Polish Journal of Natural Sciences
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
UNIVERSITY OF WARMIA AND MAZURY IN OLSZTYN Polish Journal of Natural Sciences (2/2018) 33 PUBLISHER UWM OLSZTYN 2018 1 EDITORIAL BOARD Małgorzata Woźniak (Editor-in-chief), Anna Źróbek-Sokolnik (Biology), Mirosław Wyszkowski (Agriculture), Katarzyna Majewska (Food Science), Małgorzata Jankun-Woźnicka (Fishery), Józef Szarek (Veterinary Science), Julita Dunalska (Environmental Protection), Andrzej Gugołek (Animal Breeding and Husbandry) Vaclav Matoušek (Animal Science, Czech Republic), Juraj Mlynek (Animal Behavior, Slovak Republik), Grażyna Furgała-Selezniow (Humans and Environment) Executive editor Agnieszka Orłowska-Rachwał The Polish Journal of Natural Sciences is indexed and abstracted in Biological Abstracts and Biosis Previews The print edition is the primary version of the Journal The Journal is also available in electronic form on the websites http://www.uwm.edu.pl/polish-journal/ (home page) http://wydawnictwo.uwm.edu.pl (subpage Czytelnia) PL ISSN 1643-9953 © Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego Olsztyn 2018 PUBLISHER UWM OLSZTYN Address ul. Jana Heweliusza14 10-718 Olsztyn-Kortowo, Poland tel.: +48 89 523-36-61 fax: +48 89 523-34-38 e-mail: [email protected] Ark. wyd. 11,7, ark. druk. 9,5, nakład 90 egz. Druk – Zakład Poligraficzny UWM w Olsztynie zam. nr 291 TABLE OF CONTENTS Agriculture J. AdAmiAk, E. AdAmiAk, A. StępiEń – Response of Winter Wheat on Long-Term Monoculture in Diversified Conditions of Chemical Protection ...................... 201 L. BoBuľSká, L. dEmková – Variability of Soil Properties in Conditions of the Sustainable Soil Utilization in Carpathian Region ................................ 215 Biology S. SiyAr, A. mAJEEd, Z. muhAmmAd, r. uLLAh, S. iSLAm – Allelopathic Management of Some Noxious Weeds by the Aqueous Extracts of Parthenium Hysterophorus and Carthamus Oxyacantha .......................................... 223 E. SUCHARZEWSKA, K. KULESZA, E. EJDYS, M. DYNOWSKA, D. KUBIAK, A. BiEdunkiEwicZ – Erysiphe Flexuosa (Fungi, Erysiphales) – Life Strategies and Threats to Chestnut Trees Including Cameraria Ohridella (Lepidoptera, Gracillariidae) Pest in the Urban Environment ...................................... 233 Food and Nutrition Sciences G. cichoSZ, m. ALJEwicZ, m. BiELEckA, w. moZoLEwSki – Controversy over Dietary Sources of Calcium .............................................................. 247 A. mErEcZ, A. mAruSińSkA, B.t. kArwowSki – The Content of Biologically Active Substances and Antioxidant Activity in Coffee Depending on Brewing Method... 267 S.M.A. SELLES, Y. BELLIK, M. KOUIDRI, B.T. BELHAMITI, A. AIT AMRANE, Si m. hAmmoudi, L. BoukrâA – Physicochemical and Antioxidant Properties of Algerian Honeys and Their Antibacterial Potency Against Three Strains of E. Coli ...................................................................................... 285 Environmental Protection r. roZpondEk, k. roZpondEk, m. kAcprZAk – Evaluation and Comparison of IDW, RBF, GPI and Kriging Methods for Generating Spatial Distrubutions of Heavy Metals for Small Surface Areas ............................................ 301 E. wiErZBickA, B. pLiSZkA, G. huSZcZA-ciołkowSkA – Pac Coagulants in Pulp and Paper Wastewater Treatment ...................................................... 319 Veterinary Medicine k. SEifi, m.A. kArimi-torShiZi, S. rAhimi – The Investigation of Different Patterns of In-Feed or In-Water Probiotics Administration Methods on Performance, Small Intestinal Morphology and SRBC-Reactive Immune Responses of Japanese Quail ............................................................ 327 w. GrudZiEń, J. SZArEk, A. dZikowSki, i. BABińSkA, i. SołtySZEwSki – Rectal Prolapse (Prolapsus Recti) in Swine – as a Still Open Problem .............. 341 SPIS TREŚCI Rolnictwo J. AdAmiAk, E. AdAmiAk, A. StępiEń – Reakcja pszenicy ozimej na wieloletnią monokulturę w warunkach zróżnicowanej chemicznej ochrony łanu .............. 201 L. BoBuľSká, L. dEmková – Zmienność właściwości gleby z uwzględnieniem zrównoważonego wykorzystania gleb w regionie karpackim ....................... 215 Biologia S. SiyAr, A. mAJEEd, Z. muhAmmAd, r. uLLAh, S. iSLAm – Allelopatyczne zwalczanie niektórych szkodliwych chwastów za pomocą wodnych ekstraktów z Parthenium hysterophorus i Carthamus oxyacantha ............................ 223 E. SUCHARZEWSKA, K. KULESZA, E. EJDYS, M. DYNOWSKA, D. KUBIAK, A. BiEdunkiEwicZ – Erysiphe flexuosa – strategie życiowe i zagrożenie dla kasztanowców z uwzględnieniem szkodnika Cameraria ohridella ................. 233 Nauka o żywności i żywieniu G. cichoSZ, m. ALJEwicZ, m. BiELEckA, w. moZoLEwSki – Kontrowersje wokół źródeł wapnia w diecie ................................................................... 247 A. mErEcZ, A. mAruSińSkA, B.t. kArwowSki – Zawartość związków biologicznie czynnych w kawie oraz ich aktywność przeciwutleniająca w zależności od sposobu parzenia....................................................................... 267 S.M.A. SELLES, Y. BELLIK, M. KOUIDRI, B.T. BELHAMITI, A. AIT AMRANE, Si m. hAmmoudi, L. BoukrâA – Fizykochemiczne i antyoksydacyjne właściwości algierskich miodów oraz ich potecjał antybakteryjny wobec trzech szczepów E. coli ............................................................................ 285 .. Ochrona środowiska r. roZpondEk, k. roZpondEk, m. kAcprZAk – Porównanie metod krigingu, IDW, RBF i GPI w generowaniu rozkładu przestrzennego metali ciężkich do opracowań małoobszarowych na przykładzie przemysłu hutniczego ............. 301 E. wiErZBickA, B. pLiSZkA, G. huSZcZA-ciołkowSkA – Koagulanty typu PAC w oczyszczaniu ścieków celulozowo-papierniczych ................................... 319 Medycyna weterynaryjna k. SEifi, m.A. kArimi-torShiZi, S. rAhimi – Badanie wpływu różnych metod podawania probiotyków w paszy lub w wodzie na wydajność i morfologię jelita cienkiego oraz SRBC reakcyjne odpowiedzi odpornościowej u przepiórek japońskich ................................................................................. 327 w. GrudZiEń, J. SZArEk, A. dZikowSki, i. BABińSkA, i. SołtySZEwSki – Wypadnięcie prostnicy (prolapsus recti) u świń jako nadal otwarty problem .... 341 POLISH JOURNAL OF NATURAL SCIENCES Abbrev.: Pol. J. Natur. Sc., Vol 33(2): 201–213, Y. 2018 RESPONSE OF WINTER WHEAT ON LONG-TERM MONOCULTURE IN DIVERSIFIED CONDITIONS OF CHEMICAL PROTECTION Jan Adamiak, Ewa Adamiak, Arkadiusz Stępień Department of Agroecosystems University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland K e y w o r d s: crop rotation, fungicide, herbicide, monoculture, winter wheat, yields. Abstract The appearance of herbicides and fungicides significance in reducing damage in yields of winter wheat cultivated for a 38–46-year monoculture was the purpose of that paper. In 9-year researches (2005–2013) at the Production and Experimental Station in Bałcyny near Ostróda town, the response of winter wheat on a 38−46-year monoculture in different conditions of chemical protection of a wheat canopy: 0 – without protection; H – protection from weeds, and HF – protection from weeds and diseases was assessed. The comparative object was winter wheat crop in 6-field crop rotation: sugar beet – maize – spring barley – pea – winter rape – winter wheat. In the case of crop rotation the average yield of winter wheat grains amounted to 7.72 t ha-1. The crop in a 38–46-year monoculture has decreased winter wheat yielding by 37% on average. The biggest productivity decline took place on the object without protection – 61%. The application of herbicides has limited the aforementioned decline to 25% while the combined application of herbicides and fungicides to 27%. Worse yielding of winter wheat in a monoculture are conditioned by thinning out density of ears per 1 m2, and the decrease of grains weight of an ear and the weight of 1.000 grains. Address: Arkadiusz Stępień, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, pl. Łódzki 3, 10-718 Olsztyn, Poland, phone: +48(89) 523 32 66, e-mail: [email protected] 202 Jan Adamiak et al. REAKCJA PSZENICY OZIMEJ NA WIELOLETNIĄ MONOKULTURĘ W WARUNKACH ZRÓŻNICOWANEJ CHEMICZNEJ OCHRONY ŁANU Jan Adamiak, Ewa Adamiak, Arkadiusz Stępień Katedra Agroekosystemów Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Polska S ł o w a k l u c z o w e: płodozmian, fungicyd, herbicyd, monokultura, pszenica ozima, plonowanie. Abstrakt Celem pracy była ocena zastosowanych herbicydów oraz fungicydów jako czynników redu- kujących spadek plonów pszenicy ozimej uprawianej w 38–46-letniej monokulturze. W 9-letnich badaniach (2005–2013), prowadzonych w ZPD Bałcyny na glebie płowej, wytworzonej z gliny piaszczystej, oceniono reakcję pszenicy ozimej na 38−46-letnią monokulturę w warunkach różnej chemicznej ochrony łanu: 0 – bez ochrony; H – ochrony przed chwastami i HF – ochrony przed chwastami i chorobami. Obiektem porównawczym była pszenica ozima w 6-polowym płodozmia- nie: burak cukrowy – kukurydza − jęczmień jary – groch siewny – rzepak ozimy – pszenica ozi- ma. W płodozmianie średnia wydajność ziarna pszenicy ozimej wyniosła 7,72 t ha-1. Uprawa w 38–46-letniej monokulturze obniżyła plonowanie pszenicy ozimej średnio o 37%. Największy spa- dek produkcyjności uzyskano w obiekcie bez ochrony – 61%. Zastosowanie herbicydów ograniczy- ło te straty do 25%, a łączna aplikacja herbicydów i fungicydów do 27%. Gorsze plonowanie psze- nicy ozimej w monokulturze ma swoje uwarunkowania w przerzedzeniu obsady kłosów na 1 m2 oraz w zmniejszeniu masy ziaren z kłosa i masy 1000 ziaren. Introduction The crop rotation in a field production of plants is