Załącznik nr 2 do Uchwały Nr III-8/10

Rady Gminy Łapsze Niżne z dn. 30 grudnia 2010 roku

PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI

Łapsze Wyżne na lata 2008-2016

Łapsze Wyżne Opracowanie: Kraków, maj 2008

Koordynacja merytoryczna:

dr Edyta Bieniek-Białas

Prowadzenie sesji strategicznych:

dr Edyta Bieniek-Białas

mgr Wacław Klepacki

Opracowanie dokumentu:

Zespół IDE-Innowac ja

dr Edyta Bieniek-Białas

mgr Wacław Klepacki

mgr Barbara Smagur

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 2 z 42 –

Dyrekcja oraz pracownicy Instytutu Doradztwa

Europejskiego – Innowacja składają na ręce Wójta

Gminy Łapsze Niżne serdeczne podziękowania dla

Sołtysa i wszystkich mieszkańców miejscowości Łapsze

Wyżne uczestniczących w przygotowaniu niniejszego

Planu.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 3 z 42 –

Spis treści

Wstęp ...... 5

1. Charakterystyka miejscowości Łapsze Wyżne ...... 7

2. Marketing miejsca ...... 19

3. Analiza SWOT ...... 25

4. Wizja i misja miejscowości Łapsze Wyżne ...... 28

5. Cele strategiczne wsi Łapsze Wyżne ...... 30

6. Zadania służące poprawie sytuacji we wsi Łapsze Wyżne – plan działania

...... 31

7. Opis planowanych przedsięwzięć ...... 33

8. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla

zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów

społecznych, ze względu na ich położenie i cechy funkcjonalno-przestrzenne

...... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

Załącznik nr 1. Lista obecności z sesji strategicznej z dnia 12 sierpnia 2007

roku ...... 4038

Załącznik nr 2. Protokół z posiedzenia rady sołeckiej i radnych z dnia 6

sierpnia 2007 roku...... 42

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 4 z 42 –

Wstęp

Niniejszy Plan Rozwoju Miejscowości Łapsze Wyżne opracowany został w celu stworzenia spójnego dokumentu planistycznego, zbierającego potrzeby rozwoju miejscowości Łapsze Wyżne i wskazującego główne kierunki działań w najbliższych latach. Opracowany dokument stanowić będzie również wymagany załącznik do wniosku o dofinansowanie w ramach „Programu Rozwoju Obszarów

Wiejskich na lata 2007-2013” (PROW), 5.3.3. OŚ 3 „Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej”, działanie „Odnowa i rozwój wsi”.

Dokument powstał na podstawie dostępnych informacji o Gminie i planowanych projektach pochodzących z:

 Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Łapsze Niżne,

 Jan Budz : Zamagurze Spiskie (1999)

 Tadeusz M, Trajdos: Perła spiskiego rokoka (o kościele w Łapszach Wyżnych)

 Gazeta “Na Spiszu" Nr 3-4 (49- 50 ) rok 2003

 Kapliczki polskiego i słowackiego Spisza (2007)

 Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Łapsze Niżne na lata 2000-

2015 (2000) oraz

 Na podstawie informacji zawartych na stronach internetowych www

 na podstawie analiz przeprowadzonych podczas sesji strategicznych w dniach

12 sierpnia 2007 r. z udziałem Sołtysa, Radnych i innych przedstawicieli

miejscowości Łapsze Wyżne.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 5 z 42 –

Uczestnicy sesji strategicznej z dnia 12 sierpnia 2007 roku:

Antoni Sołtys Danuta Krzysik

Helena Bylina Krystyna Kołodziej

Jan Stańczak Danuta Stańczak

Dominik Sołtys Leszek Szwarc

Mateusz Gryglak Jan Gryglak

Roman Stańczak Piotr Kuruc

Maciej Piotrowski Grzegorz Bylina

Tomasz Bylina Franciszek Sołtys

Jan Krzysik Józef Mazurek

Krzysztof Krzysik Józef Swoczyk

Marek Gogola Małgorzata Gryglak

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 6 z 42 –

1. Charakterystyka miejscowości Łapsze Wyżne

Miejscowość Łapsze Wyżne jest jednym z dziewięciu sołectw Gminy Łapsze

2 Niżne. Cała gmina zajmuje powierzchnię 125 km – niemal cały obszar polskiego Spisza

(Zamagurza Spiskiego). Pozostałe sołectwa to: Łapsze Niżne, , Niedzica,

Niedzica-Zamek, , , i Łapszanka.

Rysunek 1. Gmina Łapsze Niżne i jej sołectwa

Źródło: www.lapszenizne.pl

Historia i zabytki

Wieś Łapsze Wyżne wybudowana została nad rzeką Łapszanką, przy drodze biegnącej z Nowego Targu przez Groń, Trybsz do granicy państwowej Niedzica- Lysa nad Dunajcem. Łapsze Wyżne leżą na terenie Zamagurza Spiskiego, którego granice określają: od południa grzbiet Magury Spiskiej, od zachodu koryto rzeki Białki, od północy - rzeki Dunajca, od południowego wschodu pasmo Pienin. Wieś powstała na

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 7 z 42 –

prawie niemieckim około połowy XV wieku (wzmianka 1463 r.) złożona przez

Schwarzów, Berzewiczych. W roku 1589 swoją część wsi sprzedał Olbracht Łaski

Györgyemu Horváthowi. Możliwe też, że przez pewien okres wieś zamieszkiwali Rusini.

Pisze historyk Spisza, prof. Tadeusz M. Trajdos (1991): ,,(...) zjawili się masowo w

XVI w ., zapewne z Osturni, pozostając tu ok. półtora stulecia. W środku wsi wznieśli oni drewnianą cerkiew. Późniejsze przekazy dowodzą, że ludność polska, rzymskokatolicka, nie dała się wchłonąć, tylko zastosowała model separacji - wokół własnego kościółka. (...) Najpóźniej po połowie XVII w. nastąpił masowy exodus

Rusnaków...".

Do 1918 roku wieś przynależała do monarchii Austro-Węgierskiej. Dzieci w szkole uczyły się po “madziarsku". Ludność wsi mówiła “po nasymu" tzn. gwarą polską.

W kościele msze odprawiano po łacinie, a pieśni kościelne śpiewano po słowacku. Księża w księgach parafialnych zapisywali zaszłości w języku łacińskim, ale notatka z 26 lipca

1778 roku dotycząca granicy ogrodu plebani została zapisana językiem staro-czeskim, trudnym do zrozumienia przez współczesnych.

Po l wojnie światowej, w ramach prac nad ustaleniem granicy na południu II

Rzeczpospolitej Polskiej w roku 1920, Rada Ambasadorów w SPA przyznała odrodzonej po zaborach Polsce 14 wsi spiskich, w tym wieś Łapsze Wyżne. Skutkiem tego w szkołach, urzędach i kościołach zaczął obowiązywać język polski. Ludność

łapszańska posługiwała się niezmiennie “nosom gwarom". Stan ten trwał do 1 września

1939 roku. Po wybuchu II wojny światowej i wkroczeniu do Polski (IX.1939r.) wojsk niemieckich, a potem słowackich, 14 wsi polskiego Spisza zostało włączonych do powstałego dzięki Niemcom w 1938 r. Państwa Słowackiego (Slovenski Śtat). W kościele, urzędach i w szkole wprowadzono obowiązkowy język słowacki. Taki stan trwał do końca II wojny światowej, tj. do maja 1945 roku. Wielu młodych mężczyzn zostało wysłanych z wojskiem słowackim do walki z Armią Czerwoną na froncie wschodnim.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 8 z 42 –

W Łapszach Wyżnych w latach 1941 -1945 dwukrotnie szalał pożar. Pierwszy pożar wybuchł w skutek zabawy dzieci zapałkami, drugi spowodowali żołnierze niemieccy. Spłonęły drewniane domy i zabudowania gospodarskie, plebania, uszkodzona została wieża kościelna i dach kościoła. Spłonęły dwa sklepy. W sumie spaliła się zabudowa ponad połowy wsi.

Parafia Łapsze Wyżne wyodrębniła się z parafii w Niedzicy przed rokiem 1655.

W 1655 roku do parafii Łapsze Wyżne należały trzy wsie: Łapszanka, Rzepiska i

Czarna Góra, a od roku 1700 Jurgów. Z uwagi na ogromny zasięg, parafia w Łapszach

Wyżnych w początku XVIII wieku była najludniejsza na całym Zamagurzu . W roku

1760 na miejscu cerkwii wybudowano murowany kościół pod wezwaniem Świętych

Piotra i Pawła wyposażając go w cudowny rokokowy wystrój.

Rysunek 2. Kościół Św. Piotra i Pawła w Łapszach Wyżnych

Źródło: http://www.jurgow.pl/index.php?id=lapsze_w

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 9 z 42 –

Rysunek 3. Wnętrze Kościoła Św. Piotra i Pawła w Łapszach Wyżnych

Źródło: http://www.niedzica.pl/zabytki/lapsze_wyzne/wnetrze2.jpg

Fundatorem wystroju kościoła, który wykonano w latach 1760 -1776 był dziedzic baron Janna Joanelli de Toluano. Całość rokokową wnętrza tworzą: ołtarz główny z obrazem apostołów Piotra i Pawła, licznymi rzeźbami i ornamentami, boczne ołtarze przy tęczy (Niepokalanego Poczęcia i św. Mikołaja) oraz boczny ołtarz na

ścianie północnej - iluzjonistyczny (malowany) św. Józefa. Dochodzą do tego obrazy, feretrony, tęcza, ambona, chór muzyczny, konfesjonał - harmonijne zgranie kompozycyjnie, kolorystycznie, optycznie. Jest to przykład możliwości stylu rokoka w zakresie organizacji całego wnętrza kościoła. W kościele znajdują się: wspaniała, późnogotycka monstrancja, gotycka puszka, barokowe i rokokowe kielichy, pięknie haftowane barokowe ornaty. Obecnie na terytorium wsi oprócz kościoła okolonego kamiennym murem znajdują się dwie kaplice - św. Antoniego (na cmentarzu grzebalnym) oraz św. Floriana zbudowane w 1787 roku. W maju, w dzień strażaka odprawiana jest tutaj Msza Święta w intencji strażaków.

Pozostałe kapliczki leżące w Łapszach Wyżnych:

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 10 z 42 –

• Kaplica Trzeciego Upadku Pana Jezusa – położona przy głównej ulicy, w

środku wsi,

• Kapliczka słupowa pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej – położona

przy głównej drodze, na ul. Św. Floriana, została wykonana przez nieznanego

fundatora w 1913 r.,

• Kaplica Świętej Trójcy (II połowa XIX w.) – położona za wsią, przy drodze w

kierunku Łapszanki,

• Kaplica Matki Bożej z Dzieciątkiem pod Furmańcem – stoi na granicy Łapsz

Niżnych z Łapszami Wyżnymi,

• Kapliczki Matki Bożej i „Przy Krzyżu” – wzniesione na Grandeusie – wzgórzu

otaczającym wieś od północy, z którego roztacza się piękny widok na całą

okolicę.

Na terenie Łapsz Wyżnych znajduje się również pomnik przyrody nieożywionej – siarczkowe Źródło „Danuta”.

Parafia

Parafia rzymskokatolicka w Łapszach Wyżnych administrowana jest przez księży zakonu Saletynów wykazujących dużą troskę o budowle sakralne. Dzięki ich inicjatywie mieszkańcy wsi wyremontowali z zewnątrz i wewnątrz kościół parafialny, pokryli dach i wieżę kościoła blachą miedzianą. Proboszcz - ksiądz Roman Gorczyński sprowokował odnowienie polichromii ołtarzy bocznych i ambony. Ołtarz główny oddał do renowacji. Środki finansowe na ten cel pochodzą w głównej mierze z dobrowolnych składek wiernych - mieszkańców Łapsz Wyżnych. Pomocne są wsparcia Polonii z USA, jak również środki pochodzące ze sprzedaży drewna z kościelnego lasu. Ze składek i w czynie społecznym łapszańscy parafianie zbudowali nową, wygodną plebanię, wyposażoną w nowoczesne olejowe ogrzewanie. Plebanię oddano do użytku w jubileuszowym 2000 roku.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 11 z 42 –

Szkoła

Ważne miejsce w historii wsi zajmują dzieje szkoły wiejskiej. Obecnie istniejąca szkoła Podstawowa w Łapszach Wyżnych została zbudowana z cegły, wypalonej przez mieszkańców, przed l wojną światową, w czasie przynależności Łapsz

Wyżnych do monarchii austro-węgierskiej. Szkoła była przez wiele lat dumą Łapszan.

W latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku do szkoły dobudowano jedno skrzydło z malutką salą gimnastyczną, a nieco później w szkole założono centralne ogrzewanie. Obecnie szkoła ta jest najstarszą szkołą na Spiszu wymagającą solidnego remontu. Przez kilka lat tj. od 1920 do 1934 roku w szkole uczył Jan Pludński – wspaniały, kochający młodzież nauczyciel, organizator zespołów teatralnych i muzycznych. Obecnie w szkole uczy się młodzież do VI klasy. Młodzież dalszą edukację podejmuje najczęściej w gimnazjum w Łapszach Niżnych.

Kultura

Stowarzyszenie Słowaków w Polsce dysponuje w Łapszach Wyżnych budynkiem

„Klubownia” z salą widowiskową i sceną sporadycznie wykorzystywaną na masowe imprezy mniejszości słowackiej na Spiszu. W „Klubowni” jest biblioteka słowacka, natomiast biblioteka polska, będąca filią biblioteki w Łapszach Niżnych, mieści się w budynku GS. Łapszanie mają swoją orkiestrę dętą, która prawie od 1882 roku umila

życie mieszkańcom, szczególnie podczas uroczystości kościelnych. Orkiestra towarzyszy często mieszkańcom w ceremoniach pogrzebowych. Bierze też udział w koncertach organizowanych przez wójta gminy nad Jeziorem Czorsztyńskim u stóp

Zamku Niedzickiego jak również w przeglądach orkiestr dętych powiatu. Skład orkiestry jest stale uzupełniany młodzieżą.

Rysunek 4. Orkiestra dęta w Łapszach Wyżnych

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 12 z 42 –

Źródło: http://www.foto.lapszewyzne.com/main.php

Turystyka

Obecnie młode gospodynie oferują letnikom w swoich domach pokoje do wynajęcia. Ilość miejsc noclegowych w kwaterach prywatnych szacuje się na około 50.

Atrakcją dla letników jest czyste powietrze, wspaniała zieleń lasów i łąk, cisza.

Urozmaicony, pagórkowaty krajobraz, tanie noclegi i bliskość do atrakcji wodnych na

Jeziorze Czorsztyńskim (9 km) oraz bliskość przejścia granicznego do Słowacji (10 km). W lasach Łapszańskich rosną obficie owoce leśne nieskażone wyziewami samochodowymi (maliny, jagody, borówki) oraz rozmaite grzyby z borowikami na czele. Koło łowieckie ma tutaj swój rejon polowań. W lasach jest kilka ambon myśliwskich. Żyją tu jelenie, sarny, zające, lisy, dziki. Tereny łapszańskie nadają się wspaniale do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Górzysty teren umożliwia uprawianie zimą sportów narciarskich, w odległości kilku kilometrów znajdują się wyciągi narciarskie w Czarnej Górze, w Białce Tatrzańskiej, w Niedzicy na Polanie

Sosny. Turyści mogą skorzystać z możliwości urządzenia kuligu lub przejażdżki saniami.

Rysunek 5. Widok w stronę Tatr z okolic Łapsz Wyżnych

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 13 z 42 –

Źródło: http://www.jurgow.pl/index.php?id=lapsze_w Okoliczne trasy turystyczne:

• Znakowany szlak pieszy (czerwony) – biegnący z Czarnej Góry do Niedzicy

(24,5 km) prowadzący przez wzgórze Grandeus (795 m npm),

• Szlak gotycki w wersji transgranicznej – obejmuje obiekty położone przy

trasie pętli: - Dębno - Czorsztyn - Krościenko - Czerwony Klasztor

Nowy Targ - Dębno - Czorsztyn - Krościenko - Czerwony Klasztor - Spiska

Stara Wieś - Kieżmark - Poprad - Zdziar - Kacwin - Niedzica – Łapsze (Kościół

św. Piotra i Pawła w Łapszach Wyżnych) - Trybsz - Ludźmierz - Nowy Targ.

Rysunek 6. Szlak Gotycki

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 14 z 42 –

Źródło: http://www.niedzica.pl/zabytki2.htm

Uwarunkowania klimatyczne

Wieś Łapsze Wyżne, podobnie jak całe , należy do zachodnio-

O karpackiej dzielnicy klimatycznej: średnia roczna temperatura to 6-8 C, średnia roczna suma opadów wacha się od 600 mm do ok. 850 mm. Tutejsze gleby są mało

żyzne, V i VI klasy bonitacyjnej. Ponadto cały obszar gminy Łapsze Niżne wraz z

Łapszami Wyżnymi położony jest w Obszarze Chronionego Krajobrazu zgodnie z rozporządzeniem Wojewody Nowosądeckiego z dnia 1.10.1997. – Dz. Urz., nr 43, poz.

147.

Zaludnienie

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 15 z 42 –

Obecnie wieś zamieszkuje około 914 mieszkańców, co stanowi 10,3% populacji całej Gminy (całą Gminę zamieszkuje obecnie 8831 mieszkańców), w tym mężczyzn

444 i 470 kobiet. Posiadłości wsi zajmują 1685 ha, z czego aż 35% pokrywają lasy a

16% łąki i pastwiska.

Infrastruktura techniczna na terenie miejscowości Łapsze Wyżne:

- sieć wodociągowa: prywatne ujęcia wody (ok. 95% wodociągi grawitacyjne, 5%

wodociągi na pompy);

- sieć kanalizacyjna: 68% terenu wsi posiada sieć kanalizacji sanitarnej i opadowej.

Ścieki sanitarne odprowadzane są za pośrednictwem kanalizacji sanitarnej

Niedzicy, do oczyszczalni ścieków w Niedzicy.

- odpady komunalne: gospodarka odpadami oparta jest na Uchwale Nr XXV-

151/2005 Rady Gminy z dnia 3 lutego 2005 roku (uchwała dotyczy całej Gminy).

System usuwania odpadów obsługuje posiadająca koncesję firma prywatna EMPOL,

wywożąca odpady do zakładu utylizacji i składowiska w Tylmanowej, gdzie

dokonana jest ich segregacja i po sprasowaniu wywożone są na składowisko na

Górnym Śląsku; złom jest segregowany i wywożony do skupu surowców wtórnych;

- gazownictwo: na terenie gminy Łapsze Niżne nie funkcjonuje system zaopatrzenia

w gaz. Gazyfikacja obszaru gminy jest uzależniona od czynników zewnętrznych i

wymaga doprowadzenia sieci magistralnych wysokoprężnych oraz stacji

redukcyjno-pomiarowych. Dotychczasowe koncepcje rozwoju sieci gazowniczej

województwa przewidują budowę gazociągu wysokoprężnego ze stacją

redukcyjno-pomiarową I stopnia na terenie gminy Nowy Targ pomiędzy wsiami

nowa Biała i Białka Tatrzańska.

- elektroenergetyka: gmina Łapsze Niżne zaopatrywana jest w energię elektryczną

w oparciu o główny punkt zasilania 110/SN „Czorsztyn” w Niedzicy oraz (niektóre

wsie) z GPZ Nowy Targ. W zakresie najwyższych napięć 110 kV stacja 110/15 kV

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 16 z 42 –

„Czorsztyn” powiązana jest ze stacją GPZ „Szaflary”, a drugostronnie z GPZ Nowy

Sącz.

- ciepłownictwo: na terenie miejscowości, jak i całej gminy nie funkcjonuje

scentralizowany system ogrzewania, całość zabudowy ogrzewana jest w sposób

indywidualny.

Nad bezpieczeństwem publicznym w całej gminie oraz w Łapszach Wyżnych czuwa Powiatowa Komenda Policji w Nowym Targu. Najbliższy posterunek Policji znajduje się na terenie miejscowości Łapsze Niżne, w budynku urzędu gminy. W zakresie ochrony przeciwpożarowej teren gminy podlega Zawodowej Straży Pożarnej w Nowym Targu. W Łaszach Wyżnych, podobnie jak w większości wsi w gminie, działa

Ochotnicza Straż Pożarna zlokalizowana w miejscowej remizie. Samodzielny Publiczny

Gminny Ośrodek Zdrowia znajduje się w Łapszach Niżnych.

Głównymi pracodawcami na obszarze miejscowości Łapsze Wyżne są:

 Urząd Gminy Łapsze Niżne (szkoły, przedszkola, biblioteki, ośrodki kultury),

 Wypiek Ciast i Pieczywa Kiedziuch Irena,

 Firma Handlowa Jan Budz,

 Tartak Marian Drążek w Łapszach Wyżnych.

Źródła:

- Jan Budz : Zamagurze Spiskie (1999)

- Tadeusz M, Trajdos: Perła spiskiego rokoka (o kościele w Łapszach Wyżnych)

- Gazeta “Na Spiszu" Nr 3-4 (49- 50 ) rok 2003

- Kapliczki polskiego i słowackiego Spisza (2007)

- Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Łapsze Niżne (2005)

- Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Łapsze Niżne

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 17 z 42 –

na lata 2000-2015 (2000)

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 18 z 42 –

2. Marketing miejsca

Każdy z uczestników sesji wykonał ćwiczenie (wg książki P. Kotlera, D. H.

Haidera, J. Reina: Marketing Places. Attracting Investment, Industry and Tourism to

Cities, Ststes and Nations. ) polegające na ocenie czynników wpływających na marketing miejsca. Ankietowani określili własne stanowiska oceniające daną sytuację w miejscowości poprzez postawienie krzyżyka w odpowiednim polu. W dalszej części zamieszczono tabelę z zestawioną analizą wyników. Liczby w tabeli przedstawiają wyniki tego ćwiczenia, natomiast poniżej tabel zamieszczono ich analizę.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 19 z 42 –

Tabela 1. Wyniki ćwiczenia – marketing miejsca Sytuacja bie żą ca Post ęp Podejmowane działania b. źle źle dobrze b. dobrze brak średni du ży brak mało du żo INFRASTRUKTURA Mieszkalnictwo 1 0 21 1 2 17 1 3 16 2 Drogi i transport 4 19 2 1 10 12 6 14 3 Zasoby wody 0 9 11 4 4 15 3 3 13 5 Zasoby energii 0 4 18 3 4 13 2 8 8 6 Środowisko 3 4 15 3 8 13 1 7 10 4 Policja i ochrona przeciwpo żarowa 1 5 14 5 5 10 6 5 8 7 Edukacja 0 2 18 4 1 18 2 3 13 5 Baza noclegowa/ restauracje 11 9 3 0 16 3 0 13 4 2 Centra kongresowe 10 8 1 1 16 2 1 15 2 1 Obsługa turystyczna 8 10 3 1 16 3 1 16 3 1 ATRAKCJE Wyj ątkowo ść krajobrazu 0 0 9 13 3 12 3 6 10 3 Historia/ znane postaci 1 6 11 2 10 8 1 9 7 2 Miejsca handlu/ targi 5 9 4 1 14 5 0 15 3 1 Atrakcje kulturalne 9 8 3 0 12 7 0 9 10 0 Rekreacja i rozrywka 6 13 1 0 13 6 0 8 10 1 Obiekty sportowe 8 10 3 0 8 11 0 6 12 2 Wydarzenia kulturalne, inne 5 8 6 0 6 11 1 6 11 1 Zabytki, pomnik i, rze źby 6 7 8 1 11 9 1 11 9 1 LUDZIE Przyja źni i pomocni 3 3 14 3 3 14 1 4 13 2 Wykwalifikowani 0 5 15 2 2 15 2 0 14 3 Przywi ązani do ziemi, tradycji 1 4 12 4 4 12 2 3 11 4

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 20 z 42 –

Komentarz do ankiety

1. Bardzo źle zostało ocenione zaplecze turystyczne (baza noclegowa i

restauracje), centra kongresowe jak i atrakcje kulturalne. W żadnej z tych

dziedzin nie widać żadnego postępu, jak również do tej pory nie są

podejmowane działania.

2. Źle ocenione zostały drogi, miejsca handlu oraz zaplecze rekreacyjno-

sportowe. Trudno dostrzec, jak do tej pory, postęp w tych dziedzinach, jednak

zaczęły być podejmowane działania w kierunku rozwoju tych sfer.

3. Mieszkalnictwo, zasoby, edukacja czy cechy ludzi zostały ocenione dobrze, nie

brakuje ani postępu ani podejmowanych kolejnych działań w tych dziedzinach.

Wyniki ćwiczenia oceniającego – SYTUACJA BIEŻĄCA

Mieszkańcy uważają, że w bardzo złej sytuacji w chwili obecnej znajdują się:

 baza noclegowa/restauracje (11/23 głosy)

 centra kongresowe (10/20 głosów)

 atrakcje kulturalne (9/20 głosów)

Natomiast w złej sytuacji znajdują się:

 drogi i transport (19/26 głosów)

 obsługa turystyczna (10/22 głosy)

 miejsca handlu/targi (9/19 głosów)

 rekreacja i rozrywka (13/20 głosów)

 obiekty sportowe (10/21 głosów)

 wydarzenia kulturalne, inne (8/19 głosów)

Dobrą sytuację bieżącą mieszkańcy widzą w ramach:

 mieszkalnictwa (21/23 głosy)

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 21 z 42 –

 zasobów wodnych (11/24 głosy)

 zasobów energii (18/25 głosów)

 środowiska (15/25 głosów)

 policji i ochrony przeciwpożarowej (14/25 głosów)

 edukacji (18/24 głosy)

 historii/znanych postaci (11/20 głosów)

 zabytkach, pomnikach, rzeźbach (8/22 głosy)

 przyjaźni i pomocy ludzi (14/23 głosy)

 wykwalifikowaniu ludzi (15/20 głosów)

 przywiązaniu ludzi do ziemi i tradycji (12/21 głosów)

Bardzo dobrą opinią cieszy się:

 wyjątkowość krajobrazu (13/22 głosy)

Wyniki ćwiczenia oceniającego – POSTĘP

Z brakiem postępu można się spotkać w takich dziedzinach jak:

 baza noclegowa/restauracje (16/19 głosów)

 centra kongresowe (16/19 głosów)

 obsługa turystyczna (16/20 głosów)

 historia/znane postaci (10/19 głosów)

 miejsca handlu i targi (14/19 głosów)

 atrakcje kulturalne (12/19 głosów)

 rekreacja i rozrywka (13/19 głosów)

 zabytki, pomniki, rzeźby (11/21 głosów)

Mieszkańcy zauważają postęp na poziomie średnim w zakresie:

 mieszkalnictwa (17/20 głosów)

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 22 z 42 –

 dróg i transportu (12/22 głosy)

 zasobów wodnych (15/22 głosy)

 zasobów energii (13/19 głosów)

 środowiska (13/22 głosy)

 policji i ochrony przeciwpożarowej (10/21 głosów)

 edukacji (18/21 głosów)

 wyjątkowości krajobrazu (12/18 głosów)

 obiektów sportowych (11/19 głosów)

 wydarzeń kulturalnych i innych (11/18 głosów)

 przyjaźni i pomocy ludzi (14/18 głosów)

 wykwalifikowaniu ludzi (15/19 głosów)

 przywiązaniu ludzi do ziemi i tradycji (12/18 głosów)

Postęp w żadnej dziedzinie nie został oceniony jako duży.

Wyniki ćwiczenia oceniającego – PODEJMOWANE DZIAŁANIA

Mieszkańcy uważają, że brakuje działań w dziedzinie:

 bazy noclegowej/restauracji (13/19 głosów)

 centrów kongresowych (15/18 głosów)

 obsługi turystycznej (16/20 głosów)

 historii i znanych postaci (9/18 głosów)

 miejsc handlu i targów (15/19 głosów)

 zabytków, pomników, rzeźb (11/21 głosów)

Ankietowani nie mogli podjąć decyzji czy w dziedzinie zasobów energii brak jest podejmowanych działań czy jest ich mało.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 23 z 42 –

Działania na poziomie średnim podejmowane są w ramach:

 mieszkalnictwa (16/21 głosów)

 dróg i transportu (14/23 głosy)

 zasobów wodnych (13/21 głosów)

 środowiska (10/21 głosów)

 policji i ochrony przeciwpożarowej (8/20 głosów)

 edukacji (13/21 głosów)

 wyjątkowości krajobrazu (10/19 głosów)

 atrakcji kulturalnych (10/19 głosów)

 rekreacji i rozrywki (10/19 głosów)

 obiektów sportowych (12/20 głosów)

 wydarzeń kulturalnych (11/18 głosów)

 przyjaźni i pomocy ludzi (13/19 głosów)

 wykwalifikowania ludzi (14/17 głosów)

 przywiązania do ziemi i tradycji (11/18 głosów)

Mieszkańcy nie widzą w żadnej dziedzinie dużej ilości podejmowanych działań.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 24 z 42 –

3. Analiza SWOT

Aby zdiagnozować stan miejscowości Łapsze Wyżne zastosowano analizę

SWOT, która została przeprowadzona podczas sesji strategicznej 12 sierpnia 2007 roku. Uczestnicy sesji zostali podzieleni na 4 grupy i każda z nich analizowała jeden z argumentów analizy SWOT. W sesji uczestniczyli pracownicy urzędu Gminy, Sołtys oraz mieszkańcy miejscowości Łapsze Wyżne. Jest to analiza pozwalająca na zdiagnozowanie stanu miejscowości pod względem jej atutów i słabości. W szczególności jest to identyfikacja słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń. W uproszczonym pojęciu SWOT można traktować jako identyfikację problemów i potencjałów rozwojowych. Metoda ta wymaga uprzedniej identyfikacji tych dziedzin rozwoju miejscowości, które są obciążone problemami, przez co osłabiają funkcjonowanie Gminy oraz tych, które maja w sobie niewykorzystane czynniki rozwoju.

W poniższych tabelach zostały przedstawione wyniki analizy przeprowadzonej w miejscowości Łapsze Wyżne (tab. 1 i tab. 2).

Tabela 2. Analiza SWOT – słabe i mocne strony wsi Łapsze Wyżne

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

 Położenie krajobrazowe wsi – dostęp  Słabo rozwinięte drogi w obrębie

do znanych kurortów. miejscowości – np. do pól, jak również

 Zasoby naturalne – źródło siarczkowe istnienie różnych wąwozów.

wody mineralnej „Danuta” za  Brak chodników w miejscowości.

„Kontami”.  Słabe zabezpieczenie przeciw

 Piękne zabytki – szczególnie pożarowe w dolnej części wsi.

zabytkowy kościół na Szlaku  Niedokończona kanalizacja.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 25 z 42 –

Gotyckim, udostępniony turystom.  Słabo rozwinięta baza noclegowa.

 Specyficzny mikroklimat.  Brak ośrodków infrastruktury

 Dobrze rozwinięte zabezpieczenie sportowej i kulturalnej.

przeciwpożarowe w górnej części wsi.  Niedostateczne oświetlenie

 Wysoka kultura mieszkańców i ich miejscowości – szczególnie jej górnej

przychylność w stosunku do części.

rozbudowy i modernizacji wsi.  Brak miejsc dla młodzieży.

 Dobrze rozwinięty szlak  Brak „Domu Kultury” we wsi, miejsce,

komunikacyjny – droga poprzez które je zastępuje należałoby odkupić

Łapszankę, Rzepiska, Bukowinę do od GS i wyremontować.

Zakopanego, jak również na Zaporę.

 Istnienie Orkiestry Dętej i Zespołu

Regionalnego.

 Społeczność polsko-słowacka.

 Odrestaurowany kościół.

Tabela 3. Analiza SWOT – szanse i zagrożenia wsi Łapsze Wyżne

SZANSE ZAGROŻENIA

 Rozwój wsi poprzez inwestycje w  Brak hydrantów.

rozwój infrastruktury rekreacyjnej i  Brak zbiorników przeciw pożarowych w

turystycznej – budowa wyciągów dolnej części wsi.

narciarskich, otworzenie stadniny  Brak wody pitnej.

(jazda konna), budowa szlaków  Brak dokończonej kanalizacji.

rowerowych i pieszych, pubów,  Brak mostu do młyna.

restauracji itp.  Nieuregulowana rzeka Łapszanka.

 Rozwój turystyki poprzez zwiększenie  Brak chodników, a w związku z tym

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 26 z 42 –

bazy noclegowej i postęp w dziedzinie częste wypadki, szczególnie na ul icy

infrastruktury sportowej – budowa Kościelnej.

stadionu, basenu kąpielowego, sali  Opalanie węglem stanowi zagrożenie

gimnastycznej. środowiska.

 Dalszy rozwój i podtrzymywanie  Brak drogi do cmentarza.

kultury i tradycji miejscowości  Gęsto zabudowana wieś, co stanowi

poprzez poprawę infrastruktury zagrożenie pożarem, szczególnie przy

kulturalnej i oświatowej – organizacja braku hydrantów.

rozmaitych koncertów orkiestr  Brak jednego wodociągu.

dętych, festynów ludowych i zawodów

sportowych.

 Budowa karczmy byłaby szansą na

rozwój turystyki.

Dzięki inwentaryzacji zasobów wsi Łapsze Wyżne oraz przeprowadzonej analizie SWOT możliwe będzie ustalenie głównych kierunków rozwoju miejscowości opisanej poprzez misję, wizję i cele strategiczne opisane w dalszych rozdziałach.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 27 z 42 –

4. Wizja i misja miejscowości Łapsze Wyżne

Uczestnicy spotkania strategicznego 12 sierpnia 2007 roku po zapoznaniu się z analizą mocnych i słabych stron Łapsz Wyżnych przedstawili wiele propozycji Wizji i

Misji miejscowości.

Wizja mojej miejscowości – najczęstsze odpowiedzi:

1. Miejscowość z dobrze rozwinięta bazą turystyczną/agroturystyczną (ścieżki

rowerowe/konne, wyciągi, restauracje) – 9 odpowiedzi

2. Miejscowość rozwinięta ekologicznie – 8 odpowiedzi

3. Miejscowość z zadbanym, czystym i pięknym krajobrazem – 7 odpowiedzi

4. Miejscowość z rozwiniętą gospodarką (rolnictwo, drogi, kanalizacja) – 5

odpowiedzi

5. Miejscowość rozwinięta intelektualnie/kulturalnie (Internet, kablówka) – 5

odpowiedzi

6. Miejscowość zapewniająca lepszy i łatwiejszy byt mieszkańców – 2 odpowiedzi

7. Miejscowość ze wspólnotą współpracujących, tolerancyjnych i życzliwych

mieszkańców –1 odpowiedź

W związku z tym można stworzyć taką Wizję miejscowości Łapsze Wyżne:

Łapsze Wyżne to gospodarczo i kulturalnie rozwinięte miejsce z

czystym, górskim krajobrazem będące centrum turystycznym.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 28 z 42 –

Najważniejszą Misją miejscowości Łapsze Wyżne jest Rozwój turystyki (a szczególnie agroturystyki) , w celu:

1. polepszenia standardu życia mieszkańców, aby nie odczuwali konieczności

wyjazdu w celach zarobkowych

2. polepszenia warunków wypoczynku turystów

3. wykorzystania zasobów naturalnych, takich jak wody siarczkowe lub wody

termalne

4. budowa sanatorium

5. zapewnienie dobrych warunków dla młodzieży

Kolejną misją jest Rozwój rolnictwa , w celu:

1. polepszenia warunków życia mieszkańców

2. możliwość gospodarowania na większych terenach

3. zapewnienie dobrych warunków dla młodzieży

Ostatnią misją jest Rozwój bazy kulturalnej/intelektualnej , w celu:

1. polepszenia warunków życia mieszkańców

2. polepszenia warunków wypoczynku turystów

3. zapewnienie dobrych warunków dla młodzieży

W związku z tym można stworzyć taką Misję miejscowości Łapsze Wyżne:

Misją Łapsz Wyżnych jest rozwój turystyki, ze szczególnym

uwzględnieniem agroturystyki, rolnictwa i kultury aby poprawić

jakość i standard życia mieszkańców

i turystów.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 29 z 42 –

5. Cele strategiczne wsi Łapsze Wyżne

Cel strategiczny 1

Rozwój turystyki, a szczególnie agroturystyki

Cel ten będzie realizowany poprzez:

 rozwój infrastruktury turystycznej,

 rozwój infrastruktury rekreacyjnej i sportowej,

 wykorzystanie zasobów naturalnych, takich jak wody siarczkowe czy termalne,

 remont infrastruktury drogowej we wsi.

Cel strategiczny 2

Poprawa standardu i jakości życia mieszkańców

Cel ten będzie realizowany poprzez:

 uzupełnienie oświetlenia ulicznego,

 budowę mostu na rzece,

 remont ulic, chodników, zjazdów na terenie miejscowości

 rozwój infrastruktury turystycznej/sportowej/rekreacyjnej

 wzmocnienie roli rolnictwa w regionie.

Cel strategiczny 3

Rozwój kulturalno-sportowy

Cel ten będzie realizowany poprzez:

 kultywowanie tradycji regionalnych poprzez promowanie różnych form tradycji

i kultury regionu (np. budowa „Domu Regionalnego”),

 rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej,

 remont budynku Centrum Kultury.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 30 z 42 –

6. Zadania służące poprawie sytuacji we wsi Łapsze Wyżne –

plan działania

Poniższe zadania odpowiadają na potrzeby rozwoju wsi oraz wpisują się w cele strategiczne miejscowości (zostały opracowane na sesji strategicznej 12 sierpnia

2007 roku). Ich realizacja wpłynie na poprawę standardu życia mieszkańców Łapsz

Wyżnych oraz odwiedzających ją turystów.

Lista zadań przewidzianych do realizacji zgłoszonych przez jej mieszkańców:

1. Stworzenie „Domu Regionalnego”.

2. Zagospodarowanie terenu wokół kościoła i cmentarza.

3. Budowa boiska sportowego.

4. Budowa siłowni.

5. Rozbudowa i Przebudowa Istniejącego Budynku Świetlicy.

6. Budowa mostu na rzecze, remont dróg i chodników.

7. Zagospodarowanie źródełka siarczkowego za Kontami.

8. Organizacja skansenu.

9. Zagospodarowanie terenu wokół istniejącego budynku biblioteki i świetlicy i

urządzenie miejsc postojowych.

10. Urządzenie placu zabaw.

Lista zadań przewidzianych do realizacji zgłoszonych przez Radę Sołecką:

1. Budowa zbiorników przeciw pożarowych koło magazynu.

2. Remont trzech mostów:

• koło Remizy

• koło Sikory (wraz z położeniem nawierzchni na ul. Zacisze i ul.

Słonecznej)

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 31 z 42 –

• koło Drążka

3. Dokończenie chodników na ul. Św. Floriana oraz budowa chodnika na ul. Kościelnej

wraz z wykonaniem kanalizacji burzowej.

4. Zabezpieczenie skarp:

• koło Sikory

• koło Nosala

• koło Gryglaków w jazie

5. Zakup 2/3 budynku od GS dla potrzeb szkoły podstawowej oraz remont tego

budynku.

6. Regulacja potoku biegnącego koło szkoły podstawowej.

Należy również wziąć pod uwagę termomodernizację budynków użyteczności publicznej, a także wykorzystanie walorów miejscowości dla zapewnienia rozwoju rekreacji, sportu i turystyki.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 32 z 42 –

7. Opis planowanych przedsięwzięć

Na terenie wsi Łapsze Wyżne planuje się wykonanie inwestycji, które pozwolą w przyszłości na podniesienie standardu życia jej mieszkańców, pozyskaniu inwestorów z zewnątrz czy przyciągnięciu większej liczby turystów. Przez realizację niektórych inwestycji zostanie w pewien sposób bardziej upowszechniona kultura poprzez, między innymi, podniesienie standardu placówek pełniących funkcje kulturalne. Zostanie polepszona baza sportowa oraz stan dróg gminnych.

Większość inwestycji ma charakter infrastrukturalny i uwzględnione są w planach strategicznych miejscowości.

Opis inwestycji planowanych:

1. Budowa boiska sportowego. Wykonanie prac zaplanowane jest przy ul. Widokowej, do 2012 roku. Boisko ma wspomóc ogólny rozwój wsi, ponadto ma być miejscem spotkań drużyn sportowych. Prace wymagają: zakupu terenu, wyrówniania go, jego drenaż, budowy trybun i amfiteatru, jak również kupna bramek, siatek na ogrodzenie, oświetlenia boiska, pełnego wyposażenia (np. piłki, stroje piłkarskie), budowy szatni.

Rezultatem projektu ma być stworzenie druzyny sportowej i udział w różnego rodzaju turniejach, na których skorzystać mają młodzież, dorośli oraz turyści. Koszt przesięwzięcia – 500.000 zł.

2. Rozbudowa i Przebudowa Istniejącego Budynku Biblioteki i Świetlicy w

Łapszach Wyżnych. Wykonanie prac zaplanowane jest przy ul. Św. Floriana, w latach

2009-2010. Obiekt ma zaspokoić potrzeby społeczno-kulturalne mieszkańców i turystów, ponadto ma upowszechnić i spopularyzować kulturę regionu. Projekt polega

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 33 z 42 –

na wykonaniu następujących robót: rozbudowa budynku w kierunku południowym, zachodnim i wschodnim – powstanie nowa klatka schodowa, która utworzy nowy układ komunikacyjny w obiekcie oraz zadaszony ganek wejściowy; rozbiórka istniejącej klatki schodowej oraz schodów i rampy wejściowej; rozbiórka więźby dachowej i ścian poddasza; wykonanie nowych ścian i stropów poddasza oraz nowej konstrukcji dachowej – połączenie części istniejącej w jedną całość; wykonanie przebudowy pomieszczeń zlokalizowanych na parterze oraz w piwnicy; wykonanie robót izolacyjnych ścian piwnicy; wykonanie robót termomodernizacyjnych ścian parteru, przeniesienie przyłącza energetycznego i układu pomiarowego; wykonanie robót instalacyjnych i wykończeniowych wewnętrznych; urządzenie terenu wokół budynku.

Ponadto planuje się wyposażyć obiekt w stanowiska komputerowe, automaty rozrywkowe oraz urządzenia multimedialne. Na działaniach skorzystać mają Gmina, szkoła oraz mieszkańcy. Koszt przedsięwzięcia – ok. 1 100 000,00 zł.

3. Zagospodarowanie źródełka siarczkowego za Kontami. Wykonanie prac zaplanowane jest przy przedłużeniu ul. Kwiatowej w latach 2012- 2013.

Zagospodarowanie tego źródełka ma być wstępem prac pod budowę sanatorium, basenów termalnych oraz rozwoju infrastruktury turystycznej. Prace wymagają: budowy drogi, oświetlenia parkingu, zagospodarowania terenu (ławeczki, parking, kosze), wybudowania sanatorium na 100 osób, zagospodarowania źródła wód termalnych, a w przyszłości doprowadzenie ciepłej wody do wsi. Na działaniach skorzystać mają mieszkańcy, turyści oraz okoliczne wsie. Koszt przedsięwzięcia –

500.000 zł.

4. Wybudowanie „Domu Regionalnego”. Wykonanie prac zaplanowane jest przy ul.

Św. Floriana (obok Centrum Kulturalnego Mniejszości Słowackiej), do 2009 roku.

„Dom Regionalny” ma uatrakcyjnić wieś, ułatwić zebranie i skatalogowanie narzędzi

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 34 z 42 –

rolniczych i użytku domowego, które pozostały jeszcze po przodkach, ponadto ma przekazać tradycję młodszym pokoleniom, aby ułatwić im utożsamianie się z regionem oraz pogłębianie wiedzy na temat historii tego regionu. Prace wymagają: wykupienia działki z budynkiem, zgromadzenia eksponatów (od mieszkańców), wymiany pokrycia dachu (tzw. gontów), budowy zaplecza socjalnego (kuchnia z ludowymi potrawami, ubikacje), zakupienia gablot na dokumenty. Rezultatem projektu ma być podniesienie rangi wsi, dodatkowo ma stanowić atrakcję turystyczną. Na działaniach skorzystać mają mieszkańcy oraz szkoła.

5. Budowa zbiorników przeciwpożarowych. Koszt inwestycji – 50.000 zł. Budowa zbiorników przeciwpożarowych jest niezbędna w celu zapewnienia ochrony przeciwpożarowej w miejscowości Frydman. Planuje się budowę dwóch walcowatych betonowych zbiorników. Zadanie planuje się na lata 2010-2012.

6. Remont mostów:

• most koło remizy

• most koło Sikory, wraz z położeniem nawierzchni na ul. Zacisze i ul.

Słonecznej

• most koło Drążka

Remont mostów polegać ma na remoncie, lub częściowej wymianie przyczółków i przęseł mostów. Realizacja zadania planowana jest na lata 2013-2016.

Koszt inwestycji 500 000 zł.

7. Modernizacja chodników:

• dokończenie chodnika na ul. Św. Floriana

• budowa chodnika na ul. Kościelnej wraz z wykonaniem kanalizacji burzowej

Koszt inwestycji wyniesie – 100.000 zł i planuje się ją wykonać w latach 2010-2013.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 35 z 42 –

8. Zabezpieczenie skarp.

• skarpa koło Sikory

• skarpa koło Nosala

• skarpa koło Gryglaków w jazie

Zabezpieczenie skarp polegać ma na stabilizacji gruntów wg. dokumentacji budowlanej, która przed rozpoczęciem rzeczowej realizacji zdania zostanie opracowana. Planowany termin zadania to lata 2009-2011. Koszt projektu – 160.000 zł.

9. Zakup 2/3 budynku biblioteki i świetlicy na cele społeczne i jego remont.

Zadanie polegać będzie na wykupie części istniejącego budynku z przeznaczeniem na cele społeczne. Po tej operacji cały budynek zostanie poddany generalnemu remontowi. Wymienione zostaną instalacje wewnętrzne oraz zakupione zostanie wyposarzenie dostosowane do funkcji jaką będzie pełnił budynek. Zadanie planuje się na lata 2008-2012. Koszt całości zadania określa się na 480 000 zł.

10. Regulacja potoku biegnącego koło szkoły podstawowej. Koszt inwestycji –

100.000 zł. Celem regulacji potoku jest zabezpieczenie brzegów przed erozją oraz ochrona terenów przyległych przed występowaniem wód. Na zakolach brzegi zostaną ubezpieczone poprzez obłożenie głazami kamiennymi pokrytymi siatką drucianą.

Przyległe skarpy zostaną obsadzone sadzonkami mającymi na celu zwiększenie spoistości gruntu. Zadanie planuje się na lata 2010-2013.

11. Zagospodarowanie terenu wokół kościoła i cmentarza. Wykonanie prac zaplanowane jest przy kościele św. Piotra i Pawła oraz przy cmentarzu św. Antoniego, do 2013 roku. Budowa drogi dojazdowej do cmentarza zaspokoi potrzeby mieszkańców. Przebudowa muru przykościelnego zwiększy bezpieczeństwo

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 36 z 42 –

przechodniów, natomiast droga do cmentarza ułatwi dojazd do niego. Prace wymagają: budowy muru wokół kościoła (rozbiórki, oczyszczenia kamieni oraz wybudowanie nowego muru zgodnie z projektem), budowa chodnika i drogi. Rezultatem projektu ma być większe bezpieczeństwo pieszych. Na działaniach skorzystać mają mieszkańcy, turyści, ale przede wszystkim dzieci dochodzące do szkoły. Koszt projektu – 80.000 zł.

12.Budowa mostu prowadzącego do młyna. Wykonanie prac planowane jest przy ul.

Młyńskiej, w latach 2014-2016 roku. Budowa mostu ułatwi dojazd mieszkańców o każdej porze roku. Prace wymagają: budowy żelbetonowego mostu o długości 12 metrów i szerokości 6 metrów. Rezultatem projektu ma być skrócenie drogi dla mieszkańców i turystów, ułatwienie przejazdu rolnikom i pojazdom uprzywilejowanym.

Koszt projektu szacuje się na – 50.000 zł.

13. Budowa siłowni. Wykonanie prac planowane jest przy ul. Św. Floriana (obok kościoła). Budowa siłowni pozwoli na rozwój fizyczny młodzieży. Prace wymagają: remontu istniejących pomieszczeń oraz zakup hantli, obciążników, sztang, luster.

Rezultatem projektu ma być stworzenie klubu fitness.

Zadanie będzie realizowane w latach 2014-2015 i koszt całość zadania szacuje się na kwotę 30 000 zł.

14. Organizacja skansenu. Prace wymagają: zakupu odpowiedniego budynku (chaty) oraz organizacji skansenu. Inwestycja zostanie zlokalizowana w miejscu zakupu odpowiedniego budynku (jeśli będzie to możliwe) lub w jego pobliżu. Szacuje się, że koszty zakupu chaty góralskiej jak i wykupu terenu to kwota 300 000 zł. Zadanie zaplanowane jest na lata 2014-2016.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 37 z 42 –

15. Zagospodarowanie terenu wokół istniejącego budynku biblioteki i świetlicy i urządzenie miejsc postojowych. Realizacja projektu wymaga: zabudowy cieku wodnego kręgami, utwardzenia terenu, wykonanie odpowiedniej nawierzchni (kostka brukowa). Wykonanie prac zaplanowane jest przy ul. Św. Floriana w latach 2010-2011.

Koszt przedsięwzięcia – ok. 350 000,00 zł.

16. Urządzenie placu zabaw. Celem projektu jest zapewnienie dzieciom odpowiedniego miejsca do spędzania wolnego czasu oraz poprawienie wizerunku miejscowości. Realizacja projektu wymaga: ogrodzenia terenu, utwardzenia placu, wyposażenie placu zabaw elementami małej architektury (huśtawki, ławeczki, piaskownice, itp.). Wykonanie prac zaplanowane jest 2010-2011. Koszt przedsięwzięcia ok. 35 000,00 zł.

8. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu

dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających

nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich

położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne

Łapsze Wyżne to stosunkowo duża miejscowość, w której po części zachował się spiski układ zabudowy gospodarczej wsi, polegający na tym, że zabudowania ciągną się wzdłuż dwóch równoległych, lecz zbiegających się na końcach ulic. Domy zlokalizowane są prostopadle do szosy, a główna ulica przejmuje funkcję rynku.

Naturalne centrum wsi stanowi jednak obszar, na którym znajdują się obiekty służące zaspokojeniu potrzeb mieszkańców, sprzyjające nawiązywaniu kontaktów społecznych, jak okolice kościoła pod wezwaniem Piotra i Pawła, naprzeciw którego jest Szkoła

Podstawowa w Łapszach Wyżnych z przedszkolem, obok znajduje się plebania, nowo

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 38 z 42 –

wyremontowany budynek biblioteki i świetlicy wiejskiej, która ma za zadanie zaspokajać potrzeby społeczno-kulturalne mieszkańców i turystów i stwarzać warunki do popularyzacji wiedzy na temat regionu. Dostępność ważnych dla mieszkańców obiektów ma zapewnić inwestycja polegająca na zagospodarowaniu terenu wokół budynku świetlicy, poprzez utwardzenie terenu i wyłożenie kostką brukową.

Inicjatywa istotna tym bardziej, że poprawia funkcjonalność centrum wsi i zapewnia swobodny dostęp do miejsc o szczególnym znaczeniu. Służy także poprawieniu estetyki miejscowości a przez to promocji Łapsz Wyżnych i ich rozwojowi. Nieco poniżej (w kierunku Łapsz Niżnych) zlokalizowany jest budynek OSP, w którym odbywają się zebrania wiejskie, imprezy okolicznościowe, inne ważne spotkania mieszkańców. Pomiędzy tymi dwoma obszarami znajduje się tzw. „Klubownia” – budynek wykorzystywany na cele kulturalne przez Towarzystwo Słowaków w Polsce.

Wszystkie wymienione obiekty kształtują obszar o szczególnym znaczeniu dla życia wsi, zarówno ze względu na położenie jak i cechy funkcjonalno –przestrzenne.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 39 z 42 –

Załącznik nr 1. Lista obecności z sesji strategicznej z dnia 12 sierpnia 2007 roku

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 40 z 42 –

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 41 z 42 –

Załącznik nr 2. Protokół z posiedzenia rady sołeckiej i

radnych z dnia 6 sierpnia 2007 roku.

Plan Odnowy Miejscowości Łapsze Wyżne - 42 z 42 –