REPUBLIKA E SHQIPËRISË KUVENDI
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020, TIRANË
PROCESVERBAL
SEANCËN E DREJTON 78 i Kushtetutës dhe nenet 55 dhe 73-77 të KRYETARI I KUVENDIT Rregullores, shumicë e thjeshtë votash për GRAMOZ RUÇI miratim) Pyetje (Seanca filloi në orën 10:00) Shprehet nismëtari. Rendi i ditës: Shprehet Komisioni përgjegjës për 1. Miratimi i procesverbaleve të seancave Ekonominë dhe Financat. plenare të datave 05.10.2020 dhe 07.10.2020 Diskutime (neni 44, pika 2, i Rregullores) (Shprehen grupet parlamentare.) 2. Njoftimi i çështjeve të depozituara në Koha e votimit në parim, nen për nen dhe Kuvend për shqyrtim (neni 44, pika 3, i në tërësi Rregullores) 6. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. 3. Interpelancë me Kryeministrin dhe 92/2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar në ministrin e Punëve të Jashtme, kërkuar nga Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar” (nisma e deputetët Vasil Sterjovski dhe Ligoraq Karamelo depozituar më 19.02.2020) (neni 78 i Kushtetutës (neni 80 i Kushtetutës dhe neni 96 i Rregullores) dhe nenet 55 dhe 73-77 të Rregullores, shumicë 4. Interpelancë me ministrin e Brendshëm, e thjeshtë votash për miratim) kërkuar nga deputeti Lefter Maliqi (neni 80 i Pyetje Kushtetutës dhe neni 96 i Rregullores) Shprehet nismëtari. 5. Projektligji “Për disa ndryshime dhe Shprehet Komisioni përgjegjës për shtesa në ligjin nr. 9632, datë 30.10.2006, “Për Ekonominë dhe Financat. sistemin e taksave vendore”, i ndryshuar” (neni
1 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Shprehet për dhënie mendimi Komisioni Shprehet Komisioni përgjegjës për për Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. Mjedisin Shprehet për dhënie mendimi Komisioni Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Integrimin Europian. për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni Diskutime për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe (Shprehen grupet parlamentare.) të Drejtat e Njeriut. Koha e votimit në parim, nen për nen dhe Diskutime në tërësi (Shprehen grupet parlamentare.) 7. Projektligji “Për disa ndryshime dhe Koha e votimit në parim, nen për nen dhe shtesa në ligjin nr. 10221, datë 04.02.2010, “Për në tërësi mbrojtjen nga diskriminimi” (neni 78 i 10. Projektligji “Për regjistrimin, mënyrën e Kushtetutës dhe nenet 55 dhe 73-77 të përdorimit dhe kontrollin e mjeteve lundruese, Rregullores, shumicë e thjeshtë votash për turistike e të kënaqësisë, me motor me fuqi mbi miratim) 30 kv ose 40.8 kf dhe tonazh nën 150 gt” (neni Pyetje 78 i Kushtetutës dhe nenet 55 dhe 73-77 të Shprehet nismëtari. Rregullores, shumicë e thjeshtë votash për Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet miratim) Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Pyetje Njeriut. Shprehet nismëtari. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni Shprehet Komisioni përgjegjës për për Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni Diskutime për Integrimin Europian. (Shprehen grupet parlamentare.) Diskutime Koha e votimit në parim, nen për nen dhe (Shprehen grupet parlamentare.) në tërësi Koha e votimit në parim, nen për nen dhe 11. Njoftimi/miratimi i draftprogramit të në tërësi punës së Kuvendit për periudhën 19 tetor - 27 8. Projektligji “Për disa shtesa dhe nëntor 2020 dhe draftkalendari i punimeve për ndryshime në ligjin nr. 9669, datë 18.12.2006, periudhën 19 tetor - 6 nëntor 2020 (neni 26, pika “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet 5, neni 27, pika 3, neni 55 i Rregullores së familjare”, i ndryshuar” (neni 78 i Kushtetutës Kuvendit, shumicë e thjeshtë votash për miratim) dhe nenet 55 dhe 73-77 të Rregullores, shumicë 12. Diskutime për çështje jashtë rendit të e thjeshtë votash për miratim) ditës. (60’) Pyetje Shprehet nismëtari. Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. Diskutime (Shprehen grupet parlamentare.) Koha e votimit në parim, nen për nen dhe në tërësi 9. Projektligji “Për metrologjinë” (neni 78 i Kushtetutës dhe nenet 55 dhe 73-77 të Rregullores, shumicë e thjeshtë votash për miratim) Pyetje Shprehet nismëtari.
2 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Gramoz Ruçi – Seancën e deklaroj të I nderuar Kryetar, sapo erdhi ministri i hapur. rendit dhe shpresoj e besoj që t’i përgjigjet (Pasi lexon rendin e ditës.) realisht e jo me statistika false kriminalitetit të Lidhur me procesverbalin, ka vërejtje? Nuk vendit. ka. Unë sot do flas më shumë si ekspert i Ju njoftoj se Këshilli i Ministrave ka policisë sesa si politikan dhe dua t’ju them të depozituar dy projektligje dhe një akt normativ gjitha familjeve që kanë humbur njerëzit e tyre me fuqinë e ligjit. Nga deputetët është depozituar në përplasje me krimin për shkak të paaftësisë së një projektligj dhe një projektrezolutë. Nga parandalimit të krimit nga ana e policisë, siç Presidenti i Republikës është depozituar dekreti ishin dy djemtë në Malësinë e Madhe, por edhe për propozim kandidature për vendin vakant të shumë të tjerë: ngushëllime! një anëtari të Komisionit të Konkurrencës. Të I nderuar zoti Ministër, pyetjet e mia janë të gjitha këto njoftime i keni në sistemin elektronik, shkurtra, por po jua përsëris edhe një herë. shërbimet e Kuvendit, si çdo herë, ju kanë Ç’mund të na thoni për kriminalitetin në dërguar me anë të postës elektronike të gjithë Shqipëri, ndërkohë që Prokurori i Përgjithshëm, i dokumentacionin që do të shqyrtohet sot. votuar nga ju, vetëm pak ditë më parë në Njëkohësisht, dokumentacioni është shpërndarë Elbasan tha që krimi po sundon qytetin dhe krimi në sistemin elektronik të votimit këtu në sallë. po infiltron të rinjtë, për shkak të papunësisë, Procesi i votimit do të ndjekë të njëjtën duke i futur në banda kriminale? Ç’mund të na procedurë si në seancat e kaluara. thoni për krimin në Shqipëri, kur thotë për Fillojmë me interpelancën me ministrin e Elbasanin? Ç’mund të na thoni për dhjetëra të Brendshëm, kërkuar nga deputeti Lefter Maliqi, zhdukur në Vlorë? Për vrasjet makabre në lidhur me situatën kriminale në vend. Lushnjë, në Shkodër e të gjitha me radhë? Sikurse është vepruar, për shkak të situatës Ç’mund të na thoni për problemet e drogës, kur së COVID-it koha është përgjysmuar, duke qenë jo shumë larg, por dy ditë më parë u kapën 1,2 se kemi edhe çështje të tjera në rendin e ditës. ton drogë? Këto janë të kapura, sepse të Ftoj deputetin Maliqi që të parashtrojë pakapura nga ajri dhe nga deti janë me tonelata. interpelancën. Ç’mund të na thoni për vrasjen që u bë në 3 minuta e gjysmë, zoti Maliqi. Malësinë e Madhe, për shkak të konfliktit për Lefter Maliqi – Faleminderit, Kryetar! këto parcela? Ç’mund të na thoni edhe për të Megjithëse ministri i Brendshëm nuk ka gjitha parcelat e tjera me drogë në të gjithë ardhur, shpresoj të vijë. Shqipërinë, ku keni marrë në qafë disa njerëz të Të dashur qytetarë shqiptarë, tjerë dhe nuk keni dhënë asnjë ndëshkim për Po e nis pak ndryshe këtë interpelancë sot, oficerët dhe drejtuesit e policisë? Ç’mund të na meqenëse është ditë e veçantë. Në shenjë thoni për investigimet dhe filmimet e gazetarit mirënjohjeje të anëtarësimit të Shqipërisë në Artan Hoxha, i cili jo vetëm ka filmuar parcela, NATO, të liberalizimit të vizave, të bashkimit të por ka filmuar edhe stalla lopësh me kanabis? kombit nëpërmjet Rrugës Kombit apo edhe të Nesër, pasnesër, rrezik edhe në tarracat e investimeve të ndryshme që kanë lëne gjurmë në ministrive tuaja apo ku banoni mund të gjejmë Shqipëri, meqenëse sot është një ditë e veçantë parcela droge. për liderin historik të opozitës Ç’mund të na thoni për vetingun e famshëm jashtëparlamentare, Sali Berisha, kështu që i uroj të policisë, veting skandaloz politik, ku nuk keni edhe 100! marrë asnjë masë ndëshkuese? Kush do të mbajë (Ndërhyrje pa mikrofon) përgjegjësi për oficerët e ish-Sigurimit që janë Ju mund ta keni më 1 prill. Por të jeni të me dhjetëra, që kanë qenë bashkëpunëtorë dhe bindur që mirënjohës i janë të gjitha zonat rurale oficerë të ish-Sigurimit të Shtetit? Pse keni të Beratit, që i bashkoi me të gjitha qytetet e larguar oficerë të ndershëm me anë të këtij qarkut të Beratit. Kështu që gjurmët e tij janë vetingu që kanë luftuar krimin? Ç’mund të na shumë herë më të mëdha se të të gjithëve këtu thoni për veprimet e OFL-së dhe rezultatet e tyre qoftë në politikë, qoftë edhe në histori. të famshme? Cilat janë veprimet e OFL-së që i çoni nëpër të vdekur apo nëpër njerëz fukarenj?
3 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Ç’mund të na thoni për Illyrian Guard, veprimet tendencën. Cila është tendenca e kriminalitetit në korruptive me tenderët apo me emërimet? Shqipëri? Kush do, kush ka sy, është i ftuar ta Ç’mund të na thoni për veprimet arbitrare kundër shohë. Është fakt që nuk mund të diskutohet se të televizioneve RTV Ora dhe Ora News? gjithë treguesit negativë të sigurisë në vend janë Shpresoj dhe besoj që të marr përgjigjet e në një ulje të panjohur më parë. Ruajtja e këtyre duhura. tendencave është edhe sfida më e madhe dhe Gramoz Ruçi – Ftoj ministrin Lleshaj të objektivi ynë kryesor. marrë fjalën 10 minuta. Është fakt se niveli i goditjes dhe i Sandër Lleshaj – I nderuar zoti Kryetar i zbulueshmërisë së ngjarjeve të rënda kriminale Kuvendit, është rritur në mënyrë të ndjeshme. Frazat Të nderuar deputetë, standarde “për ikje në drejtim të paditur” Në fakt, unë u përgatita me shkrim, ndryshe dëgjohen përherë e më rrallë, ndërkohë që shumë nga zoti Maliqi që është kampion i verbalizmit, lëmshe të ngatërruara ndër vite të krimit po por, me sa shoh, unë jam përgatitur për 20 zbërthehen përditë me një ritëm inkurajues, por minuta, ndërsa koha qenka 10, kështu që më siguria ka edhe një dimension tjetër, ajo duhet të improvizoj gjatë fjalës, pra do t’i bëj përkufizohet edhe si mungesë e frikës. Pra, shkurtim. qytetarët janë të sigurt atëherë kur ata e ndiejnë Së pari, më erdhi mirë që zoti Maliqi u veten të sigurt dhe nuk ndiejnë frikë dhe, në këtë prezantua këtu si ekspert dhe jo si politikan në dimension, situata është inkurajuese. lidhje me këtë eksperiencë. Shpreh keqardhjen Sipas një vlerësimi të pavarur, të kryer për që ky ekspert i ka humbur Policisë së Shtetit, do llogari të qeverisë suedeze nga një institucion të ishte mirë të kishit qëndruar për ta pasuruar prestigjioz, 75% e qytetarëve të Shqipërisë sot dhe për të rritur performancën e saj. Nuk kishit mendojnë se jetojnë në një vend të sigurt, madje pyetje; edhe në interpelancën e kërkuar me ndihen të sigurt edhe kur udhëtojnë natën e shkrim nuk kam marrë pyetje, por kam marrë vetëm në rrugët e qyteteve apo të fshatrave të disa çështje, të cilat, po të filloj t’i trajtoj, më Shqipërisë. Ndaj e gjej me shumë rëndësi të duhen nja 6 vjet, sepse janë aq të gjera. refuzoj përpjekjet për të krijuar artificialisht një Megjithatë, do të fokusohem në dy gjëra psikozë pasigurie, në një kohë kur niveli i kryesore. sigurisë në vend është më i miri që kemi pasur në E para, për çështjet e sigurisë në vend, të këto dekada, ndonëse ende larg pritshmërive të cilat ju i konsideroni shumë të rënda, po e filloj qytetarëve dhe ambicieve tona. me një fjali të thjeshtë: Shqipëria nuk përjeton Pse kemi mbërritur në këtë situatë? Për një situatë të rëndë të krimit, përkundrazi, ajo ka arsye se është luftuar fort krimi në të gjitha sot situatën më të mirë të rendit dhe të sigurisë dimensionet e tij, duke filluar me krimin e publike në historinë e saj. organizuar. Janë shtuar kapacitetet në luftën Vetëm sa për shembull, sepse, në qoftë se kundër krimit, janë shtuar njësitë e specializuara nuk i referoheni asgjëje, do të fantazoni, siç edhe në luftën kundër tij dhe, për rrjedhojë, kemi ndodh, Shqipëria numëron 1,7 vrasje për çdo 100 arritur në këto rezultate inkurajuese. 1700 mijë banorë, ndërkohë që Bashkimi Europian në punonjës të rinj policie janë shtuar në harkun e mesataren e tij ka 1,2. Në vitin 2012 Shqipëria këtyre dy mandateve të qeverisë “Rama”, numëronte 126 të vrarë në një vit, kurse në vitin ndërkohë që 700 prej tyre janë shtuar vetëm këtë 2019 Shqipëria ka numëruar 58 persona. 334 një vit e gjysmë të fundit, po ashtu, një numër i persona e kanë humbur jetën në aksidente në madh njësish të reja. Operacioni Forca e Ligjit, i vitin 2012, ndërsa 227 e kanë humbur në vitin cili po punon për të adresuar dhe për të goditur 2019. pasuritë dhe financat e krimit, po punon me Unë këta tregues nuk i jap për të sfiduar intensitet të lartë. Deri tani 1 105 pasuri askënd. Me këto nuk dua të mohoj as ngjarjet e kriminale, prej të cilave 582 pasuri të rënda kriminale që tronditin qytetarët e këtij paluajtshme, 173 aktivitete tregtare, 11 llogari vendi; me këto vetëm sa dua të ftoj seriozisht ata, bankare janë referuar në Prokurorinë e Posaçme që vërtet e kanë seriozisht shqetësimin për dhe 219 pasuri janë sekuestruar gjatë këtyre sigurinë e vendit, të mundohen për të kuptuar muajve me vendim të Gjykatës së Posaçme,
4 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 ndërkohë që mbi 1000 presin radhën e Tri herë më i lartë, pra 300 % më i lartë vendimmarrjes. është numri i vrasjeve në Letoni sesa në Duhet mbajtur parasysh diçka: në të gjitha Shqipëri, ndërkohë që Letonia është një vend i këto raste bëhet fjalë për persona të dënuar më Bashkimit Europian dhe, sipas Eurostat-it, e ka parë për vepra kriminale, të cilët kishin bërë edhe 5,2% për 100 mijë banorë. Dy herë më i lartë ose dënimin penal dhe e konsideronin të mbyllur 200 % më i lartë është ky numër në Lituani, që llogarinë me drejtësinë shqiptare, ndërkohë që është një tjetër vend baltik, nordik po deshët. Më kanë hapur një llogari të re: llogarinë e pasurisë. i lartë se në Shqipëri është ky tregues edhe për Edhe Komisioni Europian e sheh dhe e disa vende të tjera të Bashkimit Europian, vlerëson nivelin e angazhimit tonë në luftën megjithatë atje kronika e zezë nuk zë ballinat, kundër krimit. Në raportin e tij të fundit, të por vetëm margjinat e komunikimit publik. Dhe publikuar para pak ditësh, theksohet: “Rezultate jo vetëm kaq, drejtimi i gishtit vetëm te policia të mëtejshme të prekshme u arritën në luftën për çdo delikt të këtij vendi është në rastin më të kundër krimit të organizuar. Bashkëpunimi mirë dashakeqësi. Në kriminologji pranohet policor me shtetet anëtare të Bashkimit Europian përkufizimi “krimi është një fenomen social dhe dhe Europolin u intensifikua më tej, duke çuar në jo një produkt policor”. Krimi është një fenomen operacione të suksesshme të zbatimit të ligjit në social dhe përballë tij kanë detyra të gjithë: shkallë të gjerë dhe arrestimin e anëtarëve politika, shumica, pakica, media, shkolla, famëkeq të grupeve të organizuara kriminale. religjionet, institucionet, biznesi, prokuroria, Një numër aktakuzash dhe dënimesh të gjykatat dhe pa dyshim policia. Por është e rëndësishme ndodhën, duke përfshirë pandershme që ata që në darkë shijojnë me udhëheqësit e grupeve të organizuara të mëdha koshiencë paratë e ardhura nga djemtë që u kriminale. merren me drogë, në mëngjes mallkojnë policinë Për drogat e forta, kokainën, heroinën, për rrugën e mbrapshtë që u kanë dhënë vetë Shqipëria kreu operacione policore të zbatimit të atyre. ligjit në shkallë të gjerë në bashkëpunim me Policia nuk mund të lihet vetëm dhe as të autoritetet policore të vendeve fqinje. shndërrohet në tabelë qitjeje për zbrazjen e të Bashkëpunimi i shtuar me autoritetet e zbatimit gjitha mllefeve apo frustrimeve të akumuluara. të ligjit me shtetet anëtare të Bashkimit Europian Neve na duhet mbështetje politike për policinë solli rezultate të prekshme”. kundër krimit dhe jo politikë mbi krimin kundër Të nderuar deputetë, policisë, aq më tepër që keqpërdorimi i ngjarjeve Shqipëria sot nuk ka ndonjë njollë të kriminale për të ndërtuar slogane apo teza rrezikshme; as Tirana nuk ka ndonjë njollë të elektorale është thjesht i pakuptueshëm dhe i rrezikshme, ku të mos rekomandohet kalimi, papranueshëm. ndërkohë që njolla të tilla ka në shumë qytete të Po citoj një deklaratë të një partie politike Europës e më gjerë. para disa ditësh: “Dy të rinj u ekzekutuan në Është pa dyshim meritë e qytetarëve Malësi të Madhe për shkak të trafikut të drogës. shqiptarë që dinë se si ta mbajnë sigurinë e tyre, 25 prilli, - vazhdon deklarata, - është dita që Edi por, në të njëjtën kohë, është kontribut i Rama dhe qeverisja kriminale e tij të lajë njëherë rëndësishëm në këtë fushë i Policisë së Shtetit e mirë borxhin dhe hakun e dhimbjes që u ka dhe i mirëqeverisjes. Me gjithë përpjekjen shkaktuar shqiptarëve dhe familjeve të tyre”. sistematike të disa segmenteve të politikës dhe të Kështu shprehej para disa ditësh në ligjëratë të medies përkatëse për të mbajtur të gjallë një drejtë një zëdhënës i opozitës. psikozë artificiale të krimit të shtuar në vend, Për fat të keq, në rastin më të mirë, është realiteti flet për të kundërtën. Do të kërkoni më parapolitik përdorimi i krimit si argument kot ndonjë model të ngjashëm në botën normale elektoral. Ky është një ngatërrim fatal dhe i si ky yni, ku një mori mediesh sociale e papranueshëm dhe aq më keq tingëllojnë këto grupimesh politike, praktikisht jetojnë vetëm me argumente në gojën e atyre që janë autorët kronikën e zezë të vendit, duke e kthyer atë në përgjegjës për shifrat tronditëse të krimit në temën qendrore të komunikimit publik. periudhën e qeverisjes së tyre.
5 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Nëse e kanë të pamundur të bëhen pjesë e të prodhimit dhe të ofertës së kësaj lënde në përpjekjes së përbashkët për zgjidhje, të paktën tregun kriminal. Pas gjithë këtyre treguesve të duhet të heshtin, sepse ata që janë djegur një herë suksesshëm qëndron një punë e madhe e Policisë nuk mund të jenë më alternativë. Një poet i madh së Shtetit, SHÇBA-së, prokurorisë dhe falë thotë: “Kush është djegur, s’mund të ndizet më”. bashkëpunimit me Guardia di Finanza-n e Për sa i përket situatës për trafikimin e partnerët e të tjerë ndërkombëtarë. lëndëve narkotike, po ju them përsëri që sivjet në Komisioni Europian në raportin e tij të Shqipëri ka pasur lodhje të mëdha për të fundit para pak ditësh (e shikon këtë, ju që nuk shkrepur fotografi apo ndonjë video në malet dhe keni arritur ta shihni akoma ose që s’doni ta fushat e Shqipërisë. Janë harxhuar para, janë bërë shihni) shprehet si më poshtë: “Shqipëria është i përpjekje, por më kot, sepse mezi është arritur të vetmi vend në rajon që ka lejuar një mekanizëm shkrepen dy fotografi për disa bimë, kurse tani monitorimi shumë ndërhyrës nga një vend i tretë kanë filluar të paraqesin në media fotografi dhe që prej vitit 2013”. I vetmi vend që lejon video të marra nga policia në kuadër të monitorim! Pra, nuk është i vetmi vend në rajon operacioneve policore. ku prodhohet kanabis, por jemi i vetmi vend që Cila është e vërteta për kanabisin në nuk fshehim asgjë dhe kemi ekspozuar çdo Shqipëri sot? Viti 2020 shënoi një tjetër vit të centimetër katror të territorit për vëzhgues të përshkallëzimit të suksesshëm të luftës kundër tretë, për monitorues të tretë të pavarur, në kultivimit dhe trafikimit të kanabisit në vendin mënyrë që të na jepet një këndvështrim i pavarur. tonë. Fenomeni i kanabisit në Shqipëri ka marrë “Për drogat e forta, - po vijoj citimin, - goditje shkatërrimtare. Tashmë në vend nuk kokainë dhe heroinë, Shqipëria kreu operacione mund të flitet më për një fenomen, por vetëm për policore të zbatimit të ligjit në shkallë të gjerë, tentativa të izoluara për kultivim apo trafikim. përfshirë bashkëpunimin me autoritetet policore Cilat janë provat për këtë? të vendeve fqinje. Është e qartë që pas suksesit të E para, operacionet e gjera të monitorimit, pamohueshëm qëndron një përpjekje e madhe”. të zhvilluara në bashkëpunim me Guardia di Në vitin 2020 janë bërë përpjekje për të Finanza-n, kanë treguar se tentativat për kultivim goditur një numër të madh autorësh të veprave janë përqendruar në zona të thella dhe në penale. Janë bërë 106 hetime proaktive në fushën sipërfaqe të vogla. e kultivimit të kanabisit, nga 4 të tilla që janë E dyta, me gjithë volumin e madh të bërë në vitin 2013. Rezultati i kësaj pune është monitorimit dhe të operacioneve policore në goditja e një numri të madh kultivuesish dhe terren, sasitë e kapura dhe të asgjësuara janë në penalizimi i një numri të madh zyrtarësh publikë, nivelet më të ulëta historike. të cilët kanë përgjegjësi për kontrollin e territorit. E treta, sasia e kanabisit të kapur në Itali Këtë vit janë proceduar 195 zyrtarë, një vit më dhe në Greqi, të cilat kanë qenë destinacionet parë u proceduan 178, kurse në kohën tuaj të kryesore për këtë veprimtari kriminale, është në artë, kur kanabisi ishte patentë shtetërore, numri i nivelet më të ulëta historike. Në vitin 2019 është zyrtarëve të proceduar ka qenë zero. kapur 1,4 tonë kanabis në brigjet italiane, Drejtoria e Standardeve të Policisë së ndërkohë që në vitin 2020, deri tani, janë kapur Shtetit ka marrë masa për të goditur vetëm 900 kilogramë. Këto shifra dëshmojnë paligjshmërinë brenda radhëve të saj. Kjo shkatërrimin e këtij trafiku kriminal, i cili drejtori ka dhënë 58 masa për këtë vit, duke përgjatë viteve të lulëzimit të tij arrinte 30 deri filluar me përjashtimet nga radhët e policisë deri në 60 tonë kanabis të kapura në brigjet e Italisë te masat më të lehta. Ndërkohë, në të njëjtën me origjinë nga Shqipëria. Pra, nga 60 tonë kemi mënyrë, SHÇBA-ja ka intensifikuar punën për të shkuar në 900 kilogramë, kurse ju vini kujën për goditur veprimtarinë e parregullt, shpërdorimin e kanabizimin e vendit. Jo, e kundërta është e detyrës apo paligjshmërinë brenda radhëve të vërtetë. Vendi është shkanabizuar dhe fenomeni policisë. Gjatë vitit 2019 janë proceduar për është shkatërruar. kanabis 76 punonjës policie, në vitin 2020 janë E katërta, çmimi i kanabisit në tregun proceduar 64 të tillë, kurse për jo pak syresh ka kriminal ka arritur nivelet më të larta historike, pasur masa sigurimi nga gjykata, 15 për vitin duke provuar qartazi një ulje të panjohur më parë 2019 dhe 6 për vitin 2020.
6 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Të nderuar deputetë, rendi në Shqipëri vendoset për dy ditë, por për Unë deklaroj me përgjegjësi të lartë se shkak të njerëzve të paaftë, të përdorur nga ky angazhimi i gjithanshëm i strukturave të Policisë Kryeministër i lidhur me bandat dhe oligarkët, i së Shtetit në bashkëpunim shumë herë më të cili ju përdor edhe ju për qëllimet e tij meskine mirë me prokurorinë, agjencitë e tjera të zbatimit mafioze, por që nesër mund t’ju hedh në rrugë, të ligjit dhe me partnerët ndërkombëtarë është kjo gjë nuk bëhet. Shpresoj e besoj të mos kesh një garanci e fortë se lufta kundër krimit të fatin e Tahirit, megjithëse Tahiri është socialist organizuar do të njohë një përshkallëzim e dhe i vetmi gabim që bëri ishte përdorimi që iu sukses të mëtejshëm dhe parametrat e rendit dhe bë për drogën dhe tani po endet dyerve të sigurisë publike në vend do ta vijojnë tendencën gjykatave, por as fatin e disa ish-ministrave të e përmirësimit të mëtejshëm të tyre. tjerë socialistë që nuk janë këtu! Më vjen keq për Në të njëjtën kohë, unë besoj fort se ty, sepse ti nuk je as socialist dhe as rilindës, mbështetja e qeverisë, e parlamentit dhe e ndaj uroj që të mos kesh fatin e tij. publikut për Policinë e Shtetit dhe organet e tjera Nga i gjithë prezantimi që bëre këtu, me të zbatimit të ligjit dhe të drejtësisë do të vijojnë këtë lexim letrar, të gjitha ishin një flluskë të shoqërojnë punën e tyre për një rend dhe siguri sapuni, një zhgënjim dhe krahasim që nuk vlen të standardeve të larta në Shqipëri. për shqiptarët. Kriminaliteti dhe krimi në Faleminderit! Shqipëri është bërë njësh me politikën dhe Gramoz Ruçi – Fjalën e ka zoti Maliqi për drejtuesit politikë të policisë, por ju ju ka prishur t’u shprehur në lidhje me përgjigjet e dhëna nga karrigia e ministrit, dhe keni të drejtë; ju ka ministri. prishur makina luksoze e privilegjet, të cilat ju Lefter Maliqi – Faleminderit, zoti Kryetar! bëjnë të mos e keni mendjen te Policia e Shtetit, Kësaj që dëgjuan shqiptarët, leximit të analizës 80% të së cilës e keni nëpërkëmbur. Rroga juaj së punës të këtij ministri, besoj se edhe ju vetë është sa pesëfishi i rrogës së tyre, pa llogaritur nuk ua vutë veshin, sepse ju keni qenë ministër privilegjet. Ndërkohë, këta gardistë dhe policë, më parë, por shumë herë më i suksesshëm sesa që e kanë rrogën 300-400 mijë lekë, nuk marrin përrallat që tregoi zoti Lleshaj këtu. as dietat, as orët e natës, as pagat e tjera Sot, zoti Lleshaj, ne nuk kemi analizën suplementare, as lekët e ushqimit, as lekët për vjetore të shifrave false apo të të dhënave të kostumet civile, që përdor Policia Kriminale e të marra nga këshilltarët e tu, të cilat bëre mirë që i tjera. Me lekët që ke blerë makinën tënde lexove, sepse, nëse nuk do ta bëje, do të luksoze, që asnjëherë nuk e ke bërë publike nga ngatërroje ndonjë shifër apo datë, siç ke ka ardhur, si e ke blerë, çfarë procedure është ngatërruar datën e zgjedhjeve, aq më keq të të ndjekur, si i ke ndërruar targat dy herë, me dëgjonte Kryeministri të bëje ndonjë gabim siguracione dhe pa siguracione, mund të ishin tjetër, ndërkohë që ke probleme në qarkun e blerë 100 dronë, të cilët mund të përdoreshin për Lezhës, të cilin nuk e drejton dot; ke probleme të zbuluar parcelat me kanabis. Në këtë mënyrë me Partinë Socialiste, në mbledhjen e qeverisë, nuk lodheshin as policët, të cilët djersiten, grisin madje edhe të ka përzënë nga zyra. Mos të të këpucët dhe rropaten maleve me byrekë në dorë. duket habi, sepse ky është profesioni im që 14 Përsëri ju ndëshkoni kryepleq, policë dhe vjeç, marr të dhëna çfarë ndodh brenda rendit, punonjës të pyjores, të ujësjellësit e të gjitha me brenda politikës, brenda krimit e të gjitha me radhë. radhë. Zoti Ministër, me keqardhje dua t’ju them Bëre mirë që lexove, por shqiptarët nuk që ju nuk kontrolloni dot kriminalitetin në kanë nevojë për lexim dhe as shifra false. Ju qytetin tuaj të Rrëshenit. Krimi shpërtheu në thoni që në vitin 2016 ka pasur më shumë drogë qendër, afër zyrave tuaja, kurse ju çuat 50-100 sesa në vitin 2020, sepse jemi para zgjedhjeve policë, ndërkohë angazhuat 500 policë kur elektorale, ose që në vitin 2016 ka pasur më naftëtarët e Ballshit erdhën për të kërkuar të shumë vrasje sesa në vitin 2020. Lërini këto drejtat e tyre, angazhuat 1000 policë për të përralla që u tregoni shqiptarëve, sepse ata e dinë shembur teatrin, angazhuat 1000 policë me shumë mirë, e di edhe zoti Ruçi, i cili është i maska të forcave Renea kundër medies, kundër vjetër në politikë që, nëse ka vullnet politik, dy televizioneve. Kjo është mosmirënjohje si
7 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 ndaj policisë, ashtu edhe ndaj të tjerëve. Mirë që edhe 5 milionë euro në vit nga Thesari, AKSHI- nuk zbritët tanket dhe helikopterët tek ja e të gjitha me radhë. Pra, këto janë veprimet televizionet “Ora News” dhe “RTV Ora”. tuaja korruptive. Së fundi, keni vepruar përsëri në mënyrë të Ku e keni Policinë Kriminale? Çfarë po paligjshme duke ndërruar administratorin vetëm ndodh me vrasjet e bujshme, me ngjarjet e e vetëm për të shantazhuar medien dhe për ta vjetra? Pse kanë zënë pluhur dosjet? Pse e keni përdorur për qëllimet tuaja politike farse. Ju e mbushur policinë me militantë? Ku janë dosjet e dini shumë mirë, e njihni edhe zotin Ndroqi, që e gjurmimit, të vëzhgimit, të rrjetit sekret, të akuzoni, se në shtëpinë tij është bërë marrëveshja zbulimit të autorit, të pezullimit hetimor? A i për ju nga njeriu që ju mbron për të qenë keni kontrolluar ndonjëherë? Pse ju nuk merreni President, por ka qenë lideri Berisha ai që nuk ka me zbulimin dhe parandalimin e goditjeve? Për pranuar, apo jo? Ju, bashkë me këtë Kryeministër çfarë e përdorni policinë? Për të arrestuar mafioz, bashkë me atë të trenit elektrik, të fiqve, opozitarë? Për të arrestuar të varfër? të Bashkisë së Tiranës, do të mbani përgjegjësi Zoti Kryetar, besoj se m`i latë 20 minuta, për jetën e tij nëse i ndodh gjë. Ndërkohë që atij por, në respekt të kësaj interpelance, kërkoj të të trenit elektrik i keni vënë roje gardistë dhe më lejoni edhe disa minuta më tepër. policë, atij tjetrit i kërcënohet jeta me mesazhe Çfarë po ndodh? Ju dilni me kurajën tuaj nga gjithë të fortët, që nga Rruga e Kavajës, e dhe thoni që e mbroj unë figurën e policit. Ju e Durrësit, e Elbasanit, të cilat është mirë t’i bëj përdorni policin për të vendosur gjoba. Tani publike. Pra, ju çfarë nuk po bëni. miratuat edhe aktin normativ për të vendosur Zoti Ministër, bashkë me kryetarin e grupit maska, sepse doni të hiqni vëmendjen nga droga tuaj parlamentar, ju shkuat në Elbasan dhe bëtë dhe krimi, të cilat nesër në fushatë elektorale show me policinë, kurse ditën tjetër ndodhën mbase do t’i falni. Prandaj, lërini këto, sepse vrasje. Vrasje në Bathore, atentate dhe keni të gjithë pushtetin lokal, keni të gjithë shkëmbime zjarri apo të shtëna tek oligarkët, te kryepleqtë, të gjithë policinë dhe parcelat janë Kastrati, te vilat e tjera, prerje këmbësh dhe mbushur. Shqipëria është zonë malore në 2/3-at e prerje koke në Shkodër e në disa rrethe të tjera. saj dhe ju e keni nën kontroll, por nuk keni marrë Krime të pazbuluara. Çfarë po ndodh me këto asnjë masë ndëshkimore për asnjë drejtues banda?! Këta të fortë po marrin tenderë dhe u policie. Edhe ndonjë drejtues policie, që e keni thonë policëve “ju heq kapelën”, sepse janë të ndaluar vetëm se është kundër veprimeve të lidhur me drejtuesit e policisë. Shefat e eprorëve tuaj politikë, ka dalë i pafajshëm me komisariateve dhe drejtorë policie qëndrojnë prej vendim gjykate. 8 vjetësh, sa keni ju në pushtet, pa lëvizur, kurse Si mund t’i gënjeni shqiptarët, kur të gjithë njerëzit e ndershëm largohen nga vetingu. e dinë se po kapen tonelata me kanabis dhe Jo se kam gjë personale, por, rasti konkret, parcela që po filmohen, kurse ju i krahasoni me Arben Frashërin, krahun e djathtë të Gani të tjerët? Në qoftë se ju thoni që këto filmime Malushit, i cili ka qenë shef krimesh në Tropojë, nuk janë të sakta, pse nuk i denonconi gazetarët shef krimesh me Ganiun në Berat, që është apo të tjerët që i kanë nxjerrë? Zoti Ministër, për kërcënuar nga bandat kriminale në Tiranë, çfarë është policia? Pse po e keqtrajtoni? Pse po Durrës dhe kudo, e hoqët me justifikimin se nuk e përdorni politikisht? Pse përveç 10 apo 20% të kishte deklaruar 2 milionë që ka fituar kur ka tyre të tjerët po i anashkaloni nga misioni i tyre qenë në Greqi. Po ai drejtori yt i “Illyirian për parandalimin, zbulimin, vendosjen e rendit Guard”, që është me tri shtëpi dhe çfarë nuk po dhe goditjen e krimit? Pse po e bëni këtë gjë? bën që emisioni “Stop” ia nxori emërimet Çfarë mendoni ju, se, duke hedhur kapelat dhe kundrejt 500 mijë lekëve? duke bërë fushatë për ju, do të fitoni zgjedhjet? Ju po anuloni dy tenderë mafiozë, njërin 5 Ta harroni! Krimi është bërë njësh me ju; krimi milionë euro për kamerat e sigurisë që në muajin po merr tenderët, krimi po merr pasuritë; krimi mars, i cili ende nuk është bërë, dhe një tjetër 2 po u bën presion institucioneve dhe shoqërisë miliardë pa TVSH, sepse doni t’ua jepni civile. Përse është policia?! Për të goditur ortakëve të baxhanakut të kryemafiozit, që po të gazetarët?! Përse është policia?! Për të goditur mban peng. Ky baxhanak ka marrë të paktën artistë; për të goditur studentë, për të bërë vepra
8 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 të turpshme?! Përse është policia?! Për të Edhe në ndërhyrjen e dytë u mundova përdorur gaz lotsjellës?! Do të mbash përgjegjësi përsëri të shënoj ndonjë gjë se çfarë the, por nesër, se je i vetmi ministër që përdor gaz është e vështirë të kapësh një linjë, sepse nuk je lotsjellës me urdhër verbal, sepse me keqardhje në linjë, je aq kreativ, saqë nuk kapesh dot: nga do të të them se të njoh dhe, si ushtarak ,ke pasur makina te kanabisi, te Rrësheni, te ku e di unë se merita... çfarë. Meqenëse ma përmende Rrëshenin, besoj (Bie gongu.) se Rrëshenin e njeh mirë, ke shërbyer në disa Po të përdor keq ky. Të njoh mirë si kohë të palavdishme atje. Uroj që historitë e ushtarak që je, por po të përdor aq keq, sa nesër Rrëshenit të mos bëhen asnjëherë publike, sepse mos e paç fatin e zotit Tahiri! do t’jua frenojnë daljen në këtë foltore, në qoftë (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) se do të dihen, ashtu siç i di unë. Po, zoti Qefalia, të uroj gjithë të mirat, se je Meqenëse ra fjala te vetingu, ju, si ish- socialist... punonjës i Policisë së Shtetit, keni një fat të (Deputetit Maliqi i mbaroi koha e madh: keni mundësi të përfitoni një veting gratis, diskutimit dhe e vazhdon fjalën e tij pa sepse për ish-punonjësit e Policisë së Shtetit ligji mikrofon.) parashikon që mund ta bëjnë vetingun dhe mund Do Zoti je përsëri në listë, se socialistët e të certifikohen për t’u thënë shqiptarëve kush ndershëm, si Ben Çuko, Stefan Çipa e të gjithë të janë. tjerët me radhë e ndonjë këtu, janë hedhur në (Bie gongu.) rrugë dhe nuk kanë lidhje! Edhe ju, ish-ministra, Thatë që do të flisnit personalisht, e keni se i shikoj disa këtu, socialistë që jeni këtu, këtë mundësi dhe ju rekomandoj ta bëni një rrezik të mos jeni nesër në listë, ndërkohë që veting, në mënyrë që t’u thoni shqiptarëve përse këtu është “Rilindja” e lidhur me krimin, me jeni larguar dy herë nga Policia e Shtetit. Cilat bandat e të gjitha me radhë. kanë qenë arsyet? Kështu që, të nderuar qytetarë, e vërteta Për sa u përket çështjeve të tjera, që ishin të është kjo, e zeza mbi të bardhë! Me keqardhje panumërta, unë do t’ju them vetëm që shifrat dhe dua t’ju them që ministri i Rendit është treguesit objektivë janë ata që na bëjnë realë dhe keqpërdorur nga ky Kryeministër... të besueshëm, se për të bërë hartime dhe fantazi Gramoz Ruçi – IT-ja të hapë mikrofonin! mund të dalë kushdo këtu. Shifrat janë ato që ju Përfundojeni, zoti Maliqi! përmenda me përgjegjësi dhe prandaj i shkrova. Vazhdoni! (Bie gongu.) Lefter Maliqi – Zoti Ministër, besoj se e Gramoz Ruçi – Ju lutem, zoti Ministër, se gjithë kjo bisedë nuk ka nevojë për shifra, por edhe ju, edhe zotin Maliqi ju lashë jashtë kohës. për realitetin në Shqipëri. Besoj të shikoj Duhet të jemi rigorozë me kohën! reagimin tuajin që të mos merremi pastaj me Ju lutem, IT-ja, mbylleni! çështje të tjera; nëse do personale, unë jam gati. Sandër Lleshaj – Mirë, unë do të them Dua t’ju them që shqiptarët po e shohin se çfarë kaq: shifrat i kemi prezantuar të shkruara për të po ndodh. Nuk është faji yt. Besoj dhe shpresoj qenë të verifikueshme dhe për efekt përgjegjësie, të qëndroni ministër edhe për disa kohë, sepse se fjalët i merr era, kurse e shkruara mbetet. deri në mars jeni. Është e sigurt që nuk mund ta Prandaj e kam shkruar interpelancën për të qenë mposhttë krimi ndershmërinë, sepse varfëria ka të kapshëm publikisht nesër, pasnesër, kurdo. lidhje me rendin, me pasigurinë në Shqipëri. Këto janë shifrat dhe sfidoj me shifra, me Kështu që besoj e shpresoj që përgjigjet dokumente dhe jo me hartime. tuaja, ose biseda pa lexim të jetë edhe më e mirë. Faleminderit! Gramoz Ruçi – Ftoj ministrin Lleshaj për (Duartrokitje.) ta marrë fjalën 1 minutë e gjysmë. Gramoz Ruçi – Fjalën e ka zoti Maliqi 1 Sandër Lleshaj – Dola këtu e lexova në minutë e gjysmë. respekt të atyre që dëgjojnë, sepse e konsideroj Lefter Maliqi – Një me syze nuk e mposht shenjë respekti përgatitjen përpara një eventi të dot atë që i ka sytë pishë si shqiponja. tillë, një interpelance, dhe shenjë përgjegjësie, jo Zoti Ministër, në Mirditë, meqenëse ma se kam harruar të flas, zoti Maliqi. thatë, po, është e vërtetë që jam kërcënuar nga
9 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Agim Pepa dhe e kam arrestuar në bashkëpunim Situata me të cilën përballemi ka sjellë si me forcat e policisë së Lezhës Agim Pepën, i cili domosdoshmëri lehtësimin e kuadrit ligjor për të ju vrau komisar Malushin dhe bashkëpunonte me gjithë tatimpaguesit e vegjël, të cilët përballen drejtues të policisë, por sot është me burgim të me vështirësitë më të mëdha në kushtet e përjetshëm. pandemisë. Për këtë qëllim qeveria shqiptare Jam larguar nga Policia e Shtetit me është përpjekur maksimalisht të krijojë kërkesën time dy herë, pasi kam denoncuar një mundësinë për lehtësimin e ngarkesës dhe uljen e drejtor policie të lidhur me mafien dhe me barrës fiskale, duke ndërmarrë nisma ligjore që krimin, i cili u dënua 7 vjet. Jam larguar në vitin në muajin korrik, në kuadër të lehtësimit të të 2005 po me kërkesën time, sepse iu futa bërit biznes dhe krijimit të mundësisë së politikës. akumulimit të fondit për disa vite. Kur të duash, madje edhe herën tjetër t’i Në korrik miratuam ndryshimet në ligjin sjell të dyja shkresat që kam ikur me kërkesën “Për tatimet mbi të ardhurat”, ku tatimpaguesit time. Nuk do të merrem me rezultatet, por dua me qarkullim deri në 14 milionë lekë kanë t’ju them, zoti Ministër, jeni mirë, rrini urtë! mundësi të paguajnë zero për qind tatimfitim. Ishallah ju mbajnë! Ju ka prishur karrigia shumë! Edhe më herët, gjatë situatës së gjendjes së Nuk po merrem me ato të tuat, kur ke qenë fatkeqësisë natyrore, parlamenti ka miratuar komandant i regjimentit dhe u ke dhënë shtyrjen e afateve të parapagimit të kësteve të vëllezërve të tu, duke i privatizuar, tri ish-reparte tatimfitimit dhe të afateve për pagesën e ushtarake, në Marikaj, në Vorë dhe te depoja e tatimfitimit për vitin 2020 për bizneset me ujit në Kamëz apo për ndonjë shtëpi në Lalëz, qarkullim deri në 14 milionë lekë. Këto masa për por kjo është... këtë kategori lehtësuan 50% të të gjithë (Bie gongu.) bizneseve në vend. Ndërkohë, përsëri këtë vit Më lini edhe 30 sekonda, besoj që kam... plotësojmë kuadrin për lehtësimin e biznesit të Kështu që, kur të duash, zoti Ministër, por vogël, duke sjellë përpara jush ndryshime në me ato përralla dhe ata që ke aty, madje ndonjë ligjin “Për sistemin e taksave vendore”, i cili drejtues atje ta ka marrë në makinë peng Agim synon një thjeshtim të lehtësimit të tatimit të Pepa, që është me burgim të përjetshëm, rri urtë, fitimit për të gjitha bizneset; shkallë tatimore të sepse nuk je i zoti të drejtosh as Rrëshenin, as aplikueshme mbi fitimin e tatueshëm për Lezhën, as ministrinë! Nuk të pyet drejtori i tatimpaguesit, që i nënshtrohen tatimit të Përgjithshëm! Nuk të pyet sekretari i thjeshtuar mbi fitimin e biznesit të vogël me Përgjithshëm, madje po t’i heqin! Të ka mbajtur qarkullim vjetor nga 5 milionë lekë deri në 8 një ministër kukull dhe po të përdor! milionë lekë është 5%; tatim të thjeshtuar mbi Uroj të mos kesh fatin e Saimir Tahirit, i fitimin për tatimpaguesit me këtë qarkullim cili, të paktën, është socialist! vjetor nga zero deri në 5 milionë lekë është 0 Faleminderit! lekë në vit. Gramoz Ruçi – Këtu mbyllet interpelanca. Me anën e këtij projektligji propozohet që Vazhdojmë me projektligjin “Për disa tatimpaguesit me objekt tatimin e thjeshtuar mbi ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9632, datë fitimin me qarkullim deri në 8 milionë lekë të 30.10.2006, “Për sistemin e taksave vendore”, i mos tatohen. Pra, norma e tatimfitimit për të dyja ndryshuar””, për të cilin janë regjistruar: Anila këto kategori të jetë 0%. Nga kjo lehtësi fiskale Denaj, Blerina Gjylameti, Ervin Bushati, Korab do të përfitojnë 5 311 biznese, të cilat janë Lita, Artur Roshi, Halit Valteri, Myslim Murrizi, biznese të vogla. Mendoj që është një masë e Edlira Hyseni, Ralf Gjoni, Kostaq Papa dhe duhur, që duhet të miratohet nga të gjithë, sepse Fatjona Dhimitri. është në mbështetje të biznesit në këto kohë të Fjalën e ka ministrja e Financave dhe vështira. Ekonomisë, zonja Anila Denaj. Të përgatitet Ndërkohë, më lejoni të bëj edhe një Korab Lita. prezantim të pikës 6, që ka lidhje me ndryshimet Anila Denaj – Faleminderit, zoti Kryetar! në ligjin e TVSH-së, të cilat lidhen me të gjitha Të nderuar deputetë, investimet në fushën e sportit. Qeveria shqiptare po ndërmerr një masë që vjen në vijim të disa
10 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 masave, të cilat më parë kanë sjellë një lehtësi Edlira Hyseni – I nderuar zoti Kryetar i për të rritur financimin në fushën e sportit. Më Kuvendit, lejoni të sjell para jush dhe në vëmendjen tuaj dy Të nderuar deputetë dhe qytetarë, nga këto lehtësime, përpara se të bëj një Dy ligjet, që janë në diskutim në rendin e prezantim të ligjit që propozohet sot. ditës së sotme, përkatësisht një ndryshim i ligjit Së pari, rritëm nga 3% në 5% shumën e “Për sistemin e taksave vendore në Republikën e lejuar si shpenzim i zbritshëm për të gjitha Shqipërisë” dhe një ndryshim i ligjit “Për TVSH- sponsorizimet dhe njohjen trefish të kësaj vlere në”, besoj se do të marrin shumicën e votave si shpenzim të zbritshëm për çdo sponsorizim parlamentare e do të miratohen. Nuk janë dy nga kompanitë me fitim mbi 100 milionë lekë. I ligje që i përkasin paketës së reformës në drejtësi ndërmorëm këto ndryshime, pasi janë apo asaj zgjedhore, që ishin dy paketa të ndryshime, të cilat nxisin financimet nga vetë rëndësishme, për të cilat pati një bashkëpunim të bizneset që kanë dëshirë të investojnë ose ta veçantë ndërmjet deputetëve të gjithë brenda e financojnë më shumë sportin. jashtë institucionit për shkak të rëndësisë së tyre, Gjithashtu, përjashtuam të ardhurat por janë dy ligje që sjellin ulje të tatimeve dhe personale të sportistëve nga tatimi për të ardhurat taksave për biznesin, sidomos biznesin e vogël. për dy vjet. Sigurisht, ne mund të diskutojmë Në fakt, jemi në prag fushate elektorale nëse kjo është një kohë e mjaftueshme, por dhe, me të drejtë, jemi mësuar të pyesim përse mendoj se është një kohë, e cila e lejon të gjithë vijnë këto ndryshime, nëse ato bëhen në kuadër këtë sektor të formalizohet dhe se zgjatja e këtij të përgatitjeve dhe të asaj që, zakonisht, të gjitha afati është e panevojshme. forcat politike bëjnë në prag të zgjedhjeve apo Të nderuar qytetarë dhe sportdashës, sot vijnë si një nevojë e si një masë ndihme për vijmë me një propozim i cili, në thelb, ka bizneset për t’i lehtësuar ato në këto kohë të ndryshimin e ligjit të TVSH-së, ku parashikohet krizës ekonomike në vend, ashtu si kudo përreth që prej vitit 2021 të aplikohet një shkallë e nesh. reduktuar e TVSH-së prej 6% për shërbimet e Me thënë të drejtën, kur pyeta një biznes të punimeve të ndërtimit për investimet shtetërore vogël pak ditë më parë se çfarë mendonte për apo për investimet e klubeve dhe federatave këto ndryshime dhe për këto ulje të taksave, më sportive për infrastrukturën sportive. Pra, tha: “Ç’rëndësi ka përse bëhet ajo? Në fund të investimi në furnizimin e shërbimit të punimeve fundit, siç thotë edhe Kryeministri, kap çfarë të të ndërtimit për investimet shtetërore dhe për kapësh, rëndësi ka që të bëhet”. investimet e klubeve apo të federatave sportive Ne kemi mësuar në këto kohë fushatash në infrastrukturën sportive të përcaktuar në elektorale për tridhjetë vjet që premtohet shumë, legjislacionin përkatës të mos trajtohet më në pastaj realizohet pak. Kemi mësuar që ato shkallën standarde me 20%, por të trajtohet me ndryshime, ato gjëra që bëhen qoftë edhe për 6%. Për të gjithë furnizuesit e punimeve të fushatë elektorale, mbeten. Prandaj, në fund të ndërtimit, ndonëse do ta llogarisim TVSH-në në fundit, nëse bizneseve sot u ulen taksat dhe shitje prej 6% për punimet e ndërtimit për tatimet dhe lehtësohen kostot e e tyre, mirë se të infrastrukturën sportive, do ta zbresim atë të vijë ky ndryshim. plotë të paguar prej 20% për blerjen e mallrave Në fakt, është rasti që, në qoftë se do të dhe shërbimeve në funksion të këtyre punimeve. ishte e mundur, qoftë edhe në kuadër të fushatës (Bie gongu.) elektorale, të bëhen edhe disa lehtësi të tjera, siç Duke qenë se edhe ky projektligj është i mund të jetë rritja e pensioneve, të ketë një ulje rëndësishëm për të nxitur investimet në të tatimit mbi të ardhurat nga paga për ata që infrastrukturë, shpresoj ta miratojmë atë. paguajnë deri në nivelin 23%, ku një i punësuar Faleminderit! paguan një nivel të lartë, sikur të jetë një Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja biznesmen (një ulje të CAP-it që i thonë) apo Ministre! subvencione për fermerët. Nëse do të kishte edhe Fjalën e ka deputeti Korab Lita. Nuk është? lehtësi tjera, ulje të tjera qoftë në kuadër të Fjalën e ka Edlira Hyseni. Të përgatitet krizës, qoftë të fushatës elektorale, pse jo, do t’i deputetja Blerina Gjylameti. mirëprisnim.
11 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Në ligjin “Për sistemin e taksave vendore” të GDP-së për vitin 2020, dhe në këtë moment hiqet tatimfitimi për biznesin e vogël në fashën 5 flasim për mbijetesë të biznesit. E rëndësishme milionë deri në 8 milionë që ka qenë 5% dhe është që aktiviteti i bizneseve të vogla të mbetet i bëhet 0%. Janë 5 113 subjekte përfituese, të cilat hapur, të sigurojë punën dhe vetëpunësimin dhe në vitin 2019 kanë kontribuuar ose kanë paguar të mund të përballojë atë për të cilën çohen në për këtë detyrim rreth 400 milionë lekë të rinj në mëngjes dhe hapin bizneset e tyre. Më pas do të buxhet apo diku te 3,2 milionë euro ose, nëse do flitet për rimëkëmbje ekonomike, sepse ta thoshim ndryshe dhe do ta përpjesëtonim në Shqipëria ka nevojë ta rimarrë veten mënyrë të barabartë, diku te 600 euro në vit për ekonomikisht, dhe për këtë mendoj se jemi të çdo biznes. gjithë të gëzuar. Me zhvillimet e fundit dimë që Kështu që, me këtë ndryshim, është sikur 5 Europa do t’i ndihmojë vendet e Ballkanit mijë e ca biznese të vogla të përfitonin tri pagat e Perëndimor me financime të rëndësishme, ku luftës për ca kohë, duke filluar nga këtej e tutje. flitet për miliarda euro, dhe Shqipëria do të ketë Nuk është një shumë e madhe, por as e vogël në pa dyshim pjesën e saj. Në këtë moment u kërkoj kohët që po kalojmë; është një frymëmarrje për institucioneve, administratës shtetërore dhe biznesin, ndaj unë e mbështes atë. publike të jenë të afta dhe të përgjegjshme për t’i Ligji i dytë parashikon një ulje të shkallës realizuar projektet me standarde europiane, me së TVSH-së nga 20% në 6% për punimet e qëllim që t’i përthithim ato fonde e financime ndërtimit, për investimet që do të bëhen në 100%, sepse nuk kemi luksin të humbim asgjë. infrastrukturën sportive nga shteti apo nga klubet Për këtë shteti dhe qeveria duhet të bëjnë sportive. Edhe ky është një ndryshim në ulje i maksimumin. barrës fiskale që unë e mbështes, edhe pse duke Bizneset e vogla dhe të mëdha kanë nevojë parë që shifrat, fondet, buxhetet, të cilat kanë edhe për likuiditet. Për këtë dua t’i bëj apel të shkuar në këto vite për sportin, janë kaq të vogla, gjithë sistemit bankar, por edhe shtetit si garant kaq të papërfillshme, saqë mbetet disi e paqartë sovran, që t’i ndihmojnë bizneset për të pasur nevoja pse ky ndryshim bëhet me shpejtësi e nuk akses dhe lehtësi procedurash për përfitimin e pritet paketa fiskale e 2021-shit dhe cilat janë kredive të buta ose granteve të subvencionit, planet konkrete për investime në sport, pra nëse qoftë brenda apo të ardhura nga jashtë. ka plane konkrete afatshkurtra apo afatmesme. Pavarësisht se ka një preokupim për rritjen e Sporti në tridhjetë vjet ka qenë një ndër borxhit publik, realitet që ka ndodhur në të gjitha fushat ku është investuar më pak dhe ku është ekonomitë e vendeve, diku më shumë, diku më bërë më pak. Ne të gjithë jemi patriotë të pak, por përreth nesh kanë ndodhur kudo, unë mëdhenj kur sportistët shqiptarë kanë suksese mendoj se në kushte ku jemi, të një krize që na dhe rezultate të mira kudo ata janë, por, pa ka gjetur të papërgatitur, si ne, ashtu edhe vendet buxhete, pa fonde, pa nisma të posaçme në e tjera, por ne pak më shumë për shkak të ndihmë të sportit, emocionet dhe brohoritjet tona tërmetit dhe pandemia më pas, zgjedhjet i kemi shërbejnë pak. të pakta, rreziqet janë të larta, por duhet t’ia Kështu që këtë ulje të TVSH-së, nëse ajo dalim mbanë. Prandaj është momenti të bëjmë do t’i ndihmojë realisht investimet e reja në më pak politikë dhe të jemi më shumë teknikë. infrastrukturën sportive, për të cilën Shqipëria ka Dua të them dy fjalë për ministrin e Shtetit, nevojë, unë jam dakord dhe e mirëpres. Le të jetë edhe pse nuk është prezent, zotin Ahmetaj, por kjo një shpresë dhe besim, qoftë edhe në kuadër besoj se do ta dëgjojë. Dua t’i them që në Durrës të fushatës elektorale. dimri ka mbërritur te porta, bashkë me shirat dhe Ulja e detyrimeve tatimore dhe fiskale për përmbytjet, prandaj i lutem që asnjë person dhe biznesin është një lehtësi e madhe, pa dyshim, asnjë familje të mos mbetet në çadër edhe për por biznesi i ka sytë te dera. 35% e ekonomisë shumë kohë. Këto janë premtime të bëra, prandaj shqiptare përbëhet nga biznesi i vogël, me të duhet të jenë edhe premtime të mbajtura. cilin qytetarët sigurojnë punësimin dhe Njëkohësisht, të vazhdohet edhe me punimet vetëpunësimin. Jemi në kushtet e një krize nëpër shkolla, godina dhe çdo gjë tjetër, që është ekonomike, të cilën nuk kemi pse ta mohojmë, dëmtuar nga tërmeti. Zoti Ahmetaj vjen shpesh sepse flitet për rënie të ekonomisë në minus 8%
12 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 në Durrës, por, në fakt, punët i bën më mirë i zoti laboratorët privatë dhe afatet e daljes së rezultatit i shtëpisë. të tamponit në shtet të jenë më të shpejta, sepse Së fundi, dua të them dy fjalë për njerëzit kanë nevojë për procedura më të shpejta? ndryshimin që nis sot, përdorimi i maskave edhe Ju faleminderit! në ambientet e jashtme. Ky është një ndryshim Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja që ka ardhur si domosdoshmëri dhe nuk e kuptoj Hyseni! pse po përdoret si fakt politik, kur ajo duhet të Fjala për zonjën Blerina Gjylameti. Të jetë një emergjencë shëndetësore dhe jetësore. përgatitet zoti Artur Roshi. Duket sikur ata që janë pro përdorimit të Blerina Gjylameti – I nderuar Kryetar, maskave, janë pro qeverisë dhe, ata që janë Të nderuar kolegë deputetë, kundër përdorimit të maskave, bëjnë opozitën. Ky vit nuk ka qenë aspak i lehtë si për Në fakt, ky nuk duhet të jetë një faktor politik, qytetarët e thjeshtë, ashtu edhe për bizneset, të por duhet të jetë një rregull që është në të mirën cilat në këtë periudhë pandemie janë të detyruara tonë. Unë jam pro respektimit të rregullave kur të përballen me vështirësi edhe më të mëdha. ato bëhen të domosdoshme. Jemi në kushtet e një Besoj se asnjë nuk do ta kishte menduar pandemie të padëshiruar, që na ka gjetur të 100 vjet më parë, por as edhe 2-3 vjet më parë se gjithëve të papërgatitur dhe e vetmja gjë, që ne çfarë do të ndodhte dhe me çfarë sfidash duhet të kemi në dorë të bëjmë dhe që na kërkohet, është ballafaqoheshim. Situata me të cilën po përballet përdorimi i maskave për veten tonë dhe për vendi ynë, si rezultat i pandemisë së shkaktuar njerëzit që kemi rreth nesh. Unë nuk dua që nga COVID-19, sikurse në të gjithë botën, ka përdorimi i maskave të bëhet nga presioni i krijuar jo pak vështirësi te bizneset, veçanërisht gjobave, ndaj i ftoj autoritetet shtetërore të mos e tek ato të vogla. Gjithsesi, falë reagimit në kohë përdorin kërcënimin e gjobave, sepse kthehet në dhe politikave të ndërmarra në mbështetje të një instrument politik. Njerëzit nuk kanë dëshirë bizneseve, veçanërisht ndaj ekonomive familjare, të dëgjojnë vazhdimisht presionin e gjobave, kjo relativisht biznesi ka reaguar mirë. Qeveria edhe për faktin se duket sikur gjobat i merr shqiptare është përpjekur maksimalisht të krijojë gjithmonë hallexhiu dhe ata që shkelin më të gjitha mundësitë për lehtësimin e kostove për shumë nuk gjobiten. Prandaj nuk duhet të jetë bizneset, duke ndërmarrë iniciativa ligjore, me gjoba ajo që na bën t’i vendosim maskat, por qëllim arritjen e këtij objektivi. Edhe nisma për duhet një bashkëpunim dhe një mirëkuptim të cilën ne po diskutojmë dhe që pritet të midis të gjithëve, pa përjashtim dhe pa përkatësi miratohet ka të bëjë me vazhdimësinë dhe politike, sepse përdorimi i maskave është në të vijimësinë e politikave për të dalë në krah të mirën tonë dhe është i vetmi mekanizëm që kemi biznesit dhe për të ndihmuar ekonominë. Në këtë për ta vënë në dispozicion të kësaj situate që kuadër vjen nevoja për krijimin e një kuadri kërkon zgjidhje. ligjor lehtësues për ata tatimpagues, të cilët Unë shpresoj fort që kjo është një masë e përballen me vështirësitë më të mëdha nga kjo përkohshme dhe ,për sa kohë është e tillë, duke situatë. menduar që atë e zbatojnë edhe fëmijët tanë, Përmes këtyre ndryshimeve, që do të hyjnë edhe prindërit tanë, sado e vështirë të jetë ajo, i në fuqi më 1 janar të vitit 2021, biznesi i vogël ftoj të gjithë ta respektojmë këtë ndryshim që në vend është çliruar plotësisht nga tatimfitimi shpresojmë të jetë për një kohë të shkurtër. dhe nga TVSH-ja, duke i dhënë një frymëmarrje Kam një pyetje për ministren e të re dhe duke krijuar mundësi më të mëdha për Shëndetësisë, e cila nuk është këtu. Pse të kursyer e për t’iu kthyer konsumit familjar, përgjigjet e tamponëve të COVID-it në shtet duke qenë se janë kryesisht njësi familjare apo vonojnë 5-6 ditë dhe në privat dalin për 24 orë? për t’iu kthyer edhe një punësimi të shtuar. A ka ndonjë mundësi të ritrajtohet çmimi me Kjo nismë synon realizimin e reformave të laboratorët privatë për të ulur koston e një testi, mëtejshme, të ndërmarra së fundi nga qeveria në të një tamponi të COVID-it, që bën rreth 120 kuadër të situatës së krijuar nga pandemia e mijë lekë të vjetër, sepse është e COVID-19, që kanë të bëjnë me lehtësimin e papërballueshme për njerëzit e thjeshtë? Pra, a barrës fiskale të asaj kategorie biznesi, e cila mund të gjendet një mënyrë të ulet çmimi në konsiderohet me vulnerabël ndaj situatës së
13 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 vështirë financiare, nëpërmjet zerimit të shkallës ndryshimesh të tjeran për të kuptuar se ne jemi së tatimfitimit të thjeshtuar. në vazhdimësi të asaj çfarë kemi premtuar për të Kjo nismë, e cila hyn në fuqi në datën 1 qenë përkrah biznesit dhe jo për të treguar atë janar, ka të bëjë me të gjitha ato biznese me çfarë kanë qenë dikur ata para nesh, taksidarët. qarkullim vjetor 0-14 milionë lekë, nëpërmjet së Të nderuar kolegë, cilës zërohen të gjitha. Nga 1 janari bizneset që Edhe pse e dimë se efekti financiar që do të kanë këtë xhiro nuk do të paguajnë as tatim të ketë nisma që ndërmarrim sot është rreth 400 thjeshtuar mbi fitimin dhe tatim mbi fitimin, po milionë lekë në vit, referuar të ardhurave nga ashtu edhe TVSH-në. tatimi i thjeshtuar mbi fitimin për vitin 2019, Nga kjo lehtësi fiskale nuk janë pak, por heqja e tatimit të thjeshtuar do ta lehtësojë barrën janë 5 311 subjekte. Falë këtyre lehtësirave, këto fiskale. Në këtë aspekt, ne shikojmë që e gjitha subjekte do të kenë mundësi jo vetëm të kjo do të ndihmojë ciklin ekonomik. Prandaj ju përballojnë risqet me të cilat ato po përballen në them që ta votojmë atë dhe ta mbështesim, sepse këtë situatë të jashtëzakonshme si pasojë e është në ndihmë të të gjithë atyre që janë në pandemisë, por edhe me të ardhurat, që do të ekonomi familjare të mirëfillta. mund të kursejnë, ato do të kenë mundësi që t’i Ju faleminderit! përballojnë më lehtë kostot e jetesës, si dhe Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja mund të përballojnë edhe rritjen e punësimit, Gjylameti! duke ndihmuar në këtë mënyrë edhe ciklin Fjala për deputetin Artur Roshi. Të ekonomik. përgatitet deputeti Ralf Gjoni. Nga ana tjetër, kemi dëgjuar opozitën, e Artur Roshi – Zoti Kryetar, cila ka nisur një udhëtim turistik nëpër qytete të Zonja dhe zotërinj deputetë, ndryshme, për të shpjeguar atë që ata e quajnë Në relacionin që shoqëron ligjin “Për program, që janë thjesht dy faqe të shkruara. Se heqjen e tatimit të thjeshtuar për bizneset e sa seriozë mund të jenë me dy faqe të shkruara, vogla” thuhet se arsyeja e heqjes së tatimit të besoj se të gjithë e kuptojnë. Unë nuk e di se thjeshtuar është COVID-19-ta. Kjo do të thotë çfarë sigurie mund të japë një opozitë, e cila në që, pas një gjendjeje sigurie ndaj COVID-it, vështirësinë e saj më të parë, kur humbi qeveria mund ta vendosë serish tatimin e zgjedhjet, braktisi edhe qytetarët që e kishin thjeshtuar. Pra, kemi të bëjmë me një truk besuar! Por nuk besoj se e beson më njeri. A elektoral të qeverisë dhe jo me një sjellje të re mund të na e thotë njeri se çfarë bënë në 8 vjet ndaj biznesit. Politikat e qeverisë ndaj taksave që ishin në pushtet që e çuan të gjithë sistemin dhe biznesit kanë qenë tinëzare, janë anonçuar si financiar në kolaps, çuan në faliment skemën e ulje dhe si qasje pro biznesit, por që, në fakt, pensioneve dhe rrezikuan të linin buxhetorët pa kanë qenë e kundërta. Ato kanë qenë taktika për paga?! vjelje të çdo qindarke që taksapaguesit kanë në A e keni dëgjuar nonsensin e atyre që xhepa nga bizneset e tyre. Kështu që, në vitin flasin?! Jam e bindur që të gjithë e kuptojnë se 2016, kur keni ulur tatimin mbi fitimin nga 7,5 Luli pushtetin e sheh si instrument, me të cilin në 5%, përkohësisht keni ulur fashën e xhiros përmirëson vetëm jetën e tij, të familjes së liderit vjetore të biznesit nga 8 milionë në 5 milionë de facto dhe jo të qytetarëve shqiptarë. Politika e lekë. Pra, realisht keni zgjeruar targetgrupin për liderit de facto të PD-së dhe e Lulit, ku me të marrë taksa më shumë. Duke parë se bizneset aritmetikën tij 7 herë 7 bëjnë 42 dhe 49 plus 36 me xhiro vjetore nga 5 milionë deri në 8 milionë bëjnë 95, e kanë çuar Shqipërinë drejt rrënimit. lekë janë një numër shumë i vogël dhe masa e Ndryshe nga ajo që ata premtojnë, që e dinë fare tatimit mbi fitimin është një shifër e mirë se në datën 25 prill i pret humbja, kjo papërfillshme, atëherë ju bëheni bujarë, duke maxhorancë ka treguar se atë që ka premtuar e ka thënë se po e heqim atë. Bëheni bujarë, sepse mbajtur. nuk keni çfarë të merrni dhe nuk po merrni dot Lehtësimi i barrës fiskale nuk është nisma e atë që ju kërkoni. parë, sepse mjafton t’ju kujtojmë përgjysmimin e Në nenin 5 thoni që Drejtoria e Tatimeve tatimfitimit për biznesin e vogël që nga viti 2014 do të bëjë vlerësimin se cilat biznese do të dhe po të vazhdojmë edhe me një sërë klasifikohen te kjo kategori, pra cilave biznese
14 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 do t’iu ulet kjo taksë. Kjo do të thotë se gjuetia e politike. Moslejimi i koalicioneve çimenton shtrigave, që qeveria juaj e ka ves, do të gjejë oligopolet politike, duke cenuar lirinë e tregut hapësirë edhe te kjo ulje. Nga njëra anë ju thoni për një parti politike, apo për një individ që se e bëjmë zero, nga ana tjetër thoni se është zero dëshiron të sjellë ide politike konkurruese. kur duam ne, por, nëse ne nuk duam, ajo është Faleminderit! sërish 15%. Domethënë, kur do partia, ta fal, kur Gramoz Ruçi - Fjala për deputetin Ralf ajo nuk do, nuk ta fal. Gjoni. Të përgatitet deputeti Halit Valteri. Për sa i përket projektligjit për uljen e Ralf Gjoni- Faleminderit, zoti Kryetar! TVSH-së deri në 6% për investimet shtetërore në Mirëmëngjesi, zoti Kryeministër Fino! shërbimet e punimeve të ndërtimit për sportin, Respekt për ju, zoti Kryeministër, dhe për sërish qeveria fsheh të vërtetën, sepse mbështetja periudhën kur keni qenë Kryeministër. buxhetore për sportin është vetëm 0,1% dhe Zoti Kryetar, në fakt, kjo nuk është një realisht nuk ndikon në investimin për sportin. masë për të përballuar krizën e COVID-it, por Investimet që stimulohen nga ky ligj janë një është një masë lehtësuese nga ana e qeverisë, si madhësi pambarimisht e vogël, janë thjesht për një shembull i minimasave në nivel mikro që ju të ndërruar ndonjë llambë të djegur, ndonjë çelës po ndërmerrni para fushatës zgjedhore për të apo ndonjë pllakë të thyer, pa shkuar dot as te fituar disa pikë në elektorat. Në fakt, kjo nuk ka lyerja e një zyre të vetme. të bëjë fare me biznesin e vogël. Kemi një qeveri të atrofizuar në ide, që Zonja Ministre, më ndieni, me gjithë konvergon me tregun e lirë dhe me kohën e respektin që kam për ju, ndoshta, si një nga sotme. Tregu kërkon ndërhyrje strukturore për të ministret më fisnike e më të përgatitura që ka garantuar stopimin e rënies së mëtejshme të pasur kjo qeveri, por më vjen keq që ekonomisë. Qeveria harton ligje propagandë, Kryeministri, Edi Rama, po e bën sport kombëtar sipërfaqësore, të cilët ndihmojnë lëngimin e politikën e tij të mbrapshtë, duke u fshehur pas ekonomisë, por shtojnë shpresën për 2-3 ministrave fisnikë dhe të përgatitur me vazhdimësinë me zvarritje për pushtetin. Qeveria minimasa për t’u hedhur hi syve shqiptarëve në prek gjëra në formë, por jo në përmbajtje. një moment kur ne, si e gjithë bota, kuptohet, do Përmbajtja ruan qetësinë e oligarkëve. Me të përballemi me një krizë të paprecedentë përkufizim “Oligopol” quhet kontrolli i të gjithë ekonomike. tregut nga pak njerëz dhe në vendin tonë nuk e Zonja Ministre, ju jeni në dijeni që kalon kufirin e tre apo katër vetave. Qytetarët pothuajse të gjithë ekspertët ndërkombëtarë shqiptarë jetojnë në apartamente oligopolësh, të ekonomikë dhe financiarë sot janë dakord me ndërtuara nga beton oligopol dhe tulla oligopol, njëri-tjetrin që kjo krizë nuk ka të bëjë me atë të hipin në makina oligopol, që i furnizojnë me para 10 apo 12 vjetve. Kjo është një krizë e naftë monopol, dhe udhëtojnë në rrugë që paprecedentë, e cila nuk lidhet thjesht me një ndërtohen nga koncesione oligopol, të cilat të krizë strukturore të ekonomisë globale, por me çojnë për pushime në bregdet në resorte oligopol, një sulm të paparë mbi çdo hallkë të ekonomisë. jetojnë duke blerë perime në pazarin oligopol, Në vende si Shqipëria, pa një strukturë të blejnë ushqime në supermarkete oligopol, blejnë solidifikuar të ekonomisë dhe të financave të saj, teknologji në dyqane oligopol dhe shikojnë biznesi i vogël është ai që goditet më fort. Bëni televizor monopol, kazanë dhe gaveta të mirë që e merrni këtë masë dhe i hiqni taksat deri oligarkëve të qeverisë. Pra, jeta e shqiptarëve në 8 milionë lekë. Nuk kam asnjë gjë kundër saj, nuk ka liri jashtë sistemit ekonomik të por ajo që më shqetëson, zonja Ministre dhe të oligopoleve. Liria e tregut të lirë, ku një i ri, që nderuar kolegë deputetë, është se Edi Rama nuk sapo ka mbaruar shkollën mund të fillojë ka asnjë plan për të menaxhuar krizën e COVID- biznesin, është zero. it; nuk ka asnjë plan ekonomik për të ndihmuar Oligopolet e krijuara nga suporti politik biznesin e vogël, i cili po shkon drejt falimentit; janë ato që sot kanë rraskapitur shqiptarin, kanë Edi Rama nuk ka asnjë plan për të menaxhuar mjegulluar mendimin e tij, e kanë bërë atë pre të krizën shëndetësore, me të cilën po përballet ky varfërisë ulëritëse. Ai që mban në këmbë vend; Edi Rama nuk ka asnjë plan të oligopolet ekonomike është sistemi i oligopoleve mirëmenduar për t’i bërë ballë krizës
15 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 mbarësociale që do të vijë në vitin 2021. Nuk Zonja Ministre, mirë bëni që i hiqni taksat jam dakord me kolegen time të dashur, zonjën për bizneset e vogla, por, fatkeqësisht, ju nuk do Hyseni, e cila thotë se maskat duhen mbajtur. ta mbulonit dot katrahurën që kjo qeveri po Edlira, edhe unë e mbaj maskën. Unë e kam përgatit dhe po gatuan në kurriz të shqiptarëve. mbajtur maskën gjatë gjithë vitit, siç e di ti Faleminderit! shumë mirë, por përsëri më zuri COVID-i në Gramoz Ruçi – Fjala për Halit Valterin. korrik. Edi Rama merr vendime pa u konsultuar Të përgatitet Kostaq Papa. me asnjë ekip mjekësor. Kush e mori këtë Halit Valteri – I nderuar zoti Kryetar, vendim?! Cili nga ekspertët mjekësorë u mblodh Është bërë një lapsus, në fakt, unë isha të bënte analizën se çfarë efikasiteti ka maska? E regjistruar për pikën 7, por sekretarja e grupit e ndërron mendjen si me hënë, sepse është shenjë e ka regjistruar këtu, kështu që po e mbaj fjalën horoskopit të gaforres dhe gaforret kështu e këtu. kanë, e ndërrojnë si me hënë. Edhe Edi Rama një Dua ta përgëzoj zonjën Denaj, për të gjithë herë thotë që maska nuk duhet përjashta, tani u këtë paketë, dhe shpresoj që nisma të tilla të ketë dashka! Madje, do të vërë edhe gjoba. Ky është i gjithmonë Shqipëria dhe t’i mbështesim të gjithë paparë! Ky do të përballet me popullin! bashkë. Shqiptarët kanë nevojë të paguajnë më Të nderuar socialistë, ju besoj se e kuptoni pak, shqiptarët kanë nevojë të kenë frymëmarrje, se çfarë situata katastrofike po përgatisni dhe në kështu që i ftoj të gjithë kolegët e opozitës ta terren do të përballeni me inat popullor. Edi mbështesin këtë paketë dhe të mos ketë asnjë Rama e di këtë më mirë se ju. Prandaj, ai krijon votë kundër. fabula. A doni ta dini ju pse Edi Rama është më i Faleminderit për këtë pjesë! aftë se Ilir Meta dhe se Sali Berisha për pushtet?! Të flasësh për diskriminimin, në koncept A e dini?! Ndoshta e keni injoruar një fakt: për nuk është e lehtë, pasi shqiptarët janë vetë faktin se ai është piktor shumë i mirë. Ai di diskriminuar kudo dhe në çdo cep të botës me të pikturojë fabula imagjinare shumë më mirë damkën që ua ka vënë politika e mbrapsht 30- sesa Ilir Meta dhe sesa Sali Berisha, i cili sot ka vjeçare. edhe ditëlindjen, bën 76 vjeç. Sa malet të rrojë, i Të dashur shqiptarë, do të flas për tha Meta Saliut. Sa malet do të shkojë; edhe 10 diskriminim që i bëhet pasurisë suaj nga treshja vjet të tjerë në kurriz të shqiptarëve. Edi Rama e vëllazërore, nga treshja Rama-Basha-Meta. Kjo di shumë mirë aftësinë e tij prej piktori, ndaj treshe, sa herë afrojnë zgjedhjet, merr secila është duke pikturuar fabulën e radhës. Në flamurin përkatës dhe betohen e përbeton që këtë momentin kur shteti i ka arkat bosh, kur biznesi i vend do ta çojnë përpara, por, sa mbaron kutia e vogël përballet me falimentin, në momentin kur fundit numërimit, kurdisin pazarin dhe e populli është i acaruar në kulm dhe i frikësuar katandisin këtë vend, siç e shikoni edhe vetë, dhe për të ardhmen financiare që e pret, Edi Rama nuk ka as komente, sepse të gjithë janë të hap sherr me Ilir Metën. Në fjalën që mban tek pakënaqur nga ecuria e vendit tonë. Asambleja merret vetëm me Ilir Metën. Çdo ditë prej kohësh dëgjoni termin Ndërkohë, shqiptarët kanë vetëm një sms për ju “oligark” nga kryetari de jure i opozitës, Lulzim të dy, shokë të vjetër socialistë: “Edi dhe Ilir, na Basha dhe ai de facto i opozitës, Ilir Meta (unë mërzitët, na lodhët, ka ardhur koha të largoheni them me bindje se Meta është kryetar i opozitës nga politika”. Ilir Meta duhej t’i shërbente nderit, dhe nuk është aspak diversion), por edhe nga Edi emrit që ka pasur dhe kontributit që ka dhënë në Rama që bën rolin e avokatit ndaj atyre që politikë, duke u dorëhequr nga pozicioni i uzurpojnë çdo koncesion dhe tender të qeverisë. Presidentit. Dihet se kush janë bashkëpunëtorët e tij më të Edi Rama, në qoftë se ka këllqe e nuk ka ngushtë. Nuk janë më shumë se 4-5 syresh që frikë nga vota e shqiptarit, të tregojë minimumin kanë partneritet të fshehtë me njëri-tjetrin dhe e dinjitetit, të dorëhiqet para zgjedhjeve dhe t’i ndajnë përfitimet prej bujarisë së Edi Ramës. lërë zgjedhjet në Shqipëri të zhvillohen me një Njëri merr tender, e ndan me tjetrin e kështu me qeveri teknike, qeveri teknokratësh të përgatitur, radhë, se zinxhir shkon kjo punë. Centralizim të cilët të garantojnë mosintimidimin e votës nga dhe monopol total në një vend me ekonomi të influenca e nga paraja e pistë politike. lirë tregu! Po të dojë Kryeministri, ia kujtojmë
16 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 dhe me emra se cilët janë dëmtuesit më të shqiptarët e ndershëm nga mëngjesi deri në mëdhenj të ekonomisë shqiptare, ata që darkë. gllabërojnë copën e luanit të buxhetit të shtetit Po ju kujtoj edhe diçka tjetër qytetarëve çdo vit. shqiptarë. Mos i merrni shumë të mirëqena Nuk kemi asgjë kundër biznesmenëve e akuzat e zotit Basha, pasi Edi Rama e ka shumë sipërmarrësve të ndershëm të këtij vendi. Ata xhan atë, siç e ka shprehur edhe vetë. I jep janë gjeneratori kryesor i ekonomisë kombëtare tenderë për kompanitë e kunatit e të shokëve të përmes taksave dhe kontributeve, si dhe asaj tij. Çdo kauzë që niset, lihet në mes, sepse familjare përmes vendeve të punës. Mijëra paguhet haraçi. Kjo është maska që duhet çjerrë familje mbajnë frymën gjallë të punësuar në para të gjithëve. Ditën bëjnë sikur grinden, biznesin e madh, në atë të vogël dhe si të theren, shqyhen me retorikën jobindëse të vetëpunësuar, por konteksti është një gamë më e kryetarit të opozitës, me zërin që e tradhton e me gjerë. Po flasim për të ashtuquajturit oligarkë nga lapsuset, të cilat i shton çdo ditë, ndërsa Lulzim Basha dhe nga kryetari de facto i Partisë Kryeministri i përgjigjet me zemra në rrjetet Demokratike dhe Lëvizjes Socialiste për sociale, ndërsa natën ndajnë të njëjtin shtrat Integrim, zoti Meta. Janë të ashtuquajturit politik. oligarkë, që ishin të privilegjuar në qeverisjen e Ky është një realitet sa i hidhur, aq edhe parë të Ilir Metës, të Sali Berishës dhe të Lulzim poshtërues për çdo qytetar të ndershëm të këtij Bashës, të cilët që prej vitit 2013 hynë në vendi, të cilët më 25 prill kanë shansin e madh të shtratin e qeverisë së re “Rama-Meta”, me distancohen njëherë e përgjithmonë nga qëllim zhvatjen e taksave shqiptare, krijimin e trekëndëshi i djallit dhe të zgjedhin një monopoleve dhe të kompanive fantazmë me alternativë të re, më bindëse, më përfaqësuese marrëveshje të fshehta me njëra-tjetrën thjesht e dhe të gjejnë veten në të. vetëm që paraja të mos dalë jashtë qarkut të tyre Të dashur vëllezër dhe motra në të ngushtë. Strukturimi i këtyre oligarkëve nxjerr Republikën e Shqipërisë dhe ju që jeni detyruar në pah trekëndëshin e të gjitha të këqijave për të largoheni nga ky vend për të siguruar jetesën, shqiptarët; është një trekëndësh dhe në çdo Shqipëria ju përket juve dhe jo këtyre; tavolinë, në çdo sebep, në çdo ceremoni dhe në bashkohuni një herë të vetme kundër të treve për çdo mbledhje shqiptarët flasin vetëm për ta: hir të Zotit, të vendit dhe të ardhmes së fëmijëve Rama-Meta-Basha. Ky është një trekëndësh tanë! mallkimi dhe është më i madhi për popullin Faleminderit! shqiptar në këta 30 vjet pas rënies së regjimit Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Valteri! komunist. Fjala për Kostaq Papën. Këta grabitqarë të pashembullt të xhepave Të përgatitet Fatjona Dhimitri. të qytetarëve shqiptarë nuk njohin dinjitet e Kostaq Papa – Faleminderit! moral, por janë shndërruar në mamuthë të Këtë projektligj duhet ta shohim si një interesave të tyre të ngushta, me qëllim që t’i përpjekje të ministres teknike për të dhënë shumëfishojnë milionat e pasurive private. Është kontributin e saj për lehtësimin e problematikave po kjo treshe lapangjozësh që e kanë shndërruar të tatimeve, gjithsesi, më shumë duhet të shihet Shqipërinë në një çiflig dhe majmen si bejlerë të si një premtim elektoral i qeverisë. Koha do ta kohërave moderne, duke shtuar vilat miliona vërtetojë se ai nuk do të japë ndonjë ndihmë as euro në periferi të Tiranës, në Gjirin e Lalëzit për bizneset dhe as për familjet. apo në bregdetin e Jugut, ndërsa shqiptarët Në fakt, dua të ndalem në disa varfërohen dhe përfundojnë në kushtet e problematika që ka në përgjithësi sistemi i minimumit jetik me rrogë 20-30 mijë lekë të rinj taksave vendore, të cilat kanë dalë më shumë në dhe me asistencë sociale 20-30 mijë lekë të pah gjatë kohës së pandemisë. Kemi një rritje të vjetër në muaj. Mos i kërkoni gjetkë oligarkët, numrit të subjekteve që kanë detyrime fiskale. siç sugjeron leksiku i cunguar i Lulzim Bashës Në fillim të pandemisë bashkitë, gjoja, premtuan dhe i shefit të tij, Ilir Metës. I zgjedh të mbrohet një heqje të taksave vendore, por dy muaj më pas Edi Rama. Oligarkët janë ata vetë. Këta janë ato u kërkuan bizneseve e familjeve pagesën e treshja e vërtetë e oligarkëve që tallen me
17 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 taksave për mjediset e zëna, ndërkohë që vogla?! Cila ishte skema që projektoi “Rilindja” bizneset ishin mbyllur. për t’i nxjerrë bizneset e vogla nga kriza? Në Si rezultat i fryrjeve të disa punëve publike fakt, kishit një skemë shumë fitimprurëse për gjatë periudhës së pandemisë, si kanalizimet, apo oligarkët tuaj dhe për varfërimin e shqiptarëve: asfaltimet e rrugëve, kemi një fryrje të faturës, e krijuat fasadën e pezullimit të tenderëve, por, nga cila u është çuar ta paguajnë bizneset e vogla dhe ana tjetër, mëkëmbësit tuaj vijonin të babëzitur familjet përmes faturave të ujësjellësit dhe të në pedonalen e vjedhjes; bizneset e vogla nuk po dritave. Kjo është një përpjekje për të fshehur atë ngrinin kokë; qindra mijëra gojë për të ushqyer që quhet korrupsion, pra vjedhjet që janë bërë me dhe Blendi Gonxhe vilte tenderë me vlerë 8 të. Faturat e korrupsionit për këta tenderë duhet milionë euro për shërbime luksi, për t’i paguajnë bizneset e mbyllura dhe familjet e rikonstruksion zyrash, pa folur për tenderët mbetura të papuna për shkak të pandemisë. abuzivë në Ministrinë e Shëndetësisë, si blerja e Problemi më i rëndësishëm në këta 30 vjet një aparati rezonance magnetike dhe i 3 në marrëdhënien midis qytetarëve dhe bashkive skanerëve me vlerë totale rreth 2,4 milionë euro, lidhet me një peng të administratës bashkiake duke mashtruar për specifikimet teknike të ndaj tyre. Ata nuk kanë arritur t’i konkludojnë që aparaturave. Përsëri ju heshtët. Po firma “Farma t’i zgjidhin marrëdhëniet e tyre financiare si Net”, a ju kujton ndonjë gjë?! “Farma Net” është rezultat i ndryshimit të shpejtë të administratës fituesi i tenderit për blerjen e maskave lokale, si rezultat i reformave që kanë ndodhur, respiratore me një shumë prej 12,6 milionë si rezultat i ndryshimeve që ju keni bërë, sepse lekësh me çmimet më abuzive në treg. Nuk u kryetarët e bashkive i keni bërë deputetë. ndalët, por vazhduat me PPP-të, me koncesionet, Qytetarët nuk kanë arritur t’i zgjidhin detyrimet me inceneratorët me vlerë 400 milionë euro në që kanë me bashkitë, duke mos arritur të dalin kurriz të shqiptarëve dhe mashtruat bizneset e nga ky peng. Janë me qindra e mijëra qytetarë e vogla për pagën e luftës. A nuk ishit ju që i familje në të gjitha bashkitë e Republikës. kategorizuat bizneset sipas interesave tuaja Kështu që parlamenti duhet t’i marrë në analizë partiake në militantë ose jo për të përfituar pagën të gjitha marrëdhëniet ligjore të bashkisë për të e luftës? I servirët popullit pamjet me ngjyra që paraqitur një projektdraft ose një grup draftesh qeveria po mendon për biznesin... që kanë të bëjnë me çlirimin e mijëra qytetarëve (Deputetes Dhimitri i ndërpritet fjala, pasi i nga këto pengje, të cilat ua kanë krijuar bashkitë mbaroi koha në dispozicion.) dhe administratorët e tyre. Zoti Kryetar! Faleminderit! Gramoz Ruçi – Ju lutem, përmbylleni! Gramoz Ruçi – Fjalën e ka Fatjona Mund të vazhdoni, por e kishit me breshëri Dhimitri. dhe jo një nga një. Të përgatitet zoti Murrizi. Fatjona Dhimitri – Zoti Kryeministër, nuk Fatjona Dhimitri – Filloi propaganda juaj e ka një përgjigje, por për çfarë e ka një përgjigje e mashtrimit elektoral: “Ne nuk punojmë për ai, nëse nuk ka një përgjigje për naftëtarët, për zgjedhjet. Nuk punojmë për të mbledhur vota, minatorët, për mësueset, për biznesin e vogël, punojmë për popullin”. Po si do ta gënjeni ju për krimin galopant, për drogën e sapovjelë, për popullin kur, me babëzinë e korrupsionin tuaj, po korrupsionin e përhapur, për administratën e e syrgjynosni nga sytë këmbët. Vazhdoni të korruptuar, për ligjet antikushtetuese, për mashtroni me premtimet e pambajtura gjatë tërmetin, për pandeminë, për vjedhjet në qeverisjes suaj dhe tani, që u afruan zgjedhjet e buxhetin e shtetit dhe për oligarkinë e instaluar po nuhasni erën e humbjes, ju leverdis të gënjeni këmbëkryq?! Kur të keni një përgjigje për të për të kryer vjedhjen e radhës. Tani na dolët justifikuar hajdutërinë e megaoligarkëve tuaj, që babaxhanë dhe po zeroni taksa; ju që ia morët hanë me lugë të florinjtë, ndërsa vendi ynë frymën biznesit të vogël në këta 7 vjet, për më varfërohet nga borxhi publik që ju ia servirët tepër duke qenë të ndërgjegjshëm për mashtrimin apo prej parave që duhet të paguajë në Arbitrazh që heqja e tatimit mbi fitimin nuk e përmirëson për të favorizuar “bengot” e pushtetit, dilni klimën ekonomike të bizneseve. Çfarë bëtë ju, përpara shqiptarëve për të vjedhur votat e kur pandemia uli qepenat e mijëra bizneseve të përjetësimit të pushtetit tuaj, duke zeruar kështu
18 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 taksën e biznesit të vogël. Kjo është demagogji, Presidentin azer dhe fola me të që të merret ai hipokrizi dhe joshje për vota. pak me Ballshin. Ballshi është qytet brenda Gramoz Ruçi – Fjala për zotin Murrizi. qarkut të Fierit dhe brenda territorit të Të përgatitet zoti Bushati. Republikës së Shqipërisë. Unë nuk di të jepet Myslim Murrizi – Faleminderit, zoti sovranitet me copa për hatër të atyre që të kanë Kryetar! kapur prej fyti dhe nuk të lënë të marrësh frymë. Të nderuar kolegë, Çfarë kërkojnë ata atje? Të punojnë! 450 mijë Shoh se po e trumbetoni me të madhe, sikur euro janë pagat e tyre mujore. 5,4 milionë euro kushedi çfarë po bëni për 5 300 biznese, tha gjatë gjithë vitit. 100 milionë euro gjobë i ka kolegia Hyseni, dhe për rreth 3,2 milionë euro që pezulluar ministrja juaj e Financave “Bankers”- do të falen nga mosmarrja e taksës 8% së këtyre it, ose 18,5 vjet paga pune të këtyre 800 fakirëve bizneseve “për hatër të pandemisë”, siç thuhet! që vuajnë, përpiqen dhe luftojnë për bukën e Në fakt, është njëfarë tolerance që të gjitha gojës në grevë urie dhe sot kanë dalë burrat e qeveritë në 30 vjet postkomunizëm janë kanë hyrë gratë, në mënyrë të kundërligjshme, përpjekur ta kryejnë në 6-mujorin e fundit të sepse “Çeçua ka biçak e të bën synet”; mandatit me amnisti. Kujtoj këtu tatimin e imagjinoni këta që i japin urdhër në kullën e famshëm të tokës vite më parë. Çdo qeveri fildishtë Ramës! Ndaj, kjo zonja këtu në mënyrë kërkon të japë karamele elektorale në prag të kundërligjshme dhe abuzuese pezullon 18,5 zgjedhjesh. Unë nuk jam kundër heqjes së vjet pagat e atyre 800 familjeve fatkeqe, ku taksave për asnjë lloj biznesi, por besoj se nuk dergjen burrat e gratë, të cilat kanë hyrë sot në është kjo zgjidhja në 6-mujorin e fundit të grevën e urisë, për bukën e gojës. mandatit. Bizneset e vogla janë mbyllur de facto Shoh se e keni filluar fushatën me të njëjtin që nga muaji mars dhe faturat e dritave u kanë avaz mashtrimi bajat, si në vitin 2013. Në vitin shkuar në mënyrë analogjike në prill, në maj, në 2021, - thotë Rama - do të heqim akcizën e qershor e në vazhdim identike me vitin e kaluar, naftës për fermerët. Ky lajm i madh, tronditës sepse faturistët apo punonjësit nuk shkonin dot buçet në çdo medie dhe ndoshta me të drejtë për të parë sahatet e dritave. U premtuat pagë kryetari i Grupit Parlamentar Socialist në mujore lufte, por vetëm një pjesë e bizneseve seancën e kaluar tha: “Nuk e dimë nga t’i gjejmë përfituan një pagë, e cila është ndarë në këta 6 paratë”, pra në mediet shqiptare, portalet muaj. Ajo është shndërruar në një paketë duhani shqiptare që i shërbejnë me përpikëri, skllavëri e për bizneset, sepse janë 400 mijë lekë të vjetër përulje pushtetit të radhës. A nuk ishit ju në për 6 muaj, të cilat nuk dua t’i pjesëtoj, si ortaku vitin 2013 kur thatë: “A e doni naftën pa akcizë, juaj në shumë ligje apo bashkëluftëtari juaj i apo jo? A i doni plehrat kimike pa TVSH, apo madh në betejën e famshme që keni hapur se jo? A i doni ushqimet tuaja pa TVSH, apo jo? A kush e kush nga ju e do më shumë bujkun, e doni energjinë elektrike pa TVSH, apo jo?”? fermerin dhe bujqësinë. Kështu premtoi deputeti i atëhershëm i Divjakës, Sot është dita e 15-të e grevës në Ballsh sot zëvendëskryeministër, zoti Braçe. Nuk e di a dhe me atë uzinë atje jetojnë 800 familje. Nuk e ka realizuar pas 7 vjet e gjysmë këtë premtim shoh asnjë reagim të qeverisë. Nuk flas të bujshëm të bërë në sheshin e Divjakës? Unë politikisht, se kurrë nuk e aspiroj dhe nuk e kam shoh që jo. Më thoni në këta 7 vjet e gjysmë se çuar në mend që të flas për bukën e fëmijëve të sa nga këto 33 mijë familje fermere, që kanë 52 800 familjeve për një votë. Ju bëj thirrje juve, hektarë tokë në Lushnjë dhe në Divjakë, kanë si maxhorancë, që ua premtuat me tamtame të marrë subvencion! Një grusht i vogël biznesesh, mëdha në vitin 2013, se nuk do të livadhisnin që numërohen me gishtat e njërës dorë e ndajnë më njerëz që talleshin me mundin e djersën e haraç me ata që ua japin, kanë përfituar. Nuk 800 punonjësve të uzinës në Ballsh... Sot bëhen më shumë se 50 në të gjithë Shqipërinë. heshtni. Ju, që merrnit kamerat me vete dhe Ndaj propagandën, demagogjinë, talljen se shkonit të shikonit plasaritjet e mureve të po i shpëtoni shqiptarët nga fukarallëku për 5 shtëpive nga shpërthimet e “Bankers”-it, sot nuk milionë, për 3 milionë e 200 mijë euro dhe që po di se kush ju ka kapur prej fyti apo prej gjuhe. u hiqni barrën fiskale 5 300 bizneseve shitjani Kam takuar në Turqi, - thotë i pari juaj - atij që e gënjeni me një karamele, shitjani vetes
19 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 si sukses, sepse nuk besoj që shqiptarët do të E dëgjova me vëmendje një kolege hanë mashtrime të këtij lloji. deputete të Partisë Socialiste, e cila thotë: Ju, ende pa nisur të ndërtoni, e shfaqni si “Opozita bredh dhe gënjen”. Po, po shumë mirë, sukses të madh në 3D në të gjitha mediet: ERTV, nëse do të ishin vitet 2013, 2014, 2015, por, të Engjëll TV, Agaçi TV, Leonidha TV, Babloku merresh sot, pas 7 vjet e gjysmë, me opozitën, TV, ku të mundni; siç u shfaqët shqiptarëve m’u kujtua njëlloj si “qoftë largu” që çdo mashtrimin imagjinar të aeroportit të Vlorës, krahasim e bënte me vitin 1938. Lëreni atë në “Turku TV”; siç u thatë shqiptarëve që do të hallin e tij! Ai e di mirë që 6 nga 4 biznese ndërtonit parkun e madh energjetik “Indiana TV falimentojnë çdo ditë. të Damiano TV”-së në Zvërnec; siç erdhët më 8 Ju e dini mirë që 250 mijë familje fermere, maj në këtë foltore dhe dërdëllitët se keni nga 300 e ca mijë hektarë tokë që ka ky vend, shpalosur një investim strategjik me “Bedado janë në fije të hallit, sepse nuk shkon kokërr TV”, “Ramas TV” me 140 mega park me 98 leku tek ata, por shkon tek ata që u jepni para, milionë euro investim! 19 ditë thotë kontrata, pra sepse ndajnë para nën dorë me ju; ata të tjerët, që duhej ta kishte filluar punën më 9 gusht për ta zoti Braçe, shkojnë e bëjnë selfie, duke i dëgjuar ndërtuar këtë park imagjinar të shfaqur në 3D që u qahet halli, se nuk i kanë marrë të gjitha nga ana juaj. Sot e kësaj dite nuk është hedhur lekët kokërr më kokërr, por u kanë mbetur disa asnjë lopatë zhavorr në krahë të shegëve të një mangët. biznesi të nderuar që ushtron aktivitetin në atë Unë besoj se bujqësia është, ndoshta, zonë. Pra, me 3D ju e keni bërë Shqipërinë sektori i vetëm prodhues në 30 vjet parajsë. Po të shikosh 3D-të tuaja nga viti 2013 postkomunizëm i lënë në harresë dhe i darovitur deri më sot, shqiptarët mendojnë që jetojnë në me ciklat e miliarda eurove që u keni dhënë Zvicër, por, po t’i shkelësh 3D-të tuaja me fushave të tjera, sepse në bujqësi nuk kthehet këmbë, duket gjithandej që është gërmadhë. mbrapsht si tender 10-%-15%-shi i famshëm apo Ju ftoj të zbrisni me këmbë në tokë, sa të 20%-shi i kohëve të fundit. mundni dhe, kush të mundet, ta heqë litarin që ka Bujqësia ka nevojë, të paktën minimalja, të në fyt. Unë e di që prej kohësh qeveria nuk marrë 2% të prodhimit të brendshëm bruto që të komandohet nga vullneti politik i atyre ecë përpara. Dënglat e tjera se po u ulni akcizën; socialistëve që e votuan në vitin 2017. Këtë e po u hiqni TVSH-në nuk pinë ujë; me 250 mijë pamë edhe gjatë pandemisë; këtë e pamë dhe kur familje fermere që ka ky vend, me 350 mijë mes vetes filluat të fusnit shkopinj nën rrota dhe hektarë tokë të punueshme që ka ky vend, t’u jepnit shkelma edhe atyre bizneseve, të cilat, askush të mos ëndërrojë, të mashtrojë veten e me të drejtë, mund të aspironin për të qenë shqiptarët se do të bëhet një bujqësi prezente, sipas ligjeve që ka ekonomia e tregut, konkurruese, një bujqësi moderne, një bujqësi në tenderët tuaj të famshëm sekret 3D gjatë asaj europiane, një bujqësi intensive. Jo, jo shteti kohe. duhet të jetë i qartë dhe të bëjë politika Jo të gjithë jeni të kapur, këtu ka stimuluese për ta kthyer të vetmin sektor përfaqësues të atyre që nuk ju lënë të hapni prodhues që ka ky vend në sektor fitimprurës. këmbën; këtu ka pseudoministra që, para se të Duhet një plan. Stimuloni dhe financoni ferma të raportojnë, në grupin e PS-së nuk bëhet fjalë, por mëdha; nxirrni para nga buxheti i shtetit; taksoni te Kryeministri, do të shkojnë ta shpjegojnë diku pak dhe nga ata të pangopurit e grykësit, që u tjetër se çfarë kanë ndër mend të bëjnë. Ka këtu jepni 20 milionë euro për një kilometër rrugë, argatë të atyre që, kur ishit në opozitë, nuk latë çojini tek ai fermeri kudo që është, në Korçë, në gjë pa iu thënë, i quajtët si të favorizuar nga Lezhë, në Lushnjë, në Fier, në Divjakë, në Vlorë, qeverisja e partisë tjetër dhe u thatë: “Ju ndani se me 20 milionë euro të ndarë në 7 duar nuk para me ata”. Sot nuk e di se me kë i ndajnë, bëhet bujqësi. Uroj të mos talleni edhe me 3,2 herë me ju e herë me ata. Do të doja shumë që milionë euro që mendoni se po ua hiqni nga laku t’ju shikoja më 25 prill se çfarë do t’u thoni shqiptarëve, 5 300 bizneseve, siç u tallët me qytetarëve shqiptarë për të gjitha premtimet dhe maskat në muajin mars në këtë vend kur dhatë mashtrimet e pambajtura që nga vitit 2013 dhe recetë si epidemiologë, imunologë, virologë, deri sot. biologë, “Kolombo Pipero Rama” u thoshin me
20 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 të madhe: “Mos harxhoni lekë kot për maska qarkullimit dhe kjo duhet përgëzuar, pikërisht vetëm për të ngrohur xhepat e oligarkëve. për të ndihmuar fermerin për t’ia dalë edhe në Maskat nuk mbrojnë asgjë. Dorashkat të hapin kohë pandemie. sytë. Vini dorashka! Tani thotë mos mbani më Faleminderit! dorashka, po ju flas pa dorashka, por mbani Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja maska se ato do t’ju shpëtojnë!” Ministre! Faleminderit! (Deputeti Murrizi flet nga salla.) (Drejtimin e seancës e merr zonja Hysi.) Zoti Murrizi, nuk lejohet replikë mbi Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Murrizi! replikë. Do të keni mundësi në ligjet e tjera. Ju Kalojmë në shprehjen në emër të grupeve lutem, të respektojmë Rregulloren! Ne të dy parlamentare. bashkë duhet të jemi model i zbatimit të Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së, Rregullores së Kuvendit, edhe për kolegët e tjerë. fjalën e ka deputeti Ervin Bushati, por e ka Fjalën e ka deputeti Ervin Bushati. kërkuar fjalën për replikë ministrja Denaj. Ervin Bushati – Faleminderit, zonja Urdhëroni, 2 minuta për replikë, zonja drejtuese e seancës! Denaj! Të nderuar qytetarë, Anila Denaj - Faleminderit! Të nderuar kolegë, Do të përqendrohem vetëm në tri çështje, të Ringritja e ekonomisë dhe e biznesit, në cilat janë të rëndësishme për t’u sqaruar, në fakt, është shërim për shoqërinë ndaj masat që po radhë të parë, për qytetarët,. marrim sot janë varg i strategjisë që kemi për të Së pari, me këtë projektligj përfitojnë 53 rimëkëmbur shoqërinë shqiptare. mijë biznese të vogla. Ky është fakt dhe ftesa për Nuk është vetëm shërbim me fjalë, kur ta aprovuar këtë ligj dhe për të mos bërë politikë themi dhe nuk mund ta fshehim realitetin, nuk parazgjedhore është e rëndësishme për t’u parë mund të bëjmë sikur nuk ekziston fakti që ky ka në fokus të një situate të vështirë të biznesit të qenë një nga vitet më të vështira të historisë së vogël të sjellë nga pandemia. Shqipërisë, si nga pikëpamja sociale, Ju lutem, shikojini të lidhura ngushtësisht shëndetësore, psikologjike, ashtu edhe këto situata për të ndihmuar një biznes, i cili, siç ekonomike. e thanë edhe parafolësit, është në vështirësi! Në Masat që ne po ndërmarrim, në fakt, prekin vend që të përgëzohet një nismë e qeverisë për 101 mijë biznese, pra 91% e bizneseve në këtë mbështetje, lidhet dhe ndërlidhet me situata Shqipëri janë deri në masën 14 milionë lekë të tjera. xhiro. Shumica e tyre punësojnë dhe mbajnë me Së dyti. Po, zoti Murrizi, është një situatë e to familjet. Pra, nuk mund të quhet se kjo vështirë me naftëtarët, por disa herë e keni maxhorancë nuk po merret me biznesin në përdorur çështjen e Bankers-it, lidhjen e emrit përgjithësi dhe aq më tepër me biznesin e vogël, tim për një pezullim, gjë që e kam sqaruar kur kur 91% e të gjithë bizneseve të Shqipërisë kemi pasur interpelancë, që këtu nuk bëhet fjalë preken nga këto masa. për falje, por po flasim për të mbrojtur buxhetin Duhet ta kuptojmë të gjithë bashkë e shtetit, me akte të duhura juridike për të mos gravitetin dhe rëndësinë e një situate të një shkuar në kosto, dhe të dyja bashkë për qytetarët pandemie mbarëglobale që, sipas parashikimeve mos i bashkoni dhe as emrin tim të lidhur me të Bankës Botërore dhe FMN-së, do të ulim me këtë. 6-10% ekonominë globale, shifra të cilat, me Së treti, për fermerët. Janë 85 mijë fermerë rregull treshi janë të vlefshme edhe për që do të përfitojnë nga falja e akcizës dhe në Shqipërinë. vend që të flasim për 200 mijë fermerë, po flasim Sektorët bazë, kyç të ekonomisë, si turizmi për 85 mijë fermerë, të cilët kanë NIPT fermeri. apo shërbimet, që bëjnë edhe stofin e ekonomisë Në qoftë se do të ketë më shumë përfitues me shqiptare, do ta ndiejnë gjithçka që ka ndodhur NIPT-in e fermerit, sigurisht, jemi të lumtur që të qysh në nëntor me tërmetin dhe në vazhdim me formalizojmë ekonominë, të rrisim sipërfaqen e pandeminë. Nuk mund të jemi aq naivë sa të punuar dhe të subvencionojmë pjesën që i takon themi që situata do të ringrihet shumë shpejt, në koston e karburantit, të akcizës dhe taksën e ama e dimë se në momentin që kontrollohet
21 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 pandemia, në momentin që ka një zgjidhje Sot është dita kur financat publike duhet të globale, si dhe të fenomeneve që lidhen me të, tregohen më të hedhura. Ky është momenti për të patjetër që ekonomia do të ketë një format V, siç shpëtuar shoqërinë dhe ekonominë, në momentet quhet në shkencë, për ringritjen e saj. kur interesat monetare sot në botë, interesi i Shpeshherë dëgjoj këtu nga opozita apo parasë në treg janë në nivelin më të ulët rekord edhe nga opozita jashtëparlamentare, të cilat (ka vende që janë me interesa negative). Ne vënë në dyshim vëmendjen apo qëllimin e një pamë edhe para pak muajsh kur dolëm dhe e qeverisjeje ndaj ekonomisë. Më vjen natyrshëm testuam eurobondin, që ne marrim normat më të një pyetje në mend: A ka qeveri në botë që nuk ulëta të interesit në rekord, patjetër që duhet të do që t’i ecë ekonomia kombëtare? A ka qeveri jemi më ballëlartë, duhet të jemi më të hapur dhe në botë që do të keqen e qytetarëve, të të gjithë të mos kemi frikë nga borxhi në këto momente. demokracisë dhe në fund të ditës të një Investimet janë ato që do ta nxjerrin maxhorance që patjetër kërkon të bëjë mirë, se ekonominë nga ky moment kaq i vështirë dhe jo në fund përkthehet me votë? mbajtja në shtëpi e qytetarëve me para lëmoshë. Pyetja që mund të shtrohet është se a është Duhen hapur fronte pune, fronte investimesh, që e zonja kjo qeveri të marrë masat, se për qëllimin bizneset, nëpërmjet punës që do të bëjnë, duke i që të gjithë duam që ekonomia të ecë përpara, ndërtuar këto vepra, sidomos në infrastrukturë, të nuk dyshoj as të opozita, as te maxhoranca. Puna fillojnë të punësojnë qytetarët. është se a kemi sot në krye të punëve Prandaj të gjithë bashkë, unë e di se do ta maxhorancën më të zonjën, a kemi sot në krye të votojmë këtë projektligj, si dhe shumë punëve njeriun më të zot për të drejtuar projektligje të tjera që patjetër do ta nxjerrin qeverinë? Për gjithë pjesën tjetër, që dyshojmë se Shqipërinë nga ky inpas ekonomik. do të shkatërrojë apo ka një plan për të Faleminderit! shkatërruar biznesin, ekonominë, shoqërinë, kjo Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Bushati! nuk duhet të dyshohet, sepse dihet se edhe forcat Mbyllet diskutimi në parim për këtë pushtuese në fund të ditës duan të mbledhin projektligj. taksat dhe duan të ecë ekonomia. Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës, E dyta, ka të bëjë me masat që po marrim. që është projektligji “Për një shtesë në ligjin nr. Ne e dimë që kjo është një pjesë ku 92/2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar në punësohet shumica e shqiptarëve, pra me këto Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar”. biznese mbahet ekonomia kombëtare dhe nuk Sipas Rregullores, ministrja e Ekonomisë është një pjesë, e cila duhet të mbushë patjetër dhe e Financave i prezantoi të dyja projektligjet detyrimisht arkën e shtetit. si paketë, prandaj do të kalojmë në diskutimin e Ajo që ne kemi bërë me taksën progresive, këtij projektligji. është se kemi zhvendosur barrën nga pjesa e Janë regjistruar për të diskutuar, nga Grupi bizneseve më të vogla dhe qytetarëve që marrin Parlamentar i PS-së, Elio Hysko dhe Fidel Ylli më pak, tek ata që punojnë më shumë, sepse në në emër të grupit. Nga Grupi i Pavaruar deputeti fund të ditës janë ata që e përdorin më shumë Nimet Musaj. infrastrukturën shtetërore, infrastrukturën për të Urdhëroni, zoti Musaj! bërë biznes. Nimet Musaj – E nderuar nënkryetare, Pjesa tjetër ka të bëjë me superstrukturën Të nderuar kolegë, financiare për të financuar ekonominë sot. Ky E marr fjalën për projektligjin "Për një është momenti kur financat publike mund të shtesë në ligjin nr. 93/2014", "Për tatimin mbi shpëtojnë biznesin, mund të shpëtojnë vlerën e shtuar në Republikën e Shqipërisë”, të ekonominë. ndryshuar"”, sepse rastësia e deshi që, përballë Vetëm dje, nga FMN-ja ka qenë një raport, kësaj nisme, të kem jo një, por disa perspektiva ku thuhet se borxhet sovrane sot në botë do të prej nga mund ta shoh dhe ta trajtoj çështjen. arrijnë në 100% të GDP-së globale. Pra, patjetër E para, si ligjvënës e shoh përgjegjësinë e që ne duhet të jemi të kujdesshëm me borxhin deputetit përballë të papriturave që vendi hasi kombëtar, por nuk është ky momenti për të pasur nga pandemia, si një detyrë për të ndihmuar frikë nga borxhi kombëtar. përmes iniciativave ligjore këdo sipërmarrës që u
22 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 përball me vështirësinë e kapërcimit të pasojave. për të cilin janë mbledhur dhjetëra burra të E kur them “sipërmarrës”, them edhe pushtetshëm e kanë vendosur të lenë pa luajtur “punonjës”, them edhe “qytetar”, them edhe 250 djem të rinj dhe profesionistë. “familje shqiptare”. E kështu, kam parasysh Të nderuar kolegë, sipërmarrës në sport, stafe, trajnues, lojtarë, U bë një muaj e gjysmë që këta djem nuk familjet e tyre e me radhë. luajnë. Kush do të përgjigjet për formën e tyre? E dyta, perspektiva tjetër është edhe si Kush do të përgjigjet për ndeshjet dhe shtyrjen e dashamirës i sportit, dhe si i tillë, çdo nisme kalendarit? Kush do të përgjigjet për dëmtimet e ligjore që e ndihmon sportin shqiptar do t'ia jepja shumta, kur kampionati të rinisë? Kush do të pa kushte votën time si deputet i Kuvendit. përgjigjet që, për shkak se do të luajnë më pak, Projektligjin e sotëm e konsideroj të tillë, ndaj do edhe do të paguhen më pak? Kush do të ta përkrah me votë dhe u bëj thirrje edhe përgjigjet që, për shkak se do të dëmtohen më kolegëve. tepër, edhe forma e tyre sportive do të vijë në E treta, perspektiva si njeri i biznesit. Unë e rënie? Kush do të përgjigjet që ëndrrat e tyre do di ç'do të thotë të sipërmarrësh. Unë e di ç'do të të vriten? Kush do t’i ushqejë ata, përveçse puna thotë të sipërmarrësh në fusha të ndërtuara keq e tyre, në këto kohëra të vështira? Kush do të që në gjenezë. Unë e di ç'do të thotë të përgjigjet për ëndrrat e tyre, që do të vriten gjatë sipërmarrësh në fusha ku i vetmi treg i sigurt kësaj periudhe? Dhe e gjitha kjo, pse? Sepse disa është tregu i jashtëm. burra që vijnë nga biznesi duan të arrijnë diçka Në këtë kuptim, favorizimi përmes përmes bllokimit. politikave vendase i sipërmarrësve në sportit Përvoja më ka mësuar diçka të ndritur: tonë, që përmes konkurrimit dhe tregut në arena biznesmeni e urren bllokimin. Kurrë nuk e europiane të korrin suksese dhe të marrin kërkon atë. Edhe kur ka një kërkesë të drejtë, mbrapsht investimet e tyre apo edhe fitime, për biznesmeni nuk bllokon, ai bind. mua është edhe kënaqësi, edhe detyrë. Unë nxis presidentët e futbollit të tregohen Një tjetër perspektivë është ajo e qytetit nga njëherazi lëshues dhe bindës në negociatën, që vij, Patosi, qytet i cili ka një skuadër modeste, nuk do të duhej ta kishin minuar me por që kurrë nuk është kursyer të na dhurojë përfaqësuesin e qeverisë, zotin Ylli. Nëse ata fitore dhe emocione. Shpesh i kam qëndruar afër kanë nevojë që të tjerë deputetë, miq të futbollit, klubit të futbollit, si futbollist, por edhe si të përfshihen, unë do të vetofrohesha pa diskutim sportdashës, skuadrës së zemrës “Alpetrol”. në këtë lojë të madhe, në këtë lojë emocionale. Edhe nga kjo perspektivë, unë dua disa Ky bllokim duhet të marrë fund. Fushave sipërmarrës më të shëndoshë, e më të përkrahur po u mbin bari i egër, sepse mbi to ka nevojë të përmes nismave si kjo e sotmja, që t'ua nisin vrapohet, të garohet, të ndeshet. Përmes investimeve të pakursyera edhe atje në qytetin projektligjit të sotëm, qeveria bën një hap prapa, tim, Patos. që, në fakt, është një dorë e shtrirë përpara. Perspektiva e fundit është ajo e ish- Qeveria sjell sot një projektligj me vetëm dy futbollistit, që kam qenë. Kjo besoj është edhe nene, që nënkupton dy hapa pas, dhe të dyja më e rëndësishmja. Sot futbollistët shqiptarë janë duart e shtrira për mirëkuptim me komunitetin e në pozitën më të vështirë historike që unë njoh. sportit. Disa sipërmarrës kanë bllokuar luajtjen e Çfarë sjell ky ligj? Mundëson trajtimin me kampionatit vendas, e atij kampionati që, shkallë të reduktuar 6% për furnizimin e fatkeqësisht, po ia nis ta quaj “suksese” edhe shërbimit të punimeve të ndërtimit, për fazat e treta të paragrupeve të kupave të Europës, investimet në infrastrukturën sportive, të e atij kampionati, që futbollistin më të mirë nuk përcaktuara në legjislacionin e fushës për sportin. ia del ta shesë në Perëndim, por në Lindjen e Nga 20%, tatimi i vlerës së shtuar reduktohet në Mesme, e atij kampionati me njëqind e një 6. Për 1000 euro investime në infrastrukturë probleme në organizim e arbitrim (këtu dua të sportive, më parë mbaheshin 200 euro si detyrim pajtohem me pretendimet që ngre herë pas here tatimor, ndërsa tani vetëm 60 euro. Për çdo 1000 një tjetër dashamirës i madh i futbollit, si euro investim në sport, sipërmarrësve u janë zëvendëskryeministri Braçe); e atij kampionati, kursyer 140 euro nga sa më parë.
23 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Sigurisht, unë e quaj veten një ndër projektligj, i cili synon të lehtësojë barrën deputetët më me këmbë në tokë në këtë fushë e financiare të të gjithë federatave, institucioneve nuk guxoj që, fluturimthi, të them se kjo nismë e apo subjekteve private që duan të investojnë në vetme e ringjall sportin, por kjo nismë është e sport. nevojshme, tregon angazhimin e qeverisë për ta Projektligji propozon që furnizimi i rigjeneruar jetën sportive profesioniste në vend shërbimit të punimeve të ndërtimit, për dhe duhet të shërbejë si mesazh, kështu që, investimet shtetërore, të klubeve ose të vetëm përmes bashkëpunimit dhe rinovimit të subjekteve private në infrastrukturën sportive, të vazhdueshëm ecet përpara, jo përmes bllokimit. përcaktuar sipas legjislacionit për sportin, të mos Prandaj, për hir të 250 djemve shqiptarë e trajtohet në shkallën standarde të TVSH-së prej të huaj, futbollistë profesionistë në kategorinë 20-përqindësh, por të trajtohet në një shkallë të superiore, si dhe 600 të tjerëve në ligat e reduktuar prej 6-përqindësh. mëposhtme, për familjet e tyre, për të ardhmen e Aplikimi i shkallës së reduktuar të TVSH- tyre, unë lutem që bllokimi në futboll të marrë së lejon zbritjen e saj, e cila i njihet si e drejta e fund një herë e përgjithmonë. zbritjes së furnizuesit të punimeve të ndërtimit. Për ta mbyllur fjalën time, unë dua që, në Ndonëse do ta llogarisim këtë TVSH në shitje lidhje me një ngjashmëri shumë të madhe që ky prej 6 %, atyre do t’u zbritet 20-përqindëshi nga projektligj ka me një kërkesë timen të hershme materialet që ata do të marrin. në këtë sallë, në njërën nga javët e para të Një politikë e ngjashme lehtësuese në lidhje gjelbra, t’i drejtoj ministres së Financave një me furnizimin e shërbimit të ndërtimit është kërkesë timen të përsëritur nga kjo foltore: miratuar edhe për furnizuesit e procesit të hiquani 20 % të TVSH-së blerjeve të librave ndërtimit nga subjekte, të cilat sot që flasim po online. merren me rindërtimin, ndonëse atyre u është Në Shqipëri po përkthehet pak, për të mos zeruar TVSH-ja. thënë aspak. Le të punojmë bashkërisht në dy Kjo është një nismë që vjen pas disa të linja. E para, të nxisim sa më shumë përkthimin, tjerave. Duhet të kujtojmë atë të lehtësisë fiskale, me kosto të ulët, por edhe cilësi të lartë. Në anën të miratuar në paketën fiskale të 2020-ës, tjetër, le të fusim në gjuhët origjinale, të blerë konkretisht në ligjin “Për tatimin mbi të online, librat më të mirë të botës për lexuesit ardhurat”, ku u përcaktua që për personat shqiptarë. juridikë, të cilët realizojnë fitim vjetor të Ju faleminderit! tatueshëm mbi 100 milionë lekë, shumat e Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Musaj! sponsorizuara në fushën e sportit, të njohura si Fjalën e ka deputeti Eljo Hysko. shpenzime të zbritshme, për efekt të llogaritjes së Eljo Hysko – Përshëndetje! tatimit mbi fitimin, janë të zbritshme sa trefishi i Në radhë të parë, nuk e kuptoj dot akoma shumës së sponsorizuar. pse ka kolegë deputetë, të cilët vënë në diskutim Gjithashtu, në qershor të këtij viti u miratua mbajtjen e maskës dhe qëllimin e saj, a thua ka përjashtimi nga tatimi mbi të ardhurat personale ndonjë qeveri që dëshiron të ketë masa represive, të pagave e shpërblimeve që sportistët marrin në le të themi, ndaj qytetarëve të saj. Kjo është një klubet sportive, të cilat njihen nga federatat nevojë, e cila duhet promovuar fort, dhe duhet përkatëse sportive, të përfituara gjatë periudhës promovuar pa asnjë lloj ndasie e pa asnjë lloj 2021 – 2022, pra për dyvjeçarin e ardhshëm. mendimi të dyfishtë pas qëllimit të saj. Qëllimi Gjithashtu, aktualisht janë shqyrtuar apo është një dhe i vetëm: mbrojtja e jetës së janë në shqyrtim në Kuvend edhe disa qytetarëve, kursimi i mundit të mjekëve, projektligje të tjera me fokus sportin, si në infermierëve e të gjithë atyre që janë në frontin e aspektin rregullator, ashtu dhe në mundësimin e parë, si dhe kursimi i sa më shumë jetëve që të lehtësive të nevojshme fiskale, për të stimuluar jetë e mundur. më tutje zhvillimin e tij dhe për ta bërë sportin Të nderuar qytetarë, shqiptar të konkurrueshëm në treg. Të nderuar kolegë deputetë, Pra, nga 1 janari i vitit 2021, me hyrjen në Sot është një ditë e mbarë për sportin në fuqi të këtij projektligji, çdo subjekt i cili vend. Sot qeveria shqiptare po vjen me një tjetër
24 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 dëshiron të investojë në infrastrukturën sportive, Fidel Ylli – Në kuadër të reformës në sport, do të trajtohet në mënyrë të barabartë. qeveria shqiptare ka marrë disa nisma ligjore. Nëpërmjet këtij projektligji, ne kemi krijuar Nuk jam dakord me një deputet parafolës, i cili trajtim të njëjtë dhe jo diskriminues për të gjitha tha se qeveria i bën këto nisma për sa i përket investimet në infrastrukturën sportive, jo vetëm fushatës elektorale. Unë ju deklaroj me për klubet dhe federatat, po për të gjitha përgjegjshmëri se këto nisma kanë disa muaj në subjektet. parlament, por ne, duke e parë si më të Ky mund të jetë dhe ky duhet të jetë roli i rëndësishëm ligjin e sportit, menduam që këto një qeverie: të sigurojë lehtësi fiskale, të nisma ligjore dhe këtë paketë ligjore t’i shtronim garantojë të drejtat e sportistëve, duke i shpëtuar në muajin shtator, kur do të fillonte sesioni i ri. nga paga në të zezë, duke garantuar Në kuadër të reformës në sport, qeveria konkurrueshmëri, si dhe duke siguruar që të shqiptare ka ndërmarrë një sërë nismash ligjore rinjtë të kenë në komunitetet e tyre sa më shumë për të ndryshuar situatën në sport. Një nga këto kushte dinjitoze për të marrë pjesë në sport. nisma është ndërhyrja në Kodin Penal, pasi siç e Nga ana jonë si qeverisje, disa modele të kemi vënë re, në stadiume ka pasur herë pas here suksesshme si ai i qytetit të sportit në Korçë, i dhunë. Kësisoj, qeveria ka ndërhyrë për të terreneve sportive në Vlorë, në Durrës, në Tiranë rregulluar situatën nëpër stadiume, për të marrë e kudo tjetër, duhet të jenë pjesë e një plani të masa më të ashpra. Siç e tha edhe parafolësi, mirëdetajuar të Ministrisë së Arsimit, Rinisë dhe kemi bërë një ligj në lidhje me lehtësitë fiskale Sporteve, në bashkëpunim me qeverisjen lokale, për sa u përket sportistëve elitarë. në mënyrë që ne të kemi mundësi në çdo Të nderuar deputetë, komunitet, sado i madh apo i vogël të jetë ai, të Të dashur shqiptarë, ketë një infrastrukturë sportive dinjitoze. Sporti shqiptar ka 30 vjet që vuan, pasi Nga ana tjetër, projekti ynë i shkollës si qeveri të ndryshme kanë qenë të papërgjegjshme, qendër komunitare, ku nëpërmjet Ministrisë së sa sportin e kanë parë si një thelë përmbi bisht, Arsimit, Rinisë dhe Sporteve dhe Bashkisë por duhet të dini se qeveria jonë, e Kryeministrit Tiranë, për shembull, arritëm t’i jepnim çdo Rama, në këto shtatë vjet ka investuar aq sa ekipi: ekip volejbolli, futbolli, basketbolli apo s’janë bërë në 100 vjet shtet shqiptar, dhe këto individëve të ndryshëm, terrenet e shkollave, të jua deklaroj me fakte. cilat janë terrene dinjitoze, që t’i përdorin këto Janë 31 milionë euro, që janë bërë për terrene si hapësira për të zhvilluar kurse infrastrukturë sportive, të cilat janë të gjitha të pasditeve. Nëpërmjet këtij projekti kemi arritur prekshme: kemi stadiumin e Elbasanit, stadiumin të nxisim rreth 3500 nxënës e më shumë, që të e Shkodrës, stadiumin kombëtar “Qemal Stafa”, marrin pjesë nëpër kurset sportive. stadiumin e Kukësit, Tirana Olympic Park, Kjo do të thotë se vullneti është, kjo do të Arena Kombëtare, Qendra Olimpike e Korçës, thotë se dëshira është, kjo do të thotë se gjashtëdhjetë e katër palestra në të gjithë mundësia është. Ajo çfarë duhet të bëjmë, është Shqipërinë. që sportin ta trajtojmë me një strategji edhe më të Ju mund të thoni nëse jam i kënaqur me kaq detajuar, për ta çuar në të dyja nivelet, si në unë, si njeri i sportit? Jo. Jam fare i pakënaqur nivelin komunitar, ashtu edhe në nivelin elitar. edhe me kaq, por kjo tregon se qeveria shqiptare Sporti është i nevojshëm për të gjithë, e ka futur sportin në prioritetet e saj. Sportin nuk benefitet e tij janë të ditura nga të gjithë, kështu e ka për fushatë elektorale, por e ka si një aset të që ju ftoj ta mbështesim të gjithë, pa asnjë lloj çmuar në duart e qytetarëve shqiptarë, e ka dallimi politik. sportin si shëndet. Kryeministri Rama e ka thënë, Faleminderit! që duke investuar në sport, do të ulim Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Hysko! shpenzimet në shëndetësi, sepse shoqëria jonë Këtu mbyllet lista e diskutantëve. nuk duhet të jetë obeze. Duhet të largojmë të Kalojmë në emër të grupeve parlamentare. rinjtë nga alkooli, nga droga e nga veset e këqija. Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë Këto kanë qenë nismat që ne kemi Socialiste, fjalën e ka deputeti Fidel Ylli. ndërmarrë. Kemi ndërmarrë një nismë, sipas të cilës të gjitha materialet sportive që do të vijnë
25 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 nga importi, janë të gjitha pa doganë e pa taksë zgjidhim këto probleme të sportit, pasi duke doganore. Kjo është një ndihmë e madhe: të zgjidhur problemin e futbollit, ne zgjidhim të gjitha fushat që bën Federata e Futbollit, të gjitha gjitha problemet e federatave. Kjo sepse në fund materialet që vijnë nga FIFA e nga UEFA janë të fundit, në Europë nuk kemi vajtur me politikat pa doganë dhe pa taksë doganore. tona, nuk kemi vajtur as me ekonomi, nuk kemi Sot kemi në parlament ligjin 6% për vajtur as me ndonjë fushë tjetër, por kemi vajtur TVSH-në, por ne kemi bërë një propozim në me sport, ngaqë ne kemi sportistë kampionë komision, që ishte për federatat dhe klubet. Unë Europe, kampionë bote. Këta sportistë që na kam propozuar në Komisionin e Edukimit, që ne nderojnë në arenën ndërkombëtarë... duhet ta bëjmë edhe për privatin. Sepse nuk Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Ylli! mund t’i kërkojmë qeverisë sonë që të ndërtojë Edhe një minutë, por të lutem... vetëm stadiume për sportin, por duhet të ketë Fidel Ylli – Unë fola në emër të grupit dhe edhe privati një incentivë, që tek toka e tij të ketë fola për një problem. Nuk po bëj rutinë, por po mundësi të bëjë një kalçeto, të bëjë një pishinë, flas për një problem shumë të ndjeshëm, pasi e të bëjë një fushë basketbolli, një pallat sporti, tha edhe zoti Nimet Musaj, që nuk është thjesht qoftë edhe një stadium. liga profesioniste, por janë të gjitha ekipet Kjo është një incentivë e mirë, ndaj mua më zinxhir të fëmijëve, që gjenden larg fushave. Kjo vjen mirë, të nderuar deputetë, që sot në është një papërgjegjshmëri e ligës profesioniste parlament, jo vetëm unë si njeri i sportit, por dhe e Federatës së Futbollit, që do të bëjë edhe deputetë të tjerë, kanë filluar të flasin për politikë nëpërmjet sportit. sportin, si zonja Hyseni, si zoti Musaj, ashtu Në lidhje me sportin, zonja Nënkryetare e edhe deputetë të tjerë, që sportin duhet ta kemi Parlamentit, me ligjin që kemi bërë, kemi hequr në prioritetet tona. uzurpimin politik. Se e harruat që kur ishte Sali Sporti nuk është një garë, sporti nuk është Berisha në parlament, kur bënte Federata e një kompeticion, por është cilësi jete. Prandaj, Futbollit asamblenë dhe zgjedhjet, rrethohej qeveria jonë ka ndërmarrë disa nisma, të cilat vendi me polici kriminale dhe uleshin dritat, për nuk kanë përfunduar. Kemi bërë një ligj për sa u përket zgjedhjeve dhe i thoshte presidentit të sponsorizimin, por unë jam i pakënaqur, dhe sot, Federatës: jeni Duka i krimit. Ne e kemi hequr pas një muaji Federata Shqiptare e Futbollit, liga uzurpimin politik. Kemi hequr duar, që politika profesioniste ka kërkuar të ulet me të deleguarin të mos ndërhyjë në sport. I kemi dhënë pavarësi, e parlamentit e të qeverisë shqiptare... duke i dhënë grante, por jemi në gjendje t’i (Bie gongu) kontrollojmë investimet në sport. Sot liga ...për të folur në lidhje me problemet e profesioniste... ligës profesioniste, e cila kërkon faljen e taksave, (Bie gongu) dhe ligjin e sponsorizimit e TVSH-në 6 % për të ...ka kërkuar që të ulet me grupin e punës, gjitha produktet e sportit. të ulet me ministren e Financave, dhe të jeni të Unë e kam thënë që në krye të herës në sigurt se ne do t’i zgjidhim, sepse ky 6- takimet me ta, që këto janë probleme të përqindësh që ne votuam në parlament nuk është zgjidhshme, por nuk bëhen me presione, nuk një nga ato katër pikat që ka vënë liga bëhen me bojkote, është vetëm tavolina ajo që do profesioniste e futbollit, por është një nga ato t’i zgjidhë problemet, ndaj mos humbni kohë, se incentivat që qeveria shqiptare ka vënë muaj më do të vini përsëri tek unë, tek ministrja e përpara, me premtimet e Kryeministrit para ligës Financave... profesioniste. Jua rendita, janë një sërë ligjesh, të (Bie gongu) cilat ne do t’i bëjmë realitet, duke i dhënë sportit ...që ne të arrijmë në zgjidhjen e këtyre një vend të merituar në shoqërinë shqiptare. problemeve. Pas një muaji bojkot, arrijmë sot të Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Ylli! ulemi në tavolinë, tani pas parlamentit, në Më vjen mire që, më së fundi, do të ulen të Ministrinë e Financave, me kryetaren e gjithë sportistët për të negociuar me qeverinë. Komisionit të Ekonomisë, me ministren e Kam besim se ky problem do të zgjidhet e do të Financave, me këshilltaret e saj, si dhe me mua, adresohet shumë mirë. si i deleguar i qeverisë dhe i parlamentit, që t’i
26 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës. nga Diskriminimi dhe për të ndjekur rastet, që Është një projektligj shumë i rëndësishëm “Për kanë interes publik. disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 10221, Gjithashtu, përcaktohet detyrimi ligjor dhe datë 04. 02. 2010, “Për mbrojtjen nga kushtetues i autoriteteve publike për të diskriminimi”. promovuar barazinë dhe mosdiskriminimin. Kjo është nismë e deputetit Taulant Balla. Institucionet publike duhet të jenë të parat që të Janë regjistruar për të folur në lidhje me këtë parandalojnë dhe të marrin masa të ashpra ndaj projektligj deputetët: atyre që diskriminojnë. Vasilika Hysi, Elisa Spiropali, Edlira Bode, Organet e barazisë, si institucioni i Avokatit Artemis Malo, Taulant Balla, ndërsa në emër të të Popullit dhe Komisioneri për Mbrojtjen nga Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste deputetja Diskriminimi luajnë një rol shumë të Ardiana Jaku. rëndësishëm në fushën e mbrojtjes së të drejtave Nga deputetët jashtë grupeve parlamentare, të njeriut. Rritja e pavarësisë së këtyre janë regjistruar deputetët Kostaq Papa dhe institucioneve, në mënyrë të veçantë e Kujtim Gjuzi. Komisionerit për Mbrojtjen nga Diskriminimi, Fjalën e ka deputetja Vasilika Hysi. Më pas bëhet duke forcuar kriteret që duhet të të përgatitet ministrja e Shtetit për Marrëdhëniet përmbushin kandidatët për drejtues të këtyre me Parlamentin, Elisa Spiropali. institucioneve. Të nderuar kolegë dhe kolege, Ndërkohë, Kuvendi i Shqipërisë ka Diskriminimi është një problem global dhe shprehur dhe do të shprehë vazhdimisht disa grupe shoqërore janë viktima të mbështetjen për burime njerëzore dhe financiare diskriminimit kudo në botë, pra edhe në të mjaftueshme për të rritur pavarësinë dhe Shqipëri. Projekti, i depozituar nga deputeti profesionalizmin e këtyre institucioneve, Balla synon të sjellë një sërë përmirësimesh, të përfshirë edhe Komisionerin për Mbrojtjen nga cilat kanë të bëjnë me mbrojtjen më të mirë të Diskriminimi. disa individëve ose grupeve shoqërore, nga Të nderuar kolegë, qytetarët, të cilët format e reja të diskriminimit ose nga ato forma pretendojnë se janë të diskriminuar kanë nevojë që janë më permanente. për shërbime profesionale dhe efektive nga Ne shtojmë shkaqet e reja të diskriminimit Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi; për shkak të shtetësisë, jetesës me HIV/AIDS kanë nevojë të përfaqësohen në gjykatë, prandaj dhe pamjes së jashtme, që shfaqen jo pak herë në ne kërkuam që pikërisht Komisioneri, të fushën e punësimit e të shërbimit. Përcaktojmë përfaqësojë në gjykatë çështjet me interesa format e reja të diskriminimit që janë problem kolektive ose të grupeve. Njëkohësisht, do të global, madje edhe në vendet e demokracive të doja të sillja në vëmendjen tuaj se kjo zhvilluara perëndimore, si diskriminimi i maxhorancë dhe ky parlament, në kuadër të shumëfishtë, diskriminimi ndërsektorial, gjuha e reformës në drejtësi, kanë miratuar ndryshimet urrejtjes, veçimi, shqetësimet seksuale dhe në ligjin “Për Gjykatën Kushtetuese” dhe në udhëzimet për të diskriminuar. Kushtetutë, duke i dhënë mundësi Komisionerit Gjithashtu, përcaktohen format e reja e të për Mbrojtjen nga Diskriminimi të vërë në rënda të diskriminimit, të cilat meritojnë jo lëvizje Gjykatën Kushtetuese për çështje që kanë vetëm të parandalohen më mirë, por edhe duhet të bëjnë me diskriminimin. të ndëshkohen më ashpër. Të vetëdijshëm që shumë viktima të Po ashtu, në shoqëritë demokratike e në diskriminimit hezitojnë të raportojnë, kemi shoqërinë shqiptare, shoqëria civile e në mënyrë ndryshuar barrën e provës, duke ia kaluar këtë të veçantë organizatat që mbrojnë liritë e të barrë prove atij që akuzohet se ka kryer sjellje drejtat e njeriut dhe ofrojnë shërbime për diskriminuese, i cili duhet të provojë se veprimet viktimat, janë një aset i çmuar. dhe sjelljet e tij nuk kanë pasur si qëllim Me këto ndryshime përcaktohet roli aktiv i diskriminimin. organizatave me interesa legjitime, duke u dhënë Në këtë mënyrë, ne mundësojmë mbrojtje mundësi për të paraqitur ankesa drejtpërdrejt më të mirë dhe inkurajojmë viktimat e pranë institucionit të Komisionerit për Mbrojtjen ngacmimit seksual, të gjuhës së urrejtjes dhe të
27 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 shumë grupeve të tjera, që ta ngrenë këtë Po ashtu, kemi përmbushur rekomandimet shqetësim dhe të raportojnë, duke mos i vënë në e raportit të Komisionit Europian për Shqipërinë vështirësi për të mbledhur prova dhe fakte, për të 2019-2020, si dhe kemi përmbushur parimet e provuar se janë diskriminuar. Parisit për organet e barazisë. Gjithashtu, më lejoni të sjell edhe një risi Por, që ky ligj të jetë efektiv, më lejoni t’u tjetër shumë të rëndësishme, që ka të bëjë me kërkoj përfaqësuesve të institucioneve që: ankesat anonime, të cilat, deri më sot nuk - të punohet për njohjen e ligjit nga pranoheshin. Kjo është një mënyrë shumë e mirë publiku, nga institucionet publike dhe private; për të mënjanuar pengesat, që lidhen me - të rriten kapacitetet e administratës individët e komunitetit LGBTI, me viktimat e qendrore dhe vendore, të punonjësve në sektorin shqetësimeve seksuale në vendet e punës, të cilët publik dhe jopublik; e kanë pasur të vështirë të denonconin rastet e - të përgatiten udhëzime dhe informime diskriminimit. për njohjet e reja të diskriminimit; Nga ana tjetër, rritja e gjuhës së urrejtjes në - Komisioneri për Mbrojtjen nga rrjetet sociale, në medie, por edhe në jetën e Diskriminimi të bashkëpunojë me shkollën përditshme, në institucionet publike dhe shqiptare të Administratës Publike, me shoqërinë jopublike, ka bërë që ne të parashikojmë në ligj civile dhe me grupet e interesit për të trajnuar detyrimin për të botuar përmbledhjen e profesionistët, administratën publike, sektorin vendimeve të Komisionerit në vendet publike, privat dhe për të pasur udhërrëfyes të qartë; atëherë kur subjekti i hetuar nuk gjendet, apo - të rriten kapacitetet e stafeve të zyrës së botimi në medie i vendimeve të Komisionerit, Komisionerit për Mbrojtjen nga Diskriminimi kur është konstatuar gjuha e urrejtjes dhe dhe ne t’i mbështesim me burime njerëzore dhe diskriminimi nëpërmjet rrjeteve sociale dhe financiare. medies. Unë ju ftoj ta miratojmë këtë ligj. Parandalimi i diskriminimit është një aspekt Në komision ne kemi vendosur dhe i kemi shumë i rëndësishëm, por po aq i rëndësishëm kërkuar Kuvendit të monitorojë zbatimin e këtij është edhe ndëshkimi. Në këtë kuadër, janë rritur ligji. gjobat për ata që diskriminojnë dhe akoma më Së fundi, një falënderim të veçantë për shumë, janë dyfishuar gjobat për format e rënda institucionin e Komisionerit për Mbrojtjen nga të diskriminimit. Diskriminimi, në mënyrë të veçantë për zotin Të nderuar kolegë dhe kolege, unë do të Gajda dhe stafin e tij! doja ta falënderoja shumë kolegun Balla për Faleminderit! nismën e këtyre ndryshimeve, por, njëkohësisht, Fjalën e ka ministrja e Shtetit për do të falënderoj edhe komisionet, që e trajtuan Marrëdhënien me Parlamentin, zonja Spiropali. nismën, të gjithë deputetët, dhe në mënyrë të Elisa Spiropali – E nderuar drejtuese e veçantë të gjitha institucionet, aktorët e shoqërisë seancës, civile, organizatat vendase dhe ndërkombëtare, Të nderuar kolegë, që morën pjesë në procesin e gjerë të konsultimit Së pari, dëshiroj të uroj zotin Balla për këtë publik! nismë të rëndësishme, për ndryshimet e Ne kemi arritur të përmbushim pothuajse nevojshme në ligjin “Për mbrojtjen nga pjesën më të madhe të rekomandimeve të diskriminimi”! Komisionit Europian kundër racizmit dhe Ky detyrim lind edhe nga marrëdhënia jonë intolerancës, konkretisht rekomandimin nr. 2 për e re me partnerët tanë, konkretisht me Bashkimin organet e barazisë dhe rekomandimin nr. 15 për Europian, edhe pse ky ligj nuk është i ri, sepse parandalimin e gjuhës së urrejtjes. implementohet tashmë prej 10 vjetësh në Njëkohësisht, kemi përmbushur plotësisht Shqipëri, por konteksti social dhe ekspozimi i rekomandimet e raportit të EKRI-t për pabarazive shoqërore të reja sjellin nevojën për Shqipërinë, të parashikuara në raportin e vitit adresime dhe ndryshime në këtë ligj. 2015 dhe në qershor të vitit 2020. Kemi pasur në Besoj se ndryshimet e parashikuara konsideratë strategjinë e Komisionit Europian rregullojnë shumëçka, si nga pikëpamja e për barazinë midis burrave dhe grave 2010-2020. përfshirjes së diskriminimeve të reja dhe
28 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 adresimit të tyre përmes ligjit, por edhe institucionit, pra, jo vetëm i Ilir Metës, por edhe i institucionalisht përmes adresimit zyrtarisht të zëdhënësve zyrtarë të institucionit të Presidentit çështjeve. të Republikës!? Siç shkruante Hannah Arendt: “Nazistët Sigurisht, kjo nuk më përket mua. dhe fashistët, si fillim, nuk i vranë me armë dhe Unë jam larguar nga Shqipëria në vitin me thika hebrenjtë, por i vranë me gjuhën e 1999 për në Londër, e përcjellë nga prindërit e urrejtjes, dhe më pas, gjuha e urrejtjes, dhe mi të ndershëm, me bursë të plotë, si një nga urrejtja vetë, bëri të vetën, eliminimin fizik”. gjimnazistet më të mira në Shqipëri, dhe jo me Krahasimi im mund të duket i largët, mund paratë e babait, kur personi në fjalë, Ilir Meta, të duket i tepruar, por është i njëjtë me parimet e dhe kryetarja e Lëvizjes Socialiste për Integrim diskriminimit të pabarazisë dhe të gjuhës së vidhnin votat në FRESH dhe në Partinë urrejtjes. Duke iu referuar këtij parimi, po të Socialiste për të zhvatur Shqipërinë. shikosh zbatimin e ligjit për sa u përket Diferenca është shumë e madhe dhe duhet praktikave, është më i avancuar se gjuha e theksuar, sepse nuk duhet të guxojë një njeri, që urrejtjes në institucionet më të larta të shtetit, nga ka marrë peng gjithçka në këtë vend, përfshirë ku buron edhe një kontradiktë shumë e lartë edhe institucionin e Presidentit të Republikës, të shoqërore për sa u përket marrëdhënieve me thyejë çdo konventë, çdo ligj apo çdo kod moral. gratë, me komunitetet me ngjyrë dhe me Presidenti i Republikës duhet të ulet dhe të komunitetet e tjera vulnerabël dhe të lexojë konventat që ka nënshkruar Republika e margjinalizuara. Shqipërisë rreth gjuhës, t’i mbledhë edhe ata që Unë kam shumë pak kohë në dispozicion ka rreth vetes, që kanë dalë mendsh, dhe t’i bëjë për t’u marrë me të gjitha çështjet, por dua të të lexojnë se çfarë do të thotë përdorësh gjuhë ndalem te diskriminimi gjinor, te gjuha e diskriminuese. urrejtjes ndaj grave, te misogjinia, e cila nuk Sigurisht, e kanë nga dëshpërimi, sepse ne është një gjuhë që e gjen vetëm në bodrumet e po luftojmë dhe do të luftojmë për një Shqipëri llumit të rrjeteve sociale, por edhe në krye të europiane, ku këto sjellje nuk kanë vend; do të shtetit shqiptar, në institucionin e Presidentit të luftojmë për reformën në drejtësi, që qytetarët të Republikës. kenë të drejta të barabarta, të jenë të barabartë Unë jam ministre, jam deputete, jam grua, përpara ligjit me ata që pandëshkueshmërinë e jam nënë dhe jam përballur jo pak me personin, kanë pasur normë. Ne do të luftojmë që që luan rolin e institucionit të Presidentit të trashëgimia jonë kulturore dhe historike të mos Republikës, por që në fakt, ka dalë në fushatë. nëpërkëmbet nga ata që e përdorin si strehën e Ju them me përgjegjësi të plotë se jo vetëm tyre të fundit. zëdhënësi i tij zyrtar, jo vetëm grupi afër tij apo Ky është problemi që kanë me ne, por nuk partia e tij, kanë degraduar në një gjuhë të tillë, na mposhtin dot, sepse njerëzit, ata që votojnë, por vetë Presidenti i Republikës përdor gjuhë qytetarët e Shqipërisë, nuk janë mesjetarë. urrejtjeje. Mesjetarë janë këta. Nuk bëhet fjalë personalisht për mua, sepse Të jenë të sigurt që jo vetëm gratë e kësaj unë di të mbrohem dhe ua kam kthyer përgjigjen. qeverie, që rëndom i quajnë “kukulla”, e prekin Mua nuk më intimidojnë e nuk më bëjnë dot të në thelb reformën më të rëndësishme dhe arritjen hesht. Unë do të vazhdoj të bëj edhe më fort më të madhe të kësaj maxhorance. Kemi kaluar punën time, por çështja është te shembulli që jep 25 ligje për barazinë gjinore në këtë Kuvend, Presidenti i Republikës për të gjitha gratë, vajzat pikërisht se këtu ka gra deputete, gra ministre, që dhe për të gjithë qytetarët e këtij vendi, që duan kanë punuar jo duke bërë zhurmë, por duke bërë të kenë institucione normale, që të mos përdorin punë. Kemi kaluar ligje dhe kemi barazi të plotë gjuhë misogjine, gjuhë seksiste, gjuhë mes grave dhe burrave në grupin parlamentar diskriminuese, gjuhë urrejtjeje ndaj dhe në qeveri. Kjo është arritja jonë dhe nuk institucioneve dhe individëve. mund ta zhbëjnë ata që luftojnë vetëm për Çfarë shembulli është ky? Si ka mundësi të interesat e tyre. Ne do të luftojmë më fort dhe më bjerë në nivele të tilla jo vetëm komunikimi i 25 prill ata do ta marrin përgjigjen edhe për Presidentit të Republikës, por edhe zyrtarisht i gjuhën e tyre.
29 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Faleminderit! kampit Mukaraxh në Manëz? Këtë duhet ta Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja dimë. Spiropali! Njoftoj të gjithë shqiptarët se unë, Kujtim Bashkohem dhe i falënderoj të gjithë burrat Gjuzi, bashkë me tre deputetë të tjerë, kemi një dhe gratë, në mënyrë të veçantë gratë deputete ftesë nga parlamenti i Republikës Islamike të për kontributin që kanë dhënë në kuadër të Iranit, i cili ka nën kujdestari 51 vendet, që nuk i barazisë gjinore! Bilanci është shumë i madh dhe kanë dhënë Kosovës të drejtën për të qenë shtet. i mirë, por pak e publikojmë dhe e bëjmë Do të bëjmë një konsulencë me kryetarin, me prezente për publikun në këtë kuadër. miqtë tanë britanikë dhe amerikanë, nëse na Fjalën e ka deputeti Kujtim Gjuzi. duhet ta bëjmë këtë vizitë apo jo. Të përgatitet deputetja Edlira Bode. Faleminderit, zonja nënkryetare! Kujtim Gjuzi – Faleminderit, zonja Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Gjuzi! nënkryetare e Kuvendit! Po, zonja Spiropali. Të dyja zonjat folën se janë ose ndihen të Elisa Spiropali – Kam një sqarim për diskriminuara nga gjuha e Presidentit. Jam deputetin parafolës, por edhe për publikun, pasi dakord, Presidenti duhet të jetë gjithëpërfshirës, besoj se kjo çështje meriton vëmendje. por ju e kishit këtu, pse nuk e hoqët!? (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) E nderuar ministre Spiropali, Zoti Gjuzi, nuk e kemi zgjedhur ne Shikojeni këtu! Ka vetëm 4 minuta për Presidentin e Republikës, sepse nëse ne do t’i deputetët e opozitës dhe plot 35 minuta për kishim votat për të zgjedhur një president pozitën. A nuk është diskriminuese? republike sipas mendësisë dhe dëshirës sonë, të Zonja Spiropali, nëse ju keni një konflikt jeni të sigurt se nuk kishte për t’i ardhur radha me Presidentin e Republikës, nuk mund ta Presidentit aktual. Ai është zgjedhur me votat e transferoni në parlament. Nëse ai ju fyen, mos e tij, pra me votat që kishte në Kuvend. Këto ishin harroni kurrë shprehjen shkodrane: “Kush fyn, kushtet në atë kohë dhe kjo është e vërteta. Ju fyn vedin”. Mos e harro kurrë! mund të thoni çfarë të doni, por kjo është për Në raste të caktuara, edhe ju duhet të jeni konsum politik. më e përmbajtur. Nëse ju jeni më e përmbajtur, Për sa i përket çështjes së diskriminimit dhe normalisht këtu nuk ka shanse të ketë çizme, fjalës që e përdorni pa teklif, do t’ju them se bojë, gurë, zhavorr, por ju na diskriminoni edhe është një fjalë me shumë peshë, të cilën nuk ne. mund ta përdorni në një mënyrë të tillë. Kryeministri, dorë për dorë, thotë: “Qentë Unë nuk iu referova një konflikti personal, le të lehin, karvani shkon përpara”. Çfarë është sepse nuk kam me askënd, e jo më me kjo? Nuk është diskriminuese? Korrektojeni Presidentin e Republikës, por ju fola për një Kryeministrin në fjalën e tij! mendësi, për një gjuhë dhe për një kategori të Romët, egjiptianët, vllehët dhe të tjerët nuk caktuar, e cila mendon se politika është një terren kanë vend në administratën tuaj. Duhet t’u hapni ku mund të shkallmojë qëndresën qytetare dhe vendet. Megjithëse keni 25 mandate të vjedhura, komunikimin mes nesh. ende thoni se do të merrni për të tretën herë Politika nuk është vendi i baltës, i sulmeve, pushtetin. Nuk keni shanse. Keni zero shanse. i gjuhës së urrejtjes dhe i diskriminimit, e cila E fundit, ku ka më diskriminuese sesa një tani ka filluar të përngjasojë me gjuhën e Agimit nga imamët e Tiranës mbahet me atë që quhet të Artë, por është vendi ku prodhohen ide, BIS 41? Ç’është ky diskriminim edhe i njerëzve, alternativa, ndryshime dhe ku njerëzit marrin që përfaqësojnë, në një farë mënyre, edhe pas shpresë. Frymëzimi që vjen nga institucione të dënimit? Megjithatë, për këtë do të kem një tilla për qytetarët është dëmtues deri në detaj dhe interpelancë me ministren e Drejtësisë dhe ne duhet t’i vëmë fre tani. Për këtë na detyron jo ministrin e Brendshëm. vetëm të qenit deputetë, por edhe të qenit Sa muxhahedinë ka në Shqipëri? Deputeti qytetarë dhe prindër. Nuk mundet që fëmijët e Kujtim Gjuzi, Partia Konservatore duhet ta dijë. Shqipërisë të dëgjojnë atë lloj gjuhe. E më pas Si janë? Si jetojnë? Ku jetojnë? A janë të vërtetë thonë: përse ikin të rinjtë? Të rinjtë ikin sepse zërat që thonë se mbahen me detyrim brenda nuk mund të durojnë që të kenë në krye të shtetit
30 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 individë të tillë, që kanë shkallmuar çdo normë. A keni ndonjë gjë për të thënë për Kjo është historia. diskriminimin që i bëhet opozitës këtu në Sa më shpejt që ne të adresojmë çështje të parlament? A keni ndonjë gjë për të thënë, zonja tilla, që janë kardinale për komunikimin, për Hysi, për të gjitha ato momente kur Edi Rama politikën dhe për qytetarinë aq më shpejt do të është tallur me deputetët këtu në parlament, kemi edhe një politikë më të mirë dhe zgjedhje përfshirë edhe ju? Ju nuk flisni asnjëherë kur më të mira. Besoj se shumë shpejt të gjithë do ta gjuha tallëse e Kryeministrit përdoret pa teklif, marrin përgjigjen, edhe ata që janë në por ama bëni sikur jeni kundër diskriminimit. institucione, edhe ata që paguhen nën dorë nëpër Kjo është të tallesh me inteligjencën minimale të portale, kanale dhe rrjete. Ju e dini shumë mirë një deputeti. se si paguhen. Bëjnë mirë që institucionet e Zonja Hysi, kjo është e pandershme dhe e shtetit, si Parandalimi i Pastrimit të Parave dhe patolerueshme. Dua shumë që të njëjtin zjarr dhe tatimet, këtu jam dakord me kryetarin e grupit, të pasion ta përdorni, këtë do t’jua kujtoj, zonja bëjnë punën e tyre sipas ligjit. Hysi, si drejtuese e seancës, por edhe zotit Ruçi Faleminderit! si Kryetar i Parlamentit, sa herë që Edi Rama të Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja tallet me ne këtu në parlament, siç u tall edhe me Spiropali! ndryshimet e fundit të Kodit Elektoral. Po ju vë Zoti Gjoni, nuk jua përmendi gjatë fjalës. në dijeni sot që do t’jua kujtoj në çdo seancë kur Ralf Gjoni – E dua për procedurë. Edi Rama të tallet me ne këtu dhe me vullnetin Vasilika Hysi – Dakord, për procedurë. tonë të mirë. Jam dakord që të ketë ligje (Deputeti Gjuzi flet pa mikrofon.) antidiskriminim, por të gjithë duhet të jenë të Zoti Gjuzi, nuk lejohet replikë mbi replikë. barabartë përpara ligjit, përfshirë edhe Zonja Spiropali ju tha deputeti … Kryeministrin tuaj. (Deputeti Gjuzi flet pa mikrofon) Faleminderit! Patjetër, të fitojnë edhe gratë në parlament, Vasilika Hysi – Faleminderit për këshillat, në familje dhe kudo po aq të drejta sa keni ju zoti Gjoni! burrat, pastaj mund të flasim për diskriminim Meqenëse ma përmende emrin disa herë, gjinor. unë, të paktën, ndihem krenare që kam qenë Fjalën e ka kërkuar zoti Gjoni për pjesë e ndryshimeve të Rregullores dhe të nismës procedurë. për Kodin e Sjelljes dhe pata fatin të isha Ralf Gjoni – Zonja Hysi, e kam të relatore. Edhe unë, në çdo seancë, do t’jua pamundur të mos reagoj kur në këtë parlament përmend sa herë të diskriminoni, jo vetëm gratë, thuhen kaq shumë të pavërteta. Nëse problemin e por edhe burrat dhe publikun e gjerë që ju ka keni me Presidentin e Republikës, ftoj zonjën sjellë këtu në parlament. Pra, sa herë që të flisni Spiropali dhe kolegët e nderuar socialistë… aq herë do t’jua përmend emrin dhe aq herë do të (Ndërhyrje pa mikrofon) zbatoj Kodin e Sjelljes. Nuk është replikë, është për procedurë, Faleminderit! zonja Spiropali. Shkarkojeni Presidentin dhe Fjalën e ka deputetja Edlira Bode. Të zëvendësojeni me një grua socialiste! përgatitet deputeti Kostaq Papa dhe më pas Ju ftoj të gjithëve që të bashkoheni me deputetja Artemis Malo. thirrjen time dhe t’i kërkoni edhe Kryeministrit Edlira Bode – E nderuar zonja drejtuese e tuaj, që është një nga politikanët më seancës, diskriminues në parlamentin e Shqipërisë, duke Të nderuar kolegë deputetë, përdorur gjuhën e urrejtjes, talljes dhe fyerjes, të Të dashur qytetarë, japë dorëheqjen para zgjedhjeve. Zonja Të gjithë njerëzit lindin të lirë dhe të Spiropali, unë jam shumë dakord që ju të jeni barabartë në dinjitet e në të drejta. Liritë dhe të Kryeministrja e radhës së këtij vendi, për të drejtat na përkasin për vetë faktin se jemi qenie menaxhuar situatën parazgjedhore. Por jo të njerëzore. Ato janë universale dhe u përkasin të talleni dhe të personalizoni çdo debat mes jush gjithë njerëzve pa dallim; janë të dhe Ilir Metës, Sali Berishës apo Lulzim Bashës. patjetërsueshme, sepse nuk janë dhurata ose merita, nuk mund të shiten, nuk mund të merren
31 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 dhe janë të pandashme, çka do të thotë se të Janë bërë hapa të mëdha përpara dhe gjitha të drejtat e njeriut janë njësoj të vazhdimisht Kuvendi e ka vlerësuar kontributin e rëndësishme. këtij institucioni me anë të rezolutave të Këto parime me vlerë universale u miratuara çdo vit. Por, krahas miratimit të sanksionuan për herë të parë në një dispozitë burimeve njerëzore dhe financiare të nevojshme, juridike ndërkombëtare në aktin historik të përherë është parë i nevojshëm përmirësimi i Deklaratës së Përgjithshme të të Drejtave të legjislacionit. Njeriut. Qysh atëherë, në një varg aktesh të tjera Prandaj, të nderuar kolegë, sot jemi të ftuar universale e rajonale, standarde ndërkombëtare, të votojmë përmirësimet e mëtejshme të ligjit konventa e pakte, ku në themel qëndron parimi i për mbrojtjen nga diskriminimi, të cilat kanë për barazisë, është vënë në pah rëndësia dhe qëllim: ndjeshmëria për problematikën e diskriminimit, - të përafrojnë ligjin “Për mbrojtjen nga si dhe mbrojtjen nga të gjitha format në të cilat ai diskriminimi” me direktivat e Këshillit Europian shfaqet. dhe të Parlamentit Europian; Diskriminimi është një fenomen i hershëm i - të reflektojnë rekomandimet e njerëzimit, një sëmundje sociale e shfaqur që në Komisionit Europian kundër racizmit dhe fillesat e zhvillimit dhe organizimit kolektiv të intolerancës; tij. Të diskriminosh do të thotë të ndash dhe të - të pasqyrojnë zgjidhjet për bësh dallime. Ky problem i ka rrënjët thellë në problematikat e hasura gjatë veprimtarisë së mendësinë e njeriut në tërësi. institucionit të Komisionerit për Mbrojtjen nga Sanksionimi, si një parim themelor për Diskriminimi; funksionimin dhe organizimin e shtetit, në - të reflektojnë sugjerimet dhe kushtetutat e të gjitha vendeve të lira dhe rekomandimet e organizatave të shoqërisë civile, demokratike është tregues i qartë i vullnetit për që janë aktorë shumë të rëndësishëm në këtë të eliminuar çdo lloj forme të diferencimit, fushë. përjashtimit, dallimit të bazuar në shkaqe, si Po ashtu, propozohet të shtohen disa shkaqe gjinia, raca, ngjyra, etnia, bindjet politike apo dhe forma të reja të diskriminimit, duke filozofike, gjendja sociale, orientimi seksual apo mundësuar parandalimin e tyre. Parashikohen në çdo shkak tjetër. diskriminimi i shumëfishtë, ndërsektorial, gjuha Edhe në Kushtetutën tonë ky vullnet e urrejtjes, segregimi dhe ngacmimi seksual. pasqyrohet që në kreun e parë të të drejtave dhe Parashikohen format e rënda të lirive themelore, në nenin 18, ku sanksionohet diskriminimit, me qëllim garantimin e mbrojtjes barazia përpara ligjit dhe mbrojtja nga në rastet kur sjellja diskriminuese është e diskriminimi. përsëritur, e vazhdueshme dhe e motivuar nga Gjithashtu, Shqipëria ka ratifikuar pjesën disa shkaqe. më të madhe të instrumenteve për të drejtat e Autoritetet publike tashmë kanë në ligj njeriut, të cilat tashmë janë pjesë e sistemit tonë detyrimin të promovojnë barazinë dhe të brendshëm gjyqësor dhe janë drejtpërdrejt të mosdiskriminimin, gjithashtu, të mbështesin zbatueshme. Komisionerin. Ne kemi një ligj organik për mbrojtjen nga Projektligji parashikon ndryshimin në diskriminimi, në bazë të të cilit sigurohet aspektin organizativ dhe institucional të mbrojtja nga diskriminimi dhe respektimi i Komisionerit, si dhe në aspektin procedural të parimit të barazisë. ligjit, me qëllim qartësimin e proceduarave dhe Ngritja para 10 vjetësh dhe funksionimi i rritjen e efektivitetit. një organi të barazisë, siç është Zyra e Pranimi i ankesave anonime është Komisionerit për Mbrojtjen nga Diskriminimi në propozim që bëhet për të motivuar paraqitjen e zbatim të politikave antidiskriminim, ka ankesave. vitalizuar ndjeshëm edhe reagimin publik në Së fundi, propozohet edhe që vendimet e lidhje me problemet që lidhen me diskriminimin Komisionerit të marrin statusin e titujve në vendin tonë. ekzekutivë, duke synuar që t’u jepet një forcë më e madhe ekzekutuese.
32 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Të nderuar kolegë, marrja e masave përfitimit të të ardhmes dhe bukës së gojës, duke konkrete për forcimin e parimit të barazisë, si i zhytur në skamje për t’i pasur të nënshtruar ose dhe zbatimi efikas i politikave antidiskriminim, për t’i drejtuar drejt kurbetit, drejt rrugës së janë prioritete kyçe të vendit tonë. Kjo edhe në Qabesë si para 200 vjetësh. kuadër të integrimit europian të Shqipërisë, për Mundësia tjetër e diskriminimit është ajo aq kohë sa këto janë edhe të drejta themelore dhe çka u ka bërë shteti emigrantëve, diskriminimi i vlera të përbashkëta të vendeve te Bashkimit tyre në njësitë diplomatike apo kur ata kanë Europian. Ndryshimet e propozuara sot i ardhur në atdhe, por edhe diskriminimi i votës së shërbejnë këtij qëllimi, prandaj ju ftoj t’i tyre. Pra, mospranimi i votës së 1 milion e 620 miratojmë me unanimitet. mijë shqiptarëve jashtë Shqipërisë, i votës së tyre Faleminderit! të pavarur dhe të pandikuar nga klasa politike në Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Bode! Shqipëri. Ky ndikim është një diskriminim i Fjalën e ka deputeti Kostaq Papa. madh dhe duhet ta pranoni që dështuat në Kostaq Papa – Faleminderit! përpjekjen që ata të arrinin të votonin atje ku Bëhet fjalë për një përmirësim ligjor të janë, me një votë të pavarur, për të nxjerrë edhe ligjit të mëparshëm të vitit 2010, i cili është ata përfaqësuesit e tyre dhe për t’i dhënë një aplikuar prej 10 vjetësh. Ndërsa në projektligj shtysë, një progres dhe një integrim edhe kësaj vura re përpjekjet për përmirësim të termave në pjese shqiptare që nuk është në Shqipëri, për përshtatje me situatën, në terren dhe në realitetin integrim. shqiptar përmirësimet nga mbrojtja dhe Faleminderit! diskriminimi nuk duken. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Papa! Diskriminimi është i dukshëm në shtresat Fjalën e ka deputetja Artemis Malo. vulnerabël dhe në grupet shoqërore me vështirësi Artemis Malo – E nderuar zonja drejtuese jetese. Nuk bëhet fjalë për diskriminim përmes e seancës, forcës, por për diskriminim social shoqëror të Të nderuar kolegë, përditshëm në veçimin, në margjinalizimin dhe Të dashur qytetarë, në vështirësitë e jetesës, për shembull, të grupit Ligji “Për mbrojtjen nga diskriminimi” shoqëror rom. tashmë mbush 10 vjet nga miratimi i tij dhe nuk Në fakt, në diskriminim po futet e gjithë ajo ka pësuar asnjëherë ndryshime. Ky fakt jo pjesë e shoqërisë shqiptare që nuk ka kontakt në domosdoshmërisht gjeneron nevojën për ndarjen e drejtpërdrejtë të të mirave shoqërore ndryshimin e ligjit, por gjithsesi ndryshimet dhe materiale, që nuk ka kontakt në shpërndarjen shoqërore dhe ekspozimi i pabarazive sociale, në e fondeve, investimeve dhe shërbimeve, që nuk mënyrën më të shpeshtë; kuptimi më i thellë i ka kontakt dhe mundësi në përfshirjen në subjekteve të të drejtave sociale, pretendimi i një punësim, në punë publike, në administratë mënyre të institucionalizuar të të drejtave të tyre, shtetërore apo në administrimin lokal, sepse e përvetësimi nga ana e organeve publike i pengojnë jo aftësitë apo kriteret për t’u parimeve të barazisë dhe mosdiskriminimit, si ballafaquar me vlerat, por listat partiake të dhe nevoja e zbatimit të këtyre parimeve në çdo punësimit. Askush nuk punësohet pa qenë pjesë fushë të jetës, gjenerojnë kërkesën për një e një imponimi politik, i një ndërhyrjeje politike, përgjigje më të mirë ndaj sjelljeve diskriminuese tarafit dhe shtimit të militantizmit. por edhe për një promovim më të madh të Ne kemi dy nivele pengesash diskriminimi. barazisë. Niveli i parë i diskriminimit është ai i Diskriminim është çdo lloj përjashtimi, intelektualëve dhe profesionistëve, sa herë që kufizimi apo preference bazuar në cilindo shkak, shfaqen për të fituar të drejta sipas vlerave shoqëruar me mosrespektimin e parimit të shoqërore, ndërsa niveli i dytë i diskriminimit barazisë ose me çdo shkak tjetër, që ka për është ai për bukën e gojës. Kjo shtresë është qëllim apo pasojë pengesën apo bërjen e shumë e rrezikuar, edhe pse është shtresa që pamundur të ushtrimit në të njëjtën mënyrë me të mban peshë dhe mban në këmbë atdheun. tjerët, të të drejtave dhe lirive themelore të Ju, përmes veprimeve diskriminuese social- njohura në Kushtetutën e Republikës së shoqërore, i lini ata jashtë mundësive të Shqipërisë në aktet ndërkombëtare të ratifikuara
33 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 nga Republika e Shqipërisë, si dhe në ligjet në Qeveria shqiptare e ka lejuar fuqi. diskriminimin, sigurisht, edhe me ligje të Në rastin e Shqipërisë, ligji për mbrojtjen pashkruara, por vetëm atë pozitiv. Minoritetet nga diskriminimi parashikon më shumë shkaqe janë privilegjuar sa më s’ka, kryesisht ai grek, diskriminimi se të katër direktivat e Bashkimit nga i cili vij edhe unë. Në asnjë etapë të historisë Europian. Më specifikisht, arsyeja konkrete ku së këtij vendi minoritetet nuk kanë jetuar në bazohet nevoja për ndryshime të këtij ligji mosrespektim të të drejtave apo, siç ju qëndron në përafrimin e plotë të këtij pretendoni, në shkelje të këtyre të drejtave. Të legjislacioni kundër diskriminimit me aktet e drejtat e personave që u përkasin pakicave janë BE-së, jo vetëm nga aspekti juridik, por edhe si një pjesë integrale e të drejtave themelore të perceptim më i avancuar shoqëror dhe njeriut, të cilat jo vetëm janë pjesë kryesore e institucional i parimit të barazisë dhe vlerave të Bashkimit Europian, por përbëjnë mosdiskriminimit. edhe një element thelbësor në procesin e Të nderuar qytetarë, në vëmendjen e zgjerimit të BE-së. Implementimi i ligjeve dhe qeverisë me një ligj të veçantë për të garantuar politikave të ndryshme në Shqipëri ka qenë mosdiskriminimin edhe në aspektet e etnive gjithmonë problematikë për shkak të polarizimit ndryshe, ka kaluar ligji për mbrojtjen e pakicave të klasës politike dhe mungesës së vullnetit kombëtare, në vitin 2017, një nismë e vendosur politik të njëanshëm. dhe e iniciuar nga vetë Kryeministri i Shqipërisë, E thënë kjo ndryshe, ju ftoj, të nderuar me qëndrimin më pozitiv dhe tolerant, të përfaqësues të minoritetit, të ulemi në tryezë barabartë dhe të drejtë për trajtimin dhe bisedimesh për ta përfunduar sa më parë respektimin e të drejtave të 9 pakicave të njohura implementimin e akteve nënligjore. Kjo mungesë zyrtarisht nga qeveria shqiptare, pikërisht sepse komunikimi në vazhdimësi dhe reagimi agresiv parimi i socialistëve është të flasë dhe të godasë në largësi janë është dëshmi e qartë e mungesës me vepra dhe punë, kurrsesi të merret me tallje, së vullnetit dhe dëshirës për të përfunduar një siç ju pretendoni apo më tej me diskriminim. proces, që është faktor për përmirësimin jetesës Më lejoni të përgëzoj të gjithë faktorët dhe së pakicave kombëtare në Shqipëri. aktorët në përpilimin dhe përfundimin e këtij Më ka ardhur vërtet të qesh e të qaj me ligji, i cili kishte për bazë sugjerimet dhe mënyrat tuaja, thuajse të dëshpëruara, për të rekomandimet e të gjitha organizatave të ngritur çështje etnike me çdo tingull të mekur shoqërisë civile, që përfaqësonin një pakicë nën rrogoz, por kjo qeveri, ky shtet, disponon një kombëtare ose një grup interesi të veçantë. ligj që shumë pak shtete e kanë, pikërisht se Pikërisht për të respektuar deri në detajet më të është një shoqëri tolerante, pa dallime dhe në fundit këto të drejta, aktet nënligjore po kalonin harmoni, me drejtësi të plotë e barazi të në studim dhe hulumtim edhe më të kujdesshëm legjitimuar. Nga lista e shteteve me kin state të përpara mbylljes së këtij cikli. Me shumë përbashkët janë pa dyshim minoritetet, të cilat keqardhje dëshiroj t’u bëj thirrje të gjithë thërrasin për bashkëpunim e shkëmbim faktorëve pseudopatriotë, të cilët përpiqen të mundësish për zhvillimin e mëtejshëm të hedhin baltë mbi risitë që sjell ky ligj në jetë: vendeve dhe për të mirën e të gjitha etnive. mos këndoni të një njëjtën këngë me çdo element Ju ftoj t’i votojmë ndryshimet në këtë ligj. që mendoni se do t’ju japë protagonizëm! Faleminderit! Të dashur bashkatdhetarë, Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Malo! Po, unë jam me origjinë ndryshe, por Kalojmë në diskutimet në emër të grupeve ndihem ndër breza më se e respektuar dhe e parlamentare. vlerësuar në vendin tim, më shumë shqiptare se Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë kushdo. Ky është një fakt që nuk mund të Socialiste, fjalën e ka deputetja Ardiana Jaku. mohohet nga njerëz, të cilët tregtojnë politikë për Ardiana Jaku – Faleminderit, zonja të qenë përherë levat e klaneve të tyre, për të drejtuese e seancës! hedhur vaj aty ku ka një shkëndijë, qoftë edhe Të nderuar kolegë, aksidentalisht. Të dashur qytetarë,
34 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Shumë herë flitet për diskriminimin, hera- përgjegjës që adreson këto çështje. Gjithashtu, në herës ky term përdoret edhe nga kjo foltore, por aspektin procedural sjell mënyrën se si janë sa bëjmë ne, si parlament, për të ngritur një parashikuar procedura më të thjeshta e më të sistem të institucionalizuar, i cili duhet të shpejta. Të gjitha këto ndryshime kanë si qëllim përgjigjet më mirë ndaj sjelljeve diskriminuese, final efektivitetin më të mirë të zbatimit të ligjit por edhe të promovojë më shumë barazi?! Kjo “Për mbrojtjen nga diskriminimi.” është pyetja që duhet t’ia bëjmë vetes si Për sa i takon pjesës së përcaktimit të përfaqësues, por edhe si profesionistë të fushave koncepteve për mbrojtjen nga diskriminimi, në të ndryshme. ndryshimet e sjella shtohen shkaqet e format e Para 10 vjetësh parlamenti ka miratuar reja të diskriminimit. Kështu, në lidhje me ligjin “Për mbrojtjen nga diskriminimi”, në shkaqet e diskriminimit, shtohen shkaqet e mënyrë që të adresonte çështjet e diskriminimit. shtetësisë, të personave që jetojnë me HIV/AIDS Gjithsesi, a janë trajtuar si duhet çështjet e dhe të paraqitjes apo pamjes së jashtme. Po diskriminimit për shkak të racës, për shkak të ashtu, jepet edhe përkufizimi ligjor i disa aftësisë së kufizuar apo për shkak të gjinisë? formave të reja të diskriminimit, siç janë: Çfarë përcakton ligji për përdorimin e gjuhës së diskriminimi i shumëfishtë, diskriminimi urrejtjes, po për sulmet e përsëritura për shkaqet ndërsektorial, gjuha e urrejtjes, veçimi, e mësipërme? A adresohen format e rënda të shqetësimi seksual apo edhe format më të rënda diskriminimit? A ka një institucion që i mbron e të diskriminimit. Në këtë mënyrë ligji “Për merr vendime ligjore, duke i vendosur në vend të mbrojtjen nga diskriminimi” kthehet në një ligji drejtat e cenuara të shqiptarëve që bien pre e që parashikon një listë më të gjerë të shkaqeve e këtyre pabarazive? të formave të diskriminimit, duke garantuar Shoqëria jonë e ka rritur aftësinë e të mbrojtje edhe për kategori të tjera subjektesh të kuptuarit për konceptet lidhur me diskriminimin ekspozuara ndaj sjelljeve diskriminuese. dhe kërkon një përgjigje më sistemike dhe të Projektligji përcakton qoftë modalitetet për institucionalizuar. Është përgjegjësia jonë si zgjedhjen e Komisionerit, qoftë modalitetet për Kuvend t’u japim shqiptarëve ligje që do të shkarkimin e tij nga Kuvendi, në rast të sigurojnë mbrojtjen e tyre dhe, gjithashtu, të shkeljeve ligjore, e parashikuar me një shumicë kontrollojmë reagimet e institucioneve ndaj prej 3/5-ve të deputetëve. Tashmë Komisioneri, formave të ndryshme të diskriminimit apo të me anë të këtij projektligji, do të pranojë për cenimit të barazisë. shqyrtim edhe ankesat anonime, duke u dhënë Në këtë mandat, ashtu sikurse e përmendi mundësi edhe atyre individëve që, për një arsye edhe ministrja për Marrëdhëniet me Parlamentin, apo një tjetër, nuk flasin dot hapur, por ky ligj u ky Kuvend ka kaluar një sërë ligjesh të sjella nga jep mundësinë ta kërkojnë ta drejtën e tyre. kjo qeveri e të mbështetura nga kjo maxhorancë, Gjithashtu, shkurtohet edhe afati nga 30 në 10 që kanë pasur në fokus mbrojtjen e grupeve në ditë, i kthimit të përgjigjes nga institucionit ndaj nevojë. Më lejoni të citoj disa prej tyre: ndihmën të cilit është bërë ankesa. juridike të garantuar nga shteti, strehimin social, Përveç Komisionerit është detyrë edhe e nxitjen e punësimit, asistencën sociale në institucioneve të tjera ta mbështesin atë, duke Republikën e Shqipërisë për minoritetet. kthyer përgjigje në kohë, gjithashtu, edhe duke e Sot ne po shqyrtojmë dy ligje shumë të bërë siç duhet hetimin. Në fund të fundit, është rëndësishme, siç janë ndryshimet “Për masat detyrë e secilit prej nesh, aq më tepër jona si ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare” apo edhe deputetë, sepse jemi përfaqësues të komuniteteve ligjin e sjellë nga kryetari i Grupit Parlamentar të tona, por edhe e çdo qytetari, të promovojmë Partisë Socialiste, zoti Balla, që lidhet pikërisht barazinë, të luftojmë përmes forcës së shembullit me mbrojtjen nga diskriminimi. Çfarë sjell ky format e ndryshme të diskriminimit, duke filluar, ligj sot për ne? së pari, me aprovimin e këtij ligji. Së pari, sjell përcaktimin e koncepteve Faleminderit! ligjore për diskriminimin; shpjegon funksionin, Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Jaku! detyrat dhe përgjegjësinë e Komisionerit për Mbyllet diskutimi në parim edhe për këtë Mbrojtjen nga Diskriminimi, si institucioni çështje të rendit të ditës.
35 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës: dhuna në familje apo nga dhuna me bazë gjinore, projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në është e justifikuar dhe nuk përbën shkelje të të ligjin nr. 9669, datë 18.12.2006, “Për masat ndaj drejtave të njeriut, konkretisht, të të drejtës për dhunës në marrëdhëniet familjare”, i strehim, sepse prevalon e drejta e jetës së ndryshuar””. viktimave të dhunës apo të viktimave potenciale Të nderuar kolegë, kjo është nismë e dy të dhunës. kolegeve tona të nderuara, e deputetes Eglantina Kjo është përgjigjja, por do ta këshilloja Gjermeni dhe e deputetes Klotilda Bushka. Nëse kolegun deputet, i cili është edhe anëtar i keni pyetje për nismëtaret, në bazë të Komisionit të Ligjeve, t’i referohet raportit të Rregullores, keni të drejtë t’i adresoni ato. Nëse relatores së Komisionit të Ligjeve, zonjës Hysi, nuk keni pyetje, atëherë, sipas nenit 74... që shoqëron nismën së bashku me tekstin (Deputeti Adriatik Alimadhi flet pa integral, ku jepen sqarime shteruese lidhur me mikrofon.) këtë pikë. Zoti Alimadhi, keni pyetje? Faleminderit! Koleget janë në sallë, kështu që mund t’ju Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja përgjigjen. Bushka! Adriatik Alimadhi – Në fakt, e kam lexuar Po, zoti Alimadhi. projektligjin me shumë kujdes dhe, në parim, më Adriatik Alimadhi – Në fakt, unë nuk kam del një rregull në kundërshtim me Kushtetutën. qenë pjesëmarrës në mbledhjen e Komisionit të Në nenin 1 thuhet: “Si rregull, mbrojtja Ligjeve, zonja Bushka, por nga eksperienca që ndaj dhunës në familje, në zbatim të këtij ligji, kemi pasur, sepse raste të tilla kemi shumë, këtë do të sigurohet duke larguar menjëherë të rast e shikoj si parim që prek liritë dhe të drejtat paditurin (dhunuesin ose dhunuesen). Pra, në e individit për pronësinë. Unë mendoj se asnjë këtë rast, a kemi shkelje të neneve 41 dhe 42 të gjykatë apo institucion tjetër nuk mund të të Kushtetutës? Kjo është pyetja ime. nxjerrë nga banesa, në qoftë se je pronar i asaj Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti banese. Pra, nuk mund të të nxjerrë askush dhe Alimadhi, për pyetjen! gjykata nuk mund të lëshojë një urdhër për të Deputetet propozuese kanë të drejtën e dalë nga banesa. Edhe në nenin 42 të Kushtetutës fjalës. thuhet qartësisht: “Liria, prona dhe të drejtat e Zonja Bushka, fjala është për ju. njohura me Kushtetutë dhe me ligj nuk mund të Teknika, ju lutem, rregulloni mikrofonin e cenohen pa një proces të rregullt ligjor.” Pra, unë zonjës Bushka, pasi nuk është lart, por është në mendoj se shkelen liritë dhe të drejtat e individit sallë. për pronën. Faleminderit! Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Klotilda Bushka – Faleminderit për Alimadhi! pyetjen! A keni ndonjë gjë për të shtuar, zonja Në fakt, kjo çështje është diskutuar Bushka? gjerësisht në Komisionin e Ligjeve gjatë Fjala është përsëri për zonjën Bushka. diskutimit të nismës në parim, nen për nen dhe Klotilda Bushka – Dua të bëj vetëm një në tërësi. Kjo çështje është trajtuar gjerësisht korrigjim. edhe në raportin shumë cilësor që ka paraqitur Këtu nuk vihet në krahasim e drejta e jetës për të gjithë kolegët deputetët relaorja, zonja së viktimave apo e viktimave potenciale për t’u Hysi, dhe është trajtuar në kuadër të standardeve mbrojtur nga dhuna me të drejtën e pronës, por ndërkombëtare për mbrojtjen dhe garantimin e të bëhet fjalë për të drejtën për strehim. Pra, nuk drejtave të njeriut. Gjithashtu, u jemi referuar cenohet e drejta e pronësisë së dhunuesve, por, materialeve të Komisionit të Venecies dhe një për efekt të masave imediate që duhen marrë për dokumenti shterues të Gjykatës Kushtetuese të të larguar dhunuesin nga streha e përbashkët me Kroacisë, i trajtuar në një sesion të Komisionit të viktimën, është vendosur që përkohësisht kjo Venecies, ku përcaktohet qartë se kjo lloj mase e masë të jetë e parashikuar në ligj, me qëllim largimit të dhunuesit nga banesa, në rastet kur parandalimin e rasteve, të cilat një herë mund të synimi kryesor është mbrojtja e viktimave nga jenë dhunë pa pasoja fatale për jetën, por në
36 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 rastin e përsëritjes ato kanë pasur pasoja, të cilat proporcionale në varësi të problemit dhe i është i kemi ndier të gjithë në shoqërinë tonë dhe jemi lënë gjykatës ta gjykojë rast pas rasti. përgjegjës për të shtuar mbrojtjen si me ligj, si Unë besoj se ju e kuptoni shumë mirë, me mekanizma të tjerë të institucioneve që janë sepse e keni ushtruar profesionin. përgjegjëse në këtë fushë, në mënyrë që të Faleminderit! garantohet parandalimi që sot viktimat e dhunës Adriatik Alimadhi – Zonja Hysi, të mos arrijnë deri aty sa të humbin jetën. Kjo faleminderit, që, të paktën ju, më lejoni ta bëjmë është një çështje që, siç e thashë edhe një herë, i pjesë të debatit, sepse herë-herë në komisione takon aspektit të diskutimit shumë teknik dhe apo edhe këtu në seancë plenare rrallë kemi është kryer tashmë në Komisionin e Ligjeve, i debate të tilla! cili ka votuar me një shumicë shumë të cilësuar Unë, shpeshherë, duke qenë edhe në për ta kaluar këtë nismë dhe ka bërë edhe profesion, kam ngritur parimin, logjikën tuaj se kontrollin e përputhshmërisë së nismës me si ju shkoni deri në objektin e ligjit. Pra, unë Kushtetutën. them se ju në këtë paragraf të këtij ligji e Faleminderit! detyroni gjykatën, pra se cila gjykatë apo kush Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja gjykatës do të jetë ai që mund të marrë një Bushka! vendim për ta nxjerrë nga prona. Pra, këtu sensi Të lutem, zoti Alimadhi, unë vlerësoj që është që kemi shkelje të parimit të Kushtetutës për një projektligj kaq të rëndësishëm kemi dhe kush gjykatës do të jetë ai për të dhënë një pyetje e diskutime, sepse tregon edhe seriozitetin vendim për ta nxjerrë në mënyrë të tonë. Unë do të doja t’ia kaloja fjalën menjëhershme nga banesa. Ky është koncepti. bashkëpropozueses, zonjës Gjermeni, nëse ka Ndoshta është e tepërt që po debatoj, por më diçka për të shtuar. Nuk ka. duket se përbën një thelb të qenësishëm në (Deputeti Adriatik Alimadhi flet pa prekjen dhe liritë e të drejtave kushtetuese. mikrofon.) Vasilika Hysi – Faleminderit! Po, zoti Alimadhi, do ta jap përsëri fjalën. Zoti Alimadhi, edhe në ligjin ekzistues Unë do të doja të shtoja diçka, se kam pasur largimi nga banesa ekziston, por nuk ishte bërë kënaqësinë të isha relatore e këtij projektligji në dallimi nëse dhunuesi dhe viktima jetonin në të Komisionin e Ligjeve. Meqenëse ju keni merak, njëjtën banesë apo jetonin veçmas. Kolegët e në vijim të fjalës së koleges së nderuar, zonjës kanë ndarë, bëhet fjalë për ato raste kur dhunuesi Bushka, dua të them se Shqipëria është një vend dhe viktima jetojnë në të njëjtën banesë, duke që ka nënshkruar Konventën e Stambollit. Në mbajtur në konsideratë një sërë kriteresh, është Konventën e Stambollit, në nenin 52 shteteve gjykata që e gjykon rast pas rasti. palë të konventës u kërkohet të parashikojnë Fjalën e ka zonja Kodheli. masa sigurie për viktimat e dhunës, duke Mimi Kodheli – Faleminderit! kufizuar hyrjen ose përdorimin e banesës nga Vasilika Hysi – Ju lutem, teknika hapni dhunuesi. Pra, dhunuesit nuk i hiqet e drejta e mikrofonin tjetër! titullit të pronësisë, ju këtë e dini shumë mirë, se Mimi Kodheli- Në fakt, marr shkas nga ky jeni jurist dhe e keni ushtruar profesionin, por shkëmbim i drejtë opinionesh. Dhunuesit duhet përkohësisht nuk mund ta përdorë banesën. Me ta mendojnë më parë këtë gjë. Së dyti, nëse vendim gjykate banesa jo vetëm që nuk mund të dhunuesit do të insistonin dhe vinin në risk jetën përdoret, por ju e dini që ka raste të titujve e bashkëshortit ose bashkëshortes, kanë një ekzekutivë kur shtëpia të merret kur ke borxhe shtëpi tjetër ku mund ta kalojnë jetën për disa nëpër banka dhe jo më në rastin konkret që bëhet vite, që nuk është shtëpia që kanë ndarë me për përdorim. bashkëshortin ose bashkëshorten. Së dyti, ka një jurisprudencë të Gjykatës E fundit, por jo më pak e rëndësishme, ne Europiane të të Drejtave të Njeriut, ku flitet për nuk duhet t’i lejojmë të rrinë të dy në një banesë, kufizim të të drejtave, por kufizimi duhet bërë në sepse ky është një problem i trashëguar madhor ligj dhe, me të drejtë, koleget nismëtare e bënë ndër vite, madje edhe midis bashkëshortëve të në ligj, pra, kufizimin e përdorimit të ndarë. Vendimi i gjykatës ka qenë që të dy të përkohshëm të banesës nga dhunuesi. Kjo është jetonin në të njëjtën banesë. Nuk ka asnjë kuptim
37 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 vendimi i asnjë gjykate ose zbatimi i ligjit që po Gjermeni, që synon ashpërsimin e masave ndaj miratojmë sot nëse behët i pazbatueshëm. dhunuesve dhe parandalimin e rasteve të dhunës. Ne nuk bëjmë ligje për të bërë ligje dhe Projektligji që miratojmë sot, në fakt, ka gjykatat nuk mund të marrin vendime pse duhet sjellë disa risi kryesore, si largimin e të marrin vendime, ne bëjmë ligje për të menjëhershëm të dhunuesit ose dhunueses nga përmirësuar jetën e njerëzve, por, nga ana tjetër, banesa e përbashkët në çdo rast dhune. Në ligj duhet të marrë vendimin e duhur dhe përgjigjen e kemi parashikuar përjashtimin e dhunuesve të duhur çdo dhunues ose dhunuesi i një qenie tjetër moshuar ose të mitur, për të cilët duhen mbajtur njerëzore. Ta mendojë mirë para se ta bëjë këtë parasysh kritere të tjera. Pra, kush dhunon, do të akt, nëse do të flejë atë natë në shtëpi ose në ikë nga shtëpia, me vendim gjykate, ku do të ndonjë shtëpi tjetër! respektohen të gjitha rregullat e procesit të Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja rregullt ligjor. Risi tjetër e projektligjit është Kodheli! referimi i rasteve të dhunës në organin e akuzës Kalojmë në diskutimin e projektligjit. Janë nga punonjësi i policisë. Çdo rast dhune, duke regjistruar për të diskutuar deputetet: Klotilda filluar nga momenti që hyn në fuqi ky ligj, do të Bushka, Almira Xhembulla, Klodiana Spahiu ndiqet penalisht edhe nga prokuroria. Me të dhe në emër të Grupit Parlamentar të Partisë drejtë zonja Mimi thotë: kush dhunon, t’i bëjë Socialiste, Vasilika Hysi, deputetë jashtë mirë hesapet! grupeve parlamentare, Zef Shtjefni. Gjithashtu, risi e këtij projektligji është Fjalën e ka deputetja Klotilda Bushka. Të detyrimi i dhunuesve për të ndjekur programe përgatitet deputetja Almira Xhembulla. rehabilitimi, me qëllim riintegrimin e dhunuesve Klotilda Bushka – Faleminderit! në shoqëri, duke ulur mundësinë e ripërtëritjes së Të nderuar kolegë deputetë, rasteve të dhunës në të ardhmen, sepse dhunuesit Pas një çështjeje që e ezauruam dhe e duhet të korrigjohen. sqaruam shumë mirë dhe unë nuk do ta përdor Ky projektligj është pjesë e një pakete më në fjalën time, dua t’ju sqaroj si nisi puna për ligjesh për reduktimin e dhunës në familje dhe këtë projektligj. Nëse e mbani mend, në dhunës me bazë gjinore, ku përfshihen edhe konferencën e organizuar nga OSBE-ja së nisma të tjera, si ajo për ndryshime në Kodin bashku me qeverinë shqiptare, në fund të vitit Penal, që aktualisht është në fuqi dhe e 2019, shifrat e dhunës në familje dhe të dhunës zbatueshme, e miratuar nga ky Kuvend jo më me bazë gjinore po shtoheshin. Me të gjitha pak se disa muaj më parë, ndryshime në Kodin e përpjekjet, si përmirësimi i legjislacionit, forcimi Procedurës Penale, në proces shqyrtimi, dhe i kapaciteteve të institucioneve shtetërore, nisma të tjera për amendime në ligjet e fushës gjithsesi kishim raste në shtim, të cilat, nga njëra civile dhe administrative, që janë në proces nga anë, sipas studimeve, vinin se ishte rritur besimi i Aleanca e Grave Deputete së bashku me viktimave tek institucionet e shtetit për të ministritë e linjës. raportuar dhunën, por, nga ana tjetër, tregonin që Ky projektligj u shtohet arritjeve të tjera të fenomeni ishte në rritje. rëndësishme, që kjo legjislaturë ka bërë, dhe këtë Në qendër të të gjithë kësaj nisme është duhet ta tregojë me krenari, për të avancuar mbrojtja e jetës së viktimave dhe parandalimi i agjendën e barazisë gjinore në vendin tonë. Unë rasteve të dhunës, me qëllim që të evitohet që mund t’ju kujtoj disa nga ato ligje: ligji për dhunuesit kur përsëritin marrin jetën e viktimave. ndihmën juridike të garantuar nga shteti, Në fakt, në vijim të angazhimit të ndryshimet e Kodit të Procedurës Penale, ligji Kryeministrit Edi Rama dhe maxhorancës për strehimin social, ligji për noterinë, ligji për qeverisëse, menjëherë pas kësaj konference, për kadastrën, ligji për gjendjen civile, ligji për tolerancë zero ndaj dhunës me bazë gjinore dhe nxitjen e punësimit, ligji për asistencën sociale dhunës në familje, sot Kuvendi do t’i hapë dritën në Republikën e Shqipërisë, ligji për jeshile nismës sonë, hartuar në bashkëpunim me administrimin e pasurive të sekuestruara, ligji për Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, ndryshime në Kodin Penal, ligji për ratifikimin e nga unë dhe kolegia jonë e nderuar Eglantina marrëveshjes së huas ndërmjet Shqipërisë dhe Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe
38 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Zhvillim për aksesin e barabartë gjinor në Faleminderit juve, zonjës Gjermeni, për mundësitë ekonomike, ligji për Kodin Zgjedhor, nismën! Edhe unë bashkohem me duartrokitjet e që garanton kuotën gjinore jo vetëm në hartimin kolegëve në sallë! e listave, por edhe në fituesit e deputetëve, 30% e Fjalën e ka deputetja Almira Xhembulla. të cilëve duhet të jenë patjetër gra, që të Të përgatitet Klodiana Spahiu. përfaqësojnë gjininë që është më pak e Almira Xhembulla - E nderuar drejtuese e përfaqësuar. seancës, Kuvendi ndjek në mënyrë konstante edhe Të nderuar kolegë, monitorimin e zbatimit të këtyre ligjeve, por Të dashur qytetarë, është e nevojshme që, përveç Kuvendit, bashkitë Dua ta nis fjalën time me thirrjen për më të forcojnë mekanizmat e tyre të referimit të shumë vëmendje, kujdes, bashkëpunim me rasteve të dhunës. Institucionet shtetërore strukturat përkatëse dhe ekspertët dhe qendrore t’u përgjigjen nevojave në kohë reale ndërgjegjësim lidhur me qasjen tonë ndaj me kapacitetet e tyre. Duhet, gjithashtu, që COVID-it! Kushdo që është prekur, e ka gjykatat gjyqtarët, prokurorët të kenë ndjeshmëri provuar, pra kushdo që e ka përjetuar dhe të veçantë në rastet e dhunës në familje, në rastet dëgjuar, e di fort mirë që ky është një virus i e dhunës me bazë gjinore, sepse vetëm ligjet nuk paparashikueshëm dhe shumë i rrezikshëm. Ka e ndalojnë dot dhunën ndaj grave dhe dhunën në shumë që na thonë: “Një herë thoni kështu, një familje, por të gjithë bashkë ne mundemi. herë thoni ashtu”, por kjo nuk ka ndodhur vetëm Unë do të falënderoj zonjën Gjermeni, të ne ose me ekspertët tanë. Përballë një të zonjën Hysi, të gjithë kolegët e Komisionit të panjohure të madhe, edhe masat parandaluese Ligjeve, të gjitha organizatat e shoqërisë civile, ose protokollet janë dinamike. të gjithë kolegët në këtë sallë, që e kanë Mbajeni maskën, miq! Më mirë një maskë mbështetur këtë nismë, e cila, për hir të së pëlhure ose filtri se një maskë oksigjeni për ju vërtetës, përveç adresimit të nevojave për të ose të afërmit tuaj! parandaluar dhunën në familje dhe dhunën me E kam provuar edhe me familjarët e mi, bazë gjinore, ka adresuar dhe e bën Shqipërinë të ende më dridhen këmbët nga situatat dramatike përmbushë edhe një sërë rekomandimesh nga që kaluam. Falënderoj mjekët dhe Zotin që ata ia aktet ndërkombëtare, të cilat vijojnë në kuadër të dolën! Ndaj bëni shumë kujdes, edhe pse monitorimit që i bëhet Shqipërisë për këto gjithmonë mund të mos jetë i mjaftueshëm, por çështje. të paktën bëni tuajën, jepni kontributin tuaj në Faleminderit, për votën! shërbim të menaxhimit më të mirë të situatës! Uroj që ky ligj të sjellë efikasitet në luftën Ky vit na ka sprovuar fort, na vuri para kundër dhunës në familje dhe dhunës me bazë sfidave dhe pengesave të mëdha, por ne kemi gjinore. Jemi në shoqëri e brishtë dhe, siç e treguar solidaritet, kemi treguar forcë, dëshirë thashë, nuk mjaftojnë vetëm ligjet, por duhet që për të bërë përpara dhe ende vazhdojmë. Të gjithsekush nga ne të kontribuojë me rolin e tij gjitha këto sfida, dhe jo vetëm, patjetër që e kanë që në zonat ku jemi, me administratorët, me vënë në vështirësi familjen shqiptare. Ka ndërlidhësit e komuniteteve që të identifikojmë informacione që janë shtuar rastet e dhunës në çdo rast dhunë, çdo potencial rreziku për jetët e familje gjatë kohës së pandemisë. Dua të grave dhe të vajzave, të miturve, por edhe të përgëzoj ideatorët e spotit që u realizua ne medie burrave, sepse nuk janë vetëm gratë viktima të gjatë asaj kohë, për mënyrën se ku do të dhunës, me qëllim që të jemi të ndërgjegjshëm raportoheshin këto raste. Sipas INSTAT-it ishin dhe të qetë që nuk e kemi lënë pas dore këtë 1374 raste në vitin 2018, ndërsa në vitin 2019 fenomen, nuk dimë vetëm të bëjmë ligje dhe të ishin 1341 raste, që në dukje është një ulje e shkruajmë ligje, por dimë t’i monitorojmë dhe të vogël, prej 2,4%. Për shembull, këtë vit në kontribuojmë konkretisht në zonat tona, për të Dibër, nga informacionet që kemi, është përdorur evituar këto probleme sociale të shoqërisë. urdhër mbrojtjeje në 23 raste të dhunës në Faleminderit! familje, ku 13 raste janë vetëm në Bashkinë e Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Dibrës, 8 raste janë gra të dhunuara nga Bushka!
39 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 bashkëshortët dhe 5 raste janë të dhunuar nga të punohet shumë edhe me djemtë e burrat në të familjarë, babai, kunati e të tjerë. gjithë hallkat e shoqërisë. Prandaj është shumë e rëndësishme që Sot është Dita Ndërkombëtare e Grave strukturat lokale të marrin rolin që u takon në Rurale, të cilave dua t’u uroj festën! Këtë vit menaxhimin e rasteve dhe mbështetjen e është tema: rezistenca e grave rurale ndaj viktimave të dhunës. Detyrimisht, jo vetëm COVID-19. Ato luajnë një rol vendimtar në përfaqësuesit, por drejtuesit e institucioneve bujqësi, sigurinë ushqimore dhe ushqyerjen, duhet të marrin pjesë në takimet periodike dhe të menaxhimin e tokës dhe burimeve natyrore dhe ketë angazhime konkrete nga institucionet për ndërmarrjeve rurale. Ato janë në vijën e parë të menaxhimin e rasteve, sepse qëllon që sjellin reagimit ndaj pandemisë së COVID-it, kështu që persona të ndryshëm dhe rastet nuk ndiqen në u uroj gjithë të mirat, i falënderoj dhe u përulem vijueshmëri. me mirënjohje për të gjithë kontributin e tyre dhe Të gjitha qendrat që janë ngritur, të gjitha sakrificat në shoqëri! mekanizmat e referimit, që janë ngritur me Faleminderit! shumë përpjekje, qoftë kuadri ligjor, por qoftë Fjalën e ka deputetja Spahiu, më pas ka edhe nga përpjekjet e shoqërisë civile, duhet të kërkuar fjalën ministrja Manastirliu. vihen në eficiencë dhe të zbatohen të gjitha Klodiana Spahiu – Të nderuar kolegë dhe masat dhe ligjet që ne kemi kaluar këtu. kolege, Ndihem shumë mirë dhe falënderoj koleget Të nderuar qytetarë, për nismën për ndryshimet në ligjin “Për masat Në fakt, kisha menduar ta filloja fjalën time ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”, të ashtu si kolegia parafolëse, sepse sot është një ndryshuar”. ditë shumë e rëndësishme, është Dita Arritja e barazisë gjinore, si dhe Ndërkombëtare e Gruas Rurale dhe qëllimi është minimizimi i dhunës ndaj grave dhe vajzave, si njohja e kontributit dhe rolit që kanë gratë në dhe dhunuesve në marrëdhëniet familjare zonat rurale në komunitet për të përmirësuar përbëjnë një nga prioritet më të rëndësishme, të jetën dhe mirëqenien në tërësi. lidhura edhe me proceset integruese të vendit. Pikërisht sot ndihemi krenare, të gjitha Përpjekjet për të avancuar drejt barazisë gjinore bashkë, që miratojmë disa ndryshime shumë të dhe tolerancës zero kundër dhunës me bazë rëndësishme, për të minimizuar fenomenin e gjinore dhe dhunës në familje synojnë pikërisht dhunës në familje dhe atë me bazë gjinore. përmirësimin e mëtejshëm të bashkërendimit me Shoqëria duhet të fillojë ta kuptojë që partnerët qeveritarë dhe aktorët e tjerë të dhuna nuk është më një problem, por një interesuar dhe të angazhuar në mënyrë specifike fenomen shumë i gjerë, të cilën na duhet ta për trajtimin dhe ofrimin e shërbimeve në lidhje shohim në një spektër më dinamik. Që nga viti me këto çështje. 2006, kur është miratuar për herë të parë ky ligj, Nëpërmjet kësaj nisme synohet reduktimi i për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare, rasteve të dhunës në marrëdhëniet familjare dhe parlamenti shqiptar, veçanërisht gratë njësitë shtëpiake, si dhe mbrojtja e veçantë dhe parlamentare, nuk kanë reshtur së përpjekuri për pa diskriminim i çdo grupi që paraqet nevoja të të bërë më të mirën në minimizimin e fenomenit. veçanta mbrojtjeje; parashikimi i masës së Dua të falënderoj në mënyrë të veçante largimit nga banesa e dhunuesit, si masë e vetme miken dhe kolegen tonë Gjermeni, që me urtësi dhe detyrimisht e zbatueshme në çdo rast; dhe vendosmëri, siç ka punuar në vitin 2006, sanksionimi i masave rehabilituese ndaj vazhdoi të insistojë në përmirësimin e këtij ligji dhunuesit, me fokus të veçantë dhunuesit të edhe sot në bashkëpunim me Ministrinë e alkoolizuar, të dhunuar ose me probleme të Shëndetësisë dhe me kolegen Bushka, duke shëndetit mendor dhe monitorimi i ecurisë së sjellë këtë paketë ndryshimesh. zbatimit të tyre. Në vitin 2018 dhe me vendosmërinë e Gjej rastin të kërkoj edhe një herë nga qeverisë, në përmbushje të detyrimeve të organizmat, por edhe nga strukturat, që të merren Konventës së Stambollit dhe në vijim të masa jo vetëm për ndërgjegjësimin e grave, por vlerësimit të raportit GREVIO-s, Kuvendi i Shqipërisë miratoi disa ndryshime në po këtë
40 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 ligj. Por, me të gjitha përpjekjet e pandalura për problematika, vëmë re që rastet e përsëritjes së të përmirësuar legjislacionin penal dhe dhunës më së shumti janë brenda strehës administrativ në drejtim të rritjes së nivelit të familjare. Ndaj, ashtu siç e theksuan edhe mbrojtjes, zgjerimit dhe konsolidimit të gamës së koleget parafolëse, largimi i dhunuesit nga mbështetjes për viktimat apo rehabilitimin e banesa është shumë i rëndësishëm, por edhe dhunuesve, si dhe nismat konkrete për hartimin rehabilitimi i këtij dhunuesi është po aq i dhe ngritjen e shërbimit konkrete për viktimat rëndësishëm. dhe dhunuesit, rastet e dhunës jo rrallëherë kanë Ndaj, të nderuar kolegë dhe kolege, unë dua sjellë pasoja fatale për jetën e vajzave dhe grave. të bëj një falënderim të veçantë për të gjitha gratë Kemi vënë re që edhe janë shtuar si raste. dhe vajzat që kanë punuar fort për minimizimin e E përmendën koleget parafolëse, në mars të këtij fenomeni, por duhet të jemi të bindura se pa vitit 2019 OSBE-ja në Bruksel paraqiti një raport bashkëpunim me burrat parlamentarë këtu dhe bazuar në një anketim të zhvilluar në 8 shtete jashtë parlamentit, me shoqërinë civile dhe këdo, pjesëmarrëse: në Shqipëri, në Bosnjë dhe me mbështetjen e vazhdueshme të Hercegovinë, në Mal të Zi, në Maqedoni, në institucioneve, siç është bërë deri më tash, ne Serbi, në Moldavi, në Ukrainë dhe në Kosovë. nuk mundemi dot. Vihet re që fenomeni është shumë i gjerë, është Kam qenë dy herë në Qendrën e Trafikimit, mbarëbotëror, në fakt. Nga të gjitha përfundimet, ku strehohen shumë gra familjare bashkë me studimi arriti në tri përfundime kryesore, të cilat i fëmijët e tyre. Jam ndjerë shumë keq, në fakt, përmendi edhe kolegia Bushka, si nismëtare e sepse kur shikon ato gra të dhunuara, që i mbajnë këtyre ndryshimeve së bashku me qeverinë. fëmijët e tyre aq pranë dhe me një dashuri të Nisur nga këto 3 fenomene kryesore të madhe, edhe në kushtet e favorshme që u ka dëmshme, që e shtojnë fenomenin e dhunës në krijuar shteti, mendon pikërisht këtë gjë: pse familje dhe dhunës ndaj gruas, njëri prej tyre duhet të largohen ato që dhunohen dhe të mos është edhe formimi kulturor në Shqipëri, i cili e largohet dhunuesi?! Kjo është një zgjidhje që e favorizon nënshtrimin e gruas ndaj burrit. jep pikërisht ky ligj. E dyta, ky fenomen, siç është dhuna, nuk Faleminderit shumë! raportohet në shkallën e duhur dhe rrjedhimisht Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja gratë nuk arrijnë të përfitojnë gjithmonë nga Spahiu! shërbimi dhe mbrojtja e ofruar. Fjalën e ka ministrja Manastirliu. Së treti, ka disa boshllëqe në legjislacion Ogerta Manastirliu – Të nderuar kolegë dhe në zbatim të tij, si dhe në mbledhjen e të deputetë, dhënave. Në fakt, ka të dhëna, të cilat na vijnë në Të dashur qytetarë, mënyrë të vazhdueshme, janë të dhëna të Sot është një moment shumë i rëndësishëm, rëndësishme nga INSTAT-i, që në vitin 2019 ka në fakt, për këtë parlament, është miratimi i nxjerrë që shoqëria shqiptare ka një tolerancë të ndryshimeve të propozuara nga koleget tona lartë ndaj dhunës familjare. Mbi 50% e grave deputete, zonja Eglantina Gjermeni dhe zonja mendojnë se dhuna midis burrit dhe gruas është Bushka. Të gjitha koleget e kanë përkrahur një çështje private midis tyre dhe ky mentalitet iniciativën për të bërë këto ndryshime kaq të është një nga faktorët kryesorë, që frenon rëndësishme ligjore në një ligj, i cili është denoncimin e dhunës. përmirësuar në vazhdim, por edhe i gjithë kuadri Gjithashtu, po nga INSTAT-i vërehet një i legjislacionit që mbron gratë dhe vajzat. Këto rritje e vazhdueshme e numrit të rasteve të ndryshime vijnë pikërisht në momentin e duhur, regjistruara të dhunës nga viti 2010 e në edhe në kuadër të asaj që po kalon jo vetëm vazhdim. Ne, në fakt, kemi raporte të vendi ynë, por e gjithë bota, sepse, nëse duam të vazhdueshme, që i marrim çdo vit, për të parë se fitojmë betejën shëndetësore, kjo është beteja e çfarë ndodh dhe se sa deklarohet dhuna. Por, parë që ne detyrohemi të zbatojmë rregullat për pavarësisht se i kemi të gjithë mekanizmat dhe se ta fituar, patjetër, në asnjë moment ne nuk duhet kemi parashikuar tashmë qartësisht, edhe me të lëmë dhe të neglizhojmë të gjitha kategoritë që asistencën e partnerëve ndërkombëtarë, kanë nevojë për suport, për ndihmë dhe t’u mekanizmat e duhur për të adresuar këto gjendemi pranë, duke shmangur çdo burokraci,
41 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 por edhe duke ndërtuar instrumente të reja, ashtu të jemi të gjithë së bashku, ta shohim me sikurse kanë sjellë në propozimet e tyre koleget, racionalitet këtë situatë, të mos mbingarkojmë që ne i përkrahim fuqimisht. Këto ndryshime sistemin shëndetësor, duke sfiduar rregullat që ligjore janë shumë të mirëpritura, edhe në këtë vendosen për të mirën e qytetarëve. Kjo nuk kohë pandemie, pasi vendosin disa baza të mira është një luftë vetëm e qeverisë, por është një për forcimin e instrumenteve ligjore në raport me luftë e të gjithë qytetarëve shqiptarë, të cilët mbrojtjen e grave, urdhrat e menjëhershëm të duhet të vijojnë zbatimin e këtyre rregullave mbrojtjes, ku, edhe nëse do të ketë problematika shumë të thjeshta, të cilat do të shmangin të të kufizimeve dhe probleme në gjykata, tashmë gjitha ato pasoja që mund të kishte një mbyllje është policia, e cila do të veprojë menjëherë për apo disa kufizime, të cilat do të ishin të të mbrojtur çdo grua që denoncon dhunën. detyrueshme nëse ne nuk do t’i zbatonim këto Patjetër, ne kemi shumë për të bërë për rregulla ashtu sikurse kemi filluar sot. parandalimin e rasteve të dhunës. Sot vihet re se Duke qenë se sot jam shumë e kënaqur që ka më shumë gra që denoncojnë dhunën, kam parë që qytetarët i kanë zbatuar këto pikërisht falë të gjitha përpjekjeve që ka bërë rregulla, pra vendosjen e maskave jashtë qeveria shqiptare për të ngritur në një nivel më të shtëpisë, shpresoj fort që kjo masë të vijojë edhe lartë të gjitha institucionet qofshin ato të në ditët e ardhshme. Studime dhe artikuj të raportimit të dhunës, qofshin mekanizmat ndryshëm mbështesin pikërisht vendosjen e këtij koordinues në të gjitha bashkitë dhe shërbimet mjeti, si një mjet që kufizon përhapjen e virusit mbështetëse për gratë, vajzat dhe shërbimet dhe është efektiv. Prandaj ne do ta menaxhojmë integruese. këtë situatë, ashtu sikurse e kemi Momenti ku jemi ka një rëndësi të veçantë, miradministruar deri tani, duke bërë përpjekjet ndaj dua të ndalem një moment dhe ta ndërthur maksimale në përgjigje të epidemisë COVID, edhe me situatën që po kalon vendi ynë, që nuk duke marrë masat që nga testimi, izolimi, është një situatë e lehtë, situata e pandemisë gjurmimi deri te forcimi i kapaciteteve spitalore COVID-19. Unë sot dua të falënderoj dhe krijimi i të gjitha mundësive që qytetarët përzemërsisht të gjithë qytetarët shqiptarë, që shqiptarë të marrin shërbimin shëndetësor që kanë respektuar vendimin e marrë nga Komiteti i meritojnë. Ekspertëve për t’i vendosur maskat kudo jashtë Shumë faleminderit! shtëpisë! Është një hap drejt asaj që ne duam të Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja gjithë së bashku, për të reduktuar sa më shumë Manastirliu! kufizimin e infeksionit të virusit. Maskat, Faleminderit juve dhe stafit për distanca sociale, higjiena janë 3 rregulla, të cilat menaxhimin e kësaj situate aspak të lehtë! janë të gjithëpranuara tashmë për mbrojtjen tonë Fjalën e ka deputeti Zef Shtjefni. për të fituar betejën shëndetësore, e cila nuk do Zef Shtjefni – Faleminderit, zonja të jetë e lehtë. nënkryetare e Kuvendit! Sot edhe në këtë parlament dëgjova të bëhej Zonja dhe zotërinj deputetë, politika e ditës me sëmundjen e virusit, duke e Qytetarë, përshkruar shumë gjatë apo edhe shkurt pse Po flasim për një projektligj shumë të maskat duheshin tani apo pastaj. Konteksti është rëndësishëm, për masat ndaj dhunës në shumë i qartë: kush nuk do të shohë qartë mund marrëdhëniet familjare, të ndryshuar. ta përdorë këtë situatë edhe për të bërë politikë, Fenomeni i dhunës në familje për shoqërinë edhe ata që janë jashtë këtij parlamenti vijojnë të shqiptare, me gjithë punën e bërë nga shumë flasin për plane të llogaritura keq me lapsa, me organizata në mbrojtje të familjes, në mbrojtje të lapsuse, me pika apo edhe pa pika, unë besoj se grave dhe vajzave, vazhdon të mbetet situata është serioze, duhet ta trajtojmë si të tillë shkatërrues dhe aspak emancipues për dhe duhet të jemi të gjithë bashkë kundër një Shqipërinë. virusi të rrezikshëm, i cili kërcënon jetën e Shteti në këta 30 vjet ka bërë pak ose aspak shqiptarëve. për mbrojtjen e familjes në tërësi, por edhe të Ndaj, duke qenë se kjo situatë, mbi të grave, vajzave dhe fëmijëve në veçanti. Sot ka gjitha, është një situatë që kërkon solidaritet, le ende familje nga Jugu në Veri, që dhunohen dhe
42 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 u është bërë edukatë kjo punë, ku kryefamiljari Adriatik Alimadhi – Në fakt, gjithmonë duhet të ushtrojë dhunë në familje pasi është më i dua të flas për eksperiencën time dhe profesionin madhi i shtëpisë. tim, sepse janë udhërrëfyese në jetën time. Në një emision televiziv këtë javë dëgjuam Në projektligjin që do të miratoni sot më ra se vjehrra merr çiften dhe gjuan nusen e djalit, në sy që të gjitha diskutantet ishin femra, kolege ndërsa fëmijëve nuk u bën përshtypje fare se u deputete. M’u sulët mua, si dikur një sekretare dhunohet nëna. Frika i ka pushtuar edhe fëmijët, byroje në fshat, e cila kur ra busti i Enver pasi ata mendojnë se babai i tyre ka të drejtë, Hoxhës në muajin shkurt, erdhi në fshat dhe tha: duhet të dhunojë nënën dhe të gjithë familjen. Ja, “Do ta marrim bustin e kriminelit Enver Hoxha pra, Shqipëria e shekullit XXI! dhe do ta vendosim këtu te stalla e plehrave”, por Po të shikosh statistikat e vitit 2017, janë unë nuk jam ky. Unë dua të debatoj për raportuar 4500 raste dhunimi me mbi 11 viktima eksperiencën time në debat juridik. Në dhe gjashtëmujori i vitit 2018 u përgjak nga Kushtetutë është normë kushtetuese. Unë pyes: dhuna në familje, thoshte BIRN-i, ku 6 gra u si do ta zgjidhë këtë një gjykatës kur ju thoni “në vranë për shkak të marrëdhënieve familjare, mënyrë të menjëhershme”? Ka një nonsens viktimat e dhunës ishin prindër edhe juridik, që nuk shkon! Ka një artikulim tjetër. bashkëshortë. Unë nuk jam kundër ndryshimeve, unë nuk jam Gjatë vitit 2019 janë raportuar mbi 1 mijë e dhunuesi, jo, unë jam tërësisht dakord me ju, që ca raste, ku gjysma e tyre kanë marrë urdhër të mos ketë asnjë dhunues në këtë vend, por mbrojtjeje nga shteti. Shteti duhet të veprojë artikulimi juridik duhet të jetë ndryshe, duhet të urgjentisht dhe ky projektligj patjetër duhet të jetë në përputhje me liritë dhe të drejtat e marrë miratimin e të gjithë deputetëve këtu në normave kushtetues. Pra, kur e themi ne vetë si sallë, që të japim një mesazh se Shqipëria nuk e juristë, që njohim hierarkinë e ligjeve në meriton këtë damkë të zezë, që po e vuan çdo Shqipëri... Cila është hierarkia e ligjeve në muaj dhe çdo vit nga dhuna dhe terrori, që është Shqipëri? Kushtetuta, ligjet dhe aktet përhapur në familjet shqiptare. administrative. Unë po ju them që ky artikulim Ngritja e qendrave të emergjencës për nuk shkon, sepse është normë kushtetuese. trajtimin e viktimave të dhunës në familje është Artikulojeni ndryshe, ka mënyra të tjera për ta shumë e rëndësishme. Ministria e Shëndetësisë, artikuluar, por jo gjithmonë duke iu lëshuar një nëpërmjet qendrave shëndetësore, duhet të bëjë njeriu, një individi, sikur ky është kundër. Hiqeni një punë të madhe për evidentimin e rasteve dhe këtë koncept! Ky parim nuk ekziston tek unë. pushteti vendor ka një rol kyç për të parandaluar Unë dua të jap mendimin tim, sepse gjatë dhunën në familje. Policia e Shtetit duhet të eksperiencave tona, kur do të shkojmë në veprojë me forcën që i jep ligji, sepse ka ndodhur gjykatë, sot jemi deputetë, nesër do të ushtrojmë që, edhe me urdhër mbrojtjeje janë vrarë gra dhe profesionin tonë, dhe do të përballemi me këtë. vajza. Ndaj kjo katastrofë duhet të marrë fund Pra, si mundet që një gjykatës të shkelë njëherë e mirë në vendin tonë dhe secili të bëjë Kushtetutën dhe të nxjerrë një autorizim, ku të punën e tij për ta parandaluar këtë fenomen. thotë që të mos shkojë në banesë kur prona është Ju faleminderit! e tij?! Kjo normë është e vendosur në Kushtetutë, Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Shtjefni, ndërsa ju më thoni jo diskriminimi, jo kjo apo se jeni i vetmi deputet burrë që morët fjalën dhe ajo. Nuk më intereson kjo, mua më intereson diskutuat për një ligj shumë të rëndësishëm, pasi vetëm që shkelet parimi kushtetues dhe asgjë shumica e diskutantëve ishin deputete! tjetër. Faleminderit, sërish! Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Faleminderit, zotit Alimadhi, për interesin Alimadhi! që treguat nëpërmjet pyetjeve, sepse sqaruat një Në fakt, të gjithë ne e vlerësuam ndërhyrjen çështje të rëndësishme, për të cilën ka pasur tuaj dhe nuk thamë që ju jeni kundër. Diskutimi diskutime shteruese në Komisionin e Ligjeve! që bëtë është një diskutim në nivel kushtetues, që Zoti Alimadhi do të marrë fjalën për është trajtuar plotësisht në Komisionin e Ligjeve procedurë. dhe në raport ju e keni gjithçka të detajuar.
43 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Këtu mbaron lista e diskutantëve. Kalojmë është një nga rekomandimet, që duhet në emër të grupeve parlamentare. Në emër të përmbushur. Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste fjalën e E dyta, ndjekja penale pa ankesën e ka deputetja Vasilika Hysi. viktimës. Ju e dini shumë mirë që shpesh Të nderuar kolegë dhe kolege, viktimat e tërhiqnin denoncimin nga frika, ndërsa Nisma e dy kolegeve të nderuara, zonjës ajo që theksohet është që në çdo rast, edhe në Bushka dhe zonjës Gjermeni, synon të adresojë 3 rast se viktima kërcënohet dhe detyrohet të çështje të rëndësishme: tërheqë denoncimin, shqyrtimi i çështjes do të Së pari, pakësimin e rasteve të dhunës në vijojë. marrëdhëniet familjare. Gjithashtu, i është kërkuar Shqipërisë të Së dyti, ashpërsimin e masave, duke mbledhë të dhëna dhe statistika për zbatimin e theksuar në mënyrë të veçantë largimin e urdhrave të mbrojtjes, dhe kjo është një risi në dhunuesit nga banesa, si një masë e zbatueshme këtë projektligj. Për herë të parë ne do të kemi të në rastet kur çifti, dhunuesi dhe viktima, jetojnë sanksionuar në ligj detyrime për organet e në të njëjtën familje dhe banesë. drejtësisë, nëpërmjet një akti nënligjor dhe Së treti, parashikimin e masave udhëzimit që duhet të nxjerrë Këshilli i Lartë rehabilituese ndaj dhunuesit, me fokus të veçantë Gjyqësor, për të mbledhur të dhëna dhe për të dhunuesit e alkoolizuar, të droguar ose me parë se sa efikas është sistemi i drejtësisë në probleme të shëndetit mendor, dhe dhunuesit Shqipëri për nevojën për të mbrojtur gratë dhe seksualë. viktimat e dhunës në familje. Me gjithë përpjekjet e bëra, dhuna në Unë nuk dua të ndalem tek ato që folën familje është në shifra të larta dhe gjithnjë e më diskutantët, por më lejoni, meqë isha edhe shumë po shtohen rastet e raportimeve nga gratë, relatore e këtij projektligji, të falënderoj të gjitha burrat apo edhe fëmijët që dhunohen. Rritja e institucionet vendase dhe ndërkombëtare, por në rasteve të raportimeve kërkon edhe një reagim mënyrë të veçantë aktivistet e shoqërisë civile, më efikas nga institucionet përkatëse. Në këtë gratë dhe burrat, që luftuan fort dhe kontribuuan kuadër, ky projektligj është për t’u përshëndetur për të na sjellë në grupin e punës, të përbërë nga dhe nismës fillestare të dy kolegeve, gjatë dy kolegët nismëtare, unë si relatore dhe diskutimit dhe konsultimit publik me shumë përfaqësuesit e Ministrisë së Shëndetësisë dhe institucione, ekspertë të mirë, ne i kemi bërë Çështjeve Sociale, raste konkrete nga praktika, edhe shtesa e ndryshime, amendamente të tjera, për të cilat ligji ose nuk ishte i qartë, ose nuk duke marrë në konsideratë edhe problematikat që kuptohej qartë nga punonjësit e praktikës! Për janë hasur në praktikën e përditshme. Në këtë rrjedhojë, në nismën e sotme ju keni edhe një mënyrë ne tregojmë vullnetin për të zbatuar një sërë rregullimesh të reja, që nuk ishin në nismën për një ato angazhime që kemi marrë në fillestare. Kuvendin e Shqipërisë nëpërmjet “Agjendës Të nderuar kolegë dhe kolege, 2030”, ku kemi folur për aksione për forcimin e Ky ligj është shumë i rëndësishëm dhe unë barazisë gjinore dhe parandalimin e dhunës, për pajtohem me të gjitha rekomandimet, sugjerimet arritjen e kësaj barazie dhe fuqizimin e grave në dhe me fjalët e mira që bënë koleget dhe kolegët shoqëri, pasi janë gratë ato që dhunohen më diskutues, por ne kemi nevojë që këtë ligj ta shumë, si dhe për nxitjen e një shoqërie më monitorojmë. Më vjen mirë që në parlament ne miqësore. kemi Nënkomisionin e Barazisë Gjinore dhe të Gjithashtu, të nderuar kolegë, Shqipëria Parandalimit të Dhunës ndaj Gruas, të cilin e është monitoruar rregullisht nëpërmjet drejton kolegia Gjermeni, ku kemi miratuar edhe mekanizmave, përfshirë këtu edhe GREVIO-n, një plan veprimi për një parlament të ndjeshëm që monitoron Konventën e Stambollit dhe gjinor. Duke marrë shkas nga këto dy hallka zbatimin e kësaj konvente nga shtetet palë. Në shumë të rëndësishme dhe nga vullneti i mirë që raportin e fundit të GREVIO-s është kërkuar që ka ky Kuvend, Kryetari i Kuvendit, zoti Ruçi, që Shqipëria të rishikojë legjislacionin, duke ka mbështetur çdo nismë, Aleanca e Grave parashikuar largimin e dhunuesit nga banesa. Kjo Deputete, e cila është shumë aktive për çështjet gjinore, ju ftoj ju, burrave, për t’u bashkuar e për
44 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 të qenë aktivë dhe për t’i thënë jo dhunës, jo shërbime, të cilat u ofrohen nëpërmjet gjuhës me diskriminim gjinor në parlament, në operatorëve ekonomikë. komunitetet ku jeni zgjedhur si deputetë, si dhe Në ekonomitë e zhvilluara sistemi i të gjithë bashkë ta promovojmë këtë ligj dhe t’i metrologjisë është një prej komponentëve kyç të inkurajojmë gratë, vajzat dhe viktimat për ta infrastrukturës së çdo shteti. Gjatë viteve të njohur ligjin dhe për ta zbatuar atë. fundit ligji ekzistues nuk u është përgjigjur Nga ana tjetër, do të kërkoja nga qeveria që nevojave për përdorimin e procedurave të të mundësojë ngritjen e programeve rehabilituese unifikuara, për përdorimin e kontrollit për dhunuesit në të gjithë territorin e Shqipërisë, metrologjik të instrumenteve matës, të cilat janë duke marrë shkas edhe nga format e reja të ose nuk janë objekt i markimit CE. dhunës, sidomos të dhunës seksuale. Duhet Procedurat teknike që aplikohen për bashkëpunim i të gjitha institucioneve: Shërbimit qarkullimin dhe lëvizjen e instrumenteve, të Provës, Drejtorisë së Përgjithshme të pajisjeve matëse dhe produkteve të Burgjeve, shoqërisë civile, për të ofruar parapaketuara shtojnë kosto të panevojshme për programe rehabilitimi për dhunuesit, por edhe subjektet që importojnë, tregtojnë ose kanë në për të mbështetur viktimat. Gjithashtu, duhen përdorim instrumentet e sapopërmendura. zbatuar urdhrat e mbrojtjes nga gjykatat. Ato Ky ligj sjell disa risi në garantimin e kanë nevojë të monitorohen nga shoqëria civile qarkullimit të lirë të instrumenteve në treg, ku dhe ne e ftojmë shoqërinë civile të na prezantojë ndër më kryesoret më lejoni të evidentoj dy: të gjitha gjetjet e problemeve që mund të nxjerrë - Unifikon kërkesat dhe procedurat e zbatimi i këtij ligji në praktikë. vlerësimit të konformitetit gjatë kontrollit Ndryshimet e miratuara, të nderuar kolegë, metrologjik të instrumenteve, pajisjeve matëse, kanë nevojë për buxhete, është koha kur në me qëllim, siç jua thashë pak më parë, mbrojtjen parlament do të vijë buxheti. Organet e e konsumatorit, shëndetin publik, mjedisin, qeverisjes vendore, koordinatorët vendorë kanë sigurinë teknike dhe shmangien e barrierave nevojë për mbështetje në fonde dhe në trajnime. teknike në tregti. E fundit, punonjësit e policisë, të - Zgjeron infrastrukturën e nevojshme prokurorisë, gjykatat dhe punonjësit e tjerë duhet laboratorike për të siguruar gjurmueshmërinë e të njihen me të gjitha këto ndryshime. Është matjes, që nevojitet nga industria dhe ekonomia koha që të gjithë së bashku të punojmë dhe t’i e vendit konform kërkesave të organizmave themi jo dhunës në familje. europianë dhe ndërkombëtarë. Më lejoni edhe një herë të përshëndes dhe Komisioni i Veprimtarive Prodhuese ka të falënderoj dy koleget me një duartrokitje për bërë dy parashikime të ndryshme nga versioni i këtë nismë kaq të mirë që kanë ndërmarrë! propozuar nga Këshilli i Ministrave. Unë do të Mbyllet diskutimi në parim edhe për këtë ndaloj pak këtu për të shprehur me argumente projektligj. pse Ministria e Financave është kundër këtyre Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës, dy propozimeve, të cilat janë miratuar në në diskutimin e projektligjit “Për metrologjinë”. komision. Fjalën e ka ministrja Anila Denaj. Së pari, detyrimin që të gjitha instrumentet Anila Denaj - Projektligji “Për matëse ligjërisht të kontrolluara të jenë metrologjinë” është pjesë e objektivave të inteligjente (smart), duke vendosur afate deri në përcaktuara në Strategjinë Ndërsektoriale për vitin 2023 për importimin e instrumenteve dhe Mbrojtjen e Konsumatorëve dhe Mbikëqyrjen e vitin 2028 për vendosjen në treg. Tregut 2016–2020, ku përcaktohen qartë Siç e thashë, qëndrimi i Ministrisë së prioritetet e qeverisë. Financave është kundër, pasi kufizimi për Për ta bërë prezantimin më të kuptueshëm produktet me markim CE për të qenë vetëm për qytetarët, metrologjia është studimi i matjes, inteligjent (smart), siç është parashikuar në këtë që vërteton dhe verifikon standardet e projektligj, mund të sjellë kosto të shtuara për produkteve të parapaketuara, si dhe shisheve enë bizneset dhe kjo kosto mund të reflektohet edhe matëse. Nëpërmjet këtij projektligji ne te qytetarët. garantojmë mbrojtjen e konsumatorit në treg në
45 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Objektivi i fushës së veprimtarisë së Zoti Beqaj, ndjesë, pasi për shkak të metrologjisë është saktësia e matjeve dhe jo COVID-it kolegu është lart, në lozhë dhe nuk transmetimi i të dhënave. Nëpërmjet leximit në mundej! distancë nuk mund të kontrollohet performanca Fjala është për ju, zoti Çela. teknike e instrumentit matës. Kjo realizohet Bujar Çela – Nëse do të flasë zoti Beqaj, vetëm nëpërmjet verifikimit dhe kalibrimit. unë tërhiqem. Ky propozim nuk është i aplikueshëm për Përshëndetje, e nderuar drejtuese e seancës! shumë instrumente matëse, të cilat përdoren në Përshëndetje, kolegë dhe ju qytetarë! marrëdhëniet tregtar-konsumator apo vetë Gjithashtu, nuk mund të harroj pa tregtarët për përdorimin e brendshëm për të përshëndetur edhe ministren e Financave dhe dhëna që janë konfidenciale. Ekonomisë, e cila nuk ishte dakord me disa Gjithashtu, Komisioni i Veprimtarive ndryshime për arsye të shtesës financiare në Prodhuese ka propozuar vendosjen e një pragu zbatueshmërinë e tyre. për problematikat e vërejtura në treg, aktualisht Në fund të fundit, ky përmirësim i ligjit ka 5%, ku, nëse kalohet ky prag, atëherë do të kemi ardhur si nevojë e kohës për të qenë pranë dhe një dyfishim të verifikimeve, që pa dyshim do të për ta bërë më të sigurt jetën e konsumatorit. shoqërohen me kostot përkatëse. Aktualisht Mund t’ju them se edhe unë kam pasur fatin të verifikimi periodik i instrumenteve matëse punoj në këtë sektor, duke qenë një prej tyre, i ligjërisht të kontrolluara kryhet dy herë në vit, cili është mjaft i rëndësishëm, nuk është thjesht duke iu referuar edhe Organizatës vetëm për çmim, standard e të tjera, por është, në Ndërkombëtare të OEML-së në lidhje me radhë të parë, për mbrojtjen e konsumatorit, të frekuencat e verifikimit, ku Drejtoria e mjedisit dhe të të gjithë jetës sonë, për të cilën ne Përgjithshme e Metrologjisë është anëtare me të flasim aq shumë dhe pa pushim. drejta të plota. Dua të përshëndes të gjitha strukturat që Ministria e Financave është kundër punojnë në këtë fushë, duke filluar nga Drejtoria propozimit të diskutuar në Komisionin e e Përgjithshme të Metrologjisë, një ndërmarrje Veprimtarive Prodhuese jo vetëm për arsyen e që njihet shumë pak, sepse gjithkund ne e përmendur pak më parë, por, në radhë të parë, përdorim si peshë matje e kohës, por, në fakt, për faktin që ky ndryshim mund të sjellë një koha ka ecur dhe ne duam të aderojmë në kosto të shtuar. Nëse një element i tillë do të organizma ndërkombëtarë dhe kjo është shumë duhet të pranohet, duhet patjetër që kontrollet e shkencore, e rëndësishme dhe është e prekshme shtuara të theksoheshin, të cilat do të jenë pa nga çdo konsumator çdo ditë jo thjesht në kosto për biznesin dhe për qytetarët. paketim, në standardizim, por edhe në sasinë e Shumë faleminderit! produktit, ku shitësi i jep konsumatorit cilësinë e Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Denaj! të tjera me radhë. Në fakt, kjo ishte një nismë e Ministrisë së Gjej rastin t’i përshëndes të gjithë këta Financave dhe Ekonomisë dhe ministrja shprehu punonjës, të cilët janë të ndarë në katër drejtori një qëndrim për një amendament. ose sektorë rajonalë, që funksionojnë te Drejtoria Vazhdojmë me zotin Ilir Beqaj. e Përgjithshme e Metrologjisë. E veçanta është Fjala për ju. se, pikërisht, sot, kur ne po bëjmë ndryshime Apo jeni në emër të grupit zoti Beqaj? ligjore për këtë sektor, drejtori i Përgjithshëm ka Ilir Beqaj – Po. ditëlindjen. Më lejoni t’i uroj ditëlindjen Vasilika Hysi – Ndjesë! drejtorit, pasi ndoshta pas kësaj edhe ai do të Fjalën e ka deputeti Bujar Çela. ndërgjegjësohet më shumë për t’u shërbyer Zoti Çela nuk është. konsumatorëve. Atëherë, kalojmë në emër të grupeve Dua t’ju them se çfarë problemesh kemi ne parlamentare. pafund. Nuk dua t’i ha kohë shpjegimit teknik, Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë që do të bëjë zoti Beqaj, si relator i ligjit. Ne Socialiste, fjalën e ka deputeti Ilir Beqaj. kemi shumë probleme, të cilat janë përsëri për konsumatorin, për qytetarin.
46 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Pata një bisedë me ministren e Financave Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë për pagesën e lindjeve, që është ndalur që nga Socialiste fjalën e ka Ilir Beqaj. shkurti i vitit 2016. Ne paguanim 5 mijë lekë për Zoti Beqaj, ndoshta ministrja kërkon çdo lindje, sot paguajmë 8 deri në 24 herë më replikë ose sqarim. shumë. Kjo periudhë është e pambuluar dhe Zonja Denaj, fjala është për ju. është një problem që ne e hasim çdo ditë me Anila Denaj – Faleminderit! qytetarët në të gjitha komunikimet, që i kemi në Dua të jap vetëm një element në raport me mënyrë të pandërprerë. fjalën më parë. Sigurisht, kjo është një nismë e Po ashtu, dua t’ju përmend edhe faktin se Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë për të kemi disa probleme për certifikatën e tokës, me përmirësuar një projektligj, për të rritur sigurinë legalizimet dhe hipotekat, të cilat, për hir të së e konsumatorit, dhe unë e theksova në fjalën vërtetës, nuk kanë ngelur në vend, kanë pasur time se çfarë synojmë me ndryshimet, shumë arritje, por përsëri jemi vonë dhe kemi megjithatë, më lejoni, gjithashtu, të theksoj që shumë punë për të bërë. ndryshimet e propozuara në Komisionin e I bëj thirrje edhe pushtetit vendor që të jetë Veprimtarive Prodhuese dhe argumentet e dhëna pro dhe prezent në këto ndihma, pasi shpesh, si në atë komision nga përfaqësuesit e Ministrisë së rezultat i këtyre mungesave ligjore, jemi bërë Financave, që nuk u morën parasysh, duhet të objekt konflikti dhe dhune kudo në të gjitha bëhen, së pari, edhe me përvojat më të mira të zonat ku ne shkelim. Kemi 7 vjet në pushtet dhe BE-së. Kjo nismë dhe ky propozim nuk shkojnë ende kemi nevojë për disa rrugë, të cilat njësitë në të njëjtën linjë, por nëse përmirësojnë cilësinë, vendore akoma nuk i dinë që janë pronë e tyre, është shumë mirë, ama jo me kosto shtesë. por i dinë pronë të shtetit, të qeverisë, të Nëse këto ndryshime do të vinin me ministrisë, prandaj duhet të ndërhyhet në mënyrë artikulim shumë të qartë, që këto kosto për që ato të bëhen të kalueshme dhe që qytetarët të bizneset dhe për qytetarët do të ishin të limituara, mos ndihen si të huaj në shtëpinë e tyre. atëherë, sigurisht që janë të pranueshme, por Mendoj se ne kemi plot probleme, por ky rritja e cilësisë së shërbimit, që projektligji që ne gripi, të cilin do ta quaja, dikur ne e këshillonim depozituam e realizon me dy verifikime në vit, njëri-tjetrin “Kujdes po, frikë jo”, një zjarr në dhe mënyra se si është shprehur komisioni mbarë globin, na bën të kemi edhe frikë, por krijojnë mundësinë për rritje kostosh. Nëse edhe na ndërgjegjëson për t’u mbrojtur më merret parasysh që kjo të limitohet, sigurisht, ne shumë, pasi, në rast se nuk mbrojmë veten, duhet nuk do të ishim kundër. të mbrojmë të tjerët. Është detyra jonë të Faleminderit! dëgjojmë çdo organ këshillimor dhe ju, qytetarë Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Denaj! të dashur, duhet t’i mirëkuptoni dhe jo t’i quani Fjalën e ka deputeti Ilir Beqaj. si teka, ashtu si i trajton opozita dhe pseudo Ilir Beqaj – E nderuar drejtuese e seancës, Presidenti ynë. Të nderuara kolege dhe kolegë deputetë, Nga kjo foltore inkurajoj kushëririn, Në fakt, përpara këtij projektligji sapo kryeprokurorin, se ne Çelët, si fis i madh që mbyllëm dy ligje, që kishin në thelb mbrojtjen e jemi, na bien detyra shumë të rëndësishme, të gruas, praktikisht edhe të familjes, por unë vetë, mos merret me hetim, por të bëjë izolimin e këtij pasi kam dëgjuar 10 kolege sot, por dhe shoqe e njeriu, i cili e ka mbushur kupën me të gjitha mike të miat, jam pa tekst, siç e themi në ca gjërat. Ne nuk duam vetëm Çelat, duam edhe pjesë të shqipes, sepse diskriminimi që ndodhte Metat, i duam nga Skrapari, Tepelena, Tirana, para 8 vjetësh me gratë, të cilat sëmureshin me Durrësi, sepse kudo si fis i madh që jemi kemi kancerin e gjirit, gjë që nuk ndodh më, nuk u lloj-lloj brenda nesh. Nuk ka nevojë ta hetojë prek fare, edhe pse sot është një nga 31 ditët e BKH-ja, por duhet ta izolojë. “Tetorit rozë”. Këtë fjongo e mbaj prej 8 vjetësh Ju falënderoj dhe ju ftoj t’i votojmë të dhe sot flas jo vetëm si politikan dhe ish-ministër gjitha projektligjet e kësaj dite! i Shëndetësisë, por edhe si djalë nëne, si burrë Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Çela! bashkëshorteje dhe si baba vajze. Në krahasim Kalojmë në emër të grupeve parlamentare. me 8 vjet më parë zbulimi i hershëm është falas, kirurgjia me salinitet të lartë është falas,
47 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 radioterapia është falas, kimioterapia është falas, nga jeta publike, duhet ta shtrijmë në çdo qelizë të paktën për këtë sëmundje. Sot unë nuk kam të jetës sociale dhe ekonomike. turp t’i ripërsëris këto gjëra. Meqë flasim për naftën dhe meqë sot është Të vijmë te ligji. Meqenëse ministrja në dita e gruas rurale, nuk mund të lë pa thënë edhe emër të qeverisë shprehu disa habi, atëherë dua vendimin e fundit që i heq tri taksa naftës së të shpjegoj, zonja Ministre, që edhe sot nuk i fermerëve dhe fermereve, pra nuk u heq vetëm keni kuptuar propozimet e Kuvendit. Projekti akcizën. Më 1 janar ne i heqim naftës, që juaj nuk flet për dy matje, nuk flet fare për matje, përdoret në bujqësi, 800 lekë, ndërsa Lulzim ju thoni se në rast vlerësimi risku, do t’i shtoni Basha propozoi vetëm 240 lekë. dhe ne ju themi, jo, sepse ju mund të dilni me Dua të propozoj një gjë, sepse kam dëgjuar anomali 0,1% dhe mund t’i shtoni. Ne ju themi, kolegë të mi që thonë 70 mijë apo 80 mijë, jo, ne jo, 5% nuk do t’i shtojmë. Nëse flasim për nuk kemi vënë tavan se sa fermerë do të marrim, konsumatorët, për biznesin dhe për kostot, çfarë çdo fermer po të ketë NIPT, bujrëm të deklarojë do të thotë që 5% e matjes së pompave të naftës online. Sot janë 47 mijë, le të marrin NIPT-in që të jetë gabim? Do të thotë që 1 në 20 njerëz e nesër, të bëhen edhe 100 mijë po të duan, por ne marrin gabim atë që paguajnë, do të thotë që 70 mendojmë që vitin e ardhshëm, prandaj dhe kemi milionë dollarë të shqiptarëve sot shiten në alokuar kaq para sot, do të jenë rreth 115 mijë mënyrë të gënjeshtërt. Këtë kërkon propozimi hektarë, që do ta marrin naftën pa taksa. Është ynë, që çdo biznes nafte, çdo avokat i këtij rreth gjysma e tokës së punueshme, sepse falë biznesi ta ulë defektin dhe shmangien nën 5% investimeve tona 7-vjeçare me 200 milionë dhe nuk ka për të paguar asnjë qindarkë më dollarë, sot ia kemi dalë të kemi 240 mijë hektarë tepër. Le ta ulin vetë, me kosto apo pa kosto, nën ujë. Dikush mund të thotë pse e bëtë sot, por ligji nuk flet për kosto, kostot i keni ju, jepuani duhej të investonim 200 milionë dollarë që të vetë me zero, me 1 lekë, apo me sa të doni, se vaditeshin tokat, duhet t’i çonin çdo bashkie ligji nuk flet fare për kosto, as projekti që ka ekskavatorin e madh dhe kemi çuar 60 të tillë, që sjellë qeveria. kanalet të pastroheshin. Ulen imput-et dhe kanë Së dyti, nëse ne ia dolëm të bënim TVSH-në zero. Sigurisht që kemi shumë për të revolucionin digjital dhe këtë vit ka 4 raporte bërë akoma dhe më deficitarë jemi te dhënia e ndërkombëtare në shërbimet publike, është e tapisë së tokës, po ajo që kemi diskutuar në domosdoshme në dekadën ku hyjmë që komision nuk krijon pabarazi. Ne themi që nga 1 digjitalizimin ta shtrijmë në të gjithë jetën tonë janari 2023 çdo matës i ri, që vjen në Shqipëri, sociale dhe ekonomike. duhet të jetë inteligjent dhe, nëse thamë që Për çfarë flasim ne për 5G-në? Flasim për matësit inteligjentë do të përdoren në Shqipëri internetin e sendeve. Që pajisja të gjenerojë të deri më 31 dhjetor 2028, unë jam i bindur që dhëna, qenka kosto shtesë?! Po të ishte për mua, vetë biznesi shqiptar, vetë familjet shqiptare, unë e vija me dien në fuqi matjen e të gjithë vetë zhvillimi i kohës do t’i nxjerrë ata matës energjisë inteligjente dhe të të gjithë ujit shumë më shpejt nga përdorimi. inteligjent, sepse shkurtohen kostot, por OSHEE- Faleminderit! ja nuk është gati. Pse OSHEE-ja po vë sot matës Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Beqaj! inteligjentë? Për të menaxhuar më mirë pasurinë Këtu mbyllet diskutimi në parim edhe për e shqiptarëve, për të kursyer dhe për të investuar. këtë çështje të rendit të ditës. Si qenka kosto shtesë matja e ujit smart dhe e Kalojë më çështjen tjetër të rendit të ditës, energjisë smart?! Nuk është kosto shtesë, se po te projektligji “Për regjistrimin, mënyrën e të ishte kështu bota nuk bënte as ECG-në, as e- përdorimit dhe kontrollin e mjeteve lundruese, Health-in dhe ne nuk i bënim me detyrim të turistike e të kënaqësisë, me motor me fuqi mbi gjitha shërbimet online. E dimë që ka kosto, 30 kv, ose 40,8 kf dhe tonazh nën 150 GT”. Kjo prandaj u çuan 15 mijë tableta familjeve të është nismë e Ministrisë së Infrastrukturës dhe varfra, e dimë që interneti kushton, por e kemi të Energjisë. provuar, edhe në rastin e pandemisë, se investimi Sipas Rregullores, fjala i jepet ministres në informatikë është vendimi i duhur dhe sot, Balluku, për të prezantuar nismën.
48 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Belinda Balluku – E nderuar drejtuese e për lehtësimin dhe përmirësimin e këtyre seancës, proceseve. Të nderuar deputetë, Për më tepër, Republika e Shqipërisë Të nderuar kolegë ministra, aderon në Konventën për Krijimin e Lehtësirave Projektligji “Për regjistrimin, mënyrën e për Trafikun Detar, në kuadër të së cilës ka përdorimit dhe kontrollin e mjeteve lundruese, shprehur vullnetin dhe angazhimin për turistike e të kënaqësisë, me motor me fuqi mbi thjeshtësimin dhe reduktimin e burokracisë, 30 kv, ose 40.8 kf dhe tonazh nën 150 GT” është formaliteteve dhe procedurave në mbërritje, një nga projektligjet me të rëndësishme që në do qëndrimin dhe nisjen e mjeteve lundruese në të kalojmë gjatë këtij legjislacioni, pasi ka të bëjë udhëtime ndërkombëtare. Sipas legjislacionit drejtpërdrejt me turizmin. aktual, pronarët e mjeteve lundruese duhet të Turizmi, si një nga industritë më të marrin leje me shkrim nga Policia Kufitare, rëndësishme në vend jo vetëm për impaktin e ndërsa me ndryshimet e propozuara për këtë lartë në zhvillimin ekonomik, por edhe atë të projektligj do të mundësohet aplikimi dhe pajisja përmirësimit të imazhit të Shqipërisë me leje lundrimi në rrugë elektronike. Kjo është ndërkombëtarisht është trajtuar përherë me një nga risitë e projektligjit në kuadër të nismës përparësi dhe fokus të veçantë nga qeveria së qeverisë “Rama” për digjitalizimin e “Rama”. Bajpasi i Vlorës, ai i Fierit, tuneli i shërbimeve, kështu që parashikohet krijimi i dy ardhshëm i Llogarasë, ku tashmë ka nisur një sistemeve elektronike. proces shumë intensiv, ujësjellësit dhe impiantet Një nga sistemet, pra ai i pari, është krijimi e trajtimit të ujërave të ndotura në fshatrat i regjistrit elektronik të mjeteve lundruese, ku do turistikë, aeroporti ndërkombëtar i Vlorës e të regjistrohen online të gjitha mjetet lundruese, shumë e shumë projekte të tjera, që janë në fazën në të cilin do të kenë akses disa institucione e realizimit apo në fazën e projektimit, sot janë ligjzbatuese, me qëllim bashkërendimin më në funksion, në radhë të parë, të përmirësimit të efikas të tyre për monitorimin e këtyre mjeteve. jetës së qytetarëve shqiptarë, por pa dyshim Sistemi do të bëhet funksional një vit nga data e synojnë dhe sigurojnë nxitjen dhe facilitimin e hyrjes në fuqi të këtij ligji. I dyti është sistemi i turizmit në vendin tonë, me objektiv fundor posaçëm elektronik për lëvizjen e mjeteve shndërrimin e Shqipërisë në një hot spot të lundruese, i cili do të vihet në funksion të turizmit në zonën e Ballkanit Perëndimor. kapitanerive të porteve, që monitorojnë Turizmi, si një koncept shumëpalësh, lundrimin në hapësirën detare dhe ujërat e kërkon qasje të integruara dhe multisektoriale brendshme tokësore të Republikës së Shqipërisë për t’u zhvilluar, ndaj nuk mund të konceptohet sipas përcaktimeve të Kodit Detar. asnjëherë i veçuar nga transporti ajror, transporti Sot këto kapitaneri nuk e kanë këtë detar, ai rrugor, apo nga të gjitha fasilitetet e tjera mundësi, pasi gjithçka ndodhet në regjistrat që për sa u përket shërbimeve. janë mbajtur prej kohësh, pra regjistrat fizikë e jo Strategjia kombëtare e turizmit, si dhe ata elektronikë. Sistemi do të lehtësojë strategjia kombëtare e transportit 2016-2020 procedurat e lejeve dhe raportimeve të lejeve parashikojnë krijimin e stimujve për përthithjen lundruese, dhe, sikurse përmenda më parë, do të dhe promovimin e turizmit detar dhe lundrimeve mundësojë marrjen e lejes së lundrimit në kohë argëtuese e turistike në Republikën Shqipërisë. rekord në mënyrë elektronike. Sipas një Projektligji që propozojmë sot vjen në këtë vlerësimi paraprak kostoja për ngritjen e këtyre frymë për lehtësimin e procedurave të dy sistemeve shkon rreth 35 milionë lekë, të cilat regjistrimit dhe monitorimit të mjeteve lundruese do të mbulohen nga buxheti i shtetit. turistike dhe atyre të argëtimit me tonazh nën Projektligji përcakton përgjegjësitë e 150 GT. Jo vetëm kaq, por ky projektligj vjen subjekteve detare për veprimtaritë, që duhet të gjithashtu si një përgjigje ndaj ankesave të kryejnë për regjistrimin e mjetit lundrues, pronarëve të këtyre mjeteve lundruese për ndryshimin e pronësisë, apo për raportimin në procedurat e rrepta e të komplikuara të sistemin e posaçëm të komunikimit në çastin e regjistrimit, duke reflektuar feedback-un e tyre mbërritjes në port me detajet e qëndrimit për mjetet në pronësi të qytetarëve të huaj. Për
49 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 mjetet lundruese turistike, apo të argëtimit me duhet të kuptojmë që koha ecën me shumë flamur të një shteti tjetër projektligji parashikon shpejtësi. lejimin e lundrimit të tyre në ujërat e Republikës Nëse Shqipëria do të dojë të shndërrohet në Shqipërisë me një afat 18 mujor, por duke një destinacion europian të qëndrueshëm turistik mbetur subjekt i kontrolleve të autoriteteve jo vetëm nga bukuria e natyrës, jo vetëm nga kompetente sipas rastit. investimet e jashtëzakonshme, që po ndodhin në Projektligji parashikon gjithashtu dhe hotelerinë shqiptare, por edhe duke kërkuar të sanksionet përkatëse për shkeljen e detyrimeve shfrytëzojmë më shumë detin, pa dyshim që që rrjedhin prej tij, nga gjoba me vlerë 20 mijë kemi nevojë për diskutime si ky i sotmi. Ky ligj lekë deri në bllokimin e mjetit për 90 ditë në vjen nga një përpjekje e përbashkët për të varësi të shkeljes, si dhe parashikohen edhe ndryshuar një sërë legjislacionesh dhe është ligji procedurat e ankimimit administrativ, aktet i tretë në radhë pas ligjit që bëmë “Për aktivitetet nënligjore që do të hartohen në zbatim të këtij e turizmit detar”, ligjin e ndryshimeve të ligji dhe dispozitat e tjera. normave fiskale për mjetet lundruese. Tashmë ky Shqipëria ka pasuri ujore të shumta dhe të ligj i ri, në fund të fundit, është një zgjidhje e mrekullueshme, ka gjithashtu edhe një rritje përkohshme, por jo e fundme e problematikave progresive të numrit të pushuesve e të turistëve, të mëdha, që ka situata në detin tonë. Kemi që duan të eksplorojnë dhe t’i shijojnë ato me miratuar, si asnjëherë tjetër, hartën e zonave ku mjetet lundruese private apo turistike. lundrohet, jemi përpjekur të përcaktojmë në Ftoj të gjithë deputetët ta miratojnë këtë mënyrë sa më të shpejtë rregullat me të cilat do projektligj, për të ndryshuar dhe për të lehtësuar të zhvillohet turizmi detar, por përsëri themi që procedurat ekzistuese në lidhje me regjistrimin ende legjislacioni shqiptar ka shumë nevojë për dhe lundrimin e këtyre mjeteve, për të mos i të krijuar hapësira të tjera për ligjin e detit dhe dekurajuar këta pushues, apo turistë elitarë nga për mënyrën se si funksionon deti. dëshira për t’u kthyer sërish në Shqipëri sa më Projektligji që miratojmë sot, nga shpejt. pikëpamja e teknikës legjislative, nga pikëpamja Faleminderit! e iniciativës, nga pikëpamja e atyre që përmendi (Drejtimin e seancës e merr zoti Ruçi.) edhe ministrja Balluku, kërkon ta modernizojë të Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja gjithë këtë sistem, por shikojmë që ky ligj hap Balluku! disa probleme të tjera, disa porta, të cilat duken Fjala për ministrin Klosi. si të vështira për t’u ndryshuar, duke filluar nga Blendi Klosi – Pa dashur të shtoj për Kodi Detar, i cili, megjithëse ne kërkojmë që të teknikalitetin e ligjit, për të cilin foli ministrja kemi një konkurrencë normale në rajon dhe Balluku, do të doja shumë, që edhe në emër të kërkojmë të kemi mjete që lundrojnë me ministres, të përgëzoj stafet që kanë punuar me flamurin shqiptar, duke promovuar Shqipërinë këtë material. Ky është një projektligj që vjen në dhe të gjithë botën turistike shqiptare, kërkon që kuadër të paketës që po ndërtojmë për turizmin kapiteni i një jahti nga cilido vend i botës të ketë blu, turizmin e detit, për të cilin është folur pak patentë shqiptare. ose aspak në Shqipëri. Është një punë e Ne duam të krijojmë një situatë, e cila përbashkët e disa institucioneve, duke filluar nga kërkohet të jetë e përputhshme me gjithë çfarë kapitaneria e portit, institucionet që kanë të bëjnë ndodh në industrinë detare në vendin tonë, por me Ministrinë e Brendshme, pa dyshim edhe me shikojmë që kemi shumë pak ose, lë të themi, Ministrinë e Financave, Ministrinë e Turizmit, fare pak njohje me të njëjtin sistem në vendet e nën drejtimin e Ministrisë së Energjetikës dhe tjera të Bashkimit Europian apo në vende të tjera pati një përfshirje të jashtëzakonshme dhe shumë të botës. Pra, ka nevojë që të punojmë akoma më përfituese edhe nga kolegu Beqaj dhe Komisioni shumë, ka nevojë të ngremë një industri, e cila të për Veprimtaritë Prodhuese për të ardhur në një bazohet te normat dhe parimet e Bashkimit ligj, i cili na bëri të gjithëve të kuptojmë se sa Europian dhe vendet në të cilat ne do të duam të mbrapa jemi me legjislacionin e fushës, se sa aderojmë, por ka nevojë për punën tonë dhe për duhet të punojmë për modernizimin e të gjithë një kontribut më të madh nga shumë sfera që kësaj industrie të re në vendin tonë dhe se sa preken nga industria e turizmit detar.
50 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Ne e bëmë gjithë këtë duke u referuar tek ‘90 e përdorën për qëllime të paligjshme. Ka turizmi, por sa të nevojshme e kemi që të ardhur koha që i gjithë vendi ta shfrytëzojë këtë ndryshojmë mentalitetin e jetës së qyteteve tona pasuri dhe të prosperojë nga kjo pasuri bregdetare për të jetuar më shumë me detin? kombëtare. Prandaj me këto projektligje, me këto Sot Shqipëria ka potencialin e 3000-3600 lehtësira që sjellim në këtë ligj, për shembull, vendeve të parkimit për barka të paktën 15 heqjen e kufizimeve deri në një largësi të caktuar metra, që do të thotë 150 milionë euro potencial nga bregu detar, për të krijuar mundësinë që këto investim në mole, marina e porte dhe të paktën mjete lundrimi të përdoren gjithmonë e më 10 mijë vetë personel detar të punësuar. shumë, të thjeshtojmë procedurat e një familjeje A nuk është mëkat që sot nuk ka asnjë të thjeshtë, të zakonshme, që do të mbahet dhe të të ri apo të re që do të bëhet marinar në një vend jetojë me një mjet lundrues sado të vogël, të me këtë vijë bregdetare?! Ky, në fakt, është faji kalojmë nga një sistem, i cili falë 50 vjetëve ynë. Ne e kemi penguar zhvillimin e kësaj diktaturë, por edhe viteve të bllokimit të detit në industrie dhe, kur flas për 3000-3600 vende, nuk demokraci, e konsideron detin si një armik, si një flas në parim, por sot ka një hartëzim se ku mund vend nga i cili ne gjithmonë duhet të ruhemi. E të bëhen këto mole, duke filluar nga kufiri i kemi parë gjithmonë industrinë nga pikëpamja e fundit me Greqinë, në gjirin e Ftelias, 150-200 luftës, le të themi, kundër krimit apo kundër barka; në gjirin e Tetranisit në Ksamil, 100-150 fenomeneve, që, pa dyshim, janë për t’u luftuar, barka; në gjirin e Sarandës, 150-250 barka; në por, ama, ne duhet ta shndërrojmë detin në një gjirin e Limjonit, ish-porti ushtarak, përsëri në pasuri të madhe për jetën e komunitetit. Sarandë, 150-200 barka; në gjirin e Armeridhës Ky projektligj synon, në radhë të parë, të dhe në gjirin e Kavadonit në Porto Palermo, njëri krijojë një atmosferë tjetër në qytetet tona 400 barka dhe tjetri 150 barka; në Orikum, 100- bregdetare, për të jetuar më shumë me detin, për 150 barka; në Radhimë, 600 barka; në portin të parë gjithmonë e më tepër përfitimet që vijnë tregtar të Skelës në Vlorë, 400 barka; në Sazan, nga industria e detit, për të pasur mundësi që në 100 barka; në Kalanë e Turrës, Synej, ku porti këto qytete të krijojmë më shumë ekonomi, më ndërtohet prej 3 vjetësh, 150 barka; në portin e shumë punësim, vende të reja punë dhe, Durrësit, 70 barka; në waterfront-in e Durrësit, natyrisht, më shumë përfitim për jetën e 60 barka; në Shën Pjetër, në Kepin e Rodonit, në qytetarëve shqiptarë. gjirin e Peshkatarit, 100 barka, edhe në portin Mendoj shumë dhe besoj fort se ky tjetër në Kepin e Rodonit, ku është dhënë leje e projektligj, në kuadër të të gjithë paketës që po zhvillimit, 150 barka; në portin ushtarak në ndërtojmë, po krijon një ekonomi në Shqipëri, e Shëngjin, 350 barka; në liqenin e Shkodrës, cila, pa dyshim, është shumë e mirë edhe në sepse nga Buna mund të lundrohet, 60 barka. momentin që flasim, por do të duhet një periudhë Nëse në liqenin e Shkodrës është lundruar 4-5-vjeçare që ne të punojmë fort për të ndërtuar në Mesjetë, dhe kushdo që di historinë e një industri të vërtetë në industrinë e deti dhe në Mesjetës atje, di edhe për çfarë është përdorur industrinë e turizmit detar. sulja, edhe takja, edhe lundra, është mëkat që sot Faleminderit! liqeni të jetë bosh, por edhe lundrimi liqenor, Gramoz Ruçi - Faleminderit, zoti Klosi! sepse, më në fund, Korporata Elektroenergjetike, Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë si pjesë e përgjegjësisë së saj sociale, do të Socialiste fjalën e ka zoti Beqaj. investojë 6 milionë dollarë për lundrimin edhe në Ilir Beqaj - I nderuar Kryetar i Vaun e Dejës, edhe në Koman, ndërsa Bashkia e Kuvendit, Vaut të Dejës i ka porositur mjetet lundruese në Kolege dhe kolegë deputetë, Turqi. E tha ministri Klosi, kjo që bëmë nuk na Është ligji i tretë që ne miratojmë me mjafton, sepse ende kemi kontradikta në qëllimin që, përveçse një vend bregdetar, të jemi legjislacionin tonë. dhe një vend detar. Kolegu Klosi preku çështjen e lejes së Nëse mburremi me liburnët e lashtë apo profesionit të marinarëve dhe ajo duhet prekur në ulqinakët e Mesjetës, në këta 20 vjet të shekullit Kodin Detar. XXI praktikisht e kemi lënë detin bosh. Në vitet Kolegë, nuk e di se çfarë do të bëjë qeveria,
51 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 unë ditën e hënë do të depozitoj në Kuvend Infrastrukturës dhe Energjisë, dhe çdo herë që amendimin e Kodit Detar. identifikohet një problem. Kodi Detar duhet parë Kemi ende diskordancë në taksën në thellësi të tij, ashtu siç u bë me Kodin Ajror, i doganore. Nëse e hoqëm TVSH-në për mjetet cili, pa dyshim, mori më shumë nga koha e lundruese, sot, po të jetë mjeti me fryrje, ka taksë duhur, u mbajt rreth 2-3 vjet qoftë nga doganore 15%; po të jetë mjeti pa fryrje, ka taksë institucionet shtetërore, por edhe shumë gjatë doganore 2%. Betejën me gomonet ne e kemi nga komisioni, pasi janë dokumente të fituar. Sot duhet t’i bëjmë të gjitha 2%, por edhe rëndësishme, jemi duke folur për Kodin. zhdoganimin e mjeteve lundruese duhet ta Kështu, do të doja të theksoja që me zgjidhim, ta bëjmë në distancë. ndihmën e konsulentëve norvegjezë, që ne i kemi Luksemburgu, kolege dhe kolegë, nuk ka tashmë dhe janë pjesë e grupit të punës, pasi të det, por ka regjistër tregtar, ka jahte me flamurin identifikojmë të gjitha problematikat që ka Kodi e Luksemburgut. Si i ka zhdoganuar Detar, sepse Kodi Detar nuk ka vetëm një Luksemburgu këto mjete? Këtë procedurë mund problem, të vinim në parlament, sigurisht, në ta përdorim edhe ne. komisione, pasi të kemi punuar edhe me Kam edhe një gjë të fundit. Duhet të ndihmën tuaj, zoti Beqaj, dhe me deputetët e unifikojmë, në fund të fundit, edhe regjimin tjerë, të cilët kanë dëshirë të përfshihen në këtë fiskal të karburantit që përdoret për mjetet proces, për të sjellë një dokument të mirë, i cili lundruese: me flamur të huaj, pa taksa; me do të plotësojë të gjitha kushtet e reformës së flamur shqiptar, me taksa. Edhe këtë duhet ta këtij sektori, që, pa dyshim, është shumë i zgjidhim. rëndësishëm, është pa dyshim një sektor që rrit Në qoftë se ne, për qëllimet tona, tek taksa ekonominë e shkallës, një sektor që tashmë ka e naftës kemi 27 lekë plus 7 lekë të TVSH-së ndikim të ndjeshëm në të gjithë zonën taksë qarkullimi, pra taksë rruge, në det nuk ka bregdetare, por pse jo edhe në zona të tjera në rrugë. Mjetet lundruese nuk e dëmtojnë rrugën. mënyrë të tërthortë. Prandaj, kur të vijë paketa fiskale, qoftë Kështu që Ministria e Infrastrukturës dhe unifikimin e taksës doganore, qoftë unifikimin e Energjisë dhe pozicioni i qeverisë për sa u përket regjimit fiskal për mjetet lundruese, duhet ta ndryshimeve në Kodin Detar është për të bërë bëjmë. Nëse deri dje na thoshin: “Po mirë, u ndryshime të thella dhe të vërteta, pra jo rast pas jepni naftë të lirë të pasurve dhe nuk u jepni rasti, pasi ne i shikojmë të pamundura dhe fermerëve?!”, edhe çështjen e fermerëve e kemi joefikase ndryshimet sipërfaqësore apo zgjidhur jo thjesht politikisht, por sepse besojmë ndryshimet që nuk do të ndryshojnë mentalitetin se në vazhdën e të gjitha masave për fshatin edhe e përdorimit të detit në Republikën e Shqipërisë. kjo është një masë e rëndësishme. Faleminderit! Faleminderit! Gramoz Ruçi - Faleminderit! Gramoz Ruçi - Faleminderit, zoti Beqaj! Fjala është për zotin Gjuzi. I fundit është zoti Gjuzi. Kujtim Gjuzi - Faleminderit, zoti Kryetar i (Ministrja Belinda Balluku ndërhyn pa Kuvendit! mikrofon nga salla.) Shqiptarë, këtu është lista e diskutantëve. Më fal...! Po, zonja Ministre. Në fund është: “Pika të ndryshme”. Asnjë nga Belinda Balluku - Faleminderit, Kryetar! deputetët, që merr jo më pak se 2 milionë lekë të Do të doja thjesht të mos lija pa sqaruar vjetra nuk shfaqet për të sjellë shqetësimet e diçka për Kodin Detar. qytetarëve të Republikës së Shqipërisë. Qeveria, duke qenë se deputeti Beqaj sapo Kryeministri mungon, 3-4 ministra, duke veçuar e përmendi, së pari, ka kohë që punon me ish-kryeministrin e luftës, zotin Majko, braktisin konsulentët norvegjezë, të cilët janë të edhe atë për të cilën paguhen, karrigen e mbështetur dhe të sponsorizuar nga Banka ministrit. Botërore për sa i përket nxjerrjes së akteve Ky është serioziteti i rilindjes?! Shqiptarë, nënligjore të Kodit Detar. shikojeni! Kodi Detar nuk mund të ndryshojë me një Po ashtu, edhe kolegët tanë, jo vetëm ata që nen, pra në pikëpamjen e Ministrisë së braktisën parlamentin dhe bënë një veprim
52 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020 antikushtetues, antikombëtar, që lanë vendet Më lejoni t’ju bëj të ditur votimet për bosh, përsëri nuk janë, vetëm Partia Socialiste i çështjet që diskutuam sot, që i kishim në rendin e miraton 7 ligjet. Në rregull janë deputetët e ditës. Partisë Socialiste, nuk u thotë njeri me zor mos diskutoni. Për projektligjin “Për disa ndryshime dhe Por si munden tri grupe parlamentare, dhe shtesa në ligjin nr. 9632, datë 30.10.2006 “Për këtu vijmë te Kodi Zgjedhor, të përjashtojnë 8 sistemin e taksave vendore, të ndryshuar”” në parti politike nga propozimet e veta?! Kështu do parim janë 91 vota pro, 10 vota kundër dhe 6 të bëhet, kështu do të shkohet në zgjedhje?! Nuk vota abstenim. do të ketë zgjedhje. Miratohet Shqiptarë, nuk do të lejojmë të ketë Në tërësi janë 92 vota pro, 10 vota kundër zgjedhje me Kod të vjedhur. Nuk ka individë, dhe 6 vota abstenim. nuk ka akademikë, nuk ka shoqëri civile, që Miratohet. mund të vijnë në parlament në të ardhmen. Normalisht, unë kam qenë kundër Presidentit, Për projektligjin “Për një shtesë në ligjin nr. por që Presidenti e ktheu Kodin bëri shumë mirë. 92/2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar në Tani po më detyroni, zoti Kryetar i Kuvendit, që Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar”” në të bëhem me zor me Presidentin, dhe nëse ai do parim janë 90 vota pro, 10 vota kundër dhe 6 të kërkojë falje për ndonjë thesar të humbur a të vota abstenim. vjedhur, nuk e di, shqiptarët nuk janë hajdutë, Miratohet. por ndonjëherë me këto kode dhe më këto ligje të Në tërësi janë 90 vota pro, 10 vota kundër gjithë hajdutët më duket se po falen. dhe 6 vota abstenim. Shikojeni, shqiptarë, edhe një herë tjetër Për projektligjin “Për disa ndryshime dhe seriozitetin! shtesa në ligjin nr. 10221, datë 04.02.2010, “Për Ju falënderoj, zoti ish-Kryeministër, zoti mbrojtjen nga diskriminimi””, në parim janë 94 Majko, që keni qenë korrekt të paktën për 17 vota pro, 6 vota kundër dhe 5 vota abstenim. Në muaj që është Partia Konservatore këtu. Nuk tërësi janë 95 vota pro, 6 vota kundër dhe 5 vota mund të lë pa përmendur edhe zotin Klosi, që në abstenim. shumicën e rasteve, 70%, është në parlament, Miratohet. ndërsa për deputetët e tjerë është turp dhe është Për projektligjin “Për disa shtesa dhe skandaloze! Shiko pagat e atyre që mungojnë, ndryshime në ligjin nr. 9669, datë 18.12.2006, zoti Kryetar! “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet Faleminderit! familjare”, të ndryshuar”” në parim janë 100 Gramoz Ruçi - Këtu përfundojnë edhe vota pro, 4 vota kundër dhe 2 vota abstenim. diskutantët për debatet për projektligjet dhe Miratohet. çështje të ndryshme. Në tërësi janë 100 vota pro, 4 vota kundër Njoftim për miratimin e draftprogramit të dhe 3 vota abstenim. punës së Kuvendit për periudhën 19 tetor-27 Miratohet. nëntor 2020 dhe draftkalendarit të punimeve për periudhën 19 tetor-6 nëntor 2020 Për projektligjin “Për metrologjinë” në Më lejoni t’ju njoftoj se më 13 tetor u parim janë 89 vota pro, 12 vota kundër dhe 4 mblodh Konferenca e Kryetarëve, e cila diskutoi vota abstenim. Në tërësi janë 89 vota pro, 13 si draftprogramin, ashtu edhe draftkalendarin. Në vota kundër dhe 6 vota abstenim. Konferencë pati konsensus. Për pasojë, në Miratohet. mbështetje të Rregullores së Kuvendit, programi Për projektligjin “Për regjistrimin, mënyrën dhe kalendari i njoftohet Kuvendit. Shërbimet e përdorimit dhe kontrollin e mjeteve lundruese, janë kujdesur që qoftë programin, qoftë turistike e të kënaqësisë, me motor me fuqi mbi kalendarin ta merrni nëpërmjet postës 30 kv ose 40,8 kf dhe tonazh nën 150 GT” në elektronike zyrtare. Materialet, si gjithnjë, do t’i parim janë 85 vota pro, 14 vota kundër dhe 9 gjeni të publikuara edhe në faqen zyrtare të vota abstenim. Kuvendit në internet. Miratohet.
53 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 15 TETOR 2020
Në tërësi janë 84 vota pro, 14 vota kundër Këtu mbyllet seanca. dhe 10 vota abstenim. Seanca tjetër do t’ju njoftohet. Miratohet.
(Seanca u mbyll në orën 14:40)
Kryetari i Kuvendit
Gramoz Ruçi
Sekretar i Sekretariatit për Procedurat, Votimin dhe Etikën
Alket Hyseni
Drejtori i Shërbimit të Botimeve Parlamentare Krenar Hajdëri
54