Legjenda:

Data

Vendndodhja

Organizatorët

Simbolika

Përshkrimi

6 Prill

Ngritja e Flamurit në Deçiq/Festa e Hotit

Hot, , Malësi e Madhe

Bashkia Malësi e Madhe dhe Njësia Administrative Kastrat

Aktivitete përkujtimore në nderim të Ngritjes së Flamurit në Kalanë e Deçiqit

Në Deçiq të Malësisë Madhe flamuri kuq e zi u ngrit më 6 Prill 1911, një vit e gjysëm para shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë në Vlorë . Në këtë ditë Bashkia e Malësise së Madhe organizon ngritjen e flamurit kuq e zi, në mënyrë simbolike. Në këtë aktivitet marrin pjesë jo vetëm banorët e zonës, por dhe bijtë e bijat e larguara nga ky vend, si dhe bashkëkombës nga vise të tjera që janë të lidhur me ngjarjet e rëndësishme kombëtare.

41

25 Prill

Shën Marku

Bajzë, Kastrat, Malësi e Madhe

Kisha katolike

Festë fetare në nder të Shën Markut

Për nder të martirit të shekullit I të kishës katolike, Shën Markut, Bajza e Kastratit kremton prej vitesh me meshë të shenjtë, e më pas më këngë e valle në atë që banorët vendas e quajnë Logu i festës.

51

E Diela e fundit e Prillit

Shën Gjergji

Grizhë, Reç, Malësi e Madhe

Banorët e fshatrave ku festohet

Festë tradicionale kushtuar ardhjes së pranverës

Festa simbolizon ardhjen e stinës së pranverës, prandaj pragjet e dyerve të shtëpive zbukurohen me gjethe të njoma. Tradite e festës është edhe vendosja e lisharësve për fëmijët e vegjel. Ushqimi tradicional I festës është peshku dhe sultiazhi.

65

E Mërkura e parë e Majit

Shën Gjergji

Koplik, Malësi e Madhe

Familjet e qytetit dhe të zonës përreth Koplikut

Festë shumëvjeçare për ardhjen e pranverës

Tradicionalisht gratë zbukurojnë shtëpitë, sidomos dyert dhe dritaret, me lule dhe degë të njoma pemësh, ndërsa ushqimet karakteristike të kësaj feste janë peshku dhe sultiaçi (orizi me qumësht).

83

E Enjtja e parë e Majit

Shën Gjergji

Grizhë, Reç, Malësi e Madhe

Banorët e fshatrave ku festohet

Festë kushtuar ardhjes së pranverës

Meqenëse festa simbolizon ardhjen e stinës së pranverës, në të gjitha shtëpitë, pragjet e dyerve mbulohen me gjethe të njoma. Tradite e festës është edhe vendosja e lisharësve për fëmijët. Ushqimi tradicional: peshku dhe sultiaçi.

85

9 Maj

Shën Nikolli i Pranverës

Shkrel, Malësi e Madhe

Kisha dhe banorët

Festë shumëvjeçare në nder të shenjtit Nikollë

9 Maji, dita e zhvendosjes së eshtrave të Shën Nikollës në Bari të Italisë në shekullin XI, kremtohet masivisht edhe në Shqipëri. Në kohët më të vjetra, festa njihej si Shën Kolli i Pranverës, sepse përkonte me ditën kur malësorët dilnin me bagëti për të veruar në bjeshkë. Aktualisht, në Shkrel, festa shënohet me meshë në kishën katolike dhe pastaj me një koncert artistik nga fëmijët e zonës.

99

24 Maj

Zoja e Vuklit

Vukël, , Malësi e Madhe

Kisha katolike

Festë fetare në nder të pajtores së fshatit, Zojës

Kjo festë fetare e ka origjinën që nga shekulli XVI dhe i kushtohet Virgjëreshës Mari. Në shumicën e fshatrave të Kelmendit, ajo kremtohet përmes meshës së shenjtë që mbahet në kishat e fshatrave, ku marrin pjesë banorët vendas, si dhe miqtë që vijnë për vizitë.

117

Në periudhën e nxjerrjes së Mjaltit

Dita e Mjaltit

Te Landi Shaqaj, Bajzë, Kastrat, Malësi e Madhe

Landi Shaqaj në bashkëpunim me OJF dhe pushtetin lokal

Festë lokale për promovimin e bletërritjes dhe nxjerrjes së mjaltit

Dita e Mjaltit është një festë lokale që pret të organizohet për herë të parë më 2019, në perudhën e njxerrjes së mjaltit. Bletërritësi Landi Shaqaj synon që përmes kësaj feste të promovohet kujdesi ndaj bletëve, si dhe tradita e nxjerrjes së mjaltit. Festës do t’i bashkëngjitet edhe një panair me prodhimet e tjera të bletëve, si dhe ushqime me përmbajtje mjalti.

125

Qershor

Dita e turizmit Malor

Razëm, Shkrel, Tamarë, Kelmend, Malësi e Madhe

Bashkia Malësi e Madhe dhe OJF

Hapja e sezonit turistik malor

Hapja e sezonit turistik në Malësinë e Madhe shënohet me një sërë aktivitetesh në disa prej qendrave malore më të mëdha të banuara të kësaj bashkie. Muzika folklorike përmes lahutës, çiftelisë ushton krahas muzikës popullore dhe asaj moderne në mjedise të hapura. Miqtë dhe vendasit mund të shijojnë prodhimet tradicionale të ofruara në panaire, ku mbizotërojnë lëngjet me fruta pylli, disa lloje djathi e likeresh, raki, verë etj.

155

13 Qershor

Dita e Shën Ndout

Tamarë, Kelmend, Malësi e Madhe

Rreth 5 vite më parë

Festë Fetare në nder të Shën Ndout

Njëri ndër shenjtit më popullorë në të gjithë botën, Shën Ndou (Shën Antoni i Padovas i shekullit XIII), është gjithashtu i dashur për besimtarët e krishterë në Shqipëri, e sidomos në mesin e katolikëve të veriut. Përvjetori i vdekjes së tij, 13 Qershori përkujtohet përmes një meshe të shenjtë edhe në kishën e fshatit Tamarë të Kelmendit, ku marrin pjesë të gjithë banorët.

159

23 Qershor

Kuvendi i Grecës

Selcë, Kelmend, Malësi e Madhe

Përkujtimore për Kryengritjen e Malësisë, 1911

Dita e Kuvendit të Grecës

23 Qershori shënon Kuvendin e Grecës, në Selcë të Kelmendit. Në të vërtetë, Kuvendi i zhvilloi punimet për 2 javë (nga 10 deri me 23 Qershor 1911), por data 23 është zgjedhur pasi përkon me shpalljen e 12 kërkesave të atij që tashmë njihet si Memorandumi i Grecës për autonomi, të cilat frymëzuan Kryengritjen e Malësisë kundër pushtimit turk. Aktualisht, kjo ngjarje përkujtohet përmes ceremonive zyrtare dhe aktiviteteve artistike.

169

28 Qershor

Shën Pjetri e Shën Pali

Bajzë, Kastrat, Malësi e Madhe

Kisha e Bajzës dhe banorët katolikë të fshatit

Festë e re në Bajzë, ka nisur rreth vitit 2010

Kjo festë fetare organizohet në ndërtim të dy prej apostujve të katolicizmit, Shën Pjetrit dhe Shën Palit. Në zonën e Bajzës së Kastratit, festimet për këtë ditë janë relativisht të reja, që nga viti 2010, dhe përveç meshës në kishë, për të pranishmit organizohet edhe një koncert artistik.

171

29 Qershor

Shën Pjetri

Kelmend, Malësi e Madhe

Kisha dhe banorët e fshatit

Festë e vjetër fetare e kremtuar kryesisht nga bjeshkatarët

Të gjitha çiftet e reja të martuara gjatë vitit , pra që nga Shën Pjetri i vitit të kaluar, pasi përshëndeten me njëri-tjetrin, pa juri, por me dashamirësi zgjedhin çiftin më të bukur. Pastaj zhvillohen lojëra popullore , si gara me kuaj, tërheqje litari, lojë me shpata për prerjen e arushës me tej të dhirtë (litar i punuar me lesh dhie), kapuça, gara vrapimi, mundje burrash etj. Në mesditë prifti mban meshën dhe pastaj lojërat vazhdojnë përsëri derisa përcaktohen fituesit.

177

29 Qershor

Dita e Shën Pjetrit

Qafë Predeleci, Kelmend, Malësi e Madhe

Bujtina Kelmendi dhe banorët e zonës

Festë fetare dhe shoqërore e nisur shekuj më parë

Kjo festë fetare e nisur shekuj më parë, por e ndërprerë në mesin e shekullit të XX, ka rinisur sponanisht duke përfshirë gjithnjë e më shumë banorët e zonës. Përveç meshës në kishë, banorët organizojnë lojëra popullore, log nusesh dhe djemsh, këngë maja krahu etj. Në festa të tilla ku lahuta dhe çiftelia dëgjohen deri në majat më të larta, fitues dhe humbës dinë ta respektojnë njëri-tjetrin.

179

20 Korrik

Shën Mëdhia

Reç, Shkrel, Malësi e Madhe

Kisha katolike

Festë fetare për nder të profetit Elia

Nderimi për njërin nga profetët e lashtë, që i përket shekullit IX para Krishtit, është motivi i festës së 20 Korrikut në disa fshatra të Malësisë së Madhe. Kështu, në kishën katolike të Reçit, për nder të Shën Mëdhias (Shën Elia), mbahet një meshë solemne.

201

26 Korrik

Shën Prenda

Shkrel, Malësi e Madhe

Kisha katolike

Festë festare, që quhet ndryshe edhe Festa e Bijave

Festa i kushtohet martires të kishës katolike Shën Prendes, që njihet si shëruese e syve. Ajo jetoi në shekullin II. Sa i takon traditës në Shkrel, festa kremtohet në kishat e fsahtit (Shkrel, Razëm etj), përmes meshës së shenjtë. Më pas, fëmijët dhe grupet artistike, japin shfaqje për të pranishmit. Kjo festë sjell mjaft vizitorë në këtë zonë.

207

2 Gusht

Niesa e Kastratit

Kastrat, Malësi e Madhe

Kisha katolike

Feste shumëvjeçare e besimtarëve katolikë

Me rastin e kësaj feste festare që përkon me ditën e shenjtit katolik Shën Euzebi i Verçelit, në kishën katolike të Kastratit në Malësinë e Madhe, mbahet një meshë e posaçme, gjatë së cilës jepen urata nga prifti. Vetë niesa është pjesë e uratës.

215

E Shtuna e dytë e Gushtit

Logu i Bjeshkëve

Qafë Predelec, Kelmend, Malësi e Madhe

Bashkia Malësi e Madhe dhe OJF

Festa më e vjetër lokale kushtuar bukurisë në Alpet Shqiptare

Logu i Bjeshkëve është ndër festat më të vjetra jofetare që kremtohet pa ndërprerje, që prej vitit 1999 në zemër të Malësisë së Madhe. Ajo synon evidentimin e veshjes unike të malësoreve - xhubletës, si dhe mbajtjen gjallë të traditës së kësaj veshjeje. Kjo arrihet përmes një konkursi të vashave të veshura me xhubleta, të cilat garojnë ëpr të zgjedhur më të bukurën e bjeshkëve. Mes një atmosfere të gjallë plot këngë e valle folklorike dhe panairit me ushqime të zonës, mysafirët gjithnjë e më të shumtë kalojnë një ditë të paharrueshme në Qafë Predelec.

221

16 Gusht

Dita e Emigrantit

Bogë, Shkrel, Malësi e Madhe

Kisha dhe emigrantët

Festë lokale kushtuar emigrantëve

Kjo është një festë lokale e financuar dhe organizuar nga emigrantët. Ajo përkon me shenjtin e shekujve XIII-XIV, Shën Rrokun, pasi edhe ai jetoi për një kohë të gjatë duke emigruar sa nga njëri vend në tjetrin. Festimet hapen me meshën në kishën katolike dhe pastaj vazhdon koncerti festiv me këngëtarë nga trevat e Malësisë.

223

16 Gusht

Shën Rroku

Bajzë, Kastrat, Malësi e Madhe

Kisha katolike dhe banorët e fshatit

Festë fetare në nder të Shën Rrokut

Festa kushtuar shenjtit shërues të kolerës, kremtohet përmes mbajtjes së meshës në kishën katolike të Bajzës së Kastratit, ndërsa pas mbarimit të saj, vijon një koncert me muzikë tradicionale dhe valle nga banorët e zonës.

227

E Premtja e tretë e Gushtit

Hana e Plotë

Tamarë, Kelmend, Malësi e Madhe

Albana Volaj, bizneset e zonës si dhe emigrantët

Festë rinore lokale që nga viti 2006

Me qëllimin për të ringjallur zonën përmes aktivizimit të rinisë, festa Hana e Plotë zhvillohet që prej vitit 2006 në qendër të fshatit Tamarë. Ndryshe nga festat e shumta tradicionale të zonës, të cilat festohen në familje, kjo festë mëton të jetë moderne, duke joshur rininë me produkte lokale, muzikë bashkëkohore, por edhe popullore, si dhe valle deri në orët e vona të natës.

237

29 Gusht

Shën Gjoni

Hot, Kastrat, Malësi e Madhe

Komuniteti dhe kisha kalotike e Hotit

Festë fetare në nder të Shën Gjonit

Malësorët mikpritës të Hotit, në Malësinë e Madhe e kremtojnë ditën e Shën Gjon Pagëzorit të shekullit I, pararendësit të Jezu Krishtit, duke u mbledhur të gjithë për të ndjekur meshën e shenjtë që mbahet në kishë. Më pas ata këndojnë dhe kërcejnë të gjithë bashkë.

241

E Diela e fundit e Gushtit

Festa e Reçit

Reç, Shkrel- Malësi e Madhe

Bashkia Malësi e Madhe, OJF dhe biznese të zonës

Festë lokale në nder të luftës së Reçit së vitit 1943

Festimet në nderim të Luftës së Reçit, të 30-31 Gushtit 1943, zgjasin tre ditë. Në dy ditët e para muzika popullore shoqëron mysafirët e shtruar në sofra me ushqime tradcionale të zonës. Dita e tretë nis me homazhet të Lapidari i Dëshmorëve të Luftës së Dytë Botërore, të cilët ranë në përpjekje me fashistët italianë. Në këtë vend mbahet ceremonia zyrtare, ndërsa më pas vijon një koncert artistik, ku marrin pjesë, përveç veteranëve dhe të afërmve të tyre, edhe shumë mysafirë të tjerë.

245

15-20 Shtator

Dita e Alpeve

Lëpushë, Kelmend, Malësi e Madhe

Banorët e fshatit në bashkëpunim me disa OJF

Festë lokale që nga 20 Shtator 2016, kushtuar Alpeve Shqiptare

Me synimin për të vlerësuar dhe bërë të njohur madhështinë e Alpeve të Kelmendit, në fshatin Lëpushë të Kelmendit, që prej vitit 2016 organizohet Dita e Alpeve, një festë në qendër të së cilës është panairi me prodhime të zonës, si dhe veshjet tradicionale malësore - xhubleta dhe çakçirët, këngët dhe vallet popullore etj.

267

29 Shtator

Shën Mëhilli

Bogë, Shkrel, Malësi e Madhe

Kisha Katolike

Festë fetare në nder të Shën Mëhillit

Shumica e festave fetare në Shqipëri i kanë rinisur kremtimet në fillim të viteve 1990, pas një periudhe gati tre dekada të ateizmit shtetëror. Me këtë rast, festa përfshin ndjekjen e meshës së shenjtë nga besimtarët e kishës katolike, e më pas një koncert artistik në logun e kishës, ku marrin pjesë banorët vendas si dhe mysafirët.

281

Shtator

Dita e Rrushit

Kantina Kopliku, , Malësi e Madhe

Kantina Kopliku

Nuk është zhvilluar akoma

Festave lokale të Malësisë së Madhe nuk mund t’i mungojë një festë për vjeljen e rrushit. Për këtë arsye, Kantina Kopliku ka menduar të organizojë për herë të parë në muajin Shtator të vitit 2019, një festë të veçantë ku miqtë do t’u bashkohen vendasve për të vjelur rrushin dhe për të shijuar lëngun e fresktët të tij, të shtrydhur aty për aty. Festa do të shoqërohet edhe me muzikë dhe ushqime të zonës.

287

E Diela e parë e Tetorit

Zoja e Trieshit

Triesh, Kelmend, Malësi e Madhe

Kisha katolike

Festë fetare e zonës

Zoja e Trieshit është një emër tjetër për festën e Zojës Ndihmëtare (Virgjëregjën Mari). Ndër arsyet se përsë kjo festë kremtohet në data të ndryshme në fshatra të ndryshëm të Malësisë është edhe se këto fshatra ndodheshin në distanca të largët nga njëri-tjetri. Zakonisht, festa shënohet përmes meshës se shenjtë, të mbajtur në kishë, e pastaj me këngë e valle nga banorët vendas.

291

7 Tetor

Shirqi

Kisha Lohe, Shkrel, Malësi e Madhe

Kisha katolike

Festë e vjetër fetare katolike

Në mjediset e kishës katolike të Lohes, në Shkrel të Malësisë së Madhe, mbahet mesha festive. Festa i kushtohet shenjtit katolik, Sergi (Shirqi), për nder të të cilit, në një zonë tjetër të Qarkut Shkodër, në breg të lumit Buna, është ngritur një kishë që në shekullin VI.

299

7 Tetor

Zoja Rruzare

Selcë, Kelmend, Malësi e Madhe

Famullia e fshatit Selcë

Festë fetare që kremtohet me miq

Kjo festë fetare e fshatit Selcë, në Kelmend të Malësisë së Madhe, Qarku Shkodër, lidhet me Zojën e Bekueme. Fillesat e kësaj feste në botë mendohet se shkojnë deri në fundin e shekullit XVI, por zyrtarizimi i saj u bë më 1913 nga Papa Piu X, me emërtimin Festa e Rruzares së Shenjtë.

301

8 Nëntor

Të Shëlbuemit

Rrjoll, Shkrel, Malësi e Madhe

Kisha katolike

Festë fetare për nder të Ngjitjes së Krishtit në Qiell

Një meshë e shenjtë solemne në nderim të Ngjitjes së Krishtit të Qiell shënon festën e të Shelbuemit në Rrjoll të Malësisë së Madhe. Pas meshës që mbahet në kishën katolike, besimtarët urojnë njëri-tjetrin, ndërsa në logun e kishës organizohet një festë e vogël.

319

6 Dhjetor

Shën Nikolli i Dimrit

Shkrel, Malësi e Madhe

Familjet katolike

Festë ketare katolike, vetëm familjare

Si shumica e festave të malësorëve të veriut, edhe kjo i kushtohet shenjtit katolik Nikolla, i cili jetoi në shekullin e IV dhe vdiq pikërisht me 6 Dhjetor. Tradicionalisht në këtë zonë, kjo festë ka karakter familjar, pasi secila familje e kremton atë brenda shtësisë së vet, dhe jo duke shkuar mik te dikush tjetër.

349

Dhjetor

Festa e Kaçimakut

Shkrel, Malësi e Madhe

Kisha Shkrel dhe VIS

Festë e re lokale, që nga viti 2014

Festa e Kaçimakut ëshë një sipërmarrje e re lokale për promovimin e ushqimeve në rrezik zhdukjeje. Gjatë kësaj feste, fëmijët dhe të pranishmit zhvillojnë shumë lojëra, pikturojnë dhe krijojnë poezi me temë rreth ushqimit të mirë dhe të pastër, kërcejnë dhe këndojnë. Në fund, të gjithë marrin pjesë në gatimin e kaçimakut. Pasi ai gatuhet, fëmijët ndihmojnë për ta shpërndarë ushqimin te të gjithë të pranishmit për ta shijuar së bashku.

351