DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO

Rzeszów, dnia 30 czerwca 2010 r. Nr 54

TREŚĆ: Poz.: ROZPORZĄDZENIE PORZĄDKOWE WOJEWODY PODKARPACKIEGO

1134 — Nr 7/10 z dnia 16 czerwca 2010 r. uchylające rozporządzenie w sprawie wprowadzenia zakazu wstępu na obszar objęty strefą zagrożenia życia, zdrowia lub mienia w celu zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego ...... 4471

UCHWAŁY RAD MIEJSKICH:

1135 — w Dynowie Nr XLVI/283/10 z dnia 31 maja 2010 r. w sprawie określenia zasad zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej w postaci dożywiania ...... 4471

1136 — w Krośnie Nr LX/1086/10 z dnia 31 maja 2010 r. w sprawie określenia warunków częściowego lub całkowitego zwalniania z opłat za pobyt dziecka oraz osoby pełnoletniej do czasu ukończenia szkoły w rodzinie zastępczej oraz placówce opiekuńczo – wychowawczej ...... 44...... 72

1137 — w Leżajsku Nr XXXXVII/242/10 z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr XXII/137/08 Rady Miejskiej w Leżajsku z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie określenia stawek opłaty targowej oraz sposobu jej poboru ...... 4473

1138 — w Przemyślu Nr 114/2010 z dnia 24 maja 2010 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr 64/2008 Rady Miejskiej w Przemyślu z dnia 24 kwietnia 2008r. w sprawie zasad sprzedaży lokali mieszkalnych stanowiących własność Gminy Miejskiej Przemyśl i Miasta Przemyśla ...... 4473 .

UCHWAŁY RAD GMIN:

1139 — w Baligrodzie Nr XXXIII/130/2010 z dnia 28 stycznia 2010 r. uchwała budżetowa na rok 2010 ...... 4474

1140 — w Besku Nr XXXVI/346/2010 z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie określenia wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na opróżniania zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych na terenie Gminy Besko ...... 4482

ROZPORZĄDZENIE POWIATOWEGO LEKARZA WETERYNARII W ŁAŃCUCIE

1141 — Nr 1/2010 z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie zwalczania zgnilca amerykańskiego pszczół w powiecie łańcuckim ...... 4484

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4470 -

POROZUMIENIE POWIATU NIŻAŃSKIEGO

1142 — z dnia 28 maja 2010 r. zawarte w Starostwie Powiatowym w Nisku pomiędzy Powiatem Niżańskim a Gminą i Miastem Rudnik nad Sanem w sprawie powierzenia prowadzenia zadania zarządzania drogami powiatowymi ...... 4484

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU NIŻAŃSKIEGO

1143 — na lata 2010 – 2013 z uwzględnieniem lat 2014 – 2017…………………………… 4487

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4471 - Poz. 1134 i 1135

1134

ROZPORZĄDZENIE PORZĄDKOWE Nr 7/10 WOJEWODY PODKARPACKIEGO z dnia 16 czerwca 2010 r.

uchylające rozporządzenie w sprawie wprowadzenia zakazu wstępu na obszar objęty strefą zagrożenia życia, zdrowia lub mienia w celu zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego

Na podstawie art. 60 ustawy z dnia § 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji podpisania i podlega podaniu do publicznej rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206) wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty na danym zarządza się co następuje: terenie.

§ 1. Traci moc rozporządzenie Nr 5/10 § 3. Rozporządzenie podlega ogłoszeniu Wojewody Podkarpackiego z dnia 7 czerwca 2010 r. w Dzienniku Urzędowym Województwa w sprawie wprowadzenia zakazu wstępu na Podkarpackiego. obszar objęty strefą zagrożenia życia, zdrowia lub mienia w celu zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego (Dz. Urz. Woj. WOJEWODA PODKARPACKI Podkarpackiego Nr 46 poz. 1012). Mirosław Karapyta

1135

UCHWAŁA NR XLVI/283/10 RADY MIASTA DYNÓW z dnia 31 maja 2010 r.

w sprawie określenia zasad zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej w postaci dożywiania

Na podstawie art. 18 ust.2 pkt. 15, art. 40 dochodowego na osobę w rodzinie, określonego ust. 1 i art. 41 ust.1 ustawy z dnia 8 marca w art. 8 ust. 1 pkt. 2 ustawy o Pomocy Społecznej - 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 142 posiłek jest bezpłatny. poz. 1591 z 2001 roku późn. zm.) art. 96 ust. 2 i ust. 4 w związku z art. 7 i art. 17 ust. 1 pkt. 14 2. W przypadku, gdy dochód na osobę ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy w rodzinie przekracza 150% kryterium dochodowego społecznej (Dz. U. Nr 115 poz. 728 z 2008 roku na osobę w rodzinie określonego w ust.1, wydatki z późn. zm.) oraz art. 6 ust. 2 ustawy z dnia poniesione na posiłek podlegają zwrotowi w całości. 29 grudnia 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie § 2. Wykonanie uchwały powierza się dożywiania” (Dz. U. Nr 267 poz. 2259 z późn. zm.) Burmistrzowi Miasta Dynów i Kierownikowi Miejskiego w związku z art. 17 pkt.1 ustawy z dnia 19 listopada Ośrodka Pomocy Społecznej w Dynowie. 2009 roku o zmianie niektórych ustaw związanych § 3. Traci moc uchwała Nr XXIII/142/04 Rady z realizacją wydatków budżetowych (Dz. U. Nr 219 Miasta Dynowa z dnia 23 lipca 2004 roku w sprawie poz. 1706) Rada Miasta Dynów uchwala, co udzielania pomocy w formie zakupu posiłków. następuje: § 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie § 1. Ustala się następujące zasady zwrotu 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym wydatków za świadczenia z Pomocy Społecznej Województwa Podkarpackiego. w postaci dożywiania uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz osób i rodzin znajdujących się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o Pomocy Przewodniczący Rady Społecznej (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 115 poz. 728 Miasta Dynów z późn. zm.) z terenu miasta Dynów: Józefa Ślemp 1. W przypadku, gdy dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150% kryterium Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4472 - Poz. 1136

1136

UCHWAŁA NR LX/1086/10 RADY MIASTA KROSNA z dnia 31 maja 2010 r.

w sprawie określenia warunków częściowego lub całkowitego zwalniania z opłat za pobyt dziecka oraz osoby pełnoletniej do czasu ukończenia szkoły w rodzinie zastępczej oraz placówce opiekuńczo – wychowawczej

Na podstawie art.12 pkt 11 oraz art.92 ust.1 4) całkowite zwolnienie z opłat powinno nastąpić, pkt 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie gdy w rodzinie zobowiązanego występuje co powiatowym (Dz.U. z 2001 Nr 142, poz.1592; zm. najmniej jedna z niżej podanych okoliczności: z 2002r. Nr 23, poz.220, Nr 62, poz.558, Nr 113, a) długotrwała choroba, poz.984, Nr 153, poz.1271, Nr 200, poz.1688, Nr 214, poz.1806; z 2003r. Nr 162, poz.1568; b) niepełnosprawność, z 2004r. Nr 102, poz.1055; z 2007r. Nr 173, poz. 1218; z 2008r. Nr 180, poz.1111, Nr 223, c) pozostawanie bez zatrudnienia, poz.1458; z 2009r. Nr 92, poz.753, Nr 157, d) samotne wychowanie dziecka (dzieci), poz. 1241; z 2010r. Nr 28, poz.142 i poz.146, Nr 40, poz.230) oraz art. 79 ust.6 i art. 81 ust. 6 ustawy e) wielodzietność, z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej f) straty materialne w wyniku zdarzenia losowego (Dz.U. z 2009r. Nr 175, poz.1362, zm. z 2009r. lub klęski żywiołowej, Nr 202, poz. 1551, Nr 157, poz.1241, Nr 219, poz.1706, Nr 221, poz.1738; z 2010r. Nr 28, g) ponoszenie opłat za członka rodziny poz.146, Nr 40, poz.229) uchwala się co następuje: przebywającego w instytucji zapewniającej całodobową opiekę, § 1. Określa się następujące warunki całkowitego lub częściowego zwolnienia z opłat za h) inne uzasadnione okoliczności, pobyt dziecka lub osoby pełnoletniej, w rodzinie a dochód na osobę w rodzinie nie przekracza zastępczej oraz placówce opiekuńczo-wychowawczej: 250% kryterium dochodowego określonego 1) za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej oraz w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. pełnoletniego wychowanka tej rodziny do czasu 5) całkowite zwolnienie z opłat powinno także ukończenia przez niego szkoły rozpoczętej nastąpić w przypadku nieznacznego przed osiągnięciem pełnoletniości, opłatę do przekroczenia w/w kryterium dochodowego wysokości miesięcznej pomocy pieniężnej na rodziny (osoby samotnie gospodarującej), przy częściowe pokrycie kosztów utrzymania jednoczesnych stwierdzeniu szczególnie trudnej dziecka umieszczonego w tej rodzinie, wnoszą sytuacji życiowej tej rodziny (osoby). rodzice. 6) częściowe zwolnienie z opłat może nastąpić, 2) za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo – gdy występuje co najmniej jedna z okoliczności wychowawczej oraz pełnoletniego wymienionych w pkt 5, a dochód na osobę wychowanka tej placówki do czasu ukończenia w rodzinie przekracza kryterium dochodowe przez niego szkoły rozpoczętej przed określone w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy osiągnięciem pełnoletniości, opłatę do społecznej, nie więcej jednak niż 350%, z tym wysokości średniego miesięcznego kosztu że kwota dochodu rodziny pozostająca po utrzymania dziecka w tej placówce ponoszą ustaleniu opłaty nie może być niższa niż rodzice dziecka, osoba pełnoletnia lub jej 250% kryterium dochodowego określonego rodzice, a do wysokości 50% kwoty w art.8 ust.1 ustawy o pomocy społecznej. stanowiącej dochód dziecka – opiekunowie prawni lub kuratorzy, w przypadku gdy 7) zwolnienie z opłat, o których mowa w pkt 2 nie dysponują dochodem dziecka. dotyczy opiekunów prawnych i kuratorów, w przypadku gdy dysponują dochodami 3) ustalenie wysokości opłaty, o której mowa dziecka. w pkt 1 i 2 poprzedza się środowiskowym wywiadem rodzinnym, z którego powinna § 2. Wykonanie uchwały powierza się wynikać sytuacja rodzinna, zdrowotna, Prezydentowi Miasta Krosna oraz Dyrektorowi dochodowa i majątkowa zobowiązanych do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Krośnie. opłaty. w szczególnie uzasadnionych § 3. Traci moc uchwała Nr XXI/458/04 Rady przypadkach, na wniosek osoby Miasta Krosna z dnia 30 czerwca 2004 r. w sprawie zainteresowanej lub z urzędu, można – na czas w sprawie określenia warunków częściowego lub określony – częściowo lub całkowicie zwolnić całkowitego zwalniania z opłat za pobyt dziecka oraz zobowiązanych z opłat za pobyt dziecka osoby pełnoletniej do czasu ukończenia szkoły w rodzinie zastępczej i za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4473 - Poz. 1137 i 1138 w rodzinie zastępczej oraz placówce opiekuńczo – § 4. Uchwała wchodzi w życie z upływem wychowawczej. 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.

PRZEWODNICZĄCY RADY

Stanisław Słyś

1137

UCHWAŁA NR XXXXVII/242/10 RADY MIEJSKIEJ W LEŻAJSKU z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr XXII/137/08 Rady Miejskiej w Leżajsku z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie określenia stawek opłaty targowej oraz sposobu jej poboru

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 8 art. 40 ust.1 § 2. Pozostała treść uchwały pozostaje bez ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie zmian. gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 § 3. Wykonanie uchwały zleca się Burmistrzowi z poźn. zm.) art. 19 pkt.1, lit. a i pkt. 2 i 3 ustawy Leżajska. z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 § 4. Nadzór nad wykonaniem uchwały z późn. zm.) Rada Miejska w Leżajsku uchwala co powierza się Komisji Gospodarki i Budżetu Rady następuje: Miejskiej w Leżajsku. § 1. W Uchwale Nr XXII/137/08 Rady Miejskiej § 5. Uchwała wchodzi w życie po upływie w Leżajsku z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie 14 dni od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym określenia stawek opłaty targowej oraz sposobu jej Województwa Podkarpackiego. poboru wprowadza się następujące zmiany:

dotychczasowa treść § 3otrzymuje oznaczenie – „ust. 1”dodaje się w § 3 ust. 2w brzmieniu: Przewodniczący Rady

„2. Stawki opłaty targowej pobierane w soboty Wojciech Tokarz na targowisku przy ul. Sikorskiego zmniejsza się o 50%”.

1138

UCHWAŁA NR 114/2010 RADY MIEJSKIEJ W PRZEMYŚLU z dnia 24 maja 2010 r.

w sprawie zmiany Uchwały Nr 64/2008 Rady Miejskiej w Przemyślu z dnia 24 kwietnia 2008r. w sprawie zasad sprzedaży lokali mieszkalnych stanowiących własność Gminy Miejskiej Przemyśl i Miasta Przemyśla

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. „a” z późn. zm.) –Rada Miejska w Przemyślu uchwala co ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie następuje: gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz. 1591 z późn. § 1. W Uchwale Nr 64/2008 Rady Miejskiej zm.), art. 12 pkt 8 lit. „a” i art. 92 ust. 1 w Przemyślu z dnia 24 kwietnia 2008r. w sprawie pkt 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie zasad sprzedaży lokali mieszkalnych stanowiących powiatowym (Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz. 1592 własność Gminy Miejskiej Przemyśl i Miasta z późn. zm.), w związku z art. 34 ust. 1 pkt 3, 67 Przemyśla, zmienionej uchwałą Nr 263/2008 z dnia ust. 1a, art. 68 ust. 1 pkt 7 i ust. 3 ustawy z dnia 27 listopada 2008r. Załącznik do Uchwały otrzymuje 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami brzmienie: (Dz. U. z 2004r. Nr 261 poz. 2603 z późn. zm.), art. 2, art. 3 i art. 7 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. „Wykaz budynków stanowiących wyłączną o własności lokali (Dz. U. z 2000r. Nr 80 poz. 903 własność Gminy, w których ze sprzedaży wyłącza się Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4474 - Poz. 1139 lokale mieszkalne, zgodnie z Programem Nr 23/2010 Rady Miejskiej w Przemyślu z dnia gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy 15 lutego 2010r. Miejskiej Przemyśl w latach 2007-2011, przyjętym

Uchwałą Nr 93/2007 Rady Miejskiej w Przemyślu z dnia 24 maja 2007r. zmienioną Uchwałą

Lp. ADRES Ilość lokali mieszkalnych 1. Bohaterów Getta 8 6 2. Dąbrowskiego Jarosława 2 5 3. Dolińskiego 29 24 4. Franciszkańska 14 8 5. Głowackiego 8 6 6. Herburtów 20 3 7. Herburtów 22 4 8. Herburtów 24 3 9 Herburtów 26 6 10. Herburtów 28 5 11. Herburtów 40 4 12. Herburtów 42 7 13. Herburtów 44 5 14. Karmelicka 5 9 15. Karmelicka 7 5 16. Kazimierza Wielkiego 2 15 17. Kazimierza Wielkiego 8 8 18. Kazimierza Wielkiego 9 4 19. K.E.N. 7 4 20. Lwowska 2a 7 21. Rosłońskiego 19 8 22. Rynek 6 6 23. Serbańska 8 3 24. Serbańska 17 5 25. Siemiradzkiego 3a 30 26. Śnigurskiego 14 8 27. Tatarska 1 4 28. Władycze 19 4 RAZEM 206

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Przemyśla. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.

Przewodniczący Rady Miejskiej

Rafał Oleszek

1139

UCHWAŁA BUDŻETOWA NA ROK 2010 NR XXXIII/130/2010 RADY GMINY W BALIGRODZIE z dnia 28 stycznia 2010 r.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 4,pkt 9 lit. „d” z dnia 27 sierpnia 2009 r.- Przepisy wprowadzające i lit. „i” ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157 gminnym (Dz. U z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. poz. 1241) Rada Gminy uchwala, co następuje: zm), oraz art. 211,art. 212, art. 214, art. 215, § 1. 1. Ustala się dochody budżetu gminy art. 217, art. 235, art. 237, art. 239, art. 239 ustawy Baligród na 2010 rok w łącznej kwocie 9.186.335,83 z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych zł z tego: (Dz. U. 157, poz. 1240) w związku z art. 121 ustawy Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4475 - Poz. 1139 a) bieżące w kwocie - 7.824.927 zł wpływy z podatku od nieruchomości 680.000.- b) majątkowe w kwocie - 1.361.408,83 zł wpływy z karty podatkowej 1.000.- w działach klasyfikacji budżetowej, w tym: 010 Rolnictwo i łowiectwo 3.000.- opłata skarbowa 10.000.- dochody bieżące: 3.000.- opłata targowa 3.500.- wpływy z dzierżawy obwodów łowieckich opłata miejscowa 12.000.- 3.000.- opłata eksploatacyjna 65.000.- 020 Leśnictwo 120.000.- wpływy z opłat za zezwolenie na sprzedaż dochody bieżące: 120.000.- alkoholu 45.000.- wpływy ze sprzedaży drewna 120.000.- podatek od środków transportowych 30.000.- 400 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 82.000.- podatek od spadków i darowizn 2.011.- dochody bieżące 82.000.- wpływy z opłat od czynności cywilno-prawnych 60.000.- wpływy z usług (woda) 80.000.- odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu odsetki 2.000.- podatków i opłat 2.000.- 700 Gospodarka mieszkaniowa 207.500.- 758 Różne rozliczenia 4.373.474.- dochody bieżące 97.500.- dochody bieżące 4.373.474.- wpływy z opłat za użytkowanie wieczyste część oświatowa subwencji ogólnej nieruchomości 9.000.- 2.318.087.- dochody z najmu i dzierżawy gruntów mienia część wyrównawcza subwencji ogólnej komunalnego 1.500.- 1.924.066.- czynsze za mieszkania i lokale 85.000.- część równoważąca subwencji ogólnej pozostałe odsetki 2.000.- 129.321.- dochody majątkowe 110.000.- odsetki od środków na rachunkach bankowych 2.000.- wpływy ze sprzedaży składników majątkowych, raty za mieszkania 110.000.- 801 Oświata i wychowanie 30.000.- 750 Administracja publiczna 64.475.- dochody bieżące 30.000.- dochody bieżące 64.475.- dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych 30.000.- dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na zadania z zakresu USC, ewidencji ludności 852 Pomoc społeczna 1.045.900.- i obrony cywilnej 64.443.- dochody bieżące 1.045.900.- dotacja z budżetu państwa na realizację przez świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu gminy zadań z zakresu ochrony pomników alimentacyjnego oraz składki na świadczenia przyrody 32.- emerytalne i rentowe z ubezpieczenia 751 Urzędy naczelnych organów władzy społecznego 910.000.- państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane sądownictwa 539.- za osoby pobierające niektóre świadczenia dochody bieżące 539.- z pomocy społecznej, niektóre świadczenia rodzinne oraz za osoby uczestniczące dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa w zajęciach w centrum integracji społecznej na prowadzenie rejestru spisów wyborców 3.700.- 539.- zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na 756 Dochody od osób prawnych, od osób ubezpieczenia emerytalne i rentowe fizycznych i od innych jednostek nieposiadających 41.500.- osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem 1.714.039.- zasiłki stałe 47.100.- dochody bieżące 1.714.039.- ośrodki pomocy społecznej 39.600.- udziały w podatku dochodowym od osób wpływy za usługi opiekuńcze 4.000.- fizycznych 573.028.- 900 Gospodarka komunalna i ochrona udziały w podatku dochodowym od osób środowiska 1.281.233,83 prawnych 7.000.- dochody bieżące 294.000.- wpływy z podatku rolnego 53.500.- wpływy z usług za wywóz śmieci 140.000.- wpływy z podatku leśnego 170.000.- Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4476 - Poz. 1139

wpływy z usług za odprowadzanie ścieków 1. wydatki bieżące 1.270.- 150.000.- 1) dotacje na zadania bieżące 1.270.- odsetki 2.000.- 020 Leśnictwo 70.000.- wpłaty z opłat i kar za korzystanie ze Rozdział 02095 Pozostała działalność środowiska 2.000.- 70.000.- dochody majątkowe 987.233,83 1. wydatki bieżące, 70.000.- środki z EFRR na budowę oczyszczalni ścieków 1) wydatki, jednostki budżetowej, w tym: oraz kanalizacji sanitarnej (refundacja) 70.000.- 987.233,83 a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego zadań 70.000,- 264.175.- 400 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię dochody majątkowe 264.175.- elektryczną, gaz i wodę 70.000.- środki z PROW na przebudowę i remont Rozdział 40002 Dostarczanie wody świetlicy w Stężnicy i GOK w Baligrodzie 70.000.- 264.175.- 1. wydatki bieżące 70.000.- 2. Wyodrębnia się dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej 1) wydatki jednostki budżetowej 70.000.- , i innych zadań zleconych gminie w wysokości w tym: 974.982 zł w tym: a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 750 Administracja publiczna 64.443.- zadań 70.000.- Rozdział 75011 Urzędy Wojewódzkie 600 Transport i łączność 210.000.- 64.443.- Rozdział 60016 Drogi publiczne gminne dochody bieżące 64.443.- 110.000.- dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa 1. wydatki bieżące, 110.000.- na zadania z zakresu USC, ewidencji ludności i obrony cywilnej 64.443.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 110.000.- 751 Urzędy naczelnych organów władzy w tym: państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz a) wydatki związane z realizacją ich statutowych sądownictwa 539.- zadań 110.000.- Rozdział 75101 Urzędy naczelnych organów Rozdział 60078 Usuwanie skutków klęsk władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa 539.- żywiołowych 100.000.- dochody bieżące 539.- 2. wydatki majątkowe 100.000.- dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa inwestycje i zakupy inwestycyjne, na prowadzenie rejestru spisów wyborców 100.000.- 539.- 630 Turystyka 32.258.- 852 Pomoc społeczna 910.000.- Rozdział 63001 Ośrodki informacji turystycznej Rozdział 85212 Świadczenia rodzinne, 32.258.- świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe 1. wydatki bieżące 32.258.- z ubezpieczenia społecznego 910.000.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 32.258.- dochody bieżące 910.000.- w tym: dotacja na wypłatę świadczeń rodzinnych, a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz 28.258.- składki na świadczenia emerytalne i rentowe b) wydatki związane z realizacją ich statutowych z ubezpieczenia społecznego 910.000.- zadań 4.000.- § 2. 1.Ustala się wydatki budżetu gminy na 700 Gospodarka mieszkaniowa 270.000.- 2010 rok w łącznej kwocie 8.342.890,83 zł, Rozdział 70005 Gospodarka gruntami z tego: i nieruchomościami 270.000.- a) wydatki bieżące - 7.521.630 zł 1. wydatki bieżące; 270.000.- b) wydatki majątkowe - 821.260,83 zł 1) wydatki jednostki budżetowej, 270.000.- w działach i rozdziałach klasyfikacji w tym: budżetowej, w tym: a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 010 Rolnictwo i łowiectwo 1.270.- zadań 270.000.- Rozdział 01030 Izby rolnicze 1.270.- 710 Działalność usługowa 18.714.- Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4477 - Poz. 1139

Rozdział 71004 Plany zagospodarowania 751 Urzędy naczelnych organów władzy przestrzennego 10.000.- państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 539.- 1. wydatki bieżące, 10.000.- Rozdział 75101 Urzędy naczelnych organów 1) wydatki jednostki budżetowej, 10.000.- władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa 539.- w tym: 1. wydatki bieżące, 539.- a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 1) wydatki jednostki budżetowej, 539.- 10.000.- w tym: Rozdział 71035 Cmentarze 8.714.- a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 1. wydatki bieżące, 8.714.- 539.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 8.714.- 752 Obrona narodowa 500.- w tym: Rozdział 75212 Pozostałe wydatki obronne a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 500.- zadań 8.714.- 1. wydatki bieżące, 500.- 750 Administracja publiczna 1.143.748.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 500.- Rozdział 75011 Urzędy wojewódzkie w tym: 64.443.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 1. wydatki bieżące, 64.443.- zadań 500.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 64.443.- 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona w tym: przeciwpożarowa 54.787.- a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane Rozdział 75412 Ochotnicze straże pożarne 60.935.- 53.037.- b) wydatki związane z realizacją ich statutowych 1. wydatki bieżące, 53.037.- zadań 3.508.- 1) wydatki jednostki budżetowej 47.037.- Rozdział 75022 Rady gmin 50.000.- w tym: 1. wydatki bieżące, 50.000.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 1) wydatki jednostki budżetowej, 3.500.- zadań 47.037.- w tym: 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 6.000.- zadań 3.500.- Rozdział 75414 Obrona cywilna 750.- 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych 1. wydatki bieżące, 750.- 46.500.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 750.- Rozdział 75023 Urzędy gmin 1.004.305.- w tym: 1. wydatki bieżące, 972.305.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 1) wydatki jednostki budżetowej, 968.805.- zadań 750.- w tym: Rozdział 75421 Zarządzanie kryzysowe a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 1.000.- 742.800.- 1. wydatki bieżące, 1.000.- b) wydatki związane z realizacją ich statutowych 1) wydatki jednostki budżetowej, 1.000.- zadań 226.005.- w tym: 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 3.500.- zadań 1.000.- 2. wydatki majątkowe 32.000.- 756 Dochody od osób prawnych, od osób inwestycje i zakupy inwestycyjne fizycznych i od innych jednostek nieposiadających 32.000.- osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich Rozdział 75075 Promocja jednostek samorządu poborem 16.000.- terytorialnego 25.000.- Rozdział 75647 Pobór podatków, opłat 1. wydatki bieżące, 25.000.- i niepodatkowych należności budżetowych 16.000.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 25.000.- 1. wydatki bieżące, 16.000.- w tym: 1) wydatki jednostki budżetowej, 16.000.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań 25.000.- w tym: Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4478 - Poz. 1139 a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 1. wydatki bieżące, 30.838.- 16.000.- w tym: 757 Obsługa długu publicznego 151.520.- 1) dotacje na zadania bieżące 30.838.- Rozdział 75702 Obsługa papierów Rozdział 80110 Gimnazja 939.100.- wartościowych, kredytów i pożyczek jst 151.520.- 1. wydatki bieżące, 939.100.- 1. wydatki bieżące, 151.520.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 894.490.- 1) obsługa długu jst. 151.520.- w tym: 758 Różne rozliczenia 11.000.- a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 762.330.- Rozdział 75814 Różne rozliczenia finansowe 1.000.- b) wydatki związane z realizacja ich statutowych zadań 132.160.- 1. wydatki bieżące, 1.000.- 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych 1) wydatki jednostki budżetowej, 1.000.- 44.610.- w tym: Rozdział 80113 Dowożenie uczniów do szkół a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 246.265.- zadań 1.000.- 1. wydatki bieżące, 246.265.- Rozdział 75818 Rezerwy ogólne i celowe 1) wydatki jednostki budżetowej, 244.285.- 10.000.- w tym: 1. wydatki bieżące, 10.000.- a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 1) wydatki jednostki budżetowej, 10.000.- 121.985.- w tym; b) wydatki związane z realizacja ich statutowych a) wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań 122.300.- zadań 10.000.- 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych 801 Oświata i wychowanie 3.232.917.- 1.980.- Rozdział 80101 Szkoły podstawowe Rozdział 80114 Zespoły obsługi ekonomiczno- 1.771.449.- administracyjnej szkół 136.275.- 1. wydatki bieżące, 1.721.449.- 1. wydatki bieżące, 136.275.- 1) wydatki jednostek budżetowych, 1.254.535.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 135.875.- w tym: w tym: a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 1.072.780.- 113.925.- b) wydatki związane z realizacja ich statutowych b) wydatki związane z realizacja ich statutowych zadań 181.755.- zadań 21.950.- 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych 58.910.- 400.- 3) dotacje na zadania bieżące 408.004.- Rozdział 80146 Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli 13.430.- 2. wydatki majątkowe; 50.000.- 1. wydatki bieżące, 13.430.- inwestycje i zakupy inwestycyjne 50.000.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 13.430.- Rozdział 80103 Oddziały przedszkolne w tym: w szkołach podstawowych 74.810.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 1. wydatki bieżące, 74.810.- zadań 13.430.- 1) wydatki jednostek budżetowych, 71.980.- Rozdział 80195 Pozostała działalność 20.750.- w tym: 1. wydatki bieżące, 20.750.- a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 53.630.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 20.750.- b) wydatki związane z realizacja ich statutowych w tym: zadań 18.350.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych zadań 20.750.- 2.830.- 851 Ochrona zdrowia 45.000.- Rozdział 80104 Przedszkola 30.838.- Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4479 - Poz. 1139

Rozdział 85153 Zwalczanie narkomanii Rozdział 85219 Ośrodki pomocy społecznej 2.000.- 155.900.- 1. wydatki bieżące, 2.000.- 1. wydatki bieżące, 155.900.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 2.000.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 153.900.- w tym: w tym: a) wydatki związane z realizacją ich statutowych a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane zadań 2.000.- 143.700.- Rozdział 85154 Przeciwdziałanie alkoholizmowi b) wydatki związane z realizacją ich statutowych 43.000.- zadań 10.200.- 1. wydatki bieżące, 43.000.- 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych 2.000.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 43.000.- Rozdział 85228 Usługi opiekuńcze w tym: 25.000.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 1. wydatki bieżące, 25.000.- zadań 43.000.- 1) świadczenia na rzecz osób fizycznych 852 Pomoc społeczna 1.411.100.- 25.000.- Rozdział 85212 Świadczenia rodzinne, Rozdział 85295 Pozostała działalność świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki 55.000.- na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego 910.000.- 1. wydatki bieżące, 55.000.- 1. wydatki bieżące, 910.000.- 1) świadczenia na rzecz osób fizycznych: 55.000.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 27.300.- 854 Edukacyjna opieka wychowawcza w tym: 46.123.- a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane Rozdział 85415 Pomoc materialna dla uczniów 25.000.- 5.000.- b) wydatki związane z realizacją ich statutowych 1. wydatki bieżące, 5.000.- zadań 2.300.- 1) świadczenia na rzecz osób fizycznych 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych 5.000.- 882.700.- Rozdział 85417 Szkolne Schronisko Rozdział 85213 Składki na ubezpieczenie Młodzieżowe zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre 41.123.- świadczenia rodzinne oraz za osoby uczestniczące w zajęciach w centrum integracji społecznej 1. wydatki bieżące, 41.123.- 3.700.- w tym: 1. wydatki bieżące, 3.700.- 1) dotacje na zadania bieżące 41.123.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 3.700.- 900 Gospodarka komunalna i ochrona w tym: środowiska 615.710.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań 3.700.- Rozdział 90001 Gospodarka ściekowa i ochrona wód 211.710.- Rozdział 85214 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe 1. wydatki bieżące, 161.710.- 141.500.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 159.710.- 1. wydatki bieżące, 141.500.- w tym: 1) świadczenia na rzecz osób fizycznych a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 141.500.- 64.710.- Rozdział 85215 Dodatki mieszkaniowe b) wydatki związane z realizacją ich statutowych 55.000.- zadań 95.000.- 1. wydatki bieżące, 55.000.- 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych 1) świadczenia na rzecz osób fizycznych 2.000.- 55.000.- 2. wydatki majątkowe 50.000.- Rozdział 85216 Zasiłki stałe 65.000.- inwestycje i zakupy inwestycyjne 1. wydatki bieżące, 65.000.- 50.000.- 1) świadczenia na rzecz osób fizycznych Rozdział 90003 Oczyszczanie miast i wsi 65.000.- 350.000.- Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4480 - Poz. 1139

1. wydatki bieżące, 350.000.- 926 Kultura fizyczna i sport 20.000.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 350.000.- Rozdział 92605 Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu 20.000.- w tym: 1. wydatki bieżące, 20.000.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań 350.000.- w tym; Rozdział 90004 Utrzymanie zieleni w miastach 1) dotacje na zadania bieżące 20.000.- i gminach 1.000.- 2. Wyodrębnia się wydatki związane 1. wydatki bieżące, 1.000.- z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych gminie w wysokości 1) wydatki jednostki budżetowej, 1.000.- 974.982 zł, w tym: w tym: a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 750 Administracja publiczna 64.443.- zadań 1.000.- Rozdział 75011 Urzędy Wojewódzkie Rozdział 90015 Oświetlenie ulic, placów i dróg 64.443.- 51.000.- 1. wydatki bieżące, 64.443.- 1. wydatki bieżące, 51.000.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 64.443.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 51.000.- w tym: w tym: a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane a) wydatki związane z realizacją ich statutowych 60.935.- zadań 51.000.- b) wydatki zawiązane z realizacją ich statutowych Rozdział 90019 Wpływy i wydatki związane zadań 3.508.- z gromadzeniem środków z opłat i kar za korzystanie ze środowiska 751 Urzędy naczelnych organów władzy 2.000.- państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 539.- 1. wydatki bieżące 2.000.- Rozdział 75101 Urzędy naczelnych organów 1) wydatki jednostki budżetowej, 2.000.- władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa 539.- w tym: 1. wydatki bieżące, 539.- a) wydatki związane z realizacją ich zadań 1) wydatki jednostki budżetowej, w tym: 539.- statutowych 2.000.- a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 539.- 921.704,83 852 Pomoc społeczna 910.000.- Rozdział 92109 Domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby Rozdział 85212 Świadczenia rodzinne, 806.704,83 świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe 1. wydatki bieżące, 217.444.- z ubezpieczenia społecznego 910.000.- 1) wydatki jednostki budżetowej, 29.044.- 1. wydatki bieżące, 910.000.- w tym: 1) wydatki jednostki budżetowej, 27.300.- a) wydatki związane z realizacją ich statutowych w tym: zadań 29.044.- a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane 2) dotacje na zadania bieżące, 188.400.- 25.000.- 2. wydatki majątkowe 589.260,83 b) wydatki zawiązane z realizacją ich statutowych 1) inwestycje i zakupy inwestycyjne zadań 2.300.- 142.270.- 2) świadczenia na rzecz osób fizycznych 2) inwestycje i zakupy inwestycyjne, w tym na 882.700.- programy finansowane z udziałem środków, 3. Wyodrębnia się wydatki w kwocie o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, 120.291 zł, na przedsięwzięcia realizowane w ramach w części związanej z realizacją zadań jst. funduszu sołeckiego w podziale na poszczególne 446.990,83 sołectwa i zadania. Rozdział 92116 Biblioteki 115.000.- Sołectwo Baligród 1. wydatki bieżące, w tym: 115.000.- Dział 921 Rozdział 92109 Domy i ośrodki 1) dotacje na zadania bieżące 115.000.- kultury, świetlice i kluby 37.539 zł remont sali konferencyjnej oraz sanitariatu w GOK w Baligrodzie 37.539 zł Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4481 - Poz. 1139

Sołectwo Mchawa na pokrycie rozchodów związanych ze spłatą pożyczek Dział 921 Rozdział 92109 Domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby 16.500.- 3. Ustala się spłatę rat pożyczki i kredytów bankowych w wysokości 1.193.445 zł remont świetlicy 16.500.- § 992 Spłaty otrzymanych krajowych pożyczek Sołectwo Nowosiółki i kredytów 1.193.445 zł Dział 921 Rozdział 92109 Domy i ośrodki § 4. Tworzy się rezerwę ogólną w wysokości kultury, świetlice i kluby 12.544.- 10.000 zł zakup blachy na pokrycie zaplecza dla celów § 5. W dziale 801 Oświata i wychowanie propagowania dorobku kulturalnego wyodrębnia się wydatki na dofinansowanie 12.544.- doskonalenia zawodowego nauczycieli w kwocie Sołectwo Stężnica 13.430 zł Dział 710 Rozdział 71035 Cmentarze § 6. Ustala się planowane kwoty dotacji 8.514.- udzielonych z budżetu gminy w wysokości 804.635 zł, jak zał. Nr 1 do niniejszej uchwały. remont ogrodzenia cmentarza komunalnego 8.514.- § 7. Wyodrębnia się dochody z tytułu wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów Sołectwo Roztoki Dolne alkoholowych na kwotę 45.000 zł i wydatki na Dział 600 Rozdział 60016 Drogi publiczne zwalczanie narkomani w kwocie 2.000 zł oraz zadania gminne 7.302.- wynikające z gminnego programu profilaktyki naprawa drogi dojazdowej do pól 7.302.- i przeciwdziałania alkoholizmowi na kwotę 43.000 zł Sołectwo Kielczawa § 8. Wyodrębnia się dochody w dziale 900 Dział 600 Rozdział 60016 Drogi publiczne Gospodarka komunalna i ochrona środowiska gminne 5.631.- w kwocie 2.000 zł z tytułu wpływów za opłaty i kary utwardzenie tłuczniem drogi, zabezpieczenie za korzystanie ze środowiska oraz wydatki w kwocie potoku 5.631.- 2.000 zł przeznaczeniem na zadania służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej. Sołectwo Cisowiec § 9. Ustala się limit zobowiązań z tytułu Dział 600 Rozdział 60016 Drogi publiczne zaciąganych kredytów i pożyczek przeznaczonych na: gminne 5.000.- pokrycie występującego w ciągu roku poprawa nawierzchni drogi, udrożnienie rowu przejściowego deficytu w kwocie 5.000.- 300.000 zł Sołectwo Jabłonki spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań Dział 600 Rozdział 60016 Drogi publiczne z tytułu pożyczek i kredytów w kwocie gminne 10.117.- 350.000 zł remont drogi 10.117.- § 10. Upoważnia się Wójta Gminy do: Sołectwo Zahoczewie zaciągania kredytów i pożyczek na pokrycie występującego w ciągu roku deficytu w kwocie Dział 600 Rozdział 60016 Drogi publiczne 300.000 zł gminne 11.513.- dokonywania innych zmian w planie wydatków naprawa mostu, wykonanie parkingu i chodnika niż określone w art. 257 ustawy o finansach 11.513.- publicznych w ramach działów klasyfikacji Sołectwo Żerdenka budżetowej - zaciąganie zobowiązań z tytułu umów, których realizacja jest niezbędna dla Dział 600 Rozdział 60016 Drogi publiczne zapewnienia ciągłości działania gminy i gdy gminne 5.631.- termin zapłaty upływa w 2011 r. do łącznej poprawa nawierzchni drogi 5.431.- kwoty 100.000 zł Dział 710 Rozdział 71035 Cmentarze 200.- § 11. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy. zakup farby do malowania ogrodzenia wokół cmentarza 200.- § 12. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2010 r. § 3. 1. Ustala się nadwyżkę budżetu i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym w wysokości 843.445 zł, z przeznaczeniem na: Województwa Podkarpackiego. pokrycie spłat pożyczki w kwocie 583.445 zł

pokrycie spłat kredytów bankowych w kwocie PRZEWODNICZĄCY 260.000 zł RADY GMINY

2. Określa się przychody z tytułu kredytów Rafał Bieleń i pożyczek w wysokości 350.000 zł z przeznaczeniem

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4482 - Poz. 1140

Załącznik Nr 1do Uchwały Budżetowej na rok 2010 Nr XXXIII/130/2010 z dnia 28 stycznia 2010 roku

Zestawienie planowanych kwot dotacji udzielonych z budżetu gminy w 2010 r.

I. Dotacje udzielone dla jednostek sektora finansów publicznych.

Dotacje podmiotowe

Dział Rozdział Nazwa jednostki Kwota 854 85417 Szkolne Schronisko Młodzieżowe 41.123.- 921 92109 Gminny Ośrodek Kultury 188.400.- 921 92116 Gminna Biblioteka Publiczna 115.000.-

II. Dotacje udzielone dla jednostek spoza sektora finansów publicznych.

Dotacje celowe:

Dział Rozdział Treść Kwota Wspieranie współzawodnictwa sportowego oraz organizację 926 92605 20.000.- imprez sportowych dziećmi i młodzieżą z zakresu kultury fizycznej

Dotacje podmiotowe:

Dział Rozdział Nazwa jednostki Kwota 010 01030 Izba Rolnicza 1.270.- Niepubliczna Szkoła Podstawowa o uprawnieniach publicznych 801 80101 408.004.- w Mchawie 801 80104 Przedszkole przy Niepublicznej Szkole Podstawowej w Mchawie 30.838.-

1140

UCHWAŁA NR XXXVI/346/2010 RADY GMINY BESKO z dnia 15 czerwca 2010 r.

w sprawie określenia wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na opróżniania zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych na terenie Gminy Besko

Na podstawie art. 7 ust. 3a ustawy z dnia gotowości ich przejęcia przez podmioty 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości posiadające takie zezwolenia, i porządku w gminach (Dz. U. z 2005r. Nr 236, 2) sprzęt techniczny następującego rodzaju: poz. 2008, Nr 180, poz. 1495, Dz. U z 2006r. Nr 144, poz.1042, Dz. U. z 2008r. Nr 223, a) pojemniki na niesegregowane odpady poz. 1464, Dz. U. z 2009r. Nr 18, poz. 97, Nr 79, komunalne - kontenery KP7, poz. 666 i Nr 92, poz. 753) Rada Gminy Besko uchwala, co następuje : b) pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych o pojemności od 1000 l do § 1. 1. Przedsiębiorca ubiegający się 2000 l i z odpowiednią kolorystyką, tj.: o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbieranie odpadów komunalnych od niebieski – z przeznaczeniem na papier, właścicieli nieruchomości powinien posiadać: biały – z przeznaczeniem na szkło białe, 1) zezwolenie na zbieranie lub transport, odzysk zielony – z przeznaczeniem na szkło kolorowe, lub unieszkodliwianie odpadów, wydane przez właściwy organ, lub udokumentowanie żółty – z przeznaczeniem na tworzywa sztuczne, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4483 - Poz. 1140

brązowy – z przeznaczeniem na odpady asenizacyjnych (Dz. U. z 2002r. Nr 193, poz. ulegające biodegradacji, 1617 ), c) kontenery przeznaczone na odpady budowlane, 3) posiadać bazę transportową, odpowiednią do świadczonych usług wraz z : 3) specjalistyczne środki transportu pozwalające na załadunek, transport i rozładunek odpadów a) miejscami postojowymi z punktem napraw dla komunalnych w sposób nie powodujący pojazdów asenizacyjnych, zanieczyszczenia środowiska następującego b) miejscami do mycia pojazdów, zapewniającymi rodzaju: utrzymanie pojazdów asenizacyjnych a) pojazdy bezpylne, w odpowiednim stanie sanitarnym, z zastrzeżeniem pkt. 4, b) pojazdy bramowe, 4) w przypadku, gdy posiadana przez c) pojazdy hakowe, przedsiębiorcę baza techniczna nie spełnia d) pojazdy wyposażone w urządzeni HDS, wymagania określonego w pkt. 3 lit b, należy udokumentować prawo do korzystania e) pojazdy umożliwiające prasowanie zebranych z urządzeń, których dotyczy to wymaganie, odpadów komunalnych. należących do innych przedsiębiorców, poprzez f) pojazdy ciężarowe, okazanie stosownego dokumentu lub umowy. 4) bazę techniczną umożliwiającą prowadzenie 2. Pojazdy asenizacyjne powinny : działalności objętej zezwoleniem oraz 1) spełniać warunki techniczne określone utrzymanie sprzętu w należytym stanie w ustawie z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo higieniczno-sanitarnym. o ruchu drogowym ( Dz. U. z 2005r. Nr 108 2. Posiadane pojazdy służące do odbioru poz. 908 ze zmianami ), odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości 2) być oznakowane w sposób trwały i widoczny, powinny: umożliwiający identyfikację przedsiębiorcy 1) spełniać wymagania techniczne określone świadczącego usługi (nazwa, adres, telefon w przepisach regulujących warunki techniczne kontaktowy) oraz posiadać czysty i estetyczny pojazdów, a w szczególności przepisów ustawy wygląd, prawo o ruchu drogowym, 3) posiadać konstrukcję lub zabudowę 2) być oznakowane nazwą ( firmy ) przedsiębiorcy pozwalającą na załadunek, transport w sposób trwały i widoczny, umożliwiający i wyładunek nieczystości ciekłych w sposób nie identyfikację przedsiębiorcy świadczącego powodujący zanieczyszczenia środowiska usługi oraz posiadać czysty i estetyczny poprzez samoistne, niekontrolowane przez wygląd, przedsiębiorcę wylewanie się bądź roznoszenie przykrych woni ( odorów ), 3) być wyposażone w odpowiednie narzędzia do ręcznego uprzątnięcia odpadów rozsypanych 4) być wyposażone w odpowiednie narzędzia do w trakcie prac załadunkowych, ręcznego uprzątnięcia nieczystości ciekłych w trakcie prac załadunkowych, 4) zapewnić odpowiedni standard bezpieczeństwa i higieny świadczonych usług. 5) być codziennie myte i dezynfekowane po zakończeniu pracy; mycie pojazdu na terenie 3. Niesegregowane i segregowane odpady nieruchomości może się odbywać pod komunalne zebrane z terenu Gminy Besko należy warunkiem, że powstające ścieki będą dostarczyć do: odprowadzane do kanalizacji sanitarnej lub 1) Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Krośnie w przypadku jej braku do zbiornika bądź bezodpływowego, 2) na inne składowisko, spełniające wymagania 6) zapewniać odpowiedni standard określone w art. 9 ust. 3 i ust. 4 ustawy bezpieczeństwa i higieny świadczonych usług. o odpadach. 3. Miejscem unieszkodliwiania nieczystości § 2. 1. Przedsiębiorca ubiegający się ciekłych ze zbiorników bezodpływowych z terenu o uzyskanie zezwolenia na opróżnianie zbiorników Gminy Besko jest Gminna Oczyszczalnia Ścieków bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych w Besku. powinien spełniać następujące wymagania: § 3. Przedsiębiorcy ubiegający się o uzyskanie 1) dysponować zapleczem techniczno – zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie biurowym, odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości lub opróżnianie zbiorników 2) posiadać homologowane pojazdy asenizacyjne, bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych na spełniające wymagania techniczne i sanitarno – terenie Gminy Besko są zobowiązani stosować się do porządkowe, określone w rozporządzeniu wymogów określonych w uchwale nr XXI/2002/2005 Ministra Infrastruktury z dnia 12 listopada Rady Gminy w Besku z dnia 14 grudnia 2005r. 2002r. w sprawie wymagań dla pojazdów w sprawie: ”Ustalenia szczegółowych zasad Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4484 - Poz. 1141 i 1142 utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy § 5. Uchwała wchodzi w życie po upływie Besko. 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. § 4. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Besko. PRZEWODNICZĄCY RADY

Maciej Memer

1141

ROZPORZĄDZENIE NR 1/2010 POWIATOWEGO LEKARZA WETERYNARII W ŁAŃCUCIE z dnia 28 czerwca 2010 r.

w sprawie zwalczania zgnilca amerykańskiego pszczół w powiecie łańcuckim

Na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1, pkt 3 lit. b, wskazywać na chorobę – zgnilec amerykański pszczół pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o ochronie – Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii w Łańcucie. zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych § 4. W obszarze zapowietrzonym i zagrożonym zwierząt (Dz. U. z 2008r. Nr 213, poz. 1342 z późn. chorobą -zgnilec amerykański pszczół, o którym mowa zm.) - po stwierdzeniu wystąpienia zgnilca w § 1 i § 2 zakazuje się : amerykańskiego u pszczół na terenie miejscowości Wola Mała, zarządzam co następuje: 1. przemieszczania rodzin pszczelich, matek pszczelich, pni pszczelich, pszczół i czerwia, § 1. Uznaje się teren miejscowości Wola Mała produktów pszczelarskich oraz sprzętu i narzędzi w gminie Czarna za obszar zapowietrzony chorobą - używanych do pracy w pasiece bez zgody zgnilcem amerykańskim pszczół. Powiatowego Lekarza Weterynarii w Łańcucie, § 2. Uznaje się w mieście Łańcut ul. Kąty, 2. organizowania wystaw i targów ul. Polną, ul. Podzwierzyniec, ul. Kochanowskiego, z udziałem pszczół. ul. Dębnik, ul. Składową, w gminie Czarna miejscowość Dąbrówki oraz część miejscowości § 5. Rozporządzenie podlega opublikowaniu w Czarna po wschodniej stronie drogi 881, w gminie Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. Białobrzegi miejscowość Wola Dalsza za obszary zagrożone chorobą – zgnilcem amerykańskim pszczół. § 6. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem podania do publicznej wiadomości w sposób § 3. W obszarze zapowietrzonym i zagrożonym zwyczajowo przyjęty. chorobą, o którym mowa w § 1 i § 2 nakazuje się:

1. wykonanie przeglądu pasiek przez wyznaczonych urzędowych lekarzy weterynarii, POWIATOWY LEKARZ WETERYNARII w Łańcucie 2. niezwłoczne zgłaszanie przypadków zachorowań pszczół z objawami mogącymi Leszek Bar

1142

POROZUMIENIE POWIATU NIŻAŃSKIEGO z dnia 28 maja 2010 r.

zawarte w Starostwie Powiatowym w Nisku

Na podstawie art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2008 r. Nr 88 U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), art. 4 poz.539 z późn. zm.), uchwał Rady Powiatu ust. 5 i art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. Niżańskiego Nr XXXIV/220/2009 z dnia 18 grudnia o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, 2009 r. w sprawie powierzenia Gminie i Miastu poz. 1592 z późn. zm.), art. 46 ustawy z dnia Rudnik nad Sanem zadania zarządzania publiczną Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4485 - Poz. 1142 drogą powiatową zmienioną Uchwałą 7) wykonywanie robót interwencyjnych, robót Nr XXXIX/251/2010 z dnia 27 maja 2010 r. utrzymaniowych i zabezpieczających; i Nr XXXVI/231/2010 z dnia 28 stycznia 2010 r. 8) przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich w sprawie powierzenia Gminie i Miastu Rudnik nad użytkowników; Sanem zadania zarządzania publicznymi drogami powiatowymi, oraz art. 8 ust. 2a i art.18 ust.2 9) przeciwdziałanie niekorzystnym przeobrażeniom pkt.11 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie środowiska mogącym powstać lub gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. powstającym w następstwie budowy lub zm.) i uchwały Rady Miejskiej w Rudniku nad Sanem utrzymania drogi; Nr XXXV /224/2010 z dnia 25 lutego 2010 r. w sprawie przejęcia od Powiatu Niżańskiego zadania 10) wprowadzanie ograniczeń lub zamykanie drogi zarządzania publicznymi drogami powiatowymi, i drogowych obiektów inżynierskich dla ruchu oraz wyznaczanie objazdów drogami różnej Powiat Niżański reprezentowany przez Zarząd kategorii, gdy występuje bezpośrednie w osobach: zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia; 1. Władysław Pracoń - Starosta, 11) dokonywanie okresowych pomiarów ruchu drogowego; 2. Krzysztof Krawiec - Wicestarosta, 12) utrzymywanie zieleni przydrożnej, w tym Oraz sadzenie i usuwanie drzew oraz krzewów; Gmina i Miasto Rudnik nad Sanem 13) utrzymanie czystości na przekazanym odcinku reprezentowana przez: drogi oraz w zakresie zimowego utrzymania Waldemara Grochowskiego - Burmistrza, odśnieżanie i likwidacja śliskości wg standardu na dzień przejęcia drogi, zawierają porozumienie następującej treści: 14) ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej § 1. Zarząd Powiatu Niżańskiego, działając jako zarządcy drogi i dokonywanie czynności zarządca dróg powiatowych przekazuje, a Burmistrz związanych z prowadzeniem postępowań Gminy i Miasta Rudnik nad Sanem , działając jako dotyczących ustalenia odpowiedzialności zarządca dróg gminnych, przejmuje prowadzenie cywilnej zarządcy drogi. zadania zarządzania drogami powiatowymi położonymi na terenie Gminy Rudnik nad Sanem: 2. Zewzględu na termin zawarcia porozumienia tj. w trakcie roku budżetowego zadania określone Nr 2503R ul.Mickiewicza, w § 2 ust.1 pkt od 1 do 14 do końca 2010 roku będą Nr 1060R ul.Rynek od km 0+145 do km realizowane przez Powiat Niżański. 0+271,5 i od km 0+271,5 do km 0+502,50, 3. Sposób i wysokość finansowania przez Nr 1080R ul.Grunwaldzka od km 0+700 do km Powiat Niżański w latach 2011-2017 zadań 0+779 wymienionych w § 2 ust.1 zostanie określona każdego roku w formie dotacji ustalonej przez Radę Nr 1078R ul.Rzeszowska od km 0+000 do km Powiatu Niżańskiego i usankcjonowana aneksem do 2+500. niniejszego porozumienia. § 2. 1. Gmina przyjmuje do realizacji zadania § 3. Powiat zatrzymuje do realizacji przez siebie zarządcy dróg powiatowych wynikające z ustawy w stosunku do przedmiotowej drogi następujące z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. zadania zarządcy dróg powiatowych wynikające U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), w tym: z ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach 1) opracowywanie projektów planów publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. finansowania budowy, przebudowy, remontu, zm.) oraz innych przepisów: utrzymania i ochrony w/w drogi oraz 1) koordynacja robót w pasie drogowym; drogowych obiektów inżynierskich; 2) wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa 2) pełnienie funkcji inwestora; drogowego i zjazdy z dróg oraz pobieranie opłat 3) utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, i kar pieniężnych; drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń 3) prowadzenie ewidencji drogi, obiektów zabezpieczających ruch i innych urządzeń mostowych i przepustów oraz udostępnienie związanych z drogą; ich na żądanie uprawnionym organom; 4) realizowanie zadań w zakresie inżynierii ruchu; 4) sporządzanie informacji o drogach publicznych 5) przygotowanie infrastruktury drogowej dla oraz przekazywanie ich Generalnemu potrzeb obronnych oraz wykonywanie innych Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad; zadań na rzecz obronności kraju; 5) ustalanie, pobieranie i egzekwowanie opłat za 6) przeprowadzanie okresowych kontroli stanu przejazdy pojazdu nienormatywnego (art.13 drogi i drogowych obiektów inżynierskich, ze ust. 1 pkt 2); szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na 6) wprowadzanie, ustalanie stawek, pobieranie stan bezpieczeństwa ruchu drogowego; i egzekwowanie opłat za przejazd pojazdów przez obiekt mostowy (art.13 ust. 2 pkt 1, art13d); Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4486 - Poz. 1142

7) wprowadzanie, ustalanie stawek, pobieranie Operacyjnego wysokość dofinansowania ze strony i egzekwowanie kar za przejazd po drodze Powiatu określona będzie przez Radę Powiatu powiatowej pojazdu nienormatywnego bez w formie dotacji. wymaganego zezwolenia (art. 13g); § 7. Gmina corocznie do dnia 28 lutego będzie 8) ustalanie stawek opłat za zajęcie pasa przekazywać Powiatowi sprawozdanie z realizacji drogowego (art. 40); zadań wynikających z porozumienia. 9) wyrażanie zgody na umieszczanie urządzenia § 8. Gmina z tytułu realizacji zadań objętych liniowego (art. 42); porozumieniem ponosi odpowiedzialność wobec Powiatu i osób trzecich. 10) wyrażanie zgody na umieszczenie obiektu budowlanego przy drodze (art. 43); § 9. 1. Porozumienie zawarto na czas określony tj. od 28 maja 2010 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. 11) przyjmowanie zawiadomień o zakończeniu robót w pasie drogowym i przywróceniu 2. Każdej ze stron przysługuje prawo odcinka pasa do poprzedniego stanu pisemnego wypowiedzenia porozumienia użyteczności; z zachowaniem 3 miesięcznego terminu wypowiedzenia na koniec roku kalendarzowego. 12) dokonywanie komisyjnego odbioru zajmowanych odcinków pasa drogowego; 3. W razie rażącego naruszenia przez jedną ze stron postanowień Porozumienia lub nienależytego 13) uzgadnianie planów zabudowy terenów wykonywania obowiązków, druga strona ma prawo sąsiadujących z pasem drogowym, uzgadnianie rozwiązać Porozumienie bez zachowania terminu projektów wydawanie opinii w zakresie wypowiedzenia przez oświadczenie złożone na piśmie. wynikających z obowiązujących przepisów; § 10. Zmiany niniejszego porozumienia 14) prowadzenie w imieniu i na rzecz Powiatu wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. gospodarki gruntem i innymi nieruchomościami pozostającymi w zarządzie organu § 11. Porozumienie sporządzono w pięciu zarządzającego drogą. jednobrzmiących egzemplarzach po dwa dla każdej ze stron jeden do publikacji w Dzienniku Urzędowym § 4. 1. Zadania przekazane niniejszym Województwa Podkarpackiego. porozumieniem Gmina i Miasto Rudnik nad Sanem będzie wykonywała za pośrednictwem właściwych § 12. Porozumienie podlega ogłoszeniu organów w formach przewidzianych prawem. w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. 2. Właściwe organy Gminy i Miasta Rudnik nad Sanem w celu realizacji zadań będą podejmowały odpowiednie czynności, tj. uchwały, decyzje administracyjne, umowy, postanowienia, czynności STAROSTA egzekucyjne itd. Władysław Pracoń 3. Czynności gospodarowania nieruchomościami Gmina i Miasto Rudnik nad Sanem wykonuje na podstawie odrębnego pełnomocnictwa. WICESTAROSTA 4. Gmina może zadania wynikające z niniejszego porozumienia wykonywać za Krzysztof Krawiec pośrednictwem zarządu dróg.

§ 5. Zarząd Powiatu Niżańskiego zastrzega BURMISTRZ sobie prawo nadzorowania, kontrolowania Gminy i Miasta w Rudniku nad Sanem i dokonywania oceny prowadzenia zadań wynikających z niniejszego porozumienia wg kryteriów Waldemar Grochowski legalności, celowości i gospodarności. § 6. W przypadku zakwalifikowania zadania do dofinansowania w ramach Regionalnego Programu

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4487 - Poz. 1143

1143

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU NIŻAŃSKIEGO NA LATA 2010 – 2013 Z UWZGLĘDNIENIEM LAT 2014 – 2017

Gmina

Gmina Jarocin

Gmina Jeżowe

Gmina Krzeszów

Gmina i Miasto

Gmina i Miasto Rudnik nad Sanem

Gmina i Miasto Ulanów

maj 2010 r.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4488 - Poz. 1143

Spis treści:

I Wstęp

I.1 Wprowadzenie

I.2 Cel opracowania

1.3 Metodyka opracowania

II Charakterystyka powiatu

II.1 Położenie

II.2 Warunki klimatyczne

II.3 Warunki przyrodnicze

II.4 Demografia

II.5 Działalność gospodarcza

II.6 Rolnictwo

III. Uwarunkowania realizacji programu

III.1 Krajowe i wojewódzkie limity związane z ochroną środowiska

III.2 Tendencje rozwojowe

III.3 Zmiana uwarunkowań prawnych

Wyniki raportów z wykonywania Powiatowego Programu Ochrony Środowiska III.4 III.5 Określenie problemów środowiskowych pozostałych do rozwiązania

IV Stan środowiska na terenie powiatu, priorytety, cele i działania związane z jego ochroną IV.1 Ochrona i efektywne wykorzystanie zasobów wodnych

IV.1.1 Wody powierzchniowe

IV.1.2 Wody podziemne

IV.1.3 Zaopatrzenie w wodę

IV.1.4 Kanalizacja i oczyszczanie ścieków

Przyjęty priorytet, cele i działania związane z ochroną i efektywnym wykorzystaniem IV.1.5 zasobów wodnych IV.2 Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska

IV.2.1 Zagrożenia powodzią oraz klęską suszy

IV.2.2 Zagrożenia związane z możliwością wystąpienia poważnych awarii

IV.2.3 Zagrożenia związane z możliwością wystąpienia negatywnych zjawisk geodymanicznych

IV.2.4 Przyjęty priorytet, cele i działania związane z przeciwdziałaniem zagrożeniom środowiska IV.3 Gospodarka odpadami

IV.3.1. Cele i zadania związane z gospodarką odpadami

IV.4 Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych i energooszczędność

Przyjęty priorytet i działania związane z pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych i IV.4.1 energooszczędnością IV.5 Ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu oraz zrównoważony rozwój lasów

IV.5.1 Ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4489 - Poz. 1143

IV.5.2 Zrównoważony rozwój lasów

Przyjęty priorytet, cele i działania związane z ochroną różnorodności biologicznej i IV.5.3 krajobrazu oraz zrównoważonym rozwojem lasów IV.6 Ochrona powietrza atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej

IV.6.1 Charakterystyka i ocena aktualnego stanu powietrza

Przyjęty priorytet, cele i działania związane z ochroną powietrza atmosferycznego, IV.6.2 klimatu i warstwy ozonowej IV.7 Ochrona powierzchni ziemi, przywrócenia wartości użytkowej gleb

Przyjęty priorytet i działania związane z ochroną powierzchni ziemi, przywróceniem IV.7.1 wartości użytkowej gleb IV.8 Ochrona przed hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym

IV.8.1 Hałas

IV.8.2 Promieniowanie elektromagnetyczne

Przyjęty priorytet, cele i działania związane z ochroną przed hałasem i promieniowaniem IV.8.3 elektromagnetycznym IV.9 Ochrona zasobów kopalin

IV.9.1 Budowa geologiczna

IV.9.2 Kopaliny

IV.9.3 Przyjęty priorytet i działania związane z ochroną zasobów kopalin IV.10 Działania o charakterze systemowym

IV.10.1 Przyjęty priorytet, cele i działania związane z zadaniami o charakterze systemowym

V Finansowanie programu

V.1 Źródła finansowania programu

VI Szacunkowe koszty realizacji programu

VII Zarządzanie programem ochrony środowiska

VIII Mierniki efektywności programu

IX Zgodność Powiatowego Programu Ochrony Środowiska z Programem wyższego rzędu Informacje wymagane przez ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale X społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko XI Wytyczne do sporządzania gminnych programów ochrony środowiska

XII Streszczenie

XIII Słownik określeń, sformułowań i skrótów użytych w opracowaniu

XIV Bibliografia

XV Załączniki

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4490 - Poz. 1143

I. Wstęp Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Niżańskiego na lata 2010 – 2013 z uwzględnieniem I.1 Wprowadzenie lat 2014 – 2021 oraz prognoza oddziaływania na środowisko tych dokumentów. Zgodnie z zapisami zawartymi w art. 17 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony I.3 Metodyka opracowania programu środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 z póź. zm. ) organ wykonawczy powiatu został zobowiązany Program Ochrony Środowiska dla Powiatu do sporządzania powiatowych programów ochrony Niżańskiego został opracowany według metodologii środowiska. planowania strategicznego. Ponadto uwzględnione w nim zostały zapisy zawarte w art. 14 ustawy z dnia „Program Ochrony Środowiska dla Powiatu 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. Niżańskiego na lata 2010 – 2013 wraz z perspektywą U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 z póź. zm. ). na lata 2014 –2017”, stanowi kontynuację przyjętej w 2004 r. Uchwałą Nr XXI/115/2004 Rady Powiatu Cel, priorytety ekologiczne zawarte Niżańskiego z dnia 17 września 2004 r., polityki w niniejszym opracowaniu są kontynuacją polityki ekologicznej powiatu. ekologicznej Powiatu Niżańskiego realizowanej na podstawie Programu Ochrony Środowiska, przyjętego Powiatowy program ochrony środowiska Uchwałą Nr XXI/115/2004 Rady Powiatu Niżańskiego określa: z dnia 17 września 2004 r. Informacje przedstawione w Programie zostały zebrane od instytucji działających cele ekologiczne, na terenie powiatu, opracowań powiatowych i gminnych, Wojewódzkiego Inspektora Ochrony priorytety ekologiczne, Środowiska w Rzeszowie, Urzędu Marszałkowskiego rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie, Ministerstwa Środowiska, Głównego Urzędu środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym Statystycznego, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych mechanizmy prawno – ekonomiczne i środki i Autostrad Oddział w Rzeszowie, Podkarpackiego finansowe, Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Rzeszowie, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej poziomy celów długoterminowych. w Rzeszowie.

W niniejszym Programie zostały Prace nad aktualizacją prowadzone były w kilku przedstawione działania mające na celu etapach. Pierwszym z nich było przeprowadzenie ograniczanie emisji zanieczyszczeń do wód, ziemi konsultacji społecznych. Przeprowadzono ankietyzację i powietrza, pól elektromagnetycznych, części mieszkańców powiatu, podano do publicznej zmniejszenie energochłonności, wodochłonności, wiadomości informację o przystąpieniu do materiałochłonności, prowadzenia prawidłowej opracowania Programu Ochrony Środowiska i Planu gospodarki odpadami, zachowania cennych Gospodarki Odpadami oraz o możliwości składania systemów przyrodniczych, ochrony krajobrazu wniosków co do treści programu. To forma konsultacji i bioróżnorodności, rozwijania aktywności pozwoliła na uzyskanie opinii od mieszkańców na obywatelskiej związanej ze środowiskiem oraz działań temat stanu środowiska na terenie powiatu oraz o charakterze systemowym. określenia najważniejszych problemów (zdaniem mieszkańców). I.2 Cel opracowania Zadaniem powiatowych programów ochrony Zasadniczym celem Programu jest wdrożenie środowiska jest między innymi i to, że na poziomie polityki ekologicznej państwa na obszarze powiatu. lokalnym realizowane będą cele ekologiczne państwa. Nadrzędnym strategicznym celem polityki ekologicznej państwa zawartym w dokumencie „Polityka Dlatego też w niniejszym dokumencie ekologiczna państwa na lata 2007 – 2010 uwzględniono priorytety zawarte w następujących z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011 – 2014” dokumentach: jest „Zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju (mieszkańców, zasobów przyrodniczych ■ Narodowy Plan Rozwoju 2007 – 2013, i infrastruktury społecznej) i tworzenie podstaw do zrównoważonego rozwoju społeczno – ■ Polityka ekologiczna państwa na lata 2003 – gospodarczego. 2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010, Ponadto przyjęte w programie priorytety powinny uwzględnić konieczność realizacji zarówno ■ Polityka ekologiczna państwa na lata 2007 – lokalnych potrzeb z zakresu ochrony środowiska jak 2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata i strategii działań wynikających z programu wyższego 2011 – 2014, szczebla tj. Programu Ochrony Środowiska dla ■ Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010, Województwa Podkarpackiego na lata 2008 – 2011, z uwzględnieniem lat 2012 - 2015. ■ Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych, Integralną częścią Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Niżańskiego na lata 2010 – ■ Krajowy Program Zwiększania Lesistości 2013 z uwzględnieniem lat 2014 –2017 jest Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4491 - Poz. 1143

■ Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ● zasadę efektywności ekologicznej 2007 - 2013 i ekonomicznej.

Ponadto wykorzystano następujące materiały: Ponadto program określa:

■ Strategia Rozwoju Województwa ► aktualną sytuację ekologiczną na terenie Podkarpackiego, powiatu niżańskiego,

■ Program Ochrony Środowiska dla ► zmianę stanu środowiska w kontekście rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2008 – gospodarczego powiatu w ciągu lat, jakie 2011, z uwzględnieniem lat 2012 – 2015, upłynęły od przyjęcia obowiązującego programu ochrony środowiska, ■ Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego na lata 2008 – 2011 ► określenie problemów środowiskowych, jakie z uwzględnieniem lat 2012 – 2019, pozostały do rozwiązania,

■ Strategia Rozwoju Powiatu Niżańskiego, ► priorytetowe działania związane z ekologią z podziałem na okresy, ■ Raporty z wykonania Programu Ochrony Środowiska na lata 2004 – 2011 dla Powiatu ► ekologiczne, przestrzenne i ekonomiczne Niżańskiego, uwarunkowania rozwoju powiatu,

■ Sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki ► harmonogram konkretnych zadań w zakresie Odpadami na lata 2004 – 2014 dla Powiatu ochrony zasobów przyrody, racjonalnego Niżańskiego gospodarowania środowiskiem, wzrostu świadomości ekologicznej. ■ Gminne Programy Ochrony Środowiska (z terenu powiatu niżańskiego), Niniejszy Program dotyczy Powiatu Niżańskiego, tym niemniej bierze on pod uwagę ■ Wieloletnie plany inwestycyjne instytucji różnego rodzaju powiązania, w tym powiązania działających na terenie powiatu, przestrzenne i przyrodnicze z sąsiednimi powiatami i gminami. Ponadto uwzględnia on ustrojową pozycję ■ Wytyczne sporządzania programów ochrony samorządu powiatowego, jego kompetencji środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym, wynikających z przepisów prawa ochrony środowiska.

■ Aktualnie obowiązujące przepisy prawne. II. Charakterystyka powiatu

W programie przyjęto zasady, leżące u podstaw II.1 Położenie polityki ekologicznej Unii Europejskiej i Polski tj.: Powiat niżański leży w północno – wschodniej ● zasadę zrównoważonego rozwoju, części województwa podkarpackiego i zajmuje powierzchnię 786 km2, co stanowi 4,4% powierzchni ● zasadę przezorności, województwa. Jest on jednym z 25 powiatów ● zasadę prewencji, (4 powiaty grodzkie i 21 powiatów ziemskich) w województwie. Powiat graniczy od północy ● zasadę „zanieczyszczający płaci”, i północnego wschodu z województwem lubelskim (powiat janowski, powiat biłgorajski), od północnego ● zasadę równego dostępu do środowiska zachodu i zachodu z powiatem stalowowolskim, od postrzeganą w kategoriach: południowego zachodu z powiatem kolbuszowskim, od południa z powiatem rzeszowskim od a) sprawiedliwości międzypokoleniowej, południowego wschodu z powiatem leżajskim. b) sprawiedliwości międzyregionalnej Pod względem administracyjnym powiat i międzygrupowej, obejmuje trzy gminy miejsko – wiejskie tj.: Nisko, Rudnik nad Sanem i Ulanów oraz cztery gminy c) równoważenia szans między człowiekiem wiejskie tj.: Harasiuki, Jarocin, Jeżowe, Krzeszów. a przyrodą,

● zasadę uspołeczniania,

● zasadę subsydiarności,

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4492 - Poz. 1143

Rysunek Nr 1. Procentowy udział powierzchni poszczególnych gmin w ogólnej powierzchni powiatu.

15% 21%

Harasiuki Jarocin 10% Jeżowe Krzeszów 12% Nisko

Rudnik 18% Ulanów

16% 8%

Sieć komunikacyjną powiatu tworzą połączenia znajduje się w obrębie tzw. Krainy Klimatycznej drogowe oraz połączenia kolejowe. Sandomierskiej. Jest to jeden z najmniejszych samodzielnych regionów klimatycznych. Granice Przez obszar powiatu przebiegają dwie drogi oddzielające go od pozostałych obszarów są krajowe: Nr 19 Rzeszów – Lublin – Białystok i Nr 77 stosunkowo wyraźne. Posiada on dosyć wyraźne Lipnik - Przemyśl, krzyżujące się w m. Nisko. Mają one cechy klimatu kontynentalnego, który wyraża się duże znaczenie w transporcie drogowym w większych rocznych amplitudach temperatury odbywającym się w Polsce południowo wschodniej powietrza, wydłużonych okresach upalnego lata oraz i wschodniej. Ponadto sieć dróg uzupełniają drogi dość długimi zimami. Powiat niżański w propozycji wojewódzkie, powiatowe i gminne. Łączna długość regionalizacji klimatu Polski (opartej na średniej rocznej dróg w powiecie wynosi 779,2 km w tym: liczbie dni z poszczególnymi typami pogody), zaliczono do Regionu Sandomierskiego. W porównaniu - drogi krajowe - 60,2 km z sąsiadującymi regionami występuje tutaj większa ilość dni ciepłych w roku, prawie 92 dni. - drogi wojewódzkie - 70,8 km Charakterystyczne wartości podane w oparciu - drogi powiatowe - 279,0 km o wieloletnie obserwacje dla tej krainy to: - drogi gminne - 369,2 km. ■ średnia temperatura stycznia: - 3,5 oC, Transport kolejowy na terenie powiatu odbywa ■ średnia temperatura lipca: + 18 oC, się poprzez linie relacji Rozwadów – Przeworsk i Rozwadów – Biłgoraj. Ponadto tranzytem przez teren ■ roczna suma opadów: 670 mm, powiatu przebiega linia o poszerzonym rozstawie szyn tj. Linia Hutniczo – Siarkowa (LHS), relacji granica ■ czas trwania zimy: 92 dni w roku, państwa z Ukrainą – Sławków. ■ czas trwania lata: 95 dni w roku, Powiat niżański położony jest w zlewni rzeki San. San wraz z Tanwią i mniejszymi dopływami ■ liczba dni pogodnych: 70 dni, Bukową, Gilówką, Rudną, Jeżówką, Barcówką płyną dolinami, tworząc przyrodniczy ewenement, ■ liczba dni pochmurnych: 110 dni, zachowują naturalny charakter wolno płynących nieuregulowanych rzek. ■ liczba dni z szatą śnieżną: 80 dni.

Znaczna część obszaru powiatu (gmina Jarocin, Przeważają wiatry zachodnie, północno – część gmin: Harasiuki, Ulanów, Nisko) znajduje się i południowo – zachodnie. w otulinie Parku Krajobrazowego „Lasy Janowskie”. Opisywany teren ze względu na położenie, II.2 Warunki klimatyczne rzeźbę terenu, dużą powierzchnię lasów, charakteryzuje się zróżnicowanymi warunkami klimatu Powiat niżański jak i obszar całej Polski leży lokalnego, od rejonów o słabym nasłonecznieniu, dużej w strefie klimatu umiarkowanego, przejściowego. wilgotności w obrębie dolin rzecznych i na terenach W podziale klimatycznym podanym przez Okołowicza, obniżonych o płytkim występowaniu wód gruntowych Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4493 - Poz. 1143 do 2 m p.p.t. do terenów położonych na 7. „Mostki” - b.d. wysoczyznach, dobrze przewietrzonych o korzystnych warunkach nasłonecznienia. Teren powiatu obejmuje lasy należące do Puszczy Sandomierskiej, Puszczy Solskiej i Lasów Duża zawartość jodu w powietrzu, występująca Janowskich. Duże zwarte obszary leśne stanowią na terenie gmin Harasiuki i Ulanów, stwarza ostoję dla wielu gatunków zwierząt należących do szczególnie dobre warunki wypoczynku dla osób kilkudziesięciu grup taksonomicznych. cierpiących na schorzenia dróg oddechowych. Prócz zbiorowisk leśnych dość dużo (około Specyficzny mikroklimat występuje w obrębie 21%) powierzchni powiatu zajmują łąki i pastwiska kompleksów leśnych, cechuje się podwyższoną o dużym stopniu naturalności. wilgotnością względną, wyrównaną termiką, osłabienie promieniowania słonecznego, Najbardziej rozpowszechnionym zbiorowiskiem bakteriostatycznym oddziaływaniem olejków łąkowym jest zespół muraw szczotlichowych, eterycznych. wykształcających się na ubogich siedliskach w obrębie wydm, na obrzeżach lasów i poboczach dróg. II.3 Warunki przyrodnicze Występują także zespoły żyznych łąk rajgrasowych oraz zbiorowiska szuwarowe i niskotorfowe. Na Powiat niżański zaliczany jest do obszarów fragmentarycznie występujących skarpach o korzystnych warunkach przyrodniczo – nadrzecznych występuje roślinność ciepłolubna środowiskowych. Środowisko naturalne stosunkowo w postaci muraw kserotermicznych z udziałem między w niewielkim stopniu zostało przekształcone przez innymi: tymotki Bemera, ciemiężnika lekarskiego, człowieka. goryczy pagórkowyej, rojnika pospolitego oraz biało kwitnącej koniczyny górskiej. Na wysokim brzegu Flora powiatu jest dość zróżnicowana ze Sanu w miejscowości Zarzecze zlokalizowane jest względu na obecność siedlisk o różnym charakterze, stanowisko skrzypu olbrzymiego, przedstawiciela flory od dolin rzecznych począwszy poprzez tereny górskiej, który prawdopodobnie przywędrował piaszczystych wydm z ubogimi murawami z wodami powodziowymi. Flora zbiorowisk wodnych i wrzosowiskami a skończywszy na torfowiskach i występujących w obrębie starorzeczy Sanu i Tanwi siedliskach leśnych. jest bardzo bogata, występuje tu kilka gatunków chronionych i ginących między innymi grążel żółty Lasy na terenie powiatu zajmują aż i grzybień biały. 41,8% ogólnej powierzchni. Na uwagę zasługują także śródleśne torfowiska Rozległy, zwarty kompleks leśny jaki pokrywa wysokie. Ziemię Niżańską, jest jednym z największych kompleksów niżowej części kraju. Wysoka lesistość Różnorodność szaty roślinnej, sprzyja tego regionu stwarza unikalny krajobraz urozmaicony występowaniu dużej liczby gatunków zwierząt. elementami ekosystemów pól uprawnych, rozległych łąk, stawów, bagien, torfowisk i moczarów. Występują tu: dziki, lisy, piżmaki, kuny, sarny, jelenie. Na terenach otwartych: łąki, pola uprawne Jest to teren posiadający szczególne wartości występuje zwierzyna drobna: bażanty, zające, przyrodnicze, krajobrazowe, a wśród różnorodnych kuropatwy. siedlisk leśnych, począwszy od borów suchych po bagienne, zachowały się fragmenty lasów Do cenniejszych gatunków zwierząt o charakterze puszczańskim z licznymi starymi występujących na terenie powiatu możemy zaliczyć: drzewami – pomnikami przyrody. Występuje tutaj bobry, borsuki, jenoty, bocian czarny i biały, daniele, 60 pomników przyrody ożywionej. orzesznicę, krogulca, dzięcioła czarnego, nietoperze (kilka gatunków), przechodnio łoś. W granicach powiatu brak jest obecnie obszarów objętych ochroną rezerwatową. Znajdują się Stwierdzono tu występowanie 3 gatunków natomiast szczególnie cenne obszary pod względem zwierząt, które z uwagi na swoją rzadkość znalazły się siedliskowym i florystycznym, które należałoby objąć na „Czerwonej Liście Zwierząt Ginących ochroną prawną. Proponowane rezerwaty leśne to: i Zagrożonych w Polsce” (Głowaciński 2002). Są to głuszec i kraska – zaklasyfikowane jako krytycznie 1. „Pogorzałka” - o powierzchni 234,25 ha, zagrożone oraz wilk zakwalifikowany jako bliski zagrożeniu. 2. „Jeżowe” - o powierzchni 349,96 ha, Na uwagę zasługuje również bardzo rzadko 3. „Wejmutka” - o powierzchni 11,05 ha, spotykana w Polsce modliszka, której stanowiska 4. „Huta” - b.d. potwierdzono w okolicach Niska i Rudnika. Puszcza Sandomierska jest obecnie jedynym w Polsce zwartym 5. „Korybutka” - b.d. obszarem występowania modliszki.

6. „” - o powierzchni 317,77 ha,

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4494 - Poz. 1143

Modliszka na ścianie jednego z budynków w m. Nisko, 2009 r.

Rzekotka drzewna na terenie Nadleśnictwa Rudnik.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4495 - Poz. 1143

Niektóre obszary z uwagi na związane z nimi - Uroczyska Lasów Janowskich, kod PLH 06_26, rodzaje środowisk przyrodniczych wykazują na pow. 87,1 ha. ponadprzeciętne walory predysponujące je do objęcia ochroną prawną taką jak użytki ekologiczne. W pobliżu Rudnika i Niska na terenach Nadleśnictwa Rudnik utworzono dwie ścieżki Na terenie powiatu niżańskiego znajdują się dydaktyczno - przyrodnicze. obszary specjalnej ochrony NATURA 2000: Gmina Jarocin oraz część gmin: Nisko, Ulanów - Lasy Janowskie, kod PLB060005, na i Harasiuki znajdują się w otulinie Parku pow. 1 321,4 ha, Krajobrazowego „Lasy Janowskie”. Gmina Krzeszów graniczy z Kuryłowskim Obszarem Chronionego - Puszcza Sandomierska, kod PLB 180005, na Krajobrazu. pow. 7 887,2 ha, Na terenie powiatu zachowało się szereg - Puszcza Solska, kod PLB 060008, na pow. elementów tworzących wspólne dziedzictwo 380,7 ha, architektoniczno – archeologiczne. Są to głównie:

Planowane jest utworzenie dodatkowo - zespoły kościelne (kościoły, plebanie, kaplice), następujących obszarów: - sakralne zabytki małej architektury (kapliczki, - Dolina Dolnego Sanu, kod PLH 18_05, na pow. figury, krzyże przydrożne), 3 173,1 ha, - obiekty architektury tradycyjnej drewnianej - Dolina Dolnej Tanwi, kod PLH 060050, na i murowanej (stare szkoły, chałupy). pow. 2 134,9 ha,

- Bory Bagienne nad Bukową, kod PLH 18_42, na pow. 532,1 ha,

Zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia NMP w Krzeszowie

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4496 - Poz. 1143

Kapliczka przy drodze powiatowej w miejscowości Kurzyna, gmina Ulanów.

II.4 Demografia 129 osób na km2. Natomiast najsłabiej zaludnionymi gminami są: gmina Harasiuki 38 osób na km2 oraz Powiat niżański zamieszkuje 67 019 osób (stan gmina Jarocin 58 osób na km2 na dzień 31.12.2008 r.), stanowi to 3,19 % ludności województwa podkarpackiego. W miastach na terenie Liczbę ludności w poszczególnych gminach powiatu zamieszkuje 23 868 osób, natomiast na wsi powiatu przedstawiono w poniższej tabeli. 43 151 osób. W powiecie znajduje się 3 miasta oraz 144 wsie. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 85 osób na km2. Najbardziej zaludnionymi gminami są: 158 osób na km2 oraz gmina Rudnik

Tabela Nr 1. Liczba ludności na terenie powiatu niżańskiego w latach 2007 – 2008 w poszczególnych gminach.

Powierzchnia w Liczba ludności w Liczba ludności w 2008 Gęstość Gmina ha 2007 r. r. zaludnienia Harasiuki 16 817 6 368 6 316 38 Jarocin 9 079 5 287 5 294 58 Jeżowe 12 393 9 907 9 935 80 Krzeszów 6 232 4 234 4 251 68 miasto 15 546 miasto 15 578 Nisko 14 237 158 wieś 6 955 wieś 6 935 Rudnik nad 7 869 miasto 6 768 miasto 6 770 129 Sanem wieś 3 383 wieś 3 356 Ulanów 11 937 miasto 1 507 miasto 1 520 72 wieś 7 089 wieś 7 064 Razem 78 564 67 0 44 67 019 85

Źródło: WUS Rzeszów Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4497 - Poz. 1143

Rysunek Nr 2. Ludności poszczególnych gmin powiatu, wg stanu na koniec 2008 r.

22513

9935 10126 8584 6316 5 294 4251

Harasiuki Jarocin Jeżowe Krzeszów Nisko Rudnik Ulanów

Z zestawienia danych za 2007 r. i 2008 r., w sposób rozproszony w pozostałych gminach wynika, że powiat niżański odznacza się niewielkim powiatu. ujemnym przyrostem naturalnym (w ciągu 2 lat). Do największych zakładów na terenie powiatu Główne skupiska ludności to tereny miejskie; należą: Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej Nisko, Rudnik nad Sanem i Ulanów. Przeważają tu „Ceramika Harasiuki”, Karków - Zakład gęste skupiska zabudowy osiedlowej, wielorodzinnej w Harasiukach, Hurtownia Paliw Płynnych „MAANTE” z dużym nagromadzeniem placówek usługowo – Sp. z o.o., „MOLTER” Wytwórnia Mas Bitumicznych handlowych, urzędów, placówek oświatowych w Rudniku, Polimex Mostostal S.A. – Zakład i nielicznych obiektów przemysłowych. Na obrzeżach Produkcyjny w Rudniku, „FAKRO” Przedsiębiorstwo miast dominuje zwarta zabudowa mieszkaniowa Produkcyjne Sp. z o.o., Zakład w Rudniku, jednorodzinna. ARMATOORA Nisko.

II.5 Działalność gospodarcza Na terenie powiatu zarejestrowanych było na koniec 2008 r., 3 720 podmiotów gospodarczych. Gospodarka powiatu ma charakter rolniczo – Podział zarejestrowanych podmiotów według sekcji produkcyjno – usługowy. Przemysł rozwinięty jest PKD przedstawia tabela 2. w stopniu umiarkowanym, koncentruje się przede wszystkim w miastach Nisko, Ulanów, Rudnik oraz

Tabela Nr 2. Podmioty gospodarcze z terenu powiatu niżańskiego zarejestrowane w rejestrze REGON wg symbolu sekcji PKD (stan na rok 2008).

Sekcja PKD* Lp. Liczba podmiotów Symbol Objaśnienie 1 A Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 143 2 B Rybactwo 1 3 C Górnictwo 2 4 D Przetwórstwo przemysłowe 519 5 E Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną i gaz 5 6 F Budownictwo 530 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów 7 G 1 193 samochodowych, włączając motocykle 8 H Hotele i restauracje 115 9 I Transport, gospodarka magazynowa, łączność 192 10 J Pośrednictwo finansowe 131 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z 11 K 272 prowadzeniem działalności gospodarczej Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe 12 L 72 ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 13 M Edukacja 144 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4498 - Poz. 1143

14 N Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 158 Działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, 15 O 243 pozostała 16 P Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 0 17 Q Organizacje i zespoły eksterytorialne 0

* - zastosowano oznaczenia i nazwy zgodne z podanymi przez GUS.

Tabela Nr 3. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON.

Sektor Z ogółem Spółki handlowe Gmina/ W tym z Osoby Ogółem Publi- Prywa- Spółki Fundusze, Powiat udziałem Spół-dzielnie fizyczne czny tny cywilne stowarzyszenia Razem kapitału prow. dział. zagrani- cznego Harasiuki 230 14 216 1 ---- 4 3 13 190 Jarocin 225 15 210 4 1 6 1 10 179 Jeżowe 385 24 361 3 1 10 2 15 323 Krzeszów 216 12 204 4 ---- 11 3 11 173 Nisko 1 543 56 1 407 40 2 115 10 35 1 255 Rudnik nad 642 27 615 13 ---- 51 4 19 520 Sanem Ulnów 373 20 353 4 ---- 15 2 21 293 Razem: Powiat 3 614 168 3 446 69 4 212 25 124 2 933 Niżański

Źródło: WUS Rzeszów, 2007

Dynamikę aktywności gospodarczej II.6 Rolnictwo charakteryzuje między innymi analiza struktury i liczby podmiotów gospodarczych. W 2006 r. na terenie Rozwój rolnictwa w powiecie warunkuje powiatu funkcjonowało 3 514 podmiotów głównie środowisko glebowe oraz wpływające na jego gospodarczych, w 2007, 3 614 podmiotów, stan morfologia terenu, hydrografia i środowisko wód natomiast w 2008 r. już 3 720 podmiotów. podziemnych. W strukturze użytkowania gruntów Nastąpił w ciągu dwóch lat wzrost liczby zdecydowanie przeważają użytki rolne, które zajmują podmiotów gospodarczych na terenie powiatu 41 095 ha co stanowi 52,3% powierzchni powiatu. o 206. (zarejestrowanych w rejestrze REGON). Struktura jednostkowa w powiecie niżańskim Najwyższy wskaźnik jakości bonitacyjnej gleby wskazuje na dominację sektora prywatnego. posiadają grunty gminy Krzeszów. Panują tam Większość funkcjonujących firm to zakłady najbardziej korzystne warunki glebowe. Korzystne jednoosobowe lub zatrudniające kilku pracowników. warunki panują także w dolinach rzek San i Tanew, znajdują się tu urodzajne mady a w nieckach gleby Główne źródło utrzymania ludności powiatu to mułowo – torfowe. Szerokość pasa urodzajnej gleby praca w niewielkich przedsiębiorstwach prywatnych waha się w granicach od kilkuset metrów do ponad związanych z handlem, przetwórstwem drzewnym, 1,5 km. Na pozostałym terenie znajdują się mało rolnym, wydobywczym, metalowym, wyjazdy urodzajne podścielone piaszczystym osadem gleby zarobkowe za granicę kraju, praca we własnym bielicowe. gospodarstwie rolnym. Działalność rolniczą na terenie powiatu Stopa bezrobocia w powiecie niżańskim niżańskiego prowadziło 11 220 gospodarstw rolnych wynosiła na koniec 2008 r., 19,28% przy średniej w województwie podkarpackim 13.09%.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4499 - Poz. 1143

Tabela Nr 4. Gospodarstwa wg grup obszarowych użytków rolnych.

Powierzchnia Ilość gospodarstw Do 1 ha włącznie 3 127 Powyżej 1 ha do mniej niż 2 ha 2 279 Od 2 ha do mniej niż 5 ha 3 622 Od 5 ha do mniej niż 7 ha 1 376 Od 7 ha do mniej niż 10 ha 613 Od 10 ha do mniej niż 15 ha 163 Od 15 ha do mniej niż 20 ha 24 Od 20 ha do mniej niż 50 ha 12 Od 50 ha do mniej niż 100 ha 0 100 ha i więcej 3 Ogółem 11 220

Źródło: WUS Rzeszów

Najwięcej gospodarstw rolnych jest Wkraczanie roślinności wysokiej na tereny w przedziale od 2 ha do mniej niż 5 ha. Gospodarstwa gdzie zaprzestano użytkowania rolniczego jest główną przez wiele lat nie były nastawione na specjalizację przyczyną zmniejszania bioróżnorodności siedlisk. i produkcję towarową, produkcja rolnicza służyła do Naturalne procesy sukcesji wtórnej w pierwszej fazie zaspokajania własnych potrzeb gospodarstwa. charakteryzują się pojawieniem się gatunków roślin ze Z chwilą przekształceń w przemyśle – masowych zbiorowiskami segetalnymi (związanymi z uprawami) zwolnień nie nastąpiła mobilizacja użytkowników i ruderalnymi, stanowiącymi dużo mniejszy walor gospodarstw rolnych (w większości) w kierunku przyrodniczy. Dochodzi do degeneracji, a następnie zwiększenia produkcji. zaniku zbiorowisk nieleśnych związanych łąkami i pastwiskami, które zazwyczaj charakteryzują się W gospodarstwach posiadających 1 – 5 ha bogatym składem florystycznym połączonym użytków rolnych, trudno prowadzić opłacalną z występowaniem rzadkich gatunków roślin. produkcję rolną. Dlatego też często dochodzi do zaprzestania użytkowania gruntów rolnych.

Tabela Nr 5 Struktura użytkowania gruntu w powiecie niżańskim

Użytkowanie gruntów (ha) Pow. Grunty Lasy i Razem Gmina ogółem Grunty Past – pod grunty Pozostałe Łąki Sady użytki w ha orne wiska woda związane z tereny rolne i itp leśnictwem 33 Harasiuki 16 817 4 388 1 471 1 196 315 7 403 8 672 742

Jarocin 9 079 2 536 1 358 938 18 215 5 065 3 722 292 Jeżowe 12 393 4 277 2 438 1 087 12 429 8 243 3 863 287 Krzeszów 6 232 3 466 921 499 93 229 5 208 542 482 M 6 096 633 506 365 44 118 1 666 3 787 643 Nisko G 8 141 2 021 1 158 463 39 253 3 934 3 818 389 M 3 660 358 401 250 7 100 1 116 2 151 393 Rudnik G 4 209 1 267 513 100 13 166 2 059 1 903 247 M 820 99 83 105 1 15 303 387 130 Ulanów G 11 117 3 303 1 416 1 088 53 238 6 098 4 510 509 Razem 78 564 22 348 10 265 6 091 313 2 078 41 095 33 355 4 114

M- miasto, G- gmina Źródło: Starostwo Powiatowe w Nisku, grudzień 2008 r. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4500 - Poz. 1143

Rysunek Nr 3. Udział poszczególnych typów użytkowania gruntów w powiecie.

5% 28%

43%

3% 13% 8% Grunty orne Łąki 0% Pastwiska Sady Grunty rolne pod zabudowaniami i wodami Lasy i grunty związene z leśnictwem Inne

III. Uwarunkowania realizacji programu - Zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, III.1 Krajowe i wojewódzkie limity związane zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska, z ochroną środowiska - Minimalizacja ilości odpadów komunalnych Zgodnie z przyjętą Polityką Ekologiczną unieszkodliwianych przez składowanie, Państwa na lata 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011 – 2014, Programem - Objęcie zorganizowanym systemem zbierania Ochrony Środowiska dla Województwa odpadów, w tym selektywnym zbieraniem Podkarpackiego na lata 2008 – 2011 odpadów, 100% mieszkańców województwa z uwzględnieniem lat 2012 – 2015, Planem do roku 2008, Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego na lata 2008 – 2011 - Gospodarowanie odpadami w województwie z uwzględnieniem lat 2012 – 2019, wprowadzono w oparciu o ponadgminne zakłady limity w zakresie wykorzystania materiałów, wody i zagospodarowania odpadów, energii oraz poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego np.: - Zwiększenie ilości odpadów zbieranych selektywnie, w tym odpadów niebezpiecznych, - zapewnienie do końca 2015 r., 75% redukcji całkowitego ładunku azotu i fosforu w ściekach - Bezpieczne dla środowiska składowanie komunalnych pochodzących z obszaru kraju odpadów, oraz zakończenie programu budowy rozbudowy - Wyeliminowanie nielegalnego składowania i modernizacji systemów kanalizacyjnych odpadów, i oczyszczalni ścieków w aglomeracjach o RLM od 2000 do 15 000, - Zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich składowisk niespełniających wymagań ochrony - zaoszczędzenie 9% energii finalnej w ciągu środowiska. 9 lat do roku 2017, Wyżej wymienione limity nie są obligatoryjne na - osiągnięcie 7,5% udziału energii wytwarzanej poziomie regionalnym. ze źródeł odnawialnych zarówno w bilansie zużycia energii pierwotnej w 2010 r. jak III.2 Tendencje rozwojowe i takiego samego udziału tych źródeł w produkcji energii elektrycznej, Gospodarka powiatu ma charakter rolniczo – produkcyjno – usługowy. Około 52% ogólnej - uzyskanie 5,75% udziału biokomponentów powierzchni zajmują użytki rolne. W przeważającej w zużyciu paliw płynnych w transporcie do części występują tu gleby kwaśne IV i V klasy. 2010 r. Przeważa produkcja roślinna, a w niej uprawa zbóż i ziemniaków. W kilku gminach uprawiana jest wiklina. - Zapobieganie i minimalizacja ilości Produkcja zwierzęca to przeważnie hodowla bydła wytwarzanych odpadów komunalnych, i trzody chlewnej. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4501 - Poz. 1143

Na terenie powiatu znajduje się też wiele odgrywa, to że problemy ochrony środowiska zakładów przemysłowych. Do największych z nich powinny być rozwiązywane na możliwie najniższym należą: Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej poziomie, zaś interwencja władz centralnych „Ceramika Harasiuki”, Kraków - Zakład potrzebna jest jedynie tam, gdzie władze lokalne nie są w Harasiukach, Hurtownia Paliw Płynnych „MAANTE” w stanie samodzielnie rozwiązać powstałych Sp. z o.o., „MOLTER” Wytwórnia Mas Bitumicznych problemów. w Rudniku, Polimex Mostostal S.A. Zakład Konstrukcji Stalowych w Rudniku, „FAKRO” Przedsiębiorstwo Obecnie dokonywane zmiany krajowych Produkcyjne Sp. z o.o., Zakład w Rudniku, przepisów prawnych z zakresu ochrony środowiska są ARMATOORA Nisko. w większości efektem ich dostosowywania do przepisów Unii Europejskiej. Wszystkie zmiany Zgodnie z przyjętą Strategią Rozwoju Powiatu prawne, oraz wynikające z nich prawa i obowiązki, Niżańskiego na lata 2007 – 2013, działalność które ukazały się do dnia sporządzenie niniejszego samorządu koncentrować będzie się na następujących opracowania zostały w nim uwzględnione. polach strategicznych: III.4 Wyniki raportów z wykonania - aktywizacji terenów wiejskich, Powiatowego Programu

- zmniejszeniu bezrobocia, Ochrony Środowiska

- rozwoju infrastruktury technicznej i drogowej, Zarząd Powiatu opracowywał sprawozdania z realizacji Powiatowego Programu Ochrony - programie ekorozwoju środowiska Środowiska na lata 2004 – 2011 dla Powiatu przyrodniczego, Niżańskiego. Jedno ze Sprawozdań obejmowało lata 2004 – 2006, drugie lata 2007 – 2008. W Raportach - podniesieniu poziomu wykształcenia zawarto szczegółowe informacje dotyczące stopnia i przekwalifikowania dorosłych, realizacji poszczególnych zadań w określonych latach. Jak wynika z opracowanych sprawozdań istnieją - rozwoju i racjonalizacji opieki zdrowotnej nierozwiązane problemy ekologiczne, których i pomocy społecznej, realizację należy uwzględnić w niniejszym - poprawie bezpieczeństwa publicznego. opracowaniu z uwzględnieniem nowych uwarunkowań. Ponadto Program powinien Realizacja powyższych pól strategicznych dostosować mierniki jego efektywności do aktualnie pozwoli na osiągnięcie celu głównego jakim jest obowiązujących przepisów prawnych. „Nisko powiatem zasobnych mieszkańców, żyjących w przyjaznym i bezpiecznym środowisku, otwartym Wskaźniki monitorowania Programu dotyczące dla ludzi, którzy chcą tu mieszkać i pracować”. roku 2004 porównano do wskaźników wynikających z Raportu w roku 2008 . Obrazuje to poniższa tabela. III.3 Zmiana uwarunkowań prawnych

Wśród zasad polityki ekologicznej, zarówno Polski jak i Unii Europejskiej, bardzo ważną rolę

Tabela Nr 6. Porównanie wskaźników określonych w Programie Ochrony Środowiska na lata 2004 – 2011 ze wskaźnikami zawartymi w Raporcie z wykonania Programu Ochrony środowiska za lata 2007 – 2008.

Stan wyjściowy na Stan na 2008 r. (dane z Lp. Wskaźnik 2004 r. (dane z Raportu) Programu) Wskaźniki stanu środowiska i zmiany presji na środowiska 1 Jakość wód powierzchniowych; udział wód Tarew/Harasiuki W okresie pozaklasowych klasa III sprawozdawczym Tanew/Ulanów nastąpiły zmiany sposobu klasa III oceniania wód. Dlatego San/Krzeszów klasa też nie porównywano III wskaźników 2 Ilość wody zużywanej do celów socjalnych (m3/M/rok) 16,9 23,7 3 Udział ścieków komunalnych nieoczyszczonych (%) 55.4 26,5 4. % wskaźnik zwodociągowania powiatu 52,6 89,1 5 % wskaźnik skanalizowania powiatu 40 50,5 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4502 - Poz. 1143

6 Stosunek długości sieci kanalizacyjnej do sieci 27,4 48,63 wodociągowej (%) 7 Ilość zebranych odpadów komunalnych (kg/M/rok) 154 54,8 8 Udział odpadów komunalnych pozyskiwanych ze b.d. 28,6 zbiórki selektywnej 9 Udział terenów zieleni publicznej w stosunku do 0.03 0,03 całkowitej powierzchni (%) 10 Wielkość emisji zanieczyszczeń pyłowych do powietrza 28 54 z zakładów objętych sprawozdawczością (Mg/rok) 11 Powierzchnia terenów objętych ochroną prawną (%) 0,02 19,8 12 Wskaźnik lesistości (%) 40,4 41,8 13 Powierzchnia zbiorników wodnych (ha) b.d. 10,8 14 Nakłady na zadania związane z ochroną środowiska 16 375 * 35 174 (tys. PLN) Wskaźniki świadomości społecznej 1 Ilość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez b.d. 33 mieszkańców (szt.)

*Kwota wydatkowana w 2008 r.

Nie porównywano wskaźników dotyczących - zakończenie modernizacji składowiska emisji zanieczyszczeń do powietrza ze względu na w Jarocinie, zmianę obszaru stref oceny jakości powietrza. - rozwój sieci selektywnej zbiórki odpadów W przedziale lat 2004 – 2008 r., na terenie komunalnych (zakup pojemników powiatu niżańskiego podejmowano szereg działań do selektywnej zbiórki i środków transportu), mających na celu poprawę stanu środowiska a wynikających z przyjętego przez Radę Powiatu - rozpoczęcie integracji systemu zbiórki odpadów Programu. Szczegółowe informacje co do ich realizacji komunalnych w oparciu o planowany Zakład zawarto w Raportach z wykonania Programu Ochrony Zagospodarowania Odpadów (ZZO), Środowiska (lata 2004 – 2006, lata 2007 – 2008). - przebudowa nawierzchni dróg krajowych, Do najistotniejszych zadań realizowanych wojewódzkich, powiatowych i gminnych, w tym okresie należą: - budowa chodników oraz rozwój tras - rozbudowa sieci kanalizacyjnych: wybudowano rowerowych przy drogach publicznych, 201,8 km sieci kanalizacyjnych, - zalesianie gruntów porolnych na powierzchni - rozbudowa i modernizacja oczyszczalni około 145 ha, ścieków: Jarocin, Krzeszów, Ulanów, Rudnik, - wykonanie konserwacji i pielęgnacji terenów - rozbudowa sieci wodociągowej: wybudowano zieleni miejskiej i zabytkowej na kwotę 155,6 km sieci wodociągowej, 255,3 tys. zł,

- modernizacja ujęć wody na terenie gmin: - objęcie ochrona prawną ponad Harasiuki, Rudnik, Jeżowe, Krzeszów, 19,8% powierzchni powiatu,

- budowa zbiornika wodnego w miejscowości - budowa ścieżki edukacyjno – ekologicznej Kopki, w miejscowości Kopki,

- konserwacja cieków powierzchniowych, - prowadzenie edukacji ekologicznej społeczeństwa powiatu. - zmiana nośników energii i termorenowacja budynków podległych powiatowi oraz gminom, W okresie lat 2004 – 2008 na zadania związane z ochroną środowiska wydatkowano kwotę - zamknięcie składowisk odpadów 124 210 tys. zł. niespełniających wymagań ochrony środowiska w: Jeżowem, Nisku, Rudniku nad Sanem, III.5 Określenie problemów środowiskowych pozostałych do rozwiązania - zakończenie rekultywacji składowisk w: Harasiukach i Krzeszowie, W wyniku analizy stanu środowiska na terenie powiatu niżańskiego (przedstawionego w poniższych Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4503 - Poz. 1143 rozdziałach) do najbardziej istotnych problemów ► konieczność zalesiania gruntów porolnych na środowiska pozostałych do rozwiązania należą: terenach gdzie zaprzestano działalności rolniczej

► zbyt mała liczba budynków, posiada dostęp do ► zbyt mała ilość ścieżek edukacyjno – sieci kanalizacyjnej, ekologicznych,

► brak sieci kanalizacyjnej i gminnej oczyszczalni ► brak planów urządzenia lasów dla wszystkich ścieków w gminie Krzeszów, gruntów leśnych nie stanowiących własności Skarbu Państwa w powiecie, ► konieczność przeprowadzenia remontów oczyszczalni ścieków, np. w: Ulanowie, ► brak planów gospodarowania zielenią Rudniku nad Sanem, Jeżowem, w gminach,

► zbyt mała liczba gospodarstw wyposażona jest ► brak inwentaryzacji terenów zagrożonych w przydomowe oczyszczalnie ścieków ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na (w terenach gdzie budowa sieci kanalizacyjnej których występują te ruchy oraz prowadzenie jest nieopłacalna z punktu widzenia ich rejestru, ekonomicznego), ► brak miejscowych planów zagospodarowania ► brak wystarczającej ilości systemów kanalizacji przestrzennego, deszczowej zbierającej ścieki z dróg i placów oraz urządzeń oczyszczających te ścieki, ► brak inwentaryzacji przyrodniczych gmin,

► konieczność zapewnienia odpowiedniej jakości ► brak planów ochrony w obszarach Natura i ilości wody pitnej dla mieszkańców powiatu, 2000,

► zbyt mała powierzchnia zbiorników wodnych na ► konieczność wzmożenia działalności terenie powiatu, informacyjno – edukacyjnej o potrzebie ochrony przyrody i kształtowaniu środowiska ► brak opracowanego programu ochrony powietrza dla strefy tarnobrzesko - leżajskiej, ► brak badań morfologii i ilości wytwarzanych odpadów komunalnych zmuszający ► konieczność wykonania termorenowacji do zastosowania trudnych do zweryfikowania wszystkich obiektów podległych powiatowi danych literaturowych, i gminom, ► pozostawanie ponad 1/4 (26,7%) mieszkańców ► konieczność wprowadzania najlepszych powiatu poza systemem zorganizowanej zbiórki dostępnych technik BAT przez przedsiębiorstwa odpadów, działające na terenie powiatu, ► niewykorzystywanie przez gminy instrumentów ► brak konserwacji i przebudowy w wymaganym określonych w ustawie o utrzymaniu porządku i zakresie cieków powierzchniowych i sieci czystości w gminach pozwalających nakładać drenarskiej, obowiązki przekazywania odpadów oraz ponoszenia opłat przez osoby, które nie zawarły ► zły stan techniczny urządzeń do kształtowania umów, stosunków wodnych np. mostów na rzecze San w miejscowości Zarzecze (droga krajowa S 19), ► niewielkie masy zbieranych odpadów oraz na rzece Jeżówka (droga krajowa S 19) komunalnych – wynoszące w niektórych w miejscowości Jeżowe, gminach 10% masy odpadów teoretycznie wytworzonych, ► brak obwodnicy miasta Niska w ciągu drogi krajowej Nr 77 na odcinku od skrzyżowania ► składowanie jest nadal głównym sposobem z ul. Chopina w Stalowej Woli do połączenia postępowania z odpadami komunalnymi, choć z drogą ekspresową S 19, dla powiatu niżańskiego współczynnik odpadów składowanych do ogólnie zbieranych jest ► brak obwodnicy dla dróg krajowych znacznie lepszy niż dla województwa przebiegających przez tereny zurbanizowane tj. podkarpackiego – wynosi on 71% (dla drogi krajowej Nr 19, i drogi krajowej Nr 77, województwa 91%),

► konieczność przebudowy dróg wojewódzkich, ► brak opłacalności prowadzenia selektywnej powiatowych i gminnych (na odcinkach gdzie zbiórki, poza niezbyt efektywnym systemem jest taka potrzeba), prawnym do tego zjawiska przyczynił się kryzys gospodarczy, powodujący dalszy spadek ► niewystarczające długości ścieżek rowerowych opłacalności tego rodzaju działalności – niektóre i chodników przy drogach krajowych, firmy prowadzące odzysk żądają dopłat od wojewódzkich, powiatowych i gminnych, samorządów za wykorzystanie materiałów z selektywnej zbiórki, ► brak instalacji wykorzystującej energię odnawialną w budynkach powiatowych ► brak systemu zbiórki odpadów i gminnych, niebezpiecznych, zbieranie odpadów Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4504 - Poz. 1143

niebezpiecznych jedynie w ramach działań ► brak systemu odzysku odpadów pochodzących akcyjnych (np. w szkołach), z budowy, remontów lub rozbiórek (poza złomem metali), tworzenie „dzikich” ► zbyt rzadki odbiór odpadów wysypisk odpadów budowlanych, wielkogabarytowych – niewypełnianie zapisów regulaminów czystości w gminach dotyczących ► brak pełnej ewidencji materiałów zawierających częstotliwości odbioru tego rodzaju odpadów, azbest na terenie powiatu,

► brak systemu zagospodarowania zebranych ► praktyczny brak wytwarzania odpadów odpadów biodegradowalnych (w ramach ZZO zawierających azbest, mogący oznaczać, rolę taką mogłaby pełnić kompostownia że mieszkańcy powiatu pozbywają się tego w Leżajsku), rodzaju odpadów w sposób nielegalny,

► brak systemu zbiórki odpadów elektrycznych ► brak systemu zbierania przeterminowanych i elektronicznych, brak systemu drugiego leków z gospodarstw domowych (grupa 18), obrotu tego rodzaju sprzętem, ► wykorzystywanie przez ludność odpadów ► powstawanie nowych tzw. „dzikich wysypisk” drewna zanieczyszczonego z grup 03 i 17, odpadów komunalnych, spowodowanych i innego rodzaju odpadów (np. tworzywa brakiem świadomości wytwórców tego rodzaju sztuczne) jako paliwo, odpadów, nieskuteczne akcje edukacyjne wśród mieszkańców, ► zmniejszenie masy wytwarzanych komunalnych osadów ściekowych (grupa 19) ► niewielka liczba przedsiębiorców stara się (przy zwiększeniu odsetka ludności o wymagane prawem uzgodnienia. Problem ten korzystającej z sieci kanalizacyjnej). dotyczy w szczególności wytwarzania odpadów. Szacuje się, że swoje obowiązki IV. Stan środowiska na terenie powiatu, spełniło ok. 15% wytwórców odpadów, priorytety, cele i działania związane z jego ochroną.

► opóźnienia lub brak sprawozdawczości Obecnie Powiat Niżański posiada dwa w zakresie gospodarowania przez dokumenty, które w swoich treściach poruszają przedsiębiorców odpadami, co powoduje, że problemy ochrony środowiska. Jednym z nich jest wojewódzka baza odpadowa zawiera dane Program Ochrony Środowiska na lata 2004 – 2011 niekompletne i częściowo opóźnione w czasie, dla Powiatu Niżańskiego wraz z Planem Gospodarki Odpadami na lata 2004 - 2014, przyjęty Uchwałą ► trudności techniczne z zagospodarowaniem Nr XXI/115/2004 Rady Powiatu Niżańskiego uwodnionych odpadów powiertniczych 17 września 2004 r. Drugim z nich jest Strategia (np. płuczki wiertniczej) – Grupa 01, Rozwoju Powiatu Niżańskiego, która została przyjęta Uchwałą Nr XI/77/2007 Rady Powiatu Niżańskiego ► generalny brak uzgodnień z zakresu z dnia 31 października 2007 r. wytwarzania odpadów z grupy 02, Kwestiami ochrony środowiska zajmuje się ► prowadzenie odzysku odpadów z grupy Wydział Ochrony Środowiska, Leśnictwa i Rolnictwa 03 (wykorzystywanie ich jako paliwo – R1) tut. Starostwa. Wydział znajduje się w budynku przy przez przedsiębiorców, którzy nie uzyskali ul. Kościuszki 7. zezwolenia na odzysk odpadów, IV.1 Ochrona i efektywne wykorzystanie ► brak możliwości technicznych wykorzystania zasobów wodnych odpadów drewna zanieczyszczonego substancjami niebezpiecznymi – brak instalacji IV.1.1 Wody powierzchniowe do bezpiecznego spalania tego rodzaju odpadów, Powiat niżański posiada bogatą sieć rzeczną wynoszącą 261,31 km, znajduje się tutaj również ► trudność zorganizowania sieci odbioru odpadów 460,4 km rowów melioracyjnych a powierzchnia sieci wytwarzanych w niewielkich ilościach przez drenarskiej wynosi 5 831 ha. dużą ilość wytwórców (np. oleje – grupa 13, opony, filtry olejowe, świetlówki, Długość poszczególnych rzek na terenie akumulatory – grupa 16), powiatu przedstawia się następująco:

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4505 - Poz. 1143

Tabela Nr 7. Rzeki oraz kanały znajdujące się na terenie powiatu niżańskiego.

Długość rzeki na Długość kanału na Lp. Nazwa rzeki Gminy przez, które przepływa terenie powiatu w km terenie powiatu w km 1 San 30,3 Nisko, Ulnów, Rudnik, Krzeszów 2 Tanew 12,3 Ulanów, Harsiuki 3 Bukowa 5,2 Jarocin 4 Stary Kanał 4,0 Nisko 5 Barcówka 21,3 Nisko 6 Chodźca 6,6 Nisko,Ulanów 7 Stróżanka 15,7 Rudnik, Nisko 8 Niedźwiedź 5,4 Rudnik 9 Rudnia 16,3 Rudnik, Jeżowe Doprowadzalnik 10 2,3 Rudnik Ruda 11 Doprowadzalnik Nr 1 6,5 Rudnik, Jeżowe 12 Kurzynka 16,5 Ulanów, Harasiuki 13 Ruda Tanewska 8,4 Ulanów 14 Kanał PIII 5,38 Ulanów 15 Struga 3,3 Ulanów 16 Pyszanka 0,98 Ulanów 17 Szyperki 7,3 Ulanów, Jarocin 19 Borowina 6,1 Harasiuki 20 Brzezina 10,3 Harasiuki 21 Łada 4,0 Harasiuki 22 S-2 6,3 Krzeszów 23 Kłyż 4,0 Krzeszów 24 Jeżówka (Głęboka) 12,50 Jeżowe 25 Groble (Kanał A) 3,6 Jeżowe 26 Kowale 6,7 Jeżowe 27 Okolisko 8,3 Jeżowe 28 Doprowadzalnik Nr 2 2,9 Jeżowe 29 Doprowadzalnik Nr 3 1,8 Jeżowe 30 Doprowadzalnik Nr 4 2,6 Jeżowe 31 Filipka 1,25 Jeżowe 32 Gilówka 15,8 Jarocin 33 Strumień 7,4 Jarocin Ogółem 250,01 11,3

Źródło: PZMiUW w Rzeszowie, Inspektorat w Nisku.

Urządzenia melioracyjne szczegółowe w zależności od zlewni zebrane są w obiekty melioracyjne.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4506 - Poz. 1143

Tabela Nr 8. Zestawienie obiektów melioracyjnych znajdujących się na terenie powiatu niżańskiego.

Lp Gmian Nazwa obiektu Powierzchnia Rowy obiektu w ha w km 1 Harasiuki Krzeszów Górny - Borowina 78 8,9 2 Krzeszów Górny – Malennik 226 11,5 3 Krzeszów Górny – Podolszynka 164 13,1 4 Brzezina 31 1,1 5 Jarocin Dolina Gilówki 735 39,2 6 Domostawa 158 11,4 7 Kurzynka 17 1,5 8 Jarocin I 200 6,0 9 Jarocin II 383 9,6 10 Jarocin III 363 13,3 11 Dąbrówka – Dyjaki III 14 1,2 12 Jeżowe Jeżówka 742 14,9 13 Cisów Las – Kowale 419 16,3 14 Stróżanka 1 006 41,0 15 Rudnik I 178 18,4 16 Rudnik II 164 16,3 17 Rudnik III 262 15,9 18 Kamień SKR 72 0,3 19 Nowy Nart - Renowacje 63 6,6 20 Cholewiana Góra 370 8,0 21 Kamień - Prusina 76 ---- 22 Gwoździec –Nart 90 0,9 23 Krzeszów Koziarnia – Kopki 74 13 24 Krzeszów – Podolszynka 187 5,7 25 Krzeszów – Bystre II 361 24,8 26 Łazów 135 12,9 27 Nisko Podwolina 39 1,95 28 Nisko – Wolina 50 5,9 29 Chodźca -Pyszanka 370 10,4 30 Pogoń 448 37,0 31 Rudnik Rudnik I 206 20,3 32 Rudnik III 89 4,4 33 Rudnik 17 1,8 34 Kopki 42 14,0 35 Ulanów Dąbrówka - Dyjaki III 631 32,3 36 Bieliniec 56 4,3 37 Chodźca – Pyszanka 300 12,1 38 Jarocin 26 4,2

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4507 - Poz. 1143

Rów melioracyjny R-5 na obiekcie melioracyjnym „Dolina Gilówki”, wykonserwowany ze środków PFOŚiGW.

Obszar powiatu niżańskiego w przeważającej migrację zwierząt. Kilkadziesiąt gatunków ptaków części odwadniany jest przez rzekę San i jej dopływy. wykorzystuje dolinę Wisły i Sanu jako szlak wędrówek sezonowych do miejsca bytowania na północy Rzeka San i południu Europy.

Przez teren powiatu niżańskiego rzeka Rzeka wypływa w Bieszczadach Zachodnich w przepływa na długości około 30,3 km tj. od km rejonie przełęczy Użockiej na terenie Ukrainy. Długość 41+900 rzeki do km 72+200 rzeki. San zaliczany Sanu wynosi 443,3 km, a powierzchnia zlewni jest do najmniej przekształconych rzek w Europie, 16 861,3 km2. łączy Morze Bałtyckie z dorzeczem Dunaju i Dniestru tworząc ważny korytarz ekologiczny, umożliwiający

Rzeka San w gminie Nisko Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4508 - Poz. 1143

Rzeka Tanew

Drugą co do wielkości rzeką powiatu niżańskiego jest Tanew, płynąca równoleżnikowo ze wschodu na zachód. Rzeka ta ma źródła na Roztoczu Wschodnim a kończy swój bieg w Ulanowie, stając się największym prawostronnym dopływem Sanu. Przyrodę doliny Tanwi cechuje bogactwo i ogromna różnorodność biologiczna świata roślin i zwierząt. Odgrywa ona dużą rolę jako skupisko cennej i rzadkiej fauny i flory. Całkowita długość rzeki wynosi 113 km w tym na terenie powiatu niżańskiego 12,3 km.

Rzeka Tanew w miejscowości Harasiuki

Rzeka Bukowa

Trzecią co do wielkości rzeką na terenie powiatu jest Bukowa. Płynie ona wzdłuż północnej granicy gminy Jarocin, przyjmuje wody z kilku dopływów, z których największy to rzeka Gilówka. Długość rzeki na terenie powiatu niżańskiego wynosi 5,2 km.

Rzeka Bukowa na terenie gminy Jarocin Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4509 - Poz. 1143

Wody powierzchniowe płynące, są dziś znajdują się następujące scalone części wód najbardziej zanieczyszczonym elementem środowiska powierzchniowych oraz jednolite części wód w Polsce, co jest następstwem nieracjonalnej powierzchniowych: gospodarki zasobami oraz odprowadzania nadmiernej ilości ścieków komunalnych i przemysłowych ► SJCWP Nr GW0831 San od ujścia Złotej II do o niedostatecznym stopniu oczyszczenia. Ponadto Ujścia Rudnej wraz z nią. istotnymi czynnikami degradującymi wody powierzchniowe są zanieczyszczenia obszarowe W skład SJCWP Nr GW0831 wchodzą pochodzące ze spływów powierzchniowych. następujące JCWP: Występują one podczas roztopów pokrywy śnieżnej, - Doprowadzalnik spod Sigiełek, Nr 22752, obfitych opadów deszczu. Wprowadzane są wówczas do wód zanieczyszczenia pochodzące z gospodarki - Kanał S 2, Nr 22754, rolnej, zanieczyszczenia bakteriologiczne będące rezultatem wykonywania w pierwszej kolejności - Kłyż Nr 2275. urządzeń zaopatrzenia ludności w wodę a dopiero później sieci kanalizacyjnej. ► SJCWP Nr GW0833 San od ujścia Rudnej do ujścia. Najważniejszym przepisem prawnym w Unii Europejskiej dotyczącym gospodarki wodnej jest W skład SJCWP Nr GW0833 wchodzą Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE z dnia następujące JCWP: 23 października 2000 r. Dyrektywa ta ustanawia ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki - Barcówka Nr 22929, wodnej tj.: - Chodźca Nr 229169, - zaspokajania zapotrzebowania na wodę - Doprowadzalnik spod Bielin Nr 22792, ludności, rolnictwa i przemysłu, - Pyszanka Nr 229329, - promowanie zrównoważonego korzystania z wód, - Stary San Nr 22992, - ochrony wód i ekosystemów znajdujących się - Stróżanka Nr 22912. w dobrym stanie ekologicznym, ► SJCWP Nr GW0840 Łada - poprawa jakości wód i stanu ekosystemów zdegradowanych działalnością człowieka, W skład SJCWP Nr GW0840 wchodzi następująca JCWP: - zmniejszenie zanieczyszczeń wód podziemnych, - Łada do Osy Nr 2286169. - zmniejszenie skutków powodzi i suszy. ► SJCWP Nr GW0841 Tanew od ujścia Łady do Wprowadza system planowania ujścia. gospodarowania wodami w podziale na obszary dorzeczy. W skład SJCWP Nr GW0841 wchodzą następujące JCWP: Przepisy Ramowej Dyrektywy Wodnej przeniesione zostały do polskiego prawodawstwa, - - Borowina Nr 228769, przede wszystkim do ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 - - Dopływ spod Dyjaków Nr 22892, z póź. zm). - - Dopływ w Harasiukach Nr 228729, Dorzecza zostały podzielone na zlewnie, a zlewnie na jednolite części wód (JCW) oraz scalone - - Kurzynka Nr 22889, części wód powierzchniowych (SJCWP). Teren powiatu niżańskiego znajduje się w następujących - - Rzumitka Nr 22874. zlewniach (wg Atlasu Hydrologicznego Polski, IMGW): ► SJCWP Nr GW0842 Bukowa a) Zlewnia nr 227 – San od Wisłoka do Tanwi, W skład SJCWP Nr GW0842 wchodzi b) Zlewnia nr 228 – Tanew, następująca JCWP: c) Zlewnia nr 229 – San od Tanwi do ujścia. - Gilówka Nr 229489.

Jednolita część wód powierzchniowych (informacja na podstawie danych RZGW oznacza oddzielny i znaczący element wód Kraków, stan na dzień 30.06.2008 r.) powierzchniowych taki jak: jezioro, strumień, rzeka, Zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną prowadzi kanał, część strumienia, rzeki lub kanału, wody się trzy rodzaje monitoringu wód powierzchniowych: przejściowe lub pas wód przybrzeżnych. Natomiast jako scaloną część wód powierzchniowych rozumie . monitoring diagnostyczny (MD) się grupę jednolitych części wód powierzchniowych wraz z ich zlewniami Na terenie powiatu niżańskiego . monitoring operacyjny (MO) Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4510 - Poz. 1143

. monitoring badawczy (MB) ► umiarkowany stan ekologiczny/umiarkowany potencjał ekologiczny, System ocen jakości wód bazuje na elementach biologicznych oraz wspierających je elementach ► słaby stan ekologiczny/słaby potencjał fizykochemicznych, hydromorfologicznych. Ocena ekologiczny, ogólna stanu JCW będzie dokonywana poprzez porównywanie stanu ekologicznego oraz chemicznego ► zły stan ekologiczny/zły potencjał ekologiczny. (ocenianego na podstawie analizy wyniku substancji priorytetowych innych substancji Na terenie województwa podkarpackiego zanieczyszczających). Warunki referencyjne określa się monitoring wód powierzchniowych prowadzi odrębnie dla każdego typu hydromorfologicznego wód. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Stan ekologiczny klasyfikowany będzie poprzez nadanie JCW jednej z pięciu klas jakości: Wyniki pomiarów monitoringu rzek na terenie powiatu niżańskiego w 2008 r. przedstawiają się ► bardzo dobry stan ekologiczny,dobry stan następująco: ekologiczny/potencjał ekologiczny dobry lub powyżej dobrego,

Tabela Nr 9. Ocena poziomu azotanów i wskaźników eutrofizacji w 2008 r.

Średnie stężenie roczne Azot Punkt kontrolno Azot Fosfor Chlorofil Nazwa JCW Azotany amonowy pomiarowy ogólny ogólny „a” (mgNO3/l) (mg N- (mgN/l) (mgP/l) (ug/l) NO3/l) Zlewnia nr 229: San od Tanwi do ujścia Bukowa – Bukowa od Rakowej do ujścia. 4,06 0,92 2,25 0,089 2,58 Chłopska Wola San od Wisłoka do ujścia San – Ulanów 5,03 1,14 2,61 0,089 ----

Barcówka – Barcówka 3,84 0,87 3,13 0,107 3,41 Stalowa Wola Zlewnia nr 228: Tanew Tanew od Złotej Nitki do ujścia z Tanew – Wólka Wirową od Kaflew, Ładą do Osy 6,11 1,38 2,62 0,144 6,91 Tanewska oraz Czarną Ładą od Braszczki.

Źródło informacji WIOŚ Rzeszów.

Tabela Nr 10. Ocena eutrofizacji wód powierzchniowych spowodowana odprowadzaniem zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych.

Punkt kontrolno Eutrofizacja Wskaźniki Nazwa JCW Km rzeki Lata oceny pomiarowy TAK/NIE decydujace San od Wisłoka do San – Krzeszów 60,4 NIE ---- 2004 - 2006 ujścia San – Zarzecze 39,4 NIE ---- 2004 - 2006 Tanew od Złotej Nitki Tanew – Wólka 0,8 NIE ---- 2004 - 2007 do ujścia z Wirową od Tanewska Kaflew, Ładą do Osy Tanew – Harasiuki 17,8 NIE ---- 2004 - 2006 oraz Czarną Ładą od Braszczki Bukowa od Rakowej Bukowa – 4+200 NIE ---- 2004 - 2006 do ujścia. Jastkowice

Źródło informacji WIOŚ Rzeszów

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4511 - Poz. 1143

Tabela Nr 11.Wstępna klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego wód powierzchniowych i stanu chemicznego monitoringu wód powierzchniowych w 2008 r.

Klasyfikacja stanu na podstawie Stan/ Punkt Nazwa potencjał Stan kontrolno

JCW wód elementów substancji ekolo- chemiczny pomiarowy elementów fizyko- szczególnie giczny

części wód części biologicznych

Typ abiotyczny Typ Sztuczne części części Sztuczne Silnie zmienione zmienione Silnie chemicznych szkodliwych

Zlewnia nr 229: San od Tanwi do ujścia Bukowa 19 NIE NIE Bukowa – Umiarkowany Poniżej ---- UMIARKO ---- od Chłopska (OI)* dobrego WANY Rakowej Wola do ujścia. San od 21 NIE NIE San – Bardzo dobry Dobry Dobry DOBRY DOBRY Wisłoka Ulanów (C)** do ujścia. Barcówka 17 NIE NIE Barcówka – Brak wyników Poniżej Dobry ------Stalowa dobrego Wola Zlewnia nr 228: Tanew Tanew 19 NIE NIE Tanew – Umiarkowany( Dobry Dobry UMIARKO DOBRY od Złotej Wólka MIR) WANY Nitki do Tanewska ujścia z Wirową od Kaflew, Ładą do Osy oraz Czarną Ładą od Braszczki

Źródło informacji WIOŚ Rzeszów. * - wskaźnik okrzemkowy, ** - chlorofil „a” (fitoplankton) *** - makrofilny indeks rzeczny (makrofity)

Na terenie powiatu niżańskiego w roku 2006 wybudowany został zbiornik wodny w miejscowości Kopki o pow. 2,81 ha. Obecnie trwają prace budowlane przy zbiornikach wodnych „Jarocin” o pow. 2,35 ha lustra wody, na terenie gminy Jarocin oraz zbiorniku „Nisko – Podwolina” o pow. 13,91 ha lustra wody w gminie Nisko.

Zgodnie z zatwierdzonym „Planem budowy zbiorników na terenie województwa

podkarpackiego w latach 2000 - 2015” na terenie powiatu planuje się budowę następujących zbiorników wodnych:

Tabela Nr 12. Planowane do realizacji zbiorniki wodne na terenie powiatu.

Parametry techniczne Nazwa rzeki, Lp Gmina/Miejscowość Nazwa zbiornika Zlewnia Pojemność Powierzchnia potoku, rowu w m3 w ha 1 Ulanów/Ulanów Ulanów U-1 500 000 25,0 Tanew San 2 Nisko/Zarzecze Kudelki N-1 45 000 3,0 rów San 3 Jarocin/Szwedy Szwedy J-1 6 000 0,6 Gilówka San 4 Jarocin/Golce Golce -Habudy 45 000 3,0 rów San Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4512 - Poz. 1143

5 Jarocin/Golce Golce - Błogie 15 000 1,0 Gilówka San 6 Jarocin/Mostki Mostki 45 000 2,0 Gilówka San 7 Jeżowe/Jeżowe Pikuły Jeżowe – Pikuły 60 000 4,0 Rudnia San 8 Jeżowe/Sibigi Sibigi J-1 23 000 1,8 Jeżówka San 9 Krzeszów/Krzeszów Osada K-3 21 000 1,4 źródła San 10 Krzeszów/Krzeszów Kamionka K-2 40 000 2,0 Kamionka San 11 Krzeszów/Krzeszów Krzeszów K-1 26 000 1,3 rów San 12 Rudnik/Rudnik Rudnik R - 1 61 000 3,6 Rudnia San

Budowany zbiornik wodny w m. Jarocin (2009 r.).

Zgodnie z Wojewódzkim Programem Ochrony trzeciego rzędu łączące rzeki drugiego rzędu i Rozwoju Zasobów Wodnych Województwa z rzekami i potokami czwartego i piątego rzędu, Podkarpackiego w Zakresie Przywrócenia Możliwości którymi migruje w górę i w dół mniej niż Migracji oraz Restytucji Ryb Dwuśrodowiskowych, 5% populacji ryb dwuśrodowiskowych publiczne wody płynące podzielono na następujące z danego dorzecza. kategorie: W celu umożliwienia migracji ryb ● pierwszorzędowe szlaki migracji ryb dwuśrodowiskowych planuje się udrożnienie dwuśrodowiskowych obejmujące rzeki istniejącej poprzecznej zabudowy hydrotechnicznej. pierwszego rzędu uchodzące do morza, którymi migruje w górę i w dół więcej niż Udrożnienie odbywać się będzie etapami: 50% populacji ryb dwuśrodowiskowych z danego dorzecza, - etap I – rzeki stanowiące drugorzędowe szlaki migracyjne ryb dwuśrodowiskowych, ● drugorzędowy szlaki migracji ryb dwuśrodowiskowych obejmujące rzeki drugiego - etap II – bezpośrednie dopływu rzędu, którymi migruje w górę i w dół więcej drugorzędowych oraz trzeciorzędowych niż 5% populacji ryb dwuśrodowiskowych szlaków migracji ryb dwuśrodowiskowych 2 z danego dorzecza, o pow. zlewni powyżej 40 km , lub przepływach średniorocznych większych od 3 ● trzeciorzędowe szlaki migracji ryb 0,25 m /s, dwuśrodowiskowych obejmujące rzeki i potoki Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4513 - Poz. 1143

- etap III – bezpośrednie i pośrednie dopływy 8. Głęboka IV trzeciorzędowych szlaków migracji ryb dwuśrodowiskowych o pow. zlewni powyżej 9. Kanał A V 40 km2, lub przepływach średniorocznych większych od 0,25 m3/s, ponadto 10. Niedźwiedź V zakwalifikowano tutaj cieki z mniejszą 11. Okolisko V powierzchnią zlewni i mniejszym przepływem, mające udokumentowane historyczne 12. Kłyż IV występowanie ryb wędrownych, 13. Struga V - etap IV – rzeki i potoki o pow. zlewni powyżej 15 km2, lub przepływach średniorocznych 14. Tanew I większych od 0,25 m3/s, IV.1.2 Wody podziemne - etap V - pozostałe zabudowane rzeki i potoki województwa. Na terenie powiatu niżańskiego stwierdza się występowanie czwartorzędowego poziomu Na terenie powiatu niżańskiego przewidziane są wodonośnego składającego się z kilku warstw do udrożnienia następujące rzeki w etapach: wodonośnych związanych piaszczystymi i piaszczysto – żwirowymi osadami wodnolodowcowymi rzeka etap realizacji i rzecznymi. Zwierciadło wody pierwotnej warstwy wodonośnej związanej z piaskami nadglinowymi jest 1. Barcówka IV swobodne. Natomiast drugi poziom wodonośny 2. Gilówka II występuje w utworach piaszczystych śródglinowych i podglinowych, posiada zwierciadło napięte. 3. Strumień V Występuje on na głębokości kilkunastu metrów pod kompleksem nieprzepuszczalnych iłów. 4. Borowina III Czwartorzędowy poziom wodonośny wchodzi 5. Kurzynka III w skład położonego w widłach Wisły i Sanu Głównego Zbiornika Wód Podziemnych, Dębica-Stalowa Wola- 6. Chodźca IV Rzeszów (GZWP nr 425) o powierzchni całkowitej 2 194 km2. W wodach tych powszechne jest 7. Rudnia IV występowanie podwyższonych zawartości żelaza i magnezu, co powoduje konieczność ich uzdatniania.

Rys Nr 4. GZWP nr 425 Dębica – Stalowa Wola – Rzeszów.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4514 - Poz. 1143

Po wpływem warunków atmosferycznych W roku 2006 rozpoczęto proces (susza, intensywne opady deszczu) poziom wód ulega dostosowywania dotychczas funkcjonującej krajowej okresowym wahaniom. Wody I poziomu wodonośnego sieci pomiarowej monitoringu wód podziemnych do nie posiadają pokrywy izolacyjnej w stropie warstwy wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE. wodonośnej, w związku z czym narażone są na Modyfikacja sieci pomiarowej polega przede przenikanie zanieczyszczeń z powierzchni co stwarza wszystkim na zmianie przedmiotu monitoringu zagrożenie skażenia wód. z dotychczasowych różnych poziomów użytkowych wód podziemnych na wyznaczone jednolite części Wody poziomu czwartorzędowego mają wód podziemnych (JCWPd). podstawowe znaczenie dla zaopatrzenia ludności powiatu w wodę. Wydajność studni wierconych W granicach administracyjnych powiatu uzależniona jest od wykształcenia litologicznego niżańskiego znajduje się wyznaczona w 2006 r., i miąższości warstwy wodonośnej. jednolita części wód podziemnych o numerze 127.

Rysunek Nr 5. Jednolite części wód podziemnych w Polsce.

Tabela Nr 13. Charakterystyka JCWPd 127

Kod JCWPd Powierzchnia Długość geograficzna Szerokość [m2] geograficzna PL_GB2200_127 8933981863 22,56930 50,33747

Wg opracowania WIOŚ „Stan środowiska w województwie podkarpackim w latach 2000-2007, Rzeszów 2008 r.

W obrębie jednolitych części wód podziemnych zostały wyznaczone punkty pomiarowe, które tworzą sieć monitoringową reprezentatywną dla struktur hydrogeologicznych.

Na terenie powiatu niżańskiego nie ma zlokalizowanego punkt pomiarowego. Najbliżej zlokalizowane są punkty nr 1877 w miejscowości Pysznica oraz nr 94 w Salowej Woli o charakterystyce:

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4515 - Poz. 1143

Tabela Nr 14. Charakterystyka punktów pomiarowych Monitoringu Diagnostycznego Stanu Chemicznego.

Nr punktu Identyfikator UE JCWPd RZGW

1877 PL01G127_007 127 Kraków 94 PL01G127_010 127 Kraków

Wg opracowania WIOŚ „Stan środowiska w województwie podkarpackim w latach 2000-2007, Rzeszów 2008 r.

Państwową służbą hydrogeologiczną wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. nr 32 zobligowaną do wykonywania badań i oceny stanu poz. 284) uwzględniające pięć klas jakościowych wód wód podziemnych z mocy ustawy Prawo wodne, jest podziemnych, zdefiniowanych następująco: Państwowy Instytut Geologiczny. I klasa wody bardzo dobrej jakości Ze względu na nie zakończone prace legislacyjne, dla określenia poziomu zanieczyszczenia II klasa wody dobrej jakości wód podziemnych w 2007 roku, wykorzystane zostały zasady klasyfikacji określone w rozporządzeniu III klasa wody zadowalającej jakości Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 roku IV klasa wody niezadowalającej jakości w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu V klasa wody złej jakości prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji

Tabela Nr 15. Klasyfikacja wód podziemnych w 2007 roku w punkcie pomiarowym Nr 1877 i Nr 94.

Przekroczone Wody pitne Nr punktu Klasa wody Wody wskaźniki przekroczone klasa V wskaźniki1)

1877 Pysznica IV Gruntowe Fe Mn, Fe 94 Stalowa Wola IV Gruntowe Cr, HCO3 Cr, Mn, Fe, Ni

1)wg rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61;poz. 417) Wg opracowania WIOŚ „Stan środowiska w województwie podkarpackim w latach 2000-2007”, Rzeszów 2008 r.

Od sierpnia 2008 roku obowiązuje I klasa wody bardzo dobrej jakości, w których: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca wartości elementów fizykochemicznych są 2008 roku w sprawie kryteriów i oceny stanu wód kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych podziemnych (Dz. U. Nr 143 poz. 896), które określa procesów zachodzących w wodach podziemnych nowe zasady oceny stanu wód podziemnych, i mieszczą się w zakresie stężeń charakterystycznych a w szczególności: dla badanych wód podziemnych (tła hydrogeochemicznego), - klasyfikację elementów fizykochemicznych i ilościowych stanu wód podziemnych; wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka - definicje klasyfikacji stanu ilościowego oraz stanu chemicznego wód podziemnych; II klasa wody dobrej jakości, w których: wartości niektórych elementów fizykochemicznych są - sposób interpretacji wyników badań; podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych, wartości - sposób prezentacji stanu wód podziemnych; elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to wpływ bardzo - częstotliwość dokonywania ocen jakości słaby, poszczególnych elementów oraz stanu wód. III klasa wody zadowalającej jakości, Nowa klasyfikacja elementów w których: wartości elementów fizykochemicznych są fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje podwyższone w wyniku naturalnych procesów pięć klas jakości wód: Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4516 - Poz. 1143 zachodzących w wodach podziemnych lub słabego IV.1.3 Zaopatrzenie w wodę wpływu działalności człowieka, Podstawowym źródłem pokrycia potrzeb IV klasa wody niezadowalającej jakości, wodnych mieszkańców oraz gospodarki na terenie w których: wartości elementów fizykochemicznych są powiatu niżańskiego są wody podziemne. Wody te podwyższone w wyniku naturalnych procesów ujmowane są poprzez studnie głębinowe. zachodzących w wodach podziemnych oraz W większości gmin powiatu woda ujmowana jest wyraźnego wpływu działalności człowieka, z utworów czwartorzędowych, głównego zbiornika wód podziemnych nr 425 Dębica – Stalowa Wola - V klasa wody złej jakości, w których: wartości Rzeszów (GZWP 425). elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący wpływ działalności człowieka. W roku 2008 w powiecie znajdowało się 14 ujęć wód o zróżnicowanej wydajności od 34 m3/h Ocenę stanu chemicznego wód podziemnych do 532 m3/h. przeprowadzać się będzie w odniesieniu do punktu pomiarowego i jednolitej części wód podziemnych.

Tabela Nr 16. Ujęcia wody na terenie powiatu niżańskiego, stan na 31.12.2008 r.

Ustalone zasoby Wielkość poboru wody w/g decyzji eksploatacyjne Nazwa gminy Nazwa ujęcia Nr studni w kat. B Qśrd Qmaxd Qmaxh m³/d m³/d m³/h m³/h Ulanów Bieliniec S-1 40,0 2228 2868 S-2 40,0 S-I 40,0 S-II 40,0 Nisko Zarzecze S-1 394,8 16,8 S-2 S-3 Nowosielec S-1 48 485,2 30 Nisko S-1A 55,5 1800 3600 150 S-2A 42,0 S-3A 45,0 S-4A 48,85 S-6 62,1 Jeżowe Jeżowe S-1 80,0 2132 2774 S-2 S-3 Harasiuki Huta S-1 17,72 1111,20 46,30 Krzeszowska S-2 28,58 Sieraków S-1 16,5 648 840 35 S-2 18,5 Nowa Wieś S-1 23 443 532 S-2 28 S-3 19

Krzeszów Łazów S-3 16,5 1140 47,50 S-4 10 S-5 21 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4517 - Poz. 1143

Koziarnia S-1 20 685 896 37 S-2 22 Rudnik Rudnik, ul. S-1 14 540 54 nad Sanem Chopina S-2 10 S-3 15 S-4 15 Rudnik, S-2 17,3 770 35 ul.Stróżańska S-3 21,6 S-4 22 Jarocin Jarocin S-2a 34 34 S-1 awaryjna 15 Katy S-1 35,7 559 732

S-2 31,1 awaryjna

. Ujęcie wody Katy, gmina Jarocin.

Stopień zwodociągowania powiatu w roku 2008 wynosił 89,1%. Łączna długość sieci wodociągowej to 686,2 km. Zużycie wody na jednego mieszkańca wyniosło około 23,7 m 3 na rok. Najdłuższą sieć wodociągową posiada gmina Nisko, natomiast najkrótszą gmina Krzeszów.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4518 - Poz. 1143

Tabela Nr 17. Informacje dotyczące poboru wody w poszczególnych gminach powiatu.

Liczba przyłączy Roczne zużycie wody prowadzących do Długość sieci Liczba Lp Gmina budynków Rok 2008 Na mieszkańca wodociągowej mieszkańców mieszkalnych w tys. m3 m3/rok /przyłączy w km roku 2008. 1. Harasiuki 6 316 1 683 193,1 30,5 100,3/64,7 2. Jarocin 5 294 1 326 103,7 19,6 89,9/39,8 3. Jeżowe 9 935 2 139 184,0 18,5 106,3/51,1 4. Krzeszów 4 251 1 093 147,0 34,5 66,2/13,9 5 Nisko 22 513 2 616 643,9 28,6 132,5/59,2 Rudnik nad 6 10 126 2 194 148,3 14,6 77,4/43,9 Sanem 7 Ulanów 8 584 1 039 170,1 19,8 113,6/66,2 Ogółem 67 019 12 090 1 590,1 23,7 686,2/338,8

IV.1.4 Kanalizacja i oczyszczanie ścieków kanalizacyjną posiada gmina Jarocin, natomiast najkrótszą gmina Krzeszów. Na podstawie informacji zawartych w Raporcie z wykonania Programu Ochrony Środowiska na lata Działania w zakresie budowy i modernizacji 2004 – 2011 dla Powiatu Niżańskiego, stopień systemów kanalizacji sanitarnej oraz oczyszczania skanalizowania powiatu wynosił zaledwie 52,5%. ścieków zostały szczegółowo określona w Krajowym Łączna długość sieci kanalizacyjnej wynosi 333,7 km. Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Ilość odprowadzanych ścieków z terenu powiatu wyniosła w 2008 r., 1 483,9 tys m3 (wliczone tu zostały ścieki odprowadzane z ulic i placów w miastach Nisko i Rudnik). Najdłuższą sieć

Tabela Nr 18. Informacje dotyczące kanalizacji sanitarnej w poszczególnych gminach powiatu.

Ilość odprowadzanych Długość sieci Liczba przyłączy ścieków w tys. m3 kanalizacyjnej (bez Liczba prowadzących do Lp Gmina przykanalików) w km mieszkańców budynków 2007 2008 stan na 31 grudzień mieszkalnych. 2008 r. 1. Harasiuki 6 316 142 21,1 23,3 10,8 2. Jarocin 5 294 913 70,6 72,7 71,7 3. Jeżowe 9 935 876 94,0 111,0 55,6 4. Krzeszów 4 251 104 7,1 7,9 4,9 5 Nisko 22 513 1 752 875,9* 939,9* 72,6 Rudnik nad 6 10 126 1 604 228,0* 226,5* 46,1 Sanem 7 Ulanów 8 584 1 210 75,3 102,6 72,0 Ogółem 67 019 6 601 1 372 1 483,9 333,7

*W tabeli podano łącznie ścieki socjalno bytowe oraz ścieki z odwodnienia dróg i placów w m. Nisko i m. Rudnik.

Zgodnie z Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych w 2008 r. wykonano na terenie powiatu niżańskiego 19,1 km sieci kanalizacyjnej. Natomiast w 2009 r. wykonano 33,6 km sieci kanalizacyjnej. Łącznie w latach 2008 – 2009, wykonano w ramach KPOŚK 52,7 km kanalizacji sanitarnej co stanowi 35,54% zakładanej długości do realizacji sieci w latach 2007 – 2015. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4519 - Poz. 1143

Obecnie na terenie powiatu działa siedem oczyszczalni ścieków. Oczyszczalnie ścieków w miejscowościach Ulanów, Rudnik nad Sanem, Nisko wykonane zostały w początkowych latach 90 – tych XX wieku i należy liczyć się z koniecznością ich modernizacji (oczyszczalnia ścieków w Ulanowie jest już modernizowana).

Tabela Nr 19. Charakterystyka oczyszczalni ścieków działających na terenie powiatu niżańskiego

Projektowana Średniodobowy Okres Metoda Właściciel Odbiornik maksymalna zrzut ścieków w obowiązywania oczyszczania oczyszczalni ścieków przepustowość roku 2008 pozwolenia ścieków w m3/dobę w m3/dobę wodnoprawnego Mechaniczno - biologiczna z Gmina i Miasto Rzeka San, km podwyższonym 7 147 2 575 23.12.2015 r. Nisko 36+600 usuwaniem biogenu Gmina i Miasto Rzeka Rudnia, Mechaniczno- Rudnik nad 1 000 620 31.05.2013 r, km 0+400 biologiczna Sanem Gmina i Miasto Rzeka San, km Mechaniczno- 750 281 31.12.2012 r. Ulanów 47+000 biologiczna Gmina Rzeka Tanew, Mechaniczno- 279 64 30.06.2013 r. Harasiuki km 17+300 biologiczna Rzeka Gilówka, Mechaniczno- Gmina Jarocin 430 199 31.07.2013 r. km 11+800 biologiczna Rów Mechaniczno- Gmina Jeżowe melioracyjny 660 304 Brak pozwolenia biologiczna J-9, km 0+850 Rzeka San Gmina (poprzez ciek Mechaniczno- 39 22 30.11.2010 r. Krzeszów bez nazwy) biologiczna km 61+700

IV.1.5 Przyjęty priorytet, cele i działania 5. Ustanowienie stref ochrony pośredniej wokół związane z ochroną i efektywnym wykorzystaniem ujęć, dla których istnieje taka potrzeba. zasobów wodnych Natomiast w zakresie gospodarki ściekowej Przyjmując kryteria wyboru i hierarchizacji przewiduje się: przedsięwzięć ekologicznych oraz ich podział na perspektywę czasową 2010 – 2013 tj. cele 1. Rozbudowę systemów kanalizacji krótkookresowe i 2014 – 2017 tj. cele sanitarnej zgodnie z Krajowym Programem średniookresowe, zwrócono szczególną uwagę na Oczyszczania Ścieków Komunalnych. uciążliwość poszczególnych komponentów dla środowiska, najistotniejsze zadania zmierzające do 2. Dążenie do realizacji zadań poprawy aktualnego stanu środowiska wodnego. w gospodarce ściekowej wynikających ze zobowiązań międzynarodowych Polski (Ramowa Dyrektywa W zakresie zaopatrzenia w wodę na terenie Wodna 2000/60/WE G) i zapisów Prawa wodnego. powiatu niżańskiego przewiduje się: 3. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom 1. Zapewnienie wszystkim mieszkańcom i ograniczenie emisji ze źródeł przemysłowych powiatu możliwości korzystania z wody z sieci i powierzchniowych. wodociągowej. 4. Stosowanie zasad przyjętych w Kodeksie 2. Dążenie do modernizacji systemów Dobrych Praktyk Rolniczych, mających na celu zaopatrzenia w wodę. ochronę wód przed zanieczyszczeniem.

3. Dążenie do poprawy jakości dostarczanej W zakresie zarządzania wodami: wody do odbiorców, tak by spełniała ona wymagania obecnie obowiązujących przepisów. 1. Zapewnienie odpowiedniej ilości i jakości wody do celów gospodarczych oraz rekreacyjno 4. Ograniczenie do minimum źródeł turystycznych. stanowiących zagrożenie dla jakości wód podziemnych i powierzchniowych. 2. Dążenie do pozostawienia wód w stanie ukształtowanym przez przyrodę. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4520 - Poz. 1143

3. Udrożnienie poprzecznej zabudowy 5. Edukacja oraz propagowanie postaw hydrotechnicznej rzek i potoków w celu umożliwienia i zachowań motywujących ludność do oszczędzania migracji ryb dwuśrodowiskowych. wody.

4. Sporządzenie wykazu wód podziemnych, 6. Renaturalizacja cieków. (w miejscach które mogą być w przyszłości wykorzystane do gdzie jest to możliwe). zaopatrzenia ludności w wodę.

Tabela Nr 20. Ustalenie priorytetu i celów do realizacji na terenie powiatu niżańskiego związanych z gospodarką wodną.

Priorytet Ochrona i efektywne wykorzystanie zasobów wodnych.

Cel nr Cel działań Okres realizacji Okres realizacji do 2013r. do 2017 r. 1 Uporządkowanie gospodarki wodno - ściekowej w powiecie. X* X 2 Zapewnienie skutecznej ochrony wód powierzchniowych i X X podziemnych. 3 Zapewnienie odpowiedniej ilościowo i jakościowo wody do X X celów gospodarczych oraz rekreacyjno – turystycznych. 4 Zmniejszenie i ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł X X przemysłowych i źródeł powierzchniowych. 5 Edukacja mieszkańców powiatu w zakresie prawidłowej X X gospodarki wodą.

X* - zadanie do realizacji

Tabela Nr 21. Lista przedsięwzięć w podziale na inwestycyjne i pozainwestycyjne przewidziane do realizacji w ramach programu w perspektywie 2010 – 2013.

Jednostka Szacunkowe koszty w tys.PLN Numer realizująca/Ro- Potencjalne źródło Lp Opis przedsięwzięcia celu do dzaj przedsię- finansowania 2010 2011 2012 2013 realizacji wzięcia Przedsięwzięcia inwestycyjne 1 Budowa i Gminy, ZGK/ K 300 800 800 Środki Gmin, środki 1,3 modernizacja ujęć ZGK, środki wody oraz stacji pomocowe uzdatniania wody. 2 Budowa i Gminy, ZGK/ K 5 925 4 503 800 600 Środki Gmin, środki 1,3 modernizacja ZGK, środki odcinków sieci pomocowe wodociągowej. 3 Racjonalizacja zużycia Gminy, ZGK/ K 30 35 35 35 Środki Gmin, środki 1,3 wody poprzez ZGK, środki kontrolę stanu pomocowe szczelności wodociągów, wymianę liczników. 4 Budowa zbiorników PZMiUW, 1 300 600 1 000 1 500 Środki Gmin, środki 3 wodnych na terenie Gminy/ K pomocowe, środki powiatu zgodnie z PZWiUW „Planem budowy zbiorników na terenie województwa podkarpackiego w latach 2000 – 2015”. 5 Budowa sieci Gminy/ K 30 988 16 226 10 111 11000 Środki Gmin, środki 1,2 kanalizacji w gminach pomocowe powiatu zgodnie z Krajowym Programem Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4521 - Poz. 1143

Oczyszczania Ścieków. 6 Budowa nowej Gminy/ K 5 000 40 Środki Gmin, środki 1,2 oczyszczalni ścieków pomocowe (Krzeszów) oraz modernizacji już istniejących (np. Ulanów, Rudnik). 7 Zaopatrzenie Gminy, 1 550 50 60 70 Środki Gmin, środki 1,2 gospodarstw nie właściciele właścicieli działek, objętych siecią działek/ K środki pomocowe kanalizacyjną w przydomowe oczyszczalnie ścieków lub zbiorniki bezodpływowe. 8 Bieżąca kontrola Gminy, ZGK/ K 10 10 12 12 Środki Gmin, środki 1,2 sprawności systemu ZGK odprowadzania ścieków oraz stanu technicznego przydomowych zbiorników na ścieki. 9 Budowa i Właściciele 40 50 50 60 Środki właścicieli 2 unowocześnianie gospodarstw gospodarstw składowisk do rolnych/ I rolnych, środki składowania obornika pomocowe i zbiorników na gnojowicę w gospodarstwach rolnych. 10 Ujmowanie i Zarządcy 70 80 80 90 Środki Gmin, środki 2,4 oczyszczanie składowisk/ K zarządców odcieków z składowisk zamykanych składowisk odpadów. 11 Budowa systemów Zarządcy dróg, b.d b.d b.d b.d Środki GDDKiA, 2,4 kanalizacji Gminy, Powiat/ środki ZDW, środki deszczowej przy K,W ZPD, środki Gmin, drogach oraz środki Powiatu, urządzeń środki pomocowe oczyszczających ścieki z dróg. 12 Ograniczenie Właściciel 5 7 7 7 Środki właścicieli 4 powierzchniowego gruntów/ I gruntów, środki dopływu pomocowe zanieczyszczonych wód powierzchniowych, poprzez budowę pasów zieleni śródpolnej i przyrzecznej. 13 Wdrażanie Właściciele b.d b.d b.d b.d Środki właścicieli 2,4 najlepszych przedsię- przedsiębiorstw, dostępnych technik biorstw/ I środki pomocowe w zakładach przemysłowych w celu wyeliminowania nieuzasadnionego wykorzystania wód podziemnych do celów przemysłowych. 14 Konserwacja PZMiUW, 530 530 530 1 030 Środki PZMiUW, 1,2 urządzeń melioracji GSW, środki GSW, środki podstawowych właściciele gmin, środki Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4522 - Poz. 1143

i szczegółowych urządzeń właścicieli urządzeń melioracy- wodnych jnych/K,I 15 Udrożnienie rzek RZGW Kraków/ b.d. b.d. Środki RZGW, 2 stanowiących W środki pomocowe drugorzędowe szlaki migracji ryb dwuśrodowiskowych. 16 Renaturalizacja rzek PZMiUW, 20 30 Środki PZMiUW, 3,5 (w miejscach gdzie Gminy / K środki Gmin, środki jest to możliwe). WFOŚiGW, środki pomocowe Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1 Opracowanie Gminy, ZGK, 15 10 10 10 Środki Gmin, środki 5 i wdrażanie szkoły na ZGK, środki programów terenie WFOŚiGW, środki edukacyjnych dla powiatu/ K, I pomocowe mieszkańców w zakresie: oszczędności wody, szkodliwości niewłaściwego gospodarowania ściekami dla stanu wód i gleby. 2 Stosowanie zasad Rolnicy – b.d. b.d b.d b.d Środki rolników 2,4 ujętych w Kodeksie właściciele właścicieli gruntów Dobrych Praktyk gruntów/ I Rolniczych mających na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniami związkami azotu ze źródeł rolniczych. 3 Ustanawianie stref Właściciele, 20 30 30 Środki właścicieli, 2,3 ochrony wokół ujęć zarządcy ujęć/ zarządców ujęć. komunalnych. K 4 Rozpoznanie Gminy/ K 5 7 7 Środki Gmin, środki 1,2 problemu starych właścicieli studni. studni gospodarskich – ewidencja ich i zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem 5 Wprowadzanie Gminy/ K 5 10 10 10 Środki Gmin 2 zapisów do planów zagospodarowania przestrzennego chroniących obszary szczególnie wrażliwe na ingerencję mogącą spowodować pogorszenie jakości wody.

Tabela Nr 22. Lista przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w ramach programu w perspektywie 2014 – 2017.

Szacunkowe Jednostka Numer koszty w Potencjalne źródło Lp Opis przedsięwzięcia realizująca/ Rodzaj priorytetu do tys.PLN finansowania przedsięwzięcia 2014 – 2017 realizacji Przedsięwzięcia inwestycyjne 1 Budowa i modernizacja ujęć Gminy, ZGK/ K 2 500 Środki Gmin, środki 1,3 wody oraz stacji uzdatniania ZGK, środki Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4523 - Poz. 1143

wody. pomocowe

2 Budowa i modernizacja Gminy, ZGK/ K 1 500 Środki Gmin, środki 1,3 odcinków sieci ZGK, środki wodociągowej. pomocowe 3 Racjonalizacja zużycia wody Gminy, ZGK/ K 120 Środki Gmin, środki 1,3 poprzez kontrolę stanu ZGK, środki szczelności wodociągów, pomocowe wymianę liczników. 4 Budowa zbiorników wodnych PZMiUW, Gminy/ K 4 500 Środki Gmin, środki 3 na terenie powiatu. pomocowe, środki PZWiUW

5 Budowa sieci kanalizacji w Gminy/ K 8 000 Środki Gmin, środki 1,2 gminach powiatu zgodnie pomocowe z Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków.

6 Modernizacja istniejących Gminy/ I 10 000 Środki Gmin, środki 1,2 oczyszczalni ścieków. pomocowe 7 Zaopatrzenie gospodarstw nie Gminy, właściciele 800 Środki Gmin, środki 1,2 objętych siecią kanalizacyjną działek/ K, I właścicieli działek, w przydomowe oczyszczalnie środki pomocowe ścieków lub zbiorniki bezodpływowe.

8 Bieżąca kontrola sprawności Gminy, ZGK/ K 40 Środki Gmin, środki 1,2 systemu odprowadzania ZGK ścieków oraz stanu technicznego przydomowych zbiorników na ścieki.

9 Budowa i unowocześnianie Właściciele 180 Środki właścicieli 2 składowisk do składowania gospodarstw gospodarstw obornika i zbiorników na rolnych/ I rolnych, środki gnojowicę w gospodarstwach pomocowe rolnych. 10 Ujmowanie i oczyszczanie Zarządcy 360 Środki Gmin, środki 2,4 odcieków z zamykanych składowisk/ K zarządców składowisk odpadów. składowisk 11 Budowa systemów kanalizacji Zarządcy dróg, 5 000 Środki GDDKiA, 2,4 deszczowe przy drogach oraz Gminy, Powiat/ K,W środki ZDW, środki urządzeń oczyszczających ZPD, środki Gmin, ścieki z dróg środki Powiatu, środki pomocowe

12 Ograniczenie Właściciel gruntów/ 30 Środki właścicieli 4 powierzchniowego dopływu I gruntów, środki zanieczyszczonych wód pomocowe powierzchniowych, poprzez budowę pasów zieleni śródpolnej i przyrzecznej.

13 Wdrażanie najlepszych Właściciele b.d Środki właścicieli 4 dostępnych technik w przedsiębiorstw/ I przedsiębiorstw, zakładach przemysłowych w środki pomocowe celu wyeliminowania nieuzasadnionego wykorzystania wód podziemnych do celów przemysłowych.

14 Konserwacja urządzeń PZMiUW, GSW, 5 720 Środki PZMiUW, 1,2 melioracji podstawowych właściciele urządzeń środki GSW, środki i szczegółowych melioracyjnych/ K,I gmin, środki właścicieli urządzeń wodnych Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4524 - Poz. 1143

15 Odbudowa obiektów PZMiUW, GSW, 2 500 Środki PZMiUW, 1 melioracyjnych zgodnie z właściciele środki GSW, środki wnioskami właścicieli gruntów/K właścicieli gruntów, gruntów, ze szczególnym środki pomocowe uwzględnieniem urządzeń nawadniających 16 Udrożnienie rzek RZGW Kraków/ W b.d. Środki RZGW, 2 2 stanowiących drugorzędowe i środki pomocowe trzeciorzędowe szlaki migracji ryb dwuśrodowiskowych.

17 Renaturalizacja rzek (w PZMiUW, Gminy / K 60 Środki PZMiUW, 3,5 miejscach gdzie jest to środki Gmin, środki możliwe). WFOŚiGW, środki pomocowe

Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1 Wdrażanie programów Gminy, ZGK, szkoły 40 Środki Gmin, środki 5 edukacyjnych dla na terenie powiatu/ ZGK, środki mieszkańców w zakresie: I,W WFOŚiGW, środki oszczędności wody, pomocowe szkodliwości niewłaściwego gospodarowania ściekami dla stanu wód i gleby.

2 Stosowanie zasad ujętych w Rolnicy – b.d. Środki rolników 2,4 Kodeksie Dobrych Praktyk właściciele gruntów/ właścicieli gruntów Rolniczych mających na celu I ochronę wód przed zanieczyszczeniami związkami azotu ze źródeł rolniczych.

3 Ustanawianie stref ochrony Właściciele, 20 Środki właścicieli, 2,3 wokół ujęć komunalnych. zarządcy ujęć/ I zarządców ujęć.

4 Rozpoznanie problemu Gminy/ K 20 Środki Gmin, środki 1,2 starych studni gospodarskich właścicieli studni. – ewidencja ich i zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem.

5 Wprowadzanie zapisów do Gminy/ K 20 Środki Gmin 2 planów zagospodarowania przestrzennego chroniących obszary szczególnie wrażliwe na ingerencję mogącą spowodować pogorszenie jakości wody.

IV.2 Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska zagospodarowania terenów zagrożonych wystąpieniem wody stuletniej, poprzez preferowanie IV.2.1 Zagrożenia powodzią oraz klęską suszy zagospodarowania rolniczego w formie użytków zielonych oraz stosowanie ograniczeń w trwałym Na terenie powiatu niżańskiego obszary zainwestowaniu tych terenów. potencjalnie zagrożone powodzią położone są wzdłuż dolin rzecznych rzek: San, Tanew, Bukowa i ich Niewiele jest tu obiektów hydrotechnicznych dopływów. Lokalne zagrożenia powodziowe mogą regulujących na bieżąco stosunki wodne, są to przede powodować (podczas intensywnych opadów wszystkim jazy oraz progi piętrzące. W powiecie atmosferycznych) niekonserwowane urządzenia znajdują się obszary użytkowane rolniczo, które melioracyjne. wymagają nawodnień. Obecnie istniejące urządzenia nawadniające na obiektach melioracyjnych uległy W zakresie ochrony przed powodzią, dekapitalizacji lub zostały zdewastowane. koniecznym będzie w przyszłości budowa wałów przeciwpowodziowych rzeki San oraz odpowiedniego Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4525 - Poz. 1143

IV.2.2 Zagrożenia związane z możliwością 90% osuwisk w Polsce), gdzie związane są głównie wystąpienia poważnych awarii z utworami fliszowymi. Poza Karpatami osuwiska związane są z występowaniem ilastych serii Na terenie powiatu niżańskiego żaden neogeńskich i czwartorzędowych oraz lessowych. Na z zakładów nie został zakwalifikowany jako zakład rozwój osuwisk wpływ mają przede wszystkim: o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia intensywne opady atmosferyczne, infiltracja wód poważnych awarii. W związku z tym żaden opadowych i roztopowych, erozja zboczy dolin z zakładów nie jest zobowiązany do opracowania i wąwozów oraz abrazja wybrzeża klifowego, a także programu operacyjno ratunkowego. działalność antropogeniczna (odkrywkowa i podziemna eksploatacja górnicza, niewłaściwe zagospodarowanie Podstawowe zagrożenia wiążą się i użytkowanie terenów). z transportem drogowym i kolejowym substancji niebezpiecznych. Ruchy masowe obejmują różne procesy i zjawiska, których wspólną cechą jest zniszczenie Władze powiatowe i gminne nie posiadają dotychczasowej struktury utworów geologicznych w praktyce możliwości wpływania na zagrożenia i przemieszczenie ich w dół stoku pod wpływem siły związane z transportem substancji niebezpiecznych ciężkości. Ich lokalizacja i intensywność zależą od przez teren powiatu zarówno w odniesieniu do wzajemnego oddziaływania warunków transportu kolejowego jak i samochodowego. geośrodowiskowych oraz czynników inicjujących i wspomagających ich propagację. Efektem ruchów Charakter powiatu niżańskiego rolniczo – masowych jest z jednej strony przemodelowanie produkcyjno – usługowy powoduje, że rzeźby i wytworzenie nowych form morfologicznych, wykorzystywane są środki chemiczne podczas z drugiej strony zniszczenie dóbr materialnych zabiegów agrochemicznych w uprawach. Niewłaściwe posadowionych w terenie w zasięgu oddziaływania gospodarowanie chemikaliami może spowodować powyższych procesów. Z tych powodów ruchy trudne do usunięcia skutki działalności człowieka masowe i formy powstałe w ich efekcie stanowią w środowisku. zagrożenie dla budownictwa i infrastruktury liniowej, Inną formą zagrożeń dla środowiska w tym dla szlaków komunikacyjnych. przyrodniczego i żyjących tu mieszkańców są Przemieszczanie utworów (mas skalnych katastrofy naturalne. Największe ryzyko związane jest i gruntu) w dół stoków może zachodzić przez z wystąpieniem powodzi lub pożarów. Dotychczasowe spełzywanie, spływanie, staczanie się, obrywanie czy doświadczenia wskazują, że najczęstszymi zsuwanie. Wszystkie te typy określa się krótko jako przyczynami powstawania pożarów obok przyczyn „osuwisko”. naturalnych jest wypalanie traw oraz nieumyślne i celowe podpalenia. Istnieje cały szereg klasyfikacji, używanych przez geologów i inżynierów, ale żaden z podziałów IV.2.3 Zagrożenia związane z możliwością ruchów masowych nie jest uniwersalnie akceptowany. wystąpienia negatywnych zjawisk geodynamicznych Ruchy masowe obejmują taki transfer, w którym Powierzchniowe ruchy masowe należą do zarówno skały jak i utwory luźne przemieszczają się najbardziej rozpowszechnionych zagrożeń en masse pod wpływem siły ciężkości, przy czym geodynamicznych. Ruchy masowe są zróżnicowane mogą to być przemieszczenia bardzo wolne, prawie pod względem rodzaju, częstości występowania oraz niezauważalne, jak też szalenie szybkie. Jak wynika zasięgu przestrzennego i związane są z różnorodnością z przeglądu J.F. Shrodera i in. (2005) najczęściej budowy geologicznej, warunków geomorfologicznych w podziale ruchów masowych uwzględnia się oraz czynników inicjujących. Dominującymi formami charakter przemieszczenia, rodzaj przemieszczanego powstałymi w wyniku tych ruchów są osuwiska. materiału, a także prędkość ruchu. Dotychczasowe rozpoznanie wskazuje, że osuwiska koncentrują się na obszarze Karpat (około

Tabela Nr 23. Podział ruchów masowych na podstawie klasyfikacji D.J. Varnesa (R. Dikau i in.,1996) zmodyfikowany.

Utwory luźne (grunty) Utwory luźne (grunty) Materiał/Rodzaj ruchu Skały grubookruchowe drobnoziarniste

Obrywanie (odpadanie) Obryw skał Obryw rumoszu Obryw ziemny

Osuwanie: Zsuw (osuwisko) Zsuw (osuwisko) Zsuw (osuwisko) - ruch translacyjny translacyjny translacyjny translacyjny - ruch rotacyjny (ruch Zsuw (osuwisko) Zsuw (osuwisko) Zsuw (osuwisko) obrotowy) rotacyjny rotacyjny rotacyjny Spływ gruzowy (spływ Spływanie Spływ skalny Spływ błotny (spływ ziemny) rumoszu) Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4526 - Poz. 1143

Spełzywanie Spełzywanie rumoszu Spełzywanie gruntu (ziemi)

Ruchy złożone*kombinacja dwu Złożone – zmienne Złożone – zmienne Złożone – zmienne lub więcej typów ruchu

*wg R. Dikau i in. (1996) następuje zmiana charakteru ruchu w dół stoku ale w obrębie tego samego materiału

Pozwala to na pogrupowanie ruchów Według „Instrukcji opracowania Mapy osuwisk masowych w kilku zasadniczych kategoriach (tab.), i terenów zagrożonych ruchami masowymi” przy czym nie są one wzajemnie się wykluczające, opracowanej przez Ministra Środowiska na terenie gdyż wielokrotnie obserwuje się, że jeden typ powiatu niżańskiego występuje 42 osuwiska przekształca się w inny. Dla porządku należy też i 9 obszarów predysponowanych do występowania zaznaczyć, że podział ten nie uwzględnia przewracania ruchów masowych. ani osiadania gruntu. W tym ostatnim przypadku przemieszczenie nie musi być wywołane przez Osuwiska te występują w przeważającej części naturalne ruchy masowe, a w przypadku zniszczenia na terenie gmin: Krzeszów, Ulanów i Nisko. infrastruktury drogowej Obecnie Zarząd Powiatu Niżańskiego zlecił może być np. wynikiem błędów w praktyce opracowanie inwentaryzacji terenów ruchów geotechnicznej (projektowych lub wykonawczych) lub masowych ziemi oraz zagrożonych masowymi ruchami podziemnej działalności górniczej. ziemi.

Wąwóz lessowy w miejscowości Krzeszów

IV.2.4 Przyjęty priorytet, cele i działania W zakresie ochrony przeciwpowodziowej oraz związane z przeciwdziałaniem zagrożeniom klęski suszy przewiduje się następujące działania: środowiska 1. Zwiększenie zdolności retencyjnych Dokonano wyboru priorytetu, celów i działań zlewni poprzez inwestycje w zakresie budowy związanych z przeciwdziałaniem zagrożeniom zbiorników retencyjnych. środowiska na terenie powiatu niżańskiego. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4527 - Poz. 1143

2. Naprawę, odbudowę i modernizację 3. Wzmożenie kontroli pojazdów urządzeń melioracji wodnych tak szczegółowych jak przewożących materiały niebezpieczne. i podstawowych ze szczególnym uwzględnieniem możliwości prowadzenia nawodnień gruntów 4. Poprawa infrastruktury uprawnych. przeciwpożarowej i ratownictwa ekologicznego.

3. Udrożnienie rzek. 5. Prowadzenie cyklu szkoleń dla rolników obejmujących Zasady Kodeksu Dobrych Praktyk 4. Utrzymanie naturalnego charakteru Rolniczych (w szczególności prawidłowe stosowanie cieków poza terenami zabudowanymi. środków chemicznych)

5. Zwiększenie przepustowości sekcji W zakresie ograniczania negatywnych skutków mostowych. zjawisk geodynamicznych przewiduje się następujące działania; 6. Ujęcie w dokumentach planistycznych obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi. 1. Opracowanie i prowadzenie rejestru terenów zagrożonych ruchami masowymi oraz Dokonano także wyboru działań związanych terenów, na których występują te ruchy. z możliwością wystąpienia poważnych awarii na terenie powiatu. 2. Prowadzenie prac zabezpieczających w przypadku stwierdzenia czynnych osuwisk. Przewiduje się następujące działania: 3. Wprowadzenie do planów 1. Eliminację ruchu drogowego zagospodarowania przestrzennego terenów tranzytowego z terenów zabudowy miejskiej. zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz właściwe (szczególnie droga krajowa Nr 19, relacji Lublin – zagospodarowanie terenów podatnych na tworzenie Rzeszów oraz drogi Nr 77, relacji Lipnik - Przemyśl). się osuwisk.

2. Kreowanie właściwych zachowań społeczeństwa w sytuacji wystąpienia zagrożenia dla środowiska.

Tabela Nr 24. Ustalenie priorytetu, celów do realizacji na terenie powiatu niżańskiego, związanych z przeciwdziałaniem zagrożeniom środowiska.

Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska. Priorytet

Okres realizacji Okres realizacji Cel nr Cel działań. do 2013r. do 2017 r. 1 Przeciwdziałanie poważnym awariom, ograniczanie X X wprowadzania zanieczyszczeń do gleby. 2 Ochrona przed powodzią i przeciwdziałanie skutkom suszy. X X

3 Ograniczanie negatywnych skutków zjawisk geodynamicznych. X X 4 Wspieranie służb odpowiedzialnych za prowadzenie działań X X ratowniczych. 5 Edukacja mieszkańców powiatu w zakresie przeciwdziałaniu X X zagrożeniom środowiska.

Tabela Nr 25. Lista przedsięwzięć do realizacji w ramach programu w perspektywie 2010 – 2017.

Termin realizacji, szacunkowa Jednostka wielkość środków na realizację Potencjalne źródło Lp Opis przedsięwzięcia realizująca/Rodzaj w tys. PLN finansowania, numer przedsięwzięcia celu do realizacji 2010 – 2013 2014– 2017 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1 Konserwacja urządzeń PZMiUW, GSW, X X Potencjalne źródła melioracji wodnych właściciele urządzeń finansowania oraz podstawowych i melioracyjnych/ K,I wielkość środków szczegółowych. podano w tabelach nr 22 i 23 Cel nr 2 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4528 - Poz. 1143

2 Odbudowa obiektów PZMiUW, X Potencjalne źródła melioracyjnych, zgodnie z właściciele finansowania oraz wnioskami właścicieli gruntów/ K wielkość środków gruntów, ze szczególnym podano w tabeli nr 23 uwzględnieniem urządzeń Cel nr 2 nawadniających.

3 Budowa nowych i PZMiUW, Gminy, 20 270 21 000 Środki PZMiUW, przebudowa istniejących Powiat, GDDKiA, środki Gmin, środki urządzeń do kształtowania ZDW, ZDP/ W, K Powiatu, środki stosunków wodnych na GDDKiA, środki ZDW, ciekach wodnych (np. środki ZDP, środki przepustów, sekcji pomocowe mostowych itp. Zaliczono tu Cel nr 2 budowę mostu na rzece San w ciągu drogi krajowej Nr 19 w m. Zarzecze) 3 Opracowanie koncepcji RZGW, PZMiUW, 200 Środki PZMiUW, budowy wałów Gminy/ K środki Gmin, środki przeciwpowodziowych rzeki pomocowe San. Cel nr 1

4 Budowa zbiorników PZMiUW, Gminy/ K X X Wielkość środków wodnych. oraz źródła (między innymi Nisko- finansowania podano Podwolina,, Krzeszów) w tabelach nr 21 i nr 22 Cel nr 1 5 *-Budowa obwodnicy dla GDDKiA / K X X Potencjalne źródła dróg krajowych finansowania oraz przebiegających przez tereny wielkość środków zurbanizowane tj.: podano w tabeli nr 38 - droga Nr 77 na odcinku Cel nr 1 od skrzyżowania z ul. Chopina w Stalowej Woli do połączenia z drogą ekspresową S 19 na terenie gminy Nisko, - budowa drogi ekspresowej S 19, odcinek Kraśnik – Stobierna..

6 *-Budowa drogi GDDKiA / K X Potencjalne źródła ekspresowej S 74, odcinek finansowania oraz Opatów (w. „Okalina” bez wielkość środków węzła Nisko S 19 w. podano w tabeli nr 38 „Zapacz”) Cel nr 1 7 Zabezpieczenie terenów, na Powiat, Gminy/ W,K 200 Środki Powiatu, których znajdują się czynne Środki Gmin, środki osuwiska. pomocowe Cel nr 3

8 Naprawa i atestacja sprzętu Właściciele sprzętu, 25 35 Środki właścicieli rolniczego służącego do PIORiN/ I,K sprzętu, środki wprowadzania środków WFOŚiGW chemicznych do ziemi. Cel nr 1 Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1 Ujęcie w planach Gminy/ K 10 12 Środki Gmin zagospodarowania Cel nr 2,3 przestrzennego obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi oraz obszarów podatnych na wystąpienie osuwisk ziemi Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4529 - Poz. 1143

2 Wdrażanie programów Gminy, ODR, PSP/ 12 15 Środki Gmin, środki edukacyjnych w zakresie K PSP, środki ODR stosowania środków Cel nr 1,5 ochrony roślin oraz postępowania w przypadku wystąpienia poważnych awarii lub innych klęsk.

3 Doposażenie w sprzęt PSP, Gminy/ I,K 600 900 Środki PSP, środki ratownictwa ekologicznego Gmin formacji straży pożarnej. Cel nr 4

4 Prowadzenie szkoleń dla ODR/ K 15 20 Środki ODR rolników obejmujących Cel nr 1,5 Zasady Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych.

5 Doskonalenie systemu Gminy, Powiat, 40 60 Środki Gmin, środki wymiany informacji, PSP/ K,W Powiatu, środki PSP komunikacji i łączności w Cel nr 2 zakresie ochrony przeciwpowodziowej a także aktualizacja dokumentów związanych z ochroną przeciwpowodziową w powiecie oraz gminach.

6 Inwentaryzacja terenów Powiat/ W 120 Środki Powiatu, środki zagrożonych ruchami NFOŚiGW masowymi ziemi oraz Cel nr 3 terenów, na których występują te ruchy oraz prowadzenie ich rejestru.

7 Prowadzenie rejestrów RDOŚ/ K X X Zadanie realizowane gruntów, na których zostały ze środków własnych przekroczone standardy. RDOŚ Cel nr 1

* - z ogólnej długości drogi przeznaczonej do realizacji obliczono przybliżony odcinek przypadający na teren powiatu niżańskiego oraz środki na jego realizację.

IV.3 Gospodarka odpadami Ilość zebranych odpadów komunalnych przypadających na jednego mieszkańca wyniosła Obecnie na terenie powiatu niżańskiego w 2008 r. 54,8 kg/M/rok funkcjonują 2 składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne – w m. Sigiełki (gmina Spośród zebranych odpadów komunalnych Krzeszów) oraz w m. Jarocin. jedynie 71% unieszkodliwiono przez składowanie. Oznacza to, że powiat niżański już spełnia wymogi W okresie od 2004 r. zamknięto określone w Wojewódzkim Planie Gospodarki trzy składowiska odpadów, w: Jeżowem, Odpadami dla roku 2014. niski współczynnik odpadów Nisku i Rudniku nad Sanem. Tym samym na terenie składowanych wynika zarówno z rozwiniętego powiatu niżańskiego zostały zamknięte wszystkie systemu selektywnej zbiórki odpadów, jak i niewielkiej składowiska niespełniające wymogów ochrony ilości odpadów komunalnych zbieranych względem środowiska. Systemem zbiórki odpadów objętych jest teoretycznie wytworzonych. ok. 73% mieszkańców powiatu. W ramach systemu prowadzona jest selektywna zbiórka następujących IV.3.1. Cele i zadania związane z gospodarką odpadów: odpadami

opakowania ze szkła, Biorąc powyższe pod uwagę jako cele Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami w zakresie tworzywa sztuczne, gospodarowania odpadami komunalnymi należy wymienić: papier i tektura, 1. Zapobieganie i minimalizacja ilości metale. wytwarzanych odpadów komunalnych, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4530 - Poz. 1143

2. Objęcie zorganizowanym systemem jako paliwo lub do produkcji materiałów zbiórki odpadów (w tym selektywnej zbiórki odpadów) przetworzonych (brykiety, płyty wiórowe itp.), 100% mieszkańców powiatu w roku 2010, 13. Poprawa systemu zbierania olejów 3. Dalsza integracja systemu zbiórki odpadowych, w szczególności od mieszkańców odpadów w powiecie niżańskim w oparciu o Zakład i małych warsztatów, Zagospodarowania Odpadów Leżajsk – Łańcut – Przeworsk - Nisko, 14. Osiągnięcie poziomów zbierania odpadów zużytych baterii i akumulatorów 4. Zwiększenie ilości odpadów w wysokości 25% masy wprowadzonych do obrotu komunalnych zbieranych selektywnie, do 26 września 2012 roku i 45% masy wprowadzonych do obrotu do 26 września 2016 r. 5. Rozpoczęcie zbierania selektywnie odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład 15. Zorganizowanie przynajmniej jednego odpadów komunalnych, punktu zbierania wycofanych z użytkowania pojazdów na terenie powiatu niżańskiego, 6. Bezpieczne dla środowiska składowanie odpadów, 16. Zaprzestanie demontażu pojazdów poza systemem zorganizowanym, 7. Wyeliminowanie nielegalnego składowania odpadów, 17. Systematyczne usuwanie odpadów zawierających azbest a następnie ich bezpieczne 8. Zebranie w powiecie niżańskim 268 Mg unieszkodliwienie, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w roku 2010 (4 kg/M/rok), 18. Osiągnięcie przez przedsiębiorców w 2010 r. poziomu odzysku opon w wysokości 9. Utrzymanie do roku 2013 poziomu 85% i poziomu recyklingu w wysokości 15%, odpadów komunalnych unieszkodliwianych poniżej a w 2018 – 100%, i odzysku i 20% recyklingu, poziomu 85% odpadów zbieranych przy jednoczesnym zwiększeniu ilości zbieranych odpadów, 19. Budowa systemu odzysku odpadów pochodzących z budowy, remontów i demontażu 10. Zapewnienie wystarczającej obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej, infrastruktury gospodarowania odpadami komunalnymi tak by osiągnąć w roku 2010 – 50%, a w roku (składowisk, stacji segregacji itp.), 2018 – 80%,

11. Zwiększenie liczby przedsiębiorców, 20. Zaprzestanie składowania komunalnych którzy uzyskali wymagane uzgodnienia w zakresie osadów ściekowych, gospodarowania odpadami, 21. Osiągnięcie przez przedsiębiorców 12. Systematyczne zwiększanie ilości następujących poziomów odzysku i recyklingu: odpadów podawanych procesom odzysku, w szczególności pełne wykorzystanie odpadów drewna niezawierających substancji niebezpiecznych

Tabela Nr 26. Poziomy odzysku i recyklingu (dla przedsiębiorców).

Poziom do osiągnięcia w roku: (%) Lp. Rodzaj opakowania 2010 2014 odzysk recykling odzysk recykling 1 Opakowania (ogółem) 60 min.38 60 55-80 2 Opakowania z tworzyw sztucznych - min. 18 - min. 22,5 3 Opakowania z aluminium - min. 45 - min. 50% 4 Opakowania ze stali - min. 35 - min. 50% 5 Opakowania z papieru i tektury - min. 54 - min. 60% 6 Opakowania ze szkła - min. 49 - min. 60% Opakowania z materiałów naturalnych (drewna 7 - - - - i tekstyliów) 8 Opakowania z drewna - min.15 - min.15

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4531 - Poz. 1143

Tabela Nr 27. Harmonogram zadań z zakresu gospodarowania odpadami do realizacji na terenie powiatu niżańskiego w latach 2010-2013 i 2014-2021, wraz z szacunkiem kosztów zadań.

Termin realizacji, szacunkowa wielkość Jednostka środków na realizację w Źródła Lp. Opis zadania realizująca/ rodzaj tys. PLN * finansowania przedsięwzięcia 2010- 2014- 2013 2021 Zadania ogólne w zakresie gospodarki odpadami WIOŚ, organy Wzmocnienie kontroli podmiotów Środki powiatu, administracji prowadzących działalność w zakresie środki WIOŚ 1 wydające decyzje 400 800 zbierania, transportu, odzysku i fundusze ochrony (marszałek, unieszkodliwiania odpadów środowiska starosta)/ K,W Wydawanie decyzji w zakresie usuwania Wójtowie Środki w ramach 2 odpadów z miejsc na to i burmistrzowie X X budżetu nieprzeznaczonych gmin/ K Źródła Aktualizacja Powiatowego Planu finansowania 3 Powiat/ W - X Gospodarki i wielkość kosztów podano w tabeli 33 Źródła Aktualizacja gminnych planów finansowania 4 Gminy/ K X X gospodarki odpadami i wielkość kosztów podano w tabeli 33 Źródła Sporządzanie sprawozdań z Powiat, Gminy/ finansowania 5 powiatowego i gminnych planów X X W,K i wielkość kosztów gospodarki odpadami podano w tabeli 33 Zadania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi Zadania związane z budową ZZO Leżajsk-Łańcut-Przeworsk-Nisko Gminy z terenu Środki Gmin, środki 6 Opracowanie koncepcji budowy ZZO ZZO, 100 pomocowe przedsiębiorcy Rozbudowa składowiska odpadów Środki Gminy, i wdrożenie sytemu segregacji Gmina Krzeszów, środki pomocowe, 7 4 500 zmieszanych odpadów komunalnych w przedsiębiorcy/K fundusze ochrony m. Sigiełki środowiska Środki Gminy, Budowa stacji demontażu odpadów Gmina Krzeszów, środki pomocowe, 8 wielkogabarytowych oraz odzysku 1 200 przedsiębiorcy fundusze ochrony odpadów środowiska Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie do: Środki - 75% w roku 2010, przedsiębiorców, - 50% w roku 2013, środki Gmin, środki 9 Gminy, ZZO/K W ramach budowy ZZO - 41,5% w roku 2017, pomocowe, - 33% w roku 2021, fundusze ochrony względem ilości takich odpadów środowiska wytworzonych w roku 1995 – z wykorzystaniem istniejącej w ZZO kompostowi odpadów Kupno samochodu, który będzie spełniał zadania Mobilnego Punktu Zbierania Środki Odpadów Niebezpiecznych, organizacja ZGK Krzeszów, przedsiębiorców, 10 zbierania odpadów niebezpiecznych 250 Przedsiębiorcy/K fundusze ochrony (w tym odpadów sprzętu elektrycznego środowiska i elektronicznego zawierającego niebezpieczne elementy) Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4532 - Poz. 1143

Zadania niezwiązane bezpośrednio z budową ZZO Rozszerzenie i udoskonalenie systemu selektywnej zbiórki odpadów w Gminie 11 Gmina Krzeszów 326 Środki PROW Krzeszów

Rekultywacja zamkniętych składowisk Środki odpadów w: Jeżowem, Nisku, Rudniku przedsiębiorców, nad Sanem i Ulanowie (lata 2010-2013) Zarządzający 12 6 000 1 000 środki pomocowe, oraz składowiska odpadów w Jarocinie składowiskami/K fundusze ochrony (lata 2014-2021) środowiska

Środki Monitoring składowisk w fazie Zarządzający zarządzających 13 140 300 eksploatacyjnej i poeksploatacyjnej składowiskami/K składowiskami

Gminy we współpracy Środki Gmin, środki Prowadzenie działań edukacyjno- z organizacjami przedsiębiorców, 14 informacyjnych promujących właściwe odzysku, 170 340 środki pomocowe, postępowanie z odpadami komunalnymi organizacjami fundusze ochrony ekologicznymi, środowiska mediami/K Kontrolowanie przez gminy warunków i ustaleń zawartych w wydanych zezwoleniach na odbiór odpadów Środki w ramach 15 Gminy/ K X X komunalnych od właścicieli budżetu nieruchomości

Środki przedsiębiorców, Prowadzenie selektywnego zbierania ZZO, 16 1 750 875 środki pomocowe, i odbierania odpadów komunalnych przedsiębiorcy/ K fundusze ochrony środowiska Zapewnienie przepływu strumieni Środki w ramach 17 odpadów zgodnie z uchwalonymi Gminy/ K X X budżetu planami gospodarki odpadami Kontrolowanie stanu umów zawartych przez właścicieli nieruchomości z Środki w ramach 18 podmiotami odbierającymi od nich Gminy/ K X X budżetu odpady

Wspieranie wdrażania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów Środki w ramach 19 komunalnych, w tym technologii Gminy/ K X X budżetu pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach

Właściciele Bieżąca likwidacja miejsc nielegalnego nieruchomości,na Środki Gmin, 20 składowania odpadów (tzw. „dzikich” których się 420 800 fundusze ochrony wysypisk) znajdują odpady, środowiska Gminy/ K Opracowanie programów rozwoju Środki Gmin, selektywnego zbierania odpadów W ramach planów 21 Gminy/ K fundusze ochrony komunalnych gospodarki odpadami środowiska

Środki Gmin, środki Objęcie zorganizowanym systemem Gminy, przedsiębiorców, 22 odbierania odpadów komunalnych 100% 350 - przedsiębiorcy/ K fundusze ochrony mieszkańców powiatu środowiska Utrzymanie poziomu odpadów Środki Gmin, środki komunalnych unieszkodliwianych przez przedsiębiorców,, Gminy, W ramach działań 13 23 składowanie na poziomie poniżej 85% środki pomocowe, przedsiębiorcy/K i 16 odpadów zebranych fundusze ochrony środowiska Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4533 - Poz. 1143

Zadania z zakresu gospodarki odpadami przemysłowymi Wszystkie szczeble Środki Wpieranie działań informacyjno – administracji przedsiębiorców, 24 edukacyjnych w zakresie wytwarzania we współpracy 2 4 fundusze ochrony i gospodarowania odpadami z podmiotami środowiska gospodarczymi/ K Marszałek, Środki w ramach 25 Kontrola posiadaczy odpadów Starosta, WIOŚ/ X X budżetu K, W Organizacja systemów zbierania Przedsiębiorcy Środki odpadów (w tym odpadów budowlanych (przy wsparciu przedsiębiorców, 26 60 120 i odpadów niebezpiecznych ze źródeł samorządu fundusze ochrony rozproszonych) województwa)/ K środowiska Budowa proekologicznych i efektywnych Kosztów nie można instalacji do odzysku lub Środki 27 Przedsiębiorcy/ K oszacować (zbyt wiele unieszkodliwiania odpadów przedsiębiorców zmiennych) spełniających kryteria BAT Pełna inwentaryzacja materiałów Właściciele Środki właścicieli 28 zawierających azbest znajdujących się 50 - nieruchomości/ I nieruchomości na terenie powiatu niżańskiego Środki właścicieli nieruchomości, wsparcie Podmioty WFOŚiGW posiadające (pożyczki), BOŚ Sukcesywne usuwanie produktów pracowników (preferencyjne zawierających azbest z terenu powiatu przeszkolonych kredyty), w ramach niżańskiego, w kolejności wskazywanej w zakresie 29 700 2 800 RPO Województwa przez wyniki sprawdzenia ich stanu, bezpiecznego Podkarpackiego a następnie ich bezpieczne usuwania (tylko jako część unieszkodliwienie produktów zadań związanych zawierających np. z kompleksową azbest/ K termomodernizacją obiektów infrastruktury) RAZEM 16 513 7 284

*- koszty zostały oszacowane na podstawie analizy rynku oraz informacji od organów samorządu i przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie gospodarowania odpadami

Łączny koszt zadań określonych w Planie kompostowania tego rodzaju odpadów Gospodarki Odpadami wynosi: w kompostowniach przydomowych oraz rozbudowa kompostowni w ramach ZZO, - w latach 2010-2013 – 16 513 tys. zł, 5. Propagowanie selektywnej zbiórki - w latach 2014-2021 – 7 284 tys. zł odpadów komunalnych,

Do zadań strategicznych, które należy 6. Budowa stacji segregacji odpadów zrealizować w powiecie niżańskim do roku komunalnych, dokonywanie segregacji odpadów 2021 należy zaliczyć: komunalnych przed składowaniem,

1. Zakończenie rekultywacji zamkniętych 7. Ciągłe informowanie przedsiębiorców składowisk odpadów nie później niż 5 lat po ich o obowiązkach, jakie spoczywają na nich w ramach zamknięciu, gospodarowania odpadami,

2. Prowadzenie monitoringu 8. Wzmożenie działań kontrolnych eksploatacyjnego czynnych i poeksploatacyjnego w zakresie wytwarzania, zbierania, transportu, zamkniętych składowisk odpadów, dla określenia odzysku i unieszkodliwiania odpadów, i ograniczenia ich wpływu na środowisko, 9. Uszczelnienie systemu zbierania 3. Stała edukacja społeczeństwa i demontażu wycofanych z eksploatacji pojazdów, propagująca właściwie postępowanie z odpadami, 10. Rzetelna inwentaryzacja wszystkich 4. Propagowanie innych niż składowanie produktów zawierających azbest na terenie powiatu sposobów zagospodarowania odpadów niżańskiego – do końca roku 2012, biodegradowalnych, w tym w szczególności Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4534 - Poz. 1143

11. Budowa systemów zbiórki odpadów ze energii elektrycznej poprzez budowę małych źródeł rozproszonych – odpadów olejowych, baterii elektrowni wodnych. Energia uzyskana w ten sposób i akumulatorów, zużytych świetlówek. pozbawiona jest szkodliwych emisji gazów i pyłów. Następuje tutaj przekształcenie środowiska IV.4 Pozyskiwanie energii ze źródeł naturalnego polegające na spiętrzeniu wody w celu odnawialnych i energooszczędność osiągnięcia odpowiednich spadków. Potencjalna Unia Europejska przyjęła w 2007 r., możliwość budowy małych elektrowni wodnych strategiczne cele działań do 2020 r. na rzecz ochrony istnieje na terenie gminy Jarocin na rzece Bukowa w klimatu. Istotnym elementem przyjętego pakietu gminach Ulanów i Harsiuki na rzece Tanew w gminie Rudnik na rzecze Rudnia. energetyczno – klimatycznego jest redukcja CO2. Jedną z wielu przyczyn prowadzących do szybkiej Wykorzystywanie energii z biomasy – biomasa degradacji środowiska jest nadmierne zużycie energii może być wykorzystywana w celach energetycznych uzyskiwanej w wyniku spalania paliw. Dlatego też w procesie spalania. Do spalania możemy przeznaczyć istnieje potrzeba zmniejszenia emisji zanieczyszczeń słomę, wierzbę „energetyczną”, drewno z lasów oraz do środowiska poprzez racjonalne użytkowanie odpady drzewne powstałe przy konserwacji terenów energii, wprowadzania energooszczędnych technologii zieleni. Zrębki drewniane powstają poprzez oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Jako rozdrobnienie drzew i krzewów ze specjalnie do tego źródła energii odnawialnej mogą być wykorzystywane: celu utrzymywanych plantacji. Plantacje - wody płynące, „energetyczne” są to plantacje szybko rosnących drzew i krzewów, przeznaczonych wyłącznie do celów - słońce, energetycznych. - wiatr, Wykorzystanie siły wiatru – Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej opracował mapę - biomasa, średniorocznych prędkości wiatrów na terenie Polski. - energia geotermalna. Wynika z niej, występowanie na naszym terenie średnich rocznych prędkości wiatru przekraczających Zgodnie z przepisami UE, Polska zobowiązała 4 m/s. Jest to prędkość użyteczna dla potrzeb się do 2009 r. pozyskiwać 7,0% a do 2020 r. - 14% energetycznych. Podział stref energetycznych wiatru energii ze źródeł odnawialnych. w Polsce przedstawia poniższa mapa. Wykorzystanie wód jako źródła energii – wody płynące wykorzystywane mogą być do produkcji

Powiat niżański należy do III strefy energetycznej wiatru tj. korzystnej. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4535 - Poz. 1143

Wykorzystanie energii słonecznej - słońce to Wykorzystanie pomp cieplnych źródło taniej i nieograniczonej energii cieplnej, której wykorzystanie niesie za sobą korzyści ekonomiczne Istota działania pompy cieplnej polega na i ekologiczne. Z powierzchni słońca mającego wykorzystaniu energii naturalnej, której źródłem może temperaturę około 6 000 K, dociera do kuli ziemskiej być powietrze atmosferyczne, grunt, wody promieniowanie falowe o całkowitej mocy 1,75 X 1017 powierzchniowe lub podziemne. Wymusza ona . Jest to 15 000 razy więcej niż aktualne przepływ ciepła z obszaru o niższej temperaturze do zapotrzebowanie mocy na naszym globie. Energia obszaru o temperaturze wyższej, proces ten przebiega słoneczna może być wykorzystana w kolektorach wbrew naturalnemu kierunkowi przepływu ciepła słonecznych lub ogniwach fotogalwanicznych do i zachodzi dzięki dostarczonej z zewnątrz energii. ogrzewania budynków lub podgrzewania wody. Pompy ciepła mają zastosowanie w systemach W eksploatacji słonecznych instalacji grzewczych, centralnego ogrzewania, ogrzewania podłogowego, bardzo ważny jest rozkład dawek napromieniowania w służą do podgrzewania wody użytkowej oraz ciągu roku. Panuje powszechny pogląd, że klimatyzacji. w krajowych warunkach klimatycznych, energię słoneczną warto pozyskiwać w sezonie ciepłym tj. od Praca pompy cieplnej w naturalny sposób różni kwietnia do października. Preferowane są zatem się od pracy typowego kotła, pomijając oczywisty instalacje do podgrzewania wody lub wspomagające brak komina to: maksymalna temperatura zasilania ogrzewanie zimowe. uzyskiwana za pomocą pompy ciepła wynosi najczęściej 55 – 65 0C – zależy to od konstrukcji Kraina Sandomierska w obrębie, której pompy ciepła. Drugą ważną cechą pompy ciepła jest położony jest powiat niżański, należy pod względem to że znakomita większość energii dostarczanej do solarnym do najbardziej uprzywilejowanych. Ilość układu pobiera z tak zwanego dolnego źródła (woda energii jaką otrzymuje powierzchnia pozioma studzienna, ziemia, powietrze). Pompa ciepła przekracza 62,5 kcal/cm2/rok. W granicach powiatu zastosowana do ogrzewania pomieszczeń występują lokalne zróżnicowania pod względem „wypompowuje” ciepło z otoczenia o niskiej nasłonecznienia, uzależnione od ekspozycji temperaturze i po podniesieniu temperatury czynnika i nachylenia. roboczego oddaje ciepło do ogrzewanego pomieszczenia. W chłodziarkach i zamrażarkach ciepło Obecnie istotnym elementem ograniczającym jest odbierane z przechowywanych produktów (co powszechne stosowanie tego typu instalacji jest jej obniża ich temperaturę) a oddawane do koszt. pomieszczenia.

Wykorzystanie energii geotermalnej IV.4.1 Przyjęty priorytet i działania związane z pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych Zgłoszona przez European Renewable Energy i energooszczędnością Council w 2004 r., inicjatywa promowania odnawialnych źródeł energii, była jednym z impulsów Przeprowadzono analizę stanu istniejącego i na do opracowania dyrektywy w sprawie promocji jej podstawie dokonano wyboru priorytetu odnawialnych źródeł energii (3 x 20%) – kluczowego i przedsięwzięć związanych z odnawialnymi źródłami elementu tzw. pakietu klimatycznego. W inicjatywie energii na terenie powiatu. tej znalazło się stwierdzenie, że szczególne znacznie dla rozwoju odnawialnych źródeł energii w Europie ma Przewiduje się następujące działania: wprowadzenie ram prawnych i ekonomicznych sprzyjających ich wykorzystaniu w ciepłownictwie 1. Opracowanie programów i chłodnictwie. wykonawczych związanych z rozwojem energetyki odnawialnej na terenie poszczególnych gmin. Energia geotermalna ma postać ciepła zgromadzonego pod powierzchnią ziemi. 2. Budowę instalacji i urządzeń Ciepło to zgromadzone jest w skałach oraz płynach wykorzystujących energię odnawialną. znajdujących się w szczelinach i porowatych 3. Termorenowację budynków. przestrzeniach skał. Powiat niżański położony jest w rozległej jednostce geologicznej – Zapadliska 4. Edukacja mieszkańców powiatu na Przedkarpackiego. Wody geotermalne w Zapadlisku temat konieczności oszczędzania energii. Przedkarpackim występują w skałach wieku mezozoicznego i trzeciorzędowego. Temperatura Priorytetowym działaniem na terenie powiatu wody w warstwach geotermalnych waha się będzie „Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych w granicach 25 – 60 oC . (dane na podstawie i energooszczędność”. opracowania Odkryjmy geotermię dla Podkarpacia)

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4536 - Poz. 1143

Tabela Nr 28. Lista przedsięwzięć do realizacji w ramach programu w perspektywie 2010 – 2017.

Termin realizacji, szacunkowa Jednostka wielkość środków na Potencjalne źródło Lp Opis przedsięwzięcia realizująca/Rodzaj realizację w tys. PLN finansowania. przedsięwzięcia 2010 – 2013 2014 – 2017 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1 Budowa instalacji Gminy, Powiat/ W, K 400 1 000 Środki Gmin, środki wykorzystujących energię Powiatu, środki odnawialną w obiektach WFOŚiGW, środki powiatowych i gminnych. pomocowe

2 Budowa instalacji Właściciele obiektów/ I b.d b.d Środki właścicieli wykorzystujących energię obiektów, środki odnawialną w pozostałych pomocowe obiektach.

3 Wykonanie termorenowacji Powiat / W 1 200 1 500 Środki Powiatu, budynków będących w środki pomocowe zarządzie powiatu. 4 Wykonanie termorenowacji Gminy/ K 2 600 1 500 Środki Gmin, środki budynków będących w pomocowe zarządzie gmin.

5 Wykonanie termorenowacji w Właściciele obiektu/ I b.d b.d Środki właściciela obiektach pozostałych. obiektu, środki pomocowe

6 Budowa elektrowni wodnych Przedsiębiorcy, Gminy/ 8 000 Środki firm, na rzekach powiatu (Bukowa, I,K przedsiębiorców Tanew, Rudnia). prywatnych 7 Budowa biogazowni w Gminy/ I, K b.d. b.d. Środki Gmin, środki gminach powiatu niżańskiego pomocowe 8 Budowa elektrowni Przedsiębiorcy/ I, K b.d. b.d. Środki firm, wiatrowych przedsiębiorców prywatnych, środki pomocowe Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1 Opracowanie programu Gminy/ K 70 50 Środki Gmin wykonawczego związanego z rozwojem energetyki odnawialnej na terenie poszczególnych gmin 2 Prowadzenie edukacji Organizacje 16 20 Środki organizacji mieszkańców powiatu na ekologiczne, Gminy, ekologicznych, temat konieczności Powiat/ K, I środki Gmin oszczędzania energii.

IV.5 Ochrona różnorodności biologicznej różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego, i krajobrazu oraz zrównoważony rozwój lasów wdrażanym w sposób spójny pod względem metodycznym i organizacyjnym na terytorium Realizacja tego priorytetu wynika z zadań wszystkich państw członków UE od 1992 r. Podstawą określonych w Polityce Ekologicznej Państwa oraz prawną tworzenia sieci Natura 2000 są dwie w Programie Ochrony Środowiska dla Województwa dyrektywy: Podkarpackiego, większość działań ma charakter ciągły, wykraczający poza horyzont czasowy 1. Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia niniejszego opracowania. 2.04.1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków,

IV.5.1 Ochrona różnorodności biologicznej 2. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia i krajobrazu 21.05.1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Natura 2000. Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów: Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest systemem ochrony zagrożonych składników - specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4537 - Poz. 1143

- obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO). Powierzchnia obszarów Natura 2000 oraz obszarów planowanych do uznania jako Natura Na podstawie ogólnych zaleceń Dyrektyw, 2000, na terenie powiatu niżańskiego (wg. stanu na Polska została zobligowana do zaprojektowania sieci dzień 31.10.2009 r.) wynosiła 15 516,5 ha. Natura 2000.

Tabela Nr 29. Lista obszarów Natura 2000 oraz obszarów planowanych do uznania na terenie powiatu niżańskiego.

Lp Nazwa obszaru Kod obszaru Istniejący/planowany Powierzchnia w ha 1 Puszcza PLB180005 Istniejący Gmina Nisko – 1 352,8 Sandomierska Gmina Jeżowe – 6 534,4

Łącznie - 7 887,2 2 Lasy Janowskie PLB060005 Istniejący Gmina Jarocin – 1 321,4 3 Puszcza Solska PLB060008 Istniejący Gmina Harasiuki – 380,7 4 Dolina Dolnego Sanu PLH 18_05 Planowany Gmina Krzeszów – 868,5 Gmina Rudnki - 545,2 Gmian Ulanów - 620,8 Gmina Nisko - 1 138,6

Łącznie - 3 173,1 5 Dolina Dolnej Tanwi PLH060050 Planowany Gmina Harasiuki – 1 165,3 Gmina Ulanów - 969,6

Łącznie - 2 134,9 5 Uroczyska Lasów PLH06_26 Planowany Gmina Jarocin - 87,1 Janowskich 6 Bory Bagienne nad PLH18_42 Planowany Gmina Harasiuki – 532,1 Bukową Razem 15 516,5

Informacja Ministerstwo Ochrony Środowiska (październik 2009 r.)

Obszar Natura 2000 „Puszcza Sandomierska” – chronionym terenie zlokalizowane jest pięć dużych położony jest w centralnej części Kotliny znaturalizowanych stawów hodowlanych, będących Sandomierskiej. Zajmuje Równinę Tarnobrzeską oraz miejscami bytowania i rozrodu płazów oraz rzadkich część Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Budowa gatunków ptaków. Omawiany teren jest jedną geologiczna terenu sprzyja zachowaniu wilgotności z ważniejszych w Polsce ostoją rzadkich zagrożonych podłoża, pomimo przeprowadzanych zabiegów gatunków roślin i zwierząt: melioracyjnych. Cechą obszaru są duże kontrasty siedliskowe. Kotlina Sandomierska jest regionem - wawrzynek główkowy (Daphne cneorum), o dużych wpływach klimatu atlantyckiego. Obszar charakteryzuje się znacznym stopniem neutralności - fiołek bagienny (Viola uliginosa), i małą gęstością zaludnienia. Głównymi sposobami - długosz królewski (Osmunda regalis), użytkowania terenu są gospodarka leśna i ekstensywne rolnictwo. - strojniś nadobny (Philaeus chryspos),

Celem ochrony w obszarze jest zachowanie - modliszka zwyczajna (Mantis religiosa), najbogatszych fragmentów Puszczy Sandomierskiej, które wykazują duże nagromadzenie siedlisk - pasyn lucylla (Neptis rivularis), i gatunków wyszczególnionych w Załącznikach I i II Dyrektywy Siedliskowej. Na poziomie – bocian czarny (Ciconia nigra), regionalnym obszar pełni istotną rolę w ochronie siedlisk a także kilku gatunków zwierząt między – bocian biały (Ciconia ciconia), innymi wilka, kumaka nizinnego, modraszków, kraska (Coracias garrulus), szlaczkonia szafrańca, pachnicy dębowej. Spośród – siedlisk leśnych wyróżnić można grądy, buczyny, łęgi – podgorzałka (Aytha nyroca), olszowo - jesionowe i dębowo – wiązowo – jesionowe, bory bagienne oraz jodłowe. Znaczne – czapla biała (Egretta alba), powierzchnie w obszarze zajmują siedliska otwarte: wrzosowiska, murawy napiaskowe, łąki. Ponadto na – świergotek polny (Anthus campestris), Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4538 - Poz. 1143

– lelek (Caprimulgus europaeus), to ostoja ptasia o randze europejskiej E 74. Występuje co najmniej 30 gatunków ptaków z Załącznika I – dudek (Upupa epops), Dyrektywy Rady 79/409/EWG, 13 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi. Występuje tu – dzięcioł średni (Dendrocopos medius), 130 gatunków lęgowych ptaków w tym jedno z nielicznych w Polsce stanowisk lęgowych gadożera. – dzięcioł czarny (Dryocopus martius), W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej – dzięcioł białoszyi (Dendrocopos syriacus), 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków: – dzięcioł zielonosiwy (Picus canus), - bocian czarny(Ciconia nigra), – dzięcioł zielony (Picus viridis), - gadożer (Circaetus gallicus), – gąsiorek (Lanius collurio), - głuszec (Tetrao urogallus), – skowronek borowy, zwany również lerką (Lullula arborea), - orlik krzykliwy (Aquila pomarina),

– trzmielojad (Pernis apivorus). - puchacz (Bubo bubo),

Najważniejsze zagrożenia w obszarze to: - trzmielojad (Pemis apivorus),

• zanik siedlisk otwartych – zalesienia łąk w stosunkowo dużym zagęszczeniu występują: i muraw, zaprzestanie pielęgnacji użytków - bielik (Haliaeetus albicilla), zielonych, intensyfikacja gospodarki na użytkach zielonych, zarastanie torfowisk, - cietrzew (Tetrao tetrix tetrix),

• fragmentacja ekosystemów poprzez rozbudowę - żuraw (Grus grus), sieci dróg, co stanowi duże zagrożenie dla populacji wilka, - derkacz (Crex crex),

• osuszanie terenów podmokłych, - zimorodek (Alcedo atthis).

• regulacje rzek i udrażnianie koryt, Najważniejsze zagrożenia dla obszaru to:

• ekspansja gatunków inwazyjnych, • obniżenie poziomu wód gruntowych,

• kłusownictwo i nieracjonalna gospodarka • wycinanie starych drzewostanów, łowiecka, • niekontrolowana penetracja terenu przez ludzi, • nieprawidłowa gospodarka leśna, kłusownictwo.

• zamieranie jesionów w łęgach, Obszar Natura 2000 „Lasy Janowskie” - to rozległy i zwarty kompleks leśny, stanowiący • intensyfikacja rolnictwa, północno-zachodnią część Puszczy Solskiej oraz enklawę „Rozwadów” dla ochrony głuszca. Przeważa • nieuregulowana gospodarka odpadami płaski teren, urozmaicony wzniesieniami wydmowymi, i ściekami, lekko nachylony w kierunku południowo - zachodnim, • zanieczyszczenie wód, powietrza, gleby odwadniany przez szereg cieków, z których wiele ma w wyniku emisji zakładów przemysłowych tu obszary źródliskowe (rzeki Biała Branew, Rakowa, w Mielcu, Nisku i Stalowej Woli, Bukowa, Sanna). Obszary bezodpływowe lub okresowo przepływowe zajęte są przez torfowiska • intensyfikacja gospodarki na stawach wysokie lub przejściowe, z których część zamieniono (potencjalnie). jeszcze w ubiegłym stuleciu na stawy.

Obszar Natura 2000 „Puszcza Solska” - jest to Wśród roślinności przeważają zbiorowiska leśne rozległy kompleks leśny leżący w strefie kontaktu (80%). Przeważają siedliska borowe, ale dużą część Roztocza i Kotliny Sandomierskiej, poprzecinany powierzchni zajmują też siedliska lasu liściastego. dolinami rzecznymi. Przełamujące się przez Krawędź Roztocza rzeki tworzą systemy niewielkich Występuje tutaj co najmniej 29 gatunków wodospadów zwanych szumami o dużej atrakcyjności ptaków z Załącznika I Dyrektywy Rady Europy krajobrazowej. Dominują bory sosnowe. Bardzo liczne 79/409/EWG, 8 gatunków z Polskiej Czerwonej tereny bagienno – torfowiskowe w południowej Księgi. i zachodniej części ostoi decydują o dużej wartości Obszar ten stanowi ostoję i obszar lęgowy przyrodniczej tego obszaru. Osobliwością w skali kraju wielu gatunków ptaków takich jak: jest południowo – zachodnia Krawędź Roztocza. Jest to jedyny w Polsce, wyraźnie zaznaczony w rzeźbie – bocian biały (Ciconia ciconia), terenu fragment granicy geologicznej między fałdową Europą Zachodnią, a płytową Wschodnią. Obszar ten – kraska (Coracias garrulus), Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4539 - Poz. 1143

– podgorzałka (Aytha nyroca), istotną część lokalnej populacji Kotliny Sandomierskiej i Roztocza. Lasy Janowskie to zwarty obszar leśny – bocian czarny (Ciconia nigra), o dużym stopniu naturalności i małej gęstości zaludnienia, z fragmentami starych drzewostanów – czapla biała (Egretta alba), o charakterze puszczańskim. Głównymi walorami siedliskowymi są tu bory bagienne i torfowiska oraz – świergotek polny (Anthus campestris), bory jodłowe. Ponadto na uwagę zasługują łęgi – lelek (Caprimulgus europaeus), olszowe wzdłuż licznych cieków, murawy napiaskowe i wrzosowiska. W obszarze zidentyfikowanych zostało – dudek (Upupa epops), 22 rodzaje siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, zajmującej w sumie 12% powierzchni – dzięcioł średni (Dendrocopos medius), obszaru. Jest to również ważna ostoja flory i fauny. Stwierdzono tu występowanie 18 gatunków zwierząt – dzięcioł czarny (Dryocopus martius), i 2 gatunków roślin z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Poza tym w obszarze występuje znaczne dzięcioł białoszyi (Dendrocopos syriacus), – nagromadzenie innych rzadkich i chronionych w Polsce taksonów, w tym największej w kraju – dzięcioł zielonosiwy (Picus canus), populacji fiołka bagiennego. – dzięcioł zielony (Picus viridis), Dla obszaru Uroczyska Lasów Janowskich – gąsiorek (Lanius collurio), określono następujące zagrożenia:

– skowronek borowy, zwany również lerką • zagrożenie wzrostem izolacji obszaru z uwagi (Lullula arborea), na rosnące natężenie ruchu, na drogach krajowych nr: 19, 74 i 77 oraz budowę drogi – trzmielojad (Pernis apivorus). ekspresowej S 19, która przetnie kompleks Lasy Janowskie, izolując dwie zachodnie Jest ostoją fauny o charakterze puszczańskim: watahy od populacji źródłowej,

- wilka (Canis lupus), • nasilone kłusownictwo na wilka,

- głuszcza (Tetrao urogallus), • kłusownictwo na zwierzętach kopytnych,

- cietrzewia(Tetrao tetrix tetrix), • niepokojenie w miejscach rozrodu w okresie wychowu młodych (prace leśne, zbiór owoców - jarząbka (Tetrastes bonasia). runa leśnego),

Na obszarze tym znajdują się duże fragmenty • śmiertelność na drogach krajowych i lokalnych, lasów o zachowanym naturalnym charakterze, spotyka się tu wiele drzew pomnikowych. • zanik siedlisk otwartych – zalesianie łąk i muraw, zaprzestanie pielęgnacji użytków Dla obszaru Lasy Janowskie określono zielonych, intensyfikacja gospodarki na następujące zagrożenia: użytkach zielonych, zarastanie torfowisk,

• osuszanie obszarów leśnych, • fragmentacja ekosystemu poprzez rozbudowę sieci dróg, • sposób gospodarowania na stawach rybnych (usuwanie roślinności), • osuszanie terenów podmokłych,

• wycinanie starodrzewi. • dalsze melioracje, brak zastawek na rowach,

Obszar Natura 2000 „Uroczyska Lasów • dalsze regulacje rzek i udrażnianie koryt, Janowskich” - planowany do objęcia ochroną teren przegradzanie większych cieków, zajmuje zachodnią i centralną część Równiny Biłgorajskiej. Położony jest pomiędzy dolinami Wisły • ekspansja gatunków inwazyjnych, i Sanu na zachodzie, doliną Bukowej na południu wprowadzanie obcych geograficznie gatunków i krawędzią Wyżyny Lubelskiej i Roztocza na północy, ryb do rzek, wschodnia granica sięga po Frampol. Podłoże stanowią głównie piaski, miejscami silnie zwydmione, • kłusownictwo, nieracjonalna gospodarka rzadko gliny polodowcowe. Zagłębienia łowiecka, płoszenie zwierzyny, bezodpływowe zajęte są w dużej mierze przez torfowiska lub przekształcone w ekstensywnie • nieprawidłowa gospodarka leśna, użytkowane stawy hodowlane (ponad 150 stawów). Teren odwadniany jest przez szereg cieków, z których • intensyfikacja rolnictwa, wiele ma tu obszary źródliskowe. Podstawową formą • nieuregulowana gospodarka odpadami użytkowania terenu jest gospodarka leśna. i ściekami, Podstawowym celem ochrony w obszarze jest • intensyfikacja gospodarki na stawach wilk – priorytetowy gatunek z Dyrektywy (potencjalnie). Siedliskowej. Jego populacja w obszarze stanowi Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4540 - Poz. 1143

Obszar Natura 2000 „Dolina Dolnego Sanu” – • zmiany klimatyczne – ocieplanie, spadek ilości obejmuje on najciekawsze i najbardziej cenne opadów atmosferycznych. przyrodniczo fragmenty doliny dolnego Sanu na odcinku Leżajsk – ujście. Dolina dolnego Sanu to obok Obszar Natura 2000 „Dolina Dolnej Tanwi” - doliny Wisły jedna z głównych dolin Kotliny obszar obejmuje dolinę Tanwi od miejsca gdzie Sandomierskiej. Zasadniczymi elementami budowy wypływa z Puszczy Solskiej aż do jej ujścia do Sanu. doliny są szerokie holoceńskie dno doliny oraz równie Dolina jest szeroka od kilkuset metrów do kilometra a obszerna terasa plejstoceńska. W obrębie jej płaskie dno jest wyniesione około 2 m nad średnim holoceńskiego dna występują dwa poziomy terasy – poziomem rzeki. Dolina jest częściowo odwadniana terasa zalewowa łęgowa i terasa zalewowa rędzinna. rowami, a rzeka tylko częściowo uregulowana. Dno Współczesny San cechuje się procesem korytowym doliny jest porozcinane przez liczne starorzecza. właściwym rzekom roztokowym. W okresie niższych Równinę zalewową budują utwory holoceńskie, stanów wód rzeka tworzy piaszczyste odsypy aluwia, gliny i piaski rzeczne, a punktowo mady w postaci plaż i ławic. i torfy. Największy kompleks torfów jest w górnej części odcinaka doliny. Część chronionego obszaru Celem ochrony jest zachowanie mozaiki jest położona na terenie Południoworoztoczańskiego siedliskowej charakterystycznej dla większych dolin Parku Krajobrazowego i Parku Krajobrazowego rzecznych. Zidentyfikowano tu 16 typów siedlisk Puszczy Solskiej. z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Na terenie obszaru występują zwierzęta Na terenie obszaru występują zwierzęta i rośliny wymienione w Załączniku II Dyrektywa Rady wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG tj.: 92/43/EWG tj.: - bóbr europejski (Castor fiber), - bóbr europejski (Castor fiber), - wydra (Lutra lutra), - wydra (Lutra lutra), - traszka grzebieniasta (Triturus cristatus), - traszka grzebieniasta (Triturus cristatus), - kumak nizinny (Bombina bombina), - kumak nizinny (Bombina bombina), - żółw błotny (Emys orbicularis), - piskorz (Misgurnus fossilis), - minóg strumieniowy (Lamperta planeri), - czerwończyk nieparek (Lycaena dispar), - piskorz (Misgurnus fossilis), - pachnica dębowa (Osmoderma eremita), - koza (Cobitis taenia), - zgniotek cynobrowy (Cucujus cinnaberinus). - głowacz białopłetwy (Cottus gobio), Celem ochrony w obszarze jest zachowanie mozaiki siedliskowej, charakterystycznej - starodub łąkowy (Angelica palustris). dla większych dolin rzecznych. Zidentyfikowano tu łącznie 16 typów siedlisk z I Załącznika Dyrektywy Dla obszaru Dolina Dolnej Tanwi wskazano Siedliskowej. Największe znaczenie mają kompleks następujące zagrożenia: zbiorowisk przykorytowych oraz różnego typu łąki. • zmiana stosunków wodnych w lasach oraz Dla obszaru Dolina Dolnego Sanu wskazano wylesianie, stanowi zagrożenie dla ekosystemu następujące zagrożenia: torfowiskowego,

• intensyfikacja rolnictwa oraz zaniechanie • zabiegi melioracyjne i tworzenie stawów użytkowania łąk i pastwisk, rybnych,

• intensyfikacja gospodarki rybackiej • niekontrolowana eksploatacja piasków, w starorzeczach, • budowa w sąsiedztwie rzeki domów • zalesianie łąk i nieużytków, letniskowych.

• niewłaściwa gospodarka leśna, Obszar Natura 2000 „Bory Bagienne nad Bukową” – obszar położony jest w południowo • zmiana własności z państwowej na prywatną, środkowej części Równiny Biłgorajskiej. Podłoże stanowią piaski a w bezodpływowych zagłębieniach • zabudowa brzegów i eutrofizacja starorzeczy, torfy. W przeważającej części teren pokryty jest zwartym płaszczem lasów. Głównie są to lasy iglaste • osuszanie terenów, około 74% obszaru. Głównym celem ochrony w obszarze jest ochrona bagiennych siedlisk • neofityzacja terenów, o charakterze puszczańskim. Podstawowym walorem są tu dobrze zachowane bory bagienne i śródleśnie • pożary, torfowiska przejściowe. Pozostałe cenne siedliska to: łęg olszowy, ekstensywnie użytkowane łąki. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4541 - Poz. 1143

Do nielicznych zagrożeń w obszarze możemy piaskowa. Różnorodność szaty roślinnej, sprzyja zaliczyć: występowaniu dużej liczby gatunków zwierząt.

• zarastanie torfowisk, W Parku we wsi Jastkowice na uwagę zasługuje rezerwat leśny o pow. 45,68 ha. Został on • melioracje odwadniające i przesuszenie siedlisk utworzony w celu ochrony fragmentu dawnej Puszczy bagiennych, Sandomierskiej, obejmuje wielogatunkowy las mieszany w skład, którego wchodzą takie drzewa jak: • zarzucenie koszenia łąk i ich zalesianie. jodła, świerk, grab, sosna, buk, olcha, jawor, brzoza. Interesujące jest też runo leśne. Spotkać tu można Informacje o obszarach Natura 2000 podano ze m.in. czerniec groszkowy, czosnek niedźwiedzi, Standardowych Formularzy Danych Dla Obszarów żywiec gruczołowaty. Innym rezerwatem jest rezerwat Specjalnej Ochrony (OSO) Dla Obszarów „Imielty Ług” utworzony w 1988 roku obejmujący Spełniających Kryteria Obszaró O Znaczeniu powierzchnię 738 ha. Teren ten stanowi rozległe Wspólnotowym (OZW) I Dla Specjalnych Obszarów i bezodpływowe zagłębienie. Zachowane naturalnie Ochrony (SOO). bagno „Imielty Ług” jest przykładem obrazującym Zgodnie z zapisami zawartymi w Planie powolne zarastanie zbiornika wodnego. Wśród roślin Zagospodarowania Przestrzennego Województwa spotkamy tu rosiczkę i widłaka torfowego. Podkarpackiego planuje się utworzenie Zaklikowsko – Powiat graniczy (gmina Krzeszów) także Ulanowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, z Kuryłowskim Obszarem Chronionego Krajobrazu. z uwagi na występowanie wyróżniających się krajobrazowo terenów o różnych typach Na terenie powiatu niżańskiego znajduje ekosystemów. Obszar chronionego krajobrazu obejmie 60 pomników przyrody ożywionej, są to gminy: Zaklików, Radomyśl, Pysznica, Jarocin, w przeważającej części drzewa. Ulanów i Harasiuki. W granicach powiatu brak jest obecnie Powiat niżański znajduje się w otulinie Parku obszarów objętych ochroną rezerwatową. Znajdują się Krajobrazowego „Lasy Janowskie”. natomiast szczególnie cenne obszary pod względem siedliskowym i florystycznym, które należałoby objąć Park został utworzony uchwałą Wojewódzkiej ochroną prawną. Proponowane rezerwaty leśne to: Rady Narodowej w Tarnobrzegu 1. „Pogorzałka” - o powierzchni 234,25 ha, Nr II/12/83 z dnia 03.10.1984 r., zmienioną w 2004 r. rozporządzeniem Wojewody 2. „Jeżowe” - o powierzchni 349,96 ha, Podkarpackiego w granicach województwa podkarpackiego i rozporządzeniem Wojewody 3. „Wejmutka” - o powierzchni 11,05 ha, Lubelskiego na terenie województwa lubelskiego. 4. „Huta” - b.d. Powierzchnia parku wynosi 39 150 ha, a strefy ochronnej 60 500 ha. Na terenie województwa 5. „Korybutka” - b.d. podkarpackiego zajmuje on powierzchnię 4 055 ha i obejmuje gminy: Pysznica, Zaklików i Radomyśl nad 6. „Szeliga” - o powierzchni 317,77 ha, Sanem. Strefa otuliny na terenie województwa podkarpackiego zajmuje pow. 37 824 ha, obejmuje 7. „Mostki” - b.d. gminy: Zaklików, Radomyśl, Pysznica, Jarocin, Rozporządzeniem Nr 3 Wojewody Ulanów, Nisko, Harasiuki. Tarnobrzeskiego z dnia 4 marca 1997 r. w sprawie Wśród dużej różnorodności flory spotkać można uznania za użytek ekologiczny (Dz. U. woj. rośliny niezwykle interesujące, a niekiedy osobliwe. tarnobrzeskiego Nr 5 poz. 42), obszary wymienione W naturalnie zachowanych miejscach występuje: w poniższej tabeli zostały uznane za użytek rosiczka pośrednia, pióropusznik strusi, długosz ekologiczny. królewski, mącznica lekarska, żarnowiec miotlasty, widłak torfowy, bagno zwyczajne, wydmuchrzyca

Tabela Nr 30. Wykaz istniejących użytków ekologicznych na terenie powiatu niżańskiego.

Nazwa użytku Położenie Lp Powierzchnia w ha ekologicznego Gmina Leśnictwo Oddział 1 Ostrowy Rudnik Kopki 162 i 0,22 2 Łochynia Jeżowe Groble 192 k 1,00 3 Brzezina Jeżowe Groble 122 k, 122 l 0.48 4 Rzęsa Jeżowe Jeżowe 286 g 0,03 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4542 - Poz. 1143

5 Źródlisko Ulanów Glinianka 271 a,b,d 0.40 6 Ryczki Ulanów Glinianka 281 b 0,41 7 Starorzecze Ulanów Glinianka 296 b 0,78 8 Bardo II Nisko Zatyki 115 a 1,70 9 Trzcinowisko Nisko Zatyki 68 d 0,92 Razem 5,94

Na terenie powiatu niżańskiego znajdują się obszary zieleni parkowej i osiedlowej. Do najcenniejszych obszarów możemy zaliczyć:

1. Park Miejski w Nisku o powierzchni 15,31 ha.

2. Główny plac w Nisku o powierzchnia 0,74 ha.

3. Park Podworski Waldekówka w Racławicach o powierzchni 3,28 ha.

4. Park Podworski w Nowym Narcie o powierzchni 4,00 ha.

5. Park Podworski w Bielinach o powierzchni 4,21 ha.

6. Główny plac w Rudniku nad Sanem o powierzchni 2,70 ha.

Park Miejski w Nisku

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4543 - Poz. 1143

Park podworski w Nowym Narcie

IV.5.2 Zrównoważony rozwój lasów

Lasy (grunty pokryte roślinnością leśną lub przejściowo jej pozbawione) na terenie powiatu niżańskiego zajmują 32 877 ha, stanowi to 41,8% ogólnej powierzchni powiatu. Są to typowe lasy gospodarcze z gatunkiem dominującym w drzewostanie jakim jest sosna. Typ siedliskowy lasów jest zróżnicowany począwszy od boru suchego przez bór mieszany świeży aż po bór wilgotny. Na terenie powiatu najwięcej jest drzew w przedziałach wiekowych 41 – 60 lat oraz 61 – 80 lat, co w połączeniu z dużą powierzchnią występowania upraw leśnych stwarza duże obszary występowania drzew w jednakowym wieku. Wpływa to na zmniejszenie bioróżnorodności zbiorowisk leśnych.

Rys Nr 6. Procentowy udział drzewostanów poszczególnych klas wiekowych na terenie powiatu.

35

30

25

20

15

10

5

0 do 20 lat 20-40 40-60 60-80 powyżej 80 lat

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4544 - Poz. 1143

Lasy nie stanowiące własności Skarbu Państwa 4/ Nadleśnictwo Rozwadów – teren gmin: zajmują powierzchnię 11 401 ha. Nadzór nad tymi Jarocin, Ulanów, Nisko. lasami sprawuje Starosta Niżański Natomiast 21 476 ha to lasy państwowe będące w zarządzie 5/ Nadleśnictwo Rudnik – teren gmin: Jeżowe, następujących Nadleśnictw: Krzeszów, Nisko, Rudnik, Ulanów.

1/ Nadleśnictwo Biłgoraj – teren gminy Procentowy udział powierzchni lasów Harasiuki. w poszczególnych gmin w stosunku do ogólnej powierzchni lasów z terenu powiatu niżańskiego 2/ Nadleśnictwo Janów Lubelski – teren gminy przedstawia poniższy rysunek. Jarocin.

3/ Nadleśnictwo Kolbuszowa – teren gminy Jeżowe.

Rys Nr 7. Procentowy udział powierzchni leśnej w poszczególnych gminach w stosunku do powierzchni leśnej powiatu niżańskiego.

Udział procentowy powierzchni lasów

30,0

20,0 %

10,0

0,0 Harasiuki Jarocin Jeżowe Krzeszów Nisko Rudnik nad Ulanów Sanem

Na terenie powiatu lasy zakwalifikowano jako: - „Leśnik”, gospodarcze, ochronne (wodochronne, glebochronne). - „Jeleń”, Stan zdrowotny lasów uwzględniając wpływ działalności szkodników możemy określić jako dobry, - „Knieja”, duża jest jednak ich naturalna podatność na występowanie zagrożenia pożarowego. - „Polana”,

W ramach prowadzonej gospodarki łowieckiej - „Gawra”, na terenie powiatu niżańskiego w wydzielonych - „Bażant”. obwodach łowiecki działają następujące koła łowickie:

- OHZ (Ośrodek Hodowli Zwierzyny) Rudnik,

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4545 - Poz. 1143

Typowy kompleks leśny na terenie powiatu, typ siedliskowy bór świeży.

Kompleks leśny, typ siedliskowy las mieszany.

IV.5.3 Przyjęty priorytet, cele i działania Przewiduje się następujące działania: związane z ochroną różnorodności biologicznej i krajobrazu oraz zrównoważonym rozwojem lasów 1. Edukację mieszkańców powiatu na temat konieczności ochrony przyrody i krajobrazu. Dokonano oceny stanu istniejącego środowiska i na jej podstawie dokonano wyboru priorytetu, celów 2. Obejmowanie prawnymi formami ochrony i zadań zmierzających do ochrony różnorodności przyrody obszarów o szczególnych walorach biologicznej i krajobrazu na terenie powiatu. przyrodniczych i krajobrazowych. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4546 - Poz. 1143

3. Aktualizację Programu Ochrony Środowiska 9. Ujmowanie w planach zagospodarowania i Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu przestrzennego ograniczeń wynikających Niżańskiego. z konieczności ochrony obszarów Natura 2000.

4 . Ochrona dolin rzecznych i innych korytarzy Przeprowadzono analizę stanu istniejącego i na ekologicznych. jej podstawie dokonano wyboru celów i zadań zmierzających do ochrony lasów na terenie powiatu. 5. Opracowanie i realizacja programu ochrony rzadkich i zagrożonych gatunków. Przewiduje się następujące działania:

6. Opracowanie i wdrażanie programów 1. Sukcesywne zalesianie gruntów klas niskich. tworzenia obszarów terenów zieleni w poszczególnych gminach powiatu. 2. Podnoszenie świadomości ekologicznej lokalnych społeczności. 7. Ukształtowanie optymalnej granicy polno – leśnej. 3. Opracowanie uproszczonych planów urządzenia lasu dla lasów nie stanowiących własności 8. Ochronę krajobrazu terenów wiejskich Skarbu Państwa. głównie poprzez promowanie tradycyjnych metod gospodarowania. 4. Przystosowanie potrzeb terenów leśnych dla potrzeb turystyki.

Tabela Nr 31. Ustalenie priorytetu i celów do realizacji na terenie powiatu niżańskiego związanych z ochroną różnorodności biologicznej i krajobrazu oraz zrównoważonym rozwojem lasów.

Priorytet Ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu oraz zrównoważony rozwój lasów. Cel nr. Cel działań. Okres realizacji Okres realizacji do 2013r. do 2017 r. 1 Objęcie prawnymi formami ochrony przyrody obszarów o X X szczególnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych.

2 Prowadzenie czynnej ochrony przyrody, zapewnienie X X prawidłowego funkcjonowania obszarów znajdujących się na terenie powiatu, europejskiej sieci ekologicznej NATURA 2000.

3 Podnoszenie wartości krajobrazu poprzez działania skierowane X X na ochronę, zrównoważone gospodarowanie, planowanie i odtwarzanie krajobrazu.

4 Zalesiane terenów wyłączonych z użytkowania rolniczego. X X

5 Prowadzenie gospodarki leśnej zgodnie z planami urządzenia X X lasu oraz uproszczonymi planami urządzenia lasu.

6 Intensyfikacja działań ukierunkowanych na prowadzenie trwale X X zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej oraz ochrony przyrody.

7 Prowadzenie działań edukacyjnych w zakresie ochrony przyrody X X

Tabela Nr 32. Lista przedsięwzięć do realizacji w ramach programu w perspektywie 2010 – 2017.

Termin realizacji, Jednostka szacunkowa wielkość Potencjalne źródło Lp Opis przedsięwzięcia realizująca/Rodzaj środków na realizację w tys. finansowania/Numer przedsięwzięcia PLN celu do realizacji 2010 – 2013 2014 – 2017 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1 Budowa leśnej ścieżki Lasy państwowe, 80 Środki lasów przyrodniczo – dydaktycznej. Gminy/ I, K państwowych, WFOŚiGW, środki Gmin Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4547 - Poz. 1143

Cel nr 6,7 2 Zalesianie gruntów klas Lasy Państwowe, 20 30 Środki funduszu słabych tj. V i VI. ARiMR, właściciele leśnego, ARiMR, gruntów/ K właścicieli gruntów Cel nr 4 3 Przebudowa drzewostanów Lasy Państwowe, 40 50 Środki Lasów zmienionych, silnie właściciele lasów/ K Państwowych, środki uszkodzonych lub właścicieli lasów niezgodnych z siedliskiem. Cel nr 5,6 4 Odbudowa potencjału Lasy Państwowe, b.d b.d Środki Lasów produkcyjnego lasu właściciele lasów/ K Państwowych, środki naruszonego czynnikami właścicieli lasów, biotycznymi i abiotycznymi. środki pomocowe Cel nr 5, 6

5 Rozwój systemów zieleni Gminy/ K 5 200 4 000 Środki Gmin, środki terenów zurbanizowanych pomocowe oraz pielęgnacja (rewitalizacja) Cel nr 3 zieleni miejskiej .

Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1 Objęcie ochroną prawną Gminy, 5 20 Środki Gmin, środki obszarów o szczególnych Nadleśnictwa/ K Nadleśnictw, środki walorach przyrodniczych. WFOŚiGW Cel nr 1 2 Edukacja mieszkańców Gminy, Powiat, 10 15 Środki Gmin, środki powiatu na temat stowarzyszenia, Powiatu, środki konieczności ochrony fundacje promujące stowarzyszeń, przyrody i krajobrazu. ekologię/ W,I fundacji Cel nr 7 3 Ujecie w planach Gminy/ K 10 15 Środki Gmin zagospodarowania Cel nr 2 przestrzennego gmin, zaleceń dotyczących ochrony przyrody na obszarach NATURA 2000. 4 Opracowanie Programu Powiat/ W 45 Środki Powiatu Ochrony Środowiska oraz Cel ogólny Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Niżańskiego. 5 Opracowanie sprawozdań z Powiat/ W 18 20 Środki Powiatu realizacji Powiatowego Cel ogólny Programu Ochrony Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami

6 Opracowanie Programu Gminy/ K 100 150 Środki Gmin Ochrony Środowiska oraz Cel ogólny Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami przez poszczególne gminy powiatu. 7 Opracowanie sprawozdań z Gminy/ K 50 70 Środki Gmin realizacji Programu Ochrony Cel ogólny Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami przez poszczególne gminy powiatu. 8 Opracowanie i realizacja Stowarzyszenia, 40 80 Środki stowarzyszeń programu ochrony rzadkich i fundacje promujące fundacji, środki Gmin zagrożonych gatunków na ochronę Cel nr 2 terenach poszczególnych środowiska, Gminy/ gmin . I,K 9 Opracowanie i wdrażanie Gminy/ K 30 40 Środki Gmin programów tworzenia Cel nr 3 terenów zieleni w gminach. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4548 - Poz. 1143

10 Pielęgnacja i konserwacja Właściciele 20 40 Środki właścicieli pomników przyrody (w miarę pomników pomników przyrody, potrzeb) przyrody, Gminy/ K środki Gmin, środki WFOŚiGW, środki pomocowe Cel nr 1,2 11 Przeprowadzenia Gminy/ K 80 60 Środki Gmin, środki inwentaryzacji przyrodniczej pomocowe gmin. Cel nr 6

12 Wprowadzanie do planów Gminy/ K 8 6 Środki Gmin zagospodarowanie Cel nr 2, 3, 6 przestrzennego ograniczeń zabudowy dla obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. 13 Ustalenie w miejscowych Gminy/ K 8 6 Środki Gmin planach zagospodarowania Cel nr 3, 4, 6 przestrzennego terenów przeznaczonych pod zalesienia i zadrzewienia. 14 Stosowanie preferencji dla Gminy/ I X X Zadanie podmiotów wysoko nieinwestycyjne przetwarzających surowiec Cel nr 6 drzewny oraz rozwijających sieci punktów skupu runa leśnego. 15 Opracowanie uproszczonych Powiat/ W 140 40 Środki Powiatu planów urządzenia lasu dla Cel nr 5 lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa. 16 Realizacja zapisów zawartych Właściciel gruntów b.d. b.d. Środki właścicieli w wojewódzkim programie przeznaczonych gruntów zalesień i zadrzewień.. do zalesienia/ K przeznaczonych do zalesienia, środki pomocowe Cel nr 4

IV.6 Ochrona powietrza atmosferycznego, z póź. zm.), ochrona powietrza polega na zapewnieniu klimatu i warstwy ozonowej jak najlepszej jej jakości, określonej za pomocą poziomów substancji w powietrzu. Przez poziom IV.6.1 Charakterystyka i ocena aktualnego substancji w powietrzu rozumiemy stężenie tych stanu powietrza substancji w powietrzu odniesione do ustalonego czasu lub opad substancji w odniesieniu do ustalonego Podstawowym dokumentem określającym czasu i powierzchni. Jak najlepszą jakość powietrza wymagania dotyczące oceny i zarządzania jakością mają zapewnić działania na rzecz utrzymania powierza w krajach Unii Europejskiej jest Dyrektywa poziomów substancji w powietrzu poniżej poziomów 96/62/EC z dnia 27.09.1996 r. w sprawie oceny dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach. i zarządzania jakością otaczającego powietrza zwana dyrektywą ramową i dyrektywy pochodne lub ich Decydujący wpływ na jakość powietrza na projekty dotyczące poszczególnych zanieczyszczeń terenach zurbanizowanych mają emisje z pojazdów (lub grup zanieczyszczeń). Dyrektywy określają samochodowych oraz indywidualnych, komunalnych, kryteria jakości powietrza oraz tworzą zasady przemysłowych źródeł stacjonarnych. Największy i mechanizmy działań mających na celu: wpływ (szczególnie zimą) wywiera energetyczne spalanie paliw. - utrzymywanie jakości powietrza na obszarach gdzie jest ona wystarczająca, Można wyodrębnić emitory wysokie, oddziałujące na większe odległości (emitory punktowe - planowanie poprawy jakości powietrza na to duże obiekty przemysłowe), oraz emitory niskie, obszarach, gdzie nie spełnia ona założonych mające wpływ na bezpośrednie ich sąsiedztwo. kryteriów. Energetyczne spalanie paliw (węgiel, drewna, gaz ziemny, olej opałowy) jest źródłem emisji W Polsce na podstawie przepisów zawartych podstawowej: dwutlenku węgla, dwutlenku siarki, w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony dwutlenku azotu i pyłu. Stężenie tych substancji środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4549 - Poz. 1143 wykazuje zmienność w ciągu roku – rośnie w sezonie powietrza w obrębie wydzielonych jednostek grzewczym a maleje latem. Poziom stężeń substancji terytorialnych zwanych strefami. Do roku 2006, podstawowych w skali kraju wskazuje tendencję najczęściej strefa pokrywała się z obszarem powiatu spadkową, oprócz wzrostu emisji dwutlenku azotu, lub aglomeracji powyżej 250 000 mieszkańców. wynikającej z oddziaływania ruchu samochodowego. Obszar całego powiatu obejmowała strefa niżańska.

Procesy technologiczne realizowane Na podstawie rozporządzenia Ministra w zakładach przemysłowych mogą być źródłem Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, substancji tzw. specyficznych (dioksyny, amoniak, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. chlorowcopochodne węglowodory, benzopiren, U. Nr 52 poz. 310), dokonano zmian podziału stref. związki metali ciężkich itp.). Obecnie powiat niżański znajduje się w strefie tarnobrzesko – leżajskiej, kod strefy PL.18.09.z.05. Mając na uwadze konieczność monitorowania Strefę tworzą cztery powiaty: tarnobrzeski, jakości powietrza oraz ochrony przed emisjami, został stalowowolski, niżański i leżajski. nałożony ustawowy obowiązek na Wojewódzkich Inspektorów Ochrony Środowiska, oceny stanu

Rys. Nr 8. Strefy oceny powietrza na terenie województwa podkarpackiego.

Źródło: WIOŚ Rzeszów

Oceny jakości powietrza dokonuje się co roku, w zakresie ochrony zdrowia dotyczy następujących na podstawie pomiarów stężeń w stałych punktach zanieczyszczeń: lub pomiarów wskaźnikowych, obliczeń modelowych, obiektywnych metod szacowania czy metod • dwutlenku siarki, łączonych. Wyboru określonej metody oceny dokonuje się w oparciu o informacje o poziomach • dwutlenku azotu, zanieczyszczeń (górnego i dolnego progu • tlenku węgla, oszacowania) uzyskane w wyniku przeprowadzenia oceny wstępnej. Obowiązek prowadzenia oceny • ozonu, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4550 - Poz. 1143

• benzenu, dopuszczalnym, a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji – wymagane jest • pyłu zawieszonego PM10, określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych, • ołowiu, Klasa C – poziom zanieczyszczeń chociaż jednej • kadmu, substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji – wymagane jest • niklu, określenie obszarów przekroczeń wartości • arsenu, dopuszczalnych oraz wartości dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji oraz • benzo(a)pirenu, opracowania programu ochrony powietrza (POP).

• ozonu. Dla zanieczyszczeń bez określonego marginesu tolerancji obowiązuje dwustopniowa klasyfikacja stref: Do zanieczyszczeń, które należy uwzględniać w ocenie rocznej dokonywanej pod kątem spełnienia Klasa A – poziom zanieczyszczeń nie kryteriów związanych z ochroną roślin/ekosystemu przekracza poziomu dopuszczalnego – nie ma zalicza się: wymaganego podejmowania działań,

• dwutlenek siarki, Klasa C – poziom zanieczyszczeń chociaż jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny • tlenek azotu, powiększony o margines tolerancji – wymagane jest określenie obszarów przekroczeń wartości • ozon. dopuszczalnych oraz wartości dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji oraz Poszczególne klasy stref decydują o potrzebie opracowania programu ochrony powietrza (POP). podjęcia działań w celu poprawy jakości powietrza. Dla zanieczyszczeń, dla których określony jest Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia margines tolerancji obowiązuje trójstopniowa skala 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych klasyfikacji: substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47 poz. 281) zostały ustalone dopuszczalne poziomy substancji Klasa A – poziom zanieczyszczeń nie w powietrzu oraz dopuszczalne częstości ich przekracza poziomu dopuszczalnego – nie ma przekraczania. wymaganego podejmowania działań,

Klasa B – poziom zanieczyszczeń chociaż jedną substancją mieści się pomiędzy poziomem

Tabela Nr 33.Dopuszczalne poziomy niektórych substancji w powietrzu dla terenu kraju, czas ich obowiązywania, okresy, dla których uśrednia się wyniki pomiarów, dopuszczalne częstości przekraczania tych poziomów oraz marginesy tolerancji.

Dopuszczalna Margines tolerancji częstość [%] Poziom Przekraczania ------Nazwa Okres uśredniania dopuszczalny poziomu [μg/m3] substancji wyników pomiarów substancji dopuszczalnego w powietrzu w roku od 2007 2008 2009 kalendarzowym 2010 Benzen Rok kalendarzowy 5 ----- 60 40 20 0 3 2 1 Dwutlenek Jedna godzina 200 18 razy 15 10 5 0 azotu 30 20 10 Rok kalendarzowy 40 ----- 15 10 5 0 6 4 2 Tlenki azotu Rok kalendarzowy 30 ----- 0 0 0 0 Dwutlenek Jedna godzina 350 24 razy 0 0 0 0 siarki 24 godziny 125 3 razy 0 0 0 0

Rok kalendarzowy 20 ----- 0 0 0 0

Ołów Rok kalendarzowy 0,5 ----- 0 0 0 0

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4551 - Poz. 1143

Ozon 8 godzin 120 25 dni 0 0 0 0

Okres od 1V – 31 VII 24000 18000 ----- 0 0 0 0 (wegetacji) µ/m3h do µ/m3h od 31.12.2009 1.01. 2010 Pył zawieszo- 24 godziny 50 35 razy 0 0 0 0 ny PM10 Rok kalendarzowy 40 ----- 0 0 0 0

Tlenek węgla 8 godzin 10000 ----- 0 0 0 0

Na terenie powiatu niżańskiego znajduje się automatyczna stacja monitorująca jakość powierza w Nisku przy ul. Sopockiej, dokonująca pomiarów automatycznie: SO2, NO2, CO, benzenu, manualnie: pyłu zawieszonego PM10, benzo(a)pirenu, metali ciężkich – As, Cd, Ni, Pb w pyle zawieszonym.

Stacja monitorująca jakość powietrza w m. Nisko (ul. Sopocka).

Jakość powietrza atmosferycznego na terenie Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska województwa monitorowana była w 2008 roku przez w Rzeszowie zakwalifikował obszar strefę do Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska opracowania programu ochrony powietrza (POP). w Rzeszowie oraz Wojewódzką Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Rzeszowie. Na podstawie Dla ozonu została utworzona jedna strefa całorocznych serii pomiarowych ze stacji obejmująca całe województwo podkarpackie. Strefę tę monitoringowych, danych emisyjnych, wykonywane zakwalifikowano do klasy A. zostało opracowanie pod nazwą „Ocena jakości powietrza w województwie podkarpackim za rok Dokonano również oceny strefy pod kątem ich 2008” przez WIOŚ w Rzeszowie. kwalifikacji ze względu na ochronę roślin. Badano poziomy zanieczyszczeń: dwutlenku siarki, tlenków Ocena jakości powietrza wykonana za rok azotu, ozonu, poziom zanieczyszczeń nie przekracza 2008, pod kątem ochrony zdrowia, pozwala na poziomu dopuszczalnego i pozwala ją zakwalifikować stwierdzenie, że w zakresie substancji: dwutlenku do klasy A (dla poszczególnych substancji). siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla, benzenu, arsenu, kadmu, niklu, ołowiu w strefie tarnobrzesko – Informacje (mapy WIOŚ w Rzeszowie) leżajskiej poziom zanieczyszczeń nie przekraczały dotyczące rozkładu stężeń: SO2, NO2, pyłu PM10, poziomu dopuszczalnego i pozwala ją zakwalifikować benzenu, przedstawiono w załączniku do niniejszego do klasy A (dla poszczególnych substancji). Natomiast opracowania. w przypadku benzo(a)piernu, pyłu PM10, poziom zanieczyszczeń przekroczył dopuszczalne normy, dlatego też obszar strefy zakwalifikowano do klasy C.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4552 - Poz. 1143

Tabela Nr 34. Ocena jakości powietrza w strefie tarnobrzesko - leżajskiej ze względu na ochronę zdrowia.

Lp Substancja Symbol klasy dla obszaru strefy tarnobrzesko – leżajskiej (2008 r.) 1 SO2 A

2 NO2 A 3 PM 10 A 4 CO A 5 PM10 C 6 Benzo(a)piren C 7 Benzen A 8 Ołów A 9 Nikiel A 10 Kadm A 11 Arsen A 12 Ozon A(strefa – województwo podkarpackie) Informacja WIOŚ Rzeszów.

Tabela Nr 35. Ocena jakości powietrza w strefie tarnobrzesko – leżajskiej ze względu na ochronę roślin.

Lp Substancja Symbol klasy dla obszaru strefy, (2008r.) 1 SO2 A

2 NO2 A 3 Ozon A(strefa woj. podkarpackiego) Informacja WIOŚ Rzeszów.

IV.6.2 Przyjęty priorytet, cele i działania krajowej Nr 19 Rzeszów – Lublin oraz nowej drogi związane z ochrona powietrza atmosferycznego, krajowej Nr 74 na odcinku Opatów do połączenia klimatu i warstwy ozonowej z drogą krajową Nr 19 (Zarzecze - Zapacz).

Dokonano wyboru priorytetu, celów oraz 7. Budowa tras rowerowych. planowanych działań służących jego realizacji w perspektywie do 2013 r. oraz perspektywie 8. Działania związane z wprowadzeniem średniookresowej do 2017 r. najlepszych dostępnych technik (BAT) w przemyśle i energetyce. Planuje się: 9. Wprowadzenie do miejscowego planu 1. Realizację przedsięwzięć zagospodarowania przestrzennego zasad ochrony ukierunkowanych na redukcję tzw. „niskiej emisji”. środowiska przed emisjami zanieczyszczeń.

2. Opracowanie programu ochrony 10. Wykonanie termorenowacji budynków. powietrza. 11. Wzmocnienie działalności kontrolnej 3. Rozwój systemów wykorzystania energii w zakresie oddziaływania emisyjnego podmiotów odnawialnej. korzystających ze środowiska.

4. Budowa obwodnicy miasta Nisko 12. Kreowanie i promowanie wzorców w ciągu drogi krajowej Nr 77. konsumpcyjnych i produkcyjnych pożądanych z punktu widzenia ochrony klimatu oraz kreowania 5. Poprawa nawierzchni dróg krajowych, świadomości społecznej z zakresu ochrony warstwy wojewódzkich, powiatowych i gminnych. ozonowej.

6. Budowa obwodnicy dla dróg krajowych przebiegających przez tereny zurbanizowane tj.: drogi Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4553 - Poz. 1143

Tabela Nr 36. Ustalenie priorytetu i celów do realizacji na terenie powiatu niżańskiego, związanych z ochrona powietrza atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej.

Priorytet Ochrona powietrza atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej. Cel nr. Cel działań. Okres realizacji Okres realizacji do 2013 r. do 2017 r. 1 Poprawa jakości powietrza dla wskaźników zaliczonych do X X klasy C /PM10, benzo(a)piren/ na obszarze zaliczonym do POP na terenie powiatu.

2 Ograniczenie tzw. „niskiej emisji na terenie powiatu”. X X

3 Ograniczanie emisji ze źródeł przemysłowych. X X

4 Zmniejszenie emisji ze środków transportu poprzez X X budowę obejść drogowych miejscowości oraz poprawę infrastruktury drogowej na terenie powiatu.

5 Tworzenie warunków do rozwoju ruchu pieszego, X X rowerowego.

6 Zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł X X odnawialnych.

7 Prowadzenie działań edukacyjnych oraz administracyjnych X X mających na celu ograniczenie zanieczyszczeń powietrza.

Tabela Nr 37. Lista przedsięwzięć do realizacji w ramach programu w perspektywie 2010– 2017.

Termin realizacji, Jednostka szacunkowa wielkość Cel do Potencjalne realizująca/ środków na realizacji w Lp Opis przedsięwzięcia realizacji źródło Rodzaj tys. PLN nr: finansowania. przedsięwzięcia 2010 – 2014 - 2013 2017 Przedsięwzięcia inwestycyjne

1. Opracowanie i realizacja Samorząd b.d. b.d. 1 Środki budżetu Programu Ochrony Powietrza Województwa, państwa dla strefy tarnobrzesko – Powiat, Gmina leżajskiej. Nisko/ K, I

2 Budowa obwodnicy miasta GDDKiA/ K 144 199 b.d 1,4 Środki GDDKiA, Niska w ciągu drogi krajowej środki Nr 77 na odcinku od pomocowe skrzyżowania z ul. Chopina w Stalowej Woli do połączenie z drogą ekspresową S 19 na terenie gminy Nisko.*

3 Budowa obwodnicy dla drogi GDDKiA/ K 772 688 b.d 1,4 Środki GDDKiA, krajowej przebiegającej przez środki tereny zurbanizowane tj. drogi pomocowe ekspresowej na S 19, odcinek Kraśnik – Stobierna.*

4 Budowa drogi ekspresowej S GDDKiA/ K 145 067 1,4 Środki GDDKiA, 74, odcinek Opatów (w. środki „Okalina” bez węzła Nisko S pomocowe 19 w. „Zapacz”)*

5 Poprawa nawierzchni dróg GDDKiA, ZDW/ K 250 280 1,4 Środki GDDKiA, krajowych i wojewódzkich. środki ZDW, środki Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4554 - Poz. 1143

pomocowe.

6 Poprawa nawierzchni dróg ZPD/ K 380 400 1,4 Środki ZDP powiatowych. 7 Poprawa nawierzchni dróg Gminy/ K 950 1 000 1,4 Środki Gmin gminnych. 8 Przebudowa dróg ZDW/ K 5 500 6 000 1,4 Środki ZDW, wojewódzkich środki pomocowe.

9 Przebudowa dróg Powiat, ZDP/ W 4 500 5 000 1,4 Środki Powiatu, powiatowych między innymi: środki - Jeżowe – Wola pomocowe Raniżowska na długości 10,1 km - Ulanów – Rudnik na długości 10,1 km, - Krzeszów – Łazów. 10 Przebudowa dróg gminnych Gminy/ K 10 000 11 000 1,4 Środki Gmin, środki pomocowe. 11 Rozwój sieci tras rowerowych GDDKiA, ZDW, 1 500 5 Środki GDDKiA, przy drogach: krajowych, Powiat, Gminy/ środki ZDW, wojewódzkich, powiatowych i W, K środki Powiatu, gminnych. środki Gmin, środki pomocowe

12 Budowa chodników przy GDDKiA, ZDW, 9 500 11 000 5 Środki GDDKiA, drogach krajowych, ZDP, Gminy/ K środki ZDW, wojewódzkich, powiatowych i środki ZDP, gminnych. środki Gmin, środki pomocowe

13 Budowa instalacji Powiat, Gminy/ X X 6 Wielkość wykorzystujących energię W,K środków oraz odnawialną w obiektach źródła powiatowych i gminnych. finansowania podano w tabeli nr 28 14 Budowa instalacji Właściciele X X 6 Wielkość wykorzystujących energię obiektów / I środków oraz odnawialną w pozostałych źródła obiektach. finansowania podano w tabeli nr 28 15 Wykonanie termorenowacji Powiat/ W X X 2 Wielkość budynków będących w środków oraz zarządzie powiatu. źródła finansowania podano w tabeli nr 28 16 Wykonanie termorenowacji Gminy/ K X X 2 Wielkość budynków będących w środków oraz zarządzie gmin. źródła finansowania podano w tabeli nr 28 17 Wykonanie termorenowacji w Właściciele X X 2 Wielkość obiektach pozostałych. obiektów/ K środków oraz źródła finansowania podano w tabeli nr 28 18 Budowa elektrowni wodnej na Przwdsiębiorcy, X 6 Wielkość rzekach powiatu (Bukowa, Gminy/ K,I środków oraz Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4555 - Poz. 1143

Tanew, Rudnia). źródła finansowania podano w tabeli nr 28

19 Wypełnianie wymagań Przedsiębiorcy/ K b.d b.d 3 Środki dyrektywy IPPC z przedsiębiorstw, wykorzystaniem najlepszych środki dostępnych technik BAT przez pomocowe przedsiębiorstwa działające na terenie powiatu.

20 Modernizacja i hermetyzacja Właściciele b.d b.d 1,2,3 Wielkość procesów technologicznych w kotłowni, Gminy/ środków oraz kotłowniach, budowa linii K źródła przesyłu ciepła. finansowania podano w tabeli nr 21 Budowa odcinków gazociągu. PGNiG, 400 1,2,3 Środki PGNiG, Gminy/ I, K środki gmin,

22 Budowa instalacji do Zarządcy X X 2,3 Wielkość odgazowania zamykanych składowisk środków oraz składowisk odpadów. odpadów, Gminy/ źródła K finansowania podano w tabeli nr 27 – zadanie rekultywacja składowisk Przedsięwzięcia pozainwestycyjne

1 Działania promocyjne na rzecz Przedsiębiorcy/ I b.d. b.d. 7 Środki wykorzystania w przedsiębiorstw budownictwie materiałów oferujących energooszczędnych a w energooszczędn przemyśle rozwiązań e materiały zgodnych z BAT. budowlane

2 Wprowadzenie do Gminy/ K 8 6 7 Środki Gmin miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zasad ochrony przed zanieczyszczeniem powietrza.

3 Wzmocnienie działalności WIOŚ w X X 3, 7 Zadanie kontrolnej w zakresie emisji Rzeszowie, realizowane w do atmosfery. Powiat, Gminy/ ramach środków W,K bieżących poszczególnych instytucji

4 Kreowanie i promowanie Organizacje 6 8 7 Środki wzorców konsumpcyjnych i ekologiczne, organizacji produkcyjnych pożądanych z Gminy/ I,K ekologicznych, punktu widzenia ochrony środki Gmin klimatu oraz kreowania świadomości społecznej z zakresu ochrony warstwy ozonowej.

* - z ogólnej długości drogi przeznaczonej do realizacji obliczono przybliżony odcinek przypadający na teren powiatu niżańskiego oraz kwotę środków finansowych na jego realizację .

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4556 - Poz. 1143

IV.7 Ochrona powierzchni ziemi, przywrócenie Wg stanu na dzień 31.12. 2008 r. na terenie wartości użytkowej gleb powiatu niżańskiego stwierdzono przekroczenia wymaganych standardów jakości gleby i ziemi na Gospodarcza działalność człowieka, zwłaszcza terenie stacji paliw w Nisku (PKN Orlen) przy rozwój przemysłu, intensyfikacja transportu ul. Nowej. i związanej z tym infrastruktury transportowej, stosowanie niewłaściwych zabiegów IV.7.1 Przyjęty priorytet i działania związane agrotechnicznych, intensyfikacja produkcji rolnej, jest z ochrona powierzchni ziemi, przywróceniem wartości przyczyną pogarszania się stanu jakości powierzchni użytkowej gleb ziemi, jej niekorzystnego przekształcania i pogłębiającej się degradacji gleb. Dokonano wyboru priorytetu i działań związanych z ochroną powierzchni ziemi, Na terenie powiatu niżańskiego największe przywrócenia wartości użytkowej gleb na terenie ryzyko spowodowania zanieczyszczenia powierzchni powiatu. ziemi stwarzają działające zakłady przemysłowe, przebiegające trasy komunikacyjne o dużym natężeniu Przewiduje się następujące działania: ruchu – szczególnie drogi krajowe i wojewódzkie, komunalne składowiska odpadów, stacje paliw, Ochrona zasobów gleb nadających się do niewłaściwie stosowane zabiegi agrotechniczne. wykorzystania rolniczego i leśnego przed ich przeznaczeniem na inne cele. Standardy jakości gleby i ziemi zostały określone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia Ograniczanie negatywnego oddziaływania 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości procesów gospodarczych na środowisko glebowe. gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165 Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych poz. 1359). Standardy te uwzględniają funkcję kopalin pospolitych. aktualną i planowaną i określone zostały dla następujących grup rodzajów gruntów: Inwentaryzacja a następnie rekultywacja terenów zdegradowanych. - grupa A ; nieruchomości gruntowe wchodzące w skład obszarów ochronnych na podstawie Zapobieganie degradacji gleby poprzez przepisów prawa wodnego i o ochronie wprowadzanie zakrzaczeń, zadrzewień, zalesień oraz przyrody, upraw energetycznych głęboko korzeniących się.

- grupa B ; grunty zaliczone do użytków rolnych Likwidowanie terenów dzikich składowisk z wyłączeniem gruntów pod stawami i rowami, odpadów. grunty leśne, a także zurbanizowane z wyłączeniem terenów przemysłowych, Prowadzenie cyklu szkoleń dla rolników użytków kopalnych oraz terenów obejmujących zasady Kodeksu Dobrych Praktyk komunikacyjnych, Rolniczych.

- grupa C; tereny przemysłowe, użytki kopalne, Dofinansowanie badań sprzętu rolniczego tereny komunikacyjne. używanego przy opryskach upraw pestycydami i herbicydami. Od dnia 30 kwietnia 2008 r. Główny Inspektor Ochrony Środowiska prowadzi rejestr bezpośrednich 9. Unowocześnianie produkcji poprzez zagrożeń szkodom w środowisku i szkód modernizację gospodarstw rolnych. w środowisku w rozumieniu ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, które Priorytetem w niniejszym rozdziale będzie wystąpiły na terenie kraju (dotyczy przypadków „Ochrona powierzchni ziemi, przywrócenie wartości wystąpienia zagrożeń szkodom w środowisku i szkód użytkowej gleb”. w środowisku zgłoszonych od dnia 30 kwietnia 2007 r.).

Tabela Nr 38. Lista przedsięwzięć do realizacji w ramach programu w perspektywie 2010 – 2017.

Termin realizacji, szacunkowa wielkość środków Jednostka realizująca/Rodzaj Potencjalne źródło Lp Opis przedsięwzięcia na realizacji w tys. przedsięwzięcia finansowania. PLN 2010 – 2014 – 2013 2017 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1 Inwentaryzacja a następnie Główny Inspektor Ochrony b.d. b.d. Środki właścicieli rekultywacja terenów Środowiska, właściciele gruntów zdegradowanych jeśli takie się gruntów zdegradowanych/ K zdegradowanych, znajdują. środki pomocowe. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4557 - Poz. 1143

2 Likwidacja tzw. „dzikich” Właściciele nieruchomości, X X Wielkość środków oraz składowisk odpadów. na których się znajdują źródła finansowania odpady, Gminy/ K podano w tabeli nr 27

3 Bieżąca rekultywacja terenów Przedsiębiorcy posiadające b.d b.d Środki poeksplatacyjnych kopalin koncesję/ I koncesjonariuszy pospolitych.

4 Rekultywacja składowisk Zarządzający składowiskiem X X Wielkość środków oraz odpadów w gminach: Nisko, odpadów, Gminy/ K źródła finansowania Rudnik nad Sanem, Ulanów, podano w tabeli nr 27 Jarocin, Jeżowe.

5 Atestacja sprzętu służącego do Właściciele opryskiwaczy/ I, 10 15 Środki właścicieli stosowania środków ochrony K opryskiwaczy, środki roślin. WFOŚiGW 6 Wapnowanie gleb. Rolnicy – właściciele 20 30 Środki rolników gruntów/ I

7 Rozwój gospodarstw Właściciele gospodarstw, b.d b.d Środki właścicieli produkujących żywność ODR, ARiMR/ I,K gospodarstw, środki metodami ekologicznymi. ARiMR

Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1 Prowadzenie cyklu szkoleń dla Ośrodek Doradztwa X X Wielkość środków oraz rolników obejmujących zasady Rolniczego, rolnicy/ I,K źródła finansowania Kodeksu Dobrych Praktyk podano w tabeli nr 25 Rolniczych.

2 Zapobieganie degradacji gleby Właściciele gruntów/ I 30 50 Środki właścicieli poprzez wprowadzanie gruntów, środki zakrzaczeń, zadrzewień, pomocowe zalesień oraz upraw roślin energetycznych głęboko korzeniących się. 3 Inwentaryzacja terenów Powiat/ W X X Wysokość środków zagrożonych ruchami podano w tabeli nr 25. masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy oraz prowadzenie ich rejestru. 4 Wprowadzenie do Gminy / K 24 12 Środki Gmin miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zasad ochrony gruntów o wysokim potencjale produkcyjnym.

IV.8 Ochrona przed hałasem i promieniowaniem Poziom natężenia hałasu drogowego zależy od: elektro-magnetycznym ● natężenia ruchu, IV.8.1 Ocena stanu hałasu ● rodzaju i wielkości pojazdów, Emisja hałasu charakteryzuje się dużą powszechnością występowania i najczęściej jest ● rodzaju i jakości nawierzchni, pochodną wielu niekorzystnych czynników. Do głównych źródeł uciążliwości akustycznej należą: ● zwartości zabudowy,

► ruch samochodowy (w tym przede wszystkim ● ukształtowania terenu. ruch ciężkich samochodów ciężarowych), Według Państwowego Zakładu Higieny skala ► ruch kolejowy, subiektywnego odczucia uciążliwości hałasu przedstawia się następująco: ► źródła punktowe (zarówno związane z działalnością gospodarczą jak i rekreacyjną

np.: festyny, dyskoteki). Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4558 - Poz. 1143

Tabela Nr 39. Odczucia uciążliwości hałasu w zależności od poziomu hałasu.

Uciążliwość hałasu. Poziom hałasu [dB] Mała L 52dB Aeq Średnia 52 L 62dB Aeq Duża 62 L 70dB Aeq Bardzo duża L 70dB Aeq

Najczęściej klimat akustyczny ocenia się dla oceny hałasu drogowego oraz kolejowego: ilościowo przy pomocy poziomu dźwięku (hałasu). Podstawowym technicznym wskaźnikiem oceny przedział 16 godzin dla pory dnia od 600 do hałasu w środowisku jest tak zwany równoważny 2200, poziom dźwięku A, określany symbolem LAeq. przedział 8 godzin w porze nocy od 22oo do 600,

LAeq D – równoważny poziom dźwięku dla A dla pory dnia (rozumiany jako przedział czasu od godziny dla instalacji i pozostałych obiektów i grup 600do 2200), źródeł hałasu: przedział 8 kolejnych najniekorzystniejszych LAeq N - równoważny poziom dźwięku dla A dla pory nocy (rozumiany jako przedział czasu od godziny godzin dnia, kolejno po sobie następujących dla pory 00 00 2200do 600), od 6 do 22 ,

Hałas w środowisku (w tym hałas drogowy) przedział jednej najmniej korzystnej godziny oo 00 charakteryzuje się zmiennymi poziomami w czasie. nocy w porze od 22 do 6 . Równoważny poziom dźwięku LAeq jest wskaźnikiem Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku pozwalającym opisać tego typu zjawiska akustyczne odnoszą się do różnych kategorii i źródeł hałasu i są poprzez uśrednienie zmiennego ciśnienia akustycznego zróżnicowane w zależności od funkcji urbanistycznej w czasie obserwacji. danego terenu. Dopuszczalne poziomy hałasu Przepisy określają przedział czasu, do którego komunikacyjnego w środowisku zostały określone w może być odniesiona wartość równoważnego poziomu rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia dźwięku A, czyli czas odniesienia. Jako przedział 14 czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 120 poz. 826) czasu odniesienia dla oceny poziomów hałasu w przyjmowano:

Tabela nr 40. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku.

Dopuszczalny poziom hałasu w dB Pozostałe obiekty i działalności będące Drogi lub linie kolejowe źródłem hałasu Lp Przeznaczenie terenu LAeq D – LAeq N – LAeq D – przedział czasu LAeq N – przedział przedział czasu przedział czasu odniesienia równy 8 czasu odniesienia odniesienia odniesienia najmniej korzystnym równy 1 najmniej równy 16 równy 8 godzinom dnia kolejno korzystnej godzinie godzinom godzinom po sobie następującym nocy 1 a) Teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. b) Teren zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci 55 50 50 40 i młodzieży. c) Tereny domów opieki społecznej. d) Tereny szpitali w miastach. 2 a) Teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego. b) Tereny zabudowy zagrodowej. 60 50 55 45 c) Tereny rekreacyjno – wypoczynkowe. d) Tereny mieszkaniowo – usługowe. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4559 - Poz. 1143

Obszar, który narażony jest na hałas o szczególnie wysokim poziomie, przekraczającym granice uciążliwości, przy którym obserwuje się wyraźny niekorzystny wpływ na zdrowie, określa się jako zagrożony hałasem. Poziomy progowe, ustalone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. (Dz. U. Nr 8 poz. 81), stanowią kryterium do wyznaczenia terenów ekstremalnie zagrożonych hałasem wymagających działań naprawczych.

Tabela Nr 41. Wartości progowe poziomu hałasu komunikacyjnego.

Wartość progowa poziomu hałasu wyrażona równoważnym poziomem dźwięku A w dB, drogi lub linie kolejowe Lp Przeznaczenie terenu Pora dnia – przedział Pora nocy – przedział czasu odniesienia czasu odniesienia równy 16 godzin. równy 8 godzin. 1 a) Teren zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży. 65 60 b) Tereny zabudowy szpitalnej i domów opieki społecznej. 2 Tereny zabudowy mieszkaniowej. 75 67

W ramach monitoringu hałasu drogowego Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie przeprowadził pomiary ostatni raz w roku 2005 na terenie miasta Nisko. Pomiarami objęto 17,5 km ulic, na których zlokalizowano 10 punktów pomiarowych.

W wyniku przeprowadzonych pomiarów, zanotowano prawie we wszystkich punktach pomiarowych zarówno w porze nocnej jak i dziennej, przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu.

Najwyższe wyniki pomiaru hałasu komunikacyjnego w Nisku w porze dziennej zanotowano na terenie ulicy Lubelskiej (Leq = 75,8 dB) oraz ulicy Rzeszowskiej, Warchoły (Leq = 75,1 dB). Na terenie Niska, gdzie wykonywano również pomiary w porze nocnej najwyższe zanotowane wyniki w tej porze to wyniki z ulicy Rzeszowskiej, skrzyżowanie z ulicą Polną (Leq = 71,2 dB). Wyniki te przekroczyły również warunki progowe hałasu komunikacyjnego określone w rozporządzeniu.

Dla ciągów komunikacyjnych na terenie powiatu niżańskiego nie ma ustawowej konieczności opracowania map akustycznych.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4560 - Poz. 1143

Źródło: WIOŚ Rzeszów

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4561 - Poz. 1143

Źródło: WIOŚ Rzeszów

Wydaje się, że uciążliwość związana IV.8.2 Promieniowanie elektromagnetyczne z nadmierną emisją hałasu komunikacyjnego na terenie powiatu może pojawić się w miejscowościach przez, Ustawa Prawo ochrony środowiska (Dz. które przebiegają drogi krajowa Nr 19 Rzeszów – U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 z póź. zm.) definiuje pola Lublin oraz Nr 77 Nisko – Jarosław a także linia elektromagnetyczne jako pola elektryczne, kolejowa relacji Przeworsk – Rozwadów. magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwości od 0 HZ do 300 GHz. Spośród Drugim źródłem hałasu są zakłady przemysłowe urządzeń i obiektów będących źródłami pól a szczególnie zakłady świadczące usługi w zakresie elektromagnetycznych o częstotliwości od 0 Hz do tartacznictwa i obróbki drewna. 300 GHz, znaczenie z punktu widzenia ochrony środowiska mają linie elektroenergetyczne, stacje bazowe telefonii komórkowych oraz urządzenia zasilane prądem elektrycznym.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4562 - Poz. 1143

Urządzenia i linie elektroenergetyczne są linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia źródłem oddziaływania elektromagnetycznego 110 kV oraz związane z nimi stacje promieniowania niejonizującego stanowiącego pewne elektroenergetyczne, stacje bazowe telefonii zagrożenie dla ludzi. Podobne są oddziaływania pól komórkowej, urządzenia emitujące pole elektromagnetycznych wytwarzanych przez elektromagnetyczne pracujące w zakładach urządzenia radiokomunikacyjne (nadajniki radiowe przemysłowych, ośrodkach medycznych oraz będące i telewizyjne, radiolinie, radiotelefony i urządzenia w dyspozycji policji i straży pożarnej. radiolokacyjne). Szkodliwe oddziaływanie elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego Stacje bazowe telefonii komórkowej są obecnie ujawnia się przy długotrwałym przebywaniu człowieka najbardziej rozpowszechnionym rodzajem obiektów w strefach wpływu pól w postaci zmian i dolegliwości radiokomunikacyjnych. W otoczeniu typowych stacji wzroku, układu nerwowego, układu sercowo- bazowych telefonii komórkowych pola naczyniowego, a w skrajnych przypadkach w układzie elektromagnetyczne o wartościach wyższych od hormonalnym, w krwi i szpiku kostnym. dopuszczalnych występują nie dalej niż kilkadziesiąt metrów od samych anten i na wysokości ich Dostatecznym środkiem zabezpieczającym zainstalowania. przed wpływem tego promieniowania jest ustanowienie stref ograniczonego użytkowania terenu, Na terenie powiatu nie stwierdza się zagrożenia gdyż jego intensywność maleje wraz ze wzrostem promieniowaniem elektromagnetycznym. odległości od źródła. Liczbę stacji oraz ich lokalizację obrazuje Sztuczne pola elektromagnetyczne występują poniższa tabela. obecnie wszędzie. Ich występowanie jest konsekwencją lawinowego rozwoju techniki.

Źródłem pól elektromagnetycznych na terenie powiatu niżańskiego są w głównej mierze:

Tabela Nr 42. Stacje bazowe telefonii komórkowej na terenie powiatu niżańskiego.

Lp Gmina Lokalizacja stacji Zarządzający 1 Harasiuki Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Komórkowa CENTERTEL Sp. z miejscowości . o.o. 00-900 Warszawa ul. Skierniewicka 10a

2 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. Operator miejscowości Harasiuki. Sieci ERA 02-222 Warszawa Al. Jerozolimskie 181

3 Jarocin Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Komórkowa CENTERTEL Sp. z miejscowości Katy. o.o. 00-900 Warszawa ul. Skierniewicka 10a,

4 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. Operator miejscowości Zdziary. Sieci ERA 02-222 Warszawa Al. Jerozolimskie 181 5 Jeżowe Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Komórkowa CENTERTEL Sp. z miejscowości Jeżowe. o.o. 00-900 Warszawa ul. Skierniewicka 10a

6 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polkomtel S.A. z siedzibą w Warszawie miejscowości Jeżowe. Operator Sieci Plus Warszawa ul. Postępu 3

7 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polkomtel S.A. z siedzibą w Warszawie miejscowości Pogorzałka. Operator Sieci Plus Warszawa ul. Postępu 3

8 Krzeszów Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Komórkowa CENTERTEL Sp. z miejscowości Krzeszów. o.o. 00-900 Warszawa ul. Skierniewicka 10a

9 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. Operator miejscowości Krzeszów. Sieci ERA 02-222 Warszawa Al. Jerozolimskie 181

10 Nisko Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Komórkowa CENTERTEL Sp. z miejscowości Nisko. o.o. 00-900 Warszawa ul. Skierniewicka 10a Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4563 - Poz. 1143

11 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. Operator miejscowości Nisko. Sieci ERA 02-222 Warszawa Al. Jerozolimskie 181

12 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polkomtel S.A. z siedzibą w Warszawie miejscowości Nisko. Operator Sieci Plus Warszawa ul. Postępu 3

13 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polkomtel S.A. z siedzibą w Warszawie miejscowości Nisko. Operator Sieci Plus Warszawa ul. Postępu 3

14 Rudnik nad Stacja bazowa telefonii komórkowej Polska Telefonia Komórkowa CENTERTEL Sp. z Sanem w miejscowości Rudnik nad Sanem. o.o. 00-900 Warszawa ul. Skierniewicka 10a

15 Stacja bazowa telefonii komórkowej Polska Telefonia Komórkowa CENTERTEL Sp. z w miejscowości Rudnik nad Sanem. o.o. 00-900 Warszawa ul. Skierniewicka 10a

16 Stacja bazowa telefonii komórkowej Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. Operator w miejscowości Rudnik nad Sanem. Sieci ERA 02-222 Warszawa Al. Jerozolimskie 181

17 Stacja bazowa telefonii komórkowej Polkomtel S.A. z siedzibą w Warszawie w miejscowości Rudnik nad Sanem. Operator Sieci Plus Warszawa ul. Postępu 3

18 Ulanów Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. Operator miejscowości Ulanów. Sieci ERA 02-222 Warszawa Al. Jerozolimskie 181

19 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polkomtel S.A. z siedzibą w Warszawie miejscowości Dąbrówka. Operator Sieci Plus Warszawa ul. Postępu 3

20 Stacja bazowa telefonii komórkowej w Polska Telefonia Komórkowa CENTERTEL Sp. z miejscowości Kurzyna Średnia. o.o. 00-900 Warszawa ul. Skierniewicka 10a

Przez teren powiatu niżańskiego przebiegają 1. Budowę obwodnicy miasta Nisko linie elektroenergetyczne o napięciu 110 kV są to linie: w ciągu drogi krajowej Nr 77 a) Stalowa Wola – Janów Lubelski, 2. Poprawę nawierzchni dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. b) Stalowa Wola - Nisko – Biłgoraj, 3. Budowę obwodnicy dla dróg krajowych c) Elektrownia Stalowa Wola – Rudnik, przebiegających przez tereny zurbanizowane tj.: drogi krajowej Nr 19 Rzeszów – Lublin oraz nowej drogi d) Boguchwała. krajowej Nr 74 na odcinku Opatów do połączenia z drogą krajową Nr 19 (Zarzecze -Zapacz). Znajdują się tu także dwie stacje transformatorowe w miejscowościach: Nisko i Rudnik 4. Stosowanie rozwiązań technicznych nad Sanem o napięciu 110 kV. zapobiegających powstawaniu i przenikaniu hałasu.

IV.8.3 Przyjęty priorytet, cele i działania 5. Budowę ścieżek rowerowych przy związane z ochroną przed hałasem i promieniowaniem drogach krajowych, wojewódzkich, powiatowych elektromagnetycznym i gminnych.

Dokonano wyboru i hierarchizacji przedsięwzięć 6. Budowę chodników przy drogach zmierzających do poprawy aktualnego stanu krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. akustycznego środowiska oraz ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym. 7. Wprowadzenie do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zasad ochrony W celu ograniczania hałasu na terenie powiatu środowiska przed hałasem. niżańskiego przewiduje się: Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4564 - Poz. 1143

8. Wzmocnienie działalności kontrolnej Dlatego też planuje się następujące działania: w zakresie oddziaływania akustycznego podmiotów korzystających ze środowiska. 1. Modernizację wyeksploatowanych urządzeń i sieci celem dostosowania ich parametrów 9. Działania związane z wprowadzeniem technicznych i eksploatacyjnych do obecnie najlepszych dostępnych technik (BAT) w przemyśle. obowiązujących standardów.

10. Kreowanie warunków wysokiego 2. Wdrożenie szeroko rozumianej komfortu akustycznego na terenach o walorach oszczędności użytkowania energii elektrycznej. turystyczno – krajobrazowych, poprzez tworzenie aktów prawa miejscowego. 3. Przestrzeganie wyznaczonych stref ochronnych zabezpieczających ludzi przed szkodliwym 11. Monitoring hałasu i ocena stanu działaniem pól elektromagnetycznych. akustycznego na obszarach nie objętych obowiązkiem opracowania map akustycznych. 4. Prowadzenie monitoringu pomiaru pól elektromagnetycznych. Przeprowadzono analizę stanu istniejącego i na jej podstawie dokonano wyboru celu i zadań zmierzających do ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym na terenie powiatu.

Tabela Nr 43. Ustalenie priorytetu, celów do realizacji na terenie powiatu niżańskiego, związanych z ochroną przed hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym.

Priorytet Ochrona przed hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym. Cel nr. Cel działań. Okres realizacji Okres realizacji do 2013 r. do 2017 r. 1 Podniesienie komfortu akustycznego dla mieszkańców powiatu. X X

2 Zmniejszenie emisji hałasu ze środków transportu poprzez X X budowę obejść drogowych miejscowości (obwodnic) oraz poprawę infrastruktury drogowej na terenie powiatu.

3 Ograniczanie emisji hałasu ze źródeł przemysłowych. X X

4 Utrzymanie klimatu akustycznego na obszarach, gdzie sytuacja X X akustyczna jest korzystna.

5 Podwyższenie sprawności urządzeń, wysyłania, dystrybucji i X X użytkowania energii elektrycznej.

6 Ochrona mieszkańców i środowiska przed działaniem X X promieniowania elektromagnetycznego.

Tabela Nr 44. Lista przedsięwzięć do realizacji w ramach programu w perspektywie 2010 – 2017.

Termin realizacji, szacunkowa wielkość Jednostka środków na realizację w tys. Potencjalne źródło Lp Opis przedsięwzięcia realizująca/Rodzaj PLN finansowania/Prio- przedsięwzięcia rytet do realizacji 2010 – 2014 – 2013 2017 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1 Budowa obwodnicy miasta Niska w GDDKiA/ K X X Źródła pochodzenia ciągu drogi krajowej Nr 77 na oraz wartość odcinku od skrzyżowania z ul. środków podano w Chopina w Stalowej Woli do tabeli nr 37 połączenie z drogą ekspresową S 19 Priorytet nr 1,2 na terenie gminy Nisko.

2 Budowa obwodnicy dla drogi GDDKiA/ K X X Źródła pochodzenia krajowej przebiegającej przez tereny oraz wartość Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4565 - Poz. 1143

zurbanizowane tj. drogi środków podano w ekspresowej na S 19, odcinek tabeli nr 37 Kraśnik – Stobierna. Priorytet nr 1,2

3 Budowa drogi ekspresowej S 74, GDDKiA/ K X X Źródła pochodzenia odcinek Opatów (w. „Okalina” bez oraz wartość węzła Nisko S 19 w. „Zapacz”). środków podano w tabeli nr 37 Priorytet nr 1,2 4 Poprawa nawierzchni dróg GDDKiA, ZDW/ X X Źródła pochodzenia krajowych i wojewódzkich. K oraz wartość środków podano w tabeli nr 37 Priorytet nr 1,2

5 Poprawa nawierzchni dróg gminnych ZDP, Gminy/ X X Źródła pochodzenia i powiatowych. W,K oraz wartość środków podano w tabeli nr 37 Priorytet nr 1,2

6 Budowa ścieżek rowerowych przy GDDKiA, ZDW, X X Źródła pochodzenia drogach krajowych, wojewódzkich, ZDP Gminy/ W,K oraz wartość powiatowych i gminnych.. środków podano w tabeli nr 37 Priorytet nr 1,2

7 Przebudowa dróg wojewódzkich, ZDW, ZDP, X X Źródła pochodzenia powiatowych i gminnych. Powiat, Gminy/ oraz wartość W,K środków podano w tabeli nr 37 Priorytet nr 1,2 8 Wypełnianie wymagań dyrektywy Przedsiębiorcy/ I b.d. b.d Środki IPPC z wykorzystaniem najlepszych przedsiębiorców, dostępnych technik BAT przez środki pomocowe przedsiębiorstwa działające na Priorytet nr 3 terenie powiatu (dot. hałasu). 9 Remont linii wysokiego, średniego i RDE, Gminy/ b.d. b.d. Środki RDE, środki niskiego napięcia na terenie powiatu. W,K gminy Priorytet nr 5,6 Przedsięwzięcia pozainwestycyjne 1 Wprowadzenie do miejscowego Gminy / K 15 20 Środki Gmin planu zagospodarowania Priorytet nr 4,6 przestrzennego zasad ochrony przed hałasem oraz polami elektromognetycznymi.

2 Wzmocnienie działalności kontrolnej WIOŚ, Powiat, b.d. b.d. Środki podmiotów w zakresie oddziaływania Gminy/ W,K uprawnionych akustycznego podmiotów do kontroli korzystających ze środowiska oraz Priorytet nr 6, 2,3 emitujących pola elektromagnetyczne. 3 Kreowanie warunków wysokiego Gminy / K 6 8 Środki Gmin komfortu akustycznego na terenach Priorytet nr 4 o walorach turystyczno – krajobrazowych, poprzez tworzenie aktów prawa miejscowego.

IV.9 Ochrona zasobów kopalin fizjograficznych różniących się między sobą budową geologiczną: IV.9.1 Budowa geologiczna 1. Dolina Dolnego Sanu – rozcinająca Powiat niżański położony jest w środkowej powiat z kierunku południowo wschodniego na części Kotliny Sandomierskiej na czterech jednostkach północny zachód. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4566 - Poz. 1143

2. Równina Biłgorajska zajmująca północną Równina Biłgorajskia, jest to równina część powiatu. denudacyjna bardzo łagodnie pochylona z północnego – wschodu ku północnemu zachodowi. 3. Równina Tarnobrzeska zajmującą Powierzchnia jej jest porozcinana licznymi dolinkami zachodnią część powiatu. pochodzenia denudacyjnego. Ku południowi równina przechodzi długimi stokami w niżej położony obszar 4. Płaskowyż Tarnogrodzki zajmujący Doliny Tanwi, w obrębie których rozwinęły się suche wschodnią część powiatu. dolinki oraz płytkie, ale stale pogłębiające się wąwozy. Współcześnie na tym obszarze zaznacza się 5. Płaskowyż Kolbuszowski zajmujący przewaga procesów erozyjnych nad akumulacyjnymi. południowo-zachodni fragment powiatu. Cechą charakterystyczną jest występowanie Pod względem geologicznym powiat położony na jej powierzchni licznych zespołów wydm jest w środkowej części Zapadliska Przedkarpackiego wykształconych w postaci wałów wydmowych. zbudowanego w podłożu z utworów kambru oraz Główny kierunek przebiegu wałów wydmowych trzeciorzędu. NW-SE jest mniej więcej równoległy do biegu Sanu. Kambr wykształcony jest w postaci mułowców, Wysokości względne wałów wydmowych wynoszą iłowców oraz piaskowców. Na terenie powiatu utwory 2 - 17 m. kambru zostały nawiercone na głębokościach od Wydmom towarzyszą równiny piasków 200 m w zachodniej części powiatu do ok. 1000 m przewianych oraz nisze deflacyjne. Powierzchnia we wschodniej części. piasków przewianych jest lekko falista natomiast Na utworach kambru leżą utwory trzeciorzędu, nisze deflacyjne są to rozległe formy bezodpływowe wykształcone w spągu są to piaski piaskowce o płaskim podmokłym dnie i łagodnych stokach. należące do warstw baranowskich na nich leżą Najczęściej zatorfione. wapienie litotamniowe oraz utwory tzw. serii Utwory czwartorzędu wykształcone w spągu: chemicznej – wapienie siarkonośne, iły, gipsy piaski i żwiry pochodzenia fluwialnego lub i anhydryty. Na nich leżą warstwy pektynowe wodnolodowcowego o miąższości do kilku metrów wykształcone w postaci margli, wapieni, mułowców oraz w stropie pyły i gliny zwałowe pochodzenia i iłowców z tufitami. Całość przykryta jest grubą glacjalnego i fluwialnego. Miąższość kompleksu warstwą iłów krakowieckich wykształconych czwartorzędowego wynosi od kilku do kilkudziesięciu w postaci iłów z przeławiceniami mułków, rzadziej metrów piasków. Są to jedyne utwory starszego podłoża odsłaniające się na powierzchni. Miąższość iłów 3. Równina Tarnobrzeska zajmującą zachodnią krakowieckich sięga 900 m. Iły występują na część powiatu. powierzchni wzdłuż krawędzi Płaskowyżu Tarnogrodzkiego oraz Równiny Biłgorajskiej Równina Tarnobrzeska jest to piaszczysta stanowiącej granicę z Doliną Dolnego Sanu. Odkrywki równina łagodnie opadająca w kierunku północno- iłów ciągną się od Zarzecza aż po Kustrawę. Ponadto zachodnim do Doliny Wisły. Występują tu również iły tworząc deniwelacje występują blisko powierzchni liczne zespoły wydm wykształcone w postaci wałów ziemi: Nisko-Warchoły, m. Szwedy, złoże iłów wydmowych. Główny kierunek przebiegu wałów w Harasiukach, Ulanów dolina Tanwi. wydmowych NW-SE jest mniej więcej równoległy do biegu Sanu. Wysokości względne wałów 1. Dolina Dolnego Sanu rozcinająca powiat wydmowych wynoszą 2 - 17 m. Jej powierzchnia z kierunku południowo wschodniego na północny nosi liczne ślady przepływów rzeki roztopowej. zachód. Wydmom towarzyszą równiny piasków Powierzchnia Doliny Dolnego Sanu jest płaska przewianych oraz nisze deflacyjne. Powierzchnia z licznymi śladami meandrów szeroko promiennych piasków przewianych jest lekko falista natomiast i wąsko promiennych niekiedy zabagnionych lub nisze deflacyjne są to rozległe formy bezodpływowe z niewielkimi oczkami wodnymi. Powierzchnia Doliny o płaskim podmokłym dnie i łagodnych stokach. jest nachylona w kierunku północno-zachodnim. Najczęściej zatorfione.

Utwory czwartorzędu w Dolinie Dolnego Sanu Osady czwartorzędu wykazują wyraźną wykształcone są w postaci, w spągu: żwiry i piaski dwudzielność: w dolnej warstwie występują grubo- i średnioziarniste, podrzędnie piaski w większości utwory gruboklastyczne: żwiry, drobnoziarniste zapylone w stropie piaski drobno- otoczaki, piaski gruboziarniste, piaski różnoziarniste i średnioziarniste, przykryte warstwą mady „lekkiej” podrzędnie piaski drobnoziarniste, mułki piaszczyste, pylasto-piaszczystej niekiedy z cienkimi wkładkami pyły, w górnej warstwie piaski drobno- gliny pylastej. W zagłębieniach starorzeczy i średnioziarniste, podrzędnie piaski pylaste, występują niekiedy iły oraz utwory organiczne, torfy, w stropowej części piaski drobnoziarniste obrobione namuły. Miąższość utworów czwartorzędowych eolicznie w zagłębieniach utwory organiczne, namuły wynosi ok 20 – 25 m. organiczne, torfy. Miąższość utworów czwartorzędowych wynosi 20-30 m. Słabe gleby 2. Równina Biłgorajska zajmująca północną powodują, że większość obszaru Równiny część powiatu. Tarnobrzeskiej jest porośnięta lasami. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4567 - Poz. 1143

4. Płaskowyż Tarnogrodzki zajmujący IV.9.2 Kopaliny wschodnią część powiatu. Na podstawie informacji zawartych w publikacji Płaskowyż Tarnogrodzki, jest to silnie Bilans Zasobów Kopalin i Wód Podziemnych w Polsce zdenudowana i przekształcona peryglacjalnie równina wg stanu na 31.12.2008 r. na terenie powiatu morenowa. Powierzchnia wysoczyzny, pochylona niżańskiego znajduje się jedno udokumentowane złoże łagodnie w kierunku północnym i północno- - „Jeżowe NW” gazu ziemnego (kopalina zachodnim jest rozcięta dolinami lewobrzeżnych podstawowa) o zasobach wydobywalnych 24,74 mln dopływów Tanwi – Borowiny i Brzeziny na mniejsze m3. płaskie garby. Powierzchnia wysoczyzny, na ogół monotonna, urozmaicona jest jedynie dolinkami Powszechnie są tu kopaliny pospolite. denudacyjnymi oraz wydmami. Granicę z Doliną Występują gliny zwałowe wykształcone w postaci glin Dolnego Sanu tworzy wysoka krawędź (30 – 40m) piaszczystych i glin piaszczystych zwięzłych silnie rozcięta krótkimi głębokimi dolinkami. z domieszką frakcji żwirowej i kamiennej lokalnie z wkładkami piasków. Osady te występują w postaci Bezpośrednio na iłach krakowieckich leżą rozległych płatów i soczew stanowiących piaski i żwiry rzeczne o zróżnicowanej miąższości. przewarstwienia lub wkładki w serii osadów Wypełniają one obniżenia i kopalne doliny w stropie wodnolodowcowych. utworów trzeciorzędu. Przykryte są seriami utworów jeziorno - zastoiskowych (mułki, pyły piaszczyste) Na terenie powiatu występują piaski i lodowcowych (gliny zwałowe). wodnolodowcowe i rzeczne wyższych tarasów, eoliczne i piaski budujące tarasy zalewowe. Piaski W stropie występują utwory piaszczyste wodnolodowcowe wykształcone w postaci piasków pochodzenia lodowcowego i wodnolodowcowego, drobno, średnioziarnistych, lokalnie z domieszką frakcji które budują pagórki, kemy oraz wydmy. żwirowej, zalegają na utworach glacjalnych W lokalnych obniżeniach i dolinkach występują i zastoiskowych. Miąższość ich wynosi przeważnie utwory organiczne: gytie i torfy. W okolicach 1 – 3 m, przekraczając lokalnie 7-8 m. Piaski rzeczne Krzeszowa występuje ostańcowa tzw. lessowa wyższych tarasów występują w postaci listew wyspa Krzeszowa przyklejonych do wysoczyzny polodowcowej. Przeprowadzone zostały wstępne badania, z których 5. Płaskowyż Kolbuszowski zajmujący to wynika, że piaski wodnolodowcowe i rzeczne południowo-zachodni fragment powiatu. wyższych tarasów mogą być wykorzystywane w budownictwie i drogownictwie. Płaskowyż Kolbuszowski tworzy lokalne wyniesienie ponad Równiną Tarnobrzeską. Jest to Obecnie na terenie powiatu prowadzona jest szereg wzniesień tzw. „góry” pochodzenia eksploatacja 10 złóż kopalin pospolitych. W okresie lodowcowego lub lokalnego wypiętrzenia iłów opracowywania niniejszego dokumentu złożonych krakowieckich, rozdzielone szerokimi dolinami rzek. został 5 nowych wniosków o wydanie koncesji na wydobycie torfu, pisków i iłów. Wzgórza morenowe zbudowane z gliny zwałowej, obniżenia wypełnione glinami zwałowymi i utworami pochodzenia wodnolodowcowego - utwory piaszczysto - żwirowe, niekiedy z mułkami.

Tabela Nr 45. Zestawienie przedsiębiorstw posiadających lub ubiegających się o wydanie koncesji na wydobycie kopalin pospolitych

Wielkość pow. Okres Lokalizacja Nr decyzji Rodzaj poboru obszaru Stan Lp Nazwa przedsiębiorcy Nazwa złoża Rodzaj kopaliny Miejscowość obowiązywania złoża (gmina) (koncesji) kopaliny górniczego wyrobiska koncesji (m²)

CEGIELNIA JUREK ZARZECZE- OLR.II.7511- EKSP. 1 IŁY KRAKOWIECKIE NISKO ZARZECZE 31.12.2017r. 19150 CZYNNE S.C KAMIEŃ 21/07/08 ODKRYWKOWA

CEGIELNIA POLOWA S.C. ADAM I ZARZECZE- ZARZECZE OLR.III.7511- EKSP. 2 GLINY I IŁY NISKO 30.06.2013r. 1129 CZYNNE WOJCIECH HAWRYŁY I HAWRYŁY 3/07 ODKRYWKOWA WOJCIECHOWSCY

CERAMIKA OLR.II.7511- EKSP. 3 HARASIUKI SP.Z HARASIUKI 2 IŁY KRAKOWIECKIE HARASIUKI HARASIUKI 31.12.2015r. 19707 CZYNNE K/2/05 ODKRYWKOWA O.O.

SPRZEDAŻ OLR.II.7511- KRUSZYWA I PIASEK 6/03/06 EKSP. 4 USŁUGI SIGIEŁKI II – 1 KRZESZÓW SIGIEŁKI 22.07.2016r. 19900 CZYNNE DROBNOZIARNISTY OLR.III.7511- DKRYWKOWA TRANSPORTOWE 47/09 ZBIGNIEW KRUPA

FIRMA USŁUGOWO PIASEK OLR.II.7511- EKSP. 5 – PRODUKCYJNA SIGIEŁKI I-1 KRZESZÓW SIGIEŁKI 31.12.2012r. 19800 CZYNNE BUDOWLANY 3/00/06 DKRYWKOWA PIOTR KRUPA

ZAKŁAD OLR.II.7511- GOSPODARKI PIASEK 10/06 EKSP. 6 KOMUNALNEJ W SIGIEŁKI – ZGK KRZESZÓW SIGIEŁKI 22.01.2014r. 11374 CZYNNE BUDOWLANY OLR.III.7511- ODKRYWKOWA KRZESZOWIE SP. Z 46/08/09 O.O. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4568 - Poz. 1143

JAN LITWIN SKLEP ŁAZÓW – PIASEK OLR.III.7511- EKSP. 7 SPOŻYWCZO- KRZESZÓW ŁAZÓW 31.12.2012r. 18797 CZYNNE LITWIN BUDOWLANY 16/08 ODKRYWKOWA PRZEMYSŁOWY

DYSTRYBUTOR PIASEK OLR.III.7511- EKSP. 8 PALIW MAANTE W ŁAZÓW KRZESZÓW ŁAZÓW 30.04.2018r. 19755 CZYNNE BUDOWLANY 18/08 ODKRYWKOWA LEŻAJSKU SP.Z O.O.

PIASEK GALICJA II BUDOWLANY, ŁAZÓW- OLR.III.7511- EKSP. 9 ST.TKACZYK, KOP.TOW. KRZESZÓW ŁAZÓW 30.08.2018r. 19964 CZYNNE GALICJA 7/08 ODKRYWKOWA J.PELC,A.SIDOR PIASZCZYSTO- PYLASTA

TADEUSZ KUFEL- PIASEK OLR.III.7511- EKSP. 10 FIRMA HANDLOWO- RUDNIK III-1 RUDNIK RUDNIK 30.08.2020r. 14900 CZYNNE BUDOWLANY 29/08 ODKRYWKOWA USŁUGOWA

ZAKŁAD GOSPODARKI PODOLSZYNKA NIECZYNNE, PIASEK PODOLSZYNKA EKSP. 11 KOMUNALNEJ W PLEBAŃSKA- KRZESZÓW — — 18926 BRAK BUDOWLANY PLEBAŃSKA ODKRYWKOWA KRZESZOWIE SP. Z ZGK KONCESJI O.O.

SPRZEDAŻ KRUSZYWA I NIECZYNNE, EKSP. 12 USŁUGI — TORF KRZESZÓW SIGIEŁKI — — 20000 BRAK ODKRYWKOWA TRANSPORTOWE KONCESJI ZBIGNIEW KRUPA

GALICJA NIECZYNNE, PIASEK EKSP. 13 J.PELC,A.SIDOR ŁAZÓW I KRZESZÓW ŁAZÓW — — 19565 BRAK BUDOWLANY ODKRYWKOWA Spółka Jawna KONCESJI

CEGIELNIA POLOWA NIECZYNNE, S.C. ADAM I ZŁOŻE GLINY I ZARZECZE- EKSP. 14 — NISKO — — 8592 BRAK WOJCIECH IŁÓW HAWRYŁY ODKRYWKOWA KONCESJI WOJCIECHOWSCY

PUH JAMAX NIECZYNNE, ZŁOŻE SUROWCA EKSP. 15 KRYSTYNA ZARZECZE 1 NISKO ZARZECZE — — 10110 BRAK ILASTEGO DKRYWKOWA RUSZKOWSKA KONCESJI

Na terenie powiatu stwierdza się przypadki występujących, konieczna jest eliminacja „dzikiej” „dzikiej” eksploatacji piasków szczególnie w obrębie eksploatacji i wprowadzenia w miarę potrzeb koncesji wydm. Jest to zjawisko niekorzystne z uwagi na na pozyskiwanie surowców. Koncesja pozwoli zagrożenie dewastacją tych ciekawych form na racjonalne gospodarowanie zasobami morfologicznych terenu. Jest to wydobycie punktowe i rekultywację, pomimo zakazów wynikających na małą skalę prowadzone przez miejscową ludność z racji położenia gminy w otulinie Parku na potrzeby własne. Powstałe wyrobiska z reguły są Krajobrazowego „Lasy Janowskie”. małe i szybko ulegają naturalnej sukcesji.

W celu racjonalnego wykorzystania zasobów nieudokumentowanych a powszechnie

Tabela Nr 46. Zbiorcze zestawienie złóż surowców mineralnych typowanych do wykorzystania na terenie powiatu niżańskiego.

Wiek Lp Gmina Miejscowość Rodzaj surowca Przydatność Zasoby surowca Nisko Malce czwartorzęd mady, piaski do produkcji cegły kilkaset m3 Nisko dla potrzeb czwartorzęd piaski średnioziarniste kilkaset m3 Warchoły budownictwa piaski średnioziarniste dla potrzeb Nowosielec czwartorzęd kilkaset m3 1 Nisko i drobnoziarniste budownictwa dla potrzeb Nowosielec czwartorzęd piaski średnioziarniste kilkaset m3 budownictwa piaski średnioziarniste dla potrzeb Nowosielec czwartorzęd kilkanaście tys. m3 i drobnoziarniste budownictwa dla potrzeb Huta czwartorzęd piaski wydmowe budownictwa i ok. 100 tys. m3 Podgórna drogownictwa dla potrzeb Huta Nowa czwartorzęd piaski wydmowe budownictwa i ok. 100 tys. m3 drogownictwa 2 Harasiuki dla potrzeb ŻukNowy czwartorzęd piaski wydmowe budownictwa i ok. 40 tys. m3 drogownictwa dla potrzeb Rogóżnia czwartorzęd piaski budownictwa i ok. 50 tys. m3 drogownictwa Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4569 - Poz. 1143

dla potrzeb Łazory czwartorzęd piaski budownictwa i ok. 15 tys. m3 drogownictwa dla potrzeb Harasiuki czwartorzęd piaski budownictwa i ok. 15 tys. m3 drogownictwa dla potrzeb czwartorzęd piaski budownictwa i ok. 60 tys. m3 drogownictwa dla potrzeb Nowa Wieś czwartorzęd piaski budownictwa i ok. 60 tys. m3 drogownictwa piasek średnioziarnisty Wołoszyny czwartorzęd do zapraw budowlanych ok. 4000 m3 i drobnoziarnisty piasek średnioziarnisty dla potrzeb Podosiczyny czwartorzęd kilka tys. m3 i drobnoziarnisty budownictwa piasek średnioziarnisty Ruda dla potrzeb czwartorzęd z niewielką domieszką kilkaset m3 Tanewska budownictwa żwiru Wólka do produkcji cegły, w trzeciorzęd ił, ił złupkowacony kilkadziesiąt tys. m3 Tanewska budownictwie Wólka czwartorzęd piaski średnioziarniste do zapraw budowlanych Tanewska 3 Ulanów piasek średnioziarnisty Zwolaki czwartorzęd z niewielką domieszką do zapraw budowlanych kilka tys. m3 żwiru Glinianka czwartorzęd piasek średnioziaristy do zapraw budowlanych kilkanaście tys. m3 piasek średnioziarnisty Ulanów czwartorzęd z dodatkiem drobnego do zapraw budowlanych kilkadziesiąt tys. m3 żwiru piasek średnioziarnisty dla potrzeb Ulanów czwartorzęd kilkadziesiąt tys. m3 i drobnoziarnisty budownictwa Bieliny trzeciorzęd ił, mułowiec do produkcji cegły kilkanaście tys. m3 dla potrzeb Kutyły czwartorzęd piasek średnioziarnisty budownictwa i kilkanaście tys. m3 drogownictwa dla potrzeb piasek drobnoziarnisty Domostawa czwartorzęd budownictwa i kilkadziesiąt tys. m3 i średnioziarnisty drogownictwa Jarocin- piasek drobnoziarnisty dla potrzeb czwartorzęd kilka tys. m3 Zadworze i średnioziarnisty budownictwa 4 Jarocin piasek drobno średnio dla potrzeb Szyperki czwartorzęd ok. 300 tys. m3 i grubo ziarnisty budownictwa Pogońcowa dla potrzeb czwartorzęd piasek średnioziarnisty 20 tys. m3 Smuga budownictwa dla potrzeb Załomy piasek drobno średnio czwartorzęd budownictwa i ok 70-80 tys. m3 Majdańskie i grubo ziarnisty drogownictwa dla potrzeb Golce - Rusiny czwartorzęd piasek średnioziarnisty kilkaset tys. m3 budownictwa piasek drobno i Zalesie czwartorzęd do zapraw budowlanych ok 5 tys. m3 średnioziarnisty piasek drobno i Zalesie czwartorzęd do zapraw budowlanych ok 2 tys. m3 średnioziarnisty piasek drobno i Stary Nart czwartorzęd do zapraw budowlanych ok 5 tys. m3 średnioziarnisty piasek drobno i dla potrzeb 5 Jeżowe Stary Nart czwartorzęd ok 8 tys. m3 średnioziarnisty budownictwa piasek drobnoziarnisty z domieszką piasku dla potrzeb Jeżowe czwartorzęd ok 3 tys. m3 różnoziarnistego i budownictwa żwirów piasek drobno i Pikuły czwartorzęd do zapraw budowlanych ok 10 tys. m3 średnioziarnisty Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4570 - Poz. 1143

do betonu i zapraw Sibigi czwartorzęd piasek drobnoziarnisty ok 12 tys. m3 budowlanych Jeżowe trzeciorzęd iły do produkcji cegły ok 15 tys. m3 Kamionka piasek drobno i do betonu i zapraw czwartorzęd ok 5 tys. m3 Średnia średnioziarnisty budowlanych piasek drobno i do betonu i zapraw Krzeszów czwartorzęd ok 20 tys. m3 średnioziarnisty budowlanych Krzeszów trzeciorzęd ił do produkcji cegły ok 10 tys. m3 6 Krzeszów Koziarnia czwartorzęd mady do produkcji cegły ok 10 tys. m3 Krzeszów do betonu i zapraw czwartorzęd piasek średnioziarnisty ok 20 tys. m3 Dolny budowlanych pospółka, piasek do betonu i zapraw Sigiełki czwartorzęd ok 80 tys. m3 różnoziarnisty, żwir budowlanych dla potrzeb Przędzel czwartorzęd piaski średnioziarniste Ok 10 tys. m3 budownictwa Rudnik piaski średnio i 7 nad Rudnik czwartorzęd do zapraw budowlanych Ok 8 tys. m3 drobnoziarniste Sanem dla potrzeb Rudnik czwartorzęd piaski średnioziarniste Ok 25 tys. m3 budownictwa

IV.9.3 Przyjęty priorytet i działania związane 1. Rekultywacja terenów powyrobiskowych z ochroną zasobów kopalin złóż zasobów mineralnych.

Dokonano wyboru priorytetu i działań 2. Umożliwienie (w miarę potrzeb), zmierzających do racjonalnego wykorzystania uzyskania koncesji na pobór surowców mineralnych. surowców mineralnych. 3. Racjonalne gospodarowanie zasobami W tym celu przewiduje się następujące surowców mineralnych. działania:

Przyjętym priorytetem do realizacji będzie „Ochrona zasobów kopalin”.

Tabela Nr 47. Lista przedsięwzięć do realizacji w ramach programu w perspektywie 2010 – 2017.

Termin realizacji, szacunkowa wielkość Jednostka środków na realizację Potencjalne źródło Lp Opis przedsięwzięcia realizująca/Rodzaj w tys. PLN finansowania przedsięwzięcia 2010 - 2014– 2013 2017 1 Wprowadzenie do miejscowego planu Gminy / K 10 15 Środki Gmin zagospodarowania przestrzennego obszarów, na których będzie można pozyskiwać surowce mineralne. 2 Kontrola prowadzonej eksploatacji Okręgowy Urząd X X Zadanie realizowane kopalin w ramach udzielonej koncesji. Górnizcy, Urząd w ramach środków Marszałkowski, budżetowych Powiat/ W,K poszczególnych instytucji 3 Rekultywacja terenów Właściciele b.d b.d Środki powyrobiskowych złóż surowców. gruntów/ K koncesjonariuszy 4 Eliminacja nielegalnej eksploatacji Powiat, Urząd X X Zadanie realizowane kopalin. Górniczy, Policja/ w ramach środków W, K budżetowych poszczególnych instytucji

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4571 - Poz. 1143

IV.10 Działania o charakterze systemowym Działaniami takimi będą:

W celu poprawy stanu środowiska na terenie - przeszkolenie lub zatrudnienie kadry powiatu niżańskiego, potrzebne będą działania o odpowiednich kwalifikacjach, o charakterze systemowym. Poprzez takie działania umożliwiających sprawne pozyskiwanie należy rozumieć szeroko pojętą działalność mającą na środków finansowych z funduszy celu stworzenie mechanizmów pozwalających strukturalnych, sukcesywnie i kompleksowo rozwiązywać problemy ochrony środowiska. - doposażenie w odpowiedni sprzęt komputerowy służb ochrony środowiska Działania o charakterze systemowym są działających na terenie powiatu, działaniami wieloletnimi często interdyscyplinarymi, pozwalającymi na pozyskanie środków finansowych - zapewnienie mieszkańcom powiatu dostępu do z funduszy strukturalnych, poszerzenia dialogu informacji o środowisku, społecznego, edukacji ekologicznej, planowania strategicznego, mechanizmów prawno – - prowadzenie edukacji ekologicznej ekonomicznych i finansowych, współpracy społeczeństwa, międzynarodowej. - ujęcie w opracowywanych planach IV.10.1 Przyjęty priorytet, cele i działania zagospodarowania przestrzennego aspektów związane z zadaniami o charakterze systemowym ekologicznych,

W celu realizacji w pełnym zakresie działań - propagowanie działalności przyjaznej związanych z ochroną środowiska koniecznym będzie środowisku. podejmowanie szeregu inicjatyw o charakterze Dokonano wyboru priorytetu, celów i działań systemowym. zmierzających do wzmożenia inicjatyw o charakterze systemowym w ochronie środowiska.

Tabela Nr 48. Ustalenie priorytetu, celów do realizacji na terenie powiatu niżańskiego, związanych z działaniami o charakterze systemowy.

Priorytet Wzmożenie inicjatyw o charakterze systemowym w ochronie środowiska. Okres Okres Cel nr. Cel działań. realizacji realizacji do 2013 r. do 2017 r. 1 Sprawne funkcjonowanie administracji ds. ochrony środowiska. X X

2 Stałe podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu X X oraz poprawa dostępu do informacji o środowisku.

3 Wdrażanie zasady zrównoważonego rozwoju w procesie tworzenia X X planów zagospodarowania przestrzennego

4 Skuteczne wdrażanie mechanizmów prawnych, finansowych i X X ekonomicznych zapewniających efektywną i terminową realizację założonych celów ekologicznych.

Tabela Nr 49. Lista przedsięwzięć do realizacji w ramach programu w perspektywie 2010 – 2017.

Termin realizacji, szacunkowa wielkość Jednostka Potencjalne źródło środków na realizację w Lp Opis przedsięwzięcia realizująca/Rodzaj finansowania/Prio- tys. PLN przedsięwzięcia rytet do realizacji 2010 – 2014 – 2013 2017 Przedsięwzięcia inwestycyjne 1 Zakup sprzętu komputerowego wraz Powiat, Gminy/ W,K 50 70 Środki Gmin, z oprogramowaniem dla administracji środki Powiatu, samorządowej (gminy, powiat) środki pomocowe prowadzącej sprawy ochrony Cel nr 1 środowiska.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4572 - Poz. 1143

2 Podnoszenie kwalifikacji administracji Powiat, Gminy/ W,K 60 70 Środki Gmin, ochrony środowiska działającej na środki Powiatu, terenie powiatu. środki pomocowe Cel nr 1

3 Opracowanie optymalnego modelu Powiat, Gminy/ W,K 10 15 Środki Powiatu, współpracy pomiędzy samorządami środki Gmin w zakresie planowania i realizacji Cel nr 1, 4 inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska obszarów cennych przyrodniczo w powiecie.

4 Prowadzenie edukacji ekologicznej Gminy, Powiat, X X Źródła mieszkańców powiatu oraz działań organizacje pochodzenia oraz promocyjnych na rzecz ochrony i ekologiczne/ W,K wartość środków poprawy stanu środowiska. podano we wcześniejszych tabelach dotyczących poszczególnych komponentów środowiska Cel nr 2

5 Opracowanie miejscowych planów Gminy/ K X X Źródła zagospodarowania przestrzennego pochodzenia oraz zgodnie z zasadami ochrony przyrody wartość środków i zrównoważonego rozwoju. podano we wcześniejszych tabelach dotyczących poszczególnych komponentów środowiska Cel nr 3, 4

6 Propagowanie ekologicznego stylu Przedsiębiorcy, 6 10 Środki produkcji i konsumpcji. rolnicy, Gminy/ K przedsiębiorstw, środki gospodarstw produkujących żywność ekologiczną, środki Gmin Cel nr 2

7 Szkolenie kadry odpowiedzialnej za Powiat, Gminy/ W,K 80 100 Środki Powiatu, pozyskiwanie środków z funduszy środki Gmin, strukturalnych. środki pomocowe Cel nr 1

V. Finansowanie programu

V.1 Źródła finansowania programu

Na podstawie informacji uzyskanych w Starostwie Powiatowym w Nisku, poniżej przedstawiono nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska wg źródeł finansowania dla Powiatu Niżańskiego na lata 2007 – 2008.

Tabela Nr 50. Nakłady na inwestycje związane z ochroną środowiska w powiecie 2007 r.

Lp. Źródło finansowania Nakłady w PLN % budżetu powiatu 1 Środki własne 1 319 734 4,18 2 Środki z budżetu wojewody/marszałka Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4573 - Poz. 1143

3 Środki zagraniczne (pomocowe) 2 551 510 8,09 4 Środki funduszy ekologicznych 5 Kredyty i pożyczki 6 Inne środki 839 766 2,66 7 Ogółem 4 711 010 14,94

Źródło: Starostwo Powiatowe w Nisku

Tabela Nr 51. Nakłady na inwestycje związane z ochroną środowiska w powiecie w 2008 r.

Lp. Źródło finansowania Nakłady w PLN % budżetu powiatu 1 Środki własne 1 542 857 4,47 2 Środki z budżetu wojewody/marszałka 3 Środki zagraniczne (pomocowe) 4 Środki funduszy ekologicznych 5 Kredyty i pożyczki 6 Inne środki 1 328 429 3,84 7 Ogółem 2 871 286 8,31

Źródło: Starostwo Powiatowe w Nisku.

Ustalając wielkość środków planowanych do zadań koordynowanych będzie w znacznej mierze wydatkowania w poszczególnych latach wzięto pod uzależniona od stanu finansów Państwa i kondycji uwagę: przedsiębiorstw, które będą musiały dostosować sposób i zakres korzystania ze środowiska do . wieloletnie programy inwestycyjne aktualnych standardów. poszczególnych gmin powiatu, W kontekście zasad dofinansowania zadań . wieloletni plan inwestycyjny powiatu związanych z ochroną środowiska zarówno przez niżańskiego, instytucje krajowe, jak i dysponujące środkami Unii Europejskiej, najistotniejsza będzie możliwość . plany inwestycyjne instytucji działających na zgromadzenia tzw. wkładu własnego w wysokości terenie powiatu, minimum 15 – 25% wartości zadania inwestycyjnego.

. plany inwestycyjne zarządców dróg, Większość samorządów bardzo poważnie traktuje szansę dofinansowania ich przedsięwzięć . plany inwestycyjne instytucji wojewódzkich w obszarze ochrony środowiska z funduszy (w odniesieniu do powiatu niżańskiego), strukturalnych. . informacje zawarte w Programie Ochrony Szczegółowo analizują swoje potrzeby, szacują Środowiska dla Województwa Podkarpackiego budżety oraz zdolność partycypacji w kosztach przez . oraz Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami inne podmioty. Coraz dokładniej znane są im również dla Województwa Podkarpackiego, cele zawarte w Narodowym Planie Rozwoju.

. wielkości wydatkowanych środków na Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007 – 2013 poszczególne komponenty środowiska określa cele priorytetowe działania oraz ramy w poprzednich okresach, a zawarte w Raporcie instytucjonalne i finansowe działań strukturalnych z Wykonania Programu Ochrony państwa.

Środowiska dla Powiatu Niżańskiego oraz W ramach Narodowego Planu Rozwoju Sprawozdania z Wykonania Planu Gospodarki realizowane będą trzy główne cele strategiczne: Odpadami dla Powiatu Niżańskiego. 1. Utrzymanie gospodarki na ścieżce wysokiego Realizację zadań własnych powiatu i gmin wzrostu gospodarczego, można przewidzieć ze stosunkowo dużą dozą 2. Wzmocnienie konkurencyjności regionów pewności. Jednak pełna ich realizacja zależeć będzie i przedsiębiorstw oraz wzrost zatrudnienia, od dynamiki działań władz samorządowych. Realizacja Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4574 - Poz. 1143

3. Podniesienie poziomu spójności społecznej, innowacyjna gospodarka, gospodarczej i przestrzennej. kapitał ludzki, Priorytety strategiczne zawarte w planie to: rozwój Polski Wschodniej, a) inwestycje rozumiane jako wzrost inwestycji odpowiadających wyzwaniom postępu pomoc techniczna, technologicznego i społeczeństwa informacyjnego, rozbudowujących europejska współpraca terytorialna, i modernizujących infrastrukturę techniczną, regionalne programy operacyjne. b) zatrudnienie rozumiane jako dążenie do Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko tworzenia nowych miejsc pracy oraz – głównym celem programu jest podniesienie zwiększanie zatrudnialności, atrakcyjności inwestycyjnej regionów poprzez rozwój c) eksport rozumiany jako kształtowanie infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie proeksportowej orientacji gospodarki, i poprawie stanu środowiska. d) przedsiębiorczość rozumiana jako tworzenie Koncentruje się on na działaniach o charakterze nowych obszarów aktywności gospodarczej, strategicznym, ponadregionalnym. W ramach programu realizowanych będzie 17 priorytetów: e) innowacyjność rozumiana jako kreowanie postaw innowacyjnych w społeczeństwie, I. Gospodarka wodno – ściekowa, f) ochrona rynku rozumiana jako ochrona II. Gospodarka odpadami i ochrona konkurencji, powierzchni ziemi, g) integracja społeczna rozumiana jako działania III. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie oparte na zasadach dialogu wzajemności zagrożeniom środowiska, i równorzędności, IV. Przedsięwzięcia dostosowujące h) wiedza i kompetencja rozumiane jako poprawa przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska, jakości kształcenia i jego upowszechnianie, V. Ochrona przyrody i kształtowanie i) aktywizacja i mobilność rozumiana jako postaw ekologicznych, uzyskanie mobilności zasobów siły roboczej VI. Drogowa i lotnicza sieć TEN – T, w celu lepszego dostosowania popytu i podaży na rynku pracy, VII. Transport przyjazny środowisku, j) gospodarowanie przestrzenią zorientowane na VIII. Bezpieczeństwo transportu i krajowe jej ekonomiczną waloryzację przy zapewnieniu sieci transportowe, niezbędnej ochrony zasobów przyrodniczych. IX. Infrastruktura drogowa w Polsce Dla realizacji celów i priorytetów określono Wschodniej, 31 kierunków działań. X. Infrastruktura energetyczna przyjazna Jednymi z wymienionych kierunków są: środowisku, poprawa stanu środowiska przyrodniczego, . XI. Bezpieczeństwo energetyczne, gospodarowanie przestrzenią, . XII. Bezpieczeństwo i dziedzictwo kulturowe, sprawiedliwy dostęp do zasobów naturalnych, . XIII. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia, . zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju. XIV. Infrastruktura szkolnictwa wyższego, Narodowy Plan Rozwoju realizowany będzie XV. Pomoc techniczna – Europejskiego między innymi środkami Europejskiego Funduszu Funduszu Rozwoju Regionalnego, Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), Funduszu Spójności XVI. Pomoc techniczna – Fundusz Spójności, (FS), Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), Europejskiego XVII. Konkurencyjność regionów. Funduszu Rybołówstwa (EFR). Jedna z klasyfikacji projektów, jakiej dokonuje Wsparcie Wspólnoty dla Polski w latach 2007 się w ramach POIiŚ jest ich podział na projekty duże – 2013 będzie wdrażane za pomocą programów oraz projekty, które nie są zaliczane do projektów operacyjnych: dużych (małe). Projekt duży to taki, który spełnia następujące wymagania: infrastruktura i środowisko, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4575 - Poz. 1143

. składa się z szeregu robót, działań lub usług w zakresie sieci komunikacyjnej, informatycznej służących wykonaniu niepodzielnego zadania o i energetycznej. sprecyzowanym charakterze w wymiarze gospodarczym lub technicznym, Zapobieganie degradacji środowiska oraz zagrożeniom naturalnym i technologicznym, a także . posiada jasno określone cele, efektywna gospodarka zasobami naturalnymi.

. jego koszt całkowity przekracza 25 mln EUR Tworzenie warunków dla rozwoju kapitału w przypadku środowiska naturalnego oraz społecznego poprzez inwestycje w edukację, ochronę 50 mln EUR w przypadku innych dziedzin. zdrowia, pomoc społeczną, sport, turystykę oraz kulturę. Wszystkie powyższe przesłanki muszą być spełnione jednocześnie aby dany projekt został uznany Zmniejszenie występujących wewnątrz za duży, w przeciwnym razie będziemy mieć do województwa różnic rozwojowych. czynienia z projektem małym. Osie priorytetowe RPO WP: Szczegółowy charakter dużego projektu w stosunku do projektu małego wiąże się Oś 1. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka z dodatkowymi wymaganiami, gdyż w procedurę oceny i zatwierdzenia docelowo angażowana jest Działania w ramach osi to: Komisja Europejska, która ostatecznie potwierdza bądź 1.1 Wsparcie kapitałowe przedsiębiorczości. nie decyzję podjętą przez stronę krajową o przyznaniu dofinansowania w ramach POIiŚ. 1.2 Instytucje otoczenia biznesu.

Na realizację tego Programu na tata 1.3 Regionalny system innowacji. 2007 – 2013 przeznaczono ponad 36 mld euro. 1.4 Promocja gospodarcza i aktywizacja Program Europejskiej Współpracy inwestycyjna regionu Terytorialnej – celem programu jest współpraca w wymiarze transgranicznym, transnarodowym Oś 2. Infrastruktura techniczna. i międzyreginalnym. Przewiduje się realizację następujących programów EWT z udziałem Polski: Działania w ramach osi to:

1. Współpraca transgraniczna, 2.2 Infrastruktura komunikacyjna.

trzy dwustronne programy na granicy polsko – 2.3 Infrastruktura energetyczna. niemieckiej (z udziałem Meklemburgii, Brandenburgii i Saksonii), Oś 3. Społeczeństwo informacyjne.

Polska – Republika Czeska, W ranach tej osi nie przewidziano działań.

Polska – Słowacja, Oś 4. Ochrona środowiska i zapobiegania zagrożeniom. Polska – Litwa, Działania w ramach osi: Polska – Szwecja – Dania. 4.1 Infrastruktura ochrony środowiska. 2. Współpraca transnarodowa, 4.2 Infrastruktura przeciwpowodziowa obszar Europy Środkowo – Wschodniej, i racjonalna gospodarka zasobami wodnymi.

region Morza Bałtyckiego. 4.3 Zachowanie oraz ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej. 3. Program współpracy międzyregionalnej obejmujący całe terytorium UE. 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom.

Regionalny Program Operacyjny dla Oś 5. Infrastruktura techniczna. Województwa Podkarpackiego na lata 2007 - 2013. Działania w ramach osi: Celem głównym programu jest wzrost krajowej i międzynarodowej konkurencyjności gospodarki oraz 5.1 Infrastruktura edukacyjna. poprawa dostępności przestrzennej Podkarpacia. 5.2 Infrastruktura ochrony zdrowia i pomocy Cele szczegółowe to: społecznej.

Tworzenie warunków dla rozwoju 5.3 Infrastruktura sportowa i rekreacyjna. przedsiębiorczości i gospodarki opartej na wiedzy. Oś 6. Turystyka i kultura. Poprawa dostępności i atrakcyjności W ramach tej osi nie przewidziano działań. inwestycyjnej regionu poprzez realizację przedsięwzięć Oś 7. Spójność wewnątrzregionalna. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4576 - Poz. 1143

Działania w ramach osi: Na terenie województwa podkarpackiego celem głównym RPO jest „Wzrost krajowej 7.1 Rewitalizacja miast. i międzynarodowej konkurencyjności gospodarki oraz poprawa dostępności przestrzennej Podkarpacia”. Oś 7.2 Rewitalizacja obszarów zdegradowanych. priorytetowa realizująca cele w zakresie ochrony środowiska to Oś 4 „Ochrona środowiska 7.3 Aktywizacja obszarów zmarginalizowanych i zapobieganie zagrożeniom”. Cel główny osi gospodarczo. priorytetowej to „Zapobieganie degradacji środowiska Oś 8. Pomoc techniczna. oraz zagrożeniom naturalnym i technologicznym, a także efektywna gospodarka zasobami naturalnymi”. Działania w ramach osi: Działania realizowane w ramach osi 8.1 Wsparcie procesu zarządzania priorytetowej oraz planowane na nie środki finansowe i wdrażania. przedstawia poniższa tabela.

8.2 Informowanie promocja oraz wsparcie przygotowania i realizacji projektów.

Tabela Nr 52.

Nakłady finansowe na realizację osi priotytetowej Działania realizowane w ramach osi priorytetowej. Nakłady ogółem Środki UE Maksymalny poziom (euro) (euro) dofinansowania (%) 4.1 Infrastruktura ochrony środowiska. 105 175 316 87 268 441 0 – 85

4.2 Infrastruktura rzeciwpowodziowa i racjonalna 60 784 114 51 133 852 85 gospodarka zasobami wodnymi.

4.3 Zachowanie oraz ochrona bioróżnorodności 19 902 097 11 590 340 85 biologicznej i krajobrazowej.

4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom. 27 196 191 20 453 541 85

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata - Poprawianie i rozwijanie infrastruktury 2007 – 2013. związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa, Podstawowym celem tego Programu będą działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich - Uczestnictwo rolników systemach jakości w ramach czterech osi priorytetowych: żywności,

Oś I - Poprawa konkurencyjności sektora - Działania informacyjne i promocyjne, rolnego i leśnego, - Grupy producentów rolnych, Oś II - Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich, - Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów. Oś III - Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej, W ramach Osi II przewiduje się następujące działania: Oś IV - Leader. - Wspieranie gospodarowania na obszarach W ramach Osi I przewiduje się następujące górskich i innych obszarach o niekorzystnych działania: warunkach gospodarowania (ONW),

- Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych - Płatności dla obszarów NATURA 2000 oraz w leśnictwie i rolnictwie, związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej, - Ułatwienie startu młodym rolnikom, - Program rolnośrodowiskowy (płatności - Renty strukturalne, rolnośrodowiskowe),

- Modernizacja gospodarstw rolnych, - Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne, - Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i lesnej, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4577 - Poz. 1143

- Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej 9 nowych państw członkowskich, z czego niemal zniszczonego przez katastrofy i wprowadzanie połowa tj. 489 mln CHF przeznaczona będzie na instrumentów zapobiegawczych. pomoc dla naszego kraju.

W ramach Osi III przewiduje się następujące Celem programu jest zmniejszenie różnic działania: społeczno – gospodarczych istniejących pomiędzy Polską, a wyżej rozwiniętymi państwami UE oraz - Różnicowanie w kierunku działalności różnic na terytorium Polski – pomiędzy ośrodkami nierolniczej, miejskimi a regionami słabo rozwiniętymi pod względem strukturalnym. - Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej, Program zakłada, że co najmniej 40% środków zostanie rozdysponowanych w czterech - Odnowa i rozwój wsi, województwach ściany południowo – wschodniej tj.: - Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw. lubelskim, małopolskim, podkarpackim, świętokrzyskim. W ramach Osi IV przewiduje się następujące działania: W ramach Szwajcarsko – Polskiego Programu współpracy obowiązuje 5-letni okres zaciągania - Lokalne Strategie Rozwoju – poprawa jakości zobowiązań i 10-letni okres wydatkowania, który życia oraz zróżnicowanie działalności na rozpoczął się 14 czerwca 2007 r., tj. w dniu obszarach wiejskich, przyznania pomocy finansowej Polsce przez Parlament Szwajcarski. - Współpraca międzyreginalna i międzynarodowa, Wsparcie można uzyskać na: - Nabywanie umiejętności, aktywizacja i koszty bieżące lokalnych grup działania, ► bezpieczeństwo, stabilność, wsparcie reform,

- Pomoc techniczna. ► środowisko i infrastrukturę:

Instytucją zarządzającą programem jest Minister 1/ odbudowa, przebudowa i rozbudowa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, natomiast wdrażanie infrastruktury środowiskowej oraz poprawa poszczególnych działań Programu powierzone zostało stanu środowiska (m.in. zarządzanie odpadami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, stałymi), Agencji Rynku Rolnego oraz samorządom województw. 2/ systemy energii odnawialnej, poprawa wydajności energetycznej, Rozporządzeniem Rady (WE) Nr 1290/2005 określono szczegółowe warunki i zasady finansowania 3/ poprawa publicznych systemów z budżetu Unii Europejskiej wydatków na wspólną transportowych, politykę rolną w tym wydatków na rozwój obszarów 4/ bioróżnorodność i ochrona ekosystemów oraz wiejskich. wsparcie transgranicznych inicjatyw Projekty polsko - niemieckie. środowiskowych.

W dniu 2 lutego 2005 r. zostało zawarte ► sektor prywatny: porozumienie pomiędzy Ministrem Środowiska 1/ rozwój społeczny i zasobów ludzkich. Rzeczpospolitej Polskiej a Federalnym Ministrem Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Poziom dofinansowania wynosi: Reaktorów Republiki Federalnej Niemiec o finansowaniu przedsięwzięć z zakresu ochrony do 60% całkowitych kosztów kwalifikowanych środowiska. O dofinansowanie ze środków projektu, niemieckich mogą ubiegać się projekty, które są zgodne z priorytetami polityki w zakresie ochrony do 85% całkowitych kosztów kwalifikowanych środowiska obydwu państw to znaczy, że spełniają w przypadku projektów otrzymujących przynajmniej jedno z niżej wymienionych kryteriów: dodatkowe środki finansowe z budżetu jednostek administracji publicznej szczebla mają oddziaływanie trangraniczne, centralnego, regionalnego lub lokalnego,

wpływają na ochronę klimatu, do 90% całkowitych kosztów kwalifikowanych w przypadku projektów realizowanych przez są rozwiązaniami modelowymi. organizacje pozarządowe,

Szwajcarsko – Polski Program Współpracy. do 100% całkowitych kosztów w przypadku projektów dotyczących budowy, zdolności Program ten jest formą bezzwrotnej pomocy instytucjonalnych oraz pomocy technicznej. zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię, Polsce i 9 innym państwom członkowskim Unii Europejskiej, Innymi źródłami finansowania niniejszego które przystąpiły do niej 1 maja 2004 r. Na mocy programu są fundusze ekologiczne. umowy międzynarodowej, zawartej 20 grudnia 2007 r., ponad 1 mld franków szwajcarskich trafi do Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4578 - Poz. 1143

Ustawa z dnia 27 kwietna 2001 r. Prawo 12/ profilaktyka zdrowotna dzieci zamieszkałych na ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 obszarach, na których występują przekroczenia z póź. zm.), określiła zasady funkcjonowania standardów środowiska, funduszy. Fundusze zostały podzielone na następujące poziomy administracyjne: 13/ edukację ekologiczną oraz propagowanie zasad zrównoważonego rozwoju, działania z zakresu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska gromadzenia i upowszechniania informacji i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), o najlepszych dostępnych technikach,

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska 14/ współfinansowanie dokumentacji projektów i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), inwestycyjnych, kosztów operacyjnych i działań realizowanych za pomocą środków UE Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska niepodlegających zwrotowi, i Gospodarki Wodnej. 15/ dopłaty do demontażu pojazdów wycofanych Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska z eksploatacji, i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) jest państwową osoba prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy 16/ inne zadania służące ochronie środowiska z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. i gospodarki wodnej wynikające z zasad Zakres działania Funduszu obejmuje finansowe zrównoważonego rozwoju i polityki ekologicznej wspieranie przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu państwa. ogólnokrajowym oraz ponadregionalnym. Podstawowymi formami finansowania zadań Środki, którymi dysponuje NFOŚiGW, pochodzą proekologicznych przez NFOŚiGW są preferencyjne głównie z opłat za korzystanie ze środowiska pożyczki i dotacje. Uzupełniają je inne formy i administracyjnych kar pieniężnych. finansowania, np. dopłaty do preferencyjnych Przychodami Narodowego Funduszu są także kredytów bankowych, uruchamianie ze swych w szczególności: środków linii kredytowych w bankach czy zaangażowanie kapitałowe w spółkach prawa . wpływy z opłat i kar pieniężnych ustalanych na handlowego. NFOŚiGW administruje również środkami podstawie przepisów ustawy – Prawo przeznaczonymi na ochronę środowiska w Polsce, geologiczne i górnicze, pochodzącymi z pomocy zagranicznej. . wpływy z opłat wnoszonych na podstawie Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki ustawy – Prawo wodne, wodnej obejmuje: . wpływy z opłat zastępczych wnoszonych 1/ gospodarką wodną, zgodnie z zapisami ustawy – Prawo energetyczne, 2/ gospodarkę odpadami, . wpływy z opłat wnoszonych na podstawie 3/ przedsięwzięcia związane z ochroną przepisów ustawy o substancjach zubożających powierzchni ziemi, warstwę ozonową, 4/ monitoring środowiska, . wpływy z opłat za przyznanie uprawnień do 5/ systemy dostępu do informacji o środowisku, emisji i wpływy z umów sprzedaży jednostek przyznanej emisji zawieranych na podstawie 6/ przedsięwzięcia związane z zapobieganiem, ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów przeciwdziałaniem poważnych awarii, klęsk cieplarnianych i innych substancji, żywiołowych, zapobieganie skutkom zanieczyszczenia środowiska, . wpływy z opłat produktowych,

7/ przedsięwzięcia związane z ochroną powietrza, . wpływy z opłat określonych w ustawie o recyklingu pojazdów wycofanych 8/ przedsięwzięcia związane z wykorzystaniem z eksploatacji, lokalnych źródeł energii odnawialnej, wykorzystywaniem biokomponentów, . wpływy z opłat określonych w ustawie wspomaganie ekologicznych form transportu, o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, 9/ działania z zakresu rolnictwa ekologicznego, . dobrowolne wpłaty, zapisy, darowizny, 10/ działania związane z utrzymaniem świadczenia rzeczowe i wpływy pochodzące i zachowaniem parków, ogrodów, z fundacji oraz wpływy z przedsięwzięć opracowaniem planów ochrony na obszarach organizowanych na rzecz ochrony środowiska podległych ochronie, i gospodarki wodnej,

11/ zadania związane ze zwiększeniem lesistości . środki pochodzące z budżetu UE oraz środki kraju, zapobieganie szkodom i likwidacja szkód pochodzące ze źródeł zagranicznych, w lasach, . dotacje z budżetu państwa,

. przychody z tytułu emisji obligacji własnych, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4579 - Poz. 1143

. kredyty i pożyczki. . wpływy z opłat określonych w ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i elektronicznym, i Gospodarki Wodnej. . dobrowolne wpłaty, zapisy, darowizny, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska świadczenia rzeczowe i wpływy pochodzące i Gospodarki Wodnej jest samorządową osobą prawną z fundacji oraz wpływy z przedsięwzięć w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia organizowanych na rzecz ochrony środowiska 2009 r. o finansach publicznych.. i gospodarki wodnej,

Środki Wojewódzkich Funduszy przeznacza się . środki pochodzące z budżetu UE oraz środki na: pochodzące ze źródeł zagranicznych,

1/ gospodarką wodną, . dotacje z budżetu państwa,

2/ gospodarkę odpadami, . przychody z tytułu emisji obligacji własnych,

3/ przedsięwzięcia związane z ochroną . kredyty i pożyczki. powierzchni ziemi, Ekofundusz. 4/ monitoring środowiska, Ekofundusz powstał w 1991 r., kiedy to Klub 5/ systemy dostępu do informacji o środowisku, Paryski, zrzeszający państwa będące wierzycielami Polski, podjął decyzję o redukcji polskiego długu 6/ przedsięwzięcia związane z zapobieganiem, o 50%, pod warunkiem spłaty pozostałej części do przeciwdziałaniem poważnych awarii, klęsk 2010 r. Zaproponował też ewentualną dalszą, żywiołowych, zapobieganie skutkom 10% redukcję długu, pod warunkiem przeznaczenia go zanieczyszczenia środowiska, na uzgodniony cel. Z kolei Rząd Polski zaproponował, 7/ przedsięwzięcia związane z ochroną powietrza, aby te dodatkowe 10% długu można było przeznaczyć na wsparcie przedsięwzięć w ochronie środowiska. 8/ przedsięwzięcia związane z wykorzystaniem lokalnych źródeł energii odnawialnej, Zgodnie ze statutem środki Ekofunduszu mogą wykorzystywaniem biokomponentów, być wykorzystane w celu: wspomaganie ekologicznych form transportu, 1) zmniejszenia emisji gazów powodujących 9/ działania z zakresu rolnictwa ekologicznego, zmiany klimatu Ziemi (tzw. gazów cieplarnianych), 10/ działania związane z utrzymaniem i zachowaniem parków, ogrodów, 2) zachowanie bioróżnorodności polskiej przyrody. opracowaniem planów ochrony na obszarach Od 1998 r. jednym z priorytetów w działaniach podległych ochronie, Ekofunduszu stała się również gospodarka odpadami. 11/ zadania związane ze zwiększeniem lesistości Fundacja wspiera najbardziej efektywne i nowatorskie kraju, zapobieganie szkodom i likwidacja szkód przedsięwzięcia związane z odzyskiem w lasach, i unieszkodliwianiem odpadów oraz z rekultywacją gleb skażonych. 12/ profilaktyka zdrowotna dzieci zamieszkałych na obszarach, na których występują przekroczenia Ekofundusz udziela wsparcia finansowego standardów środowiska, jedynie w formie bezzwrotnej dotacji. Z reguły wynosi ona 10-30% kosztów projektu. W wyjątkowych 13/ edukację ekologiczną oraz propagowanie zasad przypadkach, gdy inwestorem jest instytucja zrównoważonego rozwoju, działania z zakresu budżetowa lub organ samorządowy, dotacja ta może gromadzenia i upowszechniania informacji sięgać 50%, a w ochronie przyrody, gdy partnerem o najlepszych dostępnych technikach, Ekofunduszu jest społeczna organizacja pozarządowa, nawet 80%. 14/ współfinansowanie dokumentacji projektów inwestycyjnych, kosztów operacyjnych i działań Banki. realizowanych za pomocą środków UE niepodlegających zwrotowi, Coraz więcej banków wykazuje zainteresowanie inwestycjami w zakresie ochrony 15/ inne zadania służące ochronie środowiska środowiska. Dzięki współpracy z funduszami ochrony i gospodarki wodnej wynikające z zasad środowiska zrównoważonego rozwoju i polityki ekologicznej i gospodarki wodnej rozszerzają one swoją ofertę państwa. kredytową o kredyty preferencyjne przeznaczone na przedsięwzięcia proekologiczne oraz nawiązują Przychodami WFOŚiGW są opłaty za współpracę z podmiotami angażującymi swoje środki korzystanie ze środowiska i administracyjne kar finansowe w ochronie środowiska (fundacje, pieniężne pobierane na podstawie ustaw oraz międzynarodowe instytucje finansowe). Kredyty przepisów szczegółowych . preferencyjne pochodzą ze środków finansowych Przychodami WFOŚiGW są także gromadzonych przez banki, zaś fundusze ochrony w szczególności: Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4580 - Poz. 1143

środowiska i gospodarki wodnej udzielają dopłat do stanowiących własność jednostek samorządu wysokości oprocentowania. terytorialnego i wykorzystywanych do wykonywania zadań publicznych, W ten sposób ulega obniżeniu koszt kredytu dla podejmującego inwestycje proekologiczne. Banki . kredyty na zakup lub montaż urządzeń lub uruchamiają też linie kredytowe w całości ze środków wyrobów służących ochronie środowiska. Są to funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej kredyty na zakup np.: materiałów do budowy i innych instytucji. kanalizacji sanitarnej, pomp ciepła, kolektorów słonecznych, materiałów do docieplania Ważne miejsce na rynku kredytów budynków itp., ekologicznych zajmują także międzynarodowe instytucje finansowe, a w szczególności Bank . kredyty z linii kredytowej Europejskiego Banku Światowy i Europejski Bank Odbudowy Inwestycyjnego. Kredyty te są przeznaczone na i Rozwoju. finansowanie projektów inwestycyjnych związanych z rozwojem i utrzymaniem Korzystną ofertą kredytową dostosowaną do infrastruktury i edukacji oraz ochroną potrzeb i możliwości samorządów dysponuje Bank środowiska realizowanych także przy udziale Ochrony Środowiska S.A. (BOŚ). Bank udziela: środków pomocowych UE,

. kredyty na współpracę z NFOŚiGW. Są to . kredyty z linii kredytowej Banku Rozwoju Rady kredyty przeznaczone na finansowanie Europy. Celem finansowania są inwestycje inwestycji dotyczących różnorodnych dziedzin samorządowe z zakresu ochrony środowiska ochrony środowiska tj.: ochrony wód, ochrony oraz służące poprawie jakości życia. atmosfery, ochrony powierzchni ziemi, VI. Szacunkowe koszty realizacji programu . kredyty na urządzenia i wyroby służące ochronie środowiska, Są to kredyty na zakup Ustalając koszty realizacji programu starano się np.: materiałów do budowy kanalizacji uwzględnić: sanitarnej, pomp ciepła, kolektorów słonecznych itp. 1/ środki finansowe własne, które można przeznaczyć na zadania związane z ochroną . kredyty we współpracy z WFOŚiGW. Dają one środowiska w powiecie, możliwość finansowania różnorodnych zadań zgodnych z priorytetami regionalnymi, 2/ środki finansowe samorządów gminnych, które z wykorzystaniem środków funduszy ochrony można przeznaczyć na zadania związane środowiska, udostępnianych na konkretne z ochroną środowiska w poszczególnych zadania proekologiczne o wysokich kosztach gminach, realizacji. Wynikiem tych działań są kredyty 3/ środki finansowe możliwe do pozyskania, o preferencyjnym oprocentowaniu, 4/ możliwość pozyskania terenu pod realizacje . kredyty ze środków Fundacji „Europejski projektów, Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund”. Kredyty przeznaczone są na inwestycje 5/ środki finansowe planowane do w zakresie: zbiorowego zaopatrzenia w wodę zainwestowania przez zarządców dróg, wsi i miast do 20 tys. mieszkańców, budowy, modernizacji dróg publicznych gminnych 6/ środki finansowe przedsiębiorstw. i powiatowych leżących na terenach zamiejskich, agroturystyki, Szacunkowe koszty realizacji poszczególnych celów ochrony środowiska na terenie powiatu . kredyty na przedsięwzięcia niżańskiego obrazuje tabela Nr 53. termomodernizacyjne. Przeznaczone są one na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych w budynkach

Tabela Nr 53. Szacunkowe koszty realizacji zadań programu ochrony środowiska.

Szacunkowe koszty realizacji Lp. Cel do realizacji w latach w tys. PLN 2010 – 2013 2014 - 2017 1 Ochrona i efektywne wykorzystanie zasobów wodnych. 96 747 41 410 2 Przeciwdziałania zagrożeniom środowiska. 21 092 22 442

3 Gospodarka odpadami. 16 513 7 284* 4 Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych i 4 286 12 070 energooszczędność. 5 Ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu oraz 5 779 4 767 Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4581 - Poz. 1143

zrównoważony rozwój lasów. 6 Ochrona powietrza atmosferycznego, klimatu i warstwy 947 981 181 661 ozonowej. 7 Ochrona powierzchni ziemi, przywrócenia wartości użytkowej 124 147 gleb. 8 Ochrona przed hałasem i promieniowaniem 21 28 elektromagnetycznym. 9 Ochrona zasobów kopalin. 10 15 10 Działania o charakterze systemowym 206 265 Suma 1 092 759 270 089

* - Wydatki planowane na lata 2014 - 2021

VII. Zarządzanie Programem Ochrony Sejmik Województwa, Zarząd Województwa, Środowiska Marszałka Województwa, Wojewodę, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, Wojewódzkiego Realizacja niniejszego Programu ma na celu Inspektora Ochrony Środowiska, Regionalny Zarząd poprawę stanu środowiska na terenie powiatu Gospodarki Wodnej, GDDKiA Oddział Regionalny, niżańskiego. Organem odpowiedzialnym za wdrażanie Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i koordynację działań określonych w Programie jest i Gospodarki Wodnej, organizacje pozarządowe. Zarząd Powiatu Niżańskiego. Zapewnia on spójność pomiędzy wszystkimi programami działającymi Instrumentami prawno administracyjnymi w powiecie i umożliwia efektywne wykorzystanie w ochronie środowiska są: środków finansowych i technicznych. Program a) Pozwolenia na wprowadzanie do środowiska realizowany będzie przez wszystkie jednostki substancji lub energii np.: odpowiedzialne za ochronę środowiska na terenie powiatu w oparciu o aktualnie dostępne instrumenty: 1/ pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów prawno – ekonomiczne, finansowe, edukacyjne. do powietrza, Proces zarządzania Programem obejmie takie 2/ pozwolenie na emitowanie hałasu do działania jak: środowiska, planowanie, 3/ pozwolenie na emitowanie pól elektromagnetycznych, organizowanie, 4/ pozwolenie na wprowadzanie ścieków do wód koordynowanie, lub do ziemi, motywowanie, 5/ pozwolenie na pobór wody, decydowanie, 6/ pozwolenie na wytwarzanie odpadów, kontrolowanie. 7/ pozwolenie zintegrowane, W Polsce struktura organizacyjna ochrony b) Zezwolenia na: środowiska nie ma charakteru hierarchicznego, zarządzanie środowiskiem odbywa się na czterech 1/ odzysk, unieszkodliwianie zbieranie lub poziomach: centralnym, wojewódzkim, powiatowym transport odpadów, i gminnym. Realizacja Powiatowego Programu na 2/ przewóz lub wywóz odpadów niebezpiecznych poziomie powiatowym odbywać się będzie poprzez za granice, administrację samorządową i rządową oraz instytucje działające na terenie powiatu a w szczególności: 3/ pozyskanie drewna niezgodnie z uproszczonym planem urządzenia lasu, Radę Powiatu, Zarząd Powiatu, Starostę, Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, 4/ usunięcie drzew i krzewów z terenu Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej, nieruchomości, Zarząd Dróg Powiatowych, Nadleśnictwa z terenu powiatu, przedsiębiorstwa i podmioty gospodarcze 5/ prowadzenie działalności w zakresie: zbierania, o znaczeniu ponadgminnym, organizacje społeczne transportu, odzysku lub unieszkodliwiania oraz społeczeństwo powiatu. odpadów, Na szczeblu gminnym: 6/ prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli Rady Gmin, Rady Miast, Wójtów, Burmistrzów, nieruchomości, Zakłady Gospodarki Komunalnej działające w poszczególnych gminach powiatu, przedsiębiorstwa 7/ opróżnianie zbiorników bezodpływowych i podmioty gospodarcze działające na terenie danej i transport nieczystości ciekłych. gminy. c) Rejestracja terenów, na których: Na szczeblu wojewódzkim: 1/ stwierdzono przekroczenie standardów jakości gleb, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4582 - Poz. 1143

2/ stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych 1/ środki budżetowe administracji samorządowej poziomów pól elektromagnetycznych, i rządowej, 3/ terenów objętych ochroną rezerwatową 2/ środki przedsiębiorstw, osób fizycznych i parkową (krajobrazowe, narodowe), 3/ administracyjne kary pieniężne, d) Oceny: 4/ opłaty za korzystanie ze środowiska, 1/ jakości powietrza, 5/ pomoc finansowa uzyskiwana w formie dotacji, 2/ stanu akustycznego środowiska, darowizn, pożyczek, 3/ jakości wód powierzchniowych i podziemnych, 6/ zwolnienia i ulgi podatkowe, 4/ pól elektromagnetycznych w środowisku, 7/ pozwolenia zbywalne (np. uprawnienia do emisji zanieczyszczeń). e) Wydanie zgody na: Instrumenty społeczne to: 1/ na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, 1/ prowadzenie działalności edukacyjnej, 2/ wyłączenie z produkcji użytków rolnych oraz 2/ zapewnienie powszechnego dostępu do gruntów leśnych, informacji o środowisku, 3/ zamianę gruntów leśnych na rolne, 3/ wzmacnianie aktywności społecznej mieszkańców powiatu, f) Raporty: 4/ szeroki udział społeczeństwa 1/ o oddziaływaniu przedsięwzięcia na w wypracowywaniu decyzji dotyczących środowisko, przedsięwzięć o istotnym znaczeniu dla 2/ bezpieczeństwa środowiska powiatu. g) Inne decyzje wynikające między innymi z Prawa Istotną rolę w realizacji programu będą miały wodnego, Prawa geologicznego i górniczego, podmioty gospodarcze korzystające ze środowiska. Prawa ochrony środowiska, ustawy Kierują się one głównie efektami ekonomicznymi o odpadach, ustawy o zużytym sprzęcie i zasadami konkurencji rynkowej. W podmiotach tych elektrycznym i elektronicznym, ustawy zarządzanie środowiskiem odbywać się będzie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie poprzez: gospodarowania niektórymi odpadami oraz dotrzymywanie wymagań stawianych przez o opłacie produktowej i depozytowej, ustawa przepisy prawa, o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, ustawa o bateriach modernizację technologii, i akumulatorach, ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. instalowanie urządzeń ochrony środowiska, h) zgłoszeń, stałą kontrolę emisji zanieczyszczeń. i) programów: Wyróżnić można następujące grupy podmiotów uczestniczących w Programie: 1/ ochrony powietrza, . podmioty uczestniczące w organizacji 2/ ochrony przed hałasem, i zarządzaniu Programem, 3/ ochrony środowiska, . podmioty realizujące zadania Programu, w tym instytucje finansowe, 4/ usuwania azbestu. . podmioty kontrolujące przebieg realizacji j) planów: i efekty Programu, 1/ gospodarki odpadami, . społeczeństwo powiatu jako główny podmiot 2/ zalesień, odbierający wyniki działań Programu. 3/ urządzania lasów Zarząd powiatu co dwa lata sporządzał będzie raport z wykonania zadań programu. Ocenie programu 4/ gospodarowania wodami dorzeczy, służyć będzie monitorowanie, w cyklu dwuletnim 5/ sporządzanych w przypadku wystąpienia stopnia wykonania zadań na terenie powiatu. Raport przekroczeń dopuszczalnych lub alarmowych i ocena Programu będą podstawą do aktualizacji lub poziomów substancji w powietrzu, weryfikacji Programu, która winna odbywać się przynajmniej raz na 4 lata. 6/ zewnętrznych ratowniczych,

7/ ochrony przeciwpowodziowej. Instrumentami ekonomiczno – finansowymi są:

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4583 - Poz. 1143

Schemat zarządzania Programem Ochrony Środowiska.

MARSZAŁEK RADA POWIATU WOJEWÓDZTWA, ZARZĄD WOJEWÓDZTWA, SEJMIK ORGANIZACJE WOJEWÓDZTWA EKOLOGICZNO WOJEWODA SPOŁECZNE, STAROSTA, WÓJT, BURMISTRZ, RADY ZARZĄD POWIATU RADA MIASTA, OSIEDLOWE, RADA GMINY RADY SOŁECKIE

INSTYTUCJE JEDNOSTKI INSTYTUCJE FINANSOWE REALIZUJĄCE KONTROLUJĄCE PREDSIĘWZIĘCIA

ODBIÓR SPOŁECZNY

VIII. Mierniki efektywności programu.

Kontrola wdrażania Programu i oceny jego realizacji prowadzona będzie poprzez system mierników jego efektywności. Mierniki te możemy podzielić zasadniczo na trzy grupy:

mierniki ekonomiczne,

mierniki ekologiczne,

mierniki społeczne (świadomości ekologicznej)

W tabeli Nr 54 przedstawiono wskaźniki stanu środowiska, które zostaną wykorzystane do monitorowania programu.

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4584 - Poz. 1143

Tabela Nr 54.

Wskaźniki monitorowania programu.

Wskaźnik początkowy, za rok bazowy przyjęto Lp. Wskaźnik Jednostka miary. 2008 r.

Wskaźniki stanu środowiska i zmiany presji na środowisko. 1 Wielkość poboru wody z komunalnych ujęć. tys. m3/rok 1 600,9 Wielkość zużycia wody przez statystycznego 2 m3/M/rok 23,7 mieszkańca. Długość sieci wodociągowej i procent 3 km % 686 89,1 zwodociągowania powiatu 4 Udział ścieków komunalnych nieoczyszczonych % 26,5 Długość sieci kanalizacyjnej i procent skanalizowania 6 km % 333,7 50,5 powiatu Stosunek długości sieci kanalizacyjnej do sieci 7 km/km,% 1: 2,056/48,63% wodociągowej 8 Powierzchnia zbiorników wodnych. ha 10,8 9 Jakość wód powierzchniowych SJCW klasa czystości b.d. 10 Jakość wód podziemnych JCWP127 kasa czystości IV Wskaźniki stanu gospodarki odpadami podano w 11 X X Programie Gospodarki Odpadami Jakość powietrza – substancje, dla których poziom 12 dopuszczalny został przekroczony (wg kryterium substancja PM10, benzo(a)piren ochrona zdrowia) SO2 – 80,15 NOx – 27,99 Wielkość emisji do powietrza z największych zakładów 13 Mg/rok CO – 327,26 przemysłowych powiatu Pył – 54,39 CO2 – 27 000 14 Długość wykonanych ścieżek rowerowych. km 4,6 15 Wskaźnik lesistości % 41,8 16 Powierzchnia terenów objętych ochroną prawną. % 19,8 Liczba obiektów przyrody ożywionej i nieożywionej 17 szt. 60 objętych ochroną prawną. 18 Liczba udzielonych koncesji na pobór kopalin szt. 10 Środki finansowe wydatkowane na cele ochrony 19 tys. zł 35 179 środowiska Wskaźniki świadomości społecznej. 1. Liczba interwencji zgłaszanych przez mieszkańców. szt. 33 Liczba przeprowadzonych konkursów, szkoleń 2 edukacyjno – informacyjnych dotyczących szt. 35 zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska.

Zamieszczone powyżej wskaźniki pozwolą na „Program Ochrony Środowiska dla Województwa monitorowanie realizacji celów ekologicznych Podkarpackiego na lata 2008 – 2011, założonych w Programie. Pozwolą także na ocenę z uwzględnieniem lat 2012 – 2015”. W programie zmian w środowisku jakie nastąpią na skutek realizacji tym określono cele i kierunki działań o charakterze zadań wskazanych w niniejszym opracowaniu. systemowym tj.:

IX. Zgodność Powiatowego Program ► wzmocnienie instytucjonalne, Ochrony Środowiska z Programem wyższego rzędu ► rozwój badań i postępu technicznego oraz Sejmik Województwa Podkarpackiego Uchwałą stymulowanie innowacji, Nr XXII/379/08 z dnia 26 maja 2008 r. przyjął Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4585 - Poz. 1143

► aspekty ekologiczne w planowaniu 3) część strategiczną dotyczącą poprawy przestrzennym, i ochrony środowiska w rozbiciu na cele średniookresowe i krótkookresowe, określanie ► aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska celów i działań priorytetowych możliwych do oraz zarządzania środowiskowego, mechanizmy realizacji w okresie programowania, prawno – ekonomiczne i finansowe, 4) określanie sposobów realizacji programu, które ► współpraca międzynarodowa. pomocne będą przy jego okresowej ocenie,

W Programie Wojewódzkim określono również 5) określanie zadań własnych powiatu, strategię działań w zakresie ochrony i poprawy stanu środowiska. 6) określanie zadań koordynowanych,

Do najistotniejszych działań zaliczono: 7) uwzględnienie ponadlokalnych celów ekologicznych realizowanych przez gminy, a) Ochronę i efektywne wykorzystanie zasobów wodnych, 8) wyniki postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji b) Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska, powiatowego programu ochrony środowiska. c) Gospodarkę odpadami, Opracowując Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Niżańskiego dokonano d) Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych wnikliwej analizy Programu Wojewódzkiego. Dla i energooszczędność, powiatu niżańskiego zaproponowano strategię działań w zakresie ochrony i poprawy stanu środowiska e) Ochronę różnorodności biologicznej krajobrazu (nazwy tematyczne) podobną jak w Programie oraz zrównoważony rozwój lasów, Wojewódzkim. Dla każdego rozpatrywanego f) Ochronę powietrza atmosferycznego, klimatu komponentu środowiska podano jego stan wyjściowy. i warstwy i ozonowej, W niniejszym opracowaniu uwzględniono wyniki raportów z wykonania Powiatowego Programu g) Ochronę powierzchni ziemi i przywrócenie Ochrony Środowiska dla Powiatu Niżańskiego na lata wartości użytkowej gleb, 2004 – 2011. Dokonano także podziału celów na krótkookresowe i średniookresowe. Zgodnie h) Ochronę przed hałasem i promieniowaniem z Wytycznymi do opracowania programów ochrony elektromagnetycznym, środowiska dokonano określenia zadań na: i) Ochronę zasobów kopalin. W – własne,

W Rozdziale 11 zawarto wytyczne do K – koordynowane, sporządzania powiatowych programów ochrony środowiska. Powiatowy program obowiązkowo Dodano dodatkową grupę zadań jako I – inne. powinien określać: W grupie tej umieszczono zadania, które nie kwalifikują się jako zadania własne i koordynowane. ▪ cele ekologiczne, Uwzględniono ponadlokalne cele realizowane ▪ priorytety ekologiczne, przez gminy w rozbiciu na poszczególne lata. Zawarto także wyniki postępowania w sprawie oceny ▪ rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, oddziaływania na środowisko skutków realizacji powiatowego programu ochrony środowiska. ▪ środki niezbędne do osiągnięcia celów w tym mechanizmy prawno – ekonomiczne i środki Zarząd Powiatu Niżańskiego w wyniku finansowe, przeprowadzenia postępowania o udzielenia zamówienia publicznego, zlecił firmie (która wygrała poziomy celów długoterminowych – dla ▪ przetarg) w drugiej połowie 2008 r. opracowanie obszarów o stwierdzonych, przekroczonych Powiatowego Programu Ochrony Środowiska. Firma ta standardach jakości środowiska. jednak po ponad siedmiomiesięcznej pracy zerwała Ponadto powiatowe programy ochrony umowę na opracowanie w/w dokumentu. Koniecznym środowiska powinny zawierać: było przeprowadzenie nowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Planowane 1) określenie stanu wyjściowego, czyli przyjęcie dokumentu nastąpi w 2010 r., dlatego uwarunkowań realizacji powiatowego programu w Programie Powiatowym przyjęto lata planowania ochrony środowiska, celów krótkookresowych na 2010 – 2013, średniookresowych 2014 – 2017. Określając cele na 2) uwzględnienie wyników raportów z wykonania powyższe okresy, kierowano się wytycznymi aktualnego powiatowego programu ochrony zawartymi w Programie Ochrony Środowiska dla środowiska, które powinny być sporządzane co Województwa Podkarpackiego. Zadnia szczegółowe najmniej raz na dwa lata, planowane do realizacji na terenie powiatu niżańskiego ujęte w w/w Programie zostały ujęte w Programie Powiatowym. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4586 - Poz. 1143

Ponadto Program Ochrony Środowiska dla Odpadami dla Powiatu Niżańskiego na lata Powiatu Niżańskiego na lata 2010 – 2013, 2010-2013, z uwzględnieniem lat 2014-2021”. z uwzględnieniem lat 2014 – 2017 określa: Uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu. cele ekologiczne, Realizując zadania nałożone ustawą z dnia priorytety ekologiczne, 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 z późn. zm.) oraz rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39 poz. 251 z późn. zm.) Zarząd środki niezbędne do osiągnięcia celów w tym Powiatu Niżańskiego zlecił opracowanie projektu mechanizmy prawno – ekonomiczne i środki programu ochrony środowiska wraz z projektem finansowe, aktualizacji planu gospodarki odpadami dla powiatu niżańskiego. Projekty te zostały opracowane zgodnie poziomy celów długoterminowych – dla z polityką ekologiczna państwa dla zapewnienia obszarów o stwierdzonych, przekroczonych realizacji celów ekologicznych oraz zasad zapobiegania standardach jakości środowiska. powstawaniu odpadów i ich negatywnego X. Informacje wymagane przez ustawę oddziaływania na środowisko, zgodnego z zasadami o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochrony środowiska odzysku odpadów ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie lub unieszkodliwiania odpadów, których nie udało się środowiska oraz o ocenach oddziaływania na poddać odzyskowi. Opracowujący projekt dokumentu środowisko. przeprowadził analizę stanu środowiska oraz zadań koniecznych do realizacji dla zachowania i poprawy Podstawa prawna. tego stanu w powiecie niżańskim.

Zgodnie z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia Przyjęcie dokumentów jest konieczne dla 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji zapewnienia zrównoważonego rozwoju obszaru o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa powiatu. w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 z późn. zm.) Informacja o sposobie wykorzystania ustaleń do przyjętego „Programu Ochrony Środowiska dla zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013, Zgodnie z art. 51 ustawy z dnia 3 października z uwzględnieniem lat 2014-2017” wraz 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego z „Aktualizacją Planu Gospodarki Odpadami dla ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013, środowiska oraz o ocenach oddziaływania na z uwzględnieniem lat 2014-2021” sporządza się środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 z późn. zm.) dla pisemne podsumowanie zawierające uzasadnienie projektów „Programu Ochrony Środowiska dla wyboru przyjętego dokumentu, a także informację, Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jaki z uwzględnieniem lat 2014-2017” wraz sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie z „Aktualizacją Planu Gospodarki Odpadami zostały uwzględnione: dla Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013, 1. Ustalenia zawarte w prognozie z uwzględnieniem lat 2014-2021” sporządzono oddziaływania na środowisko, prognozę oddziaływania na środowisko. Zakres i stopień szczegółowości prognozy został uzgodniony 2. Opinie Regionalnego Dyrektora Ochrony z: Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska Środowiska w Rzeszowie oraz Podkarpackiego w Rzeszowie – pismo z dnia 25 lutego 2010 r. Państwowego Wojewódzkiego Inspektora znak RDOŚ-18-WOOŚ-7041-5-1/2/10/ad oraz Sanitarnego, Podkarpackim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym pisma 27 stycznia 2010 r. 3. Zgłoszone uwagi i wnioski, znak SNZ.4613.1-7/10.

4. Wyniki postępowania dotyczące Przeprowadzona analiza oddziaływania na transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli środowisko jako całość oraz na poszczególne jego zostało przeprowadzone, elementy stwierdzono, że każde z zawartych w dokumentach działań będzie oddziaływać 5. Propozycje dotyczące metod pozytywnie na co najmniej jeden z elementów i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków środowiska. Najczęściej jednak pozytywne realizacji postanowień dokumentu. oddziaływanie dotyczy wielu komponentów środowiska. Jak wynika z art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Jedynie dla dużych inwestycji takich jak: Nr 39 poz. 251 z późn. zm.) powiatowy plan budowa dróg oraz instalacji do unieszkodliwiania gospodarki odpadami stanowi część powiatowego i odzysku odpadów (5 inwestycji) wskazano na programu ochrony środowiska, dlatego też analizę możliwe negatywne oddziaływanie. Ocena czy powyższych uwarunkowań przeprowadzono łącznie oddziaływanie takie faktycznie będzie miało miejsce dla „Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu jest niemożliwa na etapie programu ochrony Niżańskiego na lata 2010-2013, z uwzględnieniem lat środowiska i aktualizacji planu gospodarki odpadami. 2014-2017” i „Aktualizacji Planu Gospodarki Precyzyjne określenie wielkości ewentualnych Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4587 - Poz. 1143 negatywnych oddziaływań na środowisko oraz Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki sposoby zapobiegania im muszą być rozpatrywane Wodnej w Krakowie z dnia 10 lutego 2010 r. przed realizacją inwestycji. Realizacja przedsięwzięć znak ZG-514-04/10, wyszczególnionych w Programie i Aktualizacji Planu wpłynie ponadto na ograniczenie zużycia zasobów Wójta Gminy Harasiuki z dnia 11 lutego 2010 r. środowiskowych. znak RRG.IV.7062/2/10,

W wyniku przeprowadzenia prognozy Wójta Gminy Jarocin z dnia 1 lutego 2010 r. oddziaływania na środowisko stwierdzono, znak IŚM.7610/1/2010, że zaniechanie realizacji działań określonych w Programie i Aktualizacji Planu spowoduje brak Wójta Gminy Krzeszów z dnia 16 marca pozytywnego oddziaływania na środowisko oraz 2010 r. znak L.dz. OS.7614/2/10, nasilenie się oddziaływań negatywnych, co może Burmistrza Gminy i Miasta Nisko z dnia skutkować pogorszeniem stanu środowiska i jakości 12 marca 2010 r. znak ROS.7660-4/10, życia mieszkańców powiatu. Burmistrza Gminy i Miasta Rudnik nad Sanem W odniesieniu do zadań, które mogą z dnia 22 kwietnia 2010 r. znak ewentualnie negatywnie oddziaływać na środowisko GKM.7062/6/10, podkreślono konieczność przeprowadzenia szczegółowego postępowania środowiskowego przed Burmistrza Gminy i Miasta Ulanów z dnia przystąpieniem do ich realizacji. Za prowadzeniem 4 lutego 2010 r. zarządzenie nr 3/2010. postępowania przed realizacją przedsięwzięcia przemawia też fakt, że będą wówczas znane Wójt Gminy Jeżowe nie wyraził opinii szczegółowe rozwiązania techniczne stosowane przy w terminie 2 miesięcy od daty otrzymaniu wniosku ich realizacji. Pozwoli to na dokładne przewidzenie o jej wyrażenie, dlatego też zgodnie z art. 14 ust. 8 możliwych oddziaływań, a także ewentualnych działań ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. zapobiegawczych i kompensacyjnych. U. z 2007 r. Nr 39 poz. 251 z późn. zm.) uznano, ze wyraził opinię pozytywną. W prognozie wskazano działania, które będą na terenie powiatu niżańskiego przebiegać przez lub Zarząd Województwa Podkarpackiego sąsiadować z obszarami Natura 2000. Są to w Rzeszowie uchwałą Nr 265/5215/10 z dnia inwestycje drogowe – budowa drogi ekspresowej 23 marca 2010 r. wyraził pozytywną opinię do S19, budowa obwodnicy miasta Nisko oraz budowa projektów „Programu Ochrony Środowiska dla mostu na rzece San w ciągu drogi krajowej Nr 19. Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013, Ponadto w przypadku prowadzenia zalesień z uwzględnieniem lat 2014-2017” wraz na obszarach objętych siecią Natura 2000 wskazano z „Aktualizacją Planu Gospodarki Odpadami dla na konieczność przeprowadzenia analizy Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013 oddziaływania na środowisko dla tych zalesień. z uwzględnieniem lat 2014-2021”. Opinia została udzielona z uwagami. Informacja o opiniach Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie oraz Realizując obowiązek wynikający z art. 39 Podkarpackiego Państwowego Wojewódzkiego ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu Inspektora Sanitarnego. informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 w Rzeszowie pismem z dnia 30 kwietnia 2010 r. znak poz. 1227 z późn. zm.) Zarząd Powiatu Niżańskiego RDOŚ-18-WOOŚ-7048-6-8/4/10/ad zaopiniował poinformował społeczeństwo o przystąpieniu projekty Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu do sporządzania Programu Ochrony Środowiska dla Niżańskiego na lata 2010-2013 z uwzględnieniem lat Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013, 2014-2017” oraz „Aktualizacji Planu gospodarki z uwzględnieniem lat 2014-2017” wraz odpadami dla Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013 z „Aktualizacją Planu Gospodarki Odpadami z uwzględnieniem lat 2014-2021” bez uwag. dla Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013 Podkarpacki Państwowy Wojewódzki Inspektor z uwzględnieniem lat 2014-2021”, oraz o możliwości, Sanitarny pismem z dnia 24 marca 2010 r. znak sposobie i terminie zgłaszania uwag i wniosków do SNZ.4610-32/10 wyraził pozytywną opinię sanitarną powyższych dokumentów. Ogłoszenie zostało podane do projektów „Programu Ochrony Środowiska dla do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie na Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013 tablicy ogłoszeń Starostwa Powiatowego w Nisku z uwzględnieniem lat 2014-2017” oraz „Aktualizacji oraz zamieszczenie na stronie Biuletynu Informacji Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Niżańskiego Publicznej Starostwa Powiatowego w Nisku. na lata 2010-2013 z uwzględnieniem lat 2014-2021”. W wyznaczonym, 27-dniowym terminie nie zgłoszono uwag i wniosków. Zgłoszenie uwagi i wnioski. Zebranie zgłoszonych uwag i wniosków Projekt „Aktualizacji Planu Gospodarki wraz ze wskazaniem ich źródła oraz sposobu ich Odpadami dla Powiatu Niżańskiego na lata uwzględnienia zawiera tabela 55. 2010-2013, z uwzględnieniem lat 2014-2021” otrzymał pozytywną opinię, bez uwag następujących organów: Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4588 - Poz. 1143

Tabela 55. Zgłoszone uwagi i wnioski wraz ze sposobem ich uwzględnienia.

Lp. Autor uwagi Treść uwagi Sposób uwzględnienia Wprowadzić zapisy Wprowadzono zapis o braku ustawowej Zarząd wskazujące na konieczność konieczności opracowania map akustycznych dla 1 Województwa opracowania map ciągów komunikacyjnych przebiegających przez Podkarpackiego akustycznych teren powiatu Dla powiatu niżańskiego nie prowadzono badań wskaźników wytwarzania odpadów komunalnych. W Planie zastosowano podział na odpady „zebrane” – wykazywane przez odbiorców odpadów oraz „wytworzone” wyliczone ze współczynników. Dla zachowania wymaganej zgodności z planem wojewódzkim zastosowano współczynniki wytwarzania odpadów komunalnych na mieszkańca Zweryfikować ilość takie jak planie wojewódzkim. Przyjęto różne wytworzonych w 2008 r. współczynniki wytwarzania dla mieszkańców miast i odpadów komunalnych Zarząd wsi (również zgodne z planem wojewódzkim). biorąc pod uwagę informacje 2 Województwa Wyliczenia te zebrano w tabelach 6 i 7. Odpadami zawarte w tabeli 6 i 7 oraz Podkarpackiego komunalnymi zebranymi selektywnie były odpady uwzględniając ilość opakowaniowe. Nie ma aktualnych danych zebranych selektywnie literaturowych pozwalających na wyliczenie masy odpadów komunalnych wytwarzanych odpadów opakowaniowych poszczególnych rodzajów wchodzących w skład odpadów komunalnych, w szczególności danych takich nie zawiera plan wojewódzki. Ze względu na różne źródła i różny charakter danych (teoretycznie wyliczone i rzeczywiście zebrane) nie jest celowe łączenie odpadów zebranych i wytworzonych. Zweryfikować przedstawiony Tabela 8 zawiera porównanie ilości zebranych w tabeli 8 procentowy udział Zarząd odpadów opakowaniowych z teoretycznie zebranych odpadów 3 Województwa wytworzoną (oszacowaną) masą wytworzonych opakowaniowych w masie Podkarpackiego odpadów tego rodzaju, a nie ich udział w masie wytworzonych odpadów wytworzonych odpadów komunalnych komunalnych W rozdziale II.1.4. wskazać Zarząd rodzaje odpadów 4 Województwa Uwaga została uwzględniona odzyskiwanych w roku Podkarpackiego 2008. W rozdziale II.1.5. wyjaśnić z czego wynika różnica Uwaga została uwzględniona – w opisie tabeli 10 Zarząd pojemności składowiska podano, że dane w niej zawarte pochodzą z 5 Województwa w Sigiełkach podana oświadczeń zarządzających składowiskami, Podkarpackiego w opiniowanym projekcie dla składowiska w Sigiełkach dane są zgodne dokumentu i Wojewódzkim pozwoleniem zintegrowanym dla tego składowiska Planie Gospodarki Odpadami W Planie zawarto zapis o tym, że składowiska Wprowadzić do odpadów w Jarocinie i Sigiełkach spełniają wymogi opiniowanego projektu techniczne określone dla składowisk odpadów Zarząd dokumentu zapisy innych niż niebezpieczne i obojętne, ponadto w 6 Województwa wskazujące na możliwość tabeli 10 zaznaczono procentowe wypełnienie Podkarpackiego funkcjonowania składowiska składowisk. Zapis o możliwości eksploatacji odpadów w Jarocinie po składowiska w Jarocinie po 2010 roku wynika z 2010 r. planu gospodarki odpadami dla Gminy Jarocin. Rozdział II zawiera informację o faktycznym funkcjonowaniu systemu zbiórki odpadów komunalnych, przy czym szczegółowość opisu jest W rozdziale II wprowadzić dostosowana do rodzaju planu. Zgodnie Zarząd zapisy wskazujące jak z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 7 Województwa faktycznie funkcjonuje 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów Podkarpackiego system zbierania odpadów gospodarki odpadami szczegółowy opis sposobów komunalnych gospodarowania odpadami komunalnymi powinien być zawarty w gminnych planach gospodarki odpadami. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4589 - Poz. 1143

Wskazać jakie działania będą realizowane na terenie Zarząd powiatu w zakresie Uwagę uwzględniono – tabela 25 zawiera 8 Województwa gospodarowania odpadami w wyszczególnienie zadań związanych z budową ZZO Podkarpackiego ramach Zakładu (zadania 6-10) Zagospodarowania Odpadów. Przeanalizować zapisy tabeli 26. Podane wskaźniki Zarząd monitorowania dostosować 9 Województwa do powiatu oraz Uwagę uwzględniono Podkarpackiego zweryfikować ich wartości w stosunku do stanu rzeczywistego Uwagi nie uwzględniono – rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami nie uwzględnia zmian stanu prawnego Tytuł rozdziału VII wprowadzonych m.in. ustawą z dnia 3 października dostosować do zapisów 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i Zarząd rozporządzenia Ministra jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie 10 Województwa Środowiska z dnia 9 kwietnia środowiska oraz o ocenach oddziaływania Podkarpackiego 2003 r. w sprawie na środowisko. W szczególności rozporządzenie sporządzania planów operuje dalej terminem „analiza oddziaływania planu gospodarki odpadami na środowisko”, gdy obecnie sporządza się prognozę oddziaływania na środowisko. Tytuł rozdziału zawarty w planie oddaje rzeczywistą treść rozdziału.

Wyniki postępowania dotyczącego oraz dokumentowania ewentualnych zmian transgranicznego oddziaływania na środowisko. w środowisku.

Dla zadań określonych w „Programie Ochrony XI. Wytyczne do sporządzania gminnych Środowiska dla Powiatu Niżańskiego na lata programów ochrony środowiska 2010-2013, z uwzględnieniem lat 2014-2017” wraz z „Aktualizacją Planu Gospodarki Odpadami dla Na podstawie zapisów zawartych w art. 17 Powiatu Niżańskiego na lata 2010-2013, ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo z uwzględnieniem lat 2014-2021” nie przewidziano ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 możliwości oddziaływania transgranicznego. z póź. zm.), organ wykonawczy gminy w celu Postępowania w sprawie transgranicznego realizacji polityki ekologicznej państwa, sporządza oddziaływania na środowisko nie prowadzono. gminny program ochrony środowiska. Zgodnie z art. 14 ust 1 w/w ustawy program ochrony Propozycje o metodach i częstotliwości środowiska powinien określać: przeprowadzenia monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. ▪ cele ekologiczne,

Konsekwentna realizacja zapisów programu ▪ priorytety ekologiczne, ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami jest konieczna dla osiągnięcia założonych korzyści dla ▪ poziom celów długoterminowych, środowiska oraz mieszkańców powiatu. W obydwu ▪ rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, dokumentach zaproponowano sposoby i zakres monitoringu ich wdrażania. Częstotliwość ▪ środki niezbędne do osiągnięcia celów w tym sporządzania sprawozdań z monitoringu – raz na dwa mechanizmy prawno – ekonomiczne i środki lata - została określona przepisami ustawy – Prawo finansowe. ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach. Analiza i ocena realizacji przedsięwzięć określonych Politykę ekologiczną przyjmuje się na 4 lata, w Programie i Planie prowadzona będzie przy pomocy z tym że przewidziane w niej działania w perspektywie monitoringu opartego o dane statystyczne (GUS), obejmują kolejne 4 lata. dane Państwowego Monitoringu Środowiska, Wojewódzkiej Bazy Odpadowej, a także dane Programy te podlegają zaopiniowaniu przez jednostek samorządu terytorialnego. organ wykonawczy powiatu.

W wyniku analizy dokumentów stwierdzono, że Gminny program ochrony środowiska na zaproponowane wskaźniki oraz częstotliwość podstawie art.18 ustawy Prawa ochrony środowiska prowadzenia monitoringu jest wystarczający dla uchwala Rada Gminy. określenia stopnia realizacji zadań w nich zawartych Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4590 - Poz. 1143

Gminny program ochrony środowiska powinien ► wyniki postępowania w sprawie oceny ponadto zawierać: oddziaływania na środowisko skutków realizacji gminnego programu ochrony środowiska. ► określenie stanu wyjściowego realizacji programu tj.: zmian stanu środowiska jakie Ponadto gminny program powinien być zaszły od opracowania i przyjęcia skoordynowany z: obowiązującego programu ochrony, informacje powinny dotyczyć następujących zagadnień: 1) miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a) ochrona i poprawa jakości środowiska tj.: gospodarka wodna, gospodarka odpadami, 2) lokalnymi planami rozwoju infrastruktury (jeśli zapobieganie i ograniczanie emisji takich jak są), hałas, wibracje, pola elektromagnetyczne, zanieczyszczania powietrza a także 3) gminnym planem gospodarki odpadami, przeciwdziałanie poważnym awariom, zmianom 4) programem ochrony powietrza, programem klimatu, zapewnienie bezpieczeństwa ochrony wód, programem ochrony przed chemicznego i biologicznego, ochrona przyrody, hałasem (jeśli są), krajobrazu i bioróżnorodności, 5) programem ochrony zabytków i opieki nad b) racjonalne gospodarowanie zasobami zabytkami (jeśli są). środowiska, XII. Streszczenie c) działania systemowe: dostęp do informacji i dialog społeczny, edukacja ekologiczna, itp. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Niżańskiego, został opracowany zgodnie z przepisani ► uwzględnienie wyników raportów z wykonania ustawy o ochronie środowiska i obejmuje gminnego programu ochrony środowiska wraz poszczególne komponenty środowiska znajdujące się z wykazem zadań dotyczących środowiska na obszarze . Postawiony w programie cel i priorytety a zrealizowanych na terenie gminy od czasu do osiągnięcia są zgodne z Polityką Ekologiczną przyjęcia aktualnego programu, Państwa, Programem Ochrony Środowiska dla ► określenie sposobów realizacji tj.: Województwa Podkarpackiego, oraz innymi dokumentami szczegółowymi. a) narzędzia i instrumenty realizacji programu, Powiat Niżański leży w północno – wschodniej b) harmonogram realizacji poszczególnych zadań, części województwa podkarpackiego i zajmuje nakłady na ich realizację, źródła finansowania powierzchnię 786 km2, co stanowi 4,4% powierzchni i jednostki odpowiedzialne za nie, województwa. c) określenie sposobów monitoringu programu, Gospodarka powiatu na charakter rolniczo – produkcyjno – usługowy. Około 50% ogólnej ► określenie zadań własnych gminy. Zadania powierzchni zajmują użytki rolne. W przeważającej własne powinny być ujęte w programie części występują tu gleby kwaśne IV i V klasy. z pełnym zakresem informacji niezbędnej do Przeważa produkcja roślinna, a w niej uprawa zbóż kontroli ich realizacji (opis przedsięwzięcia, i ziemniaków. W kilku gminach uprawiana jest wiklina. terminy realizacji, instytucja odpowiedzialna, Produkcja zwierzęca to przeważnie hodowla bydła koszty, źródła finansowania), zadania własne. i trzody chlewnej. Pod zadaniami własnymi należy rozumieć te przedsięwzięcia, które będą finansowane Na terenie powiatu znajduje się też wiele w całości lub części ze środków będących zakładów przemysłowych. Do największych z nich w dyspozycji gminy, należą: Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej „Ceramika Harasiuki”, Karków – Zakład ► określenie zadań koordynowanych. Zadania w Harasiukach, Hurtownia Paliw Płynnych „MAANTE” koordynowane powinny być ujęte w programie Sp. z o.o., „MOLTER” Wytwórnia Mas Bitumicznych z takim stopniem szczegółowości, jaki jest w Rudniku, Polimex Mostostal S.A. Zakład Konstrukcji dostępny na terenie gminy. Pod zadaniami Stalowych w Rudniku, „FAKRO” Przedsiębiorstwo koordynowanymi należy rozumieć pozostałe Produkcyjne Sp. z o.o., Zakład w Rudniku, zadania związane z realizacją zadań ochrony ARMATOORA Nisko. środowiska i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych, które są finansowane ze Powiat niżański zaliczany jest do obszarów środków przedsiębiorstw oraz ze środków o korzystnych warunkach przyrodniczo – zewnętrznych będących w dyspozycji organów środowiskowych. Środowisko naturalne stosunkowo i instytucji szczebla powiatowego, w niewielkim stopniu przekształcone przez człowieka. wojewódzkiego i centralnego, Flora powiatu jest dość zróżnicowana ze względu na obecność siedlisk o różnym charakterze, od dolin ► określenie ponadlokalnych celów realizowanych rzecznych począwszy poprzez tereny piaszczystych przez gminę, wydm z ubogimi murawami i wrzosowiskami a skończywszy na torfowiskach i siedliskach leśnych. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4591 - Poz. 1143

Lasy na terenie powiatu zajmują aż 6. Ochrona powietrza atmosferycznego, 41,8% ogólnej powierzchni. klimatu i warstwy ozonowej,

W niniejszym dokumencie wzięto pod uwagę 7. Ochrona powierzchni ziemi, wyniki Raportów z wykonania Programu Ochrony przywrócenie wartości użytkowej gleb, Środowiska dla Powiatu Niżańskiego na lata 2004 – 2011. 8. Ochrona przed hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym, W przedziale lat 2004 – 2008 r., na terenie powiatu niżańskiego podejmowano szereg 9. Ochrona zasobów kopalin.

działań mających na celu poprawę stanu 10. Działania systemowe. środowiska a wynikających z przyjętego przez Radę Powiatu. Do najistotniejszych zadań realizowanych Dla realizacji poszczególnych priorytetów, w tym okresie należą: rozbudowa sieci określono cele szczegółowe i zadania do realizacji. kanalizacyjnych oraz modernizacja oczyszczalni Zadanie te określono w przedziałach czasowych ścieków, rozbudowa sieci wodociągowej wraz tj. lata 2010 – 2013 oraz lata 2014 – 2017. z modernizacją ujęć wody, poprawa nawierzchni i przebudowa dróg publicznych, zamknięcie W ramach priorytetu Ochrona i efektywne i rekultywacja składowisk (część) niespełniających wykorzystanie zasobów wodnych, zaplanowano wymagań ochrony środowiska, rozwój sieci realizację następujących celów: selektywnej zbiórki odpadów, rozpoczęcie integracji systemu zbiórki odpadów komunalnych w ramach 1/ uporządkowanie gospodarki wodno - ściekowej ZZO, objęcie ochroną prawną Natura 2000 w powiecie, szczególnie cennych przyrodniczo obszarów, prowadzenie edukacji ekologicznej. 2/ zapewnienie skutecznej ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, Pomimo podejmowanych działań istnieją nierozwiązane problemy ekologiczne, których 3/ zapewnienie odpowiedniej ilościowo realizację uwzględniono w niniejszym opracowaniu, i jakościowo wody do celów gospodarczych biorąc pod uwagę nowe uwarunkowania. oraz rekreacyjno – turystycznych,

Do najbardziej istotnych problemów środowiska 4/ Zmniejszenie i ograniczenie emisji ze źródeł pozostałych do rozwiązania należą: dalsza rozbudowa przemysłowych i źródeł powierzchniowych, sieci kanalizacyjnej oraz modernizacja oczyszczalni ścieków, konieczność zapewnienia odpowiedniej ilości 5/ edukacja mieszkańców powiatu w zakresie i jakości wody dla mieszkańców i przemysłu, prawidłowej gospodarki wodnej. opracowanie programu ochrony powietrza dla miasta W celu realizacji założonego priorytetu Nisko, brak obwodnic dróg krajowych przebiegających przedstawiono działania inwestycyjne przez tereny zurbanizowane, integracja systemu i pozainwestycyjne, które pozwolą osiągnąć wskazane zbiórki odpadów komunalnych w ramach ZZO, cele. Działania te dotyczą w szczególności: budowy budowa nowej czaszy składowiska odpadów sieci kanalizacyjnej, budowy i modernizacji w Sigiełkach, budowa linii sortowniczej odpadów oczyszczalni ścieków, budowy i modernizacji sieci zmieszanych. wodociągowej oraz ujęć wód, stacji uzdatniania wody, Celem opracowania jest dążenie do budowy zbiorników wodnych, ograniczania zrównoważonego rozwoju powiatu, gdzie ochrona powierzchniowego dopływu wód zanieczyszczonych, środowiska stanowi nierozłączną część procesów wdrażanie programów edukacyjnych w zakresie rozwojowych. oszczędności wody oraz szkodliwości dla środowiska niewłaściwego gospodarowania ściekami. Biorąc pod uwagę przeprowadzoną analizę stanu aktualnego środowiska oraz ocenę zagrożeń W ramach priorytetu Przeciwdziałania i możliwości rozwoju gospodarczego powiatu ustalono zagrożeniom środowiska, planuje się realizację cele i kierunki działań w ramach następujących następujących celów szczegółowych: priorytetów: 1/ przeciwdziałanie poważnym awariom, 1. Ochrona i efektywne wykorzystanie ograniczanie wprowadzania zanieczyszczeń do zasobów wodnych, gleb,

2. Przeciwdziałania zagrożeniom 2/ ochrona przed powodzią i przeciwdziałanie środowiska, skutkom suszy,

3. Gospodarka odpadami, 3/ ograniczanie negatywnych skutków zjawisk geodymanicznych, 4. Pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych i energooszczędność, 4/ wspieranie służb odpowiedzialnych za prowadzenie działań ratowniczych, 5. Ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu oraz zrównoważony rozwój lasu, 5/ edukacja mieszkańców powiatu w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom środowiska. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4592 - Poz. 1143

Dla realizacji założonego priorytetu W ramach priorytetu Ochrona powietrza przedstawiono działania inwestycyjne atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej, i pozainwestycyjne, które pozwolą osiągnąć wskazane planuje się realizację następujących celów cele. Do działań tych możemy zaliczyć: konserwację szczegółowych: i odbudowę urządzeń melioracyjnych, opracowanie koncepcji budowy wałów przeciwpowodziowych, 1/ poprawa jakości powietrza dla wskaźników budowę zbiorników wodnych, zabezpieczenie zaliczonych do klasy C /PM10, benzo(a)piren/ terenów, na których znajdują się czynne osuwiska. na obszarze zaliczonym do POP na terenie powiatu. Zakładane cele ekologiczne, priorytetowe działania i przedsięwzięcia oraz limity w zakresie 2/ ograniczenie tzw. „niskiej emisji” na terenie gospodarowania odpadami zawarte zostały powiatu, w integralnej części Programu jaką stanowi Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu 3/ ograniczenie emisji ze źródeł przemysłowych, Niżańskiego na lata 2010 –2013 z uwzględnieniem lat 4/ zmniejszenie emisji ze środków transportu 2014 – 2021. poprzez budowę obejść drogowych W zakresie priorytetu związanego miejscowości oraz poprawę infrastruktury z Pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych drogowej na terenie powiatu, i energooszczędnością planuje się realizację działań: 5/ tworzenie warunków do rozwoju ruchu budowę instalacji i urządzeń wykorzystujących energię rowerowego, odnawialną, termorenowację budynków, edukację mieszkańców powiatu na temat konieczności 6/ zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł oszczędzania energii. odnawialnych,

W ramach priorytetu Ochrona różnorodności 7/ prowadzenie działań edukacyjnych oraz biologicznej i krajobrazu oraz zrównoważony rozwój administracyjnych mających na celu lasu, zaplanowano realizację następujących celów ograniczenie zanieczyszczeń powietrza. szczegółowych: Dla realizacji założonego priorytetu 1/ objęcie prawnymi formami ochrony przyrody przedstawiono działania inwestycyjne obszarów o szczególnych walorach i pozainwestycyjne, które pozwolą osiągnąć wskazane przyrodniczych i krajobrazowych, cele. Do działań tych możemy zaliczyć: opracowanie i wdrożenie Programu Ochrony Powietrza, budowę 2/ prowadzenie czynnej ochrony przyrody, obwodnicy miasta Nisko, poprawę nawierzchni dróg, zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rozwój sieci tras rowerowych, termorenowację obszarów znajdujących się na terenie powiatu budynków, wzmocnienie działalności kontrolnej europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000, w zakresie emisji zanieczyszczeń do atmosfery. 3/ podnoszenie wartości krajobrazu poprzez W ramach priorytetu Ochrona powierzchni działania skierowane na ochronę, ziemi i przywrócenie wartości użytkowej gleb zrównoważone gospodarowanie, planowanie prowadzone będą następujące działania: likwidacja i odtwarzanie krajobrazu, dzikich składowisk odpadów, rekultywacja terenów 4/ zalesiane terenów wyłączonych z użytkowania poeksploatacyjnych kopalin pospolitych, rozwój rolniczego, gospodarstw rolnych produkujących żywność metodami ekologicznymi. 5/ prowadzenie gospodarki leśnej zgodnie z planami urządzenia lasu oraz uproszczonymi W ramach priorytetu Ochrona przed hałasem planami urządzenia lasu, i promieniowaniem elektromagnetycznym, zaplanowano realizację następujących celów 6/ intensyfikacja działań ukierunkowanych na szczegółowych: prowadzenie trwale zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej oraz ochrony 1/ podniesienie komfortu akustycznego, przyrody. 2/ zmniejszenie emisji hałasu ze środków 7/ prowadzenie działań edukacyjnych w zakresie transportu poprzez budowę obejść drogowych ochrony przyrody. miejscowości oraz poprawę infrastruktury drogowej na terenie gminy, W celu realizacji założonego priorytetu przedstawiono działania inwestycyjne 3/ ograniczenie emisji hałasu ze źródeł i pozainwestycyjne, które pozwolą osiągnąć wskazane przemysłowych, cele. Działania te dotyczą w szczególności: zalesiania 4/ utrzymanie klimatu akustycznego na obszarach gruntów klas słabych, przebudowy drzewostanów gdzie sytuacja akustyczna jest korzystna, uszkodzonych lub niezgodnych z siedliskiem, rozwoju systemów zieleni na terenach zurbanizowanych, 5/ podwyższenie sprawności urządzeń, wysyłania, objęcie ochroną prawną terenów o szczególnych dystrybucji i użytkowania energii elektrycznej, walorach przyrodniczych, edukacji ekologicznej. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4593 - Poz. 1143

6/ ochrona mieszkańców i środowiska przed - Regionalnego Programu Operacyjnego dla działaniem promieniowania Województwa Podkarpackiego, elektromagnetycznego. - Polsko – Niemieckiego Projektu Współpracy, W celu realizacji założonego priorytetu przedstawiono działania inwestycyjne - Szwajcarsko – Polskiego Programu Współpracy, i pozainwestycyjne, które pozwolą osiągnąć wskazane cele. Działania te dotyczą w szczególności: budowy - NFOŚiGW, WFOŚiGW, PFOŚiGW, GFOŚiGW, obwodnicy miasta Nisko, poprawy nawierzchni dróg, - Ekofunduszu, rozwoju sieci tras rowerowych, remontu linii energetycznych. - Kredyty bankowe.

W ramach priorytetu Ochrona zasobów kopalin Ustalając koszty realizacji programu starano się zaplanowano realizację następujących działań: uwzględnić: środki finansowe własne, które można rekultywacja terenów powyrobiskowych złóż zasobów przeznaczyć na zadania związane z ochroną mineralnych, umożliwienie (w miarę potrzeb) środowiska w powiecie, środki finansowe uzyskania koncesji na pobór surowców mineralnych, samorządów gminnych, które można przeznaczyć na racjonalne gospodarowanie zasobami surowców zadania związane z ochroną środowiska mineralnych. w poszczególnych gminach, środki finansowe możliwe do pozyskania na realizacje projektów, środki W ramach priorytetu Działania o charakterze finansowe planowane do zainwestowania przez systemowym, zaplanowano realizację następujących zarządców dróg, środki finansowe przedsiębiorstw. celów szczegółowych: Łączne koszty realizacji programu wyniosą 1/ sprawne funkcjonowanie administracji ds. 1 362 522 tys. PLN z tego na lata 2010 – 2013 ochrony środowiska. przypadać będzie 1 092 433 tys. PLN. Największe 2/ stałe podnoszenie świadomości ekologicznej środki planuje się przeznaczyć na ochronę powierza mieszkańców powiatu oraz poprawa dostępu atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej (drogi). do informacji o środowisku, Zarządzanie Programem odbywać się będzie 3/ wdrażanie zasady zrównoważonego rozwoju poprzez aktualnie dostępne instrumenty prawno – w procesie tworzenia planów ekonomiczne, finansowe i edukacyjne. zagospodarowania przestrzennego, Odpowiedzialnym za wdrażanie i koordynację zadań zawartych w Programie będzie Zarząd Powiatu 4/ skuteczne wdrażanie mechanizmów prawnych, Niżańskiego. finansowych i ekonomicznych zapewniających efektywną i terminową realizację założonych W celu monitorowania efektywności celów ekologicznych. realizowanego Programu ustalone zostały wskaźniki stanu środowiska i zmiany presji na środowisko. Dla realizacji założonego priorytetu Wskaźniki określono praktyczne dla wszystkich przedstawiono działania inwestycyjne komponentów środowiska. Pozwolą one na określenie i pozainwestycyjne, które pozwolą osiągnąć wskazane zachodzących zmian w środowisku w dłuższym cele. Do działań tych możemy zaliczyć: dalszą przedziale czasowym. informatyzację administracji samorządowej, podnoszenie kwalifikacji przez pracowników Należy zaznaczyć także, że opracowany samorządowych, prowadzenie edukacji ekologicznej dokument jest zgodny z dokumentem wyższego rzędu mieszkańców powiatu. tj.: Programem Ochrony Środowiska dla Województwa Podkarpackiego. Realizacja wyznaczonych priorytetów, celów szczegółowych i zadań będzie elementem wypełnienia XIII. Słownik określeń, sformułowań i skrótów zapisów zawartych w polityce ekologicznej państwa, użytych w opracowaniu przyczyni się do zrównoważonego rozwoju powiatu 1. acguis communautaire – dorobek oraz poprawy poszczególnych komponentów wspólny – wspólne prawo UE, środowiska. 2. BAT – Najlepsza Dostępna Technika Finansowanie programu odbywać się będzie ze (Best Available Techniques) środków własnych, środków funduszy ekologicznych, środków zagranicznych, środków właścicieli 3. BZT5 – pięciodobowe biochemiczne przedsiębiorstw działających na terenie powiatu. Do zapotrzebowanie tlenu, finansowania zadań zawartych w programie mogą zostać wykorzystane środki finansowe z: 4. CO – tlenek węgla,

- Programu Operacyjnego Infrastruktura 5. Emisje – rozumie się przez to i Środowisko, wprowadzanie bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody gleby lub - Programu Europejskiej Współpracy ziemi: substancji lub energii takich jak ciepło, hałas, Terytorialnej, wibracje lub pola elektromagnetyczne, Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4594 - Poz. 1143

6. GDDKiA – Generalna Dyrekcja Dróg roztwory występujące w środowisku lub powstałe Krajowych i Autostrad, w wyniku działalności człowieka,

7. Gminy – rozumie się przez to Gminy jak 28. Substancje niebezpieczne – rozumie się i Miasta i Gminy na terenie powiatu (Burmistrza, przez to jedną lub więcej substancji albo mieszaniny Wójta, Radę Gminy, Radę Miasta) substancji, które ze względu na swoje właściwości chemiczne, biologiczne lub promieniotwórcze mogą 8. IPPC – Zintegrowane Zapobieganie w razie nieprawidłowego obchodzenia się z nimi, i Ograniczanie Zanieczyszczeń (Integrated Pollution spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub Prevention and Control), środowiska,

9. Natura 2000 - program utworzenia 29. Ścieki – rozumie się przez to w krajach Unii Europejski wspólnego systemu (sieci) wprowadzanie do wód lub do ziemi: obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu są dwie unijne dyrektywy: Dyrektywa - wody zużyte na cele bytowe lub gospodarcze, Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa (Habitatowa). Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk - ciekłe odchody zwierzęce, z wyjątkiem przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do cenne i zagrożone w skali całej Europy. rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach 10. Neofityzacja – forma degeneracji o nawozach i nawożeniu, fitocenozy polegająca na wzroście udziału gatunków obcego pochodzenia (tzw. neofitów) wskutek - wody opadowe lub roztopowe, ujęte celowego ich wprowadzania lub samoistnego ich w systemy kanalizacyjne, pochodzące wnikania, z powierzchni zanieczyszczonych w tym z centrów miast, terenów przemysłowych 11. NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony i składowych, baz transportowych oraz dróg Środowiska i Gospodarki Wodnej, i parkingów o trwałej nawierzchni,

12. NO2 – dwutlenek azotu, - wody odciekowe ze składowisk odpadów, wykorzystane solanki, wody lecznicze 13. Ochrona krajobrazowa – rozumie się i termalne, przez to zrównoważony rozwój obszaru oraz zachowanie cech charakterystycznych krajobrazu, - wody pochodzące z odwodnienia zakładów górniczych, z wyjątkiem wód wprowadzanych 14. P – fosfor do górotworu, jeżeli rodzaje i ilość substancji zawartych w wodzie wprowadzonej do 15. Powiat – rozumie się przez to Starostę, górotworu są tożsame z rodzajami i ilościami Zarząd Powiatu, Radę Powiatu zawartymi w pobranej wodzie,

16. PIORiN – Państwowa Inspekcja Ochrony - wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów Roślin i Nasiennictwa, gospodarki rybackiej, jeżeli występują w nich nowe substancje lub zwiększone zostaną ilości 17. PKD – Polska Klasyfikacja działalności, substancji w stosunku do zawartych 18. PM 10 – pył zawieszony, ziarna pyłu w pobranej wodzie, o wymiarach mniejszych niż 10 mikrometrów, 30. Środowisko – rozumie się przez to ogół 19. POIiŚ – Program Operacyjny elementów przyrodniczych, w tym także Infrastruktura i Środowisko, przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, 20. POP – Program Ochrony Powietrza, wody, powietrze, zwierzęta i rośliny, krajobraz oraz klimat, 21. PZMiUW – Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, 31. WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 22. RDE – Rejon Dystrybucji Energii, 32 WIOŚ – Wojewódzka Inspekcja Ochrony 23. RDOŚ – Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Środowiska, 33. Zadania Powiatu: 24. RPO – Regionalny Program Operacyjny, W - zadania własne. Pod zadaniami 25. RZGW – Regionalny Zarząd Gospodarki własnymi należy rozumieć te przedsięwzięcia, które Wodnej, będą finansowane w całości lub części ze środków będących w dyspozycji powiatu (pełny zakres 26. SO2 – dwutlenek siarki, informacji niezbędny do ich realizacji.

27. Substancja – rozumie się przez to K - zadania koordynowane. Pod zadaniami pierwiastki chemiczne lub ich związki, mieszaniny lub koordynowanymi należy rozumieć pozostałe zadania związane z realizacja zadań ochrony i racjonalnego Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4595 - Poz. 1143 wykorzystania zasobów środowiska, które są 11. Wytyczne do sporządzania programów finansowane ze środków przedsiębiorstw oraz ze ochrony środowiska na szczeblu regionalnym środków zewnętrznych będących w dyspozycji i lokalnym. Warszawa 2002. organów i instytucji szczebla wojewódzkiego i centralnego i instytucji działających na terenie 12. Program wykonawczy do II Polityki powiatu ale podległych bezpośrednio organom Ekologicznej Państwa na lata 2002 – 2010. wojewódzkim i centralnym. Warszawa 2002.

I - zadania inne. Są to zadania pozostałe 13. Polityka Ekologiczna Państwa na lata realizowane na terenie powiatu. 2007 – 2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014. Warszawa 2006. 34. Zarządcy dróg – Gminy, Zarząd Dróg Powiatowych, Zarząd Dróg Wojewódzkich, Generalna 14. Narodowy Plan Rozwoju na lata Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział 2007 – 2013, Warszawa 2006. Rzeszów. 15. Ekonomiczna wycena środowiska 35. ZPSGO – Zbiorczy Punkt Selektywnego przyrodniczego pod red. G. Andersona, Śleszyńskiego, Gromadzenia Odpadów Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1996. 36. ZGK – rozumie się przez to Zakłady Gospodarki Komunalnej działające w poszczególnych 16. Gospodarka odpadami na wysypiskach, gminach powiatu ARKA KONSORCJUM, Poznań 1993.

37. Zrównoważony rozwój – rozumie się 17. Program wykonawczy do II Polityki przez to taki rozwój społeczno – gospodarczy, Ekologicznej Państwa na lata 2002-2010, Warszawa, w którym następuje proces integrowania działań listopad 2002. politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz 18. Ochrona środowiska po reformie trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, administracji publicznej, PROEKO sp. z o.o., w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania Warszawa 1999. podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności 19. Odkryjmy geotermię dla Podkarpacia, lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak J. Kotyza, P. Wojnarowski, A. Sapińska – Śliwa, i przyszłych pokoleń, Związek Komunalny „Wisłok”, Rzeszów 2002. XIV. Bibliografia 20. Poskrobka B: Sterowanie ekorozwojem 1. Strategia Rozwoju Województwa tom I i III Regionalne i gospodarcze aspekty Podkarpackiego. ekorozwoju, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok, 1998. 2. Program Ochrony Środowiska dla Województwa Podkarpackiego na lata 2008 – 2011 21. Prof, dr hab. Franciszek Piontek, Tom I, z uwzględnieniem lat 2012 - 2015. rozdział I Środowisko przyrodnicze w strategii wzrostu gospodarczego i w rozwoju zrównoważonym. 3. Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego na lata 2008-2011 22. Grabowski D., Marciniec P., Mrozek T., z uwzględnieniem lat 2012-2019. Nescieruk P., Rączkowski W., Wójcik A., Zimnal Z., Instrukcja opracowywania Mapy osuwisk i terenów 4. Program Ochrony Środowiska wraz zagrożonych ruchami masowymi, PIG Warszawa, z Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu 2008. Niżańskiego na lata 2004 - 2011. 23. Poradnik do opracowania gminnego 5. Raporty z wykonania Powiatowego programu ochrony środowiska i zrównoważonego Programu Ochrony Środowiska oraz Planu Gospodarki rozwoju, M. Kistowski, W. Staszek, Uniwersytet Odpadami za okresy lat 2004 – 2006 i 2007 – 2008. Gdański, Gdańsk 1998.

6. Informacja „ Stan środowiska 24. Vademecum Beneficjenta dużego w województwie podkarpackim w 2007 r.” WIOŚ projektu w ramach Programu Operacyjnego Rzeszów. Infrastruktura i Środowisko, Warszawa, październik 2009 r. 7. Informacja „ Stan środowiska w województwie podkarpackim w 2008r.” WIOŚ 25. Czysta Energia, Miesięcznik Rzeszów. 10(98)2009, Wydawnictwo ABRYS.

8. Informacja „Stan środowiska 26. Wieloletnie plany, programy w województwie podkarpackim w latach inwestycyjne Powiatu oraz poszczególnych Gmin. 2000 – 2007”, WIOŚ Rzeszów. 27. Bilans Zasobów Kopalin i Wód 9. Strategia Rozwoju Powiatu Niżańskiego Podziemnych w Polsce wg stanu na 31.XII.2008 r., Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 2009, 10. Roczniki statystyczny GUS. Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4596 - Poz. 1143

28. Standardowy Formularz Danych Dla 4. Obszar Natura 2000 – „Puszcza Solska” Obszarów Specjalnej Ochrony (OSO) dla Obszarów (teren powiatu niżańskiego) Spełniających Kryteria Obszarów o Znaczeniu Wspólnotowym (OZW) i dla Specjalnych Obszarów 5. Obszar Natura 2000 – „Lasy Janowskie” Ochrony (SOO), obszary: (teren powiatu niżańskiego)

- Puszcza Sandomierska, 6. Obszar Natura 2000 – „Bory Bagienne nad Bukową” (teren powiatu niżańskiego) - Lasy Janowskie, 7. Obszar Natura 2000 – „Uroczyska - Puszcza Solska, Lasów Janowskich” (teren powiatu niżańskiego)

- Dolina Dolnego Sanu, 8. Obszar Natura 2000 – „Dolina Dolnego Sanu” (teren powiatu niżańskiego) - Dolina Dolnej Tanwi, 9. Obszar Natura 2000 – „Dolina Dolnej - Bory Bagienne nad Bukową, Tanwi” (teren powiatu niżańskiego)

- Uroczyska Lasów Janowskich. 10. Granice powiatu niżańskiego i gmin wchodzących w jego skład XV. Załączniki 11. Szkic położenia obszarów Natura 2000 1. Rozkład stężeń średniorocznych SO, NO, oraz obszaru GZWP 425 na terenie powiatu benzenu, pyłu PM10 niżańskiego.

2. Lista stref zakwalifikowanych do programów ochrony powietrza

3. Obszar Natura 2000 – „Puszcza Sandomierska” (teren powiatu niżańskiego)

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4597 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4598 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4599 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4600 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4601 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4602 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4603 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4604 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4605 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4606 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4607 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4608 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4609 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4610 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4611 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4612 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4613 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4614 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4615 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4616 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4617 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4618 - Poz. 1143

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4619 -

Dziennik Urzędowy Województwa Podkarpackiego Nr 54 - 4620 -

Prenumerata i rozpowszechnianie Dzienników Urzędowych Województwa Podkarpackiego: Dział Kadr i Organizacji Zakładu Obsługi PUW w Rzeszowie, w likwidacji tel.: (017) 867 1363, pok. 363 Zbiory Dzienników Urzędowych wraz ze skorowidzami wyłożone są do powszechnego wglądu w Wydziale Prawnym i Nadzoru, w pokoju 245 w godzinach pracy Urzędu.

Wydawca: Wojewoda Podkarpacki Redakcja: Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie, Wydział Prawny i Nadzoru Rzeszów, ul. Grunwaldzka 15, pok. 245 i 245a, tel. (017) 867 1245 lub (017) 867 1263 e-mail: [email protected]

Skład komputerowy: Zakład Usług Informatycznych Wojewódzkiego Ośrodka Informatyki – TBD w Rzeszowie ul. Grunwaldzka 15, tel. (017) 867 1545, pok. 546 e-mail: [email protected]

Druk: Zakład Obsługi Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie w likwidacji Rzeszów, ul. Grunwaldzka 15, tel. (017) 867 1020, pok. 20

Tłoczono z polecenia Wojewody Podkarpackiego w Zakładzie Obsługi Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie w likwidacji Rzeszów, ul. Grunwaldzka 15

ISSN 1508 - 4760 Cena 135,90 zł (w tym 7% VAT)