landgoederen (als Diversen Enkele woningen kunnen ontwikkeld worden als financiële drager voor kleinschalige uitbreidingen) ter plaatse van landschapsontwikkeling groene wiggen en zoekzones landschappelijke versterking

elburg 00 9

HOOFDstuK 5 proces en procedure 5 Proces en procedure

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het te volgen pro- In deze periode heeft de Elburgse bevolking schrifte- De vastgestelde structuurvisie ligt vervolgens gedu- ces, om uiteindelijk tot een vast te stellen structuur- lijk kunnen reageren op te gehanteerde uitgangspun- rende zes weken ter inzage bij de publieksbalie van visie te komen. Hiertoe wordt allereerst inzicht ge- ten. Ook de instanties en organisaties hebben vóór het gemeentehuis. Deze terinzagetermijn wordt, sa- geven in de diverse te doorlopen processtappen en medio september 2010 opmerkingen gemaakt. De men met de kennisgeving van het besluit tot vaststel- een globale planning van deze stappen. In de tweede nota is vervolgens, met inachtneming van de ingeko- ling, gepubliceerd in de Huis-aan-huis. paragraaf komt de procedure, die ten aanzien van de men inspraakreacties, ter vaststelling aangeboden op te stellen structuurvisie wordt gehanteerd, aan aan de gemeenteraad. Procedure structuurvisie en betrekken van bod. Ingegaan wordt op de wijze waarop de bevolking belanghebbenden bij de voorbereiding van de visie wordt betrokken. De vastgestelde Nota van Uitgangspunten heeft Een structuurvisie heeft geen direct bindende wer- Het betreft in dit geval inspraakmogelijkheden op de basis gevormd voor de structuurvisie, hetgeen king voor burgers. Op basis van de Wro is een struc- gezette tijden. Aangezien geen nieuw beleid wordt plaats heeft gevonden in de derde stap Visievorming. tuurvisie dan ook grotendeels vormen procedure- ontwikkeld, is besloten de bevolking niet interactief De structuurvisie omvat een ruimtelijke vertaling vrij. Er is hierdoor onder andere geen mogelijkheid te betrekken. van de Nota van Uitgangspunten en geeft richting voor het instellen van beroep. De enige procedurele aan de ontwikkelingen die plaatsvinden op het gehele verplichting op grond van de Wro is dat burgers Overzicht stappen grondgebied van de gemeente Elburg tot 2020, met en maatschappelijke organisaties bij de voorberei- Het vormgeven van de structuurvisie omvat een een doorkijk naar 2030. De visie gaat, zoals voor- ding van een structuurvisie worden betrokken. In drietal stappen, namelijk Voortraject, Doelstellingen geschreven in de Wet ruimtelijke ordening (Wro), de structuurvisie moet de wijze waarop burgers en en Visievorming. vergezeld van een uitvoeringsparagraaf. In de uitvoe- maatschappelijke organisaties bij de voorbereiding ringsparagraaf wordt verslag gedaan van de maat- zijn betrokken namelijk worden verantwoord. De eerste stap, het Voortraject, loopt op dit mo- schappelijke haalbaarheid van de visie. Daarnaast ment. Hierin staat het inventariseren en analyseren is een uitvoeringsprogramma opgenomen, waarin De gemeente Elburg houdt in dit kader de bevolking van het plangebied centraal. Daarnaast wordt het de beoogde planning en programmatische wijze van in ieder geval van het begin tot het eind van het pro- totstandkomingsproces van de structuurvisie in uitvoering van de structuurvisie aan de orde komt. ces op de hoogte via de gemeentelijke internetsite. deze stap uitgekristalliseerd. Tevens is op 12 januari Tot slot wordt in de uitvoeringsparagraaf de grond- Daarnaast betrekt de gemeente de burgers op de 2010 de wettelijke vooraankondiging gepubliceerd slag geboden voor enkele vormen van kostenverhaal. volgende twee momenten actief bij de visie: in de Huis-aan-huis, waarin de gemeenteraad haar Daarbij zijn er mogelijkheden voor bovenplanse ver- • de Nota van Uitgangspunten, in de vorm van voornemens tot het voorbereiden van een struc- evening en het regelen van een bijdrage voor ruimte- inspraak in de zomer van 2010; tuurvisie kenbaar maakt. lijke ontwikkelingen. • de ontwerp-structuurvisie; in de vorm van Na bestuurlijk akkoord met de structuurvisie zal het inspraak medio 2011, waarbij tevens een infor- De tweede stap, de Doelstellingen, omvat het bepa- ontwerp van de visie naar verwachting medio 2011 matieavond wordt gehouden. len van de ontwikkelingsrichting voor de gemeente in procedure worden gebracht. Het betreft het toe- Deze inspraakmogelijkheden worden door middel Elburg op hoofdlijnen. Hiertoe is de Nota van Uit- zenden van de visie aan betrokken overleginstanties van een advertentie in de Huis-aan-huis en op de ge- gangspunten opgesteld, waarin een overzicht wordt en het ter inzage leggen van de visie ten behoeve van meentelijke website aangekondigd. gegeven van beleidsuitgangspunten en randvoor- inspraak. Na inspraak en overleg wordt de structuur- waarden voor de op te stellen structuurvisie. Deze visie, met inachtneming van de ingekomen inspraak- Nota is gedurende de zomer van 2010 ter inzage en overlegreacties, ter vaststelling aangeboden aan gelegd in het kader van de inspraak. Ook is de Nota de gemeenteraad. Vaststelling is in het najaar van van Uitgangspunten toegezonden aan instanties en 2011 voorzien. organisaties die van belang zijn.

96 structuurvisie De gemeente sluit voor wat betreft de terinzagelegging van de ontwerp-structuurvisie aan op haar gemeentelijke inspraakverordening. Bepaald is dat, na publicatie in de Huis-aan-huis, de stukken voor belanghebbenden gedurende zes weken ter inzage liggen bij de publieksbalie van het gemeentehuis. Tijdens deze periode van terinzagelegging van de ontwerp-structuurvisie wordt tevens een informa- tieavond gehouden.

Na inspraak en overleg wordt de structuurvisie, met inachtneming van de ingekomen inspraak- en overlegreacties, ter vaststelling aangeboden aan de gemeenteraad. De vastgestelde structuurvisie ligt vervolgens gedurende zes weken ter inzage bij de publieksbalie van het gemeentehuis. Deze terinzagetermijn wordt, samen met de kennisgeving van het besluit tot vaststelling, gepubliceerd in de Huis-aan-huis.

Daarnaast geldt de wettelijke verplichting in de fase van de vroege planvoorbereiding om, op grond van artikel 1.3.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro), een vooraankondiging te publiceren. Met deze vooraankondiging wordt kennis gegeven van de voorbereiding van de structuurvisie. Deze vooraankondiging is op 12 januari 2010 gepubliceerd in de Huis-aan-huis.

elburg 00 97

HOOFDstuK 6 doorkijk 2030 6 Doorkijk 00

Voorliggende structuurvisie bevat voor de planpe- De oostelijke rondweg zal, door de diverse uitbrei- riode 2020 een redelijk concrete visie voor de ge- dingswijken die de afgelopen jaren zijn gerealiseerd, wenste ruimtelijke ontwikkeling voor het gehele ge- inmiddels worden omgeven door woningen, Bij een meentelijk grondgebied. Het essay in dit hoofdstuk verbetering van de ontsluiting moet mogelijk worden geeft een blik op de verdere toekomst tot 2030, ingezet op een nieuwe brug over het havenkanaal. mede gebaseerd op ontwikkelingsmogelijkheden die tot 2020 zijn voorzien. Bedrijfsmatige activiteiten zijn hoofdzakelijk geconcentreerd op de bedrijventerreinen in Elburg en ‘t In 2030 is de bevolking van de gemeente Elburg als Harde. De bedrijventerreinen Broeklanden, Oosten- geheel niet erg gegroeid ten opzichte van 2020. De dorp en De Koekoek zijn moderne bedrijventerrei- verwachting is dat de bevolking in de verdere toe- nen met een hoogwaardige uitstraling en een goede komst niet veel verder zal toenemen. Het aantal ontsluiting. In Doornspijk en Hoge Enk zijn verspreid huishoudens is nog licht gestegen. Ook na 2030 zal kleinschalige bedrijven aanwezig.Op de verschillende voor het aantal huishoudens sprake zijn van een be- defensieterreinen is ruimte voor transformatie, perkt stijgende lijn. De uitbreiding van woonwijken is waarbij voorop staat dat de verschillende functies in de periode van 2020 tot 2030 dan ook op kleine elkaar niet tegenwerken. schaal uitgevoerd. Daarbij is ingezet op het afronden van woonwijken richting het landschap. Op een fraaie manier zijn de randen van de verschillende kernen door geleidelijke overgangen verweven met het landschap.

In verouderde wijken dichtbij voorzieningen zijn door herstructurering verouderde en kleine eengezinswoningen getransformeerd naar woningen, geschikt voor de huisvesting van ouderen. Deze herstructurering draagt bij aan het bestaansrecht van de voorzieningen, die geconcentreerd zijn in de centra van de kernen. Voor de toekomst blijft deze herstructure- ringsopgave zeer belangrijk.

De transformatie van het bedrijventerrein Kruisma- ten is in gang gezet. Ter plaatse ontstaat een inte- ressant gebied, waar een mix van werken, wonen, recreatie en andere activiteiten plaatsvinden. De transformatie draagt bij aan een verbeterde ruimtelijke relatie tussen de vesting en het Drontermeer. Indien blijkt dat de verschillende functies op Kruisma- ten veel verkeersbewegingen tot gevolg hebben, zal de ontsluiting aandacht vragen.

100 structuurvisie Op het gebied van verkeer en mobiliteit zijn verschil- De Vesting Elburg is het hoofdwinkelcentrum van de lende maatregelen genomen om de bereikbaarheid, stad. Daarnaast vormt winkelcentrum De Vrijheid leefbaarheid en verkeersveiligheid te verbeteren. een aantrekkelijk buurtwinkelcentrum. Concentra- Voor ‘t Harde en Oostendorp zijn oplossingen gevon- tie van voorzieningen heeft ervoor gezorgd dat in den om de N309 op een goede manier door of langs Doornspijk en Hoge Enk een acceptabel voorzienin- de dorpen te laten lopen. Daarbij is de toegankelijk- genniveau aanwezig is. heid van centrumfuncties voor voetgangers en fietsers cruciaal. In het buitengebied van de gemeente Elburg heeft de landbouw haar belangrijke positie behouden. Het In de centra van de verschillende kernen zijn diverse aantrekkelijke landschap is verder versterkt door functies geconcentreerd. De winkelfuncties zitten nieuwe landschapselementen, passend bij het his- direct naast sociale functies, scholen, etc. Daarmee torisch karakter. Hierdoor is het buitengebied nog zijn levendige centra gerealiseerd, die passen bij het aantrekkelijker geworden voor recreanten, die dank- karakter van het dorp. Zo heeft het dorpshart in baar gebruik maken van de vele fietsvoorzieningen Doornspijk een heel ander karakter dan het dorps- en recreatieve faciliteiten. hart in ‘t Harde. De randmeerkust is een gevarieerde zone geworden, waar natuur in harmonie met kleinschalige recreatieve activiteiten samengaan. Ook zijn er voldoende ecologische verbindingen vanaf de randmeerkust, door de verschillende landschapstypen, richting de Veluwe. Doordat de kenmerkende verschillen tussen de landschapstypen zijn geaccentueerd, kan door bewoners en recreanten een unieke dwarsdoorsnede van het landschap worden ervaren

De vele cultuurhistorische hoogtepunten in de gemeente worden veel bezocht door toeristen en zijn landelijk bekend. Vooral de combinatie van de oude vesting met het omliggende historische landschap en oude boerderijen en landgoederen is uniek.

De gemeente Elburg heeft de verschillende afron- dende nieuwbouwprojecten en herstructureringslo- caties op een duurzame manier ingevuld. Inwoners en overige gebruikers ervaren in Elburg een veilige, gezonde en prettige leefomgeving met voldoende voorzieningen binnen handbereik.

elburg 00 101