N 2 O Filipino Filipino Tagalo Filippino Tagalog Tagalog Tagalog Kursinhalt VERSI Level 2 PHILIPPINISCH Texte du cours Texte Testo del corso Testo Texto del curso Texto Curriculum Text Curriculum Tagalog
Curriculum Text tagalog Level 2 1272045 RosettaStone.com RosettaStone.co.uk Tagalog
Level 2
Tagalog Filipino Tagalo Filipino TagaloG PHILIPPINISCH Tagalog Filippino
Curriculum Text
Texto del curso Texte du cours Kursinhalt Testo del corso
VERSION 2 TRS-TGL2-1.0 ISBN 978-1-58022-560-1
All information in this document is subject to change without notice. This document is provided for informational purposes only and Rosetta Stone Ltd. makes no guarantees, representations or warranties, either express or implied, about the information contained within the document or about the document itself. Rosetta Stone®, Language Learning Success™, and Dynamic Immersion™, are trademarks of Rosetta Stone Ltd. Copyright © 2007 Rosetta Stone Ltd. All rights reserved.
Printed in the United States of America
Rosetta Stone Harrisonburg, Virginia USA T (540) 432-6166 • (800) 788-0822 in USA and Canada F (540) 432-0953 RosettaStone.com Mga Nilalaman
Teksto ...... 1 YUNIT SIYAM 9-01 Paghahambing: Magkapareho, Magkaiba ...... 3 Paghahambíng: Magkapareho, Magkaibá ...... 3 9-02 Mga Pananong na Panghalip, Pang-uri at Pang-abay ...... 5 9-02 Mgá Pananóng na Panghalíp, Pang-urì at Pang-abay ...... 5 9-03 Karaniwan, Di-karaniwan, Bihira, Angkop, Di-angkop ...... 7 9-03 Karaniwan, Di-karaniwan, Bihirà, Angkóp, Di-angkóp ...... 7 9-04 Mga Paggalang: Pormal at Di-pormal, Pang-isahan at Pangmaramihan ...... 8 9-04 Mgá Paggalang: Pormál at Di-pormál, Pang-isahan at Pangmaramihan ...... 8 9-05 Paggamit ng Buhay, Patay, Nananaginip, Nag-iisip ...... 9 9-05 Paggamit ng Buháy, Patáy, Nananaginip, Nag-iisíp ...... 9 9-06 Mga Panghalip: Pang-isahan at Pangmaramihan ...... 10 9-06 Mgá Panghalíp: Pang-isahan at Pangmaramihan ...... 10 9-07 Mga Pandiwa: Gusto, Ayaw, Kailangan; Mga Pangngalan at Mga Panghalip na Tuwiran at Di-Tuwirang Layon ...... 11 9-07 Mgá Pandiwà: Gustó, Ayaw, Kailangan; Mgá Pangngalan at Mgá Panghalip na Tuwiran at Di-Tuwirang Layon ...... 11 9-08 Mga Pandiwa: Gusto, Pili, Alok, Hula ...... 12 9-08 Mgá Pandiwà: Gustó, Pilì, Alók, Hulà ...... 12 9-09 Mga Gawain at Mga Bagay sa Opisina ...... 14 9-09 Mgá Gawain at Mgá Bagay sa Opisina ...... 14 9-10 Paghingi ng Tulong ...... 15 9-10 Paghingî ng Tulong ...... 15 9-11 Repaso ng Yunit Siyam ...... 17 9-11 Repaso ng Yunit Siyám ...... 17 YUNIT SAMPU 10-01 Mga Ginagawang Sunud-sunod: Pagsulat, Pagkain, Paghugas ...... 19 10-01 Mgá Ginagawáng Sunúd-sunód: Pagsulat, Pagkain, Paghugas ...... 19 10-02 Mga Karaniwang Pag-uusap ...... 20 10-02 Mgá Karaniwang Pag-uusap ...... 20 10-03 Tungkol sa Paglalakbay ...... 21 10-03 Tungkól sa Paglalakbáy ...... 21 10-04 Tungkol sa Pananamit: Paglalaba at Pag-aayos ...... 22 10-04 Tungkól sa Pananamít: Paglalabá at Pag-aayos ...... 22 10-05 Pandiwang Balintiyak: Pangkasalukuyan, Pangnagdaan, Panghinaharap ...... 24 10-05 Pandiwang Balintiyák: Pangkasalukuyan, Pangnagdaán, Panghináharáp ...... 24
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd 3 99/8/06/8/06 11:30:2011:30:20 AMAM 10-06 Mga Gawain at Mga Bagay sa Kusina ...... 25 10-06 Mgá Gawain at Mgá Bagay sa Kusina ...... 25 10-07 Pagbibihis at Pag-aalaga sa Sarili ...... 26 10-07 Pagbibihis at Pag-aalagà sa Sarili ...... 26 10-08 Mga Pagsukat sa Haba, Timbang, Dami, Temperatura at Distansiya ...... 27 10-08 Mgá Pagsukat sa Habà, Timbáng, Dami, Temperatura at Distánsiya ...... 27 10-09 Mga Pagsukat sa Temperatura, Bilis, Distansiya, Timbang, Oras ...... 29 10-09 Mgá Pagsukat sa Temperatura, Bilís, Distánsiya, Timbáng, Oras ...... 29 10-10 Mga Pagbati at Mga Karaniwang Pag-uusap ...... 31 10-10 Mgá Pagbatì at Mgá Karaniwang Pag-uusap ...... 31 10-11 Repaso ng Yunit Sampu ...... 32 10-11 Repaso ng Yunit Sampû ...... 32 YUNIT LABING-ISA 11-01 Mga Tanong, Mga Sagot at Mga Pakiusap ...... 34 11-01 Mgá Tanóng, Mgá Sagót at Mgá Pakiusap ...... 34 11-02 Mga Pandiwang Balintiyak: Pangkasalukuyan, Pangnagdaan at Panghinaharap . 36 11-02 Mgá Pandiwang Balintiyák: Pangkasalukuyan, Pangnagdaán at Panghináharáp . 36 11-03 Mga Pananamit sa Trabaho, Iba’tibang Gawain at Mga Nasiyonalidad ...... 37 11-03 Mgá Pananamít sa Trabaho, Ibá’tibáng Gawain at Mgá Nasiyonalidád ...... 37 11-04 Mga Galaw at Mga Pustura ng Katawan ...... 39 11-04 Mgá Galáw at Mgá Pustura ng Katawán ...... 39 11-05 Mga Banghay ng Mga Pandiwang Pasok-Labas, Bukas-Sara, Alis-Balik ...... 40 11-05 Mgá Bangháy ng Mgá Pandiwang Pasok-Labás, Bukás-Sará, Alís-Balík ...... 40 11-06 Mga Pustura ng Katawan ...... 41 11-06 Mgá Pustura ng Katawán ...... 41 11-07 Tungkol sa Mga Sasakyan ...... 42 11-07 Tungkól sa Mgá Sasakyán ...... 42 11-08 Mga Tanong at Mga Sagot: Paggamit ng Mga Banghay ng Pandiwa ...... 44 11-08 Mgá Tanóng at Mgá Sagót: Paggamit ng Mgá Bangháy ng Pandiwà ...... 44 11-09 Mga Pang-uri at Mga Pandiwang Modang Aktibo at Balintiyak ...... 46 11-09 Mgá Pang-urí at Mgá Pandiwang Modang Aktibo at Balintiyák ...... 46 11-10 Mga Pawatas; Mga Kabaliktaran ...... 47 11-10 Mgá Pawatás; Mgá Kabaliktarán ...... 47 11-11 Repaso ng Yunit Labing-isa ...... 48 11-11 Repaso ng Yunit Labíng-isá ...... 48 YUNIT LABINDALAWA 12-01 Gaano Kadalas: Mga Pang-abay ...... 50 12-01 Gaanó Kadalás: Mgá Pang-abay ...... 50 12-02 Pag-iintindi; Mga Pandiwang Panaguri ...... 52 12-02 Pag-iintindí; Mgá Pandiwang Panagurî ...... 52
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd 4 99/8/06/8/06 11:30:2111:30:21 AMAM 12-03 Mga Ginagawa sa Bangko; Mga Pandiwang Panaguri ...... 54 12-03 Mgá Ginagawâ sa Bangko; Mgá Pandiwang Panagurî ...... 54 12-04 Paggamit ng Sarili at Iba ...... 56 12-04 Paggamit ng Sarili at Ibá ...... 56 12-05 Mga Tunog ng Mga Tao, Mga Hayop at Mga Bagay ...... 58 12-05 Mgá Tunóg ng Mgá Tao, Mgá Hayop at Mgá Bagay ...... 58 12-06 Mga Utos at Mga Pakiusap ...... 59 12-06 Mgá Utos at Mgá Pakiusap ...... 59 12-07 Mga Pagkain, Mga Inumin at Mga Ukol na Pandiwa ...... 60 12-07 Mgá Pagkain, Mgá Inumin at Mgá Ukol na Pandiwà ...... 60 12-08 Mga Tanong at Mga Sagot ...... 61 12-08 Mgá Tanóng at Mgá Sagót ...... 61 12-09 Paggamit ng Dahil, Kung, Sana ...... 63 12-09 Paggamit ng Dahil, Kung, Sana ...... 63 12-10 Tungkol sa Mga Hayop ...... 65 12-10 Tungkól sa Mgá Hayop ...... 65 12-11 Repaso ng Yunit Labindalawa ...... 66 12-11 Repaso ng Yunit Labíndalawá ...... 66 YUNIT LABINTATLO 13-01 Mga Baliktaran; Paano Natin Masasabi? ...... 68 13-01 Mgá Baliktaran; Paano Natin Masasabi? ...... 68 13-02 Mga Ibang Pandiwa ...... 70 13-02 Mgá Ibáng Pandiwà ...... 70 13-03 Mga Tungkol sa Pamimili ...... 71 13-03 Mgá Tungkól sa Pamimilí ...... 71 13-04 Mga Tungkol sa Pagkain at Paghahanda ng Pagkain ...... 73 13-04 Mgá Tungkól sa Pagkain at Paghahandâ ng Pagkain ...... 73 13-05 Pamimili sa Groseri ...... 75 13-05 Pamimilí sa Gróseri ...... 75 13-06 Mga Salita sa Ibang Bansa; Nag-aaral Magsalita ng Tagalog ...... 76 13-06 Mgá Salitâ sa Ibáng Bansâ; Nag-aaral Magsalitâ ng Tagalog ...... 76 13-07 Sunud-sunod na Mga Gawain sa Paghahanda sa Biyahe ...... 79 13-07 Sunúd-sunód na Mgá Gawain sa Paghahandâ sa Biyahe ...... 79 13-08 Mga Pakiusap at Paghingi ng Mga Bagay ...... 80 13-08 Mgá Pakiusap at Paghingî ng Mgá Bagay ...... 80 13-09 Paggamit ng Kasya, Sapat, Higit at Masyado ...... 81 13-09 Paggamit ng Kasya, Sapát, Higít at Masyado ...... 81 13-10 Mga Baliktaran ...... 83 13-10 Mgá Baliktaran ...... 83 13-11 Repaso ng Yunit Labintatlo ...... 85 13-11 Repaso ng Yunit Labíntatló ...... 85
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd 5 99/8/06/8/06 11:30:2211:30:22 AMAM YUNIT LABING-APAT 14-01 Mga Baliktarang Pandiwa ...... 87 14-01 Mgá Baliktarang Pandiwà ...... 87 14-02 Ang Limang Pandamdam: Pang-amoy, Pangkita, Pandinig, Panlasa at Panghipo ...... 88 14-02 Ang Limáng Pandamdám: Pang-amóy, Pangkita, Pandiníg, Panlasa at Panghipò ...... 88 14-03 Ang Nakaraan, Ang Kasalukuyan at Ang Hinaharap ...... 89 14-03 Ang Nakaraán, Ang Kasalukuyan at Ang Hinaharáp ...... 89 14-04 Tungkol sa Kalusugan ...... 90 14-04 Tungkól sa Kalusugan ...... 90 14-05 Paggamit ng Gusto at Kailangan ...... 91 14-05 Paggamit ng Gustó at Kailangan ...... 91 14-06 Mga Materyales at Mga Bagay ...... 93 14-06 Mgá Materyales at Mgá Bagay ...... 93 14-07 Heometriya ...... 94 14-07 Heometriya ...... 94 14-08 Pagbisita sa Doktor ...... 96 14-08 Pagbisita sa Doktór ...... 96 14-09 Gera, Armas, Mga Hukbong Militar ...... 98 14-09 Gera, Armás, Mgá Hukbóng Militár ...... 98 14-10 Mga Gawaing Tapos; Paggamit ng Halos, Kahit at Dahil ...... 99 14-10 Mgá Gawaing Tapós; Paggamit ng Halos, Kahit at Dahil ...... 99 14-11 Repaso ng Yunit Labing-apat ...... 101 14-11 Repaso ng Yunit Labíng-apat ...... 101 YUNIT LABINLIMA 15-01 Mga Damdamin ...... 102 15-01 Mgá Damdamin ...... 102 15-02 Ang Kalendaryo; Mga Pangalan ng Mga Araw at Mga Buwan ...... 103 15-02 Ang Kalendaryo; Mgá Pangalan ng Mgá Araw at Mgá Buwán ...... 103 15-03 Mga Pandiwa: Mga Gawa ng Mga Kamay ...... 104 15-03 Mgá Pandiwà: Mgá Gawâ ng Mgá Kamáy ...... 104 15-04 Mga Bansa, Mga Tao at Mga Nasiyonalidad ...... 105 15-04 Mgá Bansâ, Mgá Tao at Mgá Nasiyonalidád ...... 105 15-05 Tungkol sa Pag-aaral ...... 106 15-05 Tungkól sa Pag-aaral ...... 106 15-06 Mga Pang-abay Sa Paglalarawan ng Panahon at Mga Ibang Pandiwa ...... 107 15-06 Mgá Pang-abay Sa Paglalarawan ng Panahón at Mgá Ibáng Pandiwà ...... 107 15-07 Mga Petsa: Pormang Amerikano at Pormang Europa ...... 108 15-07 Mgá Petsa: Pormang Amerikano at Pormang Europa ...... 108
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd 6 99/8/06/8/06 11:30:2311:30:23 AMAM 15-08 Sa Silid-aralan; Aritmetika ...... 110 15-08 Sa Silíd-aralán; Aritmétika ...... 110 15-09 Heograpiya at Mga Direksiyon ng Compass ...... 112 15-09 Heograpiya at Mgá Direksiyón ng Compass ...... 112 15-10 Mga Ibang Pandiwa ...... 114 15-10 Mgá Ibáng Pandiwà ...... 114 15-11 Repaso ng Yunit Labinlima ...... 116 15-11 Repaso ng Yunit Labínlimá ...... 116 YUNIT LABING-ANIM 16-01 Ang Panahon at Mga Akmang Pananamit; Pagsasabi ng Oras ...... 117 16-01 Ang Panahón at Mgá Akmáng Pananamít; Pagsasabi ng Oras ...... 117 16-02 Sa Restawran ...... 119 16-02 Sa Restawrán ...... 119 16-03 Tungkol sa Pag-ibig at sa Kasalan ...... 120 16-03 Tungkól sa Pag-ibig at sa Kasalan ...... 120 16-04 Tungkol sa Kasaysayan: Militar, Mga Gusali, Mga Damit, Mga Uri ng Paglululan ...... 121 16-04 Tungkól sa Kasaysayan: Militár, Mgá Gusalì, Mgá Damít, Mgá Urì ng Paglululan ...... 121 16-05 Tungkol sa Pulis, Batas at Mga Serbisyong Pampubliko ...... 123 16-05 Tungkól sa Pulís, Batás at Mgá Serbisyong Pampubliko ...... 123 16-06 Pagsasabi ng Oras ...... 124 16-06 Pagsasabi ng Oras ...... 124 16-07 Heograpiyang Pampulitika ...... 126 16-07 Heograpiyang Pampulítika ...... 126 16-08 Mga Pangalang Tanyag ...... 128 16-08 Mgá Pangalang Tanyág ...... 128 16-09 Paggamit ng Posible, Imposible at Malamang ...... 130 16-09 Paggamit ng Posible, Imposible at Malamáng ...... 130 16-10 Paglalarawan ng Mga Bagay; Paggamit ng Gusto at Hindi Gusto ...... 131 16-10 Paglalarawan ng Mgá Bagay; Paggamit ng Gustó at Hindî Gustó ...... 131 16-11 Repaso ng Yunit Labing-anim ...... 134 16-11 Repaso ng Yunit Labíng-anim ...... 134 YUNIT LABIMPITO: MGA KATATAWANAN 17-01 Mga Katatawanan 1 ...... 136 17-01 Mgá Katatawanán 1 ...... 136 17-02 Mga Katatawanan 2 ...... 138 17-02 Mgá Katatawanán 2 ...... 138 17-03 Mga Katatawanan 3 ...... 140 17-03 Mgá Katatawanán 3 ...... 140
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd 7 99/8/06/8/06 11:30:2311:30:23 AMAM 17-04 Mga Katatawanan 4 ...... 142 17-04 Mgá Katatawanán 4 ...... 142 17-05 Mga Katatawanan 5 ...... 144 17-05 Mgá Katatawanán 5 ...... 144 17-06 Mga Katatawanan 6 ...... 146 17-06 Mgá Katatawanán 6 ...... 146 17-07 Mga Katatawanan 7 ...... 148 17-07 Mgá Katatawanán 7 ...... 148 17-08 Mga Katatawanan 8 ...... 150 17-08 Mgá Katatawanán 8 ...... 150 17-09 Mga Katatawanan 9 ...... 152 17-09 Mgá Katatawanán 9 ...... 152 17-10 Mga Katatawanan 10 ...... 154 17-10 Mgá Katatawanán 10 ...... 154 YUNIT LABINGWALO: SANGGUNIAN 18-01 Tungkol sa Paaralan ...... 156 18-01 Tungkól sa Páaralán ...... 156 18-02 Mga Elektroniko at Mga De-koryenteng Kagamitan ...... 157 18-02 Mgá Elektróniko at Mgá De-koryenteng Kagamitán ...... 157 18-03 Mga Bahagi at Mga Kasangkapan sa Bahay ...... 158 18-03 Mgá Bahagi at Mgá Kasangkapan sa Bahay ...... 158 18-04 Mga Bahagi ng Katawan ...... 159 18-04 Mgá Bahagi ng Katawán ...... 159 18-05 Mga Gusali ...... 160 18-05 Mgá Gusalì ...... 160 18-06 Mga Pananamit ...... 161 18-06 Mgá Pananamít ...... 161 18-07 Mga Bansa ...... 162 18-07 Mgá Bansâ ...... 162 18-08 Mga Hayop ...... 163 18-08 Mgá Hayop ...... 163 18-09 Mga Halaman ...... 164 18-09 Mgá Halaman ...... 164 18-10 Mga Pagkain at Mga Inumin ...... 165 18-10 Mgá Pagkain at Mgá Inumin ...... 165
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd 8 99/8/06/8/06 11:30:2411:30:24 AMAM YUNIT LABINGSIYAM: PAGPAPATULOY NG SANGGUNIAN 19-01 Mga Bahagi ng Sasakyan ...... 166 19-01 Mgá Bahagi ng Sasakyán ...... 166 19-02 Heograpiya ...... 167 19-02 Heograpiya ...... 167 19-03 Mga Bagay at Mga Kasangkapan sa Kusina ...... 168 19-03 Mgá Bagay at Mgá Kasangkapan sa Kusina ...... 168 19-04 Mga Propesyon ...... 169 19-04 Mgá Propesyón ...... 169 19-05 Mga Sports at Mga Laro ...... 170 19-05 Mgá Sports at Mgá Laro ...... 170 19-06 Mga Kagamitan ...... 171 19-06 Mgá Kagamitán ...... 171 19-07 Mga Prutas at Mga Gulay ...... 172 19-07 Mgá Prutas at Mgá Gulay ...... 172 19-08 Mga Uri ng Paglululan ...... 173 19-08 Mgá Urì ng Paglululan ...... 173 19-09 Mga Bagay at Mga Kasangkapan sa Opisina ...... 174 19-09 Mgá Bagay at Mgá Kasangkapan sa Opisina ...... 174 19-10 Matematika ...... 175 19-10 Matemátika ...... 175 Abakada ...... 177 Indise ...... 179
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd 9 99/8/06/8/06 11:30:2511:30:25 AMAM TEKSTO
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd 1111 99/8/06/8/06 11:30:2511:30:25 AMAM 9-01 Paghahambing: Magkapareho, 9-01 Paghahambíng: Magkapareho, Magkaiba Magkaibá 01 Magkakaparehong kulay ang mga bulaklak na ito. 01 Magkakaparehong kulay ang mgá bulaklák na itó. Magkakaibang kulay ang mga bulaklak na ito. Magkakaibáng kulay ang mgá bulaklák na itó. Magkaparehong uri ng isda ang mga ito. Magkaparehong urì ng isdâ ang mgá itó. Magkaibang uri ng isda ang mga ito. Magkaibáng urì ng isdâ ang mgá itó. 02 Tumatalon sa magkakaparehong sandali ang 02 Tumatalón sa magkakaparehong sandalî ang mgá mga bata. batà. Tumatalon sa magkakaibang sandali ang Tumatalón sa magkakaibáng sandalî ang mgá mga bata. batà. Gawa sa magkaparehong materyal ang dalawang Gawâ sa magkaparehong materyál ang dalawáng pirasong pananamit na ito. pirasong pananamít na itó. Gawa sa magkaibang materyal ang dalawang Gawâ sa magkaibáng materyál ang dalawáng pirasong pananamit na ito. pirasong pananamít na itó. 03 Magkaparehong hugis ang mga pirasong bakal. 03 Magkaparehong hugis ang mgá pirasong bakal. Magkaibang hugis ang mga pirasong bakal. Magkaibáng hugis ang mgá pirasong bakal. Magkaibang uri ng hayop ang mga hayop na ito. Magkaibáng urì ng hayop ang mgá hayop na itó. Magkaparehong uri ng hayop ang mga hayop Magkaparehong urì ng hayop ang mgá hayop na ito. na itó. 04 Magkaparehong taas ang mga taong ito. Kapwa 04 Magkaparehong taás ang mgá taong itó. Kapwà sila may sukat na 5 talampakan at 7 pulgada. silá may sukat na 5 talampakan at 7 pulgada. Magkaibang taas ang mga taong ito. Mas Magkaibáng taás ang mgá taong itó. Mas matangkad ang isang tao kaysa sa isa. matangkád ang isáng tao kaysá sa isá. Magkaparehong uri ang mga sasakyang ito. Magkaparehong urì ang mgá sasakyáng itó. Magkaibang uri ang mga sasakyang ito. Magkaibáng urì ang mgá sasakyáng itó. 05 May magkaparehong kulay ng mga mata ang mga 05 May magkaparehong kulay ng mgá matá ang mgá taong ito. taong itó. May magkaibang kulay ng mga mata ang mga May magkaibáng kulay ng mgá matá ang mgá taong ito. taong itó. Magkaparehong laki ang mga gulong na ito. Magkaparehong lakí ang mgá gulóng na itó. Magkaibang laki ang mga gulong na ito. Magkaibáng lakí ang mgá gulóng na itó. 06 Magkakaparehong kasarian ang mga taong ito. 06 Magkakaparehong kasarián ang mgá taong itó. Lalaki ang lahat sa kanila. Lalaki ang lahát sa kanilá. Magkaibang kasarian ang mga taong ito. Lalaki Magkaibáng kasarián ang mgá taong itó. Lalaki ang isang tao at babae ang isa. ang isáng tao at babae ang isá. Magkapareho ang taas ng tubig sa mga lalagyang Magkapareho ang taás ng tubig sa mgá lalagyáng ito. itó. Magkaiba ang taas ng tubig sa mga lalagyang ito. Magkaibá ang taás ng tubig sa mgá lalagyáng itó. 07 Magkaparehong kapal ang mga librong ito. 07 Magkaparehong kapál ang mgá libróng itó. Magkaibang kapal ang mga librong ito. Magkaibáng kapál ang mgá libróng itó. May magkaibang dami ng tubig sa dalawang May magkaibáng dami ng tubig sa dalawáng lalagyang ito. lalagyáng itó. May magkaparehong dami ng tubig sa dalawang May magkaparehong dami ng tubig sa dalawáng lalagyang ito. lalagyáng itó. 08 Pumupunta sa magkaparehong direksyon ang 08 Pumupuntá sa magkaparehong direksyón ang mga taong ito. mgá taong itó. Pumupunta sa magkaibang direksyon ang mga Pumupuntá sa magkaibáng direksyón ang mgá taong ito. taong itó. Magkaparehong uri ng likido ang mga likidong Magkaparehong urì ng líkido ang mgá líkidong ito. itó. Magkaibang uri ng likido ang mga likidong ito. Magkaibáng urì ng líkido ang mgá líkidong itó. 3
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:3ec1:3 99/8/06/8/06 11:30:2611:30:26 AMAM 9-01 Pagpapatuloy 9-01 Pagpapatuloy
09 Magkaparehong edad ang mga taong ito. Kapwa 09 Magkaparehong edád ang mgá taong itó. Kapwà sila 20 taong gulang. silá 20 taóng gulang. Magkaibang edad ang mga taong ito. Mas Magkaibáng edád ang mgá taong itó. Mas matanda ang isang tao kaysa sa isa. matandâ ang isáng tao kaysá sa isá. Nasa magkaparehong uri ng lalagyan ang mga Nasa magkaparehong urì ng lalagyán ang mgá likidong ito. líkidong itó. Nasa magkaibang uri ng lalagyan ang mga Nasa magkaibáng urì ng lalagyán ang mgá likidong ito. líkidong itó. 10 Aling mga tao ang magkakaparehong edad, 10 Alíng mgá tao ang magkakaparehong edád, magkakaparehong kasarian, at magkakaparehong magkakaparehong kasarián, at magkakaparehong taas? taás? Aling mga tao ang magkaparehong edad at Alíng mgá tao ang magkaparehong edád at magkaparehong kasarian, ngunit magkaibang magkaparehong kasarián, ngunit magkaibáng taas? taás? Aling mga tao ang magkaparehong taas at Alíng mgá tao ang magkaparehong taás at kasarian, ngunit magkaibang edad? kasarián, ngunit magkaibáng edád? Aling mga tao ang magkaparehong kasarian, Alíng mgá tao ang magkaparehong kasarián, ngunit magkaibang edad at magkaibang taas? ngunit magkaibáng edád at magkaibáng taás?
4
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:4ec1:4 99/8/06/8/06 11:30:2611:30:26 AMAM 9-02 Mga Pananong na Panghalip, 9-02 Mgá Pananóng na Panghalíp, Pang-uri at Pang-abay Pang-urì at Pang-abay 01 Ano iyon? 01 Anó iyón? Tulay iyon. Tuláy iyón. Ano iyan? Anó iyán? Kotse iyan. Kotse iyán. Ano ito? Anó itó? Saging ito. Saging itó. Ano ito? Anó itó? Isang pirasong papel ito. Isáng pirasong papél itó. 02 Sino iyan? 02 Sino iyán? Isabel ang pangalan niya. Isabél ang pangalan niyá. Sino iyan? Sino iyán? Jose ang pangalan niya. José ang pangalan niyá. Nasaan ang kuwaderno ko? Nasaán ang kuwaderno ko? Heto. Heto. Nasaan ang jacket ko? Nasaán ang jacket ko? Heto. Heto. 03 Sino iyan? 03 Sino iyán? Hindi ko alam. Hindî ko alám. Nasaan tayo? Nasaán tayo? Hindi ko alam. Hindî ko alám. Saan tayo dapat dumaan? Saán tayo dapat dumaán? Hindi ko alam. Sabi niya dito, at sabi niya doon. Hindî ko alám. Sabi niyá dito, at sabi niyá doón. Ano itong bagay na ito? Anó itóng bagay na itó? Hindi ko alam. Hindî ko alám. 04 Bakit siya basa? 04 Bakit siyá basâ? Dahil dating nasa languyan siya. Dahil dating nasa languyan siyá. Bakit siya nasa kama? Bakit siyá nasa kama? Dahil natutulog siya. Dahil natutulog siyá. Bakit siya nasa kama? Bakit siyá nasa kama? Dahil may sakit siya. Dahil may sakít siyá. Bakit siya sumisigaw? Bakit siyá sumisigáw? Dahil nasasaktan siya. Dahil nasasaktán siyá. 05 Bakit siya nasa kama? 05 Bakit siyá nasa kama? Ewan. Ewan. Ano ang tawag diyan? Anó ang tawag diyán? Bisikleta iyan. Bisikleta iyán. Ano ang tawag dito? Anó ang tawag dito? Ewan. Ewan. Saan ako dapat dumaan? Saán akó dapat dumaán? Diyan ka dapat dumaan. Diyán ka dapat dumaán.
5
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:5ec1:5 99/8/06/8/06 11:30:2711:30:27 AMAM 9-02 Pagpapatuloy 9-02 Pagpapatuloy
06 Ano ang pangalan mo? 06 Anó ang pangalan mo? Maria Santos ang pangalan ko. Maria Santos ang pangalan ko. Ano ang pangalan mo? Anó ang pangalan mo? Juan Dela Cruz ang pangalan ko. Juán Dela Cruz ang pangalan ko. Saan ka pupunta? Saán ka pupuntá? Mamimili ako. Mamimilí akó. Saan ka pupunta? Saán ka pupuntá? Magmamaneho ako. Magmamaneho akó. 07 Kaninong kotse ito? 07 Kaninong kotse itó? Kotse niya ito. Kotse niyá itó. Kaninong kotse ito? Kaninong kotse itó? Kotse ko ito. Kotse ko itó. Kaninong libro ito? Kaninong libró itó? Libro ko iyan. Libró ko iyán. Kaninong libro ito? Kaninong libró itó? Hindi ko alam. Hindî ko alám. 08 Saan tayo dapat dumaan? 08 Saán tayo dapat dumaán? Doon tayo dapat dumaan. Doón tayo dapat dumaán. Aling kamiseta ang gusto mo? Alíng kamiseta ang gustó mo? Gusto ko ang puting kamiseta. Gustó ko ang putíng kamiseta. Aling piraso ang gusto mo? Alíng piraso ang gustó mo? Gusto ko ang pirasong ito. Gustó ko ang pirasong itó. Aling kamay ang pinipili mo? Alíng kamáy ang pinipilì mo? Pinipili ko ang isang ito. Pinipilì ko ang isáng itó. 09 Paano baybayin ito? 09 Paano baybayín itó? I-B-O-N I-B-O-N Paano baybayin ito? Paano baybayín itó? A-S-O A-S-O Paano baybayin ito? Paano baybayín itó? K-O-T-S-E K-O-T-S-E Paano baybayin ito? Paano baybayín itó? B-A-T-A-N-G B-A-B-A-E B-A-T-A-N-G B-A-B-A-E 10 Kailan kumakain ng agahan ang mga tao? 10 Kailán kumakain ng agahan ang mgá tao? Kumakain ang mga tao ng agahan ng alas siyete y Kumakain ang mgá tao ng agahan ng alas siyete y medya ng umaga. medya ng umaga. Kailan kumakain ng tanghalian ang mga tao? Kailán kumakain ng tanghalian ang mgá tao? Kumakain ang mga tao ng tanghalian sa tanghali. Kumakain ang mgá tao ng tanghalian sa tanghalì. Kailan kumakain ng hapunan ang mga tao? Kailán kumakain ng hapunan ang mgá tao? Kumakain ang mga tao ng hapunan ng alas siyete Kumakain ang mgá tao ng hapunan ng alas siyete ng gabi. ng gabí. Kailan natutulog ang mga tao? Kailán natutulog ang mgá tao? Natutulog ang mga tao ng alas onse ng gabi. Natutulog ang mgá tao ng alas onse ng gabí.
6
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:6ec1:6 99/8/06/8/06 11:30:2711:30:27 AMAM 9-03 Karaniwan, Di-karaniwan, Bihira, 9-03 Karaniwan, Di-karaniwan, Bihirà, Angkop, Di-angkop Angkóp, Di-angkóp 01 Di-karaniwang laki ito para sa kabayo. 01 Di-karaniwang lakí itó para sa kabayo. Karaniwang laki ito para sa kabayo. Karaniwang lakí itó para sa kabayo. Nasa karaniwang lugar ang bus. Nasa karaniwang lugár ang bus. Nasa di-karaniwang lugar ang bus. Nasa di-karaniwang lugár ang bus. 02 Karaniwang haba ito para sa buhok ng lalaki. 02 Karaniwang habà itó para sa buhók ng lalaki. Di-karaniwang haba ito para sa buhok ng lalaki. Di-karaniwang habà itó para sa buhók ng lalaki. Nasa karaniwang lugar para sa motorboat ang Nasa karaniwang lugár para sa mótorboat ang motorboat na ito. mótorboat na itó. Nasa di-karaniwang lugar para sa motorboat ang Nasa di-karaniwang lugár para sa mótorboat ang motorboat na ito. mótorboat na itó. 03 Karaniwang kulay ito para sa buhok ng tao. 03 Karaniwang kulay itó para sa buhók ng tao. Di-karaniwang kulay ito para sa buhok ng tao. Di-karaniwang kulay itó para sa buhók ng tao. Karaniwang kulay ito para sa tupa. Karaniwang kulay itó para sa tupa. Di-karaniwang kulay ito para sa tupa. Di-karaniwang kulay itó para sa tupa. 04 Karaniwang paraan ito ng paglululan. 04 Karaniwang paraán itó ng paglululan. Di-karaniwang paraan ito ng paglululan. Di-karaniwang paraán itó ng paglululan. ang karaniwang gusali ang karaniwang gusalì ang di-karaniwang gusali ang di-karaniwang gusalì 05 Karaniwang mukhang ganito ang mga mukha ng 05 Karaniwang mukháng ganitó ang mgá mukhâ ng mga tao. mgá tao. Di-karaniwang mukhang ganito ang mga mukha Di-karaniwang mukháng ganitó ang mgá mukhâ ng mga tao. ng mgá tao. Karaniwang paraan ito dati para magbiyahe ang Karaniwang paraán itó dati para magbiyahe ang mga tao. mgá tao. Karaniwang paraan ito ngayon para magbiyahe Karaniwang paraán itó ngayón para magbiyahe ang mga tao. ang mgá tao. 06 Karaniwang uri ng hayop ito. 06 Karaniwang urì ng hayop itó. Bihirang uri ng hayop ito. Bihirang urì ng hayop itó. Wala na ang uri ng hayop na ito. Walâ na ang urì ng hayop na itó. Likhang-isip ang uri ng hayop na ito. Likháng-isip ang urì ng hayop na itó. 07 Bihirang bato ito. 07 Bihirang bató itó. Karaniwang bato ito. Karaniwang bató itó. Bihirang hayop ito. Bihirang hayop itó. Karaniwang hayop ito. Karaniwang hayop itó. 08 Karaniwang lugar ng trabaho ito. 08 Karaniwang lugár ng trabaho itó. Di-karaniwang lugar ng trabaho ito. Di-karaniwang lugár ng trabaho itó. Hindi bihis ang asong ito. Karaniwan iyon. Hindî bihís ang asong itó. Karaniwan iyón. Bihis ang asong ito. Bihira iyon. Bihís ang asong itó. Bihirà iyón. 09 Nakasuot siya ng angkop na pananamit para sa 09 Nakasuót siyá ng angkóp na pananamít para sa kaniyang trabaho sa opisina. kaniyáng trabaho sa opisina. Nakasuot siya ng di-angkop na pananamit para Nakasuót siyá ng di-angkóp na pananamít para sa kaniyang trabaho sa opisina. sa kaniyáng trabaho sa opisina. Nakasuot siya ng angkop na pananamit para sa Nakasuót siyá ng angkóp na pananamít para buwan. sa buwán. Nakasuot siya ng di-angkop na pananamit para Nakasuót siyá ng di-angkóp na pananamít para sa buwan. sa buwán. 10 Karaniwang kagamitan ito, ngunit di-angkop ito. 10 Karaniwang kagamitán itó, ngunit di-angkóp itó. Karaniwang kagamitan ito, at angkop ito. Karaniwang kagamitán itó, at angkóp itó. Karaniwang lugar para mag-aral ito. Karaniwang lugár para mag-aral itó. Di-karaniwang lugar para mag-aral ito. Di-karaniwang lugár para mag-aral itó. 7
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:7ec1:7 99/8/06/8/06 11:30:2811:30:28 AMAM 9-04 Mga Paggalang: Pormal at Di-pormal, 9-04 Mgá Paggalang: Pormál at Di-pormál, Pang-isahan at Pangmaramihan Pang-isahan at Pangmaramihan 01 G. Campos, parito po kayo at pakitingnan ito. 01 G. Campos, parito pô kayó at pakitingnán itó. Tuloy po kayo, Gng. Lopez. Tulóy pô kayó, Gng. Lopez. Mawalang-galang na po, sa inyo po ba ito? Mawaláng-galang na pô, sa inyó pô ba itó? Gng. Cruz, ayos po ba kayo? Gng. Cruz, ayos pô ba kayó? 02 Halika at tingnan mo ito. 02 Halika at tingnán mo itó. Tuloy ka. Tulóy ka. Sa iyo ba ito? Sa iyó ba itó? Ayos ka ba? Ayos ka ba? 03 Halikayo at tingnan ninyo ito. 03 Halíkayó at tingnán ninyó itó. Tuloy kayo. Tulóy kayó. Sa inyo ba ang mga ito? Sa inyó ba ang mgá itó? Ayos ba kayo? Ayos ba kayó? 04 Parito po kayo at pakitingnan ito. 04 Parito pô kayó at pakitingnán itó. Tuloy po kayo. Tulóy pô kayó. Sa inyo po ba ang mga ito? Sa inyó pô ba ang mgá itó? Ayos po ba kayo, Gng. Ocampo? Ayos pô ba kayó, Gng. Ocampo? 05 Mag-ingat ka! 05 Mag-ingat ka! Tingnan mo ito! Tingnán mo itó! Hintayin mo ako! Hintayín mo akó! Ihagis mo iyan sa akin! Ihagis mo iyán sa akin! 06 Mag-ingat po kayo! 06 Mag-ingat pô kayó! Tingnan po ninyo ito. Tingnán pô ninyó itó. G. Ramos, hintayin po ninyo ako! G. Ramos, hintayín pô ninyó akó! Mawalang-galang na po, anong oras na? Mawaláng-galang na pô, anóng oras na? 07 Puwede po bang kunin ang order ninyo, ma’am? 07 Puwede pô bang kunin ang order ninyó, ma’am? Pakidalhan ako ng ensalada. Pakidalhán akó ng ensalada. Roberto, gusto mo ba ng paminta? Roberto, gustó mo ba ng pamintá? Oo, paki-abot sa akin ang paminta, Luisa. Oo, paki-abót sa akin ang pamintá, Luisa. 08 Huwag mong hawakan iyan! Mainit iyan! 08 Huwág mong hawakan iyán! Mainit iyán! Mag-ingat ka diyan. Matalim iyan! Mag-ingat ka diyán. Matalím iyán! Puwede ba ninyo akong tulungan? Puwede ba ninyó akóng tulungan? Puwede mo bang sabihin sa akin kung saan ang Puwede mo bang sabihin sa akin kung saán ang banyo? banyo? 09 Mawalang-galang na po, Ginoo. 09 Mawaláng-galang na pô, Ginoó. Mawalang-galang na po, Inay. Mawaláng-galang na pô, Ináy. Inay, puwede po ba ninyong abutin iyan para sa Ináy, puwede pô ba ninyóng abutín iyán para sa akin? akin? G. Sanchez, puwede po ba ninyong abutin iyan G. Sanchez, puwede pô ba ninyóng abutín iyán para sa akin? para sa akin? 10 Rico, puwede mo ba akong tulungan? 10 Rico, puwede mo ba akóng tulungan? Ikinagagalak kong makilala ka. Ikinagagalák kong makilala ka. Sunod po kayo sa akin. Sunód pô kayó sa akin. Nena, puwede ba kitang tulungan? Nena, puwede ba kitáng tulungan?
8
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:8ec1:8 99/8/06/8/06 11:30:2911:30:29 AMAM 9-05 Paggamit ng Buhay, Patay, Nananaginip, 9-05 Paggamit ng Buháy, Patáy, Nananaginip, Nag-iisip Nag-iisíp 01 Buhay ang mga dahon. 01 Buháy ang mgá dahon. Patay ang mga dahon. Patáy ang mgá dahon. ang buhay na elepante ang buháy na elepante ang patay na elepante ang patáy na elepante 02 Tunay ang elepanteng ito, ngunit patay ito. 02 Tunay ang elepanteng itó, ngunit patáy itó. Buhay at tunay ang elepanteng ito. Buháy at tunay ang elepanteng itó. Hindi patay ang ibong ito, at hindi ito buhay. Hindî patáy ang ibong itó, at hindî itó buháy. Hindi tunay ang ibon. Hindî tunay ang ibon. Tunay ang ibong ito. Buhay ito. Tunay ang ibong itó. Buháy itó. 03 Nagbabasa ang lalaki ng libro. 03 Nagbabasá ang lalaki ng libró. Nag-iisip ang lalaki tungkol sa libro. Nag-iisíp ang lalaki tungkól sa libró. Kumakain ang babae ng mansanas. Kumakain ang babae ng mansanas. Nag-iisip ang babae tungkol sa mansanas. Nag-iisíp ang babae tungkól sa mansanas. 04 Natutulog siya. Hindi siya nananaginip. 04 Natutulog siyá. Hindî siyá nananaginip. Nananaginip ang babae. Nananaginip ang babae. Nag-iisip siya. Nag-iisíp siyá. Nananaginip ang lalaki. Nananaginip ang lalaki. 05 Nag-iisip ba ang lalaki? Oo, nag-iisip siya. 05 Nag-iisíp ba ang lalaki? Oo, nag-iisíp siyá. Nananaginip ba ang lalaki? Oo, nananaginip siya. Nananaginip ba ang lalaki? Oo, nananaginip siyá. Buhay ba ang mga tao? Oo, buhay sila. Buháy ba ang mgá tao? Oo, buháy silá. Patay ba ang mga tao? Oo, patay sila. Patáy ba ang mgá tao? Oo, patáy silá. 06 Nag-iisip ang lalaki tungkol sa isang problemang 06 Nag-iisíp ang lalaki tungkól sa isáng problemang pangmatematika. pangmatemátika. Nag-iisip ang lalaki tungkol sa isang laro ng Nag-iisíp ang lalaki tungkól sa isáng larô ng chess. chess. Nag-iisip ang babae. Nag-iisíp ang babae. Nagsasalita ang babae. Nagsasalitâ ang babae. 07 Ano ang iniisip ng lalaki? Nag-iisip siya tungkol 07 Anó ang iniisip ng lalaki? Nag-iisíp siyá tungkól sa pangingisda. sa pangingisdâ. Ano ang iniisip ng babae? Nag-iisip siya tungkol Anó ang iniisip ng babae? Nag-iisíp siyá tungkól sa pagsakay sa kabayo. sa pagsakáy sa kabayo. Ano ang iniisip mo? Anó ang iniisip mo? Nag-iisip ako tungkol sa pagsakay sa kabayo. Nag-iisíp akó tungkól sa pagsakáy sa kabayo. Ano ang iniisip mo? Anó ang iniisip mo? Nag-iisip ako tungkol sa pangingisda. Nag-iisíp akó tungkól sa pangingisdâ. 08 Nag-iisip siya. 08 Nag-iisíp siyá. Nagtatrabaho siya. Nagtatrabaho siyá. Nananaginip siya. Nananaginip siyá. Natutulog siya ngunit hindi nananaginip. Natutulog siyá ngunit hindî nananaginip. 09 Buhay ba ang mga taong ito? Oo, buhay sila. 09 Buháy ba ang mgá taong itó? Oo, buháy silá. Buhay ba ang mga dahong ito? Hindi, patay sila. Buháy ba ang mgá dahong itó? Hindî, patáy silá. Buhay ba ang mga taong ito? Hindi, patay sila. Buháy ba ang mgá taong itó? Hindî, patáy silá. Buhay ba ang mga dahong ito? Oo, buhay sila. Buháy ba ang mgá dahong itó? Oo, buháy silá. 10 Nag-uunat siya. 10 Nag-uunát siyá. Humihikab siya. Humihikáb siyá. Natutulog siya, ngunit hindi nananaginip. Natutulog siyá, ngunit hindî nananaginip. Nananaginip siya. Nananaginip siyá. 9
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:9ec1:9 99/8/06/8/06 11:30:2911:30:29 AMAM 9-06 Mga Panghalip: Pang-isahan at 9-06 Mgá Panghalíp: Pang-isahan at Pangmaramihan Pangmaramihan 01 Nakasuot ako ng pulang kamiseta. Nakasuot ka 01 Nakasuót akó ng puláng kamiseta. Nakasuót ka ng asul na kamiseta. ng asúl na kamiseta. Nakasuot ka ng pulang kamiseta. Nakasuot siya Nakasuót ka ng puláng kamiseta. Nakasuót siyá ng berdeng kamiseta. ng berdeng kamiseta. Nakasuot tayo ng mga pulang kamiseta. Nakasuot Nakasuót tayo ng mgá puláng kamiseta. Nakasuót sila ng mga berdeng kamiseta. silá ng mgá berdeng kamiseta. Nakasuot sila ng mga pulang kamiseta. Nakasuót silá ng mgá puláng kamiseta. 02 Nakasuot ako ng pulang kamiseta. 02 Nakasuót akó ng puláng kamiseta. Nakasuot ka ng pulang kamiseta. Nakasuót ka ng puláng kamiseta. Nakasuot kami ng mga pulang kamiseta. Nakasuót kamí ng mgá puláng kamiseta. Nakasuot sila ng mga pulang kamiseta. Nakasuót silá ng mgá puláng kamiseta. 03 Sumasayaw sila. 03 Sumasayáw silá. Sumasayaw ka. Sumasayáw ka. Sumasayaw kami. Sumasayáw kamí. Sumasayaw siya. Sumasayáw siyá. 04 Nagbibigay ako sa iyo ng libro. 04 Nagbibigáy akó sa iyó ng libró. Nagbibigay ako sa kaniya ng libro. Nagbibigáy akó sa kaniyá ng libró. Nagbibigay sila sa kaniya ng libro. Nagbibigáy silá sa kaniyá ng libró. Nagbibigay sila sa amin ng libro. Nagbibigáy silá sa amin ng libró. 05 Pumapasok ako sa tindahan. 05 Pumapasok akó sa tindahan. Pumapasok ka sa tindahan. Pumapasok ka sa tindahan. Pumapasok kami sa tindahan. Pumapasok kamí sa tindahan. Pumapasok sila sa tindahan. Pumapasok silá sa tindahan. 06 Nagbibigay ako sa kaniya ng coat. 06 Nagbibigáy akó sa kaniyá ng coat. Nagbibigay ka sa kaniya ng coat. Nagbibigáy ka sa kaniyá ng coat. Nagbibigay sila sa kaniya ng coat. Nagbibigáy silá sa kaniyá ng coat. Nagbibigay kami sa kaniya ng coat. Nagbibigáy kamí sa kaniyá ng coat. 07 Nagbibigay ako sa iyo ng kahon. 07 Nagbibigáy akó sa iyó ng kahón. Nagbibigay ka sa kanila ng kahon. Nagbibigáy ka sa kanilá ng kahón. Nagbibigay siya sa amin ng kahon. Nagbibigáy siyá sa amin ng kahón. Nagbibigay kami sa inyo ng kahon. Nagbibigáy kamí sa inyó ng kahón. 08 Kumukuha sila ng kape mula sa babae. 08 Kumukuha silá ng kapé mulâ sa babae. Kumukuha sila ng kape mula sa lalaki. Kumukuha silá ng kapé mulâ sa lalaki. Nagbibigay siya sa lalaki ng kamiseta. Nagbibigáy siyá sa lalaki ng kamiseta. Nagbibigay siya sa babae ng kamiseta. Nagbibigáy siyá sa babae ng kamiseta. 09 Nagbibigay ka sa akin ng pera. 09 Nagbibigáy ka sa akin ng pera. Nagbibigay ako sa iyo ng pera. Nagbibigáy akó sa iyó ng pera. Nagbibigay kami sa iyo ng pera. Nagbibigáy kamí sa iyó ng pera. Nagbibigay ka sa amin ng pera. Nagbibigáy ka sa amin ng pera. 10 Mas matangkad ka kaysa sa akin. 10 Mas matangkád ka kaysá sa akin. Mas matangkad ka kaysa sa kaniya. Mas matangkád ka kaysá sa kaniyá. Magkasingtangkad kayong dalawa. Magkasingtangkád kayóng dalawá. Mas matangkad siya kaysa sa kaniya. Mas matangkád siyá kaysá sa kaniyá.
10
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:10ec1:10 99/8/06/8/06 11:30:3011:30:30 AMAM Mga Pandiwa: Gusto, Ayaw, Kailangan; Mgá Pandiwà: Gustó, Ayaw, Kailangan; 9-07 Mga Pangngalan at Mga Panghalip na 9-07 Mgá Pangngalan at Mgá Panghalíp na Tuwiran at Di-Tuwirang Layon Tuwiran at Di-Tuwirang Layon 01 Gusto niya ang kape. 01 Gustó niyá ang kapé. Ayaw niya ang kape. Ayaw niyá ang kapé. Gusto niya ng mansanas. Gustó niyá ng mansanas. Ayaw niya ng mansanas. Ayaw niyá ng mansanas. 02 Kailangan ko ng kamiseta. 02 Kailangan ko ng kamiseta. Kailangan ko ng mga sapatos. Kailangan ko ng mgá sapatos. Kailangan ko ng tulong dito. Kailangan ko ng tulong dito. Kailangan mo ang gamot na ito. Kailangan mo ang gamót na itó. 03 ang rocket 03 ang rocket ang pasaporte ang pasaporte pera pera ang baston ang bastón 04 Kailangan mo ito para magbiyahe sa kalawakan. 04 Kailangan mo itó para magbiyahe sa kalawakan. Kailangan mo ito para magbiyahe sa ibang mga Kailangan mo itó para magbiyahe sa ibáng mgá bansa. bansâ. Kailangan mo ito para bumili ng mga bagay. Kailangan mo itó para bumilí ng mgá bagay. Kailangan mo ito para sa iyong pagtanda. Kailangan mo itó para sa iyóng pagtandâ. 05 Gusto ng mga tao ng alahas, ngunit hindi nila ito 05 Gustó ng mgá tao ng alahas, ngunit hindî nilá itó kailangan. kailangan. Gusto ng mga tao ng pagkain, at kailangan nila ito. Gustó ng mgá tao ng pagkain, at kailangan nilá itó. Kung minsan kailangan ng mga tao ng gamot, Kung minsan kailangan ng mgá tao ng gamót, ngunit hindi nila ito palaging gusto. ngunit hindî nilá itó palaging gustó. Hindi kailangan ng mga tao ng basura, at hindi Hindî kailangan ng mgá tao ng basura, at hindî nila ito gusto. nilá itó gustó. 06 Bagay ito na gusto ng mga tao, ngunit hindi 06 Bagay itó na gustó ng mgá tao, ngunit hindî kailangan. kailangan. Bagay ito na gusto at kailangan ng mga tao. Bagay itó na gustó at kailangan ng mgá tao. Bagay ito na kung minsan kailangan ng mga tao Bagay itó na kung minsan kailangan ng mgá tao ngunit hindi nila palaging gusto. ngunit hindî nilá palaging gustó. Bagay ito na hindi kailangan at hindi gusto ng Bagay itó na hindî kailangan at hindî gustó ng mga tao. mgá tao. 07 Binibigay nila sa kaniya ang libro. 07 Binibigáy nilá sa kaniyá ang libró. Binibigay namin sa kaniya ang pasaporte. Binibigáy namin sa kaniyá ang pasaporte. Binibigay niya sa amin ang pasaporte. Binibigáy niyá sa amin ang pasaporte. Binibigay niya sa kanila ang libro. Binibigáy niyá sa kanilá ang libró. 08 Ayaw ko ang mga laruang ito. 08 Ayaw ko ang mgá laruáng itó. Gusto nila ang mga laruan. Gustó nilá ang mgá laruán. Gusto ba ninyo ang mga laruan? Gustó ba ninyó ang mgá laruán? Gusto namin ang mga laruan. Gustó namin ang mgá laruán. 09 Kailangan niya ng hagdan para maabot ang bintana. 09 Kailangan niyá ng hagdán para maabót ang bintanà. Hindi niya kailangan ng hagdan para maabot ang Hindî niyá kailangan ng hagdán para maabót ang bintana. bintanà. Gusto niyang ibigay sa kaniya ang tuwalya. Gustó niyáng ibigáy sa kaniyá ang tuwalya. Ayaw niyang ibigay sa kaniya ang tuwalya. Ayaw niyáng ibigáy sa kaniyá ang tuwalya. 10 Pakibigay sa akin ang coat. 10 Pakibigáy sa akin ang coat. Pakikarga ako. Pakikargá akó. Ihagis mo sa akin ang bola. Ihagis mo sa akin ang bola. Ihagis mo sa kaniya ang bola. Ihagis mo sa kaniyá ang bola. 11
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:11ec1:11 99/8/06/8/06 11:30:3111:30:31 AMAM 9-08 Mga Pandiwa: Gusto, Pili, Alok, Hula 9-08 Mgá Pandiwà: Gustó, Pilì, Alók, Hulà
01 Gusto ng batang lalaki ang kendi. 01 Gustó ng batang lalaki ang kendi. Gusto ng batang babae ang kendi. Gustó ng batang babae ang kendi. Ayaw ng batang lalaki ang kendi. Ayaw ng batang lalaki ang kendi. Ayaw ng batang babae ang kendi. Ayaw ng batang babae ang kendi. 02 Ayaw ng batang lalaki ang sumbrero. 02 Ayaw ng batang lalaki ang sumbrero. Gusto ng batang lalaki ang sumbrero. Gustó ng batang lalaki ang sumbrero. Ayaw ng babae ang damit. Ayaw ng babae ang damít. Gusto ng babae ang damit. Gustó ng babae ang damít. 03 Pumipili ang lalaki ng makakain. 03 Pumipilì ang lalaki ng makakain. Pumipili ang lalaki ng masusuot. Pumipilì ang lalaki ng masusuót. Pumipili ang lalaki ng mababasa. Pumipilì ang lalaki ng mababasa. Pumipili ang lalaki ng mabibili. Pumipilì ang lalaki ng mabibilí. 04 May inaalok ang lalaki. 04 May inaalók ang lalaki. May kinukuha ang lalaki. May kinukuha ang lalaki. May inaalok ang babae. May inaalók ang babae. May kinukuha ang babae. May kinukuha ang babae. 05 Inaalok niya ang babae ng isang basong sopdrink. 05 Inaalók niyá ang babae ng isáng basong sopdrink. Napagpasiyahan niyang kunin ang isang basong Napagpasiyahán niyáng kunin ang isáng basong sopdrink. sopdrink. Napagpasiyahan niyang hindi kunin ang isang Napagpasiyahán niyáng hindî kunin ang isáng basong sopdrink. basong sopdrink. Inaalok niya ang lalaki ng isang basong sopdrink. Inaalók niyá ang lalaki ng isáng basong sopdrink. 06 May tatlong sumbrero. 06 May tatlóng sumbrero. Itinatago ng lalaki ang gisantes sa ilalim ng itim Itinatagò ng lalaki ang gisantes sa ilalim ng itím na sumbrero. na sumbrero. Hinuhulaan ng batang lalaki na nasa ilalim ng Hinuhulaan ng batang lalaki na nasa ilalim ng kayumangging sumbrero ang gisantes. Nakaturo kayumanggíng sumbrero ang gisantes. Nakaturò siya sa sumbrero. siyá sa sumbrero. Wala sa ilalim ng kayumangging sumbrero ang Walâ sa ilalim ng kayumanggíng sumbrero ang gisantes. gisantes. 07 Hinuhulaan ng batang lalaki na nasa ilalim ng 07 Hinuhulaan ng batang lalaki na nasa ilalim ng kulay-rosas na sumbrero ang gisantes. kulay-rosas na sumbrero ang gisantes. Hinuhulaan ng batang lalaki na nasa ilalim ng Hinuhulaan ng batang lalaki na nasa ilalim ng kayumangging sumbrero ang gisantes. kayumanggíng sumbrero ang gisantes. Hinuhulaan ng batang lalaki na nasa ilalim ng Hinuhulaan ng batang lalaki na nasa ilalim ng itim na sumbrero ang gisantes. itím na sumbrero ang gisantes. Nag-iisip ang batang lalaki kung aling sumbrero Nag-iisíp ang batang lalaki kung alíng sumbrero ang pipiliin. ang pipiliin. 08 May mapagpipiliang mga prutas para kainin ang 08 May mapagpipiliang mgá prutas para kainin ang batang lalaki. batang lalaki. Walang mapagpipiliang mga prutas para kainin Waláng mapagpipiliang mgá prutas para kainin ang batang lalaki. ang batang lalaki. May mapagpipiliang mga libro para basahin ang May mapagpipiliang mgá libró para basahin ang batang lalaki. batang lalaki. Walang mapagpipiliang mga libro para basahin Walang mapagpipiliang mgá libró para basahin ang batang lalaki. ang batang lalaki.
12
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:12ec1:12 99/8/06/8/06 11:30:3211:30:32 AMAM 09 Gusto ng batang lalaki at ng batang babae ang 09 Gustó ng batang lalaki at ng batang babae ang isa’t isa. isá’t isá. Ayaw ng batang lalaki at ng batang babae ang Ayaw ng batang lalaki at ng batang babae ang isa’t isa. isá’t isá. May pinipili ang batang lalaki mula sa May pinipilì ang batang lalaki mulâ sa bandehado. bandehado. Walang pinipili ang batang lalaki mula sa Waláng pinipilì ang batang lalaki mulâ sa bandehado. bandehado. 10 Humuhula ang lalaki. 10 Humuhulà ang lalaki. Pumipili ang lalaki ng libro. Pumipilì ang lalaki ng libró. Ipinapakita ng lalaki sa kaniya ang kamiseta. Ipinapakita ng lalaki sa kaniyá ang kamiseta. Pumipili ang lalaki ng kamiseta. Pumipilì ang lalaki ng kamiseta.
13
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:13ec1:13 99/8/06/8/06 11:30:3211:30:32 AMAM 9-09 Mga Gawain at Mga Bagay sa Opisina 9-09 Mgá Gawain at Mgá Bagay sa Opisina
01 Nagta-type siya sa computer. 01 Nagta-type siyá sa computer. Nagta-type siya sa makinilya. Nagta-type siyá sa makinilya. Naglalagay siya ng disk sa computer. Naglalagáy siyá ng disk sa computer. Naglalagay siya ng isang pirasong papel sa Naglalagáy siyá ng isáng pirasong papél sa basurahan. básurahán. 02 Gumagamit siya ng mouse. 02 Gumagamit siyá ng mouse. Pinagsasama niya ang ilang mga papel gamit ang Pinagsasama niyá ang iláng mgá papél gamit ang stapler. stapler. Pinagsasama niya ang ilang mga papel gamit ang Pinagsasama niyá ang iláng mgá papél gamit ang paper clip. paper clip. Naglalagay siya ng papel sa xerox. Naglalagáy siyá ng papél sa xerox. 03 Kumukuliling ang telepono. 03 Kumukulilíng ang telépono. Sinasagot niya ang telepono. Sinasagót niyá ang telépono. Kumukuha siya ng mensahe. Kumukuha siyá ng mensahe. Binababa niya ang telepono. Binababâ niyá ang telépono. 04 Nagxe-xerox si Tina ng isang pirasong papel. 04 Nagxe-xerox si Tina ng isáng pirasong papél. May finafax siya. May finafáx siyá. Naglalagay si Tina ng papel sa printer. Naglalagáy si Tina ng papél sa printer. Nagta-type siya. Nagta-type siyá. 05 Naglalagay siya ng pakete sa timbangan. 05 Naglalagáy siyá ng pakete sa timbangan. Sinusukat niya ang pakete. Sinusukat niyá ang pakete. Dinidilaan ni Tina ang selyo. Dinidilaan ni Tina ang selyo. Naglalagay siya ng folder sa filing cabinet. Naglalagáy siyá ng folder sa filing cábinet. 06 May tinitimbang siya. 06 May tinitimbáng siyá. May sinusukat siya. May sinusukat siyá. Naglalagay si Tina ng selyo sa pakete. Naglalagáy si Tina ng selyo sa pakete. May sinasalansan si Tina. May sinasalansán si Tina. 07 Tumitimbang ng halos isang kilo ang kahon. 07 Tumitimbáng ng halos isáng kilo ang kahón. Tumitimbang ng halos 19 na kilo ang kahon. Tumitimbáng ng halos 19 na kilo ang kahón. 24 na pulgada ang haba ng kahon. 24 na pulgada ang habà ng kahón. 16 na pulgada ang lapad ng kahon. 16 na pulgada ang lapad ng kahón. 08 May hinahanap akong numero ng telepono. 08 May hinahanap akóng número ng telépono. May hinahanap akong salita sa diksiyonaryo. May hinahanap akóng salitâ sa diksiyonaryo. Tumitingin siya sa monitor. Tumitingín siyá sa mónitor. May hinahanap siya sa ilalim ng mesa. May hinahanap siyá sa ilalim ng mesa. 09 Nagsasalita si Tina sa telepono. 09 Nagsasalitâ si Tina sa telépono. Binababa niya ang telepono. Binababâ niyá ang telépono. Dumadayal si Tina ng numero ng telepono. Dumadayal si Tina ng número ng telépono. Sasagutin niya ang telepono. Sasagutín niyá ang telépono. 10 Sumusulat siya ng tseke. 10 Sumusulat siyá ng tseke. Nagbubukas siya ng sulat. Nagbubukás siyá ng sulat. Nagsasara si Tina ng kahon gamit ang tape. Nagsasará si Tina ng kahón gamit ang tape. Nagbubukas si Tina ng kahon. Nagbubukás si Tina ng kahón.
14
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:14ec1:14 99/8/06/8/06 11:30:3211:30:32 AMAM 9-10 Paghingi ng Tulong 9-10 Paghingî ng Tulong
01 Nakakakita ang babaeng ito. 01 Nakakakita ang babaeng itó. Hindi nakakakita ang babaeng ito. Hindî nakakakita ang babaeng itó. Nakakasalita ang lalaking ito. Nakakasalitâ ang lalaking itó. Hindi nakakasalita ang lalaking ito. Hindî nakakasalitâ ang lalaking itó. 02 Nakakarinig ang lalaki. 02 Nakakariníg ang lalaki. Hindi nakakarinig ang lalaki. Hindî nakakariníg ang lalaki. Nakakaamoy ang babae. Nakakaamóy ang babae. Hindi nakakaamoy ang babae. Hindî nakakaamóy ang babae. 03 Tinutulungan ng batang babae ang kaniyang 03 Tinutulungan ng batang babae ang kaniyáng kaibigang tumayo. kaibigang tumayô. Hindi tinutulungan ng batang babae ang kaniyang Hindî tinutulungan ng batang babae ang kaniyáng kaibigang tumayo. kaibigang tumayô. Tinutulungan ng babae ang kaniyang kaibigang Tinutulungan ng babae ang kaniyáng kaibigang buhatin ang sopa. buhatin ang sopá. Hindi tinutulungan ng babae ang kaniyang Hindî tinutulungan ng babae ang kaniyáng kaibigang buhatin ang sopa. kaibigang buhatin ang sopá. 04 Binubuhat mag-isa ng batang babae ang upuan. 04 Binubuhat mag-isá ng batang babae ang upuan. Humihingi ng tulong ang batang babae para Humihingî ng tulong ang batang babae para buhatin ang upuan dahil hindi niya mabuhat ito buhatin ang upuan dahil hindî niyá mabuhat itó mag-isa. mag-isá. Sinusubukan ng babaeng ilipat mag-isa ang baul. Sinusubukan ng babaeng ilipat mag-isá ang baúl. Kumukuha ng tulong ang babae para ilipat ang Kumukuha ng tulong ang babae para ilipat ang baul dahil hindi niya malipat ito mag-isa. baúl dahil hindî niyá malipat itó mag-isá. 05 Nabubuksan ni Joy ang pintuan. 05 Nabubuksán ni Joy ang pintuan. Hindi mabuksan ni Joy ang pintuan. Hindî mabuksán ni Joy ang pintuan. Matutulungan ni Mike si Joy na buksan ang Matutulungan ni Mike si Joy na buksán ang pintuan. Nasa kaniya ang susi. pintuan. Nasa kaniyá ang susì. Hindi matutulungan ni Mike si Joy na buksan ang Hindî matutulungan ni Mike si Joy na buksán ang pintuan. Wala sa kaniya ang susi. pintuan. Walâ sa kaniyá ang susì. 06 Pakitulungan akong tumayo. 06 Pakitulungan akóng tumayô. Pakitulungan akong buhatin ang piyanong ito. Pakitulungan akóng buhatin ang piyanong itó. Pakitulungan akong kargahin ang rug na ito. Pakitulungan akóng kargahín ang rug na itó. Pakitulungan akong abutin ang laruan. Pakitulungan akóng abutín ang laruán. 07 Hindi maabot mag-isa ng batang lalaki ang mga 07 Hindî maabót mag-isá ng batang lalaki ang mgá salamin, ngunit kapag may tulong, maaabot niya salamín, ngunit kapág may tulong, maaabót niyá ang mga ito. ang mga itó. Hindi makarga mag-isa ng batang lalaki ang Hindî makargá mag-isá ng batang lalaki ang rug, ngunit kapag tinutulungan siya ng babae, rug, ngunit kapág tinutulungan siyá ng babae, nakakarga niya ito. nakakargá niyá itó. Nakakarga mag-isa ng lalaki ang rug. Nakakargá mag-isá ng lalaki ang rug. Maaabot mag-isa ng batang lalaki ang mga salamin. Maaabót mag-isá ng batang lalaki ang mgá salamín. 08 Tinutulungan niya ang batang babaeng 08 Tinutulungan niyá ang batang babaeng bumangon. bumangon. Tinutulungan niya ang batang lalaking Tinutulungan niyá ang batang lalaking bumangon. bumangon. Hindi niya tinutulungan ang batang lalaking Hindî niyá tinutulungan ang batang lalaking bumangon. bumangon. Hindi niya tinutulungan ang batang babaeng Hindî niyá tinutulungan ang batang babaeng bumangon. bumangon. 15
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:15ec1:15 99/8/06/8/06 11:30:3311:30:33 AMAM 9-10 Pagpapatuloy 9-10 Pagpapatuloy
09 Sinusubukan niyang buhatin mag-isa ang sopa. 09 Sinusubukan niyáng buhatin mag-isá ang sopá. Humihingi siya ng tulong para buhatin ang sopa. Humihingî siyá ng tulong para buhatin ang sopá. May tumutulong sa kaniyang buhatin ang sopa. May tumutulong sa kaniyáng buhatin ang sopá. Humihingi siya ng tulong para buhatin ang baul. Humihingî siyá ng tulong para buhatin ang baúl. 10 Kailangan ko ng tulong. 10 Kailangan ko ng tulong. Hindi ko kailangan ng tulong. Hindî ko kailangan ng tulong. Kailangan mo ba ng tulong? Kailangan mo ba ng tulong? Pasensiya ka na, hindi ako makatulong. Pasénsiya ka na, hindî akó makatulong.
16
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:16ec1:16 99/8/06/8/06 11:30:3411:30:34 AMAM 9-11 Repaso ng Yunit Siyam 9-11 Repaso ng Yunit Siyám
01 Aling mga tao ang magkakaparehong edad, 01 Alíng mgá tao ang magkakaparehong edád, magkakaparehong kasarian, at magkakaparehong magkakaparehong kasarián, at magkakaparehong taas? taás? Aling mga tao ang magkaparehong edad at Alíng mgá tao ang magkaparehong edád at magkaparehong kasarian, ngunit magkaibang magkaparehong kasarián, ngunit magkaibáng taas? taás? Aling mga tao ang magkaparehong taas at Alíng mgá tao ang magkaparehong taás at kasarian, ngunit magkaibang edad? kasarián, ngunit magkaibáng edád? Aling mga tao ang magkaparehong kasarian, Alíng mgá tao ang magkaparehong kasarián, ngunit magkaibang edad at magkaibang taas? ngunit magkaibáng edád at magkaibáng taás? 02 Bakit siya nasa kama? 02 Bakit siyá nasa kama? Ewan. Ewan. Ano ang tawag diyan? Anó ang tawag diyán? Bisikleta iyan. Bisikleta iyán. Ano ang tawag dito? Anó ang tawag dito? Ewan. Ewan. Saan ako dapat dumaan? Saán akó dapat dumaán? Diyan ka dapat dumaan. Diyán ka dapat dumaán. 03 Karaniwang kagamitan ito, ngunit di-angkop ito. 03 Karaniwang kagamitán itó, ngunit di-angkóp itó. Karaniwang kagamitan ito, at angkop ito. Karaniwang kagamitán itó, at angkóp itó. Karaniwang lugar para mag-aral ito. Karaniwang lugár para mag-aral itó. Di-karaniwang lugar para mag-aral ito. Di-karaniwang lugár para mag-aral itó. 04 Rico, puwede mo ba akong tulungan? 04 Rico, puwede mo ba akóng tulungan? Ikinagagalak kong makilala ka. Ikinagagalák kong makilala ka. Sunod po kayo sa akin. Sunód pô kayó sa akin. Nena, puwede ba kitang tulungan? Nena, puwede ba kitáng tulungan? 05 Ano ang iniisip ng lalaki? Nag-iisip siya tungkol 05 Anó ang iniisip ng lalaki? Nag-iisíp siyá tungkól sa pangingisda. sa pangingisdâ. Ano ang iniisip ng babae? Nag-iisip siya tungkol Anó ang iniisip ng babae? Nag-iisíp siyá tungkól sa pagsakay sa kabayo. sa pagsakáy sa kabayo. Ano ang iniisip mo? Anó ang iniisip mo? Nag-iisip ako tungkol sa pagsakay sa kabayo. Nag-iisíp akó tungkól sa pagsakáy sa kabayo. Ano ang iniisip mo? Anó ang iniisip mo? Nag-iisip ako tungkol sa pangingisda. Nag-iisíp akó tungkól sa pangingisdâ. 06 Nag-iisip ba ang lalaki? Oo, nag-iisip siya. 06 Nag-iisíp ba ang lalaki? Oo, nag-iisíp siyá. Nananaginip ba ang lalaki? Oo, nananaginip siya. Nananaginip ba ang lalaki? Oo, nananaginip siyá. Buhay ba ang mga tao? Oo, buhay sila. Buháy ba ang mgá tao? Oo, buháy silá. Patay ba ang mga tao? Oo, patay sila. Patáy ba ang mgá tao? Oo, patáy silá. 07 Nagbibigay ako sa kaniya ng coat. 07 Nagbibigáy akó sa kaniyá ng coat. Nagbibigay ka sa kaniya ng coat. Nagbibigáy ka sa kaniyá ng coat. Nagbibigay sila sa kaniya ng coat. Nagbibigáy silá sa kaniyá ng coat. Nagbibigay kami sa kaniya ng coat. Nagbibigáy kamí sa kaniyá ng coat. 08 Humuhula ang lalaki. 08 Humuhulà ang lalaki. Pumipili ang lalaki ng libro. Pumipilì ang lalaki ng libró. Ipinapakita ng lalaki sa kaniya ang kamiseta. Ipinapakita ng lalaki sa kaniyá ang kamiseta. Pumipili ang lalaki ng kamiseta. Pumipilì ang lalaki ng kamiseta.
17
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:17ec1:17 99/8/06/8/06 11:30:3411:30:34 AMAM 9-11 Pagpapatuloy 9-11 Pagpapatuloy
09 Nagsasalita si Tina sa telepono. 09 Nagsasalitâ si Tina sa telépono. Binababa niya ang telepono. Binababâ niyá ang telépono. Dumadayal si Tina ng numero ng telepono. Dumadayal si Tina ng número ng telépono. Sasagutin niya ang telepono. Sasagutín niyá ang telépono. 10 Sinusubukan niyang buhatin mag-isa ang sopa. 10 Sinusubukan niyáng buhatin mag-isá ang sopá. Humihingi siya ng tulong para buhatin ang sopa. Humihingî siyá ng tulong para buhatin ang sopá. May tumutulong sa kaniyang buhatin ang sopa. May tumutulong sa kaniyáng buhatin ang sopá. Humihingi siya ng tulong para buhatin ang baul. Humihingî siyá ng tulong para buhatin ang baúl.
18
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:18ec1:18 99/8/06/8/06 11:30:3511:30:35 AMAM 10-01 Mga Ginagawang sunud-sunod: 10-01 Mgá Ginagawáng Sunúd-sunód: Pagsulat, Pagkain, Paghugas Pagsulat, Pagkain, Paghugas 01 Nag-iisip si Kris na sumulat kay Gloria. 01 Nag-iisíp si Kris na sumulat kay Glória. Kumukuha si Kris ng isang pirasong papel. Kumukuha si Kris ng isáng pirasong papél. Kumukuha si Kris ng sobre. Kumukuha si Kris ng sobre. Kumukuha si Kris ng bolpen. Kumukuha si Kris ng bolpen. 02 Sumusulat si Kris. 02 Sumusulat si Kris. Tinitiklop ni Kris ang sulat. Tinitiklóp ni Kris ang sulat. Inilalagay niya ang sulat sa sobre. Inilalagáy niyá ang sulat sa sobre. Sinusulatan niya ng tirahan ang sobre. Sinusulatan niyá ng tirahan ang sobre. 03 Kumukuha si Kris ng selyo. 03 Kumukuha si Kris ng selyo. Dinidilaan ni Kris ang selyo. Dinidilaan ni Kris ang selyo. Inilalagay niya ang selyo sa sobre. Inilalagáy niyá ang selyo sa sobre. Dinidilaan niya ang sobre. Dinidilaan niyá ang sobre. 04 Isinasara ni Kris ang sobre. 04 Isinasará ni Kris ang sobre. Isinasama ni Kris ang sobre sa iba pang mga Isinasama ni Kris ang sobre sa ibá pang mgá sobre. sobre. Binubuksan niya ang mailbox. Binubuksán niyá ang mailbox. Inilalagay niya ang sulat sa mailbox. Inilalagáy niyá ang sulat sa mailbox. 05 Gutom ako. 05 Gutóm akó. Pumupunta si Kris sa pridyeder at binubuksan Pumupuntá si Kris sa pridyedér at binubuksán ang pintuan. ang pintuan. Heto ang ilang pagkain. Heto ang iláng pagkain. Kinukuha ni Kris ang pagkain. Kinukuha ni Kris ang pagkain. 06 Isinasara ni Kris ang pintuan ng pridyeder. 06 Isinasará ni Kris ang pintuan ng pridyedér. Binubuksan ni Kris ang pintuan ng microwave. Binubuksán ni Kris ang pintuan ng mícrowave. Ipinapasok niya ang pagkain sa microwave. Ipinapasok niyá ang pagkain sa mícrowave. Isinasara niya ang pintuan ng microwave. Isinasará niyá ang pintuan ng mícrowave. 07 Pinaaandar ni Kris ang microwave. 07 Pinaaandár ni Kris ang mícrowave. Inilalabas ni Kris ang pagkain. Inilalabás ni Kris ang pagkain. Hinihiwa niya ang pagkain. Hinihiwà niyá ang pagkain. Kinakain niya ang pagkain. Kinakain niyá ang pagkain. 08 Marumi ang mukha ni Cora. 08 Marumí ang mukhâ ni Cora. Pumupunta si Cora sa banyo. Pumupuntá si Cora sa banyo. Kumukuha siya ng bimpo. Kumukuha siyá ng bimpo. Kumukuha siya ng sabon. Kumukuha siyá ng sabón. 09 Binubuksan ni Cora ang gripo. 09 Binubuksán ni Cora ang gripo. Binabasa ni Cora ang bimpo. Binabasâ ni Cora ang bimpo. Sinasabunan niya ang bimpo. Sinasabunán niyá ang bimpo. Hinuhugasan niya ang kaniyang mukha. Hinuhugasan niyá ang kaniyáng mukhâ. 10 Binabanlawan ni Cora ang bimpo. 10 Binabanlawán ni Cora ang bimpo. Binabanlawan ni Cora ang kaniyang mukha. Binabanlawán ni Cora ang kaniyáng mukhâ. Tinutuyo niya ang kaniyang mukha gamit ang Tinutuyô niyá ang kaniyáng mukhâ gamit ang tuwalya. tuwalya. Isinasampay niya ang tuwalya. Isinasampáy niyá ang tuwalya.
19
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:19ec1:19 99/8/06/8/06 11:30:3511:30:35 AMAM 10-02 Mga Karaniwang Pag-uusap 10-02 Mgá Karaniwang Pag-uusap
01 Kumusta. 01 Kumustá. Paalam. Paalam. Kumusta ka? Kumustá ka? Mabuti po, salamat. Kumusta po kayo? Mabuti pô, salamat. Kumustá pô kayó? Para sa iyo ang telepono. Para sa iyó ang telépono. Salamat. Salamat. 02 Tomas ang pangalan ko. 02 Tomás ang pangalan ko. Nakatira ako sa 486 West Market Street. Nakatirá akó sa 486 West Market Street. 725-3194 ang numero ng telepono ko. 725-3194 ang número ng telépono ko. Hunyo ika-28 ang kaarawan ko. Hunyo ika-28 ang kaarawán ko. 03 Ano ang numero ng telepono mo? 03 Anó ang número ng telépono mo? Maraming salamat. Maraming salamat. Paalam! Paalam! Mawalang-galang na. Mawaláng-galang na. 04 Huwag mo akong hintayin. 04 Huwág mo akóng hintayín. Ano ang numero ng telepono mo? Anó ang número ng telépono mo? Tuloy ka. Tulóy ka. Pasensiya na po kayo. Pasénsiya na pô kayó. 05 Hindi, salamat. 05 Hindî, salamat. Oo, paki. Oo, pakí. Puwede ba kitang tulungan? Puwede ba kitáng tulungan? Mawalang-galang na po, puwede ba ninyo akong Mawaláng-galang na pô, puwede ba ninyó akóng tulungan? tulungan? 06 Sino iyong nandoon? 06 Sino iyóng nándoón? Nandoon? Iyon si Susan. Nándoón? Iyón si Susan. Susan, ito si Arturo. Arturo, ito si Susan. Susan, itó si Arturo. Arturo, itó si Susan. Ikinagagalak kong makilala ka, Arturo. Ikinagagalák kong makilala ka, Arturo. Ikinagagalak kong makilala ka, Susan. Ikinagagalák kong makilala ka, Susan. 07 Ano po ang pangalan ninyo? 07 Anó pô ang pangalan ninyó? Eduardo ang pangalan ko. Eduardo ang pangalan ko. Ano ang pangalan mo? Anó ang pangalan mo? Maria po ang pangalan ko. Maria pô ang pangalan ko. Para sa iyo ito, Imelda. Para sa iyó itó, Imelda. Salamat, Cesar. Salamat, Cesar. 08 Kumusta, Nida. 08 Kumustá, Nida. Kumusta, Celso. Kumusta ka? Kumustá, Celso. Kumustá ka? Mabuti, Nida. Kumusta ka? Mabuti, Nida. Kumustá ka? Mabuti, Celso, salamat. Mabuti, Celso, salamat. 09 Maligayang kaarawan! 09 Maligayang kaarawán! Maupo po kayo. Maupô pô kayó. Hello? Helló? Pakiabot iyan. Pakiabót iyán. 10 Pasensiya ka na sa akin. 10 Pasénsiya ka na sa akin. Paalam. Paalam. Salamat. Salamat. Walang anuman. Waláng anumán. 20
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:20ec1:20 99/8/06/8/06 11:30:3611:30:36 AMAM 10-03 Tungkol sa Paglalakbay 10-03 Tungkól sa Paglalakbáy
01 Paliparan ito. 01 Páliparan itó. Mga maleta ito. Mgá maleta itó. Mga tiket ito. Mgá tiket itó. Iniiwan ng lalaki ang kaniyang mga maleta sa Iniiwan ng lalaki ang kaniyáng mgá maleta sa counter. counter. 02 Anong oras darating ang tren? 02 Anóng oras daratíng ang tren? Darating ang tren ng alas diyes. Daratíng ang tren ng alas diyés. Anong oras aalis ang tren? Anóng oras aalís ang tren? Aalis ang tren ng alas diyes kinse. Aalís ang tren ng alas diyés kinse. 03 Lumilipad paalis ang eroplano. 03 Lumilipád paalís ang eroplano. Lumalapag ang eroplano. Lumalapág ang eroplano. Tumatakbo sa runway ang eroplano. Tumatakbó sa runway ang eroplano. Nasa gate ang eroplano. Nasa gate ang eroplano. 04 Paradahan ito. 04 Paradahán itó. Taksi ito. Taksi itó. Portero ang taong ito. Portero ang taong itó. Piloto ang taong ito. Piloto ang taong itó. 05 Kailangan niya ng bakasyon. 05 Kailangan niyá ng bakasyón. Hindi sila nagbabakasyon. Nagtatrabaho sila. Hindî silá nagbabakasyón. Nagtatrabaho silá. Nagbabakasyon siya. Nagbabakasyón siyá. Nagbabakasyon sila. Nagbabakasyón silá. 06 Istasyon ng tren ito. 06 Istasyón ng tren itó. Nakapila ang mga taong ito para bumili ng mga Nakapila ang mgá taong itó para bumilí ng mgá tiket. tiket. Kinakarga ng taong ito ang maleta. Kinakargá ng taong itó ang maleta. Istasyon ng bus ito. Istasyón ng bus itó. 07 Dumarating ang tren. 07 Dumaratíng ang tren. Umaalis ang tren. Umaalís ang tren. Dumarating ang bus. Dumaratíng ang bus. Umaalis ang bus. Umaalís ang bus. 08 Nakapila ang mga taong ito sa groseri. 08 Nakapila ang mgá taong itó sa gróseri. Nakapila ang mga taong ito para sumakay ng bus. Nakapila ang mgá taong itó para sumakáy ng bus. Hindi na naghihintay para sa bus ang mga taong Hindî na naghihintáy para sa bus ang mgá taong ito. itó. Hindi nakapila ang taong ito. Hindî nakapila ang taong itó. 09 Naghihintay ng pag-alis ng bus ang maraming 09 Naghihintáy ng pag-alís ng bus ang maraming tao. tao. Nakaupo ang mga pasaherong ito. Nakaupô ang mgá pasaherong itó. Tsuper ng bus ito. Tsupér ng bus itó. Pasahero ng LRT ito. Pasahero ng LRT itó. 10 ang piloto 10 ang piloto ang tsuper ang tsupér ang pasahero ang pasahero ang mga maleta ang mgá maleta
21
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:21ec1:21 99/8/06/8/06 11:30:3611:30:36 AMAM 10-04 Tungkol sa Pananamit: Paglalaba 10-04 Tungkól sa Pananamít: Paglalabá at Pag-aayos at Pag-aayos 01 Nag-iisip si Jess na maglaba. 01 Nag-iisíp si Jess na maglabá. Inilalagay ni Jess ang kaniyang mga damit sa Inilalagáy ni Jess ang kaniyáng mgá damít sa basket ng labada. basket ng labada. Kinakarga niya ang mga damit papunta sa Kinakargá niyá ang mgá damít papuntá sa makinang panlaba. mákinang panlabá. Inilalagay niya ang mga damit sa tabi ng Inilalagáy niyá ang mgá damít sa tabí ng makinang panlaba. mákinang panlabá. 02 Inaangat ni Jess ang takip ng makinang panlaba. 02 Inaangát ni Jess ang takíp ng mákinang panlabá. Ipinapasok ni Jess ang mga damit sa makinang Ipinapasok ni Jess ang mgá damít sa mákinang panlaba. panlabá. Naglalagay siya ng sabong panlaba sa makinang Naglalagáy siyá ng sabóng panlabá sa mákinang panlaba. panlabá. Isinasara niya ang takip ng makinang panlaba. Isinasará niyá ang takíp ng mákinang panlabá. 03 Pinaaandar ni Jess ang makinang panlaba. 03 Pinaaandár ni Jess ang mákinang panlabá. Inaangat ni Jess ang takip ng makinang panlaba. Inaangát ni Jess ang takíp ng mákinang panlabá. Inilalabas ni Jess ang mga basang damit mula sa Inilalabás ni Jess ang mgá basáng damít mulâ sa makinang panlaba. mákinang panlabá. Inilalagay ni Jess ang mga basang damit sa basket Inilalagáy ni Jess ang mgá basáng damít sa basket ng labada. ng labada. 04 Patuyuan ito. 04 Patuyuan itó. Pang-ipit ng damit ito. Pang-ipit ng damít itó. Gumagamit si Jess ng pang-ipit ng damit para Gumagamit si Jess ng pang-ipit ng damít para isampay ang kamiseta sa sampayan. isampáy ang kamiseta sa sampayan. Gumagamit si Jess ng pang-ipit ng damit para Gumagamit si Jess ng pang-ipit ng damít para isampay ang pantalon sa sampayan. isampáy ang pantalón sa sampayan. 05 Binubuksan ni Jess ang pintuan ng patuyuan. 05 Binubuksán ni Jess ang pintuan ng patuyuan. Ipinapasok ni Jess ang mga basang damit sa Ipinapasok ni Jess ang mgá basáng damít sa patuyuan. patuyuan. Isinasara ni Jess ang pintuan ng patuyuan. Isinasará ni Jess ang pintuan ng patuyuan. Inilalagay ni Jess ang mga tuyong damit sa basket Inilalagáy ni Jess ang mgá tuyóng damít sa basket ng labada. ng labada. 06 Magkapares ang mga medyas na ito. 06 Magkapares ang mgá medyas na itó. Hindi magkapares ang mga medyas na ito. Hindî magkapares ang mgá medyas na itó. Magkaterno ang mga damit na ito. Magkaterno ang mgá damít na itó. Hindi magkaterno ang mga damit na ito. Hindî magkaterno ang mgá damít na itó. 07 Tinitiklop ni Jess ang mga bimpo. 07 Tinitiklóp ni Jess ang mgá bimpo. Tinitiklop ni Jess ang mga tuwalya. Tinitiklóp ni Jess ang mgá tuwalya. Pinagpapares ni Jess ang mga medyas. Pinagpapares ni Jess ang mgá medyas. Tinitiklop ni Jess ang mga medyas. Tinitiklóp ni Jess ang mgá medyas. 08 Pinaplantsa ni Jess ang kamiseta. 08 Pinaplantsa ni Jess ang kamiseta. Tinatahian ni Jess ng butones ang kamiseta. Tinatahián ni Jess ng butones ang kamiseta. Inilalagay ni Jess ang kamiseta sa sabitan. Inilalagáy ni Jess ang kamiseta sa sabitán. Inilalagay ni Jess ang kamiseta sa closet. Inilalagáy ni Jess ang kamiseta sa closet.
22
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:22ec1:22 99/8/06/8/06 11:30:3711:30:37 AMAM 09 Nakasuot ang kamisetang ito na nasa ibaba ang 09 Nakasuót ang kamisetang itó na nasa ibabâ ang itaas. itaás. Nakasuot ang kamisetang ito na nasa labas ang Nakasuót ang kamisetang itó na nasa labás ang loob. loób. Nakasuot ang kamisetang ito na nasa harap ang Nakasuót ang kamisetang itó na nasa haráp ang likod. likód. Nakasuot ang kamisetang ito ng wasto. Nakasuót ang kamisetang itó ng wastó. 10 Nakasuot siya ng karaniwang mga damit na 10 Nakasuót siyá ng karaniwang mgá damít na kasya. kasya. Nakasuot siya ng pormal na mga damit na hindi Nakasuót siyá ng pormál na mgá damít na hindî kasya. kasya. Nakasuot siya ng karaniwang mga damit na hindi Nakasuót siyá ng karaniwang mgá damít na hindî kasya. kasya. Nakasuot siya ng pormal na mga damit na kasya. Nakasuót siyá ng pormál na mgá damít na kasya.
23
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:23ec1:23 99/8/06/8/06 11:30:3711:30:37 AMAM 10-05 Pandiwang Balintiyak: Pangkasalukuyan, 10-05 Pandiwang Balintiyák: Pangkasalukuyan, Pangnagdaan, Panghinaharap Pangnagdaán, Panghináharáp
01 Ang babae ay hinihila ng batang babae. 01 Ang babae ay hinihila ng batang babae. Hinihila ng babae ang batang babae. Hinihila ng babae ang batang babae. Ang buhok ng lalaki ay bina-brush ng babae. Ang buhók ng lalaki ay bina-brush ng babae. Bina-brush ng lalaki ang buhok ng babae. Bina-brush ng lalaki ang buhók ng babae. 02 Ang buhok ng babae ay sinusuklay ng batang 02 Ang buhók ng babae ay sinusukláy ng batang babae. babae. Ang buhok ng batang babae ay sinusuklay ng Ang buhók ng batang babae ay sinusukláy ng babae. babae. Ang buhok ng lalaki ay sinusuklay ng babae. Ang buhók ng lalaki ay sinusukláy ng babae. Ang buhok ng babae ay sinusuklay ng lalaki. Ang buhók ng babae ay sinusukláy ng lalaki. 03 Ang lalaki ay hinahalikan ng babae. 03 Ang lalaki ay hinahalikán ng babae. Ang babae ay hinahalikan ng lalaki. Ang babae ay hinahalikán ng lalaki. Ang kabayo ay hinahalikan ng babae. Ang kabayo ay hinahalikán ng babae. Hinahalikan ng lalaki at ng babae ang isa’t isa. Hinahalikán ng lalaki at ng babae ang isá’t isá. 04 Ang lalaki ay hihilahin ng batang lalaki. 04 Ang lalaki ay hihilahin ng batang lalaki. Ang lalaki ay hinihila ng batang lalaki. Ang lalaki ay hinihila ng batang lalaki. Hinihila ng lalaki ang batang lalaki. Hinihila ng lalaki ang batang lalaki. Hihilahin ng lalaki ang batang lalaki. Hihilahin ng lalaki ang batang lalaki. 05 Hinahalikan ang lalaki. 05 Hinahalikán ang lalaki. Hindi hinahalikan ang lalaki. Hinahalikan ang Hindî hinahalikán ang lalaki. Hinahalikán ang kabayo. kabayo. Nahalikan na ang lalaki. Nahalikán na ang lalaki. Hindi pa nahalikan ang lalaki. Hindî pa nahalikán ang lalaki. 06 Nabasag na ang plato. 06 Nabasag na ang plato. Hindi pa nabasag ang plato. Hindî pa nabasag ang plato. Nahalikan na ang babae. Nahalikán na ang babae. Hindi pa nahalikan ang babae. Hindî pa nahalikán ang babae. 07 Maihahagis ang batang lalaki. 07 Maihahagis ang batang lalaki. Naihahagis ang batang lalaki. Naihahagis ang batang lalaki. Naihagis na ang batang lalaki. Naihagis na ang batang lalaki. May ihahagis ang batang lalaki. May ihahagis ang batang lalaki. 08 Hindi mababagsak ang plato. 08 Hindî mababagsák ang plato. Mababagsak ang plato. Mababagsák ang plato. Nababagsak ang plato. Nababagsák ang plato. Nabagsak na ang plato. Nabagsák na ang plato. 09 Mapupunit ang telang ito. 09 Mapupunit ang telang itó. Napupunit ang telang ito. Napupunit ang telang itó. Napunit na ang telang ito. Napunit na ang telang itó. Hindi mapupunit ang telang ito. Hindî mapupunit ang telang itó. 10 Ang buhok ng lalaki ay pinuputol ng babae. 10 Ang buhók ng lalaki ay pinuputol ng babae. Ang buhok ng babae ay pinuputol ng lalaki. Ang buhók ng babae ay pinuputol ng lalaki. Ang takip ng makinang panlaba ay inaangat Ang takíp ng mákinang panlabá ay inaangát ng lalaki. ng lalaki. Ang takip ng makinang panlaba ay isinasara Ang takíp ng mákinang panlabá ay isinasará ng lalaki. ng lalaki.
24
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:24ec1:24 99/8/06/8/06 11:30:3811:30:38 AMAM 10-06 Mga Gawain at Mga Bagay sa Kusina 10-06 Mgá Gawain at Mgá Bagay sa Kusina
01 Hindi pa sila nag-uumpisang kumain. 01 Hindî pa silá nag-uumpisáng kumain. Kumakain sila. Kumakain silá. Tapos na silang kumain. Tapós na siláng kumain. Walang pagkain sa mesa. Waláng pagkain sa mesa. 02 Wala pang kumakain ng mabigat na pagkaing ito. 02 Walâ pang kumakain ng mabigát na pagkaing itó. Hindi kumakain ng mabigat na pagkain ang Hindî kumakain ng mabigát na pagkain ang babae. Kumakain siya ng merienda. babae. Kumakain siyá ng merienda. Kumakain sila ng mabigat na pagkain. Kumakain silá ng mabigát na pagkain. Hindi kumakain ng mabigat na pagkain ang Hindî kumakain ng mabigát na pagkain ang lalaki. Kumakain siya ng merienda. lalaki. Kumakain siyá ng merienda. 03 Inilalagay ni Laura ang mga plato sa lababo. 03 Inilalagáy ni Laura ang mgá plato sa lababo. Gumagamit si Laura ng espongha para hugasan Gumagamit si Laura ng espongha para hugasan ang mga plato. ang mgá plato. Binabanlawan ni Laura ang mga plato. Binabanlawán ni Laura ang mgá plato. Tinutuyo ni Laura ang mga plato. Tinutuyô ni Laura ang mgá plato. 04 Ibinubuhos niya ang gatas sa measuring cup. 04 Ibinubuhos niyá ang gatas sa meásuring cup. Ibinubuhos niya ang gatas sa baso. Ibinubuhos niyá ang gatas sa baso. Iniinit niya ang gatas. Iniinit niyá ang gatas. Natapon na niya ang gatas. Natapon na niyá ang gatas. 05 Kumukulo ang tubig. 05 Kumukulô ang tubig. Nahuhurno ang mga patatas. Nahuhurnó ang mgá patatas. Napiprito ang mga sibuyas Napiprito ang mgá sibuyas Hindi naluluto ang mga kamatis. Hindî nalulutò ang mgá kamatis. 06 Nalalaga ang mga patatas. 06 Nalalagà ang mgá patatas. Napiprito ang mga patatas. Napiprito ang mgá patatas. Nahuhurno ang mga patatas. Nahuhurnó ang mgá patatas. Hindi naluluto ang mga patatas. Hindî nalulutò ang mgá patatas. 07 Ipinapasok niya ang gatas sa pridyeder. 07 Ipinapasok niyá ang gatas sa pridyedér. Ipinapasok niya ang mga patatas sa hurno. Ipinapasok niyá ang mgá patatas sa hurnó. Ibinubuhos niya ang gatas sa kaldero. Ibinubuhos niyá ang gatas sa kaldero. Ipinapasok niya ang mga patatas sa microwave. Ipinapasok niyá ang mgá patatas sa mícrowave. 08 Ipinapasok niya ang pagkain sa kabinet. 08 Ipinapasok niyá ang pagkain sa kábinet. Inilalagay niya ang kaldero sa kalan. Inilalagáy niyá ang kaldero sa kalán. Ipinapasok niya ang kawali sa hurno. Ipinapasok niyá ang kawalì sa hurnó. Ipinapasok niya ang pagkain sa pridyeder. Ipinapasok niyá ang pagkain sa pridyedér. 09 May naghahalo ng isang bagay. 09 May naghahalò ng isáng bagay. May naghihiwa ng isang bagay. May naghihiwà ng isáng bagay. May naghuhugas ng isang bagay. May naghuhugas ng isáng bagay. May nagtutuyo ng isang bagay. May nagtutuyô ng isáng bagay. 10 Gumagamit si Ines ng kutsara. 10 Gumagamit si Inés ng kutsara. Gumagamit si Ines ng tuwalya. Gumagamit si Inés ng tuwalya. Gumagamit si Ines ng kutsilyo. Gumagamit si Inés ng kutsilyo. Gumagamit si Ines ng tinidor. Gumagamit si Inés ng tinidór.
25
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:25ec1:25 99/8/06/8/06 11:30:3811:30:38 AMAM 10-07 Pagbibihis at Pag-aalaga sa Sarili 10-07 Pagbibihis at Pag-aalagà sa Sarili
01 Nag-aahit siya. 01 Nag-aahit siyá. Naliligo siya sa shower. Naliligò siyá sa shower. Naliligo siya sa bathtub. Naliligò siyá sa bathtub. Naghuhugas siya ng kaniyang mga kamay. Naghuhugas siyá ng kaniyáng mgá kamáy. 02 Tinutuyo niya ang kaniyang buhok. 02 Tinutuyô niyá ang kaniyáng buhók. Naliligo siya sa bathtub. Naliligò siyá sa bathtub. Naliligo siya sa shower. Naliligò siyá sa shower. Naglalagay siya ng makeup. Naglalagáy siyá ng makeup. 03 Naglilinis ang batang lalaki ng lababo. 03 Naglilinis ang batang lalaki ng lababo. Naglilinis ang batang lalaki ng bathtub. Naglilinis ang batang lalaki ng bathtub. Naglilinis ang batang lalaki ng sahig. Naglilinis ang batang lalaki ng sahíg. Naglilinis ang batang lalaki ng mesa. Naglilinis ang batang lalaki ng mesa. 04 May nagpaplantsa ng pantalon. 04 May nagpaplantsa ng pantalón. Nagtatahi siya ng butones. Nagtatahî siyá ng butones. Nagsusulsi siya ng kamiseta. Nagsusulsí siyá ng kamiseta. May nagpaplantsa ng kamiseta. May nagpaplantsa ng kamiseta. 05 Gumagamit siya ng bimpo. Naghuhugas siya. 05 Gumagamit siyá ng bimpo. Naghuhugas siyá. Gumagamit siya ng walis. Nagwawalis siya. Gumagamit siyá ng walís. Nagwawalís siyá. Gumagamit siya ng pang-ahit. Nag-aahit siya. Gumagamit siyá ng pang-ahit. Nag-aahit siyá. Gumagamit siya ng sabon. Naghuhugas siya. Gumagamit siyá ng sabón. Naghuhugas siyá. 06 Nakasuot siya ng bathrobe. 06 Nakasuót siyá ng bathrobe. Nakasuot siya ng mga sapatos. Nakasuót siyá ng mgá sapatos. Nakasuot siya ng pajama. Nakasuót siyá ng pajama. Nakasuot siya ng damit-pantulog. Nakasuót siyá ng damít-pantulog. 07 Gumagamit ang batang lalaki ng bimpo para 07 Gumagamit ang batang lalaki ng bimpo para hugasan ang kaniyang mukha. hugasan ang kaniyáng mukhâ. Gumagamit ang batang lalaki ng sipilyo para Gumagamit ang batang lalaki ng sipilyo para sipilyuhin ang kaniyang ngipin. sipilyuhín ang kaniyáng ngipin. Gumagamit ang babae ng suklay para suklayin Gumagamit ang babae ng sukláy para suklayín ang kaniyang buhok. ang kaniyáng buhók. Gumagamit ang babae ng salamin para maglagay Gumagamit ang babae ng salamín para maglagáy ng makeup. ng makeup. 08 Naglalagay siya ng kyuteks. 08 Naglalagáy siyá ng kyuteks. Naglalagay siya ng toothpaste sa sipilyo. Naglalagáy siyá ng toothpaste sa sipilyo. Nagsisipilyo siya. Nagsisipilyo siyá. Naglalagay siya ng lipstick. Naglalagáy siyá ng lipstick. 09 Naglalagay siya ng after-shave lotion. 09 Naglalagáy siyá ng after-shave lotion. Nagpaplantsa siya. Nagpaplantsa siyá. Naglalagay siya ng pabango. Naglalagáy siyá ng pabangó. Nagpuputol siya ng kaniyang mga kuko. Nagpuputol siyá ng kaniyáng mgá kukó. 10 Gumagamit siya ng walis. 10 Gumagamit siyá ng walís. Gumagamit siya ng pang-ahit. Gumagamit siyá ng pang-ahit. Nakasuot siya ng pajama. Nakasuót siyá ng pajama. Nakasuot siya ng bathrobe. Nakasuót siyá ng bathrobe.
26
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:26ec1:26 99/8/06/8/06 11:30:3911:30:39 AMAM 10-08 Mga Pagsukat sa Haba, Timbang, 10-08 Mgá Pagsukat sa Habà, Timbáng, Dami, Temperatura at Distansiya Dami, Temperatura at Distánsiya 01 ang panukat 01 ang panukat ang mapa ang mapa ang speedometer ang speedómeter ang thermometer ang thermómeter 02 ang timbangan 02 ang timbangan ang orasan ang orasán ang odometer ang odómeter ang measuring cup ang meásuring cup 03 Ginagamit ang panukat sa pagsukat ng haba. 03 Ginagamit ang panukat sa pagsukat ng habà. Ginagamit ang mapa sa pagsukat ng distansiya sa Ginagamit ang mapa sa pagsukat ng distánsiya sa pagitan ng mga lungsod. pagitan ng mgá lungsód. Ginagamit ang speedometer sa pagsukat ng bilis. Ginagamit ang speedómeter sa pagsukat ng bilís. Ginagamit ang thermometer sa pagsukat ng Ginagamit ang thermómeter sa pagsukat ng temperatura. temperatura. 04 Ginagamit ang timbangan sa pagsukat ng 04 Ginagamit ang timbangan sa pagsukat ng timbang. timbáng. Ginagamit ang orasan sa pagsukat ng oras. Ginagamit ang orasán sa pagsukat ng oras. Ginagamit ang odometer sa pagsukat ng Ginagamit ang odómeter sa pagsukat ng distansiya. distánsiya. Ginagamit ang measuring cup sa pagsukat ng Ginagamit ang meásuring cup sa pagsukat ng dami. dami. 05 Ginagamit ito sa pagsukat ng timbang. 05 Ginagamit itó sa pagsukat ng timbáng. Kapwa ginagamit ang mga ito sa pagsukat Kapwà ginagamit ang mgá itó sa pagsukat ng oras. ng oras. Ginagamit ito sa pagsukat ng distansiya. Ginagamit itó sa pagsukat ng distánsiya. Kapwa ginagamit ang mga ito sa pagsukat Kapwà ginagamit ang mgá itó sa pagsukat ng dami. ng dami. 06 Ginagamit ito sa pagsukat ng temperatura. 06 Ginagamit itó sa pagsukat ng temperatura. Ginagamit ito sa pagsukat ng bilis. Ginagamit itó sa pagsukat ng bilís. Ginagamit ito sa pagsukat ng dami lamang. Ginagamit itó sa pagsukat ng dami lamang. Ginagamit ito sa pagsukat ng kapwa dami at Ginagamit itó sa pagsukat ng kapwà dami at presyo. presyo. 07 Mas maikli ang lapis sa kaliwa kaysa sa lapis 07 Mas maiklî ang lapis sa kaliwâ kaysá sa lapis sa kanan. sa kanan. Mas mahaba ang lapis sa kaliwa kaysa sa lapis Mas mahabà ang lapis sa kaliwâ kaysá sa lapis sa kanan. sa kanan. Mas mahahaba ang mga tinapay sa itaas kaysa Mas mahahabà ang mgá tinapay sa itaás kaysá sa mga tinapay sa ibaba. sa mgá tinapay sa ibabâ. Mas maiikli ang mga tinapay sa itaas kaysa sa Mas maiiklî ang mgá tinapay sa itaás kaysá sa mga tinapay sa ibaba. mgá tinapay sa ibabâ. 08 Anim na pulgada ang haba ng lapis na ito. 08 Anim na pulgada ang habà ng lapis na itó. Apat na pulgada ang haba ng lapis na ito. Apat na pulgada ang habà ng lapis na itó. Dalawang talampakan ang haba ng tinapay. Dalawáng talampakan ang habà ng tinapay. Isang talampakan ang haba ng tinapay. Isáng talampakan ang habà ng tinapay.
27
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:27ec1:27 99/8/06/8/06 11:30:4011:30:40 AMAM 10-08 Pagpapatuloy 10-08 Pagpapatuloy
09 Mas magkalapit ang Paris at London kaysa sa 09 Mas magkalapít ang París at London kaysá sa Paris at Madrid. París at Madríd. Mas magkalayo ang Madrid at London kaysa sa Mas magkalayô ang Madríd at London kaysá sa Madrid at Paris. Madríd at París. Mas magkalapit ang mga maliliit na barya kaysa Mas magkalapít ang mgá maliliít na baryá kaysá sa mga malalaking barya. sa mgá malalakíng baryá. Mas magkalayo ang mga maliliit na barya kaysa Mas magkalayô ang mgá maliliít na baryá kaysá sa mga malalaking barya. sa mgá malalakíng baryá. 10 1032 kilometro ang layo mula Paris, Pransiya 10 1032 kilometro ang layò mulâ París, Pránsiya hanggang Barselona, Espanya. hanggáng Barselona, Espanya. 544 na kilometro ang layo mula sa Paris, Pransiya 544 na kilometro ang layò mulâ sa París, Pránsiya hanggang Bern, Switzerland. hanggańg Bern, Swítzerland. 4368 kilometro ang layo mula sa Lungsod ng 4368 kilometro ang layò mulâ sa Lungsód ng Mehiko, Mehiko hanggang Lima, Peru. Méhiko, Méhiko hanggáng Lima, Perú. 2040 kilometro ang layo mula sa Tokyo hanggang 2040 kilometro ang layò mulâ sa Tokyo hanggáng Beijing. Beijíng.
28
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:28ec1:28 99/8/06/8/06 11:30:4011:30:40 AMAM 10-09 Mga Pagsukat sa Temperatura, Bilis, 10-09 Mgá Pagsukat sa Temperatura, Bilís, Distansiya, Timbang, Oras Distansiya, Timbáng, Oras 01 May mataas na temperatura ang tubig na ito. 01 May mataás na temperatura ang tubig na itó. May mababang temperatura ang tubig na ito. May mababang temperatura ang tubig na itó. Tumitimbang ng malaki ang kahong ito. Tumitimbáng ng malakí ang kahóng itó. Tumitimbang ng maliit na maliit ang kahong ito. Tumitimbáng ng maliít na maliít ang kahóng itó. 02 100 Sentigrado ang tubig na ito. 02 100 Sentigrado ang tubig na itó. O Sentigrado ang tubig na ito. O Sentigrado ang tubig na itó. Tumitimbang ng punto apatnapu’t limang kilo Tumitimbáng ng punto ápatnapú’t limáng kilo ang kahong ito. ang kahóng itó. Tumitimbang ng dalawampu’t pitong kilo ang Tumitimbáng ng dalawampú’t pitóng kilo ang kahong ito. kahóng itó. 03 Tumatakbo ang kotseng ito ng 80 kilometro 03 Tumatakbó ang kotseng itó ng 80 kilometro bawat oras. bawat oras. Tumatakbo ang kotseng ito ng 40 kilometro Tumatakbó ang kotseng itó ng 40 kilometro bawat oras. bawat oras. Nakapagbiyahe na ang kotseng ito ng Nakapagbiyahe na ang kotseng itó ng 145,897 kilometro. 145,897 kilometro. Nakapagbiyahe na ang kotseng ito ng Nakapagbiyahe na ang kotseng itó ng 75,128 kilometro. 75,128 kilometro. 04 Tumatakbo ang kotseng ito ng mahigit sa 04 Tumatakbó ang kotseng itó ng mahigít sa animnapu ngunit mas mababa sa siyamnapung animnapû ngunit mas mababà sa siyámnapúng kilometro bawat oras. kilometro bawat oras. Tumatakbo ang kotseng ito ng mas mababa Tumatakbó ang kotseng itó ng mas mababà sa animnapu ngunit mahigit sa tatlumpung sa animnapû ngunit mahigít sa tatlumpúng kilometro bawat oras. kilometro bawat oras. Nakapagbiyahe na ang kotseng ito ng mahigit Nakapagbiyahe na ang kotseng itó ng mahigít sa 100,000 kilometro. sa 100,000 kilometro. Nakapagbiyahe na ang kotseng ito ng mas Nakapagbiyahe na ang kotseng itó ng mas mababa sa 100,000 kilometro. mababà sa 100,000 kilometro. 05 Nagpapakita ang stopwatch na ito ng limang 05 Nagpapakita ang stopwatch na itó ng limáng segundo. segundo. Nagpapakita ang stopwatch na ito ng sampung Nagpapakita ang stopwatch na itó ng sampúng segundo. segundo. Nagpapakita ang orasang ito ng dalawang oras Nagpapakita ang orasáng itó ng dalawáng oras makalipas ng alas tres. makalipas ng alas tres. Nagpapakita ang orasang ito ng labinlimang Nagpapakita ang orasáng itó ng labínlimáng minuto makalipas ng alas tres. minuto makalipas ng alas tres. 06 dalawang oras bago mag-alas sais 06 dalawáng oras bago mag-alas saís dalawang oras makalipas ng alas sais dalawáng oras makalipas ng alas saís tatlong oras bago mag-alas sais tatlóng oras bago mag-alas saís tatlong oras makalipas ng alas sais tatlóng oras makalipas ng alas saís 07 Isang oras ang diperensiya sa oras ng dalawang 07 Isáng oras ang diperénsiya sa oras ng dalawáng orasang ito. orasáng itó. Dalawang oras ang diperensiya sa oras ng Dalawáng oras ang diperénsiya sa oras ng dalawang orasang ito. dalawáng orasáng itó. Limampung minuto ang diperensiya sa oras ng Limampúng minuto ang diperénsiya sa oras ng dalawang orasang ito. dalawáng orasáng itó. Tatlumpu’t limang minuto ang diperensiya sa oras Tatlumpú’t limáng minuto ang diperénsiya sa oras ng dalawang orasang ito. ng dalawáng orasáng itó.
29
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:29ec1:29 99/8/06/8/06 11:30:4111:30:41 AMAM 10-09 Pagpapatuloy 10-09 Pagpapatuloy
08 Kumakatawan ito ng 10 taon. Isang dekada ito. 08 Kumakatawán itó ng 10 taón. Isáng dekada itó. Kumakatawan ito ng 20 taon. Kumakatawán itó ng 20 taón. Kumakatawan ito ng 40 taon. Kumakatawán itó ng 40 taón. Kumakatawan ito ng 100 taon. Isang siglo ito. Kumakatawán itó ng 100 taón. Isáng siglo itó. 09 Bilang ng mga araw sa isang taon ito. 09 Bilang ng mgá araw sa isáng taón itó. Bilang ng mga linggo sa isang taon ito. Bilang ng mgá linggó sa isáng taón itó. Bilang ng mga buwan sa isang taon ito. Bilang ng mgá buwán sa isáng taón itó. Bilang ng mga oras sa isang taon ito. Bilang ng mgá oras sa isáng taón itó. 10 Kumakatawan ito ng isang siglo. 10 Kumakatawán itó ng isáng siglo. Kumakatawan ito ng tatlong siglo. Kumakatawán itó ng tatlóng siglo. Kumakatawan ito ng mas maikli sa isang siglo. Kumakatawán itó ng mas maiklî sa isáng siglo. Kumakatawan ito ng sampung siglo. Isang Kumakatawán itó ng sampúng siglo. Isáng milenyo ito. milenyo itó.
30
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:30ec1:30 99/8/06/8/06 11:30:4111:30:41 AMAM 10-10 Mga Pagbati at Mga Karaniwang 10-10 Mgá Pagbatì at Mgá Karaniwang Pag-uusap Pag-uusap 01 Salamat po. 01 Salamat pô. Mawalang-galang na po. Mawaláng-galang na pô. Kumusta. Kumustá. Paalam. Paalam. 02 Kumusta, Donna! 02 Kumustá, Donna! Kumusta, Roberto! Kumustá, Roberto! Paalam, Donna! Paalam, Donna! Paalam, Roberto! Paalam, Roberto! 03 Kumusta ka? 03 Kumustá ka? Romulo, pakibigay sa akin ang magasin na iyan. Rómulo, pakibigáy sa akin ang magasín na iyán. Salamat, Romulo. Salamat, Rómulo. Walang anuman, Maria. Waláng anumán, Maria. 04 Hindi makita ni Allan ang kaniyang dinadaanan. 04 Hindî makita ni Allan ang kaniyáng dinadaanan. Nabubunggo ni Allan ang babae. Nabubunggô ni Allan ang babae. Mawalang-galang na po. Mawaláng-galang na pô. Walang anuman. Waláng anumán. 05 Mawalang-galang na, puwede bang malaman ang 05 Mawaláng-galang na, puwede bang malaman ang oras? oras? Siyempre. Alas tres na. Siyempre. Alas tres na. Salamat. Salamat. Walang anuman. Waláng anumán. 06 Pedro, nakilala mo na ba ang kaibigan kong si Jun? 06 Pedro, nakilala mo na ba ang kaibigan kong si Jun? Nakikipagkamay sina Pedro at Jun. Nakikipagkamáy siná Pedro at Jun. Kumusta, Jun, ikinagagalak kong makilala ka. Kumustá, Jun, ikinagagalák kong makilala ka. Ikinagagalak ko ring makilala ka. Ikinagagalák ko ring makilala ka. Paalam! Paalam! 07 Tatawag si Jon sa telepono. 07 Tatawag si Jon sa telépono. Hello, si Edna ito. Helló, si Edna itó. Hello, si Jon ito. Nandiyan ba si Lisa? Helló, si Jon itó. Nándiyán ba si Lisa? Inaabot ni Edna ang telepono kay Lisa. Inaabót ni Edna ang telépono kay Lisa. 08 Hello, si Edna ito. 08 Helló, si Edna itó. Hello, si Jon ito. Mayroon ka bang numero ng Helló, si Jon itó. Mayroón ka bang número ng telepono ni Lito? telépono ni Lito? Oo, ang kaniyang numero ay (632) 836-4205. Oo, ang kaniyáng número ay (632) 836-4205. Salamat. Isinusulat ko ito ngayon. Salamat. Isinusulat ko itó ngayón. 09 Mukhang masarap iyan. 09 Mukháng masaráp iyán. Gusto mo bang tikman? Gustó mo bang tikmán? Kaunti lamang. Kauntî lamang. Heto! Heto! 10 Kailangan natin ng mas maraming sobre. 10 Kailangan natin ng mas maraming sobre. Puwede ka bang pumunta sa tindahan ngayon na? Puwede ka bang pumuntá sa tindahan ngayón na? Oo, pero kailangan ko ng pera. Oo, pero kailangan ko ng pera. Salamat. Babalik ako kaagad. Salamat. Babalík akó kaagád.
31
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:31ec1:31 99/8/06/8/06 11:30:4211:30:42 AMAM 10-11 Repaso ng Yunit Samp 10-11 Repaso ng Yunit Sampû
01 Sumusulat si Kris. 01 Sumusulat si Kris. Tinitiklop ni Kris ang sulat. Tinitiklóp ni Kris ang sulat. Inilalagay niya ang sulat sa sobre. Inilalagáy niyá ang sulat sa sobre. Sinusulatan niya ng tirahan ang sobre. Sinusulatan niyá ng tirahan ang sobre. 02 Kumusta, Nida. 02 Kumustá, Nida. Kumusta, Celso. Kumusta ka? Kumustá, Celso. Kumustá ka? Mabuti, Nida. Kumusta ka? Mabuti, Nida. Kumustá ka? Mabuti, Celso, salamat. Mabuti, Celso, salamat. 03 Anong oras darating ang tren? 03 Anóng oras daratíng ang tren? Darating ang tren ng alas diyes. Daratíng ang tren ng alas diyés. Anong oras aalis ang tren? Anóng oras aalís ang tren? Aalis ang tren ng alas diyes kinse. Aalís ang tren ng alas diyés kinse. 04 Inaangat ni Jess ang takip ng makinang panlaba. 04 Inaangát ni Jess ang takíp ng mákinang panlabá. Ipinapasok ni Jess ang mga damit sa makinang Ipinapasok ni Jess ang mgá damít sa mákinang panlaba. panlabá. Naglalagay siya ng sabong panlaba sa makinang Naglalagáy siyá ng sabóng panlabá sa mákinang panlaba. panlabá. Isinasara niya ang takip ng makinang panlaba. Isinasará niyá ang takíp ng mákinang panlabá. 05 Ang lalaki ay hinahalikan ng babae. 05 Ang lalaki ay hinahalikán ng babae. Ang babae ay hinahalikan ng lalaki. Ang babae ay hinahalikán ng lalaki. Ang kabayo ay hinahalikan ng babae. Ang kabayo ay hinahalikán ng babae. Hinahalikan ng lalaki at ng babae ang isa’t isa. Hinahalikán ng lalaki at ng babae ang isá’t isá. 06 Inilalagay ni Laura ang mga plato sa lababo. 06 Inilalagáy ni Laura ang mgá plato sa lababo. Gumagamit si Laura ng espongha para hugasan Gumagamit si Laura ng espongha para hugasan ang mga plato. ang mgá plato. Binabanlawan ni Laura ang mga plato. Binabanlawán ni Laura ang mgá plato. Tinutuyo ni Laura ang mga plato. Tinutuyô ni Laura ang mgá plato. 07 Gumagamit ang batang lalaki ng bimpo para 07 Gumagamit ang batang lalaki ng bimpo para hugasan ang kaniyang mukha. hugasan ang kaniyáng mukhâ. Gumagamit ang batang lalaki ng sipilyo para Gumagamit ang batang lalaki ng sipilyo para sipilyuhin ang kaniyang ngipin. sipilyuhín ang kaniyáng ngipin. Gumagamit ang babae ng suklay para suklayin Gumagamit ang babae ng sukláy para suklayín ang kaniyang buhok. ang kaniyáng buhók. Gumagamit ang babae ng salamin para maglagay Gumagamit ang babae ng salamín para maglagáy ng makeup. ng makeup. 08 Ginagamit ang panukat sa pagsukat ng haba. 08 Ginagamit ang panukat sa pagsukat ng habà. Ginagamit ang mapa sa pagsukat ng distansiya sa Ginagamit ang mapa sa pagsukat ng distánsiya sa pagitan ng mga lungsod. pagitan ng mgá lungsód. Ginagamit ang speedometer sa pagsukat ng bilis. Ginagamit ang speedómeter sa pagsukat ng bilís. Ginagamit ang thermometer sa pagsukat ng Ginagamit ang thermómeter sa pagsukat ng temperatura. temperatura. 09 Isang oras ang diperensiya sa oras ng dalawang 09 Isáng oras ang diperénsiya sa oras ng dalawáng orasang ito. orasáng itó. Dalawang oras ang diperensiya sa oras ng Dalawáng oras ang diperénsiya sa oras ng dalawang orasang ito. dalawáng orasáng itó. Limampung minuto ang diperensiya sa oras ng Limampúng minuto ang diperénsiya sa oras ng dalawang orasang ito. dalawáng orasáng itó. Tatlumpu’t limang minuto ang diperensiya sa oras Tatlumpú’t limáng minuto ang diperénsiya sa oras ng dalawang orasang ito. ng dalawáng orasáng itó. 32
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:32ec1:32 99/8/06/8/06 11:30:4211:30:42 AMAM 10 Pedro, nakilala mo na ba ang kaibigan kong si Jun? 10 Pedro, nakilala mo na ba ang kaibigan kong si Jun? Nakikipagkamay sina Pedro at Jun. Nakikipagkamáy siná Pedro at Jun. Kumusta, Jun, ikinagagalak kong makilala ka. Kumustá, Jun, ikinagagalák kong makilala ka. Ikinagagalak ko ring makilala ka. Ikinagagalák ko ring makilala ka. Paalam! Paalam!
33
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:33ec1:33 99/8/06/8/06 11:30:4311:30:43 AMAM 11-01 Mga Tanong, Mga Sagot at Mga 11-01 Mgá Tanóng, Mgá Sagót at Mgá Pakiusap Pakiusap 01 Natatalisod ang lalaki. 01 Natatalisod ang lalaki. Nabubunggo ng lalaki ang babae. Nabubunggô ng lalaki ang babae. Pasensiya na po kayo, miss. Mawalang-galang Pasénsiya na pô kayó, miss. Mawaláng-galang na po. na pô. Walang anuman. Waláng anumán. 02 Nawala ni Fidel ang kaniyang mga susi. 02 Nawalâ ni Fidél ang kaniyáng mgá susì. Gina, pakitulungan akong hanapin ang mga Gina, pakitulungan akóng hanapin ang mgá susi ko. susì ko. Nahanap ko sila! Heto sila! Nahanap ko silá! Heto silá! Salamat sa tulong mo. Salamat sa tulong mo. 03 Tanong ng customer, “Puwede bang pakidalhan 03 Tanóng ng cústomer, “Puwede bang pakidalhán mo ako ng isang basong sopdrink?” mo akó ng isáng basong sopdrink?” Dinadala ng waitress ang inumin at sabi, “Heto Dinadalá ng waitress ang inumin at sabi, “Heto po ang inyong sopdrink.” pô ang inyóng sopdrink.” Sabi ng customer, “Salamat.” Sabi ng cústomer, “Salamat.” Nagsisimulang uminom ng sopdrink ang Nagsisimuláng uminóm ng sopdrink ang customer. cústomer. 04 Nag-iisa ang babae. Kinakarga niya ang ilang 04 Nag-iisá ang babae. Kinakargá niyá ang iláng mga kahon. mgá kahón. Tanong ng lalaki, “Puwede ko po ba kayong Tanóng ng lalaki, “Puwede ko pô ba kayóng tulungan?” tulungan?” Tinutulungan ng lalaki ang babae. Tinutulungan ng lalaki ang babae. Sabi ng babae, “Salamat sa tulong mo.” Sabi ng babae, “Salamat sa tulong mo.” 05 Nahulog ng babae ang kaniyang bag. 05 Nahulog ng babae ang kaniyáng bag. Pinupulot ng isa pang babae ang bag. Pinupulot ng isá pang babae ang bag. Sabi ng pangalawang babae, “Heto po ang bag Sabi ng pangalawáng babae, “Heto pô ang bag ninyo.” ninyó.” Sabi ng unang babae, “Ay, salamat po!” Sabi ng unang babae, “Ay, salamat pô!” 06 Tumitingin sa mapa ang lalaki. 06 Tumitingín sa mapa ang lalaki. Tanong ng babae, “Puwede ko po ba kayong Tanóng ng babae, “Puwede ko pô ba kayóng tulungan?” tulungan?” Tanong ng lalaki, “Saan po ba ang papuntang Tanóng ng lalaki, “Saán pô ba ang papuntáng istasyon ng pulis?” istasyón ng pulís?” Sabi ng babae, “Papunta po roon ang istasyon ng Sabi ng babae, “Papuntá pô roón ang istasyón ng pulis.” pulís.” 07 Nasa pampublikong aklatan ang babae. May 07 Nasa pampúblikong aklatan ang babae. May hinahanap siyang libro. hinahanap siyáng libró. Nahanap niya ang librong gusto niyang hiramin. Nahanap niyá ang libróng gustó niyáng hiramín. Gusto ko pong hiramin ang librong ito. Gustó ko pong hiramín ang libróng itó. Heto. Pakisauli po sa loob ng dalawang linggo. Heto. Pakisaulì pô sa loób ng dalawáng linggó. 08 Puwede po ba ninyong buksan ang pinto para 08 Puwede pô ba ninyóng buksán ang pintô para sa akin? sa akin? Siyempre. Siyempre. Dumadaan sa pinto ang lalaki. Dumadaán sa pintô ang lalaki. Salamat. Salamat.
34
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:34ec1:34 99/8/06/8/06 11:30:4311:30:43 AMAM 09 Gusto mo ba ng orange juice o gatas? 09 Gustó mo ba ng orange juice o gatas? Gusto ko ng orange juice. Gustó ko ng orange juice. Heto ang iyong orange juice. Heto ang iyóng orange juice. Maraming salamat. Maraming salamat. 10 Mayroong isang pirasong tape na nakadikit sa 10 Mayroóng isáng pirasong tape na nakadikít sa likod ko. Puwede mo bang tanggalin ito? likód ko. Puwede mo bang tanggalín itó? Siyempre, tatanggalin ko. Siyempre, tatanggalín ko. Tinatanggal niya ang isang pirasong tape. Tinatanggál niyá ang isáng pirasong tape. Itinatapon niya ito sa basurahan. Itinatapon niyá itó sa básurahán.
35
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:35ec1:35 99/8/06/8/06 11:30:4411:30:44 AMAM Mga Pandiwang Balintiyak: Mgá Pandiwang Balintiyák: 11-02 Pangkasalukuyan, Pangnagdaan 11-02 Pangkasalukuyan, Pangnagdaán at Panghinaharap at Panghináharáp 01 Naiimpake para sa biyahe ang mga damit. 01 Naiimpake para sa biyahe ang mgá damít. Naimpake na para sa biyahe ang mga damit. Naimpake na para sa biyahe ang mgá damít. Maisasampay para matuyo ang mga damit. Maisasampáy para matuyô ang mgá damít. Nasampay na para matuyo ang mga damit. Nasampáy na para matuyô ang mgá damít. 02 Mabubuhos ang tubig. 02 Mabubuhos ang tubig. Nabubuhos ang tubig. Nabubuhos ang tubig. Nabuhos na ang tubig. Nabuhos na ang tubig. Hindi mabubuhos ang tubig. Hindî mabubuhos ang tubig. 03 Maiinom ang orange juice. 03 Maiinóm ang orange juice. Naiinom ang orange juice. Naiinóm ang orange juice. Nainom na ang orange juice. Nainóm na ang orange juice. Natapon na ang orange juice. Natapon na ang orange juice. 04 Makakarga pataas ng hagdan ang mga brick. 04 Makakargá pataás ng hagdán ang mgá brick. Nakakarga pataas ng hagdan ang mga brick. Nakakargá pataás ng hagdán ang mgá brick. Nakarga na pataas ng hagdan ang mga brick. Nakargá na pataás ng hagdán ang mgá brick. Hindi makakarga papunta saan man ang mga Hindî makakargá papuntá saán man ang mgá brick na ito. brick na itó. 05 Masasakyan ang hayop na ito. 05 Masasakyán ang hayop na itó. Nasasakyan ang hayop na ito. Nasasakyán ang hayop na itó. Nasakyan na ang hayop na ito, ngunit hindi ito Nasakyán na ang hayop na itó, ngunit hindî itó nasasakyan ngayon. nasasakyán ngayón. Hindi kailanman nasasakyan ang hayop na ito. Hindî kailanmán nasasakyán ang hayop na itó. 06 Magugupit ang papel na ito. 06 Magugupít ang papél na itó. Nagugupit ang papel na ito. Nagugupít ang papél na itó. Nagupit na ang papel na ito. Nagupít na ang papél na itó. Hindi magugupit ang papel na ito. Hindî magugupít ang papél na itó. 07 Makakain ang mansanas. 07 Makakain ang mansanas. Nakakain ang mansanas. Nakakain ang mansanas. Nakain na ang mansanas. Nakain na ang mansanas. Hindi makakain ang mansanas na ito. Hindî makakain ang mansanas na itó. 08 Naghahagis ang batang lalaki. 08 Naghahagis ang batang lalaki. Naihahagis ang batang lalaki. Naihahagis ang batang lalaki. Nahiwa na ang tinapay. Nahiwà na ang tinapay. Mahihiwa ang tinapay. Mahihiwà ang tinapay. 09 Hahampasin ng batang babae ang batang lalaki 09 Hahampasín ng batang babae ang batang lalaki ng unan. ng unan. Hinahampas ng batang babae ang batang lalaki Hinahampás ng batang babae ang batang lalaki ng unan. ng unan. Nahampas ang batang lalaki ng unan. Nahulog siya. Nahampás ang batang lalaki ng unan. Nahulog siyá. Mahahampas ang batang babae ng unan. Mahahampás ang batang babae ng unan. 10 Hinahampas ng batang lalaki ang batang babae 10 Hinahampaś ng batang lalaki ang batang babae ng unan. ng unan. Nahahampas ang batang lalaki ng batang babae Nahahampás ang batang lalaki ng batang babae ng unan. ng unan. Tinutulungan ng batang babae ang batang Tinutulungan ng batang babae ang batang lalaking bumangon. lalaking bumangon. Natutulungan ang batang babae ng batang Natutulungan ang batang babae ng batang lalaking bumangon. lalaking bumangon. 36
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:36ec1:36 99/8/06/8/06 11:30:4411:30:44 AMAM 11-03 Mga Pananamit sa Trabaho, Iba’t- 11-03 Mgá Pananamít sa Trabaho, Ibá’t- ibang Gawain at Mga Nasiyonalidad ibáng Gawain at Mgá Nasiyonalidád 01 Magkaiba ng bihis ang mga nasa gulang. 01 Magkaibá ng bihis ang mgá nasa gulang. Magkapareho ng bihis ang mga nasa gulang. Magkapareho ng bihis ang mgá nasa gulang. Magkapareho ng bihis ang mga bata. Magkapareho ng bihis ang mgá batà. Magkaiba ng bihis ang mga bata. Magkaibá ng bihis ang mgá batà. 02 Tinatali niya ang kaniyang kurbata. 02 Tinatalì niyá ang kaniyáng kurbata. Tinatali niya ang kaniyang sapatos. Tinatalì niyá ang kaniyáng sapatos. Sinisiper niya ang kaniyang coat. Sinisiper niyá ang kaniyáng coat. Binubutones niya ang kaniyang coat. Binubutones niyá ang kaniyáng coat. 03 Nakasuot ng terno ang lalaki. 03 Nakasuót ng terno ang lalaki. Nakasuot ng damit-pampaligo ang mga taong ito. Nakasuót ng damít-pampaligò ang mgá taong itó. Nakasuot ng damit-pantrabaho ang mga taong ito. Nakasuót ng damít-pantrabaho ang mgá taong itó. Nakasuot ng uniporme ang lalaki. Nakasuót ng uniporme ang lalaki. 04 Nakasuot ng mga uniporme ang mga babae. 04 Nakasuót ng mgá uniporme ang mgá babae. Nakasuot ng uniporme ang babae. Nakasuót ng uniporme ang babae. Nakasuot ng mga uniporme ang mga lalaki. Nakasuót ng mgá uniporme ang mgá lalaki. Hindi nakasuot ng mga uniporme ang mga lalaki. Hindî nakasuót ng mgá uniporme ang mgá lalaki. 05 Nakasuot ng unipormeng-militar ang babae. 05 Nakasuót ng unipormeng-militár ang babae. Nakasuot ng uniporme ang babae, ngunit hindi ito Nakasuót ng uniporme ang babae, ngunit hindî itó unipormeng-militar. unipormeng-militár. Nakasuot ng damit-pangkasal ang babae. Nakasuót ng damít-pangkasál ang babae. Nakasuot ng uniporme ang kaniyang asawa. Nakasuót ng uniporme ang kaniyáng asawa. Nakasuot ng damit-pangkasal ang babae. Hindi Nakasuót ng damít-pangkasál ang babae. Hindî nakasuot ng uniporme ang kaniyang asawa. nakasuót ng uniporme ang kaniyáng asawa. 06 Nakabihis para sa biyaheng- pangkalawakan ang 06 Nakabihis para sa biyaheng- pangkalawakan ang mga taong ito. mgá taong itó. Nakabihis para sa parada ang mga taong ito. Nakabihis para sa parada ang mgá taong itó. Nakabihis para sa laro ang mga taong ito. Nakabihis para sa larô ang mgá taong itó. Nakabihis para sa kasal ang mga taong ito. Nakabihis para sa kasál ang mgá taong itó. 07 Nakasuot ng tradisyonal na damit-Hapon ang 07 Nakasuót ng tradisyonál na damít-Hapón ang mga taong ito. mgá taong itó. Nakasuot ng tradisyonal na damit-Griyego ang Nakasuót ng tradisyonál na damít-Griyego ang mga taong ito. mgá taong itó. Nakasuot ng tradisyonal na damit-Arabo ang Nakasuót ng tradisyonál na damít-Arabo ang taong ito. taong itó. Nakasuot ng makabagong damit-Pakanluran ang Nakasuót ng makabagong damít-Pakanlurán ang taong ito. taong itó. 08 Nakasuot ng tradisyonal na damit-Katutubong 08 Nakasuót ng tradisyonál na damít-Katutubong Amerikano ang mga taong ito. Amerikano ang mgá taong itó. Nakasuot ng natatanging damit para sa palabas ng Nakasuót ng natatanging damít para sa palabás ng musika ang mga taong ito. músika ang mgá taong itó. Nakasuot ng natatanging damit para sa palabas ng Nakasuót ng natatanging damít para sa palabás ng teatro ang mga taong ito. teatro ang mgá taong itó. Nakasuot ng natatanging damit para sa pag- Nakasuót ng natatanging damít para sa pag- oopera ang mga taong ito. ooperá ang mgá taong itó.
37
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:37ec1:37 99/8/06/8/06 11:30:4511:30:45 AMAM 11-03 Pagpapatuloy 11-03 Pagpapatuloy
09 Nakabihis ng pormal ang mga taong ito. 09 Nakabihis ng pormál ang mgá taong itó. Nakabihis ng di-pormal ang mga taong ito. Nakabihis ng di-pormál ang mgá taong itó. Nakabihis ng pormal ang taong ito. Nakabihis ng pormál ang taong itó. Nakabihis ng di-pormal ang taong ito. Nakabihis ng di-pormál ang taong itó. 10 May tinatali siya. 10 May tinatalì siyá. May sinisiper siya. May sinisiper siyá. May binubutones siya. May binubutones siyá. Nakabihis siya ng pormal. Nakabihis siyá ng pormál.
38
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:38ec1:38 99/8/06/8/06 11:30:4611:30:46 AMAM 11-04 Mga Galaw at Mga Pustura ng Katawan 11-04 Mgá Galáw at Mgá Pustura ng Katawán
01 Magkahawak ng kamay ang lalaki at ang babae. 01 Magkahawak ng kamáy ang lalaki at ang babae. Nagyayakapan ang lalaki at ang babae. Nagyayakapán ang lalaki at ang babae. Nakikipagkamay ang lalaki at ang babae. Nakikipagkamáy ang lalaki at ang babae. Magkakapit ng braso ang lalaki at ang babae. Magkakapit ng braso ang lalaki at ang babae. 02 Nakasandal ang babae sa mga istante. 02 Nakasandál ang babae sa mgá istante. Nakasandal ang lalaki sa mga istante. Nakasandál ang lalaki sa mgá istante. Nakatayo ang babae sa tabi ng mga istante. Nakatayô ang babae sa tabí ng mgá istante. Nakatayo ang lalaki sa tabi ng mga istante. Nakatayô ang lalaki sa tabí ng mgá istante. 03 Kumikindat siya. 03 Kumikindát siyá. Kumikisap siya. Kumikisáp siyá. Yumuyuko siya. Yumuyukô siyá. Tinitiklop niya ang kaniyang mga braso. Tinitiklóp niyá ang kaniyáng mgá braso. 04 Isinasandal niya ang kaniyang ulo sa kaniyang 04 Isinasandál niyá ang kaniyáng ulo sa kaniyáng kandungan. kandungan. Isinasandal niya ang kaniyang ulo sa kaniyang Isinasandál niyá ang kaniyáng ulo sa kaniyáng balikat. balikat. Nakapaikot ang kaniyang mga braso sa kaniyang Nakapaikot ang kaniyáng mgá braso sa kaniyáng baywang. baywáng. Hinahawakan niya ang kaniyang kamay. Hinahawakan niyá ang kaniyáng kamáy. 05 Kumakaway siya. 05 Kumakawáy siyá. Kumakaway sila. Kumakawáy silá. Yumuyuko sila. Yumuyukô silá. Tumatango siya. Tumatangô siyá. 06 Nakatiklop ang kaniyang mga braso. 06 Nakatiklóp ang kaniyáng mgá braso. Nakadekuwatro ang kaniyang mga binti. Nakadekuwatro ang kaniyáng mgá bintî. Tuwid ang kaniyang mga braso at baluktot ang Tuwíd ang kaniyáng mgá braso at baluktót ang kaniyang mga binti. kaniyáng mgá bintî. Baluktot ang kaniyang mga braso at tuwid ang Baluktót ang kaniyáng mgá braso at tuwíd ang kaniyang mga binti. kaniyáng mgá bintî. 07 Kinukuskos niya ang kaniyang mga kamay. 07 Kinukuskós niyá ang kaniyáng mgá kamáy. Kinukuskos niya ang kaniyang noo. Kinukuskós niyá ang kaniyáng noó. Kinukuskos niya ang kaniyang baba. Kinukuskós niyá ang kaniyáng babà. Pinadadaanan niya ng kaniyang mga daliri ang Pinadadaanan niyá ng kaniyáng mgá dalirì ang kaniyang buhok. kaniyáng buhók. 08 Kinukuskos niya ang kaniyang ilong. 08 Kinukuskós niyá ang kaniyáng ilóng. Kinakamot niya ang kaniyang ilong. Kinakamot niyá ang kaniyáng ilóng. Kinukuskos niya ang kaniyang braso. Kinukuskós niyá ang kaniyáng braso. Kinakamot niya ang kaniyang braso. Kinakamot niyá ang kaniyáng braso. 09 Kinakalabit niya ang kaniyang balikat. 09 Kinakalabít niyá ang kaniyáng balikat. Tinatapik niya ang mesa. Tinatapík niyá ang mesa. Pinipisil niya ang kaniyang kamay. Pinipisíl niyá ang kaniyáng kamáy. Tumatango siya. Tumatangô siyá. 10 Kinukurot niya ang kaniyang braso. 10 Kinukurót niyá ang kaniyáng braso. Pinipisil niya ang kaniyang braso. Pinipisíl niyá ang kaniyáng braso. Kinakamot niya ang kaniyang braso. Kinakamot niyá ang kaniyáng braso. Sinusuntok niya ang kaniyang braso. Sinusuntók niyá ang kaniyáng braso.
39
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:39ec1:39 99/8/06/8/06 11:30:4611:30:46 AMAM 11-05 Mga Banghay ng Mga Pandiwang 11-05 Mgá Bangháy ng Mgá Pandiwang Pasok-Labas, Bukas-Sara, Alis-Balik Pasok-Labás, Bukás-Sará, Alís-Balík 01 Lumalabas ang babae sa gusali. 01 Lumalabás ang babae sa gusalì. Pumapasok ang babae sa gusali. Pumapasok ang babae sa gusalì. Lumalabas ang lalaki sa gusali. Lumalabás ang lalaki sa gusalì. Pumapasok ang lalaki sa gusali. Pumapasok ang lalaki sa gusalì. 02 Nasa loob siya ng bahay. 02 Nasa loób siyá ng bahay. Umaalis siya sa bahay. Umaalís siyá sa bahay. Masyadong malamig sa labas ng bahay. Masyadong malamíg sa labás ng bahay. Bumabalik siya sa bahay. Bumabalík siyá sa bahay. 03 Umaalis ang babae sa bahay. 03 Umaalís ang babae sa bahay. Bumabalik ang babae sa bahay para kunin ang Bumabalík ang babae sa bahay para kunin ang kaniyang briefcase. kaniyáng briefcase. Umaalis ang lalaki sa bahay. Umaalís ang lalaki sa bahay. Bumabalik ang lalaki sa bahay para kunin ang Bumabalík ang lalaki sa bahay para kunin ang kaniyang briefcase. kaniyáng briefcase. 04 Bumabalik ang bumirang kapag ito ay inihagis. 04 Bumabalík ang búmirang kapág itó ay inihagis. Hindi babalik ang baseball kapag ito ay inihagis. Hindî babalík ang baseball kapág itó ay inihagis. Bumabalik ang yoyo kapag ito ay inihulog. Bumabalík ang yoyò kapág itó ay inihulog. Hindi babalik ang itlog kapag ito ay inihulog. Hindî babalík ang itlóg kapág itó ay inihulog. 05 Tinatali niya ang sintas ng kaniyang sapatos. 05 Tinatalì niyá ang sintás ng kaniyáng sapatos. Tinatanggal niya ang tali ng sintas ng kaniyang Tinatanggál niyá ang talì ng sintás ng kaniyáng sapatos. sapatos. Sinisiper niya ang kaniyang jacket. Sinisiper niyá ang kaniyáng jacket. Binubuksan niya ang siper ng kaniyang jacket. Binubuksán niyá ang siper ng kaniyáng jacket. 06 Dumarating ang mga tao sa bahay. 06 Dumaratíng ang mgá tao sa bahay. Umaalis ang mga tao sa bahay. Umaalís ang mgá tao sa bahay. Dumarating ang bus sa hintuan ng bus. Dumaratíng ang bus sa hintuan ng bus. Umaalis ang bus sa hintuan ng bus. Umaalís ang bus sa hintuan ng bus. 07 Binubuksan ni Boyet ang likod ng kotse. 07 Binubuksán ni Boyet ang likód ng kotse. Isinasara ni Boyet ang likod ng kotse. Isinasará ni Boyet ang likód ng kotse. Isinasara at ikinakandado ni Boyet ang pintuan Isinasará at ikinakandado ni Boyet ang pintuan ng kotse. ng kotse. Isinasara ngunit hindi ikinakandado ni Boyet ang Isinasará ngunit hindî ikinakandado ni Boyet ang pintuan ng kotse. pintuan ng kotse. 08 Nakakandado ang kayumangging pintuan. 08 Nakakandado ang kayumanggíng pintuan. Hindi nakakandado ang kayumangging pintuan. Hindî nakakandado ang kayumanggíng pintuan. Isinasara at ikinakandado niya ang harap na Isinasará at ikinakandado niyá ang haráp na pintuan. pintuan. Sinususian at binubuksan niya ang harap na pintuan. Sinususian at binubuksán niyá ang haráp na pintuan. 09 Umaalis siya sa bahay. 09 Umaalís siyá sa bahay. May tinatali siya. May tinatalì siyá. May sinisiper siya. May sinisiper siyá. Pumapasok siya sa bahay. Pumapasok siyá sa bahay. 10 Umaalis si Vicky sa bahay. 10 Umaalís si Vicky sa bahay. Isinasara at ikinakandado ni Vicky ang harap na Isinasará at ikinakandado ni Vicky ang haráp na pintuan. pintuan. Bumabalik si Vicky sa bahay dahil may Bumabalík si Vicky sa bahay dahil may nakalimutan siya. nakalimutan siyá. Sinususian at binubuksan ni Vicky ang pintuan. Sinususian at binubuksán ni Vicky ang pintuan. 40
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:40ec1:40 99/8/06/8/06 11:30:4611:30:46 AMAM 11-06 Mga Pustura ng Katawan 11-06 Mgá Pustura ng Katawán
01 May lumalakad. 01 May lumalakad. Nakatayo ang lahat. Nakatayô ang lahát. May nakaupo, at walang nakatayo. May nakaupô, at waláng nakatayô. May nakaupo, at nakatayo ang iba. May nakaupô, at nakatayô ang ibá. 02 Nag-iisa ang batang lalaki, at yumuyuko siya. 02 Nag-iisá ang batang lalaki, at yumuyukô siyá. Hindi nag-iisa ang batang lalaki. May kasama Hindî nag-iisá ang batang lalaki. May kasama siyang nasa gulang. siyáng nasa gulang. Nag-iisa ang batang lalaki, at nakahiga siya. Nag-iisá ang batang lalaki, at nakahigâ siyá. Hindi nag-iisa ang batang lalaki, ngunit wala Hindî nag-iisá ang batang lalaki, ngunit walâ siyang taong kasama. siyáng taong kasama. 03 Nakaupo ang batang lalaki, at nakahiga ang aso. 03 Nakaupô ang batang lalaki, at nakahigâ ang aso. Kapwa nakatayo ang batang lalaki at ang aso. Kapwà nakatayô ang batang lalaki at ang aso. Yumuyuko ang batang lalaki. Yumuyukô ang batang lalaki. Kapwa nakatayo ang batang lalaki at ang aso. Kapwà nakatayô ang batang lalaki at ang aso. Hindi yumuyuko ang batang lalaki. Hindî yumuyukô ang batang lalaki. Kapwa nakahiga ang batang lalaki at ang aso. Kapwà nakahigâ ang batang lalaki at ang aso. 04 Baliktad ang bata. 04 Baliktád ang batà. Hindi baliktad ang bata. Hindî baliktád ang batà. Baliktad ang litrato. Baliktád ang litrato. Hindi baliktad ang litrato. Hindî baliktád ang litrato. 05 Nakatayo ang buriko. Nakaupo ang payaso sa 05 Nakatayô ang buriko. Nakaupô ang payaso sa buriko. buriko. Nakatayo ang buriko at ang payaso. Nakatayô ang buriko at ang payaso. Nakatihaya ang buriko. Nakaupo ang payaso sa Nakatihayà ang buriko. Nakaupô ang payaso sa buriko. buriko. Hindi kasama ng payaso ang buriko. Hindî kasama ng payaso ang buriko. 06 Nakadapa ang batang lalaki. 06 Nakadapâ ang batang lalaki. Nakatihaya ang batang lalaki. Nakatihayà ang batang lalaki. Nakadapa ang lalaki. Nakadapâ ang lalaki. Nakatihaya ang lalaki. Nakatihayà ang lalaki. 07 Nakatayo ang hayop sa butas sa lupa. 07 Nakatayô ang hayop sa butas sa lupà. Nakatayo ang hayop sa tabi ng tubig. Nakatayô ang hayop sa tabí ng tubig. Nakatayo ang hayop sa harap ng pader. Nakatayô ang hayop sa haráp ng padér. Nakaupo at nakikipagkamay ang hayop. Nakaupô at nakikipagkamáy ang hayop. 08 Nakatiklop ang mga braso ng lalaki. 08 Nakatiklóp ang mgá braso ng lalaki. Nakaunat ang mga braso ng lalaki. Nakaunat ang mgá braso ng lalaki. Nakapamaywang ang lalaki. Nakapamaywáng ang lalaki. Nakapaikot ang mga braso ng lalaki sa kaniyang Nakapaikot ang mgá braso ng lalaki sa kaniyáng mga tuhod. mgá tuhod. 09 Nakaluhod siya. 09 Nakaluhód siyá. Nakatingkayad siya. Nakatingkayád siyá. Nakaluhod sila. Nakaluhód silá. Nakatingkayad sila. Nakatingkayád silá. 10 Nakatingkayad siya. 10 Nakatingkayád siyá. Yumuyuko siya. Yumuyukô siyá. Nakaluhod siya. Nakaluhód siyá. Nag-uunat siya. Nag-uunát siyá.
41
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:41ec1:41 99/8/06/8/06 11:30:4711:30:47 AMAM 11-07 Tungkol sa Mga Sasakyan 11-07 Tungkól sa Mgá Sasakyán
01 Tumatakbo paakyat at halos nasa tuktok ang mga 01 Tumatakbó paakyát at halos nasa tuktók ang mgá sasakyan. sasakyán. Tumatakbo paakyat ang ilang mga sasakyan, Tumatakbó paakyát ang iláng mgá sasakyán, at tumatakbo pababa ang ilang mga sasakyan. at tumatakbó pababâ ang iláng mgá sasakyán. Hindi sila baliktad. Hindî silá baliktád. Tumatakbo pababa ang lahat ng sasakyan. Tumatakbó pababâ ang lahát ng sasakyán. Baliktad ang mga sasakyan. Baliktád ang mgá sasakyán. 02 Malapit nang makarating sa tuktok ang mga 02 Malapit nang makaratíng sa tuktók ang mgá sasakyan. sasakyán. Nasa tuktok at nag-uumpisa nang tumakbo Nasa tuktôk at nag-uumpisá nang tumakbó pababa ang mga sasakyan. pababâ ang mgá sasakyán. Mabilis na tumatakbo pababa ang mga sasakyan. Mabilís na tumatakbó pababâ ang mgá sasakyán. Tumatakbo paikot ng kurbada ang mga sasakyan. Tumatakbó paikot ng kurbada ang mgá sasakyán. 03 Nagsasabi ng “hinto” sa Ingles ang karatula. 03 Nagsasabi ng “hintô” sa Inglés ang karátula. Blangko ang karatula. Blangko ang karátula. Nagpapakita ng taong nasa wheelchair ang Nagpapakita ng taong nasa wheelchair ang karatula. karátula. Nagsasabi ng “hiking sa kaliwa, climbing sa Nagsasabi ng “hiking sa kaliwâ, climbing sa kanan” ang karatulang ito. kanan” ang karátulang itó. 04 Para sa tsuper, “hinto” ang ibig sabihin ng ilaw na 04 Para sa tsupér, “hintô” ang ibig sabihin ng ilaw na ito. itó. Para sa tsuper, “sige” ang ibig sabihin ng ilaw na Para sa tsupér, “sigé” ang ibig sabihin ng ilaw na ito. itó. Para sa taong lumalakad, “bawal lumakad” ang Para sa taong lumalakad, “bawal lumakad” ang ibig sabihin ng ilaw na ito. ibig sabihin ng ilaw na itó. Para sa taong lumalakad, “lakad” ang ibig sabihin Para sa taong lumalakad, “lakad” ang ibig sabihin ng ilaw na ito. ng ilaw na itó. 05 “Ihinto ang iyong kotse” ang ibig sabihin ng 05 “Ihintô ang iyóng kotse” ang ibig sabihin ng karatulang ito. karátulang itó. “Ihinto ang iyong kotse” ang ibig sabihin ng ilaw “Ihintô ang iyóng kotse” ang ibig sabihin ng ilaw na ito. na itó. “Magmaneho ng dahan-dahan; mag-ingat” ang “Magmaneho ng dahan-dahan; mag-ingat” ang ibig sabihin ng ilaw na ito. ibig sabihin ng ilaw na itó. “Para sa mga may kapansanan” ang ibig sabihin “Para sa mgá may kapansanan” ang ibig sabihin ng karatulang ito. ng karátulang itó. 06 Kotse ng pulis ito. 06 Kotse ng pulís itó. Pulis ito. Pulís itó. Karatula ng speed limit ito. Karátula ng speed limit itó. Ilaw trapiko ito. Ilaw trápiko itó. 07 35 kilometro bawat oras ang speed limit. 07 35 kilometro bawat oras ang speed limit. Tumatakbo ng 35 kilometro bawat oras ang kotse. Tumatakbó ng 35 kilometro bawat oras ang kotse. 55 kilometro bawat oras ang speed limit. 55 kilometro bawat oras ang speed limit. Tumatakbo ng 55 kilometro bawat oras ang kotse. Tumatakbó ng 55 kilometro bawat oras ang kotse. 08 Gasolinahan ito. 08 Gasolinahán itó. Naglalagay siya ng gasolina sa kotse. Naglalagáy siyá ng gasolina sa kotse. Lalagyan ng gasolina ito. Lalagyán ng gasolina itó. Bomba ng gasolina ito. Bomba ng gasolina itó.
42
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:42ec1:42 99/8/06/8/06 11:30:4811:30:48 AMAM 09 Mababa ang gasolina ng kotse. 09 Mababà ang gasolina ng kotse. Puno ang gasolina ng kotse. Punô ang gasolina ng kotse. Mawalang-galang na po. Puwede po ba ninyong Mawaláng-galang na pô. Puwede pô ba ninyóng sabihin sa akin kung saan may gasolinahan? sabihin sa akin kung saán may gasolinahán? Siyempre po. May gasolinahan po sa dako roon. Siyempre pô. May gasolinahán pô sa dako roón. 10 Nakasakay sa motorsiklo ang lalaking ito. 10 Nakasakáy sa motorsiklo ang lalaking itó. Nagmamaneho ng bus ang lalaking ito. Nagmamaneho ng bus ang lalaking itó. Nagmamaneho ng trak ang lalaking ito. Nagmamaneho ng trak ang lalaking itó. Nakikiangkas ang lalaking ito. Nakikiangkás ang lalaking itó.
43
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:43ec1:43 99/8/06/8/06 11:30:4911:30:49 AMAM 11-08 Mga Tanong at Mga Sagot: Paggamit 11-08 Mgá Tanóng at Mgá Sagót: Paggamit ng Mga Banghay ng Pandiwa ng Mgá Bangháy ng Pandiwà 01 Jet ba ang eroplanong iyan? Oo, jet iyan. 01 Jet ba ang eroplanong iyán? Oo, jet iyán. Jet ba ang eroplanong iyan? Hindi, hindi jet iyan. Jet ba ang eroplanong iyán? Hindî, hindî jet iyán. Skyscraper ba ang gusaling ito? Oo, skyscraper Skyscraper ba ang gusaling itó? Oo, skyscraper ito. itó. Skyscraper ba ang gusaling ito? Hindi, hindi Skyscraper ba ang gusaling itó? Hindî, hindî skyscraper ito. skyscraper itó. 02 Makabagong gusali ba ito? Oo, makabagong 02 Makabagong gusalì ba itó? Oo, makabagong gusali ito. gusalì itó. Makabagong gusali ba ito? Hindi, hindi Makabagong gusalì ba itó? Hindî, hindî makabagong gusali ito. makabagong gusalì itó. Rocket ba iyan? Oo, rocket iyan. Rocket ba iyán? Oo, rocket iyán. Rocket ba iyan? Hindi, hindi rocket iyan. Space Rocket ba iyán? Hindî, hindî rocket iyán. Space station iyan. station iyán. 03 Mukhang gulat ang babae, hindi ba? Oo, mukha 03 Mukháng gulát ang babae, hindî ba? Oo, mukhâ siyang gulat. siyáng gulát. Mukha siyang masaya, hindi ba? Hindi, mukha Mukhâ siyáng masayá, hindî ba? Hindî, mukhâ siyang galit. siyáng galít. Mukhang gulat ang lalaki, hindi ba? Oo, mukha Mukháng gulát ang lalaki, hindî ba? Oo, mukhâ siyang gulat. siyáng gulát. Mukha siyang masaya, hindi ba? Oo, mukha Mukhâ siyáng masayá, hindî ba? Oo, mukhâ siyang masaya. siyáng masayá. 04 Relos iyan, hindi ba? Oo, relos iyan. 04 Relós iyán, hindî ba? Oo, relós iyán. Relos iyan, hindi ba? Hindi, hindi relos iyan. Relós iyán, hindî ba? Hindî, hindî relós iyán. Orasan iyan. Orasán iyán. Languyan iyan, hindi ba? Oo, languyan iyan. Languyan iyán, hindî ba? Oo, languyan iyán. Languyan iyan, hindi ba? Hindi, hindi languyan Languyan iyán, hindî ba? Hindî, hindî languyan iyan. Tabing-dagat iyan. iyán. Tabíng-dagat iyán. 05 Bumaba na ba ang araw? Oo, bumaba na ito. 05 Bumabâ na ba ang araw? Oo, bumabâ na itó. Bumaba na ba ang araw? Hindi, hindi pa bumaba Bumabâ na ba ang araw? Hindî, hindî pa bumabâ ito. itó. Iniwan niyang bukas ang pintuan ng pridyeder, Iniwan niyáng bukás ang pintuan ng pridyedér, hindi ba? Hindi, hindi niya iniwang bukas. hindî ba? Hindî, hindî niyá iniwang bukás. Iniwan ba niyang bukas ang pintuan ng Iniwan ba niyáng bukás ang pintuan ng pridyeder? Oo, iniwan niyang bukas. pridyedér? Oo, iniwan niyáng bukás. 06 Kinasal ba ang dalawang ito? Oo, kakakasal 06 Kinasál ba ang dalawáng itó? Oo, kakakasál lamang nila. lamang nilá. Kinasal ba ang dalawang ito? Malamang kinasal Kinasál ba ang dalawáng itó? Malamáng kinasál sila. Mayroon silang anak. silá. Mayroón siláng anák. Kinasal ba ang mga taong ito? Hindi, hindi sila Kinasál ba ang mgá taong itó? Hindî, hindî silá kinasal. kinasál. Kinasal ba ang taong ito? Hindi, hindi kinasal ang Kinasál ba ang taong itó? Hindî, hindî kinasál ang taong ito. taong itó. 07 Babaliktarin niya ang baraha, hindi ba? Oo, 07 Babaliktarín niyá ang baraha, hindî ba? Oo, babaliktarin niya. babaliktarín niyá. Babaliktarin niya ang baraha, hindi ba? Hindi, Babaliktarín niyá ang baraha, hindî ba? Hindî, hindi niya babaliktarin. hindî niyá babaliktarín. Hihiwain ba niya ang tinapay? Oo, hihiwain niya. Hihiwain ba niyá ang tinapay? Oo, hihiwain niyá. Hihiwain ba niya ang tinapay? Hindi, hindi niya Hihiwain ba niyá ang tinapay? Hindî, hindî niyá hihiwain. hihiwain.
44
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:44ec1:44 99/8/06/8/06 11:30:4911:30:49 AMAM 08 Hinulog ba niya ang bombilya? Oo, hinulog niya. 08 Hinulog ba niyá ang bombilya? Oo, hinulog niyá. Hinulog niya ang bombilya, hindi ba? Hindi, Hinulog niyá ang bombilya, hindî ba? Hindî, hindi niya hinulog. hindî niyá hinulog. Tapos na ba ang tag-init? Oo, tapos na ito. Tapós na ba ang tag-inít? Oo, tapós na itó. Tapos na ba ang tag-init? Hindi, hindi ito tapos. Tapós na ba ang tag-inít? Hindî, hindî itó tapós. 09 Hihiwain niya ang tinapay, hindi ba? Oo, 09 Hihiwain niyá ang tinapay, hindî ba? Oo, hihiwain niya. hihiwain niyá. Hinihiwa niya ang tinapay, hindi ba? Oo, Hinihiwà niyá ang tinapay, hindî ba? Oo, hinihiwa niya. hinihiwà niyá. Hiniwa niya ang tinapay, hindi ba? Oo, hiniwa Hiniwà niyá ang tinapay, hindî ba? Oo, hiniwà niya. niyá. Hihiwain niya ang tinapay, hindi ba? Hindi, hindi Hihiwain niyá ang tinapay, hindî ba? Hindî, hindî niya hihiwain. niyá hihiwain. 10 Bubuksan ba niya ang pintuan? Oo, bubuksan 10 Bubuksán ba niyá ang pintuan? Oo, bubuksán niya. niyá. Binubuksan ba niya ang pintuan? Oo, binubuksan Binubuksán ba niyá ang pintuan? Oo, binubuksán niya. niyá. Binuksan ba niya ang pintuan? Oo, iniwan niyang Binuksán ba niyá ang pintuan? Oo, iniwan niyáng bukas ito. bukás itó. Mabubuksan ba niya ang pintuan? Hindi, hindi Mabubuksán ba niyá ang pintuan? Hindî, hindî niya mabubuksan. niyá mabubuksán.
45
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:45ec1:45 99/8/06/8/06 11:30:5011:30:50 AMAM 11-09 Mga Pang-uri at Mga Pandiwang 11-09 Mgá Pang-urì at Mgá Pandiwang Modang Aktibo at Balintiyak Modang Aktibo at Balintiyák 01 Napunit na ang isang pirasong papel na ito. 01 Napunit na ang isáng pirasong papél na itó. Pinupunit niya ang isang pirasong papel. Pinupunit niyá ang isáng pirasong papél. Napunit na ang telang ito. Napunit na ang telang itó. Pinupunit niya ang isang pirasong tela. Pinupunit niyá ang isáng pirasong tela. 02 Tuwid ang isang pirasong alambre. 02 Tuwíd ang isáng pirasong alambre. Baluktot ngunit hindi paliku-liko ang isang Baluktót ngunit hindî palikú-likô ang isáng pirasong alambre. pirasong alambre. Baluktot at paliku-liko ang isang pirasong Baluktót at palikú-likô ang isáng pirasong alambre. alambre. Magkapulupot ang mga pirasong alambre. Magkapulupot ang mgá pirasong alambre. 03 Kinalawang ang bakal. 03 Kinalawang ang bakal. Nag-iba ang kulay ng bakal. Nag-ibá ang kulay ng bakal. Punit ang kamiseta. Punít ang kamiseta. Basag ang tasa. Baság ang tasa. 04 Nasunog na ang tinapay. 04 Nasunog na ang tinapay. Namantsahan na ang pahina ng libro. Namantsahán na ang páhina ng libró. Natapon na ang juice. Natapon na ang juice. Napunit na ang pahina ng libro. Napunit na ang páhina ng libró. 05 Pasensiya na. Nasunog ko ito. 05 Pasénsiya na. Nasunog ko itó. Pasensiya na. Namantsahan ko ito. Pasénsiya na. Namantsahán ko itó. Pasensiya na. Natapon ko ito. Pasénsiya na. Natapon ko itó. Pasensiya na. Napunit ko ito. Pasénsiya na. Napunit ko itó. 06 Baluktot ang tinidor. 06 Baluktót ang tinidór. Hindi baluktot ang tinidor. Hindî baluktót ang tinidór. Tuwid ang linya. Tuwíd ang linya. Hindi tuwid ang linya. Hindî tuwíd ang linya. 07 Kalawangin ang kutsilyo. 07 Kálawangín ang kutsilyo. Makintab ang kutsilyo. Makintáb ang kutsilyo. Patag at hindi napintahan ang mga pirasong Patag at hindî napintahán ang mgá pirasong kahoy. kahoy. Napintahan ang isang pirasong kahoy. Napintahán ang isáng pirasong kahoy. 08 Magulo ang mesa. 08 Maguló ang mesa. Maayos ang mesa. Maayos ang mesa. Magulo ang sulat-kamay na ito. Maguló ang sulat-kamáy na itó. Maayos ang sulat-kamay na ito. Maayos ang sulat-kamáy na itó. 09 Hindi basag ang bombilya. 09 Hindî baság ang bombilya. Basag ang bombilya. Baság ang bombilya. Hindi pa natunaw ang sorbetes. Hindî pa natunaw ang sorbetes. Natunaw na ang sorbetes. Natunaw na ang sorbetes. 10 Bulok ang saging. 10 Bulók ang saging. Sariwa ang saging. Sariwà ang saging. Bulok ang mansanas. Bulók ang mansanas. Sariwa ang mansanas. Sariwà ang mansanas.
46
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:46ec1:46 99/8/06/8/06 11:30:5011:30:50 AMAM 11-10 Mga Pawatas; Mga Kabaliktaran 11-10 Mgá Pawatás; Mgá Kabaliktarán
01 Masarap na kape ito. 01 Masaráp na kapé itó. Hindi masarap na kape ito. Hindî masaráp na kapé itó. Magandang musika ito. Magandáng músika itó. Pangit na musika ito. Pangit na músika itó. 02 Madaling problema ito. 02 Madalíng problema itó. Mahirap na problema ito. Mahirap na problema itó. Posibleng pulutin ang eroplanong ito. Posibleng pulutin ang eroplanong itó. Imposibleng pulutin ang eroplanong ito. Imposibleng pulutin ang eroplanong itó. 03 Madaling buksan ang garapong ito. 03 Madalíng buksán ang garapóng itó. Mahirap buksan ang garapong ito. Mahirap buksán ang garapóng itó. Madaling isara ang maletang ito. Madalíng isará ang maletang itó. Mahirap isara ang maletang ito. Mahirap isará ang maletang itó. 04 Tamang sagot ito. 04 Tamang sagót itó. Maling sagot ito. Malíng sagót itó. Tamang sukat ang kamisetang ito. Tamang sukat ang kamisetang itó. Maling sukat ang kamisetang ito. Malíng sukat ang kamisetang itó. 05 Nag-uumpisa ang karera. 05 Nag-uumpisá ang karera. Nagtatapos ang karera. Nagtatapós ang karera. Nag-uumpisa ang araw. Nag-uumpisá ang araw. Nagtatapos ang araw. Nagtatapós ang araw. 06 ang umpisa ng isang laro ng chess 06 ang umpisá ng isáng larô ng chess ang wakas ng isang laro ng chess ang wakás ng isáng larô ng chess ang umpisa ng libro ang umpisá ng libró ang wakas ng libro ang wakás ng libró 07 Una siya sa pila para lumabas ng pintuan. 07 Una siyá sa pila para lumabás ng pintuan. Huli siya sa pila para lumabas ng pintuan. Hulí siyá sa pila para lumabás ng pintuan. Mayroong maraming taong nakapila. Mayroóng maraming taong nakapila. Huli sa pila ang lalaki. Hulí sa pila ang lalaki. 08 Masarap ito. 08 Masaráp itó. Hindi masarap ito. Hindî masaráp itó. Mabango ito. Mabangó itó. Mabaho ito. Mabahò itó. 09 Tamang paraan ito ng pagwawalis ng sahig. 09 Tamang paraán itó ng pagwawalís ng sahíg. Maling paraan ito ng pagwawalis ng sahig. Malíng paraán itó ng pagwawalís ng sahíg. Tamang paraan ito ng paggamit ng martilyo. Tamang paraán itó ng paggamit ng martilyo. Maling paraan ito ng paggamit ng martilyo. Malíng paraán itó ng paggamit ng martilyo. 10 Nag-uumpisa siyang uminom ng tubig. 10 Nag-uumpisá siyáng uminóm ng tubig. Tapos na siyang uminom ng tubig. Tapós na siyáng uminóm ng tubig. Nag-umpisa na siyang umakyat ng hagdanan. Nag-umpisá na siyáng umakyát ng hagdanan. Tapos na siyang umakyat ng hagdanan. Tapós na siyáng umakyát ng hagdanan.
47
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:47ec1:47 99/8/06/8/06 11:30:5111:30:51 AMAM 11-11 Repaso ng Yunit Labing-isa 11-11 Repaso ng Yunit Labíng-isá
01 Nag-iisa ang babae. Kinakarga niya ang ilang 01 Nag-iisá ang babae. Kinakargá niyá ang iláng mga kahon. mgá kahón. Tanong ng lalaki, “Puwede ko po ba kayong Tanóng ng lalaki, “Puwede ko pô ba kayóng tulungan?” tulungan?” Tinutulungan ng lalaki ang babae. Tinutulungan ng lalaki ang babae. Sabi ng babae, “Salamat sa tulong mo.” Sabi ng babae, “Salamat sa tulong mo.” 02 Masasakyan ang hayop na ito. 02 Masasakyán ang hayop na itó. Nasasakyan ang hayop na ito. Nasasakyán ang hayop na itó. Nasakyan na ang hayop na ito, ngunit hindi ito Nasakyán na ang hayop na itó, ngunit hindî itó nasasakyan ngayon. nasasakyán ngayón. Hindi kailanman nasasakyan ang hayop na ito. Hindî kailanmán nasasakyán ang hayop na itó. 03 Nakasuot ng tradisyonal na damit-Hapon ang 03 Nakasuót ng tradisyonál na damít-Hapón ang mga taong ito. mgá taong itó. Nakasuot ng tradisyonal na damit-Griyego ang Nakasuót ng tradisyonál na damít-Griyego ang mga taong ito. mgá taong itó. Nakasuot ng tradisyonal na damit-Arabo ang Nakasuót ng tradisyonál na damít-Arabo ang taong ito. taong itó. Nakasuot ng makabagong damit-pakanluran ang Nakasuót ng makabagong damít-pakanlurán ang taong ito. taong itó. 04 Magkahawak ng kamay ang lalaki at ang babae. 04 Magkahawak ng kamáy ang lalaki at ang babae. Nagyayakapan ang lalaki at ang babae. Nagyayakapán ang lalaki at ang babae. Nakikipagkamay ang lalaki at ang babae. Nakikipagkamáy ang lalaki at ang babae. Magkakapit ng braso ang lalaki at ang babae. Magkakapit ng braso ang lalaki at ang babae. 05 Nakakandado ang kayumangging pintuan. 05 Nakakandado ang kayumanggíng pintuan. Hindi nakakandado ang kayumangging pintuan. Hindî nakakandado ang kayumanggíng pintuan. Isinasara at ikinakandado niya ang harap na Isinasará at ikinakandado niyá ang haráp na pintuan. pintuan. Sinususian at binubuksan niya ang harap na Sinususian at binubuksán niyá ang haráp na pintuan. pintuan. 06 Nakatayo ang buriko. Nakaupo ang payaso sa 06 Nakatayô ang buriko. Nakaupô ang payaso sa buriko. buriko. Nakatayo ang buriko at ang payaso. Nakatayô ang buriko at ang payaso. Nakatihaya ang buriko. Nakaupo ang payaso sa Nakatihayà ang buriko. Nakaupô ang payaso sa buriko. buriko. Hindi kasama ng payaso ang buriko. Hindî kasama ng payaso ang buriko. 07 Para sa tsuper, “hinto” ang ibig sabihin ng ilaw 07 Para sa tsupér, “hintô” ang ibig sabihin ng ilaw na na ito. itó. Para sa tsuper, “sige” ang ibig sabihin ng ilaw Para sa tsupér, “sigé” ang ibig sabihin ng ilaw na na ito. itó. Para sa taong lumalakad, “bawal lumakad” ang Para sa taong lumalakad, “bawal lumakad” ang ibig sabihin ng ilaw na ito. ibig sabihin ng ilaw na itó. Para sa taong lumalakad, “lakad” ang ibig sabihin Para sa taong lumalakad, “lakad” ang ibig sabihin ng ilaw na ito. ng ilaw na itó.
48
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:48ec1:48 99/8/06/8/06 11:30:5111:30:51 AMAM 08 Hihiwain niya ang tinapay, hindi ba? Oo, 08 Hihiwain niyá ang tinapay, hindî ba? Oo, hihiwain niya. hihiwain niyá. Hinihiwa niya ang tinapay, hindi ba? Oo, Hinihiwà niyá ang tinapay, hindî ba? Oo, hinihiwa niya. hinihiwà niyá. Hiniwa niya ang tinapay, hindi ba? Oo, hiniwa Hiniwà niyá ang tinapay, hindî ba? Oo, hiniwà niya. niyá. Hihiwain niya ang tinapay, hindi ba? Hindi, hindi Hihiwain niyá ang tinapay, hindî ba? Hindî, hindî niya hihiwain. niyá hihiwain. 09 Pasensiya na. Nasunog ko ito. 09 Pasénsiya na. Nasunog ko itó. Pasensiya na. Namantsahan ko ito. Pasénsiya na. Namantsahán ko itó. Pasensiya na. Natapon ko ito. Pasénsiya na. Natapon ko itó. Pasensiya na. Napunit ko ito. Pasénsiya na. Napunit ko itó. 10 Tamang paraan ito ng pagwawalis ng sahig. 10 Tamang paraán itó ng pagwawalís ng sahíg. Maling paraan ito ng pagwawalis ng sahig. Malíng paraán itó ng pagwawalís ng sahíg. Tamang paraan ito ng paggamit ng martilyo. Tamang paraán itó ng paggamit ng martilyo. Maling paraan ito ng paggamit ng martilyo. Malíng paraán itó ng paggamit ng martilyo.
49
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:49ec1:49 99/8/06/8/06 11:30:5211:30:52 AMAM 12-01 Gaano Kadalas: Mga Pang-abay 12-01 Gaanó Kadalás: Mgá Pang-abay
01 Palaging nasa tubig ang hayop na ito. 01 Palaging nasa tubig ang hayop na itó. Kung minsan nasa tubig at kung minsan nasa lupa Kung minsan nasa tubig at kung minsan nasa lupà ang hayop na ito. ang hayop na itó. Hindi kailanman pumupunta sa tubig ang hayop Hindî kailanmán pumupuntá sa tubig ang hayop na ito. na itó. Hindi dapat pumunta sa tubig ang sasakyang ito. Hindî dapat pumuntá sa tubig ang sasakyáng itó. 02 Palaging mainit ang araw. 02 Palaging mainit ang araw. Hindi kailanman malamig ang apoy. Hindî kailanmán malamíg ang apóy. Kung minsan mainit at kung minsan malamig ang Kung minsan mainit at kung minsan malamíg ang tubig. tubig. Hindi kailanman mainit ito. Hindî kailanmán mainit itó. 03 Hindi kailanman malamig ito. 03 Hindî kailanmán malamíg itó. Puwedeng malamigan ng sobra ang mga tao. Puwedeng malamigán ng sobra ang mgá tao. Kung minsan malamig at kung minsan mainit ang Kung minsan malamíg at kung minsan mainit ang mga ito. mgá itó. Palaging malamig ang mga ito. Palaging malamíg ang mgá itó. 04 Aling hayop ang palaging lumalangoy, hindi 04 Alíng hayop ang palaging lumalangóy, hindî kailanman lumalakad, at hindi kailanman kailanmán lumalakad, at hindî kailanmán lumilipad? lumilipád? Aling hayop ang hindi kailanman lumalangoy, Alíng hayop ang hindî kailanmán lumalangóy, bihirang lumalakad, at madalas na lumilipad? bihirang lumalakad, at madalás na lumilipád? Aling hayop ang kung minsan lumalangoy at Alíng hayop ang kung minsan lumalangóy at kung minsan lumalakad, ngunit hindi kailanman kung minsan lumalakad, ngunit hindî kailanmán lumilipad? lumilipád? Aling hayop ang kung minsan lumalangoy, kung Alíng hayop ang kung minsan lumalangóy, kung minsan lumalakad, at kung minsan lumilipad? minsan lumalakad, at kung minsan lumilipád? 05 May ganitong kulay na buhok ang ilang mga tao. 05 May ganitóng kulay na buhók ang iláng mgá tao. Ganitong laki ang karamihan ng mga kabayo. Ganitóng lakí ang karamihan ng mgá kabayo. Ganitong laki ang ilang mga kabayo. Ganitóng lakí ang iláng mgá kabayo. Walang may ganitong kulay na buhok. Waláng may ganitóng kulay na buhók. 06 Madalas nagdadala ng baril ang taong ito. 06 Madalás nagdadalá ng baríl ang taong itó. Bihirang nagdadala ng baril ang taong ito. Bihirang nagdadalá ng baríl ang taong itó. Hindi kailanman nagdadala ng baril ang taong ito. Hindî kailanmán nagdadalá ng baríl ang taong itó. Bihirang nagsusuot ng damit ang mga aso, ngunit Bihirang nagsusuót ng damít ang mgá aso, ngunit nakasuot ng damit ang isang ito. nakasuót ng damít ang isáng itó. 07 Madalas umaakyat ng mga puno ang mga 07 Madalás umaakyát ng mgá punò ang mgá mammal na ito. mammal na itó. Kung minsan umaakyat ng mga puno ang mga Kung minsan umaakyát ng mgá punò ang mgá mammal na ito. mammal na itó. Hindi kailanman umaakyat ng mga puno ang mga Hindî kailanmán umaakyát ng mgá punò ang mgá mammal na ito. mammal na itó. Hindi kailanman umaakyat ng mga puno ang mga Hindî kailanmán umaakyát ng mgá punò ang mgá reptilyang ito. reptilyang itó. 08 Aling mga hayop ang madalas lumilipad? 08 Alíng mgá hayop ang madalás lumilipád? Aling mga hayop ang bihirang lumilipad? Alíng mgá hayop ang bihirang lumilipád? Aling mga hayop ang hindi kailanman lumilipad? Alíng mgá hayop ang hindî kailanmán lumilipád? Hindi hayop ang mga ito. Hindî hayop ang mgá itó.
50
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:50ec1:50 99/8/06/8/06 11:30:5211:30:52 AMAM 09 Madalas kumakain ng mansanas ang mga tao. 09 Madalás kumakain ng mansanas ang mgá tao. Kung minsan kumakain ng cake ang mga tao. Kung minsan kumakain ng cake ang mgá tao. Kung minsan kumakain ng karot ang mga Kung minsan kumakain ng karot ang mgá kabayo. kabayo. Hindi kailanman kumakain ng sapatos ang Hindî kailanmán kumakain ng sapatos ang mga tao. mgá tao. 10 Madalas inuupuan ng mga tao ang mga ito. 10 Madalás inuupuán ng mgá tao ang mgá itó. Bihirang inuupuan ng mga tao ang mga ito. Bihirang inuupuán ng mgá tao ang mgá itó. Hindi kailanman inuupuan ng mga tao ang Hindî kailanmán inuupuán ng mgá tao ang mga ito. mgá itó. May nakaupo sa kandungan ng iba. May nakaupô sa kandungan ng ibá.
51
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:51ec1:51 99/8/06/8/06 11:30:5311:30:53 AMAM 12-02 Pag-iintindi; Mga Pandiwang Panaguri 12-02 Pag-iintindí; Mgá Pandiwang Panagurî
01 Nawiwili sa libro ang lalaki. 01 Nawiwili sa libró ang lalaki. Naiinip sa libro ang lalaki. Naiiníp sa libró ang lalaki. Nawiwili sa programa sa TV ang lalaki. Nawiwili sa programa sa TV ang lalaki. Naiinip sa programa sa TV ang lalaki. Naiiníp sa programa sa TV ang lalaki. 02 Nakakawili ang librong ito. 02 Nakakawili ang libróng itó. Nakakainip ang librong ito. Nakakainíp ang libróng itó. Nakakawili ang programang ito. Nakakawili ang programang itó. Nakakainip ang programang ito. Nakakainíp ang programang itó. 03 Nawiwili ang lalaki. 03 Nawiwili ang lalaki. Naiinip ang lalaki. Naiiníp ang lalaki. Nawiwili ang babae. Nawiwili ang babae. Naiinip ang babae. Naiiníp ang babae. 04 Hindi maabot ng lalaki ang kaniyang gusto. 04 Hindî maabót ng lalaki ang kaniyáng gustó. May idea ang lalaki. May idea ang lalaki. Kumukuha ng upuan ang lalaki. Kumukuha ng upuan ang lalaki. Naaabot na ngayon ng lalaki ang kaniyang gusto. Naaabót na ngayón ng lalaki ang kaniyáng gustó. 05 Hindi mabuhat ng babae ang kahon. 05 Hindî mabuhat ng babae ang kahón. May idea ang babae. May idea ang babae. Inilalabas ng babae ang ilang mga bagay mula sa Inilalabás ng babae ang iláng mgá bagay mulâ sa kahon. kahón. Nabubuhat na ngayon ng babae ang kahon. Nabubuhat na ngayón ng babae ang kahón. 06 Hindi maintindihan ng batang lalaki ang 06 Hindî maintindihán ng batang lalaki ang homework. homework. Humihingi ng tulong ang batang lalaki sa Humihingî ng tulong ang batang lalaki sa kaniyang nakatatandang kapatid na lalaki. kaniyáng nakatatandáng kapatíd na lalaki. Ipinapaliwanag ng nakatatandang kapatid na Ipinapaliwanag ng nakatatandáng kapatíd na lalaki ang homework. lalaki ang homework. Naiintindihan na ngayon ng batang lalaki ang Naiintindihán na ngayón ng batang lalaki ang homework. homework. 07 Hindi maintindihan ng estudyante ang 07 Hindî maintindihán ng estudyante ang problemang pangmatematika. problemang pangmatemátika. Nagtatanong ang estudyante sa guro, “Puwede po Nagtatanóng ang estudyante sa gurò, “Puwede pô ba ninyo akong tulungan?” ba ninyó akóng tulungan?” Ipinapaliwanag ng guro ang problemang Ipinapaliwanag ng gurò ang problemang pangmatematika. pangmatemátika. Naiintindihan na ngayon ng estudyante ang Naiintindihán na ngayón ng estudyante ang problemang pangmatematika. problemang pangmatemátika. 08 Ano ang ibig sabihin ng karatulang ito? 08 Anó ang ibig sabihin ng karátulang itó? “Kumikipot ang kalye” ang ibig sabihin nito. “Kumikipot ang kalye” ang ibig sabihin nitó. Ano ang ibig sabihin ng karatulang ito? “Bawal Anó ang ibig sabihin ng karátulang itó? “Bawal lumiko sa kaliwa” ang ibig sabihin nito. lumikô sa kaliwâ” ang ibig sabihin nitó. Ano ang ibig sabihin ng karatulang ito? “Bawal Anó ang ibig sabihin ng karátulang itó? “Bawal lumiko sa kanan” ang ibig sabihin nito. lumikô sa kanan” ang ibig sabihin nitó. Ano ang ibig sabihin ng karatulang ito? “Madulas Anó ang ibig sabihin ng karátulang itó? “Madulás na kalye” ang ibig sabihin nito. na kalye” ang ibig sabihin nitó.
52
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:52ec1:52 99/8/06/8/06 11:30:5311:30:53 AMAM 09 “Madulas na kalye” ang ibig sabihin ng 09 “Madulás na kalye” ang ibig sabihin ng karatulang ito. karátulang itó. Hindi “madulas na kalye” ang ibig sabihin ng Hindî “madulás na kalye” ang ibig sabihin ng karatulang ito. karátulang itó. “Kapayapaan” ang ibig sabihin ng simbolong ito. “Kapayapaan” ang ibig sabihin ng símbolong itó. Hindi “kapayapaan” ang ibig sabihin ng Hindî “kapayapaan” ang ibig sabihin ng simbolong ito. símbolong itó. 10 “Hinto” ang ibig sabihin ng karatulang ito. 10 “Hintô” ang ibig sabihin ng karátulang itó. Hindi “hinto” ang ibig sabihin ng karatulang ito. Hindî “hintô” ang ibig sabihin ng karátulang itó. “Pag-ibig” ang ibig sabihin ng simbolong ito. “Pag-ibig” ang ibig sabihin ng símbolong itó. Hindi “pag-ibig” ang ibig sabihin ng simbolong ito. Hindî “pag-ibig” ang ibig sabihin ng símbolong itó.
53
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:53ec1:53 99/8/06/8/06 11:30:5411:30:54 AMAM 12-03 Mga Ginagawa sa Bangko; 12-03 Mgá Ginagawâ sa Bangko; Mga Pandiwang Panaguri Mgá Pandiwang Panagurî 01 Mawalang-galang na po, puwede po ba ninyong 01 Mawaláng-galang na pô, puwede pô ba ninyóng sabihin sa akin kung saan may bangko? sabihin sa akin kung saán may bangko? Siyempre, nariyan po ang bangko. Siyempre, nariyán pô ang bangko. Maraming salamat po. Maraming salamat pô. Walang anuman. Waláng anumán. Gustong magpapalit ng pera ni Neneng. Gustóng magpapalít ng pera ni Neneng. 02 Pumapasok sa bangko si Neneng. 02 Pumapasok sa bangko si Neneng. Teller ng bangko ang taong ito. Teller ng bangko ang taong itó. Tseke ito. Tseke itó. Mga perang papel at mga barya ang mga ito. Mgá perang papél at mgá baryá ang mgá itó. Kapwa pera ang mga ito. Kapwà pera ang mgá itó. 03 Gusto ko po sanang magdeposito ng pera. 03 Gustó ko pô sanang magdepósito ng pera. Gusto ko po sanang maglabas ng pera. Gustó ko pô sanang maglabás ng pera. Gusto ko po sanang magpapalit ng beinte sa Gustó ko pô sanang magpapalít ng beinte sa dalawang sampu. dalawáng sampû. Gusto ko po sanang magpapalit ng beinte Gustó ko pô sanang magpapalít ng beinte dolyares sa yen ng Hapon. dolyares sa yen ng Hapón. 04 Gusto ko sanang mag-cash ng tseke. 04 Gustó ko sanang mag-cash ng tseke. Gusto ko po sanang maglabas ng beinte dolyares. Gustó ko pô sanang maglabás ng beinte dolyares. Gusto ko po sanang magpapalit ng beinte sa apat Gustó ko pô sanang magpapalít ng beinte sa apat na lima. na limá. Gusto ko po sanang magpapalit ng beinte Gustó ko pô sanang magpapalít ng beinte dolyares sa marks ng Alemanya. dolyares sa marks ng Alemanya. 05 mga barya 05 mgá baryá ang credit card ang credit card mga perang papel mgá perang papél ang tseke ang tseke 06 May nagbabayad gamit ang credit card. 06 May nagbabayad gamit ang credit card. May nagbabayad gamit ang tseke. May nagbabayad gamit ang tseke. May nagbabayad gamit ang cash. May nagbabayad gamit ang cash. May naglalabas ng pera mula sa bangko. May naglalabás ng pera mulâ sa bangko. 07 Saan ang banyo ng lalaki? 07 Saán ang banyo ng lalaki? Naroon po ang banyo ng lalaki. Nároón pô ang banyo ng lalaki. Saan ang pasaporte ko? Saán ang pasaporte ko? Heto ang pasaporte mo. Heto ang pasaporte mo. Magkano ang halaga ng diyaryo? Magkano ang halagá ng diyaryo? Dalawampung piso ang halaga nito. Dalawampúng piso ang halagá nitó. Puwede ko po bang kunin ang tiket ninyo? Puwede ko pô bang kunin ang tiket ninyó? Heto. Heto. 08 Gaano kalayo ang Paris hanggang Madrid? 08 Gaano kalayò ang París hanggáng Madríd? 1264 na kilometro ito. 1264 na kilometro itó. Gaano kalayo ang Bruselas hanggang London? Gaano kalayò ang Bruselas hanggáng London? 312 kilometro ito. 312 kilometro itó. Dadalhin ka ng tiket na hindi balikan mula Paris Dadalhín ka ng tiket na hindî balikan mulâ París hanggang Benesya. hanggáng Benesya. Dadalhin ka ng tiket na balikan mula Paris Dadalhín ka ng tiket na balikan mulâ París hanggang Benesya at pabalik sa Paris. hanggáng Benesya at pabalík sa París. 54
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:54ec1:54 99/8/06/8/06 11:30:5411:30:54 AMAM 09 Mawalang-galang na po. Puwede po ba ninyong 09 Mawaláng-galang na pô. Puwede pô ba ninyóng sabihin sa amin kung nasaan kami? sabihin sa amin kung nasaán kamí? Siyempre. Narito po kayo. Siyempre. Nárito pô kayó. Sa tingin ko ay dapat dumaan tayo sa kalyeng ito. Sa tingín ko ay dapat dumaán tayo sa kalyeng itó. Hindi ako sang-ayon. Sa tingin ko ay dapat Hindî akó sang-ayon. Sa tingín ko ay dapat dumaan tayo sa isang ito. dumaán tayo sa isáng itó. Sa tingin ko ay dapat dumaan tayo sa kalyeng ito. Sa tingín ko ay dapat dumaán tayo sa kalyeng itó. Sang-ayon ako. Sang-ayon akó. 10 Mawalang-galang na po. Puwede po ba ninyong 10 Mawaláng-galang na pô. Puwede pô ba ninyóng ipakita sa akin kung nasaan ang museo? ipakita sa akin kung nasaán ang museo? Siyempre. Nandiyan po ang museo. Siyempre. Nándiyán pô ang museo. Magbabayad po ba kayo ng tseke, credit card, Magbabayad pô ba kayó ng tseke, credit card, o cash? o cash? Magbabayad po ako ng cash. Magbabayad pô akó ng cash.
55
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:55ec1:55 99/8/06/8/06 11:30:5511:30:55 AMAM 12-04 Paggamit ng Sarili at Iba 12-04 Paggamit ng Sarili at Ibá
01 Tinitingnan ng babae ang kabayo. 01 Tinitingnán ng babae ang kabayo. Tinitingnan ng babae ang mga bulaklak. Tinitingnán ng babae ang mgá bulaklák. Hindi tinitingnan ng babae ang anuman. Hindî tinitingnán ng babae ang anumán. Tinitingnan ng babae ang kaniyang sarili. Tinitingnán ng babae ang kaniyáng sarili. 02 Hinuhugasan ng babae ang mukha ng iba. 02 Hinuhugasan ng babae ang mukhâ ng ibá. Hinuhugasan ng babae ang kaniyang sariling Hinuhugasan ng babae ang kaniyáng sariling mukha. mukhâ. Sinusuklay ng babae ang kaniyang sariling Sinusukláy ng babae ang kaniyáng sariling buhok. buhók. Sinusuklay ng babae ang buhok ng iba. Sinusukláy ng babae ang buhók ng ibá. 03 Tinuturo ng batang babae ang kaniyang sarili. 03 Tinuturò ng batang babae ang kaniyáng sarili. Tinuturo ng batang babae ang kaniyang nanay. Tinuturò ng batang babae ang kaniyáng nanay. Tinitingnan ng batang babae ang kaniyang sarili Tinitingnán ng batang babae ang kaniyáng sarili sa salamin. sa salamín. Tinitingnan ng batang babae ang kaniyang nanay, Tinitingnán ng batang babae ang kaniyáng nanay, ngunit hindi siya tumuturo. ngunit hindî siyá tumuturò. 04 Nilalagyan ng batang babae ang kaniyang sarili 04 Nilalagyán ng batang babae ang kaniyáng sarili ng lotion. ng lotion. Nilalagyan ng batang babae ang iba ng lotion. Nilalagyán ng batang babae ang ibá ng lotion. Binubuhusan ng batang babae ang kaniyang sarili Binubuhusan ng batang babae ang kaniyáng sarili ng tubig. ng tubig. Binubuhusan ng batang babae ang iba ng tubig. Binubuhusan ng batang babae ang ibá ng tubig. 05 Nilalagyan ng batang babae ang kaniyang sariling 05 Nilalagyán ng batang babae ang kaniyáng sariling mukha ng lotion. mukhâ ng lotion. Nilalagyan ng batang babae ang likod ng Nilalagyán ng batang babae ang likód ng kaniyang nanay ng lotion. kaniyáng nanay ng lotion. Binubuhusan ng batang babae ang kaniyang Binubuhusan ng batang babae ang kaniyáng sariling buhok ng tubig. sariling buhók ng tubig. Binubuhusan ng batang babae ang buhok ng Binubuhusan ng batang babae ang buhók ng kaniyang nanay ng tubig. kaniyáng nanay ng tubig. 06 Binabasahan niya ang kaniyang sarili. 06 Binabasahan niyá ang kaniyáng sarili. Binabasahan niya ang iba. Binabasahan niyá ang ibá. Niyayakap niya ang babae. Niyayakap niyá ang babae. Niyayakap niya ang maliit na batang babae. Niyayakap niyá ang maliít na batang babae. 07 Nagsasarili ang mga bata. 07 Nagsasarilí ang mgá batà. Kasama ng mga bata ang kanilang mga Kasama ng mgá batà ang kaniláng mgá magulang. magulang. Nagsasariling umaawit ang babaeng nasa gitna. Nagsasarilíng umaawit ang babaeng nasa gitnâ. Umaawit kasama ng tatlong lalaki ang mga Umaawit kasama ng tatlóng lalaki ang mgá babae. babae. 08 Pinaaarawan ng babae ang kaniyang sarili. 08 Pinaaarawan ng babae ang kaniyáng sarili. Nagluluto ang babae. Naglulutò ang babae. Tinitingnan ng babae ang kaniyang sarili. Tinitingnán ng babae ang kaniyáng sarili. Tinitimbang ng babae ang kaniyang sarili. Tinitimbáng ng babae ang kaniyáng sarili.
56
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:56ec1:56 99/8/06/8/06 11:30:5511:30:55 AMAM 09 Tinuturo ng lalaki ang kaniyang sarili. 09 Tinuturò ng lalaki ang kaniyáng sarili. Tinuturo siya ng lalaki. Tinuturò siyá ng lalaki. Niyayakap ng babae ang kaniyang sarili. Niyayakap ng babae ang kaniyáng sarili. Niyayakap siya ng babae. Niyayakap siyá ng babae. 10 Tinitingnan nila ang kanilang mga sarili. 10 Tinitingnán nilá ang kaniláng mgá sarili. Tinitingnan namin ang aming mga sarili. Tinitingnán namin ang aming mgá sarili. Tinitingnan nila tayo. Tinitingnán nilá tayo. Tinitingnan natin sila. Tinitingnán natin silá.
57
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:57ec1:57 99/8/06/8/06 11:30:5611:30:56 AMAM 12-05 Mga Tunog ng Mga Tao, Mga Hayop 12-05 Mgá Tunóg ng Mgá Tao, Mgá Hayop at Mga Bagay at Mgá Bagay 01 Ngumingiyaw ang hayop na ito. 01 Ngumingiyáw ang hayop na itó. Tumatahol ang hayop na ito. Tumatahól ang hayop na itó. Nagsasabi ng “moo” ang hayop na ito. Nagsasabi ng “moo” ang hayop na itó. Nagsasabi ng “baa” ang hayop na ito. Nagsasabi ng “baa” ang hayop na itó. 02 mga kuliling 02 mgá kulilíng ang silbato ang silbato mga gitara mgá gitara ang tambol ang tamból 03 Lumilikha ng tunog ang rocket. 03 Lumilikhâ ng tunóg ang rocket. Hindi pa lumilikha ng tunog ang rocket. Hindî pa lumilikhâ ng tunóg ang rocket. Hindi lumilikha ng tunog ang gitara. Hindî lumilikhâ ng tunóg ang gitara. Lumilikha ng tunog ang gitara. Lumilikhâ ng tunóg ang gitara. 04 Sumisigaw ang lalaki. 04 Sumisigáw ang lalaki. Sumisigaw ang babae. Sumisigáw ang babae. Bumubulong ang lalaki. Bumubulóng ang lalaki. Bumubulong ang babae. Bumubulóng ang babae. 05 Mahina ang tunog ng bulong. 05 Mahinà ang tunóg ng bulóng. Malakas ang tunog ng sigaw. Malakás ang tunóg ng sigáw. Lumilikha ng malakas na tunog ang batang lalaki. Lumilikhâ ng malakás na tunóg ang batang lalaki. Hindi lumilikha ng malakas na tunog ang batang Hindî lumilikhâ ng malakás na tunóg ang batang lalaki. lalaki. 06 Pinatutunog niya ang kuliling. 06 Pinatutunóg niyá ang kulilíng. Hinihipan niya ang silbato. Hinihipán niyá ang silbato. Tumutugtog siya ng gitara. Tumutugtóg siyá ng gitara. Tumutugtog siya ng tambol. Tumutugtóg siyá ng tamból. 07 Kapag bumubulong ka, nagsasalita ka ng mahina. 07 Kapág bumubulóng ka, nagsasalitâ ka ng mahinà. Kapag sumisigaw ka, nagsasalita ka ng malakas. Kapág sumisigáw ka, nagsasalitâ ka ng malakás. Tahimik na nagtatrabaho ang maliit na batang Tahimik na nagtatrabaho ang maliít na batang lalaki. lalaki. Maingay na naglalaro ang maliit na batang lalaki. Maingay na naglalarô ang maliít na batang lalaki. 08 Kung minsan maingay ang hayop na ito. 08 Kung minsan maingay ang hayop na itó. Lumilikha ito ng mga malalakas na tunog. Lumilikhâ itó ng mgá malalakás na tunóg. Tahimik ang hayop na ito. Lumilikha ito ng mga Tahimik ang hayop na itó. Lumilikhâ itó ng mgá mahihinang tunog. mahihinang tunóg. Maingay ang tubig na ito. Maingay ang tubig na itó. Tahimik ang tubig na ito. Tahimik ang tubig na itó. 09 Maingay ang sasakyang ito. 09 Maingay ang sasakyáng itó. Tahimik ang sasakyang ito. Tahimik ang sasakyáng itó. Lumilikha ng mataas na tunog ang instrumentong Lumilikhâ ng mataás na tunóg ang instrumentong ito. itó. Lumilikha ng mababang tunog ang instrumentong Lumilikhâ ng mababang tunóg ang instrumentong ito. itó. 10 May mataas na boses ang taong ito. 10 May mataás na boses ang taong itó. May mababang boses ang taong ito. May mababang boses ang taong itó. May matataas na boses ang ilang mga hayop. May matataás na boses ang iláng mgá hayop. May mabababang boses ang ilang mga hayop. May mabababang boses ang iláng mgá hayop.
58
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:58ec1:58 99/8/06/8/06 11:30:5611:30:56 AMAM 12-06 Mga Utos at Mga Pakiusap 12-06 Mgá Utos at Mgá Pakiusap
01 Tumatalon sa itaas ng kama si Carlo. 01 Tumatalón sa itaás ng kama si Carlo. Kapapasok lamang ng nanay ni Carlo. Kapapasok lamang ng nanay ni Carlo. Sabi ng nanay ni Carlo, “Tigilan mo ang pagtalon Sabi ng nanay ni Carlo, “Tigilan mo ang pagtalón sa kama!” sa kama!” Tumitigil sa pagtalon at bumababa ng kama Tumitigil sa pagtalón at bumababâ ng kama si Carlo. si Carlo. 02 Naghahagis si Carlo ng mga papel. 02 Naghahagis si Carlo ng mgá papél. Sabi ng nanay ni Carlo, “Pulutin mo ang mga Sabi ng nanay ni Carlo, “Pulutin mo ang mgá papel.” papél.” Pinupulot ni Carlo ang mga papel. Pinupulot ni Carlo ang mgá papél. Inilalagay ni Carlo ang mga papel sa basurahan. Inilalagáy ni Carlo ang mgá papél sa básurahán. 03 Pakidala sa akin ang jacket na iyan. 03 Pakidalá sa akin ang jacket na iyán. Pakitulungan akong buhatin ito. Pakitulungan akóng buhatin itó. Pakiabot sa akin ang tuwalya. Pakiabót sa akin ang tuwalya. Pakiabot ang mantikilya. Pakiabót ang mantikilya. 04 Pakiabot sa akin ang librong iyan. 04 Pakiabót sa akin ang libróng iyán. Pakikuha ang librong ito. Pakikuha ang libróng itó. Pakiabot sa akin ang basong iyan. Pakiabót sa akin ang basong iyán. Pakikuha ang basong ito. Pakikuha ang basong itó. 05 Pumunta ka sa kama. 05 Pumunta ka sa kama. Matulog ka na. Good night. Matulog ka na. Good night. Halikayo. Halíkayó. Puwede bang sa labas kayo maglaro? Puwede bang sa labás kayó maglarô? 06 Huwag kang maingay. 06 Huwág kang maingay. Halikayo sa mesa. Halíkayó sa mesa. Pumunta ka doon at maghugas ka ng kamay. Pumunta ka doón at maghugas ka ng kamáy. Puwede bang umalis ka? Puwede bang umalís ka? 07 Mag-ingat ka! May mga bubog! 07 Mag-ingat ka! May mgá bubog! Mag-ingat ka! Mainit ito! Mag-ingat ka! Mainit itó! Mag-ingat ka! Huwag mong ibagsak iyan. Mag-ingat ka! Huwág mong ibagsák iyán. Tigil! May kotseng dumarating! Tigil! May kotseng dumaratíng! 08 Mag-ingat ka. Matalim ito. 08 Mag-ingat ka. Matalím itó. Tigil, Inay, masakit! Tigil, Ináy, masakít! Mag-ingat ka! Nangangagat siya! Mag-ingat ka! Nangangagát siyá! Ingat, puno ito. Ingat, punô itó. 09 Sabi ng tatay, “Pakitapon ang mga papel”. 09 Sabi ng tatay, “Pakitapon ang mgá papél”. Sumusunod sa kaniyang tatay ang batang lalaki. Sumusunód sa kaniyáng tatay ang batang lalaki. Sumusuway sa kaniyang tatay ang batang lalaki. Sumusuwáy sa kaniyáng tatay ang batang lalaki. Itinatapon ng batang babae ang mga papel. Itinatapon ng batang babae ang mgá papél. 10 Sabi ng guro, “Tumalikod kayo at humarap sa 10 Sabi ng gurò, “Tumalikod kayó at humaráp sa pisara.” pisara.” Kapwa sumusunod ang mga estudyante. Kapwà sumusunód ang mgá estudyante. Hindi sumusunod ang alinman sa mga estudyante. Hindî sumusunód ang alinmán sa mgá estudyante. Sumusunod ang isang estudyante, at sumusuway Sumusunód ang isáng estudyante, at sumusuwáy ang isa. ang isá.
59
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:59ec1:59 99/8/06/8/06 11:30:5611:30:56 AMAM 12-07 Mga Pagkain, Mga Inumin at 12-07 Mgá Pagkain, Mgá Inumin at Mga Ukol na Pandiwa Mgá Ukol na Pandiwà 01 Ngumunguya ang lalaki. 01 Ngumunguyâ ang lalaki. Lumulunok ang lalaki. Lumulunók ang lalaki. Ngumunguya ang babae. Ngumunguyâ ang babae. Lumulunok ang babae. Lumulunók ang babae. 02 Sumisipsip siya sa straw. 02 Sumisipsíp siyá sa straw. Hindi siya sumisipsip sa kaniyang straw. Hindî siyá sumisipsíp sa kaniyáng straw. Sumisipsip siya sa bote. Sumisipsíp siyá sa bote. Hindi siya sumisipsip sa bote. May pacifier siya. Hindî siyá sumisipsíp sa bote. May pácifier siyá. 03 Kinakagatan niya ang saging. 03 Kinakagatán niyá ang saging. Kinakagatan niya ang mansanas. Kinakagatán niyá ang mansanas. Ngumunguya siya. Ngumunguyâ siyá. Lumulunok siya. Lumulunók siyá. 04 May nagbabalat ng patatas. 04 May nagbabalát ng patatas. May naghihiwa ng saging. May naghihiwà ng saging. May naghihiwa ng patatas. May naghihiwà ng patatas. May nagbabalat ng saging. May nagbabalát ng saging. 05 Sumisipsip ang babae sa straw. 05 Sumisipsíp ang babae sa straw. Hinihipan niya ang straw. Hinihipán niyá ang straw. Sumisipsip ang lalaki sa straw. Sumisipsíp ang lalaki sa straw. Hinihipan niya ang trumpeta. Hinihipán niyá ang trumpeta. 06 Nagbabalat siya ng saging. 06 Nagbabalát siyá ng saging. Naghihiwa siya ng saging. Naghihiwà siyá ng saging. Kinakagatan niya ang saging. Kinakagatán niyá ang saging. Ngumunguya siya. Ngumunguyâ siyá. 07 Dinidilaan niya ang lolipap. 07 Dinidilaan niyá ang lólipap. Kinakagat niya ang lolipap. Kinakagát niyá ang lólipap. Dinidilaan niya ang apa ng sorbetes. Dinidilaan niyá ang apa ng sorbetes. Kinakagat niya ang apa ng sorbetes. Kinakagát niyá ang apa ng sorbetes. 08 May iniinom ang aso. 08 May iniinóm ang aso. Kumakagat siya. Kumakagát siyá. Lumulunok siya. Lumulunók siyá. Dumidila siya. Dumidilà siyá. 09 Humihigop siya. 09 Humihigop siyá. Tumutungga siya. Tumutunggâ siyá. Humihigop sila. Humihigop silá. Tumutungga sila. Tumutunggâ silá. 10 Humihigop siya. 10 Humihigop siyá. Tumutungga siya. Tumutunggâ siyá. Sumisipsip siya. Sumisipsíp siyá. Umiihip siya. Umiihip siyá.
60
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:60ec1:60 99/8/06/8/06 11:30:5711:30:57 AMAM 12-08 Mga Tanong at Mga Sagot 12-08 Mgá Tanóng at Mgá Sagót
01 Ilang taon na siya? Sampung taong gulang siya. 01 Iláng taón na siyá? Sampúng taóng gulang siyá. Ilang taon na siya? Pitumpung taong gulang siya. Iláng taón na siyá? Pitúmpúng taóng gulang siyá. Gaano kainit ang tubig? Halos 26 na Sentigrado Gaano kainit ang tubig? Halos 26 na Sentigrado ito. itó. Gaano kalamig ang tubig? Mas mababa sa Gaano kalamíg ang tubig? Mas mababà sa 1 Sentigrado ito. 1 Sentigrado itó. 02 Anong uri ng hayop ito? Reptilya ito. 02 Anóng urì ng hayop itó? Reptilya itó. Anong uri ng hayop ito? Mammal ito. Anóng urì ng hayop itó? Mammal itó. Anong uri ng hayop ito? Insekto ito. Anóng urì ng hayop itó? Insekto itó. Anong uri ng hayop ito? Ibon ito. Anóng urì ng hayop itó? Ibon itó. 03 Anong uri ng gusali ito? Katedral ito. 03 Anóng urì ng gusalì itó? Katedrál itó. Anong uri ng gusali ito? Skyscraper ito. Anóng urì ng gusalì itó? Skyscraper itó. Anong uri ng gusali ito? Mga labi ng gumuhong Anóng urì ng gusalì itó? Mgá labí ng gumuhong kuta ito. kutà itó. Anong uri ng gusali ito? Hindi natin masabi. Anóng urì ng gusalì itó? Hindî natin masabi. 04 Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang libro. 04 Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang libró. Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang magasin. magasín. Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang diyaryo. diyaryo. Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang mga Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang mgá tuntunin ng laro. tuntunin ng larô. 05 Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang mapa. 05 Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang mapa. Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang menu. Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang menú. Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang sulat- Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang sulat- kamay na tala. kamáy na talâ. Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang mga Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang mgá instruksyon sa bote ng kaniyang gamot. instruksyón sa bote ng kaniyáng gamót. 06 Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang 06 Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang karatula. karátula. Ano ang binabasa niya? Binabasa niya ang libro Anó ang binabasa niyá? Binabasa niyá ang libró ng mga tula. ng mgá tulâ. Anong uri ng muwebles ito? Muwebles na Anóng urì ng muwebles itó? Muwebles na pambahay ito. pambahay itó. Anong uri ng muwebles ito? Muwebles na pang- Anóng urì ng muwebles itó? Muwebles na pang- opisina ito. opisina itó. 07 Taga-saan ang babaeng iyan? Taga-Hawaii siya. 07 Taga-saán ang babaeng iyán? Taga-Hawaií siyá. Taga-saan ang babaeng iyan? Taga-Tsina siya. Taga-saán ang babaeng iyán? Taga-Tsina siyá. Saan ang lungsod ng Paris? Nasa Pransiya ang Saán ang lungsód ng París? Nasa Pránsiya ang Paris. París. Saan ang lungsod ng Roma? Nasa Italya ang Saán ang lungsód ng Roma? Nasa Italya ang Roma. Roma. 08 Kaninong kabayo iyan? Kabayo ng lalaki iyan. 08 Kaninong kabayo iyán? Kabayo ng lalaki iyán. Kaninong kabayo iyan? Kabayo ng babae iyan. Kaninong kabayo iyán? Kabayo ng babae iyán. Kaninong bisikleta iyan? Bisikleta ng lalaki iyan. Kaninong bisikleta iyán? Bisikleta ng lalaki iyán. Kaninong bisikleta iyan? Hindi ko alam kung Kaninong bisikleta iyán? Hindî ko alám kung kanino iyan. kanino iyán.
61
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:61ec1:61 99/8/06/8/06 11:30:5811:30:58 AMAM 12-08 Pagpapatuloy 12-08 Pagpapatuloy
09 Aling itlog ang gusto mo? Gusto ko ang dilaw 09 Alíng itlóg ang gustó mo? Gustó ko ang diláw na isa. na isá. Aling pares ng guwantes ang gusto mo? Gusto ko Alíng pares ng guwantes ang gustó mo? Gustó ko ang dilaw na pares. ang diláw na pares. Aling upuan ang gusto mong upuan? Wala ni isa. Alíng upuan ang gustó mong upuán? Walâ ni isá. Inuupuan na ang mga iyan ng mga tao. Inuupuán na ang mgá iyán ng mgá tao. Aling upuan ang gusto mong upuan? Wala akong Alíng upuan ang gustó mong upuán? Walâ akóng pakialam. Pare-pareho ang mga iyan. pakialám. Paré-pareho ang mgá iyán. 10 Bakit bukas ang bibig ng lalaki? Dahil tumatawa 10 Bakit bukás ang bibíg ng lalaki? Dahil tumatawa siya. siyá. Bakit bukas ang bibig ng lalaki? Dahil kumakain Bakit bukás ang bibíg ng lalaki? Dahil kumakain siya. siyá. Bakit bukas ang bibig ng aso? Dahil tumatahol Bakit bukás ang bibíg ng aso? Dahil tumatahól siya. siyá. Bakit bukas ang bibig ng aso? Dahil naiinitan siya. Bakit bukás ang bibíg ng aso? Dahil naiinitan siyá.
62
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:62ec1:62 99/8/06/8/06 11:30:5911:30:59 AMAM 12-09 Paggamit ng Dahil, Kung, Sana 12-09 Paggamit ng Dahil, Kung, Sana
01 Maaabot ng lalaki ang litrato dahil nakatayo siya 01 Maaabót ng lalaki ang litrato dahil nakatayô siyá sa upuan. sa upuan. Maaabot sana ng lalaki ang litrato kung nakatayo Maaabót sana ng lalaki ang litrato kung nakatayô siya sa upuan. siyá sa upuan. Makakagalaw nang mabilis ang babae dahil nasa Makakagaláw nang mabilís ang babae dahil nasa kotse siya. kotse siyá. Makakagalaw sana nang mas mabilis ang babae Makakagaláw sana nang mas mabilís ang babae kung nasa kotse siya. kung nasa kotse siyá. 02 Kumakain ang babae dahil may pagkain siya. 02 Kumakain ang babae dahil may pagkain siyá. Makakakain sana ang babae kung may pagkain Makakakain sana ang babae kung may pagkain siya. siyá. Umiinom ang babae dahil may gatas siya. Umiinóm ang babae dahil may gatas siyá. Makakainom sana ang babae kung may gatas Makakainóm sana ang babae kung may gatas siya. siyá. 03 Nakakakita ang lalaki dahil bukas ang kaniyang 03 Nakakakita ang lalaki dahil bukás ang kaniyáng mga mata. mgá matá. Makakakita sana ang lalaki kung bukas ang Makakakita sana ang lalaki kung bukás ang kaniyang mga mata. kaniyáng mgá matá. Makakaakyat sa tuktok ng gusali ang lalaki dahil Makakaakyát sa tuktók ng gusalì ang lalaki dahil may hagdan siya. may hagdán siyá. Makakaakyat sana sa tuktok ng gusali ang lalaki Makakaakyát sana sa tuktók ng gusalì ang lalaki kung may hagdan siya. kung may hagdán siyá. 04 Nakakasalita ang lalaki. 04 Nakakasalitâ ang lalaki. Makakasalita sana ang lalaki kung wala sa Makakasalitâ sana ang lalaki kung walâ sa kaniyang bibig ang kamay ng babae. kaniyáng bibíg ang kamáy ng babae. Nakakasulat siya. Nakakasulat siyá. Makakasulat sana siya kung may bolpen siya. Makakasulat sana siyá kung may bolpen siyá. 05 Hindi nalalamigan ang babae dahil may coat siya. 05 Hindî nalalamigán ang babae dahil may coat siyá. Hindi sana malalamigan ang babae kung may Hindî sana malalamigán ang babae kung may coat siya. coat siyá. Tinutuyo ng babae ang kaniyang mukha gamit Tinutuyô ng babae ang kaniyáng mukhâ gamit ang tuwalya. ang tuwalya. Tutuyuin sana ng babae ang kaniyang mukha Tutuyuín sana ng babae ang kaniyáng mukhâ kung may tuwalya siya. kung may tuwalya siyá. 06 Nakakapagmaneho siya ng kotse dahil nasa 06 Nakakapagmaneho siyá ng kotse dahil nasa gulang siya. gulang siyá. Makakapagmaneho sana siya ng kotse kung nasa Makakapagmaneho sana siyá ng kotse kung nasa gulang siya. gulang siyá. Nakaupo siya sa mesa. Nakaupô siyá sa mesa. Makakaupo sana siya sa mesa kung may upuang Makakaupô sana siyá sa mesa kung may upuang mauupuan. mauupuán. 07 Nababasa niya ang diyaryo. 07 Nababasa niyá ang diyaryo. Mababasa sana niya ang diyaryo kung hindi Mababasa sana niyá ang diyaryo kung hindî baliktad ito. baliktád itó. Gagamit sana siya ng payong kung umuulan. Gagamit sana siyá ng payong kung umuulán. Gumagamit siya ng payong dahil umuulan. Gumagamit siyá ng payong dahil umuulán.
63
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:63ec1:63 99/8/06/8/06 11:30:5911:30:59 AMAM 12-09 Pagpapatuloy 12-09 Pagpapatuloy
08 Iinom siya ng gatas. 08 Iinóm siyá ng gatas. Iinom sana siya ng gatas kung may gatas siya. Iinóm sana siyá ng gatas kung may gatas siyá. Kakain siya ng pagkain. Kakain siyá ng pagkain. Kakain sana siya ng pagkain kung may pagkain Kakain sana siyá ng pagkain kung may pagkain siya. siyá. 09 Magmamaneho siya ng kotse. 09 Magmamaneho siyá ng kotse. Magmamaneho sana siya ng kotse kung may Magmamaneho sana siyá ng kotse kung may kotse siya. kotse siyá. Sasaluhin niya ang bola. Sasaluhín niyá ang bola. Nasalo sana niya ang bola kung hindi siya Nasaló sana niyá ang bola kung hindî siyá natumba. natumbá. 10 Tuyo ang kaniyang mga paa dahil nakasuot siya 10 Tuyô ang kaniyáng mgá paá dahil nakasuót siyá ng bota. ng bota. Tuyo sana ang kaniyang mga paa kung nagsuot Tuyô sana ang kaniyáng mgá paá kung nagsuót siya ng bota. siyá ng bota. Tuyo ang kaniyang buhok dahil gumagamit siya Tuyô ang kaniyáng buhók dahil gumagamit siyá ng payong. ng payong. Tuyo sana ang kaniyang buhok kung gumamit Tuyô sana ang kaniyáng buhók kung gumamit siya ng payong. siyá ng payong.
64
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:64ec1:64 99/8/06/8/06 11:31:0011:31:00 AMAM 12-10 Tungkol sa Mga Hayop 12-10 Tungkól sa Mgá Hayop
01 Reptilya ang mga ahas. 01 Reptilya ang mgá ahas. Reptilya ang mga pagong. Reptilya ang mgá pagóng. Insekto ang mga paruparo. Insekto ang mgá parúparó. Ampibyan ang mga palaka. Ampibyán ang mgá palakâ. 02 Ibon ang hayop na ito. 02 Ibon ang hayop na itó. Isda ang hayop na ito. Isdâ ang hayop na itó. Reptilya ang hayop na ito. Reptilya ang hayop na itó. Mammal ang hayop na ito. Mammal ang hayop na itó. 03 Ampibyan ang hayop na ito. 03 Ampibyán ang hayop na itó. Insekto ang hayop na ito. Insekto ang hayop na itó. Reptilya ang hayop na ito. Reptilya ang hayop na itó. Mammal ang hayop na ito. Mammal ang hayop na itó. 04 Ibon ito na hindi nakakalipad. 04 Ibon itó na hindî nakakalipád. Mammal ito na nakakalipad. Mammal itó na nakakalipád. Mammal ito na nakatira sa tubig. Mammal itó na nakatirá sa tubig. Ibon ito na nakakasalita. Ibon itó na nakakasalitâ. 05 Kumakain ng karne ang reptilyang ito. 05 Kumakain ng karné ang reptilyang itó. Carnivore ito. Cárnivore itó. Kumakain ng karne at halaman ang mammal na Kumakain ng karné at halaman ang mammal na ito. Omnivore ito. itó. Ó mnivore itó. Kumakain ng halaman ang mammal na ito. Kumakain ng halaman ang mammal na itó. Herbivore ito. Hérbivore itó. Kumakain ng patay na hayop ang ibong ito. Kumakain ng patáy na hayop ang ibong itó. Scavenger ito. Scávenger itó. 06 Nakakalipad ang insektong ito. 06 Nakakalipád ang insektong itó. Makakalipad sana ang reptilyang ito. Makakalipád sana ang reptilyang itó. Hindi nakakalipad ang reptilyang ito. Hindî nakakalipád ang reptilyang itó. Nakakalipad ang mammal na ito. Nakakalipád ang mammal na itó. 07 Lalaki ang ibong ito. 07 Lalaki ang ibong itó. Babae ang ibong ito. Babae ang ibong itó. Lalaki ang mammal na ito. Lalaki ang mammal na itó. Babae ang mammal na ito. Babae ang mammal na itó. 08 Lalaki ang hayop na ito. 08 Lalaki ang hayop na itó. Babae ang hayop na ito. Babae ang hayop na itó. Lalaki ang taong ito. Lalaki ang taong itó. Babae ang taong ito. Babae ang taong itó. 09 Mailap na hayop ang ibong ito. 09 Mailáp na hayop ang ibong itó. Maamong hayop ang ibong ito. Maamong hayop ang ibong itó. Maamong hayop ang mammal na ito. Maamong hayop ang mammal na itó. Mailap na hayop ang mammal na ito. Mailáp na hayop ang mammal na itó. 10 Hindi alaga ang maamong hayop na ito. 10 Hindî alagà ang maamong hayop na itó. Mapanganib ang mailap na hayop na ito. Mapanganib ang mailáp na hayop na itó. Hindi mapanganib ang mailap na hayop na ito. Hindî mapanganib ang mailáp na hayop na itó. Alaga ang maamong hayop na ito. Alagà ang maamong hayop na itó.
65
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:65ec1:65 99/8/06/8/06 11:31:0011:31:00 AMAM 12-11 Repaso ng Yunit Labindalawa 12-11 Repaso ng Yunit Labíndalawá
01 Aling hayop ang palaging lumalangoy, hindi 01 Alíng hayop ang palaging lumalangóy, hindî kailanman lumalakad, at hindi kailanman kailanmán lumalakad, at hindî kailanmán lumilipad? lumilipád? Aling hayop ang hindi kailanman lumalangoy, Alíng hayop ang hindî kailanmán lumalangóy, bihirang lumalakad, at madalas na lumilipad? bihirang lumalakad, at madalás na lumilipád? Aling hayop ang kung minsan lumalangoy at Alíng hayop ang kung minsan lumalangóy at kung minsan lumalakad, ngunit hindi kailanman kung minsan lumalakad, ngunit hindî kailanmán lumilipad? lumilipád? Aling hayop ang kung minsan lumalangoy, kung Alíng hayop ang kung minsan lumalangóy, kung minsan lumalakad, at kung minsan lumilipad? minsan lumalakad, at kung minsan lumilipád? 02 Hindi maintindihan ng estudyante ang 02 Hindî maintindihán ng estudyante ang problemang pangmatematika. problemang pangmatemátika. Nagtatanong ang estudyante sa guro, “Puwede po Nagtatanóng ang estudyante sa gurò, “Puwede pô ba ninyo akong tulungan?” ba ninyó akóng tulungan?” Ipinapaliwanag ng guro ang problemang Ipinapaliwanag ng gurò ang problemang pangmatematika. pangmatemátika. Naiintindihan na ngayon ng estudyante ang Naiintindihán na ngayón ng estudyante ang problemang pangmatematika. problemang pangmatemátika. 03 Gusto ko sanang mag-cash ng tseke. 03 Gustó ko sanang mag-cash ng tseke. Gusto ko po sanang maglabas ng beinte dolyares. Gustó ko pô sanang maglabás ng beinte dolyares. Gusto ko po sanang magpapalit ng beinte sa apat Gustó ko pô sanang magpapalít ng beinte sa apat na lima. na limá. Gusto ko po sanang magpapalit ng beinte Gustó ko pô sanang magpapalít ng beinte dolyares sa marks ng Alemanya. dolyares sa marks ng Alemanya. 04 Tinitingnan nila ang kanilang mga sarili. 04 Tinitingnán nilá ang kaniláng mgá sarili. Tinitingnan namin ang aming mga sarili. Tinitingnán namin ang aming mgá sarili. Tinitingnan nila tayo. Tinitingnán nilá tayo. Tinitingnan natin sila. Tinitingnán natin silá. 05 Kapag bumubulong ka, nagsasalita ka ng mahina. 05 Kapág bumubulóng ka, nagsasalitâ ka ng mahinà. Kapag sumisigaw ka, nagsasalita ka ng malakas. Kapág sumisigáw ka, nagsasalitâ ka ng malakás. Tahimik na nagtatrabaho ang maliit na batang Tahimik na nagtatrabaho ang maliít na batang lalaki. lalaki. Maingay na naglalaro ang maliit na batang lalaki. Maingay na naglalarô ang maliít na batang lalaki. 06 Mag-ingat ka! May mga bubog! 06 Mag-ingat ka! May mgá bubog! Mag-ingat ka! Mainit ito! Mag-ingat ka! Mainit itó! Mag-ingat ka! Huwag mong ibagsak iyan. Mag-ingat ka! Huwág mong ibagsák iyán. Tigil! May kotseng dumarating! Tigil! May kotseng dumaratíng! 07 Humihigop siya. 07 Humihigop siyá. Tumutungga siya. Tumutunggâ siyá. Sumisipsip siya. Sumisipsíp siyá. Umiihip siya. Umiihip siyá. 08 Ilang taon na siya? Sampung taong gulang siya. 08 Iláng taón na siyá? Sampúng taóng gulang siyá. Ilang taon na siya? Pitumpung taong gulang siya. Iláng taón na siyá? Pitúmpúng taóng gulang siyá. Gaano kainit ang tubig? Halos 26 na Sentigrado ito. Gaano kainit ang tubig? Halos 26 na Sentigrado itó. Gaano kalamig ang tubig? Mas mababa sa Gaano kalamíg ang tubig? Mas mababà sa 1 Sentigrado ito. 1 Sentigrado itó.
66
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:66ec1:66 99/8/06/8/06 11:31:0011:31:00 AMAM 09 Nababasa niya ang diyaryo. 09 Nababasa niyá ang diyaryo. Mababasa sana niya ang diyaryo kung hindi Mababasa sana niyá ang diyaryo kung hindî baliktad ito. baliktád itó. Gagamit sana siya ng payong kung umuulan. Gagamit sana siyá ng payong kung umuulán. Gumagamit siya ng payong dahil umuulan. Gumagamit siyá ng payong dahil umuulán. 10 Kumakain ng karne ang reptilyang ito. 10 Kumakain ng karné ang reptilyang itó. Carnivore ito. Cárnivore itó. Kumakain ng karne at halaman ang mammal Kumakain ng karné at halaman ang mammal na ito. Omnivore ito. na itó. Ó mnivore itó. Kumakain ng halaman ang mammal na ito. Kumakain ng halaman ang mammal na itó. Herbivore ito. Hérbivore itó. Kumakain ng patay na hayop ang ibong ito. Kumakain ng patáy na hayop ang ibong itó. Scavenger ito. Scávenger itó.
67
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:67ec1:67 99/8/06/8/06 11:31:0111:31:01 AMAM 13-01 Mga Baliktaran; Paano Natin 13-01 Mgá Baliktaran; Paano Natin Masasabi? Masasabi? 01 Nakikita natin ang buong sasakyan. 01 Nakikita natin ang buóng sasakyán. Hindi natin makita ang buong sasakyan dahil Hindî natin makita ang buóng sasakyán dahil natatakpan ito. natatakpán itó. Nakikita natin ang buong batang lalaki. Nakikita natin ang buóng batang lalaki. Hindi natin makita ang buong batang lalaki dahil Hindî natin makita ang buóng batang lalaki dahil nagtatago siya sa likod ng puno. nagtatagò siyá sa likód ng punò. 02 Nakikita natin ang buong batang lalaki. 02 Nakikita natin ang buóng batang lalaki. Nakikita lamang natin ang itaas na kalahati ng Nakikita lamang natin ang itaás na kalahatì ng batang lalaki. batang lalaki. Nakikita lamang natin ang ibabang kalahati ng Nakikita lamang natin ang ibabáng kalahatì ng batang lalaki. batang lalaki. Hindi natin makita ang batang lalaki dahil Hindî natin makita ang batang lalaki dahil nagtatago siya sa ilalim ng coat. nagtatagò siyá sa ilalim ng coat. 03 Nakikita natin ang buong batang lalaki. 03 Nakikita natin ang buóng batang lalaki. Hindi natin makita ang ibabang kalahati ng Hindî natin makita ang ibabáng kalahatì ng batang lalaki. batang lalaki. Hindi natin makita ang itaas na kalahati ng Hindî natin makita ang itaás na kalahatì ng batang lalaki. batang lalaki. Hindi natin makita ang batang lalaki. Hindî natin makita ang batang lalaki. 04 Hindi natin makita ang mukha ng lalaki. 04 Hindî natin makita ang mukhâ ng lalaki. Hindi natin makita ang ilong ng lalaki dahil Hindî natin makita ang ilóng ng lalaki dahil natatakpan ito ng usok. natatakpán itó ng usok. Hindi natin makita ang ulo ng babae. Hindî natin makita ang ulo ng babae. Hindi natin makita ang mukha ng babae dahil Hindî natin makita ang mukhâ ng babae dahil nakatalikod siya. nakatalikod siyá. 05 Hindi natin makita ang ulo o ang mga paa ng 05 Hindî natin makita ang ulo o ang mgá paá ng lalaki. lalaki. Hindi natin makita ang mga paa ng lalaki, ngunit Hindî natin makita ang mgá paá ng lalaki, ngunit nakikita natin ang kaniyang ulo. nakikita natin ang kaniyáng ulo. Hindi natin makita ang mga paa ng mga babae. Hindî natin makita ang mgá paá ng mgá babae. Hindi natin makita ang mga ulo ng mga babae. Hindî natin makita ang mgá ulo ng mgá babae. 06 Dilaw ang buhok ng babaeng ito. 06 Diláw ang buhók ng babaeng itó. Hindi natin alam kung ano ang kulay ng buhok Hindî natin alám kung anó ang kulay ng buhók ng babaeng ito dahil hindi natin makita ito. ng babaeng itó dahil hindî natin makita itó. Si Mikhail Gorbachev ang lalaking ito. Si Mikhaíl Górbachev ang lalaking itó. Hindi natin alam kung sino ang lalaking ito dahil Hindî natin alám kung sino ang lalaking itó dahil hindi natin makita ang kaniyang mukha. hindî natin makita ang kaniyáng mukhâ. 07 Mayroong tatlong tao sa bangkang may layag 07 Mayroóng tatlóng tao sa bangkáng may layag na ito. na itó. Hindi natin masabi kung ilang tao mayroon sa Hindî natin masabi kung iláng tao mayroón sa mga bangkang may layag na ito. mgá bangkáng may layag na itó. Masasabi natin kung ilang holen mayroon. Masasabi natin kung iláng holen mayroón. Hindi natin masabi kung ilang holen mayroon. Hindî natin masabi kung iláng holen mayroón. 08 Hindi natin masabi kung ano ang iniinom ng 08 Hindî natin masabi kung anó ang iniinóm ng babae. babae. Masasabi natin kung ano ang iniinom ng babae. Masasabi natin kung anó ang iniinóm ng babae. Masasabi natin kung ano ang nasa kamay ng Masasabi natin kung anó ang nasa kamáy ng maliit na batang babae. maliít na batang babae. Hindi natin masabi kung ano ang nasa kamay ng Hindî natin masabi kung anó ang nasa kamáy ng maliit na batang babae. maliít na batang babae. 68
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:68ec1:68 99/8/06/8/06 11:31:0111:31:01 AMAM 09 Masasabi nating babae ang batang ito. 09 Masasabi nating babae ang batang itó. Masasabi nating hindi sanggol ang batang ito, Masasabi nating hindî sanggól ang batang itó, ngunit hindi natin masabi kung lalaki o babae ngunit hindî natin masabi kung lalaki o babae ang batang ito. ang batang itó. Masasabi nating lalaki ang batang ito. Masasabi nating lalaki ang batang itó. Hindi natin masabi kung lalaki o babae ang Hindî natin masabi kung lalaki o babae ang sanggol na ito. sanggól na itó. 10 Masasabi natin kung sino ang nananalo. 10 Masasabi natin kung sino ang nananalo. Hindi natin masabi kung sino ang nananalo. Hindî natin masabi kung sino ang nananalo. Masasabi natin kung ano ang oras dahil malapit Masasabi natin kung anó ang oras dahil malapit ang orasan. ang orasán. Hindi natin masabi kung ano ang oras dahil Hindî natin masabi kung anó ang oras dahil masyadong malayo ang orasan. masyadong malayò ang orasán.
69
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:69ec1:69 99/8/06/8/06 11:31:0211:31:02 AMAM 13-02 Mga Ibang Pandiwa 13-02 Mgá Ibáng Pandiwà
01 Nagbibilang siya sa kaniyang mga daliri. 01 Nagbibiláng siyá sa kaniyáng mgá dalirì. Nagbibilang siya gamit ang lapis at papel. Nagbibiláng siyá gamit ang lapis at papél. Kinakaladkad niya ang supot na papel. Kinakaladkád niyá ang supot na papél. Kinakaladkad niya ang upuan. Kinakaladkád niyá ang upuan. 02 Hinihigpitan niya ang kaniyang sinturon. 02 Hinihigpitán niyá ang kaniyáng sinturón. Niluluwagan niya ang kaniyang sinturon. Niluluwagán niyá ang kaniyáng sinturón. Nangunguna siya sa kanila. Nangunguna siyá sa kanilá. Sumusunod siya sa kanila. Sumusunód siyá sa kanilá. 03 Sumusunod sila sa lalaki. 03 Sumusunód silá sa lalaki. Sumusunod ang babae sa kanila. Sumusunód ang babae sa kanilá. Sumusunod ang lalaki sa kanila. Sumusunód ang lalaki sa kanilá. Sumusunod sila sa babae. Sumusunód silá sa babae. 04 May ginagawa siya mula sa mga blocks. 04 May ginagawâ siyá mulâ sa mgá blocks. May binabalanse siya sa kaniyang ulo. May binabalanse siyá sa kaniyáng ulo. May ginagawa sila mula sa mga blocks. May ginagawâ silá mulâ sa mgá blocks. May binabalanse sila sa kanilang mga ulo. May binabalanse silá sa kaniláng mgá ulo. 05 Binabalanse niya ang pitsel sa kaniyang ulo. 05 Binabalanse niyá ang pitsél sa kaniyáng ulo. Hinahawakan niya ang pitsel sa itaas ng Hinahawakan niyá ang pitsél sa itaás ng kaniyang ulo. kaniyáng ulo. Hinahawakan niya ang pitsel sa kaniyang balikat. Hinahawakan niyá ang pitsél sa kaniyáng balikat. Hinahawakan niya ang pitsel sa kaniyang Hinahawakan niyá ang pitsél sa kaniyáng mga braso. mgá braso. 06 Nasa itaas ng mesa ang libro. 06 Nasa itaás ng mesa ang libró. Nasa ilalim ng mesa ang libro. Nasa ilalim ng mesa ang libró. Nasa mesa ang libro. Nasa mesa ang libró. Binabalanse niya ang libro sa kaniyang ulo. Binabalanse niyá ang libró sa kaniyáng ulo. 07 Nagpapahinga siya sa damo. 07 Nagpapahingá siyá sa damó. Nangunguna siya sa kanila sa labas. Nangunguna siyá sa kanilá sa labás. Nagpapahinga sila sa damo. Nagpapahingá silá sa damó. Nangunguna siya sa kanila sa loob. Nangunguna siyá sa kanilá sa loób. 08 Madali para sa kaniya ang magbalanse sa itaas 08 Madalî para sa kaniyá ang magbalanse sa itaás ng bakod. ng bakod. Mahirap para sa kaniya ang magbalanse sa itaas Mahirap para sa kaniyá ang magbalanse sa itaás ng bakod. ng bakod. Madaling lumakad habang humahawak ng pitsel Madalíng lumakad habang humahawak ng pitsél ng tubig. ng tubig. Mahirap lumakad habang nagbabalanse ng pitsel Mahirap lumakad habang nagbabalanse ng pitsél ng tubig. ng tubig. 09 Binibilang niya ang mga lobo. 09 Binibilang niyá ang mgá lobo. Pinapaputok niya ang mga lobo. Pinapaputók niyá ang mgá lobo. Binibilang niya ang mga kahon. Binibilang niyá ang mgá kahón. Kinakaladkad niya ang kahon. Kinakaladkád niyá ang kahón. 10 Hinihigpitan niya ang kaniyang kurbata. 10 Hinihigpitán niyá ang kaniyáng kurbata. Niluluwagan niya ang kaniyang kurbata. Niluluwagán niyá ang kaniyáng kurbata. May ginagawa sila mula sa mga blocks May ginagawâ silá mulâ sa mgá blocks Hindi sila gumagawa ng anuman. May Hindî silá gumagawâ ng anumán. May binabalanse sila sa kanilang mga ulo. binabalanse silá sa kaniláng mgá ulo.
70
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:70ec1:70 99/8/06/8/06 11:31:0211:31:02 AMAM 13-03 Mga Tungkol sa Pamimili 13-03 Mgá Tungkól sa Pamimilí
01 Palengke ito. 01 Palengke itó. Supermarket ito. Súpermarket itó. Restawran ito. Restawrán itó. Department store ito. Department store itó. 02 Nagbebenta ng sopdrink ang makinang ito. 02 Nagbebenta ng sopdrink ang mákinang itó. Nagbebenta ng merienda ang makinang ito. Nagbebenta ng merienda ang mákinang itó. Nagbebenta ng prutas ang lalaking ito. Nagbebenta ng prutas ang lalaking itó. Nagbebenta ng mga damit ang lalaking ito. Nagbebenta ng mgá damít ang lalaking itó. 03 May bumibili ng sopdrink mula sa vending 03 May bumibilí ng sopdrink mulâ sa vending machine. machíne. May bumibili ng merienda mula sa vending May bumibilí ng merienda mulâ sa vending machine. machíne. May bumibili ng diyaryo mula sa vending May bumibilí ng diyaryo mulâ sa vending machine. machíne. May bumibili ng diyaryo sa tindahan. May bumibilí ng diyaryo sa tindahan. 04 Nagbebenta ng mga halaman ang lalaki. 04 Nagbebenta ng mgá halaman ang lalaki. Bumibili ng tinapay ang lalaki. Bumibilí ng tinapay ang lalaki. Bumibili ng mga halaman ang babae. Bumibilí ng mgá halaman ang babae. Nagbebenta ng tinapay ang babae. Nagbebenta ng tinapay ang babae. 05 Magkano ang diyaryo? 05 Magkano ang diyaryo? 20 piso ang halaga nito. 20 piso ang halagá nitó. Magkano ang kamiseta? Magkano ang kamiseta? Halos 400 piso ang halaga nito. Halos 400 piso ang halagá nitó. Magkano ang TV? Magkano ang TV? Halos 11,000 piso ang halaga nito. Halos 11,000 piso ang halagá nitó. Magkano ang kotse? Magkano ang kotse? Halos 700,000 piso ang halaga nito. Halos 700,000 piso ang halagá nitó. 06 Magkano ito? 06 Magkano itó? 20 piso ang halaga nito. 20 piso ang halagá nitó. Magkano ito? Magkano itó? Halos 400 piso ang halaga nito. Halos 400 piso ang halagá nitó. Magkano ito? Magkano itó? Halos 11,000 piso ang halaga nito. Halos 11,000 piso ang halagá nitó. Magkano ito? Magkano itó? Halos 700,000 piso ang halaga nito. Halos 700,000 piso ang halagá nitó. 07 Aling bagay ang pinakamahal- ang kotse, ang 07 Alíng bagay ang pinakamahál- ang kotse, ang kamiseta, o ang TV? kamiseta, o ang TV? Aling bagay ang mas mura kaysa sa kotse, ngunit Alíng bagay ang mas mura kaysá sa kotse, ngunit mas mahal kaysa sa kamiseta? mas mahál kaysá sa kamiseta? Aling bagay ang pinakamura- ang kamiseta, ang Alíng bagay ang pinakamura- ang kamiseta, ang diyaryo, o ang TV? diyaryo, o ang TV? Aling bagay ang mas mahal kaysa sa diyaryo Alíng bagay ang mas mahál kaysá sa diyaryo ngunit mas mura kaysa sa TV? ngunit mas mura kaysá sa TV? 08 Hindi mahal na pagkain ito. 08 Hindî mahál na pagkain itó. Mahal na pagkain ito. Mahál na pagkain itó. Mahal na kotse ito. Mahál na kotse itó. Hindi mahal na kotse ito. Hindî mahál na kotse itó. 71
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:71ec1:71 99/8/06/8/06 11:31:0311:31:03 AMAM 13-03 Pagpapatuloy 13-03 Pagpapatuloy
09 Ang babae ang may-ari ng sumbrerong ito. 09 Ang babae ang may-arì ng sumbrerong itó. Hindi ang babae ang may-ari ng supermarket Hindî ang babae ang may-arì ng súpermarket na na ito. itó. Ang lalaki ang may-ari ng kotseng ito. Ang lalaki ang may-arì ng kotseng itó. Hindi ang lalaki ang may-ari ng tren na ito. Hindî ang lalaki ang may-arì ng tren na itó. 10 Hindi naghahalaga ng malaki ang pulseras na ito. 10 Hindî naghahalagá ng malakí ang pulseras na itó. Naghahalaga ng malaking pera ang pulseras Naghahalagá ng malakíng pera ang pulseras na ito. na itó. Hindi naghahalaga ng malaki ang kotseng ito. Hindî naghahalagá ng malakí ang kotseng itó. Naghahalaga ng malaking pera ang kotseng ito. Naghahalagá ng malakíng pera ang kotseng itó.
72
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:72ec1:72 99/8/06/8/06 11:31:0411:31:04 AMAM 13-04 Mga Tungkol sa Pagkain at 13-04 Mgá Tungkól sa Pagkain at Paghahanda ng Pagkain Paghahandâ ng Pagkain 01 ang panaderya 01 ang panaderyá ang vending machine ang vending machíne ang kapihan sa kalye ang kapihan sa kalye ang kapiterya ang kapiterya 02 ang groseri 02 ang gróseri ang gasolinahan ang gasolinahán ang bilihan ng diyaryo ang bílíhan ng diyaryo ang restawran ang restawrán 03 Bumibili siya ng tinapay sa panaderya. 03 Bumibilí siyá ng tinapay sa panaderyá. Nagsusukat siya ng mga sapatos sa tindahan ng Nagsusukát siyá ng mgá sapatos sa tindahan ng sapatos. sapatos. Nagsusukat siya ng mga damit sa tindahan ng Nagsusukát siyá ng mgá damít sa tindahan ng damit. damít. Nagpapagupit siya ng buhok sa barberya. Nagpapagupít siyá ng buhók sa barberyá. 04 Naghahanda siya ng mesa. 04 Naghahandâ siyá ng mesa. Nagluluto siya ng pagkain. Naglulutò siyá ng pagkain. Nagsisilbi siya ng pagkain. Nagsisilbí siyá ng pagkain. Kumakain siya ng pagkain. Kumakain siyá ng pagkain. 05 May hinuhugasan siya. 05 May hinuhugasan siyá. May binabalatan siya. May binabalatán siyá. May hinihiwa siya. May hinihiwà siyá. May inilalagay siya sa kawali. May inilalagáy siyá sa kawalì. 06 Nagpiprito siya ng itlog. 06 Nagpiprito siyá ng itlóg. Naglalaga siya ng itlog. Naglalagà siyá ng itlóg. Nagbibiyak siya ng itlog. Nagbibiyák siyá ng itlóg. Nagbabati siya ng itlog. Nagbabatí siyá ng itlóg. 07 Kumakain sa labas ang lalaki. 07 Kumakain sa labás ang lalaki. Kumakain sa bahay ang batang lalaki. Kumakain sa bahay ang batang lalaki. Kumakain sa labas ang babae. Kumakain sa labás ang babae. Kumakain sa bahay ang babae. Kumakain sa bahay ang babae. 08 Lugar ito na pinagbibilhan ng pagkain para 08 Lugár itó na pinagbibilhán ng pagkain para gawing mabigat na pagkain sa bahay. gawíng mabigát na pagkain sa bahay. Lugar ito na pinagbibilhan at pinagkakainan ng Lugár itó na pinagbibilhán at pinagkakainan ng mabigat na pagkain. mabigát na pagkain. Lugar ito na pinagbibilhan ng mga merienda. Lugár itó na pinagbibilhán ng mgá merienda. Hindi ito lugar na pinagbibilhan ng mabigat na Hindî itó lugár na pinagbibilhán ng mabigát na pagkain. pagkain. Lugar ito na pinagbibilhan ng diyaryo. Hindi ito Lugár itó na pinagbibilhán ng diyaryo. Hindî itó lugar na pinagbibilhan ng pagkain. lugár na pinagbibilhán ng pagkain. 09 Merienda ang mga tsokolate. 09 Merienda ang mgá tsokolate. Merienda ang mga potato chips. Merienda ang mgá potato chips. Hindi kumakain ng merienda ang lalaki. Hindî kumakain ng merienda ang lalaki. Kumakain siya ng mabigat na pagkain. Kumakain siyá ng mabigát na pagkain. Hindi kumakain ng mabigat na pagkain ang Hindî kumakain ng mabigát na pagkain ang lalaki. Kumakain siya ng merienda. lalaki. Kumakain siyá ng merienda.
73
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:73ec1:73 99/8/06/8/06 11:31:0411:31:04 AMAM 13-04 Pagpapatuloy 13-04 Pagpapatuloy
10 Kumakain sa kapiterya ang mga estudyante. 10 Kumakain sa kapiterya ang mgá estudyante. Kumakain sa restawran ang mga taong ito. Kumakain sa restawrán ang mgá taong itó. Kumakain ng mabigat na pagkain sa bahay ang Kumakain ng mabigát na pagkain sa bahay ang mga taong ito. mgá taong itó. Kumakain ng merienda ang mga taong ito. Kumakain ng merienda ang mgá taong itó.
74
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:74ec1:74 99/8/06/8/06 11:31:0511:31:05 AMAM 13-05 Pamimili sa Groseri 13-05 Pamimilí sa Gróseri
01 ang supermarket 01 ang súpermarket mga hilera ng kariton mgá hilera ng karitón ang kaha ang kaha Tumitingin sa listahan ng bibilhin ang customer. Tumitingín sa listahan ng bibilhín ang cústomer. 02 Nagtutulak siya ng kariton. 02 Nagtutulák siyá ng karitón. Naglalagay siya ng gatas sa kariton. Naglalagáy siyá ng gatas sa karitón. Naglalagay siya ng sopdrink sa kariton. Naglalagáy siyá ng sopdrink sa karitón. Tumitingin siya ng ilang karne. Tumitingín siyá ng iláng karné. 03 Aling piling ng saging ang mas gusto mo? 03 Alíng pilíng ng saging ang mas gustó mo? Mas gusto ko ang isang ito. Mas gustó ko ang isáng itó. Inilalagay niya ang piling ng saging sa kariton. Inilalagáy niyá ang pilíng ng saging sa karitón. Inilalagay niya ang mga orange sa kariton. Inilalagáy niyá ang mgá orange sa karitón. 04 Kumukuha siya ng ilang mga nagyelong gulay. 04 Kumukuha siyá ng iláng mgá nagyelong gulay. Kumukuha siya ng ilang mga sariwang gulay. Kumukuha siyá ng iláng mgá sariwang gulay. Kumukuha siya ng ilang mga de-latang gulay. Kumukuha siyá ng iláng mgá de-latang gulay. Kumukuha siya ng ilang mga sariwang prutas. Kumukuha siyá ng iláng mgá sariwang prutas. 05 Humahawak siya ng cake. 05 Humahawak siyá ng cake. Inilalagay niya ang ilang mga tinapay sa kariton. Inilalagáy niyá ang iláng mgá tinapay sa karitón. Binibigyan niya ng isang ulo ng repolyo si Raul. Binibigyán niyá ng isáng ulo ng repolyo si Raúl. Inilalagay ni Raul ang repolyo sa kariton. Inilalagáy ni Raúl ang repolyo sa karitón. 06 Nagtitimbang siya ng ilang mga orange. 06 Nagtitimbáng siyá ng iláng mgá orange. Nagtitimbang siya ng ilang mga sariwang gulay. Nagtitimbáng siyá ng iláng mgá sariwang gulay. Naglalagay siya ng ilang mga patatas sa plastik. Naglalagáy siyá ng iláng mgá patatas sa plastik. Naglalagay siya ng ilang mga sibuyas sa plastik. Naglalagáy siyá ng iláng mgá sibuyas sa plastik. 07 Raul, ano ang tawag sa prutas na ito? 07 Raúl, anó ang tawag sa prutas na itó? Pinya ang tawag dito. Pinyá ang tawag dito. Raul, ano ang tawag sa gulay na ito? Raúl, anó ang tawag sa gulay na itó? Litsugas ang tawag dito. Litsugas ang tawag dito. 08 Nakapila ang mga customer sa bayaran. 08 Nakapila ang mgá cústomer sa bayarán. Inilalagay ng customer ang pagkain sa counter. Inilalagáy ng cústomer ang pagkain sa counter. Kinukuwenta ng kahera ang mga bagay sa kaha. Kinukuwenta ng kahera ang mgá bagay sa kaha. Inilalagay ng kahera ang pagkain sa supot. Inilalagáy ng kahera ang pagkain sa supot. 09 Sumusulat siya ng tseke. 09 Sumusulat siyá ng tseke. Ibinibigay niya ang tseke sa kahera. Ibinibigáy niyá ang tseke sa kahera. Binubuksan ng kahera ang kaha. Binubuksán ng kahera ang kaha. Inilalagay ng kahera ang tseke sa kaha. Inilalagáy ng kahera ang tseke sa kaha. 10 Binibigyan ng kahera ang customer ng resibo. 10 Binibigyán ng kahera ang cústomer ng resibo. Kinakarga ng customer ang mga groseri palabas Kinakargá ng cústomer ang mgá gróseri palabás ng tindahan. ng tindahan. Binubuksan niya ang likod na pintuan ng kotse. Binubuksán niyá ang likód na pintuan ng kotse. Inilalagay niya ang mga groseri sa kotse. Inilalagáy niyá ang mgá gróseri sa kotse.
75
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:75ec1:75 99/8/06/8/06 11:31:0511:31:05 AMAM 13-06 Mga Salita sa Ibang Bansa; Nag-aaral 13-06 Mgá Salitâ sa Ibáng Bansâ; Nag-aaral Magsalita ng Tagalog Magsalitâ ng Tagalog 01 Hindi siya nakakapagsalita ng kahit 01 Hindî siyá nakakapagsalitâ ng kahit anong lengguwahe. Mga tao lamang ang anóng lengguwahe. Mgá tao lamang ang nakakapagsalita. nakakapagsalitâ. Hindi nakakapagsalita ang taong ito. Masyadong Hindî nakakapagsalitâ ang taong itó. Masyadong bata ang taong ito para magsalita. batà ang taong itó para magsalitâ. Nakikipag-usap ang babae sa lalaki. Nakikipag-usap ang babae sa lalaki. Nakikipag-usap ang babae sa batang babae. Nakikipag-usap ang babae sa batang babae. 02 Nagsasalita ng Koreano ang mga taong ito. 02 Nagsasalitâ ng Koreano ang mgá taong itó. Nagsasalita ng Ingles ang mga taong ito. Nagsasalitâ ng Inglés ang mgá taong itó. Nagsasalita ng Arabo ang taong ito. Nagsasalitâ ng Arabo ang taong itó. Nagsasalita ng Ruso ang taong ito. Nagsasalitâ ng Ruso ang taong itó. 03 Nagsasalita ng Intsik ang mga taong ito. 03 Nagsasalitâ ng Intsík ang mgá taong itó. Nagsasalita ng Griyego ang mga taong ito. Nagsasalitâ ng Griyego ang mgá taong itó. Nagsasalita ng Aleman ang mga taong ito. Nagsasalitâ ng Alemán ang mgá taong itó. Nagsasalita ng Ingles ang mga taong ito. Nagsasalitâ ng Inglés ang mgá taong itó. 04 Sa bansang ito, nagsasalita ng Pranses ang 04 Sa bansáng itó, nagsasalitâ ng Pransés ang mga tao. mgá tao. Sa bansang ito, nagsasalita ng Hapon ang Sa bansáng itó, nagsasalitâ ng Hapón ang mga tao. mgá tao. Sa bansang ito, nagsasalita ng Kastila ang Sa bansáng itó, nagsasalitâ ng Kastilà ang mga tao. mgá tao. Sa bansang ito, nagsasalita ng Italyano ang Sa bansáng itó, nagsasalitâ ng Italyano ang mga tao. mgá tao. 05 Mukhang masarap ang saging na iyan. 05 Mukháng masaráp ang saging na iyán. Gutom ako. Gutóm akó. Mawalang-galang na. Natututo pa lamang ako Mawaláng-galang na. Natututo pa lamang akó ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyon nang ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyón nang mabagal? mabagal? Sinabi ko, “Mukhang masarap ang saging na Sinabi ko, “Mukháng masaráp ang saging na iyan. Gutom ako.” iyán. Gutóm akó.” Gusto ko ang kulay-ubeng sumbrero na iyan. Gustó ko ang kulay-ubeng sumbrero na iyán. Mawalang-galang na. Natututo pa lamang ako Mawaláng-galang na. Natututo pa lamang akó ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyon nang ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyón nang mabagal? mabagal? Sinabi ko, “Gusto ko ang kulay-ubeng sumbrero Sinabi ko, “Gustó ko ang kulay-ubeng sumbrero na iyan.” na iyán.” Maganda ang sanggol na iyan. Magandá ang sanggól na iyán. Mawalang-galang na. Natututo pa lamang ako Mawaláng-galang na. Natututo pa lamang akó ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyon nang ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyón nang mabagal? mabagal? Sinabi ko, “Maganda ang sanggol na iyan.” Sinabi ko, “Magandá ang sanggól na iyán.” Sana may limousine akong ganyan. Sana may límousine akóng ganyán. Mawalang-galang na. Natututo pa lamang ako Mawaláng-galang na. Natututo pa lamang akó ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyon nang ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyón nang mabagal? mabagal? Sinabi ko, “Sana may limousine akong ganyan.” Sinabi ko, “Sana may límousine akóng ganyán.” 06 May iisang siklista. 06 May iisáng siklista. Mawalang-galang na. Hindi ko naintindihan ang Mawaláng-galang na. Hindî ko naintindihán ang sinabi mo. Puwede mo bang sabihin ito ulit, sinabi mo. Puwede mo bang sabihin itó ulít, mas mabagal? mas mabagal? Sinabi kong may iisang siklista. Sinabi kong may iisáng siklista. 76
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:76ec1:76 99/8/06/8/06 11:31:0611:31:06 AMAM May maraming siklista. May maraming siklista. Mawalang-galang na. Hindi ko naintindihan ang Mawaláng-galang na. Hindî ko naintindihán ang sinabi mo. Puwede mo bang sabihin ito ulit, sinabi mo. Puwede mo bang sabihin itó ulít, mas mabagal? mas mabagal? Sinabi kong may maraming siklista. Sinabi kong may maraming siklista. May maraming-maraming sumbrero. May maraming-maraming sumbrero. Mawalang-galang na. Hindi ko naintindihan ang Mawaláng-galang na. Hindî ko naintindihán ang sinabi mo. Puwede mo bang sabihin ito ulit, sinabi mo. Puwede mo bang sabihin itó ulít, mas mabagal? mas mabagal? Sinabi kong may maraming-maraming sumbrero. Sinabi kong may maraming-maraming sumbrero. May dadalawang sumbrero. May dadalawáng sumbrero. Mawalang-galang na. Hindi ko naintindihan ang Mawaláng-galang na. Hindî ko naintindihán ang sinabi mo. Puwede mo bang sabihin ito ulit, sinabi mo. Puwede mo bang sabihin itó ulít, mas mabagal? mas mabagal? Sinabi kong may dadalawang sumbrero. Sinabi kong may dadalawáng sumbrero. 07 May bigote at walang balbas ang taong ito. 07 May bigote at waláng balbás ang taong itó. Puwedeng pakiulit iyon? Kakaunting Tagalog Puwedeng pakiulit iyón? Kakauntíng Tagalog lamang ang alam ko. lamang ang alám ko. May bigote at walang balbas ang taong ito. May bigote at waláng balbás ang taong itó. May balbas at walang bigote ang taong ito. May balbás at waláng bigote ang taong itó. Puwedeng pakiulit iyon? Kakaunting Tagalog Puwedeng pakiulit iyón? Kakauntíng Tagalog lamang ang alam ko. lamang ang alám ko. May balbas at walang bigote ang taong ito. May balbás at waláng bigote ang taong itó. May bigote at balbas ang taong ito. May bigote at balbás ang taong itó. Puwedeng pakiulit iyon? Kakaunting Tagalog Puwedeng pakiulit iyón? Kakauntíng Tagalog lamang ang alam ko. lamang ang alám ko. May bigote at balbas ang taong ito. May bigote at balbás ang taong itó. Walang bigote o balbas ang taong ito. Waláng bigote o balbás ang taong itó. Puwedeng pakiulit iyon? Kakaunting Tagalog Puwedeng pakiulit iyón? Kakauntíng Tagalog lamang ang alam ko. lamang ang alám ko. Walang bigote o balbas ang taong ito. Waláng bigote o balbás ang taong itó. 08 May litrato ng mga pusa sa kamisetang ito. 08 May litrato ng mgá pusà sa kamisetang itó. Natututo pa lamang akong magsalita ng Tagalog. Natututo pa lamang akóng magsalitâ ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyon nang mabagal? Puwede mo bang ulitin iyón nang mabagal? Sinabi kong ang kamisetang ito ay may litrato Sinabi kong ang kamisetang itó ay may litrato ng mga pusa. ng mgá pusà. May litrato ng oso sa kamisetang ito. May litrato ng oso sa kamisetang itó. Natututo pa lamang akong magsalita ng Tagalog. Natututo pa lamang akóng magsalitâ ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyon nang mabagal? Puwede mo bang ulitin iyón nang mabagal? Sinabi kong ang kamisetang ito ay may litrato Sinabi kong ang kamisetang itó ay may litrato ng oso. ng oso. May litrato ng mukha sa kamisetang ito. May litrato ng mukhâ sa kamisetang itó. Natututo pa lamang akong magsalita ng Tagalog. Natututo pa lamang akóng magsalitâ ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyon nang mabagal? Puwede mo bang ulitin iyón nang mabagal? Sinabi kong ang kamisetang ito ay may litrato Sinabi kong ang kamisetang itó ay may litrato ng mukha. ng mukhâ. Walang litrato sa kamisetang ito. Waláng litrato sa kamisetang itó. Natututo pa lamang akong magsalita ng Tagalog. Natututo pa lamang akóng magsalitâ ng Tagalog. Puwede mo bang ulitin iyon nang mabagal? Puwede mo bang ulitin iyón nang mabagal? Sinabi kong ang kamisetang ito ay walang litrato. Sinabi kong ang kamisetang itó ay waláng litrato. 77
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:77ec1:77 99/8/06/8/06 11:31:0611:31:06 AMAM 13-06 Pagpapatuloy 13-06 Pagpapatuloy
09 Ilang bulaklak mayroon? 09 Iláng bulaklák mayroón? Alam ko ang sagot sa iyong tanong. Mayroong Alám ko ang sagót sa iyóng tanóng. Mayroóng isang bulaklak. isáng bulaklák. Ilang lobo ang nasa langit? Iláng lobo ang nasa langit? Alam ko ang sagot sa iyong tanong. Mayroong Alám ko ang sagót sa iyóng tanóng. Mayroóng tatlong lobo sa langit. tatlóng lobo sa langit. Ilang lobo ang nasa langit? Iláng lobo ang nasa langit? Hindi ko alam ang sagot sa iyong tanong. Hindî ko alám ang sagót sa iyóng tanong. Ilang bulaklak mayroon? Iláng bulaklák mayroón? Hindi ko alam ang sagot sa iyong tanong. Hindî ko alám ang sagót sa iyóng tanóng. 10 Ilang bisikleta mayroon? 10 Iláng bisikleta mayroón? Ano ang sinabi mo? Anó ang sinabi mo? Tinanong kita kung ilang bisikleta mayroon. Tinanóng kitá kung iláng bisikleta mayroón. Mayroong isang bisikleta. Mayroóng isáng bisikleta. Ilang sumbrero mayroon? Iláng sumbrero mayroón? Ano ang sinabi mo? Anó ang sinabi mo? Tinanong kita kung ilang sumbrero mayroon. Tinanóng kitá kung iláng sumbrero mayroón. Mayroong maraming-maraming sumbrero. Mayroóng maraming-maraming sumbrero. Ilang sumbrero mayroon? Iláng sumbrero mayroón? Ano ang sinabi mo? Anó ang sinabi mo? Tinanong kita kung ilang sumbrero mayroon. Tinanóng kitá kung iláng sumbrero mayroón. Mayroong dalawang sumbrero. Mayroóng dalawáng sumbrero. Ilang bisikleta mayroon? Iláng bisikleta mayroón? Ano ang sinabi mo? Anó ang sinabi mo? Tinanong kita kung ilang bisikleta mayroon. Tinanóng kitá kung iláng bisikleta mayroón. Mayroong ilang mga bisikleta. Mayroóng iláng mgá bisikleta.
78
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:78ec1:78 99/8/06/8/06 11:31:0711:31:07 AMAM 13-07 Sunud-sunod na Mga Gawain sa 13-07 Sunúd-sunód na Mgá Gawain sa Paghahanda sa Biyahe Paghahandâ sa Biyahe 01 Gustong bisitahin ni Alma ang kaniyang kaibigan. 01 Gustóng bisitahin ni Alma ang kaniyáng kaibigan. Bina-brush niya ang kaniyang buhok gamit ang Bina-brush niyá ang kaniyáng buhók gamit ang brush sa buhok. brush sa buhók. Sinisipilyo niya ang kaniyang ngipin gamit ang Sinisipilyo niyá ang kaniyáng ngipin gamit ang sipilyo. sipilyo. Naglalagay siya ng lipstick. Naglalagáy siyá ng lipstick. 02 Nag-iisip si Alma kung ano ang iiimpake. 02 Nag-iisíp si Alma kung anó ang iiimpake. Naglalagay siya ng sipilyo at toothpaste sa Naglalagáy siyá ng sipilyo at toothpaste sa kaniyang bag. kaniyáng bag. Naglalagay si Alma ng shampoo sa kaniyang bag. Naglalagáy si Alma ng shampoo sa kaniyáng bag. Naglalagay siya ng isang baretang sabon sa Naglalagáy siyá ng isáng baretang sabón sa kaniyang bag. kaniyáng bag. 03 Isinasara niya ang kaniyang bag. 03 Isinasará niyá ang kaniyáng bag. Inilalagay niya ang kaniyang bag sa kaniyang Inilalagáy niyá ang kaniyáng bag sa kaniyáng maleta. maleta. Inilalagay ni Alma ang kaniyang mga damit sa Inilalagáy ni Alma ang kaniyáng mgá damít sa kaniyang maleta. kaniyáng maleta. Isinasara ni Alma ang maleta. Isinasará ni Alma ang maleta. 04 Pinapatay niya ang TV. 04 Pinapatáy niyá ang TV. Isinasara ni Alma ang bintana. Isinasará ni Alma ang bintanà. Isinasara niya ang mga kurtina. Isinasará niyá ang mgá kurtina. Pinapatay ni Alma ang ilaw. Pinapatáy ni Alma ang ilaw. 05 Pinupulot niya ang kaniyang mga salamin. 05 Pinupulot niyá ang kaniyáng mgá salamín. Sinusuot ni Alma ang kaniyang mga salamin. Sinusuót ni Alma ang kaniyáng mgá salamín. Kinakarga niya ang maleta palabas ng bahay. Kinakargá niyá ang maleta palabás ng bahay. Inilalabas niya ang susi ng bahay mula sa Inilalabás niyá ang susì ng bahay mulâ sa kaniyang bag. kaniyáng bag. 06 Ikinakandado ni Alma ang harap na pintuan. 06 Ikinakandado ni Alma ang haráp na pintuan. Kinakarga ni Alma ang maleta papunta sa kotse. Kinakargá ni Alma ang maleta papuntá sa kotse. Inilalabas niya ang susi ng kotse mula sa Inilalabás niyá ang susì ng kotse mulâ sa kaniyang bag. kaniyáng bag. Sinususian at binubuksan niya ang likod ng kotse. Sinususian at binubuksán niyá ang likód ng kotse. 07 Ipinapasok ni Alma ang maleta sa likod ng kotse. 07 Ipinapasok ni Alma ang maleta sa likód ng kotse. Isinasara ni Alma ang likod ng kotse. Isinasará ni Alma ang likód ng kotse. Binubuksan niya ang harap ng kotse. Binubuksán niyá ang haráp ng kotse. Tinitingnan niya ang langis. Tinitingnán niyá ang langís. 08 Nagdadagdag si Alma ng langis sa kaniyang kotse. 08 Nagdadagdág si Alma ng langís sa kaniyáng kotse. Nagdadagdag si Alma ng tubig sa kaniyang kotse. Nagdadagdág si Alma ng tubig sa kaniyáng kotse. Tinitingnan niya ang air pressure. Tinitingnán niyá ang air pressure. Inaayos niya ang salamin. Inaayos niyá ang salamín. 09 Pumupunta si Alma sa gasolinahan. 09 Pumupuntá si Alma sa gasolinahán. Nagdadagdag si Alma ng hangin sa goma. Nagdadagdág si Alma ng hangin sa goma. Pinupuno niya ng gasolina ang tangke. Pinupunô niyá ng gasolina ang tangké. Kumukuha siya ng sopdrink. Kumukuha siyá ng sopdrink. 10 Kumukuha si Alma ng mapa. 10 Kumukuha si Alma ng mapa. Binabayaran ni Alma ang lahat ng binili niya. Binabayaran ni Alma ang lahát ng binilí niyá. Kinukuha niya ang kaniyang barya. Kinukuha niyá ang kaniyáng baryá. Nagmamaneho siya paalis. Nagmamaneho siyá paalís.
79
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:79ec1:79 99/8/06/8/06 11:31:0811:31:08 AMAM 13-08 Mga Pakiusap at Paghingi ng 13-08 Mgá Pakiusap at Paghingî ng Mga Bagay Mgá Bagay 01 Pakiabot sa akin ang liyabe. 01 Pakiabót sa akin ang liyabe. Pakiabot sa akin ang asin. Pakiabót sa akin ang asín. Pakiabot sa akin ang lagari. Pakiabót sa akin ang lagarì. Pakiabot sa akin ang tuwalya. Pakiabót sa akin ang tuwalya. 02 Natanggap ng mekaniko ang kaniyang hiningi. 02 Natanggáp ng mekániko ang kaniyáng hiningî. Hindi natanggap ng mekaniko ang kaniyang Hindî natanggáp ng mekániko ang kaniyáng hiningi. hiningî. Natanggap ng tao sa kusina ang kaniyang hiningi. Natanggáp ng tao sa kusina ang kaniyáng hiningî. Hindi natanggap ng tao sa kusina ang kaniyang Hindî natanggáp ng tao sa kusina ang kaniyáng hiningi. hiningî. 03 Humingi ng liyabe ang taong ito. 03 Humingî ng liyabe ang taong itó. Hindi humingi ng liyabe ang sekretarya. Hindî humingî ng liyabe ang sekretarya. Humingi ng tuwalya ang taong ito. Humingî ng tuwalya ang taong itó. Hindi humingi ng tuwalya ang karpintero. Hindî humingî ng tuwalya ang karpintero. 04 Humihingi ng liyabe ang taong ito. 04 Humihingî ng liyabe ang taong itó. Humihingi ng koreo ang taong ito. Humihingî ng koreo ang taong itó. Humihingi ng lagari ang taong ito. Humihingî ng lagarì ang taong itó. Humihingi ng tuwalya ang taong ito. Humihingî ng tuwalya ang taong itó. 05 Pakiabot sa akin ang koreo. 05 Pakiabót sa akin ang koreo. Pakiabot sa akin ang telepono. Pakiabót sa akin ang telépono. Pakiabot sa akin ang martilyo. Pakiabót sa akin ang martilyo. Pakiabot sa akin ang remote control. Pakiabót sa akin ang remóte contról. 06 Humihingi ng paminta ang lalaki. 06 Humihingî ng pamintá ang lalaki. Humihingi ng martilyo ang lalaki. Humihingî ng martilyo ang lalaki. Humihingi ng asin ang babae. Humihingî ng asín ang babae. Humihingi ng remote control ang babae. Humihingî ng remóte contról ang babae. 07 Nagtatanong sa guro ang batang lalaki. 07 Nagtatanóng sa gurò ang batang lalaki. Sinasagot ng guro ang tanong ng batang lalaki. Sinasagót ng gurò ang tanóng ng batang lalaki. Pananong ang pulang simbolo. Pananóng ang puláng símbolo. Tuldok ang pulang simbolo. Tuldók ang puláng símbolo. 08 Nasaan ang mga susi ng kotse ko? 08 Nasaán ang mgá susì ng kotse ko? Nasa tabi sila ng lampara. Nasa tabí silá ng lámpará. Anong oras na? Anóng oras na? Alas dos na. Alas dos na. 09 Nagtatanong ang babae. 09 Nagtatanóng ang babae. Sinasagot ng lalaki ang kaniyang tanong. Sinasagót ng lalaki ang kaniyáng tanóng. Nagtatanong ang lalaki. Nagtatanóng ang lalaki. Sinasagot ng babae ang kaniyang tanong. Sinasagót ng babae ang kaniyáng tanóng. 10 May hinihingi siya. 10 May hinihingî siyá. Nagtatanong siya. Nagtatanóng siyá. Inaabot ng lalaki sa kaniya ang telepono. Inaabót ng lalaki sa kaniyá ang telépono. Inaabot ng babae sa kaniya ang telepono. Inaabót ng babae sa kaniyá ang telépono.
80
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:80ec1:80 99/8/06/8/06 11:31:0811:31:08 AMAM 13-09 Paggamit ng Kasya, Sapat, Higit 13-09 Paggamit ng Kasya, Sapát, Higít at Masyado at Masyado 01 Hindi kasya sa batang lalaki ang kamisetang ito. 01 Hindî kasya sa batang lalaki ang kamisetang itó. Masyadong malaki ito. Masyadong malakí itó. Kasya sa batang lalaki ang kamisetang ito. Kasya sa batang lalaki ang kamisetang itó. Tamang laki ito. Tamang lakí itó. Hindi kasya sa lalaki ang kamisetang ito. Hindî kasya sa lalaki ang kamisetang itó. Masyadong maliit ito. Masyadong maliít itó. Kasya sa lalaki ang kamisetang ito. Tamang Kasya sa lalaki ang kamisetang itó. Tamang laki ito. lakí itó. 02 Hindi kasya sa susian ang susi. 02 Hindî kasya sa susián ang susì. Kasya sa susian ang susi. Kasya sa susián ang susì. Magkakasya sa butas ang batang lalaki. Magkakasya sa butas ang batang lalaki. Hindi magkakasya sa butas ang batang lalaki. Hindî magkakasya sa butas ang batang lalaki. 03 Nakakapagbisikleta mag-isa ang batang lalaki. 03 Nakakapagbisikleta mag-isá ang batang lalaki. Masyadong maliit para magbisikleta mag-isa ang Masyadong maliít para magbisikleta mag-isá ang batang lalaki. batang lalaki. Masyadong maliit para sa lalaki ang bisikleta. Masyadong maliít para sa lalaki ang bisikleta. Masyadong maliit para sa lalaki ang kamiseta. Masyadong maliít para sa lalaki ang kamiseta. 04 Masyadong malamig para lumangoy. 04 Masyadong malamíg para lumangóy. Hindi masyadong malamig para lumangoy. Hindî masyadong malamíg para lumangóy. Masyadong mataas para tumalon mula dito. Masyadong mataás para tumalón mulâ dito. Hindi masyadong mataas para tumalon mula dito. Hindî masyadong mataás para tumalón mulâ dito. 05 Masyadong malayo para pumunta sa planetang 05 Masyadong malayò para pumuntá sa planetang ito. itó. Hindi masyadong malayo para pumunta sa Hindî masyadong malayò para pumuntá sa planetang ito. Ating mundo ito. planetang itó. Ating mundó itó. Masyadong malamig para magsuot ng shorts. Masyadong malamíg para magsuót ng shorts. Hindi masyadong malamig para magsuot ng Hindî masyadong malamíg para magsuót ng shorts. shorts. 06 May pinupuno ang babae. 06 May pinupunô ang babae. May binabakante ang babae. May binabakante ang babae. May pinuno na ang babae. May pinunô na ang babae. May binakante na ang babae. May binakante na ang babae. 07 Hindi sapat ang gatas para punuin ang baso. 07 Hindî sapát ang gatas para punuín ang baso. Masyadong marami ang gatas para ilaman Masyadong marami ang gatas para ilamán ng baso. ng baso. Sapat ang mga tinidor para sa plato. Sapát ang mgá tinidór para sa plato. Hindi sapat ang mga tinidor para sa plato. Hindî sapát ang mgá tinidór para sa plato. 08 Hindi mapupuno ang baso ng mga holeng ito. 08 Hindî mapupunô ang baso ng mgá holeng itó. Baka mapuno nang eksakto ang baso ng mga Baká mapunô nang eksakto ang baso ng mgá holeng ito. holeng itó. Higit na mapupuno ang baso ng ganito karaming Higít na mapupunô ang baso ng ganitó karaming holen. holen. Higit na mapupuno ang baso ng gatas na ito. Higít na mapupunô ang baso ng gatas na itó.
81
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:81ec1:81 99/8/06/8/06 11:31:0911:31:09 AMAM 13-09 Pagpapatuloy 13-09 Pagpapatuloy
09 Hindi sapat ang mga holen para mapuno 09 Hindî sapát ang mgá holen para mapunô ang baso. ang baso. Masyadong maraming holen para ilaman Masyadong maraming holen para ilamán ng baso. ng baso. Sapat lamang ang mga holen para mapuno Sapát lamang ang mgá holen para mapunô ang baso. ang baso. Masyadong marami ang gatas para ilaman Masyadong marami ang gatas para ilamán ng baso. ng baso. 10 Higit nang kaunti ang dami ng mga holen para 10 Higít nang kauntî ang dami ng mgá holen para mapuno ang baso. mapunô ang baso. Higit nang marami ang dami ng mga holen para Higít nang marami ang dami ng mgá holen para mapuno ang baso. mapunô ang baso. Sapat lamang ang mga holen para mapuno Sapát lamang ang mgá holen para mapunô ang baso. ang baso. Hindi sapat ang mga holen para mapuno Hindî sapát ang mgá holen para mapunô ang baso. ang baso.
82
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:82ec1:82 99/8/06/8/06 11:31:1011:31:10 AMAM 13-10 Mga Baliktaran 13-10 Mgá Baliktaran
01 Nakalimutan ng lalaking itong magsara ng 01 Nakalimutan ng lalaking itóng magsará ng kaniyang sinturon. kaniyáng sinturón. Naalala ng lalaking itong magsara ng kaniyang Naalala ng lalaking itóng magsará ng kaniyáng sinturon. sinturón. Nakalimutan ng lalaking itong magtali ng Nakalimutan ng lalaking itóng magtalì ng kaniyang mga sapatos. kaniyáng mgá sapatos. Naalala ng lalaking itong magtali ng kaniyang Naalala ng lalaking itóng magtalì ng kaniyáng mga sapatos. mgá sapatos. 02 Nakalimutan niyang magsuklay ng kaniyang 02 Nakalimutan niyáng magsukláy ng kaniyáng buhok. buhók. Naalala niyang magsuklay ng kaniyang buhok. Naalala niyáng magsukláy ng kaniyáng buhók. Nakalimutan niyang bumili ng gasolina. Nakalimutan niyáng bumilí ng gasolina. Naalala niyang bumili ng gasolina. Naalala niyáng bumilí ng gasolina. 03 Nakalimutan niya ang kaniyang briefcase. 03 Nakalimutan niyá ang kaniyáng briefcase. Nakalimutan niya ang kaniyang pasaporte. Nakalimutan niyá ang kaniyáng pasaporte. Hindi niya nakalimutan ang kaniyang briefcase. Hindî niyá nakalimutan ang kaniyáng briefcase. Hindi niya nakalimutan ang kaniyang pasaporte. Hindî niyá nakalimutan ang kaniyáng pasaporte. 04 Nawawala ang kaniyang mga susi. 04 Nawawalâ ang kaniyáng mgá susì. Nahanap na niya ang kaniyang mga susi. Nahanap na niyá ang kaniyáng mgá susì. Nawawala ang kaniyang barya. Nawawalâ ang kaniyáng baryá. Nahanap na niya ang kaniyang barya. Nahanap na niyá ang kaniyáng baryá. 05 Nawawala ang kaniyang bolpen. 05 Nawawalâ ang kaniyáng bolpen. Nahanap na niya ang kaniyang bolpen. Nahanap na niyá ang kaniyáng bolpen. Nawawala ang kaniyang lipstick. Nawawalâ ang kaniyáng lipstick. Nahanap na niya ang kaniyang lipstick. Nahanap na niyá ang kaniyáng lipstick. 06 Nakikinig ang babae sa musika. 06 Nakikiníg ang babae sa músika. Nakikinig ang lalaki sa kaniya magsalita. Nakikiníg ang lalaki sa kaniyá magsalitâ. Nakikinig ang lalaki sa musika. Nakikiníg ang lalaki sa músika. Nakikinig ang babae sa kaniya magsalita. Nakikiníg ang babae sa kaniyá magsalitâ. 07 Nakikinig sila sa kaniya magsalita. 07 Nakikiníg silá sa kaniyá magsalitâ. Nakikinig sila sa musika. Nakikiníg silá sa músika. Nakikinig siya sa kanila magsalita. Nakikiníg siyá sa kanilá magsalitâ. Hindi niya sila marinig dahil nakasuot siya ng Hindî niyá silá mariníg dahil nakasuót siyá ng headphones. headphones. 08 Nabasag ng batang lalaki ang tasa. 08 Nabasag ng batang lalaki ang tasa. Tanong ng nanay, “Sino ang bumasag ng tasa?” Tanóng ng nanay, “Sino ang bumasag ng tasa?” Nagsisinungaling ang batang lalaki. Sabi niya, Nagsisinungalíng ang batang lalaki. Sabi niyá, “Hindi po ako ang gumawa nito. Siya po ang “Hindî pô akó ang gumawâ nitó. Siyá pô ang gumawa.” gumawâ.” Nagsasabi ng totoo ang batang lalaki. Sabi niya, Nagsasabi ng totoó ang batang lalaki. Sabi niyá, “Nabasag ko po ang tasa”. “Nabasag ko pô ang tasa”. 09 Nabasag ng batang lalaki ang tasa. 09 Nabasag ng batang lalaki ang tasa. Tanong ng nanay, “Sino ang bumasag ng tasa?” Tanóng ng nanay, “Sino ang bumasag ng tasa?” Nagsisinungaling ang batang lalaki. Nagsisinungalíng ang batang lalaki. Nagsasabi ng totoo ang batang lalaki. Nagsasabi ng totoó ang batang lalaki.
83
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:83ec1:83 99/8/06/8/06 11:31:1011:31:10 AMAM 13-10 Pagpapatuloy 13-10 Pagpapatuloy
10 Sabi ng lalaki, “Wala akong libro.” Nagsasabi 10 Sabi ng lalaki, “Walâ akóng libró.” Nagsasabi siya ng totoo. siyá ng totoó. Sabi ng lalaki, “Wala akong libro.” Nagsasabi Sabi ng lalaki, “Walâ akóng libró.” Nagsasabi siya ng kasinungalingan. siyá ng kasinungalingan. Sabi ng babae, “Wala akong kahit anong pera.” Sabi ng babae, “Walâ akóng kahit anóng pera.” Nagsasabi siya ng kasinungalingan. Nagsasabi siyá ng kasinungalingan. Sabi ng babae, “Wala akong kahit anong pera.” Sabi ng babae, “Walâ akóng kahit anóng pera.” Nagsasabi siya ng totoo. Nagsasabi siyá ng totoó.
84
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:84ec1:84 99/8/06/8/06 11:31:1111:31:11 AMAM 13-11 Repaso ng Yunit Labintatlo 13-11 Repaso ng Yunit Labíntatló
01 Masasabi natin kung sino ang nananalo. 01 Masasabi natin kung sino ang nananalo. Hindi natin masabi kung sino ang nananalo. Hindî natin masabi kung sino ang nananalo. Masasabi natin kung ano ang oras dahil malapit Masasabi natin kung anó ang oras dahil malapit ang orasan. ang orasán. Hindi natin masabi kung ano ang oras dahil Hindî natin masabi kung anó ang oras dahil masyadong malayo ang orasan. masyadong malayò ang orasán. 02 Sumusunod sila sa lalaki. 02 Sumusunód silá sa lalaki. Sumusunod ang babae sa kanila. Sumusunód ang babae sa kanilá. Sumusunod ang lalaki sa kanila. Sumusunód ang lalaki sa kanilá. Sumusunod sila sa babae. Sumusunód silá sa babae. 03 Aling bagay ang pinakamahal- ang kotse, ang 03 Alíng bagay ang pinakamahál- ang kotse, ang kamiseta, o ang TV? kamiseta, o ang TV? Aling bagay ang mas mura kaysa sa kotse, ngunit Alíng bagay ang mas mura kaysá sa kotse, ngunit mas mahal kaysa sa kamiseta? mas mahál kaysá sa kamiseta? Aling bagay ang pinakamura- ang kamiseta, ang Alíng bagay ang pinakamura- ang kamiseta, ang diyaryo, o ang TV? diyaryo, o ang TV? Aling bagay ang mas mahal kaysa sa diyaryo Alíng bagay ang mas mahál kaysá sa diyaryo ngunit mas mura kaysa sa TV? ngunit mas mura kaysá sa TV? 04 Bumibili siya ng tinapay sa panaderya. 04 Bumibilí siyá ng tinapay sa panaderyá. Nagsusukat siya ng mga sapatos sa tindahan ng Nagsusukát siyá ng mgá sapatos sa tindahan ng sapatos. sapatos. Nagsusukat siya ng mga damit sa tindahan ng Nagsusukát siyá ng mgá damít sa tindahan ng damit. damít. Nagpapagupit siya ng buhok sa barberya. Nagpapagupít siyá ng buhók sa barberyá. 05 Binibigyan ng kahera ang customer ng resibo. 05 Binibigyán ng kahera ang cústomer ng resibo. Kinakarga ng customer ang mga groseri palabas Kinakargá ng cústomer ang mgá gróseri palabás ng tindahan. ng tindahan. Binubuksan niya ang likod na pintuan ng kotse. Binubuksán niyá ang likód na pintuan ng kotse. Inilalagay niya ang mga groseri sa kotse. Inilalagáy niyá ang mgá gróseri sa kotse. 06 May iisang siklista. 06 May iisáng siklista. Mawalang-galang na. Hindi ko naintindihan ang Mawaláng-galang na. Hindî ko naintindihán ang sinabi mo. Puwede mo bang sabihin ito ulit, mas sinabi mo. Puwede mo bang sabihin itó ulít, mas mabagal? mabagal? Sinabi kong may iisang siklista. Sinabi kong may iisáng siklista. May maraming siklista. May maraming siklista. Mawalang-galang na. Hindi ko naintindihan ang Mawaláng-galang na. Hindî ko naintindihán ang sinabi mo. Puwede mo bang sabihin ito ulit, mas sinabi mo. Puwede mo bang sabihin itó ulít, mas mabagal? mabagal? Sinabi kong may maraming siklista. Sinabi kong may maraming siklista. May maraming-maraming sumbrero. May maraming-maraming sumbrero. Mawalang-galang na. Hindi ko naintindihan ang Mawaláng-galang na. Hindî ko naintindihán ang sinabi mo. Puwede mo bang sabihin ito ulit, mas sinabi mo. Puwede mo bang sabihin itó ulít, mas mabagal? mabagal? Sinabi kong may maraming-maraming sumbrero. Sinabi kong may maraming-maraming sumbrero. May dadalawang sumbrero. May dadalawáng sumbrero. Mawalang-galang na. Hindi ko naintindihan ang Mawaláng-galang na. Hindî ko naintindihán ang sinabi mo. Puwede mo bang sabihin ito ulit, mas sinabi mo. Puwede mo bang sabihin itó ulít, mas mabagal? mabagal? Sinabi kong may dadalawang sumbrero. Sinabi kong may dadalawáng sumbrero.
85
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:85ec1:85 99/8/06/8/06 11:31:1111:31:11 AMAM 13-11 Pagpapatuloy 13-11 Pagpapatuloy
07 Pumupunta si Alma sa gasolinahan. 07 Pumupuntá si Alma sa gasolinahán. Nagdadagdag si Alma ng hangin sa goma. Nagdadagdág si Alma ng hangin sa goma. Pinupuno niya ng gasolina ang tangke. Pinupunô niyá ng gasolina ang tangké. Kumukuha siya ng sopdrink. Kumukuha siyá ng sopdrink. 08 Nagtatanong ang babae. 08 Nagtatanóng ang babae. Sinasagot ng lalaki ang kaniyang tanong. Sinasagót ng lalaki ang kaniyáng tanóng. Nagtatanong ang lalaki. Nagtatanóng ang lalaki. Sinasagot ng babae ang kaniyang tanong. Sinasagót ng babae ang kaniyáng tanóng. 09 Higit nang kaunti ang dami ng mga holen para 09 Higít nang kauntî ang dami ng mgá holen para mapuno ang baso. mapunô ang baso. Higit nang marami ang dami ng mga holen para Higít nang marami ang dami ng mgá holen para mapuno ang baso. mapunô ang baso. Sapat lamang ang mga holen para mapuno Sapát lamang ang mgá holen para mapunô ang baso. ang baso. Hindi sapat ang mga holen para mapuno Hindî sapát ang mgá holen para mapunô ang baso. ang baso. 10 Nabasag ng batang lalaki ang tasa. 10 Nabasag ng batang lalaki ang tasa. Tanong ng nanay, “Sino ang bumasag ng tasa?” Tanóng ng nanay, “Sino ang bumasag ng tasa?” Nagsisinungaling ang batang lalaki. Nagsisinungalíng ang batang lalaki. Nagsasabi ng totoo ang batang lalaki. Nagsasabi ng totoó ang batang lalaki.
86
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:86ec1:86 99/8/06/8/06 11:31:1211:31:12 AMAM 14-01 Mga Baliktarang Pandiwa 14-01 Mgá Baliktarang Pandiwà
01 Nagkakarera papunta sa tuktok ng hagdanan ang 01 Nagkakarera papuntá sa tuktók ng hagdanan ang mga bata. mgá batà. Nagkarera papunta sa tuktok ng hagdanan ang Nagkarera papuntá sa tuktók ng hagdanan ang mga bata. Nanalo ang batang babae. mgá batà. Nanalo ang batang babae. Nanalo na ang mga puting piraso. Nanalo na ang mgá putíng piraso. Natalo na ang mga puting piraso. Natalo na ang mgá putíng piraso. 02 Nanalo sa laro ang babae. 02 Nanalo sa larô ang babae. Natalo sa laro ang babae. Natalo sa larô ang babae. Nanalo sa laro ang lalaki. Nanalo sa larô ang lalaki. Natalo sa laro ang lalaki. Natalo sa larô ang lalaki. 03 Wala pang kumukuha ng iksameng ito. 03 Walâ pang kumukuha ng iksameng itó. Kumukuha ng iksamen si Ruel. Kumukuha ng iksamen si Ruél. Pumasa sa iksamen si Bong. Pumasá sa iksamen si Bong. Bumagsak sa iksamen si Cosme. Bumagsák sa iksamen si Cosme. 04 Pumasa siya. 04 Pumasá siyá. Bumagsak siya. Bumagsák siyá. Nanalo siya. Nanalo siyá. Natalo siya. Natalo siyá. 05 Natalo na siya sa karera. 05 Natalo na siyá sa karera. Nanalo na siya sa karera. Nanalo na siyá sa karera. Nawawala ang kaniyang hikaw. Nawawalâ ang kaniyáng hikaw. Nahanap na niya ang kaniyang hikaw. Nahanap na niyá ang kaniyáng hikaw. 06 Binabagsak niya ang kaniyang mga susi. 06 Binabagsák niyá ang kaniyáng mgá susì. Hinahanap niya ang kaniyang mga susi. Hinahanap niyá ang kaniyáng mgá susì. Nahanap na niya ang kaniyang mga susi. Nahanap na niyá ang kaniyáng mgá susì. Ginagamit niya ang kaniyang mga susi. Ginagamit niyá ang kaniyáng mgá susì. 07 Pikit ang mga mata ng batang babae. 07 Pikít ang mgá matá ng batang babae. Nagtatago ang batang lalaki. Nagtatagò ang batang lalaki. Hinahanap ng batang babae ang batang lalaki. Hinahanap ng batang babae ang batang lalaki. Nahanap na ng batang babae ang batang lalaki. Nahanap na ng batang babae ang batang lalaki. 08 Nagtatago ang batang lalaki. 08 Nagtatagò ang batang lalaki. Nagtatago ang batang babae. Nagtatagò ang batang babae. Hinahanap ng batang lalaki ang batang babae. Hinahanap ng batang lalaki ang batang babae. Nahanap na ng batang lalaki ang batang babae. Nahanap na ng batang lalaki ang batang babae. 09 Nawawala ang lalaki. Hindi niya alam kung 09 Nawawalâ ang lalaki. Hindî niyá alám kung nasaan siya. nasaán siyá. Binubuksan niya ang kaniyang mapa. Binubuksán niyá ang kaniyáng mapa. Nahahanap niya kung nasaan siya sa mapa. Nahahanap niyá kung nasaán siyá sa mapa. Alam na ngayon ng lalaki kung saan siya Alám na ngayón ng lalaki kung saán siyá pupunta. pupuntá. 10 Nagtatago ako. 10 Nagtatagò akó. Naghahanap ako. Naghahanáp akó. Nanalo ako sa karera. Nanalo akó sa karera. Natalo ako sa karera. Natalo akó sa karera.
87
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:87ec1:87 99/8/06/8/06 11:31:1211:31:12 AMAM 14-02 Ang Limang Pandamdam: Pang-amoy, 14-02 Ang Limáng Pandamdám: Pang-amóy, Pangkita, Pandinig, Panlasa at Panghipo Pangkita, Pandiníg, Panlasa at Panghipò 01 Nakakaamoy ang mga tao gamit ito. 01 Nakakaamóy ang mgá tao gamit itó. Nakakakita ang mga tao gamit ito. Nakakakita ang mgá tao gamit itó. Nakakarinig ang mga tao gamit ito. Nakakariníg ang mgá tao gamit itó. Nakakalasa ang mga tao gamit ito. Nakakalasa ang mgá tao gamit itó. 02 Inaamoy ng lalaki ang bulaklak. 02 Inaamóy ng lalaki ang bulaklák. Inaamoy ng lalaki ang kape. Inaamóy ng lalaki ang kapé. Tinitikman ng babae ang asin. Tinitikmán ng babae ang asín. Tinitikman ng babae ang sopas. Tinitikmán ng babae ang sopas. 03 Inaamoy ng lalaki ang kape. 03 Inaamóy ng lalaki ang kapé. Tinitikman ng lalaki ang kape. Tinitikmán ng lalaki ang kapé. Inaamoy ng babae ang sopas. Inaamóy ng babae ang sopas. Tinitikman ng babae ang sopas. Tinitikmán ng babae ang sopas. 04 Maasim ang lasa ng limon. 04 Maasim ang lasa ng limón. Matamis ang lasa ng asukal. Matamís ang lasa ng asukal. Maanghang ang lasa ng sili. Maangháng ang lasa ng sili. Maalat ang lasa ng asin. Maalat ang lasa ng asín. 05 Maasim ang lasa nito. 05 Maasim ang lasa nitó. Matamis ang lasa nito. Matamís ang lasa nitó. Maanghang ang lasa nito. Maangháng ang lasa nitó. Maalat ang lasa nito. Maalat ang lasa nitó. 06 May mabango ang amoy. 06 May mabangó ang amóy. May mabaho ang amoy. May mabahò ang amóy. Magaspang at matigas ang hipo nito. Magaspáng at matigás ang hipò nitó. Makinis at matigas ang hipo nito. Makinis at matigás ang hipò nitó. 07 Masarap ang lasa nito. 07 Masaráp ang lasa nitó. Masama ang lasa nito. Masamâ ang lasa nitó. Malambot ang hipo nito, hindi magaspang at Malambót ang hipò nitó, hindî magaspáng at matigas. matigás. Matigas at magaspang ang hipo nito. Matigás at magaspáng ang hipò nitó. 08 Nahihipo ng babae na matalim ang lapis. 08 Nahihipò ng babae na matalím ang lapis. Nahihipo ng babae na mapurol ang lapis. Nahihipò ng babae na mapuról ang lapis. Matalim ang hipo ng tabing ito ng kutsilyo. Matalím ang hipò ng tabíng itó ng kutsilyo. Mapurol ang hipo ng tabing ito ng kutsilyo. Mapuról ang hipò ng tabíng itó ng kutsilyo. 09 Gumagawa ng malakas na tunog ang taong ito. 09 Gumagawâ ng malakás na tunóg ang taong itó. Sumisigaw siya. Sumisigáw siyá. Gumagawa ng mahinang tunog ang taong ito. Gumagawâ ng mahinang tunóg ang taong itó. Bumubulong siya. Bumubulóng siyá. Gumagawa ng mataas na tunog ang Gumagawâ ng mataás na tunóg ang instrumentong ito ng musika. instrumentong itó ng músika. Gumagawa ng mababang tunog ang Gumagawâ ng mababang tunóg ang instrumentong ito ng musika. instrumentong itó ng músika. 10 Sumisigaw ang taong ito. 10 Sumisigáw ang taong itó. Bumubulong ang taong ito. Bumubulóng ang taong itó. Gumagawa ng malakas na tunog ang rocket Gumagawâ ng malakás na tunóg ang rocket na ito. na itó. Hindi gumagawa ng kahit anong tunog ang rocket Hindî gumagawâ ng kahit anóng tunóg ang rocket na ito. na itó.
88
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:88ec1:88 99/8/06/8/06 11:31:1311:31:13 AMAM 14-03 Ang Nakaraan, Ang Kasalukuyan at 14-03 Ang Nakaraán, Ang Kasalukuyan at Ang Hinaharap Ang Hinaharáp 01 Ginagamit ngayon ang ganitong uri ng sasakyan. 01 Ginagamit ngayón ang ganitóng urì ng sasakyán. Ginamit noong matagal na ang ganitong uri ng Ginamit noóng matagál na ang ganitóng urì ng sasakyan. sasakyán. Sinusuot ngayon ang ganitong uri ng pananamit. Sinusuót ngayón ang ganitóng urì ng pananamít. Sinuot noong matagal na ang ganitong uri ng Sinuót noóng matagál na ang ganitóng urì ng pananamit. pananamít. 02 ang kotse mula sa kasalukuyan 02 ang kotse mulâ sa kasalukuyan ang kotse mula sa nakaraan ang kotse mulâ sa nakaraán ang trak mula sa kasalukuyan ang trak mulâ sa kasalukuyan ang trak mula sa nakaraan ang trak mulâ sa nakaraán 03 Naging maliit na batang babae ang taong ito. 03 Nagíng maliít na batang babae ang taong itó. Maliit na batang babae ang taong ito. Maliít na batang babae ang taong itó. Naging maliit na batang lalaki ang taong ito. Nagíng maliít na batang lalaki ang taong itó. Maliit na batang lalaki ang taong ito. Maliít na batang lalaki ang taong itó. 04 Babae ang taong ito. 04 Babae ang taong itó. Magiging babae ang taong ito. Magigíng babae ang taong itó. Lalaki ang taong ito. Lalaki ang taong itó. Magiging lalaki ang taong ito. Magigíng lalaki ang taong itó. 05 Paraan ito ng paglululan na mas karaniwan sa 05 Paraán itó ng paglululan na mas karaniwan sa nakaraan. nakaraán. Paraan ito ng paglululan na mas karaniwan sa Paraán itó ng paglululan na mas karaniwan sa kasalukuyan. kasalukuyan. Gusali ito mula sa napakalumang sibilisasiyon. Gusalì itó mulâ sa napakalumang sibilisasiyón. Gusali ito mula sa makabagong sibilisasiyon. Gusalì itó mulâ sa makabagong sibilisasiyón. 06 Taon ito sa kamakailan lamang na nakaraan. 06 Taón itó sa kamakailán lamang na nakaraán. Taon ito sa malayong nakaraan. Taón itó sa malayong nakaraán. Taon ito sa malapit na hinaharap. Taón itó sa malapit na hinaharáp. Taon ito sa malayong hinaharap. Taón itó sa malayong hinaharáp. 07 Lumang kotse ito. 07 Lumang kotse itó. Makabagong kotse ito. Makabagong kotse itó. Napakalumang gusali ito. Napakalumang gusalì itó. Makabagong gusali ito. Makabagong gusalì itó. 08 Sa nakaraan, tumira sa ganitong mga bahay ang 08 Sa nakaraán, tumirá sa ganitóng mgá bahay ang ilang mga tao. iláng mgá tao. Sa ngayon, tumitira sa ganitong mga bahay ang Sa ngayón, tumitirá sa ganitóng mgá bahay ang ilang mga tao. iláng mgá tao. Sa nakaraan, nagsuot ng mga ganitong itsurang Sa nakaraán, nagsuót ng mgá ganitóng itsurang damit ang mga tao. damít ang mgá tao. Sa ngayon, nagsusuot ng mga ganitong itsurang Sa ngayón, nagsusuót ng mgá ganitóng itsurang damit ang mga tao. damít ang mgá tao. 09 Makalumang kamera ito. 09 Makalumang kámera itó. Makabagong kamera ito. Makabagong kámera itó. Nakabihis ng makalumang pananamit ang mga Nakabihis ng makalumang pananamít ang mgá taong ito. taong itó. Nakabihis ng makabagong pananamit ang mga Nakabihis ng makabagong pananamít ang mgá taong ito. taong itó. 10 Ginawa ito sa malayong nakaraan. 10 Ginawâ itó sa malayong nakaraán. Ginagawa ito ngayon. Ginagawâ itó ngayón. Puwedeng ito ang gawin sa hinaharap. Puwedeng itó ang gawín sa hinaharáp. Ginawa ito sa kamakailan lamang na nakaraan. Ginawâ itó sa kamakailán lamang na nakaraán. 89
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:89ec1:89 99/8/06/8/06 11:31:1311:31:13 AMAM 14-04 Tungkol sa Kalusugan 14-04 Tungkól sa Kalusugan
01 Masakit ang lalamunan ko. 01 Masakít ang lalamunan ko. Masakit ang tiyan ko. Masakít ang tiyán ko. Masakit ang ulo ko. Masakít ang ulo ko. May lagnat ako. May lagnát akó. 02 May sipon siya. 02 May sipón siyá. May lagnat siya. May lagnát siyá. Kapwa may sakit ang mga taong ito. Kapwà may sakít ang mgá taong itó. Walang may sakit sa alinman sa mga taong ito. Waláng may sakít sa alinmán sa mgá taong itó. 03 Masakit ang kamay ko. 03 Masakít ang kamáy ko. Masakit ang paa ko. Masakít ang paá ko. Pagod na pagod ang pakiramdam ko. Pagód na pagód ang pakiramdám ko. Masakit ang tuhod ko. Masakít ang tuhod ko. 04 Kailangang pumunta sa dentista ang taong ito. 04 Kailangang pumuntá sa dentista ang taong itó. Masakit ang ngipin niya. Masakít ang ngipin niyá. Kailangang pumunta sa doktor ang taong ito. Kailangang pumuntá sa doktór ang taong itó. May lagnat siya. May lagnát siyá. Doktor ang taong ito. Doktór ang taong itó. Dentista ang taong ito. Dentista ang taong itó. 05 May lagnat ka ba? 05 May lagnát ka ba? May sipon ka ba? May sipón ka ba? Tumatawag ng ambulansiya ang taong ito. Tumatawag ng ambulánsiya ang taong itó. Ambulansiya ang sasakyang ito. Ambulánsiya ang sasakyáng itó. 06 Pasyente sa ospital ang taong ito. 06 Pasyente sa ospitál ang taong itó. Hindi pasyente ang taong ito. Hindî pasyente ang taong itó. Mga pasyente sa ospital ang mga taong ito. Mgá pasyente sa ospitál ang mgá taong itó. Hindi mga pasyente ang mga taong ito. Hindî mgá pasyente ang mgá taong itó. 07 Gumagamit ng mga saklay ang lalaki. 07 Gumagamit ng mgá sakláy ang lalaki. Nabubulunan ang lalaki. Nabubulunan ang lalaki. Nakasuot ng neck brace ang babae. Nakasuót ng neck brace ang babae. Nakasuot ng splint ang babae. Nakasuót ng splint ang babae. 08 Umuubo ang batang lalaki. 08 Umuubó ang batang lalaki. Bumabahing ang batang lalaki. Bumabahíng ang batang lalaki. Sumisinga ang batang lalaki dahil may sipon siya. Sumisingá ang batang lalaki dahil may sipón siyá. Nanginginig ang batang lalaki dahil nalalamigan Nanginginíg ang batang lalaki dahil nalalamigán siya. siyá. 09 Masama ang pakiramdam ng lalaki. 09 Masamâ ang pakiramdám ng lalaki. Mabuti ang pakiramdam ng lalaki. Mabuti ang pakiramdám ng lalaki. Masama ang pakiramdam ng babae. Masamâ ang pakiramdám ng babae. Mabuti ang pakiramdam ng babae. Mabuti ang pakiramdám ng babae. 10 Umiinom ng gamot ang babae. 10 Umiinóm ng gamót ang babae. Umiinom ng gamot ang lalaki. Umiinóm ng gamót ang lalaki. Nagpapabakuna ang pasyente. Nagpapabakuna ang pasyente. Nagbabakuna ang nars. Nagbabakuna ang nars.
90
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:90ec1:90 99/8/06/8/06 11:31:1411:31:14 AMAM 14-05 Paggamit ng Gusto at Kailangan 14-05 Paggamit ng Gustó at Kailangan
01 Naglalaro siya sa computer dahil gusto niya. 01 Naglalarô siyá sa computer dahil gustó niyá. Nanonood siya ng TV dahil gusto niya. Nanonoód siyá ng TV dahil gustó niyá. Ginagawa niya ang kaniyang homework dahil Ginagawâ niyá ang kaniyáng homework dahil kailangan niya. kailangan niyá. Kinakain niya ang ensalada dahil kailangan niya. Kinakain niyá ang ensalada dahil kailangan niyá. 02 Ginagawa niya ang gusto niyang gawin. 02 Ginagawâ niyá ang gustó niyáng gawín. Ginagawa niya ang kailangan niyang gawin. Ginagawâ niyá ang kailangan niyáng gawín. May kinakain siyang gusto niyang kainin. May kinakain siyáng gustó niyáng kainin. May kinakain siyang kailangan niyang kainin. May kinakain siyáng kailangan niyáng kainin. 03 Gusto niyang pumunta sa labas, ngunit kailangan 03 Gustó niyáng pumuntá sa labás, ngunit kailangan niyang pumirmi sa loob. niyáng pumirmí sa loób. Gusto niyang kumain ng sorbetes, pero kailangan Gustó niyáng kumain ng sorbetes, pero kailangan niyang kumain ng ensalada. niyáng kumain ng ensalada. Gusto niyang manood ng TV, pero kailangan Gustó niyáng manoód ng TV, pero kailangan niyang gawin ang kaniyang homework. niyáng gawín ang kaniyáng homework. Gusto niyang maglaro ng domino, ngunit Gustó niyáng maglarô ng dómino, ngunit kailangan niyang magsanay sa piyano. kailangan niyáng magsanay sa piyano. 04 Gusto kong kumain ng sorbetes. 04 Gustó kong kumain ng sorbetes. Hindi puwede. Kailangan mong kainin ang iyong Hindî puwede. Kailangan mong kainin ang iyóng ensalada. ensalada. Gusto kong manood ng TV. Gustó kong manoód ng TV. Hindi puwede. Kailangan mong gawin ang iyong Hindî puwede. Kailangan mong gawín ang iyóng homework. homework. Gusto kong pumunta sa labas. Gustó kong pumuntá sa labás. Hindi puwede. Kailangan mong pumirmi sa loob. Hindî puwede. Kailangan mong pumirmí sa loób. Gusto ko ng cookie. Gustó ko ng cookie. Puwede kang magkaroon ng cookie. Heto. Puwede kang magkaroón ng cookie. Heto. 05 Ginagawa niya ang kaniyang homework. 05 Ginagawâ niyá ang kaniyáng homework. Dapat gawin niya ang kaniyang homework sa Dapat gawín niyá ang kaniyáng homework sa halip na maglaro sa computer. halíp na maglarô̂ sa computer. Hindi niya dapat ihagis ang baso. Hindî niyá dapat ihagis ang baso. Hindi niya dapat inihagis ang baso. Hindî niyá dapat inihagis ang baso. 06 Dapat itigil niya ang pagbubuhos kapag puno na 06 Dapat itigil niyá ang pagbubuhos kapág punô na ang baso. ang baso. Dapat itinigil na niya ang pagbubuhos nang puno Dapat itinigil na niyá ang pagbubuhos nang punô na ang baso. na ang baso. Hindi siya dapat tumatakbo sa bahay. Hindî siyá dapat tumatakbó sa bahay. Hindi siya dapat tumakbo sa bahay. Hindî siyá dapat tumakbó sa bahay. 07 Ginagawa ng babae ang dapat niyang gawin. 07 Ginagawâ ng babae ang dapat niyáng gawín. Hindi niya ginagawa ang dapat niyang gawin. Hindî niyá ginagawâ ang dapat niyáng gawín. Ginagawa ng batang lalaki ang dapat niyang Ginagawâ ng batang lalaki ang dapat niyáng gawin. gawín. Hindi niya dapat gawin ang kaniyang ginagawa. Hindî niyá dapat gawín ang kaniyáng ginagawâ.
91
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:91ec1:91 99/8/06/8/06 11:31:1511:31:15 AMAM 14-05 Pagpapatuloy 14-05 Pagpapatuloy
08 Maglalaro sana siya kung puwede, pero hindi 08 Maglalarô sana siyá kung puwede, pero hindî puwede. May homework siyang gagawin. puwede. May homework siyáng gagawín. Manonood sana siya ng TV kung puwede, ngunit Manonoód sana siyá ng TV kung puwede, ngunit hindi puwede. May mga huhugasan siya. hindî puwede. May mgá huhugasan siyá. Kakain sana siya ng sorbetes kung puwede, Kakain sana siyá ng sorbetes kung puwede, ngunit hindi puwede. Kailangan niyang kumain ngunit hindî puwede. Kailangan niyáng kumain ng ensalada. ng ensalada. Hindi pa sana siya matutulog kung puwede, pero Hindî pa sana siyá matutulog kung puwede, pero hindi puwede. Kailangan na niyang matulog. hindî puwede. Kailangan na niyáng matulog. 09 Hindi mo dapat gawin iyan. 09 Hindî mo dapat gawín iyán. Mas gusto sana niyang manood ng TV kaysa sa Mas gustó sana niyáng manoód ng TV kaysá sa magkuskos ng sahig. magkuskós ng sahíg. Ayaw kong mag-vacuum ng sahig. Mas gusto Ayaw kong mag-vacuum ng sahíg. Mas gustó kong magbasa ng libro. kong magbasá ng libró. Kukunin sana niya ang kaldero mula sa itaas ng Kukunin sana niyá ang kaldero mulâ sa itaás ng kabinet, ngunit hindi puwede. Kailangan niya ng kábinet, ngunit hindî puwede. Kailangan niyá ng upuan. upuan. 10 Ano ang mas gusto mo sanang gawin - maglaro o 10 Anó ang mas gustó mo sanang gawín - maglarô o manood ng TV? manoód ng TV? Mas gusto ko sanang manood ng TV. Mas gustó ko sanang manoód ng TV. Alin ang mas gusto mo sanang kainin - prutas o Alín ang mas gustó mo sanang kainin - prutas o cookie? cookie? Dapat akong kumain ng prutas, ngunit mas gusto Dapat akóng kumain ng prutas, ngunit mas gustó ko sana ang cookie. ko sana ang cookie.
92
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:92ec1:92 99/8/06/8/06 11:31:1611:31:16 AMAM 14-06 Mga Materyales at Mga Bagay 14-06 Mgá Materyales at Mgá Bagay
01 bakal 01 bakal kahoy kahoy brick brick salamin salamín 02 balat 02 balát papel papél clay clay tela tela 03 harina 03 harina bato bató lana lana plastik plastik 04 Bagay na gawa sa lana ito. 04 Bagay na gawâ sa lana itó. Bagay na gawa sa bakal at kahoy ito. Bagay na gawâ sa bakal at kahoy itó. Bagay na gawa sa brick ito. Bagay na gawâ sa brick itó. Bagay na gawa sa salamin at bato ito. Bagay na gawâ sa salamín at bató itó. 05 Gawa sa balat ang mga ito. 05 Gawâ sa balát ang mgá itó. Gawa sa papel ang mga ito. Gawâ sa papél ang mgá itó. Gawa sa clay ang mga ito. Gawâ sa clay ang mgá itó. Gawa sa plastik ang mga ito. Gawâ sa plastik ang mgá itó. 06 Bagay na gawa sa tela ito. 06 Bagay na gawâ sa tela itó. Bagay na gawa sa bato ito. Bagay na gawâ sa bató itó. Bagay na gawa sa kahoy ito. Bagay na gawâ sa kahoy itó. Bagay na gawa sa bakal ito. Bagay na gawâ sa bakal itó. 07 Gawa sa mga materyal na ito ang mga bahay. 07 Gawâ sa mgá materyál na itó ang mgá bahay. Gawa sa mga materyal na ito ang mga libro. Gawâ sa mgá materyál na itó ang mgá libró. Gawa sa mga sangkap na ito ang cake. Gawâ sa mgá sangkáp na itó ang cake. Gawa sa mga sangkap na ito ang sopas. Gawâ sa mgá sangkáp na itó ang sopas. 08 Ginagamit sa paggawa sa tela ang mga 08 Ginagamit sa paggawâ sa tela ang mgá kagamitang ito. kagamitáng itó. Ginagamit sa pagkumpuni ng mga computer ang Ginagamit sa pagkumpuní ng mgá computer ang mga kagamitang ito. mgá kagamitáng itó. Ginagamit sa paggawa sa kahoy ang mga Ginagamit sa paggawâ sa kahoy ang mgá kagamitang ito. kagamitáng itó. Ginagamit sa pagkumpuni ng mga kotse ang mga Ginagamit sa pagkumpuní ng mgá kotse ang mgá kagamitang ito. kagamitáng itó. 09 Ginagamit para sa paggawa ng mga upuan ang 09 Ginagamit para sa paggawâ ng mgá upuan ang materyal na ito. materyál na itó. Ginagamit para sa paggawa ng tinapay ang mga Ginagamit para sa paggawâ ng tinapay ang mgá materyal na ito. materyál na itó. Ginagamit para sa paggawa ng mga damit ang Ginagamit para sa paggawâ ng mgá damít ang mga materyal na ito. mgá materyál na itó. Ginagamit para sa paggawa ng mga bintana ang Ginagamit para sa paggawâ ng mgá bintanà ang materyal na ito. materyál na itó. 10 Bagay na gawa sa papel ito. 10 Bagay na gawâ sa papél itó. Ginagamit para sa paggawa ng mga libro ito. Ginagamit para sa paggawâ ng mgá libró itó. Ginagamit para sa paggawa ng mga bahay at mga Ginagamit para sa paggawâ ng mgá bahay at mgá muwebles ito. muwebles itó. Bagay na gawa sa brick ito. Bagay na gawâ sa brick itó. 93
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:93ec1:93 99/8/06/8/06 11:31:1611:31:16 AMAM 14-07 Heometriya 14-07 Heometriya
01 Patayo ang isang pirasong kahoy. 01 Patayô ang isáng pirasong kahoy. Pahalang ang isang pirasong kahoy. Pahaláng ang isáng pirasong kahoy. Hindi pahalang ni patayo ang isang pirasong Hindî pahaláng ni patayô ang isáng pirasong kahoy. kahoy. Pahalang ang lubid. Pahaláng ang lubid. 02 Linya ito. 02 Linya itó. Anggulo ito. Á nggulo itó. Pula ang radius ng bilog. Pulá ang radius ng bilog. Pula ang arc ng bilog. Pulá ang arc ng bilog. 03 Anggulo na 90 degrees ito. 03 Á nggulo na 90 degreés itó. Anggulo na 45 degrees ito. Á nggulo na 45 degreés itó. Anggulo na 30 degrees ito. Á nggulo na 30 degreés itó. Anggulo na 70 degrees ito. Á nggulo na 70 degreés itó. 04 Bina-bisect ng pulang linya ang anggulo. 04 Bina-biséct ng puláng linya ang ánggulo. Hindi bina-bisect ng pulang linya ang anggulo. Hindî bina-biséct ng puláng linya ang ánggulo. Bina-bisect ng line segment AD ang line segment Bina-biséct ng line segment AD ang line segment BC. BC. Hindi bina-bisect ng line segment AD ang line Hindî bina-biséct ng line segment AD ang line segment BC. segment BC. 05 Mas malayo ang mula 1 hanggang 2 kaysa sa 05 Mas malayò ang mulâ 1 hanggáng 2 kaysá sa mula 3 hanggang 4. mulâ 3 hanggáng 4. Mas malayo ang mula 3 hanggang 4 kaysa sa Mas malayò ang mulâ 3 hanggáng 4 kaysá sa mula 1 hanggang 2. mulâ 1 hanggáng 2. Mas malayo ang mula 5 hanggang 6 kaysa sa Mas malayò ang mulâ 5 hanggáng 6 kaysá sa mula 7 hanggang 8. mulâ 7 hanggáng 8. Mas malayo ang mula 7 hanggang 8 kaysa sa Mas malayò ang mulâ 7 hanggáng 8 kaysá sa mula 5 hanggang 6. mulâ 5 hanggáng 6. 06 Mas malapit ang 3 sa 4 kaysa sa 1 sa 2. 06 Mas malapit ang 3 sa 4 kaysá sa 1 sa 2. Mas malapit ang 1 sa 2 kaysa sa 3 sa 4. Mas malapit ang 1 sa 2 kaysá sa 3 sa 4. Mas malapit ang 7 sa 8 kaysa sa 5 sa 6. Mas malapit ang 7 sa 8 kaysá sa 5 sa 6. Mas malapit ang 5 sa 6 kaysa sa 7 sa 8. Mas malapit ang 5 sa 6 kaysá sa 7 sa 8. 07 Kumpletong bituin ito. 07 Kumpletong bituín itó. Hindi kumpletong bituin ito. Hindî kumpletong bituín itó. Kumpleto ang linya mula A hanggang B. Kumpleto ang linya mulâ A hanggáng B. Hindi kumpleto ang linya mula A hanggang B. Hindî kumpleto ang linya mulâ A hanggáng B. 08 Tamang sagot sa problemang multiplikasyon ito. 08 Tamang sagót sa problemang multiplikasyón itó. Maling sagot sa problemang multiplikasyon ito. Malíng sagót sa problemang multiplikasyón itó. Dalawampu’t dalawa hatiin sa dalawa ay Dalawampú’t dalawá hatiin sa dalawá ay labing-isa. labíng-isá. Dalawampu’t dalawa hatiin sa dalawa ay hindi Dalawampú’t dalawá hatiin sa dalawá ay hindî sampu. sampû. 09 Kulay pula ang two-thirds ng bilog na ito. 09 Kulay pulá ang two-thirds ng bilog na itó. Kulay pula ang one-third ng bilog na ito. Kulay pulá ang one-third ng bilog na itó. Kulay berde ang sampung porsiyento ng bilog Kulay berde ang sampúng porsiyento ng bilog na ito. na itó. Kulay berde ang siyamnapung porsiyento ng Kulay berde ang siyámnapúng porsiyento ng bilog na ito. bilog na itó.
94
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:94ec1:94 99/8/06/8/06 11:31:1711:31:17 AMAM 10 Pula ang kalahati ng area ng bilog na ito. 10 Pulá ang kalahatì ng area ng bilog na itó. Pula ang higit sa kalahati ng area ng bilog na ito. Pulá ang higít sa kalahatì ng area ng bilog na itó. Kulay pula ang one-fourth ng area ng Kulay pulá ang one-fourth ng area ng kuwadradong ito. kuwadradong itó. Kulay pula ang higit sa one-fourth ng area ng Kulay pulá ang higít sa one-fourth ng area ng kuwadradong ito. kuwadradong itó.
95
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:95ec1:95 99/8/06/8/06 11:31:1711:31:17 AMAM 14-08 Pagbisita sa Doktor 14-08 Pagbisita sa Doktór
01 Tumitingin sa kalendaryo si Minda. Kailangan 01 Tumitingín sa kalendaryo si Minda. Kailangan niyang pumunta sa doktor ngayong araw na ito. niyáng pumuntá sa doktór ngayóng araw na itó. Nakaupo sa waiting room si Minda. Nakaupô sa waiting room si Minda. Nakaupo sa examination room si Minda. Nakaupô sa examination room si Minda. Pumapasok sa examination room ang nars. Pumapasok sa examination room ang nars. 02 Tanong ng nars kay Minda, “Kailan ka 02 Tanóng ng nars kay Minda, “Kailán ka ipinanganak?” ipinanganák?” Sabi ni Minda, “Ipinanganak ako noong Sabi ni Minda, “Ipinanganák akó noóng Nobyembre ika-11, 1978”. Nobyembre ika-11, 1978”. Tinitimbang ng nars si Minda. Tinitimbáng ng nars si Minda. Sinusukat ng nars si Minda. Sinusukat ng nars si Minda. 03 Tumitimbang ng 56 na kilo si Minda. 03 Tumitimbáng ng 56 na kilo si Minda. 5 talampakan at 6 na pulgada ang taas ni Minda. 5 talampakan at 6 na pulgada ang taás ni Minda. Kinukuha ng nars ang temperatura ni Minda. Kinukuha ng nars ang temperatura ni Minda. Kinukuha ng nars ang pulso ni Minda. Kinukuha ng nars ang pulsó ni Minda. 04 37 Sentigrado ang temperatura ni Minda. 04 37 Sentigrado ang temperatura ni Minda. 72 tibok bawat minuto ang pulso ni Minda. 72 tibók bawat minuto ang pulsó ni Minda. Kinukuha ng nars ang blood pressure ni Minda. Kinukuha ng nars ang blood pressure ni Minda. Sinasabi ng nars kay Minda na ang kaniyang Sinasabi ng nars kay Minda na ang kaniyáng blood pressure ay 130 over 84. blood pressure ay 130 over 84. 05 Sinasabi ng nars kay Minda na magbigay ng 05 Sinasabi ng nars kay Minda na magbigáy ng sample ng ihi. sample ng ihì. Kumukuha ang nars ng sample ng dugo mula kay Kumukuha ang nars ng sample ng dugô mulâ kay Minda. Minda. Iniiksamen ng doktor ang lalamunan ni Minda. Iniiksamen ng doktór ang lalamunan ni Minda. Iniiksamen ng doktor ang tainga ni Minda. Iniiksamen ng doktór ang tainga ni Minda. 06 Pinipigilan ni Minda ang kaniyang hininga. 06 Pinipigilan ni Minda ang kaniyáng hiningá. Pinapakinggan ng doktor ang tibok ng kaniyang Pinapakinggán ng doktór ang tibók ng kaniyáng puso. pusò. Tinitingnan ng doktor ang mga reflex ni Minda. Tinitingnán ng doktór ang mgá réflex ni Minda. Humihinga paloob si Minda. Pinapakinggan ng Humihingá paloób si Minda. Pinapakinggán ng doktor ang kaniyang paghinga. doktór ang kaniyáng paghingá. Humihinga palabas si Minda. Pinapakinggan ng Humihingá palabás si Minda. Pinapakinggán ng doktor ang kaniyang paghinga. doktór ang kaniyáng paghingá. 07 Gumagamit ng stethoscope ang doktor para 07 Gumagamit ng stéthoscope ang doktór para pakinggan ang tibok ng puso ni Minda. pakinggán ang tibók ng pusò ni Minda. Gumagamit ng kaniyang mga daliri ang nars para Gumagamit ng kaniyáng mgá dalirì ang nars para bilangin ang pulso ni Minda. bilangin ang pulsó ni Minda. Gumagamit ng karayom ang nars para kumuha ng Gumagamit ng karayom ang nars para kumuha ng dugo ni Minda. dugô ni Minda. Gumagamit ng timbangan ang nars para Gumagamit ng timbangan ang nars para timbangin si Minda. timbangín si Minda. 08 Naglalagay ng splint sa kaniyang binti ang 08 Naglalagáy ng splint sa kaniyáng bintî ang doktor. doktór. May splint sa kaniyang binti ang pasyente. May splint sa kaniyáng bintî ang pasyente. Gumagamit ng mga saklay ang taong ito. Gumagamit ng mgá sakláy ang taong itó. May bendahe sa kaniyang kamay ang taong ito. May bendahe sa kaniyáng kamáy ang taong itó.
96
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:96ec1:96 99/8/06/8/06 11:31:1811:31:18 AMAM 09 Magbibigay ang nars ng bakuna. 09 Magbibigáy ang nars ng bakuna. Nagbibigay ang nars ng gamot kay Minda. Nagbibigáy ang nars ng gamót kay Minda. Tumitingin ang nars sa ilang mga X-ray. Tumitingín ang nars sa iláng mgá X-ray. Naglalagay ang nars ng gamot sa tainga ni Minda. Naglalagáy ang nars ng gamót sa tainga ni Minda. 10 Sumusulat ang doktor ng reseta. 10 Sumusulat ang doktór ng reseta. Inaabot ng doktor ang reseta kay Minda. Inaabót ng doktór ang reseta kay Minda. Binibigay ni Minda sa pharmacist ang reseta. Binibigáy ni Minda sa phármacist ang reseta. Kinukuha ni Minda ang kaniyang gamot mula Kinukuha ni Minda ang kaniyáng gamót mulâ sa pharmacist. sa phármacist.
97
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:97ec1:97 99/8/06/8/06 11:31:1811:31:18 AMAM 14-09 Gera, Armas, Mga Hukbong Militar 14-09 Gera, Armás, Mgá Hukbóng Militár
01 Mga sundalo ang tatlong lalaking ito. 01 Mgá sundalo ang tatlóng lalaking itó. Sama-samang bumubuo ng hukbo ang maraming Sama-samang bumubuô ng hukbó ang maraming sundalo. sundalo. Mga atleta ang mga taong ito. Mgá atleta ang mgá taong itó. Sundalo ang lalaking ito. Sundalo ang lalaking itó. 02 Nasa army ang mga taong ito. 02 Nasa army ang mgá taong itó. Nasa hukbong-dagat ang mga taong ito. Nasa hukbóng-dagat ang mgá taong itó. Nasa hukbong-himpapawid ang mga taong ito. Nasa hukbóng-himpapawíd ang mgá taong itó. Wala sa militar ang mga taong ito. Walâ sa militár ang mgá taong itó. 03 Ginagamit ito sa army. 03 Ginagamit itó sa army. Ginagamit ito sa hukbong-dagat. Ginagamit itó sa hukbóng-dagat. Ginagamit ito sa hukbong-himpapawid. Ginagamit itó sa hukbóng-himpapawíd. Hindi ito ginagamit ng mga militar. Hindî itó ginagamit ng mgá militár. 04 Nagsusuot ng mga helmet ang mga sundalo para 04 Nagsusuót ng mgá helmet ang mgá sundalo para protektahan ang kanilang mga ulo. protektahán ang kaniláng mgá ulo. Nagsusuot ng mga helmet ang mga boksingero Nagsusuót ng mgá helmet ang mgá boksingero para protektahan ang kanilang mga ulo. para protektahán ang kaniláng mgá ulo. Ginawa ang pader na ito para protektahan ang Ginawâ ang padér na itó para protektahán ang bansa. bansâ. Ginawa ang kastilyong ito para sa proteksyon. Ginawâ ang kastilyong itó para sa proteksyón. 05 Lumalaban sa gera ang mga lalaking ito. 05 Lumalaban sa gera ang mgá lalaking itó. Naglalaban ang mga lalaking ito, ngunit hindi sa Naglalaban ang mgá lalaking itó, ngunit hindî sa gera. gera. Nagtatrabaho sa helicopter ang sundalo. Nagtatrabaho sa hélicopter ang sundalo. Naglalaro ng mga laruang sundalo ang mga bata. Naglalarô ng mgá laruáng sundalo ang mgá batà. 06 Naglalaban ang mga lalaki gamit ang mga espada. 06 Naglalaban ang mgá lalaki gamit ang mgá espada. Nagdadala ng mga baril ang mga lalaki, at Nagdadalá ng mgá baríl ang mgá lalaki, at naglalaban sila. naglalaban silá. Nagdadala ng mga baril ang mga lalaki, ngunit Nagdadalá ng mgá baríl ang mgá lalaki, ngunit hindi sila naglalaban. hindî silá naglalaban. Walang mga armas ang mga lalaking ito. Waláng mgá armás ang mgá lalaking itó. 07 Militar na helicopter ito. 07 Militár na hélicopter itó. Sibilyang helicopter ito. Sibilyang hélicopter itó. Militar na jet ito. Militár na jet itó. Sibilyang jet ito. Sibilyang jet itó. 08 gera 08 gera kapayapaan kapayapaan ang armas ang armás ang kagamitan ang kagamitán 09 Naglalaban sa gera ang mga taong ito. 09 Naglalaban sa gera ang mgá taong itó. Hindi naglalaban sa gera ang mga taong ito. Hindî naglalaban sa gera ang mgá taong itó. Mga armas ang mga espada. Mgá armás ang mgá espada. Mga armas ang mga baril. Mgá armás ang mgá baríl. 10 Armas ito. 10 Armás itó. Hindi armas ito. Hindî armás itó. Naglalaban ang mga taong ito. Naglalaban ang mgá taong itó. Nagyayakapan ang mga taong ito. Nagyayakapán ang mgá taong itó.
98
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:98ec1:98 99/8/06/8/06 11:31:1911:31:19 AMAM 14-10 Mga Gawaing Tapos; Paggamit ng 14-10 Mgá Gawaing Tapós; Paggamit ng Halos, Kahit at Dahil Halos, Kahit at Dahil 01 Hindi pa tumatalon ang batang babae. 01 Hindî pa tumatalón ang batang babae. Hindi na tumalon ang batang babae, at hindi siya Hindî na tumalón ang batang babae, at hindî siyá tatalon. tatalón. Hindi na tumalon ang batang lalaki, at hindi siya Hindî na tumalón ang batang lalaki, at hindî siyá tatalon. tatalón. Hindi pa tumatalon ang batang lalaki. Hindî pa tumatalón ang batang lalaki. 02 Hindi pa kinakain ng lalaki ang mansanas. 02 Hindî pa kinakain ng lalaki ang mansanas. Kinain na ng lalaki ang mansanas. Kinain na ng lalaki ang mansanas. Hindi pa nahuhulog mula sa kabayo ang lalaki. Hindî pa nahuhulog mulâ sa kabayo ang lalaki. Nahulog na mula sa kabayo ang lalaki. Nahulog na mulâ sa kabayo ang lalaki. 03 Hindi pa sila tumatama sa lupa. 03 Hindî pa silá tumatama sa lupà. Tumama na sila sa lupa. Tumama na silá sa lupà. Hindi pa siya tumatama sa tubig. Hindî pa siyá tumatama sa tubig. Tumama na siya sa tubig. Tumama na siyá sa tubig. 04 Halos alas kuwatro y medya na. 04 Halos alas kuwatro y medya na. Eksakto alas kuwatro y medya na. Eksakto alas kuwatro y medya na. Halos ala una na. Halos ala una na. Eksakto ala una na. Eksakto ala una na. 05 Halos matatapos na niyang basahin ang libro. 05 Halos matatapos na niyáng basahin ang libró. Natapos na niyang basahin ang libro. Natapos na niyáng basahin ang libró. Halos matatapos na niyang tiklupin ang mga Halos matatapos na niyáng tiklupín ang mgá labada. labada. Natapos na niyang tiklupin ang mga labada. Natapos na niyáng tiklupín ang mgá labada. 06 Bakit kumakain ang batang lalaki? Dahil gusto 06 Bakit kumakain ang batang lalaki? Dahil gustó niya ang pagkain. niyá ang pagkain. Hindi kumakain ang batang lalaki kahit na gusto Hindî kumakain ang batang lalaki kahit na gustó niya ang pagkain. niyá ang pagkain. Kumakain ang batang lalaki kahit na hindi niya Kumakain ang batang lalaki kahit na hindî niyá gusto ang pagkain. gustó ang pagkain. Bakit hindi kumakain ang batang lalaki? Dahil Bakit hindî kumakain ang batang lalaki? Dahil hindi niya gusto ang pagkain. hindî niyá gustó ang pagkain. 07 Hindi pa nagsusuot ng sumbrero ang lalaki. 07 Hindî pa nagsusuót ng sumbrero ang lalaki. Nagsusuot ng puting sumbrero ang lalaki. Nagsusuót ng putíng sumbrero ang lalaki. Kahit na mayroon na siyang suot na isang Kahit na mayroón na siyáng suót na isáng sumbrero, nagsusuot siya ng pangalawang sumbrero, nagsusuót siyá ng pangalawáng sumbrero. sumbrero. Kahit na mayroon na siyang suot na isang coat, Kahit na mayroón na siyáng suót na isáng coat, nagsusuot siya ng pangalawang coat. nagsusuót siyá ng pangalawáng coat. 08 Sa kabila ng panahon, gumagamit siya ng 08 Sa kabilâ ng panahón, gumagamit siyá ng payong. payong. Dahil sa panahon, gumagamit siya ng payong. Dahil sa panahón, gumagamit siyá ng payong. Dahil sa oras ng araw, natutulog siya. Dahil sa oras ng araw, natutulog siyá. Sa kabila ng oras ng araw, natutulog siya. Sa kabilâ ng oras ng araw, natutulog siyá.
99
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:99ec1:99 99/8/06/8/06 11:31:1911:31:19 AMAM 14-10 Pagpapatuloy 14-10 Pagpapatuloy
09 Nakabihis nang ganito ang babae dahil sa 09 Nakabihis nang ganitó ang babae dahil sa panahon. panahón. Nakabihis nang ganito ang babae sa kabila ng Nakabihis nang ganitó ang babae sa kabilâ ng panahon. panahón. Nakabihis nang ganito ang lalaki kahit na mainit. Nakabihis nang ganitó ang lalaki kahit na mainit. Nakabihis nang ganito ang lalaki dahil mainit. Nakabihis nang ganitó ang lalaki dahil mainit. 10 Dahil matangkad siya, naaabot niya ang kahon. 10 Dahil matangkád siyá, naaabót niyá ang kahón. Kahit na matangkad siya, hindi niya maabot ang Kahit na matangkád siyá, hindî niyá maabót ang kahon. kahón. Dahil pandak siya, hindi niya maabot ang kahon. Dahil pandák siyá, hindî niyá maabót ang kahón. Kahit na pandak siya, naaabot niya ang kahon. Kahit na pandák siyá, naaabót niyá ang kahón.
100
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:100ec1:100 99/8/06/8/06 11:31:2011:31:20 AMAM 14-11 Repaso ng Yunit Labing-apat 14-11 Repaso ng Yunit Labíng-apat
01 Nagtatago ako. 01 Nagtatagò akó. Naghahanap ako. Naghahanáp akó. Nanalo ako sa karera. Nanalo akó sa karera. Natalo ako sa karera. Natalo akó sa karera. 02 Nakakaamoy ang mga tao gamit ito. 02 Nakakaamóy ang mgá tao gamit itó. Nakakakita ang mga tao gamit ito. Nakakakita ang mgá tao gamit itó. Nakakarinig ang mga tao gamit ito. Nakakariníg ang mgá tao gamit itó. Nakakalasa ang mga tao gamit ito. Nakakalasa ang mgá tao gamit itó. 03 Ginawa ito sa malayong nakaraan. 03 Ginawâ itó sa malayong nakaraán. Ginagawa ito ngayon. Ginagawâ itó ngayón. Puwedeng ito ang gawin sa hinaharap. Puwedeng itó ang gawín sa hinaharáp. Ginawa ito sa kamakailan lamang na nakaraan. Ginawâ itó sa kamakailán lamang na nakaraán. 04 Kailangang pumunta sa dentista ang taong ito. 04 Kailangang pumuntá sa dentista ang taong itó. Masakit ang ngipin niya. Masakít ang ngipin niyá. Kailangang pumunta sa doktor ang taong ito. Kailangang pumuntá sa doktór ang taong itó. May lagnat siya. May lagnát siyá. Doktor ang taong ito. Doktór ang taong itó. Dentista ang taong ito. Dentista ang taong itó. 05 Ginagawa ng babae ang dapat niyang gawin. 05 Ginagawâ ng babae ang dapat niyáng gawín. Hindi niya ginagawa ang dapat niyang gawin. Hindî niyá ginagawâ ang dapat niyáng gawín. Ginagawa ng batang lalaki ang dapat niyang Ginagawâ ng batang lalaki ang dapat niyáng gawin. gawín. Hindi niya dapat gawin ang kaniyang ginagawa. Hindî niyá dapat gawín ang kaniyáng ginagawâ. 06 harina 06 harina bato bató lana lana plastik plastik 07 Patayo ang isang pirasong kahoy. 07 Patayô ang isáng pirasong kahoy. Pahalang ang isang pirasong kahoy. Pahaláng ang isáng pirasong kahoy. Hindi pahalang ni patayo ang isang pirasong Hindî pahaláng ni patayô ang isáng pirasong kahoy. kahoy. Pahalang ang lubid. Pahaláng ang lubid. 08 Naglalagay ng splint sa kaniyang binti ang 08 Naglalagáy ng splint sa kaniyáng bintî ang doktor. doktór. May splint sa kaniyang binti ang pasyente. May splint sa kaniyáng bintî ang pasyente. Gumagamit ng mga saklay ang taong ito. Gumagamit ng mgá sakláy ang taong itó. May bendahe sa kaniyang kamay ang taong ito. May bendahe sa kaniyáng kamáy ang taong itó. 09 Ginagamit ito sa army. 09 Ginagamit itó sa army. Ginagamit ito sa hukbong-dagat. Ginagamit itó sa hukbóng-dagat. Ginagamit ito sa hukbong-himpapawid. Ginagamit itó sa hukbóng-himpapawíd. Hindi ito ginagamit ng mga militar. Hindî itó ginagamit ng mgá militár. 10 Hindi pa kinakain ng lalaki ang mansanas. 10 Hindî pa kinakain ng lalaki ang mansanas. Kinain na ng lalaki ang mansanas. Kinain na ng lalaki ang mansanas. Hindi pa nahuhulog mula sa kabayo ang lalaki. Hindî pa nahuhulog mulâ sa kabayo ang lalaki. Nahulog na mula sa kabayo ang lalaki. Nahulog na mulâ sa kabayo ang lalaki.
101
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:101ec1:101 99/8/06/8/06 11:31:2011:31:20 AMAM 15-01 Mga Damdamin 15-01 Mgá Damdamin
01 Nagpapahi-pahinga siya. 01 Nagpapahi-pahingá siyá. Nag-aalala siya. Nag-aalalá siyá. Pagod siya. Pagód siyá. Umiiyak siya. Umiiyák siyá. 02 Nalilito siya. 02 Nalilitó siyá. Wala siyang pasensiya. Walâ siyáng pasénsiya. Nahihiya siya. Nahihiyâ siyá. Natatakot siya. Natatakot siyá. 03 Nagmamalaki siya. 03 Nagmamalakí siyá. Nagseselos siya. Nagseselos siyá. Natatakot siya. Natatakot siyá. Pagod siya. Pagód siyá. 04 Galit siya. 04 Galít siyá. Naiinip siya. Naiiníp siyá. Masaya siya. Masayá siyá. Malungkot siya. Malungkót siyá. 05 May ikinababahala ang batang lalaki. Umiiyak 05 May ikinababahala ang batang lalaki. Umiiyák siya. siyá. May ikinababahala ang babae. Umiiyak siya. May ikinababahala ang babae. Umiiyák siyá. Nagulat ang lalaki. Mayroon siyang kakikita Nagulat ang lalaki. Mayroón siyáng kakikita lamang. lamang. Nagulat ang babae. Mayroon siyang kakikita Nagulat ang babae. Mayroón siyáng kakikita lamang. lamang. 06 Nakasimangot ang babae. 06 Nakasimangot ang babae. Nakasimangot ang lalaki. Nakasimangot ang lalaki. Naiinip ang babae. Naiiníp ang babae. Naiinip ang lalaki. Naiiníp ang lalaki. 07 Galit siya. 07 Galít siyá. Nalilito siya. Nalilitó siyá. Natatakot siya. Natatakot siyá. Nagpapahi-pahinga siya. Nagpapahi-pahingá siyá. 08 Natatakot ang babae na mabasa siya. 08 Natatakot ang babae na mabasâ siyá. Umiiyak ang babae dahil nababahala siya. Umiiyák ang babae dahil nababahala siyá. Masaya ang babae dahil mahal siya ng kaniyang Masayá ang babae dahil mahál siyá ng kaniyáng mga anak. mgá anák. Naiinip ang babae dahil wala siyang magawa. Naiiníp ang babae dahil walâ siyáng magawâ. 09 Pagod sila. 09 Pagód silá. Galit sila. Galít silá. Galit siya. Galít siyá. Natatakot siya. Natatakot siyá. 10 Kumusta ka, Naty? 10 Kumustá ka, Naty? Nababahala ako. Nababahala akó. Kumusta ka, Marcelo? Kumustá ka, Marcelo? Mabuti ako. Mabuti akó. Kumusta ka, Naty? Kumustá ka, Naty? Masaya ako. Masayá akó. Kumusta ka, Marcelo? Kumustá ka, Marcelo? Nag-aalala ako. Nag-aalalá akó. 102
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:102ec1:102 99/8/06/8/06 11:31:2111:31:21 AMAM 15-02 Ang Kalendaryo; Mga Pangalan ng 15-02 Ang Kalendaryo; Mgá Pangalan ng Mga Araw at Mga Buwan Mgá Araw at Mgá Buwán 01 Lunes 01 Lunes Martes Martés Miyerkules Miyerkulés Huwebes Huwebes 02 Biyernes 02 Biyernes Sabado Sábado Linggo Linggó Huwebes Huwebes 03 Linggo 03 Linggó Biyernes Biyernes Martes Martés Miyerkules Miyerkulés 04 Enero 04 Enero Pebrero Pebrero Marso Marso Abril Abríl 05 Mayo 05 Mayo Hunyo Hunyo Hulyo Hulyo Agosto Agosto 06 Setyembre 06 Setyembre Oktubre Oktubre Nobyembre Nobyembre Disyembre Disyembre 07 Enero 07 Enero Abril Abríl Hunyo Hunyo Setyembre Setyembre 08 isang araw 08 isáng araw isang linggo isáng linggó isang buwan isáng buwán isang taon isáng taón 09 ang unang linggo ng buwan 09 ang unang linggó ng buwán ang pangatlong linggo ng buwan ang pangatlóng linggó ng buwán ang pangalawang Martes ng buwan ang pangalawáng Martés ng buwán ang pangatlong Martes ng buwan ang pangatlóng Martés ng buwán 10 Lunes hanggang Biyernes ang karaniwang linggo 10 Lunes hanggáng Biyernes ang karaniwang linggó ng trabaho. ng trabaho. Ang Sabado at ang Linggo ang tapos ng linggo. Ang Sábado at ang Linggó ang tapos ng linggó. Bakasyon ang Pasko. Bakasyón ang Paskó. Bakasyon ang Unang Araw ng Bagong Taon. Bakasyón ang Unang Araw ng Bagong Taón.
103
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:103ec1:103 99/8/06/8/06 11:31:2111:31:21 AMAM 15-03 Mga Pandiwa: Mga Gawa ng 15-03 Mgá Pandiwà: Mgá Gawâ ng Mga Kamay Mgá Kamáy 01 Hinahampas ng batang lalaki ang batang babae ng 01 Hinahampás ng batang lalaki ang batang babae ng unan. unan. Hinahampas ng batang babae ang batang lalaki Hinahampás ng batang babae ang batang lalaki ng unan. ng unan. Humihinga paloob ang taong ito. Humihingá paloób ang taong itó. Humihinga palabas ang taong ito. Humihingá palabás ang taong itó. 02 Pinapatalbog ng lalaki ang bola. 02 Pinapatalbóg ng lalaki ang bola. Pinapatalbog ng babae ang bola. Pinapatalbóg ng babae ang bola. Pinapaikot ng lalaki ang bola. Pinapaikot ng lalaki ang bola. Pinapaikot ng babae ang bola. Pinapaikot ng babae ang bola. 03 Binabaliktad ng babae ang baraha. 03 Binabaliktád ng babae ang baraha. Tumatalikod ang babae. Tumatalikod ang babae. Binabaliktad ng lalaki ang baraha. Binabaliktád ng lalaki ang baraha. Humaharap ang lalaki. Humaharáp ang lalaki. 04 Inaalog niya ang bote. 04 Inaalóg niyá ang bote. Nababagsak niya ang bote. Nababagsák niyá ang bote. Pinapaikot niya ang bote. Pinapaikot niyá ang bote. Pinipisil niya ang bote. Pinipisíl niyá ang bote. 05 Humihinga siya paloob. 05 Humihingá siyá paloób. Humihinga siya palabas. Humihingá siyá palabás. Pinipiga niya ang tubig mula sa espongha. Pinipigâ niyá ang tubig mulâ sa espongha. Isinasawsaw niya sa tubig ang espongha. Isinasawsáw niyá sa tubig ang espongha. 06 May isinasaksak ang babae. 06 May isinasaksák ang babae. May binubunot ang babae. May binubunot ang babae. May inii-screw paloob ang babae. May inii-screw paloób ang babae. May inii-screw palabas ang babae. May inii-screw palabás ang babae. 07 Isinasawsaw niya sa pintura ang kaniyang 07 Isinasawsáw niyá sa pintura ang kaniyáng paintbrush. paintbrush. Binabagsak niya sa pintura ang kaniyang Binabagsák niyá sa pintura ang kaniyáng paintbrush. paintbrush. Isinasawsaw niya sa tubig ang kaniyang lapis. Isinasawsáw niyá sa tubig ang kaniyáng lapis. Binabagsak niya sa tubig ang kaniyang lapis. Binabagsák niyá sa tubig ang kaniyáng lapis. 08 Pinupunasan niya ang kalan gamit ang trapo. 08 Pinupunasan niyá ang kalán gamit ang trapo. Binabanlawan niya ang trapo. Binabanlawán niyá ang trapo. Pinipiga niya ang trapo. Pinipigâ niyá ang trapo. Isinasampay niya ang trapo. Isinasampáy niyá ang trapo. 09 Pinapagpag niya ang tuwalya. 09 Pinapagpág niyá ang tuwalya. Tinitiklop niya ang tuwalya. Tinitiklóp niyá ang tuwalya. Tinutuyo niya ang kaniyang mga kamay gamit Tinutuyô niyá ang kaniyáng mgá kamáy gamit ang tuwalya. ang tuwalya. Tinutuyo niya ang kaniyang buhok gamit ang Tinutuyô niyá ang kaniyáng buhók gamit ang tuwalya. tuwalya. 10 May pinupunasan siya. 10 May pinupunasan siyá. May pinipiga siya. May pinipigâ siyá. May tinitiklop siya. May tinitiklóp siyá. May isinasampay siya. May isinasampáy siyá.
104
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:104ec1:104 99/8/06/8/06 11:31:2211:31:22 AMAM 15-04 Mga Bansa, Mga Tao at Mga 15-04 Mgá Bansâ, Mgá Tao at Mgá Nasiyonalidad Nasiyonalidád 01 Si Prinsipe Charles ito. Ingles siya. 01 Si Prínsipe Charles itó. Inglés siyá. Si Ronald Reagan ito. Amerikano siya. Si Ronald Reagan itó. Amerikano siyá. Si Mikhail Gorbachev ito. Ruso siya. Si Mikhaíl Górbachev itó. Ruso siyá. Si Nelson Mandela ito. Timog Aprikano siya. Si Nelson Mandela itó. Timog Aprikano siyá. 02 Mamamayan ng Great Britain ang lalaking ito. 02 Mamamayán ng Great Britain ang lalaking itó. Mamamayan ng Estados Unidos ang lalaking ito. Mamamayán ng Estados Unidos ang lalaking itó. Mamamayan ng Rusya ang lalaking ito. Mamamayán ng Rusya ang lalaking itó. Mamamayan ng Timog Aprika ang lalaking ito. Mamamayán ng Timog Apriká ang lalaking itó. 03 Mula sa Greece ang mga gumaganap na ito. 03 Mulâ sa Greece ang mgá gumaganáp na itó. Mula sa Netherlands ang mga gumaganap na ito. Mulâ sa Nétherlands ang mgá gumaganáp na itó. Mula sa Hawaii ang mga gumaganap na ito. Mulâ sa Hawaií ang mgá gumaganáp na itó. Mula sa Bansang Hapon ang mga gumaganap Mulâ sa Bansáng Hapón ang mgá gumaganáp na ito. na itó. 04 Sumusulat siya sa Intsik. 04 Sumusulat siyá sa Intsík. Sumusulat siya sa Ingles. Sumusulat siyá sa Inglés. Nasa Indiya ang gusaling ito. Nasa ́ndiyaI ang gusaling itó. Nasa Bansang Hapon ang gusaling ito. Nasa Bansáng Hapón ang gusaling itó. 05 Sa Australya, nagsasalita ng Ingles ang karamihan 05 Sa Australya, nagsasalitâ ng Inglés ang karamihan ng mga tao. ng mgá tao. Sa Gitnang Amerika, nagsasalita ng Kastila ang Sa Gitnáng Amérika, nagsasalitâ ng Kastilà ang karamihan ng mga tao. karamihan ng mgá tao. Sa Pransiya, nagsasalita ng Pranses ang Sa Pránsiya, nagsasalitâ ng Pransés ang karamihan ng mga tao. karamihan ng mgá tao. Sa Indiya, nagsasalita ng Hindi ang karamihan ng Sa ́ndiya,I nagsasalitâ ng Hindi ang karamihan ng mga tao. mgá tao. 06 ang Hapong babae 06 ang Hapóng babae ang Amerikanong koboy ang Amerikanong koboy mga Ingles na sundalo mgá Inglés na sundalo ang Arabong lalaki ang Arabong lalaki 07 Nakasulat sa Ingles ang karatula. 07 Nakasulat sa Inglés ang karátula. Nakasulat sa Hapon ang karatula. Nakasulat sa Hapón ang karátula. Nakasulat sa Ruso ang karatula. Nakasulat sa Ruso ang karátula. May simbolo para sa hayop ang karatula. May símbolo para sa hayop ang karátula. 08 Sulat-Ruso ito. 08 Sulat-Ruso itó. Sulat-Hapon ito. Sulat-Hapón itó. Sulat-Hindi ito. Sulat-Hindi itó. Sulat-Arabo ito. Sulat-Arabo itó. 09 Sulat-Hebrew ito. 09 Sulat-Hebrew itó. Napakalumang sulat-Ehipto ito. Napakalumang sulat-Ehipto itó. Sulat-Ingles ito. Sulat-Inglés itó. Sulat-Koreano ito. Sulat-Koreano itó. 10 Nakatira sa Rusya ang mga taong ito. 10 Nakatirá sa Rusya ang mgá taong itó. Nakatira sa Estados Unidos ang mga taong ito. Nakatirá sa Estados Unidos ang mgá taong itó. Nakatira sa Tsina ang mga taong ito. Nakatirá sa Tsina ang mgá taong itó. Nakatira sa Great Britain ang mga taong ito. Nakatirá sa Great Britain ang mgá taong itó.
105
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:105ec1:105 99/8/06/8/06 11:31:2211:31:22 AMAM 15-05 Tungkol sa Pag-aaral 15-05 Tungkól sa Pag-aaral
01 Mababang paaralan ito. 01 Mababang paaralán itó. Pampaaralang bus ito. Pampaaraláng bus itó. Unibersidad ito. Unibersidád itó. Estudyante sa unibersidad ito. Estudyante sa unibersidád itó. 02 Silid-aralan ito. 02 Silíd-aralán itó. Laboratoryo ito. Laboratoryo itó. Auditoryum ito. Auditoryum itó. Gym ito. Gym itó. 03 Estudyante sa mababang paaralan ito. 03 Estudyante sa mababang paaralán itó. Estudyante sa mataas na paaralan ito. Estudyante sa mataás na paaralán itó. Estudyante sa unibersidad ito. Estudyante sa unibersidád itó. Hindi na nasa paaralan ang lalaking ito. Hindî na nasa paaralán ang lalaking itó. 04 Guro ang tawag sa taong nagtuturo sa mababang 04 Gurò ang tawag sa taong nagtuturò sa mababang paaralan. paaralán. Propesor ang tawag sa taong nagtuturo sa Propesór ang tawag sa taong nagtuturò sa unibersidad. unibersidád. Estudyante ang tawag sa taong nag-aaral sa Estudyante ang tawag sa taong nag-aaral sa mababang paaralan. mababang paaralán. Estudyante ang tawag sa taong nag-aaral sa Estudyante ang tawag sa taong nag-aaral sa unibersidad. unibersidád. 05 Backpack ito. 05 Backpack itó. Kuwaderno ito. Kuwaderno itó. Sinusulatan ng estudyante ang kuwaderno. Sinusulatan ng estudyante ang kuwaderno. Inilalagay ng estudyante ang kuwaderno sa Inilalagáy ng estudyante ang kuwaderno sa backpack. backpack. 06 Nag-aaral ang lalaki. 06 Nag-aaral ang lalaki. Nag-aaral ang babae. Nag-aaral ang babae. Nagtuturo ang lalaki. Nagtuturò ang lalaki. Nagtuturo ang babae. Nagtuturò ang babae. 07 Nagsasagawa ng pagsubok ang mga estudyante. 07 Nagsasagawâ ng pagsubok ang mgá estudyante. Kumukuha ng iksamen ang mga estudyante. Kumukuha ng iksamen ang mgá estudyante. Nag-aaral ang mga estudyante. Nag-aaral ang mgá estudyante. Nag-uusap ang mga estudyante. Nag-uusap ang mgá estudyante. 08 Bumagsak sa iksamen ang estudyante. 08 Bumagsák sa iksamen ang estudyante. Pumasa sa iksamen ang estudyante. Pumasá sa iksamen ang estudyante. Kumukuha ng iksamen ang estudyante. Kumukuha ng iksamen ang estudyante. Hindi kumukuha ng iksamen ang mga estudyante. Hindî kumukuha ng iksamen ang mgá estudyante. 09 Nagtatrabaho nang maigi ang lalaki. 09 Nagtatrabaho nang maigi ang lalaki. Nagpapahi-pahinga ang lalaki. Nagpapahi-pahingá ang lalaki. Nagtatrabaho nang maigi ang babae. Nagtatrabaho nang maigi ang babae. Nagpapahi-pahinga ang babae. Nagpapahi-pahingá ang babae. 10 Nag-aaral siya. 10 Nag-aaral siyá. Nagpapahi-pahinga sila. Nagpapahi-pahingá silá. Nag-aaral sila. Nag-aaral silá. Nagtuturo siya. Nagtuturò siyá.
106
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:106ec1:106 99/8/06/8/06 11:31:2311:31:23 AMAM 15-06 Mga Pang-abay Sa Paglalarawan ng 15-06 Mgá Pang-abay Sa Paglalarawan ng Panahon at Mga Ibang Pandiwa Panahón at Mgá Ibáng Pandiwà 01 Nasa harap niya siya. 01 Nasa haráp niyá siyá. Nasa harap ng kotse ang taong ito. Nasa haráp ng kotse ang taong itó. Nasa likod ng kotse ang taong ito. Nasa likód ng kotse ang taong itó. Nasa likod niya siya. Nasa likód niyá siyá. 02 Kaagad na bago mag-Huwebes ang araw na ito. 02 Kaagád na bago mag-Huwebes ang araw na itó. Kaagad na bago mag-Sabado ang araw na ito. Kaagád na bago mag-Sábado ang araw na itó. Kaagad na pagkatapos ng Lunes ang araw na ito. Kaagád na pagkatapos ng Lunes ang araw na itó. Kaagad na pagkatapos ng Linggo ang araw na ito. Kaagád na pagkatapos ng Linggó ang araw na itó. 03 Bago mag-Pebrero ang petsang ito. 03 Bago mag-Pebrero ang petsang itó. Kaagad na pagkatapos ng Pebrero ang petsang ito. Kaagád na pagkatapos ng Pebrero ang petsang itó. Sa gitna ng Oktubre at Disyembre ang petsang ito. Sa gitnâ ng Oktubre at Disyembre ang petsang itó. Nasa buwan ng Pebrero ang petsang ito. Nasa buwán ng Pebrero ang petsang itó. 04 bago gupitin ang papel 04 bago gupitín ang papél habang ginugupit ang papel habang ginugupít ang papél pagkatapos gupitin ang papel pagkatapos gupitín ang papél bago tumalon bago tumalón 05 Kaagad na pagkatapos ng 23 ang bilang na ito. 05 Kaagád na pagkatapos ng 23 ang bilang na itó. Malaong pagkatapos ng 23 ang bilang na ito. Malaong pagkatapos ng 23 ang bilang na itó. Kaagad na bago mag-23 ang bilang na ito. Kaagád na bago mag-23 ang bilang na itó. Malaong bago mag-23 ang bilang na ito. Malaong bago mag-23 ang bilang na itó. 06 Lumulusot sa bakod ang batang babae. 06 Lumulusót sa bakod ang batang babae. Umiikot sa bakod ang batang lalaki. Umiikot sa bakod ang batang lalaki. Dumadaan siya sa itaas ng bakod. Dumadaán siyá sa itaás ng bakod. Dumadaan siya sa ilalim ng bakod. Dumadaán siyá sa ilalim ng bakod. 07 Nagsasabi ang lalaki, “Lumusot ka sa bakod!” 07 Nagsasabi ang lalaki, “Lumusót ka sa bakod!” Lumulusot sa bakod ang batang lalaki. Lumulusót sa bakod ang batang lalaki. Nagsasabi ang lalaki, “Dumaan ka sa itaas ng Nagsasabi ang lalaki, “Dumaán ka sa itaás ng bakod!” bakod!” Dumadaan sa itaas ng bakod ang batang lalaki. Dumadaán sa itaás ng bakod ang batang lalaki. 08 Nagtutulakan ang mga lalaki. 08 Nagtutulakán ang mgá lalaki. Magkasamang nagtutulak ang mga lalaki. Magkasamang nagtutulák ang mgá lalaki. Naghihilahan ang mga lalaki. Naghihilahán ang mgá lalaki. Magkasamang naghihila ang mga lalaki. Magkasamang naghihila ang mgá lalaki. 09 Nakikipag-usap sa isa’t isa ang dalawang lalaki. 09 Nakikipag-usap sa isá’t isá ang dalawáng lalaki. Nakikipag-usap ang dalawang lalaki, ngunit hindi Nakikipag-usap ang dalawáng lalaki, ngunit hindî sa isa’t isa. sa isá’t isá. Hinahawakan niyang bukas ang pinto para sa Hinahawakan niyáng bukás ang pintô para sa kaniya. kaniyá. Hinahawakan niyang sarado ang pinto laban sa Hinahawakan niyáng sarado ang pintô laban sa kaniya. kaniyá. 10 May kasamang tumutulak ang batang lalaki. 10 May kasamang tumutulak ang batang lalaki. May tinutulak ang batang lalaki. May tinutulak ang batang lalaki. May iniikutan ang batang lalaki. May iniikutan ang batang lalaki. May nilulusutan ang batang lalaki. May nilulusután ang batang lalaki.
107
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:107ec1:107 99/8/06/8/06 11:31:2411:31:24 AMAM 15-07 Mga Petsa: Pormang Amerikano at 15-07 Mgá Petsa: Pormang Amerikano at Pormang Europa Pormang Europa 01 Sa mga Amerikano, ika-uno ng Pebrero ito. Sa 01 Sa mgá Amerikano, ika-uno ng Pebrero itó. Sa mga taga-Europa, ikalawa ng Enero ito. mgá taga-Europa, ikalawá ng Enero itó. Sa mga Amerikano, ikalabindalawa ng Enero ito. Sa mgá Amerikano, ikalabíndalawá ng Enero itó. Sa mga taga-Europa ika-uno ng Disyembre ito. Sa mgá taga-Europa ika-uno ng Disyembre itó. Sa kapwa mga taga-Europa at mga Amerikano, Sa kapwà mgá taga-Europa at mgá Amerikano, ikatlo ng Marso ito. ikatló ng Marso itó. Sa mga taga-Europa, ikalabindalawa ng Sa mgá taga-Europa, ikalabíndalawá ng Nobyembre ito. Sa mga Amerikano, ikalabing- Nobyembre itó. Sa mgá Amerikano, ikalabíng- isa ng Disyembre ito. isá ng Disyembre itó. 02 Ano ang petsa ngayon? Gamit ang pang- 02 Anó ang petsa ngayón? Gamit ang pang- Europang notasyon, ika-6 ng Enero ngayon. Europang notasyón, ika-6 ng Enero ngayón. Ano ang petsa ngayon? Gamit ang pang- Anó ang petsa ngayón? Gamit ang pang- Europang notasyon, ika-6 ng Pebrero ngayon. Europang notasyón, ika-6 ng Pebrero ngayón. Ano ang petsa ngayon? Gamit ang pang- Anó ang petsa ngayón? Gamit ang pang- Europang notasyon, ika-14 ng Enero ngayon. Europang notasyón, ika-14 ng Enero ngayón. Ano ang petsa ngayon? Gamit ang pang- Anó ang petsa ngayón? Gamit ang pang- Europang notasyon, ika-14 ng Pebrero ngayon. Europang notasyón, ika-14 ng Pebrero ngayón. 03 Alam nating nakasulat sa pang-Europang 03 Alám nating nakasulat sa pang-Europang notasyon ang petsang ito. notasyón ang petsang itó. Alam nating nakasulat sa Amerikanong notasyon Alám nating nakasulat sa Amerikanong notasyón ang petsang ito. ang petsang itó. Magkapareho sa pang-Europa at Amerikanong Magkapareho sa pang-Europa at Amerikanong notasyon ang petsang ito. notasyón ang petsang itó. Kung pang-Europa ang notasyon, nasa Enero ang Kung pang-Europa ang notasyón, nasa Enero ang petsang ito. petsang itó. 04 Marso ang buwang ito. 04 Marso ang buwáng itó. Hulyo sa susunod na buwan. Anong buwan Hulyo sa susunód na buwán. Anóng buwán ngayon? ngayón? Oktubre nang nakaraang buwan. Anong buwan Oktubre nang nakaraáng buwán. Anóng buwán ngayon? ngayón? Abril sa loob ng dalawang buwan. Anong buwan Abríl sa loób ng dalawáng buwán. Anóng buwán ngayon? ngayón? 05 Lunes ngayon. 05 Lunes ngayón. Linggo ngayon. Linggó ngayón. Miyerkules ngayon. Miyerkulés ngayón. Sabado ngayon. Sábado ngayón. 06 Ang araw pagkatapos ngayong araw na ito ay 06 Ang araw pagkatapos ngayóng araw na itó ay Linggo. Anong araw ngayon? Linggó. Anóng araw ngayón? Ang araw pagkatapos ngayong araw na ito ay Ang araw pagkatapos ngayóng araw na itó ay Martes. Anong araw ngayon? Martés. Anóng araw ngayón? Ang araw pagkatapos ngayong araw na ito ay Ang araw pagkatapos ngayóng araw na itó ay Huwebes. Anong araw ngayon? Huwebes. Anóng araw ngayón? Ang araw pagkatapos ngayong araw na ito ay Ang araw pagkatapos ngayóng araw na itó ay Sabado. Anong araw ngayon? Sábado. Anóng araw ngayón? 07 Linggo bukas. Anong araw ngayon? 07 Linggó bukas. Anóng araw ngayón? Martes bukas. Anong araw ngayon? Martés bukas. Anóng araw ngayón? Huwebes bukas. Anong araw ngayon? Huwebes bukas. Anóng araw ngayón? Sabado bukas. Anong araw ngayon? Sábado bukas. Anóng araw ngayón?
108
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:108ec1:108 99/8/06/8/06 11:31:2411:31:24 AMAM 08 Sabado kahapon. Anong araw ngayon? 08 Sábado kahapon. Anóng araw ngayón? Lunes kahapon. Anong araw ngayon? Lunes kahapon. Anóng araw ngayón? Huwebes kahapon. Anong araw ngayon? Huwebes kahapon. Anóng araw ngayón? Biyernes kahapon. Anong araw ngayon? Biyernes kahapon. Anóng araw ngayón? 09 Linggo kamakalawa. Anong araw ngayon? 09 Linggó kamakalawá. Anóng araw ngayón? Martes samakalawa. Anong araw ngayon? Martés samakalawá. Anóng araw ngayón? Huwebes kamakalawa. Anong araw ngayon? Huwebes kamakalawá. Anóng araw ngayón? Miyerkules samakalawa. Anong araw ngayon? Miyerkulés samakalawá. Anóng araw ngayón? 10 Unang araw ng taon ito. 10 Unang araw ng taón itó. Huling araw ng taon ito sa Amerikanong Hulíng araw ng taón itó sa Amerikanong notasyon. notasyón. Unang araw ng Mayo ito sa pang-Europang Unang araw ng Mayo itó sa pang-Europang notasyon. notasyón. Huling araw ng Mayo ito sa Amerikanong Hulíng araw ng Mayo itó sa Amerikanong notasyon. notasyón.
109
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:109ec1:109 99/8/06/8/06 11:31:2511:31:25 AMAM 15-08 Sa Silid-aralan; Aritmetika 15-08 Sa Silíd-aralán; Aritmétika
01 Problemang pagdadagdag ito. 01 Problemang pagdadagdág itó. Problemang pagbabawas ito. Problemang pagbabawas itó. Problemang multiplikasyon ito. Problemang multiplikasyón itó. Problemang paghahati ito. Problemang paghahatì itó. 02 Kapag idinagdag ang mga bilang na ito, 10 ang 02 Kapág idinagdág ang mgá bilang na itó, 10 ang kanilang suma. kaniláng suma. Kapag idinagdag ang mga bilang na ito, mas Kapág idinagdág ang mgá bilang na itó, mas malaki sa 10 ang kanilang suma. malakí sa 10 ang kaniláng suma. Kapag idinagdag ang mga bilang na ito, mas Kapág idinagdág ang mgá bilang na itó, mas maliit sa 10 ang kanilang suma. maliít sa 10 ang kaniláng suma. Kapag idinagdag ang mga halagang ito, hindi Kapág idinagdág ang mgá halagáng itó, hindî natin alam kung ano ang kanilang suma. natin alám kung anó ang kaniláng suma. 03 Kapag idinagdag ang mga bilang na ito, mas 03 Kapág idinagdág ang mgá bilang na itó, mas malaki nang kaunti sa 100 ang kanilang suma. malakí nang kauntî sa 100 ang kaniláng suma. Kapag idinagdag ang mga bilang na ito, higit na Kapág idinagdág ang mgá bilang na itó, higít na mas malaki sa 100 ang kanilang suma. mas malakí sa 100 ang kaniláng suma. Kapag idinagdag ang mga bilang na ito, mas Kapág idinagdág ang mgá bilang na itó, mas maliit nang kaunti sa 100 ang kanilang suma. maliít nang kauntî sa 100 ang kaniláng suma. Kapag idinagdag ang mga bilang na ito, higit na Kapág idinagdág ang mgá bilang na itó, higít na mas maliit sa 100 ang kanilang suma. mas maliít sa 100 ang kaniláng suma. 04 Dalawang beses ng sampu ang bilang na ito. 04 Dalawáng beses ng sampû ang bilang na itó. Kalahati ng sampu ang bilang na ito. Kalahatì ng sampû ang bilang na itó. Dalawang beses ng dalawampu ang bilang na ito. Dalawáng beses ng dalawampû ang bilang na itó. Kalahati ng dalawampu ang bilang na ito. Kalahatì ng dalawampû ang bilang na itó. 05 Ano ang 367 bawasan ng 58? 05 Anó ang 367 bawasan ng 58? 367 bawasan ng 58 ay 309. 367 bawasan ng 58 ay 309. Ano ang 529 dagdagan ng 52? Anó ang 529 dagdagán ng 52? 529 dagdagan ng 52 ay 581. 529 dagdagán ng 52 ay 581. Ano ang 217 multiplikahin ng 5? Anó ang 217 multiplikahín ng 5? 217 multiplikahin ng 5 ay 1085. 217 multiplikahín ng 5 ay 1085. Ano ang 648 hatiin sa 2? Anó ang 648 hatiin sa 2? 648 hatiin sa 2 ay 324. 648 hatiin sa 2 ay 324. 06 Nilulutas niya sa papel ang problemang 06 Nilulutás niyá sa papél ang problemang pangmatematika. pangmatemátika. Nilulutas niya sa calculator ang problemang Nilulutás niyá sa calculator ang problemang pangmatematika. pangmatemátika. Nilulutas niya sa computer ang problemang Nilulutás niyá sa computer ang problemang pangmatematika. pangmatemátika. Nilulutas niya sa kaniyang ulo ang problemang Nilulutás niyá sa kaniyáng ulo ang problemang pangmatematika. pangmatemátika. 07 May tumatasa ng lapis. 07 May tumatasá ng lapis. May bumabali ng lapis. May bumabalì ng lapis. May sumusulat gamit ang lapis. May sumusulat gamit ang lapis. May gumuguhit gamit ang lapis. May gumuguhit gamit ang lapis.
110
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:110ec1:110 99/8/06/8/06 11:31:2511:31:25 AMAM 08 May sumusukat gamit ang panukat. 08 May sumusukat gamit ang panukat. May gumuguhit sa pisara. May gumuguhit sa pisara. May gumuguhit sa isang pirasong papel. May gumuguhit sa isáng pirasong papél. May gumagamit ng pambura. May gumagamit ng pamburá. 09 Gumagawa siya ng linya gamit ang panukat. 09 Gumagawâ siyá ng linya gamit ang panukat. Binubura niya ang linya gamit ang pambura. Binuburá niyá ang linya gamit ang pamburá. Sumusulat siya. Sumusulat siyá. Binubura niya ang kaniyang isinulat sa pisara. Binuburá niyá ang kaniyáng isinulat sa pisara. 10 May sumusulat sa pisara. 10 May sumusulat sa pisara. May bumubura ng pisara. May bumuburá ng pisara. May gumuguhit sa pisara. May gumuguhit sa pisara. May gumuguhit sa papel. May gumuguhit sa papél.
111
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:111ec1:111 99/8/06/8/06 11:31:2611:31:26 AMAM 15-09 Heograpiya at Mga Direksiyon 15-09 Heograpiya at Mgá Direksiyón ng Compass ng Compass 01 Pataas ang panuro. 01 Pataás ang panurò. Pababa ang panuro. Pababâ ang panurò. Pakaliwa ang panuro. Pakaliwâ ang panurò. Pakanan ang panuro. Pakanan ang panurò. 02 Patungo sa kuwadrado ang panuro. 02 Patungo sa kuwadrado ang panurò. Palayo sa kuwadrado ang panuro. Palayô sa kuwadrado ang panurò. Patungo sa triyanggulo ang panuro. Patungo sa triyánggulo ang panurò. Palayo sa triyanggulo ang panuro. Palayô sa triyánggulo ang panurò. 03 Pahilaga ang panuro. 03 Pahilagà ang panurò. Patimog ang panuro. Patimog ang panurò. Pasilangan ang panuro. Pasilangan ang panurò. Pakanluran ang panuro. Pakanluran ang panurò. 04 Pahilagang kanluran ang panuro. 04 Pahilagang kanluran ang panurò. Pahilagang silangan ang panuro. Pahilagang silangan ang panurò. Patimog kanluran ang panuro. Patimog kanluran ang panurò. Patimog silangan ang panuro. Patimog silangan ang panurò. 05 Patungo sa Europa ang panuro. 05 Patungo sa Europa ang panurò. Palayo sa Europa ang panuro. Palayô sa Europa ang panurò. Patungo sa Aprika ang panuro. Patungo sa Apriká ang panurò. Palayo sa Asya ang panuro. Palayô sa Asya ang panurò. 06 Nasa timog ng bansang kulay berde ang bansang 06 Nasa timog ng bansáng kulay berde ang bansáng kulay pula. kulay pulá. Nasa hilaga ng bansang kulay berde ang bansang Nasa hilagà ng bansáng kulay berde ang bansáng kulay pula. kulay pulá. Nasa kanluran ng bansang kulay berde ang Nasa kanluran ng bansáng kulay berde ang bansang kulay pula. bansáng kulay pulá. Nasa silangan ng bansang kulay berde ang Nasa silangan ng bansáng kulay berde ang bansang kulay pula. bansáng kulay pulá. 07 Nasa Dagat Atlantiko ang berdeng batik. 07 Nasa Dagat Atlántiko ang berdeng batik. Nasa Dagat Pasipiko ang berdeng batik. Nasa Dagat Pasípiko ang berdeng batik. Nasa Dagat Mediteranyo ang pulang batik. Nasa Dagat Mediteranyo ang puláng batik. Nasa Dagat Atlantiko ang pulang batik. Nasa Dagat Atlántiko ang puláng batik. 08 Isla ang bansang ito. 08 Isla ang bansáng itó. Hindi isla ang bansang ito, ngunit mayroon itong Hindî isla ang bansáng itó, ngunit mayroón itóng mahabang baybayin. mahabang baybayin. Walang baybayin ang bansang ito. Pinapaligiran Waláng baybayin ang bansáng itó. Pinapaligiran ito ng lupa. itó ng lupà. Hindi isla ang bansang ito, at mayroon itong Hindî isla ang bansáng itó, at mayroón itóng maikling baybayin. maiklíng baybayin. 09 Nakahiwalay ang bansang pula sa lahat ng ibang 09 Nakahiwaláy ang bansáng pulá sa lahát ng ibáng mga bansa sa pamamagitan ng tubig. mgá bansâ sa pamamagitan ng tubig. Nagiging hangganan ng iisang bansa ang bansang Nagiging hangganan ng iisáng bansâ ang bansáng pula. pulá. Nagiging hangganan ng dadalawang bansa ang Nagiging hangganan ng dadalawáng bansâ ang bansang pula. bansáng pulá. Nagiging hangganan ng higit sa anim na bansa Nagiging hangganan ng higít sa anim na bansâ ang bansang pula. ang bansáng pulá.
112
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:112ec1:112 99/8/06/8/06 11:31:2611:31:26 AMAM 10 Mayroong baybayin sa dalawang dagat ang 10 Mayroóng baybayin sa dalawáng dagat ang bansang ito. bansáng itó. Mayroong baybayin sa Dagat Atlantiko at Mayroóng baybayin sa Dagat Atlántiko at baybayin sa Dagat Mediteranyo ang bansang ito. baybayin sa Dagat Mediteranyo ang bansáng itó. Mayroong baybayin sa Dagat Mediteranyo at Mayroóng baybayin sa Dagat Mediteranyo at baybayin sa Dagat Itim ang bansang ito. baybayin sa Dagat Itím ang bansáng itó. Mayroong isang baybayin ang bansang ito. Nasa Mayroóng isáng baybayin ang bansáng itó. Nasa Dagat Itim ito. Dagat Itím itó.
113
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:113ec1:113 99/8/06/8/06 11:31:2711:31:27 AMAM 15-10 Mga Ibang Pandiwa 15-10 Mgá Ibáng Pandiwà
01 Sinusubukan niyang manalo sa karera. 01 Sinusubukan niyáng manalo sa karera. Hindi niya sinusubukang manalo sa karera. Hindî niyá sinusubukang manalo sa karera. May sinusubukan siyang maabot sa istante. May sinusubukan siyáng maabót sa istante. Hindi niya sinusubukang maabot ang anuman sa Hindî niyá sinusubukang maabót ang anumán sa istante. istante. 02 Sinusubukan niyang buksan ang garapon. 02 Sinusubukan niyáng buksán ang garapón. Hindi niya sinusubukang buksan ang garapon. Hindî niyá sinusubukang buksán ang garapón. Sinusubukan niyang buksan ang bintana. Sinusubukan niyáng buksán ang bintanà. Sinubukan niyang buksan ang garapon, at Sinubukan niyáng buksán ang garapón, at nagtagumpay siya. nagtagumpáy siyá. Sinubukan niyang buksan ang garapon, at nabigo Sinubukan niyáng buksán ang garapón, at nabigô siya. siyá. 03 Sinusubukan niyang buksan ang bintana. 03 Sinusubukan niyáng buksán ang bintanà. Hindi niya sinusubukang buksan ang bintana. Hindî niyá sinusubukang buksán ang bintanà. Sinusubukan niyang buksan ang garapon. Sinusubukan niyáng buksán ang garapón. Sinubukan niyang buksan ang bintana, at Sinubukan niyáng buksán ang bintanà, at nagtagumpay siya. nagtagumpáy siyá. Sinubukan niyang buksan ang bintana, at nabigo Sinubukan niyáng buksán ang bintanà, at nabigô siya. siyá. 04 Ginagawa niya ang kaniyang homework. 04 Ginagawâ niyá ang kaniyáng homework. Ginawa niya ang kaniyang homework. Ginawâ niyá ang kaniyáng homework. Ginagawa niya ang mga labada. Ginagawâ niyá ang mgá labada. Ginawa niya ang mga labada. Ginawâ niyá ang mgá labada. 05 Hinugasan mo ba ang mga plato? 05 Hinugasan mo ba ang mgá plato? Opo, hinugasan ko. Opô, hinugasan ko. Tiniklop mo ba ang mga labada? Tiniklóp mo ba ang mgá labada? Opo, tiniklop ko. Opô, tiniklóp ko. Hinugasan mo ba ang mga plato? Hinugasan mo ba ang mgá plato? Hindi po, hindi ko hinugasan. Hindî pô, hindî ko hinugasan. Tiniklop mo ba ang mga labada? Tiniklóp mo ba ang mgá labada? Hindi po, hindi ko tiniklop. Hindî pô, hindî ko tiniklóp. 06 Palayo siya sa bahay. 06 Palayô siyá sa bahay. Papunta siya sa bahay. Papuntá siyá sa bahay. Palayo siya kay Lorna. Palayô siyá kay Lorna. Papunta siya kay Lorna. Papuntá siyá kay Lorna. 07 Saan tayo dapat dumaan? 07 Saán tayo dapat dumaán? Sa kaliwa tayo dapat dumaan. Sa kaliwâ tayo dapat dumaán. Naiinip ako. Ano ang gusto mong gawin? Naiiníp akó. Anó ang gustó mong gawín? Gusto kong maglaro ng baraha. Gustó kong maglarô ng baraha. 08 Patungo sila sa kaniya. 08 Patungo silá sa kaniyá. Palayo sila sa kaniya. Palayô silá sa kaniyá. Patungo siya sa kaniya. Patungo siyá sa kaniyá. Palayo siya sa kaniya. Palayô siyá sa kaniyá.
114
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:114ec1:114 99/8/06/8/06 11:31:2711:31:27 AMAM 09 Sinusubukan niyang makakita. 09 Sinusubukan niyáng makakita. Sinusubukan niyang magsalita. Sinusubukan niyáng magsalitâ. Sinusubukan niyang mabuhat ito. Sinusubukan niyáng mabuhat itó. Sinusubukan niyang mabaluktot ito. Sinusubukan niyáng mabaluktót itó. 10 Dumadaan siya sa pinto. 10 Dumadaán siyá sa pintô. Sinusubukan niyang dumaan sa pinto. Sinusubukan niyáng dumaán sa pintô. Susubukan niyang dumaan sa pinto. Susubukan niyáng dumaán sa pintô. Dumaan nga siya sa pinto. Dumaán ngâ siyá sa pintô.
115
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:115ec1:115 99/8/06/8/06 11:31:2811:31:28 AMAM 15-11 Repaso ng Yunit Labinlima 15-11 Repaso ng Yunit Labínlimá
01 Natatakot ang babae na mabasa siya. 01 Natatakot ang babae na mabasâ siyá. Umiiyak ang babae dahil nababahala siya. Umiiyák ang babae dahil nababahala siyá. Masaya ang babae dahil mahal siya ng kaniyang Masayá ang babae dahil mahál siyá ng kaniyáng mga anak. mgá anák. Naiinip ang babae dahil wala siyang magawa. Naiiníp ang babae dahil walâ siyáng magawâ. 02 Enero 02 Enero Abril Abríl Hunyo Hunyo Setyembre Setyembre 03 Pinapatalbog ng lalaki ang bola. 03 Pinapatalbóg ng lalaki ang bola. Pinapatalbog ng babae ang bola. Pinapatalbóg ng babae ang bola. Pinapaikot ng lalaki ang bola. Pinapaikot ng lalaki ang bola. Pinapaikot ng babae ang bola. Pinapaikot ng babae ang bola. 04 Sulat-Ruso ito. 04 Sulat-Ruso itó. Sulat-Hapon ito. Sulat-Hapón itó. Sulat-Hindi ito. Sulat-Hindi itó. Sulat-Arabo ito. Sulat-Arabo itó. 05 Nagsasagawa ng pagsubok ang mga estudyante. 05 Nagsasagawâ ng pagsubok ang mgá estudyante. Kumukuha ng iksamen ang mga estudyante. Kumukuha ng iksamen ang mgá estudyante. Nag-aaral ang mga estudyante. Nag-aaral ang mgá estudyante. Nag-uusap ang mga estudyante. Nag-uusap ang mgá estudyante. 06 May kasamang tumutulak ang batang lalaki. 06 May kasamang tumutulak ang batang lalaki. May tinutulak ang batang lalaki. May tinutulak ang batang lalaki. May iniikutan ang batang lalaki. May iniikutan ang batang lalaki. May nilulusutan ang batang lalaki. May nilulusután ang batang lalaki. 07 Linggo kamakalawa. Anong araw ngayon? 07 Linggó kamakalawá. Anóng araw ngayón? Martes samakalawa. Anong araw ngayon? Martés samakalawá. Anóng araw ngayón? Huwebes kamakalawa. Anong araw ngayon? Huwebes kamakalawá. Anóng araw ngayón? Miyerkules samakalawa. Anong araw ngayon? Miyerkulés samakalawá. Anóng araw ngayón? 08 Ano ang 367 bawasan ng 58? 08 Anó ang 367 bawasan ng 58? 367 bawasan ng 58 ay 309. 367 bawasan ng 58 ay 309. Ano ang 529 dagdagan ng 52? Anó ang 529 dagdagán ng 52? 529 dagdagan ng 52 ay 581. 529 dagdagán ng 52 ay 581. Ano ang 217 multiplikahin ng 5? Anó ang 217 multiplikahín ng 5? 217 multiplikahin ng 5 ay 1085. 217 multiplikahín ng 5 ay 1085. Ano ang 648 hatiin sa 2? Anó ang 648 hatiin sa 2? 648 hatiin sa 2 ay 324. 648 hatiin sa 2 ay 324. 09 Pahilaga ang panuro. 09 Pahilagà ang panurò. Patimog ang panuro. Patimog ang panurò. Pasilangan ang panuro. Pasilangan ang panurò. Pakanluran ang panuro. Pakanluran ang panurò. 10 Dumadaan siya sa pinto. 10 Dumadaán siyá sa pintô. Sinusubukan niyang dumaan sa pinto. Sinusubukan niyáng dumaán sa pintô. Susubukan niyang dumaan sa pinto. Susubukan niyáng dumaán sa pintô. Dumaan nga siya sa pinto. Dumaán ngâ siyá sa pintô.
116
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:116ec1:116 99/8/06/8/06 11:31:2811:31:28 AMAM 16-01 Ang Panahon at Mga Akmang 16-01 Ang Panahón at Mgá Akmáng Pananamit; Pagsasabi ng Oras Pananamít; Pagsasabi ng Oras 01 ulan 01 ulán mga ulap mgá ulap ang araw ang araw snow snow 02 Umuulan. 02 Umuulán. Maaraw. Maaraw. Nag-iisnow. Nag-iisnów. Maulap, ngunit hindi umuulan. Maulap, ngunit hindî umuulán. 03 Gumagamit ka ng payong kapag umuulan. 03 Gumagamit ka ng payong kapág umuulán. Gumagamit ka ng payong kapag maaraw. Gumagamit ka ng payong kapág maaraw. Nagsusuot ka ng sumbrero at ng scarf kapag Nagsusuót ka ng sumbrero at ng scarf kapág malamig. malamíg. Nagsusuot ka ng damit-pampaligo kapag mainit. Nagsusuót ka ng damít-pampaligò kapág mainit. 04 Anong oras na? Ayon sa relos, alas kuwatro y 04 Anóng oras na? Ayon sa relós, alas kuwatro y medya na. medya na. Anong oras na? Ayon sa relos, alas dose na. Anóng oras na? Ayon sa relós, alas dose na. Ano ang lagay ng panahon? Mainit at maaraw Anó ang lagáy ng panahón? Mainit at maaraw ang panahon. ang panahón. Ano ang lagay ng panahon? Malamig at maulap Anó ang lagáy ng panahón? Malamíg at maulap ang panahon. ang panahón. 05 alas siyete y medya ng umaga 05 alas siyete y medya ng umaga alas siyete y medya ng gabi alas siyete y medya ng gabí ala una ng umaga ala una ng umaga ala una ng hapon ala una ng hapon 06 Kumakain ang mga tao ng agahan sa pagitan ng 06 Kumakain ang mgá tao ng agahan sa pagitan ng 6:00 ng umaga at 9:00 ng umaga. 6:00 ng umaga at 9:00 ng umaga. Kumakain ang mga tao ng tanghalian sa pagitan Kumakain ang mgá tao ng tanghalian sa pagitan ng 11:00 ng umaga at 2:00 ng hapon. ng 11:00 ng umaga at 2:00 ng hapon. Kumakain ang mga tao ng hapunan sa pagitan ng Kumakain ang mgá tao ng hapunan sa pagitan ng 6:00 ng gabi at 9:00 ng gabi. 6:00 ng gabí at 9:00 ng gabí. Natutulog ang karamihan ng mga tao sa pagitan Natutulog ang karamihan ng mgá tao sa pagitan ng 11:00 ng gabi at 7:00 ng umaga. ng 11:00 ng gabí at 7:00 ng umaga. 07 Umuulan sa labas. Ano ang kailangan ko? 07 Umuulán sa labás. Anó ang kailangan ko? Nag-iisnow sa labas. Ano ang kailangan ko? Nag-iisnów sa labás. Anó ang kailangan ko? Maaraw sa labas. Ano ang kailangan ko? Maaraw sa labás. Anó ang kailangan ko? Nasa buwan ako. Ano ang kailangan ko? Nasa buwán akó. Anó ang kailangan ko? 08 Oras na para gumising siya. 08 Oras na para gumising siyá. Oras na para magmaneho siya papunta sa trabaho. Oras na para magmaneho siyá papuntá sa trabaho. Oras na para kumain siya ng tanghalian. Oras na para kumain siyá ng tanghalian. Oras na para magmaneho siya pauwi. Oras na para magmaneho siyá pauwî. 09 alas sais y medya ng umaga 09 alas saís y medya ng umaga alas dose ng tanghali alas dose ng tanghalì alas tres y medya ng hapon alas tres y medya ng hapon alas siyete y medya ng gabi alas siyete y medya ng gabí
117
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:117ec1:117 99/8/06/8/06 11:31:2911:31:29 AMAM 16-01 Pagpapatuloy 16-01 Pagpapatuloy
10 Hindi mo masabi ang oras sa pamamagitan nito 10 Hindî mo masabi ang oras sa pamamagitan nitó kapag maulap ang panahon. kapág maulap ang panahón. Anong oras na? Pasensiya ka na. Wala akong Anóng oras na? Pasénsiya ka na. Walâ akóng relos. relós. Anong oras na? Alas singko y medya na. Anóng oras na? Alas singko y medya na. Masasabi mo ang oras sa pamamagitan nito kahit Masasabi mo ang oras sa pamamagitan nitó kahit na maulap ang panahon. na maulap ang panahón.
118
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:118ec1:118 99/8/06/8/06 11:31:2911:31:29 AMAM 16-02 Sa Restawran 16-02 Sa Restawrán
01 Gutom ako. 01 Gutóm akó. Subukan natin ang restawrang ito. Subukan natin ang restawráng itó. Gusto sana namin ng mesa para sa dalawa. Gustó sana namin ng mesa para sa dalawá. Sunod po kayo sa akin. Sunód pô kayó sa akin. 02 ang menu 02 ang menú ang bill ang bill ang waiter ang waiter ang waitress ang waitress 03 Heto po ang menu. 03 Heto pô ang menú. Ano ang mairerekomenda mo? Anó ang mairerekomendá mo? Inirerekomenda ko po ang steak. Inirerekomendá ko pô ang steak. Gusto po ba muna ninyo ng maiinom? Gustó pô ba muna ninyó ng maiinóm? 04 Puwede po bang kunin ang order ninyo? 04 Puwede pô bang kunin ang order ninyó? Gusto ko ng steak. Gustó ko ng steak. Gusto ko ng ensalada. Gustó ko ng ensalada. Ensalada po para sa inyo, ma’am. Steak po para Ensalada pô para sa inyó, ma’am. Steak pô para sa inyo, sir. sa inyó, sir. 05 Pakiabot sa akin ang paminta. 05 Pakiabót sa akin ang pamintá. Heto ang paminta. Heto ang pamintá. Pakiabot sa akin ang asin. Pakiabót sa akin ang asín. Heto ang asin. Heto ang asín. 06 Waiter, kailangan ko ng plato. 06 Waiter, kailangan ko ng plato. Pasensiya na po kayo. Heto po ang plato. Pasénsiya na pô kayó. Heto pô ang plato. Waiter, kailangan ko ng tinidor. Waiter, kailangan ko ng tinidór. Pasensiya na po kayo. Heto po ang tinidor. Pasénsiya na pô kayó. Heto pô ang tinidór. 07 Gusto po ba ninyo ng panghimagas? 07 Gustó pô ba ninyó ng panghimagas? Gusto ko ng cake para panghimagas. Gustó ko ng cake para panghimagas. Gusto ko ng sorbetes para panghimagas. Gustó ko ng sorbetes para panghimagas. Heto po ang inyong mga panghimagas. Heto pô ang inyóng mgá panghimagas. 08 Nasaan ang banyo ng lalaki? 08 Nasaán ang banyo ng lalaki? Nandoon po ang banyo ng lalaki. Nándoón pô ang banyo ng lalaki. Nasaan ang banyo ng babae? Nasaán ang banyo ng babae? Nandoon po ang banyo ng babae. Nándoón pô ang banyo ng babae. 09 Waiter, pakibigay sa amin ang bill. 09 Waiter, pakibigáy sa amin ang bill. Heto po ang bill. Heto pô ang bill. Nagbabayad si Ernesto sa waiter para sa pagkain. Nagbabayad si Ernesto sa waiter para sa pagkain. Nag-iiwan si Ernesto ng tip sa mesa. Nag-iiwan si Ernesto ng tip sa mesa. 10 Sunod po kayo sa akin. 10 Sunód pô kayó sa akin. Puwede po bang kunin ang order ninyo? Puwede pô bang kunin ang order ninyó? Heto po ang inyong mga panghimagas. Heto pô ang inyóng mgá panghimagas. Heto po ang menu. Heto pô ang menú.
119
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:119ec1:119 99/8/06/8/06 11:31:3011:31:30 AMAM 16-03 Tungkol sa Pag-ibig at sa Kasalan 16-03 Tungkól sa Pag-ibig at sa Kasalan
01 Nag-iibigan ang dalawang ito. 01 Nag-iibigán ang dalawáng itó. Hindi nag-iibigan ni magkaibigan ang dalawang Hindî nag-iibigán ni magkaibigan ang dalawáng taong ito. taong itó. Hindi nag-iibigan ang dalawang taong ito. Hindî nag-iibigán ang dalawáng taong itó. Magkaibigan lamang sila. Magkaibigan lamang silá. Grupo ito ng mga magkakaibigan. Grupo itó ng mgá magkakaibigan. 02 Lumalakad patungo sa pinto ang lalaki. 02 Lumalakad patungo sa pintô ang lalaki. Kumakatok sa pinto ang lalaki. Kumakatók sa pintô ang lalaki. Sinasalubong siya sa pinto ng kaniyang nobya. Sinasalubong siyá sa pintô ng kaniyáng nobya. Binibigyan ng lalaki ang kaniyang nobya ng mga Binibigyán ng lalaki ang kaniyáng nobya ng mgá bulaklak. bulaklák. 03 Kumakain sa labas ang lalaki at ang babae. 03 Kumakain sa labás ang lalaki at ang babae. Sumasayaw ang lalaki at ang babae. Sumasayáw ang lalaki at ang babae. Namimili ang lalaki at ang babae. Namimilí ang lalaki at ang babae. Naghahalikan ang lalaki at ang babae. Naghahalikan ang lalaki at ang babae. 04 Asawa ng babae ang lalaking ito. Kakakasal 04 Asawa ng babae ang lalaking itó. Kakakasál lamang nila. lamang nilá. Kaibigan ng babae ang lalaking ito. Magkasama Kaibigan ng babae ang lalaking itó. Magkasama sila sa trabaho. silá sa trabaho. Nobyo ng babae ang lalaking ito. Iniibig nila ang Nobyo ng babae ang lalaking itó. Iniibig nilá ang isa’t isa. isá’t isá. Hindi kilala ng lalaki ang babae. Hindî kilalá ng lalaki ang babae. 05 Asawa ng lalaki ang babaeng ito. 05 Asawa ng lalaki ang babaeng itó. Kaibigan ng lalaki ang babaeng ito. Kaibigan ng lalaki ang babaeng itó. Nobya ng lalaki ang babaeng ito. Nobya ng lalaki ang babaeng itó. Hindi kilala ng babae ang lalaki. Hindî kilalá ng babae ang lalaki. 06 Kakakasal lamang ng dalawang ito. 06 Kakakasál lamang ng dalawáng itó. Masyado pang bata para ikasal ang dalawang ito. Masyado pang batà para ikasál ang dalawáng itó. Matagal nang kasal ang dalawang ito. Matagál nang kasál ang dalawáng itó. Pangkasal na singsing ito. Pangkasál na singsíng itó. 07 Mahal ng nanay ang kaniyang mga anak. 07 Mahál ng nanay ang kaniyáng mgá anák. Mahal ng lalaki at ng babae ang isa’t isa. Mahál ng lalaki at ng babae ang isá’t isá. Gustung-gusto ko ang sorbetes. Gustúng-gustó ko ang sorbetes. Gustung-gusto namin ang programang ito sa TV. Gustúng-gustó namin ang programang itó sa TV. 08 Nagpipiknik sila. 08 Nagpipiknik silá. Kumakain sila ng karaniwang pagkain. Kumakain silá ng karaniwang pagkain. Kumakain sila ng romantikong hapunan. Kumakain silá ng romántikong hapunan. Nagmemerienda lamang sila. Nagmemerienda lamang silá. 09 Mahal kita, Itay. 09 Mahál kitá, Itáy. Mahal kita, Inay. Mahál kitá, Ináy. Iniibig kita, Tessie. Iniibig kitá, Tessie. Iniibig kita, Douglas. Iniibig kitá, Douglas. 10 Iniibig kita, Amparo. 10 Iniibig kitá, Amparo. Iniibig din kita, Ace. Iniibig din kitá, Ace. Pakakasalan mo ba ako? Pakakasalán mo ba akó? Oo, pakakasalan kita. Oo, pakakasalán kitá.
120
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:120ec1:120 99/8/06/8/06 11:31:3011:31:30 AMAM Tungkol sa Kasaysayan: Militar, Tungkól sa Kasaysayan: Militár, Mgá 16-04 Mga Gusali, Mga Damit, Mga Uri 16-04 Gusalì, Mgá Damít, Mgá Urì ng Paglululan ng Paglululan 01 Ginamit ng mga kabalyero ang mga armor sa 01 Ginamit ng mgá kabalyero ang mgá armor sa pagitan ng 1100 at 1500. pagitan ng 1100 at 1500. Ginamit ang mga kanyon nang humigit- Ginamit ang mgá kanyón nang humigít- kumulang 1800. kumulang 1800. Ginagamit ang mga tangke ngayon. Ginagamit ang mgá tangké ngayón. Ginagamit ang mga machine gun ngayon. Ginagamit ang mgá machíne gun ngayón. 02 Ginagawa ang ganitong uri ng gusali ngayon. 02 Ginagawâ ang ganitóng urì ng gusalì ngayón. Ginawa ang ganitong uri ng gusali sa pagitan ng Ginawâ ang ganitóng urì ng gusalì sa pagitan ng 1100 at 1500. Katedral ang tawag dito. 1100 at 1500. Katedrál ang tawag dito. Ginawa ang gusaling ito nang humigit- Ginawâ ang gusaling itó nang humigít- kumulang 1889. kumulang 1889. Ginawa ang gusaling ito libu-libong taon na ang Ginawâ ang gusaling itó libu-libong taón na ang nakakaraan. nakakaraán. 03 Ginawa ang gusaling ito sa pagitan ng 1100 at 03 Ginawâ ang gusaling itó sa pagitan ng 1100 at 1500. Kastilyo ang tawag dito. 1500. Kastilyo ang tawag dito. Ginawa ang gusaling ito sa Indiya sa pagitan ng Ginawâ ang gusaling itó sa ́ndiyaI sa pagitan ng 1600 at 1700. 1600 at 1700. Ginawa ang gusaling ito sa Tsina higit na 2000 taon Ginawâ ang gusaling itó sa Tsina higít na 2000 na ang nakakaraan. taón na ang nakakaraán. Ginawa ang gusaling ito sa Italya halos 2000 taon Ginawâ ang gusaling itó sa Italya halos 2000 taón na ang nakakaraan. Ngayon mga labi na na ang nakakaraán. Ngayón mgá labí na lamang ito. lamang itó. 04 Unang ginamit ang ganitong uri ng paglululan 04 Unang ginamit ang ganitóng urì ng paglululan nang humigit-kumulang taon 1780. nang humigít-kumulang taón 1780. Unang ginamit ang ganitong uri ng paglululan sa Unang ginamit ang ganitóng urì ng paglululan sa huling bahagi ng ika-20 siglo. hulíng bahagi ng ika-20 siglo. Unang ginamit ang ganitong uri ng paglululan sa Unang ginamit ang ganitóng urì ng paglululan sa maagang bahagi ng ika-20 siglo. maagang bahagi ng ika-20 siglo. Ginamit na ang ganitong uri ng paglululan sa Ginamit na ang ganitóng urì ng paglululan sa libu-libong taon. libu-libong taón. 05 Nagsuot ng armor ang medieval na kabalyero. 05 Nagsuót ng armor ang medieval na kabalyero. Nagsuot ng ganitong uri ng pananamit ang Nagsuót ng ganitóng urì ng pananamít ang Romanong sundalo. Romanong sundalo. Nagsuot ng ganitong uri ng pananamit ang reyna. Nagsuót ng ganitóng urì ng pananamít ang reyna. Nagsuot ng ganitong uri ng pananamit ang hari. Nagsuót ng ganitóng urì ng pananamít ang harì. 06 Nagsuot ng ganitong uniporme ang mga sundalo 06 Nagsuót ng ganitóng uniporme ang mgá sundalo noong matagal na, ngunit hindi na ngayon. noóng matagál na, ngunit hindî na ngayón. Nagsuot ng ganitong uniporme ang mga sundalo Nagsuót ng ganitóng uniporme ang mgá sundalo noong matagal na, at nagsusuot pa rin sila nito noóng matagál na, at nagsusuót pa rin silá nitó ngayon. ngayón. Nagsusuot ng ganitong uniporme ang mga Nagsusuót ng ganitóng uniporme ang mgá sundalo ngayon, pero hindi noong matagal na. sundalo ngayón, pero hindî noóng matagál na. Hindi nagsusuot ng ganitong uniporme ang mga Hindî nagsusuót ng ganitóng uniporme ang mgá sundalo. sundalo. 07 Sinusuot ang pananamit na ito sa Gitnang 07 Sinusuót ang pananamít na itó sa Gitnáng Silangan. Silangan. Sinusuot ang pananamit na ito sa kalawakan o sa Sinusuót ang pananamít na itó sa kalawakan o sa buwan. buwán. Minsang sinuot ang pananamit na ito sa Europa. Minsang sinuót ang pananamít na itó sa Europa. Sa Katutubong Amerikano ang pananamit na ito. Sa Katutubong Amerikano ang pananamít na itó. 121
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:121ec1:121 99/8/06/8/06 11:31:3111:31:31 AMAM 16-04 Pagpapatuloy 16-04 Pagpapatuloy
08 Nasa Ehipto ang gusaling ito. 08 Nasa Ehipto ang gusaling itó. Nasa Estados Unidos ang gusaling ito. Nasa Estados Unidos ang gusaling itó. Nasa Tsina ang gusaling ito. Nasa Tsina ang gusaling itó. Nasa Italya ang gusaling ito. Nasa Italya ang gusaling itó. 09 Mahahanap sa Estados Unidos ang mga 09 Mahahanap sa Estados Unidos ang mgá monumentong ito. monumentong itó. Mahahanap sa Indiya ang monumentong ito. Mahahanap sa ́ndiyaI ang monumentong itó. Mahahanap sa Estados Unidos ang monumentong Mahahanap sa Estados Unidos ang monumentong ito. itó. Mahahanap sa Ehipto ang mga monumentong ito. Mahahanap sa Ehipto ang mgá monumentong itó. 10 Mahahanap lamang sa Paris ang gusaling ito. 10 Mahahanap lamang sa París ang gusaling itó. Walang-katulad ito. Waláng-katulad itó. Mahahanap lamang sa San Francisco ito. Walang- Mahahanap lamang sa San Francisco itó. Waláng- katulad ito. katulad itó. Mahahanap lamang sa Beijing ang gusaling ito. Mahahanap lamang sa Beijíng ang gusaling itó. Walang-katulad ito. Waláng-katulad itó. Mahahanap lamang sa Moscow ang gusaling ito. Mahahanap lamang sa Moscow ang gusaling itó. Walang-katulad ito. Waláng-katulad itó.
122
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:122ec1:122 99/8/06/8/06 11:31:3211:31:32 AMAM 16-05 Tungkol sa Pulis, Batas at Mga 16-05 Tungkól sa Pulís, Batás at Mgá Serbisyong Pampubliko Serbisyong Pampubliko 01 Pulis ito. 01 Pulís itó. Kotse ng pulis ito. Kotse ng pulís itó. Posas ito. Posas itó. Ambulansiya ito. Ambulánsiya itó. 02 Ilegal magmaneho sa tabing ito ng kalye sa 02 Ilegál magmaneho sa tabíng itó ng kalye sa Pransiya. Pránsiya. Ilegal magmaneho sa tabing ito ng kalye sa Great Ilegál magmaneho sa tabíng itó ng kalye sa Great Britain. Britain. Ilegal umikot dito. Ilegál umikot dito. Ilegal lumiko sa kaliwa dito. Ilegál lumikô sa kaliwâ dito. 03 Legal pumarada dito. 03 Legál pumarada dito. Ilegal pumarada dito. Ilegál pumarada dito. Legal lumiko sa kaliwa dito. Legál lumikô sa kaliwâ dito. Ilegal lumiko sa kaliwa dito. Ilegál lumikô sa kaliwâ dito. 04 Istasyon ng bombero ito. 04 Istasyón ng bombero itó. Trak ng bombero ito. Trak ng bombero itó. Bombero ito. Bombero itó. Mga hose ng tubig ito. Mgá hose ng tubig itó. 05 Mailbox ito. 05 Mailbox itó. Kartero ito. Kartero itó. Pakete ito. Pakete itó. Sulat ito. Sulat itó. 06 Basurero ito. 06 Basurero itó. Supot ng basura ito. Supot ng basura itó. Aklatan ito. Aklatan itó. Librarian ito. Librárian itó. 07 Ninanakaw ng lalaki ang pitaka ng isa pang 07 Ninanakaw ng lalaki ang pitaka ng isá pang lalaki. lalaki. Sabi ng lalaki, “Ninakaw niya ang pitaka ko!” Sabi ng lalaki, “Ninakaw niyá ang pitaka ko!” Hinuli ng pulis ang magnanakaw. Hinuli ng pulís ang magnanakaw. Nasa bilangguan ang magnanakaw. Nasa bilangguan ang magnanakaw. 08 ang kartero 08 ang kartero ang paramedic ang paramedic mga empleyado ng laboratoryo mgá empleyado ng laboratoryo mga empleyado ng ospital mgá empleyado ng ospitál 09 Nagnanakaw ang magnanakaw. 09 Nagnanakaw ang magnanakaw. Kinakausap ng lalaki ang pulis. Kinakausap ng lalaki ang pulís. Nahuli na ang magnanakaw. Nahuli na ang magnanakaw. Hindi makakapagnakaw ng anuman ang Hindî makakapagnakaw ng anumán ang magnanakaw. Nasa bilangguan siya. magnanakaw. Nasa bilangguan siyá. 10 Ilegal ang pagnanakaw. 10 Ilegál ang pagnanakaw. Legal ang pagparada dito. Legál ang pagparada dito. Ilegal ang pagparada dito. Ilegál ang pagparada dito. Sa ilang mga bansa, legal magmaneho sa tabing Sa iláng mgá bansâ, legál magmaneho sa tabíng ito ng kalye. itó ng kalye.
123
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:123ec1:123 99/8/06/8/06 11:31:3211:31:32 AMAM 16-06 Pagsasabi ng Oras 16-06 Pagsasabi ng Oras
01 ang relos 01 ang relós ang orasan ang orasán ang sundial ang súndial ang hourglass ang hourglass 02 Kamay ng minuto ng orasan ito. 02 Kamáy ng minuto ng orasán itó. Kamay ng segundo ng orasan ito. Kamáy ng segundo ng orasán itó. Kamay ng oras ng orasan ito. Kamáy ng oras ng orasán itó. Digital na orasan ito. Walang mga kamay ito. Dígital na orasán itó. Waláng mgá kamáy itó. 03 Sa relos na ito, ala una ang oras. 03 Sa relós na itó, ala una ang oras. Sa relos na ito, alas tres y medya ang oras. Sa relós na itó, alas tres y medya ang oras. Sa relos na ito, alas kuwatro kinse ang oras. Sa relós na itó, alas kuwatro kinse ang oras. Sa relos na ito, alas tres kuwarenta y singko ang Sa relós na itó, alas tres kuwarenta y singko ang oras. oras. 04 Isang segundo makalipas ng alas dos na. 04 Isáng segundo makalipas ng alas dos na. Isang minuto makalipas ng alas dos na. Isáng minuto makalipas ng alas dos na. Isang oras makalipas ng alas dos na. Isáng oras makalipas ng alas dos na. Eksakto alas dos na. Eksakto alas dos na. 05 Kung alas dos na, mabilis ng limang minuto ang 05 Kung alas dos na, mabilís ng limáng minuto ang relos na ito. relós na itó. Kung alas dos na, mabilis ng sampung minuto Kung alas dos na, mabilís ng sampúng minuto ang relos na ito. ang relós na itó. Kung alas dos na, mabagal ng limang minuto ang Kung alas dos na, mabagal ng limáng minuto ang relos na ito. relós na itó. Kung alas dos na, tama ang relos na ito. Kung alas dos na, tamà ang relós na itó. 06 Ginamit ito ng mga tao noong matagal na para 06 Ginamit itó ng mgá tao noóng matagál na para masabi ang oras. masabi ang oras. Ginamit ito ng mga tao sa kamakailan lamang na Ginamit itó ng mgá tao sa kamakailán lamang na nakaraan para masabi ang oras. nakaraán para masabi ang oras. Ginagamit ito ng mga tao ngayon para masabi Ginagamit itó ng mgá tao ngayón para masabi ang oras. ang oras. Hindi ginagamit ito para masabi ang oras. Hindî ginagamit itó para masabi ang oras. 07 Sumisikat ang araw sa umaga. Pagsikat ng araw 07 Sumisikat ang araw sa umaga. Pagsikat ng araw ang tawag natin dito. ang tawag natin dito. Mataas ang araw sa tanghali. Mataás ang araw sa tanghalì. Lumulubog ang araw sa gabi. Paglubog ng araw Lumulubóg ang araw sa gabí. Paglubóg ng araw ang tawag natin dito. ang tawag natin dito. Hindi natin makita ang araw sa gabi. Hindî natin makita ang araw sa gabí. 08 maagang bahagi ng araw 08 maagang bahagi ng araw huling bahagi ng araw hulíng bahagi ng araw maagang bahagi ng buhay maagang bahagi ng buhay huling bahagi ng buhay hulíng bahagi ng buhay 09 Nagbubukas ang tindahan ng 9:00. Maaga tayo. 09 Nagbubukás ang tindahan ng 9:00. Maaga tayo. Nagsasara ang tindahan ng 5:00. Huli tayo. Nagsasará ang tindahan ng 5:00. Hulí tayo. Nag-uumpisa ang misa ng 10:50. Maaga tayo. Nag-uumpisá ang misa ng 10:50. Maaga tayo. Nag-uumpisa ang misa ng 10:50. Huli tayo. Nag-uumpisá ang misa ng 10:50. Hulí tayo.
124
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:124ec1:124 99/8/06/8/06 11:31:3311:31:33 AMAM 10 Kumakain ng agahan ang maraming tao sa oras 10 Kumakain ng agahan ang maraming tao sa oras na ito ng araw. Maagang bahagi ito ng araw. na itó ng araw. Maagang bahagi itó ng araw. Kumakain ng tanghalian ang maraming tao sa Kumakain ng tanghalian ang maraming tao sa oras na ito ng araw. oras na itó ng araw. Kumakain ng hapunan ang maraming tao sa oras Kumakain ng hapunan ang maraming tao sa oras na ito ng araw. na itó ng araw. Natutulog ang maraming tao sa oras na ito ng Natutulog ang maraming tao sa oras na itó ng araw. Huling bahagi ito ng araw. araw. Hulíng bahagi itó ng araw.
125
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:125ec1:125 99/8/06/8/06 11:31:3311:31:33 AMAM 16-07 Heograpiyang Pampulitika 16-07 Heograpiyang Pampulítika
01 Mayroong mas maraming tao sa bansang ito 01 Mayroóng mas maraming tao sa bansáng itó kaysa sa anumang bansa. kaysá sa anumáng bansâ. Pinakamalaking bansa sa mundo ito. Pinakamalakíng bansâ sa mundó itó. Ito lamang ang bansang kontinente rin. Itó lamang ang bansáng kontinente rin. Isla ang bansang ito. Hindi kontinente ito. Isla ang bansáng itó. Hindî kontinente itó. 02 Nagsasalita ng Swahili ang mga tao sa bansang ito. 02 Nagsasalitâ ng Swahili ang mgá tao sa bansáng itó. Nagsasalita ng Hapon ang mga tao sa bansang ito. Nagsasalitâ ng Hapón ang mgá tao sa bansáng itó. Nagsasalita ng Kastila ang mga tao sa bansang ito. Nagsasalitâ ng Kastilà ang mgá tao sa bansáng itó. Nagsasalita ng Arabo ang mga tao sa bansang ito. Nagsasalitâ ng Arabo ang mgá tao sa bansáng itó. 03 Kastila ang lengguwahe ng bansang ito. 03 Kastilà ang lengguwahe ng bansáng itó. Intsik ang lengguwahe ng bansang ito. Intsík ang lengguwahe ng bansáng itó. Ingles ang lengguwahe ng bansang ito. Inglés ang lengguwahe ng bansáng itó. Pranses ang lengguwahe ng bansang ito. Pransés ang lengguwahe ng bansáng itó. 04 Nagsasalita ng Kastila ang mga tao sa mga 04 Nagsasalitâ ng Kastilà ang mgá tao sa mgá bansang ito dahil dating pinamahalaan sila ng bansáng itó dahil dating pinamahalaan silá ng Espanya. Espanya. Nagsasalita ng Pranses ang mga tao sa Nagsasalitâ ng Pransés ang mgá tao sa probinsiyang ito dahil dating pinamahalaan ito probínsiyang itó dahil dating pinamahalaan itó ng Pransiya. ng Pránsiya. Nagsasalita ng Ingles ang mga tao sa mga Nagsasalitâ ng Inglés ang mgá tao sa mgá bansang ito dahil dating pinamahalaan sila ng bansáng itó dahil dating pinamahalaan silá ng Great Britain. Great Britain. Nagsasalita ng Portuguese ang mga tao sa Nagsasalitâ ng Pórtuguese ang mgá tao sa bansang ito dahil dating pinamahalaan ito ng bansáng itó dahil dating pinamahalaan itó ng Portugal. Pórtugal. 05 Minsang pinamahalaan ng Great Britain ang 05 Minsang pinamahalaan ng Great Britain ang bansang ito. bansáng itó. Minsang pinamahalaan ng Pransiya ang bansang Minsang pinamahalaan ng Pránsiya ang bansáng ito. itó. Minsang pinamahalaan ng Espanya ang bansang Minsang pinamahalaan ng Espanya ang bansáng ito. itó. Minsang pinamahalaan ng Bansang Hapon ang Minsang pinamahalaan ng Bansáng Hapón ang mga bansang ito. mgá bansáng itó. 06 Dating pinamahalaan ng Great Britain ang lahat 06 Dating pinamahalaan ng Great Britain ang lahát ng bansang ito. Ito ang dating British Empire. ng bansáng itó. Itó ang dating British Empire. Dating pinamahalaan ng Pransiya ang lahat ng Dating pinamahalaan ng Pránsiya ang lahát ng bansang ito. Ito ang dating French Empire. bansáng itó. Itó ang dating French Empire. Dating pinamahalaan ng Roma ang lahat ng Dating pinamahalaan ng Roma ang lahát ng bansang ito. Ito ang dating Roman Empire. bansáng itó. Itó ang dating Roman Empire. Dating pinamahalaan ng Espanya ang lahat ng Dating pinamahalaan ng Espanya ang lahát ng bansang ito. Ito ang dating Spanish Empire. bansáng itó. Itó ang dating Spanish Empire. 07 Ito ang British Empire dati. 07 Itó ang British Empire dati. Ito ang French Empire dati. Itó ang French Empire dati. Ito ang Great Britain ngayon. Itó ang Great Britain ngayón. Ito ang Pransiya ngayon. Itó ang Pránsiya ngayón.
126
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:126ec1:126 99/8/06/8/06 11:31:3311:31:33 AMAM 08 Dating bahagi ng British Empire ang mga 08 Dating bahagi ng British Empire ang mgá bansang ito. Malaya na ang mga ito ngayon. bansáng itó. Malayà na ang mgá itó ngayón. Dating bahagi ng French Empire ang mga Dating bahagi ng French Empire ang mgá bansang ito. Malaya na ang mga ito ngayon. bansáng itó. Malayà na ang mgá itó ngayón. Dating bahagi ng Spanish Empire ang mga Dating bahagi ng Spanish Empire ang mgá bansang ito. Malaya na ang mga ito ngayon. bansáng itó. Malayà na ang mgá itó ngayón. Dating bahagi ng Soviet Union ang mga bansang Dating bahagi ng Soviet Union ang mgá bansáng ito. Malaya na ang mga ito ngayon. itó. Malayà na ang mgá itó ngayón. 09 Bago ginawa ang Suez Canal, naglayag sa 09 Bago ginawâ ang Suez Canál, naglayág sa rutang ito ang barkong naglalayag mula London rutang itó ang barkóng naglalayág mulâ London hanggang Bombay. hanggáng Bombay. Pagkatapos ginawa ang Suez Canal, naglayag sa Pagkatapos ginawâ ang Suez Canál, naglayág sa rutang ito ang barkong naglalayag mula London rutang itó ang barkóng naglalayág mulâ London hanggang Bombay. hanggáng Bombay. Bago ginawa ang Panama Canal, naglayag sa Bago ginawâ ang Pánama Canál, naglayág sa rutang ito ang barkong naglalayag mula New rutang itó ang barkóng naglalayág mulâ New York hanggang San Francisco. York hanggáng San Francisco. Pagkatapos ginawa ang Panama Canal, naglayag Pagkatapos ginawâ ang Pánama Canál, naglayág sa rutang ito ang barkong naglalayag mula New sa rutang itó ang barkóng naglalayág mulâ New York hanggang San Francisco. York hanggáng San Francisco. 10 Malayang bansa na ito ngayon. 10 Malayang bansâ na itó ngayón. Hindi malayang bansa ito. Bahagi ng Estados Hindî malayang bansâ itó. Bahagi ng Estados Unidos ito. Unidos itó. Hindi bansa ito. Kontinente ito. Hindî bansâ itó. Kontinente itó. Malayang bansa ito noong matagal na. Bahagi na Malayang bansâ itó noóng matagál na. Bahagi na ito ngayon ng Great Britain. itó ngayón ng Great Britain.
127
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:127ec1:127 99/8/06/8/06 11:31:3411:31:34 AMAM 16-08 Mga Pangalang Tanyag 16-08 Mgá Pangalang Tanyág
01 Ipinanganak ng 742 at namatay ng 814 ang 01 Ipinanganák ng 742 at namatáy ng 814 ang emperador na ito. emperadór na itó. Ipinanganak ng 1606 at namatay ng 1669 ang Ipinanganák ng 1606 at namatáy ng 1669 ang pintor na ito. pintór na itó. Ipinanganak ng 1564 at namatay ng 1642 ang Ipinanganák ng 1564 at namatáy ng 1642 ang siyentipikong ito. siyentípikong itó. Nabuhay mula 1400 hanggang 1468 ang imbentor Nabuhay mulâ 1400 hanggáng 1468 ang imbentór na ito. na itó. 02 Ipinanganak ng 1890 at namatay ng 1970 ang 02 Ipinanganák ng 1890 at namatáy ng 1970 ang pampulitikang pinunong ito. pampulítikang pinunong itó. Nabuhay mula 1642 hanggang 1727 ang Nabuhay mulâ 1642 hanggáng 1727 ang siyentipikong ito. siyentípikong itó. Nabuhay mula 1770 hanggang 1827 ang Nabuhay mulâ 1770 hanggáng 1827 ang kumpositor na ito. kumpositór na itó. Nabuhay mula 1847 hanggang 1931 ang imbentor Nabuhay mulâ 1847 hanggáng 1931 ang imbentór na ito. na itó. 03 Naging manggagalugad ang taong ito. 03 Nagíng manggagalugad ang taong itó. Naging pintor ang taong ito. Nagíng pintór ang taong itó. Naging pilosopo ang taong ito. Nagíng pilósopo ang taong itó. Naging heneral ang taong ito. Nagíng henerál ang taong itó. 04 Naging reyna ang taong ito. 04 Nagíng reyna ang taong itó. Naging hari ang taong ito. Nagíng harì ang taong itó. Naging pilosopo ang taong ito. Nagíng pilósopo ang taong itó. Naging mandudula ang taong ito. Nagíng mandudulà ang taong itó. 05 Namahala ng Mongolia ang taong ito. 05 Namahalà ng Mongolia ang taong itó. Naging guro sa Greece ang taong ito. Nagíng gurò sa Greece ang taong itó. Iniuugnay sa lungsod ng Mecca ang Iniuugnáy sa lungsód ng Mecca ang panrelihiyong pinunong ito. panrelihiyóng pinunong itó. Iniuugnay sa Sampung Kautusan ang Iniuugnáy sa Sampúng Kautusán ang panrelihiyong pinunong ito. panrelihiyóng pinunong itó. 06 Nagsulat ng nobelang “War and Peace” ang 06 Nagsulát ng nobelang “War and Peace” ang lalaking ito. lalaking itó. Nagsulat ng mga tula ang lalaking ito. Nagsulát ng mgá tulâ ang lalaking itó. Nagsulat ng “The Origin of the Species” ang Nagsulát ng “The Ó rigin of the Species” ang lalaking ito. lalaking itó. Nagsulat tungkol sa solar system ang lalaking ito. Nagsulát tungkól sa solar system ang lalaking itó. 07 Naging pintor ang taong ito. 07 Nagíng pintór ang taong itó. Naging siyentipiko ang taong ito. Nagíng siyentípiko ang taong itó. Naging pampulitikang pinuno ang taong ito. Nagíng pampulítikang pinunò ang taong itó. Naging panrelihiyong pinuno ang lalaking ito. Nagíng panrelihiyóng pinunò ang lalaking itó. 08 Naging militar na pinuno ang taong ito. 08 Nagíng militár na pinunò ang taong itó. Naging siyentipiko ang taong ito. Nagíng siyentípiko ang taong itó. Naging panrelihiyong pinuno ang taong ito. Nagíng panrelihiyóng pinunò ang taong itó. Naging pilosopo ang taong ito. Nagíng pilósopo ang taong itó.
128
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:128ec1:128 99/8/06/8/06 11:31:3511:31:35 AMAM 09 Namahala ng Ehipto ang taong ito. 09 Namahalà ng Ehipto ang taong itó. Nag-imbento ng telepono ang taong ito. Nag-imbento ng telépono ang taong itó. Lumaban sa Battle of Waterloo ang heneral na ito. Lumaban sa Battle of Wáterloo ang henerál na itó. Naging Romanong heneral ang lalaking ito. Nagíng Romanong henerál ang lalaking itó. 10 Nagtrabaho para sa kalayaan ng Indiya ang 10 Nagtrabaho para sa kalayaan ng ́ndiyaI ang taong ito. taong itó. Pinuno ng Simbahang Katoliko ang taong ito. Pinunò ng Simbahang Katóliko ang taong itó. Naging Romanong emperador ang lalaking ito. Nagíng Romanong emperadór ang lalaking itó. Naging Amerikanong may-akda ang taong ito. Nagíng Amerikanong may-akdâ ang taong itó.
129
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:129ec1:129 99/8/06/8/06 11:31:3511:31:35 AMAM 16-09 Paggamit ng Posible, Imposible at 16-09 Paggamit ng Posible, Imposible at Malamang Malamáng 01 Posible para sa kaniya ang makabasa ng libro. 01 Posible para sa kaniyá ang makabasa ng libró. Imposible para sa kaniya ang makabasa ng libro. Imposible para sa kaniyá ang makabasa ng libró. Posible para sa kaniya ang makakita. Posible para sa kaniyá ang makakita. Imposible para sa kaniya ang makakita. Imposible para sa kaniyá ang makakita. 02 May sinusubukang gawin ang lalaki na imposible. 02 May sinusubukang gawín ang lalaki na imposible. May sinusubukang gawin ang lalaki na posible. May sinusubukang gawín ang lalaki na posible. May sinusubukang gawin ang babae na imposible. May sinusubukang gawín ang babae na imposible. May sinusubukang gawin ang babae na posible. May sinusubukang gawín ang babae na posible. 03 Sinusubukan niyang buhatin ito, ngunit 03 Sinusubukan niyáng buhatin itó, ngunit imposible ito. imposible itó. Sinusubukan niyang buhatin ito, at posible ito. Sinusubukan niyáng buhatin itó, at posible itó. Sinusubukan niyang mabaluktot ito, ngunit Sinusubukan niyáng mabaluktót itó, ngunit imposible ito. imposible itó. Sinusubukan niyang mabaluktot ito, at posible ito. Sinusubukan niyáng mabaluktót itó, at posible itó. 04 Siguradong hindi mababasa ang taong ito. 04 Siguradong hindî mababasâ ang taong itó. Siguradong mababasa ang taong ito. Siguradong mababasâ ang taong itó. Posibleng mabasa ang taong ito. Posibleng mabasâ ang taong itó. Nabasa ang taong ito. Nabasâ ang taong itó. 05 Siguradong hindi mahuhulog mula sa mesa ang 05 Siguradong hindî mahuhulog mulâ sa mesa ang libro. libró. Posibleng mahulog ang libro. Posibleng mahulog ang libró. Siguradong mahuhulog mula sa mesa ang libro. Siguradong mahuhulog mulâ sa mesa ang libró. Nahulog ang libro. Nahulog ang libró. 06 Posible ito. Nangyayari palagi ito. 06 Posible itó. Nangyayari palagi itó. Imposible ito. Hindi kailanman nangyayari ito. Imposible itó. Hindî kailanmán nangyayari itó. Posible ang hagis ng dais na ito, ngunit malamang Posible ang hagis ng dais na itó, ngunit malamáng hindi. hindî. Baka mabuhat nila ang kotse, ngunit malamang Baká mabuhat nilá ang kotse, ngunit malamáng hindi. hindî. 07 Malamang mahuhulog siya. 07 Malamáng mahuhulog siyá. Malamang hindi siya mahuhulog. Malamáng hindî siyá mahuhulog. Malamang mababasa sila. Malamáng mababasâ silá. Malamang hindi sila mababasa. Malamáng hindî silá mababasâ. 08 Hinahagis ng lalaki ang dais. 08 Hinahagis ng lalaki ang dais. Hinahagis ng lalaki ang barya. Hinahagis ng lalaki ang baryá. Mayroong isa sa apat na pagkakataong Mayroóng isá sa apat na pagkakataóng mabubunot niya ang sampu. mabubunot niyá ang sampû. Mayroong isa sa apat na pagkakataong Mayroóng isá sa apat na pagkakataóng mabubunot niya ang lima. mabubunot niyá ang limá. 09 Tunay ang kabayong ito. 09 Tunay ang kabayong itó. Likhang-isip ang kabayong ito. Likháng-isip ang kabayong itó. Tunay ang reptilyang ito. Tunay ang reptilyang itó. Likhang-isip ang reptilyang ito. Likháng-isip ang reptilyang itó. 10 Tunay ang babaeng ito. 10 Tunay ang babaeng itó. Nilikha ng pintor ang imaheng ito ng babae. Nilikhâ ng pintór ang imaheng itó ng babae. Tunay ang mga hayop na ito. Tunay ang mgá hayop na itó. Nilikha ng pintor ang imaheng ito ng mga hayop. Nilikhâ ng pintór ang imaheng itó ng mgá hayop.
130
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:130ec1:130 99/8/06/8/06 11:31:3511:31:35 AMAM 16-10 Paglalarawan ng Mga Bagay; 16-10 Paglalarawan ng Mgá Bagay; Paggamit ng Gusto at Hindi Gusto Paggamit ng Gusto at Hindî Gusto 01 Tingnan mo ang kotseng iyan. 01 Tingnán mo ang kotseng iyán. Alin? Alín? Iyang pula. Iyáng pulá. Tingnan mo ang mga kotseng iyan. Tingnán mo ang mgá kotseng iyán. Alin diyan? Alín diyán? Iyang mga pula. Iyáng mgá pulá. May dilaw na kotse. May diláw na kotse. Nasaan? Nasaán? Nasa litrato kasama ng lalaki at batang lalaki. Nasa litrato kasama ng lalaki at batang lalaki. Nagpapatawa ka ba? Hindi kotse iyan. Nagpapatawá ka ba? Hindî kotse iyán. Tingnan mo ang maliit na dilaw na kotseng iyan. Tingnán mo ang maliít na diláw na kotseng iyán. Maganda iyan. Gusto ko iyan. Magandá iyán. Gustó ko iyán. Hindi ko gusto iyan. Sa tingin ko, pangit iyan. Hindî ko gustó iyán. Sa tingín ko, pangit iyán. Basta, sa tingin ko maganda iyan. Bastá, sa tingín ko magandá iyán. 02 Gusto mo ba ang kotseng iyan? 02 Gustó mo ba ang kotseng iyán? Hindi, ayaw ko ng mga kulay-rosas na kotse, at Hindî, ayaw ko ng mgá kulay-rosas na kotse, at ayaw ko rin ng mga lumang kotse. ayaw ko rin ng mgá lumang kotse. Gusto mo ba ang kotseng iyan? Gustó mo ba ang kotseng iyán? Oo, gusto ko ng mga dilaw na kotse, at gusto ko Oo, gustó ko ng mgá diláw na kotse, at gustó ko rin ng mga lumang kotse. rin ng mgá lumang kotse. Gusto mo ba ang asul na kotse? Gustó mo ba ang asúl na kotse? Oo, magandang-magandang kotse iyan. Sana may Oo, magandáng-magandáng kotse iyán. Sana may kotse akong ganyan. kotse akóng ganyán. Gusto mo ba ang kotseng iyan? Gustó mo ba ang kotseng iyán? Oo, gusto ko ng mga pulang sports car. Gusto Oo, gustó ko ng mgá puláng sports car. Gustó kong magpatakbo nang mabilis. kong magpatakbó nang mabilís. Aba, mabilis tumakbo ang mga sports car kahit na Abá, mabilís tumakbó ang mgá sports car kahit na anong kulay sila! anóng kulay silá! 03 Gusto mo ba ang kotseng iyan? 03 Gustó mo ba ang kotseng iyán? Hindi, masyadong luma iyan. Hindî, masyadong lumà iyán. Gusto mo ba ang kotseng iyan? Gustó mo ba ang kotseng iyán? Hindi masyado. Masyadong malaki iyan. Hindî masyado. Masyadong malakí iyán. Gusto mo ba ang kotseng iyan? Gustó mo ba ang kotseng iyán? Hindi masyado. Masyadong maliit iyan. Hindî masyado. Masyadong maliít iyán. Gusto mo ba ang kotseng iyan? Gustó mo ba ang kotseng iyán? Aba, gusto ko sana iyan bago iyan nawasak. Abá, gustó ko sana iyán bago iyán nawasak. 04 Gusto mo ba ang kotseng iyan? 04 Gustó mo ba ang kotseng iyán? Hindi ko masabi. Natatakpan iyan. Hindî ko masabi. Natatakpán iyán. Pustahan tayo magandang kotse iyan. Pustahan tayo magandáng kotse iyán. Baka. Baká. Gusto mo ba ang kotseng iyan? Gustó mo ba ang kotseng iyán? Hindi. Hindî. Akala ko gusto mo ng mga lumang kotse. Akala ko gustó mo ng mgá lumang kotse. Oo nga, ngunit itim iyan. Ayaw ko ng mga itim Oo ngâ, ngunit itím iyán. Ayaw ko ng mgá itím na kotse. na kotse.
131
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:131ec1:131 99/8/06/8/06 11:31:3611:31:36 AMAM 16-10 Pagpapatuloy 16-10 Pagpapatuloy
Gusto mo ba ang kotseng iyan? Gustó mo ba ang kotseng iyán? Alam mong ayaw ko ng mga lumang kotse. Iyan Alám mong ayaw ko ng mgá lumang kotse. Iyán ang pinakalumang kotseng nakita ko. ang pinakalumang kotseng nakita ko. Gusto mo ba ang kotseng iyan? Gustó mo ba ang kotseng iyán? Oo, gusto ko ang mga kotseng nakababa ang Oo, gustó ko ang mgá kotseng nakababâ ang bubong. bubóng. 05 Gusto mo ba ng mga bangka? 05 Gustó mo ba ng mgá bangkâ? Oo, lalo na ang mga bangkang may layag. Oo, lalò na ang mgá bangkáng may layag. Gusto mo ba ng mga bangka? Gustó mo ba ng mgá bangkâ? Oo, gusto ko ng mga bangka. Oo, gustó ko ng mgá bangkâ. Bakit? Bakit? Sa tingin ko dahil maliliit sila. Sa tingín ko dahil maliliít silá. Gusto mo ba ng mga eroplano? Gustó mo ba ng mgá eroplano? Gusto ko silang tingnan, ngunit takot akong Gustó ko siláng tingnán, ngunit takót akóng lumipad. lumipád. Talaga? Talagá? Oo, takot ako. Oo, takót akó. Paano kung mga hot-air balloon? Gusto mo ba Paano kung mgá hot-air balloón? Gustó mo ba sanang sumakay sa mga iyan? sanang sumakáy sa mgá iyán? Hindi, matatakot ako. Hindî, matatakot akó. 06 Aling barko ang pinakagusto mo? 06 Alíng barkó ang pinakagustó mo? Gusto ko ang barkong may maraming puting Gustó ko ang barkóng may maraming putíng layag. layag. Aling bangka ang pinakagusto mo? Alíng bangkâ ang pinakagustó mo? Sa tingin ko gusto ko ang may mga orange at Sa tingín ko gustó ko ang may mgá orange at dilaw na layag. diláw na layag. Nakasakay ka na ba sa submarino? Nakasakáy ka na ba sa submarino? Hindi, hindi pa ako nakakasakay. Nakasakay ka Hindî, hindî pa akó nakakasakáy. Nakasakáy ka na ba? na ba? Hindi, hindi pa rin ako nakakasakay. Hindî, hindî pa rin akó nakakasakáy. Gusto mo bang mag-windsurf? Gustó mo bang mag-windsurf? Hindi ko alam. Hindi ko pa ito nasusubukan. Hindî ko alám. Hindî ko pa itó nasusubukan. Parang madali lamang kung titingnan mo ang Parang madalî lamang kung titingnán mo ang taong iyan, ngunit mahirap. taong iyán, ngunit mahirap. 07 Aling kotse ang pinakagusto mo? 07 Alíng kotse ang pinakagustó mo? Hindi ko gusto ang alinman sa mga iyan. Hindî ko gustó ang alinmán sa mgá iyán. Alin ang pinaka-ayaw mo? Alín ang pinaka-ayaw mo? Ang nawasak, siyempre. Ang nawasak, siyempre. Gusto mo ba ang alinman sa mga kotseng iyan? Gustó mo ba ang alinmán sa mgá kotseng iyán? Hindi, hindi masyado. Hindî, hindî masyado. Alin ang pinaka-ayaw mo? Alín ang pinaka-ayaw mo? Aba, alam mong ayaw ko talaga ng lumang Abá, alám mong ayaw ko talagá ng lumang kulay-rosas na kotseng iyan. kulay-rosas na kotseng iyán. Mukhang luma ang taksi, hindi ba? Mukháng lumà ang taksi, hindî ba? Oo, mukhang luma iyan. Oo, mukháng lumà iyán. Mukhang hindi maganda sa anumang paraan ang Mukháng hindî magandá sa anumáng paraán ang van na iyan. van na iyán. Tama ka. Hindi ko rin iyan gusto. Tamà ka. Hindî ko rin iyán gustó. 132
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:132ec1:132 99/8/06/8/06 11:31:3711:31:37 AMAM 08 Ano ang mas gusto mo sanang gawin - lumangoy 08 Anó ang mas gustó mo sanang gawín - lumangóy o mamangka? o mamangkâ? Mas gusto kong mamangka. Mas gustó kong mamangkâ. Kung ikaw? Ano ang mas gusto mo sanang Kung ikáw? Anó ang mas gustó mo sanang gawin? gawín? Mas gusto ko sanang lumangoy. Mas gustó ko sanang lumangóy. Saan mo sana mas gustong pumunta - sa tabing- Saán mo sana mas gustóng pumuntá - sa tabíng- dagat o sa mga bundok? dagat o sa mgá bundók? Sa mga bundok. Sa mgá bundók. Bakit? Bakit? Dahil gusto kong mag-hike. Dahil gustó kong mag-hike. At ikaw? Saan mo sana mas gustong pumunta? At ikáw? Saán mo sana mas gustóng pumuntá? Sa tabing-dagat. Sa tabíng-dagat. Bakit? Bakit? Dahil gusto ko ang araw at ang buhangin. Dahil gustó ko ang araw at ang buhangin. 09 Saan mo sana pinakagustong tumira - sa lungsod, 09 Saán mo sana pinakagustóng tumirá - sa lungsód, probinsiya, o maliit na bayan? probínsiya, o maliít na bayan? Mas gusto ko sa maliit na bayan. Mas gustó ko sa maliít na bayan. Bakit? Bakit? Tahimik doon, ngunit hindi masyadong malayo Tahimik doón, ngunit hindî masyadong malayò mula sa ibang mga tao. mulâ sa ibáng mgá tao. At saan mo sana gustong tumira? At saán mo sana gustóng tumirá? Sa malaking lungsod. Sa malakíng lungsód. Bakit? Bakit? Maraming magagawa roon. Maraming magagawâ roón. Gusto ko rin sana tumira sa bahay sa probinsiya. Gustó ko rin sana tumirá sa bahay sa probínsiya. Oo, tahimik sana doon. Oo, tahimik sana doón. Gusto ko sana tumira sa kastilyo sa burol. Gustó ko sana tumirá sa kastilyo sa buról. Oo, maganda rin doon. Oo, magandá rin doón. 10 Ano ang paborito mong panahon? 10 Anó ang paborito mong panahón? Gusto ko ang tag-init dahil magandang-maganda Gustó ko ang tag-inít dahil magandáng-magandá ang mga bulaklak. ang mgá bulaklák. Ano ang paborito mong panahon? Anó ang paborito mong panahón? Gusto ko ang tagsibol dahil hindi masyadong Gustó ko ang tagsibol dahil hindî masyadong mainit o masyadong malamig para maglaro. mainit o masyadong malamíg para maglarô. Aling panahon ang mas gusto mo - taglamig o Alíng panahón ang mas gustó mo - taglamíg o taglagas? taglagás? Gusto ko ang taglamig dahil nakakapag-iski ako. Gustó ko ang taglamíg dahil nakakapag-iskí akó. Aling panahon ang mas gusto mo - taglagas o Alíng panahón ang mas gustó mo - taglagás o taglamig? taglamíg? Mas gusto ko ang taglagas dahil sa lahat ng mga Mas gustó ko ang taglagás dahil sa lahát ng mgá magagandang dahon sa mga puno. magagandáng dahon sa mgá punò.
133
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:133ec1:133 99/8/06/8/06 11:31:3811:31:38 AMAM 16-11 Repaso ng Yunit Labing-anim 16-11 Repaso ng Yunit Labíng-anim
01 Umuulan sa labas. Ano ang kailangan ko? 01 Umuulán sa labás. Anó ang kailangan ko? Nag-iisnow sa labas. Ano ang kailangan ko? Nag-iisnów sa labás. Anó ang kailangan ko? Maaraw sa labas. Ano ang kailangan ko? Maaraw sa labás. Anó ang kailangan ko? Nasa buwan ako. Ano ang kailangan ko? Nasa buwán akó. Anó ang kailangan ko? 02 Puwede po bang kunin ang order ninyo? 02 Puwede pô bang kunin ang order ninyó? Gusto ko ng steak. Gustó ko ng steak. Gusto ko ng ensalada. Gustó ko ng ensalada. Ensalada po para sa inyo, ma’am. Steak po para Ensalada pô para sa inyó, ma’am. Steak pô para sa inyo, sir. sa inyó, sir. 03 Asawa ng babae ang lalaking ito. Kakakasal 03 Asawa ng babae ang lalaking itó. Kakakasál lamang nila. lamang nilá. Kaibigan ng babae ang lalaking ito. Magkasama Kaibigan ng babae ang lalaking itó. Magkasama sila sa trabaho. silá sa trabaho. Nobyo ng babae ang lalaking ito. Iniibig nila ang Nobyo ng babae ang lalaking itó. Iniibig nilá ang isa’t isa. isá’t isá. Hindi kilala ng lalaki ang babae. Hindî kilalá ng lalaki ang babae. 04 Ginagawa ang ganitong uri ng gusali ngayon. 04 Ginagawâ ang ganitóng urì ng gusalì ngayón. Ginawa ang ganitong uri ng gusali sa pagitan ng Ginawâ ang ganitóng urì ng gusalì sa pagitan ng 1100 at 1500. Katedral ang tawag dito. 1100 at 1500. Katedrál ang tawag dito. Ginawa ang gusaling ito nang humigit-kumulang Ginawâ ang gusaling itó nang humigít-kumulang 1889. 1889. Ginawa ang gusaling ito libu-libong taon na ang Ginawâ ang gusaling itó libu-libong taón na ang nakakaraan. nakakaraán. 05 Ilegal ang pagnanakaw. 05 Ilegál ang pagnanakaw. Legal ang pagparada dito. Legál ang pagparada dito. Ilegal ang pagparada dito. Ilegál ang pagparada dito. Sa ilang mga bansa, legal magmaneho sa tabing Sa iláng mgá bansâ, legál magmaneho sa tabíng ito ng kalye. itó ng kalye. 06 Kung alas dos na, mabilis ng limang minuto ang 06 Kung alas dos na, mabilís ng limáng minuto ang relos na ito. relós na itó. Kung alas dos na, mabilis ng sampung minuto Kung alas dos na, mabilís ng sampúng minuto ang relos na ito. ang relós na itó. Kung alas dos na, mabagal ng limang minuto ang Kung alas dos na, mabagal ng limáng minuto ang relos na ito. relós na itó. Kung alas dos na, tama ang relos na ito. Kung alas dos na, tamà ang relós na itó. 07 Dating pinamahalaan ng Great Britain ang lahat 07 Dating pinamahalaan ng Great Britain ang lahát ng bansang ito. Ito ang dating British Empire. ng bansáng itó. Itó ang dating British Empire. Dating pinamahalaan ng Pransiya ang lahat ng Dating pinamahalaan ng Pránsiya ang lahát ng bansang ito. Ito ang dating French Empire. bansáng itó. Itó ang dating French Empire. Dating pinamahalaan ng Roma ang lahat ng Dating pinamahalaan ng Roma ang lahát ng bansang ito. Ito ang dating Roman Empire. bansáng itó. Itó ang dating Roman Empire. Dating pinamahalaan ng Espanya ang lahat ng Dating pinamahalaan ng Espanya ang lahát ng bansang ito. Ito ang dating Spanish Empire. bansáng itó. Itó ang dating Spanish Empire. 08 Naging reyna ang taong ito. 08 Nagíng reyna ang taong itó. Naging hari ang taong ito. Nagíng harì ang taong itó. Naging pilosopo ang taong ito. Nagíng pilósopo ang taong itó. Naging mandudula ang taong ito. Nagíng mandudulà ang taong itó.
134
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:134ec1:134 99/8/06/8/06 11:31:3811:31:38 AMAM 09 Posible ito. Nangyayari palagi ito. 09 Posible itó. Nangyayari palagi itó. Imposible ito. Hindi kailanman nangyayari ito. Imposible itó. Hindî kailanmán nangyayari itó. Posible ang hagis ng dais na ito, ngunit malamang Posible ang hagis ng dais na itó, ngunit malamáng hindi. hindî. Baka mabuhat nila ang kotse, ngunit malamang Baká mabuhat nilá ang kotse, ngunit malamáng hindi. hindî. 10 Aling barko ang pinakagusto mo? 10 Alíng barkó ang pinakagustó mo? Gusto ko ang barkong may maraming puting Gustó ko ang barkóng may maraming putíng layag. layag. Aling bangka ang pinakagusto mo? Alíng bangkâ ang pinakagustó mo? Sa tingin ko gusto ko ang may mga orange at Sa tingín ko gustó ko ang may mgá orange at dilaw na layag. diláw na layag. Nakasakay ka na ba sa submarino? Nakasakáy ka na ba sa submarino? Hindi, hindi pa ako nakakasakay. Nakasakay ka Hindî, hindî pa akó nakakasakáy. Nakasakáy ka na ba? na ba? Hindi, hindi pa rin ako nakakasakay. Hindî, hindî pa rin akó nakakasakáy. Gusto mo bang mag-windsurf? Gustó mo bang mag-windsurf? Hindi ko alam. Hindi ko pa ito nasusubukan. Hindî ko alám. Hindî ko pa itó nasusubukan. Parang madali lamang kung titingnan mo ang Parang madalî lamang kung titingnán mo ang taong iyan, ngunit mahirap. taong iyán, ngunit mahirap.
135
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:135ec1:135 99/8/06/8/06 11:31:3911:31:39 AMAM 17-01 Mga Katatawanan 1 17-01 Mgá Katatawanán 1
01 Sinturon po? 01 Sinturón pô? Nars! Nars! Ma’am, anak po ba ninyo ito? Ma’am, anák pô ba ninyó itó? Siyempre masaya siya. Inuupuan niya ang pusa. Siyempre masayá siyá. Inuupuán niyá ang pusà. 02 Naaalala niya ako! 02 Naaalala niyá akó! Ngayon, parang awa mo na, huwag kang gagawa Ngayón, parang awà mo na, huwág kang gagawâ ng anumang ikakagalit niya. ng anumáng ikakagalit niyá. Basta, ang sabi ko tawagin natin itong “pusa.” Bastá, ang sabi ko tawagin natin itóng “pusà.” Sandali lamang, nauna ako dito. Sandalî lamang, náuná akó dito. 03 Heto tayo, apat na matatalinong tao...lima, kung 03 Heto tayo, apat na matatalinong tao...limá, kung bibilangin si Rudy... bibilangin si Rudy... Sa totoo lamang, hindi siya naging masaya dito. Sa totoó lamang, hindî siyá nagíng masayá dito. Sa tingin ko hindi pa masyadong gising si Emil. Sa tingín ko hindî pa masyadong gisíng si Emil. Baliktad ang sibat mo! Baliktád ang sibát mo! 04 At paano kung hindi payong iyan? 04 At paano kung hindî payong iyán? Kunin mo ang bola at ihagis mo, bilis! Kunin mo ang bola at ihagis mo, bilís! Ang itlog, Toto! Ihagis mo sa akin ang itlog! Ang itlóg, Totò! Ihagis mo sa akin ang itlóg! Malamang higit na mas malamig iyan kaysa sa Malamáng higít na mas malamíg iyán kaysá sa akala niya. akala niyá. 05 Huwag kang mag-alala, Romy. Isda lamang ang 05 Huwág kang mag-alalá, Romy. Isdâ lamang ang kinakain nila. kinakain nilá. Anong kaibigan? Mga guwantes ko iyan. Anóng kaibigan? Mgá guwantes ko iyán. Walong taong gulang ang anak kong lalaki at Walóng taóng gulang ang anák kong lalaki at tatlumpu’t apat na taong gulang ang kaniyang tatlumpú’t apat na taóng gulang ang kaniyáng tatay. tatay. Nonong! Nakalimutan natin ang mga bata! Nonong! Nakalimutan natin ang mgá batà! 06 Malakas manigarilyo si Dindo. 06 Malakás manigarilyo si Dindo. Ay, mabuti! Nahuli niya ang paruparo. Ay, mabuti! Nahuli niyá ang parúparó. Ang camera, Julian! Ihagis mo sa akin ang Ang cámera, Julián! Ihagis mo sa akin ang camera! cámera! Pasensiya na po kayo, sir, ngunit akin po ang Pasénsiya na pô kayó, sir, ngunit akin pô ang isang iyan. isáng iyán. 07 Hindi na siya lalaki. Sana! 07 Hindî na siyá lalakí. Sana! Hindi rin ako marunong lumangoy. Hindî rin akó marunong lumangóy. Malamang handa na ngayon ang kape. Malamáng handâ na ngayón ang kapé. Parang ikinakagalit mo ang lahat na ginagawa ko Parang ikinakagalit mo ang lahát na ginagawâ ko kamakailan. kamakailán. 08 Palaging naaaksidente si Gorge. 08 Palaging naaaksidente si Gorge. Saklolo! Magnanakaw! Saklolo! Magnanakaw! Gusto ko ng tatlong boluntaryo. Gustó ko ng tatlóng boluntaryo. Magaling siyang alaga. Magalíng siyáng alagà.
136
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:136ec1:136 99/8/06/8/06 11:31:3911:31:39 AMAM 09 Ngunit napakasarap ng pagkain dito. 09 Ngunit napakasaráp ng pagkain dito. Nahanap ko na! Nahanap ko na! Gusto ko po sanang magreport ng aksidente. Gustó ko pô sanang magrepórt ng aksidente. Walang masama kung titingnan natin, pero halos Waláng masamâ kung titingnán natin, pero halos sigurado akong dalawang aso iyan. sigurado akóng dalawáng aso iyán. 10 Baka mabilis ako ng kaunti, Ed...4:21 ang oras ko. 10 Baká mabilís akó ng kauntî, Ed...4:21 ang oras ko. Saklolo! Saklolo! Paano na ngayon? Paano na ngayón? Siguradong magiging masaya ako kapag mahanap Siguradong magigíng masayá akó kapág mahanap na natin ang iyong nanay. na natin ang iyóng nanay.
137
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:137ec1:137 99/8/06/8/06 11:31:4011:31:40 AMAM 17-02 Mga Katatawanan 2 17-02 Mgá Katatawanán 2
01 Ika-limang palapag. Halos. 01 Ika-limáng palapág. Halos. Wala itong masyadong puwersa sa mga burol. Walâ itóng masyadong puwersa sa mgá buról. Magaling, nahuli mo siya. Paano na ngayon? Magalíng, nahuli mo siyá. Paano na ngayón? Tanggalin mo ang iyong daliri mula sa iyong Tanggalín mo ang iyóng dalirì mulâ sa iyóng tainga at makinig ka sa akin! tainga at makiníg ka sa akin! 02 O sige, nasalo mo nga ako. Ano na ngayon ang 02 O sigé, nasaló mo ngâ akó. Anó na ngayón ang gagawin natin? gagawín natin? Pinakamabilis siyang mananakbo sa bansa. Pinakamabilís siyáng mananakbó sa bansâ. Wrong number ang tumawag. Wrong number ang tumawag. Opo, nandito siya. Opò, nándito siyá. 03 Ano na ngayon ang dapat nating gawin? 03 Anó na ngayón ang dapat nating gawín? Ngayon na! Ngayón na! Saklolo! Saklolo! Hello? Helló? 04 Ikinagagalak ko ring marinig ang boses mo. 04 Ikinagagalák ko ring mariníg ang boses mo. Pasensiya na kayo kay Nanding. Sa gabi siya Pasénsiya na kayó kay Nandíng. Sa gabí siyá nagtatrabaho. nagtatrabaho. Pakidala ako sa tindahan ng damit-panlalaki. Pakidalá akó sa tindahan ng damít-panlalaki. Handa ka na ba? Handâ ka na ba? 05 May bakanteng kuwarto sila para sa atin. Nasaan 05 May bakanteng kuwarto silá para sa atin. Nasaán si Totoy? si Totoy? Sinusuot iyan sa paang pinakamalapit sa bintana. Sinusuót iyán sa paáng pinakamalapit sa bintanà. Hoy, Andres! Bagalan mo! Hoy, Andrés! Bagalan mo! Aba, sa wakas may nahuli rin siya! Abá, sa wakás may nahuli rin siyá! 06 Ngayon na? 06 Ngayón na? Masuwerte si Kiko. Palagi siyang nakakahuli ng Masuwerte si Kikò. Palagi siyáng nakakahuli ng mga malalaki. mgá malalakí. Basta, sa tingin ko hindi siya nagmumukhang Bastá, sa tingín ko hindî siyá nagmumukháng mas matangkad diyan. mas matangkád diyán. Kalahating tasa lamang. Hindi ko pa mabubuhat Kalahating tasa lamang. Hindî ko pa mabubuhat ang puno. ang punô. 07 Nakikita kong kumakain ka ulit sa kama. 07 Nakikita kong kumakain ka ulít sa kama. Akala ko hindi na namin makukuha ulit ang Akala ko hindî na namin makukuha ulít ang camera mula sa osong iyon. cámera mulâ sa osong iyón. Puwes, siguradong nakakahawa ito. Puwés, siguradong nakakahawa itó. Itanim natin ito dito mismo. Itaním natin itó dito mismo. 08 Hindi ko pa nakikita ang babaeng iyan sa buong 08 Hindî ko pa nakikita ang babaeng iyán sa buóng buhay ko! buhay ko! At siyanga pala, nakasuot po siya ng pulang At siyangâ palá, nakasuót pô siyá ng puláng jacket. jacket. Kumusta po, Inay. Sino po ang batang iyan? Kumustá pô, Ináy. Sino pô ang batang iyán? Aba, nakikita ko pong uminom kayo ng inyong Abá, nakikita ko pong uminóm kayó ng inyóng gamot. gamót. 09 Noong Lunes uminom po siya ng apat na onsang 09 Noóng Lunes uminóm pô siyá ng apat na onsang gatas, kaysa sa kaniyang karaniwang apat at gatas, kaysá sa kaniyáng karaniwang apat at kalahati... kalahatì... Mayroon bang iba? Mayroón bang ibá? Aw! Aw! Aw! Aw! Malakas nang kaunti para sa nagsisimula lamang, Malakás nang kauntî para sa nagsisimulâ lamang, hindi po ba? hindî pô ba? 138
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:138ec1:138 99/8/06/8/06 11:31:4011:31:40 AMAM 10 Hindi ka puwedeng gumawa ng homework 10 Hindî ka puwedeng gumawâ ng homework habang nanonood ng TV. habang nanonoód ng TV. Takot ka bang tatakas iyan? Takót ka bang tatakas iyán? Mukhang masyadong makatotohanan ang Mukháng masyadong makatotohanan ang litratong iyan ng iyong tatay! litratong iyán ng iyóng tatay! Wala ka na bang ibang mahanap na mabasa? Walâ ka na bang ibáng mahanap na mabasa?
139
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:139ec1:139 99/8/06/8/06 11:31:4111:31:41 AMAM 17-03 Mga Katatawanan 3 17-03 Mgá Katatawanán 3
01 Parang awa mo na, isang taglamig na lamang. 01 Parang awà mo na, isáng taglamíg na lamang. Mas mabuti na po ba nang kaunti ang Mas mabuti na pô ba nang kauntî ang pakiramdam natin ngayong araw? pakiramdám natin ngayóng araw? Alin dito ang pipindutin ko? Alín dito ang pipindutín ko? Pagkatapos ng mainit na araw sa opisina, hindi Pagkatapos ng mainit na araw sa opisina, hindî makahintay si Jay na maligo sa malamig na makahintáy si Jay na maligò sa malamíg na shower. shower. 02 Kumusta naman ang mga bagay-bagay? 02 Kumustá namán ang mgá bagay-bagay? Tunog iyan na parang naaapakan ang kaniyang Tunóg iyán na parang naaapakan ang kaniyáng paa. paá. Susmaryosep! Naapakan ni Itay ang tambol ni Susmaryosép! Naapakan ni Itáy ang tamból ni Jun-Jun. Jun-Jun. Talagang mapayapa at tahimik kapag wala ang Talagáng mapayapà at tahimik kapág walâ ang maliit na kapatid mong lalaki. maliít na kapatíd mong lalaki. 03 Heto po ang problema ninyo. 03 Heto pô ang problema ninyó. Akala ni Dina SIYA ang may pinakamahal na Akala ni Dina SIYÁ ang may pinakamahál na sumbrero sa bayan! sumbrero sa bayan! Mga olive, mga hot dog, potato salad, lemonade. Mgá olive, mgá hot dog, potato salad, lémonade. Susmaryosep, nakalimutan natin si Inay! Susmaryosép, nakalimutan natin si Ináy! Paalam, Andrea. Adyos, Perla. Flora. Barbara. Paalam, Á ndrea. Adyós, Perla. Flora. Bárbara. 04 Senyas ang mga ibong ito na may mga isda dito. 04 Senyas ang mgá ibong itó na may mgá isdà dito. Nakakain na ako ng mas masasarap na mga kendi Nakakain na akó ng mas masasaráp na mgá kendi kaysa sa mga ito. kaysá sa mgá itó. Bababa na po kaagad ang nanay ko. Pinapaliguan Bababâ na pô kaagád ang nanay ko. Pinapaliguan po niya ako. pô niyá akó. At ano ang ginawa ng iho ni Itay ngayong araw? At anó ang ginawâ ng iho ni Itáy ngayóng araw? 05 Sa pakiramdam ko, mahigpit nang kaunti ang 05 Sa pakiramdám ko, mahigpít nang kauntî ang kaliwang sapatos. kaliwáng sapatos. Pakiabot po ang asukal. Pakiabót pô ang asukal. Sasabihin ko sa iyo kung anong mayroon ka Sasabihin ko sa iyó kung anóng mayroón ka kung hindi mo sasabihin sa sinuman. Ayaw kong kung hindî mo sasabihin sa sinumán. Ayaw kong maging dahilan ng gulo. magíng dahilán ng guló. Huwag kang magalit sa kaniya, Lani. Sigurado Huwág kang magalit sa kaniyá, Lani. Sigurado akong aksidente lamang iyon. akóng aksidente lamang iyón. 06 Pumasok lamang ako para magpa-init. 06 Pumasok lamang akó para magpa-init. Aba, iho, ano na ang ginawa mo ngayong araw? Abá, iho, anó na ang ginawâ mo ngayóng araw? Sa aking sakim na kapatid na lalaking si Oscar... Sa aking sakím na kapatíd na lalaking si Oscar... Nahuli mo iyan. Iluto mo iyan! Nahuli mo iyán. Ilutò mo iyán! 07 Sabi ko sa iyo ninakaw ng bagay na iyan ang 07 Sabi ko sa iyó ninakaw ng bagay na iyán ang tanghalian ko. tanghalian ko. Ngayon nakikita mo na ba kung bakit dalawang Ngayón nakikita mo na ba kung bakit dalawáng konsiyerto lamang sa isang taon ang binibigay konsiyerto lamang sa isáng taón ang binibigáy niya? niyá? Umuwi ka na kaagad at humiga. Masyadong Umuwî ka na kaagád at humigâ. Masyadong nakakahawa ang kung anong mayroon ka. nakakahawa ang kung anóng mayroón ka. Mukhang may nahuli si Jaime. Mukháng may nahuli si Jaime.
140
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:140ec1:140 99/8/06/8/06 11:31:4111:31:41 AMAM 08 Para sa akin, mukhang magkakapareho ang lahat 08 Para sa akin, mukháng magkakapareho ang lahát ng mga kotse. ng mgá kotse. Ihulog mo ang bato! Ihulog mo ang bató! Ay, mabuti, pinapaliguan mo ang aso! Ay, mabuti, pinapaliguan mo ang aso! Ay, mabuti, nahanap na ni Itay. Ay, mabuti, nahanap na ni Itáy. 09 Heto na si Robin! 09 Heto na si Robin! Ikaw at ang iyong mga bird calls. Ikáw at ang iyóng mgá bird calls. Umiikot ba ang mga gulong? Umiikot ba ang mgá gulóng? Malapit na po kaming magkaroon ng kabayo para Malapit na pô kamíng magkaroón ng kabayo para sa inyo. sa inyó. 10 Manood ka ngayon. Heto na ang bahaging sinabi 10 Manoód ka ngayón. Heto na ang bahaging sinabi ko sa iyo. ko sa iyó. Nandito sa tabi-tabi ang iyong mga X-ray. Nándito sa tabí-tabí ang iyóng mgá X-ray. Mawalang-galang na po, sir, ngunit gaano katagal Mawaláng-galang na pô, sir, ngunit gaano katagál na po ba kayong naghihintay na tumawid? na pô ba kayóng naghihintáy na tumawíd? Sa tingin ko may gustong sabihin iyan sa iyo. Sa tingín ko may gustóng sabihin iyán sa iyó.
141
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:141ec1:141 99/8/06/8/06 11:31:4211:31:42 AMAM 17-04 Mga Katatawanan 4 17-04 Mgá Katatawanán 4
01 Sa likod mo! 01 Sa likód mo! Nag-usap kami, at nakumbinsi niya akong ayos Nag-usap kamí, at nakumbinsí niyá akóng ayos lamang iyan. lamang iyán. Paano na ngayon? Paano na ngayón? Huwag mong lagyan ng masyadong maraming Huwág mong lagyán ng masyadong maraming pintura ang iyong paintbrush, Lita. pintura ang iyóng paintbrush, Lita. 02 Ngayon, ano na nga ang gusto mong gawin ko? 02 Ngayón, anó na ngâ ang gustó mong gawín ko? Isa iyan sa mga mas magagaling naming mga Isá iyán sa mgá mas magagalíng naming mgá bird calls. bird calls. Sa wakas! Akala ko hindi na matatapos ang tren Sa wakás! Akala ko hindî na matatapos ang tren na ito. na itó. Para sa iyo. Para sa iyó. 03 Parang tunog iyan ng trak ng bomberong 03 Parang tunóg iyán ng trak ng bomberong tumatakbo sa Main Street. tumatakbó sa Main Street. Para sa iyo. Para sa iyó. Naging mainit ba ngayong araw sa lungsod, dear? Nagíng mainit ba ngayóng araw sa lungsód, dear? Magaling na alaga! Magalíng na alagà! 04 Puwede bang tawagan kita ulit? 04 Puwede bang tawagan kitá ulít? Anong bago? Anóng bago? Gardo, ano ang binabasa mo? Gardo, anó ang binabasa mo? Gusto mo bang maging malaking bituin sa sirko? Gustó mo bang magíng malakíng bituín sa sirko? 05 Para sa iyo. 05 Para sa iyó. Salamat, honey. Ngayon pakiabot sa akin ang Salamat, honey. Ngayón pakiabót sa akin ang kape. kapé. Labintatlong talampakan at anim na pulgada. Labíntatlóng talampakan at anim na pulgada. Mas gusto mo ba sanang huwag akong Mas gustó mo ba sanang huwág akóng manigarilyo? manigarilyo? 06 Unang lipad mo ba ito? 06 Unáng lipád mo ba itó? Sinuklay ko NA ang buhok ko! Sinukláy ko NA ang buhók ko! Sabi ni Evelyn naglalaro ka raw ng basketbol. Sabi ni É velyn naglalarô ka raw ng básketbol. Sabi nito ang sagot ay dalawa. Sabi nitó ang sagót ay dalawá. 07 Puwede ba kitang halikan ng good night, Malou? 07 Puwede ba kitáng halikán ng good night, Maloú? Anna? Carmen? Anna? Carmen? Mayroon na akong anim. Ilan mayroon ka? Mayroón na akóng anim. Ilán mayroón ka? Bagong record po ito, Inay. Lima po kaming Bagong record pô itó, Ináy. Limá pô kamíng nandito sa loob! nándito sa loób! Siyempre hindi nakakapag-isip ang mga tao. Siyempre hindî nakakapag-isíp ang mgá tao. Inuulit lamang nila ang kanilang naririnig. Inuulit lamang nilá ang kaniláng naririníg. 08 Ay, ikaw pala iyan. 08 Ay, ikáw palá iyán. Ang galing po ng bagong coat na ito! Naglalaman Ang galíng pô ng bagong coat na itó! Naglalamán po ito ng 200 bola ng snow! pô itó ng 200 bola ng snow! Nahulog po si G. Castro sa xerox! Nahulog pô si G. Castro sa xerox! Nakakatawa! Alam na alam mong huli lamang Nakakatawá! Alám na alám mong hulí lamang ako ng tatlong minuto. akó ng tatlóng minuto.
142
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:142ec1:142 99/8/06/8/06 11:31:4211:31:42 AMAM 09 Akin ka ba? 09 Akin ka ba? Magsabi ka pa ng tungkol sa iyong biyahe sa Magsabi ka pa ng tungkól sa iyóng biyahe sa Aprika, Don Julio. Apriká, Don Júlio. Sigurado ka bang kinuha mo ang tamang tirahan, Sigurado ka bang kinuha mo ang tamang tirahan, Celia? Célia? May maiisip ka bang taong pumipirmi sa loob ng May maiisip ka bang taong pumipirmí sa loób ng bahay sa ganitong panahon? bahay sa ganitóng panahón? 10 Noong huling nandiyan tayo, puno ng mga 10 Noóng hulíng nándiyán tayo, punô ng mgá dinosaur ang lugar na iyan. dínosaur ang lugár na iyán. Tuloy, tuloy! Ikinagagalak kong makita kayo ulit! Tulóy, tulóy! Ikinagagalák kong makita kayó ulít! Para sa iyo. Para sa iyó. Huwag kang tumingin sa ibaba! Huwág kang tumingín sa ibabâ!
143
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:143ec1:143 99/8/06/8/06 11:31:4311:31:43 AMAM 17-05 Mga Katatawanan 5 17-05 Mgá Katatawanán 5
01 Inay, salamat po sa kurbatang ipinadala mo para 01 Ináy, salamat pô sa kurbatang ipinadalá mo para kay Pepito. Ginagamit po niya ito halos araw- kay Pepito. Ginagamit pô niyá itó halos araw- araw. araw. Sino po sila? Sino pô silá? Pasensiya na po kayo, wala po dito ang mister ko. Pasénsiya na pô kayó, walâ pô dito ang mister ko. Diyan lamang kayong lahat! Mahirap paniwalaan, Diyán lamang kayóng lahát! Mahirap paniwalaan, ngunit para sa akin ito! ngunit para sa akin itó! 02 Ano na ngayon ang gagawin natin? 02 Anó na ngayón ang gagawín natin? Kailangan niya ng mas malaking bahay. Kailangan niyá ng mas malakíng bahay. Sabi niya wala siyang makita. Padalhan mo siya Sabi niya walâ siyáng makita. Padalhán mo siyá ng ilaw. ng ilaw. At siyanga pala, kailangan po nakasara ang At siyangâ palá, kailangan pô nakasará ang pintuan habang umaandar ang makinang pintuan habang umaandár ang mákinang panlaba. panlabá. 03 Naniniwala na po ba kayo ngayong tama ang 03 Naniniwalà na pô ba kayó ngayóng tamà ang halaga, sir? halagá, sir? Inuulit ko: Huwag mong buksan ang pintuan! Inuulit ko: Huwág mong buksán ang pintuan! Ilapit mo nang maigi ang iyong tainga sa telepono Ilapit mo nang maigi ang iyóng tainga sa telépono at ipapaalam ko sa iyo kung ano ang natanggap at ipapaalám ko sa iyó kung anó ang natanggáp ko para sa aking kaarawan. ko para sa aking kaarawán. Handa ka na bang magputol? Handâ ka na bang magputol? 04 Hindi masarap ang pagkain, ngunit magaling 04 Hindî masaráp ang pagkain, ngunit magalíng silang magsilbi. siláng magsilbí. Sige na, Antonio! Makakabuti para sa iyo ang Sigé na, António! Makakabuti para sa iyó ang ilang araw na wala sa opisina. iláng araw na walâ sa opisina. Mainit, hindi ba? Mainit, hindî ba? Hindi nga pala kalye ang asul na linyang iyon Hindî ngâ palá kalye ang asúl na linyang iyón sa mapa. sa mapa. 05 Bilangin mo ang mga bata! Bilangin mo ang 05 Bilangin mo ang mgá batà! Bilangin mo ang mga bata! mgá batà! Puwede ka bang magsalita nang mas malakas, Puwede ka bang magsalitâ nang mas malakás, Alex? Alex? Telepono! Telépono! Bukas! Bukás! 06 Puwede ka bang magsalita nang mas malakas? 06 Puwede ka bang magsalitâ nang mas malakás? Maling sukat silang lahat! Malíng sukat siláng lahát! Para sa akin, mukhang masyadong malamig iyan. Para sa akin, mukháng masyadong malamíg iyán. Ayon sa iyong timbang, dapat ay siyam na Ayon sa iyóng timbáng, dapat ay siyám na talampakan, anim at kalahating pulgada ang talampakan, anim at kalahating pulgada ang taas mo. taás mo. 07 Shhh! Tulog siya! 07 Shhh! Tulóg siyá! Nawala mo ang susi? Nawalâ mo ang susì? Aba, siyempre po, kung maghahanap kayo ng Abá, siyempre pô, kung maghahanáp kayó ng mga mali, makakahanap po kayo ng ilan! mgá malî, makakahanap pô kayó ng ilán! Ang mga susi! Ang mga susi! Nasa iyo ang mga Ang mgá susì! Ang mgá susì! Nasa iyó ang mgá susi ko ng kotse! susì ko ng kotse!
144
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:144ec1:144 99/8/06/8/06 11:31:4311:31:43 AMAM 08 Naikandado po ni Itay ang kaniyang mga susi sa 08 Naikandado pô ni Itáy ang kaniyáng mgá susì sa loob ng kotse. loób ng kotse. Oo, kaya mo iyan. Oo, kaya mo iyán. Gising na po si Itay! Gisíng na pô si Itáy! Ikaw ba iyan, dear? Alam mo bang nasa diyaryo Ikáw ba iyán, dear? Alám mo bang nasa diyaryo ang litrato mo? ang litrato mo? 09 May minuto ka ba? 09 May minuto ka ba? Eddie! Hindi siya atin! Eddie! Hindî siyá atin! Masyadong maikli ang mga braso mo. Masyadong maiklî ang mgá braso mo. Aba, magaling na umpisa iyan! Abá, magalíng na umpisá iyán! 10 Akala ko may nakita akong kuneho dito kanina 10 Akala ko may nakita akóng kuneho dito kanina lamang. lamang. Nag-iisang anak lamang siya. Nag-iisáng anák lamang siyá. Kumusta naman ang mga bagay-bagay? Kumustá namán ang mgá bagay-bagay? Siyempre po, unang patong pa lamang iyan. Siyempre pô, unang patong pa lamang iyán.
145
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:145ec1:145 99/8/06/8/06 11:31:4411:31:44 AMAM 17-06 Mga Katatawanan 6 17-06 Mgá Katatawanán 6
01 Opo, sir, mesa po para sa anim. 01 Opò, sir, mesa pô para sa anim. Gaano katagal ka na bang mekaniko ng sasakyan? Gaano katagál ka na bang mekániko ng sasakyán? Sana hindi mo inilagay sa itaas ng mesa ang Sana hindî mo inilagáy sa itaás ng mesa ang basang baso nang walang patungan. basáng baso nang waláng patungán. Nagpapatawa lamang ang sinumang nagsabi sa Nagpapatawá lamang ang sinumáng nagsabi sa inyo tungkol sa mga oso. Walang mga oso dito. inyó tungkól sa mgá oso. Waláng mgá oso dito. 02 Ipaalam mo sa akin kung naiistorbo ka niya. 02 Ipaalám mo sa akin kung naiistorbo ka niyá. Ano ang sasabihin mo kung sabihin ko sa iyong Anó ang sasabihin mo kung sabihin ko sa iyóng hindi ako kailanman nag-aral sumayaw? hindî akó kailanmán nag-aral sumayáw? Kung si Bernardo iyan, sino ito? Kung si Bernardo iyán, sino itó? Mga Sir: Epektibo po ang pampatubo ninyo ng Mgá Sir: Epektibo pô ang pampatubò ninyó ng buhok; ngunit... buhók; ngunit... 03 Itanim natin ito dito. 03 Itaním natin itó dito. Sa wakas napatulog ko siya. Sa wakás napatulog ko siyá. Ano pa ang hinihintay niya? Anó pa ang hinihintáy niyá? May-ari po ba kayo ng malaking, batikang aso? May-arì pô ba kayó ng malakíng, batikáng aso? 04 Miguel, nakahuli ako ng isa pa! 04 Miguél, nakahuli akó ng isá pa! Magigising ka kaagad sa tulong ng isang mabilis Magigisíng ka kaagád sa tulong ng isáng mabilís at maagang lakad. at maagang lakad. Ngayon manood ka at gawin mo ang lahat ng Ngayón manoód ka at gawín mo ang lahát ng gagawin ko. gagawín ko. May isang pares pa akong ganito sa bahay. May isáng pares pa akóng ganitó sa bahay. 05 Parang napakalinis nilang mga hayop. 05 Parang napakalinis niláng mgá hayop. Sa tingin ko may gusto siyang sabihin sa atin. Sa tingín ko may gustó siyáng sabihin sa atin. Gaano pa ba tayo kalayo mula sa ilog, Rogelio? Gaano pa ba tayo kalayò mulâ sa ilog, Rogélio? Parang bumibigat ito. Parang bumibigát itó. Sa tingin ko nakikipag-usap sila sa isa’t isa. Sa tingín ko nakikipag-usap silá sa isá’t isá. 06 Ibig mo sabihin hindi pa niya namememorya ang 06 Ibig mo sabihin hindî pa niyá namememorya ang kaniyang bahagi? kaniyáng bahagi? Pumunta tayo roon at tingnan natin kung saan Pumunta tayo roón at tingnán natin kung saán siya galing. siyá galing. Ipaalam mo sa akin kung naiistorbo ka nito. Ipaalám mo sa akin kung naiistorbo ka nitó. Ang hula ko, ikaw ang baguhan? Ang hulà ko, ikáw ang baguhan? 07 Sa tingin ko higit na mas mabuti ang pakiramdam 07 Sa tingín ko higít na mas mabuti ang pakiramdám niya ngayong araw. niyá ngayóng araw. Naririnig po ba ninyo ako, chief? Nagkaroon po Naririníg pô ba ninyó akó, chief? Nagkaroón pô ako ng maliit na problema dito sa zoo. akó ng maliít na problema dito sa zoo. Siguradong senyas ng malamig na taglamig iyan. Siguradong senyas ng malamíg na taglamíg iyán. May appointment po ba kayo? May appointment pô ba kayó? 08 Paano po ninyo alam na ayaw ninyo iyan? Hindi 08 Paano pô ninyó alám na ayaw ninyó iyán? Hindî po ninyo iyan makita! pô ninyó iyán makita! Kailangan mong matutong magpahi-pahinga. Kailangan mong matutong magpahi-pahingá. Ay, Manolo, ang ganda! Paano mo ito nabili sa Ay, Manolo, ang gandá! Paano mo itó nabilí sa suweldo ng teller sa bangko? suweldo ng teller sa bangko? Ikinakatakot kong huli na tayo. Ikinakatakot kong hulí na tayo.
146
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:146ec1:146 99/8/06/8/06 11:31:4411:31:44 AMAM 09 Papalapit na ngayon ang isa sa kanila! 09 Papalapít na ngayón ang isá sa kanilá! Masyadong kakila-kilabot na ilarawan ito. Masyadong kakila-kilabot na ilarawan itó. May nakita po ba kayong dumaan ditong maliit May nakita pô ba kayóng dumaán ditong maliít na batang lalaking nakabihis ng Indian? na batang lalaking nakabihis ng ́ndian?I Magaling magtinda si Flores. Magalíng magtindá si Flores. Madalas silang magkaroon ng maraming bisita. Madalás siláng magkaroón ng maraming bisita. 10 Parang iniisip ng asawa ko...UMUPO KA NG 10 Parang iniisip ng asawa ko...UMUPÔ KA NG TUWID KAPAG KINAKAUSAP KITA...na TUWÍD KAPÁ G KINAKAUSAP KITÁ ...na dominante ako. dominante akó. Nakikita kong hindi pa nila nahahanap ang Nakikita kong hindî pa nilá nahahanap ang problema. problema. Ipaalam mo sa akin kung naiistorbo ka ng ingay. Ipaalám mo sa akin kung naiistorbo ka ng ingay. Huwag ka nang mag-abalang tumayo, Yolly, kaya Huwág ka nang mag-abaláng tumayô, Yolly, kaya kong lumabas. kong lumabás.
147
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:147ec1:147 99/8/06/8/06 11:31:4511:31:45 AMAM 17-07 Mga Katatawanan 7 17-07 Mgá Katatawanán 7
01 Ay, huwag ka nang mag-alala tungkol kay Itay. 01 Ay, huwág ka nang mag-alalá tungkól kay Itáy. Ilang oras na siyang natutulog sa itaas. Iláng oras na siyáng natutulog sa itaás. Sandali lamang, iho. Sandalî lamang, iho. Aba, kailangan po nating kumain doon ng mas Abá, kailangan pô nating kumain doón ng mas madalas. Nag-iiwan po sila ng pera sa ilalim ng madalás. Nag-iiwan pô silá ng pera sa ilalim ng mga plato para sa inyo. mgá plato para sa inyó. Ikinagagalak ko pong makita kayo! Ikinagagalák ko pong makita kayó! 02 Sarado na po kami, sir. 02 Sarado na pô kamí, sir. Naging mahirap ba ang araw mo sa talyer? Nagíng mahirap ba ang araw mo sa talyér? Dalhin mo kami sa pinakamalapit na barberya! Dalhín mo kamí sa pinakamalapit na barberyá! Ay, napansin mo! Oo, pumayat ako ng kaunti! Ay, napansín mo! Oo, pumayát akó ng kauntî! 03 Malaki ang alon na iyon, hindi ba? 03 Malakí ang alon na iyón, hindî ba? Patingin ulit ng mga planong iyan, Lorenzo. Patingín ulít ng mgá planong iyán, Lorenzo. Aray! Aráy! Ay naku! Ay nakú! 04 Siya ay maginoo, mabait, matapat, maunawain, 04 Siyá ay maginoó, mabaít, matapát, maunawaín, matulungin, magalang, at walang kabuhay- matulungín, magalang, at waláng kabuhay- buhay. buhay. Sa tingin ko, hindi malnutrisyon ang problema Sa tingín ko, hindî malnutrisyón ang problema mo. mo. Mabuti na lamang umaandar pa ang busina. Mabuti na lamang umaandár pa ang busina. Alam kong higit pa diyan ang kaya mong gawin! Alám kong higít pa diyán ang kaya mong gawín! 05 Sigurado akong wala iyon, dear... mayroong 05 Sigurado akóng walâ iyón, dear... mayroóng maraming kataka-takang ingay dito sa maraming kataká-takáng ingay dito sa probinsiya. probínsiya. Siyempre, Joaquin, alam mong batayan ito ng Siyempre, Joaquín, alám mong batayán itó ng diborsiyo. dibórsiyo. Ngunit paano kung HINDI isang uri ng Ngunit paano kung HINDÎ isáng urì ng advertising stunt iyan? advertising stunt iyán? Bakit nga ba hindi tayo nahuhulog, Domeng? Bakit ngâ ba hindî tayo nahuhulog, Domeng? 06 Kung bakit nagpakasal ka sa isang lampang ungas 06 Kung bakit nagpakasál ka sa isáng lampáng ungás na katulad ko, hindi ko alam. na katulad ko, hindî ko alám. Nakikita kong nakahanap ka ng diyetang napaka- Nakikita kong nakahanap ka ng diyetang napaka- epektibo. epektibo. Gustung-gusto kong marinig ang tungkol sa Gustúng-gustó kóng mariníg ang tungkól sa iyong biyahe. iyóng biyahe. Puwede ba akong magtanong kung ano ang Puwede ba akóng magtanóng kung anó ang iniisip mong gawin? iniisip mong gawín? 07 Mga kaibigan: Maraming nangyari sa pamilyang 07 Mgá kaibigan: Maraming nangyari sa pamilyáng Sanchez mula nang huli kaming bumati sa inyo Sanchez mulâ nang hulí kamíng bumatì sa inyó ng Maligayang Pasko... ng Maligayang Paskó... Sino iyon? Sino iyón? Galit ka pa ba, dear? Galít ka pa ba, dear? Sige, men, dito tayo magca-camp. Sigé, men, dito tayo magca-camp.
148
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:148ec1:148 99/8/06/8/06 11:31:4511:31:45 AMAM 08 Tinanong ko lamang siya kung kumusta ang 08 Tinanóng ko lamang siyá kung kumustá ang kaniyang pakiramdam. kaniyáng pakiramdám. Paano ko dapat malalaman kung kailan nila Paano ko dapat malalaman kung kailán nilá gustong magsarili? gustóng magsarilí? Binibitiwan mo nang masyadong maaga ang bola. Binibitiwan mo nang masyadong maaga ang bola. Magiging malaki sa iyong pakiramdam ang mga Magigíng malakí sa iyóng pakiramdám ang mgá iyan hanggang makasanayan mo sila. iyán hanggáng makasanayan mo silá. 09 Subukan mong huwag isipin ang tungkol diyan. 09 Subukan mong huwág isipin ang tungkól diyán. Puwes sang-ayon ang lahat! Lalagyan ng air-con Puwés sang-ayon ang lahát! Lalagyán ng air-con ang gusali. ang gusalì. Sabi ni Marilou nag-aaral ka raw maging dentista. Sabi ni Mariloú nag-aaral ka raw magíng dentista. Huwag ka nang mag-abala, dear, ako na! Huwág ka nang mag-abalá, dear, akó na! 10 Sabi ko hindi ako gusto ng mga tao sa hindi ko 10 Sabi ko hindî akó gustó ng mgá tao sa hindî ko alam na dahilan. Hindi ka ba makarinig? alám na dahilán. Hindî ka ba makariníg? Opo, sir, palagi kong sinasabi, ang sikreto Opò, sir, palagi kong sinasabi, ang sikreto ng masayang buhay-mag-asawa ay ang ng masayáng buhay-mag-asawa ay ang magkasamang paggawa ng mga bagay. magkasamang paggawâ ng mgá bagay. Huwag ka nang mag-abala. Ginamit ko kahapon Huwág ka nang mag-abalá. Ginamit ko kahapon ang huling rolyo ng film. ang hulíng rolyo ng film. Nasa hardin ko kaninang umaga ang isa sa iyong Nasa hardín ko kaninang umaga ang isá sa iyóng mga masasarap na manok. mgá masasaráp na manók.
149
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:149ec1:149 99/8/06/8/06 11:31:4611:31:46 AMAM 17-08 Mga Katatawanan 8 17-08 Mgá Katatawanán 8
01 Ngunit akala ko mga herbivore sila! 01 Ngunit akala ko mgá hérbivore silá! Kailan ka huling nag-camping, Orlando? Kailán ka hulíng nag-camping, Orlando? Tinawagan ko sa telepono ang boss mo para Tinawagan ko sa telépono ang boss mo para sabihing hindi ka makakapasok ngayong araw at sabihing hindî ka makakapasok ngayóng araw at sabi niya, “Mabuti.” sabi niyá, “Mabuti.” Nakita mo ba kung ano ang dinala ni Jim mula sa Nakita mo ba kung anó ang dinalá ni Jim mulâ sa kaniyang pangingisda? kaniyáng pangingisdâ? 02 Magaling! Bukas mag-uumpisa tayo sa iyong 02 Magalíng! Bukas mag-uumpisá tayo sa iyóng mga binti! mgá bintî! Kung may sasabihin siya tungkol sa baka, Kung may sasabihin siyá tungkól sa baka, subukan mong ibahin ang usapan. subukan mong ibahín ang usapan. Naging masamang-masamang ahas ka! Nagíng masamáng-masamáng ahas ka! Matulog ka ng maigi, dear. May gusto akong Matulog ka ng maigi, dear. May gustó akóng sabihin sa iyo sa umaga. sabihin sa iyó sa umaga. 03 Libangan ko ito! 03 Libangan ko itó! Ano po ba ang problema, sir? Anó pô ba ang problema, sir? Nami-miss ninyo ang mga inumin. Nami-miss ninyó ang mgá inumin. Aba, puwede pong magkamali ang sinuman! Abá, puwede pong magkamalî ang sinumán! 04 Sa ganitong mga oras na ito kung kailan 04 Sa ganitóng mgá oras na itó kung kailán magagamit mo ang dagdag na puwersa! magagamit mo ang dagdág na puwersa! Hindi ka maniniwala, ngunit nang unang Hindî ka maniniwalà, ngunit nang unang palabas ng operang ito, akala ng mga kritiko palabás ng óperang itó, akala ng mgá krítiko napakapangit nito. napakapangit nitó. Police dog iyan. Políce dog iyán. Alam ng sinumang tanga na hindi posible ang Alám ng sinumáng tangá na hindî posible ang planong iyan! Sabihin mo sa kanila, Aguirre! planong iyán! Sabihin mo sa kanilá, Aguirre! 05 Hindi ako nag-alala. Palagi kang may naiisip na 05 Hindî akó nag-alalá. Palagi kang may naiisip na gawin. gawín. Hindi mo sinusubukan! Hindî mo sinusubukan! Ngunit malamang may mali! Wala akong ganyan Ngunit malamáng may malî! Walâ akóng ganyán karaming pera! karaming pera! Gusto kong makita ka ulit kapag mayroon ka Gustó kong makita ka ulít kapág mayroón ka nang sapat na pera. nang sapát na pera. 06 Basta, itigil mo ang pagrereklamo! Dapat may 06 Bastá, itigil mo ang pagrereklamo! Dapat may libangan ang bawat lalaki. libangan ang bawat lalaki. Subukan mong hawakan siya nang mas maigi Subukan mong hawakan siyá nang mas maigi ngayon. ngayón. Pakisubukan mong magpahi-pahinga. Pakisubukan mong magpahi-pahingá. Sa tingin ko walang anumang nakatira sa Sa tingín ko waláng anumáng nakatirá sa planetang ito. planetang itó. 07 Mayroon ka bang sandali? 07 Mayroón ka bang sandalî? Nagmaneho ako paikot ng kanto ng tatlong beses Nagmaneho akó paikot ng kanto ng tatlóng beses para malito siya, pagkatapos patawid ng tulay, para malitó siyá, pagkatapos patawíd ng tuláy, patawid ng bayan, at iniwan ko siya malapit sa patawíd ng bayan, at iniwan ko siyá malapit sa tambakan ng basura. Hindi na natin ulit makikita tambakan ng basura. Hindî na natin ulít makikita ang ligaw na pusang iyon. ang ligáw na pusang iyón. Kung ako ikaw, hindi ako papasok diyan ngayong Kung akó ikáw, hindî akó papasok diyán ngayóng araw, Paolo. araw, Paolo. Puwes, Burgos, ano ang dahilan mo ngayon? Puwés, Burgos, anó ang dahilán mo ngayón?
150
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:150ec1:150 99/8/06/8/06 11:31:4611:31:46 AMAM 08 Huwag mo siyang pansinin. 08 Huwág mo siyáng pansinín. Aba, nami-miss ninyo ang saya! Abá, nami-miss ninyó ang sayá! Aba, magugulat silang makita kayo! Abá, magugulat siláng makita kayó! Bilisan mo ang pagpapagaling, Gomez. Umpisa Bilisán mo ang pagpapagalíng, Gomez. Umpisá na ng bakasyon mo bukas. na ng bakasyón mo bukas. 09 Ngayon patayin mo ang ilaw at mag-umpisa kang 09 Ngayón patayín mo ang ilaw at mag-umpisá kang sumigaw para sa isang basong tubig. sumigáw para sa isáng basong tubig. Salamat, Mon. Ngayon pakiabot ang asin. Salamat, Mon. Ngayón pakiabót ang asín. Totoong sobra ng kaunti ang trabaho, ngunit Totoóng sobra ng kauntî ang trabaho, ngunit mabuti nang makasigurado. mabuti nang makasigurado. May sakit si Mark at hindi siya makakapasok sa May sakít si Mark at hindî siyá makakapasok sa paaralan ngayong araw. Ito ang aking tatay. paaralán ngayóng araw. Itó ang aking tatay. 10 Labinlimang taon na akong hindi sumasakay sa 10 Labínlimáng taón na akóng hindî sumasakáy sa bangka. bangkâ. May iba ka pa bang nararamdaman? May ibá ka pa bang nararamdamán? Puwes, pagsisilbihan ba ako o bibitiwan ko ang Puwés, pagsisilbihán ba akó o bibitiwan ko ang mga bata? mgá batà? Pinakamahirap na oras ng araw ang umaga para Pinakamahirap na oras ng araw ang umaga para kay Pedro. kay Pedro.
151
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:151ec1:151 99/8/06/8/06 11:31:4711:31:47 AMAM 17-09 Mga Katatawanan 9 17-09 Mgá Katatawanán 9
01 Gaano katagal ka na bang naghihintay? 01 Gaano katagál ka na bang naghihintáy? At hindi namin kailangang bumalik sa paaralan At hindî namin kailangang bumalík sa paaralán hanggang Hunyo! hanggáng Hunyo! Tingnan natin ulit ang tirahan na iyon. Tingnán natin ulít ang tirahan na iyón. Nandito ako kumakain ng isang piraso ng cake. Nándito akó kumakain ng isáng piraso ng cake. 02 Hindi, hindi mo puwedeng hiramin ang kutsilyo 02 Hindî, hindî mo puwedeng hiramín ang kutsilyo ko! ko! Tigilan mo ang paglaki! Tigilan mo ang paglakí! Sigurado ka bang “hindi” ang huli mong sagot? Sigurado ka bang “hindî” ang hulí mong sagót? Nasa maling tren po kayo. Nasa malíng tren pô kayó. 03 Sigurado po akong nandito sa tabi-tabi ang tiket 03 Sigurado pô akóng nándito sa tabí-tabí ang tiket ko. ko. Handa na ba ang agahan, honey? Handâ na ba ang agahan, honey? Kapag mabunggo niya ang bangka, tapos na tayo. Kapág mabunggô niyá ang bangkâ, tapós na tayo. Wala na pong bayad ang pag-alaga ko sa mga Walâ na pong bayad ang pag-alagà ko sa mgá bata. Nanalo po ako ng sandaang piso mula sa batà. Nanalo pô akó ng sandaáng piso mulâ sa kanila. kanilá. 04 Paano baybayin ang “kanibalismo”? 04 Paano baybayín ang “kanibalismo”? Dapat pala iniluto ko siya ng mas matagal nang Dapat palá inilutò ko siyá ng mas matagál nang kaunti. kauntî. Sa dalawampung salita o mas kaunti, kumusta Sa dalawampúng salitâ o mas kauntî, kumustá ang pamilya? ang pamilya? Siyanga pala, nakalimutan kong sabihin sa iyo. Siyangâ palá, nakalimutan kong sabihin sa iyó. Nagkita kami ni Romeo Torres ngayong araw. Nagkita kamí ni Rómeo Torres ngayóng araw. May sakit si Milagros, at kinansela nila ang May sakít si Milagros, at kinanselá nilá ang salu-salo. salú-salo. 05 Nandiyan na ako! Nandiyan na ako! 05 Nándiyán na akó! Nándiyán na akó! Iabot mo sa akin ang malaki at mabigat na bagay Iabót mo sa akin ang malakí at mabigát na bagay na iyan. na iyán. Basta, kahit paano ito sabihin, gusto ko ito! Bastá, kahit paano itó sabihin, gustó ko itó! Huwag kang malito sa lahat ng legal na Huwág kang malitó sa lahát ng legál na terminolohiyang ito! Ibig sabihin lamang nito terminolohiyang itó! Ibig sabihin lamang nitó dalawampung taon ka sa bilangguan. dalawampúng taón ka sa bilangguan. 06 Kailangan mong magpagupit ng buhok. 06 Kailangan mong magpagupít ng buhók. Magpapahiram ba sa akin ang sinuman sa mga Magpapahirám ba sa akin ang sinumán sa mgá nanonood ng kaniyang relos? nanonoód ng kaniyáng relós? Hawakan mo ito habang sumasagwan ako Hawakan mo itó habang sumasagwán akó papunta sa mas mabuting lugar. papuntá sa mas mabuting lugár. Pagkatapos para sa hapunan magsisilbi sila ng... Pagkatapos para sa hapunan magsisilbí silá ng... 07 Susmaryosep, iniwan ko bang bukas ang TV 07 Susmaryosép, iniwan ko bang bukás ang TV buong araw? buóng araw? Bago ko sabihin sa iyo kung akin siya, sabihin Bago ko sabihin sa iyó kung akin siyá, sabihin mo muna sa akin kung ano ang ginawa niya. mo muna sa akin kung anó ang ginawâ niyá. Magaling, Reyes. Ngunit nasa kabilang bahay Magalíng, Reyes. Ngunit nasa kabiláng bahay ang sunog. ang sunog. Taksi po, sir? Taksi pô, sir?
152
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:152ec1:152 99/8/06/8/06 11:31:4711:31:47 AMAM 08 Ay, mabuti! Nahanap mo na siya! 08 Ay, mabuti! Nahanap mo na siyá! Umaandar na ito ngayon nang maigi! Umaandár na itó ngayón nang maigi! Tamaan ang bola? Ibig mo sabihin ganyan? Tamaan ang bola? Ibig mo sabihin ganyán? Kumusta ang bakasyon? Kumustá ang bakasyón? 09 Sabi ko hindi namamatay ang busina ko! Parang 09 Sabi ko hindî namamatáy ang busina ko! Parang iyon ang problema! iyón ang problema! Itay, puwede ko po bang hiramin ang kotse? Itáy, puwede ko pô bang hiramín ang kotse? Nagtatrabaho ka nang sobra, Miguel. Nagtatrabaho ka nang sobra, Miguél. Hindi ko alam kung paano mo nagagawang Hindî ko alám kung paano mo nagagawáng maayos ang iyong bahay kahit na mayroon kang maayos ang iyóng bahay kahit na mayroón kang apat na anak. apat na anák. 10 At ano ang sabi ng kuting? Tama! At ano ang sabi 10 At anó ang sabi ng kutíng? Tamà! At anó ang sabi ng tuta? Tama rin doon ang iho ni Itay! At ano ng tutà? Tamà rin doón ang iho ni Itáy! At anó ang sabi ng ibon? ang sabi ng ibon? Sabihin mo ulit sa akin kung magkano ang Sabihin mo ulít sa akin kung magkano ang natitipid natin? natitipíd natin? Magaling na magaling siyang tubero, ngunit hindi Magalíng na magalíng siyáng tubero, ngunit hindî ko gusto ang tumutulong sa kaniya. ko gustó ang tumutulong sa kaniyá. Talagang magugustuhan ng mga bata ang ating Talagáng magugustuhán ng mgá batà ang ating bagong laruan. bagong laruán.
153
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:153ec1:153 99/8/06/8/06 11:31:4811:31:48 AMAM 17-10 Mga Katatawanan 10 17-10 Mgá Katatawanán 10
01 Ipaalam mo lamang sa kaniya na hindi ka takot sa 01 Ipaalám mo lamang sa kaniyá na hindî ka takót sa kaniya. kaniyá. Hindi po masakit nang kahit kaunti. Ibinigay po Hindî pô masakít nang kahit kauntî. Ibinigáy pô ninyo iyon sa aking teddy bear. ninyó iyón sa aking teddy bear. Binibigyan ko siya ng gamot sa ilong...Bakit? Binibigyán ko siyá ng gamót sa ilóng...Bakit? Kung anuman ang ginagawa mo, gawin mo ang Kung anumán ang ginagawâ mo, gawín mo ang kabaliktaran. kabaliktarán. 02 Ay, mabuti po siya, salamat. Siyanga pala, 02 Ay, mabuti pô siyá, salamat. Siyangâ palá, Warden, tumawag po ako para sa ibang dahilan! Warden, tumawag pô akó para sa ibáng dahilán! Ay, sige na po, G. Dizon, kailangan po ninyong Ay, sigé na pô, G. Dizon, kailangan pô ninyóng uminom ng inyong gamot. uminóm ng inyóng gamót. Puwede ko po ba siya maging alaga, Inay? Puwede ko pô ba siyá magíng alagà, Ináy? Ang nakakatukso tungkol sa pagpapalsipika ng Ang nakakatuksó tungkól sa pagpapalsipiká ng pirma ay may negosyo ka na sa isang limang pirmá ay may negosyo ka na sa isáng limáng pisong bolpen! pisong bolpen! 03 Matatagalan ako sa trabaho, dear. Mayroong ilang 03 Matatagalán akó sa trabaho, dear. Mayroóng iláng mga pagbabago dito. mgá pagbabago dito. Nakikita mo ba kung paano ka nagmumukhang Nakikita mo ba kung paano ka nagmumukháng mas matangkad dahil sa ternong may mga guhit? mas matangkád dahil sa ternong may mgá guhit? Siyanga pala, kinausap ko ang kasero tungkol sa Siyangâ palá, kinausap ko ang kasero tungkól sa mas malaking apartment. mas malakíng apartment. Get well card ito mula sa iyong boss. Parang utos Get well card itó mulâ sa iyóng boss. Parang utos ito. itó. 04 Palagi siyang mabagal gumalaw kapag Lunes ng 04 Palagi siyáng mabagal gumaláw kapág Lunes ng umaga. umaga. Hindi ka puwedeng umalis dahil lamang tapos na Hindî ka puwedeng umalís dahil lamang tapós na ang salu-salo! Dito ka nakatira! ang salú-salo! Dito ka nakatirá! Hindi ba sa tingin mo ay inii-spoil siya ng iyong Hindî ba sa tingín mo ay inii-spoil siyá ng iyóng nanay? nanay? Binabati ko po kayo, sir! Kayo po ang una kong Binabatì ko pô kayó, sir! Kayó pô ang una kong customer. cústomer. 05 Magaling na empleyado si Lucero. Hindi pa siya 05 Magalíng na empleyado si Lucero. Hindî pa siyá lumiliban ng kahit isang araw sa loob ng 41 lumiliban ng kahit isáng araw sa loób ng 41 taon! taón! Basta, mula ngayon, wala nang mga nakakatakot Bastá, mulâ ngayón, walâ nang mgá nakakatakot na sine. na sine. Hindi, hindi ako lumabas kasama ng ibang lalaki Hindî, hindî akó lumabás kasama ng ibáng lalaki habang wala ka. habang walâ ka. Iyon ay para ipakita sa iyo kung paano umaandar Iyón ay para ipakita sa iyó kung paano umaandár ang preno! Ngayon susubukan natin kung gaano ang preno! Ngayón susubukan natin kung gaano ito kabilis! itó kabilís! 06 Sa totoo lamang, Ditas, higit na mas masaya ako 06 Sa totoó lamang, Ditas, higít na mas masayá akó noong may mga daga tayo. noóng may mgá dagâ tayo. Oo, alam niyang darating ka, ngunit nandito pa Oo, alám niyáng daratíng ka, ngunit nándito pa rin siya sa bahay. rin siyá sa bahay. Puwes patas na tayo! Unang beses kong Puwés patas na tayo! Unang beses kong magbibigay nito! magbibigáy nitó! Iniisip kong gawin itong huling biyahe ko. Iniisip kong gawín itóng hulíng biyahe ko.
154
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:154ec1:154 99/8/06/8/06 11:31:4811:31:48 AMAM 07 Isa lamang siyang malaki, lampa at mabuting 07 Isá lamang siyáng malakí, lampá at mabuting probinsiyano. Iyong nasa likod ng kamalig ay probinsiyano. Iyóng nasa likód ng kamalig ay bukal ng langis. bukál ng langís. Hindi po siya mabigat, Itay. Nakatayo po kayo sa Hindî pô siyá mabigát, Itáy. Nakatayô pô kayó sa kaniyang mga iski. kaniyáng mgá iskí. Apatnapu’t anim siya, ngunit mayroon siyang Ápatnapú’t anim siyá, ngunit mayroón siyáng lakas ng lalaking dalawang beses ng kaniyang lakás ng lalaking dalawáng beses ng kaniyáng edad. edád. Parang awa mo na, Juan! Nakatingin ang lahat! Parang awà mo na, Juán! Nakatingín ang lahát! 08 Gumawa tayo ng kasunduan. Hindi mo sasabihin 08 Gumawâ tayo ng kasunduan. Hindî mo sasabihin sa akin ang tungkol sa araw mo at hindi ko sa akin ang tungkól sa araw mo at hindî ko sasabihin sa iyo ang tungkol sa araw ko. sasabihin sa iyó ang tungkól sa araw ko. Sandali lamang, Gng. Ruiz, pag-isipan muna Sandalî lamang, Gng. Ruíz, pag-isipan muna natin ito. natin itó. Bakit hindi siya magtago sa ilalim ng kama Bakit hindî siyá magtagò sa ilalim ng kama katulad ng ibang aso? katulad ng ibáng aso? Huwag po kayong mag-alala, bulok na mansanas Huwág pô kayóng mag-alalá, bulók na mansanas iyan! iyán! 09 Sa totoo lamang, hindi namin alam. Ngunit 09 Sa totoó lamang, hindî namin alám. Ngunit malalaman natin kung ano ang problema sa malalaman natin kung anó ang problema sa autopsiya! autopsiyá! Gaano katagal ka na nga bang nagbo-bowling, Gaano katagál ka na ngâ bang nagbo-bowling, Cesar? Cesar? Siyam multiplikahin ng anim ay pitumpu’t Siyám multiplikahín ng anim ay pitúmpú’t dalawa! Ngayon puwede mo bang itigil ang dalawá! Ngayón puwede mo bang itigil ang pag-iistorbo sa nanay habang nagtatrabaho siya pag-iistorbo sa nanay habang nagtatrabaho siyá sa budget? sa budget? Sa totoo lamang, akala ko naghihintay ako ng Sa totoó lamang, akala ko naghihintáy akó ng mas nakababatang lalaki. mas nakababatang lalaki. 10 At dahil walang dinala sa akin ang pera kung 10 At dahil waláng dinalá sa akin ang pera kung hindi kahirapan at kalungkutan, at sa kagustuhan hindî kahirapan at kalungkutan, at sa kagustuhan kong huwag ipasa ang pasaning ito sa mga kong huwág ipasa ang pasaning itó sa mgá naiwanan ko, napagpasiyahan kong dalhin ito. naiwanan ko, napagpasiyahán kong dalhín itó. Ang ganda, Tiya Agnes. Ngayon kung Ang gandá, Tiyá Agnes. Ngayón kung makakahanap lamang tayo ng tamang lugar para makakahanap lamang tayo ng tamang lugár para dito. dito. Isang taglamig hindi ako matutulog para lamang Isáng taglamíg hindî akó matutulog para lamang makita ko kung paano bumabalik paakyat sa makita ko kung paano bumabalík paakyát sa mga puno ang mga dahong iyan. mgá punò ang mgá dahong iyán. Sa tingin ko nagkakamali ka. Mas maliliit at may Sa tingín ko nagkakamalî ka. Mas maliliít at may mga buntot iyong mga dating naghahagis sa atin mgá buntót iyóng mgá dating naghahagis sa atin ng mga nuts mula sa mga puno. ng mgá nuts mulâ sa mgá punò.
155
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:155ec1:155 99/8/06/8/06 11:31:4911:31:49 AMAM 18-01 Tungkol sa Paaralan 18-01 Tungkól sa Páaralán
01 ang silid-aralan 01 ang silíd-aralán ang pisara ang pisara ang guro ang gurò ang estudyante ang estudyante 02 ang palaruan 02 ang pálaruan ang trampolin ang trampolín ang mga swing ang mgá swing ang slide ang slide 03 ang pambura 03 ang pamburá ang panukat ang panukat ang kuwaderno ang kuwaderno ang libro ang libró 04 ang overhead projector 04 ang óverhead projector ang slide projector ang slide projector ang isang pirasong chalk ang isáng pirasong chalk ang pambura ang pamburá 05 ang pasilyo 05 ang pasilyo mga locker mgá locker ang paaralan ang paaralán ang kandado ang kandado 06 ang trumpeta 06 ang trumpeta ang biyolin ang biyolín ang piyano ang piyano ang plauta ang plauta 07 ang basketbolan 07 ang básketbolan ang soccer field ang soccer field ang languyan ang languyan ang tennis court ang tennis court 08 ang klase sa musika 08 ang klase sa músika ang klase sa art ang klase sa art ang klase sa matematika ang klase sa matemátika ang klase sa pisika ang klase sa písika 09 ang klase sa gym 09 ang klase sa gym ang laboratoryo ng kimika ang laboratoryo ng kímika ang kapiterya ang kapiterya ang klase sa heograpiya ang klase sa heograpiya 10 ang pampaaralang bus 10 ang pampaaraláng bus ang backpack ang backpack ang iksamen ang iksamen ang mesa at ang upuan ang mesa at ang upuan
156
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:156ec1:156 99/8/06/8/06 11:31:5011:31:50 AMAM 18-02 Mga Elektroniko at Mga 18-02 Mgá Elektróniko at Mgá De-koryenteng Kagamitan De-koryenteng Kagamitán 01 ang TV 01 ang TV ang computer ang computer ang radyo ang radyo ang VCR ang VCR 02 ang cassette tape 02 ang cassétte tape ang cassette player ang cassétte player ang CD ang CD ang CD player ang CD player 03 ang microwave 03 ang mícrowave ang pridyeder ang pridyedér ang kalan ang kalán ang blender ang blender 04 ang toaster 04 ang toaster ang vacuum cleaner ang vacuum cleaner ang plantsa ang plantsa ang coffee maker ang coffee maker 05 ang plaka 05 ang plaka ang stereo ang stereo ang speaker ang speaker ang mikropono ang mikrópono 06 ang maliit na stereo 06 ang maliít na stereo ang blow-dryer ang blow-dryer ang de-koryenteng pang-ahit ang de-koryenteng pang-ahit ang de-koryenteng gitara ang de-koryenteng gitara 07 ang keyboard 07 ang keyboard ang mouse ang mouse ang monitor ang mónitor ang kordon ng koryente ang kordón ng koryente 08 ang remote control 08 ang remóte contról ang cell phone ang cell phone ang printer ang printer ang antena ang antena 09 ang saksakan ng koryente 09 ang saksakan ng koryente ang floppy disk ang floppy disk ang analog na relos ang ánalog na relós ang digital na relos ang dígital na relós 10 ang satellite dish 10 ang sátellite dish ang makinilya ang makinilya ang headphones ang headphones mga baterya mgá bateryá
157
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:157ec1:157 99/8/06/8/06 11:31:5011:31:50 AMAM 18-03 Mga Bahagi at Mga Kasangkapan 18-03 Mgá Bahagi at Mgá Kasangkapan sa Bahay sa Bahay 01 ang sahig 01 ang sahíg ang kisame ang kísame ang dingding ang dingdíng ang pintuan ang pintuan 02 mga kurtina 02 mgá kurtina ang aparador ang aparadór ang mesa ang mesa ang istante ang istante 03 ang chandelier 03 ang chándelier ang fireplace ang fireplace ang lampara ang lámpará ang switch ng ilaw ang switch ng ilaw 04 ang sabitan ng damit 04 ang sabitán ng damít ang balkon ang balkón ang makinang panlaba ang mákinang panlabá ang bintana ang bintanà 05 ang tokador 05 ang tokadór ang rug ang rug ang kama ang kama ang salamin ang salamín 06 ang attic 06 ang attic ang bodega ang bodega ang garahe ang garahe ang driveway ang driveway 07 ang shower 07 ang shower ang lababo ang lababo ang inodoro ang inodoro ang bathtub ang bathtub 08 ang easy chair 08 ang easy chair ang bangkito ang bangkito ang bangko ang bangkô ang sopa ang sopá 09 ang closet 09 ang closet ang hagdanan ang hagdanan ang kuwarto ang kuwarto ang kainan ang kainán 10 ang sala 10 ang sala ang kusina ang kusina ang banyo ang banyo ang chimney ang chimney
158
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:158ec1:158 99/8/06/8/06 11:31:5111:31:51 AMAM 18-04 Mga Bahagi ng Katawan 18-04 Mgá Bahagi ng Katawán
01 ang braso 01 ang braso ang likod ang likód ang mga binti ang mgá bintî ang buhok ang buhók 02 ang puso 02 ang pusò ang mga baga ang mgá bagà ang utak ang utak ang tiyan ang tiyán 03 ang pulso 03 ang pulsó ang siko ang siko ang balikat ang balikat ang kamay ang kamáy 04 ang hintuturo 04 ang hintuturò ang palad ng kamay ang palad ng kamáy ang likod ng kamay ang likód ng kamáy ang kamao ang kamaó 05 ang leeg 05 ang leég ang hinlalaki ang hinlalakí ang mukha ang mukhâ ang ulo ang ulo 06 ang bukung-bukong 06 ang bukung-bukong ang pinakamalaking daliri sa paa ang pinakamalakíng dalirì sa paá ang paa ang paá ang sakong ang sakong 07 ang tuhod 07 ang tuhod ang hita ang hità ang tiyan ang tiyán ang binti ang bintî 08 ang panga 08 ang pangá ang pisngi ang pisngí ang baba ang babà ang ilong ang ilóng 09 ang mga ngipin 09 ang mgá ngipin ang labi ang labì ang dila ang dilà ang bibig ang bibíg 10 ang noo 10 ang noó ang kilay ang kilay ang tainga ang tainga ang mata ang matá
159
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:159ec1:159 99/8/06/8/06 11:31:5111:31:51 AMAM 18-05 Mga Gusali 18-05 Mgá Gusalì
01 ang bilangguan 01 ang bilangguan ang bangko ang bangko ang pabrika ang pábrika ang templo ang templo 02 ang aklatan 02 ang aklatan ang sinehan ang sinehán ang paliparan ang páliparan ang panaderya ang panaderyá 03 ang townhouse 03 ang townhouse ang gusali ng mga apartment ang gusalì ng mgá apartment ang gusali ng mga paradahan ang gusalì ng mgá paradahán ang kamalig ang kamalig 04 ang pyramid 04 ang pýramid ang katedral ang katedrál ang kastilyo ang kastilyo ang bahay ang bahay 05 ang gasolinahan 05 ang gasolinahán ang LRT ang LRT ang tolda ng sirko ang tolda ng sirko ang tore ang tore 06 ang moske 06 ang moske ang unibersidad ang unibersidád ang simbahan ang simbahan ang sinagoga ang sinagoga 07 ang supermarket 07 ang súpermarket ang ospital ang ospitál ang istasyon ng pulis ang istasyón ng pulís ang botika ang botika 08 ang department store 08 ang department store ang tolda ang tolda ang barberya ang barberyá ang restawran ang restawrán 09 ang tulay 09 ang tuláy ang tore ng tangke ng tubig ang tore ng tangké ng tubig ang stadium ang stadium ang kalye ang kalye 10 ang gusaling may isang palapag 10 ang gusaling may isáng palapág ang gusaling may dalawang palapag ang gusaling may dalawáng palapág ang gusaling may tatlong palapag ang gusaling may tatlóng palapág ang skyscraper ang skyscraper
160
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:160ec1:160 99/8/06/8/06 11:31:5111:31:51 AMAM 18-06 Mga Pananamit 18-06 Mgá Pananamít
01 ang blusa 01 ang blusa ang palda ang palda ang stocking ang stocking ang mga sapatos na mataas ang takong ang mgá sapatos na mataás ang takóng 02 ang pulseras 02 ang pulseras ang kuwintas ang kuwintás ang singsing ang singsíng ang hikaw ang hikaw 03 ang kuwelyo 03 ang kuwelyo ang manggas ang manggás ang butones ang butones ang sinturon ang sinturón 04 mga sapatos 04 mgá sapatos mga bota mgá bota mga sandalya mgá sandalya mga medyas mgá medyas 05 mga sapatos na pantulog 05 mgá sapatos na pantulog ang maong na pantalon ang maóng na pantalón ang terno ang terno ang bathrobe ang bathrobe 06 ang jacket 06 ang jacket ang coat ang coat ang kapote ang kapote ang sweater ang sweater 07 ang kamison 07 ang kamisón ang belo ang belo ang pang-ipit sa buhok ang pang-ipit sa buhók ang sumbrero ang sumbrero 08 ang pantalon 08 ang pantalón ang kurbata ang kurbata ang mga botang pang-hiking ang mgá botang pang-hiking ang mga sapatos na pormal ang mgá sapatos na pormál 09 mga guwantes na balat 09 mgá guwantes na balát mga guwantes na ginantsilyo mgá guwantes na ginantsilyo ang scarf ang scarf ang jumper ang jumper 10 ang bag 10 ang bag ang kamisetang pang-ilalim ang kamisetang pang-ilalim ang shorts ang shorts ang sweatshirt ang sweatshirt
161
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:161ec1:161 99/8/06/8/06 11:31:5211:31:52 AMAM 18-07 Mga Bansa 18-07 Mgá Bansâ
01 Indonesyo 01 Indonesyo Kolombiya Kolómbiya Beneswela Beneswela Peru Perú 02 Poland 02 Poland Sweden Sweden Turkey Turkey Rusya Rusya 03 Estados Unidos 03 Estados Unidos Kanada Kanadá Mehiko Méhiko Brasil Brasíl 04 Great Britain 04 Great Britain Irlanda Irlanda Belhika Bélhiká Netherlands Nétherlands 05 Pransiya 05 Pránsiya Italya Italya Alemanya Alemanya Espanya Espanya 06 Indiya 06 ́ndiyaI Iraq Iráq Pakistan Pakistán Saudi Arabia Saudi Arábia 07 Israel 07 Israél Niherya Niherya Zaire Zaíre Timog Aprika Timog Apriká 08 Hilagang Korea at Timog Korea 08 Hilagang Koreá at Timog Koreá Byetnam Byetnam Tsina Tsina Bansang Hapon Bansáng Hapón 09 Alherya 09 Alherya Libya Libya Ehipto Ehipto Australya Australya 10 Portugal 10 Pórtugal Switzerland Swítzerland Norway Norway Pinlandiya Pinlándiya
162
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:162ec1:162 99/8/06/8/06 11:31:5211:31:52 AMAM 18-08 Mga Hayop 18-08 Mgá Hayop
01 mga insekto 01 mgá insekto mga mammal mgá mammal mga ibon mgá ibon mga reptilya mgá reptilya 02 ang gagamba 02 ang gagambá ang panda ang panda ang kuwago ang kuwago ang isda ang isdâ 03 ang hirapa 03 ang hirapa ang loro ang loro ang rhinoceros ang rhinóceros ang ardilya ang ardilya 04 ang lobo 04 ang lobo ang usa ang usá ang baka ang baka ang kabayo ang kabayo 05 ang butiki 05 ang butikî ang pato ang pato ang swan ang swan ang manok ang manók 06 ang dragon 06 ang dragón ang unicorn ang únicorn ang duwende ang duwende ang sirena ang sirena 07 ang tao 07 ang tao ang oso ang oso ang gorilya ang gorilya ang unggoy ang unggóy 08 ang leon 08 ang león ang tupa ang tupa ang pabo ang pabo ang balyena ang balyena 09 ang tandang 09 ang tandáng ang palaka ang palakâ ang aso ang aso ang pusa ang pusà 10 ang paruparo 10 ang paruparó ang buwaya ang buwaya ang ahas ang ahas ang baboy ang baboy
163
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:163ec1:163 99/8/06/8/06 11:31:5211:31:52 AMAM 18-09 Mga Halaman 18-09 Mgá Halaman
01 mga bulaklak 01 mgá bulaklák ang puno ang punò ang palumpong ang palumpóng ang damo ang damó 02 mga bulb 02 mgá bulb mga buto mgá butó mga ugat mgá ugát ang puno ang punò 03 ang sanga 03 ang sangá ang dahon ang dahon ang tinik ang tiník ang dandelion ang dandelion 04 ang puno ng pine 04 ang punò ng pine ang puno ng mansanas ang punò ng mansanas ang puno ng akasya ang punò ng akasya kawayan kawayan 05 mga daisy 05 mgá daisy ang iris ang iris mga cactus mgá cactus ang pastulan ang pastulan 06 lumot 06 lumot mga kabute mgá kabuté lichen lichen mga pako mgá pakô 07 ang tulip 07 ang tulip damo damó mga water lily mgá water lily mga rosas mgá rosas 08 balat ng kahoy 08 balát ng kahoy lanat lanat mga holly mgá holly ang tuod ang tuód 09 mga pine cone 09 mgá pine cone mga halamang pambahay mgá halamang pambahay mga bunga ng akasya mgá bunga ng akasya mga clover mgá clover 10 ang evergreen na puno 10 ang évergreen na punò ang gubat ang gubat mga nuts mgá nuts mga beri mgá beri
164
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:164ec1:164 99/8/06/8/06 11:31:5311:31:53 AMAM 18-10 Mga Pagkain at Mga Inumin 18-10 Mgá Pagkain at Mgá Inumin
01 mga prutas 01 mgá prutas mga gulay mgá gulay karne karné gatas gatas 02 kape 02 kapé tsa tsa asukal asukal krema krema 03 halaya 03 halayá tinapay tinapay mantikilya mantikilya mga itlog mgá itlóg 04 mga cookies 04 mgá cookies ang tustadong tinapay ang tustadong tinapay ang noodles ang noodles ang pizza pie ang pizza pie 05 cake 05 cake pie pie mga nahurnong patatas mgá nahurnóng patatas sopas sopas 06 sopdrink 06 sopdrink mga biskuwit mgá biskuwít keso keso mga nuts mgá nuts 07 bacon 07 bacon hamon hamón steak steak manok manók 08 ensalada 08 ensalada sarsa ng ensalada sarsa ng ensalada cereal céreal orange juice orange juice 09 asin 09 asín paminta pamintá ketsap ketsap mustasa mustasa 10 hot dog 10 hot dog hamburger hámburger French fries French fries potato chips potato chips
165
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:165ec1:165 99/8/06/8/06 11:31:5311:31:53 AMAM 19-01 Mga Bahagi ng Sasakyan 19-01 Mgá Bahagi ng Sasakyán
01 ang likod ng kotse 01 ang likód ng kotse ang harap ng kotse ang haráp ng kotse ang bubong ang bubóng ang salamin ang salamín 02 ang kambyo 02 ang kambyo ang apakan ng preno ang apakán ng preno ang apakan ng gas ang apakán ng gas ang apakan ng clutch ang apakán ng clutch 03 ang manibela 03 ang manibela ang speedometer ang speedómeter ang odometer ang odómeter ang gauge ng gasolina ang gauge ng gasolina 04 ang gauge ng temperatura 04 ang gauge ng temperatura ang goma ang goma ang makina ang mákina ang baterya ang bateryá 05 ang seat belt 05 ang seat belt ang hubcap ang hubcap ang takip ng tangke ng gasolina ang takíp ng tangké ng gasolina ang plaka ang plaka 06 ang bumper 06 ang bumper ang wiper ng salamin ang wiper ng salamín ang gulong ang gulóng ang radyo ang radyo 07 ang mga upuan sa harap 07 ang mgá upuan sa haráp ang mga upuan sa likod ang mgá upuan sa likód ang car seat na pambata ang car seat na pambatà ang reserbang gulong ang reserbang gulóng 08 ang mapler 08 ang mapler ang salamin ang salamín ang glove compartment ang glove compartment ang radiador ang radiadór 09 ang ash tray 09 ang ash tray ang lighter ng sigarilyo ang lighter ng sigarilyo ang hand brake ang hand brake ang antena ang antena 10 ang speaker 10 ang speaker ang ilaw sa harap ang ilaw sa haráp ang ilaw sa likod ang ilaw sa likód mga spark plug mgá spark plug
166
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:166ec1:166 99/8/06/8/06 11:31:5311:31:53 AMAM 19-02 Heograpiya 19-02 Heograpiya
01 ang Dagat Indian 01 ang Dagat ́ndianI ang Dagat Atlantiko ang Dagat Atlántiko ang Dagat Arktiko ang Dagat Á rktiko ang Dagat Pasipiko ang Dagat Pasípiko 02 ang Dagat Mediteranyo 02 ang Dagat Mediteranyo ang Dagat Timog Tsina ang Dagat Timog Tsina ang Dagat Hapon ang Dagat Hapón ang Dagat Adriatiko ang Dagat Adriátiko 03 ang Ilog Mississippi 03 ang Ilog Mississippi ang Ilog Nile ang Ilog Nile ang Ilog Amazon ang Ilog Á mazon ang Suez Canal ang Suez Canál 04 Hilagang Amerika 04 Hilagang Amérika Timog Amerika Timog Amérika Europa Europa Asya Asya 05 Australya 05 Australya Antartiko Antártiko Aprika Apriká ang Arktikong Bilog ang Á rktikong Bilog 06 ang North Pole 06 ang North Pole ang South Pole ang South Pole ang ekwador ang ekwadór ang mundo ang mundó 07 ang Andes 07 ang Andes ang Alps ang Alps ang Himalayas ang Himalayas ang Rocky Mountains ang Rocky Mountains 08 ang ilog 08 ang ilog ang sapa ang sapà ang lawa ang lawà ang dagat ang dagat 09 ang bulkan 09 ang bulkán ang disyerto ang disyerto ang bundok ang bundók ang libis ang libís 10 ang isla 10 ang isla ang peninsula ang península ang kontinente ang kontinente ang look ang loók
167
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:167ec1:167 99/8/06/8/06 11:31:5411:31:54 AMAM 19-03 Mga Bagay at Mga Kasangkapan 19-03 Mgá Bagay at Mgá Kasangkapan sa Kusina sa Kusina 01 ang plato 01 ang plato ang kutsilyo ang kutsilyo ang tinidor ang tinidór ang kutsara ang kutsara 02 ang lalagyan ng asin 02 ang lalagyán ng asín ang gilingan ng paminta ang gilingán ng pamintá ang abrelata ang abrelata ang napkin ang napkin 03 ang pridyeder 03 ang pridyedér ang serving spoon ang serving spoon ang siyansi ang siyansí ang kawali ang kawalì 04 ang mixing bowl 04 ang mixing bowl ang kabinet ang kábinet ang freezer ang freezer ang tasa ang tasa 05 ang tasa ng tsa 05 ang tasa ng tsa ang baso ang baso ang teapot ang teapot ang kalan ang kalán 06 ang kaldero 06 ang kaldero mga measuring spoons mgá meásuring spoons ang trapo ang trapo ang dishwasher ang díshwasher 07 ang hiwaan 07 ang hiwaán ang kasirola ang kasirola ang measuring cup ang meásuring cup ang kahon ng tokador ang kahón ng tokadór 08 ang mantel 08 ang mantél ang kutsilyo ang kutsilyo mga kubyertos na pilak mgá kubyertos na pilak ang kusina ang kusina 09 ang hurno 09 ang hurnó ang rolling pin ang rolling pin ang kutsilyo para sa mantikilya ang kutsilyo para sa mantikilya ang kutsilyo para sa tinapay ang kutsilyo para sa tinapay 10 ang tirabuson 10 ang tirabusón mga chopsticks mgá chopsticks ang kopita ang kopita ang mangkok ang mangkók
168
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:168ec1:168 99/8/06/8/06 11:31:5411:31:54 AMAM 19-04 Mga Propesyon 19-04 Mgá Propesyón
01 ang maninisid 01 ang maninisid ang trabahador sa konstruksyon ang trabahadór sa konstruksyón ang waiter ang waiter ang magsasaka ang magsasaká 02 ang reperi 02 ang reperí ang pastol ang pastól ang dentista ang dentista ang bombero ang bombero 03 ang doktor na nag-oopera 03 ang doktór na nag-ooperá ang nars ang nars ang konduktor ang konduktór ang pintor ang pintór 04 mga kusinero 04 mgá kusinero mga sirkero mgá sirkero mga mananayaw mgá mananayaw mga mekaniko mgá mekániko 05 ang piloto 05 ang piloto ang sekretarya ang sekretarya ang portero ang portero ang guro ang gurò 06 ang pulis 06 ang pulís ang panadero ang panadero ang sundalo ang sundalo ang musikero ang musikero 07 ang doktor 07 ang doktór ang barbero ang barbero ang pari ang parì ang astronaut ang ástronaut 08 ang siyentipiko 08 ang siyentípiko ang reporter ang reporter ang potograpo ang potógrapo ang opisyal ang opisyál 09 ang tsuper ng trak 09 ang tsupér ng trak ang arkitekto ang arkitekto ang koboy ang koboy ang sastre ang sastré 10 ang tagakumpuni ng computer 10 ang tagakumpuní ng computer ang tagakumpuni ng telepono ang tagakumpuní ng telépono ang payaso ang payaso ang kartero ang kartero
169
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:169ec1:169 99/8/06/8/06 11:31:5411:31:54 AMAM 19-05 Mga Sports at Mga Laro 19-05 Mgá Sports at Mgá Larô
01 basketbol 01 básketbol sledding sledding bilyar bilyár polo polo 02 dart 02 dart soccer soccer rugby rugby high jump high jump 03 tennis 03 tennis shotput shotput diving diving gymnastics gymnastics 04 wrestling 04 wrestling skiing skiing boksing boksing eskrima eskrima 05 golf 05 golf ice hockey ice hockey weight lifting weight lifting pagtakbo pagtakbó 06 chess 06 chess dama dama domino dómino baraha baraha 07 karera ng kotse 07 karera ng kotse karera ng kabayo karera ng kabayo archery árchery paglangoy paglangóy 08 mountain climbing 08 mountain climbing ice skating ice skating karera ng motorsiklo karera ng motorsiklo baseball baseball 09 sailing 09 sailing surfing surfing water-skiing water-skiing pole vaulting pole vaulting 10 dais 10 dais backgammon báckgammon balibol báliból ping-pong ping-pong
170
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:170ec1:170 99/8/06/8/06 11:31:5511:31:55 AMAM 19-06 Mga Kagamitan 19-06 Mgá Kagamitán
01 ang martilyo 01 ang martilyo mga pako mgá pakò mga tornilyo mgá tornilyo ang screwdriver ang scréwdriver 02 ang de-koryenteng lagari 02 ang de-koryenteng lagarì ang lagari ang lagarì ang de-koryenteng barena ang de-koryenteng barena ang barena ang barena 03 ang lampara 03 ang lámpará ang liyabe ang liyabe ang lalagyan ng langis ang lalagyán ng langís ang jack ang jack 04 ang square 04 ang square ang level ang level ang lagari para sa bakal ang lagarì para sa bakal ang lanseta ang lanseta 05 ang pliers 05 ang pliers ang liyabe ang liyabe ang tape measure ang tape measure ang toolbox ang toolbox 06 ang karetilya 06 ang karetilya ang pala ang pala ang asarol ang asaról ang kalaykay ang kalaykáy 07 ang gato 07 ang gato ang barreta ang barreta ang palakol ang palakól ang puthaw ang putháw 08 ang bolo 08 ang bolo ang dulos ang dulós ang paintbrush ang paintbrush ang kadena ang kadena 09 ang hagdan 09 ang hagdán ang lubid ang lubid ang pamantay ang pamantáy ang lawn mower ang lawn mower 10 ang makinang-panahi 10 ang mákinang-panahî ang didal ang didál ang gunting ang guntíng ang sinulid ang sinulid
171
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:171ec1:171 99/8/06/8/06 11:31:5511:31:55 AMAM 19-07 Mga Prutas at Mga Gulay 19-07 Mgá Prutas at Mgá Gulay
01 mga karot 01 mgá karot mga cauliflower mgá caúliflówer mga litsugas mgá litsugas mga repolyo mgá repolyo 02 bigas 02 bigás mga mais mgá maís mga gisantes mgá gisantes mga patatas mgá patatas 03 mga pinya 03 mgá pinyá mga kamatis mgá kamatis mga Baguio beans mgá Báguio beans mga berdeng sili mgá berdeng sili 04 mga mansanas 04 mgá mansanas mga orange mgá orange mga saging mgá saging mga ubas mgá ubas 05 mga istroberi 05 mgá istroberi mga niyog mgá niyóg mga date mgá date mga cherry mgá cherry 06 mga kabute 06 mgá kabuté mga mani mgá manî mga pipino mgá pipino mga labanos mgá labanós 07 mga kalabasa 07 mgá kalabasa mga singkamas mgá singkamás mga olive mgá olive mga pakwan mgá pakwán 08 trigo 08 trigo harina harina mga tinapay mgá tinapay oats oats 09 mga grapefruit 09 mgá grapefruit mga limon mgá limón mga dayap mgá dayap mga raspberry mgá ráspberry 10 mga peach 10 mgá peach mga peras mgá peras mga sibuyas mgá sibuyas mga talong mgá talóng
172
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:172ec1:172 99/8/06/8/06 11:31:5511:31:55 AMAM 19-08 Mga Uri ng Paglululan 19-08 Mgá Urì ng Paglululan
01 ang bus 01 ang bus ang tren ang tren ang kotse ang kotse ang trak ang trak 02 ang kotseng nakababa ang bubong 02 ang kotseng nakababâ ang bubóng ang station wagon ang station wagon ang pang-deliber na trak ang pang-deliber na trak ang minivan ang mínivan 03 ang traktora 03 ang traktora ang trak ang trak ang monorail ang mónorail ang LRT ang LRT 04 mga motorsiklo 04 mgá motorsiklo mga bisikleta mgá bisikleta ang motorsiklong tatlo ang gulong ang motorsiklong tatló ang gulóng ang wheelchair ang wheelchair 05 ang bangkang may layag 05 ang bangkáng may layag ang bangkang kulay-abo ang bangkáng kulay-abó ang bangkang pula ang bangkáng pulá ang submarino ang submarino 06 ang eroplano 06 ang eroplano ang helicopter ang hélicopter ang rocket ang rocket ang kotse ng pulis ang kotse ng pulís 07 ang cable car 07 ang cable car ang sleigh ang sleigh ang hot-air balloon ang hot-air balloón ang karwahe ng sanggol ang karwahe ng sanggól 08 ang limousine 08 ang límousine ang taksi ang taksi ang sasakyan sa buwan ang sasakyán sa buwán ang de-pedal na bangka ang de-pedál na bangkâ 09 ang karwahe 09 ang karwahe ang trak ng bombero ang trak ng bombero ang ambulansiya ang ambulánsiya ang jeep ang jeep 10 ang balsa 10 ang balsá ang motorboat ang mótorboat ang jet na eroplano ang jet na eroplano ang de-eliseng eroplano ang de-éliseng eroplano
173
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:173ec1:173 99/8/06/8/06 11:31:5511:31:55 AMAM 19-09 Mga Bagay at Mga Kasangkapan 19-09 Mgá Bagay at Mgá Kasangkapan sa Opisina sa Opisina 01 ang negosyante 01 ang negosyante ang briefcase ang briefcase ang chart ang chart ang bulletin board ang búlletin board 02 ang terno 02 ang terno ang fax machine ang fax machíne ang xerox machine ang xerox machíne ang opisina ang opisina 03 ang elevator 03 ang elevator ang kuwaderno ang kuwaderno ang cell phone ang cell phone mga paper clip mgá paper clip 04 ang filing folder 04 ang filing folder ang binder ang binder ang bolpen ang bolpen ang mesa ang mesa 05 ang spreadsheet 05 ang spreadsheet ang tape dispenser ang tape dispenser ang stapler ang stapler ang thumb tack ang thumb tack 06 ang sekretarya 06 ang sekretarya ang boss ang boss ang kahon ng tokador ang kahón ng tokadór ang business letter ang business letter 07 ang selyo 07 ang selyo ang tirahan ang tirahan ang pambukas ng sulat ang pambukás ng sulat ang paperweight ang páperweight 08 ang kaha 08 ang kaha ang puncher ang puncher ang telepono ang telépono ang gunting ang guntíng 09 ang filing cabinet 09 ang filing cábinet ang basurahan ang básurahán mga lastiko mgá lástiko ang printer ang printer 10 ang fire extinguisher 10 ang fire extínguisher ang upuan ang upuan ang coffee maker ang coffee maker ang pang-mesang kalendaryo ang pang-mesang kalendaryo
174
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:174ec1:174 99/8/06/8/06 11:31:5611:31:56 AMAM 19-10 Matematika 19-10 Matemátika
01 ang bilog 01 ang bilog ang kuwadrado ang kuwadrado ang triyanggulo ang triyánggulo ang pentagon ang péntagon 02 mga parallel na linya 02 mgá párallel na linya mga perpendicular na linya mgá perpendícular na linya ang fraction ang fraction ang buong bilang ang buóng bilang 03 pagdadagdag 03 pagdadagdág pagbabawas pagbabawas multiplikasyon multiplikasyón paghahati paghahatì 04 ang equation 04 ang equation ang graph ang graph ang cube ang cube ang sphere ang sphere 05 ang radius 05 ang radius ang diyametro ang diyametro ang positibong bilang ang positibong bilang ang negatibong bilang ang negatibong bilang 06 aritmetika 06 aritmétiká heometriya heometriya alhebra álhebra calculus cálculus 07 ang linya 07 ang linya ang area ang area ang perimeter ang perímeter ang oval ang oval 08 ang anggulo 08 ang ánggulo ang exponent ang exponent ang square root ang square root ang porsiyento ang porsiyento 09 ang rektanggulo 09 ang rektánggulo ang acute na anggulo ang acúte na ánggulo ang obtuse na anggulo ang obtúse na ánggulo ang right na anggulo ang right na ánggulo 10 ang mas maliit sa 90 degrees na anggulo 10 ang mas maliít sa 90 degreés na ánggulo ang 90 degrees na anggulo ang 90 degreés na ánggulo ang higit sa 90 degrees na anggulo ang higít sa 90 degreés na ánggulo mga bilang mgá bilang
175
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:175ec1:175 99/8/06/8/06 11:31:5611:31:56 AMAM ABAKADA
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:177ec1:177 99/8/06/8/06 11:31:5711:31:57 AMAM Abakada (Alphabet)
A B K D E G H I L M N NG O P R S T U W Y a b k d e g h i l m n ng o p r s t u w y There are many words imported from English, Spanish, and other Filipino languages in the Tagalog language. To accommodate English words, you will see the following additional English letters used: C F J Q V X Z c f j q v x z
The Spanish ñ is also used but is represented by ny in keeping with what would commonly be observed in the Philippines. The only place where it would normally be written as Ñ/ñ is in formal names. However, within the Tagalog Rosetta Stone there are no formal Spanish names with ñ. For English words that have been imported into Tagalog, we have used the spelling that is in most common use in the popular media and in everyday life in the Philippines. In some instances this will be exactly the same as the English spelling (i.e. chess, helmet, limousine). In other instances, when a word has become more integrated into the language and culture, it will be spelled using only the Tagalog letters (i.e. Amerika, pulis, restawran). Mga Tuldík (Accent Marks) In the Tagalog Rosetta Stone program and this printed Curriculum Text, you will see two sets of text - one unaccented, one accented. In most contexts in the Philippines, only unaccented text is used. However, for learning purposes it is helpful to have accent marks as an additional visual aid in pronunciation, as well as for distinguishing the meaning of two words spelled the same but with different meanings and pronunciations. The following four rules govern the pronunciation of Tagalog words: 1) When there are no accent marks on a word, the stress falls on the penultimate (next to last) syllable. Examples: Tagalog, lumalakad, lalaki, kotse, babae, batang 2) ‘ When the stress falls on a syllable other than the penultimate, it is marked with the acute accent. Examples: niyá, itaás, bulaklák, pálaruan, mákina 3) ` When the vowel on the end of a word is stopped short in the throat (glottal), it is marked with the grave accent. Examples: nakaturò, batà, dalirì, kandilà, lumà, 4) ˆ When the last syllable of a word is both stressed and cut short, then it is marked by a combination of both the acute and grave accents (circumflexed accent). Examples: mukhâ, hindî, bulô, mulâ, nakatayô
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:178ec1:178 99/8/06/8/06 11:31:5711:31:57 AMAM INDISE
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:179ec1:179 99/8/06/8/06 11:31:5711:31:57 AMAM Indise
Sa indiseng ito, sinusundan ang bawat salita ng Yunit at Liksiyon kung saan ito ay mahahanap. Nakapaloob sa mga panaklong ang bilang ng beses na mahahanap ang salita sa liksiyon.
In this index, each word is followed by the Unit and Lesson in which it occurs. The number of times that the word appears in the lesson is enclosed in parentheses.
En este índice, cada palabra está seguida por la Parte y la Lección en que aparece. El número de veces que aparece la palabra en cada lección está entre paréntesis.
Dans cet index, chaque mot est suivi de la Partie et de la Leçon correspondantes. Le nombre de fois où le mot apparaît dans chaque leçon est indiqué entre parenthèses.
In diesem Index steht nach jedem Wort der Teil mit der Lektion, in der das Wort vorkommt. In Klammern wird angegeben, wie oft ein Wort in einer Lektion auftritt.
In deze index staan achter ieder woord de Hoofdstukken en Lessen vermeld, waarin het woord voorkomt. Het aantal keren dat het woord in een les voorkomt, staat tussen haakjes.
TTagalogagalog 2 TEXTTEXT 882306.indd2306.indd SSec1:180ec1:180 99/8/06/8/06 11:31:5711:31:57 AMAM aalis (aalís) 10-03 (2), 10-11 (2) 17-07 (2), 17-08 (3), aba (abá) 16-10 (3), 17-02 (2), 17-09 (1) 17-03 (1), 17-05 (2), aksidente (aksidente) 17-01 (1), 17-03 (1) 17-07 (1), 17-08 (3) Adriatiko (Adriátiko) 19-02 (1) abrelata (abrelata) 19-03 (1) adyos (adyós) 17-03 (1) Abril (Abríl) 15-02 (2), 15-07 (1), advertising (advertising) 17-07 (1) 15-11 (1) agahan (agahan) 9-02 (2), 16-01 (1), abutin (abutín) 9-04 (2), 9-10 (1) 16-06 (1), 17-09 (1) akala (akala) 16-10 (1), 17-01 (1), Agnes (Agnes) 17-10 (1) 17-02 (1), 17-03 (1), Agosto (Agosto) 15-02 (1) 17-04 (1), 17-05 (1), Aguirre (Aguirre) 17-08 (1) 17-08 (2), 17-10 (1) ahas (ahas) 12-10 (1), 17-08 (1), akasya (akasya) 18-09 (2) 18-08 (1) akin (akin) 9-04 (6), 9-06 (2), 9-07 (2), air (air) 13-07 (1) 9-11 (1), 10-02 (1), air-con (air-con) 17-07 (1) 10-10 (1), 11-01 (1), ala (ala) 14-10 (2), 16-01 (2), 11-07 (1), 12-03 (2), 16-06 (1) 12-06 (4), 13-08 (8), alaga (alagà) 12-10 (2), 17-01 (1), 16-02 (4), 17-01 (3), 17-04 (1), 17-10 (1) 17-02 (1), 17-03 (1), alahas (alahas) 9-07 (1) 17-04 (2), 17-05 (2), alam (alám) 9-02 (5), 12-08 (1), 17-06 (3), 17-09 (5), 13-01 (2), 13-06 (8), 17-10 (2) 14-01 (2), 15-07 (2), aking (aking) 17-03 (1), 17-05 (1), 15-08 (1), 16-10 (3), 17-08 (1), 17-10 (1) 16-11 (1), 17-04 (2), aklatan (aklatan) 11-01 (1), 16-05 (1), 17-05 (1), 17-06 (1), 18-05 (1) 17-07 (4), 17-08 (1), ako (akó) 9-02 (3), 9-04 (3), 9-05 (2), 17-09 (1), 17-10 (2) 9-06 (8), 9-07 (1), 9-10 (1), alambre (alambre) 11-09 (4) 9-11 (4), 10-01 (1), alas (alas) 9-02 (3), 10-03 (2), 10-02 (1), 10-10 (1), 10-09 (4), 10-10 (1), 11-01 (1), 12-03 (3), 10-11 (2), 13-08 (1), 13-06 (6), 13-10 (1), 14-10 (2), 16-01 (9), 14-01 (4), 14-04 (1), 16-06 (11), 16-11 (4) 14-08 (1), 14-11 (4), Aleman (Alemán) 13-06 (1) 15-01 (4), 15-10 (1), Alemanya (Alemanya) 12-03 (1), 12-11 (1), 16-01 (1), 16-02 (1), 18-07 (1) 16-03 (1), 16-10 (5), Alex (Alex) 17-05 (1) 16-11 (3), 17-01 (5), alhebra (álhebra) 19-10 (1) 17-02 (2), 17-03 (3), Alherya (Alherya) 18-07 (1) 17-04 (1), 17-06 (5), alin (alín) 14-05 (1), 16-10 (4), 17-07 (3), 17-08 (5), 17-03 (1) 17-09 (5), 17-10 (6) alinman (alinmán) 12-06 (1), 14-04 (1), akong (akóng) 9-04 (2), 9-09 (2), 9-10 (4), 16-10 (2) 9-11 (1), 10-02 (2), 11-01 (1), aling (alíng) 9-01 (4), 9-02 (3), 9-08 (1), 12-02 (1), 12-06 (1), 9-11 (4), 12-01 (7), 12-08 (1), 12-11 (1), 12-08 (4), 12-11 (4), 13-06 (6), 13-10 (4), 13-03 (4), 13-05 (1), 14-05 (1), 16-01 (1), 13-11 (4), 16-10 (5), 16-10 (2), 17-01 (1), 16-11 (2) 17-03 (1), 17-04 (3), Allan (Allan) 10-10 (2) 17-05 (1), 17-06 (1), Alma (Alma) 13-07 (18), 13-11 (2)
181
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 181181 99/8/06/8/06 11:54:0611:54:06 AMAM alon (alon) 17-07 (1) 17-01 (1), 17-03 (2), Alps (Alps) 19-02 (1) 17-04 (1) Amazon (Ámazon) 19-02 (1) Antartiko (Antártiko) 19-02 (1) ambulansiya (ambulánsiya) antena (antena) 18-02 (1), 19-01 (1) 14-04 (2), 16-05 (1), Antonio (António) 17-05 (1) 19-08 (1) anuman (anumán) 10-02 (1), 10-10 (3), Amerika (Amérika) 15-04 (1), 19-02 (2) 11-01 (1), 12-03 (1), Amerikano (Amerikano) 11-03 (1), 15-04 (1), 12-04 (1), 13-02 (1), 15-07 (4), 16-04 (1) 15-10 (1), 16-05 (1), Amerikanong (Amerikanong) 17-10 (1) 15-04 (1), 15-07 (4), anumang (anumáng) 16-07 (1), 16-10 (1), 16-08 (1) 17-01 (1), 17-08 (1) amin (amin) 9-06 (3), 9-07 (1), 12-03 (1), ang (ang) 9-01 (43), 9-02 (24), 16-02 (1) 9-03 (14), 9-04 (5), aming (aming) 12-04 (1), 12-11 (1) 9-05 (31), 9-07 (21)… amoy (amóy) 14-02 (2) angkop (angkóp) 9-03 (3), 9-11 (1) Amparo (Amparo) 16-03 (1) anggulo (ánggulo) 14-07 (7), 19-10 (7) ampibyan (ampibyán) 12-10 (2) apa (apa) 12-07 (2) anak (anák) 11-08 (1), 15-01 (1), apakan (apakán) 19-01 (3) 15-11 (1), 16-03 (1), aparador (aparadór) 18-03 (1) 17-01 (2), 17-05 (1), apartment (apartment) 17-10 (1), 18-05 (1) 17-09 (1) apa t (apat) 10-08 (1), 12-03 (1), analog (ánalog) 18-02 (1) 12-11 (1), 16-09 (2), and (and) 16-08 (1) 17-01 (2), 17-02 (2), Andes (Andes) 19-02 (1) 17-09 (1) Andrea (Ándrea) 17-03 (1) apatnapu’t anim (ápatnapú’t anim) Andres (Andrés) 17-02 (1) 17-10 (1) anim (anim) 10-08 (1), 15-09 (1), apatnapu’t limang (ápatnapú’t limáng) 17-04 (2), 17-05 (1), 10-09 (1) 17-06 (1), 17-10 (2) apoy (apóy) 12-01 (1) animnapu (animnapû) 10-09 (2) appointment (appointment) 17-06 (1) Anna (Anna) 17-04 (1) Aprika (Apriká) 15-04 (1), 15-09 (1), ano (anó) 9-02 (9), 9-05 (4), 9-11 (6), 17-04 (1), 18-07 (1), 10-02 (4), 12-02 (4), 19-02 (1) 12-08 (10), 13-01 (7), Aprikano (Aprikano) 15-04 (1) 13-05 (2), 13-06 (4), Arabia (Arábia) 18-07 (1) 13-07 (1), 13-11 (2), Arabo (Arabo) 13-06 (1), 16-07 (1) 14-05 (1), 15-07 (4), Arabong (Arabong) 15-04 (1) 15-08 (5), 15-10 (1), araw (araw) 10-09 (1), 11-08 (2), 15-11 (4), 16-01 (6), 11-10 (2), 12-01 (1), 16-02 (1), 16-10 (4), 14-08 (1), 14-10 (2), 16-11 (4), 17-02 (2), 15-02 (2), 15-06 (4), 17-03 (2), 17-04 (2), 15-07 (28), 15-11 (4), 17-05 (2), 17-06 (2), 16-01 (1), 16-06 (14), 17-07 (1), 17-08 (3), 16-10 (1), 17-03 (4), 17-09 (4), 17-10 (1) 17-04 (1), 17-05 (1), anong (anóng) 9-04 (1), 10-03 (2), 17-06 (1), 17-07 (1), 10-11 (2), 12-08 (10), 17-08 (4), 17-09 (2), 13-06 (1), 13-08 (1), 17-10 (3) 13-10 (2), 14-02 (1), araw-araw (araw-araw) 17-05 (1) 15-07 (19), 15-11 (4), aray (aráy) 17-07 (1) 16-01 (4), 16-10 (1), arkitekto (arkitekto) 19-04 (1)
182
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 182182 99/8/06/8/06 11:54:0711:54:07 AMAM Arktiko (Árktiko) 19-02 (1) 17-01 (1), 17-03 (2), Arktikong (Árktikong) 19-02 (1) 17-04 (2), 17-05 (1), ardilya (ardilya) 18-08 (1) 17-06 (1), 17-07 (5), area (area) 14-07 (4), 19-10 (1) 17-09 (1), 17-10 (7) aritmetika (aritmétiká) 19-10 (1) ayaw (ayaw) 9-07 (4), 9-08 (5), 14-05 (1), armas (armás) 14-09 (6) 16-10 (5), 17-03 (1), armor (armor) 16-04 (2) 17-06 (1) army (army) 14-09 (2), 14-11 (1) ayon (ayon) 16-01 (2), 17-05 (1) art (art) 18-01 (1) ayos (ayos) 9-04 (4), 17-04 (1) Arturo (Arturo) 10-02 (3) Ace (Ace) 16-03 (1) arc (arc) 14-07 (1) acute (acúte) 19-10 (1) archery (árchery) 19-05 (1) after-shave (after-shave) 10-07 (1) asarol (asaról) 19-06 (1) ba (ba) 9-04 (14), 9-05 (8), 9-07 (1), asawa (asawa) 11-03 (2), 16-03 (2), 9-10 (1), 9-11 (6), 10-02 (2), 16-11 (1), 17-06 (1) 10-10 (2), 10-11 (1), ash (ash) 19-01 (1) 11-01 (5), 11-07 (1), asin (asín) 13-08 (2), 14-02 (2), 11-08 (40), 11-11 (5), 16-02 (2), 17-08 (1), 12-02 (1), 12-03 (4), 18-10 (1), 19-03 (1) 12-11 (1), 14-04 (2), aso (aso) 11-06 (4), 12-01 (1), 15-10 (4), 16-02 (2), 12-07 (1), 12-08 (2), 16-03 (1), 16-10 (21), 17-01 (1), 17-03 (1), 16-11 (2), 17-01 (1), 17-06 (1), 17-10 (1), 17-02 (2), 17-03 (4), 18-08 (1) 17-04 (5), 17-05 (4), asong (asong) 9-03 (2) 17-06 (5), 17-07 (6), astronaut (ástronaut) 19-04 (1) 17-08 (3), 17-09 (2), 17-10 (3) asukal (asukal) 14-02 (1), 17-03 (1), baa (baa) 12-05 (1) 18-10 (1) baba (babà) 11-04 (1), 18-04 (1) asul (asúl) 9-06 (1), 16-10 (1), 17-05 (1) bababa (bababâ) 17-03 (1) Asya (Asya) 15-09 (1), 19-02 (1) babae (babae) 9-01 (1), 9-05 (6), 9-06 (2), at (at) 9-01 (6), 9-02 (1), 9-03 (1), 9-08 (9), 9-10 (10), 9-11 (1), 9-04 (4), 9-05 (2), 9-07 (4), 10-05 (20), 10-06 (1)… 9-08 (2), 9-11 (5) … babaeng (babaeng) 9-10 (5), 12-04 (1), atin (atin) 17-02 (1), 17-05 (1), 12-08 (2), 13-01 (2), 17-06 (1), 17-10 (1) 16-03 (3), 16-09 (1), ating (ating) 13-09 (1), 17-09 (1) 17-02 (1) Atlantiko (Atlántiko) 15-09 (3), 19-02 (1) babalik (babalík) 10-10 (1), 11-05 (2) atleta (atleta) 14-09 (1) babaliktarin (babaliktarín) 11-08 (4) attic (attic) 18-03 (1) baboy (baboy) 18-08 (1) auditoryum (auditoryum) 15-05 (1) baka (baká) 13-09 (1), 16-09 (1), Australya (Australya) 15-04 (1), 18-07 (1), 16-10 (1), 16-11 (1), 19-02 (1) 17-01 (1), 17-08 (1), autopsiya (autopsiyá) 17-10 (1) 18-08 (1) aw (aw) 17-02 (2) bakal (bakal) 9-01 (2), 11-09 (2), awa (awà) 17-01 (1), 17-03 (1), 14-06 (3), 19-06 (1) 17-10 (1) bakanteng (bakanteng) 17-02 (1) ay (ay) 10-05 (15), 10-10 (1), bakasyon (bakasyón) 10-03 (1), 15-02 (2), 10-11 (3), 11-01 (1), 17-08 (1), 17-09 (1) 11-05 (4), 12-03 (3), bakit (bakit) 9-02 (5), 9-11 (1), 13-06 (4), 14-07 (2), 12-08 (4), 14-10 (2), 14-08 (1), 15-07 (4), 16-10 (5), 17-03 (1), 15-08 (4), 15-11 (4), 17-07 (2), 17-10 (2)
183
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 183183 99/8/06/8/06 11:54:0711:54:07 AMAM bakod (bakod) 13-02 (2), 15-06 (8) banyo (banyo) 9-04 (1), 10-01 (1), bakuna (bakuna) 14-08 (1) 12-03 (2), 16-02 (4), bag (bag) 11-01 (3), 13-07 (7), 18-06 (1) 18-03 (1) baga (bagà) 18-04 (1) bang (bang) 9-04 (2), 10-10 (4), bagalan (bagalan) 17-02 (1) 11-01 (2), 12-03 (1), bagay (bagay) 9-02 (1), 9-07 (5), 10-06 (4), 12-06 (2), 13-06 (12), 12-02 (1), 13-03 (4), 13-11 (4), 16-02 (2), 13-05 (1), 13-11 (4), 16-10 (1), 16-11 (2), 14-06 (10), 17-03 (1), 17-02 (3), 17-04 (4), 17-07 (1), 17-09 (1) 17-05 (4), 17-06 (1), bagay-bagay (bagay-bagay) 17-08 (2), 17-09 (4), 17-03 (1), 17-05 (1) 17-10 (2) bago (bago) 10-09 (2), 15-06 (7), bangka (bangkâ) 16-10 (4), 16-11 (1), 16-07 (2), 16-10 (1), 17-08 (1), 17-09 (1), 17-04 (1), 17-09 (1) 19-08 (1) bagong (bagong) 15-02 (1), 17-04 (2), bangkang (bangkáng) 13-01 (2), 16-10 (1), 17-09 (1) 19-08 (3) baguhan (baguhan) 17-06 (1) bangkito (bangkito) 18-03 (1) Baguio (Báguio) 19-07 (1) bangko (bangko) 12-03 (5), 17-06 (1), bahagi (bahagi) 16-04 (2), 16-06 (6), 18-05 (1) 16-07 (6), 17-06 (1) bangko (bangkô) 18-03 (1) bahaging (bahaging) 17-03 (1) baraha (baraha) 11-08 (2), 15-03 (2), bahay (bahay) 11-05 (14), 13-04 (4), 15-10 (1), 19-05 (1) 13-07 (2), 14-03 (2), Barbara (Bárbara) 17-03 (1) 14-05 (2), 14-06 (2), barbero (barbero) 19-04 (1) 15-10 (2), 16-10 (1), barberya (barberyá) 13-04 (1), 13-11 (1), 17-04 (1), 17-05 (1), 17-07 (1), 18-05 (1) 17-06 (1), 17-09 (2), barko (barkó) 16-10 (1), 16-11 (1) 17-10 (1), 18-05 (1) barkong (barkóng) 16-07 (4), 16-10 (1), balat (balát) 14-06 (2), 18-06 (1), 16-11 (1) 18-09 (1) barena (barena) 19-06 (2) balbas (balbás) 13-06 (8) baretang (baretang) 13-07 (1) balkon (balkón) 18-03 (1) baril (baríl) 12-01 (3), 14-09 (3) balibol (báliból) 19-05 (1) barreta (barreta) 19-06 (1) balikan (balikan) 12-03 (2) Barselona (Barselona) 10-08 (1) balikat (balikat) 11-04 (2), 13-02 (1), barya (baryá) 10-08 (4), 12-03 (2), 18-04 (1) 13-07 (1), 13-10 (2), baliktad (baliktád) 11-06 (4), 11-07 (2), 16-09 (1) 12-09 (1), 12-11 (1), basa (basâ) 9-02 (1) 17-01 (1) basag (baság) 11-09 (3) balloon (balloón) 16-10 (1), 19-08 (1) basahin (basahin) 9-08 (2), 14-10 (2) balsa (balsá) 19-08 (1) basang (basáng) 10-04 (3), 17-06 (1) baluktot (baluktót) 11-04 (2), 11-09 (4) basket (basket) 10-04 (3) balyena (balyena) 18-08 (1) basketbol (básketbol) 17-04 (1), 19-05 (1) bandehado (bandehado) 9-08 (2) basketbolan (básketbolan) 18-01 (1) bansa (bansâ) 9-07 (1), 14-09 (1), baseball (baseball) 11-05 (1), 19-05 (1) 15-09 (4), 16-05 (1), baso (baso) 10-06 (1), 13-09 (14), 16-07 (6), 16-11 (1), 13-11 (4), 14-05 (4), 17-02 (1) 17-06 (1), 19-03 (1) bansang (bansáng) 13-06 (4), 15-04 (2), basong (basong) 9-08 (4), 11-01 (1), 15-09 (20), 16-07 (27), 12-06 (2), 17-08 (1) 16-11 (4), 18-07 (1) basta (bastá) 16-10 (1), 17-01 (1),
184
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 184184 99/8/06/8/06 11:54:0811:54:08 AMAM 17-02 (1), 17-08 (1), backgammon (báckgammon) 17-09 (1), 17-10 (1) 19-05 (1) baston (bastón) 9-07 (1) backpack (backpack) 15-05 (2), 18-01 (1) basura (basura) 9-07 (1), 16-05 (1), bacon (bacon) 18-10 (1) 17-08 (1) beans (beans) 19-07 (1) basurahan (básurahán) 9-09 (1), 11-01 (1), bear (bear) 17-10 (1) 12-06 (1), 19-09 (1) beinte (beinte) 12-03 (5), 12-11 (3) basurero (basurero) 16-05 (1) Beijing (Beijíng) 10-08 (1), 16-04 (1) bata (batà) 9-01 (2), 11-03 (2), 11-06 (2), Belhika (Bélhiká) 18-07 (1) 12-04 (2), 13-06 (1), belo (belo) 18-06 (1) 14-01 (2), 14-09 (1), belt (belt) 19-01 (1) 16-03 (1), 17-01 (1), bendahe (bendahe) 14-08 (1), 14-11 (1) 17-05 (2), 17-08 (1), Beneswela (Beneswela) 18-07 (1) 17-09 (2) Benesya (Benesya) 12-03 (2) batang (batang) 9-08 (21), 9-10 (11), berde (berde) 14-07 (2), 15-09 (4) 10-05 (12), 10-07 (6), berdeng (berdeng) 9-06 (2), 15-09 (2), 19-07 (1) 10-11 (2), 11-02 (16), beri (beri) 18-09 (1) 11-06 (12), 12-02 (3), Bern (Bern) 10-08 (1) 12-04 (13), 12-05 (4), Bernardo (Bernardo) 17-06 (1) 12-06 (3), 12-11 (2), beses (beses) 15-08 (2), 17-08 (1), 13-01 (16), 13-04 (1), 17-10 (2) 13-06 (1), 13-08 (2), bibig (bibíg) 12-08 (4), 12-09 (1), 13-09 (6), 13-10 (6), 18-04 (1) 13-11 (3), 14-01 (13), bibilangin (bibilangin) 17-01 (1) 14-03 (4), 14-04 (4), bibilhin (bibilhín) 13-05 (1) 14-05 (1), 14-10 (8), bibitiwan (bibitiwan) 17-08 (1) 14-11 (1), 15-01 (1), bigas (bigás) 19-07 (1) 15-03 (4), 15-06 (8), bigote (bigote) 13-06 (8) 15-11 (4), 16-10 (1), bihira (bihirà) 9-03 (1) 17-02 (1), 17-06 (1) bihirang (bihirang) 9-03 (3), 12-01 (5), batayan (batayán) 17-07 (1) 12-11 (1) baterya (bateryá) 18-02 (1), 19-01 (1) bihis (bihis) 11-03 (4) bathrobe (bathrobe) 10-07 (2), 18-06 (1) bihis (bihís) 9-03 (2) bathtub (bathtub) 10-07 (3), 18-03 (1) bilang (bilang) 10-09 (4), 15-06 (4), batik (batik) 15-09 (4) 15-08 (11), 19-10 (4) batikang (batikáng) 17-06 (1) bilangguan (bilangguan) 16-05 (2), 17-09 (1), bato (bató) 9-03 (2), 14-06 (3), 18-05 (1) 14-11 (1), 17-03 (1) bilangin (bilangin) 14-08 (1), 17-05 (2) Battle (Battle) 16-08 (1) bilihan (bílíhan) 13-04 (1) baul (baúl) 9-10 (3), 9-11 (1) bilis (bilís) 10-08 (2), 10-11 (1), bawal (bawal) 11-07 (1), 11-11 (1), 17-01 (1) 12-02 (2) bilisan (bilisán) 17-08 (1) bawasan (bawasan) 15-08 (2), 15-11 (2) bill (bill) 16-02 (3) bawat (bawat) 10-09 (4), 11-07 (4), bilog (bilog) 14-07 (8), 19-02 (1), 14-08 (1), 17-08 (1) 19-10 (1) bayad (bayad) 17-09 (1) bilyar (bilyár) 19-05 (1) bayan (bayan) 16-10 (2), 17-03 (1), bimpo (bimpo) 10-01 (4), 10-04 (1), 17-08 (1) 10-07 (2), 10-11 (1) bayaran (bayarán) 13-05 (1) binababa (binababâ) 9-09 (2), 9-11 (1) baybayin (baybayin) 15-09 (9) binabakante (binabakante) 13-09 (1) baybayin (baybayín) 9-02 (4), 17-09 (1) binabagsak (binabagsák) 14-01 (1), 15-03 (2) baywang (baywáng) 11-04 (1) binabalanse (binabalanse) 13-02 (5)
185
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 185185 99/8/06/8/06 11:54:0811:54:08 AMAM binabalatan (binabalatán) 13-04 (1) biyaheng-pangkalawakan (biyaheng-pangkalawakan) binabaliktad (binabaliktád) 11-03 (1) 15-03 (2) Biyernes (Biyernes) 15-02 (3), 15-07 (1) binabanlawan (binabanlawán) biyolin (biyolín) 18-01 (1) 10-01 (2), 10-06 (1), blangko (blangko) 11-07 (1) 10-11 (1), 15-03 (1) blender (blender) 18-02 (1) binabasa (binabasa) 12-08 (20), 17-04 (1) blood (blood) 14-08 (2) binabasa (binabasâ) 10-01 (1) blow-dryer (blow-dryer) 18-02 (1) binabasahan (binabasahan) blocks (blocks) 13-02 (3) 12-04 (2) blusa (blusa) 18-06 (1) binabati (binabatì) 17-10 (1) board (board) 19-09 (1) binabayaran (binabayaran) boksing (boksing) 19-05 (1) 13-07 (1) boksingero (boksingero) 14-09 (1) binakante (binakante) 13-09 (1) bodega (bodega) 18-03 (1) bina-bisect (bina-biséct) 14-07 (4) bola (bola) 9-07 (2), 12-09 (2), bina-brush (bina-brush) 10-05 (2), 13-07 (1) 15-03 (4), 15-11 (4), binder (binder) 19-09 (1) 17-01 (1), 17-04 (1), binibigay (binibigáy) 9-07 (4), 14-08 (1), 17-03 (1) 17-07 (1), 17-09 (1) binibigyan (binibigyán) 13-05 (2), 13-11 (1), bolo (bolo) 19-06 (1) 16-03 (1), 17-10 (1) bolpen (bolpen) 10-01 (1), 12-09 (1), binibilang (binibilang) 13-02 (2) 13-10 (2), 17-10 (1), binibitiwan (binibitiwan) 17-07 (1) 19-09 (1) binili (binilí) 13-07 (1) boluntaryo (boluntaryo) 17-01 (1) bintana (bintanà) 9-07 (2), 13-07 (1), bomba (bomba) 11-07 (1) 14-06 (1), 15-10 (5), Bombay (Bombay) 16-07 (2) 17-02 (1), 18-03 (1) bombero (bombero) 16-05 (3), 19-04 (1), binti (bintî) 11-04 (3), 14-08 (2), 19-08 (1) 14-11 (2), 17-08 (1), bomberong (bomberong) 17-04 (1) 18-04 (2) bombilya (bombilya) 11-08 (2), 11-09 (2) binubuksan (binubuksán) 10-01 (4), 10-04 (1), Bong (Bong) 14-01 (1) 11-05 (4), 11-08 (2), boses (boses) 12-05 (4), 17-02 (1) 11-11 (1), 13-05 (2), boss (boss) 17-08 (1), 17-10 (1), 13-07 (2), 13-11 (1), 19-09 (1) 14-01 (1) bota (bota) 12-09 (2), 18-06 (1) binubuhat (binubuhat) 9-10 (1) botang (botang) 18-06 (1) binubuhusan (binubuhusan) bote (bote) 12-07 (2), 12-08 (1), 12-04 (4) 15-03 (4) binubunot (binubunot) 15-03 (1) botika (botika) 18-05 (1) binubura (binuburá) 15-08 (2) bowl (bowl) 19-03 (1) binubutones (binubutones) Boyet (Boyet) 11-05 (4) 11-03 (2) brake (brake) 19-01 (1) binuksan (binuksán) 11-08 (1) Brasil (Brasíl) 18-07 (1) bird (bird) 17-03 (1), 17-04 (1) braso (braso) 11-04 (12), 11-06 (3), biskuwit (biskuwít) 18-10 (1) 11-11 (1), 13-02 (1), bisikleta (bisikleta) 9-02 (1), 9-11 (1), 12-08 (3), 17-05 (1), 18-04 (1) 13-06 (6), 13-09 (1), brace (brace) 14-04 (1) 19-08 (1) briefcase (briefcase) 11-05 (2), 13-10 (2), bisita (bisita) 17-06 (1) 19-09 (1) bisitahin (bisitahin) 13-07 (1) British (British) 16-07 (3), 16-11 (1) bituin (bituín) 14-07 (2), 17-04 (1) British Empire (British Empire) biyahe (biyahe) 11-02 (2), 17-04 (1), 16-07 (3), 16-11 (1) 17-07 (1), 17-10 (1) brick (brick) 11-02 (4), 14-06 (3)
186
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 186186 99/8/06/8/06 11:54:0911:54:09 AMAM Bruselas (Bruselas) 12-03 (1) bumibigat (bumibigát) 17-06 (1) brush (brush) 13-07 (1) bumibili (bumibilí) 13-03 (6), 13-04 (1), bubog (bubog) 12-06 (1), 12-11 (1) 13-11 (1) bubong (bubóng) 16-10 (1), 19-01 (1), bumili (bumilí) 9-07 (1), 10-03 (1), 19-08 (1) 13-10 (2) bubuksan (bubuksán) 11-08 (2) bumirang (búmirang) 11-05 (1) bukal (bukál) 17-10 (1) bumper (bumper) 19-01 (1) bukas (bukas) 15-07(4), 17-08 (2) bumubulong (bumubulóng) bukas (bukás) 11-08 (5), 12-08 (4), 12-05 (3), 12-11 (1), 12-09 (2), 15-06 (1), 14-02 (2) 17-05 (1), 17-09 (1) bumubuo (bumubuô) 14-09 (1) buksan (buksán) 9-10 (2), 11-01 (1), 11-10 (2), bumubura (bumuburá) 15-08 (1) 15-10 (10), 17-05 (1) bundok (bundók) 16-10 (2), 19-02 (1) bukung-bukong (bukung-bukong) buntot (buntót) 17-10 (1) 18-04 (1) bunga (bunga) 18-09 (1) budget (budget) 17-10 (1) buong (buóng) 13-01 (6), 17-02 (1), buhangin (buhangin) 16-10 (1) 17-09 (1), 19-10 (1) buhatin (buhatin) 9-10 (8), 9-11 (4), 12-06 (1), Burgos (Burgos) 17-08 (1) 16-09 (2) buriko (buriko) 11-06 (6), 11-11 (6) buhay (buhay) 16-06 (2), 17-02 (1) burol (buról) 16-10 (1), 17-02 (1) buhay (buháy) 9-05 (13), 9-11 (2) bus (bus) 9-03 (2), 10-03 (7), buhay-mag-asawa (buhay-mag-asawa) 11-05 (4), 11-07 (1), 17-07 (1) 15-05 (1), 18-01 (1), buhok (buhók) 9-03 (4), 10-05 (8), 19-08 (1) 10-07 (2), 10-11 (1), busina (busina) 17-07 (1), 17-09 (1) 11-04 (1), 12-01 (2), business (business) 19-09 (1) 12-04 (4), 12-09 (2), butas (butas) 11-06 (1), 13-09 (2) 13-01 (2), 13-04 (1), butiki (butikî) 18-08 (1) 13-07 (2), 13-10 (2), buto (butó) 18-09 (1) 13-11 (1), 15-03 (1), butones (butones) 10-04 (1), 10-07 (1), 17-04 (1), 17-09 (1), 18-06 (1) 18-04 (1), 18-06 (1) buwan (buwán) 9-03 (2), 10-09 (1), buhok (buhók) 17-06 (1) 15-02 (5), 15-06 (1), bulaklak (bulaklák) 9-01 (2), 12-04 (1), 15-07 (6), 16-01 (1), 13-06 (3), 14-02 (1), 16-04 (1), 16-11 (1), 16-03 (1), 16-10 (1), 19-08 (1) 18-09 (1) buwang (buwáng) 15-07 (1) bulb (bulb) 18-09 (1) buwaya (buwaya) 18-08 (1) bulkan (bulkán) 19-02 (1) Byetnam (Byetnam) 18-07 (1) bulletin (búlletin) 19-09 (1) ka (ka) 9-02 (3), 9-04 (5), 9-06 (11), bulok (bulók) 11-09 (2), 17-10 (1) 9-10 (1), 9-11 (3), 10-02 (7), bulong (bulóng) 12-05 (1) 10-10 (5), 10-11 (4), bumaba (bumabâ) 11-08 (4) 12-03 (2), 12-05 (4), bumababa (bumababâ) 12-06 (1) 12-06 (10), 12-11 (7), bumabahing (bumabahíng)14-04 (1) 14-04 (2), 14-08 (1), bumabali (bumabalì) 15-08 (1) 15-01 (4), 15-06 (2), bumabalik (bumabalík) 11-05 (6), 17-10 (1) 16-01 (5), 16-10 (4), bumagsak (bumagsák) 14-01 (2), 15-05 (1) 16-11 (2), 17-02 (6), bumalik (bumalík) 17-09 (1) 17-03 (4), 17-04 (6), bumangon (bumangon) 9-10 (4), 11-02 (2) 17-05 (4), 17-06 (8), bumasag (bumasag) 13-10 (2), 13-11 (1) 17-07 (8), 17-08 (9), bumati (bumatì) 17-07 (1) 17-09 (4), 17-10 (9)
187
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 187187 99/8/06/8/06 11:54:0911:54:09 AMAM kaagad (kaagád) 10-10 (1), 15-06 (7), kaibigang (kaibigang) 9-10 (4) 17-03 (2), 17-06 (1) kailan (kailán) 9-02 (4), 14-08 (1), kaarawan (kaarawán) 10-02 (2), 17-05 (1) 17-07 (1), 17-08 (2) kabaliktaran (kabaliktarán) kailanman (kailanmán) 11-02 (1), 11-11 (1), 17-10 (1) 12-01 (14), 12-11 (4), kabalyero (kabalyero) 16-04 (2) 16-09 (1), 16-11 (1), kabayo (kabayo) 9-03 (2), 9-05 (2), 9-11 (2), 17-06 (1) 10-05 (2), 10-11 (1), kailangan (kailangan) 9-07 (18), 9-10 (3), 12-01 (3), 12-04 (1), 10-03 (1), 10-10 (2), 12-08 (4), 14-10 (2), 14-05 (14), 14-08 (1), 14-11 (2), 17-03 (1), 16-01 (4), 16-02 (2), 18-08 (1), 19-05 (1) 16-11 (4), 17-05 (2), kabayong (kabayong) 16-09 (2) 17-06 (1), 17-07 (1), kabila (kabilâ) 14-10 (3) 17-09 (1) kabilang (kabiláng) 17-09 (1) kailangang (kailangang) 14-04 (2), 14-11 (2), kabilis (kabilís) 17-10 (1) 17-09 (1) kabinet (kábinet) 10-06 (1), 14-05 (1), kainan (kainán) 18-03 (1) 19-03 (1) kainin (kainin) 9-08 (2), 14-05 (4) kabuhay-buhay (kabuhay-buhay) kainit (kainit) 12-08 (1), 12-11 (1) 17-07 (1) kalabasa (kalabasa) 19-07 (1) kabute (kabuté) 18-09 (1), 19-07 (1) kalahati (kalahatì) 13-01 (4), 14-07 (2), kakakasal (kakakasál) 11-08 (1), 16-03 (2), 15-08 (2), 17-02 (1) 16-11 (1) kalahating (kalahating) 17-02 (1), 17-05 (1) kakain (kakain) 12-09 (2), 14-05 (1) kalamig (kalamíg) 12-08 (1), 12-11 (1) kakaunting (kakauntíng) 13-06 (4) kalan (kalán) 10-06 (1), 15-03 (1), kakikita (kakikita) 15-01 (2) 18-02 (1), 19-03 (1) kakila-kilabot (kakila-kilabot) kalawakan (kalawakan) 9-07 (1), 16-04 (1) 17-06 (1) kalawangin (kálawangín) 11-09 (1) kadena (kadena) 19-06 (1) kalayaan (kalayaan) 16-08 (1) kagamitan (kagamitán) 9-03 (2), 9-11 (2), 14-09 (1) kalaykay (kalaykáy) 19-06 (1) kagamitang (kagamitáng) 14-06 (4) kalayo (kalayò) 12-03 (2), 17-06 (1) kagustuhan (kagustuhan) 17-10 (1) kaldero (kaldero) 10-06 (2), 14-05 (1), kaha (kaha) 13-05 (4), 19-09 (1) 19-03 (1) kahapon (kahapon) 15-07 (4), 17-07 (1) kalendaryo (kalendaryo) 14-08 (1), 19-09 (1) kahera (kahera) 13-05 (6), 13-11 (1) kaliwa (kaliwâ) 10-08 (2), 11-07 (1), kahirapan (kahirapan) 17-10 (1) 12-02 (1), 15-10 (1), kahit (kahit) 13-06 (1), 13-10 (2), 16-05 (3) 14-02 (1), 14-10 (7), kaliwang (kaliwáng) 17-03 (1) 16-01 (1), 16-10 (1), kalungkutan (kalungkutan) 17-09 (2), 17-10 (2) 17-10 (1) kahon (kahón) 9-06 (4), 9-09 (6), 11-01 (1), kalye (kalye) 12-02 (4), 13-04 (1), 11-11 (1), 12-02 (3), 16-05 (3), 16-11 (1), 13-02 (2), 14-10 (4), 17-05 (1), 18-05 (1) 19-03 (1), 19-09 (1) kalyeng (kalyeng) 12-03 (2) kahong (kahóng) 10-09 (4) kama (kama) 9-02 (3), 9-11 (1), 12-06 (4), kahoy (kahoy) 11-09 (2), 14-06 (4), 17-02 (1), 17-10 (1), 14-07 (3), 14-11 (3), 18-03 (1) 18-09 (1) kamakailan (kamakailán) 14-03 (2), 14-11 (1), kaibigan (kaibigan) 10-10 (1), 10-11 (1), 16-06 (1), 17-01 (1) 13-07 (1), 16-03 (2), kamakalawa (kamakalawá) 16-11 (1), 17-01 (1), 15-07 (2), 15-11 (2) 17-07 (1) kamalig (kamalig) 17-10 (1), 18-05 (1)
188
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 188188 99/8/06/8/06 11:54:1011:54:10 AMAM kamao (kamaó) 18-04 (1) kanluran (kanluran) 15-09 (3) kamatis (kamatis) 10-06 (1), 19-07 (1) kanto (kanto) 17-08 (1) kamay (kamáy) 9-02 (1), 10-07 (1), kanyon (kanyón) 16-04 (1) 11-04 (4), 11-11 (1), kang (kang) 12-06 (1), 14-05 (1), 12-06 (1), 12-09 (1), 17-01 (2), 17-03 (1), 13-01 (2), 14-04 (1), 17-04 (1), 17-08 (2), 14-08 (1), 14-11 (1), 17-09 (2) 15-03 (1), 16-06 (4), kapag (kapág) 9-10 (2), 11-05 (4), 18-04 (3) 12-05 (2), 12-11 (2), kambyo (kambyo) 19-01 (1) 14-05 (1), 15-08 (8), kamera (kámera) 14-03 (2) 16-01 (5), 17-01 (1), kami (kamí) 9-06 (6), 9-11 (1), 12-03 (1), 17-03 (1), 17-06 (1), 17-04 (1), 17-07 (2), 17-08 (1), 17-09 (1), 17-09 (1) 17-10 (1) kaming (kamíng) 17-03 (1), 17-04 (1), kapal (kapál) 9-01 (2) 17-07 (1) kapansanan (kapansanan) 11-07 (1) kamiseta (kamiseta) 9-02 (2), 9-06 (13), 9-07 (1), kapapasok (kapapasok) 12-06 (1) 9-08 (2), 9-11 (2), 10-04 (5), kapatid (kapatíd) 12-02 (2), 17-03 (2) 10-07 (2), 11-09 (1), kapayapaan (kapayapaan) 12-02 (2), 14-09 (1) 13-03 (4), 13-09 (1), kape (kapé) 9-06 (2), 9-07 (2), 11-10 (2), 13-11 (3) 14-02 (3), 17-01 (1), kamisetang (kamisetang) 10-04 (4), 11-10 (2), 17-04 (1), 18-10 (1) 13-06 (8), 13-09 (4), kapihan (kapihan) 13-04 (1) 18-06 (1) kapiterya (kapiterya) 13-04 (2), 18-01 (1) kamison (kamisón) 18-06 (1) kapote (kapote) 18-06 (1) Kanada (Kanadá) 18-07 (1) kapwa (kapwà) 9-01 (2), 10-08 (3), kanan (kanan) 10-08 (2), 11-07 (1), 11-06 (3), 12-03 (1), 12-02 (1) 12-06 (1), 14-04 (1), kandado (kandado) 18-01 (1) 15-07 (1) kandungan (kandungan) 11-04 (1), 12-01 (1) karamihan (karamihan) 12-01 (1), 15-04 (4), kanibalismo (kanibalismo) 16-01 (1) 17-09 (1) karaming (karaming) 13-09 (1), 17-08 (1) kanila (kanilá) 9-01 (1), 9-06 (1), 9-07 (1), karaniwan (karaniwan) 9-03 (1), 14-03 (2) 13-02 (6), 13-10 (1), karaniwang (karaniwang) 9-03 (18), 9-11 (3), 13-11 (2), 17-06 (1), 10-04 (2), 15-02 (1), 17-08 (1), 17-09 (1) 16-03 (1), 17-02 (1) kanilang (kaniláng) 12-04 (2), 12-11 (1), karatula (karátula) 11-07 (4), 12-08 (1), 13-02 (2), 14-09 (2), 15-04 (4) 15-08 (8), 17-04 (1) karatulang (karátulang) 11-07 (3), 12-02 (8) kanina (kanina) 17-05 (1) karayom (karayom) 14-08 (1) kaninang (kaninang) 17-07 (1) karera (karera) 11-10 (2), 14-01 (4), kanino (kanino) 12-08 (1) 14-11 (2), 15-10 (2), kaninong (kaninong) 9-02 (4), 12-08 (4) 19-05 (3) kaniya (kaniyá) 9-06 (8), 9-07 (5), 9-08 (1), karetilya (karetilya) 19-06 (1) 9-10 (2), 9-11 (5), 13-02 (2), kargahin (kargahín) 9-10 (1) 13-08 (2), 13-10 (3), kariton (karitón) 13-05 (8) 15-06 (2), 15-10 (4), karne (karné) 12-10 (2), 12-11 (2), 16-09 (4), 17-03 (1), 13-05 (1), 18-10 (1) 17-09 (1), 17-10 (2) karot (karot) 12-01 (1), 19-07 (1) kaniyang (kaniyáng) 9-03 (2), 9-10 (5), 9-11 (1), karpintero (karpintero) 13-08 (1) 10-01 (3), 10-03 (1), kartero (kartero) 16-05 (2), 19-04 (1) 10-04 (1), 10-07 (6)… karwahe (karwahe) 19-08 (2)
189
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 189189 99/8/06/8/06 11:54:1111:54:11 AMAM kasal (kasál) 11-03 (1), 16-03 (1) kayong (kayóng) 9-06 (1), 11-01 (2), 11-11 (1), kasalukuyan (kasalukuyan) 17-03 (1), 17-05 (1), 14-03 (3) 17-06 (1), 17-10 (1) kasama (kasama) 11-06 (3), 11-11 (1), kaysa (kaysá) 9-01 (2), 9-06 (3), 10-08 (8), 12-04 (2), 16-10 (1), 13-03 (4), 13-11 (4), 17-10 (1) 14-05 (1), 14-07 (8), kasamang (kasamang) 15-06 (1), 15-11 (1) 16-07 (1), 17-01 (1), kasarian (kasarián) 9-01 (6), 9-11 (4) 17-02 (1), 17-03 (1) kasero (kasero) 17-10 (1) kayumangging (kayumanggíng) kasinungalingan (kasinungalingan) 9-08 (3), 11-05 (2), 11-11 (2) 13-10 (2) kendi (kendi) 9-08 (4), 17-03 (1) kasirola (kasirola) 19-03 (1) keso (keso) 18-10 (1) Kastila (Kastilà) 13-06 (1), 15-04 (1), ketsap (ketsap) 18-10 (1) 16-07 (3) keyboard (keyboard) 18-02 (1) kastilyo (kastilyo) 16-04 (1), 16-10 (1), Kiko (Kikò) 17-02 (1) 18-05 (1) kilala (kilalá) 16-03 (2), 16-11 (1) kastilyong (kastilyong) 14-09 (1) kilay (kilay) 18-04 (1) kasunduan (kasunduan) 17-10 (1) kilo (kilo) 9-09 (2), 10-09 (2), 14-08 (1) kasya (kasya) 10-04 (4), 13-09 (6) kilometro (kilometro) 10-08 (4), 10-09 (8), kataka-takang (kataká-takáng) 11-07 (4), 12-03 (2) 17-07 (1) kimika (kímika) 18-01 (1) katagal (katagál) 17-03 (1), 17-06 (1), kinakagat (kinakagát) 12-07 (2) 17-09 (1), 17-10 (1) kinakagatan (kinakagatán) 12-07 (3) katedral (katedrál) 12-08 (1), 16-04 (1), kinakain (kinakain) 10-01 (1), 14-05 (3), 16-11 (1), 18-05 (1) 14-10 (1), 14-11 (1), Katoliko (Katóliko) 16-08 (1) 17-01 (1) katulad (katulad) 17-07 (1), 17-10 (1) kinakalabit (kinakalabít) 11-04 (1) Katutubong (Katutubong) 16-04 (1) kinakaladkad (kinakaladkád) kaunti (kauntî) 10-10 (1), 13-09 (1), 13-02 (3) 13-11 (1), 15-08 (2), kinakamot (kinakamot) 11-04 (3) 17-01 (1), 17-02 (1), kinakarga (kinakargá) 10-03 (1), 10-04 (1), 17-03 (2), 17-07 (1), 11-01 (1), 11-11 (1), 17-08 (1), 17-09 (2), 13-05 (1), 13-07 (2), 17-10 (1) 13-11 (1) Kautusan (Kautusán) 16-08 (1) kinakausap (kinakausap) 16-05 (1), 17-06 (1) kawali (kawalì) 10-06 (1), 13-04 (1), kinain (kinain) 14-10 (1), 14-11 (1) 19-03 (1) kinalawang (kinalawang) 11-09 (1) kawayan (kawayan) 18-09 (1) kinansela (kinanselá) 17-09 (1) kay (kay) 10-01 (1), 10-10 (1), kinasal (kinasál) 11-08 (7) 14-08 (6), 15-10 (2), kinausap (kinausap) 17-10 (1) 17-02 (1), 17-05 (1), kinse (kinse) 10-03 (1), 10-11 (1), 17-07 (1), 17-08 (1) 16-06 (1) kaya (kaya) 17-05 (1), 17-06 (1), kinukuha (kinukuha) 9-08 (2), 10-01 (1), 17-07 (1) 13-07 (1), 14-08 (4) kayo (kayó) 9-04 (10), 9-11 (1), kinukurot (kinukurót) 11-04 (1) 10-02 (3), 11-01 (1), kinukuskos (kinukuskós) 11-04 (5) 12-03 (2), 12-06 (2), kinukuwenta (kinukuwenta) 16-02 (4), 17-01 (1), 13-05 (1) 17-02 (2), 17-04 (1), kinuha (kinuha) 17-04 (1) 17-05 (4), 17-06 (2), kisame (kísame) 18-03 (1) 17-07 (1), 17-08 (1), kita (kitá) 13-06 (4), 16-03 (7), 17-09 (1), 17-10 (3) 17-04 (1), 17-06 (1)
190
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 190190 99/8/06/8/06 11:54:1111:54:11 AMAM kitang (kitáng) 9-04 (1), 9-11 (1), 10-02 (1), 19-01 (2), 19-05 (1), 17-04 (1) 19-08 (2) klase (klase) 18-01 (6) kotseng (kotseng) 10-09 (8), 12-06 (1), ko (ko) 9-02 (14), 9-07 (4), 9-10 (2), 12-11 (1), 13-03 (3), 10-02 (5), 10-10 (3), 16-10 (18), 19-08 (1) 10-11 (1), 11-01 (8), krema (krema) 18-10 (1) 11-09 (4), 11-11 (5), Kris (Kris) 10-01 (16), 10-11 (2) 12-03 (13), 12-08 (3), kritiko (krítiko) 17-08 (1) 12-11 (4), 13-05 (1), kubyertos (kubyertos) 19-03 (1) 13-06 (18), 13-08 (1), kuko (kukó) 10-07 (1) 13-10 (1), 13-11 (4), kukunin (kukunin) 14-05 (1) 14-04 (7), 14-05 (3), kulay (kulay) 9-01 (4), 9-03 (4), 11-09 (1), 15-10 (4), 16-01 (4), 12-01 (2), 13-01 (1), 16-02 (7), 16-03 (1), 14-07 (6), 15-09 (8), 16-05 (1), 16-10 (36), 16-10 (1) 16-11 (11), 17-01 (8), kulay-abo (kulay-abó) 19-08 (1) 17-02 (7), 17-03 (8), kulay-rosas (kulay-rosas) 9-08 (1), 16-10 (2) 17-04 (4), 17-05 (6), kulay-ubeng (kulay-ubeng) 17-06 (8), 17-07 (10), 13-06 (2) 17-08 (6), 17-09 (12), kuliling (kulilíng) 12-05 (2) 17-10 (11) kumakagat (kumakagát) 12-07 (1) koboy (koboy) 15-04 (1), 19-04 (1) kumakain (kumakain) 9-02 (6), 9-05 (1), 10-06 (7), Kolombiya (Kolómbiya) 18-07 (1) 12-01 (4), 12-08 (1), konduktor (konduktór) 19-04 (1) 12-09 (1), 12-10 (4), konsiyerto (konsiyerto) 17-03 (1) 12-11 (4), 13-04 (13), konstruksyon (konstruksyón) 14-10 (4), 16-01 (3), 19-04 (1) 16-03 (3), 16-06 (3), kontinente (kontinente) 16-07 (3), 19-02 (1) 17-02 (1), 17-09 (1) kong (kong) 9-04 (1), 9-11 (1), 10-02 (2), kumakatawan (kumakatawán) 10-10 (2), 10-11 (2), 10-09 (8) 13-06 (8), 13-11 (4), kumakatok (kumakatók) 16-03 (1) 14-05 (5), 15-10 (1), kumakaway (kumakawáy) 11-04 (2) 16-10 (3), 17-01 (1), kumain (kumain) 10-06 (2), 14-05 (5), 17-02 (1), 17-03 (1), 16-01 (1), 17-07 (1) 17-04 (1), 17-06 (3), kumikindat (kumikindát) 11-04 (1) 17-07 (4), 17-08 (1), kumikipot (kumikipot) 12-02 (1) 17-09 (1), 17-10 (5) kumikisap (kumikisáp) 11-04 (1) kopita (kopita) 19-03 (1) kumpleto (kumpleto) 14-07 (2) kordon (kordón) 18-02 (1) kumpletong (kumpletong) 14-07 (2) Korea (Koreá) 18-07 (2) kumpositor (kumpositór) 16-08 (1) Koreano (Koreano) 13-06 (1) kumukuha (kumukuha) 9-06 (2), 9-09 (1), 9-10 (1), koreo (koreo) 13-08 (2) 10-01 (6), 12-02 (1), koryente (koryente) 18-02 (2) 13-05 (4), 13-07 (2), kotse (kotse) 9-02 (5), 11-05 (4), 11-07 (8), 13-11 (1), 14-01 (2), 12-09 (7), 13-03 (5), 14-08 (1), 15-05 (3), 13-05 (2), 13-07 (8), 15-11 (1) 13-08 (1), 13-11 (4), kumukuliling (kumukulilíng) 14-03 (4), 14-06 (1), 9-09 (1) 15-06 (2), 16-05 (1), kumukulo (kumukulô) 10-06 (1) 16-09 (1), 16-10 (14), kumuha (kumuha) 14-08 (1) 16-11 (1), 17-03 (1), kumusta (kumustá) 10-02 (7), 10-10 (5), 17-05 (2), 17-09 (1), 10-11 (5), 15-01 (4),
191
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 191191 99/8/06/8/06 11:54:1211:54:12 AMAM 17-02 (1), 17-03 (1), daga (dagâ) 17-10 (1) 17-05 (1), 17-07 (1), Dagat (Dagat) 15-09 (10), 19-02 (9) 17-09 (2) dagdag (dagdág) 17-08 (1) kuneho (kuneho) 17-05 (1) dagdagan (dagdagán) 15-08 (2), 15-11 (2) kunin (kunin) 9-04 (1), 9-08 (2), 11-05 (2), dahan-dahan (dahan-dahan) 11-07 (1) 12-03 (1), 16-02 (2), dahil (dahil) 9-02 (4), 9-10 (2), 11-05 (1), 16-11 (1), 17-01 (1) 12-08 (4), 12-09 (11), kung (kung) 9-04 (1), 9-07 (2), 9-08 (1), 12-11 (1), 13-01 (9), 11-07 (1), 12-01 (14), 13-10 (1), 13-11 (2), 12-03 (3), 12-05 (1), 14-04 (2), 14-05 (4), 12-08 (1), 12-09 (20), 14-10 (8), 15-01 (3), 12-11 (7), 13-01 (15), 15-11 (3), 16-07 (4), 13-06 (4), 13-07 (1), 16-10 (7), 17-10 (3) 13-11 (4), 14-01 (3), dahilan (dahilán) 17-03 (1), 17-07 (1), 14-05 (4), 15-07 (1), 17-08 (1), 17-10 (1) 15-08 (1), 16-06 (4), dahon (dahon) 9-05 (2), 16-10 (1), 18-09 (1) 16-10 (3), 16-11 (5), dahong (dahong) 9-05 (2), 17-10 (1) 17-01 (3), 17-03 (4), dais (dais) 16-09 (2), 16-11 (1), 17-05 (2), 17-06 (6), 19-05 (1) 17-07 (5), 17-08 (4), daisy (daisy) 18-09 (1) 17-09 (4), 17-10 (8) dalawa (dalawá) 9-06 (1), 14-07 (4), kurbada (kurbada) 11-07 (1) 16-02 (1), 17-04 (1), kurbata (kurbata) 11-03 (1), 13-02 (2), 17-10 (1) 18-06 (1) dalawampu (dalawampû) 15-08 (2) kurbatang (kurbatang) 17-05 (1) dalawampung (dalawampúng) kurtina (kurtina) 13-07 (1), 18-03 (1) 12-03 (1), 17-09 (2) kusina (kusina) 13-08 (2), 18-03 (1), dalawampu’t dalawa (dalawampú’t dalawá) 19-03 (1) 14-07 (2) kusinero (kusinero) 19-04 (1) dalawampu’t pitong (dalawampú’t pitóng) kuta (kutà) 12-08 (1) 10-09 (1) kuting (kutíng) 17-09 (1) dalawang (dalawáng) 9-01 (4), 10-08 (1), kutsara (kutsara) 10-06 (1), 19-03 (1) 10-09 (8), 10-11 (5), kutsilyo (kutsilyo) 10-06 (1), 11-09 (2), 11-01 (1), 11-08 (2), 14-02 (2), 17-09 (1), 12-03 (1), 13-06 (1), 19-03 (4) 15-06 (2), 15-07 (1), kuwaderno (kuwaderno) 9-02 (1), 15-05 (3), 15-08 (2), 15-09 (1), 18-01 (1), 19-09 (1) 16-03 (6), 17-01 (1), kuwadrado (kuwadrado) 15-09 (2), 19-10 (1) 17-03 (1), 17-10 (1), kuwadradong (kuwadradong) 18-05 (1) 14-07 (2) dalhin (dalhín) 17-07 (1), 17-10 (1) kuwago (kuwago) 18-08 (1) daliri (dalirì) 11-04 (1), 13-02 (1), kuwarenta (kuwarenta) 16-06 (1) 14-08 (1), 17-02 (1), kuwarto (kuwarto) 17-02 (1), 18-03 (1) 18-04 (1) kuwatro (kuwatro) 14-10 (2), 16-01 (1), dama (dama) 19-05 (1) 16-06 (1) dami (dami) 9-01 (2), 10-08 (4), kuwelyo (kuwelyo) 18-06 (1) 13-09 (2), 13-11 (2) kuwintas (kuwintás) 18-06 (1) damit (damít) 9-08 (2), 10-04 (17), kyuteks (kyuteks) 10-07 (1) 10-11 (1), 11-02 (4), dako (dako) 11-07 (1) 11-03 (3), 12-01 (2), dadalawang (dadalawáng) 13-06 (2), 13-11 (2), 13-03 (1), 13-04 (2), 15-09 (1) 13-07 (1), 13-11 (2), dadalhin (dadalhín) 12-03 (2) 14-03 (2), 14-06 (1), 18-03 (1)
192
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 192192 99/8/06/8/06 11:54:1211:54:12 AMAM damit-Arabo (damít-Arabo) didal (didál) 19-06 (1) 11-03 (1), 11-11 (1) digital (dígital) 16-06 (1), 18-02 (1) damit-Katutubong (damít-Katutubong) dila (dilà) 18-04 (1) 11-03 (1) dilaw (diláw) 12-08 (2), 13-01 (1), damit-Griyego (damít-Griyego) 16-10 (4), 16-11 (1) 11-03 (1), 11-11 (1) din (din) 16-03 (1) damit-Hapon (damít-Hapón) Dina (Dina) 17-03 (1) 11-03 (1), 11-11 (1) dinadaanan (dinadaanan) 10-10 (1) damit-Pakanluran (damít-Pakanlurán) dinadala (dinadalá) 11-01 (1) 11-03 (1), 11-11 (1) dinala (dinalá) 17-08 (1), 17-10 (1) damit-pampaligo (damít-pampaligò) Dindo (Dindo) 17-01 (1) 11-03 (1), 16-01 (1) dinidilaan (dinidilaan) 9-09 (1), 10-01 (2), damit-panlalaki (damít-panlalaki) 12-07 (2) 17-02 (1) dinosaur (dínosaur) 17-04 (1) damit-pantrabaho (damít-pantrabaho) dingding (dingdíng) 18-03 (1) 11-03 (1) diperensiya (diperénsiya) 10-09 (4), 10-11 (4) damit-pantulog (damít-pantulog) direksyon (direksyón) 9-01 (2) 10-07 (1) disk (disk) 9-09 (1), 18-02 (1) damit-pangkasal (damít-pangkasál) dish (dish) 18-02 (1) 11-03 (2) dishwasher (díshwasher) 19-03 (1) damo (damó) 13-02 (2), 18-09 (2) dispenser (dispenser) 19-09 (1) dandelion (dandelion) 18-09 (1) distansiya (distánsiya) 10-08 (3), 10-11 (1) dapat (dapat) 9-02 (5), 9-11 (2), 12-01 (1), Disyembre (Disyembre) 15-02 (1), 15-06 (1), 12-03 (3), 14-05 (13), 15-07 (2) 14-11 (4), 15-10 (2), disyerto (disyerto) 19-02 (1) 17-02 (1), 17-05 (1), Ditas (Ditas) 17-10 (1) 17-07 (1), 17-08 (1), 17-09 (1) dito (dito) 9-02 (2), 9-07 (1), 9-11 (1), darating (daratíng) 10-03 (2), 10-11 (2), 13-05 (2), 13-09 (2), 17-10 (1) 16-04 (2), 16-05 (8), dart (dart) 19-05 (1) 16-06 (2), 16-11 (3), date (date) 19-07 (1) 17-01 (3), 17-02 (1), dati (dati) 9-03 (1), 16-07 (2) 17-03 (2), 17-05 (2), dating (dating) 9-02 (1), 16-07 (16), 17-06 (3), 17-07 (2), 16-11 (8), 17-10 (1) 17-10 (3) dayap (dayap) 19-07 (1) ditong (ditong) 17-06 (1) dear (dear) 17-04 (1), 17-05 (1), diyametro (diyametro) 19-10 (1) 17-07 (3), 17-08 (1), diyan (diyán) 9-02 (2), 9-04 (1), 9-11 (2), 17-10 (1) 16-10 (1), 17-02 (1), dekada (dekada) 10-09 (1) 17-05 (1), 17-07 (2), degrees (degreés) 14-07 (4), 19-10 (3) 17-08 (1) Dela (Dela) 9-02 (1) diyaryo (diyaryo) 12-03 (1), 12-08 (1), dentista (dentista) 14-04 (2), 14-11 (2), 12-09 (2), 12-11 (2), 17-07 (1), 19-04 (1) 13-03 (5), 13-04 (2), department (department) 13-03 (1), 18-05 (1) 13-11 (2), 17-05 (1) de-koryenteng (de-koryenteng) diyes (diyés) 10-03 (2), 10-11 (2) 18-02 (2), 19-06 (2) diyetang (diyetang) 17-07 (1) de-eliseng (de-éliseng) 19-08 (1) diving (diving) 19-05 (1) de-latang (de-latang) 13-05 (1) Dizon (Dizon) 17-10 (1) de-pedal (de-pedál) 19-08 (1) di-angkop (di-angkóp) 9-03 (3), 9-11 (1) diborsiyo (dibórsiyo) 17-07 (1) di-karaniwang (di-karaniwang) diksiyonaryo (diksiyonaryo) 9-03 (11), 9-11 (1) 9-09 (1) di-pormal (di-pormál) 11-03 (2)
193
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 193193 99/8/06/8/06 11:54:1211:54:12 AMAM doktor (doktór) 14-04 (2), 14-08 (11), 16-02 (2), 16-11 (2), 14-11 (3), 19-04 (2) 18-10 (2) dog (dog) 17-03 (1), 17-08 (1), epektibo (epektibo) 17-06 (1) 18-10 (1) Ernesto (Ernesto) 16-02 (2) dolyares (dolyares) 12-03 (3), 12-11 (2) eroplano (eroplano) 10-03 (4), 16-10 (1), Domeng (Domeng) 17-07 (1) 19-08 (3) dominante (dominante) 17-06 (1) eroplanong (eroplanong) 11-08 (2), 11-10 (2) domino (dómino) 14-05 (1), 19-05 (1) eskrima (eskrima) 19-05 (1) Don (Don) 17-04 (1) espada (espada) 14-09 (2) Donna (Donna) 10-10 (2) Espanya (Espanya) 10-08 (1), 16-07 (3), doon (doón) 9-02 (2), 12-06 (1), 16-11 (1), 18-07 (1) 16-10 (3), 17-07 (1), espongha (espongha) 10-06 (1), 10-11 (1), 17-09 (1) 15-03 (2) dos (dos) 13-08 (1), 16-06 (8), Estados Unidos (Estados Unidos) 16-11 (4) 15-04 (2), 16-04 (3), dose (dose) 16-01 (2) 16-07 (1), 18-07 (1) Douglas (Douglas) 16-03 (1) estudyante (estudyante) 12-02 (3), 12-06 (3), dragon (dragón) 18-08 (1) 12-11 (3), 13-04 (1), driveway (driveway) 18-03 (1) 15-05 (16), 15-11 (4), dugo (dugô) 14-08 (2) 18-01 (1) dulos (dulós) 19-06 (1) Europa (Europa) 15-09 (2), 16-04 (1), dumaan (dumaán) 9-02 (5), 9-11 (2), 12-03 (3), 19-02 (1) 15-06 (1), 15-10 (5), ewan (ewan) 9-02 (2), 9-11 (2) 15-11 (3), 17-06 (1) equation (equation) 19-10 (1) dumadaan (dumadaán) 11-01 (1), 15-06 (3), Evelyn (Évelyn) 17-04 (1) 15-10 (1), 15-11 (1) evergreen (évergreen) 18-09 (1) dumadayal (dumadayal) 9-09 (1), 9-11 (1) examination (examination) dumarating (dumaratíng) 10-03 (2), 11-05 (2), 14-08 (2) 12-06 (1), 12-11 (1) exponent (exponent) 19-10 (1) dumidila (dumidilà) 12-07 (1) extinguisher (extínguisher) 19-09 (1) duwende (duwende) 18-08 (1) gaano (gaano) 12-03 (2), 12-08 (2), easy (easy) 18-03 (1) 12-11 (2), 17-03 (1), eksakto (eksakto) 13-09 (1), 14-10 (2), 17-06 (2), 17-09 (1), 16-06 (1) 17-10 (2) ekwador (ekwadór) 19-02 (1) gabi (gabí) 9-02 (2), 16-01 (5), Ed (Ed) 17-01 (1) 16-06 (2), 17-02 (1) edad (edád) 9-01 (6), 9-11 (4), 17-10 (1) gagamba (gagambá) 18-08 (1) Eddie (Eddie) 17-05 (1) gagamit (gagamit) 12-09 (1), 12-11 (1) Edna (Edna) 10-10 (3) gagawa (gagawâ) 17-01 (1) Eduardo (Eduardo) 10-02 (1) gagawin (gagawín) 14-05 (1), 17-02 (1), Ehipto (Ehipto) 16-04 (2), 16-08 (1), 17-05 (1), 17-06 (1) 18-07 (1) galing (galing) 17-06 (1) elepante (elepante) 9-05 (2) galing (galíng) 17-04 (1) elepanteng (elepanteng) 9-05 (2) galit (galít) 11-08 (1), 15-01 (4), elevator (elevator) 19-09 (1) 17-07 (1) Emil (Emil) 17-01 (1) gamit (gamit) 9-09 (3), 10-01 (1), emperador (emperadór) 16-08 (2) 12-03 (3), 12-09 (1), Empire (Empire) 16-07 (9), 16-11 (4) 13-02 (1), 13-07 (2), empleyado (empleyado) 16-05 (2), 17-10 (1) 14-02 (4), 14-09 (1), Enero (Enero) 15-02 (2), 15-07 (5), 14-11 (4), 15-03 (3), 15-11 (1) 15-07 (4), 15-08 (5) ensalada (ensalada) 9-04 (1), 14-05 (4), gamot (gamót) 9-07 (2), 12-08 (1),
194
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 194194 99/8/06/8/06 11:54:1311:54:13 AMAM 14-04 (2), 14-08 (3), ginantsilyo (ginantsilyo) 18-06 (1) 17-02 (1), 17-10 (1) ginawa (ginawâ) 14-03 (2), 14-09 (2), ganda (gandá) 17-06 (1), 17-10 (1) 14-11 (2), 15-10 (2), ganito (ganitó) 9-03 (2), 13-09 (1), 16-04 (7), 16-07 (4), 14-10 (4), 17-06 (1) 16-11 (3), 17-03 (2), ganitong (ganitóng) 12-01 (4), 14-03 (8), 17-09 (1) 16-04 (13), 16-11 (2), Ginoo (Ginoó) 9-04 (1) 17-04 (1), 17-08 (1) ginugupit (ginugupít) 15-06 (1) ganyan (ganyán) 13-06 (2), 16-10 (1), gisantes (gisantes) 9-08 (6), 19-07 (1) 17-08 (1), 17-09 (1) gising (gisíng) 17-01 (1), 17-05 (1) garahe (garahe) 18-03 (1) gitara (gitara) 12-05 (4), 18-02 (1) garapon (garapón) 15-10 (5) gitna (gitnâ) 12-04 (1), 15-06 (1) garapong (garapóng) 11-10 (2) gitnang (gitnáng) 15-04 (1), 16-04 (1) Gardo (Gardo) 17-04 (1) Gloria (Glória) 10-01 (1) gas (gas) 19-01 (1) glove (glove) 19-01 (1) gasolina (gasolina) 11-07 (5), 13-07 (1), Gng. (Gng.) 9-04 (3), 17-10 (1) 13-10 (2), 13-11 (1), golf (golf) 19-05 (1) 19-01 (2) goma (goma) 13-07 (1), 13-11 (1), gasolinahan (gasolinahán) 11-07 (3), 13-04 (1), 19-01 (1) 13-07 (1), 13-11 (1), Gomez (Gomez) 17-08 (1) 18-05 (1) good (good) 12-06 (1), 17-04 (1) gatas (gatas) 10-06 (6), 11-01 (1), Gorge (Gorge) 17-01 (1) 12-09 (5), 13-05 (1), gorilya (gorilya) 18-08 (1) 13-09 (4), 17-02 (1), grapefruit (grapefruit) 19-07 (1) 18-10 (1) graph (graph) 19-10 (1) gate (gate) 10-03 (1) Great Britain (Great Britain) 15-04 (2), 16-05 (1), gato (gato) 19-06 (1) 16-07 (5), 16-11 (1), gauge (gauge) 19-01 (2) 18-07 (1) gawa (gawâ) 9-01 (2), 14-06 (18) Greece (Greece) 15-04 (1), 16-08 (1) gawin (gawín) 14-03 (1), 14-05 (11), gripo (gripo) 10-01 (1) 14-11 (5), 15-10 (1), Griyego (Griyego) 13-06 (1) 16-09 (4), 16-10 (2), groseri (gróseri) 10-03 (1), 13-04 (1), 17-02 (1), 17-04 (1), 13-05 (2), 13-11 (2) 17-06 (1), 17-07 (2), grupo (grupo) 16-03 (1) 17-08 (1), 17-10 (2) gubat (gubat) 18-09 (1) gawing (gawíng) 13-04 (1) guhit (guhit) 17-10 (1) gera (gera) 14-09 (5) gulang (gulang) 9-01 (1), 11-03 (2), 11-06 (1), get (get) 17-10 (1) 12-08 (2), 12-09 (2), gilingan (gilingán) 19-03 (1) 12-11 (2), 17-01 (2) Gina (Gina) 11-01 (1) gulat (gulát) 11-08 (4) ginagamit (ginagamit) 10-08 (16), 10-11 (4), gulay (gulay) 13-05 (5), 18-10 (1) 14-01 (1), 14-03 (1), gulo (guló) 17-03 (1) 14-06 (10), 14-09 (4), gulong (gulóng) 9-01 (2), 17-03 (1), 14-11 (4), 16-04 (2), 19-01 (2), 19-08 (1) 16-06 (2), 17-05 (1) gumagamit (gumagamit) 9-09 (1), 10-04 (2), ginagawa (ginagawâ) 13-02 (3), 14-03 (1), 10-06 (5), 10-07 (10), 14-05 (8), 14-11 (5), 10-11 (5), 12-09 (2), 15-10 (2), 16-04 (1), 12-11 (1), 14-04 (1), 16-11 (1), 17-01 (1), 14-08 (5), 14-10 (2), 17-10 (1) 14-11 (1), 15-08 (1), ginamit (ginamit) 14-03 (1), 16-04 (6), 16-01 (2) 16-06 (2), 17-07 (1) gumaganap (gumaganáp) 15-04 (4)
195
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 195195 99/8/06/8/06 11:54:1311:54:13 AMAM gumagawa (gumagawâ) 13-02 (1), 14-02 (6), hagdan (hagdán) 9-07 (2), 11-02 (3), 15-08 (1) 12-09 (2), 19-06 (1) gumalaw (gumaláw) 17-10 (1) hagdanan (hagdanan) 11-10 (2), 14-01 (2), gumamit (gumamit) 12-09 (1) 18-03 (1) gumawa (gumawâ) 13-10 (2), 17-02 (1), hagis (hagis) 16-09 (1), 16-11 (1) 17-10 (1) hahampasin (hahampasín) 11-02 (1) gumising (gumising) 16-01 (1) halaga (halagá) 12-03 (2), 13-03 (8), gumuguhit (gumuguhit) 15-08 (5) 17-05 (1) gumuhong (gumuhong) 12-08 (1) halagang (halagáng) 15-08 (1) gun (gun) 16-04 (1) halaman (halaman) 12-10 (2), 12-11 (2), gunting (guntíng) 19-06 (1), 19-09 (1) 13-03 (2) gupitin (gupitín) 15-06 (2) halamang (halamang) 18-09 (1) guro (gurò) 12-02 (2), 12-06 (1), halaya (halayá) 18-10 (1) 12-11 (2), 13-08 (2), halika (halika) 9-04 (1) 15-05 (1), 16-08 (1), halikan (halikán) 17-04 (1) 18-01 (1), 19-04 (1) halikayo (halíkayó) 9-04 (1), 12-06 (2) gusali (gusalì) 9-03 (2), 11-05 (4), 11-08 (4), halip (halíp) 14-05 (1) 12-08 (4), 12-09 (2), halos (halos) 9-09 (2), 11-07 (1), 14-03 (4), 16-04 (2), 12-08 (1), 12-11 (1), 16-11 (2), 17-07 (1), 13-03 (6), 14-10 (4), 18-05 (2) 16-04 (1), 17-01 (1), gusaling (gusaling) 11-08 (2), 15-04 (2), 17-02 (1), 17-05 (1) 16-04 (13), 16-11 (2), hamburger (hámburger) 18-10 (1) 18-05 (3) hamon (hamón) 18-10 (1) gusto (gustó) 9-02 (4), 9-04 (1), 9-07 (14), hanapin (hanapin) 11-01 (1) 9-08 (5), 10-10 (1), hand (hand) 19-01 (1) 11-01 (4), 12-02 (2), handa (handâ) 17-01 (1), 17-02 (1), 12-03 (8), 12-08 (6), 17-05 (1), 17-09 (1) 12-11 (4), 13-05 (2), hangganan (hangganan) 15-09 (3) 13-06 (2), 14-05 (18), hanggang (hanggáng) 10-08 (4), 12-03 (4), 14-10 (4), 15-10 (2), 14-07 (10), 15-02 (1), 16-02 (7), 16-10 (48), 16-07 (4), 16-08 (4), 16-11 (5), 17-01 (2), 17-07 (1), 17-09 (1) 17-04 (3), 17-06 (1), hangin (hangin) 13-07 (1), 13-11 (1) 17-07 (1), 17-08 (2), hapon (hapon) 16-01 (3) 17-09 (2) Hapon (Hapón) 12-03 (1), 13-06 (1), gustong (gustóng) 12-03 (1), 13-07 (1), 15-04 (3), 16-07 (2), 16-10 (3), 17-03 (1), 18-07 (1), 19-02 (1) 17-07 (1) Hapong (Hapóng) 15-04 (1) gustung-gusto (gustúng-gustó) hapunan (hapunan) 9-02 (2), 16-01 (1), 16-03 (2), 17-07 (1) 16-03 (1), 16-06 (1), gutom (gutóm) 10-01 (1), 13-06 (2), 17-09 (1) 16-02 (1) harap (haráp) 10-04 (1), 11-05 (3), guwantes (guwantes) 12-08 (1), 17-01 (1), 11-06 (1), 11-11 (2), 18-06 (2) 13-07 (2), 15-06 (2), gym (gym) 15-05 (1), 18-01 (1) 19-01 (3) gymnastics (gymnastics) 19-05 (1) hardin (hardín) 17-07 (1) haba (habà) 9-03 (2), 9-09 (1), 10-08 (5), hari (harì) 16-04 (1), 16-08 (1), 10-11 (1) 16-11 (1) habang (habang) 13-02 (2), 15-06 (1), harina (harina) 14-06 (1), 14-11 (1), 17-02 (1), 17-05 (1), 19-07 (1) 17-09 (1), 17-10 (2) hatiin (hatiin) 14-07 (2), 15-08 (2), 15-11 (2)
196
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 196196 99/8/06/8/06 11:54:1411:54:14 AMAM hawakan (hawakan) 9-04 (1), 17-08 (1), 17-09 (1) hinihila (hinihila) 10-05 (4) Hawaii (Hawaií) 15-04 (1) hinihintay (hinihintáy) 17-06 (1) hayop (hayop) 9-01 (4), 9-03 (6), 11-02 (4), hinihingi (hinihingî) 13-08 (1) 11-06 (4), 11-11 (4), hinihipan (hinihipán) 12-05 (1), 12-07 (2) 12-01 (11), 12-05 (8), hinihiwa (hinihiwà) 10-01 (1), 11-08 (2), 12-08 (4), 12-10 (19), 11-11 (2), 13-04 (1) 12-11 (5), 15-04 (1), hininga (hiningá) 14-08 (1) 16-09 (2), 17-06 (1) hiningi (hiningî) 13-08 (4) headphones (headphones) 13-10 (1), 18-02 (1) hiniwa (hiniwà) 11-08 (2), 11-11 (2) helicopter (hélicopter) 14-09 (3), 19-08 (1) hinlalaki (hinlalakí) 18-04 (1) hello (helló) 10-02 (1), 10-10 (4), hintayin (hintayín) 9-04 (2), 10-02 (1) 17-02 (1) hinto (hintô) 11-07 (2), 11-11 (1), helmet (helmet) 14-09 (2) 12-02 (2) heneral (henerál) 16-08 (3) hintuan (hintuan) 11-05 (2) heograpiya (heograpiya) 18-01 (1) hintuturo (hintuturò) 18-04 (1) heometriya (heometriya) 19-10 (1) hinugasan (hinugasan) 15-10 (4) herbivore (hérbivore) 12-10 (1), 12-11 (1), hinuhugasan (hinuhugasan) 17-08 (1) 10-01 (1), 12-04 (2), heto (heto) 9-02 (2), 10-01 (1), 13-04 (1) 10-10 (1), 11-01 (5), hinuhulaan (hinuhulaan) 9-08 (4) 12-03 (2), 14-05 (1), hinuli (hinuli) 16-05 (1) 16-02 (9), 17-01 (1), hinulog (hinulog) 11-08 (4) 17-03 (3) hipo (hipò) 14-02 (6) hikaw (hikaw) 14-01 (2), 18-06 (1) hiramin (hiramín) 11-01 (2), 17-09 (2) hiking (hiking) 11-07 (1) hirapa (hirapa) 18-08 (1) high (high) 19-05 (1) hita (hità) 18-04 (1) higit (higít) 13-09 (4), 13-11 (2), hiwaan (hiwaán) 19-03 (1) 14-07 (2), 15-08 (2), holen (holen) 13-01 (2), 13-09 (8), 15-09 (1), 16-04 (1), 13-11 (4) 17-01 (1), 17-06 (1), holeng (holeng) 13-09 (2) 17-07 (1), 17-10 (1), holly (holly) 18-09 (1) 19-10 (1) homework (homework) 12-02 (3), 14-05 (6), hihilahin (hihilahin) 10-05 (2) 15-10 (2), 17-02 (1) hihiwain (hihiwain) 11-08 (8), 11-11 (4) honey (honey) 17-04 (1), 17-09 (1) hilaga (hilagà) 15-09 (1) hose (hose) 16-05 (1) Hilagang (Hilagang) 18-07 (1), 19-02 (1) hot (hot) 17-03 (1), 18-10 (1) hilera (hilera) 13-05 (1) hot-air (hot-air) 16-10 (1), 19-08 (1) Himalayas (Himalayas) 19-02 (1) hourglass (hourglass) 16-06 (1) hinahagis (hinahagis) 16-09 (2) hoy (hoy) 17-02 (1) hinahalikan (hinahalikán) 10-05 (7), 10-11 (4) hockey (hockey) 19-05 (1) hinahampas (hinahampás) 11-02 (2), 15-03 (2) hubcap (hubcap) 19-01 (1) hinahanap (hinahanap) 9-09 (3), 11-01 (1), 14-01 (3) hukbo (hukbó) 14-09 (1) hinaharap (hinaharáp) 14-03 (3), 14-11 (1) hukbong-dagat (hukbóng-dagat) hinahawakan (hinahawakan) 14-09 (2), 14-11 (1) 11-04 (1), 13-02 (3), hukbong-himpapawid (hukbóng-himpapawíd) 15-06 (2) 14-09 (2), 14-11 (1) hindi (hindî) 9-02 (5), 9-03 (1), 9-05 (8), hugasan (hugasan) 10-06 (1), 10-07 (1), 9-07 (9), 9-08 (1), 9-10 (16), 10-11 (2) 10-02 (1), 10-03 (3)… hugis (hugis) 9-01 (2) Hindi (Hindi) 15-04 (1) huhugasan (huhugasan) 14-05 (1) hinihigpitan (hinihigpitán) hula (hulà) 17-06 (1) 13-02 (2) huli (hulí) 11-10 (2), 16-06 (2),
197
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 197197 99/8/06/8/06 11:54:1411:54:14 AMAM 17-04 (1), 17-06 (1), 12-10 (3), 17-09 (1), 17-07 (1), 17-09 (1) 18-08 (1) huling (hulíng) 15-07 (2), 16-04 (1), ibong (ibong) 9-05 (2), 12-10 (5), 16-06 (3), 17-04 (1), 12-11 (1), 17-03 (1) 17-07 (1), 17-08 (1), ikakagalit (ikakagalit) 17-01 (1) 17-10 (1) ikalabindalawa (ikalabíndalawá) Hulyo (Hulyo) 15-02 (1), 15-07 (1) 15-07 (2) humaharap (humaharáp) 15-03 (1) ikalabing-isa (ikalabíng-isá) humahawak (humahawak) 13-02 (1), 13-05 (1) 15-07 (1) humarap (humaráp) 12-06 (1) ikalawa (ikalawá) 15-07 (1) humiga (humigâ) 17-03 (1) ikasal (ikasál) 16-03 (1) humigit-kumulang (humigít-kumulang) ikatlo (ikatló) 15-07 (1) 16-04 (3), 16-11 (1) ikaw (ikáw) 16-10 (2), 17-03 (1), humihikab (humihikáb) 9-05 (1) 17-04 (1), 17-05 (1), humihigop (humihigop) 12-07 (3), 12-11 (1) 17-06 (1), 17-08 (1) humihinga (humihingá) 14-08 (2), 15-03 (4) ika-limang (ika-limáng) 17-02 (1) humihingi (humihingî) 9-10 (3), 9-11 (2), 12-02 (1), ika-uno (ika-uno) 15-07 (2) 13-08 (8) ika-11 (ika-11) 14-08 (1) humingi (humingî) 13-08 (4) ika-14 (ika-14) 15-07 (2) humuhula (humuhulà) 9-08 (1), 9-11 (1) ika-20 (ika-20) 16-04 (2) Hunyo (Hunyo) 10-02 (1), 15-02 (2), ika-28 (ika-28) 10-02 (1) 15-11 (1), 17-09 (1) ika-6 (ika-6) 15-07 (2) hurno (hurnó) 10-06 (2), 19-03 (1) ikinababahala (ikinababahala) huwag (huwág) 9-04 (1), 10-02 (1), 15-01 (2) 12-06 (2), 12-11 (1), ikinakagalit (ikinakagalit) 17-01 (1) 17-01 (2), 17-03 (1), ikinakandado (ikinakandado) 17-04 (3), 17-05 (1), 11-05 (4), 11-11 (1), 17-06 (1), 17-07 (4), 13-07 (1) 17-08 (1), 17-09 (1), ikinakatakot (ikinakatakot) 17-06 (1) 17-10 (2) ikinagagalak (ikinagagalák) Huwebes (Huwebes) 15-02 (2), 15-07 (4), 9-04 (1), 9-11 (1), 10-02 (2), 15-11 (1) 10-10 (2), 10-11 (2), iabot (iabót) 17-09 (1) 17-02 (1), 17-04 (1), iba (ibá) 10-01 (1), 11-06 (1), 17-07 (1) 12-01 (1), 12-04 (5), iksamen (iksamen) 14-01 (3), 15-05 (5), 17-02 (1), 17-08 (1) 15-11 (1), 18-01 (1) ibaba (ibabâ) 10-04 (1), 10-08 (2), iksameng (iksameng) 14-01 (1) 17-04 (1) idea (idea) 12-02 (2) ibabang (ibabáng) 13-01 (2) idinagdag (idinagdág) 15-08 (8) ibagsak (ibagsák) 12-06 (1), 12-11 (1) ihagis (ihagis) 9-04 (1), 9-07 (2), 14-05 (1), ibahin (ibahín) 17-08 (1) 17-01 (3) ibang (ibáng) 9-07 (1), 15-09 (1), ihahagis (ihahagis) 10-05 (1) 16-10 (1), 17-02 (1), ihi (ihì) 14-08 (1) 17-10 (3) ihinto (ihintô) 11-07 (2) ibig (ibig) 11-07 (8), 11-11 (4), iho (iho) 17-03 (2), 17-07 (1), 12-02 (16), 17-06 (1), 17-09 (1) 17-09 (2) ihulog (ihulog) 17-03 (1) ibigay (ibigáy) 9-07 (2) iiimpake (iiimpake) 13-07 (1) ibinibigay (ibinibigáy) 13-05 (1) iinom (iinóm) 12-09 (2) ibinigay (ibinigáy) 17-10 (1) iisang (iisáng) 13-06 (2), 13-11 (2), ibinubuhos (ibinubuhos) 10-06 (3) 15-09 (1) ibon (ibon) 9-05 (1), 12-08 (1), ilalim (ilalim) 9-08 (6), 9-09 (1), 13-01 (1),
198
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 198198 99/8/06/8/06 11:54:1511:54:15 AMAM 13-02 (1), 15-06 (1), iniiksamen (iniiksamen) 14-08 (2) 17-07 (1), 17-10 (1) iniikutan (iniikutan) 15-06 (1), 15-11 (1) ilaman (ilamán) 13-09 (3) iniinit (iniinit) 10-06 (1) ilan (ilán) 17-04 (1), 17-05 (1) iniinom (iniinóm) 12-07 (1), 13-01 (2) ilang (iláng) 9-09 (2), 10-01 (1), iniisip (iniisip) 9-05 (4), 9-11 (4), 17-06 (1), 11-01 (1), 11-07 (2), 17-07 (1), 17-10 (1) 11-11 (1), 12-01 (2), iniiwan (iniiwan) 10-03 (1) 12-02 (1), 12-05 (2), inii-spoil (inii-spoil) 17-10 (1) 12-08 (2), 12-11 (2), inii-screw (inii-screw) 15-03 (2) 13-01 (3), 13-05 (10), inilagay (inilagáy) 17-06 (1) 13-06 (13), 14-03 (2), inilalabas (inilalabás) 10-01 (1), 10-04 (1), 14-08 (1), 16-05 (1), 12-02 (1), 13-07 (2) 16-11 (1), 17-05 (1), inilalagay (inilalagáy) 10-01 (3), 10-04 (6), 17-07 (1), 17-10 (1) 10-06 (2), 10-11 (2), ilapit (ilapit) 17-05 (1) 12-06 (1), 13-04 (1), ilarawan (ilarawan) 17-06 (1) 13-05 (8), 13-07 (2), ilaw (ilaw) 11-07 (7), 11-11 (4), 13-11 (1), 15-05 (1) 13-07 (1), 17-05 (1), iniluto (inilutò) 17-09 (1) 17-08 (1), 18-03 (1), inirerekomenda (inirerekomendá) 19-01 (2) 16-02 (1) ilegal (ilegál) 16-05 (8), 16-11 (2) iniuugnay (iniuugnáy) 16-08 (2) ilipat (ilipat) 9-10 (2) iniwan (iniwan) 11-08 (4), 17-08 (1), ilog (ilog) 17-06 (1), 19-02 (4) 17-09 (1) ilong (ilóng) 11-04 (2), 13-01 (1), iniwang (iniwang) 11-08 (1) 17-10 (1), 18-04 (1) inodoro (inodoro) 18-03 (1) iluto (ilutò) 17-03 (1) insekto (insekto) 12-08 (1), 12-10 (2), imaheng (imaheng) 16-09 (2) 18-08 (1) imbentor (imbentór) 16-08 (2) insektong (insektong) 12-10 (1) Imelda (Imelda) 10-02 (1) instruksyon (instruksyón) 12-08 (1) imposible (imposible) 16-09 (7), 16-11 (1) instrumentong (instrumentong) imposibleng (imposibleng) 12-05 (2), 14-02 (2) 11-10 (1) Intsik (Intsík) 13-06 (1), 15-04 (1), inaabot (inaabót) 10-10 (1), 13-08 (2), 16-07 (1) 14-08 (1) inumin (inumin) 11-01 (1), 17-08 (1) inaalok (inaalók) 9-08 (4) inuulit (inuulit) 17-04 (1), 17-05 (1) inaalog (inaalóg) 15-03 (1) inuupuan (inuupuán) 12-01 (3), 12-08 (1), inaamoy (inaamóy) 14-02 (4) 17-01 (1) inaangat (inaangát) 10-04 (2), 10-05 (1), inyo (inyó) 9-04 (3), 9-06 (1), 10-11 (1) 16-02 (2), 16-11 (2), inaayos (inaayos) 13-07 (1) 17-03 (1), 17-06 (1), Inay (Ináy) 9-04 (2), 12-06 (1), 17-07 (2) 16-03 (1), 17-02 (1), inyong (inyóng) 11-01 (1), 16-02 (2), 17-03 (1), 17-04 (1), 17-02 (1), 17-10 (1) 17-05 (1), 17-10 (1) ingat (ingat) 12-06 (1) Indian (Índian) 17-06 (1), 19-02 (1) ingay (ingay) 17-06 (1), 17-07 (1) Indiya (Índiya) 15-04 (2), 16-04 (2), Ingles (Inglés) 11-07 (1), 13-06 (2), 16-08 (1), 18-07 (1) 15-04 (5), 16-07 (2) Indonesyo (Indonesyo) 18-07 (1) ipaalam (ipaalám) 17-06 (3), 17-10 (1) Ines (Inés) 10-06 (4) ipakita (ipakita) 12-03 (1), 17-10 (1) inihagis (inihagis) 11-05 (2), 14-05 (1) ipapaalam (ipapaalám) 17-05 (1) inihulog (inihulog) 11-05 (2) ipasa (ipasa) 17-10 (1) iniibig (iniibig) 16-03 (5), 16-11 (1) ipinadala (ipinadalá) 17-05 (1)
199
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 199199 99/8/06/8/06 11:54:1611:54:16 AMAM ipinanganak (ipinanganák) 10-05 (1), 10-11 (1), 14-08 (2), 16-08 (4) 11-05 (5), 11-11 (1), ipinapakita (ipinapakita) 9-08 (1), 9-11 (1) 13-07 (5) ipinapaliwanag (ipinapaliwanag) isinasawsaw (isinasawsáw) 12-02 (2), 12-11 (1) 15-03 (3) ipinapasok (ipinapasok) 10-01 (1), 10-04 (2), isinulat (isinulat) 15-08 (1) 10-06 (6), 10-11 (1), isinusulat (isinusulat) 10-10 (1) 13-07 (1) isipin (isipin) 17-07 (1) Iraq (Iráq) 18-07 (1) isla (isla) 15-09 (3), 16-07 (1), iris (iris) 18-09 (1) 19-02 (1) Irlanda (Irlanda) 18-07 (1) Israel (Israél) 18-07 (1) isa (isá) 9-01 (3), 9-08 (2), 10-05 (1), istante (istante) 11-04 (4), 15-10 (2), 10-11 (1), 11-01 (1), 18-03 (1) 12-06 (1), 12-08 (2), istasyon (istasyón) 10-03 (2), 11-01 (2), 15-06 (2), 16-03 (2), 16-05 (1), 18-05 (1) 16-05 (1), 16-09 (2), istroberi (istroberi) 19-07 (1) 16-11 (1), 17-04 (1), itaas (itaás) 10-04 (1), 10-08 (2), 17-06 (3), 17-07 (1), 12-06 (1), 13-01 (2), 17-10 (1) 13-02 (4), 14-05 (1), Isabel (Isabél) 9-02 (1) 15-06 (3), 17-06 (1), isampay (isampáy) 10-04 (2) 17-07 (1) isang (isáng) 9-01 (3), 9-02 (2), 9-05 (2), Italya (Italya) 12-08 (1), 16-04 (2), 9-08 (4), 9-09 (3), 10-01 (1), 18-07 (1) 10-06 (4), 10-08 (1), Italyano (Italyano) 13-06 (1) 10-09 (10), 10-11 (1), itanim (itaním) 17-02 (1), 17-06 (1) 11-01 (3), 11-09 (7), Itay (Itáy) 16-03 (1), 17-03 (3), 11-10 (2), 12-01 (1), 17-05 (2), 17-07 (1), 12-03 (1), 12-06 (1), 17-09 (2), 17-10 (1) 13-05 (2), 13-06 (2), itigil (itigil) 14-05 (1), 17-08 (1), 13-07 (1), 14-07 (3), 17-10 (1) 14-10 (2), 14-11 (3), itim (itím) 9-08 (2), 15-09 (2), 15-02 (4), 15-08 (1), 16-10 (2) 15-09 (1), 16-06 (3), itinatago (itinatagò) 9-08 (1) 17-01 (1), 17-03 (2), itinatapon (itinatapon) 11-01 (1), 12-06 (1) 17-06 (2), 17-07 (2), itinigil (itinigil) 14-05 (1) 17-08 (1), 17-09 (1), itlog (itlóg) 11-05 (1), 12-08 (1), 17-10 (3), 18-01 (1), 13-04 (4), 17-01 (2), 18-05 (1) 18-10 (1) isara (isará) 11-10 (2) ito (itó) 9-01 (32), 9-02 (17), isa’t isa (isá’t isá) 9-08 (2), 10-05 (1), 9-03 (32), 9-04 (10), 10-11 (1), 15-06 (2), 9-05 (11), 9-07 (14)… 16-03 (2), 17-06 (1) itong (itóng) 9-02 (1), 13-10 (4), iski (iskí) 17-10 (1) 15-09 (2), 17-01 (1), isda (isdâ) 9-01 (2), 12-10 (1), 17-02 (1), 17-10 (1) 17-01 (1), 17-03 (1), itsurang (itsurang) 14-03 (2) 18-08 (1) iyan (iyán) 9-02 (7), 9-04 (6), isinasaksak (isinasaksák) 15-03 (1) 9-11 (1), 10-02 (1), isinasama (isinasama) 10-01 (1) 10-10 (2), 11-08 (19), isinasampay (isinasampáy) 12-06 (4), 12-08 (12), 10-01 (1), 15-03 (2) 12-11 (1), 13-06 (6), isinasandal (isinasandál) 11-04 (2) 14-05 (1), 16-10 (38), isinasara (isinasará) 10-01 (3), 10-04 (2), 16-11 (1), 17-01 (5),
200
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 200200 99/8/06/8/06 11:54:1611:54:16 AMAM 17-02 (5), 17-03 (5), 13-07 (1), 15-09 (1), 17-04 (5), 17-05 (5), 16-07 (4), 16-10 (1), 17-06 (4), 17-07 (3), 16-11 (4), 17-01 (1), 17-08 (2), 17-09 (1), 17-03 (1), 17-05 (2), 17-10 (2) 17-06 (1), 17-07 (1), iyang (iyáng) 16-10 (2) 17-09 (1), 17-10 (1) iyo (iyó) 9-04 (1), 9-06 (4), 10-02 (2), lalaki (lalaki) 9-01 (2), 9-03 (2), 9-05 (8), 17-03 (4), 17-04 (4), 9-06 (2), 9-08 (29), 9-10 (6), 17-05 (3), 17-08 (1), 9-11 (7), 10-03 (1)… 17-09 (2), 17-10 (2) lalakí (lalakí) 17-01 (1) iyon (iyón) 9-02 (2), 9-03 (2), 10-02 (1), lalaking (lalaking) 9-10 (4), 11-02 (2), 11-07 (4), 13-06 (12), 17-02 (1), 13-01 (2), 13-03 (2), 17-03 (1), 17-05 (1), 13-10 (4), 14-09 (5), 17-07 (3), 17-08 (1), 15-04 (4), 15-05 (1), 17-09 (2), 17-10 (2) 16-03 (3), 16-08 (7), iyong (iyóng) 9-07 (1), 10-02 (1), 16-11 (3), 17-03 (1), 11-01 (1), 11-07 (2), 17-06 (1), 17-10 (1) 13-06 (4), 14-05 (2), lalagyan (lalagyán) 9-01 (2), 11-07 (1), 17-01 (1), 17-02 (3), 17-07 (1), 19-03 (1), 17-03 (2), 17-04 (2), 19-06 (1) 17-05 (2), 17-06 (1), lalagyang (lalagyáng) 9-01 (4) 17-07 (3), 17-08 (1), lalamunan (lalamunan) 14-04 (1), 14-08 (1) 17-09 (1), 17-10 (4) lalo (lalò) 16-10 (1) ice (ice) 19-05 (2) lamang (lamang) 10-08 (1), 10-10 (1), lababo (lababo) 10-06 (1), 10-07 (1), 11-08 (1), 12-06 (1), 10-11 (1), 18-03 (1) 13-01 (2), 13-06 (13), labada (labada) 10-04 (3), 14-10 (2), 13-09 (2), 13-11 (1), 15-10 (4) 14-03 (2), 14-11 (1), laban (laban) 15-06 (1) 15-01 (2), 16-03 (4), labanos (labanós) 19-07 (1) 16-04 (5), 16-06 (1), labas (labás) 10-04 (1), 11-05 (1), 16-07 (1), 16-10 (1), 12-06 (1), 13-02 (1), 16-11 (2), 17-01 (3), 13-04 (2), 14-05 (2), 17-02 (2), 17-03 (4), 16-01 (3), 16-03 (1), 17-04 (3), 17-05 (4), 16-11 (3) 17-06 (1), 17-07 (3), labi (labí) 12-08 (1), 16-04 (1) 17-09 (1), 17-10 (9) labi (labì) 18-04 (1) lampa (lampá) 17-10 (1) labinlimang (labínlimáng) 10-09 (1), 17-08 (1) lampang (lampáng) 17-07 (1) labintatlong (labíntatlóng) 17-04 (1) lampara (lámpará) 13-08 (1), 18-03 (1), labing-isa (labíng-isá) 14-07 (1) 19-06 (1) laboratoryo (laboratoryo) 15-05 (1), 16-05 (1), lana (lana) 14-06 (2), 14-11 (1) 18-01 (1) lanat (lanat) 18-09 (1) lakad (lakad) 11-07 (1), 11-11 (1), Lani (Lani) 17-03 (1) 17-06 (1) lanseta (lanseta) 19-06 (1) lakas (lakás) 17-10 (1) langis (langís) 13-07 (2), 17-10 (1), laki (lakí) 9-01 (2), 9-03 (2), 12-01 (2), 19-06 (1) 13-09 (2) langit (langit) 13-06 (3) lagari (lagarì) 13-08 (2), 19-06 (3) languyan (languyan) 9-02 (1), 11-08 (4), 18-01 (1) lagay (lagáy) 16-01 (2) lapad (lapad) 9-09 (1) lagnat (lagnát) 14-04 (4), 14-11 (1) lapis (lapis) 10-08 (6), 13-02 (1), lagyan (lagyán) 17-04 (1) 14-02 (2), 15-03 (2), lahat (lahát) 9-01 (1), 11-06 (1), 11-07 (1), 15-08 (4)
201
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 201201 99/8/06/8/06 11:54:1711:54:17 AMAM laro (larô) 9-05 (1), 11-03 (1), 11-10 (2), limampung (limampúng) 10-09 (1), 10-11 (1) 12-08 (1), 14-01 (4) limang (limáng) 10-09 (3), 10-11 (1), laruan (laruán) 9-07 (3), 9-10 (1), 17-09 (1) 16-06 (2), 16-11 (2), laruang (laruáng) 9-07 (1), 14-09 (1) 17-10 (1) lasa (lasa) 14-02 (10) limit (limit) 11-07 (3) lastiko (lástiko) 19-09 (1) limon (limón) 14-02 (1), 19-07 (1) Laura (Laura) 10-06 (4), 10-11 (4) limousine (límousine) 13-06 (2), 19-08 (1) lawa (lawà) 19-02 (1) line (line) 14-07 (4) lawn (lawn) 19-06 (1) linya (linya) 11-09 (2), 14-07 (5), layag (layag) 13-01 (2), 16-10 (3), 15-08 (2), 19-10 (3) 16-11 (2), 19-08 (1) linyang (linyang) 17-05 (1) layo (layò) 10-08 (4) linggo (linggó) 10-09 (1), 11-01 (1), leeg (leég) 18-04 (1) 15-02 (8), 15-06 (1), legal (legál) 16-05 (4), 16-11 (2), 15-07 (4), 15-11 (1) 17-09 (1) Linggo (Linggó) 15-02 (3), 15-06 (1), 15-07 (4) lemonade (lémonade) 17-03 (1) lipad (lipád) 17-04 (1) lengguwahe (lengguwahe) 13-06 (1), 16-07 (4) lipstick (lipstick) 10-07 (1), 13-07 (1), leon (león) 18-08 (1) 13-10 (2) letter (letter) 19-09 (1) Lisa (Lisa) 10-10 (2) level (level) 19-06 (1) listahan (listahan) 13-05 (1) libangan (libangan) 17-08 (2) Lita (Lita) 17-04 (1) libis (libís) 19-02 (1) Lito (Lito) 10-10 (1) librarian (librárian) 16-05 (1) litrato (litrato) 11-06 (2), 12-09 (2), libro (libró) 9-02 (3), 9-05 (2), 9-06 (4), 13-06 (8), 16-10 (1), 9-07 (2), 9-08 (3), 9-11 (1), 17-05 (1) 11-01 (1), 11-09 (2), litratong (litratong) 17-02 (1) 11-10 (2), 12-02 (2), litsugas (litsugas) 13-05 (1), 19-07 (1) 12-08 (2), 13-02 (4), liyabe (liyabe) 13-08 (4), 19-06 (2) 13-10 (2), 14-05 (1), lichen (lichen) 18-09 (1) 14-06 (2), 14-10 (2), lifting (lifting) 19-05 (1) 16-09 (6), 18-01 (1) lobo (lobo) 13-02 (2), 13-06 (3), librong (libróng) 9-01 (2), 11-01 (2), 18-08 (1) 12-02 (2), 12-06 (2) lolipap (lólipap) 12-07 (2) libu-libong (libu-libong) 16-04 (2), 16-11 (1) London (London) 10-08 (2), 12-03 (1), Libya (Libya) 18-07 (1) 16-07 (2) likhang-isip (likháng-isip) 9-03 (1), 16-09 (2) loob (loób) 10-04 (1), 11-01 (1), likido (líkido) 9-01 (2) 11-05 (1), 13-02 (1), likidong (líkidong) 9-01 (4) 14-05 (2), 15-07 (1), likod (likód) 10-04 (1), 11-01 (1), 17-04 (2), 17-05 (1), 11-05 (2), 12-04 (1), 17-10 (1) 13-01 (1), 13-05 (1), look (loók) 19-02 (1) 13-07 (3), 13-11 (1), Lopez (Lopez) 9-04 (1) 15-06 (2), 17-04 (1), Lorenzo (Lorenzo) 17-07 (1) 17-10 (1), 18-04 (2), Lorna (Lorna) 15-10 (2) 19-01 (3) loro (loro) 18-08 (1) ligaw (ligáw) 17-08 (1) lotion (lotion) 10-07 (1), 12-04 (4) lighter (lighter) 19-01 (1) locker (locker) 18-01 (1) lily (lily) 18-09 (1) LRT (LRT) 10-03 (1), 18-05 (1), lima (limá) 12-03 (1), 12-11 (1), 19-08 (1) 16-09 (1), 17-01 (1), lubid (lubid) 14-07 (1), 14-11 (1), 17-04 (1) 19-06 (1) Lima (Lima) 10-08 (1) lugar (lugár) 9-03 (8), 9-11 (2), 13-04 (6),
202
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 202202 99/8/06/8/06 11:54:1711:54:17 AMAM 17-04 (1), 17-09 (1), mababa (mababà) 10-09 (3), 11-07 (1), 17-10 (1) 12-08 (1), 12-11 (1) Luisa (Luisa) 9-04 (1) mabababang (mabababang) luma (lumà) 16-10 (3) 12-05 (1) lumaban (lumaban) 16-08 (1) mababagsak (mababagsák) 10-05 (2) lumabas (lumabás) 11-10 (2), 17-06 (1), mababang (mababang) 10-09 (1), 12-05 (2), 17-10 (1) 14-02 (1), 15-05 (4) lumakad (lumakad) 11-07 (1), 11-11 (1), mababasa (mababasa) 9-08 (1), 12-09 (1), 12-11 (1) 13-02 (2) mababasa (mababasâ) 16-09 (4) lumalaban (lumalaban) 14-09 (1) mabagal (mabagal) 13-06 (12), 13-11 (4), lumalabas (lumalabás) 11-05 (2) 16-06 (1), 16-11 (1), lumalakad (lumalakad) 11-06 (1), 11-07 (2), 17-10 (1) 11-11 (2), 12-01 (4), mabaho (mabahò) 11-10 (1), 14-02 (1) 12-11 (4), 16-03 (1) mabait (mabaít) 17-07 (1) lumalangoy (lumalangóy) 12-01 (4), 12-11 (4) mabaluktot (mabaluktót) 15-10 (1), 16-09 (2) lumalapag (lumalapág) 10-03 (1) mabango (mabangó) 11-10 (1), 14-02 (1) lumang (lumang) 14-03 (1), 16-10 (5) mabasa (mabasa) 17-02 (1) lumangoy (lumangóy) 13-09 (2), 16-10 (2), mabasa (mabasâ) 15-01 (1), 15-11 (1), 17-01 (1) 16-09 (1), 17-02 (1) lumiko (lumikô) 12-02 (2), 16-05 (3) mabibili (mabibilí) 9-08 (1) lumiliban (lumiliban) 17-10 (1) mabigat (mabigát) 10-06 (4), 13-04 (6), lumilikha (lumilikhâ) 12-05 (10) 17-09 (1), 17-10 (1) lumilipad (lumilipád) 10-03 (1), 12-01 (7), mabilis (mabilís) 11-07 (1), 12-09 (2), 12-11 (4) 16-06 (2), 16-10 (2), lumipad (lumipád) 16-10 (1) 16-11 (2), 17-01 (1), lumot (lumot) 18-09 (1) 17-06 (1) lumulubog (lumulubóg) 16-06 (1) mabubuksan (mabubuksán) lumulunok (lumulunók) 12-07 (4) 11-08 (2) lumulusot (lumulusót) 15-06 (2) mabubuhat (mabubuhat) 17-02 (1) lumusot (lumusót) 15-06 (1) mabubuhos (mabubuhos) 11-02 (2) Lunes (Lunes) 15-02 (2), 15-06 (1), mabubunot (mabubunot) 16-09 (2) 15-07 (2), 17-02 (1), mabuksan (mabuksán) 9-10 (1) 17-10 (1) mabuhat (mabuhat) 9-10 (1), 12-02 (1), lungsod (lungsód) 10-08 (2), 10-11 (1), 15-10 (1), 16-09 (1), 12-08 (2), 16-08 (1), 16-11 (1) 16-10 (2), 17-04 (1) mabunggo (mabunggô) 17-09 (1) lupa (lupà) 11-06 (1), 12-01 (1), mabuti (mabuti) 10-02 (3), 10-11 (2), 14-10 (2), 15-09 (1) 14-04 (2), 15-01 (1), Lucero (Lucero) 17-10 (1) 17-01 (1), 17-03 (3), maaabot (maaabót) 9-10 (2), 12-09 (2) 17-06 (1), 17-07 (1), maabot (maabót) 9-07 (2), 9-10 (1), 17-08 (2), 17-09 (1), 12-02 (1), 14-10 (2), 17-10 (1) 15-10 (2) mabuting (mabuting) 17-09 (1), 17-10 (1) maaga (maaga) 16-06 (2), 17-07 (1) makabagong (makabagong) maagang (maagang) 16-04 (1), 16-06 (3), 11-03 (1), 11-08 (4), 17-06 (1) 11-11 (1), 14-03 (5) maalat (maalat) 14-02 (2) makabasa (makabasa) 16-09 (2) maamong (maamong) 12-10 (4) makakaakyat (makakaakyát) maanghang (maangháng) 14-02 (2) 12-09 (2) maaraw (maaraw) 16-01 (4), 16-11 (1) makakabuti (makakabuti) 17-05 (1) maasim (maasim) 14-02 (2) makakakain (makakakain) 12-09 (1) maayos (maayos) 11-09 (2), 17-09 (1) makakakita (makakakita) 12-09 (1)
203
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 203203 99/8/06/8/06 11:54:1811:54:18 AMAM makakagalaw (makakagaláw) makita (makita) 10-10 (1), 13-01 (16), 12-09 (2) 16-06 (1), 17-04 (1), makakahanap (makakahanap) 17-05 (1), 17-06 (1), 17-05 (1), 17-10 (1) 17-07 (1), 17-08 (2), makakain (makakain) 9-08 (1), 11-02 (2) 17-10 (1) makakainom (makakainóm) makukuha (makukuha) 17-02 (1) 12-09 (1) madalas (madalás) 12-01 (6), 12-11 (1), makakalipad (makakalipád) 17-06 (1), 17-07 (1) 12-10 (1) madali (madalî) 13-02 (1), 16-10 (1), makakapagmaneho (makakapagmaneho) 16-11 (1) 12-09 (1) madaling (madalíng) 11-10 (3), 13-02 (1) makakapagnakaw (makakapagnakaw) Madrid (Madríd) 10-08 (3), 12-03 (1) 16-05 (1) madulas (madulás) 12-02 (3) makakapasok (makakapasok) magagaling (magagalíng) 17-04 (1) 17-08 (2) magagamit (magagamit) 17-08 (1) makakarga (makakargá) 11-02 (2) magagandang (magagandáng) makakasalita (makakasalitâ) 16-10 (1) 12-09 (1) magagawa (magagawâ) 16-10 (1) makakasulat (makakasulat) magalang (magalang) 17-07 (1) 12-09 (1) magaling (magalíng) 17-01 (1), 17-02 (1), makakaupo (makakaupô) 12-09 (1) 17-04 (1), 17-05 (2), makakita (makakita) 15-10 (1), 16-09 (2) 17-06 (1), 17-08 (1), makahintay (makahintáy) 17-03 (1) 17-09 (3), 17-10 (1) makalipas (makalipas) 10-09 (4), 16-06 (3) magalit (magalit) 17-03 (1) makalumang (makalumang) maganda (magandá) 13-06 (2), 16-10 (4) 14-03 (2) magandang (magandáng) 11-10 (1), 16-10 (1) makarating (makaratíng) 11-07 (1) magandang-maganda (magandáng-magandá) makarga (makargá) 9-10 (1) 16-10 (1) makarinig (makariníg) 17-07 (1) magandang-magandang (magandáng-magandáng) makasanayan (makasanayan) 16-10 (1) 17-07 (1) magasin (magasín) 10-10 (1), 12-08 (1) makasigurado (makasigurado) magaspang (magaspáng) 14-02 (3) 17-08 (1) magawa (magawâ) 15-01 (1), 15-11 (1) makatotohanan (makatotohanan) magbabayad (magbabayad) 17-02 (1) 12-03 (2) makatulong (makatulong) 9-10 (1) magbalanse (magbalanse) 13-02 (2) maker (maker) 18-02 (1), 19-09 (1) magbasa (magbasá) 14-05 (1) makeup (makeup) 10-07 (2), 10-11 (1) magbibigay (magbibigáy) 14-08 (1), 17-10 (1) makikita (makikita) 17-08 (1) magbigay (magbigáy) 14-08 (1) makilala (makilala) 9-04 (1), 9-11 (1), magbisikleta (magbisikleta) 10-02 (2), 10-10 (2), 13-09 (1) 10-11 (2) magbiyahe (magbiyahe) 9-03 (2), 9-07 (2) makina (mákina) 19-01 (1) magkakaibang (magkakaibáng) makinang (mákinang) 10-04 (9), 10-05 (2), 9-01 (2) 10-11 (4), 13-03 (2), magkakaibigan (magkakaibigan) 17-05 (1), 18-03 (1) 16-03 (1) makinang-panahi (mákinang-panahî) magkakapareho (magkakapareho) 19-06 (1) 17-03 (1) makinig (makiníg) 17-02 (1) magkakaparehong (magkakaparehong) makinilya (makinilya) 9-09 (1), 18-02 (1) 9-01 (6), 9-11 (3) makinis (makinis) 14-02 (1) magkakapit (magkakapit) 11-04 (1), 11-11 (1) makintab (makintáb) 11-09 (1) magkakasya (magkakasya) 13-09 (2)
204
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 204204 99/8/06/8/06 11:54:1811:54:18 AMAM magkahawak (magkahawak) magpagupit (magpagupít) 17-09 (1) 11-04 (1), 11-11 (1) magpahi-pahinga (magpahi-pahingá) magkaiba (magkaibá) 9-01 (1), 11-03 (2) 17-06 (1), 17-08 (1) magkaibang (magkaibáng) magpapahiram (magpapahirám) 9-01 (19), 9-11 (4) 17-09 (1) magkaibigan (magkaibigan) magpapalit (magpapalít) 12-03 (5), 12-11 (2) 16-03 (2) magpatakbo (magpatakbó) 16-10 (1) magkalapit (magkalapít) 10-08 (2) magpa-init (magpa-init) 17-03 (1) magkalayo (magkalayô) 10-08 (2) magputol (magputol) 17-05 (1) magkamali (magkamalî) 17-08 (1) magreport (magrepórt) 17-01 (1) magkano (magkano) 12-03 (1), 13-03 (8), magsabi (magsabi) 17-04 (1) 17-09 (1) magsalita (magsalitâ) 13-06 (5), 13-10 (4), magkapareho (magkapareho) 15-10 (1), 17-05 (2) 9-01 (1), 11-03 (2), 15-07 (1) magsanay (magsanay) 14-05 (1) magkaparehong (magkaparehong) magsara (magsará) 13-10 (2) 9-01 (18), 9-11 (4) magsarili (magsarilí) 17-07 (1) magkapares (magkapares) 10-04 (2) magsasaka (magsasaká) 19-04 (1) magkapulupot (magkapulupot) magsilbi (magsilbí) 17-05 (1) 11-09 (1) magsisilbi (magsisilbí) 17-09 (1) magkaroon (magkaroón) 14-05 (1), 17-03 (1), magsuklay (magsukláy) 13-10 (2) 17-06 (1) magsuot (magsuót) 13-09 (2) magkasama (magkasama) 16-03 (1), 16-11 (1) magtago (magtagò) 17-10 (1) magkasamang (magkasamang) magtali (magtalì) 13-10 (2) 15-06 (2), 17-07 (1) magtanong (magtanóng) 17-07 (1) magkasingtangkad (magkasingtangkád) magtinda (magtindá) 17-06 (1) 9-06 (1) magugulat (magugulat) 17-08 (1) magkaterno (magkaterno) 10-04 (2) magugupit (magugupít) 11-02 (2) magkuskos (magkuskós) 14-05 (1) magugustuhan (magugustuhán) magdeposito (magdepósito) 17-09 (1) 12-03 (1) magulang (magulang) 12-04 (1) maghahanap (maghahanáp) magulo (maguló) 11-09 (2) 17-05 (1) magca-camp (magca-camp) maghugas (maghugas) 12-06 (1) 17-07 (1) magiging (magigíng) 14-03 (2), 17-01 (1), mag-abala (mag-abalá) 17-07 (2) 17-07 (1) mag-abalang (mag-abaláng) magigising (magigisíng) 17-06 (1) 17-06 (1) maginoo (maginoó) 17-07 (1) mag-alala (mag-alalá) 17-01 (1), 17-07 (1), maging (magíng) 17-03 (1), 17-04 (1), 17-10 (1) 17-07 (1), 17-10 (1) mag-alas (mag-alas) 10-09 (2) maglaba (maglabá) 10-04 (1) mag-aral (mag-aral) 9-03 (2), 9-11 (2) maglabas (maglabás) 12-03 (2), 12-11 (1) mag-hike (mag-hike) 16-10 (1) maglagay (maglagáy) 10-07 (1), 10-11 (1) mag-Huwebes (mag-Huwebes) maglalaro (maglalarô) 14-05 (1) 15-06 (1) maglaro (maglarô) 12-06 (1), 14-05 (3), mag-ingat (mag-ingat) 9-04 (3), 11-07 (1), 15-10 (1), 16-10 (1) 12-06 (5), 12-11 (3) magmamaneho (magmamaneho) mag-isa (mag-isá) 9-10 (9), 9-11 (1), 13-09 (2) 9-02 (1), 12-09 (2) mag-Pebrero (mag-Pebrero) magmaneho (magmaneho) 15-06 (1) 11-07 (1), 16-01 (2), mag-Sabado (mag-Sábado) 16-05 (3), 16-11 (1) 15-06 (1) magnanakaw (magnanakaw) mag-umpisa (mag-umpisá) 16-05 (5), 17-01 (1) 17-08 (1)
205
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 205205 99/8/06/8/06 11:54:1911:54:19 AMAM mag-uumpisa (mag-uumpisá) mais (maís) 19-07 (1) 17-08 (1) maisasampay (maisasampáy) mag-windsurf (mag-windsurf) 11-02 (1) 16-10 (1), 16-11 (1) malakas (malakás) 12-05 (4), 12-11 (1), mag-cash (mag-cash) 12-03 (1), 12-11 (1) 14-02 (2), 17-01 (1), mag-vacuum (mag-vacuum) 17-02 (1), 17-05 (2) 14-05 (1) malaki (malakí) 10-09 (1), 13-03 (2), mag-23 (mag-23) 15-06 (2) 13-09 (1), 15-08 (3), mahaba (mahabà) 10-08 (1) 16-10 (1), 17-07 (2), mahabang (mahabang) 15-09 (1) 17-09 (1), 17-10 (1) mahahaba (mahahabà) 10-08 (1) malaking (malakíng) 13-03 (2), 16-10 (1), mahahampas (mahahampás) 17-04 (1), 17-05 (1), 11-02 (1) 17-06 (1), 17-10 (1) mahahanap (mahahanap) 16-04 (8) malalakas (malalakás) 12-05 (1) mahal (mahál) 13-03 (6), 13-11 (2), malalaki (malalakí) 17-02 (1) 15-01 (1), 15-11 (1), malalaking (malalakíng) 10-08 (2) 16-03 (4) malalaman (malalaman) 17-07 (1), 17-10 (1) mahanap (mahanap) 17-01 (1), 17-02 (1) malalamigan (malalamigán) mahigit (mahigít) 10-09 (3) 12-09 (1) mahigpit (mahigpít) 17-03 (1) malaman (malaman) 10-10 (1) mahihinang (mahihinang) 12-05 (1) malamang (malamáng) 11-08 (1), 16-09 (6), mahihiwa (mahihiwà) 11-02 (1) 16-11 (2), 17-01 (2), mahina (mahinà) 12-05 (2), 12-11 (1) 17-08 (1) mahinang (mahinang) 14-02 (1) malambot (malambót) 14-02 (1) mahirap (mahirap) 11-10 (3), 13-02 (2), malamig (malamíg) 11-05 (1), 12-01 (5), 16-10 (1), 16-11 (1), 13-09 (4), 16-01 (2), 17-05 (1), 17-07 (1) 16-10 (1), 17-01 (1), mahuhulog (mahuhulog) 16-09 (4) 17-03 (1), 17-05 (1), mahulog (mahulog) 16-09 (1) 17-06 (1) maikli (maiklî) 10-08 (1), 10-09 (1), malamigan (malamigán) 12-01 (1) 17-05 (1) malaong (malaong) 15-06 (2) maikling (maiklíng) 15-09 (1) malapit (malapit) 11-07 (1), 13-01 (1), maigi (maigi) 15-05 (2), 17-05 (1), 13-11 (1), 14-03 (1), 17-08 (2), 17-09 (1) 14-07 (4), 17-03 (1), maihahagis (maihahagis) 10-05 (1) 17-08 (1) maiikli (maiiklî) 10-08 (1) malaya (malayà) 16-07 (4) maiinom (maiinóm) 11-02 (1), 16-02 (1) malayang (malayang) 16-07 (3) maiisip (maiisip) 17-04 (1) malayo (malayò) 13-01 (1), 13-09 (2), mailap (mailáp) 12-10 (4) 13-11 (1), 14-07 (4), mailbox (mailbox) 10-01 (2), 16-05 (1) 16-10 (1) Main (Main) 17-04 (1) malayong (malayong) 14-03 (3), 14-11 (1) mainit (mainit) 9-04 (1), 12-01 (4), maleta (maleta) 10-03 (4), 13-07 (6) 12-06 (1), 12-11 (1), maletang (maletang) 11-10 (2) 14-10 (2), 16-01 (2), mali (malî) 17-05 (1), 17-08 (1) 16-10 (1), 17-03 (1), maligayang (maligayang) 10-02 (1), 17-07 (1) 17-04 (1), 17-05 (1) maligo (maligò) 17-03 (1) maintindihan (maintindihán) maliit (maliít) 10-09 (2), 12-04 (1), 12-02 (2), 12-11 (1) 12-05 (2), 12-11 (2), maingay (maingay) 12-05 (4), 12-06 (1), 13-01 (2), 13-09 (4), 12-11 (1) 14-03 (4), 15-08 (3), mairerekomenda (mairerekomendá) 16-10 (4), 17-03 (1), 16-02 (1) 17-06 (2), 18-02 (1), 19-10 (1)
206
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 206206 99/8/06/8/06 11:54:1911:54:19 AMAM maliliit (maliliít) 10-08 (2), 16-10 (1), mapagpipiliang (mapagpipiliang) 17-10 (1) 9-08 (4) maling (malíng) 11-10 (4), 11-11 (2), mapanganib (mapanganib) 14-07 (1), 17-05 (1), 12-10 (2) 17-09 (1) mapayapa (mapayapà) 17-03 (1) malipat (malipat) 9-10 (1) mapler (mapler) 19-01 (1) malito (malitó) 17-08 (1), 17-09 (1) mapuno (mapunô) 13-09 (7), 13-11 (4) malnutrisyon (malnutrisyón) mapupunit (mapupunit) 10-05 (2) 17-07 (1) mapupuno (mapupunô) 13-09 (3) Malou (Maloú) 17-04 (1) mapurol (mapuról) 14-02 (2) malungkot (malungkót) 15-01 (1) marami (marami) 13-09 (3), 13-11 (1) mamamayan (mamamayán) maraming (maraming) 10-02 (1), 10-03 (1), 15-04 (4) 10-10 (1), 11-01 (1), mamangka (mamangkâ) 16-10 (2) 11-10 (1), 12-03 (1), mamimili (mamimilí) 9-02 (1) 13-06 (2), 13-09 (1), mammal (mammal) 12-01 (3), 12-08 (1), 13-11 (2), 14-09 (1), 12-10 (11), 12-11 (2), 16-06 (4), 16-07 (1), 18-08 (1) 16-10 (2), 16-11 (1), man (man) 11-02 (1) 17-04 (1), 17-06 (1), manalo (manalo) 15-10 (2) 17-07 (2) mananakbo (mananakbó) 17-02 (1) maraming-maraming (maraming-maraming) mananayaw (mananayaw) 19-04 (1) 13-06 (3), 13-11 (2) Mandela (Mandela) 15-04 (1) Mark (Mark) 17-08 (1) mandudula (mandudulà) 16-08 (1), 16-11 (1) Market (Market) 10-02 (1) mani (manî) 19-07 (1) marks (marks) 12-03 (1), 12-11 (1) manibela (manibela) 19-01 (1) Maria (Maria) 9-02 (1), 10-02 (1), 10-10 (1) manigarilyo (manigarilyo) 17-01 (1), 17-04 (1) Marilou (Mariloú) 17-07 (1) maninisid (maninisid) 19-04 (1) marinig (mariníg) 13-10 (1), 17-02 (1), maniniwala (maniniwalà) 17-08 (1) 17-07 (1) manok (manók) 17-07 (1), 18-08 (1), Marso (Marso) 15-02 (1), 15-07 (2) 18-10 (1) Martes (Martés) 15-02 (4), 15-07 (3), Manolo (Manolo) 17-06 (1) 15-11 (1) manonood (manonoód) 14-05 (1) martilyo (martilyo) 11-10 (2), 11-11 (2), manood (manoód) 14-05 (5), 17-03 (1), 13-08 (2), 19-06 (1) 17-06 (1) marumi (marumí) 10-01 (1) mansanas (mansanas) 9-05 (2), 9-07 (2), 11-02 (4), marunong (marunong) 17-01 (1) 11-09 (2), 12-01 (1), Marcelo (Marcelo) 15-01 (2) 12-07 (1), 14-10 (2), mas (mas) 9-01 (2), 9-06 (3), 10-08 (8), 14-11 (2), 17-10 (1), 10-09 (4), 10-10 (1), 18-09 (1), 19-07 (1) 12-08 (1), 12-09 (1), mantel (mantél) 19-03 (1) 12-11 (1), 13-03 (4), mantikilya (mantikilya) 12-06 (1), 18-10 (1), 13-05 (2), 13-06 (4), 19-03 (1) 13-11 (8), 14-03 (2), mangkok (mangkók) 19-03 (1) 14-05 (6), 14-07 (8), manggagalugad (manggagalugad) 15-08 (6), 16-07 (1), 16-08 (1) 16-10 (10), 17-01 (1), manggas (manggás) 18-06 (1) 17-02 (1), 17-03 (2), maong (maóng) 18-06 (1) 17-04 (2), 17-05 (3), mapa (mapa) 10-08 (2), 10-11 (1), 17-06 (1), 17-07 (1), 11-01 (1), 12-08 (1), 17-08 (1), 17-09 (3), 13-07 (1), 14-01 (2), 17-10 (5), 19-10 (1) 17-05 (1) masabi (masabi) 12-08 (1), 13-01 (8),
207
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 207207 99/8/06/8/06 11:54:2011:54:20 AMAM 13-11 (2), 16-01 (1), matigas (matigás) 14-02 (4) 16-06 (4), 16-10 (1) matulog (matulog) 12-06 (1), 14-05 (1), masakit (masakít) 12-06 (1), 14-04 (7), 17-08 (1) 14-11 (1), 17-10 (1) matulungin (matulungín) 17-07 (1) masama (masamâ) 14-02 (1), 14-04 (2), matutong (matutong) 17-06 (1) 17-01 (1) matutulog (matutulog) 14-05 (1), 17-10 (1) masamang-masamang (masamáng-masamáng) matutulungan (matutulungan) 17-08 (1) 9-10 (2) masarap (masaráp) 10-10 (1), 11-10 (4), matuyo (matuyô) 11-02 (2) 13-06 (2), 14-02 (1), maulap (maulap) 16-01 (4) 17-05 (1) maunawain (maunawaín) 17-07 (1) masasabi (masasabi) 13-01 (8), 13-11 (2), maupo (maupô) 10-02 (1) 16-01 (1) mauupuan (mauupuán) 12-09 (1) masasakyan (masasakyán) 11-02 (1), 11-11 (1) mawalang-galang (mawaláng-galang) masasarap (masasaráp) 17-03 (1), 17-07 (1) 9-04 (4), 10-02 (2), masaya (masayá) 11-08 (3), 15-01 (3), 10-10 (3), 11-01 (1), 15-11 (1), 17-01 (3), 11-07 (1), 12-03 (3), 17-10 (1) 13-06 (8), 13-11 (4), masayang (masayáng) 17-07 (1) 17-03 (1) masusuot (masusuót) 9-08 (1) may (may) 9-01 (5), 9-02 (1), 9-08 (8), masuwerte (masuwerte) 17-02 (1) 9-09 (7), 9-10 (2), 9-11 (1), masyado (masyado) 16-03 (1), 16-10 (3) 10-05 (1), 10-06 (4)… masyadong (masyadong) 11-05 (1), 13-01 (1), Mayo (Mayo) 15-02 (1), 15-07 (2) 13-06 (1), 13-09 (16), mayroon (mayroón) 10-10 (1), 11-08 (1), 13-11 (1), 16-10 (6), 13-01 (3), 13-06 (10), 17-01 (1), 17-02 (2), 14-10 (2), 15-01 (2), 17-03 (1), 17-04 (1), 15-09 (2), 17-02 (1), 17-05 (2), 17-06 (1), 17-03 (2), 17-04 (2), 17-07 (1) 17-08 (2), 17-09 (1), mata (matá) 9-01 (2), 12-09 (2), 17-10 (1) 14-01 (1), 18-04 (1) mayroong (mayroóng) 11-01 (1), 11-10 (1), mataas (mataás) 10-09 (1), 12-05 (2), 13-01 (1), 13-06 (6), 13-09 (2), 14-02 (1), 15-09 (4), 16-07 (1), 15-05 (1), 16-06 (1), 16-09 (2), 17-07 (1), 18-06 (1) 17-10 (1) matagal (matagál) 14-03 (2), 16-03 (1), may-akda (may-akdâ) 16-08 (1) 16-04 (3), 16-06 (1), may-ari (may-arì) 13-03 (4), 17-06 (1) 16-07 (1), 17-09 (1) machine (machíne) 13-03 (3), 13-04 (1), matalim (matalím) 9-04 (1), 12-06 (1), 14-02 (2) 16-04 (1), 19-09 (2) matamis (matamís) 14-02 (2) ma’am (ma’am) 9-04 (1), 16-02 (1), matanda (matandâ) 9-01 (1) 16-11 (1), 17-01 (1) matangkad (matangkád) 9-01 (1), 9-06 (3), 14-10 (2), measure (measure) 19-06 (1) 17-02 (1), 17-10 (1) measuring (meásuring) 10-06 (1), 10-08 (2), matapat (matapát) 17-07 (1) 19-03 (2) matataas (matataás) 12-05 (1) mekaniko (mekániko) 13-08 (2), 17-06 (1), matatakot (matatakot) 16-10 (1) 19-04 (1) matatagalan (matatagalán) 17-10 (1) medieval (medieval) 16-04 (1) matatalinong (matatalinong) Mediteranyo (Mediteranyo) 17-01 (1) 15-09 (3), 19-02 (1) matatapos (matatapos) 14-10 (2), 17-04 (1) medya (medya) 9-02 (1), 14-10 (2), matematika (matemátika) 18-01 (1) 16-01 (7), 16-06 (1) materyal (materyál) 9-01 (2), 14-06 (6) medyas (medyas) 10-04 (4), 18-06 (1)
208
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 208208 99/8/06/8/06 11:54:2111:54:21 AMAM Mehiko (Méhiko) 10-08 (2), 18-07 (1) 12-06 (2), 12-08 (2), men (men) 17-07 (1) 13-05 (1), 13-06 (20), mensahe (mensahe) 9-09 (1) 13-11 (8), 14-05 (3), menu (menú) 12-08 (1), 16-02 (3) 15-10 (4), 16-01 (2), merienda (merienda) 10-06 (2), 13-03 (2), 16-02 (1), 16-03 (1), 13-04 (6) 16-10 (36), 16-11 (4), mesa (mesa) 9-09 (1), 10-06 (1), 17-01 (7), 17-02 (5), 10-07 (1), 11-04 (1), 17-03 (8), 17-04 (6), 11-09 (2), 12-06 (1), 17-05 (11), 17-06 (8), 12-09 (2), 13-02 (3), 17-07 (6), 17-08 (11), 13-04 (1), 16-02 (2), 17-09 (9), 17-10 (9) 16-09 (2), 17-06 (2), Mon (Mon) 17-08 (1) 18-01 (1), 18-03 (1), monitor (mónitor) 9-09 (1), 18-02 (1) 19-09 (1) monorail (mónorail) 19-08 (1) Mecca (Mecca) 16-08 (1) monumentong (monumentong) mga (mgá) 9-01 (38), 9-02 (8), 9-03 (6), 16-04 (4) 9-04 (2), 9-05 (8), 9-06 (5), mong (mong) 9-04 (1), 12-06 (1), 9-07 (15), 9-08 (4)… 12-08 (2), 12-11 (1), Mike (Mike) 9-10 (2) 14-05 (3), 15-10 (1), Mikhail Gorbachev (Mikhaíl Górbachev) 16-10 (4), 17-03 (1), 13-01 (1), 15-04 (1) 17-04 (3), 17-05 (1), mikropono (mikrópono) 18-02 (1) 17-06 (1), 17-07 (4), Miguel (Miguél) 17-06 (1), 17-09 (1) 17-08 (3), 17-09 (2) Milagros (Milagros) 17-09 (1) Mongolia (Mongolia) 16-08 (1) milenyo (milenyo) 10-09 (1) moo (moo) 12-05 (1) militar (militár) 14-09 (4), 14-11 (1), moske (moske) 18-05 (1) 16-08 (1) Moscow (Moscow) 16-04 (1) Minda (Minda) 14-08 (32) motorboat (mótorboat) 9-03 (4), 19-08 (1) minivan (mínivan) 19-08 (1) motorsiklo (motorsiklo) 11-07 (1), 19-05 (1), minsan (minsan) 9-07 (2), 12-01 (14), 19-08 (1) 12-05 (1), 12-11 (5) motorsiklong (motorsiklong) minsang (minsang) 16-04 (1), 16-07 (4) 19-08 (1) minuto (minuto) 10-09 (3), 10-11 (2), mountain (mountain) 19-05 (1) 14-08 (1), 16-06 (5), mouse (mouse) 9-09 (1), 18-02 (1) 16-11 (3), 17-04 (1), mower (mower) 19-06 (1) 17-05 (1) mukha (mukhâ) 9-03 (2), 10-01 (4), misa (misa) 16-06 (2) 10-07 (1), 10-11 (1), mismo (mismo) 17-02 (1) 11-08 (6), 12-04 (3), miss (miss) 11-01 (1) 12-09 (2), 13-01 (3), Mississippi (Mississippi) 19-02 (1) 13-06 (2), 18-04 (1) mister (mister) 17-05 (1) mukhang (mukháng) 9-03 (2), 10-10 (1), Miyerkules (Miyerkulés) 15-02 (2), 15-07 (2), 11-08 (2), 13-06 (2), 15-11 (1) 16-10 (3), 17-02 (1), microwave (mícrowave) 10-01 (4), 10-06 (1), 17-03 (2), 17-05 (1) 18-02 (1) mula (mulâ) 9-06 (2), 9-08 (2), mixing (mixing) 19-03 (1) 10-04 (1), 10-08 (4), mo (mo) 9-02 (5), 9-04 (7), 12-02 (1), 12-03 (3), 9-05 (2), 9-07 (7), 13-02 (3), 13-03 (3), 9-10 (1), 9-11 (3), 13-07 (2), 13-09 (2), 10-02 (4), 10-10 (2), 14-03 (6), 14-05 (1), 10-11 (1), 11-01 (5), 14-07 (10), 14-08 (2), 11-11 (1), 12-03 (1), 14-10 (2), 14-11 (2),
209
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 209209 99/8/06/8/06 11:54:2111:54:21 AMAM 15-03 (1), 15-04 (4), nakababatang (nakababatang) 16-07 (4), 16-08 (4), 17-10 (1) 16-09 (2), 16-10 (1), nakabihis (nakabihis) 11-03 (9), 14-03 (2), 17-02 (2), 17-06 (1), 14-10 (4), 17-06 (1) 17-07 (1), 17-08 (1), nakakaamoy (nakakaamóy) 17-09 (1), 17-10 (3) 9-10 (2), 14-02 (1), 14-11 (1) multiplikahin (multiplikahín) nakakakita (nakakakita) 9-10 (2), 12-09 (1), 15-08 (2), 15-11 (2), 14-02 (1), 14-11 (1) 17-10 (1) nakakahawa (nakakahawa) multiplikasyon (multiplikasyón) 17-02 (1), 17-03 (1) 14-07 (2), 15-08 (1), nakakahuli (nakakahuli) 17-02 (1) 19-10 (1) nakakain (nakakain) 11-02 (1), 17-03 (1) muna (muna) 16-02 (1), 17-09 (1), nakakainip (nakakainíp) 12-02 (2) 17-10 (1) nakakalasa (nakakalasa) 14-02 (1), 14-11 (1) mundo (mundó) 13-09 (1), 16-07 (1), nakakalipad (nakakalipád) 12-10 (5) 19-02 (1) nakakandado (nakakandado) mura (mura) 13-03 (2), 13-11 (2) 11-05 (2), 11-11 (2) museo (museo) 12-03 (2) nakakapagbisikleta (nakakapagbisikleta) musika (músika) 11-03 (1), 11-10 (2), 13-09 (1) 13-10 (3), 14-02 (2), nakakapagmaneho (nakakapagmaneho) 12-09 (1) 18-01 (1) nakakapagsalita (nakakapagsalitâ) musikero (musikero) 19-04 (1) 13-06 (3) mustasa (mustasa) 18-10 (1) nakakapag-iski (nakakapag-iskí) muwebles (muwebles) 12-08 (4), 14-06 (1) 16-10 (1) na (na) 9-01 (9), 9-02 (1), 9-03 (9), nakakapag-isip (nakakapag-isíp) 9-04 (5), 9-05 (2), 9-06 (1), 17-04 (1) 9-07 (5), 9-08 (7), 9-09 (3)… nakakaraan (nakakaraán) 16-04 (3), 16-11 (1) naaabot (naaabót) 12-02 (1), 14-10 (2) nakakarga (nakakargá) 9-10 (2), 11-02 (1) naaaksidente (naaaksidente) nakakarinig (nakakariníg) 9-10 (2), 14-02 (1), 14-11 (1) 17-01 (1) nakakasakay (nakakasakáy) 16-10 (2), 16-11 (2) naaalala (naaalala) 17-01 (1) nakakasalita (nakakasalitâ) 9-10 (2), 12-09 (1), naaapakan (naaapakan) 17-03 (1) 12-10 (1) naalala (naalala) 13-10 (4) nakakasulat (nakakasulat) 12-09 (1) naapakan (naapakan) 17-03 (1) nakakatakot (nakakatakot) 17-10 (1) nababagsak (nababagsák) 10-05 (1), 15-03 (1) nakakatawa (nakakatawá) 17-04 (1) nababahala (nababahala) 15-01 (2), 15-11 (1) nakakatukso (nakakatuksó) nababasa (nababasa) 12-09 (1), 12-11 (1) 17-10 (1) nabagsak (nabagsák) 10-05 (1) nakakawili (nakakawili) 12-02 (2) nabasa (nabasâ) 16-09 (1) nakadapa (nakadapâ) 11-06 (2) nabasag (nabasag) 10-05 (2), 13-10 (3), nakadekuwatro (nakadekuwatro) 13-11 (1) 11-04 (1) nabigo (nabigô) 15-10 (2) nakadikit (nakadikít) 11-01 (1) nabili (nabilí) 17-06 (1) nakahanap (nakahanap) 17-07 (1) nabubuksan (nabubuksán) 9-10 (1) nakahiga (nakahigâ) 11-06 (3) nabubuhat (nabubuhat) 12-02 (1) nakahiwalay (nakahiwaláy) nabubuhos (nabubuhos) 11-02 (1) 15-09 (1) nabubulunan (nabubulunan) 14-04 (1) nakahuli (nakahuli) 17-06 (1) nabubunggo (nabubunggô) nakain (nakain) 11-02 (1) 10-10 (1), 11-01 (1) nakalimutan (nakalimutan) nabuhay (nabuhay) 16-08 (4) 11-05 (1), 13-10 (8), nabuhos (nabuhos) 11-02 (1) 17-01 (1), 17-03 (1), nakababa (nakababâ) 16-10 (1), 19-08 (1) 17-09 (1)
210
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 210210 99/8/06/8/06 11:54:2211:54:22 AMAM nakaluhod (nakaluhód) 11-06 (3) nakikita (nakikita) 13-01 (7), 17-02 (3), nakapagbiyahe (nakapagbiyahe) 17-03 (1), 17-06 (1), 10-09 (4) 17-07 (1), 17-10 (1) nakapaikot (nakapaikot) 11-04 (1), 11-06 (1) nakilala (nakilala) 10-10 (1), 10-11 (1) nakapamaywang (nakapamaywáng) nakita (nakita) 16-10 (1), 17-05 (1), 11-06 (1) 17-06 (1), 17-08 (1) nakapila (nakapila) 10-03 (4), 11-10 (1), naku (nakú) 17-07 (1) 13-05 (1) nakumbinsi (nakumbinsí) 17-04 (1) nakaraan (nakaraán) 14-03 (9), 14-11 (2), nagagawang (nagagawáng) 16-06 (1) 17-09 (1) nakaraang (nakaraáng) 15-07 (1) nagbabakasyon (nagbabakasyón) nakarga (nakargá) 11-02 (1) 10-03 (3) nakasakay (nakasakáy) 11-07 (1), 16-10 (2), nagbabakuna (nagbabakuna) 16-11 (2) 14-04 (1) nakasandal (nakasandál) 11-04 (2) nagbabalanse (nagbabalanse) nakasara (nakasará) 17-05 (1) 13-02 (1) nakasimangot (nakasimangot) nagbabalat (nagbabalát) 12-07 (3) 15-01 (2) nagbabasa (nagbabasá) 9-05 (1) nakasulat (nakasulat) 15-04 (3), 15-07 (2) nagbabati (nagbabatí) 13-04 (1) nakasuot (nakasuót) 9-03 (4), 9-06 (11), nagbabayad (nagbabayad) 12-03 (3), 16-02 (1) 10-04 (8), 10-07 (6), nagbebenta (nagbebenta) 13-03 (6) 11-03 (22), 11-11 (4), nagbibigay (nagbibigáy) 9-06 (18), 9-11 (4), 14-08 (1) 12-01 (1), 12-09 (1), nagbibilang (nagbibiláng) 13-02 (2) 13-10 (1), 14-04 (2), nagbibiyak (nagbibiyák) 13-04 (1) 17-02 (1) nagbo-bowling (nagbo-bowling) nakatalikod (nakatalikod) 13-01 (1) 17-10 (1) nakatatandang (nakatatandáng) nagbubukas (nagbubukás) 9-09 (2), 16-06 (1) 12-02 (2) nagkakamali (nagkakamalî) nakatayo (nakatayô) 11-04 (2), 11-06 (10), 17-10 (1) 11-11 (2), 12-09 (2), nagkakarera (nagkakarera) 17-10 (1) 14-01 (1) nakatiklop (nakatiklóp) 11-04 (1), 11-06 (1) nagkarera (nagkarera) 14-01 (1) nakatihaya (nakatihayà) 11-06 (3), 11-11 (1) nagkaroon (nagkaroón) 17-06 (1) nakatingkayad (nakatingkayád) nagkita (nagkita) 17-09 (1) 11-06 (3) nagdadagdag (nagdadagdág) nakatingin (nakatingín) 17-10 (1) 13-07 (3), 13-11 (1) nakatira (nakatirá) 10-02 (1), 12-10 (1), nagdadala (nagdadalá) 12-01 (3), 14-09 (2) 15-04 (4), 17-08 (1), naghahagis (naghahagis) 11-02 (1), 12-06 (1), 17-10 (1) 17-10 (1) nakaturo (nakaturò) 9-08 (1) naghahalaga (naghahalagá) nakaunat (nakaunat) 11-06 (1) 13-03 (4) nakaupo (nakaupô) 10-03 (1), 11-06 (6), naghahalikan (naghahalikan) 11-11 (2), 12-01 (1), 16-03 (1) 12-09 (1), 14-08 (2) naghahalo (naghahalò) 10-06 (1) nakikiangkas (nakikiangkás) naghahanap (naghahanáp) 14-01 (1), 14-11 (1) 11-07 (1) naghahanda (naghahandâ) 13-04 (1) nakikinig (nakikiníg) 13-10 (7) naghihila (naghihila) 15-06 (1) nakikipagkamay (nakikipagkamáy) naghihilahan (naghihilahán) 15-06 (1) 10-10 (1), 10-11 (1), naghihintay (naghihintáy) 10-03 (2), 17-03 (1), 11-04 (1), 11-06 (1), 11-11 (1) 17-09 (1), 17-10 (1) nakikipag-usap (nakikipag-usap) naghihiwa (naghihiwà) 10-06 (1), 12-07 (3) 13-06 (2), 15-06 (2), 17-06 (1) naghuhugas (naghuhugas) 10-06 (1), 10-07 (3)
211
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 211211 99/8/06/8/06 11:54:2211:54:22 AMAM nagiging (nagiging) 15-09 (3) nagsasagawa (nagsasagawâ) naging (nagíng) 14-03 (2), 16-08 (20), 15-05 (1), 15-11 (1) 16-11 (4), 17-01 (1), nagsasalita (nagsasalitâ) 9-05 (1), 9-09 (1), 9-11 (1), 17-04 (1), 17-07 (1), 12-05 (2), 12-11 (2), 17-08 (1) 13-06 (12), 15-04 (4), 16-07 (8) naglalaban (naglalaban) 14-09 (7) nagsasara (nagsasará) 9-09 (1), 16-06 (1) naglalabas (naglalabás) 12-03 (1) nagsasarili (nagsasarilí) 12-04 (1) naglalaga (naglalagà) 13-04 (1) nagsasariling (nagsasarilíng) naglalagay (naglalagáy) 9-09 (7), 10-04 (1), 12-04 (1) 10-07 (6), 10-11 (1), nagseselos (nagseselos) 15-01 (1) 11-07 (1), 13-05 (4), nagsisilbi (nagsisilbí) 13-04 (1) 13-07 (4), 14-08 (2), nagsisimula (nagsisimulâ) 17-02 (1) 14-11 (1) nagsisimulang (nagsisimuláng) naglalaman (naglalamán) 17-04 (1) 11-01 (1) naglalaro (naglalarô) 12-05 (1), 12-11 (1), nagsisinungaling (nagsisinungalíng) 14-05 (1), 14-09 (1), 13-10 (2), 13-11 (1) 17-04 (1) nagsisipilyo (nagsisipilyo) 10-07 (1) naglalayag (naglalayág) 16-07 (4) nagsulat (nagsulát) 16-08 (4) naglayag (naglayág) 16-07 (4) nagsuot (nagsuót) 12-09 (1), 14-03 (1), naglilinis (naglilinis) 10-07 (4) 16-04 (6) nagluluto (naglulutò) 12-04 (1), 13-04 (1) nagsusukat (nagsusukát) 13-04 (2), 13-11 (2) nagmamalaki (nagmamalakí) nagsusulsi (nagsusulsí) 10-07 (1) 15-01 (1) nagsusuot (nagsusuót) 12-01 (1), 14-03 (1), nagmamaneho (nagmamaneho) 14-09 (2), 14-10 (4), 11-07 (2), 13-07 (1) 16-01 (2), 16-04 (3) nagmaneho (nagmaneho) 17-08 (1) nagtagumpay (nagtagumpáy) nagmemerienda (nagmemerienda) 15-10 (2) 16-03 (1) nagtatago (nagtatagò) 13-01 (2), 14-01 (4), nagmumukhang (nagmumukháng) 14-11 (1) 17-02 (1), 17-10 (1) nagtatahi (nagtatahî) 10-07 (1) nagnanakaw (nagnanakaw) 16-05 (1) nagtatanong (nagtatanóng) nagpakasal (nagpakasál) 17-07 (1) 12-02 (1), 12-11 (1), nagpapabakuna (nagpapabakuna) 13-08 (4), 13-11 (2) 14-04 (1) nagtatapos (nagtatapós) 11-10 (2) nagpapakita (nagpapakita) 10-09 (4), 11-07 (1) nagtatrabaho (nagtatrabaho) nagpapagupit (nagpapagupít) 9-05 (1), 10-03 (1), 13-04 (1), 13-11 (1) 12-05 (1), 12-11 (1), nagpapahinga (nagpapahingá) 14-09 (1), 15-05 (2), 13-02 (2) 17-02 (1), 17-09 (1), nagpapahi-pahinga (nagpapahi-pahingá) 17-10 (1) 15-01 (2), 15-05 (3) nagta-type (nagta-type) 9-09 (3) nagpapatawa (nagpapatawá) nagtitimbang (nagtitimbáng) 16-10 (1), 17-06 (1) 13-05 (2) nagpaplantsa (nagpaplantsa) nagtrabaho (nagtrabaho) 16-08 (1) 10-07 (3) nagtutulak (nagtutulák) 13-05 (1), 15-06 (1) nagpipiknik (nagpipiknik) 16-03 (1) nagtutulakan (nagtutulakán) nagpiprito (nagpiprito) 13-04 (1) 15-06 (1) nagpuputol (nagpuputol) 10-07 (1) nagtuturo (nagtuturò) 15-05 (5) nagsabi (nagsabi) 17-06 (1) nagtutuyo (nagtutuyô) 10-06 (1) nagsasabi (nagsasabi) 11-07 (2), 12-05 (2), nagugupit (nagugupít) 11-02 (1) 13-10 (6), 13-11 (1), nagulat (nagulat) 15-01 (2) 15-06 (2) nagupit (nagupít) 11-02 (1)
212
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 212212 99/8/06/8/06 11:54:2311:54:23 AMAM nagwawalis (nagwawalís) 10-07 (1) nahulog (nahulog) 11-01 (1), 11-02 (1), nagyayakapan (nagyayakapán) 14-10 (1), 14-11 (1), 11-04 (1), 11-11 (1), 16-09 (1), 17-04 (1) 14-09 (1) nahurnong (nahurnóng) 18-10 (1) nagyelong (nagyelong) 13-05 (1) naikandado (naikandado) 17-05 (1) nagxe-xerox (nagxe-xerox) naihagis (naihagis) 10-05 (1) 9-09 (1) naihahagis (naihahagis) 10-05 (1), 11-02 (1) nag-aahit (nag-aahit) 10-07 (2) naiimpake (naiimpake) 11-02 (1) nag-aalala (nag-aalalá) 15-01 (2) naiinip (naiiníp) 12-02 (4), 15-01 (4), nag-aaral (nag-aaral) 15-05 (7), 15-11 (1), 15-10 (1), 15-11 (1) 17-07 (1) naiinitan (naiinitan) 12-08 (1) nag-alala (nag-alalá) 17-08 (1) naiinom (naiinóm) 11-02 (1) nag-aral (nag-aral) 17-06 (1) naiintindihan (naiintindihán) nag-iba (nag-ibá) 11-09 (1) 12-02 (2), 12-11 (1) nag-iibigan (nag-iibigán) 16-03 (3) naiisip (naiisip) 17-08 (1) nag-iisa (nag-iisá) 11-01 (1), 11-06 (4), naiistorbo (naiistorbo) 17-06 (3) 11-11 (1) naimpake (naimpake) 11-02 (1) nag-iisang (nag-iisáng) 17-05 (1) nainom (nainóm) 11-02 (1) nag-iisip (nag-iisíp) 9-05 (13), 9-08 (1), 9-11 (6), naintindihan (naintindihán) 10-01 (1), 10-04 (1), 13-06 (4), 13-11 (4) 13-07 (1) naiwanan (naiwanan) 17-10 (1) nag-iisnow (nag-iisnów) 16-01 (2), 16-11 (1) nalalaga (nalalagà) 10-06 (1) nag-iiwan (nag-iiwan) 16-02 (1), 17-07 (1) nalalamigan (nalalamigán) nag-imbento (nag-imbento) 12-09 (1), 14-04 (1) 16-08 (1) naliligo (naliligò) 10-07 (4) nag-oopera (nag-ooperá) 19-04 (1) nalilito (nalilitó) 15-01 (2) nag-umpisa (nag-umpisá) 11-10 (1) naluluto (nalulutò) 10-06 (2) nag-usap (nag-usap) 17-04 (1) namahala (namahalà) 16-08 (2) nag-uumpisa (nag-uumpisá) namamatay (namamatáy) 17-09 (1) 11-07 (1), 11-10 (3), naman (namán) 17-03 (1), 17-05 (1) 16-06 (2) namantsahan (namantsahán) nag-uumpisang (nag-uumpisáng) 11-09 (2), 11-11 (1) 10-06 (1) namatay (namatáy) 16-08 (4) nag-uunat (nag-uunát) 9-05 (1), 11-06 (1) namememorya (namememorya) nag-uusap (nag-uusap) 15-05 (1), 15-11 (1) 17-06 (1) nag-camping (nag-camping) namimili (namimilí) 16-03 (1) 17-08 (1) namin (namin) 9-07 (2), 12-04 (1), nahahampas (nahahampás) 11-02 (1) 12-11 (1), 16-02 (1), nahahanap (nahahanap) 14-01 (1), 17-06 (1) 16-03 (1), 17-02 (1), nahalikan (nahalikán) 10-05 (4) 17-09 (1), 17-10 (1) nahampas (nahampás) 11-02 (1) naming (naming) 17-04 (1) nahanap (nahanap) 11-01 (2), 13-10 (4), nami-miss (nami-miss) 17-08 (2) 14-01 (4), 17-01 (1), nanalo (nanalo) 14-01 (7), 14-11 (1), 17-03 (1), 17-09 (1) 17-09 (1) nahihipo (nahihipò) 14-02 (2) nananaginip (nananaginip) nahihiya (nahihiyâ) 15-01 (1) 9-05 (9), 9-11 (2) nahiwa (nahiwà) 11-02 (1) nananalo (nananalo) 13-01 (2), 13-11 (2) nahuhulog (nahuhulog) 14-10 (1), 14-11 (1), nanay (nanay) 12-04 (4), 12-06 (3), 17-07 (1) 13-10 (2), 13-11 (1), nahuhurno (nahuhurnó) 10-06 (2) 16-03 (1), 17-01 (1), nahuli (nahuli) 16-05 (1), 17-01 (1), 17-03 (1), 17-10 (2) 17-02 (2), 17-03 (2) Nanding (Nandíng) 17-02 (1)
213
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 213213 99/8/06/8/06 11:54:2411:54:24 AMAM nandito (nándito) 17-02 (1), 17-03 (1), nasa (nasa) 9-01 (2), 9-02 (4), 9-03 (4), 17-04 (1), 17-09 (2), 9-08 (4), 9-10 (1), 9-11 (1), 17-10 (1) 10-03 (1), 10-04 (3)… nandiyan (nándiyán) 10-10 (1), 12-03 (1), nasaan (nasaán) 9-02 (3), 12-03 (2), 17-04 (1), 17-09 (2) 13-08 (1), 14-01 (2), nandoon (nándoón) 10-02 (2), 16-02 (2) 16-02 (2), 16-10 (1), naniniwala (naniniwalà) 17-05 (1) 17-02 (1) nanonood (nanonoód) 14-05 (1), 17-02 (1), nasakyan (nasakyán) 11-02 (1), 11-11 (1) 17-09 (1) nasalo (nasaló) 12-09 (1), 17-02 (1) nang (nang) 11-07 (2), 12-09 (2), nasampay (nasampáy) 11-02 (1) 13-06 (8), 13-09 (3), nasasaktan (nasasaktán) 9-02 (1) 13-11 (2), 14-05 (1), nasasakyan (nasasakyán) 11-02 (3), 11-11 (3) 14-10 (4), 15-05 (2), nasunog (nasunog) 11-09 (2), 11-11 (1) 15-07 (1), 15-08 (2), nasusubukan (nasusubukan) 16-03 (1), 16-04 (3), 16-10 (1), 16-11 (1) 16-10 (1), 16-11 (1), natalo (natalo) 14-01 (6), 14-11 (1) 17-02 (1), 17-03 (2), natanggap (natanggáp) 13-08 (4), 17-05 (1) 17-05 (3), 17-06 (2), natapon (natapon) 10-06 (1), 11-02 (1), 17-07 (5), 17-08 (4), 11-09 (2), 11-11 (1) 17-09 (3), 17-10 (2) natapos (natapos) 14-10 (2) nangangagat (nangangagát) natatakot (natatakot) 15-01 (5), 15-11 (1) 12-06 (1) natatakpan (natatakpán) 13-01 (2), 16-10 (1) nanginginig (nanginginíg) 14-04 (1) natatalisod (natatalisod) 11-01 (1) nangunguna (nangunguna) natatanging (natatanging) 11-03 (3) 13-02 (3) natin (natin) 10-10 (1), 12-04 (1), nangyari (nangyari) 17-07 (1) 12-08 (1), 12-11 (1), nangyayari (nangyayari) 16-09 (2), 16-11 (2) 13-01 (38), 13-11 (4), napakalinis (napakalinis) 17-06 (1) 15-08 (1), 16-02 (1), napakalumang (napakalumang) 16-06 (3), 17-01 (4), 14-03 (2), 15-04 (1) 17-02 (2), 17-03 (2), napakapangit (napakapangit) 17-05 (1), 17-06 (2), 17-08 (1) 17-08 (1), 17-09 (2), napakasarap (napakasaráp) 17-10 (3) 17-01 (1) nating (nating) 13-01 (3), 15-07 (2), napaka-epektibo (napaka-epektibo) 17-07 (1) 17-02 (1), 17-07 (1) napagpasiyahan (napagpasiyahán) 9-08 (2), 17-10 (1) natitipid (natitipíd) 17-09 (1) napansin (napansín) 17-07 (1) natumba (natumbá) 12-09 (1) napatulog (napatulog) 17-06 (1) natunaw (natunaw) 11-09 (2) napkin (napkin) 19-03 (1) natutulog (natutulog) 9-02 (3), 9-05 (3), 14-10 (2), napintahan (napintahán) 11-09 (2) 16-01 (1), 16-06 (1), napiprito (napiprito) 10-06 (2) 17-07 (1) napunit (napunit) 10-05 (1), 11-09 (4), natutulungan (natutulungan) 11-11 (1) 11-02 (1) napupunit (napupunit) 10-05 (1) natututo (natututo) 13-06 (8) nararamdaman (nararamdamán) Naty (Naty) 15-01 (2) 17-08 (1) nauna (náuná) 17-01 (1) naririnig (naririníg) 17-04 (1), 17-06 (1) nawala (nawalâ) 11-01 (1), 17-05 (1) narito (nárito) 12-03 (1) nawasak (nawasak) 16-10 (2) nariyan (nariyán) 12-03 (1) nawawala (nawawalâ) 13-10 (4), 14-01 (2) naroon (nároón) 12-03 (1) nawiwili (nawiwili) 12-02 (4) nars (nars) 14-04 (1), 14-08 (17), negatibong (negatibong) 19-10 (1) 17-01 (1), 19-04 (1) negosyante (negosyante) 19-09 (1)
214
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 214214 99/8/06/8/06 11:54:2411:54:24 AMAM negosyo (negosyo) 17-10 (1) 17-06 (1), 17-08 (1), Nelson (Nelson) 15-04 (1) 17-09 (1), 17-10 (1) Nena (Nena) 9-04 (1), 9-11 (1) niya (niyá) 9-02 (5), 9-07 (8), 9-08 (2), Neneng (Neneng) 12-03 (2) 9-09 (7), 9-10 (8), 9-11 (2), Netherlands (Nétherlands) 15-04 (1), 18-07 (1) 10-01 (14), 10-03 (1), New York (New York) 16-07 (2) 10-04 (3), 10-06 (12)… neck (neck) 14-04 (1) niyang (niyáng) 9-07 (2), 9-08 (2), 9-10 (1), ni (ni) 9-09 (1), 9-10 (4), 9-11 (1), 11-01 (1), 11-08 (4), 10-01 (14), 10-04 (19), 13-10 (4), 14-05 (18), 10-06 (3), 10-10 (4), 14-08 (1), 14-10 (4), 10-11 (6), 11-01 (1), 14-11 (3), 15-06 (2), 11-05 (6), 12-03 (1), 15-10 (15), 15-11 (2), 12-06 (5), 12-08 (1), 16-09 (4), 17-10 (1) 13-05 (1), 13-07 (11), niyayakap (niyayakap) 12-04 (4) 14-07 (1), 14-08 (17), niyog (niyóg) 19-07 (1) 14-11 (1), 16-03 (1), nobelang (nobelang) 16-08 (1) 17-03 (5), 17-04 (1), nobya (nobya) 16-03 (3) 17-05 (1), 17-07 (1), Nobyembre (Nobyembre) 14-08 (1), 15-02 (1), 17-08 (1), 17-09 (2) 15-07 (1) Nida (Nida) 10-02 (2), 10-11 (2) nobyo (nobyo) 16-03 (1), 16-11 (1) night (night) 12-06 (1), 17-04 (1) Nonong (Nonong) 17-01 (1) Niherya (Niherya) 18-07 (1) noo (noó) 11-04 (1), 18-04 (1) nila (nilá) 9-07 (7), 11-08 (1), noodles (noodles) 18-10 (1) 12-04 (2), 12-11 (2), noong (noóng) 14-03 (2), 14-08 (1), 16-03 (2), 16-09 (1), 16-04 (3), 16-06 (1), 16-11 (3), 17-01 (1), 16-07 (1), 17-02 (1), 17-04 (1), 17-06 (1), 17-04 (1), 17-10 (1) 17-07 (1), 17-09 (1) North Pole (North Pole) 19-02 (1) nilalagyan (nilalagyán) 12-04 (4) Norway (Norway) 18-07 (1) nilang (niláng) 17-06 (1) notasyon (notasyón) 15-07 (11) Nile (Nile) 19-02 (1) number (number) 17-02 (1) nilikha (nilikhâ) 16-09 (2) numero (número) 9-09 (2), 9-11 (1), 10-02 (3), nilulusutan (nilulusután) 15-06 (1), 15-11 (1) 10-10 (2) nilulutas (nilulutás) 15-08 (4) nuts (nuts) 17-10 (1), 18-09 (1), niluluwagan (niluluwagán) 18-10 (1) 13-02 (2) ng (ng) 9-01 (14), 9-02 (12), ninakaw (ninakaw) 16-05 (1), 17-03 (1) 9-03 (18), 9-04 (2), 9-05 (5), ninanakaw (ninanakaw) 16-05 (1) 9-06 (31), 9-07 (20)… ninyo (ninyó) 9-04 (5), 9-07 (1), 10-02 (2), nga (ngâ) 15-10 (1), 15-11 (1), 11-01 (1), 12-02 (1), 16-10 (1), 17-02 (1), 12-03 (1), 12-11 (1), 17-04 (1), 17-05 (1), 16-02 (4), 16-11 (1), 17-07 (1), 17-10 (1) 17-01 (1), 17-03 (1), ngayon (ngayón) 9-03 (1), 10-10 (2), 17-06 (5), 17-08 (2), 11-02 (1), 11-11 (1), 17-10 (1) 12-02 (4), 12-11 (1), ninyong (ninyóng) 9-04 (2), 11-01 (1), 1 14-01 (1), 14-03 (5), 1-07 (1), 12-03 (3), 14-11 (1), 15-07 (31), 17-10 (1) 15-11 (4), 16-04 (7), nito (nitó) 12-02 (4), 12-03 (1), 16-06 (1), 16-07 (8), 13-03 (8), 13-10 (1), 16-11 (1), 17-01 (3), 14-02 (10), 16-01 (2), 17-02 (5), 17-03 (2), 16-04 (1), 17-04 (1), 17-04 (3), 17-05 (1),
215
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 215215 99/8/06/8/06 11:54:2511:54:25 AMAM 17-06 (2), 17-08 (4), 17-05 (1), 17-07 (1), 17-09 (1), 17-10 (4) 17-10 (1) ngayong (ngayóng) 14-08 (1), 15-07 (4), operang (óperang) 17-08 (1) 17-03 (3), 17-04 (1), opisina (opisina) 9-03 (2), 17-03 (1), 17-05 (1), 17-06 (1), 17-05 (1), 19-09 (1) 17-08 (3), 17-09 (1) opisyal (opisyál) 19-04 (1) ngipin (ngipin) 10-07 (1), 10-11 (1), opo (opô) 15-10 (2), 17-02 (1), 13-07 (1), 14-04 (1), 17-06 (1), 17-07 (1) 14-11 (1), 18-04 (1) orange (orange) 11-01 (3), 11-02 (4), ngumingiyaw (ngumingiyáw) 13-05 (2), 16-10 (1), 12-05 (1) 16-11 (1), 18-10 (1), ngumunguya (ngumunguyâ) 19-07 (1) 12-07 (4) oras (oras) 9-04 (1), 10-03 (2), ngunit (ngunit) 9-01 (3), 9-03 (1), 9-05 (3), 10-08 (2), 10-09 (16), 9-07 (4), 9-10 (2), 9-11 (4), 10-10 (1), 10-11 (8), 10-09 (2), 11-02 (1), 11-07 (4), 13-01 (2), 11-03 (1), 11-05 (1), 13-08 (1), 13-11 (2), 11-06 (1), 11-09 (1), 14-10 (2), 16-01 (10), 11-11 (1), 12-01 (2), 16-06 (14), 17-01 (1), 12-04 (1), 12-11 (1), 17-07 (1), 17-08 (2) 13-01 (2), 13-03 (2), orasan (orasán) 10-08 (2), 11-08 (1), 13-11 (2), 14-05 (6), 13-01 (2), 13-11 (2), 14-09 (2), 15-06 (1), 16-06 (5) 15-09 (1), 16-01 (1), orasang (orasáng) 10-09 (6), 10-11 (4) 16-04 (1), 16-09 (4), order (order) 9-04 (1), 16-02 (2), 16-11 (1) 16-10 (4), 16-11 (3), Origin (Órigin) 16-08 (1) 17-01 (2), 17-03 (1), Orlando (Orlando) 17-08 (1) 17-05 (2), 17-06 (1), oso (oso) 13-06 (2), 17-06 (2), 17-07 (1), 17-08 (4), 18-08 (1) 17-09 (2), 17-10 (3) osong (osong) 17-02 (1) o (o) 10-09 (1), 11-01 (1), ospital (ospitál) 14-04 (2), 16-05 (1), 12-03 (1), 13-01 (3), 18-05 (1) 13-03 (2), 13-06 (2), Oscar (Oscar) 17-03 (1) 13-11 (2), 14-05 (2), Ocampo (Ocampo) 9-04 (1) 16-04 (1), 16-10 (6), of (of) 16-08 (2) 17-02 (1), 17-08 (1), oval (oval) 19-10 (1) 17-09 (1) over (over) 14-08 (1) oats (oats) 19-07 (1) overhead (óverhead) 18-01 (1) obtuse (obtúse) 19-10 (1) pa (pa) 10-05 (3), 10-06 (1), Oktubre (Oktubre) 15-02 (1), 15-06 (1), 11-08 (1), 11-09 (1), 15-07 (1) 12-05 (1), 13-06 (8), odometer (odómeter) 10-08 (2), 19-01 (1) 14-05 (1), 14-10 (7), olive (olive) 17-03 (1), 19-07 (1) 14-11 (2), 16-04 (1), omnivore (ómnivore) 12-10 (1), 12-11 (1) 16-10 (3), 16-11 (3), one-third (one-third) 14-07 (1) 17-01 (1), 17-02 (2), one-fourth (one-fourth) 14-07 (2) 17-04 (1), 17-05 (1), onsang (onsang) 17-02 (1) 17-06 (6), 17-07 (3), onse (onse) 9-02 (1) 17-08 (1), 17-10 (2) oo (oo) 9-04 (1), 9-05 (6), 9-11 (4), paa (paá) 12-09 (2), 13-01 (3), 10-02 (1), 10-10 (2), 14-04 (1), 17-03 (1), 11-08 (22), 11-11 (3), 18-04 (2) 16-03 (1), 16-10 (11), paakyat (paakyát) 11-07 (2), 17-10 (1)
216
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 216216 99/8/06/8/06 11:54:2511:54:25 AMAM paalam (paalam) 10-02 (3), 10-10 (4), padalhan (padalhán) 17-05 (1) 10-11 (1), 17-03 (1) pader (padér) 11-06 (1), 14-09 (1) paalis (paalís) 10-03 (1), 13-07 (1) pagbabago (pagbabago) 17-10 (1) paano (paano) 9-02 (4), 16-10 (1), pagbabawas (pagbabawas) 15-08 (1), 19-10 (1) 17-01 (2), 17-02 (1), pagbubuhos (pagbubuhos) 14-05 (2) 17-04 (1), 17-06 (2), pagkakataong (pagkakataóng) 17-07 (2), 17-09 (3), 16-09 (2) 17-10 (3) pagkain (pagkain) 9-07 (1), 10-01 (6), paang (paáng) 17-02 (1) 10-06 (6), 12-09 (5), paaralan (paaralán) 15-05 (6), 17-08 (1), 13-03 (2), 13-04 (11), 17-09 (1), 18-01 (1) 13-05 (2), 14-10 (4), pababa (pababâ) 11-07 (4), 15-09 (1) 16-02 (1), 16-03 (1), pabalik (pabalík) 12-03 (1) 17-01 (1), 17-05 (1) pabango (pabangó) 10-07 (1) pagkaing (pagkaing) 10-06 (1) pabo (pabo) 18-08 (1) pagkatapos (pagkatapos) 15-06 (6), 15-07 (4), paborito (paborito) 16-10 (2) 16-07 (2), 17-03 (1), pabrika (pábrika) 18-05 (1) 17-08 (1), 17-09 (1) pakakasalan (pakakasalán) pagkumpuni (pagkumpuní) 16-03 (2) 14-06 (2) pakaliwa (pakaliwâ) 15-09 (1) pagdadagdag (pagdadagdág) pakanan (pakanan) 15-09 (1) 15-08 (1), 19-10 (1) pakanluran (pakanluran) 15-09 (1), 15-11 (1) paggamit (paggamit) 11-10 (2), 11-11 (2) pakete (pakete) 9-09 (3), 16-05 (1) paggawa (paggawâ) 14-06 (8), 17-07 (1) paki (pakí) 10-02 (1) paghahati (paghahatì) 15-08 (1), 19-10 (1) pakiabot (pakiabót) 10-02 (1), 12-06 (4), paghinga (paghingá) 14-08 (2) 13-08 (8), 16-02 (2), pagitan (pagitan) 10-08 (1), 10-11 (1), 17-03 (1), 17-04 (1), 16-01 (4), 16-04 (4), 17-08 (1) 16-11 (1) pakialam (pakialám) 12-08 (1) paglaki (paglakí) 17-09 (1) pakibigay (pakibigáy) 9-07 (1), 10-10 (1), 16-02 (1) paglangoy (paglangóy) 19-05 (1) pakikarga (pakikargá) 9-07 (1) paglubog (paglubóg) 16-06 (1) pakikuha (pakikuha) 12-06 (2) paglululan (paglululan) 9-03 (2), 14-03 (2), 16-04 (4) pakidala (pakidalá) 12-06 (1), 17-02 (1) pagnanakaw (pagnanakaw) pakidalhan (pakidalhán) 9-04 (1), 11-01 (1) 16-05 (1), 16-11 (1) pakinggan (pakinggán) 14-08 (1) pagod (pagód) 14-04 (2), 15-01 (3) pakiramdam (pakiramdám) pagong (pagóng) 12-10 (1) 14-04 (5), 17-03 (2), pagpapagaling (pagpapagalíng) 17-06 (1), 17-07 (2) 17-08 (1) pakisauli (pakisaulì) 11-01 (1) pagpapalsipika (pagpapalsipiká) Pakistan (Pakistán) 18-07 (1) 17-10 (1) pakisubukan (pakisubukan) pagparada (pagparada) 16-05 (2), 16-11 (2) 17-08 (1) pagrereklamo (pagrereklamo) pakitapon (pakitapon) 12-06 (1) 17-08 (1) pakitinnan (pakitinnán) 9-04 (1) pagsakay (pagsakáy) 9-05 (2), 9-11 (2) pakitingnan (pakitingnán) 9-04 (1) pagsikat (pagsikat) 16-06 (1) pakitulungan (pakitulungan) pagsisilbihan (pagsisilbihán) 9-10 (4), 11-01 (1), 12-06 (1) 17-08 (1) pakiulit (pakiulit) 13-06 (4) pagsubok (pagsubok) 15-05 (1), 15-11 (1) paki-abot (paki-abót) 9-04 (1) pagsukat (pagsukat) 10-08 (16), 10-11 (4) pako (pakò) 19-06 (1) pagtakbo (pagtakbó) 19-05 (1) pako (pakô) 18-09 (1) pagtalon (pagtalón) 12-06 (2) pakwan (pakwán) 19-07 (1) pagtanda (pagtandâ) 9-07 (1)
217
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 217217 99/8/06/8/06 11:54:2611:54:26 AMAM pagwawalis (pagwawalís) 11-10 (2), 11-11 (2) pampatubo (pampatubò) 17-06 (1) pag-alaga (pag-alagà) 17-09 (1) pampublikong (pampúblikong) pag-alis (pag-alís) 10-03 (1) 11-01 (1) pag-ibig (pag-ibig) 12-02 (2) pampulitikang (pampulítikang) pag-iistorbo (pag-iistorbo) 17-10 (1) 16-08 (2) pag-isipan (pag-isipan) 17-10 (1) panadero (panadero) 19-04 (1) pag-oopera (pag-ooperá) 11-03 (1) panaderya (panaderyá) 13-04 (2), 13-11 (1), pahalang (pahaláng) 14-07 (3), 14-11 (3) 18-05 (1) pahilaga (pahilagà) 15-09 (1), 15-11 (1) panahon (panahón) 14-10 (4), 16-01 (6), pahilagang (pahilagang) 15-09 (2) 16-10 (4), 17-04 (1) pahina (páhina) 11-09 (2) Panama (Pánama) 16-07 (2) paikot (paikot) 11-07 (1), 17-08 (1) pananamit (pananamít) 9-01 (2), 9-03 (4), paintbrush (paintbrush) 15-03 (2), 17-04 (1), 14-03 (4), 16-04 (7) 19-06 (1) pananong (pananóng) 13-08 (1) pala (pala) 19-06 (1) panda (panda) 18-08 (1) pala (palá) 17-02 (1), 17-04 (1), pandak (pandák) 14-10 (2) 17-05 (2), 17-09 (2), paniwalaan (paniwalaan) 17-05 (1) 17-10 (2) panlaba (panlabá) 10-04 (10), 10-05 (2), palabas (palabás) 11-03 (2), 13-05 (1), 10-11 (5), 17-05 (1), 13-07 (1), 13-11 (1), 18-03 (1) 14-08 (1), 15-03 (3), panrelihiyong (panrelihiyóng) 17-08 (1) 16-08 (4) palaka (palakâ) 12-10 (1), 18-08 (1) pansinin (pansinín) 17-08 (1) palakol (palakól) 19-06 (1) pantalon (pantalón) 10-04 (1), 10-07 (1), palad (palad) 18-04 (1) 18-06 (2) palagi (palagi) 16-09 (1), 16-11 (1), pantulog (pantulog) 18-06 (1) 17-02 (1), 17-07 (1), panukat (panukat) 10-08 (2), 10-11 (1), 17-08 (1), 17-10 (1) 15-08 (2), 18-01 (1) palaging (palaging) 9-07 (2), 12-01 (4), panuro (panurò) 15-09 (20), 15-11 (4) 12-11 (1), 17-01 (1) pang (pang) 10-01 (1), 10-06 (1), palapag (palapág) 17-02 (1), 18-05 (3) 11-01 (1), 14-01 (1), palaruan (pálaruan) 18-01 (1) 16-03 (1), 16-05 (1) palayo (palayô) 15-09 (4), 15-10 (4) panga (pangá) 18-04 (1) palda (palda) 18-06 (1) pangalan (pangalan) 9-02 (6), 10-02 (5) palengke (palengke) 13-03 (1) pangalawang (pangalawáng) paliku-liko (palikú-likô) 11-09 (2) 11-01 (1), 14-10 (2), paliparan (páliparan) 10-03 (1), 18-05 (1) 15-02 (1) paloob (paloób) 14-08 (1), 15-03 (3) pangatlong (pangatlóng) 15-02 (2) palumpong (palumpóng) 18-09 (1) pangkalawakan (pangkalawakan) pamamagitan (pamamagitan) 11-03 (1) 15-09 (1), 16-01 (2) pangkasal (pangkasál) 16-03 (1) pamantay (pamantáy) 19-06 (1) panghimagas (panghimagas) pambahay (pambahay) 12-08 (1), 18-09 (1) 16-02 (5) pambata (pambatà) 19-01 (1) pangingisda (pangingisdâ) pambukas (pambukás) 19-09 (1) 9-05 (2), 9-11 (2), 17-08 (1) pambura (pamburá) 15-08 (2), 18-01 (2) pangit (pangit) 11-10 (1), 16-10 (1) pamilya (pamilya) 17-09 (1) pangmatematika (pangmatemátika) pamilyang (pamilyáng) 17-07 (1) 9-05 (1), 12-02 (3), paminta (pamintá) 9-04 (2), 13-08 (1), 16-02 (2), 12-11 (3), 15-08 (4) 18-10 (1), 19-03 (1) pang-ahit (pang-ahit) 10-07 (2), 18-02 (1) pampaaralang (pampaaraláng) pang-deliber (pang-deliber) 15-05 (1), 18-01 (1) 19-08 (1)
218
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 218218 99/8/06/8/06 11:54:2611:54:26 AMAM pang-Europa (pang-Europa) Pasko (Paskó) 15-02 (1), 17-07 (1) 15-07 (2) pasensiya (pasénsiya) 9-10 (1), 10-02 (2), pang-Europang (pang-Europang) 11-01 (1), 11-09 (4), 15-07 (6) 11-11 (4), 15-01 (1), pang-hiking (pang-hiking) 18-06 (1) 16-01 (1), 16-02 (2), pang-ilalim (pang-ilalim) 18-06 (1) 17-01 (1), 17-02 (1), pang-ipit (pang-ipit) 10-04 (3), 18-06 (1) 17-05 (1) pang-mesang (pang-mesang) pasilangan (pasilangan) 15-09 (1), 15-11 (1) 19-09 (1) pasilyo (pasilyo) 18-01 (1) pang-opisina (pang-opisina) Pasipiko (Pasípiko) 15-09 (1), 19-02 (1) 12-08 (1) pastol (pastól) 19-04 (1) Paolo (Paolo) 17-08 (1) pastulan (pastulan) 18-09 (1) papalapit (papalapít) 17-06 (1) pasyente (pasyente) 14-04 (5), 14-08 (1), papasok (papasok) 17-08 (1) 14-11 (1) papel (papél) 9-02 (1), 9-09 (6), 10-01 (1), pataas (pataás) 11-02 (3), 15-09 (1) 11-02 (4), 11-09 (2), patag (patag) 11-09 (1) 12-03 (2), 12-06 (6), patas (patas) 17-10 (1) 13-02 (2), 14-06 (3), patatas (patatas) 10-06 (7), 12-07 (2), 15-06 (3), 15-08 (3) 13-05 (1), 18-10 (1), paper (paper) 9-09 (1), 19-09 (1) 19-07 (1) paperweight (páperweight) patawid (patawíd) 17-08 (2) 19-09 (1) patay (patáy) 9-05 (8), 9-11 (2), 12-10 (1), papunta (papuntá) 10-04 (1), 11-01 (1), 12-11 (1) 11-02 (1), 13-07 (1), patayin (patayín) 17-08 (1) 14-01 (2), 15-10 (2), patayo (patayô) 14-07 (2), 14-11 (2) 16-01 (1), 17-09 (1) patimog (patimog) 15-09 (3), 15-11 (1) papuntang (papuntáng) 11-01 (1) patingin (patingín) 17-07 (1) para (para) 9-03 (18), 9-04 (2), 9-07 (6), pato (pato) 18-08 (1) 9-08 (4), 9-10 (4), 9-11 (4), patong (patong) 17-05 (1) 10-02 (2), 10-03 (3)… patungan (patungán) 17-06 (1) paraan (paraán) 9-03 (4), 11-10 (4), 11-11 (4), patungo (patungo) 15-09 (4), 15-10 (2), 14-03 (2), 16-10 (1) 16-03 (1) parada (parada) 11-03 (1) patuyuan (patuyuan) 10-04 (4) paradahan (paradahán) 10-03 (1), 18-05 (1) pauwi (pauwî) 16-01 (1) parallel (párallel) 19-10 (1) payaso (payaso) 11-06 (4), 11-11 (4), paramedic (paramedic) 16-05 (1) 19-04 (1) parang (parang) 16-10 (1), 16-11 (1), payong (payong) 12-09 (4), 12-11 (2), 17-01 (2), 17-03 (2), 14-10 (2), 16-01 (2), 17-04 (1), 17-06 (3), 17-01 (1) 17-09 (1), 17-10 (2) pacifier (pácifier) 12-07 (1) pares (pares) 12-08 (2), 17-06 (1) pajama (pajama) 10-07 (2) pare-pareho (paré-pareho) 12-08 (1) Peace (Peace) 16-08 (1) pari (parì) 19-04 (1) peach (peach) 19-07 (1) Paris (París) 10-08 (5), 12-03 (4), Pebrero (Pebrero) 15-02 (1), 15-06 (2), 12-08 (2), 16-04 (1) 15-07 (3) parito (parito) 9-04 (2) Pedro (Pedro) 10-10 (2), 10-11 (2), paruparo (parúparó) 12-10 (1), 17-01 (1), 17-08 (1) 18-08 (1) peninsula (península) 19-02 (1) pasahero (pasahero) 10-03 (2) pentagon (péntagon) 19-10 (1) pasaherong (pasaherong) 10-03 (1) Pepito (Pepito) 17-05 (1) pasaning (pasaning) 17-10 (1) pera (pera) 9-06 (4), 9-07 (1), 10-10 (1), pasaporte (pasaporte) 9-07 (3), 12-03 (2), 13-10 (2) 12-03 (5), 13-03 (2),
219
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 219219 99/8/06/8/06 11:54:2711:54:27 AMAM 13-10 (2), 17-07 (1), pinagsasama (pinagsasama) 17-08 (2), 17-10 (1) 9-09 (2) perang (perang) 12-03 (2) pinamahalaan (pinamahalaan) peras (peras) 19-07 (1) 16-07 (12), 16-11 (4) perimeter (perímeter) 19-10 (1) pinapakinggan (pinapakinggán) Perla (Perla) 17-03 (1) 14-08 (3) pero (pero) 10-10 (1), 14-05 (4), pinapagpag (pinapagpág) 15-03 (1) 16-04 (1), 17-01 (1) pinapaikot (pinapaikot) 15-03 (3), 15-11 (2) perpendicular (perpendícular) pinapaligiran (pinapaligiran) 19-10 (1) 15-09 (1) Peru (Perú) 10-08 (1), 18-07 (1) pinapaliguan (pinapaliguan) petsa (petsa) 15-07 (4) 17-03 (2) petsang (petsang) 15-06 (4), 15-07 (4) pinapaputok (pinapaputók) pharmacist (phármacist) 14-08 (2) 13-02 (1) phone (phone) 18-02 (1), 19-09 (1) pinapatalbog (pinapatalbóg) pikit (pikít) 14-01 (1) 15-03 (2), 15-11 (2) pie (pie) 18-10 (2) pinapatay (pinapatáy) 13-07 (2) pila (pila) 11-10 (3) pinaplantsa (pinaplantsa) 10-04 (1) pilak (pilak) 19-03 (1) pinatutunog (pinatutunóg) 12-05 (1) piling (pilíng) 13-05 (2) pine (pine) 18-09 (2) pilosopo (pilósopo) 16-08 (3), 16-11 (1) pinipiga (pinipigâ) 15-03 (3) piloto (piloto) 10-03 (2), 19-04 (1) pinipigilan (pinipigilan) 14-08 (1) pin (pin) 19-03 (1) pinipili (pinipilì) 9-02 (2), 9-08 (2) pinaaandar (pinaaandár) 10-01 (1), 10-04 (1) pinipisil (pinipisíl) 11-04 (2), 15-03 (1) pinaaarawan (pinaaarawan) 12-04 (1) Pinlandiya (Pinlándiya) 18-07 (1) pinakagusto (pinakagustó) 16-10 (3), 16-11 (2) pinto (pintô) 11-01 (2), 15-06 (2), pinakagustong (pinakagustóng) 15-10 (4), 15-11 (4), 16-10 (1) 16-03 (3) pinakalumang (pinakalumang) pintor (pintór) 16-08 (3), 16-09 (2), 16-10 (1) 19-04 (1) pinakamabilis (pinakamabilís) pintuan (pintuan) 9-10 (4), 10-01 (4), 17-02 (1) 10-04 (2), 11-05 (8), pinakamahal (pinakamahál) 11-08 (6), 11-10 (2), 13-03 (1), 13-11 (1), 11-11 (4), 13-05 (1), 17-03 (1) 13-07 (1), 13-11 (1), pinakamahirap (pinakamahirap) 17-05 (2), 18-03 (1) 17-08 (1) pintura (pintura) 15-03 (2), 17-04 (1) pinakamalaking (pinakamalakíng) pinuno (pinunô) 13-09 (1), 16-08 (5) 16-07 (1), 18-04 (1) pinunong (pinunong) 16-08 (3) pinakamalapit (pinakamalapit) pinupulot (pinupulot) 11-01 (1), 12-06 (1), 17-02 (1), 17-07 (1) 13-07 (1) pinakamura (pinakamura) 13-03 (1), 13-11 (1) pinupunasan (pinupunasan) pinaka-ayaw (pinaka-ayaw) 15-03 (2) 16-10 (2) pinupunit (pinupunit) 11-09 (2) pinadadaanan (pinadadaanan) pinupuno (pinupunô) 13-07 (1), 13-09 (1), 11-04 (1) 13-11 (1) pinagbibilhan (pinagbibilhán) pinuputol (pinuputol) 10-05 (2) 13-04 (6) pinya (pinyá) 13-05 (1), 19-07 (1) pinagkakainan (pinagkakainan) ping-pong (ping-pong) 19-05 (1) 13-04 (1) pipiliin (pipiliin) 9-08 (1) pinagpapares (pinagpapares) pipindutin (pipindutín) 17-03 (1) 10-04 (1) pipino (pipino) 19-07 (1)
220
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 220220 99/8/06/8/06 11:54:2811:54:28 AMAM piraso (piraso) 9-02 (1), 14-01 (2), 17-09 (1) polo (polo) 19-05 (1) pirasong (pirasong) 9-01 (4), 9-02 (2), 9-09 (2), pong (pong) 11-01 (1), 17-02 (1), 10-01 (1), 11-01 (2), 17-07 (1), 17-08 (1), 11-09 (9), 14-07 (3), 17-09 (1) 14-11 (3), 15-08 (1), pormal (pormál) 10-04 (2), 11-03 (3), 18-01 (1) 18-06 (1) pirma (pirmá) 17-10 (1) porsiyento (porsiyento) 14-07 (2), 19-10 (1) pisara (pisara) 12-06 (1), 15-08 (5), portero (portero) 10-03 (1), 19-04 (1) 18-01 (1) Portugal (Pórtugal) 16-07 (1), 18-07 (1) pisika (písika) 18-01 (1) Portuguese (Pórtuguese) 16-07 (1) pisngi (pisngí) 18-04 (1) posas (posas) 16-05 (1) piso (piso) 12-03 (1), 13-03 (8), posible (posible) 16-09 (8), 16-11 (2), 17-09 (1) 17-08 (1) pisong (pisong) 17-10 (1) posibleng (posibleng) 11-10 (1), 16-09 (2) pitaka (pitaka) 16-05 (2) positibong (positibong) 19-10 (1) pitong (pitóng) 10-09 (1) potato (potato) 13-04 (1), 17-03 (1), pitsel (pitsél) 13-02 (6) 18-10 (1) pitumpung (pitúmpúng) 12-08 (1), 12-11 (1) potograpo (potógrapo) 19-04 (1) pitumpu’t dalawa (pitúmpú’t dalawa) Pranses (Pransés) 13-06 (1), 15-04 (1), 17-10 (1) 16-07 (2) piyano (piyano) 14-05 (1), 18-01 (1) Pransiya (Pránsiya) 10-08 (2), 12-08 (1), piyanong (piyanong) 9-10 (1) 15-04 (1), 16-05 (1), pizza (pizza) 18-10 (1) 16-07 (4), 16-11 (1), plaka (plaka) 18-02 (1), 19-01 (1) 18-07 (1) planetang (planetang) 13-09 (2), 17-08 (1) preno (preno) 17-10 (1), 19-01 (1) planong (planong) 17-07 (1), 17-08 (1) pressure (pressure) 13-07 (1), 14-08 (2) plantsa (plantsa) 18-02 (1) presyo (presyo) 10-08 (1) plastik (plastik) 13-05 (2), 14-06 (2), pridyeder (pridyedér) 10-01 (2), 10-06 (2), 14-11 (1) 11-08 (2), 18-02 (1), plato (plato) 10-05 (6), 10-06 (4), 19-03 (1) 10-11 (4), 13-09 (2), Prinsipe Charles (Prínsipe Charles) 15-10 (2), 16-02 (2), 15-04 (1) 17-07 (1), 19-03 (1) printer (printer) 9-09 (1), 18-02 (1), 19-09 (1) plauta (plauta) 18-01 (1) probinsiya (probínsiya) 16-10 (2), 17-07 (1) player (player) 18-02 (2) probinsiyano (probinsiyano) pliers (pliers) 19-06 (1) 17-10 (1) plug (plug) 19-01 (1) probinsiyang (probínsiyang) po (pô) 9-04 (19), 9-11 (1), 16-07 (1) 10-02 (7), 10-10 (3), problema (problema) 11-10 (2), 17-03 (1), 11-01 (11), 11-07 (4), 17-06 (2), 17-07 (1), 11-11 (1), 12-02 (1), 17-08 (1), 17-09 (1), 12-03 (21), 12-11 (4), 17-10 (1) 13-10 (3), 15-10 (2), problemang (problemang) 9-05 (1), 12-02 (3), 12-11 (3), 16-02 (20), 16-11 (3), 14-07 (2), 15-08 (8) 17-01 (5), 17-02 (5), programa (programa) 12-02 (2) 17-03 (8), 17-04 (5), programang (programang) 12-02 (2), 16-03 (1) 17-05 (12), 17-06 (9), propesor (propesór) 15-05 (1) 17-07 (3), 17-08 (1), proteksyon (proteksyón) 14-09 (1) 17-09 (5), 17-10 (12) protektahan (protektahán) 14-09 (3) Poland (Poland) 18-07 (1) projector (projector) 18-01 (2) pole (pole) 19-05 (1) prutas (prutas) 9-08 (2), 13-03 (1), 13-05 (2), police (políce) 17-08 (1) 14-05 (2), 18-10 (1)
221
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 221221 99/8/06/8/06 11:54:2811:54:28 AMAM pula (pulá) 14-07 (8), 15-09 (8), 11-07 (1), 11-11 (1), 16-10 (2), 19-08 (1) 12-02 (1), 12-03 (4), pulang (puláng) 9-06 (8), 13-08 (2), 12-06 (2), 12-11 (1), 14-07 (2), 15-09 (2), 13-06 (12), 13-11 (4), 16-10 (1), 17-02 (1) 14-05 (13), 16-02 (2), pulgada (pulgada) 9-01 (1), 9-09 (2), 10-08 (2), 16-11 (1), 17-04 (2), 14-08 (1), 17-04 (1), 17-05 (2), 17-07 (1), 17-05 (1) 17-08 (1), 17-09 (1), pulis (pulís) 11-01 (2), 11-07 (2), 17-10 (2) 16-05 (4), 18-05 (1), puwedeng (puwedeng) 12-01 (1), 13-06 (4), 19-04 (1), 19-08 (1) 14-03 (1), 14-11 (1), pulseras (pulseras) 13-03 (2), 18-06 (1) 17-02 (1), 17-09 (1), pulso (pulsó) 14-08 (3), 18-04 (1) 17-10 (1) pulutin (pulutin) 11-10 (2), 12-06 (1) puwersa (puwersa) 17-02 (1), 17-08 (1) pumapasok (pumapasok) 9-06 (4), 11-05 (3), puwes (puwés) 17-02 (1), 17-07 (1), 12-03 (1), 14-08 (1) 17-08 (2), 17-10 (1) pumarada (pumarada) 16-05 (2) pyramid (pýramid) 18-05 (1) pumasa (pumasá) 14-01 (2), 15-05 (1) radiador (radiadór) 19-01 (1) pumasok (pumasok) 17-03 (1) radius (radius) 14-07 (1), 19-10 (1) pumayat (pumayát) 17-07 (1) radyo (radyo) 18-02 (1), 19-01 (1) pumipili (pumipilì) 9-08 (6), 9-11 (2) Ramos (Ramos) 9-04 (1) pumipirmi (pumipirmí) 17-04 (1) raspberry (ráspberry) 19-07 (1) pumirmi (pumirmí) 14-05 (2) Raul (Raúl) 13-05 (4) pumunta (pumuntá) 10-10 (1), 12-01 (1), raw (raw) 17-04 (1), 17-07 (1) 12-06 (2), 13-09 (2), Reagan (Reagan) 15-04 (1) 14-04 (2), 14-05 (2), rektanggulo (rektánggulo) 19-10 (1) 14-08 (1), 14-11 (2), relos (relós) 11-08 (4), 16-01 (3), 16-10 (2), 17-06 (1) 16-06 (9), 16-11 (4), pumupunta (pumupuntá) 9-01 (2), 10-01 (2), 17-09 (1), 18-02 (2) 12-01 (1), 13-07 (1), remote (remóte) 13-08 (2), 18-02 (1) 13-11 (1) reperi (reperí) 19-04 (1) punit (punít) 11-09 (1) repolyo (repolyo) 13-05 (2), 19-07 (1) puno (punô) 11-07 (1), 12-01 (4), reporter (reporter) 19-04 (1) 12-06 (1), 13-01 (1), reptilya (reptilya) 12-08 (1), 12-10 (4), 14-05 (2), 16-10 (1), 18-08 (1) 17-02 (1), 17-04 (1), reptilyang (reptilyang) 12-01 (1), 12-10 (3), 17-10 (2), 18-09 (6) 12-11 (1), 16-09 (2) punto (punto) 10-09 (1) reserbang (reserbang) 19-01 (1) punuin (punuín) 13-09 (1) reseta (reseta) 14-08 (3) puncher (puncher) 19-09 (1) resibo (resibo) 13-05 (1), 13-11 (1) pupunta (pupuntá) 9-02 (2), 14-01 (1) restawran (restawrán) 13-03 (1), 13-04 (2), pusa (pusà) 13-06 (2), 17-01 (2), 18-05 (1) 18-08 (1) restawrang (restawráng) 16-02 (1) pusang (pusang) 17-08 (1) Reyes (Reyes) 17-09 (1) puso (pusò) 14-08 (2), 18-04 (1) reyna (reyna) 16-04 (1), 16-08 (1), pustahan (pustahan) 16-10 (1) 16-11 (1) puthaw (putháw) 19-06 (1) record (record) 17-04 (1) puting (putíng) 9-02 (1), 14-01 (2), reflex (réflex) 14-08 (1) 14-10 (1), 16-10 (1), rhinoceros (rhinóceros) 18-08 (1) 16-11 (1) right (right) 19-10 (1) puwede (puwede) 9-04 (7), 9-11 (2), 10-02 (2), rin (rin) 16-04 (1), 16-07 (1), 10-10 (2), 11-01 (5), 16-10 (6), 16-11 (1),
222
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 222222 99/8/06/8/06 11:54:2911:54:29 AMAM 17-01 (1), 17-02 (1), 12-06 (4), 13-10 (6), 17-09 (1), 17-10 (1) 14-08 (1), 16-05 (1), ring (ring) 10-10 (1), 10-11 (1), 17-02 (1) 17-01 (1), 17-03 (1), Rico (Rico) 9-04 (1), 9-11 (1) 17-04 (2), 17-05 (1), Roberto (Roberto) 9-04 (1), 10-10 (2) 17-07 (2), 17-08 (1), Robin (Robin) 17-03 (1) 17-09 (4) Rogelio (Rogélio) 17-06 (1) sabihin (sabihin) 9-04 (1), 11-07 (9), 11-11 (4), rolling (rolling) 19-03 (1) 12-02 (16), 12-03 (2), rolyo (rolyo) 17-07 (1) 13-06 (4), 13-11 (4), Roma (Roma) 12-08 (2), 16-07 (1), 17-03 (1), 17-06 (3), 16-11 (1) 17-08 (2), 17-09 (7) Roman (Roman) 16-07 (1), 16-11 (1) sabihing (sabihing) 17-08 (1) Romanong (Romanong) 16-04 (1), 16-08 (2) sabitan (sabitán) 10-04 (1), 18-03 (1) romantikong (romántikong) 16-03 (1) sabon (sabón) 10-01 (1), 10-07 (1), Roman Empire (Roman Empire) 13-07 (1) 16-07 (1), 16-11 (1) sabong (sabóng) 10-04 (1), 10-11 (1) Romeo (Rómeo) 17-09 (1) sakim (sakím) 17-03 (1) Romulo (Rómulo) 10-10 (2) sakit (sakít) 9-02 (1), 14-04 (2), Romy (Romy) 17-01 (1) 17-08 (1), 17-09 (1) Ronald (Ronald) 15-04 (1) saklay (sakláy) 14-04 (1), 14-08 (1), Ronald Reagan (Ronald Reagan) 14-11 (1) 15-04 (1) saklolo (saklolo) 17-01 (2), 17-02 (1) room (room) 14-08 (3) sakong (sakong) 18-04 (1) roon (roón) 11-01 (1), 11-07 (1), saksakan (saksakan) 18-02 (1) 16-10 (1), 17-06 (1) saging (saging) 9-02 (1), 11-09 (2), root (root) 19-10 (1) 12-07 (6), 13-05 (2), rosas (rosas) 18-09 (1) 13-06 (2), 19-07 (1) rocket (rocket) 9-07 (1), 11-08 (4), sagot (sagót) 11-10 (2), 13-06 (4), 12-05 (2), 14-02 (2), 14-07 (2), 17-04 (1), 19-08 (1) 17-09 (1) Rocky Mountains (Rocky Mountains) sahig (sahíg) 10-07 (1), 11-10 (2), 19-02 (1) 11-11 (2), 14-05 (2), Rudy (Rudy) 17-01 (1) 18-03 (1) Ruel (Ruél) 14-01 (1) sailing (sailing) 19-05 (1) rug (rug) 9-10 (3), 18-03 (1) sais (saís) 10-09 (4), 16-01 (1) rugby (rugby) 19-05 (1) sala (sala) 18-03 (1) Ruiz (Ruíz) 17-10 (1) salad (salad) 17-03 (1) runway (runway) 10-03 (1) salamat (salamat) 10-02 (7), 10-10 (5), Ruso (Ruso) 13-06 (1), 15-04 (2) 10-11 (1), 11-01 (6), Rusya (Rusya) 15-04 (2), 18-07 (1) 11-11 (1), 12-03 (1), rutang (rutang) 16-07 (4) 17-04 (1), 17-05 (1), sa (sa) 9-01 (13), 9-02 (1), 17-08 (1), 17-10 (1) 9-03 (16), 9-04 (10), salamin (salamín) 9-10 (2), 10-07 (1), 9-05 (10), 9-06 (27)… 10-11 (1), 12-04 (1), saan (saán) 9-02 (5), 9-04 (1), 9-11 (1), 13-07 (3), 14-06 (2), 11-01 (1), 11-02 (1), 18-03 (1), 19-01 (3) 11-07 (1), 12-03 (3), salita (salitâ) 9-09 (1), 17-09 (1) 12-08 (2), 14-01 (1), salu-salo (salú-salo) 17-09 (1), 17-10 (1) 15-10 (1), 16-10 (4), samakalawa (samakalawá) 15-07 (2), 15-11 (2) 17-06 (1) sama-samang (sama-samang) Sabado (Sábado) 15-02 (2), 15-07 (4) 14-09 (1) sabi (sabi) 9-02 (2), 11-01 (6), 11-11 (1), sampayan (sampayan) 10-04 (2)
223
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 223223 99/8/06/8/06 11:54:3011:54:30 AMAM sample (sample) 14-08 (2) sastre (sastré) 19-04 (1) sampu (sampû) 12-03 (1), 14-07 (1), satellite (sátellite) 18-02 (1) 15-08 (2), 16-09 (1) Saudi (Saudi) 18-07 (1) sampung (sampúng) 10-09 (2), 12-08 (1), saya (sayá) 17-08 (1) 12-11 (1), 14-07 (1), skating (skating) 19-05 (1) 16-06 (1), 16-08 (1), skiing (skiing) 19-05 (1) 16-11 (1) skyscraper (skyscraper) 11-08 (4), 12-08 (1), sana (sana) 12-09 (20), 12-10 (1), 18-05 (1) 12-11 (2), 13-06 (2), seat (seat) 19-01 (2) 14-05 (7), 16-02 (1), sekretarya (sekretarya) 13-08 (1), 19-04 (1), 16-10 (9), 17-01 (1), 19-09 (1) 17-06 (1) segment (segment) 14-07 (4) sanang (sanang) 12-03 (8), 12-11 (4), segundo (segundo) 10-09 (2), 16-06 (2) 14-05 (3), 16-10 (4), selyo (selyo) 9-09 (2), 10-01 (3), 19-09 (1) 17-01 (1), 17-04 (1) sentigrado (sentigrado) 10-09 (2), 12-08 (2), sandaang (sandaáng) 17-09 (1) 12-11 (2), 14-08 (1) sandali (sandalî) 9-01 (2), 17-01 (1), senyas (senyas) 17-03 (1), 17-06 (1) 17-07 (1), 17-08 (1), serving (serving) 19-03 (1) 17-10 (1) Setyembre (Setyembre) 15-02 (2), 15-11 (1) sandalya (sandalya) 18-06 (1) shampoo (shampoo) 13-07 (1) Santos (Santos) 9-02 (1) shhh (shhh) 17-05 (1) Sanchez (Sanchez) 9-04 (1), 17-07 (1) shorts (shorts) 13-09 (2), 18-06 (1) San Francisco (San Francisco) shotput (shotput) 19-05 (1) 16-04 (1), 16-07 (2) shower (shower) 10-07 (2), 17-03 (1), sanga (sangá) 18-09 (1) 18-03 (1) sangkap (sangkáp) 14-06 (2) si (si) 9-09 (8), 9-10 (2), 9-11 (2), sanggol (sanggól) 13-01 (2), 13-06 (2), 10-01 (8), 10-02 (3), 19-08 (1) 10-04 (3), 10-06 (5), sang-ayon (sang-ayon) 12-03 (2), 17-07 (1) 10-10 (7), 10-11 (3), sapa (sapà) 19-02 (1) 11-05 (2), 12-03 (1), sapat (sapát) 13-09 (7), 13-11 (2), 12-06 (3), 13-01 (1), 17-08 (1) 13-05 (1), 13-07 (7), sapatos (sapatos) 9-07 (1), 10-07 (1), 13-11 (2), 14-01 (3), 11-03 (1), 11-05 (2), 14-08 (9), 15-04 (4), 12-01 (1), 13-04 (2), 16-02 (2), 17-01 (4), 13-10 (2), 13-11 (2), 17-02 (2), 17-03 (5), 17-03 (1), 18-06 (4) 17-04 (1), 17-05 (1), sarado (sarado) 15-06 (1), 17-07 (1) 17-06 (2), 17-08 (1), sarili (sarili) 12-04 (13), 12-11 (2) 17-09 (1), 17-10 (1) sariling (sariling) 12-04 (4) sibat (sibát) 17-01 (1) sariwa (sariwà) 11-09 (2) sibilisasiyon (sibilisasiyón) 14-03 (2) sariwang (sariwang) 13-05 (3) sibilyang (sibilyang) 14-09 (2) sarsa (sarsa) 18-10 (1) sibuyas (sibuyas) 10-06 (1), 13-05 (1), sasabihin (sasabihin) 17-03 (2), 17-06 (1), 19-07 (1) 17-08 (1), 17-10 (2) siklista (siklista) 13-06 (4), 13-11 (4) sasakyan (sasakyán) 11-07 (9), 13-01 (2), siko (siko) 18-04 (1) 14-03 (2), 17-06 (1), sikreto (sikreto) 17-07 (1) 19-08 (1) sigarilyo (sigarilyo) 19-01 (1) sasakyang (sasakyáng) 9-01 (2), 12-01 (1), sigaw (sigáw) 12-05 (1) 12-05 (2), 14-04 (1) sige (sigé) 11-07 (1), 11-11 (1), sasagutin (sasagutín) 9-09 (1), 9-11 (1) 17-02 (1), 17-05 (1), sasaluhin (sasaluhín) 12-09 (1) 17-07 (1), 17-10 (1)
224
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 224224 99/8/06/8/06 11:54:3011:54:30 AMAM siglo (siglo) 10-09 (5), 16-04 (2) 17-05 (1), 17-06 (1), sigurado (sigurado) 17-01 (1), 17-03 (1), 17-07 (1) 17-04 (1), 17-07 (1), 17-09 (2) sintas (sintás) 11-05 (2) siguradong (siguradong) 16-09 (4), 17-01 (1), sinturon (sinturón) 13-02 (2), 13-10 (2), 17-02 (1), 17-06 (1) 17-01 (1), 18-06 (1) sila (silá) 9-01 (2), 9-05 (6), 9-06 (10), sinubukan (sinubukan) 15-10 (4) 9-11 (3), 10-03 (3), sinuklay (sinukláy) 17-04 (1) 10-06 (3), 11-01 (2), sinulid (sinulid) 19-06 (1) 11-04 (2), 11-06 (2), sinuman (sinumán) 17-03 (1), 17-08 (1), 11-07 (1), 11-08 (2), 17-09 (1) 12-04 (1), 12-07 (2), sinumang (sinumáng) 17-06 (1), 17-08 (1) 12-11 (1), 13-02 (8), sinuot (sinuót) 14-03 (1), 16-04 (1) 13-08 (1), 13-10 (3), sinusubukan (sinusubukan) 13-11 (2), 14-09 (2), 9-10 (2), 9-11 (1), 15-10 (11), 14-10 (2), 15-01 (2), 15-11 (1), 16-09 (4), 15-05 (2), 15-10 (2), 17-08 (1) 16-03 (6), 16-04 (1), sinusubukang (sinusubukang) 16-07 (2), 16-09 (2), 15-10 (4), 16-09 (4) 16-10 (2), 16-11 (1), sinusukat (sinusukat) 9-09 (2), 14-08 (1) 17-02 (1), 17-05 (1), sinusuklay (sinusukláy) 10-05 (4), 12-04 (2) 17-06 (1), 17-07 (2), sinusulatan (sinusulatan) 10-01 (1), 10-11 (1), 17-08 (1), 17-09 (1) 15-05 (1) silang (siláng) 10-06 (1), 11-08 (1), sinusuntok (sinusuntók) 11-04 (1) 16-10 (1), 17-05 (2), sinusuot (sinusuót) 13-07 (1), 14-03 (1), 17-06 (1), 17-08 (1) 16-04 (2), 17-02 (1) silangan (silangan) 15-09 (3), 16-04 (1) sinususian (sinususian) 11-05 (2), 11-11 (1), silbato (silbato) 12-05 (2) 13-07 (1) sili (sili) 14-02 (1), 19-07 (1) singkamas (singkamás) 19-07 (1) silid-aralan (silíd-aralán) 15-05 (1), 18-01 (1) singko (singko) 16-01 (1), 16-06 (1) simbahan (simbahan) 18-05 (1) singsing (singsíng) 16-03 (1), 18-06 (1) Simbahang (Simbahang) 16-08 (1) siper (siper) 11-05 (1) simbolo (símbolo) 13-08 (2), 15-04 (1) sipilyo (sipilyo) 10-07 (2), 10-11 (1), simbolong (símbolong) 12-02 (4) 13-07 (2) sina (siná) 10-10 (1), 10-11 (1) sipilyuhin (sipilyuhín) 10-07 (1), 10-11 (1) sinabi (sinabi) 13-06 (20), 13-11 (8), sipon (sipón) 14-04 (3) 17-03 (1) sir (sir) 16-02 (1), 16-11 (1), sinagoga (sinagoga) 18-05 (1) 17-01 (1), 17-03 (1), sinasabi (sinasabi) 14-08 (2), 17-07 (1) 17-05 (1), 17-06 (2), sinasabunan (sinasabunán) 17-07 (2), 17-08 (1), 10-01 (1) 17-09 (1), 17-10 (1) sinasagot (sinasagót) 9-09 (1), 13-08 (3), 13-11 (2) sirkero (sirkero) 19-04 (1) sinasalansan (sinasalansán) sirko (sirko) 17-04 (1), 18-05 (1) 9-09 (1) sirena (sirena) 18-08 (1) sinasalubong (sinasalubong) siya (siyá) 9-02 (9), 9-03 (4), 9-05 (15), 16-03 (1) 9-06 (6), 9-08 (1), 9-09 (17), sine (sine) 17-10 (1) 9-10 (3), 9-11 (7)… sinehan (sinehán) 18-05 (1) siyam (siyám) 17-05 (1), 17-10 (1) sinisiper (sinisiper) 11-03 (2), 11-05 (2) siyamnapung (siyámnapúng) sinisipilyo (sinisipilyo) 13-07 (1) 10-09 (1), 14-07 (1) sino (sino) 9-02 (3), 10-02 (1), siyansi (siyansí) 19-03 (1) 13-01 (3), 13-10 (2), siyang (siyáng) 11-01 (1), 11-06 (2), 13-11 (3), 17-02 (1), 11-08 (6), 11-10 (4),
225
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 225225 99/8/06/8/06 11:54:3111:54:31 AMAM 14-05 (3), 14-10 (2), Species (Species) 16-08 (1) 15-01 (4), 15-10 (1), sphere (sphere) 19-10 (1) 15-11 (1), 17-01 (1), splint (splint) 14-04 (1), 14-08 (2), 14-11 (2) 17-02 (2), 17-05 (1), spoon (spoon) 19-03 (1) 17-06 (1), 17-07 (1), spoons (spoons) 19-03 (1) 17-08 (1), 17-09 (1), sports (sports) 16-10 (2) 17-10 (3) spreadsheet (spreadsheet) 19-09 (1) siyanga (siyangâ) 17-02 (1), 17-05 (1), stadium (stadium) 18-05 (1) 17-09 (1), 17-10 (2) stapler (stapler) 9-09 (1), 19-09 (1) siyempre (siyempre) 10-10 (1), 11-01 (2), station (station) 11-08 (1), 19-08 (1) 11-07 (1), 12-03 (3), steak (steak) 16-02 (3), 16-11 (2), 16-10 (1), 17-01 (1), 18-10 (1) 17-04 (1), 17-05 (2), stereo (stereo) 18-02 (2) 17-07 (1) stethoscope (stéthoscope) 14-08 (1) siyentipiko (siyentípiko) 16-08 (2), 19-04 (1) stopwatch (stopwatch) 10-09 (2) siyentipikong (siyentípikong) store (store) 13-03 (1), 18-05 (1) 16-08 (2) stocking (stocking) 18-06 (1) siyete (siyete) 9-02 (2), 16-01 (3) straw (straw) 12-07 (5) sledding (sledding) 19-05 (1) Street (Street) 10-02 (1), 17-04 (1) sleigh (sleigh) 19-08 (1) stunt (stunt) 17-07 (1) slide (slide) 18-01 (2) submarino (submarino) 16-10 (1), 16-11 (1), snow (snow) 16-01 (1), 17-04 (1) 19-08 (1) sobra (sobra) 12-01 (1), 17-08 (1), subukan (subukan) 16-02 (1), 17-07 (1), 17-09 (1) 17-08 (2) sobre (sobre) 10-01 (8), 10-10 (1), sukat (sukat) 9-01 (1), 11-10 (2), 10-11 (2) 17-05 (1) solar (solar) 16-08 (1) suklay (sukláy) 10-07 (1), 10-11 (1) sopa (sopá) 9-10 (5), 9-11 (3), suklayin (suklayín) 10-07 (1), 10-11 (1) 18-03 (1) Suez (Suez) 16-07 (2), 19-02 (1) sopas (sopas) 14-02 (3), 14-06 (1), sulat (sulat) 9-09 (1), 10-01 (3), 18-10 (1) 10-11 (2), 16-05 (1), sopdrink (sopdrink) 9-08 (4), 11-01 (3), 19-09 (1) 13-03 (2), 13-05 (1), sulat-Arabo (sulat-Arabo) 15-04 (1), 15-11 (1) 13-07 (1), 13-11 (1), sulat-kamay (sulat-kamáy) 18-10 (1) 11-09 (2), 12-08 (1) sorbetes (sorbetes) 11-09 (2), 12-07 (2), sulat-Koreano (sulat-Koreano) 14-05 (3), 16-02 (1), 15-04 (1) 16-03 (1) sulat-Ehipto (sulat-Ehipto) South Pole (South Pole) 19-02 (1) 15-04 (1) soccer (soccer) 18-01 (1), 19-05 (1) sulat-Hapon (sulat-Hapón) 15-04 (1), 15-11 (1) Soviet Union (Soviet Union) sulat-Hebrew (sulat-Hebrew) 16-07 (1) 15-04 (1) Spanish (Spanish) 16-07 (2), 16-11 (1) sulat-Hindi (sulat-Hindi) 15-04 (1), 15-11 (1) Spanish Empire (Spanish Empire) sulat-Ingles (sulat-Inglés) 15-04 (1) 16-07 (2), 16-11 (1) sulat-Ruso (sulat-Ruso) 15-04 (1), 15-11 (1) spark (spark) 19-01 (1) suma (suma) 15-08 (8) space (space) 11-08 (1) sumakay (sumakáy) 10-03 (1), 16-10 (1) speaker (speaker) 18-02 (1), 19-01 (1) sumasakay (sumasakáy) 17-08 (1) speed (speed) 11-07 (3) sumasagwan (sumasagwán) speedometer (speedómeter) 17-09 (1) 10-08 (2), 10-11 (1), sumasayaw (sumasayáw) 9-06 (4), 16-03 (1) 19-01 (1) sumayaw (sumayáw) 17-06 (1)
226
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 226226 99/8/06/8/06 11:54:3111:54:31 AMAM sumbrero (sumbrero) 9-08 (11), 13-06 (12), scavenger (scávenger) 12-10 (1), 12-11 (1) 13-11 (4), 14-10 (4), screwdriver (scréwdriver) 19-06 (1) 16-01 (1), 17-03 (1), 18-06 (1) square (square) 19-06 (1), 19-10 (1) sumbrerong (sumbrerong) 13-03 (1) taas (taás) 9-01 (8), 9-11 (4), 14-08 (1), sumigaw (sumigáw) 17-08 (1) 17-05 (1) sumisikat (sumisikat) 16-06 (1) tabi (tabí) 10-04 (1), 11-04 (2), sumisigaw (sumisigáw) 9-02 (1), 12-05 (3), 11-06 (1), 13-08 (1) 12-11 (1), 14-02 (2) tabing (tabíng) 14-02 (2), 16-05 (3), 16-11 (1) sumisinga (sumisingá) 14-04 (1) tabing-dagat (tabíng-dagat) sumisipsip (sumisipsíp) 12-07 (7), 12-11 (1) 11-08 (1), 16-10 (2) sumulat (sumulat) 10-01 (1) tabi-tabi (tabí-tabí) 17-03 (1), 17-09 (1) sumusukat (sumusukat) 15-08 (1) takip (takíp) 10-04 (3), 10-05 (2), sumusulat (sumusulat) 9-09 (1), 10-01 (1), 10-11 (2), 19-01 (1) 10-11 (1), 13-05 (1), takong (takóng) 18-06 (1) 14-08 (1), 15-04 (2), takot (takót) 16-10 (2), 17-02 (1), 15-08 (3) 17-10 (1) sumusunod (sumusunód) 12-06 (4), 13-02 (5), taksi (taksi) 10-03 (1), 16-10 (1), 13-11 (4) 17-09 (1), 19-08 (1) sumusuway (sumusuwáy) 12-06 (2) tagakumpuni (tagakumpuní) sundalo (sundalo) 14-09 (6), 15-04 (1), 19-04 (2) 16-04 (5), 19-04 (1) Tagalog (Tagalog) 13-06 (12) sundial (súndial) 16-06 (1) taga-Europa (taga-Europa) sunod (sunód) 9-04 (1), 9-11 (1), 16-02 (2) 15-07 (4) sunog (sunog) 17-09 (1) taga-Hawaii (taga-Hawaií) suot (suót) 14-10 (2) 12-08 (1) supermarket (súpermarket) 13-03 (2), 13-05 (1), taga-saan (taga-saán) 12-08 (2) 18-05 (1) taga-Tsina (taga-Tsina) 12-08 (1) supot (supot) 13-02 (1), 13-05 (1), taglagas (taglagás) 16-10 (3) 16-05 (1) taglamig (taglamíg) 16-10 (3), 17-03 (1), surfing (surfing) 19-05 (1) 17-06 (1), 17-10 (1) Susan (Susan) 10-02 (4) tagsibol (tagsibol) 16-10 (1) susi (susì) 9-10 (2), 11-01 (2), tag-init (tag-inít) 11-08 (2), 16-10 (1) 13-07 (2), 13-08 (1), tahimik (tahimik) 12-05 (4), 12-11 (1), 13-09 (2), 13-10 (2), 16-10 (2), 17-03 (1) 14-01 (4), 17-05 (5) tainga (tainga) 14-08 (2), 17-02 (1), susian (susián) 13-09 (2) 17-05 (1), 18-04 (1) Susmaryosep (Susmaryosép) tala (talâ) 12-08 (1) 17-03 (2), 17-09 (1) talaga (talagá) 16-10 (2) susubukan (susubukan) 15-10 (1), 15-11 (1), talagang (talagáng) 17-03 (1), 17-09 (1) 17-10 (1) talampakan (talampakan) 9-01 (1), 10-08 (2), susunod (susunód) 15-07 (1) 14-08 (1), 17-04 (1), suweldo (suweldo) 17-06 (1) 17-05 (1) Swahili (Swahili) 16-07 (1) tali (talì) 11-05 (1) swan (swan) 18-08 (1) talong (talóng) 19-07 (1) sweater (sweater) 18-06 (1) talyer (talyér) 17-07 (1) sweatshirt (sweatshirt) 18-06 (1) tama (tamà) 16-06 (1), 16-10 (1), Sweden (Sweden) 18-07 (1) 16-11 (1), 17-05 (1), swing (swing) 18-01 (1) 17-09 (2) switch (switch) 18-03 (1) tamaan (tamaan) 17-09 (1) Switzerland (Swítzerland) 10-08 (1), 18-07 (1) tamang (tamang) 11-10 (4), 11-11 (2), system (system) 16-08 (1) 13-09 (2), 14-07 (1), scarf (scarf) 16-01 (1), 18-06 (1) 17-04 (1), 17-10 (1)
227
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 227227 99/8/06/8/06 11:54:3211:54:32 AMAM tambakan (tambakan) 17-08 (1) 18-02 (1), 19-06 (1), tambol (tamból) 12-05 (2), 17-03 (1) 19-09 (1) tandang (tandáng) 18-08 (1) tapos (tapos) 15-02 (1) tanong (tanóng) 11-01 (4), 11-11 (1), tapos (tapós) 10-06 (1), 11-08 (4), 13-06 (4), 13-08 (3), 11-10 (2), 17-09 (1), 13-10 (2), 13-11 (3), 17-10 (1) 14-08 (1) tasa (tasa) 11-09 (1), 13-10 (5), tanga (tangá) 17-08 (1) 13-11 (2), 17-02 (1), tangke (tangké) 13-07 (1), 13-11 (1), 19-03 (2) 16-04 (1), 18-05 (1), tatakas (tatakas) 17-02 (1) 19-01 (1) tatalon (tatalón) 14-10 (2) tanggalin (tanggalín) 11-01 (1), 17-02 (1) tatanggalin (tatanggalín) 11-01 (1) tanghali (tanghalì) 9-02 (1), 16-01 (1), 16-06 (1) tatawag (tatawag) 10-10 (1) tanghalian (tanghalian) 9-02 (2), 16-01 (2), tatay (tatay) 12-06 (3), 17-01 (1), 16-06 (1), 17-03 (1) 17-02 (1), 17-08 (1) tao (tao) 9-01 (7), 9-02 (8), 9-03 (6), tatlo (tatló) 19-08 (1) 9-05 (2), 9-07 (8), 9-11 (6), tatlong (tatlóng) 9-08 (1), 10-09 (3), 10-03 (1), 11-05 (2), 12-04 (1), 13-01 (1), 12-01 (8), 12-08 (1), 13-06 (1), 14-09 (1), 13-01 (2), 13-06 (5), 17-01 (1), 17-04 (1), 13-08 (2), 14-02 (4), 17-08 (1), 18-05 (1) 14-03 (4), 14-11 (4), tatlumpung (tatlumpúng) 10-09 (1) 15-04 (4), 16-01 (4), tatlumpu’t apat (tatlumpú’t apat) 16-06 (7), 16-07 (9), 17-01 (1) 16-10 (1), 17-01 (1), tatlumpu’t limang (tatlumpú’t limáng) 17-04 (1), 17-07 (1), 10-09 (1), 10-11 (1) 18-08 (1) tawag (tawag) 9-02 (2), 9-11 (2), 13-05 (4), taon (taón) 10-09 (8), 12-08 (2), 15-05 (4), 16-04 (2), 12-11 (2), 14-03 (4), 16-06 (2), 16-11 (1) 15-02 (2), 15-07 (2), tawagan (tawagan) 17-04 (1) 16-04 (5), 16-11 (1), tawagin (tawagin) 17-01 (1) 17-03 (1), 17-08 (1), tayo (tayo) 9-02 (4), 9-06 (1), 17-09 (1), 17-10 (1) 12-03 (3), 12-04 (1), taong (taong) 9-01 (10), 9-05 (2), 12-11 (1), 15-10 (2), 10-03 (8), 11-03 (18), 16-06 (4), 16-10 (1), 11-06 (1), 11-07 (3), 17-01 (1), 17-04 (1), 11-08 (3), 11-10 (1), 17-06 (3), 17-07 (2), 11-11 (6), 12-01 (3), 17-08 (1), 17-09 (1), 12-03 (1), 12-05 (2), 17-10 (4) 12-10 (2), 12-11 (2), tack (tack) 19-09 (1) 13-04 (3), 13-06 (18), teapot (teapot) 19-03 (1) 13-08 (6), 14-02 (4), teatro (teatro) 11-03 (1) 14-03 (10), 14-04 (11), teddy (teddy) 17-10 (1) 14-08 (2), 14-09 (9), tela (tela) 11-09 (1), 14-06 (3) 14-11 (6), 15-03 (2), telang (telang) 10-05 (4), 11-09 (1) 15-04 (4), 15-05 (4), telepono (telépono) 9-09 (8), 9-11 (4), 10-02 (4), 15-06 (2), 16-03 (2), 10-10 (3), 13-08 (3), 16-08 (22), 16-09 (4), 16-08 (1), 17-05 (2), 16-10 (1), 16-11 (5), 17-08 (1), 19-04 (1), 17-04 (1) 19-09 (1) taong (taóng) 9-01 (1), 12-08 (2), 17-01 (2) teller (teller) 12-03 (1), 17-06 (1) tape (tape) 9-09 (1), 11-01 (2), temperatura (temperatura) 10-08 (2), 10-09 (2),
228
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 228228 99/8/06/8/06 11:54:3311:54:33 AMAM 10-11 (1), 14-08 (2), tinitikman (tinitikmán) 14-02 (4) 19-01 (1) tinitimbang (tinitimbáng) 9-09 (1), 12-04 (1), templo (templo) 18-05 (1) 14-08 (1) tennis (tennis) 18-01 (1), 19-05 (1) tinitingnan (tinitingnán) 12-04 (11), 12-11 (4), terminolohiyang (terminolohiyang) 13-07 (2), 14-08 (1) 17-09 (1) tinutulak (tinutulak) 15-06 (1), 15-11 (1) terno (terno) 11-03 (1), 18-06 (1), tinutulungan (tinutulungan) 19-09 (1) 9-10 (9), 11-01 (1), 11-02 (1), ternong (ternong) 17-10 (1) 11-11 (1) Tessie (Tessie) 16-03 (1) tinuturo (tinuturò) 12-04 (4) The (The) 16-08 (2) tinutuyo (tinutuyô) 10-01 (1), 10-06 (1), thermometer (thermómeter) 10-07 (1), 10-11 (1), 10-08 (2), 10-11 (1) 12-09 (1), 15-03 (2) thumb (thumb) 19-09 (1) tingin (tingín) 12-03 (3), 16-10 (4), tibok (tibók) 14-08 (3) 16-11 (1), 17-01 (1), tiket (tiket) 10-03 (2), 12-03 (3), 17-02 (1), 17-03 (1), 17-09 (1) 17-06 (3), 17-07 (1), tiklupin (tiklupín) 14-10 (2) 17-08 (1), 17-10 (2) tikman (tikmán) 10-10 (1) tingnan (tingnán) 9-04 (4), 16-10 (4), tigil (tigil) 12-06 (2), 12-11 (1) 17-06 (1), 17-09 (1) tigilan (tigilan) 12-06 (1), 17-09 (1) tip (tip) 16-02 (1) timbang (timbáng) 10-08 (2), 17-05 (1) tirabuson (tirabusón) 19-03 (1) timbangan (timbangan) 9-09 (1), 10-08 (2), 14-08 (1) tirahan (tirahan) 10-01 (1), 10-11 (1), timbangin (timbangín) 14-08 (1) 17-04 (1), 17-09 (1), timog (timog) 15-04 (2), 15-09 (1), 19-09 (1) 18-07 (2), 19-02 (2) titingnan (titingnán) 16-10 (1), 16-11 (1), Tina (Tina) 9-09 (9), 9-11 (2) 17-01 (1) tinanong (tinanóng) 13-06 (4), 17-07 (1) Tiya (Tiyá) 17-10 (1) tinapay (tinapay) 10-08 (6), 11-02 (2), tiyan (tiyán) 14-04 (1), 18-04 (2) 11-08 (6), 11-09 (1), toaster (toaster) 18-02 (1) 11-11 (4), 13-03 (2), tokador (tokadór) 18-03 (1), 19-03 (1), 13-04 (1), 13-05 (1), 19-09 (1) 13-11 (1), 14-06 (1), Tokyo (Tokyo) 10-08 (1) 18-10 (2), 19-03 (1), tolda (tolda) 18-05 (2) 19-07 (1) Tomas (Tomás) 10-02 (1) tinatahian (tinatahián) 10-04 (1) toolbox (toolbox) 19-06 (1) tinatali (tinatalì) 11-03 (3), 11-05 (2) toothpaste (toothpaste) 10-07 (1), 13-07 (1) tinatanggal (tinatanggál) 11-01 (1), 11-05 (1) tore (tore) 18-05 (2) tinatapik (tinatapík) 11-04 (1) tornilyo (tornilyo) 19-06 (1) tinawagan (tinawagan) 17-08 (1) Torres (Torres) 17-09 (1) tindahan (tindahan) 9-06 (4), 10-10 (1), Toto (Totò) 17-01 (1) 13-03 (1), 13-04 (2), totoo (totoó) 13-10 (4), 13-11 (1), 13-05 (1), 13-11 (3), 17-01 (1), 17-10 (3) 16-06 (2), 17-02 (1) totoong (totoóng) 17-08 (1) tinik (tiník) 18-09 (1) Totoy (Totoy) 17-02 (1) tiniklop (tiniklóp) 15-10 (4) townhouse (townhouse) 18-05 (1) tinidor (tinidór) 10-06 (1), 11-09 (2), trabahador (trabahadór) 19-04 (1) 13-09 (2), 16-02 (2), trabaho (trabaho) 9-03 (4), 15-02 (1), 19-03 (1) 16-01 (1), 16-03 (1), tinitiklop (tinitiklóp) 10-01 (1), 10-04 (3), 16-11 (1), 17-08 (1), 10-11 (1), 11-04 (1), 17-10 (1) 15-03 (2) trak (trak) 11-07 (1), 14-03 (2),
229
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 229229 99/8/06/8/06 11:54:3311:54:33 AMAM 16-05 (1), 17-04 (1), tumalikod (tumalikod) 12-06 (1) 19-04 (1), 19-08 (4) tumalon (tumalón) 13-09 (2), 14-10 (2), 15-06 (1) traktora (traktora) 19-08 (1) tumama (tumama) 14-10 (2) tradisyonal (tradisyonál) 11-03 (4), 11-11 (3) tumatakbo (tumatakbó) 10-03 (1), 10-09 (4), trampolin (trampolín) 18-01 (1) 11-07 (8), 14-05 (1), trapiko (trápiko) 11-07 (1) 17-04 (1) trapo (trapo) 15-03 (4), 19-03 (1) tumatahol (tumatahól) 12-05 (1), 12-08 (1) tray (tray) 19-01 (1) tumatalikod (tumatalikod) tren (tren) 10-03 (7), 10-11 (4), 15-03 (1) 13-03 (1), 17-04 (1), tumatalon (tumatalón) 9-01 (2), 12-06 (1), 14-10 (2) 17-09 (1), 19-08 (1) tumatama (tumatama) 14-10 (2) tres (tres) 10-09 (2), 10-10 (1), tumatango (tumatangô) 11-04 (2) 16-01 (1), 16-06 (2) tumatasa (tumatasá) 15-08 (1) trigo (trigo) 19-07 (1) tumatawa (tumatawa) 12-08 (1) triyanggulo (triyánggulo) 15-09 (2), 19-10 (1) tumatawag (tumatawag) 14-04 (1) trumpeta (trumpeta) 12-07 (1), 18-01 (1) tumawag (tumawag) 17-02 (1), 17-10 (1) tsa (tsa) 18-10 (1), 19-03 (1) tumawid (tumawíd) 17-03 (1) tseke (tseke) 9-09 (1), 12-03 (5), tumayo (tumayô) 9-10 (3), 17-06 (1) 12-11 (1), 13-05 (3) tumingin (tumingín) 17-04 (1) Tsina (Tsina) 15-04 (1), 16-04 (2), tumira (tumirá) 14-03 (1), 16-10 (4) 18-07 (1), 19-02 (1) tumitigil (tumitigil) 12-06 (1) tsokolate (tsokolate) 13-04 (1) tumitimbang (tumitimbáng) tsuper (tsupér) 10-03 (2), 11-07 (2), 9-09 (2), 10-09 (4), 14-08 (1) 11-11 (2), 19-04 (1) tumitingin (tumitingín) 9-09 (1), 11-01 (1), tubero (tubero) 17-09 (1) 13-05 (2), 14-08 (2) tubig (tubig) 9-01 (4), 10-06 (1), tumitira (tumitirá) 14-03 (1) 10-09 (4), 11-02 (4), tumutugtog (tumutugtóg) 12-05 (2) 11-06 (1), 11-10 (2), tumutulak (tumutulak) 15-06 (1), 15-11 (1) 12-01 (5), 12-04 (4), tumutulong (tumutulong) 9-10 (1), 9-11 (1), 17-09 (1) 12-05 (2), 12-08 (2), tumutungga (tumutunggâ) 12-07 (3), 12-11 (1) 12-10 (1), 12-11 (2), tumuturo (tumuturò) 12-04 (1) 13-02 (2), 13-07 (1), tunay (tunay) 9-05 (4), 16-09 (4) 14-10 (2), 15-03 (4), tunog (tunóg) 12-05 (12), 14-02 (6), 15-09 (1), 16-05 (1), 17-03 (1), 17-04 (1) 17-08 (1), 18-05 (1) tuntunin (tuntunin) 12-08 (1) tuktok (tuktók) 11-07 (3), 12-09 (2), tungkol (tungkól) 9-05 (8), 9-11 (4), 16-08 (1), 14-01 (2) 17-04 (1), 17-06 (1), tuhod (tuhod) 11-06 (1), 14-04 (1), 17-07 (3), 17-08 (1), 18-04 (1) 17-10 (4) tula (tulâ) 12-08 (1), 16-08 (1) tuod (tuód) 18-09 (1) tulay (tuláy) 9-02 (1), 17-08 (1), 18-05 (1) tupa (tupa) 9-03 (2), 18-08 (1) tuldok (tuldók) 13-08 (1) Turkey (Turkey) 18-07 (1) tulip (tulip) 18-09 (1) tustadong (tustadong) 18-10 (1) tulog (tulóg) 17-05 (1) tuta (tutà) 17-09 (1) tulong (tulong) 9-07 (1), 9-10 (8), 9-11 (2), tutuyuin (tutuyuín) 12-09 (1) 11-01 (2), 11-11 (1), tuwalya (tuwalya) 9-07 (2), 10-01 (2), 12-02 (1), 17-06 (1) 10-04 (1), 10-06 (1), tuloy (tulóy) 9-04 (4), 10-02 (1), 17-04 (2) 12-06 (1), 12-09 (2), tulungan (tulungan) 9-04 (3), 9-11 (2), 10-02 (2), 13-08 (4), 15-03 (4) 11-01 (2), 11-11 (1), tuwid (tuwíd) 11-04 (2), 11-09 (3), 12-02 (1), 12-11 (1) 17-06 (1) tumakbo (tumakbó) 11-07 (1), 14-05 (1), 16-10 (1) tuyo (tuyô) 12-09 (4)
230
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 230230 99/8/06/8/06 11:54:3411:54:34 AMAM tuyong (tuyóng) 10-04 (1) unibersidad (unibersidád) 15-05 (5), 18-05 (1) two-thirds (two-thirds) 14-07 (1) uniporme (uniporme) 11-03 (8), 16-04 (4) TV (TV) 12-02 (2), 13-03 (4), unipormeng-militar (unipormeng-militár) 13-07 (1), 13-11 (3), 11-03 (2) 14-05 (7), 16-03 (1), unicorn (únicorn) 18-08 (1) 17-02 (1), 17-09 (1), ungas (ungás) 17-07 (1) 18-02 (1) unggoy (unggóy) 18-08 (1) ubas (ubas) 19-07 (1) upuan (upuan) 9-10 (2), 12-02 (1), ugat (ugát) 18-09 (1) 12-08 (1), 12-09 (2), ulan (ulán) 16-01 (1) 13-02 (1), 14-05 (1), ulap (ulap) 16-01 (1) 14-06 (1), 18-01 (1), ulit (ulít) 13-06 (4), 13-11 (4), 19-01 (2), 19-09 (1) 17-02 (2), 17-04 (2), upuán (upuán) 12-08 (2) 17-07 (1), 17-08 (2), upuang (upuang) 12-09 (1) 17-09 (2) uri (urì) 9-01 (10), 9-03 (4), ulitin (ulitin) 13-06 (8) 12-08 (10), 14-03 (4), ulo (ulo) 11-04 (2), 13-01 (4), 16-04 (9), 16-11 (2), 13-02 (6), 13-05 (1), 17-07 (1) 14-04 (1), 14-09 (2), usa (usá) 18-08 (1) 15-08 (1), 18-04 (1) usapan (usapan) 17-08 (1) umaakyat (umaakyát) 12-01 (4) usok (usok) 13-01 (1) umaalis (umaalís) 10-03 (2), 11-05 (7) utak (utak) 18-04 (1) umaandar (umaandár) 17-05 (1), 17-07 (1), utos (utos) 17-10 (1) 17-09 (1), 17-10 (1) wakas (wakás) 11-10 (2), 17-02 (1), umaawit (umaawit) 12-04 (2) 17-04 (1), 17-06 (1) umakyat (umakyát) 11-10 (2) wagon (wagon) 19-08 (1) umaga (umaga) 9-02 (1), 16-01 (7), waiter (waiter) 16-02 (5), 19-04 (1) 16-06 (1), 17-07 (1), waiting (waiting) 14-08 (1) 17-08 (2), 17-10 (1) waitress (waitress) 11-01 (1), 16-02 (1) umalis (umalís) 12-06 (1), 17-10 (1) wala (walâ) 9-03 (1), 9-08 (1), 9-10 (1), umikot (umikot) 16-05 (1) 10-06 (1), 11-06 (1), umiikot (umiikot) 15-06 (1), 17-03 (1) 12-08 (2), 12-09 (1), umiihip (umiihip) 12-07 (1), 12-11 (1) 13-10 (4), 14-01 (1), umiinom (umiinóm) 12-09 (1), 14-04 (2) 14-09 (1), 15-01 (2), umiiyak (umiiyák) 15-01 (4), 15-11 (1) 15-11 (1), 16-01 (1), uminom (uminóm) 11-01 (1), 11-10 (2), 17-02 (2), 17-03 (1), 17-02 (2), 17-10 (1) 17-05 (3), 17-07 (1), umpisa (umpisá) 11-10 (2), 17-05 (1), 17-08 (1), 17-09 (1), 17-08 (1) 17-10 (2) umupo (umupô) 17-06 (1) walang (waláng) 9-08 (3), 10-02 (1), umuubo (umuubó) 14-04 (1) 10-06 (1), 10-10 (3), umuulan (umuulán) 12-09 (2), 12-11 (2), 11-01 (1), 11-06 (1), 16-01 (4), 16-11 (1) 12-01 (1), 12-03 (1), umuwi (umuwî) 17-03 (1) 13-06 (8), 14-04 (1), una (una) 11-10 (1), 14-10 (2), 14-09 (1), 15-09 (1), 16-01 (2), 16-06 (1), 16-06 (1), 17-01 (1), 17-10 (1) 17-06 (2), 17-07 (1), unan (unan) 11-02 (6), 15-03 (2) 17-08 (1), 17-10 (1) unang (unang) 11-01 (1), 15-02 (2), walang-katulad (waláng-katulad) 15-07 (2), 16-04 (3), 16-04 (4) 17-04 (1), 17-05 (1), walis (walís) 10-07 (2) 17-08 (1), 17-10 (1) walong (walóng) 17-01 (1)
231
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 231231 99/8/06/8/06 11:54:3411:54:34 AMAM War (War) 16-08 (1) chart (chart) 19-09 (1) warden (warden) 17-10 (1) cherry (cherry) 19-07 (1) wasto (wastó) 10-04 (1) chess (chess) 9-05 (1), 11-10 (2), 19-05 (1) water (water) 18-09 (1) chief (chief) 17-06 (1) Waterloo (Wáterloo) 16-08 (1) chimney (chimney) 18-03 (1) water-skiing (water-skiing) chips (chips) 13-04 (1), 18-10 (1) 19-05 (1) chopsticks (chopsticks) 19-03 (1) weight (weight) 19-05 (1) clay (clay) 14-06 (2) well (well) 17-10 (1) cleaner (cleaner) 18-02 (1) West (West) 10-02 (1) climbing (climbing) 11-07 (1), 19-05 (1) wheelchair (wheelchair) 11-07 (1), 19-08 (1) clip (clip) 9-09 (1), 19-09 (1) wiper (wiper) 19-01 (1) closet (closet) 10-04 (1), 18-03 (1) wrestling (wrestling) 19-05 (1) clover (clover) 18-09 (1) wrong (wrong) 17-02 (1) clutch (clutch) 19-01 (1) y (y) 9-02 (1), 14-10 (2), coat (coat) 9-06 (4), 9-07 (1), 9-11 (4), 16-01 (7), 16-06 (2) 11-03 (2), 12-09 (2), yen (yen) 12-03 (1) 13-01 (1), 14-10 (2), Yolly (Yolly) 17-06 (1) 17-04 (1), 18-06 (1) yoyo (yoyò) 11-05 (1) compartment (compartment) yumuyuko (yumuyukô) 11-04 (2), 11-06 (4) 19-01 (1) cabinet (cábinet) 9-09 (1), 19-09 (1) computer (computer) 9-09 (2), 14-05 (2), cable (cable) 19-08 (1) 14-06 (1), 15-08 (1), cake (cake) 12-01 (1), 13-05 (1), 18-02 (1), 19-04 (1) 14-06 (1), 16-02 (1), cone (cone) 18-09 (1) 17-09 (1), 18-10 (1) control (contról) 13-08 (2), 18-02 (1) calls (calls) 17-03 (1), 17-04 (1) cookie (cookie) 14-05 (4) calculator (calculator) 15-08 (1) cookies (cookies) 18-10 (1) calculus (cálculus) 19-10 (1) Cora (Cora) 10-01 (6) camera (cámera) 17-01 (2), 17-02 (1) Cosme (Cosme) 14-01 (1) Campos (Campos) 9-04 (1) counter (counter) 10-03 (1), 13-05 (1) canal (canál) 16-07 (4), 19-02 (1) court (court) 18-01 (1) car (car) 16-10 (2), 19-01 (1), coffee (coffee) 18-02 (1), 19-09 (1) 19-08 (1) credit (credit) 12-03 (3) card (card) 12-03 (3), 17-10 (1) Cruz (Cruz) 9-02 (1), 9-04 (1) Carlo (Carlo) 12-06 (8) cube (cube) 19-10 (1) Carmen (Carmen) 17-04 (1) cup (cup) 10-06 (1), 10-08 (2), carnivore (cárnivore) 12-10 (1), 12-11 (1) 19-03 (1) cash (cash) 12-03 (3) customer (cústomer) 11-01 (3), 13-05 (5), cassette (cassétte) 18-02 (2) 13-11 (2), 17-10 (1) Castro (Castro) 17-04 (1) fax (fax) 19-09 (1) cauliflower (caúliflówer) 19-07 (1) Fidel (Fidél) 11-01 (1) cactus (cactus) 18-09 (1) field (field) 18-01 (1) CD (CD) 18-02 (2) filing (filing) 9-09 (1), 19-09 (2) Celia (Célia) 17-04 (1) film (film) 17-07 (1) cell (cell) 18-02 (1), 19-09 (1) finafax (finafáx) 9-09 (1) Celso (Celso) 10-02 (2), 10-11 (2) fire (fire) 19-09 (1) cereal (céreal) 18-10 (1) fireplace (fireplace) 18-03 (1) Cesar (Cesar) 10-02 (1), 17-10 (1) floppy (floppy) 18-02 (1) chair (chair) 18-03 (1) Flora (Flora) 17-03 (1) chalk (chalk) 18-01 (1) Flores (Flores) 17-06 (1) chandelier (chándelier) 18-03 (1) folder (folder) 9-09 (1), 19-09 (1) Charles (Charles) 15-04 (1) fraction (fraction) 19-10 (1)
232
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 232232 99/8/06/8/06 11:54:3511:54:35 AMAM freezer (freezer) 19-03 (1) Juan (Juán) 9-02 (1), 17-10 (1) French (French) 16-07 (3), 16-11 (1), 18-10 (1) juice (juice) 11-01 (3), 11-02 (4), French Empire (French Empire) 11-09 (1), 18-10 (1) 16-07 (3), 16-11 (1) Julian (Julián) 17-01 (1) fries (fries) 18-10 (1) Julio (Júlio) 17-04 (1) Jaime (Jaime) 17-03 (1) jump (jump) 19-05 (1) Jay (Jay) 17-03 (1) jumper (jumper) 18-06 (1) jack (jack) 19-06 (1) Jun (Jun) 10-10 (3), 10-11 (3) jacket (jacket) 9-02 (1), 11-05 (2), Jun-Jun (Jun-Jun) 17-03 (1) 12-06 (1), 17-02 (1), van (van) 16-10 (1) 18-06 (1) vaulting (vaulting) 19-05 (1) jeep (jeep) 19-08 (1) vacuum (vacuum) 18-02 (1) Jess (Jess) 10-04 (22), 10-11 (2) vending (vending) 13-03 (3), 13-04 (1) jet (jet) 11-08 (4), 14-09 (2), Vicky (Vicky) 11-05 (4) 19-08 (1) VCR (VCR) 18-02 (1) Jim (Jim) 17-08 (1) xerox (xerox) 9-09 (1), 17-04 (1), Joaquin (Joaquín) 17-07 (1) 19-09 (1) Jon (Jon) 10-10 (3) X-Ray (X-Ray) 14-08 (1), 17-03 (1) Jose (José) 9-02 (1) Zaire (Zaíre) 18-07 (1) Joy (Joy) 9-10 (4) zoo (zoo) 17-06 (1)
233
TTagalogagalog 2 INDEXINDEX 00823New823New ccopy.inddopy.indd 233233 99/8/06/8/06 11:54:3511:54:35 AMAM