Twórcze Społeczności Creative Communities
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Twórcze społeczności Notatki z terenu Creative Communities Field Notes Twórcze społeczności Notatki z terenu Creative Communities Field Notes Spis treści Table of contents Współpraca 4 Collaboration On a Journey W podróży 6 Zofia Dworakowska Zofia Dworakowska Birsztany: Centrum Kultury 15 Birstonas: Cultural Centre Boćki: Ochotnicza Straż Pożarna 31 Boćki: Volunteer Fire Department Caldmore: Festiwal w Caldmore 49 Caldmore: Caldmore Village Festival Firlej: Infekcja artystyczna. 67 Firlej: Artistic infection. Daj się zarazić! Get infected! Kowno: Święto Wspinaczki 85 Kaunas: Boulder Fest Kowno: „Vartai” 103 Kaunas: “Vartai” Londyn: Ogród Serc 117 London: Heart Garden Malinniki: Perepelica 133 Malinniki: Perepelica Newcastle-under-Lyme: 153 Newcastle-under-Lyme: Wszystkie nasze córki? All Our Daughters? Pozwoł: Autobus Biblioteczny 170 Pasvalys: Library Bus Stoke-on-Trent: Grupa 189 Stoke-on-Trent: Mandays fotograficzna Mandays Photography Group Stoke-on-Trent: RECLAIM 204 Stoke-on-Trent: RECLAIM Warszawa: Warsaw: All of Praga is 219 Cała Praga śpiewa z nami Singing with Us Warszawa: Reblok. 237 Warsaw: Reblok. Block Blokowiska reaktywacja Housing Revisited Silvija Butkutė Janet Hetherington Katarzyna Kuzko-Zwierz Agnieszka Pajączkowska Justyna Straczuk Inicjatywa „Butas” Creative Communities Unit, Muzeum Warszawskiej Pragi Towarzystwo Inicjatyw Instytut Filozofii (Mieszkanie) Staffordshire University Museum of Warsaw Praga Twórczych „ę” i Socjologii PAN Initiative “Flat” “ę” Association of Institute of Philosophy Creative Initiatives and Sociology PAN Łukasz Jochemczyk Indrė Maršantaitė Silvija Čižaitė-Rudokienė Pracownia Badań Otwarte Centrum NGO „Kultūros kiemas” Środowiskowych, Młodzieżowe „Vartai” Jadwiga Przewłocka Lech Śliwonik (Podwórko kulturalne) Uniwersytet Warszawski Open youth centre “Vartai” Stowarzyszenie Klon/Jawor Towarzystwo Kultury Teatralnej NGO “Cultural yard” Environmental Research Klon/Jawor Association Theatre Culture Society Unit, University of Warsaw Alma Masiulionyutė Iveta Dabašinskienė badaczka teatru Maria Radziejowska Beata Tokarz-Kamińska Muzeum Narodowe Tony Jones theatre researcher absolwentka Instytutu Towarzystwo Inicjatyw w Kownie fotograf Stosowanych Nauk Twórczych „ę” Collaboration National Museum photogapher Społecznych, Uniwersytet “ę” Association of Sue Moffat in Kaunas Warszawski Creative Initiatives New Vic Borderlines graduate of the Institute of Jarosław Kaczorowski Applied Social Sciences, Anna Dąbrowska przewodnik warszawski Penny Vincent Gintarė Narauskaitė University of Warsaw Stowarzyszenie Homo Faber Warsaw guide Creative Communities Unit, menedżerka kultury Homo Faber Association Staffordshire University culture manager Clare Reynolds Greta Klimavičiūtė- Restoke Zofia Dworakowska Minkštimienė Anna Wieczorek Martyna Obarska Instytut Kultury Polskiej, Instytut Sztuki, Uniwersytet specjalistka ds. konsultacji Instytut Badań Uniwersytet Warszawski Witolda Wielkiego w Kownie Jackie Reynolds społecznych Przestrzeni Publicznej Institute of Polish Culture, Art Institute, Vytautas Creative Communities Unit, Public Consultation Specialist Institute of Public University of Warsaw Magnus University Staffordshire University Space Research Współpraca / Współpraca Mark Webster Zuzanna Grębecka Joanna Kubicka Samantha Rushton School of Art and Design, Dorota Ogrodzka Instytut Kultury Polskiej, Instytut Kultury Polskiej, Creative Communities Unit, Staffordshire University Stowarzyszenie Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Warszawski Staffordshire University Institute of Polish Culture, Institute of Polish Culture, Katedra Kultury University of Warsaw University of Warsaw Katedra Kultury Association „Społeczność” – szczególnie “Community”, especially when used w zbitce językowej „społeczność in the term “local community”, lokalna” – należy do takich is one of those ideas like pojęć jak „partycypacja” czy “participation” or “emancipation” „emancypacja”, które okresowo that become immensely popular zdobywają dużą popularność from time to time and that freely i wtedy z łatwością przemieszczają migrate across different contexts się pomiędzy różnymi kontekstami. when their popularity is at its height. Ten sam termin, jakoby oczywisty The same putatively obvious and unquestioned i bezdyskusyjny, pojawia się więc w raportach term is used in research reports, local z badań, lokalnych strategiach rozwoju, development strategies, political programmes, programach politycznych, artykułach prasowych, press articles and even cultural animation a wreszcie w projektach animacyjnych. Nawet projects. Even a cursory analysis of the use of the pobieżny przegląd tych zastosowań pozwala term allows for the formulation of a hypothesis na sformułowanie hipotezy, że pojęcie to that this term is mainly used to denote a group wykorzystywane jest przede wszystkim do of people inhabiting a given area. The emphasis wskazywania grupy ludzi zamieszkujących is therefore on “locality” rather than the features W podróży określony obszar; kładzie się więc nacisk raczej inherent to the community itself, such as the Zofia Dworakowska na „lokalność” niż na cechy inherentne samej type and intensity of the relationships between społeczności, jak rodzaj i intensywność relacji its members. This conveys the impression that On a Journey między jej członkami. Można odnieść wrażenie, living on the same territory constitutes the basic że fakt spędzania życia na tym samym terenie and sufficient determinant of a community. Yet Zofia Dworakowska stanowi podstawowy i wystarczający czynnik this impression would be misleading, as the definiujący społeczność. Jest to jednak wrażenie true usefulness of the term is only revealed mylące, bo prawdziwa przydatność tego terminu in a sense that is not conveyed overtly but ujawnia się w znaczeniu, którego ono nie wyraża to which the term imperceptibly refers. wprost, ale do którego niepostrzeżenie odsyła. We tend to instinctively place “local „Społeczność lokalną”, a z jej powodu communities”, or for that matter any i każdą „społeczność”, nie tylko odruchowo “community”, in small towns (villages mostly), sytuujemy w małej miejscowości, najlepiej but we also tend to associate the term with the wsi, ale poddajemy się obrazom konkretnej image of a particular kind of village – one that wsi – z przełomu wieków XIX i XX. Ukrytą existed at the turn of the 20th century. The matrycą tego pojęcia jest przecież harmonijna covert matrix of the term is the harmonious and i spójna społeczność kultur tradycyjnych. cohesive community of traditional cultures. And Za każdym razem odsyła więc ono do so, the term invariably refers to two realities dwóch porządków – teraz i wtedy; wskazuje – the now and then; it designates and idealises i idealizuje jednocześnie. Ta dwuznaczność at the same time. This ambiguity makes it uniemożliwia niejednokrotnie dostrzeżenie impossible to perceive the specific nature of specyfiki danej grupy – odsyłając do matrycy, a given group – by referring us to the matrix it przesłania bowiem rzeczywisty stan relacji conceals the real condition of social relations. społecznych. Świadomie wykorzystana może When used intentionally, this ambiguity can draw On a Journey 7 celowo odwracać uwagę od konfliktów i napięć attention away from conflicts and tensions within Przytoczony fragment mógłby z powodzeniem The excerpt cited above perfectly corresponds w grupie. Jest to szczególnie mylące, a nawet the group. It is particularly misleading, if not znaleźć się w dokumentach programowych to the ideas featured in the founding documents szkodliwe wtedy, gdy badacze, politycy, a także downright harmful, when researchers, politicians brytyjskiego ruchu community arts, of the British community arts movement animatorzy kultury opisują w ten sposób and cultural animators thereby describe w których można odnaleźć zarówno which envisage the existence of open and free społeczność, której członków nie łączy nic poza a “community” whose members have nothing in koncepcję otwartej, wolnej społeczności, jak communities as well as a democratic approach zamieszkiwaniem tego samego obszaru. common apart from inhabiting the same area. i postulaty demokratyzacji kultury: „Podejście to culture: “A culturally democratic approach demokratyczne do kultury promuje sztukę, is one which promotes the Arts in a way that is Nieprzeźroczystość tego pojęcia, jego The lack of transparency of the term, and zwiększając jej dostępność, doceniając accessible, where all contributions are valued, ideologiczne nacechowanie oraz pewien the fact that it is ideologically branded and wkład wszystkich oraz umożliwiając każdemu and where everyone has an opportunity to take automatyzm skojarzeń, które ono wywołuje, evokes automatic connotations require that it uczestniczenie w niej. Oczekiwanym rezultatem a part. The potential outcome would be a society sprawiają, że każde jego użycie wymaga is used with caution and constantly clarified. takich działań byłoby społeczeństwo, which was a cultural democracy. This would be dużej czujności i ciągłych doprecyzowań. które jest demokracją kulturalną. Chodzi a democracy in the real sense of the world, full In this book creative communities are construed o demokrację w prawdziwym sensie tego of discussion, action and vibrancy. A culture W tej książce twórcze społeczności rozumiane as an idea derived from the practice of słowa, pełną dyskusji, działań i energii. Chodzi made up of many voices, defined by and są jako idea, która nie wynika z jakichś założeń particular groups, not theoretical assumptions. o kulturę