Sprawozdanie Stenograficzne Z 36 Posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

S e j m Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VI

Sprawozdanie Stenograficzne z 36 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 19 lutego 2009 r. (drugi dzień obrad)

Wa r s z a w a 2 0 0 9

str. str.

TREŚĆ

36. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 19 lutego 2009 r.) str. str.

Wznowienie posiedzenia Poseł Romuald Ajchler ...... 145 Komunikaty Poseł Witold Klepacz ...... 145 Sekretarz Poseł Beata Bublewicz ...... 109 Poseł Elżbieta Streker-Dembińska...... 146 Sprawy formalne Poseł Jerzy Wenderlich ...... 146 Poseł Joanna Senyszyn ...... 110 Poseł Stanisław Szwed ...... 146 Zmiana porządku dziennego Poseł Tadeusz Arkit...... 147 Marszałek...... 110 Poseł Henryk Gołębiewski ...... 147 Punkt 12. porządku dziennego: Informa- Poseł Krystyna Grabicka...... 148 cja rządu na temat planów i działań Poseł Artur Ostrowski...... 148 rządu, zmierzających do zabezpiecze- Poseł Robert Telus...... 148 nia narodowej gospodarki i polskich Poseł Krzysztof Sońta ...... 149 obywateli przed skutkami – narastają- Poseł Jan Kulas ...... 149 cego na światowych rynkach ﬁnanso- Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 150 wych – kryzysu Poseł Marek Polak ...... 150 Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski. . . . 110 Poseł Artur Górski...... 151 Poseł Zbigniew Chlebowski ...... 113 Poseł Jacek Osuch ...... 151 Poseł Aleksandra Natalli-Świat ...... 115 Poseł Dariusz Bąk ...... 151 Minister Pracy i Polityki Społecznej Poseł Tadeusz Woźniak ...... 152 Jolanta Fedak...... 117 Poseł Piotr Polak ...... 152 Poseł Wojciech Olejniczak ...... 118 Poseł Jan Religa...... 153 Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski. . . . 120 Poseł Izabela Leszczyna ...... 153 Poseł Aleksandra Natalli-Świat ...... 121 Poseł Maria Zuba ...... 154 Poseł Wojciech Olejniczak ...... 122 Poseł Jarosław Rusiecki ...... 154 Poseł Jerzy Wenderlich ...... 123 Poseł Krzysztof Lipiec ...... 155 Poseł Stanisław Żelichowski ...... 123 Poseł Krzysztof Popiołek...... 155 Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski...... 125 Poseł Lech Sprawka...... 156 Poseł Marek Borowski...... 125 Poseł Anna Bańkowska ...... 156 Poseł Bogdan Lis ...... 127 Poseł Janusz Chwierut ...... 157 Poseł Bożena Kotkowska...... 128 Prezes Narodowego Banku Polskiego Poseł Bartosz Arłukowicz ...... 129 Sławomir Skrzypek ...... 158 Poseł Ludwik Dorn ...... 131 Poseł Barbara Bartuś ...... 159 Poseł Aleksander Marek Skorupa...... 160 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Krzysztof Matyjaszczyk...... 160 Wznowienie posiedzenia Poseł Jan Łopata ...... 161 Punkt 12. porządku dziennego (cd.) Poseł Stanisław Kalemba ...... 161 Prezes Rady Ministrów Donald Tusk...... 132 Poseł Piotr Cybulski ...... 161 Poseł Henryk Kowalczyk...... 139 Poseł Mirosława Masłowska ...... 162 Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 140 Poseł Szymon Stanisław Giżyński ...... 162 Poseł Henryk Siedlaczek ...... 140 Poseł Mariusz Grad ...... 163 Poseł Grażyna Gęsicka ...... 141 Poseł Jacek Bogucki...... 163 Poseł Jerzy Wenderlich ...... 141 Poseł Adam Gawęda ...... 164 Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski . . 142 Poseł Piotr Babinetz ...... 164 Poseł Elżbieta Rafalska ...... 142 Poseł Wiesław Woda...... 165 Poseł Gabriela Masłowska...... 143 Poseł Magdalena Kochan...... 165 Poseł Wojciech Mojzesowicz ...... 143 Poseł Zbigniew Matuszczak ...... 165 Poseł Mariusz Błaszczak ...... 143 Poseł Michał Szczerba ...... 166 Poseł Anna Paluch ...... 144 Poseł Sławomir Piechota ...... 166 Poseł Stanisław Stec ...... 144 Poseł Marek Plura ...... 166 str. str.

Poseł Stanisława Prządka ...... 167 Podsekretarz Stanu Poseł Antoni Błądek ...... 167 w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Maria Nowak ...... 168 Patrycja Wolińska-Bartkiewicz ...... 198 Poseł Adam Rogacki ...... 168 Poseł Wiesław Andrzej Szczepański ...... 198 Poseł Marek Kwitek ...... 169 Podsekretarz Stanu Poseł Jerzy Gosiewski ...... 169 w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Kazimierz Gołojuch ...... 170 Patrycja Wolińska-Bartkiewicz ...... 199 Poseł Wiesław Janczyk ...... 170 Poseł Witold Klepacz ...... 200 Poseł Marzenna Drab ...... 171 Poseł Zbigniew Matuszczak ...... 200 Poseł Zbigniew Babalski ...... 171 Podsekretarz Stanu Poseł Wojciech Pomajda...... 171 w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk...... 172 Patrycja Wolińska-Bartkiewicz ...... 201 Poseł Joanna Senyszyn ...... 172 Poseł Jan Łopata ...... 201 Poseł Tomasz Kamiński ...... 173 Podsekretarz Stanu Poseł Barbara Marianowska ...... 173 w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Elżbieta Łukacijewska...... 174 Patrycja Wolińska-Bartkiewicz ...... 202 Poseł Piotr Tomański ...... 174 Poseł Jan Łopata ...... 202 Poseł Jacek Kurski...... 175 Podsekretarz Stanu Poseł Wojciech Jasiński ...... 175 w Ministerstwie Infrastruktury Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski . . 176 Patrycja Wolińska-Bartkiewicz ...... 203 Poseł Henryk Milcarz ...... 177 Poseł Sławomir Piechota ...... 203 Poseł Beata Mazurek...... 177 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy Poseł Małgorzata Sadurska...... 178 i Polityki Społecznej Marek Bucior ...... 203 Poseł Jan Kochanowski ...... 178 Poseł Sławomir Piechota ...... 204 Poseł Adam Abramowicz ...... 179 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy Poseł Waldemar Andzel ...... 179 i Polityki Społecznej Marek Bucior ...... 204 Poseł Stanisław Pięta ...... 179 Poseł Jan Filip Libicki...... 205 Poseł Zdzisława Janowska ...... 180 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy Poseł Andrzej Szlachta ...... 180 i Polityki Społecznej Jarosław Duda...... 205 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 181 Poseł Piotr Stanke ...... 206 Poseł Andrzej Szlachta ...... 181 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy Poseł Renata Butryn ...... 182 i Polityki Społecznej Jarosław Duda...... 207 Poseł Renata Zaremba ...... 182 Poseł Stanisław Wziątek ...... 207 Poseł Anna Sikora ...... 183 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Edward Wojtas ...... 184 Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik ...... 207 Poseł Marek Zieliński ...... 184 Poseł Stanisław Wziątek ...... 208 Poseł Iwona Arent ...... 185 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Marzena Dorota Wróbel ...... 185 Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik ...... 209 Poseł Zbigniew Kozak ...... 185 Poseł Renata Butryn ...... 209 Poseł Bartosz Arłukowicz ...... 186 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Paweł Arndt ...... 186 Marek Haber ...... 210 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Renata Butryn ...... 211 Rozwoju Regionalnego Augustyn Kubik . . . . 187 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Marek Haber ...... 211 Grażyna Henclewska...... 189 Poseł Barbara Marianowska ...... 211 Minister FinansówJan Vincent-Rostowski. . .190 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Punkt 13. porządku dziennego: Pytania Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawach bieżących Zbigniew Sosnowski...... 212 Poseł Krzysztof Gadowski...... 194 Poseł Dariusz Bąk ...... 213 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska . . .195 Spraw Wewnętrznych i Administracji Poseł Marek Wójcik ...... 196 Zbigniew Sosnowski...... 213 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Artur Dunin ...... 214 Gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska . . .196 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Poseł Joachim Brudziński ...... 196 Henryk Jacek Jezierski ...... 214 Podsekretarz Stanu Poseł Hanna Zdanowska ...... 215 w Ministerstwie Infrastruktury Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Patrycja Wolińska-Bartkiewicz ...... 197 Henryk Jacek Jezierski ...... 215 Poseł Mirosława Masłowska ...... 197 Poseł Krzysztof Jurgiel ...... 216 str. str.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Punkt 16. porządku dziennego: Spra- i Rozwoju WsiAndrzej Dycha ...... 216 wozdanie Komisji Zdrowia o pilnym Poseł Henryk Kowalczyk...... 218 rządowym projekcie ustawy o zmianie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa ustawy o zawodach lekarza i lekarza i Rozwoju Wsi Andrzej Dycha ...... 218 dentysty oraz ustawy o zmianie ustawy Punkt 14. porządku dziennego: Informa- o zawodach lekarza i lekarza dentysty cja bieżąca Poseł Sprawozdawca Damian Raczkowski . .238 Poseł Waldemar Andzel ...... 219 Poseł Maciej Orzechowski ...... 239 Minister Pracy i Polityki Społecznej Poseł Bolesław Grzegorz Piecha ...... 239 Jolanta Fedak...... 219 Poseł Elżbieta Streker-Dembińska...... 240 Poseł Jan Kulas ...... 220 Poseł Aleksander Sopliński ...... 241 Poseł Stanisław Szwed ...... 221 Poseł Damian Raczkowski...... 241 Poseł Romuald Ajchler ...... 221 Punkt 17. porządku dziennego: Sprawoz- Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk...... 222 danie Komisji Sprawiedliwości i Praw Poseł Andrzej Orzechowski...... 223 Człowieka o: Poseł Małgorzata Sadurska...... 223 1) przedstawionym przez Prezydenta Rze- Poseł Stanisław Wziątek ...... 223 czypospolitej Polskiej projekcie ustawy Poseł Stanisław Kalemba ...... 224 o zmianie ustawy o Trybunale Konsty- Poseł Barbara Bartuś ...... 224 tucyjnym oraz ustawy o wynagrodzeniu Poseł Elżbieta Streker-Dembińska...... 225 osób zajmujących kierownicze stanowi- Poseł Andrzej Grzyb ...... 225 ska państwowe, Poseł Piotr Babinetz ...... 226 2) rządowym projekcie ustawy o zmianie Poseł Maria Nowak ...... 226 ustawy Prawo o ustroju sądów po- Poseł Jadwiga Wiśniewska ...... 227 wszechnych oraz niektórych innych Poseł Ewa Malik ...... 227 ustaw Poseł Sprawozdawca Wojciech Wilk ...... 242 Poseł Iwona Arent ...... 227 Poseł Jerzy Kozdroń ...... 243 Poseł Zbigniew Babalski ...... 228 Poseł Andrzej Mikołaj Dera...... 244 Poseł Kazimierz Gołojuch ...... 228 Poseł Jerzy Kozdroń ...... 245 Poseł Jan Religa...... 229 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Andrzej Szlachta ...... 229 Sprawiedliwości Jacek Czaja...... 245 Poseł Maria Zuba ...... 230 Podsekretarz Stanu Poseł Krzysztof Lipiec ...... 230 w Kancelarii Prezydenta RP Poseł Waldemar Andzel ...... 231 Andrzej Duda ...... 246 Minister Pracy i Polityki Społecznej Punkt 19. porządku dziennego: Sprawoz- Jolanta Fedak...... 232 danie Komisji Sprawiedliwości i Praw Punkt 15. porządku dziennego: Sprawoz- Człowieka o stanowisku Senatu w spra- danie Komisji Finansów Publicznych wie ustawy o zmianie ustawy Prawo o rządowych projektach ustaw o: o adwokaturze, ustawy o radcach praw- 1) zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa nych oraz ustawy Prawo o notariacie Krajowego oraz niektórych innych Poseł Sprawozdawca Robert Węgrzyn . . . . . 247 ustaw, Poseł Robert Węgrzyn ...... 247 2) zmianie ustawy o poręczeniach i gwa- Poseł Andrzej Mikołaj Dera...... 247 rancjach udzielanych przez Skarb Pań- Oświadczenia stwa oraz niektóre osoby prawne oraz Poseł Andrzej Bętkowski...... 248 o zmianie niektórych innych ustaw Poseł Sprawozdawca Andrzej Orzechowski . . 234 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Jacek Brzezinka ...... 235 Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło- Poseł Wiesław Janczyk ...... 235 szonych Poseł Stanisław Stec ...... 236 Poseł Józef Zych...... 1 Poseł Edward Wojtas ...... 237 Poseł Waldemar Anzel ...... 2

(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 21)

(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu — Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegal- Bronisław Komorowski oraz wicemarszałkowie Jerzy nego wywierania wpływu przez członków Rady Mi- Szmajdziński, Krzysztof Putra, Stefan Niesiołowski nistrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa CBA i Jarosław Kalinowski) oraz Szefa ABW na funkcjonariuszy Policji, CBA oraz ABW, prokuratorów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru sprawiedliwości w celu wymuszenia Marszałek: przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obo- wiązków w związku z postępowaniami karnymi oraz Wysoka Izbo! Wznawiam posiedzenie. czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi w spra- Proszę państwa, proszę o powstanie. wach z udziałem lub przeciwko członkom Rady Mi- (Zebrani wstają) Pewnie wszyscy, tak jak cała Polska, jesteśmy nistrów, posłom na Sejm RP i dziennikarzom w okre- wstrząśnięci niespodziewaną śmiercią polskiej mistrzy- sie od 31 października 2005 r. do 16 listopada 2007 r. ni olimpijskiej z Sydney Kamili Skolimowskiej. – o godz. 13; Chciałbym państwa prosić o uczczenie minutą — Ustawodawczej – o godz. 13; ciszy jej pamięci. (Chwila ciszy) — do Spraw Kontroli Państwowej – o godz. 13.30; Dziękuję bardzo. — Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw Proszę państwa, na sekretarzy dzisiejszych obrad związanych z ograniczaniem biurokracji – o godz. 14; powołuję panie i panów posłów Beatę Bublewicz, Mo- — Gospodarki – o godz. 14.30; nikę Wielichowską, Tomasza Górskiego oraz Micha- — Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskich pro- ła Jarosa. jektów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani Polskiej – o godz. 14.30; poseł Beata Bublewicz i pani poseł Monika Wieli- — Obrony Narodowej – o godz. 15; chowska. — Skarbu Państwa – o godz. 15; Protokół i listę mówców prowadzić będą pani po- — Administracji i Spraw Wewnętrznych – o godz. seł Beata Bublewicz i pan poseł Michał Jaros. Proszę wyznaczonych… Nie ma co prosić, pań- 15.30; stwo już siedzą za stołem prezydialnym. — Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyﬁka- Witam i proszę poseł sekretarz o odczytanie ko- cjach – o godz. 16. munikatów. Ponadto informuję, że pan poseł Jan Rzymełka serdecznie zaprasza posłów i senatorów na czwart- kowe spotkanie Zespołu Parlamentarnego ds. Klima- Sekretarz Poseł Beata Bublewicz: tyzmu i Zrównoważonego Rozwoju z prof. dr. hab. Maciejem Sadowskim, klimatologiem. Spotkanie od- Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po- będzie się dzisiaj o godz. 12 w korytarzu Klubu Par- siedzenia Komisji: lamentarnego Platformy Obywatelskiej w sali nr 243 — Śledczej do zbadania okoliczności tragicznej w budynku B, a tematem spotkania będzie polityka śmierci byłej posłanki Barbary Blidy – o godz. 10; klimatyczna państwa. Dziękuję. — Infrastruktury – o godz. 11; — Rolnictwa i Rozwoju Wsi – o godz. 11; — do Spraw Służb Specjalnych – o godz. 12; Marszałek: — Finansów Publicznych – o godz. 12; — do Spraw Unii Europejskiej wspólnie z Komisją Dziękuję bardzo, pani poseł. Spraw Zagranicznych – o godz. 12; — Zdrowia – o godz. 12; Pani poseł z wnioskiem formalnym, tak? Na pew- — Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do no formalnym? spraw związanych z ograniczaniem biurokracji – (Poseł Joanna Senyszyn: Tak.) o godz. 12; Bardzo proszę. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Porządek dzienny. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 110 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Joanna Senyszyn: wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klu- bów i kół. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Za chwilę pre- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm mier rządu Rzeczypospolitej będzie przemawiał do propozycję przyjął. Wysokiej Izby nazwanej wczoraj w „Szkle kontakto- Sprzeciwu nie słyszę. wym” przez redaktora Miecugowa hałastrą z Wiej- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. skiej, a pan marszałek został nazwany szefem tej porządku dziennego: Informacja rządu na te- hałastry. Jak pan marszałek zamierza na to zareago- mat planów i działań rządu, zmierzających do wać? Dziękuję. (Oklaski) zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastające- go na światowych rynkach finansowych – kry- Marszałek: zysu (druk nr 1709). Przypominam, że państwo posłowie dostali ma- Proszę państwa, nie czuję się szefem hałastry, czu- teriał przygotowany przez Ministerstwo Finansów ję się marszałkiem Sejmu i mam nadzieję, że wszyscy informujące o problemie. posłowie czują się przedstawicielami narodu. Proszę o zabranie głosu ministra finansów pana (Głos z sali: Kiedy to było?) Jana Vincent-Rostowskiego w celu przedstawienia Nie słyszałem tej wypowiedzi. Oczywiście, jeżeli informacji. (Oklaski) taka wypowiedź padła, wymaga reakcji. (Głos z sali: Ok. 22.30.) Proszę państwa, Komisja Zdrowia przełożyła Minister Finansów sprawozdanie o pilnym projekcie ustawy o zmianie Jan Vincent-Rostowski: ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i leka- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie i Pano- rza dentysty. wie Posłowie! Na wstępie chciałbym powiedzieć, że nie oglądam telewizji, więc nie słyszałem wczorajsze- Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom go stwierdzenia pana redaktora Miecugowa. Mogę doręczone w druku nr 1693. tylko powiedzieć, że od czasu, jak zostałem mini- (Na salę wchodzi prezes Rady Ministrów Donald strem finansów, najważniejsze są dla mnie te momen- Tusk, oklaski) ty, kiedy miałem zaszczyt przemawiać przed tą Izbą. Na podstawie art. 74 regulaminu Sejmu podjąłem (Oklaski) decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt Panie i Panowie Posłowie! Debata o kryzysie to obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania. nie czas na fajerwerki retoryczne, to nie czas na pod- Proponuję, aby Sejm w dyskusji nad tym punktem jazdy polityczne, to nie czas na polityczny teatr. Dla- wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klu- tego z prawdziwą satysfakcją przyjmujemy deklaro- bów i kół. waną gotowość do współpracy ze strony opozycji. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm W dobie kryzysu potrzebujemy rzetelnej analizy propozycję przyjął. tego, gdzie jesteśmy, dlaczego tu jesteśmy i jaką dro- Sprzeciwu nie słyszę. gą wyjść z kryzysu. Spróbuję dziś sprostać temu Właściwe komisje przedłożył sprawozdania o pro- zadaniu. jektach ustaw: Kryzys gospodarczy to dla Polski druga, po trans- — o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyj- formacji gospodarczej, wielka próba. Dlaczego wybra- nym oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmującym liśmy inną drogę przez kryzys niż wiele krajów Eu- kierownicze stanowiska państwowe i o zmianie usta- ropy i Ameryki Północnej? Na pewno nie dlatego, że wy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz nie- droga ta jest łatwiejsza dla rządu. Wybór takiej drogi których innych ustaw, nie jest działaniem rządu nastawionego głównie na — a także o zmianie ustawy o Banku Gospodar- tzw. słupki sondażowe, na zwiększenie poparcia. Na stwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw i o zmia- pewno nie jest to działanie leniwego rządu. Zresztą nie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych takich zarzutów ostatnio od opozycji słyszymy coraz przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne mniej. Nasza droga przez kryzys ma przede wszyst- oraz o zmianie niektórych innych ustaw. kim zapewnić bezpieczeństwo Polakom, dlatego szu- Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom kamy polskich rozwiązań na polskie problemy. Kry- doręczone odpowiednio w drukach nr 1694 i 1710. zys w naszym regionie przebiega trochę inaczej niż W związku z tym, po uzyskani jednolitej opinii w bogatych krajach zachodnich. Polska w odróżnie- Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- niu od Wielkiej Brytanii czy Stanów Zjednoczonych niu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpa- ma zdrowy system bankowy, i to jest naszą siłą. trzenie tych sprawozdań. W odróżnieniu od tych krajów jednak Polska ma dro- Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził gi dług państwowy, i to jest naszą słabością. W Wiel- zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sej- kiej Brytanii sytuacja jest odwrotna – system banko- mu oraz aby w dyskusjach nad dodanymi punktami wy jest chory. Dwa z sześciu największych banków 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 111

Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski zwiększyła swój deficyt do 8% PKB, teraz wprowadza oszczędności. Włochy maksymalnie ograniczają zostały częściowo znacjonalizowane, ale dług publicz- wzrost deficytu. Również w Stanach Zjednoczonych ny jest tani, a nawet bardzo tani. odzywają się głosy, że zwiększenie długu to zła droga. Ubiegłego lata, nim nastał kryzys, Polska płaciła Może dlatego, że od grudnia odsetki na dziesięciolet- mniej więcej tyle samo odsetek od długu co Wielka nich obligacjach skarbu Stanów Zjednoczonych wzro- Brytania. Obecnie płacimy mniej więcej tyle samo co sły aż o połowę. wtedy, czyli 5,7% od naszych dwuletnich obligacji, ale Musimy być ostrożni teraz, na początku kryzysu. Wielka Brytania płaci 1,5% od takich samych obliga- Politykę fiskalną będziemy mogli poluzować później, cji. Gdybyśmy płacili tyle samo co Anglia, mogliby- ale tylko jeśli warunki na to pozwolą. Tę zasadę za- śmy się zastanowić nad zwiększeniem deficytu. Nie- stosowaliśmy do budżetu na 2009 r., przygotowując stety tak nie jest. Są jednak kraje będące w gorszej wariant awaryjny. Dostosowaliśmy w nim wydatki sytuacji, dużo gorszej niż Polska, takie jak Węgry, do prognozy niskiego wzrostu na poziomie 1,7% które od swoich obligacji dwuletnich płacą np. 11,5%. i dzięki temu, jeśli ona się spełni, nie będziemy mu- Polska jest pośrodku tej skali wiarygodności kredy- sieli ciąć dwa razy ostrzej w drugiej połowie roku. towej. Istnieje więc wielkie niebezpieczeństwo, że Jeśli zaś będzie lepiej, to będziemy mogli wrócić do idąc drogą większego deficytu, doszlibyśmy do sytu- zapisów ustawy budżetowej. acji, w której są Węgry. Wpadlibyśmy wtedy w pułap- Pytacie państwo, co zrobimy, jeśli wariant pesy- kę zadłużenia i zmuszeni bylibyśmy zaciągać coraz mistyczny nie wystarczy. Po pierwsze, jesteśmy przy- większe długi, żeby spłacić wcześniejsze zobowiąza- gotowani na dalsze oszczędności. Jeśli i to nie wy- nia. Nigdy nie dopuścimy do takiej sytuacji. (Oklaski) starczy? Nie chcemy zwiększać podatków ani deficy- Nie zgadzamy się na zafundowanie Polsce wariantu tu. Musimy być jednak przygotowani także na sce- węgierskiego lub argentyńskiego. Polska nie stanie nariusze, w których będziemy zmuszeni wybrać się drugą Argentyną, a rząd premiera Tuska nie za- mniejsze zło. Rządzenie bowiem nie polega na unika- dłuży Polaków, tak jak czyniono to w przeszłości. niu trudnych decyzji i rząd Platformy Obywatelskiej (Oklaski) i Polskiego Stronnictwa Ludowego takich decyzji nie W sytuacji, w której koszt obsługi naszego zadłu- unika. (Oklaski) żenia jest tak wysoki, nie możemy pozwolić sobie na Chcę powiedzieć jasno, że nasza niechęć do pod- większy deficyt. Tylko w 2009 r., żeby zrealizować wyższenia deficytu nie wynika z chęci wejścia do stre- nasz budżet, musimy pożyczyć 155 mld zł. Nasze po- fy euro w 2012 r. Kryterium fiskalne traktatu trzeby pożyczkowe stanowią więc osiem razy więcej z Maastricht musimy spełnić najwcześniej w 2010 r., niż nasz deficyt. Te pieniądze musimy zdobyć, sprze- a nawet w 2011 r. Jest raczej odwrotnie: nasze ambicje dając obligacje Skarbu Państwa. W tym roku nie szybkiego przyjęcia euro wynikają z tego, że jest to będzie to wcale takie proste. Mamy bowiem sytuację, najlepszy środek na walkę z kryzysem w Polsce. Ko- w której w kolejce po dużo większy kredyt stoją m.in. rzyści wynikające z euro widzimy na przykładzie sła- Stany Zjednoczone, Niemcy i Wielka Brytania, kraje bości złotego, która zwiększyła znacząco nasze koszty o zdecydowanie większej wiarygodności kredytowej. obsługi długu. W tym roku, jeśli kurs pozostanie na Bogate kraje świata zwiększyły swoje potrzeby po- poziomie 4,80 zł za euro, będzie to kosztowało budżet życzkowe trzykrotnie – z biliona dolarów w 2008 r. państwa 1400 mld zł dodatkowych odsetek. Także do ponad 3 bilionów dolarów w tym roku. I to im przykład opcji walutowych i wynikające z tego kłopo- inwestorzy chętniej pożyczą pieniądze. Wobec tego ty np. Huty Szkła w Krośnie są najlepszym dowodem Polska musi ostrożnie określić swoje potrzeby po- na to, że przyjęcie euro pomoże naszej gospodarce. życzkowe, gdyż nadmierne zadłużanie się może wpę- Takich opcji by nie było, gdybyśmy byli w strefie euro dzić nas w spiralę długu, a wtedy nawet zaciskanie czy nawet w ERM II. pasa nie wystarczy, żeby znów wyprowadzić nas na Wysoka Izbo! Podczas kryzysu udało nam się prostą. uniknąć pochopnych decyzji wynikających ze stra- Jak mówiłem, w dobie kryzysu sytuacja Polski chu. Cieszę się, że dziś PiS nie straszy Polaków kry- i innych krajów naszego regionu jest zgoła inna niż zysem, ale sam kryzys... sytuacja krajów bogatych. Jednak nie mamy nawet (Poseł Krzysztof Putra: Bo kryzys jest.) pewności, czy bogate kraje decydujące się na olbrzy- (Głos z sali: Wstyd, panie ministrze.) mie zadłużenie nie popełniają błędu, za który przyj- ...w naturalny sposób wywołuje strach. Podczas dzie im zresztą zapłacić w niedalekiej przyszłości. wielkiego kryzysu lat 30. prezydent Roosevelt powie- Obecnie odsetki od ich długu nie są wysokie, ale dział, że jedyne, czego Amerykanie powinni się bać, może się tak zdarzyć, że będą one systematycznie to własny strach. Dzięki temu, że uniknęliśmy roz- rosły, podobnie jak to się dzieje w przypadku kredytu lewu strachu w październiku i listopadzie ubiegłego hipotecznego, kiedy początkowe raty nie były wyso- roku, udało się nam uniknąć przeniesienia świato- kie, a teraz zwiększają się z miesiąca na miesiąc. wego kryzysu finansowego na polskie banki. Były Widać, że świadomość zagrożeń wynikających wtedy takie dni, w których ludzie masowo wyciągali z narastającego długu już dociera do niektórych kra- pieniądze z banków. Jeśli w wypełnionym po brzegi jów zakażonych kryzysem. Rosja, która początkowo kinie ktoś krzyknie: pożar, paniczna reakcja tłumu 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 112 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski blemów kapitałowych banków w Polsce, która zosta- ła ostatnio przyjęta przez Radę Ministrów. zawsze doprowadzi do stratowania ludzi. W naszym Wysoki Sejmie! Strach jest zawsze złym doradcą. przypadku panika mogłaby doprowadzić do upadku Może wymusić na nas groźne dla nas samych błędy. zdrowych banków w Polsce. Gdybyśmy w lecie 2008 r. przestraszyli się wniosku Krytycy zarzucają nam powolne działanie. Ich o wotum nieufności dla ministra finansów i zmniej- krytyka jest nieuczciwa, ponieważ tak naprawdę nie szyli akcyzę, z końcem tego roku mielibyśmy praw- zgadzają się z zasadniczym kierunkiem naszych dzia- dziwą dziurę Kaczyńskiego. (Oklaski) łań. Uważają, że oszczędzanie w czasach kryzysu jest Nie przestraszyliśmy się też wyliczeń prezesa niepotrzebne. W zasadzie więc powinni się cieszyć, PiS, który utrzymuje, że na wejściu Polski do euro że z opóźnieniem wprowadzamy błędne – ich zda- każdy emeryt straci nawet 240 zł miesięcznie. Są niem – decyzje. takie wyliczenia – przekonywał nas pan prezes. Nie mówmy więc o tym, czy działamy powoli, czy Chętnie bym je zobaczył, chętnie bym zapytał pana szybko, tylko czy działania rządu są słuszne. Począt- prezesa, skąd je wziął, gdyby tu był na tak ważnej kowy okres kryzysu bankowego na świecie to czas debacie. (Oklaski) naszej wytężonej pracy na arenie europejskiej. Robi- Wejście do euro jest najlepszym lekarstwem na liśmy to, bo wiedzieliśmy, że zapaść gospodarcza kryzys w Polsce. Dlatego kwestia tego, jak Polska w Europie Zachodniej musi odbić się rykoszetem zyska czy straci na wejściu do euro, jest jak najbar- i uderzyć w Polskę. Także dzięki naszym wysiłkom dziej istotna, jeśli chodzi o walkę z kryzysem. udało się wypracować w Europie wspólne działania, Nie przestraszyliśmy się też wyliczeń prezesa PiS, które ograniczyły skutki kryzysu w Polsce. Jako przepraszam, pana prezydenta w tym przypadku, przykład podam zakres gwarancji dla depozytów który twierdzi, że Polacy stracą aż 15% swojego do- bankowych. Doprowadziliśmy do zgody między sta- chodu realnego, jeśli Polska przystąpi do strefy euro. rymi i nowymi krajami Unii Europejskiej i dzięki Pan prezydent jednak podtrzymywał, że Polska po- temu zapobiegliśmy rywalizacji między krajami Unii mimo tego powinna do strefy euro przystąpić. Widać, co do maksymalnych limitów depozytów bankowych. że pan prezydent jest większym euroentuzjastą niż Taką rywalizację Polska musiałaby przegrać. Dzięki ja. Mogę stwierdzić z całą odpowiedzialnością, tu temu udało się uniknąć przelokowania depozytów, i teraz, że jeżeli będę przekonany, że Polska straci zwłaszcza korporacyjnych, do innych krajów europej- nawet 1/10 tej sumy, o której mówił pan prezydent, skich, które zaproponowałyby wyższe gwarancje niż na wejściu do strefy euro, to nigdy się nie zgodzę na te, na które Polska mogła sobie pozwolić. Takiego wejście Polski do strefy euro. (Oklaski) zagrożenia uniknęliśmy. Nasze działania zabezpie- Niektórzy – i nie mówię tu o opozycji ani z prawa, czyły więc żywotny interes Polski. ani z lewa – straszą też Polaków, że banki zagranicz- Jak mówiłem, Polska nie zastosowała recept inne wypłukują z Polski pieniądze. Żadne dane tego nych krajów europejskich. Mamy bowiem inne pro- obecnie nie potwierdzają. Wręcz przeciwnie, w ostat- blemy, czasem mniejsze, w innych aspektach większe nim kwartale ubiegłego roku, czyli już w dobie kry- niż one. Na przykład, jak mówiłem, Polskę ominął zysu, o 54 mld zł wzrosło finansowanie naszego sys- kryzys bankowy, dlatego nie musieliśmy ratować temu bankowego przez zagranicę, głównie od spółek żadnego banku. Jednak przygotowaliśmy ustawy na matek. Bezpodstawnie oskarżając banki, działamy wypadek kryzysu bankowego w Polsce. Są to: ustawa przeciwko własnym interesom. W czasie kryzysu mu- o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, zwiększają- simy opierać nasze decyzje na potwierdzonych fak- ca gwarancje na depozyty bankowe do równowarto- tach. Dlatego też dla nas liczą się przede wszystkim ści 50 tys. euro, czyli do ponad 200 tys. zł; ustawa opinie najpoważniejszych międzynarodowych insty- o instrumentach płynności sektora finansowego, aby tucji, takich jak Międzynarodowy Fundusz Waluto- zabezpieczyć finansowanie kredytów dla rodzin i przed- wy czy Komisja Europejska, a nie oceny ekspertów siębiorstw; trzy ustawy wdrażające europejskie regu- poszczególnych banków. Obie te instytucje wysoko lacje, tzw. MiFID, wprowadzające obowiązek dokład- cenią nasze działania i kondycję naszej gospodarki. nego poinformowania klientów banków o ich prawach Dnia 8 lutego Międzynarodowy Fundusz Walutowy i ryzykach związanych z transakcjami z instytucjami potwierdził, w specjalnym komunikacie, że Polska finansowymi, czyli z bankami i funduszami. Dwie prowadzi słuszną politykę gospodarczą i ma silne z tych ustaw już obowiązują. Niestety, najważniejszą fundamenty ekonomiczne. z nich prezydent odesłał do Trybunału Konstytucyj- Wysoki Sejmie, jak już wspomniałem, słabość sy- nego. Dalej, ustawa o Banku Gospodarstwa Krajowe- tuacji Polski wynika z drogiego długu państwowego. go, zwiększająca kapitał BGK o 5 mld zł. Dotychczas W porównaniu z wieloma innymi krajami silną stro- kapitał ten leżał odłogiem w Krajowym Funduszu ną polskiej gospodarki jest zaś zdrowy sektor banko- Mieszkaniowym i Funduszu Poręczeń Unijnych. wy. Właśnie dlatego podtrzymanie wzrostu gospo- Ustawa o gwarancjach i poręczeniach ułatwiająca darczego w Polsce powinno być oparte głównie na poręczanie małych i średnich kredytów przez Bank podtrzymaniu akcji kredytowych. Dlatego też, w od- Gospodarstwa Krajowego i na końcu ustawa o reka- różnieniu od Anglii czy Niemiec, państwo polskie nie pitalizacji banków, przygotowana na przypadek pro- musi pożyczać pieniędzy, żeby rozruszać gospodarkę. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 113

Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski monti. I właśnie dlatego bezpieczne finanse publiczne i szybkie wejście do strefy euro to najlepsza polska Mamy w Polsce zdrowy system bankowy i to on po- droga wyjścia z kryzysu. Dziękuję. (Oklaski) winien pełnić tę rolę. W normalnych warunkach działania na rzecz podtrzymania akcji kredytowej są domeną banku central- Marszałek: nego. Działania rządów w tej sferze na Zachodzie wy- nikają ze słabości tamtych systemów bankowych. Dziękuję panu ministrowi. Powtórzę raz jeszcze: polskie banki są zdrowe, dlatego Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- tradycyjne działania banku centralnego powinny wy- rządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświad- starczyć, aby podtrzymać akcje kredytową. czeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń Wobec tego, pytania o poziom kredytu powinno w imieniu kół. się kierować przede wszystkim do Narodowego Ban- Proszę państwa, otwieram debatę. ku Polskiego. Działania rządu w tym zakresie mają O zabranie głosu w imieniu klubu Platforma być głównie pomocnicze i zapobiegawcze. Rząd, nie Obywatelska proszę pana posła Zbigniewa Chle- zwiększając deficytu budżetowego, stworzył prze- bowskiego. strzeń dla Rady Polityki Pieniężnej, aby mogła obni- żyć stopy procentowe. I tak się stało. Ostatnio Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe o 1,75% Poseł Zbigniew Chlebowski: i dzięki temu w kieszeniach polskich rodzin i polskich przedsiębiorców pozostanie dodatkowo około 8 mld zł. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Co więcej, niższe stopy procentowe zwiększają Słowo „kryzys” jest ostatnio niestety bardzo popu- opłacalność kredytów, a to ważne, ponieważ nie wy- larne, zwłaszcza wśród polityków. Często niestety – starczy, że jest oferta kredytów ze strony banków, mówię to z żalem, z ubolewaniem – jest ono naduży- musi też być popyt na kredyt, musi być jeszcze ktoś, wane, w sposób nieodpowiedzialny wykorzystywane kto chce z niego korzystać. w debacie publicznej. Część polityków powtarza to Zapewne Rada Polityki Pieniężnej obniżyłaby sto- hasło tak często, że trudno czasami oprzeć się wra- py jeszcze bardziej, gdyby nie deprecjacja złotego, żeniu, że marzy o tym, aby kryzys naprawdę na wiel- która działa podobnie jak obniżki stóp. Oczywiście ką skalę dotknął naszych rodaków. słaby złoty ma też złe strony. Przede wszystkim dro- Opozycja z jednej strony deklaruje chęć współpra- żeje kredyt mieszkaniowy w walutach i import. Nie- cy w kwestiach związanych ze spowolnieniem gospo- mniej jednak awaryjne działania na wypadek auten- darczym, a z drugiej strony często zupełnie niepo- tycznego zatkania się tzw. kanału kredytowego rząd trzebnie podsyca w sposób nieodpowiedzialny niepo- przygotował, a szczególnie dwa stosowne instrumen- kój wśród Polaków. ty. Po pierwsze, w budżecie na 2009 r. zapisaliśmy Polska gospodarka na tle innych państw europej- w grudniu 40 mld zł gwarancji i poręczeń kredyto- skich wypada naprawdę dobrze, jednak trudno, żeby wych. Po drugie, dokapitalizujemy Bank Gospodar- zła koniunktura naszych partnerów nie odbiła się na stwa Krajowego o 5 mld zł. Szczególnie ważne jest, naszej sytuacji. Mamy do czynienia z poważnym spo- że poręczenia kredytowe będą proporcjonalnie więk- wolnieniem gospodarczym, nasz produkt krajowy sze dla mniejszych firm, które oczywiście zatrudnia- brutto w ciągu najbliższych lat będzie rósł znacznie ją najwięcej ludzi. Zawsze jednak kierujemy się zasa- wolniej niż dotychczas. Wszyscy zdajemy sobie z tego dą, że nasze działania mają pomóc klientom banków, sprawę. Mając tę świadomość, trzeba podejmować a nie samym bankom. (Oklaski) odpowiedzialne decyzje. Wynikają one z szeregu waż- Wysoki Sejmie! Jaka jest filozofia polskiej drogi nych rządowych ustaleń, co jest ważne dla przeciw- przez kryzys? Po pierwsze, nade wszystko pragma- działania skutkom globalnego kryzysu. tyzm, a nie dogmatyzm. Po drugie, bez paniki, bo Jakie działania podejmuje polski rząd w obliczu strach jest najgorszym z doradców. Po trzecie, stosu- spowolnienia polskiej gospodarki? Moim zdaniem są jemy praktyczne polskie i europejskie rozwiązania cztery niezmiernie ważne obszary charakteryzujące polskich problemów. Nie będziemy stosować rozwią- aktywną politykę społeczno-gospodarczą koalicyjne- zań dawno zmarłych teoretyków ekonomii, którzy go rządu. opisywali zupełnie inny świat. (Oklaski) Po czwarte, Bez wątpienia ważnymi obszarami są: ochrona przede wszystkim bezpieczeństwo w niebezpiecznym poziomu życia Polaków, utrzymanie popytu kon- świecie. Dlatego nie zgodzimy się, aby wprowadzić sumpcyjnego, troska o rynek pracy. Mimo problemów Polskę w pułapkę zadłużenia. Żadnych eksperymen- z dochodami budżetu w 2009 r. rząd pozostawił tów na żywym ciele polskiej gospodarki. (Oklaski) w nim ważne elementy polityki społecznej. Pamiętaj- (Poseł Jakub Rutnicki: Brawo!) my o tym, że mimo tych wszystkich zagrożeń planu- Wreszcie wątpimy, czy lekarstwem na kryzys wy- jemy waloryzację rent i emerytur. Planujemy pod- nikający z nadmiernego zadłużenia się, może być wyżki dla nauczycieli, policjantów, służb munduro- dalsze zadłużanie się na ogromną skalę. Tak zresztą wych, a więc ten ważny element społeczny w polityce mówił ostatnio minister finansów Włoch Giulio Tre- społecznej rządu jest zachowany. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 114 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Zbigniew Chlebowski tego banku, ustawa o gwarancjach i poręczeniach to instrumenty, na które dzisiaj oczekują polscy przed- Chcemy utrzymywać popyt konsumpcyjny, siębiorcy i które za moment będą do ich dyspozycji. w związku z tym realizujemy przyjęte wcześniej refor- Wierzymy, że te ważne ustawy bardzo poprawią kon- my dotyczące zmniejszenia podatków, zmniejszenia dycję całego sektora małych i średnich przedsię- kosztów pracy, również dlatego, żeby pieniądze, które biorstw. Temu sektorowi będą też służyły pomysły pozostaną w kieszeniach Polaków, mogły być przezna- i projekty mające na celu wprowadzenie tzw. ulgi po- czone na zwiększenie popytu konsumpcyjnego. datkowej, ulgi inwestycyjnej. Trwają prace nad usta- Najważniejszym obszarem aktywności rządowej wą o podatku dochodowym od osób fizycznych, od koalicji jest troska o rynek pracy. Po okresie dobrej osób prawnych, ustawami, które pozwolą przedsię- koniunktury, wzrostu liczby miejsc pracy, wzrostu biorcom chcącym inwestować na skorzystanie z ta- wynagrodzeń mamy do czynienia z trudnościami, kich ulg, z jednorazowej amortyzacji. jakie przeżywa wiele polskich firm. W sytuacji spo- I czwarty ważny obszar stanowi zabezpieczenie wolnienia gospodarczego musimy wprowadzić rynków finansowych, w tym banków. Chodzi tu w związku z tym instrumenty, które pozwolą ochro- o wcześniej przyjętą przez Sejm ustawę o gwaran- nić miejsca pracy. Można w tym względzie skorzystać cjach dla naszych lokat bankowych, podniesionych z wielu doświadczeń innych krajów europejskich. do 50 tys. euro, ustawę o wsparciu ze Skarbu Pań- Cieszy, że trwają intensywne rozmowy w Komi- stwa dla instytucji finansowych, ustawę o rekapita- sji Trójstronnej. Na trudne czasy potrzebne są nam lizacji banków. To są konkretne przedsięwzięcia, bardziej elastyczne przepisy o czasie pracy, for- które zostały przyjęte przez rząd, a część z nich zo- mach zatrudnienia, organizacji pracy, a także stała również przyjęta i zaakceptowana przez parla- większa elastyczność płac. To jest ważne zwłaszcza ment. To są cztery ważne obszary, konkretne działa- dla tych firm, które przeżywają przejściowe trud- nia podejmowane przez rząd od pierwszych tygodni, ności. Bardziej aktywne zaangażowanie Funduszu od momentu, w którym w Polsce pojawiły się oznaki Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fun- spowolnienia gospodarczego. duszu Pracy to również niezmiernie ważny i cenny Jeżeli dzisiaj opozycja twierdzi, że rząd zaczął pomysł. działać za późno, że nie podejmuje prac nad poważ- Drugim ważnym obszarem jest budżet na 2009 r. nymi projektami, to zachęcam, żeby w swoich wystą- i priorytety, jakie mają wzmacniać polską gospodar- pieniach odniosła się do wszystkich pomysłów zaak- kę. Ważna jest kwestia rekordowych wydatków na ceptowanych przez rząd i do wszystkich prac, które inwestycje modernizacyjne, w tym na budowę dróg, trwają w polskim parlamencie. Przypomnę tylko, że autostrad, modernizację kolei czy lotnisk. Planujemy pierwsza decyzja świadcząca o tym, że reagowaliśmy z budżetu państwa, ze środków Unii Europejskiej na w porę, została podjęta we wrześniu 2008 r. Pierwsza te wydatki modernizacyjne przeznaczyć prawie decyzja, jaką podjęliśmy, dotyczyła zwiększenia gwa- 40 mld zł. To rekordowa kwota, która na pewno bę- rancji dla depozytów Polaków w polskich bankach. dzie bardzo mocno wspierała polską gospodarkę. Następne decyzje zapadały w październiku, listopa- Ważne są dla nas kwestie dotyczące deficytu i dłu- dzie, grudniu i styczniu. Te decyzje są odpowiedzial- gu publicznego. Mówił o tym obszernie minister fi- ne i podejmowane we właściwym czasie. nansów. Również dlatego, że trzeba mówić otwarcie, Trzeba w tej debacie również powiedzieć (Okla- że deficyt budżetowy to nic innego jak zapożyczanie ski) o trzech istotnych sprawach, które są dzisiaj się ministra finansów w bankach. Chcemy, żeby ważnym elementem publicznej debaty w Polsce. Cho- w bankach pożyczali pieniądze na swoją działalność dzi o tzw. opcje walutowe. Istotnie, to jest ogromny przedsiębiorcy, a nie rząd, a nie minister finansów. problem polskich przedsiębiorców, ale dlaczego w tej (Oklaski) Chcemy dbać o niski deficyt i nie ma zgody publicznej debacie, wyrażając troskę o kwestie zwią- na realizację pomysłów, które prowadzą do zwiększa- zane z opcjami walutowymi, politycy, zwłaszcza nia deficytu i długu publicznego. W tym roku na ob- PiS-u, nie podnoszą jednego ważnego argumentu. sługę długu publicznego wydamy z budżetu państwa Otóż w ubiegłym roku we wrześniu parlament za- rekordową kwotę ponad 32 mld zł. Wtedy kiedy nie- kończył prace nad ustawą o obrocie instrumentami którzy odwołują się do pomysłu zwiększania deficytu, finansowymi. Została ona przyjęta przez Sejm i Se- trzeba powiedzieć, że będzie się to działo kosztem nie nat i dawała polskim przedsiębiorcom, którzy podpi- tylko dzisiejszych pokoleń Polaków, ale też następ- sywali umowy z bankami, gwarancje bezpieczeństwa nych. Gdybyśmy realizowali scenariusz opozycji, to tych umów. Pytam więc: Dlaczego pan prezydent nie ten dług polskie rodziny, następne pokolenia będą podpisał tej ustawy? Dlaczego pan prezydent odesłał spłacały jeszcze przez wiele, wiele lat. ją do Trybunału Konstytucyjnego? (Oklaski) Trzecim ważnym obszarem jest dostęp gospodar- Tym wszystkim politykom PiS-u, którzy dzisiaj ki do kredytów. Przygotowaliśmy – część ustaw już martwią się o opcje walutowe, zacytuję tylko artykuł została przyjęta – przepisy, które umożliwią, zwłasz- z tej ustawy, która nie weszła w życie. Art. 83: Infor- cza sektorowi małych i średnich przedsiębiorstw, macje upowszechniane przez firmę inwestycyjną pozyskiwanie kredytów. Ważne ustawy dotyczące w celu reklamy lub promocji usług świadczonych Banku Gospodarstwa Krajowego, dokapitalizowania przez tę firmę powinny być rzetelne i zrozumiałe. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 115

Poseł Zbigniew Chlebowski Poseł Aleksandra Natalli-Świat:

Firma inwestycyjna jest obowiązana, świadcząc Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy dziś dys- usługę maklerską, brać pod uwagę najlepiej pojęty kutować o chyba najważniejszej obecnie dla wszyst- interes klienta. kich Polaków sprawie, o działaniach, które powinny Jestem przekonany, że gdyby ta ustawa obowią- być podejmowane, aby ratować naszą gospodarkę. zywała przede wszystkim banki i instytucje finanso- To rzeczywiście sprawa niezwykle ważna i nie- we, które udzielały opcji walutowych, nie mielibyśmy zwykle pilna, bo negatywne zjawiska w polskiej go- do czynienia z takimi problemami, z jakimi dzisiaj spodarce narastają bardzo szybko. Kolejne prognozy borykają się polscy przedsiębiorcy. (Dzwonek) makroekonomiczne przedstawiane przez ekspertów Kolejna ważna kwestia dotyczy debaty na temat są coraz gorsze, ale spowolnienie gospodarcze ma już wstąpienia Polski do strefy euro. To trzeba powta- bardziej realny, bezpośredni wyraz. Dane na temat rzać. Zmarnowaliśmy dwa lata dobrej koniunktury wzrostu bezrobocia są alarmujące. W styczniu do w polskiej gospodarce, w polskich finansach publicz- grona bezrobotnych dołączyło ponad 160 tys. osób. nych. (Oklaski) Bylibyśmy już w zupełnie innej sy- To jest największy wzrost bezrobocia od 1991 r. Mi- tuacji, nie mielibyśmy tak rozchwianego rynku wa- nisterstwo Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że lutowego. Polacy, którzy mają kredyty w euro czy stopa bezrobocia może wzrosnąć w tym roku do we frankach, nie przeżywaliby takich problemów, 12%, a niektórzy eksperci mówią o 14%. Coraz więk- z jakimi dzisiaj się borykają. Gdyby wtedy kiedy był sze są zaległości firm w wypłacie wynagrodzeń. dobry dla Polski czas, została podjęta decyzja o przy- Z wypowiedzi inspektorów Państwowej Inspekcji stąpieniu Polski do strefy ERM II, to dzisiaj byliby- Pracy wynika, że w niektórych regionach zaległości śmy w strefie euro. Dzisiaj w tej publicznej debacie są nawet kilkakrotnie większe niż przed rokiem. ważnym sygnałem dla rozchwianych rynków finan- Setki, a może nawet tysiące firm mogą mieć ogrom- sowych, dla rynku walutowego w Polsce byłaby pu- ne kłopoty finansowe wynikające z asymetrycznych bliczna deklaracja wszystkich klubów parlamentar- transakcji związanych z tzw. opcjami walutowymi. nych dotycząca przyjęcia wspólnej waluty euro. Wnioski o upadłość z powodu braku możliwości spła- Myślę, że tego oczekują od nas Polacy, polskie spo- cenia opcji złożyły już Krośnieńskie Huty Szkła, Od- łeczeństwo. lewnie Polskie i operator sieci restauracji Sphinx. Panie marszałku, już kończę. Coraz więcej Polaków martwi się o swoją pracę i swo- I ostatnia ważna kwestia wiąże się ze zwiększa- ją przyszłość. niem deficytu. Na moment jeszcze do tego wrócę. Nie Mam 10 minut, więc nie mam czasu odnieść się tylko nie ma na to zgody z tych względów, o których do wszystkich kwestii związanych z opcjami waluto- mówiłem, czyli ze względu na olbrzymie koszty, jakie wymi, ale o jednej sprawie muszę powiedzieć, panie ponosi budżet państwa, ale również z uwagi na nasze przewodniczący Chlebowski. Gdyby Platforma Oby- doświadczenia z ostatnich 3–4 lat. Dług publiczny watelska nie ubarwiła tej ustawy, o której pan mówił, rósł wtedy naprawdę w niesamowitym tempie. artykułami narażającymi czy zagrażającymi nieza- Chciałbym przypomnieć, że tylko przez 2 lata rządów leżności Narodowego Banku Polskiego, prawdopo- PiS-u dług publiczny w Polsce wzrósł o 55 mld zł. dobnie dzisiaj ta ustawa byłaby uchwalona. Trzeba Celowo podaję ten przykład, żeby zwrócić uwagę pań- było się skupić na implementacji dyrektywy, a nie na stwa na to, żebyście wtedy, kiedy mówicie o potrzebie walce z NBP. (Oklaski) zwiększania deficytu, a więc zadłużania Polaków, Dzisiejsza informacja rządu została określona mieli w świadomości i pamięci to, że z naszej strony jako informacja o planach i działaniach zmierzają- nie ma zgody na zadłużanie państwa, na takie meto- cych do zabezpieczenia narodowej gospodarki i pol- dy, które wykorzystywaliście, bo m.in. przez wasz skich obywateli przed skutkami narastającego na grzech zaniechania mamy dzisiaj do czynienia z po- światowych rynkach finansowych kryzysu. Jednak ważnymi problemami. kryzys na świecie już dawno ogarnął nie tylko rynki Panie marszałku, kończąc, chciałbym zaapelować finansowe, ale także realną sferę gospodarki. Naj- do wszystkich, żeby w tej publicznej debacie dotyczą- większe gospodarki strefy euro, niemiecka i francu- cej poważnych problemów, z jakimi boryka się polska ska, w czwartym kwartale skurczyły się w najwięk- gospodarka, używać odpowiedzialnych argumentów, szym stopniu od ponad 20 lat. Światowy kryzys do- nie straszyć, nie stwarzać atmosfery paniki, bo to sięgnął niestety także Polski. Polska nie jest wyspą. naprawdę nikomu nie służy. Dziękuję. (Oklaski) Jeszcze w październiku, zdaniem pana premiera, Polska stanowiła wyspę stabilności, a ci, którzy mó- wili o tym, że należy przeciwdziałać skutkom kryzy- Marszałek: su światowego w odniesieniu do polskiej gospodarki, straszyli, straszyli kryzysem. Dzisiaj znowu to sły- Dziękuję bardzo, panie pośle. szeliśmy. Właśnie przez takie podejście kilka miesię- W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos za- cy zostało straconych, straconych dla polskiej gospo- bierze pani poseł Aleksandra Natalli-Świat. darki i polskich obywateli. (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 116 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Aleksandra Natalli-Świat w ostatnich dniach sprawa opcji walutowych – odkła- da decyzję na później. Priorytetem obecnego rządu jest Pan minister Rostowski często wskazuje na dobrą ograniczenie wydatków i deficytu oraz wejście do stre- sytuację sektora bankowego w Polsce, na to, że żaden fy euro. Niestety, obawiamy się, że konsekwencją ta- bank w Polsce nie upadł. Tak, to dobrze. To dobrze, kiej polityki będzie dalsze spowolnienie gospodarcze, że żaden bank w Polsce nie upadł, ale coraz więcej dalszy spadek dochodów budżetu państwa i kolejne ludzi nie może spłacać rat kredytu czy nie może za- oszczędności. Pan minister zresztą chyba w dzisiejszej ciągnąć kredytu i to nie tylko z powodu zaostrzenia swojej wypowiedzi przyjął taką ewentualność. przez banki polityki kredytowej czy też zmiany kur- O tym, że deficyt budżetowy będzie trzeba trak- su złotego, lecz z powodu utraty źródła dochodów, po tować jako aktywny środek polityki gospodarczej, prostu utraty pracy. a nie jako cel, pisał ostatnio z całą pewnością nieko- Co należy robić, by ratować Polskę i polską gospo- jarzony z Prawem i Sprawiedliwością prof. Grzegorz darkę, polskich obywateli przed skutkami kryzysu? Kołodko. Stwierdził on, że rzecz nie jest w samej wiel- Co robić, by spowolnienie gospodarcze w Polsce było kości deficytu, ale w strukturze generowanej jego jak najmniejsze? Nam wydaje się, że odpowiedzią zmianami wydatków, które powinny mieć charakter rządu – dzisiaj niestety nadal mam takie wrażenie prorozwojowy. Jego zdaniem pożądane jest nie – jest czekanie i wydawanie uspakajających komuni- zmniejszenie, ale bezinflacyjne zwiększenie deficytu katów. Można jeszcze ewentualnie o wszystko oskar- o ok. 6–7 mld zł w stosunku do ustawowych ustaleń. żyć PiS. Zawsze przecież można powiedzieć, że PiS Zatem, panie ministrze, nie tylko zmarli ekonomiści jest czemuś winien. Tylko że, panie ministrze, sza- mają taką opinię. (Oklaski) Podobny pogląd prezen- nowni państwo, oskarżanie o wszystko, cokolwiek by tują panowie dr Piątkowski i dr Tomkiewicz z Aka- się zdarzyło, czy było, czy nie było, Prawa i Sprawie- demii Leona Koźmińskiego z Warszawy. Można by- dliwości obnaża tylko waszą niemożność i brak me- łoby znaleźć więcej przykładów, ale ja nie mam dziś rytorycznych argumentów. (Oklaski) czasu na prezentowanie wszystkich poglądów. Praktycznie żadne działania, poza podniesieniem Drugi priorytet rządu to wejście do strefy euro. gwarancji na depozyty bankowe oraz zwiększeniem Rząd ostatnio potwierdził zamiar przystąpienia do limitu poręczeń i gwarancji Skarbu Państwa, nie zo- ERM II, czyli usztywnienia kursu złotego. Uważamy, stały podjęte. Zresztą to doskonale wynika z infor- że może się to okazać bardzo niebezpieczne dla pol- macji przygotowanej przez rząd na dzisiejsze posie- skiej gospodarki, a dążenie obecnie do jak najszyb- dzenie. Jeśli chodzi o wszystkie inne punkty, to dzi- szego wejścia do strefy euro utrudni działania na siaj żadna inna ustawa jeszcze nie obowiązuje. Mówi rzecz podtrzymania wzrostu gospodarczego. Wielu się o przygotowaniu ustawy, o projektach, o rozmo- ekspertów, w tym także zwolennicy wejścia do strefy wach, o zwiększaniu częstotliwości spotkań. Nie euro, uważa, że nie należy teraz przystępować do wiem, czy to satysfakcjonuje naszych rodaków. korytarza. Przytaczałam te opinie w odbywającej się Rząd czekał, mimo informacji o spadających niedawno debacie o euro. Dziś zacytuję tylko autorów w ubiegłych latach wpływach podatkowych, czego przedstawionego niedawno raportu Narodowego efektem była dziura budżetowa i niezrealizowane Banku Polskiego: „przeprowadzone badania wska- zobowiązania. Nadal czekamy na informację, jaka zują, że trudno znaleźć argumenty ekonomiczne re- jest skala tych zaległości, w jaki sposób obciąży, komendujące przystąpienie do tego mechanizmu utrudni wykonanie budżetu w tym roku i jakie zada- w obecnych warunkach”. Tak więc decyzja rządu po- nia w związku z tym nie zostaną wykonane. Brak dyktowana jest wyłącznie względami politycznymi, zdolności rządu do efektywnego wykorzystania środ- jednak mogą one bardzo drogo kosztować polskiego ków unijnych spowodował, że z 35 mld zaplanowa- podatnika. Zamiast ratować gospodarkę, chcemy nych na ubiegły rok wydano jedynie 15 mld. To przyjmować euro. A co będą wymieniały osoby, które z pewnością nie pomogło polskiej gospodarce. Rząd stracą pracę, gdy zwolni wzrost gospodarczy? Zasiłek przygotował na rok 2009 budżet, powszechnie oce- dla bezrobotnych? (Oklaski) Pan minister zapewne niany jako nierealistyczny i oparty na nierealnych powie, że euro ratuje słowacką gospodarkę. Jeżeli euro prognozach, następnie doprowadził do jego uchwale- jest dobre na wszystko, to dlaczego nie uratowało go- nia, aby już w styczniu rozpocząć poszukiwanie spodarki niemieckiej czy francuskiej. (Oklaski) oszczędności. Są już informacje o konsekwencjach Prawo i Sprawiedliwość już dawno przedstawiło tych oszczędności, bo wywołały one pierwsze prote- swoje poglądy na walkę z kryzysem i pakiet działań sty społeczne. antykryzysowych. Nasze poglądy na ten temat zdecy- Skierowaliśmy do pana ministra pytanie o szcze- dowanie różnią się od tych, które prezentuje rząd, ale góły zarówno w odniesieniu do ubiegłego roku, jak my mówimy o tym, że nasze poglądy się różnią, my i oszczędności planowanych w tym roku i czekamy. nie oskarżamy nikogo ani o nieuczciwość, ani o nieod- Mamy nadzieję, że otrzymamy konkretną i szczegó- powiedzialność i staramy się prowadzić debatę, opie- łową odpowiedź. rając ją na merytorycznych argumentach. (Oklaski) W czasie kiedy rządy innych państw podejmują Naszym zdaniem najważniejszym celem polityki aktywną politykę wobec kryzysu, rząd PO–PSL wła- gospodarczej musi być podtrzymanie wzrostu gospo- ściwie w każdej sprawie – łącznie z tak głośną, jak darczego. Uważamy, że konieczna jest polityka ak- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 117

Poseł Aleksandra Natalli-Świat jest Skarb Państwa, i wpłynąć na nie, aby zwiększy- ły akcję kredytową. To, jak ważny jest udział w sek- tywna i szybkie działania nie tylko w odniesieniu do torze bankowym podmiotów o kapitale krajowym, sektora bankowego, ale przede wszystkim do realnej których decyzje nie są uzależnione od strategii za- gospodarki, czyli przedsiębiorstw. Proponujemy granicznych właścicieli, widać szczególnie dziś, większe zaangażowanie środków publicznych w go- w dobie kryzysu. W pakiecie Prawa i Sprawiedliwości spodarkę, w finansowanie inwestycji i działań proro- jest jeszcze cały szereg innych propozycji. Oczywiście zwojowych. Proponujemy także zwiększenie dopusz- nie zdążę tutaj wszystkich przedstawić. czalnego limitu deficytu o ok. 7 mld zł. W sytuacji gdy Podsumowując, chciałabym jeszcze raz podkre- maleje liczba inwestycji prywatnych i spada eksport, ślić, że Prawo i Sprawiedliwość uważa, iż konieczna inwestycje finansowane ze środków publicznych jest naprawdę aktywna i skuteczna rola państwa mogą napędzać gospodarkę. To są dodatkowe zlece- w przeciwdziałaniu kryzysu. Pan premier jakiś czas nia dla wykonujących je firm, to miejsca pracy, to temu był uprzejmy zarzucić nam, że chcemy zadłużyć wynagrodzenia. polskie rodziny, chyba na 2 tys. zł – pan premier tak (Poseł Tadeusz Cymański: Podatki, VAT, składka. powiedział. Jeśli chodzi o same wyliczenia, to nie Wszystko.) mam czasu się do nich odnosić. Tak, panie premierze, Tak, to w efekcie także przychody budżetu, które wzrost deficytu to jest wzrost zadłużenia, oczywiście. doprowadzą do tego, że nie trzeba będzie robić kolej- Jednak wydatkowanie środków publicznych na inwe- nych oszczędności. stycje to możliwość podtrzymania tempa wzrostu Dziś takie działania realizują inne kraje, także gospodarczego i utrzymania miejsc pracy. (Oklaski) członkowie Unii Europejskiej. Rząd Niemiec przyjął Wspomniany już przeze mnie prof. Kołodko wyliczył, już drugi pakiet ratunkowy, planując przeznaczyć 50 że w wyniku polityki pańskiego rządu (Poruszenie na mld euro przede wszystkim na remonty dróg, szkół, sali) powodującej spadek tempa wzrostu gospodar- uczelni. Niemiecki plan ratowania gospodarki zwięk- czego w latach 2009–2007 tracimy co najmniej 7 tys. sza deficyt o 100%. zł na każdą polską rodzinę. (Oklaski) (Poseł Tadeusz Cymański: O 114%.) (Poseł Wojciech Olejniczak: Brawo Kołodko.) Wielka Brytania chce wydać na inwestycje w in- Można więc przerzucać się liczbami, panie pre- frastrukturę i nowe technologie 10 mld funtów. Moż- mierze, ale nie o to chodzi. Nie o to chodzi. Powinno na przytaczać kolejne przykłady. Ostatnio taki pakiet nam chodzić przede wszystkim o to, żeby nie dopuścić przyjęły Czechy. Porównywanie nas do Włoch nie jest do ogromnego wzrostu bezrobocia, żeby właśnie nie właściwe. Włochy są zadłużone, dług publiczny kierować się względami dogmatycznymi. Taki przy- w stosunku do PKB wynosi tam ponad 100%, a w Pol- kład mieliśmy już kiedyś. Na początku okresu 2001– sce to jest 45%. To jest zupełnie inna sytuacja, panie –2002 doszło do ogromnego wzrostu bezrobocia, fali ministrze. (Oklaski) Zdaniem PiS konieczne jest upadłości firm. Pamiętamy te doświadczenia i nie rzeczywiste i zdecydowane przyspieszenie wydat- chcemy ich powtórki. (Oklaski) kowania środków unijnych, rzeczywiste, a nie mó- wione. Aby usprawnić proces inwestycyjny, konieczne jest uzyskanie czasowej derogacji najbar- Marszałek: dziej uciążliwych unijnych przepisów utrudniają- cych inwestycje. Dziękuję bardzo. Antykryzysowy pakiet PiS zawiera propozycje Pani minister, bardzo proszę. dotyczące ochrony miejsc pracy i osłon dla najuboż- W imieniu rządu głos zabierze pani minister szych. To jest dziś niezwykle ważne, należy pomóc Fedak. przedsiębiorstwom, które w obliczu trudności zwią- Przypominam, że na mocy regulaminu przedsta- zanych z kryzysem mają kłopoty z utrzymaniem za- wiciel rządu może zabrać głos w każdym punkcie trudnienia. Proponujemy tu uruchomienie środków debaty. z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowni- czych zanim firmy upadną. Proponujemy możliwość zawieszenia składek na Fundusz Pracy i szereg in- Minister Pracy i Polityki Społecznej nych propozycji. Proponujemy działania pobudzające Jolanta Fedak: budownictwo mieszkaniowe, np. gwarantowanie przez państwo części wkładu własnego, utworzenie Panie i Panowie Posłowie! Panie Marszałku! banku hipotecznego. Proponujemy działania na rzecz Chciałabym sprostować absolutnie nieprawdziwą in- firm. Tutaj w dużym stopniu zgadzamy się z rządem, formację dotyczącą gwałtownego wzrostu bezrobo- jeśli chodzi o zmiany podatkowe, które powinny uła- cia. (Poruszenie na sali) Cały czas ten gwałtowny twić funkcjonowanie przedsiębiorców. W przypadku wzrost bezrobocia jest na poziomie niższym niż na sektora bankowego chcemy, aby wsparcie uzależnio- koniec 2007 r., kiedy za czasów rządu PiS wynosił ne było od prowadzenia rzeczywistej akcji kredyto- 11,3%. Nawet w tej chwili, w styczniu, kiedy ten wej. Niestety, dotychczas efekty tych działań są na- wskaźnik wzrósł o 1 pkt, trudno powiedzieć, że jest prawdę niewielkie. Przede wszystkim uważamy, że wyższy niż za rządów, po pierwsze, państwa. (Poru- należy dokapitalizować banki, których właścicielem szenie na sali, oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 118 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Marszałek: to już na pewno wielkość dwucyfrowa. Załamują się inwestycje krajowe, słabnie napływ inwestycji zagra- Dziękuję bardzo, pani minister. nicznych. W drugiej połowie roku załamanie w pro- W imieniu klubu Lewica głos zabierze pan poseł dukcji drastycznie przeniesie się na rynek pracy. Wojciech Olejniczak. Przecież według optymistycznych prognoz rządu bez- Bardzo proszę pana posła. robocie wzrośnie o ponad 0,5 mln, a będzie zapewne Panie pośle... gorzej. W ślad za tym spadną wpływy do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Narodowego Funduszu Zdrowia, Funduszu Pracy, a to oznacza dodatkowy Poseł Wojciech Olejniczak: deficyt sektora finansów publicznych. Pani minister nikogo nie uspokoi, kiedy codziennie ludzie tracą Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Kil- pracę, kiedy w styczniu straciło pracę kilkadziesiąt ka miesięcy temu, podczas debat, zarówno debaty tysięcy osób, a w sumie w ostatnich miesiącach ok. związanej z budżetem, jak również debaty, która od- 200 tys. (Oklaski) Panie i panowie posłowie, musimy była się tutaj, w Sejmie, z inicjatywy posłów Lewicy, zdawać sobie sprawę z obecnej sytuacji. Tu nikt nie na temat kryzysu, zwracaliśmy rządowi uwagę, że straszy, ale mówmy realnie o problemach. Obecna kryzys stopniowo opanowuje Europę i świat. Mówi- sytuacja jest znacznie gorsza niż ta, która była liśmy wyraźnie, że Polska nie jest enklawą i nasze w roku 2000. Dzisiaj łączne zadłużenie zagraniczne finanse publiczne będą musiały zmierzyć się z tym wynosi 900 mld zł, mniej więcej 70% PKB. 9 lat temu problemem. Nasza troska została wówczas zlekcewa- było to 288 mld zł, czyli 39% PKB. żona przez rządzących. Minister finansów zapewniał Panie i Panowie Posłowie! Panie Premierze! Mamy nas, że kryzys prawie nie dotknie Polski, że wszystko wyjątkowy czas. Wyjątkowy czas wymaga wyjątko- jest pod kontrolą. Dziś okazuje się, że nic nie jest pod wych zachowań. Jest czas na inną Polskę, na Polskę kontrolą. Wówczas mówiłem o błędach, które popeł- rozwoju, na Polskę socjalną dla wszystkich, Polskę niły rządy Prawa i Sprawiedliwości i Platformy Oby- inaczej dzielącą środki. Panie premierze, jeżeli będzie watelskiej. Wielkim błędem było zaniechanie procesu pan działał tak, jak do tej pory, to pan tego kryzysu wejścia Polski do strefy euro w najlepszym momen- nie przetrwa. Tego panu nie życzę, bo jeżeli nie przecie. Były też błędy w polityce gospodarczej, w polity- trwa pan i pański rząd, nie przetrwają tego kryzysu ce makroekonomicznej, w polityce podatkowej, w po- miliony polskich rodzin. (Oklaski) lityce społecznej, w polityce rolnej. Dzisiaj mamy Tylko wspólnie, solidarnie, nie dzieląc się, przej- katastrofalną sytuację polskiej wsi, polskich gospo- dziemy przez ten kryzys. Silniejszy musi pomóc słab- darstw rolnych. szemu. Państwo musi pomóc rodzinom, które znala- Mieliśmy wówczas trafne diagnozy i oceny. Nie- zły się w trudnej sytuacji. Państwo musi pomóc fir- stety, rząd nie posłuchał. Gdyby pan, panie mini- mom, które często nie ze swojej winy przeżywają strze, i pan, panie premierze, słuchali wówczas, by- kryzys. (Oklaski) libyśmy dzisiaj w dużo lepszej sytuacji. Pokonaliby- Musimy uczynić bardzo dużo, by nie dopuścić do śmy do tego czasu wiele problemów. Dziś, panie eksplozji bezrobocia, do niekontrolowanej eksplozji i panowie posłowie, nikt już nie wątpi, że kryzys do- wielkiego gniewu. Ci, którym lepiej się powodzi, po- tarł do Polski. Nie wątpi nawet minister finansów. winni swym sukcesem podzielić się z tymi, którzy Dziś nikt nie powinien wątpić, że kryzys uderza mają gorzej – tu większa rola państwa. w człowieka, w jego rodzinę, w gospodarstwo domo- Panie i panowie posłowie, błędem jest zatrzymy- we. Na tym etapie, na początku, kryzys uderza naj- wanie w tym czasie inwestycji. Oszczędnościowe mocniej w tzw. klasę średnią, w ludzi, którzy zaufali działania rządu, które przedstawił pan premier, to państwu i zdecydowali się na wieloletnie kredyty tylko pozory. W czasie kryzysu możemy za mniejsze mieszkaniowe. W kolejnym etapie kryzys dotknie pieniądze zrobić znacznie więcej. Dotyczy to zarówno następne grupy, przede wszystkim te najsłabsze, naj- inwestycji centralnych, finansowanych przez Mini- gorzej uposażone, tych, którzy stracą pracę. W efek- sterstwo Obrony Narodowej, Policję, straż pożarną, cie kryzys może sparaliżować całe państwo, gdy dzie- jak też inwestycji finansowanych przez samorządy. siątki tysięcy ludzi przestaną spłacać raty, gdy tysią- Pierwszy z brzegu przykład: metro warszawskie ce ludzi przyjadą do Warszawy. Na razie to tylko można zbudować taniej, za kwotę mniejszą o ok. 2 mld. początek regresu, zaś rząd dostosowuje się do tego, Ten czas trzeba wykorzystać na takie inwestycje. co już się stało, z co najmniej kwartalnym opóźnie- (Oklaski) niem. To myślenie statyczne, a nie dynamiczne, prze- Jest różnica, panie premierze, między panem jaw mentalności księgowego, a nie ekonomisty, i to a prezydentem Obamą, wczoraj pan do tego nawią- dzisiaj zaprezentował pan minister. (Oklaski) zywał. Prezydent Stanów Zjednoczonych i rząd wie- Dzisiaj rzeczy postępują lawinowo. Od listopada dzą, że to czas na inwestycje użyteczności publicznej, mamy niespotykane dotychczas spadki eksportu. które są dzisiaj niezbędne. Należy stworzyć mecha- Gwałtownie załamuje się produkcja przemysłowa. nizmy sprawnego dostępu do kredytu, jak wszyscy W I kwartale 2008 r. spadek o 5%, w styczniu – o tutaj proponujemy, poprzez gwarancje dla przepły- kolejne kilkanaście procent. W tym kwartale będzie wów międzybankowych. Dofinansowanie BGK umoż- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 119

Poseł Wojciech Olejniczak sze środki finansowe. Nie boimy się o tym mówić. Uważamy, że to, co zrobił rząd Prawa i Sprawiedli- liwi realizację zadań w zakresie gwarancji lub porę- wości przy pomocy i aplauzie ze strony Platformy czeń w ramach rządowych programów społeczno-go- Obywatelskiej, jest błędem. Dlatego proponujemy: na spodarczych, chodzi o pomoc dla małych i średnich dwa lata przywróćmy podatek 40% dla najlepiej za- przedsiębiorstw. rabiających. (Oklaski) Opcje walutowe to kolejny niezwykle ważny pro- (Głos z sali: Brawo!) blem, dlatego martwi mnie to, w jaki sposób rząd do Umówmy się, że jest to na dwa lata. Na dwa lata tego problemu podchodzi – zapowiada rzeczy, które przywróćmy poziom składki rentowej do poziomu nie zostaną zrealizowane, bo zgodnie z prawem nie z roku 2008. (Oklaski) jest to możliwe. Należy zastanowić się, jak do tego W sumie pozwoli to pozyskać ok. 25 mld zł. Pro- problemu podejść. Proponujemy wykorzystać najroz- ponujemy, aby te większe dochody przekazać na cele sądniejsze rozwiązanie: zamianę opcji walutowych polityki społecznej, które wcześniej przedstawiłem: na regularne kredyty, które państwo będzie stopnio- edukacja, służba zdrowia, opieka społeczna. Para- wo wykupywać. Uwolni to przedsiębiorstwa, które doksem jest, zwrócę na to uwagę, że mając kryzys, dotychczas miały dobrą kondycję i były w dobrym wprowadziliśmy mechanizmy, z których korzystają stanie. Jest to realne do wykonania. (Oklaski) najlepiej zarabiający i najlepiej prosperujący, a zwy- Trzeba stworzyć możliwości finansowe, ułatwić kły człowiek został gdzieś daleko (Oklaski), bez pie- PKO BP zakup tych banków działających na terenie niędzy, bez pomocy. Trzeba to zmienić. Polski, które zagraniczne centrale będą chciały Kolejne 2,5 mld zł oszczędności wynikają z niewy- sprzedawać. korzystania deficytu budżetowego w roku 2008. Pa- Niezwykle ważne jest wsparcie dla budownictwa nie i panowie posłowie, panie ministrze, nie powin- mieszkaniowego. Należy utworzyć fundusz gwarancyj- niśmy sztywno utrzymywać deficytu budżetowego, ny, aby teraz, gdy warunki są niesprzyjające, zapewnić ale ewentualnie zwiększając go, trzeba zmienić spo- obywatelom częściowe, okresowe wsparcie w spłacie sób jego zarządzania. Tego rząd dzisiaj nie proponu- kredytów hipotecznych. W przypadku upadłości dewe- je. Deficyt powinien być zarządzany centralnie i fi- lopera należy zastanowić się nad wprowadzeniem moż- nansowany również centralnie, nie tylko przez obli- liwości, która niezależnie od stopnia zaawansowania gacje, ale też przez pożyczki z Banku Światowego, budowy pozwalałaby na uwłaszczenie tych osób, które Międzynarodowego Funduszu Walutowego. wpłaciły już część pieniędzy na tę inwestycję. (Oklaski) Panie i panowie posłowie, podczas gdy my finan- Trzeba uelastycznić ustawę o finansowym wsparciu sujemy deficyt, w tym samym czasie różne instytucje rodzin w nabywaniu własnego mieszkania, bo dzisiaj publiczne, samorządy, agencje centralne mają na kon- jest ona w dużym stopniu nieskuteczna. tach w sumie ok. 80 mld zł. To przykład niegospodar- Dalsze kwestie: rynek pracy, pakiet ochronny, ności, jaką możemy dziś zaobserwować w Polsce. który zagwarantuje, że miejsc pracy nie tylko nie (Oklaski) będzie ubywało, ale będą przybywały nowe. Nawiążę Zwiększenie deficytu – już kończę, panie marszał- do eksportu – odnotowano jego spadek o 20%. Spada ku – powinno iść na finansowanie inwestycji związa- eksport, spada sprzedaż, spada zatrudnienie. W tej nych z wydatkami na bezpieczeństwo, Policję, straż sytuacji musimy zwiększyć popyt wewnętrzny, mu- pożarną, bo każda redukcja wydatków budżetowych, simy też szukać nowych rynków zbytu dla polskich panie ministrze, oznacza, że w jakimś stopniu mniej- towarów. To zadanie dla polskiej dyplomacji. Musimy szy będzie popyt krajowy. To z kolei zmniejszy popyt sprzedawać więcej na Białoruś, do Rosji… (Oklaski) na pracę, następnie zmniejszą się dochody i zwiększą (Poseł Antoni Mężydło: Tradycyjnie.) zobowiązania budżetowe. Co wtedy? Jeszcze większe ...do Chin, na Ukrainę. To są dla nas potencjalne cięcia wydatków i jeszcze mniejsze dochody? Oznacza rynki zbytu. Mogliśmy poruszać te kwestie, panie to słabnącą aktywność gospodarczą, a wtedy realne i panowie posłowie, w czasie naszej ostatniej debaty potrzeby państwa, potrzeby pożyczkowe będą jeszcze poświęconej sprawom polityki zagranicznej. Nie wy- większe. korzystaliśmy tej możliwości, szkoda. (Dzwonek) Panie i Panowie Posłowie! Kryzys zmieni nas, Czas na większą rolę państwa w obecnej, niezwy- obywateli. Zmieni wszystko. Zmieni sposób myślenia. kle trudnej sytuacji, która dotyka rodziny. Powinni- Kryzys zmieni nasz kraj. Chciałbym, żebyśmy z tego śmy zapewnić równy i powszechny dostęp do usług kryzysu wyszli obronną ręką. Po kryzysie naprawdę publicznych. Kiedy w rodzinie jest bezrobotny, kiedy nie będziemy tacy sami. Z kryzysu możemy jednak brakuje pieniędzy, kiedy nie starcza na podstawowe wyjść i musimy wyjść razem. Tu na tej sali, w czasie potrzeby, państwo musi wziąć na siebie odpowiedzial- kryzysu, niezbędna jest bardzo dobra współpraca, ność, zapewniając dostęp do edukacji, do przedszkola, a tego brakuje między… (Oklaski) bo rodziny nie będzie na to stać. Państwo musi za- pewnić dostęp do opieki zdrowotnej (Oklaski), dostęp do infrastruktury. Marszałek: Mówiąc o zwiększeniu roli państwa w czasach kryzysu, zdajemy sobie sprawę, że potrzebne są więk- Dziękuję bardzo, panie pośle. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 120 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Wojciech Olejniczak: kwestia bezrobocia. Oczywiście, znaczny wzrost bezrobocia odnotowany w styczniu stanowi wielki cios …ministrem ﬁnansów a ministrem gospodarki, dla nas wszystkich, a szczególnie dla tych, którzy między rządem a Narodowym Bankiem Polskim, stracili pracę. Niemniej jednak trzeba pamiętać między parlamentem a prezydentem. Dziwi mnie, że o tym, co naprawdę się dzieje i jaki element tego dzisiaj, kiedy dyskutujemy o kryzysie… wzrostu jest związany z pracami sezonowymi. W normalnych czasach, kiedy bezrobocie ani nie rośnie, ani spada, między styczniem a grudniem liczba bezrobot- Marszałek: nych rośnie o 100 tys. Jest to oczywiście bardzo trudne dla tych osób. Rozumiemy to i musimy im poma- Panie pośle… gać, zresztą państwo im pomaga. Ten wzrost między grudniem ubiegłego roku a styczniem tego roku wy- Poseł Wojciech Olejniczak: niósł 160 tys. osób. Pokazuje to, że bezrobocie rośnie, ale nadal jest niższe, niż za czasów poprzedniego rzą- du. To jest po prostu ewidentny fakt, którego nie …nie ma na tej sali... musimy za mocno wyciągać, ale jest to fakt, o którym (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Prezydenta RP.) musimy pamiętać, kiedy analizujemy sytuację. ...prezesa Narodowego Banku Polskiego. (Oklaski) Co więcej, trzeba także pamiętać, że w tym okre- Dziwi mnie również nieobecność pana prezydenta. (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Brawo.) sie wzrosło także zatrudnienie. Od stycznia ubiegłe- go roku liczba zatrudnionych wzrosła o 37 tysięcy osób, od grudnia ubiegłego roku – o 20 tys. Marszałek: (Poseł Zbigniew Babalski: Skąd pochodzą te dane?) Nie oznacza to, że utrata pracy przez daną osobę Panie przewodniczący, bardzo pana przepraszam, nie jest dla Polski w pewnym sensie tragedią, ale ale przekroczył pan czas o 50%. jeżeli mówimy podczas tej debaty o tym, co się dzieje, Debata jest ważna, ale proszę o pilnowanie czasu. to robimy tak chyba po to, żeby wyciągnąć jakieś wnioski, po to, żeby w jakiś sposób zadziałać. Jeżeli wykorzystujemy niepełne informacje, nie możemy Poseł Wojciech Olejniczak: wyciągnąć słusznych wniosków. Chciałbym się odnieść do wystąpienia pani prze- Kryzys to najtrudniejszy moment dla Polski. Naj- wodniczącej, bo słyszałem, że często powoływała się trudniejszy moment dla obywateli. Musimy zrobić na autorytety. Wiem, że potrzebuje takiego wsparcia, wszystko, by przed kryzysem chronić człowieka, skoro nie ma wsparcia swojego szefa. (Poruszenie na chronić rodzinę, chronić miejsca pracy. To jest nasz sali) ponadpartyjny obowiązek. (Oklaski) (Poseł Aleksandra Natalli-Świat: No nie, panie marszałku.) Przyszedł na moment, potem się znudził i wy- Marszałek: szedł. (Oklaski) (Poseł Krzysztof Putra: To jest chamstwo.) Dziękuję bardzo. Jeżeli PiS chce być poważnym partnerem w walce Proszę państwa, świadomie pozwalam przedsta- z kryzysem, to nie może być tak, że teoretycznie po- wicielom klubów mówić trochę dłużej, ponieważ jest tencjalny premier jest nieobecny podczas takiej de- to bardzo ważna debata. Proszę jednak o nieprzekra- baty. (Burzliwe oklaski) czanie limitu czasu, w miarę możliwości, bo zbliżamy (Poseł Krzysztof Putra: Proszę nas nie pouczać.) się do przekraczania go o mniej więcej 50%, panie Przepraszam, uniosłem się. (Oklaski, poruszenie przewodniczący. na sali) (Głos z sali: Bo jest za mało czasu.) (Poseł Krzysztof Putra: Nareszcie zachował się Pan minister ﬁnansów, bardzo proszę. pan przyzwoicie.)

Minister Finansów Marszałek: Jan Vincent-Rostowski: Panie ministrze... Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym po- ruszyć 3 kwestie. Przede wszystkim chciałbym po- wiedzieć, że, niestety, ostatnie 2 wystąpienia nieco Minister Finansów potwierdziły moją obawę, że... Jan Vincent-Rostowski: (Poseł Joanna Senyszyn: Że panuje kryzys.) ...podczas dyskusji, w czasie której mówi się o po- Widać, że zmiana wizerunku była zbyt płytka, bo trzebie współpracy, politycy nie posługują się rzetel- należało także trochę się nauczyć, żeby móc mówić nymi danymi i informacjami. Przykładem tego jest o ekonomii i gospodarce. Tydzień w Klarysewie ewi- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 121

Minister finansów Jan Vincent-Rostowski dek, wiąże się oczywiście z tą sytuacją, że gospodarka niemiecka gwałtownie się kurczy. Dlatego tak się dentnie nie wystarczył, żeby pan prezes czuł się kom- dzieje, co nie znaczy, że nie powinniśmy podejmować fortowo, mówiąc z tej trybuny o tych sprawach. Bar- jak najbardziej energicznych środków, aby temu się dzo nad tym ubolewam, bo uważam – tak jak pan przeciwstawić. przewodniczący, który słusznie i dobrze zakończył Pan przewodniczący mówił także o tym, że jeśli swoje wystąpienie – że musimy współpracować, ale budżet państwa mniej wydaje, to popyt krajowy ma- tę współpracę musi się z kimś nawiązać. (Oklaski) leje. Tak, panie przewodniczący, widzę, że pan czytał (Poseł Krzysztof Putra: No nie, panie marszałku.) dzieła tego zmarłego ekonomisty, którego opisy do- Gdybyście – nie daj Boże – wrócili do władzy to tyczą świata, który już nie istnieje. nie moglibyście tak dryfować, jak przez te 2 tłuste (Poseł Krzysztof Putra: Niech pan nie kpi ze zmar- lata, tak więc przygotujcie się trochę. łych.) Teraz jeszcze odniosę się do spraw bardziej szcze- Niemniej jednak chciałbym zwrócić uwagę na to, gółowych. Pani przewodnicząca – jak zawsze wysta- że właśnie ten ekonomista mówił o tym, że taka po- wiona, wyznaczona przez swojego szefa do pełnienia lityka, którą państwo proponujecie, jest potrzebna niezręcznej roli – mówiła o pakiecie antykryzysowym wtedy, kiedy system kredytowy, system bankowy nie PiS. Powiedziała, że to są propozycje działań, wydat- funkcjonuje, a w Polsce on funkcjonuje. ków w wysokości 7 mld zł i że o tyle PiS chce zwięk- (Poseł Wojciech Olejniczak: Ale ja to wskazałem.) szyć deficyt. Podczas rozmowy, która odbyła się Gdybyśmy zwiększyli deficyt, to mniejsza byłaby u pana premiera, dyskutowaliśmy o tym z panem płynność finansowania banków, tak aby mogły kre- przewodniczącym i zwróciłem uwagę na to, że we- dytować przedsiębiorstwa i aby te przedsiębiorstwa dług naszych wyliczeń zgłoszone przez PiS propozy- mogły utrzymać zatrudnienie. To jest kluczowa spra- cje wyższych wydatków dotyczą ponad 11 mld zł, wa. Tak jak mówiłem, Anglicy nie mają innego wy- a nie 7 mld zł. Ponadto PiS jest przeciwny naszym boru, ale my, dzięki Bogu, w Polsce możemy pójść oszczędnościom: w grudniu – 1,7 mld zł, teraz drogą bardziej normalną. Dziękuję państwu. Dzięku- w styczniu, w odniesieniu do resortów i województw ję, panie marszałku. (Oklaski) – 10 mld zł. Jak zsumujemy te kwoty, wychodzi 23 mld zł, czyli proponujecie państwo podwojenie deficytu budżetu państwa – deficyt budżetowy na pozio- Marszałek: mie 41 mld zł. Tak więc nie mówcie, że 7 mld zł to mała kwota. 7 mld zł to nie jest żadna mała kwota. Panie ministrze, przedstawiciel rządu w każdej Kończąc, chciałbym powiedzieć, że pani przewod- chwili, w każdym fragmencie debaty ma prawo za- nicząca powoływała się na raport Narodowego Ban- brać głos i pan z tego skorzystał. Sam pan też zauwa- ku Polskiego o przystąpieniu do strefy euro i do ERM żył, że lekko się pan uniósł, więc moja sugestia jest II oraz na to, że ten raport sugeruje, iż nie byłoby to taka, aczkolwiek nie przekroczył pan w żaden sposób dobre, by wstąpić w tym momencie do ERM II. Taki przyjętych norm, nikogo pan nie obraził, żeby unikać raport tak naprawdę został przygotowany przez za- nadmiernego unoszenia się, bo potem powstają oka- rząd Narodowego Banku Polskiego, niemniej jednak zje do sprostowań, sprostowań, sprostowań itd. olbrzymia większość, tzn. 9 członków Rady Polityki Bardzo proszę, pani przewodnicząca Natalli-Świat. Pieniężnej, która decyduje o polityce monetarnej Rozumiem, że w trybie sprostowania, tak? kraju, uważa jednak, że trzeba jak najszybciej przy- stąpić do strefy euro, a także do ERM II. Pan prof. Czekaj mówił w wywiadzie przepro- Poseł Aleksandra Natalli-Świat: wadzonym 2 tygodnie temu, że przystąpienie do ERM II może doprowadzić do uspokojenia się ryn- Tak, dziękuję. W trybie sprostowania, ponieważ ków walutowych także dlatego, że Europejski Bank wydaje mi się, że zarówno pani minister, jak i pan Centralny w ramach systemu ERM II ma obowią- minister nie zrozumieli pewnych danych. zek nieograniczonej interwencji na krańcach pa- Stopa bezrobocia w 2007 r. rzeczywiście wynosiła sma. Tak więc, jeśli chodzi o przytaczane dane, 11,7%. W 2005 r., kiedy obejmowaliśmy rządy, wyno- chciałbym zwrócić się do pana przewodniczącego siła 17,6%. (Oklaski) A te dane dotyczące ponad 160 z delikatną prośbą o to, że jeżeli mówi, że eksport tysięcy osób, które straciły pracę, i tego gwałtownego spadł o 20%, to żeby podawał dane w euro, a nie wzrostu bezrobocia odnosiły się do stycznia, właśnie w złotych. do tych zdarzeń, które miały miejsce w ciągu tego (Poseł Wojciech Olejniczak: Tak.) konkretnego miesiąca. Uważam, że te 17,6% i 11,7% I deprecjacja… (Poruszenie na sali) Nie, ja nie to jest bardzo dobry wynik. Nie mamy się czego wsty- twierdzę, że nie trzeba o tym mówić, że poziom eks- dzić, tak samo zresztą jak i w odniesieniu do innych portu spadł, ale jeżeli mówimy poważnie, a chcę mó- wskaźników gospodarczych, których życzyłabym na wić poważnie, to mówmy precyzyjnie. To jest spadek koniec temu rządowi. eksportu w euro, który wynika z deprecjacji złotego. Sprawa wzrostu deficytu o 7 mld zł w stosunku Spadek ten jest dużo, dużo mniejszy, a to, że jest spa- do założeń ustawy budżetowej, panie ministrze. Cią- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 122 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Aleksandra Natalli-Świat zmarły ekonomista tak mówi, ale wielu ekonomistów, na których pan też się tutaj powoływał. gle mam wrażenie, że my poważniej traktujemy tę (Poseł Jerzy Szmajdziński: Część żyje.) ustawę przygotowaną przez pana i państwa rząd niż Gdybyśmy zapytali pana prof. Czekaja, czy to jest państwo sami, ponieważ odnosimy się do obowiązu- dobra droga, to odpowiedziałby, że zapewne dobra jącej w Polsce ustawy budżetowej. droga, żeby w ten sposób decydować o deficycie. (Poseł Łukasz Zbonikowski: Nierealnej.) I jeszcze jedno zdanie, panie marszałku. Zwra- Ale obowiązującej. Większość koalicyjna ją przy- cam uwagę – do tej części pan minister niestety nie jęła. Nie będę natomiast się odnosić do sposobu i sty- był łaskaw się odnieść – że my proponujemy inny lu wypowiedzi. To pokazuje sposób reakcji państwa sposób zarządzania deficytem. Nie chcemy go finan- na kryzys. Naprawdę uważam, Prawo i Sprawiedli- sować tylko bezpośrednio poprzez emisję obligacji, wość uważa, że dzisiaj powinniśmy się skupić na po- co utrudni pozyskiwanie docelowo kredytów przez trzebnych i realnych rozwiązaniach, a nie na atakach przedsiębiorstwa, bo banki wydają na obligacje, ale politycznych. (Oklaski) mówimy o tych zasobach, które dzisiaj są niezago- spodarowane. Jeśli sprzedaje się w tym samym czasie obligacje na przykład za 7% czy za 8%, a jakaś Marszałek: instytucja publiczna, agencja, instytut czy również samorządy mają w tym czasie na kontach miliardy Dziękuję. złotych i uzyskują z tego tytułu znacznie mniej, na Pan przewodniczący Olejniczak. przykład 4–5%, to jest to niegospodarność. Ja nie Rozumiem, że też w trybie sprostowania, tak? zarzucam tego panu, ponieważ to jest pewien proces, wymaga to zmian ustaw, ale jesteśmy gotowi w tym współuczestniczyć. Inny sposób zarządzania Poseł Wojciech Olejniczak: deficytem, żeby finansować z tego inwestycje w go- spodarkę – to właśnie zaproponowaliśmy. Dziękuję Tak, panie marszałku. Chciałbym sprostować. bardzo. (Oklaski) Pan minister chyba nie zrozumiał, od tego powinienem zacząć, rozumiem, zgodnie z regulaminem, moich wypowiedzi związanych zarówno z deficytem, jak i z eksportem. Otóż, panie ministrze, oczywiście, Marszałek: jeśli chodzi o wielkość eksportu: 20%, to ta kwestia Dziękuję bardzo. nie ulega wątpliwości niezależnie od tego, czy ujmu- Proszę państwa, chciałbym państwu przekazać jemy to w euro, czy ilościowo. Przecież pan premier jedną informację, która być może trochę wpłynie na Pawlak – musi być między wami lepsza współpraca, sposób, styl debaty. Proszę państwa, przewiduję, że i o to apeluję – może panu pokazać dane, które wska- zują, że zmniejsza się ilość towaru, który wysyłamy po wystąpieniach jeszcze jednego przedstawiciela za granicę. Polskie przedsiębiorstwa mniej sprzedają. klubu PSL i po wystąpieniach trzech przedstawicie- Słusznie pan przyznał, że skoro tam jest kryzys, to li kół parlamentarnych oraz po wystąpieniach posłów mniej kupuje się naszych towarów. Jedno z drugim niezrzeszonych ogłoszę 30-minutową przerwę – na trzeba połączyć. To racja, że mniejszy poziom ekspor- prośbę pana premiera, gdyż pan premier zamierza tu wpływa na większe bezrobocie. I to jest największy przygotować bardzo, tak powiem, solidną odpowiedź problem. dla wszystkich, na wszystkie problemy, które pań- Druga sprawa dotyczy dyskusji na temat bezro- stwo poruszyli, więc prosiłbym bardzo o to, żeby bocia generalnie. Otóż pani poseł mówi, że wszystko przyjąć do wiadomości, że dopiero po tych wystąpie- jest zasługą PiS. No, przecież trzeba pamiętać o tym, niach – jeszcze jest 7 wystąpień – pan premier udzie- że milion ludzi wyjechało za granicę w tych najlep- li wyczerpującej odpowiedzi. szych czasach, czasach prosperity dla Polski, bo nie Pan poseł w jakiej sprawie? stworzono im tutaj miejsc pracy. To stanowi przede (Poseł Jerzy Wenderlich: W sprawie formalnej.) wszystkim problem. Problemem jest też to, powołuję Z wnioskiem formalnym, tak? się na dane, które są również danymi rządu, ja rów- (Poseł Jerzy Wenderlich: W sprawie formalnej.) nież przed tym przestrzegam, że bezrobocie będzie (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Nie ma spraw for- rosło również w najbliższym kwartale, a apogeum malnych.) osiągnie w drugim półroczu tego roku. Trzeba się Nie, panie pośle, nie ma wystąpień w sprawach zastanowić – stąd nasze recepty – jak temu zapobiec, formalnych. żeby skutki wzrostu bezrobocia były jak najmniejsze. (Głos z sali: Jest wniosek.) Oczywiście różnica pozostaje – nie wiem, czy pan źle Panie pośle, jeżeli jest wniosek formalny, to proszę zrozumiał, czy nie wszystkiego dokładnie wysłuchał bardzo. Rozumiem, że jest wniosek o przerwę, tak? – co do kwestii deficytu. My mówimy, że zwiększenie (Głos z sali: Nie, nie.) deficytu tak, ale o tę kwotę, która będzie przeznaczo- Nie? A o co? na bezpośrednio na inwestycje, bo nie tylko jeden Proszę bardzo. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 123

Poseł Jerzy Wenderlich: na egzaminie z ekonomii zapytał studenta: Jaki jest najlepszy sposób na zwalczenie kryzysu? Student za- Otóż, szanowny panie marszałku, Wysoki Sejmie, stanowił się i mówi: Panie profesorze, wiedziałem, uprzejmie prosiłbym o ustalenie, czy rzeczywiście ale zapomniałem. Profesor powiedział: Szkoda, że realizujemy ten punkt porządku obrad, który jest pan zapomniał, bo jest pan jedynym człowiekiem na zapisany. Miała być przedstawiona informacja rządu świecie, który to wiedział. No ale pan zapomniał. na temat planów i działań rządu zmierzających do (Wesołość na sali, oklaski) zabezpieczenia narodowej gospodarki i zabezpiecze- Dziś w rozmaitych państwach różne są podejścia nia polskich obywateli przed skutkami narastającego do walki z kryzysem, często w naszym kraju próbu- na światowych rynkach ﬁnansowych kryzysu, tym- jemy wzorce z różnych państw przykładać do naszej czasem mam i zbieram informacje, dzwonią ludzie do gospodarki i sugerować rządowi, że gdyby szedł taką, biur i mówią, że liczyli bardzo na tę informację, ale a nie inną drogą, to działania byłyby bardziej sku- pan minister akurat takiej informacji jeszcze nie teczne. Jednak w moim przekonaniu polskie społe- przedstawił. czeństwo nie oczekuje od parlamentu, od rządu, że jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki spowodu- Marszałek: je, iż kryzys Polskę ominie, tylko oczekuje takich działań rządu, parlamentu, dzięki którym skutki Panie pośle, to nie jest wniosek formalny. Jeżeli kryzysu będą najmniej uciążliwe dla polskiego spo- pan ma wniosek formalny, to proszę bardzo. łeczeństwa. Jak pan minister powiedział – zgadzam się z tym – największym sprzymierzeńcem kryzysu mogła być Poseł Jerzy Wenderlich: jakaś panika. Do tego w Polsce nie doszło, to duża zasługa rządu. Chciałbym złożyć podziękowania za A więc czy to był na razie wstęp i czy tę informa- takie spokojne działania. Natomiast w związku cję za chwilę pan przedstawi, ponieważ na razie mó- z dzisiejszą dyskusją myślę, że warto, byśmy sobie wił pan… wszyscy w Polsce uświadomili, że są potrzebne dzia- łania ekonomiczne, które możemy podejmować Marszałek: w miarę możliwości, ale również są potrzebne dzia- łania nieekonomiczne. Jeżeli wszyscy zaczniemy wy- Panie pośle, nie ma formuły pytań formalnych, kazywać solidaryzm społeczny, jeżeli zaczniemy ku- nie ma uwag formalnych. Może być wniosek for- pować produkty wyprodukowane w Polsce, wyprodu- malny. kowane w Europie, jeżeli zaczniemy współpracę sa- morządów, rządu, organizacji pozarządowych, to może to być klucz do naprawdę znacznego sukcesu, Poseł Jerzy Wenderlich: kryzys może być elementem uzdrowieńczym. Jeżeli nawet w parlamencie potraﬁlibyśmy się pięknie róż- …że nie czas na fajerwerki retoryczne, a tymcza- nić, a nie próbowali takiej walki, jaka ma miejsce sem oprócz fajerwerków retorycznych nie powiedział w tej bardzo istotnej dla Polaków sprawie, to byłoby pan, jakie działania rząd podejmie, aby zabezpieczyć to na pewno krokiem naprzódu. gospodarkę i obywateli. (Oklaski) Myślę, że naszą szansą jest w tej chwili też też to, (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Pan nie słuchał.) że w ramach koalicji staramy się rozwiązywać problemy, które stoją przed społeczeństwem, a nie mamy problemów z samymi sobą. Proszę sobie wyobrazić, Marszałek: co by było, gdyby w poprzedniej koalicji niektórzy Panie pośle, to nie jest czas na zadawanie pytań. wicepremierzy zabierali głos w sprawie kryzysu, i jak Pytania będzie pan mógł zadać po siedmiu wystąpie- by to dziś wyglądało. (Poruszenie na sali) niach. Każdy z posłów będzie mógł zadać pytanie. (Poseł Grażyna Gęsicka: Wystarczy, że słyszymy Pan jest doświadczonym parlamentarzystą i wie, że dzisiejszych.) taka jest procedura, tak postępujemy. To było pana (Poseł Krzysztof Putra: Minister Rostowski prze- pytanie, nie był to wniosek formalny. Na pytania bił dzisiaj Leppera.) przyjdzie pora. (Poruszenie na sali) Pan marszałek Putra wspomniał z rozrzewnie- Bardzo proszę, przewodniczący Żelichowski niem swego koalicjanta Leppera, ja takiego rozrzew- w imieniu klubu PSL. nienia nie mam. (Wesołość na sali, oklaski) (Głos z sali: Co to za porównania?) Chciałbym powiedzieć, że dla Polskiego Stronnic- Poseł Stanisław Żelichowski: twa Ludowego niezależnie od działań, które przed- stawił pan minister, kluczem do rozwiązania sprawy Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pa- i naszym narodowym atutem – wiele krajów tego nie nie Premierze! Kiedyś pewien profesor na lekcji czy ma – jest pełne wykorzystanie środków pomocowych, 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 124 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Stanisław Żelichowski bankowego: pomóżcie, bo padniemy. Tak się zmie- niła opcja przez rok. które mogą służyć temu, że produkt krajowy brutto Wiele lat mówiliśmy – i mówimy w dalszym ciągu nie zostanie zmniejszony. – że bank jest jednostką zaufania publicznego. Nie Utrudniały to trzy bariery, w moim przekonaniu powinien być miejscem hazardu, na miły Bóg. Jeżeli zostały jeszcze dwie. Jedną był brak podpisanych w bankach odbywa się ruletka czy hazard, to upu- kontraktów, umów itd. Chciałbym podziękować pani blicznijmy te transakcje, upublicznijmy, kto nie jest minister rozwoju regionalnego za wszystko, co się bankiem, a kasynem gry (Oklaski), żeby ci, którzy dzięki niej stało, że te kontrakty w tej chwili są. Ale będą mieli do czynienia z tymi bankami, wiedzieli, mamy dwa następne problemy stanowiące wąskie jakie środki są wyprowadzone z nich na zewnątrz. gardło. Jeden to potwornie złożone, skomplikowane Cieszymy się, że oszczędziliśmy – i chwała za to rzą- procedury, które obowiązują. Te procedury w dużej dowi – może 20 mld, może 23, jak pan minister po- części były tworzone na potrzeby walki z układem, wiedział, ale nie wiemy, jakie środki zostały tym ale teraz trzeba walczyć z kryzysem, a nie z układem. sposobem wyprowadzone. Rozumiem, że tu są po- (Oklaski) Trzeba to znacznie uprościć, bo takie skom- trzebne rozważne działania rządu i takie działania plikowane procedury, najbardziej złożone w Europie, rząd prowadzi, pan premier Pawlak wychodzi z ini- prowadzą donikąd. cjatywami, ale apeluję do wszystkich, abyśmy wpły- I druga sprawa, też bardzo istotna, o czym mówił nęli na Komisję Nadzoru Bankowego, by upublicznić pan minister – musimy przyspieszyć wprowadzenie decyzje, które zostały podjęte, żeby nigdy więcej taka prefinansowania, zaliczkowania prac. W tej chwili sytuacja nie mogła się zdarzyć. (Oklaski) w krańcowych wypadkach inwestorzy dostają zapła- Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Chciałbym po- tę za wykonane prace nawet po trzech miesiącach. wiedzieć, że dźwignią wzrostu PKB – a jeżeli wzro- W wielu krajach jest prefinansowanie czy zaliczko- śnie produkt krajowy brutto, to rozwiążemy proble- wanie. Jest złożonych wiele rozwiązań, oby jak naj- my, o których mówiliśmy, nie będzie bezrobocia, będą szybciej zostały one wcielone w życie. większe wpływy do budżetu państwa, będziemy mo- Rząd opracował plan stabilności i rozwoju. Chciał- gli z nich w większym stopniu korzystać – jest zwięk- bym podziękować w imieniu Klubu Parlamentarnego szenie popytu konsumpcyjnego, popytu inwestycyj- PSL tym ministrom, którzy w wycinkach w ramach nego, również zwiększenie eksportu. Rząd przygoto- wał wiele działań, które wymagają przyspieszenia swoich resortów wykonali zadania wynikające z pla- prac w parlamencie. Jeżeli te prace przyspieszymy, nu stabilności i rozwoju. Dotyczy to ministra gospo- to możemy oczekiwać, że ten kryzys dla Polaków darki, ministra pracy i ministra rolnictwa. Bardzo może być trochę uzdrowieńczy. Jeżeli potrafimy pod- serdecznie dziękuję. (Gwar na sali) czas kryzysu pojednać się ze sobą, tak jak to miało (Głos z sali: Brawo!) miejsce przez wiele lat w naszej historii, to wyjdziemy (Głos z sali: Dobry jest dzisiaj.) z tego obronną ręką. Chciałbym również stwierdzić, że w tej chwili jed- Na zakończenie chcę stwierdzić – bo marszałek nym z ważniejszych zadań – o tym też pan minister Kalinowski mnie prosił, żebym mu zostawił parę mi- wspominał, że musimy przyspieszyć – jest udzielanie nut, i chyba mu zostawiłem, ale przypominam to gwarancji rządowych. Zostało pokazane, jakie są przed zabraniem przez niego głosu – że kiedyś, nego- środki, jakie są możliwości. Musimy przyspieszyć cjując wszystkie układy z Unią Europejską, część prace w parlamencie. Dziś w Polsce, obserwując to, środków unijnych, która dotyczy rolnictwa, tak upro- co dzieje się w Europie, kiedy niektóre kraje zacho- ściliśmy, że nie ma większych problemów z ich wyko- wują się bardzo egoistycznie, popierając tylko swoje rzystaniem. przedsiębiorstwa… Jeżeli te przedsiębiorstwa dzięki (Głos z sali: A teraz PiS to zepsuł.) wpompowanym w tych krajach środkom uzyskają Trzeba te dobre doświadczenia z rolnictwa prze- zdolność utrzymania się na rynku, to my, dając kre- nieść na cały kraj, na całą gospodarkę, żeby to funk- dyty obrotowe naszym firmom, możemy z tych wpom- cjonowało tak, jak funkcjonować powinno. I jeszcze powanych środków również skorzystać. Warto pójść raz na zakończenie chciałbym zaapelować, abyśmy w tym kierunku. Była również mowa o łagodzeniu szukali tego, co nas łączy, a nie tego, co nas dzieli. kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw. Sądzę, że Jest wiele spraw, które nas łączą. Razem łatwiej po- to jest niezbędne, by zapewnić konkurencyjność na- radzimy sobie z tymi skutkami, które są dla nas szym firmom. wszystkich niezmiernie uciążliwe. Dziękuję za uwa- Chciałbym również dodać przynajmniej dwa zda- gę. (Oklaski) nia do tego, o czym już była mowa, mianowicie o tych sprawach opcyjnych. Nie chcę tego rozwijać, o tym wiele się mówiło, ale, szanowni państwo, pa- Marszałek: miętam, jak jeszcze rok temu przedstawiciele ban- ków apelowali do polityków: odczepcie się od syste- Panie przewodniczący, zostało 20 sekund (Weso- mu bankowego, nie dotykajcie tego, my sobie pora- łość na sali) czasu dla PSL, więc rozumiem, że pan dzimy. Dziś słyszymy wołanie ze strony sektora marszałek Kalinowski... 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 125

Marszałek da się tego ciągnąć dalej przy pomocy dwóch ludzi, przy pomocy pana premiera Pawlaka i pana Michała (Poseł Stanisław Żelichowski: Pan nie docenia Boniego, który jest świetnym specjalistą, ale specja- marszałka, może i w ciągu kilkudziesięciu sekund.) listą od dialogu społecznego. Pan tę decyzję musi ...żeby dać dobry przykład, ich nie wykorzystuje. podjąć. Potrzebny jest też rzeczywisty dialog z par- Dziękuję bardzo. lamentem, być może także dialog zinstytucjonalizo- Uprzejmie proszę, pan poseł Kazimierz Ujazdow- wany. Być może trzeba sięgnąć do tych rozwiązań, ski, koło Polska XXI. (Oklaski) które są we Francji i w Niemczech, gdzie jest instytucja konstytucyjna, w której stale rozmawiają ze sobą najlepsi ekonomiści, przedsiębiorcy i pracodaw- Poseł Kazimierz Michał Ujazdowski: cy. W Polsce tego niema. Te opinie są dyskretne. Być może czas na to, żeby powołać ją wspólnie i niech to Panie Premierze! Wysoka Izbo! Rozmawiamy będzie dzieło premiera oraz marszałka Sejmu, żeby w sytuacji rzeczywiście bardzo poważnej i to w sy- nie było podejrzenia, że jest to obszar walki politycz- tuacji, w której chyba definitywnie wyczerpuje się nej. Jeśli pan tego nie dokona, to jestem absolutnie logika myślenia w kategoriach egoizmu partyjnego, przekonany o tym, że za kilka miesięcy będziemy która spowodowała, że od kilku lat nie ma ani zgo- myśleć już wspólnie o zupełnie nowym rozwiązaniu, dy, ani dobrej polityki w Polsce. Wołanie zaś, o któ- to znaczy o nowym rządzie eksperckim cieszącym się rym mówił pan przewodniczący Żelichowski, to jest zaufaniem całego parlamentu, nie tylko PiS i Plat- istota problemu. Potrzeba zgody i potrzeba dobrej formy Obywatelskiej, ale także SLD i PSL, na które- polityki. go czele stanie polityk niekandydujący w wyborach Po okresie czasu straconego, także przez rząd prezydenckich (Oklaski), o rządzie wolnym od optyki Platformy Obywatelskiej, który stracił co najmniej rywalizacji wyborczych. pół roku, nie robiąc nic, a potem formułował mylne (Poseł Stefan Niesiołowski: Z Ujazdowskim.) przewidywania, uchwaliliśmy budżet; dwa tygodnie I to są te dwa rozwiązania. Jestem absolutnie po uchwaleniu budżetu dokonywano chaotycznych przekonany, że sytuacja jest… Karty ma pan premier cięć. To jest najlepszy dowód braku ofensywnej i spój- Donald Tusk. Może dokonać dogłębnej rekonstrukcji nej polityki. (Oklaski) i poważnego dialogu. Jeśli nie będziemy szukać tej Chciałbym powiedzieć z bardzo zwykłego punktu logiki, którą znaleziono w okresie międzywojennym, widzenia – każdy patriota powinien bowiem dobrze logiki rządu Grabskiego, logiki jedności narodowej życzyć rządowi i rzeczywiście rachunek: im gorzej, i ofensywnej walki z kryzysem: albo – albo... Nazy- tym lepiej jest złym rachunkiem – że pan premier ma wam rzeczy po imieniu i dobrze panu premierowi jedno wyjście, a Polska ma jeszcze drugie wyjście, ale życzę, ale zaniechanie w tej sprawie taką logikę uru- zacznijmy od tego pierwszego. Tym pierwszym wyj- chomi. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ściem jest poważna, dogłębna rekonstrukcja rządu i rozpoczęcie rzeczywistego dialogu z parlamentem, (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek dlatego że… Sejmu Jerzy Szmajdziński) (Poseł Wiesław Woda: Ale minister kultury może zostać?) Proszę się nie martwić, minister kultury może Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: zostać. ...dlatego że jest to rząd w sensie zasobów perso- Dziękuję bardzo. nalnych poniżej wyzwań, przed jakimi stoi Polska. O zabranie głosu proszę pana posła Marka Borow- I trzeba przekroczyć, wyzbyć się partyjnej logiki, któ- skiego, SDPL – Nowa Lewica. ra każe w okresie przedwyborczym formować rząd Proszę bardzo. pozbawiony wybitnych talentów i osobistości. Tę lo- gikę należy porzucić na rzecz logiki dobrego rządze- nia. Chciałbym powiedzieć zupełnie otwarcie: pan Poseł Marek Borowski: musi mieć lepszego ministra finansów. (Oklaski) Pan musi mieć ministra finansów, który potrafi przewi- Dziękuję bardzo. dywać, który jest rzeczywistym aktorem i kreatorem Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Po- polityki gospodarczej. Pan minister Rostowski poza słowie! Panie Premierze! Jestem zdecydowanym zwo- wadami, które dyskwalifikują męża stanu, to znaczy lennikiem tego, aby w czasach, kiedy spodziewamy poza tym stylem, który dzisiaj został zaprezentowa- się poważnych konsekwencji kryzysu światowego, ny, może być ministrem finansów w kraju tak boga- przede wszystkim wzrostu bezrobocia – bo na tym tym jak Szwajcaria. Pana ta decyzja czeka i pan musi polegają konsekwencje tego kryzysu dla Polski, nie ją podjąć – patrzę prosto w oczy panu ministrowi – na jakimś szalonym wzroście cen, nie na brakach i dla dobra Polski, i dla dobra tego rządu powinien towarowych, ale na wzroście bezrobocia; po okresie pan zrezygnować z tego stanowiska (Oklaski) i ustą- koniunktury, po okresie prosperity w takich wypad- pić miejsca komuś znacznie lepszemu, dlatego że nie kach wzrost bezrobocia jest szczególnie bolesny i do- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 126 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Marek Borowski równaniu do zaplanowanych w budżecie... a to jest krok dalej, to jest krok dalej. Chciałbym powiedzieć, tkliwy dla ludzi – otóż w takiej sytuacji rzeczywiście że w tych propozycjach, które przedstawiliśmy, So- jestem zwolennikiem tego, aby maksymalnie się po- cjaldemokracja Polska nie proponowała wzrostu wy- rozumiewać, aby rząd i opozycja wypracowały mak- datków ponad te, które są w budżecie. Natomiast symalnie dużo propozycji, które będą wspólne, które uważaliśmy, że cięcia tych wydatków to po prostu będą akceptowane. Oczywiście pozostanie jakieś pole szkodzenie dzisiaj gospodarce. Wtedy kiedy ona się rozbieżności, ale chodzi o to, żeby położyć na stole – zwija, czegoś takiego nie wolno robić, absolutnie. także dla pracodawców, także dla związków zawodo- Przy spadku dochodów będzie to oczywiście prowa- wych – ileś propozycji, które są uzgodnione. Tylko, dziło do pewnego wzrostu deficytu. Notabene nie panie premierze, warunek jest taki, że trzeba słuchać wiem w końcu jakiego, czy 17 mld, czy 10 mld. Trud- i trzeba odpowiadać na propozycje opozycji. Otóż nie- no powiedzieć, bo pan minister nie przedstawia prze- stety, ale dzisiejsze wystąpienie pana ministra było cież takich informacji. I ten deficyt trzeba sfinanso- zupełnie obok tego wszystkiego, co do tej pory było wać, nie ma rady. Proszę nie mówić, że to powoduje zgłaszane. jakieś gigantyczne konsekwencje, bo polski dług wy- Tydzień temu odbyły się spotkania. Odbyły się nosi 500 mld zł i 10 mld zł naprawdę nie przewróci, spotkania pana premiera, pana ministra z klubami nie pogorszy naszej pozycji ani nie obali naszej wia- i kołami. Wzięliśmy udział w tym spotkaniu w imie- rygodności, zwłaszcza jeśli będą to wydatki, które są niu i Porozumienia dla Przyszłości, i kół poselskich: przecież jednak związane z inwestycjami, z remon- Demokratycznego Koła Poselskiego i Socjaldemokra- tami, z zamówieniami publicznymi, bo takie są dzi- cji Polskiej. Przedstawiliśmy naszą analizę sytuacji siaj cięte. (Dzwonek) i przedstawiliśmy nasze propozycje. Wiem, że robiły Jeśli pan marszałek pozwoli, jeszcze chwilę. to również inne kluby. Oczywiście wśród tych propo- (Głos z sali: Oj!) zycji są takie, które są demagogiczne, niesłuszne, nie (Głos z sali: Niech mówi, dobrze mówi.) do przyjęcia. To jasne, takie też się pojawiały, ale były Na te pytania trzeba odpowiedzieć i trzeba się do też sensowne. Były też pewne argumenty, do których nich ustosunkować. Również nie jest prawdą, że trzeba się odnieść. Nie można, panie ministrze, trak- ewentualne tolerowanie takiego wzrostu deficytu tować sprawy deficytu budżetowego jako straszaka. będzie powodowało efekt tzw. wypychania kredytów Nie można mówić dzisiaj o tym, że proponują to jacyś i w związku z tym przedsiębiorstwa będą miały nieżyjący ekonomiści, a ci, którzy żyją, to się nie na- mniejsze szanse na kredyt. Owszem, tak się dzieje dają do ekonomii. Nie można mówić, że nie pozwolę wtedy, kiedy bank centralny nie chce zwiększać płyn- na zadłużenie polskiej gospodarki, tak jakby wszyst- ności, ponieważ grozi wysoka inflacja. Rzeczywiście kie propozycje zmierzały właśnie w tym kierunku. mieliśmy takie sytuacje w przeszłości, ale nie teraz, Przytoczę tu może wobec tego, żeby nie być goło- kiedy inflacja spada i będzie spadać. Jest zupełnie słownym, pewną wypowiedź. Pan minister powoły- oczywiste, że Narodowy Bank Polski jest gotów wał się m.in. na Międzynarodowy Fundusz Walutowy zwiększać tę płynność, jeśli pan minister zastosował- i stwierdził, że zdaniem MFW prowadzimy słuszną by ten automatyczny stabilizator finansowy i tak politykę. Jest tu wypowiedź pana Christopha Rosen- potraktował deficyt. A więc my nie proponujemy tego, berga, dyrektora Stałego Przedstawicielstwa Mię- co proponuje PiS, ale także nie zgadzamy się na to, dzynarodowego Funduszu Walutowego na Europę co proponuje i robi pan minister. To po pierwsze. Środkową i Kraje Bałtyckie, który mówi tak: Moim Po drugie, do dzisiaj nie otrzymaliśmy żadnych zdaniem Polska ma także taką możliwość, możliwość informacji dotyczących proponowanych cięć konkret- pakietu fiskalnego – o to chodzi – dzięki konsolidacji nych pozycji budżetowych: gdzie, w których resor- finansów publicznych w ostatnich latach. Ma także tach, ile. Trudno rozmawia się z opozycją, trudno dostęp do finansowania w odróżnieniu od państw, liczyć na jej poparcie, jeżeli ona nie ma podstawowych które straciły dostęp do rynku. Jednak wasza gospo- informacji. Oczekujemy tego. Wreszcie, jeśli poważ- darka rozwija się w tempie wolniejszym niż zakłada- nie traktujemy tę dyskusję, panie ministrze, to bar- no w budżecie i w związku z tym dochody również dzo proszę, żeby pan minister przeprowadził pewien będą niższe. W tej sytuacji można skorzystać z tra- kompleksowy rachunek. Jeżeli np. redukuje się dycyjnej recepty, pozwalając na wzrost deficytu przy zamówienia publiczne dla przemysłu zbrojeniowe- jednoczesnym przestrzeganiu limitu wydatków zapi- go i w efekcie tego mamy wzrost bezrobocia, to pro- sanych w budżecie. Byłoby to wykorzystanie tzw. szę pokazać cały rachunek kosztów i korzyści z tego automatycznego stabilizatora finansowego. wynikających. Jeżeli takiego rachunku nie ma, nie Gdybym to powiedział po prostu tak, to za chwilę jesteśmy w stanie przyjąć do wiadomości, że w ten usłyszałbym, że jestem w grupie tych, którzy chcą sposób ratujemy polską gospodarkę, bo raczej wkrę- niebotycznie zadłużyć Polskę. Nie. Ta wypowiedź camy ją w spiralę recesji. pokazuje, że jest to absolutnie uprawniony kierunek I na koniec prosimy jednak o odpowiedź na pyta- w ekonomii, a pan minister się do tego nie odnosi. nia, które złożyliśmy na ręce pana premiera i pana Pan minister stosuje chwyt retoryczny polegający na ministra. A więc, po pierwsze, czy i co zamierza się tym, że jeśli ktoś proponuje wzrost wydatków w po- zrobić w sprawie przyspieszenia inwestycji w ramach 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 127

Poseł Marek Borowski Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: partnerstwa publiczno-prywatnego, bo to jest pewne Dziękuję. wyjście, które nic nie kosztuje budżetu, a które może W imieniu Demokratycznego Koła Poselskiego zwiększyć inwestycje. Po drugie, co zamierza się zro- głos zabierze pan poseł Bogdan Lis. bić w sprawie zwiększenia liczby specjalnych stref ekonomicznych? Po trzecie, co zamierza się zrobić w sprawie ożywienia rynku mieszkaniowego i prze- Poseł Bogdan Lis: ciwdziałania sytuacji, w której banki domagają się wyższych wkładów własnych, a ludzie po prostu na Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie Mini- to nie mają środków? Bank Gospodarstwa Krajowego strze! Wysoka Izbo! Posłowie Demokratycznego Koła może być tu pomocny, ale trzeba go do tego upoważ- Poselskiego z uwagą wysłuchali informacji na temat nić, jeśli to konieczne, to również ustawowo. Co rząd planów i działań rządu zmierzających do zabezpie- zamierza zrobić, aby pomóc ludziom, którzy tracą czenia gospodarki narodowej i polskich obywateli pracę, a są obciążeni kredytami hipotecznymi i nie przed skutkami narastającego kryzysu na świato- będą mogli ich spłacać? Co rząd zamierza pilnie zro- wych rynkach finansowych. Pierwsza uwaga, jaka bić, żeby pomóc tym ludziom, którzy stracili pracę się nasuwa, jest taka, że to już nie jest tylko kryzys i w tym momencie pozostali zupełnie bez środków do rynków finansowych. Tak, od tego się zaczęło, ale życia? Przecież fundusz na świadczenia społeczne wpływ tego kryzysu wykroczył już daleko poza gra- został w budżecie zmniejszony w porównaniu z ze- nice, które chcielibyśmy ograniczyć do rynków finan- szłym rokiem. Co rząd zamierza w tej sprawie zrobić? sowych. W związku z tym na ten kryzys trzeba spoj- Dalej. Co rząd zamierza zrobić, żeby przyspieszyć rzeć inaczej. koncepcję tzw. półbezrobocia, o której pan premier Cieszy fakt, że wreszcie podejmowane są decyzje, mówił, że jest to koncepcja interesująca, ale intere- które przeciwdziałają kryzysowym tendencjom w go- sująca to trochę mało, trzeba szybko coś robić w tym spodarce, myślę tu o podjętej interwencji w sprawie kierunku. Chciałbym powiedzieć, że trzeba także obrony wartości złotówki, martwi jednak, że tak wy- wykorzystać fundusz świadczeń gwarantowanych raźne działanie jest na razie jedynym, które można czy Fundusz Pracy do tego, aby wspomagać takie zdefiniować. Odnosimy wrażenie, że w tym, co rząd firmy. I wreszcie, co rząd zamierza zrobić, aby przy- planuje, jest bardzo dużo niepotrzebnego wahania. spieszyć rozmowy w układzie rząd – pracodawcy – Pan minister mówił, że musimy być bardzo ostrożni. pracobiorcy celem zawarcia czegoś, co nazywamy Tak, ale to nie może blokować podejmowania ko- paktem społecznym, porozumieniem społecznym, niecznych decyzji. Abraham Lincoln powiedział kie- które rzeczywiście wspólnie pozwoliłoby nam wyjść dyś, że polityk jest odpowiedzialny za statek, a nie za z tego kryzysu? fale. Panie premierze, w czasie sztormu nie ma zbyt Kończąc. Panie Premierze! Panie Ministrze! Pan dużo czasu na podejmowanie decyzji, a każda fala minister podał tutaj pewne zasady, którymi się kie- grozi zalaniem żeglującego okrętu. Problemy są zde- ruje. Wszystkich nie spamiętałem, ale niektóre zapi- finiowane, a my chcemy wiedzieć – wszyscy, nie tylko sałem, a więc: pragmatyzm, nie doktrynerstwo. posłowie, ale myślę, że wszyscy Polacy – że za kołem sterowym stoi kapitan i bez przesadnej ostrożności kieruje okręt we właściwą stronę. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Mówił pan, panie ministrze, że na polskie problemy szukamy polskich rozwiązań. Tak, ale może war- Panie pośle, niech pan powie tylko o jednej. to także w większym stopniu korzystać ze sprawdzo- nych doświadczeń innych, lepiej rozwiniętych krajów. Polska nie jest przecież samotną wyspą zagubioną Poseł Marek Borowski: gdzieś na oceanie. Jak na razie, jak już powiedziałem, oprócz uruchomionej interwencji na rynku waluto- Już kończę, panie marszałku. wym i ogłoszenia wcześniej „Planu stabilności i roz- Nie straszyć. Nie eksperymentować na żywym woju” rząd przygotował jedynie plan cięć wydatków. organizmie. Panie ministrze, to, co pan robi, to nie To jednak mało, poza tym czy te cięcia to rzeczywiste jest pragmatyzm, przepraszam, ale to jest doktryner- oszczędności – nie znamy szczegółów, tylko ogólne stwo. Pan mówi: nie straszyć, ale przecież nieustan- dane – trudno odnieść się do tego w sposób meryto- nie straszycie jakimś ogromnym zadłużeniem, które ryczny. przecież niekoniecznie musi wystąpić. I wreszcie nie Uważamy także, że należy rozważyć uruchomie- eksperymentować na żywym organizmie. Chciałbym nie innego niż cięcie wydatków sposobu walki z kry- powiedzieć, że jeśli wszyscy wokół nas postępują in- zysem. Nie akceptujemy przede wszystkim tej alter- aczej, to raczej my eksperymentujemy na żywym natywy, przeciwstawienia: albo cięcie, albo zwiększa- organizmie, a nie odwrotnie. Doradzałbym raczej nie wydatków. Jedno i drugie nawzajem się nie wy- inną regułę: primum non nocere, po pierwsze nie klucza. Ideałem byłoby, gdyby przyjęty przez Wysoką szkodzić, panie ministrze. Dziękuję. (Oklaski) Izbę budżet na rok 2009 był zrealizowany. Dopusz- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 128 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Bogdan Lis Wiele innych będących w trudnej sytuacji ﬁrm podobnie będzie zwalniało pracowników. Czy rząd ma jakiś czamy możliwość uzasadnionych cięć, ale widzimy realny plan działania na rynku pracy? też możliwość zwiększenia deﬁcytu, aby w przyszło- W spotkaniu organizowanym przez pana premie- ści mieć większy wzrost gospodarczy. O tym już wie- ra wręczyliśmy panu premierowi i panu ministrowi lu posłów dzisiaj mówiło. Nie znaczy to zwiększenia nasze propozycje konkretnych działań. Wśród tych wydatków, a tylko podjęcie próby utrzymania ich na propozycji jest jedna niezwykle istotna – o tym już zaplanowanym bądź porównywalnym poziomie. mówił poseł Marek Borowski: uważamy za konieczne Chcielibyśmy wiedzieć, co tak naprawdę stoi na prze- przystąpienie do rozmów: związki zawodowe – pra- szkodzie, aby w ten właśnie sposób próbować prze- codawcy – rząd w celu zawarcia paktu społecznego. zwyciężyć problemy związane z obecnym kryzysem. Bez tego tracą wszyscy – państwo, gospodarka i oby- Pan minister mówił o ryzyku związanym z kosz- watele. Wierzę, iż mamy wystarczająco dużo deter- tem zadłużenia. No tak, tylko nie znamy progu, po- minacji i dobrej woli do podjęcia działań antykryzy- wyżej którego koszty zadłużenia przewyższają korzy- sowych, aby do takich strat nie doszło. Dziękuję ści wynikające z tego zadłużenia, nie znamy tego, nie bardzo. (Oklaski) wiem, czy są takie wyliczenia w Ministerstwie Finan- sów czy nie, w każdym razie my tego typu wyliczeń nie znamy. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Podejmując walkę z kryzysem, nie możemy kiero- wać się tylko celem doraźnym, jakim jest reagowanie Dziękuję bardzo. na wszystko, co już ma miejsce, w perspektywie jest Trzy wystąpienia posłów niezrzeszonych. Jako już przecież rok następny. Przerzucanie wydatków pierwsza pani poseł Bożena Kotkowska. na kolejny rok nie jest żadnym rozwiązaniem, bo- Proszę bardzo. wiem skąd wiadomo, że w roku przyszłym będzie lepiej, a nie gorzej. Tego typu cięcia nie są żadnym rozwiązaniem, raczej próbą odsunięcia problemu Poseł Bożena Kotkowska: w czasie. Zwiększenie wydatków powinno mieć charakter prorozwojowy, a samo ograniczanie wydatków, Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! prawdopodobnie nie ostatnie w tym roku, przy obec- Pan premier deklarował, że jeśli zarządzane przez nej koncepcji wychodzenia z kryzysu to działanie niego budżetowe cięcia w ogóle dotkną obywateli, to prorecesyjne. tylko w minimalnym stopniu. Pytam: Skoro tak, to Kolejna sprawa, strefa euro. Mówił pan o tym. czy wedle tego rządu dzieci z najbiedniejszych rodzin Jesteśmy zwolennikami jak najszybszego wejścia nie są obywatelami? Chyba nie są, bo zamrożone zo- do strefy euro. Im szybciej to się stanie, tym szyb- stało 200 mln zł z Narodowego Funduszu Stypen- ciej będziemy bardziej bezpieczni i tym szybciej dialnego. To 1/3 środków, które w tym roku mieliśmy będzie się rozwijała nasza gospodarka. A jednak wydać na stypendia uczniowskie. Te stypendia, Wy- trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, czy dążenie soka Izbo, otrzymują dzieci z najbiedniejszych rodzin do tego bez liczenia się z sytuacją nie jest podsta- – rodzin, w których dochód na osobę nie przekracza wową determinantą przy podejmowaniu decyzji 351 zł. Dla ogromnej większości tych dzieciaków ode- o sposobie walki z kryzysem. Mówił pan minister, branie stypendium oznaczałoby konieczność wyrze- że nie. Ale w takim razie chcielibyśmy wiedzieć, co czenia się aspiracji edukacyjnych, więc nawet wiele zmieniło się w mapie drogowej dochodzenia do stre- z nich po prostu przestałoby chodzić do szkoły. Takie fy euro, bo przecież od czasu gdy ta mapa drogowa stypendium można wydać na wyżywienie w stołówce była przygotowywana, wiele się zmieniło, chociaż- szkolnej, dojazdy do szkoły, opłaty za wycieczki szkol- by na rynku walutowym. ne, zakup podręczników i pomocy szkolnych, odzieży, Następna rzecz – problem opcji walutowych i dużo obuwia, zajęcia z języków obcych. Co roku z tej formy niewiadomych z tego wynikających. Czy rząd ma do- pomocy korzysta ponad 800 tys. uczniów. Oszczędza- kładną analizę rynku opcji walutowych? (Dzwonek) nie na nich jest nie tylko niemoralne, ale – może ta Podaje się różne wartości, brak też wiedzy, ile w tym argumentacja przemówi do rządzących nami libera- spekulacji, a jaka część tych opcji stanowiła zabez- łów – szkodliwe dla państwa i gospodarki. Czy rząd pieczenie transakcji handlowych. To są różne sytu- chce wspomagać reprodukcję biedy? Czy chcecie do- acje. Oczekujemy tych danych i pomysłu na skutecz- prowadzić do dziedziczenia z pokolenia na pokolenie ne działanie. społecznego wykluczenia? Pamiętam jak w 1993 r. I na zakończenie jedna bardzo istotna rzecz: naj- Kongres Liberalno-Demokratyczny, pierwsza partia bardziej poszkodowani będą zwykli obywatele. Będą obecnego premiera, szedł do wyborów z hasłem: „Mi- tracić pracę, borykać się z problemami braku możli- lion nowych miejsc pracy”. Z jakim hasłem obecna wości spłaty kredytu, z problemami mieszkaniowymi partia pana premiera chce przystąpić do kolejnej i jeszcze wielu innymi. Co dzień mamy do czynienia elekcji? „Milion nowych analfabetów”? I proszę mi ze zwolnieniami z pracy. Jest problem pracowników nie mówić, że niepotrzebnie bije się tutaj na alarm, np. likwidowanych stoczni. Jeszcze dwa lata temu bez bo samorządy otrzymały już środki na stypendia do problemu znaleźliby pracę, dzisiaj tej pracy nie znajdą. końca czerwca. Owszem, otrzymały, ale, po pierwsze, 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 129

Poseł Bożena Kotkowska ścia na wcześniejszą emeryturę. Rząd i tak będzie duże sumy przekazywał na płacenie zasiłków dla w niższej wysokości i po drugie, pod znakiem zapy- tych ludzi. Proszę się zastanowić jeszcze nad tym, czy tania stoją wypłaty w nowym roku szkolnym. te emerytury pomostowe nie były dobrym wyjściem, Panie Premierze! Nikt tutaj dzisiaj nie poruszył czy to nie był zły ruch w fazie kryzysu. Chciałabym kwestii dzieci. Nie można przede wszystkim oszczę- zapytać, co rząd zamierza zrobić, aby uruchomić pa- dzać na polskich dzieciach, gdy one mogą stać się kiety socjalne dla tych ludzi i aby zapewnić im mini- ofiarą tego kryzysu. I tak chciałabym od razu zapy- mum socjalne w czasach kryzysu. tać, co zamierza rząd zrobić, aby ochronić polskie Proszę państwa, chciałabym poruszyć jeszcze bar- dzieci przed skutkami kryzysu ogólnie funkcjonu- dzo ważną kwestię dotyczącą korupcji, nikt tutaj jącego. w tej chwili o tym nie mówił. Polska zalicza się do A teraz następna sprawa. Wybaczcie państwo, że grupy krajów w Unii Europejskiej o najwyższej per- użyję takiego sformułowania, że ten kryzys to jest cepcji korupcji. Jesteśmy wymieniani w rankingach skutek kryzysu kapitalizmu we współczesnym świe- jako kraj, który jest po prostu poniżej wszystkich cie. Według informacji, które wychodzą z rządu, jawi krajów Unii Europejskiej. (Dzwonek) Chciałabym się strategia wychodzenia z kryzysu poprzez przeka- zapytać rząd, jak zamierza działać, aby wzmocnić zywanie placówek oświatowych i szpitali w ręce pry- kontrolę – przepraszam, panie marszałku, jeszcze watnych inwestorów i fundacji. Ale skoro mowa chwileczkę – finansów publicznych, aby nie tworzyć o kryzysie, to należy zadać kluczowe pytanie: Czy luk prawnych w naszym systemie ustawodawczym, podmioty prywatne w dobie kryzysu mają środki na które doprowadzają do niekontrolowanego wypływu funkcjonowanie takich placówek? Skarb Państwa pieniędzy, oraz zaostrzyć prawo w tym zakresie. twierdzi, że nie ma pieniędzy na utrzymywanie Ostatnio w związku z ustawą o systemie oświaty w dobie kryzysu majątku państwowego. Może przy- wskazywałam na bardzo duży wypływ pieniędzy nieść to, proszę państwa, niepowetowane straty, gdyż przy przekazywaniu szkół fundacjom, stowarzysze- np. w moim rodzinnym mieście, Bielsku-Białej, był niom. Raport NIK-u stwierdzał, że bardzo dużo pie- zakład, który został sprywatyzowany, inwestor zaro- niędzy wypływa z systemu oświaty. Niestety w nowej bił na tym zakładzie, a dzisiaj stwierdził, że produk- nowelizacji prawa nie wprowadza się tu żadnej kon- cja jest nieopłacalna, i po prostu zlikwidował zakład. troli i właściwie chciałam, żeby rząd się z tego wyco- Obecnie 300 osób nie ma pracy. Czy rząd ma jakąś fał, a rząd pogłębia tę lukę prawną w naszym syste- receptę na to, żeby zapobiec takim sytuacjom podczas mie i nie wiem, jaki to ma cel, panie premierze. prywatyzacji różnych zakładów? W państwach członkowskich Unii Europejskiej Poza tym jeszcze chciałabym wrócić do jednej sy- od dawna bogata „dwunastka” w obliczu kryzysu tuacji – chodzi o Polmos w Bielsku-Białej, który też się prywatyzuje. Nie rozumiem, dlaczego nagle pry- podejmuje szeroko spektakularne działania so- watyzuje się zakład, który przynosi dosyć duże do- cjalne, aby nie dopuścić do zubożenia społecznego. chody. Polmos w Bielsku-Białej przynosi dosyć spore Czy rząd opracował jakiś pakiet socjalny? Nie cho- dywidendy i nie wiem, dlaczego w dobie kryzysu podzi tylko o tę jedną zabezpieczoną kwotę, która dziś zbywamy się po prostu złotej kury, która znosi złote oscyluje w okolicach 1400 mln zł, ale myślę, że po- jajka. winny być zagwarantowane skuteczne środki Najwięcej o kryzysie mówią politycy, przedsta- w związku z sytuacją, która nas teraz czeka. Mam wiciele banków oraz małych i średnich przedsię- nadzieję, że wszystkie partie polityczne, wszyscy biorstw, tylko w dyskusji zapomina się o zwykłym posłowie będą wspólnie pracować nad tym, aby zni- obywatelu, a zwłaszcza o tym z małej miejscowości, welować skutki tego kryzysu, żeby nasi obywatele gdzie są dwa zakłady. Rząd nie dostrzega sytuacji, nie odczuli go tak boleśnie, jak się zakłada. Dzięku- że nagle może się zdarzyć, że ojciec i matka zosta- ję bardzo. (Oklaski) ją bez pracy. Nikt tych ludzi nie zwolni z opłat za czynsz, energię, padają ofiarą społecznego wyklu- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek czenia. Nie wiadomo na jak długo. Wykluczenie Sejmu Krzysztof Putra) społeczne przenosi się, tak jak już powiedziałam, na dzieci i staje się po prostu dziedziczne. Najbar- dziej dotkliwym i najbardziej krytycznym skut- Wicemarszałek Krzysztof Putra: kiem kryzysu jest społeczne wykluczenie. Czy rząd tutaj zamierza w jakiś sposób interweniować? Mam Dziękuję bardzo, pani poseł. nadzieję, że tak. Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Bar- Proszę państwa, chciałabym przypomnieć jeszcze tosza Arłukowicza, niezrzeszonego. jedną rzecz. Rząd odrzucił ustawę o emeryturach pomostowych, ale czy w tej sytuacji, w jakiej jesteśmy obecnie – i tutaj chciałabym wymienić hutę Krosno, Poseł Bartosz Arłukowicz: Hutę Stalowa Wola – te emerytury pomostowe nie byłyby wyjściem dla tych ludzi? Oni po 30 latach pra- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od przy- cy w szczególnych warunkach mieli możliwość odej- pomnienia wczorajszej wypowiedzi polityka, który 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 130 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Bartosz Arłukowicz ło. Liczyliście na cud, ale od cudów są święci, a od rządzenia są politycy. Gdy słyszę teorie dotyczące powiedział: My nie jesteśmy Ameryką, ja nie jestem poprawienia stanu polskiej gospodarki, to nie wiem, prezydentem Obamą. czy się śmiać, czy płakać. Te zalecenia dla policjan- (Poseł Wojciech Olejniczak: Widać.) tów, żeby nie gotowali wody w czajnikach elektrycz- Nie jest pan, panie premierze, prezydentem Oba- nych, żeby oszczędzali papier, toaletowy też! Oczy- mą i nie będzie. Nie jest pan też Angelą Merkel ani wiście można przychodzić do pracy z siateczką z rolką Sarkozym. własnego papieru. Tylko czy to jest wyprowadzanie (Poseł Jarosław Wałęsa: Bo trochę blady jest.) kraju z kryzysu? Czy to jest metoda na walkę z kry- A dlatego, panie premierze, pan nimi nie jest i nie zysem? Stawiam tezę, że nie, że to jest jakaś aktor- będzie, gdyż nie miał pan odwagi stanąć przed roda- ska gra. kami i powiedzieć: idzie kryzys. Oni zachowali się jak Jak twierdzi pani minister Pitera, wybitny teore- prawdziwi przywódcy. Stanęli przed swoimi ludźmi tyk do walki z przestępczością, piesze patrole są i powiedzieli: będzie źle. Pan zachował się jak polityk w Polsce lepsze. (Wesołość na sali, oklaski) uzależniony od procentów. Wysoka Izbo! Los okazał się złośliwy i sprawił, że (Głos z sali: Jakich?) akurat w dniu podpisania przez prezydenta ustawy Pan wiedział, panie premierze, że na strychu już budżetowej media doniosły o grudniowych cięciach się pali, a pan mówił Polakom: spokojnie, spokojnie, wydatków państwa. Premier już dłużej nie mógł uda- nic się nie dzieje. A pożar wybuchł. wać, że wszystko jest w porządku. Urządzono wtedy Panie premierze, prawdziwy kapitan najpierw medialne szumy na poszukiwanie 20 mld zł. To był ratuje ludzi, a potem siebie. Pan za długo, zdecydo- już pożar, panie premierze. wanie za długo, ratował siebie. I to jest złe. W zagranicznych mediach wiele się pisze o pol- Być może zabrakło w trakcie debaty o budżecie skiej specyfice walki z kryzysem. Jesteśmy chyba w Sejmie człowieka, o którym opowiadali mi starzy jedynym państwem, które tłumi popyt wewnętrzny bywalcy tego gmachu – Janusza Korwin-Mikkego, przez redukcję wydatków publicznych. Taka polity- który powiedział o rządzie pani premier Suchockiej, ka, panie premierze, pogłębia kryzys, potęguje jego że rząd rżnie głupa. Tak powiedział. Być może tego negatywne skutki. Jeśli panowie i panie ministrowie zabrakło w tej debacie, bo wtedy byście się może pa- cokolwiek osiągniecie tymi ruchami, które wykonu- nowie ocknęli. jecie, to tylko to, że doprowadzicie do upadku przed- Nie wiem, czy pamiętacie państwo, jak na począt- siębiorstw, których kondycja jest uzależniona obecnie ku października minionego roku premier zareagował od środków publicznych. To prowadzi w złą stronę. na zapowiedź prezydenta zwołania Rady Gabineto- Nie tędy droga. wej. Według szefa rządu takie posiedzenie było nie- (Głos z sali: Sześć minut.) potrzebne. Wszyscy specjaliści potwierdzają dla nas Owszem, może zaoszczędzicie kilka miliardów, na dość spokojny i optymistyczny scenariusz: Polska jest krótko, gdyż budżet odczuje skutki zmniejszenia wy- odporna w dużym stopniu na krytyczne zjawiska, datków, ale potrzeby wydatkowe rosną, bo przecież jakie obserwujemy w USA i w krajach Unii Europej- ludziom wyrzuconym na bruk z nie swojej winy trze- skiej. Tak mówili specjaliści. Państwo odgrywaliście ba będzie pomóc przetrwać. role, taki propagandowy spektakl: Choć burza huczy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj doczeka- wokół nas, to u nas jest klawo. I trwało to zdecydo- liśmy się wreszcie interwencji państwa na rynku wanie za długo. My też, wbrew trochę sobie chyba, walutowym. Na szczęście, bo taniejący ponad miarę braliśmy w tym wszystkim udział, choćby w trakcie złoty to groźba kilkumiliardowego wzrostu kosztów debaty nad ustawą budżetową. Przypominam sobie, obsługi zadłużenia zagranicznego. To niebezpieczeń- jak minister Rostowski żarliwie z tego miejsca za- stwo wzrostu inflacji. A wiadomo przecież, że tzw. pewniał, że 3,7-procentowy wzrost PKB to pewnik. podatek inflacyjny bije w kogo? W obywateli o najniż- To było 3 grudnia. szych dochodach. Obecna koalicja zarzuca swoim poprzednikom Nie mogę się też nie odnieść do wtorkowej zapo- zmarnowanie dwóch lat gospodarczej prosperity. To wiedzi premiera, że państwo zacznie wymieniać euro pewnie jest słuszny zarzut. Ale pod waszym adresem na złote, gdy kurs europejskiej waluty wzrośnie do można sformułować zarzut dużo bardziej poważny, 5 zł. Nie wiem, panie premierze, czy został pan poin- cięższej wagi, a mianowicie że zaniechaliście działań, formowany przez swoich doradców o reakcji specja- które mogły minimalizować negatywne skutki kry- listów na te słowa, ale… (Dzwonek) Określali oni zysu. Wiedzieliście, że on się zbliża. Nie zrobiliście w sposób najdelikatniejszy, że nawet dziecko w świe- nic. Mówiliście: spokojnie. Mogliście przygotować cie finansów wie, że takich rzeczy się nie zapowiada. realistyczny projekt budżetu na ten rok. Mieliście Nawet dziecko o tym wie. To były jedne z najłagod- czas na zapobieżenie dziurom w państwowej kasie niejszych komentarzy. Już kończę. poprzez odłożenie i zadekretowanie przez PiS np. Panie Premierze! Kiedy dzieci siadają do gry zmian stawek PIT. Mieliście czas na przygotowanie w Piotrusia, to już wiedzą, że nie pokazujemy prze- ustaw, które uwolniłyby indywidualną przedsiębior- ciwnikom kart. Nie odkrywamy kart. Dziękuję bar- czość od biurokratycznego gorsetu. Ale to się nie sta- dzo. (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 131

Wicemarszałek Krzysztof Putra: pokoju apeluję do pana ministra o zakończenie tej wojny. Dziękuję bardzo panu posłowi. Oczywiście polityk to istota podejrzliwa, więc wi- Bardzo proszę o zabranie głosu pana marszałka dać tutaj, odczytuję to czy prognozuję, pewien poli- Ludwika Dorna, niezrzeszonego. tyczny zamiar – przerzucania odpowiedzialności za nieodblokowaną akcję kredytową na bank centralny, a za pośrednictwem banku centralnego na prezyden- Poseł Ludwik Dorn: ta Rzeczypospolitej Polskiej. Ale na tej sali zaczęła się rodzić czy pojawiła się Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! nadzieja porodu innej koncepcji i idea innego, nie po- To jest debata ważna i przebiega ona w dobry sposób. wiem, obozu politycznego, ale podejścia do obecnej Padają tutaj niekiedy określenia twarde, ale zazwy- sytuacji, która obejmuje nie tylko wszystkie kluby czaj pozbawione agresji. I to dobrze. No, z pewnym i koła opozycyjne, ale także jeden z klubów rządo- zdumieniem odnotowałem, że jeżeli chodzi o język wych – mówię tutaj o PSL-u – który co prawda usta- i retorykę, najbardziej agresywny był pan minister mi pana posła Żelichowskiego tę koncepcję, i ja to finansów. Ale w ramach tej ważnej, niekiedy twardej, rozumiem, ze względów politycznych wyraził w spo- debaty w zaczynającym się trudnym czasie zaryso- sób maksymalnie umiarkowany i maksymalnie obły, wały się – to jest polityczna waga tego wydarzenia niekonfrontacyjny, ale jednak wyraził. (Oklaski) – dwie koncepcje, dwie opcje. Dwie ważne koncepcje Otóż sądzę, że rząd w sensie i intelektualnym, i kon- i dwie ważne opcje. Pierwszą przedstawił pan mini- cepcyjnym, i politycznym stoi tutaj na pozycji prze- ster finansów, wsparty przez przedstawiciela klubu granej – ze względów merytorycznych i ze względów Platformy. Ja tej koncepcji nie lekceważę. To jest kon- politycznych polityka pasywizmu i abdykacji nie znaj- cepcja, która w sensie polityki gospodarczej i finan- dzie akceptacji najpierw w społeczeństwie, a później sowej mówi tyle: rząd zrobił i zrobi pewne rzeczy, ja w Wysokiej Izbie. nie przekreślam ich wagi, nie przekreślam wagi usta- Był w tej debacie jeden człowiek, który nazwał wy o dokapitalizowaniu Banku Gospodarstwa Kra- rzecz po imieniu, tzn. wyciągnął konsekwencje poli- jowego, ale to jest pewien początek. Bo Bank Gospo- tyczne z tego, że zarysowały się tutaj dwie różne kon- darstwa Krajowego finansuje programy rządowe, one cepcje. To był, i za to mu dziękuję, pan poseł Kazi- mają przełożenie na realną gospodarkę, ale nie na mierz Michał Ujazdowski. Ubolewam jednocześnie całą. Rząd przedstawia projekt ustawy o rekapitali- nad tym, że w wystąpieniu w imieniu największego zacji na czarną godzinę, uwzględniając ten najgorszy klubu opozycyjnego tego nazwania rzeczy po imieniu scenariusz, czyli sytuację zupełnie tragiczną. No, ale zabrakło. Ja jestem za polityką, zwłaszcza w trud- gdzie jest ten środek, gdzie są te następne kroki? Bo nych czasach, współdziałania, choć sceptyczny jestem nie jest rozwiązaniem zapowiadanie ulg inwestycyj- wobec nazw „polityka miłości” i „polityka pokoju”, nych dla przedsiębiorców, skądinąd pożądanych, je- ale polityka otwartości na współdziałanie nie może żeli oni nie mogą inwestować z powodu braku akcji być polityką unikania nazywania rzeczy po imieniu. kredytowej banków. Bo to jest tak, że zapowiada się, Opozycja, jeśli chce być naprawdę opozycją i służyć że dostaniesz za darmo deser, jeżeli będzie cię stać Polsce, nie może być opozycją ekspercką, musi być na kupno całego obiadu. A ciebie nie stać. opozycją polityczną. (Dzwonek) Rząd jednocześnie przeciwstawia się jakiemukol- I, konkludując, panie marszałku – ponieważ za- wiek zwiększeniu deficytu budżetowego, podnosząc rysował się tutaj, na razie w pojedynczych nieskoor- kwestię, realną kwestię, wysokiego kosztu obsługi dynowanych wystąpieniach, swego rodzaju obóz ak- zadłużenia. Jednak, do porównań gastronomicznych tywizmu państwa w obliczu kryzysu, nie namawiam się odwołując, to jest tak, że jeżeli człowiek słabnie, do obalania rządu, namawiam do tego, by te głosy ma na bułkę, a jeśli chce dokupić wędlinę, żeby uzy- skoordynować. Namawiam wszystkie kluby, łącznie skać energię, musi się zapożyczyć. No to mówimy: nie z Platformą Obywatelską, i koła do tego, by wypra- zadłużaj się, a nawet zrezygnuj z bułki i pozostań cować koncepcyjno-polityczny kształt polityki akty- o samym mleku, ponieważ koszty przeniesione będą wizmu. Jeżeli Platforma Obywatelska nie zechce bardzo wysokie. To jest tego typu logika i ta logika... w tym uczestniczyć, to trudno, można bez, a wypra- Aha, i w tym kryje się jeszcze jedna logika. Jeśli cho- cowanie takiej koncepcji, taka praca myślowa będzie dzi o stymulację akcji kredytowej banków, to rząd miała, może mieć zasadnicze konsekwencje politycz- będzie się trzymał od tego z dala. Narodowy Bank ne, bo wkraczamy w czas nadzwyczajny. Polski – to powiedział wprost pan minister. Jest to Czas nadzwyczajny polega na tym, że skupiamy doktryna abdykacji rządu w bardzo trudnej sytuacji, się na kwestiach dla narodu, dla gospodarki narodo- a politycznie jest to ta doktryna wojny, wojny z NBP, wej, krytycznych. Że nie unieważniamy, nie likwidu- którą pan minister wyznaje i którą to wojnę niejed- jemy, nie kończymy konfliktów ważnych, bardzo nokrotnie z tej wysokiej trybuny prowadził. Otóż ta ważnych, niekiedy bardzo bolesnych, gdzie różnice wojna, która trwa między Ministerstwem Finansów są nieprzekraczalne, ale mówimy: te konflikty, jeśli a NBP, gdzie stroną agresywną jest minister finan- chodzi o współdziałanie w ramach obozu aktywizmu, sów, już drogo Polskę kosztuje i w ramach polityki odkładamy na bok czy zawieszamy na pewien czas. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 132 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Ludwik Dorn interesu, którzy przyjechali do Warszawy rozmawiać bez żadnych uprzedzeń politycznych. Był lider „Soli- Czy ta koncepcja zrealizuje się w tej drugiej alterna- darności”, był jego konkurent z innych związków tywie, o której mówił pan poseł Kazimierz Michał zawodowych, był prezydent... Ujazdowski, czy w jakiejś innej, to jest kwestia dru- (Głos z sali: Z OPZZ.) gorzędna. Ważne, by dla niej zaczęło się pojawiać Z OPZZ, tak. w sposób skoordynowany działające zaplecze tu, …miasta, nie z mojej opcji politycznej, byli posło- w Wysokiej Izbie, i w społeczeństwie, by ten obóz ak- wie. Ani minuty nie poświęciliśmy w czasie tej roz- tywizmu wobec kryzysu odwołał się do sfery gospo- mowy na polityczne różnice czy polityczne interesy. darki realnej, do polskich przedsiębiorców i polskich Ani przez minutę nikt nie zajmował sobie i innym pracowników, którzy są w tej chwili przez rząd opusz- czasu formułowaniem jakichś fantastycznych progra- czani. Dziękuję. (Oklaski) mów. I nikt nie przyjechał z nich po prośbie. Nikt nie przyjechał po łatwą receptę w rodzaju: umówimy się z premierem, on nam da pieniądze. To moi rozmówcy Wicemarszałek Krzysztof Putra: jako pierwsi w czasie tej debaty o tym, jak ratować Stalową Wolę, powiedzieli, że oni wiedzą, że nie wy- Dziękuję bardzo panu marszałkowi. jadą z walizką pieniędzy, i przywieźli ze sobą cały Ogłaszam przerwę do godz. 12.30. pakiet spraw, nad którymi razem usiedliśmy dziś Po przerwie będzie wystąpienie pana premiera i będziemy siedzieli przez następnych kilka dni, bo jako odpowiedź na wszystkie wystąpienia klubowe wiemy, że część z tych spraw wspólnie będziemy i wystąpienia kół. Po wystąpieniu pana premiera w stanie rozwiązać. Rozmawialiśmy o tym, jak dać będą jeszcze pytania posłów. hucie trochę tańszy prąd, skoro obok jest elektrow- nia, która mogłaby dać tańszy prąd niż dzisiejszy (Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 56 dostarczyciel energii. O takim problemie rozmawia- do godz. 12 min 39) liśmy. (Oklaski) Rozmawialiśmy o tym, jak szybciej uelastycznić czas pracy po to, żeby ci, którzy już w tej chwili w Stalowej Woli potrafili ograniczyć za- Marszałek: robki i czas pracy, by ratować miejsca pracy, dostali jeszcze jakieś instrumenty do ręki. Rozmawialiśmy Proszę państwa, wznawiam obrady. o tym, jak wspólnie zbudować taki regionalny mana- Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 12. porząd- gement na czas tego kryzysu. Ja po tej rozmowie ku dziennego: Informacja rządu na temat planów byłem bardzo zbudowany. Wszędzie w Polsce, czego i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia na- niestety nie widać na ekranach telewizorów, są lu- rodowej gospodarki i polskich obywateli przed skut- dzie, środowiska, związki, organizacje pozarządowe, kami – narastającego na światowych rynkach finan- ludzie samorządu terytorialnego, którzy są gotowi sowych – kryzysu. usiąść z rządem, zastanowić się, co jest w naszej mocy Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez i całą tę naszą moc pozytywnie wykorzystać. Na tej ministra finansów pana Jana Jacka Vincent-Rostow- sali debata wygląda jednak trochę inaczej. skiego oraz wystąpień w imieniu klubów i kół oraz Czy możliwe jest, żebyśmy o sprawach całej Polski posłów niezrzeszonych. zaczęli wreszcie tak rozmawiać, jak dziś rozmawia- Obecnie proszę o zabranie głosu prezesa Rady liśmy o Stalowej Woli, a w najbliższych dniach i ty- Ministrów pana Donalda Tuska. (Oklaski) godniach będziemy rozmawiali o kondycji każdego konkretnego szpitala czy innego regionu, gdzie poja- wią się takie problemy? Prezes Rady Ministrów Czy możliwe jest, aby recepty zarówno rządu, jak Donald Tusk: i opozycji zaczęły się spotykać na gruncie praktycz- nego, nacechowanego dobrą energią projektu, ale na Panie Marszałku! Szanowne Panie i Szanowni „tak”? To znaczy, definiujemy, jakie są problemy, oce- Panowie Posłowie! Uczestniczę tego dnia w drugiej niamy swoje siły, łączymy je i rozwiązujemy problem debacie na temat kryzysu w Polsce. Pierwsza miała po problemie, a nie biadolimy, a nie wygłaszamy naj- miejsce także dzisiaj – w godzinach porannych spo- czarniejsze prognozy na przyszłość. tkałem się z ludźmi, którzy odczuwają u siebie, Przygotowujemy – część z tych rzeczy, które rząd w swoim mieście, skutki globalnego kryzysu. Spotka- przygotował, podjęto także tutaj, w Sejmie – taki łem się i rozmawiałem z mieszkańcami Stalowej plan na czas kryzysu również w skali całego kraju, Woli, a konkretnie z prezydentem miasta, z liderami taki plan i taki styl pracy, jaki proponujemy przy roz- związków zawodowych, z szefami spółek, którzy czu- wiązywaniu problemów Stalowej Woli, to znaczy cho- ją się w tym trudnym czasie kryzysu bardzo zagro- dzi o to, żeby definiować precyzyjnie, co jest proble- żeni. Chcę powiedzieć, że ta debata rano była debatą mem Polski w czasie kryzysu, jakie jest źródło kry- z ludźmi, którzy naprawdę autentycznie troszczą się zysu, jakie zastosować instrumenty, ile mamy środ- o swoje miasto, którzy nie mają żadnego podwójnego ków, i wspólnie to wykorzystać – nie jeden przeciwko 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 133

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk (Oklaski) To nie będzie projekt oszczędności na emeryturach. To będzie… drugiemu, żeby coś udowodnić na siłę, tylko napraw- (Głos z sali: Dobry rząd. ) dę razem, tak żeby problem po problemie rozwiązy- I chciałbym zwrócić na jedną rzecz państwa uwa- wać. Przypomnę, bo to są zadania, które po części gę. Proszę tutaj też o jednoznaczne wsparcie i akcep- rozwiązaliśmy, że o wiele, wiele więcej czeka nas tację. Zgodzicie się – i nieważne jest dla mnie w tej wspólnie tutaj, w tej Izbie – mówię nie tylko o rządzie chwili, kto rządził, kto był w opozycji – ze mną pań- – zadań w najbliższej przyszłości. stwo wszyscy, że rok 2007 był rokiem koniunktury. Jaka jest istota projektu Stalowa Wola i jaka jest Mówimy dzisiaj: to był tłusty rok. istota projektu dla całej Polski na czas kryzysu? (Głos z sali: Dobry rząd.) Przede wszystkim jest to bezpieczeństwo każdego Wówczas zdecydowaliśmy w Polsce, że podniesie- obywatela, pojedynczego człowieka. (Oklaski) A to my emerytury Polakom w globalnej kwocie 1 700 mln. oznacza dzisiaj skierowanie całej naszej energii zwłasz- W najtłustszym roku podnieśliśmy emerytury w su- cza na ochronę rynku pracy i miejsc pracy. Ten kry- mie o 1,7 mld. Dzisiaj mamy zadanie, naprawdę trud- zys, który narodził się tysiące kilometrów od Polski, ne zadanie, i je wykonujemy, między innymi szukając którego znamiona na świecie dopiero są z trudem racjonalnych oszczędności gdzie indziej, żeby global- rozpoznawane, ten kryzys dzisiaj w Polsce ma tak nie podwyższyć emerytury o 7700 mln w roku 2009 naprawdę jedno ponure oblicze – to jest oblicze zagro- (Oklaski), w roku najtrudniejszym od lat. I ja nie żenia utratą miejsc pracy przez wielu ludzi. Musimy mam poczucia, że jestem jakimś wielce łaskawym sobie zdać sprawę, kiedy za rozwiązywanie tych pro- panem premierem – uważam, że to jest nasz wspólny blemów się weźmiemy razem, że ludzie będą tracili obowiązek – tylko chcę państwu uświadomić, że miejsca pracy w Polsce tak jak w Stalowej Woli głów- wszystkie decyzje, jakie będziemy wam proponowali nie dlatego, że ktoś upadł w kraju ogarniętym praw- do przyjęcia, będą miały na celu utrzymanie na od- dziwym kryzysem i nie chce kupić ich produktów. To powiednim poziomie życia najsłabszych, najbardziej jest problem, który w związku z tym potrzebuje na- zagrożonych kryzysem. szych bardzo oryginalnych instrumentów, by go roz- Codziennie ustawia się do mnie – mówię symbo- wiązać, bo nie mamy wpływu na to, czy Austriak, licznie: do mnie, do rządu, pewnie też do was – kolej- Amerykanin, czy Ukrainiec zamówi kolejne maszyny ka ludzi, instytucji, wyciągają ręce i mówią: dajcie budowlane ze Stalowej Woli. My nie zmusimy zagra- pieniądze, kolejka lobbystów, którzy reprezentują nicy, która przeżywa w niektórych miejscach większe najróżniejsze interesy, ale przede wszystkim interesy problemy niż my, żeby mimo wszystko kupowała pol- instytucji finansowych, z których część to są insty- skie produkty. Ale też wiemy, i rozumieli to i związ- tucje, gdzie można znaleźć źródło kryzysu. kowcy, i menedżerowie ze Stalowej Woli, że nie jest Najłatwiej ulec pokusie i zainwestować pieniądze tak, że nagle podatnik się zrzuci i zacznie kupować wszystkie nieschodzące na rynkach zagranicznych podatnika w ratowanie przedsięwzięć, które same produkty. Czyli co musimy zrobić? Musimy znaleźć z siebie są przedsięwzięciami toksycznymi. Dzisiaj takie mechanizmy, które uchronią miejsca pracy przy proszę – zwracam się do posłanek i posłów ze wszyst- świadomości, że produkcja w całości nie zostanie kich klubów – budujcie też taki pancerz ochronny dla sprzedana. To jest dzisiaj problem numer jeden. pieniędzy podatnika, nie podsuwajcie ani rządowi, ani Chcę przypomnieć dosłownie w kilku zdaniach, samorządom pomysłów, których jedynym celem jest bo słusznie oczekujecie państwo od rządu konkretów, ratowanie tych, którzy doprowadzili do kryzysu. co zrobiono i co zamierzamy zrobić. Nie możemy pozwolić w tym czasie, kiedy każdą Jak pamiętacie, dzięki współpracy w tej Izbie – nie złotówkę trzeba przeznaczyć na tych, którzy tracą zawsze jest ona może harmonijna, ale w tym przy- pracę w Stalowej Woli, i na tych, którzy będą czeka- padku była niezła – podnieśliśmy gwarancje zabez- li na swoje emerytury... Tę złotówkę musimy za pieczające wypłacalność depozytów, instrument skie- wszelką cenę chronić, a to oznacza, że nie możemy rowany na rynek bankowo-finansowy, ale chroniący realizować recept, których efektem będzie tak na- ludzi, a nie instytucje finansowe, bo od początku ta- prawdę gigantyczna kwota pieniędzy dla całego za- kie założenie przyjęliśmy, że każdy instrument, stępu lichwiarzy. Bo czymże innym jest pomysł, aby a szczególnie ten, który będzie kosztował podatnika, tym, którzy przymuszali do toksycznych kredytów będzie nakierowany na ochronę człowieka, a nie in- albo sami żyli na wyjątkowy kredyt, a dzisiaj mówią: stytucji finansowej. dajcie nam jeszcze więcej pieniędzy, czymże innym Utworzyliśmy rezerwę solidarności społecznej. To to jest niż taką okrutną lichwą, która buduje różne jest 1140 mln zł. A między innymi przecież po to jest pokusy, i w czasie kryzysu słaby rząd, niemądra opo- ta rezerwa, żebyśmy skutecznie chronili programy zycja mogłyby wpaść w taką pułapkę? A ja oczekuję osłaniające najsłabszych, a więc np. program doży- od was – mówię to otwarcie – żebyście pomogli nam wiania dzieci. Chcę uspokoić wszystkich, którzy tak- uchronić Polskę i polskiego podatnika od takiej pu- że występowali dzisiaj w tej Izbie, że ten racjonalny łapki. To jest nasze wspólne zadanie i nikt nie będzie projekt oszczędności to nie będzie oszczędność na usprawiedliwiony, jeśli tego zadania dobrze nie wy- dzieciach, które potrzebują dożywiania w szkole. konamy. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 134 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk dziny. Chodzi o to, aby osoby bezrobotne lub te, któ- re utracą pracę w tej chwili i stracą możliwość spłaty Uruchamiamy specjalne programy, które przy kredytu hipotecznego, przez rok – tak to planujemy programie oszczędności chronimy, takie, które w spo- – miały spłacany kredyt z Funduszu Pracy, bo chce- sób punktowy, lokalny, czyli precyzyjny, a więc też my zapewnić bezpieczeństwo tym, którzy tak jak cały możliwie oszczędny, będą chronić miejsca pracy albo świat sądzili, że koniunktura potrwa dłużej, wzięli będą wspomagać ludzi wtedy, kiedy będą musieli kredyt po to, żeby kupić mieszkanie, i dzisiaj my mu- zmienić miejsce pracy. Są to blisko 3 mld zł w 2009 r. simy pomóc, żeby tego mieszkania nie stracili. (Okla- z programu „Kapitał ludzki”, ze środków Unii Euro- ski) My tę pomoc przygotujemy. pejskiej. Opierając się na tych pieniądzach, budujemy Tak, ale żeby ten projekt stał się realny, to ja muszę sieć wsparcia dla bezrobotnych czy na szczęście jesz- znaleźć – mówię „ja” metaforycznie, bo chodzi o rząd cze w tej chwili raczej potencjalnie bezrobotnych, ale – tak ostrożnie szacując, 300–400 mln zł, bo to trzeba przecież wiemy, że część z nich stanie się bezrobot- będzie zapłacić. Wszystkie nasze działania, które cza- nymi. Będzie to dotyczyło różnych rozwiązań, w tym sami skrótowo nazywane są cięciami, to są tak na- tego najodważniejszego, już wydyskutowanego mię- prawdę działania, w związku z którymi środki będą dzy pracodawcami a pracobiorcami, a rząd w związ- alokowane w miejscach zagrożonych kryzysem, który ku z tym przygotowuje już projekt, i to w naprawdę rzeczywiście na naszych oczach się narodził. szybkim tempie. Chcę przy tej okazji powiedzieć, że nie będzie Mogę uspokoić pana marszałka Marka Borow- skutecznej odpowiedzialności rządu i opozycji, a tak- skiego, że to tempo nie jest za wolne, tylko jest impo- że takiej prawdziwej solidarności rządzących i poli- nująco szybkie, i to dzięki temu, że dialog, i to ten tyków opozycji z ludźmi, którzy na własny rachunek dialog nie z przymusu rządowego, tylko autentyczny szukają każdej oszczędności, bez pokazania Pola- dialog między pracodawcami i pracobiorcami, między kom – to moja obsesja i powtórzę to jeszcze raz – że związkami i pracodawcami, doprowadził do rzeczy my także jesteśmy zdolni do wyrzeczeń wobec sa- jeszcze 2 miesiące temu, wydawałoby się, niemożli- mych siebie. wej, to znaczy do racjonalnego projektu urlopów po- Zaproponowałem zablokowanie pojawiających się stojowych, częściowo płatnych także ze środków pu- automatycznie co rok podwyżek dla wszystkich blicznych. urzędników państwowych, a także prezydenta, pre- Tak jest, przygotowujemy w tempie nadzwyczaj- miera, ministrów i – jak rozumiem – może bez en- nym projekt, który pozwoli uchronić tysiące miejsc tuzjazmu, ale Izba akceptuje takie działania, nie pracy dzięki temu, że my, związki zawodowe i praco- dlatego, żeby miało to przynieść jakieś nadzwyczaj- dawcy, wszyscy jesteśmy gotowi do wyrzeczeń. Ura- ne korzyści z punktu widzenia budżetu państwa, bo tujemy tysiące miejsc pracy dzięki temu i podobnym wiadomo, że globalnie rzecz biorąc, nie jest to taka projektom (Oklaski), także dzięki temu, że umiemy kwota, która uratuje Polskę, ale jeśli mamy jeździć, budować porozumienie wokół takiego projektu. a ja mam zamiar jeździć, od miejsca do miejsca, (Oklaski) gdzie pojawia się kłopot, i wspólnie z liderami związ- Ucieszyłem się, kiedy usłyszałem słowa od moich ków czy pracodawcami, mam nadzieję, że wspólnie gości ze Stalowej Woli, którzy też bez wyjątku wspie- z liderami opozycji, mamy przekonywać ludzi do rali ten bardzo ambitny projekt dotyczący elastycz- tych projektów, a więc np. do urlopów postojowych, ności czasu pracy, tego innego sposobu liczenia czasu gdzie będzie uratowane miejsce pracy, ale niższe pracy i rozliczania godzin pracy, tak aby ludzie mogli wynagrodzenie... pracować więcej, kiedy jest robota, i mogli pracować (Głos z sali: Elity polityczne, tak?) mniej za trochę mniejsze pieniądze, kiedy tej pracy ...to jakie będziemy mieli prawo mówić ludziom: jest wyraźnie mniej. To jest prawdziwa tkanka poro- razem musimy oszczędzać, jeśli nie będziemy oszczę- zumienia: nie najbardziej efektowne potyczki słowne dzać na samych sobie? Powtórzę jeszcze raz to, co z tej mównicy, tylko ciężka praca z ludźmi, którzy mówię od wielu tygodni. naprawdę są gotowi poświęcić swoje pieniądze i swój (Poseł Krzysztof Putra: Inﬂacja słów, panie pre- czas, byleby uratować miejsca pracy. Z takimi ludźmi mierze.) naprawdę coś osiągniemy, na pewno coś uratujemy, Moralne prawo do tego, aby mówić ludziom, jak coś więcej, niż wskazywałyby na to te czarne, pesy- wychodzić z kryzysu, będą miały te partie, które zre- mistyczne prognozy. zygnują z dotacji i z subwencji. (Oklaski) Nie będą Utrzymujemy „Program 50+”, może nie w takim wierzyć wam, nikomu z tu siedzących, żaden Polak nie wymiarze, w jakim planowaliśmy, licząc, że Polska nie uwierzy w ani jedno słowo polityka partii, który mówi: będzie wchodziła w ten czas kryzysu, ale utrzymujemy tak, jest kryzys, olaboga, co się będzie działo... zasady „Programu 50+” i tyle środków, ile wygospo- (Poseł Jadwiga Wiśniewska: Zlikwidować niepo- darujemy, skierujemy na ten sektor rynku pracy, być trzebne ministerstwa.) może najbardziej wrażliwy na czas kryzysu. ...a równocześnie nie zgodzi się na to, żeby partie Będziemy chcieli wprowadzić kolejny nowy pro- polityczne, które nie produkują miejsc pracy, nie dają jekt, też chcemy go zrealizować bardzo szybko. W tym miejsc pracy, nie produkują dóbr, nie sięgały dalej po miejscu proszę o szczególną uwagę młode polskie ro- te pieniądze. (Gwar na sali) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 135

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk czym polega problem, ten podstawowy – mam nadzie- ję, że wszyscy mamy tego świadomość – na tym, że (Głos z sali: A gabinety?) na końcu firma musi sprzedać ten produkt. Wokół Mówię to także w interesie mojego rządu. Będę nas załamały się prawie wszystkie rynki. Dzisiaj skuteczniejszy i rząd będzie skuteczniejszy wtedy, wszyscy martwimy się tym, że zmniejszy się eksport. kiedy ludzie nabiorą zaufania do całej klasy politycz- A tu mamy konkretną sytuację firmy, która nie może nej. (Oklaski) Mam nadzieję, że ta wrzawa, jaka pod- sprzedać produktu, bo jej partner za granicą zban- niosła się po raz pierwszy w czasie mojego wystąpie- krutował albo radykalnie obciął wydatki. Co w takiej nia, jest wrzawą narastającej aprobaty dla tego pro- sytuacji pomoże kredyt? jektu. (Wesołość na sali, oklaski) Nieustannie musimy szukać elastycznych instru- (Głosy z sali: Tak, tak.) mentów. Budujemy dzisiaj o wiele bardziej elastyczny Wiele słów poświęcono dzisiaj w czasie tej debaty system prawa, żeby działać w sposób właściwy, żeby – ja traktuję te słowa bardzo poważnie – na rzecz pomagać tym, którzy potrzebują pomocy. Nie jest większego aktywizmu, że państwo powinno działać tak, że zbierze się świat bankierów czy finansistów, przede wszystkim na rzecz inwestycji. huknie raz czy drugi i my wlejemy rzekę pieniędzy. (Głos z sali: Po co dyskutować?) Nie. My będziemy wydawać złotówki ostrożnie, dla- Zgadzam się, że o tym w ogóle nie ma co dysku- tego że tych złotówek nie ma zbyt wiele i chcemy te tować. Polska w czasie kryzysu będzie potrzebowa- złotówki dedykować ludziom, a nie tym instytucjom, ła więcej inwestycji. Każdy pieniądz, jaki mamy, co do których sądzimy, że mają pieniądze, ale dzisiaj trzeba będzie dwa razy obejrzeć i natychmiast go być może z przesadną ostrożnością nimi dysponują. uruchamiać. Obejrzeć, żeby nie było marnowania Wspomagamy poprzez ulgi podatkowe także inne pieniędzy, a później uruchamiać go tak, żeby praco- działania, te, które zaplanowaliśmy przed kryzysem, wał na ludzi. i te zaplanowane już w trakcie kryzysu, mające wspo- Chcę państwu powiedzieć, że myśmy przecież też móc szczególnie tych, którzy chcą zakładać firmy wspólnie, z inicjatywy rządu, ale w tym przypadku w tym trudnym czasie. Wiecie dobrze, bo nad częścią nie przeszkadzaliście – mówię o opozycji – podjęli z tych rozwiązań już wstępnie głosowaliście, nie będę decyzje mające służyć temu, aby zdolności instytucji tego przypominał. Szykujemy z BGK, także z PKO BP, dużo spraw- finansowych, których zadaniem jest kredytowanie niejszy instrument do działania, do reakcji wtedy, gospodarki, były większe. To są te rozwiązania, któ- kiedy będzie taka potrzeba. re pozwalają poprzez działalność Skarbu Państwa Jeśli chodzi o to, co jest rdzeniem polskiej szansy zwiększyć fundusze własne instytucji finansowych, na czas kryzysu, czyli inwestycje związane z infra- to są projekty ustaw i ustawy, które umożliwią na- strukturą, oparte w dużej mierze na środkach euro- wet w radykalnym przypadku nacjonalizację ban- pejskich, to chcę wam powiedzieć, że my mamy inną ków, wtedy kiedy nie będzie innego wyjścia. Mam sytuację, dlatego szukamy polskiego rozwiązania, nadzieję, że w Polsce takiego przypadku nie będzie, my mamy pewną przewagę nad wieloma krajami, ale przygotowaliśmy scenariusz działań na rzecz potencjalną przewagę nad wieloma nawet najpotęż- ożywienia akcji kredytowej, uwzględniając działa- niejszymi krajami, bo mamy potencjalny strumień nia od najbardziej powściągliwych po najbardziej środków europejskich. Chcemy go wykorzystać. Do- radykalne, jeśli pojawi się taka potrzeba. brze wiecie, i lewicowa opozycja, i prawicowa opozy- Cały system, który budujemy, ten nowy system cja, bo uczestniczyły przecież w wydawaniu środków gwarancji i poręczeń z udziałem i z aktywnością in- europejskich, że jednym z kluczy do skutecznego, stytucji, które w części lub w całości są podległe de- intensywnego wydawania środków europejskich jest cyzjom rządowym, a dotyczy to niektórych banków zagwarantowanie środków krajowych. Dlatego jeste- i instytucji, całość – tak to szacujemy – powinna śmy racjonalni, jeśli chodzi o te oszczędności, bo co zwiększyć możliwości kredytowe o 40 mld zł. Ktoś do jednego, jeśli chodzi o ten wielki pakiet inwesty- powie, że to mało. Dzisiaj – i o tym też warto przypo- cyjny, możecie być spokojni: wszędzie tam, gdzie bę- mnieć – problemem jest nie tylko zwiększona ostroż- dziemy mogli uzyskać euro, wydamy złotówki, ale ność banków wtedy, kiedy chcą dać kredyt. Wszystkie musimy je mieć. Nie pozwolimy sobie na zmarnowa- statystyki pokazują, że akcja kredytowa, jeśli chodzi nie pomocy europejskiej, bo ona rzeczywiście dzisiaj, o podaż kredytów, wcale w jakiś wyraźny sposób nie w czasie kryzysu jest bezcenna. zmalała. W listopadzie była większa niż w paździer- Symbolem tych inwestycji są drogi. Wszyscy, któ- niku, w grudniu trochę mniejsza, ale grudzień za- rzy się tym zajmowali, wiedzą, jakie to gorzkie do- wsze jest słabszy, jeśli chodzi o kredytowanie. Pro- świadczenie, jak trudno przełamać i rutynę urzęd- blem polega jednak na tym, że bardzo wiele firm ników, i opory środowiskowe. To jest rzeczywiście w Polsce nie chce brać kredytu, bo nie są one pewne, trudne przedsięwzięcie. Niektórzy mają takie do- czy sprzedadzą swój produkt. To nie jest taka prosta świadczenie, które by wskazywało na to, że dla nich recepta, prosty scenariusz: dosypiemy bankom pie- za trudne. niędzy, banki zaczną rozdawać kredyty, firmy je we- Chcę powiedzieć, dać taką ilustrację, żebyście byli zmą, wyprodukują i sprzedadzą. Przecież wiecie, na spokojni co do tego, że ten front robót, to, co Amery- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 136 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk nąć do takiej debaty, zaprezentować stanowisko i prosić was o pomoc. Tylko proszę, żebyście wy defi- kanie robią za pożyczone pieniądze, co Francuzi chcą niowali, na czym naprawdę polegają dzisiaj polskie zrobić za pożyczone pieniądze, my możemy zrobić za problemy. pieniądze europejskie i za nasze środki. W 2008 r. te Chcę państwu o czymś powiedzieć, bo o tym spo- postępowania przetargowe dotyczyły w sumie ponad ro mówiono, niektórzy z moich przedmówców w cza- 20 mld zł, 20 200 mln zł. Przetargi, które zostaną sie tej debaty uznali nawet, że to jest tak naprawdę ogłoszone w 2009 r., to 60 postępowań na kwotę naczelny problem, gwóźdź programu, ta prawdziwa 29 100 mln zł. Jeśli nawet okaże się, że w jakimś oś, która różnicuje polityków i ekspertów, jeśli chodzi miejscu ktoś nie potrafił w odpowiednim tempie do- o sposoby wyjścia z kryzysu, chodzi o tę niekończącą prowadzić projektu do końca, to tak czy inaczej mó- się dyskusję o tym, czy zwiększać deficyt, czy nie. Od wimy, jeśli chodzi o lata 2008–2009, o przygotowaniu razu powiem i – mam nadzieję – przekonam państwa frontu robót na pesymistycznie 40 mld zł, optymi- faktami, bardzo konkretnymi faktami, bo może nie- stycznie 60 mld zł. My nie tylko nadal, ale w jeszcze którzy z moich przedmówców nie mieli dostępu do większym stopniu będziemy największym placem źródeł informacji i dlatego formułują pozorne, fałszy- budowy w Europie, mimo czasu kryzysowego. To wy- we dylematy. Powiem wam, wytłumaczę, dlaczego maga oczywiście profesjonalnego i energicznego jest to fałszywy dylemat. Część z państwa sądzi, że przygotowywania m.in. działań drogowych. emblematem aktywnej, mądrej interwencji byłoby Jest przygotowany plan inwestycji energetycz- zwiększenie zadłużenia, zwiększenie deficytu. Powo- nych. Chcę wam też niejako przypomnieć, że do roku łujecie się także państwo na działania czy decyzje 2010 uruchomimy od 400 do 500 mln euro na inwe- niektórych krajów. Zacznę od pierwszego przykładu. stycje energetyczne, poczynając od budowy gazopor- (Gwar na sali) tu. Kiedy potwierdziliśmy wolę polskiego rządu bu- Prosiłbym bardzo, jeśli mogę liczyć na to w Wysokiej dowy gazoportu, okazało się, że mimo wielu zapew- Izbie, o chwilę skupienia, bo teraz zaproponuję państwu nień ta inwestycja była właściwie w punkcie zero, pewien sposób myślenia i działania w realnych warun- mimo wielu zaklęć, że tak ważna jest dla strategii kach, a nie wyimaginowanych. I uważam, głęboko w to bezpieczeństwa energetycznego. My tę inwestycję wierzę, że jak wam opowiem, co się dzieje w tej chwili naprawdę rozpoczniemy, i to w sensie wykonawczym, na rynkach finansowych i jakie plany mają nasi part- ludzie zobaczą, że ona naprawdę powstaje. To są też nerzy, szybko dojdziemy do porozumienia. inwestycje związane z energią odnawialną. Powiem Po pierwsze, pani poseł Natalli-Świat powołała tylko o jednym instrumencie, o specjalnych poręcze- się na przykład włoski. niach z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska (Głos z sali: Nie, to Rostowski…) i Gospodarki Wodnej na dodatkowe inwestycje eko- Nie. Pani poseł przypomniała, że przecież Włosi logiczne wysokiego ryzyka. Jeśli chodzi o skalę, jest są gotowi na sprzedaż swoich papierów dłużnych, to mniej więcej 1,5 mld zł. mimo że dług publiczny w przypadku Włoch w po- W tym trudnym czasie szukamy też działania re- równaniu do PKB jest bez porównania większy. Ale gulacyjnego, które będzie chroniło ludzi przed nega- nie jest ważne w tej chwili... (Poruszenie na sali) tywnymi ubocznymi skutkami niektórych zjawisk (Głosy z sali: Ważne, ważne.) kryzysowych. Mówię tu m.in. o cenie energii, szcze- Nie ma co się buntować przeciw faktom, szczegól- gólnie w odniesieniu do odbiorców detalicznych, czy- nie jeśli dopiero czynię do nich wstęp… li polskich rodzin. Wiecie, jaki to jest dramatyczny (Głos z sali: Diabeł tkwi w szczegółach.) dylemat, o tym też rozmawiałem rano z moimi roz- Poczekajcie państwo cierpliwie. Jestem przekona- mówcami ze Stalowej Woli. Jak wyjść z tego dylema- ny, że zrozumiecie, o co mi chodzi. Nie chodzi mi te- tu: droga energia elektryczna dla przedsiębiorstw raz o to, kto o Włoszech mówił więcej, pan Rostowski i utrzymywana na możliwie niskim poziomie ceno- czy pani Natalli-Świat. Chodzi mi o sytuację kraju wym energia dla odbiorców detalicznych? Czeka nas – jest to kapitalna ilustracja problemu, którego nie- bardzo poważna dyskusja nie tylko z Urzędem Regu- którzy moi przedmówcy nie rozumieją. Dajcie mi lacji Energetyki, ale także tu, w tej Izbie, poważna szansę wytłumaczyć, bo to jest klucz do naszego debata, bo to jest dylemat, a nie jakieś fikcyjne dyle- przyszłego wspólnego działania. maty polityczne czy jakieś dylematy ideologiczne. (Poseł Krzysztof Putra: Zgoda, ale trzymajmy się Nie. Prawdziwym dylematem do rozwiązania – i mu- faktów.) simy ten dylemat wspólnie rozwiązać – jest to, czy Otóż rzeczywiście jest tak, że Włosi, chociaż mają energia elektryczna ma być trochę tańsza dla firm, tak wyraźnie gorsze proporcje długu do własnego żeby skutecznie ratować miejsca pracy, ale wtedy PKB, kiedy sprzedają swoje papiery dłużne na rynku, poziom cen energii dla detalistów się podniesie, czy nadal jest to dla nich bardziej opłacalne niż nasz pa- próbujemy takiego manewru, czy też utrzymujemy pier dłużny. Mówiąc krótko, Włosi sprzedają na 4,5%, – tak jak rząd do tej pory proponował – na możliwie a my musimy sprzedawać na 5,5%, mimo że u nas niskim, sztywnym poziomie ceny dla odbiorców de- jest tak radykalnie lepsza sytuacja, jeśli chodzi o re- talicznych, co skutkuje oczywiście wzrostem cen lację dług publiczny – PKB. Nie trzeba być wybitnym energii. Ja mówię wam, że mam odwagę cywilną sta- ekonomistą; trzeba naprawdę wyłącznie trzeźwego, 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 137

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk Chcę wam powiedzieć więcej. Jesteśmy dopiero w przedsionku prawdziwego problemu, jeśli chodzi zdroworozsądkowego, gospodarskiego myślenia. Po- o możliwość sprzedaży papierów dłużnych, czyli ewen- myślcie, ile będzie kosztował polski papier dłużny, tualnego zapożyczania się. I tu proszę o pomoc, o szcze- gdybyśmy mieli takie proporcje długu do PKB czy gólną uwagę, bo stoimy przed batalią, która naprawdę wyraźnie większy deficyt budżetowy; ile będzie kosz- rozstrzygnie o być albo nie być Polski przez długie, dłu- tował w porównaniu z dzisiejszą ceną. A dzisiaj cena gie lata. Ta batalia zaczyna się w tych dniach. Dzisiaj, jest bardzo trudna dla Polski. jutro, pojutrze będą zapadały decyzje, czy oprócz wiel- Mówicie z zachwytem o tym, jak w wielu krajach kiej emisji amerykańskich papierów dłużnych, na które politycy decydują się na deficyt, czyli na pożyczanie, jest popyt na poziomie 2% i wszyscy chcą je kupować, czyli na sprzedaż papierów dłużnych. mimo trudnej sytuacji Ameryki – ale Ameryka się nie Zdaję sobie sprawę, że niektórzy mają magiczną wywróci, takie jest założenie od dziesiątek lat – powsta- zdolność pozyskiwania środków, które nie jest poży- nie konstrukcja drugiego takiego potężnego agregatu. czaniem w takiej sytuacji, ale chcę poinformować To jest Unia Europejska, ale niestety, nie w całości. wszystkich państwa posłów, że nie znalazłem na (Wesołość na sali) świecie w czasie moich rozmów i spotkań żadnego To nie jest zabawne. Muszę powiedzieć, że państwa ani instytucji, które mówią: dam wam pie- w ogóle nie jest mi do śmiechu, pani poseł, kiedy niądze. Nie, wszyscy chcą pożyczać pieniądze. I komu mówię o sytuacji, która naprawdę może być… Jak chcą pożyczać? Największym. się spełni… (Głos z sali: Na Cyprze…) (Głos z sali: Bo nam się to nie podoba.) (Głos z sali: Podobno Polskę stać na cud.) …dopiero zobaczycie, co to znaczy kryzys. (Poru- Amerykanie sprzedają papier dłużny za 2%, a nie szenie na sali) 5,5. Już dzisiaj każdy odpowiedzialny Polak musi Otóż dzisiaj rodzą się decyzje między Berlinem, napomnieć władze: uważajcie, czy przy takim opro- Paryżem, Londynem, Rzymem, żeby zaprzestać ob- centowaniu to już nie jest zagrożenie. Przypomnijcie rotu narodowymi papierami dłużnymi de facto sobie o dramacie firm, które wpadły w problem opcji i wprowadzić europejski papier dłużny, tak żeby walutowych, kontraktów. Zastanówcie się, jak blisko skutecznie na rynkach finansowych świata konku- jesteśmy podobnej sytuacji w skali kraju, gdybyśmy rować z Ameryką i ściągać te pieniądze. W wielu zaczęli pożyczać pieniądze na taki lichwiarski pro- różnych miejscach świata gdzieś te pieniądze są po- cent. Czyją ofiarą są firmy, które podpisały kontrak- ukrywane. I jest gotowość do pożyczania. Komu? ty walutowe? Własnej pazerności, przesadnej skłon- Temu, kto daje pewność, gwarancję, że jest stabil- ności do hazardu i de facto lichwiarskiej pożyczki. nym partnerem na długie lata. Bo przecież będą to Kto na tej sali chce, żeby z Polski zrobić taką firmę, papiery nie tylko krótkoterminowe, ale też długo- która pójdzie w hazard i będzie za lichwiarskie ceny terminowe. Kto dzisiaj jest wiarygodny i czyje pa- sprzedawała papiery dłużne? Nie mówię… Bo ktoś piery są poszukiwane? Ameryka. Kto chce wejść do myśli, że mówimy o zadłużaniu przyszłych pokoleń. tej wielkiej gry? Unia Europejska. W jakim kształ- Nie. Wiecie, kiedy podpisano większość kontraktów, cie? Eurozony, eurolandu. tych toksycznych, bolesnych dzisiaj dla firm? Czer- Chcę, żebyście państwo zrozumieli, o czym na- wiec – lipiec. Po pół roku już było: sprawdzam. Chce- prawdę się dyskutuje dzisiaj w Europie i o czym Po- cie, żeby państwo polskie, to znaczy polski podatnik lacy powinni tu, na tej sali, dzisiaj dyskutować. Kilka pożyczył 7, 20, 50 mld więcej? To ja wam mówię, że lat temu przegraliśmy – a ten, kto przegrał, nawet za pół roku będzie: sprawdzam. nie zauważył, że przegrał – wielką bitwę o pakiet Mamy bardzo dużego sąsiada, który znajduje się klimatyczno-energetyczny. Gdybyśmy tego nie od- w trudniejszej sytuacji od naszej. Nawet nie wymie- kręcili, bylibyśmy na minusie prawie 60 mld zł. nię nazwy, nie jest dzisiaj moją rolą pokazywać pal- (Oklaski) A dzisiaj toczy się bój o pieniądze wielokrot- cem, kto ma gorzej. Oni dzisiaj nie mogą sprzedać nie większe. Jeśli dojdzie do tego, że euroobligacje ani jednego papieru dłużnego na dowolny procent. wejdą na rynki światowe, z wykluczeniem państw, A wiecie… które są poza strefą euro, to naprawdę – nie mówię (Głos z sali: Ale ropę sprzedają.) tego, żeby komuś sprawić przykrość – będziemy mie- …dlaczego? Bo kilka miesięcy temu uznali, że li kłopot. (Oklaski) warto sprzedawać za procent najwyższy na świecie. (Głos z sali: Nie – przyjemność…) Dlaczego o tym mówię? Nie ma dzisiaj dyskusji, któ- Naprawdę będziemy mieli dramat. Mówię o tym rą sugerował pan marszałek Dorn w błyskotliwym, też nie dlatego, żeby palcem pokazywać, dzięki komu nie przeczę, wystąpieniu. Nie ma dwóch szkół: zwięk- Polska nie jest w strefie euro, bo to byłoby bardzo szyć deficyt, żeby inwestować – trzymać się twardo łatwe. Chcę państwa namówić do tego, abyście, rozu- niskiego deficytu, żeby oszczędzać. Nie ma dwóch miejąc problem, pomogli polskiemu rządowi w batalii szkół. Wiecie, dlaczego? Bo tak naprawdę nie ma o podłączenie Polski do tego projektu. To proste de- możliwości pożyczania dużych ilości pieniędzy. Po cyzje. Wydaje się, że są proste, ale jakoś nie mogę prostu nie ma. uzyskać akceptacji dla tych decyzji od niektórych (Głos z sali: Odwracanie kota ogonem.) liderów opozycji. Po pierwsze, zrozumcie, że nie jest 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 138 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk do strefy euro. My dzisiaj musimy te drzwi prawie na siłę otwierać, bo z drugiej strony trzymają mocno tak, że strefa euro marzy o obecności Polski, a my klamkę, żeby nie wpuścić. Proszę was o to, żebyśmy powinniśmy w takim narodowym uniesieniu mówić: dali bardzo wyraźny znak, że Polska jest zjednoczona Nie, za 10 albo za 15 lat… Jest dokładnie odwrotnie. wokół tego projektu. Nie po to, żeby zrealizować ma- Cały europejski statek kołysze się na tych falach, ale rzenie, że to będzie 1 stycznia 2013 r., bo dzisiaj oczy- będą chcieli wyrzucać słabszych. Jeśli wypadniemy wiście nikt nie wie, czy to się na 100% uda, ale po to, poza burtę, to być może niektórzy będą mieli satys- żeby twardo i solidarnie mówić: idziemy w tę stronę, fakcję, że nadal mamy złotówkę i że na długie lata żeby uzyskać większe szanse w batalii o bycie w tej w ogóle marzenie o wejściu do strefy euro się odsu- grupie wtedy, kiedy się rozstrzygnie bój o euroobli- nęło. Tylko naprawdę będzie to w warunkach biedy gacje. Jeśli na własne życzenie odwrócimy się od stre- i dramatycznej sytuacji. Bo jeśli na te rynki finanso- fy euro, to na własne życzenie za miesiąc czy za dwa we wejdą, oprócz amerykańskich papierów, europej- miesiące będziemy mieli kłopot ze sfinansowaniem skie papiery, to czy wy naprawdę sądzicie, że my deficytu, który niektórzy z was chcą w dodatku po- zmieścimy swoje narodowe obligacje? większać. (Poseł Krzysztof Putra: Wy – to było w PRL-u. Co Mówię o tym z emocją, ale nie przeciw komuś, to za język.) tylko akurat w tej sprawie... Dlaczego udało się od- Zwracam się do was o absolutną, odpowiedzialną kręcić problem pakietu klimatyczno-energetycznego, pomoc. Kto nie chce pomagać, bo albo nie potrafi, bo w ostatniej chwili, ale na czas, opozycja zrozumia- albo z jakiś powodów źle życzy rządowi, rozumiem, ła, że jak razem to zrobimy, to jest szansa, żeby wy- tak bywa, nie może przeszkadzać. Proszę państwa, brnąć z tej pomocy. I prezydent Lech Kaczyński, dam przykład pierwszy z brzegu. Wszyscy Polacy są który na początku uczestniczył w tym negatywnym zaniepokojeni przesadną dynamiką kursu polskiej rozstrzygnięciu, na koniec pomógł bardzo, żeby ono waluty, oczekują różnych działań, od Sasa do Lasa. było pozytywne, bo można razem coś osiągnąć. Ni- Każdego dnia słyszę dziesiątki różnych rad od poli- komu nie chcę z tej mównicy dokuczać, naprawdę. tyków i ekspertów. Jakby zebrać je wszystkie, to, jak Chciałbym, żebyśmy wszyscy w sposób bardzo trzeź- się domyślacie, są to wszystkie możliwe, sprzeczne wy, i powiem wielkie słowo, patriotyczny, patrzyli na rady. Po to jest rząd, po to jest takie przywództwo ten spór o przyszłość polskiej gospodarki, bo nie jest polityczne, żeby podejmować decyzje, daj Bóg, trafne. tak, że jest 6 dróg i każdy może wybrać swoją; musi Problem polega na tym, że gdy polski rząd podejmu- być jedna droga. Pojawiają się różne metafory. Poseł je pewną decyzję, której celem jest ustabilizowanie Lis mówił, przypominając słowa Abrahama Lincolna, złotówki, zanim można ocenić efekty tego działania, o statku, o falach, bo rzeczywiście tak jest. My nie doradca prezydenta Lecha Kaczyńskiego tuż po ogło- mamy wpływu na fale, mamy wpływ na to, jak statek szeniu tej decyzji mówi, doradca ekonomiczny prezy- popłynie. Czy się to komuś podoba, czy nie, załoga na denta Rzeczypospolitej, że on wie, iż to nie przyniesie tym statku wybrała sternika i kapitana na jakiś czas. żadnego skutku, to jest to cios w plecy. On się nie Każda rada, która polega na tym, żeby zdestabilizo- udał. Wchodząc w tę wielką batalię, żeby Polskę wać polski rząd, żeby kwestionować decyzje dotyczą- utrzymać w tej rodzinie, która ma szanse przeżyć ce polskiej waluty, żeby kwestionować strategiczne kryzys, bezwzględnie musimy działać solidarnie, nie cele polskiej gospodarki, to jest nic innego, jak sie- na moją korzyść, tylko jak są takie dobra narodowe, dzenie na dnie statku ze świdrem w ręku i wiercenie jak stabilny kurs złotego, jak dobra perspektywa dla dziury, naprawdę. Fale są naprawdę bardzo wysokie Polski, to nie możemy się różnić w taki sposób, który (Oklaski), sytuacja jest naprawdę bardzo trudna. Są jest ewidentną dywersją, jeśli chodzi o skutki. (Okla- ludzie, którzy trafili na taki czas, wygrali wybory ski) Ta batalia jest jak wojna, naprawdę skończyły i chcemy to koło sterowe trzymać. Mamy pewność, się żarty. że wiemy, w którą stronę płynąć, żeby dopłynąć. Nie Pojedziemy na nieformalną Radę Europejską. Po- będzie łatwo, ale wiemy, jak dopłynąć. (Oklaski) Jed- jedziemy nie po to, żeby ktoś usiadł na czyimś krze- nak cios w plecy to jest coś, czego na pewno nie wy- śle, pojedziemy po to, żeby głośno mówić o tym, że trzyma żaden rząd w tym czasie. Dlatego was proszę, odradza się nacjonalizm i protekcjonizm, gdzie więk- wszędzie tam, gdzie to możliwe, pomóżcie. Tam, si przeżyją, a słabsi nie. Chodzi o to, żeby dzisiaj, gdzie to niemożliwe, nie przeszkadzajcie. i o to też bardzo proszę, nie modlić się nocami o to, (Głos z sali: Pomożemy.) żeby kryzys był większy, bo Tusk się wywróci, tylko (Głos z sali: Tak, pomożemy. Drugi Gierek.) wspólnie się pomodlić o to, żeby być w tej grupie, Tam, gdzie nie możecie, nie przeszkadzajcie. która sobie poradzi z kryzysem. (Poruszenie na sali) A z punktu widzenia polskiej opinii publicznej każdy, Mam nadzieję, że nikt się nie modli po nocach o to, kto pomoże rządowi w tej trudnej sytuacji, na pewno żebyśmy się wywrócili. zostanie nagrodzony zaufaniem. Na to zaufanie mu- Druga kwestia, i o to też gorąco proszę, jeśli mamy simy naprawdę razem, wspólnie zapracować. Zapra- wspólnie, z całą strefą euro skutecznie stawić czoło szam do rozmowy, może trochę inaczej niż dzisiaj. temu kryzysowi, to prosiłbym o jak najszybsze poro- Powiem też tak, ja tej debaty nie organizowałem, nie zumienie, z realną datą, jeśli chodzi o drogę Polski zwoływałem. Wiem, że tak jest na świecie, i w sumie 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 139

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk Marszałek: chyba tak powinno być, po pierwsze, prawie zawsze Dziękuję bardzo, panie premierze. na świecie tak to wygląda: opozycja mówi – wydawaj- Rozumiem, że chodziło o polski bank, panie pre- cie więcej pieniędzy, rząd mówi – nie, trzeba oszczę- mierze. dzać. I Bogu dzięki: opozycja jest opozycją, a rząd jest Proszę państwa, przystępujemy do tury zadawa- rządem. Wyobraźcie sobie, co by było, gdyśmy zamie- nia pytań. nili się rolami. Wyobraźcie sobie, co by było w Polsce, Informuję, że do pytań zapisało się 108 posłów. gdyby dzisiaj rząd w Polsce mówił: wydamy furę pie- Rozumiem, że dalszych zgłoszeń nie ma. niędzy. Zamykam listę. (Głos z sali: Nikt tak nie mówi.) Proszę bardzo o pytanie pierwsze. Taka jest rola opozycji, nie kwestionuję tego. Li- Pan poseł Henryk Kowalczyk. derzy opozycji na dzisiaj zwołali debatę o kryzysie. (Głos z sali: A czas pytania?) Jest ważniejsza sprawa niż ta sytuacja kryzysowa? Czas pytania – 2 minuty. (Oklaski) Nie ma. Powiem tak, że skoro moje, czasami wyśmie- (Głos z sali: O, to chwalebne.) wane przez niektórych, słowa, że miłość jest ważniej- sza niż polityka... Żeby w tej sprawie, gdzie osiągnę- liśmy pewne sukcesy, pewien postęp, zjazd dużej Poseł Henryk Kowalczyk: partii opozycyjnej pokazał, że postęp jest bardzo wy- raźny, i mówię to bez drwiny. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premie- (Głos z sali: Pozory.) rze! Zapewniam pana, że nie modlimy się o to, aby Nie, wierzę w to, że w tak ciężkiej sytuacji każdy kryzys był większy. Takie słowa, że ktoś modli się patriota, a na tej sali siedzą patrioci, dobrze wie, że o kryzys, że opozycja wierci dziurę w dnie statku, nie trzeba się chwycić za ręce i razem przeciwko temu powinny paść z pana ust, panie premierze (Oklaski), kryzysowi stanąć. Uważam, że początek powinien jeśli poważnie mówi pan o współpracy. Ale należy się wyglądać jednak trochę lepiej. To znaczy jak się zwo- nam rzetelna informacja o stanie ﬁnansów; zresztą łuje debatę, to się w niej uczestniczy. o tej rzetelnej informacji mówił pan minister Rostow- (Poseł Wojciech Olejniczak: Przecież jestem.) ski. To, że rząd jest optymistyczny, to wiemy, ale dane Nie zdążyłem nic złego powiedzieć i nie dałem gospodarcze za listopad, za grudzień, za styczeń nikomu żadnego powodu, żeby do tej debaty, do tej tematyki odwrócić się plecami. Bardzo proszę wszyst- wskazują jednak na znacznie gorsze realia, niż to się kich bez wyjątku, dotyczy to także mojego klubu, ostatnio mówi. Ogłoszone w ostatnim czasie tzw. wszystkich polityków bez wyjątku, nie odwracajmy oszczędności czy cięcia budżetowe w wysokości pra- się plecami do tej sytuacji i do samych siebie. wie 20 mld zł w tej sytuacji mogą okazać się niewy- (Głos z sali: Strachy na Lachy.) starczające. Niestety te cięcia budżetowe dotyczą Bądźmy razem, bo ostatnia lekcja, jaką wyciągam inwestycji, zakupów inwestycyjnych. Skutki już są dzisiaj ze spotkań z ludźmi, ostatnia taka prawdziwa widoczne… lekcja, i czujecie intuicyjnie dokładnie to samo co ja, (Poseł Tomasz Tomczykiewicz: Pytanie, panie że ci, którzy dzisiaj przed telewizorami tę debatę pośle.) będą oglądali, czy oglądają, mają dokładnie to samo …szczególnie w przemyśle... (Gwar na sali) poczucie co my, że w czasie takiej zawieruchy, jaka Proszę nie przeszkadzać. jest na świecie, trzeba być razem i nikogo nie wolno Panie marszałku... zostawić samego. (Oklaski) Nie można nawet ocierać (Głos z sali: Panie marszałku...) się w tej sprawie o hipokryzję, o obłudę. Możemy się spierać, możemy się kłócić, ale musimy działać ra- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek zem. Ale proszę was wszystkich, zróbmy wszystko, Sejmu Krzysztof Putra) żeby Polacy uwierzyli, że jesteśmy z nimi w tej sytuacji, a nie tylko przeciwko sobie. Zamieńmy tę sytu- ację, gdzie politycy są przeciwko sobie, i bądźmy bez- Wicemarszałek Krzysztof Putra: względnie z ludźmi wszędzie tam, gdzie jest ciężko. Nie rozwiążemy wszystkich problemów, nie na wszyst- Zwracam uwagę panu posłowi, że trzeba prze- ko znajdziemy pieniądze, ale ludzie nam to wybaczą strzegać regulaminu. Jak pan chce się zapisać do pod jednym warunkiem, że będą wiedzieli, że zajmu- głosu, to uprzejmie proszę, tutaj jest lista. Nie można jemy się ich sprawami i nimi, a nie sami sobą. (Okla- z sali przeszkadzać… ski) Wierzę w to, że Polska z tego wyjdzie. Jeśli nie (Poseł Teresa Piotrowska: Ale jak to jest możliwe, miałbym tej wiary, podałbym się do dymisji. Jeśli panie marszałku? To kolesiostwo.) stracę wiarę w to, że mój rząd Polskę przeprowadzi (Poseł Tomasz Tomczykiewicz: Czas przekroczony. przez to wzburzone morze, nie będę czekał ani jed- Porządek, regulamin.) nego dnia. Macie to jak w banku. (Wesołość na sali, Panie pośle, ja prowadzę te obrady i stoję na stra- oklaski) Dziękuję. (Oklaski) ży regulaminu. Proszę nie przeszkadzać panu posło- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 140 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Wicemarszałek Krzysztof Putra Wicemarszałek Krzysztof Putra: wi w wystąpieniu. Ma on 2 minuty na zadanie pytań. Dziękuję bardzo panu posłowi. Nie pan prowadzi obrady. Mam uwagę do pań i panów posłów. Pan poseł (Głos z sali: Proszę pilnować porządku, będzie Kowalczyk znacznie przekroczył limit czasu. W dobie spokój.) kryzysu też trzeba rozsądnie korzystać z czasu i go- (Głos z sali: To jest spokój?) spodarować nim. Bardzo proszę, żebyście państwo, (Głos z sali: Do komisji etyki, panie pośle...) zabierając głos, mieścili się w limicie czasu. (Głos z sali: Cicho, cicho.) Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Piotr Nowak, Platforma Obywatelska.

Poseł Henryk Kowalczyk: Poseł Tomasz Piotr Nowak: Te efekty oszczędności już niestety są widoczne, Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! szczególnie w zakładach zbrojeniowych. Następuje Kryzys jest jak wojna, przyszedł z zewnątrz. Rząd upadek tych zakładów, spadek dochodów do budżetu, wobec tego zewnętrznego wroga staje do zdecydowa- ludzie tracą pracę. nej walki – kategorycznie żąda obniżenia wydatków, Kolejny przykład oszczędności, na którym chciał- stanowczo potwierdza nasze wejście do strefy euro. bym się zatrzymać, by pokazać na nim pewien me- Nieprzypadkowo używam słów wskazujących na wolę, chanizm, to są tzw. oszczędności w wydatkach dro- charakter, bowiem jeszcze nigdy gospodarka i ekono- gowych na ok. 10 mld zł. Trudno zrozumieć wyjaśnie- mia nie zawisły tak bardzo na psychologii. Wobec nia, że środki te zastąpimy (Dzwonek) funduszami zewnętrznego wroga niezbędne są stanowcze działa- Unii Europejskiej. Przecież środki Unii Europejskiej nia wszystkich, ale ukierunkowane, idące w jedną były już zaplanowane w programie budowy dróg kra- – wskazaną przez odpowiadającego za obronę gospo- jowych. Zabierając 10 mld, odbieramy 1/3 kwoty prze- darki, czyli rząd – stronę. znaczonej na finansowanie tych dróg. Nie będę w tej Teoretycznie wszyscy są za, ale każdy podpowia- chwili pytał, których konkretnie dróg nie zbudujemy, da, woła o inną drogę. Rząd wskazuje kierunek: ale chciałbym wiedzieć, ile budżet państwa utraci wchodzimy do korytarza ERM II i stabilizujemy dochodów wskutek tego, że nie zostanie wydane na złotówkę. PiS mówi: pomagamy, ale się z tym nie drogi 10 mld. Chodzi o podatek VAT, CIT od firm, zgadzamy. A czyż nie mocniejsze, stabilniejsze dla podatek PIT od pracowników, składki na ubezpiecze- gospodarki nie byłoby jednoczesne wejście do korytarza walutowego wraz ze zmianą konstytucji? Nie- nia. Czy pan minister oszacował tę stratę dla budże- zgoda PiS na zmianę konstytucji, uwarunkowanie tu? Na pewno będzie to kilka miliardów. tej zmiany referendum, pomaga czy przeszkadza Jeśli zwiększony zostałby deficyt o kilka miliar- kryzysowi? dów złotych, to oczywiście kosztem będzie wzrost I szerzej: Czy partie opozycyjne w świetle psycho- wydatków na obsługę długu, ale czy kwota wzrostu logii sukcesu widzą szansę dla swoich wyników wy- kosztów obsługi długu nie jest zdecydowanie mniej- borczych w przezwyciężeniu kryzysu czy w jego eska- sza od strat, jakie poniesie budżet państwa w wyniku lacji? Odpowiedź na to jest odpowiedzią, która powin- zaniechania tych inwestycji? na przełożyć się na nasz wspólny sukces, czyli wyjście Panie ministrze… z kryzysu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Danuta Jazłowiecka: Panie pośle, czas przekroczony dwukrotnie.) …oczekujemy takiej analizy i uczciwego rachun- Wicemarszałek Krzysztof Putra: ku zysków i strat dla takiej decyzji, a nie uporczywe- go powtarzania nic nieznaczących sloganów. Przy Dziękuję bardzo. takiej pasywnej polityce… (Gwar na sali) Zwracam uwagę, że jesteśmy w punkcie, w któ- Już kończę, panie marszałku. To przez to prze- rym są zadawane pytania, tak że bardzo bym prosił, by przestrzegać tego regulaminowego zapisu. szkadzanie tak wyszło. Pan poseł Henryk Siedlaczek ma teraz głos. Przy takiej pasywnej polityce rządu deficyt real- Bardzo proszę, panie pośle. nie i tak się zwiększy, chyba że ministerstwa na koniec roku nie będą płacić zobowiązań i należności, tak jak to było w 2008 r. Poseł Henryk Siedlaczek: Pytanie zasadnicze, proszę o bardzo uczciwą od- powiedź: Jak obecnie rząd szacuje wzrost PKB? Na Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! razie zmniejszył z 4,8 na 3,7. Obecna prognoza to 1,7. Władza pieniądza była zawsze silna, wczoraj i dziś, Jaki uczciwie wzrost PKB szacuje obecnie rząd? ale mimo to nie jest nieograniczona ani nie do opa- Dziękuję bardzo. (Oklaski) nowania. Dlatego też dzisiaj, w dobie kryzysu, ocze- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 141

Poseł Henryk Siedlaczek Drugie pytanie. Komisja Europejska pozwala da- wać zaliczki nawet do wysokości 100% wartości pro- kuje się od ludzi sumiennych i roztropnych, aby jektu. Dlaczego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych utrzymali w granicach rozsądku przede wszystkim i Autostrad czy wojewódzkie dyrekcje, czy samorządy politykę pieniężną i stawili czoło nieodpowiedzialnej województw, powiatów, gmin, nie mogłyby dostawać niejednokrotnie retoryce politycznej. z góry pieniędzy na budowę dróg, żeby samemu nie Polska jest narażona na negatywne skutki kryzy- wykładać, tylko budować? su. Sytuacja na światowych rynkach finansowych Trzecie pytanie. Dowiedzieliśmy się ostatnio, że jest niestabilna. Niewątpliwie w czasie kryzysu mu- po dłuższej dyskusji pomiędzy ministrem rozwoju simy opierać nasze decyzje na potwierdzonych fak- regionalnego a ministrem finansów zaliczki otrzy- tach, a nie na hasłach bez rzetelnej argumentacji, mali również przedsiębiorcy. Dlaczego tylko w wyso- pozbawionych merytoryki, będących jedynie politycz- kości 20%? Przecież pakiet antykryzysowy pozwala nym sloganem. Wydaje się, jestem przekonany, iż na udzielenie również przedsiębiorcom zaliczek do nasze polskie rozwiązania w dobie kryzysu są prak- 100% wartości ich projektu. Ja nie postuluję 100%, tyczne. Niewątpliwie nie może być lekarstwem na ale postuluję choćby 50% czy 80% (Oklaski) po to, kryzys dalsze zadłużanie się. Rządzący dzisiaj dobrze żeby wielokrotnie nie wykonywać czynności admini- rozumieją odpowiedzialność, jaka na nich spoczywa. stracyjnych związanych z występowaniem o zaliczkę, Wiedzą dobrze, iż cel nie uświęca środków. Nie stra- rozliczaniem tej zaliczki i z całą otoczką biurokra- szą, a w obecnej sytuacji potrafią użyć odpowiedzial- tyczną wokół tego. Dziękuję. (Oklaski) nych argumentów. Pomimo oddziaływania kryzysu w warstwie gospodarczej na wszystkie kraje świata bezpośrednio Wicemarszałek Krzysztof Putra: nie uczestniczymy w jego finansowej stronie. W związ- ku z tym jeżeli będę przekonany, że stracimy na wej- Dziękuję bardzo, pani poseł. Chcę zwrócić uwagę rządowi z tego miejsca, ściu do strefy euro, to jestem zdecydowany być prze- a szczególnie ministrowi finansów, który raczył po- ciw tej opcji. Panie ministrze, czy Polska zyska, czy uczać posłów Wysokiej Izby w swoim wystąpieniu, że straci na wejściu do strefy euro? dzisiaj, kiedy stu posłów zapisało się do głosu, pan Pytam dalej: Czy wywołany kryzysem dodatkowy minister finansów powinien siedzieć tutaj, w ławie impuls dostosowawczy powodujący silniejsze spowol- rządowej, żeby nie lekceważyć posłów i nie lekcewa- nienie gospodarcze może być de facto trampoliną do żyć kryzysu, który jest obecnie w Polsce. (Oklaski) relatywnej poprawy koniunktury w okresie później- Jeśli pan minister nie pojawi się tu w krótkim szym? Dziękuję. (Oklaski) czasie albo nie przyśle zastępcy, to ogłoszę przerwę. (Oklaski) (Poseł Jerzy Wenderlich: Panie marszałku, w spra- Wicemarszałek Krzysztof Putra: wie formalnej.) Proszę bardzo, pan poseł Wenderlich w sprawie Dziękuję bardzo panu posłowi. formalnej. Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Gra- żynę Gęsicką, Prawo i Sprawiedliwość. Poseł Jerzy Wenderlich:

Poseł Grażyna Gęsicka: Szanowni Państwo! To nie jest zwyczajna debata – to jest debata nad losem Polski, nad losem Pola- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzięki kryzysowi ków. Myślę, że pan minister, któremu zwracałem finansowemu polegającemu na osłabieniu wartości uwagę, że w ogóle nie trzymał się tematu tej debaty złotówki dowiedzieliśmy się, szersza opinia publiczna i odpowiadał tak, jak mu się chciało i było mu wy- dowiedziała się, że Polska otrzymała zaliczkę na wy- godnie, teraz, kiedy dopiero padają pytania mające konanie programów unijnych, zaliczkę dużą, dlatego go przywrócić na tor debaty, która miała tu się od- że jeżeli podamy to razem, to, co dostały samorzą- być, wychodzi. dy oraz rząd, to jest to ok. 6 mld euro. W pakiecie Wnoszę o kilkuminutową przerwę do czasu po- antykryzysowym Komisja Europejska przyznaje wrotu ministra Rostowskiego na salę. (Oklaski) nam dodatkowe kwoty na tę zaliczkę, z zastrzeże- niem, żeby niezwłocznie trafiły one do beneficjen- tów. W związku z tym moje pytanie jest następujące: Wicemarszałek Krzysztof Putra: Po co jest tworzony program wypuszczania obligacji przez Bank Gospodarstwa Krajowego w celu budowy Dziękuję bardzo. dróg, skoro mamy 6 mld euro zaliczki na programy Dziękuję bardzo panu posłowi. unijne, czyli można byłoby te drogi budować z tych Skonsultuję ten wniosek z panem marszałkiem. właśnie pieniędzy? Nie ogłaszam przerwy. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 142 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Wicemarszałek Krzysztof Putra Poseł Elżbieta Rafalska:

Jeszcze raz zwracam uwagę – zwracam się do rzą- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! du, żeby traktował… Ale pana premiera też nie ma. (Głosy z sali: Ooo...) (Oklaski) (Poseł Renata Zaremba: Prezesa PiS-u też nie ma. Bardzo się cieszymy, że pan minister jest. Prezydenta też nie ma.) Zwróciłem uwagę, panie ministrze, że pan z mów- Pan premier apelował do opozycji o to, aby ta de- nicy w polskim Sejmie pouczał posłów, jak mają się bata nie miała charakteru politycznego. Ale, proszę zachowywać, zwróciłem uwagę na to, żeby pan był państwa, to minister rządu premiera Tuska nadał obecny podczas tej debaty, ponieważ ponad 100 po- najbardziej polityczny ton w swoim emocjonalnym słów ma pytania do pana ministra w sprawie kryzy- wystąpieniu (Oklaski) i spowodował, że ta debata od su. Bardzo dziękuję, że pan się pojawił. samego początku, panie ministrze, miała charakter (Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski: Panie polityczny. To pan stawiał z tej mównicy zarzuty nie- marszałku, czy mogę?) obecnym, po czym pan był nieobecny i pan premier Bardzo proszę. (Oklaski) też jest w dalszym ciągu nieobecny. (Oklaski) Niezwykle istotnemu tematowi dotyczącemu Minister Finansów wzrostu bezrobocia i problemom bezrobocia w swoim Jan Vincent-Rostowski: pierwszym wystąpieniu nie poświęcił pan ani jednego słowa. Toteż chciałabym się odnieść właśnie do Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan marszałek prognoz dotyczących bezrobocia. Ekonomiści progno- prosił, żebym wyznaczył zastępcę, a zastępca siedział zują, że bezrobocie pod koniec roku może wynosić tutaj cały czas. 12,5–14%. W państwa prognozie budżetowej wskaź- (Poseł Anna Paluch: Nie siedział, przyszedł po nik bezrobocia szacowany był w wysokości 8,5% na wezwaniu pana marszałka.) koniec roku. Bezrobocie to dotkliwy problem społecz- Niestety, to chyba jakieś nieporozumienie ze strony o długofalowych skutkach. Jednak tym razem nie ny pan marszałka. Ja wyszedłem na moment, tzw. będę mówiła o skutkach społecznych, ale o skutkach przerwa higieniczna, przepraszam. budżetowych. Stąd, panie ministrze, kieruję do pana Panie Marszałku! Nie jestem świadom tego, że pytanie: Jakie skutki finansowe dla budżetu państwa pouczałem jakichkolwiek posłów. Może tylko chodzi- będą wynikać ze wzrostu bezrobocia? ło o to, że zauważyłem, że podczas tak ważnej debaty W bardzo trudnej sytuacji finansowej będzie Fun- nie było pana prezesa Kaczyńskiego, ale chyba nie dusz Ubezpieczeń Społecznych. Zahamowanie wzrostu o to chodziło. Dziękuję. (Oklaski) wynagrodzeń, zwiększenie bezrobocia niesie ze sobą (Poseł Wojciech Mojzesowicz: Ale był zastępca wymierne skutki finansowe, które można już dzisiaj pana prezesa.) oszacować jako ubytek wpływów na ok. 6 mld zł. Zmniejszenie dochodów dotknie również Narodo- wy Fundusz Zdrowia, z tych samych powodów co Wicemarszałek Krzysztof Putra: ZUS, gdyż składka od bezrobotnego to nie składka od przeciętnego wynagrodzenia. Co to oznacza dla Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Art. 175 regula- polskiego pacjenta? Jak wpłynie to na kontraktowa- minu Sejmu mówi, że marszałek stoi na straży god- ności tej Izby. Może się mylę co do wyrażenia, ale nie świadczeń zdrowotnych? Jak rząd ocenia ubytek marszałek czuwa nad porządkiem obrad zgodnie z tego tytułu i w jaki sposób zamierza zrekompenso- z regulaminem i dba o godność tej Izby. wać te braki? Szanowny Panie Ministrze! Rozumiem, że pan To samo pytanie dotyczy Funduszu Gwaranto- powiedział z tej mównicy, że wyznaczył pan zastępcę. wanych Świadczeń Pracowniczych, który – wobec Otóż ja zacząłem prowadzenie obrad i nie było żad- nasilających się kłopotów z terminową wypłatą wy- nego sygnału o wyznaczeniu zastępcy. Jak zwraca- nagrodzeń to jest bardzo ważny instrument – będzie łem się do pana ministra, to powiedziałem wprost, że miał zmniejszone dochody o około 300 mln zł. Jaka jeśli pan minister jest nieobecny, to niech wyznaczy łączna kwota ubytków w budżecie państwa będzie zastępcę. I dopiero teraz z mównicy pan o tym poin- wynikała ze wzrostu bezrobocia? Dziękuję bardzo. formował. (Oklaski) Mam nadzieję, że wyjaśniliśmy te wszystkie sprawy. I przechodzimy do normalnej merytorycznej de- Wicemarszałek Krzysztof Putra: baty. (Oklaski) Pani poseł Elżbieta Rafalska, Prawo i Sprawiedli- Dziękuję bardzo, pani poseł. wość. Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Ga- Bardzo proszę. brielę Masłowską, Prawo i Sprawiedliwość. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 143

Poseł Gabriela Masłowska: Balcerowicza, o której mówił pan minister Rostow- ski, była bardzo trudna. Ta też jest bardzo trudna. Dziękuję, panie marszałku. Jest kryzys, którym panowie straszycie, a my się go Panie Ministrze! Skoro rząd szuka oszczędności, obawiamy. Chciałbym powiedzieć, że dziesiątki, set- to dlaczego nie sięga pan po 1 mld zł od Giełdy Pa- ki młodych ludzi wróci na wieś, tracąc pracę. Tracąc pierów Wartościowych i Krajowego Depozytu Papie- pracę, młodzi ludzie wrócą na gospodarstwa, które rów Wartościowych, żeby wypłaciły dywidendę? w tym budżecie zostały poszkodowane. (Oklaski) Proszę nie zrzucać odpowiedzialności na pana Wrócą do rodziców, którzy będą musieli ich żywić, bo prezydenta. Potrzebna jest dosłownie jednozdaniowa ci młodzi pierwsi stracą pracę. Pan kiwa głową. Dzi- nowelizacja ustawy o obrocie instrumentami finan- siaj pani prezydent w wywiadzie telewizyjnym mó- sowymi, aby miliard złotych trafiło do ludzi, a nie, wiła o tym, że w dużych miastach jeszcze jakoś bę- jak państwo planujecie, na utworzenie nieokreślonej dzie. To prawda, bo tak będzie. A w budżecie, w pierw- instytucji rozwoju rynku czy na dokapitalizowanie szym budżecie, gdy nie było kryzysu. Mówicie o na- funduszu rekompensat. Mam nadzieję, że w obliczu szych rządach. Ubezpieczenia płodów rolnych, bardzo kryzysu do głosu nie będą dochodzić takie oto opinie ważne, bo budżet nie pokryje strat, odcięto pół milio- – mogę podać nazwiska – że te pieniądze, 1 mld zł, na złotych. Dopłaty do paliwa rolniczego (Oklaski), które są do pozyskania w tej chwili, przejadłyby nie- dopłaty do ubezpieczeń, dopłaty do szkół rolniczych. nasycone pielęgniarki i nauczyciele. Mam nadzieję, Wszystko w tym pierwszym budżecie, gdy nie było że takie opinie nie będą dochodzić do głosu. jeszcze kryzysu, nie wspomnę o następnych. W związ- Panie Ministrze! W czasie debaty budżetowej wyku z tym zwracam się jeszcze raz z prośbą: pamiętaj- raźnie, zresztą i podczas prac komisji trwających cie, panowie, że na polskiej wsi żyją też Polacy. Nie przez kilka miesięcy podkreślaliśmy, że przekazuje straszą, bo ciężko pracują, i oczekują od rządu, że pan w sposób niezgodny z prawem nienależne ban- poświęci w swych wystąpieniach chociaż chwilę tej kowi kwoty z tytułu wykupu odsetek od kredytów sprawie, o co też bardzo proszę. (Oklaski) „starego portfela”, że tak naliczane pieniądze, rok po roku, w kwocie kilkuset milionów złotych, to są dzia- łania niezgodne z prawem, nie ma to oparcia w żad- Wicemarszałek Krzysztof Putra: nych ustawach ani w żadnych czynnościach prawnych. Apelowaliśmy w czasie czytania ustawy budże- Dziękuję bardzo panu posłowi. towej, gdyż był to ten moment, o to, żeby pan minister Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Ma- finansów dokładnie tę kwestię sprawdził. Pytam: Co riusza Błaszczaka, Prawo i Sprawiedliwość. pan z tą wiedzą zrobił? Śmiem twierdzić, że nic, bo nadal w ustawie budżetowej jest 150 mln zł. Moim zdaniem lekką ręką o 100 mln zł za dużo znowu za- Poseł Mariusz Błaszczak: planował pan przeznaczyć w tym roku dla banku tytułem tzw. pomocy, skazując nie tylko podatników Dziękuję bardzo. na stratę pieniędzy, a przecież pan premier mówił tu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! o opancerzaniu pieniędzy podatnika, więc pytam: Co (Poseł Marek Matuszewski: Nie ma pana pre- pan z tą wiedzą, z tymi informacjami, które posłowie miera.) przekazywali, zrobił? Dlaczego pan na podstawie tych dowodów, których dostarczyliśmy, nie wycią- Jest pan wicepremier, nie ma rzeczywiście pana gnął wniosków? Dziękuję. (Oklaski) premiera. W budżecie Policji w grudniu ubiegłego roku zabrakło 540 mln zł. Pieniądze te były przeznaczone na konkretne zadania, choćby na zakup paliwa Wicemarszałek Krzysztof Putra: do radiowozów. Bardzo źle jest realizowany uchwa- lony przez rząd Prawa i Sprawiedliwości program Dziękuję bardzo, pani poseł. modernizacji Policji. W roku ubiegłym nie wydano Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Woj- 45% zagwarantowanych funduszy, między innymi na ciecha Mojzesowicza, Prawo i Sprawiedliwość. zakup sprzętu, remonty i budowę komisariatów. Zo- bowiązania ubiegłoroczne przeszły na rok bieżący i o dziwo minister spraw wewnętrznych i administra- Poseł Wojciech Mojzesowicz: cji znalazł jeszcze dodatkowo 800 mln zł oszczędności w roku bieżącym. Ponownie chce ograniczyć program Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoki Sej- modernizacji, zablokować 3 tys. etatów policyjnych mie! Przez dłuższy czas przysłuchiwałem się wystą- i ograniczyć wydatki bieżące, a więc znów nie będzie pieniom rządowym i chciałbym przypomnieć, że poza pieniędzy na benzynę do radiowozów. Czy oficjalnym dużymi miastami jest jeszcze polska wieś. Ani jedne- pomysłem rządu na rozwiązanie problemu będzie go słowa nie wypowiedziano w tej sprawie. (Oklaski) propozycja pani minister Pitery upowszechnienia Jest mi przykro. Czy znowu odwracamy się plecami patroli pieszych? W Warszawie samorząd ograniczył do polskiej wsi? Chciałbym powiedzieć, że reforma wydatki na Policję – program wprowadzony za cza- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 144 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Mariusz Błaszczak jące rozwiązanie i że samo uelastycznienie rynku pracy wystarczy? I kwestia kolejna. (Dzwonek) Dla- sów prezydentury Lecha Kaczyńskiego – a więc czego rząd nie korzysta z władzy, jaką ma wobec i patroli pieszych jest o wiele mniej. Czy to ma być spółek energetycznych? Czy rząd planuje skorzystać standard rządów Platformy Obywatelskiej? Dziękuję. z instrumentów nadzoru właścicielskiego? Jeśli pan (Oklaski) marszałek pozwoli, to zadam jeszcze jedno pytanie. Słyszeliśmy tu przed chwilą od przedstawiciela partii rządzącej, który mówił: chcemy utrzymać po- Wicemarszałek Krzysztof Putra: pyt konsumpcyjny, planujemy rekordowe wydatki na przedsięwzięcia modernizacyjne, planujemy przezna- Dziękuję bardzo panu posłowi. czyć na to 40 mld zł. Panowie i panie, dlaczego tylko Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Annę mówicie? Weźcie się wreszcie do pracy. Dlaczego Paluch, Prawo i Sprawiedliwość. w ubiegłym roku zamiast wydać 35 mld, wydano tylko 15 mld? Myślę, że te 20 mld wpuszczone do polskiej gospodarki przyczyniłoby się trochę do złago- Poseł Anna Paluch: dzenie objawów kryzysu. Dlaczego w ubiegłym roku nie wydano złamanego euro na projekty z prioryte- Dziękuję bardzo, panie marszałku. tów ekologicznych, środowiskowych Programu Ope- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premie- racyjnego „Infrastruktura i środowisko”? Dlaczego rze! tylko mówicie, zamiast pracować? Weźcie się do pra- (Poseł Waldemar Andzel: Nie ma premiera.) cy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Sumaryczny wzrost cen energii dla odbiorców przemysłowych w ciągu dwóch ostatnich lat, to znaczy lat 2008–2009, sięga 70%. To jest poziom zabój- Wicemarszałek Krzysztof Putra: czy dla spółek i przedsiębiorstw będących odbiorcami energii. Odbiorcy energii to głównie przedsiębiorstwa Dziękuję bardzo, pani poseł. z przemysłu hutniczego, papierniczego, chemicznego, Bardzo proszę o nieprzekraczanie limitu czasu. drzewnego, z hutnictwa stali, górnictwa węgla ka- (Poseł Anna Paluch: Bardzo przepraszam, panie miennego, górnictwa i hutnictwa cynku czy materia- marszałku.) łów ogniotrwałych. Znaleźli się oni w bardzo trudnej Naprawdę, ponad 100 posłów jest zapisanych do sytuacji. Dla wielu z nich energia elektryczna to po- głosu. Ta debata będzie bardzo długa. nad 20% kosztów prowadzonej działalności. To jest Pan poseł Stanisław Stec, Lewica. oczywiste, że drastyczne podwyżki cen energii powo- Bardzo proszę, panie pośle. dują również drastyczny wzrost kosztów. Ceny energii dyktowane przez spółki odbiorcom tejże energii są zabójcze i powodują utratę opłacalności czy wstrzy- Poseł Stanisław Stec: manie albo zmniejszenie produkcji. W związku z tym kieruję pierwsze pytanie do rządu: Czy rząd planuje Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premie- oszacować albo już może oszacował straty, jakie dla rze! Panie Prezesie! Z zadowoleniem przyjmuję, że polskiej gospodarki i rynku pracy wynikają z zawy- przysłuchuje się tej debacie prezes Narodowego Ban- żonych cen energii? Jak donoszą media, ponad 60% ku Polskiego. Pierwsze pytanie skieruję zatem do przedsiębiorców zamierza ograniczyć produkcję, a pra- pana prezesa: Jakie działania podejmuje bank cen- wie połowa z nich planuje redukcję zatrudnienia. tralny, by utrzymać lub zwiększyć akcję kredytową Mówiliśmy tyle w tej debacie dzisiaj o kurczeniu się dla przedsiębiorstw w roku 2009? Drugie pytanie: polskiego rynku pracy. Niektórzy właściciele podej- Czy to prawda, że część banków przetrzymuje jeszcze mują dramatyczne decyzje o zamknięciu nierentow- wolne środki w Narodowym Banku Polskim? I trze- nej działalności, o przeniesieniu jej do innego kraju cie pytanie do pana prezesa: Czy jako szef Rady Po- o niższych kosztach pracy. Czy o to chodzi rządowi? lityki Pieniężnej zaproponuje pan zmniejszenie wy- A zatem moje pytanie: Skoro Urząd Regulacji Ener- sokości rezerw depozytów z 3,5 do 2%? Taki poziom getyki nie ma wystarczających instrumentów do obowiązuje w banku europejskim. przeciwdziałania nadmiernemu i nieuzasadnionemu Teraz kieruję pytania do pana ministra. Panie wzrostowi cen, to czy rząd planuje jakieś działania ministrze, zgadzam się z pana stwierdzeniem, że po- w tym zakresie? siadamy drogi dług, ale nie powiedział pan, dlaczego Panie premierze, czy zastanawiał się pan nad ten drogi dług posiadamy. Czy jest to efekt braku tym, dlaczego 3000 pracowników Huty Stalowa Wola porozumienia między prowadzącymi politykę mone- strajkowało, demonstrowało właśnie pod zakładem tarną i gospodarczą? Drugie pytanie skierowane do energetycznym? Rozumiem, że pracownicy są gotowi pana. Wiadomo, że około 20 mld nie wykorzystaliśmy w poczuciu solidarności dzielić się pracą, dzielić się ze środków unijnych w roku ubiegłym. Jakie rząd funduszem płac, który przedsiębiorcom pozostaje. podejmuje kroki, żeby przyspieszyć wykorzystanie Czy jednak pan premier uważa, że jest to wystarcza- tych środków w 2009 r.? Pani poseł Gęsicka mówiła 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 145

Poseł Stanisław Stec że działów do upadku. Pan minister Grabowski z Ministerstwa Finansów zna problem. Komisja Rol- o potrzebie zaliczkowania beneﬁcjentów, bo zaliczki nictwa i Rozwoju Wsi z niecierpliwością oczekuje na otrzymaliśmy z Unii Europejskiej. Te zaliczki trzeba odpowiedź i podjęcie działań w tej kwestii przez Mi- po prostu przekazać beneﬁcjentom realizującym pro- nisterstwo Finansów. (Dzwonek) Panie ministrze, od gramy unijne. pana resortu zależy, czy w perspektywie czasu te I trzecie pytanie. Na str. 5 opracowania dotyczą- działy produkcji będą opłacalne, będą zachowane, czy cego gwarancji dla depozytów bankowych jest nieste- podzielą los szeregu zakładów, które dzisiaj ogłasza- ty błąd. (Dzwonek) Stwierdzono, że przewiduje się do ją upadłość. Dziękuję bardzo. (Oklaski) końca 2009 r. depozyty o równowartości 50 tys. euro. (Poseł Artur Ostrowski: Brawo.) Chciałbym powiedzieć, że w art. 23 ustawy o Banko- wym Funduszu Gwarancyjnym to 50 tys. euro jest na stałe wpisane dzięki inicjatywie posłów Lewicy, Wicemarszałek Krzysztof Putra: która była autorem, natomiast projekt rządowy prze- widywał tylko gwarancję na rok 2009. Moje pytanie Dziękuję bardzo panu posłowi. brzmi: Czy rząd przewiduje podwyższyć te gwarancje Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Witol- z 50 tys. euro np. do 75 czy 100 tys. euro, tak jak to da Klepacza, Lewica. jest w Unii Europejskiej? Dziękuję. (Oklaski) (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Brawo, brawo.) Poseł Witold Klepacz:

Wicemarszałek Krzysztof Putra: Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo panu posłowi. W dobie kryzysu jest instytucja, która ma się świet- Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Romu- nie i w której nie słychać o oszczędnościach, a wręcz alda Ajchlera, Lewica. przeciwnie. Jest to Instytut Pamięci Narodowej. Czy budżet państwa stać na utrzymanie tego molocha, w którym zatrudnienie pomiędzy rokiem 2000 a 2007 Poseł Romuald Ajchler: wzrosło pięciokrotnie, z ponad 400 osób do ponad 2000, którego budżet w tym czasie wzrósł trzykrotnie Dziękuję. i którego centrala zajmuje aż siedem budynków? Są Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To, że w rolnic- to następujące budynki: lewe skrzydło Pałacu Spra- twie jest tragiczna sytuacja ekonomiczna, wie każdy wiedliwości, wyremontowany 12-piętrowy biurowiec rolnik, wie cała polska wieś. Kryzys finansowy, przy ul. Towarowej, dwa piętra w biurowcu Warsaw o którym mówimy, panie ministrze, jest już zauwa- Trade Tower, biurowiec przy ul. Hrubieszowskiej, żalny w rolnictwie w całym 2008 r. Szkoda, że pan budynki przy ul. Żurawiej i Kłobuckiej oraz sala wy- premier w swoim wystąpieniu nie odniósł się do tego stawienniczo-konferencyjna przy ul. Marszałkow- kryzysu. Mnie osobiście zabrakło informacji, co w tej skiej. Do tego należy dodać 10 oddziałów i 4 delega- dziedzinie zamierza zrobić rząd, aby tę sytuację cho- tury na terenie całej Polski. Średnie miesięczne wy- ciaż trochę złagodzić. nagrodzenie w instytucie wynosi 5 tys., prokuratorzy Panie ministrze, pan premier w swoim wystąpie- zarabiają średnio 10 tys. W instytucie pracuje 135 pro- niu mówił o racjonalnym projekcie oszczędności. kuratorów, co stanowi 50% zatrudnienia prokurato- W związku z powyższym mam dwa pytania. Czy rów we wszystkich prokuraturach apelacyjnych w całej uważa pan minister, że racjonalne jest cięcie środków Polsce. Czy priorytety państwa, zwłaszcza w dobie z tzw. programu zwalczania choroby Aujeszkyego, kryzysu, nie wymagają radykalnych kroków? Czy który niedawno został w Polsce wprowadzony kosz- likwidacja IPN-u to nie jest najrozsądniejsze rozwią- tem ogromnych wyrzeczeń i ogromnych zabiegów zanie? Czy zasoby archiwalne IPN-u nie powinny poszczególnych posłów i całej Komisji Rolnictwa i Roz- wejść w skład zasobów Archiwum Akt Nowych? Czy woju Wsi. Dochodzą do mnie informacje, iż minister zaoszczędzone w ten sposób środki finansowe nie rolnictwa i rozwoju wsi pozostawił temat cięcia środ- powinny trafić do samorządów, na inwestycje w in- ków na zwalczanie tej choroby, natomiast wojewodo- frastrukturę, na drogi, kanalizację, oczyszczalnie wie systematycznie, od początku, tak z lewa, jak ścieków, budowę obiektów oświatowych, lub zasilić i z prawa, tną w województwach po 10%. Może to pakietu socjalnego? Dziękuję bardzo. (Oklaski) spowodować, że ten program się załamie. Chciałbym, aby pan minister odniósł się do tej kwestii. Ostatnia sprawa. Panie ministrze, czy formą wal- Wicemarszałek Krzysztof Putra: ki z kryzysem jest doprowadzenie przez organy podatkowe do kryzysu działów specjalnych produkcji Dziękuję bardzo panu posłowi. rolnej w związku z niekorzystnymi zmianami prze- Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Elż- pisów podatkowych i poprzez to doprowadzenie tych- bietę Streker-Dembińską, Lewica. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 146 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Elżbieta Streker-Dembińska: Z jakich powodów odszedł? Czy to, że odszedł, bo nie słuchaliście tych analiz, które zgłaszał, można prze- Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka liczyć – niech pan się nie śmieje, panie ministrze – na Izbo! Z zadowoleniem przyjęłam deklarację pana pre- miliardy, które Polska straciła, i na obniżenie pozio- miera Tuska, który mówił, że tam, gdzie trzeba bę- mu i standardu życia Polaków? Do tej pory, kiedy dzie zadbać o indywidualną ochronę obywateli, jest padają ewentualnie jakieś fakty w sprawie kryzysu, otwarty na rozmowy. Myślę, że obecność pana pre- zachowujecie się tak, jakbyście nie chodzili na język miera Pawlaka daje również pewną gwarancję, że polski. Znacie tylko czas przyszły: zrobimy, będziemy, jeżeli będziemy rozmawiać o cenach gazu, energii, to dokonamy. Gdzie czas przeszły, gdzie czas teraźniej- będziemy myśleć o tym, aby pomoc ta była dedyko- szy? Gdyby nie pan premier Pawlak, który parę dni wana osobom szczególnie narażonym na koszty zwią- temu rzeczywiście powiedział o tym, że trzeba coś zane z kryzysem. Myślę, że powinniśmy zrobić zrobić – na szczęście to wywalczył – to cały czas po- wszystko, aby ochronić obywateli przed tym indywi- ruszalibyście się w czasie przyszłym. dualnym kryzysem i niewypłacalnością. Teraz przestrzegam. Czytam wypowiedź osoby Jednak dzisiaj moje pytanie skierowane jest wła- z Platformy Obywatelskiej odpowiedzialnej za ﬁnanse, ściwie do ministra skarbu państwa. Kryzys, jak tutaj która na pytanie, jak walczyć z kryzysem i jak Polacy wielokrotnie przytaczano, to zachwianie działalności powinni walczyć z kryzysem, odpowiada, że wchodząc przedsiębiorstw, ale również wykorzystywanie tej do sklepu, Polacy powinni brać koszyki, a nie wózki, sytuacji m.in. przez spółki Skarbu Państwa i ich za- bo do koszyka mniej wchodzi. Niech pan zrezygnuje rządy, aby w kryzysie topić nieudolność zarządów z tej metody. Ktoś inny z koalicji, odpowiadając na i brak kompetencji. Okazuje się, że mamy przykłady, pytanie, jak walczyć z kryzysem, mówi, że trzeba jeść gdzie błędne decyzje zarządów i brak nadzoru ze stro- czerstwy chleb, że Polacy mają jeść czerstwy chleb, bo ny ministra skarbu państwa doprowadziły do upa- świeży jest za drogi i nie można sięgać po kolejny bo- dłości ﬁrm. Jako jeden z przykładów podam Konwart chenek. Niech pan to skreśli ze swojego leksykonu. Do Konin, gdzie 270 osób znalazło się za bramą. W związ- pracy, panie ministrze. (Oklaski) ku z tym mam pytanie, czy pan minister skarbu (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Brawo.) państwa obejmie właśnie tego typu działania jakimś szczególnym nadzorem. Czy mamy gwarancję, że pan minister będzie podejmował decyzje dotyczące zgło- Wicemarszałek Krzysztof Putra: szenia do prokuratury tego typu zachowań, aby w interesie rządu, ale przede wszystkim w interesie Dziękuję bardzo panu posłowi pracowników i ich rodzin, zadbać o to, by sprawiedli- Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani- wości stało się zadość (Dzwonek), by na barki kryzy- sława Szweda, Prawo i Sprawiedliwość. su nie zrzucano niekompetencji i braku umiejętności zarządczych? Dziękuję. (Oklaski) Poseł Stanisław Szwed:

Wicemarszałek Krzysztof Putra: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie ministrze, w swoim wystąpieniu powiedział pan, że rząd podej- Dziękuję bardzo, pani poseł. muje słuszne działania. Chciałbym, żeby pan – i pana Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jerze- rząd – podejmował działania skuteczne, a nie słusz- go Wenderlicha, klub Lewica. ne, które byłyby działaniami słusznymi. Sprawą dla mnie najważniejszą jest ochrona miejsc pracy. Nie- stety, pan minister w swoim wystąpieniu do tej te- Poseł Jerzy Wenderlich: matyki się nie odniósł. Prognozując budżet na ten rok, założył pan, że skala bezrobocia wyniesie 8,5%. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeszcze raz to Dzisiaj wynosi już 10,5%. Premier Tusk potwierdził, powiem. Nie wiem, czy pan minister Rostowski wie- że na koniec roku może to być 12,5%. Oceniam, że dział, na jaką debatę przychodzi. Otóż miał przeka- wzrost liczby bezrobotnych o 500 tys. będzie tym mi- zać informację w sprawie zabezpieczeń dla gospodar- nimum, które nas czeka. Mamy do czynienia z gwał- ki i polskich obywateli przed skutkami kryzysu. townym wzrostem bezrobocia, bo dynamika wzrostu Przestrzegał pan, że nie czas na fajerwerki retorycz- w ciągu jednego miesiąca o 160 tys. osób jest najwyż- ne, a tymczasem w gruncie rzeczy sam pan im uległ. sza od wielu lat. Myślę, że dopiero będzie pan miał takie wystąpienie, Dzisiaj należy postawić pytanie zasadnicze: w którym pan poinformuje, jak pan chce zabezpie- W jaki sposób rząd chce pomóc? Czy w taki sposób, czyć obywateli i gospodarkę. Czekają na to cały Sejm o jakim mówił premier Tusk, że będzie jeździł po i polska opinia publiczna. zakładach i gasił niepokoje, czy w inny sposób? Bez Przechodzę do pytań. Chciałbym zapytać, jakie pomocy państwa skierowanej do pracowników i pra- analizy przedstawiał pan prof. Gomułka, ostrzegając codawców nie da się pomóc zakładom pracy i ochro- we wrześniu przed kryzysem. Nie słuchaliście go. nić ich miejsc pracy. Nie podaliście państwo ani jed- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 147

Poseł Stanisław Szwed lutach obcych, stresów i ryzyka wynikającego z wa- hań kursowych. Można zatem zadać pytanie: Jakie nego instrumentu odnośnie do tego, w jaki sposób straty poniosła nasza gospodarka, spowodowane chronić miejsca pracy. Powołujecie się państwo na przez poprzednie rządy zaniechaniem wprowadzenia Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świad- euro? Zapewne wielomiliardowe. czeń Pracowniczych. Przecież w ustawie budżetowej Znacznie ważniejszym pytaniem jest pytanie zabraliście ze środków tego funduszu, nie rządowego, o przyszłość, o stanowisko Narodowego Banku Pol- funduszu, na który składają się pracodawcy, 2,5 mld zł. skiego. Znamy stanowisko rządu. Narodowy Bank Tych środków tam nie będzie. Przybywa osób na za- Polski zwleka z podjęciem decyzji. Jest tutaj na sali siłku dla bezrobotnych, środków będzie zdecydowa- pan prezes Narodowego Banku Polskiego, a więc my- nie mniej. Pytanie podstawowe brzmi: W jaki sposób ślę, że może czegoś się dowiemy. My już nie mamy rząd chce chronić miejsca pracy? Jak chce pomóc za- czasu i nie ma powodów, aby po raz kolejny następo- kładom pracy? Koszt dla budżetu przy wzroście licz- wała zwłoka. Nie popełniajmy po raz drugi błędu by osób bezrobotnych o 500 tys. wiąże się z tym spo- zaniechania. Potrzebne są rozważne, ale szybkie de- rem o deﬁcyt budżetowy. To jest kwota 10 mld zł. cyzje, abyśmy mogli znaleźć swoje bezpieczne miejsce W jaki sposób pan minister chce tę lukę w budżecie na europejskim statku. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wypełnić? Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Wicemarszałek Krzysztof Putra: Sejmu Jerzy Szmajdziński)

Dziękuję bardzo panu posłowi. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tade- usza Arkita, Platforma Obywatelska. Dziękuję bardzo. Pan poseł Henryk Gołębiewski z klubu Lewica. Poseł Tadeusz Arkit: Poseł Henryk Gołębiewski: Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie Mini- Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie Mini- strze! Wysoka Izbo! Kilka dni temu został opubliko- strze! Wysoka Izbo! Osłabienie złotego wiąże się m.in. wany przez Narodowy Bank Polski raport na temat z instrumentami finansowymi, zwanymi opcjami wa- pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trze- lutowymi. Zagrażają one nie tylko przedsiębiorcom, cim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej. W raporcie lecz także polskiemu systemowi bankowemu. Zależnie tym przedstawiono koszty i korzyści wynikające od źródeł informacji ich wartość szacowana jest w gra- z wprowadzenia w Polsce euro. Po zapoznaniu się nicach od 5 mld zł do 50 mld zł. Jest to bardzo duża z tym dokumentem można stwierdzić, że korzyści rozbieżność. Stąd pytanie: Jaki jest rzeczywisty wy- z wprowadzenia euro przeważają nad zagrożeniami. miar finansowy opcji walutowych? Drugie pytanie: Wprowadzenie euro dzięki spadkowi stóp procentowych pozwoli na wyraźne obniżenie kosztów obsługi Czy zainteresowanie rządu tym problemem nie nastą- długu publicznego, o czym wielokrotnie dzisiaj mó- piło zbyt późno? Trzecie pytanie: Czy aktualna współ- wiono, a także długów zaciągniętych przez gospodar- praca między panem, panie premierze, jako ministrem stwa domowe. Prognozowany jest wzrost eksportu, gospodarki, ministrem finansów, Komisją Nadzoru inwestycji, a tym samym wzrost gospodarczy. Bankowego, prezesem Narodowego Banku Polskiego Raport jest obiektywnym dokumentem wypraco- w odniesieniu do kryzysu opcyjnego zasługuje na mia- wanym przez niezależnych ekspertów. Teraz, gdy no współpracy optymalnej? mówimy o kryzysie, nasuwa się pytanie, jak wyglą- Panie Ministrze Rostowski! Niech mi wolno bę- dałaby sytuacja naszej gospodarki, gdyby rządy pre- dzie w bardzo osobistej formie zwrócić się do pana mierów Marcinkiewicza i Kaczyńskiego uznały z serdeczną prośbą. Otóż wzorem pana premiera Tu- wprowadzenie euro za priorytet. Otóż w roku 2006 ska, który w swojej wypowiedzi unika przywoływa- moglibyśmy wejść do przedsionka unii walutowej nia krajów, pan bardzo często posiłkuje się przykła- i trwać w nim 2 lata, co jest wymagane przez Unię dem na zasadzie: u nas nie jest dobrze, ale gdzie in- Europejską i Europejski Bank Centralny. Spełniali- dziej jest gorzej. Niestety, w tej pana wypowiedzi śmy wszystkie kryteria, z wyjątkiem dotyczącego bardzo często są obecni Węgrzy. Obawiam się, że je- nadmiernego deficytu budżetowego, który można żeli będzie ta forma kontynuowana, to zatracimy było obniżyć bez większych kosztów dla państwa i spo- jakże piękne, o wspaniałym rodowodzie, porzekadło: łeczeństwa. W roku 2009 mielibyśmy walutę europej- Polak, Węgier dwa bratanki. Nie godzi się mówić, że ską i zapewne czulibyśmy się bezpieczniej. Nie było- inni mają gorzej, a my mamy trochę lepiej. Dziękuję. by ogromnych strat firm poniesionych na opcjach (Oklaski) walutowych, nie byłoby nerwowości i wzrostu kosz- (Poseł Ryszard Zbrzyzny: A dalej? Czemu o szklan- tów kredytów zaciągniętych przez obywateli w wa- ce nie powiedziałeś?) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 148 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: dzenie pana prof. Kołodki. Dalej: Gdyby teraz posłu- chał pan premier także innych niż neoliberalne rad, Dziękuję. przyrost PKB w tym roku mógłby być większy o ok. Pani poseł Krystyna Grabicka, Prawo i Sprawie- 3,5%, a w roku następnym przyspieszyć. A tak to dliwość. tracimy w latach 2008–2009 co najmniej 1800 zł średnio ona osobę, 7 tys. zł na każdą rodzinę, i to bezpowrotnie. A utracić możemy dużo więcej, idzie Poseł Krystyna Grabicka: bowiem po raz trzeci wręcz ku stagnacji i recesji. To są słowa z listu otwartego Grzegorza Kołodki do pana Dziękuję. premiera Tuska. Panie Marszałku! Panie Premierze! Panowie Dlaczego pan premier odrzuca rady ekonomistów, Ministrowie! Wysoka Izbo! Mówi się, że legalne tym bardziej że są to rady ekonomistów spoza szkoły transfery dochodów z firm zagranicznych wynoszą neoliberalnej, a cały neoliberalizm jest obecnie skom- ok. 44 mld zł rocznie. Transfery nielegalne, na przy- promitowany i – użyję słów z wypowiedzi pana mini- kład tzw. koszty transferowe, wynoszą ok. 38 mld zł. stra – po prostu umarł. Razem jest to ok. 80 mld zł. Dla porównania, to jest Pytania do pana premiera i do pana ministra dwa razy tyle, ile posiada Narodowy Fundusz Zdro- w kwestii bezrobocia i zwolnień. Co mam odpowie- wia w skali roku. Chociaż istnieje specjalna dyrek- dzieć pracownikom Fabryki Maszyn Górniczych Pio- tywa Unii Europejskiej w sprawie przeciwdziałania ma SA z Piotrkowa Trybunalskiego, którzy zostali takim praktykom, minister finansów i urzędy skar- już zwolnieni? Setki następnych czekają na zwolnie- bowe nie prowadzą żadnej polityki przeciwdziałania nie z tego zakładu pracy. Jakie mechanizmy, propo- tej ścieżce wywozu kapitału za granicę. Dlaczego zycje rząd przedstawi tym ludziom, którzy zostaną tak się dzieje? niebawem wręcz wyrzuceni na bruk? Druga sprawa. Spekulacje finansowe pod nazwą Co wynika z wypowiedzi pana premiera i pana opcji walutowych, wprowadzone przez amerykańską ministra dla emerytów i rencistów, którzy w dobie firmę JP Morgan, w której szefem bankowości inwe- kryzysu będą musieli płacić za leki, za energię elek- stycyjnej na Europę Środkowo-Wschodnią jest pan tryczną? Pan premier mówił, że trzeba się zastanowić, Cezary Stypułkowski, były prezes Banku Handlowe- czy nie podnieść tych opłat dla gospodarstw domo- go, związanego z aferą FOZZ, a także przez UniCre- wych. (Dzwonek) Co, po wystąpieniach pana premiera dito, którego szefem jest pan Jan Krzysztof Bielecki, i pana ministra finansów, mamy powiedzieć tym lu- a doradcą zarządu w swoim czasie był pan minister dziom, którzy mają najniższe renty i emerytury? Rostowski, naraziły polskie firmy na ogromne straty. Następna kwestia: cięcia czy też ograniczenia Dlaczego Platforma Obywatelska nie wyraża zgody w oświacie. Dlaczego rząd pozbawia dzieci, młodzież, na unieważnienie umów dotyczących opcji? Zezwala uczniów polskich szkół możliwości korzystania ze na to zarówno prawo europejskie, jak i nasz Kodeks stypendiów w II półroczu 2009 r.? cywilny, zakazujący realizacji umów prowadzących Na koniec: Czy w tej ciężkiej chwili, w okresie do wyzysku jednej ze stron umowy. kryzysu stać jest państwo polskie na to, aby przeka- I ostatnia kwestia. Czy sposobem na wyjście zywać Kościołowi katolickiemu olbrzymie majątki, z kryzysu jest zwiększenie zatrudnienia w minister- które są własnością całego narodu? Dziękuję bardzo. stwach łącznie o ok. 400 etatów, w tym w Minister- (Oklaski) stwie Finansów aż o 115 etatów? Taką informację podano w tym tygodniu w jednym z tygodników. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:

Głos zabierze pan poseł Robert Telus, Prawo Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: i Sprawiedliwość. Proszę uprzejmie. Głos zabierze pan poseł Artur Ostrowski z klubu Lewica. Poseł Robert Telus:

Poseł Artur Ostrowski: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Premie- rze! Wysoka Izbo! Wsłuchiwałem się w wypowiedź Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premie- pana ministra, żeby usłyszeć o konkretnych planach, rze! Przytoczę słowa prof. Grzegorza Kołodki z listu konkretnej strategii mającej pomóc tym wszystkim, otwartego do pana premiera, jaki ukazał się w ostat- którzy w ostatnich dniach stracili w Polsce pracę. nich dniach, cytuję: Gdyby jeszcze wczesną jesienią Panie ministrze, w pana wypowiedzi nie było nic rząd, zamiast zapewniać o odporności na kryzys, oprócz ogólników i kilku słów w tonie miłości. Mówię podjął odpowiednie działania interwencyjne, byliby- oczywiście w przenośni, bo tymi słowami chciał pan śmy w mniej skomplikowanej sytuacji. To jest stwier- sprowokować opozycję do pyskówki, co się panu nie 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 149

Poseł Robert Telus Wewnętrznych i Administracji? Jestem posłem z okrę- gu radomskiego. W Radomiu, gdzie jest fabryka bro- udało, bo nam, posłom Prawa i Sprawiedliwości, na- ni, szykują się zwolnienia, jest groźba zamknięcia prawdę zależy na współpracy w tej ważnej dla Polski fabryki, 340 osób straci pracę. Jak mają się do tego dziedzinie, dla każdego Polaka, a przede wszystkim pana słowa, że cięcia budżetowe nie wpłyną na re- dla osób, które właśnie straciły pracę. dukcję miejsc pracy? Panie Ministrze! Już po raz kolejny mówił pan, że W budżecie na rok 2009 przewidziana jest rezer- u naszych sąsiadów jest gorzej. Powiem szczerze, taka wa solidarności społecznej. Zwracam się do pana informacja wcale mnie nie cieszy i nie uspokaja. z zapytaniem: Czy dla gospodarstw żyjących poniżej Wysoka Izbo! Reprezentuję teren, gdzie w ostat- progu ubóstwa, a takich gospodarstw jest w Polsce nich dniach straciło pracę ok. 1500 osób. 1500 rodzin 14,6%, znajdą się pieniądze z rezerwy solidarności przeżywa dziś ogromną tragedię i tym osobom rząd społecznej? Czy w ramach projektów o charakterze PO–PSL nie zaproponował żadnej pomocy. Jakie ma społecznym środki te zostaną skierowane właśnie na pan, panie ministrze, rozwiązanie, jakie ma pan pla- tereny objęte strukturalnym bezrobociem, takie jak ny, jaką strategię, aby te osoby odczuły pomoc, jak Radom, dotknięte cięciami rządu, cięciami ministra najszybciej dostały pracę, a okres bez pracy nie był Rostowskiego? (Dzwonek) Czy znajdą się środki i zo- dla nich tragedią? staną tam skierowane w ramach rezerwy solidarno- Teren, który reprezentuję, to okręg piotrkowski, ści społecznej? Na koniec, panie ministrze... ziemia opoczyńska słynąca z produkcji płytek cera- Już kończę, panie marszałku. micznych. Dużym kosztem produkcji jest energia Często wytykał pan opozycji zaniechania. Życzę elektryczna, która za rządów właśnie PO i PSL zdro- panu, aby w czasie, kiedy razem z rządem PO–PSL żała o ok. 40%. Jakie, panie ministrze, ma pan po- będzie sprawował pan swój urząd, przybyło w Polsce mysły na obniżenie cen energii i pomoc tym ﬁrmom, 1300 tys. miejsc pracy, jak za czasów premiera Ka- aby nie musiały pozbawiać ludzi środków do życia? czyńskiego. (Oklaski) Dzisiaj... Jeszcze jeden bulwersujący temat, który był tu już poruszany. W żadnej z wypowiedzi, ani pana premiera, ani pana ministra, nie pojawiła się kwe- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: stia rolnictwa. (Dzwonek) Już w 2008 r. rolnictwo przeżywało tragedię, kryzys. Na rok 2009 zostały Panie pośle... zaplanowane cięcia budżetowe w rolnictwie. Teraz mamy kolejne cięcia budżetowe, które dotyczą tego obszaru. Rolnik polski znowu musi oszczędzać, Poseł Krzysztof Sońta: przeżywać tragedię, żeby w Polsce było lepiej. Dla- czego znów oszczędzamy na rolnikach? Dziękuję Wysoka Izbo, już kończę. Dzisiaj możecie się co bardzo. (Oklaski) najwyżej pochwalić dynamiką wzrostu, ale bezrobocia. (Oklaski)

Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Pan poseł Krzysztof Sońta, Prawo i Sprawiedli- wość, zabierze głos. Proszę państwa, trzech ostatnich mówców prze- kroczyło czas wystąpienia od 30 do 48 sekund. Pan marszałek Putra prosił o to, żeby w dobie oszczędno- Poseł Krzysztof Sońta: ści oszczędzać również czas. Proszę o to samo. Kon- tynuujmy linię wyznaczoną przez marszałka Putrę. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! (Oklaski) Kiedy 1 października Prawo i Sprawiedliwość zapro- (Głosy z sali: Słusznie, tak.) ponowało zawarcie na czas kryzysu porozumienia Pan poseł Jan Kulas, Platforma Obywatelska. w sprawie gospodarki, odpowiadał pan w tej Izbie, że Polska jest wyspą na morzu kryzysu, jest przez kryzys opływana, kryzys nas omija. Dzisiaj dojrzał pan Poseł Jan Kulas: do rozmowy na ten temat i mówi, że nie czas na polityczny teatr. Jednocześnie w swoim wystąpieniu Panie Marszałku! Szanowni Przedstawiciele Rzą- wziął pan udział w przedstawieniu, gdzie bez pardo- du Donalda Tuska! Wysoki Sejmie! Myślę, że to, co nu zaatakował pan opozycję, szczególnie jej lidera, pan premier Donald Tusk powiedział, że bezpieczeń- nie pytając o przyczyny jego nieobecności w Sejmie. stwo obywateli jest najważniejsze, zasługuje na W tym samym tonie wypowiadał się pan premier. szczególne podkreślenie. Chciałbym zapytać, jak mają się do tego cięcia (Poseł Tadeusz Woźniak: Powiedział i poszedł.) przeprowadzone na pana wniosek, szczególnie w Mi- Chodzi o bezpieczeństwo obywateli w kontekście nisterstwie Obrony Narodowej, Ministerstwie Spraw miejsc pracy, w kontekście poparcia własnego rządu 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 150 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Jan Kulas w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej prac nad generalnym określeniem zasad wykorzystania środ- i własnego państwa, a także w kontekście waloryza- ków z tej rezerwy. 78 dni zastanawiacie się w dobie cji emerytur i rent, w kontekście wspierania gospo- kryzysu gospodarczego, jak przeciwdziałać skutkom darki, małych i średnich przedsiębiorstw, w kontek- kryzysu i adresować te działania do tych, którzy są ście realizacji specjalnych programów, w kontekście w najtrudniejszej sytuacji. Dzisiaj padł jeden kon- uruchomienia dodatkowych środków ﬁnansowych na kret, mianowicie pan premier w swoim wystąpieniu wzmocnienie gospodarki. To są bardzo ważne rzeczy. powiedział o pomocy dla tych, którzy mają kredyty Dziś trzeba wyraźnie o tym mówić. Pytanie do opo- hipoteczne, a stracą pracę. Ubolewał jednak, że bra- zycji: Czy chce z rządem współpracować, wzmacniać kuje mu 300 mln zł na to, bo w Funduszu Pracy nie gospodarkę, stabilizować pozycję Polski w Europie ma na to środków. Rząd podjął decyzję świadomie i świecie, czy może część opozycji woli prowadzić bez- w ubiegłym roku, przenosząc z budżetu państwa ﬁ- pardonową walkę polityczną, może ma być agresja, nansowanie na kwotę 2,4 mld zł innych działań do demagogia, populizm? (Poruszenie na sali) Funduszu Pracy, więc pieniądze tam były. Nie ma ich Warto się nad tym zastanowić. Tej bardziej rady- dlatego, że rząd podjął takie decyzje. Stąd pytanie: kalnej i mniej racjonalnej opozycji dedykuję przykład Kiedy wreszcie będą konkretne instrumenty wspar- Słowacji. Ta właśnie Słowacja, mniejsza, uboższa, cia tych osób najsłabszych właśnie z tej rezerwy so- skromniejsza od Polski, wiedziała, kiedy podjąć de- lidarności społecznej? O jakim programie rozszerze- cyzję o najważniejszej sprawie gospodarczej, o przy- nia dożywiania państwo mówicie? Czy o tym, który stąpieniu do strefy euro. został przeprowadzony przez Sejm i dotyczy 10%, (Poseł Mirosława Masłowska: Dzięki Bogu, że który w wyniku uproszczonej procedury będzie re- kupują nasze towary.) alizowany, czy o innym programie? Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym I na koniec kwestia dotycząca właśnie pomocy teraz przejść do sekwencji pytań. Zastanawiam się, dla osób prowadzących gospodarstwa rolne. Wielu w kontekście połączenia wysiłków w ramach Unii z nich jest pozbawionych szans m.in. prowadzenia Europejskiej, bo Ameryka dokonuje w tej chwili wiel- swojej produkcji ze względu na panującą chorobę kiego wysiłku, wydaje mi się, że także Unia Europej- Aujeszkyego. (Dzwonek) Przez 9 miesięcy rząd pró- ska, my jako jej istotny, ważny element, powinniśmy buje przygotować rozwiązania prawne i do dnia dzi- połączyć wysiłki. siejszego nie są one przygotowane. Rolnicy więc (Głos z sali: Pomożemy.) pytają, kiedy rząd również i o nich nie zapomni. Bo jeśli te zjawiska miałyby się pogłębiać, to taka Dziękuję. (Oklaski) strategia solidarnego współdziałania Unii Europej- skiej będzie ważna. W kontekście krajowym chciałbym zapytać pana Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: ministra, panią minister pracy, na ile Komisja Trój- stronna, partnerzy społeczni, przedsiębiorcy, praco- Dziękuję. dawcy dają szansę na zawarcie pewnej ugody, pew- Głos ma pan poseł Marek Polak, Prawo i Sprawie- nego paktu, porozumienia na rzecz wspólnego, sku- dliwość. tecznego przeciwdziałania kryzysowi. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Poseł Marek Polak:

Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano- Dziękuję bardzo. wie Posłowie! Widać już bardzo wyraźnie, że między- Pan poseł Tadeusz Tomaszewski z klubu Lewica. narodowy kryzys gospodarczy zaczyna przekładać się na wskaźniki makroekonomiczne w Polsce, co sygnalizowały wyniki sondażu przeprowadzonego Poseł Tadeusz Tomaszewski: przez Business Centre Club jeszcze w ubiegłym roku. Wskazywały one, że w październiku kryzys odczu- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni wało 39% ﬁrm, a w grudniu było ich już 83. Można Przedstawiciele Rządu! Dzisiejsza debata i przedsta- było przewidzieć wówczas, że doprowadzi to do spad- wiony program, jak wspomniał pan premier, mają ku wpływów budżetowych, tymczasem rząd, zamiast służyć temu, żebyśmy byli wszyscy razem, nikogo nie pracować nad paktem pomocowym dla pracowników, możemy bowiem zostawić samemu siebie. „Plan sta- obniżył podatki dla najbogatszych, na czym budżet bilności i rozwoju”, który został przyjęty 30 listopada straci co najmniej 8 mld zł. O ile wiem, systematycz- ub. r., przewidywał również utworzenie rezerwy so- nie rosnąca liczba bezrobotnych w Polsce jest już lidarności społecznej. Po 78 dniach państwo dzisiaj zbliżona do liczby pracujących emerytów i rencistów, w materiale piszecie, że konieczne jest rozpoczęcie co jest niemal regułą wśród młodych emerytowanych 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 151

Poseł Marek Polak Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: górników i funkcjonariuszy służb mundurowych, Dziękuję. mających niemałe emerytury i często samodzielne Pan poseł Jacek Osuch, Prawo i Sprawiedliwość. już potomstwo. Są oni tańszą siłą roboczą dla praco- dawców i blokują miejsca pracy świetnie wykształco- nym nie tylko młodym Polakom, ale także matkom Poseł Jacek Osuch: i ojcom mającym na utrzymaniu rodziny. Stąd moje pytanie do rządu, do pana ministra: Czy wobec pro- Dziękuję, panie marszałku. gnoz znacznego wzrostu bezrobocia rząd widzi po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! trzebę wypracowania takich regulacji prawnych, aby Światowy kryzys coraz boleśniej dotyka polską go- osoby starsze nie były tańszymi konkurentami na spodarkę. O masowych zwolnieniach z pracy lub kil- rynku pracy dla ludzi młodych, rozwojowych i w moim kutygodniowych przestojach w produkcji dużych przekonaniu zdecydowanie lepiej przygotowanych do zakładów media donoszą praktycznie codziennie. Są jednak takie dziedziny gospodarki, dla których kry- pracy zawodowej? Dziękuję. (Oklaski) zys jest przysłowiowym gwoździem do trumny. Na początku tego roku ceny energii elektrycznej dla Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: przemysłu wzrosły nawet o 60%. W takich zakła- dach, w których proces technologiczny oparty jest głównie na energii elektrycznej, cena produktu final- Dziękuję. nego przestaje być konkurencyjna na rynkach świa- Pan poseł Artur Górski, Prawo i Sprawiedli- towych. W szczególnie trudnej sytuacji jest obecnie wość. największy w Polsce producent cynku – Zakłady Gór- niczo-Hutnicze „Bolesław” w Bukownie koło Olku- sza. Dają one zatrudnienie i utrzymanie ok. 14 tys. Poseł Artur Górski: osób z terenu powiatu olkuskiego. Zła koniunktura na światowych rynkach z jednoczesnym uwolnieniem Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- cen energii postawiła ten zakład w bardzo trudnej strze! W ostatnich tygodniach zapewniano nas, sytuacji finansowej. Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bo- a minister finansów w pewnym sensie to dziś po- lesław” są bowiem jednym z największych odbiorców twierdził, że światowy kryzys finansowy nie dotknął energii elektrycznej w kraju. Takich lub podobnych polskiego sektora bankowego, a zagraniczne banki zakładów w Polsce jest wiele. działające w Polsce mają bardzo dobrą sytuację płyn- Panie ministrze, oto moje pytania: Dlaczego pol- nościową. Na koniec 2008 r. zysk netto banków ski rząd w obliczu narastającego kryzysu nie podjął w Polsce grubo przekroczył 15 mld zł, gdy w ubie- skutecznych działań – powtarzam: skutecznych dzia- głych latach wynosił od 10 do 14 mld zł rocznie. Nic łań, które zablokowałyby tak znaczący wzrost cen mi nie wiadomo, aby prezesi i wiceprezesi banków, energii elektrycznej? Co robi obecnie Ministerstwo którzy zarabiają po kilka milionów złotych rocznie, Gospodarki, by pomóc takim zakładom jak Zakłady obniżyli swoje uposażenia. Zatem do niedawna sytu- Górniczo-Hutnicze „Bolesław” koło Olkusza? acja sektora bankowego w Polsce była wyśmienita Proszę odpowiedzieć na moje pytanie na piśmie. i wciąż wydaje się dobra. Co się zatem stało, że tak Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) dobrze prosperujące banki tak nagle i zgodnym chó- rem zaczęły domagać się rządowych gwarancji i po- ręczeń oraz pieniędzy polskich podatników? Dlacze- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: go, skoro są w tak dobrej kondycji finansowej, doma- Dziękuję bardzo. gają się dalszych ułatwień w finansowych relacjach Pan poseł Dariusz Bąk, Prawo i Sprawiedliwość. z Narodowym Bankiem Polskim, a także obniżenia rezerw obowiązkowych z 3,5% do 2%? Z jakiego powodu banki, choć w ostatnich kilku latach zarobiły Poseł Dariusz Bąk: grubo nad 50 mld zł, dziś domagają się przedtermi- nowego zakupu 10-letnich obligacji przez Narodowy Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uczestniczymy Bank Polski, wyemitowanych jeszcze w 2002 r.? Czy w trudnej debacie, bo o kryzysie. Ten kryzys dotyczy Narodowy Bank Polski stać na tak dużą pomoc, idą- gospodarki. Żeby słowa były wiarygodne, to trzeba cą w miliardy złotych, dla polskiego sektora banko- to przekładać na konkretne pieniądze. Kiedy uchwa- wego, a de facto dla banków zagranicznych? Czy laliśmy budżet na rok bieżący, na rolnictwo obcięto ostatecznie taka pomoc zostanie bankom udzielona 1/4 w stosunku do roku ubiegłego. A jaka była sytu- i w jakim zakresie? Czy jest stanowisko rządu w tej acja w rolnictwie w roku 2008, to wszyscy wiemy. Na sprawie? Jakie jest stanowisko Narodowego Banku wsi polskiej jest tragedia. Sytuacja dochodowa jest Polskiego? Dziękuję. (Oklaski) taka, że o 50% spadły dochody w stosunku do roku 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 152 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Dariusz Bąk wpłynie trwale na wzrost wartości złotego, czy był to jedynie chwilowy impuls, który nie uchroni zło- ubiegłego. Rolnicy nie mogą utrzymać ciągłości pro- tówki od spadku jej wartości do poziomu powyżej dukcji. Już jesienią dokonali obsiewu ozimin bez sto- 5 zł za euro w najbliższym czasie? Dlaczego rząd RP, sowania nawozów. Kiedy się słucha dzisiejszych wy- w tym premier, daje nieodpowiedzialne sygnały wy- stąpień pana ministra finansów i pana premiera, to, wierające negatywne skutki na rynku walutowym? szanowni państwo, odnosi się wrażenie, jakby koali- Jakie inne działania zostaną podjęte, aby uchro- cja rządząca zdobywała władzę, ciągle mówi w czasie nić polskie firmy przed negatywnymi skutkami sko- przyszłym, przedstawia jakieś wizje, natomiast nie rzystania z zabezpieczeń kursowych walut, tzw. opcji mówi o sytuacji aktualnej. Czy jest to w porządku? walutowych, w ramach których najwięcej niekorzyst- W roku ubiegłym przetrzymaliście informacje o kry- nych umów podpisano w 2008 r., a zarobią na tym zysie w Polsce i dopiero dzisiaj z opóźnieniem o tym głównie banki zachodnie, a nie polskie banki i polskie się mówi. firmy? Pan premier Tusk dzisiaj powiedział w swoim Jaki jest stan wykorzystania środków europej- wystąpieniu, że kluczem do tego, żeby pozyskiwać skich po blisko półtorarocznych rządach Platformy środki zewnętrzne, unijne, jest posiadanie wkładu Obywatelskiej? Czy zaniechania w tym zakresie nie własnego. Jak rolnicy mają dzisiaj sięgnąć po środki pogłębiają kryzysu w Polsce? unijne, kiedy nie mogą sprzedać swoich zbóż, bo cła Dlaczego pan premier Tusk zmusił ministrów, na zboża ministerstwo rolnictwa, którego kierownic- a szczególnie ministra obrony narodowej i ministra two jest z PSL-u, dopiero w październiku wprowadzi- spraw wewnętrznych i administracji, do rezygnacji ło, kiedy zapakowano już magazyny zbożami z odle- z kilkumiliardowych zamówień, co dodatkowo po- głych krajów, z Ukrainy, a także z Azji. gorszy sytuację polskich firm produkujących na po- Szanowni Państwo! Rolnicy wielokrotnie już byli trzeby wojska, policji, straży pożarnej i innych poddawani różnym próbom i z opóźnieniem (Dzwo- służb? Pierwsze reakcje już są – w postaci katastro- nek) dopominali się o swoje, ale skutecznie. I uważaj- falnej sytuacji radomskiego „Łucznika”, jego koope- cie, Platformo Obywatelska i PSL, bo rolnicy wkrót- rantów i innych przedsiębiorstw. Co będzie np. ce też dadzą o sobie znać i upomną się nie tyle z AMZ–Kutno? o swoje, co o pewną przyszłość w Polsce. Dziękuję Co robi rząd Donalda Tuska, aby nie dopuścić do bardzo. (Oklaski) niedozwolonych w prawie europejskim form protek- (Poseł Robert Telus: Brawo!) cjonizmu w krajach Unii Europejskiej? Czy rząd RP, tolerując protekcjonizm innych państw, przewiduje Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: jakieś formy protekcjonizmu w polskiej gospodarce? Jeżeli tak, to jakie? (Dzwonek) Pan poseł Tadeusz Woźniak, Prawo i Sprawiedli- Problematyka narastającego kryzysu jest jedną wość, zabierze głos. z najważniejszych kwestii, o których dyskutowaliśmy w ostatnich latach, i pytania można by mnożyć. Nie- stety nieubłaganie krótki czas nie pozwala mi dzisiaj Poseł Tadeusz Woźniak: zadać ich więcej, choć niestety dla mnie to więcej niż pewne, że w nadchodzących miesiącach będziemy Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- jeszcze wiele, wiele razy dyskutować o pogłębiającym strze! Rząd nie radzi sobie z kryzysem, co widać, się kryzysie. Chyba że rząd nie dopuści do dyskusji, słychać i czuć. Wystąpienia pana premiera i pana aby propaganda sukcesu jak najdłużej nie legła ministra były czysto polityczne, a nie merytoryczne. w gruzach i jak najdłużej nie padły słowa: król jest W związku z powyższym… nagi, czyli tak samo, jak w komunizmie. Dziękuję (Poseł Piotr Tomański: Bo pan nie słuchał!) bardzo. (Oklaski) …ja pragnę zadać pytania czysto merytoryczne. A gdyby tak koleżanki i koledzy z Platformy mi nie przeszkadzali, to będzie lepiej i szybciej. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Dlaczego rząd Donalda Tuska zgodził się na uka- ranie polskich stoczni, którym państwo udzieliło Pan poseł Piotr Polak, Prawo i Sprawiedliwość. rzekomo niedozwolonej pomocy publicznej w wyso- kości kilku miliardów złotych, a dzisiaj biernie przy- gląda się podobnej pomocy rządów USA i państw Poseł Piotr Polak: europejskich oraz innych państw, sięgającej bilio- nów euro? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy wczorajsza pokerowa interwencja rządu na Powaga sytuacji finansowej naszego państwa odpo- rynku walutowym ma związek z dzisiejszą debatą wiedzialnych ludzi powinna wręcz zmusić do wysłu- w Sejmie, czy z przedwczorajszą nieodpowiedzialną chania każdego głosu w poważnej ekonomicznej dys- wypowiedzią premiera? Czy wczorajsza interwencja kusji, przeanalizować go, rozważyć, wyciągnąć wnio- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 153

Poseł Piotr Polak ster nie ma po prostu pomysłu na kryzys. Potwier- dzeniem tego jest również przykład używania argu- ski i podjąć jak najlepsze i najtrafniejsze decyzje za- mentu o zwiększeniu deficytu budżetowego jako równo polityczne – a myślę tutaj o wspólnej ponad- straszaka – mówienie o niebezpiecznym zadłużeniu partyjnej odpowiedzialności naszej za ojczyznę – jak państwa i jego obywateli – ponieważ tego typu roz- i gospodarczo-ekonomiczno-społeczne. wiązania są znane i powszechnie stosowane w świe- Myślę, panie ministrze, że odrzucanie przez pana cie. Innym przykładem potwierdzającym to stwier- podawanej panu ręki, a wręcz demonstracyjne jej dzenie są niedawno dokonane cięcia budżetowe, któ- kąsanie, jest co najmniej nie na miejscu. Obwinianie re z jednej strony podważają wiarygodność budżeto- zaś pana prezydenta oraz Prawa i Sprawiedliwości wą, a z drugiej strony stwarzają zagrożenie niewyko- – a tak z konkluzji pana wypowiedzi wynikało – za nania obowiązków i zadań, jakie państwo nakłada kryzys, i to w dodatku wyraźnie podniesionym gło- na resorty. I, panie ministrze, sprawa przyjęcia wiel- sem, delikatnie mówiąc, nie najlepiej świadczy o re- kości PKB w budżecie. Najpierw było 4,7%, później alnej ocenie rzeczywistości przez pana. 3,7, teraz jest 1,7. No, machnąć się prawie o 300%, to Praktycznie do końca minionego roku pan i rząd coś jest nie tak. Dlatego pytanie: Czy resort ma jesz- wierzyliście, że kryzys, zła sytuacja ekonomiczna nas cze zdolność przewidywania? ominie. Dziś i pan, i pan premier mówicie, że nadcho- W celu powstrzymania tego obecnego kryzysu dzą złe czasy, że to nie będzie krótki kryzys. Na pol- należy dokonać rzetelnej analizy ekonomiczno-finan- skiej wsi, panie ministrze, wśród rolników ten kryzys sowej całej naszej gospodarki i resortów bankowych już trwa co najmniej od połowy ubiegłego roku. Mó- i wypracować najlepsze pomysły dla naszego kraju. wiąc o złych czasach, nie dajecie państwo rolnikom W związku z tym zachodzi podstawowe pytanie: Czy nadziei, że ta zła sytuacja, te złe trendy w tym no- koalicja rządowa jest przygotowana i zdolna do tego, wym 2009 r. się odwrócą. Powiem więcej: uchwalając aby zasiąść razem z opozycją i wypracować najlepsze budżet na 2009 r. właśnie w wymiarze rolnictwa mechanizmy, najlepsze dla naszego kraju procedury – nakłady na rolnictwo w kwotach znacząco niższych rozwiązywania kryzysu? Tego życzę sobie, rządowi niż w 2008 r. – daliście państwo rzeczywisty wyraz i państwu. swej troski o polskie rolnictwo. I ostatnie pytanie, dotyczące bezrobocia. Miano- Pan premier pytał, czy możliwa jest zgodna, me- wicie czy rząd ma własne, powtarzam, własne, opra- rytoryczna praca w Sejmie – razem, a nie jeden prze- cowania dotyczące ochrony miejsc pracy, aby zapobiec ciw drugiemu. Tak, panie premierze, jest możliwa, katastrofalnym skutkom wzrostu bezrobocia? Bo, jak a nawet konieczna, ale dziś z ust pana ministra Ro- widzimy, na koniec roku ma być prawie 500 tys. do- stowskiego słyszeliśmy coś diametralnie innego. datkowo zwolnionych ludzi. Dziękuję. (Oklaski) Panie premierze, zaniepokoiło mnie jedno zdanie w pana wypowiedzi: Europejski statek się chwieje i są tacy (Dzwonek), którzy będą chcieli wyrzucać za Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: burtę słabszych. W związku z tym pytam: Co rząd robi, aby do takiej możliwości nie dopuścić? Co z ideą Dziękuję. solidarności w ramach Unii Europejskiej? Pani poseł Izabela Leszczyna, Platforma Obywa- Ostatnio kreuje się na Zachodzie złą atmosferę telska. dotyczącą naszego kraju w aspekcie sytuacji finansowej i gospodarczej. Jakie są bądź będą podjęte dzia- łania rządu, aby do takich nierzetelnych i nieobiek- Poseł Izabela Leszczyna: tywnych ocen nie dochodziło? Dziękuję. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!... (Głos z sali: Ad rem.) Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Będzie ad rem, ale czasem, panie pośle, musi być też ad personam, bo to jest istota debaty… Pan poseł Jan Religa, Prawo i Sprawiedliwość, (Głos z sali: Nie ma czasu.) zabierze głos. …publicznej, politycznej. Pani poseł Natalli-Świat zarzuca rządowi, że nie zwiększa wydatków publicznych wzorem innych kra- Poseł Jan Religa: jów Europy, a przecież rekomenduje to nawet Mię- dzynarodowy Fundusz Walutowy. Rzeczywiście tak Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- jest, ale jest jedno „ale”. Żeby wydawać pieniądze, strze! Pytanie pierwsze: Dlaczego pan minister nie trzeba je mieć, a różnica między Polską a krajami podał rządowych rozwiązań antykryzysowych? To Europy Zachodniej polega przede wszystkim na tym, leży w pańskich obowiązkach, kompetencji i zakresie że one są bogate, a Polska jest biedna. One są bogate odpowiedzialności. Natomiast atak personalny, uwa- nawet w dobie kryzysu, a my pozostajemy biedni na- żam, był nie na miejscu, bo najpierw jest ad rem, wet w okresie wysokiego wzrostu gospodarczego. a nie ad personam, i może sugerować, że pan mini- Dlatego dziwi fakt, że największa partia opozycyjna 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 154 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Izabela Leszczyna województwa świętokrzyskiego inwestycje przesą- dzające o zainteresowaniu naszym regionem przy- proponuje Polsce drogę zwiększania długu. My już to szłych inwestorów. Rząd Platformy Obywatelskiej przerabialiśmy i garb tego długu niesiemy na plecach i PSL-u wykreślił z planów inwestycyjnych m.in. mo- do dzisiaj. dernizację linii relacji Warszawa – Kielce na odcinku Nieprawdziwe jest także zdanie wypowiadane Radom – Kielce. Tymczasem są pieniądze na moder- przez wielu posłów opozycji, że inne kraje inwestują, nizację tej linii na odcinku Kraków – Tunel. Kiedy są tu aktywne, a my tniemy wydatki inwestycyjne. kryzys skutkuje zwolnieniami, brakiem nowych Nie wiem tylko, czy to jest kwestia niewiedzy, czy miejsc pracy, dla osób, które do pracy dojeżdżają do chęć wprowadzenia Polaków w błąd, bo przecież po- Warszawy (Dzwonek), to bardzo ważne, czy ich droga seł musi wiedzieć, że różnica w tym zakresie między do pracy trwa przeszło 3 godziny, czy niecałe 2 godzi- Polską a Europą Zachodnią tkwi w tym, że mamy ny. Dlaczego rząd Platformy Obywatelskiej i PSL-u inne źródła finansowania. My inwestujemy przede w tym trudnym okresie kryzysu i rosnącego bezro- wszystkim środki z Funduszu Spójności, a rząd ma bocia podejmuje decyzje pogłębiające społeczne wy- obowiązek zapewnić konieczny poziom współfinan- kluczenie, różnicujące Polaków, koncentruje wydat- sowania. kowanie publicznych środków finansowych na inwe- Zapewniam państwa, że gdyby Europa Zachodnia stycjach realizowanych w dużych aglomeracjach mogła korzystać z Funduszy Spójności, toby to robi- kosztem regionów zaniedbanych gospodarczo od cza- ła, nie zwiększałaby deficytów swoich budżetów i nie sów II wojny światowej? Dlaczego rząd zdecydował zadłużałaby swoich obywateli. Mówił o tym premier, się na rezygnację z modernizacji linii kolejowej… że paradoksalnie ta bieda i niski poziom PKB przy- szedł nam tutaj w sukurs. Zwracam się do pana ministra z pytaniem, z proś- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: bą o potwierdzenie: Czy w budżecie państwa są zagwarantowane środki konieczne do absorpcji fundu- Pani poseł! szy unijnych? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Maria Zuba: Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: …relacji Warszawa – Kielce na odcinku Radom Pani poseł Maria Zuba, Prawo i Sprawiedliwość, – Kielce? zabierze głos. Panie Premierze! Proszę, niech pan nie odwraca Proszę bardzo. się plecami do społeczeństwa województwa święto- krzyskiego. (Oklaski) Poseł Maria Zuba: (Poseł Renata Zaremba: Wy w tej kwestii nic nie zrobiliście.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W 2005 r. stopa bezrobocia w moim województwie świętokrzyskim wynosiła 17,6%, po dwóch latach Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: rządów Prawa i Sprawiedliwości zaś stopę bezrobocia zmniejszono do poziomu 15,1%. Na przestrzeni tylko Jarosław Rusiecki, poseł Prawa i Sprawiedliwości. jednego, 2007 r., stopę bezrobocia zmniejszyliśmy Proszę bardzo. o 2,6 punktu procentowego. Tymczasem dziś pani minister pracy i polityki społecznej z wielką beztro- ską mówi, że cóż z tego, że w styczniu 2009 r. bezro- Poseł Jarosław Rusiecki: bocie w kraju wzrosło o 1%, przecież i tak maleje. Szanowna Pani Minister Pracy i Polityki Społecz- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie kapita- nej! Polacy oczekują nowych miejsc pracy. Nas nie nie, chciałem powiedzieć, tego statku, ale nie ma interesuje, czy słupki rosną, czy maleją. Mieszkań- kapitana, jest I oﬁcer, pan minister. ców województwa świętokrzyskiego interesują nowe (Głos z sali: Bo wyszedł.) miejsca pracy. Na koniec stycznia 2009 r. w moim Panie Ministrze! Z wielkim smutkiem przyjąłem województwie 77 716 rodzin nie ma środków do życia. ton pana wypowiedzi. Brak tutaj, panie profesorze, W moim województwie jest 77 716 zarejestrowanych pokory, a to właśnie pan pomylił się, konstruując bu- bezrobotnych. Moi ziomkowie oczekiwali na napływ dżet na 2009 r. Nie wystarczy wymachiwać palcem zapowiadanych środków ﬁnansowych z Unii Euro- i pokazywać, że wszelkie zło to Prawo i Sprawiedli- pejskiej, bo ufali, że one uruchomią nowe inwestycje, wość, że jego przyczyną jest prezes Prawa i Sprawie- a tym samym powstaną kolejne miejsca pracy. Tym- dliwości, a już największe zło to prezydent Rzeczypo- czasem rząd Platformy Obywatelskiej i PSL-u ogra- spolitej. Nie przystoi to nie tylko profesorowi, ale nicza w naszym regionie kluczowe dla mieszkańców i dżentelmenowi z Londynu. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 155

Poseł Jarosław Rusiecki stanowisko rządu wobec przedłożonego, planowane- go projektu Prawa i Sprawiedliwości w sprawie za- Wysoki Sejmie! W naszej sytuacji gospodarczej są niechania tego typu procederu? A inna rzecz bardzo takie miejsca w Polsce, gdzie żyje się szczególnie źle. istotna, o czym mówiono, to ceny energii. To jest to, Mam tutaj na myśli cały Centralny Okręg Przemy- co dobija polski przemysł, polską gospodarkę narodo- słowy, którego autorem jest pan wicepremier Euge- wą. Proszę, aby rząd poważnie te sprawy wziął sobie niusz Kwiatkowski. W tej chwili pozostałością po do serca. Bardzo dziękuję. Chciałoby się więcej po- tych działaniach jest wiele ważnych fabryk, takich wiedzieć, ale czasu mało. (Oklaski) jak właśnie w Stalowa Wola, Krosno, fabryki w Ostrow- cu Świętokrzyskim, Starachowicach i Kielcach, gdzie w drukarni z dnia na dzień straciło pracę 340 osób. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Jakimś wsparciem dla tych miejsc są specjalne strefy ekonomiczne. I moje pytanie do pana ministra fi- Dziękuję bardzo. nansów jest konkretne: Jak tym strefom ekonomicz- Pan poseł Krzysztof Popiołek, Prawo i Sprawie- nym pan minister chce pomagać w czasie kryzysu? dliwość. (Dzwonek) I polska wieś. Szanowni państwo, przy tych cię- ciach budżetowych nawet nie oszczędziliście dzieci, Poseł Krzysztof Popiołek: obcinając akcję „Szklanka mleka dla każdego ucznia”. Poprawcie to ku pożytkowi tych dzieci i polskiego Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! rolnictwa. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Skutki kryzysu, jakie odczuwamy, mogłyby być mniejsze, gdyby nie fatalny brak działań rządu w 2008 r. Zwrócę uwagę tylko na jedno fatalne posu- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: nięcie rządu. Rząd podniósł ceny regulowane energii w 2008 r., co wywołało inflację, a równocześnie pan Pan poseł Krzysztof Lipiec, Prawo i Sprawiedli- minister finansów wymuszał na Radzie Polityki Pie- wość, ma teraz głos. niężnej podnoszenie stóp procentowych w celu zdła- wienia inflacji, chociażby tu, z tej mównicy, poprzez bezpardonowy atak na prezesa Narodowego Banku Poseł Krzysztof Lipiec: Polskiego. Wszystko sprzyjało spekulantom, a nie naszym eksporterom. Nie trzeba profesora ekonomii, Dziękuję bardzo. żeby zorientować się, że źle zaczęło się dziać już Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że trzeba w lecie 2008 r., chociażby po tym, jak zaczęły znikać przypomnieć tytuł tej debaty. My dzisiaj mieliśmy sklepy na obrzeżach naszych granic, a Polacy zaczę- rozmawiać o zabezpieczeniach gospodarki narodowej li jeździć na zakupy do Niemiec, a nawet do USA. i polskiego społeczeństwa przed skutkami kryzysu. Sztucznie mocna złotówka skutkowała tym, że nasze Tym bardziej jestem zdumiony, że w dwóch ważnych towary przestały być konkurencyjne. To pan, panie wstąpieniach, zarówno pana ministra jak i sumują- ministrze, wpędził nasze firmy w opcje walutowe. Fir- cego klubową debatę pana premiera, ani słowa na ten my, chcąc się ratować, zaczęły korzystać z podsuwa- temat nie powiedziano – żadnych pomysłów, a reto- nych im przez banki opcji walutowych. Dziś to ich ryka uprawiana w takim stylu, jaki zarzuca się opo- tragedia, tragedia przedsiębiorstw – tragedia zatrud- zycji. Tak być nie powinno. nionych w nich pracowników. Rodzi się pytanie: Czy W moich mieście, w Starachowicach, w mieście, ten scenariusz nie został wcześniej rozpisany? Nie które po transformacji ustrojowej doświadczyło w spo- chce mi się wierzyć, że ten rząd, panie ministrze, panie sób przeogromny bezrobocia, a kiedy udało nam się profesorze, nie mógł tego przewidzieć. Aż boję się do- utworzyć nowe miejsca pracy, przyszedł dla nas czas puszczać myśli, że ktoś w tym pomagał, ktoś pomagał najgorszy, i to właśnie na skutek kryzysu. przygotować ten scenariusz. Chciałbym zadać pytanie. Pada w tej chwili jedno Panie Ministrze! Pan jest największym szkodni- ważne przedsiębiorstwo zatrudniające blisko 400 kiem tego rządu. Zwolnienia pracowników idą w ty- osób – Odlewnie Polskie, bardzo dobra firma. Opcje siące. W moim Mielcu na koniec stycznia przybyło walutowe, ceny energii to są te sprawy, które kładą 1300 bezrobotnych. Przedsiębiorstwa już zgłosiły się tu cieniem. Nie usłyszałem ze strony przedstawi- następny tysiąc do powiatowego urzędu pracy w ra- cieli rządu nie tyle tego, w jaki sposób rząd zamierza mach zwolnień grupowych ze skutkiem wypowiedze- ukrócić proceder opcji walutowych, co co w tej mate- nia w kwietniu. Nowelizowana w grudniu 2008 r. rii konkretnie zrobiono, czy zaangażowano ministra ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku sprawiedliwości, bo przecież to jest rzecz skandalicz- pracy, jeszcze pełna optymizmu, została nakierowa- na. Co prawda, te umowy miały charakter umów na na osoby pozostające długotrwale bez pracy, czyli cywilnych, ale prowadziły one tak naprawdę do wyna osoby niewykształcone, opuszczające więzienia, zysku. Czy prokurator generalny minister sprawie- powyżej 50. roku życia. I słusznie, że nimi się zajęła, dliwości przyjrzał się temu wszystkiemu? Jakie jest ale minister finansów już w listopadzie wiedział, że 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 156 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Krzysztof Popiołek Poseł Lech Sprawka: w gospodarce dzieje się źle, bo VAT za pana rządów Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! nie wpływał w zaplanowanej wielkości. Dzisiaj pan premier powiedział, że oszczędności Walka z kryzysem to pomoc bezrobotnym. Powia- w 2009 r. nie będą dotyczyły dwóch grup: dzieci towe urzędy pracy rozkładają ręce. Nie mogą pomóc i emerytów. Tymczasem w ubiegłym tygodniu wice- zwolnionym, bo ustawa nie przewidziała np. upadłości minister edukacji pan Marciniak, mówiąc o oszczęd- ﬁrm, jak np. w Krośnie, w Mielcu i w innych miastach. nościach na 2009 r. w części 30, poinformował nas, Kiedy nastąpi nowelizacja ustawy o promocji zatrud- że tak naprawdę są dwie takie pozycje: zmniejszenie nienia? Kiedy będą rozporządzenia, na które czekają o 300 mln zł rezerwy na 6-latków i zmniejszenie powiatowe urzędy pracy? Nie ma rozporządzenia o 200 mln zł rezerwy na Narodowy Fundusz Stypen- w sprawie szczegółowych warunków i trybu... dialny. Jak to ma się do dzisiejszej deklaracji? Te 200 mln zł to jest zmniejszenie Narodowego Funduszu Stypendialnego o 1/3, o 33%. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: W ślad za tym pogarsza się sytuacja materialna wielu rodzin, ale równocześnie wiele samorządów Dziękuję panu bardzo. zwraca niewykorzystane pieniądze z tegoż funduszu stypendialnego. Jest to wynik zbyt sztywnych regulacji w ustawie o systemie oświaty w tym zakresie. Poseł Krzysztof Popiołek: Konieczna jest pilna nowelizacja i zgodnie z naszymi deklaracjami obiecujemy odpowiedzialną pomoc Już, panie marszałku. w przypadku tej pilnej nowelizacji. Chodzi o kryterium dochodowe, jego zmianę oraz samą procedurę. Problem następny, na który pan premier zwrócił Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: dzisiaj uwagę, używając określenia: oszczędzanie racjonalne. Pytanie: Czy spełnia to kryterium skróce- Resztę proszę złożyć w formie interpelacji. nie od 1 września czasu kształcenia uczniów klas pierwszych szkół podstawowych, a w następnych latach w drugich i w trzecich klasach o 5%? Jeszcze Poseł Krzysztof Popiołek: w grudniu, 23 grudnia w rozporządzeniu o ramo- wych planach nauczania było tak, jak jest w tej chwi- Brakuje rozporządzenia w sprawie szczegółowych li. W styczniu pojawiła się nowa wersja tego projektu, warunków i trybu dokonywania refundacji ze środ- ograniczająca kształcenie w tym zakresie o 100 go- ków Funduszu Pracy kosztów wyposażenia lub do- dzin. Daje to oszczędność 17,5 mln zł, które wydat- posażenia stanowiska pracy. Art. 46 ust. 6 – w spra- kuje się na zupełnie inne cele. wie przygotowania zawodowego dorosłych... I ostatnia uwaga, dotycząca racjonalności. W koń- cówce 2009 r. w nauce i w szkolnictwie wyższym nie wykonano planowych wydatków w wysokości 290 Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: mln zł. Tymczasem w przeddzień Wigilii, 23 grudnia Rada Ministrów podjęła uchwałę o uruchomieniu Panie pośle, i tak tego nie zapamiętamy. dodatkowych środków w wysokości 17 mln zł dla Uni- wersytetu Łódzkiego i uniwersytetu w Toruniu. Mi- nisterstwo Finansów próbowało wymusić na mini- Poseł Krzysztof Popiołek: strze szkolnictwa wyższego wykorzystanie tych środ- ków. Dlaczego tak się stało? Dziękuję. (Oklaski) ...art. 53 – w sprawie programów specjalnych na podstawie art. 66. Do dnia dzisiejszego brak decyzji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej o przyzna- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: niu środków z Funduszu Pracy na promocję zatrudnienia i aktywizację rynku pracy. Głos zabierze pani poseł Anna Bańkowska z klu- Przepraszam, panie marszałku, ale musiałem to bu Lewica. powiedzieć. (Oklaski) Proszę bardzo.

Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Poseł Anna Bańkowska:

Gdyby nie zrobił pan tak długiego wprowadzenia, Dziękuję bardzo. zmieściłby się pan w całości. Panie Ministrze! Najpierw uwaga personalna. Pan poseł Lech Sprawka, Prawo i Sprawiedliwość. Chcę powiedzieć, że jestem tutaj już szóstą kadencję Proszę bardzo. i nigdy minister ﬁnansów nie był tak agresywny po- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 157

Poseł Anna Bańkowska Poseł Janusz Chwierut: litycznie. (Oklaski) Zawsze był merytorycznym auto- Dziękuję, panie marszałku. rytetem i nic ponadto. W moim przekonaniu szkoda, Panie Marszałku! Panie Ministrze! Na początku że pan tak zupełnie inaczej postępuje od swoich po- chciałbym skierować uwagę do moich koleżanek i ko- przedników. To nie służy sprawie. legów z Prawa i Sprawiedliwości, gdyż poddajecie Przechodząc do omawianego zagadnienia, chcę państwo działania rządu takiej totalnej krytyce, powiedzieć, że uważam, iż w świetle kryzysu oby- a myślę, że warto także popatrzeć na samego siebie. watelom potrzebna jest wiara, że rządzący będą ich Ja państwu przypomnę, że w latach 2006–2007... chronić i że rząd wie, co robi. Tymczasem docierają (Głos z sali: Przeszłość wraca.) do nas sprzeczne pomysły i zapowiedzi ze strony Dobrze, proszę państwa, wy mówicie tylko o przy- premiera, wicepremiera, ministra finansów, prezesa szłości. Wskazujecie na pewne zaniechania rządu, ale NBP, przewodniczącego klubu PO itd. To wywołuje ja chciałbym państwu wskazać, że państwo też macie niepokój i lęk. A zatem, panowie, uzgodnijcie stano- coś na sumieniu i też powinniście uderzyć się w pierś. wiska i dopiero potem przekazujcie nam to do wia- (Gwar na sali) domości. Inaczej to wy jesteście tymi, których wy- (Głos z sali: Grzech pierworodny.) powiedzi najbardziej niepokoją i wywołują lęk, Dlatego... a potem w mediach są powtarzane pytania, czy leci Panie marszałku... z nami pilot. Pytanie. Kryzys wymaga oszczędności i konkretnych propozycji, a nie rozmów tylko i wyłącznie, tak Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: jak dzisiaj premier nam udowadniał, z przedstawicielami pracowników ze Stalowej Woli. Ten kryzys Panie pośle, zwraca się pan do posłów, a później oznacza, że ludzie będą zarabiać mniej, a równocze- dziwi się, że reagują. Proszę więc tak to formułować, śnie będzie malał popyt, co jest niebezpieczne. Dla- żeby nie reagowali. (Oklaski) tego trzeba chronić poziom dochodów obywateli. (Głos z sali: Brawo, panie marszałku.) Drogą może być nasza lewicowa propozycja z kwietnia 2008 r. – podkreślam: z kwietnia 2008 r. – doty- cząca obniżki prowizji OFE maksymalnie do 3,5%. Poseł Janusz Chwierut: Dlaczego rząd blokuje tę inicjatywę i podtrzymuje rozwiązania prawne, które czynią z powszechnych Ale wspomnę, że deficyt w latach 2006–2007 wy- towarzystw emerytalnych jedynie instytucje, których nosił 30 mld zł... kryzys nie dotknie, a ubezpieczeni tracą w 2009 r. (Głos z sali: Nieprawda.) ponad 550 mln zł z własnych kieszeni, które pobie- ...a obecnie wynosi 18 mld zł. Państwo przez te rają w ich imieniu OFE? Pytamy: Jakie lobby za tym dwa lata zadłużaliście Polskę ponad miarę, choć – stoi? Czy Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytal- jak stwierdził pan premier – były to tłuste lata. Czy nych jest instytucją dyktującą w Polsce rozwiązania, uważacie, że nie macie nic na sumieniu, że przygo- które powinny być korzystne dla obywateli? towaliście Polskę na te trudne czasy w dobry spo- I druga sprawa, króciutka, panie marszałku. Kry- sób? Ja uważam, że nie. Nie przygotowaliście. Mó- zys w moim przekonaniu wymaga zmiany w polityce wicie, że budżet na 2009 r. został przez was skryty- społecznej państwa. Ludziom potrzebne będzie głów- kowany, bo został źle przygotowany, ale przypomnę nie wsparcie materialne, a nie szkolenia. Pytam: Czy państwu, że nie kto inny, jak państwa klub złożył rząd przewiduje większe wydatki na wsparcie finan- 150 poprawek... sowe ludzi dotkniętych kryzysem, czy przygotowuje (Poseł Jerzy Materna: Bardzo dobre poprawki.) nowelizację ustaw socjalnych, szczególnie dotyczącą ...i chciał zepsuć ten budżet o kolejne 3 mln. wypłat zasiłków dla bezrobotnych, gospodarki Fun- (Głos z sali: Nie.) duszem Pracy, Funduszem Gwarantowanych Świad- Proszę państwa, nie mówię tego, żeby państwa czeń Pracowniczych, a także podwyższanie zasiłków krytykować, tylko proszę o to, byście sami bili się dla tych, dla których te zasiłki będą często stanowić w pierś, czy naprawdę zrobiliście wszystko, by przy- jedyne źródło dochodów? Dziękuję bardzo. (Oklaski) gotować Polskę na trudne czasy. (Głos z sali: Tak, zrobiliśmy.) Panie ministrze, pytanie, które chciałem do pana Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: skierować, dotyczy wykorzystania środków europejskich... Pan poseł Janusz Chwierut z Platformy Obywa- (Głos z sali: O, dobre pytanie.) telskiej, ale tylko dlatego, że już tak się przysposobił ...na poziomie województw. (Dzwonek) Czy pan do mówienia, bo gotowość i chęć do zabrania głosu minister uruchomi rezerwę celową, która jest prze- zgłosił prezes Narodowego Banku Polskiego, które- widziana na wkład własny, by umożliwić pełne wy- mu udzielę głosu po panu pośle. korzystanie środków europejskich na poziomie regio- Proszę bardzo. nalnym? Dziękuję bardzo. (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 158 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: dobrze. Chciałbym przypomnieć, że kiedy nastąpiła kulminacja negatywnych emocji związanych z kry- Dziękuję bardzo. zysem po upadku Lehmana, to właśnie Narodowy Zgodnie z art. 186 pkt 3 o głos prosi prezes Naro- Bank Polski jako pierwszy przystąpił do zdecydowa- dowego Banku Polskiego pan Sławomir Skrzypek, nych działań. któremu udzielam głosu. Zaprezentowaliśmy tzw. pakiet zaufania, mówiąc w skrócie. Zapewnił on naszemu systemowi bankowemu płynność zarówno złotową, jak i walutową. Prezes Narodowego Banku Polskiego I żaden bank nie upadł z tego powodu, że nagle uległy Sławomir Skrzypek: sparaliżowaniu operacje między bankami, że nagle ta nadmierna awersja do ryzyka mogła dla niektó- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! rych banków skończyć się tragicznie. Można powie- Mam przyjemność odnieść się do kilku pytań, które dzieć, według najnowszych danych, że zasilamy obec- zostały mi wcześniej zadane. Dotyczą one kwestii tak nie – jest to zasilanie rotacyjne, te pieniądze później istotnych dla naszego kraju, jak podtrzymanie wzro- do nas wracają, znowu trafiają na rynek – na pozio- stu gospodarczego. W tym kontekście dosyć istotne mie ponad 14 mld, około 14,2 mld w przeliczeniu na są stabilność, bezpieczeństwo systemu finansowego, złotówki. Dotyczy to zarówno płynności złotowej, jak w kontekście wzrostu gospodarczego również bardzo i walutowej. istotna jest akcja kredytowa i podtrzymanie jej na Ponadto jesteśmy przygotowani, praktycznie go- określonym poziomie. Wzrost gospodarczy w naszym towi do wdrożenia, kiedy to będzie niezbędne, wszyst- kraju, w odróżnieniu od krajów sąsiadujących i w od- kich instrumentów czy niemal wszystkich – bo nie różnieniu od większości krajów Unii Europejskiej, wszystkie są możliwe do zaadaptowania na naszym w mniejszym stopniu jest zależny od eksportu. Jeste- rynku – będących w dyspozycji Europejskiego Banku śmy nieco mniej otwartą gospodarką. Poziom ekspor- Centralnego i kilku czołowych banków centralnych, tu w stosunku do produktu krajowego brutto to oko- które najlepiej sobie radzą z kryzysem, m.in. banku ło 40–41%. Takie kraje, jak Słowacja, Czechy, Węgry w Szwajcarii. Jesteśmy gotowi. mają ten współczynnik niemalże dwukrotnie więk- Niedawno uruchomiliśmy akcję wcześniejszego szy, a niektóre kraje europejskie jeszcze wyższy. wykupu obligacji NBP. Zasiliło to rynek bankowy na W związku z tym eksport, który aktualnie jest głów- poziomie ponad 8 mld zł, mniej więcej 8,2 mld zł. nym czynnikiem w krajach strefy euro prowadzącym Okazało się, że środki te wróciły do nas w tzw. ope- do recesji, w mniejszym stopniu może nas dotykać, racjach otwartego rynku, bo w odróżnieniu do wielu aczkolwiek stanowi to problem. krajów europejskich rynek bankowy, rynek finanso- Innymi ważnymi elementami, które mogą wpły- wy w Polsce jest dalej nadpłynny i aby utrzymać nąć na wzrost gospodarczy, są inwestycje i popyt, określony poziom płynności na rynku, co jest nie- dzielony na popyt indywidualny i popyt kreowany zbędne do zachowania skuteczności polityki pienięż- przez państwo. Jeśli chodzi o popyt indywidualny, bardzo istotną rolę odgrywa tu kredyt. W przedsię- nej, musimy ten rynek w dalszym ciągu sterylizować. biorstwach kredyt korporacyjny również odgrywa Czyli zdarza się, że w jednym momencie realizujemy bardzo istotną rolę. Dynamika kredytu obecnie operację w dwie strony: sterylizujemy płynność z ryn- kształtuje się na w miarę dobrym poziomie, aczkol- ku, a konkretnym bankom podajemy płynność, która wiek ważne jest, co będzie się działo dalej. Dynamika jest niezbędna. Różni się to okresami, w których w tej chwili nie jest najwyższa, ale jak powiedziałem, działają te instrumenty, bo sterylizacja jest bardziej według danych statystycznych obserwowanie ich nie krótkoterminowa niż zasilanie, niemniej jednak rze- budzi niepokojów. Niepokój wzbudza przyglądanie się czywiście musimy działać w dwie strony. I jesteśmy sygnałom, symptomom tego, co nas może czekać gotowi do wdrażania następnych instrumentów. w najbliższym czasie. Pytanie dotyczyło obniżenia poziomu rezerwy Dla sektora finansowego, dla sektora bankowego obowiązkowej. Otóż obniżenie rezerwy obowiązkowej do najważniejszych czynników, istotnych z punktu będzie miało sens wtedy – a jesteśmy w stanie to widzenia ich działania, jest płynność. Dla banków to wprowadzić niemalże natychmiast – kiedy będziemy niemal kwestia życia i śmierci, kwestia poczucia bez- mieli pewność, że jest to działanie niezbędne, kiedy pieczeństwa. Ważna jest również potrzeba działania to nie spowoduje powrotu do nas kolejnych 9 mld zł, na tym rynku. Bo rzeczywiście, patrząc na nasz sek- w przypadku których uwolnimy banki z obowiązku tor bankowy, mamy wrażenie, że poziom niechęci do utrzymywania ich jako rezerwy obowiązkowej. Jeste- ryzyka, który udzielił się za sprawą niektórych wła- śmy do tego gotowi. ścicieli zagranicznych, jest nieadekwatny do sytuacji Ważne też jest, aby nasze działania nie zwolniły w naszym kraju. To czasem paraliżuje działania. właścicieli z obowiązku – ten obowiązek wynika Zajmijmy się płynnością. Utrzymanie płynności z podpisanych umów licencyjnych – zasilania płyn- w sektorze należy do obowiązków Narodowego Ban- ności naszego systemu. W dalszym ciągu w jakimś ku Polskiego, do obowiązków banku centralnego. stopniu banki matki zasilają płynność niektórych ze I z tego obowiązku bank centralny wywiązuje się swoich banków funkcjonujących na naszym terenie. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 159

Prezes Narodowego Banku Polskiego Ważne jest to, abyśmy się bardzo dobrze przygo- Sławomir Skrzypek towali. Narodowy Bank Polski jest do tej pracy gotowy. Ja tylko przypomnę, że już w czerwcu 2008 r., Równie ważny jest poziom współczynnika ade- apelując o współpracę w zakresie polisy mix i ko- kwatności kapitałowej. Ten współczynnik spada, niecznych reform, apelowałem również o współpracę świadczy to o tym, że rozwija się akcja kredytowa. w zakresie przygotowania programu na rzecz euro. Ostatnio również wynika to z tego, że kredyty wzię- Jesteśmy gotowi, żeby pracować nad strategią wpro- te wcześniej w walutach w przeliczeniu na złotówkę wadzenia euro w Polsce, nad szczegółowym harmo- nagle wzrosły. Otóż o ile w grudniu 2007 r. współ- nogramem, nad narodowym programem na rzecz czynnik wypłacalności banków, czyli adekwatności euro. W tych wszystkich pracach Narodowy Bank kapitałowej, był na poziomie 12,1%, we wrześniu Polski deklaruje pełną pomoc i współpracę. Do pod- 2008 r. – 11,7, to już w grudniu 2008 r. – 10,9%. Dla- jęcia tej współpracy jesteśmy gotowi, a tę pracę trze- tego jako prezes banku centralnego zabiegam o to, ba podjąć jak najszybciej. aby rekordowy zysk w historii naszego systemu ban- Jeśli chodzi o wypowiedź pani poseł Bańkowskiej, kowego, który sięga około 14 mld zł, pozostał w na- to mogę powiedzieć tylko tyle, że wielokrotnie pod- szym systemie, żeby wzmocnił kapitałowo nasze kreślałem, że aby łagodzić skutki kryzysu, które banki. w coraz większym stopniu dotykają naszego kraju, Mówiłem wcześniej o pakiecie zaufania. Istotą potrzebna jest bliska, harmonijna współpraca zarów- tego jest szybkie i zdecydowane działanie wtedy, kie- no banku centralnego, rządu, jak i obszaru regulacji. dy jest to niezbędne. Myślę, że pakiet odegrał swoją Do takiej współpracy Narodowy Bank Polski jest go- rolę. Wspomniałem tę znaną datę 14 października, towy i we wszystkich możliwych miejscach, gdzie kiedy wdrożyliśmy ten pakiet. I chcę krótko przypo- pojawia się do tego pole, współpraca jest przez naszą mnieć kalendarium. stronę podejmowana. Dziękuję bardzo. (Oklaski) W poniedziałek ogłosiliśmy wolę wprowadzenia pakietu, we wtorek, czternastego, ogłosiliśmy, z czego ten pakiet będzie się składał, jakie instrumenty dajemy do dyspozycji, i już w piątek były pierwsze Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: operacje. Tak powinny być prowadzone działania Dziękuję panu prezesowi. w tym zakresie. Nadal jako bank centralny jesteśmy do takich działań gotowi i jesteśmy w stanie zapew- O zabranie głosu proszę panią poseł Barbarę Bar- nić bezpieczeństwo, bezpieczeństwo płynnościowe tuś, Prawo i Sprawiedliwość. naszemu systemowi. Teraz pytanie o euro. Dziękuję za wysokie oceny w opiniach dotyczących raportu, raportu kosztów Poseł Barbara Bartuś: i korzyści. Raport ten, jego ważne aspekty w dalszym ciągu będą poddawane analizie ze względu na to, że Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prowadzimy dziś część założeń uległa weryfikacji. Wspomnę tylko bardzo ważną debatę, debatę na temat kryzysu i to o stosunku do wzrostu gospodarczego w sytuacji re- nie jakiegoś wirtualnego kryzysu, tylko kryzysu, któ- cesji czy o elastyczności rynku pracy, w sytuacji gdy ry dotyka już większości Polaków. Ja osobiście bar- zanika, zmniejsza się skala emigracji ze względu na dzo oczekiwałam na to, że rząd Platformy Obywatel- trudne sytuacje krajów będących głównymi odbior- skiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego w końcu cami naszych emigrantów, a jest jeszcze parę innych zauważy, że od 1,5 roku PiS już nie rządzi, a gdy czynników. rządził, to wzrost PKB był na poziomie 7%, obniżano Wymowa tego raportu, zwłaszcza jeśli chodzi obciążenia podatkowo-składkowe, malało bezrobo- o aktualizację, jest taka, że trudno znaleźć w tej cie. Ale niestety PiS już nie rządzi, a rząd Platformy chwili, w tych warunkach argumenty ekonomiczne Obywatelskiej i PSL jest jeszcze na etapie exposé pre- do przystąpienia natychmiast do ERM II. Decyzja miera, zaś wystąpienie ministra polskiego rządu, może oczywiście brać pod uwagę wszystkie akcenty, ministra finansów pana Jacka Rostowskiego to na- wszystkie inne argumenty. To pokazał raport. Ra- wet nie exposé, to jeszcze kampania wyborcza. port pokazał długoterminową przewagę korzyści nad Panie premierze, panie ministrze, PiS nie straszy kosztami, ale nie bezwarunkowo. Chociażby przykła- Polaków kryzysem. Kryzys już jest i czas zakończyć dy państw wymienionych w wystąpieniu pana mini- kampanię wyborczą. W swoim wystąpieniu pan pre- stra to są przykłady państw ze strefy euro, którym mier mówił, że jest kapitanem statku, jakim jest Pol- samo bycie w strefie euro nie pomogło. Trzeba się ska. Ale czy pan premier wie, gdzie i jak ma płynąć przygotować, trzeba zrealizować określony pakiet ten statek? W wypowiedziach rządzących słychać reform i przygotować państwo do tego, żeby korzy- więcej pytań, pytań kierowanych do Prawa i Spra- ści były jak największe, żebyśmy mieli możliwie wiedliwości, niż odpowiedzi na ten kryzys. Czy oprócz najlepszą pozycję wśród krajów strefy euro… propozycji szybkiego wejścia do strefy euro, która to (Oklaski) ...a nie zasilili ten ogon, grupę krajów wy- zapowiedź doprowadziła do spekulacji złotówką, rząd mienionych przez pana ministra. proponuje coś więcej? Panie premierze, należy budo- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 160 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Barbara Bartuś Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: wać zaufanie do państwa, ale czy rząd wie, co robi. Dziękuję bardzo. To nie wynika... (Dzwonek) Pan poseł Krzysztof Matyjaszczyk z klubu Lewica. Panie premierze, ja mam takie pytanie. Co ja mam powiedzieć m.in. prezesowi największej spółki, która zatrudnia mieszkańców w powiecie gorlickim, Poseł Krzysztof Matyjaszczyk: który nie ma zamówień, ponieważ kooperował z „Ce- gielskim”, ten zaś kooperował ze stoczniami, które Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pyta- po prostu przestają istnieć na skutek propozycji tego nia. Pierwsze skierowane do premiera Donalda Tu- rządu? Co ja mam powiedzieć mojej koleżance, która ska. Szkoda, że nie może go wysłuchać. Mam jednak otrzymała wypowiedzenie skutkujące obniżeniem nadzieję, że to pytanie do niego dotrze i będzie miał o połowę jej wynagrodzenia, a jednocześnie ma kre- okazję na nie odpowiedzieć. dyt we frankach na mieszkanie, w którym mieszka? Pytanie brzmi: Dlaczego nie mówił prawdy, mó- Czy ona też może na coś liczyć, czy może się spodzie- wiąc o stanie polskich finansów, gospodarki i waluty? wać tego, co się stało w Stanach Zjednoczonych, że Dlaczego m.in. na tej sali mieliśmy okazję słyszeć, że wyrzucą ją z mieszkania? Dziękuję. (Oklaski) kryzys amerykański nas nie dotyczy, że jeżeli przyjdzie, to dotknie państw europejskich, ale nie dotrze Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: do nas, że jesteśmy wyspą szczęśliwości i spokoju? Przecież wypowiedzi premiera rządu to nie tylko wy- Pan poseł Aleksander Marek Skorupa, Platforma powiedzi, które mają rzutować na słupki poparcia dla Obywatelska. Platformy Obywatelskiej jako partii rządzącej, ale Proszę bardzo. również, a może przede wszystkim są one sygnałem dla społeczeństwa, które dowiedziało się z nich, że złoty będzie rósł w siłę. I co zrobiło społeczeństwo? Poseł Aleksander Marek Skorupa: Przedsiębiorcy, wiedząc, że złoty będzie się umacniał, poszli głębiej w opcje walutowe – przecież będą na Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! nich zarabiać, bo złoty będzie się umacniał. Kredy- Czy prawdą jest, że jak najszybsze wejście Polski do tobiorcy, a takich znam i mam również w swoim strefy euro, i to właśnie przy wysokim kursie euro, by- otoczeniu, przewalutowali kredyty, z polskich zło- łoby dla polskiej gospodarki korzystne m.in. poprzez tych na franki szwajcarskie – przecież złoty będzie wywołanie procesu przenoszenia działalności gospo- się umacniał, zarobią na tym. Niestety, tak się nie darczej z krajów starej Unii do nas ze względu na niższe zdarzyło. Okazało się, że były to wypowiedzi nie ka- koszty pracy? Czy dla nas byłby to rzeczywiście istotny pitana statku, ale anestezjologa, który ma znieczulić impuls do rozwoju gospodarczego i wzrostu PKB? Czy pacjenta przed czekającą go operacją. Pacjent powi- prawdą jest, że nasze wejście do strefy euro to dla naj- nien wiedzieć, co go czeka, bo wtedy jest w stanie bogatszych krajów Unii będzie moment na zdanie testu przygotować się do tego psychicznie i w każdy inny ze wspólnej Europy, testu z lojalności i solidarności wo- sposób. A pan, panie premierze, wiedział, co nas cze- bec pozostałych krajów Wspólnoty? Przecież nie inter- ka. Bo poseł Palikot mówił w jednej z telewizji, że wencjonizm wewnętrzny, głoszony ostatnio w niektó- rząd wie, że będzie trudno, przyjdzie do nas kryzys, rych z tych krajów, jest spoiwem wspólnej Europy. Za- ale na razie jeszcze o tym nie mówi. (Dzwonek) dajmy tym krajom to pytanie. Pytanie drugie, krótkie, do ministra finansów: Czy Chciałbym potwierdzić, że inwestorzy europejscy taktyka radzenia sobie z kryzysem jest dobra? Prze- na Dolnym Śląsku nadal kupują tereny pod inwesty- cież jeśli chodzi o 20 mld oszczędności, właściwie po- cje przemysłowe. Oczywiście zastrzegają, że być może nad połowa tych cięć to inwestycje. I teraz krótka nie przyjdą od razu, bo w tej chwili w ich kraju nie ma może najlepszej atmosfery, jeśli chodzi o takie analiza. Mniejsze inwestycje, mniejsze obroty firm… sprawy, ale przyjdą jutro albo pojutrze. Stąd wniosek: panie premierze, panie ministrze, jak najszybciej wprowadźcie nas do strefy euro. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Problem drugi. Ostatnio w mediach możemy zna- leźć informacje o tym, że działania antykryzysowe Panie pośle, ale na analizę to już nie ma… rządów wielu krajów przypominają grę w pokera. Jeśli jest to prawdą, to czy pokerzyści albo bliżsi mi brydżyści w czasie gry opowiadają o swoich kartach Poseł Krzysztof Matyjaszczyk: czy planach działania. Stąd mój apel do opozycji i mediów o większą powściągliwość w debacie o kry- …mniejsze dochody, mniejsze podatki, mniejsze zysie i zamiarach ujawnionych czy też nieujawnio- wpływy do budżetu, a za parę miesięcy być może kolejnych polskiego rządu. Proszę o powściągliwość i wię- na, większa dziura budżetowa. I co? Kolejne cięcia? cej zaufania do rządu i ministra finansów. Dziękuję. Proszę się do tego ustosunkować. Dziękuję. (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 161

Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: stowania i gospodarowania jest wiele podmiotów gotowych do inwestowania, tworzenia tak cennych, Dziękuję bardzo panu posłowi. można powiedzieć: bezcennych, miejsc pracy. Sądzę, Pan poseł Jan Łopata, Polskie Stronnictwo Ludo- że co do tego wszyscy jesteśmy zgodni. we, zabierze głos. Pytanie do pana ministra. Czy trwają prace na rzecz przyspieszenia podjęcia przez Radę Ministrów decyzji w sprawie rozszerzenia specjalnych stref eko- Poseł Jan Łopata: nomicznych, na którą czekają samorządy, inwestorzy i bezrobotni? Tu nie trzeba środków, tylko należy Dziękuję, panie marszałku. przyspieszyć decyzję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Po drugie. Rolnictwo w Unii Europejskiej jest Ministrze! Chciałbym zadać pytanie dotyczące opcji szczególnie chronione, bo w traktatach wspólnoto- walutowych. Pan minister wspomniał o tym proble- wych jest wyjęte spod zasad wolnego rynku, w związ- mie, odnosząc się do konkretnego zakładu, który ku z tym mamy wspólną politykę rolną. W Polsce art. z tej przyczyny ogłosił upadłość. Moim zdaniem ta 23 konstytucji zapewnia ochronę prawną gospodar- trudna sytuacja zagraża większej liczbie zakładów. stwom rodzinnym. Sytuacja na wsi, w rolnictwie, jest Mój kolega klubowy, przewodniczący Stasio Żelichow- bardzo trudna – myślę, że co do tego także jesteśmy ski, jeśli chodzi o banki, które w szczególności w lip- zgodni – oczekuje ono wsparcia ﬁnansowego, organi- cu ub. r. oferowały opcje walutowe, określił to, może zacyjnego, prawnego. trochę żartobliwie, jako działanie hazardowe, grę I pytanie: Panie ministrze, jakie rozwiązania za- w ruletkę. Z informacji PAP wiem, że komitet Rady stosuje rząd w celu zabezpieczenia kredytowania Ministrów uznał, że rozwiązanie problemu opcji wa- rolnictwa kredytami preferencyjnymi? Mimo złożo- lutowych jest konieczne, ale, jak podano w komuni- nej sytuacji są duże oczekiwania. To samo dotyczy kacie, wymaga pogłębionej analizy i na gruncie gwarancji i poręczeń kredytowych dla gospodarstw obowiązującego prawa. Myślę i o to pytam pana mi- rolnych, w tym rodzinnych. W praktyce ten system nistra, że może warto, chociażby ku przestrodze, nie funkcjonuje. Czy kwota 40 mld zł w budżecie pań- ujawnić banki, które w tej akcji opcji, tak to nazwę, stwa na gwarancje i poręczenia zostanie wykorzysta- były najbardziej aktywne, które – przywołując sfor- na w odniesieniu do gospodarstwach rolnych, w tym mułowanie mojego przewodniczącego – zagrały gospodarstw rodzinnych? Dziękuję. (Oklaski) w ruletkę. I drugie pytanie mające niejako z tym związek. Otóż wszyscy mamy nadzieję, że upadłości będą rzad- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: kością, ale pewnie się tego nie ustrzeżemy. Pytam więc o program tzw. drugiej szansy, bo mieści się Dziękuję. w tym przeciwdziałanie upadłościom ale i zmiana Pan poseł Piotr Cybulski, Prawo i Sprawiedli- postrzegania przedsiębiorców, którzy często nie ze wość, proszę uprzejmie. swej winy, o tym przed chwilą mówiłem, zbankruto- wali. Zmiana negatywnego wizerunku związanego z ponownym rozpoczęciem działalności gospodarczej Poseł Piotr Cybulski: jest niezbędna, w szczególności wśród osób młodych, których poniesiona porażka będzie powstrzymywać Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miałem nadzieję, od aktywności. Czy w tej materii, panie ministrze, że z tej trybuny będę przemawiał tylko i wyłącznie czynione są działania, chociażby w zakresie prawno- merytorycznie. Tak było do dnia dzisiejszego, mam legislacyjnym? Dziękuję bardzo. (Oklaski) trochę wystąpień z tej trybuny. Polski rząd zagubił się w czasoprzestrzeni. Wy, drodzy państwo, rządzicie 15 miesięcy. Przez 15 mie- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: sięcy, na dobrą sprawę, nie zrobiliście nic wielkiego, oprócz nieustannych ataków na Prawo i Sprawiedli- Głos zabierze pan poseł Stanisław Kalemba, Pol- wość. To wam naprawdę bardzo dobrze wychodzi, tu skie Stronnictwo Ludowe. można wam pogratulować. Rząd nie słucha, co się do niego mówi. 25 kwietnia 2008 r. mówiłem z tej trybuny o bardzo ciężkiej sy- Poseł Stanisław Kalemba: tuacji w przemyśle drzewnym. Wpływ na to ma dyrektor generalny Lasów Państwowych, który i tak Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! zły system sprzedaży drewna tak zapętlił, że prze- Przygotowywana jest przez Radę Ministrów decyzja mysł drzewny, meblarski, który jest perełką tego o rozszerzeniu specjalnych stref ekonomicznych. państwa, prawdziwym diamentem – 4. miejsce na W tym zakresie przyjęliśmy w ubiegłym roku ko- świecie – upada. Zwracałem na to uwagę, pytałem, rzystne rozwiązania prawne, niejako wyprzedzając co rząd zamierza zrobić. Nie dlatego, żeby wam do- obecną sytuację. Mimo pogorszenia warunków inwe- kuczyć, że Prawo i Sprawiedliwość z wami nie współ- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 162 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Piotr Cybulski ła się liczba samobójstw. W 2005 r. było ich 4621, w 2006 r. – 4090, w 2007 r. – 3530 (Dzwonek), w 2009 r. pracuje, ale tylko dlatego, że jestem leśnikiem w pią- – 3964. To nie jest fikcja, to jest statystyka medyczna. tym pokoleniu, znam się na tym i chciałem pomóc Dziękuję. (Oklaski) państwu, obywatelom, również wam, żebyście osią- gnęli sukces. (Oklaski) Nie słuchacie, co się do was mówi, nie zwracacie Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: uwagi, co się do was pisze. Na 90. rocznicę odzyska- nia niepodległości pokazałem ok. 300 mld zł, które Pan poseł Szymon Stanisław Giżyński, Prawo jest w kopalinach, w Lasach Państwowych. Również i Sprawiedliwość, zabierze głos. nie zrobiliście nic. Do dzisiaj, odpowiadając na inter- Proszę bardzo. pelacje, stwierdzacie jedynie, że potrzebujecie jeszcze czasu, żeby na ten temat odpowiedzieć. A można to Poseł Szymon Stanisław Giżyński: zagospodarować. Nie mówię, że to lek na całe zło w tym kryzysie, ale jest to minimum, które można Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- zagospodarować, przeznaczyć na prywatyzację, repry- strze! Wbrew temu, czego dzisiaj doświadczyliśmy, watyzację i zostanie jeszcze Lasom Państwowym. czy w imię elementarnej uczciwości i porządku rzeczy Myślę, że nie jest tak, że Prawo i Sprawiedliwość nie należałoby rozpocząć dzisiejszej debaty od prze- nie chce z rządem współpracować. Wy po prostu prosin opinii publicznej i tych jej reprezentantów, uznaliście, że jest to doskonały PR na budowanie którzy na czas, wtedy, kiedy było trzeba, alarmowa- waszych sondaży, a nie na budowanie gospodarki li, mówili o nadciągającym kryzysie i ordynowali narodowej i czynienia dobra dla obywateli. Dziękuję środki zaradcze? Wtedy byliśmy pomawiani i oskar- bardzo. (Oklaski) żani przez rząd o defetyzm i szukanie pretekstu do walki politycznej. Niestety, te polityczne inkantacje rządu na nic się nie zdały i dzisiaj mamy kryzys, już Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: w kolejnej fazie, nie są realizowane, i to u progu roku budżetowego, planowane dochody państwa. Czy rząd Pani poseł Mirosława Masłowska, Prawo i Spra- potwierdza ten stan rzeczy? W pakiecie działań an- wiedliwość, zabierze głos. tykryzysowych, który tak energicznie wdraża u siebie administracja federalna Stanów Zjednoczonych, znajduje się wiele celów i rozwiązań, które wcześniej Poseł Mirosława Masłowska: pojawiły się w programie społeczno-gospodarczym Prawa i Sprawiedliwości w 2005 r., np. ulgi podatko- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! we dla przedsiębiorstw na nowe miejsca pracy, przy- Mam wrażenie, że pan minister jest całkowicie ode- spieszoną amortyzację czy takie rozwiązania w ob- rwany od rzeczywistości. Być może to jest przyczyna szarze budownictwa społecznego, które nie powodu- nerwowości i agresji w wypowiedziach. Kryzys już ją dodatkowego wzrostu obciążeń małżeństw i rodzin. dotarł do Polski i będzie się pogłębiał. Bankrutują Czyż nie jest to interesujący i ważki asumpt, jeśli małe i średnie firmy, ale także duże zakłady pracy chodzi o wskazanie drogi, którą powinniśmy pójść? na Śląsku, na Pomorzu, mam tu na myśli chociażby Cały świat, z liberalną Ameryką na czele, sięga dzi- upadek przemysłu stoczniowego. Budzi to wielki nie- siaj, w dobie ostrego kryzysu ekonomicznego, do do- pokój społeczeństwa i choćby nie wiem jak pan mini- robku szkoły ekonomicznej Jana Keynesa. W Polsce ster zaklinał rzeczywistość, to rzeczywistość istnieje mamy doskonałe, bo o wielkiej skali i skuteczne, realnie, a pan minister porusza się w rzeczywistości przykłady interwencjonizmu państwowego w okresie wirtualnej. Nie bez powodu w wystąpieniach pana II Rzeczypospolitej. Dzisiejszy rozmówcy pana pre- ministra finansów i przewodniczącego klubu Platfor- miera Donalda Tuska, obywatele Stalowej Woli, są my Obywatelskiej nie znalazł się zaczarowany wyraz: tego najlepszym dowodem, jak wielkim darem była bezrobocie. Ale to nie znaczy, że zjawisko takie nie dla Polski Stalowa Wola, darem II Rzeczypospolitej. występuje; jest obecne i lawinowo wzrasta. Czyż nie jest symbolicznym dowodem neoliberalnego, Jako lekarz chciałabym poinformować rząd, że doktrynalnego spętania myślenia i takiej neoliberal- bezrobocie i brak pewności jutra, zresztą nie dotyczy nej zaćmy naszych obecnych decydentów obecność to tylko Polski, jest na drugim miejscu, po stracie w prestiżowej roli na jednej z ostatnich uroczystości, najbliższego członka rodziny, przyczyną olbrzymiego wywołanej okolicznościami rządowymi, powszechnie stresu psychicznego, depresji prowadzących do tar- znanej postaci, tak udatnie łączącej polityczną fan- gnięcia się na własne życie, do samobójstwa. Czy rząd tasmagorię z felietonową dowolnością i szaleństwem. zdaje sobie z tego sprawę? Czy prowadzone są u nas (Dzwonek) takie badania, bo w Unii Europejskiej, w Stanach Panie marszałku, proszę o pozwolenie, ostatnia Zjednoczonych robi się badania i o tym się również sprawa. dyskutuje. To nie jest straszenie, to nie jest fikcja, to Wśród strategicznych celów, które przyświecają jest prawda. Jako ciekawostkę podam może, w czasie walce z kryzysem, są tutaj nieodzowne, jest pełne, rządów Prawa i Sprawiedliwości znacznie zmniejszy- maksymalnie możliwe wykorzystanie środków unij- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 163

Poseł Szymon Stanisław Giżyński Zastanawiam się, kim pan jest, panie ministrze. Gdy przedstawiał pan pierwszy budżet, ponad rok nych. Jest to, jak się okazuje, proszę mi wybaczyć, temu, to zrobił nam pan wykład z teorii ﬁnansów takie bardzo prywatne odkrycie antropologiczne, jed- publicznych, z teorii budżetu. Gdy przedstawiał pan na z kilku pięt achillesowych tego rządu. Pytanie jest budżet na ten rok, to pomylił pan właściwie wszyst- następujące: Czy powtórzy się, bądź powtarza się, sy- kie wskaźniki makroekonomiczne. Gdy pan dziś tuacja z października 2008 r., kiedy byliśmy płatni- mówił, to mam nadzieję, że pan tylko nie wiedział, kiem netto w Unii Europejskiej? Dziękuję uprzejmie. co pan mówi. Kim pan jest? Mówią, że jest pan profesorem, a gdzieś czytałem, że pan jest tylko magistrem, jak ja. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:

Pan poseł Mariusz Grad, Platforma Obywatelska, Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: zabierze głos. Proszę bardzo. Panie pośle…

Poseł Mariusz Grad: Poseł Jacek Bogucki: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jednym z działań antykryzysowych rządu Mówią, że ma pan na imię Jacek… w ramach „Planu stabilności i rozwoju” jest wspiera- nie inwestycji w odnawialne źródła energii. To bardzo ważny punkt programu, szczególnie że do 2020 r. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: 20% energii ma być pozyskiwane z odnawialnych źródeł energii. Poza tym inwestycje w energetykę Sekundę, panie pośle… odnawialną dadzą wiele miejsc pracy, które w dzisiejszych czasach są ogromnie potrzebne. Chciałbym zapytać rząd o koordynację działań w zakresie dys- Poseł Jacek Bogucki: trybucji środków unijnych na inwestycje w odnawialne źródła energii w ramach programów krajowych, ...a gdzieś tam piszą, że pan jednak jest Janem. takich jak „Infrastruktura i środowisko”, „Innowa- cyjna gospodarka” oraz programów regionalnych, jak również środków z narodowego funduszu ochrony Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: środowiska i wojewódzkich funduszy ochrony środo- wiska. Czy będzie taka koordynacja w tym zakresie, Panie pośle, mam prośbę, żeby pan dobrze się za- aby te środki wykorzystać jeszcze efektywniej? Dru- stanowił, czy pan chce to powiedzieć, bo z tego mogą gą kwestią jest koordynacja działań pomiędzy resor- wyniknąć problemy zupełnie panu i nam wszystkim tami, które uczestniczą w programach i działaniach niepotrzebne. związanych z tematyką odnawialnych źródeł energii, a w procesie tym uczestniczą m.in. resort gospodarki, rolnictwa, ﬁnansów, środowiska i skarbu. Czy będzie Poseł Jacek Bogucki: koordynacja działań międzyresortowych, aby usprawnić proces inwestycyjny w odnawialne źródła Chciałbym zapytać pana ministra o to, jaki ma energii? Dziękuję bardzo. (Oklaski) pomysł, bo nic nam do tej pory nie powiedział. Co z euro, co z dolarem, co z prywatyzacją w tak trudnych czasach, co z zobowiązaniami budżetu państwa, Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: zobowiązaniami jednostek budżetowych za ubiegły rok? Co z sytuacją rolników, bezrobotnych, pracow- Dziękuję. ników, przedsiębiorców? Na te pytania nie usłyszeli- Pan poseł Jacek Bogucki, Prawo i Sprawiedliwość, śmy żadnej odpowiedzi i podejrzewam, że nadal nie przedstawi pytania. usłyszymy. Czy jedynym pomysłem na walkę z kryzysem jest bezczelność i zwykłe chamstwo? Tak wy- glądało wystąpienie (Dzwonek) ministra ﬁnansów Poseł Jacek Bogucki: Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Odpowiadając na pytanie, na zarzuty jednego z kole- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: gów z Platformy Obywatelskiej, powiem, że rzeczy- wiście nie przygotowaliśmy Polski na tak fatalny Panie pośle, niektóre elementy były niepotrzebne. rząd, nie przygotowaliśmy Polski na tak niekompe- Pan poseł Adam Gawęda, Prawo i Sprawiedli- tentny rząd. To jest pewnie nasza wina. wość, zabierze głos. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 164 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Adam Gawęda: zagrożonych polskich firm i ich pracowników. Od maja ubiegłego roku parlamentarzyści Prawa i Spra- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! wiedliwości zabiegają o pomoc rządu dla Krośnień- Tworzenie polityki gospodarczej jest naturalnym skich Hut Szkła Krosno SA, jednak rząd dystanso- obowiązkiem rządu posiadającego konieczne narzę- wał się od podjęcia konkretnych działań, choć pan dzia i instrumenty analityczne oraz administracyjne. wicepremier Pawlak udzielał nam merytorycznych W obecnej, nadzwyczajnej sytuacji rząd po raz pierw- odpowiedzi. Widocznie Platforma na więcej nie po- szy dopuścił do właściwej, merytorycznej dyskusji zwalała. Tymczasem w KHS Krosno prawie wyga- partie opozycyjne. Przypomnę, że Prawo i Sprawie- szono produkcję ręczną, zwolniono blisko 1800 pra- dliwość już w październiku zaproponowało ponad- cowników, 800 kolejnych osób z wielką obawą czeka partyjne współdziałanie, niestety, wtedy przez gabi- na decyzję, czy będzie dla nich praca. Pracownicy net pana premiera odrzucone. Docierają do nas bardzo sprzeczne informacje, huty otrzymują pensje z opóźnieniem i na raty. z jednej strony rząd zapewnia, że robi wszystko, aby Przyszłość tysięcy rodzin na Podkarpaciu – a chodzi ograniczyć skutki światowego kryzysu w Polsce, tu o ludzi zwalnianych także z wielu innych firm mówi, że należy wspierać instytucje finansowe i go- w Krośnie, Sanoku czy Jaśle – nie może być rządowi spodarkę państwa, a z drugiej strony jeszcze parę dni obojętna. Trzeba ratować działającą jeszcze firmę, temu słyszeliśmy, że proponował cięcia budżetowe tym bardziej że jest szansa na ożywienie zamówień i ograniczał deficyt. Te informacje w jakiś sposób się dla KHS Krosno na wielu rynkach, a nie czekać na wykluczają. Moim zdaniem informacje przedstawio- kolejne tysiące bezrobotnych. Zresztą będzie jeszcze ne przez rząd są niespójne i nierzetelne, nie dotykają dzisiaj debata na temat bezrobocia. najistotniejszych obszarów ewentualnego, konieczne- Dlatego ponownie kieruję do rządu pytania. Czy go wsparcia finansowego. rząd podejmie rozmowy z Komisję Europejską na Mam pytania do rządu i do pana ministra finan- temat zgody na udzielenie pomocy sektorowi hut- sów. W jaki sposób rząd zamierza zabezpieczyć go- nictwa szkła, w tym KHS Krosno? Zarząd firmy spodarkę narodową i polskich obywateli, bo przecież złożył wniosek do sądu o ogłoszenie upadłości z moż- o tym dzisiaj głównie dyskutujemy? Czy zostaną liwością zawarcia ugody z wierzycielami, więc ła- zaangażowane środki publiczne dla efektywnego twiej będzie uzyskać pomoc publiczną bez wcho- wspierania inwestycji i konsumpcji? W jaki sposób dzenia w kolizję z dyrektywami Unii Europejskiej. rząd przyspieszy wykorzystanie środków unijnych? Ze względu na spowolnienie gospodarcze beneficjen- Plan restrukturyzacji Krosna jest w Agencji Roz- ci programów unijnych, przedsiębiorstwa oraz sa- woju Przemysłu, czeka na wsparcie rządu. Kiedy morządy, mogą mieć trudności ze zgromadzeniem ta pomoc wreszcie nadejdzie? Czy rząd jednak po- wkładu własnego, koniecznego przy finansowaniu dejmie rozmowy z PGNiG na temat cen gazu? Czy inwestycji. Czy nie należałoby w tej trudnej sytuacji rząd wesprze negocjacje prowadzone przez zarząd uruchomić wsparcia finansowego, kapitałowego KHS Krosno z wierzycielami: gazownictwem, ener- banków rodzimych, aby pomoc pośrednio skierowa- getyką, ZUS-em czy bankami? Czy rząd podejmie na była również do obywateli? Czy nie należy skon- interwencję w celu osiągnięcia porozumienia insty- centrować się na zachowaniu silnych podmiotów tucji finansowych, wystawców opcji walutowych, gospodarczych, naszych przedsiębiorstw, głównie z KHS Krosno? Jakie szybkie działania podejmie w sektorze energetycznym, górniczym, paliwowym rząd, aby ratować rynek pracy w Krośnieńskiem? czy chemicznym? Może inne, ale konkretne, a nie zaklęcia, że gdy- I ostatnie pytanie. Czy zostaną stworzone warun- byśmy przyjęli euro, to Krosno nie miałoby proble- ki, jeśli chodzi o pomoc dla małych i średnich firm mów. (Dzwonek) stanowiących bazę zdrowej i konkurencyjnej gospo- Proszę także o pisemne odpowiedzi na powyższe darki, w postaci ułatwień w uzyskaniu kredytów czy pytania, bo na pytania, które zadałem podczas deba- poręczeń? Bardzo dziękuję. (Oklaski) ty 18 grudnia, żadnej odpowiedzi nie otrzymałem. Liczę też na odpowiedź pana premiera Tuska na skie- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: rowane do niego pismo w sprawie Krosna, a przede wszystkim bardzo proszę rząd o pilną pomoc dla Kro- Dziękuję. śnieńskich Hut Szkła Krosno SA. Ludzie w Krośnie Pan poseł Piotr Babinetz, Prawo i Sprawiedliwość. na nią czekają, a jej udzielenie jest obowiązkiem pań- Przemawia pan jako pięćdziesiąty. stwa polskiego. (Oklaski)

Poseł Piotr Babinetz: Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Głos zabierze pan poseł Wiesław Woda, Polskie W obliczu kryzysu oprócz działań strategicznych ze Stronnictwo Ludowe. strony rządu konieczne jest wsparcie najbardziej Proszę bardzo. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 165

Poseł Wiesław Woda: nale działający w Rudzie Śląskiej. Ale jeśli już trzeba zabrać dziecko, oddzielić je w imię jego dobra od Panie Marszałku! Panie Ministrze! Nie jestem biologicznych rodziców, to umieszczając je w insty- adwokatem ministra finansów, a czasem nawet mie- tucji, nie pomagamy temu skrzywdzonemu czło- wam do niego pewne zastrzeżenia. Natomiast to, co wieczkowi, skrzywdzonemu podwójnie, bo przez opowiadał pan poseł Bogucki, jak najbardziej zasłu- tych, którzy powinni mu zapewnić bezpieczeństwo guje na napomnienie. Nie przystoi, żeby parlamenta- i miłość. Przy najlepszych nawet chęciach wycho- rzysta używał w tej Izbie takich zwrotów, to nie godzi wawców z domów dziecka nie zapewnimy dzieciom się z postawą i mandatem poselskim. (Oklaski) Jeśli przebywającym w tych instytucjach rodzinnego cie- się nie ma innych argumentów, to lepiej pokornie pła i miłości. Ale niepamięć krzywdy i nadzieję na siedzieć w ławie, nie ma konieczności czy potrzeby dobre, normalne życie już w późniejszym etapie, licytowania się, kto kogo bardziej obrazi. Tyle w tej w dorosłym życiu, na pewno może im zapewnić przy- sprawie. szywana mama i przyszywany tata w ramach ro- Panie ministrze, czy planuje pan zdecydowane dzinnej pieczy zastępczej. działania zmierzające do ochrony europejskiego, Muszę powiedzieć, że domy dziecka, w których a szczególnie polskiego rynku przed napływem ta- przebywa 31 619 wychowanków, kosztują budżet nich, kiepskiej jakości artykułów konsumpcyjnych państwa około 95 mln zł rocznie, zaś wychowanie i innych? Niektóre sieci handlowe, mógłbym wymie- dziecka w rodzinnych formach opieki przy dwukrot- nić nazwy, oferują przede wszystkim artykuły z Da- nie większej liczbie dzieci – 64 995 – to koszt mniej- lekiego Wschodu, trudno przeczytać gwarancje, trud- szy, bo wynoszący 87 mln zł. (Dzwonek) Wiem, że no ustalić, kto tę gwarancję daje, trudno przeczytać rząd przygotował projekt ustawy o rodzinnej pieczy instrukcje. Mam tu na myśli wykorzystanie instru- zastępczej. Panie ministrze, kiedy ten świetnie dzia- mentu, jakim pan dysponuje, czyli cła na artykuły łający, doskonały projekt będziemy mogli wdrożyć przemysłu lekkiego, artykuły spożywcze itd. w życie w imię dobra dzieci i w imię rzetelnego go- I po drugie, czy zdaniem pana ministra Komisja spodarowania złotówką? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Nadzoru Finansowego należycie wypełnia swoje zadania, a więc czy w porę sygnalizowała problem związany z umowami między bankami a przedsię- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: biorstwami dotyczący opcji? Czy prawdą jest, że komisja podała komunikat, iż bankom nic w związ- Kolejne pytania postawi pan poseł Zbigniew Ma- ku z tymi umowami nie grozi? I wreszcie, czy pan tuszczak z klubu Lewica. minister badał, czy interesował się tym, jaki był przepływ kapitałów bankowych do centrali znajdu- jących się poza granicami Rzeczypospolitej? Dzię- Poseł Zbigniew Matuszczak: kuję. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam do pana ministra trzy konkretne pytania. Jak poza dotych- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: czas jednorazową interwencją na rynku walutowym rząd zamierza pomóc zwykłym ludziom, którzy za- Zabierze głos pani poseł Magdalena Kochan, Plat- ciągnęli kredyty walutowe na mieszkania i dzisiaj forma Obywatelska. muszą spłacać raty o 50% wyższe? To problem wielu Proszę uprzejmie. tysięcy polskich rodzin, szczególnie młodych, a rząd w tej sprawie niewiele robi i, jak mi się wydaje, bardziej zajmuje się spekulacyjnymi działaniami insty- Poseł Magdalena Kochan: tucji finansowych. Chciałbym spytać również: Jakie konkretne dzia- Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! łania zamierza podjąć rząd w sprawie ochrony rynku Wysoka Izbo! To trudny okres dla Polski. Naprawdę pracy, szczególnie na terenach Polski Wschodniej za- wiemy, jak wiele rozwiązań nie może być wdrożonych grożonych większym bezrobociem strukturalnym? w życie z bardzo prostych powodów: oszczędności Tam obecnie, panie ministrze, nie planuje się żadnej i cięć budżetowych. Wszyscy chyba zdajemy sobie centralnej inwestycji prorozwojowej, a przez ostatnie sprawę z tego, jak trudno podejmować decyzje, które trzy miesiące poziom bezrobocia wzrósł. z tych zmian mogą być wprowadzane później. Ale Ponadto, w jakiej mierze straty poniesione na 31 619 dzieci czeka w domach dziecka na domy ro- opcjach walutowych dotknęły spółki Skarbu Pań- dzinne. Większość z nich, większa część tych dzieci stwa? O tym nic pan nie mówił. Jaka jest wysokość to sieroty społeczne, które naprawdę mogłyby dora- tych strat i czy instytucje nadzoru właścicielskiego stać wśród najbliższych, gdybyśmy mieli szansę na właściwie zapobiegały podejmowaniu ryzykownych wprowadzanie w życie tego, co już umiemy, co świet- operacji finansowych? nie działa, chodzi o wspomaganie rodziny dysfunk- Ponieważ mam jeszcze czas, chciałbym zapytać cyjnej w miejscu zamieszkania, czyli program dosko- pana ministra: Na ile zagrożona jest realizacja zadań 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 166 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Zbigniew Matuszczak Poseł Sławomir Piechota: infrastrukturalnych związanych z organizacją Euro Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni 2012? Nie chodzi mi tutaj o konkretne zadania, ale Państwo! Generalnie brakuje i będzie brakować – jaki procent zaplanowanych zadań nie został zreali- będzie brakować pojedynczym ludziom, będzie bra- zowany? Czy w ogóle rząd przeprowadzał taką ana- kować wspólnotom. Czy to nie jest też czas na bar- lizę? Dziękuję. (Oklaski) dzo krytyczne spojrzenie na sposób wydawania publicznych pieniędzy? Bo paradoksalnie mamy do czynienia z wydatkami w polityce społecznej, które Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: są od dawna coraz bardziej krytykowane jako nieracjonalne, zwłaszcza wydatki na opiekę. Mamy Dziękuję. bardzo przestarzały system opieki. Dlatego tak pew- Pan poseł Michał Szczerba z klubu Platforma nie też paradoksalnie skieruję do pana ministra fi- Obywatelska. nansów pytanie: Czy nie czas na radykalną zmianę Proszę bardzo. systemu opieki? Jak mówiła przed chwilą pani poseł Magdalena Kochan, opieka zastępcza nad dziećmi, ta instytucjo- Poseł Michał Szczerba: nalna, jest na pewno dzisiaj dalece niewydolna i nie ma wątpliwości, że społecznie bardzo zła dla tych Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! dzieci. Ale paradoksalnie jest ona także bardzo dro- Wysoka Izbo! Debatujemy o różnych działaniach ga. Pobyt jednego dziecka w domu dziecka kosztuje zmierzających do zabezpieczenia gospodarki i obywa- miesięcznie od 3 do 4 tys. Jeżeli to pomnożymy przez teli przed skutkami narastającego na światowych te 30 tys. dzieci, to daje to kwoty, które można by bez rynkach kryzysu. Porozmawiajmy także o prywaty- wątpienia dużo lepiej wykorzystać w polityce społecz- zacji. W całym okresie transformacji prywatyzacja nej. A gdyby te pieniądze trafiły do rodzin, które so- nie była prowadzona tak wolno, jak w latach 2006– bie same nie radzą, to pewnie za dużo mniejsze pie- –2007, kiedy rządziła obecna opozycja. Zablokowanie niądze można by tym dzieciom zapewnić dużo lepszą prywatyzacji było w warunkach dużego deficytu opiekę. Podobnie jest z systemem opieki nad osobami równoznaczne z istotnym przyrostem długu pu- niesamodzielnymi. W domach pomocy społecznej blicznego. Zablokowanie prywatyzacji oznaczało miesięczny pobyt kosztuje ok. 4 tys. zł. Czas na rady- także utrzymywanie dużego sektora publicznego, kalną zmianę, czas, by pieniądze trafiały do rodzin, który niestety nie rozwijał się w okresie dobrej ko- które tę opiekę zapewniają w warunkach domowych, a więc czas na radykalną zmianę systemu opieki. niunktury. W latach 2006–2007 możliwe były rekor- I drugie pytanie dotyczące rynku pracy: Panie dowe wyceny spółek. ministrze, jak według pana oceny dzisiejszy, bardzo Rząd pana premiera Donalda Tuska przygotował słabnący kurs złotówki w stosunku do euro, do dola- ambitny plan prywatyzacji na lata 2008–2011. Trwa ra ma jednak skutek ochronny dla miejsc pracy dyskusja o potrzebie kontynuowania tych działań. w Polsce? (Dzwonek) Na ile powoduje to, że praca Wspominany już dzisiaj przez opozycję prof. Stani- w Polsce jest konkurencyjna, i na ile dzięki temu sław Gomułka powiedział – cytuję za „Gazetą Wy- w tej sytuacji chronione są nasze miejsca pracy, a więc borczą”: Większe problemy budżetowe oraz zwiększo- też na ile powściągliwa i ostrożna powinna być inter- ne potrzeby restrukturyzacyjne wymagają nawet wencja przeciwdziałająca temu słabemu poziomowi przyspieszenia prywatyzacji jako jednej z metod prze- kursu złotówki? Dziękuję. (Oklaski) ciwdziałania zagrożeniom recesyjnym. Chciałbym także dodać, że uzyskane środki z prywatyzacji będą przeznaczane na inwestycje publiczne wtedy, kiedy Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: są one tańsze niż w okresie prosperity i inwestycje te będą mogły szybciej służyć ludziom. Dziękuję. Chciałbym zadać pytanie panu ministrowi, rzą- Pan poseł Marek Plura, Platforma Obywatelska, dowi: Czy zgadza się z przedstawioną przeze mnie ma głos. opinią i czy znajdzie determinację, aby kontynuować ważny proces prywatyzacji jako jedną z metod prze- ciwdziałania zagrożeniom recesyjnym? Dziękuję bar- Poseł Marek Plura: dzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym podtrzymać stwierdzenie pana premiera, Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: że praca jest fundamentem poczucia bezpieczeństwa każdego Polaka i każdej rodziny w Polsce, i w tym Pan poseł Sławomir Piechota z klubu Platforma kontekście pragnę zadać pytanie o wpływ sytuacji Obywatelska, proszę bardzo. związanej z kryzysem gospodarczym na poczucie 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 167

Poseł Marek Plura przewiduje rząd zwiększenie możliwości wspierania państwa przez Europejski Bank Inwestycyjny i Eu- bezpieczeństwa niepełnosprawnych Polaków, czyli na ropejski Fundusz Inwestycyjny w przygotowaniu blisko 12-procentową grupę naszych współobywateli. i realizacji programów operacyjnych? Taki kontekst, czyli problemy gospodarcze i sytuacja Drugie pytanie: Czy rząd podjął działania w za- osób niepełnosprawnych, w złożeniu na ogół kierun- kresie uelastycznienia warunków odnoszących się do kuje nasze myśli w stronę zadań pomocy społecznej, zaliczek wypłacanych w ramach pomocy państwa w stronę wydatków socjalnych. Tymczasem chciał- w celu wspierania w szczególności małych i średnich bym tutaj swoje pytanie oprzeć o tezę raczej odwrot- przedsiębiorstw? ną, mianowicie kryzys to czas poszukiwania i uru- Jakie działania podejmie rząd w zakresie zwięk- chamiania rezerw. Jeżeli chodzi o zatrudnienie osób szenia bardzo niskiej dynamiki akcji kredytowej niepełnosprawnych, wręcz tragicznie niskie w na- i udziału banków w zakresie obsługi beneficjentów, szym kraju w stosunku do poziomu Unii Europej- by zwiększyć dostęp do kredytów i gwarancji? Jaki skiej, to takie rezerwy, obszary, w których mogliby ci systemowe rozwiązania zakłada rząd dotyczące uła- nasi współobywatele znaleźć pracę, istnieją, aczkol- twienia udziału banków w procesie absorpcji środ- wiek są wciąż mało dostrzegane. Tym polem zatrud- ków unijnych? Dotychczas ta kwestia nie znajdowała nienia skutecznie może być obszar administracji dużego zainteresowania instytucji zarządzających publicznej, państwowej, samorządowej. Przypomnę i wdrażających. krótko, że każdy pracodawca, w tym również urząd I kolejne pytanie: Panie ministrze, za pomocą ja- czy instytucja, jest obowiązany do ponoszenia opłat kich instrumentów rząd zwiększy efektywność wy- karnych, jeżeli nie spełnia ustawowego wymogu – korzystania środków unijnych, które są szansą na podkreślam: wymogu – zatrudnienia dostatecznej podniesienie innowacyjności polskiej gospodarki i któ- ilości pracowników z niepełnosprawnością. To przede re są szansą dla gospodarki w każdej sytuacji, a w okre- wszystkim obciążenie dla budżetu tych instytucji, ale sie kryzysu w szczególności? Dziękuję bardzo za także sygnał o sytuacji osoby niepełnosprawnej, któ- uwagę. (Oklaski) ra, nie pracując, spożywa środki budżetowe z obszaru pomocy społecznej, z obszaru służby zdrowia, a także nie spełnia się w roli równorzędnego współ- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: obywatela. (Dzwonek) Czy zatem rząd przewiduje także tutaj pewien zintensyfikowany program wspie- Dziękuję. rania zatrudnienia osób niepełnosprawnych w insty- Pan poseł Antoni Błądek, Prawo i Sprawiedli- tucjach publicznych? wość, postawi kolejne pytanie. Na koniec dodam tylko, że do tych największych sponsorów państwowego funduszu rehabilitacji, oprócz wielu innych instytucji, należy także Mini- Poseł Antoni Błądek: sterstwo Finansów. A zatem pytanie wprost do pana ministra: Czy widzi pan tutaj możliwości także po- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! kazania się jako lider zmiany pozytywnej w tym ob- Jako poseł ze Stalowej Woli alarmowałem wielokrot- szarze? Dziękuję. (Oklaski) nie z mównicy sejmowej rząd o trudnej sytuacji w regionie Stalowej Woli, w którym masowo upadają zakłady pracy. Dwa tygodnie temu upadł HSW – Za- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: kład Zespołów Mechanicznych, pracę straciło 980 osób. W ostatnich tygodniach upadła również spółka Dziękuję bardzo. w Gorzycach, inna zgłosiła zwolnienia grupowe – po- Pani poseł Stanisława Prządka z klubu Lewica, nad 270 pracowników. HSW SA zwolniła w drugim proszę uprzejmie. półroczu 2008 r. 280 pracowników, w styczniu ogra- niczyła zatrudnienie o jedną piątą etatów. Przewidu- je się dalsze zwolnienia – ok. 380 pracowników. Tra- Poseł Stanisława Prządka: cą płynność finansową spółki zależne, co w konsekwencji prowadzi do masowych zwolnień i kolejnych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! upadłości dużych zakładów. Cargo na Podkarpaciu Kryzys na międzynarodowych rynkach finansowych planuje również zwolnienie ok. 800 pracowników. postawił przed Wspólnotą Europejską, a także przed Dzisiaj z satysfakcją przyjąłem do wiadomości, że polskim rządem istotne wyzwania, które wymagają moje wołanie na alarm w sprawie ratowania zakła- szybkiej reakcji, aby przeciwdziałać konsekwencjom dów w Stalowej Woli znalazło wreszcie zrozumienie kryzysu dla całej gospodarki, a w szczególności premiera Donalda Tuska. W celu uzyskania uściśle- wspierać inwestycje w sposób stymulujący wzrost nia złożonych deklaracji przez premiera proszę o od- gospodarczy i zatrudnienie. powiedź na następujące pytania: Jakiego rodzaju Jakie działania podejmie rząd, aby przyspieszyć działania zostaną podjęte na rzecz ratowania zakła- realizację dużych projektów inwestycyjnych i czy dów w Stalowej Woli? Czy i jakie są przewidywane 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 168 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Antoni Błądek Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: działania osłonowe dla blisko półtora tysiąca pra- Dziękuję. cowników, którzy już utracili pracę wskutek zwol- Pan poseł Wojciech Wilk, Platforma Obywatelska. nień lub upadłości zakładu? Kiedy należy się spo- Nie ma. dziewać zatwierdzonego harmonogramu działania Pan poseł Adam Rogacki, Prawo i Sprawiedliwość. na rzecz Stalowej Woli? Bo każdy dzień zaniechań Proszę bardzo. to nieodwracalne skutki – utrata kolejnych miejsc pracy. Czy koszty zapowiadanego programu na- prawczego nie obciążą głównie pracowników? Pre- mier mówił o elastycznym czasie pracy, o obniżeniu Poseł Adam Rogacki: wynagrodzeń itp. Z przykrością muszę stwierdzić, że wystąpienie Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! pana ministra finansów miało charakter wystąpienia Pan premier Donald Tusk porównywał dzisiaj dzia- polityka, a nie ministra. Dzięki mądrości politycznej łania rządu do statku. Chciałbym przytoczyć słowa opozycji panu ministrowi nie udało się sprowokować Paula Coelho, że: „Statek jest bezpieczniejszy, gdy awantury politycznej. kotwiczy w porcie, nie po to jednak buduje się stat- Na zadane pytania prosiłbym o odpowiedź na pi- ki”. Tymczasem statek pana kapitana Tuska nie śmie. Dziękuję. (Oklaski) tylko stoi w porcie, ale nawet nie próbuje wyciągnąć kotwicy. Gdy inne kraje Europy czy Stanów Zjedno- czonych pompują pieniądze w gospodarkę, by jak Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: najdłużej podtrzymać koniunkturę, to tutaj spotykamy się z blokadą, z wycofywaniem różnego rodza- Dziękuję. ju inwestycji. Chociażby przykładem tego są inwe- Pani poseł Maria Nowak, Prawo i Sprawiedliwość, stycje w kolejnictwie. Trudno się dziwić temu, że są zabierze głos. zwolnienia, jeżeli po wygranych przetargach nagle firmy wycofują się z tych przetargów – nie ma pie- niędzy i tym samym nie ma pracy, czyli nie ma Poseł Maria Nowak: miejsc pracy. Rząd, wydaje się, jest głuchy na głos opozycji. Gdy w Stanach wybuchł kryzys, rząd za- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! klinał rzeczywistość, twierdząc, że kryzysu nie ma. Kryzys daje się we znaki coraz szerszym kręgom pol- Pamiętam, jak pan premier Pawlak mówił, że jeśli skiego społeczeństwa. W ostatnim okresie coraz czę- rząd będzie działał racjonalnie, to kryzysu nie bę- ściej zdarza się, że przedsiębiorcy nie płacą pracow- dzie. A gdy opozycja zwracała uwagę, że ekonomicz- nikom pensji lub płacą pensję w ratach. W zdecydo- ne założenia rządu na rok 2009 są mało realne, rząd wanej większości przypadków nie wynika to ze złej przekonywał, że wie lepiej niż wszyscy ekonomiści. woli pracodawców, ale z tego, że firmy tracą płynność A gdy mówiliśmy, że rząd przyjmuje nierealny bu- finansową, a o kredyty obrotowe bardzo trudno. Zja- dżet, to rząd przekonywał, że wszystko jest w po- wisko to będzie się nasilać. Już dzisiaj media donoszą rządku po to tylko, by za trzy tygodnie przystąpić o przypadkach, że pracownicy dostają jedynie zalicz- do jego rekonstrukcji. I trudno się dziwić dzisiejszej ki w wysokości 200–400 zł lub że są wysyłani na sytuacji. Gdy człowiek zaniedba pierwsze objawy dwu-, trzytygodniowe urlopy bezpłatne. choroby, to później jest już tylko gorzej, trzeba na Główny inspektor pracy apeluje do pracodawców, kilka tygodni położyć się do łóżka. Podobnie jest by wypłacali wynagrodzenie w terminie. Przecież z działaniami rządu. Rząd podejmuje działania zanie wystarczy karać pracodawców, bo to pieniędzy wsze z kilkutygodniowym, o ile nie kilkumiesięcz- nie przysporzy. Ale wiemy doskonale, że z pustego nym opóźnieniem. i Salomon nie naleje. Stąd pytam, jak będzie wyglą- Chciałbym zapytać, na jaką konkretną pomoc dała ta pomoc, którą zapowiedział główny inspektor w dobie kryzysu mogą liczyć osoby prowadzące pracy, deklarując, że w obliczu kryzysu finansowego małe, mikro i średnie przedsiębiorstwa, a także po- pomoc będzie udzielana zarówno pracownikom, jak ruszyć problem, z którym zetknąłem się podczas i pracodawcom? W świetle zapowiedzi głównego in- spotkań z ludźmi. W dobie kryzysu w likwidowanej spektora pracy pytam, na czym ta pomoc będzie stoczni zwalniani pracownicy dostają po kilkadzie- polegała? Kto ją będzie świadczył, a może przede siąt tysięcy złotych. Rodziny tych pracowników wszystkim kiedy ona będzie uruchomiona? I prosi- stoczni niczym nie różnią się od rodzin pracowni- łabym bardzo o konkrety, ponieważ polskie społe- ków z innych branży. Chciałbym zapytać, czy pra- czeństwo ma już dosyć haseł, zapowiedzi. Rodziny cownicy zwalniani w Kaliszu, Krotoszynie, Ostrze- czekają na konkretne działania, zwłaszcza te, które szowie i w innych miastach Polski również mogą pozwolą ratować miejsca pracy. Dziękuję bardzo. liczyć od rządu na takie wsparcie? By żyło się lepiej (Oklaski) – wszystkim. (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 169

Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: kich – utworzono nowe specorgany generalnego i regionalnych dyrektorów ochrony środowiska, co spo- Pan poseł Marek Kwitek, Prawo i Sprawiedliwość, wodowało chaos i opóźnienia w przygotowaniu de- zabierze głos. cyzji środowiskowych, a przez to opóźnienia w procedurach przygotowania przedsięwzięć do realizacji. Dziś, po pół roku, gdy kończy się okres przygotowań Poseł Marek Kwitek: do wykonywania obowiązków przez te specorgany, środki przeznaczone na ich funkcjonowanie zostały Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd nieśmiało drastycznie ograniczone. Odebranie Ministerstwu przyznaje się do kryzysu, a od roku kryzys w bolesny Środowiska kilkuset milionów złotych przeznaczo- sposób dotyka polską wieś. Nastąpiło załamanie ryn- nych dla instytucji uczestniczących w procesie przy- ku zbóż, mleka, cukru, owoców i warzyw. Producenci, gotowania tych przedsięwzięć może spowodować przetwórcy, handlowcy od roku przeżywają szok ceno- straty kilkudziesięciu miliardów euro. Dlaczego wy. Nastąpił ogromny wzrost cen środków produkcji więc rząd swym działaniem powoduje kolejne opóź- i ogromny spadek cen produktów rolnych. Brak jest nianie procesów inwestycyjnych w Polsce? Czy też rynków zbytu, załamuje się eksport. Wiele gospo- w rządzie jest ktoś, kto za pomocą choćby zwykłego darstw rolnych utraciło płynność finansową. Załamał kalkulatora wylicza przewidywane skutki decyzji się dostęp do kredytów, pogorszył się poziom finanso- podejmowanych przez Ministerstwo Finansów? Czy wania inwestycji. Spada popyt na żywność. 40% bez- pan premier zdaje sobie sprawę z tego, że kolejne robotnych w Polsce mieszka na wsi. opóźnianie procesu przygotowania inwestycji może A jak sytuację na wsi ocenia minister rolnictwa spowodować, że środki unijne, które są tak bardzo i rozwoju wsi Marek Sawicki? Pozwolę sobie zacyto- ważne dla naszej gospodarki, nie zostaną wykorzy- wać słowa pana ministra: Jeżeli chodzi o sytuację stane? w rolnictwie, to jesteśmy stosunkowo w niezłej sytu- Bardzo ważnym problemem dla województw acji. W mojej ocenie kryzys nie jest aż tak głęboki. mniej zamożnych, takich jak moje, jest wzrastające Rolnicy nie obawiają się kryzysu. bezrobocie. W woj. warmińsko-mazurskim bezrobo- Może cieszyć dobre samopoczucie pana ministra, cie jest wysokie i w dalszym ciągu zwiększa się, a od który nie dostrzega kryzysu na wsi i chyba patrzy na stycznia br. znajdujemy się na samym końcu w sto- rolnictwo przez różowe okulary. Dlatego też w roku sunku do innych regionów. (Dzwonek) Dobry szef 2009 budżet przeznaczony na rolnictwo jest mniejszy, firmy, dobry gospodarz państwa dba o najsłabsze dlatego musiały nastąpić cięcia w budżecie w ramach ogniwo w łańcuchu, bo gdy ono przerwie się, to znisz- oszczędności w kwocie 230 mln zł. czony zostanie cały łańcuch. Dlatego prosiłbym pana Mam trzy pytania. Pierwsze pytanie: Jakie dzia- premiera o odpowiedź, bo nie wiem, czy pan minister łania podjął rząd w 2008 r., by przeciwdziałać kryzy- jest w stanie odpowiedzieć na to pytanie, jakie rząd sowi na polskiej wsi? zamierza podjąć kroki... Drugie pytanie: Jaki konkretnie pakiet antykryzysowy obecnie przygotował resort rolnictwa? I trzecie pytanie: Kto w tym rządzie jest odpowie- Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: dzialny za politykę rolną państwa? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie pośle...

Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński: Poseł Jerzy Gosiewski:

Dziękuję. Już kończę, już ostatnie pytanie. Pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedli- wość. Wicemarszałek Jerzy Szmajdziński:

Poseł Jerzy Gosiewski: Tak, już, właśnie...

Bardzo dziękuję, panie marszałku. Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Ministrowie! Poseł Jerzy Gosiewski: Rząd w ubiegłym roku zgłosił Wysokiej Izbie złe roz- wiązania w ustawie o udostępnianiu informacji ...by pomóc przetrwać kryzys wszystkim, w tym o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa również mieszkańcom naszego regionu, regionu War- w ochronie środowiska i w ustawie zmieniającej usta- mii i Mazur. Bardzo dziękuję. (Oklaski) wę o ochronie przyrody. Zgodnie z tymi ustawami –mimo że istnieją wydziały ochrony środowiska (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek w urzędach marszałkowskich i urzędach wojewódz- Sejmu Stefan Niesiołowski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 170 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: przez analityków i dziennikarzy jest ogromna i nie- pokojąca. Według jednych jest to kilkanaście miliar- Dziękuję bardzo panu posłowi. dów złotych, według innych osób co najmniej kilka- Pan poseł Kazimierz Gołojuch, Prawo i Sprawie- dziesiąt. Czy rząd posiada wiedzę, jaka jest realna dliwość. skala strat polskich spółek z tytułu tego rodzaju transakcji? Czy wiadomo, jak dużo na tych opcjach walutowych straciły spółki należące do Skarbu Pań- Poseł Kazimierz Gołojuch: stwa? Wiadomo, że problem jest dzisiaj kluczowy dla Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! gospodarki i w konsekwencji dla dochodów budżetu W Polsce przybywa ludzi, którzy stracili pracę lub państwa. Podmioty, które mają w swoich portfelach pracę mogą utracić w najbliższych miesiącach. Przy- te toksyczne aktywa, pozbawione są finansowania ze pomnę, że liczba bezrobotnych w Polsce w styczniu strony kredytodawców, odmawia się im nowych kre- wzrosła prawie o 160 tys. osób. Bardzo trudna sytu- dytów inwestycyjnych, nie odnawia się też kredytów acja panuje w wielu zakładach w Polsce, w tym obrotowych dla spółek. W związku z tym brakuje tym w niektórych zakładach woj. podkarpackiego, gdzie firmom pieniędzy na rozpoczęcie realizacji kontrak- tysiące pracowników tracą pracę. tów, które wygrały, uzyskały na przetargach, w tym Moje pytania: Jaką pomoc planuje rząd dla ludzi, przetargach międzynarodowych. Pieniądze z obro- którzy stracili pracę i nie mają środków do życia? tów bieżących firmy muszą oddawać na uzupełnianie Jaką planuje pomoc rząd dla polskich rodzin dotknię- depozytów, wykonując mordercze zobowiązania z ty- tych bezrobociem? Czy rząd planuje większe środki tułu opcji, a ich sytuacja pogarsza się z dnia na dzień dla samorządów, aby mogły dodatkowo wspierać naj- – pogarsza ją tocząca się w dół złotówka. W tych fir- bardziej potrzebujących mieszkańców, którzy utraci- mach brakuje pieniędzy na wypłaty dla pracowni- li pracę? ków, inne ogłaszają upadłość. Pracę mogą stracić Drugie pytanie: Jakie skutki dla budżetu pań- w konsekwencji setki tysięcy osób. Rosną przetermi- stwa będą wynikać ze wzrostu bezrobocia i czy rząd nowane zobowiązania wobec kontrahentów. Rząd od przewidział takie skutki w budżecie? kilku miesięcy przygotowuje jakieś rozwiązania. Py- Kolejne pytanie: Jakie wsparcie planuje rząd dla tam: Czy one przyniosą rzeczywiste wsparcie dla ludzi, którzy tracą pracę, a mają zaciągnięte kredyty? takich firm, czy ktoś tylko próbuje zbijać kapitał po- Następne: Czy rząd przewiduje wsparcie dla spe- lityczny na tej sytuacji, zostawiając podmioty samym cjalnych stref ekonomicznych? sobie? Do tej pory nie przeprowadzono żadnego szyb- W wystąpieniach pana premiera i pana ministra kiego procesu karnego ani cywilnego w tej sprawie, nie padło ani jedno zdanie, które odnosiłoby się do tak aby sprawdzić, czy na bazie obecnie funkcjonują- obszarów wiejskich, do dramatycznej sytuacji pol- cego w Polsce prawa można ograniczyć skutki finan- skiego rolnictwa, do dramatycznej sytuacji ekono- sowe tych umów, zawartych z rażącą dysproporcją micznej polskich gospodarstw rolnych. Przypomnę, korzyści dla stron. Czy rząd zrobił cokolwiek, aby że budżet na 2009 r. w dziale: Rolnictwo jest mniejszy wyeliminować opcje asymetryczne z polskiego ryn- prawie o 5 mld zł w porównaniu z rokiem 2008, a są ku? Czy przygotował inicjatywę ustawodawczą w tej przewidziane dalsze cięcia. Dlatego pytam: Jakie sprawie? Czy rząd ma stanowisko KNF, że nadal le- działania zamierza podjąć rząd, aby tę złą sytuację galne jest w Polsce ich reklamowanie i nakłanianie ekonomiczną w polskim rolnictwie poprawić? I kolej- stron do zakupu tego typu produktu? (Dzwonek) Czy ne pytanie: Czy rząd ma program antykryzysowy dla można go sprzedawać podmiotowi, kiedy nie wynika polskiego rolnictwa? Dziękuję. (Oklaski) to z jego uzasadnionego interesu gospodarczego... Już kończę, panie marszałku. ...i skali prowadzonej działalności gospodarczej Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: w eksporcie, zwłaszcza bez zdolności do spłaty, bez możliwości rezygnacji z tego produktu w konsekwen- Dziękuję bardzo panu posłowi. cji niekorzystnych zmian na rynku walutowym, Pan poseł Wiesław Janczyk, Prawo i Sprawiedli- a szczególnie po wyczerpaniu depozytu zabezpiecza- wość. jącego transakcję? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Wiesław Janczyk: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- Dziękuję panu posłowi. strze! Z różnych stron dochodzą bardzo sprzeczne Pani posłanka Zdzisława Janowska, SDPL – Nowa sygnały na temat skali zobowiązań polskich ﬁrm Lewica. z tytułu zawartych niekorzystnie umów opcji walu- Nieobecna. towych. Sygnały są sprzeczne, ale łączy je jedno: za To w takim razie pani posłanka Anna Zalewska, każdym razem skala strat polskich ﬁrm podawana Prawo i Sprawiedliwość. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 171

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski wo i Sprawiedliwość straszy Polaków kryzysem. Po- lacy to mądrzy ludzie, nie trzeba ich straszyć kryzy- Też nieobecna. sem. Polacy ten kryzys przeżywają, a odczuwali go W takim razie pani posłanka Elżbieta Witek, Pra- dużo wcześniej niż rząd przyznał, że kryzys w Polsce wo i Sprawiedliwość. to fakt. Też nie ma pani posłanki. Podał pan kilka przykładów działań. Jednym Pani posłanka Marzenna Drab, Prawo i Sprawie- z przykładów tych działań, które pan podał, jest gwa- dliwość. rancja depozytów do 50 tys. euro. Dobrze, panie mi- Proszę bardzo. nistrze, że tak jest, ale czy to dotyczy przeciętnego Polaka? Na pewno nie, panie ministrze. Dobrze, że to jest, ale to nie dotyczy ponad 90% ludzi. Poseł Marzenna Drab: Panie ministrze, co mają zrobić młodzi ludzie, którzy rozpoczęli swoje inwestycje życiowe dotyczące Panie Marszałku! Panie Ministrze! Konstruowa- własnych mieszkań, własnych domów? To jest grupa nie każdego budżetu, również budżetu państwa, to trochę inna, to jest inny problem. Ci ludzie mają jesz- zaplanowanie zadań na dany rok i zabezpieczenie cze pracę, mają stałe źródło dochodów. Występują do środków finansowych na ich realizację. Dzisiaj już banków o uzupełnienie kredytów i spotykają się z ka- wiemy, że nie wszystkie zadania przyjęte w budżecie tegoryczną odmową. na 2008 r. zostały zrealizowane. Jaka jest skala nie- Panie ministrze, jakie działania podejmie rząd zrealizowania budżetu na 2008 r. i jaką to zaniecha- w celu umożliwienia dokończenia tych już rozpoczę- nie stanowi kwotę? Jakie zadania nie zostały wyko- tych inwestycji, żeby nie było podwójnego obciążenia nane i jaki wpływ dziura budżetowa z 2008 r. będzie tych młodych małżeństw, opłaty np. za stancję i spła- miała na wykonanie tegorocznego budżetu, z jakich ty kredytu? Dziękuję. (Oklaski) środków zostanie pokryta? Na jakim etapie są przygotowania do realizacji niezbędnej inwestycji dla woj. kujawsko-pomorskie- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: go, jaką jest budowa drugiego stopnia wodnego na Dziękuję panu posłowi. Wiśle w Nieszawie? Pan Wojciech Pomajda, Lewica. W jaki sposób rząd zamierza realizować program 50+ – tak chętnie o nim państwo opowiadacie; chodzi o pomoc pracodawcom przy zatrudnianiu osób po 50 roku życia – skoro dzisiaj pan premier i pan minister Poseł Wojciech Pomajda: finansów w swoich wystąpieniach po raz kolejny opo- Dziękuję. wiadali jedynie o chęciach i potrzebach przygotowa- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jako nia instrumentów wspomagających? Dzisiaj praco- poseł z Podkarpacia muszę odnotować, że pan pre- dawcy zwalniają pracowników, a zakłady zaczynają mier w swoim wystąpieniu wielokrotnie odwoływał upadać, narzędzi wspomagających zakłady pracy się do spotkania, które dzisiaj odbywał z przedstawi- w kryzysie nadal nie ma. A więc gdzie będą tworzone cielami Huty Stalowa Wola, niemniej jednak źle, że miejsca pracy dla tych osób po 50 roku życia, skoro w tym kontekście. Premier nas informował o tym nie będzie zakładów pracy? w kontekście głębokiego kryzysu. I tak naprawdę Jak długo będzie jeszcze czekał minister pracy zabrakło mi podstawowej rzeczy w tej informacji, bo z wydaniem rozporządzeń do ustawy pozwalających zabieg socjotechniczny wszyscy rozumiemy – pan podejmować pracę bezrobotnym przy wsparciu Fun- premier zszedł do ludu i pochylił się nad problemami duszu Pracy? Czy to jest też forma oszczędzania (Oklaski) przeciętnego obywatela, ale nie powiedział przez rząd? A gdzie w tym wszystkim jest rodzina nam, jakie złożył propozycje, jakie propozycje złożył polska? Dziękuję bardzo. (Oklaski) zarządowi huty, związkowcom, jakie instrumenty będzie w stanie rząd wdrożyć, aby ten zakład dźwi- gnąć z głębokiego kryzysu. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wielu samorzą- dowców bierze dzisiaj sprawy w swoje ręce. Mam Pan poseł Jerzy Feliks Fedorowicz, Platforma pełną informację, że w Przemyślu pod przewodnic- Obywatelska. twem prezydenta miasta odbyło się spotkanie z przed- Nieobecny. siębiorcami z wielu zakładów w tym mieście, które Pan poseł Zbigniew Babalski, proszę bardzo. są w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Nie będę wymieniał nazw tych zakładów, panie ministrze, bo niektóre z nich to spółki, które są na giełdzie, więc Poseł Zbigniew Babalski: nie chciałbym rozpowszechniać złych informacji, ale zamówienia w niektórych z nich spadły o blisko 70%. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! To nie jest rząd 10, 5 czy 15%, ale 70%. To przedsię- Panie ministrze, powtarza pan do znudzenia, że Pra- biorstwa na granicy bankructwa, praktycznie będzie- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 172 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Wojciech Pomajda Pani posłanka Joanna Senyszyn. Pan poseł Jerzy Franciszek Stefaniuk, proszę bar- my mogli już o za chwilę mówić o likwidacji tych dzo, Polskie Stronnictwo Ludowe. zakładów. Jakie na to mamy lekarstwa, nie usłysze- Proszę bardzo, panie marszałku. liśmy w wystąpieniu ani pana ministra, ani pana premiera. Kilka konkretnych spraw. Mój klub i pan prze- Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: wodniczący Olejniczak, ale też ja chcielibyśmy zwró- cić panu ministrowi uwagę w kontekście urzędów Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! pracy (Dzwonek), funkcjonowania powiatowych urzę- Czynne przedsiębiorstwo, fabryka, zakład przetwór- dów pracy, że są tam złe procedury, które blokują stwa to miejsca pracy, to podatek dla budżetu pań- przedsiębiorcom drogę do ubiegania się o środki na stwa, to ożywienie gospodarki itd. Mam pytanie tworzenie nowych miejsc pracy. To zbyt skompliko- wprost; Jak rząd zamierza wspomóc – i czy są takie wana procedura. Mało tego, w momencie kryzysu możliwości – ﬁrmy skupujące płody rolne dla prze- wymaga się od przedsiębiorców, aby gwarantowali twórstwa? Kiedyś to się nazywało kredyty skupowe. utrzymanie miejsc pracy na 24 miesiące. Kto sięgnie Jeśli takich kredytów nie będzie, zakład nie ruszy, po te środki i kto podejmie takie zobowiązania, jak bo banki odmawiają kredytowania. Pan sam dziś tak naprawdę nie wiadomo co za chwilę się wydarzy mówił, że nasze działania mają wspomóc klienta ban- z zakładami, jeżeli są nawet w tej chwili w dobrej ków, a nie same banki. kondycji, z ich produkcją, która powinna być sprze- I jeszcze jedno, Komisja Nadzoru Finansowego dana, jak pan minister podkreślał. ponoć przesłała do banku wykaz branż zagrożonych i szczególnie zagrożonych i tam również znajduje się Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: branża rolno-spożywcza. Czy pan minister coś na ten temat wie? Dziękuję bardzo. Proszę kończyć, panie pośle. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Poseł Wojciech Pomajda: Dziękuję bardzo panu posłowi. Już kończę, panie marszałku. Pani posłanka Joanna Senyszyn, Lewica.

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Poseł Joanna Senyszyn:

To już. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Kościele moż- na znaleźć kilka miliardów złotych, które rokrocznie Poseł Wojciech Pomajda: traci budżet państwa na przywilejach duchowień- stwa. Najwięcej, ponad 2 mld zł rocznie, tracimy na Jeszcze o rolnictwie, bo jako wiceprzewodniczący zwolnieniach kościelnych osób prawnych tylko z po- komisji rolnictwa muszę dwa słowa na ten temat podatku dochodowego. Ile w wyniku zwolnień z podat- wiedzieć. ku od nieruchomości, od spadków i darowizn oraz od czynności cywilnoprawnych, nie wie nawet Minister- stwo Finansów. Kwotą 1,5 mld zł rocznie obciążają Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: budżet wynagrodzenia katechetów. Wprawdzie zgodnie z konkordatem lekcje religii muszą być w szkole, Nie, panie pośle, ma pan 5 sekund. Już przekro- ale wcale nie w wymiarze 2 godzin tygodniowo. Re- czył pan o minutę limit czasu. Proszę kończyć, bo dukując je np. do jednej na 2 tygodnie, zyskamy po- wyłączę mikrofon. nad 1 mld zł rocznie. 100 mln zł zostałoby w budżecie w wyniku likwidacji Funduszu Kościelnego. Od daw- Poseł Wojciech Pomajda: na nie ma racji bytu, gdyż Kościół otrzymał od pań- stwa więcej ziemi, niż odebrano mu po 1945 r., Dziękuję, panie marszałku. Wykorzystam inną a powstał tylko jako forma rekompensaty. okazję. (Oklaski) Tylko trzy wymienione powyżej pozycje to już ponad 3 mld zł rocznie. Choć nie jestem ministrem, znalazłam je dla premiera Tuska w poczuciu obywa- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: telskiego obowiązku i proszę o wykorzystanie w ramach walki z kryzysem. Skoro lekką ręką rząd za- Dziękuję. biera pieniądze Policji, wojsku, oświacie, nauce, Przepraszam, ale dwie minuty to jest dużo na za- ochronie zdrowia, kulturze, infrastrukturze, dlacze- danie pytania i proszę tego limitu nie przekraczać. go nie włącza do tego instytucji Kościoła? Dlaczego 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 173

Poseł Joanna Senyszyn Pan poseł Andrzej Grzyb, Polskie Stronnictwo... Nie ma pana posła. policjanci mają sobie kupować długopisy i żarówki do W takim razie pan poseł Tomasz Kamiński, Le- pracy za własne pieniądze, a księża wciąż piją mszal- wica. ne wino za nasze? Dlaczego duchowni, którzy są obywatelami Rzeczypospolitej, choć urzędnikami Waty- kanu, nie mają ponosić jak wszyscy kosztów kryzysu? Poseł Tomasz Kamiński: Dlaczego są jedyną grupą społeczno-zawodową (Dzwonek), której nie dotykają kryzysowe cięcia? Czy Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pa- nie czas z tym skończyć? nie Ministrze! Naprawdę z ogromną nadzieją czeka- (Poseł Waldemar Andzel: To nie państwo daje.) łem na dzisiejszą debatę, na wystąpienie pana mi- Panie Premierze! Czy zwracał się pan do prze- nistra, pana premiera. Myślałem, że usłyszymy wodniczącego Konferencji Episkopatu Polski z pro- o konkretach, o projektach ustaw, o rozporządze- pozycją samoograniczenia? Czy wskazywał pan na niach, o działaniach. konieczność solidaryzowania się duchownych z oby- (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Panie pośle, nie watelami Rzeczypospolitej, którzy w ponad 90% są słuchał pan.) wiernymi Kościoła katolickiego? Usłyszeliśmy po raz kolejny o planach, a wystąpie- I teraz tu, z trybuny sejmowej – to jest już ostatnie pana ministra – proszę się nie obrazić, panie mi- nie moje zdanie – zwracam się do kardynałów i bi- nistrze – było wyjątkowo cyniczne. Pan po raz kolejny skupów... pouczał Wysoką Izbę. Przypominam sobie pierwszą debatę o kryzysie, kiedy mówiliśmy, że on nadchodzi. Pan z tego miejsca pouczał Wysoką Izbę, że straszymy Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Polaków, że żadnego kryzysu nie ma. Z wystąpienia pana ministra wynikało, że dla pana ministra najważ- niejsze są banki, sektor bankowy, duże instytucje ﬁ- Proszę kończyć już. nansowe, a nie dostrzega pan obywateli, którzy tracą pracę, którym ubywa pieniędzy w portfelu. Panie ministrze, powiedział pan, że wzrost bez- Poseł Joanna Senyszyn: robocia to wzrost sezonowy. Tu jest wykaz ﬁrm z województwa podkarpackiego. Mogę zacytować: ...do Konferencji Episkopatu Polski: Ograniczcie się. Krośnieńskie Huty Szkła – 1800, Delphi, Krosno – 180, Alurad, Gorzyce – upadłość. To jest sezonowość, panie ministrze? Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: I teraz pytania: Jak układa się współpraca z Na- rodowym Bankiem Polskim? Ile pan ostatnio odbył Proszę kończyć. spotkań i co z tych spotkań z szefem NBP-u wynik- nęło, jeżeli takie spotkania miały miejsce? I, panie ministrze, kiedy konkretnie ludzie, którzy mają kre- Poseł Joanna Senyszyn: dyty we frankach szwajcarskich, odczują pomoc pań- stwa? Krótkie, ścisłe, konkretne pytanie. Bardzo Bądźcie z wiernymi w tych ciężkich czasach. Miej- proszę o odpowiedź. cie w sercu Boga, a nie tylko pieniądze. (Poseł Elżbieta Łukacijewska: A pan też ma taki kredyt?) Bardzo się cieszę, że doszło dzisiaj do spotkania Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: z premierem w sprawie Stalowej Woli. Chodzi o problem, którym żyje całe Podkarpacie. Nie ukrywam, że pani Proszę kończyć. poseł Butryn czyniła w tym zakresie ogromne zabiegi i chwała jej za to. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski) Poseł Joanna Senyszyn: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Dziękuję. Dziękuję panu posłowi. Pani posłanka Barbara Marianowska, Prawo Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: i Sprawiedliwość.

Dziękuję, pani poseł. Kolejny raz proszę o nieprzekraczanie w tak dra- Poseł Barbara Marianowska: styczny sposób limitu czasu. Będę wyłączał mikrofon. Nie chcę tego robić i proszę mnie nie zmuszać do Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Mini- tego. strowie! Panie Premierze! Ale nie dostrzegam. W spra- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 174 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Barbara Marianowska Myślę, że dzisiaj trzeba oddać dużą cześć panu premierowi, że znalazł czas w tym trudnym okresie wach związanych z kryzysem przebija się temat bar- i spotkał się z przedstawicielami i związków zawodo- dzo istotny, związany z opcjami walutowymi, a wła- wych, i załogi. Myślę, że przedstawiciele związku ściwie z mechanizmem asymetrycznych złożonych z Huty Stalowa Wola lepiej zachowują się i lepiej ro- instrumentów pochodnych, zwanych w skrócie AZIP. zumieją sytuację niż niejeden poseł na tej sali. Jest to taki temat, który zdecydowanie zagroził pod- (Poseł Wojciech Mojzesowicz: Proszę nam nie ubli- stawom ekonomicznym państwa. żać.) Moje pytanie kieruję do ministra gospodarki pana Natomiast ja chciałabym powiedzieć panu posłowi premiera Pawlaka, który wiem, że interesował się Pomajdzie, że socjotechnicznym zabiegiem jest brak tym tematem bardzo skrupulatnie i bardzo rzetelnie. obecności w regionie pół roku i mówienie z tej trybu- Były nawet prowadzone badania na ten temat przez ny o sprawach regionu. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie i Akademię Ja jednak mam dwa pytania do pana ministra. Ekonomiczną w Katowicach. Dlatego dla mnie bar- Pierwsze pytanie: Czy istnieje, panie ministrze, moż- dzo istotna i wiarygodna byłaby odpowiedź pana liwość zmiany przepisów pozwalająca na elastyczne ministra gospodarki w tym względzie. Pytanie, któ- dostosowanie wysokości mocy zamówieniowej w za- re chcę zadać, kieruję wyłącznie do pana ministra leżności od wielkości produkcji? Dzisiaj umowy z do- gospodarki i prosiłabym o odpowiedź na piśmie, jeśli stawcami energii elektrycznej dopuszczają możliwość teraz nie będzie możliwe udzielenie bezpośredniej zmiany mocy zamówieniowej tylko w raz w roku. Po- odpowiedzi. woduje to taką sytuację, że przy spadku produkcji Pytanie pierwsze: Czy zastosowany w Polsce me- i w rezultacie spadku zużycia energii zakłady pracy chanizm asymetrycznych złożonych instrumentów ponoszą zawyżone koszty z powodu opłaty stałej. pochodnych, zwany AZIP, zagroził podstawom eko- Druga sprawa, którą bardzo często podnoszą nomicznym państwa? i przedsiębiorcy, i pracodawcy, a mam nadzieję, że do Drugie pytanie: Jaka kwota środków pieniężnych tych postulatów dołączą działacze związkowi, polega już została wytransferowana z Polski w związku na tym, aby wydłużyć czas rozliczeniowy, wydłużyć z tym mechanizmem, a jaka jeszcze będzie i co rząd rozliczenie czasu pracy z obowiązujących dzisiaj w tym zakresie zamierza zrobić, i to jak najszybciej? maksymalnie 4 miesięcy do 12 miesięcy. Pozwoliłoby Trzecie pytanie kieruję do ministra skarbu i bar- to na elastyczne gospodarowanie czasem pracy w celu dzo dziwię się, że go nie ma. lepszego dostosowania się właśnie do takich bieżą- (Poseł Renata Zaremba: Jest jeszcze na posiedze- cych potrzeb produkcyjnych czy bieżących przestojów niu komisji.) produkcyjnych wynikających z ograniczeń. Pozwoli- Przecież jedną z pierwszych ﬁrm, która była, że łoby to też na ograniczenie zwolnień pracowników tak powiem, zagrożona i która padła traﬁona kryzy- w takich właśnie sytuacjach, gdy pracodawca traci sem zawirusowanym w transakcjach AZIP, był PKN kontrahenta, traci rynek zbytu na produkty, które są Orlen, który stracił na tych transakcjach 2 mld. wytwarzane w danym zakładzie pracy. Dziękuję bar- A więc moje pytanie jest skierowane do pana mini- dzo. (Oklaski) stra skarbu: Ile spółek Skarbu Państwa jest zarażo- nych tym wirusem i jakie kroki Ministerstwo Skarbu Państwa, pan minister zamierza uczynić w tym kie- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: runku? To jest to, co mnie interesuje. Trzy krótkie pytania. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) Dziękuję, pani poseł. Pan poseł Piotr Tomański, Platforma Obywa- telska. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Dziękuję bardzo, pani poseł. Poseł Piotr Tomański: Pani posłanka Elżbieta Łukacijewska, Platforma Obywatelska. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zacznę troszkę niekonwencjonalnie. Na Podkarpaciu i w całej Polsce mamy wiele inwestycji, są ogromne Poseł Elżbieta Łukacijewska: pieniądze z Unii Europejskiej na autostrady, drogi, kanalizację, oświatę, zabytki, mosty, słyszeliśmy tu- Dziękuję bardzo. taj dzisiaj, że na Metro Warszawskie, na tzw. schety- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam prośbę nówki, czyli na przebudowę i remont dróg lokalnych, do posłów z regionu Podkarpacia. Kochani, myślę, że na Orliki, są również uproszczenia prawne, gwaran- wszystkim nam zależy na tym, aby nikt nie stracił cje kredytów – wiele już dzisiaj o tym mówiono – po- pracy, aby rozwiązać wszystkie problemy. I jeżeli nie ręczenia, zmiana i przyspieszenie procedur przetar- pomagacie, to naprawdę nie krytykujcie, nie próbuj- gowych, wprowadzenie zaliczek na inwestycje, bar- cie się zachowywać w taki sposób, bo to jest wstyd. dzo istotne dla samorządów. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 175

Poseł Piotr Tomański cichym wielbicielem ministra Nowaka, podziwiam go z wielu powodów. W tej chwili wszystkie dotacje z Unii Europejskiej (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Czyżby zmienił pan będą mogły być zaliczkowane przez ministerstwa czy orientację?) przez samorządy – wtedy łatwiej prowadzi się inwe- Szczególnie zaś podziwiam w nim pewną cnotę stycje. Tak wiele tych inwestycji centralnych i samo- – zapobiegliwość. Na czym polega smaczek? We wto- rządowych jeszcze nigdy nie było. Warto o tym wspo- rek wieczorem pan premier Donald Tusk był uprzej- mnieć, bo jest to jakaś nadzieja, myślę, że z tą nadzie- my ogłosić zamiar podjęcia interwencji na rynku ją będziemy wchodzić w kryzys, w ten trudny czas. walutowym w momencie, kiedy kurs przekroczy gra- Chciałbym w czasie kryzysu ﬁnansowego i gospo- nicę 5 zł za euro. Tak było we wtorek wieczorem. darczego na świecie, który dociera i do nas, powie- W środę wysłuchałem o 9 rano w TVN rozmowy dzieć o jednej ﬁrmie – o PKP, i zapytać m.in. zarząd z panem ministrem Nowakiem. Pan minister Sławo- tej spółki, jak i pana ministra Grabarczyka, ponie- mir Nowak zdążył się pochwalić, że już zdążył prze- waż uważam, że niezbyt jasne decyzje – mówię o Za- walutować swój kredyt ze złotówek na inną walutę. rządzie PKP w Warszawie – wymagają moim zda- Geniusz, absolutny cudotwórca, proszę państwa. niem pewnych korekt, czy możliwa jest restruktury- (Oklaski) Słusznie zrobił, bo złoty zyskał na wartości zacja całego PKP rozsądnie, czyli równo dzieląc po interwencji walutowej, zyskał również pan mini- biedę, a nie tak jak się planuje, że w jednym zakładzie ster Nowak, brawo. Ale pytanie jest… będzie 10% zwolnień, a w drugim 66%. Czy moder- (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Pan też zyskał, ku- nizacja linii kolejowej na odcinku Rzeszów – Medyka pując leśniczówkę.) nadal jest aktualna? Niech pani to powie tak, żeby to można było za- I najważniejsze pytanie – warto je podkreślić – do- pisać do protokołu, to spotkamy się w sądzie i będzie tyczy utrzymania ilości taboru. Chodzi o lokomotywy się pani z tego gęsto tłumaczyła. typu ET22, obsługiwane w ramach sekcji działającej (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Proszę mnie nie w Dębicy, oraz o nieprzekazywanie tych lokomotyw straszyć.) innym zakładom. (Dzwonek) To jest najważniejsze Moje pytanie nie jest już takie żartobliwe. To po- pytanie. Jeżeli nie przekaże się ich, żadne koszty nie ważne pytanie brzmi następująco: Czy pan premier zostaną poniesione, a 230 miejsc pracy zostanie za- Donald Tusk i pan minister Rostowski byliby uprzej- chowanych. Ratujemy 230 miejsc pracy między innymi działać w taki sposób, żeby ten dramatyczny pro- mi w Przemyślu i Żurawicy. blem dotyczący kredytów walutowych został rozwią- Na koniec pragnę powiedzieć, że jestem podbudo- zany w odniesieniu do kilkuset tysięcy polskich rowany dzisiejszym spotkaniem z przedstawicielami dzin, które przeżywają ten dramat, mają problem, Huty Stalowa Wola, które odbyło się w kancelarii a nie tylko w odniesieniu do najbliższych urzędników premiera. Warto podać to spotkanie jako dobry przy- (Dzwonek) którzy mają swoich zauszników i konfra- kład rozwiązywania trudnych problemów Przemyśla, trów mających dostęp do ucha i myśli pana premiera Stalowej Woli, Podkarpacia, a także całej Polski. Donalda Tuska. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Renata Butryn: Byłoby to możliwe, gdyby- śmy wstąpili do strefy euro.)

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Dziękuję panu posłowi. Pan poseł Jacek Kurski, Prawo i Sprawiedli- Dziękuję panu posłowi. wość. Pan poseł Wojciech Jasiński, Prawo i Sprawiedli- wość.

Poseł Jacek Kurski: Poseł Wojciech Jasiński: Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoich wystą- Jest pan minister. Chciałoby się powiedzieć: panie pieniach zarówno pan minister, jak i pan premier premierze, ale wiadomo – obowiązki. w zasadzie mówili, że zrobić da się niewiele, jeśli nie Wysoka Izbo, debata jest bardzo szeroka, a zjawi- zgoła nic. Problem dotyczy tego, czy kryzys powstał sko ogromne i dramatyczne – kryzys. Zadawanie w wyniku panowania dużego liberalizmu gospodar- pytania może trwać tylko 2 minuty, więc czasem war- czego, czy z powodu jego braku, bo albo, zanim się to odsłonić prawdziwe intencje poprzez zastosowanie poprawi, nie można nic i wyłącznie czeka się, aż drobnej migawki, poprzez dodanie delikatnego smacz- w przyszłości prawa ekonomiczne zadziałają same ku, jaki w tym kontekście można czasem wyczuć. Nie – a przecież wszystko mija, kryzys też – albo wprost ukrywam, że jestem z okręgu gdańskiego, z którego przeciwnie. Jeśli kryzys powstał na skutek panowa- jest również pan minister Sławomir Nowak. Jestem nia wolności gospodarczej, przynajmniej w Ameryce, 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 176 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Wojciech Jasiński jest to w interesie państwa polskiego, bo za daną ilość euro możemy dostać pokaźną ilość złotych. Państwo w bankach, gdzie brak było kontroli nad udzielanymi polskie w ten sposób może zarobić. To nie są inter- kredytami, to znaczy, że pańska wypowiedź i ocena wencje, bo nie ma żadnej intencji ustalenia jakiego- także nie do końca są poprawne logicznie. Taka jest kolwiek konkretnego poziomu kursu. Myślę, że to pierwsza kwestia. chyba jest jasne dla wszystkich. Pan premier powie- Jeżeli chodzi natomiast o drugą kwestię, powie- dział, że będziemy to robili niebawem, dlatego iż działbym tak: w temacie debaty zawarto także słowa: uważamy, że tendencja będzie raczej w kierunku ochrona obywateli przed skutkami kryzysu. O tym aprecjacji złotego, wobec czego to jest dobry moment, pan minister w wystąpieniu nic nie powiedział. żeby przewalutować euro na złote. (Poseł Renata Zaremba: Pan premier o tym mó- To, co pan poseł powiedział, pokazuje dość osobli- wił.) Pan premier też powiedział, pani posłanko, bar- wą formę nowego wizerunku polityki pokoju Prawa dzo niewiele. Powiedział tylko tyle, że jeśli się wszyst- i Sprawiedliwości. To znaczy, że mówi się to samo, kim poprawi, to poprawi się także wszystkim lu- ale z dużym uśmiechem. dziom. (Poseł Wojciech Jasiński: Tak jak pan.) (Poseł Renata Zaremba: Podał konkretne przy- Chciałbym powiedzieć, że przez 3 godziny słucha- kłady.) łem posłów Prawa i Sprawiedliwości, którzy się strasz- Otóż chciałbym spytać, czy rząd przedstawi jakiś nie oburzali na moje bardzo agresywne wypowiedzi. program dotyczący szczególnie ochrony wsi, gdzie sy- Muszę przyznać, że w pewnym momencie uniosłem tuacja jest zupełnie tragiczna. Jeśli wieś nie dostaje się, bo naprawdę przyszedłem do tej Izby... dopłat unijnych, to nie ma pieniędzy. Czy jest jakiś pro- (Poseł Romuald Ajchler: W pokoju.) gram dotyczący ochrony grup najsłabszych ekonomicz- ...mając nadzieję, że odbędziemy poważną... nie? Niezależnie od wszelkich programów – nawet gdy- (Poseł Renata Butryn: Merytoryczną.) by one istniały, a twierdzę, że nie ma programu doty- ...rzetelną debatę na najważniejszy w tej chwili czącego walki z tym kryzysem – w stosunku do osób, temat, który wiąże się z „być albo nie być” polskiej które najmocniej odczują skutki kryzysu, należy stwo- gospodarki i w ogóle Polski przez następne kilka rzyć program dotyczący ochrony. Kiedy rząd przedsta- lat. Okazało się, że prezes głównej partii opozycyj- Oklaski wi taki program? Dziękuję bardzo. ( ) nej nie był obecny podczas tej debaty. Nie było lidera opozycji. (Poseł Waldemar Andzel: Był.) Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Przez 5 minut. Dziękuję panu posłowi. (Poseł Marzena Dorota Wróbel: A gdzie jest pan O udzielenie głosu poprosił minister ﬁnansów Jan premier?) Vincent-Rostowski. Pan premier był obecny przez 2 godziny z kawał- Proszę bardzo, panie ministrze. kiem. Chcę tylko powiedzieć, jak bardzo się rozczarowa- łem, bo rządowi potrzebna jest silna opozycja… Minister Finansów (Poseł Wojciech Jasiński: Jest taka opozycja.) Jan Vincent-Rostowski: …żeby rząd mógł dobrze działać. (Poseł Wojciech Mojzesowicz: Czy pan wie, co pan Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym bar- mówi?) dzo krótko odnieść się do tego, co powiedział pan Niestety, opozycja ta musi być także silna mery- poseł Kurski. torycznie. Nieobecność pana prezesa wskazała na to, (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Okropnie powie- że i na poziomie pewnego zderzenia idei, pomysłów, dział.) i na poziomie dyskusji merytorycznej nie możemy Mam zupełnie laickie rozeznanie, ale wydaje mi specjalnie na nic liczyć ze strony Prawa i Sprawiedli- się, że właśnie to, co powiedział pan poseł Kurski, wości. Skoro w sprawie najważniejszej dla kraju lider nadaje się do sądu. Chciałbym powiedzieć, że wła- opozycji uważa, że wystarczy, aby przyszedł na 5 mi- śnie dlatego, że interwencje zawsze niosą za sobą nut, to jest to po prostu niewystarczające. To znaczy, zagrożenia wynikające z rzucania tego rodzaju że w Polsce nie ma dzisiaj alternatywnego rządu, oskarżeń, pan premier zapowiedział tydzień temu, w piątek, że część środków unijnych, czyli część który mógłby wziąć kompetentnie ster kraju w swoje z 63 mld zł, będzie sprzedawana na rynku w ciągu ręce. To jest bardzo złe dla Polski, bo potencjalny następnych 7 lat. We wtorek powiedział, że zacznie- premier, niestety… my to robić niebawem, właśnie po to, żeby to, co robi (Poseł Elżbieta Łukacijewska: Oj, nie daj Boże.) rząd, było jasne dla wszystkich. (Poseł Wojciech Jasiński: Na pewno mamy alter- To nie są interwencje – chcę to bardzo jasno po- natywnego ministra.) wiedzieć – to jest sprzedaż środków unijnych, ponie- Niestety nie, raczej tego też nie. I bardzo żałuję. waż uważamy, że w tym momencie kurs jest taki, iż Dziękuję państwu. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 177

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Dziękuję bardzo panu ministrowi. Proszę kończyć, panie pośle. Pan poseł Antoni Mężydło, Platforma Obywa- telska. Nie ma pana posła. Poseł Henryk Milcarz: Pan poseł Henryk Milcarz, Lewica. Tak, właśnie skończyłem. Dziękuję bardzo. (Okla- Poseł Henryk Milcarz: ski)

Dziękuję bardzo. Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Wysoka Izbo! Pan poseł Stanisław Żelichowski w wy- stąpieniu klubowym powiedział, że ogromnym atu- Dziękuję. tem Polski, jeśli chodzi o kryzys, jest wykorzystanie Proszę nie przedłużać tak drastycznie wypo- środków z Unii Europejskiej. To prawda, jednak pod wiedzi. warunkiem, szanowni państwo, że słowa zostaną Pani posłanka Beata Mazurek, Prawo i Sprawie- przekute w czyn. Tymczasem jak ta sytuacja wyglą- dliwość. da w rzeczywistości? Był czas, że w Polsce dominu- jącą pozycję mieli na rynku inwestorzy. Oni dykto- wali warunki. Jednak to uległo zmianie. Dziś jest Poseł Beata Mazurek: odwrotnie, to wykonawcy mają dominującą pozycję i decydują, narzucają warunki beneficjentom, którzy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! korzystają ze środków unijnych. Zaowocowało to Chciałabym zapytać, co rząd zamierza zrobić dla lutym, że w przypadku wielu projektów miało miejsce dzi, którzy tracą pracę i mają kredyty hipoteczne? znaczące, nie o 10%, 20%, ale nawet o 100%, prze- Proszę o wyjaśnienie tego, o czym mówił premier, że kroczenie wartości kontraktu. Nie są to jedyne zmar- kredyty hipoteczne będą spłacane z Funduszu Pracy. twienia beneficjentów. Dziś bowiem, z prawnego punktu widzenia, nie ma Proszę państwa, Unia, Komisja Europejska, przy- takiej możliwości. To po pierwsze. dzielając dofinansowanie, uczyniła to w określonej Po drugie, z tego funduszu na 2009 r. zabraliście wartości, kwotowo. Oznacza to, że wszystkie prze- około 2,5 mld zł. kroczenia są zmartwieniem i problemem beneficjen- Po trzecie, dziś, w wyniku niespójności przepisów tów. Dalej, kryzys, który zapukał już do Polski, spra- ostatnio nowelizowanej ustawy i rozporządzenia ze wi, że będzie to również obciążać beneficjentów, bo stycznia tego roku, urzędy pracy wstrzymały dotacje dochodowość u beneficjentów będzie malała. Ale to dla przedsiębiorców na urządzanie nowych miejsc jeszcze nic. Większość kontraktów została zawarta pracy. Kłopoty są również z dofinansowaniem wyna- w euro lub w układzie mieszanym. I dziś, kiedy złoty grodzeń uczestników prac interwencyjnych. A pan traci na wartości, wielu beneficjentów śpi bardzo nie- premier chce jeszcze dodatkowo spłacać z Funduszu spokojnie, bo nie wiedzą oni, ile te projekty ich kosz- Pracy kredyty. Dobrze, że chce pomóc, ale jak i kiedy tują. (Dzwonek) chce realizować nowe zadania, skoro dzisiejsze nie są Pan minister, odpowiadając na wystąpienie pana realizowane? Kurskiego, powiedział, że rząd ma pomysł na sprze- danie euro, czyli środków unijnych: zamienienie na Premier powiedział, z czym się zgadzam, że mo- złote. Pomysł jest bardzo dobry pod warunkiem, pa- żemy się spierać, kłócić, ale powinniśmy działać ranie ministrze, że w tych pożytkach znajdzie się po- zem. Dobrze, jednak pytam: Dlaczego zmniejszyliście moc dla beneficjentów, bo tak naprawdę te pieniądze państwo o 200 mln zł kwotę przeznaczoną na pomoc były skierowane do nich. Chciałbym zakończyć pyta- dla najbiedniejszych uczniów w ramach Narodowego niem: Co rząd, panie ministrze… Programu Stypendialnego, dla uczniów z rodzin, w których dochód na jednego członka rodziny nie przekracza 351 zł? I w związku z tym czy wszyscy Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: uprawnieni uczniowie otrzymają to stypendium? Co oznacza teza, że rząd zadba o stabilność walo- Proszę kończyć, panie pośle. ryzacji emerytur i rent? Przecież coroczna waloryza- cja jest zagwarantowana ustawowo. Może chodzi o to, Poseł Henryk Milcarz: że rząd w końcu zrozumiał, iż należy waloryzować również emerytury kapitałowe, a może chodzi jeszcze Tak jest, panie marszałku. państwu o waloryzację kwotową, a nie procentową? Co rząd zamierza zrobić, aby wykorzystanie Dzisiaj bowiem, w dobie kryzysu, najniższa emerytu- środków unijnych w Polsce zakończyło się pozy- ra będzie waloryzowana minimalnym wskaźnikiem, tywnie, sukcesem? To jest bowiem w interesie nas co oznacza, że tak naprawdę najniższe świadczenie wszystkich. emerytalne wzrośnie o około 30 zł. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 178 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Beata Mazurek Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

I ostatnie pytanie. Co rząd zamierza zrobić w spra- Dziękuję, pani poseł. wie pomocy przedsiębiorcom, którzy mają podpisane Pan poseł Jan Kochanowski, Lewica. z bankami umowy w sprawie opcji walutowych? Dziś te umowy – pan o tym doskonale wie, panie ministrze – rujnują polskich przedsiębiorców, a ich skutkiem Poseł Jan Kochanowski: jest między innymi wzrost liczby bezrobotnych. Dzię- kuję. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym powiedzieć, że jednym z ważniejszych fi- larów funkcjonowania państwa polskiego są samo- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: rządy terytorialne. Jeżeli przeanalizowalibyśmy rok 2008, to i dochody, i wydatki samorządu terytorial- Dziękuję, pani poseł. nego za 2008 r. w pozycji: dochody, wydatki należa- Pani posłanka Małgorzata Sadurska, Prawo i Spra- łoby oceniać w sposób bardzo optymistyczny, choćby wiedliwość. dlatego, że z planowanych w ubiegłym roku 13 mld zł deficytu budżetowego ten wynik na koniec roku Poseł Małgorzata Sadurska: wynosił 1,5 mld zł, czyli był bardzo dobry. A jak by- śmy to przełożyli jeszcze na rok 2008, to wykonanie Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- tylko w pozycji: inwestycje wojewódzkie stanowiło nie Ministrze! Na początku kilka refleksji po wysłu- 50%. Co to znaczy? To znaczy, że regionalne progra- chaniu wystąpień i pana ministra finansów, i pana my operacyjne praktycznie realizowane były w poło- premiera Tuska. Nie można walczyć z kryzysem, mó- wie, jeśli chodzi o środki, jakie można było wykorzy- wiąc, że go nie ma i że nie dotknie on Polski. Nie stać już w roku 2008, czyli tego programu nie reali- można walczyć z kryzysem, wygłaszając długie wy- zowano. stąpienia, które tak naprawdę nijak mają się do rze- Panie ministrze, w 2009 r. z pewnością zmniejszą czywistości. Nie można walczyć z kryzysem kosztem się dochody z PIT i z CIT. Już wiemy, że w styczniu pracowników, kosztem polskich rodzin i kosztem dochody samorządów z tytułu sprzedaży nierucho- emerytów i rencistów. mości również ulegną zmniejszeniu, bo po prostu się (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Właśnie premier ich nie sprzedaje. Trwają prace nad ustawą o CIT mówił, że tak nie będzie.) i PIT i samo Ministerstwo Finansów mówi, że docho- Nie można walczyć z kryzysem jedynie pozorny- dy samorządów zmniejszą się o kwotę rzędu 140 mln, mi, medialnymi działaniami. W końcu te słowa i ten czyli już widzimy, że te dochody będą o tyle mniejsze. apel kieruję do pana premiera Tuska: nie można wal- Całe „dobrodziejstwo” bezrobocia, likwidacji zakła- czyć z kryzysem, uczestnicząc permanentnie w kam- dów, spadnie na samorządy. Stąd moje pytanie. Jak panii prezydenckiej, każde słowo podporządkowując rząd przygotował się, żeby wspomóc samorządy, żeby tylko i wyłącznie temu celowi. podtrzymać inwestycje? (Dzwonek) Przypomnę tylko, Mam konkretne pytania. W Sejmie reprezentuję że na same inwestycje w większych miastach potrze- Lubelszczyznę, a ściśle: ziemię puławską, więc py- ba kwoty kredytu w granicach 6–8 mld zł, a banki tam: Na jaką pomoc będą mogły liczyć Zakłady Azo- nie są w stanie takiego kredytu udzielić. To jest towe w Puławach, które z powodu problemów z do- pierwsze pytanie. stawami gazu musiały ograniczyć swoją produkcję? Drugie pytanie. Realizujecie państwo program, W jaki sposób rząd pomoże Zakładom Azotowym w którym jest mowa o oszczędnym państwie. Czy w Puławach, które, zgodnie z tym, co donosiły media, można się dowiedzieć, ile agencji zostało zlikwidowa- podobnie jak wiele innych polskich firm, zmagają się nych, jakie są oszczędności z tego tytułu, a jakie z problemami wynikającymi z zawarcia opcji walu- koszty ich funkcjonowania? towych? W jaki sposób rząd uchroni Zakłady Azoto- Na zakończenie powiem tylko jedno zdanie odno- we w Puławach przed ewentualnymi skutkami kry- śnie do rezygnacji z finansowania partii politycznych. zysu finansowego, takimi jak redukcje zatrudnienia? W roku 2001, również w czasie kryzysu, rządził So- Jakimi działaniami osłonowymi obejmie rząd rodzi- jusz Lewicy Demokratycznej. Partia dobrowolnie ny zagrożone bezrobociem, biedą i wykluczeniem zrzekła się połowy subwencji. Jaka jest przeszkoda, społecznym? żeby Platforma Obywatelska już dzisiaj powiedziała: I na zakończenie. Jeden z klasyków powiedział nie chcemy pieniędzy z budżetu państwa? To jest przed laty, że Polska będzie drugą Japonią. Szanow- podpowiedź, tak to realizowaliśmy. Jeśli chodzi o opo- ni państwo, koniec złudzeń. Polska nie tylko nie bę- zycję, to myślę, panie ministrze, że opozycja jest i z pra- dzie drugą Japonią, ale też nie będzie Irlandią. Dzię- wej, i z lewej strony. Jeśli będzie trzeba skompletować kuję bardzo. (Oklaski) nowy rząd... 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 179

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Nie widzę także pana premiera Tuska, na którego posłowie na pewno oczekiwali i któremu chcieli zadać Panie pośle, proszę już kończyć. pytanie. (Głos z sali: Jest, jest.) (Głos z sali: Był przez 6 godzin, wystarczy.) Poseł Jan Kochanowski: Opozycyjny klub Prawa i Sprawiedliwości jest dobrze przygotowany do rządzenia. Pokazały to dwa ...to znajdą się chętni. Dziękuję bardzo. (Oklaski) lata rządów Prawa i Sprawiedliwości, najlepsze w całej historii ostatnich 20 lat. (Oklaski) Nie wiem, jak wyborcy ocenią obecne rządy Platformy Obywa- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: telskiej. Wystąpienie pana premiera Tuska to czysta socjotechnika przygotowana na wybory prezydenc- Dziękuję bardzo. kie. Recepta Platformy to obciąć płace, podnieść cenę Pan poseł Adam Abramowicz, Prawo i Sprawie- energii i schłodzić gospodarkę. Jak najszybsze wej- dliwość. ście do strefy euro skończy się spowolnieniem gospodarczym i dalszym spadkiem dochodów budżetu państwa. Decyzja rządu o wchodzeniu do strefy euro Poseł Adam Abramowicz: w czasie kryzysu może drogo kosztować polskich po- datników. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan minister Jan Vincent-Rostowski zapewniał Pan minister finansów w swoim dzisiejszym wystą- nas w listopadzie o wzroście PKB o 4,8%, w grudniu pieniu przywołał przykład nieodpowiedzialnego czło- – o 3,7%. Teraz pan minister daje gwarancję, że bę- wieka, który krzyczy w wypełnionym kinie, że jest dzie to 1,7% PKB. Jakie są to gwarancje? Zapewnia- pożar. Wywołuje panikę i śmierć tratujących się lu- liście Polaków, że Polska będzie wyspą niedotkniętą dzi, ale jeżeli kino się pali i nikt nie ostrzega znajdu- kryzysem, i te zapewnienia dawał nam sam osobi- jących się w nim widzów, to wszyscy umrą z powodu ście pan premier Tusk. Co z tych zapewnień zosta- dymu i ognia. Rząd, widząc, że kino się pali, znając ło? Należy zdecydowanie przyspieszyć wydatkowa- dane ekonomiczne dotyczące pogarszających się wskaź- nie środków unijnych oraz wspomaganie przedsię- ników polskiej gospodarki, z uporem twierdził, że biorstw, które mają kłopoty z utrzymaniem zatrud- pożaru nie ma, gospodarka ma się znakomicie, nienia. Dlaczego nie uruchomicie Funduszu Gwa- a mocny kurs złotówki odzwierciedla ten stan rzeczy. rantowanych Świadczeń Pracowniczych zanim fir- Taka informacja powodowała, że wiele osób decydo- my upadną? (Dzwonek) Czy nie należy dokapitali- wało się na kredyty we frankach, a duża część przed- zować banków, których właścicielem jest Skarb siębiorców na zawieranie umów o opcje walutowe. Państwa, i zwiększyć akcji kredytowej? Czy rząd ma Przez taką politykę informacyjną rząd ponosi część program antykryzysowy dla rolnictwa? Co rząd za- odpowiedzialności za poważne kłopoty firm i obywa- mierza zrobić, aby obniżyć ceny energii, które zabi- teli. Czy w związku z tym rząd ma konkretne plany jają polski przemysł i polską przedsiębiorczość? Czy działań, aby tym ludziom dzisiaj pomóc? jest program ochrony grup najsłabszych ekonomicz- Jeszcze jedno pytanie. Pan premier postawił dzinie, na których najmocniej odbije się kryzys? Dzię- siaj dramatyczne pytanie: Czy niska cena prądu dla kuję bardzo. (Oklaski) przemysłu, czy dla indywidualnych odbiorców? Tak postawiona kwestia jest fałszywa. Rząd ma instrument, aby obniżyć cenę energii zarówno dla przemy- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: słu, jak i dla obywateli. Wystarczy obniżyć jedną z najwyższych stawek akcyzy na prąd w Europie. Dziękuję panu posłowi. Drugie pytanie: Czy rząd zamierza zaproponować Pan poseł Stanisław Pięta, Prawo i Sprawiedli- Sejmowi obniżenie stawki tej akcyzy? Dziękuję za wość. uwagę. (Oklaski) (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: O, to będzie ciekawe.)

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Poseł Stanisław Pięta:

Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedli- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd szuka pie- wość. niędzy. Dlaczego więc rząd dopuszcza do marnotra- wienia setek milionów złotych? Pan minister apelo- wał o merytoryczną dyskusję. Tylko trzy przykłady. Poseł Waldemar Andzel: Szanowni państwo, dlaczego chcecie wyrzucić kilka- dziesiąt milionów złotych na dwudniowe wybory do Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- Parlamentu Europejskiego? strze! – chociaż nie widzę pana ministra ﬁnansów. (Poseł Waldemar Andzel: Pięćdziesiąt.) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 180 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Stanisław Pięta nieprzejmowanie się wzrostem bezrobocia i chęć udo- wodnienia tego, że jeszcze nie jest tak źle, jak było Czy nie wystarczy jeden dzień? Czy naprawdę dzi- w zeszłym roku, nie jest zwiastunem niepokoju. siaj zbywa panu ministrowi ﬁnansów kilkadziesiąt Trzeba jednak zwrócić na to uwagę i w związku milionów złotych? Dlaczego chcecie wprowadzić wy- z tym następne pytanie: Jak rząd zamierza pomóc chowanie seksualne do szkół podstawowych i gimna- przedsiębiorcom? Przedsiębiorcy w niczym nie są so- zjów, kiedy nie ma środków na dożywianie głodnych bie winni. Oni naprawdę dobrze funkcjonują. W tym dzieci, na znieczulenia przy diagnostyce czy też na momencie jednak, w kraju, w Europie powstał domek transplantacje? Dlaczego chcecie rozdać samorzą- z kart. Brakuje jednej karty i lecą kolejne. Dotyczy dom majątek Agencji Mienia Wojskowego, kiedy to gałęzi, sektorów, branż. To jest przecież motory- wojsko nie ma pieniędzy na paliwo, amunicję czy zacja, to jest przemysł meblowy, to jest przemysł nowoczesne kamizelki kuloodporne? Dlaczego chce- AGD, to są usługi, usługi turystyczne i hotelarskie, cie oddać Polmos Bielsko-Biała za czapkę gruszek? to jest młodzież, która wraca z zagranicy, bo nie ma Dlaczego tolerujecie poważne nieprawidłowości przy pracy, a więc to są miliony ludzi, którzy czekają na prywatyzacji tego przedsiębiorstwa? Czy dlatego, że pomoc, nie mówiąc o tych, którzy już są w ogóle dłu- przeprowadzeniem tej transakcji mogą być zainte- gotrwale bezrobotni. A więc jak możemy pomóc resowani dwaj posłowie Platformy Obywatelskiej przedsiębiorstwom, jak rząd zamierza pomóc przed- z Krakowa? To nie są pytania bez uzasadnienia. To siębiorstwom, kiedy szybko będzie mógł porozumieć nie są bezpodstawne obawy. Jeżeli po wycenie, już się w komisji dialogu społecznego? To się dopiero za- w trakcie procesu prywatyzacji, Polmos Bielsko-Bia- częło. Pan premier mówił tu dzisiaj o tym, że jeste- ła nabywa pełnię praw do znaku „Ekstra Żytnia”, śmy gotowi. Tu się wali. Tu każdy dzień jest na wagę to wartość tego przedsiębiorstwa rośnie, to oczywi- złota. Co zamierza zatem zrobić rząd? I pytanie pod- ste. Prywatyzacja powinna zostać co najmniej po- stawowe: Czy nie nadszedł już czas, panie premierze, wtórzona. Dlaczego nie zwracacie uwagi na zarzuty pani minister, panie ministrze ﬁnansów, ażeby po- NIK, która zbadała proces prywatyzacji innych Po- wołać krajowy sztab antykryzysowy i wojewódzki lmosów i wskazuje na patologie, które obecne są sztab antykryzysowy? Naprawdę nie można już dłu- także przy tej prywatyzacji? (Dzwonek) Jeżeli na- żej czekać. Dziękuję bardzo. (Oklaski) prawdę chcecie szukać recepty na kryzys, to pochyl- cie się nad konkretnymi przypadkami. (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Koniec czasu Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: – mówi poseł z Krakowa.) Ja podsuwam pomysły na oszczędności, a nie na Dziękuję, panie poseł. wydatki. Proszę państwa, co do polityki pokoju, na Pani posłanka Krystyna... Przepraszam, pan po- którą był uprzejmy zwrócić uwagę pan minister, to seł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość. pokój przy prawdzie – tak, pokój obok prawdy – tak, ale nigdy pokój zamiast prawdy. Dziękuję. (Oklaski) Poseł Andrzej Szlachta:

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- strze! Sytuacja kryzysowa jest już wyraźnie odczu- Dziękuję panu posłowi. walna w wielu zakładach przemysłowych, szczególnie Pani posłanka Zdzisława Janowska, SDPL – Nowa w regionach słabszych gospodarczo. Ograniczenia Lewica. budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej uderzają bezpośrednio w polski przemysł obronny, a tym samym powodują redukcję zatrudnienia. Rządowe Poseł Zdzisława Janowska: ograniczenia zamówień na sprzęt wojskowy uderzają w polskie zakłady zbrojeniowe, a szczególnie w hut- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym za- nicze zagłębie Podkarpacia, w Hutę Stalowa Wola dać główne pytanie: Co zamierza zrobić rząd w sytu- i spółki skupione wokół tej huty. Według najnowszych acji lawinowego wzrostu bezrobocia? Mam kilka in- danych w styczniu nastąpił spadek produkcji w prze- formacji, o których mówiliśmy, ale jeszcze chciałabym myśle o 11%. Zdaniem ekonomistów bez ﬁnansowego coś uzmysłowić. Otóż w Polsce przedsiębiorstwo przed- wsparcia ze strony państwa sektora zbrojeniowego siębiorstwu nierówne, własność przedsiębiorstwa sytuacja ﬁrm, takich jak Huta Stalowa Wola, będzie nierówna drugiej własności, region nierówny drugie- się nadal pogarszać. W innych miastach Podkarpa- mu regionowi. Może być dobra sytuacja w woj. mazo- cia, w Rzeszowie, Krośnie, Dębicy, Przemyślu, docho- wieckim, a tragiczna w woj. warmińsko-mazurskim, dzi do zwolnień pracowników na dużą skalę. Czy rząd pomorskim, podlaskim itd., tam, gdzie jest np. tylko dokonał oceny skutków tych zwolnień dla polskiego jeden jedyny zakład pracy. państwa? Czy rezerwa solidarności społecznej w wy- Informacje pani minister Fedak o wdrożeniu pro- sokości 1140 mln zł wystarczy na to, by zabezpieczyć gramów niestety nie są zgodne z prawdą; również Polaków przed skutkami kryzysu? 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 181

Poseł Andrzej Szlachta pomagać regionowi. Mam pytanie zatem – odpowiedź nie musi być w tym momencie – do ministra ﬁnan- Panie Ministrze! Dlaczego nie podejmuje pan sys- sów, ale też do ministra rozwoju regionalnego: Co temowej walki z kryzysem, lecz podejmuje pan walkę jeszcze należy zrobić poza zaliczkowaniem projektów z PiS-em? W tak ważnej debacie parlamentarnej dla europejskich, aby te środki można było wykorzystać? Polski i Polaków wchodzi pan w buty przywódcy par- Jest to pytanie moim zdaniem najważniejsze, bo do- tyjnego koalicji rządowej i prowadzi pan nieudolną, tyczące budżetu państwa i tych oszczędności, które niezrozumiałą i infantylną konfrontację polityczną są zapowiadane. Co z kontraktami, które były pod- (Oklaski), atakując bez uzasadnienia i merytorycz- pisane, i w jakim terminie możemy się dowiedzieć nych argumentów lidera partii opozycyjnej i prezy- o ich renegocjowaniu? Dotyczy to bowiem (Dzwonek) denta Rzeczypospolitej Polskiej. Pańska para niena- m.in. umów offsetowych dla WSK Rzeszów, dla pol- sycona poszła w gwizdek, który wydał słabe i fałszy- skich zakładów lotniczych. A kolegom, paniom i pawe dźwięki. Jeszcze raz nasze ugrupowanie propo- nom posłom z Prawa i Sprawiedliwości, mówiliście, nuje pokój, a nie wojnę. Jaki z pana wojownik, a tym że było tak dobrze dwa lata temu. Nie wprowadzili- bardziej rycerz, bo rycerz walczy szlachetnie, panie ście euro i... ministrze? Dlaczego używa pan w Sejmie języka kon- (Głos z sali: Dzięki Bogu.) frontacji, a nie języka dialogu? Czy panu zależy na Nie wprowadziliście euro wtedy, kiedy było trze- współpracy, czy na bezsensownej w okresie kryzysu ba, i zrezygnowaliście państwo. Było tak dobrze, konfrontacji z opozycją? Czy nie lepiej ukryć swoje kompleksy wobec prezesa PiS (Wesołość na sali) a zrezygnowaliście z rządzenia. Dziękuję bardzo. i mówić o kryzysie, a nie o PiS-ie? (Oklaski) (Oklaski) (Poseł Andrzej Szlachta: Panie marszałku...)

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Dziękuję bardzo. Pani posłanka Krystyna Skowrońska, Platforma Proszę bardzo, słucham pana. Obywatelska. (Poseł Andrzej Szlachta: W trybie sprostowania.) Ale pan nie był wymieniany. (Poseł Andrzej Szlachta: Byłem wymieniany kil- Poseł Krystyna Skowrońska: kakrotnie przez panią Skowrońską.) Dobrze, proszę bardzo. Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po- słowie! Państwo Ministrowie! Pan poseł Szlachta trochę osłabił, rozluźnił nas wszystkich na tej sali. Poseł Andrzej Szlachta: Myślę, że argumenty, którymi pan poseł się posłużył w tej debacie, nie były argumentami na miarę dys- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym kusji o kryzysie. Gdyby lider pańskiej partii był obec- sprostować, nawiązując do źle zrozumianej przez pa- ny, nie wychodził, to na pewno można byłoby prze- nią Krystynę Skowrońską mojej wypowiedzi. Ubole- dyskutować propozycje, można byłoby mówić o rze- wam nad tym, że pani nie uważa, a później zabiera czach poważnych. pani głos. W swojej wypowiedzi dokonałem oceny (Głos z sali: Propozycji nie było.) wystąpienia pana ministra ﬁnansów, który zamiast Chciałabym powiedzieć, że dzisiaj uczestniczyłam współpracy... w spotkaniu związkowców ze Stalowej Woli i przed- (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: To nie jest spro- stawicieli Stalowej Woli, które odbyło się u premiera stowanie.) i w trakcie którego nie mówiono takim językiem, ja- ...wprowadza konfrontację. kim pan poseł tutaj; to był właśnie pokój. Mówiono o tym, że gwarancje bankowe są potrzebne, bo niekoniecznie zawsze pieniądze, i o tym, w jaki sposób Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: mogą się one przysłużyć rozwiązaniu wielu proble- mów. Gdybyśmy rozmawiali w sposób poprawny, Panie pośle, bo odbiorę panu głos. Proszę sprosto- właściwy, to zapytalibyśmy o to – a może zapytałby wać swoją wypowiedź. pan poseł Szlachta albo nasi koledzy posłowie z Pod- karpacia – jak są wydatkowane środki z regionalnych programów operacyjnych w regionach. To właśnie na Poseł Andrzej Szlachta: Podkarpaciu bardzo kiepsko wykorzystuje się środki z Unii Europejskiej. I to jest jeden z elementów, nie I to był język konfrontacyjny. Dziękuję bardzo. tylko rządowy, bo z każdego poziomu powinno się (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 182 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: (Głos z sali: Nie ma, wypisywał się.) Pani posłanka Renata Zaremba, Platforma Oby- Dziękuję bardzo. watelska. Pani posłanka Renata Butryn, Platforma Obywa- telska. Poseł Renata Zaremba:

Poseł Renata Butryn: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skoro PiS tak bardzo boi się o losy Polaków w dobie kryzysu, to Panie Marszałku! Panowie Ministrowie i Panie! proszę pokazać swoje prawdziwe oblicze, nie ten bło- Wysoka Izbo! Jestem posłem ze Stalowej Woli, z Pod- gosławiony stan uniesienia prezesa PiS-u, który wy- karpacia. Przygotowywałam dzisiejsze spotkanie ziera na nas z plakatów, na które PiS… z panem premierem Donaldem Tuskiem od dłuższe- (Poseł Andrzej Szlachta: Wyziera... spogląda.) go czasu. Było ono przygotowane bardzo starannie …wydał grube miliony złotych w dobie kryzysu. merytorycznie. Nad tym problemem pracowali człon- kowie zarządu huty, córek spółek huty, prezydent (Gwar na sali) miasta, uczestniczyli w dyskusji na każdym etapie (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: A wyście ile wy- również przedstawiciele wszystkich związków zawo- dawali...) dowych, jakie działają na terenie huty. Przekonywa- (Głos z sali: Na pudernice.) łam pana premiera, przekonywałam również pana Panie ministrze, czy gdyby w dobie doskonałej ministra skarbu, bo dalsza część spotkania robocze- koniunktury gospodarczej poprzedni rząd zajął się go odbyła się w Ministerstwie Skarbu Państwa, do tymi wielkimi inwestycjami, o których dzisiaj tylko tego spotkania, mówiłam, że będzie ono rzeczowe, mówi, gdyby przeprowadził jakiekolwiek reformy, to merytoryczne i niepolityczne. Pan premier zaufał czy dzisiaj łagodniej znosilibyśmy skutki tego kry- przewodniczącej Łukacijewskiej, zaufał mnie i innym zysu, czy też nie? Czy gdyby zajął się we właściwy posłom z Platformy Obywatelskiej z Podkarpacia sposób i we właściwym momencie stoczniami, to czy i spotkał się. Wszystkie strony wyszły ze spotkania te stocznie mogłyby dzisiaj pracować? Uważam, że zadowolone. Posłowie, bo to należy do posłów, na tym tak. Czy musiałyby być takie zwolnienia stoczniow- polega ich praca. Zadowoleni byli również przedsta- ców? Uważam, że nie. Trzeba było działać, kiedy był wiciele spółek, związków zawodowych i pan premier. na to czas. Niezadowolona jest opozycja, bo nagle okazało się, że (Głos z sali: Trzeba było...) to spotkanie jest sukcesem. Po prostu spotkali się ludzie, którzy rzeczowo rozmawiają i ponad politycz- Czy gdyby poprzedni rząd bardziej dbał o finanse nymi podziałami. Padły pewne ustalenia, które – my- publiczne, a nie zadłużał budżet państwa, budżet ślę – będą stopniowo realizowane i przyczynią się do byłby bogatszy o te 55 mld zł plus obsługa długu pu- obrony miejsc pracy. blicznego? Czy teraz rząd Donalda Tuska nie musiał- Panie Ministrze! Mam pytanie związane właśnie by szukać tych pieniędzy, ponad 300 mln zł, żeby z tym spotkaniem. Przedstawiciele związków zawo- pomóc ludziom, którzy mogą stracić mieszkania? dowych podnosili kwestię aktywizacji zawodowej Czy dzisiaj opozycja stara się pomóc w dobie kry- i ochrony miejsc pracy. Mówili o alokacji środków zysu światowego? Czy zagłosuje za niefinansowaniem przeznaczonych na szkolenia – co nie przyczynia się partii z budżetu państwa? Myślę, że to się okaże do skutecznej walki z bezrobociem – na rzecz obrony i tutaj zobaczymy prawdziwe oblicze tej partii. miejsc pracy. Chciałabym zapytać: Czy istnieją w związ- I ostatnie pytanie. Gdzie tak naprawdę jest prezes ku z tym jakieś programy, czy rząd zamierza w związ- PiS-u, który powinien uczestniczyć w tej debacie? ku z tym coś zrobić? I jeszcze jedna refleksja dotyczą- (Dzwonek) Premier w niej uczestniczył i mogliście go ca właściwie wystąpień pani poseł Natalli-Świat. Nie państwo wysłuchać. mogę zrozumieć (Dzwonek), dlaczego w niektórych (Głos z sali: A gdzie premier?) swoich wystąpieniach porównuje pani rządy PiS-u Gdzie jest prezes PiS-u? i rządy Platformy. Rządzimy w zupełnie różnej rze- czywistości. Rządy PiS-u to wzrost gospodarczy, rzą- (Głos z sali: Wyziera...) dy Platformy przypadają na ogólnoświatowy, głęboki Rozumiem, wyziera z plakatów. (Oklaski) kryzys. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Wyziera...)

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Dziękuję, pani poseł. Dziękuję bardzo. Pan poseł Aleksander Chłopek. Pani posłanka Anna Sikora, Prawo i Sprawiedli- (Głos z sali: Nieobecny.) wość. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 183

Poseł Anna Sikora: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani poseł Rena- Ostrzegam panią. ta Zaremba żywcem mogłaby trafić do Samoobrony, taki prezentuje nam tutaj przemiły język i styl. (Poseł Renata Zaremba: Wasz koalicjant.) Poseł Anna Sikora: Panie ministrze... Nie ma pana ministra. Muszę państwu powiedzieć, że niestety – wykorzystam tę Problem z panem ministrem mamy również taki, trybunę do zwierzenia się państwu – mam z nim pe- że pan minister, znaleziony w Wielkiej Brytanii wien kłopot. Nie wiem, jak się nazywa. Wiecie pań- – przez to, że biedny, kochany pan premier Donald stwo? Jan Vincent, Jacek Rostowski, nie wiadomo. Tusk zapatrzył się w Irlandię – znaleziony w Irlandii, Nie wiem, czy płaci w Polsce podatki. zamierza prowadzić nasze finanse, i to jeszcze w do- (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: O Boże! Panie bie kryzysu, w ciężkich czasach. Niestety lekarstwa, marszałku...) które proponuje pan minister, są nie do przyjęcia, bo Pan wybaczy, mam kłopot. Nie wiem, czy płaci cięcia wszelkich wydatków mają koszt, którego nie w Polsce podatki. jesteśmy w stanie oszacować. Obrazowo można by powiedzieć, że to tak, jakby rzemieślnik, wstając rano do pracy, stwierdził, że nie ma benzyny, więc Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: z oszczędności nie kupił tej benzyny i położył się spać. Tak wyglądają wasze oszczędności. Pani poseł, jeżeli pani będzie w tym stylu mówić, Następną rzeczą jest upłynnianie euro, które to odbiorę pani głos, bo to jest kolejny tego rodzaju mamy zagwarantowane, tak jakby to miało w czymś atak. Zwracam pani uwagę. Odbiorę pani głos. pomóc – pewnie pomoże na chwilę – upłynnianie tych euro, aby ratować polską złotówkę. Tak naprawdę Polacy płacą panu, panie mini- Poseł Anna Sikora: strze, za to (Dzwonek), żeby pan miał jakąś wizję i wprowadzał ją w życie. Panie Niesiołowski, ja pana bardzo proszę… (Poseł Krystyna Skowrońska: Pani poseł za co płacą? Za takie wystąpienie?) Moje pytanie brzmi: Czy i kiedy zamierzacie pań- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: stwo jako rząd i pan minister finansów renegocjować z Unią Europejską niekorzystne decyzje dotyczące Jeżeli w tym stylu pani będzie mówić, odbiorę np. stoczni, połowu ryb, dostosowania szpitali do wy- pani głos. mogów UE (bo nie wiem, czy wiecie państwo, że w 2012 r. korytarze w naszych szpitalach nagle mają się powiększyć, na co będą potrzebne pieniądze) Poseł Anna Sikora: i inne niedogodne regulacje, których tak bardzo wiele mamy zawartych z Unią Europejską? To są bardzo Ja pana bardzo proszę, pan nie może ingerować… ważne rzeczy i bardzo prosiłabym o odpowiedź. Dzię- kuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Ale ja panią na razie proszę. Pani poseł, zwracam pani uwagę. Wolno pani... (Gwar na sali) Poseł Anna Sikora: Ale sekundeczkę, panie kolego. Wolno pani… …w moją wypowiedź. Nie może pan po prostu. (Poseł Anna Sikora: Panie Niesiołowski, ja w ogó- le nie zamierzam słuchać.) Proszę nie mówić do mnie: panie Niesiołowski, Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: tylko: panie marszałku, bo w tym charakterze tutaj jestem. Proszę o przestrzeganie elementarnych zasad Nie. Mam prawo i to ja decyduję. Ostrzegam kultury politycznej, które pani łamie. Kwestionowa- panią. nie patriotyzmu i tego, że pan minister jest Polakiem, jest w najwyższym stopniu nie na miejscu. (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Do komisji etyki Poseł Anna Sikora: trzeba...) Ojciec pana ministra był sekretarzem bohater- Problem z panem... skiego premiera Tomasza Arciszewskiego, pan mini- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 184 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski Poseł Marek Zieliński: ster wychowywał się w najlepszej patriotycznej rodzi- Dziękuję bardzo. nie. To, co pani mówi – wychodząc, daje pani świa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim zadam dectwo swojej kultury – jest w najwyższym stopniu pytanie, najpierw jedna smutna refleksja. Jak słu- nietaktowne i zwracam pani uwagę. (Oklaski) cham wystąpień większości posłów PiS-u, pań posła- A wyjście pani z sali było dowodem tego, jaki po- nek i panów posłów, to mam wrażenie, że koalicja ziom pani reprezentuje. Dziękuję bardzo. z Samoobroną bardzo wam zaszkodziła, bo po prostu Pan poseł Edward Wojtas, Polskie Stronnictwo Ludowe. przestaliście myśleć. (Głos z sali: Może bez tych komentarzy.) (Poseł Beata Mazurek: Niech pan się opamięta, Poseł Edward Wojtas: nie macie panaceum na wszystko.) Przestaliście myśleć, naprawdę. (Oklaski) Wasze Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Obecny kryzys finansowy, który przede wszystkim teorie ekonomiczne… wyraża się między innymi polityką banków, które (Głos z sali: Porozmawiajcie z robotnikami.) ograniczają akcje kredytowe, spowodował załamanie …i pomysły ekonomiczne są kompromitujące. się możliwości zaciągania kredytów, które stanowią Zejdźcie na ziemię. Wasz jedyny pomysł ekono- podstawowe źródło finansowania produkcji uzbroje- miczny… nia i sprzętu wojskowego przez zakłady. Sytuację (Poseł Beata Mazurek: Z Irlandią możemy się po- komplikują ograniczenia środków w budżecie MON. równywać.) A zatem wymaga to podjęcia pilnych działań inter- ...jest taki: zwiększyć deficyt budżetowy. Wielka, wencyjnych. W przeciwnym wypadku część z tych wspaniała, wysublimowana kreacja programu eko- zakładów może znaleźć się w bardzo trudnej sytuacji, nomicznego. Po prostu żałosne. I nie porównujcie się na skraju bankructwa. już z Francją, z Anglią, bo to jest inna półka. My nie W związku z tym zwracam się do pana ministra jesteśmy bogatym krajem. Gdy będziemy mieli taki z pytaniem: Czy rząd przewiduje udzielanie poręczeń i gwarancji na przedsięwzięcia o szczególnym zna- poziom, to być może polityka ekonomiczna, gospodar- czeniu dla gospodarki i bezpieczeństwa lub obronno- cza będzie zupełnie inna. ści państwa w wysokości wyższej, niż to jest w pro- Trzy pytania. Pierwsze do pana ministra w spra- cedowanym projekcie – w wysokości wyższej niż 50%? wie utrzymania kursu polskiej waluty. Czy znane są Moje pytanie wynika stąd, że poprawki złożone do w przeszłości, w całej historii, przypadki skutecznej, ustawy o poręczeniach i gwarancjach w dniu wczo- powtarzam, skutecznej interwencji rządu, jeśli cho- rajszym na posiedzeniu Komisji Finansów Publicz- dzi o utrzymanie kursu? Drugie pytanie. Czy rząd nych zostały odrzucone. Myślę, że będziemy jeszcze ma pełną informację o umowach opcyjnych zawiera- na ten temat zapewne dyskutowali, bo te poprawki nych przez przedsiębiorstwa państwowe? Dzisiaj po- w drugim czytaniu zamierzamy złożyć. A o odrzuce- jawiła się taka informacja, że jedna ze spółek PKP niu tych poprawek przede wszystkim zadecydowała straciła kilkadziesiąt milionów. Jest trochę tych opinia pańskiego zastępcy. przedsiębiorstw państwowych. Czy taka informacja Kolejny problem dotyczy możliwości korzystania dotarła już do rządu? z gwarancji i poręczeń przez rolników, którzy doko- nują zakupów ziemi w przetargach ogłaszanych przez Jeszcze pytanie do prezesa NBP, takie właściwie Agencję Nieruchomości Rolnych. W funduszu porę- osobiste. Jaki jest stosunek pana… (Dzwonek) Już czeń kredytowych, który ulega likwidacji, taka moż- kończę. Jaki jest stosunek pana prezesa do utrzymy- liwość była. W związku z tym czy rząd przewiduje wania celu inflacyjnego? Czy nadal należy obniżać kolejną nowelizację ustawy, ażeby jednak tę możli- stopy procentowe, czy jednak trzeba też pomyśleć wość utrzymać? o gospodarce i utrzymywać stopy procentowe na tro- Rodzi się także następna (Dzwonek) refleksja: Czy chę wyższym poziomie niż zero, do którego, mam w sytuacji rosnącego interwencjonizmu państwowe- nadzieję, nie dojdziemy? Były takie przypadki, że go w innych krajach nie należałoby zainicjować akcji w niektórych krajach przyjęto zero i niestety gospo- zachęcania podmiotów publicznych do zakładania darka nie ruszyła. Dziękuję. (Oklaski) i utrzymywania rachunków przede wszystkim w polskich bankach? Dziękuję serdecznie. (Oklaski)

Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:

Dziękuję panu posłowi. Dziękuję bardzo. Pan poseł Marek Zieliński, Platforma Obywa- Pani posłanka Iwona Arent, Prawo i Sprawiedli- telska. wość. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 185

Poseł Iwona Arent: zgodnie z zapowiedziami pana premiera nikt nie powinien stracić. Dziś efektem tych cięć jest utrata Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Panie miejsc pracy w zakładach przemysłu zbrojeniowego. Ministrze! Ja się nie będę odnosiła do wypowiedzi To są dramatyczne momenty. Ja pochodzę z Rado- mojego przedmówcy. Szkoda, że nie czytał naszego mia, gdzie od lat funkcjonuje legendarna fabryka programu, bo może wszystko byłoby jaśniejsze i nie broni, kiedyś zakład potężny, 12-tysięczny, dzisiaj byłoby nieporozumień. zatrudniający 340 osób i w tej chwili zagrożony cię- Ja mam pytanie do pana ministra. Właściwie za- ciami budżetowymi. inspirował mnie pan minister. Miałam w ogóle nie Panie premierze, mówił pan premier o działa- brać udziału w debacie, ponieważ wiele osób zadaje niach antykryzysowych rządu, takich jak chociażby pytania, ale muszę zapytać o pewną sprawę. Powie- gwarancje wypłacalności depozytów. Dobrze, że to dział pan o tym, że bankowość w Polsce nie odczuwa narzędzie jest, ale, panie premierze, proszę się obu- skutków kryzysu, banków kryzys nie dotknął. Może dzić. (Dzwonek) Zwalniani robotnicy na ogół nie mają i ma pan rację. Proszę mi jednak powiedzieć, jak to żadnych depozytów w bankach, żyją z miesiąca na się dzieje, że my, że szarzy obywatele – wiem, bo przy- miesiąc z bardzo skromnych pensji, z których nie są chodzą do mnie ludzie i skarżą się – oboje małżonko- w stanie nic zaoszczędzić. Czy zostały zwiększone wie pracują i obecnie nie mogą otrzymać kredytu środki na pomoc społeczną? Pan premier mówił hipotecznego, nie mogą kupić mieszkania. Co oni o „Programie 50+”. mogą sobie o tym myśleć? Czy jest kryzys, czy go nie ma? Taki zwykły, szary obywatel widzi, że jest kryzys, bo nie może pójść do banku i wziąć kredytu. Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Mam pytanie. Jak pan wytłumaczy tym ludziom, że nie ma kryzysu w bankowości, skoro nie mogą, tak Proszę kończyć, pani poseł, proszę kończyć. jak to było do tej pory, iść i wziąć kredytu hipotecznego, nie mogą zrobić tak jak inni, którzy wzięli kredyty wcześniej? Dziękuję. (Oklaski) Poseł Marzena Dorota Wróbel:

Informuję, że ten program jest programem, który Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: praktycznie nie działa.

Dziękuję, pani poseł. Pani posłanka Marzena Dorota Wróbel, Prawo Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: i Sprawiedliwość. Proszę kończyć, pani poseł. (Poseł Romuald Ajchler: Dopiero półmetek, panie Poseł Marzena Dorota Wróbel: marszałku.)

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Żałuję, że nie ma pana premiera, bo moje pytania są Poseł Marzena Dorota Wróbel: do niego skierowane, zakładam więc, że będą to pytania retoryczne. Co pan premier zamierza realnie zrobić, by odsu- Proszę państwa, dziś dość uważnie słuchałam nąć wizję bezrobocia od najbiedniejszych obywateli informacji pana premiera na temat działań antykry- państwa polskiego? Dziękuję. (Oklaski) zysowych rządu. Chcę zaznaczyć, że obserwujemy wyraźny postęp w zdolności postrzegania przez rząd i osobiście przez pana premiera rzeczywistości. Po Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: paru miesiącach jako ostatni na świecie zauważyli- ście państwo, że w Polsce jest kryzys. Nie widzieliście Dziękuję. tego, gdy uchwalany był budżet oparty za surreali- Pan poseł Zbigniew Kozak, Prawo i Sprawiedli- stycznych założeniach. PiS już wtedy pytał, na czym wość. rząd będzie oszczędzał, jeśli okaże się, że wpływy do budżetu będą znacznie mniejsze od zakładanych przez rząd. Wtedy oskarżani byliśmy o defetyzm. Poseł Zbigniew Kozak: Dziś rząd tnie wydatki na chybił trafił, bo okaza- ło się, że zaklinanie rzeczywistości nic nie dało. W tej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! chwili rząd nawet nie zastanawia się nad narzędzia- Globalne oraz europejskie instytucje finansowe od- mi, które mogłyby ożywić popyt wewnętrzny. Mor- grywają znaczą rolę w kreowaniu polityki finansowej dercze cięcia budżetowe uderzają dziś w sposób szcze- oraz gospodarczej w bardzo wielu państwach. Niejed- gólny w polski przemysł zbrojeniowy. W wyniku cięć nokrotnie w ich władzach zasiadają przedstawiciele wydatków w dwu resortach, w MON i w MSWiA, państw członkowskich, w tym również Polski. Stąd 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 186 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Poseł Zbigniew Kozak tyki Makroekonomicznej, czyli jednym z najważniej- szych ciał, przez 4 lata, do 2001 r. Kiedy w 1997 r. moje 5 pytań. Mam nadzieję, że przynajmniej na obejmował pan tę funkcję, PKB wynosiło 6,8%, kiedy część z nich uzyskam odpowiedź. pan odchodził, oddawał wykonaną pracę, PKB w pań- W organach jakich globalnych i europejskich in- stwie wynosiło 1,2%. Potem przyszedł rząd, w któ- stytucji finansowych zasiadają obecnie osoby desy- rym ministrem był prof. Kołodko. Zastał PKB na gnowane przez Polskę? Jakie organy państwa posia- poziomie 1,2%, oddał PKB na poziomie 3,6%, czyli dają uprawnienia do desygnowania przedstawicieli 3-krotnie podwyższył PKB. Polski do władz wyżej wymienionych instytucji fi- 3 grudnia mówił pan do nas na tej sali: kryzysu nansowych? nie będzie, kryzys Polskę ominie, Polska jest wyspą, Jakie osoby, na jak długą kadencję i w jakim okre- nie bójcie się, nie martwcie się. sie, jakich rządów politycznych, zostały desygnowane Dzisiaj kryzys jest. Premier prosi o pomoc, pyta: do pełnienia funkcji członków organów globalnych czy pomożecie? Pomożemy. i międzynarodowych instytucji finansowych? Jakie (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: W Szczecinie to funkcje pełnią te osoby w tych instytucjach? było.) (Poseł Romuald Ajchler: Głośniej, bo minister nie Tylko że, panie ministrze, oblał pan dwa egzami- słyszy.) ny. Oblał pan egzamin praktyczny w latach 1997– Jeszcze głośniej? –2001, nie poradził pan sobie. Zostawiliście 80-mi- liardową dziurę Bauca. Oblał pan egzamin teoretycz- ny. Zapewniał pan, że kryzys Polskę ominie. Kryzys Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: mamy i wszyscy o tym wiemy. Chciałbym pana zapytać: co zmieniło się w pana Nie, nie, panie pośle, proszę kontynuować, proszę myśleniu – to pytanie traktuję zupełnie poważnie – co nie reagować. zmieniło się w pana myśleniu makroekonomicznym? Czy zmienił pan pogląd na funkcjonowanie finansów państwa? Jeśli tak, to dobrze. Jeśli zaś nie zmienił Poseł Zbigniew Kozak: pan tego poglądu, to ja jestem pesymistą. Tak sobie pomyślałem, panie ministrze, że dam panu drobny Jakie funkcje polityczne, partyjne lub państwowe upominek, książkę prof. Kołodki, w której mówi pełniły przed chwilą wskazane osoby przed powoła- o tym, jak się wychodzi z kryzysu. Jeśli pan ją ma, to niem ich do organów globalnych i międzynarodowych przekaże pan następcy, bo obawiam się, że niedługo instytucji finansowych? Czy organ desygnujący daną taki będzie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) osobę do organu globalnego i międzynarodowej instytucji finansowej posiada uprawnienia do wydawania takiemu przedstawicielowi wytycznych działa- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: nia? Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję panu posłowi. Jako ostatni pytanie zadaje pan poseł Paweł Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: Arndt, Platforma Obywatelska.

Dziękuję panu posłowi. (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: W czasie się Poseł Paweł Arndt: zmieścił.) Mówił nawet krócej niż... Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłan- (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Bo jest dobry.) ki i Panowie Posłowie! Rzeczywiście jako ostatni Pan poseł Bartosz Arłukowicz, niezależny. zabieram głos w tej dyskusji i pewnie nie mam żad- (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Tu trzeba pilno- nego mandatu, żeby ją podsumowywać, ale trudno wać czasu.) oprzeć się wrażeniu, że dzisiaj podczas tej dyskusji, zwłaszcza ze strony opozycji, więcej było demagogii aniżeli zapowiadanej polityki miłości. Czasami odno- Poseł Bartosz Arłukowicz: siłem wrażenie, że opozycja wręcz oskarża nas o to, że wywołaliśmy ten kryzys. Było to takie dziwne do- Dziękuję, panie marszałku. świadczenie… Panie pośle, uspokajam, trzyma się pan poręczy… (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Nie PiS go wywołał.) (Poseł Paweł Arndt: Czas biegnie.) PiS nie wywołał, tego nie twierdzimy, ale czasami Wiem. miałem wrażenie, że jesteśmy o to oskarżani. (Głos z sali: Nie, jeszcze nie jest włączony.) (Poseł Beata Mazurek: To błędne wrażenie.) Panie ministrze, w roku 1997 objął pan stanowi- A przecież rząd przygotował wiele instrumentów, sko szefa Rady Polityki Makroekonomicznej przy które mają nas, przynajmniej w jakiejś mierze, obro- ministrze ﬁnansów. Pracował pan w tej Radzie Poli- nić przed kryzysem światowym; podkreślam: świa- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 187

Poseł Paweł Arndt zrealizowane, bo po prostu nie mogły być zrealizowane z przyczyn, o których zaraz powiem. Były one towym. To dobrze, że instrumenty te są bardzo róż- jednak zrealizowane w takiej kwocie, że wszystkie ne, bo i problemy są różne. O jeden z takich proble- zostały pokryte dochodami, albo uzyskanymi w po- mów chciałbym zapytać. Rzecz dotyczy specjalnych staci zwrotów z Komisji Europejskiej, albo w postaci stref ekonomicznych. Niektóre przedsiębiorstwa zaliczki, jeżeli chodzi o nową perspektywę. A zatem, funkcjonujące w tych strefach mają podpisane umo- reasumując, wydatki te nie przyniosły żadnego defi- wy, w których zagwarantowano odpowiedni pułap cytu budżetowego. zatrudnienia. Firmy obawiają się, że w obecnej sytu- Przechodzę do roku bieżącego, szanowni państwo. acji nie będą w stanie wywiązać się z tych umów. Ten rok to okres, kiedy tak naprawdę dopiero rozpę- Pewnie co innego dotyczy firm, które mają umowy dzamy wydatkowanie środków europejskich. I tu podpisane przed sierpniem ub. r., bo wtedy weszła chciałbym powiedzieć, że wydatki na ten rok zostały w życie nowelizacja ustawy, ale firmy sprzed tej daty zaplanowane w takiej wysokości, że znowu wszystkie obawiają się jednak, że mogą ponieść konsekwencje zostaną pokryte dochodami, że znowu nie będzie ani i w rezultacie będą musiały płacić podatki, z których grosza deficytu, ponieważ, po pierwsze, posiadamy wcześniej były zwalniane. Czy Ministerstwo Finan- zaliczkę z Unii Europejskiej na rozpędzenie tychże sów dostrzega ten problem, czy może Ministerstwo programów operacyjnych, o której była mowa, a po Gospodarki przygotowuje jakąś receptę, jeśli chodzi drugie, zaczynamy certyfikować wydatki do Komisji o sprawy dotyczące firm funkcjonujących w ramach Europejskiej. Po co? Po to, żeby uzyskać zwrot tych specjalnych stref ekonomicznych? Dziękuję bardzo. wydatków. (Oklaski) A teraz krótko na temat przyczyn tej sytuacji, tego, dlaczego tak było w 2008 r. Po pierwsze, po- wiedziałem już, że były zbyt optymistyczne założe- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: nia. Wydatki na programy były planowane w czerwcu – sierpniu 2007 r. przez poprzedni rząd, kiedy Dziękuję panu posłowi. część programów w ogóle jeszcze nie była zatwier- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- dzona, w tym największy, POIiŚ, był dopiero w trak- pana. cie dyskusji z Komisją Europejską. Powiem państwu Głos zabierze podsekretarz stanu w Minister- więcej. Właściwie wszystkie programy zostały wy- stwie Rozwoju Regionalnego pan minister Augu- dyskutowane i zatwierdzone przez Komisję Europej- styn Kubik. ską w okresie od połowy 2007 r. do końca 2007 r., Proszę bardzo, panie ministrze. w tym ostatni dopiero w grudniu. Tyle tytułem przedstawienia szczegółów dotyczących planowania budżetowego. Podsekretarz Stanu Jest jeszcze i druga przyczyna. Mieliśmy rzeczy- w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego wiście bardzo solidne braki, podkreślam: solidne, Augustyn Kubik: jeżeli chodzi o uporządkowanie prawne. Przypomnę po raz kolejny z tego miejsca, że Prawo ochrony śro- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Pano- dowiska i Prawo zamówień publicznych to dwa pod- wie Posłowie! Było sporo pytań dotyczących obszaru stawowe elementy, które naprawdę nie pozwalały działania ministra rozwoju regionalnego, który jest wydatkowywać środków w 2008 r. A że programy nie jednym z kluczowych obszarów, jeżeli chodzi o temat były zatwierdzone do końca, musicie państwo wie- dnia dzisiejszego. Pytania dotyczyły wydatków roku dzieć, że czekała nas ogromna robota – ci, którzy się ubiegłego, dochodów za rok ubiegły, tego, co jest na tym znają, wiedzą, na czym ona polega – dotyczą- w planie wydatków i dochodów na ten rok, chodziło ca wdrożenia systemów realizacyjnych tych progra- też o to, czy w tychże wydatkach jest gwarancja zre- mów operacyjnych. Praktycznie rzecz biorąc, trwało alizowania inwestycji. Pytano o przyczyny tej sytu- to do III kwartału ub. r. Stąd wniosek, że nie było acji, o działania podejmowane przez rząd, o miejsce, wydatków w zaplanowanej wysokości, bo nie mogło w którym jesteśmy obecnie. Było też parę pytań ich być. szczegółowych. Postaram się odpowiedzieć tak syn- I wreszcie być może ostatnia przyczyna, o której tetycznie, jak tylko to możliwe. też bardzo często jest mowa. Mówimy często o pro- Po pierwsze, rozpocznę od 2008 r., do którego bar- jektach kluczowych, projektach podstawowych, o li- dzo często wracamy, niejako zapominając, że to nie ście projektów kluczowych. Były one kompletnie nie- rząd Platformy Obywatelskiej i PSL-u, ale jeszcze, przygotowane i do dzisiaj jeszcze nie zdaje to egzami- praktycznie rzecz biorąc, Prawa i Sprawiedliwości nu. Tyle tytułem przyczyn. planował tamten budżet. Chcę o tym bardzo krótko Przejdę do obecnej sytuacji, do tego, jak jest. Otóż powiedzieć. Budżet był rzeczywiście zaplanowany jest całkiem nieźle, bo jeżeli chodzi o starą perspekty- bardzo optymistycznie; zbyt optymistycznie, jak na wę, to praktycznie w październiku byliśmy pewni, że warunki, w których przyszło nam później działać. będzie 100% do końca grudnia, ale kurs spowodował Jeżeli chodzi o wydatki roku 2008, nie zostały one to, że po prostu gonimy cały czas te 100%. W styczniu 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 188 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie szóste, wprowadzamy zmiany w systemie instytu- Rozwoju Regionalnego Augustyn Kubik cjonalnym w celu usprawnienia procesu wydatkowania środków. Powiem już bardzo szybciutko. mieliśmy poziom wykonania, już po obecnym kursie, Zwiększamy efektywność systemu poprzez lepsze 93,1%, podczas gdy najwyższy, jeżeli chodzi o starą powiązanie wykorzystania środków z mechanizmem perspektywę Unii Europejskiej, 25 krajów, to było bodźcowym dla pracowników, czyli z tą tzw. pomocą 95%. Jeżeli chodzi o nową perspektywę, to w styczniu techniczną, która służy lepszemu wdrażaniu środ- jesteśmy na 5. pozycji – na 25 krajów. Tyle, jeśli chodzi ków unijnych. Proszę państwa, żeby szybko zakoń- o miejsce, w którym jesteśmy. czyć, stosujemy zasadę przekazywania i rozliczania To miejsce, szanowni państwo, się zmienia. Sy- w ramach zaliczek realizowanych projektów w pierw- tuacja jest totalnie dynamiczna. 15 lutego – poten- szej kolejności środków będących wkładem Unii cjalni beneficjenci zgłosili 43 tys. wniosków o dofi- Europejskiej i na samym końcu to powiem, ale to nansowanie na kwotę 88 mld zł. Na koniec grudnia jest bardzo ważne, będziemy certyfikować do Komi- było 39 tys. na 69 mld, a więc mamy w ciągu 1,5 mie- sji Europejskiej środki wynikające z dużych projek- siąca plus 14,7 tys. wniosków na kwotę plus 17 mld. tów, ponieważ prace Komisji Europejskiej idą w tym Mogę wam pokazać wykres, mam go w papierach, kierunku, że taka możliwość zostanie stworzona, mogę przedstawić, jak to wygląda, jeżeli chodzi a pracownicy Ministerstwa Rozwoju Regionalnego o progresję. w procesie uzgadniania tych przedsięwzięć biorą Działania, które zostały podjęte. Już mówiłem bardzo czynny udział. o uporządkowaniu prawnym. Państwo głosowaliście Przejdę do szczegółowych pytań, ale już bardzo nad tymi ustawami i doskonale wiecie, że wszystkie szybko, bo one też na tej sali padły. Dlaczego GDD- te podstawowe hamulce prawne zostały wyelimino- KiA nie może dostać środków w formie zaliczki na wane przez obecny rząd i parlament. (Oklaski) realizację projektów drogowych, skoro otrzymali- Praktycznie rzecz biorąc, nie mamy w tym mo- śmy na ten cel zaliczkę z Unii Europejskiej? To było mencie tych głównych, podstawowych kotwic. Oprócz pytanie pani poseł Gęsickiej. Generalna dyrekcja tego chcę państwu powiedzieć, że na tym się przecież jest państwową jednostką budżetową i jest finanso- nie poprzestaje. Cały czas Ministerstwo Rozwoju Re- wana bezpośrednio z budżetu ministra infrastruk- gionalnego pracuje nad kolejnymi usprawnieniami. tury lub ze środków uruchomionych z rezerwy celo- Wymienię dziewięć podstawowych, które w tej chwi- wej, po prostu w ten sposób jest ona finansowana. li są na topie. Z zaliczki może korzystać i na pewno w chwili obec- Po pierwsze, rozszerzyliśmy katalog beneficjen- nej korzysta. tów, którzy mogą korzystać z zaliczek; zostało to Dlaczego emituje się obligacje dla BGK, dlaczego zrobione przez ministra rozwoju regionalnego w ostat- takie obligacje emitujemy, skoro posiadamy zalicz- nich miesiącach. Efekt jest taki, że będziemy mogli kę? Zaliczka została przekazana na realizację wszyst- przekazywać pieniądze beneficjentom. Po co? Po to, kich programów i działań, nie tylko inwestycji zwią- żeby szybciej były realizowane inwestycje. zanych z inwestycjami drogowymi, nie tylko na nie. Temat drugi. W tej chwili pracujemy nad zmiana- Na te inwestycje w ciągu tych dwóch lat zaplanowa- mi dotyczącymi przekazywania samorządom teryto- no 70 mld zł, więc tej zaliczki by nawet na to nie rialnym dotacji rozwojowej. Chodzi o to, żeby to starczyło. W związku z powyższym oczywiście idzie wszystko szybciej się odbywało, sprawniej, żeby oni tam zaliczka, ale trzeba poszukać innego źródła fi- szybciej przedstawiali wnioski o płatność i deklaracje nansowania. wydatków, które będą certyfikowane do Komisji Eu- Dlaczego nie udzielamy przedsiębiorcom zaliczki ropejskiej. Po trzecie, realizujemy zmiany w zakresie w 100%? Otóż, proszę państwa, tak naprawdę nie przyznawania rezerwy celowej budżetu państwa, udzielamy zaliczki w 100% do całej wielkości inwe- o tym tutaj była mowa. Takie zmiany są w tej chwili stycji, tylko do granic dofinansowania. Na takie 100% na biurkach urzędników, na biurkach pracowni- zaliczki będą udzielane. One są udzielane w tran- ków Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, wespół szach po 20%, po co? Po to, żeby lepiej zmotywować z wszystkimi osobami zainteresowanymi. Po czwar- i po to, żeby uzyskać efekt rozliczenia tejże zaliczki te, wprowadzamy mechanizm konkurencji, jeżeli w postaci wniosku o płatność. chodzi o wydatkowanie środków na regiony, głównie Czy minister finansów uruchomi środki z rezerwy dla regionów. O co chodzi? Już wyjaśniam. Mamy celowej na współfinansowanie krajowe dla progra- 1,3 mld rezerwy, którą chcemy dać tym pięciu regio- mów regionalnych? Na realizację programów regio- nom, które najszybciej, najlepiej wdrażają środki nalnych samorządy otrzymują środki w formie za- unijne, ale wdrażają i przedstawiają wnioski o płat- liczki, oczywiście jest dotacja rozwojowa od ministra ność, to mechanizm zachęty. Po piąte, realizujemy rozwoju regionalnego, ale otrzymują również środki działania dotyczące standardów w zakresie sposobu z dotacji celowej na ten cel ze środków ministra roz- i szybkości realizacji poszczególnych procesów. Zo- woju regionalnego. Chciałbym powiedzieć, że weszła stała dokonana kompletna analiza wszystkiego i chce- w życie uchwalona przez państwa ustawa zmieniają- my maksymalnie skrócić cały proces przyjmowania, ca ustawę o finansach publicznych, która zezwala, zatwierdzania i realizacji wniosków o płatność. Po aby samorządy zatrzymywały jako dochody odsetki 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 189

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie mnożnikowe dla całej gospodarki. Chciałabym pod- Rozwoju Regionalnego Augustyn Kubik kreślić i powiedzieć, że staramy się wykorzystywać już istniejące instrumenty i wypracowywać nowe od środków, które narosły na ich kontach. Te odsetki narzędzia, wspierające zarówno przedsiębiorców są przekazywane tylko, podkreślam: tylko i wyłącz- w ich działalności, jak i obywateli, którzy mogą czuć nie na programy. niepewność w świetle bombardujących ich informacji Czy będzie i czy jest koordynacja działań w zakre- o pogarszającej się sytuacji gospodarczej. Musimy też sie realizacji projektów dotyczących inwestycji w od- pamiętać, że w ekonomii każdy czyn pociąga nie tyl- nawialne źródła energii? Jak wszystkie programy, ko jedno następstwo, ale z reguły wiele następstw tak również te programy i te projekty, które dotyczą i część z nich jest bezpośrednia i natychmiastowa, odnawialnych źródeł energii, poddane są koordyna- natomiast inne są odczuwalne w dłuższej perspekty- cji. To są komitety monitorujące, to są podkomitety wie; o tym nie możemy zapominać. do spraw zagadnień horyzontalnych, to jest zespół, W pakiecie działań ministra gospodarki znajduje jeśli chodzi o proste fundusze, to są zespoły między- się kluczowy dla małych i średnich przedsiębiorstw resortowe i to jest ścisły monitoring, głównie tych program „Kierunki rozwoju systemu funduszy po- dużych programów infrastrukturalnych. życzkowych i poręczeniowych” – nie będę dokładnie Wreszcie pytanie o to, czy został wprowadzony go omawiać. Dodatkowo, jak powiedziałam, będzie- system zaliczkowy dla przedsiębiorców. To było py- my też propagować te instrumenty, które już istnieją, tanie pani poseł Prządki. Tak, oczywiście, już o tym ale może nie są tak znane i przedsiębiorcy, czy pod- mówiłem, system zaliczkowy został wdrożony. Jest mioty gospodarcze, nie o wszystkich wiedzą. Myślę możliwość udzielania zaliczek dla beneﬁcjentów. o programie ramowym na rzecz konkurencyjności W tym rozporządzeniu podnieśliśmy to, co jest bar- i innowacji na lata 2007–2013. Szczególną szansę dzo ważne, podnieśliśmy próg z 1 mln do 4 mln, od przeciwdziałania spowolnieniu gospodarczemu stwa- którego wymagane są tzw. twarde zabezpieczenia. rzają innowacje. Tu chciałabym poinformować, że Do 4 mln można zabezpieczać wekslem. minister gospodarki podjął decyzję o zwiększeniu Szanowni państwo, przepraszam, było dosyć dłu- puli środków na wsparcie inwestycji o 1 mld zł w ra- go, ale starałem się odnieść do wszystkich kwestii. mach działania 4.4, nowych inwestycji o wysokim Na zakończenie chciałbym powiedzieć: naprawdę potencjale innowacyjnym. jest, wierzcie mi, pełna determinacja, jeżeli chodzi Pojawiły się pytania dotyczące wdrażanego systemu o wykorzystanie środków unijnych. To zadanie musi wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla polskiej być zrealizowane i z pewnością będzie zrealizowanie. gospodarki. Odnosząc się do tego: analizie poddano Dziękuję bardzo państwu. (Oklaski) możliwość rozszerzenia katalogu sektorów, które kwa- liﬁkują się do wsparcia z budżetu, a także obniżenie wymagań dotyczących minimalnych kosztów inwesty- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: cji, minimalnej liczby nowych miejsc pracy. Było pytanie dotyczące specjalnych stref ekono- Dziękuję panu ministrowi. micznych. To instrument nadal bardzo popularny, Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie do tej pory nie odnotowaliśmy widocznego spadku Gospodarki pani minister Grażyna Henclewska. zainteresowania inwestowaniem w specjalnych stre- Proszę bardzo, pani minister. fach ekonomicznych. Zarządy stref poddają analizie koszty bieżącej działalności, racjonalizują kierunki promocji oraz wzmacniają służby obsługujące inwe- Podsekretarz Stanu storów. w Ministerstwie Gospodarki Problemy w zakresie obecnie realizowanych in- Grażyna Henclewska: westycji, które z powodu dekoniunktury nie będą mogły być zrealizowane według pierwotnych założeń, Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po- Ministerstwo Gospodarki będzie traktować jako wy- słowie! Było wiele pytań do ministra gospodarki, nikające z okoliczności od nich niezależnych. Rów- koncentrują się one wokół kilku obszarów. Chciała- nież władze lokalne mają na uwadze obecną sytuację bym tylko wspomnieć o pakiecie działań ministra i ułatwiają inwestorom uzyskiwanie pozwoleń, chęt- gospodarki, które mają na celu zmniejszenie dolegli- niej deklarują zwolnienia z podatku od nieruchomo- wości negatywnych zjawisk występujących w polskiej ści czy partycypowanie w kosztach budowy infra- gospodarce. Nie będę ich omawiać, bo propozycje te struktury. były udostępnione na naszej stronie. Pracujemy nad Rozszerzanie stref ekonomicznych – ten proces bardziej konkretnymi zapisami. trwa i prace nad tym są stale prowadzone, realizuje Przygotowując program stymulacji gospodarki, się ok. 20 projektów rocznie. W tej chwili w trakcie musimy dbać o to, aby to wsparcie kierować na te realizacji jest 8 projektów o rozszerzenie specjalnych pola lub sektory gospodarki, które najbardziej są do- stref ekonomicznych. tknięte przez kryzys, i na te pola i sektory gospodar- Były również pytania dotyczące inwestycji w odki, których wspomożenie daje największe efekty nawialne źródła energii. Ten temat, zarówno OZE, 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 190 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie nisterstwo Skarbu Państwa nie wzięło dywidendy Gospodarki Grażyna Henclewska z Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, gdzieś w granicach 300 mln zł. Powód jest bardzo jak i cen energii, był w ubiegłym tygodniu przed- prosty. Ustawa, która miała to umożliwić, została miotem oddzielnej debaty. Informacji udzielała zawetowana przez pana prezydenta, co trochę utrud- pani minister Joanna Strzelec-Łobodzińska. Chcia- nia zebranie dochodów dla budżetu państwa. łabym tylko dodać, że do operatora sieci przesyło- Padło bardzo ważne pytanie, jakie są przewidy- wej PSE Operator SA, jeśli chodzi o OZE, zgłoszo- wania rządu dotyczące tego, jaki będzie wynikający no bardzo dużo wniosków o przyłączenie elektrow- z kryzysu efekt wzrostu bezrobocia, który oczywiście ni wiatrowych do systemu energetycznego. To świad- będzie bardzo dotkliwy dla polskich obywateli, pol- czy o zastosowaniu odpowiedniego systemu wspar- skich rodzin. Jak już wspomniałem, nie wątpię, że cia inwestycji. opozycja z prawa i z lewa wierzy, że jej programy, Ministerstwo Gospodarki opracowuje program polityka, którą proponuje, zmniejszy wzrost bezrobo- rozwoju biogazowni, a wsparcie energii elektrycznej cia wynikający z kryzysu światowego, z kryzysu, z biogazu przewiduje nowelizacja Prawa energetycz- który – jak pan premier powiedział – ma swoje źródła nego. Jeśli chodzi o ceny energii: zapisy nowelizacji tysiące kilometrów od naszych granic. Myślę, że opo- ustawy Prawo energetyczne wprowadzają zasady zycja również nie wątpi, że my także uczciwie wie- transparentności wyceny energii elektrycznej w na- rzymy, że nasze rozwiązania są najlepsze dla Polski. szym kraju, kształtują ich wysokość na poziomie Niemniej jednak, w przypadku posła Kurskiego, nie równoważącym interesy odbiorców i dostawców ener- jestem taki pewien. gii elektrycznej. Będzie to realizowane dzięki zwięk- Było też pytanie, jaki będzie efekt wzrostu bezro- szeniu uprawnień regulacyjnych prezesa URE. bocia. Nie wiemy dokładnie, o ile na skutek kryzysu Chciałabym zapewnić, że szczegółowych odpowie- wzrośnie bezrobocie. Nie mamy pewności co do ska- dzi na wszystkie pytania, które zostały dzisiaj zadali kryzysu światowego, skali kryzysu w Polsce, ale ne, udzielimy na piśmie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) mogę powiedzieć, że gdyby bezrobocie miało wzro- snąć do 12%, to oznaczałoby to 1,5 mld zł dodatkowych kosztów na fundusze przeznaczane na pomoc Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: osobom bezrobotnym, a koszty dla budżetu państwa będą oscylować w granicach miliarda złotych za każ- Dziękuję bardzo, pani minister. dy punkt procentowy wzrostu bezrobocia. To właśnie Głos zabierze minister ﬁnansów Jan Vincent-Ro- te obliczenia, konieczność zabezpieczenia środków na stowski. (Oklaski) wypłaty zasiłków dla bezrobotnych, emerytur, także Proszę bardzo, panie ministrze. leżały u podłoża tej decyzji, którą podjęliśmy, aby znaleźć należyte oszczędności w budżecie na pierw- szą połowę tego roku, właśnie żeby nie pojawiła się Minister Finansów żadna dziura budżetowa, szczególnie dziura w klu- Jan Vincent-Rostowski: czowych funduszach socjalnych, tj. Funduszu Ubez- pieczeń Społecznych lub Funduszu Pracy. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Padło napraw- Wiem, że kryzys, niskie ceny produktów rolnych dę wiele pytań bardzo szczegółowych, spróbuję odpo- uderzają w wielu rolników. Nie mogę powiedzieć, bym wiedzieć najlepiej jak potraﬁę na niektóre z nich. w jakikolwiek sposób nie doceniał wagi tego proble- Chyba pani poseł Masłowska ponownie pytała mu, ale chciałbym podkreślić tylko jedną rzecz, mia- o 150 mln zł w budżecie na 2009 r. na przejściowy nowicie pozytywną stroną tego – skądinąd kłopotli- wykup odsetek od kredytów mieszkaniowych w spół- wego – spadku wartości złotego jest to, że wzrośnie dzielniach mieszkaniowych. Powiedziała, że te pie- wielkość dopłat bezpośrednich dla rolników. Gdyby niądze można by zaoszczędzić, że to pomoc dla ban- kurs utrzymał się na poziomie tego, który był na po- ków. Czy tak naprawdę to jest pomoc dla tych, którzy czątku stycznia, to wtedy kwota… wzięli te kredyty mieszkaniowe? Olbrzymia więk- (Poseł Romuald Ajchler: To dopiero we wrześniu szość tych kredytów była udzielona przez PKO BP. będziemy wiedzieli, panie ministrze.) To program, który istnieje od wielu lat. Nie widzę …tak, ja tylko mówię o tym, co będzie, to nie jest żadnego powodu, żeby specjalnie przejmować się tym, żadna… że rząd dopłaca do kredytów mieszkaniowych w ce- (Poseł Marek Wikiński: Nie daj Boże!) lach socjalnych. Nawet dziwi mnie, że partia, która Mówię o pewnym automatycznym mechanizmie, głosi potrzebę solidarności społecznej, kwestionuje bo jeżeli poważnie debatujemy, a nie tylko jakby się- to. Gdyby pani poseł zechciała przysłać do Minister- gamy do emocji ludzi, to musimy się zastanowić stwa Finansów szczegółowy list, opisując wątpliwo- i wiedzieć, co się dzieje, i co może się stać. Niektóre ści, które ma, natychmiast się tym zajmiemy. rzeczy mają też strony pozytywne. I właśnie chciał- Jeśli dobrze zrozumiałem, pani poseł pytała też, bym powiedzieć, że przy kursie 4,17 oznacza to jakieś dlaczego wzięliśmy dywidendy z Giełdy Papierów miliard czterysta złotych więcej, jeśli chodzi o dopła- Wartościowych, ok. 400 mln zł, i dlaczego rząd, Mi- ty bezpośrednie dla rolnictwa. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 191

Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski kwota w złotych jest mniejsza od wartości w euro. Wobec tego mamy dodatkowe środki, które możemy (Głos z sali: Duża precyzja.) jeszcze spożytkować. Jeśli ta deprecjacja już musiała Padło pytanie, czy rząd zamierza wypłacać środ- mieć miejsce, to szkoda, że nie miała miejsca 6 mie- ki unijne w formie zaliczek dla beneficjentów. O tyle sięcy temu, bo wtedy łatwiej byłoby wykorzystać te to pytanie mnie zdziwiło, że pani minister rozwoju dodatkowe pieniądze, które w ten sposób się pojawi- regionalnego podpisała stosowne rozporządzenie ły. Ale mogę państwu powiedzieć, że co dzień czyni- w ubiegłym tygodniu. my absolutnie niebywałe wysiłki, żeby mieć pewność, Ponadto pytano o liczbę etatów, jej wzrost, liczbę że te środki jednak wydamy, mimo że pojawiły się budynków w Instytucie Pamięci Narodowej. Jestem one w nieoczekiwany sposób na skutek deprecjacji, wdzięczny za tę informację. to nie zmarnujemy ani jednej złotówki, ani jednego Padły też pytania dotyczące stypendiów dla dzie- euro. (Oklaski) Chciałbym powiedzieć, że różnica ci w wieku szkolnym z ubogich rodzin. Mogę powie- między tymi dwoma poziomami wykorzystania: dzieć, że to, co rząd zrobił dwa tygodnie temu, było 95 i 93,1, czyli 1,9%, w tych szczególnych warunkach, tymczasowym zamrożeniem rezerwy na drugi se- jak myślę, jest jednak zrozumiała. mestr szkolny. W międzyczasie będziemy badali moż- Jeśli chodzi o nową... liwości wykorzystywania środków unijnych na zabez- (Poseł Renata Butryn: Sytuację bieżącą.) pieczenie tych stypendiów. Jeżeli się okaże, że te ...perspektywę na lata 2006–2013, to Polska jest możliwości są zbyt ograniczone, to ta rezerwa będzie na piątym miejscu, jeśli chodzi o wykorzystanie środ- odmrożona. (Oklaski) Więc, jak powiedział pan pre- ków unijnych, a piąte miejsce na 25 państw to na- mier, biedne dzieci w żaden sposób nie stracą na kry- prawdę nie jest najgorzej. zysie. Ale oczywiście rozumiem troskę posłów o tę Oczywiście chciałbym, żebyśmy byli na pierw- sprawę, słusznie zadali pytania. Bardzo się cieszę, że szym miejscu, i robimy wszystko, co możemy, żeby mogłem na nie odpowiedzieć. tak się stało. Padło pytanie, dlaczego NBP ma zamiar wyku- Padło pytanie: Co robimy, aby pomóc Staracho- pić z banków obligacje długoterminowe o wartości wicom? Właśnie dziś na posiedzeniu Komitetu Sta- 10 mld zł, i czy ta pomoc dla banków jest potrzebna. łego Rady Ministrów została podjęta decyzja o zwięk- Chyba chodzi o kwotę 8 mld zł. Zdziwiło mnie to py- szeniu Starachowickiej Specjalnej Strefy Ekono- tanie, ponieważ zadał je poseł PiS-u, a te obligacje micznej. zostały wykupione już dwa tygodnie temu przez Na- Było pytanie, czy rząd coś robi, aby ułatwić inwe- rodowy Bank Polski. Jeżeli pan poseł uważa, że to stycje w sektorze prywatnym, wśród przedsiębior- działanie było niestosowne, niesłuszne, to powinien ców? Oczywiście, w ramach paktu stabilizacji rozwo- je postawić panu prezesowi Narodowego Banku Pol- ju wprowadziliśmy przyspieszoną amortyzację dla skiego, bo tę decyzję podjął Narodowy Bank Polski. inwestycji rozwojowych. Osobiście uważam, że to działanie było jak najbar- I było drugie pytanie dotyczące pomocy dla ma- dziej słuszne. Chodziło o zwiększenie płynności sys- łych i średnich przedsiębiorstw. Struktura gwarancji temu bankowego, aby mógł on podtrzymać akcję i poręczeń – o tym zresztą wspomniałem w wystąpie- kredytową, co zresztą jak dotąd robi. Nie wiem, może niu na początku – które będą udzielane przez Bank pan prezes Skrzypek też jest członkiem jakiegoś Gospodarstwa Krajowego, będzie taka, że im mniej- układu, taka była implikacja tego pytania, ale tutaj szy kredyt poręczony, tym większy procent zagwa- pan poseł chyba się trochę pogubił. rantowany albo przez Bank Gospodarstwa Krajowe- Było pytanie, czy rząd zapewni środki na współ- go, albo przez Skarb Państwa, dla tych większych finansowanie zużycia, wydatkowania czy skonsumo- kredytów będzie mniejszy udział gwarancji w każ- wania środków unijnych. Tak, pani poseł, jak najbar- dym kredycie, i to jest oczywiście niezmiernie ważna dziej. W rezerwie przeznaczono na ten cel 44 mld zł pomoc dla mniejszych przedsiębiorstw. i oczywiście te środki będą na ten cel zużyte, nie Co robimy, żeby nie było przepływu kapitału za zostały one w jakikolwiek sposób ograniczone wła- granicę? Wspominałem o tym także wcześniej. Tutaj śnie dlatego, że strategia rządu polega na ochronie jest taki dobry przykład, że można łatwo się pomylić, koniecznych wydatków socjalnych, a także inwesty- jeżeli się za dużo czyta gazet, a za mało się patrzy na cji, akcji inwestycyjnej. Rząd podejmuje ten olbrzymi statystyki. W ostatnim kwartale ubiegłego roku, jak wysiłek, o którym mówił pan minister Kubik, żeby powiedziałem, mieliśmy wzrost finansowania nasze- maksymalnie zmobilizować środki unijne. go systemu bankowego z zagranicy o 54 mld zł, czyli Warto zaznaczyć, że jeśli chodzi środki z kończą- kapitał nie wypływał, ale napływał i to w warunkach cej się już perspektywy na lata 2004–2006, to w Pol- kryzysu. To oczywiście było bardzo ważne w kontek- sce poziom ich wykorzystania wynosi 93,1%, a naj- ście podtrzymania akcji kredytowej także dla przed- wyższy poziom ich wykorzystania w całej Unii Euro- siębiorstw, także dla przedsiębiorców w tym okresie. pejskiej wynosi 95%. Warto pamiętać, że na skutek Jeżeli oczyszczamy tę sumę z efektu deprecjacji, pa- deprecjacji złotego tych środków w pewnym sensie trzymy się na finansowanie netto tego sektora, to jest coraz więcej, ponieważ zakontraktowaliśmy pew- widzimy, że nawet po takiej korekcie mamy wzrost ną kwotę w złotych, a deprecjacja powoduje, że ta finansowania netto naszego sektora bankowego przez 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia 192 narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu

Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski tuacja jest taka, że Komisja proponuje, żeby był jednolity limit dla całej Unii Europejskiej na poziomie zagranicę o prawie 46 mld zł w ostatnim kwartale 100 tys. euro. My na to się zgodzimy, to będzie trud- ubiegłego roku. Myślę, że to chyba jest odpowiedź na ne, ale to nas zabezpiecza właśnie przed taką nisz- pytanie, bo nie wiem dokładnie, czy pytanie dotyczy- czycielską konkurencją. ło finansowania, ale myślę, że chyba tak. I chciałbym tutaj podać taki dość ciekawy przy- Było pytanie o to, czy można podwyższyć cła, czy kład, jak łatwo jest w dobie kryzysu powtarzać infor- minister finansów może podwyższyć cła na produkty macje, które, może w dobrej wierze, przyjmuje się za z Chin. Myślę, że to warto pamiętać, muszę bowiem dobrą monetę, a one nie są prawdziwe. Bardzo dużo powiedzieć, że to nie minister finansów ustala cła gorzkich słów usłyszałem także ze strony bankowców w Polsce – cła są ustalane na poziomie unijnym. w październiku i listopadzie, że wprowadzenie gwa- Mamy unię celną w ramach Unii Europejskiej i cła rancji 50 tys. euro było powolne, że działaliśmy opie- są unijne, a nie polskie, więc minister finansów tego szale, a poza tym, że to jest za mało, że powinniśmy zrobić nie może. gwarantować wszystkie depozyty w nieograniczony Było pytanie o to, co Ministerstwo Finansów robi, sposób. Już wytłumaczyłem, dlaczego to drugie jest aby niepełnosprawni obywatele mogli dostać pracę niemożliwe. Powracając do kwestii szybkiego działa- w administracji publicznej, szczególnie w Minister- nia, chciałbym przypomnieć, że już w końcu listopa- stwie Finansów. Mogę tylko powiedzieć, że niepełno- da i na początku grudnia ustawy zapewniające te sprawni Polacy w dużej mierze boją się szukać pracy gwarancje obowiązywały w Polsce. Podawano nam, nie tylko w administracji publicznej, ale gdziekol- jako przykład szybkiego działania, działalność rządu wiek, dlatego że jeżeli podejmą pracę, to wtedy grozi Niemiec. Prawdą jest, że pani kanclerz na początku im to, że dostaną orzeczenie, że są w stanie pracować października powiedziała, że wszystkie depozyty i że stracą rentę. W pakiecie ustaw, które były przed- w nieograniczony sposób będą gwarantowane w Niem- stawione Wysokiemu Sejmowi w kontekście reformy czech. Ustawa wprowadzająca gwarancję depozytów emerytur, szczególnie emerytur pomostowych, była na poziomie tylko 50 tys. euro została przyjęta przez także ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu rząd niemiecki w tym tygodniu – jedynie przez rząd, Ubezpieczeń Społecznych. Ta ustawa pozwalała nienie przez parlament. To pokazuje, jak naprawdę dzia- pełnosprawnym zatrudnić się bez obawy, że stracą łają często rządy innych krajów. To, że coś się ogła- swoje renty. Niestety pan prezydent tę ustawę zawe- sza, jakiś program stymulacyjny, jakieś działania tował, wszystkie ustawy w tym pakiecie zawetował z zakresu ochrony, nie znaczy, że naprawdę te dzia- i dlatego niepełnosprawni tego robić dzisiaj nie mogą. łania mają miejsce w tym czasie, kiedy są ogłoszone. Niestety w przypadku tej ustawy nie udało się tego Myśmy zadziałali dużo szybciej od Niemców, a i tak weta obalić. Muszę przyznać, że to naprawdę bardzo mówiono, że zrobiliśmy to powoli, opieszale itd. My- przykra i nawet gorsząca sprawa. (Poseł Jan Kulas: Jak tak było można?) ślę, że to bierze się nie tylko z tego, że... Oczywiście Padło pytanie o gwarancje na poziomie 50 tys. euro to zrozumiałe, że opozycja krytykuje rząd, i to jest i poseł, który to pytanie zadał, stwierdził – i słusznie normalne, ale niestety my, Polacy mamy także taką – że bardzo mało Polaków ma tak dużo pieniędzy na tendencję w myśleniu, że na Zachodzie wszystko się swoim koncie. Ja na pewno nie. Oczywiście bardzo robi świetnie, wspaniale, idealnie i szybko, a tylko ważna jest ochrona depozytów Polaków, ale tu także tutaj jest źle. Nie jest tak, proszę państwa. Myślę, że chodziło o to, żeby ci bogatsi, bojąc się o bezpieczeń- to jest dość ciekawy przykład takiej tendencji do prze- stwo swoich pieniędzy, nie zabrali tych pieniędzy do sadnego biczowania się z naszej strony. krajów, gdzie te gwarancje są wyższe, bo wtedy Przejdę teraz do kilku kwestii trochę może bar- zmniejszyłoby się finansowanie naszych przedsię- dziej ogólnych, które też były często poruszane. Pro- biorstw, naszych przedsiębiorców. Tutaj było napraw- szę państwa, przyszedłem tutaj dzisiaj naprawdę dę wielkie zagrożenie. Na samym początku kryzysu z najlepszą wolą, chciałem rozmawiać o kryzysie, Irlandia ogłosiła nieograniczone gwarancje dla konkretnie, merytorycznie, ale bardzo trudno jest to wszystkich depozytów w tym kraju i była olbrzymia robić wtedy, kiedy niektórzy posłowie po prostu po- ucieczka depozytów z Wielkiej Brytanii do Irlandii. wtarzają rzeczy nieprawdziwe, powtarzają rzeczy, Niemcy formalnie ogłosiły podobną gwarancję w paź- o których jasno już wielokrotnie powiedziano, że są dzierniku. Myśmy zadziałali szybko, mogę powie- nieprawdziwe. Ja nigdy nie mówiłem, że kryzys omi- dzieć, że osobiście też zadziałałem, żebyśmy ustalili nie Polskę. Nigdy tak nie mówiłem. Mówiłem, że jednolity pułap – tego jeszcze nie mamy, ale idziemy kryzys bankowy, czysto finansowy, ominie Polskę, w tym kierunku – i uzgodniliśmy, że na poziomie dlatego że Polska ma zdrowy system finansowy. 50 tys. euro będzie ten minimalny pułap. To jakby I było takie niebezpieczeństwo, już o tym mówiłem, zamroziło ten pęd do konkurencji między państwami że gdybyśmy tego nie byli powiedzieli, to nawet zdro- w kierunku coraz wyższych gwarancji, konkurencji, we banki mogłyby upaść, bo w momencie paniki tak której Polska wygrać nie mogła, bo nas nie stać na może się stać. Zawsze mówiłem, że kryzys gospodar- to, żeby wszystkie depozyty, jeszcze większe niż te czy, który będzie miał miejsce na Zachodzie, uderzy 50 tys. euro, gwarantować bez ograniczeń. Teraz sy- w Polsce rykoszetem. Tak się dzieje, to tego się przy- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja rządu na temat planów i działań rządu, zmierzających do zabezpieczenia narodowej gospodarki i polskich obywateli przed skutkami – narastającego na światowych rynkach finansowych – kryzysu 193

Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski to mamy te normalne warunki i dlatego te pytania trzeba skierować do NBP, nie dlatego że uciekamy od gotowaliśmy i mówiliśmy oczywiście, że to spowodu- odpowiedzialności. Gdyby sytuacja była gorsza, je spowolnienie gospodarcze. Mówiliśmy także, przed- zresztą potem natychmiast powiedziałem, przygoto- stawiając budżet, że jeżeli będzie trzeba, to będziemy waliśmy instrumenty: ustawa o płynności instytucji go nowelizowali, że będziemy wprowadzali poprawki. finansowych, ustawa o rekapitalizowaniu, ustawa Wprowadziliśmy poprawkę w grudniu, teraz przygo- o BGK, 40 mld gwarancji i poręczeń. Przecież to nie towaliśmy wariant awaryjny i mówimy, że jeżeli bę- jest brak działania, tylko my te instrumenty trzyma- dzie taka potrzeba, to wprowadzimy nowelizację my w zanadrzu, dlatego że te instrumenty są poży- w połowie roku. No, proszę, naprawdę, jak możemy teczne wtedy, kiedy system bankowy i kredytowy nie rozmawiać rzeczowo, jeżeli się zniekształca to w spo- funkcjonuje normalnie. Gdybyśmy ich użyli wtedy, sób ewidentny, konsystentny i zamierzony, ja nie kiedy funkcjonuje normalnie, to one zakłócą ten sys- wiem, ilu posłów opozycji powtarzało te same rzeczy, tem, bo ten system jest systemem rynkowym, a to nieprawdziwe rzeczy... jest interwencja państwowa. To jest tak, jakby zdro- (Poseł Jan Kulas: Bardzo często głupstwa.) wej osobie założyć gips. Proszę państwa, to bez sensu. To po prostu bardzo utrudnia tę współpracę, na No tak – nic nie robicie, nie chcecie temu atlecie za- którą jesteśmy jak najbardziej gotowi. łożyć gipsu. Nogi nie złamał, ale załóżcie mu gips; no, Jeden z posłów PiS był zdziwiony, że jako profesor nic nie robicie. Przepraszam, myślę, że to nie byłoby jestem magistrem, a nie doktorem. Tak na uniwer- roztropne ani sensowne działanie, szczególnie że na sytetach anglosaskich bywa. Pan poseł z PiS, zakła- długą metę, jak się chodzi w gipsie, to te mięśnie nie dam, jest wielbicielem Keynesa. Chcę panu powie- najlepiej funkcjonują. I dokładnie o coś takiego cho- dzieć, że Keynes nie miał nawet magisterium. (Okla- dzi. A więc mamy ten gips gotowy i go użyjemy, przy- ski) Miał licencję z ekonomii. Nie znaczy to, że nie gotowaliśmy go i nawet pomieszaliśmy z wodą, ale był – w tamtym czasie – wielkim ekonomistą. I był nie będziemy go używali przedwcześnie. oczywiście profesorem ekonomii. Inne systemy, prze- Kilkakrotnie posłowie mówili, bardzo słusznie, praszam. myślę, że nie można czynić porównań do takich kra- Jeden z posłów wspomniał o profesorze Gomułce. jów, jak Niemcy, Wielka Brytania, Stany Zjednoczo- Powiedział, że profesor Gomułka ostrzegał we wrze- ne, które bez problemu mogą dostać kredyt przy śniu czy w październiku, że będzie kryzys – zresztą bardzo niskim oprocentowaniu. Mam na myśli pań- ja też o tym mówiłem – i że chyba dlatego przestał stwa oczywiście. Ale podczas zadawania pytań mój być ministrem finansów. Niestety, profesor Gomułka kolega pan minister Radziwiłł powiedział mi, że wła- odszedł w marcu (Wesołość na sali) i wtedy o kryzy- śnie w styczniu Niemcom nie udało się sprzedać ob- sie nic nie mówił, tylko powiedział, że odchodzi, po- ligacji o wartości 2 mld euro. Rzecz niesłychana chy- nieważ obawia się, że rząd nie będzie dość zdetermi- ba od 2001 r., nawet Niemcy zaczynają mieć z tym nowany, jeśli chodzi o reformę służby zdrowia. Sam problem. I sam wspomniałem o tym, że Stany Zjed- przyznawał, że się zupełnie w tej sprawie… A, i eme- noczone też ten problem zaczynają widzieć, bo tam rytur pomostowych. Zresztą sam mi się przyznał rentowności wzrosły z 2 do prawie 3%. ostatnio, że w tych sprawach absolutnie się pomylił. Ja nie wiem, jak można powiedzieć, że ta cała Pan marszałek Dorn powiedział – to było ciekawe dyskusja o dostępie do kredytu, o dostępie do moż- wystąpienie i muszę powiedzieć państwu z PiS, że liwości finansowania deficytu budżetowego, jest chyba nie działaliście na własną korzyść... (Wesołość niekonkretna i niemerytoryczna. Dokładnie i kon- na sali) kretnie podawaliśmy rentowności w poszczególnych (Poseł Jan Kulas: Wyrzucając go.) krajach, mówiliśmy, co się działo wtedy, kiedy kraj (Poseł Iwona Arent: Poradzimy sobie.) zwiększył deficyt. Dobry przykład to jest Grecja. ...nie, to jest jednak klasa. To jest jednak klasa. Grecja zwiększyła swój deficyt, poszła drogą, którą Nie ma tej klasy już. Pan marszałek Dorn, którego proponuje marszałek Dorn czy pani przewodniczą- bardzo cenię, ale ekonomistą nie jest, powiedział że ca. Ich marża, którą oni płacą w odniesieniu do ob- jest jakby front tych, którzy chcą działać, i jest front ligacji niemieckich, wzrosła 12-krotnie – z 1/5 naszej tych, którzy odmawiają odpowiedzialności w sprawie marży do tego samego poziomu, jaki my mamy. Na- polityki monetarnej. Myślę, że chyba nie słuchał tego, sza oczywiście też wzrosła, ale tylko 2,5 razy – na co powiedziałem. Ja powiedziałem, że w normalnych skutek kryzysu wzrosła, bo jest mniejsze zaufanie warunkach odpowiedzialność za płynność w syste- do wszystkich, ale grecka 12-krotnie na skutek tego, mie bankowym ponosi bank centralny. To nie jest że zwiększyli deficyt. Jeśli to nie jest konkretna, kwestia unikania odpowiedzialności. To jest kwestia merytoryczna analiza sytuacji, to nie wiem, co mo- konstytucji. Gdybyśmy weszli na ten teren w normal- głoby być taką analizą. nych warunkach, to przyjęlibyśmy instrumenty de- Jeden z posłów zarzucił mi, że za często wytykam cydujące o akcji kredytowej i tym samym decydujące Węgrom, iż mają złą kondycję gospodarczą, że płacą o polityce pieniężnej, bo to są jakby dwie strony tej 11,5% za swoje obligacje dwuletnie i że to może spo- samej monety, można by powiedzieć. Powiedziałem wodować jakieś niesnaski między Polakami i Węgra- także, że ponieważ Polska ma silny system bankowy, mi. W tym miejscu chcę przeprosić braci Węgrów, ale 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 194 Pytania w sprawach bieżących

Minister Finansów Jan Vincent-Rostowski nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do posta- wienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie oni bardzo dobrze wiedzą, dlaczego to mówiłem. Otóż posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie jestem profesorem ekonomii na uniwersytecie w Bu- może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca od- dapeszcie od 13 lat i od 10 lat mówię Węgrom: uwa- powiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marsza- żajcie; jeśli nie przestaniecie zwiększać deficytu, to łek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu będziecie mieli katastrofę, wpadniecie w pułapkę za- odpowiedzi na pytanie dodatkowe. dłużenia. Nie byłem oczywiście jedynym ekonomistą, Pierwsze pytanie. Posłowie Krzysztof Gadowski który to mówił. Niestety, tak się stało, i po prostu nie i Marek Wójcik, Platforma Obywatelska, w sprawie chcę, żeby w Polsce stało się to samo. Już widziałem wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglo- to na własne oczy. I teraz mogę państwu powiedzieć, wy w oparciu o przepisy ustawy o ekwiwalencie pie- że ostatnia, bardzo dla nas niemiła prognoza, zresz- niężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla tą banku komercyjnego, więc nie biorę jej zbyt po- osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górni- ważnie, mówiła, że w Polsce nie będzie żadnego wzro- czych – do ministra gospodarki. stu. Jest to zapewne przesadzony pesymizm, ale oni Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie przewidywali, że na Węgrzech będzie spadek PKB Gospodarki pani minister Joanna Strzelec-Łobo- o 5%. Dlaczego? No właśnie z tych powodów. I jak dzińska. widzę, że politycy w tej Izbie proponują Polsce, żeby Proszę bardzo o pytanie. szła tą samą katastrofalną drogą, to przepraszam, ale nie mogę o tym nie wspomnieć. Myślę, że zresztą sami Węgrzy są tego bardzo świadomi. Poseł Krzysztof Gadowski: Było tutaj kilku posłów, którzy są entuzjastami prof. Kołodki. I chciałbym tylko skończyć na tym, że Dziękuję, panie marszałku. dobrze pamiętam – zresztą pani przewodnicząca też Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! powoływała się na prof. Kołodkę, ja bym panią jednak Uchwalona w 2007 r. ustawa o ekwiwalencie pienięż- ostrzegł przed tym – jak w 1989 czy 1990 r. pan prof. nym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób Kołodko zauważył, że jest problem: ludzie nie chcą uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych trzymać pieniędzy w bankach, a brakuje kredytów dla otworzyła osobom uprawnionym drogę do ubiegania przedsiębiorstw. I pan prof. Kołodko zasugerował pro- się o świadczenie, do którego, jak stwierdził Trybu- ste rozwiązanie – wyższe stopy procentowe od depo- nał Konstytucyjny, miały prawo. Teraz, starając się zytów niż od kredytów. Wtedy ludzie chętnie będą o ekwiwalent, napotykają kolejne przeszkody. Więk- trzymali pieniądze w bankach i będzie tani kredyt dla szość złożonych wniosków do oddziałów ZUS, a chciał- przedsiębiorstw. Dziękuję państwu. (Oklaski) bym przypomnieć, że zostało ich złożonych prawie 14 tys., została rozpatrzona negatywnie. W związku z tym zainteresowani odwołują się do sądów. Z infor- Wicemarszałek Stefan Niesiołowski: macji od składających wnioski, od oddziałów ZUS na Śląsku wynika, że sądy w coraz większej liczbie Dziękuję bardzo, panie ministrze. spraw orzekają na korzyść osób składających wnio- Zamykam dyskusję. ski. Procedura jednak się wydłuża, sprawy trafiają Proponuję, aby Sejm przyjął informację do wiado- do sądów pierwszej instancji, następnie do drugiej, mości. a stamtąd zdarza się, że z powrotem trafiają do (Poseł Iwona Arent: Nie otrzymałam odpowiedzi.) pierwszej instancji. Taki tryb rozpatrywania wnio- Proszę, o co pani pyta? sków jest czasochłonny i niezwykle kosztowny. Po- (Poseł Iwona Arent: Chciałabym prosić o odpo- woduje to niezadowolenie i zniecierpliwienie zainte- wiedź na piśmie, bo nie otrzymałam odpowiedzi.) resowanych stron. Dobrze, na piśmie, proszę bardzo. Ale to już jest Oddziały ZUS zasypywane są wnioskami dotyczą- kwestia pana ministra, ja nie mam na to wpływu. cymi wciąż tych samych spraw, bo co roku wpływają Pan minister słyszy. Ja nie mam wpływu na to. nowe za kolejne lata. Na sądowych wokandach na Słucham? Śląsku widnieją przede wszystkim sprawy związane (Poseł Małgorzata Sadurska: Zgłaszamy sprzeciw.) z ekwiwalentem za deputat węglowy. Aha, sprzeciw. W związku z tym pytam panią minister: Czy W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie infor- ukształtowana linia orzecznictwa sądowego na bazie macji. jednorodnych i analogicznych spraw może posłużyć Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy do przygotowania modelowego sposobu załatwiania w bloku głosowań. wniosków? Czy w sprawach, w których w orzecznic- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. twie sądowym zasądzono jednoznaczne uprawnienie porządku dziennego: Pytania w sprawach bie- do ekwiwalentu, po uprawomocnieniu się wyroku żących. sądu pierwszej instancji ZUS może wypłacić ekwiwa- Przypominam, że postawienie pytania nie może lent, nie odwołując się do sądu drugiej instancji? trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi I ostatnie pytanie: Czy minister gospodarki zamierza 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 195

Poseł Krzysztof Gadowski tyczną realizacją tego uprawnienia, to jest temat do następnych dużych dywagacji wynikających z pozio- skierować do ZUS jasne wytyczne, które umożliwią mu osiąganych emerytur przez te osoby. sprawną pracę ZUS i odciążą sądy od nieuzasadnio- Ministerstwo Gospodarki zgodnie z ustawą o ekwi- nej konieczności ponownego orzekania w tysiącach walencie pełni jedynie rolę dysponenta środków bu- spraw, w których nic się nie zmienia. Dziękuję. dżetowych, które są przekazywane do Zakładu Ubez- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek pieczeń Społecznych w celu wypłaty ekwiwalentu. Sejmu Jarosław Kalinowski) Tak ZUS, jak i Ministerstwo Gospodarki zgodnie z ustawą o ﬁnansach publicznych są zobowiązane do dbałości o należyte i zgodne z przeznaczeniem wy- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: datkowanie środków publicznych. Z tego powodu, gdy osoby składające wnioski o ekwiwalent nie dokumen- Dziękuję, panie pośle. tują należycie, czyli zgodnie z ustawą, swoich praw Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini- lub nie spełniają wymogów ustawowych, wydawane sterstwie Gospodarki pani Joanna Strzelec-Łobo- są przez ZUS decyzje odmowne, od których zaintere- dzińska. sowani, co rzecz oczywista, składają odwołania. Bardzo proszę, pani minister. W przypadku gdy wyrok sądu pierwszej instancji jest uprawomocniony, ekwiwalent jest wypłacany. Podsekretarz Stanu Sądy w orzeczeniach wskazują bardzo często na w Ministerstwie Gospodarki nieskuteczne wypowiedzenie układów zbiorowych Joanna Strzelec-Łobodzińska: pracy przez PRG i zasądzają wypłatę ekwiwalen- tów. Orzecznictwo nie jest jednak absolutnie jed- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kwestia upraw- noznaczne. nień pracowników PRG do ekwiwalentu za deputat Wobec ilości spraw sądowych Ministerstwo Go- węglowy ma długą i bardzo skomplikowaną historię. spodarki, zwracając uwagę na istniejący problem, Do 31 grudnia 2001 r. otrzymywali oni go na podsta- wystąpiło do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z proś- wie ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamien- nego do funkcjonowania w warunkach gospodarki bą o przekazanie informacji o ilości spraw prawomoc- rynkowej. W wyniku zmiany tej ustawy z grudnia nie rozstrzygniętych w drodze sądowej, w tym ko- 2001 r. zostali tego prawa pozbawieni. Zmianę usta- rzystnych rozstrzygnięć dla emerytów i rencistów, wy uznano za niekonstytucyjną i aktualnie obowią- z podziałem na poszczególne przedsiębiorstwa robót zująca ustawa z lipca 2007, o której mówił pan poseł, górniczych, ponieważ z tego względu sytuacja jest o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bez- zróżnicowana, oraz ilości spraw, w których zapadły płatnego węgla dla osób uprawnionych z PRG reali- orzeczenia potwierdzające stanowisko ZUS-u, odrzu- zuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego poprzez conych bądź oddalonych. stworzenie podstawy prawnej do wypłacania ekwi- Po analizie tego materiału ministerstwo rozważy walentu. albo wystąpienie o zmianę ustawy lub, co wydaje się Warunki uprawniające do ekwiwalentu są w uprosz- czeniu trzy: trzeba było uzyskać prawo do emerytury prostszą i szybszą drogą, o zobowiązanie ZUS-u, o ile lub renty w przedsiębiorstwie robót górniczych, być służby prawne potwierdzą taką możliwość, do skie- uprawnionym do bezpłatnego węgla na podstawie rowania do sądu wniosków o stwierdzenie skutecz- układu zbiorowego pracy dla pracowników zakładów ności rozwiązania układów zbiorowych pracy w po- górniczych z 1991 r. i nie pobierać ekwiwalentu po 31 szczególnych PRG. Wtedy można by już na podstawie grudnia roku 2001. takiego ogólnego wyroku dotyczącego generalnie Dwa ostatnie warunki budzą określone kompli- sprawy funkcjonującego bądź nie układu zbiorowego kacje i są przedmiotem sporów i różnych interpreta- pracy orzekać jednolicie w stosunku do pracowników cji. W okresie transformacji bowiem wiele przedsię- określonego przedsiębiorstwa. Mamy nadzieję, że ta- biorstw robót górniczych zostało zlikwidowanych lub kie postępowanie usprawni orzecznictwo. Jeśli się nic odstąpiło od stosowania postanowień układów zbio- nie zmieni, pozostaje tylko droga polegająca na zmia- rowych i tym samym wielu emerytów i rencistów z tych przedsiębiorstw zostało pozbawionych deputa- nie ustawy. Dziękuję. (Oklaski) tu węglowego, do którego wydawania przedsiębior- stwa były uprawnione. Należy jednak podkreślić, że osobom tym na podstawie art. 10 ustawy Kodeks Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: pracy z dniem, w którym tracą moc postanowienia układu zbiorowego pracy, wartość przysługujących Dziękuję bardzo, pani minister. na jej podstawie świadczeń uwzględniono w podsta- Pytanie dodatkowe zada poseł Marek Wójcik, wie wymiaru emerytury lub renty. Jak było z prak- Platforma Obywatelska. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 196 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Marek Wójcik: Pan poseł Joachim Brudziński i pani poseł Miro- sława Masłowska, Prawo i Sprawiedliwość, zadadzą Pani minister, bardzo dziękuję za odpowiedź pytanie skierowane do prezesa Rady Ministrów i przytoczenie faktów związanych ze zmianami usta- w sprawie budowy stałego połączenia między wyspa- wy i z tą trudną sytuacją. Widzę po pani odpowiedzi, mi Uznam i Wolin w Świnoujściu. że ma pani świadomość skomplikowanej sytuacji Bardzo proszę, pan poseł Joachim Brudziński. i tego, że osoby uprawnione to są takie osoby, które oczekują na przyznanie słusznych ekwiwalentów za deputaty węglowe. Już raz wypowiadał się w tej spra- Poseł Joachim Brudziński: wie Trybunał Konstytucyjny. Osoby uprawnione po- kładały duże nadzieje również w regulacji ustawowej, Dziękuję, panie marszałku. która została podjęta w poprzedniej kadencji Sejmu. Wysoka Izbo! Panie Premierze! Budowa stałego Niestety poziom ich zaufania do państwa w dalszym połączenia między wyspami Uznam i Wolin w Świ- ciągu ulega obniżeniu, dlatego że ta sprawa nie ma noujściu jest zadaniem podstawowym zawartym jednoznacznego finału, nie ma jednoznacznego roz- w indykatywnym wykazie kluczowych i dużych pro- strzygnięcia i przeciąga się w czasie. jektów dla Programu Operacyjnego „Infrastruktura W związku z tym chciałbym zapytać panią mini- i środowisko”. W celu zachowania harmonogramu ster o terminy. Kiedy ministerstwo dokończy analizę, realizacji projektu niezbędne jest pilne wpisanie go o której pani minister wspominała? I czy należy się na listę „Programu budowy dróg krajowych” oraz spodziewać i kiedy propozycji nowelizacji ustawy? ujęcie go jako priorytetowego. Rozumiem, że (Dzwonek) chodzi o nowelizację głów- Decyzja o finansowaniu musi nastąpić w bieżą- nie definicji osoby uprawnionej, która jest zawarta cym miesiącu. W przeciwnym razie grozi nam wy- w przedmiotowej ustawie. Dziękuję. kreślenie projektu stałego połączenia między wyspami z tzw. listy indykatywnej, co może skutkować utratą ok. 100 mln euro przewidzianych na ten pro- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: jekt, utratą przede wszystkim przez nasz region, przez woj. zachodniopomorskie i przez samo Świno- Dziękuję bardzo. ujście. Obecnie ukończone zostało opracowanie stu- Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie dium techniczno-ekonomicznego oraz studium wy- Gospodarki pani Joanna Strzelec-Łobodzińska. konalności. Bardzo proszę. Mieszkańcy Świnoujścia, jak i wszyscy korzysta- jący z wypoczynku w kurorcie od lat czekają na priorytetowe potraktowanie budowy stałego drogowego Podsekretarz Stanu połączenia Świnoujścia z resztą Polski. Brak konty- w Ministerstwie Gospodarki nuacji bardzo zaawansowanego już projektu byłby Joanna Strzelec-Łobodzińska: wielką stratą dla wszystkich oczekujących na stałe połączenie między wyspami, a tak naprawdę stałe Tych spraw jest bardzo dużo, jak państwo zwróci- li uwagę, więc przeprowadzenie pełnej ewidencji, jesz- połączenie po 60 latach tej części Polski, która znaj- cze z podziałem na przedsiębiorstwa, pewnie trochę duje się na wyspie Uznam, z resztą kraju. potrwa. Natomiast uważamy, że w ciągu dwóch tygo- Szczególną uwagę zwraca fakt, że projekt jest podni, półtora – może jeśli ZUS nam nie udzieli informa- pierany przez wszystkie organizacje polityczne i sa- cji i będziemy musieli go ponaglić, to góra miesiąca – morządowe w Świnoujściu. Podczas poniedziałkowe- będziemy mogli rzetelne dane przedstawić. A w mię- go posiedzenia świnoujskiej rady miasta radni przy- dzyczasie uzyskamy opinię prawną co do uprawnienia jęli jednogłośnie uchwałę w sprawie apelu do premie- ZUS-u do złożenia wniosków o stwierdzenie skutecz- ra rządu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczącego reali- ności bądź nieskuteczności rozwiązania układów zbio- zacji stałego połączenia pomiędzy wyspami Wolin rowych pracy. Jeżeliby stwierdzono, że ZUS nie jest i Uznam. uprawniony, nie będąc stroną tych układów, do wystę- Pytania. Czy rząd zamierza wpisać ten projekt do powania o takie stwierdzenie, to wtedy pozostaje tylko programu budowy dróg jeszcze w tym miesiącu, aby droga ustawowa i rozpoczniemy niezwłocznie prace mógł on być realizowany zgodnie z przyjętym har- nad zmianą tej części ustawy, która definiuje osobę monogramem? Jeżeli rząd nie planuje realizacji pro- uprawnioną, w kierunku znacznego uproszczenia tego jektu budowy tunelu między wyspami Uznam i Wolin zagadnienia. (Oklaski) w Świnoujściu w ramach tzw. listy indykatywnej, to w jaki sposób rząd ma zamiar zrealizować ten prio- rytetowy dla Polski projekt? Czy prawdą jest, że przy Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: rezygnacji z pieniędzy unijnych będzie forsowany projekt partnerstwa publiczno-prywatnego po to, aby Dziękuję bardzo, pani minister. uczynić płatną przeprawę przez ten tunel, o ile Przechodzimy do kolejnych pytań. w ogóle kiedykolwiek by powstała? 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 197

Poseł Joachim Brudziński studium przewiduje na 18 tys. pojazdów, można zwe- ryfikować plan, zakres rzeczowy tej inwestycji, moż- Kończąc, pytam: Czy taka, a nie inna postawa na go, mówiąc bardzo prostym językiem i obrazowo, rządu wobec tej niezwykle ważnej nie tylko dla Świ- odchudzić. Połączenie to można zrealizować w zakre- noujścia, woj. zachodniopomorskiego, ale w wymia- sie jednego tunelu albo dwóch nitek tunelu z jednym rze symbolicznym dla całej Polski inwestycji spowo- pasem ruchu i z poboczem awaryjnym. dowana jest tym, że za swoich rządów Jarosław Ka- Ta inwestycja nie zostanie wykreślona z listy in- czyński dwukrotnie osobiście w Świnoujściu zapew- dykatywnej w Programie Operacyjnym „Infrastruk- niał świnoujścian, że ten tunel powstanie? Czy wła- tura i środowisko”, jednak trzeba sobie zdawać spra- śnie dlatego jest taki, a nie inny stosunek rządu wę z tego, że musimy znaleźć dodatkowe źródła fi- Donalda Tuska do tej inwestycji, czy może dlatego, nansowania dla tego projektu. że samorząd Świnoujścia nie jest w rękach Platformy Chciałabym w tym miejscu z całym przekonaniem Obywatelskiej i jest karany za to, że mieszkańcy Świ- podkreślić, że nie jest konieczne wpisywanie priory- noujścia nie poparli Platformy w ostatnich wyborach? tetowo w bieżącym miesiącu tej inwestycji do progra- Dziękuję uprzejmie. mu budowy dróg. Finansowanie tej inwestycji jest możliwe w partnerstwie publiczno-prywatnym, ta opcja nie jest wykluczona. Natomiast to, co rozważa- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: my w Ministerstwie Infrastruktury i w sprawie czego już konsultowaliśmy się z ekspertami z inicjatywy Dziękuję bardzo, panie pośle. Jaspers, którzy pracują m.in. dla Europejskiego Ban- Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie ku Inwestycyjnego, to realizacja tej inwestycji w tzw. Infrastruktury pani Patrycja Wolińska-Bartkiewicz. modelu hybrydowym, wykorzystującym środki unij- Bardzo proszę. ne, które na dzień dzisiejszy, biorąc pod uwagę sza- cunkową wartość tej inwestycji, to tylko 20% warto- ści całkowitej projektu, a które zostałyby uzupełnio- Podsekretarz Stanu ne przez wkład publiczny i prywatny. Jest możliwość w Ministerstwie Infrastruktury finansowania tej inwestycji w ten sposób. Patrycja Wolińska-Bartkiewicz: Chciałabym podkreślić, że decyzja o tym, w jaki sposób ta inwestycja będzie finansowana – czy ze Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- środków programu, czy ze środków budżetowych, czy stwo! Inwestycja pt. „Budowa stałego połączenia ze środków prywatnego partnera, czy z pomiesza- między wyspami Uznam i Wolin w Świnoujściu” rze- niem tych dwóch systemów – zostanie podjęta w naj- czywiście znajduje się na podstawowej liście indyka- bliższym czasie. Myślę, że do połowy roku będziemy tywnej Programu Operacyjnego „Infrastruktura znali sposób wykonania tej inwestycji i sposób jej fi- i środowisko”. Było kilka weryfikacji tej listy i ta in- nansowania, bo nie ukrywam, że trzykrotny wzrost westycja do tej pory nie została zlikwidowana, nie w stosunku do tego, co było założone na liście indy- zeszła z tej listy, co świadczy o tym, że na ostatnie katywnej, to jest dosyć spory problem, ponieważ dzi- pytanie pana posła mogę już odpowiedzieć negatyw- siaj strona publiczna musi znaleźć dodatkowe 70% nie. Rząd docenia wagę stałego połączenia pomiędzy wartości całej inwestycji. Tak więc myślę, że w poło- wyspami Wolin i Uznam i to nie podlega żadnej wąt- wie tego roku będzie znana formuła realizacji tej pliwości. inwestycji. Dziękuję bardzo. Wyjaśnię jednak kilka kwestii. Całkowita kwota, całkowita wartość tego projektu wpisana na listę to jest 415 mln zł. Kwota dofinansowania na liście to Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: 211 860 tys. zł. Rzeczywiście powstało studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowe dla tej inwestycji, Dziękuję bardzo, pani minister. odebrane pod koniec zeszłego roku, które wskazuje Pytanie dodatkowe – pani poseł Mirosława Ma- optymalny wariant realizacyjny dla tej inwestycji, słowska, Prawo i Sprawiedliwość. czyli budowę tunelu pod rzeką Świną, który miałby dwie jezdnie po dwa pasy ruchu. Docelowa przepu- stowość w obu kierunkach to 40 tys. pojazdów. Sza- Poseł Mirosława Masłowska: cunkowa wartość tej inwestycji według tego studium to jest 1300 mln zł, trzy razy więcej niż to, co istnie- Pani Minister! Z jednej strony to cieszymy się, że je na liście indykatywnej. ta propozycja nie została całkowicie niezałatwiona, Wartość szacunkowa wzrosła trzy razy, ale jesz- ale z drugiej strony od bardzo wielu lat, od 20 lat to cze nie ma dokładnego projektu budowlanego dla tej już na pewno, mówi się o połączeniu wyspy Wolin inwestycji, to jest szacunkowa wartość wynikająca z wyspą Uznam. Jest to niezwykle ważne ze wzglę- ze studium, które można jeszcze poprawić, ponieważ dów, o których kolega już wcześniej powiedział, ale przy przepustowości 40 tys. pojazdów w obu kierun- wiadomo – jest to właściwie jedyne połączenie Świ- kach, gdy średniodobowy ruch w roku 2030 to samo noujścia z Polską. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 198 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Mirosława Masłowska Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:

Czy wiadomo jest państwu, że promy, które w tej Dziękuję bardzo, pani minister. chwili tam pływają, są bardzo wyeksploatowane, że Przechodzimy do zadania kolejnych pytań. również koszt tej floty jest bardzo wysoki? W końcu Posłowie Wiesław Andrzej Szczepański, Witold chcielibyśmy tak jednoznacznie usłyszeć, kiedy i fak- Klepacz i Zbigniew Matuszczak z klubu Lewica za- tycznie jaki koszt jest w stanie ponieść w tej chwili dadzą pytania prezesowi Rady Ministrów w sprawie państwo, żeby tę przeprawę uskutecznić, dlatego że, realizacji rządowego planu budowy dróg krajowych jeśli chodzi o mówienie o hybrydowych sposobach czy i autostrad oraz zagrożeń w jego realizacji wynika- jących z ograniczeń środków finansowych, a także ewentualnie o tym, że mieszkańcy mieliby do tego do- sposobu jego finansowania. płacać, taka gmina czy nawet takie miasto jak Świno- Jako pierwszy wystąpi poseł Wiesław Andrzej ujście nie jest w stanie udźwignąć tych finansów. Tak Szczepański. więc prosiłabym o bardziej dokładną odpowiedź na pytanie, czy faktycznie i kiedy można liczyć na to, że ta inwestycja zostanie wpisana na listę wydatków. Poseł Wiesław Andrzej Szczepański:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: We wrześniu 2007 r. ówczesny rząd przyjął „Program budowy dróg krajowych i autostrad”. Zakładał on Dziękuję bardzo, pani poseł. budowę ponad 3 tys. km dróg ekspresowych i auto- Odpowiada pani Patrycja Wolińska-Bartkiewicz, strad do roku 2012. Niestety wydaje się, że założenia podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury. tego planu od samego początku były nierealne, bowiem w październiku ubiegłego roku okazało się, że 1/3 zaplanowanych dróg ekspresowych nie powstanie Podsekretarz Stanu do roku 2012. W ubiegłym roku, według nieoficjal- w Ministerstwie Infrastruktury nych informacji, na budowę dróg z planowanych po- czątkowo 20,8 mld zł nie wykorzystano 7 mld zł. Patrycja Wolińska-Bartkiewicz: Początek tego roku przyniósł cięcia w budżecie spowodowane kryzysem gospodarczym. Już na starcie Odpowiadając na pytanie pani poseł, kiedy fak- zmniejszono planowane wydatki na drogi o 4 mld zł. tycznie zostanie podjęta decyzja, to ja nawiążę do 9,8 mld zł przeniesiono z budżetu generalnej dyrekcji tego, co już wcześniej powiedziałam. Na dzień dzisiej- do budżetu Krajowego Funduszu Drogowego. Jest już szy my nie znamy nawet faktycznych kosztów tej połowa lutego, a wykonawcy nie wiedzą, jaki będzie inwestycji, ponieważ nieprawdą jest, że ta inwestycja budżet generalnej dyrekcji w 2009 r. Stwarza to duże jest zaawansowana. Pomimo 20 lat oczekiwania na zagrożenie dla realizacji programu budowy dróg. tę inwestycję nie przygotowano jej pod względem do- W związku z tym mam następujące pytania. Dla- kumentacyjnym. Studium techniczno-ekonomiczno- czego dokonano korekty i zmniejszono budżet gene- -środowiskowe to jest pierwszy podstawowy etap ralnej dyrekcji o 4 mld zł? Czy wiedziała ona już na przygotowania realizacji inwestycji. samym początku, że nie wykona planu rzeczowego, czy też rząd po prostu nie ma tych środków w budże- Dlatego też istotne jest bardzo dokładne prześle- cie? Jaki będzie rzeczywisty budżet generalnej dy- dzenie modelu realizacji tego połączenia, które jest rekcji w roku 2009? W jakich transzach będzie on ważne – tego faktu nikt nie przekreśla. To, że rząd przekazywany przez Ministerstwo Finansów? Jaki zdaje sobie sprawę z wagi problemu w mieście Świ- będzie budżet Krajowego Funduszu Drogowego? noujściu, podkreśla fakt, że ta inwestycja nie zosta- W 2009 r. wpływy z opłaty paliwowej mogą drastycz- ła wykreślona, a mogła zostać, ponieważ szacunko- nie spaść, a opłaty dla koncesjonariuszy wzrosnąć. wy trzykrotny wzrost kosztów to jest duży wzrost W jaki sposób rząd zamierza zrealizować ten budżet? kosztów, który na dzień dzisiejszy musiałby zostać W jaki sposób rząd zamierza dokapitalizować Bank pokryty z budżetu państwa. Natomiast dajmy sobie Gospodarstwa Krajowego, tak aby znalazł u siebie te jeszcze czas na przeanalizowanie wszystkich wa- wirtualnie przeniesione 9,8 mld zł? Czy będzie to riantów realizacyjnych i finansowych. Ta kwestia w formie obligacji, kredytów? Pani minister, czy panu premierowi nie wstyd, że pełniący obowiązki jest bardzo ważna, bo to budżet państwa musi być dyrektora generalnego pan Witecki, mimo że był w stanie pokryć koszty realizacji tej inwestycji. Dla- teraz jedynym kandydatem, niestety po raz trzeci tego też bardzo proszę państwa o trochę cierpliwo- nie został pozytywnie zweryfikowany w konkursie? ści. Na pewno zostaniecie poinformowani, kiedy ta Czy w tym momencie nie należałoby wyciągnąć ja- inwestycja będzie mogła zostać zrealizowana, i bę- kichś wniosków? Jak rząd zamierza wzmocnić urzę- dziecie mogli państwo uczestniczyć w tym procesie. dy wojewódzkie pod względem kadrowym w zakre- Dziękuję bardzo. sie prowadzenia procedur wywłaszczeniowych? Jaki 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 199

Poseł Wiesław Andrzej Szczepański trwają w odniesieniu do 373,5 km, czyli 58,8% obwodnic objętych programem. będzie rzeczywisty rzeczowy plan dotyczący wyko- Jeżeli chodzi o wzmocnienia nawierzchni i dosto- nania budowy dróg i autostrad w roku 2009? Dzię- sowanie ich do parametrów wyznaczonych przez kuję bardzo. standardy europejskie, m.in. parametru dotyczącego nacisku 11,5 tony na oś, to stanowią one prawie 20% całego programu. Oddanych do ruchu zostało 337,4 Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: km, co stanowi 20% wzmocnień objętych programem. W budowie jest 244,1 km, czyli 14% wzmocnień obję- Dziękuję bardzo, panie pośle. tych programem. Na etapie prac przygotowawczych Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie znajduje się 151,9 km, co stanowi 9% wzmocnień ob- Infrastruktury pani Patrycja Wolińska-Bartkiewicz. jętych programem. Bardzo proszę, pani minister. Tak więc na dzień dzisiejszy można powiedzieć, że prace nad programem trwają. Praktycznie wszystkie inwestycje zawarte w programie znajdują się na Podsekretarz Stanu jakimś etapie procesu realizacyjnego, co wynika w Ministerstwie Infrastruktury z danych procentowych, które przedstawiłam. Więk- Patrycja Wolińska-Bartkiewicz: szość tych inwestycji znajduje się na etapie przygoto- wawczym, co oznacza, że w momencie powstawania Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sza- programu, we wrześniu 2007 r., i w momencie uchwa- nowny Panie Przewodniczący! Z tego miejsca pragnę lania programu większość inwestycji była nieprzygo- przytoczyć kilka liczb związanych z realizacją „Pro- towana. gramu budowy dróg krajowych i autostrad” na lata Jeżeli chodzi o finansowanie i bardzo szczegółowe 2008–2012. pytania, które zadał pan poseł odnośnie do korekty Po pierwszym roku wprowadzania stan realizacji planu finansowego generalnej dyrekcji, odnośnie do tego programu przedstawia się następująco (dane na tego, dlaczego budżet został obniżony o 4 mld zł styczeń 2009 r.). Oddano do ruchu 241,7 km auto- i dlaczego w ubiegłym roku nie wydano 7 mld zł, to strad, co stanowi 24,4% autostrad objętych progra- muszę powiedzieć, że odpowiedź jest bardzo prosta. mem. W budowie jest 221,9 km, czyli 21,3% autostrad Największe wydatki przy realizacji inwestycji niosą objętych programem. Na etapie postępowania prze- za sobą roboty budowlane. Inwestycje nie były przy- targowego znajduje się 99 km, co stanowi 8,4% auto- gotowane – oto odpowiedź na pytania pana posła strad objętych programem. Prace przygotowawcze i państwa dotyczące tego, dlaczego w ubiegłym roku trwają w odniesieniu do 482,2 km, czyli 48% auto- nie zostały wydane pieniądze i dlaczego w bieżącym strad objętych programem. W ramach systemu part- roku jesteśmy w stanie wydać tylko o 4 mld zł mniej nerstwa publiczno-prywatnego powstaje 438,4 km, w stosunku do zapisów programu. z tego w realizacji jest odcinek autostrady A1 Gru- Jaki jest budżet generalnej dyrekcji? W załączni- dziądz – Toruń o długości 62 km, podpisano umowy ku nr 12 do ustawy budżetowej przyjętej 9 stycznia dotyczące 285-kilometrowego odcinka autostrady A1 br. zapisano, iż wynosi on 32 mld zł. W tym roku Stryków – Pyrzowice i odcinka autostrady A2 Świec- Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jest ko – Nowy Tomyśl. Na etapie negocjacji znajduje się natomiast w stanie wydać na drogi 28 mld zł, co uwa- 91-kilometrowy odcinek autostrady A2 Stryków – Ko- żam za ogromny sukces i przyspieszenie w stosunku notopa. do roku ubiegłego. Jeżeli chodzi o drogi ekspresowe, które stano- Jeżeli chodzi o budżet Krajowego Funduszu Dro- wią ponad 54% całego programu, to oddanych do gowego, to rozumiem, że pytanie pana posła dotyczy ruchu zostało 229,4 km, czyli 6% dróg ekspreso- ogłoszonego całkiem niedawno przez ministra finan- wych objętych programem. W budowie są 184 km, sów i pana ministra Boniego nowego systemu finan- co stanowi 5% dróg ekspresowych objętych progra- sowania dróg poprzez Krajowy Fundusz Drogowy. mem. Na etapie postępowania przetargowego znaj- Otóż rzeczywiście w resorcie infrastruktury powstał duje się prawie 326 km, czyli 9% dróg ekspreso- pomysł, żeby inwestycje drogowe nie były finansowa- wych objętych programem. Prace przygotowawcze ne bezpośrednio z budżetu państwa, a poprzez instru- trwają w odniesieniu do 80% dróg ekspresowych ment, który pozwoli w pewnym sensie wyjąć te inwe- objętych programem. stycje z reżimu jednorocznego budżetu. To jest zjawi- Jeżeli chodzi o obwodnice, to stanowią one 10% sko bardzo niedobre dla inwestycji wieloletnich, że całego programu. Oddanych do ruchu zostało 86,3 rocznie musimy zapotrzebować środki finansowe, km, co stanowi 13,6% obwodnic objętych programem. a w razie jakichkolwiek zdarzeń, które przy budowie W budowie jest 107,4 km, czyli prawie 17% obwodnic takich inwestycji będą miały miejsce, jak na przykład objętych programem. Na etapie postępowania prze- ciężka zima albo protesty i odwołania od procedur targowego znajduje się 53 km, co stanowi 8,4% ob- przetargowych, przesuwać w naturalny sposób wydat- wodnic objętych programem. Prace przygotowawcze kowanie tych środków. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 200 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie tłumaczalne jest przesunięcie na okres po 31 maja Infrastruktury Patrycja Wolińska-Bartkiewicz 2012 r. realizacji odcinka autostrady Częstochowa – Pyrzowice. Brak tego odcinka będzie powodować Krajowy Fundusz Drogowy, prowadzony przez kierowanie ruchu tranzytowego z południa na północ Bank Gospodarstwa Krajowego, jest według nas od- Europy, na już przeciążoną trasę DK1. Niedoinwe- powiednio zasilony, w odpowiednie środki, nie tylko stowana i nieprzystosowana do zwiększonego ruchu, opłatą paliwową. Przewidujemy, jako resort infra- stanie się ona miejscem poważnych problemów ko- struktury, ustawę, i myślę, że państwo niedługo ją munikacyjnych. Odroczenie realizacji odcinka Czę- dostaną, która będzie regulowała kwestie źródeł za- stochowa – Pyrzowice wpłynie także negatywnie na silania Krajowego Funduszu Drogowego. Źródła te rozwój międzynarodowego portu lotniczego w Pyrzo- są określone nie tylko jako opłata paliwowa, są rów- wicach i szansę Chorzowa na to, by był miejscem nież uwzględnione środki pochodzące z budżetu Unii rozgrywek Euro 2012. Czy rząd zamierza doprowa- Europejskiej i środki pochodzące z kredytów i poży- dzić do renegocjowania umowy koncesyjnej tak czek zaciąganych w międzynarodowych instytucjach (Dzwonek), aby odcinek Częstochowa – Pyrzowice finansowych co, nawiązując do wypowiedzi pana mi- został zrealizowany do końca 2012 r.? nistra finansów, jest dzisiaj znacznie lepszym mode- lem finansowania inwestycji niż zaciąganie obligacji, które też są dodatkową możliwością finansowania Poseł Zbigniew Matuszczak: tych inwestycji. Jeżeli chodzi o sprawy dotyczące pana dyrektora Pani minister, krótkie pytanie. W „Programie Witeckiego i konkursu, to myślę, że kwestia jest budowy dróg i autostrad na lata 2008–2012” ok. 90% nadal otwarta. Proszę zauważyć, że nikt nie przystą- inwestycji zaplanowano w zachodniej Polsce, a te za- pił do konkursu. Zgłosiła się tylko jedna osoba. To planowane we wschodniej Polsce są ujęte głównie świadczy o tym, że zadanie budowy dróg w Polsce jest w planie inwestycji rezerwowych. Chcę zapytać, czy naprawdę trudnym zadaniem. drogi S12 i S17 z Piask do przejść granicznych w Do- (Poseł Stanisław Wziątek: To dlatego, że już zde- rohusku i Hrebennem będą zrealizowane do 2012 r., czy rząd odstąpi od ich budowy? Chcę zaznaczyć, że cydowaliście, kto to ma być.) w tym przypadku nie ma… Nie, konkurs jest otwarty, panie pośle. Nie będę komentowała tej sprawy, bo myślę, że dla wszystkich jest to jasne. Jest oczywiste, że urzędy wojewódzkie muszą zo- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: stać wzmocnione kadrowo i merytorycznie w zakre- Panie pośle… sie procedur wywłaszczania. Co miesiąc odbywają się spotkania według właściwości resortowych. Pan minister Schetyna organizuje z nami i z generalną dy- Poseł Zbigniew Matuszczak: rekcją oraz z urzędami wojewódzkimi spotkania. Przedstawiane są comiesięczne raporty. Wojewodo- …żadnych przeszkód formalnych typu: obszary wie mówią nam o swoich problemach i wspólnie je Natura 2000, ani innych. Wystarczy podjąć decyzję rozwiązujemy. Jestem przekonana, że uda nam się i przystąpić do budowy. zrealizować ten program, tylko musicie państwo wie- rzyć i nas dopingować. Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Panie pośle, obiecywaliście.

Dziękuję bardzo, pani minister. Pytania dodatkowe zadadzą posłowie Witold Kle- Poseł Zbigniew Matuszczak: pacz i Zbigniew Matuszczak. Mają panowie tylko po pół minuty. Już kończę, panie marszałku. Bardzo proszę. Proszę o odpowiedź na to ostatnie pytanie także na piśmie. Dziękuję bardzo. Poseł Witold Klepacz: Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Samorządowcy woj. śląskiego negatywnie oceniają Dziękuję bardzo. harmonogram realizacji autostrady A1, wynikający Odpowiada pani Patrycja Wolińska-Bartkiewicz, z umowy koncesyjnej wynegocjowanej przez Gene- podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury. ralną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad z ﬁrmą Pani minister będzie miała dzisiaj okazję jeszcze wykonawczą. W szczególności niezrozumiałe i niewy- co najmniej dwa razy zabrać głos. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 201

Podsekretarz Stanu Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: w Ministerstwie Infrastruktury Patrycja Wolińska-Bartkiewicz: Dziękuję bardzo, pani minister. Przechodzimy do kolejnego pytania. Jeszcze dwa razy, tak. Poseł Jan Łopata, Polskie Stronnictwo Ludowe, Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Na pierw- zada pytanie skierowane do ministra infrastruktury sze pytanie pana posła dotyczące harmonogramu w sprawie prac przy modernizacji linii kolejowej nr 7 realizacji autostrady A1 na odcinku Stryków – Py- Warszawa – Lublin – Chełm – Dorohusk. rzowice odpowiem w ten sposób. Przetarg otworzono Bardzo proszę, poseł Łopata. w 2005 r., kiedy ministrem nie był pan minister Gra- barczyk. Wtedy powstała specyﬁkacja istotnych wa- runków zamówienia i ustalono warunki tego kon- Poseł Jan Łopata: kretnego przetargu na podstawie ustawy o autostradach płatnych. Wówczas też postanowiono, w jakim Dziękuję, panie marszałku. systemie i jak ta autostrada będzie budowana. W trak- Po pierwsze, chciałbym wyrazić radość, że to pani cie negocjacji pojawił się termin określony przez nas minister będzie odpowiadać na pytania związane – przez stronę rządową – 2012 r., który nie był okre- z tym problemem, jako że zna ten problem dokładnie. ślony wcześniej w materiałach przetargowych w spe- Linia kolejowa nr 7, o której remont i modernizację cyﬁkacji, a więc negocjowaliśmy warunki z naszej chciałbym się w dniu dzisiejszym upomnieć, jest histo- strony jak najbardziej korzystne, żeby zdążyć rów- rycznym szlakiem wybudowanym przez Towarzystwo nież do Euro 2012. Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej w latach 1874–1877. Muszę natomiast powiedzieć, że autostrada A1 Jak łatwo policzyć, w ciągu 3 lat wybudowano magi- Stryków – Pyrzowice będzie wykonana do mistrzostw stralę łączącą nadgraniczną wówczas Mławę z leżą- Europy na odcinku do Częstochowy. Od Częstochowy cym w granicach rosyjskiego cesarstwa Kowlem. Po- jest droga krajowa nr 1. Zgodnie z art. 5 ustawy dróż z Warszawy do Lublina trwała wówczas 11 go- o autostradach płatnych każda autostrada musi mieć dzin. Było to wielkie osiągnięcie i spowodowało duże drogę alternatywną, więc wzmacniamy w tym mo- ożywienie gospodarcze. Wspomnę tu rozwój Dęblina, mencie drogi alternatywne w tym miejscu, na obsza- Puław, Nałęczowa, wreszcie Chełma i Lublina. Ale to rze woj. śląskiego, tak, żeby ten ruch, o którym mó- historia. Piękna, chlubna, ale historia. wił pan poseł, był przełożony na inne, wzmocnione, Dzień dzisiejszy wygląda tak, że nie jedziemy 11 naprawione drogi do czasu otwarcia odcinka auto- godzin z Lublina do Warszawy, jak przed 130 laty, ale strady A1 do Pyrzowic, co nastąpi w roku następnym 177-kilometrowy odcinek z Lublina do centrum War- po zakończeniu realizacji pierwszego odcinka. szawy pokonujemy w ciągu 2 godzin i 40 minut. To Jeżeli chodzi o drugie pytanie, to „Program bu- tyle samo, ile trwała podróż koleją do stolicy w roku dowy dróg krajowych i autostrad na lata 2008–2012”, 1938 r. Może nie byłoby problemu, gdyby połączenie o czym wcześniej była mowa, został stworzony przez kołowe było w lepszym stanie. Niestety, siedemnast- poprzedni rząd – Jarosława Kaczyńskiego. To on i jego Rada Ministrów podjęli taką uchwałę… ka to zatłoczona, wąska arteria. Nie mam czasu, aby (Poseł Wojciech Mojzesowicz: Dobrą.) szerzej omawiać znaczenie modernizacji siódemki dla …i to oni podjęli decyzję, że 90% inwestycji będzie rozwoju regionu lubelskiego i wschodniego Mazow- realizowane w zachodniej Polsce. sza. Dochodzi dodatkowy argument dotyczący orga- (Głos z sali: Ale co z dwunastką i siedemnastką?) nizacji mistrzostw Euro 2012. Kopalnia Bogdanka Co do dwunastki i siedemnastki mogę powiedzieć przewiduje swój rozwój i podwojenie wydobycia, tylko tyle, że prace przygotowawcze trwają. Auto- wnioskuje również o modernizację linii kolejowej. strad nie zdejmuje się z półki, niestety. Prace przy- Według specjalistów modernizacja wymaga nakła- gotowawcze, dokumentacyjne będą prowadzone i są dów w kwocie ok. 800 mln euro. Inwestycja ta była prowadzone w oddziale generalnej dyrekcji w Lubli- wpisana na listę rezerwową w Programie Operacyj- nie. Niektóre z odcinków na tych ciągach pomiędzy nym „Infrastruktura i środowisko” na lata 2007– Piaskami a Dorohuskiem, jeżeli chodzi o S12, a po- –2013, ale w 2007 r. spadła, że tak to kolokwialnie między Piaskami a Hrebennem, jeżeli chodzi o S17, nazwę. Argumentem był brak dokumentacji przed- będą zrealizowane. Nie mogę natomiast tego obie- projektowej, tzw. studium wykonalności. 28 stycznia cać, jeżeli chodzi o całe ciągi, ponieważ wcześniej tego roku podpisana została umowa na wykonanie ich nie ujęto w programie. (Dzwonek) I to jest natu- tej dokumentacji. Ma być ukończona w marcu przy- ralna konsekwencja, że w przypadku takich wiel- szłego roku. kich inwestycji, które nie były wcześniej przygoto- Pani Minister! Prośba od wielu tysięcy, może se- wane, nie da się tego straconego czasu nadrobić. tek tysięcy, mieszkańców Lubelszczyzny. Proszę Natomiast na lata po roku 2012 te inwestycje są o pomoc dla Polskich Linii Kolejowych przy wykona- wpisane w harmonogramach realizacyjnych jako niu tego zadania, tak ważnego dla rozwoju Lubelsz- priorytetowe. Dziękuję bardzo. czyzny. Dziękuję. (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 202 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: o uzyskanie decyzji środowiskowej oraz materiały do przygotowania procedury przetargowej na realizację Bardzo dziękuję. samej inwestycji na podstawie wybranej opcji moder- Odpowiedzi udzieli pani Patrycja Wolińska-Bart- nizacyjnej. kiewicz, po raz piąty dzisiaj. Oczywiście w zależności od dostępności środków finansowych na realizację tej inwestycji zostanie pod- jęta decyzja, czy modernizacja linii będzie gruntowna Podsekretarz Stanu i obejmie dostosowanie tej linii do parametrów pręd- w Ministerstwie Infrastruktury kości 160 km/h lub większej, tak żeby linia nr 7 była Patrycja Wolińska-Bartkiewicz: linią szybkiego ruchu kolejowego. Należy tutaj mieć na uwadze plany inwestycyjne naszych sąsiadów po Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja stronie ukraińskiej, ponieważ linia i transport kole- również się cieszę, że mogę mówić o tej inwestycji. jowy nie mogą się kończyć po polskiej stronie. Musi- Modernizacja linii kolejowej nr 7 Warszawa – Lublin my brać pod uwagę to, co się dzieje za granicą. Nie- – Dorohusk, wraz z modernizacją, z remontem, linii mniej jednak jest to wielka szansa dla realizacji tej nr 13 na odcinku Pilawa – Mińsk Mazowiecki, to inwestycji. Nawet jeżeli zabrakłoby środków w per- tytuł projektu, który był zamieszczony jeszcze w lu- spektywie finansowej 2007–2013, co może się zda- tym w 2007 r. na liście indykatywnej, na liście rezer- rzyć, ponieważ, jak powiedziałam wcześniej, alokacja wowej, w Programie Operacyjnym „Infrastruktura jest zabrana przez inne projekty kolejowe, to jest bar- i środowisko”. W sierpniu 2007 r. spadł z tej listy. dzo duża szansa, że w roku 2014 modernizacja tej (Wesołość na sali, oklaski) linii znajdzie się na pierwszym miejscu. Zgodnie (Poseł Wojciech Mojzesowicz: Nic nie spadło.) z „Master Planem dla transportu kolejowego w Pol- Tak, został wykreślony. W sierpniu 2007 r. nie sce do roku 2030” ta linia ma być zmodernizowana było tego projektu na żadnej liście w Programie Ope- w latach 2012–2020 – odcinek od Warszawy do Lu- racyjnym „Infrastruktura i środowisko”. blina, a do roku 2030 – cały odcinek do granicy (Poseł Wojciech Mojzesowicz: Sprawdzimy wszystko.) w Dorohusku. Niemniej jednak, w celu utrzymania Powodem takiej decyzji było niewystarczające linii w dobrym stanie umożliwiającym ruch pocią- przygotowanie dokumentacyjne i wyczerpanie do- gów, w tym roku PKP PLK SA planuje przeznaczyć stępnej alokacji w działaniu 7.1 Programu Operacyj- na modernizację, naprawy tej linii, rozjazdów, urzą- nego „Infrastruktura i środowisko”. Natomiast waga dzeń sterowania ruchem kolejowym i urządzeń tej linii dla rozwoju woj. lubelskiego jest nie do prze- energetycznych 6 735 000 zł. Dziękuję bardzo. cenienia. Linia nr 7 to jedna z linii wpisanych w sieć (Oklaski) TEN-T, czyli w transeuropejską sieć transportową – najważniejsze korytarze transportowe w całej Unii Europejskiej. Smutne było to, że ta linia nie była uję- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: ta w żadnym programie modernizacyjnym, nie podej- mowano ani nie kontynuowano prac przygotowaw- Dziękuję bardzo, pani minister. czych. Dlatego w ubiegłym roku, w sierpniu 2008 r., Pytanie dodatkowe zada poseł Jan Łopata. za rządów Donalda Tuska podjęto w Ministerstwie Infrastruktury i spółce PKP PLK decyzję o tym, że przygotowanie tej inwestycji nastąpi ze środków wła- Poseł Jan Łopata: snych spółki. Dwa miesiące wcześniej, 20 czerwca, wysłaliśmy do Brukseli aplikację o dofinansowanie Tak, tak. Dziękując za tę odpowiedź, pani mini- przygotowania gruntownej modernizacji tej linii ster, chciałbym zadać pytanie uzupełniające. Może z funduszu TEN-T, który wspiera przygotowanie in- ono po części odbiegać od zasygnalizowanego wcze- westycji właśnie w zakresie sieci transeuropejskiej. śniej problemu. Pani minister, gdyby miała pani W ubiegłym roku modernizacja linii kolejowych trudność z udzieleniem odpowiedzi, to proszę o odpo- nie była priorytetem, więc projekt nie dostał dofinan- wiedź pisemną. sowania. Ponowimy taką aplikację w tym roku, ponie- Otóż do mojego kolegi, posła Edwarda Wojtasa – waż nadarzyła się okazja, jeśli chodzi o przygotowanie tylko z przyczyn regulaminowych to ja zadaję to py- projektów w zakresie linii kolejowych w TEN-T, więc tanie – przybyli przedstawiciele PKP Cargo Wschod- mamy taką szansę. Niemniej jednak, żeby nie mar- ni Zakład w Lublinie z informacją o zabraniu, że tak nować czasu, 29 stycznia została podpisana umowa to nazwę, z Lubelszczyzny wszystkich lokomotyw z konsorcjum wykonawców, którzy przygotują kom- elektrycznych i skoncentrowaniu ich na stacji Skar- pletną dokumentację, tj. studium wykonalności i wy- żysko-Kamienna. PKP Cargo Wschodni Zakład bór opcji modernizacyjnej – pod uwagę są brane czte- w Lublinie obsługuje ponad 450 kontrahentów, rocz- ry rozwiązania – analizę środowiskową wraz z przynie wywozi ok. 10 mln ton ładunku z takich przed- gotowaniem materiałów do uzyskania decyzji środo- siębiorstw, jak Zakłady Azotowe Puławy, kopalnie wiskowej, która w procesie inwestycyjnym jest nie- węgla, cementownie, oraz towary przeładunkowe zbędna do realizacji inwestycji, a także wnioski z Dorohuska. Elektrowozy przemieszczają się po te 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 203

Poseł Jan Łopata sach państwa pozornie opiekuńczego. Te rozwiązania oparte są na pierwszeństwie pomocy instytucjonal- ładunki 100 czy nawet 200 km przy każdym formo- nej, a więc opiekunów zatrudnionych przez publiczne waniu pociągu. Wygląda to na absurdalne rozwiąza- ośrodki pomocy społecznej, w publicznych placów- nie, dlatego też prosimy panią minister o odniesienie kach opieki dziennej czy też w placówkach opieki do tej kwestii, która niewątpliwie bulwersuje środo- całodobowej. A przecież bez wątpienia – i co do tego wisko kolejarzy i wszystkich rozsądnych ludzi, mam chyba nikt nie ma wątpliwości – najlepszym środowi- wrażenie. Dziękuję bardzo. skiem i miejscem dla osoby potrzebującej stałej opieki i wsparcia jest rodzina i dom rodzinny. W związ- ku z tym nasze pytanie: Kiedy i w jaki sposób rząd Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: dokona tej oczekiwanej zmiany, by środowisko rodzinne było realnie wspierane w tym trudnym, a tak po- Dziękuję bardzo. trzebnym zadaniu, tak zwykłym, tak codziennym, Pani minister Patrycja Wolińska-Bartkiewicz. a więc w opiece nad osobami niesamodzielnymi, Dzisiaj będzie to ostatnie wystąpienie. a opieka instytucjonalna, zwłaszcza ta stacjonarna i całodobowa, będzie stanowiła jedynie ostateczność, jeżeli nie będzie już warunków do opieki domowej? Podsekretarz Stanu Ostateczność, bo ta opieka stacjonarna jest zła dla w Ministerstwie Infrastruktury osoby potrzebującej pomocy i opieki, jest zła dla ro- Patrycja Wolińska-Bartkiewicz: dziny, która tym bardziej przeżywa rozdarcie, że oso- bę niesamodzielną, osobę słabą musi oddać do pla- Mam nadzieję. cówki. Wreszcie ta opieka jest horrendalnie droga. Dobrze pan poseł zauważył na początku, że nie Pobyt w domu pomocy społecznej to koszt rzędu jest to sfera moich kompetencji w resorcie. 4 tys. zł miesięcznie. (Poseł Jan Łopata: Bardzo proszę o odpowiedź Kolejna związana z tym kwestia, bardzo ściśle pisemną.) związana to: Jakie jest stanowisko Ministerstwa Oczywiście zajmę się tą sprawą jak najszybciej, bo Pracy i Polityki Społecznej wobec pojawiającego się z tego, co pan poseł przedstawił, wynika, że rzeczy- wciąż postulatu powrotu do wcześniejszych eme- wiście sprawa wymaga wyjaśnienia, dlaczego tak się rytur dla osób, które opiekowały się osobą niepeł- stało i jakie są tego powody, tak że udzielę odpowiedzi nosprawną, i czy takie rozwiązanie, czyli te wcze- na piśmie. Bardzo dziękuję. (Oklaski) śniejsze emerytury, byłoby rzeczywiście dobre zwłaszcza dla opiekuna? Bardzo proszę o odpo- wiedź. Dziękuję. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:

Dziękuję, pani minister. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Przechodzimy do kolejnych pytań. Czy są posłowie Sławomir Piechota i Arkadiusz Dziękuję bardzo, panie pośle. Rybicki? Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini- Jest pan poseł Piechota. sterstwie Pracy i Polityki Społecznej pan Marek Chwileczkę, panie pośle, przepraszam. Bucior. Pan poseł Sławomir Piechota zada pytanie skiero- Bardzo proszę, panie ministrze. wane do ministra pracy i polityki społecznej w sprawie wsparcia dla rodzin z osobami niepełnosprawnymi, w szczególności w zakresie wykonywanych przez te Podsekretarz Stanu w Ministerstwie rodziny czynności opiekuńczo-pielęgnacyjnych. Pracy i Polityki Społecznej Bardzo proszę, pan poseł Sławomir Piechota. Marek Bucior:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- Poseł Sławomir Piechota: nie pośle, problemy osób, które opiekują się chorym członkiem rodziny, osobą niepełnosprawną, są znane Dziękuję. ministerstwu pracy i ostatnio rzeczywiście do mini- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni sterstwa pracy wpłynęło szereg wystąpień: czy to ze Państwo! Mój kolega, pan poseł Arkadiusz Rybicki, strony stowarzyszeń rodziców dzieci niepełnospraw- zachorował, niestety, tak że będę reprezentował nas nych, czy to ze strony poszczególnych parlamenta- obu w tej kwestii. rzystów, posłów, senatorów, rzeczywiście tych wystą- Sprawa jest bardzo życiowa, ciągle powraca i ocze- pień było bardzo, bardzo dużo. Kwestia dotyczy wła- kuje na pewne przełomowe decyzje. Dzisiejszy system ściwie uregulowań zawartych w ustawie o świadcze- wsparcia dla rodzin czy osób niesamodzielnych jest niach rodzinnych i tak naprawdę odnosi się do świad- wciąż zakorzeniony w bardzo dawnych czasach, w cza- czeń opiekuńczych, w tym także do świadczeń pielę- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 204 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Sławomir Piechota: Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior Cieszy mnie bardzo informacja o tym, że trwają gnacyjnych. Świadczenia pielęgnacyjne przysługują- prace i że są one tak zaawansowane, ale chciałbym ce osobom, które zrezygnowały z pracy zawodowej, jeszcze się dopytać, panie ministrze: Kiedy zatem re- są rzeczywiście na niskim poziomie. Obecnie te alnie te nowe rozwiązania mogą wejść w życie i w ja- świadczenia są na poziomie 420 zł i, co więcej, chcąc kiej mierze w tych nowych rozwiązaniach będzie otrzymać takie świadczenie, dochód przypadający na wreszcie zindywidualizowanie tego świadczenia, do- osobę w rodzinie nie może przekraczać 583 zł. W związ- pasowanie do warunków konkretnej osoby? Inna jest ku z tym rzeczywiście sytuacja tych rodzin jest trud- bowiem sytuacja osoby wymagającej wsparcia kilka na. Ministerstwo zna tę sytuację i w związku z tym godzin w ciągu dnia czy nawet nie codziennie, a inna w ministerstwie został przygotowany projekt ustawy jest sytuacja osoby, która na przykład całą dobę leży, o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz korzysta ponadto z pomocy respiratora albo nawet niektórych innych ustaw. Podstawowa propozycja, jest w śpiączce, a więc koszty pielęgnacji tej osoby są która została w nim zawarta, to, po pierwsze, likwi- nieporównywalnie wyższe, a wiemy – i trzeba to dacja kryterium dochodowego, a więc chodzi o to, wciąż przypominać – że dopóki ta osoba pozostaje żeby świadczenie pielęgnacyjne przysługiwało nieza- w domu w warunkach rodzinnych, dopóty dla niej leżnie od tego, czy rzeczywiście w przeliczeniu na i dla rodziny jest to bez wątpienia lepsze rozwiązanie. daną osobę przeciętny dochód rodziny wynosi 583 zł. A więc na ile będą te nowe regulacje uwzględniały te Kolejną istotną kwestią jest opłacanie składek eme- bardzo zróżnicowane sytuacje? Z tym wiąże się też rytalno-rentowych. W tym wypadku proponujemy pytanie o wsparcie dla placówek dziennego pobytu, zwiększenie podstawy wymiaru składek emerytalno- bardzo często prowadzonych przez organizacje poza- -rentowych właśnie z tego niskiego poziomu do po- rządowe, placówek, które w sposób taki praktyczny ziomu minimalnego wynagrodzenia, a więc od kwoty i codzienny wspierają rodzinę w tym wysiłku opie- 1276 zł. Istotne też pewnie będzie dla szeregu osób kuńczym, placówek, które oprócz opieki prowadzą zrównanie praktycznie zasiłku pielęgnacyjnego z do- rehabilitację, terapię i edukację. Dziś choć tych pla- datkiem pielęgnacyjnym, gdyż tu – w wyniku tego, cówek jest już wiele w Polsce, to mają one trochę taki że dodatek pielęgnacyjny podlega corocznej walory- status wysp szczęśliwych, do których się trudno do- zacji, a zasiłek pielęgnacyjny jest weryﬁkowany co stać. Kiedy z tych wysp szczęśliwych powstanie sys- trzy lata – nastąpiło rozjechanie się dwóch poziomów tem dostępny na terenie całego kraju, będący – też tych świadczeń. Zadano pytanie, czy możliwy jest trzeba o tym ciągle przypominać – realną alternaty- powrót do wcześniejszych emerytur w przypadku wą dla tych instytucjonalnych publicznych placówek osób, które opiekują się osobą niepełnosprawną w ro- całodobowych? Bardzo proszę o odpowiedź. dzinie. Nie, cała polityka rządu, proszę państwa, jest w tym wypadku skierowana na to, aby emerytura była świadczeniem ubezpieczeniowym, a więc żeby Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: miała przywrócony w pełni charakter ubezpieczenio- wy. Z tych też powodów w ramach wprowadzanej od Dziękuję bardzo, panie pośle. 1999 r. reformy emerytalnej już wtedy przewidziano, Pan minister Marek Bucior, bardzo proszę. że miejscem właściwym do wsparcia takiej rodziny jest właśnie system świadczeń rodzinnych czy też pomocy społecznej, a nie system emerytalny, gdyż ten Podsekretarz Stanu w Ministerstwie system emerytalny rządzi się całkiem innymi prawa- Pracy i Polityki Społecznej mi, zależnością wynikającą z kwoty opłaconych skła- Marek Bucior: dek i adekwatnego do tego świadczenia. Są to chyba najważniejsze kwestie, które powinienem omówić. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- Projekt ustawy podlega obecnie procesowi konsulta- nie pośle, właściwie pytanie dotyczy zindywidualizo- cji i uzgodnień międzyresortowych. Projekt jest z 30 wania pomocy dla rodzin, które opiekują się osobą stycznia, tak więc pozostało nam jeszcze trochę cza- niepełnosprawną. To zindywidualizowanie jest moż- su ze względu na 30-dniowy okres konsultacji. Bę- liwe dopiero w ramach pomocy społecznej, a w ra- dziemy starali się poddać ten projekt procedurze le- mach tych świadczeń rodzinnych, o których w tej gislacyjnej. Dziękuję. (Oklaski) chwili mówimy, i w ramach świadczenia pielęgnacyj- nego takiego zindywidualizowania na razie nikt nie przewiduje, a jedynie proponuje się – jak już wspo- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: mniałem – zniesienie tego progu dochodowego w wy- sokości 583 zł. Kiedy mogłoby to wejść w życie? Nie- Dziękuję bardzo, panie ministrze. wątpliwie ze względu na taką, a nie inną sytuację Pytanie dodatkowe zada pan poseł Sławomir Pie- budżetową, z którą mamy do czynienia obecnie, chota, bardzo proszę. wszystko wskazuje na to, że od nowego okresu zasił- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 205

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie względu na te informacje i docierające różne głosy na Pracy i Polityki Społecznej Marek Bucior ten temat pozwalam sobie zapytać o tę sytuację pana ministra już dzisiaj. Dziękuję bardzo. (Oklaski) kowego, czyli mniej więcej z końcem roku, pewnie od listopada. Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące wsparcia dla Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: placówek dziennego pobytu, to pozwolę sobie uchylić się od tego pytania. Bezpośrednio po mnie będzie Dziękuję bardzo, panie pośle. występował pan minister Duda, który zajmuje się Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie pomocą społeczną, więc mam nadzieję, że udzieli Pracy i Polityki Społecznej pełnomocnik rządu do spraw w tej sprawie wyczerpujących wyjaśnień. Dziękuję. osób niepełnosprawnych pan Jarosław Duda. Bardzo proszę. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Dziękuję bardzo. Pracy i Polityki Społecznej Przechodzimy do kolejnego pytania. Jarosław Duda: Posłowie Jan Filip Libicki, Waldemar Wrona i Piotr Stanke, klub Prawo i Sprawiedliwość, zada- Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sza- dzą pytanie skierowane do ministra pracy i polity- nowny Panie Pośle! Rozmawialiśmy o tym i chciał- ki społecznej w sprawie gwałtownego wzrostu bym potwierdzić, że pan poseł i panowie posłowie zwolnień z pracy osób niepełnosprawnych od stycz- trochę wyprzedzili to pytanie ze względu na to, że nia 2009 r., spowodowanych zmniejszeniem dofi- nie dysponujemy dzisiaj pełnymi danymi w związku nansowania kosztów zatrudnienia osoby niepełno- z okresem sprawozdawczości. Tak naprawdę na na- sprawnej ze 100% do 75% w kontekście nowelizacji stępnym posiedzeniu Sejmu lub jeszcze na następ- ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz nym mielibyśmy już bardzo jasną sytuację, bo to zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. wynika z wszystkich niezbędnych analiz, ale też ze Bardzo proszę, poseł Jan Filip Libicki. sprawozdawczości, którą oczywiście prowadzimy. Chciałbym się jednak odnieść do tych 30 tys. Na- wet w systemie tyle nie ma, panie pośle, bo 26 tys. Poseł Jan Filip Libicki: pracuje. Musieliby być wszyscy zwolnieni, żeby 26 tys. było, nie mówiąc o 30 tys. A zatem to jest abso- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! lutnie tzw. fakt medialny. Zresztą panowie się na to 5 grudnia ub.r. Sejm przyjął połączony w jeden akt powołujecie, mówiąc, że to media o tym donoszą. prawny rządowy i senacki projekt ustawy o zmianie Z naszych analiz, takich bardzo pobieżnych, po 1,5 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz miesiąca tego roku, wynika, że w systemie obsługi zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Od początku dofinansowań dla pracodawców zatrudniających oso- prac nad tą ustawą mówiliśmy o tym – i zwracali na by z niepełnosprawnością mamy stan niezmienny, to uwagę również partnerzy społeczni – że wprowa- powiedziałbym, i bardzo dobrą ściągalność, bo – dzi- dzenie przepisów koniecznych ze względu na dosto- siaj rozmawiałem na ten temat z prezesem państwo- sowanie naszych uregulowań do wymagań Unii wego funduszu rehabilitacji – jest ona na poziomie Europejskiej może skutkować zwolnieniem ok. 30 98,8 za styczeń. A więc wynika z tego, że środki do tys. osób niepełnosprawnych z tzw. schorzeniami państwowego funduszu wpływają, co mnie bardzo specjalnymi z zakładów pracy chronionej. Również cieszy, bo obawiałem się, w związku z pewnymi sy- w uzasadnieniu pierwszym, które rząd przesłał do tuacjami na rynku gospodarczym, żeby te wpływy laski marszałkowskiej, była mowa o tym, że taka nie były mniejsze. Tak że trudno mi się odnosić do sytuacja może nastąpić. Dlatego też w toku prac faktów tzw. medialnych, ponieważ dzisiaj takich da- legislacyjnych jako klub Prawo i Sprawiedliwość nych nie mamy. Co nie znaczy, że nie dochodzą infor- zaproponowaliśmy stosowne poprawki mające osło- macje, że jakiś zakład pracy chronionej zwolnił 5, 10, nić tę grupę pracowników, niestety wówczas przez czy 15 osób. To jest zwykła sytuacja, która funkcjo- Sejm odrzucone. nuje na rynku. Dziś w środkach masowego przekazu coraz czę- Pan poseł jeszcze dotyka bardzo istotnych kwestii ściej pojawiają się informacje, że ów niekorzystny związanych z definiowaniem tak naprawdę tego, co procent zwolnień dokonywanych przez pracodawców to jest chroniony rynek pracy. Cała ta sytuacja, o któ- osób niepełnosprawnych rzeczywiście wystąpił. Ko- rą dzisiaj panowie pytacie, jest związana przecież misja polityki społecznej w swoim dezyderacie pod- z rozporządzeniem Komisji Europejskiej z 2008 r. czas prac nad ustawą zobowiązała pana ministra do mówiącym o pomocy publicznej dla pracodawców za- przedstawienia stosownej informacji o wpływie jej trudniających osoby z niepełnosprawnością, które wprowadzenia na stan zatrudnienia osób niepełno- wymusiło określone zmiany w naszym prawodaw- sprawnych w Polsce w czerwcu tego roku. Jednak ze stwie. Wymusiło w dosyć znaczący sposób, bo przy- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 206 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy szanowny panie pośle, będziemy mieć dokładnie na i Polityki Społecznej Jarosław Duda koniec lutego i wówczas odniesiemy się do tego, jaka jest sytuacja. Z moich wcześniejszych danych wyni- pomnę, że do tej pory mieliśmy tzw. system ryczałto- ka, że przed wejściem w życie rozporządzenia nastę- wy, a teraz mamy subsydiowane wsparcie w postaci powały zwolnienia, natomiast po wejściu... Szczegól- 75% kosztów. O tym dyskutowaliśmy przez wiele nie że wypracowaliśmy wspólnie, w ramach pracy ostatnich miesięcy i ta dyskusja trwa. Do tej pory z partnerami społecznymi, o których pan mówił, nie- pracodawca dostawał 100%, a tak naprawdę sto kil- złe rozwiązanie czy też optymalne z naszego punk- kanaście procent wsparcia na zatrudnienie osoby tu widzenia. Między innymi, przypomnę, podnieśli- z niepełnosprawnością. Chciałbym zatem jeszcze raz śmy płacę minimalną na okres z danego roku, a nie zapytać wprost: Czy to jest moralne, że pracodawca z poprzedniego, co w wielu przypadkach ratuje miej- zatrudniający taką osobę dostaje ponad 100%, a znane są nam przypadki – wyłapaliśmy takie sytuacje sca pracy, a o to nam przecież chodzi. Dziękuję bar- – że nie chce tej osoby widzieć u siebie w zakładzie dzo. (Oklaski) pracy, tylko jej przywozi środki do domu? Czy to jest system rehabilitacji zawodowej? Unia to dostrzegła i tutaj, myślę, byliśmy zgodni, że te 75% to jest i tak Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: bardzo dużo, bo kto na rynku dostaje 75% za zatrudnienie, tylko osoby z określoną niepełnosprawnością. Dziękuję bardzo. Uznano, że 25% to jest ta kwota, którą osoba zatrud- Pytanie dodatkowe zada poseł Piotr Stanke, Pra- niona z niepełnosprawnością wypracuje. Oczywiście wo i Sprawiedliwość. rozmawiamy tutaj, jak doskonale wiemy, o tzw. gru- pach specjalnych, czyli tych osobach, które mają sprzężone dysfunkcje. To są osoby niewidome, osoby Poseł Piotr Stanke: chore psychicznie, osoby z różnymi niepełnospraw- nościami o charakterze mentalnym. Stąd też ta gru- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- pa szczególnie jest zagrożona, ponieważ pracodawca strze! Jedna uwaga ogólna. Już kiedyś tu poseł Li- – ale pracodawca słaby, w moim przekonaniu, który bicki mówił, że jak ktoś kradnie jabłka, nie można do tej pory, powiem to wprost, żerował na zatrudnia- wycinać sadu, żeby zlikwidować przyczynę. A więc niu osób niepełnosprawnych – dzisiaj mówi: Ta osoba tej patologii nie możemy uogólniać. Nie wszyscy pra- jest mi niepotrzebna. To znaczy, że robi fikcyjne za- codawcy mają być pozbawieni środków z tego tytu- trudnienie. I z tym musimy sobie poradzić. W Polsce łu, że w jednym czy drugim zakładzie występuje potrzebne jest jednoznaczne rozstrzygnięcie, co to patologia. jest praca chroniona w tym obszarze, takim jak np. Ale moje pytanie dotyczy czego innego. Mam ZAZ czy WTZ, bo to też jest swoista praca chroniona dane z pierwszych tygodni stycznia tylko z woje- i musimy to zdefiniować. wództwa pomorskiego. Te dane zdają się potwier- W każdym bądź razie chcę też powiedzieć, że są dzać obawy, które były przedstawione w trakcie ogromne środki zgromadzone, panie pośle, i to wie- procedowania zmiany ustawy o rehabilitacji zawo- my razem, w zakładowych funduszach rehabilitacji dowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełno- osób niepełnosprawnych. To są środki sięgające mi- sprawnych. Na 23 firmy sześć planuje zwolnienia, liarda złotych. I te środki są przeznaczane nie na dwie spółdzielnie, w tym jedna niewidomych, planu- indywidualne wsparcie osoby niepełnosprawnej, ją i w części już realizują zwolnienia od kilku do czyli nie na człowieka, tylko są przeznaczane na to, o czym wiemy wszyscy, a mianowicie m.in. na słyn- kilkunastu osób. I – co było sugerowane w trakcie ne szkolenia na Wyspach Owczych czy w innych prac nad ustawą – we wszystkich przypadkach do egzotycznych miejscach. To jest sytuacja, którą ab- zwolnienia są w pierwszej kolejności pracownicy ze solutnie trzeba ukrócić, i m.in. to rozporządzenie to znacznym stopniem niepełnosprawności i schorze- robi. Co nie znaczy, że to nas zwalnia z obowiązku. niami szczególnymi. Czy pan minister w dalszym Pan poseł wie, że nikomu tak nie zależy jak pełno- ciągu podtrzymuje słuszność uzasadnienia (Dzwo- mocnikowi rządu do spraw osób niepełnosprawnych nek) dla zmian w ustawie? Miały one być korzystne na tym, żeby zatrudnienie, po pierwsze, było stabil- dla osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zakła- ne, a po drugie, rosło. dach pracy chronionej, a wyszło jak zawsze – chęci Są dobre symptomy z tamtego roku, bo z 18% były, a życie pokazuje, że obawy opozycji były słusz- mamy 20–21. To znaczy, że przy tej nowelizacji, nie- ne. Dziękuję bardzo. wielkiej, mówiącej o tym, że otwieramy rynek zatrud- nieniowy, nie zamykamy go, nie ograniczamy tylko do chronionego obszaru, na otwartym rynku pracy Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: te osoby są zatrudniane, bo to pokazuje ten wzrost zatrudnienia. Stąd też, kończąc powoli, chcę odpo- Dziękuję bardzo. wiedzieć, że monitorujemy to. Natomiast pełne dane, Pan minister Jarosław Duda, bardzo proszę. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 207

Sekretarz Stanu w Ministerstwie mi. Pojawiały się pytania o to, co będzie, jeśli pojawią Pracy i Polityki Społecznej się inwestorzy, jeśli będzie dobra oferta, tych „jeśli” Jarosław Duda: było bardzo dużo. Na jakim jesteśmy etapie? Czy wszystkie plany są realizowane zgodnie z założonym Dziękuję, panie marszałku. harmonogramem? Czy wszystkie cele określone eta- Szanowny Panie Pośle! Ja podtrzymuję koniecz- powo zostały osiągnięte? Czy zobowiązania strony ność wprowadzenia tej nowelizacji. To nie był wy- rządowej, które zostały określone zarówno w tej stra- mysł rządu, jak pan doskonale wie, panie pośle. Jest tegii, jak i w ramach konkretnych zobowiązań szcze- to konsekwencja rozporządzenia, które my do pol- gółowych, są realizowane? Czy w zmieniających się skiego systemu musieliśmy wdrożyć i zrobiliśmy to warunkach gospodarczych – i to jest pytanie zasad- najbardziej łagodnie – jeszcze raz to podkreślam – jak nicze – rząd nie powinien zweryfikować przyjętych tylko potrafiliśmy, nie narażając się na zarzut, że planów? dyrekcja ds. konkurencji w Komisji Europejskiej za- Wszechobecny w świecie, w Europie i coraz bar- rzuci nam nieprzestrzeganie określonych procedur dziej dostrzegalny w Polsce kryzys ma globalne od- prawnych. A istniało – powtórzę to jeszcze raz – nie- działywanie i niewątpliwie dotyka także przemysłu bezpieczeństwo, w naszym obszarze 220 tys. zatrud- stoczniowego. Jeśli chodzi o wartość euro, wartość nionych osób z niepełnosprawnością, podobnie jak dolara do złotówki, to teraz jest zupełnie inna sytu- w przypadku stoczni, kiedy te obawy zostały jasno acja, kiedyś było to przekleństwem, a teraz może się wyartykułowane. Stąd te ruchy, o których pan mówi, stać wielką szansą. Przekleństwem były także za- są niewątpliwie wynikiem także tej zmiany. mówienia, pełen portfel zamówień, a teraz one mogą Nie jest to jednak taka skala, którą państwo stać się szansą. Czy wreszcie kryzys dotyczący wieszczyliście jeszcze w ubiegłym roku, aczkolwiek miejsc pracy, których nie ma i nie będzie, do tego nie zwalnia to nas z tego, żeby o tym nie myśleć. wiemy, że sytuacja będzie się pogarszała, nie powi- I robimy to, przygotowujemy ewentualny program nien być jednak uwzględniony w weryfikacji planów osłonowy. To, co państwo wtedy zaproponowaliście, przyjętych przez ministerstwo? Zauważają ten pro- niestety, narażało nas. Przypomnę, że chodziło o to, blem związki zawodowe, wystosowują pismo w tej żeby dopłacić pracodawcom te 25%, szczególnie od tej sprawie do pana premiera, zauważają samorządow- grupy, to był ryczałt i w tej sytuacji nie mogliśmy cy szczebla miejskiego, wojewódzkiego, sejmiki po- sobie pozwolić na tego typu rozstrzygnięcie. Robimy dejmują w tej sprawie specjalne uchwały. (Dzwonek) to poprzez koszty dodatkowe. Przypomnę, że przecież Czy rząd widzi problem i czy rząd będzie renegocjo- pracodawcy w zakładach pracy chronionej mają bar- wał porozumienie zawarte z Komisją Europejską dzo dobrą sytuację, jeśli chodzi o uzyskiwanie środ- zarówno w odniesieniu do czasu restrukturyzacji ków dodatkowych z ZFRON, czyli na budowę, rozbu- całego przemysłu stoczniowego, jak i dalszej pro- dowę, to są także koszty transportu, koszty szkolenia dukcji statków? Dziękuję. itd. Będziemy mieli pełne dane, możemy ten temat, nie tyle możemy, ile musimy jeszcze gruntownie prze- badać w oparciu o analizę i sprawozdawczość. Dzię- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: kuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Skarbu Państwa pan Zdzisław Gawlik. Bardzo proszę. Dziękuję bardzo. Przechodzimy do kolejnych pytań. Poseł Stanisław Wziątek z klubu Lewica zada py- Podsekretarz Stanu tanie prezesowi Rady Ministrów w sprawie programu w Ministerstwie Skarbu Państwa restrukturyzacji polskiego przemysłu stoczniowego. Zdzisław Gawlik: Bardzo proszę, poseł Stanisław Wziątek. Panie Marszałku! Panie Pośle! Szanowni Pań- stwo! Jak państwo znakomicie wiecie, 6 stycznia tego Poseł Stanisław Wziątek: roku weszła w życie ustawa, zwana specustawą stocz- niową, która była konsekwencją wydania przez Ko- Dziękuję bardzo. misję Europejską negatywnych decyzji w sprawie Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- pomocy publicznej udzielonej stoczniom: Stoczni nie Ministrze! W grudniu w pilnym trybie Sejm przy- Szczecińskiej i Stoczni Gdynia. jął specustawę stoczniową, mającą ratować polski Prowadząc dyskusję nad projektowanym aktem przemysł stoczniowy i tysiące miejsc pracy. Pytanie prawnym, zakładaliśmy, że ustawa ta powinna wejść podstawowe dotyczy realizacji tej ustawy, tego, jakie w życie 1 stycznia 2009 r., tak się jednak złożyło, że wystąpiły uwarunkowania, bo wiemy, że skuteczność weszła w życie 6 dni później. Mimo 6-dniowego opóź- tej ustawy warunkowaliśmy różnymi okolicznościa- nienia udało się dotrzymać pierwszych terminów, 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 208 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie kontynuowania działalności, byłyby one bardzo trud- Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik ne. Jeszcze zanim ustawa weszła w życie, dostrzega- liśmy – zwłaszcza w przypadku Szczecina – podejmo- jakimi były terminy wypłat dla pracowników obu wanie przez wierzycieli pewnych działań, które unie- stoczni, które były przynależne na dzień 8 stycznia. możliwiały normalne funkcjonowanie stoczni. Dzisiaj Te 6 dni stanowi w pewnym sensie problem w związ- stocznie funkcjonują normalnie, plany produkcyjne, ku z wdrażaniem tej ustawy i stosowaniem różnych które były przyjmowane w momencie wejścia w życie konstrukcji, które ona przewiduje, ale nie na tyle ustawy, są realizowane. duży, żeby dzisiaj można było stawiać jakiekolwiek Panie pośle, ma pan wątpliwości co do tego, czy zarzuty czy powiedzieć, że istnieje jakiekolwiek nie- słaba złotówka, kursy walut, ruchy w zakresie cen bezpieczeństwo dla realizacji tej ustawy. stali są okolicznościami, które poprawiają sytuację Podejmowane działania i czynności, zwłaszcza stoczni. Na pewno by tak było, panie pośle, gdyby nie złożenie już w dniu 6 stycznia 2009 r. wniosków o wsz- okazało się, że stocznie postarały się – wcale nie kry- częcie tego postępowania przez obie stocznie i wyda- tykuję stoczni z tego powodu, bo tak postąpiło wielu nie w dniu 7 stycznia 2009 r. przez prezesa Agencji przedsiębiorców w Polsce – żeby zawrzeć pewne umo- Rozwoju Przemysłu postanowień o wszczęciu postę- wy opcjonalne na wypadek ruchów walutowych. I to, powań kompensacyjnych, w zasadzie w dużym stop- co wydawać by się mogło korzystne, wywiera skutek niu zminimalizowały skutki opóźnienia wejścia w życie wręcz przeciwny, bo wiemy, jak te umowy działają, tej ustawy. a takie umowy zostały zawarte. W dużej części doty- Jeżeli chodzi o realizację tej ustawy, to przebiega czą one Szczecina, bo tam tych kontraktów było wię- ona zgodnie z założonym planem. 20 stycznia odbyło cej. W przypadku Gdyni kontraktów jest mniej albo się wstępne zgromadzenie wierzycieli dla Stoczni nie ma zaległych wcale i ten problem w takiej skali, Gdynia, dnia następnego – dla Stoczni Szczecińskiej w takim rozmiarze nie występuje. Sytuacja obu Nowa, które powołało niezależnego zarządcę kompensacji. Wtedy formalnie ów proces postępowania stoczni w tym stanie prawnym, gdy ustawa jest re- kompensacyjnego w stosunku do obu stoczni mógł alizowana, dowodzi, że pozycja jednej stoczni jest zostać powołany. 13 lutego 2009 r. minister skarbu lepsza w stosunku do pozostałych. Dopóty, dopóki nie państwa w uzgodnieniu z Komisją Europejską powo- zajdzie jakieś niebezpieczeństwo czy obawa, że nie łał obserwatorów procesów kompensacji dla obu uda się znaleźć inwestorów, a tacy się pojawiają, stoczni: Stoczni Szczecińskiej i Stoczni Gdynia. Są z takimi rozmawiamy, rozmowa nawet z Komisją to inne osoby dla obu stoczni, powołane w uzgodnie- Europejską o tym, żeby rewidować założone plany, niu z Komisją Europejską, na których powołanie w moim przekonaniu jest przedwczesna. (Dzwonek) Komisja Europejska wyraziła przyzwolenie. Są to Myślę, że gdyby nie udało się znaleźć inwestorów osoby niezależne w stosunku do rządu polskiego, mana poszczególne składniki, to będzie potrzeba tego jące współdziałać w realizacji tego procesu z Komisją typu, ale i ustawa, i porozumienie, które mamy z Ko- Europejską. Jeżeli chodzi o zobowiązania, które ta misją Europejską, taką możliwość stwarzają. Dzię- ustawa nakłada na rząd, to również są one realizo- kuję bardzo. wane. Nie ma tu żadnych powodów do twierdzenia, że występują jakiekolwiek zakłócenia w realizacji tego procesu. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Kolejne pytanie dotyczyło tego, czy jest zasadna rewizja planów. W sytuacji gdy wszystkie kwestie Dziękuję bardzo, panie ministrze. realizowane są zgodnie z harmonogramem planowa- Poseł Stanisław Wziątek, bardzo proszę. nych działań, trudno mówić o potrzebie rewizji planu. Zostały powołane osoby, które dokonują wyceny majątku stoczni. Przewidujemy, że w początkowych Poseł Stanisław Wziątek: dniach marca zostaną ogłoszone postępowania przetargowe. W sytuacji gdy ogłaszamy tego typu postę- Z przykrością, panie ministrze, konstatuję, że powanie, trudno byłoby zakładać z góry jakiekolwiek rząd nie zauważa całkowitej zmiany rzeczywistości. niepowodzenie procesu prywatyzacji. Podejmowanie Warunki, które nas otaczają, są absolutnie inne. dzisiaj rozmowy z Komisją Europejską w moim prze- Ośmieliłbym się nawet postawić tezę, że gdyby kry- konaniu mogłoby być uznane za przedwczesne, wy- zys w Polsce ujawnił się znacznie wcześniej, np. dwa glądałoby to tak, jakbyśmy z góry zakładali, że pro- miesiące wcześniej, wówczas rząd podejmowałby ces kompensacji nie powiedzie się i nie znajdziemy także inne decyzje w odniesieniu do polskiego prze- chętnych na zakup majątku stoczniowego. mysłu stoczniowego. Jeśli chodzi natomiast o opcje Zwracam uwagę, potwierdzam to, o czym mówi- i umowy z tym związane, to być może, panie mini- liśmy wielokrotnie, że ta ustawa jest szansą dla obu strze, warto przyjąć projekt, który przedstawił pan stoczni i przemysłu stoczniowego w postaci obcięcia premier Pawlak, mówiący o potrzebie unieważnie- długów, zobowiązań, które na tych stoczniach ciążą. nia wszystkich umów w tym zakresie; wówczas pro- Gdyby w tym stanie prawnym podejmować próby blem się rozwiąże. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 209

Poseł Stanisław Wziątek zapewne podejmowane przez podmioty dotknięte sto- sunkami tego typu. Panie ministrze, mówi pan, że wszystkie zadania Jeżeli chodzi o podniesioną przez pana kwestię rządu i zobowiązania są realizowane. Widzę, że nie przewodników, z tego, co wiem, wynika, że do obu są, bo pracownicy są głęboko sfrustrowani, że nie stoczni zostały dostarczone dwa przewodniki dla pra- wydano przewodnika postępowania dla pracowników cowników. stoczni, byłby tam określony swego rodzaju algorytm (Poseł Stanisław Wziątek: Kiedy?) działań, potrzebują takiego wskazania. Tego nie ma. Zostały dostarczone, nie wiem, czy są dzisiaj, czy (Dzwonek) Miało być wydane specjalne rozporządze- ich nie ma. Potwierdzam, że dla każdego w umówio- nie, jeśli chodzi o ZUS – nie ma. Tak naprawdę jest nym przedziale czasu te przewodniki były dostarczo- sceptyczne nastawienie strony rządowej do uznania ne. Czy one dzisiaj są, tego nie wiem. Gdybym wie- potrzeby dalszej produkcji statków, mimo że są za- dział, że pan będzie pytał, to na dowód tego pokazał- gwarantowane takie możliwości i warunki zewnętrz- bym je panu z datą, kiedy zostały do stoczni dostar- ne, w tym ceny stali i wartość złotówki do dolara są czone. Wiem, że były. Są sukcesywnie organizowane bardzo korzystne, ale nie chce się tego realizować. spotkania z przedstawicielami strony, która rozma- Może to w konsekwencji oznaczać całkowite odejście wiała i dyskutowała o porozumieniu ze stroną spo- ludzi z przemysłu stoczniowego i zatracenie tej tak łeczną. Oni nie kwestionowali, że poradnika nie ma, naprawdę niezwykle strategicznej dla polskiego prze- tylko uważali, że ten poradnik powinien być wzmoc- mysłu branży. niony o kolejne informacje, że powinny się pojawić kolejne wyjaśnienia. I z tego powodu uczestnicy porozumienia umówili się, że strony internetowe będą Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: dostępne dla strony społecznej i każde pytanie, każda wątpliwość w taki sposób są wyjaśniane. To funkcjo- Dziękuję bardzo. nuje. Ze strony społecznej akurat tutaj nie ma uwag, Pan minister Zdzisław Gawlik. jeżeli chodzi o tę sytuacje. Bardzo proszę. Wie pan, można również dyskutować czy kwestio- nować, jeżeli ktoś pyta o rzecz oczywistą, czy tego typu sprawy powinny być wyjaśniane na stronach Podsekretarz Stanu internetowych, bo można wejść i sprawdzić, co się w Ministerstwie Skarbu Państwa pojawia, jakiego typu pytania. (Dzwonek) Zdzisław Gawlik: Nie wiem również, bo pierwszy raz słyszę, że ZUS był zobowiązany na mocy tej ustawy do wydania ja- Panie Marszałku! Panie Pośle! Spróbuję uzupeł- kiegokolwiek rozporządzenia. Ta ustawa, na tyle, na nić kwestię wątpliwości, które pan podnosi. Nie ile ją znam, żadnej delegacji dla nikogo nie przewidy- wiem, czy gdyby była inna sytuacja, czy gdyby kryzys wała. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ujawnił się wcześniej, byłoby inne podejście. Jest (Poseł Stanisław Wziątek: Porozumienie ze związ- określone stanowisko Komisji Europejskiej, która kowcami.) uznała, że pomoc, która była udzielana od 2002 r.… Nie chcę wracać do przeszłości, bo każdy, komu decyzja jest znana, potrafi sobie wyrobić określoną oce- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: nę. Jeśli chodzi o stawianie znaku równości, myślę, że decyzje, kiedy podejmowane są pewne działania Dziękuję bardzo, panie ministrze. pomocowe z notyfikacją tej pomocy, to sprawa zupeł- Przechodzimy do kolejnych pytań. nie inna aniżeli sytuacja, kiedy udzielamy pomocy, Panie posłanki Renata Butryn i Elżbieta Łukaci- nie mając uprzedniej notyfikacji. To nie jest to samo, jewska, klub Platforma Obywatelska, zadadzą pyta- biorąc pod uwagę przepisy traktatu, o czym pan do- nie skierowane do ministra zdrowia w sprawie moż- skonale wie. liwości powołania konsultantów wojewódzkich do Kwestia umów opcjonalnych. Nie chciałbym tu dys- spraw transplantologii. kutować, czy ustawa potrafi załatwić ten problem, bo Bardzo proszę, jako pierwsza pani poseł Renata ktoś, kto jest odrobinę obeznany w prawie, wie, jakie Butryn. są zasady, jeśli chodzi o teorie umów, jakie reguły obo- wiązują. Począwszy od kodeksu Napoleona… (Poseł Stanisław Wziątek: Proszę przekonać pre- Poseł Renata Butryn: miera Pawlaka odpowiedzialnego za gospodarkę.) …każda nowoczesna kodyfikacja, również polska, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania będę zana czymś się opiera. Są standardy. Każdy podmiot dawać sama, ponieważ z przyczyn obiektywnych pani może takie działania podejmować. Jest mechanizm posłanka Łukacijewska nie może być w tej chwili w postaci klauzuli rebus sic stantibus, niezmiennych obecna. warunków, którą można wykorzystywać. Każdy pod- Panie Ministrze! Druga połowa ubiegłego wieku miot może to zrobić. Takie działania powinny być to dynamiczny rozwój transplantologii klinicznej. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 210 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Renata Butryn może wpływać na poprawę sytuacji? To jest przede wszystkim świadomość społeczeństwa, czym są na- W Polsce jest ona uznaną metodą leczenia od 1967 r. rządy, czym są tkanki, które można wykorzystać dla Medycyna transplantacyjna ratuje życie chorych, ratowania życia czy zdrowia innych osób. To jest poprawia jego jakość. Ważność tej dziedziny medycy- edukacja, jaką można przeprowadzić w tym zakre- ny wymaga jednak zwiększenia liczby dokonywanych sie. To jest również zupełnie inny element, który jest przeszczepów narządów u chorych pacjentów. po stronie systemu ochrony zdrowia, a więc świado- We wrześniu 2008 r. ustalono z dyrektorem Cen- mość tego, że osoba, która umiera, może być dawcą trum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw i świadomość tego, że jej narządy można wykorzystać, Transplantacji Poltransplant, iż należy podjąć kroki można przeszczepić, a więc jest to świadomość, którą mające na celu zwiększenia udziału woj. podkarpac- należy budować wśród kadry medycznej, wśród pra- kiego w procedurach przeszczepiania narządów w Pol- cowników ochrony zdrowia. Wreszcie kolejny element sce. Niestety to moje województwo należy do ostat- to jest element systemu umożliwiającego dokonywa- nich w zakresie rozwoju tej gałęzi medycyny. W związ- nie tych przeszczepów, czyli ośrodki, w których doko- ku z tym we wrześniu 2008 r. przekazano listę osób nuje się transplantacji. wytypowanych do udziału w kursie, studium koor- W woj. podkarpackim, jeśli chodzi o kwestię moż- dynatorów transplantacyjnych. Lista utworzona zo- liwości przeszczepiania narządów, w chwili obecnej stała przez dyrektorów szpitali, którzy po zapozna- nie ma takich możliwości. Natomiast, zgodnie z moją niu się z pismem z dnia 22 września 2008 r. informu- wiedzą i działaniami, które są uzgodnione z panem jącym o organizowanym szkoleniu na temat rozpo- doktorem Matyją, który w ostatnich tygodniach zo- znawania śmierci mózgu, wydelegowali lekarzy, stał powołany na stanowisko konsultanta wojewódz- anestezjologów, neurochirurgów. W wyniku odbytego kiego w dziedzinie transplantologii, takie starania szkolenia 8 osób, w tym 2 pielęgniarki i 6 lekarzy, mogą zostać podjęte i prawdopodobnie w Rzeszowie uzyskało status koordynatora transplantacyjnego. pojawiłaby się możliwość transplantacji. Posiadanie przez placówki takich specjalistów stwa- Jeśli chodzi o kwestię szkolenia koordynatorów, rza szanse na zwiększenie liczby przeprowadzanych to jest ten element wzmacniania świadomości we- zabiegów transplantacji. Mamy więc konsultanta wo- wnątrz systemu ochrony zdrowia, działania w tym jewódzkiego, mamy również sieć 8. koordynatorów, zakresie są prowadzone. Jak pani poseł wspomniała, niestety nie idzie to jednak w parze z finansami. Stąd 8 osób z województwa podkarpackiego ma już te kwa- moje pytania. lifikacje, zdobyło je. Z tego, co wiem, to kolejnych 10 Po pierwsze, czy zdaniem pana ministra istnienie osób jest przygotowywanych do skorzystania z moż- takiej instytucji, jak konsultant wojewódzki i sieć liwości poszerzenia wiedzy w tym zakresie. Takie koordynatorów, przyczynia się do rozwoju tej dziedzi- szkolenia prowadzi Warszawski Uniwersytet Me- ny medycyny? (Dzwonek) dyczny, który szkoli w tym zakresie lekarzy i pielę- Czy ministerstwo przewiduje zwiększenie środ- gniarki. Ostatnie moje rozmowy z panią wicewojewo- ków na działalność konsultanta wojewódzkiego oraz dą Małgorzatą Chomycz potwierdzają, że tych 10 osób na efektywne wykorzystanie sieci koordynatorów? jest przygotowanych i w trakcie kolejnych naborów Dziękuję. będzie z tych szkoleń mogło skorzystać. Elementem, który również wpływa na poziom transplantologii, jest – jak wspomniałem – poziom Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: edukacji. I tutaj w rozmowach z panią wojewodą pod- trzymaliśmy informację na temat tego, że istnieją Dziękuję bardzo, pani poseł. programy edukacyjne finansowane przez Minister- Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie stwo Zdrowia, do których aplikować mogą organiza- Zdrowia pan Marek Haber. cje pozarządowe. W tym roku również istnieje moż- liwość starania się o takie środki finansowe. W ze- szłym roku była to kwota 400 tys. zł. Ta kwota w tym Podsekretarz Stanu roku również będzie do dyspozycji. W trakcie tych w Ministerstwie Zdrowia rozmów ustaliliśmy również, że ważnym czynnikiem, Marek Haber: który należałoby brać pod uwagę przy ocenianiu wniosków, jakie będą spływały, jest poziom świado- Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Pani Poseł! mości społeczeństwa, to jest poziom pobrań, jakie Faktycznie sytuacja w woj. podkarpackim, jeśli cho- w danym województwie są dokonywane, a więc woj. dzi o liczbę przeszczepów, dawców, od których można podkarpackie powinno zostać dostrzeżone i powinno by było pobrać narządy do przeszczepów, stawiała to w momencie, kiedy wystąpi z taką propozycją i będzie województwo na jednym z ostatnich miejsc w kraju. aplikowało o te środki, je otrzymać. Specjalnie używam czasu przeszłego, ponieważ Są oczywiście środki przewidziane na rozwój me- w związku z tą sytuacją zostało podjętych wiele róż- dycyny transplantacyjnej, które są zawarte w progra- nych działań, o których pani poseł wspomniała, mie narodowym, tak zwanym programie Polgraft, zmierzających do tego, aby tę sytuację poprawić. Co przy czym tutaj możliwość skorzystania ze środków 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 211

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia mediów, organizacji pozarządowych. Dzisiaj rozma- Marek Haber wiałem nawet na ten temat z przedstawicielami De- partamentu Polityki Zdrowotnej, którzy uczestniczą ogranicza się do jednostek, które dokonują transplan- w realizacji tego programu. Jeśli ten program się tacji, a więc jest to kwestia doposażenia tych jedno- sprawdzi, jeśli przyniesie określony efekt, to istnieje stek, ich modernizacji. W tym wypadku możliwość realna możliwość, realna szansa przeniesienia tego skorzystania z tych środków pojawi się w momencie, programu i jego założeń na teren woj. podkarpackie- kiedy państwo uruchomilibyście na terenie woj. pod- go. Ważne jest oczywiście to, abyśmy dali sobie szan- karpackiego ośrodek transplantacji. se i żeby organizacja pozarządowa, której celem jest Tyle z mojej strony. Myślę, że jest szansa na to, żeby propagowanie idei transplantologii, przeszczepów, zmienić sytuację w woj. podkarpackim. Z rozmów, któ- pobrań, wystartowała w tym konkursie, który będzie re przeprowadziłem z panią wojewodą, i z sygnałów, organizowany, aby mogła aplikować o te środki fi- które docierają, wynika, że sytuacja w państwa woje- nansowe, i w tym momencie sprawa powinna być do wództwie zdecydowanie się poprawia. Dziękuję. zrealizowania i do przeprowadzenia na terenie woje- wództwa. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Dziękuję bardzo. Pani poseł Renata Butryn, bardzo proszę. Dziękuję bardzo. Przechodzimy do kolejnych pytań. Posłowie Barbara Marianowska, Dariusz Bąk Poseł Renata Butryn: i Edward Siarka, klub Prawo i Sprawiedliwość, za- dadzą pytanie skierowane do ministra spraw we- Panie ministrze, chciałabym, żeby odpowiedział wnętrznych i administracji w sprawie oszczędności pan na pytanie, uszczegółowiając. Zgadzam się z tym, podjętych przez MSWiA oraz ich wpływu na warun- że edukacja, świadomość społeczna są bardzo waż- ki pracy i zdolności operacyjne Policji, a także zmian nymi elementami rozwoju tej gałęzi medycyny. Rze- w systemie emerytalnym służb mundurowych. czywiście ta świadomość została w jakiś sposób, po- Pani poseł Barbara Marianowska, bardzo proszę. wiedzmy sobie, zgaszona, zniszczona, kiedy wybu- chały różnego typu afery, które przyczyniały się na przykład do obniżenia wiarygodności lekarzy. Chcia- Poseł Barbara Marianowska: łabym zapytać: Jakiego typu akcje edukacyjne są w tej chwili realizowane w innych województwach, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie z jakich doświadczeń moglibyśmy skorzystać w woj. Ministrze! W tegorocznym budżecie państwa na sku- podkarpackim i które z nich ocenia pan naprawdę tek oszczędności znacznie została zmniejszona kwo- dobrze? Dziękuję bardzo. ta wydatków na potrzeby Policji, w Małopolsce o ponad 70 mln zł. Tak znaczna redukcja środków oczy- wiście nie może pozostać bez wpływu na warunki Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: pracy oraz zdolność operacyjną Policji. Trzeba zazna- czyć, że jednostki samorządu terytorialnego: woje- Dziękuję bardzo. wództwa, powiaty i gminy od lat systematycznie fi- Minister Marek Haber, bardzo proszę. nansowo i rzeczowo wspomagały komendy i jednostki Policji w ich działalności. Obecna sytuacja budzi jednak zaniepokojenie władz samorządowych, ponie- Podsekretarz Stanu waż nie są już w stanie wspomagać Policji, pokrywać w Ministerstwie Zdrowia jej wydatków. Zaniepokojenie budzą te wszystkie tak Marek Haber: drastyczne obniżki środków w budżecie państwa na inwestycje, na bieżące utrzymanie oraz adekwatnie Panie Marszałku! Pani Poseł! Oczywiście, jest to do nałożonych zadań również wyposażenie, a także kwestia budowania tej świadomości w społeczeństwie zmniejszenie możliwości dalszego partycypowania i uświadamiania tego, żebyśmy tych narządów nie samorządów w finansowaniu służb Policji, co w do- zabierali ze sobą do nieba, bo one mogą uratować in- datku nie leży w ich gestii, lecz w gestii budżetu pań- nym życie. Jest to docieranie do maksymalnie szero- stwa. Samorządy są bardzo zaniepokojone kwestią kich kręgów społeczeństwa i przekonywanie o tym, że nie tylko warunków pracy, ale przede wszystkim tego typu działania mają naprawdę głęboki sens. zdolności operacyjnych Policji i bezpieczeństwa W tej chwili jest realizowany pilotażowy program mieszkańców. w woj. świętokrzyskim, a w tym województwie był Stąd moje pytanie do szanownego pana ministra: jeden z najniższych w Polsce wskaźników pobrań. Jak pan sobie wyobraża przełożenie tych skąpych Ten program pilotażowy jest realizowany z udziałem środków na warunki pracy, na zdolności operacyjne 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 212 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Barbara Marianowska Pragnę również poinformować panie i panów po- słów, iż wstępny projekt założeń systemu emerytal- Policji? Jakie działania w związku z tym będą podję- nego funkcjonariuszy służb mundurowych został te, a może już są planowane jakieś działania, aby nie przedstawiony w dniu 16 lutego 2009 r. na posiedze- odbiło się to w sposób niekorzystny na bezpieczeń- niu Prezydium Komisji Trójstronnej do Spraw Spo- stwie mieszkańców? łeczno-Gospodarczych, w skład której oprócz przed- Chciałabym panu ministrowi powiedzieć, może stawicieli pracodawców i rządu wchodzą także przed- pan o tym wie, że w Krakowie odbyła się potężna stawiciele związków zawodowych. Dalsze założenia manifestacja pod hasłem „Śmierć Policji”. Dziękuję systemu emerytalnego funkcjonariuszy służb mun- uprzejmie. durowych, po analizie wnoszonych do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji opinii, uwag i wniosków, zostaną poddane kolejnym konsultacjom Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: społecznym. Pragnę również dodać i bardzo wyraźnie podkre- Dziękuję bardzo pani poseł. ślić, iż zamiarem ministra spraw wewnętrznych Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini- i administracji nie jest odbieranie funkcjonariuszom sterstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan odrębnego od powszechnego systemu emerytalnego. Zbigniew Sosnowski. W ramach przedstawionych założeń Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji proponuje, żeby nowym rozwiązaniom emerytalnym podlegali Podsekretarz Stanu w Ministerstwie funkcjonariusze, którzy podjęli służbę po 1 stycznia Spraw Wewnętrznych i Administracji 1999 r., a zatem nie ci, którzy w dniu 1 stycznia 2010 r. Zbigniew Sosnowski: będą posiadali uprawnienia emerytalne. Zaznaczyć należy, iż przed przystąpieniem do pra- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Od- cy nad opracowaniem wstępnych założeń systemu powiadając na pytania w sprawach bieżących zadane emerytalnego funkcjonariuszy służb mundurowych przez panią i panów posłów z Klubu Parlamentarne- w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administra- go Prawo i Sprawiedliwość w sprawie oszczędności cji przeprowadzona została analiza rozwiązań eme- podjętych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych rytalnych funkcjonujących w państwach Unii Euro- i Administracji i wpływu, jaki będą one miały na wa- pejskiej, z której wynika, że to właśnie w Polsce runki pracy oraz zdolności operacyjne Policji, a tak- okres, po którym funkcjonariusz nabywa uprawnie- że w sprawie zmian w systemie emerytalnym służb nia emerytalne, jest najkrótszy. mundurowych, uprzejmie informuję Wysoką Izbę, iż Na bieżąco analizowane są również wnioski funk- na przełomie grudnia i stycznia w Ministerstwie cjonariuszy pragnących odejść na emeryturę w tym Spraw Wewnętrznych i Administracji opracowany roku. Z dotychczasowej analizy wynika, iż liczba został wstępny projekt założeń systemu emerytalne- wniosków emerytalnych całkowicie mieści się w pro- go funkcjonariuszy służb mundurowych. gnozach przewidywanych w toku prac nad ustawą Już od połowy stycznia bieżącego roku rozpoczęły budżetową na 2009 r. się konsultacje wstępnego projektu założeń z szefami Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Odno- poszczególnych służb oraz poprzez kierownictwo sząc się do szczegółowych pytań państwa posłów, służbowe z liczną grupą funkcjonariuszy. Pod koniec chciałbym przede wszystkim wyraźnie podkreślić stycznia br. projekt przesłany został do konsultacji i zapewnić państwa, iż zmniejszone zasilenia nie spo- ze związkami zawodowymi funkcjonującymi w po- wodowały zakłóceń w terminowej wypłacie w grud- szczególnych służbach. Do chwili obecnej uwagi do niu ubiegłego roku uposażeń funkcjonariuszy wszyst- tychże założeń przedstawiła część związków zawodo- kich służb mundurowych. Środki budżetowe otrzy- wych oraz kierownictwa wszystkich służb. Do Mini- mane w styczniu i w lutym 2009 r. również w pełni sterstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wpły- zabezpieczyły te wypłaty. wają także indywidualne opinie i uwagi od obywate- Wypłaty uposażeń funkcjonariuszy i wynagro- li i funkcjonariuszy wszystkich służb zainteresowa- dzeń pracowników będą na pewno realizowane bez nych kształtem przyszłych rozwiązań w systemie zakłóceń. W najbliższym czasie nastąpi również wy- emerytalnym. płata planowanych do realizacji w roku bieżącym Chciałbym zapewnić Wysoką Izbę, jak również pa- podwyżek uposażeń funkcjonariuszy. Wypłacana jest nią i panów posłów, iż wszystkie wpływające do Mini- także nagroda roczna. sterstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji uwagi Faktem jest, i nie można robić z tego tajemnicy, dotyczące służb mundurowych są dość dokładnie ana- iż w styczniu bieżącego roku wystąpiła konieczność lizowane przez specjalny zespół, który został w tym uregulowania zobowiązań z grudnia 2008 r. w wyso- celu powołany przez pana premiera Grzegorza Sche- kości ok. 460 mln zł z tytułu zakupu towarów i usług tynę. W chwili obecnej prace zespołu znajdują się oraz zrealizowanych inwestycji, z tego w Policji w fazie opracowywania poprawionej wersji założeń. ok. 377 mln zł. Z posiadanych przeze mnie informacji 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 213

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie powód, żeby się zastanowić, czy ma się monopol na Spraw Wewnętrznych i Administracji mądrość. Przeciwko waszym rozwiązaniom prote- Zbigniew Sosnowski stują zarówno dowództwa tych formacji, jak i związ- ki zawodowe. wynika, że zobowiązania te wynoszą już tylko ok. 30 Dzisiaj debatowaliśmy nad kryzysem, nad jego mln zł i zostaną uregulowane do końca lutego br. skutkami i następstwami, przecież taka kryzysowa Konieczność uregulowania w 2009 r. zobowiązań sytuacja wywołuje, rodzi różne patologie. Jak to wy- z roku ubiegłego rzeczywiście oznacza ograniczenie gląda w tej chwili, jeżeli chodzi o protesty Policji możliwości realizacji niektórych zadań (Dzwonek), i straży? (Dzwonek) Przecież jest to raj, uczta dla ak- głównie remontowych i inwestycyjnych, planowanych tualnych i przyszłych przestępców. Obywatele są na ten rok. Wprowadzone ograniczenia wydatków bardzo zaniepokojeni i boją się o swoje bezpieczeń- spowodowały konieczność przeniesienia realizacji stwo. Czy przypadkiem rządowi nie zależy na wywo- niektórych zadań na rok przyszły. łaniu chaosu w państwie polskim? Dziękuję bardzo. Już wcześniej, odpowiadając bodajże w ubiegłym (Oklaski) tygodniu na jedno z pytań pań i panów posłów, mó- wiłem, że dotyczy to przede wszystkim zadań, które są realizowane w ramach ustawy z dnia 12 stycznia Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: 2007 r. o ustanowieniu „Programu modernizacji Po- licji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej Dziękuję, panie pośle. i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2009”. Stosow- Minister Zbigniew Sosnowski, bardzo proszę. ny projekt jest już przygotowany i w odpowiednim czasie zostanie przedstawiony Wysokiej Izbie. Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Kończąc, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie chciałbym ponownie zapewnić panie i panów posłów, Spraw Wewnętrznych i Administracji iż ograniczenia wydatków nie dotyczą zadań, które Zbigniew Sosnowski: bezpośrednio przekładają się na zdolności operacyjne Policji. W każdej formacji podległej ministrowi spraw Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Do- wewnętrznych i administracji lub przez niego nadzo- skonale zdaję sobie sprawę z tego, że sytuacja w kra- rowanej wprowadzono obecnie plany oszczędnościo- ju jest dość trudna. Zresztą myślę, że wszyscy jeste- we zmierzające do zmniejszenia wydatków, ale w tych śmy na co dzień informowani o tym, że jest ona taka dziedzinach, gdzie jest to możliwe, i w taki sposób, nie tylko w naszym kraju, ale także na świecie. Zda- aby nie powodowało to ograniczenia skuteczności ję sobie sprawę również z tego, że oszczędności, o któ- rych mówię, są dość dokuczliwe dla wszystkich służb. prowadzonych działań. Oczywiście odpowiedzialność To nie podlega żadnej dyskusji. Ale trzeba mieć świa- za to ponosi minister spraw wewnętrznych i admini- domość kryzysu i trzeba mieć także świadomość tego, stracji, jak również komendanci poszczególnych że rząd jest zobowiązany do podejmowania działań, służb. Chciałbym zapewnić panie i panów posłów, że które mogą doprowadzić do zminimalizowania ewen- na pewno nie zabraknie nam środków ﬁnansowych tualnych skutków kryzysu dla obywateli naszego na zakup paliwa do radiowozów oraz na ich obsługę kraju. Myślę, że nie jest tajemnicą, że gdybyśmy nie techniczną, szczególnie w odniesieniu do Policji. poczynili oszczędności, o których w dniu dzisiejszym, Dziękuję bardzo. (Oklaski) a także wcześniej już państwa informowałem, to pod koniec roku najprawdopodobniej znaleźlibyśmy się w bardzo trudnej sytuacji. Te działania mają to zmi- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: nimalizować i doprowadzić do tego, żeby zadania, które stają przed wszystkimi służbami mundurowy- Dziękuję bardzo, panie ministrze. mi, zostały wykonane w sposób należyty, a obywate- Pytanie dodatkowe zadaje poseł Dariusz Bąk. le Rzeczypospolitej, o których wszyscy mamy się Bardzo proszę. wspólnie troszczyć, będą mogli czuć się bezpiecznie. Dziękuję serdecznie. (Oklaski) Poseł Dariusz Bąk: Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Panie ministrze, czemu mają służyć działania rządu Donalda Tuska, które destabilizują straż po- Dziękuję bardzo, panie ministrze. żarną i Policję? Te formacje odpowiedzialne są za Przechodzimy do kolejnych pytań. bezpieczeństwo obywateli. Straż i Policja są służba- Posłowie Artur Dunin, Włodzimierz Kula i Han- mi cieszącymi się wielkim zaufaniem społecznym. na Zdanowska, klub Platforma Obywatelska, zada- Straż ma ponad 80% zaufania społecznego. Obywa- dzą pytanie w sprawie udzielenia koncesji na rozpo- tele boją się takich eksperymentów, jakie w tej chwi- znawanie złoża węgla brunatnego Rogóźno skiero- li przeprowadza rząd. 5 tys. policjantów manifestu- wane do ministra środowiska. jących dzisiaj w Krakowie i w Gdańsku to chyba jest Bardzo proszę, poseł Artur Dunin. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 214 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Artur Dunin: protestach społecznych i ekologicznych przeciwko otwieraniu nowych odkrywek, jak na przykład w Ro- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! góźnie... Moje pytanie dotyczy udzielenia koncesji na rozpoznawanie złoża węgla brunatnego Rogóźno dla Ko- palni Węgla Brunatnego Adamów SA. Pan minister Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: dobrze zna tę sprawę, wielokrotnie żeśmy rozmawiali, ale pokrótce przypomnę, o co chodzi. Jestem miesz- Panie pośle, minęły już dwie minuty, jest minuta kańcem Zgierza, gminy Zgierz, i jestem głęboko zapo czasie. niepokojony wspomnianym problemem. Z wiedzy, jaką posiadam, wynika, że obszar, którego dotyczy koncesja na rozpoznawanie złoża węgla brunatnego Poseł Artur Dunin: Rogóźno, obejmuje tereny wchodzące częściowo lub w całości w zasięg obszarów krajobrazu chronionego. ...rząd zamierza zaprzestać rozpoznawania no- Strategia rozwoju gminy przy braku przemysłu na wych złóż węgla brunatnego? Dziękuję. tym terenie, dobrym klimacie, zasobach wód mineralnych, termalnych i solanek stanowi przesłanki do ustanowienia w gminie Zgierz obszaru strefy uzdro- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: wiskowej. Dlatego też w 2006 r. gmina rozpoczęła realizację koncepcji rozwoju w oparciu o projekt Ro- Dziękuję bardzo. góźno, który zakłada wykorzystanie unikalnych Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie w skali Europy zasobów naturalnych do utworzenia Środowiska główny geolog kraju pan Henryk Jacek uzdrowiska Rogóźno oraz kompleksu obiektów cało- Jezierski. rocznej rekreacji, sportu i turystyki. Powstanie kopalni odkrywkowej na tym terenie spowoduje katastrofalne skutki ekologiczne i społecz- Podsekretarz Stanu ne dla całej okolicy. Nastąpi znaczne obniżenie wód w Ministerstwie Środowiska powierzchniowych i gruntowych oraz ich zanieczysz- Henryk Jacek Jezierski: czenie. Powstanie kopalni przyczyni się także do nieodwracalnych strat w rolnictwie. Tereny przyległe Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na do proponowanej inwestycji, np.: Kębliny, Cyprianów, pytanie pana posła Dunina, informuję, że 20 sierpnia Kwilno, Rosanów, Kaniogóra, które od lat stanowią 2008 r. rzeczywiście wpłynął do Ministerstwa Środo- zaplecze rekreacyjno-wypoczynkowe aglomeracji wiska wniosek Kopalni Węgla Brunatnego Adamów łódzkiej, nieodwracalnie uracą swoją funkcję. o udzielenie koncesji na rozpoznawanie – tu wyraźnie Wiem, że w resorcie trwają prace nad Prawem zaznaczam, że chodzi o rozpoznawanie, a nie o budo- geologicznym i górniczym, Prawem ochrony środo- wę kopalni – złoża węgla brunatnego Rogóźno. Zgod- wiska (Dzwonek), dlatego mając na uwadze to oraz nie z ustawą Prawo geologiczne i górnicze minister tak naprawdę niepokój samorządowców, zwracam się wystąpił o opinię do wójtów gmin: Zgierz, Ozorków do pana ministra z pytaniem: Czy nadal decyzje śro- i Piątek. Wójtowie tych gmin negatywnie zaopinio- dowiskowe wydawane przez wójtów, burmistrzów, wali przesłany wniosek. Kopalnia Adamów wniosła prezydentów będą podstawą do wydania decyzji przez zażalenie na tę negatywną odpowiedź do Samorzą- pana ministra? dowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi. W tej sy- Jednak będąc człowiekiem rozsądnym i wiedząc, tuacji podjęcie przez ministra środowiska decyzji jest, że bezpieczeństwo energetyczne kraju jest bardzo do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez SKO w Łodzi, ważne, rozumiem, że nie możemy zaniedbać spraw niemożliwe. związanych ze sprawdzaniem gruntów pod względem Jednak odpowiadając w tym miejscu na pytanie złóż węgla brunatnego, bo to jest jeden z surowców pana posła, czy rząd zamierza zaprzestać dokumen- podstawowych dla zabezpieczenia kraju. towania nowych złóż węgla brunatnego, chciałbym odpowiedzieć, że obowiązek dokumentowania nowych złóż jest standardowym obowiązkiem nowocze- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: snych państw. Każde państwo musi ocenić, ile, jakich bogactw, surowców posiada. Temu właśnie m.in. słu- Panie pośle... żą prace wykonywane na podstawie koncesji na rozpoznawanie. Oczywiście na podstawie licznych relacji ze spotkań i otrzymanych protestów zarówno Poseł Artur Dunin: Ministerstwo Środowiska, jak i kopalnia Adamów zdają sobie sprawę z niesłychanie silnego oporu spo- Już kończę, ostatnie pytanie. łecznego przeciwko udzieleniu tej koncesji. Czy dostrzegając potrzebę zapewnienia Polsce Oddzielną jednak kwestią jest rozpoznawanie bu- produkcji energii przy jednoczesnych nasilających się dowy geologicznej, a oddzielną jest zgoda na ewentu- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 215

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie ką, a chciałabym tu przypomnieć, że to jest ponad Środowiska Henryk Jacek Jezierski milion mieszkańców. Drugie pytanie: Ta projektowana ewentualnie alną eksploatację węgla brunatnego. Wyraźnie inwestycja będzie się mieściła 17 kilometrów od cen- chciałbym zaznaczyć, że wniosku na budowę kopalni trum milionowej aglomeracji. Ta inwestycja również, nie ma. Rozumiem oczywiście intencje pana posła sądząc po tym, co przedstawia odkrywkowa kopalnia Dunina występującego w związku z niepokojami węgla Adamów, to również ewentualna inwestycja mieszkańców, którzy obawiają się, że w tym rejonie w elektrownie. (Dzwonek) Panie ministrze, czy pan powstanie niewątpliwie szkodliwa dla środowiska jako reprezentant Ministerstwa Środowiska, czyli i nieprzyjemna dla nich kopalnia odkrywkowa, ale tego ministerstwa, które powinno walczyć o właści- tu chciałbym trochę uspokoić może protestujących, wy, zrównoważony rozwój regionu, ale również o zdro- dlatego że jeżeli kiedykolwiek taki wniosek o konce- wie i życie mieszkańców w normalnym środowisku, sję na eksploatację byłby złożony, to, po pierwsze, uważa, że tego typu ewentualna inwestycja jest wła- będzie musiał być poprzedzony przeprowadzeniem ściwa na tym miejscu? Dziękuję. wnikliwej procedury oceny wpływu takiej inwestycji na środowisko. Takie postępowanie prowadzić będzie wójt z pomocą Regionalnej Dyrekcji Ochrony Śro- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: dowiska w Łodzi oraz oczywiście z szerokim udzia- łem opinii społecznej. I tu właśnie odpowiadając na Dziękuję bardzo. pytanie pana posła, czy w tym zakresie przewidywa- Pan minister Henryk Jacek Jezierski, bardzo ne są jakieś zmiany stanu prawnego, informuję, że proszę. rząd nie ma zamiaru ograniczać roli decyzji środowi- skowej, czy też ograniczać udziału społeczeństwa w procesie podejmowania decyzji koncesyjnych. A co Podsekretarz Stanu może najważniejsze dla tych, którzy protestują w Ministerstwie Środowiska w obawie, że kiedyś powstanie tam nowa kopalnia Henryk Jacek Jezierski: węgla brunatnego, przypominam, że bez zgody gmi- Panie Marszałku! Szanowna Pani Poseł! Tak jak ny w Polsce koncesja na eksploatację nie może być powiedziałem, dostrzegamy skalę protestów. Nato- wydana. Tak stanowi obecne prawo geologiczne miast uważam, że te protesty są trochę przedwcze- i górnicze, a przygotowana przez rząd nowa ustawa sne, dlatego że teraz na razie mówimy tylko o tym, Prawo geologiczne i górnicze, która niedługo będzie że chcemy wiedzieć, ile tam tego węgla jest. Doku- przedmiotem obrad Wysokiej Izby, nie zamierza nic mentacja sprzed 40 lat mówi: tam jest 500 milionów, zmieniać w tym zakresie. Dziękuję za uwagę. Mam nowsze badania mówią: 700 milionów. Ja, jako głów- nadzieję, że odpowiedziałem na pytanie. ny geolog kraju, który obowiązany jest wiedzieć, ile w tej ziemi mamy surowców, chciałbym zobaczyć efekt tych prac w postaci dokumentacji geologicznej Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: pokazującej: ile, jaki węgiel, w jakich warunkach. Równie dobrze ta dokumentacja może pokazać, że nie Dziękuję bardzo. ma tam możliwości eksploatacji węgla obecnymi Pytanie dodatkowe – pani poseł Hanna Zda- technologiami, że jest za duże zagrożenie środowi- nowska. skowe. Na te pytania odpowiedź może dać tylko ten Bardzo proszę. wstępny etap. Oczywiście przed podjęciem kiedyś decyzji o eksploatacji wszystkie te głosy będą brane pod uwagę. Myślę, że przy podjęciu decyzji ten pro- Poseł Hanna Zdanowska: test społeczny też będzie brany pod uwagę. Ale jest jeszcze jeden element, o którym chciałbym powie- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! dzieć. Teraz mówimy tak: węgiel brunatny, odkryw- Panie ministrze, uspokoił mnie pan, ale tylko po czę- ka, widzimy wielką dziurę w Bełchatowie. To są in- ści. Ta inwestycja to przede wszystkim inwestycja westycje, które trwają latami. Na świecie wymagane w centrum milionowej aglomeracji. Tak naprawdę choćby przez pakiet klimatyczno-energetyczny ogra- Łódź jako gmina niesąsiadująca bezpośrednio z tym niczenie emisji dwutlenku węgla zmusza do tego, terenem nie ma niestety możliwości zaopiniowania żeby szukać nowego sposobu pozyskiwania energii tej inwestycji. Może oczywiście słać jakieś swoje prze- właśnie z węgla brunatnego. Możemy sobie wyobra- słanie, swoje opinie, ale one nie mają żadnej mocy zić taką sytuację, że za kilka lat kopalnia pozyskują- wiążącej. Mam pytanie do pana ministra: Czy pan ca energię z węgla brunatnego będzie wyglądała tak, minister weźmie również pod uwagę przy wydawaniu jak dziś wygląda kopalnia gazu, czyli będą wycho- swojej decyzji w sprawie ewentualnych odwiertów dzące z ziemi rurki albo nawet niewychodzące tylko próbnych również protest społeczny, jaki w tej chwi- rozprowadzone. Może będziemy zmuszeni do tego li praktycznie rozszerza się na całą aglomerację łódz- typu działań. Ale to jest na etapie decyzji o budowie 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 216 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie cym budżecie nie powinny nastąpić dopiero po wy- Środowiska Henryk Jacek Jezierski stąpieniu rządu i jego aktualizacji? Drugie pytanie: Czy w związku z tym, że Krajowa takiej kopalni. Tak że jeszcze raz mówię: wydaje Spółka Cukrowa jest spółką państwową, nie czas na się, że dobrze by było, gdyby można było przepro- takie działania rządu, by ukrócone zostały, jak sądzi wadzić te wstępne badania geologiczne, a dopiero wielu rolników, szemrane praktyki Krajowej Spółki później dyskutować, czy eksploatować, czy nie, Cukrowej? (Dzwonek) Czy jednak prezes, o którym a jeśli eksploatować, to w jaki sposób. Dziękuję bar- tyle pisze prasa, działacz Platformy, pracujący po- dzo. (Oklaski) przednio w innych dziedzinach, może wejść na legal- ną, a nie na monopolistyczną ścieżkę układania się z rolnikami w zarządzanym przez siebie koncernie? Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Dziękuję. (Oklaski)

Dziękuję bardzo, panie ministrze. Przechodzimy do kolejnych pytań. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Posłowie Krzysztof Jurgiel, Wojciech Mojzesowicz i Henryk Kowalczyk, Prawo i Sprawiedliwość, kieru- Dziękuję bardzo, panie pośle. ją pytanie do ministra rolnictwa i rozwoju wsi w spra- Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie wie oszczędności i cięć w gospodarce rolnej oraz mo- Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Andrzej Dycha. nopolistycznych praktyk Krajowej Spółki Cukrowej Bardzo proszę. wobec plantatorów buraków cukrowych. Bardzo proszę, poseł Krzysztof Jurgiel Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Poseł Krzysztof Jurgiel: Andrzej Dycha:

Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo. Strasznie martwimy się jako posłowie Prawa i Spra- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sformułowane wiedliwości tym, że w grudniu rząd zabrał polskim przed chwilą pytania panów posłów dotyczą właści- rolnikom miliard złotych w budżecie, a pan minister wie dwóch kwestii. Po pierwsze, dotyczą tzw. oszczęd- Marek Sawicki powtarzał podczas konferencji pra- ności w budżecie, a w drugiej części odnoszą się do sowych oraz tutaj w Sejmie, że poszukiwanie oszczęd- relacji plantatorzy buraków cukrowych a Krajowa ności, sławetnych 18 miliardów, w żadnym przypad- Spółka Cukrowa. ku nie dotknie polskiego rolnictwa. Te oszczędności Szanowni Państwo! W ustawie budżetowej na rok – tak mówił – nie mają żadnego wpływu na realizo- 2009 wydatki na rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne, waną politykę rolną wobec rolników, wobec przed- rybołówstwo i KRUS, łącznie ze środkami zaplano- siębiorców z obszaru przetwórstwa rolno-spożyw- wanymi w rozchodach budżetu na prefinansowanie czego. Jak to jest teraz? Dowiadujemy się, że polskie wspólnej polityki rolnej i rybołówstwa, wynoszą rolnictwo to kolejny dział gospodarki narodowej, 52,4 mld zł, co po uwzględnieniu zmiany sposobu w którym zmniejszy się zaplanowane budżetem pie- finansowania programów Unii Europejskiej ustalo- niądze o ponad 230 mln zł. Tym samym Marek Sa- nego przez ministra finansów jest wielkością porów- wicki niczym buszujący w zbożu szaleje, poszukując nywalną do roku 2008. oszczędności, wbrew temu, co jeszcze do niedawna Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podobnie publicznie mówił. jak pozostałe resorty dokonało szczegółowego prze- Druga sprawa dotyczy Urzędu Ochrony Konku- glądu planowanych wydatków pod kątem szukania rencji i Konsumentów, który przystąpił do kontrolo- oszczędności wynikających z obecnej sytuacji spowo- wania największego polskiego producenta cukru. dowanej trudnościami na rynkach finansowych. Tak Plantatorzy złożyli skargę na Krajową Spółkę Cukro- jak publicznie już minister Marek Sawicki informo- wą, zarzucając spółce łamanie przepisów przy podpi- wał, oszczędności te nie dotyczą wydatków, które sywaniu kontraktów na dostawy surowca. Postępo- dotykałyby bezpośrednio rolników. Utrzymane zo- wanie antymonopolowe wobec Krajowej Spółki Cu- stały wydatki na: postęp biologiczny w produkcji krowej dotyczy umów na dostawę buraków, jakie są zwierzęcej, rolnictwo ekologiczne, realizację uzupeł- zawierane z plantatorami. niających płatności obszarowych, przejściową płat- Ponieważ czas się kończy, przejdę do zadawania ność dla owoców miękkich, pomoc dla wstępnie uzna- pytań. nych grup producentów owoców i warzyw, prefinan- W związku z powyższym proszę o odpowiedź na sowanie PROW na lata 2007–2013, spłatę pożyczek następujące pytania, pytania natury fundamental- na prefinansowanie wspólnej polityki rolnej. Te środ- nej, bo same cięcia już same za siebie mówią. Budżet ki będą przeznaczone również na realizację Progra- na 2009 r. został już podpisany przez pana prezyden- mu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora ta, czy zatem tak wielkie cięcia w tym obowiązują- rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich” na 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Pytania w sprawach bieżących 217

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie nych, które zostały uzyskane w trybie roboczym Rolnictwa i Rozwoju Wsi Andrzej Dycha z Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowe- go, wynika, że wniosek ten związek skierował do okres tej perspektywy. Będą również dopłaty do pa- Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów rok liwa rolniczego, na zwalczanie chorób zakaźnych temu. zwierząt oraz ubezpieczenie upraw rolnych i zwierząt Mając na uwadze kwestię nadzoru właścicielskie- gospodarskich. go sprawowanego nad Krajową Spółką Cukrową, Co więcej, łagodzimy zasady udzielania kredytów minister rolnictwa zwrócił się o stanowisko w tej inwestycyjnych i klęskowych poprzez obniżenie mi- sprawie do ministra skarbu państwa, który jest minimalnego oprocentowania tak, aby dostosować po- nistrem właściwym w tej sprawie. Z informacji uzy- ziom tego oprocentowania do obecnej sytuacji docho- dowej gospodarstw rolnych. skanych stamtąd wynika, że został sformułowany Oszczędności w naszym resorcie to kwota ok. ogólny zarzut „narzucania uciążliwych warunków 232 mln zł i dotyczy przede wszystkim wydatków umowy” przez Krajową Spółkę Cukrową, kwestionu- na funkcjonowanie urzędu ministra rolnictwa jący w szczególności zapisy dotyczące kar umownych i rozwoju wsi oraz jednostek podległych i nadzoro- za opóźnienia w dostawie buraków przez plantatorów wanych. oraz odbioru buraków przez producenta cukru. Chciałbym jeszcze raz podkreślić z tego miejsca, Odnosząc się do tego zarzutu, minister skarbu że nie ma zagrożeń w realizacji zadań planowanych stwierdza, że w umowach kontraktacyjnych na lata do wykonania w ramach budżetu na rok 2009 i nie 2007/2008 i 2008/2009 wystąpiła w przypadku sank- są zagrożone w żaden sposób wypłaty emerytur i rent cji za nieodebranie – niedostarczenie buraków nie- rolniczych. adekwatność kar umownych. Z zapisów umów wyni- Odnosząc się do pytania panów posłów w sprawie, ka bowiem, iż producent cukru zapłacił karę umow- jak to zostało nazwane, monopolistycznych praktyk ną w wysokości 29 euro za tonę buraków, a plantator Krajowej Spółki Cukrowej wobec plantatorów bura- w przypadku niedostarczenia buraków jest zobowią- ków cukrowych, chciałbym poinformować Wysoką zany do zapłaty należności w wysokości 23 zł za tonę. Izbę, że rynek cukru w Polsce podzielony jest pomię- Zatem kara obciążająca plantatora jest kilkakrot- dzy pięciu producentów, a udział w tym rynku Kra- nie niższa niż producenta cukru. Analogicznie jest jowej Spółki Cukrowej wynosi 39,1%. Krajowa Spół- w roku 2008/2009 – 27 euro kara dla producenta cu- ka Cukrowa podobnie jak w latach poprzednich roz- kru i tylko 10 euro dla plantatora. poczęła kampanię 2008/2009 na przełomie września Chciałbym podkreślić fakt, że w roku 2008/2009 i października. Kampania w spółce trwała 83 dni. ponad 10 tys. plantatorów nie zrealizowało umów W tym okresie spółka skupiła 3,1 mln ton buraków kontraktacyjnych na łączną ilość buraków ponad od 17 tys. plantatorów. Łączna wielkość produkcji 453 tys. ton, a Krajowa Spółka Cukrowa nie skorzy- cukru kwotowego wyniosła 465 tys. ton. stała z przysługujących jej z mocy ustawy uprawnień Szanowni Państwo! Wspólnotowy rynek cukru i nie naliczyła żadnemu z plantatorów kary umownej, regulują przepisy, które, jak państwo doskonale wie- która łącznie wynosiłaby 15 mln zł. cie, muszą być w całości respektowane i realizowane Wysoka Izbo! To również chciałbym powiedzieć, przez wszystkie państwa członkowskie. Przepisy te patrząc prosto w oczy panom ministrom. W pełni określają także ramy wzajemnych relacji pomiędzy podzielam stanowisko panów posłów zadających py- plantatorami buraków cukrowych i producentami cukru, jak również dotyczą zawieranych umów kon- tanie, że plantatorzy powinni być dobrze zorganizo- traktacyjnych. wani, mieć silną reprezentację przede wszystkim do W obecnie obowiązujących przepisach, a w szcze- negocjowania warunków kontraktacyjnych. gólności w załączniku II: Warunki zakupu buraków, W związku z tym że już skończył mi się czas, do rozporządzenia Komisji (WE) nr 707/2008 wymie- chciałbym podkreślić, że minister rolnictwa jest w ak- nione zostały elementy, które powinny być zawarte tywny sposób zaangażowany, żeby takie porozumie- w porozumieniach branżowych i umowach kontrak- nie pomiędzy plantatorami i przetwórcami zostało tacyjnych. Dotyczy to m.in. takich kwestii, jak: ceny jak najszybciej zawarte i żeby dwie strony tego poro- zakupu buraków cukrowych, zawartości cukru w su- zumienia były zadowolone, i aby interesy rolników rowcu, czasu trwania dostaw i miejsca gromadzenia w tym porozumieniu były co najmniej dobrze repre- buraków, kosztów załadunku i transportu surowca, zentowane. Dziękuję bardzo. miejsca odbioru buraków czy terminów płatności zaliczek i ceny zakupu buraków. Chciałbym poinformować, szanowne panie i pa- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: nowie, że do ministerstwa rolnictwa nie wpłynęła żadna informacja o wniosku, jaki został złożony przez Dziękuję bardzo, panie ministrze. plantatorów buraków cukrowych do Urzędu Ochrony Pytanie dodatkowe – poseł Henryk Kowalczyk. Konkurencji i Konsumentów. Z informacji nieformal- Bardzo proszę. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 218 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Henryk Kowalczyk: Poseł Henryk Kowalczyk:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- Już kończę. strze! Myślę, że stwierdzenie, że na rolnictwo, tak Oczekujemy tutaj na bardzo jasną deklarację rzą- bardzo szeroko pojęte, jest przeznaczone 52 mld zł, du, w których pozycjach zostały zdjęte te pieniądze jest wysoce niesatysfakcjonujące. W ten sposób moż- – 230 mln zł. Dziękuję bardzo. (Oklaski) na by policzyć emerytury rolnicze itd., takie różne rzeczy, dopłaty unijne. Ale faktem jest, że bezpośred- nio do produkcji rolnej, w ramach pomocy dla rolnic- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: twa, w roku 2009 zaplanowano o 30% środków mniej, Dziękuję bardzo. m.in. na materiał siewny w ogóle nie zaplanowano Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini- pieniędzy – rocznie było to około 80 mln zł – na pali- sterstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Andrzej wo rolnicze jest mniej o 150 mln zł, na ubezpieczenia Dycha. upraw rolnych – o 400 mln mniej. Pewnie dlatego ta ustawa o ubezpieczeniach rolnych, która była wspól- ną inicjatywą wszystkich posłów z komisji rolnictwa, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie bez względu na opcje polityczne, nie może się przebić Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez barierę opinii rządu. Andrzej Dycha: Szklanka mleka w szkole – mogłaby to być skuteczna pomoc dla sektora mleczarskiego, ale jest 1/3 Dziękuję bardzo, panie marszałku. w odniesieniu do potrzeb, 100 mln brakuje. (Dzwo- Wysoka Izbo! Szanowni Panowie Posłowie! Na- nek) Natomiast mówienie o tym, że oprocentowanie wiązując do tej poetyki, faktem jest, że wszystkie te kredytów rząd chce zmniejszyć do 2% – no, bardzo oszczędności będziemy w pierwszej kolejności czyni- dobrze, ale dlaczego w czerwcu, kiedy była susza li na samych sobie. Chodzi właśnie o oszczędności i taki kryzys w rolnictwie, podniósł je w sposób zu- w funkcjonowaniu ministerstwa rolnictwa, podle- pełnie niespodziewany i nieodpowiedzialny do 3%? głych instytucji i agencji – to właśnie tam sięgniemy A więc jak gdyby wraca do poziomu poprzedniego; po te pieniądze, które będziemy oszczędzali w sekto- nawet nie wraca, bo 2% to jest nadal więcej niż po- rze rolnym. I chciałbym to jeszcze raz powiedzieć przednio – było około 1,4%. z tego miejsca: żadne pieniądze, które były przewi- Co do tych zaoszczędzonych 230 mln zł, pan mi- dziane dla rolników, nie zostaną cofnięte – w tych nister zapewnia, że nie będzie to zaoszczędzone na pozycjach oszczędności nie będą czynione. Dziękuję rolnikach. A więc pytam, na jakim etapie, bo m.in. bardzo. (Oklaski) jedną z takich ważniejszych kwot jest 192 mln zł (Poseł Wojciech Mojzesowicz: Taki sympatyczny minister.) w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnic- twa. Agencja realizuje kredyty, więc jeśli słyszę o za- pisie, że jest to na działania statutowe agencji, mam Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: prawo wyrazić niepokój, że może nie będzie dofinansowania kredytów preferencyjnych, tak jak to było Dziękuję bardzo, panie ministrze. w roku 2008. Zapewnienie o wystarczających środ- Wszystkie pytania włączone do porządku dzien- kach na postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej nego zostały rozpatrzone. – oczywiście przyjmujemy to wyjaśnienie, ale czy są Kończymy więc rozpatrywanie tego punktu po- zapewnione środki finansowe na postęp biologiczny rządku dziennego. w produkcji roślinnej? (Oklaski) Bo o tym pan mini- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. ster nie wspominał. porządku dziennego: Informacja bieżąca. Następna rzecz to są tzw. oszczędności. Kiedy już Przypominam, że Prezydium Sejmu, po zasięgnię- tylko 70% kwoty z roku 2008 zostało zaplanowane ciu opinii Konwentu Seniorów, ustaliło, że na bieżą- na rok 2009 – więc te 30% już zostało urwane – ko- cym posiedzeniu Sejm rozpatrzy informację w sprawie lejne środki finansowe urywamy. A więc jak długo gwałtownego wzrostu bezrobocia i działań rządu na jeszcze to rolnictwo, w takim stanie, będzie z pienię- rzecz zmniejszenia skali bezrobocia, o której przedsta- dzy okradane? Tak to trzeba, jasno, powiedzieć. wienie wnosił Klub Parlamentarny Prawo i Sprawie- Oczekujemy tutaj bardzo jasnych odpowiedzi... dliwość. Przypominam również, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnio- skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: a udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów Panie pośle, bardzo proszę... w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja bieżąca 219

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski sprawa nie cierpi zwłoki, muszą zostać podjęte natychmiastowe działania zmierzające do powstrzyma- Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno nia wzrostu liczby osób bez pracy. przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel W związku z powyższym chciałbym zapytać panią Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnio- minister: skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wy- 1. Jakie działania podejmie rząd, by nie dopuścić stąpienie przedstawiciela Rady Ministrów dłużej niż do tak gwałtownego wzrostu bezrobocia? 10 minut. 2. Jakie będą działania zmierzające do zmniejsze- Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- nia skutków społecznych powstałych wskutek utraty dawców pana posła Waldemara Andzela. przez Polaków pracy? Bardzo proszę, panie pośle. 3. Jakie dotąd działania podjął rząd mające na celu ochronę istniejących miejsc pracy w firmach? 4. Czy rząd zamierza zmienić ustawę o Funduszu Poseł Waldemar Andzel: Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dopiero po sądownie stwierdzonej upadłości firm? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! 5. Czy ministerstwo ma tzw. mapę bezrobocia Z dnia na dzień dochodzą do nas przerażające dane i czy ma bieżące informacje o skali zwolnień w po- o stanie polskiej gospodarki. Spada wskaźnik pro- szczególnych regionach? dukcji przemysłowej, maleje eksport, upadają zakła- 6. Jak wygląda wykorzystanie środków unijnych dy przemysłowe, firmy usługowe. Wiele firm zredu- z PO „Kapitał ludzki” na aktywizację zawodową osób kowało zatrudnienie lub zapowiada redukcję za- bezrobotnych? Dziękuję bardzo. (Oklaski) trudnienia w najbliższym czasie. Według Narodo- wego Banku Polskiego poziom eksportu stanowią- cego 40% polskiego PKB w ujęciu rocznym obniżył Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: się o 16,4%. Prowadzi to do pogłębienia problemów polskich firm, a w rezultacie do dalszych zwolnień. Dziękuję bardzo, panie pośle. Według prognoz wartość sprzedanych przez Polskę Proszę o udzielenie odpowiedzi minister pracy towarów w 2009 r. może być nawet o 10% niższa niż i polityki społecznej panią Jolantę Fedak. w roku ubiegłym, co również negatywnie odbije się Bardzo proszę panią minister. na poziomie zatrudnienia. W latach 2005–2007 poziom bezrobocia gwał- townie spadał, z około 17% w 2005 r. do ok. 11% Minister Pracy i Polityki Społecznej w roku 2007. Od połowy 2008 r. mamy jednak do Jolanta Fedak: czynienia z załamaniem na rynku pracy i dość gwał- townym wzrostem liczby osób pozostających bez Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Od- pracy. Według szacunków ministerstwa liczba osób nosząc się do pytania zadanego mi przez pana posła bezrobotnych w 2009 r. wzrośnie o około 465 tys., dotyczącego działań rządu w sprawie bezrobocia, co spowoduje wzrost poziomu bezrobocia do 12,5%. chciałabym w pierwszej fazie skorygować wyliczenia, Należy przy tym podkreślić, iż będą to w głównej a także obawy pana posła dotyczące liczby osób bez- mierze osoby z prawem do zasiłku. Według wyliczeń robotnych, która ewentualnie miała być prognozowa- całkowity koszt wzrostu bezrobocia o 465 tys. osób na w tym roku, a także wywieszania za plecami map. w 2009 r. wyniesie ponad 10 mld zł, co przy założe- Rzeczywiście zdarzyło się tak, że od grudnia do niach budżetu na ten rok spowoduje dalsze proble- stycznia przybyło 160 tys. osób bezrobotnych, trzeba my w jego realizacji. Radykalne scenariusze mówią jednakowoż pamiętać, że był to poziom niższy niż nawet o wzroście poziomu, stopy bezrobocia do 16%. w ubiegłym roku, niż 2 lata temu, niż przez kilka W styczniu 2009 r. liczba osób bezrobotnych wzrosła ostatnich lat. I taka jest prawda o tym bezrobociu. rekordowo, o 160 tys., a w grudniu to bezrobocie Ale ma ona również inny wymiar, taki, że strata każ- wzrosło o 73 tys. osób. dego miejsca pracy nie tylko dla ministra pracy, ale To jedna strona medalu, natomiast ta druga, czy- dla każdego wrażliwego człowieka, gdy pracę tracą li skutki społeczne wzrostu bezrobocia, jest o wiele sąsiedzi, znajomi, przyjaciele, rodzina, ludzie młodzi, gorsza i bardziej tragiczna. Setki tysięcy polskich jest prawdziwym przeżyciem i głęboką tragedią. To rodzin zostaną bez środków do życia lub znacząco właśnie utrata pracy w indywidualnym odczuciu obniży się jego poziom. Wzrost zubożenia społeczeń- bywa często tragedią gorszą nawet niż rozwód. Po- stwa spowodowany utratą pracy pociągnie za sobą chodzę z woj. lubuskiego, gdzie przez wiele lat praco- dalsze konsekwencje, co przejawiać się może wzro- wałam. Tam poziom bezrobocia zwykle był wyższy stem napięć społecznych, patologii i przestępstw. o ładnych kilka punktów procentowych niż średnio Rząd powinien jak najszybciej podjąć kroki zmierza- w kraju. Jeszcze niedawno, w latach 2003, 2004, jące do zatrzymania procesu wzrostu bezrobocia. Nie 2005, pamiętam dwucyfrowy, ponad 20-procentowy można dopuścić do takiej sytuacji, do tego, że polskie poziom bezrobocia. I pamiętam rekrutacje, kiedy na rodziny znajdą się w tak tragicznym położeniu. Ta jedno miejsce pracy składano 40 ofert. Dziś, choć 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 220 Informacja bieżąca

Minister Pracy i Polityki Społecznej ganie wysyłaniu ludzi na bezrobocie i stałemu wy- Jolanta Fedak płukiwaniu ich z rynku pracy. Pakiet ten obejmuje zmiany w Kodeksie pracy, ale również rozwiązania ubolewamy nad każdym utraconym miejscem pracy, dotyczące tzw. bezrobocia technicznego, czyli subsy- trzeba pamiętać, że poziom bezrobocia jest niższy diowania zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu niż za czasów rządu PiS w 2007 r., również niż za pracy, a także ewentualnie stosowania umów na czas czasów rządów SLD w 2005 r. I nie mówię tego po określony czy skrócenia tego okresu, ponieważ też to to, aby wyrażać jakąś złudną satysfakcję z tego po- są osoby najłatwiej z rynku wypłukiwane. Rząd na wodu, bo głęboko współczuję każdemu ministrowi ten cel zamierza także przeznaczyć fundusze unijne pracy, który z poziomem bezrobocia oscylującym z programu „Kapitał ludzki”, tak aby wesprzeć nawet wokół 10% musi sobie jakoś poradzić. zwłaszcza tych, którzy będą mieli największe proble- Zdając sobie sprawę z tego, że poziom bezrobocia my z wejściem na rynek pracy. Tu oczywiście mam bezpośrednio zależy od poziomu wzrostu gospodar- na myśli nie tylko wsparcie o charakterze material- czego, już w połowie roku przewidywaliśmy, że trze- nym, ale przede wszystkim poprawę kompetencji ba będzie przede wszystkim ochronić te osoby bezro- tych osób, tak aby ich umiejętności odpowiadały pra- botne, które będą najmniej konkurencyjne na rynku codawcom. pracy. Toteż postanowiliśmy znowelizować ustawę Jakkolwiek byśmy na to spojrzeli, jakkolwiek by- o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, śmy na to popatrzyli, to wszystkie propozycje pań- tak aby przede wszystkim ochronić te osoby, które stwa posłów, które pomogą nam poszerzyć paletę będą miały największe kłopoty z powrotem na rynek działań związanych z zapobieganiem kryzysowi pracy. Myślę tutaj o zachętach dla osób, które są w tym sensie, żebyśmy utrzymywali to zatrudnienie w wieku okołoemerytalnym, czyli części naszego najdłużej, jak to jest możliwe i jednocześnie ekono- „Programu 50+”, ale również o zachętach dla mło- micznie opłacalne, chętnie wezmę pod uwagę. Dzię- dych rodziców, którzy wracają na rynek pracy, w po- kuję. (Oklaski) staci zmniejszenia kosztów pracy, czyli w postaci ulg w składkach na Fundusz Pracy i Fundusz Gwaran- towanych Świadczeń Pracowniczych. Myślę także Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: o regionach, gdzie możemy spodziewać się, że bezrobocie będzie miało charakter strukturalny i na ryn- Dziękuję bardzo, pani minister. ku lokalnym będą bardzo duże problemy z uzyska- Proszą o uzupełnienie… Jednak nie. niem zatrudnienia, tam gdzie jest jeden zakład pracy W takim razie otwieram dyskusję. czy dwa i obydwa będą przeżywały problemy. Toteż Mamy 28 zgłoszeń w tej chwili. wprowadziliśmy programy specjalne, aby łagodzić Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby dopisać w tych miejscach skutki bezrobocia. się do listy? Odnosząc się do postulatów powieszenia mapy, Zgłoszeń nie widzę. która powinna widnieć za ministrem pracy i dotyczyć Zamykam listę. bezrobocia, chciałabym powiedzieć, że istotniejsze od Głos zabierze jako pierwszy poseł Jan Kulas, Plat- tej mapy jest dobre współdziałanie wszystkich tych, forma Obywatelska. którzy są odpowiedzialni, po pierwsze, za politykę Bardzo proszę. gospodarczą, po drugie, za interwencję na rynku pra- Przypominam, 2 minuty. cy, a więc służb zatrudnienia, a także samorządów, bo to one mają również kompetencje, jeżeli chodzi o interwencję na lokalnym rynku pracy. Poseł Jan Kulas: W międzyczasie prowadziliśmy rozmowy w komisji trójstronnej w zespole do spraw Kodeksu pracy, Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! aby wprowadzić na czas ochłodzenia gospodarczego, Dobrze się stało, że dziś cały dzień praktycznie deba- ewentualnego braku wzrostu gospodarczego czy kry- tujemy nad gospodarką, nad rynkiem pracy, nad zysu, jak mówimy, takie rozwiązania kodeksowe, przeciwdziałaniem bezrobociu. Chciałoby się dodać, które ułatwiłyby przetrwanie ﬁrmom najgorszych że także o edukacji należałoby jeszcze rozmawiać. momentów. Toczy się w tej chwili dialog autonomicz- Pani minister, jeżeli połączymy te dwie debaty, bo ny wobec pakietu takich rozwiązań, którym będzie- one wyznaczają zadania i zobowiązania, nadzieje my się starali wytyczyć jak najszybszą drogę legisla- i pewne szanse, zagrożenia i możliwości naszego od- cyjną, by uchwalić je w tym roku, z pełną aprobatą działywania, to okaże się, że najważniejsze jest to, co partnerów komisji trójstronnej, a więc, z jednej stro- pani minister na początku chyba powiedziała – stan ny, związków zawodowych, z drugiej strony, praco- naszej gospodarki, polityka gospodarcza rządu, wspar- dawców, bo to oni przede wszystkim powinni ustalić cie parlamentu, wyraźnej większości parlamentar- relacje między sobą w sytuacji, kiedy może dojść do nej, dodałbym: budowanie zaufania do polskiej go- zahamowania wzrostu gospodarczego i do wyższego spodarki, i to także ze strony opozycji, wszystkich poziomu bezrobocia. Ideą tych rozwiązań jest przede polskich polityków i instytucji polskich, również poza wszystkim utrzymanie miejsc pracy, a więc zapobie- granicami naszego kraju, budowanie zaufania do 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja bieżąca 221

Poseł Jan Kulas bezrobotnych. Mogę się założyć, że na koniec roku będzie to co najmniej 12,5–13%, już nie chcę mówić systemu finansowego, przekonania, że jest stabilny, o tych pesymistycznych scenariuszach. To jest 500 tys. pewny i wiarygodny; a także odpowiednia polityka dodatkowych ludzi na bezrobociu. zagraniczna, promocja Polski w Europie i w świecie, Mogę panią minister zapytać o koszt dla budżetu, pokazywanie, że to państwo zasługuje na szacunek ale dla ułatwienia powiem, że to jest około 10 mld zł. i na zaufanie, że w Polsce warto inwestować, bo to Tyle będzie to kosztowało budżet państwa, jeżeli ci jest kraj stabilny, odpowiedzialny i przewidywalny. ludzie wypadną z rynku pracy. Tak wcześniej, tak I to jest rola nas, parlamentarzystów. Chodzi o to, i dzisiaj nie dowiedzieliśmy się, jakie natychmiastowe żebyśmy kreowali takie postawy i takie dobre opinie działania muszą zostać podjęte przez rząd, aby chro- o naszym kraju. nić miejsca pracy. Rano w debacie też tego nie było. Przechodząc, pani minister, do kwestii wewnątrz- Odniosę się natomiast do wystąpienia pana pre- krajowych, chciałbym powiedzieć, że jest tu to, co miera. Pan premier powiedział parę rzeczy. To może pani podkreśliła z tak dużą mocą, dialog wewnątrz- pani minister powie nam, w jakim momencie są pra- krajowy, czyli Komisja Trójstronna do Spraw Spo- ce nad ustawami? Pan premier zapowiedział projekt łeczno-Gospodarczych. To jest jakby moje pierwsze ustawy o tzw. urlopach postojowych. Może pani mi- pytanie. Bo wydaje mi się, że bardzo wiele tu zależy nister przybliży, na czym ma to polegać? Pan premier obok polityki gospodarczej, finansowej rządu, parla- zapowiedział sieć wsparcia dla bezrobotnych i dla mentu od kooperacji i bezpośrednich porozumień osób, które mogą stracić pracę. Jaka ma być ta sieć pomiędzy przedsiębiorcami i związkowcami. Czy na wsparcia, na czym ma to polegać? Pan premier zapo- tle tego kryzysu gospodarczego i finansowego nastę- wiedział, że będzie można spłacać z Funduszu Pracy puje pewna zmiana postaw, pewne przewartościowa- kredyty hipoteczne młodych, bezrobotnych małżon- nie? Czy tu można liczyć na bliższe partnerskie ków. Jak z Funduszu Pracy? Może pani minister mi i bardziej skuteczne współdziałanie przedsiębiorców to wyjaśni? Bo chciałbym wiedzieć, jakie pan premier ze związkowcami? ma pomysły na takie rozwiązanie. Kolejna kwestia. Mówiliśmy dziś w południe I ostatnie pytanie. Pan premier zapowiedział, że – o tym mówił chyba również jeden z naszych mini- ponad 3 mld zł z programu „Kapitał ludzki” zostanie strów i pan premier na pewno o tym wspominał – że przeznaczone na ochronę miejsc pracy. My dzisiaj nie warto pamiętać o rozwoju „Programu 50+”, że, możemy nawet rozpocząć realizacji ustawy, którą z jednej strony, mówimy o ochronie miejsc pracy, nowelizowaliśmy, bo tych środków nie ma, jak rów- o młodym pokoleniu, żeby znajdowało zatrudnienie, nież na dzisiaj nawet rozporządzenia nie są spójne ale, z drugiej strony, żeby nie pozbawiać szansy, nie z ustawami. Na te działania, o których mówiliśmy zapominać o „Programie 50+”. I tutaj bym prosił też w ustawie, potrzeba środków, a tych po prostu nie ma o krótką informację na temat przygotowania i wdra- choćby ze względu na to, że Fundusz Pracy został żania tego programu. mocno ograniczony przez włożenie do niego z powro- I ostatnia rzecz. Myślę, że samorządy wojewódz- tem wypłaty świadczeń przedemerytalnych, zasiłków kie są kapitalną szansą na przeciwdziałanie bezro- przedemerytalnych. Przypomnę, że to jest 2,5 mld zł, bociu, szczególnie regionalne (Dzwonek) programy które zostaną podjęte na te działania z Funduszu przygotowane przez marszałków wspierane przez Pracy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) sejmiki województw, regionalne programy w naszych województwach. Dziękuję za uwagę. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Dziękuję bardzo, panie pośle. Poseł Romuald Ajchler, klub Lewica. Dziękuję bardzo. Poseł Stanisław Szwed, Prawo i Sprawiedliwość. Poseł Romuald Ajchler:

Poseł Stanisław Szwed: Dziękuję, panie marszałku. Pani Minister! W grudniu mieliśmy podobną de- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ja batę i podobna informacja była przez panią składana. jednak namawiałbym panią minister, żeby stworzyć Wtedy pani powiedziała, że w grudniu liczba osób sobie mapę zwolnień i zanosić tę mapę na każde po- zwolnionych z pracy będzie wynosiła kilka tysięcy. siedzenie Rady Ministrów, tak aby minister ﬁnansów Nie minęły dwa miesiące, niespełna półtora miesiąca ją zobaczył, bo wydaje mi się, że pan minister ﬁnan- i dzisiaj mówi pani, że ma pani informację, którą sów nie wie, co dzieje się na rynku pracy. Problem dzieli się pani z Sejmem, iż liczba ta, liczona od grud- nie jest bowiem w samych procentach, w tym, czy nia do stycznia, wynosi 160 tys. Proszę odpowiedzieć mamy 9,5%, ale w dynamice wzrostu poziomu bezro- na pytanie: Czy w tamtym czasie, pod koniec grud- bocia. W ciągu miesiąca to jest 1%, a więc jest to 160 tys. nia, miała pani dobre rozeznanie co do osób, które 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 222 Informacja bieżąca

Poseł Romuald Ajchler Bo jak przestanę być tak tolerancyjny, to okaże się, że np. pani Masłowska, pani Zuba, pan Jerzy traciły pracę, i czy służby, których pracą pani się po- Gosiewski nie zabiorą głosu. siłkuje, udzielając nam odpowiedzi, nie wprowadziły pani przypadkiem w błąd? Wrócę do tych 160 tys. Otóż mamy, praktycznie Poseł Romuald Ajchler: mówiąc, miesiąc i dwa tygodnie, zostaliśmy poinformowani, odczuwamy kryzys finansowy. Tempo w ta- Ale pan poseł Stec zrezygnował na moją rzecz, kim razie jest zastraszające. Dzisiaj minister finan- panie marszałku, więc była oszczędność. sów stwierdził, iż każdy procent osób zwiększających bezrobocie kosztuje budżet państwa około 1 mld zł. Jak pani odniesie się do tej informacji? Czy ta infor- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: macja była prawdziwa, czy minister finansów niedo- kładnie to policzył? Niektórzy bowiem szacują, że to Bardzo proszę, poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk jest trochę więcej. – dwie minuty. Mówi pani, że samorządy mają w tym zakresie Bardzo proszę. dużo do zrobienia. Proszę w takim razie odpowie- dzieć na pytanie, skąd samorządy – czy wojewódzki, Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: czy powiatowy – mają wziąć środki, skoro samorząd powiatowy praktycznie 98% środków ma z zewnątrz, Panie Marszałku! Po tej reprymendzie na zapas czyli z budżetu państwa, tak samo samorząd woje- gotów byłem zrezygnować, ale jednak odważyłem się wódzki ma subwencje czy dotacje, które otrzymuje wejść. (Wesołość na sali) z budżetu państwa. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Ja Tak się składa, pani minister, że przed chwilą tak z niepokojem chciałbym zapytać: Czy nie są za- minister rolnictwa odpowiadał Wysokiej Izbie na za- grożone budżety powiatowych urzędów pracy, czy dawane przez kolegów z PiS pytanie dotyczące rol- będą zachowane te środki, jakimi dysponowały one nictwa i jakoś po udzieleniu tej odpowiedzi wszystko dotychczas? To jest jedna kwestia. mu się w słupkach zgadzało. (Dzwonek) Nie uzyska- Druga kwestia. Mówiła pani, mówił dziś premier liśmy odpowiedzi na pytanie, czy 231 mln zł... Ja od- i mówił, zdaje się, minister finansów o subsydiowa- niosłem takie wrażenie, że te 231 mln zł, które zaniu zatrudnienia. Jaką grupę osób, grupę pracow- bierze z rolnictwa, praktycznie mówiąc, oszczędzi ników przewidujecie jako możliwą do objęcia doto- sam na sobie. Prosiłbym jednak panią minister, żeby waniem? Uważamy, że jest to słuszny zamiar, dla- odniosła się pani do tego, skąd samorządy mają wziąć tego że dotowany pracownik mniej kosztuje niż środki, tak powiatowy, jak i wojewódzki, skoro są w ogóle bezrobotny. finansowane z budżetu państwa. Pani minister powiedziała, co potwierdzam, że w tej sytuacji potrzebne jest współdziałanie, ponie- waż miejsca pracy to przedsiębiorstwo, to gospodar- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: ka, to harmonia i współbrzmienie wszystkich instytucji, od których zależy rozwój gospodarki, bo my Panie pośle… cały czas mówimy o rozwoju, a mamy na myśli to, żeby w dobie kryzysu nie zmniejszyć rozmiaru gospodarki albo zmniejszyć go jak najmniej. Poseł Romuald Ajchler: Czy jest taka harmonia w relacjach między przed- siębiorstwami, związkami zawodowymi, między re- Już skończyłem, panie marszałku. sortami, między bankami etc., etc.? Taka współpra- ca jest również potrzebna między koalicją a opozycją, ale o to nie pytam, pani minister, bo na własne oczy Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: widzimy, jak jest. Niech pani opowie o tej harmonii, od której zależy wasza dobra praca i wasze dobre od- Ja, zanim poproszę pana posła Stefaniuka, zwró- działywanie na miejsca pracy. Dziękuję. (Oklaski) cę się z gorącą prośbą do pań i panów posłów... (Poseł Małgorzata Sadurska: Dlaczego pan mar- szałek patrzy na mnie?) Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: ...żeby nie wykorzystywać, nie nadużywać mojej cierpliwości – o, tak to określę – chociażby z tego Dziękuję bardzo panu posłowi. Jeszcze z rezerwą, względu, że mamy 5 godzin opóźnienia, a limit cza- panie pośle. sowy jest dwuminutowy. Poseł Andrzej Orzechowski, Platforma Obywa- (Poseł Stanisław Szwed: Staramy się.) telska. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja bieżąca 223

Poseł Andrzej Orzechowski: dwóch przedstawicieli Platformy Obywatelskiej. To pokazuje, w jakim stopniu poszczególne kluby są za- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! interesowane debatą. Pan premier dzisiaj powiedział, że w obecnej sytuacji Chciałabym wrócić do wypowiedzi, która padła gospodarczej priorytetem tego rządu jest utrzymanie dzisiaj w czasie debaty na temat kryzysu. Pani mini- miejsc pracy. Była mowa m.in. o sektorze hutniczym ster z mównicy sejmowej, w czasie antenowym, po- i o Stalowej Woli. wiedziała, że na rynku pracy jest dobrze. Zanotowa- Ja chciałbym powiedzieć o innym sektorze i o in- łam to zdanie, bo dzwonili do mnie ludzie z regionu nym mieście: sektor motoryzacyjny i miasto Ełk. i pytali, co to znaczy, że jest dobrze. Czy to znaczy, Bodajże wczoraj przeczytałem, że w warszawskiej że bezrobocie nie wzrasta, czy że rośnie liczba ofert fabryce samochodów szykuje się do grupowego zwol- zgłaszanych do urzędów pracy? Czy to znaczy, że dy- nienia 650 osób. W zakładzie w Ełku, który kooperu- namika wzrostu bezrobocia jest niska, czy jest ona je z przemysłem motoryzacyjnym, pracuje ponad 800 może galopująca? osób. Otóż okazuje się, że kryzys dotyka tego zakła- Posłużę się przykładem Lubelszczyzny, czyli modu. Wiadomo, że samochody za jakiś czas będą kupo- jego okręgu wyborczego. Z danych urzędu statyczne- wane, ale najgorzej przeżyć ten trudny okres. go wynika, że w styczniu 2009 r. na Lubelszczyźnie Wiem, że równolegle trwają prace nad zwiększe- liczba bezrobotnych wzrosła o prawie 3 tys. osób. niem możliwości poręczeń i gwarancji w ramach pro- W listopadzie 2008 r. stopa bezrobocia w woj. lubel- gramów rządowych przy nowelizacji ustawy o Banku skim kształtowała się na poziomie 9,5%, a w styczniu Gospodarstwa Krajowego, ale jest pytanie, jak pomóc – już na poziomie 11,3%. Tak więc, pani minister, czy takiemu zakładowi, używając dotychczasowych in- jest dobrze? Podam tylko kilka liczb, za którymi sto- strumentów, bez zaangażowania dodatkowych środ- ją naprawdę wielkie ludzkie dramaty. 243 osoby zwol- ków z budżetu, ale być może z zaangażowaniem środ- niono ze zlikwidowanej cukrowni Lublin. Prawie 400 ków z Funduszu Pracy. Wiem, że wolnych środków, osób zwolniono z Fabryki Łożysk Tocznych w Kra- przynajmniej w planie na koniec 2008 r., było w Fun- śniku. 170 osób zwolniono z zakładu w Milejowie. 150 duszu Pracy 5,5 mld zł. osób zwolniono z Komasu w Janowie Lubelskim. Chciałbym także zadać pytanie dotyczące tego, Pani minister, naprawdę nie jest dobrze. w jaki sposób użyć różnych innych instrumentów, np. W tym momencie proszę panią minister o odpo- pożyczek udzielanych przez PARP w celu podtrzyma- wiedź na pytanie, jakie konkretne działania podej- nia płynności ﬁnansowej, lub wspominanych już muje teraz rząd. Nie chodzi mi tylko o zapowiedzi, wcześniej urlopów postojowych częściowo ﬁnansowa- stwierdzenia, że zrobimy, zaplanujemy, czekamy na nych przez Fundusz Pracy. dobre pomysły. (Dzwonek) Bardzo proszę o dokładną Poziom bezrobocia w skali kraju wynosi 10,5%, natomiast w woj. warmińsko-mazurskim zbliża się odpowiedź na pytanie, jakie konkretne działania za- on do osiągnięcia 17%, a w pow. ełckim sięga 20%. inicjował rząd, aby zmniejszyć bezrobocie, ewentual- Jak pomóc temu jednemu z dwóch największych zanie przeciwdziałać jego skutkom. Dziękuję bardzo. kładów w Ełku, tak aby mógł wytrzymać w tej trud- (Oklaski) nej gospodarczo sytuacji? Dziękuję. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. Poseł Stanisław Wziątek, bardzo proszę. Poseł… (Poseł Małgorzata Sadurska: Pani poseł.) Przepraszam najmocniej. Poseł Stanisław Wziątek: Pani poseł Małgorzata Sadurska. Już chciałem biec dalej. Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Po- (Poseł Małgorzata Sadurska: Panie marszałku...) słowie! Pani Minister! Dobrze, że prowadzimy deba- Bardzo proszę, pani poseł. tę, którą można nazwać komplementarną. Z jednej strony obejmuje przyczyny powstawania kryzysu i przeciwdziałanie mu, a z drugiej strony odnosi się Poseł Małgorzata Sadurska: także do skutków kryzysu. Skutkiem kryzysu nie- wątpliwie jest bezrobocie. Nie warto się spierać, czy Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie ono rośnie szybko, czy wolno, bo niewątpliwie miesz- Posłowie! Dzisiaj toczy się faktycznie bardzo ważna kańcy naszego kraju, obywatele wyraźnie to odczu- debata, która dotyczy naszego społeczeństwa. Przy- wają. To bezrobocie jest i rośnie. Jest to odczuwane kre jest to, że oprócz naszego bardzo silnie reprezen- zarówno w tych dużych środowiskach, jak i w małych towanego klubu i klubu relatywnie mniejszego, PSL, miastach, małych gminach. Chciałbym odnieść się w debacie bierze udział tylko jeden przedstawiciel czy do problemów tych małych środowisk. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 224 Informacja bieżąca

Poseł Stanisław Wziątek droższe niż za granicą, niż na przykład w Niemczech. Aż się prosi, żeby zwrócić na to uwagę. Swoje proble- Pani minister, niewątpliwie w takich małych gmi- my mają również przemysł samochodowy i przemysł nach, które liczą do 10–20 tys. mieszkańców, najpo- szklarski. Kiedy popyt jest mniejszy, rosnące ceny ważniejszym partnerem, jeżeli chodzi o zwalczanie energii komplikują sytuację tych zakładów, które są bezrobocia, zwalczanie skutków kryzysu, który jest dużymi odbiorcami. naprawdę mocno odczuwany, jest samorząd. Pani Pani minister, mam takie pytanie. Do mojego biu- minister, jaki pakiet działań, które mogą zostać skie- ra dotarli przedstawiciele firm, które mają zaległości, rowane do samorządów, przewiduje pani wprowadzić, jeżeli chodzi o ZUS. Przedstawili propozycję dotyczą- bowiem to tam pojawiają się osoby, które tracą pracę. cą tego, że byliby w stanie spłacić na przykład kapi- To do wójtów, burmistrzów przychodzą ludzie z proś- tał, ale jeżeli chodzi o odsetki, to ich spłata stanowi- bą o pomoc. Oni są czasami zupełnie bezradni, po- łaby już problem. (Dzwonek) Czy zostanie wprowa- nieważ nie mają szansy na udzielenie tej pomocy bez dzona jakaś abolicja? Utrata miejsc pracy powoduje wsparcia państwa. Pani minister powiedziała, że bowiem odpowiednie skutki. To może tyle. Dziękuję, oczekuje rozsądnych propozycji ze strony posłów. panie marszałku. Chciałbym zaproponować pani metodę, która jest prosta i niezwykle skuteczna – metodę dotyczącą prac publicznych. W tej chwili w przeciętnej gminie można zatrud- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: nić w ramach prac publicznych ok. 20 osób. Wójto- wie i burmistrzowie – konsultowałem to przed naszą Dziękuję bardzo. debatą – stwierdzili, że tam występują największe Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedli- potrzeby. Mogą rozszerzyć rynek pracy, zwiększyć wość. możliwość zatrudnienia 10 razy. (Dzwonek) Jest to znaczne poszerzenie horyzontów, a jednocześnie stanowi rozwiązanie problemów infrastruktural- Poseł Barbara Bartuś: nych i dotyczących utrzymania porządku w gminach. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Jeszcze w ubiegłym roku, dokładnie 20 listopada 2008 r., wiceminister w pani rządzie, w pani mini- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: sterstwie, odpowiadając na moje pytanie, czy rząd ma przygotowany plan dotyczący walki z bezrobociem, Poseł Stanisław Kalemba, bardzo proszę. mówiła z tej trybuny, że Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o udzieleniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym, że jest prowadzo- Poseł Stanisław Kalemba: ny monitoring sytuacji. Skonkludowała stwierdzeniem, że w kwestii kształtowania się liczby bezrobot- Dziękuję. nych utrzymuje się tendencja spadkowa, nie grozi Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! nam więc przyrost bezrobocia, urzędy pracy dyspo- W jednym jesteśmy zgodni. Wartość każdego miejsca nują wystarczającym instrumentarium, a Fundusz pracy niepomiernie rośnie. Trzeba powiedzieć, że Pracy ma dobrą sytuację finansową i będzie potrafił jeżeli chodzi o zmniejszanie bezrobocia, wszystko szło odpowiednio skierować działania. Miałam jednak dobrze do października ubiegłego roku. Później stało nadzieję, że do dziś ministerstwo zdążyło zauważyć, się, jak się stało. Trzeba też jednak jasno powiedzieć, że kwestie bezrobocia, zwolnień z pracy, braku wy- że ten proces tym razem rozpoczął się na Zachodzie, płat przerodziły się w problem, że zdążyło zauważyć, za oceanem. W Wielkopolsce w październiku ubiegłe- że do budżetu państwa wpływa mniej pieniędzy, niż go roku bezrobocie było najmniejsze w porównaniu powinno. do wszystkich innych województw. Jego stopień wy- nosił poniżej 6%. W większości powiatów stopień Pani minister, w tym momencie nie chcę nawet bezrobocia też był niższy niż 6%. W listopadzie ubie- pytać, przez jaki okres mieszkańcy mojego okręgu głego roku liczba bezrobotnych wzrosła o ok. 4 tys. nowosądeckiego będą pobierać zasiłki dla bezro- osób, w grudniu – o dalszych 6,5 tys. Problem polega botnych. Pytam, co zrobił rząd, aby nie dochodziło na tym, jak załagodzić skutki. do zwolnień pracowników. Proszę, aby pani nie Pani minister, ograniczono produkcję jednego wygłaszała kolejny raz referatu, który od roku z najbardziej dotkniętych bezrobociem przemysłu, brzmi tak samo, ale aby odpowiedziała pani na to przemysłu meblarskiego. Wiem, że przedstawiciele pytanie kilkuset pracownikom zwalnianym ze spół- tego przemysłu też mają zastrzeżenia co do przetar- ki Newag w Nowym Sączu, pracownikom zwalnia- gów, polityki prowadzonej przez Ministerstwo Ochro- nym z gorlickiego Forestu oraz innym tracącym ny Środowiska, co do tego, że surowiec, tarcica, drew- pracę, która czasem stanowi jedyne źródło utrzy- no służące do produkcji mebli są u nas po prostu mania całej rodziny. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja bieżąca 225

Poseł Barbara Bartuś Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:

Pani minister, czy może pani podać przykład cho- Dziękuję bardzo. ciaż jednego realnego działania, czy dalej będzie pani Pan poseł Piotr Babinetz, bardzo proszę. przekonywać, że bezrobocie spada, mimo że dane A, przepraszam, poseł Andrzej Grzyb wcześniej, statystyczne świadczą o czymś innym. Bezrobocie bardzo proszę. osiągnęło już dwucyfrowy poziom. W czasie dzisiejszej debaty o kryzysie odniosłam wrażenie, że atak na PiS ma podłoże w tym (Dzwo- Poseł Andrzej Grzyb: nek), że rząd już zauważył kryzys, ale nie wie, co robić. A więc przy tej okazji chciałabym podpowie- Mógłby najpierw zabrać głos pan poseł Piotr Ba- dzieć: zacznijcie wykorzystywać środki unijne. Ale binetz. Nie mam nic przeciwko temu. Jestem gotów też pytam: Dlaczego tego nie robicie? Pani minister ustąpić miejsca. mówiła o funduszach, o programie „Kapitał ludzki”. Mam pytanie i proszę o odpowiedź na piśmie: Dla- czego od połowy ubiegłego roku wstrzymano nabór, Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: jeśli chodzi o program „Kapitał ludzki”, w woj. ma- łopolskim? Dziękuję. (Oklaski) Jedźmy już według rozkładu. Bardzo proszę, panie pośle.

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Poseł Andrzej Grzyb: Dziękuję bardzo. Wydaje mi się, że potrzebna jest konstatacja, iż Pani poseł Elżbieta Streker-Dembińska, klub minister pracy nie jest od tworzenia miejsc pracy ani Lewica. też nie jest organizatorem miejsc pracy, natomiast jest niewątpliwie tym, który może przygotować pew- Poseł Elżbieta Streker-Dembińska: ne instrumenty, które będą przeciwdziałały skutkom powstającego bezrobocia. I na tym tle chciałbym za- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! pytać o kilka spraw. Pierwsza kwestia. Na ile aktywnie polski rząd Nie tak dawno mówiła pani o zasobach Funduszu uczestniczy w propozycji, między innymi europej- Pracy. Z tym funduszem jest tak, że gdy gospodarka skiej, aby niektóre rodzaje usług objąć niższym VAT, dobrze się rozwija, dobrze pracują przedsiębiorstwa, w szczególności jeśli chodzi o tzw. usługi proste, któ- to i fundusz jest duży. Jeśli natomiast, niestety, re umożliwiają najszybsze tworzenie miejsc pracy. To przedsiębiorstwa stopują, to i fundusz się zmniejsza. jest propozycja komisarza Kovacsa oraz komisarza Stawiam pani następujące pytanie. Po pieniądze Almunii, aby w ten sposób niejako otworzyć niektóre z Funduszu Pracy wyciągają rękę nie tylko ci, którzy proste prace, które ze względu na wysoki VAT ucie- są na bezrobociu. Było to dobre i jest to znakomite kają w tzw. szarą strefę. źródło finansowania na przykład szkoleń czy specja- Druga sprawa. Niektóre miejsca pracy nie są li- lizacji pielęgniarek, na pewno jest to źródło finanso- kwidowane dlatego, że akurat spada produkcja. wania rezydentów. Dzisiaj dowiedzieliśmy się, że W moim okręgu wyborczym w południowej Wielko- z Funduszu Pracy będziemy finansować również, czy polsce często sytuacja jest taka, że w związku ze spłacać, pożyczki hipoteczne. wzrostem kosztów pracy w jednym z zakładów li- Pani minister, czy starczy nam środków z Fun- kwiduje się 1400 miejsc pracy i przenosi się prawie duszu Pracy na prowadzenie w tej chwili szerokiej 100% produkcji na Ukrainę. W przypadku 20% tych akcji aktywizacji zawodowej? Zaczyna się bowiem miejsc pracy dzieje się tak ze względu na koniunk- robić naprawdę bardzo trudno i ciasno. To jest pierw- turę w przemyśle motoryzacyjnym, a resztę miejsc sze pytanie. I drugie pytanie, które powtórzę i ocze- pracy traci się ze względu na to, że koszty pracy kuję na nie odpowiedzi, a mianowicie: Kiedy wpro- w Polsce są za wysokie. Przenosi się miejsca pracy wadzicie państwo połączenie systemu informatycz- na Ukrainę, ponieważ kooperanci muszą obniżać nego powiatowych urzędów pracy i ośrodków pomo- swoje koszty, w szczególności w przemyśle samocho- cy społecznej? To będzie coraz bardziej potrzebne. dowym. W związku z tym mam pytanie: Czy instru- Coraz niecierpliwiej, jak się mówi: przestępując ment dotyczący tzw. zagrożeń dla rynku pracy w związ- z nogi na nogę, pracownicy tych instytucji czekają na ku z tzw. globalizacją będzie osiągalny w tego typu dostęp do tego nowoczesnego źródła porozumiewania przypadkach? Takich miejsc jest więcej. (Dzwonek) się i wymiany informacji, czekają na możliwość czer- Dotyczy to nie tylko miejsc wskazanych przeze pania informacji z jednego źródła. Dziękuję bardzo. mnie, ale również innych miejsc w skali mojego re- (Oklaski) gionu, jak również Polski. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 226 Informacja bieżąca

Poseł Andrzej Grzyb są plany rządu ratowania hutnictwa szkła, to jest KHS Krosno, Deco-Glass i innych? I ostatnie pytanie. Czy powstanie specjalny pro- Jaka jest reakcja rządu na grożącą zapaść na ryn- gram dla regionów bądź powiatów zagrożonych ku pracy w Sanoku, Zagórzu, Przeworsku czy Jaśle? strukturalnym bezrobociem? Może bowiem dojść do (Dzwonek) Pani minister, w Zagórzu na pewno, ale takiego zjawiska, że w niektórych powiatach bezro- być może również w Krośnie, Sanoku czy Przewor- bocie przekroczy 20% i wtedy instrumenty struktu- sku, grozi strukturalne bezrobocie. Proszę o odpo- ralne będą niezbędne. Dziękuję bardzo. wiedzi na piśmie, a przede wszystkim o wsparcie dla podkarpackich rodzin. Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, poseł Piotr Babinetz, Prawo Poseł Sławomir Kopyciński. i Sprawiedliwość. (Głos z sali: Nie ma.) Pani poseł Maria Nowak.

Poseł Piotr Babinetz: Poseł Maria Nowak: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Skala bezrobocia na Podkarpaciu, a szczególnie Dziękuję, panie marszałku. w jego południowej części, zaczyna przybierać kata- Pani Minister! Rozpocznę od podania kilku liczb, strofalne rozmiary. Pani minister, jeśli nawet wskaź- które w sposób dobitny pokazują skalę problemu, niki ogólnopolskie tego nie pokazują, to na Podkar- o którym dzisiaj mówimy. Otóż pod koniec stycznia paciu problem narasta lawinowo. W Krośnie, przy- bieżącego roku w woj. śląskim było 138 100 bezrobot- pomnijmy, w Krośnieńskich Hutach Szkła zwolniono nych, to jest o 15 300 bezrobotnych więcej niż pod już blisko 1800 pracowników, natomiast 800 oczeku- koniec grudnia 2008 r. A więc tylko w jednym mieje z wielkim niepokojem na decyzję, w Delphi Poland siącu: styczniu, nastąpił wzrost liczby bezrobotnych – najpierw kilkuset, ostatnio jeszcze 180, w Krosglass o 15 300, to jest przyrost o 12,5% w tym regionie. – 150. W Krośnie rozpoczynają się również zwolnie- Tylko w tym miesiącu: lutym, już 26 firm ze Śląska nia w Deco-Glass, WSK PZL-Krosno, Model Making, zgłosiło zamiar zwolnienia, w tym 4 firmy z sektora Nowym Stylu – tu pracę może stracić nawet 700 osób publicznego. w zakładach w Korczynie, Rzepedzi, Warzycach k. Prognozy na najbliższe miesiące wcale nie są bar- Jasła. W Jaśle Pektowin zwolnił 150 pracowników, dziej optymistyczne, nie są lepsze. W woj. śląskim w Sanoku Stomil i Pass-Pol zwolnią około 500 osób. wzrasta skala zgłoszeń zwolnień z przyczyn leżących W Zagórzu, powiat Sanok, zagrożona jest likwidacją po stronie zakładów pracy. Planowane są zwolnienia firma ATW, co byłoby katastrofą dla 500 osób. grupowe w dużych zakładach pracy. Na przykład Zwolnienia grożą też pracownikom węzła kolejowe- dwaj najwięksi pracodawcy w regionie gliwickim, go w Zagórzu. Opel i Arcelor Mittal, planują zwolnić 1600 osób. W obliczu kryzysu rząd jest zobowiązany do ak- Skończyła się dobra koniunktura także w górnictwie, tywnych działań osłonowych wobec zwalnianych szczególnie spada popyt na węgiel koksujący. pracowników. Na Podkarpaciu bezrobocie staje się Światowy kryzys na rynku motoryzacyjnym po- wielkim problemem nie tylko na południu, bo w Fa- woduje, że fabryki i montownie samochodów zlokali- bryce Wagonów w Gniewczynie k. Przeworska zwol- zowane na Śląsku, Tychy i Bielsko-Biała, ogranicza- niono ponad 120 osób, a nie wiadomo, czy będzie ją miejsca pracy. Maleją zamówienia firm produku- praca dla pozostałych 900. Coraz cięższa staje się jących akcesoria samochodowe, ale także tych z za- sytuacja rolników, a na Podkarpaciu szczególnie plecza górniczego i hutniczego. Powraca problem dużo rodzin utrzymuje się z rolnictwa. bezrobocia młodzieży. Nową grupą, która napotyka W związku z tym kieruję pytania do rządu. Jakie na coraz większe problemy z ulokowaniem się na ryn- konkretne i pilne działania rząd podejmie, aby umoż- ku pracy, są osoby z wyższym wykształceniem. Jest liwić skuteczne poszukiwanie pracy przez coraz to problem, który dotychczas nie miał miejsca, dlate- większą rzeszę bezrobotnych na Podkarpaciu? Po- go pytam, jakie działania podjął rząd Donalda Tu- wtarzam pytania stawiane w debacie z 18 grudnia, ska, aby przeciwstawić się tym negatywnym zjawi- na które nie było odpowiedzi: Czy prowadzone są za- skom na rynku pracy. (Dzwonek) Pani minister, co biegi o środki z Europejskiego Funduszu Społeczne- pani zaproponuje tym zwolnionym 15 tys. teraz już go i Europejskiego Funduszu Dostosowania do Glo- bezrobotnych mieszkańców aglomeracji górnoślą- balizacji, aby wesprzeć zwolnionych pracowników? skiej? Za każdym z tych 15 tys. zwolnionych ludzi Czy rząd wyjdzie naprzeciw koncepcji utworzenia stoją ich rodziny. To jest naprawdę problem, którego Krośnieńskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej? Jakie nie można lekceważyć. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja bieżąca 227

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Poseł Ewa Malik:

Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Pań- Poseł Tadeusz Tomaszewski. stwo! Jakie działania zamierza podjąć rząd premiera Nie ma. Donalda Tuska wobec katastroﬁcznej wizji fali zwol- Pani poseł Iwona Arent, Prawo i Sprawiedli- nień grupowych w przemyśle, wobec przewidywanej wość. likwidacji być może bardzo wielu branż energochłon- Nie ma. nych? Wzrost cen energii elektrycznej, który w Polsce Poseł Krzysztof Lipiec. w największym stopniu dotknął właśnie przedsię- Też nie ma. biorców, stanie się wkrótce ogromnym problemem. Poseł Jadwiga Wiśniewska, bardzo proszę. Praca tych zakładów produkcyjnych wszystkich branż stanie się ogromnym problemem. Pracę w tych zakładach produkcyjnych utracą z tego powodu ty- Poseł Jadwiga Wiśniewska: siące osób. Od 1 stycznia 2009 r. krajowe ceny energii elektrycznej, oferowane odbiorcom przemysłowym, Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wy- wzrastają o ponad 40%, a skutki tego będą niezwykle soka Izbo! Jeszcze nie tak dawno w Wysokiej Izbie dolegliwe, mogą okazać się prawdziwym gwoździem słyszeliśmy, że Polska jest wyspą, że kryzys nas nie do trumny dla większości energochłonnych sektorów dotknie, że jesteśmy bezpieczni. Tytuł z dzisiejszej krajowego przemysłu. Problem jest niezwykle poważ- gazety z mojego okręgu wyborczego: „Bezrobocie ny, gdyż oferowana przez energetykę skala podwyżek w Myszkowie trwoży”. Pani minister, w woj. śląskim cen to dla przemysłowych odbiorców energii dodat- przybyło w ciągu jednego miesiąca ponad 15 tys. bez- kowy wydatek rzędu kilkudziesięciu milionów w ska- robotnych. W ciągu ostatnich miesięcy we wszystkich li roku, to utrata konkurencyjności polskich produk- powiatach mojego okręgu wyborczego, regionu czę- tów, ale przede wszystkim to fala grupowych zwol- stochowskiego, systematycznie rosła liczba osób po- nień. Dlatego pomimo zapewnień pana premiera zostających bez pracy. W okresie od września 2008 r. Tuska podczas dzisiejszej debaty w Sejmie o kryzysie, do stycznia 2009 r. stopa bezrobocia w poszczegól- iż ten rząd sobie poradzi z problemem bezrobocia, nych powiatach wzrosła: w powiecie częstochowskim proszę nie mieć złudzeń. Bez bardzo aktywnej poli- – o ponad 40%, w powiecie kłobuckim – o ponad 21%, tyki rządu, bez ingerencji rządu w sferę regulacji cen w powiecie lublinieckim – o ponad 31%, w powiecie energii, rząd nie będzie w stanie powstrzymać fali myszkowskim – o 20%, w Częstochowie – o 31%. zwolnień i oczywiście, co się z tym wiąże, ogromnej W samym tylko powiecie myszkowskim na koniec frustracji społeczeństwa. Ze Śląska i z Zagłębia pod grudnia 2008 r. stopa bezrobocia wzrosła o 15%, wo- Kancelarię Prezesa Rady Ministrów wybierają się bec 9,5% w kraju i prawie 7% w woj. śląskim. Za tymi danymi stoją tysiące ludzi bez pracy, ty- wielotysięczne grupy pracowników z zagrożonych siące rodzin, które tracą środki do życia. Niedawno zakładów przemysłowych z takich branż, jak górnic- uchwaliliśmy budżet, o którym Prawo i Sprawiedli- two, hutnictwo, przemysł zbrojeniowy, przemysł mo- wość mówiło, że to jest budżet, do którego przyjęto toryzacyjny, spożywczy. W woj. śląskim w najwięk- bardzo złe i nieracjonalne wskaźniki, i że będziemy szych spółkach już ruszył proces zwalniania pracow- mieli z tym budżetem problemy. Niedawno obserwo- ników. (Dzwonek) Alarmowali o tym związkowcy waliśmy w mediach, jak rząd poszukuje oszczędności, z ArcelorMittal w Dąbrowie Górniczej, ale ta infor- jak zaczynają się cięcia. (Dzwonek) W związku z tym, macja nie czyni żadnego poruszenia. Przedstawiciele biorąc pod uwagę fakt, że rząd był nieprzygotowany rządu pozostają po prostu głusi wobec nadciągającej na to, że będzie kryzys, i w związku z tym także katastrofy. Dziękuję. (Oklaski) Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nie było przygotowane, chciałabym zapytać, jak wzrosną wydatki w budżecie państwa na świadczenia rodzinne, Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: pomoc społeczną i realizację ustawy o promocji zatrudnienia. Pan premier Tusk mówił dzisiaj o urlo- Dziękuję bardzo. pach postojowych. Pani minister, bardzo proszę Pani poseł Iwona Arent. o konkrety, na czym to ma polegać. Kolejna rzecz, Jednak znalazła pani poseł miejsce. o której mówił dzisiaj pan premier Tusk. Jak będzie wyglądało spłacanie kredytów hipotecznych z Fun- duszu Pracy? To bardzo ciekawe, czekamy na precy- Poseł Iwona Arent: zyjne wyjaśnienia. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jako posłanka z Warmii i Mazur oprę się w swojej Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: wypowiedzi na danych, które dotyczą Warmii i Ma- zur. Urzędnicy Urzędu Pracy w Olsztynie mówią, że Dziękuję bardzo. do tej pory słyszało się tylko o kryzysie, ale nie było Pani poseł Ewa Malik. go widać. W styczniu zwykle więcej osób przychodzi- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 228 Informacja bieżąca

Poseł Iwona Arent warmińsko-mazurski, strona 3: liczba bezrobotnych w grudniu wzrosła o 5400 osób w stosunku do listo- ło zarejestrować się w urzędzie pracy, ale to, co dzie- pada, strona 6: w ciągu ostatnich dwóch miesięcy je się w tym roku, przerosło wszelkie granice. Lu- 2008 r., a więc w okresie listopad–grudzień, poziom dziom skończyły się wypowiedzenia i przychodzą się bezrobocia wzrósł w regionie warmińsko-mazurskim rejestrować. Kiedy przytaczamy dane statystyczne, o 10%, prawie do 8 tys. Na koniec grudnia 2008 r. – widać wzrost bezrobocia u nas, na Warmii i Mazu- moja koleżanka podała te dane – stopa bezrobocia – rach. Skracając, nie mówiąc dokładnie o danych, po- 17%, najwyższa stopa bezrobocia to powiat barto- wiem, że w urzędzie pracy zarejestrowało się o 24% szycki – 31%, braniewski – 30%, piski – 27%, węgo- więcej osób niż w roku ubiegłym. rzewski – 26%. I ostatnie dane: bezrobotni z prawem Sytuacja w powiecie jest podobna. Rejestrują się do zasiłku, pani minister, 22%, bez prawa do zasiłku ludzie w różnym wieku, z różnym doświadczeniem – 73%, bezrobotni mieszkańcy wsi – 50%, bezrobotni zawodowym. Prawie trzykrotnie wzrosła liczba bez- mieszkańcy miast – 50%. robotnych, którzy wrócili z zagranicy. Bezrobocie Konkretny przykład – wiem, że jest trudno, wszy- dotyka wszystkich grup, a więc problem dotyczy tak scy o tym wiemy – pani minister, chcę podać z moje- naprawdę całego rynku pracy. Pogarsza się też dia- go miasta Ostróda. Problem polega na tym, że Zakład metralnie sytuacja finansowa rodzin, bowiem coraz Naprawczy Mechanizacji Rolnictwa w Ostródzie do częściej zaczynają się rejestrować kobiety, które nie końca ubiegłego roku był pod zarządem wojewody, od pracowały od dawna albo nigdy. Wynika z tego, że 1 stycznia przeszedł we władanie ministra skarbu sytuacja materialna rodzin znacznie się pogarsza. państwa. Przez 1,5 miesiąca nie było ani prezesa, ani Na Warmii i Mazurach jest to dopiero początek dyrektora, ani rady nadzorczej. Rada nadzorcza zo- ogromnego kryzysu na rynku pracy. Firmy w regio- stała powołana, pojawiła się raz na pół godziny, panie zaczynają zwalniać grupowo. Tylko w styczniu nowie złożyli rezygnację. Tragedia, sto osób, prak- w ten sposób bez pracy zostały 184 osoby, głównie tycznie biorąc, znalazło się w stanie agonii. Nikt się z branży meblarskiej. Olsztyńskie Fabryki Mebli tym zakładem nie interesuje i tu jest dramat. Nie w Działdowie zwolniły 61 osób. Gospodarstwo Ogrod- dlatego, że jest ciężko o pracę, tylko że w ogóle nie nicze Łęgajny zwolniło 60 osób. Zapowiedź zwolnień ma żadnego zainteresowania. (Dzwonek) Właściciel grupowych zgłosiło 6 firm, są to firmy z branży me- w ogóle się nie interesuje. Dzisiaj dostałem informa- blarskiej, drzewnej, spedycyjnej, a także kopalnia. cję ze związków zawodowych – zadzwoniono do mnie Olsztyńskie Fabryki Mebli zwolnią do końca kwiet- przed godz. 12 – że ma się pojawić o godz. 13 w tej nia 65 osób, Zakład Transportu i Spedycji Lasów firmie pełnomocnik ministra skarbu państwa; po Państwowych w Giżycku do końca marca zwolni upływie półtora miesiąca. Ci ludzie przychodzili do 15 osób, Mazurskie Meble International w Barczewie zakładu, a nie do pracy. Prosili, żebym o tym powie- do końca kwietnia zwolnią 17 osób, Olsztyńskie Ko- dział. palnie Surowców Mineralnych – 55 osób. Już nie Pytanie jest następujące: Jakie mechanizmy czy będę przytaczała, bo jest dużo więcej firm, które też jakie instrumenty można uruchomić, ale nie po zwalniają i zapowiadają zwolnienia. (Dzwonek) Sytu- to, żeby zatrudnić tych ludzi przy robotach publicz- acja na rynku pracy w regionie staje się trudniejsza, nych, tylko po to, żeby jeszcze tę firmę ratować? Set- dodatkowe formy pomocy pieniężnej są niezbędne. ka ludzi pracujących razy czterech członków rodziny Wzrasta liczba bezrobotnych, maleje liczba ofert pra- – 400 osób z dnia na dzień może znaleźć się w bezna- cy. Żeby pomóc wszystkim ludziom, należy tworzyć dziejnej sytuacji. miejsca pracy, do których powinien dopłacać urząd Przepraszam, że przedłużyłem wypowiedź, panie pracy. Dzisiaj nie widzimy, aby rząd cokolwiek robił marszałku. Dziękuję bardzo. Nie dam rady wszyst- w tym kierunku. Na zakończenie dodam, że na War- kiego powiedzieć. (Oklaski) mii i Mazurach stopa bezrobocia jest najwyższa w Polsce i wynosi dzisiaj 17%, a średnia krajowa to 10,5%. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:

Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Poseł Kazimierz Gołojuch.

Dziękuję bardzo. Poseł Zbigniew Babalski, Prawo i Sprawiedliwość. Poseł Kazimierz Gołojuch:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Polsce przyby- Poseł Zbigniew Babalski: wa ludzi, którzy stracili lub którzy mogą stracić pra- cę w najbliższych miesiącach. Przypomnę, że liczba Dziękuję. bezrobotnych w Polsce w styczniu wzrosła prawie Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! o 160 tys. osób. Bardzo trudna sytuacja panuje Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie, także region w wielu zakładach w Polsce, w tym w niektórych za- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja bieżąca 229

Poseł Kazimierz Gołojuch Trzecia sprawa. Czy ministerstwo przewidziało tzw. publiczne służby zatrudnienia na czas kryzysu? kładach woj. podkarpackiego. W okręgu, z którego Uważam, że jest to mimo wszystko niezbędne. Ko- się wywodzę, miejsca pracy może stracić w najbliż- rzystają na tym i bezrobotni, i podmioty, i nawet sa- szym czasie tysiące osób. Wspomnę tutaj choćby morządy. o Stalowej Woli, zakładach mechanicznych, gdzie Kończąc, mając na uwadze, że na koniec grudnia pracę może stracić ponad 970 osób. Później Krosno, przewidujemy około 500 tys. bezrobotnych dodatko- zwolnienia grupowe zapowiedziała krośnieńska ﬁr- wo, to armia bezrobotnych nam się powiększa, pani ma Nowy Styl, około 695 osób. Ponadto spółka PKP minister, do 2,3 mln bezrobotnych. Problem rzeczy- Cargo w Gniewczynie też zapowiedziała zwolnienia wiście jest, co z tym fantem zrobić. Proponowałbym grupowe. Mógłbym wymienić jeszcze wiele innych – i proszę moją propozycję przyjąć – aby powołać zakładów. Z doniesień prasowych wynika, że w naj- sztab zajmujący się rozwiązaniem problemu bezrobo- bliższym czasie pracę może stracić ponad 1300 osób. cia, bo samo ministerstwo chyba nie da sobie z tym Również doszło, ale na szczęście w niewielkim zakre- rady. Naprawdę, powołać sztab i przygotować rozwią- sie, do zwolnień w WSK Rzeszów. zania. Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski) Mam tutaj pytanie do rządu: Jaką pomoc planuje (Poseł Małgorzata Sadurska: Brawo.) rząd dla ludzi, którzy stracili pracę i nie mają środ- ków do życia? Jaką pomoc planuje rząd dla polskich rodzin dotkniętych bezrobociem? Czy rząd planuje Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: większe środki dla samorządów, aby mogły dodatkowo wspierać najbardziej potrzebujących mieszkań- Poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość. ców, którzy utracili pracę? Chciałbym również zapytać o rodziny wiejskie, bo jeśli chodzi o rolnictwo, to jest ono w dramatycznej Poseł Andrzej Szlachta: sytuacji. Czy rząd ma przygotowany pakiet antykryzysowy dla polskiego rolnictwa? Dziękuję. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Bezrobocie jest najbardziej widocznym skutkiem kryzysu gospodarczego i ﬁnansowego. Jest ono szczegól- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: nie widoczne w województwach słabszych ekonomicz- nie, takich jak np. województwa Polski wschodniej. Dziękuję bardzo. Ostatnio związkowcy powołali Ogólnopolski Kra- Poseł Jan Religa, Prawo i Sprawiedliwość. jowy Komitet Protestacyjny Przemysłu Obronnego i Lotniczego. Zapowiedział on, że 6 marca odbędzie się ogólnopolska manifestacja przed kancelarią pre- Poseł Jan Religa: miera. Ma to być protest przeciw cięciom budżeto- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Mini- wym, które zastosował rząd jako panaceum na kry- ster! Chciałbym zwrócić uwagę na tempo wzrostu zys. Ograniczenie wydatków w budżecie Minister- bezrobocia w naszym kraju. Otóż to tempo jest sza- stwa Obrony Narodowej uderza bezpośrednio w polski lone. Pani minister, w sierpniu 2008 r. – 7%, przemysł obronny i powoduje redukcję zatrudnienia. w grudniu 2008 r. już było 9,5%, w styczniu mamy Tak się dzieje na Podkarpaciu, na przykład w Sta- wskaźnik dwucyfrowy. Proszę się zastanowić, to jest lowej Woli, gdzie lawinowo dochodzi do zwolnień niesamowite. pracowników w Hucie Stalowa Wola i w spółkach Korzystam często ze źródeł zachodnich i chciał- wokół huty. bym, proszę państwa, oprzeć się na danych włoskich Co rząd planuje zrobić, aby zredukować wzrost w związku z pewnym przypadkiem. Chodzi o to, żeby bezrobocia zwłaszcza w regionach najbardziej zagro- nie przekroczyć progu tzw. syndromu somalijskiego. żonych? Czy rezerwa solidarności społecznej w wyso- Nie wiem, czy pani minister wie, o co chodzi. Jeśli nie, kości 1140 mln zł wystarczy do ochrony Polaków to jestem do dyspozycji, mogę to wyjaśnić. W każdym przed skutkami kryzysu? W związku z rozbieżnościa- razie, jeśli przekroczymy próg somalijski, to mamy mi w interpretacji spadku bezrobocia w ciągu ostat- trwałe zmiany. Trwałe zmiany w ludziach dotknię- nich lat proszę panią minister o podanie, jak zmienił tych bezrobociem i trwałe zmiany w zakładach pracy. się wskaźnik bezrobocia w okresie rządów Prawa A więc jest to podwójna szkoda. i Sprawiedliwości. Ile osób było bezrobotnych w 2005 r., Czy prawdą jest, pani minister, że wydano w dro- a ile pod koniec 2007 r.? O ile punktów procentowych dze zarządzenia zakaz kierowania bezrobotnych na spadło bezrobocie w wymienionym okresie? zawodowy kurs prawa jazdy? Urząd marszałkowski I pytanie do pani minister jako do członka PSL: w jednym mieście poinformował mnie o tym, tylko Jak długo PSL planuje tolerować liberalną politykę mi nie wydał dokumentów, bo chciałbym to pani po- Platformy Obywatelskiej, której efektem jest obecna kazać. Jeśli to prawda, to uznaję to za skandal. sytuacja na rynku pracy? (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 230 Informacja bieżąca

Poseł Andrzej Szlachta mniej jednak adekwatnie do ulg udzielonych ﬁrmom gminy otrzymują mniejszą subwencję ogólną z bu- Na koniec kieruję aktualne przesłanie do koalicji dżetu państwa. Czy nie należałoby w okresie kryzy- rządowej: walcz z kryzysem, a nie z PiS-em. Dzięku- su wprowadzić takiego mechanizmu, instrumentu, ję bardzo. (Oklaski) który nie powodowałby zmniejszenia subwencji ogól- (Poseł Małgorzata Sadurska: Brawo.) nej, w momencie kiedy wójt zwolni od podatku ﬁrmę dotkniętą niebezpieczeństwem zwolnień pracowni- ków? (Oklaski) Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:

Przy okazji można by postawić na baczność jesz- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: cze bankierów w Ameryce, żeby przestali się wy- głupiać. Dziękuję bardzo. Pan poseł Jerzy Gosiewski. Pani poseł Gabriela Masłowska, Prawo i Sprawie- (Poseł Maria Nowak: Nie ma.) dliwość. A, to trzeba chyba gdzieś zapisać. (Wesołość na (Poseł Maria Nowak: Nie ma.) sali) W takim razie poseł Krzysztof Lipiec. Pani poseł Maria Zuba, bardzo proszę. Pan poseł kończy stawkę.

Poseł Maria Zuba: Poseł Krzysztof Lipiec:

Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo, panie marszałku. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W woj. świętokrzyskim w większości na rynku firm Chciałbym powiedzieć w tym ostatnim słowie na te- to małe i średnie przedsiębiorstwa. Na terenie nasze- mat Starachowic, o których pani minister jako szego województwa jeszcze rok temu pracodawcy mieli fowa resortu pewnie jeszcze nie słyszała, ale pani problem ze znalezieniem chętnych do podjęcia pracy. poprzednicy o Starachowicach słyszeli bardzo dużo. Natomiast w styczniu br. już występowały bardzo Dokładnie 10 lat temu stopa bezrobocia w Staracho- wyraźne symptomy kryzysu gospodarczego. W urzę- wicach wynosiła 28%. Na tym poziomie się zatrzy- dach pracy rośnie liczba rejestrujących się osób bez- mała. Na koniec ubiegłego roku dzięki wysiłkowi robotnych z prawem do zasiłku, co oznacza, że są to lokalnej społeczności, władz samorządowych, władz osoby, które w ciągu ostatnich 18 miesięcy pracowa- państwowych i biznesu udało się odtworzyć ogromną ły przynajmniej rok. Firmy walczą o przetrwanie, ilość miejsc pracy – do poziomu, stopą bezrobocia pracodawcy tną koszty, przede wszystkim poprzez mierząc, 12%. Przez te 2 miesiące stopa bezrobocia ograniczenie liczby etatów. Najczęściej cięcia te pole- w Starachowicach wynosi 14%, a więc przybywa nam gają na nieprzedłużaniu umów na czas określony. bezrobotnych. Pracodawcy wysyłają pracowników na urlopy bez- Przypomnę, że Starachowice to miasto z bogaty- płatne i ograniczają liczbę zmian. Zmniejsza się licz- mi tradycjami przemysłu motoryzacyjnego, jeszcze ba istniejących miejsc pracy i, co najgorsze, brakuje jego szczątki pozostały, to m.in. też generuje tę stopę nowych miejsc pracy. Na koniec stycznia było zareje- bezrobocia. Ale również chcę powiedzieć o tym, że strowanych 77 716 bezrobotnych. Starachowice są w pewnym sensie skażone tym, iż Wobec takiej sytuacji proszę panią minister o od- cały przemysł był rozwijany wokół monokultury powiedź na pytanie: Jakie konkretne działania pod- przemysłowej i trudno jest w Starachowicach odtwa- jął rząd, aby powstrzymać tę niebezpiecznie rosnącą rzać nowe miejsca pracy. Mówię o tym szczególnie, falę zwolnień w województwie świętokrzyskim? Bar- bowiem kiedy kryzys coraz bardziej zagląda nam dzo proszę tutaj nie wskazywać na „Program 50+”, w oczy, mam obawy, że znowu wchodzimy na taką bo jest to program, który się nie sprawdza. Czy rząd złą ścieżkę. dostrzega dotkliwie odczuwane przez mieszkańców Chciałbym więc zapytać: Czy rząd ma na to po- województwa świętokrzyskiego skutki kryzysu i czy mysły? Kiedyś były specjalne programy infrastruk- w związku z tym odstąpi od realizacji planu prywa- turalne, w ramach których samorządy były wspiera- tyzacji resztek polskiego przemysłu? Wszak prywa- ne dodatkowymi budżetowymi kwotami, były rów- tyzacja w warunkach kryzysu nie przyniesie oczeki- nież roboty publiczne i wiele innych przedsięwzięć. wanych wpływów do budżetu, a wygeneruje dalszy Każdy rząd miał na to jakieś pomysły. Chciałbym wzrost bezrobocia. zapytać: Czy rząd pana premiera Donalda Tuska jest Jednocześnie proszę, aby rząd rozważył – a może w stanie w skuteczny sposób tak naprawdę uchronić to już uczynił – następujące rozstrzygnięcie. Dużym (Dzwonek) te miejsca pracy? Już nie mówię o tworze- (Dzwonek) obciążeniem dla małych firm jest poda- niu nowych miejsc pracy, bo pewnie na to nie ma tek od nieruchomości płacony do gmin. Wójt może szans, ale w moim przekonaniu bardzo ważną rzeczą wprawdzie zwolnić firmy od płacenia podatku, nie- w przeciwdziałaniu bezrobociu jest utrzymywanie 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja bieżąca 231

Poseł Krzysztof Lipiec Priorytetowo należy potraktować wydatki na inwestycje oraz wpieranie polityki socjalnej, tak by złago- nowych miejsc pracy. Ten wskaźnik stopy procento- dzić skutki kryzysu dla najmniej zamożnych gospo- wej podwyższony o 2% jest zjawiskiem groźnym. Mó- darstw domowych. Utrzymanie zaufania powinno wię o tym, żeby zwrócić na to szczególną uwagę. być fundamentalnym celem polityki państwa. Kwe- Jeszcze jedna istotna kwestia. Otóż samorządow- stię zatrudnienia należy potraktować priorytetowo. cy powiatowi szczególnie nagłaśniają teraz problem, Oddalenie ryzyka bezrobocia, a co za tym idzie, utra- z jakim się borykają, że nie mają środków finanso- ty wynagrodzenia, powinno być najważniejszym in- wych na składki na ubezpieczenia społeczne dla bez- strumentem polityki rządu. By było to możliwe, na- robotnych. Tych środków brakuje w samorządach leży podjąć działania służące utrzymaniu poziomu powiatowych, dokładnie w powiatowych urzędach zatrudnienia, a nie osłabianiu go, stymulowaniu po- pracy. Czy rząd to zjawisko dostrzega w skali ogólno- pytu, a nie ograniczaniu go. polskiej i czy w tej materii będzie również interwen- Wzrost bezrobocia to bardzo poważny problem cja rządu? Bardzo dziękuję. Przepraszam, że prze- społeczny. Obecna frustracja będzie większa niż dłużyłem. (Oklaski) 20 czy 10 lat temu, ponieważ w ciągu ostatnich 2 lat powoli zaczynaliśmy odczuwać, że sytuacja gospodarcza była bardzo dobra, rosły pensje, pracownicy czu- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: li się pewnie na rynku pracy. Nagłe załamanie po czasie rosnących oczekiwań będzie bardziej bolesne Dziękuję bardzo. i będzie stwarzać większe problemy w polityce spo- Zanim poproszę pana posła Waldemara Andzela łecznej. Rząd powinien skoncentrować się na umoż- jako przedstawiciela wnioskodawców, chcę poinfor- liwieniu jak najbardziej efektywnego wykorzystywa- mować Wysoką Izbę, że w następnych punktach nie nia pieniędzy unijnych. Rosnące bezrobocie powinno zamierzam korzystać jako marszałek prowadzący być dla rządu sygnałem, że lepiej znaleźć metody na z art. 182 ust. 1, który mówi, że marszałek może po- subsydiowanie zatrudnienia niż na jego spadek. Rząd zwolić na zadawanie pytań. powinien zrobić wszystko, by nie dopuścić do gwał- (Poseł Małgorzata Sadurska: Panie marszałku, towanego załamania na rynku pracy. Moim zdaniem a ja chciałam zostać.) priorytetem powinno być niedopuszczenie do zmniej- Informuję o tym, żeby po prostu posłowie się nie- szenia liczby miejsc pracy oraz osłabienia aktywności potrzebnie nie męczyli. zawodowej Polaków. Wzrost bezrobocia i likwidacja Głos zabierze w imieniu wnioskodawców pan po- miejsc pracy spowoduje większe zainteresowanie po- seł Waldemar Andzel. mocą społeczną oraz wcześniejszymi emeryturami. Bardzo proszę, panie pośle. W odniesieniu do tego, co mówiła pani minister, (Poseł Maria Nowak: Ale oświadczenia będą?) mam takie uwagi, że otrzymałem bardzo ogólne od- Oświadczenia muszą być. powiedzi, brak było konkretów w wypowiedzi pani (Poseł Małgorzata Sadurska: To chyba się zapiszę.) minister. Jako klub Prawa i Sprawiedliwości liczyli- Jak posłowie nie zechcą, to nie muszą. śmy i nadal liczymy na bardzo konkretne odpowiedzi (Poseł Zbigniew Babalski: 10 osób jest zapisanych.) na zadane tu przez parlamentarzystów bardzo szcze- Bardzo proszę, panie pośle. gółowe pytania. Oczywiście mapa bezrobocia powinna być znana na wszystkich poziomach, tak jak pani minister powiedziała, ale mnie interesuje to, czy ta Poseł Waldemar Andzel: mapa jest u pani w ministerstwie i czy jest ona na każdym posiedzeniu rządu pokazywana panu mini- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! strowi finansów. Ważne jest to, aby wszystkie mini- Cieszę się, że padło tu tyle interesujących pytań ze sterstwa uczestniczyły w rozwiązywaniu tego waż- strony różnych klubów, ale w szczególności chciał- nego problemu. Jeżeli będzie się tym zajmowało bym podkreślić największą aktywność w tym wzglę- tylko Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, to dzie ze strony parlamentarzystów klubu Prawa niewiele akurat w tym względzie zostanie w naszym i Sprawiedliwości. Dziękuję bardzo koleżankom i ko- kraju zrobione. Nie otrzymałem też odpowiedzi na legom klubowym za bardzo konkretne pytania i bar- pytanie, jak wykorzystywane są środki unijne z pro- dzo liczymy oczywiście na odpowiedzi. Szkoda, że gramu „Kapitał ludzki”, jak wygląda realizacja tych akurat wśród innych klubów nie ma tak dużego za- środków. interesowania tą najważniejszą dzisiaj kwestią inte- Mam także jeszcze uwagi odnośnie do dynamiki. resującą społeczeństwo, to jest kwestią bezrobocia. Dynamika wzrostu bezrobocia, przynajmniej w cią- A temat jest naprawdę bardzo ważny i kluczowy. gu ostatniego miesiąca, jest największa w historii. Klub Prawa i Sprawiedliwości zgłasza m.in. zwięk- Jest ona niespotykana. Wielu posłów przytaczało szenie deficytu budżetowego, który powinien finan- szczegółowe dane z poszczególnych regionów, w każ- sować przede wszystkim działania ograniczające dym razie ta dynamika jest olbrzymia. Ja życzyłbym następstwa kryzysu – gdy sytuacja gospodarcza unor- temu rządowi, aby w ciągu 2 lat spadek bezrobocia muje się, dług zaciągnięty zacząłby się zmniejszać. był tak duży, jak za rządów Prawa i Sprawiedliwo- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 232 Informacja bieżąca

Poseł Waldemar Andzel Mamy mechanizmy my, ale są również mechanizmy i kompetencje na szczeblu lokalnym. Tam, gdzie ści. Nie będziemy tu polemizowali, podawali bardzo władze są dynamiczne, tam, gdzie umieją dobrze ko- konkretnych liczb, ale z tego, co wiem, to był spadek rzystać z tych instrumentów, poziom bezrobocia za- z 17,6 do 11,7. (Dzwonek) To tyle. Czekam, liczę na wsze był stosunkowo niski. Dlatego takie ważne jest konkretne odpowiedzi od pani minister, a także od- to, aby również służby zatrudnienia, samorządy do- powiedzi na piśmie na pytania tych posłów, którzy brze wykorzystywały narzędzia, które im daliśmy o to prosili. chociażby w ostatniej nowelizacji. Zwracaliście pań- (Poseł Małgorzata Sadurska: Na wszystkie py- stwo uwagę na to, że ma ona pewne mankamenty czy tania.) zawiera nieścisłości. Tak zwykle jest z ustawami, Tak, na wszystkie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) które są wdrażane i to wdrażane w sposób konse- kwentny i szybki, a tak wyglądała ta nowelizacja. Rozpoczęcie prac nastąpiło w połowie roku, a ich za- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: kończenie w styczniu, m.in. po to, żebyśmy mogli dysponować tymi narzędziami już od początku roku. Dziękuję bardzo, panie pośle. My 13 lutego w celu poinformowania służb zatrud- Proszę o zabranie głosu minister pracy i polityki nienia i samorządów zamieściliśmy wyjaśnienia, w jaki społecznej panią Jolantę Fedak. sposób korzystać z ustawy. Przeprowadziliśmy też Bardzo proszę. akcję informacyjną. Tak że mam nadzieję, że nie bę- dzie już większych problemów i perturbacji z wykorzystaniem tej ustawy i z wykorzystaniem zapropo- Minister Pracy i Polityki Społecznej nowanych przez nas narzędzi. Jolanta Fedak: Odnosiliście się państwo również do konkretnych spraw, które związane są z tzw. bezrobociem tech- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Od- nicznym czy opłacaniem urlopu postojowego. Chcemy nosząc się do pytań, które państwo mi tu dzisiaj za- w Komisji Trójstronnej wynegocjować cały pakiet daliście, muszę powiedzieć, że nachodzi mnie nieod- zmian z jednej strony dotyczących nowelizacji Kodek- parta reﬂeksja, że my mówimy każdy o czymś innym. su pracy, rozliczania czasu pracy w dłuższym okresie, Po to, żeby dobrze zaradzić sytuacji kryzysowej, żeby czyli – tak jak mówi dyrektywa – do 12 miesięcy, in- przeciwdziałać bezrobociu, nie wypłukiwać tych nego ułożenia i funkcjonowania tzw. doby czasu pra- miejsc pracy, użyte siły i środki muszą być adekwat- cy, a z drugiej strony również subsydiowania zatrud- ne do sytuacji. A zatem na początku musimy dobrze nienia postojowego czy wsparcia poprzez zwiększenie świadczeń z Funduszu Pracy tych rodzin, które mają postawić diagnozę, ocenić, jaki jest poziom bezrobo- kredyty hipoteczne. Na tym ma polegać zapropono- cia, ile on wynosi – o tym dzisiaj mówiłam – jakie wany przez nas mechanizm. mogą być powody bezrobocia i z czego one wynikają, Ja mam ogromną nadzieję, bo rozmowy w Komisji a później odpowiednio dostosować do tego siły i środ- Trójstronnej wyglądają bardzo obiecująco, że uda nam ki. Stąd moja uwaga o tym, że mimo wszystko bezro- się ten cykl zmian ustalić do końca lutego i w marcu bocie jest niższe niż jeszcze rok temu. Oznacza to, że przedstawimy przedłożenie. Przywiązujemy do tego stosując metody, które są zawarte w ustawie o pro- ogromną wagę, bo to m.in. od przedsiębiorców i od mocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a więc związków zawodowych czy przedstawicieli załogi za- cały katalog narzędzi, a także uzgadniając w Komisji leży ocena sytuacji w przedsiębiorstwie. Chodzi o to, Trójstronnej kwestie narzędzi związanych z funkcjo- czy warto subsydiować to zatrudnienie i uda się je nowaniem Kodeksu pracy, będziemy mogli dobrze utrzymać przez dłuższy okres, czy warto zastosować i skutecznie przeciwdziałać bezrobociu, o ile dobrze dłuższe rozliczenie czasu pracy. Wsparte będzie ono określimy swoje możliwości i obecny stan. porozumieniem albo układem. Państwo posłowie opowiadacie mi o bezrobociu Tak że nie uda się każdej sytuacji, każdego pro- w swoich regionach. Ja tę sytuację dobrze znam. Ja blemu rozwiązać z poziomu mównicy sejmowej czy jestem z takiego regionu, w którym dynamika wzro- nawet ministerstwa, ponieważ sytuacja poszczegól- stu bezrobocia i jego poziom przez wiele lat były bar- nych branż, a także zakładów pracy jest bardzo róż- dzo wysokie. Pracowałam w takim powiecie, który na. Chcemy zatem tym, którzy o tym decydują, dać w moim województwie miał najwyższy poziom bez- odpowiednie narzędzia, aby to oni mogli porozumieć robocia, i wiem, jak trudna jest to walka, jak trudne się między sobą i ustalić zastosowanie takich form, są próby zaradzenia tej sytuacji, a także opieka nad które będą właściwe. osobami bezrobotnymi i ich rodzinami. Ale nie da się Pytacie mnie państwo o ﬁnanse Funduszu Pracy. tego wszystkiego, mili państwo, zrobić tylko z mów- W tej chwili stan konta funduszu to jest ponad 6 mld zł. nicy sejmowej, obarczając się wzajemnie tym, kto jest Z naszych wyliczeń wynika, że gdybyśmy nawet pro- winien. gnozowali zwiększone bezrobocie, to pieniędzy z Fun- (Poseł Zbigniew Babalski: Czy my mamy mecha- duszu Pracy nie powinno zabraknąć ani na to, co nizmy, czy rząd?) w tej chwili robimy, a więc na aktywne formy bezro- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Informacja bieżąca 233

Minister Pracy i Polityki Społecznej nym rynku pracy i namówić tych, którzy za ten ry- Jolanta Fedak nek pracy odpowiadają i mają na to środki, pieniądze, żeby tam reagowali i robili to szybciej. (Dzwonek) bocia i na świadczenia obligatoryjne, ani na nowe W danej miejscowości można zareagować szybciej, formy, o których tu państwu mówiłam, m.in. polega- szybsza może być reakcja wójta, burmistrza, starosty, jące na dodatkowym subsydiowaniu czasu nieprze- a także szefa urzędu pracy, który w tej chwili, po pracowanego w ﬁrmie. naszej nowelizacji, mają całe kompendium narzędzi Pytacie mnie państwo również o to, dlaczego tak do tego, żeby można było interweniować. bardzo wzrasta dynamika, gdy porównamy grudzień Z drugiej strony chciałabym zapewnić, że jak i styczeń. Rzeczywiście ta dynamika jest stosunkowo tylko skończą się negocjacje w Komisji Trójstronnej, duża. Jednak zawsze, w Polsce jest tak co roku, bez- przedstawimy specjalną ustawę, którą będziemy się robocie w okresie zimowym wzrasta, ponieważ za- starali uchwalić jak najszybciej, która będzie obej- przestają pracy branże sezonowe. mowała Kodeks pracy, a także nowelizację ustawy (Poseł Zbigniew Babalski: Ale nie tak mocno.) o dwóch funduszach, w taki sposób, żeby część środ- Tak było rok temu, tak było dwa lata temu i tak ków tych funduszy mogła być skierowana np. na było trzy lata temu. pożyczanie pieniędzy ﬁrmom, które będą mogły to Dodatkowy problem, który zaburza nasz obraz wykorzystać na zatrudnienie postojowe lub na za- funkcjonowania bezrobocia, wskaźników, o których stosowanie w czasie wolnym programów szkolenio- posłowie mówili, pytając, czy mam dobre informacje. wych, natomiast uzupełnienie wynagrodzenia sty- Raczej chyba tak, ponieważ każdy minister pracy pendiami. opierał się na tym samym źródle informacji. Były to (Poseł Zbigniew Babalski: Już powinno to być, informacje z urzędów pracy dotyczące rejestracji osób pani minister.) bezrobotnych. A zatem każdy rząd posługuje się bar- Proszę państwa, rozmawiamy obecnie w Komisji dzo podobną techniką liczenia bezrobocia i nawet Trójstronnej. Te rozmowy są bardzo obiecujące. Mam gdyby ona w jakimś miejscu była błędna, należy za- więc nadzieję, że porozumienie będzie podpisane jak łożyć, że jest porównywalna w długim okresie. Tylko najszybciej. to chciałam dzisiaj powiedzieć. W żadnej mierze nie (Poseł Maria Nowak: Ale od kiedy, pani minister?) powiedziałam, że jest dobrze, kiedy rośnie bezrobo- Zarówno związki zawodowe, jak i pracodawcy wy- cie. Chciałam tylko pokazać, jaka jest skala bezrobo- kazują tu ogromną odpowiedzialność. Tak dobrego cia i skąd to wynika. posiedzenia Komisji Trójstronnej, jakie było ostatnio, Odnosząc się zatem do danych statystycznych, 16 lutego, nie widziałam, odkąd jestem ministrem którymi posługiwali się moi poprzednicy, chciałam pracy. Tam naprawdę przebijała troska o to, w jaki tylko powiedzieć, że oni również podawali wskaźniki sposób rozwiązać problem. Dlatego mam głęboką dotyczące bezrobocia na koniec roku. Część osób, nadzieję, że uda nam się przygotować rozwiązania która rejestruje się w naszych urzędach pracy, reje- dotyczące elastycznego czasu pracy i subsydiowania struje się także po to, aby mieć opłaconą składkę zatrudnienia jak najszybciej. zdrowotną. O tym również wiedzieli moi poprzednicy, (Poseł Stanisław Szwed: Skąd pani weźmie pie- ministrowie pracy, często narzekając, że wśród tej niądze?) grupy nie umieją odróżnić tych, którzy rzeczywiście Zwracam się więc również do państwa posłów, tracą pracę lub aktywnie jej poszukują, od tych, któ- żeby nad tą nowelizacją pracować bez wytchnienia, rzy niejako nie mają ochoty podjąć zatrudnienia, na- szybko, żeby szybko te rozwiązania przyjmować. tomiast muszą być ubezpieczeni, a nie stać ich na to, Kryzys jest bowiem zawsze sytuacją nadzwyczajną aby ubezpieczyć się samodzielnie. Pewnie częścią i takie środki powinniśmy stosować wszyscy. tego, jeśli chodzi o bezrobocie, o którym mówimy, jest (Poseł Zbigniew Babalski: Nie mamy tego doku- również inny sposób niejako ubezpieczania rodzin mentu, nad czym mamy pracować?) osób bezrobotnych od stycznia br., co nie oznacza, że W związku z tym, że skończył się limit czasu, na lekceważymy skalę bezrobocia. Niemniej jednak pytania szczegółowe odpowiemy państwu na piśmie. chciałabym zwrócić uwagę na to, że skala kryzysu, (Oklaski) skala spadku wzrostu gospodarczego nie jest nikomu znana. Nikt z nas nie przygotuje się na to, jak będzie, bo gdyby umiał się przygotować na kryzys, to po pro- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: stu tego kryzysu by nie było. Zrobiliśmy wszystko, co jest możliwe i co jak najszybciej dało się robić w ciągu Dziękuję bardzo. roku, aby wesprzeć tych, którzy są w tej grze najsłab- Wypowiedź pani minister kończy rozpatrywanie si. O tych formach państwu mówiłam. tego punktu porządku dziennego. Do wielu pytań, które państwo mi zadaliście, od- Wysoka Izbo! Informuję, że marszałek Sejmu prze- niosę się indywidualnie, tym bardziej że dotyczą one niósł na jutro, 20 lutego 2009 r., rozpatrywanie punktu lokalnego rynku pracy i wymagają sprawdzenia kon- 18. w brzmieniu: Pierwsze czytanie rządowego projek- kretnych sytuacji. Ale zachęcam również do tego, aby tu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz podjąć interwencję w pierwszej kolejności na lokal- ustawy o opłacie skarbowej (druk nr 1695). 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekty ustaw o zmianie ustaw o: Banku Gospodarstwa Krajowego, 234 poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski W dniu wczorajszym Komisja Finansów Publicz- nych rozpatrzyła sprawozdanie podkomisji i zgłoszo- Punkt ten rozpatrzymy jutro jako ostatni. ne poprawki. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. po- Chciałbym przypomnieć, że podczas pierwszego rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finan- czytania w dniu 12 lutego wszystkie kluby parlamen- sów Publicznych o rządowych projektach ustaw o: tarne opowiedziały się za szybką pracą nad tymi pro- 1) zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa jektami w Komisji Finansów Publicznych. Krajowego oraz niektórych innych ustaw, I tak: Trzy poprawki złożono do zmiany 4. w art. 1, 2) zmianie ustawy o poręczeniach i gwaran- a dotyczyły one preferencji przedsięwzięć o szczegól- cjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz nie- nym znaczeniu dla bezpieczeństwa i obronności pań- które osoby prawne oraz o zmianie niektórych stwa. W stosunku do nich pojawiła się sugestia, że innych ustaw wykraczają poza zakres projektu, co nie jest zgodne (druki nr 1638, 1639 i 1710). z regulaminem Sejmu. Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Dwie poprawki dotyczyły zaś wprowadzenia do- pana posła Andrzeja Orzechowskiego. datkowo art. 3a i były pokłosiem dyskusji na posie- Bardzo proszę, panie pośle. dzeniu podkomisji w sprawie poruszonej przez Zwią- zek Banków Polskich. Kwestia dotyczyła precyzyjno- ści zapisu, w jakim zakresie Komisja Nadzoru Finan- Poseł Sprawozdawca sowego może wyłączyć działalność Banku Gospo- Andrzej Orzechowski: darstwa Krajowego z obowiązku spełniania niektó- rych wymogów i norm po likwidacji Funduszu Po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! ręczeń Unijnych i Krajowego Funduszu Poręczeń Mam zaszczyt przedstawić wspólne sprawozdanie Kredytowych. Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie Przeprowadzono merytoryczną debatę i ustalono ustawy o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa następujące rozstrzygnięcia. Komisja Finansów Pu- Krajowego oraz niektórych innych ustaw i o rządo- blicznych odrzuciła trzy pierwsze poprawki zgłoszone wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o poręcze- do art. 1 zmiany 4. Odrzuciła też jedną dalej idącą niach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Pań- poprawkę, zgłoszoną jako wprowadzenie nowego stwa oraz niektóre osoby prawe oraz o zmianie nie- art. 3a, i przyjęła inną, bardziej precyzyjną popraw- których innych ustaw (druk nr 1710). kę dotyczącą wprowadzenia art. 3a (w sprawozdaniu Przypomnę pokrótce, że intencją proponowanych występuje jako art. 4, odpowiednio przesunęły się zmian jest stworzenie ram prawnych, zgodnie z któ- numery następnych artykułów). Komisja Finansów rymi Bank Gospodarstwa Krajowego jako bank pań- Publicznych przyjęła także poprawkę zgłoszoną do art. 16 (w sprawozdaniu po przesunięciu jest to stwowy w ramach działalności własnej prowadziłby art. 17), polegającą na dodaniu w ust. 2 6-miesięcz- działalność bankową, wspierając jednocześnie rządo- nego terminu zbadania sprawozdania likwidowanego we programy społeczno-gospodarcze oraz programy Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego reali- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowane zowane z wykorzystaniem środków publicznych. rządowe projekty zostały zgłoszone w ramach „Pro- Do podstawowych systemowych zmian zapropono- gramu stabilności i rozwoju”, Komisja Finansów Pu- wanych w projekcie ustawy należy zaliczyć: zmiany blicznych, a szczególnie podkomisja, zajęła się nimi związane z likwidacją Krajowego Funduszu Mieszka- w tempie ekspresowym, gdyż te rozwiązania są bar- niowego, Funduszu Poręczeń Unijnych i Krajowego dzo oczekiwane. Funduszu Poręczeń Kredytowych. W grę wchodzi tak- Chciałbym w tym miejscu gorąco podziękować że dokapitalizowanie Banku Gospodarstwa Krajowe- wszystkim uczestnikom prac w komisjach, a szcze- go, wyłączenie przedmiotowe określonych obszarów gólnie członkom podkomisji z jej przewodniczącym BGK spod procedury zamówień publicznych, a także Sławomirem Neumannem na czele. wzmocnienie systemu poręczeń i gwarancji i ułatwie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Finan- nie w ten sposób dostępu do zewnętrznego ﬁnansowa- sów Publicznych rekomenduje Wysokiej Izbie uchwa- nia, głównie w formie kredytów, małym i średnim lenie ustawy zgodnie z załączonym projektem ustawy przedsiębiorcom. (druk nr 1710). Dziękuję bardzo. (Oklaski) W dniu 17 lutego Komisja Finansów Publicznych rozpatrzyła oba projekty ustaw. Komisja podjęła uchwałę o ich łącznym rozpatrzeniu. Jednocześnie Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: komisja skierowała oba projekty do podkomisji stałej do spraw instytucji ﬁnansowych. Podkomisja rozpa- Dziękuję bardzo. trzyła oba projekty 17 lutego, odbyła szeroką dysku- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- sję z udziałem wielu gości i sporządziła jedno wspól- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- ne sprawozdanie. czeń w imieniu klubów i kół. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekty ustaw o zmianie ustaw o: Banku Gospodarstwa Krajowego, poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne 235

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski Kluczową rolę w systemie poręczeń będzie odgry- wał Bank Gospodarstwa Krajowego, któremu umoż- Otwieram dyskusję. liwia się udzielanie poręczeń i gwarancji w imieniu Głos zabierze poseł Jacek Brzezinka, Platforma i na rachunek Skarbu Państwa powyżej kwoty 10 mln Obywatelska. euro, do kwoty 30 mln euro. Bank Gospodarstwa Bardzo proszę. Krajowego jest instytucją o szczególnym charakterze. Z jednej strony, w ramach działalności własnej, prowadzi w oparciu o ustawę Prawo bankowe dzia- Poseł Jacek Brzezinka: łalność bankową, z drugiej zaś realizuje zadania i programy rządowe z wykorzystaniem środków pu- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! blicznych. Dlatego też projekt ustawy dla właściwej W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- i w pełni przejrzystej realizacji przez Bank Gospo- watelska przedstawiam stanowisko w sprawie zawar- darstwa Krajowego tej podwójnej roli wprowadza tego w sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych niezbędne zmiany, obejmujące m.in. dokapitalizowa- projektu ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach nie banku, doprecyzowanie celów jego działalności, i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz określenie źródeł finansowania realizacji programów niektóre osoby prawne, ustawy o Banku Gospodar- rządowych, określenie uprawnień ministra właści- stwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw. wego do spraw instytucji finansowych w zakresie Reagując na pierwsze oznaki spowolnienia gospo- zarządzania i nadzoru nad bankiem czy też wyłącze- darczego, rząd premiera Donalda Tuska przygotował nie przedmiotowe określonych obszarów działalności „Plan stabilności i rozwoju”. Plan ten obejmuje dzia- banku spod procedury zamówień publicznych. łania mające na celu wzmocnienie polskiej gospodar- Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jedną istotną ki w obliczu światowego kryzysu. Poza zapewnieniem kwestię. Zapisy projektu ustawy wprowadzają me- stabilizacji finansów publicznych poprzez ogranicze- chanizmy instytucjonalnego monitoringu systemu nie wydatków budżetu państwa i utrzymanie deficy- poręczeniowego. tu budżetowego na poziomie 18,2 mld zł, mimo zmia- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy, ny prognozy wskaźników makroekonomicznych, poza będący przedmiotem dzisiejszej debaty, jest kolejnym działaniami na rzecz stabilizacji rynku finansowego, projektem w pakiecie rozwiązań legislacyjnych przy- obejmującymi m.in. podwyższenie gwarancji dla de- gotowanych przez rząd Donalda Tuska, których pozytów bankowych do kwoty 50 tys. euro, powoła- przyjęcie jest odpowiedzią na wyzwanie, jakie stawia nia do życia Komitetu Stabilności Finansowych, przed polską gospodarką światowy kryzys finansowy i gospodarczy. Mając powyższe na uwadze, Klub Par- w „Planie stabilności i rozwoju” przewiduje się dzia- lamentarny Platforma Obywatelska opowiada się za łania, dzięki którym możliwe będzie ograniczenie uchwaleniem ustawy w brzmieniu zaproponowanym spadku tempa wzrostu gospodarczego. Stanie się tak w sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych dzięki przyspieszeniu realizacji inwestycji współfi- w druku nr 1710. Dziękuję. (Oklaski) nansowanych ze środków Unii Europejskiej. Ponadto osiągnięciu tego celu będzie sprzyjać wprowadzenie ulgi inwestycyjnej, ułatwień dla podmiotów prowa- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: dzących działalność innowacyjną oraz wsparcie udzielane w postaci poręczeń i gwarancji inwesto- Dziękuję bardzo. rom, beneficjentom środków unijnych oraz sektorowi Poseł Wiesław Janczyk, Prawo i Sprawiedliwość. małych i średnich przedsiębiorstw. Zwiększenie popytu inwestycyjnego jest niezwykle ważne z punktu widzenia troski rządu o ochronę miejsc pracy. Poseł Wiesław Janczyk: Przyjęcie przez Sejm zawartego w sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych projektu ustawy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! umożliwi jak najszersze wykorzystywanie poręczeń W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam za- i gwarancji jako preferowanego przez banki i inne szczyt przedstawić stanowisko w odniesieniu do rzą- instytucje finansowe instrumentu zabezpieczania dowego projektu zmiany ustawy o BGK oraz niektó- ryzyka, czego skutkiem będzie większa dostępność rych innych ustaw (druk nr 1638) oraz projektu dla zainteresowanych podmiotów zewnętrznego fi- z druku nr 1639, zmieniającego ustawę o poręczeniach nansowania, głównie w formie kredytów. Naturalną i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa. reakcją sektora bankowego było i jest zwiększenie, Projekty należy uznać za regulacje budujące dal- z uwagi na dodatkowe ryzyko związane ze świato- szą poprawę standardów i szansę na rozwój bezpiecz- wym kryzysem finansowym, wymagań stawianych nego i nowoczesnego systemu finansowego w Rzeczy- kredytobiorcom, a przecież środki pochodzące z kre- pospolitej. Na posiedzeniu Komisji Finansów Pu- dytów są niezbędne polskim przedsiębiorcom. To od blicznych gorącą dyskusję wywołały różnego rodzaju ich sytuacji ekonomicznej zależy m.in. sytuacja na propozycje jak najdalszego wyłączenia Banku Gospo- rynku pracy. darstwa Krajowego spod ogólnie obowiązujących 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekty ustaw o zmianie ustaw o: Banku Gospodarstwa Krajowego, 236 poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne

Poseł Wiesław Janczyk duktów wydaje się być dodatkowo korzystne dla mikro- i małych firm, pragnących rozpocząć inwestycje, regulacji, z obowiązku spełniania niektórych wymo- ubiegających się o kredyty inwestycyjne czy pomo- gów i norm wynikających z ustawy Prawo bankowe. stowe w bankach, gdzie stawiane są często wygóro- Podnoszono również ważną kwestię zmiany zawartej wane żądania dotyczące zabezpieczeń. w ustawie dotyczącej funkcjonowania Krajowego Należy żywić przekonanie, że przedłożone Wyso- Funduszu Mieszkaniowego, co najpewniej zrodzi kiej Izbie projekty, z uwzględnieniem poprawek w przyszłości konieczność istotnych zwiększeń fun- w toku prac Komisji Finansów Publicznych i proce- duszu statutowego. Trzeba zrobić wszystko, aby za- dowania zmian do omawianych ustaw, dają możliwo- sób mieszkaniowy, powstały za pomocą środków li- ści, przy odpowiedzialnym zarządzaniu Bankiem kwidowanego Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, Gospodarstwa Krajowego, na umocnienie jego pozy- nie stał się przyczyną kłopotów dla BGK, ale i dla cji nie tylko w stosunku do krajowych instytucji fi- samorządów, a w konsekwencji dla mieszkańców tego nansowych, ale również do instytucji europejskich. zasobu, zwłaszcza że obecne źródła jego funkcjono- Projekt ustawy o zmianie ustawy o BGK, jak rów- wania w oparciu o czynsz tzw. regulowany mogą nie nież projekt ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach wytrzymać zasad gospodarki rynkowej. Stąd istnieje i gwarancjach mogą dać podstawy do wypracowania potrzeba rozwiązania tematu umożliwienia zbycia solidnych rozwiązań instytucjonalnych wspierają- tych nieruchomości na zasadach rynkowych, bez na- cych gospodarkę zarówno dzisiaj, w trudnej sytuacji ruszenia interesów dotychczasowych właścicieli tego ekonomicznej związanej z kryzysem finansowym, jak zasobu. Wydaje się jednak, że to trudna i rozległa i w przyszłości. materia, i niewątpliwie zabrakło obecnie czasu na te Wnoszę o skierowanie projektu do dalszych prac rozstrzygnięcia. w komisji w celu zaopiniowania poprawek zgłoszo- Byłoby dobrze, gdyby strona rządowa, jako autor nych przez klub Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję projektu ustawy o BGK, zechciała odnieść się do fak- uprzejmie. tu, że w obecnej kadencji zarząd liczy tylko trzech członków, choć w latach poprzednich było ich odpowiednio pięciu i siedmiu. Wydaje się to szczególnie Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: dziwne, ponieważ rada nadzorcza ma składać się aż z trzynastu osób. Wydaje się, że tak liczny organ nie Dziękuję bardzo. znajdzie żadnego racjonalnego uzasadnienia i jest Poseł Stanisław Stec, Lewica. tylko pozycją kosztotwórczą dla banku. Wydaje się słuszne, aby wnioskodawca projektu noweli ustawy zaproponował takie przeformułowanie ładu korpora- Poseł Stanisław Stec: cyjnego, aby ministrowie poprzez urzędników mieli wpływ na sposób realizacji zadań będących w ich Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Le- właściwości, ale bez wpływu na nadzór charaktery- wicy chciałbym przedstawić stanowisko wobec spra- styczny dla nadzoru korporacyjnego, warunkującego wozdania Komisji Finansów Publicznych o rządo- odpowiedzialność zarządu za stabilne zarządzanie wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Banku bankiem. Gospodarstwa Krajowego oraz o rządowym projek- Klub Prawo i Sprawiedliwość złoży w tej materii cie ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach i gwa- własne propozycje w postaci poprawki zgłoszonej rancjach. w drugim czytaniu i poprawki ograniczającej Radę Szczególnie projekt rządowy o zmianie ustawy Ministrów w kreowaniu zasad oceny wniosków o po- o poręczeniach i gwarancjach Skarbu Państwa jest moc oraz zasad oceny zdolności kredytowej, niech oczekiwany, ważny, choć trochę spóźniony, gdyż akcja tym zajmie się BGK. Poprawki składam niniejszym kredytowa, szczególnie w pierwszych miesiącach bie- na ręce pana marszałka. żącego roku, została zahamowana, mimo że – jak Drugi projekt, o zmianie ustawy o poręczeniach stwierdził dzisiaj prezes Narodowego Banku Polskie- i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz go – sektor bankowy ma nadpłynność, bo lokuje wol- niektóre osoby prawne, przedłożony Wysokiej Izbie, ne środki w Narodowym Banku Polskim. Z kolei przy ma na celu wzmocnienie systemu poręczeń. Jedno- omawianiu ustawy w Komisji Finansów Publicznych myślnie podnoszono, że nowelizacja, co prawda o wie- prezes Związku Banków Polskich stwierdził, że sek- le miesięcy za późno, ale jednak w końcu wychodzi tor bankowy potrzebuje dodatkowych źródeł finan- naprzeciw oczekiwaniom podmiotów sektora mikro-, sowania. małych i średnich firm w zakresie zwiększania wspar- Należałoby, panie ministrze, omówić ten problem cia państwa dla przedsiębiorców ubiegających się na posiedzeniu Komitetu Stabilności Finansowej, o pomoc unijną. Rozwinięcie grupy beneficjentów wyjaśnić, czy jest nadpłynność, czy potrzeba dofinan- poręczeń i gwarancji, możliwość powstawania no- sowania, czy faktycznie sektor bankowy czeka na wych systemów lokalnych i regionalnych funduszy, poręczenia i gwarancje, obawiając się ryzyka, jakie zniesienie ograniczenia maksymalnej kwoty poręcze- niesie spowolnienie gospodarcze w naszym kraju. nia oraz otwarcie na usługę w obszarze nowych pro- Dobrze byłoby, gdyby po zmianie ustawy o Banku 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekty ustaw o zmianie ustaw o: Banku Gospodarstwa Krajowego, poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne 237

Poseł Stanisław Stec w te wszystkie instrumenty, których dotychczas nie było bądź które były w tych funduszach, które ule- Gospodarstwa Krajowego oraz ustawy o poręcze- gają likwidacji. niach i gwarancjach Bank Gospodarstwa Krajowego Natomiast celem zmian w ustawie o poręcze- udzielił małym i średnim przedsiębiorstwom pełnych niach kredytowych i gwarancjach jest rozszerzenie informacji w zakresie możliwości ubiegania się o po- możliwości wykorzystania tych instrumentów, któ- ręczenia i gwarancje. Te przedsiębiorstwa oczekują re są preferowane przez banki i inne instytucje dla na szczegółowe informacje, aby móc o te poręczenia zabezpieczenia ryzyka finansowania projektów słu- i gwarancje występować. żących rozwojowi sektora małych i średnich przed- W czasie prac Komisji Finansów Publicznych wąt- siębiorstw, ułatwiających wykorzystanie środków pliwości budziła likwidacja Funduszu Poręczeń Unij- unijnych, ale również zabezpieczanie kontraktów nych. Środki unijne są wykorzystane w małym stop- eksportowych. Należy zwrócić uwagę, że propono- niu. Mamy więc nadzieję, że Bank Gospodarstwa wane rozwiązania zwiększą skalę oferty poręczenio- Krajowego spełni oczekiwania podmiotów, które są wej i przyczynią się do ujednolicenia standardów beneficjentami tych środków, i w przypadkach wy- działalności poręczeniowej. stępowania o kredyty pomostowe będzie udzielał Wobec zwiększającego się ryzyka wynikającego poręczeń, a z drugiej strony jednostki zarządzające z kryzysu finansowego sektor bankowy stawia kre- w większym niż dotychczas stopniu będą udzielały dytobiorcom nowe, wysokie wymagania. Proponowa- zaliczek na realizację zamrożonej inwestycji. Wątpli- ne zmiany ułatwią małym firmom spełnienie tych wości budziła też likwidacja Krajowego Funduszu wymagań. Szczególnie ważne jest to, iż nowelizacja Mieszkaniowego. Zobaczymy, czy rząd zrealizuje pozwoli na budowanie systemu lokalnych i regional- obietnicę i przedstawi program wspomagania budow- nych funduszy poręczeniowych. Wzrasta tu, jak już nictwa mieszkaniowego, co zostało obiecane w dru- powiedziałem, rola BGK. W myśl proponowanych gim półroczu, gdyż w aktualnej sytuacji budownictwo rozwiązań bank ten we własnym imieniu i na rachu- mieszkaniowe wymaga wsparcia. nek Skarbu Państwa będzie udzielał poręczeń i gwa- Mój klub opowiada się za przyjęciem tego projek- rancji w zakresie kwot od 10 do 30 mln euro. tu ustawy. Aby nie przedłużać procesu legislacyjne- W wyniku likwidacji Krajowego Funduszu Porę- go, z uwagi na pilność wejścia w życie tej ustawy, nie czeń Kredytowych BGK będzie udzielał poręczeń ze składamy poprawek. Wnosimy o poparcie wniosku środków własnych, realizując programy rządowe mniejszości, który umożliwi Komisji Nadzoru Ban- uchwalane przez Radę Ministrów na zasadach okre- kowego, na wniosek Banku Gospodarstwa Krajowe- ślonych w umowie zawieranej z ministrem finansów. go, zwolnić część działalności z wymogów i norm, Będzie mógł również udzielać poręczeń dokonania o których mowa w ustawie Prawo bankowe, co przy- zapłaty odsetek od obligacji publicznym zakładom czyni się do sprawnego funkcjonowania i realizacji opieki zdrowotnej, co jest niezwykle ważne w obliczu programów rządowych przez ten bank. Dziękuję za działań dotyczących przekształceń w służbie zdro- uwagę. (Oklaski) wia. Zdaniem klubu PSL zmiany te są w pełni uzasadnione, nie wyczerpują jednak katalogu zmian, jakie są konieczne ze względu na obecną sytuację Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: spowodowaną kryzysem. Likwidacja Krajowego Fun- duszu Poręczeń Kredytowych sprawi, iż rolnicy do- Dziękuję bardzo, panie pośle. konujący zakupów ziemi w Agencji Nieruchomości Poseł Edward Wojtas, Polskie Stronnictwo Ludowe. Rolnych stracą możliwość uzyskiwania poręczeń, stąd konieczne jest jak najszybsze usunięcie tej luki prawnej. Natomiast w obliczu działań oszczędnościo- Poseł Edward Wojtas: wych rządu szczególnie ważne, zwłaszcza w sferze budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, jest umoż- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt liwienie uzyskiwania poręczeń, gwarancji przez fir- przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Polskiego my produkujące na potrzeby wojska, bowiem ograni- Stronnictwa Ludowego wobec projektów ustaw o zmia- czenie zamówień rządowych może doprowadzić do nie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz bankructwa wiele dużych polskich zakładów pracy. niektórych innych ustaw i zmianie ustawy o poręcze- Stąd w imieniu klubu chciałbym złożyć na ręce pana niach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Pań- marszałka trzy poprawki, które były również przed- stwa oraz niektóre osoby prawne oraz o zmianie miotem obrad komisji. niektórych innych ustaw (druki nr 1638 i 1639). Chciałbym podkreślić, że w zaproponowanych Zmiany dotyczące Banku Gospodarstwa Krajowe- przez nas poprawkach bardzo istotny jest zapis umoż- go to przede wszystkim doprecyzowanie celów dzia- liwiający Radzie Ministrów udzielanie gwarancji łalności, wskazanie źródeł finansowania, a także w wysokości 50% kwoty pozostającej do spłaty kre- określenie mechanizmów monitoringu. Wzmacniają dytu objętego poręczeniem oraz 50% należnych od- one rolę tego banku w działaniach na rzecz zabezpie- setek od tej kwoty (Dzwonek) w przypadku przedsię- czenia przed skutkami kryzysu poprzez wyposażenie wzięć o szczególnym znaczeniu dla gospodarki. Jed- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty 238 oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Poseł Edward Wojtas rzy po zdaniu lekarskiego egzaminu państwowego nie tak dawno, bo półtora roku temu, otrzymywali nak ze względu na czas muszę skrócić swoją wypo- przez okres specjalizacji, czyli przez okres pięciu lat, wiedź, dlatego też, składając poprawki na ręce pana wynagrodzenie nie wyższe niż 1200 zł netto. 1200 marszałka, wnoszę również o przeprowadzenie deba- netto po 6 latach bardzo wymagających studiów, po ty i skierowanie tych poprawek do komisji finansów. roku stażu w zawodzie, który jest powszechnie uwa- (Oklaski) Dziękuję bardzo. żany za jeden z najtrudniejszych zawodów. Te 1200 netto przez 5 lat, dla wielu osób często do osiągnięcia 30. roku życia, to była kwota, która musiała wystar- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: czyć tym młodym ludziom, często osobom, które już posiadały rodziny i musiały utrzymywać swoje domy, Dziękuję bardzo. na funkcjonowanie. Ta kwota na początku tej kaden- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- cji przekroczyła około 1600 zł netto i 2500 zł brutto. pana. Bardzo znacznie zwiększona została również liczba Zamykam dyskusję. rezydentur czy liczba specjalizacji realizowanych W związku z tym, że w czasie drugiego czytania właśnie w trybie rezydentury. zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- Kolejnym krokiem, który rząd zapowiadał, było ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- zwiększenie w wymierny sposób wysokości wynagro- jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed- dzeń, które ci młodzi lekarze rezydenci mieliby otrzy- stawienia sprawozdania. mywać. I tak przystępuję do opisania szczegółów fi- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm nansowych, bo one są najistotniejsze w całym projek- propozycję przyjął. cie ustawy, w obliczu kryzysu finansów światowych, Sprzeciwu nie słyszę. w obliczu kryzysu, który dotyka również wiele dzie- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. dzin życia w Polsce. Wiele osób i wielu pracowników porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji z różnych innych branż traci miejsca pracy, negocju- Zdrowia o pilnym rządowym projekcie ustawy je obniżki kwot, a tutaj konsekwentnie młodzi leka- o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza rze otrzymują zwiększone wynagrodzenia po to, żeby dentysty oraz ustawy o zmianie ustawy o zawo- nie mieli tej pokusy wyjazdu za granicę, albo po to, dach lekarza i lekarza dentysty (druki nr 1656 żeby zapełnić tę lukę pokoleniową, której ryzyko i 1693). może zostać zmniejszone albo zniesione właśnie po- Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji przez te finansowe zachęty. W pierwszych dwóch pana posła Damiana Raczkowskiego. latach rezydentury rezydent w zwykłej dziedzinie Bardzo proszę, panie pośle. medycyny, jeżeli Wysoka Izba te rozwiązania przyj- mie jako właściwe, ma otrzymywać 3170 zł, co stanowi kwotę 2251 zł netto, na rękę. Więcej zaś rezydent Poseł Sprawozdawca w priorytetowej dziedzinie medycyny, czyli uznanej za Damian Raczkowski: taką, którą w szczególności trzeba wspomagać, jeżeli chodzi o liczbę młodych osób specjalizujących się Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! w tych specjalnościach, na przykład w epidemiologii, Mam wielką przyjemność zaprezentować Wysokiej geriatrii, medycynie rodzinnej, onkologii klinicznej, Izbie sprawozdanie Komisji Zdrowia o pilnym rządo- patomorfologii czy rehabilitacji medycznej, ale rów- wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zawodach nież anestezjologii, intensywnej terapii, neonatologii, lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o zmianie ortopedii, traumatologii narządu ruchu, chirurgii czy ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, druki psychiatrii dziecięcej. Wiemy, że ten katalog jeszcze nr 1693 i 1656. nie został zamknięty, że prace nad wydaniem rozpo- Wysoka Izbo! Nie tak dawno, bo 17 lutego, 2 dni rządzenia, do którego wydania delegacja jest również temu, Komisja Zdrowia przeprowadziła na swoim zawarta w tych przepisach, będą zrealizowane do koń- posiedzeniu pierwsze czytanie projektu ustawy, któ- ca marca tego roku. Mam nadzieję, że ten katalog rego tytuł przed chwilą wymieniłem, i skierowała ten będzie wyczerpujący. projekt do dalszych prac w Wysokiej Izbie. Projekt Po dwóch latach rezydentury rezydent w zwykłej został uznany za pilny, w celu zrealizowania ważne- dziedzinie medycyny zarabiać będzie 3458 zł, co sta- go zamierzenia, czyli wypłacenia wynagrodzeń leka- nowi kwotę netto, czyli do wypłaty, prawie 2550 zł, rzom rezydentom według nowych stawek najpóźniej a rezydent w priorytetowej dziedzinie medycyny za- w marcu 2009 r. ze środków zarezerwowanych na ten rabiać ma 3890 zł, co stanowi kwotę 2746 zł netto. cel w planie finansowym Funduszu Pracy. Sama Jak z tego doskonale widać, te wynagrodzenia zwięk- ustawa zawiera 4 artykuły, niewielką liczbę zmian, szą się więc dwukrotnie, a w przypadku rezydentów, których treść jest jednak bardzo istotna. Istotna którzy będą praktykować tę priorytetową dziedzinę o tyle, że są one konsekwencją zmian zapowiadanych medycyny, ta kwota zwiększy się ponaddwukrotnie. wcześniej przez rząd oraz zmian sytuacji młodych Jeżeli chodzi o ocenę skutków regulacji, to chciał- lekarzy, przede wszystkim lekarzy rezydentów, któ- bym powiedzieć, że w Funduszu Pracy na ten cel 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty 239

Poseł Sprawozdawca Damian Raczkowski dowskiego, który był na sali przed rokiem i mówił: Chciałbym wyraźnie powiedzieć, że kwota, która ma zarezerwowane są środki w kwocie ponad 402 mln nie być niższa niż 70%, nie wynosi już dzisiaj 70%, zł, a różnica pomiędzy tą kwotą, którą na dzień dzi- tylko 86,6, a będziemy dążyć do tego, żeby wynosiła siejszy rezydenci otrzymują, czyli kwotą 2473 zł, po- 100%, o co wnioskowała wtedy opozycja, a może na- zwala na to, aby na te podwyżki przeznaczono ponad wet 120–130%. Po prostu będziemy robili to w miarę 106 mln zł. możliwości ﬁnansowych. Jest to priorytet tego rządu Wysoka Izbo! Do ustawy, o której mówię, Rada i na pewno tego słowa dotrzymamy. Ministrów dołączyła nam projekt rozporządzenia, Dzisiejsza nowelizacja pomimo otaczających trud- który w sposób szczegółowy określa wysokość wyna- ności ﬁnansowych jest dowodem tego, że rząd Donal- grodzenia miesięcznego lekarza i lekarza dentysty. da Tuska o tę newralgiczną grupę 7,5 tys. młodych, Równie istotną propozycją czy zmianą zawartą w art. zaczynających swoją pracę adeptów sztuki medycznej 2 omawianej ustawy jest chęć do tego, aby wydłużyć troszczy się w sposób ciągły, że stawia na to, żeby ci z 12 do 24 miesięcy okres obowiązywania dotychcza- ludzie zostawali w kraju, tu kształcili się i tu leczyli sowych rozporządzeń, tak aby nie straciły ważności swoich pacjentów. przepisy dotyczące kształcenia lekarzy zawarte w do- Tak jak już mówił poseł sprawozdawca, termin tychczas obowiązujących aktach wykonawczych. wejścia w życie projektowanej ustawy przypada na I to tyle, Wysoka Izbo, jeżeli chodzi o meritum marzec, ale pragnę zapewnić wszystkich rezydentów, tego projektu. Komisja wnioskuje o to, aby Wysoka że działa ona od 1 stycznia 2009 r. Izba przyjęła i raczyła uchwalić ten projekt ustawy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- Dziękuję bardzo. (Oklaski) tarny Platforma Obywatelska RP popiera pilny rzą- dowy projekt ustawy zawarty w drukach nr 1656 i 1693. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Jarosław Kalinowski:

Dziękuję, panie pośle. Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- Pan poseł Bolesław Grzegorz Piecha, Prawo i Spra- czeń w imieniu klubów i kół. wiedliwość, bardzo proszę. Otwieram dyskusję. Poseł Maciej Orzechowski, Platforma Obywatel- ska, bardzo proszę. Poseł Bolesław Grzegorz Piecha:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poseł Maciej Orzechowski: Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt odnieść się do projektu ustawy o zmianie usta- Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Po- wy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz usta- słowie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu wy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza klubu Platforma Obywatelska RP przedstawić sta- dentysty. Na dobrą sprawę zmieniamy dwie ustawy, nowisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie jedną – ustawę matkę, drugą – nowelizację, którą ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zawar- wprowadzono 12 marca 2008 r., czyli, panie pośle, za tego w drukach nr 1656 i 1693. Projekt ten rozpatry- waszej kadencji, i co do tego już jest jasność w samym wany jest w trybie pilnym. tytule. Pan poseł sprawozdawca dokładnie omówił zmia- Druga sprawa dotyczy trybu pilnego. Otóż nie jest ny zawarte w tym projekcie. Ja skupię się na paru prawdą, panie pośle, że akurat kwestia rezydentów przesłankach. jest podstawą pilnej debaty nad tym projektem, tylko Ten projekt był podyktowany trzema przesłanka- art. 2 tej ustawy. Art. 2 tej ustawy zmienia ustawę mi: jak mówił pan poseł sprawozdawca, żeby zlikwi- o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza den- dować lukę pokoleniową, żeby zatrzymać lekarzy tysty z 12 marca 2008 r., ponieważ w tej ustawie za- rezydentów, a jest ich 7,5 tys., w kraju, żeby nie wy- pisano pewne delegacje, bardzo ważne. Ja to słyszę jeżdżali, i wreszcie żeby te rezydentury stały się dla od dawna, że już za chwilę coś będziemy mieli, że nich atrakcyjne. Przez atrakcyjność tych rezydentur szybko to wprowadzimy. I 12 miesięcy nie wystarczy- rozumiemy nie tylko doskonały program szkolenia, ło, żebyście wprowadzili nowe przepisy regulujące który zapewniają nasi fachowcy, ale również godziwe szczegółowo specjalizację. A miało być już. Mało tego, wynagrodzenie. Przypomnę, że przez poprzednie lata z tego już się zrobiło dodatkowo 24 miesiące, czyli rezydenci byli wynagradzani w sposób skandalicznie sprawa nie jest taka prosta. Bogu dzięki, że państwo niski. Dopiero w zeszłym roku dzięki działaniom Mi- poprosili o czas Wysoką Izbę, ponieważ pewne kon- nisterstwa Zdrowia nie tylko zwiększono ilość rezy- strukcje dotyczące bardzo skomplikowanych proce- dentur o tysiąc, ale również zwiększono wynagrodze- dur, np. opisywanie planu specjalizacji z zakresu nia. Mogę posłużyć się wypowiedzią ministra Twar- akredytacji, nie są takie proste. Przepis art. 2 budził 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty 240 oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Poseł Bolesław Grzegorz Piecha znaczone przynajmniej na rezydentury. Bo coś nie bardzo mi się chce wierzyć, że wystarczy na spłaty i dalej będzie budzić ogromne kontrowersje legisla- kredytów, że wystarczy na różne inne działania cyjne. O tym też dokładnie wiemy, ale biorąc pod związane z aktywizacją bezrobotnych. Dziękuję bar- uwagę rzeczywistość, mniej więcej po 12 czy po 30 dzo. (Oklaski) marca w ogóle by była luka, jeśli chodzi o możliwości specjalizowania się w Polsce, ponieważ nie działałby żaden program specjalizacji, który musi być ogłoszo- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: ny w rozporządzeniu. To po pierwsze. Klub Prawo i Sprawiedliwość z przykrością, może i troszeczkę Dziękuję bardzo. z sarkazmem, tę poprawkę pomimo jej wadliwości Pani poseł Elżbieta Streker-Dembińska, Lewica. legislacyjnej – i ten artykuł również – poprze. Druga sprawa, czyli trzy artykuły: art. 1, art. 3 i art. 4, dotyczące kwestii związanych z wysokością Poseł Elżbieta Streker-Dembińska: wynagrodzeń rezydentów. Wprowadzono tu, i słusz- nie, rozgraniczenia rezydentów na dwie grupy. Po Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! pierwsze, zakłada się, że istnieją specjalizacje deficy- W imieniu klubu Lewica przedstawiam stanowisko towe, nie powiedziałbym, priorytetowe – deficytowe. wobec pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie Wiemy, że w przypadku specjalizacji deficytowych ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz musimy szybko uzupełnić kadry medyczne, zwłasz- ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i leka- cza kadry lekarskie, ponieważ grozi ogromna tzw. rza dentysty. luka pokoleniowa. Ba, są to często takie specjalizacje, Pozwólcie państwo, że zacznę od tego, na czym że brak specjalistów uniemożliwia normalną pracę skończył mój poprzednik, mianowicie od Funduszu nie tylko przychodni specjalistycznych, ale głównie Pracy. Dzisiaj dyskutowaliśmy wiele na ten temat, szpitali. Mam trochę taki niedosyt, że do tej części na temat interwencji kryzysowych, ale również ryn- nie dołączono projektu rozporządzeń. Bo do dzisiaj ku pracy. I rzeczywiście Fundusz Pracy jest właści- dokładnie nie wiem, jakie są w Polsce specjalizacje wie takim miejscem, gdzie chętnie sięga się w tej deficytowe. Wymieniono kilka w uzasadnieniu i na- chwili po pieniądze. Na funduszu zgromadzono 6 mld pisano: i inne. Zawsze szkopuł z tymi innymi, bo je- zł i jest to pewna zachęta, aby z niego właśnie uzu- żeli mamy specjalizacji 71 czy 72, to wynika z tego, pełniać wszelkiego rodzaju braki. Na moje pytanie że specjalizacji deficytowych będzie 70%. Stworzono jeszcze niedawno pani minister Fedak odpowiedzia- jeszcze drugi mechanizm. Ten drugi mechanizm, ła, że środków Funduszu Pracy starczy na wszystko. myślę, już jest wynikiem przemyśleń nowego trybu Oby tak się stało, trzymamy ją za słowo. specjalizacyjnego – będzie to tryb modułowy. Przed- Jeśli chodzi o przedstawiony projekt, ja wrócę do stawiono dwie propozycje, że pierwsze dwa lata spe- marca 2008 r., kiedy zgłaszaliśmy jako klub popraw- cjalizacji są inaczej płatne niż pozostałe dwa, trzy kę, aby w art. 1 – gdzie mówi się o wysokości wyna- lata rezydentury, zależnie od programu specjalizacji. grodzenia dla rezydentów, zapisując, że ta wysokość Jest to powrót do idei, którą ja jeszcze pamiętam, pan nie może być mniejsza niż 70% przeciętnego mie- minister pewnie też pamięta, część z państwa rów- sięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw nież, czyli tzw. specjalizacji dwustopniowej. Wtedy – podwyższyć ten próg o 100–120%. Wówczas spotka- też były rozgraniczenia i w taryfikatorach wynagro- liśmy się z gwałtowną reakcją, że jest to niemożliwe, dzeń lekarzy to było uwzględniane. mimo że pan minister mówił wówczas, że te realne Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość wo- wynagrodzenia są już wyższe. Dzisiaj, czytając tę bec pilności tych spraw – głównie, żeby nie powstała ustawę razem z rozporządzeniem, wiemy, że wyna- próżnia prawna dotycząca specjalizacji, jednocześnie grodzenia rzeczywiście są wyższe i przekraczają gru- chodzi o sprawę regulacji, podwyższenia wynagro- bo 100%. Stąd nasze zdziwienie, że państwo nie przy- dzeń – nie będzie zgłaszał żadnego sprzeciwu. Mam jęliście i nie przegłosowaliście poprawki, którą zgła- tylko jedno pytanie, a właściwie pewną wątpliwość. szaliśmy po to, aby ustawa i rozporządzenie stanowi- Otóż źródłem sfinansowania tych rezydentur jest ły logiczną i spójną całość. Dzisiaj chciałam ponowić Fundusz Pracy. Dzisiaj dowiedziałem się, że Fundusz tę poprawkę, ale, zdając sobie sprawę, że rzeczywiście Pracy jest ogromnym workiem, ponieważ z tego fun- projekt jest pilny i, jak to się mówi, trzymając pana duszu będą finansowani rezydenci, będą finansowa- ministra za słowo – bo obiecał, że przy dużej noweli- ne różnego rodzaju działania w ramach innych ustaw, zacji do tematu wrócimy i wówczas zapis ten zostanie związane z bezrobociem itd. Dzisiaj dowiedziałem odpowiednio uwzględniony – tej poprawki jednak nie się, że kredyty będą również prawdopodobnie z tego składam. Ale doskonale będziemy pamiętać o tym – funduszu spłacane. (Dzwonek) Wątpię, żeby pula po to, żeby się w odpowiednim momencie przypo- środków finansowych w tym funduszu starczyła na mnieć. wszystkie te zadania. Ale mam nadzieję, że zgodnie Projekt jest pilny z dwóch względów. Pierwszy jest z zapowiedziami rząd tym projektem, który już nie właśnie taki – żeby nie nastąpiła luka, jeśli chodzi będzie taki pilny, jednak utrzyma te 400 mln prze- o system kształcenia specjalizacyjnego. Drugi wska- 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty 241

Poseł Elżbieta Streker-Dembińska karskie, które miało etaty rezydenckie i któremu uro- dziły się bliźnięta. Przyszli oni do posła z prośbą o po- zuje na możliwości bardziej godnego wynagradzania moc, bo nie mieli wsparcia ze strony rodziny, więc jak rezydentów w zależności od roku, w którym się tę mogli się utrzymać? Żona była na urlopie. Jak ci młodzi specjalizację robi, jak również od dziedziny medycy- lekarze mogą się utrzymać i jeszcze się kształcić? ny. Tu rzeczywiście, jeśli chodzi o dziedziny medycy- Dlatego środki, które tutaj są zarezerwowane, i te, ny, odesłanie do rozporządzenia jest dość płynne – które są przekazane, związane z podwyżką, nie są kwalifikacja, jakie dziedziny są deficytowe. Ale my- jeszcze satysfakcjonujące dla tych młodych lekarzy ślę, że również w tym względzie nie będziemy wnosić na starcie, bo to nie tylko środki na utrzymanie, ale większych zastrzeżeń. i na kształcenie się. A więc, trzymając pana ministra za słowo, do te- Regulacja jest bardzo oczekiwana. Oczywiście matu gwarancji wynagrodzenia dla rezydentów, dyskusyjna jest kwestia specjalizacji tak zwanych mam nadzieję, wrócimy przy dużej nowelizacji. Dzi- deficytowych. Myślę, panie ministrze, że trudno bę- siaj informuję, że klub Lewica poprze pilny rządowy dzie ustalić w drodze rozporządzenia sztywną listę projekt zmiany ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tych specjalizacji, dlatego że ona będzie się zmienia- ła. Można przewidzieć jak, ale sytuacja może się co rok, co dwa lata zmieniać, więc będzie ta lista wyma- Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: gała ciągłego uzupełniania lub będzie konieczne wy- kreślanie z niej specjalizacji jako specjalizacji deficy- Dziękuję bardzo. towych. Poseł Aleksander Sopliński, Polskie Stronnictwo Uważam, że ta nowelizacja jest bardzo potrzebna. Ludowe. Dobra jest także informacja, którą uzyskaliśmy podczas posiedzenia Komisji Zdrowia, że w roku 2010 wzrośnie liczba etatów rezydenckich do 4200. Sprawa Poseł Aleksander Sopliński: jest istotna, jeżeli chodzi o proces specjalizacji. A inną Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! ważną kwestią jest potrzeba zmiany w ogóle całego W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego systemu specjalizacji, dlatego że obecny naprawdę przedstawiam opinię dotyczącą projektu nowelizują- wymaga nowelizacji ustawowej. Dziękuję za uwagę. cego ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego Jak już powiedzieli moi przedmówcy, ustawa do- będzie głosował za tą ustawą. (Oklaski) tyczy przede wszystkim wzrostu wynagrodzenia lekarzy rezydentów. Jest ona procedowana w trybie pilnym, tak żeby już od 1 stycznia 2009 r. rezydenci Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: uzyskali wzrost wynagrodzeń. Jest ona częścią przygotowanej obszerniejszej ustawy o zawodzie Dziękuję bardzo. lekarza i lekarza dentysty. Projekt ustawy określa Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- sposób wynagradzania, wielkość wynagrodzenia, jak pana. i stanowi, że wynagrodzenie to będzie określane na Głos zabierze poseł Damian Raczkowski, spra- podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wozdawca komisji. w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagrody z zysku za ubiegły rok, który jest ogłaszany przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do 15 stycznia Poseł Damian Raczkowski: każdego roku, w wysokości nie mniejszej niż 70% tego wynagrodzenia. To było dyskutowane. Przed Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym tylko chwilą pani poseł ten problem podnosiła, pytając, krótko podziękować klubom za pełne wsparcie tego dlaczego nie mniejsze niż 70%, a nie 100%. Oczywi- projektu ustawy, a w szczególności podziękować pani ście wielkość wynagrodzenia dla tych lekarzy będzie przewodniczącej Streker-Dembińskiej, że odstąpiła zróżnicowana i będzie zależała od zaawansowania od poprawki, ale też komisja wyraziła takie pełne procesu specjalizacji. Jest to rozsądne, dlatego że le- przekonanie do tego, aby wrócić do sprawy porusza- karz, który po dwóch czy trzech latach, jak dawniej, nej przez panią przewodniczącą przy dużej noweliza- otrzymał tak zwany pierwszy stopień specjalizacji, cji. Dziękuję bardzo. (Oklaski) jest w pełni wyszkolony, wykwalifikowany, zdolny do samodzielnej pracy. A płaca, jaką dotychczas uzyski- wał, była bardzo, bardzo niska, uwłaczająca. Środki Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: z pensji, jaką otrzymywał lekarz, nie pozwalały na utrzymanie rodziny, a i na szkolenie dodatkowe Dziękuję bardzo. w ramach specjalizacji. Zamykam dyskusję. Chciałbym podać konkretny przykład. Do mojego Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- biura poselskiego zgłosiło się młode małżeństwo le- my w bloku głosowań. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekty ustaw o zmianie ustaw: o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy o wynagrodzeniu osób 242 zajmujących kierownicze stanowiska państwowe; Prawo o ustroju sądów powszechnych

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski niektórych innych ustaw, który mówi wprost, że przepisy ustawy mają zastosowanie od dnia 1 stycznia Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. 2009 r. do wynagrodzeń – i w tym miejscu jest wymie- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji niony katalog osób, o których mówiłem wcześniej. Sprawiedliwości i Praw Człowieka o: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! 1) przedstawionym przez Prezydenta Rzeczy- Jedną z najistotniejszych zmian zawartych w projek- pospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie cie ustawy załączonym do sprawozdania Komisji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz usta- Sprawiedliwości i Praw Człowieka jest odejście od wy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierow- kształtowania wysokości wynagrodzeń sędziów i pro- nicze stanowiska państwowe, kuratorów na podstawie dotychczasowej kwoty bazo- 2) rządowym projekcie ustawy o zmianie wej określanej corocznie w ustawie budżetowej i za- ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych stąpienie jej przeciętnym wynagrodzeniem w II oraz niektórych innych ustaw kwartale roku poprzedniego, ogłaszanym w Monito- (druki nr 1226, 1461 i 1694). rze Polskim przez prezesa Głównego Urzędu Staty- Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji stycznego. pana posła Wojciecha Wilka. Jednocześnie w ustawie zostały unormowane Bardzo proszę. mnożniki służące do określania wysokości poszcze- gólnych stawek, w których ustala się wynagrodzenie. Przypomnę, że dotychczas były one ustalane w roz- Poseł Sprawozdawca Wojciech Wilk: porządzeniu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Przyjęcie tego typu rozwiązań wychodzi naprzeciw Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! postulatom środowiska sędziowskiego i ma na celu W imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka ograniczenie wpływu innych władz na wysokość za- chciałbym przedstawić sprawozdanie o przedstawio- sadniczych wynagrodzeń sędziowskich i prokurator- nym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pro- skich. jekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konsty- Należy również wskazać, że projektowana regu- tucyjnym oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmu- lacja zapewni istotny wzrost wynagrodzeń sędziow- jących kierownicze stanowiska państwowe, druk skich i prokuratorskich, jak czytamy w uzasadnieniu, nr 1226, oraz o rządowym projekcie ustawy o zmianie wzrost o kwotę 1000 zł brutto. ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! niektórych innych ustaw, druk nr 1461. W czasie prac w Komisji Sprawiedliwości i Praw Czło- Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka prze- wieka były zgłaszane poprawki. Te przyjęte przez prowadziła pierwsze czytanie wskazanych projektów komisję dotyczyły między innymi wynagrodzeń refe- oraz dokonała ich analizy na kilku posiedzeniach: rendarzy sądowych, aplikantów sądowych i proku- 6 listopada 2008 r., 6, 20 i 21 stycznia oraz 12 i 17 ratorskich, sędziów i prokuratorów w stanie spo- lutego bieżącego roku. czynku. Zostały wprowadzone również poprawki Podstawą prac komisji, jak również powołanej dotyczące Krajowej Szkoły Sądownictwa i Proku- w tym celu podkomisji był projekt rządowy z druku ratury, określające chociażby wysokość stypendiów nr 1461 jako uregulowanie szersze, bardziej szczegó- aplikanta aplikacji ogólnej, sędziowskiej czy proku- łowe niż projekt prezydencki z druku nr 1226. Przy- ratorskiej. Ważną poprawką, nazwałbym ją popraw- pomnę, że projekt pana prezydenta dotyczył, najogól- ką motywacyjną, przyjętą przez Komisję Sprawiedli- niej rzecz ujmując, zasad oraz systemu wynagradza- wości i Praw Człowieka było wprowadzenie dodatko- nia sędziów Trybunału Konstytucyjnego. wych stawek wynagrodzenia zasadniczego wraz Z kolei propozycja rządowa zmierzała do ukształ- z mnożnikami dla sędziów sądów rejonowych i okrę- towania nowego systemu wynagradzania sędziów gowych oraz odpowiednio dla prokuratorów proku- sądów powszechnych i wojskowych, sędziów Sądu ratur rejonowych i okręgowych. Najwyższego, sądów wojewódzkich, sądów admini- Niektóre ze zgłaszanych podczas posiedzenia ko- stracyjnych, sędziów Naczelnego Sądu Administra- misji poprawek nie znalazły uznania jej członków. cyjnego, sędziów Trybunału Konstytucyjnego, w tym Poprawki te zostały następnie zgłoszone jako wnio- prezesa i wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego, ski mniejszości. Są one zawarte w sprawozdaniu. prokuratorów powszechnych jednostek organizacyj- Kontrowersje wzbudził przede wszystkim pierwszy nych prokuratury, prokuratorów wojskowych, proku- wniosek mniejszości, dotyczący sposobu ustalania ratorów Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ści- i wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących gania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. sędziom. Sprawozdanie komisji stwierdza, że czyni W toku prac komisji do tego katalogu dołączono to w drodze rozporządzenia minister sprawiedliwo- asesorów sądowych i prokuratorskich, referendarzy ści, zaś wniosek mniejszości kompetencje te pozosta- sądowych oraz sędziów i prokuratorów w stanie spo- wia prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej. czynku. Taki też kształt przybrał art. 8 załączonego Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! do sprawozdania komisji projektu ustawy o zmianie Prace prowadzące do powstania sprawozdania, nad ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz którym dzisiaj debatujemy, odbyły się z aktywnym 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekty ustaw o zmianie ustaw: o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe; Prawo o ustroju sądów powszechnych 243

Poseł Sprawozdawca Wojciech Wilk dające godności urzędu oraz zakresowi pełnionych przez nich obowiązków. udziałem środowisk prawniczych, Krajowej Rady Są- Obecnie podstawą ustalenia wynagrodzenia bę- downictwa, Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iusti- dzie przeciętne wynagrodzenie z II kwartału roku tia”, Rady Prokuratorów przy prokuratorze general- poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym nym, Stowarzyszenia Prokuratorów Rzeczypospolitej „Monitor Polski” przez prezesa Głównego Urzędu Polskiej, Związku Zawodowego Prokuratorów i Pra- Statystycznego na podstawie art. 20 ustawy o eme- cowników Prokuratury Rzeczypospolitej Polskiej. ryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz- W wyniku tych prac powstało sprawozdanie Komisji nych. Będzie to zatem obiektywny miernik, zgodnie Sprawiedliwości i Praw Człowieka, która wnosi, by z którym w razie wzrostu średnich wynagrodzeń re- Wysoki Sejm raczył uchwalić załączony projekt usta- latywnie, proporcjonalnie będą wzrastały również wy. Dziękuję bardzo. wynagrodzenia sędziów. Nie dość tego. W ustawie tej przewiduje się, że gdyby średnie wynagrodzenie, to przeciętne średnie Wicemarszałek Jarosław Kalinowski: wynagrodzenie, w roku poprzednim było niższe niż w roku poprzedzającym, to wówczas to średnie wy- Dziękuję bardzo. nagrodzenie niższe nie będzie podstawą ustalenia Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- tego wynagrodzenia, lecz podstawą będzie wynagro- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- dzenie dotychczasowe, czyli ono niejako się zatrzyma, czeń w imieniu klubów i kół. a więc będzie korzystniejsze dla sędziów. Tak jak mó- Otwieram dyskusję. wiłem, podstawą tego wynagrodzenia zasadniczego Poseł Jerzy Kozdroń, Platforma Obywatelska, będzie średnie przeciętne wynagrodzenie, które bę- bardzo proszę. dzie ustalone na podstawie mnożnika zastosowanego i przewidzianego w tabeli nr 1 ustawy. Tabela nr 1 przewiduje 10 stawek awansowych, z czego pierwsze Poseł Jerzy Kozdroń: 5 stawek, od 1 do 5, będzie dotyczyło sędziów rejonowych, następnie stawki od 4 do 8 będą stawkami Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Mam awansowymi przewidzianymi dla sędziów sądów zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Platfor- okręgowych i stawki od 7 do 10 będą stawkami awan- my Obywatelskiej przedstawić stanowisko klubu od- sowymi dla sędziów sądów apelacyjnych. nośnie do sprawozdania Komisji Sprawiedliwości Podobne zasady będą obowiązywały w odniesie- i Praw Człowieka o przedstawionym przez prezyden- niu do prokuratorów. Jeżeli chodzi natomiast o sę- dziów Trybunału Konstytucyjnego, to trzeba powie- ta Rzeczypospolitej projekcie ustawy o zmianie usta- dzieć, że zgodnie z dotychczasowym stanem prawnym wy o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy o wy- było tak, że wynagrodzenie zasadnicze sędziego Try- nagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowi- bunału Konstytucyjnego odpowiadało wynagrodze- ska państwowe, druk sejmowy nr 1226, oraz o rzą- niu zasadniczemu wicemarszałka Sejmu. Wynikało dowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo to z ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Natomiast o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych in- dodatki funkcyjne dla prezesa i wiceprezesa Trybu- nych ustaw, druk sejmowy nr 1461. nału Konstytucyjnego regulowane były w ramach Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na wynagrodzeń dla osób zajmujących kierownicze sta- swoich posiedzeniach pracowała nad oboma projek- nowiska państwowe. Dodatki stażowe z kolei regulo- tami ustaw, ale podstawowym projektem, projektem, wane były w ustawie o Sądzie Najwyższym. W związ- na którym bazowaliśmy, był projekt rządowy. Dlacze- ku z tym zarówno pan prezydent w swoim projekcie, go? Dlatego że projekt rządowy wprowadza nowy jak i rząd postanowili to zgromadzić w jednej ustawie system i nowe zasady wynagradzania sędziów. o Trybunale Konstytucyjnym. I podstawą wynagro- W dotychczasowych przepisach podstawą ustalania dzenia zasadniczego będzie, tak jak w przypadku wynagrodzeń sędziowskich była stawka bazowa, sędziów powszechnych, wynagrodzenie przeciętne stawka bazowa corocznie ustalana przez Sejm w usta- z roku poprzedzającego z drugiego kwartału, z zasto- wie budżetowej na wniosek rządu. Parlament i rząd sowaniem pięciokrotnego mnożnika. (Dzwonek) Je- postanowiły od tej zasady odstąpić i wprowadzić żeli chodzi o sędziów Sądu Najwyższego, to w tym obiektywne kryteria, na podstawie których będą wypadku wielokrotność wynagrodzenia zasadnicze- ustalane wynagrodzenia sędziów, w ten sposób, żeby go będzie przemnożona przez 4,113. można było powiedzieć, że władza sądownicza jest Ponieważ czas minął, chciałbym powiedzieć o jed- niezależna od władzy wykonawczej i władzy politycznej istotnej sprawie, jeżeli pan marszałek pozwoli. nej. Postanowiliśmy zbliżyć się w realizacji do zasad Państwo w stanie kryzysu, państwo, w którym różne konstytucyjnych, wyrażonych w art. 178 i 195 kon- grupy zawodowe: pracownicy, pracodawcy, ograni- stytucji, w których mówi się o tym, że sędziom, w tym czają swoje roszczenia ﬁnansowe, zawiera wszelkiego sędziom Trybunału Konstytucyjnego, zapewnia się rodzaju pakty, natomiast w tym wypadku państwo warunki pracy i warunki wynagradzania odpowia- ma poczucie, że władzę sądowniczą należy docenić 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekty ustaw o zmianie ustaw: o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy o wynagrodzeniu osób 244 zajmujących kierownicze stanowiska państwowe; Prawo o ustroju sądów powszechnych

Poseł Jerzy Kozdroń dobre, które powinno wystarczyć na lata. W przyszło- ści, jak powiedział pan poseł Kozdroń, w czasach w ten sposób, żeby miała poczucie własnej wartości prosperity, można się zastanawiać nad zwiększeniem, i własnej niezależności. I dlatego mimo sytuacji kry- ale już tylko tych wskaźników, czyli tego dodatku, zysowej wnosimy o podwyższenie wynagrodzeń sę- ale cała zasada, mam nadzieję, jak mój przedmówca dziów przeciętnie o 10%, tak jak powiedział pan poseł powiedział, będzie na lata i że nie będziemy w przy- Wilk. Mam nadzieję, że te wynagrodzenia sędziów są szłości tego zmieniać. uchwalone na określony czas. Kiedy przejdziemy To, co budzi niepokój w tym projekcie ustawy, do- przez tę ciemną dolinę, to będziemy mogli do spraw tyczy właściwie dwóch rzeczy. Pierwsza kwestia do- wynagrodzeń sędziowskich jeszcze wrócić i porozma- tyczy ograniczenia prerogatyw prezydenta. Do tej wiać o podwyższeniu tych mnożników, panie mini- pory była dobra zasada, jeżeli chodzi o wynagrodze- strze. Dziękuję. (Oklaski) nia sędziów, że to prezydent sprawował pełną pieczę nad stanem sędziowskim i to były prerogatywy pre- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek zydenta. Z przyczyn bliżej mi nieznanych – bardzo Sejmu Krzysztof Putra) bym prosił, jeżeli byłaby taka możliwość, aby pan minister zaprezentował powody odejścia od tej konstytucyjnej zasady – wysokość dodatków funkcyjnych Wicemarszałek Krzysztof Putra: będzie ustalał nie prezydent, a rząd. Jeżeli byłaby taka możliwość, prosiłbym też pana ministra, przed- Dziękuję bardzo panu posłowi. stawiciela pana prezydenta, żeby z kolei przedstawił Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła An- argumentację, dlaczego to właśnie pan prezydent drzeja Mikołaja Derę, klub Prawo i Sprawiedliwość. powinien dalej tę pieczę sprawować. My taką popraw- Niekoniecznie trzeba wykorzystać limit czasowy, kę zgłosiliśmy. Będziemy nad nią głosować osobno. panie pośle. Jeszcze jeden bardzo poważny problem, panie ministrze. Myślę, że w Sejmie już tego nie zrobimy, ale mam wielką prośbę do pana ministra, żeby w Senacie zwrócić na to uwagę. Według mnie jest oczywisty Poseł Andrzej Mikołaj Dera: błąd w ostatniej tabeli. Niech państwo zwrócą uwagę. Według mnie, jak się porówna tabelę ze str. 15, gdzie Dziękuję, postaram się wykorzystać tyle czasu, ile są stawki: pierwsza, druga, trzecia, czwarta, piąta, przysługuje, panie marszałku. z tym kolejnym załącznikiem, to nie ma tam piątej Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! stawki awansowej dla sędziów sądu rejonowego. Jest Można by rzec: nareszcie doczekaliśmy się rozwiąza- tam tylko czwarta – powyżej 15 lat. Tutaj mamy nia ustawowego, które jest zgodne z oczekiwaniem stawkę piątą dla sędziów sądu rejonowego. Według stanu sędziowskiego. Mówię: nareszcie, bo z wielkim mnie jest to jakiś oczywisty błąd, brakuje stawki pią- zaciekawieniem wysłuchałem wypowiedzi mojego tej dla sędziów sądu rejonowego i stawki ósmej dla szanownego przedmówcy, pana posła Kozdronia sędziów sądu okręgowego. Po prostu tutaj kończy się z Platformy Obywatelskiej, jako że jeszcze jesienią ona na siódmej, a tu – na czwartej, chyba że pan mi- ubiegłego roku, kiedy pan prezydent Rzeczypospoli- nister powie, że tak ma być, że tu ma być czwarta, tej złożył podobny projekt ustawy, w której odchodził a tu jest piąta. Prosiłbym o jakieś wyjaśnienie, chęt- od kwoty bazowej, i przychodził do parlamentu z pro- nie tego posłucham. pozycją zmiany dotyczącej ustalenia wynagrodzenia Reasumując, chciałbym powiedzieć, że nasz klub sędziowskiego w oparciu o średnie wynagrodzenie będzie głosował za przyjęciem tego projektu ustawy. w sektorze gospodarki, to wówczas Platforma odrzu- Będziemy również wnosili, aby przyjąć te poprawki, ciła ten projekt w pierwszym czytaniu, mówiąc, że które zostały tutaj złożone przez nasz klub, ale całość tak nie może być. Używała różnej argumentacji, ale ustawy nasz klub będzie popierał. Jesteśmy zadowo- wtedy chodziło o tę generalną zasadę. Niestety, dzi- leni, że ta długa batalia stanu sędziowskiego o stwo- siaj, po 4 miesiącach, ta sama formacja polityczna rzenie systemu, który będzie niezależny od decyzji mówi: zrobiliśmy to, cieszymy się. My też, jako Prawo władzy wykonawczej, zostaje w ten sposób zakończo- i Sprawiedliwość, cieszymy się, że państwo zmienili- na. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ście zdanie, ale cały czas w tym parlamencie ważniej- Panie marszałku, co do sekundy. sze od tego, co się robi, jest to, kto zgłasza. Kiedy zgłosił pan prezydent, to był zły projekt, a kiedy zgło- sił rząd, jest to już projekt dobry. Widocznie takie prawo Kalego w tym parlamencie mamy i jest ono Wicemarszałek Krzysztof Putra: przez dłuższy czas realizowane. Wracając do tych rozwiązań, chciałbym powie- Dziękuję bardzo panu posłowi. dzieć, tak jak stwierdziłem na wstępie, że są one O dwie sekundy czas został jednak przekroczony. zgodne z żądaniami środowisk sędziowskich, stanu (Wesołość na sali) sędziowskiego, naprawdę przez nich oczekiwane. Bardzo proszę, pan poseł Kozdroń w trybie spro- Parlament spełnia to żądanie, jest to rozwiązanie stowania. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekty ustaw o zmianie ustaw: o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe; Prawo o ustroju sądów powszechnych 245

Poseł Jerzy Kozdroń: przez pana ministra Ćwiąkalskiego, który przez wszystkie miesiące swojej pracy był orędownikiem Z pewną nieśmiałością chciałbym sprostować wy- tych rozwiązań. powiedź pana posła Dery, którego bardzo szanuję. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rządowy pro- Zawsze podejrzewałem, że mam sklerozę, ale tym jekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów razem okazało się, że mój dużo młodszy kolega ma powszechnych oraz niektórych innych ustaw to kom- większą sklerozę ode mnie. Panie pośle, tu biorę na pleksowa zmiana, kompleksowa, dlatego że na świadka pana ministra... wszystkich szczeblach sądów powszechnych, ale tak- że Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego wprowadza niezwykle ważne i oczekiwane przez Wicemarszałek Krzysztof Putra: wszystkie środowiska sędziowskie zmiany. Projekt rozpatrywano łącznie z prezydenckim projektem Panie pośle, gdyby pan wymienił jeszcze mierniki ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyj- tej sklerozy. (Wesołość na sali) Jakie są mierniki? nym oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Projekt rządowy, co podkreślam, gdyż jest to nie- Poseł Jerzy Kozdroń: zwykle ważne – ponieważ projekt pana prezydenta dotyczący sędziów Trybunału Konstytucyjnego jed- Jakie są mierniki, tego nie wiem, w każdym razie nak zachowywał te relacje dotychczas obowiązujące, niezbadane. czyli odnosił się do kwoty bazowej – przewidywał Biorę tu na świadka pana ministra: przecież pro- odejście od kształtowania wysokości wynagrodzeń jekt prezydencki dotyczył instytucji sędziego grodz- sędziowskich w oparciu o tę kwotę bazową. kiego i w istocie zasad wynagradzania tam nie wpro- Chciałbym przypomnieć, że rząd zapowiadał, iż wadzano. Była tam kwestia awansu poziomego i sę- taka regulacja, zmiana systemowa nastąpi, i ona na- dziego grodzkiego, natomiast nic nie było o wynagra- stępuje mimo bardzo trudnej sytuacja budżetowej, dzaniu. Twierdzenie zaś, że krzyczałem i wnosiłem która nie wymaga tutaj bliższego objaśniania. Chciał- o odrzucenie projektu prezydenckiego z tego powodu, bym powiedzieć, że te zmiany systemowe prowadzą że mi się te zasady wynagradzania, które dzisiaj pro- także do wyraźnej poprawy sytuacji sędziów, którzy muję, nie podobały, jest nieprawdą. (Oklaski) są na starcie swojej kariery zawodowej, i odpowiada (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Myślę, że to roz- to tym postulatom, które także ze strony środowisk strzygnie pan minister). sędziowskich były wielokrotnie zgłaszane. Chciałbym podziękować w imieniu wszystkich sędziów Wysokiej Izbie za intensywną pracę nad tym Wicemarszałek Krzysztof Putra: projektem. Dziękuję także przedstawicielowi pana prezydenta za współdziałanie w tej sprawie. Wydaje Dziękuję bardzo panu posłowi. mi się, że wszystkim nam zależy na tym, abyśmy Na tym zakończyliśmy wystąpienia klubowe. mieli jak najbardziej wykwaliﬁkowanych sędziów Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarza prezentujących najwyższy poziom etyczny. stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, pana mini- Odnosząc się do kwestii, która była podniesiona stra Jacka Czaję. przez pana posła Derę, co do tego, że odrzucono projekt prezydencki dotyczący sędziego grodzkiego, chciałbym oczywiście potwierdzić, że w tym projekcie Podsekretarz Stanu był pewien pomysł dotyczący nowego uregulowania w Ministerstwie Sprawiedliwości wynagrodzeń sędziowskich, jednak to projekt rządo- Jacek Czaja: wy odnosił się do tego kompleksowego rozwiązania, o którym mówiłem. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Choć pora jest Jeszcze raz dziękuję za wkład pracy, panie mar- późna, to postanowiłem zabrać głos w imieniu rządu, szałku, dziękuję za uwagę. dlatego że prawdą jest, iż środowisko sędziowskie doczekało się wreszcie rozwiązań niezwykle ważnych dla tego środowiska, ale kieruję jednocześnie do pana Wicemarszałek Krzysztof Putra: posła Dery uwagę: stało się to po 15 latach, panie pośle, od tej niedobrej zmiany dla środowiska, kiedy Dziękuję bardzo panu ministrowi. ówczesny rząd 15 lat temu odstąpił od zasady regu- (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Jeszcze, panie mar- lowania wynagrodzeń sędziowskich w oparciu o obiek- szałku, w sprawie tabeli, mogę?) tywne mierniki, a jednym z takich mierników jest Panie pośle, daruje pan tę tabelę. przeciętne wynagrodzenie w gospodarce. Stało się to (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: To zajmie jedną mi- po 15 latach i jestem, nie ukrywam, dumny z tego nutę, jeżeli można, a jest to istotne.) powodu, że prace nad tą systemową zmianą wyna- 60 sekund, panie ministrze. grodzeń rozpoczęły się wraz z objęciem stanowiska (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: 60 sekund.) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Projekty ustaw o zmianie ustaw: o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy o wynagrodzeniu osób 246 zajmujących kierownicze stanowiska państwowe; Prawo o ustroju sądów powszechnych

Podsekretarz Stanu prezydenta, dla mnie jako przedstawiciela pana pre- w Ministerstwie Sprawiedliwości zydenta, który również wówczas miał zaszczyt pre- Jacek Czaja: zentować ten projekt, jest to sytuacja zupełnie nie- zrozumiała i – jeszcze raz chciałbym to podkreślić – Panie pośle, jeśli chodzi o tę tabelę, dotyczy ona przykra. Myślę, że jest ona przykra także dla środo- przepisu przejściowego. Wobec tego reguluje ona wiska sędziowskiego, bo to rozwiązanie mogło zaist- taki stan prawny i faktyczny, jaki ma miejsce dnia nieć znacznie wcześniej. 1 stycznia 2009 r., a zatem przenosi sędziów i sposób Drugi problem to jest problem, do którego też dzi- ich wynagradzania ze starego systemu do nowego siejszego wieczora nawiązano w Wysokiej Izbie, a mia- systemu, w którym nie ma jeszcze czwartej ani pią- nowicie kwestii de facto odebrania panu prezydento- tej stawki awansowej. Ci sędziowie, którzy przejdą wi prerogatywy do kształtowania wysokości dodat- do nowego systemu, dopiero zaczną proces docho- ków funkcyjnych. Otóż faktycznie projekt, który dzenia do czwartej i piątej stawki awansowej, dlate- został opracowany przez komisję i którym się dzisiaj go ta tabela nie musi tego regulować, bo obecnie nie zajmujemy, zawiera w sobie przepis mówiący o tym, ma takich sędziów, którzy spełnialiby te wymogi. że kompetencja w tym zakresie będzie przysługiwała Dziękuję. ministrowi sprawiedliwości. Otóż jako przedstawiciel prezydenta Rzeczypospolitej w sposób stanowczy i jednoznaczny chciałbym stwierdzić, że nie jest to Wicemarszałek Krzysztof Putra: rozwiązanie dobre. Przekazywanie tych kompetencji ministrowi sprawiedliwości jest to próba godzenia Dziękuję bardzo panu ministrowi. w kompetencje prezydenta związane z dwiema kon- Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarza stytucyjnymi funkcjami, jakie zostały panu prezy- stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Pol- dentowi przypisane, po pierwsze, prezydenta jako skiej pana ministra Andrzeja Dudę. gwaranta ciągłości władzy państwowej, a po drugie, prezydenta jako najwyższego przedstawiciela pań- stwa polskiego, który stoi na straży bezpieczeństwa Podsekretarz Stanu państwa. Wiemy, że sądy stanowią władzę państwo- w Kancelarii Prezydenta RP wą, jest to tak zwana trzecia władza, a także obraca- Andrzej Duda: ją się w sferze bezpieczeństwa, bezpieczeństwa pań- stwa i bezpieczeństwa obywateli, i w tych dwóch Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! sferach w sposób jednoznaczny konstytucja przyzna- Wysoka Izbo! Odnosząc się do poruszonych tu dzisiaj wała kompetencje panu prezydentowi jako najwyż- zagadnień, nawiążę do dwóch kwestii. Pierwsza to szemu przedstawicielowi. Stąd wynikało to, iż jeśli ta, o której zechciał wspomnieć pan poseł Dera. Rze- chodzi o określanie, cały czas jeszcze tak jest, ale to czywiście było tak, że we wrześniu 2008 r. pan pre- się zmieni w najbliższym czasie z uwagi na zmianę zydent wniósł projekt ustawy. Faktycznie ustawa ta sposobu wynagradzania sędziów, w tej chwili mnoż- przewidywała przede wszystkim wprowadzenie no- niki kwoty bazowej podstawowych wynagrodzeń wego stanowiska sędziowskiego, a mianowicie sędzie- sędziowskich i również dodatki funkcyjne określał go grodzkiego, który w pewnym sensie miał zastąpić pan prezydent w rozporządzeniach. Było to konse- dzisiejszego asesora. Jednak istotnym elementem tego projektu – pro- kwentne. Obecnie niejako z przyczyn naturalnych, jektu, który powstał wówczas w porozumieniu z Kra- jako że będzie to odniesienie do średniego wynagro- jową Radą Sądownictwa, w odpowiedzi na wiele po- dzenia i kwestia mnożników zostaje przesunięta do stulatów przychodzących do pana prezydenta z róż- ustawy, jeżeli Wysoka Izba będzie regulowała tę kwe- nych stron, ze środowisk sędziowskich, od różnych stię w drodze uchwalanych ustaw, nastąpi niejako stowarzyszeń sędziowskich, również od indywidual- przesunięcie kompetencji i można na ten temat dys- nych sędziów – była kwestia zmiany systemu wyna- kutować, ale nie sposób tego w sposób jednoznaczny gradzania. Projekt ten zawierał w swej treści kom- zanegować. Natomiast przesunięcie kompetencji pleksowe uregulowanie dotyczące sposobu wynagra- w zakresie kreowania wysokości dodatków funkcyj- dzania sędziów właśnie w odniesieniu do średniego nych w gestię ministra sprawiedliwości musi budzić, wynagrodzenia. W pewnym sensie z jednej strony i budzi, bardzo zasadnicze kontrowersje. z satysfakcją, a z drugiej strony z przykrością stwier- Stąd też jako przedstawiciel pana prezydenta dzam, że w tej właśnie części projekt został de facto z ubolewaniem stwierdzam, iż w tym zakresie doszło skopiowany do projektu rządowego. Mogę powiedzieć, do wyprocedowania w komisji projektu w takim że w pewnym sensie z satysfakcją stwierdzam, że kształcie. Ponieważ wiem, że został zgłoszony wnio- rząd zaczerpnął z projektu prezydenckiego ten po- sek mniejszości, który zawiera zapis przywracający mysł, ale równocześnie z wielką przykrością stwier- panu prezydentowi te kompetencje, apeluję do Wyso- dzam, że projekt pana prezydenta we wrześniu 2008 kiej Izby o przyjęcie tego wniosku, a więc o to, aby r. został przez większość parlamentarną, przede pozostało to de facto w takiej formie, w jakiej istnie- wszystkim przez posłów Platformy Obywatelskiej, je jeszcze cały czas w naszym systemie prawnym. odrzucony w pierwszym czytaniu. Do dzisiaj dla pana Dziękuję bardzo. (Oklaski) 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz ustawy Prawo o notariacie 247

Wicemarszałek Krzysztof Putra: Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Ro- berta Węgrzyna w imieniu klubu Platforma Obywa- Dziękuję bardzo panu ministrowi. telska. Czy pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać Jeszcze raz przypominam panom posłom, że limit głos? czasu nie musi być wykorzystywany. (Poseł Wojciech Wilk: Nie, dziękuję.) Bardzo dziękuję. Zamykam dyskusję*). Poseł Robert Węgrzyn: Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- my w bloku głosowań. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Właśnie.) porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej chciał- Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku bym zająć stanowisko wobec poprawek Senatu w spra- Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Pra- wie ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze, wo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych ustawy o radcach prawnych oraz ustawy Prawo o no- oraz ustawy Prawo o notariacie (druki nr 1575 i tariacie. Szanowni państwo, Senat wywrócił nam tę usta- 1581). Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę wę do góry nogami – 25 poprawek. Gdyby Wysoka Izba je przyjęła, w zasadzie doprowadziłaby do tego, komisji pana posła Roberta Węgrzyna. że cała ta ustawa, kolokwialnie mówiąc, wzięłaby w łeb i nie miałaby nic wspólnego z liberalizacją do- Poseł Sprawozdawca stępu do zawodów prawniczych: adwokatów, radców Robert Węgrzyn: prawnych i notariuszy. W związku z powyższym klub Platformy Obywatelskiej stoi na stanowisku, aby Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! przyjąć tylko poprawki redakcyjne, tj. poprawki 6., Chciałbym przedstawić, jako poseł sprawozdawca, 13., 14., 17., 21., 24. oraz poprawkę 25. tego bezprzedmiotowego zapisu, natomiast odrzucić wszystkie po- stanowisko Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowie- zostałe poprawki merytoryczne. Oczywiście spór, ka dotyczące poprawek Senatu w sprawie ustawy jeśli chodzi o te poprawki, w głównej mierze toczył o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze, ustawy się o egzaminy ustne, o praktyki w sądach i proku- o radcach prawnych oraz ustawy Prawo o notariacie raturach, a także o wpis na listę adwokatów, radców (druk nr 1581). prawnych, notariuszy i doktorów nauk prawnych. Szanowni Państwo! Senat zaproponował 25 po- Klub Platformy Obywatelskiej absolutnie negatyw- prawek. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka nie ocenia te merytoryczne poprawki, w związku pozytywnie zaopiniowała 6 poprawek redakcyjnych, z powyższym wnosi o pozytywne zaopiniowanie tylko a także poprawkę 25. dotyczącą bezprzedmiotowego poprawek redakcyjnych. Dziękuję bardzo. zapisu, ponieważ ustawa pierwotnie miała wejść w życie w roku 2008 i w związku z tym, że wejdzie w życie w roku 2009, poprawka ta była oczywista. Wicemarszałek Krzysztof Putra: Komisja pozytywnie zaopiniowała również dwie poprawki merytoryczne: poprawki 7. i 12, które dotyczą Dziękuję bardzo panu posłowi. praktyki w sądach i w prokuraturach. Głos zabierze pan poseł Andrzej Mikołaj Dera W związku z tym Komisja Sprawiedliwości i Praw w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość. Człowieka rekomenduje Wysokie Izbie przyjęcie po- Bardzo proszę, panie pośle. prawek: 6., 13., 14., 17., 21., 24., 25., 7. i 12., natomiast wszystkie pozostałe poprawki proponuje odrzucić. Dziękuję bardzo. Poseł Andrzej Mikołaj Dera:

Panie Marszałku! Panie Ministrze! Spełniając Wicemarszałek Krzysztof Putra: oczekiwanie pana marszałka, powiem bardzo synte- tycznie. Dziękuję bardzo panu posłowi. Podobnie jak Platforma Obywatelska, Prawo i Spra- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- wiedliwość będzie generalnie za odrzuceniem tych rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- poprawek, które nie są zgodne z duchem propozycji czeń w imieniu klubów i kół. ustawowej, którą przyjął już parlament. Będziemy za Otwieram dyskusję. odrzuceniem w szczególności tych poprawek, które dotyczą ograniczenia wpisu dla doktorów nauk praw- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w zanych, wprowadzenia dodatkowych egzaminów ust- łączniku nr 1. nych, z tym że nasz klub będzie proponował, aby 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. 248 Oświadczenia poselskie

Poseł Andrzej Mikołaj Dera Poseł Andrzej Bętkowski: przyjąć poprawkę dotyczącą praktyk aplikantów ad- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 15 lutego wokackich i radcowskich w sądach. Przebywanie 2009 r. w Skarżysku-Kamiennej w lesie na osiedlu ludzi, którzy potem występują jako uczestnicy postę- Bór mieszkańcy mojego miasta oddali hołd pomordo- powań sądowych, dające możliwość zapoznania się z wanym przed 69 laty 360 członkom konspiracyjnej warsztatem sądowym, naszym zdaniem jest ważne organizacji Orzeł Biały. W tej pierwszej na terenie dla tych środowisk i warto, żeby młodzi ludzie, którzy ówczesnego woj. kieleckiego masowej egzekucji zgi- w przyszłości będą adwokatami i radcami prawnymi, nęli skarżyszczanie, obywatele 20-tysięcznego przed zobaczyli, jak funkcjonuje sąd, jaka jest jego struk- wojną miasta leżącego na skrzyżowaniu tras drogo- tura, na jakich zasadach funkcjonuje; w przyszłości wych i kolejowych biegnących z Warszawy do Krako- to doświadczenie może być bezcenne. wa i z Łodzi do Rzeszowa. Reasumując, będziemy za odrzuceniem wszyst- O szczegółach tego bestialskiego mordu dokona- kich poprawek, które nie są zgodne z duchem propo- nego przez hitlerowską policję bezpieczeństwa infor- zycji ustawowej. Oczywiście przyjmiemy, podobnie mowałem Wysoką Izbę w ubiegłym roku. W dzisiej- jak Platforma, poprawki redakcyjne i dodatkowo po- szym oświadczeniu pragnę przybliżyć genezę powsta- prawkę dotyczącą praktyk aplikantów w sądzie. Dzię- nia organizacji Orzeł Biały i jej tragiczną historię. kuję bardzo. Podziemie konspiracyjne w Skarżysku Kamiennej zawiązało się spontanicznie, jeszcze przed powsta- niem w stolicy Służby Zwycięstwu Polski. W połowie Wicemarszałek Krzysztof Putra: października 1939 r. grupy konspiracyjne na terenie mojego miasta zostały zjednoczone i podporządkowa- Dziękuję bardzo panu posłowi. ne powstałej 23 września w Krakowie organizacji Na tym zakończyliśmy wystąpienia klubowe. Orzeł Biały. Stanowiły najsilniejszą, bo liczącą ok. Pan minister? Bardzo dziękuję. 500 członków, strukturę w okręgu kieleckim. Na cze- Zamykam dyskusję*). Dziękuję bardzo. le organizacji miejskiej Orzeł Biały stał kpt. Zbigniew Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy Przeździecki, pseudonim „Gryf”. w bloku głosowań. Głównym zadaniem natury wojskowej realizowa- Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów nym przez skarżyskich członków Orła Białego było porządku dziennego zaplanowanych na dzień 19 lu- zbieranie, konserwowanie i ukrywanie porzuconej tego bieżącego roku. w pobliskich lasach broni, amunicji i wyposażenia Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło- żołnierskiego. Spodziewając się, że wiosną 1940 r. szenia oświadczeń poselskich. ruszy ofensywa z Zachodu, przygotowywano na czas (Poseł Andrzej Mikołaj Dera: To powinno być za- powstania magazyny z trwałą żywnością i medyka- kazane.) mentami. Skarżyska organizacja Orzeł Biały miała Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze swoje korzenie w różnych środowiskach, lecz przede wygłosić oświadczenie? wszystkim rekrutowała swoich członków z przedwo- Przypominam, że oświadczenia można złożyć do jennych stowarzyszeń społecznych i paramilitarnych. protokołu. Będą one zawarte w sprawozdaniu steno- Do Orła Białego wstępowały też liczne grupy lokalne graficznym. z określonych rejonów miasta, skupisk ulic, pobli- Bardzo dziękuję paniom i panom ministrom za skich wiosek. Taką lokalną grupą była struktura konspiracyjna skupiona wokół klasztoru franciszka- wytrwałość. nów w rynku. Ośmiu zakonników nie tylko przystą- Czy jest pan poseł Henryk Siedlaczek? piło do konspiracji i udzielało schronienia jednemu Panowie składają, jak rozumiem, oświadczenia do ze swych przywódców, ale również podjęło ryzyko protokołu? przechowywania broni i amunicji w podziemiach (Poseł Andrzej Bętkowski: Jeżeli mój rękopis ktoś klasztoru. Na taką patriotyczną postawę zakonników potrafi rozszyfrować, to oczywiście mogę złożyć.) miała wpływ osobowość gwardiana klasztoru o. Teo- Bardzo proszę o wygłoszenie, panie pośle, bo będą dora Filipa. To właśnie o. Teodor Filip w połowie kłopoty, jeśli trudno będzie odczytać. października 1939 r. uczestniczył w spotkaniu, na Stąd widzę, choć mam nie najlepszy wzrok, że pan którym podjęto decyzję o scaleniu konspiracyjnych poseł Andzel ma maszynopis, można to złożyć do pro- grup z terenu miasta i podporządkowaniu struktu- tokołu. rom organizacji Orzeł Biały. Do grup takich należy (Poseł Waldemar Andzel: Wygłoszę, zajmie to zaliczyć przede wszystkim starszych harcerzy i har- chwilę.) cerki pod przewodnictwem swoich komendantów Panie pośle, panie już czekają na ten protokół. hufców, członków przedwojennych organizacji Strze- Bardzo proszę. lec i Sokół, związku oficerów rezerwy, związku by- łych peowiaków, Kolejowego Przysposobienia Woj- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za- skowego, Wojskowego Przysposobienia Kobiet i in- łączniku nr 1. nych organizacji paramilitarnych. 36. posiedzenie Sejmu w dniu 19 lutego 2009 r. Oświadczenia poselskie 249

Poseł Andrzej Bętkowski nazwiska 7 zakonników franciszkanów: o. Teodora Filipa, o. Alojzego Śmigiela, o. Anatola Gałucha, bra- Statystyka przynależności do miejskiej organiza- ta Hugona Grodzickiego, brata Jana Stawarza, brata cji Orzeł Biały w Skarżysku-Kamiennej pokazuje, że Łukasza Neugebauera i brata Kazimierza Gałka oraz należało do niego ok. 80 harcerek i harcerzy i tyleż jednej z harcerek, Wandy Wysockiej, która przed samo kolejarzy, ok. 50 członków wywodziło się ze śmiercią na ścianie celi, w której była przetrzymywa- środowisk uczniowskich, podobna ilościowo była gru- na, napisała: „Niech ten marny siew wyda obﬁty plon”. pa pracowników Państwowej Fabryki Amunicji, rów- Dziękuję za uwagę. (Oklaski) nież liczne były grupy rekrutujące się z rzemieślni- ków, urzędników, rolników i co najmniej 30-osobowe grupy przedstawicieli wolnych zawodów oraz leśni- Wicemarszałek Krzysztof Putra: ków. Opiekunem duchowym i doradcą organizacji Orzeł Biały był prefekt kościoła Najświętszego Serca Dziękuję bardzo panu posłowi. Jezusowego ksiądz Kazimierz Pelc. Oprócz opóźnia- Pan poseł nie chce złożyć tego do protokołu? nia uruchomienia fabryki amunicji efekty innej dzia- (Poseł Waldemar Andzel: Nie, no, mogę złożyć.) łalności Orła Białego w Skarżysku można ocenić Panie pośle, będę panu posłowi bardzo wdzięczny. tylko szacunkowo. Przykładem może być wydawanie Pan poseł wygłosił zdecydowanie najwięcej oświadczeń kilkuset posiłków przez okres kilku tygodni dla po- w polskim parlamencie w tej kadencji, jak jedno będzie wracających z wojny i wojennej tułaczki mieszkań- w formie pisemnej, to też będzie bardzo dobrze. ców, jeńców i ubogich, zbieranie i magazynowanie (Poseł Waldemar Andzel: Dobrze, panie mar- w skrytkach broni i amunicji oraz produkcja fałszy- szałku.) wych dokumentów dla członków organizacji, nie tyl- Panie pośle, tylko bardzo proszę, muszę jeszcze ko z terenu miasta. wpisać na tym zgodę. Dobrze? Tak prężne działanie, zwłaszcza sabotażowe, nie Bardzo serdecznie panu posłowi dziękuję i jedno- uszło uwadze okupanta. Gestapo dystryktu radomskiego poprzez akcję represyjno-pacyﬁkacyjną posta- cześnie gratuluję tych oświadczeń. (Poseł Waldemar Andzel: Dziękuję bardzo.) nowiło rozprawić się z dobrze zakonspirowaną orga- ) nizacją. W dniu 29 stycznia 1940 r., po otoczeniu Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie* . miasta, rozpoczęto masowe aresztowania. Po osadze- Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9 niu zatrzymanych w budynkach przedwojennego w dniu dzisiejszym. magistratu i Szkoły Powszechnej nr 1 oraz przesłu- Życzę miłej nocy i spotykamy się na głosowaniach chaniach, bardzo często połączonych z torturami, od o godz. 9. 12 lutego 1940 r. rozpoczęto egzekucje w lesie na Bo- rze. Przez kolejne 3 dni rozstrzelano 360 skarżysz- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za- czan. Spośród pomordowanych pragnę przywołać łączniku nr 1.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 0 min 37) Załącznik nr 1

Teksty wystąpień niewygłoszonych

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Rządowy projekt przewiduje także odrębny, wła- Człowieka o: ściwy tylko dla TK system wynagradzania, z tą jed- 1) przedstawionym przez Prezydenta Rzeczy- nakże różnicą, iż przy ustalaniu wysokości wynagra- pospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie dzania sędziów TK nie będzie wykorzystana dotych- ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy czasowa kwota bazowa ustalona w ustawie budżeto- o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze wej w odniesieniu do kształtowania wynagrodzeń stanowiska państwowe, sędziów sądów powszechnych, ale przeciętne wyna- 2) rządowym projekcie ustawy o zmianie usta- grodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego wy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ogłaszane w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor niektórych innych ustaw Polski”. – punkt 17. porządku dziennego Ostateczne stanowisko w tej sprawie powinno być wypracowane w Komisji Sprawiedliwości i Praw Poseł Józef Zych (Klub Poselski Polskiego Stron- Człowieka, która powinna procedować nad obydwo- nictwa Ludowego) ma projektami. Klub Poselski PSL, uznając, że obydwa projekty Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Poselski zasługują na rozważenie, proponuje skierowanie tych PSL dokładnie zapoznał się zarówno z rządowym projektów do Komisji Sprawiedliwości i Praw Czło- projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju wieka w celu dalszego procedowania nad nimi. sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, jak i z projektem prezydenta RP o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy o wyna- Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie usta- gradzaniu osób zajmujących kierownicze stanowiska wy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze, usta- państwowe (odpowiednio druki nr 1461 i 1226). Zda- wy o radcach prawnych oraz ustawy Prawo o no- niem Klubu Poselskiego PSL obydwa projekty doty- tariacie czą ważnego zagadnienia i zasługują na poparcie. – punkt 19. porządku dziennego Gdy chodzi o prezydencki projekt ustawy o Trybu- nale Konstytucyjnym oraz ustawy o wynagradzaniu Poseł Józef Zych (Klub Poselski Polskiego Stron- osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, nictwa Ludowego) to warto za art. 195 ust. 2 Konstytucji RP podkreślić, że sędziom Trybunału Konstytucyjnego należy za- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zmiana ustawy pewnić odpowiednie warunki pracy i wynagrodzenie Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych odpowiadające godności urzędu oraz zakresowi ich oraz ustawy Prawo o notariacie jest niewątpliwie po- obowiązków. Niewątpliwie propozycje zawarte w oma- trzebna, ale nie zamyka ona konieczności dokonania wianej ustawie wychodzą temu naprzeciw. W pełni głębszych zmian, głównie jeśli chodzi o problemy uzasadnione jest ustanowienie odrębnego, właściwego aplikacji, celowości utrzymywania odrębnych zawo- tylko dla TK systemu wynagradzania nawiązującego dów adwokata i radcy prawnego, a także kwestii sa- do obowiązujących w Sądzie Najwyższym i Naczelnym morządowych. Sądzie Administracyjnym. Dobrze się stało, że Senat zgłosił dwie kluczowe Problem wynagradzania sędziów Trybunału Kon- poprawki dotyczące aplikacji adwokackiej i radcow- stytucyjnego jest także częścią regulacji przyjętej skiej. Chodzi tu o możliwość odbywania przez okres w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Pra- 5 miesięcy aplikacji w sądach i prokuraturach oraz wo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych przywrócenia zasady, że egzamin adwokacki i rad- innych ustaw. Przyjęta w tym projekcie koncepcja cowski składa się z pięciu części pisemnych i części odbiega nieco od projektu prezydenckiego, np. w kwe- ustnej. Na poparcie zasługuje także przyjęcie zasa- stii wynagradzania prezesa i wiceprezesów TK. dy ustnego egzaminu notarialnego. Klub Parlamen- 2 tarny PSL głosować będzie za przyjęciem tych po- był jednym z najbardziej aktywnych działaczy nie- prawek. podległościowych w tym regionie. W 1918 r. zorgani- Wysoki Sejmie! W kręgach młodzieży prawniczej zował m.in. wielką demonstrację patriotyczną. Zwró- toczy się gorąca dyskusja o szerokim dostępie tej mło- ciło to uwagę Stanisława Thugutta, ministra spraw dzieży do aplikacji otwierającej drogę do zawodów wewnętrznych w Tymczasowym Rządzie Ludowym prawniczych. Kolejne rządy i koalicje deklarowały Republiki Polskiej, który przysłał mu nominację na wprowadzenie takiej zasady, a zwłaszcza stworzenia komisarza rządowego na powiat biłgorajski. Rataj nie warunków do zrealizowania takiej wizji. Okazuje się przyjął tej propozycji, tłumacząc się nieprzygotowa- jednak, chociażby po zmienianych wciąż zasadach niem do tak odpowiedzialnej funkcji. W 1919 r. na odbywania aplikacji sędziowskiej, prokuratorskiej, zjeździe delegatów PSL „Piast” otrzymał nominację adwokackiej i radcowskiej oraz notarialnej, że wciąż i wkrótce potem został posłem Sejmu Ustawodawcze- jest to raczej wizja niż realna możliwość zrealizowa- go. Po ukonstytuowaniu się Izby Rataj został wice- nia w pełni żądania powszechnego dostępu do zawo- prezesem Komisji Konstytucyjnej, której przewodni- dów prawniczych. Winą próbuje obciążać się samo- czącym był Władysław Seyda. Jednak to Rataj fak- rządy zrzeszające głównie adwokatów, radców praw- tycznie kierował pracami komisji, mając swój wkład nych i notariuszy, jako te, które blokują dostęp do w uchwalenie konstytucji marcowej. Był również wi- tych zawodów. Problem jest jednak o wiele głębszy ceprzewodniczącym Związku Sejmowych Klubów i polega na tym, że brak jest wspólnych uzgodnień co Stronnictw Ludowych. do aplikacji, naboru na aplikację, możliwości przyj- W 1922 r. Rataj ponownie wszedł do Sejmu i 28 li- mowania na aplikację bez żadnych ograniczeń i moż- stopada 1922 r. został wybrany marszałkiem Sejmu. liwości zatrudniania po aplikacji. To wszystko wy- Głosowały na niego ugrupowania centrowe i prawi- maga wspólnych głębokich przemyśleń i gruntow- cowe. W stosunkowo krótkim czasie Maciej Rataj nych zmian w ustawach na wstępie powołanych. okazał się sprawnym organizatorem prac Sejmu, za- Klub Parlamentarny PSL, opowiadając się za sze- skarbiając sobie powszechny szacunek większości rokim i powszechnym dostępem młodzieży prawni- składu Izby. Gdy pod koniec 1923 r. ustępował drugi czej do zawodów prawniczych, oczekuje od rządu rząd Witosa, marszałek Izby postanowił również po- i samorządów zawodowych wspólnego działania i przy- dać się do dymisji. Nie została ona jednak przyjęta gotowania projektów ustaw, które doprowadziłyby do przez większość sejmową. W trakcie tej kadencji Sej- rozwiązania tak ważnego problemu. W tym zakresie mu, po zamordowaniu 16 grudnia 1922 r. pierwszego klub PSL gotowy jest współpracować z pozostałymi prezydenta RP Gabriela Narutowicza, Rataj był oso- ugrupowaniami parlamentarnymi. bą pełniącą tymczasowo funkcje głowy państwa. W tym czasie desygnował na stanowisko premiera Władysława Sikorskiego. Zdecydował również o tym, Oświadczenia poselskie że posiedzenie Zgromadzenia Narodowego, które wybierało prezydenta, odbyło się w Warszawie (oba- Poseł Waldemar Andzel (Klub Parlamentarny wiano się o bezpieczeństwo posłów i senatorów Prawo i Sprawiedliwość) z powodu niepokojów społecznych, jakie miały miejsce po śmierci prezydenta). Drugi przypadek pełnie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 19 lutego tego nia przez niego obowiązków głowy państwa miał roku obchodzimy 125. rocznicę urodzin Macieja Ra- miejsce podczas przewrotu majowego. Rataj był taja. Był polskim politykiem, marszałkiem Sejmu umiarkowanym zwolennikiem Józefa Piłsudskiego, i pełniącym obowiązki prezydenta RP, działaczem jednocześnie był szanowany przez ugrupowania nie- ludowym i publicystą. Urodził się w biednej galicyj- popierające zamachowców. Z tego powodu był media- skiej wsi Chłopy. Jego ojciec był człowiekiem docenia- torem pomiędzy siłami rządowymi a wojskami spi- jącym konieczność wyedukowania syna. Toteż Maciej skowców. Na jego ręce prezydent Stanisław Wojcie- Rataj uczył się najpierw w Chłopach, potem w Ko- chowski złożył dymisję i uprawnienia głowy państwa. marnie i Lwowie. Studiował filologię klasyczną na Do swojej rezygnacji dołączył prośbę o dymisję rządu Uniwersytecie Lwowskim. W trakcie studiów prowa- Witosa. 15 maja 1926 r. Rataj powierzył misję two- dził działalność oświatową, kształceniową i politycz- rzenia rządu osobie wskazanej przez Piłsudskiego, ną w środowiskach chłopskich. Działał w Kole Towa- Kazimierzowi Bartlowi. rzystwa Szkoły Ludowej im. Tadeusza Kościuszki Od czasu przewrotu majowego jego ocena osoby i w Bratniej Pomocy. Po studiach został nauczycielem marszałka stopniowo się pogarszała. Wkrótce stał gimnazjalnym we Lwowie. W tym czasie trafił w śro- się jednym z głównych krytyków rządów sanacyj- dowisko związane z „Kurierem Lwowskim”. W 1912 r. nych. Nawoływał do walki z sanacją, ale przy pomo- wziął ślub z Bolesławą Wilczyńską. W roku następ- cy metod demokracji parlamentarnej. 26 marca 1928 r. nym doszło do rozłamu w ruchu ludowym i Rataj zakończył swą działalność jako marszałek Sejmu. wszedł w skład PSL „Piast”. Pięć lat później przyje- W 1928 r. został upoważniony przez PSL „Piast” do chał do Zamościa, gdzie został nauczycielem filologii rozpoczęcia rozmów z PSL „Wyzwolenie” i Stronnic- klasycznej w lokalnej szkole. Z jego inicjatywy zosta- twem Chłopskim w sprawie zjednoczenia tych ugru- ła tam założona „Gazeta Zamojska”. W tym czasie powań. W grudniu 1928 r. utworzono Parlamentarny 3

Klub Posłów i Senatorów Chłopskich, a w 1931 r. Był jednym z inicjatorów powołania Robotniczej Bry- powstało Stronnictwo Ludowe. Rataj wszedł w skład gady Obrony Warszawy (od 6 września 1939 r.). Dzia- Naczelnego Komitetu Wykonawczego nowego ugru- łał w Służbie Zwycięstwu Polsce, był też członkiem powania, został także redaktorem naczelnym organu Politycznego Komitetu Porozumiewawczego. W listo- prasowego partii – „Zielonego Sztandaru”. W 1935 r. padzie 1939 r. został aresztowany przez gestapo. Po powołano go na stanowisko prezesa Naczelnego Ko- trzech miesiącach został zwolniony z powodu braku mitetu Wykonawczego Stronnictwa wobec nieobec- dowodów na prowadzenie przez niego antyniemiec- ności Witosa w Kraju. Został jednak „urlopowany”, kiej działalności. Ponownie podjął działalność kon- gdy nie poparł decyzji o antysanacyjnym strajku. spiracyjną, odrzucając propozycje wyjazdu z kraju. Oﬁcjalnie stanowisko prezesa pełnił do 1939 r. Po Został ponownie aresztowany w 1940 r. i rozstrzela- wybuchu II wojny światowej nie opuścił Warszawy. ny 21 czerwca w Palmirach. Dziękuję.