EOLOJ J T M İ B E E E A T LL Ü N İY E L E O T K M

E

R

N

Ü

Türkiye Jeoloji Bülteni Cilt 57, Sayı 1, Ocak 2014 İ T Geological Bulletin of Turkey Volume 57, Number 1, January 2014

AN 7 KARA-194

Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

The Upper Mesozoic Stratigraphy of Turhal, Pazar, Zile (Tokat) Region

Hülya GÜRELİ YOLCUBAL1, Mehmet AKYAZI2, T. Fikret SEZEN2, Özlem TOPRAK3, M.Yasin CANBOLAT2, Filiz KOÇAK2, Ayşegül ÖZKAN4 1Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 58140 Sivas 2Cumhuriyet Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 58140 Sivas 3Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Teknik Bilimler MYO, Taşlıçiftlik Yerleşkesi, 60100 Tokat 4Sivas Pansiyon, Atatürk Caddesi Kepçeli Mevki,58000 Sivas

ÖZ: Orta Pontid Tektonik Kuşağında, Anatolid-Pontid Tektonik Kuşağı sınırındaki, Tokat ilinin kuzeybatısında yer alan inceleme alanındaki stratigrafik birimler incelendiğinde tüm Pontid Tektonik Kuşağında olduğu gibi bir temel örtü ayırdımının varlığı saptanmıştır. Temel kayaçları üzerinde uyumsuzlukla yer alan örtü kayaçlarından özellikle çeşitlilik ve fosil içeriği bakımından oldukça ilgi çekici olan Üst Mesozoyik yaşlı örtü birimlerine detay yaş verilerek yöre stratigrafisi kurgulanmış ve çalışma alanının, jeolojik ve stratigrafik konumuna yönelik bulgular saptanmıştır. Anahtar kelimeler: Paleontoloji, Pazar, stratigrafi, Tokat, Turhal, Üst Mesozoyik, Zile.

ABSTRACT: The presences of base-cover separation are established as all Pontid Tectonic Belt when stratigraphic units are investigated in the studied area that is located at the northwest of Tokat city. Upper Mesozoic cover units are one of cover units located uncormably on base units and are interesting in terms of fossil content and diversity. In this study, these units are dated as detail and stratigraphy of region is constructed according to these ages. In addition, data of the geologic and stratigraphic positions of study area are observed. Key Words: Paleontology, Pazar, Stratigraphy, Tokat, Turhal, Upper Mesozoic, Zile.

GİRİŞ yaklaşık 100 km2 lik bir alanda ve Çorum H 36- İnceleme alanı, Karadeniz Bölgesinde, Tokat a1-a2 paftalarıyla, Çorum H36-a3-a4 paftalarının 2 iline bağlı Zile, Turhal ve güneydeki Pazar kuzey yarısında ki 240 km lik bir alanı kapsar. İlçesi kuzeyinde yeralmaktadır. 1/25.000 ölçekli Zile, Turhal, Pazar (Tokat) yöresindeki örtü Çorum H 35-b3-b4 paftalarının güney yarısı ile birimlerinin paleontolojisi ve stratigrafisi konulu bu Çorum H35-c1-c2 paftalarının kuzey yarısında ki çalışma kapsamında ağırlıklı olarak Üst Mesozoyik

73 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN yaşlı birimler olmak üzere özellikle de denizel Amaca yönelik olarak hedef bölgedeki olanlarının ayrıntılı paleontolojisinin yapılması örtü birimlerinin ayrıntılı jeolojik-paleontolojik- ve bölgenin stratigrafisinin ayrıntılı olarak ortaya biyostratigrafik özellikleri ortaya konulacaktır. konulması amaçlanmaktadır. Pliyosen’de tamamen Bu yolla Orta Pontidler’de, Tokat ilinin karasallaşan bölgedeki istifin jeolojisinin ve ağırlıklı kuzeybatısındaki Zile, Turhal ve daha güneydeki olarak Jura-Kretase yaşlı birimlerin stratigrafisinin Pazar İlçesinin kuzey kesimlerini kapsayan ayrıntılı olarak tanımlanmasına yönelik yeni veriler çalışma alanının, bölgedeki jeolojik ve stratigrafik elde etmek ve/veya bölgede daha önce yapılmış konumu yorumlanmaya çalışılacaktır. olan çalışmalara bir katma değer yaratmak bu çalışmanın birincil hedefini oluşturmaktadır. İnceleme alanı ve yakın çevresinde 1947 yılından itibaren, değişik araştırıcılar tarafından, Bölgede daha önce yapılan çalışmalarda jeoloji amaçlı çalışmalar yapılmıştır. Baykal coğrafik olarak birbirlerine oldukça yakın olan (1947), Blumenthal (1950), Okay (1955), Alp bölgelerdeki birimler aynı stratigrafik düzeyde (1972), Seymen (1975, 1993) , Öztürk, (1979), olmalarına karşın değişik formasyon adlamaları Özcan ve diğ., (1980), Görür ve diğ., (1983), yapılmış olduğu görülmektedir. Yapılan bu çalışmada seçilen bölge ve yakın yörelerde Gedik ve diğ., (1983), Aktimur ve diğ., (1992), tanımlanmış olan aynı kronostratigrafik düzeyde Akyazı ve Tunç (1992), Tüysüz (1993, 1996), olan birimlerin detay paleontolojisi ve stratigrafisi Akay ve diğ., (1994), Yılmaz ve diğ., (1995), yapılarak bu birimlerin aynı litostratigrafik ad Üstüntaş ve İnceöz (1999) ile Atalay (2001) genel altında birleştirilebilmesi konusuna yönelik jeoloji amaçlı, Koçyiğit (1979) ve Tatar (1983) olarak lito-biyo fasiyes özellikleri derlenecek/ tektonik amaçlı, Yılmaz (1980, 1981), Tetiker incelenecek ve bu özellikleri bakımından da ve diğ., (2009) petrografi amaçlı, Gökçe (1983), birbirlerine eşdeğer olup olmadıklarının ayırımı Minaz (1984), Yalçın Erik ve Ay (2010) maden yapılmaya çalışılacaktır. jeolojisi amaçlı çalışmalar yapmışlardır.

Şekil 1. İnceleme alanının yer bulduru haritası (MTA 1:250.000 ölçekli jeoloji haritası) Figure 1. Location map of investigated area (MTA map of geology 1:250.000 scale)

74 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

GENEL JEOLOJİ Kırmızı-pembe renkli kireçtaşlarından Çalışma alanının temelini oluşturan metamorfitler; oluşan Üst Jura-Alt Kretase yaşlı birimler Alt- düşük derece metamorfizma ürünleri olan mikaşist, Orta Jura yaşlı birimler üzerinde , killi-kumlu kireçtaşlarından oluşan Maestrihtiyen yaşlı kalkşist, epidotşist, milonit-gnays, metakumtaşları birimler ise, Üst Jura-Alt Kretase yaşlı birimler. ve metakuvars kumtaşlarından oluşan Permo- üzerinde açılı uyumsuzlukla yer almaktadır. Triyas yaşlı matriks ile bu matriks içerisinde Laramiyen Orojenezi ile regresyona uğrayan yüzer durumda bulunan, metamorfizma öncesi bölgede Lütesiyen trasgresyonu ile birlikte, havza kenarından taşınmış Permiyen yaşlı mermer Maestrihtiyen yaşlı birimler üzerine açısal bloklarından oluşmuştur (Akyazı ve Tunç, 1992). uyumsuzlukla bir taban çakıltaşı ile gelen kumtaşı Temel kayaları üzerine uyumsuzlukla ve killi kireçtaşlarından oluşan bu birimlerin gelen Alt-Orta Jura yaşlı birimler, metamorfik üzerine de açısal uyumsuzlukla, sığ deniz fasiyesi çakıllar ve Permiyen yaşlı kireçtaşı çakıllarından ürünleri olan; jipsli, tebeşirli ve tüflü kiltaşlarından oluşmuş karbonat çimentolu çakıltaşlarıyla oluşan Pliyosen yaşlı birimler gelmektedir. başlamaktadır. Üste doğru, koyu renkli, ince-orta Çalışma alanında gözlenen en genç birimler ise, taneli, orta tabakalı kumtaşları ve bunlar üzerinde Kuvaterner yaşlı taraça çakıltaşlarıdır. sıvanım şeklinde olan, çamurtaşı, marn ve killi Bölgenin jeolojik evriminde Laramiyen, kireçtaşlarıyla devam etmekte olup, çökelmeyle Anadolu ve Pireniyen fazlan oldukça önemli koşut olarak gelişmiş volkanik etkinlikler rol oynamışlardır. Bu tektonik hareketlerle KD- sonucu çökeller içerisine aglomera, andezitik lav GB doğrultulu kıvnmlanmalar ve bu kıvnm akıntıları, yastık lavlar ve tüfler katılmıştır. eksenlerine koşut sürüklenimler gözlenmiştir.

75 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Şekil 2. Zile (Tokat) yöresinin jeoloji haritası Figure 2. Geological map of Zile (Tokat) region

76 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Şekil 3. Zile yöresinin stratigrafi kesiti Figure 3. Stratigraphic section of Zile region

77 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

STRATİGRAFİ İçerisinde Permiyen yaşlı bloklar Stratigrafik çalışma yapılan inceleme alanı, Zile bulunduran metamorfik matriksin üzerinde yer ve Turhal-Pazar yöreleri olmak üzere iki bölüm alan ve çalışma alanınında yüzeyleyen Üst Jura-Alt halinde incelenmiştir. Kretase yaşlı birimlerin metamorfizma geçirmediği gözönüne alındığında, metamorfitlerinin Permo- Triyas yaşında olduğu ve Üst Jura öncesi Zile Yöresinin Stratigrafisi metamorfizma geçirdikleri söylenebilir (Şekil 3). Zile yöresinde, çökelmiş olan örtü kayaçları ile Birim inceleme alanının temel kayaçlar arasındaki örtü-temel ayırdımı kuzeydoğusunda; Ede, Olukman ve Bayırköyün net olarak gözlenmektedir. Permo-Triyas yaşlı kuzeyi ile Güvercinlik Tepe ile Emirören-Yeniköy temel karmaşığı üzerine gelen örtü birimleri Orta arasında, kuzeybatıda; Derebaşı Köyü batısıyla Jura’dan başlayarak Kuvaterner’e değin uzanan Yelli Tepe’de, güneydoğuda Söğütözü köyü kesikli bir istif olarak izlenmektedir. Orta Jura’dan başlayarak Üst Kretase’ye kadar birbirleriyle civarında, güneybatıda ise; Kislik Tepe, Çorak uyumsuz olsalar da devam eden istif, Laramiyen Tepe ile Üçköy civarında yüzlekler vermektedir orojenezinin etkisiyle Üst Kretase sonunda (Şekil 2). belirgin bir kesikliğe uğrar. Aynı zamanda Üst Baykal (1947) tarafından Paleozoyik Kretase çökelimine koşut olarak gelişen ve Yaşlı Metamorfitler, Blumenthal (1950) tarafından güneyden kuzeye doğru bindiren bir ofiyolit Tokat Kristalin Masifi, Okay (1955) tarafından kuşağının varlığı da gözlenmektedir. Üst Kretase Paleozoyik Metamorfıtleri, Yılmaz ve diğ., çökelleri üzerine açılı uyumsuzlukla gelen sığ (1995) ve Ketin (1962) tarafından Tokat Masifi, denizel Eosen çökeliminden sonra bölge yer Seymen (1975) tarafından Tozanlı Grubu, olarak yer karasallaşmış, sığ denizden karasala uzanan tanımlanan bu birim, Koçyiğit (1979) tarafından değişik yelpazedeki çökellerden oluşan Pliyosen Tokat Grubu, Yılmaz (1980) tarafından Tokat yaşlı birimlerin bölgedeki varlığı gözlenmiştir Formasyonu, Özcan (1980) tarafından Turhal (Şekil 2). Grubu, Özcan ve diğ., (1980) tarafından Turhal Permo-Triyas: Düşük derecede Metamorfitleri/Devecidağ Karışığı, Gökçe (1983) metamorfızma izleri taşıyan temel kayaları; tarafından Turhal Metamorfitleri, Şengör ve diğ., kuvarsit, kalkşist, epidotşist, milonitgnays, (1985) Gölova (Agvanis) Metamorfitleri, Temiz mikaşist, metakumtaşı ve metakuvars ve diğ., (1993) tarafından Tokat Kompleksi kumtaşlarından oluşan metamorfik bir matriks olarak adlandırılan ve tanımlanan Erzincan’dan ile bu matriks içerisinde yüzer durumda bulunan Amasya’ya kadar uzanan métamorfik zonun rekristalize kireçtaşı/kireçtaşı bloklarından bir parçasını oluşturan bu birim Tüysüz, (1993) oluşmaktadırlar (Akyazı ve Tunç,1992). tarafından ise, Karakaya Karmaşığı olarak Kristalize kireçtaşlanndan alınan örneklerin ince tanımlanmıştır (Şekil 13). kesitleri üzerinde yapılan çalışmalarda birim içerisinde Permiyen yaşı veren; Schwagerina sp., Alt-Orta Jura: Alacalı renkli karbonat Neoschwagerina sp. ve Polydiexodina sp. fosilleri çimento ile sıkı bağlanmış kuvarsit, kalkşist, saptanmıştır (Akyazı ve Tunç, 1992). Bu nedenle epidotşist, gnays, mikaşist, mermer ve Permiyen bu çalışmada da kristalize kireçtaşlarının yaşı yaşlı kireçtaşı çakıllarından oluşmuş metamorfik Permiyen olarak kabul edilmiştir. çakıllar içeren çakıltaşlarıyla başlamakta olup,

78 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

üste doğru, kahve yer yer siyahımsı koyu denizelden başlayıp derin denizel fasiyese doğru renkli, ince-orta taneli, orta tabakalı kumtaşına geçen özellikler göstermektedir. geçmektedir. Kumtaşları, koyu yeşil renkli, ince Doğuda Kızıltepe dolayında yüzlek veren tabakalı çamurtaşı ile gri renkli, ince tabakalı marn sığ denizel birimler, grimsi, yer de pembemsi ve koyu kırmızı renkli killi kireçtaşları tarafından renkli, orta tabakalı, konkoidal kırılma yüzeyli, ince bir tabaka halinde sıvanmış durumdadır. sert, kıvrımlı-kırıklı kireçtaşlarından oluşmaktadır. Çökelmeyle koşut olarak gelişen denizaltı volkanik Bu kireçtaşlarının alt düzeyleri biyopelmikrit etkinliklerine bağlı olarak çökeller içerisine yer mikrobiyofasiyeste gelişmiş olup, dokusunda yer koyu renkli, kalın tabakalı aglomera, andezitik bol pellet ile foraminiferalarla radiolarialardan lav akıntıları ve yastık lavlar ile açık renkli, ince- oluşan biyojen taneler içerirken, üst düzeyleri, orta tabakalı tüfler katılmıştır (Şekil 2, 3). kötü yıkanmış oolitli pelsparit mikrobiyofasiyes İnceleme alanındaki kalınlığı 100-150 m özellikleri gösterir ve bol olarak pellet ile alg olarak saptanan birime ait marnlar ve kireçtaşları kökenli çekirdeğe sahip oolitler içermektedir. içerisinde; Trocholina sp., İnvolutina sp., Birime ait örneklerin ince kesitleriyle yapılan Triloculina sp., Quinqueloculina sp., Nautiloculina incelemeleri sonucunda, Triloculina sp,, sp., Protopeneroplis sp. ve Phylloceras sp., Bigenerina sp., Quinqueloculina sp., Textularia fosilleri saptanmıştır (Akyazı ve Tunç, 1992). sp., ve Miliolidae gibi fosiller saptanarak birime Saptanan bu fosillerin yanısıra birimin stratigrafik Üst Jura-Alt Kretase yaşlı verilmiştir (Şekil 2, 3). konumu gözönüne alınarak birime Alt-Orta Jura Birim üst düzeylerde, inceleme alanının yaşı verilmiştir. batısında olduğu gibi, ince tabakalı, pembe renkli marn ve kiltaşı ara düzeyleri içeren, beyaz-gri Seyrekte olsa içerisinde andezitik lav renkli kireçtaşlarından oluşmaktadır. Calpionelli akıntıları ve yastık lavlar gözlenen birimin biyomikrit mikrobiyofasiyesinde gelişmiş olan deniz altı volkanizmasının etkin olduğu ortamda birimin bu düzeyleri içerisinde Üst Titoniyen-Alt çökeldiğini göstermektedir. Berriyasiyen yaşını veren; Crassicollaria parvula Birim, Öztürk (1979) tarafından Seyfe, Remane, (Levha I, şekil 5), Crassicollaria Alp (1972) tarafından Kayabaşı, Seymen, (1975) brevis Remane, (Levha I, şekil 4), Calpionella tarafından Karatepe, Altınlı (1973) tarafından alpina Lorenz, Calpionella elliptica Cadisch, Bayırköy, Özcan ve diğerleri (1980), tarafından Pseudocyclammina sp. fosilleri saptanmıştır Inözü, Saner, (1980) ve Gözübol (1980) (Şekil 2, 3). tarafından Mudurnu, Serdar ve diğerleri (1984), Birim inceleme alanının kuzeybatısında Karakese formasyonları olarak tanımlanmış ve Çokçaabdal köyünden Bayırköye uzanan GB- adlandırılmıştır (Şekil 13). KD yönlü hattın kuzeybatısında ve güneyindeki Üst Titoniyen-Alt Berriyasiyen: Hacılar Köyü yöresinde, doğusunda bulunan İnceleme alanındaki Üst Titoniyen-Alt Kızıltepe ile Kırlar Köyü arasında, güneydoğuda Berriyasiyen yaşlı birimler; düşey ve yanal yönde ise, Söğütözü Köyü civarında küçük bir alanda farklı litofasiyes özelliklerine sahip olup, gel-git yüzlek vermektedir. Üst Jura-Alt Kretase yaşlı ortamından resif önüne hatta derin denizele kadar olan birim inceleme alanının güneydoğusunda değişen ortamlarda çökelmiştir. Birim, inceleme tabanda neritik ortam özellikleri gösterirken, üst alanının batısında derin denizel, doğusunda ise sığ düzeylerinde inceleme alanının batısında olduğu

79 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN gibi, pelajik ortam çökelim koşullarını işaret Çalışma alanında 210 m kalınlıkta etmektedir. olduğu saptanan birim, 1/25.000 ölçekli Çorum Baykal, (1947) tarafından “Ayrılmamış H35 b4 paftasında yeralan inceleme alanının Mesozoyik” olarak adlandırılan birim, Blumenthal güneydoğusunda Söğütözü ve Selamet Köyleri (1950), Amasya kireçtaşı, Pontid zonu Alt ve yöresinde, güneyde Süleymaniye yöresinde, Orta Kretase kalkerleri, Altınlı (1971, 1972, güneybatıda Elifoğlu ve Savcı köyleri arasında 1973) Bilecik kireçtaşları, Alp (1972) Carcurum- kalan bölgedeki alanlarda yüzlekler verir (şekil 2). Ferhatkaya Formasyonu, Seymen (1974) Hankırı Birime ait kireçtaşlarından elde edilen Tepesi kireçtaşı, Öztürk (1979) Doğdu formasyonu, örnekler üzerinde yapılan ayrıntılı paleontoloji Terlemez ve Yılmaz (1980) Zinav kireçtaşı olarak çalışmaları sonucunda; Globotruncana elevata tanımlanan ve adlandırılan birim, Özcan ve diğ., (Brotzen), Globotruncanita stuarti (De Lapparent), (1980) tarafından da birbiriyle eşlenik Ferhatkaya, Rosita fornicata (Plummer), Globotruncana Carcurum, Helvacı ve Karaömer formasyonları linneiana (D’Orbigny), Globotruncanita olarak Amasya Grubu’na dahil edilmiştir. Birim, stuartiformis Dalbiez, Globotruncana ventricosa Gökçe (1983) Buzluk Kireçtaşları, Serdar ve diğ. White, Heterohelix sp„ Textularia sp. ve Radiolaria (1984) Inaltı Formasyonu, Yoldaş ve diğerleri fosilleri saptanarak birime Kampaniyen- (1985) Belalan kireçtaşı, Akyazı ve Tunç (1996) Maestrihtiyen yaşı verilmiştir. Sarıalan formasyonu, olarak tanımlanmış ve Birim, Alp (1972), Lokman, Özcan ve adlandırılmıştır (Çizelge 4) diğ., (1980), Eğerkaya, Yılmaz (1980), Boztepe Kampaniyen-Maestrihtiyen: Üst Formasyonu, Koçyiğit (1979), Tekneli Grubu, Kretase yaşlı denizel örtü birimleri, Jura- Akyazı ve Tunç (1992) Hacılar, Gedik, A. ve Kretase yaşlı birimler üzerine belirgin lakün Korkmaz, S., (1984), Akveren, Akay ve diğ.., ve hiyatüsün varlığını kanıtlayacak şekilde (1994) tarafından, Yemişliçay formasyonu olarak biyosparitik mikrobiyofasiyeste gelişmiş, alacalı tanımlanmış ve adlandırılmıştır (Şekil 13). renkli yumrulu kireçtaşı düzeyiyle uyumsuz Üst Kretase Ofiyolitli Karışığı: Kuzeye olarak gelmektedir. Palecypoda ve gastropoda ve güneye doğru bindirmeli kuşaklar şeklinde kavkı parçaları ile alg içeren sparit dokulu, bu yerleşen okyanusal kabuk dilimleri ve çökel yumrulu kireçtaşları, Kampaniyen’de başlayan prizması bileşenlerinden oluşmakta olan ofiyolitik transgresyonunun bölgede gözlenen ve sığ deniz birimler, kuzeyden ve güneyden denizel ve karasal fasiyesinde olan ilk tortullarıdır (Şekil 3). çökeller tarafından kuşatılmaktadır. Hızlı gelişen transgresyon sonucu, bölge Üst Kretase sonrası yerleştiği düşünülen ve derin denizel özellik kazanmış ve buna paralel inceleme alanının kuzeybatısında Çokçaabdal’dan olarak, bol planktonik foraminifera içeren, Bayırköye kadar yaklaşık güneybatı-kuzeydoğu açık krem, gri-koyu gri yer yer alacalı renkli, doğrultusunda gözlenen bu birim iki ana tektonik ince-orta tabakalı Globotruncanalı biyomikrit dilimden oluşmaktadır. Tabanda yer alan dilim tipik mikrobiyofasiyesindeki derin denizel kireçtaşları bir ofiyolitik melanj bileşimlerinden oluşmaktadır. yumrulu kireçtaşları üzerine çökelmiştir. Birimin Serpantinleşmiş harzburjitlerden oluşan hamur üst düzeylerinin bazı sınırlı alanlarda gri renkli içerisinde, yer yer Liyas yaşlı, kırmızı renkli, marn tabakaları içerdiği de gözlenmiştir. yer yer de Jura-Kretase yaşlı, gri renkli mikritik

80 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi kireçtaşları farklı kökenli metasediment, amfibolit, Birime ait kireçtaşlan içerisinde, metavolkanit ve mermer blokları içeren bu birim Lütesiyen yaşı veren Sphaerogypsina globula II. dilimle tektonik ilişkilidir. I. tektonik dilime (Reuss), Nummulites sp., Alveolina sp., Fabiania göre daha düzenli bir istif sunan II. tektonik dilim sp., Orbitolites sp. ve Assilina sp. fosilleri serpantinleşmiş dunit, serpantinleşmiş harzburjit saptanmıştır. ve harzburjitlerden oluşmakta olup, üst düzeyleri Özcan ve diğ., (1980) tarafından Çekerek, metabazalt ve spilitik bazaltlardan oluşmaktadır. Gökçe (1983) tarafından Akçatarla Çökelleri, Bu iki tektonik dilim birbiriyle girift Seymen (1993) tarafından Cevherli, Temiz ve olduğundan ayrı ayrı haritalanamamıştır. Ofiyolitli diğ., (1993), tarafından Kabaklık formasyonu karışık içerisinde yer alan mafik bileşenler yeşilşist olarak tanımlanmış ve adlandırılmıştır (Şekil 13). metamorfizması koşulları altında metamorfizmaya Pliyosen: İnceleme alanının uğramışlardır (Akyazı ve Tunç, 1992). kuzeybatısında, Çayır, Derebaşı ve Saraç, Çalışma alanının güneyinde doğu-batı batısında Palanlı, güneybatısında Büyükkarayün, uzanımında geniş yüzlekler veren Üst Kretase Küçükkarayün, doğusunda Osmanpınarı, Belkaya yaşlı ofiyolitik dizide I. ve II. tektonik dilim Köyleri civarında ve güneydoğuda Turba Tepe arasındaki fark sadece yapısal özellikte olduğu civarında olmak üzere geniş bir alanda yüzlekler için anlatımda yer verilmesine karşın haritalama veren ve kendisinden yaşlı tüm birimleri açılı da ayırt edilmemiştir (Şekil 2). uyumsuzlukla örten bu birimin üzerine de çalışma Lütesiyen: Lütesiyen transgresyonunun alanının orta kesimlerinde Kuvaterner yaşlı ürünü olan birimler, inceleme alanının alüvyon gelmektedir. Birim beyaz-açık krem güneybatısında, Belkaya, Büyükkarayün, renkli, gevşek dokulu yer yer tebeşirli, jipsli Küçükkarayün köyleri arasında, yaklaşık kireçtaşlarından oluşmakta olup üst düzeylerde güneydoğu-kuzeybatı doğrultulu bir alanda kiltaşı aratabakalar içermektedir. Birimin üst yüzeylemektedir. Kampaniyen-Maestrihtiyen düzeylerinde görülen tüflü katışımlar o dönemdeki yaşlı birimler üzerine açılı uyumsuzlukla gelen volkanik etkinliğin bir göstergesi olarak kabul birim bir taban çakıltaşıyla başlamaktadır. edilebilir. Volkanik etkilerde zaman zaman etkili Çakıltaşları, kırmızı, alacalı renkli, karbonat olduğu sığ, kapalı bir geçiş ortamının ürünü olan çimentolu, ultramafik ve metamorfik kayaç birim içerisinde fosil elde edilememesine karşın, parçaları ile Üst Kretase yaşlı kireçtaşı çakılları birime, önceki çalışmalarda verilmiş olan Pliyosen içerir. Genellikle küçük çakıllı olmasına karşın yer yaşı, birimin stratigrafik konumu da göz önüne yer kaba çakıl içerdiği de saptanan, intraklastik alınarak bu çalışmada da benimsenmiştir. malzemeli çakıllardan oluşan bu çakıltaşları dereceli olarak, karbonat çimentolu, orta- Miyosende karasallaşan bölgede beliren kaba taneli, gevşek dokulu kumtaşlarına geçer. topografyaya bağlı olarak gelişmiş vadi dolguları Üste doğru, açık kahve renkli, Nummulitesli ve yama şeklinde örtüler olarak izlenir. Jipsli biyosparit mikrobiyofasiyeste gelişmiş kumlu aratabakalar içeren birim, sergilediği tortul kireçtaşlarına geçen birimin en üst kesimi sarı- yapılara göre, sıcak ve kurak iklim koşullarında, krem renkli, biyosparit mikrobiyofasiyesteki dağ eteği, alüvyal yelpaze, geçişli örgülü nehir ve kumlu kireçtaşlarından oluşmuştur. taşkın ovası ortamlarında çökelmiştir (Şekil 2, 3).

81 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Birim, Özcan ve diğ. (1980) tarafından birimin içerisinde, Calpionella alpina Lorenz Kemerkaş, Alp (1972) tarafından Karasal (Levha I, şekil 6) ve Calpionella elliptica Cadisch, Neojen çökelleri, Öztürk (1979) tarafından Pseudocyclammina sp. ve Radiolaria sp. (Levha Çerkeş, Koçyiğit (1979) tarafından Boyunpınar, III, şekil 5) fosilleri saptanmış ve Calpionella Yılmaz (1981) tarafından Kargın, Seymen alpina-Calpionella elliptica biyozonları (1975) tarafından Gökköy formasyonu ve Barka tanımlanmıştır (Şekil 4). (1984) tarafından Alt Pontus formasyonu olarak Kesit bölgesinde, Üst Tithoniyen-Alt tanımlanmış ve adlandırılmıştır (Şekil 13). Berriyasiyen yaşlı kireçtaşları üzerine, tektonik Kuvaterner: Çalışma alanının en genç olarak, Üst Kretase ve/veya sonrası yerleştiği birimleri, Bağlıca, Akbaba, Köprülkaya ve düşünülen Ofiyolitli karışık gelmektedir. Falderelerinin beslediği Zile ovasını oluşturan ve Kesit bölgesinde, Üst Tithoniyen- çalışma alanının orta kesimindeki geniş düzlükleri Alt Berriyasiyen yaşlı kireçtaşları üzerine, kapsayan Kuvaterner yaşlı alüvyonlardır. Kampaniyen’de başlayan transgresyonunun bölgede gözlenen ve sığ deniz fasiyesinde olan Zile Yöresi Ölçülü Stratigrafi Kesitleri ilk tortulları olan biyosparitik mikrobiyofasiyeste gelişmiş, alacalı renkli yumrulu kireçtaşı Saraç Ölçülü Stratigrafi Kesiti: İnceleme düzeyiyle başlayan Kampaniyen-Maestrihtiyen alanın kuzeybatısında yeralan Saraç Köyünün yaşlı birimler uyumsuz olarak gelmektedir. kuzeybatısından başlanarak KB-GD dpğrultusunda alınan bu kesit, 44 65 850 enlem, 7 39 930 boylam Hızlı gelişen transgresyon sonucunda başlangıç ve 44 65 790 enlem 7 40 040 boylam oluşan derin denizel ortam ürünleri olan, bol bitiş koordinatları arasında, KB-GD yönünde 685 planktonik foramİnifera içeren, açık krem, m gidişli olup, toplam 140 m kalınlık ölçülmüş ve gri-koyu gri yer yer alacalı renkli, ince- 30 örnek derlenmiştir (Şekil 4). orta tabakalı Globotruncanalı biyomikrit mikrobiyofasiyesindeki derin denizel kireçtaşları Kesit alınan yerde tabanda, düşük derecede yumrulu kireçtaşları üzerine çökelmiştir. Birimin metamorfızma izleri taşıyan temel kayaları yer üst düzeylerinin bazı sınırlı alanlarda gri renkli almaktadır. Permo-Triyas yaşlı bu birim; kuvarsit, marn tabakaları içerdiği de gözlenmiştir. kalkşist, epidotşist, milonitgnays, mikaşist, metakumtaşı ve metakuvars kumtaşlarından Birime ait kireçtaşlarından elde edilen oluşan metamorfik bir matriks ile bu matriks örnekler üzerinde yapılan ayrıntılı paleontoloji içerisinde yüzer durumda bulunan rekristalize çalışmaları sonucunda; Globotruncana elevata kireçtaşı/kireçtaşı bloklarından oluşmakta olup (Brotzen) (Levha I, şekil 15), Globotruncanita kireçtaşı blokları içerisinde Polydiexodina sp. stuarti (De Lapparent), Rosita fornicata (Plummer), (Levha III, şekil 2) fosili saptanmıştır. Globotruncana linneiana (D’Orbigny), Permo-Triyas yaşlı birimler üzerine Globotruncanita stuartiformis Dalbiez (Levha uyumsuzlukla gelen, Titonik fasiyeste gelişmiş, I, şekil 19), Globotruncana ventricosa White ve Alt Berriyasiyen yaşlı birimler; pembe renkli Heterohelix sp„ fosilleri saptanmıştır. marn ve kiltaşı ara düzeyleri içeren, beyaz-gri Kesit alınan yerde, Lütesiyen renkli kireçtaşlarından oluşmaktadır. Calpionelli transgresyonunun ürünü olan birimler, biyomikrit mikrobiyofasiyesinde gelişmiş olan Kampaniyen-Maestrihtiyen yaşlı birimler

82 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Levha I Crassicollaria parvula Remane Tintinnopsella carpathica (Murgeanui & Şekil 5. Eksenel kesit X100, Büyükkarayün ölçülü Filipescu) stratigrafi kesiti, örnek no: BK 12 Şekil 1. Eksenel kesit X100, Sırakayalar ölçülü Calpionella alpina Lorenz stratigrafi kesiti, örnek no: Srk 25 Şekil 6. Eksenel kesit X100, Saraç ölçülü stratigrafi Tintinnopsella longa (Colom) kesiti, örnek no: Srç 12 Şekil 2. Eksenel kesit X100, Çengelkaya ölçülü Şekil 7. Eksenel kesit X100, Söğütözü ölçülü stratigrafi kesiti, örnek no: Çk 30 stratigrafi kesiti, örnek no: Sğt 27 Crassicollaria intermedia Cadisch Şekil 8. Eksenel kesit X100, Söğütözü ölçülü Şekil 3. Eksenel kesit X100, Çengelkaya ölçülü stratigrafi kesiti, örnek no: Sğt 21 stratigrafi kesiti, örnek no: Çk 7 Şekil 9. Eksenel kesit X100, Büyükkarayün ölçülü Crassicollaria brevis Remane, stratigrafi kesiti, örnek no: BK 15 Şekil 4. Eksenel kesit X100, Büyükkarayün ölçülü Şekil 10. Eksenel kesit X100, Büyükkarayün ölçülü stratigrafi kesiti, örnek no: BK 9 stratigrafi kesiti, örnek no: BK 18

83 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Calpionella elliptica Cadisch Globotruncanita stuarti De Lapparent Şekil 11. Eksenel kesit X100, Söğütözü ölçülü Şekil 16. Eksenel kesit X20, Süleymaniye ölçülü stratigrafi kesiti, örnek no: Sğt 34 stratigrafi kesiti, örnek no:Sl 33 Globotruncana linneiana De Lapparent Şekil 12. Eksenel kesit X100, Sırakayalar ölçülü Şekil 17. Eksenel kesit X20, Savcı ölçülü stratigrafi stratigrafi kesiti, örnek no: Srk 27 kesiti, örnek no: Svc15 Calpionellopsis simplex (Colom) Rosita fornicata Plummer Şekil 13. Eksenel kesit X100, Sırakayalar ölçülü Şekil 18. Eksenel kesit X20, Savcı ölçülü stratigrafi stratigrafi kesiti, örnek no: Srk 33 kesiti, örnek no: Svc 30 Calpionellopsis oblonga Cadisch Globotruncanita stuartiformis De Lapparent Şekil 14. Eksenel kesit X100, Çengelkaya ölçülü Şekil 19. Eksenel kesit X20, Büyükkarayün ölçülü stratigrafi kesiti, örnek no: Çk 35 stratigrafi kesiti, örnek no: BK 40 Globotruncanita elevata (Brotzen) Globotruncana ventricosa White Şekil 15. Eksenel kesit X100, Büyükkarayün ölçülü Şekil 20. Eksenel kesit X20, Söğütözü ölçülü stratigrafi kesiti, örnek no: BK 31 stratigrafi kesiti, örnek no: Sğt 46

üzerine bir taban çakıltaşıyla açılı uyumsuzlukla en üst kesimi sarı-krem renkli, biyomikrit gelmektedir. Çakıltaşları, kırmızı, alacalı renkli, mikrobiyofasiyesteki pelajik killi kireçtaşlarından karbonat çimentolu, ultramafik ve metamorfik oluşmuştur. Birime ait kireçtaşlan içerisinde, kayaç parçaları ile Üst Kretase yaşlı kireçtaşı Sphaerogypsina globula (Reuss) (Levha II, şekil çakılları içerir. Üste doğru, açık kahve renkli, 6), Nummulites sp. Orbitolites sp. (Levha III, şekil Nummulitesli biyosparit mikrobiyofasiyeste 1) ve Alveolina sp. (Levha II, şekil 5) fosilleri gelişmiş kumlu kireçtaşlarına geçen birimin saptanmıştır.

84 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Levha II Nummulites sp. Alveolina sp. Şekil 1. Eksenel kesit X8, Savcı ölçülü stratigrafi Şekil 5. Ekvatoryal kesit X8, Büyükkarayün ölçülü kesiti, örnek no: Svc 43 stratigrafi kesiti, örnek no: BK 56 Şekil 2. Eksenel kesit X8, Süleymaniye ölçülü Sphaerogypsina globula (Reuss) stratigrafi kesiti, örnek no: Sl 42 Şekil 6. Ekvatoryal kesit X10, Büyükkarayün ölçülü Alveolina sp. Şekil 3. Eksenel kesit X8, Savcı ölçülü stratigrafi stratigrafi kesiti, örnek no: BK 48 kesiti, örnek no: Svc 53 Assilina sp. Şekil 4. Eksenel kesit X8, Süleymaniye ölçülü Şekil 7. Eksenel kesit X8, Savcı ölçülü stratigrafi stratigrafi kesiti, örnek no: Sl 47 kesiti, örnek no: Svc 47

85 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Levha III Radiolaria sp. Orbitolites sp. Şekil 5. X20, Saraç ölçülü stratigrafi kesiti, örnek no:Srç 14 Şekil 1. Eksenel kesit, X 20, Büyükkarayün ölçülü Textularia sp. stratigrafi kesiti, örnek no: BK 56 Şekil 6. Boyuna kesit, X20, Söğütözü ölçülü Polydiexodina sp. stratigrafi kesiti, örnek no:Sğt 3 Şekil 2. Ekvatoryal kesit, X8, Saraç ölçülü stratigrafi Triloculina sp. kesiti, örnek no:Srç 5 Şekil 7. Boyuna kesit, X20, Söğütözü ölçülü Schwagerina sp. stratigrafi kesiti, örnek no: Sğt 43 Şekil 3. Ekvatoryal kesit, X8, Sırakaya ölçülü Quinquleoculina sp. Şekil 8. Boyuna kesit X20, Söğütözü ölçülü stratigrafi kesiti, örnek no:Srk 7 stratigrafi kesiti, örnek no: Sğt 13 Protopeneroplis striata Weynschenk Miliolidae Şekil 4. Ekvatoryal kesit, X10, Mercimek Dağı Şekil 9. Boyuna kesit, X20, Söğütözü ölçülü ölçülü stratigrafi kesiti, örnek no: Mr 15 stratigrafi kesiti, örnek no: Sğt 11

86 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Lütesiyen yaşlı birimler üzerine açısal olarak kabul edilebilir. Volkanik etkilerde uyumsuzlukla gelen Pliyosen yaşlı birimler, zaman zaman etkili olduğu sığ, kapalı bir geçiş beyaz-açık krem renkli, gevşek dokulu yer yer ortamının ürünü olan birim içerisinde fosil elde tebeşirli, jipsli kireçtaşlarından oluşmakta olup edilememesine karşın, birime, önceki çalışmalarda üst düzeylerde kiltaşı aratabakalar içermektedir. verilmiş olan Pliyosen yaşı, birimin stratigrafik Birimin üst düzeylerinde görülen tüflü katışımlar konumu da göz önüne alınarak bu çalışmada da o dönemdeki volkanik etkinliğin bir göstergesi benimsenmiştir (Şekil 5).

Şekil 4. Saraç Ölçülü stratigrafi kesiti Figure 4. Saraç measured stratigraphic section

87 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Şekil 5. Büyükkarayün ölçülü stratigrafi kesiti Figure 5. Büyükkarayün measured stratigraphic section

88 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Savcı Ölçülü Stratigrafi Kesiti: Kesit alınan yerde, Lütesiyen İnceleme alanın güneybatısındaki Savcı Köyünün transgresyonunun ürünü olan birimler, güneyindeki Gödellez Deresinden başlanarak Kampaniyen-Maestrihtiyen yaşlı birimler alınan bu kesit, 44 57 900 enlem, 7 37 210 boylam üzerine bir taban çakıltaşıyla açılı uyumsuzlukla başlangıç ve 44 57 170 enlem 7 36 685 boylam gelmektedir. Çakıltaşları, kırmızı, alacalı renkli, bitiş koordinatları arasında, yaklaşık KD-GB karbonat çimentolu, ultramafik ve metamorfik yönünde 1068 m gidişlidir. Bu kesitte toplam kayaç parçaları ile Üst Kretase yaşlı kireçtaşı 133 m kalınlık ölçülmüş ve 59 örnek derlenmiştir çakılları içerir. Üste doğru, açık kahve renkli, (Şekil 2). Nummulitesli biyosparit mikrobiyofasiyeste Kesit alınan yerde tabanda, Kampaniyen- gelişmiş kumlu kireçtaşların içerisinde, Maestrihtiyen yaşlı üst düzeylerinde gri renkli marn Nummulites sp. (Levha II, şekil 1), Alveolina sp. tabakaları da içeren açık krem, gri-koyu gri yer yer (Levha II, şekil 3), Assilina sp. (Levha II, şekil 7) alacalı renkli, ince-orta tabakalı Globotruncanalı fosilleri saptanmıştır (Şekil 6). biyomikrit mikrobiyofasiyesindeki derin denizel Lütesiyen yaşlı birimler üzerine açısal kireçtaşları gözlenmiştir. Bunlar Kampaniyen’de uyumsuzlukla gelen Pliyosen yaşlı birimler, başlayan transgresyonunun ilerleyen evrelerinde beyaz-açık krem renkli, gevşek dokulu yer yer hızla derinleşen bölgede gözlenen derin deniz tebeşirli, jipsli kireçtaşlarından oluşmakta olup fasiyesinde ki çökellerdir. üst düzeylerde kiltaşı aratabakalar içermektedir. Birime ait kireçtaşlarından elde edilen Birimin üst düzeylerinde görülen tüflü katışımlar örnekler üzerinde yapılan ayrıntılı paleontoloji o dönemdeki volkanik etkinliğin bir göstergesi çalışmaları sonucunda; Globotruncana elevata olarak kabul edilebilir. (Brotzen), Globotruncanita stuarti (De Lapparent), Volkanik etkilerde zaman zaman etkili Rosita fornicata (Plummer) (Levha I, şekil 18), olduğu sığ, kapalı bir geçiş ortamının ürünü olan Globotruncana linneiana (D’Orbigny) (Levha I, birim içerisinde fosil elde edilememesine karşın, şekil 17), Globotruncanita stuartiformis Dalbiez, birime, önceki çalışmalarda verilmiş olan Pliyosen Globotruncana ventricosa White, ve Heterohelix yaşı, birimin stratigrafik konumu da göz önüne sp. fosilleri saptanmıştır. alınarak bu çalışmada da benimsenmiştir.

89 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Şekil 6. Savcı ölçülü stratigrafi kesiti Figure 6. Savcı measured stratigraphic section

90 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Söğütözü Ölçülü Stratigrafi Kesiti: Üst Titoniyen-Alt Berriyasiyen yaşlı birimler; İnceleme alanın güneydoğusundaki Söğütözü düşey ve yanal yönde farklı litofasiyes Köyünden başlanarak, kuzeybatıdaki Torba özelliklerine sahip olup, gel-git ortamından Tepeye doğru alınan bu kesit, 44 56 350 enlem, 7 resif önüne hatta derin denizele kadar değişen 52 400 boylam başlangıç ve 44 56 910 enlem 7 51 ortamlarda çökelmiştir. Birim, inceleme alanının 050 boylam bitiş koordinatları arasında, yaklaşık batısında derin denizel, doğusunda ise sığ GD-KB yönünde 1102 m gidişlidir. Bu kesitte denizelden başlayıp derin denizel fasiyese doğru toplam 387 m kalınlık ölçülmüş ve 66 örnek geçen özellikler göstermektedir. derlenmiştir (Şekil 2). Birimin tabanını oluşturan sığ denizel Kesit alınan yerde tabanda, düşük derecede oluşuklar, alt düzeylerde biyopelmikrit metamorfızma izleri taşıyan temel kayaları yer mikrobiyofasiyeste gelişmiş olup, dokusunda almaktadır. Permo-Triyas yaşlı bu birim; kuvarsit, bol pellet ile foraminiferalarla radiolarialardan kalkşist, epidotşist, milonitgnays, mikaşist, oluşan biyojen taneler içerirken, üst düzeyleri, metakumtaşı ve metakuvars kumtaşlarından kötü yıkanmış oolitli pelsparit mikrobiyofasiyes oluşan metamorfik bir matriks ile bu matriks özellikleri gösterir ve bol olarak pellet ile alg içerisinde yüzer durumda bulunan rekristalize kökenli çekirdeğe sahip oolitler içermektedir. kireçtaşı/kireçtaşı bloklarından oluşmakta olup Birime ait örneklerin ince kesitleriyle yapılan kireçtaşı blokları içerisinde Polydiexodina sp. incelemeleri sonucunda, Triloculina sp,, fosili saptanmıştır. Bigenerina sp., Quinqueloculina sp. (Levha Permo-Triyas yaşlı birimin üzerinde III, şekil 8), Textularia sp. (Levha III, şekil 6), uyumsuzlukla yer alan, Alt-Orta Jura yaşlı ve Miliolidae (Levha III, şekil 9) gibi fosiller birimler, alacalı renkli karbonat çimento ile sıkı saptanarak birime Üst Jura-Alt Kretase yaşlı bağlanmış kuvarsit, kalkşist, epidotşist, gnays, verilmiştir. mikaşist, mermer ve Permiyen yaşlı kireçtaşı Üste doğru birim, İnce tabakalı, pembe çakıllarından oluşmuş metamorfik çakıllar içeren renkli marn ve kiltaşı ara düzeyleri içeren, çakıltaşlarıyla başlamakta olup, üste doğru, kahve, beyaz-gri renkli kireçtaşlarından oluşmaktadır. yer yer siyahımsı koyu renkli, ince-orta taneli, Calpionelli biyomikrit mikrobiyofasiyesinde orta tabakalı kumtaşına geçmektedir. Kumtaşları, gelişmiş olan birimin Üst Titoniyen düzeyleri koyu yeşil renkli, ince tabakalı çamurtaşı ile gri içerisinde, Crassicollaria parvula Remane, renkli, ince tabakalı marn ve koyu kırmızı renkli Crassicollaria brevis Remane ve Calpionella killi kireçtaşları tarafından ince bir tabaka halinde alpina Lorenz fosilleri saptanmış ve Crassicollaria sıvanmış durumdadır. biyozonu tanımlanmıştır. Birimin Alt Berriyasiyen Kesit alınan yerde 100-150 m kalınlıkta yaşlı düzeylerinde, Calpionella alpina Lorenz olduğu saptanan birime ait marnlar ve kireçtaşları (Levha I, şekil 7-8) ve Calpionella elliptica içerisinde; Trocholina sp. İnvolutina sp., Cadisch (Levha I, şekil 11), Pseudocyclammina Triloculina sp. (Levha III, şekil 7), Quinqueloculina sp., fosilleri saptanmış ve Calpionella alpina- sp., Nautiloculina sp., Protopeneroplis sp. ve Calpionella elliptica biyozonları tanımlanmıştır. Phylloceras sp., fosilleri saptanmıştır. Kesit bölgesinde, Üst Tithoniyen- Alt-Orta Jura yaşlı birimler üzerine Alt Berriyasiyen yaşlı kireçtaşları üzerine, uyumsuzlukla gelen, Titonik fasiyeste gelişmiş, Kampaniyen-Maestrihtiyen yaşlı birimler

91 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN biyosparitik mikrobiyofasiyeste gelişmiş, alacalı Kesit alınan yerde, Lütesiyen renkli yumrulu kireçtaşı düzeyiyle uyumsuz transgresyonunun ürünü olan birimler, olarak gelmektedir. Palecypoda ve gastropoda Kampaniyen-Maestrihtiyen yaşlı birimler kavkı parçaları ile alg içeren sparit dokulu, bu üzerine bir taban çakıltaşıyla açılı uyumsuzlukla yumrulu kireçtaşları, Kampaniyen’de başlayan gelmektedir. Çakıltaşları, kırmızı, alacalı renkli, transgresyonunun bölgede gözlenen ve sığ deniz karbonat çimentolu, ultramafik ve metamorfik fasiyesinde olan ilk tortullarıdır. kayaç parçaları ile Üst Kretase yaşlı kireçtaşı çakılları içerir. Üste doğru, açık kahve renkli, Bol planktonik foramİnifera içeren, Nummulitesli biyosparit mikrobiyofasiyeste açık krem, gri-koyu gri yer yer alacalı renkli, gelişmiş kumlu kireçtaşların içerisinde, ince-orta tabakalı Globotruncanalı biyomikrit Nummulites sp., Alveolina sp., Assilina sp. fosilleri mikrobiyofasiyesindeki derin denizel kireçtaşları saptanmıştır (Şekil 7). yumrulu kireçtaşları üzerine çökelmiştir. Lütesiyen yaşlı birimler üzerine açısal Birime ait kireçtaşlarından elde edilen uyumsuzlukla gelen Pliyosen yaşlı birimler, örnekler üzerinde yapılan ayrıntılı paleontoloji beyaz-açık krem renkli, gevşek dokulu yer yer çalışmaları sonucunda; Globotruncana elevata tebeşirli, jipsli kireçtaşlarından oluşmakta olup (Brotzen), Globotruncanita stuarti (De Lapparent), üst düzeylerde kiltaşı aratabakalar içermektedir. Rosita fornicata (Plummer), Globotruncana Sığ, kapalı bir geçiş ortamının ürünü olan birim linneiana (D’Orbigny), Globotruncanita içerisinde fosil elde edilememesine karşın, birime, stuartiformis Dalbiez, Globotruncana ventricosa önceki çalışmalarda verilmiş olan Pliyosen yaşı, White (Levha I, şekil 20), Heterohelix sp, birimin stratigrafik konumu da göz önüne alınarak Textularia sp. ve Radiolaria fosilleri saptanmıştır. bu çalışmada da benimsenmiştir.

92 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Şekil 7. Söğütözü ölçülü stratigrafi kesiti Figure 7. Söğütözü measured stratigraphic section

93 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Süleymaniye Ölçülü Stratigrafi Kesiti: (De Lapparent) (Levha I, şekil 16), Rosita İnceleme alanın güneydoğusundaki Süleymaniye fornicata (Plummer), Globotruncana linneiana köyü kuzeyinden alınan bu kesit, 44 57 700 enlem, (D’Orbigny), Globotruncanita stuartiformis 7 46 850 boylam başlangıç ve 44 57 740 enlem Dalbiez, Globotruncana ventricosa White, ve 7 45 810 boylam bitiş koordinatları arasında, Heterohelix sp. fosilleri saptanmıştır. yaklaşık GD-KB yönünde 718 m gidişlidir. Bu Kesit alınan yerde, Lütesiyen kesitte toplam 95 m kalınlık ölçülmüş ve 52 örnek transgresyonunun ürünü olan birimler, derlenmiştir (Şekil 2). Kampaniyen-Maestrihtiyen yaşlı birimler Kesit alınan yerde tabanda, Kampaniyen- üzerine bir taban çakıltaşıyla açılı uyumsuzlukla Maestrihtiyen yaşlı üst düzeylerinde gri renkli marn gelmektedir. Çakıltaşları, kırmızı, alacalı renkli, tabakaları da içeren açık krem, gri-koyu gri yer yer karbonat çimentolu, ultramafik ve metamorfik alacalı renkli, ince-orta tabakalı Globotruncanalı kayaç parçaları ile Üst Kretase yaşlı kireçtaşı biyomikrit mikrobiyofasiyesindeki derin denizel çakılları içerir. Üste doğru, açık kahve renkli, kireçtaşları gözlenmiştir. Bunlar Kampaniyen’de Nummulitesli biyosparit mikrobiyofasiyeste başlayan transgresyonunun ilerleyen evrelerinde gelişmiş kumlu kireçtaşların içerisinde, hızla derinleşen bölgede gözlenen derin deniz Nummulites sp. (Levha II, şekil 2), Alveolina sp. fasiyesinde ki çökellerdir. (Levha II, şekil 4) fosilleri saptanmıştır (Şekil 7). Birime ait kireçtaşlarından elde edilen Lütesiyen yaşlı birimler üzerine örnekler üzerinde yapılan ayrıntılı paleontoloji uyumsuzlukla Kuvaterner yaşlı birimler çalışmaları sonucunda; Globotruncanita stuarti gelmektedir.

Şekil 8. Süleymaniye ölçülü stratigrafi kesiti Figure 8. Süleymaniye measured stratigraphic section

94 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Turhal-Pazar Yöresinin Stratigrafisi Tokat Grubu, Yılmaz (1980) tarafından Tokat Turhal yöresinde alüvyonal örtü birimleri ile Formasyonu, Özcan (1980) tarafından Turhal örtülmüş ve sert durumları nedeniyle aşınmaya Grubu, Özcan ve diğ., (1980) tarafından Turhal karşı dayanımlı olduklarından sert rölyefler Metamorfitleri/Devecidağ Karışığı, Gökçe (1983) oluşturan temel kayaları ve Üst Jura-Alt Kretase tarafından Turhal Metamorfitleri, Şengör ve diğ., yaşlı kireçtaşları yüzer durumda bulunmaktadır. (1985) Gölova (Agvanis) Metamorfitleri, Temiz ve diğ., (1993) tarafından Tokat Kompleksi Permo-Triyas: Düşük derecede olarak adlandırılan ve tanımlanan Erzincan’dan metamorfızma izleri taşıyan temel kayaları; Amasya’ya kadar uzanan métamorfik zonun kuvarsit, kalkşist, epidotşist, milonitgnays, mikaşist, bir parçasını oluşturan bu birim Tüysüz, (1993) metakumtaşı ve metakuvars kumtaşlarından tarafından ise, Karakaya Karmaşığı olarak oluşan metamorfik bir matriks ile bu matriks tanımlanmıştır (Çizelge 2). içerisinde yüzer durumda bulunan rekristalize kireçtaşı/kireçtaşı bloklarından oluşmaktadırlar Üst Titoniyen-Alt Berriyasiyen: (Akyazı ve Tunç,1996). Kristalize kireçtaşlanndan İnceleme alanındaki Üst Titoniyen-Alt alınan örneklerin ince kesitleri üzerinde yapılan Berriyasiyen yaşlı birimler; düşey ve yanal yönde çalışmalarda birim içerisinde Permiyen yaşı farklı litofasiyes özelliklerine sahip olup, gel-git veren; Schwagerina sp. ve Polydiexodina sp. ortamından resif önüne hatta derin denizele kadar fosilleri saptanmıştır (Akyazı ve Tunç, 1992). Bu değişen ortamlarda çökelmiştir. Birim, inceleme nedenle bu çalışmada da kristalize kireçtaşlarımn alanının Kuzeyinde derin denizel, güneyinde yer yaşı Permiyen olarak kabul edilmiştir. İçerisinde alan Pazar ilçesi kuzeyindeki Mercimek Dağı Permiyen yaşlı bloklar bulunduran metamorfik yöresinde ise sığ denizel özellikler göstermektedir matriksin üzerinde yer alan ve çalışma alanının (Şekil 9). yakın çevresinde yüzeyleyen Alt-Orta Jura yaşlı Güneyde Mercimek Dağı ve güneydoğuda Karakese Formasyonu (Özcan, 1980) ile çalışma Çalüstü Tepe dolayında yüzlek veren sığ denizel alanının kuzeybatısında yüzeyleyen Üst Jura- birimler, grimsi, yer de pembemsi renkli, orta Alt Kretase yaşlı Carcurum Formasyonuna ait tabakalı, biyopelmikrit mikrobiyofasiyeste birimlerin metamorfizma geçirmediği gözönüne gelişmiş, konkoidal kırılma yüzeyli, sert, kıvrımlı- alındığında, metamorfitlerinin Permo-Triyas kırıklı kireçtaşlarından oluşmaktadır. Birime ait yaşında olduğu ve Üst Jura öncesi metamorfizma örneklerin ince kesitleriyle yapılan incelemeleri geçirdikleri söylenebilir. Birim inceleme alanının sonucunda, Protopeneroplis striata Weynschenk, ortasında yer alan Turhal ilçesinin kurulduğu ova Triloculina sp,, Quinqueloculina sp., Radilaria dışındaki yerlerin tamamına yakın bir alanda geniş sp., ve Miliolidae gibi fosiller saptanarak birime yüzlek verirler (Şekil 9, 10). Üst Jura-Alt Kretase yaşlı verilmiştir (Şekil 9). Baykal (1947) tarafından Paleozoyik İnceleme alanının kuzeyindeki Sırakaya sırtları Yaşlı Metamorfitler, Blumenthal (1950) tarafından ve Çengelkaya’da ise, ince tabakalı, pembe renkli Tokat Kristalin Masifi, Okay (1955) tarafından marn ve kiltaşı ara düzeyleri içeren, beyaz-gri Paleozoyik Metamorfıtleri, Yılmaz ve diğ., renkli kireçtaşlarından oluşmaktadır. Calpionelli (1995) ve Ketin (1962) tarafından Tokat Masifi, biyomikrit mikrobiyofasiyesinde gelişmiş olan Seymen (1975) tarafından Tozanlı Grubu, olarak birimin içerisinde; Üst Titoniyen-Berriyasiyen tanımlanan bu birim, Koçyiğit (1979) tarafından yaşını veren; Tintinnopsella carpathica

95 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

(Murgeanui & Filipescu), Tintinnopsella longa ve Terlemez ve Yılmaz (1980) tarafından Zinav (Colom), Crassicollaria intermedia (Durand kireçtaşı olarak tanımlanan ve adlandırılan birim, Delga), Crassicollaria parvula Remane, Özcan ve diğ., (1980) tarafından da birbiriyle Crassicollaria brevis Remane, Calpionella eşlenik Ferhatkaya, Carcurum, Helvacı ve alpina Lorenz, Calpionella elliptica Cadisch, Karaömer formasyonları olarak Amasya Grubu’na Calpionellopsis simplex (Colom), Calpionellopsis dahil edilmiştir. Ayrıca birim, Gökçe (1983) oblonga (Cadisch) calpionellerinin yanısıra Buzluk Kireçtaşları; Serdar ve diğ., (1984) Inaltı Triloculina sp., Miliolidae, Radiolaria ve sünger Formasyonu; Yoldaş ve diğerleri (1985) Belalan spikülleri saptanmıştır (Şekil 10). kireçtaşı; Akyazı (1996) Sarıalan formasyonu Baykal, (1947) tarafından Ayrılmamış olarak tanımlanmış ve adlandırılmıştır (Şekil 13) Mesozoyik olarak adlandırılan birim, Blumenthal Kuvaterner: Çalışma alanının en genç (1950) Amasya kireçtaşı, Pontid zonu Alt ve birimleri, Deliçay, Çivrilözü, Çarıklı, Kayalıca Orta Kretase kalkerleri; Altınlı (1971, 1972, ve Özbaş derelerinin beslediği Yeşilırmak 1973) Bilecik kireçtaşları; Alp (1972) Carcurum- getirimlerinin oluşturduğu Turhal düzlüğü ve Ferhatkaya Formasyonu; Seymen (1974) Hankırı Kazovayı kapsayan geniş düzlüklerde yer alan Tepesi kireçtaşı; Öztürk (1979) Doğdu formasyonu Kuvaterner yaşlı alüvyonlardır (Şekil 9).

96 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Şekil 9. Turhal-Pazar yöresinin jeoloji haritası Figure 9. The geological map of Turhal-Pazar region

97 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Şekil 10. Turhal-Pazar yöresinin stratigrafi kesiti Figure 10. The stratigraphic section of Turhal-Pazar region

Pazar Yöresi Ölçülü Stratigrafi Kesitleri kalkşist, epidotşist, milonitgnays, mikaşist, Mercimek Dağı Ölçülü Stratigrafi Kesiti: metakumtaşı ve metakuvars kumtaşlarından oluşan metamorfik bir matriks ile bu matriks İnceleme alanın güneyinde yer alan Pazar İlçesinin içerisinde yüzer durumda bulunan rekristalize kuzeyndeki Mercimek Dağının batısından kireçtaşı/kireçtaşı bloklarından oluşmakta olup başlanarak yaklaşık GD-KB dpğrultusunda alınan kireçtaşı blokları içerisinde Schwagerina sp. ve bu kesit, 44 70 600 enlem, 2 58 810 boylam Polydiexodina sp. fosilleri saptanmıştır. başlangıç ve 44 70 950 enlem 2 56 300 boylam Permo-Triyas yaşlı birimler üzerine bitiş koordinatları arasında 1105 m gidişlidir. uyumsuzlukla gelen Üst Jura-Alt Kretase yaşlı Kesitte toplam 124 m kalınlık ölçülmüş ve 32 birimler, grimsi, yer de pembemsi renkli, orta örnek derlenmiştir (Şekil 10). tabakalı, biyopelmikrit mikrobiyofasiyeste Kesit alınan yerde tabanda, düşük derecede gelişmiş konkoidal kırılma yüzeyli, sert, metamorfızma izleri taşıyan temel kayaları yer kıvrımlı-kırıklı kireçtaşlarından oluşmaktadır. almaktadır. Permo-Triyas yaşlı bu birim; kuvarsit, Birime ait örneklerin ince kesitleriyle yapılan

98 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi incelemeleri sonucunda, Protopeneroplis striata Kesit alınan yerdeki en genç birimler, Weynschenk (Levha III, şekil 4), Triloculina sp,, Yeşilırmak getirimlerinin oluşturduğu Turhal Quinqueloculina sp., Radiolaria sp., ve Miliolidae ovası ve Kazovayı kapsayan geniş düzlüklerde gibi fosiller saptanarak birime Üst Jura-Alt Kretase yer alan Kuvaterner yaşlı alüvyonlardır (Şekil 11). yaşlı verilmiştir.

Şekil 11. Mercimekdağı ölçülü stratigrafi kesiti Figure 11. Mercimekdağı measured stratigraphic section

99 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Turhal-Çengelkaya Yöresi Ölçülü Stratigrafi Birimin Üst Berriyasiyen yaşlı Kesitleri düzeylerinde Tintinnopsella longa (Colom) Çengelkaya Ölçülü Stratigrafi Kesiti: İnceleme (Levha I, şekil 2), Calpionellopsis simplex alanın kuzeyinde yeralan Çengelkayanın (Colom), Calpionellopsis oblonga (Cadisch) doğusundan başlanarak alınan bu kesit, 44 87 050 (Levha I, şekil 14) radiolaria ve sünger spikülleri saptanmış, yapılan biyostratigrafik çalışmalarla enlem, 2 62 350 boylam başlangıç ve 44 86 980 Calpionellopsis simplex-Calpionellopsis oblonga enlem 2 63 050 boylam bitiş koordinatları arasında, Calpionel biyozonu tanımlanmıştır (Şekil 3). yaklaşık B-D doğrultusunda 987 m gidişlidir. Bu kesitte toplam 196 m kalınlık ölçülmüş ve 37 Kesit alınan yerdeki en genç birimler, örnek derlenmiştir (Şekil 11). Yeşilırmak getirimlerinin oluşturduğu Turhal düzlüğü ve Kazovayı kapsayan geniş düzlüklerde Kesit alınan yerde tabanda, düşük yer alan Kuvaterner yaşlı alüvyonlardır. derecede metamorfızma izleri taşıyan temel kayaları yer almaktadır. Permo-Triyas yaşlı bu Sırakayalar Ölçülü Stratigrafi Kesiti: birim; metamorfik bir matriks ile bu matriks İnceleme alanın kuzeyinde yeralan Sırakayalardan içerisinde yüzer durumda bulunan rekristalize başlayarak, Çengelboğazı Dereye kadar alınan bu kireçtaşı/kireçtaşı bloklarından oluşmaktadır. kesit, 44 86 100 enlem, 2 58 810 boylam başlangıç ve 44 85 450 enlem 2 58 980 boylam bitiş Temel kayalarının üzerinde uyumsuz koordinatları arasında, yaklaşık KB-GD yönünde olarak yer alan Üst Tithoniyen-Berriyasiyen 970 m gidişlidir. Bu kesitte toplam 321 m kalınlık yaşlı birim; ince tabakalı, pembe renkli marn ve ölçülmüş ve 42 örnek derlenmiştir. kiltaşı ara düzeyleri içeren, Calpionelli biyomikrit Kesit alınan yerde tabanda, düşük mikrobiyofasiyesinde gelişmiş beyaz-gri renkli derecede metamorfızma izleri taşıyan temel kireçtaşlarından oluşmaktadır. kayaları yer almaktadır. Permo-Triyas yaşlı bu Üst Tithoniyen-Berriyasiyen yaşlı birim; metamorfik bir matriks ile bu matriks birimin Üst Tithoniyen yaşlı düzeyleri içerisinde; içerisinde yüzer durumda bulunan rekristalize Crassicollaria intermedia (Durand Delga) (Levha kireçtaşı/kireçtaşı bloklarından oluşmakta olup I, şekil 3), Crassicollaria parvula Remane, kireçtaşı blokları içerisinde Schwagerina sp. Calpionella alpina Lorenz ve Radiolarialar (Levha III, şekil 3) fosili saptanmıştır (Şekil 12). saptanmış ve yapılan biyostratigrafik çalışmalarla Temel kayalarının üzerinde uyumsuz Crassicollaria intermedia Calpionel biyozonu olarak yer alan Üst Tithoniyen-Berriyasiyen tanımlanmıştır. yaşlı birim; ince tabakalı, pembe renkli marn Birimin Alt Berriyasiyen yaşlı düzeyleri ve kiltaşı ara düzeyleri içeren, Calpionelli içerisinde; Crassicollaria parvula Remane, biyomikrit mikrobiyofasiyesinde gelişmiş Calpionella alpina Lorenz, (Levha I, şekil 9; beyaz-gri renkli kireçtaşlarından oluşmaktadır. Levha II, şekil 1) Calpionella elliptica Cadisch, Birimin Üst Tithoniyen yaşlı düzeyleri içerisinde; radiolaria ve sünger spikülleri saptanmış ve Tintinnopsella carpathica (Murgeanui & yapılan biyostratigrafik çalışmalarla Calpionella Filipescu), Crassicollaria intermedia (Durand alpina, Calpionella elliptica Calpionel biyozonları Delga), Crassicollaria parvula Remane fosilleri tanımlanmıştır (Şekil 3). saptanmış ve yapılan biyostratigrafik çalışmalarla

100 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

Crassicollaria intermedia Calpionel biyozonu Birimin Üst Berriyasiyen yaşlı tanımlanmıştır. düzeylerinde, Tintinnopsella longa (Colom), Calpionella alpina Lorenz, Calpionellopsis simplex Birimin Alt Berriyasiyen yaşlı düzeyleri (Colom) (Levha I, şekil 13), Calpionellopsis içerisinde; Tintinnopsella carpathica (Murgeanui oblonga (Cadisch) radiolaria ve sünger spikülleri & Filipescu) (Levha I, şekil 1), Calpionella saptanmış, yapılan biyostratigrafik çalışmalarla alpina Lorenz, Calpionella elliptica Cadisch Calpionellopsis simplex-Calpionellopsis oblonga (Levha I, şekil 12) fosilleri saptanmış ve yapılan Calpionel biyozonu tanımlanmıştır (Şekil biyostratigrafik çalışmalarla Calpionella alpina, 12). Kesit alınan yerdeki en genç birimler, Calpionella elliptica Calpionel biyozonları geniş düzlüklerde yer alan Kuvaterner yaşlı tanımlanmıştır (Şekil 12). alüvyonlardır.

Şekil 12. Çengelkaya ölçülü stratigrafi kesiti Figure 12. Çengelkaya measured stratigraphic section

101 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Şekil 13. Sırakayalar ölçülü stratigrafi kesiti Figure 13. Sırakayalar measured stratigraphic section

MORFOLOJİ İnceleme alanı, Türkiye’nin coğrafya Yörenin genel morfolojisini, Paleozoyik bölgelerinden Karadeniz bölgesinin Orta yaşlı temel karmaşığının ve Jura-Kretase Karadeniz bölümüne rastlar ve İç Anadolu yaşlı rekristalize kireçtaşlarının rölyefli Bölgesi ile Orta Karadeniz bölümünün sınırında durumu belirlemektedir. Örtü birimlerinde bulunur. Burada, coğrafya yönünden her iki gözlenen düşük ölçekli kıvrımlar, kırılmalar, bölgenin özelliklerine rastlanır. Bölgenin geneli sürüklenim ve bindirmeler bugünkü morfolojiyi geniş düzlüklerden oluşmakta olup, litolojik yapı yansıtmakta olup, Hersiniyen ve Alpin Oraojenik morfolojiye yansımıştır. Doruklar Jura-Kretase hareketleri ile gelişmiştir. Permo-Triyas yaşlı yaşlı sert kireçtaşları ve Permo-Triyas yaşlı metamorfitlerinden sonraki dönemlerde oluşmuş Metamorfitlerden oluşan sert morfoloji dışında birimlerde metamorfizma etkisinin görülmeyişi, “yaşlı dağ” tipinde, inceleme alanının kuzeyinde metamorfizmanın, Hersiniyen dağ oluşum ve güneyinde doğu-batı gidişli orta yükseklikteki evresinde gelişmiş olduğunu göstermektedir. sırtlar halindedir.

102 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

PALEONTOLOJİ Turhal- Çengelkaya yöresinin Calpionel Çalışmanın gerçekleştirildiği Turhal-Pazar- Biyostratigrafisi Zile (Tokat) yöresinde Globotruncana sp., Çalışmada, Geç Titoniyen-Berriyasiyen yaşlı, Globotruncanita sp. ve Rosita sp. cinslerine ait ince tabakalı, pembe renkli marn ve kiltaşı ara 6 adet pelajik foraminifer türü ile Tintinnopsella, düzeyleri içeren, beyaz-gri renkli kireçtaşlarından Crassicollaria, Calpionella, Calpionellopsis oluşmaktadır. Calpionelli biyomikrit cinsleri ve bu cinslere ait; Tintinnopsella longa mikrobiyofasiyesinde gelişmiş olan kireçtaşları (Colom), Tintinnopsella carpathica (Murgeanui üzerinde yapılan biyostratigrafik incelemelerden & Filipescu), Crassicollaria brevis Remane, elde edilen veriler ışığında, 4 adet calpionel Crassicollaria parvula Remane, Calpionella biyozonu ayırtlanmıştır (Çizelge 1). alpina Lorenz, Calpionella elliptica Cadisch, Calpionellopsis simplex (Colom), Calpionellopsis Crassicollarla İntermedia Biyozonu oblonga Cadisch türleri saptanmış ve Calpionel Tanım: Crassicollaria intermedia (Durand biyostratigrafisine yönelik çalışmalar yapılmıştır Delga)’nın yaşam süresinde oluşmuş kayaçlar (Çizelge 1). Türü: Menzil zonu Zonu tanımlayan: Catalano & Liguari CALPİONEL BİYOSTRATİGRAFİSİ (1970) Yurdumuzun ve dünyanın birçok yöresinde Jura- Kalınlık: 38-62 m Kretase geçişi, tortullaşmanın devamlı oluşu nedeniyle litolojik olarak ayırt edilememektedir. Stratigrafik düzey: Geç Titoniyen Titoniyen katının bir ürünü olan ve ‘Titonik Fosil topluluğu: Tintinnopsella Fasiyes’ olarak tanımlanan ince tabakanın carpathica (Murgeanui ve Filipescu), pelajik kireçtaşları içerisinde bol olarak bulunan Crassicollaria İntermedia (Durand Delga), calpionellidler, tetis provensi içerisinde, çok geniş Crassicollaria parvula Remane ve Crassicollaria coğrafik yayılıma sahip olmaları ve geç Titoniyen- brevis Remane Berriyasiyen zaman aralığındaki herhangi bir Karşılaştırma: Burşuk (1992), Mekik mikro veya nannofosil gruplarından daha kararlı ve diğ (1998), Akyazı ve Tunç (1998) tarafından olmaları nedeni ile çok önemlidirler. Tetis tanımlanan Crassicollaria İntermedia zonuna, Provensi içerisinde yer alan Türkiye’de, Tunç, Tunç ve Akyazı (2000) tarafından tanımlanan 1979,1991 (Ankara): Tunç, 1980 (Bolu): Önal Crassicollaria intermedia zonunun üst ve ve diğ. 1988: Koçyiğit ve diğ., 1991: Altıner ve Calpionella alpina zonuna ait düzeylerine karşılık Özkan, 1991: Altıner ve diğ., 1993: Özkan,1993: gelen bu biyozon, 1970 Roma standartları Mekik ve diğ.,1998 (KB Anadolu): Tunç,1992 zonundan ‘Crassicollaria’ zonuna karşılıktır. a-b (Erzurum): Burşuk,1981,1992: Tunç ve Tanımlanan bu zonun tabanı, çok küçük Akyazı,2000 (Bayburt): Akyazı,1996: Akyazı boyutlu olan ve yakaları genellikle kaybolmuş ve Özgen, 1996: Akyazı ve Tunç,1998 (Ilgaz) Tintinnopsella carpathica (Murgeanui ve Filipescu) Calpionellid Biyostratigrafisine yönelik olarak ile Crassicollaria intermedia (Durand Delga)’nın yapılan bu çalışmalar, oldukça önemli ve dikkat ortaya çıktığı döneme karşılık gelmektedir. çekicidir. Üste doğru Crassicollaria İntermedia (Durand

103 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Delga)’nın sayısal artışı göze çarpmaktadır. Daha 3. Calpionella elliptica Biyozonu sonra ise; iri boyutlu Calpionella alpina Lorenz’nın Tanım: Calpionella elliptica Cadisch’in ortaya ortaya çıktığı ve çoğaldığı gözlenmektedir. Zonun çıkışı ile Calpionellopsis simplex (Colom)’in üst kısımlarında ise, Crassicollaria brevis Remane ortaya çıkışı arasındaki süreçte oluşan kayaçlarla ve Crassicollaria parvula Remane’nin ortaya temsil edilir. çıktıkları ve baskın duruma geçtikleri gözlenir Türü: Aşmalı menzil zonu (Çizelge 3). Zonu Tanımlayan: Catalano ve Liguari (1970) 2. Calpionella alpina Biyozonu Kalınlık: 30-40 m. Tanım: Crassicollaria intermedia (Durand Stratigrafik düzey: Berriyasiyen’in üstü Delga)’nın yok oluşu ile Calpionella elliptica Fosil Topluluğu: Tintinopsella Cadisch’nin ortaya çıkışı arasındaki süreçte oluşan Carpathica (Murgeanui ve Filipescu), Calpionella kayaçlarla temsil edilip, aynı zamanda küçük alpina Lorenz ve Calpionella elliptica Cadisch boyutlu, sferik Calpionella alpina Lorenz’ların ortaya çıkışı ve maksimum bolluğa ulaşması ile Karşılaştırma: Roma standart zonlarında karakteristiktir. Calpionella zonu üst düzeylerine ve Burşuk (1992), Akyazı ve Tunç (1998), Tunç ve Akyazı (2000) Türü: Aşmalı menzil zonu veya bolluk Calpionella elliptica zonuna karşılık gelen bu zon, zonu Tunç, (1980,1991) Calpionella elliptica zonunun Zonu tanımlayan: Catalano ve Liguari Mekik ve diğ. (1998) Calpionella B zonunun üst (1970) düzeylerine karşılık gelmektedir (Çizelge 3). Kalınlık: 27-64 m.

Stratigrafik düzey: Erken 4. Calpionellopsis simplex-Calpionellopsis Berriyasiyen’in altı oblonga Biyozonu Fosil Topluluğu: Calpionella alpina Tanım: Calpionellopsis simplex (Colom)’in ortaya Lorenz, Crassicollaria parvula Remane, çıktığı, Calpionellopsis oblonga (Cadisch)’nın ve Tintinnopsella carpathica (Murgeanui ve Tintinnopsella longa (Colom)’un görüldüğü yer Filipescu). arasında oluşan kayaçlarla temsil edilir. Karşılaştırma: Biyozon, Roma standart Türü: Aşmalı menzil zonu zonlarında calpionella zonunun alt bölümüne Zonu tanımlayan: Catalano ve Liguari karşılık gelmektedir. Burşuk(1992), Akyazı ve (1970) Tunç (1998) tarafından tanımlanan Calpionella Kalınlık: 66-83 m. alpina zonuna karşılık gelen bu zon, Tunç (1980,1991) Calpionella elliptica zonunun ve Stratigrafik düzey: Geç Berriyasiyen Mekik ve diğ.(1998) Calpionella B zonunun alt Fosil Topluluğu: Tintinnopsella düzeylerine, Tunç ve Akyazı (2000) Calpionella carpathica (Murgeanui ve Filipescu), alpina zonunun ise üst düzeylerine karşılık Tintinnopsella longa(Colom) Calpionellopsis gelmektedir (Çizelge 3). Simplex (Colom), Calpionellopsis oblonga

104 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

(Cadisch) ve zonun tabanında az sayıda çıktıkları ve baskın duruma geçtikleri, daha sonra Calpionella elliptica Cadisch ise; iri boyutlu Calpionella alpina Lorenz’nın ortaya çıktığı ve çoğaldığı gözlenmektedir Karşılaştırma: Roma standart zonlarında (Çizelge 2). Calpionellopsis zonunun Valinjiniyen’e kadar Türü: Menzil zonu olan bölümüne karşılık gelen bu biyozon, Burşuk (1992), Tunç (1980,1991), Akyazı ve Tunç (1998) Zonu tanımlayan: Catalano & Liguari tarafından tanımlanan Calpionellopsis simplex- (1970) Calpionellopsis oblonga biyozonuna karşılık Kalınlık: 40-53 m gelmektedir (Çizelge 1) Stratigrafik düzey: Geç Titoniyen

Çizelge 1. Turhal yöresinde tanımlanan calpionellerin stratigrafik dağılımı ve Calpionel biyozonları Table 1. Calpionellid biozones and stratigraphic distribution of calpionellids in Turhal region

Zile yöresinin Calpionel Biyostratigrafisi Fosil topluluğu: Crassicollaria parvula Çalışmada, Geç Titoniyen-Erken Berriyasiyen Remane ve Crassicollaria brevis Remane ve yaşlı, ince tabakalı, pembe renkli marn ve Calpionella alpina Lorenz kiltaşı ara düzeyleri içeren, beyaz-gri renkli Karşılaştırma: Burşuk (1992), Mekik kireçtaşlarından oluşmaktadır. Calpionelli ve diğ (1998), Akyazı ve Tunç (1998) tarafından biyomikrit mikrobiyofasiyesinde gelişmiş olan tanımlanan Crassicollaria İntermedia zonuna, kireçtaşları üzerinde yapılan biyostratigrafik Tunç ve Akyazı (2000) tarafından tanımlanan incelemelerden elde edilen veriler ışığında, 3 adet Crassicollaria intermedia zonunun üst ve calpionel biyozonu ayırtlanmıştır (Çizelge 2). Calpionella alpina zonuna ait düzeylerine karşılık gelen bu biyozon, 1970 Roma standartları zonundan ‘Crassicollaria’ zonuna karşılıktır (Çizelge 3). 1. Crassicollarla Biyozonu Tanım: Crassicollaria parvula Remane ve Crassicollaria brevis Remane’nin yaşam süresinde 2. Calpionella alpina Biyozonu oluşmuş kayaçlar. Crassicollaria brevis Remane Tanım: Küçük boyutlu, sferik Calpionella alpina ve Crassicollaria parvula Remane’nin ortaya Lorenz’ların ortaya çıkışı ve maksimum bolluğa

105 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN ulaşması ile Calpionella elliptica Cadisch’nin alpina zonunun ise üst düzeylerine karşılık ortaya çıkışı arasındaki süreç (Çizelge 3). gelmektedir (Çizelge 3). Türü: Aşmalı menzil zonu veya bolluk zonu 3. Calpionella elliptica Biyozonu Zonu tanımlayan: Catalano ve Liguari Tanım: Calpionella elliptica Cadisch’in ortaya (1970) çıkışı bol olduuğu süreçte oluşan kayaçlarla temsil Kalınlık: 22-30 m. edilir. Stratigrafik düzey: Erken Türü: Aşmalı menzil zonu Berriyasiyen’in altı Zonu Tanımlayan: Catalano ve Liguari (1970) Fosil Topluluğu: Calpionella alpina Lorenz, Crassicollaria parvula Remane, Kalınlık: 27-35 m. Tintinnopsella carpathica (Murgeanui ve Stratigrafik düzey: Berriyasiyen’in üstü Filipescu). Fosil Topluluğu: Calpionella alpina Karşılaştırma: Biyozon, Roma standart Lorenz ve Calpionella elliptica Cadisch zonlarında calpionella zonunun alt bölümüne Karşılaştırma: Roma standart zonlarında karşılık gelmektedir. Burşuk(1992), Akyazı ve Calpionella zonu üst düzeylerine ve Burşuk (1992), Tunç (1998) tarafından tanımlanan Calpionella Akyazı ve Tunç (1998), Tunç ve Akyazı (2000) alpina zonuna karşılık gelen bu zon, Tunç Calpionella elliptica zonuna karşılık gelen bu zon, (1980,1991) Calpionella elliptica zonunun ve Tunç, (1980,1991) Calpionella elliptica zonunun Mekik ve diğ.(1998) Calpionella B zonunun alt Mekik ve diğ. (1998) Calpionella B zonunun üst düzeylerine, Tunç ve Akyazı (2000) Calpionella düzeylerine karşılık gelmektedir (Çizelge 3).

Çizelge 2. Zile yöresinde tanımlanan calpionellerin stratigrafik dağılımı ve Calpionel biyozonları Table 2. Calpionellid biozones and stratigraphic distribution of calpionellids in Zile region

106 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi Zile C.alpina C.elliptica Crassicollaria Pazar Turhal C.alpina C.elliptica İntermedia Cs.simplex Cs.oblonga Crassicollaria Kelkit C.alpina C.elliptica intermedia Cs.oblonga Cs. simplex Gümüşhane Crassicollaria Alucra C.alpina Giresun C.elliptica Cs.simplex Cs.oblonga Suşehri C.alpina Akıncılar C.elliptica Cs simplex Cs.oblonga Koyulhisar C.alpina Reşadiye C.elliptica intermedia Cs.oblonga Cs. simplex Crassicollaria Erbaa Niksar C.alpina C.elliptica Cs.simplex Cs.oblonga C.alpina Amasya Merzifon C.elliptica İntermedia Ct. Darderi Cs. simplex Cs. Oblonga Crassicollaria C.alpina C.elliptica Ct. darderi intermedia Cs.oblonga Cs. simplex Crassicollaria Ilgaz-Çankırı ROMA Calpionella ZONLARI STANDART Crassicollaria Calpionellites Calpionellopsis İnceleme alanında saptanan Calpionel biyozonlarının karşılaştırması of calpionellid biozones in the study area The correlation . ÜST ÜST ALT ALT ÜST ÜST

KATLAR

BERRİYASİYEN VALANJİNİYEN TİTONİYEN HOTRİVİYEN Çizelge 3 3. Table

107 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Şekil 14. İnceleme alanı ve yakın çevresinde tanımlanmış stratigrafik adlamaların karşılaştırması Figure 14. The correlation of stratigraphic defination in the investigated area and vicinity

108 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

SONUÇLAR Calpionella alpina, Calpionella 1. İnceleme alanından 9 adet ölçülü elliptica, Calpionellopsis simplex- stratigrafi kesiti alınmış, bunlardan Titonik Calpionellopsis oblonga biyozonları fasiyeste gelişmiş, bol oranda Calpionel saptanarak tanımlanmıştır. içeren 5 ölçülü stratigrafi kesitinde; 5. Pazar (Tokat) yöresinde istif in sığ denizel sistematik olarak derlenmiş kayaç fasiyeste gelişmiş olduğu gözlenmiştir. örnekleri üzerinede ayrıntılı paleontolojik Bu nedenle saptanan fosil formlarıyla ve biyostratigrafik çalışmalar yapılmış, kuzeyde tanımlanan istifin yanal devamı toplam, 4 calpionel cinsi ve bu cinselere olduğu düşünülmekla birlikte yaş bulgusu ait 9 tür saptanarak tanımlanmış ve detay tanımlanamamış ve Üst Jura-Alt sistematikleri yapılmıştır. Kretase yaşı verilmiştir. 2. Geç Titoniyen-Erken Berriyasiyen 6. Çalışmalarda saptanarak tanımlanan yaşlı, titonik fasiyes ürünleri olan, calpionel biyozonlarının Roma Standart calpionelli ve radiolarialı biyomikritik Zonlarıyla karşılaştırması yapılmış ve mikrobiyofasiyeste gelişmiş, ince saptanan zonların zon sınırlarıyla, Roma tabakalı kireçtaşları üzerinde Standart Zon sınırlarının önemli ölçüde yapılan biyostratigrafik çalışmalarda uyuştuğu gözlenmiştir. Crassicollaria/Crassicollaria 7. Torid Kuşağında yüzeyleyen Üst Jura-Alt intermedia, Calpionella alpina, Kretase yaşlı kireçtaşlarının genellikle Calpionella elliptica, Calpionellopsis portland fasiyeste gelişmiş olduğu ve simplex-Calpionellopsis oblonga Calpionel içermediği gözlenirken, Pontid calpionel biyozonları saptanmıştır kuşağında yüzeyleyen Üst Jura-Alt 3. Zile (Tokat) yöresinde istif alttan Kretase yaşlı kireçtaşlarının genellikle kısmen olmak üzere alttan ve üstten Batı Pontidlerde daha baskın olmak üzere eksiklidir. Crassicollaria intermedia, Titonik fasiyeste geliştiği ve bol oranda zonu Crassicollaria intermedia Calpionel içerdiği gözlenmektedir. (Durand Delga) ve Tintinnopsella 8. Pontid kuşağında yüzeyleyen Üst Jura- carpathica (Murgeanui & Filipescu) Alt Kretase yaşlı kireçtaşlarının çoğun fosilleri gözlenemediğinden net olarak olarak Titonik fasiyeste gelişmiş ince saptanamamış ve bu zon Crassicollaria tabakalı mikritik kireçtaşlarından zonu olarak tanımlanmıştır. Ayrıca oluşmuş olmasına karşın, tamamının Calpionella alpina ve Calpionella Calpionel içermediği ancak doğusundaki elliptica biyozonları da saptanmıştır. yüzleklere göre daha fazla Calpionel 4. Turhal (Tokat) yöresinde istif alttan içerdiği gözlenmiştir. Bu durum tamam olup, üstten fosil bulgularında Calpionellerin gerçek olmasa da yerel eksiklik vardır. Lorenziella hungarica olarak provincializm gösterdiğine de Knauer & Nagy gözlenemediğinden işarettir. zon tanımı eksik fosille saptanmıştır. 9. Yapılan detaylı paleontolojik çalışmalar Bu yörede Crassicollaria intermedia, ile Calpionellerin yanısıra Globotruncana

109 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

sp., Globotruncanita sp. ve Rosita sp. literatürde karmaşaya yol açtığı gibi, bu birimlerin cinslerine ait 6 adet pelajik foraminifer bölgesel ölçekte diğer istiflerle deneştirilebilmesini türü saptanmış ve sistematik tanımlamaları de olanaksız hale getirmektedir. Bu nedenle bu yapılmıştır. çalışmada literatürde karmaşaya yer açmamak 10. İnceleme alanında yapılan ayrıntılı için, yeni bir adlama/tanımlama yapmadığımız paleontolojik ve stratigrafik çalışmalarla gibi tanımlanmış formasyon adlamalarını desteklenen saha gözlemlerimize de kullanmamanın da uygun olacağı kanısını dayanarak, bölge kuzeyi ve batısındaki taşımaktayız. istiflerin içerdikleri derin denizel formların varlığının yanısıra, güneydeki KATKI BELİRTME: Bu çalışmanın bir bölümü ve doğudaki istiflere göre daha sürekli bir yapı göstermelerinden yola çıkarak, Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma kuzeyde ve batıda derin olan ve doğuya Projeleri Komisyonu tarafından sağlanan maddi ve güneye doğru sığlaşan bir denizin destekle yapılmıştır. varlığından söz edebiliriz. 11. Bölge temelinde yer alan sert dokulu EXTENDED SUMMARY: The different karmaşığın ve Jura-kretase yaşlı sert geological studies were carried out in the north of dokulu rekristalize kireçtaşlarının Anatolids which is located at the south of Pontid inceleme alanındaki rölyefleri Tectonic belt on the Erzincan-Yozgat Ophiolit oluşturduğu, rekristalize kireçtaşlarının Belt. But, stratigraphic features of region have not bölgenin temelinde çok yaygın olan yet realized. alüvyal örtü içerisinde yüzer durumdaki The presences of base cover separation tepecikleri oluşturduğu gözlenmiştir. are established as all Pontid Tectonic Belt when 12. Önceki çalışmalarda adlandırılan ve stratigraphic units are investigated in the studied literatürde oldukça fazla karmaşaya neden area that is located at the northwest of Tokat city. olan formasyon tanımlamalarının tam Upper Mesozoic cover units are one of cover olarak stratigrafik kurallara uymadığı, units located uncormably on base units and are litodem birimlerinin de litostratigrafik interesting in terms of fossil content and diversity. birimler gibi tanımlanarak adlandırıldığı In this study, these units are dated as detail and gözlenmiştir. Ayrıca küçük bir coğrafya içerisinde birbirlerine çok yakın stratigraphy of region is constructed according to yüzeyleyen litofasiyesleri, biyofasiyesleri these ages. ve kronostratigrafik düzeyleri aynı Detail paleontology and correlation of birimlerin değişik çalışmalarda farklı formations which are described different names in adlamalarla tanımlandığı, sonuç olarak previous studies their are realized. These data may çok fazla formasyon adlaması olduğu to be answer to confusion of formation defination gözlenmiştir (Şekil 13). and stratigraphic range and also is thought to Yakın coğrafyada yüzeyleyen aynı provide significant results in terms of tectono- birimlerin ayrı adlandırmalarla tanımlaması stratigraphy

110 Turhal-Pazar-Zile (Tokat) Yöresinin Üst Mesozoyik Stratigrafisi

DEĞİNİLEN BELGELER Koçyiğit, A. (1979) Tekneli bölgesinin (Tokat güneyi) tektonik özelliği. Tübitak Proje no TBAG-262,63 s. Akay, E. H., Herece, E. ve Ateş, Ş. (1994) Destek (Orta Pontidler) dolayında Akgöl Formasyonunun yaş bulgusu. MTA Minaz, M. (1984) Tokat-Zile-İ.T. 10564 ruhsat nolu linyit sahasına Dergisi 116, 105-107. ait fizibilite raporu. MTA. Enst. Rapor no 40200/1, 16 s. (Yayınlanmamış). Aktimur, T. H., Ateş, Ş., Yurdakul, M. E., Tekirli, M. E. ve Keçer, M.(1992) Niksar-Erbaa ve Destek dolayının jeolojisi. Okay, A. C. (1955) Sivas ile Tokat arasındaki bölgenin jeoloetüdü: î. MTA Dergisi 114, 25-36, Ü. Fen Fak. Mecmuası, Seri B, Cilt XX, Sayı: 2,95-108. Akyazı, M. (1991) Zile (Tokat) Yöresinin Jeolojik ve Paleontolojik Öztürk, A. (1979) Ladik-Destek yöresinin stratigrafisi: Türkiye Özellikleri. C.Ü. Müh. Fak. Fen Bilimleri Enst., Jeo. jeoloji Kurumu Bülteni, 22,27-34. Müh. Böl., Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış), 93. s., Özcan, A., Erkan, A., Keskin, A,, Keskin, E., Oral, A., Özer, S., Sivas. Sümengen, M. ve Tekeli, O. (1980) Kuzey Anadolu Fayı Akyazı, M. ve Tunç, M. (1992) Zile (Tokat) Yöresinin Stratigrafisi. ile Kırşehir Masifi arasının temel jeolojisi: MTA Enst. TJK Bülteni, C. 35/2, 36-42. Rapor No: 6722, 139 s. (yayımlanmamış). Akyazı, M., Toprak, Ö., Erdoğan. T., Karabaşoğlu, A. ve Ursavaş, T, Saner, S. (1980) Batı Pontidlerin ve Komşu Havzaların Ş. (2001) Bilecik Yöresinin Mesozoyik Stratigrafisi. C.Ü. Oluşumlarınınlevha Tektoniği Kuramıyla Açıklanması, Müh. Fak. Dergisi, seri A., Yerbilimleri C.18, S.1, .27-46. Kuzeybatı Türkiye: MTA Dergisi, 93/94, 1 -19. Alp, D. (1972) Amasya yöresinin jeolojisi. İ.Ü. Fen Fakültesi Serdar, H.S., Yarman, M. Kazdal, R.A. ve Namoğlu, C. (1984) Monografileri, Sayı; 22, 10 s. Samsun-Ladik-Niksar-Terme (Kuzey Anadolu Fay Zonu) jeolojik etüdü ve petrol olanakları: TPAO Rap. No. 2650 Altınlı, I.E. ve Saner, S.(1971) Bilecik yakın dolayının jeoloji (yayımlanmamış). incelemesi. İ.Ü.Fen. Fak. Mec. Seri B,C.36,S.1-2,1-21. Seymen, İ. (1975) Kelkit vadisi kesiminde Kuzey Anadolu fay Altınlı, İ.E. ve Yetiş, C. (1972) Bayırköy-Osmaneli (Bilecik) alanının zonunun tektonik özelliği, Doktora Tezi, İ.T.Ü. Maden jeolojik incelenmesi. İ.Ü.Fen Fak. Mec. C.37, s.1-2, 1-17. Fakültesi Yayınları 192 s. Altınlı, l.E. (1973) Orta Sakarya Jeolojisi: Cumhuriyetin 50. yılı Seymen, İ. (1993) Mecitözü dolayının stratigrafik gelişimi, Suat Erk Yerbilimleri Kongresi, MTA Yayınları, 159-191, Ankara. Jeoloji Simpozyumu Bildirileri, A.Ü. Fen Fak. Jeoloji Atalay, Z. (2001) Amasya Yöresi’ndeki Linyitli Çeltek Müh. Böl., 129-141. Formasyonunun Stratigrafisi, Fasiyes ve Çökelme Ortamı Şengör, A.M.C., Yılmaz, Y., Sungurlu, O. (1985) Tectonics of the Özellikleri. Türkiye Jeoloji Bülteni Cilt 44, Sayı 2, 1-22. Mediterranean Cimmerides, nature and evolution of the Barka, A. (1984) Kuzey Anadolu fay zonundaki bazı Neojen western termination of Paleo-Tethys. In: Dixon, J.E. ve Kuvaterner havzalarının jeolojisi ve tektonik evrimi. Robertson, A.H.F. (eds), The Geological Evolution of Türkiye Jeoloji Kurumu, Ketin Sempozyumu, Ankara, s. the Eastern Mediterranean. Geological Society, London, 209-227. Special Publications, 17, 77-112. Baykal, F. (1947) Zile -Tokat- Yıldızeli bölgesinin jeolojisi. İ.Ü. Fen Tatar, Y. (1983) Yıldızeli Subaşı Köyü yöresinde tektonik incelemeler. Fakültesi Mecmuası, Seri B, c.XII, sayı: 3, s.19. TJK Bülteni, 4, 3-15. Blumenthal, M. (1950) Beitrage zur géologie der landschaften am Temiz, H, Tatar, O. ve Tutkun, Z. (1993) Niksar-Erbaa havzaları miitelcren und unteren Yeşilırmak. MTA, yayınları seri. paleotektonık dönem kayalarının stratigrafisi. A. Suat Erk D. No. 4, 183 s. Jeoloji Sempozyumu Bildirileri, A. Ü. Fen Fak. Jeoloji Gedik, A., Ercan, T. ve Korkmaz, S, (1983) Orta Karadeniz (Samsun- Müh. Böl. 157-170. Sinop) Havzasının Jeolojisi ve Volkanik Kayaçların Terlemez, H.l.Ç. ve Yılmaz, A. (1980) Ünye, Ordu, Koyulhisar, Petrolojisi. MTA Dergisi, 99/100, 34-51. Reşadiye arasında kalan yörenin stratigrafisi. Türkiye Gökçe, A. (1983) Turhal Antimon Yataklarının Maden Jeolojisi. H, Jeo. Bült, 23/2, 179-193, Ankara. Ü. Doktora Tezi, (Yayımlanmamış). Tetiker, S., Yalçın, H. ve Bozkaya, Ö. (2009) Karakaya Görür, N., Şengör, A. M. C, Akkök, R. ve Yılmaz, Y. (1983) karmaşığı (Tokat yöresi) birimlerinin düşük Dereceli Pontidlerde Neo-Tetis’in kuzey kolunun açılmasına metamorfizması. 14. Ulusal Kil Sempozyumu Bildiriler ilişkin sedimantolojik veriler. TJK Bülteni, 26, 11-20 s. Kitabı, s.155-173, KTÜ, Trabzon-Türkiye Gözübol, A. M. (1980) Mudurnu - Dokurcun Abant (Bolu ili) alanının Toker, V. (1977) Haymana Yöresinin (SW Ankara) Planktonik jeoloji incelemesi ve Kuzey Anadolu Yarılımının yapısal Foraminifera ve Nannoplankton’ların Biyostratigrafik özellikleri. İst. Üniv. Fen Fak. Mec. Seri B, c.45, s. 9-34. incelenmesi; (Doçentlik tezi), s. 59-92, Ankara.

111 Hülya GÜRELİ YOLCUBAL, Mehmet AKYAZI, T. Fikret SEZEN, Özlem TOPRAK, M.Yasin CANBOLAT, Filiz KOÇAK, Ayşegül ÖZKAN

Tunç, M. (1991) Aktaş (Kızılcahamam) Yöresindeki pelajik Yılmaz, A. (1981) Tokat ile Sivas arasındaki bölgede ofiyolitli kireçtaşlarının biostratigrafisi. TJK Bült. 34/2, 27-43. karışığın iç yapısı ve yerleşme yaşı: TJK. Bült. 24/l,s.31- Tunç, M. (1992a) Olur (Erzurum) yöresindeki Üst Jura-Alt Kretase 38. yaşlı kireçtaşlarının Biyostratigrafisi. T.J.K Bült. 35/1, Yılmaz, Y., Yiğitbaş, E., Yıldırım, M., Genç, Ş. C, Elmas, A., Gürer, 121-130. Ö. F., Bozcu, M., Gürpınar, O. ve Serdar, H. S. (1995) Tunç, M. (1992b) Description of a new species of Crassicollarla Geology and development of the Tokat Massif, Second from surrounding olur (Erzurum-Turkey). Revue de International Turkish geology workshop, Abstracts, paleobiologle, 11/2, pp. 463-468, Geneve Cumhuriyet Univ., Müh. Fak., Jeol. Müh. Böl., 117. Tunç, M. ve Akyazı, M. (2001) Calpioneller, 64 sayfa MTA Yayınları Yoldaş, R., Keskin, B., Korkmaz, S., Didik, S.. Kalkan, l., Ağrıdağ, eğitim serisi No:35, Ankara. D.S. ve Besbelli, B. (1985) Samsun ve dolayı (Kızılırmak- Yeşilırmak arasındaki bölgenin) jeolojisi ve petrol Tüysüz, O. (1993) Karadeniz’den Orta Anadolu’ya bir jeotravers, olanakları: MTA Rap., 8130 (yayımlanmamış), Ankara. Kuzey Neo-tetisin tektonik evrimi. TPJD Bült. C.5/l,s. 1-33. Tüysüz, O. (1996) Amasya ve çevresinin jeolojisi. Türkiye 11. Petrol Kongresi, Bildiriler, Türkiye Petrol Jeologları Derneği/ TMMOB Petrol Mühendisleri Odası/TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, s. 32-48. Üstüntaş, A. ve İnceöz, M. (1999) Zile (Tokat) batısında Uzunköy çevresinin stratigrafisi; Türkiye Jeoloji Bülteni Cilt. 42, Sayı 1,69-83. Yalçın Erik, N. ve Ay, F. (2010) Tersiyer yaşlı Artova ve Zile kömürlerinin (Tokat) organik jeokimyasal özellikleri ve hidrokarbon türetim potansiyelleri H. Ü.Yerbilimleri Dergisi, Sayı: 31-3, s. 169–190. Makale Geliş Tarihi : 6 Ekim 2013 Yılmaz, A. (1980) Tokat ile Sivas arasındaki bölede ofiyrj îitlerin Kabul Tarihi : 12 Kasım 2013 kökeni, içyapısı ve diğer bilimlerle ilişkisi A.Ü, Fen Fakültesi Jeolojisi Kürsüsü, doktora tezi, 136 s. Received : 6 October 2013 (yayınlanmamış). Accepted : 12 November 2013

112