‘South Africans may not know everything’ (and that goes for foreigners too) – ‘Zuidafrikanen mogen niet alles weten’ (en buitenlanders ook niet)

http://www.aluka.org/action/showMetadata?doi=10.5555/AL.SFF.DOCUMENT.nizap1024

Use of the Aluka digital library is subject to Aluka’s Terms and Conditions, available at http://www.aluka.org/page/about/termsConditions.jsp. By using Aluka, you agree that you have read and will abide by the Terms and Conditions. Among other things, the Terms and Conditions provide that the content in the Aluka digital library is only for personal, non-commercial use by authorized users of Aluka in connection with research, scholarship, and education.

The content in the Aluka digital library is subject to copyright, with the exception of certain governmental works and very old materials that may be in the public domain under applicable law. Permission must be sought from Aluka and/or the applicable copyright holder in connection with any duplication or distribution of these materials where required by applicable law.

Aluka is a not-for-profit initiative dedicated to creating and preserving a digital archive of materials about and from the developing world. For more information about Aluka, please see http://www.aluka.org ‘South Africans may not know everything’ (and that goes for foreigners too) – ‘Zuidafrikanen mogen niet alles weten’ (en buitenlanders ook niet)

Author/Creator Roskam, Karel Publisher Omroep voor Radio Freedom Date 1989-00-00 Resource type Pamphlets Language English, Dutch Subject Coverage (spatial) South Africa, Netherlands Coverage (temporal) 1989 Source NIZA Description From support group of Dutch radio and tv workers for ANC's Radio Freedom. Format extent 64 (length/size)

http://www.aluka.org/action/showMetadata?doi=10.5555/AL.SFF.DOCUMENT.nizap1024

http://www.aluka.org 'Sut Af rin ma no

'Sut Af rin ma no kno 9 9ry* 9 n*an tha goe for Karel Roskam alles weten'

KAREL ROSKAM 'South Africans may not know everything (and that goes for foreigners too) 'Zuidafrikanen mogen niet alles weten' (en buitenlanders ook niet)

Summary Preface 4 * Voorwoord 5 1. Limits to freedom? 8 " ;renzen aan de vrijheid? 9 2. South Africans do not wish to know 16 0 Zuidafrikanen willen niet alles weten 17 3. Freedom to complain 20 e Vrijheid om te klagen 21 4. South Africans may not know everything 28 0 Zuidafiikanen mogen flet alles weten 29 5. The battle for the soul 32 0 De strijd om de mening 33 6. The news is coloured 36 * flet nieuws wordt bijgekleurd 37 7. And that goes for foreigners too 40 * En de buitenlanders ook niet 41 8. Western media and South Africa 44 * De Westerse media en Zuid-Aftika 45 9. Radio Freedom 48 * Radio Freedom 49 10. Radio Freedom and the war 52 * Radio Freedom: de Radio Oranje van deze tijd 53 11. Support for Radio Freedom 56 0 Omroep voor Radio Freedom 57 12. The need for a transmitter 58 * Noodzaak van eigen zender 59 13. Transmitter for Radio Freedom 60 * Zender v)or Radio Freedom 61 Post Script 62 " Nawoord 63 Inhoud

4 Preface Why does the South African liberation movement, the African National Congress, have a radio-station of its own? Would it not be better if the ANC were to spend its energy and resources for activities which are directly related to speeding up liberation? Surely sufficient newspapers and magazines appear in South Africa which oppose apartheid? What is so special about Radio Freedom that other media in South Africa cannot play its part? Why is Radio Freedom so popular with the majority of the South African population? And why is it necessary to keep Radio Freedom on the air? The answer to these questions may be found in the history of the censorship, which controls everyday life in South Africa. The censorship which enormously restricts the freedom of expression and the freedom of the press in South Africa. The media in South Africa have been forced to put blinkers on and the Pretoria regime has gagged the journalists. It is e.g. forbidden in South Africa to write about the police and the arrest of political prisoners; it is also forbidden to write about the torture of detainees in police stations and in prisons; it is forbidden to make reports which tend to 'undermine the confidence in the police'; it is moreover forbidden to write about the security of the country in general and about the South African Defence Force in particular; it is since 1985 also forbidden to write about unrest and banned demonstrations; and it is forbidden to quote listed opponents of the regime, like the ANCleadership. It is forbidden to report on strikes, boycotts, stay-at-homes etc. In the end it is not the journalist who decides what he writes. It is not the editor who has the final say, but it is the legal advisor who decides what the newspaper may or may not print for fear of prosecution, fine and/or imprisonment. The legal advisor of the 'New Nation', Amanda Armstrong says: 'We try and stress that they should never not write a story. They should be aware of the problems, but they should bring it to the lawyers, so that we can advice them to use this or that angle. But I think very often

XA aaroui heeft de Zuidatrikaanse bevri ' jdingsbcNvcg]ng, lict Afrikaans Nationaal Congres, cen eigen radio-onirocp Kan het ANC zi.in geld en energic nict beter s(ckcn in actics die de bevrijding dichterbij brengen Er AJn in Zuid-Afrika toch nog kranten en tijdschriften gcnoeg die zich vcrzcttcn tcgen de apartheW Wat doet dcze Radio Freedom voor de Zuidafi-ikaansc luisteraars, dat andere omroepen en kranten in Zuid-Afrika nict kunnen? Waarom is Radio Freedom zo populair bij dc niccrderlicid van de Zuidafrikaanse bcvolking? En waarom is het nodig orn Radio Freedom in de Iticht te houden? Het antwoord op deze vragcn heelt te maken met de censliur, zoals die in Zuid- Afrika hct ]even van alledag beheerst. De censtiur die de persvrijheid danig heeft ingeperkt. De inedia in Zuid-Afrika hebben cen mitilkorl"voorgebondcri gckrcgen en het regime in Pretoria dwingt dejournalisten hun werk te doen met oogkleppen op. Het is in Zuid-Afrika bijvoorbeeld verboden oin te schrijven over de politie en de arrestatie \,an politieke gevangenen; lict is ook verboden om te schrijven over de martcling van at-rcstanten op de politiebureaus en in de gevangenisscn; het is verboden om datgene te berichten waardoor het I vertrouwen in de politic wordt onderinijnd'; het is bovendicn verboden oin te schri ' jven over de veiligheid \,an liet land in het algemccn cn over lict leger in het bijzonder; het is sinds 1985 ook verboden om te schrijven over onlusten en ver-boden denionstraties; en het is verbodcli oln erkende tegenstanders van het regime, zoals de leidCFS \,an het ANC, aan het woord tc laten. Hct is verboden oin te berichten over stakingen, boycotacties, thuisbbif-acties e.d. I let is in laatste instantic niet dejournalist die bepaalt wat hij schrijft. Het is evenmin de hoofdrcdacteur die het laatste woord sprcekt, inaar liet is dejuridische adviscur die bepaalt wat de krant wel ofniet straffeloos kan afdrukken. Voorwoord that the self-censorship process intervenes at a very early stage.' (Irish TV- documentary, 'Out of Sight, Out of Mind', 1989.) So it is the Pretoria regime that ultimately decides what the South African readers may read. WEE MAIL f. The EPG report. An extraordinary documn made ordinary by our extraordinary times FRONT PAGE COMMENT Our lawyei tell us we c; say almos nothing criti about the Emergenc3 But we'll try: PIK BOTHA, the Minister of Foreign told US television audiences this week South African press remained ftee. We hope that They considered our publication subvero * If it is subversive to speak out 1, we plead guilty. Of1 it is subversive to express concer i, we plead guilty, *If it is subversive to believe that tl better routes to peace than the plead guilty. *To PAGE a A leaf-munching plan 7 to beat malnutrition 7 rC an cal Affairs, that the sive. against in about iere are we In 1986 the liberal paper Weekly Mail made the effects of censorship regulation clear to its readers. Soon afterwards this became forbidden too. v - NW6

De bectriif'sjuriste vari de 'Ncw Natiori', Amaii(ki Armstroiig zegt: 'Wij beklermorim steeds dat dejourrialisteii tiooit mocteii bcsluiteii eet-i verhaal iiiet tc schri ' iveii. Zij mocteii zich bewust zijui vail de problemeri, maar die moeteii /ij voorleggcii aari c1cpristeii, zo (tat wij kurincii zeggeri dat A j het op eert bcpaalde mariier moetcii doeii. Maar ik deiik (tat het proccs vari zelfceiistitir at heel vroeg begirtt.' (terse tv-docturici-itairc 'Otit of'Sight, Out of' Mirid', 1989). Het is dtis het regime iri Pretoria dat ititchidefiJk bepaalt wat de ZUidaf'rikaanse krariterilem- voorgeschoteld kriigt. Het oppositionele weekblod 'Weekly Mail' maukte de (ensuur in 1986 oan hoor lezers zi(hiboar. Een handeling die later werd verboden.

1. Limits to freedom? Many books, magazines and newspapers are published in South Africa. In the Afrikaans language, in English, in Zulu, in Sotho, in Xhosa and in many other local languages. Likewise there are radio- and television programmes in the many tongues of the country. Radio and televison are fully supportive of the government, but on the other hand there are quite a number of newspapers and magazines which vehemently oppose apartheid. Numerous books have been published, among others those of writers who detest apartheid like Andre Brink and Nadine Gordimer. So on the face of it South Africans may know whatever there is to know. The bookstalls and shops in South Africa are full of printed matter. There is plenty of information available. And one is still free to write in South Africa about one's opposition to apartheid. So who can deny that there still seems to be a large measure of freedom of the press? And the South African authorities gladly demonstrate that, in contrast to other countries which have developed a strong censorship, they themselves are strong supporters of a free press. President Botha, however, is of the opinion that such 'freedom' is restricted by the 'responsibility' of the press itself. South African media may, in the opinion of Pretoria, do nothing that leads to unrest and dissatisfaction. The South African regime has in the course of time made it clear what the limits are. It has muzzled the freedom of speech and restricted the freedom of the press. In a way which would not be tolerated in a true democracy. For in a democracy freedom of expression and freedom of the press are considered fundamental values. Everyone knows that many countries in the world have in one way or other restricted the freedom of the press. Yet the situation in South Africa is in many respects more serious than in other countries. It is also far more serious than people outside South Africa sometimes realise. In the West it is often assumed that the South African press was in any case relatively free until the declaration of the State of Emergency in 1985. In reality the actual muzzling of the press had begun long before then: in 1950 the Suppression of Communism Act empowered the Minister of Justice to ban newspapers and magazines. In the same year 'Inkululeko' with a circulation of 10.000 was banned, together with 'Freedom', the organ of the Communist Party. Two years later 'The Guardian' was banned, which had been in existence since 1937 and Sorry, we MAY NOT quote Desn Tutu this week. However, we MAY quote Joe Slovo A.do we do. Le ly, 188 . . Weekly Mail 9 / 9 / 1988.

Grenzen aan do vrijheid? Weekly Mail 9 / 9 / 1988. Er verschijnen in Zuid-Afrika veel boeken, kranten en tijdschriften. In het Afrikaans, in het Engels, in Zulu, in Sotho en in nog veel meer lokale talen. Zo zijn er ook radio- en televisieprogramma's in de vele talen van het land. Radio en televisie steunen de regering volop, maar er zijn toch ook veel kranten en tijdschriften die niets moeten hebben van de apartheid. Er verschijnen talrijke boeken, onder andere van Andre Brink en van Nadine Gordimer, die de apartheid hekelen. Zo op het oog kunnen de Zuidafrikanen dus alles te weten komen wat ze weten willen. De krantenkiosken en de boekwinkels liggen vol. Er is in Zuid-Afrika een overvloed aan informatie. Je kunt in Zuid-Afrika ongestraft schrijven datje fundamenteel tegen de apartheid bent. Er lijkt dus nog steeds een grote mate van persvrijheid te bestaan. En de Zuidafrikaanse machthebbers wijzen er dan ook graag op dat zij, in tegenstelling tot andere landen waar een strenge censuur heerst, voorstanders zijn van een vrije pers. Maar president Botha ziet die 'vrijheid' wel beperkt door de eigen 'verantwoordelijkheid' van de media. Zuidafrikaanse media mogen, in de opvatting van Pretoria, niets doen dat tot onrust en onvrede leidt. Het Zuidafrikaanse regime heeft in de loop derjaren duidelijk gemaakt wat daar onder verstaan moet worden. Het heeft de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid aan stevige banden gelegd. Op een manier die wij in Nederland niet zouden accepteren. Want de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid staan bij ons hoog genoteerd. Wij weten ook wel dat in vele andere landen van de wereld evenmin diezelfde mate van persvrijheid bestaat zoals wij die kennen. Maar de situatie in Zuid-Afrika is in vele opzichten toch ernstiger dan in andere landen. Ernstiger ook dan wij hier vaak beseffen. In het Westen wordt vaak gedacht dat de pers in Zuid-Afrika tot aan de uitroeping van de Noodtoestand in 1985 in elk geval betrekkelijk vrij was. In werkelijkheid begon het muilkorven van de pers zelfs al veel eerder: in 1950 werd de Wet op de Onderdrukking van het Communisme uitgevaardigd, waardoor het de minister van Justitie mogelijk werd om kranten te verbieden. which in the post-war period had reached a circulation of 45.000; its successor 'Advance' was banned in 1954. Then it was the turn of 'New Age' (the weekly of Ruth First) which was hit by a banning-order in 1962. In October 1977 'The World' was banned, a large black newspaper with a circulation of 150.000. Editor Percy Qoboza was detained. The magazine of the Christian Institute of Rev. C. F. Beyers Naude, 'Pro Veritate' was banned also and its editor Rev. Cedric Mayson was restricted. The same fate was forced upon Donald Woods, editor of 'Daily Dispatch'. The Minister of Justice could according to the Suppression of Communism Act officially label people as 'communists' and then it was no longer possible to publish any opinion of such suspected persons. The General Law Amendment Act of 1962 (commonly known as the Sabotage Act) made it a crime to 'encourage the bringing about of any social or economic change in the Republic'. Under this Act more than a hundred persons (among whom journalists and writers) were forbidden to make any public statements. Thus began the silencing of opponents of apartheid. In August 1988 the Ministry of Justice published for the first time a list of people who were not to be quoted in the South African press: there were then 417 names on that list. The muzzling of the South African press, however, goes far beyond the banning of allegedly 'offensive' newspapers and the silencing of allegedly 'communist' individuals. Long before the State of Emergency was proclaimed in 1985 Pretoria had started to subject the South African press directly to rigid restrictions. The white minority regime e.g. reacted to the Defiance Campaign of 1952 with an Act which made it even a punishable offence to write about people who disobeyed the laws in order to protest against apartheid and who might sit on benches in the park which were not set aside for their race-group. In 1957 the Defence Act was promulgated, which since then has made it impossible for South African journalists to write about certain defence matters with regard to the security of the country. Many Acts followed which restricted the freedom of the press, such as the Police Act and the Prisons Act of 1959. After the Sharpeville massacre of March 1960 the ANC and PAC were banned; the aims and purposes of these political movements could no longer be disseminated by the media. The opinions of their leaders were no longer to be quoted. And the newspapers, magazines and brochures of ANC and PAC were also banned.

In datzeldejaar werd het blad 'Inkululeko' (met cen oplagc van 10.000) verboden evenals 'Freedom' van de Commnunistischc Partij. Twee jaar later volgde het verbod van het linkse blad "The Guardian' dat in 1937 was opgericht en in de naoorlogse periode ecen oplage bereikte van 45.000; Aijin opvolger 'Advance' werd in 1954 verboden. Daarna kwaim 'New Age'(het weekblad van Ruth First) dat in 1962 getroffen werd door cen verl)od. In oktobcr 1977 werd 'The World' verboden, ecen grote zwarte krant met ('en oplage van 150.000. tHoofdredacteur Percy Qoboza werd gedetineerd. Het blad van het Christelik Institnut van Bevers Naude, 'Pro Veritate' werd eveneens verboden en iAjn redacteur Cedric Mayson kreeg beperkingen opgelegd. Eenzelfde lot trotf Donald Woods, de hoofdredacteur van 'Daily Dispatch'. )e minister van justitie kon krachtens de Wet op de Onderdrukking van het Communisme mensen officiecl brandmerken als 'communist' en dan mocht de( mening van zulke verclachte mcinsen in de media niet meet worden atgedrukt. Diaarmee begon het monddood maken van tegenstanders van de apartheid. Het heeft tot attgustus 1988 geduurd voordat het ministerie van justitie voor het eerst de lijst bekendmaakte van mensen die in de Zuidafrikaanse pers niet mogen worden geciteerd: het waren er op dat tijdstip 417. Maar het muilkorven van de Zuidafrikaanse pers gaat nog veel verder dan het verbieden van kranten en het monddood maken van individuen. Lang voordat de Noodtoestand in 1985 werd uitgeroepen was Pretoria al begonnen om de Zuidafrikaanse pers rechtsstreeks aan strenge beperkingen te onderwerpen. Zo reageerde het blanke minderheidsregime op de Ongehoorzaamheidscampagne van 1952 met cen wet die bet zelEs stratbaar maakte om verslag te doen van mensen die nit protest tegen de apartheid de wetten overtraden en die bijvoorbeeld op bankjes gingen zitten die niet voor hen bestemd waren. In 1957 werd de Defensiewet afgekondigd, die het aan Zuidafrikaansejournalisten sindsdien verbiedt oif te schrijven over bepaalde defensie-zaken, die de veiligheid van het land betreffen. Er volgden nog vele wetten, die de persvrijheid beperkten, zoals bijvoorbeeld de Politiewet en de Gevangeniswet van 1959. Na het bloedbad in Sharpeville in maart 1960 werden het ANC cn het Pan African Congress verboden; de beginselen van deze

Moreover the South African censorship commission, which had already been in existence for a long time, had been given the authority to ban books, newspapers and magazines. The Publications Control Board (consisting of nine members appointed by the Minister of the Interior) may ban any publication which is considered 'undesirable' when it is 'indecent' or 'blasphemous' or 'offensive to the religious convictions'; or which 'brings any section of the inhabitants into ridicule or contempt; is harmful to the relations between any sections of the inhabitants'. This latter section in effect means that any publication may be banned which 'undermines the traditional race policy of the Republic.' Between 1960 and 1986 more than 300 magazines and newspapers were silenced by this South African censorship. In the same period more than 20.000 books, brochures and pamphlets were banned - more than two a day. However, many newspapers and magazines do still appear in South Africa; many books are still being published. Yet it is argued by people concerned that there is hardly any freedom of the press left in South Africa. Actually, since 1960 the press has been ever further curtailed by no less than 101 pieces of legislation, covering a very wide field. The main restrictions were promulgated in the Publications Act of 1974 and the Internal Security Act of 1982. Long before the State of Emergency in 1985, therefore, far-reaching restrictions have been imposed upon the South African media. Yet in the years before 1985 the regime had more than once succeeded in creating the impression in the West that South Africa could boast a considerable measure of freedom of speech. However that may be, the last vestiges of this freedom have in any case clearly disappeared with the proclamation of the State of Emergency. And this freedom will not return until apartheid is overcome, as Nadine Gordimer puts it: 'I am one who has always believed and still believes we shall never be rid of censorship until we are rid of apartheid.' ('The Essential Gesture', 1988, p.251) Newspapers may only print what the regime has not expressly forbidden. No one may disseminate information about prison conditions, about defence and security, about the police, about banned organisations. No one may draw attention to the ANC; no one may print and distribute the opinion of persons who themselves are restricted in one way or another. No journalist may witness unrest or banned demonstrations - a journalist who does runs the risk of ten years in prison. And even when the censor makes a wrong decision, the police can al-

Culture in Another South Afrika: een verboden boek in Zuid-Afrika. Culture in Another South Afrika: a forbidden book in South-Africa. politieke bewegingen mochten niet meer in woord en geschrift worden verspreid. De opvattingen van hun leiders mochten niet meer worden afgedrukt. En de kranten, tijdschriften en brochures van ANC en PAC werden eveneens verboden. Bovendien was er dan ook nog de allang bestaande Zuidafrikaanse censuurcommissie, die de bevoegdheid had om zonder meer boeken, kranten en tijdschriften te verbieden. Tussen 1960 en 1986 maakte deze Zuidafrikaanse censuur een eind aan het bestaan van meer dan 300 tijdschriften, kranten en nieuwsbladen. In diezelfde tijd werden meer dan 20.000 boeken, brochures en pamfletten verboden - meer dan twee per dag. Er verschijnen in Zuid-Afrika nog steeds veel kranten en tijdschriften; er worden nog steeds veel boeken uitgegeven. Maar van een echte persvrijheid is nauwelijks sprake meer. Want sinds 1960 is de pers door maar liefst 101 wetten aan banden gelegd, op velerlei terrein. De persvrijheid is vooral om zeep geholpen door de Wet op de Publicaties van 1974 en de Wet op de Binnenlandse Veiligheid van 1982. Het regime slaagde er voor 1985, hetjaar van de invoering van de noodtoestand, toch nog meermalen in om in het Westen de indruk te vestigen dat er in Zuid- Afrika sprake was van een aanzienlijke mate van vrijheid van meningsuiting. Met de uitroeping van die Noodtoestand verdween in elk geval het laatste restje persvrijheid in Zuid-Afrika. Kranten mogen alleen afdrukken wat het regime niet heeft verboden. Niemand mag medelingen doen over gevangenissen, over defensie, over politie, over verboden organisaties. Niemand mag aandacht besteden aan het ANC; niemand mag de mening afdrukken van mensen met een spreekverbod. Geen journalist mag getuige zijn van onlusten en van verboden demonstraties - zo'n journalist kan bij overtreding een gevangenisstraf krijgen van tienjaar. En als de censuur wel eens een steekje laat vallen, dan kan de politie altijd nog ingrijpen op grond van de Wet op de Binnenlandse Veiligheid. Dit gebeurde in 1988 toen de commissie de film 'Cry Freedom' vrijgaf voor vertoning. De Openbaar Aanklager in Transvaal, Klaus von Lieres had al gedreigd om actie te ondernemen tegen kranten die advertenties voor 'Cry Freedom' zouden plaatsen. Toen werd de film door de politie in beslag genomen. De Zuidafrikaanse radio en televisie leveren voor het regime ways intervene on the authority of the Internal Security Act. Such was the case in 1988 when the commission released the film 'Cry Freedom' for public showing. Attorney-General Klaus von Lieres threatened action against newspapers which would accept advertisements for 'Cry Freedom'. The film itself was subsequently confiscated by the police. The South African radio and television have never formed a problem whatsoever for the regime, as these media have always been willing spokesmen for apartheid and mouthpieces for the white minority regime. When the National Party in 1948 came to power the SABC started to function as the propaganda instrument for Pretoria. This became even more apparent after 1958 when P.J.Meyer, chairman of the secret Afrikaner organisation 'Broederbond', was appointed at the top of the SABC. Licensing of broadcasting is in the hands of the SABC, which e.g. prohibited the media concerns from including news and background information in their commercial broadcasting. The SABC also controls the radio and television programmes of the socalled 'independent' homelands in order to keep them in strict obedience to the South African press censorship. As far as its own programme policy is concerned, the SABC adheres slavishly to the commandments of the regime. This is not surprising as the management of the SABC is appointed by the State president. geen probleem of) want die gc(tragen Ach al vanouds ills spreckbuizen voor de apartheid en als woordvoci-ders van lict blankc mindcrheiclsbewind. Nadat de Nasionalc Party in 1948 aan de macht kwam werd de Suidatrikamisc Uitsaai Korporasic (SAUK, ook wel afgekort als SABC naar de Engclsc naam) de propagandazender. Zc werd vooral de kritiekloze spreckbuis van het rcgime toen in 1958 P. I.Mever, voorzilter \,an de gelicinic Broedcrbond, dc leiding kreeg. De SAUK controlcert de oniroepen in Ziti(I-Afi-ika. Zo heeft de SAUK er voor gezorg(I dat de commerci0c televisiezender van cle inectiaconcerns geen nicims en achtergrond mag brengen; en dat de radio- cn Iclevisieprogrannna's van de zogenaamd 'onaffiankeli ' jke' thuislanden zich volledig houden aan de Zuidafrikaanse perscenstiur. Voor zi ' in eigen progrann-nering hotidt de SAUK zich slaaFs aan de standpunten van het regime. Dat is niet vreemd want dc leicting van de SAUK wordt benoeind door de staatsp reside n t.

16 2. South Africans do not wish to know. It is true that the 'normal' dailies and weeklies in South Africa superficially seem to have remained relatively free, even after 1960. The commercial mainstream press had even before 1985 accepted the extensive legal restrictions without so much as a murmur. South Africa knows many English language and Afrikaans language newspapers, weeklies and magazines which are owned by the four large media concerns: Argus and SAAN (South African Associated Newspapers) as far as the English publications are concerned; and Nasionale Pers and Perskor for the Afrikaans media. The most important English language dailies are 'Star', 'Argus', 'Daily Dispatch', 'Daily News', 'Eastern Province Herald', 'Evening Post', 'Natal Witness', 'Natal Mercury', 'Pretoria News', and 'Sowetan' with a total circulation of 700.000. The Sunday paper 'Sunday Times' has a circulation of half a million. Furthermore they publish: 'Business Day' and 'Financial Mail'. The major Afrikaans language publications are 'Die Burger', 'Die Volksblad', 'Beeld', 'Die Vaderland' and 'Die Transvaler' with a total circulation of almost 300.000. The weekly 'Rapport' has a circulation of more than 400.000. They also publish 'Die Oosterlig', 'Citizen' and 'City Press'. These newspapers (with the exception of 'Sowetan' and 'City Press' which have a black readership) are tuned to a white audience. The four large media concerns allowed themselves, even before the Emergency, to be guided by self-censorship, for they did not wish to alienate their white readers. This commercial press is mostly dependent on income from advertisments (for 96% in 'white' papers) and this may not be endangered by a critical editorial policy which could evoke irritation among large groups of white readers in South Africa. For most of these cling tenaciously to their traditional norms and values, which are based on privilege and prejudice. The most critical English language daily 'Rand Daily Mail' was closed down in 1985, also because it saw support among white advertisers dwindle, despite its circulation of more than 100.000. The press censorship is not even experienced by the 'silent majority' as extremely serious. The minority regime is propped up by the white voters and by the white economic, financial and technological power. These white groups do not find it problematical that the information about life and thought at the black bottom of society is sverely curtailed.

Zuidafrikanen willen niet alles weten Het is waar dat de 'gewone' dag- en weekbladen in Zuid-Afrika ook na 1960 betrekkelijk vrij leken te zjn, maar die commerciele pers had zich toen toch al zonder morren neergelegd bij de uitgebreide wettelijke beperkingen. Er verschijnen in Zuid-Afrika vele Engelstalige en Afrikaanstalige kranten, weekbladen en tijdschriften, die het eigendoni zijn van vier grote mediaconcerns: Argus en SAAN (South African Associated Newspapers voor de Engelse uitgaven en Nasionale Pers en Perskor voor de Afrikaanstalige publikaties. De belangrijkste Engelstalige kranten zijn 'Star', 'Argus', 'Daily Dispatch', 'Daily News', 'Eastern Province Herald', "Evening Post', 'Natal Witness', 'Natal Mercury', 'Pretoria News' en 'Sowetan', met een totale oplage van 700.000. De zondagskrant 'Sunday Times' heeft een oplage van een half miljoen. Verder geven zLj nog uit: 'Business Day' en 'Financial Mail'. De voornaamste Afrikaanstalige uitgaven zijn 'Die Burger', 'Die Volksblad', 'Beeld', 'Die Vaderland' en 'Die Transvaler' met ecen totale oplage van bijna 300.000. Het weekblad 'Rapport' heeft een oplage van ruim 400.000. Verder geven zij nog uit: 'Die Oosterlig', 'Citizen' en 'City Press'. Deze kranten (met uitzondering van 'Sowetan' en 'City Press', die een zwart lezerspublick hebben) Aijn afgestemd op een blank lezerspubliek. De vier grote mediaconcerns lieten zich, ook al in de tijd voor de Noodtoestand, leiden door zelfcensuur, want zij wilden hun blanke lezerspubliek niet van zich vervreemden. Deze commerciele pers is vooral afhankelijk van inkomsten uit advertenties (voor 96% afkomstig van de 'blanke' kranten) en die mogen niet in gevaar komen door cen kritisch redactioneel beleid dat de ergernis kan opwekken van grote groepen blanke lezers. Want de meeste blanke lezers in Zuid-Afrika houden nu eenmaal vast aan hun traditionele normen en waarden, die gebaseerd zijn op voorrechten en vooroordelen. Zo werd het meest kritische Engelstalige dagblad 'Rand Daily Mail' in 1985 opgeheven, onder andere omdat het ondanks zijn oplage van ruim 100.000 steeds minder steun van blanke adverteerders kreeg. Dc perscensuur wordt door dc 'zwijgende meerderheid' van de blanke bevolkingsgroep niet eens ervaren als buitengewoon

The major South African media are in the hands of white capital interests and these are predominantly aiming at white readers. The press restrictions do not even touch the kernel of the existence of this conservative group. The commercial media thus continue to function without a murmur within the limits set for them by the press restrictions. And it is just because they hardly oppose such measures, they unwittingly help to maintain the myth of a 'free press' in South Africa. In their daily digestion of the news these white commercial media (dailies, weeklies, magazines, radio, television, newsagencies) start from the assumption that the existing situation in South Africa is 'normal'. They do not work from the premise that in fact the South African regime is waging war against its own subjects. They do not work from the premise that the authorities in Pretoria are only after the maintenance of that unique system of race domination by all available means. That is why in such a situation it is doubly difficult for willing South African journalists and for foreign correspondents to report accurately about the reality of life in South Africa. They have to comply with the press restrictions; they cannot work without legal advice by lawyers about what they may and what they may not write. If they go beyond those limits they run the risk that the paper is banned, or that their work permit is withdrawn or their residence permit not renewed. ernstig. Het minderlicidsreginic steunt op cle blankc kiczers cli op de blanke economische, linanciele cn tcchnologischc macht. Dczc blanke groepen fiebben er nairweli ' jks problenien me(- dat de berichtgeving over Icven en denken aan dc zwarte onderkant van de samenleving aan strenge bandcn wordt gelegd. De voornaaniste Alidafrikaanse media A ' in in liandell vall blanke kapitaalsbelangen en die richicri zich voornanleli ' jk op de blanke lezers. De persbreidel raakt nict aan de kern van Ilet bcstaan voor deze conservatieve groep. Dc commerci0e media bli ' jven dus vrijwel zonder niorren functioneren binncn dc pcrsl)Cperkingen. Enjuist onidat zij zich nauwcIijks verzetten tegell dc perscenstitir lielpen zij nice orn het sprookic van cen 'vrije' pers in stand te houden. Deze blanke commerciMe media (kranten, tijdschriften, radio, televisie, persburcaus) gaan cr dan ook bij het verwerken van dc dageh'ikse berichtgeving van ttit dat de bestaande toestand in Zuid-Afrika 'norniaal' is. Zij gaan er daarbij nict van uit dat het Zuidafrikaanse regime f'citeliik oorlog voert tegcn dc eigen ondeidanen. Zi'i gaan er met van Llit dat het de autoritciten in Pretoria alleen maar te doen is orn met alle middelen te strcven naar handhaving van dat unickc systeem van rassenoverheersing. Daarorn is het in een dergelijke situatic ook dubbel zo zwaar voor goedwillende Ztiidaf*rikaansejotiriialisteii en voor de buitenlandse correspondenten orn nog betrouwbaar verslag te doen van de werkelijkheid. Zij moeten zich aan dc persrestricties houdcn, zij mocten zich laten adviscren door advocaten over wat zij wel en wat zij niet kunnen schrijven. Anders lopcn zij het gevaar dat de krant vcrbodcn wordt, ofdat hun werkvergunning of'hun verblijfsvergunning wordt ingetrokken.

3. Freedom to complain Other media exist in South Africa which are not guided by commercial motives. Underground papers are brought into the country from abroad, such as 'Sechaba', 'African Communist' and 'Workers Unity' which naturally do not even try to comply with the press restrictions. The papers which are made in South Africa itself, do have to comply with the many legislative restrictions. These periodicals are less dependent on advertisements, but their circulation is much smaller than that of the commercial mainstream media and their distribution is not on a grand scale. They oppose the existing situation and report critically about the regime. Their fate often hangs by a thread, but they suffer less from selfcensorship for they do not shrink from defying the authorities. They write in support of the broad aims of the democratic movement which strives after a non-racial, democratic, united South Africa. But nevertheless, despite their courageous attitude, these periodicals must remain within the limits set by the South African law. In 1986 the weekly 'New Nation' was founded by the South African Catholic Bishops Conference (SACBC), edited by Zwelakhe Sisulu, which has now a circulation of 60,000. The 'Weekly Mail' was founded in 1985 as successor to the 'Rand Daily Mail'. This liberal daily paper had disclosed how the government had secretly transferred taxpayers' money for the foundation of the 'Citizen', which scandal eventually forced Prime Minister J.B. Vorster to resign. The owner of the 'Rand Daily Mail', SAAN, decided under pressure of Pretoria to liquidate the paper despite its large circulation of more than 100,000. It is rumoured that the regime in exchange for this welcome liquidation granted SAAN a commercial television concession. The 'Weekly Mail' has a circulation of 21,000. Other critical newspapers and magazines include: 'South' (appearing since 1987 in Capetown); 'Vrye Weekblad' (the first progressive Afrikaner weekly appearing since October 1988); 'COSATU News' with a circulation of 200,000; 'Work in Progress' (begun in 1977 with a circulation of 15,000); 'New Era' (started in 1986 with a circulation of 5000); 'Upbeat'; 'Grassroots' (at the Cape Flats affectionately known as 'our paper') with a circulation of 50,000; 'AI-Qalam' (of the Moslim Youth Movement MYM) and 'Saamstaan', also in the Cape. Other papers and magazines are published by or on behalf of the mass democratic movement such as 'Learn and Teach', 'Out of Step' (by the

Vrijheid om te klagen 21 Er zjn in Zuid-Afrika ook nog andere media, die zich niel laen leiden door commercicle motieVcn. Er zijn (c ondergrondsc bladen, die vanuit het buitenland hot land wor(len ingelrachl, zoals 'Sechaba', 'African Communist' en 'Workers Unity', (lie zich uiteraard van dc persrestricties niets aantrekken. )c laden die in Zuid-Afrika zelf'worden gemaakt, moeten wel rekening lionden met de vele wettelijke bepalingen. Deze kranten Aijn minder athankelijk van advertenties, maar hun oplage is dan ook veel kleiner dan die van de commerciecle media en (c verspr'iding is niet grootschalig. Zij verzetten zich tegen de bestaand( l)estalnd en berichten kritisch over het regime. Hun lot hangt vaak aan een zijden draadje, maar ze hebben minder last van zelfcensumr want ze deinzen er niet voor terug om de autoriteiten le trotseren. Zij schrijven vanuit de doelstellingen van de democratisclie bewcging die gericht is op een non-raciaal, democratisch, verenigd Zuid-Afrika. Maar ze moeten, ondanks hun moedige opstelling, toch binnen het toegestane kader van de Zuidafrikaanse wetgeving blijven. Zo werd in 1986 het weekblad 'New Nation' opgericht door de Zuidafrikaanse Katholieke Bisschoppenconferen tie, SA(;BC, met als hoofdredacteur Zwelakhe Sisulu dat nu een oplage heeft van 60.000. De 'Weekly Mail' werd in 1985 opgericht als opvolger van de 'Rand Daily Mail'. Dit liberale dagblad had onthuld hoe de regering heimelijk belastinggeld had aangewend voor de oprichting van de 'Citizen', waardoor premier Vorster vroegtijdig moest aftreden. Dc eigenaar van de Rand Daily Mail, SAAN, besloot onder druk van Pretoria de krant op te heffen ondanks zijn grote oplage van ruim 100.000. Naar verluidt heeft het regime in ruil voor de opheffing van de 'Rand Daily Mail'aan SAAN een cornmerciie televisie- concessie gegund. De 'Weekly Mail' hceft cen oplage van 21.000. Verder behoren tot de kritische kranten en tijdschriften ook 'South' (dat sinds 1987 in Kaapstad verschijnt); het 'Vrye Weekblad' (het cerste progressieve Afrikaner weekblad (tat sinds oktober 1988 verschijnt); 'COSATU News' met cen oplage van 200.000; 'Work in Progress' (van 1977 met cen oplage van 15.000); 'New Era' (\'an 1986 met een oplage van 5000);

End Conscription Campaign), 'The Voice' (by the South African Council of Churches, SACC) etc. All these papers and magazines suffer less from self- censorship than the commercial media but nonetheless those are also seriouslay hampered in their daily work by the prevalent press restrictions. The minister of home affairs, Stoffel Botha, is very much annoyed by these papers. The 'alternative press', as he calls them, aims at creating an atmosphere of revolution. During a meeting with editors in September 1987 Stoffel Botha could not indicate what he exactly means by a call to revolution: 'If the facts are right, criticism (of government) can be published. But the moment you, at the same time, praise the existence of extra-parliamentary committees and say they do a better job [than the government] and praise an illegal committee which is part of the revolutionary process, you will be in hot water.' (Race Relations Survey 1987/1988, p.828) Since then South Africa is enriched with a new verb: 'stoffeled' means 'to be silenced by the State'. When in 1988 the 'New Nation' was temporarily banned, the acting editor, Gaby Tugwana, wrote: 'They banned the New Nation and damned it to silence because it dared to reflect the violence of apartheid. They banned it because it gave a voice to the voteless majority. They banned it because it articulated the aspirations of millions of the oppressed people. But the spirit of resistance it was born into remains deeply rooted in a tradition that refuses to die for as long as apartheid lives' And when 'South' in 1988 was temporarily banned, the editorial in the last issue stated: 'This may be your last edition of South... In our small humble way we have refused to compromise the truth. We have refused to be a willing partner in a conspiracy of silence taking hold in our country. We have exposed injustice, exploitation and brutal repression. We have jealously guarded our independence, to the dismay even of some extra-parliamentary groups. And, recognising the ANC as the force to be reckoned with in South African politics, today we again carry a report on the banned organisation - this time its constitutional plans for a new South Africa.' The Pretoria regime is clearly intent to silence these alternative media. These periodicals must within three days of publication deliver a copy of their publication to the minister of home affairs. He has the contents thereof examined by an anonymous committee of experts of the

'Upbeat'; 'Grassroots' (dat op de Cape Flats 'ons kocrant' wordt genoemd) met een oplage van 50.000; 'Al-QiJam' (van de Mosliln jeugd Beweging MYM) en 'Saamstaan', ook nit de Kaap. Bovendien Ajn er nog de bladen (lie uitgcgcven wordcn door of \'allwege organisaties nit de brede democratische bewcging- /oals Tearn and Teach', 'Out of'Step' van dc End Conscription Campaign, 'The Voice' (van de Zuidafrikaansc Raad \,all Kerkcn, SACC) e.d. Ook deze kranten en ti jdschriften hebbcn mindcr last van zelfcenstiur dan de connnerci0e media Illaar A j word(.11 toch ook in hun dagelijkse werk ernstig belenuncrd door de algc1licen geldende persrestricties. De minister van bitinciflandse zaken, Stoffel Botha, is bijzOnder gebcten op deze kranten. De 'alternatieve pers' zoals hij ze noeinde is er volgens hein op uit om op tc roepcn tot rcvolutic. Ti jdens cen ontmocting nict hoofdredacteuren in septenlbcr 1987 kon Stoffel Botha overigens niet aangeven Nvat Im prccies een oproep tot revoltitic is: 'Als dc feiten correct Ain, kan kritick (op de regcring) worden gepubliccerd. Maar op hct moment dat U tcgcli ' jkertijd het bestaan van buitenparlementaire commissies aanpr ' 'st en zCgt dat deze het cr beter affirengen (dan de regering), ell een onwettige commissic aanprijst, die dcel uitmaakt van lict revolutionaire proces, dan bevindt U zich in heet water'. Zuid-Afrika kent sindsdien cen nieuw werkwoord: 'gestoffeld worden' betekent 'nlonddood gernaakt wordcn door de Staat'. Toen in 1988 dc 'New Nation' een verschi ' jningsverbod kreeg schreef'de waarnemend hoofdredacteur, Gabu'rugwana: 'Ze hebben de New Nation verboden en het nionddood gemaakt oindat het blad het geweld van apartheid durfde wccrspiegcIen. ZiJ hebben bet verboden onidat het een stem gafaan de sternloze meerderheid. Zij hebben het verbodcn oindat het de aspiraties van miljoen onderdrukten ondcr woorden bracht. Maar de gecst van Ncrzet waar het in geboren Nvcrd blijff diep gewoi-teld in een traditie die weigert te Aerven zolang de apartheid bestaat.' Eli toen 'South' in 1988 een verschijningsverbod krecg stond in het laatstc nummer: 'Dit kan Uw laatste nummer van South ziin... Op onze bcscheidcn manier hebben wij geweigerd om het op em akkoordic te gooien met de waarheid. Wij hebben geweigerd om ecn gewilligc

Publications Control Board (PCB), who on the basis of secret norms decide what is unacceptable. Other periodicals such as 'SASPU National' (a students' publication), 'Free Azania' and 'The Voice' in 1987 had to submit their papers to the censorship of the PCB even before these were published. In short, freedom of the press virtually no longer exists in the apartheid republic: 'The South African press is free to complain that it is not free', according to Irwin Manoim of the 'Weekly Mail'. When the regime during the State of Emergency increased the censorship, Pretoria had to face the risk that the international community would be highly critical. However, for the men in power that risk was more than offset by the advanteges of manipulating the information by which the South African population could be kept ignorant about internal developments. By subjecting the outflow of information to the outside world to sharper controls Pretoria also counted on a softening of foreign criticism on the long run, for the international community would eventually certainly lose its critical interest in South Africa. Moreover the regime apparently was confident that it could somehow maintain the image of a comparatively free press. To that end it Booklet of the AH( which was smuggled into South-Africa in the sixties. Mmuso wa makgowa wa re tshaba. 0 tswala makgotla a rena; baetapele ba rena ba ditorokong; bang ba ganelwa go suta mo ba leng ntshe; ba bang ba ripya melala. Le ge gole jalo Congress e ya phela, e ya gola ka sephiring. Musho wa bo rankudikae, wa kgethololo o re tshaba Iobaibaio roroma dirope! Ga o batle lekgotla ya rona; baetapele ba rona ba tswadilwe melomo, ba gkaotswe maoto, ba tsentswe mo ditoronkong. Ba bangwe ba bolailwe. Le fa go ntse jalo ANC yone e ya tshela-lekunutu je le jalo! Ke motswedi wa botshelo go rona bana ba thari e ncho. Uhulumende wamabhunu uyasesaba! lmigqugquzelo yethu yachithwa, abaholi bethu bathungwa imilomo, benzelwa imingcele, kwathiwa bayodilikelwa ijele, basiwa kwagoqanyawo. Kodwa uKhongolose uyaphila, futhi uyakhula ngaphansi komhlaba. Urulumente uyasoyika! Namhlanje Umbutho We Sizwe ulityala. linkonkeli zethu zithungwe imilomo, zivalelwa ezindiwini imini nobusuku, zilahlelwa kwa nti, ziyaxhonywa ezinye zigwetyelwe ukuba zifele etolongweni. Kodwa iCongress iyaphila iyatshotsholoza phakati komzi, ithukuza engceni, iququzelela idabi lenkululeko. The government fears us! Our organisations were outlawed, our leaders banned, restricted, jailed for life, murdered. But the ANC survives and grows underground!

Klein boekje van het ANC dat in de jaren zestig Zuid-Afrika werd binnengesmokkeld. deelgenoot te zijn in een samenzwering van verzwijgen dat ons land in zijn greep neemt. Wij hebben onrecht, uitbuiting en wrede onderdrukking aan de kaak gesteld. Wij hebben onze onafhankelijkheid nauwgezet bewaakt, soms zelfs tot ongenoegen van sommige buitenparlementaire groepen. En omdat wij het ANC erkennen als de macht waarmee binnen de Zuidafrikaanse politiek rekening moet worden gehouden, brengen wij vandaag weer een verslag over deze verboden organisatie - dit keer zijn constitutionele plannen voor een nieuw Zuid-Afrika.' Het regime in Pretoria is er duidelijk op gespitst om deze media het zwijgen op te leggen. Zo moeten deze bladen binnen drie dagen na verschijning een exemplaar van hun krant of tijdschrift overhandigen aan de minister van binnenlandse zaken. Die laat de inhoud controleren door een anonieme commissie van deskundigen van de Publications Control Board (PCB), die op grond van geheime maatstaven uitmaakt wat onaanvaardbaar is. Andere bladen zoals 'SASPU National' (een studentenblad), 'Free Azania' en 'The Voice' moesten in 1987 zelfs hun uitgaven van te voren overleggen aan de censuur van de PCB.

26 needed the active participation of the predominant white, commercial mainstream press in South Africa, which after all had accepted without much ado that it had been restricted. And the international news agencies and the white foreign correspondents continued to do their work 'as usual' and in doing so helped to keep up appearances that the freedom of the press in South Africa certainly was not lost altogether.

Kortoni, er is van vri ' jhcid voor de pers in de apartlicids]-cpublick N'ri , jwel niets incer over: 'De Zindaf'rikaanse pci-s lieeft dc vrijlIcid Oni te kJagen dat zij nict vrij is', aldus Irwin Manoini van dc Weekly Mail. Toen hct regime tijdens de Noodtoestand de censtitir verscherpte, moest Pretoria wel hct risico nernen dat de internationale kritiek niet trials zott zijii. Maar (Lit risico woog voor de Wanke machthebbers kennelijk niet op tegen lict voordecl dat door de manipulatie van de berichtgeving de ZifidaFrikamise bo-volking in onwetendlicid zou kunnen worden geliouden over de birincillandse ontwikkelingen. Door ook de uitgaandc nieuwsv()orzicning aan nog scherpere controle te onderwerpen rekende Pretoria er trotiwens op dat het inet die buitenlandse kritiek of) dc langcre terniiin we] nice zou vallen orno-lat de interriationale gemeenschap de belangstc1ling voor Zuid-Af'rika op den dutir wel zou verliezen. Bovendien vertrouwde het reginie er kernich ' jk op dat het de schijii van cen zogenaamde vrije peFs desondanks toch we] zou kunnen ophouden. Daarvoor was de acticve medewerking van de overwegend blarike, conn-nerci0e pers in Zttid-Afrika noodzakelijk, rnaar die ging er immers zonder a] tc veel inorren nice akkoord dat hen beperkingen waren opgc1cg& En de internationale pcrsbureaus en de blanke buitenlandse correspondenten bleven inimers ook'gewoon' hun werk doen ell Lij hielpen daardoor ook dc schijn ophouden dat het in Ziiid-Alrika unet dc persvrijlicid nog wcI incevicl. 4. South Africans may not know everything Naturally, it is especially the South African public which suffers from the press censorship. Radio and television have always been used by the State as instruments for propaganda. The South African radio (and later the television) had never, even in the years before 1960, uttered any criticism of the traditional white racial thinking, as the South African broadcasting company had from the beginning been closely managed by the State. The broadcasts of the SABC (South African Broadcasting Company) were from the beginning and are still today characterised by unadulterated government propaganda. During the campaign for byelections in 1983 the governing National Party could dispose of 79,1% of the broadcasting time for political parties; the Conservative Party 8% and the Progressive Federal Party could dispose of no more than 5,2%. Two years later the SABC banned the music of Stevie Wonder from its programmes because this musician supports the ANC. The English language newspapers, nevertheless, have for a long time been able to print and disseminate news and opinions which have been acquired more or less independently. This happened often enough much to the annoyance of the regime which regularly reproached these media for their alleged 'lack of responsibility'. P. W. Botha even spoke in 1979 the unforgettable words: 'An irresponsible press is the greatest enemy of democracy.' And in 1987 the minister of Home Affairs, Stoffel Botha said: 'My government will not allow the South African Press to be used as an instrument of war in the hands of foreign or other aggressors. Freedom of expression will not be used in such a way that it promotes chaos, murder, confusion and revolution in South Africa.' South Africa no longer knows the minimum freedom of expression. News supply is now for 98% in the hands of the State or in the hands of white capital which for economic and/or political considerations exercise self-censorship. This has far- reaching consequences for the different population groups. Press censorship breeds ignorance and that has been called 'the greatest tragedy' of censorship: 'Whites tend to be ill-informed about black opinion and black aspirations for a different society. Censorship also operates to shield and

Zuidafrikanon mogen niet alles weten 29 Het is nattitirlijk vooral hct Zuidafrikaanse publick dat tc lilden heeft van de persbreidel. Radio en televisic A in ahijd al door de Staat gebrUikt als instrumenten voor propaganda. Van de Zuidafrikaanse radio (en later de tclevisie) was, ook in dc tild van voor 1960, helemaal nooit cen onafhankch ' jk, kritisch geluid te verwachten geweest want de Zuidafrikaanse onIroep wits \'all meet af aan altijd al stevig in handen. van de Staat. De ultzendingen van de SAUK (Suid Afrikaanse Uitsaai Korporasic) werden en worden nog steeds gekenmerkt door onvervalste regeringspropaganda. Zo bleck bij tussentijdse verkiezingen in 1983 dat de Nationale Partij 79,1 % \,an de zcndtijd kreeg, de conservatieven 8 % cn dc P.F.P. 5,2 %. Tweejaar later verbood de SAUK de niuzick van Stevie Wonder omdat deze TMISiCLIS het ANC steunt. Maar de Engelstalige kranten hebben langc tijd ondanks alles toch min ofmccr onafhankelijk verkregen meuws en meningen kunnen afdrukken en verspreiden. Dit gebeurde vaak tot ergernis \,an het regime dat aan de Zuidafrikaansc pers regelmatig verwijtcn maakte dat deze media 'gebrek aan verantwoordelijklieid' vertoonden. P.W. Botha sprak in 1979 zelfs de onvergctelijkc woorden: 'Ecn onvcrantwoordclijke pers is de grootste viiand van de democratic.' En in 1987 zei de minister van binnenlandse zaken, Stoftel Botha: 'Mijn rcgcring zat niet toestaan dat de Zuidafrikaansc pers gebrnikt wordt als ecn oorlogswapen in de handen van bUitC11landse ofanderc agrcssors. Vri ' jheid van meningsuiting Lai niet zo gebruikt worden dat het chaos, inoord, verwarring en revolutic in Zuid-Afrika bevordcrt.' Daarom is er in Zuid-Afrika gcen vrijheid \,an meningsuiting meer. De nieuwsvoorziening is nu zelfs voor ongeveer 98% of in handen van de Staat of in handen van blanke kapitaalsbelangen (lie uit economische cn/ofpolitieke overwegingen zelfcenSLIur plegen. Dit heeft ingriipende gevolgen voor de vcrschillende bevolkingsgroepen. Perscenstiur schcpt onwetendheid en. dat is wel 'de grootste tragedic' \,an de censuur genoemd: 'Blanken ziin vitak slecht geinformeerd over zwarte opvattingen en zwarte vcrIangens naar cen andere samenleving. protect white South Africans from many of the unpleasant truths about the conditions under which the majority of the population are living and the root causes of anger and discontent. Censorship also serves to preserve prejudices, myths and misconceptions which have nurtured over many decades.' (Human Rights and Repression in South Africa, 1989). The white voters of the government party and the white supporters of the traditional apartheid are reassured and soothed by the lack of news about internal developments in South Africa: 'no news is good news'. For the other part of the South African population censorship increases the feeling of alienation in one's own country. South Africans who sympathise with the democratic movement feel they are more and more isolated from the internal developments in South Africa. For it becomes increasingly difficult to keep abreast of what is happening nationally; of what countrymen experience and of what other South Africans do or do not. Press censorship also results in a drastic limitation of information from abroad and in a prejudiced colouring of the international news. South Africans are thereby isolated from developments in the Frontline States. Life in those countries differs considerably from what South Africans may read, hear and see. The regime wishes its white supporters to see life on the other side of the apartheid fence depicted as miserable. Pretoria wishes to make South Africans believe that in the neighbouring countries the population is weighed down by a despicable black regime which is despotic and inversely racist. 'Whites are suffering there', that is the message which is hammered into their heads. The press restrictions in South Africa have therefore surely serious consequences for the present-day and for the future South Africans: 'The long-term effects of a restriction on the flow of information, news and comment are particularly alarming. South Africans will no longer be aware of political and economic realities in their own country. And at a time when South Africa faces fundamental change, it is essential that there is informed debate about the form which that change will take. Without this many will be unable to participate in and adapt to such change.' (Amanda Armstrong in South African Review 4, 1987, p.21 2).

De censitur werki ook als beschcrining voor blankc Zuidafrikanen tegen de vele onaangenanic waarlicclen over de lcvcnsOn)standigheden van de rneerderhcid van de bevolking ell de diepere oorzaken van hun woede en onvrcdc. Ccristiur dient ()in de traditionele vooroordelen, nrythen en misvattingen in stand Ic houden.' (Human Rights and Repression in South Africa,1989). De blanke kiezers van de regeringspartij en de blanke aanhallgers van dc traclitioncle apartheid wordcii gerustges(eld door lict gebrek aan nicuws over de ontwikkelingen in eigen land: 'geen nieuws is goed nieums'. Bij het andere (Ice] van (IC ZLlidafrikaanse bevolking werkt de persbreidel vervreenicling in dc hand. De Zuiclafrikanen, die cle democratische bcweging cen goed hart toedragen, voelen zich door de persccl]Sllttl-,jLliSt Steeds 111CCr Vel vreemden \,all de ontwikkelingcn in Zuid-Afrika. Want het wordt steeds i-nocilijker om op de hoogte te blipen vall wat er in het eigen land gebeUrt, van wat landgenoten overkoint en vall wat andere Zuidafrikanen doen of nalaten. De persbreidel heeft ook nog to( gevolg (tat de infortnatic nit lict buitenland drastisch beperkt en geklcurd wordt. Daardoor worden de Zuiclafrikancn bovenclien nog geisoleerd van ontwikkelingen in de Frontlijnstaten. Het leven claar verschilt aanzienlijk van wat cle Zuiclafrikanen mogen lezen, horen en zien. I let regime wit voor zijn blanke aanhangers het leven aan de andere kant van cle apartheidsgrens af'schildercn als rniserabcl. Prctoria wit de Zuidafrikaanse blanken doen geloven dat in de butirlanden cle bevolking gebukt gaat onder cell verwerpelijk regime (tat clespotisch is en. orngekeerd racistisch. 'Blankcn hebben er geen leven', zo is de boodschap die er in wordt gestampt. De persrestricties in Zuid-Afrika hebben claarom zcker ernstigc gevolgen voor de Zuiclafrikanen van nu en in de tockonist: 'De lange-tertniin effecten van cell inpcrking van de stroom iDformatie, nieuws en commentaar /-iin in het bijzonder alarmerend. Zuidafrikanen zijn niet langer op de hoogte van de politieke en economischc werkelijkllcid van hun eigen land. Eli in een ti-id waarin ZLlid-Afrika voor ftindamentele veranderingen staat, is het essentieel dat er gedegen discussie plaatsvindt over cle vorm van die veranderingen. Als die er nict is zuIlen velen niet. kunnen deelnemen aan zulke veranderingen en zich daaraan niet kunnen aanpasscn.' (Amanda Armstrong in South African Review 4, 1987, p.212)

5. The battle for the soul The South African minister of Defence Magnus Malan often talks about 'the battle for the soul of the people', which is being waged in the 'frontal attack' on the white minority. Opponents of apartheid could agree with him to some extent: the battle against apartheid must indeed be fought in the brains and the hearts of the people who until now have supported the minority regime. They must be informed about the actual situation in South Africa. These people must begin to realise how much this regime represses its own population in its own country. Since the beginning of the Emergency in 1985 at least 4000 people have been killed in South Africa. More than 50,000 people have been detained for some time without trial, of whom 15,000 were younger than 18 years. In detention 67 people died. In the past ten years more than 1000 people have been sentenced to death and hanged. About 290 people are presently in death row awaiting execution, of whom 80 on account of political activities. Since 1945 more than 50 democratic organisations have been banned. At least 3,5 million people Arrested at a protest meeting in Athlone, Kaapstad 1986.

De strijd om do mening Gearresteerd bij een protestbijeenkomst in Athlone, Kaapslad 1986. Foto: Gideon Mendel De Zuidafrikaanse minister van defensie Magnus Malan spreekt vaak over 'de strijd om de ziel van het Volk', die gevoerd wordt door de 'frontale aanval' op de blanke minderheid. De tegenstanders van de apartheid zullen dat voor een deel wel met hem eens kunnen zijn: de strijd tegen de apartheid moet inderdaad ook worden uitgevochten in de hersens en de harten van de mensen die nu nog het minderheidsregime steunen. Zij moeten worden geinformeerd over de werkelijke toestand in Zuid- Afrika. Deze mensen moeten gaan beseffen hoezeer dit regime de bevolking in het eigen land onderdrukt. In Zuid-Afrika zijn sinds het begin van de Noodtoestand in 1985 minstens 4000 mensen gedood. Meer dan 50.000 mensen zijn zonder vorm van proces gedurende enige tijd gedetineerd, waarvan 15.000jonger dan achttienjaar. In detentie zijn 67 mensen gestorven. In de afgelopen tienjaar zijn meer dan 1000 mensen have been forcibly removed from their dwellings and deported to the socalled homeland. The yearly cost for the maintenance of apartheid is estimated at almost R 4 billion. The whites who until now have supported the minority regime must also be informed about the actual situation in the neighbouring countries. South African aggression against the Frontline States in the past eight years has claimed the lives of 900,000 people (Human Rights and Repression in South Africa, 1989, p.82). The cost of this war amount to at least $ 35 billion. Press censorship must prevent that the white supporters of the South African regime are truly informed about the real situation. They must be protected against this type of news which is disagreeable to the regime. At the same time the socalled 'Laager-mentality' of the Afrikaner Boers must be strengthened: influences from outside one's own camp should be presented as hostile. And so the whites with this laager-mentality can remain in their own closed society completely ignorant about the internal unrest and about the havoc caused by South African aggression against the neighbouring countries. Press censorship sees to it that these ignorant whites do not have to bother about correcting their fossilized opinions. ter dood veroordeeld en opgehangcn. Er zitten ongcvecr 290 nicnsen ill de dodencellen te wachten op cxccutic, waarvan 80 wegens politieke activitciten. Sinds 1945 7iin nicer dan 50 denlocratische organisaties verbodcn. Er zijn ininst- cus 3,5 milljoen mensen inet geweld Llit 111111 WOllillg VCI-Wi ' jdCrd ('11 gCdCPOrICcrd naar de zogenaamde thuislanden. Dejaarlilkse kosten voor handhaving van de apartheid worden geschat op bijna 4 miIjard Rand. De blanken die nu nog het minderheidst-egune steutlen mocten ook worden geinfOrmeerd over de werkcIijkc toestand ill dc bum-landen. Zo heeft de agressie tegcn de front-Iijnstaten ill dc afgc1open achtjaar aan 900.000 mensen het leven gckost (I funian Rights and Repression ill SOLIth Africa, 1989,1).82). De kosten vall deze oorlog bectragen tenminste $ 35 mil ' jard. De perscensitur en dc persbreidel mocten voorkomen (tat de blanke aanhangers van hct reginic kennis krijgcn van de werkelijkc toedracht. Zij mocten beschcrind worden tcgen dit soort nicuws dat het rcgime onwelgevallig is. Tegeli ' jkerti ' jd moct de zogenaamde 'Laager-mentaliteit' van de Afrikaner Boeren worden verstcrkt: invIoeden van buiten het eigcn kamp worden voorgesteld als vijandig. Eli zo kUllnen de blanken met deze laagermentalitcit ill hun eigen gesloten samenleving onwetend bIijvcll over de binnenlandsc onrust ell over de Zuidafrikaansc agressie tegen de buurlanden. Het is de perscenSLlur die cr voor zorgt (tat deze onwetendc blanken hun verstarde opvattirlgeii niet hoeven te wijzigen.

6. The news is coloured The South African regime itself creates news and with it manipulates the internal and the outgoing flow of information. The regime can do so at its own discretion with the aid of legislation and through the existing media, the news agencies, international press bureaus and the foreign correspondents. This disinformation is much more refined than the naive propaganda of the glossy government magazines. This disinformation is much more dangerous than the transparent state propaganda through the South Africa state radio and state television. After the Sharpeville massacre in 1960 Pretoria decided to strengthen its Department of Information. In 1949 only R 100,000.- was budgetted for this Department; in 1968 this amount had grown to R 4,159,000.and for 1988-89 the Department is budgetted for R 31,600,000.-. The South African disinformation campaigns make use of modern techniques from the commercial advertising industry and of sympathisers in the Western world of commerce, industry, journalism and government. The British Anti- Apartheid Movement, AAM, strongly condemned the South African propaganda in 198 1: 'It is without doubt the world's most carefully planned campaign of mass indoctrination, beside which the racial propaganda campaigns of the late dr. Josef Goebbels pale into insignificance.' (Sechaba, April 1989, p.13) The South African disinformation campaigns are aimed at imprinting upon the public inside and outside South Africa certain terms and notions which show the government's policies in the best possible light and obfuscate the true reality behind them. In this way, for instance, the parliamentary elections are commonly referred to as 'general elections', whereas the majority of the South African population are expressly excluded from them; at most one could speak of 'limited elections for minorities. Another example: South African aggression against the neighbouring countries is commonly referred to as 'defensive action' or 'self- defence'. The shooting (and killing) of schoolchildren by the police is presented as 'maintenance of law and order'. Army activities and police action in South Africa and Namibia are generally described as aimed at 'law and order', whereas according to the definition of terrorisme (application of violence to terrorise the civilian population in order to realise certain aims) these could be rightly seen as acts of 'state-

Hot nieuws wordt biigeklourd 37 Het Zuidafrikaanse regime maakt ook zelhiog ificuAvs ell matilpu1ccrt daarmee de bintien- ell bulteiflandsc hif'OrIllatiesti-oolil. Dat kan het regime naar eigeii goeddmikeii docii mcl bellulp vall dc wetge-ving en via de bestamide media, dc pci-sburcaus en dc buiteii1andsc correspondenteii. Deze des-informatic is Nvel geraII fincerder dati dc nafeve propaganda van dc fraai ititgevocrde regeringstijdschriften. Deze des-infOrmatic is vc(A gevaarli ' jkcr dan de doorzichtige staatspropaganda via dc Zifidafrikamise staatsradio ell de staatstelevisic. Na fict bloedbad ill Sharpevilic ill 1960 besloot Pretoria het Departemem van Voorfichtiiig te vcrsterkcn. In 1949 werd daar nog slechts R 100.000 voor uitgctrokken, ill 1968 was dat bedrag al opgcl()I-)eji tot R 4.159.000 cn voor 1988-89 is R 31.600.000 begroot. De ZUidafrikaanse des-itif'()riiiatieciiiiij) igii( s makcii gcbruik \,an modertie technieken uit de reclame-industric ell vail syllipathisanten in de 'Alesterse wereld \,all halide], indUstricjournalistick en regeritig. De Britse Anti- Apartheidsbewegitig AAM heeft de Zuidafrikaanse propaganda in 1981 fel veroor(Iceld: 'Het is zoiider twi ' jf'el de nicest zorpuldig geplande cii grootschalige indoctrinatiecampagnc ter wereld, waarbi ' j de campagnes van rassenpropaganda van wijlen dr. josef Goebbels verbickcil.' (Sechaba, april 1989, p. 13). De desinformatiecampagnes \,all Zuid-Afl-ika A ' jii cr op gericht om bepaalde begrippen en termen in binncn- cii buitcIllaild illgeburgerd te kr ' jgen. Zo wordt bijvoorbeeld stelseltnatig gcsproken over 'de algemene verkiezingen' terwi ' jI toch dc mccrdcrheid van de ZLlidafrikaanse bevolking daarvan uitgesloteii is en er dus hoogstens sprakc kan zijn -,all 'beperkte verkic/ingen voor mindcrheden'. Zo wordt de Zuidafrikaansc agressic tegen dc buurlanden stelselmatig voorgcstcId As 'defensieve actic' of"z(-]I'V(-r(lediging'. Zo wordt het doodschieten van schoolkiii(Icren door de politie xoorgcstcId als 'ordehandhaviiig'. Zo wordt in het algemeen het optreden van Icger en politic in ZLlid-Afrika (en Namibi ) onischrevcn als gericht op 'ordc en rust', tcrwiJI het volgcns de gaiigbare definitic als 'staatsterrorisme' kan worden beschouwd (terrorismc As het toepassen van geweld om de burgerbevolkhig schrik aan te.jagen tell cindc belmalde docleindeii terrorism'. There are more examples: the ideas living within the progovernment white society are presented as the product of 'Western, Christian civilisation', whereas the apartheid ideas show clear signs of resemblance with fundamental characteristics of anti-democratic ideologies such as Fascism and Nazism. The regime dismisses the notion of /racial hatred', but in doing so Pretoria does not refer to apartheid, but to 'the hatred against the white government'. Discrimination is presented as 'white democracy'; whereas the ideals of the democratic movement in South Africa is labelled as 'communism'. In this way the supporters of the regime are daily confirmed in their prejudices by newspapers, radio and television. At least a counteroffensive would be needed daily to offer sufficient counterweight to this indoctrination. But even with a daily counter-offensive it would be an uphill task, for the white minority has been daily exposed to poisonous thinking from the cradle onwards. Meeting of the neo-Nazi Afrikaner Weerstand Beweging (African Resistance Movement), Pretoria 1987. te verwezenlijken). Zo wordt het denken binnen de regeringsgezinde blanke samenleving voorgesteld als voortgekomen uit de 'westerse, christclijke beschaving', terwijl het apartheidsdenken juist kenmerkende overeensternming vertoont met antidemocratische ideologi n als fascisme en nazisme. Zo wijst het regime hct begrip 'rassenhaat' scherp van de hand, maar daarmee bedoelt Pretoria nict de apartheid, maar de 'haat tegen de blanke regcring'. Discriminatie wordt voorgesteld als 'blanke democratie' terwijl het strevcn van de democratische beweging in Zuid-Afrika wordt bestempeld als 'communisme'. Op deze manier worden de aanhangers van het regime dagelijks via krant, radio en televisie vcrsterkt in hun vooroordelen. Er is op zijn minst een dagelijks tegenoffensief voor nodig om afdoende tegenwicht te bieden tegen deze indoctrinatic. Maar zelfs met een dagelijks tegenoffensief zal dat een hele opgave zijn, want dc blanke minderheid is eigenlijk al vanaf de geboorte dagelijks blootgesteld aan het vergiftigde denken. Foto: Trevor Samson Bijeenkomst van de neo-nazistis(he Afrikaner Weerstands Beweging, Pretoria 1987.

7. And that goes for foreigners too The South African regime purposely disseminates such veiled vocabulary in and through the media. To pull the wool over the eyes of its own subjects, but also to put the outside world on the wrong track. As such the danger exists that the South African propaganda is unwittingly also distributed in and through the Western media as the factual and objective truth. The international news agencies which also have their branches in South Africa and which want to continue operating from there are likewise subjected to the extensive restrictive press censorship. They also are exposed to the manipulation by disinformation in the same way as the South African media. That in itself alone is sufficient to restrict the news outflow abroad and to colour the contents thereof. As a result the outside world does get an incomplete and distorted picture of the real situation in South Africa. Drawing/Tekening: Kafak, 1986 But that is not all: besides by the legally prescribed press censorship the news agencies and the foreign correspondents in South Africa are also limited in their freedom of movement. There are, after all, many written and unwrittenlaws and customs which regulate and control the social intercourse between the population groups - it is therefore for a white foreign journalist not easy to get to know what in actual fact is happening in the black townships. It is consequently impossible for public opinion outside South Africa to be kept completely in the know through the correspondents and the news agencies. According to the editor of the 'Weekly Mail', Anton

En do buitonlanders ook Met 41 Dergelijk versluiercnd taalgebruik wordt. door lict. ZuAlf'rikitanse regime bewust in dc media uitgezaaid. Oni cle cigen bevolking cen rad voor de ogcn te drailien, maar ook om de buitenwereld op het verkeerde spoor te zeacn. Daardoor bestailt lict. gevaill- (lilt ook in de Westerse media de Zuidafrikaanse propaganda wordt doorgegeven als de objjccticvc waarlicid. De internationale pcrsbureaus, die ook in Zifid-Atrika hun rcdactickan tore n hebben en van claaruit, willen bIijvcn opercren, zijn onderworpen aan de uitgebreide beperkende perscellstlur. Ook zij staan bloot aan dezelf'de manipulatic door des-ini'Ormatic als de Ztiidafrikaanse media. Daardoor alleen al wordt de nleUwSvoorziening naar hct bl-litenland beperki en gekleurd. Als ffevoIg daarvan krijgt het buitenland cen onvolledig en vertckcn(6)ccI(,l, van de werkelijke situatie in Zuid-Aftika. Maar er is nog meer: behalve door de weLtcli ' jk voorgeschreven perscensLiur worden dc pcrsbureaus en de buit-crilandse correspondenten in Ztiid-,Afrika ook nog beperkt, in hun bewegingsvrijhcid. Want cr zijn talrijke geschreven en ongeschreven wetten die de orngang tussen de bcvolkingsgroepen regelen en beheersen, hct is zodoencle voor een blanke bl-litenlandse.journalist. Iliet cellvoudig om te weten te komen wat er in feite in dc marte woongebieden gebeurt. De publieke opinie buiten Alid-Afrika wordt clan ook via de corresponclenten en de persbUraus slechts onvollcdig op de hoogte gehouden van de werkelijke situatic. Volgens de hooftlredacteur van de 'Weekly Mail'Anton Harber is de Zuidaf'rikaanse censum, tragisch genocg het meest effectief'gebIcken in het buitenland: 'Ze Ain er in geslaagd om het verhaal te laten verdwiinen van dc televisieschermen en van dc voorpagina's van dc kranten in de hele wereld. fict, verhaal in Zllid-Mrika is in de laatste driejaar niet veranderd. De tragedie en het. belang %,all het. verhaal AjIl nog steeds hetzelldc ills dric, vier aar geleden toen het dagehiks nieuws was. Maar de Zuidafrikaansc censmir is er in gcslaagd om het te verwijdcren in lict buitenland.* (TV-docnincritaire 'Out of' Sight, Out of'Mind', 1989)

Harber, the South African censorship has tragically enough proved to be most effective abroad: 'They have succeeded in removing the story from the television screens and from the frontpages of the newspapers and networks around the world. The story in South Africa has not changed in the last three years. The tragedy and the importance of the story is just the same as when it was daily news, three, four years ago. But the South African censorship has succeeded to remove it from the international focus.' (TV-Documentary 'Out of Sight, Out of Mind', 1989). The information outflow reaching the outside world through the officially permitted, recognised media channels cannot by definition be truthful. That information will of necessity usually be distorted and unreliable or blatantly wrong. 'It is significant for the propagandistic ability of South Africa that the press censorship is such that most readers do not even realise it and that even most foreign journalists who work under the censorship measures hardly think about it and will answer that it does not interfere with their work', according to the authoritative British journalist Victoria Brittain of 'The Guardian'. In the Irish television documentary 'Out of Sight, Out of Mind' of 1989 she says: 'The Western media have caved in to the censorship in a what I think is a very scandalous manner.' Processing the news coming out of South Africa therefore requires extra care by the journalists here. Usually journalists claim that they have to work under pressure of time as they have to report, moreover, about diverse items from all corners of the world. Yet with regard to the news coming out of South Africa they should display an extra dose of healthy distrust.

De informatie die via de officiecl Iocgclatcn, crkcndc mediakanalen het buitenland bereikt, kan per dclinitic nict waarlicidsgctrotiw ziin. Die informatic is mecstal verickcrid en onbetrolmWar of'ronduit on ' juist. 'Het. is tekenend voor de propagan (list i schc vaardigheden van Zuid-Afrika dat de perscensitur zo geregeld is dat dc niecste Iczers zich er niet ecris \,an bewust A ' in en dat zell's de mccste buitenlandsejournalisten die onder de censtrurnmatrcgelen werken er natmelijks over nadenken en clesgevraag(l zullcn zeggen dat het hun werk niet beinfloccIt', stelt de gezagliebbende Britse journaliste Victoria Brittain van dc EngcIsc krant "I'lic Guardian'. In de Icrse televisie-documentaire 'Out ol'Sight Out of'Mind' van 1989 zcgt Lij: 'De Westcrsc media zijn werkeliJk gezwiclit voor (Icze censtuir op een volgens mij schandalige manier'. Het verwerken van het niCUWS Uit Zuid-Afrika vercist dan ook extra zorgvuldigheid van dejournalisten hicr.journalisten werken doorgaans onder druk van de tijd en zij mocten vaak over uiteenlopende onderwerpen in korte tijd berichten, maar zij zoudcnjuist ten aanzien \,an het nieLIWS dat afkomstig is itit ZuidAfrika een flinke closis gczond wantrouwcn aan de dag moeten leggen.

44 8. Western media and South Africa In Southern Africa a war is being waged at more than one front and with a diversity of means. In the Western news coverage, however, apartheid is sometimes still seen as the policy which may be abhorrent but all the same it seeks a solution for 'the tragic racial conflict', which should not be allowed to lead to a 'race war'. It is sometimes assumed in the West that such a 'race war' is in the future inevitable, since a number of 'races' are forced to live together within the confines of the South African border. Essentially, however, the problem in South Africa is not one of inevitable conflict or war in the future, but the problem is that the system of white racism and domination here and now continues to resist aggressively the values of democracy as voiced by the majority of the population. A number of Western journalists and a number of Western politicians still assume automatically that the Pretoria regime, despite its despicable character, should still be considered as a legitimate government. Yet this minority regime has long since lost its legitimacy; the General Assembly of the United Nations resolved in 1976: 'the racist regime of South Africa is illegitimate and has no right to represent the people of South Africa' (Resolution 3411 G(XXX) of 1976, with 101 votes in favour, 15 against and 16 abstentions). In international law the South African regime can no longer be considered as the legitimate representative of the South African population. For the South African regime is actually waging war against its own subjects through legislation, justice, police and army. The privileges of the white minority are maintained through state terrorism and that is, like apartheid itself, a crime against humanity. The situation in South Africa is moreover seen as a threat to international peace and security. That was also one of the reasons why the Security Council of the UN banned the export of arms to South Africa. The Pretoria regime has lost its legitimacy in international law, while at the same time the international community has recognised that, according to legal principles, the people of South Africa are fully justified in rebelling. The national liberation movement is seen as the 'authentic representative of the overwhelming majority of the South African people',

Do Westerse media on Zuid-Afrika 45 In Zuidelijk Afrika woedt ecii oorlog (lie of) ineci-derc fronten en met uiteenlopcnde middelen wordt gcvoerd. Maar in de ANcsterse berichtgeving wordt de apartheid sonis nog gezien als de politick dic naar cen oplossing zockt voor 'het tragischc rassenconflict', dat nict rnag uitmonden in een 'rassenoorlog'. Daarbij wordt er in het Westen soms van uitgegaan dat Ae rassenoorlog' onvernlijdelijk is, onidat mcerdere 'rassen' binnen de Zifidafrikaansc grenzen gedwongen zi ' jn samen tc wonen. Maar in wezcn gaat lict in Zuid-Afrika om het systeem van racisine dat zich agrcssief'N'crzet tegen de waardcn van de democratic. Een decl van de Wcstersejournalistick en van de Westcrse polltick gaat er nog steeds -van uit dat het regime in Pretoria cen wettige regering is. Toch heeft dit minderheidsreginic A ' n legitimiteit allang verloren; de Algernene Vergadering van de Vercnigdc Naties sprak zich in 1976 daarover uit: 'het racistische regime van Zuid-Afrika is illegiticin en hcelt geen recht er op om het volk van Zuid-Afrika te vertegenwoordigen' (ReSOILItic 3411 (;(XXX) van 1976, met 101 stemillen voor, 15 tegen en 16 onthoudingen). Het Zuidafrikaanse regirne kan in het volkenrecht nict langer worden beschouwd als de wettige vertegenwoordiger van de Zuidafrikaanse bevolking. Want het ZUidafrikaanse regime voert feitclijk oorlog tegen de eigen onderdanen met behulp \,an wetgevingJUStitiC, politic en leger. De bevoorrechting van de blanke ininderhcid wordt in stand gehouden met behulp van staatstcrrorisme cn dat is, evenals dc apartheid zclf" een misdaad tegen dc mcnsclijkheid. Bovendien wordt de situatic in ZUid-Afrika in de internationale gerneenschap gezien als een bedrciging van de internationale vrcdc en veiligheid. Dat was ook de rcden waarom de Vcilighcidsraad van de VN wapcnUitvoer naar Zuid-Afrika heeft verboden. Het regime in Pretoria heeft in het volkenrecht ziin legitimiteit verloren, terwiji tcgelijkertijd door de internationale gemeenschap wordt erkend dat aan hct volk \,an Zuid-Afrika 'het goed recht van opstand' toekomt. De nationale bevrijdingsbeweging wordt gezien als de 'authenticke vertegenwoordiger van de overweldigende meerderheid van het Zuidafrikaanse volk', dat het which is entitled to the 'inalienable right to self-determination'. (Kader Asmal in 'The National Question in South Africa', 1988, pp. 126-131) This illegitimate regime in fact continuously controls which news may be disseminated by the news agencies and by the foreign correspondents. The rest of the world therefore gets a one-sided if not distorted picture of South African reality. A more balanced news coverage of South Africa could be obtained by paying more attention to news emanating from the democratic movement (UDF and COSATU and others) and from the ANC. That means also recognition of the ANC as the mass movement which the regime is waging war against. From this recognition of the war situation in South Africa those Western media which reach into white South Africa could play a very important role. Large groups of whites in South Africa are daily reached by the radio broadcasts of a.o. BBC World Service, Deutsche Welle and Radio Netherlands. As there is a war going on in South Africa, the foreign journalists reporting from South Africa should be regarded as war correspondents. According to the prominent South African journalist Benjamin Pogrund they may be expected to report on the true state of affairs. That implies that they should not comply with the press restrictions which are decreed by the belligerent power and which aim at hiding or at least veiling the truth. In order to do their work well, the foreign correspondents will have to run certain risks. That means in the South African conditions that they at least run the risk of being arrested. They also risk seeing their work permit revoked on account of violating the press restrictions. If the foreign correspondents would do their work in a 'normal' professional way, as they would do at home, thus ignoring the South African press-restrictions, they would certainly embarrass the South African regime. After all, Pretoria could not possibly deport all foreign correspondents, for then South Africa would turn overnight into a 'second Albania'. And from within the Western countries more activities could be undertaken against the unparallelled press censorship in South Africa. Western journalism and politics could perhaps unite in their protest, e.g. by working for the removal of the South African press attaches from the South African diplomatic missions in Western countries. Moreover, the existing alternative media in South Africa could do with more financial and technical-material support.

I onvervreenidbare recht van zellbeschikking' tockonit. (Kader Asmal in 'The National Question in South Africa' 1988, pp. 126 -131) Dit onwettige regime bepaalt in feite welk niettws cr door de persbureaus en door de buitenlandse correspondcnien Inag worden doorgegeven. Voor een evcnwichtig nicuwsbceld over Zuid-Afrika zou kunncn worden gezorgd door nicer aandacht Ic hebben voor het nicuws dat alkonistig is uit dc democratischc bcweging (UDF en COSATU e.a.) en uit het ANC. Dat betekcrit ook erkerming van het ANC als de brede rnaatschappelijke bcwcging, waartegen het regime oorlog vocrt. Vanuit de erkenning van de oorlogssituatie in Zuid-Afrika is de rol van dc Westerse media dic blank Zuid-Afrika bereiken belangrijk. De radio- uitzcn(lingen van o.a. de Wereldoniroep en de BBC World Service bereiken grote groepen blanken in Zuid-Afrika. Aangezien er in Zuid-Afrika sprake is van oorlog, mocten de buitenlandsejournalisten die vanuit Zuid-Afrika berichten beschouwd worden als oorlogscorrespondenten. Volgens de voor aanstaande Zuidafrikaanse.journalist Ben ' jainin Pogrund mag vari hen verwacht worden dat zij over de ware toedracht rapporteren cn dat zij zich niet houden aan de pcrsrestricties die door het regime (de oorlogvoerende partij) ZijII Uitgevaardigd en die.jnist tot doe] hebben orn de ware toedracht te v(,rzwijgen ofminstcris te verhullen. Orn hLIII werk goed te kunnen doen, zuIlen dc buitenlandse correspondenten risico's mocten ]open. Dat betekent in dc ZUidafrikaanse verhoudingen dat zij rninstens het risico lopen gearresteerd te worden en dat zij ook de kans lopen wegens overtreding van de persrestricties geen vericnging van hL111 Werkvergunning tc krijgen. Ecn dergelijke 'normale' professionelc opstelling van buitenlandse correspondenten ZOU het Ztiidaf'Fikaanse regirne danig in vcrlcgenheid brengen. Pretoria zou onmogelijk alle buitenlandse correspondentcn kLI1111CII UitWijzcn, want clat zou van Zuid-Afrika'ecn twecde AlbaniC maken. En varmit het Westen zouden dejournalistiek en de politick misschien wat meer kunnen protesteren tcgen de onge&enaarde persmaatregelen in Zuid-Afrika, door bijvoorbeeld te ijveren voor de verwijdering van de Zuidafrikaanse persattacheS Uit de Zuidafrikaanse diplornatiekc rnissies in de Westerse landen. De bestaandc alternatieve media in Zuid-Afrika hebben bovendien behocfte aan financiMe en tech nisch-materii le steLm.

9. Radio Freedom The liberation of South Africa will only be achieved when all democratic forces in that country can be mobilised. That is what the ANC from its inception in 1912 (five years before the Russian revolution) actually has been working for. An important role in that mobilisation of the South African people is played by Radio Freedom, the resistance radiostation of the ANC. Radio Freedom was founded because the ANC wanted its own ideas disseminated among the South Africans. The liberation movement had been banned by the white regime in 1960; since then the South African media (which were supposedly free) were not allowed to pay attention to the aims and purposes of the ANC. But even before that fateful year it was not so easy for the ANC to get its ideas publicised. For the South African broadcasting system was (as it still is) firmly controlled by the minority regime and thus, also during its legal existence, the ANC had been virtually banned from a major flow of information to the people of South Africa. Due to the banning of the ANC in 1960 this liberation movement also lost the channels of the commercial mainstream media in South Africa. It is true, the ANC can count on a less hostile attitude on the part of the true opposition press, but due to the press restrictions the ANC may not be quoted in the alternative media which belong to the mass democratic movement in South Africa. Radio Freedom was originally a real underground radiostation which operated from within South Africa itself. In the first broadcast the main speaker was ANC- leader Walter Sisulu. These broadcasts abruptly came to an end when Mandela, Sisulu and others were arrested at the Rivonia-farm in 1963. Radio Freedom then resumed its broadcasts only in 1967, but this time from outside South Africa - Radio Freedom is broadcasting from the national studios in Zambia, Angola, Tanzania, Ethiopia and Madagascar. It soon became apparent that there was indeed a need among the South Africans to listen to the broadcasts of Radio Freedom: bringing news that the SABC did not give; with moral support for the resistance against apartheid and also with popular freedom songs, which often could only become popular in South Africa after having been broadcasted by Radio Freedom. Since the beginning of the Emergency in 1985 the media in South Africa have been even further restricted and it has now become quite

Radio Freedom 49 De bevrijding van Zuid-Afrika kan alleen bereikt worden als alle democratische krachten in dat land kunnen worden gemobiliseerd. Dat hceft het ANC vanaf zijn oprichting (vijf'jaar voor de Russische revolutie) altijd al voor ogen gestaan. Een belangrijke rol in de mobilisatie van het Zuidafrikaanse volk speelt dc verzetszender van bet ANC. Radio Freedom werd opgericht omdat het ANC zijn eigen opvattingen bekend wilde maken aan het Zuidafrikaanse yolk. Het ANC was immers in 1960 door het blanke regime in Pretoria tot een verboden organisatie verklaard; sindsdien mocht aan de opvattingen van het ANC geen aandacht meer worden gegeven in de Zuidafrikaanse media, die toen nog 'vrij' heetten te zijn. Maar ook daarvoor al konden de opvattingen van het ANC niet onbelemmerd verspreid worden in Zuid- Afrika. Want de Zuidafrikaanse staatsomroep was stevig in handen van het minderheidsregime en daardoor had het ANC ook al in zijn legale bestaan van 1912 tot 1960 een achterstand in de informatiestroom naar het Zuidafrikaanse yolk. Door bet verbod van het ANC in 1960 had deze bevrijdingsbeweging ook geen toegang meer tot de commerciele Zuidafrikaanse media. Daar komt nog bij, dat bet ANC misschien wel kan rekenen op minder vijandigheid van de oppositie- pers, maar het ANC mag volgens de Zuidafrikaanse persrestricties toch ook niet aan het woord worden gelaten in de alternatieve media die behoren tot de brede democratische beweging in Zuid-Afrika. Radio Freedom was oorspronkelijk de ondergrondse verzetszender die vanuit Zuid-Afrika zelf uitzond. In de eerste uitzending werd het woord gevoerd door de ANC leider Walter Sisulu. Aan deze uitzendingen kwam een eind toen Mandela, Sizulu en anderen gearresteerd werden op de Riviona boerderij. Al gauw bleek dat er bij de Zuidafrikaanse bevolking inderdaad behoefte was aan de radiouitzendingen van Radio Freedom: met nieuws dat door de SAUK niet werd gebracht; met morele steun voor het verzet tegen de apartheid en ook met de populaire vrijheidsliederen, die vaak dank zij de uitzendingen van Radio Freedom gemeengoed konden worden in Zuid-Afrika. Sinds bet begin van de Noodtoestand in 1985 zijn aan de media in Zuid-Afrika nog verdergaande beperkingen opgelegd clear that freedom of the press no longer exists in South Africa. The more rigorous press censorship in South Africa was made, the more important the role of Radio Freedom has become. Radio Freedom naturally aims first and foremost at bringing the news, that is forbidden in South Africa. Moreover Radio Freedom aims at mobilising the majority of the South African population to resist apartheid and to hearten them. Over and above this Radio Freedom wishes to play an important part in the battle for the minds among white South Africans (something that also could be undertaken by other foreign media which broadcast to South Africa, like the BBC-World Service, Deutsche Welle and Radio Netherlands). That is incidentally more than just filling in the gaps of the news supply, caused by press censorship. It is also a matter of counterbalancing the South African disinformation. Drawing/tekening: Aart Clerkx 1988 en het is nu duidelijk (tat er in Aiiid-Afrika geen vrijec pcrs hestaat. Hoc strenger dIC perscensiinr ini Ztid-Afrika, (les le groter wordt ook het belang van Radio Freedom. Radio Freedom heeft uiteraard in de ecrste plaats to( docd ]et verschaffen van nicuws, (tat in Ztid-Afrika verhoden is. Bov'eidien heeft Radio Freedom tot doe] de mecerderheid van de laidafrikaanse bevolking te m()biliseren tot v'crzet tegen dc apartheid en hen cen hart onder de riem te steken. Daarnaast wit en kan Radio Freedom ook cea belangri 'jke rol spelen in de strijd om de mcningsvormning onder blanke Ztuidafrikanien. lets dat ook gedaan Zou kunnen worden door andere of) Zutid-Afrika gerichte buitenlandse media. 1)at is overigens nicer dlan alleen mnaar voorzien in de leemtes in de Iliettwsvoorzicning, ontstaan door de perscenISunr en deC Ierslbreiclel. lict gaat, ditarbij ook om de vorming van tegenwicht tegen dc /Alidafrikaanse des- informatie.

10. Radio Freedom and the war The role Radio Freedom now plays for South Africa is strongly reminiscent of the role played by resistance radio-stations during the Second World War. Such was the case with Radio Orange, broadcasting from London to the Netherlands which were by then occupied by Nazi Germany. The occupying forces had proclaimed a strict censorship to prevent that the Dutch people would obtain information which was disagreeable to Hitler-Germany, as e.g. news about the progress in the fight against Nazism. The broadcasts of Radio Orange were also aimed at heartening the Dutch people and mobilising their resistance against the occupation. Such are now the aims of Radio Freedom. The South African resistance radio-station brings news that the South Africans otherwise would not hear because the white regime is trying to hide the actual reality of the situation. Radio Freedom informs its listeners about the fight against apartheid inside and outside South Africa. The liberation radio-station heartens the South African people and tries to keep up morale. Supporters of apartheid reproach Radio Freedom for not being 'objective'. Who can be 'objective' and 'neutral' under conditions of war? Supporters of apartheid who demand from Radio Freedom this socalled 'objectivity' tend to forget that the South African state radio and television as propaganda instruments for the regime are the absolute opposite of objectivity. This SABC knows but one colour. Radio Freedom is the radio-station of the ANC and it spreads the word of this liberation movement. It is absurd to expect that Radio Freedom could be 'neutral' between the white regime and the ANC. Moreover, it is by means of censorship that the South African regime intentionally hides or veils the news. Radio Freedom on the other hand has no interest in hiding or veiling the news. Radio Freedom is not just a radio-station which wants to shout propaganda against the hated South African regime. Radio Freedom puts into words the reality of South Africa, as experienced by the majority of the South African people. Radio Freedom gives a voice to the voteless in South Africa. Radio Freedom is the broadcasting voice of the ANC. This liberation movement is of the opinion that the overthrow of apartheid can only come about through the cooperation of all political and social forces Solly Rasebotse of Radio Freedom presents the program from the studio at Addis Abeba, 1986.

Radio Freedom: do Radio Oranje van doze tijd 53 Radio Freedom-medewerker Sally Rasebotse presenteert het programma vanuit de studio te Addis Abeba, 1986. Foto: Inge Goyaerts De rol die Radio Freedom in Zuid-Afrika nu speelt doet sterk denken aan de rol van Radio Oranje ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Vanuit Londen werden toen nieuwsuitzendingen verzorgd. Want de Duitse bezetters hadden een strenge censuur ingesteld om te voorkomen dat het Nederlandse volk informatie kreeg dat de Nazi-bezetters niet welgevallig was, bijvoorbeeld over het goede verloop van de strijd tegen de Nazi's. Verder waren de uitzendingen van Radio Oranje er op gericht om het Nederlandse volk een hart onder de riem te steken. Zo is het ook met Radio Freedom nu. De Zuidafrikaanse verzetszender verzorgt nieuws dat de Zuidafrikanen anders niet te horen krijgen omdat het blanke regime de werkelijke toedracht verborgen probeert te houden. Radio Freedom bericht over de strijd tegen de apartheid in binnen- en buitenland. De bevrijdingszender geeft het Zuidafrikaanse volk een steuntje in de rug en probeert de moed erin te houden. Aanhangers van de apartheid verwijten Radio Freedom dat het niet 'objectief'is. Dat was Radio Oranje ook niet. Want wie kan in oorlogstijd 'neutrale' journalistiek bedrijven? Trouwens: de aanhangers van de apartheid die aan Radio Freedom de eis van objectiviteit stellen, vergeten dat de Zuidafrikaanse staatsomroep als propaganda-zender het absolute tegendeel van objectiviteit is. Deze SAUK kent als apartheidsomroep maar 6n kleur. Radio Freedom is de omroep van het ANC en verkondigt de mening van deze bevrijdingsbeweging. Het is onzinnig om te verwachten dat Radio Freedom zich 'neutraal' zou kunnen opstellen tussen het blanke regime en het ANC. Bovendien: de Zuidafrikaanse censuur is opzettelijk ingesteld om nieuws te verbergen of te verzwijgen. Radio Freedom heeft erjuist geen enkel belang bij om nieuws te verzwijgen of achter te houden. Radio Freedom is niet zomaar een verzetszender die propaganda bedrijft tegen bet gehate Zuidafrikaanse regime. Radio Freedom brengt de werkelijkheid van Zuid-Afrika onder woorden, zoals die beleefd wordt door de meerderheid van de Zuidafrikaanse bevolking. Radio Freedom geeft in Zuid- Afrika stem aan de stemlozen. within South Africa which aim at the same objective. Radio Freedom is an important instrument to mobilise and inform these South Africans. Radio Freedom is popular among South Africans. That is shown clearly in conversations with South Africans at international conferences and at the various anti apartheid movements. The answer to the question about the importance of Radio Freedom is invariably unequivocally that the braodcasts of that radio- station are extremely important. Especially young people listen to Radio Freedom with great enthousiasm. The South African authorities on the other hand react furiously to Radio Freedom - they have made it a punishable infringement of the law to listen to Radio Freedom or to propagate it. The question of the importance of Radio Freedom was recently also put at a public meeting of an international conference to Z.K (whose real name and function cannot be mentioned for security reasons). The South African lawyer present immediately motioned Z.K. not to answer that one. The only thing Z.K. said was that he could not comment publicly on Radio Freedom, but he added that due to the success of Radio Freedom, as early as 1978 or 1979 housewives of white farmers were actually told to make sure that the servants and people who work for them do not own short- wave radios. He also said that the price of shortwave-radios had increased tremendously. Yet throughout the years young people save enough money to be able to buy such a radio. Drawing/tekening: . Willem Vleeshouwer

Radk) Freedom is de ounruep um het ANC. Mic MY #IillgShVIVCOng swat op hct standpunt dat dc om\,crxvcrping van dc apartheid allccn kan gcbcurcn door de hundcling \,all all(, polhickc ell inamschappelyke krachtcn in Zuid-Afrika dic dat llastl-cvcll. Radio Freedom is cen belangryk rnikQ by (W 1wwustwonling, de nuAARsaric en (N inRwmade van d"v AMTKuwn. Radio Freedom is populair in Zuid-Afrika. Dat blyk( tlit gesprekken met Zificlafrikancti op in tcl-nationalc colliel-clitics cn by de vel-schillende tiiti- 11) ll-tilei(isol-g iiiis iti(-S. I let antwoord is onvcmndedyk ondubbelzinAg dal WmA Favdom Imliuv"gawlon belangrijk in Ilat er (kmr inct narne (Pjongeren NO vev! nmugeluisterd wordt. De autoriteiten reagercri furicus op Radio Freedoin - lict is straf1mar er naar te Inkimm of oun RmHo Mvcmn Ic pnqxagemn- Zo krecg Z.K. onlangs tydens ccn opcnbarc Alling op cen hnentationale conkrentic de vmag nam &I behug vmi Radio Freedom wm)rgvIcgd. (()in vciIighcidsrcdcncn kunncll /yll cigen. naaln ell fillictic nict gellocrild wordcll.) De aanwczigc Zuidafrikaansc advocaat gebaarde mciccii dat Z.K. daar geen anwamrd op moest gevcn. Z. K. /ci toen, dat hy ill bet openbaar nieB m(wht zeggen mer Adio F)vcdonL nmarly Imp de er aan t(m, dat door het succes uln HAdio Frc"h)m, a! in 1978 (A 1979 de vnnmen van de Mike bocren te horcn ki-cgen dat zy cr op mocstcn toczkm (Ut Inun becUmules en (leadb6dels geen kortepAPradkm in hun beAt hadden. Hy zci ook nog dat dc prys vmi de kortepAlWadWs was opgedrcven.'F0ch hebbcri dc 'jongcITII cl, VCCI geld voor over ()in aan zo'n korte-golf'radio tc k0mcn.

56 1 1. Support for Radio Freedom The broadcasting section of the ANC has faced a great number of problems right from its inception. Radio Freedom was then lacking in technical facilities and in personnel which was sufficiently trained as journalists and/or technicians to efficiently cope with the daily running of the radio-station and its programmes. Mobile radio-equipment has now been installed in the Radio Freedom studios which could be bought with money collected by international supportgroups, mainly in the Netherlands. Radio Freedom workers have been enrolled in training courses in the Netherlands. Moreover, equipment which is considered essential for an efficient running of the editorial rooms of Radio Freedom was also installed. This support has been organised by Dutch media-workers. This was done at the request of the ANC which in 1982 had informed the Dutch Anti-Apartheid Movement about the problems of Radio Freedom; this AABN contacted Dutch media-workers and that is how the support group 'Omroep voor Radio Freedom' came into existence. Media-workers of practically all Dutch broadcasting companies have since then been actively engaged in regular fund-raising activities. 'Omroep voor Radio Freedom' has collected in the seven years of its existence some $ 750,000 through advertisements, through spots on radio and television, through radio and television programmes, through publications and concerts; and indirectly through e.g. trade unions and NGO's. The problems of Radio Freedom, however, are not yet solved.

Omroep voor Radio Freedom De verzetsomroep van het ANC heeft vanaf het begin te kampen gehad met een groot aantal problemen. Het ontbrak Radio Freedom aan technische faciliteiten en aan mensen die voldoende journalistick-programmatisch en technisch geschoold waren voor de dagelijkse verzorging van de radio-programma's. Radio Freedom heeft in zijn studios nu mobiele radio-apparatuur staan die dank zij Nederlandse steun kon worden gekocht. Ook dank zij Nederlandse steun konden medewerkers van Radio Freedom worden opgeleid in Nederland. Verder kon telex-apparatuur worden aangeschaft, evenals ontvangers en andere apparatuur, die onmisbaar is voor de redactie van een dergelijke radioomroep. Deze Nederlandse hulp werd georganiseerd door Nederlandse omroepmedewerkers. Het ANC had namelijk de problemen van Radio Freedom kenbaar gemaakt aan de Anti-Apartheids Beweging Nederland; de AABN nam in 1982 contact op met Nederlandse omroepmedewerkers en zo kon de Initiatiefgroep 'Omroep voor Radio Freedom' worden opgericht. Omroepmedewerkers van vrijwel alle omroepen doen actief mee aan de regelmatige fondswerving en de bewustwording van de Nederlandse bevolking. 'Omroep voor Radio Freedom' heeft in zesjaar ruim f 1,5 miljoen ingezameld via advertenties, via spots op radio en televisie, via radio- en televisieprogramma's, via publikaties, via concerten en dergelijke; en indirect via o.a. vakbonden en medefinancieringsorganisaties. Maar de problemen van Radio Freedom zijn daarmee nog niet opgelost.

12. The need for a transmitter Radio Freedom has five editorial groups, which are all supplied with technical studio equipment. Radio Freedom now has the technical and journalistic skills required to produce daily programmes. Nevertheless other problems have now arisen, which endanger the transmitting of these programmes. Radio Freedom is dependent on the transmitters of the host countries. It does happen that a short-wave transmitter breaks down, e.g. due to lack of spare parts. That results in the programmes of Radio Freedom not being broadcast from that country during a certain period of time. That means that such portion of the South African territory where these programmes are normally beamed to, is deprived of Radio Freedom programmes. Another problem is that the South African regime apparently considers Radio Freedom programmes so dangerous that Pretoria is employing radio transmitters to jam the broadcasts by Radio Freedom. The short-wave transmitters, in use by Radio Freedom, are not always strong enough to overcome the jamming-signal. Thus in some parts of the South African territory the Radio Freedom programmes cannot always be received. It is the express wish of the ANC that Radio Freedom gets a powerful transmitter at its disposal. Such a transmitter would not only enable Radio Freedom to overcome the present problems, but it would also enable Radio Freedom to broadcast daily more and longer programmes via its own frequency. Thus 'Omroep voor Radio Freedom' has decided to campaign for the purchase and installation of such a transmitter, together with organisations in other countries. Radio Freedom heeft vijf'redactics, die alle voor/icn A in \,an fechnische studio- apparatutir. Radio Freedom heeft nu dc tcchnischc en dejournalistieke vaardigheden oni de dageli ' jksc prograninia's te kUnnen verzorgen. Maar cr zjn andere problcnicn opgckomen (lie de uitzendingen van Radio Freedom in gevaar brengen. Radio Freedom is afhankc1ijk van de miders van dc landcli waar de redactic gastvrijhcid geniet. Het konit voor da( cen kortcgolEzender uitvalt, bijvoorbeeld wegens gcbrek aan ondcrdelcn. Daarmee vervalt dan gedurencle enigc ti jd de uitzending van de programmas van Radio Freedom vanitit (tat gast-land. Dat hctckent clat het betreffencle deel \,an Ztfid-Afrika dat door deze zcnder wordt bediend verstoken I)Iijf't van Radio Frecdom- programmas. Een ander probleein is, dat het ZUidafrikaanse regime de t1itzendingen van Radio Freedom zo gevaarli ' jk vindt (tat Pretoria stoor7enders heeft ingeschakeld om de ttitzendingen van Radio Freedom te storen. De korte-golfzenders, waar Radio Freedom op Llitzendt, zijn nict alti . d sterk genoeg oin boven lict stoorsignaal 'I Luit te komen. Ook hierdoor kunnen delen \,an Zitid-Af'rika lang nict altijd de programma's van Radio Freedom ontvangcn. fiet is de uitgesproken wens van Radio Freedom orn te kunnen beschikken over cen eigen, krachtige zender. Daarmee zou het nict a]leen niogelijk worden om de problemen van nu te overwinnen, maar bovendien zou Radio Freedom dan via zijn eigen frequentic clke dag meer en langerc progratnina's kunnen uitzenden. De Initiatict'groep 'On-troep voor Radio Freedom' heeft besloten om, samen met organisaties in het buitenland, campagne te vocren voor de aanschaf en installadc van cen dcrgelijkc zendeF. Noodzaak van eigen zender

60 13. Transmitter for Radio Freedom To overcome the jamming by South Africa, a transmitter is needed of 250 kilowatt. That takes approximately the seize of an average councilhouse, with an antennae as high as St. Paul's cathedral. The energy needed for such a transmitter may be compared to the energy needed by 36.000 televisionsets. Such a transmitter is strong enough to broadcast radio-programmes by the BBC World Service to holiday-makers in Southern Europe. And that equals the distance that Radio Freedom's own transmitter will have to bridge.

De Zender voor Radio Freedom: 61 Om de Zuidafrikaanse stoorzenders te kunnen overstemmen is een zender nodig van 250 kilowatt. Die heeft de afmetingen van een eensgezinswoning, terwijl een antenne nodig is zo hoog als de Domtoren. De energie die zo'n zender gebruikt is vergelijkbaar met de energie die nodig is voor 36.000 televisietoestellen. Een dergelijke zender is sterk genoeg om de programma's van de Nederlandse Wereldomroep 's zomers naar de Nederlandse vakantiegangers in het zuiden van Europa door te stralen. En dat is ongeveer de afstand die de zender van Radio Freedom zal moeten overbruggen. 62 Post Script South Africa must be liberated from apartheid and racism. As likewise during the Second World War Europe had to be liberated from Nazism and Fascism. At that time the Allies have taken care of that liberation with great devotion and superior forces. In South Africa the people will have to liberate themselves. It is left to the victims to liberate themselves from the racism which is rooted in European culture. Western passivity in fact means complicity in the war, which is being waged by the white regime. A regime that can dispose of capital and weapons to wage this war. This war against its own subjects to ward off democracy. And naturally Pretoria finds Radio Freedom a hostile target. For the white autorities are afraid of this resistance radio-station. As the German Nazis were afraid of the influence of Radio Orange. It was then strictly forbidden to the Dutch people to listen to Radio Orange, as it is now forbidden to South Africans to listen to Radio Freedom. Today Radio Freedom asks our support in order to be able to remain on the air. To overcome the jamming by the apartheid transmitters, with its own radio- transmitter. Press censorship is the powerful weapon of the South African regime, in the battle for the mind. Radio Freedom has an answer. The West can help Radio Freedom to continue with that signal loud and clearly. Keep Radio Freedom on the air!

N awo ord Zuid-Airika rnoct Ibevrijc wor(Icl vain apartheid1 enI rcisluc. Zoals Europa in deC Tweed(- Wereldoorlog Ibevrij(1 moest wordcn van hiet nazismne en het ~ascisnme. IDe Gcalliecrden hcbheii ten mct growc intet en met ecni overnmacht aanl wapenls voor (lie l)evrljdilig ge/ ( rgd. In Zuid-iAfrika nHoet dIe bevolking zichzeif' levrijden. I 1(t w)r(It aian de slachtoffers zelf'overgelaten omn tich te IbevriJ(Ien vanl lld racisme (tat zijin wortls vindt in deC Europese cultutir. Westerse passiviteit betekent in feite inedepi ich tigheid voor dIc oor-log, die gev'oerd wordt door het hianke regimec (lat over x'eel geld enl wapens kan beschikkcn. Het I)Ianke regime v'oert deze ourlog Iegen het eigen volk omn zich dc democratic van bet lijfi'c houdemi. En natuinrlik heef't Pretoria het ook op Radio Freedom gemunt. WNant de blanke machthebbers A jn bang voor deze verzetszcndler. Zoals de Duitse Nazis beducht waren voor de infloed vail Radio Oran 'je. [let was tocn aan de Nederlanders streng verboden oni naar de uitzendingen van Radio Oran 'je be Inisteren, zoals het num aan de Zuidafrikanen verboden is om naar Radio Frec(loin te hiisteren. Vandaag vraagt Radio Freedom onze steun omi in (de hicht te kunnen blij ven. Omn boven de stoorzenders van de apartheid nit te kunnen kornen. Met ce cigen zender. D~e persbreidel en de celstUr Lijin de wapens van het Zuidafrikaanse regime, in de strijd orn de mening. Radio Freedom heeft daai- een antwoord op. Het Westen kan Radio Freedom helpen omn dat antwoord luid IC laten blijven klinken. Hou Radio Freedom In de Iucht!

COLOFON © Omroep voor Radio Freedom Editor Paul de Cock Films Electronic Publishing Services, Amsterdam Printing Drukkollektief Luna Negra bv, Amsterdam Design Victor Levie / Frank Langedijk, Amsterdam (Grateful thanks to Margriet Engels