Slaget På Fitjar / the Battle of Fitjar / Die Schlacht Auf Fitjar
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
HÅKONARPARKEN SLAGET PÅ FITJAR / THE BATTLE OF FITJAR / DIE SCHLACHT AUF FITJAR I Håkonarparken står statuen av Håkon den gode som fall i N slaget på Fitjar i 961. Statuen vart avduka av Kong Olav V 18. HÅKON DEN GODE juni 1961 under stor festivitas. Du står no i Håkonarparken, i området kor slaget mellom Håkon den gode Adalsteinsfostre og Eirikssønene vart utkjempa år 961. Håkon den gode var son til Harald Hårfagre og Tora Mostrastong, og vart rekna som ein god konge for landet. Han Soga om Håkon den gode finn me i ”Heimskringla”, også kalla ”Noregs kongesoger”, skrive av den islandske hovdingen, skalden, politikaren og historikaren Snorri Sturluson. Håkon den overtok som konge i 934-935. Sagaen fortel at Håkon den gode var Noregs konge frå ca. 934 til han fekk banesår i slaget mot Eirikssønene her på Fitjar i år gode var på gjesting på kongsgarden på Fitjar då Eiriksønene 961. Far til Håkon, Harald Hårfagre, sende sonen til oppfostring hos den kristne kong Adalstein uventa kom siglande nordetter. Hærane rauk saman i området i England. Her fekk Håkon innsyn i korleis eit moderne samfunn skulle styrast, og han fekk ei der parken ligg. Kongen sine menn jaga Eiriksønene i båtane. kristen oppseding. I Glastonbury kloster kom han i samband med lærde munkar, og han fekk møta Håkon den gode fekk ei pil i armen, og på veg nordetter keltisk kunst og kultur. døydde han av blodtapet. Han vart gravlagd på Seim i Nordhordland. I 1920-åra prøvde ein å realisera eit minnesmerke. Først i 1950-åra kom det fart i arbeidet med Håkonarminnet noko som resulterte i statue og parkanlegg i 1961. “Hald fram som du stemmer!” Håkon den gode leier sine menn til kamp i slaget på Fitjar. Teikning av Christian A statue of Håkon the Good, who died during the Battle of GB Krogh. Fitjar in 961 A.D. stands in Håkonsparken. The statue was Ordførar Peder Nilsen Aga talar i Håkonarparken 1961. unveiled by King Olav V on 18 June 1961 to great fanfare. muskelen nedanfor aksla. Det er mange som fortel at skosveinen til Gunnhild,som heitte Kisping, sprang fram i dette ståket og ropte: ”Gje rom for kongens banemann!” og skaut fleinen mot kong Håkon...” Militærmakta, dvs. kystflåten, blei organisert med tanke på fiendar utanfrå. Bøndene i kvar Håkon the Good was the son of Harald Fairhair and Tora geografisk eining skulle utrusta og bemanna kvart sitt leidangsskip, og kysten vart delt inn i Mostrastong, and he was considered a good king of Norway. ”Kong Håkon gjekk om bord på skipet sitt og let dei binda om såret sitt; men det rann så mykje blod ut at dei ikkje fekk stilt skipreider. He became king in 934-935. According to the saga, Håkon det, og då det leid på dagen, veikna kongen. Han sa då at han ville fara nord til garden sin på Ålrekstad. Men då dei kom nord til Håkonshella, la dei til der, og då var kongen nær på død...” the Good was visiting the royal estate on Fitjar when Eirik REISINGA AV HÅKONARMINNET Bloodaxe’s sons unexpectedly came sailing north. The armies Men før han døydde der om natta, gav han frå seg kongedømet til Eirikssønene. Han hadde ingen son, I 1953 gjekk det ut eit rundskriv berre ei dotter, Tora, som var oppkalla etter mor si, Tora Mostrastong. Mange sørgde tungt over tapet clashed in the area where the park is situated today. The king’s Håkon den gode og bøndene ved blotet på Mære. Maleri av Per Nicolai Arbo, 1860. til lag og einskildpersonar i heile av kong Håkon. men forced Eirik’s sons back to their boats. An arrow struck Sunnhordland med overskrifta: Håkon the Good’s arm, and, having lost a lot of blood, he died Då det vart kjent at Harald Hårfagre var død, drog Håkon til Noreg, og han vart vel mottatt av ”Minnesmerke for Håkon den gode”. Der stod on his way north. He was buried at Seim in Nordhordland. Sigurd ladejarl. På ting etter ting vart han hylla som Noregs konge. det mellom anna: ”I 1920 vart det gjort ARVEN ETTER HÅKON DEN GODE opptak til reising av eit Håkonarminne på Fitjar. Innføringa av kristendomen i Noreg Arbeidet førde ikkje fram den gongen, og pengane People first started talking about erecting a memorial to For å verna landet mot Eirikssønene som herja langs kysten, fekk kong Håkon bygd vardar som utgjorde eit samla varslingssystem, og Rimsvarden på Fitjar var ein lekk i denne varslingskjeda. Her Det er mest truleg at Håkon blei døypt under opphaldet i England, og me veit at han hadde prestar som vart innsamla, står framleis på bok i Fitjar Håkon in the 1920s. It was not until the 1950s, however, that ifrå er det godt utsyn nord,vest og søretter, der skip kan koma fram til Fitjar. Veglengda frå varden med attende til Noreg. Det blir og fortalt at han bygde kyrkjer og fekk prestar til desse. Men han blir sparebank”. work on erecting a memorial really got underway, resulting in til kongsgarden er kort, så det var snøgt å varsla om noko kom på. i ettertida framstilt som om han gjekk attende til heidendomen på grunn av blotinga han måtte vera a statue and park that opened in 1961. med på. I samband med 50-årshøgtida for Det var her på kongsgarden på Fitjar Håkon oppheldt seg då han møtte lagnaden sin i det kong Håkon 7 i 1955, vart det sendt avgjerande slaget mot Eirikssønene. Utviklinga av rettsvesen og lovgjeving ei helsing til kongen, der tankane Ved hjelp av Torleiv spake, gav han Gulatinget ei støare form enn før, og det vart eit sterkt lagting som om å reisa eit Håkonarminne til Im Håkonarpark steht das Denkmal über Håkon den Guten, tusenårsfeiringa igjen vart lufta. I D omfatta fire fylke: Rygjafylke, Hordafylke, Sognafylke og Firdafylke. Kongen sine årmenn peika ut dei der bei der Schlacht auf Fitjar im Jahre 961 fiel. Die Statue SLAGET PÅ FITJAR som skulle møta på tinget, og som skulle halda lov og rett i landet. Han gjorde Noreg til ein juridisk 1961 stod riksmonumentet ferdig, wurde am 18. Juni 1961 vom damaligen norwegischen König rettsstat og kvar mann til ein ansvarleg borgar. laga av bilethoggaren Anne Grimdalen I boka ”Ågrip” ( = utdrag) or norske og avduka i samband med ein stor Olav V. feierlich enthüllt. kongesoger’’ står det: ”Dei heldt slag med Innføringa av leidangen Håkonarfest. Kong Olav V kom med Håkon ved Biskopsstein på Fitjar på Stord. Der kongeskipet til Fitjar 18. juni, og Håkon den gode blei konge i forståing med bøndene, og dei kunne kjenna seg trygge for han. Håkon der Gute war Sohn von Harald Hårfagre und Tora var det fire om ein imot Håkon”. ”Dei” er høgtida starta med gudsteneste i Fitjar- her Eirikssønene, og ”Biskopsstein” kyrkja, der biskop Ragnvald Indrebø Mostrastong und galt als ein guter König für das Land. var ifølgje andre kjelder ein stor stein Um 934-935 wurde er eingesetzt. Die Legende berichtet, forretta. Kl. 12.20 starta høgtida i som låg like vest for parkeringsplassen parken, og Håkonarminnet vart avduka dass Håkon der Gute sich gerade auf dem Königshof auf framfor Fitjar rådhus. av kongen. Ordførar Peder Nilsen Aga Fitjar aufhielt, als die Söhne des Eirik unerwartet von overtok monumentet på vegner av Süden herbeisegelten. Die beiden Heere trafen in etwa dort Slaget på Fitjar er dramatisk skildra Fitjar kommune, og etter fleire song- av Øyvind Skaldespille i kvadet aufeinander, wo sich heute der Park befindet. Die Männer des og musikkinnslag, bar det til middag ”Håkonarmål”. Kongen var lett kjennande på Fitjar husmorskule. Kl. 18.15 var Königs jagten die Eirk-Söhne in ihre Schiffe zurück. Ein Pfeil med den lysande hjelmen, og Øyvind høgtida slutt, og kongen gjekk om Kong Olav V avdukar Håkonarminnet 18. juni 1961. traf Håkon den Guten im Arm, und auf dem Weg nach Norden Finnsson sette ei hette over hjelmen. bord i kongeskipet att. starb er am Blutverlust. Er wurde in Seim in der Region Dette fekk Øyvind Skrøya til å ropa: Nordhordland beerdigt. ”Gøymer nordmannakongen seg, eller kvar er Håkonarparken er blitt ein naturleg samlingsstad for store høgtider i Fitjar. Her samlar folk seg kvar no gullhjelmen?” Kongen svarar med dei 17. mai etter gudstenesta, og her blei dei første ”Håkonar-spela” eller ”Kongen med gullhjelmen” vidgjetne orda: ”Hald fram som du stemner, framført. Seit den 20er Jahren des letzten Jahrhunderts gab es Pläne, om du vil finna nordmannakongen !” Håkon dem Guten ein Denkmal zu setzen. Erst in den 50er Jahren nahmen die Pläne konkretere Formen an, und im Jahre Den harde motstanden får Eirikssønene 1961 wurden Denkmal und Park fertiggestellt. til å flykta mot skipa sine, men kongshæren forfølgde dei, og kongen var fremst i fylkinga si. Men så skjer det: ”Då flaug det ei pil, av det slaget dei kallar “Kong Haakon I”, etter rit av bilethoggar Agdestein (frå Gamle flein, og kom i armen på kong Håkon opp i Fitjarboka). Håkonarparken 1961 - kongeskipet i bakgrunnen. Tekst og redaksjon: Karvel Strømme (tekst), Hordaland fylkeskommune, Kultur- og idrettsavdelinga Foto og teikning: Fitjar kommune (foto), Snorres kongesoger (teikning), Gamle Fitjarboka (teikning) Grafisk formgjeving: Hordaland fylkeskommune, Kultur- og idrettsavdelinga HÅKONARMINNET ER EIT KULTURMINNE AV HØG VERDI VIS RESPEKT OG OMTANKE FOR VÅR FELLES NATUR- OG KULTURARV HORDALAND FYLKESKOMMUNE OG FITJAR KOMMUNE.