Numer 5(2), Wyryki Lipiec 2016R
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Numer 3 (17), Wyryki wrzesień/październik 2019 r. EGZEMPLARZ BEZPŁATNY KWARTALNIK KULTURALNO – SPOŁECZNY www.wyryki.com.pl 2 Cudze chwalicie LUBIEŃ Podążając przez Gminę Wyryki od najbardziej Stąd wiadomo, że w roku 1647 lubieńscy wysuniętej na wschód Suchawy, przez Adampol chrześcijanie posiadali swoją świątynię, nosiła imię zmierzamy ku zachodowi przez Wyryki do Lubienia. św. Mikołaja Biskupa Milicejskiego. Była drewniana Tam, stojąc na skrzyżowaniu, drogę wojewódzką 818 i stara, a przy niej nowa – zaczęta w 1771roku. przecina droga powiatowa - bez nazwy. Duchowieństwo unickie było żonate. Często Nasza podróż zbiega się z tym, że rok 2019 zatem synowie proboszczów przyjmowali święcenia dla Lubienia, jego mieszkańców i parafian jest kapłańskie, byli najpierw wikariuszami swoich ojców, absolutnie wyjątkowy, bowiem rozpoczyna czas a potem po nich zostawali proboszczami. Mogli to też jubileuszu 100 lecia istnienia katolickiej parafii. być zięciowie lub inni krewni. W ten sposób często Legenda mówiąca o powstaniu nazwy probostwo było dziedziczone w rodzinie. miejscowości Lubień, łączy ze sobą legendę Od 1752 roku proboszczem parafii unickiej w Lubieniu powstania nazwy miejscowości Wyryki. Mówi ona był ks. Teodor Markiewicz, później jego syn o tym, że w Wyrykach był kościół w którym znajdował ks. Athanazy Markiewicz wyświęcony przez bp. się obraz Matki Bożej. Mieszkańcy sąsiedniej Felicjana Wołodkowicza, a uposażony przez Księcia miejscowości rzekomo wykradli obraz z kościoła Adam Czartoryskiego, dziedzica włodawskiego, który z Wyryk i zawiesili go w kościele w Lubieniu w roku 1784 korzystając z robocizny miejscowej twierdząc, że Matka Boża „wyrekła sia” jednej społeczności ufundował nowy drewniany kościół miejscowości, a „polubyła” drugą. Stąd Wyryki unicki. Kościół posiadał dwie zakrystie przy części i Lubień. ołtarzowej, a dach wieńczyły trzy kopuły. Obok Historia ta jest bardzo prawdopodobną, ale nie postawiono dzwonnicę. Od 1789 roku- wikariuszem, dlatego, że mieszkańcy Lubienia wykradli obraz Matki a od 1800 roku proboszczem był ks. Jan Markiewicz Bożej, a dlatego, że mieszkańcy Wyryk im ją oddali. (syn Athanazego), wikariuszem w tym czasie był Na pewno w roku 1662 i z całą pewnością wcześniej, Charłampowicz Andrzej, który zmarł w Lubieniu w Wyrykach istniała kaplica filialna, w której 24 marca 1827 roku. Po nim, wikariuszem ks. Jana sprawowano regularną służbę Bożą. Wiadomo też, że Markiewicza był ks. Jan Charłampowicz, który w 1835 w latach 1698 – 1717 proboszczem w parafii roku został proboszczem parafii w Lubieniu. Od 1854 włodawskiej był ksiądz Kazimierz z Ziębic roku jego wikariuszem był ks. Aleksander Sulekiewicz, Krukowiecki, który po pożarze kościoła św Anny i po który po likwidacji parafii w Lubieniu przeniesiony przekazaniu parafii włodawskiej w zarząd Paulinów został do Włodawy, następnie jako proboszcz do osiedlił się w Wyrykach, w folwarku należącym do Orchówka. beneficjum parafialnego i tam zmarł. Istniejąca W latach 1874-1919 ze względu na okrutne kaplica, w której sprawowano regularną posługę była prześladowania unitów kościół został zamieniony na drewniana i z całą pewnością eksploatowana do prawosławną cerkiew. Ostatni unicki proboszcz granic wytrzymałości, mogła mieścić w sobie obraz i jednocześnie dziekan dekanatu lubieńskiego ksiądz Matki Bożej z dzieciątkiem, który później został Jan Charłampowicz został usunięty z probostwa umieszczony w unickim kościele, potem i zesłany w głąb Rosji. Zaś za nieprzyjęcie prawosławnej cerkwi. Tym bardziej jest to mianowanego przez władze carskie popa – Jana prawdopodobne, że obraz znajdujący się w ołtarzu Płocińskiego, wieś Lubień spotkały okrutne represje głównym przedstawia wizerunek Maryi z dzieciątkiem włącznie z odebraniem wszystkiego majątku, zsyłkami należący do obrazów, które historycy sztuki sakralnej na Sybir i całkowitą likwidacją unitów. nazywają Hodegetrią Piekarską, i jest podobny do Kilka miesięcy po odzyskaniu niepodległości wizerunku Matki Bożej Częstochowskiej, więc być kościół powrócił w ręce katolików. Jego poświęcenie może przywieziony został do drewnianej kaplicy odbyło się w dniu 9 sierpnia 1919 roku i już w Wyrykach przez nowo przybyłych do Włodawy 17 sierpnia tegoż samego roku, wierni po raz pierwszy ojców Paulinów, a później oddany do prężnie wysłuchali kazania wygłoszonego legalnie w języku funkcjonującej parafii unickiej w Lubieniu. polskim. Natomiast 20 września 1920 roku, biskup Wracamy jednak do historii Lubienia. Już siedlecki Henryk Przeździecki, swoim dekretem w XV wieku w Lubieniu istniała silna unicka wspólnota powołał nową jednostkę kościelnej administracji jaką parafialna i unicki dekanat. Pierwsza wzmianka była parafia rzymskokatolicka w Lubieniu. o istnieniu placówki duszpasterskiej w Lubieniu Na czele parafii liczącej wówczas 1280 pochodzi z 1608 roku. Opis „starej, drewnianej, katolików staną ks. Zygmunt Brudnicki, który wobec jednokopułowej cerkwi pw. św. Michała Archanioła powtarzających się remontów osiemnastowiecznego pojawia się w protokole z 1726r. Poprzedniczka jej drewnianego kościoła zaczął rozważać plany budowy zbudowana została w 1647 roku, gdyż z tego roku nowej świątyni. pochodzi dedykacja w Ewangeliarzu. 3 Jego następca ks. Mieczysław Klimczyk dokończył został na najwyższym wzniesieniu w okolicy, dzięki dzieła i już 6 czerwca 1938 roku poświęcono czemu widoczny jest z stosunkowo dalekiej odległości. fundamenty świątyni, a już jesienią kościół był Zbudowany został w stylu blokowym, uchodzącym w stanie surowym. w latach poprzedzających II wojnę światową za Zaś miejscowi prawosławni wybudowali w 1936 roku najnowszy krzyk mody w budownictwie sakralnym. własnym sumptem dom modlitwy, który został Wnętrze kościoła składa się z trzech naw. W nawie zburzony podczas likwidacji prawosławia na głównej znajduje się ołtarz z obrazem Matki Bożej Chełmszczyźnie i Podlasiu w 1938 roku. z dzieciątkiem. Obrazowi towarzyszą zasuwa Rzymskokatolicki kościół p. w. św. Mikołaja z obrazem Świętej Trójcy oraz Chrystusa Zbawiciela Biskupa pobudowany został na miejscu po rozebranej w górnym zwieńczeniu. W ołtarzu głównym znajdują cerkwi prawosławnej, którą sprzedano do nowo się elementy dawnego ikonostasu z roku 1851, erygowanej parafii w Woli Korybutowej w gminie późnobarokowe tabernakulum, neobarokowa rzeźba Siedliszcze nad Wieprzem, gdzie do chwili obecnej świętej Magdaleny i rokokowa Jana Ewangelisty. pełni funkcję kościoła parafialnego. W tamtejszym Rzeźby te pochodzą z drugiej połowy XVIII wieku kościele pw. Najświętszego Serca Jezusowego i prawdopodobnie stanowią część wyposażenia zachowały się elementy wystroju dawnej po dawnej cerkwi prawosławnej. W lewym ołtarzu prawosławnej świątyni z Lubienia, m.in. ikona bocznym znajduje się obraz Św. Mikołaja patrona Wieczerzy Pańskiej i Matki Bożej miażdżącej węża. kościoła, oraz w zwieńczeniu pocerkiewny obraz II wojna światowa przerwała prowadzone św. Teodora. Z kolei w prawym ołtarzu bocznym w lubieńskim kościele prace budowlane. W styczniu znajduje się obraz św. Antoniego, a zwieńczenie 1940 roku został zamordowany ks Marceli Weiss, stanowi obraz św. Anny czytającej z małą Maryją. który sprzeciwił się wydaniu kościoła prawosławnym. Ważnym elementem sakralnym Lubienia są W latach 1940 – 1946 kościół ponownie funkcjonował cmentarze. Pierwszy z nich usytuowany jest na wprost jako prawosławna cerkiew. Dopiero w roku 1946 (po wejścia do kościoła. Nie zobaczymy już na nim wielu wysiedleniu wielu wyznawców prawosławia) parafię drewnianych krzyży czy zabytkowych nagrobków, gdyż lubieńską objął we władanie proboszcz te zostały uprzątnięte i stanowią miejsce na nowe ks. Mieczysław Patejuk i ponownie kościół mógł miejsca pochówku. Na końcu Lubienia, wręcz na służyć rzymskokatolickiej wspólnocie. Od tamtego granicy Gminy Wyryki z Gminą Stary Brus przy drodze czasu nic już nie zakłócało spokoju miejscowych powiatowej usytuowany jest zabytkowy, założony katolików. Jednak ze względu na okoliczności w XIX wieku cmentarz prawosławny. Zachowały się w jakich przez wiele dekad trwała i rozwijała się tam jedynie dwa nagrobki z II połowy XIX wieku. wspólnota parafialna, kościół w Lubieniu nie został Cmentarz administrowany jest przez parafię konsekrowany przez biskupa siedleckiego. prawosławną p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego Już przed wiekami kościół i cmentarz usytuowany w Horostycie. Justyna Torbicz Jubileusz 100 lecia parafii w Lubieniu 18 sierpnia w Lubieniu odbył się piknik Również Agapa – uczta jednego stołu, przygotowana rodzinny rozpoczynający obchody z okazji stulecia przez parafian i przyjaciół przyciągała wszystkich erygowania Parafii Św. Mikołaja. Uroczystość obecnych imponującą ilością smakowitych połączono z dziękczynieniem za tegoroczne plony. i kolorowych potraw. W czasie uroczystości można Doniosłą atmosferę ubogacił wspólny posiłek było posłuchać również pieśni dożynkowych, żniwnych, zebranych parafian i gości, a czas umilały występy patriotycznych oraz religijnych w wykonaniu zespołów śpiewacze oraz zabawy dla dzieci i dorosłych. Echo i Swańki z Wyryk oraz chóru parafialnego. Czas Jubileusz 100-lecia ustanowienia Parafii urozmaicały także gry i zabawy dla dzieci i dorosłych. w Lubieniu stał się doskonałą okazją, by dziękować Po uroczystości okazałe wieńce i kosze Bogu za wielki dar Wspólnoty, by słowa wdzięczności dożynkowe zostały przeniesione do Gminnej Biblioteki skierować do wszystkich ludzi, którzy pod Publicznej w Wyrykach, gdzie obecnie można je natchnieniem Ducha Świętego pracowali przez oglądać. 100 lat na rzecz lubieńskiego kościoła i angażowali Chcielibyśmy, aby w kalendarzu