AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER, FDN & NVBF

CLAIRE DENIS DE DUISTERE SCI-FI VAN HIGH LIFE LASZLO NEMES SUNSET IS NODIG OM SON OF SAUL TE BEGRIJPEN EIGHT GRADE PUBEREN IN TIJDEN VAN SNAPCHAT MINDING THE GAP DE BOYHOOD VAN DE SKATEBOARDFILMS VELVET BUZZSAW LEKKER BLOEDERIGE SATIRE OP DE KUNSTWERELD #418 MAART 2019

LAZZARO FELICE TIJDREIZENDE ENGEL ONDERWEG NAAR UTOPIA Lindenweij Fonds DE FILMKRANT #418 MAART 2019 3

REDACTIONEEL Hoe ziet iemand eruit die niet bestaat? Als film- liefhebber kijk je de hele tijd naar mensen die niet bestaan. Maar die zodra ze het kader bin- nenstappen de gelaatstrekken hebben van Mahershala Ali, Adam Driver, Lupita Nyong’o, Joaquin Phoenix of Emma Stone. De echtheid van de acteurs geeft hun personages een extra laag van authenticiteit. De realistische illusie van het fotografische beeld doet de rest. Op thispersondoesnotexist.com staan ‘echte’ foto’s van – de naam zegt het al – men- sen die niet bestaan. Als je de site bezoekt zie je een enkele foto staan. Een man of een vrouw, een kind of al wat ouder, zwart of wit. Geen ver- dere uitleg. Het zou een site kunnen zijn met maar een foto erop, waar je lang naar kunt kij- ken, en over nadenken. Zo ziet iemand er dus uit die niet bestaat. Maar hoe kan iets een beelte- nis hebben als het niet bestaat? Bestaat het dan niet automatisch meteen? Pas als je de pagina ververst ontdek je dat er tientallen, hon- derden, misschien wel ontelbare gezichten op die site wonen. Een generator van gezichten die niet van echt bestaande mensen zijn. Een bijge- dachte: ziet iedereen die naar de site gaat dezelfde beelden? Of bestaan ze maar één keer, alleen op het scherm van elke individuele bezoeker? Waarschijnlijk dat laatste. De gezichten op thispersondoesnotexist.com worden gegene- reerd door een algoritme, een zogeheten GAN (generative adversarial network), dat bestaat uit twee met elkaar communicerende netwer- ken, een ‘generator’ en een ‘discriminator’. Heel kort door de bocht: het ene verzamelt en syn- thetiseert de puzzelstukjes waaruit de gezich- ten worden opgebouwd, het andere voorspelt of ze er ‘echt’ of ‘onecht’ uit zullen komen te zien. De ‘onechte’ (niet-realistische) worden afge- keurd. Een zelflerende artificiële intelligentie. Alleen al daarbij kun je je weer honderden vra- gen stellen, onder andere over de parameters en criteria van echt en onecht. Een online gebbetje met enorme filosofische, explosieve conse- quenties. Hoe ‘echt’ ze ook lijken, die onbestaande gezichten, de meesten hebben ook allemaal iets waardoor je er niet te lang naar kunt kijken. Te uncanny. Alsof het net iets te goede, of net niet helemaal gelukte dubbelgangers van onbekende anderen zijn. Als je langer kijkt zie je dat er aan veel van de gezichten iets niet helemaal klopt. Er zit een extra stukje huid hier of daar, een uit- stulping die het gevolg lijkt van slecht gephoto- shop, een pupil is niet helemaal rond, een oor lijkt onaf. (Zijn oren voor computerprogramma’s al net zo lastig als voor menselijke tekenaars?) Maar verder zijn de resultaten van deze compu- ter-Frankenstein behoorlijk geloofwaardig. ‘IN DE STEEK GELATEN DOOR ONSTOFFELIJKE Monsters zijn het hooguit in metafysische zin. Ondertussen werkt de site verslavend. Zou er DANSWEZENS’ toch een keer een aberratie tussen zitten? Refresh. Repeat. Het doet denken aan die geweldige eindscène uit David Finchers The Social Network, als zijn Mark Zuckerberg op het BAUHAUS VR IN EYE: pas opgerichte Facebook eindeloos de pagina DAS TOTALE TANZ THEATER ververst van het meisje dat hij leuk vindt om te kijken of ze zijn vriendschapsverzoek heeft 4 18 geaccepteerd. Refresh. Repeat. De eenzaam- heid van de onbestaande mensen.

DANA LINSSEN Lindenweij Fonds @DANALINSSEN DE FILMKRANT #418 MAART 2019 4

STEUN DE DE VOLGENDE FILMKRANT VERSCHIJNT OP WOENSDAG 27 MAART FILMKRANT: WORD #418 ABONNEE Word nu abonnee van de Filmkrant en ontvang Niemand in de Stad op dvd.

Als u nu een jaarabonnement neemt, dan ontvangt u niet alleen een jaar lang de Film- krant maar als welkomstgeschenk ook Michiel van Erps Niemand in de Stad op dvd. Bovendien ontvangen de éérste vijf nieuwe A TALE OF HIDDEN abonnees ook de gelijknamige roman van Philip Huff. Bent u al abonnee maar brengt u een nieuwe abonnee aan? Dan ontvangt u allebei het welkomstgeschenk.* HISTORIES Drie jonge vrienden worden met vallen en op- staan volwassen tijdens hun studententijd in ‘Steeds weer nieuwe zonen sterven’ 4 29 Amsterdam. Een plotselinge dood binnen de vriendengroep zet daarbij alles op scherp. In CONTINUITY deze turbulente periode proberen zij los te ko- men van hun ouders en achtergrond, ervaren zij wat de betekenis is van vriendschap en ontdek- ken ze wie ze werkelijk zijn. THE THINKING VIDEO Jos van der Burg schreef in de Filmkrant: “Vooral het tweede deel van de film is aangrij- #26 ESSAY filmkrant.nl pend, ontroerend en oprecht en bovendien over- MACHINE tuigend neergezet door drie voortreffelijke jonge acteurs: Minne Koole, Chris Peter en Jonas ENKEL VRIJE GEBAREN | Raymond Bellour reflecteerde in Smulders. 1984 op een methode en stijl van filmanalyse die – net zoals de moderne cinema dat zelf deed – een greep doet naar be- *Stort €42,50 (meer mag ook, dan steunt u de slissende momenten van absolute stilstand. Het boegbeeld Filmkrant extra als donateur) op rekeningnum- voor dat halthouden van het beeld werd (zoals Serge Daney mer NL28 INGB 0005 3933 95 t.n.v. Stichting stelde) het gezicht van een jonge Jean-Pierre Léaud op het Fuurland te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuwe abonnee’ strand aan het eind van François Truffaut Les 400 coups de freeze-frame zichzelf heeft opgebrand. Laten we naar en uw adresgegevens +mail-adres. Deze aan- (1959). Maar Bellour blikte ook vooruit op een tijd waarin Léauds gezicht kijken op zoek naar een antwoord... bieding is geldig tot 27 maart 2019. Met dank film­analyse zich audiovisueel zou heruitvinden als “enkel aan September Film. vrije gebaren” – wanneer er genoeg tijd voorbijgegaan is dat CRISTINA ÁLVAREZ LÓPEZ EN ADRIAN MARTIN DE FILMKRANT #418 MAART 2019 5

4 17 VR in Eye Das totale Tanztheater NIET TE MISSEN ARTIKELEN (Bauhaus) De Ga deze maand in ieder geval naar: eenzaamheid van de dansmachines 4 29 A Tale of Hidden 1 Lazzaro felice 4 6 Histories Oorlogsgeheugenmachines 4 30 Berlinale MAN/VROUW 2 Mid90s 4 33 Synoniemen voor cinema 3 High Life 4 12 Is er iets aan het veranderen in de dominantie 4 Ray & Liz 4 14 van mannelijke personages in films? In Roma, 5 Vice 4 35 genomineerd voor een Oscar voor beste film, HUMANS OF FILM hebben mannen maar tien procent van de spreektijd. Terugdenkend aan de film kan ik me alleen een afwezige vader, zwijgend in een grote AMSTERDAM lawaaiige auto herinneren. Vooral een moeder Wat voor invloed hebben films op het leven van gewone en haar twee dienstmeisjes komen aan het Amsterdammers? Een serie straatfoto’s in samenwerking­ woord. Niet dat Roma het moet hebben van z’n met Humans of Film Amsterdam. gedenkwaardige dialogen. Maar de man/vrouw- verdeling steekt opvallend af tegen het gemid- “De film die mij het meest aanspreekt is Enter the Void delde. Gemiddeld hebben vrouwen namelijk (2009) van Gaspar Noé met Paz de la Huerta en Nathaniel maar 30 procent van de spreektijd in films. Onbegrijpelijk als je denkt aan de samenstelling MID90S 4 33 Brown in de hoofdrol. Het gaat over een Fransman genaamd Oscar die toevallig een drugsdealer is en zijn zus Linda. Ze van de wereldbevolking. In The Favourite, ook 4 3 Redactioneel wonen allebei in Tokio. Als hij wordt verraden door een een prominente Oscar-kanshebber, pakken de 4 4 The Thinking vriend, sterft Oscar en zijn zwevende ziel observeert de ge- vrouwelijke hoofdrolspelers bijna 70 procent RUBRIEKEN Machine 4 5 Niet te volgen van zijn acties en het leven van zijn zus. Ik vind deze van de spreektijd, op een verrukkelijke manier. missen 4 5 Humans of Film Amsterdam 4 5 Het nieuwe film leuk omdat Gaspar Noé en ik hetzelfde denken. Ik hou er De mannen in de film zijn stuk voor stuk lach- kijken Ebele Wybenga over man/vrouw 4 19 Typex over niet van om in rechte lijnen te denken en de film is erg psy- wekkende personages die de tweede viool spe- Das totale Tanztheater in Eye 4 33 Kort Alle andere films chedelisch niet-lineair. Hij doet me denken aan mijn dro- len naast het knetterende spektakel van Olivia 4 38 Agenda en evenementen 4 44 Filmsterren men. Daarnaast geloof ik dat Noé gebruik maakt van een Colman, Emma Stone en Rachel Weisz. 4 46 Boeken over Een jaar in het donker 4 47 Thuiskijken postmoderne theorie die ik leuk vind, namelijk Rhizome, be- Panique, Velvet Buzzsaw, The Last Movie, High Flying Bird dacht door de Franse filosoof Gilles Deleuze. Kort gezegd 4 50 Actie! op de set van De laatste tour – Freek de Jonge gaat het om de benadering van iets vanuit een veelvoud van hoeken en niet een lineaire of chronologische volgorde. Ik 4 6 Alice ben precies zo. Ik kijk niet alleen naar wat er voor me staat. Ik Rohrwacher over vindt het een genot om een brede blik te hebben. Ik bedoel, INTERVIEWS Lazzaro felice waarom zou alles moeten worden vastgesteld? Waarom zou ‘Lazzaro’s superkracht is gewoon dat hij bestaat’ 4 9 Dick alles naar een bepaald punt moeten gaan? Omdat er veel ver- Pope over Mike Leighs Peterloo ‘Hij regisseert en ik draai’ schillende punten zijn om naartoe te gaan. Je kunt kiezen wat 4 10 László Nemes over Sunset ‘‘Waarom willen mensen je wilt. Je moet niets. Ik ben op dit moment een uitwisse- een beschaving tenietdoen?’ 4 12 Claire Denis over High lingsstudent. Ik had eerst een Nederlandse student als uit- Life ‘Dit ruimteschip is ook een gevangenis’ 4 14 Richard wisselingsstudent bij mij thuis in Rusland en nu logeer ik bij Billingham over Ray & Liz ‘Om zo vrij te zijn, dat was voor een Nederlandse student in Amsterdam. Amsterdam is te THE FAVOURITE mij als een droom’ 4 17 Guido van Driel en Lennert Hillege gek. Het is hier heel vrij en dat is precies wat ik nodig had.” over Bloody Marie ‘De Wallen is gewoon een buurt’ 4 20 De cijfers komen van de Zweedse startup Clara van Gool over The Beast in the Jungle ‘Ik noem het FEARGAL AGARD Ceretai, dat technologie heeft ontwikkeld om mannen- en vrouwenstemmen in films auto- liever een choreografische film’ 4 23 Ben Asamoah over HUMANSOFFILMAMSTERDAM.COM Sakawa ‘De lijn tussen noodzaak en hebzucht is soms dun’ matisch te onderscheiden. In een tv-gids of 4 24 Bing Liu over Minding the Gap ‘Huiselijk geweld is een streaming service zou je met dank aan hun data cyclus van veel meer dan alleen geweld’ 4 26 Raúl de la kunnen zien hoe goed de film die je gaat kijken Fuente en Damian Nenow over Another Day of Life ‘Als je scoort qua diversiteit. Zenderbazen kunnen met ‘confusão’ begrijpt, begrijp je alles’ deze kennis hun programmering evenwichtiger maken. Over kwaliteit hoeft de man/vrouwver- 4 7 Lazzaro felice houding niet meteen iets te zeggen. Een film Allegorie over klasse waarin vooral vrouwen aan het woord komen of RECENSIES en kapitaal die 50/50 verdeeld is qua spreektijd kan natuur- 4 9 Peterloo De pioniers van de klassenstrijd 4 11 Sunset lijk een draak van een film zijn. Afstevenen op chaos en geweld 4 13 High Life Tussen Toch zijn er, naast de flagrante oneerlijkheid, zwart gat en verlossing 4 15 Ray & Liz Wennen aan de redenen voor filmproducten en distributeurs om chaos 4 17 Bloody Marie Een vrouw die maar niet neer wil zulke statistiek serieus te nemen. Volgens de storten 4 21 The Beast in the Jungle Dansen om het Amerikaanse organisatie seejane.org leveren onbekende 4 23 Sakawa Charlatans vullen de leegte op familiefilms met vrouwelijke hoofdrolspelers 4 25 Minding the Gap Skateborden om aan het geweld 38 procent meer op dan familiefilms met alleen thuis te ontkomen 4 27 Another Day of Life Voor de duvel mannelijke hoofdrollen. De onderzoekers verge- niet bang 4 33 Eight Grade Hoe overleef ik mezelf? leken de 100 meest lucratieve familiefilms in Mid90s Lome tijdscapsule 4 35 Vice Dick Cheney en de 2017. In hetzelfde onderzoek kwam naar voren wondere waarheid Pajaros de verano Marihuana en dat mannen in deze selectie films nog altijd twee sprinkhanen 4 36 Posoki Moreel moeras Sauvage De keer zo lang aan het woord waren als vrouwen. hemel boven Straatsburg 4 37 Het Pärt-gevoel De magie Zou het feit dat 92 procent van de regisseurs van eenvoudige noten ‘Nu verandert er langzaam iets’ De man is hier iets mee te maken kunnen hebben? absurde poespas van coaching en training EBELE WYBENGA

DE FILMKRANT IS EEN UITGAVE SCHU­MACHER, LAU­RA VAN ZUYLEN | FILMKRANT.LIVE SASJA KOETSIER, OMAR LARABI, GUUS OP MET DE UITGEVER VIA INFO@FILMKRANT.­ COLOFON VAN STICHTING FUURLAND, GER­LINDA HEYWEGEN, [email protected] | BUREAU SCHULTING, TYPEX, ANDRÉ WAARDENBURG, NL | DE FILMKRANT­ WORDT MEDE MOGELIJK PRIN­SEN­GRACHT 770, 1017 LE AMSTERDAM, 020 623 & AGENDA ILONKA BUNDA & ILONA VAN GENDEREN EBELE WYBEN­GA, LAURA VAN ZUYLEN, GEMAAKT DOOR FINAN­CIËLE BIJDRAGEN VAN 0121, [email protected], WWW.FILMKRANT.NL | STORT, [email protected] | VORMGEVING BART ALEXANDER ZWART | DRUK RODI ROTATIEDRUK,­ DE NEDER­­­LANDSE VERENIGING VAN BIOSCOOP­­­­­­­­ OPRICH­TERS JAN HEIJS & HENK RABBERS | ZAKELIJKE OOSTER­HOORN & ROLF HERMSEN | BEHEER WEBSITE DIEMEN | OPLAGE 25.000 | ©2019 STICHTING EXPLOI­TAN­TEN EN FILMTHEATERS­ (NVBF), FILM LEIDING & ADVER­TENTIE-ACQUISITIE JAN DOENSE, HENK RABBERS | COVER LAZZARO FELICE | FOTOGRAFIE FUURLAND/DE FILMKRANT, AMSTERDAM­ | ISSN DISTRI­BUTEURS NEDERLAND (FDN) EN HET NEDER­ JAN@FILM­KRANT.NL | HOOFDREDACTIE DANA LINSSEN | BOB BRONS­HOFF, JENNIFER DRABBE, ILDI HERMANN, 01698109 | DE FILMKRANT­ HEEFT GEPROBEERD­ DE LANDS FILM­FONDS EN WORDT U MEDE AANGE­ ­BODEN EIND­REDACTIE MARISKA GRAVELAND, RONALD ROVERS FABIO LOVINO, RICARDO VAZ-PALMA | VERDER RECHT­HEBBEN­DEN VAN HET GEBRUIKTE BEELD­ DOOR UW FILMTHEATER­ | REDACTIE JOS VAN DER BURG, HUGO EMMER­ZAEL, WERKTEN MEE FEARGAL AGARD, LEO BANKERSEN, MATERIAAL TE ACHTERHALEN­ EN IN TE LICHTEN.­ JOOST BROEREN-HUITENGA [email protected] | BASJE BOER, JAN PIETER EKKER, SANDRA HEERMA VAN MOCHT U DESONDANKS­ MENEN DAT U RECHTEN BEZIT WEB­REDACTIE EDO DIJKSTERHUIS (NIEUWS), ERIK VOSS, BOYD VAN HOEIJ, FRITZ DE JONG, IVO DE KOCK, OP EEN VAN DE GEBRUIKTE BEELDEN, NEEM CONTACT DE FILMKRANT PORTRET FABIO LOVINO #418 MAART 2019 6

ALICE ROHRWACHER OVER LAZZARO FELICE ‘LAZZARO’S SUPERKRACHT IS GEWOON DAT HIJ BESTAAT’ Het is indrukwekkend om Alice Rohrwacher te horen praten. Zoveel De film speelt met tijd. Leven we nog steeds in het verle- den, ondanks al die moderne gadgets die we met ons mee- wijsheid in haar woorden en zo’n prachtige vaste hand als regisseur dragen? “Ik denk inderdaad dat de wereld compleet in wat pas haar derde film is. Lazzaro felice is een film over onschuld veranderd is maar nog steeds hetzelfde is. Ondanks de technologie en de veranderde levensstijl. De film be- in een wereld die onschuld niet meer herkent. Maar ook een film over gint in een periode die bijna tijdloos is. Wat tijdloos is, onze verhouding met het verleden, dat we krampachtig proberen te is het werk van deze boeren, de mensen die het land bewerken. Dat is millennia lang hetzelfde geweest: er vergeten. ‘Vroeger vreesden we de wolf. Nu zijn onze angsten veel heeft lang een continuïteit bestaan in het werk van diffuser.’ DOOR RONALD ROVERS boeren. Maar met de komst van de industrie hebben mensen zich losgemaakt van het land. Toch zijn ze In de tijd die het Alice Rohrwacher kostte om drie afstaan. Al snel besef je dat ze in feite slaven zijn. De daar diep van binnen nog steeds mee verbonden, ook films te maken, is ze als filmmaker aanmerkelijk ge- barones zorgt ervoor dat ze een schuld opbouwen die al denken ze van niet. Ik denk dat dat gemis iets van de groeid. Lazzaro felice (letterlijk ‘vrolijke Lazzaro’, wat ze nooit kunnen aflossen. Lazzaro staat in die wereld pijn verklaart die veel mensen voelen. Vroeger vrees- in het Italiaans zoiets betekent als ‘arm maar vrolijk’, als een genereus, onschuldig mens. Door de boeren den mensen de wolf. Nu zijn hun angsten veel diffuser zoals je van een zingende zwerver zou kunnen zeggen) wordt hij niet serieus genomen maar dat deert hem en ongrijpbaarder.” is net als Corpo Celeste (2012) en La meraviglie (2014) niet. Hij blijft de wereld met goedheid tegemoet tre- zowel allegorie als van een dromerig soort realisme. den. Hoe belangrijk is het verleden voor u? “Eerstens, ik heb Het zijn alle drie films waarin werelden en tijden mis- Een miraculeuze tijdssprong verder, bevinden we Grieks en Latijn gestudeerd. Verder ben ik geboren in schien niet zozeer botsen, als elkaar niet goed meer ons in een grote stad. De familie probeert rond te ko- een vulkanische regio. Daar woon ik nog steeds. Als je verdragen. men in de marges van het stadsleven. Lazzaro is nog daar over de wegen wandelt, zie je de verschillende Rohrwacher is vooral nieuwsgierig naar hoe het steeds dezelfde jongeman, geen spat ouder geworden. aardlagen in verschillende kleuren. Daardoor heb ik verleden in het heden doorwerkt en aanwezig is, ook Alsof hij buiten de tijd leeft. Hier, in de moderne me- vaak het gevoel dat ik naar de korst van de realiteit al denkt de moderne mens dat hij afscheid heeft ge- tropool, wordt nog duidelijker dat de wereld Lazzaro’s kijk, maar ook de verschillende lagen eronder zie. Dat nomen van dat verleden. Ze zal het in haar films nooit goedheid en onschuld niet meer herkent. is het landschap dat in mij woont. Italië is een land zo didactisch brengen, maar ergens vraagt ze zich af waar het verleden altijd aanwezig is, waar je aquaduc- of de malaise die veel mensen in de samenleving be- In al uw films speelt het dorp een belangrijke rol. Waarom is ten naast moderne gebouwen ziet. Sprongen in de tijd speuren, daar misschien mee te maken heeft. Als een de kleine gemeenschap belangrijk voor u? “Deze film be- als het ware. In het Italiaanse landschap is tijd niet li- soort fantoompijn. Maar dan anders. Een onderbe- gint op het platteland en verplaatst zich dan naar de neair. Dingen bestaan naast elkaar en door elkaar.” wust gevoel van verlies. stad. Die overgang van een periode van slavernij, van In Lazzaro felice, om verschillende redenen een van sharecropping, naar iets wat je de moderniteit zou In de slotscène lijkt u naar de economische crisis te verwij- de beste films op het Filmfestival Cannes afgelopen kunnen noemen, was belangrijk om te laten zien. Het zen. Wat is de uitwerking van die crisis in Italië? “Het gaat mei, worden Lazzaro en zijn familie uitgebuit door wordt vaak gezegd dat mensen in het verleden het me niet zozeer om de economische crisis maar om een tabaksboer – een barones – via het eeuwenoude platteland verlieten op zoek naar avontuur en een mo- onze relatie met het verleden. Mensen die hun leven systeem van sharecropping. Daarbij mogen ze gewas- derner bestaan. Maar eigenlijk was het vooral een hebben omgegooid en naar de moderniteit zijn ver- sen verbouwen op het land van de barones en moe- kwestie van het ontvluchten van slavernij. Van ar- huisd, zijn nauwelijks nog geïnteresseerd in het verle- ten in ruil een (onevenredig groot) deel van de oogst beidsomstandigheden die niet meer acceptabel wa- den of in waar ze vandaan komen. Die willen niet meer ren. Dat is voor mij de essentie van het moderne Italië, bukken om eten van het land te halen. Ze zijn niet maar het wordt niet genoeg hardop gezegd. Het plat- meer bang om geen eten te hebben. Hun angst richt teland is tegenwoordig in handen van de agrifoodin- zich nu op de ander. Daarom zijn ze bang voor Lazzaro dustrie, van grote bedrijven. Laat ik zeggen dat als La als hij de bank binnenloopt. Omdat hij een vreemde meraviglie een film was over een gezin dat besluit in lijkt. Ze herkennen zijn onschuld niet meer. Ze denken een leegstaand huis op het platteland te gaan leven, dat hij iets verbergt. We verkeren niet zozeer in een deze film laat zien waarom dat huis leeg stond.” economische crisis maar in een antropologische cri- sis.” De film lijkt ook te zeggen dat er in de wereld geen plek meer is voor iemand die puur is en goede bedoelingen Zijn onschuld heeft iets sacraals. “Er schuilt absoluut heeft. “Onschuld kan niet leven in deze wereld. Maar iets sacraals in onschuld. En omdat onschuld een sterven zal het ook niet. Onschuld is een mogelijke menselijke eigenschap is, schuilt er iets sacraals in ons houding om in de wereld te staan. Elke keer als we on- allemaal. Lazzaro is geen bovennatuurlijk wezen uit schuld proberen te negeren of vergeten, verschijnt die een andere tijd. Hij is een mens net als wij. Maar met toch weer. En daar gaat het om. Wat mij interesseert is de kracht van goedheid. Hij is een mens die iets heiligs de potentie van onschuld. Niet zozeer hoe een on- in zich draagt. In films worden superkrachten meestal schuldig persoon naar de wereld kijkt, maar hoe de met visuele effecten vertoond. Lazzaro’s superkracht ALICE ROHRWACHER wereld naar onschuld kijkt.” is gewoon dat hij bestaat, dat hij leeft.” DE FILMKRANT #418 MAART 2019 7

‘Laat ik dit zeggen: als La meraviglie een film was over een gezin dat in een leegstaand huis op het platteland gaat leven, laat deze film zien waarom dat huis leeg stond’

LAZZARO FELICE FILMSCHUUR HAARLEM, 23 MAART 16.15 UUR, LAURA VAN ZUYLEN

gen en wijs tegelijkertijd? Schuilt er niet een ook weer afgebroken. Stilgezet. een slachtoffer van zijn omstandigheden kan LAZZARO FELICE diep weten in iemand die naar de maan kan Hoe dat precies zit met die tijdeloosheid worden gezien. Hij verafschuwt het morele huilen en weten dat de maan het niet hoort, wordt gaandeweg duidelijk. Net als in Rohr- bankroet van zijn familie, maar kan er ook en daar zowel berustend als misschien een wachers eerdere film Le meraviglie (2014) niet aan ontsnappen. Hij is misschien nog Allegorie over hele klein beetje verdrietig om is? En toch waarin spanningsvelden tussen traditie en wel meer gevangen dan Lazzaro’s familie, die huilt? Omdat het een spel is? Een gevaarlijk vooruitgang, tussen stad en platteland, tus- het in alle gevallen materieel heel slecht spel ook. Want soms huilen de wolven terug sen industrialisatie en natuurbeheer, autono- heeft – geen valse romantiek hier, hun vin- klasse en in de nacht. mie en feodalisme werden onderzocht heeft dingrijkheid is niet aan de Gebroeders De nieuwe film van de Italiaanse regisseur ook Lazzaro felice een duidelijke sociale di- Grimm ontleent, maar aan de harde realiteit. Alice Rohrwacher (1982) is net zo onschuldig mensie. Het is een wrange allegorie over Tancredi is de personificatie van een ster- kapitaal als Lazzaro, maar het duurt een film lang, klasse en kapitaal. We volgen Lazzaro tijdens vende, decadente klasse, die zelfs als de met veel verwikkelingen en verrassingen om een wonderbaarlijke, bijna sprookjesach- schijn niet langer kan worden opgehouden Is het nog mogelijk om fatsoenlijk, belange- erachter te komen wat die onschuld precies tig-metafysische tocht, die hem vanuit het nog steeds z’n privilege incasseert. loos en loyaal te zijn in een wereld die bijna is. Het begint als een Italiaans pastoraal dorp naar de stad brengt, en ook een tijdreizi- De slotvraag van de film is niet anders dan pervers geniet van z’n eigen ongelijkheid, drama, je ziet er sporen in terug van het neo- ger van hem maakt. Dat scenario zit zo inge- die waar de film mee opent op het moment uitbuiting en leugenachtigheid? Alice Rohr- realisme, en van Pasolini’s aardse huma- nieus en rijk in elkaar dat het geen wonder is dat je voor het eerst Lazzaro’s gelukkige ge- wacher stelt relevante vragen in een soms nisme (misschien is Lazzaro wel een verre dat Rohrwacher daar in Cannes een scena- zicht ziet: is het nog mogelijk om fatsoenlijk, wrang-sprookjesachtig verhaal. verwant van diens Christus-figuur uit l van- rio-Palm voor kreeg. Maar het echte genie belangeloos en loyaal te zijn in een wereld die gelo secondo Matteo, 1964). Maar Rohrwa- van de film is de manier waarop dat scenario bijna pervers geniet van z’n eigen ongelijk- Lazzaro heeft wangen zo zacht als de maan. cher kent ook haar Fellini, en zijn magisch-­ bezield is: met ironie en met liefde, met ca- heid, uitbuiting en leugenachtigheid? Of is Soms huilt hij als een wolf. En dan zegt hij realisme. merabewegingen die het verhaal omhelzen, Lazzaro de laatste heilige? zachtjes: “Hij hoort me niet.” Het toneel is de voor-kapitalistisch (maar en de zon uit je ogen houden zodat je de scha- DANA LINSSEN Waarom noemen ze hem eigenlijk de ge- wat is dat eigenlijk anders dan laat-kapita- duwen kunt zien. Lazzaro felice is een van de lukkige, deze jongensman uit het geïsoleerde listisch, vraagt de film) gerunde tabaksplan- eerlijkste en inspirerendste films die ik ken. LAZZARO FELICE ITALIË/ZWITSERLAND/ Italiaanse gehucht Inviolata? Omdat hij je tage van Marchesa Alfonsina de Luna, bijge- Een belangrijk motief is de onwaarschijn- DUITSLAND/FRANKRIJK, 2018 | REGIE ALICE ROHR­ doet denken aan de Bijbelse “onnozele” kin- naamd de sigarettenkoningin, in lijke vriendschap tussen Lazzaro en Tan- WACHER| 125 MINUTEN | MET ADRIANO TARDIOLO, deren, die onschuldig door Herodes werden ogenschijnlijk pre-industriële tijden. Maar credi, de zoon van de markiezin, een ver- ALBA ROHRWACHER, SERGI LÓPEZ, NICOLETTA gedood? Of aan andere Christelijke mythes er is een gloeilamp. En een auto. Dus de mo- veelde, licht manipulatieve jongeling. Die in BRASCHI, LUCA CHIKOVANI | DISTRIBUTIE CINEMIEN | of legendes over de “heilige zot” – onbevan- derne tijd is al aangebroken. Maar misschien verschillende stadia van het verhaal ook als TE ZIEN VANAF 21 MAART VAN DE OSCAR © WINNENDE REGISSEUR VAN SON OF SAUL

HHHH ‘THIS IS CINEMA WITH A CAPITAL C ...BREATHTAKING’ INDIEWIRE

EEN FILM VAN LÁSZLÓ NEMES

VANAF 14 MAART IN DE BIOSCOOP www.cineart.nl /cineartnederland /cineartnl /cineartnl /cineart_nl 4gt

Sunset Filmkrant.indd 1 19-02-19 13:21 8 awards o.a.

WINNER bEst dIREctoR & FIPREscI PRIzE PIFF

directions

POSOKIeen film van stephan Komandarev

vanaf 7 maart te zien in de filmtheaters vanaf 4 april te zien in de filmtheaters DE FILMKRANT #418 MAART 2019 9

CAMERAMAN DICK POPE OVER PETERLOO ‘HIJ REGISSEERT EN IK DRAAI’ Met het historische Peterloo maakt Mike Leigh, bekend om zijn realistische drama’s over hedendaags Engeland, de grootste productie van zijn carrière. Dat veranderde niets aan zijn intuïtieve werkwijze, vertelt vaste cameraman Dick Pope: ‘Het gaat op gevoel.’ DOOR JOOST BROEREN-HUITENGA

“Hoe Mike en ik samenwerken? Zoals met elke re- vergaderen. Bij elke andere film zou dat apart ge- gisseur: hij regisseert en ik draai. Het grote verschil draaid worden, ergens in een studio, maar Mike deed is dat er geen scenario is. Geen ‘bijbel’ die al een jaar het écht, direct aan de chaos daarbuiten. Dat hij het voor het draaien klaarligt, waar ik de cinematografie aandurfde om die werkwijze ook op deze schaal over- op kan baseren. Mike creëert de scènes samen met de eind te houden, was echt gewaagd.” acteurs. Als hij dat gedaan heeft kom ik er met de rest van het team bij en besluiten we hoe we het in beeld gaan brengen. Het gaat op gevoel. Dingen worden be- dacht terwijl we draaien. “Er zijn al veel films die zich in die tijd afspelen en DICK POPE we wilden en nieuwe manier vinden om de periode in beeld te brengen. Het gevoel van de vroege jaren 1800 oproepen, zonder al te artistiek te doen. Geloofwaar- dig, maar ook visueel interessant. De lenzen die ik koos, geven het beeld iets schilderachtigs en tegelijk iets plats. Ze geven een wat vlak perspectief, dat lijkt op de illustraties die in die tijd in de kranten stonden. Er is toen veel geschreven over het bloedbad, vaak met illustraties. Al werd het meeste daarvan gemaakt door mensen die er zelf niet bij waren geweest. “We wisten dat we toewerkten naar die climax, naar het bloedbad. De opnames voor die laatste 15 of 20 minuten van de film duurden weken. Er gebeurde constant zó veel, er zijn tientallen sprekende per- PETERLOO FILMSCHUUR HAARLEM, sonages, honderden figuranten, paarden, wapens. 2 MAART 15.45 UUR, JOOST BROEREN-HUITENGA Er is een kamer aan het plein waar de magistraten

dat het in de door arme sloebers bevolkte ca- films na de Russische Revolutie. De climax in PETERLOO fés in Manchester broeit. Christelijk geïn- het drama is uiteraard de demonstratie, dat spireerde voormannen roepen op om het aanvankelijk een vrolijk evenement is van ar- niet langer te pikken. De eisen zijn beschei- beiders met hun vrouwen en kinderen, maar De pioniers van de klassenstrijd den en richten zich op parlementaire her- dat uitmondt in een slachting als de cavalerie vormingen. Als niet slechts drie procent van met sabels inhakt op de demonstranten. On- Met Peterloo wekt Mike Leigh het neerslaan genaren, maar dramatisch voor veel arbei- de bevolking mag stemmen, maar alle vol- der de zestigduizend betogers vallen vijftien van een vreedzame arbeiderdemonstratie ders, die geen brood meer konden kopen. wassenen, zal dat leiden tot een rechtvaardi- doden en zevenhonderd (!) gewonden. in 1819 in Manchester tot leven. Nou ja, tot Niet iedereen in de elite was blind voor de ger samenleving, menen zij. Een grote de- Het is duidelijk wat Leigh met Peterloo wil leven: het grootschalige epische drama noden van de arbeiders. Sommige rijken met monstratie op St. Peter’s Field, een plein in vertellen. Het gaat hem om een hommage over de kloof tussen arm en rijk heeft het een hart wierpen zich op als arbeidersvoor- het centrum, moet de eisen kracht bij zetten. aan de pioniers van de klassenstrijd, maar hart op de juiste plek, maar is een nogal mannen. Zoals Henry Hunt, een rijke landei- Als belangrijkste spreker nodigen de organi- ook om een spiegel voor het heden. In inter- stijve aangelegenheid. genaar, die pleitte voor algemeen kiesrecht satoren de beroemde bevlogen redenaar views stelt hij verbijsterd te zijn dat in onze en in Peterloo een grote rol speelt. Henry Hunt uit om te komen spreken. tijd veel burgers niet gaan stemmen, terwijl Bij klassenstrijd denken we aan Karl Marx, Mike Leighs grootste en duurste (18 mil- mensen voor dit recht zijn gestorven. Ook wil maar toen in 1819 de politiek-economische joen pond) film uit zijn rijke carrière begint SABELS hij met de film aanzetten tot nadenken over filosoof als baby nog in de luiers lag, kwam in met een Britse soldaat, die na Waterloo ge- Peterloo toont uitvoerig, te uitvoerig, de da- de maatschappij: willen we de kloof tussen Manchester de arbeidersklasse al in opstand. traumatiseerd thuiskomt. Dat thuis is een genlange aanloop naar de demonstratie. arm en rijk, machtig en onmachtig, verklei- Daar was ook alle reden toe, want na de arbeidersfamilie in Manchester die de eind- Heethoofden die gewapend willen demon- nen of groter laten worden? En hoe zit het overwinning in 1815 op Napoleon in Water- jes ternauwernood aan elkaar kan knopen. streren, krijgen de wind van voren van dege- met de klassenstrijd: terug van weggeweest loo, blaakte de Britse elite weer van zelfver- Men klaagt over de lokale elite en de regering nen die een geweldloze demonstratie willen. of was hij nooit weg? Boven Peterloo cirkelen trouwen ten koste van de arbeidersklasse. in het verre Londen (“Bloedzuigers, die ons Besloten wordt tot een vreedzame bijeen- belangrijke vragen, maar helaas voelt de film Fabrieken werden uit de grond gestampt, uithongeren”). De minachting van de elite komst. De lokale fabriekseigenaren en be- meer als een didactisch ideologische les dan maar de winst verdween in de zakken van voor mensen die niet met een gouden lepel in stuurders bereiden zich in een donkere ach- als een meeslepend en emotionerend drama. een kleine bovenlaag. De arbeiders betaalden de mond zijn geboren, blijkt uit meedogen- terafkamer ook voor op de demonstratie. Het de prijs. Hun toch al miserabele lonen stegen loze rechterlijke vonnissen tegen kleine mis- zal het ‘rapaille’, dat de straten vervuilt, ‘ns JOS VAN DER BURG niet, maar werden zelfs verlaagd, zodat velen stappen. Een vrouw wordt voor het stelen leren wie de baas is in de stad! Leigh zoekt honger leden. De situatie verergerde door de van twee flessen wijn tot zeven jaar gevange- het in deze scènes niet in subtiliteit. Zijn pa- PETERLOO GROOT-BRITTANNIË, 2018 | REGIE MIKE zogenoemde Graanwetten, die de import van nisstraf veroordeeld. En een man die een rallelmontage van de wraakzuchtige, vuige LEIGH | MET RORY KINNEAR, MAXINE PEAKE | 154 graan bemoeilijkten, met als gevolg hogere zakhorloge heeft gejat, wordt voor veertien elite tegenover discussiërende fatsoenlijke MINUTEN| DISTRIBUTIE PARADISO | TE ZIEN VANAF 28 graanprijzen. Fijn voor Britse feodale landei- jaar naar Australië verbannen. Geen wonder arbeiders doet denken aan de propaganda- FEBRUARI DE FILMKRANT PORTRET ILDI HERMANN #418 MAART 2019 10

LÁSZLÓ NEMES OVER SUNSET ‘WAAROM WILLEN MENSEN EEN BESCHAVING TENIETDOEN?’

LÁSZLÓ NEMES belmonarchie, destijds een van de grootste mogend- een speelbal van die dynamiek. Ze heeft geen greep op heden ter wereld. Hoe meer ze over het verleden van wat er om haar heen gebeurt en tegelijkertijd lijkt het haar familie te weten komt, hoe onontkoombaarder alsof ze de aanstichter is van alles. Dat wilde ik op een en fataler te toekomst zich ontvouwt. Sunset (Naps- immersieve, fragmentarische manier overbrengen, die zállta) is een film over het einde van een multi-etni- gebaseerd is op obstructie. Er is een enorme beweging sche, multinationale superstaat, over boze horden die gaande, een choreografie van elementen, als de bewe- regelrecht ons heden in komen marcheren, een fil- gingen van de planeten. Maar net zoals de kosmos een misch coda bij Joseph Roths Radetzkymars. We spra- mysterie blijft terwijl wij naar haar kijken, blijft ook ken de regisseur na de wereldpremière van zijn film in Irisz een mysterie.” Venetië waar hij werd bekroond met de Fipresci-prijs van de internationale filmkritiek, op het Filmfestival Het is een duistere tijd, een duistere film, met veel nachte- Toronto. lijke scènes, en als er licht is is het bijna verblindend. Waar- om ‘sunset’? “Ik heb ter referentie veel foto’s uit die Wederom een immersieve film. Maar anders dan in Son of tijd bekeken, maar was bijvoorbeeld ook geïnspireerd Saul, waarin de camera de schaduw van de hoofdpersoon door het schilderij Summertime (1943) van Edward was, is er nu een andere dynamiek. Het lijkt wel alsof Irisz Hopper, waarop een jonge vrouw voor een huis staat, door de camera, en daarmee uw en ons perspectief, heen en gevangen is in een vlaag van enorm sterk zonlicht. en weer wordt getrokken. Nu eens volgen we haar, ontsnapt Hopper schilderde dat schilderij aan het begin van de Na zijn baanbrekende debuut­ ze ons, dan trekken we haar weer het beeld in. Een heen en Tweede Wereldoorlog, toen de Verenigde Staten een weer. Een aantrekken en afstoten. “Beide films zijn op optimistisch gevoel hadden over hun deelname aan de filmSon of Saul over een een heel fundamentele manier met elkaar verbonden. oorlog, de economie kreeg een boost, de depressie leek Sonder­kommando in Ausch­ Toen ik Son of Saul had gemaakt realiseerde ik me dat voorbij. Hij beschreef hoe hij dat gevoel van vooruit- ik nog verder terug moest gaan in de tijd om het ant- schaduwing in dat beeld had willen vangen. Er is iets witz, reist de Hongaarse film­ woord te kunnen vinden hoe we in de concentratie- stils en eenzaam in dat beeld. Maar ook een heel sterke maker László Nemes in Sunset kampen zijn terechtgekomen. Son of Saul is een more- schaduw achter haar. le film, over de vraag wat we doen. Sunset is een die- Er is iets vergelijkbaars met de beginjaren van de terug naar het begin van de pere, een verwarrender film over de metafysica van twintigste eeuw. Enorme oplevingen op het gebied twintigste eeuw en vindt het bestaan, over hoe beschavingen verbonden zijn van kunst, wetenschap, ontdekkingen. Maar tegelij- met de zielen van mensen. Maar hoe dat in elkaar zit is kertijd bracht die explosie van creativiteit iets van opmerkelijke parallellen met de een mysterie. Die verwarring heb ik in de visuele taal een gevoel van weemoed met zich mee. Alsof het de boze hordes van vandaag. zichtbaar willen maken. Het uitbouwen van de stijl die latere gebeurtenissen van de twintigste eeuw profe- ik in Son of Saul heb ontwikkeld heeft daarmee te ma- teerde.” DOOR DANA LINSSEN ken. Maar het is ook een stijl die bij mijn persoonlijk- heid als filmmaker past.” Sunset presenteert een parallelle geschiedenis. We zijn gewend om de moord op de Oostenrijkse groothertog Franz Voor zijn tweede film na het Oscarwinnende Holo- Er is ook een parallel met onze tijd, met de boze massa’s die Ferdinand in Sarajevo in 1914 te zien als de directe aan- caustdrama Son of Saul (2015) keert de Hongaarse we overal om ons heen zien. “Ik ben zeer geïnteresseerd leiding voor de Eerste Wereldoorlog, en van daaruit WOI als filmmaker László Nemes (1977) terug naar dat mo- in de onzichtbare krachten die ons drijven en die onze de kiem voor WOII. Maar u suggereert dat die aanslag ook ment aan het begin van de twintigste eeuw toen de beschaving ten onder kunnen brengen. Dat is nu weer al een jaar eerder in Budapest had kunnen plaatsvinden. tijd nog niet wist of ze het begin of het einde van een aan de hand. We zijn geneigd om de geschiedenis van “We hebben uitgebreid historisch research gedaan. tijdperk zou zijn. Het is 1913 in Budapest, en alles de mens als een rechte lijn te zien, een pijl van duister- Duizenden en duizenden pagina’s, op allerlei gebie- wervelt als de vastberaden jonge hoedenmaakster nis naar het licht van de vooruitgang. Maar ik denk dat den. Als je kijkt naar de oorzaken van de Eerste We- Irisz Leiter terugkeert naar de stad van haar ouders. dat een construct is van onze geest. Beschavingen reldoorlog, dan is het duidelijk dat er zoveel complexe Ze heeft een missie te volbrengen, maar haar per- ontwikkelen zich meer cyclisch. Er bestaat een onver- factoren hebben meegespeeld, dat het onmogelijk is soonlijke reis lijkt wel de lont in het kruisvat van de klaarbare neiging om te vernietigen wat we aan het om een compleet beeld te krijgen. Geschiedenis heeft op ontploffen staande Oostenrijks-Hongaarse dub- bouwen zijn, op de meest schandalige manier. Irisz is zoveel lagen, en zelden een logisch begin. In die zin DE FILMKRANT #418 MAART 2019 11

kun je niet zeggen dat de Eerste Wereldoorlog in Sara- ele manier begrijpen wat tot onze ondergang heeft ge- zelfs bij iemand als Dostojewski, die als schrijver de jevo is begonnen. Wat mij nog veel meer bezighoudt is leid dat we niet van de geschiedenis kunnen leren. Er grootste doeken kon beschilderen, als lezer toch ook waarom mensen zo graag de loopgraven ingingen, met zit iets in de menselijke code, of in de menselijke ziel, steeds gedwongen wordt om het verhaal te reconstru- zoveel overtuiging en vreugde bijna. Hoe verhield zich in de manier waarop mensen met elkaar omgaan – en eren. Wat is er nu echt gebeurd? Wat heeft tot wat ge- dat tot hun beschaving? Hoe heeft Europa zichzelf ge- dat is misschien ook waarom ik zo van Dostojewski leid? Er blijft een fundamentele onkenbaarheid van de durende een paar decennia vernietigd? Er is iets heel hou – wat zo mysterieus is.” menselijke beweegredenen. Hij dwingt je om je eigen duisters en onbegrijpelijks aan de redenen waarom relatie tot een verhaal en de personages te ontwikke- mensen een beschaving teniet willen doen.” Opmerkelijk dat u Dostojewski noemt, ik moest zeer aan len, je moet zelf de gaten invullen. Werelden die niet hem denken tijdens het kijken naar de film, door de haast helemaal ontcijferd kunnen worden. Die een mysterie Betekent dat dat we om onze tijd te begrijpen altijd maar koortsachtige manier van de vertelling, de morele vragen, zijn. Dat is ook het soort ervaringen waar ik in de cine- weer terug moeten gaan naar het verleden, en ons nooit de manier waarop hij de menselijke psychologie onderzoekt ma naar op zoek ben.” kunnen bevrijden van de verhalen van de vaderen van de in troebele en onzekere tijden, maar ook door de onrust van vaderen? “Het is precies omdat we niet op een spiritu- de nachtelijke scènes. “Maar ook door het feit dat je Is het mysterie het betere antwoord? “Ja.”

die juist niet. Die film zat zijn hoofdperso- onze kennis van de verschrikkelijke omstan- permanente terroristische dreiging die bo- SUNSET nage, een gevangene in Auschwitz, zó dicht digheden, heeft in Sunset juist een totaal on- ven de stad hangt. op de huid dat de horror waarin hij leeft begrip de overhand. We weten wat er op het Maar waar die plot overzichtelijk is, blijft slechts een vage achtergrond werd. Nemes punt van gebeuren staat: het Oostenrijks-­ het waarom van dingen constant net buiten Afstevenen hield de gruwelijke werkelijkheid buiten Hongaarse Rijk staat op springen en de Eerste bereik, zeker als de film gaandeweg steeds beeld en zette de kijker zo de oogkleppen op Wereldoorlog is in aantocht. De personages in meer ruimte maakt voor raadselachtige oc- die ook het personage Saul moet dragen om Nemes’ filmwereld weten daar uiteraard niets culte elementen. Het maakt Sunset een op chaos en erin te kunnen overleven. Het leverde Nemes van, maar de film is er tot in zijn poriën van moedwillig frustrerende ervaring – een de juryprijs in Cannes, een Oscar en een wa- doordrongen. Chaos overheerst en onder de frustratie die, als je ervoor open kunt staan, gonlading andere prijzen op. beeldschone uiterlijkheden van de belle epo- ook enerverend en urgent is. Want natúúrlijk geweld In opvolger Sunset (Napszállta) gebruikt que is een constante dreiging voelbaar. rijmt dat allemaal pijnlijk hard met het he- Nemes dezelfde eigenzinnige stijl, maar met Die ongrijpbaarheid en ‘on-be-grijpbaar- den: een uit elkaar vallend Europees rijk, een Er heerst een permanente onderhuidse compleet tegenovergesteld effect. Opnieuw heid’ van de wereld sturen ook de plot. Niet maatschappij die schijnbaar onafwendbaar dreiging in László Nemes’ tweede filmische draaien Nemes en cameraman Mátyás Erdély dat dingen niet helder zijn – van moment tot afstevent op chaos en geweld, zonder dat ie- wervelwind. Het simpele verhaal in het op 35mm, in lange takes die dicht bij één per- moment, van scène op scène is steeds duide- mand precies de vinger kan leggen op het Boedapest van 1913 toont een maatschap- sonage blijven. En opnieuw plaatsen ze ons lijk wat er aan de hand is. Írisz keert na jaren waarom. pij die op instorten staat. met die overdonderende filmische wervel- in Wenen terug naar Boedapest om te werken JOOST BROEREN-HUITENGA wind rücksichtslos in het perspectief van dat in de hoedenwinkel van haar overleden ou- In zijn overdonderende debuut Son of Saul hoofdpersonage – hier de jonge Írisz Leiter ders, daar begint het mee. En ze gaat op zoek SUNSET (NAPSZÁLLTA) HONGARIJE/FRANKRJIK, (2015) toonde de Hongaarse filmmaker László (Juli Jakab), die rondwaart in het Boedapest naar haar mysterieuze broer, die na de dood 2018 | REGIE LÁSZLÓ NEMES | 142 MINUTEN | MET JULI Nemes de Holocaust op een manier die nooit van 1913. van hun ouders uitgroeide tot een welhaast JAKAB | DISTRIBUTIE CINÉART | TE ZIEN VANAF 14 eerder was vertoond. Of eigenlijk toonde hij Maar waar Son of Saul werd gekleurd door mythisch figuur, een personificatie van de MAART DE FILMKRANT #418 MAART 2019 12

CLAIRE DENIS OVER HIGH LIFE ‘ DIT RUIMTESCHIP IS OOK EEN GEVANGENIS’

Claire Denis maakte op 72-jarige In een carrière die nu ruim dertig jaar en twintig films spreek ik niet. Ik moest ook meteen denken aan een omspant, heeft Claire Denis haar naam gevestigd als beeld dat al langer door mijn hoofd speelde: van een leeftijd een zinnelijke science- een van de meest toonaangevende en eigengereide man alleen in de ruimte, met een baby.” fictionfilm die zich afspeelt op filmmakers in Europa. Met haar tegendraadse bena- deringen van liefdeskomedie (Un beau soleil intérieur, Waar kwam dat idee vandaan? “Het was maar een heel een ruimteschip. ‘In science- 2017), film noir (Les salauds, 2013) en vampierthriller simpel idee, een zaadje, ik weet niet hoe zoiets ont- fictionfilms van nu is alles wit: de (Trouble Every Day, 2001) liet ze eerder al zien dat ze staat. Iedereen vult zich in zijn leven met verhalen, niet terugdeinst voor genre-experimenten; toen ze boeken, films… Ik ben ook geïnteresseerd in weten- kleur van zuiverheid, glorie. Ik een paar jaar geleden aankondigde dat ze een science- schap, in astrofysica en ruimtevaart, en ik las dat wilde een donkerder toon om te fiction in de maak had, keek niemand daar dus echt voortplanting momenteel een van de problemen is die van op. Ook viel al te voorspellen dat het volkomen we moeten oplossen om in de ruimte te kunnen be- laten zien dat dit geen glorieuze onvoorspelbaar zou zijn hoe zoiets in handen van staan.” missie is.’ DOOR SASJA KOETSIER Denis ging uitpakken. High Life begint met een man en een baby, alleen Voortplanting is ook de obsessie van Dr. Dibs, het perso- in de ruimte. Die baby is het resultaat van een grens- nage gespeeld door Juliette Binoche. Zij is het andere verleggende conceptie, net als de film zelf. Naast een centrale personage. Was ze dat al vanaf het begin? “Ja, ontginning van volslagen onbekend terrein, blijkt zeker. Zij is een soort Medea: ze heeft de ergst moge- High Life óók weer een onversneden Denis te zijn: lijke daad begaan en verlangt nu zelf naar de dood. een film die een verkenning van machtsverhoudingen Maar voordat ze gaat, wil ze die ene grootse missie verpakt in een zinnelijk en zintuiglijk avontuur, meer voltooien.” studie dan verhaal, een reis naar het onkenbare dat binnenin ons huist. Tijdens haar bezoek aan IFFR be- En om dat te kunnen doen, neemt zij haast volledige con- antwoordde ze een aantal vragen. trole over de lichamen van de gevangenen. “Op een ruim- temissie denk ik dat een arts inderdaad de leiding High Life wijkt op bijna elk niveau af van de films die u neemt over het lichaam.” eerder heeft gemaakt: het is uw eerste sciencefictionfilm, uw eerste Engelstalige film. “Behalve: vader en dochter. Met Binoche had u al eerder samengewerkt, maar hoe Dit is nu mijn derde film over een vader en een doch- kwam u bij Robert Pattinson terecht? “Het hoofdperso- t e r.” nage stelde ik mij altijd voor als een man van in de veertig, iemand die in de dodencel zat en deze missie Dat is zo, maar dit keer in een heel andere omgeving. Waar- heeft aanvaard als een alternatieve manier om te ster- om wilde u de ruimte in? “Jaren geleden vroeg produ- ven. Een man die het leven al moe is. Toen Jean-Pol cent Oliver Dungey of ik het aan zou durven om een Fargeau en ik begonnen met schrijven, had ik Philip film in het Engels te maken. Met mijn gebrekkige En- Seymour Hoffman in gedachten voor deze rol; ver- gels vond ik dat ik dat alleen maar moest doen als het drietig genoeg bleek later dat hij waarschijnlijk ook verhaal daarom vroeg; ik hoef in Parijs geen Engelsta- echt levensmoe was. Toen vertelde mijn producent dat lige film op te nemen. Maar in de ruimte bestaan maar Robert Pattinson mij graag wilde ontmoeten. Ik vond CLAIRE DENIS twee voertalen: Engels en Russisch – en Russisch hem een intrigerende acteur, maar veel te jong voor DE FILMKRANT #418 MAART 2019 13

‘ DIT RUIMTESCHIP IS OOK EEN GEVANGENIS’

deze rol en te iconisch; toch spraken we af. En tijdens Pattinson zingt, Willow, was het eerste dat we opna- niet mijn bedoeling om een doolhof te creëren voor de de hele periode waarin we de financiering rond pro- men, nog voordat we begonnen met filmen.” kijker. Ik geloof in wat er op een bepaald moment als beerden te krijgen, bleef hij mij telkens weer opzoeken eerste in mij opkomt. Daarom begint de film met man in Parijs. Hij zei: ‘ik word elke maand ouder, op een Kunt u iets vertellen over het ontwerp van het ruimte- en een baby in de ruimte. Die beginscène moest eruit- dag zal je me accepteren.’ Tegen de tijd dat we het bud- schip? Dat ziet er bijna anti-futuristisch uit. “Het is ook zien alsof dit al bijna het einde van het verhaal was. get bij elkaar hadden, kon ik me de film niet meer zon- een gevangenis, een gevangenis die de ruimte in is Hij is als laatste van zijn crew op dit ruimteschip der hem voorstellen.” geschoten. In sciencefictionfilms van nu is alles wit: achtergebleven, heeft niets meer om voor te leven, de kleur van zuiverheid, glorie. Ik wilde een donkerder behalve dat er nog een ander menselijk wezen is dat U werkt al twintig jaar met componist Stuart Staples. Hoe toon om te laten zien dat dit geen glorieuze missie is. hem nodig heeft, dat door hem gevoed en gekoesterd ziet die samenwerking eruit, in het bijzonder voor deze Het is ook een beetje verwaarloosd, omdat het schip moet worden.” film? “Voor deze film wilde hij het hele geluid doen, al jaren onderweg is. Ze zijn voorbij het zonnestelsel niet alleen de muziek. Hij is er tijdens het hele proces geraakt, en het duurt een hele tijd om daar te komen.” voortdurend bij betrokken geweest. Al tijdens de scriptfase begon hij te componeren, dus er was al mu- Uw bouwt het verhaal op uit geïsoleerde gebeurtenissen, HIGH LIFE FILMSCHUUR HAARLEM, ziek voordat de filmopnamen begonnen. Tijdens de waarmee u regelmatig achter- en vooruit in de tijd springt. 16 MAART 16.30 UUR, GERLINDA HEYWEGEN shoot luisterden we er soms naar. Het liedje dat Robert Wat is de rol of het doel van die vertelstructuur? “Het is

een modderige aarde, Montes misdaad of houvast bij vond. Minder opvallend, maar HIGH LIFE losbandige jongeren op een trein. wat mij betreft sterker is het verlangen naar verlossing, naast het thema schuld en boete. EINDE VAN DE WERELD Frustratie en eenzaamheid leiden menigmaal Tussen zwart gat en verlossing Wat een radicale breuk met Denis’ eerdere tot explosies. Mooi contrast is de vertrou- werk lijkt, is eerder een uitdagende nieuwe wensband die groeit tussen Monte en zijn De opvatting dat een film pas in het hoofd dochter zijn de laatste overlevenden op een verpakking voor vertrouwde thema’s. De dochter, een lijn die ik graag meer uitgewerkt van de kijker betekenis krijgt is zeker van ruimteschip dat onstuitbaar in de richting worsteling met verlangens, seks en geweld, had gezien. Maar waar komen dan plots weer toepassing op Claire Denis’ ruimtedrama van een zwart gat beweegt. het lichaam, een vader-dochterrelatie. In- al die honden vandaan? Een hallucinatie, High Life, een intrigerend maar lastig te In een vrije montage met veel associaties tens gefilmde momenten, soms rauw en di- ingegeven door Montes trauma? duiden spel met het sf-genre. en soms grillige invallen duikelen we terug rect, maar ook droomachtig of melancholiek Zo pakt deze eerste Engelstalige productie naar de voorgaande jaren van deze interstel- waarbij intuïtie belangrijker is dan een door- van Denis (FIPRESCI-prijs in San Sebastian) Dat vrijbuiter Denis (Un beau soleil intérieur, laire reis. De bemanning bestaat uit een timmerd plot. Het is vermoedelijk niet be- uit als een moeilijk grijpbaar maar ook Les salauds) hier het sf-genre zowel visueel groep ter dood veroordeelde misdadigers die doeld als traditionele sciencefiction, maar fascinerend experiment. Niet helemaal als dramatisch naar eigen hand zet, blijkt di- zich beschikbaar hebben gesteld als proef- eerder een metafoor voor het menselijk be- gelukt misschien, wel iets waarmee de maker rect al uit de opening. Zo zag u outer space konijnen op een schimmige missie. In een staan. Sommigen vergeleken High Life met haar reputatie als eigenzinnig en gevoel- waarschijnlijk niet eerder: een paradijselijk ruimteschip zonder glamour dwingt een ob- werk van Tarkovski. Zelf moest ik denken vol cineast hooghoudt. groene tuin, een kirrende baby en een verte- sessieve vrouwelijke arts (Juliette Binoche) aan het einde van de wereld in Von Triers derde vader in ruimtepak (mooie, kwetsbare hen deel te nemen aan een voortplantings- Melancholia. LEO BANKERSEN rol van Twilight-acteur Robert Pattinson). experiment. Orgastisch gefilmd hoogstandje Toch geeft de film soms ook de indruk van Plus een raadselachtige, onheilspellende is de masturbatiemachine waarin de seks- een losse verzameling suggestieve ideeën. De HIGH LIFE DUITSLAND/FRANKRIJK/VS/POLEN/VK, flashback. dokter zelf plaatsneemt om haar demonen te tot bizarre rituelen gereduceerde seksualiteit 2018 | REGIE CLAIRE DENIS | 110 MINUTEN | MET Achter dat aandoenlijke tafereel doemt al verdrijven. Dat alles van tijd tot tijd doorre- bijvoorbeeld, tegenover de seksuele onthou- ROBERT PATTINSON, JULIETTE BINOCHE | DISTRIBUTIE snel een beklemmende realiteit op. Monte en gen met opflakkerende herinneringen aan ding van Monte is een lijn waar ik weinig IMAGINE | TE ZIEN VANAF 14 MAART DE FILMKRANT #418 MAART 2019 14

RICHARD BILLINGHAM OVER RAY & LIZ ‘OM ZO VRIJ TE ZIJN, DAT WAS VOOR MIJ

ALS EEN DROOM’ RICHARD BILLINGHAM De Britse fotograaf en audiovisueel kunstenaar Richard Billingham iets allegorisch geven. Volgens mij kijkt Daniel ook veel naar schilderijen, ik heb in elk geval gemerkt dat hij op debuteert als speelfilmregisseur door terug te keren naar de plekken een vergelijkbare manier beelden construeert.” van zijn jeugd, die hij in al hun chaotische schoonheid vastlegt. Met Ray & Liz keert u ook terug naar andere onderwerpen Zonder te romantiseren, zonder te duiden. Billinghams grootste uit uw fotografische en filmische oeuvre: de dierentuin van artistieke voorbeeld is landschapsschilder John Constable. Dudley, nachtopnamen in de Black Country, landschappen geïnspireerd op de schilderijen van John Constable. “Je ‘Onveilig? Toen ik opgroeide, in de jaren zeventig en negentig, was zou kunnen zeggen dat de film een manier is om ver- dit hoe het was.’ DOOR SASJA KOETSIER schillende delen van mijn oeuvre bij elkaar te brengen binnen de structuur van een verhaal. Mijn bekendste In Ray & Liz portretteert Richard Billingham een met de sets en props net zo intensief in de weer als werk gaat over mijn familie, maar landschapsfotogra- lower class gezin in de omgeving van Birmingham in met de acteurs.” fie is voor mij net zo belangrijk. Het landschap is over- de jaren 70 en 80: een alcoholische vader, een obese, al om ons heen, gratis. En het is geweldig om te probe- kettingrokende moeder en twee kinderen die snel Het grootste deel van de film is opgenomen in hetzelfde ren dat in beeld te brengen. Ik hou van overgangsmo- leren hun eigen boontjes te doppen. Poverty porn kan flatgebouw, op dezelfde verdieping waar het appartement menten: de transitie van nacht naar dag, of het om- de regisseur niet verweten worden – dit is het gezin zat waar u ruim tien jaar met uw ouders en broertje woon- slaan van het weer. Ik zou er nooit midden op een stra- waarin hij zelf opgroeide, dat hij eerder al portret- de. Hoe belangrijk was dat? “Heel belangrijk. Waarom lend zonnige dag op uit trekken om te fotograferen, teerde in bekroonde fotoseries en een aantal videodo- kan ik moeilijk uitleggen, het is iets conceptueels. dat is visueel niet interessant.” cumentaires, en dat hij nu in zijn speelfilmdebuut, zo Maar het voelde daardoor authentiek, ook voor de getrouw als hij maar kan, naar fictie vertaalt. c r e w.” Uw keuze om op 16mm te filmen verbindt de film zowel aan Als we Billingham spreken tijdens het Filmfestival de tijd waarin hij zich afspeelt als aan de rest van uw werk, Rotterdam, begint hij met vertellen hoe hij voor zijn Ik stel me voor dat de keuze voor een director of photograp- dat ook merendeels op film is geschoten. “De enige foto’s speelfilm inspiratie putte uit de post-conceptuele hy extra zwaarwegend was voor u. Hoe kwam u bij Daniel waarvoor ik geen film gebruik zijn portretten van dak- fotografie van fotograaf Jeff Wall en anderen uit de Landin terecht? “Mijn producent Jacqui Davies bracht loze mensen die ik op straat tegenkom. Deze mensen zogeheten Vancouver School. “Voor het maken van ons in contact, en ik merkte al snel dat we eenzelfde zijn bezig met overleven en alles waarmee ze zich te- één foto zijn zij soms maanden bezig met ensceneren, manier van kijken hebben. Zelf ben ik via schilder- gen kou en regen beschermen is van plastic: syntheti- waarbij ze ook wel werken met decorontwerpers uit kunst bij fotografie terechtgekomen, mijn eerste foto’s sche kleding, tentzeil, plastic tassen. Voor die nieuwe de filmwereld. Over de plaatsing van elk object wordt maakte ik als referentie voor portretten van mijn vader materialen werkt analoge fotografie minder goed dan nagedacht. Ik vond het fascinerend om te zien welk die ik schilderde toen ik op de kunstacademie zat. Om- digitaal. Analoog is wel heel goed voor de materialen niveau van waarachtigheid ze op die manier weten dat hij moeilijk stil te houden was, kocht ik een camera. van vroeger, zoals papier, katoen, karton. Het beeld- te bereiken. Die werkwijze hielp mij om de transitie Met die camera kon ik meteen werken, merkte ik; ik formaat is ook belangrijk. Toen ik opgroeide waren van documentair werk naar fictie te maken. Neem de had er geen technische vaardigheden voor nodig. Als filmbeelden in 4:3, en dat is de vorm die mijn herinne- kaptafel van Liz: die was met wat make-upspullen in kind had ik veel schilderijen bestudeerd in kunstboe- ringen hebben aangenomen. Ik heb wel eens gepro- één minuut ingericht. Maar daarna kwam ik langs om ken die ik in de bibliotheek vond. Het gevoel voor com- beerd om in die sober ingerichte kamer waar mijn va- alles te herschikken – Liz zou dit niet daar maar dáár positie dat ik zo had ontwikkeld kwam er onmiddellijk der woonde panoramische foto’s te maken, maar het neerzetten, en die dingen zou ze nooit op de hoek van uit zodra ik de camera oppakte. Door de manier waarop resultaat was dat je je vooral bewust was van dat brede de tafel leggen, waar ze er zo af kunnen vallen. Ik was je je onderwerp in het kader plaatst, kun je een beeld formaat. Het paste niet bij het onderwerp.” DE FILMKRANT #418 MAART 2019 15

wanneer Jason een paar dagen van huis is, explosie. RAY & LIZ lijkt niemand dat op te merken. Billinghams liefde voor het beeld spat van Jason komt op zijn zwerftocht terecht bij de film af, waardoor zelfs in de meest tragi- een moeder wier huis een oase van warmte sche gebeurtenis tederheid doorschemert. Wennen aan de chaos en veiligheid is vergeleken met dat van hem. Het vierkante beeld, geschoten op Super 16 Als hij de volgende dag in het park speelt, door Under the Skin-cameraman Daniel Ray & Liz is het geweldige debuut van de een smerige slaapkamer slijt vader Ray zijn komt hij toevallig zijn moeder Liz tegen die Landin, schept een benauwdheid, een on- Britse fotograaf Richard Billingham en win- dagen, schijnbaar tevreden, gedrenkt in zelf terloops meldt dat de politie naar hem op ontkoombaarheid op deze trieste plek, waar naar van de speciale juryprijs op het film- gebrouwen alcohol, die een drinkmaatje zoek was, waarna ze stoïcijns doorloopt. Dat de jonge Billingham zo graag uit had willen festival van Locarno. Zijn liefde voor het komt brengen. Hij doet geen enkele poging de film is gebaseerd op de herinneringen van ontsnappen. Als kind wende hij aan de chaos beeld spat ervan af, waardoor zelfs in de meer om de buitenwereld toe te laten in zijn Billingham zelf, stemt extra triest. Des te be- van dit huis en de grilligheid van de alcoho- meest tragische gebeurtenis tederheid zelfgecreëerde isoleercel. Hier is het leven, wonderenswaardiger is het dat hij er zo’n list, als volwassene geeft hij daar het beste doorschemert. of wat daarvan over is, ten minste overzich- krachtige vorm voor heeft gevonden. Dat antwoord op: je eigen verhaal niet vergeten telijk. Moeder Liz puzzelt graag maar heeft deed hij eerder als beeldend kunstenaar en maar omvormen en weer toe-eigenen. Een vlieg loopt naast een sleutel, een gebar- een kort lontje en kan zomaar haar pumps als fotograaf in zijn videowerk en zijn fotoserie sten gloeilamp hangt aan een vergeeld pla- wapen inzetten. Ray’s a Laugh (1996), en ook in zijn film is elk MARISKA GRAVELAND fond: de openingsbeelden van Ray & Liz zet- Ondertussen scharrelen hun kinderen beeld uiterst zorgvuldig gestileerd. Die ogen ten gelijk de toon. We stappen de jonge jaren door het huis, waar ze struikelen over de soms een tikje surreëel, waardoor de harde RAY & LIZ GROOT-BRITTANNIË, 2018 | REGIE binnen van fotograaf Richard Billingham, die flessen drank en in een babysit from hell te- werkelijkheid des te indringender binnen- RICHARD BILLINGHAM | 108 MINUTEN | MET ELLA begin jaren tachtig samen met zijn broer Ja- rechtkomen. Na een sprong in de tijd zijn ze komt. Zo heeft Billingham zijn herinnering SMITH, JUSTIN SALINGER, PATRICK ROMER, DEIRDRE son aan zijn lot werd overgelaten in hun ver- verhuisd naar een krot waar ze nog meer aan de rode gloed van een kachel waar zijn KELLY | DISTRIBUTIE DE FILMFREAK | TE ZIEN VANAF vallen huis aan de rand van Birmingham. In worden verwaarloosd door hun ouders – echte vader voor zat, omgezet in een kleur- 28 FEBRUARI EN OP picl.nl

In Ray & Liz vertelt u het verhaal van uw eigen jeugd, maar u bent zelf het minst aanwezige personage. Waarom is dat? “Ik was denk ik bang om zelfgenoegzaam over te ko- men. Het is mijn film, dus ik zit er al in.”

Er zitten grappige momenten in de film, maar ik merkte dat ik niet echt durfde te lachen, omdat de situatie ook steeds iets dreigends heeft. “Dat kan ik moeilijk navoelen, want ik weet al wat er gaat komen.”

Ik bedoel dat het thuis niet echt veilig was, voor kinderen. Dat geeft ook een bepaalde spanning aan de film. Speelt u daar bewust mee? “Niet echt. Toen ik opgroeide, in de jaren zeventig en tachtig, was dit hoe het was. Nu dur- ven sommige ouders hun kinderen niet eens meer bui- ‘Je zou kunnen ten te laten spelen. Ik herinner me een kinderfilm uit die tijd, Run Wild, Run Free, waarin een jongen voort- zeggen dat de film durend in zijn eentje over de hei zwerft en vriendschap een manier is om sluit met een wild paard. Het is verder geen belangrij- ke film, maar misschien wel de eerste film die ik ooit verschillende zag. Om zo vrij te zijn, dat was voor mij als een droom. delen van mijn Het is nooit in mij opgekomen dat er een gevoel van dreiging in die film zou zitten. Maar ik denk dat men- oeuvre bij elkaar sen nu anders op zo’n verhaal reageren.” te brengen binnen

In het eerste deel van de film speelt uw taperecorder een de structuur van sleutelrol. Was u eigenlijk altijd al bezig met het vastleggen een verhaal. Mijn van uw omgeving? “Er waren in die tijd geen scherm- pjes of naschoolse activiteiten, dus we hadden veel bekendste werk tijd. Dan word je creatief. Ik maakte opnamen van mijn gaat over mijn vrienden en familieleden. Van mijn oom Lol het vaakst, want hij vond het leuk en maakte er een hele familie, maar act van. Maar soms zette ik de recorder ook aan terwijl landschaps- niemand het doorhad, gewoon om te zien hoe dingen klonken. Daar had ik plezier in. Het was een manier fotografie is voor om die situatie te objectiveren.” mij net zo belang- rijk’ PÁJAROS de VERANO

EEN FILM VAN CRISTINA GALLEGO & CIRO GUERRA NU IN DE BIOSCOOP VANAF 7 MAART IN DE BIOSCOOP

www.septemberfi lm.nl /septemberfi lmnl 4gt

BloodyMarie_PajarosDeVerano_Filmagenda_260x320.indd 1 15-02-19 11:38 DE FILMKRANT #418 MAART 2019 17

GUIDO VAN DRIEL EN LENNERT HILLEGE OVER BLOODY MARIE ‘DE WALLEN IS GEWOON EEN BUURT’ onder meer inspireren door Hitchcocks Rear Win- dow (1954), gesitueerd in een “grootstedelijke arena”, Guido van Driel en vertelt hij: “Daarin gaat het om iemand die iets ver- ontrustends ziet, terwijl het in Bloody Marie gaat over Lennert Hillege maakten iemand die iets verontrustends hoort.” samen de gestileerde Geluid en sound design nemen dan ook een be- langrijke rol in. Een fluitketel fungeert als eindsignaal thriller Bloody Marie, voor een dramatische climax; het geluid van een bre- over een alcoholistische kende nek blijkt een kwast. Voor dit spel met geluid, en de suspense van de film, noemt Hillege als voor- cartooniste zonder beeld Sam Peckinpahs zinderende Straw Dogs (1971). inspiratie op de Amster- Marie’s woning in de rosse buurt is het epicen- trum van alle ellende. De sekswerkersbuurt is niet damse Wallen. Het duo tot het cliché verworden dat we zo vaak zien in films – de een van oorsprong en op televisie, vindt ook Hillege: “We behandelen het gewoon als een buurt, zonder de nadruk op pros- tekenaar, de ander tituees en klanten.” cameraman – vertelt De film laat zien dat je op de Wallen in betrekke- lijke anonimiteit kan leven. Marie komt daardoor in over hun samenwerking. een soort sociaal isolement terecht, aldus van Driel, DOOR OMAR LARABI die ook vertelt waarom het titelpersonage een alco- holist is: “Een goede vriend van me heeft echt een alcoholprobleem. De keuze om van Marie een drank- verslaafde te maken kwam ook een beetje voort uit de frustratie dat je iemand wel adviezen kunt geven, PÁJAROS De Duitse cartooniste Marie Wankelmut (Susanne vervalste genrefilm. Cameraman Hillege filmde al Van maar uiteindelijk moet diegene zelf het besluit ne- Wolff) komt haar dagen door met overmatig drinken. Driels speelfilmdebuut De wederopstanding van een men. Daarbij ervaar ik een zekere machteloosheid. Ik de Totdat het verhaal in Bloody Marie een bloedstollende klootzak uit 2013. Voor Bloody Marie bediende hij niet heb het hem ook verteld, dat ik iets ging doen met een wending neemt. Tijdens het IFFR vertellen Guido van alleen de camera, maar debuteert hij ook als scenarist alcoholist. Hij heeft me nog goede adviezen gegeven.” VERANO Driel en Lennert Hillege over het ontstaan van hun on- en regisseur. Voor Bloody Marie liet Van Driel zich

mannen. Vraag maar aan Shakespeare. haar drankzucht en zelfdestructie niet. Je – maar dat existentiële perspectief wordt in BLOODY MARIE Als je rond de veertig een middelbare leef- hoeft als kijker niet precies te weten waar die de tweede helft niet uitgewerkt. tijd mag noemen dan is Bloody Marie in ieder pijn vandaan komt maar je wil de pijn wel In plaats daarvan serveert de film een dra- geval een film over een gestoorde vrouw van voelen. Nu lijkt Marie vaak meer een ver- matisch maar nogal willekeurig avontuur Een vrouw die middelbare leeftijd. Maar om het wat boud te wend kind dan een getergde vrouw of een met een criminele buurman en de vrouwen stellen: het is desondanks niet duidelijk wat verloren ziel. We krijgen niets van haar kunst die hij uitbuit. Het idee lijkt te zijn dat Marie het bestaansrecht van Bloody Marie is, gere- mee – terwijl Van Driel zelf toch een grote tot een soort inzicht komt door wat ze in die maar niet neer gisseerd door Guido van Driel en Lennert liefde voor strips heeft – en bijna niets van tweede helft meemaakt, maar het voelt alle- Hillege. Anders gezegd: waarom kijken we haar kijk op de wereld. Ook in de vorm is maal te bedacht en dan ook nog eens te wei- naar de zoveelste dronken kunstenaar met weinig met die kunst gedaan. Zie ter vergelij- nig doordacht. De film mist het organische wil storten een creatieve blokkade? king het recente At Eternity’s Gate, waarin de verloop van De wederopstanding van een De Duitse Marie Wankelmut publiceerde licht- en kleurgevoelige kijk van Vincent van klootzak, waarmee Van Driel in 2013 als film- Waarom moeten we in Guido van Driels en ooit een succesvolle strip maar krijgt tegen- Gogh de vorm van de film volledig bepaalt. maker doorbrak. Dat wil zeggen: daar waren Lennert Hillege’s Bloody Marie naar de zo- woordig niks meer uit haar vingers. Mis- De titel van de film en de hallucinaties situaties duidelijk een gevolg van hoe het veelste kunstenaar met een drankprobleem schien doordat ze zich elke avond klem hinten bovendien (behalve naar de cocktail) hoofdpersonage in elkaar stak. Marie is meer en een creatieve blokkade kijken? zuipt, of misschien zuipt ze zich klem omdat tamelijk expliciet naar Bloody Mary, een fol- een verschijning dan een mens. Wat wel ze niks meer uit haar vingers krijgt. Overdag kloristisch verhaal over de geest van een weer mooi bij de folklore van Bloody Mary Toen de Amerikaanse onafhankelijke film- slaapt ze haar roes uit, ’s nachts slentert ze dode vrouw die nieuwsgierigen via halluci- zou kunnen passen, maar waarom haar dan maker John Cassavetes (1951–1989) begin ja- van kroeg naar kroeg over de Amsterdamse naties het gezicht van hun aanstaande echt- in zo’n knullig avontuur storten? Waarna de ren zeventig geld probeerde te vinden voor A Wallen waar ze tussen de pooiers en de stu- genoot kon laten zien. Of een doodshoofd: in hele boel als een sisser afloopt. Was will der Woman Under the Influence (1974), kreeg hij denten woont. In de avondschemering hal- dat geval zou de nieuwsgierige overlijden Film? te horen dat ‘niemand naar een gestoorde lucineert ze over haar onlangs overleden voor ze kon trouwen. Om die connectie met RONALD ROVERS EEN FILM VAN CRISTINA GALLEGO & CIRO GUERRA vrouw van middelbare leeftijd wil kijken’. moeder. Als ze in een naastgelegen pand geld het hiernamaals nog wat dikker aan te zet- Cassavetes zette door en in 1990 werd de film steelt van vrouwenhandelaar Dragomir, ten, maakt een ander personage elders nog NU IN DE BIOSCOOP vanwege het ‘culturele, historische en esthe- loopt de boel uit de hand. de grap dat hij in contact staat met Marie’s tische belang’ in de Amerikaanse National Tenminste, zoiets. De film probeert van overleden moeder. Maar het wordt niet dui- BLOODY MARIE NEDERLAND, 2019 | REGIE VANAF 7 MAART IN DE BIOSCOOP Film Registry opgenomen. Nog steeds geldt: Marie zeker de eerste helft een ongeleid pro- delijk wat de film hiermee wil. De suggestie LENNERT HILLEGE, GUIDO VAN DRIEL | MET SUSANNE alsjeblieft meer films met gestoorde vrouwen jectiel te maken maar een van de problemen is misschien dat Marie door haar gemoeds- WOLFF, DRAGOS BUCUR, ALEXIA LESTIBOUDOIS | 87 van middelbare leeftijd. Het zijn mateloos is dat ze dat nooit echt wordt. Omdat de film toestand en levensstijl al met een been in het MINUTEN | DISTRIBUTIE SEPTEMBER FILM | TE ZIEN interessante personages. Net als gestoorde haar pijn niet genoeg voelbaar maakt, snap je rijk van de doden staat – een interessant idee VANAF 28 FEBRUARI www.septemberfi lm.nl /septemberfi lmnl 4gt

BloodyMarie_PajarosDeVerano_Filmagenda_260x320.indd 1 15-02-19 11:38 DE FILMKRANT #418 MAART 2019 18

VR IN EYE: DAS TOTALE TANZ THEATER

Dit jaar bestaat Bauhaus 100 jaar. VR-installatie Das Totale Tanz Theater brengt de oude Bauhaus- droom van het totale theater tot leven, maar vervangt de pas de deux tussen mens en machine van weleer tussen een dans tussen mens en AI.

DOOR DANA LINSSEN DE EENZAAMHEID VAN DE DANSMACHINES Zeg Bauhaus en er springen onmiddellijk abstract over het opheffen van de grenzen tussen toegepaste Het is een VR met veel game-elementen. Natuur- geometrische vormen in primaire kleuren voor je en vrije kunsten werden uitgeoefend en kunstenaars lijk kun je een beetje passief ronddwalen, maar hij geestesoog. Ze cirkelen in de imaginaire ruimte in je als de Russische schilder en kunsttheoreticus Wassily wordt beter naarmate je een beetje avontuurlijk met hoofd en vormen letters, objecten, architectonische Kandinsky en de Hongaarse fotograaf en filmmaker de controler aan de slag gaat. structuren. Misschien lijken ze op de sculptuurachti- László Moholy-Nagy lesgaven. Voor Gropius stonden ge kostuums die Oskar Schlemmer ontwierp voor zijn alle kunstvormen uiteindelijk ten dienste van de ar- GESAMTKUNSTWERK Triadische Ballet (1922), een van de artistieke hoog- chitectuur. Maar belangrijker nog: Bauhaus was een In de VR-werken die Eye tot nu toe in de Xtended- tepunten van de Bauhaus-school die dit jaar 100 jaar praktijk en een utopie ineen. De Bauhaus-ontwerpen reeks vertoonde, heeft steeds de relatie met een an- geleden werd opgericht door de Berlijnse architect moesten bijdragen aan een betere wereld en een nieu- dere kunstvorm centraal gestaan: literatuur in het op Walter Gropius in Weimar. we mens. Paul Austers roman City of Glass geïnspireerde My Dat Triadische Ballet inspireerde op zijn beurt een Das Totale Tanz Theater is 100 jaar later niet alleen Name is Peter Stillman; performance art in Marina nieuwe VR-dans-ervaring, gemaakt ter gelegenheid optimistisch over die nieuwe mens. Als je Schlemmer Abramovic’ Rising; en slow cinema in Tsai Ming-li- van de honderdste verjaardag van Bauhaus. Maar Das een voorloper van de cybercultuur zou kunnen noe- angs The Deserted. Net zoals film in z’n begindagen is Totale Tanz Theater – begin maart te zien in Eye – men, dan zijn de dansers in de VR elegante cyborgs VR niet alleen een amalgaam van bestaande kunst- stelt ook kritische vragen bij het versmelten van mens in een chique versie van de Berghain, een minima- vormen, maar ook een vorm die zich van al die be- en machine zoals Gropius en Schlemmer dat voor zich listische industriële ruimte die zich als vanzelf met staande kunsten en technieken aan het emanciperen zagen, aldus Diana Schniedermeier van het Berlijnse plafonds en plateaus vult. Je kunt de VR in Eye in twee is. Het romantische idee van het Gesamtkunstwerk Intercative Media Foundation, een ontwerpbureau versies bekijken: een 360-graden-versie, waarin je dat Gropius en co nieuw leven inbliezen leent zich voor digitale content en gespecialiseerd in VR. Schn- op muziek van de Einstürzende Neubauten een cho- goed om VR te begrijpen. iedermeier: “Honderd jaar geleden was er nog een ze- reografie van de Amerikaanse choreograaf Richard Toch is het interessant om ook het randprogramma ker optimisme, of in ieder geval een zekere fascinatie Siegel bekijkt, een spel tussen individu en massa. En te bekijken, met daarin films van Moholy-Nagy die over de mechanisering en de industrialisering van het een interactieve versie, waarin je deel bent van die via de fotografie en de film een interesse in de nieuwe wereldbeeld. Gropius stond met zijn ‘totaaltheater’ choreografie. Met een controler kies en bestuur je een technologieën van zijn tijd had, en die nu in VR een een versmelten van acteur en toeschouwer voor, het avatar die je in de wereld van de dansmachines bin- nieuwe gedaante aannemen. Zijn kinetische lichts- opheffen van de grenzen tussen theatrale ruimte en nenleidt. Eerst zijn ze fascinerend, en kun je moves culpturen, in het bijzonder de Light Space Modulator, publiek. Schlemmer was gebiologeerd door robo- van ze leren, de illusie hebben dat je met ze meedanst. zijn niet alleen een voorloper van de digitale kunst. tische, mechanische bewegingen. Wij hebben hun Ze nodigen je uit te volgen, dwars door de ruimte. Ook van de virtuele. vragen op het volgende level gebracht door te kijken Een stap is al genoeg om meters te overbruggen. Het Lang nadat de onstoffelijke dansmachines je in wat het effect van digitalisering en kunstmatige intel- blijft vreemd om te merken hoe kleine bewegingen hun totale danstheater in de steek hebben gelaten, ligentie is op de vraag wat de mens is.” in je eigen fysieke wereld in de VR-omgeving zulke flikkeren hun schaduwen nog na op je netvlies. Of ver grenzeloze gevolgen kunnen hebben. Maar al snel is je daarachter. Flitsen pulsen langs de nieuwe synapsen LAMP EN STOEL eigen lichaam alleen nog maar een responsmachine. in je brein. De Bauhaus-filosofie is voornamelijk overgeleverd als Je vergeet je eigen zwaartekracht. Naarmate de dans een functionalistische stijl. Vandaar die vormendans vordert verlies je steeds meer de controle. Je controler EYE XTENDED VR: DAS TOTALE TANZ THEATER (INTERACTIVE MEDIA FOUNDATION & in je hoofd. Vandaar die associaties met Marcel Breu- reageert niet meer, de dansers nemen de macht over, ARTIFICIAL ROME) IS TE ZIEN IN HET EYE FILMMUSEUM ers Wassily-stoel of de lamp van Wilhem Wagenfeld. ze blokkeren je stappen, springen over je hoofd, je AMSTERDAM VAN 5 TOT 13 MAART | VOOR MEER Maar het was vooral een school waar Gropius’ ideeën avatar ontsnapt je. INFORMATIE eyefilm.nl

DE FILMKRANT PORTRET JENNIFER DRABBE #418 MAART 2019 20

CLARA VAN GOOL OVER THE BEAST IN THE JUNGLE ‘IK NOEM HET LIEVER EEN CHOREOGRAFISCHE FILM’ Tijd lijkt een zeer rekbaar begrip in Clara Van Gools beest zou kunnen zijn. Het is heel beweeglijk, laby- verfilming van The Beast in the Jungle van Henry Ja- rintisch geschreven. Ik las het eigenlijk als een soort mes. We zien hoofdpersonen May Bartram en John choreografie. Het leek me een mooi idee om het te Marcher om elkaar heen draaien in 1903 (het jaar vertalen naar een duet.” waarin James’ novelle verscheen), tijdens de Tweede Vanuit die gedachte is het niet vreemd dat de Wereldoorlog, in de Swinging Sixties én in heden- hoofdrollen worden vertolkt door dansers: Sarah daags Londen. Maar ze worden allebei geen spat Reynolds en Dane Jeremy Hurst. In sommige scènes ouder. Van Gool: “Die tijdsprongen zitten niet in het komt hun moderne-dansachtergrond tot uiting in een boek, maar ze maken het wachten zichtbaar. In de enkel gestileerd gebaar, maar er zijn ook momenten film verloopt de tijd niet lineair, het is meer alsof de waarin hun bewegingen overgaan in choreografie. tijd gestapeld is, als je je daar wat bij kunt voorstel- Voor Van Gool was het volstrekt vanzelfsprekend om len. Ik vond het belangrijk om het verhaal vanuit het te werken met dansers. “Toen ik op de Filmacademie heden te bekijken. Dat je terugkijkt naar 1903, toen ze zat merkte ik bij regieopdrachten met acteurs dat ik nog niet wisten dat die wereldoorlogen eraan zaten te problemen had met de psychologie die om de hoek komen.” komt kijken met tekst. Ik was jong en dacht: dat is CLARA VAN GOOL “Ik wilde me ook niet vastleggen op een kostuum- nog niet echt aan mij, ik wilde eerst weten hoe je een drama in de Britse traditie. Het leek me juist relevant film met beeld alleen kunt vertellen. Eigenlijk een In Henry James’ novelle The Beast om dat landgoed af te zetten tegen de moderne archi- beetje zoals de filmgeschiedenis is begonnen. Na de tectuur waarin de hedendaagse scènes zich afspelen.” Academie maakte ik een film met twee vriendinnen in the Jungle wacht een vrouw op Daarmee laat Van Gool zien dat het boek van James die konden tangodansen. Dat kwam in die film te- een man, die op zijn beurt weer intens romantisch én modern is: “Het gaat over twee recht en die film werd opgepikt.” Daarna volgden de mensen die kiezen voor vriendschap in plaats van te prijzen (waaronder een Emmy voor Enter Achilles, wacht op een gebeurtenis die zijn trouwen, omdat ze denken dat er nog iets hevigers en een pubdansfilm met dansgroep DV8 b) en nog meer leven zal veranderen. Clara van groters dan de liefde bestaat.” films met dans. “Op een gegeven merkte ik dat er een Dat hevige - dat is wat John Marcher ‘het beest in genre van de dansfilm ontstond, met internationale Gool las de tekst alsof het een de jungle’ noemt: een nog onbekende, spectaculaire festivals. Ik heb me lang verzet tegen dat hokje. Lie- choreografie was. ‘Het leek me gebeurtenis die zijn leven zal veranderen. “Je kunt ver noem ik het choreografische film. Daar vallen alle het boek lezen als een psychologische thriller, als een aspecten van het film maken onder: niet alleen de een mooi idee om het te vertalen gedicht of als een spookverhaal, dat zit er allemaal bewegingen van de dansers of acteurs, maar ook de naar een duet.’ DOOR FRITZ DE JONG in. Maar het draait om al die beschrijvingen van hun camera, de montage en hoe je met geluid omgaat. In gedachten, hun twijfels, hun speculaties over wat dat die zin maakt Martin Scorsese ook choreografische

Regisseur Clara van Gool, een enthousi- dansvoorstelling waarin ook woorden THE BEAST IN THE JUNGLE aste lezer, vertaalde het boek in dansduetten klinken; niet als je Johns, in modern jargon in vier verschillende tijdvakken; kostuums als neurotisch te duiden, angst voor het en requisieten (lange rokken of sportkleding, onbekende probeert mee te voelen, de per- Dansen om het onbekende vulpen of toetsenbord, koets of taxi) sugge- manente spanning waar hij onder leeft. reren slim de tijd waarin we ons ongeveer Waar ligt dat aan? Was er toch meer tekst De eigenzinnige Nederlandse regisseur Dat lukt maar ten dele: erfgename May bevinden. Cameravoering en belichting zijn nodig geweest, een conventioneler vertel- Clara van Gool, die graag met dansers Bartram herinnert hem eraan dat hij haar stemmig, luxueus. De continuïteit komt van vorm? Of komt Van Gools poëtische aanpak werkt, waagt zich aan een stemmige Henry eerder op reis in Italië over zijn angst heeft hoofdpersonen May en John, die om elkaar nog beter tot zijn recht bij wat aardser oor- James-adaptatie. verteld. Ze is geïntrigeerd, hij gevleid, en zo heen blijven dansen en deels dezelfde citaten spronkelijk materiaal, zoals de columns van begint een jarenlange net-niet geconsu- uit James’ verhaal blijven herhalen. Dansers Joris Luijendijk (Voices of Finance, 2016)? De novelle The Beast in the Jungle van Henry meerde romance, een ‘courtship’ met ont- Sarah Reynolds en Dane Hurst vertolken de James, gepubliceerd in 1903, draait niet om moetingen die nergens toe leiden en waarin hoofdrollen, waarbij vooral Reynolds een SANDRA HEERMA VAN VOSS wat er gebeurt, maar om wat er níet gebeurt: May zowel de eeuwig wachtende als de ver- waaier aan emoties weet te suggereren; meer ambtenaar John Marcher is ervan overtuigd standige partij is. Marcher is onmogelijk dan Dane Hurst overtuigt ze behalve met dat hem iets verschrikkelijks zal overkomen, egocentrisch: door zijn obsessie met zijn ei- haar gracieuze bewegingen ook met haar mi- al weet hij niet wat, waar of wanneer. Deze gen lot ontgaat hem dat van May, tot zij miek. Dit is vooral háár verhaal. THE BEAST IN THE JUNGLE 2018 | REGIE angst, dit ‘beest’, zorgt ervoor dat hij leeft voortijdig sterft – en dan nóg heeft hij niet in Desondanks overtuigt The Beast in the CLARA VAN GOOL | 87 MINUTEN | MET DANE HURST, met de handrem erop, bang zich aan iets of de gaten dat het grote geheim zijn eigen on- Jungle niet helemaal. Wel als je de film over je SARAH REYNOLDS, CLAIRE JOHNSTON | DISTRIBUTIE iemand te committeren. vermogen om lief te hebben is. heen laat komen als een melancholieke SEPTEMBER FILM | TE ZIEN VANAF 14 MAART DE FILMKRANT FOTO RICARDO VAZ PALMA #418 MAART 2019 21

‘IK NOEM HET LIEVER EEN CHOREOGRAFISCHE FILM’ films.” ook in die film, en de manier waarop ze hun teksten psychologie zit in de acteursregie. We hebben com- De weerzin tegen tekst en psychologie is inmiddels uitspraken maakte indruk: Van Gool wist dat ze haar plete binnenwerelden gecreëerd van waaruit ze acte- verdwenen. In Voices of Finance (2015), een verras- May en John gevonden had. In The Beast in the Jungle ren en bewegen.” sende bewerking van Joris Luyendijks blog over de worden de teksten soms uitgesproken door de spelers, Londense bankwereld, werkte Van Gool voor het eerst soms alleen als voice-over. “Voor die dansers was het met tekst. Sarah Reynolds en Dane Hurst speelden ook nieuwe ervaring om zo veel met tekst te doen. De

CINEDANS EN MAYA DEREN The Beast in the Jungle (zie hiernaast) zal te zien zijn tijdens Cinedans, samen met tientallen korte en lange films op het snijvlak van dans en cinema. Plus: er zijn filmportretten te zien van toonaangevende choreografen: Mitten over het Vlaamse genie Anne Teresa De Kersmaeker, Play Serious met Zweedse jonge hond Alexan- der Ekman en In Motion over de Canadese dan- slocomotief Louise Lecavallier. Interessant is daarnaast een compilatie- programma met werk van Maya Deren, de ‘moeder van de avantgardecinema’. In haar korte leven (1917 - 1961) werkte de Oekra- ïens-Amerikaanse cineaste aan een radicaal eigenzinnig oeuvre, waarin een fascinatie voor de intrinsieke mogelijkheden van het medium film steevast gekoppeld werd aan een minstens zo grote fascinatie voor de bewegende mens. Deren mag daarom gezien worden als een maker van dansfilms, een opvatting die ze zelf onderstreepte met een titel als A Study in Choreography for Camera (1945). In dit twee minuten durende filmpje - je zou het ook een videoclip kunnen noemen - is de soepele cho- reografie van jazzdancepionier Tally Beatty een constant gegeven, terwijl Deren met montage en camerabewegingen de ruimte manipuleert. Daardoor lijkt de dans zich naadloos te ver- plaatsen van een bos naar een woonkamer naar een museum. Of, nou ja, naadloos? Deren omarmde haar status als amateur en haar films hebben steevast een rafelrandje. Ook haar laat- ste voltooide filmThe Very Eye of Night (1952 - 1955) heeft het opzettelijke knip- en plakge- halte dat hoort bij een doehetzelffilmer die artistieke vrijheid boven technische perfectie stelde. Juist die imperfectie draagt bij aan de kracht van de film, waarin dansers in diapositief en soms ook ondersteboven zijn gemonteerd tegen de achtergrond van een sterrenhemel. De dansers worden hemellichamen, maar behou- den tegelijkertijd hun menselijkheid.

CINEDANS EYE FILMMUSEUM EN A-LAB’S PLAYGROUND | 8-10 MAART 2019 | cinedans.nl FELICITY JONES IS RUTH BADER GINSBURG

IT WAS A MAN’S WORLD, SO SHE CHANGED IT 7 MAART IN DE BIOSCOOP DE FILMKRANT #418 MAART 2019 23

BEN ASAMOAH OVER SAKAWA

SAKAWA Charlatans ‘DE LIJN TUSSEN vullen de NOODZAAK EN HEBZUCHT leegte op Het tragikomische documentairedebuut IS ’ Sakawa toont een jonge generatie Ghanezen die kiest voor een loopbaan als online op- SOMS DUN lichter. De observaties zijn bij vlagen gees- tig, maar wat drijft de jongeren eigenlijk? Voor zijn eerste lange documentaire dook

Online daten kan leiden tot grote teleurstel- de Belgisch-Ghanese filmmaker Ben lingen. In Ghana doen sommige mannen en vrouwen zich in chats met westerlingen voor Asamoah in de wereld van werkloze als de prins of prinses op het witte paard, in jongeren in Ghana die hun toevlucht de hoop er geld aan te verdienen. Deze toch wel immorele keuze is enigszins begrijpelijk: nemen tot sakawa: internetfraude ander werk is vies, arbeidsintensief en onder- betaald. Daarom laat de Belgisch-Ghanese ondersteund door traditionele rituelen. regisseur Ben Asamoah niet alleen nauwgezet de zwendelpraktijken zien, maar ook de ar- ‘Sakawa is een verleidelijk alternatief.’

moede in Ghana. Armoede waar de westerse BEN ASAMOAH wereld ironisch genoeg deels debet aan is. DOOR LEO BANKERSEN In een donkere, beduimelde kamer zit een groep mannen in een kringetje. Beeldscher- In Sakawa zien we wie die figuren zijn die ons vanuit wa deden. Dat bracht hem op het idee. men lichten op, talloze chatgesprekken staan Afrika met verleidelijke mailtjes proberen geld af- “De keus voor sakawa heeft te maken met de hoge open. Even verderop krijgt een vrouw, een handig te maken. Veel van hen, meestal jongens, doen werkloosheid onder jongeren. Ook veel afgestudeer- nieuwkomer in het vak, advies van een man die zichzelf op zijn profiel Constant Love zich in hun contact met argeloze westerlingen voor den van hogeschool of universiteit kunnen geen werk noemt. Hoelang moet je wachten totdat je als een sexy vrouw. Dus als ik tijdens IDFA (en later vinden. Er is veel corruptie, dus als je geen vrienden iemand om geld mag vragen? Een week. nog eens telefonisch) de maker spreek wil ik om te hebt in kringen van regering of politici is de kans op Misschien twee. En hoeveel mag je vragen? beginnen weten: bestaan er, zoals iemand in de film een baan heel klein. En een baantje in de horeca of 50 dollar blijkt het gangbare tarief. beweert, echt mobiele telefoons die van een mannen- als verkoper op de markt levert heel weinig op. Dan is Doordat Asamoah de zwendel vastlegt zon- der een moreel oordeel te vellen, krijgen de stem een vrouwenstem maken? Ben Asamoah: “Een sakawa een verleidelijk alternatief. Ik kan me hun be- onderlinge gesprekken een hilarisch karak- vrouwenstem wordt het niet zozeer, maar het is een weegredenen heel goed voorstellen. Ook omdat we het ter. Zo onthult iemand dat slachtoffers die high-pitch telefoon die met meer hoge tonen en min- zelf niet breed hadden toen mijn moeder met mij naar ‘Peter’ heten dikwijls de domste zijn. Een der bassen de stem wat vrouwelijker laat klinken.” En Ghana was teruggekeerd.” Zijn motivatie vat hij als oplichter zet tegen zijn mannelijke prooi een dat werkt? “Ja, voor veel mensen wel”, is Asamoahs volgt samen: “De film gaat eigenlijk over het leven dat vrouwelijke stem op: “I’ve missed you a lot.” Het lijkt te werken, deze bijna theatrale be- nuchtere constatering. ik zou hebben gehad als ik in Ghana was gebleven.” nadering. En anders koop je gewoon een De in Ghana geboren Asamoah (1985) groeide deels “Ik wilde laten zien dat het geen maffiaorganisatie ‘magic voice phone’ die je stem met een druk op in België. Sakawa is een onderwerp dat hem na is. Dit zijn jongens en een dame die moeten roeien op de knop doet veranderen in die van een aan het hart ligt. Hij heeft er niet alleen een film over met de riemen die ze hebben. Ze proberen een zo nor- zwoele ander. Maar het verleiden van een gemaakt maar er inmiddels ook een boek over ge- maal mogelijk leven te leiden. Het gaat niet om een westerling – Amerikanen hebben naar ver- luidt de grootste portemonnee – blijkt een schreven. goed georganiseerde maffia die mensen berooft. Het kwestie van de lange adem. Hoe ver ben je zijn gewone mensen die een beter leven willen. Helaas met je cliënt? Heeft je cliënt al toegestemd? KOSTSCHOOLVRIENDEN zijn er weinig middelen en veel beperkingen in hun Ondertussen wordt er gedroomd over een Toen hij in 2013, na de filmschool, weer eens naar land waardoor sakawa als oplossing wordt gezien. toekomst in Italië, terwijl op Google Maps de Ghana ging voor vakantie en familiebezoek, ontdekte Het is een complex verhaal van jongeren met heel huizen van nog nietsvermoedende gedu- peerden aan de andere kant van de oceaan hij dat veel van zijn vroegere kostschoolvrienden en menselijke wensen. Maar de lijn tussen noodzaak en worden bekeken. Op straat rijden godvre- andere jongens uit zijn toenmalige buurt nu aan saka- hebzucht is soms dun.” zende types rond wier oraties over ‘the wa- ges of sin’ door luidsprekers schallen. Ja, de internetoplichters zijn zondaars, zoveel is duidelijk. Het was interessanter geweest als Asamoah de focus had verlegd naar de drijf- veren van de jongeren. Van de slachtoffers weten we wel waarom ze zich onbevangen onderdompelen in de digitale wereld en rela- ties aangaan met online profielen die worden bestierd door charlatans. In de westerse we- reld is een imaginaire relatie soms nog de enige wijze waarop je de leegte kan vullen.

OMAR LARABI

SAKAWA BELGIË/NEDERLAND/GHANA, 2018 | REGIE BEN ASAMOAH | 81 MINUTEN | DISTRIBUTIE CINEMA DELICATESSEN | TE ZIEN VANAF 7 MAART EN ONLINE VIA picl.nl DE FILMKRANT #418 MAART 2019 24

BING LIU OVER MINDING THE GAP ‘HUISELIJK GEWELD IS EEN CYCLUS VAN VEEL MEER DAN ALLEEN GEWELD’ Het regiedebuut Minding the Gap tatie zou voelen. Daarvoor was het nodig om mijn er- maar je ook steeds weer verleidt om terug te komen. varing met huiselijk geweld ook expliciet te maken.” Veel films over huiselijk geweld tonen alleen de ellen- over skaten als uitweg uit jeugd­ de, maar als je er zelf in zit, is er een cyclus van veel trauma’s van de 29-jarige Bing U houdt een knappe balans in uw weergave van Zack, een meer emoties: hoop, vreugde, liefde, pijn, verraad, enorm charismatische jongen maar ook iemand die dreigt wantrouwen en dan weer hoop.” Liu wordt wereldwijd goed de cyclus van huiselijk geweld zelf voort te zetten. “Eigen- ontvangen. ‘Uiteindelijk plaatst lijk is het een simpele formule: je moet als kijker een Die cyclus zie je Kiere in de film ook doormaken. Hij praat beetje verliefd op hem worden, voordat hij de dingen daar met een ontwapenende openheid over. Hoe kreeg u dit de kijker in de schoenen van gaat doen die je tegenstaan. Ook als maker heb ik dat voor elkaar? “Het zit erin dat ik niet oordeel, denk iemand in een gewelddadige enorm met hem geworsteld. Met Kiere ging het eerste ik. Mensen hebben goeie voelsprieten – ze merken het gesprek meteen over het omgaan met onze jeugdtrau- direct als je motieven niet oprecht zijn, als er geen DOOR JOOST BROEREN-HUITENGA relatie.’ ma’s. Bij Zack werkte dat niet; telkens als ik erover echte nieuwsgierigheid en empathie is. Als dat er wel probeerde te praten, wimpelde hij het af. Hij was heel is, ontstaat er bijna vanzelf een veilige ruimte waarin Met documentaire Minding the Gap maakt de 29-ja- onvoorspelbaar, en op een zeker moment wist ik zelf mensen zich bloot durven te geven.” rige Chinees-Amerikaanse filmmaker en cameraman ook niet meer wat ik moest geloven. Dat was frustre- Bing Liu een overrompelend filmdebuut. Wat begint rend, maar uiteindelijk plaatst het de kijker ook in de Verandert de aanwezigheid van de camera daar iets aan? als een skatefilm over drie jonge vrienden (waaronder schoenen van iemand in een gewelddadige relatie. Je “Niet echt. Mensen die zeggen dat de camera intimi- de maker zelf) wordt in anderhalf uur uitgediept tot bent verliefd op iemand die je steeds weer pijn doet, teit in de weg staat, geven die camera te veel macht. een empathisch portret van drie jongens die, elk op hun eigen manier, het huiselijk geweld uit hun jeugd proberen te verwerken. Skaten als uitweg uit jeugdtrauma’s: dat was het Ik zocht naar een startpunt voor de documentaire, waar Liu al in 2012 aan begon te werken. In zijn vrije tijd, naast allerlei manier om de klusjes in de filmindustrie. Toch was Minding the Gap verhalen van Zack niet van meet af aan ingezet als zo’n intens persoon- lijk project, vertelde de maker tijdens documentai- en Kiere intiem te refestival IDFA, waar zijn film eind 2018 zijn Neder- vertellen, om in landse première had. “Ik reisde het hele land door, sprak overal skaters. Maar het viel pas op zijn plek hun privélevens toen ik terugging naar Rockford, het industriestadje te wroeten, zon- onder de rook van Chicago waar ik zelf opgroeide, en daar Kiere ontmoette.” der dat het als Kiere bleek de hoofdpersoon die hij nodig had – exploitatie zou oprecht en volledig open over de jeugdtrauma’s die hij met zich meedroeg. “In ons allereerste interview op voelen. Daarvoor zijn zolderkamertje praatte hij heel open over hoe hij was het nodig om mishandeld werd door zijn vader. Kort daarna zag ik mijn jeugdvriend Zack voor het eerst in jaren weer. Hij mijn banden was met zijn hoogzwangere vriendinnetje Mina, dus ermee expliciet te daar lag ook direct een verhaal. Zo ging het om hun verhalen draaien.” maken, om te vertellen dat ik En om uw eigen verhaal. “Dat kwam later; ik ben mezelf pas onderdeel van het verhaal gaan maken toen we al zelf ervaring met drie jaar bezig waren. Ik zocht naar een manier om de huiselijk geweld verhalen van Zack en Kiere intiem te vertellen, om in heb’ hun privélevens te wroeten, zonder dat het als exploi- BING LIU DE FILMKRANT #418 MAART 2019 25

MINDING THE GAP Skateborden om aan het geweld EEN CYCLUS VAN VEEL MEER DAN ALLEEN GEWELD’ thuis te ontkomen Het klinkt voor mij als een smoesje. En omdat ik zo Kiere en Zack. Dus hun verhalen moesten kloppen In de voor een Oscar genomineerde documentaire Minding the Gap zien we over een periode van twaalf jaar de verhou- lang draaide – ik had 226 draaidagen – werd het voor voordat we überhaupt over mijn verhaal na konden dingen in een groepje skateboardvrienden verschuiven. En hen onmogelijk om constant op hun hoede te zijn. Dus denken. En omdat het over mijzelf gaat, had ik allerlei passant schetst regisseur Bing Liu een pijnlijk portret van het draait om geduld en niet doordrammen als je voelt blinde vlekken. Ik heb bijvoorbeeld mijn moeder geïn- de geweldscultuur in het Amerikaanse Middenwesten. dat iemand ergens niet voor in de stemming is.” terviewd, een gesprek van twee uur. Wat ik daar uit haalde was allerlei uitleg – ik dacht dat het ging om Minding the Gap begint zoals je verwacht dat een skateboar- dersfilm begint. Of elke andere documentaire waarin het Het moet een monsterklus zijn geweest om uit al dat mate- mijn achtergrond, zodat het publiek mijn jeugd beter draait om extreme sports en jeugdcultuur. We zien drie jon- riaal een film te destilleren. “Dat viel eigenlijk best mee. kon begrijpen. Josh trok juist het ene moment eruit gens op hun decks door de stad zoeven, auto’s omzeilend, Ik monteerde gaandeweg: telkens als we een goede waarin een directe confrontatie plaatsvond. Daar had springend over stoeprandjes­ en bloembakken, naar beneden scène hadden gedraaid, zette ik die meteen in elkaar. ik zelf geen zicht op.” zeilend in een parkeergarage. Adrenaline! Rebellie! En een Dus toen mijn co-editor Josh Altman er eind 2017 bij fikse dosis testosteron, want dit is wel een mannenwereldje. Op de voice-over horen we Zack, de oudste van het stel Dat interview moet een zwaar moment zijn geweest zijn. kwam, waren alle scènes gebouwd en lag er al een verzuchten: “Als jochie doe je gewoon dingen, je handelt. Er- rough cut. De grootste uitdagingen waren de grotere “Er waren natuurlijk moeilijke momenten in dat ge- gens onderweg raakt iedereen dat kwijt.” En de vijf jaar jon- structuur, en mijn eigen verhaal binnen de film – dat sprek, maar eigenlijk viel het wel mee. Ik denk dat gere Kiere vertelt: “Skateboarden voelt meer als familie dan werkte nog totaal niet.” mensen hun eigen relatie met hun moeder op die scè- mijn familie.” Ook camerajongen Bing Liu verschijnt in beeld. ne projecteren, en de meeste mensen hebben een Hij probeert niet te verbergen dat hij zelf lid is van deze fami- lie op wieltjes. Terwijl zijn kameraden oefenen op stunts sj- Wat ontbrak eraan? “Mijn verhaal is in feite een spook- hechtere band met hun moeder dan ik.” eest Liu er achteraan, hun stoere capriolen al net zo stoer fil- verhaal – het bestaat alleen binnen de verhalen van mend vanaf zijn skateboard. Onderweg zien we ook hoe Rockford, Illinois er bij ligt. Een zielloze stad met 150.000 inwoners en een erbarmelijke infrastructuur. Zoals de helft van de V.S. er tegenwoordig bij ligt, eigenlijk. Overal vuilnis op straat en brede scheuren in het wegdek. Niet echt ideaal om op te skateboarden, zou je denken. Maar gaandeweg de, over een periode van twaalf jaar gedraaide, film wordt duide- lijk hoe zeer die straatsport deze jongeren juist de enige ont- snapping biedt uit een uitzichtloze situatie. Al is de kick maar tijdelijk. Alle leden van dit clubje kampen met grote problemen thuis. “Tegenwoordig zou je het kindermishandeling noe- men”, zo vat Kiere de getroebleerde relatie met zijn strenge vader laconiek samen. En als regisseur Bing zijn eigen moe- der interviewt over zijn sadistische stiefvader loopt dat uit op een aangrijpende therapeutische sessie over huiselijk ge- weld. Bing laat enkele onthutsende statistieken voorbijko- men: over de torenhoge werkloosheid in Rockford. En over de epidemische proporties die geweld, in het bijzonder hui- selijk geweld in dit godvergeten oord hebben aangenomen. Terwijl we Zack langzaam zien afglijden van charmante branieschopper naar probleemdrinker, zoekt Kiere een uit- weg uit de misère, via opleiding, werk én een andere vrien- denkring. De hele vicieuze cirkel van verwaarlozing, ruzie en molest dreigt zich te herhalen voor het zoontje dat Zack op zijn eenentwintigste op de wereld zet met een vier jaar jonger meisje. Geholpen door een zorgzame oom en tante krabbelt de affectieloos opgegroeide tiener overeind, om haar eigen lot en de opvoeding van haar zoontje in eigen hand te nemen. Dat biedt een sprankje hoop in een film die een allesbehalve rooskleurig toekomstperspectief schetst voor de in de steek gelaten bewoners van Middletown, U.S.A. FRITZ DE JONG

MINDING THE GAP VERENIGDE STATEN, 2018 | REGIE BING LIU | 93 MINUTEN | MET KIERE JOHNSON, BING LIU, ZACK MULLIGAN | TE ZIEN VANAF 28 FEBRUARI EN ONLINE VIA picl.nl DE FILMKRANT #418 MAART 2019 26

RAÚL DE LA FUENTE EN DAMIAN NENOW OVER ANOTHER DAY OF LIFE ‘ALS JE “CONFUSÃO” BEGRIJPT, BEGRIJP JE ALLES’ Documentairemaker Raúl de la Fuente en animator Damian Nenow sloegen de handen ineen voor Another Day of Life, een verfilming van de intieme reportage uit het door burger-oorlog verscheurde Angola van 1975 door de Poolse journalist Ryszard Kapuściński. ‘Zijn crea- tieve weergave van de realiteit inspireerde ons.’ DOOR JOOST BROEREN-HUITENGA RAÚL DE LA FUENTE

Over het leven van de in 2007 overleden Poolse zigheid van begrip of betekenis, gecombineerd met schrijver en journalist Ryszard Kapuściński kan mak- totale ellende. Dat was ook de emotionele toestand ‘Kapuściński kon kelijk een hele reeks films worden gemaakt. Geboren waarin Kapuściński zelf daar terechtkwam. Alles wat inzicht geven in in een armoedig dorpje in Oost-Polen wist hij tijdens hij deed, kon alleen maar meer chaos veroorzaken. de Tweede Wereldoorlog ternauwernood aan depor­ Dát is confusão.” een groter geheel, tatie naar Siberië te ontkomen. In de jaren zestig De ontluikende Angolese burgeroorlog was een juist door de reisde hij als buitenlandcorrespondent de hele wereld situatie zonder feiten, stelt Nenow – een oorlog over. Vooral het continent Afrika en de dekolonisatie zonder frontlinie, waar de chaos compleet was. “Dat feiten te door- die daar in die jaren plaatsvond hadden zijn grote in- was kenmerkend voor die oorlog, maar ook voor vele spekken met teresse. hedendaagse conflicten – kijk naar Oekraïne, naar De Spaanse regisseur Raúl de la Fuente en de Pool- Syrië, zelfs de protesten van de gele hesjes. Het is andere expres- se animator Damian Nenow besloten wijselijk om een situatie van totale desinformatie, totaal onbe- sieve middelen: niet dat hele leven te vertellen. Ze houden het bij zijn grip. Niemand begrijpt welke ander dan ook, en uit tijd in Angola in 1976, toen daar net de burgeroorlog onbegrip groeit angst, uit angst groeit haat, en uit poëzie, allegori- was losgebarsten die nog decennia zou duren, in hun haat groeit oorlog.” sche elementen, geanimeerde verfilming van Kapuściński’s Another Day of Life. “Het is zijn meest persoonlijke en wat mij MUGGENZIFTEN magisch-realis­­ ­ betreft zijn beste boek”, vertelde De la Fuente, die zijn Kapuściński is gevierd, maar niet onomstreden. In me. Dat spel sporen verdiende als documentairemaker, in Cannes. 2010 stelde de Poolse auteur Artur Domosławski, Toen hij besloot dat de verfilming een hybride ani- een leerling van Kapuściński, in zijn controversiële vormt ook de matie-documentaire moest worden, betrok hij Nen- biografie van zijn leermeester dat die het in zijn re- textuur van onze ow erbij. “Het was voor mij een prettige verrassing portages niet altijd even nauw nam met de waarheid. dat iemand uit Baskenland naar Polen kwam om zijn “Die discussie vind ik zo nutteloos”, reageert Nenow. film’ liefde voor Kapuściński te betuigen. Dat heeft zich in “Dat eindeloze muggenziften over de details. Terwijl de loop van de productie vele malen herhaald; Kapuś- het totaal vanzelfsprekend is: journalisten zetten de ciński heeft deuren voor ons geopend.” werkelijkheid naar hun hand. Alleen al de aanwezig- heid van een toeschouwer verandert de situatie.” CONFUSÃO Kapuściński ging creatief om met wat hij in de Een centraal begrip in het boek en in de film is ‘con- realiteit tegenkwam, maar hij had zijn feiten op een fusão’, een aan het Portugees ontleende term die zo- rijtje, benadrukt De la Fuente: “Onze eigen ervaring veel betekent als ‘complete chaos’. In het door oorlog in Angola en onze uitgebreide gesprekken met alle verscheurde Angola was dat wat Kapuściński overal betrokkenen, hebben me er wel van overtuigd dat om zich heen zag. “In het boek geeft hij een beschrij- van de geruchten over dat hij zou hebben gelogen ving van dat abstracte idee die minstens vijf pagina’s pertinent niets waar is. Maar het boek toont ook zijn lang is”, vertelt Nenow. “Die passage is Kapucinski’s ontwikkeling van journalist naar meer literair schrij- meesterwerk, wat mij betreft.” ver. Zijn ervaringen in Angola in 1975 leidden ertoe Hoewel ze er uiteindelijk toch voor kozen om de dat hij het pad van de journalistiek achter zich liet titel van het boek aan te houden, was ‘Confusão’ zelfs en een nieuwe formule ontwikkelde. Dát is wat ons lang de werktitel voor de film, vertelt De la Fuente. inspireerde.” Nenow vult hem aan: “Zoals Kapuściński zegt: ‘Als je De film slaat dan ook eenzelfde precaire balans, ‘confusão’ begrijpt, begrijp je alles’. Maar dat begrij- tussen de feiten en een meer poëtische weergave pen is enorm ingewikkeld. Het is een complete afwe- ervan. Dat vormde de stijl van de film: via rotoscopie DE FILMKRANT #418 MAART 2019 27

‘ALS JE “CONFUSÃO” BEGRIJPT, BEGRIJP JE ALLES’ (het nauwkeurig natekenen van echt gefilmde men- Dat spel vormt ook de textuur van onze film.” overschrijden en vervolgens de wereld confronteren sen) krijgen de scènes een sterk realisme, dat her- Die combinatie is zelden eerder vertoond, stelt met wat hij aan de andere kant gevonden had. Die haaldelijk wordt doorbroken door meer fantastische De la Fuente, en het voelde dan ook als een enorm open en volledig vrije werkwijze inspireerde ons. of droomachtige passages. Nenow: “Kapuściński kon risico toen ze tien jaar geleden aan de film begonnen. Hij neemt de realiteit als uitgangspunt, maar vertelt inzicht geven in een groter geheel, juist door de feiten Maar ze vonden houvast bij Kapuściński zelf. “Hij het als een legende.” te doorspekken met andere expressieve middelen: schreef: ‘De zin van het leven is het overschrijden poëzie, allegorische elementen, magisch-realisme. van grenzen’. Dat is wat hij steeds weer deed: grenzen

ANOTHER DAY OF LIFE Voor de duvel niet bang

Overal waar oorlogen en revoluties uitbra- slachte dorpelingen. Als de twee het er na ken, dook de legendarische Poolse journa- een beschieting ternauwernood levend vanaf list Ryszard Kapuściński op. Another Day of brengen, keert de Portugese Angolees terug Life doet met animatie-, documentaire- en naar Luanda, maar zet Kapuściński uiteraard fictiebeelden verslag van zijn helletocht in door. Hij zal en moet in het zuiden een naar 1975 in het door burgeroorlog verscheurde de vrijheidsbeweging overgelopen Portugese Angola. guerrillaleider ontmoeten. Zijn doodsver- achting en hang naar gevaar verklaart hij uit Waarom wil iemand naar levensgevaarlijke zijn ervaringen als zevenjarig jochie in de plekken in de wereld? Het is een clichévraag Tweede Wereldoorlog in Polen: “Ik heb veel aan oorlogsjournalisten, die zelf vaak ook baantjes geprobeerd, maar oorlog was het niet lijken te weten wat hen drijft. Dat geldt enige dat ik kende.” misschien ook voor Ryszard Kapuściński, de Door zijn oorlogsjournalistieke machotaal in 2007 overleden legendarische oorlogs- en blijft Kapuściński, van wie we inmiddels we- revolutiejournalist, aan wie in de tweede ten dat hij in zijn journalistieke werk de wer- helft van de vorige eeuw geen oorlog of ge- kelijkheid soms nogal bijkleurde, een tame- welddadige omwenteling voorbijging. In lijk oppervlakkig personage in Another Day 1975 was hij in Angola in de tijd dat de Portu- of Life. Eigenlijk zijn de bijfiguren interes- gezen het land verlieten en er een burgeroor- santer. Aangrijpend is het lot van de jonge log uitbrak. Omdat de Verenigde Staten, guerrillastrijdster Carlotta, die gedreven Cuba en Rusland zich ermee bemoeiden, door idealisme voor een vrij Angola strijdt, groeide de Angolese strijd uit tot een gruwe- maar sneuvelt in de strijd. Filmfragmenten lijk conflict in de frontlinie van de Koude en zwart-witfoto’s wekken haar tot leven. De Oorlog. Na drie maanden getuige te zijn ge- naar de vrijheidsbeweging overgelopen Por- weest van afgrijselijke wreedheden keerde tugese guerrillaleider heeft de strijd wel Kapuściński terug naar Polen, waar hij in het overleefd en staat als oude man nog pal ach- boek Another Day of Life verslag deed van ter alles wat hij toen geloofde en deed. Dat zijn persoonlijke ervaringen. geldt niet voor de Portugese Angolees, die In de verfilming, een unieke combinatie met Kapuściński optrok, maar nu gedesillu- van documentaire (interview)fragmenten, sioneerd terugblikt op de bevrijdingsstrijd, fictiebeelden en animatie, leren we Kapuś- die hij indertijd met hart en ziel steunde. Al ciński kennen als een onverschrokken oor- zijn idealen zijn verwoest, stelt hij vast, logsjournalist, die voor de duvel niet bang is want: “Waar is die egalitaire [Angolese] sa- en dat met macho-opmerkingen graag be- menleving? Waar zijn mijn broeders zonder nadrukt. Als hij in Luanda aankomt, is de honger? Waar is het socialisme?” Another stad in de greep van ‘paranoia en chaos’ en Day of Life brengt een hommage aan Kapuś- dus ‘mijn favoriete stad’. Dat iedereen hem ciński, maar het zijn deze pijnlijke vragen die afraadt om naar het levensgevaarlijke zuiden blijven hangen. af te reizen (“Het is als Russische roulette”), JOS VAN DER BURG vat hij op als een aanmoediging om erheen te gaan. Een Portugese Angolees, die aan de ANOTHER DAY OF LIFE POLEN/SPANJE/ kant van de communistische vrijheidsbewe- DUITSLAND/BELGIË/HONGARIJE | REGIE RAÚL DE LA ging staat, haalt hij over om met hem mee te FUENTE, DAMIAN NENOW | 85 MINUTEN| DISTRIBUTIE reizen. Het leidt tot een helletocht over stof- PERISCOOP FILM | TE ZIEN VANAF 14 MAART EN ONLINE fige wegen, die bezaaid liggen met afge- VIA picl.nl Eye Filmmuseum Xtended Grensverleggende VR

5 t/m 13 maart 2019 eyefi lm.nl/tanz

‘New forms of movement and dance in space’ ‘A total loss of control’

Internationale media unaniem lovend bij de première in januari 2019

Das Totale Tanz Theater is a project of the Interactive Media Foundation and Filmtank, co-created with Artifi cial Rome, part of the project Bauhaus Spirit, funded by Fonds Bauhaus heute of the Federal Cultural Foundation and the Medienboard Berlin Brandenburg.

360˚ video in cooperation wth ZDF/Arte

8 OSCAR® NOMINATIES WINNAAR GOLDEN GLOBE® INCLUSIEF BESTE FILM - BESTE ACTEUR - BESTE REGIE BESTE ACTEUR

VAN ADAM McKAY OSCARWINNENDE SCHRIJVER EN REGISSEUR VAN THE BIG SHORT

Christian BALE Amy ADAMS Steve CARELL Sam ROCKWELL

SOME VICE PRESIDENTS ARE MORE DANGEROUS THAN OTHERS

28 FEBRUARI IN DE BIOSCOOP #Vice © 2018 ANNAPURNA PICTURES, LLC. All rights reserved. DE FILMKRANT #418 MAART 2019 29

TENTOONSTELLING IN EYE: A TALE OF HIDDEN HISTORIES OORLOGSGEHEUGENMACHINES behoren, in dit geval over de Japanse bezetting van Iets vergelijkbaars gebeurt in het werk van het Taiwan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakt Zuid-Afrikaanse duo Broomberg & Chanarin. Hun ze niet alleen zichtbaar, maar laat ook zien waarom ze meest bekende werk is ongetwijfeld Dodo, een her- onzichtbaar zijn en vertelt ons zo iets over (de onbe- montage van de outtakes van de satirische oorlogsfilm trouwbaarheid van) ons geheugen. Catch-22 (1970). Wat overblijft is een natuurdocu- Filmbeelden zijn geweldige geheugenmachines. mentaire, een schuldig landschap, zoals de fabriek Sinds het ontstaan van het medium kunnen we voor in Drones, Frosted Bats and the Testimony of the het eerst levende mensen uit andere tijden zien, ook Deceased dat ook is. Ze trokken naar Mexico – waar als ze inmiddels al lang niet meer leven. Maar maakt een groot deel van de film werd opgenomen – om dat film ook tot een betrouwbare getuige? Het is onverwachte sporen te vinden die de film daar had een vraag die filmmakers en filmtheoretici blijvend achtergelaten. Een mix tussen real live en montage- bezighoudt, vooral als het gaat over rampen en oor- archeologie. logen. Het gebruik van filmbeelden bij oorlogs- tribunalen is bekend. Tegelijkertijd wees iemand als ONTBREKEND PERSPECTIEF Jean-Luc Godard erop dat de cinema faalde om de Elk van de tien werken in de tentoonstelling adres- Holocaust, de grootste misdaad van de twintigste seert zijn eigen onvermogen. Het zijn zelfreflexieve Een nieuwe eeuw, te documenteren. Maar kunnen we dankzij films, niet bedoeld om te verleiden, maar om te acti- filmbeelden wel echt ‘herinneren’, ook als het om veren. Al zit er in Drones, Frosted Bats and the Testi- tentoonstelling gebeurtenissen gaat waar we niet bij waren? En hoe mony of the Deceased ook een vorm van schoonheid. in Eye onder- filmen we gebeurtenissen waar geen camera’s bij Niet eentje die in slaap sust, maar die pijn doet. Om- waren? dat hij het afwezige verhaal in die lege ruimtes pijnlijk zoekt hoe film- Deze en andere vragen lopen als een rode draad voelbaar maakt. Schoonheid als het begin van dood. beelden niet door de groepstentoonstelling A Tale of Hidden Dit is natuurlijk de discussie waar het in de moderne Histories die van 16 maart tot 19 mei 2019 in het Eye filmische kunst om draait: laten we ons door beelden alleen kunnen Filmmuseum is te zien. Werken van kunstenaarsduo verdoven, overdondereren, of moet elk beeld zijn ei- worden Adam Broomberg & Oliver Chanarin, Omer Fast, gen verval thematiseren? Het is niet zo eenvoudig op Hsu Chia-Wei en Meiro Koizumi reiken naar geschie- te lossen, omdat het ook een anti-esthetische kijk- gebruikt om de denissen die zich zonder (teruggevonden of opnieuw houding bepleit. verhalen die we geïnterpreteerde) filmbeelden aan ons oog zouden Eén verhaal blijft verborgen in deze tentoonstelling onttrekken. De geselecteerde werken zijn politiek, en dat is het verhaal van vrouwen en vrouwelijke kun- over de wereld grimmig en abstract. Ze dateren van de afgelopen tien stenaars. Dat kan eigenlijk niet meer. De geselecteerde vertellen te jaar en geven zo ook een overzicht van hoe de heden- werken zijn allemaal van mannen, en ook allemaal daagse videokunst met deze vragen omgaat. verteld vanuit een mannelijk perspectief, misschien camoufleren, met uitzondering van Omer Fasts Continuity (2012) maar ook om ze PERMANENTE CATCH-22 waarin een moeder keer op keer de terugkeer van haar Simpele representatie lijkt niet meer genoeg. Het zoon uit de oorlog in Afghanistan herbeleefd, tot ze te ontmaskeren beeld of de vorm kan iets afbeelden, maar al deze niet meer weet of haar zoon haar zoon wel was. Ze of terug te makers hebben de neiging om daar in het beeld is zijn gezicht vergeten. Zelfs in haar herinneringen zelf verantwoording over af te leggen. In de twee- blijft hij niet levend. vinden. Oorlog schermsprojectie Portrait of a Young Samurai (2009) Met voor de rest van het jaar tentoonstellingen is het centrale vraagt de Japanse videokunstenaar Meiro Koizumi over William Kentridge, Andrei Tarkovski en Francis een acteur om een scène te spelen waarin een jon- Alys in het verschiet heeft Eye in die zin in 2020 een thema. ge kamikazepiloot afscheid neemt van zijn moeder. flinke inhaalslag te maken. DOOR DANA LINSSEN Hoewel hij hem vraagt om steeds geëmotioneerder te acteren, komt de emotie niet uit de scène (die volgens A TALE OF HIDDEN HISTORIES de maker kritiek geeft op de sentimentele stijl van de BROOMBERG & CHANARIN, OMER FAST, Drones, Frosted Bats and the Testimony of the meeste Japanse oorlogsfilms). De emotie komt uit de CHIA-WEI HSU, MEIRO KOIZUMI TENTOONSTELLING | VAN 16 MAART TOT 19 MEI 2019 IN Deceased (2017), een vierschermsvideo van de Tai- herhaling, uit het kunstmatige opvoeren van de druk, EYE AMSTERDAM | VOOR MEER INFORMATIE wanese kunstenaar Hsu Chia-Wei (1983), is niet al- uit het feit dat je als toeschouwer juist niet meege- eyefilm.nl/hiddenhistories leen gefilmd met drones, maar drones zijn er ook de sleept kunt worden, geen moment kunt vergeten dat spookachtige hoofdpersonen in. Dat geeft een uncan- je naar een reconstructie zit te kijken. Zijn latere De- DE TENTOONSTELLING WORDT VERGEZELD DOOR HET ny effect. Alsof ze de geesten van de overledenen zijn fect in Vision (2011) is daar een variatie op. Nu neemt FILMPROGRAMMA SHELL SHOCK WAARIN DE REPRESENTATIE VAN OORLOG EN TRAUMA IN DE die daar nog in die verlaten Japanse brandstof- een man afscheid van zijn vrouw. Wij leggen met onze FILMGESCHIEDENIS WORDT ONDERZOCHT | VAN 22 fabriek rondzweven. Hsu is in zijn werk altijd op zoek kennis van de geschiedenis de bom van de suspense MAART TOT 22 MEI | VOOR MEER INFORMATIE naar verhalen die niet tot de officiële geschiedenis tussen hen in. eyefilm.nl/shellshock DE FILMKRANT #418 MAART 2019 30

FILMFESTIVAL BERLIJN 2019 SYNONIEMEN VOOR CINEMA

De 69ste editie van het Filmfestival Berlijn was tevens de laatste editie van directeur Dieter Kosslick. Het was een overgangsjaar zonder spektakel. DOOR DANA LINSSEN SYNONYMES

Als Synonymes van Nadav Lapid (The Kindergarten lastig om te zeggen waar die film precies over gaat. huis mocht nemen, experimenteerde op zachtaardige Teacher) begint, dan weet je meteen dat je in Parijs Omdat ze allebei over zovéél gaan, maar ook omdat wijze met de vraag hoe je een verhaal (over het ver- bent. Het beeld is onscherp, de camera heeft haast. het films zijn die onderzoeken waar ze precies over anderende China van de afgelopen dertig jaar) kunt Geen tijd om je ogen te focussen. Maar die rivier. Dat gaan. Wat is identiteit bijvoorbeeld. Ben ik nog wel vertellen. Regisseur Wang (Beijing Bicycle, 2001) koos is onmiskenbaar de Seine. Zelfs als je nog nooit in dezelfde als ik een andere taal spreek en mijn verha- voor een bloembladstructuur, of een waaier; verschil- Parijs de stad was, dan weet je: dit is film-Parijs, een len weggeef, in het geval van Synonymes. Of: wie ben lende kleine verhalen uit de levens van twee families gefictionaliseerde stad. Wat is dat toch knap als een je in dat ongrijpbare moment tussen zijn en worden die als tijdlussen, of segmenten over elkaar gelegd film je zo meteen in de actie kan plaatsen, meteen in (zoals hoofdpersoon Astrid zich afvraagt over haar konden worden. tijd en plaats, dat je weet, ik ben er, in een film. De puberzoon, tussen kind en man, wie ben je dan, wat De 69ste editie van de Berlinale was tevens de laat- komende twee uur is er geen ontsnappen meer aan. ben je dan). Veel kan niet uitgesproken worden in Ich ste editie van directeur Dieter Kosslick. Een specta- Films mogen nog zulke verleiders zijn, maar vaak lukt war zuhause, aber; Schanelecs personages lijken wel culaire editie was het niet. Grote namen ontbraken, het alleen de echt goede films om dat te doen. Alsof te imploderen op het moment dat ze iets moeten zeg- maar er zaten ook geen Amerikaanse afdankfilms het weten, nee het ‘zijn’, aan het zien voorafgaat. gen, taal is een obstakel. Maar tegelijkertijd wordt het in de competitie. Kosslick zal in de loop van dit jaar Synonymes is zo’n film, en daarom ook de terechte hart van de film gevormd door een lange monoloog worden opgevolgd door een tweekoppige directie; winnaar van de Gouden Beer voor Beste Film tijdens over film en oprechtheid van Astrid tegen een ver- ex-Locarno-directeur Carlo Chatrian wordt artis- de afgelopen 69ste editie van het Filmfestival Berlijn. bouwereerde filmmaker (gespeeld door filmmaker in tiek verantwoordelijk en voormalig hoofd Duitse Het semi-autobiografische verhaal over een Israëli- real live Dane Komljen, regisseur van All the Cities of filmpromotie Mariette Rissenbeek krijgt de zakelijke sche jongeman die na zijn militaire dienstplicht naar the North, een van de andere beste films van 2016 en leiding. In de internationale vakpers en met name in Parijs vlucht, vastbesloten om een “echte Fransman” een filmische tweelingziel van Der traumhafte Weg). de Duitse filmpers wordt druk gespeculeerd op even- te worden en zijn oude identiteit achter zich te laten Je zou kunnen zeggen dat Synonymes en Ich war tuele koerswijzigingen. De Berlinale ligt bij een deel en nooit meer Hebreeuws te spreken buitelt van de zuhause, aber op een bepaalde manier synoniemen van de professionals al langer onder vuur, wegens af- ideeën en absurde situaties. Net als The Kindergar- voor elkaar zijn. Ze proberen allebei iets uit te druk- nemende relevantie, te weinig grote en of spraakma- ten Teacher is het een film over taal. De jonge Yoav ken, op een manier die niet terugveert in alles wat film kende films, de grootte van het festival, of algemene steelt om zijn Frans te verbeteren een woordenboek al heeft gedaan. Maar ze nemen risico’s. In die zin zijn Kosslick-moeheid. en dreunt in zijn hoofd synoniemen op als een rap, als ze ook synoniemen voor wat artfilm zou moeten zijn. Dat de signatuur van de competitie van het fes- een beat, als een pacemaker voor zijn onrustige hart- tival de afgelopen jaren is veranderd moge duidelijk slag die hem door Parijs jaagt. WEINIG SPECTACULAIR zijn. Of dat alleen maar te maken heeft met slechtere Filmfestivals zijn de plekken waar dat soort films tot smaak, inzichten, contacten van de festivalleiding en FILMISCHE TWEELINGZIELEN hun recht komen, en met twee (en er waren er over programmeurs is minder evident. Festivals zijn teveel De andere grote winnaar van de Berlinale, de Zilveren alle programmaonderdelen verspreid nog veel meer) afhankelijk geworden van industriebelangen. De om- Beer voor Beste Regie ging ook al naar zo’n talige film: van dat soort films kun je zeggen dat de Berlinale een loopsnelheid van films is toegenomen. Wat dat betreft Ich war zuhause, aber van Angela Schanelec (haar geslaagde editie beleefde. Ook het Chinese So Long, is het interessant om te zien dat de Berlinale bekend Der traumhafte Weg was een van de mooiste films My Son (Di jiu tian chang), een drie uur durend epos maakte vanaf volgend jaar z’n data te verplaatsen naar van twee jaar geleden). Net zoals bij Synonymes is het van Wang Xiaoshuai dat beide acteerprijzen mee naar eind februari, na de Oscars, verder weg van Sundan- DE FILMKRANT #418 MAART 2019 31

ce en Rotterdam, dichter bij Cannes. Dat zal onge- wat maar ten dele is op te lossen door alles onder te met zo’n categorie wordt bedoeld. Maar het beweegt. twijfeld ook gevolgen hebben voor ons eigen IFFR, verdelen in aparte programmaonderdelen en retros- Als tektonische platen. Een film als Paul Thomas An- dat dit jaar al 100% overlapte met Sundance. Maar pectieven (en zelfs Cannes en Venetië hebben aparte dersons Magnolia – de Gouden Beer-winnaar van de vooral voor de vraag wat de functie is van een festival. programmaonderdelen, maar dan steeds met rond 50ste Berlinale in 2000, en op een of andere manier Vlootschouw, lanceerplatform, huishoudbeurs? Of de 20 films, waardoor je tenminste nog het gevoel een nostalgisch ijkpunt voor de ‘goede oude tijd van toch een gecureerde visie op de stand van zaken in de kunt hebben dat er in die selectie naar een zekere de Berlinale’- was in 2000 helemaal geen evidente cinema, meer museum (maar dan niet van oude arte- consistentie is gezocht). De neiging. Van de filmpers ‘grote film’ – hij is dat in onze perceptie geworden facten) dan markt? om in Berlijn óf te mopperen op de hoofdcompeti- door de verdere loopbaan van PTA. Als je niet zoals tie óf met veel overgave zijn toevlucht te zoeken tot Cannes een festival bent van louter grote namen en GATEKEEPER OF DOORGEEFLUIK gespecialiseerde retrospectieven (gewijd aan vrou- gevestigde reputaties (de eerste Cannes-lijstjes staan De professionele toeschouwer, of specifieker film- welijke filmmakers uit Oost- en West-Duitsland alweer vol van de Dardennes, Ken Loaches en Ter- journalist als gatekeeper of doorgeefluik naar het Ne- van 1968 tot 1999) is volgens mij het gevolg van de rence Malicks van deze wereld), dan wordt elke film derlandse filmpubliek, heeft er in Berlijn allang niet keuzestressneurose, van een professionele ‘fear of afgezet tegen successen uit het verleden. Maar wat meer genoeg aan om slaafs de competitie te volgen. missing out’ die je niet zomaar kunt bagatelliseren. was daar ook alweer mee? Precies? Synonymes is geen Toegegeven, dat is het programmaonderdeel dat de Als het aanbod te groot is neem je noodgedwongen je Magnolia – en of de film net zoveel succes zal heb- meeste films vertoont die later ook in de Nederlandse toevlucht tot incidentenjournalistiek; er is geen over- ben, of een loopbaan kickstarten, we zullen het zien. bioscopen te zien zullen zijn. Een aantal daarvan viel zicht meer, en daarmee verliest de journalistiek vele Maar is het niet veel interessanter om te kijken wat in de prijzen (So Long, My Son – maar ook François van zijn functies (waaronder de ‘controlerende’). het betekent voor onze tijd dat dit soort films worden Ozons Grâce à Dieu (Juryprijs) over misbruikschan- gemaakt en komen bovendrijven? (Want zelfs wie wil dalen in de katholieke kerk). Andere toekomstige ALLEDAAGSE METAFOREN mopperen op de programmeurs kan er niet omheen distributietitels zorgden voor de nodige festival- Dus had ik pech dat ik debuutfilm Systemsprenger van dat dit een film is die al meteen heel veel filmbeschou- reuring (was Fatih – Gegen die Wand – Akins boek- Nora Fingscheidt niet kon zien, en geluk dat ik het wers inspireert). Hoe kunnen we de waarde van een verfilming Der goldene Handschuh over een illustere Macedonische God Exists, and Her Name is Petrunija film bepalen als we niet eerst kijken naar wat hij is? Hamburgse seriemoordenaar een cynische slasher van Teona Strugar Mitevska wel zag. Mitevska was in de categorie ‘The House that Fatih Built’? Of een ooit al opgevallen met haar debuutfilm How I Killed METAFOREN UIT ALLEDAAGSHEID slimme geweldsoperette, een barokke milieuschets a Saint (2004) in de Rotterdamse Tiger-competitie. Er is in de hedendaagse cinema, als uitvloeisel van en een Fassbinderachtige afrekening met de Duitse God Exists is wat mij betreft een ideale Berlinale-film. de invloed van het anti-acteren van Bresson op veel hypocrisie bovendien?) Maar wat zegt het over onze Het deelt met Synonymes and Ich war zuhause (en filmmakers, van het werken met acteurs en hybride, festival- en filmcultuur als die gevoed moet worden ook met Denis Côté’s competitiefilm Répertoire des deels fictieve deels werkelijke situaties, een neiging met het verveeld constateren dat er “alweer een film villes disparues) de neiging om metaforen (ook visu- tot dat eerdergenoemde creëren van metaforen uit over misbruikschandalen” is gemaakt en dat Akin ele) te creëren uit alledaagsheid. Dat is volgens mij alledaagsheid, uit een zekere letterlijkheid. Dat heeft geen Lars von Trier is (wat op zich al een twijfelachti- representatief voor een nieuwe tendens in filmmaken, natuurlijk alles te maken met de manier waarop de ge conclusie is)? maar daarvoor moet ik even een tussenstapje nemen. filmindustríe het filmbeeld heeft geperverteerd. Het Berlijn is, net als Rotterdam en Toronto, een groot In het alledaagse spraakgebruik is er een voortdu- is niet betrouwbaar meer, dus hoe krijg je het weer festival. Dat komt omdat deze drie, anders dan Can- rend muterend gebruik van begrippen als Hollywood- betrouwbaar? Door het af te wassen, uit te kleden, nes en Venetië veel meer een publieksfunctie hebben. film, mainstreamfilm, intelligente mainstreamfilm, opnieuw op te bouwen. Je af te vragen wat het juiste Dat betekent ook dat het aantal films al snel het dub- festivalfilm, artfilm, auteursfilm etc. Zonder nauw synoniem is voor het eerste woord dat je te binnen bele of driedubbele van Cannes en Venetië bedraagt, omschreven definities weet men meestal wel wat er schiet. Is het eerste woord genoeg, of creëert de opeenstapelende, accelererende verwarring van be- tekenisverwante woorden juist meer nuance? Meer magie? Dat de signatuur Je zou kunnen zeggen dat Côté’s spook/zom- biefilm zijn startpunt vond in de vraag: wat is dat van de competitie eigenlijk, een ‘ghost town’? En in het geval van Sy- van het festival nonymes: wat gebeurt er als je je taal opgeeft? Of in het geval van Petrunija: wat als god een vrouw was? de afgelopen In Petrunija draait alles om het gebruik in de chris- jaren is veranderd telijk-orthodoxe kerk (waar Driekoningen vaak op 19 januari wordt gevierd) om een soort race te orga- moge duidelijk niseren voor alle jonge viriele mannen in het dorp zijn. Of dat alleen om een kruis op te duiken dat de priester in een meer of rivier heeft gegooid. Degene die het kruis vindt maar te maken heeft een jaar geluk, maar ook allerlei andere wereld- heeft met slech- lijke privileges. In Petrunija wordt het kruis – per ongeluk? – gevangen door een vrouw en zijn in de tere smaak, beste traditie van Balkan-absurdisme en Roemeense inzichten, con- escalatiecinema uit de school van Cristian Mungiu de poppen aan het dansen. Mag een vrouw het kruis tacten van de vangen, kan een vrouw het kruis vangen, wat gebeurt festivalleiding en er als een vrouw het kruis vangt? De kerk, de wet, en programmeurs is het gezag (lees: de heilige drie-eenheid van het pa- triarchaat) heeft het er maar moeilijk mee. Petrunija minder evident is een stoïcijnse feministe in wording, een punk-hei- lige, die stap voor stap de zekerheden van de geves- tigde orde afbreekt. Dat onverstoorbare ondervragen van de werkelijkheid lijkt een nieuwe tendens in de hedendaagse cinema. Wat dat betreft heeft deze Berlinale ons meer gegeven dan een paar Gouden en GOD EXISTS, HER NAME IS PETRUNYA Zilveren Beren. VANAF 7 MAART IN DE FILMTHEATERS

Het Pärt Gevoel Het universum van Arvo Pärt

Een film van Paul Hegeman NU TE ZIEN IN DE FILMTHEATERS

REGIE PAUL HEGEMAN MET ARVO PÄRT TÕNU KALJUSTE JIŘĺ KYLIÁN CELLO OCTET AMSTERDAM KARA-LIS COVERDALE CANDIDA THOMPSON AMSTERDAM SINFONIETTA RALPH VAN RAAT ALAIN GOMIS DANIEL REUSS CAPPELLA AMSTERDAM MARCEL MANDOS NOORD NEDERLANDS ORKEST RAOUL BOESTEN KAMERKOOR KWINTESSENS CAMERA PAUL HEGEMAN AUKE DIJKSTRA GELUID WOUTER VELDHUIS RAPHAEL BOURDON STEPHAN KOS MONTAGE CAITLIN HULSCHER SOUND DESIGN JAIM SAHULEKA COLOR GRADING JOEL SAHULEKA GEPRODUCEERD DOOR PAUL HEGEMAN www.thatpartfeeling.com DE FILMKRANT #418 MAART 2019 33

omdat ze opgroeiden met andere apps op EIGHTH GRADE hun smartphone. Burnham heeft bovendien een verrassend scherp oog voor hoe een meisje van deze Hoe overleef post-millennial generatie door de puberteit navigeert. De film becommentarieert onmo- gelijke schoonheidsidealen en seksisme. In ik mezelf? een komische scène raadpleegt en schrikt Kayla van YouTube-instructievideo’s over In dit bijzonder komische, waarheidsge- orale seks. Daartegenover staat een veront- trouwe filmdebuut over Amerikaanse pu- rustende avond die te dicht in de buurt komt bers van YouTube-persoonlijkheid Bo Burn- van seksuele intimidatie. In Eighth Grade ham steelt Elsie Fisher de show als de im- gaat opgroeien dus gepaard met alle proble- populaire vlogger Kayla. men, rommeligheid en uitdagingen die daar- bij komen kijken. Later kan Kayla daar vast Met Eighth Grade gaat Bo Burnham terug op terugblikken en er woorden voor vinden naar voor hem bekend terrein: hij werd van- of er lessen uit halen, maar op het moment uit zijn slaapkamer voor de webcam bekend zelf zit ze al stamelend voor de webcam nog met ironische liedjes over de puberteit (in haar ongemakkelijke zelf te zijn. In Eighth 2006). In zijn speelfilmdebuut draait het EIGHT GRADE Grade ziet niemand die vlogs. De ironie is dat echter om de hedendaagse, minder succes- wij allemaal wel meekijken en gek op haar volle Kayla Day (Elsie Fisher). De tijden zijn men: hoe overleef ik authentiek zijn, worden: wanneer Kayla voor letterlijk nul worden, want een puber als deze zie je zelden veranderd, YouTube is al lang niet meer zo vrienden maken en de naderende boven- kijkers uitlegt hoe ze de middelbare school in film. belangrijk als Instagram­ en Snapchat, maar bouw? moeten overleven, geeft ze eigenlijk advies HUGO EMMERZAEL de puberteitsproblemen blijven nog altijd Wat Burnham met Eighth Grade laat zien aan zichzelf. Eighth Grade weet zo op pijnlijk dezelfde. Kayla is een onzekere meid van is hoe de zelfgekozen online identiteit van realistische wijze de belevingswereld van een dertien die over een jaar naar high school iemand radicaal kan afwijken van iemands hedendaagse tiener te verbeelden. Een van EIGHTH GRADE VERENIGDE STATEN, 2018 | REGIE (onze tweede klas) gaat. Ze is ook een gedre- eigenlijke persoonlijkheid. En juist daardoor de sterkste observaties is dat Kayla uit een BO BURNHAM | 93 MINUTEN | MET ELSIE FISHER, JOSH ven, maar impopulaire vlogger die online in- kan die identiteit een spiegel of een confron- andere generatie komt dan de kinderen in de HAMILTON, EMILY ROBINSON | DISTRIBUTIE CINEMIEN | structies geeft in de categorie Francine Oo- terende push notificationop een smartphone bovenbouw (die zijn één of twee jaar ouder), TE ZIEN VANAF 21 FEBRUARI

MID90S Lome tijdscapsule Acteur Jonah Hill maakt zijn regiedebuut ten spreken van temperaturen ‘in the mid- met Mid90s, een innemende tijdscapsule 90s’, hebben we het omgerekend naar Celsius van de skatecultuur in het Los Angeles van over 30 graden over hoger – een hittegolf. de jaren negentig, waarin de dertienjarige Zonder dat het ergens expliciet gemaakt Stevie zijn eerste stappen naar volwassen- wordt, bepaalt die temperatuur de essentie heid zet. van de film, een lome laten-we-gewoon- wat-rondhangen-film. Tijdens een van zijn “Op mijn eigen achttiende verjaardagsfeest vluchten uit huis stuit Stevie op een groep gaf ik jou al borstvoeding”, mijmert de moe- skaters. Deze iets oudere tieners fascineren der van de jarige Ian tijdens een dinertje. Ze hem mateloos, en al snel zet hij zijn eerste lijkt er met een zekere nostalgie op terug te stappen op een houten plank met wieltjes. kijken, maar in het zinnetje huist een flinke Langzaam maar zeker wordt hij onderdeel dosis drama. Het drama van waarom Ian, nu van hun kliekje, en gaandeweg vindt hij dus officieel volwassen, zo enorm kwaad op daarmee ook zijn eigen plek in de wereld. MID90S de wereld is, bijvoorbeeld. Daarmee is de volledige dramatische ont- De boksbal waar hij die woede het vaakst wikkeling in Mid90s wel zo’n beetje ge- tienerleven kunnen zijn. Jezelf leren kennen zijn hoofdpersonen. Het nostalgische gevoel op uitleeft is zijn dertienjarige broertje Stevie schetst, al duiken er nu en dan kleinere en en jezelf leren zijn, dat biedt al genoeg drama. wordt nog versterkt door de warme, op (Sunny Suljic), het middelpunt van Mid90s, grotere andere conflictjes op, met ouders of Veel belangrijker dan de plot is dus de 16mm gedraaide beelden. Het maakt Mid90s het regie- en scenariodebuut van acteur rivalen of gewoon tussen de vrienden onder- sfeer die Hill creëert, die hij zich herinnerde tot een innemende tijdscapsule. Jonah Hill. Geen wonder dat Stevie het huis ling. Net als de tienerkomedie Eighth Grade van zijn eigen jeugd. Het verhaal van Stevie uit vlucht, de straat op in het Los Angeles van (ook een film over een dertienjarige die opval- is niet autobiografisch, benadrukt Hill her- JOOST BROEREN-HUITENGA halverwege de jaren negentig. Naar dat tijd- lend genoeg in dezelfde speelweek gaat haaldelijk in interviews, maar de setting is perk verwijst de titel van de film expliciet, draaien), biedt Mid90s geen groots drama, dat wel: de filmmaker werd in 1983 in Los MID90S VERENIGDE STATEN, 2018 | REGIE JONAH maar hij heeft ook een meer symbolische maar heeft het een scherp oog voor hoe Angeles geboren en rolde als skater over de- HILL | 85 MINUTEN | MET SUNNY SILJIC | DISTRIBUTIE connotatie. Als de Amerikaanse weerberich- schokkend de kleinste ontwikkelingen in een zelfde straten en door dezelfde parken als SPLENDID FILM | TE ZIEN VANAF 21 FEBRUARI

ESCAPE ROOM CAPTAIN MARVEL Anna Boden & Ryan Fleck | Met de 21ste film in het almaar uitdijende filmuniversum van stripgi- KORT gant Marvel komt er eindelijk een eind aan de mannelijke hegemonie. Het zal ongetwijfeld ESCAPE ROOM mede aan het succes van concurrent DC met Adam Robitel | Hoe populairder escape rooms Wonder Woman te danken zijn dat nu de avontu- worden, hoe voorspelbaarder het werd dat Hol- ren van Carol Danvers, alias Starforce, alias Ms. lywood ermee aan de haal zou gaan. En dat de Marvel, alias Captain Marvel verfilmd zijn. De rage voer zou worden voor een tienerhorrorfilm, film speelt zich grotendeels af in de jaren negen- verbaast ook niets. Ga maar na: een kleine tig, waardoor Samuel L. Jackson dankzij digitale groep mensen opgesloten in een claustrofobi- technieken een jongere versie van zijn iconische sche setting, dat scenario schrijft zichzelf. Al personage Nick Fury neer kan zetten. hebben de scenaristen van Escape Room daar TE ZIEN VANAF 6 MAART ON THE BASIS OF SEX afgaand op de matige Amerikaanse recensies misschien net iets té veel op vertrouwd. ON THE BASIS OF SEX versie van het verhaal van Ruth Bader Ginsburg, TE ZIEN VANAF 28 FEBRUARI Mimi Leder | Na de documentaire RBG afgelo- de oudste zittende vrouwelijke rechter aan het pen december volgt nu de gefictionaliseerde Amerikaanse Hooggerechtshof. De film, die zich Kijk de fi lms van jouw Nu in het fi lmtheater nu ook thuis. Voor als je een keer geen fi lmtheater. zin of tijd hebt om de deur Nu bij jou uit te gaan. thuis.

Tea with the Dames nu te zien op

Zin in fi lm? Ga naar Picl.nl

8 -10 MARCH EYE AMSTERDAM WWW.CINEDANS.NL DE FILMKRANT #418 MAART 2019 35

VICE PÁJAROS DE VERANO Dick Cheney Marihuana en sprinkhanen Deze Colombiaanse film is een beklemmen- zen een vorm die met zijn weidse dorre land- en de wondere de ballade over de kettingreactie van drugs, schappen en grimmige confrontaties duide- geweld en wraak in de jaren zeventig. lijke trekken van een western heeft. Het is tamelijk gestileerd realisme zonder sensatie- waarheid Tweemaal wordt er in Pájaros de verano een zucht, want veel van het geweld blijft buiten VICE graf geopend. De eerste keer in het kader van beeld. Plotseling een verzameling bebloede Waar Adam McKay in The Big Short de fi- een oud ritueel. De tweede keer zit het boor- lijken op de weg zegt genoeg. Heel verras- nanciële crisis inzichtelijk maakte, stort hij het ziekenhuis moeten.” devol vuurwapens, bestemd voor de door send zijn de in kalm tempo opgediende ge- zich in de Dick Cheney-biopic Vice op de ga- Belangrijker voor McKay is hoe Cheney de drugshandel opgelaaide strijd tussen fami- beurtenissen doorgaans niet, al blijft de ken- pende politieke kloof die lijkt te groeien Amerikaanse politiek, en daarmee de dage- lies van het Noord-Colombiaanse Wayuu-­ nelijke onvermijdelijkheid van de escalaties tussen alles en iedereen. lijkse realiteit in het land, naar zijn hand volk. Dat is, in het kort, de tragedie die zich ontnuchterend om te zien. Bij de invulling zette. De grote lijn van dat verhaal is bekend, hier ontvouwt. van de vooral op hun uitstraling gekozen “We hebben fucking ons best gedaan”, stelt en de film voegt weinig toe aan het geves- Die onzalige ontmoeting tussen een nog personages werkt de combinatie van profes- een disclaimer aan het begin van Adam Mc- tigde beeld van machtsbeluste graaier Che- volgens oude tradities levend volk – zelfs de sionele en lokaal geworven spelers goed. Kays Vice die het waarheidsgehalte van de ney. Maar McKay wil dat het grote publiek de Spanjaarden kregen hen niet klein – en kapi- Sterk aanwezig is bijvoorbeeld Carmiña film bevestigt en tegelijk ondermijnt. Alles in juridische achtergronden van die machts- talisme in zijn meest naakte vorm ligt enigs- Martínez als de onverzettelijke en zeer do- deze manische biopic over Dick Cheney, die greep doorgrondt, en zet daartoe de volle- zins in het verlengde van de thematiek van El minante moederfiguur. als vicepresident onder George W. Bush on- dige filmische trukendoos in, zoals hij dat in abrazo de la serpiente, de vorige film van Ciro Pájaros de verano is op zijn best als een in gekende macht naar zich toetrok, is waar, zijn voorgaande film The Big Short al deed Guerra. Het magisch-realisme heeft nu beheerste stijl gepresenteerde kroniek. Een stelt die titelkaart. Of althans: “Zo waar als om de financiële crisis inzichtelijk te maken. plaatsgemaakt voor een veel hardere reali- eigentijdse fabel met krachtige beelden met mogelijk is, in acht nemend dat Cheney één In Vice gebruikt hij onder meer de hardwer- teit. Deze wordt gepresenteerd als een door symbolische accenten. Zoals de bloedmooie van de meest geheimzinnige leiders ooit kende Amerikaan Kurt (Jesse Plemons) als een oude herder bezongen verhaal in vijf maar onheilspellende close-up van een w a s .” verteller, een Shakesperiaans intermezzo en hoofdstukken, gebaseerd op de als ‘bonanza sprinkhaan. De tegenstelling tussen het Die onzekerheid wordt iets later nog wat een fake-happy-end halverwege de film. Al- marimbera’ bekendstaande marihuana-­ schilderachtige traditionele leven en de van verder opgevoerd met een ‘citaat’ dat min of les om de kijker bij de les te houden, en om hausse in de jaren zeventig. buiten komende plaag is ook minder zwart- meer als motto voor de film dient en ook in schimmige politieke middelen als de ‘unitary Wanneer tijdens een dorpsceremonie een wit dan je zou veronderstellen. De verschil- de dialogen een paar keer terugkomt. “Wees executive theory’ te verhelderen. De film is ambitieuze jongeman zijn oog laat vallen op len tussen zo’n Wayuu-clan en een maffia­ waakzaam voor de stille man”, luidt het, bij vlagen drammerig en zeker een kwartier een meisje heeft de moeder zo haar beden- familie zijn niet zo heel groot. “want terwijl de rest spreekt, kijkt hij. En te lang, maar ook energiek en enerverend. kingen. Ze vraagt een bruidsschat die hij on- Achteraf gezien is het nog lastig om precies terwijl de rest handelt, maakt hij plannen. En mogelijk kan ophoesten, tot hij bij toeval een te zeggen waar het is misgegaan. Wantrou- terwijl de rest uitrust... slaat hij toe.” De JOOST BROEREN-HUITENGA paar hippie-achtige Amerikanen ontmoet wen tussen concurrerende families of juist spreuk wordt toegeschreven aan een ano- die een grote partij marihuana zoeken. Hij dat ene onbesuisde heethoofd? Natuurlijk is nieme denker, maar lijkt voor de film zelf be- VICE VERENIGDE STATEN, 2018 | REGIE ADAM MCKAY ruikt een lucratieve markt en grijpt zijn kan- de bevolking slachtoffer van grotendeels bui- dacht. De waarheid, de feiten, ze staan aan | 132 MINUTEN | MET CHRISTIAN BALE, AMY ADAMS | sen, zonder de gevolgen te overzien. ten beeld blijvende gangsters, maar zonder alle kanten onder druk in Vice. Want dát, zo DISTRIBUTIE ENTERTAINMENT ONE | TE ZIEN VANAF 28 Guerra en coregisseur Cristina Gallego het ritueel van vergelding en genoegdoening stelt McKay tussen de regels door, is de we- FEBRUARI (producent bij El abrazo de la serpiente) ko- was het misschien anders gelopen. Het heeft, reld die Cheney in het leven heeft geroepen. kortom, alle trekken van een noodlotsdrama. Vice is dus nog meer een film over de ga- Weliswaar gesitueerd in een afgelegen gebied, pende politieke kloof in hedendaags Ame- maar onmiskenbaar verwijzend naar de ge- rika, dan een biografie over Cheney, die hier welddadige recente geschiedenis van Colom- door Christian Bale met een flinke laag ma- bia zelf. ke-up wordt gespeeld. Zeker, de feiten van LEO BANKERSEN zijn leven komen keurig voorbij – zijn lap- zwanserige jeugd in het Amerikaanse ‘heart- PÁJAROS DE VERANO COLOMBIA/DENE­ land’, zijn huwelijk met de ambitieuze Lynne MARKEN/MEXICO, 2018 | REGIE CRISTINA GALLEGO, (Amy Adams), zijn training onder Donald CIRO GUERRA | 125 MINUTEN | MET JOSÉ ACOSTA, Rumsfeld (Steve Carrell), zijn eerste stappen CARMIÑA MARTÍNEZ | DISTRIBUTIE SEPTEMBER FILM | in het Witte Huis als stafchef onder presi- TE ZIEN VANAF 7 MAART dent Gerald Ford, zijn drie hartaanvallen. Maar dat alles wordt min of meer in het PÁJAROS DE VERANO voorbijgaan afgedaan, zoals Cheney in de FILMSCHUUR HAARLEM, film zijn hartaanvallen kalmpjes afwimpelt 9 MAART 16.15 UUR, OMAR LARABI met een gelaten: “Ik geloof dat we even naar PÁJAROS DE VERANO

Forward werd ze als vrouwelijke maker extra THE MULE mokkelaar wordt voor een Mexicaans kartel. Net hard gestraft en duurde het jaren voor ze weer Clint Eastwood | Voor het eerst sinds Gran als die eerdere film lijkt The Mule deels ook een een film kon maken. Torino treedt Clint Eastwood zowel op als afscheid van Eastwoods persona als acteur – al TE ZIEN VANAF 7 MAART acteur én regisseur voor dit op waarheid weigert de 88-jarige acteur zelf om over zijn gebeurde verhaal over een tachtiger die drugss- pensioen te spreken. Lees de recensie op film- THE FRONT RUNNER krant.nl. Jason Reitman | Deze op waarheid gebaseerde TE ZIEN VANAF 7 MAART biopic over de veelbelovende Democratische presidentskandidaat Gary Hart, die in 1988 het ARCTIC onderspit delft nadat hij ervan wordt beschul- Joe Penna | Als ‘MysteryGuitarMan’ maakte de THE FRONT RUNNER digd een affaire te hebben met een campag- in São Paolo geboren creatieveling Joe Penna nemedewerkster, werd in de VS afgelopen sinds 2006 furore op YouTube met speelse, vooral richt op haar ontwikkeling als voorvech- herfst uitgebracht in de aanloop naar de ‘mid- vaak muzikale video’s. Zijn speelfilmdebuut ter van gelijke rechten voor vrouwen, moet een term’-verkiezingen. Reitman legt de schuld Arctic is andere koek: een ernstig en intens sur- snaar hebben geraakt voor regisseur Mimi geheel bij de schandaalbeluste pers, en positio- vivaldrama over een man (Mads Mikkelsen) die Leder. In de late jaren negentig scoorde ze met neert de val van Hart als een eerste stap naar de na een vliegtuigcrash gestrand is op de ijsvlak- The Peacemaker en Deep Impact enkele flinke verziekte hedendaagse politiek. tes van de Noordpool. actiesuccessen, maar na het floppen van Pay it TE ZIEN VANAF 7 MAART ARCTIC TE ZIEN VANAF 14 MAART DE FILMKRANT #418 MAART 2019 36

POSOKI talen. Het lijkt Leo niet te deren. Hij doet denken aan een engel die op aarde is geko- men om troost te brengen. Het getreiter en Moreel moeras geworstel van de andere mannen en het ge- doe om de dagen door te komen lijken hem Posoki (‘richting’) toont de gevolgen van de niet te raken. Hij bestaat alleen voor de inti- kapitalistische, neoliberale wurggreep op miteit, voor de liefde die hij kan geven. Bulgarije. Woede giert door deze mozaïek- In mei tijdens Cannes maakte een Ameri- film over taxichauffeurs in Sofia en hun kaanse collega een observatie die zo raak was klanten. POSOKI dat ik die wil herhalen. De titel, schreef hij in vakblad The Hollywood Reporter, doet je Misschien kan Bulgarije gered worden als het Posoki. De in één etmaal in Sofia spelende meteen aan iets wilds en dierlijks denken. een nieuw hart krijgt, zegt een vrouwelijke mozaïekfilm snijdt heen en weer tussen de SAUVAGE Maar Leo geeft die woorden ook op een an- taxichauffeur half grappend tegen een hart- belevenissen van zes taxichauffeurs en hun dere manier gestalte, in de betekenis die chirurg, die ze in Sofia naar zijn werk in een klanten. Corruptie, sociale ellende en moreel Henry David Thoreau er in Walden aan gaf: ziekenhuis rijdt. Onmogelijk, antwoordt de verval zijn de sleutelwoorden. Het is geen De hemel boven in vrijheid leven buiten de regels van de sa- man, die opmerkt dat een harttransplantatie prettig gezicht om een tiener in een taxi naar menleving, zonder je te laten hinderen door zinvol is bij een zieke, maar niet bij een dode. een hotel te zien rijden om zich te laten pros- materiële behoeften, zonder je iets gelegen te Zijn gevatheid vat de boodschap van Posoki titueren. Tragisch is de wanhoopsdaad van Straatsburg laten liggen aan wat mensen ervan vinden. goed samen: Bulgarije is morsdood. Niet al- een taxichauffeur als een cynische bankier Niet dat dat een keuze is geweest voor Leo, leen economisch, maar vooral moreel. die zonder enig mededogen geleend geld Een engelachtige jonge prostituee biedt het is niet iets waar hij aan gewerkt heeft: hij God verliet lang geleden Bulgarije met een acuut opeist. Net als de docent die van een zichzelf op de uitvalswegen van Straats- kan gewoon niet anders bestaan. derde deel van de bevolking, zegt later in de brug wil springen, omdat hij niet genoeg burg aan mannen aan. Hij wordt geslagen Fysiek leeft hij tussen de mensen maar film een klant in een andere taxi, bestuurd verdient om zijn gezin te onderhouden, staat en gekoesterd, hij geeft wat hij kan. Een geestelijk lijkt hij losgezongen van het leven door een priester die ’s nachts bijklust als deze man symbool voor het lot van fatsoen- sterk debuut van Camille Vidal-Naquet. van alledag, in ieder geval van de regels waar taxichauffeur, omdat hij zoals zoveel Bulga- lijke mensen in een corrupte maatschappij, de meesten van ons zich door laten leiden. ren niet van één baan kan rondkomen. “Waar waarin moreel besef er niet meer toe doet. Wie dit gevoelige, dromerige en toch rauwe Een achtergrond heeft hij niet. Heb je con- was God toen we vergaten wat goed en Die boodschap hamert Komandarev er iets te debuut ziet dat vorig jaar in de Semaine de la tact met je ouders, vraagt een arts. Geen ant- kwaad betekent?” werpt de klant hem voor nadrukkelijk in, maar hij komt wel over. Critique tijdens het Festival Cannes in pre- woord. Leo is geen kind van ouders, hij is een de voeten, waarop de priester niets beters De regisseur staat trouwens niet alleen in mière ging, zal zich afvragen waar regisseur kind van de wereld. Het prachtige slotbeeld weet te antwoorden dan dat Hij ons test met zijn grimmige visie op Bulgarije, want de Camille Vidal-Naquet zich al die tijd ver- maakt het allemaal in een keer duidelijk. Ga ellende. laatste jaren zagen we meer films over het stopt heeft. Zoveel gevoel voor het grote ver- zien. Ga zien. In Posoki is niet alleen God weg uit Bulga- land als een moreel moeras. Zoals in het werk haal dat in het kleine schuilt en voor de ver- RONALD ROVERS rije, maar ook een groot deel van de bevol- van het duo Kristina Grozeva en Petar Val- gezichten die zich in alledaagse taferelen king. Dat van die derde is overdreven, maar chanov. In hun drama The Lesson belandt verbergen, zo’n volstrekt zelfverzekerde stijl SAUVAGE FRANKRIJK, 2018 | REGIE CAMILLE dertig jaar geleden telde Bulgarije negen en een schooljuf in een smerige corrupte wereld zie je zelden in een debuut. Het is trouwens VIDAL-NAQUET | 99 MINUTEN | MET FÉLIX MARITAUD, nu zeven miljoen inwoners. De daling zegt als ze haar huis, dat verkocht dreigt te wor- ook de rol van Félix Maritaud, perfect gecast, ERIC BERNARD, NICOLAS DIBLA | DISTRIBUTIE ARTI volgens de in 1966 geboren regisseur Step- den, probeert te redden. En in The Glory die de film zo goed maakt. FILM | TE ZIEN VANAF 14 MAART EN OP picl.nl han Komandarev alles over de ellende die is wordt een goudeerlijke spoorwegmedewer- Net als de 22-jarige Leo die zichzelf pros- voortgevloeid uit de ineenstorting van het ker na de vondst van een tas met geld een titueert langs de uitvalswegen van Straats- communisme. Het neoliberalisme en een sluw politiek spel ingetrokken. burg weet je eigenlijk nooit waar het heen meedogenloos kapitalisme hebben Bulgarije “We verloren de richting”, zegt een gedes- gaat. Dit is een hard leven. Een leven zonder kapot gemaakt, stelt hij in een interview. “Ik illusioneerde man in Posoki. Na het zien van richting, zonder verhaal. Meestal slaapt hij ben niet nostalgisch over de totalitaire (com- de film, kunnen we hem alleen maar gelijk op straat, soms kan hij bij een klant in bed munistische) periode. Maar in de fake-tran- geven. blijven liggen. Ze neuken wat, soms praten sitie erna hebben we veel positieve zaken JOS VAN DER BURG ze. Soms is de klant te oud om te neuken. vernietigd. We hadden een zeer goed sociaal Dan vertelt hij over zijn overleden vrouw. systeem. De levensstandaard was veel beter, POSOKI BULGARIJE/DUITSLAND/MACEDONIË, 2017 | Soms is hij te jong om te praten. Dan is er al- het schoolsysteem, de gezondheidszorg en- REGIE STEPHAN KOMANDAREV | 103 MINUTEN | MET leen seks. Je ziet aan Leo dat dit leven hard is. zovoort waren verbazingwekkend goed. We VASSIL VASSILEV-ZUEK, IRINI ZHAMBONAS | Zijn jonge lichaam begint te haperen. Soms hebben dit allemaal vernietigd.” DISTRIBUTIE CONTACT FILM | TE ZIEN VANAF 7 MAART wordt hij door collega’s in elkaar geslagen. Hoe die vernietiging eruitziet, is te zien in EN ONLINE VIA picl.nl Soms door klanten omdat ze niet willen be- SAUVAGE

DESTROYER maar vindt ze haar roeping als de boerderij van Karyn Kusama | Nicole Kidman schittert als haar vader onder druk komt te staan. (voormalig) politieagent in een verhaal dat twee TE ZIEN VANAF 14 MAART tijdlijnen omspant. Twintig jaar geleden was Kidmans personage Erin Bell betrokken bij een WHAT MEN WANT undercoveractie met dramatische afloop. Nu is Adam Shankman | In 2000 was Mel Gibson op zij nog slechts een schaduw van haar vroegere de top van zijn populariteit, en mocht hij in de zelf, tot ze de kans krijgt de fouten van toen romcom What Women Want schitteren als een recht te zetten. Lees de recensie op chauvinistische reclameman die plotseling kan filmkrant.nl. horen wat de vrouwen om hem heen denken. In TE ZIEN VANAF 14 MAART deze remake staat actrice Taraji P. Henson (Hid- DESTROYER den Figures) centraal en worden de genderrollen WHAT MEN WANT KLARA EN DE GEKKE KOEIEN dus omgedraaid. Achter de schermen overigens Lise I. Osvoll | Er kleeft ideologisch iets twijfel- industriële voedselsysteem. Hoe dan ook: in ook – waar comedykoningin Nancy Meyers voor MAURICE achtigs aan een kinderfilm die zich afspeelt op deze Noorse computeranimatie (gebaseerd op de originele film haar scheiding van zich af kon James Ivory | Deze verfilming uit 1987 van de een nostalgische boerderij, waarin grapjes wor- de kinderboerderij van Dyreparken, zeg maar de schrijven, voert nu Adam Shankman (The Wed- roman van E.M. Forster wordt door Eye opnieuw den gemaakt over een koe die de ‘gekkekoeien- Noorse versie van dierenpretpark Slagharen) wil ding Planner; Hairspray) de regie. uitgebracht in een nieuwe 4K-restauratie. De ziekte’ heeft, een vernietigende uitloper van ons stadskalf Klara een beroemde ster worden, TE ZIEN VANAF 14 MAART film, over een verboden homoseksuele relatie in DE FILMKRANT #418 MAART 2019 37

HET PÄRT GEVOEL — HET UNIVERSUM VAN ARVO PÄRT De magie van eenvoudige noten Arvo Pärt is overal - in concertzaal, bij dans, tische trekken. neigende opsomming van muzikale impres- in films. Toen ooit een hond begon mee te De muzikale ambassadeur van Estland sies en korte interviews behoefte aan wat zingen bij een uitvoering van zijn werk vond Tönu Kaljuste is een vriend van Pärt en weet meer ruimte. Bijvoorbeeld om eens een de componist dat geen probleem. hoe het begon. Daarnaast proberen, tussen nummer in zijn geheel te ervaren. Zelfs de de optredens en repetities van aan Pärt ver- scènes die laten zien hoe Pärt de repetities Het schijnt dat je Arvo Pärt, de meest uitge- slingerde orkesten en koren door, diverse van het Cello Octet intensief begeleidt – een voerde eigentijdse componist, beter niet kan musici, dirigenten en andere betrokkenen rode draad in de documentaire – dreigen on- interviewen. Ofwel hij mompelt maar wat, onder woorden te brengen wat de muziek zo der te sneeuwen. Versnipperd avontuur. ofwel hij begint heel gewichtige uitspraken bijzonder maakt. Uitstapjes naar dans en film laten zien hoe HET PÄRT GEVOEL te doen. Dus laat Paul Hegeman (Ik wil graag “De noten zijn eenvoudig, maar het is las- Pärt ook andere kunstenaars inspireert. honderd worden, In de ban van de Mali Blues) tig om de kleur te vangen”, meent iemand. Alain Gomis, regisseur van Zilveren Beer-­ scheiden genie met gevoel voor humor zijn ons gewoon naar dit fenomeen uit Estland Candida Thompson, dirigent van het Am- winnaar Félicité, geeft het symphonieorkest de mooiste beelden. Een soort minimalisme kijken terwijl hij aan het werk is met het sterdam Sinfonietta ziet Engelse heuvel- van Kinshasa met werk van Pärt zelfs een be- dat Pärt waardig is. “Je moet het stuk zien als Cello Octet Amsterdam. Het vertellen laat landschappen opdoemen, terwijl de Tsjechi- langrijke rol in dit drama over een Congolese een liefdesverhaal”, houdt hij het Octet voor. hij aan anderen over. Een documentaire sche choreograaf Jirí Kylián Pärt vergelijkt moeder. Misschien is dat genoeg. hommage volgens een geijkte formule. met een boom. Stevig geworteld, prachtige En dan is er natuurlijk de inmiddels 83-ja- LEO BANKERSEN Het is intrigerend dat het werk van Pärt bloesems. Aards en toch spiritueel. rige grootmeester zelf. Soms met een diepe bijna buitenaards is, zoals iemand het Naast dit ruime assortiment uitingen van frons als hij geconcentreert naar de cel- HET PÄRT GEVOEL — HET UNIVERSUM noemt, maar tegelijk heel breed toegankelijk bevlogenheid is het natuurlijk het mooist om lospelers luistert, soms met een onverwacht VAN ARVO PÄRT NEDERLAND, 2019 | REGIE PAUL en vaak diepe gevoelens oproepend. Met in de muzikale fragmenten zelf het Pärt-ge- kwajongensachtige oogopslag. ‘Niet zo hup- HEGEMAN | 75 MINUTEN | MET ARVO PÄRT, TÖNU wortels in oude religieuze muziek maar ook voel te proeven. Wel kreeg ik door die voor de pelen’, zegt hij, als hij bedoelt dat het iets KALJUSTE | DISTRIBUTIE MOKUM FILMDISTRIBUTIE | TE uitgesproken modern met soms minimalis- hand liggende vorm met een naar overdaad langzamer moet. Die close-ups van een be- ZIEN VANAF 28 FEBRUARI

houdt een motivational speaker haar publiek digers laat zien. ‘Dat zit dus allemaal in jou,’ ‘NU VERANDERT ER LANGZAAM IETS’ voor. “Just deal with it.” legt hij met grote nadruk uit wanneer hij ver- In een registrerende stijl toont de film ons schillende taartgrafieken presenteert. Nie- zo’n vijfentwintig trainingssessies en coa- mand uit de groep is er echt van onder de in- De absurde poespas van ching gesprekken, meestal van een afstandje druk. gefilmd en vanuit een vaste camerapositie. Het niet-dwingende karakter van de film Het levert een fascinerende film op vol inte- geeft ook ruimte om je blik de vrije loop te la- coaching en training ressante inkijkjes, al blijft het soms onduide- ten – zie: cursist links draait ongeïnteres- lijk wat precies de intenties van de makers seerd in zijn stoel, terwijl buurman rechts We coachen en ontwikkelen ons een onge- zijn. Is het de bedoeling dat we in de var- met volle bewondering in de hyperbolische luk zo blijkt uit ‘Nu verandert er langzaam kenstherapieën, bombastische leiderschap motivatiespeech meegaat. Dat is verfris- iets’. De documentaire schetst een onthut- seminars en instructieve rolspellen een di- send, al groeit gaandeweg de film de be- send, maar uiteindelijk onbevredigend agnose van onze tijd zien? Of moeten we er hoefte aan duiding. Uitgesproken psycholo- beeld van de Nederlandse trainingscultuur. iets anders mee? Als kijker ontkom je niet gen als Paul Verhaeghe betogen al jaren dat aan de het gevoel dat de film ons iets wil ver- onze neoliberale perfectiecultuur zieke indi- ‘Nu verandert er langzaam iets’ is de tweede tellen over angsten, onzekerheid en over- viduen voortbrengt. Dat beeld komt ook in documentaire van mint film office, een film- prikkeling, al wordt dit nooit expliciet ge- ‘Nu verandert er langzaam iets’ naar boven. collectief rondom documentairemaker maakt. Wat het zegt het eigenlijk over een samenle- Menna Laura Meijer dat eerder verantwoor- Het ontbreken van een interpreterend ka- ving dat mensen therapeutisch varkens ver- delijk was voor modefilm We Margiela. De der voelt dus als een gemis, al levert de geko- zorgen, hun gedrag door paarden laten spie- film schetst een soms onthutsend beeld van zen fly-on-the-wall methode vaak schitte- gelen of zich door ontspanning-vloggers de Nederlandse coach- en trainingscultuur. rende scenes op. Een priester die via een virtueel het haar laten borstelen? Uiteinde- Een cultuur die zich ergens lijkt te bevinden chatservice seksproblemen bespreekbaar lijk jammer dat de filmmakers daar niet ver- tussen oprechte ondersteuning aan de ene maakt, een groep Ziggo-monteurs die leert der in duiken. kant en op holle frases gerichte zelfhulp aan ‘de emotie bij de klant’ bespreekbaar te ma- GUUS SCHULTING de andere. “Wat ikzelf gemerkt heb, is dat ken – het lijken wel absurde toneelstukjes. passie de beste remedie is voor vermoeid- Soms zijn het de reacties van cursisten die ‘NU VERANDERT ER LANGZAAM IETS’ heid,” merkt een personal coach op tijdens boekdelen spreken, zoals wanneer een ove- NEDERLAND 2018 | REGIE MINT FILM OFFICE | 106 een web seminar. “We zijn homo sapiens, renthousiaste bedrijfscoach persoonlijk- MINUTEN | DISTRIBUTIE CINEMA DELICATESSEN | TE ‘NU VERANDERT ER LANGZAAM IETS’ tribale wezens, so we got to fix this together,” heidsprofielen aan een groep vertegenwoor- ZIEN VANAF 21 MAART

het verstikkende Engeland van de vroege twin- kilometer tussen Kansas en New York over- Lees de recensie op filmkrant.nl en in de Film- tigste eeuw, was de doorbraak van acteur Hugh brugt. Hij moet hen één enkele milliseconde krant #419. Grant, die samen met tegenspeler James Wilby tijdswinst opleveren op de aandelenbeurs – een TE ZIEN VANAF 21 MAART de prijs voor beste acteur won op het filmfesti- milliseconde die miljarden dollars waard is. val van Venetië. Rondom de release zijn in Eye US ook drie andere Merchant-Ivory-producties te Jordan Peele | Na het voor vier Oscars genomi- zien: Shakespeare-Wallah (1965), Autobio- neerde Get Out (die voor beste scenario werd graphy of a Princess (1975) en Heat and Dust verzilverd) komt Jordan Peele opnieuw met een (1983). sociale nachtmerrie die bekende horrorelemen- TE ZIEN VANAF 21 MAART ten in een politiek beladen nieuw jasje steekt. Een welgestelde zwarte familie wordt in hun THE HUMMINGBIRD PROJECT eigen huis belaagd door een groep raadselach- Kim Nguyen | De Canadese indie-regisseur Kim tige figuren – die exacte dubbelgangers van Nguyen maakt de sprong naar grotere projecten henzelf blijken te zijn. Lees de recensie op film- met grotere sterren met dit satirische verhaal krant.nl en in de Filmkrant #419. over twee nerderige neven die een megalomaan TE ZIEN VANAF 21 MAART plan tot uitvoer proberen te brengen: een glas- vezelkabel die in een rechte lijn de ruim 2000 THE HUMMINGBIRD PROJECT JOOST BROEREN-HUITENGA US DE FILMKRANT #418 MAART 2019 38

& Liz vanaf do 28 feb | Sunset vanaf ner do 7 mrt | Minding The Gap do 28 ALMERE HAVEN do 14 mrt | Nog te zien At Eternity- feb | Hyena Invites Arne Toonen The 4 Corrosia ’s Gate | Capharnaüm | Doubles vies Warriors do 28 feb | Full Moon wo 20 Markt 43 | 036-521 5929 | corrosia. | Green Book | If Beale Street Could mrt | Food + Film ma 25 mrt nl Talk | Roma | Werk ohne Autor | Viva 4 Het Ketelhuis Beautiful Boy di 19 mrt, 20.00 | Ben- l’Italie De Toorts, vr 15 mrt | Canalet- Westergasfabriekterrein | Pazza- zhino (Loveling) vr 15 mrt, 11.00 en to, the Arts of Venice, zo 10 mrt en nistraat 4 | 020-684 0090 | ketel- 20.00 | De dirigent vr 29 mrt, 11.00 vr 22 mrt | Klassieker Maurice van- huis.nl Agenda en 20.00 | Dogman vr 22 mrt, 11.00 af do 21 mrt | Movies that Matter Yo- Bloody Marie do 28 feb | Het Pärt en 20.00 | Western vr 8 mrt, 11.00 en meddine, ma 11 mrt, 19.15 | Filmcur- gevoel do 28 feb | Posoki do 7 mrt Programmagegevens voor de Filmkrant van april moeten vóór 20.00 | Filmkijkclub do 7 mrt, do 14 sus HOVO Sovjet-films in retrospec- | Sakawa do 7 mrt | ‘Nu verandert vrijdag 15 maart (schriftelijk of per e-mail agenda@filmkrant. mrt, do 21 mrt en do 28 mrt, 19.30 tief, vanaf di 12 mrt | Architectuur- er langzaam iets’ do 21 mrt | Nog nl) bij de redactie zijn ingeleverd. De Filmkrant is niet verant- filmThe Experimental City do 21 mrt te zien Schapenheld | Retrospekt | woordelijk voor onjuiste vermeldingen of programmawijzigin- | Documentaires Tea with the Da- Werk ohne Autor | Posoki do 14 mrt, gen. De volgende Filmkrant verschijnt op donderdag 27 maart ALPHEN A/D RIJN mes | Schapenheld | ‘Nu verandert 10.30 | Cinemathèque Française en loopt t/m woensdag 1 mei. 4 Filmhuis Parkvilla er langzaam iets’ vanaf do 21 mrt | Rocco e i suoi fratelli di 5 mrt, 19.30 Cornelis Geellaan 2 (Park Rijn- Cinesingle Lazzaro felice zo 17 feb | di 19 mrt, 13.00 | Deutsches Kino | za 2 mrt, 15.25 | zo 3 mrt, 18.50 | wo stroom) | 0172-493 737 | parkvilla. 12.00 | Retrospectief Tsai Ming-li- Arthur & Claire di 26 mrt, 19.00 | Gay ALKMAAR 6 mrt, 15.50 | Werk ohne Autor za 2 nl/filmhuis ang The River zo 10 mrt, 18.50 | Vive Film Special Sauvage za 30 mrt, 4 Filmhuis Alkmaar mrt, 13.00 | wo 6 mrt, 18.50 | wo 6 Buddy di, 12 mrt, 13.30 | vr 15 mrt en l’amour zo 3 mrt, 20.50 | The Royal Bij de première in 17.00 | Hoe lees ik een film? Poso- Pettemerstraat 3 | 072-520 2022 | mrt, 18.50 | Kult & Kou Let the Right ma 18 mrt, 20.00 | Colette vr 29 mrt, Opera La Traviata zo 24 mrt, 19.45 | ki di 12 mrt, 19.00 | Internationale filmhuisalkmaar.nl | Raadpleeg de One in vr 1 mrt, 21.15 | zo 3 mrt, 16.00 ma 1 apr en wo 3 apr, 20.00 | di 2 apr, The Royal Ballet Don Quixote wo 6 Cannes vorig jaar vrouwendag L’avenir vr 8 mrt, 14.30 website voor het actuele program- | Muziek in film Rory Gallagher (Irish 13.30 | Edie vr 22 mrt, wo 27 mrt en mrt, 12.00 | Gay Film Sauvage zo 3 | Figlia mia vr 8 mrt, 16.45 | Daphne ma Tour ‘74) di 5 mrt, 19.00 za 30 mrt, 20.00 | di 26 mrt, 13.30 | mrt, 18.50 | Gastvertoning The Fel- werd de film met vr 8 mrt, 19.00 | Carol vr 8 mrt, 21.00 Un amour impossible do 28 feb en Gräns do 28 feb, ma 4 mrt, 20.00 | lowship zo 3 mrt, 20.00 | ma 18 mrt, | Psychoanalyse & Film Frantz wo wo 6 mrt, 13.00 | At Eternity’s Gate Mary Shelley vr 1 mrt, do 7 mrt en ma 21.00 | instemming en – 27 mrt, 20.00 | Roze Filmdagen met do 28 feb en zo 3 mrt, 15.45 | wo 6 ALMELO 11 mrt, 20.00 | di 5 mrt, 13.30 | Nos als openingsfilmCarmen & Lola do mrt, 15.40 | Bloody Marie do 28 feb 4 Filmhuis Almelo batailles di 19 mrt, 13.30 | wo 20 mrt tot lichte afschuw 14 t/m zo 24 mrt | Het Schimmenrijk en di 5 mrt,18.50 | vr 1 mrt, 15.40 | za Elisabethhof 4 | Informatie/reser- en do 21 mrt, 20.00 | The Old Man AMSTERDAM Hans Beerekamp eert recent over- 2 mrt en ma 4 mrt, 18.20 | zo 3 mrt, veren 0546-850 264 | filmhuisal- and the Gun do 28 mrt en di 2 apr, 4 Cinema De Balie van de maker – leden filmpersoonlijkheden zo 10 21.20 | wo 6 mrt, 13.00 | Can You Ever melo.nl 20.00 | zo 31 mrt, 14.30 | Das sch- Kleine-Gartmanplantsoen 10 | mrt, 17.00 | Surf Film Nacht Momen- Forgive Me? do 28 feb, ma 4 mrt en Beautiful Boy - wo 3 apr, 20.15 | The weigende Klassenzimmer do 14 mrt, Informatie: 020-553 5151 | Reserve- zonder een spoor tum Generation wo 6 mrt en ma 25 wo 6 mrt, 18.40 | vr 1 mrt, 15.00 | vr Favourite vr 1 mrt, 14.00 en 20.15 za 16 mrt en di 19 mrt, 20.00 | zo 17 ring: 020-553 5100 | debalie.nl mrt, 21.00 1 mrt, zo 3 mrt en di 5 mrt, 21.05 | za | Mary Queen of Scots - vr 29 mrt, mrt, 14.30 | Shoplifters za 2 mrt, di Minding the Gap met column van van controverse 4 Kriterion 2 mrt, 13.00 | za 2 mrt, 18.45 | Cap- 14.00 en 20.15 | Roma - vr 22 mrt, 5 mrt en wo 6 mrt, 20.00 | zo 3 mrt, Massih Hutak vr 1 mrt, 21.00 | The Roetersstraat 170 | 020‑623 1709 | harnaüm do 28 feb, 13.10 | vr 1 mrt, 20.15 | Shoplifters - vr 8 mrt, 20.15 14.30 | Wildlife do 7 mrt, 13.30 | vr Best of IDFA za 2 mrt en zo 3 mrt, ontvangen. Maar kriterion.nl 16.00 | zo 3 mrt, 13.20 | Double vies | Stan & Ollie - vr 15, mrt, 14.00 en 8 mrt, za 9 mrt en wo 13 mrt, 20.00 12.00 | za 2 mrt, 19.00 | CinemAsia festival di 5 t/m zo 10 do 28 feb, 21.20 | za 2 mrt, 13.10, ma 20.15 | Speciale voorstelling Het | Woman at War do 21 mrt, 13.30 | 4 Filmhuis Cavia misschien is dat mrt 4 mrt, 18.50 | wo 6 mrt, 15.30 | The stroomgebied van de Regge - wo za 23 mrt, ma 25 mrt en di 26 mrt, Van Hallstraat 52-1 | 020-681 1419 4 Lab111 Favourite za 2 mrt, 21.10 | zo 3 mt, 13 mrt 20.00 | The Best of IDFA zo 10 mrt, | filmhuiscavia.nl | Aanvang: 20.30 ook een teken dat Arie Biemondstraat 111 | 020-616 13.10 | If Beale Street Could Talk do 14.00 Good Bye Lenin! wo 6 mrt en do 7 9994 | [email protected] | lab111.nl 28 feb 20.50 | vr 1 mrt, 18.40 | za 2 mrt | Journey to the Sun vr 1 mrt en Noé’s gebruikelij- Anchorman: The Legend of Ron Bur- mrt en ma 4 mrt, 20.55 | di 5 mrt, ALMERE za 2 mrt | SIKSA Stabat Mater Do- gundy vr 1 mrt, 21.30 | zo 3 mrt en wo 21.15 | wo 6 mrt, 13.10 | Minding the 4 Het nieuwe filmhuis/De nieuwe AMERSFOORT lorosa ma 4 mrt | The Tobacconist of ke punch van ge- 13 mrt, 19.00 | za 9 mrt en zo 17 mrt, Gap vr 1 mrt, 19.00 | zo 3 mrt, 16.10 bibliotheek 4 Filmtheater De Lieve Vrouw Vallecas vr 15 mrt en do 21 mrt | Ci- 14.00 | The Big Short za 2 mrt, zo 10 | No Date, No Signature do 28 feb, Stadhuisplein 101 | 036-548 6000 | Lieve Vrouwestraat 13 | 033‑422 nema Colombiano Breath of Life + weld, seks, drugs- mrt en za 16 mrt, 13.30 | wo 6 mrt, 13.00 | Het Pärt gevoel zo 3 mrt, denieuwebibliotheek.nl/hetnieu- 6555 | lievevrouw.nl | Programma The Vampires of Poverty wo 27 mrt | 21.30 | za 9 mrt, 19.00 | An Elephant 13.00 | Peterloo do 28 feb, vr 1 mrt en wefilmhuis wordt wekelijks aangevuld, zie Cult Epics Long Live Death za 9 mrt roes en dood zijn Sitting Still do 7 mrt, 19.30 | Kusa- di 5 mrt, 18.30 | vr 1 mrt, 13.00 | za 2 The Favourite vr 15 mrt en di 19 mrt, website en za 23 mrt | Double bill Offsprings ma: Infinity di 5 mrt, 21.00 | wo 6 mrt, ma 4 mrt en wo 6 mrt, 20.45 | 19.30 | za 16 mrt, 14.00 | wo 20 mrt, Beast of the Jungle vanaf do 14 mrt | on Springs + Willow Springs vr 29 scherpte heeft mrt, ma 11 mrt, di 12 mrt, wo 13 mrt, zo 3 mrt, 18.20 | Ray & Liz do 28 feb, 10.00 | Free Solo vr 1 mrt en di 5 mrt, Bloody Marie vanaf do 28 feb | High mrt | Atrabilious Experimental Film- ma 18 mrt en di 19 mrt, 19.30 | zo 10 vr 1 mrt en di 5 mrt, 21.30 | za 2 mrt, 19.30 | wo 6 mrt, 10.00 | Green Book Life vanaf do 14 mrt | Lazzaro feli- fest #5 za 30 mrt en zo 31 mrt | verloren. Climax is mrt, 16,00 | zo 17 mrt, 16.30 | Min- 18.55 | zo 3 mrt, 20.55 | ma 4 mrt, vr 22 mrt en di 26 mrt, 19.30 | za 23 ce vanaf do 21 mrt | Minding the Gap 4 Cinecenter ding the Gap di 5 mrt, 19.00 | 21.30 21.05 | wo 6 mrt, 18.30 | Retrospekt mrt, 14.00 | wo 27 mrt, 10.00 | The vanaf do 28 feb | The Mule (o.v.b.) Lijnbaansgracht 236 | 020-623 het bioscoopequi- di 12 mrt, 21.30 | Relaxer ma 4 mrt, do 28 feb, 15.45 | vr 1 mrt, 13.00 | za Hate U Give za 2 feb, 14.30 | Roma vr vanaf do 7 mrt | On the Basis of Sex 6615 (vanaf 15.45) | cinecenter.nl | 21.00 | New Renaissance Film Fes- 2 mrt, 15.10 | zo 3 mrt, 18.50 | Roma 8 mrt en di 12 mrt, 19.30 | za 9 mrt, vanaf do 7 mrt | Pájaros de vera- Programmering is onder voorbe- valent van een tival Into the Mirror vr 1 mrt, 19.10 | wo 6 mrt, 20.55 | Tea with the Da- 14.00 | wo 13 mrt, 10.00 | Reprise no vanaf do 7 mrt | Peterloo vanaf do houd Yonlu vr 1 mrt, 21.10 | Wonderlus za mes do 28 feb, 15.35 | vr 1 mrt, 13.10 The Wife za 2 mrt, 14.00 28 feb | Posoki vanaf do 7 mrt | Ray Aftermath vanaf 28 mrt | Lazzaro darkride: zenuw- 2 mrt, 18.55 | You Go to My Head za felice vanaf 21 mrt | The Mule vanaf 7 2 mrt, 20.40 | Female Frame: Brea- romantischer is dan haar Australi- mrt | On the Basis of Sex vanaf 7 mrt prikkelend ver- king the Celluloid Ceiling A ma sche hork van een echtgenoot. | Cine expat Ash Is Purest White do soeur do 21 mrt, 19.00 | Un beau so- Filmplafond aan gruzelen Campion won er als eerste vrouwe- 28 mrt, 21.00 | Pájaros de verano, zo maak, maar na de leil intérieur do 14 mrt en zo 31 mrt, lijke regisseur de Gouden Palm in 10 mrt, 18.45 | Gaypreview Maurice 19.15 | Belle vr 15 mrt, 18.30 | La Cié- Het is een open deur dat mannen Met het drama, dat terugblikt op Cannes mee. Schitterend is ook wo 20 mrt, 21.00 | vierde bocht slaat naga vr 8 mrt, 16.00 | Clueless do 21 en vrouwen ook in de filmwereld het leven van een doodgevroren Sally Potters Virginia Woolf-verfil- 4 Eye Filmmuseum mrt, 21.30 | Daisies do 14 mrt, 21.30 | geen gelijke kansen hebben. Toch zwerfster, won de inmiddels ming Orlando (1992), waarin Tilda IJpromenade 1 | 020-589 1400 | eye- ook de verveling Destroyer za 9 mrt, 21.30 | Fish Tank zijn er altijd vrouwen die het film- 90-jarige Varda de prijs voor Beste Swinton als man en later als vrouw film.nl zo 17 mrt en za 30 mrt, 19.00 | Frida plafond doorbreken. Lab 111 toont Film in Venetië. Ook lanceerde de door vier eeuwen Engelse geschie- Another Day of Life do 28 feb, 20.45 toe. vr 8 mrt, 21.30 | A Girl Walks Home tot eind mei onder de titel Female film de carrière van Sandrine Bon- denis reist. Naast deze klassiekers | Interstellar (70mm) wo 13 mrt, Sasja Koetsier in de Alone At Night di 19 mrt, 19,00 | vr 29 Frame: Breaking the Celluloid Cei- naire. Geweldig is ook Jane Campi- komen de meeste films in het pro- 20.00 | za 16 mrt, 20.45 mrt, 21.30 | Girlhood za 31 mrt, 21.15 ling ruim twintig geweldige films ons in de negentiende eeuw spe- gramma uit het recente verleden. Cinedans Festival vr 8 t/m zo 10 mrt Filmkrant | I Am Not a Witch do 21 mrt, 19.15 | van vrouwelijke regisseurs. lende The Piano (1993), waarin een Laat niemand meer zeggen dat | Cinema Concert Flat Earth So- Lady Bird wo 13 mrt, 21.30 | Marie Maken vrouwen andere films uitgehuwelijkte Engelse vrouw vrouwelijk filmtalent schaars is. ciety Plays Die Austernprinzessin 21.45 | vr 29 mrt, 19.15 | Taxi Driver Antoinette za 23 mrt, 21.30 | Mus- dan mannen? Met een andere the- ontdekt dat de buurman een stuk LAB111.NL zo 17 mrt, 16.00 | Eye on Art Rese- za 23 mrt, 14.30 | zo 31 mrt, 19.00 | tang zo 17 mrt, 19.15 | Oh Lucy! wo matiek en sensitiviteit? Het pro- arch Labs za 2 mrt | Restored & Un- Dheepan za 23 mrt, 19.15 | Crazy zo 20 mrt, 21.15 | Orlando wo 27 mrt, gramma Female Frame: Breaking seen A Matter of Life and Death ma 24 mrt, 19.15 | Teatro de guerra zo 21.30 | Pariah vr 8 mrt, 19.00 | Per- the Celluloid Ceiling is een goede 25 mrt, 19.00 | Specials Jan Svank- 24 mrt, 21.30 | Mrs. Dalloway ma 25 sepolis zo 10 mrt, 19.00 | The Pia- aanleiding om het erover te heb- majer: tussen film en kunst zo 3 mrt, mrt, 11.00 | Hiroshima mon amour no di 12 mrt, 19.00 | Que horas ela ben. Dat hoeft trouwens niet, want 16.00 | Bauhaus, dans en avatars di 26 mrt, 11.00 | Full Contact wo 27 volta? zo 24 mrt, 19.00 | do 28 mrt, we kunnen ook gewoon kijken. di 5 mrt, 19.15 | Symphonic Cine- mrt | Jacob’s Ladder wo 27 mrt, 19.15 18.30 | Raw za 16 mrt, 21.30 | Vaga- Films waarvan sommige inmiddels ma The Firebird zo 31 mrt, 16.00 | | The Emperor’s Naked Army Mar- bond ma 11 mrt en ma 25 mrt, 21.30 de status van klassieker hebben. De This is Film! Film Heritage in Prac- ches on do 28 mrt, 19.15 | Continui- | We Need to Talk About Kevin ma 18 oudste is Daisies (1966) van Vera tice wo 6 mrt en wo 20 mrt, 15.30 | ty vr 29 mrt, 21.15 | First Blood za 30 mrt, 21.30 Chytilova. Elk programma dat deze Xtended (VR) Das Totale Tanz The- mrt, 19.15 | The Manchurian Candi- 4 The Movies film vertoont, waarin twee vrien- ater di 5 mrt t/m wo 13 mrt | Eye in date za 30 mrt, 21.30 Haarlemmerdijk 161 | 020-638 dinnen in Praag de patriarchale het Muziekgebouw Salome wo 13 4 FC Hyena 6016 | themovies.nl orde omverschoppen, is sowieso de mrt, 20.15 | Shell Shock The Act of Aambeeldstraat 24 | 020-363 8502 | moeite waard. Aangrijpend is Sans Killing vr 22 mrt, 19.15 | ma 25 mrt, fchyena.nl toit, ni loi (1985) van Agnès Varda. DAISIES 16.30 | Waltz with Bashir vr 22 mrt, Arctic do 14 mrt | The Front Run- DE FILMKRANT #418 MAART 2019 39

ADVERTORIAL za 9 mrt, 20.00 | Klassieker Mauri- mrt en di 12 mrt, 20.00 | Green Book site voor de exacte data en tijden ce,! do 21 mrt, 15.00 | zo 24 mrt en zo do 7 mrt en za 9 mrt, 20.30 | vr 8 mrt Un amour impossible vanaf 28 feb Rialto in maart/april 31 mrt, 13.00 | wo 27 mrt ,19.30 | Ho- en do 14 mrt, 14.30 | ma 11 mrt en vr | Another Day of Life vanaf 14 mrt | wards End zo 17 mrt, 10.45 (met ont- 15 mrt, 20.00 | zo 17 mrt, 15.30 | Het Bloody Marie vanaf 28 feb | Climax Get your act together, Britain! | Cracking The Frame bijt) | Movies That Matter Yomeddi- Pärt gevoel zo 3 mrt, 15.30 | wo 6 vr 22 mrt, za 23 mrt | Donbass vanaf Maart & april | Rialto presenteert Being Frank: The Chris Sievey Story ne di 12 mrt, 20.00 mrt, 20.00 | zo 10 mrt, 11.00 | Roma 21 mrt | Lazzaro felice vanaf 21 mrt | in maart vijf Britse klassiekers, ge- 20 maart, 19.30 | Steve Sullivan di 5 mrt, 14.30 | Schindler’s List za Minding the Gap vanaf 28 feb | Pája- regisseerd door vooraanstaande brengt in deze fascinerende docu- 9 mrt, 16.30 | Stan & Ollie wo 6 mrt, ros de verano vanaf 7 mrt | Los ver- Britse regisseurs, om de Britten – mentaire het leven van Chris Sie- ARNHEM 14.30 | Werk ohne Autor vr 1 mrt, sos del olvido vanaf 7 mrt | Het won- juist nu de harde Brexit dreigt – in vey in beeld. Hij sprak onder ande- 4 Focus Filmtheater 20.00 | di 12 mrt, 14.30 der van Le petit prince do 7 mrt | het zonnetje te zetten. Van 12 re met familie en vroegere bandle- Audrey Hepburnplein 1 | 088‑190 Arts in Cinema Water Lilies by Mo- maart t/m 13 april elke dinsdag en den, en kreeg toegang tot Sievey’s 0666 | focusarnhem.nl net zo 17 mrt | The Best of IDFA za 2 zaterdag. Op het programma privéarchief. De film zal worden Another Day of Life vanaf do 14 mrt | BOLSWARD mrt en za 23 mrt | Deutsches Kino staan: Kes, The Red Shoes, Dial M ingeleid door regisseur Steve Sulli- Arctic vanaf do 14 mrt | The Beast in 4 Filmhuis Arthur & Claire do 21 mrt | Filmcon- for Murder (3D), Fish Tank & 24 van en Martin Sievey, de broer van the Jungle vanaf do 14 mrt | Bloody Broereplein 7/8 | filmhuisbolsward. cert Fellini Amo - Remembering Fe- Hour Party People. Chris. RIALTOFILM.NL Marie vanaf do 28 feb | Før frosten nl derico Fellini vr 15 mrt | Klassie- (Before the Frost) vanaf do 21 mrt | The Insult do 21 mrt, 20.00 | Den ker Schindler’s List ma 4 mrt | Otto High Life vanaf do 14 mrt | Lazzaro Skyldige (The Guilty) do 7 mrt, e mezzo (8 ½) ma 18 mrt | Movies felice vanaf do 21 mrt | Minding the 20.00 That Matter Yomeddine do 14 mrt | Gap vanaf do 28 feb | ‘Nu verandert Donbass heeft ze- Sneak Preview iedere zondag er langzaam iets’ vanaf do 21 mrt | On the Basis of Sex vanaf do 7 mrt BREDA ker absurd-komi- | Pajaros de verano vanaf do 7 mrt | 4 Chassé Cinema DEN BOSCH Het Pärt gevoel vanaf do 28 feb | Pe- Claudius Prinsenlaan 8 | 076-530 sche noten. “Waar 4 Verkadefabriek terloo vanaf do 28 feb | Posoki (Di- 3131 | chasse.nl Boschdijkstraat 45 | 073-681 8160 | rections) vanaf do 7 mrt | Ray & Liz Lazzaro felice vanaf do 21 mrt | Min- ging dat flying cir- verkadefabriek.nl vanaf do 28 feb | Sakawa vanaf do 7 ding the Gap vanaf do 28 feb | Pe- Arts in Cinema Water Lillies of Mo- mrt | Sunset vanaf do 14 mrt | Vice terloo vanaf do 28 feb | Sunset van- cus over?” vraagt net zo 10 mrt, 16.30 | di 19 mrt, 19.15 | vanaf do 28 feb | Gay Film Special af do 4 mrt | Nog te zien Un amour Citytrips Le mépris ma 25 mrt, 19.30 Sauvage za 24 mrt, 19.00 | Gelders impossible | At Eternity’s Gate | Can de bestuurder | Bossche filmers do 28 mrt, 19.30 24 HOUR PARTY PEOPLE Doek di 19 mrt, 19.30 | Movies That You Ever Forgive Me? | Capharnaum Matter Yomeddine wo 20 mrt, 19.15 | Doubles vies | The Favourite | Free verwijzend naar 4 Rialto Internationale vrouwendag On the Solo | Green Book | If Beale Street DEN HAAG Ceintuurbaan 338 | 020‑676 8700 | APELDOORN Basis of Sex vr 8 mrt, 19.15 (met in- Could Talk | Mary Queen of Scots Monty Python als 4 Filmhuis Den Haag rialtofilm.nl 4 Filmtheater/Podium Gigant leiding) | RBG vr 8 mrt, 21.15 | Roma | Tea with the Dames | Los Spui 191 | 070‑365 6030/345 9900 Another Day of Life vanaf do 14 mrt | Nieuwstraat 377 | 055‑521 6346 | versos del olvido | Werk ohne Autor zijn gasten de ka- | Programma is onder voorbehoud, Ash Is Purest White vanaf do 28 mrt gigant.nl | Specials Schapenheld (met nage- raadpleeg ook de website | filmhuis- | The Beast in the Jungle vanaf do 14 The Aftermath vanaf do 28 mrt | ASSEN sprek) do 28 feb, 19.20 | De blauwe mer verlaten heb- denhaag.nl mrt | High Life vanaf do 14 mrt | ‘Nu Another Day of Life vanaf do 14 mrt | 4 Bioscoop De Nieuwe Kolk maagd (met nagesprek) wo 27 mrt, Arts in Cinema Degas: Passion for verandert er langzaam iets’ vanaf do Arctic vanaf do 14 mrt | Bloody Marie Weiersstraat 1 | 088-012 8560 | 19.30 | Boek in Beeld Another Day of ben en volstrekt Perfection wo 6 mrt, 9.00 | za 16 21 mrt | Pájaros de verano vanaf do vanaf do 14 mrt | Bon Dieu 2 vanaf do asserfilmliga.nl | Aanvang: 20.00, Life ma 18 mrt, 19.30 | Arts in Cine- mrt, 17.00 | wo 20 mrt, 19.00 | Film 7 mrt | Posoki vanaf do 7 mrt | Saka- 28 mrt | Doubles vies vanaf vr 8 mrt | za: 15.00 in DNK ma Degas: Passion for Perfection onduidelijk is wat & Debat Another Day of Life do 21 wa za 2 mrt (met NAGESPREK) | van- Drømmeland vanaf do 28 mrt | High The Favourite ma 4 en di 5 mrt | zo 3 mrt, 10.30, vr 8 mrt, 14.00, di 19 mrt, 19.00 (met nagesprek) | Film- af do 7 mrt | Sunset vanaf do 14 mrt Life vanaf do 14 mrt | Lazzaro Felice Schapenheld ma 11 mrt, zo 12 mrt mrt, 19.30 | WoDocu wo 6 mrt, wo 13 ze precies kwa- focus In het huis van mijn vader wo | Klassieker Kes di 12 en za 23 mrt | vanaf do 21 mrt | The Mule vanaf do 7 en za 16 mrt | Woman at war ma 18 mrt en wo 20 mrt, 19.20 Royal Ope- 6 mrt, 19.00 (met nagesprek) | High Dial M for Murder di 19 en za 30 mrt | mrt | Nu verandert er langzaam iets mrt, di 19 mrt en za 23 mrt | Werk ra House The Queen of Spades di 12 men vragen. Toch Life di 12 mrt, 19.00 (met inleiding) Dog Day Afternoon di 5 en za 9 mrt | vanaf do 21 mrt | Pájaros de verano ohne Autor ma 25 mrt, di 26 mrt en mrt, 19.45 | Belcrum Bios @Podium | Hoe lees ik een film? Posoki wo 13 Lolita za 2 mrt | The Red Shoes za 16 vanaf do 21 mrt | Ray & Liz vanaf do za 30 mrt Bloos The Killing of a Sacred Deer di klinkt hier vooral mrt, 19.00 |Internationale Vrou- en di 26 mrt | CinemAsia Film Festi- 28 mrt | Retrospekt vanaf do 7 mrt | 5 mrt, 20.00 | Ontbijtfilm zo 24 mrt wendag Kusama: Infinity, vr 8 mrt, val di 5 t/m zo 10 mrt | Cracking the Wajib vanaf do 28 mrt | Boek & Film heel luid een tra- 14.00 | Jackie Brown vr 8 mrt, 21.30 | Frame Being Frank: The Chris Sievey The Aftermath, di 19 mrt, 19.30 | BERGEN Movies That Matter Yomeddine Met Story wo 20 mrt | Docupodium ‘Nu Film gemist! Shoplifters elke maan- 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur BUSSUM gedie: armoede, nagesprek zo 10 mrt, 14.00 | Surf verandert er langzaam iets’ ma 18 dag in maart | Ontbijt & filmpremie- Eeuwigelaan 7 | 072-581 5914 | 4 Filmhuis Bussum filmnacht Momentum Generation mrt (met nagesprek) | Rialto Film- re Bon Dieu 2 zo 17 mrt, 11.00 | The cinebergen.nl Brediusweg 1 | 035-693 8694 | honger, het recht do 7 mrt, 21.00 club vr 15 mrt Mule zo 17 mrt, 11.00 | Film & Filoso- At Eternity’s Gate za 2 mrt, 16.30 | zo filmhuisbussum.nl 4 Studio/K fie,De multiculturele samenleving 3 mrt, 11.00 | wo 13 mrt, 14.30 | Con- Verwacht Another Day of Life | Arc- van de schoft dat Timorplein 62 | 020-692 0422 | di 26 mrt, 19.45 | De idioot als Mes- tinuer di 5 mrt, 20.00 | The Favou- tic | Can You Ever Forgive Me? | Con- DEN HELDER studio-k.nu | Raadpleeg de website sias di 5 mrt, 19.45 | 25e Filmnacht rite vr 1 mrt en do 7 mrt, 14.30 | zo 3 tinuer | Doubles vies | Green Book heerst op straat. 4 Cinema Zevenskoop voor het reguliere programma Ronald Rovers in de Julianaplein 43 | 0223‑610 941 | Destroyer vanaf 14 mrt | Dumbo van- http://cinemazevenskoop.wix. af 27 mrt | The Front Runner vanaf 7 Filmkrant com/recent | Aanvang: 20.30 mrt | Pájaros de verano vanaf 7 mrt | Gamen tot in de eeuwigheid The Favourite do 14 mrt t/m ma 18 Schapenheld vanaf 21 feb | Thunder | If Beale Street Could Talk | Laz- mrt | Green Book do 21 mrt t/m ma Road vanaf 28 mrt | Us vanaf 21 mrt | Chasing Reels is het initiatief van in het werk van de onafhankelijke gereset werden in het nieuwe mil- zaro felice | Maurice | ‘Nu verandert 25 mrt | If Beale Street Could Talk do Vice vanaf 28 feb filmliefhebber-curator Cedric Amerikaanse filmmaker Joel Pot- lennium’. Muyres noemt de film ‘de er langzaam iets’ | Pájaros de ver- 28 mrt t/m ma 1 apr | Stan & Ollie do 4 Filmtheater De Uitkijk Muyres om bijzondere, in Neder- rykus, omdat al zijn films ‘zijn ge- meest gekke en originele film die ik ano | Peterlo, | Sunset Arts in Cine- 7 mrt t/m ma 11 mrt | Werk ohne Au- Prinsengracht 452 | 020-223 2416 | land niet uitgebrachte films te ver- fixeerd op de inherente zelfdes­ het afgelopen jaar heb gezien’ en ma Degas: Passion for Perfection tor do 28 feb t/m ma 4 mrt | Dins- uitkijk.nl tonen. De eind 1999 spelende tructie in alle kapitalistische sys- ‘een onvergetelijke hilarische trip’. wo 27 mrt, 14.30 | za 23 mrt, 12.45 | dagavonddocu Free Solo di 5 mrt | Pájaros de verano do 7 mrt, 21.00 speelfilmRelaxer is zeker bijzonder temen’. Hoe dat beter te illustreren Wie het wil meemaken, kan vr 22 mrt, 19.10 | ma 18 mrt, 18.45 zo Internationale vrouwendag Die göt- | Drieluik Pather Panchali vr 1 mrt, en niet alledaags: een jongen moet dan ‘met een hersendode nerd die voor de vertoning inclusief inlei- 17 mrt, 10.30 | Sing-Along Bohemian tliche Ordnung wo 6 mrt 21.00 | Aparajito vr 8 mrt, 21.00 | op de bank blijven zitten tot hij een videogames speelt tot het einde ding terecht in Kino Rotterdam (1 Rhapsody wo 13 mrt, 20.30 The World of Apu vr 15 mrt, 21.00 videogame heeft uitgespeeld. Het der tijden’. Relaxer toont de jaren maart), Ekko Utrecht (3 maart) en | Klassieker 3 Women zo 3 mrt, zo duurt lang, heel lang. In Relaxer zit negentig ‘als een wervelende tor- Lab111 (4 maart). DEVENTER 10 mrt, zo 17 mrt, zo 24 mrt en zo 31 de kijker anderhalf uur met de ga- nado van oppervlakkige zorgen die CHASINGREELS.NL CAPELLE A/D IJSSEL 4 Filmhuis De Keizer mrt, 21.00 | Uitkijk Specials Eternal me-nerd op de bank. Om een wed- 4 Isalatheater Keizerstraat 78 | 0570‑618 822 | Sunshine of the Spotless Mind di 5 denschap met zijn broer niet te Stadsplein 5 | 010-458 6300 | isa- filmhuisdekeizer.nl mrt, 22.00 | The Manchurian Candi- verliezen blijft de knul doorspelen. latheater.nl Another Day of Life vanaf do 14 mrt date di 12 mrt, 22.00 | Paprika di 19 Ook als zijn broer verdwijnt, blijft Bohemian Rhapsody di 12 mrt, 13.30 | Bloody Marie vanaf do 28 feb | mrt, 22.00 | The Hourglass Sanato- hij doorspelen. Ook vrienden die (met high wine) en 20.00 | The fa- Før frosten (Before the Frost) van- rium di 26 mrt, 22.00 | Uitkijk x NKV hem bezoeken, krijgen hem niet vourite di 19 mrt, 13.30 en 20.00 | af do 21 mrt | High Life vanaf do 14 Call Me By Your Name wo 13 mrt, van de bank af. Spannend? Das schweigende Klassenzimmer di mrt | Lazzaro felice vanaf do 21 mrt 21.00 | Vriendenfilm Eraserhead wo Je kunt Relaxer afdoen als een 5 mrt, 20.00 | Stan & Ollie di 26 mrt, | On the Basis of Sex vanaf do 7 mrt 27 mrt, 19.00 - provocerende exercitie in het ter- 13.30 en 20.00 | Pájaros de verano vanaf do 7 mrt | 4 Zuid-Afrikahuis gen van de kijker, maar je kunt ook Peterloo vanaf do 28 feb | Klassie- Keizersgracht 141-C | 020-624 een andere laag zien. Een recensie kers Rebels of the Neon God ma 4 9318 | Reserveren: evenementen@ op de filmsite Indiewire noemt de DELFT en ma 11 mrt | Vive l’amour ma 18 en zuidafrikahuis.nl | zuidafrikahuis. film ‘een meesterwerk van ontaar- 4 Filmhuis Lumen ma 25 mrt | Special Degas: Passion nl de jaren negentig nostalgie’. Vol- Doelenplein 5 | 015‑214 0226 | film- for Perfection vanaf vr 1 mrt | Sneak Beat the Drum do 28 feb gens de schrijver past hij naadloos RELAXER huis-lumen.nl | Raadpleeg de web- Preview di 12 mrt DE FILMKRANT #418 MAART 2019 40

The Crimes of Grindewald vr 15 mrt, filmhuisemmen.nl | Aanvang: 20.15 vr 1 mrt, wo 6 mrt, wo 13 mrt, 13.30 | | wo 13 mrt, 20.30 | zo 17 mrt, 20.00 | DIEMEN 12.00 | vr 15 mrt, 14.30 | vr 15 mrt, za 2 mrt, wo 6 mrt, di 12 mrt, 20.00 vr 22 mrt, 15.30 | Free Solo za 2 mrt, 4 Filmtheater De Omval 17.00 | The Favourite vr 8 mrt, ma 11 | di 5 mrt, 10.30 | Green Book do 21 21.15 | ma 11 en wo 20 mrt, 20.30 | Ouddiemerlaan 104 | 020-600 mrt, za 16 mrt en di 19 mrt, 16.00 | za ENSCHEDE mrt en di 26 mrt, 20.00 | vr 22 mrt, vr 15 mrt, 15.30 | I Dream in Ano- 1897 | theaterdeomval.nl | Aan- 9 mrt, di 12 mrt, vr 15 mrt en ma 18 4 Concordia wo 27 mrt en vr 29 mrt, 13.30 | di 26 ther Language vr 1 mrt, 18.45, za 9 vang: 20.00 mrt, 20.30 | Green Book vr 22 mrt en Oude Markt 15 | 053-430 0999 | mrt, 10.30 | Stan & Ollie di 5 mrt, mrt, 21.15, zo 17 mrt, 11.00, di 26 mrt, Bohemian Rhapsody do 14 mrt en di ma 25 mrt, 20.30 | za 23 mrt, 13.30 concordia.nl 20.00 | do 7 mrt, 13.30 | di 12 mrt, 20.30 | Kabul, City in the Wind vr 15 19 mrt, 14.00 | do 14 mrt en di 19 mrt, | di 26 mrt, 16.00 | Mary, Queen of Minding the Gap vr 1 mrt, 19.30 | 10.30 | Werk ohne Autor vr 08 mrt en mrt, 18.45 | ma 25 mrt, 20.30 | Laz- 20.00 | The Favourite do 7 mrt, 14.00 Scots vr 1 mrt, ma 4 mrt en do 7 mrt, Pájaros de verano vanaf do 7 mrt | wo 20 mrt, 13.30 | do 14 mrt en di 19 zaro felice do 21 mrt, 20.30 | zo 24 | do 7 mrt en di 12 mrt, 20.00 | Green 16.00 | za 2 mrt en di 5 mrt, 20.30 High Life vanaf do 14 mrt | Lazzaro mrt, 20.00 mrt, 20.00 | Mary Queen of Scots vr 1 Book do 21 mrt en di 26 mrt, 14.00 | di 12 mrt, 13.30 | Minding the Gap felice vanaf di 21 mrt | Lazy Sunday mrt, en za 23, 21.15 | zo 3 mrt, 16.00 | | do 21 en di 26 mrt, 20.00 | Mary do 7 mrt, 20.30 | za 9 mrt, 13.30 | di ontbijt & film zo 3 mrt, 17 mrt, 10.00 do 7 mrt, 20.30 | zo 10 mrt, 11.00 | za Queen of Scots do 28 mrt en di 2 apr, 12 mrt, 10.00 | Stan & Ollie vr 1 mrt | Internationale vrouwendag Suf- GOUDA 16 mrt, 18.30 | Het Pärt gevoel zo 24 14.00 | do 28 mrt en di 2 apr, 20.00 en ma 4 mrt, 20.30 | za 2 mrt en di 5 fragette do 7 mrt, 19.00 | Filmclub 4 Filmhuis mrt, 16.00 | Roma vr 8 mrt, 15.30 | di mrt, 16.00 | Styx do 28 feb, 20.30 | Concorda vr 8 mrt, 9.45 | di 12 mrt en Lethmaetstraat 45 | 0182‑522 200 | 19 mrt, 14.00 | Stan & Ollie za 9 mrt, za 2 mrt en di 5 mrt, 13.30 | wo 6 mrt, wo 13 mrt, vr 15 mrt, 10.00 filmhuisgouda.nl 18.30 | di 12 mrt, 14.00 | vr 15 mrt, 16.00 | Veur altied za 23 mrt, 16.00 Un amour impossible vr 1 mrt, 15.30 21.15 | vr 22 mrt, 18.45 | wo 27 mrt, | za 23 mrt, 19.00 | za 23 mrt, 21.00 | di 5 mrt, 20.30 | At Eternity’s Gate 20.30 | Werk ohne Autor zo 3 mrt, | za 23 mrt, 16.00 (besloten) | Werk GOES zo 24 mrt, 11.00 | Cold War do 28 feb, 20.00 | zo 10 mrt, 16.00 | ma 18 mrt, ohne Autor zo 10 mrt en zo 31 mrt, 4 ’t Beest 20.30 | Continuer vr 8 mrt, 18.45 | di 20.30 | di 26 mrt, 14.00 | Het wonder Ondanks de ernst Nog meer over film weten? 14.00 | Arts in Cinema Degas: Pas- Beestenmarkt 3 | 0113‑228 142 | 12 mrt, 20.30 | zo 17 mrt, 16.00 | vr 22 van Le petit prince do 14 en di 19 mrt, De Filmkrant komt live in de sion for Perfection do 28 feb, 16.00 tbeest.nl mrt, 21.15 | Donbass ma 4 mrt, 20.30 20.30 | za 23 mrt, 18.30 van een deel van filmtheaters. Filmkrantme- | di 5 mrt, 10.00 | wo 6 mrt, 20.30 | Capharnaüm vr 15 mrt, 13.30 | vr 15 | zo 10 mrt, 20.00 | za 16 mrt, 21.15 dewerkers presenteren elke Tintoretto: A Rebel in Venice do 28 mrt en wo 20 mrt, 20.00 | Climax | Doubles vies zo 3 mrt, 11.00 | wo 6 het discours is maand Intro’s bij speciaal mrt, 16.00 wo 27 mrt en do 28 mrt, 20.00 | Free mrt, 20.30 | The Favourite za 2 mrt, GRONINGEN geselecteerde films en inlei- Solo za 9 mrt, 20.00 | The Favourite 18.30 | di 5 mrt, 14.00 | vr 8 mrt, 21.15 4 Groninger Forum Doubles vies een dingen, lezingen, Q&A’s en Hereplein 73 | 050-312 0433 | gro- workshops bij andere films DORDRECHT ningerforum.nl | Raadpleeg de vrolijke film, licht- uit het actuele aanbod en 4 Cinema The Movies website voor exacte data en aan- filmprogramma’s (op alfa- Nieuwstraat 60-62 | Info & reser- Achter de gezelligheid vangstijden voetig en neuro- betische volgorde naam veren: 078-720 0777 (vanaf 11.00) | Another Day of Life vanaf do 14 mrt stad). themoviesdordrecht.nl | Raadpleeg Over vreemdelingenhaat en angst akelige machokerels. De ongeleide | Arctic vanaf do 14 mrt | High Life tisch als Woody de website voor exacte data en voor de ander presenteert Kino in projectielen dwingen hem om zich vanaf do 14 mrt | Lazzaro felice van- 4 Gigant | Apeldoorn aanvangstijden Rotterdam het programma Beware even gewelddadig, dronken en la- af do 21 mrt | Pájaros de verano van- Allen op zijn best, œ Another Day of Life | 20 maart | Verwacht The Aftermath | Dumbo | the Locals. Het bevat acht films veloos als zij te gedragen. Natuur- af do 7 mrt | Peterloo vanaf do 28 20.30 uur The Mule | Peterloo | Thunder Road | waarin lokale bewoners zich lijk is ook John Boormans Delive- feb | Sunset vanaf do 14 mrt | Vice met koud en vol 4 De Nieuwe Kolk | Assen Vox Lux | 400 jaar Synode Stille Wa- zachtjes uitgedrukt niet van hun rance (1972) te zien, het ultieme vanaf do 28 feb | Docs De geteken- œ Internationaal Filmfestival As- ters Boven is het stil en True Grit zo vriendelijkste kant laten zien. De gruweldrama over giftige manne- de Hahn wo 6 mrt | ‘Nu verandert er Parijs als waardi- sen | Diverse inleidingen | 9 en 10 24 mrt, 15.30 & 19.15 | Arts in Cine- link met de actualiteit zal niemand lijkheid. Een groepje vrienden dat langzaam iets’ wo 27 mrt | Het Pärt maart | Voor het hele programma: ma Degas Passion for Perfection ontgaan. gaat kanoën in een ruig natuurge- gevoel zo 3 mrt | Sakawa wo 13 mrt ge vervanger van filmfestivalassen.nl vr 1 mrt, 16.30 | zo 3 mrt, 14.30 | di 5 Prachtig, dat idyllische platte- bied stuit op lokale moordzuchtige | Cinemadiner Bohemian Rhapso- 4 Filmschuur | Haarlem mrt, 19.15 land, waarin iedereen in harmonie mannen. De exploitatiehorror dy di 12 mrt | Classics Maurice zo 24 Manhattan. Niet œ Peterloo | 2 maart | 15.45 uur | met de natuur leeft en nooit te be- Don’t Torture a Duckling (Lucio mrt | Cine-club Bon Dieu 2 di 12 mrt Joost Broeren roerd is om een ander een handje te Fulci, 1972) zal niet bij iedereen een | Sauvage di 26 mrt | Sneak preview dat de discussie œ Pájaros de verano |9 maart | DRACHTEN helpen. Totdat er een vreemdeling belletje doen rinkelen, maar is er zo 10 mrt | 16.15 uur | Omar Larabi 4 Schouwburg De Lawei het dorp binnen loopt en de vrien- niet minder ijzingwekkend om. 4 RKZ Bios over het geschre- œ High Life | 16 maart | 16.30 uur | Laweiplein 1 | lawei.nl/film | Reser- delijkheid omslaat in wantrouwen, Een journalist probeert in een Emmastraat 15-s101 | 050‑526 Gerlinda Heywegen veer via de website of bel 0512 335 uitsluiting en in het ergste geval dorpje een serie kindermoorden op 2482 | rkzbios.nl | Aanvang: 20.30 ven woord niet re- œ Lazzaro felice | 23 maart | 16.15 050 moord. Er zijn geweldige films over te lossen, wat hem in aanvaring uur | Laura van Zuylen Un amour impossible do 21 mrt, gemaakt. Uit het rijke arsenaal met de bevolking brengt. Ook te levant is; de beste 4 Filmhuis | Rijswijk 10.30 | At Eternity’s Gate vr 22 t/m putte Kino acht titels. Als eerste de zien: Wildschut (Bobby Eerhart, HAARLEM œ The Guilty (Den skyldige) | 30 wo 27 mrt, 20.30 | Ben Is Back vr 29 klassieker In the Heat of the Night 1985), de Nederlandse thriller over 4 Filmschuur argumenten voor maart | 13.00 uur | Gerlinda Hey- mrt t/m wo 3 apr, 20.30 | Caphar- (Norman Jewison, 1967), waarin een boerenfamilie die te maken Lange Begijnestraat 9 | 023-517 wegen naüm do 21 en do 28 mrt, 20.30 | The een zwarte rechercheur, gespeeld krijgt met twee gangsters, die ko- 3910 | filmschuur.nl en tegen het in Favourite vr 1 t/m wo 6 mrt, 20.30 door Sydney Poitier, bij het oplos- men onderduiken. Het loopt bloe- Bloody Marie ma 4 mrt, 21.00 | The Raadpleeg ook de agenda van uw | Free Solo do 7 en do 14 mrt, 20.30 sen van een moord in het Ameri- dig uit de hand. Beast In The Jungle zo 10 mrt, 11.15 stand houden van filmtheater. Voor meer informa- | Green Book vr 15 t/m wo 20 mrt, kaanse Zuiden op racisme stuit. In Local Hero (Bill Forsyth, 1983) | High Life za 16 mrt, 16.30 (met in- tie en boekingen FILMKRANT.NL/ 20.30 | do 7 mrt, 10.30 | Mary Queen Twee dagen voor de Oscaruitrei- komt een door een miljonair naar leiding) | Lazzaro felice za 23 mrt, analoog, stoffelijk FILMKRANTLIVE of Scots zo 31 mrt, 15.00 | Stan & Ol- king, waar de film vijf Oscars won, Schotland gestuurde zakenman, 16.15 (met inleiding) | A Long Way lie vr 8 t/m wo 13 mrt, 20.30 werd Martin Luther King ver- die in een dorpje het pad moet ef- Home ma 11 mrt, 19.15 | Minding the literair erfgoed moord. De film is te zien in een fenen voor de aanleg van een olie- Gap za 2 mrt, 11.00 | ma 4 mrt, 21.15 double bill met Beverly Hills Cop raffinaderij, tot het inzicht dat er | ‘Nu verandert er langzaam iets’ zo worden hier rap en DOESBURG EINDHOVEN (Martin Brest, 1984), dat gezien meer is in het leven dan hebzucht 24 mrt, 11.15 | Pájaros de verano za 9 4 Filmhuis Doesburg 4 Plaza Futura/Natlab kan worden als een lichtvoetige en geld. Het programma besluit mrt, 16.15 (met inleiding) | Het Pärt spitsvondig uitge- Het Arsenaal 1309, Kloosterstraat Kastanjelaan 500 | 040‑294 6848 | variant van In the Heat of the met Ninja Scroll (Yoshiaki Kawaji- gevoel zo 3 mrt, 11.00 | Peterloo za 2 15 | 0313‑482 336 | filmhuis-does- natlab.nl | Raadpleeg de website Night. Rechercheur Eddie Murphy ri, 1993), een anime-klassieker mrt, 15.45 (met inleiding) | Pina 3D serveerd. burg.nl voor het volledige programma moet in Los Angeles een moord over een krijger die het opneemt za 9 mrt, 11.15 | Ray & Liz ma 4 mrt, Sandra Heerma van Voss in The Children act vr 29 mrt en wo 3 The Best of IDFA zo 10 mrt, 12.30 | oplossen en gaat racisme te lijf met tegen demonische tegenstanders. 19.00 | Cinedans Minibios wo 6 mrt, apr | The Death of Stalin vr 8 en wo Film & Literatuur Can You Ever For- humor en gevatheid. Wat dat met vreemdelingenhaat do 7 mrt, vr 8 mrt de Filmkrant 13 mrt | De dirigent zo 31 mrt | Ga- give Me? 7 mrt, 20.00 | A Priva- In het in de Australische Out- heeft te maken? Misschien weten briel e a montanha zo 3 mrt | The te War 21 mrt, 20.00 | Filmcursus back spelende Wake in the Fright we het na het zien van de film. di 26 mrt | The Favourite za 2 mrt en Happy Prince zo 17 mrt | Katie Says Spaanse Cinema De cinema van (Ted Kotcheff, 1971) belandt een KINOROTTERDAM.NL HARDENBERG di 5 mrt | Free Solo ma 4 mrt en zo 3 Goodbye vr 22 en wo 27 mrt | Tiempo de democratie 28 mrt, 19.30 | Mo- leraar bij toeval in een dorpje vol 4 Filmhuis Hardenberg mrt | Green Book za 30 mrt | Shoplif- compartido vr 1 en wo 6 mrt | Todos vies That Matter Yomeddine 13 mrt, Badhuisplein 3 | 0523-280 353 | ters do 14 mrt en ma 18 mrt | Stan & lo saben vr 15 en wo 20 mrt 19.00 | Sing A Long Bohemian Rhap- filmhuishardenberg.nl Ollie za 16 mrt en di 19 mrt | Styx za 9 sody wo 13 mrt, 20.00 Lean on Pete di 5 mrt en wo 6 mrt, mrt en ma 11 mrt 4 Filmhuis De Zwarte Doos 20.15 | Film&Diner What Men Want DOETINCHEM TU/e terrein | 040-247 5348 of wo 13 mrt, 18.30 | Verwacht Dumbo 4 Filmhuis/Gruitpoort 040-2474900 (ma t/m wo) | tue. vanaf 27 mrt HEEMSKERK Hofstraat 2 | 0314-340 943 | gruit- nl/sg | Aanvang: 20.00 4 Fh Heemskerk/Gebouw de Cirkel poort.nl Beautiful Boy ma 11 mrt, di 12 mrt en Vrijburgtlaan 2 | filmhuisheems- Un amour impossible vr 8 mrt en ma wo 13 mrt | Cold War ma 25 mrt, di HARDERWIJK kerk.nl | 11 mrt, 20.30 | za 9 mrt, di 12 mrt, 26 mrt en wo 27 mrt | Tiempo Com- 4 Filmhuis Harderwijk/ Beautiful Boy zo 3 mrt, 20.00 | The 16.00 en do 14 mrt, 16.00 | di 19 mrt, partido ma 18 mrt en di 19 mrt Catharinakapel Extraordinary Journey of the Fakir 10.00 | Before Midnight zo 24 mrt, Klooster 1 | 0341-419 500 | film- zo 17 mrt, 20.00 | The Favourite zo 20.30 | Before Sunrise zo 24 mrt, huisharderwijk.nl | Aanvang: 20.15 31 mrt, 20.00 | Shoplifters zo 10 mrt, 15.00 | Before Sunset zo 24 mrt, 17.15 EMMEN Buddy zo 24 mrt en ma 25 mrt | Cap- 20.00 | Los versos de olvido zo 24 | Bohemian Rhapsody zo 3 mrt en 4 Filmhuis Emmen harnaüm zo 31 mrt | Colette do 7 mrt mrt, 20.00 zo 10 mrt, 20.30 | Fantastic Beasts: Westeinde 70 | 0591-668 250 | IN THE HEAT OF THE NIGHT en zo 10 mrt | Continuer za 23 mrt en DE FILMKRANT #418 MAART 2019 41

Autobiography of a Princess, Heat HOOGEVEEN LEUSDEN and Dust, Maurice en Howards End Aziatische caleidoscoop 4 Filmhuis 4 De Filmtuin vanaf 21 mrt | Leiderschap op het VUE Hoogeveen, van Echtenplein | De Smidse 1b | 033-495 3107 | www. witte doek Invictus 11 mrt, 17.30 CinemAsia, het festival voor onaf- ganisatoren denken aan het werk 0528-234 000 | filmhuishoogeveen. detuininleusden.nl | Vertoning van 4 Lux hankelijke én interessante Aziati- van Wong Kar-wai. In het Japanse, nl | Aanvang: 20.15 sept t/m mei Mariënburg 38-39 | 024-381 6859 | sche mainstreamfilms, blijft groei- komische Born Bone Born (To- Niemand in de stad ma 4 mrt | The Darkest Hour zo 31 mrt, 15.30 | Les lux-nijmegen.nl en. De twaalfde editie van het fes- shiyuki Teruya, 2018) komt een Children Act di 12 mrt en ma 18 mrt | gardiennes vr 8 mrt, 20.00 | Vele he- Another Day of Life vanaf do 14 mrt tival, dat van 5 t/m 10 maart in Kri- versplinterde familie bij elkaar om Cold War di 26 mrt mels boven de zevende ma 18 mrt | The Beast in the Jungle vanaf do 14 teron, Lab111 en Rialto wordt ge- hun vier jaar eerder overleden ma- en di 19 mrt mrt Bloody Marie vanaf do 28 feb | houden, telt ruim veertig films uit triarch met een ritueel te herden- High Life vanaf do 14 mrt | Lazzaro vijftien landen. ken. HOORN felice vanaf do 21 mrt | Minding the Het heeft iets ongemakkelijks: Uit Maleisië komt Guang (Quek 4 Cinema Oostereiland LISSE Gap vanaf do 28 feb | The Mule vanaf spreken over de Aziatische cine- Shio-chuan, 2019), waarin een Krententuin 25 | 0229-232 296 | 4 Filmhuis Lisse – Floralis-Huis do 7 mrt ‘Nu verandert er langzaam ma. Want wat delen films uit Viet- jongen zijn autistische broer op- cinemaoostereiland.nl | Raadpleeg van Cultuur iets’ vanaf do 21 mrt | On the Basis of nam en Taiwan met elkaar, om voedt na de dood van hun moeder. de website voor het actuele pro- Floralisplein 69 | 0252‑213 458 | Sex vanaf do 7 mrt Het Pärt gevoel maar twee Aziatische landen te Het Taiwanese Long Time No Sea gramma filmhuis-lisse.nl | Aanvang: 20.00 vanaf do 28 feb | Pajaros de verano noemen? De Aziatische film is net (Heather Tsui, 2018) gaat over de Verwacht The Aftermath vanaf do Beautiful Boy di 26 mrt | Bohemi- vanaf do 7 mrt | Peterloo vanaf do 28 zo’n abstractie als de Europese of worsteling van een groep eiland- 28 mrt | Arctic vanaf 14 mrt | High an Rhapsody di 19 mrt | Girl di 5 mrt feb | Ray & Liz vanaf do 28 feb | Vice de Afrikaanse film. Dat realiseert bewoners met traditie en moder- Life vanaf vr 15 mrt| Lazzaro felice | Maria by Callas di 12 mrt | A Star Is Net als Rots’ de- vanaf do 28 feb | Cursus Première ook artistiek directeur Maggie Lee niteit. In het Chinese The Looming vanaf do 21 mrt | The Mule vanaf do Born (Reprise!) ma 4 mrt ma 11 en ma 25 mrt, 19.30 | Cursus van CinemAsia zich. Zij schaart de Storm (Dong Yue, 2017) gaat een 7 mrt | On the Basis of Sex vanaf do buut is Retrospekt De grote regisseuses Samira Mak- Aziatische cinema dan ook niet bewaker van een fabriek in een 7 mrt | Pájaros de verano vanaf do 7 hmalbaf, Hana Makhmalbaf & Mira onder één noemer, maar wil met provinciestad na de vondst van li- mrt| Peterloo vanaf do 21 mrt | Emily MAASTRICHT visueel ambitieus Nair wo 13 mrt, 20.00 | Susanne Bier een breed scala aan films de diver- chaamsdelen van vrouwen op zoek Dickinson A Quiet Passion zo 17 mrt, 4 Lumière Cinema & Lone Scherfig wo 20 mrt, 20.00 | siteit tonen: “Samen laten zij de naar de dader(s). 10.30 (met optreden koor) Bassin 88 | 043‑321 4080 | lumiere. en compromis- Isabel Coixet & Sofia Coppola wo 27 rijkdom aan thema’s en genres van In het aan het einde van de ne- nl mrt, 20.00 | Arts in Cinema Water de Aziatische film zien en reflecte- gentiende eeuw spelende Vietna- Another Day of Life vanaf do 14 mrt | loos in z’n vorm . Lilies by Monet: The Magic of Wa- ren zij een complexe caleidoscoop mese The Third Wife (Ash Mayfair, HOUTEN Arctic vanaf do 14 mrt | Can You Ever ter and Light vr 1 mrt, 14.30 | Degas: van culturele, sociale en politiek 2018) worstelt een jonge vrouw 4 Film Aan de Slinger Forgive Me? vanaf do 28 feb | High Als kijker raak je Passion For Perfection wo 6 mrt, 19, karakteristieken uit de regio.” zich los van de patriarchale wurg- De Slinger 40 | 030-635 1024 | Life vanaf do 14 mrt | Lazzaro feli- 19.30 | zo 10 mrt | vr 22 mrt, 14.30 | De competitie, die negen films greep op haar leven. Geworsteld aandeslinger.nl ce vanaf do 21 mrt | Maurice vanaf do emotioneel over- Cineville 10 jaar zo 24 mrt | Film & telt uit vele landen, voldoet zeker wordt er ook in het uit Hong Kong At Eternity’s Gate do 28 en vr 29 21 mrt | Mid90s vanaf do 28 feb | ‘Nu Gesprek On the Basis of Sex wo 6 aan die omschrijving. De films, afkomstige Tracey (Jun Li, 2018), mrt, 20.00 | Bohemian Rhapso- verandert er langzaam iets’ vanaf donderd. Mis- mrt, 19.30 | Filmkring do 7 mrt, di 12 waaronder veel internationale waarin een man zich vrouw voelt. dy do 7 mrt, 20.00 | Capharnaüm do 21 mrt | On the Basis of Sex van- mrt, do 21 mrt en di 26 mrt, 12.00 | prijswinnaars, kort op een rijtje. In het Indiase Tumbbad (Rahi Anil di 12 mrt, 20.00 | The Favourite do af do 7 mrt | Pájaros de verano van- schien zelfs meer. IDFA on Tour zo 17 mrt, 13.00 | Indo- Het Koreaanse A Boy and Sungreen Barve en Adesh Prasad, 2018) ten- 14 en vr 15 mrt, 20.00 | Green Book af do 7 mrt | Peterloo vanaf do 28 FILMcafé zo 10 mrt, 19.30 | LUXclas- (Ahn Ju-young, 2018 ) is een licht- slotte maakt een hebzuchtige kerel do 21 en vr 22 mrt, 20.00 | Das sch- feb | Ray & Liz vanaf do 28 feb | Sun- Want waar Marie- sics Maurice zo 24 mrt, 13.00 | Mo- voetig, humoristisch coming-of- eeuwenoude geesten en monsters weigende Klassenzimmer di 19 mrt, set vanaf do 14 mrt | Vice vanaf do vies That Matter Yomeddine wo 13 age-drama. In het Indonesische wakker. Dat is niet verstandig. 20.00 | wo 20 mrt, 10.30 | Stan & Ol- 28 feb | Arts in Cinema Bloody Ma- ke in Kan door huid mrt, 19.30 | Psychoanalyse & Film Ave Maryam (Ertanto Robby, 2018) Naast de competitie is er een lie di 26 mrt, 20.00 | A Star is Born rie za 9 mrt, 19.30 | Degas: Passion Frantz wo 6 mrt, 20.00 | Sneaky Tu- moet een op een priester verliefde LGBTQ programma, zijn er the- do 28 feb en vr 1 mrt, 20.00 | Werk for Perfection zo 3 mrt, 10 mrt en 17 heen door een esday di 5 mrt, di 12 mrt, 19 mrt en di non kiezen tussen een leven met matische debatten en ontmoetin- ohne Autor di 5 mrt, 20.00 | The mrt, 12.00 | Movies That Matter Yo- 26 mrt, 21.15 god of met aardse liefde. De beeld- gen met filmmakers. Best of IDFA za 2 mrt, 16.00 medine ma 11 mrt, 19.30 | Gay Cine- traumatische ge- taal van de film doet de festivalor- CINEMASIA.NL ma Mario di 12 mrt, 18.50 | Exploring Cinema The Act of Killing ma 18 mrt, beurtenis achter- OIRSCHOT KAMPEN 19.00 | Psychoanalyse & Film Frantz 4 Filmclub/Rabotheater De Enck 4 Filmhuis wo 20 mrt, 19.30 volgd werd, is De Loop 67 | 0499-572 691 | deenck. Burgwal 84 | Reserveren via website nl | filmhuiskampen.nl | Aanvang: Mettes kwelgeest The Other Side of Hope ma 18 mrt, 20.15, zo: 14.00 MIDDELBURG 20.15 Beautiful Boy vr 1 mrt en za2 mrt | 4 Cinema Middelburg haar oude geluk. Capharnaüm vr 29 mrt en za 30 mrt Achter de Houttuinen 30 | 0118‑613 Guus Schulting in de | Green Book vr 22 mrt en za23 mrt 482 | cinemamiddelburg.nl OLDENZAAL | Styx vr 15 mrt en za 16 mrt | Werk Un amour impossible vr 17 mrt, Filmkrant 4 Filmhuis/Stadstheater De Bond ohne Autor zo 10 mrt | Woman at 15.00 | do 28 mrt, 15.30 | vr 29 mrt, Molenstraat 25 | 0541-511 094 | A BOY AND SUNGREEN War vr 8 mrt en za 9 mrt 18.30 | di 2 apr, 20.00 | wo 3 apr, | De Filmkeuze van Aron Ludikhuij- filmhuisoldenzaal.nl 14.00 | At Eternity’s Gate vr 24 mrt, ze Interstellar vr 1 mrt, 19.00 | Mo- Beautiful Boy di 12 mrt, 20.00 | Be- vr 22 mrt, 16.00 | za 23 mrt, 20.15 | 11.30 | ma 25 mrt, 14.00 | vr 15 mrt vies That Matter Yomeddine di 12 coming Astrid wo 13 mrt, 20.00 | HEERLEN Minding the Gap do 21 mrt, 20.15 | LEEUWARDEN en do 21 mrt, 15.30 | za 16 mrt, vr mrt, 20.00 Capharnaüm di 26 mrt en wo 27 mrt, 4 Filmhuis De Spiegel vr 22 mrt, 20.15 | wo 27 mrt, 20.15 | 4 Slieker Film 22 mrt en za 23 mrt, 19.00 | wo 20 20.00 | Stan & Ollie wo 13 mrt, 15.00 De Bongerd 18 | 5e verdieping Glas- Roma zo 24 mrt, 15.00 | do 28 mrt, Wilhelminaplein 92 | 058‑205 0300 mrt, do 14 mrt, 20.00 en di 19 mrt, | Twents Festival van de Korte Film paleis | 045‑577 2209 | filmhuisde- 20.15 | vr 29 mrt, 16.00 | za 30 mrt, | sliekerfilm.nl | Raadpleeg de web- 20.00 | vr 15 mrt, 21.30 | De cha- MIDDELHARNIS zo 17 mrt, 14.00 spiegel.nl 20.15 | Stan & Ollie do 14 mrt, 20.15 | site voor het volledige programma que instant vr 17 mrt, 11.30 | The Fa- 4 Fh Middelharnis (Het Diekhuus) Bobbi Jene zo 17 mrt, 14.00 | ma 18 vr 15 mrt, 16.00 | za 16 mrt, 20.15 | zo High Life do 14 mrt | Lazzaro feli- vourite do 28 feb en di 5 mrt, 20.00 Beneden Zandpad 7 | 0187-482 400 mrt, 20.00 | Girl do 28 mrt en ma 1 17 mrt, 15.00 | Werk ohne Autor zo 31 ce do 21 mrt | Mulholland Drive za 9 | za 2 mrt, 19.00 | vr 3 mrt, ma 4 mrt | hetdiekhuus.nl OSS apr, 20.00 uur | zo 31 mrt, 14.00 mrt, 15.00 | Woman at War vr 8 mrt, mrt, 15.30 | ma 11 mrt, 20.00 | Pája- en wo 6 mrt, 15.00 | Green Book do Victoria and Abdul do feb 28, 20.00 4 Cultuurpodium Groene Engel 16.00 | za 9 mrt, 20.15 | zo 10 mrt, ros de verano do 7 mrt | Animonday 28 mrt, 20.00 | vr 29 mrt, 15.00 | za | The Children Act do 14 mrt, 20.00 | Kruisstraat 15 | 0412-405 504 | 15.00 | wo 13 mrt, 20.15 Another Day Of Life ma 4 mrt, 20.30 30 mrt, 19.00 | vr 31 mrt, 11.30 | vr ma 18 mrt, 11.00 (met lunch) groene-engel.nl HELMOND | The Best of IDFA za 2 mrt, 11.00 | 31 mrt, 15.30 | di 2 apr, 14.00 | Het Schapenheld do 28 feb, 20.30 4 De Cacaofabriek Klassieker Maurice za 23 mrt, 15.30 Pärt gevoel do 14 mrt, 15.30 | vr 15 Cacaokade 1 | 0492‑529 009 (di HILVERSUM | ma 25 mrt, 20.00 | Seniorenfilm mrt, 19.00 | za 16 mrt, 21.30 | ma 18 NEERIJNEN t/m do van 9.00 tot 17.00) | cacao- 4 Filmtheater Les gardiennes do 21 mrt, 14.30 mrt, 14.00 | Maurice do 21 mrt en di 4 Stroomhuis Neerijnen OUDENBOSCH fabriek.nl/film Herenplein 5 | 035‑623 5466 | 26 mrt, 20.00 | vr 24 mrt, 15.30 | No Van Pallandtweg 1 | 06-1347 3992 | 4 Filmtheater Fanfare Chavela wo 6 mrt, 21.00 | Sing-Al- filmtheaterhilversum.nl | Raad- Date, No Signature vr 29 mrt en za stroomhuisneerijnen.nl | Aanvang: Utopiazaal (Markland College) | ong Bohemian Rhapsody wo 13 mrt, pleeg de site voor aanvangstijden LELYSTAD 30 mrt, 21.30 | ma 1 apr, 14.00 | wo 19.30 Pagnevaartweg 7 | 0165‑314 503 | 19.00 Bankier van het Verzet di 19 mrt, 4 Filmtheater/Agora 3 apr, 20.00 | On the Beach at Night The Net do 28 feb | Paterson do 14 filmtheaterfanfare.nl 21.00 | Werk ohne Autor vr 1 mrt, Agorabaan 12 | 0320-239 239 | Alone do 7 mrt en wo 13 mrt, 20.00 mrt | Todo sobre mi madre (All About Green Book do 21 mrt, 20.15 | Ray & 11.00 | Arts in Cinema Degas - Pas- agora-lelystad.nl | vr 8 mrt, 21.30 | za 9 mrt, 19.00 | vr My Mother) do 28 mrt Liz do 28 mrt, 20.15 | Schapenheld HENGELO sion for Perfection za 2 mrt, 11.00 | Captain Marvel vanaf wo 6 mrt | 10 mrt, 15.30 | Retrospekt vr 22 mrt do 14 mrt, 20.15 | Werk Ohne Autor 4 Filmhuis Hengelo Film & Food Gloria Bell ma 25 mrt, Cold War di 5 mrt, 19.45 | The Favou- en mrt, 21.30 | wo 27 mrt, 20.00 | do 7 mrt, 19.30 Beursstr 44 | 074-255 6789 | film- 18.30 | Film & religie First Reformed rite di 12 mrt, 19.45 | Schapenheld do 7 mrt, 15.30 | vr 8 NIJMEGEN huishengelo.nl di 12 mrt, 13.30 en 20.30 ‘Nu ver- Roma di 19 mrt, 19.45 | Shoplifters mrt, 19.00 | za 9 mrt, 21.30 | vr 10 4 Filmhuis O42 Capharnaüm vr 29 mrt, 20.15 | wo andert er langzaam iets’ di 19 mrt, di 26 mrt, 19.45 | Filmconcert Fellini mrt, 11.30 | ma 11 mrt, 14.00 | Stan Oranjesingel 42 | 024 303 1111 | PURMEREND 3 apr 20.15 | The Elephant Man za 2 13.30 en 20.15, La priere di 26 mrt, Amo - Remembering Federico Fellini & Ollie do 28 feb, 15.30 | vr 1 mrt en filmhuiso42.nl 4 Filmhuis Purmerend mrt, 20.15 | zo 3 mrt, 15.00 | The Fa- 13.30 en 20.15 | Movies That Mat- zo 17 mrt, 16.00 | di 5 mrt, 15.00 | za 2 mrt, 21.30 | vr 3 At Eternity’s Gate vanaf do 14 mrt | Kerkstraat 11 | 0299-416 506 (re- vourite wo 6 mrt, 20.15 | do 7 mrt, ter Yomeddine di 12 mrt, 20.15 | Ont- mrt, 11.30 | wo 6 mrt, 20.00 | Cinema Avant-Premières Contact Film Po- serveringen via internet) | film- 20.15 | vr 8 mrt, 20.15 | Green Book bijt & film The White Crow zo 31 Filmcollege Filmgenres en filmstro- soki 1 mrt | Sofia29 mrt | Focus op huispurmerend.nl | vr 15 mrt, 20.15 | wo 20 mrt, 20.15 | mrt, 10.30 mingen vr 8 mrt en vr 22 mrt, 15.00 James Ivory Shakespeare-Wallah, Bohemian Rhapsody vr 1 mrt en di 5 DE FILMKRANT #418 MAART 2019 42

mrt, 20.30 | di 5 mrt, 13.30 | The Fa- neringen op aan de tijd dat de gol- 28 mrt t/m wo 3 apr | Green Book do vorite za 16 mrt, 20.30 | di 19 mrt, ven hun niet hoog genoeg konden TILBURG 7 mrt t/m wo 27 mrt | Jij bent mijn 13.30 | Girl di 19 mrt, 20.30 | Our Surfcultuur gaan en ze als koningen over het 4 Cinecitta vriend do 14 mrt t/m wo 20 mrt | Last Tango 17 mrt, 14.30 (met work- Als door de klimaatverandering de water scheerden. De absolute vorst Willem II straat 29 | 085-902 2996 Mary Queen of Scots do 28 febr t/m shop om 17.00) | Das schweigende zeespiegel stijgt, kunnen we in de was Kelly Slater. Hij werd elf keer | cinecitta.nl | Raadpleeg de website wo 6 mrt | Shoplifters do 28 febr t/m Klassenzimmer di 26 mrt, 13.30 en toekomst op de Noordzee mis- wereldkampioen en liet zich over- voor exacte tijden en data wo 6 mrt | Stan & Ollie do 28 mrt t/m 20.30 | Werk ohne Autor vr 22 mrt schien net zo spectaculair surfen halen om in bijna dertig afleverin- Arctic vanaf 14 mrt wo 3 apr | Woman at War do 7 mrt en za 23 mrt, 20.30 | Wildlife za 30 als de op hun surfverleden in Ha- gen van de tv-serie Baywatch te t/m wo 20 mrt | Wonderful Losers mrt, 20.30 | Widows za 9 mrt, 20.30 wai terugblikkende mannen in de spelen, wat hij later betreurde do 14 mrt t/m wo 27 mrt | Werk ohne | The Wife di 12 mrt, 13.30 en 20.30 | documentaire Momentum Genera- (“commercialisering en banalise- UDEN Autor do 21 mrt t/m wo 3 apr Woman at War vr 8 mrt, 20.30 | Cul- tion. Te zien in de Surf Film Nacht ring van de surfcultuur”). 4 Filmhuis De Pul turele filmlezingen: Psycho 15 mrt, in het Ketelhuis, Filmhuis Den Als Momentum Generation, dat Kapelstraat 13 | 0413-265 091 | 20.30 | Double Indemnity 29 mrt, Haag en het Ketelhuis. naast interviews spectaculair ar- filmpul.com | Aanvang: 20.00 VLAARDINGEN 20.30 The Beach Boys dankten in 1963 chiefmateriaal bevat, alleen over Beautiful Boy do 7 mrt | The Favou- 4 Filmtheater Het Zeepaard aan surfen hun eerste grote hit. surfprestaties zou gaan, zou dat rite do 14 mrt | Green Book do 28 mrt Veerplein 134e (Vue Vlaardingen) Surfin’ USA beschrijft de aantrek- een interessante sportfilm hebben | I Dream in Another Language do 21 | hetzeepaard.nl | Reserveren via ROERMOND kingskracht van surfen: We can’t opgeleverd, maar de makers wil- mrt | Werk ohne Autor zo 17 mrt website 4 ECI Cultuurfabriek wait for June/We’ll all be gone for den iets anders. Hun film gaat ook Wildlife do 28 feb, 20.30 | zo 3 mrt, ECI 13 | 0475-317 171 | ecicultuurfa- the summer. En als het dan een- over surfen als vluchtroute voor 16.15 briek.nl maal zomer is, is het spijbelen ge- jongeren uit akelige gezinssitua- UTRECHT Een van de mooi- Beautiful Boy vr 1 mrt, 14.30 | zo 3 blazen, want surfen is belangrijker ties. Sommigen kwamen uit inge- 4 ’t Hoogt mrt, 14.00 | wo 6 mrt, 20.00 | Bohe- dan school: “Tell the teacher we’re wikkelde gebroken gezinnen, an- Kantoor: Nijverheidsweg 16-C | ste dingen aan dit VLISSINGEN mian Rhapsody vr 1 mrt, za 2 mrt en surfin.” deren uit gewelddadige milieus. 030‑2312216 | hoogt.nl | Raadpleeg 4 Cine City di 5 mrt, 20.00 | zo 3 mrt, 16:10 | ma In Momentum Generation por- Surfen was hun redding. Ze von- de website voor het actuele pro- intense en toch Spuikomweg 1 | cinecity.nl 4 mrt, 19.00 | The Favourite do 7 mrt, tretteren Jeff en Michael Zimbalist den er vriendschappen en een doel gramma Goede buren 3 mrt, 16.00 | Un amour 20.00 | Nos batailles vr 1 mrt, 14:35 een groepje surfers, dat eind jaren in het leven. En nu maar wachten CineArt The Square do 28 mrt, ingetogen portret impossible 5 mrt, 14.00, 19.30 | La- | zo 3 mrt, 14.15 | wo 6 mrt, 20.15 | A tachtig en negentig als tieners en op de zeespiegelstijging. 20.30 (De Nijverheid) | CineCuisi- diesNight What Men Want 13 mrt, Star Is Born vr 1 mrt, za 2 mrt en di later twintigers in surfwedstrijden KETELHUIS.NL ne Soul Boy – Afrikaanse film, eten & is dat het Vincent 20.00 | Sing-Along Bohemian 5 mrt, 20.15 | zo 3 mrt, 16.15 | ma 4 elkaars concurrenten en vrienden KINOROTTERDAM.NL muziek vr 8 mrt, 18.30 (ZIMIHC Ste- Rhapsody 13 mrt, 20.15 | Verwacht mrt, 19.15 | Wonderful Losers vr 8 waren. De veertigers halen herin- FILMHUISDENHAAG.NL fanus) | CineMekka A Mindful Choice dicht genoeg op The Aftermath vanaf 28 mrt | Arc- mrt, 19.00 | di 12 mrt, 20.15 zo 3 mrt, 16.30 (Metaal Kathedraal) tic vanaf 14 mrt | Bon dieu! 2 van- 4 Louis Hartlooper Complex de huid zit om het af 28 mrt | Captain Marvel vanaf 6 Tolsteegbrug 1 | 030‑232 0452 | mrt | The Clovehitch Killer vanaf 28 ROTTERDAM hartlooper.nl | Onderstaande pre- duidelijk te maken mrt | Dumbo vanaf 27 mrt | The Front 4 KINO Rotterdam mières draaien in Louis Hartlooper Runner vanaf 7 mrt | The Mule vanaf Gouvernestraat 129-133 | 010 268 òf Springhaver | Raadpleeg de dat hij gewoon 7 mrt | What Men Want vanaf 14 mrt 1160 | kinorotterdam.nl website voor het wekelijkse pro- The Beach Bum vanaf 28 mrt | gramma móest schilderen. Destroyer vanaf 14 mrt | Dumbo 2D Arctic vanaf do 14 mrt | The Beach VOORSCHOTEN OV vanaf 27 mrt | High Life vanaf Bum vanaf do 21 mrt | Bloody Marie Het was zijn ma- 4 Filmtheater Voorschoten 14 mrt | ‘Nu verandert er langzaam vanaf do 28 feb | Destroyer vanaf do Prinses Marijkelaan 4 | 071-561 iets’ vanaf 21 mrt | Pájaros de vera- 14 mrt | The Front Runner vanaf do 7 nier om met de 2566 | filmtheatervoorschoten.nl no vanaf 7 mrt | A Private War van- mrt | High Life vanaf do 14 mrt | Laz- The Favourite do 28 feb en vr 1 mrt, af 28 februari | Thunder Road vanaf zaro felice vanaf do 21 mrt | Minding wereld om te gaan 20.00 | zo 3 mrt, 15.30 | Leaning into 28 mrt | Us vanaf 21 mrt | Vice van- MONUMENTUM GENERATION the Gap vanaf do 28 feb | The Mule the Wind za 2 mrt, 20.00 | The Best af 28 feb | Beware the Locals In the vanaf do 7 mrt | On the Basis of Sex en om alles om of IDFA zo 24 mrt, 11.00 | Sing-Al- Heat of the Night di 5 mrt en za 23 land vr 22 mrt, 20.30 | Rotterdams Arctic do 28 mrt t/m wo 10 apr | At vanaf do 7 mrt | Pájaros de verano ong Bohemian Rhapsody wo 13 mrt, mrt | Beverly Hills Cop di 5 mrt en za open doek di 12 mrt, 19.45 Eternity’s Gate do 7 t/m wo 27 mrt | vanaf do 7 mrt | Het Pärt gevoel van- hem heen te van- 20.00 23 mrt | Wake in Fright za 9 mrt en di Capharnaüm do 14 mrt t/m wo 3 apr af do 28 feb | Peterloo vanaf do 28 2 apr | Deliverance di 12 mrt en za 30 | Doubles vies do 28 mrt t/m wo 10 feb | Ray & Liz vanaf do 28 feb | Take gen en zo te beteu- mrt | Don’t Torture a Duckling za 16 SCHAGEN apr | The Favourite t/m wo 27 mrt | Me Somewhere Nice vanaf do 21 mrt WAALWIJK mrt | Wildschut (35mm) di 19 mrt | 4 Fth De Luxe/Scagon Theater Gloria Bell vr 8 mrt | Green Book ma | Us vanaf do 21 mrt | Vice vanaf do gelen. 4 Filmtheater De Leest Local Hero di 26 mrt | Ninja Scroll: di Torenstraat 1B (Cultuurhuis M18) | 22 mrt t/m wo 10 apr | The House 28 feb | Centraal Museum X LHC Ca- Boyd van Hoeij over At Vredesplein 12 | 0416-337-746 | 16 mrt en za 20 mrt | Chasing Reels 0224-213 162 | filmtheaterdeluxe.nl That Jack Built vr 15, za 16 mrt en zo ravaggio: The Soul and the Blood deleest.nl Relaxer za 1 mrt | Cinemien pre- | Aanvang: 20.00 24 mrt (met lezing) | Roma do 7 t/m elke zo t/m 31 mrt, 11.00 | Timeless Eternity’s Gate in de Bon dieu 2 di 26 mrt, 10.30 | The Fa- sents Internationale Vrouwendag vr The Last Son do 28 feb, vr 1 mrt en wo 13 mrt | Das schweigende Klas- Some Like It Hot zo 3 mrt, 11.30 | De- Filmkrant vourite vr 8 mrt, wo 6 mrt, do 7 mrt, 8 mrt | Cineville 10 jaar: zo 24 mrt | za 2 mrt | Filmkring do 21 mrt, 22 senzimmer do 14 mrt t/m wo 3 apr | ath in Venice zo 17 mrt, 11.30 | Psy- en za 9 mrt, 19.45 | Green Book za 16 Cry-Baby Cinema Can You Ever For- mrt, 23 mrt Stan & Ollie vr 8 t/m za 23 mrt | Werk choanalyse & Film Frantz wo 13 mrt, mrt, vr 22 mrt, vr 15 mrt, 19.45 | zo 17 give Me?: vr 1 mrt | IFFR KINO Trou- ohne Autor zo 10 mrt | Wonderful Lo- 19.00 | Movies that Matter Yomed- mrt, 14.15 (high wine) | Roma di 26 ble Every Day (35mm) wo 6 mrt | sers vr 15 mrt, 19.30 | Docfest Scha- dine ma 11 mrt, 19.00 | Language No VEENENDAAL mrt, 10.30 | Schapenheid vr 15 mrt, Heli (2013) | Imagine Film Festival SCHIEDAM penheld do 21 mrt, 20.15 | Exhibiti- Problem Capharnaüm (English sub- 4 Filmhuis Veenendaal 20.15 | Shoplifters do 28 feb, 19.45 presents High Life + inleiding Chris 4 Wenneker Cinema on on Screen Michelangelo Love and titles) wo 6 en wo 20 mrt Kees Stipplein 72 (Spectrum) | | Stan & Ollie wo 6 mrt en do 7 mrt, Oosterom vr 15 mrt | Expat Ash is Vijgensteeg 2 | 010-473 3000 | wen- Death vr 22 t/m zo 31 mrt 4 Springhaver Alleen info 06-5388 3412 | film- 20.15 | Tea With The Dames zo 24 Purest White: ma 1 apr | Expat Spe- nekercinema.nl Springweg 50 | 030‑231 3789 | huisveenendaal.nl mrt, 10.00 cial: Happy as Lazzaro / Lazzaro fe- Cold War do 28 feb, 20.00 | vr 1 mrt springhaver.nl | Bovenstaande Bohemian Rhapsody wo 6 mrt en lice: ma 18 mrt | Filmklub vr 29 mrt en za 2 mrt, 20.30 | De dirigent vr STADSKANAAL premières draaien in Louis Hart- wo 13 mrt, 20.00 | Buddy zo 17 mrt, | Live Leto (+ The Arthurs) | Speci- 1 mrt en za 2 mrt, 20.00 | zo 3 mrt, 4 Filmliga Stadskanaal looper òf Springhaver | Raadpleeg 14.30 | Capharnaüm za 16 mrt, WAGENINGEN al Dead Souls: za 6 mrt | NRC Film- 15.00 (vooraf klassiek open podium Menistenplein 9 | 0599‑610 777 | de website voor het wekelijkse pro- 20.00 | Colette zo 24 mrt, 14.30 | The 4 Filmhuis Movie W dag: za 16 mrt en zo 17 mrt | Sing-Al- om 13.00) | wo 6 mrt, 15.00 smoky.nl | Aanvang: 20.15 gramma Favourite zo 3 mrt, 14.30 | za 9 mrt, Generaal Foulkesweg 42a (‘t Ven- ong Bohemian Rhapsody Sing wo 13 Beautiful Boy di 26 mrt | Becoming Timeless Some Like It Hot zo 10 mrt, 20.00 | Green Book za 23 mrt, 20 | zo ster) | moview.nl mrt | Italiaanse lunch Novecento za Astrid zo 3 mrt | The Favourite di 12 11.30 | Death in Venice zo 24 mrt, 31 mrt, 14.30 | Stan & Ollie za 2 mrt, Capharnaüm do 7 mrt tot zo 17 mrt 23 mrt | Cine Mar Surf Movie Night SCHIJNDEL mrt | Las herederas di 19 mrt | Shop- 11.30 | Language No Problem Cap- 20.00 | zo 10 mrt, 14.30 | Werk ohne | Minding the Gap do 28 feb tot wo ma 15 mrt 4 Filmclub Schijndel/’t Spectrum lifters di 5 mrt harnaüm (English subtitles) zo 10 en Autor za 30 mrt, 20.00 13 mrt | Schapenheld do 21 feb tot 4 Lantaren Venster Steeg 9 | 073-547 4837 | schijndel- zo 24 mrt, 19.00 | Queer Sauvage ma zo 10 mrt Otto Reuchlinweg 996 | 010‑277 film.nl | 18 mrt, 19.00 2277 | lantarenvenster.nl/film | Capharnaüm di 12 mrt, 20.30 | The TIEL VENLO Ash Is Purest White vanaf do 28 mrt Favourite vr 22 mrt, 20.30 | The Gu- 4 Filmtheater Agnietenhof 4 Filmtheater De Nieuwe Scene WEESP | The Beast In The Jungle vanaf do 14 ernsey Literary Society do 28 mrt, St. Agnietenstraat 2 | 0344-673 VEENDAM Nieuwstraat 13 | 077‑351 8183 | 4 City of Wesopa mrt | Lazzaro felice vanaf do 21 mrt | 14.00 | Spirituele filmavond di 5 500 | agnietenhof.nl | Raadpleeg de 4 Filmhuis vanBeresteyn nieuwescene.nl Herengracht 23 | 0294-458 093 | Maurice vanaf do 21 mrt | Pájaros de mrt, 20.00 | Thema: Jezelf zijn di 19 website voor actuele informatie Museumplein 5a | 0598-317 730 | Anâaq do 14 mrt t/m wo 20 mrt | Be- wesopa.nl verano vanaf do 7 mrt | Sunset vanaf mrt, 20.00 Un amour impossible di 5 mrt, 10.30 vanberesteyn.nl | Aanvang: 20.00 autiful Boy do 28 febr t/m wo 6 mrt | Beautiful Boy zo 3 mrt, 20.00 | The do 14 mrt | The Best of IDFA di 5 mrt 4 Het Gasthuis | do 14 mrt, 20.00 | Bohemian Rhap- Becoming Astrid wo 27 mrt | The Fa- Capharnaüm do 14 mrt t/m wo 3 apr Favourite do 21 mrt, 20.00 | Werk en za 16 mrt, 11.30 | Cracking The Lidwinahof 70 sody vr 8 mrt, 20.30 | Capharnaüm vourite ma 4 mrt | The First Grader | Caravaggio: The Soul and the Blood ohne Autor do 7 mrt, 20.00 | The Frame Kusama: Infinity ma 4 mrt, di 26 mrt en wo 27 mrt, 20.30 | The wo 20 mrt | Green Tales of the City di do 28 mrt t/m wo 3 apr | Climax do Wife do 28 feb, 20.00 | Wesopa Mu- 19.30 | A Long Way Home wo 27 mrt, Favourite di 5 mrt en wo 6 mrt, 5 mrt | Schapenheld di 2 apr | Shop- 7 mrt t/m wo 13 mrt | De dirigent do ziekfilmfestivalBetty - They Say 19.30 | Filmcursus Europese cinema SITTARD 20.30 | Green Book di 19 mrt en wo lifters ma 1 apr | Stan & Ollie ma 25 7 mrt t/m wo 20 mrt | The Extraor- I’m Different vr 15 mrt, 20.00 | Bo- ma 11 mrt, ma 18 mrt en ma 25 mrt, 4 Filmhuis De Domijnen 20 mrt, 20.30 | Werk ohne Autor di mrt | Woman at War ma 18 mrt | dinary Journey of the Fakir do 28 hemian Rhapsody do 14 mrt, 20.00 19.30 | Muziekspecial Flat Earth So- Ligne 3 | 088-599-5587 | dedomij- 12 mrt en wo 13 mrt, 20.00 febr t/m wo 6 mrt | The Favourite do | Buying the Band vr 15 mrt, 21.00 | ciety De oesterprinses & SS Belgen- nen.nl 7 mrt t/m wo 27 mrt | Free Solo do Grace Jones: Bloodlight & Bami do 14 DE FILMKRANT #418 MAART 2019 43

mrt, 20.30 | Klanken van oorsprong Book ma 18 mrt, za 23 mrt en di 26 ADVERTORIAL Ernest & Celestine winterpret 4+ zo vr 15 mrt, 20.00 | Maria by Callas za mrt, 20.00 | I Dream in Another Lan- 3 mrt, 11.00 en 14.40 | Sepp de wol- 16 mrt, 15.45 | Mary Poppins Returns guage zo 24 mrt, 20.00 | If Bea- Yomeddine in MtM on tour venvriend 4+ zo 3 mrt, 11.00 za 16 mrt, 13.00 | My Generation za le Street Could Talk do 28 mrt en za In maart is de festivalfilmYomed - sluit hij om op zoek te gaan naar 4 Het nieuwe filmhuis/De nieuwe 16 mrt, 20.00 30 mrt, 20.00 | Mary Queen of Scots dine te zien in Movies that Matter zijn familie. Samen met een bibliotheek za 9 mrt en vr 15 mrt, 20.00 | di 12 On Tour. Theaters door heel Ne- weesjongetje uit een nabijgelegen Mannetje Tak 4+ do 28 feb mrt, 14.00 | Mulholland Drive zo 3 derland vertonen de film in combi- weeshuis en een ezeltje begint hij WINTERSWIJK mrt, 20.00 | Nos batailles ma 11 mrt, natie met een inleiding of nage- aan een avontuurlijke reis door de ALPHEN A/D RIJN 4 Filmhuis Winterswijk 20.00, za 16 mrt, 15.00 | Spider- sprek. Deze hartverwarmende woestijn. Ontroerende speelfilm 4 Filmhuis Parkvilla Meddosestr 4-8 | 054-352 1515 | man-Into the Spider Verse wo 6 mrt, roadmovie toont ons de avontuur- over een vriendschap tussen twee Dikkertje Dap 6+ do 28 feb, 13.30 | filmhuiswinterswijk.nl | Aanvang: en vr 8 mrt, 15.00 | Stan & Ollie vr 1 lijke reis van voormalig leprapati- outcasts, op zoek naar familie en Ernes & Celestine winterpret 4+ wo 21.00 mrt, 20.00 | Los versos del olvido zo ënt Beshay. Als zeer jong kind werd geborgenheid. Yomeddine is ook te 13 mrt, 14.30 | za 16 mrt, 11.00 | zo 17 17 mrt, 20.00 | Werk ohne Autor za Beshay door zijn vader achtergela- zien op het Movies that Matter mrt, 13.30 | Gordon & Paddy 4+ do 16 mrt en di 19 mrt, 20.00 ten in een leprakolonie, midden in festival, dat van 22 t/m 30 maart 28 feb, 15.00 WOERDEN de woestijn van Egypte. Wanneer plaatsvindt in Den Haag. 4 AnnexCinema zijn vrouw plotseling overlijdt, be- MOVIESTHATMATTER.NL/ONTOUR AMERSFOORT Rosmolenlaan 1 | 0348-436 510 | ZOETERMEER 4 Filmtheater De Lieve Vrouw annexcinema.nl 4 Filmhuis Cameo Ernest & Celestine winterpret 4+ Becoming Astrid 12 mrt, 18.30 en Theaterplein 10 | filmhuiscameo.nl vanaf 6 feb | Maya: De Honingspelen 21.00 | Roma 19 mrt, 18.30 en 21.00 In If Beale Street 100 jaar Vrouwenkiesrecht in Ne- 4+ vanaf 13 feb | Woman at War 26 mrt, 18.30 en derland The Wife do 14 mrt, 20.00 21.00 Could Talk, een AMSTERDAM 4 Eye Filmmuseum bewerking van het ZUTPHEN Heksendrank en drakenvuur zo 17 ZAANDAM 4 Filmtheater Luxor mrt, zo 24 mrt en zo 31 mrt, 10.30 | 4 Filmtheater De Fabriek gelijknamige boek Houtmarkt 64 | 0575‑513 750 | Het kind van de Gruffalo zo 3 mrt, zo Jan Sijbrandsteeg 12 | 075‑631 1993 luxorzutphen.nl 10 mrt, 10.30 | Zeven kleine crimine- | Reserveren via belbios | de-fa- van schrijver en At Eternity’s Gate do 21 mrt, 15.00 | len zo 3 mrt, 10.30 briek.nl za 23 mrt en za 30 mrt, 18.30 | di 26 4 Het Ketelhuis Schapenheld (met Q & A) za 2 mrt, activist James mrt en do 28 mrt, 20.00 Klara en de gekke koeien do 14 mrt 19.30 | Ambacht in beeld Zijde di 19 Continuer vr 22 mrt, 20.30 | zo 24 4 Rialto mrt, 20.15 | Kunstfilmfabriek Da- Baldwin uit 1974, mrt, 20.00 | Donbass zo 17 mrt en di YOMEDDINE Maya: De Honingspelen 6+ | Ernest vid Hockney: A Bigger Picture vr 8 19 mrt, 20.00 | Edie vr 1 mrt, 20.30 | & Celestine Winterpret 4+ mrt, 19.30 | Klassieker Maurice zo 31 stijgen de scènes di 5 mrt, 20.00 | Eighth Grade zo 24 21 mrt | Plastic Soup Albatross | Arts mrt, 20.15 mrt, 16.00 | The Favourite do 7 mrt, in Cinema Degas: Passion For Per- JEUGDFILM APELDOORN dankzij de gefrag- 15.00 | za 9 mrt, 21.00 | ma 11 mrt, fection za 2 mrt, 17.00 | ma 4 mrt, Overzicht van vertoningen 4 Filmtheater/Podium Gigant do 14 mrt en ma 18 mrt, 20.00 | za 16 20.15 | wo 6 mrt, 16.00 | Tintoretto: van kinder‑ en jeugdfilms in Ernest & Celestine winterpret 4+vr 1 ZALTBOMMEL menteerde ver- mrt, 18.30 | Green Book do 28 mrt en A Rebel of Venice za 30 mrt, 17.00 | de Nederlandse filmtheaters mrt, za 2 mrt en zo 3 mrt, 13.15 | Py- 4 Filmtheater Cinemaarten zo 31 mrt, 15.00 | za 30 mrt, 21.00 | ma 1 apr, 20.15 | wo 3 apr, 16.00 | Fra- en filmhuizen. Adressen van jamaontbijt & Film Ernest & Celes- In Theater de Poorterij Nieuw- haalstructuur bo- The House That Jack Built zo 3 mrt, terhuis Academie Historische Au- de theaters zijn te vinden in tine winterpret 4+ vr 1 mrt, 9.45 | straat 2 | cinemaarten.nl | Reserve- 20.00 | Minding the Gap zo 24 mrt, thenticiteit za 9 mrt, 11.00 | Film en het eerste deel van deze agen- Waar is Knoester? vr 1 mrt, 9.45 ren via e-mail cinemrten@planet. ven zichzelf uit. 14.00 | Nos batailles zo 3 mrt, 15.00 Eten za 30 mrt, 11.00 darubriek. nl | | do 7 mrt, 20.00 | za 9 mrt, 18.30 | di ARNHEM Beautiful Boy di 12 mrt, 20.15 | The Het verhaal van 12 mrt, 20.00 | Het Pärt Gevoel vr 29 ALKMAAR 4 Focus Filmtheater Favourite di 26 mrt, 20.15 | Roma di mrt, 17.00 | zo 31 mrt, 20.00 | Sun- 4 Filmhuis Alkmaar Rosie & Moussa 7+ vanaf do 28 feb | 19 mrt, 20.15 | Baldwin, over lief- set do 14 mrt en zo 17 mrt, 15.00 | za Werk ohne Autor zo 10 mrt, 14.30 16 mrt en za 23 mrt, 21.00 | do 21 mrt Het competitieprogramma Ca- de en sensualiteit en ma 25 mrt, 20.00 | Tea with the mera Justitia telt acht films, die de Dames vr 22 mrt, 17.00 | zo 24 mrt, Films die ertoe doen juridische kanten van mensen- ZEIST in een maat- 11.00 | Unknown Brood vr 15 mrt, rechten belichten. Ze gaan over za- 4 Hotel Theater FIGI 20.30 | Wajib vr 29 mrt, 20.30 | Werk Goldie, de nieuwe speelfilm van de regisseurs, en soms ook de ken als de rechtsstaat, waarheids- Het Rond 2 | 030-692 7400| figi.nl/ schappij waarin ohne Autor zo 10 mrt, 15.00 | Woman Sam de Jong (Prins) opent het film hoofdpersonen in de films, aanwe- vinding en de vaak complexe strijd bioscoop | Raadpleeg de website at War vr 1 mrt, 17.00 | zo 3 mrt, 11.00 en debatfestival Movies that Mat- zig. Een paar titels. In Está todo om gerechtigheid. Na vertoning voor het complete programma zwarte Amerika- | Het wonder van Le Petit Prince vr ter, dat van 22 t/m 30 maart in bien – Venezuela (Tuki Jencuel) van de films zijn er gesprekken met Colette ma 11 mrt, 15.00 | Green Book 15 mrt, 17.00 | zo 17 mrt, 11.00 | 100 Filmhuis Den Haag en Theater aan proberen een arts, een apotheker, de makers en mensenrechtendes- ma 18 mrt, 15.00 | Tulipani di 19 mrt, nen worden ver- jaar in 50 films Lawrence of Arabia het Spui wordt gehouden. De film een activist en twee kankerpatiën- kundigen. 20.15 | Boek en film Du forsvinder 6 mrt, 19.30 uur! | Deus e o diabo na voert een New Yorkse tiener op ten te overleven in een land, waarin Zeven films telt het competitie- ma 11 mrt, 19.30 uur acht en verdre- terra do sol wo 13 mrt, 20.00 | Les met een groot gebrek aan perspec- aan alles tekort is. Regisseur Jen- programma Dutch Movies Matter, parapluies de Cherbourg wo 20 mrt, tief in haar leven, maar ook een cuel houdt op het festival een le- dat Nederlandse documentaires en ven, staat in 20.00 | Zorba the Greek wo 27 mrt, enorme dosis veerkracht en door- zing. In Novaya – Rusland volgt speelfilms bevat. Daaronder Sacha ZEVENAAR 20.00 | Arts in Cinema Botticelli:- zettingsvermogen. regisseur Askold Kurov anderhalf Polaks Dirty God, recent de ope- 4 Filmhuis Zevenaar Jenkins’ zinderen- Inferno zo 31 mrt, 11.00 | Cinema Li- De film past in het Movies that jaar de redactie van de krant Nova- ningsfilm van het IFFR. Een paar Wittenburgstr 14 | 0316-331 527 | terair What Maisie Knew zo 10 mrt, Matter Festival, want daarin zijn ya Gazeta, een van de laatste onaf- andere titels: From Ghetto to Par- Reserveringen 0316-344 250 (na de drama fier 11.00 | Internationale Vrouwendag tientallen documentaires en speel- hankelijke Russische kranten. De liament (Thimaud de Driesen) por- 19.15) | filmhuiszevenaar.nl Something Useful vr 8mrt, 17.00 | O films over onrecht te zien, maar journalisten worden bedreigd, af- tretteert de uit de sloppenwijken Buddy ma 25 mrt, 20.15 | Caphar- overeind. amor é único 20.30 | Vrouw in Beeld ook over hoopvolle stappen in de getapt en dwarsgezeten, maar ge- afkomstige Oegandese muzikant naüm vr 15 mrt en di 19 mrt, 20.15 | Omar Larabi in de Filmkrant De Hoofdvrouw 4 mrt, 20.00 | bestrijding ervan. Het festival be- ven niet op. Facing the Dragon – en vrijheidsstrijder Robert Kyagu- wo 20 mrt, 14.30 | Cold War di 5 mrt vat diverse programma’s, waaron- Afghanistan portretteert het Af- lanyi, die tot parlementslid wordt en ma 11 mrt, 20.15 | di 5 mrt, 10.30 der drie competities. Het in sa- ghaanse parlementslid Nilofar gekozen. In Bruce Lee & The Out- | vr 8 mrt, 14.30 | The Favourite za 2 do 7 mrt, za 9 mrt, zo 17 mrt en wo 20 ZWOLLE menwerking met Amnesty Inter- Ibrahimi en de journalist Shakila law (Joost Vandebrug) ontfermt mrt, vr 8 mrt en zo 10 mrt, 20.15 | di mrt, 20.15 | di 12 mrt, 10.30 | wo 13 4 Filmtheater Fraterhuis national gerealiseerde competitie- Ibrahimkhail. Beide vrouwen wei- een crimineel in Boekarest zich 12 mrt, do 14 mrt en vr 15 mrt, 14.30 | mrt, ma 18 mrt en vr 22 mrt, 14.30 Blijmarkt 25 | Reserveren via web- programma Activist telt acht do- geren zich in het door mannen ge- over een verslaafd straatkind. Of di 19 mrt, 10.30 | Free Solo zo 3 mrt, site | filmtheaterfraterhuis.nl cumentaires over mensenrechten- domineerde Afghanistan de mond dat goed uitpakt, is de vraag. In 20.15 | zo 10 mrt, 14.30 | Hitler ver- Arctic vanaf do 14 mrt | Bon dieu 2 activisten. Van bijna alle films zijn te laten snoeren. Daddy and the Warlord (Shamira sus Picasso and the Others zo 3 mrt, ZIERIKZEE vanaf do 28 mrt | High Life vanaf do Raphaëla) ontdekt een journalist 11.00 | wo 13 mrt, 20.15 | Green Book 4 Filmtheater Zierikzee 14 mrt | Lazzaro felice vanaf do 21 tijdens haar zoektocht naar haar do 21 mrt, za 23 mrt, di 26 mrt en vr Kerkhof 3 | 0111-410 202 | fizi.nl mrt | Mario vanaf do 28 mrt | On the vader in Liberia dat hij niet de man 29 mrt, 20.15 | di 26 mrt, 10.30 | do Un amour impossible vr 22 mrt en Basis of Sex vanaf do 7 mrt | Pája- was die zij dacht dat hij was. 28 mrt, 14.30 | If Beale Street Could vr 29 mrt, 20.00 | At the Beach at ros de verano vanaf do 7 mrt | Pe- Naast de drie competities kent Talk do 14 mrt, 19.15 | za 30 mrt, Night Alone zo 10 mrt, 20.00 | At terloo vanaf do 28 feb | A Private het Movies that Matter Festival 20.15 | Shoplifters vr 1 mrt en ma 11 Eternity’s Gate do 21 mrt en ma 25 War vanaf do 28 mrt | Sunset van- meerdere themaprogramma’s, mrt, 14.30 | ma 4 mrt en di 12 mrt, mrt, 20.00 | di 26 mrt, 14.00 | Bo- af do 14 mrt | Thunder Road vanaf do waaronder Save The Planet over 20.15 | Stan & Ollie za 16 mrt en ma hemian Rhapsody di 5 mrt, 20.00 28 mrt | Zwolse premières Another duurzaamheid en On the Move, 18 mrt, 20.15 | di 19 mrt, 14.30 | Werk | Buddy wo 13 mrt en wo 20 mrt, Day of Life | Drømmeland | Minding over migratie. Ook zijn er keuze- ohne Autor vr 22 mrt, zo 24 mrt en 20.00 | za 23 mrt, 15.00 | Bumble- The Gap | ‘Nu verandert er langzaam films te zien van prominente Ne- wo 27 mrt, 20.15 | ma 25 mrt en vr 29 bee zo 3 mrt, 14.00 | za 9 mrt, 15.00 iets’ | Het Pärt gevoel | Ray & Liz | derlanders te zien. Chosen by YOU mrt, 14.30 | Widows vr 1 mrt, 20.15 | | Capharnaüm zo 31 mrt, 20.00 | The Wajib | Nog te zien Green Book | If bevat een door het publiek samen- zo 3 mrt, 14.30 | Wildlife do 28 mrt Favourite za 2 mrt, ma 4 mrt en vr 8 Beale Street Could Talk | Werk ohne gestelde selectie films. en zo 31 mrt, 20.15 | Woman at War mrt, 20.00 | di 19 mrt, 14.00 | Green Autor | Klassieker Maurice vanaf do GOLDIE MOVIESTHATMATTER.NL DE FILMKRANT #418 MAART 2019 44

Vechtmeisje 8+ vanaf do 28 feb mrt, di 5 mrt, vr 8 mrt en za 9 mrt, 11.00 | Ernest En Celestine Winter- MIDDELHARNIS BREDA Jubileumfeest met vijftig klassiekers pret 4+ za 2 mrt, zo 3 mrt en zo 10 4 Fh Middelharnis (Het Diekhuus) 4 Chassé Cinema mrt, 11.00 | ma 4 mrt, di 5 mrt, vr Diep in de zee wo 13 mrt, 14.00 Ernest & Celestine winterpret 4+ Oudere bioscopen dan Filmtheater Wereldoorlog van de Britse luite- Gouden Palm won en vijf Oscar- 8 mrt en za 9 mrt, 14.00 | wo 6 mrt Luxor in Zutphen zullen er niet zijn nant T.E. Lawrence tot leven. Dat nominaties kreeg en 20 maart is te en do 7 mrt, 16.00 | Hoe tem je een SCHIEDAM BUSSUM in Nederland. Het filmtheater be- de reeks niet alleen overbekende, zien, is met zijn melancholieke ro- draak 3 6+ za 2 mrt, zo 3 mrt, ma 4 4 Wenneker Cinema 4 Filmhuis Bussum stond eind vorig jaar honderd jaar. maar ook minder bekende klassie- mantiek onweerstaanbaar. Een mrt, di 5 mrt, vr 8 mrt, za 9 mrt en zo Asterix - Het geheim van de tover- Klara en de gekke koeien | Maya: De Ter vergelijking: Tuschinski in kers bevat, is een week later te zien week later staat Zorba de Griek 10 mrt, 16.00 drank 6+ do 28 feb, vr 1 mrt en za 2 honingspelen 4+ | Workshop maak Amsterdam moet nog twee jaar met Deus e o diabo na terra do sol (Michael Kakogiannis, 1964) op wo 6 mrt en do 7 mrt, 11.00 mrt, 15.00 | zo 3 mrt, 13.00 je eigen animatiefilm 8+ zo 10 mrt, wachten op het honderdjarige be- van de Braziliaanse regisseur het programma. Ook romantisch, 12.30 en 15.00 staan. Filmtheater Luxor viert het Claude Rocher. De film, die in 1964 maar Hollywood-romantisch. HOORN SITTARD jubileum een jaar lang met elke in de Gouden Palmcompetitie in Sinds deze film kent iedereen het 4 Cinema Oostereiland 4 Filmhuis De Domijnen DELFT week een klassieker. Cannes draaide, voert een arme woord Sirtaki. Klara en de gekke koeien zo 17 mrt en Klara en de gekke koeien t/m 31 mrt 4 Filmhuis Lumen Om precies te zijn ging 5 okto- landarbeider op, die met zijn Een kleine greep uit de klassie- zo 24 mrt, 13.30 De Fabeltjeskrant 4+ tot 14 mrt | Er- ber 1918 de Zutphense Bioscoop vrouw vlucht als hij zijn baas, een kers in de volgende maanden: Easy VEENDAM nest & Celestine Winterpret 4+ tot Luxor van start. Mooi idee om het landeigenaar, heeft vermoord. De Rider (Dennis Hopper, 1969), De HOUTEN 4 Filmhuis vanBeresteyn 21 mrt | Klara en de gekke koeien honderdjarig bestaan te vieren met moraal in het met religieuze sym- geest van de bijenkorf (Victor Erice, 4 Film Aan de Slinger Hoe tem je een draak 3 6+ zo 24 mrt, vanaf 14 mrt | Maya: de Honingspe- vijftig klassiekers. De reeks ging boliek geladen drama: de mens 1973), Roma (Federico Fellini, Ernest & Celestine winterpret 4+ do 14.00 | len 4+ vanaf 21 mrt afgelopen oktober van start met de moet zijn eigen weg volgen in het 1972), Lili Marleen (Rainer Werner 28 feb, 14.00 | Rita & Krokodil 4+ vr Nederlandse zwijgende klassieker leven. Fassbinder, 1981), Yol (Yilmaz 1 mrt, 10.00 VLISSINGEN DEN HAAG Toen het licht verdween (1918) van Van een andere orde is het ge- Güney, 1982), In the Mood for Love 4 Cine City 4 Filmhuis Den Haag filmpionier Maurits Binger en met zongen meesterwerk Les paraplui- (Wong Kar-wai, 2000) en Das LELYSTAD Klara en de gekke koeien van- De grote boze vos en andere verha- Nederlands eerste filmster Annie es de Cherbourg (Jacques Demy, Weisse Band (Michael Haneke, 4 Filmtheater/Agora af 14 mrt len 5+ vr 1 mrt, 10.30 | Maya: De ho- Bos. In het melodrama legt een ge- 1964), de doorbraakfilm van Ca- 2009). Op naar Zutphen! Klara en de gekke koeien vanaf za 16 ningspelen 4+ vr 1 mrt en za 2 mrt, trouwde man het aan met de zus therine Deneuve. De film, die de LUXORZUTPHEN.NL mrt | Kleuterbios Masha en de beer VOORSCHOTEN 10.30 | Janneman Robinson & Poeh van zijn vrouw als zij blind wordt. 2 zo 31 mrt, 11.00 4 Filmtheater Voorschoten 6+ vr 1 mrt en za 2 mrt, 14.30 | Work- Gelukkig vindt de vrouw troost bij Buurman & Buurman winterpret! 4+ shop Stop Motion 6+ zo 3 mrt, 12.30 een sympathiekere man. MAASTRICHT do 28 feb en do 28 feb 14.00 | Ernest Na dit zwijgende startschot is 4 Lumière Cinema & Celestine winterpret 4+ do 28 feb DEVENTER Filmtheater Zutphen inmiddels Klara en de gekke koeien vanaf do en zo 3 mrt, 13.00 | De Fabeltjes- 4 Filmhuis De Keizer een kleine twintig klassiekers ver- 14 mrt krant 4+ vr 1 mrt, 13.30 | Hoe tem je Ernest & Celestine Winterpret 4+, der en is de chronologisch opge- een draak 3 6+ vr 1 mrt, 15.30 | Rita Maya: De Honingspelen 4+ bouwde reeks aanbeland in de ja- MIDDELBURG & Krokodil 3 4+ zo 3 mrt, 14.00 | Spi- ren zestig. Op 6 maart staat La- 4 Cinema Middelburg der-Man: Into The Spider-Verse (NL) DOESBURG wrence of Arabia (David Lean, Ernest & Celestine winterpret 4+ 6+ do 28 feb 15.30 4 Filmhuis 1962) op het programma. De bijna vr 3 mrt, ma 4 mrt, di 5 mrt en wo 6 Dikkertje Dap 6+ za 9 mrt vier uur durende film, ook wel ‘the mrt, 13.30 | Het zakmes 6+ do 7 mrt WAALWIJK epic of the epics’ genoemd, wekt en vr 10 mrt, 13.30 | vr 8 mrt, 13.00 | 4 Filmtheater De Leest DOETINCHEM de woestijnavonturen in de Eerste LAWRENCE OF ARABIA wo 13 mrt, 15.00 | vr 15 mrt, 11.15 | vr Corgi 6+ zo 17 mrt, 14.30 | Hoe tem 4 Filmhuis/Gruitpoort 15 mrt, 13.15 | Kinderkunstweek Zoro je een draak 3 6+ wo 6 mrt, do 7 mrt, Draken en Deuntjes 5+ vr 15 mrt, Feigl op het witte doek wo 20 mrt en vr 8 mrt en za 9 mrt, 15.00 | Spi- 8.30, 9.40, 10.50 | De Fabeltjeskrant GOUDA HEEMSKERK HELMOND wo 27 mrt, 15.00 | vr 24 mrt, 14.00 | der-Man: Into the Spider Verse 6+ 4+ ma 4 mrt, wo 6 mrt, do 7 mrt en vr 4 Filmhuis 4 Fh Heemskerk/Gebouw de Cirkel 4 De Cacaofabriek vr 31 mrt, 14.15 wo 6 mrt en do 7 mrt, 14.30 8 mrt, 10.00 | Jeugdfilm in de voorjaarsvakantie Asterix-Het geheim van de tover- Corgi 6+ za 2 mrt, zo 3 mrt, wo 6 mrt, zo 3 mrt, 13.30 drank 6+ zo 31 mrt, 14.00 do 7 mrt en zo 10 mrt, 14.00 | ma 4 Bor Beekman de Volkskrant Jan Berend Bockting de Volkskrant Basje Boer De Groene Amsterdammer der Burg van Jos Het Parool Busch Gerhard Cinema.nl/VPRO de Belinda van Graaf Trouw Dana Linssen Handelsblad NRC Rovers Ronald De Filmkrant/Trouw Floortje Smit de Volkskrant Weijers Marco De Telegraaf Ab Zagt Dagblad Algemeen Zwol Coen van Handelsblad NRC

At Eternity’s Gate 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Un amour impossible 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 Bloody Marie 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 Can You Ever Forgive Me? 11111 11111 111231 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Capharnaüm 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 Climax 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Continuer 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 Donbass 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Doubles vies 11111 11111 11111 11111 111231 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 Eight Grade 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Goede buren 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 Green Book 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 The Hate You Give 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 If Beale Street Could Talk 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111123 111123 11111 11111 11111 Mary Queen of Scotts 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Mid90s 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 No Date, No Signature 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Ray & Liz 11111 11111 111231 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Retrospekt 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Schapenheld 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 111231 11111 11111 11111 Tea with Dames 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 Vox Lux 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Werk ohne Autor 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 Het wonder van Le Petit Prince 11111 11111 11111 111231 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111

11111 is zeer goed | 11111 is goed | 11111 is redelijk | 11111 is matig | 11111 is slecht | 11111 is niet gezien DE FILMKRANT #418 MAART 2019 45

Wonderschone trilogie Lezersacties maart

Wie één van de mooiste trilogieën waar men zo onder de indruk was GIRL Na een bizarre ontmoeting op ON CHESIL BEACH uit de filmgeschiedenis wil zien, van de beelden, dat men wel een Girl schetst een feest wordt een jazzsaxofonist Het is de zo- moet de Apu-trilogie van Satyajit gokje wilde wagen. Voor de muziek het leven van de moord op zijn vrouw in de mer van 1962 Ray in de Amsterdamse de Uitkijk zorgde de toen ook nog onbekend de vijftienja- schoenen geschoven. Hij komt in en Engeland niet overslaan. Het filmtheater Ravi Shankar. Het eerste resultaat rige Lara. de gevangenis terecht. Op onver- is slechts een vertoont de drie delen van het was Pather Panchali (1955), waarin Haar grootste klaarbare wijze verandert hij daar jaar verwij- schitterende Indiase coming-of- het jochie Apu, een aangrijpende droom is car- in een jonge mecanicien en begint derd van gro- age-verhaal op 1, 8 en 15 maart. rol van de achtjarige Subir Banerj- rière maken een nieuw leven te leiden. te sociale ver- “De grootse, droevige, tedere ee, in de jaren twintig van de vorige als ballerina. Petra van der Ree schreef inder- anderingen, overweldiging van de Apu-trilogie eeuw opgroeit in een arm platte- Maar haar li- tijd in de Filmkrant: “Lost Highway Beatlemania, blijft in de geest van de filmkijker landsgezin in Bengalen. Apu’s zus- chaam strib- is vooral vorm, een formidabele de seksuele hangen als een belofte van wat film je overleeft de armoede niet. belt tegen, stijloefening van iemand die het revolutie en zijn kan.” Aldus de legendarische, In Aparajito (1956), het tweede want Lara is medium beheerst als geen ander. de Swinging Sixties. Op de avond zes jaar geleden overleden Ameri- deel, verhuist het gezin naar een geboren als jongen. Samen met Lost Highway is een film die alleen van hun huwelijk dineren Florence kaanse filmrecensent Roger Ebert. stad, maar na het overlijden van haar vader en jonge broertje tracht naar zichzelf verwijst. Een geslo- en Edward op hun kamer in een be- Vol bewondering nam hij de zijn vader keert Apu met zijn moe- ze de wereld echter te trotseren. ten wereld zonder vluchtwegen. dompt hotel bij Chesil Beach in het Apu-trilogie op in zijn canon van der terug naar het platteland. Als Labaki vindt de Bij de première in Cannes werd De digitaal gerestaureerde ver- Engelse Dorset. Hier blikt het stel Grote Films. Ebert was niet de eni- hij een studiebeurs krijgt om in Girl beloond met de Camera d’Or, sie van Lost Highway is vanaf 22 fe- terug op hun ontluikende roman- ge die onder de indruk was van de Calcutta te studeren, vindt hij zijn juiste balans tus- de prijs voor beste vertolking in Un bruari verkrijgbaar op dvd en vod. ce, ongemakkelijk over de aan- trilogie, want ook al in de tijd dat draai in het leven, maar vereen- Certain Regard, de Fipresci Prijs, CinéArt stelt vijf dvd’s beschikbaar staande huwelijksnacht. De ver- de films uitkwamen, tussen 1955 zaamt zijn achtergebleven moeder. sen empathie en de Queer Palm en een minutenlan- voor lezers van de Filmkrant. zwegen misverstanden en angsten en 1959, maakten zij diepe indruk In het slotdeel Apur sansar (1959) is ge staande ovatie. Het was slechts van die avond zullen hun levens en wonnen ze prijzen in onder Apu’s moeder overleden en pro- medelijden, en het begin van een ongekende zege- BLUE MOVIE voor altijd veranderen. meer Venetië en Cannes. beert hij als afgestudeerde werk te tocht. Zo werd het ontroerende Blue Movie. André Waardenburg schreef in De Apu-trilogie is in meerdere vinden. Als Apu trouwt, weet het weet daardoor te drama, dat in de Benelux al 370.00 Een film die NRC Handelsblad: “Waarom dit opzichten een wonder. Satyajit Ray noodlot hem weer te vinden: zijn bioscoopbezoekers trok, genomi- bij verschij- ongemak? Is het de benepen tijd- (1921-1992) was een jonge kunste- vrouw overlijdt bij de bevalling van voorkomen dat neerd voor een Golden Globe, won ning in 1971 geest, zijn het klassenverschillen naar zonder filmervaring toen hij hun eerste kind. Kapot geslagen het een European Film Award en voor veel op- of het onvermogen erover te pra- besloot om een beroemde Indiase door het leven trekt de bijna dertig- haar heftige ver- werd het nog vele malen bekroond hef zorgde, ten? De roman is daar implicieter roman over het opgroeien van een jarige zich terug op het platteland. op festivals. Zoals Hugo Emmer- miljoenen over dan de film: het beeld is na- jongen te verfilmen. Met een ca- De in prachtig zwartwit gefilm- haal doorschiet zael in de Filmkrant schreef: ”Girl Nederlanders drukkelijker dan het woord. Ge- meraman, die ook geen ervaring de Apu-trilogie is een aanklacht is een film om verliefd op te wor- naar de bio- lukkig is het laatste shot wel pure had, maakte hij een paar testopna- tegen armoede, maar vertelt ook naar ‘ellendepor- den, maar ook een om mee te wor- scopen lokte, de filmkeuring indi- cinema, waarbij het beeld meer men, stuurde die naar een studio, een universeel verhaal over verlies stelen.” rect deed opheffen en in de decen- zegt dan duizend woorden.” en verdriet. De trilogie had makke- no’ die zich ver- Girl is vanaf 19 februari ver- nia daarna nog altijd het middel- On Chesil Beach is vanaf de- lijk een sentimenteel melodrama krijgbaar op dvd en blu-ray en te punt van vele gesprekken zou cember 2018 verkrijgbaar op dvd kunnen worden, maar Ray houdt kneukelt over het zien op lumierefilms.nl. Lumière zijn. Blue Movie. Een film die – zo- en blu-ray. Remain in Light stelt het sober. Roger Ebert krijgt het stelt vijf dvd’s beschikbaar voor le- als het duo Pim de la Parra en Wim vijf dvd’s beschikbaar voor lezers laatste woord over de trilogie. “Ze verdriet dat wordt zers van de Filmkrant. Verstappen destijds al propageerde van de Filmkrant. is als een gebed, bevestigend dat – gezien mag worden zonder dat dit is wat cinema kan zijn, waarbij getoond. LOST HIGHWAY de kijker zich hoeft te schamen of INTERESSE? het niet toe doet hoe ver wij in ons Joost Broeren-Huitenga over In David te vervelen. Verstappen schreef het Stuur een email met naam en adres cynisme kunnen verdwalen.” Lynch’ digi- scenario voor de film na een reis naar [email protected] en geef APU UITKIJK.NL Capharnaüm in de Filmkrant taal gerestau- door Amerika, waar hij de relatie daarin aan voor welke actie u be- reerde Lost tussen seks, mens en pornografie langstelling hebt. N.B. Slechts één Highway gaat bestudeerd had. Onlangs werd een actie per inzender en wie het eerst WEESP ZIERIKZEE ZUTPHEN de werkelijk- gerestaureerde versie van de film komt, die het eerst maalt. Deze ac- 4 Theater City Of Wesopa 4 Filmtheater Zierikzee 4 Filmtheater Luxor heid gruwe- vertoond in EYE Filmmuseum. tie loopt tot 26 februari. Winnaars Asterix – Het geheim van de tover- Asterix het geheim van de tover- Maya: De Honingspelen 4+ wo 6 mrt lijk aan de De “New High Definition versi- ontvangen bericht en over de uit- drank 6+ zo 31 mrt, 14.00 drank 6+ di 5 mrt, 15.00 | Buur- en wo 20 mrt, 15.00 | Monky wo 13 haal met de on“ van Blue Movie is vanaf 12 fe- slag kan niet gecorrespondeerd man en Buurman: Winterpret 4+ do mrt, 15.00 | Het zakmes 6+ wo 27 fantasie, of is bruari verkrijgbaar op dvd en blu- worden. ZEVENAAR 7 mrt en vr mrt, 15 15.00 | De Lego- mrt, 15.00 het anders- ray. Dit is een Amerikaanse uitgave 4 Filmhuis Zevenaar film 2 6+ wo 27 mrt, 15.00 | zo 17 mrt, om? Ook zelf maar hij is regiovrij. Distributeur Asterix – Het geheim van de tover- 14.00 | do 7 mrt | di 12 mrt en wo 27 ZWOLLE maak je een Cult Epics Press stelt vijf dvd’s be- drank 6+ di 5 mrt, wo 6 mrt en do 7 mrt, 20.00 | Hoe tem je een draak 3 4 Filmtheater Fraterhuis duistere reis schikbaar voor lezers van de Film- mrt, 15.00 | Hoe tem je een draak 3 6+ wo 13 mrt en wo 20 mrt, 15.00 | Klara en de gekke koeien langs de verloren snelweg, met krant. 6+ do 21 mrt, di 26 mrt, wo 27 mrt en Ralphs Breaks the Internet (NL) 6+ identiteitsverwisseling als hou- zo 31 mrt, 15.00 ma 4 mrt, 15.00 vast.

Centrum voor Mediacultuur AFFECTED Lange Nieuwstraat 4, Utrecht driedaags programma met korte films over taal, technologie & post-truth

Met werk van o.a. Peter Greenaway, Belit Sağ, Harun Farocki, WORDS Richard Serra, VALIE EXPORT, Katarina Zdjelar en Momu & No Es. 21 — 23 maart 2019 dagelijks om 20:00 €8 (€7 met korting) per vertoning, voor meer informatie: impakt.nl DE FILMKRANT #418 MAART 2019 46

EEN JAAR IN HET DONKER EEN VENSTER OP DE WERELD Globes worden uitgereikt en dat er bij website Rotten Tomatoes recensenten werken - de site beoordeelt re- censies als ‘fresh’ of ‘rotten’ maar schrijft ze niet zelf. Een van zijn conclusies in het afsluitende hoofd- stuk is het waard geciteerd te worden: ‘Zo verruimt film op alle manieren je blik, niet alleen doordat je je horizon steeds verder verbreedt maar ook doordat je beseft dat je alles letterlijk van een andere kant kunt bekijken. Als al die films iets teweeg hebben gebracht, dan is het dat ze me geduldiger, begripvoller, nieuws- gieriger en verdraagzamer hebben gemaakt.’

EEN JAAR IN HET DONKER GERHARD HORMANN | JUST PUBLISHERS, 2019 | 238 PAGINA’S | € 15,00

MANIFESTO

Door het kijken van 250 films in 2018 werd rond kan komen. Voormalig journalist en thriller- KORT Gerard Hormann een beter mens. In het schrijver Hormann (1961) deed beide zelf, waardoor persoonlijke, vlot geschreven Een jaar in het hij op zijn 57ste prinsheerlijk elke week meermalen CINEMA EGZOTIK, 2009- 2019 SAMENSTELLING EN donker doet hij verslag van zijn ervaringen. naar het filmtheater kan. In zekere zin is dit boek een TEKSTEN MARTIN KOOLHOVEN EN DOOR ANDRÉ WAARDENBURG vervolg op zijn eerdere boeken, maar voor wie die RONALD SIMONS | EYE FILM­ kent, is Een jaar in het donker goed los te lezen. Net als MUSEUM, 2019 | 96 PAGINA’S | ‘Het afgelopen jaar probeerde ik alle films te zien die in een film construeer je Hormanns huidige bestaan € 12,50 uitkwamen, zonder me te laten leiden door persoon- en vroegere werkzame leven aan de hand van opmer- Na tien jaar valt het doek lijke voorkeuren, recensies van journalisten of tips kingen die hij erover maakt. voor Cinema Egzotik, het van vrienden’. Aldus Gerhard Hormann (1961), die Hoe verslavend zijn bioscoopbezoek is, blijkt als programma met double bills van cultfilms dat vorig jaar 250 films keek: ‘een van mijn gelukkigste en hij met zijn gezin op vakantie gaat. Iets waar hij totaal achtereenvolgens te zien was in het Amster- beste jaren ooit’. In 2018 kwamen er zo’n 420 films uit, geen zin in heeft, al was het maar omdat hij zo een damse OT301, De Balie en Eye Filmmuseum. dus Hormann komt een eind. Dat hij niet alles ziet, vast patroon doorbreekt. Bovendien is hij bang iets te Ruim honderd keer leidden Eye-programmeur Ronald Simons en filmregisseur Martin Koolho- heeft grotendeels te maken met zijn aanschaf van een missen. Eenmaal terug haalt hij meteen tien films in, ven deze avonden in. In een boekje, een leuk Cineville-pas, waarmee je alleen gratis toegang hebt waarvan zes op één dag - zijn persoonlijke record. aandenken voor Egzotik-discipelen, zijn nu hun tot filmhuizen. Dat betekent ook dat Hormann vrij Hormann beoordeelt films niet op esthetische (bewerkte) flyerteksten verzameld, met de weinig blockbusters zag, met uitzondering van films gronden maar vooral als cultureel-maatschappelijk fraaie, speciaal voor deze avonden ontworpen als Black Panther die werden geprogrammeerd in een fenomeen. Zo besteedt hij aandacht aan #MeToo, affiches van Hajo de Boer ernaast. Daarnaast een inleiding door filmcriticus Gawie Keyser, van de Rotterdamse bioscopen waar hij met zijn Ci- (gender)identiteit en bespeurt hij een trend, met veel trouw bezoeker van Cinema Egzotik: ‘[Koolho- neville-pas terecht kan (Cinerama). In het voorwoord films die gaan over euthanasie of het recht op zelf- ven en Simons] braken het geijkte denken in de schrijft hij: ‘Zo werd de bioscoop een jaar lang mijn beschikking. Gelukkig laat hij zich graag verrassen. filmcultuur in Nederland open en lieten zien dat venster naar de wereld. Films zijn de filter waarmee ik Hoewel hij er normaal gesproken waarschijnlijk niet de kunstvorm nooit gebonden kan zijn aan naar de samenleving kijk en die mijn kijk op de wereld heen zou gaan, blijkt Manifesto (met Cate Blanchett grenzen.’ (…) ‘Dat problematiseerde het idee van een canon’. Tevens een interview met bepalen.’ in dertien rollen) ‘een meesterwerk’ waar Hormann Simons en Koolhoven, een terugblik van Hajo de In Een jaar in het donker krijgt elke maand twee ‘verbouwereerd’ naar kijkt. Boer en Ruud Satijn en wat statistieken. De hoofdstukjes, met aan het eind een lijstje welke films Het boek is weliswaar persoonlijk maar biedt ook Dario Argento-double bill met Suspiria en Opera hij in de bioscoop zag en wat hij inhaalde op dvd of de kans jezelf te vergelijken met zijn standpunten was in april 2017 de best bezochte avond, Bride blu-ray - daarnaast kijkt Hormann ook veel tv-series. over alles wat hij oppert. Interessant is zijn beschul- of Frankenstein en Human Nature de slechtst bezochte. Veel van zijn bespiegelingen gaan indirect of in alge- diging dat scenarist Frank Ketelaar twee scénes uit Eye Filmmuseum gaat verder met Koolhoven, mene bewoordingen over de films in kwestie. Zoals de Hormanns thriller Dubbel bedrog plagieerde in Stille die blijkens een persbericht maandelijks onder behoefte om na afloop de muziek die je in een bepaal- Nacht, een telefilm over de Utrechtse serieverkrach- de noemer De Keuze van Koolhoven ‘een duik in de film hoort te willen kopen. Andere gedachten gaan ter. Hormann: ‘Mijn toenmalige uitgever zag geen het cinematografisch verleden neemt’. Met op vooral over Hormann zelf, die eerder boeken schreef brood in een rechtszaak’. Er zitten wat slordigheden 21 maart de ‘western der westerns’ Once Upon a Time in the West, die vertoond wordt in een over het vervroegd aflossen van je hypotheek en hoe je in het vlot geschreven boek. Zo beweert Hormann unieke, Italiaans gesproken lange versie van 177 eerder met prepensioen kan en met minder geld toch abusievelijk dat tijdens de Oscarnacht de Golden minuten. ANDRÉ WAARDENBURG DE FILMKRANT #418 MAART 2019 47 Thuiskijken

VELVET BUZZSAW Afrekening met de kunstwereld De nieuwe film van Nightcrawler-regisseur Dease is als de Van Gogh van onze tijd: een Dan Gilroy is een bizarre combinatie van sa- getroebleerd genie, pas ontdekt na zijn dood. tire, horror en kritiek. Jake Gyllenhaal speelt Josephina, Rhodora en Morf duiken op zijn een arrogante kunstcriticus die de letterlijk grimmige nalatenschap, creëren kunstma- bloeddorstige kunst van een overleden tige schaarste op de markt en vullen hun schilder de wereld in helpt. zakken. Kunstkapitalisme ten top, maar dan met een venijnige twist. Als zoon van een gerenommeerd toneel- Gilroys kritiek is een gesimplificeerde schrijver en gevierd beeldhouwer is regisseur versie van die uit Sidney Lumets Network en scenarist Dan Gilroy geen vreemde in de (1976). Daarin exploiteert een televisienet- artistieke kringen van California. Na zijn werk zijn doorgedraaide presentator voor griezelige regiedebuuthit Nightcrawler nog hogere kijkcijfers. De hoge piefen zijn (2014) en het pijnlijk middelmatige juridi- geobsedeerd door resultaat. Net als in Velvet sche drama Roman J. Israel, Esq. (2017) re- Buzzsaw praten ze over winst en kijkcijfers kent hij in zijn derde speelfilm Velvet Buzz­ tijdens seks, het libido gelinkt aan inkomen saw af met die kunstelite. Letterlijk: Gilroys en invloed. “Ik ben een mens”, schreeuwt de derde is een vreemde combinatie van satire, gedoemde presentator in Network tevergeefs horror en kritiek, waarin vooral de criticus op live televisie. “Ik heb waarde!” en de curator het moeten ontgelden. Jake In Velvet Buzzsaw wordt voor precies die Gyllenhaal speelt Morf Vandewalt, zo’n waarde gevochten, als blijkt dat de kunst van LA-kunstcriticus met een benijdenswaar- Dease als een zombie of demon tot leven PANIQUE dige reputatie en dito inkomen en biseksueel komt om uitbuiters te vermoorden. Dan be- liefdesleven. In de openingsscène op de Art gint Velvet Buzzsaw meer te lijken op cult- Basel van Miami roept hij een doodvonnis uit klassieker-in-wording Under The Silver PANIQUE over kunstwerk Hoboman: “Geen originali- Lake, die gemengd werd ontvangen door zijn teit. Geen moed. Mijn mening.” Daarna ver- rare combinatie van genre- en entertain- zamelt het kunstwerk, een gerobotiseerde mentkritiek. Gilroys nieuwste is net zo rom- Misantroop in een botsauto zwerver met AI, stof in een kelderbox langs melig als die van David Robert Mitchell, Mulholland Drive. maar ook minstens zo vermakelijk. Zelden Sinds een paar jaar brengt het Amerikaanse in Hollywood verbleef, kwam in 1946 terug Gilroy zet deze kunstscene neer als een komt er een film voorbij die zo glorieus uit de label Criterion een aantal van hun blu-ray-­ naar Frankrijk. Hij filmde Panique in de Vic- hypercompetitieve, marktgedreven kapi- bocht vliegt en toch een helder punt maakt uitgaves ook uit in een Europese (regio B) torine Studio in Nice, waar hij een woonwijk taalmachine waarin niemand het meer doet over onze relatie tot kunst en cultuur. Deze editie, iets wat nog weinig bekend is. Begin optrok die er buitengewoon realistisch uit- voor de kunst. “Ik ben de witte ruimtes zat”, criticus declameert: “Veel originaliteit. Veel dit jaar kwam Panique (1946) op de Europe- ziet. Zijn precieze stijl combineert elemen- verzucht Rhodora (Rene Russo, vrouw van moed. Mijn mening.” se markt in een nieuwe digitale restauratie. ten uit de film noir met het vooroorlogse po- Gilroy), de steenrijke kunsthandelaar die de HUGO EMMERZAEL ëtisch realisme. De fraaie film is doortrokken museale wereld in een houdgreep heeft. Tijd Julien Duviviers Panique is een verfilming van doem en noodlot en laat zien waar men- dus voor nieuw bloed. Dat stroomt binnen VELVET BUZZSAW VERENIGDE STATEN, 2019 | van Les fiançailles de M. Hire (1933) van de sen allemaal toe in staat zijn, van slaafs con- dankzij de verontrustende verfstreken van REGIE DAN GILROY | 113 MINUTEN | MET JAKE Belgische misdaadauteur Georges Simenon, formisme en achterbaks geroddel tot kille Vetril Dease, de overleden buurman van GYLLENHAAL, RENE RUSSO, ZAWE ASHTON | TE ZIEN bekend van de inspecteur Maigret-romans. moord en hysterisch massagedrag. De Morfs vriendin Josephina (Zawe Ashton). VIA NETFLIX Dezelfde korte roman (overigens zonder misantropie van monsieur Hire wordt hier Maigret) werd in 1989 door Patrice Leconte bewaarheid, zoveel is duidelijk. Dat Panique getrouwer verfilmd als Monsieur Hire. Pani- werd gemaakt in 1946 speelt hierbij een rol, que voert monsieur Hire (Michel Simon) op, de film levert op verhulde wijze bijtende kri- een wat zonderlinge, mensenschuwe man. tiek op het meeloopgedrag van vele Fransen Hij is niet erg geliefd onder de bewoners van tijdens de Tweede Wereldoorlog. de wijk waar hij in een hotel verblijft. Aan het Een aantal scènes is meesterlijk, zoals de begin van de film wordt een lijk gevonden, huiveringwekkende climax en die waarin de wat tot koortsachtige speculaties leidt over botsauto waarin Hire zit, belaagd wordt door de mogelijke dader. Vooral de antisociale Alice en Alfred, waarna alle botsautootjes Hire wordt verdacht, al was het maar omdat zich op hem storten en hem insluiten. Het hij zich niet graag mengt of geruststellende voyeurisme uit Simenons roman en Lecontes gesprekjes voert met de buurtbewoners. Als remake is hier minder aanwezig maar de ero- Alice (Viviane Romance) na het uitzitten van tiek wordt door Duvivier in één enkele scène een gevangenisstraf terugkeert naar de wijk prachtig geïllustreerd, als Alice – die weet wordt de plot in gang gezet. Zij is het liefje dat zij bespied wordt – eerst kort ‘per onge- van de criminele Alfred, maar zodra Hire luk’ haar borst aanraakt om vervolgens haar haar ziet, is hij verkocht. Hij bespiedt haar kousen af te rollen. Slaat de paniek uit de ti- vanuit zijn hotelkamer – het hare ligt er te- tel niet ook op wat de eenzame Hire ervaart genover. Ook volgt hij haar en spreekt haar als hij dit ziet? aan. Hire geeft Alice belangrijke informatie ANDRÉ WAARDENBURG en zal haar later een voorstel doen. Wat pre- cies, kan maar beter onvermeld blijven om PANIQUE FRANKRIJK, 1946 | REGIE JULIEN DUVIVIER de plot niet te veel weg te geven. | 91 MINUTEN | MET MICHEL SIMON, VIVIANE ROMANCE, Regisseur Julien Duvivier, die een tijdlang PAUL BERNARD | TE ZIEN OP BLU-RAY (CRITERION) VELVET BUZZSAW ‘Nu verandert er langzaam iets’

IEDEREEN KAN HE I FILM het gouden Paul Ruven & Marian Batavier Een fi lm van mint fi lm offi ce T! DEE ZIN hoe verkoop hoe verzin je het? je het? en speciale adressen. Als extra een hoofdstuk over Nederlandse gouden film-ide ë testen en omwerken tot een gouden film-idee. GEHEIM VANboek HET HOLLYWOOD deze unieke handleiding over hoe je idee kunt baar maken. film-idee bestaat. Dan kun je het ook zelf verzinnen, heel eenvoudig en daarna verkoop- THE FLOWER GUY en verkocht het voor 2,5 miljoen dollar. discreet aan maitresses bloemen aflevert van overspelige filmsterren. Hij noemde het 1985 per ongeluk is ingevroren in ijs, ontdooit nu en denkt dat alles nog als in 1985 is zinnetje maar goud is. doen. En het maakt ook niets uit of je nog nooit iets in de film gedaan hebt. Als dat te kopen, vaak voor miljoenen dollars. hebt is een gouden film-idee.Dan staat Hollywoodom dat ene zinnetje in de rij van je RIJK DOOR 1 ZIN: HET GOUDEN FILMIDEE staat volRIJK DOOR 1 ZIN: HET metsucces-voorbeelden, tips, trucs, Hollywood-kenners Paul Ruven en Marian Batavier schreven na hun succesvolle als je weetHet uit welke lijkt simpel, en dat is het ook, elementen een gouden Dezelfde man las in de krant over een artikel een bloemen-man, die in het geheim Een man verkocht het volgende zinnetje voor 600.000 dollar: “Een die politieagent, er niets Je eens voor hoeft naar Hollywood, je kunt het gewoon vanuit je luie stoel Iedereen kan door 1 zinnetjeworden. schatrijk Vandaag nog. Het enige dat je nodig Nederlands Fonds de Film. voor werd mogelijk gemaakthet van door een bijdrage uitgave Deze €19,95. baar voor september daar verkrijg - half vanaf de Theatrebookshop; van Een uitgave Het gouden filmidee”. “Rijk door 1 zin. en Marian Batavier: Paul boek van Ruven Het nieuwe STUDENTENFILM WON. OSCAR VOOR BESTE BUITENLANDSE O.A. MEE AAN ‘ALASKA’, DAT EEN EN MARIAN BATAVIER WERKTEN BEKENDE FILMMAKERS PAUL RUVEN

LEES HET VANDAAG! en.

in .”

FILMIDEE

Paul Ruven & Marian Batavier Marian & Ruven Paul het gouden het

vanaf 21 maart in de fi lmtheaters

adv_FK_nuverandert.indd 1 11-02-19 15:27 DE FILMKRANT #418 MAART 2019 49

THE LAST MOVIE Dennis Hopper verminkte de Amerikaanse droom Twee jaar na zijn alom geprezen hit Easy ring. Ik hoop dat jullie van de film genieten, Rider regisseerde Dennis Hopper met The dat ik niet te radicaal ben geweest.” Last Movie zijn tweede film. Gerestaureerd Doordat Hopper Godard erg letterlijk nam blijkt deze uitgespuwde flop uit 1971 een en de chronologie losliet, het scenario van chaotische maar mooie trip. Stewart Stern vergat (“Ik ben zoals Fellini, ideeën komen zo naar mij, ik heb geen script “I’ll see you back in Hollywood”, zegt een met nodig”) en de draaiperiode omtoverde in een pistool en sigaar gewapende Sam Fuller orgie van drugs, alcohol en seks lijkt The Last wanneer hij als regisseur van een geweldda- Movie wat op een koortsdroom. Met een cha- dige western een “moeilijke draaiperiode” otische stijl en een verminkte look die perfect afsluit. We zijn al zo’n 25 verwarrende minu- past bij het mystieke aura dat Hopper zich ten ver in The Last Movie maar de halluci- graag aanmat. Maar toch is dit meer dan HIGH FLYING BIRD nante trip van zowel de in Peru achterblij- spielerei van een filmmaker ‘onder invloed’. vende stuntman Kansas (Dennis Hopper) als The Last Movie illustreert niet enkel een de kijker ontspoort dan pas echt. Dennis mantra van de tegencultuur (‘je moet jezelf HIGH FLYING BIRD Hoppers tweede film werd net als die andere verliezen om jezelf te vinden’) maar verstren- New Hollywood-mijlpaal The Last Picture gelt ook cinema en leven, fictie en realiteit, Show in het najaar van 1971 uitgebracht. Daar door Peruvianen de film te laten naspelen met Elke Soderbergh is een heistfilm waar Peter Bogdanovich het einde van een namaakcamera’s en heel reëel geweld. Daar- tijdperk verbindt met een ode aan klassieke door wordt film een soort heidense doden- Na het iPhone-genre-experiment Unsane Je kunt elke Soderbergh als een heistfilm cinema, serveert de regisseur van Easy Rider processie, een opeenvolging van beelden en heeft Steven Soderbergh nog een speelfilm zien. High Flying Bird is geen uitzondering. ons een prettig gestoorde, chaotische fabel scènes enkel verbonden door emotionele lo- op zijn telefoon geschoten. Het script van Het brein is hier Ray (André Holland, al eer- die de klassieke manier van filmmaken vro- gica. Hopper bekritiseert een industrie die Moonlight-scenarist McCraney sluit naad- der te zien in Soderberghs The Knick), de lijk probeert op te blazen. Niet toevallig een kunstmatige Amerikaanse droom expor- loos aan op deze DIY-filmvorm: een film agent van een opkomende topspeler die zijn vormde Godard voor Hopper de inspiratie- teert maar prijst een medium dat verbeelding over innovatie in de sportwereld, gemaakt geld hard nodig heeft. Hij gaat de strijd aan bron die Ford voor Bogdanovich was. Meer aan de macht brengt. The Last Movie is geen door Hollywoods grote filminnovator. met de voornamelijk witte aandeelhouders bepaald de Godard-quote dat een verhaal foutloos meesterwerk maar een fascinerend en investeerders die de NBA hebben laten een begin, een midden en een einde moet relikwie uit een periode dat gekheid nog toe- High Flying Bird opent met een zwart-wit platleggen. Ray speelt dus aanval en verde- hebben maar niet noodzakelijk in die volg- gelaten was. video-interview met profbasketballer Reg- diging in een wedstrijd die stiekem gaat om orde. “Ik heb de film gebruikt als materiaal”, IVO DE KOCK gie Jackson. Hij blikt terug op de grootste de toekomst van NBA en de gehele basket- waarschuwt Hopper in zijn introductie, “ik beginnersfouten die hij heeft gemaakt. Niet balwereld. Zijn oplossing is een vernieuwing herinner je er constant aan dat we een film THE LAST MOVIE VERENIGDE STATEN, 1971 | tijdens het sporten, maar juist in het verwar- in de sportevenementenwereld die net zo aan het draaien zijn. Als kijker dompel je je REGIE DENNIS HOPPER | 109 MINUTEN | MET DENNIS rende zakenwereldje dat rondom het spel is disruptive is als Uber of AirBnB voor het ver- onder in de film, geloof je er in, en ik haal je HOPPER, STELLA GARCIA, SAM FULLER, PETER FONDA | gebouwd. De fictiefilm (in kleur) die volgt voer- en hotelwezen zijn geweest. er meteen uit. Een heel onaangename erva- DISTRIBUTIE CARLOTTA FILMS (BLU-RAY + DVD) gaat over die economische kant van de sport. Sportvernieuwer Ray is een mooie meta- Er wordt amper gedribbeld, want we zitten foor voor filmvernieuwer Soderbergh die na midden in een ‘NBA Lockout’. Denk govern- Unsane opnieuw een speelfilm op een iPhone ment shutdown, maar dan in de sportwereld. schiet. De Amerikaanse alleskunner – hij Er worden geen wedstrijden meer uitgezon- deed voor High Flying Bird de camera, regie den en het zijn vooral de sporters die er eco- en montage – heeft zo zijn eigen manier ge- nomisch onder te lijden hebben. vonden om boeiende films in moordend Uit dit tweede scenario van Moonlight-­ tempo te maken: de eerste montage van deze scenarist Tarell Alvin McCraney haalt Soder- film kostte hem slechts een dag. Bevrijd van bergh een verhaal dat naadloos aansluit bij de budgets en bijhorende eisen van Ameri- zijn oeuvre. Alle Soderberghs behandelen kaanse filmstudio’s kan hij zo verder met het symptomen van een kapitalistisch systeem maken van de films die hij wil. Soderbergh onder druk. Zijn debuut Sex, Lies, and Video- presenteert die vrijheid als een dikke mid- tape (1989) kaart suburbia-angst over een delvinger naar de conservatieve studiowe- chronisch gevoel van ontevredenheid aan, in reld van Hollywood: in High Flying Bird heeft Side Effects(2013) en Unsane (2018) zijn zulke Ray grote toekomstplannen door in zee te stoornissen en depressies geïnternaliseerd. gaan met Netflix. Wil dat nou net het Magic Mike (2012) en The Girlfriend Experi- VoD-platform zijn dat Soderberghs nieuw- ence (2009) waren niet alleen progressieve ste uitbrengt. mainstreamfilms over de male gaze en seksu- HUGO EMMERZAEL aliteit in film, maar ook gruwelijke voorbeel- den van de ploeterende Amerikaanse dien- steneconomie na de bankencrisis van 2008. HIGH FLYING BIRD | VERENIGDE STATEN, 2019 | Zelfs de Ocean’s-trilogie komt voort uit eco- REGIE STEVEN SODERBERGH | 90 MINUTEN | MET nomische onzekerheid; de heistfilm als ul- ANDRÉ HOLLAND, MELVIN GREGG, EDDIE TAVARES | TE THE LAST MOVIE tieme analogie voor de kapitaalcrisis. ZIEN OP NETFLIX DE FILMKRANT #418 MAART 2019 50

Agorabaan 12, 8224 JS Lelystad 27 november 2018, 15.35 uur

“Film is wachten” verzucht Freek de Jonge, met een toon die verraadt dat hij maar al te goed weet dat het een cliché is. Maar het duurt inderdaad lang voordat het podium van het Agora Theater in Lelystad tot tevre- denheid is uitgelicht voor de opnamen van Dennis Alinks bioscoopfilm De laatste tour. Alink studeerde in 2013 af aan de Film­ academie in de richting sound design. Een jaar later ging zijn eerste lange documentaire Sluizer Speaks in première op het IDFA; in 2016 was zijn tweede documentaire Un- moeilijk is om met Freek te werken, maar dat wege de jaren negentig zijn beste muzikale REGISSEUR DENNIS ALINK (MET HAND VOOR HET HOOFD), known Brood daar ook te zien. De laatste valt wel mee; hij is lang niet zo moeilijk als prestaties leverde. Henk Hofstede, Robert GELUIDSMAN SANDER DEN BROEDER, FOCUS-PULLER DANNY VAN DEVENTER, DOP THOMAS VAN DER GRONDE, GAFFER ZEN BLOOT EN tour, waarin Alink theatermaker Freek de George Sluizer. Freek heeft zich overgeleverd Jan Stips cum suis zeiden direct ja toen Alink STEADICAMOPERATOR JORRIT HAAS CIRKELEN OM THEATERMAKER Jonge volgt, moet worden gezien als het slot- aan de film en is eigenlijk heel meegaand.” hen vroeg opnieuw met De Jonge te spelen. FREEK DE JONGE. BUITEN BEELD SPEELT NITS DE MUUR stuk van zijn trilogie over kunstenaars en de Alink filmde De Jonge thuis, bij en met “Het is nodig om een verband te leggen tus- dood. vrienden, en schaatsend op natuurijs. Hij sen de theaterwerkelijkheid en de echte wer- “Ik heb Freek drieënhalf jaar geleden ge- was in het Groninger Museum, waar De kelijkheid in De laatste tour; om stukken aan beld. Hij stelde voor dat ik naar Vlissingen Jonge samen met zijn echtgenote Hella een elkaar te knopen.” kwam, waar zijn film De overkant draaide. grote expositie had, en hij was erbij in Carré, Dan geeft DoP Thomas van der Gronde Dat kwam goed uit, want Sluizer Speaks werd waar De Jonge met een keur aan Nederlandse aan dat alles in gereedheid is gebracht voor daar ook vertoond. We hebben koffiegedron- en Vlaamse vocalisten favoriete Neerlands de opnamen. Een paar minuten later cirkelen ken, elkaars films bekeken en toen zei hij ja”, Hoopliedjes ten gehore bracht. Ook volgde de regisseur en zijn camera- en geluidman- vertelt Alink terwijl er met man en macht hij de voorbereidingen op De Jonge’s nieuw- nen om De Jonge, die voor op het podium in DE LAATSTE TOUR – FREEK DE JONGE wordt gewerkt om het gecompliceerde, The ste solovoorstelling De suppoost, die voort- de spotlight op een hoge kruk zit, terwijl de NEDERLAND, 2019 | SCENARIO EN REGIE DENNIS ALINK Last Waltz-achtige steadicam­shot dat hij vloeide uit zijn periode in Groningen en die leden van Nits hem in een donkere hoek van | PRODUCENT JANNEKE DOOLAARD (DOXY) | UIT­ heeft uitgedacht te realiseren. in september zal eindigen met vijf avonden het podium begeesterd begeleiden. De muur VOEREND PRODUCENT HARMEN JALVINGH & SYLVIA Om de tijd te doden is De Jonge – het is Carré. is je beperking / Het ei de vrede en het geluk / BAAN | CAMERA THOMAS VAN DER GRONDE | MONTAGE hem niet af te zien dat hij 74 is – achter een In het Agora Theater in Lelystad moet De Als je in je handen knijpt / Dan gaat dat eitje THOMAS VAN DER GRONDE | MUZIEK NIEK LUCASSEN | orgeltje gaan zitten en improviseert er samen Jonge De muur zingen, een liedje uit 1974 van stuk. KLEUR EN ZWART-WIT, PLM. 90 MINUTEN | OMROEP met zijn vrienden van de Amsterdamse pop- Neerlands Hoop. Hij wordt begeleid door JAN PIETER EKKER VPRO | DISTRIBUTIE SEPTEMBER FILM | TE ZIEN VANAF groep Nits op los. “Iedereen vraagt me of het Nits, met wie De Jonge volgens Alink halver- FOTO BOB BRONSHOFF APRIL

DE FILMKRANT #419 VERSCHIJNT OP WOENSDAG 27 MAART Volgende maand DUMBO THE BEACH BUM ASH IS PUREST WHITE WAJIB GLORIA BELL THE THEY SHALL NOT GROW OLD YOMEDDINE MIEL-EMILE HUMMINGBIRD PROJECT BUÑUEL EN EL LABERINTO DE LAS TORTUGAS BON LETO VOX LUX DIRTY GOD C’EST ÇA L’AMOUR MARIO DIEU 2 L’HOMME FIDÈLE ADEMLOOS THE AFTERMATH THE CLOVEHITCH DRØMMELAND THUNDER ROAD GOD ONLY KNOWS KILLER COLD CASE HAMMARSKJÖLD GRÂCE À DIEU SOFIA BALLON LE GRAND BAIN HEINZ AN AFFAIR FIGHTING WITH MY FAMILY HOTEL MUMBAI PET SEMATARY SHAZAM! MASHA EN DE BEER 2 MISSING LINK A PRIVATE WAR 28 MAART IN DE BIOSCOOP

THEAFTERMATHFILM.NL #THEAFTERMATH

THEAFTERMATH_1/1Filmkrant_dzj.indd 1 13-02-19 08:57 “ONE OF THE BEST MOVIES EVER MADE ABOUT SURVIVAL” INDIEWIRE

MADS MIKKELSEN

SURVIVAL IS THE ONLY OPTION 14 MAART IN DE BIOSCOOP