DOCSLIB.ORG

Ilişkin Görüşleri

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Ilişkin Görüşleri HAMDULLAH SUPHİ TANRlÖVER'İN DİN EGİTİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ •• •• ılı Veli OZTURK HAMDULLAH SUPHI TANRIOVER'S VIEWS ON RELIGIOUS EDUCATION . This article deals with Hamdullah Suphi Tanrıöver's and the policies implemented by him. Tanrıöver, a parliment meınber. Minister of Education nınbassadar and the president of Türk Ocakları !ived through ref~rm moveınents of Iate Ottoınan period and Republican Turkey, and servcd in influential positions. · The period between 1920-1960 is iınportant not only in terıns of political history of the Rebublic but also in terms of religious education policies. The policies religious education in Republician Turkey was shaped under the influences of the relation bet»'eeiı, rcligion and state, religion and politics, and religion and society: ~ın the years between 1920-1926 when Tanrıöver was in the Turkish Grantl National Assembly and served as the Minister of National Eelucution important decision concerning the religious education were laken. The decisions tÖ open lhe Imarn-Khatip Scholars and Divinity Faculty in accordance with the unitary Eelucution Act has been discussed in the National Assembly in this period. Although TAnrıöver and the Minister of Eduerition Şükrü Saraçoğlu supported the proposal by the MP' s with ma dr asa background tooper Imarn-Khatip High School s and to allow graduates to enter lhe Divinity Faculty the motion failed to be implemented. The view, defended by Vasıf Çınar, forıner Minister of Education, that the Imam~Khatip schools are occupational schools and the graduates could not enter the Divinity Faculties inteneleel for the high schools graduates, prevailed and Imam-Klıntip High Schools were nol open by the following governments. For this renson the Imam-Khatip schools were closed in 1930 and Divinity Faculty in 1933 followed. In 1926 Tanrıöver had already said: "High School graduates do not choose the Divinity Faculty and they will not to do so either. If wc follow the same course of action for five more years, there would not be aİ1y student for the Divinity." In this speech Tanrıöver predicted the closure of the Divinity faculty and Imam-Khatip schools, and during the cra of multi-party democracy he was also influentral in shaping religious education policies of peoples Republic Party and in reopening of schools. In short, Tanrıöver is one of the religious most important political figure in Republican period developments in religious education. • Yard. Doç. Dr., DEÜ İliihiyat Fakültesi Din Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. H SUPHİ TANRIOVER 'İN DİN EGİTİMİNE İLİSKİN GORüSLERİ Kcy Tcrms: Re1igious Educatioıı, Unitary Educatioıı, Act, Imum-Klıatip Schools Divinity Faculty, Ministry of National Educatioıı, Miııistry of Religion and Endowmen~s, Directorate of Religious Affairs, Religion Courses, Madrasa. *** ''Lise/erden çıkan/ar, İlahiyat şubesine gitmiyorlar ve gitmeyeceklerdir. Beş sene aynı vaziyeti muhafaza ediniz, İlahiyat şubenizin talebesi kalmaz. " H.S. Tanrıöver Biı yazıda, Hamdullah Suphi Tanrıöver'in din . eğitimin4ı bazı sorunlarının tespit ve çözümüne yönelik olarak I. TBMM hükümetleri ·' döneminde, Cumhuriyet'in ilk yıllarında ve çok partili demokratik sisteme geçiş döneminde öne sürdüğü görüşler incelenmeye ve değerlendirilmeye çalışılacaktır. Söz konusu görüşleri incelemeye ve değerlendinneye geçmeden önce, Hamdullalı Suphi Tanrıöver'in kim olduğunu, bu makalenin hangi amaçlarla yazıldığını ve din eğitimi tarihi alanına ne gibi katkılarda bulunacağını açıklanmk yararlı olacaktır. 1885-1966 yı~ları arasmda· yaşamış olan H. Suphi Tanrıöver, ünlü bir hatip, önemli bir devlet, siyaset ve dava adamı olarak bilinmekl;edir. 1 1913 'te, II. Meşrutiyet döneminin önemli derneklerinden biri olan Türk Ocakları 'nm reisliği görevine getirilen H. Suphi Tanrıöver, Türk ınilliyetçiliği düşüncesini devletin resmi ideolojisi haline getirnıeye çalışan İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin iktidar tekelini ele geçirdiği 1913-1918 yıllarıarasmda İttihatçı H. Suphi Tanrıöver'in hayatına pek çok ansiklopedide yer verilmiştir. Bazı ömekler için bkz. TiirkAnsiklopedisi, MEB Yay., Ankara 1981, C. 30, s. 386-387;AnaBritamıica, C. 20, s. 383-384; Yeni Türk Ansiklopedisi, Ötüken Yay., İstanbul 1985, C. 10, s. 3953. Taımöver'iıi hayatı ve dünya görüşü ile ilgili olarak bkz. H. Suphi Taıırıöver, Dağ Yolu ve Gi.inebakaııdan Seçmeler, Haz. M. Necati Sepetçioğlu, M.E. Bas., İstanbul 1971, s. I-XIV. Tanrıöver'in amları için bkz. Mustafa Baydar, H. Suplıi Tannöver ve Am/arı, Ankara 1969. Tanrıöver'in İstanbul Meclis-i Mebusanı'nda, TBMM'de ve Türk Ocaklarında yaptığı önemli konuşmalar için bkz. H. Suplıi Tanrıöver, Dağ Yolu, Türk Ocakları Hars Heyeti Neşriyatı, Ankara 1928. Tanrıöver'in Hakimiyet-i Milliye'de ve diğer gazetelerde çıkaıı yazılarını toplamaya çalışıyorum. B u belgeler ışığında H. Suphi Tanrıöver'in "eğitim ve din eğitimi görüşleri" isimli bir çalışma taratiınızdan yapılacaktır. 198 Yard Doç. D1: Veli OZIVRK yönetimin hazırladığı toplumsal v.e kültürel d~ğişim programını uygulamak için çalıştı. 1918-1920 yılları arasinda Türk . Ocağı Reisi olarak Milll Mücadele hareketini başlatmak amacıyla gerçekleştirilen Kuvay-ı Milliye örgütlenmesine destek verenH. Suphi Tanrıöver, 23 Nisan 1920'de toplanan Büyük Millet Meclisi'ne Antalya milletvekili olarak. katıldı ve ilk Maarif Vekili'Rıza Nur'dan sonra MaarifVekilliği görevine seçildi. IL ve III. dönem TBMM'ne CHP milletvekili olarak giren H.. Suphi Tanrıöver, 1925 yılında ikinci defa Maarif · Vekili oldu. 1931 yılında Türk Ocakları'nın kapatılmasından sonra Berlin Büyükelçiliği görevine. atanan Tanrıöver, bu görevi 1944 yılına kadar sürdürdü ve 1945 'te yeniden CHP. milletvekili seçilerek TBMM'negeri döndi.i. II. Dünya Savaşı'ndan sonra oluşan dış ve iç siyasi şartiar nedeniyle çok partili deİnokratik sisteme geçme kararı veren İs,met İnönü .liderliğindeki CHP ,iktidarı, ' 24 yıldan .. beri liderl~rinin emirleri doğnıltusunda yönetilen CHP'nin programını ve tüzügünü çok partili de~okratik sisteme uygını hale geti.qnek içiiı I 94 7' de. CHP VII. Kunıltayı ;m topladı. Kumitay öncesinde ve Kuhıltay sürecinde çok partili demokratik sistem, laiklik ve din eğitimi. konularında görÜşlerini açıklayan Tanrıöver, tutarlı, şümullü ve cesur konuşmalarındmı dolayı radikal laiklik görüşünü savunan· CHP milletvekilleri tarafından. eleştiritmesine ·rağmen Şemsettin Günaltay Hükümeti'nin izlediğ~. din eğitimi politikasının belirlemnesinde önemli .rol oynadı. 1950-1957 yılları arasında DP milletvekili olarak görev ' ' . ' . ' yapan Tanrıöver, Türk Oc~kları'nı yeniden. açmak için çalış~nalar. yaptı. 1950'den sonra eski popi.'ılaritesiiıi kaybeden Tanrıöver, 1957'de Hürriyet Partisi'ne ge.çti. Aynı yılda yapılan milletvekilliği seçinılerini kaybeden Tanrı över, aktif politikayı bıraktı. Görüldüğü gibi Tanrıöver, Cumhuriyet dönemi örgün ve .yaygın din eğitimi' sistemlerinin oluşumunda belirleyici etkileri bulunan II. Meşnıtiyet, I. TBMM hükümetleri, Cmnhuriyetin . ilk .. yılları, tek ve çok .partili rejim ' . ' . '' ' .ı dönemlerinde Türk Ocakları Reisi, milletvekili, Maarif Vekili ve büyük elçi olarak görev yapmıştır. Bu nedenle hayatı ve görüşleri, XX. yüzyıl Türk devlet ve topluni hayatı ile büyük ölçüd~. özdeşleşen Tanrıöver'in. di.n eğitimine ilişkin· görüşlerini iıwelemek ve Cumhuriyet dönemi ·din eğitimini 1 • • ' • tarim geliş~mi çerçevesinde değerlendinnek istedim. ' ' . '. ' . Osni.anlı Devleti'nin yenileşme dönemi olarak adlandırılan XVIII - . XIX .. yüzyıllar arasında gerçekleştirilen .eğitiın reforınları, geleneksel eğitim 199 H. SUPHİ TANRIOVER 'İN DİN EGİTİN!İNE İLİSKİN GOROSlERİ sisteminin· merkezinde btllunan medreselerin ıslahııia yönelik Çalışmalarla birlikte yürütülemediği ·için, solı iki yüzyıllık · modenıleşme tarihimizin en önemli tartişılıa:' koiıularından .·biri de din eğitin1i' olmuştur. Söz konusu tartış'ıtıalarda · öiie sürülen görüşler; ·laik eğitim· sistemi doğrultusunda ·din eğitiıİıi sorunlarl11ı çÖzmeye çalışaıı siyasi iktidarlar, ilim· adamları; eğitim ve din eğitimi bürokratlarHara:fmdaıı kullaiıılaır önemli bir kaynaktır. Din eğitimi tarihi alanında yapılan ·· bilii'nsel : çalışınaların s'ayısı ·çoğaldıkça, bugün tartışılan bazı din 'eğitiini sönııilarıiıın ortaya yeni 'çıkaıi sorunlar olmadığı; hatta bu sotimlarıii çözüıiıüıie yönelik olarak ütetileiı görüşlerin pek de yeni dlniadıği ·anlaŞıiİı1aktjdit; . .. ; . ; ' '' ' . i " . '' : . ' i . Cumhuriyet döneıhi din eğitimi tarihin1iziıi oluşumuna katkıda bulunaıı pek çok 'bilhn;· siyase(v~ devlth adruhı vardir. Bu önemli şahsiyetlerden biri oıaıı· :H: s·uı)lu'·ra.ıırıöver, ·gtiiiümüz diii eğitinü biiimi ve din eğitimi tarihi ala.İılarııiın ariı'şhnna k9ıl.ularındaıı dlaıı Tevhid-i Tedrisat Kantııiu'nun yoiıiin:u; ve' uygt~lah'ıhlari, ilk.' ve' Ôita Öğretim 'kti'rumları prograıhlarıı1da yer alruı diı{eğitimi~ ve öğretin~i ile ilgili' cİerslet·iıi - öğretmen, progr~ıi,' yöıiten{ . ı ' . : J ' •• ' ' • • - • • ·' ' 1 • aıuaçıaı·ıa iU~ili :...: soru~ıları, örgün mestek1 din eğitinii kurumları olaıı medrese, İİıiain-Hatip 'Mektebf '\re DArulfiinihı ilahiyat 'Fakültesi'nin soriınları,' dini kolıularda tÖplÜmu aydınlatınak, ;yaygın din eğitini.i ve· din hizmetleri vennek aınacıyla' kurulaı1 Diyallet · İşleri • Başkanlığı' nıı1 sorunları, ..Türkiye·' de· ·ve deıi1okrks·i~ ·ile'·· )~onetiteıi devletlerde·' Iiiikİik uygulaınaları v~ din' eğitilni sistemleri ' gib'i · ön61nii konularda görüŞleriıli açıklaınış ve bu sdruiıların çÖzi.hnÜİıe yöneılk ichıatlaqn gerç'ekleştirilme sütedne fiilen katılmıştır., ' ; • :. ' ' '-·.; ' '': • • ; ' 1 ' •• 1 ' • ' •• ' ' ' • ' . •
Load more

Recommended publications
  • Eğitimci-Yazar Hüseyin Hüsnü Tekişik'in Yaşami, Eğitim Yönetimi Ve Denetimine Katkilari
    T.C. MALTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİMCİ-YAZAR HÜSEYİN HÜSNÜ TEKIŞIK’IN YAŞAMI, EĞİTİM YÖNETİMİ VE DENETİMİNE KATKILARI YÜKSEK LİSANS TEZİ HÜSEYİN CANERİK Danışman Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Münevver ÇETİN İstanbul, Ekim 2011 ÖNSÖZ Cumhuriyetin millet mektepleri, öğretmen okulları ve köy enstitüleri deneyimleri, dönemin eğitimcilerinin bağımsızlıkçı, aydınlanmacı ve toplumcu niteliklerle donanmalarında önemli roller oynamıştır. Toplumun refah ve çıkarını gözetme, özverili ve erdemli olma, bilimsel düşünce, alçakgönüllülük vb. niteliklere sahip eğitimcilerimiz, ulusal Devletin inşasında önemli başarılara imza atmıştır. Sivas Öğretmen Okulu mezunu olan Hüseyin Hüsnü Tekışık da söz konusu eğitimcilerimizden biridir. Tekışık; yaşından fazla yapıtları, ulusal eğitime katkılarını herhangi bireysel yarar sağlama koşuluna bağlamama erdemliliği, inandığı doğruları her koşulda dile getirme cesareti, Atatürk ilke ve devrimlerine adanan yaşamıyla cumhuriyet devriminin canlı tanığı ve sembol eğitimcilerinden biridir. Aklı, yüreği ve eylemlerini yurdunun hizmetine sunan yazar, ülkesi ve ulusundan ödünç aldığı tüm maddi ve manevi zenginlikleri ulusuna geri vermiştir. İlerleyen yaşı ve sağlık sorunlarına karşın çalışmaya verdiği destek, övgüye değerdir. Türk eğitim tarihinde iz bırakan eğitimci-yazar Hüseyin Hüsnü Tekışık’la ilgili bu araştırmaya katkılarından dolayı danışmanım Prof. Dr. Münevver Çetin, Eğitim Bilimleri bölüm başkanı Yrd. Doç. Dr. Ali Temel, Yrd. Doç. Dr. Mürşide Özgeldi, Yrd. Doç. Dr.
    [Show full text]
  • The State's Religion Is Islam
    REMOVAL OF THE STATEMENT “THE STATE’S RELIGION IS ISLAM” FROM THE CONSTITUTION IN 1928 Assist. Prof. Dr.Mehmet BICICI Gaziantep University Introduction Historically, the concept of a Constitution first appeared in the late 1700s. In order to limit the power of the state and, at the same time, guarantee the rights and freedoms of the citizens, the need arose to enact laws which would stand above other laws and which could not be easily amended, leading to the emergence of the concept of a constitution. Before the constitutional movements started gaining a foothold, countries maintained law and order through their own legislation or edicts. But none of these laws had a privileged status in the hierarchy of laws and they were very easy to change. The first constitution known to have been written is the 1787 United States Constitution. The Constitution of the United States of America was followed by the 1791 French Constitution , the 1809 Swedish Constitution, the 1812 Spanish Constitution, the 1814 Norwegian Constitution, the 1831 Belgian Constitution, the 1848 Swiss Constitution, the 1848 Italian Constitution, the 1848 Prussian Constitution, the 1849 Danish Constitution, the 1849 Luxembourgian Constitution, the 1864 Greek Constitution, the 1866 Romanian Constitution and finally the 1876 Ottoman Constitution (Gözler, 2004; p.13-19). Prior to the Ottoman Constitution that came into force in 1876, the legal system of the Ottoman Empire, which had a monarchical and theocratic structure and consisted of two basic elements. The first of these were the rules of Islamic law (Shariah or Ahkam-i Şer’iyye), and the second were the set of rules dictated by the Ottoman sultans (customary laws, laws, code of customary laws).
    [Show full text]
  • Ilk Kurşun” Meselesine Yeniden Bakmak
    BELGELERİN GÖZÜNDEN HASAN TAHSİN VE “İLK KURŞUN” MESELESİNE YENİDEN BAKMAK MİTHAT KADRİ VURAL* ÖZ Hasan Tahsin’in “ilk kurşunu” atarak Millî Mücadeleyi başlattığı tezi tarih anlatımına sonradan eklemlenmiştir. Başta Nutuk olmak üzere Millî Mücadele tarihini anlatan birincil el kaynaklarda “Hasan Tahsin” ve “ilk kurşun” anlatısı yer almaz. Bu çalışma Hasan Tahsin’in “ilk kur- şunu” atarak Millî Mücadeleyi başlattığı tezine eleştirel bir yaklaşımla yeniden bakmayı amaçlamaktadır. Tarih biliminin araştırma yöntem- lerine uygun olarak öncelikle birinci el kaynaklar taranmıştır. Nitekim Osmanlı arşivinde zengin bir belge içeriği ile karşılaşılmıştır. Ardından konuyla ilgili yabancı arşiv belgelerine başvurulmuş ve son olarak da dönemin Türk basınında yer alan haberler değerlendirmeye alınmıştır. Görgü tanıklarının aktardıkları ise geniş bir literatürü kapsadığı için ayrı makale konusu olarak düşünülmüş ve söz konusu çalışmanın dı- şında bırakılmıştır. Anahtar Kelimler: Hasan Tahsin, İlk Kurşun, İzmir, Osman Nevres. * Dr., Dokuz Eylül Ünversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, [email protected] ORCID: 0000-0002-3900-7109 DOI: 10.33419/aamd.642346 Makale Gönderim Tarihi: 05.02.2019 Makale Kabul Tarihi: 09.10.2019 MİTHAT KADRİ VURAL A NEW PERSPECTIVE TO THE ISSUE OF HASAN TAHSIN AND “THE FIRST BULLET” THROUGH DOCUMENTS ABSTRACT The thesis that Hasan Tahsin initiated the national struggle by be- ing the first to open fire was later added to historical narrative. The narrative about “Hasan Tahsin” and “the first bullet” can’t be found in the primary sources about the history of national struggle, notably in Nutuk. With a critical approach, this study aims to re-examine the thesis that Hasan Tahsin initiated the national struggle by being the first to open fire.
    [Show full text]
  • Mustafa Necati Kültür Evi 1894 - 1929 Mithatpaşa Cad
    İletişim Mustafa Necati Bey Adres tbmm mustafa necati kültür evi 1894 - 1929 mithatpaşa cad. no. 35 kızılay/ankara Telefon Tbmm evlet adamı Mustafa Necati 1924 yılında “Adliye Vekili” oldu. 0 (312) 431 04 51 - 0 (312) 431 14 51 Mustafa Necati Bey, 1894 yılında İzmir’de Türk Öğretmenler Birliği başkan- Kültür Evi Ddoğdu. İstanbul Hukuk Okulu’nu lığında bulundu. 1925 yılından ve- Faks bitirdikten sonra İzmir’e döndü. fatına kadar “Maarif Vekili” (Milli İzmir Kız Öğretmen Okulu’nda Eğitim Bakanı) olarak görev yaptı. 0 (312) 431 84 07 kısa bir süre öğretmenlik yaptı. ustafa Necati Bey’in bakan- www.tbmm.gov.tr/kultur_evi Arkadaşı Hüseyin Vasıf (Çınar) ile lığı döneminde milli eğitim [email protected] kurduğu Özel Şark Mekteb-i İda- Malanında alınması gereken öncelikli disi (Özel Şark Lisesi) müdürlüğü- tedbirler belirlenerek kanunlar çı- Çalışma Saatleri nü yürüttü (1915-1918). Avukatlık kartıldı. Bu kanunlardan en önem- yaptı. İzmir Yunanlılar tarafından lisi eğitim teşkilatının hukuki teme- pazartesi hariç her gün 09.30 - 18.30 15 Mayıs 1919’da işgal edilince Balı- lini oluşturan ve TBMM tarafından kesir cephesindeki çete savaşlarına 1926 yılında kabul edilen “Maarif katıldı. Anzavur kuvvetlerine karşı Teşkilatına Dair Kanun”dur. Musta- Kuva-yi Milliye komutanı olarak sa- fa Necati Bey döneminde çıkartılan Mustafa Necati vaştı. Hüseyin Vasıf Bey ve Mehmet kanunlarla öğretmenlik bir meslek Kültür Evi Esat Bey ile birlikte çıkardığı “İz- haline geldi ve nitelikli öğretmen mir’e Doğru” gazetesinde Kurtuluş yetiştirme konusunda önemli ça- Savaşı’nı destekleyen yazılar yazdı. lışmalar yapıldı. 1928 yılında yeni Birinci Büyük Millet Meclisine Sa- Türk harflerinin kabul edilmesi de ruhan (Manisa) milletvekili olarak Mustafa Necati Bey’in bakanlığı dö- girdi (1920).
    [Show full text]
  • Mustafa Necati Bey'in Bir Eğitim Projesi: Maarif Eminliği
    Sayı 6 (Yaz 2013/II) MUSTAFA NECATİ BEY’İN BİR EĞİTİM PROJESİ: MAARİF EMİNLİĞİ AN EDUCATION PROJECT BY MUSTAFA NECATİ BEY: MAARİF EMİNLİĞİ Ayşegül ŞENTÜRK* Özet Genç kuşakların yetişmesini amaçlayan ve ileriye dönük bir faaliyet olan eğitim, toplumun ihtiyaçlarını karşılamak üzere ortaya çıkmıştır. Ekonomik, siyasi ve kültürel hedefleri olan eğitim, milli kültürün gelecek nesillere aktarılması gibi çok önemli bir rolü de üstlenmiştir. Cumhuriyetin yönetici kadrosu, bu önemli rolün de farkında olarak eğitime büyük önem vermiş ve cumhuriyetin ilk yıllarında, öncelikle eğitim kurumlarındaki dağınıklığı ortadan kaldırılarak eğitim ve öğretim birleştirmiş, akla ve bilime dayalı, tek, milli, laik, çağdaş ve toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir eğitim sistemi hedeflemiş ve bu hedef doğrultusunda Milli Eğitim Bakanlığı kadrosunu belirlemiştir. Bu kadro içinde en önemli şahsiyetlerden biri de Mustafa Necati Bey’dir. Öğretmen yetiştirme konusuna büyük önem veren Necati Bey, eğitimin merkezileşmesini sağlamak için kendi eseri olan bir teşkilat kurmuştur. Çalışmamızın konusu da adı, “Maarif Eminlikleri” olan bu teşkilat ve faaliyetleridir. Anahtar Kelimeler: Eğitim ve öğretim, Milli Eğitim Bakanlığı, Mustafa Necati Bey, Maarif Eminlikleri. Abstract Education, which is a prospective activity and aims to educate younger generations emerged to meet the needs of the community. Along with its many such goals as economic, political and cultural ones, it played a very significant role in transferring national culture to the next generations. The management team of the Republic, being aware of the importance of this role, attached great value to the education and in the early years of the republic, by eliminating scattered education primarily, education and training was combined, an education system was targeted, based on reason and science, and single, national, secular and modern at the same time, to respond the needs of the society, this team determined the Ministry of Education staff in line with this object.
    [Show full text]
  • Mustafa Necati
    2020, Yıl 4, Sayı 13, 57 - 74 KUVÂYI MİLLİYE KAHRAMANLARINDAN BİRİ “MUSTAFA NECATİ” ONE OF THE HEROES OF THE NATIONAL FORCES “MUSTAFA NECATI” DOI: 10.33404/anasay.782130 Çalışma Türü: Araştırma Makalesi / Research Article1 Ahmet EDİ* Ceylan TÜRK** ÖZ Osmanlı Devleti, Almanya’nın müttefiki olarak Birinci Cihan Harbi’ne katılmıştır. Beş cephede İngiltere, Rusya ve Fransa’ya karşı savaşan Osman- lı Devleti, Almanya’nın mağlup olması ile politik yalnızlığa ve işgale itilmiş- tir. Savaş sonrası imzalanan Mondros Mütarekesi ile İtilaf Devletleri, Osmanlı topraklarını birer birer işgal etmiştir. İngiltere’nin desteklediği Yunanistan da parçalanan Osmanlı topraklarından pay almak için kıyasıya mücadeleye girmiş- tir. Mondros Mütarekesi’nin ağır şartlarından dolayı Osmanlı Devleti’nin, bu işgallere karşı koyacak gücü bulunmamıştır. Bu durum sonucunda bünyesinde her kesimden nüfusun yer aldığı bir halk hareketi olan “Kuvayı Milliye” örgütü ortaya çıkmıştır. Kuvayı Milliye, Türk halkının işgale, zulme ve yapılan hak- 1- Makale Geliş Tarihi: 18. 08. 2020 Makale Kabül Tarihi: 26. 08. 2020 * Doç. Dr. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, [email protected], ORCID ID https://orcid. org/0000-0001-9596-7684 ** Yüksek Lisans Öğrencisi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, [email protected], ORCID ID https://orcid.org/0000-0002-6433-4515 57 KUVÂYI MİLLİYE KAHRAMANLARINDAN BİRİ “MUSTAFA NECATİ” sızlıklara karşı isyanını temsil etmektedir. Yunan güçlerinin ilerlemesini yavaş- latmak ve ordunun toparlanması için birçok bölgede zaman kazandırmak gibi önemli görevlerde bulunmuşlardır. Mustafa Necati de Balıkesir’e gitmiş orada hem gazete yazılarıyla hem de Balıkesir Kuvayı Milliye’ye katılarak önemli faaliyetlerde bulunmuştur. Anahtar Kelime: Mustafa Necati, Milli Mücadele, Kuvayı Milliye ABSTRACT The Ottoman Empire participated in the First World War as an ally of Germany.
    [Show full text]
  • Hâkimler Ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 17/06/2020 Tarihli Ve 548
    HÂKİMLER VE SAVCILAR KURULU BİRİNCİ DAİRESİNİN 17/06/2020 TARİHLİ VE 548 SAYILI ADLÎ YARGI KARARNAMESİ S.No Sic.No Adı ve Soyadı Bulunduğu Görev Atandığı Görev 1 23012 Ali Ahmet GÜRGÜL İstanbul Hâkimi İstanbul Ticaret Mah. Başkanlığı 2 24414 Fatma Nilgün UÇAR İstanbul Hâkimi İstanbul Bölge Adliye Mah. Üyeliği 3 24493 Yüksel AYGÜN İstanbul Anadolu Hâkimi İstanbul Bölge Adliye Mah. Üyeliği 4 25241 Oğuz ÇELİK İstanbul Anadolu Hâkimi Sakarya Bölge Adliye Mah. C.Savcılığı 5 25653 İbrahim Fikri TALMAN İstanbul Anadolu Hâkimi Van Hâkimliği 6 25994 Ekrem AYDINER İstanbul C.Savcısı İzmir C.Başsavcı Vekilliği 7 26011 Sabahat BAHŞİ Ankara Hâkimi Ankara Bölge Adliye Mah. Üyeliği 8 26229 Sevtap YILMAZ İstanbul Çocuk Ağır Ceza Mah. Başkanı İstanbul Bölge Adliye Mah. Üyeliği 9 27538 Hatice Fikret BAYSAL İstanbul Hâkimi İstanbul Bölge Adliye Mah. Üyeliği 10 27596 Nihal KOÇ İstanbul Ticaret Mah. Başkanı İstanbul Bölge Adliye Mah. Üyeliği 11 27661 Tayyar KÖKSAL Ankara Ağır Ceza Mah. Başkanı Yargıtay C.Savcılığı 12 27678 Ahmet AKKENT Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başmüfettişi Erzurum Bölge Adliye Mah. C.Savcılığı 13 28128 Mehmet ŞAHİN Gaziantep Bölge Adliye Mah. Daire Başkanı Ankara Bölge Adliye Mah. Daire Başkanlığı 14 28221 Hamit SARAK İzmir Hâkimi Muğla Hâkimliği 15 28268 Mahmut ÇELEBİ İstanbul Anadolu Ağır Ceza Mah. Başkanı İstanbul Bölge Adliye Mah. Üyeliği 16 29105 Kadriye TURAN İzmir Ağır Ceza Mah. Başkanı İzmir Bölge Adliye Mah. Üyeliği 17 29199 Feride AKSAKAL Ankara Bölge Adliye Mah. Üyesi Ankara Bölge Adliye Mah. Daire Başkanlığı 18 29352 Bahar EFE İstanbul Anadolu Hâkimi İstanbul Bölge Adliye Mah. Üyeliği 19 29425 Ekrem YILDIZ Bakırköy Ticaret Mah.
    [Show full text]
  • 2020 Nisan Döneminde Derece Terfi Yapan Cumhuriyet Başsavci Ve Savcilarina Ait Terfi Sonuçlari
    T.C. HÂKİMLER VE SAVCILAR KURULU Sayfa : 1/35 2020 NİSAN DÖNEMİNDE DERECE TERFİ YAPAN CUMHURİYET BAŞSAVCI VE SAVCILARINA AİT TERFİ SONUÇLARI Sicil No Adı Soyadı Görev Yeri Terfi Şekli 34053 Ali EROĞLU İstanbul Cumhuriyet Savcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 97235 Ali TOPTAŞ Beykoz Cumhuriyet Savcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 99693 Ahmet Burhaneddin ATAHAN Şanlıurfa Cumhuriyet Savcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120612 Tuba ÖZTÜRK Küçükçekmece Cumhuriyet Savcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120678 Harun KARAHAN Muş Cumhuriyet Başsavcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120711 Muhammed Yasin BAŞBAY Artvin Cumhuriyet Başsavcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120721 Sertaç SARIKAYA Alanya Cumhuriyet Savcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120764 Koray Ali EROKTAY İstanbul Cumhuriyet Savcısı (Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nde Tetkik Hâkimi olarak görevli) (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120804 Resul YILDIRIM Alanya Cumhuriyet Savcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120829 Bünyamin GÖKDEMİR Rize Cumhuriyet Savcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120875 Mehmet Fatih KALE İslahiye Cumhuriyet Başsavcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120898 Emre TUNAY Doğubayazıt Cumhuriyet Başsavcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120913 Ruşen GÜNEŞ Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 120918 Celal SARIDERE İstanbul Cumhuriyet Savcısı (C) defterinde mümtazen yükselmeye lâyık 122228
    [Show full text]
  • Giriş Dünyada, Kısa Süren Hayatlarında Büyük Başarılar Sağlamış Devlet Adamlarının Sayısı Oldukça Azdır
    MUSTAFA NECATİ Yrd. Doç. Dr. MUSTAFA ESKÎ * Giriş Dünyada, kısa süren hayatlarında büyük başarılar sağlamış devlet adamlarının sayısı oldukça azdır. Yakın tarihimizde, en zor görevleri üst­ lenen Mustafa Necati bunlardan birisidir. Mustafa Necati 1894 yılında İzmir’de doğmuştur. İlk ve orta öğ­ renimini burada yaptıktan sonra, İstanbul Hukuk Mektebi'ne kaydolmuş ve buradan 1913 yılında mezun olarak tekrar İzmir'e dönmüştür. Bir müddet avukatlık yapmış; Özel Şark İdadisi'nde müdürlük ve Kız Öğ­ retmen Okulu’nda öğretmenlik görevlerinde bulunmuştur. İzmir'in işgal edilmesi üzerine önce İstanbul'a kaçmış, daha sonra Balıkesir'e geçerek Kuva-yı Milliye hareketine katılmıştır. TBMM'nin açılmasından sonra Saruhan Milletvekili olarak Ankara'ya gelmiştir. Ülkede huzur ve asa­ yişin bozulması üzerine İstiklâl Mahkemeleri kurulmuş; O, önce Sivas istiklâl Mahkemesi üyeliğine, daha sonra da ikinci dönem Kastamonu İs­ tiklâl Mahkemesi başkanlığına getirilmiştir. Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasından sonra, devletin yeniden ya­ pılanması için, Atatürk'ün fikirleri doğrultusunda siyasî, hukukî ve kül­ türel alanlarda bazı değişiklikler yapılmıştır. Atatürk, kendi fikirlerini süratle icra edecek bilgili, cesur ve güvendiği kişilere, kurulan hükümetlerde görev vermiştir. Bu çerçevede Mustafa Necati, en zor ba­ kanlıklarda görev üstlenmiş ve Atatürk'ün düşüncelerini hayata geçirmek için büyük bir feragatle çalışmıştır? 1923 yılının başlarında Lozan'da Türk-Yunan Mübadele An- laşması'nın imzalanması üzerine, Anadolu'daki Rumlar ile Batı Trakya dışında kalan Türkler'in değişimi kararlaştırılmıştır. Yaklaşık 500 bin dolayındaki soydaşımızın nakil ve iskânlarının sağlanması için Mü­ badele ve İmar-İskân Bakanlığı kurulmuş ve bu göreve Mustafa Necati atanmıştır. Onun dörtbuçuk aylık bakanlığı zamanında 150 bin do­ layında insan Türkiye'ye getirilmiş ve iskân edilmiştir. * Gazi Üniversitesi, Kastamonu Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürü.
    [Show full text]
  • Osmanlıda Alfabe Tartışmaları Ve Latin Alfabesinin Kabulü Sürecinde Mustafa Kemal’In Çıktığı Yurt Gezileri: Tekirdağ Örneği
    Osmanlıda Alfabe Tartışmaları Ve Latin Alfabesinin Kabulü Sürecinde Mustafa Kemal’in Çıktığı Yurt Gezileri: Tekirdağ Örneği Discussions on Alphabet in the Ottoman and Nationwide Tours That Mustafa Kemal Went on During the Adoption of Latin Alphabet: Instance of Tekirdag * Cafer ULU Öz Türkiye’de dil ve alfabe tartışmaları sadece Cumhuriyet döneminde yapılmamış, daha Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinden itibaren üzerinde tartışılan başlıca konulardan birisi olmuştur. Tartışmaların boyutu bazen zamanını aşmış ve konu hakkında radikal değişiklikler önerilmiştir. Bu önerilerden en belirgin olanı Enver yazısı olarak da bilinen “Ordu Elifbası”, “Hatt-ı Cedit” gibi isimlerle anılan yazıdır. Cumhuriyetle birlikte tartışmalar artık mücessem hale gelmiş ve neticede en önemli inkılâplardan biri olan Harf İnkılâbı gerçekleşmiştir. İnkılâp gerçekleşmeden önce belirli bir süreçte hazırlık yapılmış, kamuoyu, halk ve tüm çevreler bu inkılâbın gerekliliği konusunda ikna edilmiştir. Bu çerçevede alfabe değişikliği konusunda Sarayburnu’nda yapılan ilk açıklamalardan sonra yurt gezilerine çıkan Mustafa Kemal Paşa yeni alfabeyi tanıtmış ve halkın konuya ilgi duymasını sağlamıştır. O, bu amaca yönelik gezilerinden ilkini Tekirdağ’a yapmıştır. Tekirdağ’da validen belediye başkanına kadar herkesi adeta sınava tabi tutan Atatürk, Türkiye’nin batıya açılan şehirlerinden olan Tekirdağ’a bu yönüyle büyük önem atfetmiştir. Bu gezide halk yeni alfabeye büyük ilgi göstermiş ve bu durumdan Mustafa Kemal oldukça mutlu olmuştur. Gezi her ne kadar kısa olsa da orada yaşananlar Türkiye yakın tarihinde iz bırakacak niteliktedir. Anahtar Kelimeler: Harf Devrimi, Atatürk’ün yurt gezileri, alfabe, Tekirdağ, Kemal Paşa. *Yrd. Doç. Dr., Namık Kemal Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü Öğretim Üyesi, [email protected] 278 Cafer ULU Abstract Discussions on language and alphabet were not only made in the Republic period, but also brought to agenda with the last period of Ottoman Empire.
    [Show full text]
  • Mustafa Necati Sepetçioğlu Ve Yesili Hoca Ahmed
    International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS) August 2016 : Volume 2 (Special Issue 1) ISSN : 2458-9381 Doi : Field : Islamic Sciences Type : Review Article Recieved: 18.03.2016 - Accepted: 01.07.2016 Mustafa Necati Sepetçioğlu ve Yesili Hoca Ahmed Asife ÜNAL Doç. Dr., Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi, Bartın, Türkiye Email: [email protected] Öz Mustafa Necati Sepetçioğlu (1932-2006), Türk tarihini, yazdığı romanlarla nakış nakış işleyen ünlü romancımızdır. Romanlarında bir taraftan tarihi olayları aslına sadık kalarak anlatırken, diğer taraftan işlediği dönemi bütün kültür unsurlarıyla tanıtır. Selçuklu döneminin anlatıldığı Kilit, Anahtar, Kapı üçlemesi; Osmanlı’nın kuruluş döneminin konu edinildiği Konak, Çatı, Üçler Yediler Kırklar üçlemesi; Şeyh Bedrettin, Timur ve Beyazıt’ın anlatıldığı Bu Atlı Geçide Gider, Geçitteki Ülke, Darağacı üçlemesi; İstanbul’un fethinin resmedildiği Ebem Kuşağı, Sabır, Gündönümü üçlemesi ile “Dünkü Türkiye” muhteşem bir biçimde işlenmiştir. Çanakkale Destanını anlatan Ve Çanakkale: Geldiler, Gördüler, Döndüler üçlemesi; Bugünkü Türkiye Dizisi Buğday Kamyonu, Karanlıkta Mum Işığı, Güneşin Dört Köşesi; Kıbrıs tarihinin konu edildiği 8 ciltlik Sabır Ağacı Dizisi; her birinde önemli konu ve kişilerin anlatıldığı Kültür Dizisi kitapları Sepeçioğlu’nun diğer eserlerinden bazılarıdır. Mustafa Necati Sepetçioğlu, son eseri ile adeta Türk kültürü ve İslâm’ın kaynaşmasını anlattıktan sonra ebedi âleme göçmüştür. Bir şaheser olan bu son eser Yesili Hoca Ahmed üçlemesidir. Bu romanda
    [Show full text]
  • Heyet-I Ilmiye Toplantilari Ve Millî Eğitim Şûralarinda Din
    HEYET‐İ İLMİYE TOPLANTILARI VE MİLLÎ EĞİTİM ŞÛRALARINDA DİN EĞİTİMİ Ayhan ÖZ Öz Din eğitimi Cumhuriyet Dönemi’nde en çok tartışılan konulardan biri olmuştur. Bu konunun Milli Eğitim Bakanlığının en üst düzey danışma organı olan Milli Eğitim Şûralarında ve onun ilk örneğini teşkil eden Heyet-i İlmiye toplantılarında ne denli ele alındığı ise cevaplanması gereken bir soru olarak karşımızda durmaktadır. Bu çalışma birçok önemli karara imza atılan bu toplantılarda din eğitimi konusunun hangi çerçevede ve ne boyutta ele alındığını tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada şûralar kronolojik olarak ele alınmış, başta Bakanlık tarafından yayımlanan şûra kitap- ları olmak üzere konuyla ilgili literatür taranmıştır. Neticede başta siyaset ve basın olmak üzere çok farklı platformlarda hararetli tartışmalara konu olan din eğitimi meselesinin Milli Eğitim Şûra- larında yeterince ele alınmadığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimler: Din Eğitimi, Milli Eğitim Şûrası, Heyet-i İlmiye Religious Education at the Science Committees and the National Education Councils Abstract Religious Education has been one of the most discussed matters during the Republican Era. To what extent was the matter discussed at the Science Committees and the National Education Councils has still been a question to be answered. In this study, it is aimed to examine in which context and to what extent was the matter discussed in those meetings. In this study councils are undertaken chronologically and related resources, especially council books published by Mi- nistry of Education are reviewed. Consequently, it is clear that, in spite of hot debates in different platforms, especially in the politics and the press, the issue of religious education hasn’t been discussed in National Education Councils decently.
    [Show full text]