Strategia Regionalnych Inwestycji Terytorialnych Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
STRATEGIA REGIONALNYCH INWESTYCJI TERYTORIALNYCH SUBREGIONU ZACHODNIEGO WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Rybnik, 11 maja 2015 r. 1 Wykaz skrótów i pojęć: 1. Aglomeracja Rybnicka – w rozumieniu Strategii „Śląskie 2020+” centralny ośrodek zachodniego obszaru funkcjonalnego, który obejmuje: miasta Rybnik, Jastrzębie- Zdrój, Żory, Rydułtowy, Radlin, Wodzisław Śląski. 2. Bezpośrednie otoczenie funkcjonalne aglomeracji – w rozumieniu Strategii „Śląskie 2020+”, obszar obejmujący gminy Subregionu Zachodniego tj. Mszana, Godów, Marklowice, Świerklany, Jejkowice, Gaszowice i Czerwionka – Leszczyny oraz Subregionu Centralnego tj. Pawłowice i Suszec. 3. C.o. – centralne ogrzewanie. 4. C.w.u. – ciepła woda użytkowa. 5. EFRR – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. 6. EFS – Europejski Fundusz Społeczny. 7. Grupa robocza ds. RPO WSL 2014 – 2020 – grupa robocza powołana na podstawie Uchwały nr 6/2012 Zarządu Związku z dnia 31 sierpnia 2012 r. 8. IZ RPO WSL 2014 – 2020 – Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego – Wydział Rozwoju Regionalnego. 9. IP RIT Subregionu Zachodniego – Instytucja Pośrednicząca dla Regionalnych Inwestycji Terytorialnych Subregionu Zachodniego tj. Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego z siedzibą w Rybniku. 10. KSRR 2010 – 2020 – Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010 – 2020. 11. Lokalny Ośrodek Rozwoju - w rozumieniu Strategii „Śląskie 2020+” w Subregionie Zachodnim jest nim Miasto Racibórz. 12. MIR lub Ministerstwo – Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. 13. MŚP – mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. 14. Obszary wiejskie - w rozumieniu Strategii „Śląskie 2020+” są to: obszar wiejski gminy Kuźnia Raciborska, obszar wiejski gminy Krzanowice, obszar wiejski gminy Czerwionka – Leszczyny, Gmina Pietrowice Wielkie, Gmina Rudnik, Gmina Nędza, Gmina Lyski, Gmina Kornowac, Gmina Lubomia, Gmina Krzyżanowice, Gmina Gaszowice, Gmina Jejkowice, Gmina Gorzyce, Gmina Godów, Gmina Mszana, Gmina Marklowice, Gmina Świerklany. 15. PRS – Program Rozwoju Subregionów, realizowany w ramach RPO WSL 2007 – 2013. 2 16. RPO WSL 2014 – 2020 – Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2014 – 2020. 17. Rozporządzenie ogólne – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 18. Strategia „Śląskie 2020+” – Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020+”. 19. Strategia rozwoju – Strategia Rozwoju Subregionu Zachodniego na lata 2014-2020, opracowana pod kierunkiem dra Krzysztofa Wrany, przy udziale Grupy roboczej ds. RPO WSL 2014 – 2020 oraz członków Związku. 20. Ustawa wdrożeniowa – Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020, Dz. U. z 29 sierpnia 2014 r., poz. 1146, 21. Uszczegółowienie – Szczegółowy opis osi priorytetowych RPO WSL 2014 – 2020, 22. Zarząd, Zarząd Związku lub Zarząd Związku RIT – Zarząd Związku Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego z siedzibą w Rybniku. 3 Spis treści: I. Podstawa prawna Strategii Regionalnych Inwestycji Terytorialnych Subregionu Zachodniego ……………………………………………………………………………....5 II. Zgodność Strategii RIT z krajowymi i unijnymi dokumentami strategicznymi oraz planistycznymi …………………………………………………………………………....6 III. Obszar wsparcia Strategii RIT …………………………………………………...……...14 IV. Diagnoza obszaru wsparcia ……………………………………………………………...18 IV.1 Diagnoza wyzwań, potrzeb i potencjałów obszaru objętego Strategią RIT …..….18 IV.1.1. Przedsiębiorczość i warunki inwestycyjne……………………………....18 IV.1.2. Energia, gospodarka niskoemisyjna ……………………………………..26 IV.1.3. Ochrona środowiska……………………………………………………...41 IV. 1.4. Aktywność zawodowa…………………………………………………..44 IV.1.5. Rewitalizacja i spójność społeczna………………………………………56 IV.1.6. Edukacja przedszkolna i zawodowa…………………………………….66 IV.2. Analiza SWOT…………………………………………………………………...77 V. Wymiar terytorialny wsparcia……………………………………………………………80 VI. Cele rozwojowe przewidziane do realizacji w ramach RIT……………………………..85 VII. Zasady i tryb wyboru projektów………………………………………………………..111 VIII. Raport z przygotowania Strategii RIT………………………………………………….114 IX. Odniesienie do instrumentów finansowych…………………………………………….115 X. Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko…………………………………….116 XI. Strategia RIT a Strategie niskoemisyjne………………………………………………..118 XII. Plan finansowy………………………………………………………………………….122 XIII. Opis systemu zarządzania i wdrażania Strategii RIT…………………………………...126 Wykaz tabel……………………………………………………………………………..130 Wykaz rysunków……………………………………………………………………….132 Załącznik nr 1 - Diagnoza planów gospodarki niskoemisyjnej na obszarze JST Subregionu Zachodniego Załącznik nr 2 – Działania związane z efektywnością energetyczną w gminach Subregionu Zachodniego Załącznik nr 3 – Raport z konsultacji projektu Strategii RIT Subregionu Zachodniego 4 I. Podstawa prawna Strategii Regionalnych Inwestycji Terytorialnych Subregionu Zachodniego. Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego z siedzibą w Rybniku przystąpił do opracowywania Strategii na podstawie Uchwały nr 8/2013, podjętej przez Zarząd Stowarzyszenia, dnia 9 września 2013 r. W związku z dynamicznym przebiegiem procesu programowania, publikacją kolejnych dokumentów o znaczeniu fundamentalnym dla wdrażania instrumentów zintegrowanego podejścia terytorialnego oraz procesem negocjacyjnym, zmianie ulegało nazewnictwo, wg którego określano instrument wdrażany na terenie Subregionu Zachodniego. Bez względu na stosowane określenia, przywołana wyżej uchwała, każdorazowo odnosiła się i stanowiła podstawę do opracowania dokumentu, który umożliwi wdrażanie podejścia terytorialnego w Subregionie Zachodnim. Strategia Regionalnych Inwestycji Terytorialnych Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego została przyjęta na podstawie Uchwały nr 15/2015 Zgromadzenia Ogólnego Związku Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego z siedzibą w Rybniku, z dnia 30 marca 2015 r. z późniejszymi zmianami. Tym samym dokument został aprobowany przez dwadzieścia osiem samorządów wchodzących w skład jednego z obszarów polityki rozwoju regionu, wskazanych w Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020+”. Nadmienić należy, że obszary te wyznaczono w 2000 r. ze względu na potrzebę organizacji procesów rozwojowych w oparciu o istniejące powiązania funkcjonalne gospodarcze i społeczno-historyczne, funkcjonujące w województwie śląskim. Dodatkowo już w 2002 r. powołane zostało do życia stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego wchodzących w skład zachodniego obszaru funkcjonalnego. Zrzesza ono obecnie wszystkie podmioty samorządowe (gminy i powiaty) tworzące tenże obszar. Tym samym zachowana jest pełna reprezentatywność JST w Związku Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego z siedzibą w Rybniku, który pełni funkcję Związku RIT. Unikalne w skali kraju doświadczenia uzyskane przy wdrażaniu Programów Rozwoju Subregionów (PRS) w ramach RPO WSL 2007-2013, w tym dobre praktyki oraz potencjał instytucjonalny m.in. w zakresie partnerskiej współpracy gmin oraz udziału partnerów lokalnych w wyborze przedsięwzięć do dofinansowania, a także doświadczenia partnerskiej 5 współpracy zainicjowane niemal dwa lata przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, czynią zadość wymogowi uwzględniania i poszanowania zasady partnerstwa wskazanej w Rozporządzeniu ogólnym 1303/2013 z 17 grudnia 2013 r. Mechanizmy wypracowane w Subregionie Zachodnim będą również odpowiadały przyjętej w RPO WSL 2014 – 2020 zasadzie, że wszędzie tam, gdzie jest to możliwe i zasadne, dla wspomagania realizacji celów Programu zostanie zastosowane zintegrowane podejście do rozwoju terytorialnego, który to wymiar realizuje zapisy art. 14 i 96 Rozporządzenia ogólnego. II. Zgodność Strategii RIT z krajowymi i unijnymi dokumentami strategicznymi oraz planistycznymi. Strategia Regionalnych Inwestycji Terytorialnych powstała w głównej mierze w oparciu o Umowę Partnerstwa i ustawę z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014- 2020, a także wytyczne opracowane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (tytuł dokumentu: Zasady realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce, data publikacji: lipiec 2013 r.). Podstawą do jej opracowania był również rozdział dotyczący wymiaru terytorialnego zamieszczony w RPO WSL 2014 – 2020. Jest ona także ściśle powiązana ze Strategią rozwoju oraz innymi dokumentami takimi jak: Strategia „Śląskie 2020+”, KSRR 2010 – 2020, Strategia Europa 2020, Umowa Partnerstwa. Treść niniejszego dokumentu, podobnie jak w/w obejmuje wyzwania, potrzeby i potencjały niezbędne do wzmocnienia spójności terytorialnej i wsparcia obszarów funkcjonalnych. Działania te będą realizowane z wykorzystaniem doświadczeń uzyskanych przy wdrażaniu Programu Rozwoju Subregionów, obejmujących udział partnerów lokalnych w wyborze przedsięwzięć do dofinansowania oraz partnerską formułę realizacji PRS w perspektywie 2007 – 2013. Strategia RIT Subregionu Zachodniego jest zgodna lub nie pozostaje