Plan Odnowy Miejscowości Miejscowości Miejscowości Bielinek
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
ZZZałąZałąałąałącznikcznik nr 3 do Uchwały NNrrrr XXVIXXVI////236236236236/20/20/20/2000009999 Rady Miejskiej w Cedyni z dnia 202020 lutego 2002002009200 999 r.r.r. Plan Odnowy Miejscowości Bielinek Cedynia 2002002009200 999 r.r.r. Spis treści STRONA Harmonogram prac nad „Planem Odnowy Miejscowości Bielinek ”””…..”…..…..…………………………………………………….. …………………………….3 I.I.I. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI , W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA 111... Lokalizacja………………………………………… ……………….4 2.2.2. Ludność …………………………………………… ……………….4 333... Rys historyczny……………………………………... ……………….….…. 444 3.1. Historyczna forma wsi…………………... ..................... ……………….….…. 555 3.2. Zabudowa ……………………………... ..................... ……………….5 3.3. Elementy funkcjonalne wsi………................ ....................... ……………….….…. 666 4.4.4. Charakterystyka współczesnej wsiwsiwsi ……………………... ………………777 444.1..1..1. Układ przestrzenny……………………... ..................... ……………….….…. 777 444.2..2..2. Zabudowa ………………………………………….. ……………….7 444.3..3..3. Elementy funkcjonalne wsi………................. ....................... ………………..8 II.II.II. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUśĄCYCH ODNOWIE MIEJSCOWOŚCI 1.1.1. Zasoby przyrodnicze………………………………… ……………….. 999 2.2.2. Dziedzictwo kulturowe……………………………... ……………….9 2.12.12.1 Obiekty wpisane do rejestru zabytków………………... ……………….. 999 222...222... Obiekty chronione (ewidencja KKKonserwatorska)………… ………………..9 222...333... ZagroŜenia krajobrazu kulturowego………………...... ……………….. 999 333... Obiekty i tereny…………….. …………... ................... ... ……………….. 999 4.4.4. Infrastruktura społeczna…. ……………... .................... ………………...………….….…. 101010 5.5.5. Infrastruktura techniczna…………………………… ……………...…10 6. Gospodarka i rolnictwo……………………………… ……………….11 7.7.7. Kapitał społeczny i ludzki…………………………... ……………….11 III. OCENA SŁABYSŁABYCHCH I MOCNYCH STRON MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA 1.1.1. Wizerunek wsi --- na podstawie ankiet wypełnianych przez społeczność lokalną……………………………. ………………...……...11112222 IV. ZADANIA PLANOWANPLANOWANEE DO REALIZACJI W …………….…….…………....11114444 MIEJSCOWOŚCI BIELINEK W LATACH 202009090909----2020202015151515 V.V.V. Literatura………………………………………….. ……………….1 444 Plan Odnowy Miejscowości Bielinek 2 Harmonogram prac nad „„PlanemPlanem Odnowy Miejscowości BielinekBielinek”””” Etap prac Termin Przekazanie sołtysowi wsi Bielinek ankiet dla mieszka ńców celem 26.02.2008 r. pozyskania niezb ędnych informacji. Przekazanie ankiet do Urz ędu Miejskiego w Cedyni, celem 17.03.2008 r. wypracowania propozycji „Planu Odnowy Miejscowo ści Bielinek” Przyj ęcie „Planu Odnowy Miejscowo ści Bielinek” uchwał ą 16.01.2009 r. zebrania wiejskiego Zatwierdzenie „Planu Odnowy Na sesji Rady Miejskiej w Cedyni Miejscowo ści Bielinek” Uchwał ą Rady Miejskiej w Cedyni Plan Odnowy Miejscowości Bielinek 3 I. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA 111.1. Lokalizacja Bielinek poło żony jest w południowo - zachodniej cz ęś ci woj. za- chodniopomorskiego i północno-zachodniej cz ęś ci gminy Cedynia, przy drodze wojewódzkiej 125 i powiatowej 1386 Z. Osada poło żona jest na terenie Cedy ńskiego Parku Krajobrazowego. Od południowego-wschodu sąsiaduje z Lubiechowem Dolnym, od południowego-wschodu z Piaskiem. Wie ś posadowiona jest na wschodnim brzegu Odry, na północnym kra ńcu tzw. Żuławów Cedy ńskich. Poło żenie geograficzne całej gminy ma wpływ na lokalne warunki klimatyczne, które panuj ą równie ż w Bielinku. Le ży ona w obr ębie dwóch krain klimatycznych: Doliny Odry i Pojezierza My śliborskiego. Podstawowe warto ści parametrów meteorologicznych tego obszaru, takie jak średnia ilo ść opadów, dominuj ące kierunki i siła wiatrów czy średnie temperatury s ą reprezentatywne dla wi ększo ści obszaru Pomorza Zachodniego. Średni okres wegetacyjny trwa tu około 210 dni, średnia temperatura roku waha si ę w przedziale od 6,5 do 7o C, wielko ść opadów waha si ę pomi ędzy 600 a 650 mm. Istotn ą cech ą lokalnego klimatu jest zmienno ść i nieregularno ść pogody, zwi ązana z jednej strony z łatwym przemieszczaniem si ę du żych mas powietrza, z drugiej ze skomplikowan ą rze źbą terenu. Gleby Gminy Cedynia wykształciły si ę głównie z tworów morenowych. Struktur ę hydrograficzn ą gminy kształtuj ą obok cieków wodnych i rzek liczne, małe jeziora polodowcowe oraz sztuczne zbiorniki wodne w szczególno ści stawy hodowlane. 222.2. Ludność Miejscowo ść Bielinek zamieszkuj ą 225 osoby (dane USC na dzie ń 31.12.2007 r.). 333.3. Rys hhhistorycznyhistoryczny Pierwsza wzmianka – 1337 r. Pierwotna własno ść wsi - rycerska Wie ś o metryce średniowiecznej, wzmiankowana w źródłach po raz pierwszy w 1337 r. w ksi ędze ziemskiej margrabiego Ludwiga. W ko ńcu XV w. osada – okre ślana jako „słowia ńska” – była (wraz z Lubiechowem Górnym i Dolnym) własno ści ą rodu Schöning. Z uwagi na nadodrza ńsk ą lokalizacj ę, miejscowa ludno ść utrzymywała si ę z rybołówstwa (przy wsi nie było gruntów Plan Odnowy Miejscowości Bielinek 4 uprawnych). Około 1718 r. we wsi było 11 rodzin rybackich. Na pocz ątku lat 20-tych XVIII w. powstała tu cegielnia, a w kilka lat pó źniej smolarnia. Od 1724 r. osada przeszła na własno ść rodu von Marwitz, a od pocz ątków XIX w. na rzecz rodziny von Langen. Od lat 40-tych XIX w. wie ś intensywnie rozbudowuje si ę. W połowie XIX w. wła ścicielami wsi była rodzina von Keudell (w ich r ękach pozostawały w tym czasie równie ż Lubiechów Dolny i Górny). W 1849 r. w okolicach Bielinka rozpocz ęto budow ę wałów ochronnych przy korycie Odry; prace te uko ńczono w 1858 r. Przy wsi powstał port zimowy, przeznaczony na schronienie barek. W latach 1908-09 wybudowano we wsi ko ściół, w miejscu starszej, szachulcowej świ ątyni. 3.1 Historyczna forma wsi Pierwotna forma ruralistyczna zatarta. Specyfika regionalna i historyczny charakter wsi skłaniaj ą do przypuszczenia, że Bielinek wykazywał rozplanowanie liniowe; o ś kompozycyjna przebiegała równolegle do koryta Odry. Niewykluczone, że ju ż pierwotnie zało żenia przestrzenne zamkni ęte było po stronie północnej niewielkim trójk ątnym placem, w obr ębie którego posadowiony był ko ściół. Nie mo żna równie ż wykluczy ć, że wie ś była pierwotnie po stronie północnej nieprzejezdna, a cały układ miał charakter zaułkowy. W ko ńcu XIX w. Bielinek był ju ż wielodro żnic ą. Oprócz wspomnianej ni żej zabudowy przy głównej drodze wiejskiej N - S, zagrody powstały przy trzech drogach wyprowadzonych w kierunkach N, NNE i NE z punktu po północno- wschodniej stronie ko ścioła. Porównanie map z lat 90-tych XIX w. i lat 3O-tych XX w. wykazuje zwi ększenie intensywno ści zabudowy przy wspomnianych wy żej nowych drogach. 3.2.Zabudowa Nale ży przypuszcza ć, że pierwotnie dominowała zabudowa chłopska (zagrodowa), w oparciu o historycznie wykształcon ą struktur ę własno ści. W ko ńcu XIX w. w Bielinku zdecydowanie przewa żały zagrody niewielkie, dwu- i trzybudynkowe, w których chałupy posadowione były kalenicowo na froncie siedlisk. Nieco wi ększe, prawdopodobnie o programie rolniczym, gospodarstwa skoncentrowane były w pobli żu trójk ątnego placu przyko ścielnego. Zabudowa w pierwotnej cz ęś ci wsi miała w tym czasie charakter zwarty, a nieco lu źniejszy przy drogach odchodz ących w kierunkach północnym i północno-wschodnim. Nale ży przypuszcza ć, że do lat 8O-tych XIX w. w zabudowie wsi dominowały obiekty wzniesione w konstrukcji szachulcowej; pó źniej (głównie w okresie od ko ńca XIX w. po lata 20-te XX w.) zast ąpione one zostały przez budynki murowane z cegły ceramicznej. Nowo wznoszone obiekty (równie ż gospodarcze, zwłaszcza te ustawione w pobli żu drogi) charakteryzowały si ę Plan Odnowy Miejscowości Bielinek 5 bogatsz ą - ni ż dotychczas -kompozycj ą elewacji i u życiem detalu architektonicznego, co było m. in. odzwierciedleniem wzrostu zamo żno ści miejscowej ludno ści. 3.33.33.3 Elementy funkcjonalne wsi ko ściół forma architektoniczna i konstrukcja pierwotnej świ ątyni nie s ą znane. Zapewne w XVIII w. wybudowano ko ściół szachulcowy, a w latach 1908/09 - najpewniej ceglany - ko ściół neogotycki. przepompownia w 1896 r. na południowym kra ńcu wsi wybudowano przepompowni ę Polderu Cedy ńskiego. Parterowy, murowany z cegły budynek, o ścianach dzielonych lizenami nakryty był spłaszczonym dachem dwuspadowym. szkoła w latach 20-tych XX w. na północno-wschodnim kra ńcu pierwotnej cz ęś ci wsi, w odległo ści kilkudziesi ęciu metrów na wschód od ko ścioła, po południowej stronie drogi (zachód-wschód) wybudowano z cegły budynek szkolny, nakryty wysokim łamanym dachem mansardowym. Obiekt miał w charakterystyczny dla tego typu obiektów rozmieszczone otwory okienne. Nale ży przypuszcza ć, że nie była to pierwsza w dziejach Bielinka szkoła; trudno jednak wnioskowa ć czy obiekt (obiekty ?) wcze śniejsze usytuowane były w tym samym miejscu. wiatrak w północno-wschodniej cz ęś ci wsi, w odległo ści ca 400 m na wschód od strefy zabudowy, na wyniesieniu terenu, posadowiony był wiatrak (najprawdopodobniej ko źlak), któremu towarzyszyła jednobudynkowa zagroda młynarza. cegielnia na południowym kra ńcu wsi, bezpo średnio przy Rowie Głównym zlokalizowana była wielobudynkowa cegielnia. remiza na północno-wschodnim kra ńcu pierwotnej cz ęś ci wsi, na przełomie XIX i XX w. wybudowano z cegły ceramicznej remiz ę, nakryt ą niezbyt wysokim dachem naczółkowym. Elewacje długie i szczyty dachu dekorowane smukłymi blendami. Otwór wrót - w ścianie szczytowej – przesklepiony był pełnołukowo; zwracała uwag ę dekoracyjna forma oku ć wrót. Plan Odnowy Miejscowości Bielinek 6 cmentarze przy ko ściele znajdował si ę równowieczny świ ątyni cmentarz o powierzchni