- 1 -

`t KONTAKT juni 2018, 32e jaargang nr. 10 Redactieadres: De Tuinen 20, 8471 XP Wolvega, telefoon 688380 >> E-mail: [email protected]

Inleverdatum volgend nummer 9 september 2018 Verschijningsdatum 25 september 2018 Deze maand Colofon We naderen de komkommertijd , de zomerperiode waarin weinig nieuws

Voorzitter: Sjoukje Kuipers te melden is vanwege de vakanties, stoppen van de verenigingen en Tel.: 0561-612326 Advertenties: andere activiteiten. Bij ons is deze tijd al gestart met dagelijks oogsten en Bennie Mulder Francien Spannenburg eten van komkommers uit de eigen tuinkas. De groei Henk Rankenberg Penningmeester: van de groenten doet het met dit weer uitzonderlijk Tineke Spin Rek.nr.: NL64RABO0371935121 goed. We eten al enkele weken eigen geteelde Tel.: 611187 Coördinatie Gastschrijvers: groenten: rode bieten, sla, andijvie, peultjes en Sjoukje Kuipers Tel.: 688380 bijzonder mooie bloemkolen. Het buiten de kas verbouwen van groenten Coördinatie Puzzel: Sientje Hogeling hebben we opgegeven vanwege de niet te winnen strijd met de invasie Tel.: 476780 Coördinatie Typewerk: Vronie de Groot slakken. Deze grond wordt nu jaarlijks ingezaaid met een wildmengsel Tel.:688380 Typewerk: aan bloemen. Hier hopen we de bijen en andere insecten mee te helpen en Marijke de Kan Marjo Bos hebben we tot laat in de herfst een verscheidenheid aan bloemen in de Redigeerwerk: Janneke Florijn tuin. In deze bijlage schrijft Philip Zeinstra over de grote verscheidenheid Prepress: Sjoukje Kuipers Marijke de Kan aan vegetatie aan de Idzardaweg. Willem Jongsma schrijft zijn laatste Printwerk: Drukkerij van Dijk artikel over de Streekgeschiedenis, bedankt voor de interessante en met

plezier gelezen bijdragen. Het vervolgverhaal houdt ons ook volgend

seizoen nog in de greep. Bennie en Henk gaan weer de ronde langs de

Een uitgave van de vereniging voor adverteerders. We doen verslag van de zeer geslaagde, gezellige ‘t Plaatselijk Belang “Eensgezindheid” dorpsfeesten, een afwisselend programma met voor alle inwoners wat voor de dorpen , Olde- en . wils. Dit jaar ook een kleuren foto-impressie! Bij deze complimenten Verschijnt 10 keer per jaar voor de feestcommissie! Wij als redactie wensen u een fijne zonnige Abonnementsgeld: € 5,50 per jaar zomer toe! Eind september komen wij weer met een nieuw Kontakt! Sjoukje Kuipers - 2 -

Agenda Dorpshuis De Bult 15.07.2018 Et Darreltien 14.00 uur 02.09.2018 Et Darreltien 14.00 uur 04.09.2018 Start Koersbal en biljartmiddagen 13.30 uur 08.09.2018 Boerentrekkertrek 11.09.2018 Redactievergadering Kontakt 20.00 uur 14.09.2018 Jeu de boulesavond 19.00 uur 18.09.2018 Koersbalmiddag 13.30 uur Biljartmiddag 13.30 uur 25.09.2018 Schut- en klaverjassen 20.00 uur 28.09.2018 Advendokaarten/tachtigen 20.00 uur 05.10.2018 Project Under de Toer: De tael van et Hatte 06.10.2018 Project Under de Toer: De tael van et Hatte

InleverInlever---- en verschijningsdata ’t Kontakt Seizoen 2018-2019: Inleverdata kopij Verschijningsdata

9 september 25 september 7 oktober 23 oktober 4 november 20 november 2 december 18 december 6 januari 22 januari 10 februari 26 februari 10 maart 26 maart 7 april 23 april 5 mei 21 mei 9 juni 3 juli - 3 -

======Oproep Dorpsarchief

Het Dorpsarchief ‘Idzawolde’ bestaat al sinds 1999. Dit Dorpsarchief wil de historie van onze drie dorpen conserveren. Wij zijn op zoek naar foto`s, documenten, brieven, aktes, geboorte-/ trouw-/rouwkaarten, ledenlijsten, enz. Denk hierbij ook aan verenigingsadministraties. Deze documenten zijn van harte welkom en wij zullen ze bewaren, bestuderen en toegankelijk maken voor geïnteresseerden.

Koosje Hornstra 0561-769003 Tjis Diever 0561-688494 Jan Punter 0561-688533 Joop Sanders 0561-688401 Of digitaal te sturen per email naar [email protected]

Gooi niets weg, denk eerst aan het Dorparchief ‘Idzawolde’

======

Plaatselijk Belang Oud Papier

Zoals bekend zijn de oudpapieracties i.v.m. sluiting van onze basisschool overgenomen door Plaatselijk Belang. In ieder Kontakt en op de website zullen de data vermeld worden. Ook worden deze bekendgemaakt op de publicatieborden in onze dorpen.

Datum, verzamelen Tractor Auto met kar Personen bij de container Wagen is bij Jelle of bij C. Hiemstra Piek kar lenen Maandag Jelle Piek Hilbrand Diever Roy Robben 27 augustus 2018 Roy Spoel Lennard Wagenaar Robin Dijkstra 18.30 uur Rene Zwartjes Mark de Vries - 4 -

Zaterdag Jan Bruinsma Jan Willem Strampel Inne Yntema 29 September 2018 Erik van der Zee Hendrik vd Goot Wieger Piek 9.00 uur Pieter Doeven Marnix Wagenaar

- 5 -

Persoonlijk Na een jaar van ziek zijn en twee pittige operaties gaat het nu gelukkig de goede kant op. Ik wil iedereen bedanken voor alle berichtjes, bloemen en kaarten. Het was super hoe jullie aan mij gedacht hebben. Goetjes, Elly Scheenstra

Te Gast PHILIP ZEINSTRA

Rijke vegetatie langs de Idzardaweg Je bent in de dorpskom van Ter Idzard en via de Idzardaweg ga je richting oost. Je komt dan vanzelf bij een kniebocht naar links. Doorloop de kniebocht en wandel via een kaarsrechte weg – begeleid door twee rijen forse zomereiken - naar de T-splitsing met de Vriesburger- weg. Het leek mij wel interessant een inventaris te maken van de planten van de kniebochtbermen, van de bermen van het rechte stuk en van de bijbehorende slootjes. - 6 -

Aldoor, als ik deze laan passeer, valt mij een stellige rijkdom aan planten op, vooral in lente en zomer. Bij mij rees de vraag, hoe een dergelijke lijst eruit kwam te zien en ook wat de samenstelling van de lijst zou zijn na elke interval van vijf jaar. Dat wordt monitoren dus. Het ligt voor de hand te veronderstellen, dat de samenstelling van de lijst telkens verandert. De natuur is tenslotte dynamisch nietwaar? Een laatste vraag zou dan zijn, welke factoren bij de wijzigingen een rol hebben gespeeld. Op 23 mei was het dan zover. In de ochtend heb ik een paar uurtjes geïnventariseerd en op de middag ook. Het resultaat was opzienbarend! Maar liefst 90 soorten planten kwamen op de inventarislijst terecht. Had ik dus niet verwacht. Eén van de oorzaken was de afwisseling van de bodemsamenstelling. Zo trof ik veel voedselrijke plekken aan met soorten als grote weegbree, herderstasje, kruipende boterbloem, rode en witte klaver. Het grootste deel van de bermen bestond uit een dergelijke voedselrijke bodem, dus daar stonden veel planten, die aan die omstandigheid waren gebonden. Hier en daar lagen ook gebiedjes, die als voedselarm konden worden aangemerkt. Daaraan gebonden soorten waren: mannetjesereprijs, gewone veldbies en dicht havikskruid. Zij stonden uitsluitend in de bermen van het rechte stuk. In de kniebochtbermen waren alle drie absent. Je kunt dus een vegetatie indelen in voedselrijke en voedselarme soorten. Maar je kunt ook kijken naar de hoeveelheid vocht in de bodem. Je hebt dan te maken met liefhebbers van droge en van natte bodems. Soorten, die graag met de voeten in een vochtige bodem staan zijn: gele lis, harig wilgenroosje, mannagras, egelboterbloem, kruipende boterbloem en als blijde verrassing: koningsvaren! Waren er ook klanten bij, die een voorkeur hadden voor een droge grond? Jawel, denk hierbij aan: schapenzuring en muizenoor. Die 90 soorten zijn allemaal interessant, maar te veel om allen de revue te laten passeren. Dus ik doe slechts een greep. De bomen, die hier staan, zijn dus zomereiken. Daarvan is de bladsteel kort en de vruchtsteel is lang. Zijn de lengten andersom, dan staat er een wintereik voor je neus. Het viel mij op, dat er een smacht aan eikels was gevallen. Op sommige plaatsen lagen ze met honderden tegen elkaar aan. Dat betekent een flinke voedselvoorraad voor heel wat dieren zoals roeken, gaaien, muizen, dassen etc. - 7 -

Een weinig bekend fenomeen is het grote aantal gallen, dat van zomereiken gebruik maakt. Een paar ervan zijn juist wel bekend, zoals de knikkergal en de aardappelgal. Verbazingwekkend is het zogenaamde besgalletje, dat inderdaad op een besje lijkt en dat zich ontwikkelt op de eikenbloemen. Laten we ook een flinke serie paddenstoelen niet vergeten en dan speciaal de soorten, die ondergronds met de zomereiken in contact staan. Op de contactpunten wisselen zij belangrijke voedingsstoffen uit. Tot deze categorie behoren de amanieten zoals de vliegenzwam, de russula’s zoals de gewone braakrussula en de boleten, met als voorbeeld eekhoorntjesbrood. Je ziet: het miegelt van de onderlinge relaties. De koningsvaren had ik hier niet verwacht. Het waren er zelfs twee. Het is een ding, dat niet vaak op de inventarislijst terecht komt, maar zeldzaam is hij ook weer niet. Varens dragen meestal sporenhoopjes, verspreid onder de bladen. De koningsvarens echter ontwikkelt speciale bladen, waarvan alleen de top sporen kan produceren. Er staan tussen haakjes ook een paar exemplaren in een bosje bij het Scheenebospad. Tot slot nog een interessant overzicht van de aangetroffen soorten. Dit lijstje kunnen we over vijf jaar mooi vergelijken met dat van 2023.

Lijst van planten, aangetroffen in de bermen van het laatste, oostelijke stuk van de Idzardaweg te weten de laan met twee rijen zomereiken op 23 mei 2018.

In de linkerkolom de Nederlandse naam en in de rechterkolom óf een Stellingwerfse naam of een wetenswaardigheid. akkerdistel blauwe stiekel akkerkool pionier op onbegroeide plekjes zoals molshopen akkervergeetmenietje vergeet-me-nieten Amerikaanse vogelkers bospest biezeknoppen een lange rus, bloeiwijze lijkt op een half bolletje biggenkruid fullebloeme bitterzoet wilde wrange braam brummelpolle brede stekelvaren de meest algemene varen in onze bossen dagkoekoeksbloem rooie koekoeksbloeme dicht havikskruid niet algemeen in onze gemeente duizendblad haezekarve eenstijlige meidoorn haegedoorn egelboterbloem botterbloeme - 8 - fluitenkruid staankhoorn gele lis varkenbloeme geoorde wilg wilg gestreepte witbol melegros gewone berenkauw bereklauwe gewone ereprijs blauwe griete gewone hoornbloem uit de bloem groeit een hoorntje met zaden gewone veldbies koekoeksbrood grauwe wilg wilg grote brandnetel braandnettel grote muur hennemiere grote valeriaan valeriaan grote vossenstaart de aar zou gelijkenis vertonen met de staart van een vos grote waterweegbree in ondiep, voedselrijk water grote wederik gele kaatestat grote weegbree trekkeblad haagwinde pispotten harig wilgenroosje bloeit met een lange, rode toorts herderstasje lepeldiefien hondsdraf hoonsdraf kamperfoelie zoegepappe kikkerbeet ronde, drijvende blaadjes met hartvormige voet kleefkruid kleefkruud klein kroos entekros kleine klaver met kleine, gele bloeibolletjes kleine lisdodde doerebolte knopig helmkruid in juli met rupsen van de helmkruidvlinder koningsvaren adderveren kropaar kropaore kruipende boterbloem botterbloeme kruipganzerik lijkt veel op tormentil, maar heeft gesteelde blaadjes krulzuring te herkennen aan de gekroesde bladrand kweek kweekgros mannagras entegros mannetjesereprijs steel loopt eerst horizontaal en aan de top verticaal melganzevoet melde moerasrolklaver rolklaever moerasspirea valt tot in de herfst te bewonderen muizenoor moezeoor paardenbloem peerdebloeme perzikkruid bloedvlekke pitrus ruske reukeloze kamille zeer gevarieerde soort reukgras bevat cumarine, die het hooi een heerlijke geur geeft ridderzuring poddeblaeden riet reit rietgras gros rode klaver rooie klaover - 9 - rood zwenkgras gros ruw beemgras gros ruwe berk birk schapenzuring vormt vaak matten scherpe boterbloem botterbloeme schrijfkamille kemille sleedoorn sleedoorn smalle waterpest oorspronkelijk uit Noord-Amerika smalle weegbree honnetonhe speenkruid speunkruud straatgras tuuntiesgros varkensgras varkengros veelbloemige veldbies algemeen in onze omgeving veelwortelig kroos entekros veenwortel venewottel veldzuring zoerstange vogelmuur waetermiere vogelwikke wikke vuilboom honnebeie wilde lijsterbes sapiepen witte klaver witte klaover zachte dravik wilde haever zachte wiltbol melegros zandraket staat vaak op kale plekjes zomereik iekenboom zwanenbloem zwelverbloeme zwarte els elzenboom zwarte zegge zegge

Volgende gastschrijver september: Bennie Mulder - 10 -

“Et Darreltien”

10 jaar Openluchttheater ‘Et Darreltien’

2009 – 2018

Hallo dorpsgenoten,

Tweede voorstelling op 15 Juli Ook deze zondagmiddag wordt er in het openluchttheater ‘Et Darreltien’ weer een reünie - middag gehouden, en wel een zoals al jaren een Stellingwerfse middag. Een matinee-voorstelling met een optreden van onze plaatselijke band CASHBACK, u allen wel bekend. De band heeft in de loop van 10 jaar wel een gewijzigde bezetting ondergaan, maar het klinkt nog steeds goed, Onze plaatselijke dichteres en verhalenvertelster /schrijfster Koosje Hornstra mag natuurlijk niet ontbreken en komt deze middag met een diversiteit van dit alles, en natúúrlijk dit allemaal in het Stellingwarfs. Ook de singer/songwriter Jacob Hettinga komt deze middag en wel met nummers van Jacques Brel ofwel in de Brel-sfeer. En dan nog Heiltje Stobbe – Kromkamp met prachtige covers waaronder ‘Stay with me till the morning’. Wilt u nog eens genieten van al deze artiesten, kom dan allen deze middag kijken naar een heel leuk gevarieerd programma in ons openluchttheater ‘Et Darreltien’.

De aanvang van deze middag is weer 14.00 uur en misschien overbodig te zeggen maar ….... het gaat altijd door. Bij slecht weer wordt het optreden verplaatst naar het Dorpshuis De Bult. De entree voor deze middag is €4,00 euro en tot 16 jaar €1,00 euro. Graag tot 15 juli, Suze - 11 -

Streekgeschiedenis

Streekgeschiedenis Ter Idzard, Olde- en Nijeholtwolde

Nije- en na de vroege hoogveenafgravingen.

Ooit was het gedeelte van de Stellingwerven waar onze dorpen ontstonden, een uitgestrekt bosgebied. Misschien wel tot 700 - 800 jaar na Christus.

In de namen Olde- en Nijeholtwolde leeft de oorspronkelijke hoedanigheid van het gebied voort, maar omstreeks 1500 was er van woud niet veel meer over. Het land tussen de Scheene en de Tjonger was toen al opgedeeld in percelen en gemeenschappelijke weidegronden.

De grond werd gebruikt voor akkerbouw en veeteelt totdat men rond 1600 ontdekte dat er geld te verdienen viel met het maken van turf.

Toen er nog geen hoogveen was afgegraven, kon de rivier de Tjonger niet buiten haar oevers treden vanwege de hoge ligging van het naastliggende maaiveld.

Het gebied lag toen 1 tot 3 meter hoger dan nu. Een kade was dus niet nodig.

Nadat tussen 1600 en 1750 van Oldeholtwolde tot en met , vanaf de Scheene tot de Tjonger, bijna overal een laag hoogveen van meer dan 1 meter tot turf was verwerkt en afgevoerd, ook van de gronden ten noorden van de huidige Kooiweg, moesten er voorzieningen worden getroffen om de dorpen te beschermen tegen overstromingsgevaar bij hoge waterstanden in de Tjonger.

- 12 -

Op oude kaarten, bijvoorbeeld die van Schotanus uit 1664, loopt de Heerenweg, de verbinding tussen Wolvega en Heerenveen als onderdeel van de weg Zwolle – Leeuwarden, door Nije- en Oldeholtwolde. Het gedeelte tussen Wolvega en Nijeholtwolde is nu nog bekend als de Heirweg.

Ook het oude weggetje, waaraan nu de familie van Dalen woont, was daar onderdeel van.

Pas in 1825 verloor de Heirweg de status van Hoofdweg. In dat jaar werd Rijksweg 32 aangelegd, nu bekend als de Heerenveense weg. Vanaf Wolvega werd een nieuw tracé gekozen dat aansloot op de bestaande oude Heerenweg nabij De Ooievaar.

De naam Weerdijk, in plaats van Heerenweg, komen we in Nije- en Oldeholtwolde voor het eerst tegen op de kaart van Schotanus uit 1716.Dit zou kunnen betekenen dat de Weerdijk tussen 1664 en 1716 als waterkering is aangelegd.

Dat gold niet alleen voor Olde- en Nijeholtwolde, maar ook voor Olde- en , en . Op die kaart uit 1716 zien we dan ook, dat de Weerdijk loopt van de plek waar nu de kerk van Oldeholtwolde staat, tot aan de Pieter Stuyvesantweg in Oldetrijne. Het stukje weg tussen de kerk van Oldetrijne tot aan de Pieter Stuyvesantweg heette tot voor kort nog Weerdijk.

De naam Weerdijk is alleen in Olde- en Nijeholtwolde bewaard gebleven.

In Nijelamer lag de Weerdijk ongeveer 100 meter ten noorden van de Stadburen en sloot in rechte lijn aan op wat nu de Hoofdweg naar Oldelamer is. Bij de kerk van Oldelamer boog de Weerdijk in zuidelijke richting af naar de kerk van Oldetrijne.

In Nijeholtwolde was omstreeks 1750 bijna geen hoogveen meer aanwezig en was men al volop bezig met het winnen van turf uit laagveen, een product dat bekend was om zijn hoge kwaliteit.

Nog niet gehinderd door de later aangelegde spoorlijn kon de afvoer van turf vrij gemakkelijk plaats vinden via de Bargekopsloot en de Metworstsloot naar de Tjonger en de Zuiderzee, om in het Westen te worden verhandeld. Dat het om enorme hoeveelheden turf ging, bewijst bijvoorbeeld de levering van jaarlijks 170.000 korf aan één bierbrouwerij in Amsterdam.

Het landschap dat achterbleef na de afgravingen van het hoogveen, kon vrij gemakkelijk weer geschikt gemaakt worden voor het begrazen door vee en voor hooiland. - 13 -

Dat lukte niet meer na de turfwinning uit het laagveen. Landbouw en veeteelt was niet meer mogelijk omdat er grote waterpartijen achter bleven.

Meer dan 100 jaar bestonden grote delen van Olde- en Nijeholtwolde en Nijelamer uit petgaten waar beroepsvissers hun brood verdienden en waar de bevolking uit de omgeving zich af en toe peddelend of hengelend verpoosde.

Bovenstaande tekening is een detail uit een verveningskaart van omstreeks 1860. Het donkere aaneengesloten gedeelte geeft het petgatencomplex van Nijeholtwolde en Nijelamer weer dat ontstaan is na de laagveenafgravingen in de periode 1750 – 1850.

Na de eerste wereldoorlog, 1914 – 1918, heerste er in grote delen van Europa schrijnende armoede en steeg de werkloosheid onrustbarend. Ook in Nederland.

In de jaren twintig van de vorige eeuw moest de overheid ingrijpen om de natie er weer bovenop te krijgen en werden er o.a. werkverschaffingsprojecten opgezet.

Zo werd op 18 september 1924 de ontginningsmaatschappij De Drie Provinciën in opgericht. Een van de projecten die toen ter hand is genomen, was het ontginnen van het petgatencomplex Nijeholtwolde – Nijelamer.

Een aantal jaren eerder, in 1917, hadden de ingelanden in overleg met Gedeputeerde Staten van Friesland reeds het waterschap De Ontginning opgericht.

De eerste tien jaar van zijn bestaan kwam het waterschap echter niet tot daden, bang als men was voor hoge lasten die door de ingelanden moesten worden opgebracht. Noodzakelijke werken kwamen niet van de grond. Het College van Gedeputeerde Staten greep toen krachtig in en maakte een nieuw reglement waarbij de ingelanden buiten spel werden gezet. - 14 -

Het oude bestuur werd in 1928 aan de dijk gezet en vervangen door een nieuw bestuur dat voortdurend onder toezicht van G.S. stond. De ingreep had succes.

In 1929 stichtte men een gemaal aan de Schipsloot en werden er kaden aangelegd langs de Tjonger en de Schipsloot. Ook werd het gebied beter ontsloten door de aanleg van de Kooiweg.

De ontginningsmaatschappij De Drie Provinciën intussen zorgde ervoor, dat de petgaten werden drooggelegd en geëgaliseerd. Aan de Kooiweg en in de Kleine Ontginning werden in de crisistijd van de jaren dertig boerderijen gebouwd, die in eigendom van het Rijk kwamen en in beheer werden genomen door de Dienst der Domeinen van het Ministerie van Financiën.

Omstreeks 1940 kwam het gebied gereed zoals we dat nu kennen.

Bovenstaande foto is genomen omstreeks 1930 door meester de Wit. In dat jaar had de toneelvereniging Excelsior van Ter Idzard een uitje. Samen vissen in de petgaten onder Nijeholtwolde. De foto is genomen nabij de Weerdijk en geeft een uitstekend beeld van de ruime, waterrijke omgeving waar nu de boerderij van de gebroeders Weerman staat.

Meester de Wit leidde de toneelvereniging. Hij was hoofd van de school in Oldeholtwolde van 1916 tot 1946 en heeft heel veel voor de drie dorpen betekend. Zijn zoon Koop stelde een album samen van de foto’s, die zijn vader maakte. Een kleindochter van meester de Wit schonk het album met unieke foto’s van de streek aan het Dorpsarchief.

Met dit artikel sluiten we een reeks van tien af over de ontstaansgeschiedenis van onze streek.

Willem Jongsma

- 15 - Marieke van Schuppen Maandelijkse column Marieke werkt als schaapherder en vertelt haar belevenissen

Schapen & zaken Op ons bedrijf, het landschapsbeheer-met- Waarom zou je ook achter zo’n stroomnetje schapen-bedrijf van mijn baas, werken nu vijf blijven staan, als het gras aan de andere herders. Jonge mensen met kennis van dieren- kant veel sappiger is? Bovendien springen allemaal begonnen in de koeien, maar nu vol Veluwse heideschapen net zo makkelijk overtuiging bezig met heideschapen. Zo’n over de rasters, dus wij zijn het op dit punt 1200 hebben we er, verdeeld over grofweg vijf niet eens. locaties. Mijn kudde loopt nu op het Ketliker Terug naar mijn kudde. “Zou het niet mooi Skar. De andere kuddes staan te werken in de zijn om een mooie Kempische ram bij de steden; in parken en natuurterreintjes bij aller beste ooien uit mijn kudde te zetten?” woonwijken. Echte stadsbegrazing dus. vroeg ik laatst aan mijn baas. Hij overdacht Het is best een groot bedrijf, 1200 ooien. We mijn vraag.“Dat zou mooi zijn… maar die hebben er genoeg werk aan. Daarom gaan niet ruimte op stal is er niet echt.” Ja, daar had alle 1200 gaan in de nazomer onder de ram. Zo hij een punt. Een andere factor die veel plek hebben we niet op stal, waar drie meespeelt is dat we ook kruisen met het maanden lang in fases naar binnen komen om Engelse Suffolkschaap. Een vleesras, zodat te lammeren. Niet alle 1200 betekent dat we de lammeren wat sneller aanzetten. Een enkele kuddes selecteren die voor de nieuwe groot deel van de lammeren is namelijk lammeren moeten zorgen. gewoon bedoeld voor de handel. De slager dus. Net als in een echt schapenbedrijf. Om verschillende redenen zijn dat vaak de kuddes in de steden. Praktisch is het makkelijker daar kleine groepen te maken en “Maar als jij nou, op dat mooie streekje de rammen, die daar bij lopen geregeld van een waar je woont, drie maanden lang een nieuw dekblok te voorzien. Mijn kudde op de koppel schapen kwijt kan in januari… ga je hei blijft dus uit dat lammerijproces. En dat gang. Boeren genoeg daar, wellicht heeft vind ik dat best jammer. Want ik heb echt een iemand wel een stukje stal of schuur over.” prachtig koppel Kempische en Veluwse Ik lachte het idee weg. Mijn eigen heideschapen. Her en der met wat schapenbedrijfje, mijn eigen lammerij?! Schoonebeeker bloed erdoor. Goed voor lenige Wat een drukte. schapen die -aldus mijn baas- nogal makkelijk over hekken en netten springen en zich soms ontpoppen tot echte Houdini’s. (Stiekem zijn Het idee bezonk. Maar de volgende dagen Schoonebeekers mijn lievelingen.) dreef het in steeds weer naar de oppervlakte. Het kriebelt wel een beetje… 30 of 40 ooien, dat zou wel een mooi aantal zijn, toch? Misschien toch maar op zoek naar die boer op ons zogezegd mooie streekje … want daar ben ik het wél mee eens.

- 16 -

Vervolgverhaal Door dorpsgenoten, oud of jong, wordt gezamenlijk een vervolgverhaal, feuilleton, geschreven. Een ieder, die het leuk lijkt

om ook een stukje te schrijven, kan zich aanmelden bij: [email protected] . Zij zal dan, op binnenkomst van aanmelding, een ieder die aan de beurt is persoonlijk een mail sturen, om voor de maand erop een stukje te schrijven.

Dus graag per mail aanmelden. Voor meer info: 0561-688401

Het Mysterie van de Drie dorpen

Deel 8

Niet zomaar een auto, het is een dure poeierbak, een Tesla met elektromotor. Zonder lawaai reden de mannen weg met Trine in de bak. De mannen hadden een beste til gehad aan Trine. “Die weegt er aardig in.” zei een van de mannen, “Een echte boeren-Trine.” Trine kreeg een hand los en begon tegen het kofferdeksel te slaan. “We moeten maar even maatregelen nemen.” zei één van de mannen. “We doen de bivak maar even op. Het is een slimme vrouw, ze moet ons niet herkennen.” Ze deden het deksel los en Trine zwaaide en tierde: “Dat kan zomaar niet!” Dat je zomaar niet een keurige vrouw in de kofferbak kunt stoppen en ook nog in de pyjama. Eén van de mannen zei: “Mevrouw ik zou maar rustig zijn, anders moeten we maatregelen nemen, zodat je niet weer praat.” Trine schrok en vernam wel, dat die mannen nergens bang voor waren. Piet was in tussentijd wakker geworden en ging met zijn hand naar Trine’s kant, maar daar was ze niet. Piet bedacht, dat zij vannacht iets hoorde. Hij sprong uit bed om haar te zoeken. Eerst maar even naar beneden, misschien op de wc. Daar was niks. Dan eens zien in de garage. Hé, de honden lagen uitgeteld voor de deur en de plastic zak was weg. Potverdorie wat is hier gebeurd? Is Trine ontvoerd? Ik bel 112, er kwam een vrouw aan de telefoon. “Mevrouw, ze hebben mijn vrouw ontvoerd.” De vrouw noteerde een en ander. “Er komt zo snel mogelijk een rechercheur naar u toe.” zei ze. Dat duurde niet lang. Met zwaailicht en sirene kwam er een politieauto het erf op. - 17 -

Dat geeft nogal wat opschudding op het dorp. Wat is dit midden in de nacht, wat zou er gebeurd zijn bij Piet en Trine? Ook buurman Iem hoorde de sirene. Hij kreeg het er benauwd van. Wat heeft France bekokstoofd? Piet haalde de rechercheur binnen en begon zijn verhaal, van begin tot eind. De agent was een beetje kwaad. “Waarom hebben jullie dit niet eerder gemeld? Dan hadden we dit probleem kunnen voorkomen. Ik regel een dierenarts voor de honden en we starten een sporenonderzoek.” zei de rechercheur.

De Tesla reed Amsterdam binnen. Trine hoorde, dat ze in de buurt van het station waren. Ze dacht gelijk: “Ik ben in de rosse buurt. Oo, wat heb ik mij aangehaald?” De mannen stopten, de koffer ging los en de mannen hezen Trine uit de kofferbak, “Wat een zwaar mens zeg. Misschien is er nog wel een boer, die wat wil met deze Trine, dan kan ze ook nog wat opleveren.” Ze moesten een trap af, een kelder in. Daar werd ze op een hard bed gelegd. “Zo, die kan wel even bijkomen, de blinddoek kan af. Doe maar rustig aan, vrouwtje, er komt in de loop van de dag wel iemand langs.” F [ word vervolgd ]

Website in de zomermaanden actief

In de komende zomermaanden komt er zoals gebruikelijk geen dorpskrant uit. Nieuws en nieuwtjes kun je dan melden bij de website ( [email protected] ). Die zullen we gedurende de zomer ‘gewoon’ plaatsen.

Nieuws:

Hieronder de nieuwsartikelen die in de afgelopen periode op de website zijn geplaatst:

Nestkastinspectie door Vogelwacht 20-05- 2 foto’s 2018 - 18 -

Koersbalseizoen Ter Idzard afgesloten 24-05- 4 foto’s 2018

Belevingsvlucht uitbreiding Lelystad Airport 29-05- 1 foto 2018

Vervolg info avond mobiele bereikbaarheid 29-05- 1 foto 2018

Workshop lampions maken voor De Tael van et Hatte 03-06- 5 foto’s 2018

Deze en andere items kun je bekijken op de website.

Nieuws delen met de website?

Neem dan contact op met onze nieuwsredactie via [email protected]

Wil je reageren op een nieuwsitem? Dat kan. Onder elk nieuwsitem is er ruimte voor reacties.

“Et Darreltien”

10 jaar Openluchttheater ‘Et Darreltien’ 2009 – 2018 Beste dorpsgenoten,

Hierbij ga ik u even vertellen wat er de derde en tevens de laatste keer op 2 september, te zien is in de reünie-middagvoorstelling in ‘Et Darreltien’.

Dit is een voorstelling met iets, wat nog niet eerder hier is vertoond, n.l. een gezin op het podium. De familie Kaandorp, vader met accordeon, zoon met piano en andere zoon op gitaar en ondersteuning van Andries op de conga’s . Alleen voor deze ‘Familie+’ zou je hier al komen; zoveel talent in één familie, en dat op ons podium. - 19 -

Maar wie ook nog eens terugkomt op deze bijzondere zondagmiddag is het duo Cor Trompetter & Peter Hassing. Zij maken samen verschillende stijlen muziek, waaronder in ieder geval de Blues en …... misschien nog wel een verrassing.

Dat het een bijzondere middag is, komt ook omdat deze voorstelling na 10 jaar Openluchttheater

‘Et Darreltien’ een afsluiting vormt. Wat een talent hebben we gezien de afgelopen 10 jaar! De een is doorgebroken, de ander gestopt, maar het geeft een goed gevoel om iemand een beginpodium te kunnen geven met publiek.

Na deze laatste voorstelling van dit jaar zit het organiseren van dit bijzondere theatertje er voor mij op. Ik heb geprobeerd om jullie de vele verschillende vormen van kunst te laten zien, en ik hoop dat ik daarin ben geslaagd. Het was niet altijd makkelijk om het zo ingevuld te krijgen als ik wou, maar met vallen en opstaan is het volgens ons toch redelijk gelukt.

Ik wilde iedereen graag kennis laten maken met de kunst van muziek in al zijn verschillende facetten, theater, toneel, goochelen, cabaret, ‘n hoorspel, gedichten, jeugdtheater. Een heel breed scala is voorbij gekomen en het is voor mij een hele mooie tijd geweest. Ik heb ervan genoten om dit hier te kunnen laten zien. Ik hoop dat jullie er ook zo over denken.

Ik ben een gelukkig en tevreden mens met deze mooie afsluiting van 10 heel bijzondere jaren in dit unieke Openluchttheater.

Ik wil de mannen, die het samen met mij hebben gedaan (want zonder hun kon ik het niet) bedanken voor de tijd die ook zij erin hebben gestoken. Dat zijn Hilbrand, Andries en Joop en de laatste tijd ook Andrei.

Samen met Joop wil ik in de zomer nu gaan genieten van andere dingen, maar ik hoop wel dat er iemand opstaat om dit van mij over te nemen. Want het zou wel zonde zijn als het theatertje niet meer als zodanig gebruikt gaat worden.

De overkapping en de geluidsinstallatie zullen in het dorp blijven en ik hoop, dat het hier nog veel gebruikt gaat worden.

Graag tot 2 september, Suze Sanders

- 20 -

Karkepraot

Karkeproat: Oldeholtwolde nu ook al van de stroom af?

Van ‘hogerhand’ moet Nederland van het gas af. Wat staat ons nog meer te wachten?

Dinsdagavond 29 mei onweer. Na veel warme dagen kwam er regen, verkoelend maar later ook heftig. Wat flitsen en onweer erbij. Een klap zonder flits. “Dat is dus dichtbij.” dacht ik. Direct daarop een enorme klap. Zo hard, dat je wist: er is ergens een inslag geweest. Naast de kerk wonend denk je dan: “De kerk vangt het wel op, want die heeft een bliksemafleider”. Zelf merk je, dat de stroom is uitgevallen: waar was de zaklamp ook alweer? De kleinkinderen hebben er nog mee gespeeld, maar waar is die blijven liggen? Met een kerstkaarsje op zoek……

De meterkast gevonden. Hoewel de aardlekschakelaar in de normale stand staat, is er toch een stop gesprongen. Die vervangen en er is weer licht. De buurvrouw heeft ook een kaarsje ontstoken. Even vragen of er hulp nodig is: ze belt al enige tijd mobiel met Liander. Om één uur ’s nachts komen ze iets vervangen in een naburig transformatorhuisje. Ik kijk nog even naar de kerktoren, maar zie gelukkig geen vlammen………..

De volgende morgen liggen er leien over de hele tuin verspreid. Als ik omhoog kijk, zie ik de torenspits die behoorlijk gehavend is. Er zit een gat in, waar je met een kruiwagen doorheen kunt (als je dat zou willen). Snel de kerkelijke autoriteiten gebeld. Het ziet er niet best uit: één van de 8 staanders, waar de torenspits op rust, is kapot.

Het haantje houdt zich nog staande. Beneden is de puinhoop nog groter. De meterkast is min of meer ‘ontploft’, overal ligt zwart plastic. Alleen de gasmeter staat nog op zijn plek. - 21 -

Richard Kerssies komt ’s avonds met een drone de schade opnemen en maakt foto’s van dichtbij. Wat is dat een mooie uitvinding!

Morgen komt de KPN om mijn telefoon en internet weer in orde te maken. Ze zijn inmiddels geweest en ik kan nu dit artikel schrijven. Het zal wel even gaan duren voor de kerk weer bruikbaar is. Ook zult u de klok niet horen slaan, laat staan ‘beieren’. Het is niet anders. Binnen onze gemeente Ter Holten hebben we gelukkig nog twee kerkgebouwen, die we nu iets vaker zullen gebruiken. Op onze website kunt u zien, waar er dienst is. www.terholten.nl

Over dat beieren: in de tijd dat de kerk van Oldeholtwolde werd gebouwd, droeg men nog geen horloges en als men er wel één had, droeg je die niet bij je ‘in het werk’. Toch was het voor de boeren en mensen die buitenaf werkten belangrijk te weten hoe laat het was. De kerkklok gaf de tijd aan voor de maaltijden door 50 slagen te beieren. Om 7 uur, 12 uur en 5 uur. Je wist dan, dat je naar huis moest om te eten. Op verzoek van enkele buurtbewoners beiert de klok niet meer om 7 uur in de ochtend, maar nog wel op de andere tijden. Tegenwoordig kun je op je mobiel zien hoe laat het is. Misschien is deze kerkelijke ‘service’ niet meer van deze tijd, maar bijzonder is het wel.

Puzzel

Beste Puzzelaars, De laatste puzzel van de maand mei was moeilijk, een echte hersenkraker. Omdat niemand de oplossing helemaal goed had volgens het boekje, was er geen uitgesproken winnaar. Iedereen die meer dan 100 punten had in het eindklassement werd uitgenodigd om met de puzzelfinale mee te doen.

Dit waren; Anneke van de Akker,Alie Dedden, Riek Hogeling, Koosje Hornstra, Sjoukje Jongstra, Gerrie Kanis, Monique Noordman, Jan Punter, Gé Spin en Hinke de Vries. - 22 -

Zij streden op donderdag 14 juni in het Dorpshuis om het kampioenschap. Koosje en Monique waren afwezig. Het was doodstil in de voorzaal. Ze moesten 5 puzzels zo snel mogelijk oplossen.

En tovervierkant, 2 piramides, een kruiswoord en een woordzoeker.

De winnaar is dit jaar, net als vorig jaar, Sjoukje Jongstra geworden. Jan Punter was een goede tweede. Sjoukje kreeg een glazen vaas met een bloem en elke deelnemer kreeg een vulpotlood en een puzzelboekje om de zomer door te komen.

Nogmaals van harte proficiat.

Het was een gezellige avond en zeker voor herhaling vatbaar.

Deze keer de 5 puzzels die de finalisten moesten oplossen. U kunt ze niet insturen, de oplossingen staan verderop in het Kontakt.

Iedereen hartelijk bedankt voor het meespelen en het opsturen van de puzzels.

In september beginnen we weer met frisse moed.

Een goede zomer toegewenst en veel puzzelplezier.

Sientje Hogeling

Oplossing Mei:

Bladstil-oplawaai-scrabble-drukkerij-damascus-sarcasme-spatbord-steenbok-weekdier- baksteen-karateka-stommerd-aardnoot-blessure-naaidoos-dankbaar-toestand-triangel- mannheim-naleving-slagveld-drachten-bierglas-theedoek-neusdoek-hoestbui-verloren- voorzorg-hangkast-gloeiend-demagoog-deelname-tijdtafel-overzijde-zitkamer-kostgeld- interest-gestalte-naherfst-aanzicht-zandbank-adherent

- 23 -

De 5 finale puzzels - 24 -

- 25 -

- 26 -

Plaatselijk Belang

TER IDZARD, OLDE- EN NIJEHOLTWOLDE

Email-adres: [email protected]

Groen Lintje In het kader van Wereld Milieu Dag heeft de Weststellingwerfse afdeling van Groen Links al jaren een natuur en milieuprijs genaamd Het Groen Lintje.

Op vrijdagavond 8 juni vond de uitreiking van het Groene Lintje plaats in de kringloopwinkel van de familie Boels in Wolvega. Zij waren de winnaars van 2017.

We werden welkom geheten met muziek van het duo Bos-Folk en voor wie maar wilde was er koffie, thee, frisdrank en een stukje taart of cake. De genomineerden voor dit jaar waren de Jeugdafdeling van de Vogelwacht in , het bedrijf TONN uit Wolvega en wij hadden als Plaatselijk Belang ook Philip Zeinstra aangemeld en die kwam dit jaar in aanmerking voor deze prijs.

Er zijn vijf voorwaarden aan verbonden, waaraan deze drie genomineerden voldeden. O.a. inzet voor natuur en milieu.

Het bedrijf TONN heeft het lintje 2018 gekregen, omdat ze als kleine onderneming al belangrijke doelen hebben bereikt op het gebied van recycling en daarmee duurzame producten maakt.

Philip werd geprezen om zijn doorzettingsvermogen en zijn manier van bewustwording voor lokale biodiversiteit . Vooral uit eigen waarnemingen en die van zijn lezers.

De Vogelwacht kreeg complimenten voor alle activiteiten, die zij met de jeugd ondernemen en de gevolgen die dat op lange termijn kan hebben voor de bewustwording voor natuur en milieu. Philip en de Vogelwacht kregen wel bloemen en een oorkonde als herinnering mee naar Oldeholtpade en Ter Idzard.

. - 27 -

Onderzoek naar mobiele bereikbaarheid Nieuwsbericht | 28-05-2018 |

In de gemeente Weststellingwerf is de mobiele dekking buitenshuis over het algemeen goed. Dat is de conclusie van Agentschap Telecom naar aanleiding van het onderzoek naar mobiele dekking en bereikbaarheid in de Friese gemeente.

Onderzoek In juni 2017 heeft de gemeente Weststellingwerf het agentschap verzocht om binnen haar gemeentegrenzen de mobiele bereikbaarheid in kaart te brengen. Aanleiding voor dit verzoek waren klachten over verminderd mobiel bereik in en rond Oldeholtpade, en Ter Idzard en het publieksonderzoek van de NOS in 2016. Daarop heeft het agentschap in juli 2017 metingen verricht en is begin dit jaar een bijeenkomst georganiseerd om de ervaringen te inventariseren van de inwoners van Weststellingwerf.

Resultaten Het onderzoek door het agentschap bevestigt dat de dekking van KPN en Vodafone in de genoemde dorpen niet optimaal is. Dit wordt veroorzaakt door het ontbreken van een zendmast van deze operators in de directe omgeving. T-Mobile en Tele2 hebben daar beter bereik. In oktober 2016 heeft KPN een aanvraag ingediend bij de gemeente Westellingwerf voor het plaatsen van een zendmast in Oldeholtpade. Het agentschap verwacht dat deze mast bijdraagt aan een beter mobiel bereik voor abonnees van KPN in de directe omgeving van Oldeholtpade

Meervoudige problematiek Bij mobiele dekking en de beleving daarvan door de gebruiker speelt meer dan de aanwezigheid van voldoende zendmasten. Zo is de dekking binnenshuis minder dan buiten, zijn er seizoensinvloeden en is ook de kwaliteit van de mobiele telefoon van belang. - 28 -

Daarnaast speelt het vergunningsbeleid voor antennes van de gemeente ook een rol. In het rapport wijst het agentschap op deze zogenaamde ‘meervoudige lokale problematiek’ en geeft concrete aanbevelingen.

Ook tijdens de informatiebijeenkomst is deze problematiek toegelicht en zijn de inwoners gewezen op zaken die zij zelf kunnen doen.

Doel rapport Agentschap Telecom vindt het belangrijk dat de mobiele dekking in Nederland zo goed mogelijk is en heeft daarom deze rapporten opgesteld. De rapporten en infographic bieden de inwoners, gemeente en operators handvatten om gezamenlijk de mobiele bereikbaarheid in Weststellingwerf te optimaliseren.

De metingen Door middel van netwerkscanning en testoproepen naar het alarmnummer 112 is de mobiele dekking buitenshuis in kaart gebracht. Van de 1.528 testoproepen naar 112, werden 1.522 oproepen succesvol afgehandeld. Daarmee komt het slagingspercentage op 99,6%. Dit percentage is indicatief voor alle mobiele telefoonoproepen buitenshuis. De netwerkscanning heeft inzichtelijk gemaakt hoe de mobiele dekking per operator scoort.

Reactie KPN KPN heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid om te reageren:

"KPN is verheugd dat na een lang proces van vergunningverlening, welke reeds in 2016 van start is gegaan, volgende maand (medio juni) de nieuwe zendmast in Oldeholtpade actief zal zijn. Met deze nieuwe zendmast verwacht KPN een significante verbetering van het mobiele bereik in de omgeving van Oldeholtpade en Ter Idzard."

Namens Plaatselijk Belang, Jan porton

- 29 -

KOERSBALVERENIGING

TER IDZARD E.O.

Het laatste nieuws van dit seizoen van de Koersbalclub.

Op 8 mei was de laatste competitiewedstrijd. Hierna kreeg Piet 2 weken om uit te vogelen wie de beste 3 spelers waren. Er zijn 19 wedstrijden gespeeld. Daarvan worden de 3 slechtste wedstrijden niet meegeteld. Van de 16 wedstrijden die overblijven was Anneke nummer 1, Femmie nummer 2 en Henk W. nummer 3.

De Poedelprijs ging naar Ymkje. De Poedelprijs wil niet zeggen dat je de slechtste bent, maar dat je tegenspelers je er vaak uitknikkerden.

Op 22 mei was de laatste wedstrijd om de wisselbeker. Deze wedstrijd wordt één tegen één gespeeld. Dat betekent met 24 personen 12 wedstrijden. In de pauze weer nummertjes trekken zodat je de kans krijgt op een andere tegenspeler. De kans is groot dat, als je voor de pauze met zwart speelde, je na de pauze bruin kreeg. Extra opletten dus dat ieder met de goede kleur speelde, en niet automatisch bij de vorige kleur ging staan.

Nadat de dubbele ‘boekhouding’ was uitgerekend, waren er 4 personen met 8 wedstrijd- punten. Op de mat was Riek Bergsma met 10 punten het hoogst. Zij ging dus met de wisselbeker naar huis. De winnaars gingen niet alleen met de bekers naar huis, maar kregen ook een tas met boodschappen mee. We hebben in de laatste maanden eindelijk een nieuwe speler mogen verwelkomen. Koos is een fijne aanvulling op ons groepje.

Wilt u een keer komen kijken hoe koersbal wordt gespeeld, of een keer op proef meespelen? Dan bent u van harte welkom. Een ieder, die op welke manier dan ook meegeholpen heeft bij het koersbal in het afgelopen seizoen: HEEL HARTELIJK BEDANKT! Ik wens iedereen een fijne vakantie en tot de volgende keer.

Hartelijke groet, Piety - 30 -

Uitslag na 16 competitiewedstrijden

A = Plaats C = Wedstrijdpunten D = Punten op de mat E = Aantal gespeelde wedstrijden

A C D E A C D E Anneke 1. Nijenhuis 130 146 16 15. Elly Moes 88 86 13

2. Femmie Pen 120 128 16 16. Alie Mintjes 86 83 14 3. Henk Westerhof 119 127 16 17. Loes van Beest 84 98 15 4. Annie Bergsma 118 118 16 18. Riek Bergsma 82 82 14

5. Dinie de Mooi 116 128 16 19. Jan Boek 80 92 (16) 6. Eke de Boer 114 114 16 20. Piet Nell 80 79 (16) 7. Jan Dijkstra 114 107 16 21. Imkje Koen 80 72 (16) 8. Jan Bakker 110 122 16 22. Geert Heida 74 81 12 9. Joop Bos 106 124 16 23. Render Remsma 72 69 15

10. Jo de Jong 103 99 (15) 24. Yvonne reserve 60 70 11 11. Julia Becude 102 111 16 25. Immie de Boer 55 48 12 12. Tjeerd van Dijk 102 102 16 26. Hilly Zomer 54 44 9 13. Jitske Dijkstra 100 99 16 27. Koos Meyners 35 33 4 14. Piet Spin 92 99 16 28. Janke Westerhof 34 55 5

[email protected] Op zondagmorgen 13 mei heeft de jeugd van de Vogelwacht nestkastinspectie verricht onder de deskundige leiding van Jesse Delfsma en Mika Hoekstra. Met zo’n 20 leden zijn we onder prachtige weersomstandigheden met de fiets naar de Heidehoogte gegaan, waar Jesse en Mika 25 nestkasten hebben hangen. Veel hiervan zijn bezet. We hebben eitjes gezien, jonge vogels en ook nog broedende vogels. De jeugdleden mochten schatten, hoeveel eitjes of jonge vogels er in de kasten liggen, wat niet makkelijk bleek te zijn. - 31 -

De kasten die geïnspecteerd zijn, worden gebruikt door koolmezen, pimpelmezen en de bonte vliegenvanger. Jesse beschikt over een vernuftig telescopisch cameraatje (lang leve AliExpress!) waarmee beelden en foto’s gemaakt kunnen worden via de telefoon. Superhandig en de kans op verstoring wordt zo verkleind. Hiernaast genoten we natuurlijk van het bos waar de mieren, rupsjes en muggen volop aanwezig zijn en ook een grote dassenburcht is bezocht. Een zeer geslaagde ochtend waarbij wij als wacht zeer blij zijn met mannen als Jesse en Mika, die de gehele organisatie hiervan op zich hebben genomen!

Activiteiten, die nog voor de zomer volgen, zijn het ringen van kerkuilen (datum volgt nog), de Jeugdvogelwachtdag in Warten op zaterdag 2 juni en excursie naar de Dellebuursterheide op zondag 8 juli. Houd onze facebookpagina in de gaten! Voor eventueel lidmaatschap graag een bericht via de mail.

Namens de Vogelwacht Oldeholtpade e.o., Monique Noordman

- 32 -

LOGO DE STRIEPE

Een fris en toegankelijk logo voor een gezonde school

midden in het groen. De school ligt in een prachtige tel. 0561-688500 groene omgeving en heeft natuurlijke schoolpleinen, kinderen kunnen heerlijk buiten spelen. e-mail: [email protected] Kernwoorden

ruimte, buiten, groen, open, fit, gezond, aandacht . Nieuws van De Striepe

Het lijkt al zomer in Oldeholtpade. En dat kwam goed uit met alle excursies die waren gepland. Zo ging groep 1-2 naar de Rietnymf en groep 3-5 op watersafari. U kunt daar straks meer over lezen. Ook zijn de kinderen van groep 6-7-8 naar Wolvega geweest om een frisse duik te nemen. Gelukkig zijn er ook dagen dat het iets koeler is en kan er nog hard gewerkt worden in de klas. Juni is de maand waarin we kijken m.b.v. Cito-toetsen hoe de vorderingen zijn van de leerlingen. Dit is niet het enige instrument om dat te bepalen. Ook observaties, andere toetsen en gesprekken met de leerlingen zijn nodig om te kijken hoe het met de leerlingen gaat. Hierna gaan de leerkrachten aan de slag om een rapport te maken en dit wordt besproken met de ouders en met de kinderen. Dit is een moment om terug te kijken naar het afgelopen schooljaar en om vooruit te kijken, wat wil je nog graag leren en hoe kunnen we je daar goed bij helpen. En dan de Avond4daagse. Dit was voor mij de eerste keer dat ik meeliep met De Striepe in Wolvega. Ik was onder de indruk: - Van de organisatie: zoveel kinderen die meelopen in een lange sliert. - Van de mensen aan de kant: zoveel mensen, voor ieder kind was er wel een bekende die je aanmoedigde. - Van de ouders die meeliepen: gezellig en samen met de leerkrachten ervoor zorgen dat iedereen weer veilig op het sportveld komt. - Van de kinderen die meeliepen: sportief, gezellig en met zoveel kinderen van de Striepe, geweldig! - 33 -

- Van de OR: dit jaar waren er nieuwe ouders die de organisatie op zich hebben genomen van onze school. Dat was wel even wennen, maar alles is nu onder controle en volgend jaar gaat dit weer een stuk makkelijker!

Groep 7 en 8 zijn druk bezig met de voorbereidingen van de musical. Die zal worden opgevoerd in De Bult. Groep 6 is ook van de partij, zij gaan in één scene meespelen. Prachtig om te zien hoe de talenten van kinderen op dit vlak naar voren komen. Het gaat over een nieuwe nachtwaker in het American Museum of Natural History. In zijn eerste nacht ontdekt hij dat de museumstukken 's nachts tot leven komen. Nu moet hij de buitenwereld beschermen tegen de museumstukken. U kent vast de films die hierover zijn gemaakt of misschien heeft u het boek gelezen. Al met al is dit een mooie afsluiting voor groep 8. Ze hebben de keuze gemaakt voor hun vervolgschool en gaan binnenkort kennis maken met hun nieuwe klas. Ik hoop dat deze kanjers terug kunnen kijken op 8 mooie jaren en wens ze veel succes en plezier op de nieuwe school! Met vriendelijke groet, Hinke Heida Watersafari met groep 3, 4 & 5 Op woensdagmorgen 9 mei gingen wij op watersafari in de Weerribben. Wat hebben wij getroffen met het prachtige weer! We werden ontvangen door een aantal vrijwilligers van Staatbosbeheer en na een korte uitleg stapten wij in de boten. Onderweg genoten we van de mooie omgeving en werd er door de gids van alles uitgelegd over het ontstaan van de Weerribben. De natuur in de Weerribben ziet er ongerept uit. Maar schijn bedriegt, want elke meter grond is hier door de mens gemaakt. Door het winnen van turf veranderde het landschap in een zompig gebied met waardevolle moerasnatuur. De kinderen mochten turf voelen en ruiken. We hebben gezocht naar het ijsvogeltje, maar helaas niet gezien. Ook werd er verteld over de grote vuurvlinder die ook veel in de Weerribben voorkomt. - 34 -

Na een plezierig vaartochtje gingen we aan de wal op zoek naar waterdiertjes. De kinderen gingen met schepnetjes, zoekkaarten en loepjes aan de slag. Al gauw vonden we kikkers, kikkervisjes, libellelarven, posthoornslakjes, bootsmannetjes, waterkevers en nog meer. Het was mooi om te zien, hoe betrokken iedereen was bij de opdrachten. OV van de Striepe, bedankt voor het mogelijk maken van deze fantastische excursie!

Reactie van de leerlingen: We gingen met een bootje op het water. Het was bij Staatbosbeheer. We gingen visjes vangen met een visnet. Je ging toen de visjes in een bak bekijken. Er was ook een bloedzuiger en een waterspiegel. Er waren ook kikkers en we hebben veel geleerd over krabbenscheer. Groep 1-2 gingen naar de Rytnymf te . De Rietnymf is een natuur- en educatiecentrum gevestigd in de Groote Veenpolder in Zuid-Friesland bij het prachtige natuurgebied de Rottige Meente tussen Scherpenzeel en Munnekeburen in de gemeente Weststellingwerf. De kinderen kregen het verhaal te horen over het opvangen van de otter. Een filmpje en een verhaal over de opvang was de start. In vijf groepjes gingen de kinderen aan de slag met het ontdekken van de tuin. Waterdiertjes zoeken, dierensporen stempelen in het zand, puzzelend over de veenbrug, schaduwen van dieren zoeken en met turf bouwen. Aan het eind gingen we met de dansjuf een start maken van een otterdans. Door de tropische temperaturen en de hulp van ouders en grootouders was dit uitje weer een groot succes. Genieten met een grote G. - 35 -

Stand van zaken

‘De tael van et hatte’

Ter Idzard 2018

Zo voor de zomerperiode worden de activiteiten langzaamaan afgebouwd. Op 4 juli hebben de zangers en acteurs een gezamenlijke doorloop op locatie. De kostuums, rekwisieten en lichtobjecten zijn voor een groot deel klaar. Kortom, de basis is gelegd voor oktober a.s.

Inwoners van de drie dorpen in een wolk

Deze zomer is de er een bijzonder kunstproject in de Bonifatiuskerk in Ter Idzard. Het vormt de aftrap van ‘De tael van et hatte’, het participatieproject voor de Culturele Hoofdstad, waar al meer dan 100 mensen uit de drie dorpen Ter Idzard, Oldeholtwolde en Nijeholtwolde aan meedoen.

Het kunstproject in de kerk is een idee van Sigrid Hamelink, beeldend kunstenaar uit Nijeholtwolde. Het kwam tot stand met medewerking van bewoners van de drie dorpen. Sigrid Hamelink fotografeerde 234 inwoners van de drie dorpen in de zomer van 2017 en maakte er een installatie van in de kerk. Persoonlijke verhalen en gedichten van dorpsgenoten over ‘thuis zijn’ en gedichten van Stellingwerver dichters Roely Bakker en Christine Mulder zijn onderdeel van de installatie. De foto’s, verhalen en gedichten vormen samen een verstilde ‘wolk’, een kunstwerk dat in de ruimte lijkt te zweven. Tijdens Tsjerkepaad in juli, augustus en september is de kerk elke zaterdag-middag van 13.30 tot 17.00 uur geopend voor publiek. Het kunstwerk gaat over vrijheid, taal en thuis zijn. De vluchtige, tijdelijke aard van het kunstwerk vormt een contrast met de gebeeldhouwde epitafen van de Van Idzarda`s. Op één daarvan wordt Baerte van Idzarda geëerd. Hij stond aan de wieg van De Vrije Staten van Friesland. Wat betekende die vrijheid toen en wat betekent die nu? - 36 -

In het kunstwerk wordt vrijheid en het gevoel van thuis zijn verbeeld en verwoord.

‘De tael van et hatte’ is één van de projecten van ‘ Under de toer’, een onderdeel van ‘De Culturele Hoofstad 2018’, waar meer dan 100 dorpsbewoners en andere Stellingwervers o.l.v. professionals gestalte aan geven. Op 5 en 6 oktober is er een theatrale tocht door Ter Idzard. Van het Dorpshuis De Bult tot aan de kerk wordt d.m.v. van taal, spel, lichtsculpturen en muziek gereflecteerd op historische ontwikkelingen in Europa en de invloed daarvan op een kleine gemeenschap met een eigen taal en hang naar autonomie. Er wordt daarbij een link gelegd met de actualiteit. Tijdens de openingstijden van Tsjerkepaad zijn er kaarten voor de voorstelling te koop in het kerkje.

Meer informatie vindt u op www.taelvanethatte.nl en www.underdetoer.nl

Inwoners van de drie dorpen in een wolk

Een installatie van Sigrid Hamelink ,

met medewerking van 250 dorpsbewoners - 37 -

In juli, augustus en september in de Bonifatiuskerk, Ter Idzard Elke zaterdag van 13.30 uur tot 17.00 uur tijdens Tsjerkepaad

U bent van harte welkom op de opening, zaterdag 7 juli om 15.00 uur

Nog vragen? Neem dan contact op met:

Sigrid Hamelink ([email protected] of 0561 615277) of Marian Dirksma ([email protected] of 0561 615881)

Workshop Lampions maken voor De tael van et hatte

Er wordt niet stilgezeten door de vrijwilligers die bezig zijn met het project De tael van et hatte,

alles onder de bezielende leiding van Sigrid Hamelink. Ondertussen zijn er lampions gemaakt van wilgentenen en materiaal wat hergebruikt wordt. De lampionnen zullen als rekwisieten gebruikt worden bij de voorstellingsavond van 5 en 6 oktober 2018. Uit de foto’s blijkt, dat er heel wat creatievelingen zijn in de drie dorpen. Met vereende vlijt krijg je de mooiste resultaten! Ook worden er talenten ontdekt die men nooit had kunnen vermoeden. Mira Becude - 38 -

Eerste doorloop toneelstuk De tael van et hatte Dinsdag 12 Juni 2018 hebben de deelnemers die aan het spektakel van 5 en 6 Oktober mee zullen spelen hun eerste doorloop gehad. De kostuummakers hadden goed hun best gedaan en de eerste kostuums konden gepast worden. Daarna werd er met de hele groep eerst even wat opwarmoefeningen gedaan en gingen ze aan de slag met het doornemen van het script. Het zangkoor bracht hun deel van het optreden ten gehore, waarop de toneelspelers luid applaudisseerden omdat het al zo mooi klonk! Het toneelstuk begint zijn vorm te krijgen.

Et Darreltien weer los

“Nog één seizoen.” zegt Darreltien’s moeder Suze Sanders, en dan scheidt ze ermee uit. Het zal een seizoen met reünie-concerten worden, om eens te kijken hoe het met de sterren van de afgelopen negen jaar is vergaan. Voor de verslaglegging zult u het, om een beetje in de stijl te blijven, dit jaar met mij moeten doen. Suze en ik zijn het eens, dat er niet voor al het goede een opvolging klaar staat, maar u zult er vast aan wennen. De mensheid heeft het langer zónder ons dan mét ons gedaan, en we zijn er nog steeds. - 39 -

Deze keer hadden we in het zonovergoten openluchttheater achter het Dorpshuis maar liefst twee bands op het programma staan. Bauke de Jager en Marcel Nanninga op resp. Hammond orgel en sax hadden we al eens eerder gezien, maar onderhand hadden ze gezelschap van een drummer, een zangeres en een erg enthousiaste zanger. Het repertoire bleef een beetje jazzy, misschien aan de popkant. Gemakkelijk in het gehoor liggende muziek, die zo ongeveer iedereen wel kan verteren. Dat gold iets minder voor Flashbang, een jong viertal, ontstaan op het Lindecollege en met al een 75-tal optredens op hun lijstje van de afgelopen paar jaar. Stevige rock brachten ze, met onder andere eigen geschreven nummers (zelfs in het Stellingwerfs), maar ik betrapte ze ook op een paar covers van the Beatles en the Who. Die kent een oude reünieklant dan wel weer. Toen ze een paar jaar geleden hier waren, was het weer buiten niet geschikt en zaten we in het Dorpshuis. Toen was het echt hard. Buiten kreeg de muziek echter wel de ruimte, al waren er bezoekers die ook dit nog te luid vonden.

Ik heb me vermaakt deze middag met de muziek en jammer dat er niet meer toeschouwers waren. Vooral onze plaatsgenoten laten het wel een beetje afweten.

Luutzen van der Weij

Oplossingen puzzels blz 23,24, 25 Blik-lade-idee-keer O C OPDUVEL V B Want-aloe-noga-team SCHOOL I GIGOLO Rust-uier-sero-trom LAR KASTEEL LAB Rest-ever-sela-trap OPOE SCHIL OTTO Mier-iglo-elim-romp SNEL HAK SHOW LUIK KOKER MOES El ob ALS BOLKNAK IRA Lev boe SECTIE E GEDEKT Live ebro T H KLINIEK N E

Lieve broek Veilen reebok Vleiend bekoren SLEUREN Vloeiend opbreken Violenbed bekrompen

- 40 - Boeren Bult Feest De feesten begonnen vrijdagmiddag met de 50+ middag

41 personen waren aanwezig. Bij de ingang van de tent kreeg iedereen een gekleurd papiertje. Deze kleur bepaalde, met wie je in de groep zat. Na de koffie met wat lekkers zochten de groepen elkaar op. Het bleek het Elfstedentochtspel te zijn, oftewel een Elfstedentocht.

Elke stad had zijn eigen spel: Leeuwarden – Kazenspel Sneek – Knikkerkanon, Ijlst – Pluimert, Sloten – Trekbal, Stavoren -Trou Madam, Hindelopen – Labyrint, Workum – Slingerpad, Bolsward – Scoresjoelen, Harlingen – Bordjemikken, Franeker – Spiegelschrijven, Dokkum – Hengeluuuh.

Iedereen speelde voor zich, maar het was wel fijn dat je steun kreeg van je teamgenoten. De middag vloog om, iedereen was zeer fanatiek bezig en gunde zich haast geen tijd om een pauze te nemen om iets te drinken.

De winnares van de middag was Saakje Postma met 2133 punten. Op de uitnodiging stond ‘een gezellige middag’ en dat was het zeker. Een goed begin van het jaarlijkse dorpsfeest.

Sientje Hogeling

Vrijdagavond: Crazy Familiebingo

Op vrijdagavond was er de Crazy Bingo, die voor het eerst door de feestcommissie werd georganiseerd. Er werden vier rondes gespeeld en elke ronde waren er drie prijzen te vergeven. Met één of twee rijtjes kon je een prijs van de tafel kiezen. Met een volle kaart mocht je een koffer kiezen met daarin een geldbedrag. De bingo werd gepresenteerd door Johan Akkerman en de DJ’s. De zaal zat afgeladen vol en de sfeer zat er al heel snel goed in. Af en toe was de spanning in de zaal om te snijden: wie zou er een koffer winnen en wat zat erin? Uiteindelijk gingen er vier kinderen met de koffers vandoor, met bedragen van €10, €20, €50 en €100. - 41 -

Tussendoor lieten de dj’s steeds de hele zaal swingen met Johan aan het roer. Na de bingo werd de avond voortgezet door DJ Jan Betten en werd er nog tot in de late uurtjes gefeest. Het was een zeer geslaagde avond!

De feestcommissie

Zaterdagochtend: BoerenJeugdzeskamp

De ochtend begon fris en een beetje bevolkt. Toch stonden er dit jaar veel kleine kinderen met hun ouders klaar om te beginnen aan de Jeugdzeskamp. Rond 9.30 uur gingen ze van start. In groepjes werden ze begeleid door de wat oudere jeugd uit onze dorpen. Op die manier deed veel jeugd mooi mee.

Ieder groepje kreeg een eigen naam zoals de koe, het varken, de schapen, het paard, oftewel het was een beestenboel! Ouders, opa’s en oma’s en dorpsgenoten stonden samen gezellig te kijken naar de kinderen en de leuke spelletjes. Kopje koffie erbij en... steeds meer zon…. helemaal goed!

Alle kinderen deden goed hun best. Maar het viel nog niet altijd mee. Een koe melken is best moeilijk. En yoghurt happen vond niet iedereen een lekker idee. Gelukkig lukte het de meeste wel de yoghurt in een bakje te gooien! Verder was er nog een boerenkruiwagenrace, ringgooien en op het einde…. een heerlijk broodje knakworst. Lekkerrrrr! Enkele kinderen (en ouders) hadden helemáál hun best gedaan. De astronaut, de zwerver en de boertjes op de trekkers met hooiwagens zagen er dan ook fantastisch uit.

Maar prijs of niet, iedereen mocht lekker springen en genieten op de springkussens. En deze bleven het hele weekend staan. Dat was misschien nog wel de grootste prijs. Winnaar jeugdzeskamp: Team De Koeien: 502 punten Arne van Veen Frank ter Schure Rens Kloosterman Pim Koekoek Myrthe Rosan Nijenhuis Renske Kromkamp

- 42 -

Zaterdagmiddag: Boerenzeskamp volwassenen

Om 13.30 uur verzamelden de tien teams zich op het Omniveld, om die middag een sportieve strijd aan te gaan. Vooral voor de gezelligheid en een beetje voor de eer.

De feestcommissie had een zestal spelen uitgezet. Zo moest een rol met kuil verplaatst worden, waarbij als extra probleem de wissel aan het eind, waar de beide teams elkaar moesten passeren. Er was een kruiwagenrace, waarbij een parcours afgelegd moest worden. Hierbij was de handicap, dat de duwer een blinddoek voorgebonden had en de persoon in de kruiwagen aanwijzingen moest geven. Om in boerensfeer te blijven was er ook een estafette waarbij lepels yoghurt over gebracht moesten worden naar één deelnemer die achteraan lag en de yoghurt liggend gevoerd kreeg. Ook een eiergooispel ontbrak niet. Het spel met de kratten vereiste samenwerking en enige handigheid.

Tot slot moesten alle teams een waterbak oversteken middels twee touwen, die over de bak waren gespannen. Hier waren veel punten te verdienen. Doordat de touwen steeds verder dóór gingen hangen was het eigenlijk niet mogelijk om droog over te komen. Lichtere personen waren hierbij duidelijk in het voordeel, al moet ik toegeven: de gespierde mannen compenseerden veel, puur op brute kracht.

Het weer hielp mee en al met al was het ook voor de toeschouwers een ontzettend leuke middag.

Als winnaars kwam het team van FC Knudde uit de bus. De complete uitslag is te vinden op de website: www.ter-idzard.nl . Daar vind u ook de nodige foto’s van deze geslaagde middag. Complimenten voor de feestcommissie! Francien Spannenburg

Zaterdagavond: feestavond

Het voorprogramma van de feestavond startte met de wedstrijd spijkersslaan. Voor de dames waren er twee groepen van vijf personen en ook waren er twee groepen heren. Er werd serieus gestreden wie het eerste de spijker in de boomstam wist te slaan. Ciska werd de winnaar van de dames, voor het derde opeenvolgende jaar. Bennie was de winnaar van de heren en Arne van de kindergroep. Na 10 uur begon de feesttent voller te raken met inwoners van de drie dorpen. Een gemêleerd publiek. - 43 -

De Rock Coverband Lechery wist de stemming er goed in te brengen. De band speelde bekende rocknummers uit alle perioden van de popmuziek. Wat door de vele bezoekers werd gewaardeerd: er is dan ook volop gedanst en meegezongen. Kortom een erg gezellige en geslaagde feestavond.

Zondagmiddag: volleybal

Maar liefst 22 teams hadden zich aangemeld voor dit toernooi. Opvallend was, dat er zoveel jongeren meededen. Iedereen deed zijn best om punten te scoren, maar plezier was toch het belangrijkst! Er waren vier poules. Na een aantal speelrondes bleven er uiteindelijk twee teams over om uit te maken, wie er dit jaar als winnaar uit de bus kwam. Dit werd team Mercurius. Dit team won van team Bende van Ellende.

Winnaar poule 1: Snelle Plangas Winnaar poule 2: Mercurius Winnaar poule 3: Slingerapen 2 Winnaar poule 4 Bende van Ellende

De leden van de feestcommissie hebben opnieuw een prima toernooi georganiseerd!

Marijke de Kan

Jeu de Boules

Op het veld naast de volleybalvelden, waren de banen voor de Jeu de Boules uitgezet. In koppels van twee werd er gespeeld om de vleespakketten, die als prijzen te winnen waren. Vanwege de regen werden de partijen eerder gestopt dan de bedoeling was, maar ondanks dat waren er wel winnaars. Er waren 36 deelnemers. 1e prijs: Tjitske Diever en Klaasje de Boer met 64 punten 2e prijs: Joop Bos en Albert van der Berg met 62 punten 3e prijs: Alie van der Berg en Bettie Wissema met 59 punten Troostprijs: Sjoukje Kuipers en Geesje Postma Deze middag was uitstekend georganiseerd door Thomas en Cobie. - 44 -

Geesje Postma en ik vormden samen een koppel, maar wij hadden al snel door dat we niet voor de hoofdprijs gingen. Extra moeilijk was het achteraf gezien dat onze tegenpartij de eerste en tweede prijswinnaars waren. We hebben ons verbaasd over de trefzekere hand van Joop Bos. Maar het werd voor ons de poedelprijs en zo gingen we nog met een droge worst naar huis. Sjoukje Kuipers

Slotwoord van Yvonne

Maandagmorgen, het stramme lijf weer in beweging, de tent opgeruimd, alles schoongemaakt en dan de balans van drie dagen dorpsfeest opmaken.

Allereerst dank aan de mensen van de feestcommissie en hun trouwe hulpen, zonder deze mensen is er geen feest en ik kan u vertellen, het is tegenwoordig niet leuk een feest te organiseren met alle vergunningen en regels die er komen kijken.

De mensen van de feestcommissie steken toch hun nek uit, een tomeloze energie om alles in goede banen te leiden. Weinig slaap, veel lol en plezier, maar ook enorm veel werk verzet.

De vrijdagmiddag was gezellig, een tent vol met mensen en ouderwetse spelletjes deden de middag snel voorbij gaan.

De vrijdagavond was een groot succes, de combinatie van speaker Johan, de mensen van de muziek en ballenmeisje Mirella pakt goed uit. Wat een leuke avond.

Zaterdagochtend hadden de kinderen plezier en in de middag was er de zeskamp. Het weer was top!Zaterdagavond was de band net zo goed als twee jaar geleden, wat een prachtige muziek. Helaas moeten we door alle regels de hele avond als politieagent over het veld lopen, toegangscontrole is nodig en soms moeten we mensen weigeren, dit is niet bepaald het leukste deel van de feesten en ook hier stonden we met elkaar sterk.

Zondagmiddag was een doorslaand succes, op de regen na was het een topmiddag, het halve dorp was zeker aanwezig, deze formule hoef je nooit meer aan te passen.

Inwoners en bezoekersbezoekers:::: d dankank voor deze mooie dagen, een pluim voor Marjo, MiMirella,rella, Ria, Yvo, Rolf en Michel en hun aanhang! Yvonne Doeve - 45 - - 46 -