Festa Lokale
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Legjenda: Data Vendndodhja Organizatorët Simbolika Përshkrimi 6 Prill Ngritja e Flamurit në Deçiq/Festa e Hotit Hot, Kastrat, Malësi e Madhe Bashkia Malësi e Madhe dhe Njësia Administrative Kastrat Aktivitete përkujtimore në nderim të Ngritjes së Flamurit në Kalanë e Deçiqit Në Deçiq të Malësisë Madhe flamuri kuq e zi u ngrit më 6 Prill 1911, një vit e gjysëm para shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë në Vlorë . Në këtë ditë Bashkia e Malësise së Madhe organizon ngritjen e flamurit kuq e zi, në mënyrë simbolike. Në këtë aktivitet marrin pjesë jo vetëm banorët e zonës, por dhe bijtë e bijat e larguara nga ky vend, si dhe bashkëkombës nga vise të tjera që janë të lidhur me ngjarjet e rëndësishme kombëtare. 41 25 Prill Shën Marku Bajzë, Kastrat, Malësi e Madhe Kisha katolike Festë fetare në nder të Shën Markut Për nder të martirit të shekullit I të kishës katolike, Shën Markut, Bajza e Kastratit kremton prej vitesh me meshë të shenjtë, e më pas më këngë e valle në atë që banorët vendas e quajnë Logu i festës. 51 E Diela e fundit e Prillit Shën Gjergji Grizhë, Reç, Malësi e Madhe Banorët e fshatrave ku festohet Festë tradicionale kushtuar ardhjes së pranverës Festa simbolizon ardhjen e stinës së pranverës, prandaj pragjet e dyerve të shtëpive zbukurohen me gjethe të njoma. Tradite e festës është edhe vendosja e lisharësve për fëmijët e vegjel. Ushqimi tradicional I festës është peshku dhe sultiazhi. 65 E Mërkura e parë e Majit Shën Gjergji Koplik, Malësi e Madhe Familjet e qytetit dhe të zonës përreth Koplikut Festë shumëvjeçare për ardhjen e pranverës Tradicionalisht gratë zbukurojnë shtëpitë, sidomos dyert dhe dritaret, me lule dhe degë të njoma pemësh, ndërsa ushqimet karakteristike të kësaj feste janë peshku dhe sultiaçi (orizi me qumësht). 83 E Enjtja e parë e Majit Shën Gjergji Grizhë, Reç, Malësi e Madhe Banorët e fshatrave ku festohet Festë kushtuar ardhjes së pranverës Meqenëse festa simbolizon ardhjen e stinës së pranverës, në të gjitha shtëpitë, pragjet e dyerve mbulohen me gjethe të njoma. Tradite e festës është edhe vendosja e lisharësve për fëmijët. Ushqimi tradicional: peshku dhe sultiaçi. 85 9 Maj Shën Nikolli i Pranverës Shkrel, Malësi e Madhe Kisha Shkrel dhe banorët Festë shumëvjeçare në nder të shenjtit Nikollë 9 Maji, dita e zhvendosjes së eshtrave të Shën Nikollës në Bari të Italisë në shekullin XI, kremtohet masivisht edhe në Shqipëri. Në kohët më të vjetra, festa njihej si Shën Kolli i Pranverës, sepse përkonte me ditën kur malësorët dilnin me bagëti për të veruar në bjeshkë. Aktualisht, në Shkrel, festa shënohet me meshë në kishën katolike dhe pastaj me një koncert artistik nga fëmijët e zonës. 99 24 Maj Zoja e Vuklit Vukël, Kelmend, Malësi e Madhe Kisha katolike Festë fetare në nder të pajtores së fshatit, Zojës Kjo festë fetare e ka origjinën që nga shekulli XVI dhe i kushtohet Virgjëreshës Mari. Në shumicën e fshatrave të Kelmendit, ajo kremtohet përmes meshës së shenjtë që mbahet në kishat e fshatrave, ku marrin pjesë banorët vendas, si dhe miqtë që vijnë për vizitë. 117 Në periudhën e nxjerrjes së Mjaltit Dita e Mjaltit Te Landi Shaqaj, Bajzë, Kastrat, Malësi e Madhe Landi Shaqaj në bashkëpunim me OJF dhe pushtetin lokal Festë lokale për promovimin e bletërritjes dhe nxjerrjes së mjaltit Dita e Mjaltit është një festë lokale që pret të organizohet për herë të parë më 2019, në perudhën e njxerrjes së mjaltit. Bletërritësi Landi Shaqaj synon që përmes kësaj feste të promovohet kujdesi ndaj bletëve, si dhe tradita e nxjerrjes së mjaltit. Festës do t’i bashkëngjitet edhe një panair me prodhimet e tjera të bletëve, si dhe ushqime me përmbajtje mjalti. 125 Qershor Dita e turizmit Malor Razëm, Shkrel, Tamarë, Kelmend, Malësi e Madhe Bashkia Malësi e Madhe dhe OJF Hapja e sezonit turistik malor Hapja e sezonit turistik në Malësinë e Madhe shënohet me një sërë aktivitetesh në disa prej qendrave malore më të mëdha të banuara të kësaj bashkie. Muzika folklorike përmes lahutës, çiftelisë ushton krahas muzikës popullore dhe asaj moderne në mjedise të hapura. Miqtë dhe vendasit mund të shijojnë prodhimet tradicionale të ofruara në panaire, ku mbizotërojnë lëngjet me fruta pylli, disa lloje djathi e likeresh, raki, verë etj. 155 13 Qershor Dita e Shën Ndout Tamarë, Kelmend, Malësi e Madhe Rreth 5 vite më parë Festë Fetare në nder të Shën Ndout Njëri ndër shenjtit më popullorë në të gjithë botën, Shën Ndou (Shën Antoni i Padovas i shekullit XIII), është gjithashtu i dashur për besimtarët e krishterë në Shqipëri, e sidomos në mesin e katolikëve të veriut. Përvjetori i vdekjes së tij, 13 Qershori përkujtohet përmes një meshe të shenjtë edhe në kishën e fshatit Tamarë të Kelmendit, ku marrin pjesë të gjithë banorët. 159 23 Qershor Kuvendi i Grecës Selcë, Kelmend, Malësi e Madhe Përkujtimore për Kryengritjen e Malësisë, 1911 Dita e Kuvendit të Grecës 23 Qershori shënon Kuvendin e Grecës, në Selcë të Kelmendit. Në të vërtetë, Kuvendi i zhvilloi punimet për 2 javë (nga 10 deri me 23 Qershor 1911), por data 23 është zgjedhur pasi përkon me shpalljen e 12 kërkesave të atij që tashmë njihet si Memorandumi i Grecës për autonomi, të cilat frymëzuan Kryengritjen e Malësisë kundër pushtimit turk. Aktualisht, kjo ngjarje përkujtohet përmes ceremonive zyrtare dhe aktiviteteve artistike. 169 28 Qershor Shën Pjetri e Shën Pali Bajzë, Kastrat, Malësi e Madhe Kisha e Bajzës dhe banorët katolikë të fshatit Festë e re në Bajzë, ka nisur rreth vitit 2010 Kjo festë fetare organizohet në ndërtim të dy prej apostujve të katolicizmit, Shën Pjetrit dhe Shën Palit. Në zonën e Bajzës së Kastratit, festimet për këtë ditë janë relativisht të reja, që nga viti 2010, dhe përveç meshës në kishë, për të pranishmit organizohet edhe një koncert artistik. 171 29 Qershor Shën Pjetri Kelmend, Malësi e Madhe Kisha dhe banorët e fshatit Festë e vjetër fetare e kremtuar kryesisht nga bjeshkatarët Të gjitha çiftet e reja të martuara gjatë vitit , pra që nga Shën Pjetri i vitit të kaluar, pasi përshëndeten me njëri-tjetrin, pa juri, por me dashamirësi zgjedhin çiftin më të bukur. Pastaj zhvillohen lojëra popullore , si gara me kuaj, tërheqje litari, lojë me shpata për prerjen e arushës me tej të dhirtë (litar i punuar me lesh dhie), kapuça, gara vrapimi, mundje burrash etj. Në mesditë prifti mban meshën dhe pastaj lojërat vazhdojnë përsëri derisa përcaktohen fituesit. 177 29 Qershor Dita e Shën Pjetrit Qafë Predeleci, Kelmend, Malësi e Madhe Bujtina Kelmendi dhe banorët e zonës Festë fetare dhe shoqërore e nisur shekuj më parë Kjo festë fetare e nisur shekuj më parë, por e ndërprerë në mesin e shekullit të XX, ka rinisur sponanisht duke përfshirë gjithnjë e më shumë banorët e zonës. Përveç meshës në kishë, banorët organizojnë lojëra popullore, log nusesh dhe djemsh, këngë maja krahu etj. Në festa të tilla ku lahuta dhe çiftelia dëgjohen deri në majat më të larta, fitues dhe humbës dinë ta respektojnë njëri-tjetrin. 179 20 Korrik Shën Mëdhia Reç, Shkrel, Malësi e Madhe Kisha katolike Festë fetare për nder të profetit Elia Nderimi për njërin nga profetët e lashtë, që i përket shekullit IX para Krishtit, është motivi i festës së 20 Korrikut në disa fshatra të Malësisë së Madhe. Kështu, në kishën katolike të Reçit, për nder të Shën Mëdhias (Shën Elia), mbahet një meshë solemne. 201 26 Korrik Shën Prenda Shkrel, Malësi e Madhe Kisha katolike Festë festare, që quhet ndryshe edhe Festa e Bijave Festa i kushtohet martires të kishës katolike Shën Prendes, që njihet si shëruese e syve. Ajo jetoi në shekullin II. Sa i takon traditës në Shkrel, festa kremtohet në kishat e fsahtit (Shkrel, Razëm etj), përmes meshës së shenjtë. Më pas, fëmijët dhe grupet artistike, japin shfaqje për të pranishmit. Kjo festë sjell mjaft vizitorë në këtë zonë. 207 2 Gusht Niesa e Kastratit Kastrat, Malësi e Madhe Kisha katolike Feste shumëvjeçare e besimtarëve katolikë Me rastin e kësaj feste festare që përkon me ditën e shenjtit katolik Shën Euzebi i Verçelit, në kishën katolike të Kastratit në Malësinë e Madhe, mbahet një meshë e posaçme, gjatë së cilës jepen urata nga prifti. Vetë niesa është pjesë e uratës. 215 E Shtuna e dytë e Gushtit Logu i Bjeshkëve Qafë Predelec, Kelmend, Malësi e Madhe Bashkia Malësi e Madhe dhe OJF Festa më e vjetër lokale kushtuar bukurisë në Alpet Shqiptare Logu i Bjeshkëve është ndër festat më të vjetra jofetare që kremtohet pa ndërprerje, që prej vitit 1999 në zemër të Malësisë së Madhe. Ajo synon evidentimin e veshjes unike të malësoreve - xhubletës, si dhe mbajtjen gjallë të traditës së kësaj veshjeje. Kjo arrihet përmes një konkursi të vashave të veshura me xhubleta, të cilat garojnë ëpr të zgjedhur më të bukurën e bjeshkëve. Mes një atmosfere të gjallë plot këngë e valle folklorike dhe panairit me ushqime të zonës, mysafirët gjithnjë e më të shumtë kalojnë një ditë të paharrueshme në Qafë Predelec. 221 16 Gusht Dita e Emigrantit Bogë, Shkrel, Malësi e Madhe Kisha dhe emigrantët Festë lokale kushtuar emigrantëve Kjo është një festë lokale e financuar dhe organizuar nga emigrantët. Ajo përkon me shenjtin e shekujve XIII-XIV, Shën Rrokun, pasi edhe ai jetoi për një kohë të gjatë duke emigruar sa nga njëri vend në tjetrin. Festimet hapen me meshën në kishën katolike dhe pastaj vazhdon koncerti festiv me këngëtarë nga trevat e Malësisë. 223 16 Gusht Shën Rroku Bajzë, Kastrat, Malësi e Madhe Kisha katolike dhe banorët e fshatit Festë fetare në nder të Shën Rrokut Festa kushtuar shenjtit shërues të kolerës, kremtohet përmes mbajtjes së meshës në kishën katolike të Bajzës së Kastratit, ndërsa pas mbarimit të saj, vijon një koncert me muzikë tradicionale dhe valle nga banorët e zonës.