Visie Volkshuisvesting Gemeente Leeuwarden

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Visie Volkshuisvesting Gemeente Leeuwarden juni 2019 122.415 inwoners Visie volkshuisvesting per januari 2018 gemeente gemeente Leeuwarden Leeuwarden Gemeente Leeuwarden bestaat uit de stad Leeuwarden, 35 woonkernen en 37 buurt-schappen. Vijf uitdagingen voor de toekomst van de Gemeente Leeuwarden is in 2014 uitgebreid met voormalig gemeente Boarnsterhim. Hiermee valt inwoners onder andere Grou vanaf dat moment onder Leeuwarden. Op 1 januari 2018 wordt Leeuwarden per januari 2018 woningmarkt: uitgebreid met Leeuwarderadeel en een deel van Littenseradiel. 1. Groeitempo: plannen vanuit onzekerheid 92.057 Leeuwarden stad In gemeente Leeuwarden wonen op 1 januari 2018 122.415 inwoners. Stiens heeft in 2018 7.584 2. Verschillende aanpak voor stad en dorpen inwoners en Grou 5.715. Daarnaast heeft gemeente Leeuwarden nog 33 andere dorpen die grof- 3. Meer aandacht voor bestaande voorraad weg zijn in te delen in dorpen ten noorden van Leeuwarden en dorpen ten zuiden van Leeuwarden. inwoners 4. Inspelen op de veranderende vraag Ten noorden van Leeuwarden is Britsum (950) de grootste kern en Miedum (26) de kleinste kern. per januari 2018 Ten zuiden van Leeuwarden is Goutum (3.120) de grootste kern en Teerns (19) de kleinste kern. 5. Toekomst sociale huur 3.147 Dorpen Noord 7.584 Stiens 13.912 Dorpen Zuid Bevolkingsopbouw 2018 5.715 Grou Bron: CBS 2018, bewerking Partoer DorpenDorpen Noord Noord StiensStiens DorpenDorpen Zuid Zuid GrouGrou 95+ jaar 95+ jaar 95+ jaar 95+ jaar 90-94 jaar 90-94 jaar 90-94 jaar 90-94 jaar 85-89 jaar 85-89 jaar 85-89 jaar 85-89 jaar 80-84 jaar 80-84 jaar 80-84 jaar 80-84 jaar 75-79 jaar 75-79 jaar 75-79 jaar 75-79 jaar 70-74 jaar 70-74 jaar 70-74 jaar 70-74 jaar 65-69 jaar 65-69 jaar 65-69 jaar 65-69 jaar 60-64 jaar 60-64 jaar 60-64 jaar 60-64 jaar 55-59 jaar 55-59 jaar 55-59 jaar 55-59 jaar 50-54 jaar 50-54 jaar 50-54 jaar 50-54 jaar 45-49 jaar 45-49 jaar 45-49 jaar 45-49 jaar 40-44 jaar 40-44 jaar 40-44 jaar 40-44 jaar 35-39 jaar 35-39 jaar 35-39 jaar 35-39 jaar 30-34 jaar 30-34 jaar 30-34 jaar 30-34 jaar 25-29 jaar 25-29 jaar 25-29 jaar 25-29 jaar 20-24 jaar 20-24 jaar 20-24 jaar 20-24 jaar 15-19 jaar 15-19 jaar 15-19 jaar 15-19 jaar 10-14 jaar 10-14 jaar 10-14 jaar 10-14 jaar 5-9 jaar 5-9 jaar 5-9 jaar 5-9 jaar 0-4 jaar 0-4 jaar 0-4 jaar 0-4 jaar 150 100 50 0 50 100 150 200 300 200 100 0 100 200 300 400 600 400 200 0 200 400 600 800 200 100 0 100 200 300 Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen vrouwen mannen huishoudens 61.860 per januari 2018 huishoudens huishoudens per januari 2018 per januari 2018 1.405 Dorpen Noord 3.135 Stiens gemeente Prognose huishoudens voor gemeente Leeuwarden* 48.850 Leeuwarden stad 5.775 Dorpen Zuid Bron: Provincie Fryslân 2016, bewerking Partoer Leeuwarden Grou 2.695 40.000 40.00040.000 *Voor prognoses is een lager niveau onbetrouwbaar 35.000 35.00035.000 30.000 30.00030.000 25.000 25.00025.000 20.000 Op 1 januari 2018 ligt het totaal aantal huishoudens in gemeente Leeuwarden op 20.00020.000 61.860 (CBS, 2019). In de stad neemt naar verwachting het aantal inwoners toe, 15.000 hoewel het aantal inwoners in omliggende kernen nauwelijks groeit of er zelfs een 15.00015.000 10.000 krimp wordt verwacht. Het aantal gezinnen met kinderen is juist gedaald en verwacht 10.00010.000 wordt dat in de toekomst het aantal alleenstaanden toeneemt. 5.000 5.0005.000 0 00 2017 2018 2019 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 20172017 20182018 20192019 20202020 20252025 20302030 20352035 20402040 20452045 20502050 Alleenstaand Alleenstaand met kinderen AlleenstaandalleenstaandAlleenstaand AlleenstaandalleenstaandAlleenstaand metmet met kinderen kinderen kinderen Samenwonend zonder kinderen Samenwonend met kinderen SamenwonendsamenwonendSamenwonend zonder zonder zonder kinderen kinderen kinderen SamenwonendsamenwonendSamenwonend met met met kinderenkinderen kinderen Percentage huishoudens naar samenstelling Bron: CBS 2018, bewerkingDorpen Partoer Noord Stiens Dorpen Zuid Grou Dorpen Noord Stiens Dorpen Zuid Grou 33% 30% 27% 27% 31% 36% 39% 37% 34% 36% 37% 33% eenpersoonshuishoudens huishoudens zonder kinderen huishoudens met kinderen Eenpersoonshuishoudens HuishoudensEenpersoonshuishoudens zonder kinderen HuishoudensEenpersoonshuishoudens zonder kinderen HuishoudensEenpersoonshuishoudens zonder kinderen Huishoudens zonder kinderen Huishoudens met kinderen Huishoudens met kinderen Huishoudens met kinderen Huishoudens met kinderen Inkomensverdeling huishoudens 2018 Het aandeel huishoudens met een laag inkomen ligt in gemeente Leeuwarden iets Bron: CBS 2018, bewerking Partoer hoger dan provinciaal en landelijk. Huishoudens met een inkomen tot € 36.798 vallen onder de potentiële doelgroep sociale huur. Dit ligt in Grou het hoogste; 47 procent van 13% 14% de huishoudens valt onder de potentiële doelgroep voor sociale huur. In de dorpen 20% ten zuiden van Leeuwarden ligt het aandeel huishoudens dat in aanmerking komt voor sociale huur met 45 procent ook hoger dan in Stiens en de dorpen ten noorden van 39% 41% 40% Leeuwarden. In 2018 kunnen eenpersoonshuishoudens met een inkomen tot € 22.400 huurtoeslag ontvangen (€ 30.400 voor meerpersoonshuishoudens). In 2019 ligt dit op € 22.700 voor 48% 44% 40% eenpersoonshuishoudens en € 30.825 voor meerpersoonshuishoudens. Het aandeel huishoudens dat huurtoeslag kan ontvangt ligt het hoogst in Grou.’ Leeuwarden Fryslân Nederland Inkomensopbouw huishoudens laagLaag inkomen inkomen middenMidden inkomen inkomenhoog inkomenHoog inkomen Bron: Woningmarktonderzoek 2018, bewerking Partoer sociale huur (tot € 36.798): 670 huishoudens 1.330 huishoudens huishoudens 1.240 huishoudens Dorpen Noord Stiens Dorpen Zuid2.060 Grou Dorpen Noord Stiens Dorpen Zuid Grou 19% 23% 24% 28% 49% 47% 51% 57% 19% 19% 21% 19% 6% 6% 6% 5% < = € 22.400 € 22.400 - € 36.798 € 36.798 - € 41.056 > = € 41.056 >= € 22.400 € 22.400 - € 36.798 € 36.798>= € - €22.400 41.056 € >=22.400 €41.056 - € 36.798 € 36.798>= € - 22.400€ 41.056 € >=22.400 €41.056 - € 36.798 € 36.798>= - € 22.40041.056 >=€ 22.400€41.056 - € 36.798 € 36.798 - € 41.056 >= €41.056 In gemeente Leeuwarden zijn 61.075 woningen. Hiervan is 53 procent (32.340) een Koopwoningen worden vooral betrokken door samenwonenden of gezinnen. koopwoning en 47 procent is een huurwoning. Koopwoningen zijn over het algemeen Huurwoningen worden vaker betrokken door alleenstaanden. In Leeuwarden wonen ouder dan huurwoningen, hoewel het aandeel nieuwbouwwoningen ook hoger ligt over het algemeen iets meer jongeren, kleine huishoudens en eenoudergezinnen. onder koopwoningen. Veel huurwoningen zijn gebouwd in de periode 1945 tot 1995. In Stiens en kleinere kernen wonen meer gezinnen met kinderen. Grou kent naar verhouding meer kleine huishoudens dan de andere dorpen. Koopwoningen zijn over het algemeen groter dan huurwoningen. Hoewel koop- woningen over alle kernen ongeveer een gelijk formaat hebben, zijn er in de kleine kernen iets meer woningen van 200 m2 of meer. In Leeuwarden ligt dit bijvoorbeeld op 7 procent tegenover 19 procent van de koopwoningen in de dorpen ten noorden van Leeuwarden. Bouwperiode woningen Leeftijd en type huishoudens Bron: Woningmarktonderzoek 2018, bewerking Partoer Bron: Woningmarktonderzoek 2018, bewerking Partoer 5% 3% DorpenDorpen Noord 31% 15% 12% 15% 19% DorpenDorpen Noord Noord 22% 15% 7% 15% 26% 15% 2% Stiens 28% 10% 18% 12% 11% 14% 7% StiensStiens 27% 8% 11% 12% 26% 14% 5% 2% DorpenDorpen Zuid 41% 7% 10% 14% 10% 13% DorpenDorpen Zuid Zuid 28% 10% 11% 13% 23% 13% 3% 3% 4% GrouGrou 18% 23% 20% 16% 17% GrouGrou 28% 10% 9% 10% 22% 17% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Tot 25 jaar Alleenstaand 25 - AOW Paar 25 - AOW Tot 1945 1945 - 1965 1965 - 1975 1975 - 1985 Gezin Eenoudergezin Alleenstaand vanaf AOW tot 1945 1945 - 1965 1965 - 1975 Paar vanaf AOW tot 25 jaar alleenstaand 25 - AOW paar 25 - AOW 1985 - 1995 1995- 2005 Vanaf 2005 1975 - 1985 1985 - 1995 1995 - 2005 vanaf 2005 gezin eenoudergezin alleenstaand vanaf AOW vanaf 2005 Op korte termijn blijft de vraag naar grondgebonden koopwoningen bestaan. Deze vraag lijkt voor alle dorpen van 2025 tot 2030 wel iets af te nemen. In de dorpen ten noorden van Leeuwarden is er ook vraag naar grondgebonden sociale huurwoningen. Voor de overige woningen lijkt er geen mismatch te bestaan tussen vraag en aanbod. Dit is in andere dorpen anders. Hier ontstaat een overschot aan woningen. In Stiens wordt bijvoorbeeld een overschot gezien van particuliere huurwoningen. Prognose vraag en aanbod naar woningen voor 2025 en 2030 Bron: Woningmarktonderzoek 2018, bewerking Partoer DorpenDorpen Noord Noord Stiens Stiens Huur grondgebonden sociaal Huur grondgebonden sociaal Huur gestapeld sociaal Huur particulier Koop grondgebonden Koop grondgebonden Koop gestapeld 0 10 20 30 40 50 -60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 2018 - 2025 2025 - 2030 2018 - 2025 2025 - 2030 Dorpen DorpenZuid Zuid Grou Grou Huur grondgebonden sociaal Huur grondgebonden sociaal Huur gestapeld sociaal Huur gestapeld sociaal Huur particulier Huur particulier Koop grondgebonden Koop grondgebonden Koop gestapeld Koop gestapeld -50 0 50 100 150 -150 -100 -50 0 50 100 150 2018 - 2025 2025 - 2030 2018 - 2025 2025 - 2030 2018 - 2025 2025 - 2030 In het stedelijk gebied ligt het aandeel huurwoningen over het algemeen hoger dan op het platteland. Dit is ook in de gemeente Leeuwarden het geval. De kleine kernen hebben een hoog aandeel koopwoningen, alleen in Grou zijn relatief veel huurwoningen. De meeste huurwoningen zijn corporatie woningen. In gemeente Leeuwarden zijn 17.795 corporatiewoningen. De twee grootste corporaties zijn Elkien (9.614) totaal aantal en WoonFriesland (7.556). Daarnaast zijn Woonzorg Nederland, Habion en woningen Wonen Noordwest Friesland actief in de regio.
Recommended publications
  • 6 Second Periodical Report Presented to the Secretary General Of
    Strasbourg, 26 May 2003 MIN-LANG/PR (2003) 6 EUROPEAN CHARTER FOR REGIONAL OR MINORITY LANGUAGES Second Periodical Report presented to the Secretary General of the Council of Europe in accordance with Article 15 of the Charter NETHERLANDS 1 CONTENTS Volume I: Second report on the measures taken by the Netherlands with regard to the Frisian language and culture (1999-2000-2001)............................................4 1 Foreword........................................................................................................4 2 Introduction...................................................................................................5 3 Preliminary Section.....................................................................................10 PART I .....................................................................................................................25 4 General measures.........................................................................................25 PART II .....................................................................................................................28 5 Objectives and principles.............................................................................28 PART III 31 6 Article 8: Education.....................................................................................31 7 Article 9: Judicial authorities.......................................................................79 8 Article 10: Administrative authorities and public services..........................90 10 Article
    [Show full text]
  • Leeuwarder Courant : Hoofdblad Van Friesland
    204eJaargang Vrijdag 23 December 1955 No. 299 LEEUWARDER COURANT nJoS^js"* : Stichting FRIESE PERS s"£TIE : S- Jonker en I» R- Stalllnga HUKKAUX: Leeuwarden, Voorstreek 103, tel. 2U41. HOOFDREDACTIE. 3. Piebenga en E. Evenhuls Heeren veen. Heideburen 11. teL 2690 en 2231. (lïon<,er 'ncawo): per kwartaal f 6.50. BIJKANTOREN: Sneek. Klelnzand 87. teL 2020: ?2,{ 118- P*l- week 50 m^ Incasso resp Gorredijk. Hoofdstraat 45. tel 819. r 52 -«,_♦ rit..,,.,,.cent: m , i2^' h.hs. f 2.2 S sn m Drachten. Bure Wultewe» M tel. 5717 Tlen pagina's REGELING Wenselijk uitstel VOOR VOETGANGERS is, van het begin af aan, de re- Hetgering Harahap ongetwijfeld ernst geweest met haar streven naar betere betrekkingen tussen Indonesië en Ne- WAARSCHIJNLIJK: IN BEGIN 1956 derland. Maar er is sinds dat voorne- men voor het eerst werd uitgesproken, aangereden, is verhoudingsgewijs zoveel in de binnenlandse constellatie hoog. voetganger, in Indonesië veranderd, dat de vraag De die meent dat dragen. Beschermde „zebra"-banen als de voertuigbestuurder hem wel in ryst of dit streven vrucht kan het licht der koplampen zal zien, Toen deze regering haar bedoelingken- vergist baar maakte, rekende men nog algemeen zich. De veelal donker ge- op overwinning gematigden menselyke gedaante op weg een van de klede de verkiezingen parlement. valt bij op. by de voor het officiële oversteekplaatsen nacht te laat Die verwachting is niet uitgekomen. Alles De bepaling dat de oversteekplaats wat de regering-Harahap nu onderneemt, Het niet meer mag worden betreden als zal door de concurrerende partyen en voetgangersvraagstuk zal vermoedelijk reeds in het voorjaar van 1956 twaalf voertuigen ervoor stilstaan, doet in het bijzonder door de nationalisten en wettelijk geregeld worden, zo deelt de A.N.W.B.
    [Show full text]
  • Kwartaalblad Stichting De Fryske Mole En De Vereniging Gild Fryske Mounders in Dit Nummer
    NR. 131 September 2008 De Utskoat Kwartaalblad Stichting De Fryske Mole en de vereniging Gild Fryske Mounders In dit nummer 3. Van de redactie 5. Mededelingen van het GFM 9. Molendagen 11. Efkes byprate troch DFM 13. In Memoriam Willem Boon Sr. 14. Uitnodiging Schiemanswerk 15. Was de rode haan weer in de polder? 17. Spinnekop Nijhuzum nadert voltooiing 18 Mounder, mûnder of moolder 19. Geslaagde cursus rondleiden op de molen 21. Avondexcursies 22. Slachtemarathon 2008 23. Over molenaar Van der Meulen van De Olifant Burdaard 24. Draaiurenoverzichten van 2006 en 2007 30. Molenliteratuur 31. Colofon Agenda 13 september Tiende Friese Molendag 8 oktober Schiemanswerk op molen De Rat in IJlst 7 november Najaarsvergadering GFM 14 november Sluiting kopij decembernummer 132 30 november Nijefurdse Molendag Foto voorpagina: De molen van Oosterend tijdens een van de avondexcursies Foto achterpagina: De Molen van Edens tijdens een van de avondexcursies Binnenkant cover: Babuurstermolen Tjerkwerd (pag.2) en Vrouwbuurtstermolen (31) Van de redactie Een mini-jubileum voor de organisatie van de Friese Molendag. Zaterdag 13 september openen de Friese molenaars al weer voor de tiende keer massaal hun molendeuren om het publiek kennis te laten maken met hun molens. En dat is een felicitatie waard aan de club molenvrienden die het toch elke keer maar weer voor elkaar krijgt om naast al die feestelijkheden op de molens ook een heuse krant te publiceren. En die tiende staat barstensvol interessante lezenswaardigheden over onze Friese molens. Niet alleen de moeite waard om te lezen maar ook om te bewaren bij al onze nummers van De Utskoat.
    [Show full text]
  • Het Slatten Van De Dokkumer Ee
    Een zestiende eeuws bestek Het slatten van de Dokkumer Ee Een gewichtig gezelschap bevond zich op 1 juni 1562 aan de Dokkumer Ee iets ten zuiden van Bartlehiem bij Petterhuis aan de uitmonding van de Wurge. Daar deden de bovengenoemde leden van het Leeuwarder stadsbestuur hun beklag bij Anthonius Delvaille, raadsheer in het Hof van Friesland. Meindert Schroor Delvaille was in de herfst van 1561 laten wachten. zijn water niet langer in westwaartse rich- door het Hof van Friesland, het hoogste Eerder op die eerste juni 1562 was Delvaille ting kwijt. De waterstaatkundige zorg in dit rechtscollege in dat gewest, beiast met het met een stel landmeters en graafmeesters deel van Oostergo was in eerste instantie de toezicht op het slatten {uitdiepen, uitbag- (opzichters) de Ee langs geweest, waarbij verantwoordelijkheid van de aangrenzende geren) van de Dokkumer Ee. 'Ten selven men was begonnen bij de Tiessematille, de delen of grietenijen, daartoe verenigd in het daeghe syn gecompareert Jacob Sybrandts latere Verwersbrug of Kiepeloop. Een jonger zogeheten Leppaverbond, dat gaandeweg ende Tierck Walles schepens der Stede zusje van deze brug kruist nog altijd de van een rechtsinstelling tot een waterstaat- Leuwarden ende Focke Eysma raetsman Leeuwarder stadsgracht bij de Hoekstersin- kundige organisatie evolueerde. De Leppa ende Jan Jacobsz van de geswooren gel. Het eerste dee! van het protocol is het onderhield de gelijknamige zijl die ten zui- gemeente ende hebben heur gevonden by verslag van de opmetingen en 'proefborin- den van Raard in de zeedijk lag. De invloed my Commissaris by Petterhuys aen Berle- gen' die Delvaille c.s. langs de Ee tussen van de zee strekte zich namelijk - voordat in hemer olde meer daeraen leggende soe sy Leeuwarden en Bartlehiem hadden verricht.
    [Show full text]
  • Watergebiedsplan Ferwerderadiel – Leeuwarderadeel Wetterskip Fryslân Postbus 36 | 8900 AA Leeuwarden | Tel.: 058 - 292 22 22 |
    Watergebiedsplan Ferwerderadiel – Leeuwarderadeel Wetterskip Fryslân Postbus 36 | 8900 AA Leeuwarden | tel.: 058 - 292 22 22 | www.wetterskipfryslan.nl Blije Boatebuorren Farebuorren Ferwert Hegebeintum Westernijtsjerk Lichtaard Marrum Ginnum Reitsum Jannum Vijfhuizen Jislum Hallumerhoek Hallum Wânswert Watergebiedsplan Burdaard Ferwerderadiel-Leeuwarderadeel Hijum Alde Leie Tergrêft Feinsum Bartlehiem Stiens Tichelwurk Britsum Koarnjum 't Haantje Jelsum Vierhuis november 2011 CoLofon Dit is een uitgave van Wetterskip fryslân Postbus 36 8900 AA Leeuwarden Telefoon (058) 292 2222 BezoekaDres: Harlingerstraatweg 113 8914 AZ Leeuwarden www.wetterskipfryslan.nl opgesteld i.s.m. project Watergebiedsplan-projecten (P. .8112001) geBieD Ferwerderadiel - Leeuwarderadeel status Definitief contactpersoon Wetterskip fryslân Libbe Zijlstra (projectleider) Postbus 36 8900 AA Leeuwarden (058) 292 2222 [email protected] FotograFie Libbe Zijlstra regie/reDactie Wetterskip fryslân Cluster Plannen Cluster Communicatie uitgave 2011 Foto 1. Farebuorren 2 35 Waarom een Watergebiedsplan? In het Waterhuishoudingsplan en Waterbeheerplan 2010-2015 hebben de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân afspraken gemaakt over de voorbereiding en vaststelling van het gewenste peilbeheer en overige wateropgaven. Om dit te realiseren worden voor het totale beheergebied van Wetterskip Fryslân 19 watergebiedsplannen opgesteld. Deze plannen gaan over het landelijke gebied inclusief de verspreide bebouwing en geven een onderbouwing voor het gewenste peilbeheer
    [Show full text]
  • Baarderadeel in De Loop Der Tijden.A
    De schoolmeesters van Baarderadeel in de loop der tijden.a 1. Baard In mei 1583 was Ruyrdt Jans "schoelmeester" te Baard.b In juli 1616 e.v. ontvingen "die van Baerdt" een toelage voor Lieuwe Lolckes, "hun gewesene schooldr. in sijn sobere staat".c In 1622 was dat ook nog het geval. Op 13 maart 1627 was Harmen schoolmeester "tot Baerdt".d Op 26 nov. 1627 wordt melding gemaakt van Hendrick Jans schooldienaar te Baard.e Op 17 mei 1639 was Paulus Johannes Stonebrinck schooldienaar te Baard.f In 1644 was hij hier nog; in ieder geval op 30 sept. van dat jaar.g In 1646 werd mr. Vincent Stephanus Plecker beroepen tot schoolmeester te Baard. Vermoedelijk was hij een zoon van de predikant van Winsum en Baard. (In jan. 1641was een Vincent Plecker "secretaris-clercq" te Sneek en in 1642 was dat nog zo. Een Wijbrand Davids Plecker was in 1639 burgemeester te Sneek; evenals in 1642 en 1647. Op 1 mei 1649 was een Vincent Plecker "notaris publicus" te Leeuwarden.) Van deze Vincent Stephanus Plecker is een instructie- of beroepbrief bewaard gebleven, gedateerd 27 nov. 1646. (Zie bijlage 1.) Hij was hier in 1663 nog in functie. In 1657was Hiske Agges zijn vrouw.h Hij was in 1700 geen schoolmeester meer, maar nog wel ouderling.i Meester Vincent is in 1705 gestorven; zijn vrouw Hiske Agges was reeds in 1692 overleden. Zijn opvolger was zijn zoon mr. Stephanus Plecker. Deze was te Baard gedoopt op 12 maart 1665. Hij was hier reeds in 1694 als schoolmeester en in dec.
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen Verleden Regiobeschrijvingen provincie Friesland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-B Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-B en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]
  • Feinsum Heeft Nu Aan Jabikspaad Eigen 'Refugio' Voor Pelgrims
    Friesch Dagblad, 15 maart 2018, pagina 8. Feinsum heeft nu aan Jabikspaad eigen ‘refugio’ voor pelgrims eigen opgang.” Op de bovenverdie- Wiep en Durkje Koehoorn maakten zelf ping kunnen drie pelgrims over- Het huis aan de nachten. ,,Er staan nu twee bedden, drie keer een pelgrimstocht naar Santiago maar er kan gemakkelijk een derde Holdingawei krijgt bij.” Ook is er een eigen badkamer de Compostela en ervoeren onderweg de voor de gasten. Voor pelgrims heb- een officiële naam: ben ze arrangementen samenge- gastvrijheid in refugio’s.Inhun nieuwe huis steld, waarbij gekozen kan worden Refugio Ultreia uit wel of geen ontbijt en eventueel in Feinsum openen ze zaterdag een ook het nuttigen van de warme Feinsum. Dominee maaltijd bij het echtpaar Koehoorn gastenverblijf voor pelgrims. aan tafel. ,,Het is het zelfde concept Jaap Overeem zal de zoals je op heel veel plekken op de route naar Santiago ziet.” Pelgrims plek zegenen zomervakanties, voltooiden ze in betalen een donativo,een vrije gift Pelgrimeren 2012 huneerste pelgrimage van waarbij de pelgrims in de praktijk Lodewijk Born Sint-Jacobiparochie naar Santiago. zelf wel kunnen aanvoelen ‘dat het ,,Omdat Durkje en ik als pelgrims niet voor een appel en een ei kan’. onderweg vaak gastvrij zijn ontvan- Koehoorn benadrukt nadrukke- gen in pelgrimsovernachtingshui- lijk dat het ,,geen bed &breakfast grimsplek hebben daar een inlogco- iep en Durkje Koe- zen, willen wij als ervaren pelgrims is”. De slaapplek staat officieel de voor nodig. In die zin is er een hoorn verhuisden in nu iets teruggeven aan pelgrims die geregistreerd als pelgrimsovernach- sprake van een ‘besloten systeem’ - W augustus vorig jaar van een zelfde pelgrimstocht onderne- tingsplek van ‘Pelgrims voor pel- en is de doelgroep dus ook alleen Stiens naar het naburige dorp Fein- men”, vertelt Wiep Koehoorn.
    [Show full text]
  • Thesis That Languages Carrying Prestige in a Particular Setting Will Be Present in the Linguistic Landscape
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Linguistic landscapes in the Netherlands: a study of multilingualism in Amsterdam and Friesland Edelman, L.J. Publication date 2010 Document Version Final published version Link to publication Citation for published version (APA): Edelman, L. J. (2010). Linguistic landscapes in the Netherlands: a study of multilingualism in Amsterdam and Friesland. LOT. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:24 Sep 2021 261 Loulou Edelman Loulou Edelman Loulou Edelman Linguistic Landscapes Linguistic Landscapes in the Netherlands in the Netherlands A Study of Multilingualism A Study of Multilingualism in Amsterdam and Friesland in Amsterdam and Friesland Linguistic Landscapes in the Netherlands The linguistic landscape consists of the languages used on signs. It is a relatively new research subject attracting more and more scholarly attention worldwide.
    [Show full text]
  • 72 Bus Dienstrooster & Lijnroutekaart
    72 bus dienstrooster & lijnkaart 72 Minnertsga via Stiens - Leeuwarden Bekijken In Websitemodus De 72 buslijn (Minnertsga via Stiens - Leeuwarden) heeft 2 routes. Op werkdagen zijn de diensturen: (1) Leeuwarden Via Stiens: 05:53 - 22:31 (2) Minnertsga Via Stiens: 06:07 - 22:49 Gebruik de Moovit-app om de dichtstbijzijnde 72 bushalte te vinden en na te gaan wanneer de volgende 72 bus aankomt. Richting: Leeuwarden Via Stiens 72 bus Dienstrooster 36 haltes Leeuwarden Via Stiens Dienstrooster Route: BEKIJK LIJNDIENSTROOSTER maandag 05:53 - 22:31 dinsdag 05:53 - 22:31 Minnertsga, Mooie Paal 1B Moaije Peal, Minnertsga woensdag 05:53 - 22:31 Sint Jacobiparochie, Zuideinde donderdag 05:53 - 22:31 Zuideinde, Sint Jacobiparochie vrijdag 05:53 - 22:31 Sint Jacobiparochie, Sint Jacobiparochie zaterdag 07:46 - 22:30 39 Oosteinde, Sint Jacobiparochie zondag 08:30 - 22:30 Sint Jacobiparochie, Oosteinde 65 Oosteinde, Sint Jacobiparochie Sint Jacobiparochie, Noordzigt 222 Middelweg-West, Sint Jacobiparochie 72 bus Info Route: Leeuwarden Via Stiens Sint Jacobiparochie, Koudeweg Haltes: 36 225 Middelweg-West, Sint Jacobiparochie Ritduur: 41 min Samenvatting Lijn: Minnertsga, Mooie Paal, Sint Sint Annaparochie, Azc Jacobiparochie, Zuideinde, Sint Jacobiparochie, Sint Jacobiparochie, Sint Jacobiparochie, Oosteinde, Sint Sint Annaparochie, Statenweg Jacobiparochie, Noordzigt, Sint Jacobiparochie, Middelweg-West, Sint Annaparochie Koudeweg, Sint Annaparochie, Azc, Sint Annaparochie, Statenweg, Sint Annaparochie, Van Sint Annaparochie, Van Harenstraat Harenstraat,
    [Show full text]
  • Oktober 2019
    De Flapút Doarpskrante fan Jelsum-Koarnjum Wynmoanne Oktober 2019 WOUDSTRA BORGERS - IRENES BILDTSTAR Menno van Coehoornwei 27, Britsum, tel. 058 - 257 1670 Zeg het met BLOM… voor al uw gelegenheidsbloemwerk Langebuorren 45A Stiens, 058-250 4691, bloembinderijblom.nl 2 Fan de Redaksje Het is zondagmiddag….. Als je de weersvoorspellingen moest geloven zou het vanmiddag erg bewolkt zijn. Maar ik zit hier heerlijk te genieten in het zonnetje op deze prachtige middag in het najaar. En wanneer ik zo om mij heen kijk, komen in de tuin voorzichtig de vrolijke herfstkleuren al tevoorschijn. De geur is kruidig. In het Koarnjumer Bosk zijn veel wandelaars en bij Túnmanswente is het een gezellige drukte. Zo’n dag, daar wordt je toch vrolijk van! Je kunt daarom bijna niet geloven dat de berichten voor de komen- de tijd zijn: Paraplu in de aanslag: de herfst is in aantocht. Toch kan dat ook weer een mooie en gezellige tijd zijn. Het brengt mensen weer samen. Van de vele activiteiten die staan aangegeven in deze Flapút, zitten er vast een aantal voor u bij. Misschien zal er dan een keuze ge- daan moeten worden. Veel lees-en kijkplezier, de Redaksje foto Douwe Homsma 3 Doarpsbelang Heeft u vragen of ideeën? U kunt ons altijd mailen! Het bestuur van Ver. v. Dorpsbelang Jelsum Koarnjum: Auke Rijpstra voorzitter Janna Prosé secretaris Germ de Jong penningmeester Sandra van der Meer algemeen lid Jaap Keizer algemeen lid Algemeen e-mailadres Ver.v. Dorpsbelang Jelsum-Koarnjum: [email protected] Website: http://jelsumcornjum.nl of jelsumkoarnjum.nl
    [Show full text]
  • Vermeldende , Hoe De Loods in Stiens Bewaard Kan Blijven
    VVEERRMMEELLDDEENNDDEE,, HHOOEE DDEE NNFFLLSS LLOOOODDSS IINN SSTTIIEENNSS BBEEWWAAAARRDD KKAANN BBLLIIJJVVEENN 2 NFLS loods Lutskedyk 7 Stiens Vermeldende, hoe in Stiens de oude spoorloods bewaard kan blijven Eigenlijk was de dagelijkse gang met mijn hond Shakespeare, de wat bazige West Highland White Terriër, er de oorzaak van dat ik de loods aan de straat waar ik sinds 1998 woon, wat nader ben gaan beschouwen. Na verloop van tijd zag ik door de nu lelijke entourage heen, de schoonheid in de symmetrie van het metselwerk, dat geduld en orde uitstraalt en niet veel later ben ik de horizontale en verticale stenenrijen met voeg gaan tellen, om zonder meetgerei het bouwwerk te kunnen vastleggen. Gesprekken met wat oudere buurtbewoners die de bedrijvigheid van de loods, het nabijgelegen station en de restauratie herinnerden en daarnaast de boekwerkjes ‘Stiens in oude ansichten’ en ‘Verloren Sporen’, dat alles bracht mij terug in de tijd, die nu zo romantisch leek te zijn. Rob Stavast November 2002 3 NFLS loods Lutskedyk 7 Stiens Projectplan NFLS loods Lutskedyk Stiens Al vanaf de zeventiger jaren is de spoorbaan van Leeuwarden naar Stiens, oorspronkelijk deel van het bekende Dockumer Lokaeltsje en tot 1975 een goederenspoorlijn, onderwerp van discussie geweest. Door de komst van de busbaan vanaf Jelsum naar de stad, kreeg de oude spoorlijn weer enige aandacht. De ideeën liepen uiteen van weer een spoorlijn, een busbaan vanaf Stiens met een fly-over bij Jelsum, een overkapt fietspad en een wandelpad en sinds kort een skeelerbaan. In de gemeente Leeuwarderadeel zijn nog een aantal overgebleven bouwwerken die de herinnering naar het openbaar vervoer per trein aan het begin van de twintigste eeuw oproept.
    [Show full text]