Concertbrief 2008-9 Nr.9.Pub

Randmeerconcertbrief seizoen 2008/9 nr. 9

Concert zondag 15 februari 2009

Lavinia Meijer

Hotel Vennendal Nunspeet

Inhoud

Programma

Over Lavinia Meijer

Toelichting bij het concert door Hans Maas

Foto’s concert Ronald Brautigam 1 februari 2009

Beknopt overzicht programma 2008/9

Contactadressen en concertlocaties

9e Randmeerconcert - seizoen 2008/2009 zondag 15 februari 14.00 uur Hotel Vennendal - Nunspeet

Lavinia Meijer - harp

J. Ibert Selectie uit ‘Six Pièces’ (1890-1962) Scherzetto Ballade Fantaisie

I. Yun In Balance (1917-1995)

C. Salzédo Uit ‘Trois Morceaux’ Isang Yun (1885-1961) Variations sur un thème dans le style ancien

~ Pauze ~

R. Hirose Elegia for Harp (1930-heden)

M. Flothuis Pour le tombeau d’Orphée (1914-2001)

Marius Flothuis A. Caplet Divertissements à la française et à l’espagnole (1879-1925)

P. Patterson Bugs (1947-heden) I. ‘Late-night Ant-ics’ II. ‘The lonely Locust’ III. ‘Mosquito Massacre’

Paul Patterson

“Dat Meijer de harp in technisch opzicht volledig de baas is, spreekt eigenlijk vanzelf. Belangrijker is dat alles wat ze speelt, of het nu een fuga van Bach is, een romantisch werkje van Fauré, of het katachtige, plezierigmoderne Spiders van Paul Patterson, vol is van kleur en leven. Dat bereikt ze niet alleen door de individuele lijnen elk hun eigen dynamische curve te geven, maar ook door het arsenaal aan timbres waarover ze beschikt. Die tintenrijkdom reikt van het getsjirp van krekeltjes tot een orkestrale majesteit.” (Volkskrant, oktober 2006)

“Mijn doel is de solokant van de harp te laten horen. De harp beschikt over heel veel mogelijkheden die vaak bij het publiek nog onbekend zijn.” (Lavinia Meijer)

LAVINIA MEIJER (1983) werd op 11 jarige leeftijd toegelaten tot de “Jong Talentafdeling” van het Utrechts Conservatorium bij Erika Waardenburg. In 2003 behaalde zij haar Bachelor of Music (cum laude) aan het Utrechts conservatorium en in 2005 haar Master of Music (cum laude) aan het Amsterdams conservatorium, waarbij zij alleen composities van de laatste 30 jaar speelde.

Lavinia volgde masterclasses bij gerenomineerde harpisten als Jana Bouskova, Isabelle Moretti, Daphne Boden, Natalia Shameyva, Emilia Moskvitina, Maria Graf, Skaila Kanga en Susann McDon- ald. Vanwege haar brede interesse volgde zij ook een jazzcursus bij jazzharpist Park Stickney.

Ook volgde zij interpretatielessen bij Theo Olof (viool), Walter van Hauwe (blokfluit) en Willem

Brons (piano) met de muziek van Scarlatti en Bach. In 2004 kwam haar cd ‘1685’ uit, met muziek van Händel, Bach en Scarlatti, waarvoor zij enkele préludes en fuga’s uit Bach’s “Das Wohltemp- erierte Klavier”had bewerkt voor de harp.

Lavinia won 1e prijzen bij het Prinses Christina

Concours (1997), de Stichting Jong Muziek Tal- ent Nederland (1996,1998) en het Nederlands Harp Concours (1997, 2004). Bij de meest prestigieuze internationale harp- concoursen behaalde zij een 2e prijs bij het In- ternational Harp Competition in Lausanne

(1998 ), 3e prijs bij het International Harp Com- petition in Lille (1999), 1e prijs bij het Interna-

tional Harp Competition in Brussel (2000), 3e prijs bij het International Harp Competition in Israël (2001), 2e prijs bij het Reinl-Wettbewerb in Wenen (2002) en een 3e prijs bij het Sixth International USA Harp Competition in Amerika (2004), waar zij de eerste Nederlandse ooit was, die een plaats in de finale kon bemachtigen.

Daarnaast won zij ook de prijs voor de beste vertolking van Visions in Twilight van Garrett Byrnes en het Harp Concerto in Bes gr.t. van Georg Friedrich Händel. In 2005 kreeg zij de 1e prijs bij het Vriendenkrans concours van Het Concertgebouw in Amsterdam. In hetzelfde jaar ontving zij uit handen van Her- man Krebbers de Edese Cultuurprijs 2005 voor haar prestaties en toewijding om de harp als solo-instrument te promoten. In december 2006 is haar de Fellowship van de Borletti Buitoni Trust uit Londen toegekend. In Juni 2007 kreeg zij samen met violist Tjeerd Top de MeesPierson Award in de Kleine Zaal van het Concertgebouw Amsterdam.

In 2007-2008 trad Lavinia op in de serie “Rising Stars” en concerteerde zij in Keulen (Philharmonie), Amsterdam (Het Concertgebouw), Parijs (Cité-de-la-Musique), Wenen (Musikverein), Birmingham (Symphony Hall), Athene (Concert Hall), Brussel (Paleis voor schone kunsten), Luxemburg (Philharmonie), Stockholm (Konserthus) en New York (Carnegie Hall). Lavinia wordt regelmatig uitgenodigd om als soliste op te treden in Europa, Azië en Amerika. Zij trad solistisch op met orkesten, zoals het Residentie Orkest, het Radio Symfonie Orkest, het Radio Kamer Orkest en het Israel Philharmonic Orchestra. Ook werd zij uitgenodigd om tijdens verschillende festivals (Grachtenfestival Amsterdam, Schleswig-Holstein festival) en Wereld Harp Congressen te spelen (in Praag, Genève en Dublin). Voor dit jaar is zij uitgenodigd om tijdens het Internationale Harpfestival in Belgrado te spelen.

In 2004 maakte zij een tournee in de serie ‘Het Debuut’ door Nederland samen met het Jenufa Kwartet. In 2006-2008 zal Lavinia optreden in de serie “Rising Stars” en concerteren in Keulen (Philharmonie), Amsterdam (Het Concertgebouw), Parijs (Cité-de-la-Musique), Wenen (Musikverein), Birmingham (Symphony Hall), Athene (Concert Hall), Brussel (Paleis voor schone kunsten), Luxemburg (Philharmonie), Stockholm (Konserthus) en New York (Carnegie Hall).

Als een ambassadrice voor de harp probeert Lavinia naast het spelen van minder bekende harp- muziek van vroegere componisten ook componisten van nu te stimuleren om voor de harp te schrijven.

In oktober 2006 had zij een succesvol concert samen met het Aurelia Saxofoon Kwartet (Muziekgebouw aan het IJ, Amsterdam) waar zij niet alleen nieuwe transcripties van Caplet, De- bussy en Ravel speelden, maar ook twee Wereldpremières van Nederlandse componisten (Carlos Michans en Wijnand van Klaveren). Beide Wereldpremières waren speciaal voor Lavinia en het Au- relia Saxofoon Kwartet geschreven.

In maart 2007 heeft Lavinia samen met violist Tjeerd Top, plaatsvervangend concertmeester van het Koninklijk Concertgebouw Orkest, een wereldpremière van de Amerikaanse componist Garrett Byrnes uitgevoerd in Het Concertgebouw in Amsterdam. In april 2007 heeft Lavinia samen met het Radio Kamer Filharmonie, o.l.v. Thierry Fischer, een wereldpremière uitgevoerd van Carlos Michans in Vredenburg in Utrecht.

Lavinia bespeelt een harp, haar ter beschikking gesteld door het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds.

U kunt meer informatie over Lavinia Meijer vinden op haar website: www.laviniameijer.com

Kanttekeningen bij dit concert De muziek van de Koreaanse componist Isang Het is geen toeval dat we in een harprecital re- Yun wordt gekenmerkt door tegenstellingen. latief veel Franse muziek horen. De harp was al Dit hangt gedeeltelijk samen met de Taoïsti- voor 1800 geliefd in Frankrijk, de moderne con- sche levensbeschouwing, waarin de begrippen certharp is een Franse uitvinding, en vanaf het Yin en Yang centraal staan, maar de tegenstel- begin hebben vooral Franse componisten veel lingen in Isang Yuns werk komen ook voort uit voor deze harp geschreven. zijn veelbewogen leven. Toen hij geboren werd was Korea geannexeerd door Japan; hij stu- Jacques Ibert was wat jonger dan zijn deerde zowel in Korea zelf als in Japan. Tegen landgenoten Caplet en Salzédo, van wie we het einde van de Tweede Wereldoorlog maakte later in dit programma werken horen. Hij be- hij deel uit van de beweging die vocht voor de hoorde tot dezelfde generatie als bijvoorbeeld Koreaanse onafhankelijkheid, wat hem al gauw Milhaud en Poulenc, maar hoewel zijn ideeën in de gevangenis deed belanden. Na de be- sterk overeenkwamen met de hunne maakte hij vrijding kreeg hij in de jaren 50 de kans verder geen deel uit van de fameuze Les Six, die begin te studeren in Duitsland, waar hij zich de mo- jaren 20 zo sterk de aandacht trokken. Dat dernste Europese compositie-technieken gron- kwam mede doordat Ibert tijdens de Eerste dig eigen maakte. Hij vestigde zich in West- Wereldoorlog in het Franse leger moest dienen. Berlijn. In 1967 werd hij uit Berlijn ontvoerd De Six pièces voor harp solo dateren uit deze door de geheime dienst van de Zuid-Koreaanse tijd, toen Ibert pas was afgestudeerd maar zijn dictatuur, die hem verdacht van spionage voor eigenlijke carrière nog moest beginnen. Het Noord-Korea – hij had socialistische sympa- startschot daarvoor kwam in 1919 met het win- thieën. Een aanvankelijk doodvonnis werd later nen van de prestigieuze Prix de Rome. De Six omgezet in levenslange gevangenisstraf, maar pièces zijn dus een vroeg werk. Ze staan in hun o.a. acties van de westerse intelligentsia leid- klank nog vrij dicht bij de evenwichtige, be- den uiteindelijk tot zijn vrijlating en verban- heerste muziek van Iberts leermeester Fauré – ning. Hij keerde terug naar Duitsland en werd de geestige en briljante stijl waarmee hij in de in 1971 Duits staatsburger. Het evenwicht jaren 20 en 30 beroemd werd moest nog ko- waar In Balance (1987) naar verwijst is er een men. Componeren voor harp vergt een gron- van uitersten, in vele opzichten. dige kennis van de mogelijkheden van het instrument, en waarschijnlijk heeft Ibert zich hiervoor laten adviseren door de harpiste Lily Carlos Salzédo was, anders dan zijn naam Laskine, die maar een paar jaar jonger was dan doet vermoeden, een geboren Fransman, maar hij. wel van Spaans-Joodse afkomst. Zijn beide ouders waren musici, en Carlos – die toen nog Léon heette – begon al piano te spelen toen hij drie was, en te componeren op zijn vijfde. Een wonderkind dus. Hij was al twaalf toen zijn va- der besloot dat hij nog een tweede instrument moest kunnen bespelen. Dat werd de harp, en in 1901 deed hij, zestien jaar oud, op één dag eindexamen op beide instrumenten. Daarnaast studeerde Salzédo overigens ook compositie. Het was vooral de harp waarmee hij de rest van zijn leven carrière maakte, maar aanvankelijk trad hij ook nog als pianosolist op. Al voor 1914 was hij enkele jaren harpist in de New York Philharmonic onder leiding van To- scanini, en na de Eerste Wereldoorlog emi- greerde hij definitief naar de V.S. Hij deed grondig onderzoek naar de klankkleurmoge- lijkheden van de harp, en mede daardoor zor- gde hij voor, zoals de componist Ernst Bloch het uitdrukte, een nieuw concept van harp spelen. Hij had dan ook een grote invloed op het componeren voor harp van talrijke twintigste- eeuwse componisten, tot aan avant-gardisten als Boulez en Berio. Verreweg de meeste van Salzédo’s eigen composities zijn voor de harp, maar hij schreef, anders dan vele andere in- strumentale virtuozen, ook wel voor andere bezettingen. De Trois Morceaux zijn geschreven in 1913, een periode waarin zijn stijl nog erg onder de invloed stond van Debussy en Ravel.

Jacques Ibert

De titel van Pour le tombeau d’Orphée van de Nederlandse componist Marius Flothuis geeft aan dat deze zich in zijn muziek meer verwant voelde met de Franse muziek (Fauré, Debussy, Ravel) dan met de Duitse. Hij deelde met de Fransen een diepe afkeer van overdreven gevoelsuitdrukking; een componist moest vol- gens hem niet met zijn emoties te koop lopen. Flothuis was dus eerder een classicist dan een romanticus. Hij had o.a. muziektheorie, piano en musicologie gestudeerd, maar als componist was hij autodidact. Zijn oeuvre is zeer omvang- rijk en omvat werken voor allerlei bezettingen, met uitzondering van opera. Zijn productiviteit is des te opvallender omdat hij vele jaren be- langrijke functies in het Nederlandse muziekleven vervulde. Zo was hij o.a. artistiek leider van het Concertgebouworkest. Daarna werd hij hoogleraar muziekwetenschap aan de Univer- siteit in Utrecht (1974-1982). Hij gold als een groot Mozart-kenner, en was van 1980 tot 1994 voorzitter van het Zentralinstitut für Mozart- Forschung in Salzburg. Pour le tombeau d’Or- phée, ‘Voor het graf van Orpheus’, de mytholo- gische zanger van de oude Grieken, is op- gedragen aan de grote Nederlandse harpiste Phia Berghout. Het stuk heeft als ondertitel ‘Danse élégiaque’; het is een soort rituele treur- dans in wat Flothuis zelf omschreef als oude strophische versmetra.

Carlos Salzédo

Ryohei Hirose studeerde in de jaren kort na de Tweede Wereldoorlog in Tokyo aan de Nationale Universiteit voor Schone Kunsten en Muziek piano, harmonie en compositie – een opleiding in Westerse muziek dus, hoewel zijn docenten Ja- panners waren. Direct na zijn studie raakte Hi- rose zeer geïnteresseerd in traditionele Japanse instrumenten, waar hij zeer dramatische werken voor schreef. Zijn componeren voor westerse instrumenten werd hierdoor sterk beïnvloed, bijvoorbeeld doordat hij gebruik maakte van bijzondere, expressieve speelmanieren, die de klankkleur van een instrument volkomen transformeren en die in de Japanse traditie al eeuwen werden toegepast. Later bracht Hirose verschillende bezoeken aan India om klassieke Indiase muziek te bestuderen, wat leidde tot een soort ‘pan-Aziatische’ stijl, met o.a. invloeden van Indiase raga’s (toonsoorten), die sterk verschillen van zowel westerse als traditionele Japanse toonsoorten. Lavinia Meijer zal zelf een korte toelichting over de in 1994 geschreven Elegia geven.

André Caplet

Van Caplet, succesvol dirigent en assistent van is. Met een scheef oog kijkt de componist naar Debussy, konden we nog geen jaar geleden de het lot van drie beestjes die door veel mensen Conte fantastique voor harp en strijkkwartet voornamelijk als lastposten worden gezien: de horen. De beide Divertissements voor harp solo mier, de sprinkhaan en de mug. stammen officieel uit hetzelfde jaar, maar de Conte fantastique was eigenlijk een bewerking Het eerste deel, ‘Late-night Ant-ics’ verbeeldt van een ouder stuk, en behoort met zijn ver- de eindeloze stoet mieren die zich wijzing naar een griezelig en geheimzinnig ver- schijnbaar zorgeloos een weg haal van Edgar Allen Poe duidelijk tot de sym- banen. Met een zware swing- bolistische periode van rond 1900. Met deze beweging, jazzy akkoorden en Divertissements laat Caplet blijken dat hij net ‘toonbuigingen’ met de pedalen als de meeste van zijn Franse tijdgenoten na klinkt dit deel heel aanlokkelijk. 1920 een veel luchtiger soort muziek wilde schrijven, zonder diepzinnige buitenmuzikale In ‘The Lonely Locust’ mijmert een eenzame betekenissen. De eerste, À la française, is een sprinkhaan over wat had kunnen zijn: hij heeft eerbetoon in eigentijdse stijl aan de rijke Franse het feest gemist en verlangt ernaar zich weer traditie, zoals ook Ravel bijvoorbeeld had ge- bij de zwermende menigte te voegen. Het is daan in zijn Tombeau de Couperin; de tweede, een klaagzang in een À l’espagnole, past in een andere, rijke Franse wiegend, melancholiek traditie: Spaanse folklore was al sinds het mid- ritme, met veel wonder- den van de negentiende eeuw heel populair in lijke flageolet-effecten. het Franse muziekleven. Het derde deel wordt gekenmerkt door snelle Bugs van Paul Patterson is in dit programma bisbigliando-effecten (trillers op twee snaren het enige stuk uit de eenentwintigste eeuw. die dezelfde toon geven) en veel avant-garde- ‘Bugs’ betekent zoveel als ‘insecten’, ‘beestjes’, speelmanieren, waaronder glissando’s met de of zelfs wel ‘ongedierte’. Het is het tweede werk stemkruk. De titel ‘Mosquito Massacre’ doet voor harp solo van deze Britse componist, een een groot drama vermoeden, maar meer ver- soort vervolg op zijn Spiders (‘spinnen’) uit klappen zou de verrassing 1985 (‘van huis uit’ is Patterson overigens zelf bederven. Het stuk heeft heel trombonist). Hij schreef het in opdracht voor de wat verrassingen in petto als de muggen ten strijde trekken!

Hans Maas 6 februari 2009

Paul Patterson grote Harp Gala Dag van de Royal Academy of Music, die plaatsvond op 27 november 2003. Het wil een geestig, feestelijk ‘circusnummer’ zijn waarbij ook de meest doorgewinterde harpkenner zich nog kan verbazen over de wonderlijke klanken waar een harp toe in staat

Ronald Brautigam speelt op een Pleyel fortepiano uit 1842

Agenda 2008-2009

1 vrijdag 19 september 20 uur Putten Kasteel De Vanenburg Storioni Trio Amsterdam 2 zaterdag 4 oktober 20 uur Ermelo Lukaskerk Jupiter Strijktrio 3 zaterdag 18 oktober 20 uur Zeewolde Open Haven Devich Trio 4 zondag 9 november 14 uur Harderwijk Catharinakapel Carla Leurs & Anthony Romaniuk (viool, piano) 5 zondag 23 november 14 uur Nunspeet Hotel Vennendal Elisabeth Smalt & Riko Fukuda (viool, fortepiano) 6 zondag 14 december 14 uur Nunspeet Hotel De Sparrenhorst Fancy Fiddlers 7 zondag 11 januari 14 uur Harderwijk Cultureel Centrum Rotterdams Kamerorkest met Johan Noothout (trombone) 8 zondag 1 februari 14 uur Ermelo Lukaskerk Ronald Brautigam (fortepiano) 9 zondag 15 februari 14 uur Nunspeet Hotel Vennendal Lavinia Meijer (harp) 10 zaterdag 28 februari 20 uur Ermelo De Dialoog Yoram Ish-Hurwitz (piano) 11 vrijdag 13 maart 20 uur Putten Kasteel De Vanenburg Ensemble Oostenrijk-Jansen (sopraan, hobo, cello, klavecimbel) 12 zaterdag 28 maart 20 uur Zeewolde Open Haven Párkányi Kwartet

Onze contactpersonen geven u graag informatie: voor Nunspeet E-mail: [email protected] dhr. W.J. Bömer Telefoon: 0341 252968 voor Harderwijk E-mail: [email protected] dhr. W. Molendijk Telefoon: 0341 421704 voor Ermelo E-mail: [email protected] mevr. H. van Manen-Aartsen Telefoon: 0341 563634 voor Putten E-mail: [email protected] dhr. L. van Wijk Telefoon: 0341 353842 voor Zeewolde E-mail: [email protected] dhr. H. W. de Wit Telefoon: 036 5223272 secretariaat E-mail: [email protected] dhr. R.G. Lemmens Telefoon: 0341 415593 Guido Gezellelaan 36, 3842 XM Harderwijk financiën E-mail: [email protected] dhr. H. Berkouwer Telefoon: 0577 411242 Hertlaan 3, 8076 PG Vierhouten concertcoördinator: E-mail: [email protected] dhr. R.A. Norg Telefoon: 0341 551703 Margrietlaan 9, 3851 RS Ermelo publiciteit/perscontacten: E-mail: [email protected] dhr. M. de Lussanet websitebeheer: E-mail: [email protected] concertbrieven: E-mail: [email protected] dhr. A.P. Kuiper website Randmeerconcerten www.randmeerconcerten.nl aanvraag programmaboekje, zie secretariaat of vul het formulier op de website in.

Adressen van de concertlocaties:

Ermelo De Dialoog Raadhuisplein 4, 3851 NT

Ermelo Lukaskerk Landgoed Veldwijk 3853 LC

Putten Kasteel De Vanenburg Vanenburgerallee 13, 3882 RH

Zeewolde Open Haven Kerkplein 8, 3891 ED

Harderwijk Catharinakapel Klooster 1, 3841 EN

Harderwijk Cultureel Centrum Stationslaan 26, 3842 LA

Nunspeet Hotel Vennendal Vennenpad 5, 8072 PX

Nunspeet Hotel De Sparrenhorst Eperweg 46 8072 DB

Zeewolde Open Haven Kerkplein 8, 3891 ED

Randmeerconcerten

klinken als kamermuziek in uw oren!